fiyati: 25 krfl, nisan özel say›s›
liseli gençlik gazetesi
liseli k›v›lc›m
Efi‹T, PARASIZ, B‹L‹MSEL ANAD‹LDE E⁄‹T‹M HAKKIMIZ ‹Ç‹N 1 MAYIS’TA ALANLARDAYIZ!
Tüm Bozk›R› teK biR K›v›Lc›M TutufituRacAk!
KIVIL C ÖZGÜ RLÜ 1 MA Y ALAN LAR )
1 MAYIS’TA SOKA⁄A EYLEME ÖZGÜRLEfiMEYE!
Tarihçe
nisan 2010
1 MAYIS NE ZAMAN ORTAYA ÇIKTI?
anayi devrimiyle birlikte üretimde makineleflme yayg›nlaflt› ve emekgücünün yani iflçilerin önemi giderek artt›. Kapitalizmin geliflmesiyle birlikte üretimde as›l rol iflçi s›n›f›na düflmeye bafllad›. ‹flçiler ise yeni üretim düzeni içerisinde pek çok ekonomik, sosyal ve siyasal haktan mahrum durumdayd›lar. Günde 14-16 saat çal›flmalar›na ra¤men ald›klar› ücretle ancak kar›nlar›n› doyurabiliyorlard›. Seçme ve seçilme hakk›ndan yoksundular. Sendikalar ve birlikler kurmalar› yasaklan›yor, gösteri ve eylemlerine izin verilmiyordu. Haftal›k ve y›ll›k izinleri, hastal›k ve kaza sigortalar› gibi insani haklardan yararlanm›yorlard›. Zamanla iflçiler yaflad›klar›ndan ö¤rendiler, ö¤rendiklerinden dersler ç›kard›lar ve biraraya gelmeye bafllad›lar. Önceleri kendi düflmanlar› olarak gördükleri makineleri k›rmaktan vazgeçip, esas düflman burjuvaziye yani patronlara karfl› mücadele etmeye bafllad›lar, sendikalar kurdular. Kad›n› ve erke¤iyle birlikte tek bir s›n›f gibi davranmaya bafllay›nca iflçilerin kendilerine olan güvenleri artt›. Ekonomik ve siyasi durumlar›n› iyilefltirmek için burjuvaziye karfl› mücadele etmeye bafllad›lar. 1 May›s ilk kez 1856’da Avus-
S
2 liseli k›v›lc›m
tralya’n›n Melbourne kentinde tafl ve inflaat iflçileri “sekiz saatlik ifl günü” talebiyle Melbourne Üniversitesi’nden Parlemento evine kadar bir yürüyüfl düzenlemifllerdi. 1 May›s 1886’daysa Amerika ‹flçi Sendikalar› Konfederasyonu önderli¤inde iflçiler günde 12 saat, haftada 6 gün olan çal›flma takvimine karfl›, günlük 8 saatlik çal›flma talebiyle ifli b›rtakt›lar. Chicago’da yap›lan gösterilere yar›m milyon iflçi kat›ld›. Louisseville’de 6 binden fazla siyah ve beyaz iflçiler birlikte yürüdüler. O dönemde Louissville’deki parklar, siyahlara kapal›yd›. ‹flçiler sokaklarda yürüdükten sonra hep birlikte Ulusal Park’a girdiler. Her eyalet ve kentte siyah ve beyaz iflçilerin birlikte yapt›¤› gösteriler gazeteler taraf›ndan “Böylece önyarg› duvar› y›k›lm›fl oldu” fleklinde yorumlanm›flt›. Osmanl›da ilk 1 May›s 2. Meflrutiyetin ilan›nda 1 y›l sonra, 1909’da Üsküp ve Selanik’te kutland›. Üsküp’te iflçiler k›z›l bayrak-
liseli k›v›lc›m
larla yürüdü. Selanikte ise Rum, Türk, Yahudi, Bulgar iflçiler kolkola yürüdüler. Dört dilde yay›nlanan ortak 1 May›s bildirisinde herkese seçme ve seçilme hakk›, eme¤i koruyacak yasalar›n ç›kar›lmas› ve grev mevzuat›n›n düzeltilmesi istendi. Uzun y›llar iflçiler taraf›ndan sokaklarda kutlanamayan 1 May›s D‹SK’in öncülü¤ünde 1976’de Taksim’de 400 bin emekçinin kat›l›m›yla kutland›. Ertesi y›l 1977’de düzenlenen 1 May›s mitingine ise 500 bin emekçi kat›ld›. Emekçilerin “Birlik, Dayan›flma ve Mücadele günü”nün bu kadar sahiplenilmesi devletin karanl›k güçlerini hareket geçirdi ve kitlenin üzerine aç›lan atefl sonucu 36 iflçi hayat›n› kaybetti. Ve 1 May›s 1977 iflçi s›n›f› mücadelesi tarihine “Kanl› 1 May›s” olarak geçti.
Özgürlükçü Gençlik Gazetesi Nisan 2010 Özel Sayısı
Sahibi ve Sorumlu Yazıişleri Müdürü: Emrah Arıkuşu Adres: Muhakkithane sk. Yücer İşhanı No: 62-64/7 Kadıköy-İstanbul BASKI:
Ça¤r›
nisan 2010
1 M AYISTA ALANA KIVILCIMI ÇAKMAYA! 1
May›s egemenlere karfl› meydan okuma günümüzdür. Liseli K›v›lc›m’da bu kavga gününde alanlarda olacak. Biz gençler de yak›n gelecekte kötü, zor çal›flma koflullar›nda yaflamaya mahkum edilece¤iz. Birçok meslek liseli arkadafl›m›z çoktan bu düzenin zorunlu esiri haline getirilmek için zorlan›yor bile. Okullar›m›z bize verecekleri e¤itimden çok bizlerin mevcut düzende sorgusuz sualsiz yaflamam›z› ve belirledikleri kal›plara girmemizi dayat›yor. Paral› e¤itim düzeninin bask›s› alt›nda ezilen bizler bu yetmezmifl gibi bir de her sabah okullar›n kap›s›nda gardiyan k›l›¤›nda bir sürü ö¤retmenin afla¤›lama ve haset dolu bak›fllar›na maruz kal›r›z. K›l›k k›yafet yönetmeli¤ine ayk›r› birfleyler yapmam›z için f›rsat kollayan bu kifliler,
tektip zihniyetine ayk›r› birfley fark edince de hemen bizleri di¤er arkadafllar›m›z›n yan›nda rencide etmek için can atarlar. Bizler tekel iflçilerine deste¤e gitti¤imiz için okuldan at›l›yor, okullarda yaflanacak olas› olaylar› engellemesi için görevlendirilmifl polisler taraf›ndan fliddete maruz kal›yoruz. Bizler 1 May›s’ta alanlarda olmal›y›z. Çünkü bizler de ayn› çark›n diflleri aras›nda eziliyoruz.YARININ ‹fiS‹ZLER‹ OLMAK ‹STEM‹YORUZ. Önümüze koyulan engelleri aflmak ve daha yaflan›labilir bir dünya kurmak için 1 May›s’ta iflçi kardefllerimizle, annelerimiz, babalar›m›z, abla ve abilerimizle alanlarda birlikte hayk›raca¤›z.
Yaflas›n 1 May›s! Biji Yek Gulan! Yaflas›n Devrimci Dayan›flma!
Bizler 1 May›s’ta alanlarda olmal›y›z. Çünkü bizler de ayn› çark›n diflleri aras›nda eziliyoruz. YARININ ‹fiS‹ZLER‹ OLMAK ‹STEM‹YORUZ. Önümüze koyulan engelleri aflmak ve daha yaflan›labilir bir dünya k›lmak için 1 May›s’ta iflçi kardefllerimizle alanlarda düflüncelerimizi hayk›raca¤›z..
liseli k›v›lc›m 3
HEP BERABER EL ELE E⁄‹T‹M S‹STEM‹N‹ DE⁄‹fiT‹RMEYE Gelece¤imizi çarp›k e¤itim sistemine b›rakmamal›y›z. Gelece¤imiz 2-3 kiflinin a¤z›ndan ç›kacak bir çift söze kalmamal›. Bu e¤itim sistemini hep birlikte y›kmal›y›z. Daha iyi bir gelecek için; Diren! ‹syan et! Özgürlefl!
2
010 y›l›nda ÖSS s›nav›na girecek kifli say›s› 1.451.006. Gelece¤ini bir s›nava ba¤lam›fl tam 1.451.006 kifli. Çarp›k e¤itim sistemimizin çarp›kl›¤›n› örtmek için yapt›¤› eleme s›nav›. ‹nsanlar› yar›fl at› olmaya zorlayan, arkadafl› arkadafla rakip eden bir sistemin parças›y›z. Peki nedir bu sistem? Bir zamanlar ÜSS(Üniversite Seçme S›nav›) ad› alt›nda yap›lan s›navda ö¤renciler gitmek istedikleri üniversiteyi rahatl›kla seçerken flimdi ise YGS (Yüksekö¤retime Geçifl S›nav›) ve LYS (Lisans Yerlefltirme S›nav›) ad› alt›nda yap›lacak olan s›navlarda üniversiteler bizlerle dalga geçer gibi bizi seçiyor. Çarp›k e¤itim sistemimiz nedeniyle aram›zda flansl› olanlar dershanelere ak›n ediyor ve rekabetçi sistemde yar›fla 1-0 önde bafll›yor. Dershaneye gide-
4 liseli k›v›lc›m
meyenlerimiz ise ço¤unlukla e¤itim sistemimizin içinde eriyip gidiyor. K›sacas› paras› olan okuyor. Peki onlarca ö¤rencinin para ak›tt› dershaneler gerçekten bizi mi düflünüyor? Asla bizi düflünmüyorlar. Ne yaz›k ki ö¤renciler dershaneler için bir ç›kar kap›s›. Dershaneler için sadece bir kazanç kayna¤›y›z. Bizim baflar›m›z demek onlar için daha çok kazanç demek. Sadece bu yüzden üzerimize düflüyorlar, sadece bu yüzden baflar›m›z› düflünüyorlar. Dershanelerin verdi¤i e¤itim çok mu iyi? Ne yaz›k ki sorularda kullan›lan belirli kal›plar çerçevesinde bize sorular ezberletiliyor. Bu ezberci sistemle ne kadar çok soru kal›b› ezberlersek o kadar öne ç›k›yoruz. Bu ezberci sistemde tutunabilmek için gece gündüz demeden çal›fl›yoruz. Ne e¤lenceye ne de dinlenmeye vakit ay›rabili-
yoruz. Bu sistem bizi düflünmeyen, e¤lenmeyen, dinlenmeyen bireylere dönüfltürüyor. Bizi gittikçe hayattan soyutlay›p asosyal bireyler haline getiriyor. Ayr›ca harap olan psikolojimiz de cabas›... Stres içinde yaflamay› ö¤reniyoruz. Zaten yukar›dakiler de napacaklar› hakk›nda bir karar veremiyorlar. Birileri yarg›n›n arkas›ndan dolanmaya kalk›yor. Bir di¤eri ise buna karfl› ç›k›yor. Olan kendi ç›kar› için umutla bekleyen bizlere oluyor. Bir ç›kar yüzünden birimizin üzüntüsü di¤erimizin mutlulu¤u oluyor. Bize düflen sadece beklemek olmamal›. Gelece¤imizi çarp›k e¤itim sistemine b›rakmamal›y›z. Gelece¤imiz 2-3 kiflinin a¤z›ndan ç›kacak olan bir çift söze kalmamal›. Bu e¤itim sistemini hep birlikte y›kmal›y›z. Daha iyi bir gelecek için; D‹REN! ‹SYAN ET! ÖZGÜRLEfi!
! T A N ‹ E Y ’ S S Ö = S YGS+LY
AT T!! KA SEE S K ‹ZE S S ‹ M ‹Z S E S‹ SE
B
izden yaflça büyük olan insanlardan s›kça duyar›z: “Hayat bir s›navlar bütünüdür.” Gerçekten de hayat bir s›navlar bütünüdür. Bu s›navlardan en önemlileri ise kuflkusuz hayat›m›za yön veren, hayat›m›z› çalan eleme s›navlar› (SBS, YGS-LYS, KPSS vb.)d›r. “Eleme”, “S›nav” ve “Eleme s›nav›” Kavramlar›n›n Anlam›: - “Eleme” kavram›: 1- Elekten geçirerek yabanc› maddeleri ay›klamak 2- S›nav, yar›flma yoluyla en iyisini seçmek... - “S›nav” kavram›: Bir kiflinin bilgi düzeyini ölçmek... - “Eleme s›nav›” kavram› ise: Gösterilen e¤itim do¤rultusunda elekten geçirmek... gibi anlamlara gelmektedirler.
Kavramlar ve Türkiye’deki E¤itim Sistemi: Üstteki buram buram rekabet kokan tan›mlar bile Türkiye’deki e¤itim sistemini anlamam›za yetmez. Onlara ek olarak; ülkemizde, e¤itim, ö¤retim, s›navlar, sömürüler vb. hepsi flafl›rt›c› bir uyum içindedir. Okul süreci bafllad›¤› andan itibaren anti-bilimsel, anti-eflitlikçi, ›rkç›, ataerkil
e¤itim sistemi t›k›r t›k›r çal›flmaya ve de beyinleri buland›rmaya bafllar. Süreç ilerledikçe önümüze dev duvarlar (eleme s›navlar›) ç›kar. Bu duvarlar› aflmak için bize gösterilen bütün bilgileri (sözde) ezberlemek zorunday›zd›r. Adeta sorgulama imkan›m›z›n bile olmad›¤› bu anti-bilimsel, ›rkç› bilgileri beynimize kaz›mak ve de sermaye çark›n› döndürmek için küçük yafltan itibaren dershane yollar›n› tutmak tek flans›m›zd›r. Ekonomik durumlar›ndan dolay› dershaneye bile gidemeyen baz› emekçi çocuklar› ise hiç kusura bakmas›n(!) onlar›n ço¤u elendi; yani dev duvarlar› aflamad›lar.
Özgürlük Sokaktad›r! Göründü¤ü gibi bu çark sürekli büyüyerek dönmektedir ve de biz birleflip duvarlar› y›kmad›kça; Eflit, paras›z, bilimsel, anadilde e¤itim fliar›n› yükseklere tafl›mad›kça; ataerkil, ›rkç› e¤itime son vermedikçe çark dönmeye devam edecektir. K›r Zincirleri, Y›k Duvarlar›... Özgürlük Sokaktad›r! SIRALARDAN SOKA⁄A KIVILCIMI ÇAKMAYA!
Göründü¤ü gibi e¤itimde eflitsizlik ve eleme s›navlar›yla döndürülen çark sürekli büyüyerek dönmektedir ve biz birleflip duvarlar› y›kmad›kça; Eflit, paras›z, bilimsel, anadilde e¤itim fliar›n› yükseklere tafl›mad›kça; ataerkil, ›rkç› e¤itime son vermedikçe çark dönmeye devam edecektir.
liseli k›v›lc›m 5
Haberler New York’ta Liselilerin Ulafl›m Hakk› Eylemi!
Mehmetçik Lisesi Ö¤rencileri Yaln›z De¤ildir! Geçti¤imiz Mart ay› içinde yaflanan bir olay liselerde disiplin yönetmeli¤inin nas›l zorbaca ve keyfi uygulamalar›n›n oldu¤unu tüm vehametiyle ortaya koydu. Bu tarz olaylar›n yaflanmas› öfkemizi daha da artt›r›rken, birarada ve örgütlü bir mücadelenin önemini daha aç›k bir biçimde göstermektedir. Ülke çap›nda gündemi belirleyen, emekçilerin yoksulluk ve kölece çal›flma koflullar› karfl›s›nda meflru mücadelesi olan Tekel ‹flçilerinin Direnifli’yle dayan›flmak amac›yla oturma eylemi yapan ‹stanbul Çekmeköy’deki Mehmetçik Lisesi’nin 24 lise ö¤rencisi tasdikname verilerek okuldan at›ld›… Ö¤renciler, karar›n ard›ndan
“yanl›fl bir fley yapmad›klar›n› yapt›klar› fleyin arkas›nda olduklar›n›” ifade ettiler. E¤itim haklar› gaspedilen 24 ö¤renci verilen karara karfl› haklar›n› arayacaklar›n› ve mücadele edeceklerini aç›klad›lar. Mehmetçik Lisesi ö¤rencilerine yap›lan bu uygulama ülke çap›nda liselilerin protestosuyla karfl›land›, at›lan ö¤rencilerin aileleri de çocuklar›n›n yan›nda yer alaraka haklar›n› aramak üzere giriflimlerde bulundular. Ayr›ca direniflteki Tekel iflçileri de, kendilerine destek vermek için oturma eylemi yapt›klar› gerekçesiyle tasdikname verilen Mehmetçik Lisesi ö¤rencilerine destek için eylem yapt›. Mehmetçik Lisesi ö¤rencilerinin hakl› mücadelesi sürüyor.
New York’ta toplu tafl›ma sistemini iflleten MTA kurumunun, “ilk ve orta ö¤renim ö¤rencilerine bedava kart” uygulamas›n› sona erdirmek istemesine ö¤renciler kitlesel protesto eylemleriyle tepki gösterdi. Bütçe a盤› gerekçesiyle 60 y›ll›k uygulamaya son verilmesi halinde 500 bin ö¤renci y›ll›k 1000 dolar ulafl›m masraf› ile yüzyüze gelecek. Ö¤renciler, karar›n kesinleflmesi halinde okula gitmeme eylemi bafllatacaklar›n› aç›klad›. New York’ta ö¤renciler, toplu tafl›ma kartlar›n› biri okula gitmek, biri eve dönmek di¤eri ise okul sonras› aktivitede kullanmak için günlük sadece 3 kez kullanabiliyor.
Van Atatürk Anadolu Lisesinde yemek isyan› Van Atatük Anadolu Lisesi Pansiyon ö¤renciler, Pansiyon Yemeklerini protesto etmek amac›yla eylem yapt›. Milli E¤itim Bakanl›¤›’n›n Pansiyonlu Okullara yetesiz ödenek ay›rmas›n›n sonucu olarak ç›kan kalitesiz yemekleri yemeyi reddeden liseliler yemek saatinde gidip tabldotlar›n› ald›lar ancak yemeklerini yemeden masada b›rakarak durumu protesto ettiler. Yeme¤i boykot eylemine tam kat›l›m gerçekleflti.
Tire’de Faflist Tertip: Liseliler fiovenizmin Oyununa Gelmeycek Liselerde paral› ve eflitsiz e¤itim, gerici floven uygulamalar, polis ve idare bask›s› kol gezerken bir yandan da liselilerin buna karfl› ortak tepki göstermesinin önüne geçebilmek için faflist gösteriler tertipleniyor. Birbiriyle kardefl halklara mensup liseli gençler birbirine düflürülürken bu arada ege-
6
liseli k›v›lc›m
menler gemilerini kurtamay hesab› yap›yor. ‹zmir’in Tire ‹lçesi’ndeki fiehit Albay ‹brahim Karao¤lano¤lu Lisesi ö¤renci pansiyonunda kalan 3 Kürt liseliyle yaflad›klar› tart›flman›n ard›ndan faflistlerin yayd›¤› ‘Kürt ö¤renciler bayrak yakt›’ fleklindeki söylentiler, linç giriflimine dönüfltü. Facebook kanal›yla ilçede yay›lan iddialar›n ard›ndan ge-
ce geç saatlerde pansiyonun önünde toplanan 60 kiflilik faflist grup, içeriye girmek istedi ancak baflar›l› olamad›. Bu olay›n ard›ndan bir kez daha ifade etmek isteriz ki biz liseliler bu oyunlara gelmeyece¤iz. Biz eflit, paras›z, bilimsel, anadilde e¤itim hakk›m›z için ve ülkemiz halklar›n›n eflit ve kardeflçe yaflamas› için mücadelemizi sürdürece¤iz.
Haberler
nisan 2010
Soner Semih Sipahi Öldürüldü!
‹NT‹HAR DE⁄‹L C‹NAYET ! Fethiye ilçesinde ö¤renim M u¤la gören Soner Semih Sipahi ö¤renim gördü¤ü dershaneye olan 5 bin TL’lik borclar›n› annesi ödeyemeyince cezaevine konuldu. Annesinin cezaevine konulmas› sonucu bunal›ma giren Soner Semih Sipahi evlerinin balkonundaki çarda¤a kendini asarak intihar etti. Soner Semih Sipahi arkas›nda sedece küçük bir not b›rakt›. “Herkes hakk›n› helal etsin. Bu duruma daha fazla dayanamayaca¤›m.” notu yaflanan bu üzücü olay›n adeta k›sa bir özetiydi. Dershane yönetiminin asl›nda alaca¤› olan 1000 Tl tutar›ndaki paray› ödeyemeyen aile zor duruma düfltü. Senetlerde imzas› bulunan Soner Semih Sipahi’nin annesi Emine Sipahi mahkemeye verildi. Faiziyle birlikte borçlar› 5000 TL olarak mahkeme taraf›ndan hesaplanan Emine
Sipahi cezaevine gönderildi. Soner Semih Sipahi’nin babas› Mustafa Sipahi olaydan dershane yönetimini sorumlu tutarken “Evimizi sat›p borcumuzu ödemeyi düflünüyorduk. Dershane yönetimi az daha bekleseydi ne eflim hapishanede, nede o¤lum toprakta” olacakt› dedi. Semih arkadafl›m›z› kaybettik. Ancak biliyoruz ki Semih intihar etmedi, hayat›n›n bahar›nda bir gencin ölümü tercih etmesi mümkün de¤ildir. O göz göre göre bir cinayete kurban gitmifltir. Katilleri ise bellidir: Paral› ve eflitsiz e¤itim düzeni ve bunun ürünü olan eleme s›navlar›.
Semih intihar etmedi, hayat›n›n bahar›nda bir gencin ölümü tercih etmesi mümkün de¤ildir. O göz göre göre bir cinayete kurban gitmifltir. Katilleri ise bellidir: Paral› ve eflitsiz e¤itim düzeni ve bunun ürünü olan eleme s›navlar›.
S›nav Stresi ‹ntahar Ettriyor! Adana’da Yüksekö¤retime Geçifl S›nav›’na (YGS) haz›rlanan 3 kuzen, s›navdan 2 hafta önce strese dayanamayarak intihara teflebbüs etti. Çok say›da ilaç içen kuzenler hastanede tedavi alt›na al›nd›. YGS’ye haz›rlanan kuzenler, 19 ya-
fl›ndaki Mercan Do¤an, 18 yafl›ndaki Perver Berent ve 17 yafl›ndaki E.Y. s›nav stresini kald›ramay›nca intihara teflebbüs etti. Odaya giren 3 genç, çok say›da ilaç içti. K›zlardan haber alamayan aile sakinleri odaya girdikleri zaman, 3 genç k›z› bayg›n halde
buldu. Kuzenler Adana Numune Hastanesi’ne götürüldü. Acil serviste tedaviye al›nan ö¤rencilerin sa¤l›k durumlar›n›n iyi oldu¤u belirtilirken, 3 kuzenin de ayn› dershaneye gittikleri ö¤renildi.
! T A Y A H N I S A fi A Y ! T A ÖSS’YE ‹N liseli k›v›lc›m
7
KÜÇÜK BALIK BÜYÜK BALI⁄I YUTAR! Örgütsüzlük köleliktir! Sermaye ve devlet tepeden t›rna¤a bütün ayg›tlar› ve kurumlar›yla örgütlüyken biz gençlerin örgütsüz olmam›z› ister. Böylelikle kendi kirli hesaplar›n› hayata geçirebilir. Bizi önce ailemizden bafllayarak, yaratt›klar› korku ve panik ortam› içinde teslim almaya çal›fl›rlar. Ama biz gücümüzün birli¤imizden geldi¤inin fark›nday›z. Ve “kaderimizdir çekeriz”, “büyük bal›k küçük bal›¤› yutar” masallar›na karn›m›z tok, liselileri teslim alamayacaks›n›z!
Kurtulufl Yok Tek Bafl›na Ya Hep Beraber Ya Hiç Birimiz!