135

A

SERXWEBT]I\ JI SERX\VEBCN Yrl: 12

/

T /,:ZIOTYE

Sayr: 135

/ Mart 1993 /

ET NCN,IETTIR

rrgrbX

4.- DM

Abdullah OOAAN yoldayn taihi agklannlanyla giinderrc gelen ,,

t,

AFEfrMDAR|/|if//[IBNSUNECI Gegen mi.lcadele ytllarnrn, dzellikle de 1992 yrhnrn ortaya grkardrQr geliqmeler ve yine bu geligmelerin yarattr$r kazanrmlar, hayatln her alanrnda gi.indeme getirdigi kapsamlr degigimler, 1993 yrhna bi.tti.rn bunlan kapsayacak yeni bir sUrecin agrhmrnr dayatryordu, Bu yrhn kazanrlmasr ya da ulusal kurtulug mUcadelemizde koklii bir gdzlimti imkan dahiline koymasr bu temel yaklaqrmr vazgegilmez krhyordu. Nitekim savaq yrllarr iqerisinde, tarihte benzerine az rastlanan fedakarhgrn, kahramanIgrn, gahadetlerin, nefes nefese qabanrn lrrlini.r olarak gUnden gi.ine yiikselen mircadelenin amacrna uygun kesin bir kurumlaqmayr yaratmak ve bu kahcr temel tlzerinde devrimeyenibir hamle kazandrrmak ge-

PKK Genel Sekreteri Abdullah

)Cn,Afrt

rekiyordu. Bunun biltiln tedbirlerini alarak, baEarrnrn btitiln imkanlarrnr hazrrlayarak si.rreci yakalayan bir taktikle I 993'e ydnelmek vazgegilmez oluyordu. Bunun drgrndaki bUtijn yaklaqrmlar, brrakahm yrh kazanmasrnr, daha bagrndan kaybetmenin koEullarrna yol agacaktr, Siirece korce yaklaqmak, onu diini.rn baklg aqrsryla ele almak, yenilenmeye ydnelmemek, d6nemin taktik esaslari lZerinde yogunlagmama( ileri bir hamleyi yakalamak bir yan4 olsa olsa kazanrmlann parga parga kaybedilmesine neden olmaktrr. Ki.rrdistan, tarihinde ilk defa bu di.izeyde kurtuluq devriminin zaferine yakrnlaqmrg ve di,lnya gtindemine oturarak qok ydnlU ilgileri iizerine toplamrgtrr. Soruna ilgi dr.ryan birtrln gUq-

ler, kiEiler ve devletler bu geligme karqrsrnda

yeni politik y6nelimler

igerisine girerek Kiirdistan'r bir pazarhk konusu yapmrqlardrr. Dolayrsryla pazardan iyr bir pay koparabilmek igin olmadrk entrikalara bagvurmakta ve kendi amaglarrna ulaqmak iqin de KLirdistan'r onun yaratrcr gUctr olan PKK'den soyutlayan bir q6ziim konusunda var gliqleriyle gaba sarfetmektedirler.

Bu anlamda igerisine girilen siireq, her ddnemden daha fazla bir

dnemle Kurdistan'a sahip qrkmayr, bu temelde olasr yenilgilere agrk olan bi.rtrin kaprlarr tutmayr olmazsa olmaz kabilinden dayatryor, Bunun igin taktikleri oldukqa qegitlendirmek, geligmeleri yerinde ve zamaDevam 2. say-fada

yoldag degerlendiriyor:

Her bakrmdan bahan mtijdeleyen geligmeleri de ringcirerek YA$ADrGruZ OoUEU KMAN9 vERiCiDiR Biz, krg boyu yaptr$rmrz gahgmalarrn, dzellikle yaqanrlan yoQun bir savag doneminin sorunlarrna elegtirisel yaklaqrmlarrn boqa gitmedigine inanryoru. En az kayrpla krgrn atlatrlmasrnda olduQu kadar, daha gergekgi yaklaqrmrn imkan dahiline girdigi dtirg(incesindeyiz. Oyle anlagrlryor ki qahgma larztntz, temponuz baqarryr sa$lamaya gimdi daha yakrndrr,

D[igmanrn, 6zellikle gi.iz ve krq sijrecine dayattrgr imha operasyonlarrnrn oldukga soni.lk ve bagarrsrz geqtigi de kesindir. Daha 6nce de belirttiQimiz gibi, di.igman agrsrndan en iddiah yrl, 1992 yrhydr. Gerek ig ul tsal mr.fi abakat, gerekse ul uslararas r d i plomati k seferberl kle varmrs oldugu zirveyi bir daha tutturmasr mi.imki.in degildir, demigtik. Krsaca cephede g6ziilme var. Dolayrsryla bizim de, bu geqen yrlda partinin taktik gizgisine gokqa eleqtirilen yaklagrm yetmezliQi nedeniyle tam istenilen bagarryr saQlayamamamz veya kazanglarrmrzln srnlrh olmast, kayrplarrn da yersiz olmasr, biraz daha az olabilecek diizeyin tbti.ine grkmasr degerlendirilmeye qahgrldr. Ve qimdi bunun iyi bir bilanqosunun grkarrldrgr kanrsrndayrm.

Geliqtirilen sijreq, yargllama siireciydi. Tabii ki bunu hata ve yetmezlikler temelinde, yine sug diaeyine varan davranrglarla baglantth geliqtirdik ve bu, birqok gerqegi ortaya grkardr. Her ciddi devrimci hareketin yapmast gerektigi gibi, kendine sevdalanmadan, kaytp nedenlerine yol agan temel husrclarr giin yi.izi.ine qrkarmak ve i.izerine gok gergekgi gitmek tek dogru tutumdur. Buna bagh kahndr. Hig gitphesiz halen y0riitti.ig0ni[ qalrqrnalar, dnemli gerqekleri bUtUn yOnleriyle ortaya grkarmrqtrr. Do$ru olanrn ne, yanhq olanrn ne, eksik olanrn ne, tamam olanrn ne, yeterli olanrn ne, yetersiz olanrn ne oldugu her zamankinden daha fazla belirgindir. Kayba gdtiiren, kazanca g6tUren kiqilik, savaEgrdan en iist di.izeydeki komutaya kadar, yine onun [islubundan tr.rtahm dtigtince derinligine kadar neyle ba$lantrh oldugu biraz daha iyi ortaya qrkmrqtrr.

Devam g. sayfada i

Turktye'ye donmelrten

ziadeTurktye1lli

donffi mekten soz ediy orum I

PKK Genel Sekreteri Abdulloh OCALAN yoldogrn otegkes kororr nedeniyle gegitli bosrn mensuplonno ycinelik yNK lideri celolTALABANi ile birlikte bir bosrn roplontrsr duzenledi.

Bosrn toplontrsrnrn yonkrlorr oldukgo etkili oldu. yeni bir si.irecin onlomh bir boglongrcrnr do ifode eden bosrn toplontrsr metnini, bozr gevrelerce geligtirilmek istenen gorprtmolorr do dikkote olorok, oldu$u gibi yoyrnltyorvz.

20 Mort- l5 Nison orosr siirece iligkin

YAZISI 5. SAYFADA

&nel $elsetert 6ceuu yo@ deSnendrtyu HK

Afdrufrott

KADIN

nirc YE

SEVCi YAZIâ‚Źil 22. SAYffiDA

Abdullah 0C

AUU yoldasln taihi agklannlanyl a giindeme gelen

Bagtarafi l. sayfada

:Itr

#:.,ffir'j.qru{i$,,

sonuqlarr devrimin lel lendirmek mutlaka yerine getirilmesi gereken gdrevler arastndadtr. Bunu, hakkrve gorevi olan devrim cephesi yapmazsa karEr-devrim cephesinin yapaca$r gerqe$ini, biliniyor olsa da bir de bu yeni sUreqte hatrrlamak ve hatrrlatmak gerekiyor. Nasrl ki devrim cephesi kendisini 6rginleyip geliqmelerin bu di2eyini yakalamrgs4 kargr-devrim cephesi de aynr di2eyde, hatta daha fazlasryla kendisini drgirtlemig ve devrim cephesinin tasfiyesi igin ne gerekliyse onu yapmrqtrr; yapmaya da devam ediyor, Birbirinin yenilgisi temelinde 6rgiitlenerek sava$an bu iki cephenin arasrnda yer alan, hangi taraf gUglenirse ona dogru egilim g6steren ara kesimler de vardtr. Bunlar frrsatlarr, boEluklarr, her tUrden qeliqkileri ddrt g6zle beklerler. Yaqam-

Bor Elios

larr bu felsefe temelinde olan devrim asalaklartdtrlar.

Bu nedenle yeni d6nem hiqbir muglaklrQ4 kararsrzh$4 atrl kalmaya tekdi2eliQe ve safltga yer vermeyecek kadar keskin ve hassastlr.

Hesaph-6lgiili.l olmak, bin dilqiindi.ikten sonra bir yapmak, politik uyanrkh$relden brrakmamak, en k0qtik im' kan ve frrsatlart devrirtrden yana kullanmak her donemden daha qok gimd iki donemde gerekl id ir. Kazan' manrn da, kaybetmenin de oldukga kolaylaqtrgr bir ddnemden gegerken, gdrevlere baqarr temelinde hilkmeden partinin stratejik ve taktiksel hattrnda dogru yUri.i'yirqUn sahibi olmak, bunun amanstz takipgisi olan militan dlqUlere ulaqmak sijrecin dayattrQr biricik seqenektir,

basrn toplontrst ve

1993 yrh mi.icadelesinin baqlangrQ ayr olan baharda l7 Mart tarihinde PKK Genel SekreteriAbdulhh OCALAN yoldag, 30'a yakrn Tiirk ve yabancr bastn-yaytn mensubunun

katrldrQr bir basrn toplantrsr yaptt.

Daha 6nceden haberi duyurulan ba-

srn toplantrsrnda yaprlacak aqrklamalar, KUrdistan ve TUrkiye kamuoyu, sorunla ilgili drq gUqler taraftndan heyecan iginde, merakla beklendi. Bir anda olay haline gelen basrn toplantrst, olast sonuqlarr konugmalar4 haberlere, demeqlere ve yo-

rumlara konu olarak ti.im a$rrhgryla gUndemin bag strastna oturuyordu.

1

AFER l$D AR }NEMIU BiRstrcc

7 Mart 1993 tarihinde yaPrlan

basrn toplanttstnda Abdullah OCAl-AN yoldaErn yaptrgr agrklamalar, ilgili devlet, gi.iq ve qevrelerde sarsrcr etki yaratacaktr. Aqrklamalar arastnd4'Tlrrk askeri gi.iglert sald rrmadr kq4 zorunlu megru savunma durumunda brrakrlmadrkga 20 Mart'tan

'15 Nisan tarihine kadar tek

yanh

ateqkes ilan ediyoru" sOzlerine de yer veriliyordu ki, basrn'yayrn organlarrnda en qok 6ne grkarrlan nokta bu oldu. Gerqekte ise Ki.irdistan sorununun gdzUmtl aqtstndan oldukga 6nemli bir silreci baglatan aqrklamalarr bir bi.rtirn olarak ele almak, halk-

daha saQhkh sonuqlara ulaqttracakttr.

"Bir muhatap arryorum" diyen Abdullah OCAtiN yoldaq, "Bu savaqa artrk bir son verelim. Savaq benim iqin bir iqkencedir.Tiirk devleti bu iyi niyetimize karErhk verirse, beni de iqkenceden kurtarmtq olur. Dtinyanrn savaqtan en gekinen kiqisinin ben olduQumu sdyleyebilirim" soz' leriyle, yerlegik birqok imajr yerle bir ederken, kanh bir savaEta hangi tarafrn rsrar ettiQini de netlegtiriyordu.

"Hemen Tiirkiye'den ayrrlma-kopma diye bir sorunumu yoktur. Siyasi-askeri egitlik temelinde kardeElik iliqkileri iqinde, bir arada yaqamaktan yanayrz. Bunun yeni bir anayasa temelinde gWenceye altnmast durumunda milcadelemizi siyasi platforma taEryabiliriz" agrklamasryla Abdullah OCAI-AN yoldaq, savaqtn sona erdirilmesinin bliti.in kaprlarrnt aqryordu. Nitekim bu aqrklamalartntn, Ki.irt ve Ti.irk halklarrnrn beklentilerine ve 6zlemlerine bir yanrt olduQunu da 6zellikle vurguluyordu.

Bu tarihi aqrklamalart, Ki.irdistan ve TUrkiye halklarrnrn tarihinde bir donemeci ifade eden bu yaklaqrmr kimler nasrl karqrladr? laErm bigiminde degerlendirmek

TC hozrrlrksrz 1 5 AQustos 1984 tarihinden bu yana kesintisiz sijrdiirUlen savaqln son yrllarrnda TC'nin PKK karqrsrnda inisiyatifi kaybettigi, taktik irrete-

mediQi, iiretse bile bunun kargrtaktiklerle boga grkarrldrQr, geliqmeleri ta'

kip edenlerce bilinen bir gerqektir.

TC'nin iqerisine di.tgtUQtl bu trkanrkhk, gegit imkanlarrndan yoksun olan

bu qrkmaz, beklenen ve kaqtntlmaz olan bir durumdu. Qitnkir PKK 6nderliQindeki Kirrdistan halkr ile TC arasrndaki savaqrn hangi koqullarda neden ve nasrl baqladrQr, bu savaga hangi tarafrn nasrl yaklaqtrQr ve bunun nelere yol agaca$r daha baqlangrq noktasrnda ortaya grkmtgtr. Nitekim gegen..savaq ytllart aragtrrrlrrsa Abdullah OCALAN yoldaqrn agklamalarryla ifade edilen yeni siireg daha iyi kavrantr ve daha gergekgi sonuqlara ulaqmak miimkiin olur.

Bu nedenle TC yeni stirece haarhksrz yakalandr, alrElnsrz bir zorlukla karqr kargrya kaldr diyorrz. 1992 sonbaharrnda bagaramadr$r, krq stirecinde do$a zorluklarrndan dolayr uygulamaya geqiremedi$i tasfiye ve imha planrnr Newroz'la birlikte gUn'

yeni stirecin ilont

larrn qrkarrnt ifade eden yeni bir yak-

yokolondr

deme getirme aqamastndayken bir anda eli-kolu baQlandr. Bununla TC'nin bahar planrndan ya da tasfiye' imha s0recinden vazgeqecegini be' lirtmek istemiyorrz. TC lqiqleri Bakanr lsmet Sezgin'in yaptrgr bir agrklamada bahar operasyonundan vaz' geqebilecekleri ydn[inde sdzler sarfetmesi de taktik amaqhdrr. Ancak qu d3 kesin bir gerqektir ki, Abdullah OCAI-AN yoldagrn iqerisinde bulundugumuz stlrece getirdigi yeni yaklagrm, TC'nin bahar operasyonu' nu felq etmigtir; bu operasyon gi.indemden kaldrrrlmayrp uygulamaya gegirilse bile ancak k6r-topal yi.iri.itiilebilir. Bunun da sonucu en gok fiyasko olabilir.

Basrn toplantrsrnrn yaptldtgt l7 Mart tarihine kadar biliyorr.rz ki, TC, burjwa basr n-yayrn organlarrnda d6' nemin 6zelliklerini dikkate alan bir psikolojik savagr trrrnandtrarak zoraki bir "Newroz sendromu'nu yaratryordu. Serhed, Botan, Amed, Gar' zan eyaletlerinde birgok alanr savaq r.rgaklarr ve zrrhh helikopterlerle bombalamaya baqlamrgtr bile. 'PKK kalabahk birliklerle srnrrdan giriq ya-

pryor", 'Apo'nun Newroz talimatr ele geqirildi", "PKK Newroz iqin silahlanryor" vb. sansasyon haberler golgesinde Kirrdistan'a daha fazla asker, daha fazla askeriteknik yrgrnaQr yaprhyordu. En yetkili aQzlardan verilen hemen birtiin demeqler, Klirdistan halkrna katliamr hissettiren tehditlerdi. "Newroz'u kutlamak eEittir katliamdan geqirilmeye haztr ol mak" korkusu Kiirdistan'rn bi.itiin insanlarrnrn beynine yerlegtirilmeye gahqrhyordu. lqte birqok konuya getirilen temel aqrklamalarla birlikte, 25 gi.inlUk bir si.ire iqin yaprlan tek yanh ategkes ilanr, TC'nin "Newroz sendromu"nu balon gibi s6ndi.irdll. Kamuoyuna egemen krltnmaya gahqrlan korkunun, gerginli$in, panigin TC'' nin bir uydurmast ve bununla amaqlananrn ise imha operasyonuna me$ru zeminin haztrlanmast olduQu aynt kamuoyu taraftndan tiim agrkh$tyla gdriildir. Dolayrsryla psikolojik iisttinlUgti PKK'den geri alma qabalarr bir kez daha sonuqsrz kalmaktan kurtulamadr, Artrk bir yerde bahar operasyonunun slrrdi.rrUltrp sUrdUri.ilmemesi konusu bile TC'nin inisiyatifinden qrkma durumuna di.jEtii.

Bununla birlikte taktik i.iretmede kolu-kanadr krrrldrlr gibi, kendi yonelimlerini PKK'nin yonelimlerine bakarak belirleme zorunluluQr:yla kargt karqrya kaldr. Bu, TC'nin kendi iradesi ve koqullarrnda de$il, PKK'nin iradesi ve koqullarrnda savagmaya mahkum oldugu anlamtna geliyor.

TC hiiktimeti v.e diger devlet yetkilileri, Abdullah OCALAN yoldaErn gaQrrlarrnr ne tam reddedebildi ve ne de kabul etti, Kimi qevreler, bu yaklaqrmr "bekle 96r" biqiminde ifade etseler de, bu yaklaqrmr da kapsamrna alan astl gerqek baqkadrr.

Bunu, TUrkiye devletinin Ki.irdistan sorununa hakim olamadr$rnr ifade eden bir qrkmaz bigiminde somutlaqtrrabiliriz. Qagrrlarr kabul etmesi demek, gimdiye kadar uyguladtgt politikalarrn yanhqhQrnr itiraf etmesi ve bunun igin de yrllardan beri vaadlerle kandrrdrgr Ti.irkiye ve Ktlrdis' tan halkrna hesap vermesi demektir.

QaQrrlarr kabul etmemesi demek ise, savaEtan yana olan tarafrn yine

yrllardan beri sdyledigi gibi PKK degil kendisi olduQu gerqeginin aqtga qrkarak herkes tarafrndan gori.ilme-

Esos goztim AMullah OCAI-AN yoldaqrn agrklamalan TUrk derrlet yetkilileri ve burjwa basrn-yaytn gevreleri taraf rndan tek yanh bir devletqi tlrtumla degerlendirildi. Hiq gUphesiz bu, beklenmeyen bir yaklaqrm deQildir. "PKK aldrQr bi.iyi.ik darbeler nedeniyle nefes almak istiyor", "Mevzilerini kaybeden Apo yeni manevralar Peqinde", 'Apo kdqeye stktqtt", "Silahlr mUcadeleyle bir yere gidemeyecegini anlayan Apo siyasi mUcadeleye qekilmek istiyor" geklindeki haberler, bu konuda yaprlan saghksrz deQerlendirmelerden bazrlarrdrr. Yine 6zellikle, 'Apo PKK'ya hakim deQil; ateEkes sdziine ne kadar baQh kalacak" noktasr iglenirken, baEta TUrk devleti olmak izere, PKK varltgrndan rahatsz olan birgok qevre niyetini agrQa vuruyordu: "PKK bdli.tnecek;silahlr mUcadeleden yana olan kesimler yeni bir isim etrafrnda toplanacak..,"

Bu kesimleri, dereyi gdrmeden paqayr svayanlar biqiminde bile de-

gerlendirmek zor; qtinkU bunlar dtin de, bugUn de PKK'nin imha edilmesinive b6ylece sahneyi terk etmesini isteyenlerdir, bunun iqin de var gtiqleriyle durmadan ugraqanlardrr, Bu anlamda bir yerde yadrrgamayt gereksiz 96riryonz. Nitekim niyetlerine uygun bir bdli.lnme beklentisi iqinde olan bu kesimlerin emelleri yerle bir oldu. Kaldr ki birtUn eyalet komltanhklarrna danrqtldrQr gibi, yine komr:tanlrklar adtna yaprlan agrklamalar bu ti.ir beklentilerin kof olduQunu ortaya koydu. Bu konuda I988 provokasyonu henUz hatrrlardadrr: Abdullah OCALAN yoldaqrn Milliyet gazetesine yaptrgr aqrklama' lan, niyetlerine g6re yorumlayan birkaq unsur TC ve Avrupa emperyalizmi desteginde bir provokasyonu dayatmrqtr. Gergekte ise bu unsurlar dirqman adrna partiye slzmtg, kendilerince bir frrsat dogmr4 ve bu temelde partiyi yrkmaya qahgmrqlardr.

TCve diger PKK dtigmanlarr bir kez

si demektir. Onun, PKK inisiyatifinde baElatrlan yeni silreq kargtstnda iqerisine dilqtiâ‚Źtl qrkmaz bununla da srnrrh degildir. Hangi tutumu takr' nrrsa takrnsrn, PKK yiiklenerek yeni si.rreci ilerletecektir. Nitekim PKK qagrrlarr sadece Ti.rrk devletine y6nelik degildir; Ki.lrdistan ve Tiirkiye halklarrna sorunla ilgili bi.ittin 6rgtit, devlet ve kurumlara da ydneliktrr.

Yani burada anlaEtlmast gereken en dnemli nokta, k6kltr qozi.jm sitrecinin TC'ye raQmen ilerleyebileceQi, hiqbir d6nemde g6rUlmemiq degiqimleri gtindeme getirebilecegidir.

Bunun etkileri uluslararast alana da yansryacaktrr. Bu y6nlii geliqmelerin 6ni.ine geqme gticiine sahip olmamak TC'nin esas endiqelerinden birini oluqturuyor.

"Dsrleti yalnrz brrakmayaltm" baqhkh koge yazrstnda M. Ali Birand, devletin bi.itiinlijgUnden yana olan herkesin bu konuda yardrma seferber olmasr gerektiQini iqliyor. M. Ali Birand'a g6re, devlet ilk defa PKK'ye gerr adrm atttrmtqttr;fakat qimdi ne yapacaQrnr bilmez duruma dtigmi4tUr. Bu gazetecinin kimler adrna ve hangi misyonla yorum yaptr$rnt biliyorrz. Asrl gergek gudur: Slrreci yakrndan izleyenler qok iyi bilirler ki, PKK attrQr bu adrmla TC'yi oldukga zor ve dolayrsryla ne yapacaQrnr bilemez duruma di.iqi.irmi.4ti.ir. Bu her ttirlU niyetten uzak ve iqinde bulundugumuz siireqte hayatr n ispatlad tgt en yahn bir gerqektir.

giicti PKK'dir daha boyle bir beklenti iqine grrdiler' B6yle bir qrkrErn olmast durumunda ikinci bir cephenin aqrlacagrnr ve bdylece birinci cephenin PKK'yi tasfiye-imha etme iqinr daha da kolaylagtrracaQrnr umut etti ler.

Ozellikle Newroz kutlamalannda Ki.irdistan halkrnrn, Tilrk devlet giiqlerinin btitiln tahrikleri ne, provokatif qabalarrna kargrn PKK'nin yeni yaklaqrmrna uygun olarak dr.ryarh davaranmasr, PKK'nin sadece kendi orgi.rt yaprsrna deQil, aynr zamanda

KUrdistan'daki milyonlara da hi.lkmettigi daha giiqltj bir Eekilde kanrtlandr. 2O Mart akqamrna kadar "Apo

drgirte hakim degili komutanlartna sdz geqiremez" diyenler, 2l Mart gUnU tUki.jrdUklerini utanmadan yaladrlar. Burada PKK'nin nasrl bir 9oztrm gi.lcU olduQu ve yine nastl savagr durdurabilecek ya da sijrdUre' bilecek imkanlara sahip bulundugu

herkese fazlasryla g6sterildi. 2l Mart'ta ortaya qrkan diQer bir gerqek de, TC'nin gi..venlik tedbirlerinin huur ve istikrar olmadrgr, tersine kan d6kme temelinde imha seferi olduQudur. Bu gerqeQi, Newroz kutlamasrnda hazrr bulunan yerli ve ya'

bancr gazeteciler ve heyetler de aqrkga dile getirdiler. Bu qu anlama

gelmemelidir: PKK halkrn katledil' mesini engelleyebiliyorsa neden da' ha 6nceki Newroz'larda bunu yaPmadr. Biliyoruz ki TC'nin durdurulmasr, ancak onun kargtstnda 6rgiitIti, bilinqli gi.iq olmakla mi.rmklindi..ir.

PKK giiglendikqe, Kijrdistan'da egemen oldukqa ve kazantmlart temelinde yeni si.iregleri giindeme getirip yi.iklendikqe, bunlann yanrstra ig ve drq kamuoyunu gergekler konusunda aydrnlattrkga aynr dizeyde TC'' nin manevra alanr daralacak, iste' digi gibi vahqet uygulamalarrna bagvuramayacaktrr.

Abdullah OCAI-AN yoldaqrn aqrklamalan izerinden qok krsa bir si.ire geqmesine raQmen dogrulanan asrl gerqek, PKK hakkrnda sdYlenenle-

rin TC igin geqerli olduQu ve bunun gizlenmesi amacryla da bu y6nteme baqvuruldrgdur, Gergeklerin bu denli erkenden ortaya grkmasl, TC'nin bu qrkrq karqrsrnda qaqkrnhQa ugrayarak nasrl bir tutum iqerisine girecegini bilemez duruma dtigmesinden dolayrdrr.

Yeni slireqle ortaya grkan dnemli bir gerqek de PKK'nin mtrcadele ydntemlerinin sonug almakta olduQu ve buna karqrhk TC'nin savaq

ydntemlerinin ise iflasr kaqrnrlmaz krldrgrdrr. Devlet yanlrsr bl]tiin basr nyayrn organlarrnrn haber ve yorumlarrnda iglenen esas tema bu gerQetersinden gdsterilmesi oldu.

Biliyoruz ki PKK, bdyle bir stirece kolay gelmedi. Yaprlan aqrklamalar ani.bir kararla giindeme getirilmedi. Ozellikle 1992 yrhnda ulusal ve uluslararasr mutabakatlar4 bu qerqerede uygulanan kargr-dorrimci taktiklere ve gdrijlmemiq askeri gilq yrQrnaklarrna ra$men, PKK'nin, brrakahm ezilmesini, tersine birttin engellerr aqarak yrh zaferle kazanmasr mricadele tarihimizde en 6nemli bir doniim noktasr oldu, Partimizin bu baEarrsr kargrsrnda baqta TC s6murgeciliQi olmak iizere emperyalizm ve bunlarrn bUtltn uantrlan gagkrna ugradrlar. Nitekim yapabileceklerinr fazlasryla yapmalarrna ragmen beklentileri ni gerqekleqti remediklerr gibi hayal krrrkhgrna uQradrlar. Bu brr anlamda karqr-devrim cephesinrn PKK'yitasfiye etmekten umudunu kestiQini gosteriyordu. PKK b6yle bir kazanrmrn avantajryla I 993 yrlrna giriyordu. Bu aynr zamanda 8 yrllrk mucadelenin ortaya grkardr$r kazanrmlarrn korunmaya ahnrp yenilmezirQrnrn garanti altrna ahnmasrydr.

Qok aqrk ki bu gtig birikimi her oonemden daha farkh olarak kdklir cr. brqrmde yeni bir atrhma, kesin cozu'nu .dayatan bir sUrece yansrtrl^talrydr. lqte "silahh milcadele bir trkarrklrQa yol aqtr" y6n0ndeki iddia''1rn .e kadar saqma, ne kadar gerqex drqr olduQu bu noktada tiim grpraxlr0ryla gozler dniine dikiliyor, Silan PKK mircadelesinde her qey olnasa da ulusal kurtuluq sUrecinde Qin

br. arag olsa

da onu mevcut giiq

or2evrne getiren taktik savaglm bicrmrcrr. Nitekim silahh mi.icadeleyi

sa!lnar

veya savunrnityan btitijn

gi4-

ier cJ aracrn nastl kullanrldlQrnr ve Du.da. nasrl sonuqlar yaratrldrgrnr PKK crre0rnde tekrar tekrar incele-

-eK o-ru-rundadrrlar. Gdriiyonz

ki

bu st,.ec ^ ortaya qrkardrQr dnemli ge.ge<iercen brrrsi de, silahh mi.icaoeie aracinrn kesrn sonug aldrQrdrr, Bu durumuyla PKK. enternasyonalrst ozir qerqevesrnde silahh mUcaoeieyr sonuq ahcr krlarak Ktlrdistan trpr koEullara sahrp olan ezilen halkiar rQrn bir kurtulrq drneQi sunmugtur. Gergekgi ve dr.lrilst olan bUttrn xesimler, hatta bunlarrn drqrnda kargrt konumda olan gevreler de qok iyi brlrrler ki, srlreci bu di.izeye getiren temel araglardan biri silahh savaqrm brgrnnidir. Bununla birlikte 6nemle vurgulanmasr gereken bir nokta da sr lahr n dtiqman askerini dldtiren arag bgiminde kullanrlrnadrQr, tersine onun s ryaset hilkmi.inde ele ahndr$rdrr.

Blrtrin geliqmelerin bunu kanrtladrQr gerqeQinden hareketle, silahrn, brr trkanmaya yol aqmadt$r, tersine Ktnd istan sorununun gdzUmiiniin 96ruqmeler yoluyla siyasi platforma tagrrrlmasrnrn, 6zgi.irli.ik ve egitlik temeli nde kardegqe yagarnantn imkanlarrnr sunmugtur, Bu, gdrmezlikten gelinemeyecek kadar gdzler 6niinde olan bir gerqektir. Nitekim PKK'nrn ytlrlrtti.igi.i 8 yrlhk silahlr mijcadele, Ktirdistan ve Tiirkiye halklarr aqrsrndan lehte geliqmelere yol agarken, halklarrmtzl egemenliginde tutmaya gahqan TC devletini k6tU bir sona mahkum etmiqtir. Bu konuda

bir gazelecinin sorusu irzerine Abdullah OCAI-AN yoldag, 'Bizde si-

mez ki, PKK 6ncitliJgtinde gUndemS1reg leqtirilen sUreg, emperyalizmin de, sdmi.irgeciligin de ve bunlarrn tzanKsmen yukarrda degindiQimiz gialdl, bundan sonra da sonug alabiletrlarrnrn da qlkarrna olan bir si.ireq bi, baglatrlan sijreq, Ki.irdistan ve cek bir araqtrr. Fakat bu, Ti.lrk devleti degildir. Bu, hayatrn kanrtladrgr tar- Ti.irkiye halklannrn 6zlemine yanrt olagrsrndan tersinedir" sdzlerini dile trqmasrz bir gergekse, PKK'yi desmayr igeren yeni bir yaklaqrmdrr. Atrgetirirken, kanrtlanmrg bir gergegi tekledikleri sdylenen gtjgler hangi lan adrmlar samimidi4 gerqekten de vurgulama gere$ini dtryuyordu. gerekgeyle bu siireci tegvik etme daha fazla kan d6ktilmeden nihai bir Bu tarihi Onemde olan bir geliEaptalhQrnr g6stersinler? Srradan baq6ziimi.l iqeriyor. TUrk egemen srnrfme ve gergektir. Biliyoru ki dtinyagrmsrz bir g6zlemci bile bundaki larr, daha fazla kaybetmemek, daha nrn birgok alanrnda emperyalistler, gergeQi gdriir ve teslim eder. Ancak fazla halklanmz karqrsrnda suqlu kosdmiirgeciler vb. gerici egemenlikgu da vardrr: TUrkiye'yi destekleyennuma dtiqmemek ve tUmden yerle ler halklarr iliklerine kadar s6mUr- ler, onun kaErna-gdzUne hayran ol- bir olmamak istiyorlarsa PKK'nin mekte, onlara kan kusturmakta ve duklarr igin desteklemiyorlar. Bu des- sunduQu tarihi frrsattan yararlanmaqeEitli baskr tiirleriyle btiti.in geligme tegin slnrnnr, destekqilerin grkarlarr srnr bilmelidirler. "Egkrya ile pazarhk imkanlarrnr kapatmaktadrrlar. igte bu belirler. Kaldr ki bu, rahathkla an- olmaz", "Devlet bir ter6r orgiiti.inii noktada PKK drneQinin s6z konusu lagrlaUlecek bir durumdur. Nitekim muhatap alamaz" vb. yaklaqrmlarrn halklarrn koqullarrnda bir kurtuluq sisUreq dikkatlice incelemeye ahnrp beg parahk bir degerde oldugu, bu lahrna ddnUqmemesi igin PKK gerkavranmaya qahqrlrrs4 PKK'nin hitUr tutumlarrn sadece ve sadece gegindeki silahl mticadirle ydntemi zaya getirilen deQil, adrm adrm hisavaStn daha da kanh geqmesine mahkum edilmek istenmektedir. Anzaya getiren bir gi.ig konumuna yitkyol agtrQt her yrl defalarca ortaya qrcak her geye raQmen bunlar, tarihe seldiQi 96ri.ilecektir. kan bir durumdur, damgasrnr vuracak, son s6zti s6yBiliyoruz ki her dnemli geliqme'Taktiktir", "Srkqrk durumdan kurleyecek olan gerqeklerdir. de drE baglantr aramak, TC'nin bir tulmak iqin bagvurulan bir manevraYeni stlrecin kavranrnag nda 6nemkuruntusq onun gergeginde hepvardrr", 'Apo bununla gUq kazanmak le gdrtjlmesi gereken bu durum da olagelen bir durumdur. Bir devlet istiyor" deniliyorsa ve bu yaklagrmrn 6zgi.iq gerqegidir. "Batr iilkeleri artrk olarak biryi.ik drq merkezlere mr.rtlak PKK igin yararl sonuqlar ortaya grdesteklerini geri qektiler, PKK'nin anlamda baQlanarak varh$rnr silrdi.lrkaracagr sciyleniyors4 Tirrk devlet ter6r drgiiti.i oldugunu onlar da kame felsefesi, onu belli kahplar iqeriy6neticileri neden kendileri iqin de bul ediyorlar", "Suriye, ABD'nin te- sinde qartlandrrmrqtrr. Tiirkqiiltik ge- bdyle bir tutuma yanaqmaktan kaqrr6rist i.tlkeler listesinden grkmak igin lenegine gdre, bir devletin baEaranryorlar? Bu, onlarrn kendi s6mi.lrApo'yu istemiyor", "iran da PKK'ya madrQrnr bir drgiit hiq baqaramaz! geciliklerinden vazgeQmek istemeeskisi gibi mirsamaha gdstermeyeEger bagarmaya doQru gidiyors4 diklerini gdstermiyor mu? Bu yeni cek" qeklindeki yaklagrmlarl4 6z90bunda drE gi.iglerin parmaQr vardrr! yaklaqrm taktiQe denk d0qse de, soci.rn bu siJrece ulaqrlmasrnda oynaTiirkgiili.igijn bakrq aqrsr b6yle olunnuqta kdkl0 bir qcizi.imU amaglamryor mu? Kaldr ki taraflar arasrndaki biltiin savaqrmlar taktikler bijttjnlirgiinden oluqmlryor mu? Burada soDeqaSAZAIil runun silah kullanrmrndan arrndrrrlrp NDEMOEKI APO eqit imkanlar iqerisinde siyasi plat( F@ 8.OM\ n ffiffi'ffieo forma taqrrrlmasrndaki iyi niyet g6rUGirqdooue ltffi aenn r&'G.*rrutlffnYd'6 lebilmelidir. Nitekim buna pKK'den qok TC'nin ihtiyacr vardrr. Bilinmelidir ki srfrrlardan geligmeyi yaratarak rrir-.1 hEt I bu si.irece getiren PKK'nin, bundan E-.r rt aarrr II .+t-' :Seyatm Hatqkefld sonrastnt qok daha kolay baEarmar ILFrh I masr iqin hiqbir neden yoktur. Eksi ile artrnrn aynr olmadlQl unutulma-

goztimleyicidir,

lahlr mticadele gimdiye kadar sonug

ffiE

ffit

l@

fratr

I

ra-H*irhi

:ryffiffifltfr++fi

r5$s4#qH

mahdrr.

Burada esas sorunu, Sabah gaYayrn Ydnetmeni GUneri Civaoglu'nun, 'Abdullah OCAl3N koqullarr, coQrafoayr, zamanlamayr qok iyi deQerlendirmig, en zayrf oldugu bir konumdan, qok gUqlii bir gdriintU liretmenin siyaset ustahQrnr g6stermiqtir" qeklindeki yorumunda di.igi.imlendirmemek gerekiyor. Yakalanmasr gereken yaklaqrm, PKK tarafrndan atrlan bu adlmr sunulan 6nemli bir frrsat Eeklinde deQerlendirmek olmaldlr. Ancak bunu karEr tarafrn tasfiyesi temelinde kullanmak, yeni silreci bozmaya gahgmakla eg anlamhdrr. Nitekim ateqkes ilan ederken Abdullah OCAI}N yoldaE, 9u noktayr Onemle vurguluyordu: "Bu sijre iqerisinde TC gi.iqlerinin saldrrrlarrndan qok, devletin kendi yaklaqrmrnr kdklti bir qekilde gcizden gegirip gegirmedigine bakacagrz. AteEkesin r.zatrhp uatrlmamasr da bu duruma ba$hdrr."

zetesi Genel

ffi ffi ffi"ffi Bs durunda deuted yalnE brakmayahn...

flffiffi1#

ffi

i-ffi?}r*E4le /6ru

i**;;;;;."{#sffiffi# ghHtrs#ffiffi roliln i.lstitni.i betonlamaya gahqryorlar. Milliyet gazetesi k69e yazarlanndan Metin Toker, konuyla ilgili yaptlgr yorumun biryerinde,,,OrtadoQu'da taglar krprrdamaya baglamrgttr" diyor. Bu, dogrudur. Fakat Ortadogu'da taqlarr yerinden oynatan gUg kim? Bu taElarrn yrkrhgr durumunda altrnda ezilmesi kagrnrlmaz olan giig hangisi? Bu sorularrn cevaplarr kendi baqrna deQerlendirme konularrdrr. Bu nedenle bir hatrrlatma ile yetinerek geqiyorrz, Ancak gu kesin bir gergektir ki, Ki.irdistan'da oldugu gibi, Ortadogu gergeginde de PKK dncesi ile sonradrQr esas

sr vardrr. "Yeni dtinya dl]zeni"nin Ortadogu ayaQrneden sakat? lrak meselesi neden gi.indemden d[igmijyor? lrak'rn toprak bii'ti.inli.igii ne-

den eskisinden farkh olarak ilgili taraflar arasrnda tartlgma konusu oluyor?

BUti.in bu geliqmelerin altrnda pKK faktdri.lntln bulundugu aqrk bir gergektir. S6ylendigi gibi PKK'de bagrmhhk politikasr temel ahnsaydr, ne brlyle bir si.iregten bahsedilebilirdi, ne de giindemin igerigi boyle olabilirdi. Nitekim hiq kimse inkar ede-

c4 bu konuda elbette qeqit gegit yorumlarrn geliqtirilmesi gagrrtrcr olmaz. Dolayrsryla Abdullah OCeUqfrt yoldagrn grkrqrnr, "Bayram de$il seyran de$il, eniqtem beni neden 6ptij" tarzrnda yorumlamak, kaq yapayrm derken 96z qrkarma fukarahQrdrr.

Bifti.in bunlar aqrk gergekler biqiminde seyrederken, ylpranmrq bir plagrn ses adrna grkardrQr kulak trrmalayrcr czrrtrlar deryam ediyor: ,,Ktjrt

sorunu ile PKK'yi birbirinden ayrrt etmek..." Bu nokt4 agrmlamayr gereksiz krlacak kadar nettir ve anlaqrlmrqtrr. Konuyla qok yakrndhn ilgili oldugu igin hatrrlatma geregini duyduk. Qilnkii yeni silrecin 6nemli gergeklerinden biri de, Ki.irt sorunu ile

PKK'nin tek bir parqa oldugunun pekiqtirilmig olmasrdrr, iki ayrr parqa olmadrgr iqin ayrrt etmek mijmkrjn degildir. Dolaylsryla "ayrrt etme"nin altrndan grkrp karqrmrza dikilen gerqek; bir sorunu pargalayrp tasfiye etme amacrdrr.

Krsacasl bijti.]n korkular; bi.rtitn endiqeler ve birti.ln garprtmalarrn yolu, PKK'nin iq ve drg kamuoyunda sorunun esas q6ziimleyici giici.i olma ydniindeki imajrna rzanrr,

Bu sdzler si]rece verilen 6nemi ve ciddiyeti gdsteriyor. Dolayrsryla bazr qevrelerin qokqa 6ne grkardrQr

gibi bu bir oyun degildir. Aynr qekilde oyun olmadrgr gibi, her ttirlU karqr oyuna da kapahdrr. TC yetkililerinin kimi demeqlerinde, tek yanh ategkes ilanrna oyalama taktigiyle yaklagrldrgr 96ri.iliiyor ki, bu, ciddi bir yanrlgrdrr. Biliyorr.z ki, 2b gtinli.ik bir siire TC iqin yabana atrlamayacak bir zaman kesitidir. Fakat tanrnan bu

Yeni stirece

mig ve atrlan adrmlarda bir iyi niyetin tagrndrQrnrn kanrtlanmasr amacryla kamuoyuna agrklanmlqtrr. Bunu k6tU'ye kullanmak higbir geyi kazandrrmayacaQr gibi kaybettirir. Bu noktada bir srnavla karqr kargrya kahnryor: Kim savaqtan yana kim kansrz 96zijmden yana? Yakrn zamanda gorti-

lecektir bu.

"Silaha baqvuran PKK'dir, durdurmasr gereken de odur" ya da "Gelip teslim olsunlar, pigmanhk yasasrndan yararlanslnlar" yaklaqrmr, savagtn s[]rdiiri.llmesinden yana olmaktan baqka hiqbir anlama gelmiyor. Bu provokatif, klqkrrtrcr tutumlarrn siyasi gdri.igmeler temelinde qozUmii dayatan si.trece karqrtlrk ifade e.ttiQini halklarrmz gdrebiliyor.

Oteyandan sonunda ozglir, baQlmsrz, eqit ve kardeEge bir yaqamr getirecek s[lrece birti.in duyarh kesimlet gi.igler, etkili kigilikler ve en baEta da Ki.irdistan ve Tlirkiye halklarr katkr sunmaya seferber olmalrdlrlar. PKK bu konuda bir frrsat agmrqtrr ve bu frrsatrn gerqek ve adil bir qdziimir yaratmasr iqin gok yonlii imkanlar sunmuqtur. $imdi savaEa kaynakhk eden gergekleri daha iyi g6rmek, sorunun barrqgrl qdzUmUnli reddederek kdr bir qiddet politikasrnda rsrar eden tarafr daha iyitanrmak her zamankinden daha kolay hale gelmiqtir. Hiq qilphesiz gerqekleri 96rmek ve asrl suqluyu tanrmak da tek baqrna yetmiyor. Bunun mutlak anlamda yerine getirilmesi gereken gdrevleri vardrr. Savaqrn sona erdirilmesini ve bu temelde siyasi platformda soruna qozUm aranmastnr isteyen herkesin yapacaQr iqler fazlasryla vardrr. Herkesin kendi qaprnda imkanlarr vardrr ve bunlarr bu yenisOreq iqin seferber edebilir. Hakh savunulmah, haksrza ise dur denilmelidir. Akan gdzyaqlarr ve dokUlen kanlar ancak gi.iglti halk cepheleEmeleri temelinde durdurulabilir.

Bu konuda siirece katkr sunmak isteyen herkese, her qevreye, her gi.ice partimiz destek verecektir. Vne bu konuda halklarrmrzrn lehine sonuqlarrn ortaya qrkarrlabilmesi iqin elinden gelen her tiirli.i qabayr sergileyecektir. $imdiye kadar oldugu gibi bundan sonra da kor bir intikamcrlrk peEinde olmayacaktrr. Bu nedenle TC'nin de buna denk dUqen bir tr:tumun iqine qekilmesi iqin her alanda seferber olmak d6nemin en kutsal gorevi olarak temel ahnmah-

drr. Bu siirecin geliqmesi dnijnde engel olmak isteyen ve bunun her tiirliJ pratiQini sergilemeye gahqan burjwa basrn-yayrn organlarr, deQiEik s6miirgeci kurumlar, kalemqdrler, politikacr lar, krsacasr bUti.in rrkqrqovenistler protesto edilmelidir. Halklarrmlzr kargr kargrya getirmek isteyenler, 6z9tirlUk ve eEitlik temelinde kardegligin gerqeklegmesini engelleyenler bunlardrr. Bu daha fazla kan| bir savaqtrr, daha fazla katliamdrr. lqte bunu durdurmak iqin Kilrdistan ve Ttirkiye halklan, PKK 6nciilii$i.inde baqlatrlan gdzUmleyici sirreq iginde yer almah ve bunun 6nijndeki bil(irn engeller izerine baqarrlr bir gekilde yiiri.imek igin tek bir cephede birleqmelidir.

kory kimler neden direniyor

Abdullah Ocnuru yoldagrn yaptr$r agrklamalar, ddneme 6zgli yeni saflaqmalar orlaya grkardr. lrkqr-fagist kesimlerin baqrndan beri iqerisine girdikleri olumsuz tavrr, beklenen bir geliqmeydi. Bunun yadrrganacak bir y6ni.i de yoktur. Nitekim

bunlar, inkarcr ve rrkgr tutumlarrnr hiqbirzarnanterk

yoklotm ciddidir

sijre, gergek ve kahcr bir g6zi.ime hizmet temelinde gi.indeme getiril-

etmedilervesiirek-

ri qiddete dayah bir imhada rsrar ettiler. Demeqlerinde ve yorum yazrlarrnda rsrarl4 ,Apo taitik yap,yor", "Devlet eli kanh bir suqluyu ,rr,"t"p alamaz", ,Ter6r drgiitai pkK ezilmelr dir" noktalarn, g-ok ki.istahga bir tarzda iglediler. pkK'nin elinde burundurdu$u inisiyatifi yeni yaklagrmr temelinde daha da pekiqtirmesini

ve boylece "koskoca bilyiik

Ti.rrk

devleti"ni koEeye stkrqtrrmastnr kabullenemediler. Devletin prestijini kurtarna mi.icadelesi ne girerek PKK'ye ve Abdullah OCAHN yoldaEa pervaszca saldrrdrlar, Akla hayale gelmeyen karalarna qahEmalarrna girigtiler. Hatta Tiirkiye halkrnr ve devlet yetkililerini yeni sUrece karqr krqkrrtmak ve bu konuda harekete geqirmek iqin ellerinden gelen her Eeyi yaptrlar. 'Tirrklirk elden gidiyor" adr altrnda qovenizme ve rrkqrlrQa her zamandan daha fazla sarrldtlar'

Bunlartn bu denli aqrrr bir tutum iqerisine girmesinin nedenleri vardrr, Bunlar PKK'nin devrim surecini nasrl ilerlettrQini, bii(iln soylenenlere raQmen nasrl vazgeqilmez bir qozijm gijcii oldu$unu temkinli hareket edenlerden daha iyi gorijyorlar. Bunun biiyijk bir yrkrhq ve onun yerrne bi.ryirk bir inga olduQunu daha yakrndan hissediyorlar. Qtinkir bu yrkrhqrn

altrnda onlartn da ezilmesi kaqrnrlmazdrr. Bu nedenle bunlartn temel felsefesi, her tirrlU ydnteme baqvurarak devrim si.jrecini geniq zamana yaymak, dolayrsryla en ufak bir umut emaresine can havliyle sartlmakttr' Bunlar hem devlet rqinde ve hem de drqrnda orgijtlenen kesimlerdir.

Olumlu her qeyin onune geqmek iqin tUrlti provokatif turtumlar iqine girmekten ve gerekirse en has adamlarrnr kurban vermekten qekinmezler. Geqmigte olduQundan daha fazla bu donemde sdz konusu Y6ntemlere baqvuracaklardrr. Bu rrkqr-fagist zihniyete mensup olanlartn, bulun-

duklarr her yerde qdzijm siirecine qomak sokmaya qahqacaklarr beklenmeyen bir geliEme degildir.

Bu kesimleri bdyle degerlendirirken, diger devletqi kesimleri temelde farkh bir konumda deQerlendiriyor degiliz. Aradaki krsmi fark, PKK'yi tasfiye etme yontemleri konusundadtr. Bir taraf aqrk tasfiye ydntemlerinde tsrar ederken, diQer taraf ise bunu daha ince Yontemler

anlamakta zorlanmtyoru. iqine girdikleri en son tutumla, niyetleri ne olursa olsun, kanh bir savagrn devam etrnesinden yana olduklarrnr gosteriyorlar, Qok iyi biliyorlar ki, onlarrn politikacrhgr ancak bu koqullarda bir iqe yarayabilir. Tabii halklarrmrz nezdinde degil, devletin nezdinde bir qeylere deQer bulunabilir. Kaldr ki devletin bunlart PKK'yi tasfiye etme miicadelesinde defalarca kullanma giriEiminde bulunduQu, bunun iqin destekleyip one qrkardrQt taraftmtzca srr degildir.

Neden PKK'nin siyasi Platformu dayatmasryla birlikte bunlar 180 derece qark ettiler? Manevra alanlart mr daralacak? Devletin ihtiYacr mt kalmaz? Yoksa qrplak yiZle politika yapma g[.veninden mi yoksundurlar? Bunlar da qok iyi biliyorlar ki, PKK mUcadelesinin en dnemli bir 6zelligi, do$ru ile yanltEt, esas ile sahteyi, hakh ile hakstzt, di.iri.ist ile ikiyizluyi.r netleEtirerek yerli yerine

selten solun bu Eovenist etkinin altrnda olduQunu kim inkar edebilir?

Bunlar Kirrdistan halkr iqin ne yaptrlar da ondan ne istiyorlar? Bu noktada objektif olarak devlet ile aynr tr.rtum iqinde degiller mi? Halkrmrza hiqbir qey verilmez, ama heP ahnmak istenir. Baztlartnt drqlnda tutarsak, T[]rk sol gi.iqleri Ktirtlere, hep kullanrlmast gereken halk gozLyle baktrlar. Kendilerince daha kolay kandrrrlabilecek, TiirklUgiin kuyruQuna takrlabilecek halktrr Kiirtler.

Bu sUreq PKK onderliginde durduruldu; direniE iqerisinde yeniden doQuq gerqekleEtirildi. Bununla birlikte Ki.lrdii adam yerine koymayanlarrn kendilerinin adam olmadrQr ortaya qrktr. BugUn PKK'nin canrnr diqine takarak geliqtirdiQi mlicadeleyi sonuq ahct bir siirece yi.ikseltmesini neden kabullenmiyorlar? Gerqekleri neden teslim etmiyorlar? Neden her yeni geliqme karqrstnda komPlekse kaprlrp eziklik duyuyorlar? lqte qok aqrktrr; Kiirtler PKK dnderliginde miicadele ederek devrimin zaferine her giin biraz daha yaklaEryorlar. KLrrtler, bu giJglerden kendisi iqin bir Eey istemiyor, kendi halklarr iqin mLicadele etmelerini istiyor' Fakat hiqbir Eey yaprlmadan akrl verilmek isteniyorsa artrk boyle bir aktla ihtiyaq duyacak kimselerin ortahkta bulunmadrQrnr hatrrlatmak istiyorrz. $u da bir gerqektir ki, PKK devletlegme aQamasrnr yakalamrg bir gijqtiir. Nitekim bu gUglerin kavrayamadrQr ya da gormek istemedikleri nokta da budur. lktidar hedefleyen, bunun qok 6nemli imkanlarrnryakalayan ve bu temelde artrk iktidarrn 6rgi.nlUli.ik dilzeyini uygulamaya geqirme agamasrna yakrnlaEan bir orgUt ile dar gevrelere dayanan m[-icadele orgirtleri aynr kefeye konulamaz. Dolayrsryla bu bi.iyijk fark, kendini siireqlere yaklaqrmda da gosterir. Bu giiqler PKK'nin politik doQrul-

riirler.

PKK gaQrrst kargtsrnda kendini sol cepheden sayan bazr orgiitlerden de dikkat qekici sesler yiiksel-

magojik, iflah olmaz oportUnistlik ve laf ebeligidir. TOm yurtsever ve demokratlara 6nemle belirtmek istiyorrz; degerli zamantntzt harcayrp bunlarr dinlemeye deger bulmayrn. Bunlann, PKK onciJlUQiJndeki yeni sUrece karqr iqine girdikleritutumun hiqbir hakh zemini yoktur. Her qeyden 6nce ne yaptrlar da ne YaPrlmasrnt istiyorlar.

Tarttqtlmast, gUq verilmesi ve bu temelde ilerletilmesi gereken, yeni geliEme sirrecidir. Mutlaka kavranmasr, sonuqlar grkarrlmast gereken budur. Tekrar hatrrlatahm ki, bu si.ireq PKK dnciilU$Unde kendi ozgiir koEullarrnda baglatrlmrq ve bu da TC'yi hiqbir donemde olmadrQr kadar zor durumda brrakmrqtrr. Esas olarak baqta askerive siyasi alanda olmak izere, her alandaki gor0qmelere haztr olunduQu belirtilmig ve bu temelde ulusal kurtuluE mi.lcadelemizde yepyeni bir donem aqrlmrqttr' Ve bu donemin baEarrlmasr iqin yiiklenilecek, bunun oniindeki bi.ltOn engeller bir bir aqrlacaktrr.

Tiir-

qahqrlan birlik silreci uluslararast alana da yansrtrlacaktrr. Bir yandan Ki.lrdistan'da sorunun koklii q6zumU iqin yliklenme glindeme getirilirken, ter6r orgUti.i" olarai lanse ettigi diQer yandan buna bagh olarak dippKK'nin Genel Sekreteri Abdullah lomalik qalqmalara aQrrhk verileOCRLqNI yoldaErn savaqr karErhkh cektir. Nitekim yeni si.ireqle birlikte sona erdiime, sorunu siyasi plat- diplomatik faaliyetin sahalarr da geformda goriigmeler yoluyla qoziime niqleyecektir. Bu sahalar geniqlekavuqturma gaQrtst, yerleqik birqok dikge, TC iqin de aynr oranda bu imajr yrkarak yeni bir imajr qiziyordu. sahalar daralacaktrr.

Bu imal pKK yaprsr ve onu tanryanlar Yeni sirrecin ulusal dUzeyde oltarafrndan biliniyordu, ancak PKK'yi du$u gibi, uluslararast diplomatik TC soyleminden tanryanlar iqin yeni faaliyetler iqin de sundugu imkanlar vardrr. PKK'ye yakrqtrrrlan teroristlik ve hem de inandrrrcr bir verilen mesaj ve aqrklanan yeni imajrnrn tumden kaldrnlmasr da miimktindilr. TC drE alanda da bunun y6nelim, iq ve drq kamuoyunun yarh kesimleritarafrndan olumlu kar- 6nUne geqmede zorlanacaktrr. Bu qrlandr. Bazr kesimleri, kendilerini alanda sirrekli PKK'yi savaqrn kayyeniden gozden geqirmeye zorladr. naQr olarak gosteren TC'nin elinden qartlanan kesimlerin bu silah alnacaktrr. Ktsacast TC, iC "oyt"riyleter6rist imajrnrn yersiz- PKK'nin g6riigme qaQrtsrna karqrhk kafalanndaii liQini ortaya koydu. TUrkiye halkrna vermediQitakdirde bi.ltiln inandrrrcl-

aqrklamalar bir anda K[]rdistan, kiye ve dunya kamuoyunda buyuk yinkr yarattr. yrllardan beri Turkiye'nin, iq ve drq kamuoyuna "eli kanlr

imajdr.

du-

di. Aslrnda "sesler" yerine'Teryatlar"

deyimini kullanmak daha doQru bir

g-erqeklerl gostlrdi. Ki.rrdistan

ni yurtsever-demokrat olarak kamuoyuna lanse eden ara kesimler vardrr, AMullah OCAT AN yoldaqrn aqrklamalart, nasrl ki TC rejiminde gok etkisi yaratmrqsa bu kesimleri de

Lrai,ndan

runun astl taraftntn yeni yaklaqrmr karqrsrnda iqine girdikleri tr.rtumla qok

degerlendirme olur. Bunlar yrllardan beri legalve illegal platformlarda krsrr dongiiler etrafrnda ddniip dolagan, iqleri-giigleri ahkam kesmek olan, ne bir devrimci qrkrE YaPan ve ne de sahneden qekiliP giden kesimlerdir. "PKK'nin milliyetqi qizgisi reformizme kaydt", "PKK Batr oYununa geldi", "PKK ulaEma mesajl verdi" vb. deQerlendirmeleri yapanlara bakryoru, ama bunun b6Yle bir geyi hiq de hak etmemiq aQrzlardan grktrgrnr gdrlryorrz. Tirrk devleti siirekli KUrdistan halkrnr ki.iqiimsedi, adam yerine koymadr, Ti.irkltigiJ ise di.inyaya bedel olarak gdrdU. Bu qo-

daha iyianlaErldr ki, geqmigte kendilerine yakrqtrrd rklarr biltiin srfatlar birer maskeden ibarettir. Bu kesimleri

venizm ve rrkqrlrQr Tilrkiye halkrnrn kafastna hemen her frrsatta yerleEtirmeye qalrgtr. Sesini bu tarzda yi.ik-

ahnmast ydnUndeki gabalarrn deme geiirilmesi, yeni d6nemin qarrlnnsrnda ki.rqi.imsenmeyecek

kalanmq, kaypak konumlarrndan beklenen bir bigimde tutum deQiqikligerqek kimlikQine girmiq ve boylece lerinin aqrQa grkmastndan kurtulamamrqlardtr. Daha 6nce barrE havarisi, demokrat, yurtsever ve savaq karErtt olarak geqinen bunlartn, so-

Tekrar belirtiyorr.rz; bunlarrn sdy-

lediklerinin hiqbir krymeti harbiyesi yoktur. Keskin devrimci, direniqqi, sosyalist geqinmeleri sadece de-

zeyde bir rol oynayacaktrr. KurdisLtibnan'rnBarEliasqehrindeAbdullah OCnLqN yoldagrn yaptrQr tan parqalarrnda saQlama altnmaya

aracrl rQryla gergeklegtirmek istiyor' Bunlartn yanrsrra bir de kendileri-

beklenmedik bir anda QarPmrqtrr.

Bunlar da hazrrhksrz bir gekilde ya-

de! Bekliyoru.

Silrecin seyri ve olast sonuglort

oturtmastdtr.

Bunlar da yeni siireqte gerqek bir srnavla karqr kargryadrrlar. PKK'li olmalartna hiq gerek yok. Kaldr ki, PKK de boyle bir geye ihtiYaq duYmuyor. Siirecin dnemli bir 6zelli$i, iddiah olan herkesin sorunun qozijmi.lne katkr sunmastdtr. Nitekim yaprlacak her katkr, PKK'nin kendisine deQil, iki halkrn qrkarrna yaprlmrq olur. Herkes bir kez daha hatrrlamahdrr ki, partimiz Ki.irdistan halkryla birlikte TiJrkiye halkrnrn da ozgiirliJQii, kurtuluEu ve bu temelde insanca yaEamr iqin vardrr. PKK'Yi bundan ayrr dUgi.inmek iqin hiqbir neden yoktur. Bu temelde sdz konusu kesimleri, eger dUri.jst olduklarrnr soylUyorlars4 iddialarrna sahip qrkmaya qaQrrryoru. Bu temelde KUrdistan sorununa katkr sunmalart durumunda PKK'den sadece destek go-

tusunu, sUreqleri ele ahq tarztnt gerqekqi bir temelde kavramadan ve bu kapsamh bakrE agrsrnr kendi dar bakrq agrlarryla karqrlaqtrrrp aradaki biiyOk farkr gormeden PKK'Yi anlaYamazlar. O halde, eski orgirtqUk konumlarrdeQiqmeyen, hatta gok daha gerileyen bu gUglerin PKK'Yi de kendilerine benzer bir orgilt olarak gormeleri, ancak onlartn zavalhhklarrna yorumlanabilir. Bu nedenle ahkam kesmeden 6nce kendi gerqekliklerine bakrp akrlvermeyi ne kadar hak edip etmediklerine bakmalartnt sahk veriyorrz. Maske di.iqmiig, kel goriinmirEtUr. KardeElikten, bir arada yagamaktan bahsedenler nere-

halkr lQrnr kaybedecettir. Arttk Tc'nin lse bu qagrr cogkuyla PKK'yi imha-tasfiye edemeyeceQi-

kargrlandr.

ne iyice inanan Batr dtinyasr

6u qrkrg TC'nin "drsal mutabakat"rgergek qoziim mutabakatrna karqr 'birqagrrydr, Abdullah OCAna da l-AN yoldagrn Celal TALABANi g6ri.igmeleri BUiKAY'la Kemal bul etmesi, bu gorugmeler temelinde gug birliQi yaprlarak yurtseverlikte iJdiatr otan UU,ti:n kesimlerin devrim cephesinde bir araya gelmeleri y6nUnie giriEimlerin baqlattlrnasr, ni politik yonelimin bir gereoi olarak ele ahndr. Kirrdistan cephesinde, azrndan halkrmrzrn kurtultqundan

ve ka-

yeen ya'

na olan kesimlerin birlik

surecine

giinbadir

daTCye

eskisi gibi destek vermeyecektir. Bu konuda ciddi dueylerde stntrlandrrmalara gitmesi olasrdtr. .Helsinki Gdzlem Grubu'nun TUrkiye'nin Klirdistan'daki,ygulamalarrnr ciddi di.tzeyde eleqtirmesi ve ABD'yi TC'ye olan askeri-siyasi yardrmt kesmeye qaQtrmast, bu konuda olasr baskrlarrn igaretini veriyor.

Bi.rtUn geligmeler Balt'ntn PKK'yi artrk daha qok dikkate alacaQrnt g6steriyor. Abdullah ocALAN yoldagln aqrklamalarrntn, Newroz gijnU orta' ya grkan PKK hakimiyetinin, TC'nin igerisine duqiirirldflgi.l zor sltrecin uluslararasr yeni yonelimlere yol aqrnamasl igin hiqbir neden yoktur.

Hiq gijphesiz uluslararast alanda mit-

cadelemiz lehine dogacak olumlu havayr ttimden dostluk temelinde d0-

Eiinmek yantlttcr olur. Ornegin devletler dtizeyinde PKK muhatap ahnsa bile, bu kendi qtkarlartnt koruma temelinde bir tanrma olacaktrr. Eskiden tanrmayarak korunmak istenen qrkarlal Eimdi eskisi gibi olmaylnca tanrma temelinde korunmak istenecektir. Bunun iqin PKK'nin radikal bagrmsrzhkqr qizgisi milmkiin oldukqa torpOlenmeye ve giderek etkisizleEti rilmeye qal gr lacaktr r. Bunun yontemleri qok qeqitlidir. Bu nedenle iqerisinde bul unduQumr-rz donemde politik uyanrkhgr, ongoriililgii, yarattcrhQr elden brrakmayarak parti qizgisinin qagmaz militanr olmak qok 6nemli bir gdrev durumundadtr.

Ttirk devleti bu ddnemde hem iqte ve hem de drqta her zamankinden daha gok prorrokasYon ve komPlolara baEvuracakttr. Qilnki.t sUreq, devrim lehine tahminler 6tesinde de geligmeler yaratma 6zelli$ine sahiptir.TC iqigleri Bakanr lsmet Sezgin'in Ki.lrdistan gezisinde yaptrQr bir aqrklamada "Apn, Kemal Burkay'rn gizgisine geldi" s6zlerine yer vermesi tamamen maksathdrr ve provokatifqedir. PKK'nin drEtalanmast, darbeler almast iqin TC boE durmaYacaktrr.

Birttin bunlar TC'nin iqerisine girdi$i buyuk zorluklardan kaynaklanryor. Eskisi gibi Eiddet politikasrnt serbestqe kullanamayacaktrr. Arkasrnda ne gerekli dizeYde destek vardrr ve ne de uygulamak istediQi terdr iqin mesru gerekqe vardtr. Bu nedenle bir yandan Eiddet uYgulamasrna devam ederken, gdrtintijYU kurtarmayr da ihmal etmeyecektir.

Ancak bi.rtiin bu qabalarr partimizin yeni yonelimine qarPrP boqa qrkacaktrr. $ovenizm silahr adtm adtm tersine ddnecektir. Bi.ltiln k6tUliiklerin kaynaQr olarak gdsterdi$i, 'TUr-

kiye'yi parqalamak isteyen boliicii orgirt" biqiminde lanse ettiQi, "insanlarr dldlirmekten zevk alan terdrist qete" qeklinde sunduQu PKK, bi.-rtiin bunlarrn tersine, savaQl sona erdirme qaQrrsr yapryor, eqitlik temelinde kardeqge bir federasyon qattsr altrnda yaEayabilecekleri ni sdyli.iyor, bu' nun iqin siyasi gdrUqmeler Yolunu 6neriyor ve hatta bundaki samimiyetini kanrtlamak iqin 25 gUnl0k bir sijre boyunca tek yanlr ateEkes ilan ediyor. Bunlar qok ciddi adrmlardtr.

TiJrkiye halkrnr bUyi.lk bir uyanrqa geqirebilecek 6zellikte olan yaklaqrmlardrr. Bdylece TUrkiye'nin asrl suqlu konumunu hrzla agrQa qrkaracak bir siireqtir. Dolayrsryla dr.ryarh kesimleri sorunun barrqqrl qdzUmll igin harekete geqirecek yeni bir aqrltmdtr.

Bu konuda yogun tarttgmalarrn geliqmesi ve bu temelde Yeni oluqumlann giind.eme gelmesi kaqrntlmaz olacaktrr, Ozellikle Ki.irt-Ti.irk federasyonlagmasrnrn qimdiden tarttqmaya aqrld rgr gorilh.rYor' En onemlisi de yeni siirecin TC'nin y6netiminde b6li.inmelere yol aqabilecegi bir 6zellikte olmastdtr. Ktrrdistan sorununa yaklaErmda giindeme gelebilecek boltinme durumu qeEitli dirzeylerde geligkiler yaratacak ve bu da TC'yi kendi iqinde zayrf dtigiirecektir. Buna karqrlrk ulusal kurtuh4 miicadelemiz ise mr."'?am geliEme imkanlarrnt bulacaktrr.

Sonuq olarak; nereden bakrhrsa bakrlstn, yeni siireg devrime bi.ryiik 6zellikleri bagrrnda taqryor. Baqartntn bUtUn im' kanlart fazlasryla mevcr.ttur. Taktikle' rimizi zengin krlarsak, bi.ttijn gtiq ve yeteneklerimizi her koqulda sergileme becerisini g6sterrrsek, buna da parti gizgisinin 6ngordi.rgii dlqi.iler dahilinde yaklaqrrsak, qok bilytrk kazanmamak iqin higbir neden yoktur.

Yi.lklenerek kazanmaYt esas seqenek olarak kabul edecegiz...

atrlrm yaptrrabilecek

Tiirkiye'ye diinmelcten zUade Tii rkiye' yi d ii n ii gtiirmelcte n siiz e d iyo ru m PKK Genel Sekreteri Abdulloh OCnnru yoldogrn 20 Mort- l5 Nison orosr slirece iliskin otegkes kororr nedeniyle gegitli bosrn mensuplorrno ycinelik YNK lideri Celol raLRgaNi il" blrlikte bir bosrn toplontrsr duzenledi. Bosrn toplontrirnrn yonkrlorr oldukgo etkili oldu. yeni bir sUrecin onlomh bir boglongrcrnr do ifode eden bosrn ioplontrsr metnini, bozr gevrelerce geligtirilmek istenen gorprtmolorr do dikkote olorok, oldu$u gibi yoyrnltyoruz.

Celal Talabani: Baylar, bayanlar burada sizinle gciriigme frrsatna erigtigimiz iqin sevinqliyiz. gimdi Kiirt ve Tiirk halklannrn barrq ve kardeEligini ilgilendi ren sorunlar tizerinde Sayrn Abd ullah Ocalan size aqrklamalarda bulunacak ve sorularrnrzr yanrtlayacak. Teqekki.ir ederim.

Abdullah 6calan: DeQerli basrn mensuplarr, 6nce "hog geldiniz" diyorum. Qok onemli bir ddnemi yaqarken, Mam Celal'in de de$erlitavsiyelerini 96z dniine getirerek, boyle bir basrn toplantrsr diaenlemeyi dr.ry-

dugumu sorumluluk gereQi uygun bulduk.

Gerqekten giini.lmUzUn en karmagrk sorunlanndan birisi, KilrtTi.lrk halklarrnln sorunudur. Bu soru-

na aqrklk getirmeyi boynumuun borcu olarak gdrtiyoru, Ortadogu halklarrnrn kaderinde T0rk ve Ki.lrt halklarren 6nemli iki ulustur, Birqok tarihi, siyasi nedenlerden 6ti.irii bi.lyUk bir gatt$ma ve kargaEa durumu yaqantyor. PKK, gerqekten ulusal varhglnr duyurma ve ozgi.irleqme yolunda Ki-!rt halkrnrn m0cadelesine uun siiredir dncill0k etmeye qahgryor. Biz sorunlarr qiddetle halletmeyi istemezdik. Fakat mevcurt hi.rkirmetleri de agan ve oldukqa tarihi nedenlere de dayanan bir inkar politikasr Ttirkiye'de s6z konusudur. Bu, 6zellikle cumhuriyet ddneminde daha da yogunlagarak gi.inlimtLe kadar gelmiqtir. Kemalist politikalar yalnrz ulusal sorunda degil, demokrasi sorununda da gijniimirzde tam bir kilitlenmeye yol aqmrg bulunmaktadrr. Ve en az Kirrt halkr kadar, Ttirk halkrna da zarar veren bir aqamaya gelip dayanmrqtrr. Ve k6kli.i qdziim kendisini dayatmaktadrr. l5 Agustos'ta baqlattrgrmz yeni atrhm ddnemi veya diQer bir anlamryla Kiirt isyanr, Ktirt direnigi bu g. yrhnd4 yani 1993 yrh baharrnda dnemli bir aqamaya gelip dayanmrgtlr. Bahar ddnemi, aynrzamanda tekrar srcak bir qatrqmanrn geliqme tehlikesinin gok yakrn hissedildiQi ddnemin de baqlangrcr oluyor. Ayrryetten Newroz, birkaq gijn sonra klrtlanacak. Gerek Tilrkiye, gerekse Ki.irdistan halkrnrn gdzleri bu gtine gevrilmigtir. Barrgqrl kutlamaya dair ozlemlerini belirtmektedirler. Bize de oldukga kapsamlr bir yUklenim var.

Son giinlerde basrn bizi ilginin old*qa merkezine almrqtrr ve hatta biit[in gcizlerin bizim iaerimize garrildiQini rahatlrkla s6ylemek mUmkilnditr.

Yogun gdri.igme taleplerinizle kargr kargrya geldik. $i.iphesiz sorularrnrzr dinleyecegiz. Geleneksel bazr yaklaqrmlarrm var. Onlan burada tekrarlamak istemiyorum. Sorularrnz daha aqrklayrcr olabilir. Gergekten sizler buraya getirilirken dnemli bir fedakarhkta bulunduk; Mam Celal'i de buraya kadar getirmek hayli zor oldu. Fakat ba$ardrk ve geldik.

Onemli bir frrsattrr, biz sorulannrzr bekleyecegiz.

Newroz igin ategkes deklarasyonunuz oldu mu?

Abdullah Ocalan: Bu konuda geliqtirdiQimiz bir kararr burada aqrklayabili rim. Ozellikle httki.imet Qevrelerinde yaygrnlaqtrrrlan bir gorirg var; "PKK, Newroz gosterilerini silahh serihildana ddniigttirebilir" diye. BaEta belirteyim ki b6yle bir iddia gegersizdir. Biz, ordu birlikleri tzerimize gelmedikge ve qok zon nlu bir nreqru savunma durumuna diqmedikqe, 20 Mart'tan l5 Nisan'a kadar ateg etmeyeceQiz, herhangi bir saldrrrda bulunmayaca$rz. ister gosteriler srrasrnda olsun, ister bu sitre dahilinde olsun, geligecek saldrrrlar kesinlikle bizden kaynaklanmayacaktr r.

Bciylelikle uluslararasr, TtJrkiye ve Kiirdistan kamuoyunun bir barrqa imkan sunulmasr biqimindeki dileQine de karqrhk vermeye qahgryorr.z.

Olasr bir siyasi gdzi.jm yoluna kendimizi hazr tuttuQumuzu belirtmek istiyorua. Ayrryetten Ttirkiye yetkililerinin de beklentiler iqinde olduQunu dr.ryuyoru. Yeni durum deQerlendirmelerine ihtiyaq duyduklarrnr sanryoru. Ona da imkan hazrrlamak igin briyle bir si.rre ve boyle bir karar bizce yerindedir. Bdylelikle kamuoyunun bizden beklentilerini yerine getirmig oluyortz.

mayacak mr? EQer bu sorulara belli cevaplar verilecekse, biz ateqkesi sonuna kadar da siirdirrebiliriz, bizden herhangi bir sorun kaynaklanmaz. $iddet kendi bagrna g6zi.tmleyici bir araq deQildir. Belirttigim bu sorular dahilinde qok onemli siyasal sorunlara qoziim istenildigini sriyliiyorum. Bu siyasi y6nteme biz her zamankinden daha gok hazrz. Ta-

halde tutuyor. Bunu gerqekten aqmak istiyorrz. iliqkilerin yeniden diizenlenmesinin daha ozgiir ve eqit temelde olabilecegine inancrmrz derindir. Buna da biz qok hazrrrz, ama Tiirkiye'nin ise mevctrt anayasalyasal diaeni kapahdrr. Eger bir reformlar ddneminden bahsedilecekse, iEte bu iliEkileri di.lzenlemenin tam zamanrdrr, diyoruz. YaklaErmlar bu temelde olmalrdrr. Anaya-

sal dUzenlemeden bahsediliyor.

Biz, bu dirzenlemelerde Kiirtlerin

de yer almasrnrn onemini vurguluyoruz.

Sanryorum.. yeterince sorunuza yanrt verildi. UqijnciJ husus neydi?

muhalabrmrz kimdir? Cumhurbagkanr seviyesinde mi yaklagrm goste.

rilecek? Hi.lkilmet seviyesinde mi yaklaErm gosterilecek? Ordu seviyesinde mi yaklagrm gosterilecek?

Aqrkqasr bir muhatap anyorum.

Bu teklifinize kargrhk bu zaman stiresi iginde cumhurbaghiikiimet olarak -her kim ise- ge-lecek tepkide, sizi -Abkanr ve

dullah Ocalan'r- muhatap alarak bekliyorunuf, l-hngi mekanizma ile olacak? Yoksa Ttirkiye'deki KUrt milletvekilleriyle mi olacak? Hangi kurumu bu taleplerinize iligkin bir muhayaprnasnr mr

Sayn 6cahn, Saytn Talabani'nin mektubu Tiirkiye kamuoyuna yansrdrlmda, sizin iig noktada

eskiden farkt diigiindUltin0z duyuldu. Birincisi, "$arttsz ategkes'; ikincisi, "TUrkiye'den ayrrlmak istemediliniz" ve sonuncu olarak "Misak-r Milli slntrlan iginde bu igin g<iz0!ece!i" s6ylendi.

Ben, buna dayanarak lunu sormak istiyorum: $imdi sizin ategkes diye bahsettiliniz olay 20 Mart'tan 15 Nisan'a kadar olan srire midir?

Abdullah 6calan: Bunun 6nemi, guradadrr: Dedigim gibi bu, yeni bir degerlendirmeve bir iyi niyet g6sterisi olarak anlaqrlmahdrr. Kendimizi tek tarafl olarak ttimi.iyle silahsrzlandrrmamrzrn akla bile gelemeyecek bir husus oldugunu gok iyi biliyorsunr.rz. Kapsamh bir ateqkesin gerektigi aqrktrr. Ortada dag gibi sorunlar vardrr, Anayasal dtizeyden tutahm, mevcurt bu qok kargr olduSumrz ve gergekten halklarrmrza zarar veren gi.inliik gatrqmalara kadar hepsine gdriiqme yollarrnl aqmadan kendimizi tek tarafh silahszlandrrmamzrn intihardan daha kdtU olacagrnr biliyorsunrz. Bu gok agrk bir husustur.

Burada milhim olan, siyasiydntemi 6ne glkarmaya Tiirk htikitmeti var mr, yok mu? Kanr durdurmak istiyor mr.r, istemiyor mu? KUrt halkrna bazr yasal gi.lvenceler vermek istiyor mq istemiyor mu? Demokratik yolu aqryor mq aqmtyor mu? Bu konuda daha da aqrk s6yleyeyim; uh.sal varhQrmzr kabul ediyor mq etmiyor mu? Srnrrh da olsa, dzgtir geligmeye frrsat verecek mi, vermeyecek mi?

Egitge, kardegge ve barrgqrl yolda ilerlememize imkan verecek mi, vermeyecek mi? Krsaca, demokratik tazr, siyasitazr esas alacak mr, al-

"Biz, ordu birlikleri iizerimize getmedikge ve gok zorunlu bir megru savunma durumuna diigmedikge, 20 Mart'tan l S Nisan'a kadar . atef etff eyecefriz, herhangi bir saldtnda bulunmayacag,z. ister giisteriler

s,rasnda olsun, ister bu siire dahitinde olsun,

geligecek saldtnlar kesinlikle bizden kaynaklanmayacakt,r. " ten sizlerle bu gori.igmeyi de, bunu bi.itUn dUnya kamuoyun4 Tiirkiye ve

Veya soruntza yeterince cevap verildi mi?

tap olarak kabul edeceksiniz?

Evet. Ben g<iyle anlayabilir miyim? Siz rince 20 Mart'tan 15 Nisan'a kadar ategkes yapacaksrnrz, size saldrrrlmazsa herhangi bir gekilde mukabelede bulunmayacaksrnlz, kargtltk vermeyeceksiniz...

PKK muhatap allnacak diye?

KUrdistan halkrna agrklamak igin yapmaktayrm.

Evet, anlagrldr mr? Birlik iqin de qunu sdyleyeyim: Biz,'TUrkiye'den hemen ayrrlahm" diye bir yaklaqrm iqinde degiliz. Bu konuda gergekqiyiz. Bunu da basit bir taktik yaklagrm olarak anlamamak gerekir.

Birgok nedenlerivardrr; iki halkrn tarihi, siyasi, ekonomik durumunu anlayanlar, parqalanmanrn olmayacaQrnr bilirler. Etle trrnak gibi iq ige gegmigler. Ben, birqok rdportajda vurguladrm; iliqkilerin yeniden dUzenlenmesini istiyorr-2. Bin yrlhk k6rd.UQi.im olmrq iliqkilel qeligkiler var.

Ozgiirce ve biraz da eqitge yeniden

dllzenleme, bizim temel anlayrgrmzdrr. itlde bir bizi .ayrrhkq," diy" ilan etmek, tam tersine ayrrhkgrhQr kdriikleyen bir tutum oluyor. Mevcut iliqkidi.izeni, hem Kiirt halkrnrn, hem Ttirk halkrnrn kanrnr, mahnr mlp,,am kaybettiriyor, zayrf dilqiirUyor. Kesinlikle Tilrk ulusunun da grkarrna olan bir iliqki di.izeni oldugu inancrnda degilim. Bq Ki.Jrt halkrnr da yarr 610

Abdullah Ocatan:

Evet...

Bu stiredeki geligmelere bakarak bu ategkesi daha uzun sli. reli sUrdUrebiliriz, diyorsunuz.

Abdullah Ocatan: Oyle bir niyetimiz var.

Peki bu ategkesin devam etmesiyle bu stirede somut olarak ne yapilmasr gerekiyor?

Abdullah 6calan: Qok aqrk sorular sundum. Yani bi.itiini.iyle kargr taraftan yetkili sorumlu bir yaklagrm

isteniliyor. Dag gibi sorunlar

var,

diyorum. Bu sorunlarrn gcizi.imii igin

Yani briyle bir kogulunuzvar mt?

Yani bciyle bir gririigmede, ille de

Abdullah Ocalan: Mam Celal iqin de \ekilmidir, deQil midir" diye bir tartrqma yaprldr. Yne "HEP vekrl midia deQil midir" diye tartrgmalar oluyor. $imdi bu konuda da basit dijgtinmeye gerek yok. Bu iqin bir muhatabr biziz, diQer tarafr da TUrkiye Cumhuriyeti'dir. Kendi di.izeylerini kendileri belirlerler. Ben burada da ayrrm yapmak istemiyorum. Muhatabrmrz cumhurbagkanhsr mr, htikUmet mi, genelkurmay mt olur? Bu onlarrn sorunudur. Ama ben kendr tarafrmz iqin sdylforum; biz buna muhatabrz ve bu siireci baglatmaya hazrrz. Eger daha uygun araQ gerekiyorsa. bu igler bdyle daha uygun bir aragla ilerletilebilir deniliyors4 bunda da anlaqmak zor deQildir.

Mi.ihim olan igin ilkesidir. ilkeyi kabul

ederse( aracr saglamakta zorluk qekmeyiz. Milhim olan burada birbirimize taktik yaprp boga grkarmak deQil, sorunun 6ziine inebilmektir.

operasyonlan var. Yani bu operas' yonlara son verilmesi bu ategkesin bir kogulu mudur, yoksa bu ategkes her haltikarda 25 gUn devam edecek mi?

Bunda Suriye'nin bir rolti oldu mu?

Abdultah 6calan: Hiq rolU olmadr. Suriye gimdiye kadar bize ne olumlu, ne olumsu hiqbir qey sdYlememigtir. Suriye'de aqrk herhangi bir yol yok.

Abdullah 6calan: Biz burada herhangi bir gart ileri si.irmi.lyoru.

Yalnz operasyonlar bizi imhayla yiiz yize brrakrrs4 savunma yapacagz.

Daha tince benimle yaPtrllntz bir grirtigmede, baltmsrz bir Ktir' distan istiyordunuz. $imdi ise Ttirkiye'nin birliSi dahilinde bir K[i rdista n' da n ba hsediyorsunuz.

de 6yledir. Elime de tek -belki sembolik gelebilir- bir silah almrg degilim. Tek bir eylemim yok. Ama KUrt halkrnrn varlt$tnt gUn rqr$rna qtkarma zorunluluQu ortaya grktrgrndan, insanlQrn vazgeqilmez bir geregi olarak benim tarafrmdan anlagrldrQrndan savaqt da bu dizeye getirmek zorunda kaldrm diyoium.

Tekrar sdyli.ryorum; hemen btra-

bunlar olur, barrqa imkan verilmezse bunlar olur.

GUney ile iligkilere gelince: 1 4 yrl boyunca biz bu iliqkilere Mam Celal'le baqladrk. Bugiln gdrdUQiini.z

dukqa muhtaq oldr-Qumrza inanryorw. Her qeyden 6nce Mam Celal'in kendisi bu iliEkilere biryUk 6zen

bizim bir s6zctigiin sdylenmesinden tutahm bir halkrn ekonomik, sosyal, siyasal, ulusal diizeyde kendini 6z-

gdstermigtir. Biz buna gereken kargrhQr vermiqiz. lnantyorum ki bundan sonra bir daha yrkrlmamacastna bu iliqkiler kardegqe si.irer. Krzey Kiirdistan halkr da Gi.iney halkryla bundan sonra daha kaho iligkiler geliqtirecek, 6zellikle onun imhastna

glirce ifade etmeye kadar uanan bir si.rreci kapsar, Dar bir ayrrhkqrhk,

dar bir milliyetqilik daha fazla bamrq

miyet ve imha' dayatrlrrs4 biitlin siyasi y6ntemler bir tarafa itilirse

gibi tekrar ileri bir dirzeyde 96riiqmelerimiz oldu. Birbirimize ol-

Abdullah 6calan: Bana gore aralarrnda qeliqki yoktur. Bagtmsrzhk -srkqa da vurguladr$rm gibi-

Qrmhhga yol aqar. Federasyona ulaq-

bin civarrna trrmantr ve qok kahcr bir savaqr gerqeklegtirebilir.

Yne serihildanlar K[]rdistan'da ve Tiirkiye'de yaygrnlaqrr. Vne Tiirkiye'de de gerilla savaqt yaygtnlaqtrrrlrr. Ama tekrar belirteyim, bu bizint tercihimiz degildir. lsrarla tesli-

'

bir Ki.irdistan baSrmsrzhQa ol-

ydnelik tehditlere, baskrlara karqr duracak ve onu korumaya giicii Yetecektir. Yani GUney halkr tecrit edilmiqti, yalnzdr, ama gimdi 6yle degildir. Sonuna kadar onun varlt$tnt

dukqa kapsamh cevaplar verebilir' Birlik halinde olmak, bagrmsrzhQa aykrrr degildir, GLrnllmi.zde bini.in uh.slann temel sorunu, gok milliyetqi srnrrlar dahilinde hapsolmak degil, ba$rmsrzhk qtkarlannt saQlama alan birliklere gidememektir.

Dolayrsryla bizim TUrkiye halkryla aramzda var olan stntrlar dahilinde, Kirrt halkrnrn eqit ve dzgUrliiQiine dayah bir birlik arayrqrmtz "baQtm' srzhla ayktndtr" bigiminde yorum-

korumaya ve ozgi.jrleEtirmeye iliEkin elimizden geleni yapacaQrz. Bunun iqin -belirttigim gibi- benden daha fazla Mam Celal qalrqmtqtrr. Mam Celal tamamlasrn.

lanmamaltdtr.

lrak'taki Ktirtlerin federe dev' letini olumlu g<iriiyor musunuz?

Abdullah 6calan: lrak KUrdistan'rndaki federasyonlaqma gabast, bize gore olumlu de$ildir. Otonomi anlayrEtnt dar buluyortz. lrak'rn biittinliJ$iinden kopmamrq bir K0rdistan'r fazla gerqekgi bulmayz. Fakat iqinde oldukqa geniq bir demokrasi uygulayarak Arap ve di$er azrnhklarla da eqitliQe ve ozgiirlUQe dayal bir federasyonlaqma bizce anlamhdrr, tarihi bir adtmdrr. Burada onemli olan, Kitrt halkrnrn da kendisini siyasi ve askeri gi.rvenceye tam alabilmesi, bunun igin kuwet sahibi olmasrdrr. iradesi drqrnda geqmigte qok karqrlaqtr$r imhalara marrz kalmayarak saSlam bir dizenlemeYi lrak'ta bagarabilir.

Sayrn 6cahn, tekrar Tiirkiye'' ye d<inersek; tiim silahh gruplarlnrza tam hakim misiniz? Bazt siiylentiler vardtr.

Abdullah 6calan: Gilnliik ola' rak irtibatlartm vardtr. Mutlak anlamda hepsi talimatlarrn gereklerini yerine getirirler. Bahsedildigi gibi PKK'de bir ayrtltk, kopma sdz konusu deQildir. Bunlar sansasyon haberlerdir. Ornegin, Cemil Baytk'tn muhalefet edip bijyilk bir grupla ayrtldrgrndan bahsediliyor. Cemil Bayrk gimdi yanrmrzdadrr. Omurilik kaymasr var, ameliyat oldu. Birkaq yrl 6nce belki bazr ayrrhklar vardt, ama bu ayrrhklar gergekten partimize dayatr' lan provokasyonlardr. Girnirmi.izde PKK, her sahada egemendir, i.istiin bir emir-komuta zinciri vardtr ve biitiin PKK'liler, partimizin kararlartna

uyarlar. Hatta kararlara 6lilm0ne baghlar.

Gegen yilki i,levyroz'dan bahset-

tiniz. Silahlartn susturulmastna iligkin bu yrlkiNewroz'u bir kogul olarak g<irtyorsunuz. Yanisiz bu Mart ve Nisan aylan arasmdaki bu.yirmibeg giinliik siireyi stiyliiyorsunuz. $imdi bu tavtr, pratikte nelerdir? Mesela, Tiirkiye'nin krrsal btilgelerinde devam et'

mekte olan birtaktm gtivenlik

Bunun drqrnda bir harekette bulunmamayr kastediyorum.

kahm bu savaqr! Ve qok

Sayrn Bagkan, ben iki soru sormak istiyorum: Birincisi, der bu 25 gi.inlUk stire igerisinde bir umut rgrlt g<irtilmeyecekse -ki ingallah iiyle olmayacak- mtica' dele nasrl, ne qekilde, nerede de' vam edecek? lkincisi, -ikinizi bir arada g<irmek gok giizeldir- Kuzey ve Giiney'deki Ktirtlerin geleceli ne olacak, nastl bir gekil alacak?

luna koymak iqin muhataplar birbirini bulmah diyorum.

Mesele, benimle g6rUgiiP g6ru9memek degildir. Ben aradan da qrkarrm. Bu halka kendini demokratik ifade etme hakkr tanrnstn, kendi temsilcilerini dzgiirce ortaya qrkarsrn, nasrl istiyorsa sorununu oyle halletsin, benim asla savaqt dayatma diye bir derdim yok. Benim iqin iqkencedir ve beni de iEkenceden kurtarmrg olursunuz.

Ama eskisi gibi 'loksunu, gelip teslim olacaksrnz" denilirse, bu noktada gergekten kendimi koruma geregini diiqtiniirirm. Teslimiyette hiq yaQamrn olmadrgrnr dQUniiyorum.

Mevcut 'Ti.irk adaleti" deniliyor. Bu adalet, daragacrndan baEka bir Eey getirmemiqtir. Oyle dirgi.inijyorum.

'Yok sayma" politikasrna karqr kendimizi savunmaya devam edeceQiz. Bizim TUrk devletini, TUrk ulusunu imha etmek diye bir sorunumu yok.

Tam tersi, stntrlt da olsa ulusal varhQrmrzr koruma ve geligtirme hakkr tanrnsrn diyorrz, Benim burada qagrrdrgrm bir nokta var:Terdr nedir?

Kim kime kargr nmrl uyguluyor? Bunun bu kadar tersyUz edilmesi, beni kendi adrma degil, gerqekten uluslararasr kamuoyu adrna utandtnyor,

Abdullah 6calan: Gerqekten bu slire, bir iyi niyet si.iresidir. Dikkat edilirse gartr filan yoktur. Tek qartr bizi imha etmeye ydnelmemektir. Ve

dzellikle Mam Celal da s6yledi ve sanryorum Tiirkiye basrnr de epey iglemiq, "herkes barrqgrl g6ziJm iqin bir adrm istiyor." Buna saygrh olmak iqin bu belirtilmigtir. Ozellikle Newroz'da ateqkesi bazr provokasyonlarrn 6ni.rne geqmek iqin, kesinilkle bahane vermemek iqin diiEtinityoru. Bir de e$er hUki.imetin sorunu siyasi di.zeyde ele alma niyetivars4 ona da bir frrsat sunmak iqin belirtiyoruz.

Eger birtUn bunlar bo$a Qrkars4 hemen belirteyim ki, ben bu iqe baglarken, ne beq kuruq param vardt, ne de bir tek fiqegim vardt, ama bunlara ragmen sava$r buraya kadar getirebildik. Ve hemen belirteyim, qok zorlandr$rm bir savaqtrr. Burada Sayrn Yalqrn KiigUk Hoca'ntn bir deQerlendirmesini anrnak istiyorum:'APO'nun savaq karqrsrndaki tavrtndan ben neyi gdrdiim?" diyerek q6yle devam ediyor: 'Ben ilkqag Yunan kahrarnanlarrndaki tavrr g6rdUm. Savaqa gok karqr olduklarr halde savaga zorlanan kahramanlar...' Ger-

q"lten 6yledir. Savaqa gok

karqr

oldu$umu halde, mr.rtlak anlamda zorlanryoru. Tekrar qunu s6yleyeyim; bu diJnyada savaqtan en qok qekinen kiqi kimdir denilirse, kendim oldugunu sdyleyebilirim. Halen

mi.ttevazi

bazr sorular sordum; halktmztn varhgrnr saQlamak ve 6zgUr geliEme yo-

6fkelendiriyor. Eskisi gibi'Kiirdi.i yok sayarz, bu sefer de isyanr bastrnrz, geri kalanlan da idam ederiz" derlerse, direnmeyi devam ettiririz.

Bu konuda da hazrrhklartn bu ytl, higbir seneyle kryaslanmayacak bir bigimde ileri di.Zeyde oldugunu belirteyim. Gerilla kuwetleri; Agrr Da$r'nda Muq, Ezurum yaylalarrnd4 Dersim daglannd4 Torqslar'da, hlardin'de, Botan daQlarrnd4 yine Di' yarbakrr, Bitlis daglarrnda sayrlan yaklagrk on bin civartnda i.islenmig durumdadrr. Bu sene hrzla elli bine de trrmanabilir. Eger htikOmetin kaukesin rarr, savaq'ise, ben de kesin belirteyim ki, gerilla ilk defa bu elli

Celal Talabani: GdrduQtini.z gibi gu anda barrg ve bl]tiin sorunlara politik qozlim iqin birbirimize qok yakrnrz. Sayrn Ocalan'rn belirttigi gibi gok uzun stiren bir iliqkimiz var.

Bunun kan ddkiilmesine son vermek ve TUrkiye'deki kardegler arasrndaki savaqr sona erdirmek iqin tarihi bir frrsat olduQuna inantyoru. lrak Ktrdistan'tnda biz, Tirrk insanryla kardeq oldugumrza inantyoru ve o insanlarrn herhangi bir qekilde zarar g6rmemesini istiyorr.rz. Sayrn Ocalan'rn da belirttiQi gibi barrE ve Tijrkiye ile yeni bir kardeqlik yaratrlmasr amagh olan bu qans kaqrrrlmamahdrr. Bunun 6nce Tiirkiye'de ve daha sonra da Ortadogu'da bartg, diiaen ve demokrasiyi getirecegine inanryorum. Ve bu qaQrrnrn, bdlgede Tlirkiye'yi seven herkes tarafrndan Ti.irkiye'nin demokratik ve birlik iqerisinde olmasr iqin kabul g6ri.ileceQine inanryorum. Bildiginiz gibi lrak Kiirdistan'rndaki halk qok qekti, topyeki.in imha dahil birgok geyle karEr karErya kaldr. $unu sdylemekten mr.rth.ryum; iligkimiz devam ediyor ve bizi bugiine getirdi. Bunun OrtadoSu'da yaqayan herkesin qrkarlarr dogrultusunda olmasrnr diliyorum. Sadece KUrt halkr iqin deQil, Ti.irk halkrve diger halklar iqin, onlann qrkarlarr iqin olan bir birlikteliktir.

muhatabtmrz delildir' derken bu arcda bagka iligkileri sizinle, ka' muoyundan gizli olarak yiiriite' cek midir? Yani sizinle bu bangt ya da bu galrryt nast! Yargtlayacaktrr? Yani siz kigisel olarak ne bekliyorsunuz? En aztndan umut' lu musunur? Kigiselolarak Yanil istiyorum, yani Pl(K adrna de!i!, siz Abdullah Ocalan adtna soruyorum. ikincisorumu da soraytm; si-

vil giyinmilsiniz, sivil mticade' leye baghyorsunuz; taktm, kra' vat filan... "Hizbullah'la Pl(K Tiir' kiye igerisinde anlagtt" diYe ar' kadaglar dergiye kapak YaPtl. B<iyle bir gey var mt? "Hizbullah'la PKK Tiirkiye'de, Amed" de, Batman'da, Botan'da anlagtr" diye. Ama birinci sorum daha iinemli.

Abdullah 6calan: Birinci soru mu 6nemli?

Benim igin birincisoru iinemli.

Siz Abdullah Ocalan olarak bu galrrdan ne bekliyorsunuz? Bir de bizden her geyin gizlendiSine inanryorum Tiirkiye'de. Yani Cengiz Qandar gibiolursanrz her geYi cilreniyorsunuz ama, bizim gibi adam olursanz tilrenemiYorsu' nuz. Ben bir Tiirk olarak ve sizin oradaki mOcadelenize gok Uziilen, yani Kiirt ve Ttirk halklntn savaflna gok iizUlen bir insan olarak da tilrenmek hakktmdtr, diyorum.

Abdullah 6calan: Neyin gizlendigini sanryorsunuz?

YaniTiirk hiikUmeti, TUrk ka' muoyuna goyle siiylUYor: "Biz Pl(K'yi muhatap almryoruz." Aca' ba "almryoruz" derken, Tiirk hal' krna durum bciyle yanstrken, bizim bilemedilimiz birtakrm di' plomatik manevralarla sizinle illegal gorrigmeler oluyor mu?

Abdullah 6calan: Birtiin samimiyetimle sdyleyeyim, ortada gizli kapakl gorUqmeler yoktur. HtikUmetinizin kendi halkrna karqr birtakrm manevralar iqinde olup olmadrQr

konusunda d4 anladrQrnrz anlamda bir Eey soylemek durumunda olmamakla beraber, bazr gerqeklerin dar politik. amaqh korunmak istendiQi aqrk. OrneQin, Demirel'in bundan iki gUn dnceki tavrt olarak "biraz daha

bekleyeyim,

bu

aqrklamalar

nastl

olacaktrr, ona.gdre tavtr belirleriz" demesi vardr. lkinci giin bunun tam tersi bir tavrr oluqtu. Vne Ozal'tn televizyondaki konugmastnr bana ilettiler, "soruna daha ciddi yaklaqrmh bir konugmaydr" dediler. $imdi ben belirteyim, ne de olsa ikisi arasrnda

sontnlart giddetle halletmeyi istemezdik.

" Biz

Fakat

ff evcut hiikiimetleri de agan ve

oldukga tarihi nedenlere de dayanan bir inkar politikaa Tii*iye'de siiz konusudur.

Bu, iSzellikle cumhuriyet diineminde daha da yofrunlagarak giiniimiize kadar gelmigtir.

Kemalist politikalar yaln,z ulusal sorunda defril, denpkrasi sorununda da giiniimiizde tam hir kilitlenmeye yol agmtg bulunnnl<tadtr."

Siz,

Tiirk hiiktimetine g<inder'

diliniz bu mesaitn, galnntn sonucundan ne bekliyorsunuz? 15 Nisan'a kadar size Tiirk kamuopndan gizlenmig diplornatik ilig' kiler, kigiler mi olufacak, yoksa

Tiirk hiikiimetinin Tiirk kamu' oyuna sundufu gibi, "hayr biz Pl(K'yi kabul etmiyoruz, bizim

bir qeligkivar, ona da ben bir katkrda bulunayrm diye. bir sorunum yok.

Ki bana gdre de Ozal bu savagtmtn aQrr sorumlulugunu tjstlenen kigilerin baqrnda geliyor. Denilebilir ki bunun iqin hayatrnr da ortaya koy' mu$ ve biiti.in gi.IcUyle de qahqmrgttr.

$imdi qdz0m konusunda da daha agrrhkh bazr gdri.rqler belirtiyor. Bu-

nun taktikle iligkisi nedir veya bazr qevrelerin dayatmasr mrdrr? Bunu da sdyleyebilecek durumda degilim. Benim bljttrn temenni ettisim, gergekten inanarak bdyle bir yaklaqrm igincle midir, degil midir? Qtin-

kti ben bunu qok 6nce, bazr gdrusmelerde de belirttim, Ozal'rn geligmeleri bdyle ele almaya cesareti, gUcU var mrdrr, yok mudur? Bu konuda gerqekten ileriye yonelik bazr adrmlar atmak istiyor mu, istemiyor mu? Emin olsaydrm, kargrmda tam siyasi bir muhatap olarak deQerlendirir; "br.ryrun qdzi.im iqin ilerleyelim"

derdim. Benim buna cesaretim de, gUcijm de var. Ama karqr taraf iqin aynr durumu soyleyemiyorum.

Demirel'e gelince, son derece qeliqkili olduQunu belirtmeliyim ve kendi 6z9iir iradesiyle konugtuQunu da sanmryorum. Bu kadar tzun yrl -ottz yrla yakrn- bir politika merkezinde yer alacaksrn, TUrkiye'deki politika kesiminin en onde gelenlerinden brrrsi olacakstn, ama soruna iliEkin diqe dokunur tek bir s6z s6ylemeyeceksrn. Bagbakan olacagr zaman, "Ktlrt kimliQini tanryorrz" dedr. Brr baEbakan bu sdzi.r s6ylediQinde, arkasrnr bir-iki cUmleyle daha getirmez mi? Maalesef getirmedi. Bunun yerine 20 Arahk'tan baEladr -ki bagbakan olduktan 20 gun sonradrr- gUni.lmiize kadar Ozal d6nemiyle kryaslanmayacak bir biqimde yo$un bir bombardtman ve ayrryetten $rrnak'ta gdriilditgi.t gibi birkaq katliam provokasyonu denendi. $imdi bunlar da bizzat Demirel'in rsteQiyle oluyor mu, olmuyor mu bilemiyorum. Bu $rrnak, bana gcire tam bir provokasyon, gi.inkti bizim $rrnak'a bir saldrnmrzrn olmayacaQrnr biliyordum. Eger insanlar yer altrna geqmemiq olsaydr, bini aqkrn insan olecektr. Bu emri kim verdi? Bu agrQa qrkmadr. Eger Tiirk halkrndan bir gey gizlenmiqse, bu noktada gizlenmigtir diyorum. Ortada bazr emirler veriliyor ve bu emirlere kimse sahrp qrkmryor. Demirel, "KUrt kimliQi" dryor, ertesi gUn hiqbir gey s6yleyemryor. Bu deQiqiklikler niye b6yle oluyor?

DrQer bazr qevreler daha vardrr; ordunun gdriigi.iniin ne oldu$unu bilemiyoru. Milli Gi.lvenlik Konseyi'nden bahsedilir, Bu kurumun durumu

nedrr? Tilrkiye'de gok

tartrErhyor.

Gergek hi.ikilmettir deniliyor. Meclisrn qok yetkisiz oldugu, yine hiikiimetin de hakeza 6yle oldugu soyleniyor. Btrttrn bunlar spektilasyon konrsudur. Ama Tijrkiye'de siyasal iktidarrn brrgok grlqsrizlUQtinUn yanrnda, parqalanmrglrQrndan da bahsedebrlrrrz. Srzin, burada Tilrk halkrndan bir Eey gizleniyor mu, gizlenmiyor mu sorunuzdan ziyade, bu gok giiqstzli.iQtj ve parqalanmrghQr goz 6ni.ine getirmeniz gerektigini belirtebilirim. Hiqbirisi kendi bagrna brr ilkeye dayah politikayr ileri si.iremryor. lzdrrap, qcizi.imsUzltlk burada.

Qok temenni ediyorum; Ttirkiye de bir politik merkez olsa da igte bizim bugijn ortaya koyduQumu gibi gok agrk tartrgmalarr veya bazr ilkeleri s6yleyebilsin, bize de teslim olma" ve 'imha" drgrnda bir yol dnersin.

Bdyle bir qey yok. Kimse cesaretli tek bir sdz sdyleyemiyor. Kimin kimden korktugu agklanmahdrr. Kontrgerilla Uzerine gok konuquluyor. Bu kurumun varhgr nedir? NATO 0lkelerinde gladio, T0rkiye'de kontrgerilla, bu kadar faili meghul cinayet! Bu konuda hiq mi bir gey s6ylenemeyecek?

Evet, Hizbullah'a gelecegim. Ortada cinayetler var. Bir nolu sorumlusu h0kiimet midir, o zaman sahip qrksrn. Bu sorularr sormakta ve cevabrnr almakta hakkrmrz var. Kiirt sorununa iliqkin bir de[erlendirme

mi yapryor, yaptrQr bu deQerlendirmeye sahip grksrn. $imdi otuz yrlhk politikacr olacaksrn, 'Var mr, yok mu" sorusuna otuz yll boyunca bir cevap vermeyeceksin! TUrk halkrna en biiyiJk saygrsrzhk -K[]rt halkrna olandan daha fazla- buradadrr. Ben burada Ttirk halkrna bir qeyler s6ylemek istiyorum: Bunlar gerqekten temsilcileriniz mi? EQer temsilcilerinizse, yUriitUlen bu savaqrn ne kadar iqindesiniz, ne kadar onayhyorsunu? Ben KUrt halkrna y6nelik bazr taleplerden bahsettim veya bu konuda kendi pratiQimize iliqkin bazr degerlendirmeler yaptrm. Tiirk halkr,

kiyor. Aqrk olmazs4 epey daraltrlacaktrr. Diplomatik sahada aleyhimizdeki stireq tersine qevrilecektir. Bunun da 6nemli bir srkrqmayayol aqacaQr beklenmelidir. Bu konuda kesin veriler olmamakla birlikte, bence bu y6nlU bir geliEme sdz konusudur.

Sayn dcalan bu "muhatap" meselesinde Saytn Talabani'nin mektubunda bir unsur var; diyorsunuz ki, "Meclisteki Kiirt millet-

vekilleri, hatta HEP olmasl da Sart delil, muhatap olabilirler."

Bir, ona agtkllk getirmenizi rica

"Kendimizi tek tarafi olarak tiimiiyle silahstzlandrmamrzn akla bile gelemeyecek bir husus oldufrunu gok iyi biliyorsunuz.

Kapsamh bir ategkesin gerelrtifii agtldr.

Ortada dad gibi sorunlar vardtr. Anayasal diizeyden tutaltm, mevcut bu gok kargr oldufiumuz ve gergelcten halklanmrza zarar veren giinliik gat,gmalara kadar hepsine giiriigme yollanru agmadan kendimizi tek tarafi silahsrzlandrmamtzrn intihardan daha kiitii olacadtnt biliyorsunuz. " bizi imha etmek istiyor mu? Ktirtleri

edecefim. Bir de bundan sonra-

toptan inkar ediyor mu? Ornegin, Ki.lrt halkrna srnrrlr bir radyo-tele-

luculuk rolii olabilir mi?

vizyonla meramtnt ifade etme 6zgiJrlUgi.inii tanrmak istiyor mu? $imdi

ki stiregte Talabani'nin bir arabu-

Celal Talabani: Hayrr, PKK

var,

hem "bin yrldrr birlik ve birti.inlirk iqinde kardeqqe yaqryoruz" diyeceksiniz, hem de Ttirkiye'de -drin

Ttrrk hi.ikUmeti var. Sayrn Ocalan

Demirel'in kendisi sdyledi; "d6rt bin tane radyo var"- Kiirtlerin tek bir radyosu olmayacak! Boyle kardeElik olur mu? lqte sizin bu konuda higbir cevap vermeye gi.ictini.iz yok,

Sayrn dcalan isterse yapanm diyor...

diyorum. Uluslararasr alana y6nelik bu kadar telwizyon, radyo yayrnryaptyorsuntrz -Tilrki cumhuriyetlere de bagladr-, ama Kiirt halkrna y6nelik ise ufak bir televizyon yayrnr bile yaprlmryor? Eger KUrt halkr kardegse, eQer bir de kimligi tanrnryor-

sa bu

soruyu sormakta

hakkrmrz

Tilrk halkr buna ne diyor? Ti.irk halkrnrn vicdanl vars4 TUrk halkr kardeqlikten yanaysa, Ti.lrk halkr bir halkrn kendini biraz 6zgUrce ifade

var.

etmesini istiyorsa, -brrakahm ayrr devlet olmayr- bdyle mtitevazi bir gekilde kendini ifade etme hakkrna kavuqmasrnr istiyors4 kendi ydneticilerinG biraz "ciddi olun" diyebiliyor mu? Asrl mu$lakhk, asrl sayglsrzhk diyebilecegimiz durum burada s6z konusu. Tiirkiye'de demokrasi yok, Tijrkiye'de halka saygt yok. Evet sadece Kirrt halkrna deQil, Tiirk halkrna da saygr yok. Dogru politika yaprlmryor. Otuz yrldrr Tijrk halkrna y6nelik herhangi bir politik geliEme soz konusu deQil. Ben, zdrrabrn burada olduQunu soyliiyorum.

Bilemiyorum, yeterince anlaqrhyor mu?

Uluslararasr kamuoyu agrslndan ise gunu sdyleyebilirim: TC'ye baskrlar artacaktrr. Benim de edindigim izlenim, TUrkiye htiktimetine bir zaman tanrma durumu vardrr. Bu siirenin -tabii kesin bilmiyorum ama edindiQim izlenimlere g6re- sona erdiQi biqimindedir. Ciddi otarak TCyi siyasi q6ziime zorlama vardrr.

Baqta ABD olmak i.izere, Avrupa'nrn da TC'yi siyasi qdztime zorladrklarr kanrsrndayrm ve anormal geliqmenin bununla baglantrsr olabilir diye di.iqi.iniiyorum. Ve sanryorum bu geligme yogunlagacaktrr da. Benim Mam Celal'den de edindigim izlenim budur; bunun yoSun bir biqimde geligecegidir. "Bunu Batr dayatryor" diye degil de, Tiirkiye'nin kendi iginde siyasi q6ztime aqrk olmasr gere-

qok aqrk

konr.qr.ryor...

Abdullah 6calan: ister HER ister Mam Celal bu konuda bazrsirregleri baqlatmrqlardrr veya bazr sUreqleri halen yaqryorlar. HEP'in bu konudaki yaklaqrm giicii srnrrhdrr.

Her geyden 6nce kendileriyeterince organize ve temsil di.izeyinde degiller, fakat iligkileri yumuEatmad4 siyasi platforma ddkmede olumlu iglev g<irebilirler diye bir g6rii-

Abdullah 6calan: Yalnrz burada ki.iqiik bir nokta daha eklemeliyim: Gerek Ti.irkiye'nin iktidardaki partileri olsun, gerekse muhalefetteki partileri olsun ortaya koydugumuz mevcut QerQeveye, yani sorunun demokratik ve siyasal boyutlu ele ahnmasrna yeterli ve hazrr degiller.

$unu belirtmeliyim: Muglakhk

var.

Anlaqrlmasr aqrsrndan belirtiyorum.

Sanryorum sorunula ilintilidir. Muhalefette de, iktidarda da ciddi bir yetmezlik vardrr. Kiqi olarak, parti programt olarak, bir de tecriibe bakrmrndan denenmiqlerdirl fazla qozUm gUrcii olabileceklerine dair ben de umutlu degilim. Ozal'rn basrna '!eni olugum" diye yanslyan bir deQerlendirmesivar; biraz da iqler o noktaya gelmiE, hatta "ikinci Cumhuriyet" tartrqmalarr diye bir kavramdan da bahsediliyor, Ben bu sorularr ve bu sorularrn karqrlr$r olan bu kavramlarr boq bulmr.ryorum; bana g6re de mevcut partiler -iktidarda olsun, muhalefette olsun- sorunlarr kavrama gUci.inUn qok uaQrndadrrlar, Tiirkiye'nin geldigi noktanrn qok gerisi ne dUgi.iyorlar. Agrrlagan sorunlan kavramakta zorluk qekiyorlar veya kavrama diye bir dertleri yok. Dolayrsryla fazla umurtlu degilim. Yani siz benim umutlu olup olmamamdan bahsettiniz, qok umutlu olmak isterdim. Bunun nedenleri var. Ornegin, Akbulut gittiQi zaman, Mesut biraz liberaldir, biraz da Almancrdrr, bir qeyler yapar dedim. Maalesef daha fazla bomba yaQdrrdr. O gitti Demirelgeldi, bu biraz daha liberalolabilir dedim -biraz da bizim katkrmrzla bagbakan olmuqtu-, o da Mesut'u aratmadr. Yani ya$murdan kurtulmaya qahqrrken, doluya tutulduk. $imdi yeni oh4umdan bahsediliyor; eger yeni olugum, gerqekten yeni oluEumsa...

Umudunuz ikinci cumhuriyet...

Abdullah 6calan: Evet, ikinci

sinler, bu konuda kendilerini biraz da aqlga qrkarmlqlardrr, onun igin

Cumhuriyet tartrqmalarr var, umtrtlu olmak istiyorum. ikinci Cumhuriyet geligtirilirken -tabii anayasal temelde de ele ahnmaya qahgrhyor- anayasanrn iqine KUrt ve Tilrk eqit ve ozgiir yerleqtirilirse ve bu temelde bazr yasal d0zenlemeler yaprlrrs4 yeni oluqum gerqekten ikinci bir cumhuriyetle sonuqlanabilir. Ve bu, qok ciddi bir adrm olabilir. Bana g6re de T0rkiye, artrk biraz da bu temelde qok k6kl0, radikal bir d6ni.iEUmle agrr sorunlara q6zUm getirebilir.

Acaba Ozal, bu konuda gerqek-

gUq verelim. Yani hem demokrasiye

ten bir Eeyler yapmak istiyor

qlimi..z vardr. Bu qerqevede yirrilttttk-

leri gdrliqmeleri, zararlr bulmuyorr.z. Bu konuda zaman zaman da gi.iq vermeye gahqryoruz. Bu da 'Apo H EP'e talimat veriyor" biqiminde yanhq anlaqrldr. Talimat filan deQildi. Bu konuda istediQimiz quydu: Bazr siyasi platformlara grkabil-

hizmet edebilirler, hem de ortamr biraz siyasal ycinteme ahEtrrrrlar diye dirgUndirk. Ama tam bir arabulucu

roliinden bahsederseniz, bu biraz zordur. Kendileri de hazrr deQil. Ni-

tekim bizim de iligki qerqevemiz bunu biraz dar buluyor. Bunu belirtebilirim.

Mam Celal iqin de, eQer s6ylendigi gibi, TUrkiye'deki yetkililer demin sordugum sorular qerqevesinde hazrrlars4 b6yle bir iletigime, b6yle bir vastaya ihtiyag duyarlars4 bizim iqin bir engelyok. Daha ivi bir kavrayrqa yol aqmast agsrndan Mam Celal'in tecrtlbesi de vardrr. Bizimle de uzun bir si.iredir iliqki halindedir, daha iyi bir anlayrq ortamrnr geliqtirmede katkrsr olabilir. Fakat bu konuda gerqekten fazla bir gey beklememek gerekir; sadece yeni y6ntemi daha yogunlagtrrmakta, 6ne qrkarmakta rol oynayabilir. Biz bun-

da en ufacrk bir sakrnca g6rmedigimiz gibi, yardrmcr olmaya da qalrqrrrz.

Sizin sorunr.rz yeterince cevaplandr mr?

Tabii, tegekk0r ederim.

mu,

gerqekten gi.icU var mr? Ben hep bunlarr sdyltiyorum -m.vur gorUn, qUnkU geqmiEivar-, bi.itiin iyi niyetli

nacaktrr, diyorum. Ama bu konuda sorunun PKK'den deQil de, Ti.irkiye'nin mevcut trkanmrq siyasi yapr-

srndan kaynaklandrgrnr s6yleyeyim.

Ti.irkiye'de siyasi yapr trkanmrgtrr, ekonomi trkanmrgtrr, demokrasi geligmiyor ve bunu ben deQil, TUrkiye'nin bi.itUn yazar-qizerleri her glin dozajr artan bir biqimde soyli.ryorlar.

Biraz da q6ziimU bunda gcirmek

istiyorum. Umtrt biraz budur. Yani qok kesin bir umut mudur, sadece buna mr bagLsrn, derseniz, deQil ama Ti.irkiye'yle birlikte bu gerqevede bir umudu korumak istiyorum.

Evet ikinci sorunuz olan Hizbullah'r sonuqlandrrayrm: $imdi, Hizbullah'rn gerqeQine iliqkin sanrrrm krsa bir deQerlendirme istersiniz.

Bana g6re Hizbullah, ti.imtjnU kapsamasa bile 6nemli oranda -ve emniyetle baQlantrlr olarak s6yliiyorum- Kl]rdistan'daki MHP'dir veya Ki.lrdistanhlaqtrrrlmrE MHP'dir. Son

gi.inlerde bazr deQerlendirmeleri -Batman aQrrhkh Hizbullah olayrndaokudum; emniyetin oldukqa iqine girdigi bir olugum olduQu anlaErhyor.

Tahmin etmigtim; bu doQrulanryor.

Gerqekten Qok tehlikeli

bir

oyun;

yalnrz 1992'de 500'ii aqkrn cinayete yol aqrldr. Bu vurulanlarrn da gerqekten PKK ile iligkileriyoktu, hepsi suQstz insanlardrve hatta bi.iyi.tk bir krsmrnrn siyasi olduklarrnr da sanmryorum. $6yle bir yontemdir: Hizbullah, halkrn PKK'ye taban teqkil etmesi, ona yaklagmasr durumunda bagrna ne geleceQini gdstermek iqin geliqtirilmig bir taktiktir.

TUrkiye'de

bir donemler MHP

sol'a kargr bu sindirme g6revini ustlendi. Ben bu konuda hilkiimete bir tuyarrda bulunmak istiyorum: Demirel'in kendisi, TUrkiye'de uun siire Ti.irkiye soluna yonelik MHP'yi bir sindirme aracr olarak kullandr. MHP' nin oluqumunda mevcut birqok hUkilmetle birlikte, cizellikle Demirel'in sorumluluQu vardrr. Aynr oyunu, Hizbullah'ta da g6stermiqtir. Hizbullah'rn daha 6nceki hrlkilmetler ddnemindeki drgtitlemesi bu kadar geliEmiE deQildi, "faili meqhul cinayetleri" bu kadar yaygrn deQildi. Ama I gg2'de bu cinayetler qrQ gibi brlyiidit. Ya hUki.lmetin kontroli.rnde deQildir, ya da hUkiimet gdz yummuEtur. Ve bu, aQrr bir durumu ifade ediyor. insanlar b6yle katledilemez. Bu htrkitmetin, bu katliamlarda en azrndan birkac faili bulup ortaya grkarmasr gerekirdi. O zaman ortaya iki sonuq qrkar: Ya htiki.lmet gerqekten emniyet iqinde bazr gUqlere hakim degildir, ya da yeEil rErk yakmrEtrr. Kamuoyu bu konuda aqrklrk istiyor. Ben bir bunu soruyorum. lkincisi, "biz de KUrdi.lz, kemalizme karEryrz" diyen Hizbullahi qevre-

"Bu igin bir muhatab biziz, dijer tarafi da Tiirkiye Cumhuriyeti'dir. Kendi diizeylerini kendileri belirlerler. Ben burada da aynm yapmak istemiyorum.

Muhatabrmrz cumhurbagkanhjt m+ hiikiimet mi, genelkurmay mt olur?

Bu onlann sorunudur. Ama ben kendi tarafimtz igin siiyliiyorum; biz buna muhatabrz ve bu siireci baglatmaya haznz. " yaklaqrmlar, sonra qok trajik bir bigimde acr ve qok sert bombardrmanlarla ve 6zel savaq ydntemleriyle karqrhk buldu. EQer dogru karqrhk verilirse, biz elimizden gelen katkryr sunanz. ikinci Cumhuriyet tartrqmalarrna, yeni olugum4 onun anayasal gerqevesine siyasal bazda mi.rcadeleyi aktarmak, demokratik y6ntemi kullanmak iqin PKK, son derece yaratrct davranarak katkrda bulu-

ler var, b6yle birtakrm islami kuruluglardan da bahsediliyor. Biz bunlarrn -dolayh da olsa- bazr qevreleriyle diyalog iginde olduk. Benden giden mesaj Eudur: EQer siz gergekten bdyleyseniz ve gergekten kan ddkmek istemiyorsanz, biz de size ateq etmeyeceQiz. Ozellikle Ramazan ayr boyunca ve daha sonraki sUreq de dahilolrnak tizere biz ateg etmeyecegiz. isterseniz daha olum-

t, lu iliqkiye de y6nelinebilir,

dedik.

Ben, bizim bi.i,ttin birliklere ateq aqmayrn diye haber verdim. Nitekim ateq aqrlmadr. Bir de merkez adtna bir bildiri yayrnlandr. Sanryorum gimdilik bu 'Taili meghul cinayetler"de belli bir azalma var. Santyorum Hizbullah'rn bir qevresi, bu cinayetlerden uak durmak istiyor, Bu, olumlu bir adrmdrr. Bundan sonra da geliqtirilmqsini urnarz. Fakat bazr'Taili meghul crnayetler" daha var. Zaten bizim bir amacrmrz da burada gerqekten cinayetlere karrEmak isteyenlerle istemeyenleri ayrrdetmektir, Bu, stntrlt bir adrmdrr, Bu adrmr daha da geliqtirmek istiyorrz. Umartm ki birqok gazeteciye de y6nelik olan bu cinayetlerin 6n0nii biraz keseriz ve biz bu konuda aQrrlrQrmtzr kullanmaya da devam edecegiz.

Peki bu, TUrkiye'ye kargr mticadelede igbirlili anlamtna gelen bir anlagma mt oluyor?

Abdullah 6calan: Heniiz boyle bir durum yoktur.

QUnkii bu mullakltk kaldr[t ce, her yrl kan d<iktiliiyor.

stire-

Abdullah Ocalan: Aqrkga belirteyim: Newroz'un barrqgrl bir bigimde kutlanmasrnr isteriz. Benim KUrdistan halkrna soyleyebilecegim; Nq,rrroz'u qok kapsamh bir biqimde ve dzgtirce kutlamasrdrr. Milli renkleri vardrr, kullansrn. $unu da sdyleyeyim; bu milli renkleri biz icat etmedik.

Kesk 0 sor 0 zer, yiizyrllardan beri kalan renklerdir. O renklerden elbise giyel puEu baQlar. Bir Eal baQladr diye saldrrmak, uygarhQa srQmaz.

Ama efendim, ortam bu kadar

gerginlegmigken -9imdi Tiirki' ye'de de ortam son derece gergin- bazr gevrelerde bir aiitasyon olugmug. Tabii dediliniz renkler' den ayrr olarak diyorum. Mesela gegen yrl gordiiliimUz, sizin re' simlerinizle giivenlik kuwetleri' 'nin Uzerine yi.irlimek, igte o zaten ajite olmug ortamt daha da fazla alite etmek...

Abdullah dcalan: $imdi

ra Newroz var. Siz demin agtkladrirnrz gibi, bir karar aldtntz ve <izellikle de dikkati qektiliniz bir nokta olarak provokasyonlardan bahsettiniz. Yani "Newroz'da bir' takrm gevreler provokasyonlara girmek isteyeceklerdir. Bunlara kargr tedbi alacaltz" dediniz.

Gegen yrl da gerek Ankara tarafrndan, gerekse sizin taraftntzdan birtakrm agrklamalar yaPrl' mrgtr, ama hig net bir agtklama yoktu. Yani mesela bugtin Ankara'nrn bir agrklamast vardt; Yine gegtilimiz hafta htikiimet tarafrndan yaprlan bir agrklama "New' roz'da biz PKK bayraklartna -ya' salar izin vermedili igin- izin vermeyeceliz, buna kargr tedbir alacalrz" geklindeydi. Dolaytstyla

aErrrdtr.

suslara bunlaryarayabilir mi? Siz Newroz'da GUneydoSu insantn' dan, Ttirkiye' de yagayan Kiirtler' den ne bekliyorsunuz? Newroz'-

da nasrl hareket etmesini,

ne

yapmasrnl bekliyorsunuz? Qok agrk olarak stlyleyebilir misiniz?

bir

Abdullah 6calan: PKK'nin sorumluluQLrnu duyanlar

bunu yap-

mayacaklar, diyorum. Bizi dinlemeyenleri hilkirmet gilqleri de vurur; biz de tutarrz ve hesabtnt sorartz. Bu qok aqrk, Ama dediQim gibi bir slogan atrldr, bir elbise giyildi, bir bayrak qrkarrldr diye vurmak da doQru degildir. Yne tr-rtuklasrn, ceza versin, diyorum. Bu daha makul ve doQru bir ydntemdir.

(Celal Talabani'ye hitaben) Tu gihiqtiye, tigtd min got. Ez dibejim ku kincdk kesk 0 sor 0 zer li xwe kirin, ne hacet e. Kes6n dibejin yeke din "Biji Apo" disa ne mecb0r e. Ez ve yeke dibejim.

Yani bir slogan atmanrn karqrhQr tarama olmamaltdtr. Yakalasrn! Bizimki ler silah kullanmayacaktrr. Asla, bir asker vurmayacaklar. Giizel, deQil mi? Yasalarrna ters ise kargr taraf slogan atanr tutsun, hapse

atstn.

(Bila bigre di hepsd ke, qima dikuje) Tahrik bunun neresinde, tahrik vars4 on yrl ceza versin, tahrikin cezasr

oliim miidiir? Bu konuda biraz anlayrglr olunmah; Avrupa'da bin sdz soyleniyor. Avrupa'daki demokrasiye bakahm; herkes her tilrlii sloganr atmaz mr, hiik0mete klrfretmeye kadar gitmez mi? Bunlarrn hepsi oluyor. Hiqbirisinde imha cezast uygulanryor mu? Bizden Newroz'da istenebilecek qey, "PKK silahh giriEimde bulunmastn"drr. Biz buna olumlu cevap veriyoruz. Bdyle bir girigimde bulunmayacaQrz. Hiqbir asker ve polis endiqelenmesin.

Onlarr vuran olursa, onlar da vur-

adrmdrr.

Ben ilk gdriqmeye

da $unu s6ylemigtim; -sanryorum sayrn Birand'dt- benim de deQerlendirmekte zorluk gektiQim bir g6ri.igmedir bu; fakat sizin cesaretiniz, bana da cesaret verdi.

Ttirkiye basrnryla bu yontemle qahqmak bana gore yanhq deQil, dedim. Nitekim o zaman bazrlarr garip karqrlamrqtr, hatta eleqtirmiqlerdi; "q6yle basrn, boyle basrn" diye. Ben, bu qerqevenin onemli olduQunu ve baEladrQrmda

Tiirkiye'de lUQUne

de eQer bastn

ozgUr-

iligkin bir saptamada buluna-

Konuyu de!ittirebilir miyiz?

Kag yrldan beri taktm elbiseyle

caksak, bunun 6nemli bir adrm tegkil edebileceQini sciyledim. Ve halen bu inancrmr korr.ryorum. Onemlidir ve basrn cizgiirlUQtlni.in de onemli bir iqaretidir. Tabii bir sitrii eleqtiriler var, ama dediQim gibi

basrn kargrstnda bulunmadtntz?..

6nemlidir ve geliqtirilebilir.

'

Evet, tegekk0r ederim.

Kravatr kag yrldan beri tak' mryorsunuz?..

Sayrn 6calan, siz 1988'den beri gori.igtiiSiinilz hemen he-

men biiti.in gazetecilere birtakrm gartlar ileri sUrmekle birlikte,

onlar vasrtastyla hep ategkes

an-

hyorum; yani birkaq resim kullanrldr diye, bir-iki slogan atrldr diye buna b6yle tarama ile cevap vermek qok

yiz? Yani sizin bahsettiliniz, o provokasyon ortamt dediliniz hu'

Abdullah 6calan: $tiphesiz bu bir ilerlemeyi ifade ediyor. Olumlu

Yanisizin taraftntzdan bu Newtoz'da higbir gekilde silahlt giri' gimde bulunulmayacak?

Bu kryafeti siz mi segtiniz?..

$imdi biraz giincel konunun drgrna grkrldr. Ben bir soru sormak istiyorum: Ug'dtirt giin son'

bir yerde goyle diigtinebilir mi'

sun, diyecegiz.

Abdullah Ocalan: Yirmi iiq

yrldrr.

ilt fez mi giyiyorsunuz?

Celal Talabani: Zeman0 nuh

e.

Sala nuh e. Newroz a nuh e.

Yirmi Ug yrldrr ilk kez mi takryorsunuz, giyiyorsunuz?

Abdullah 6catan: Yok, zaman zaman diplomatik gdrUqmelerde kullanryorum. QoQunuzu boyle 96rijnce, ben de saygryr ifade etmek iqin giydim. Her an askeri giysim obiir tarafladrr, isterseniz giyip geleyim.

Bciylesini tercih ederiz...

Abdullah Ocalan: Ben Tiirkiye'de memurluk da yaptrm. Ashnda qokqa kravat takmrgtrm. Ayrrca krya-

fet devrimiyaptrm.

Sayrn 6calan, madem mese' leyi biraz yumugattrk, sizinle ilk r<iportajr yapanlar yargtlanmtgtt, hatrrlarsrnrz; gimdi Ttirkiye'den biiyiik bir gazeteci grubu geliyor ve basrn toplantlsr yaptyorsunuz, ashnda bu da olumlu bir geligme de6il mi?

galrrlarr yapttntz. "Biz ategkese hazrn, silahtan yana deliliz, bu igin demokratik yollarla gtiztil' mesine inantyoruz" diye mesaj' lar verdiniz. $imdi ben, bu New-

roz tincesindeki bu ategkes ga!' nnrzrn, en aztndan 25 giinliik silahr susturma kararrnrzln zamanlamasrnr merak ediyorum. Niye gegen Newroz'da delil de gimdi?

Niye ikiay sonra delil de gimdi?

Bir yerlerden size bir igaret mi geldi?

Abdullah 6calan:

Anlatayrm:

Hayrr, ozel iqaretlere dayalr olarak geligmedi. Mam Celal'le gorijqtlik.

Kisadece Mam Celal'den de geliqti demiyorum. Benim edindiQim izlenim, uluslararasr kamuoyu siyasi yontemin artrk aqrQa qtkartlmastnt istiyor. Sanryorum ABD'deki baqkanhk degigiminin de bunda etkisi var. Yne qokqa s6ylenen bir sdz var; Tiirkiye'ye tanrnan bir siirenin artrk sona erdiQi ve 1993 bahartna kadar bu si.rrenin dolduQu y6nUnde.

Ben bu konuda da kesin bir bilgiye sahip deQilim, ama muhtemelen diplomatik iligkilerde Ti.irkiye'yle bu

artrk siyasi qoziime agrrhk vermelisin" denilmiqtir. Bu, biraz etkili olmuEtur.

lkincisi, 1992'de bize bir tasfiyeimha siireci dayatrldr. Bu, Giiney'deki savaqlave Kuey'de de ig operasyonla bitecegimiz biqimindeydi. Sanryorum ikisinin de gergeklegmediQi gdrtlldi.r ve hatta Ki.trdistan'tn qok kapsamlr bir devrimci geliEmeyle kargr karErya olduQu ortaya qrktr. Geliqen izlenimler budur. Qok kapsamh bir devrimsel geliEme var.

Yne qok kanh bir siirece de giriliyor.

Kanh bir siirece girildiQi konusunda hem iilke iqinde ve hem de iilke drqrnda birqok qevre hemfikirdir. Bu kanh si.rreci biraz frenlemek iqin sanryorum bazr diplomatik kanallar yogun baskr geligtiriyorlar veya yogun istemde buluntryorlar. Hiikiimetin de gdyle bir durumu s6z konusu olabilir; -cumhurbagkanhQr, hatta genelkurmaylrk da dahil- iglerin pek de dirqtrni.jldirQlr gibi geliqmediQinin, tasfiyenin gerqekleEmediQinin, qatrqmanrn daha da kanlr olabileceginin, bunun da gergekten siyasitrkanrkhk kadar ekonomrk iflasr da hrzlandrracagrnrn ve demokrasiye de bir arpa boyu yol aldrramayacaQrnrn anlaErlmasr bence etkilidir. $unu da belirteyrm; birtun Tijrkiye'nin ve uluslararasr alantn gozu buradaymrq, ben bu kadar beklemiyordum. Demek ki qok sonuq bekliyorlarmrg. Yani yalnrz sizin gazeteleriniz deQil, ozellikle en bil'yijk devletlerden tr.rtalrm Tiirkiye'nin de resmi gevrelerine kadar hepsi bunu bir doniim noktasr olarak gormek istiyor. Hepsr oyle gdriiyor. Ben de -bu bize hrssettirrldr, zaten basrn da bunu igliyor- iqte bunu vesile bilerek, eger koklir yeni dOntiqUmler olacaksa bunda PKK'yr butlin grplakhQryla bir kez daha dile getirmek iqin bu toplantrya karar vererek onem verdim. Muhtemelen bu nedenlerle yeni bir donijm noktasrndan bahsetmek dtiqUnUlebilrr, dryorum. Yani yeni bir doni.jm noktasrdrr demiyorum, ama bu dugirnce hrzla geliqiyor. Ortam bunu dayatryor, diyorum.

Boylece sonuqlandrrtyorum, Ayrr ayrr gdruEme imkanrmrz vardtr, baztlarrnrzla ayn ay.r gorijgeceQiz. Tekrar teqekkUr ederim.

tiir gdrUqmeler olmuqtur; 'meseleyizorla halledersen, al sana 1993 baharrna kadar s[.ire, gdzemezsen

Bar Elias 17 Mart 1993

Her bakrmdan bahan miijdeleyen geligmeleri de cingrirerek

vA$ADtctMrz DoNEM KIVAN9 VERiCiOin fugtarafi l. sayfada

miEtir ve ayrrntrh degerlendtrmelerini yapryorsunu, Her zaman oldude bilangosunu qrkarrrken, kaylp ve kazang hanesini nedenleriyle birlikte iyi izah ediyorsunrz. Bunu zaten qoktan beri yapmaya qahgtrk, Newroz dncesinde

Birttin bunlarla iglerin ilerleyebileceQi, bu temel devrimci tutumla

Qu gibi bu donemin

q6zlimlenemeyecek

sorunun olmahem de en Ozgi.irce yaqamak isteyeni, kogullar ne kadar amansz da olsa bu amacrna ulaqmakta hiqbir gticUn -bu, diinya da olsa- engelleyemeyeceQi de yine ortaya grkmrqtrr.

Geliqtirdigimiz sonuca gidici 9ahgmalarrmrz, her zamankinden daha dalazla gelecegi kazanmayr amaghyor. Gegmiqin kayrp ve olasryenilgi nedenleri agrldrktan sonr4 geleceQin mUkemmel kazanrmrnrn nedenleri de gtjndemlegtirilerek, i.lzerinde yoQunca duruluyor ve sonuca g6tiidrQr; yaEamak isteyeni,

rril(jyor.

Biz de kendi sahamzda bu krqr, oldukga yogun gegirdik. Denilebilir ki, kesin derinlik ve yiJcelik saglandr.

Diigi.lncede, ruhta temel davranrglarda olsun, bu krg sOreci sadece 6nderlik bazrnda ve parti gergeQinde deQil, halk gergeQinde de kesin kOklegmeye yol aqtr. Dolayrsryla yrhn bu y6nleriyle de oldukqa kazanrldrgr belirtilebilir. Unutmayahm ki, eger gergekten dogru galgma tazr, di.igiJnsel diizeyden en ince taktik davranrq dUzeyine kadar kiylesine kapsamlr ele ahnmasaydr, yaganrlan kayrplar ve zorluklar birgok kiqiyi q6ztiItige kadar gdtUrebilecegi gibi, her dizeyde yozlaqmaktan tr.rtahm ihanetlere kadar varan tutumlar yaygrnlapbilir, inanq ve umut zayrfhgr geligebilirdi.

Direnme sadece zindanda veya

kaba kogullara kargr degil, bir de kendini yeniden yaratmak konusunda biiytlk 6nem taqrr. Ozellikle qok etkrlr olan kendini basitge yagamA tr.rtkularrn esiri olma, yetmez davranrElarr sevdalanrlacak bir dzellik olarak alrna lutumlarrna karqr yi.iri.itiilen savag da bir direnmedir. Ashnda en buyijk savagrmlarrmzdan birisi bu olmuEtur. Bu kesinlikle bize qok gereklrydr. Ve savag gergegi ortaya grkardr kr. bizi yenebilecek kanqrmrzdakr duEman ve hatta igbirlikqi-hainler de degildir. Daha qok kural4 bUyuk kazanrnaya gelmeyen ve adrna gelenek alrgkanhk dedigimiz tu'tumlardrr. fuagtrrrhrsa bunun altrndan somingecili$in, yUzyrllardan be.r yabancr iggalin toplumda yarattr$r,

ve ahlaki kurallar dediQi, her ti.irlii di.igkiJn yakadrna gelenek

lagrmlar grkar. Bu halen sirrd[irtil0-

yor ve etkilerinin saflarrmrzda da guqltr oldugu ortaya qrkryor. Bunlar agrlmadan, yerle bir edilmeden insanhQr kurtaramayacaSrmz, ulusal kurtulug ve toplumsal dzgiirli.igtin saQlanamayacagt bir kez daha biltUn ydnleriyle anlaqrlmrqtrr.

Bu anlamda yaganrlan gerqeklik ozgtrli* lehine kapsamhdrr. Vne taqlagmrg beyinleq kaskatrlaqmrS dogrnatik ruhsal tutumlar az ugraqtrrmadr, az kayrplara yol aqmadr. Dolayrsryla krg boyu bu sorunun iizerinde yoQun durmamzrn da ne kadar gerekli oldugu qimdi daha iyi anlaqrhyor. Bu tutum ve davranrq sahiplerine kalrrsa, ashnda bir kader olarak dayatrldrgr ve tarihte siirekli g6riildtlgil gibi her ti.irliiyenilgiyi de iliklerine kadar yaqarlar. Bir de buna kargr direnildive bazr kazanrmlar ortaya grkarrldr.

Ti.lm bu hr.rsuslar degerlendirili-

yor. Baharr karqrlama, bir de bu anlamryla Newroz'u karqrlama yenilik anlamrna geliyor.

Parti tarihimizin bir tekrarlama deQil, derinlegen, yiicelegen bir olay oldugu buyrl da kanrtlandr. Her Newroz'un parti tarihimizle birlikte gerqek bir yeniden doQtq anlamrna geldigi bu kez daha da geliqkin bir biqimde ortaya grktr.

Bu anlamda

nun insancrl, varsa gerqek

ulusalhkla dzgUdiikle baglantrsr konulmuq, gericiligin teghir ve tecriti

Ve bu temelde de dogru

yaklaqrm,

sava$a gergekgi yaklaqrm higbir donemle kryaslanmayacak bir biqimde halkrn gi.indemine, parti onci.iliigi.t sayesinde indirgenmiqtir diyorrz. BUti.in bagarrlarrn temelinin bu dncitlitk olayrna baQh oldugu goz dniine geti-

rilirse, bunun 6nemli bir kazanrm oldugq qok agrk olarak gdriilecektir.

Diger geliqmeler de vardrr, GUney savagtmrnrn sonuglarr, onemli

rejimin de yenilgisine kaprlarr ardrna kadar aqrk tutmuq ve buna d6nliqiim saglamrqtrr.

saQlanmrgtrr. Diger yandan onun ger-

qekten halkrn inanqlanyla

bi.rti.in savaEgrlarrn

gok anlamh bir baharr, bir Newroz'u belirtiyorum. B[i.ik kurtulug umutlarr kadar, biryiik olanaklarla da donandrklarrnr sdyliiyorum. yakaladrSrnr

6zel savaE, kontr-gerilla rejimi olan devletin blrtirn kurumlarrna ve toplumsal kuruh.rglara dal-budak salarak kendisinin yenilgisiyle birlikte,

yanrntn nasrl devrimin hizmetine koqturulma-

sr gerektigi de bir o kadar ortaya qrkmrgtrr. Gerqek bir m0slUmanhQrn

Oyle anlaqrhyor ki, her devrimin

baQlantr-

"...8u kry4 oldukQa

yolun gegirdik.

Denilebilir ki, kesin derinlik ve yilcelik saQlandl DilgiJncede, ruhty temel davranqlarda olsun, bu kq silreci sadece onderlik baznda ve parti gerQe]inde deQi[ halk gerQejinde de kesin kdklegmeye yol Dolayrsyla

yln

bu

aQtt.

yonleri/e de

old ukga kazanild gr beli rti I ebi I i r..."

bir yeniden ulusal birlik ve ittifak sir-

recine ddnliqme imkanlannr da ortaya qrkarmrgtrr. iqbirlikgilikle yrllar-

drr siiren

gatrgma,

iliqki

ve

qeligkiler qimdi bir genel birlik ve

ittifakr -tabii devrimci bagrmsrzhk

qizginin,

ve ozgtrliik qizgisinin

baqansrna imkan verecek bir

de- yakalayacaQa benziyor. Yrllardrr reformizm bile diyemeyecegimiz igbirlikqiligin halk iqinde oldugu kadar, daha qok da 6nci.ili.ik di.izeyinde daraltrldrQrnr, olumsrzluklarrnrn srntrlandrrrldt$rnr, engel olmaktan grkarrldrgrnr ve b6ylece bagr msrzh k ve ozgi.irliigi.ln h izmetine daha fazla kogulabilecek bir duruma doQru yol ahndrQrnr ve her zamankinden daha fazla dnilmilzdeki bu hamle yrhnrn buna imkan verecegini de belirtebiliriz. Bu da ilk defa ortaya glkarak onemli sonuqlan olacak bir geligmedir.

Aynr qekilde, yi.tryrllardan beri dingeliqmeyi

sel gericiligin, nasrl baSrmsrzhk ve 6zgiirliigii engelledigi, yabancr, s6miirgeci iqgalciligin hizmetinde iqlw gordilgU goz dni.indeyken ve onLn en son yrkrcr yaklagrmrnrn gegtigimiz yrlda doruklara ulagan terdrilyle Hizbullah adr altrnd4 Allah adrna gergek-

leqtirdigi cinayetlerin de, ashnda lslam maskesi altrndaki garprkhsrnrn

da iyice aqrkhga grkarrldrsr, bu temelde hesaplagrldr$r ve varsa bu-

larr, insani ve cizgiirltiksel degerlere baghhQr varsa bunlarr da rzlaqmaya zorlamrqtrr. iq ve drq destekqileriyle birlikte kendilerinin halka ne kadar yararh, ne kadar karqrt oldugunu srnamaya ve bu temelde, yer tutmay4 saf ve tavrr belirlemeye itmiqtir. Her zamankinden daha fazla bu konu agr$a grkarrldr$r ve ulagrlmasr, ittifak yaprlmasr gerekenlerin bunu nasrl ortaya koyacaklarrve tam zulmUn, faqizmin hizmetinde olanlann da kimler olacagr netqe buyrlda, bu gilnlerde kendini iyice ortaya gkarmrgtrr.

Hi.lkiimetin 6zel savaqr geliqtirmede eskisi kadar olmasa da iddia-

srnr sirrdtirmek istediQi

anlaqrh-

yol fakat kararhhktan ve baEarr umudundan epey r.rzaktrr, Hiq qiiphesiz varhk gerekgesini 6zel savaga dayandrrmrqtrr,

BagarrsrzhQr halinde tarihin g6p sepetine atrlacagrnr iyi bildigi igin, ti.im gi.iciini.i kullanmaya devam ediyor.

Tarih 6yle bir noktaya gelmiqtir ki

sonuna kadar karEr-devrimi geligtirme durumu bizde de gerqeklegmiqe berziyor, bu aynrzamanda de,'vrime yaklaqrmrn da bir gdstergesidir. Karqr-devrim ne kadar ilerlemiqse, devrimin de o kadar ilerledigi bir tarihsel gergektir, Dolayrsryla gcirtilmemig qrlgrnhklarl4 yalnrz savaE yasalarrnr degil, insanhk yasalarrnr bile zorlayan bu ozel savaQ, kargr-devrimci savag bi.itiin toplumsal, siyasal, t/uslararasr meqrdyetini yitirerek nnhkumiyetinin en uygun ddnemine de girmigtir, Dolayrsryla karqrsrndaki derrimci savaq bUyi.tkliik ve kapsamhhk bakrmrndan biltirn insanhk taraftndan daha iyi anlagllacagr, insanrm diyen herkesin daha da artan ilgiyle e.trafrnda saf baQlayacaQr bir konum4 her zamankinden daha fazla ulagmrqtrr.

Temel gergekler bu yrla b6yle yansryor. Ozellikle yeni girdigimiz hamle yrhna bu temel gergekler qergwesinde bakabiliriz.

Btiyiik rizgi.irliik hamlesinin bagarrsr igin kigililcte bi,iyiik bir yenilenmeyi yaratahm Y0riittiigilmi.iz gahqmalar bu ger- giliz. vne ayrrntrh olarak her b6lge-

qeklerle baQlantrhdrr. Biz hig

gi.iphe-

nin siyasi, 6rgijtsel, askeri durumuve gidrevlerini de kapsamh koyrnayacagz. Bunlar oldukqa iglen-

siz genel siyasi degerlendirmeleri nq sorun daha fazla geliEtirecek durumda

de-

bu tip bilanqolarrn tamamlanmasr yerindedir, iyi bir muhasebedir. Kendini aQrrhklardan kurtarmak kadar, yticeltecek tutumlara kararlara ulaEmak da qok dnemlidir. gimdilik bu si.rreci yoQun yaqtyorsunuz.

Biit0n[le halkrmzrn da -Kr.rzey'. de de, Gi.iney'de de- buna benzer bir yaklaqrm iqine girdigi kanrsrndayrz. Devrime, devrimci savaga biraz daha yakrn bir muhasebeyi yaEadrQr da.bir o kadar doQrudur. llk defa kendimizi yargrlama gUcilnii bu kadar kapsamh ve sonuQ ahcr bir biqimde yapmaya gahqtrk.

Her ttirlii dtrygusalhktan annarak, gerekirse en actmastz cezay da vermekten qekinmeyerek bir yargrlama si.ireciyaqanryor. Bu kadar suqlu bir toplumun derin etkileriyle saflara gelenlerin kendilerini yargtlarnadan iler. lemeleri zordur. Untrtmayahm ki, 6nderlik gerqeQi de kendini her gtjn yargrhyor. Onderlik yargrlama anlamrna da gelir. Yargrlamayt zamanrnda yo$unca yapanlar, kendilerini iyi affettirmeyi de bilmiqlerdir. Biz her zaman qunu sdyledik: En aQrr suqlarr iglemiq olsanrz bile, kendinizi affettirme imkanr vardrr. Fakat bunun tek gerekgesiqudur:O da, geliEmeden, baqarrdan baqka bir Eeye mey. dan vermeyen qrkrq, yilruyus tarzrdrr.

Toplum olarak, parti olarak affedilmenin tek yolu kendi karanlk tarihimizle hesaplagmak, yani savaqmak, kigiliQimizi qdzUmlemek ve affedilir, insanlrk tarafrndan onaylanrr, dostun da dUqmanrn da saygr dr.ryabileceQi bir konumu, bir savaErmr yagamak ve bir kiEilige ulagmaktrr. Tek affediciyontem budur. Bu doQru yoldadrr, bagarryla yi.iriiyor, engel tanrmryor denilecek bir kiEiligin temel ahnmasr esastrr. Bu, bir halk da olsa bir parti de olsa affedilme imkanrdrr. Ve bu temelde bir affetmenin de yanlrq olmayacaQrnr sdyledik. Ama eski sahteliklerini, geliEmeme, bagarmama nedenlerini ve dogru yola girmeme, girse de engel tegkil etme durumunu drtbas eden, bunu qegitli maskelemelerle yutturmaya qahganrn affedilmez bir durumla yitzyi-ze olduQu, bunlarrn da tespit edilmesi ve aqrga grkarrlmasrnrn onemli devrimci bir parti g6revimiz oldu$unu da srkqa s6yledik ve bunu en gok da gegen yrLn sonr.rqlarrna iliqkin olarak degerlendirdik, Bu temelde bir yargrlamanrn geligmiE oldugunu umarrm. Kesinlikle do$ru tlrtum, dogru kararlrhk ve dogru savagtmtn srradan askeri olmaktan tutahm da en kararh komuta gUctine kadar herkesin artrk neyin kabul, neyin red gdrdiiQri, neye evel neye hayrr oldugu netlegmigtir.

Bu temelde saglam tutuma konum4 dogru tavrra ulaqrldrQrve radikal bir ddniqiimUn saQlandrgr; oyalamanrn, gafletin saflarda yiirOme imkanr, kendini ifade etme hakkrnr bile bularnayacagr anlaqrlmrqtrr. Herkes bu temelde kesin tutuma ulagmrqtrr.

Buyilk tartrgma 6zgtirltigiinU saQladrk, bijytik bir demokrasiyi yagadrk. Herkes yi.zyrllardan beri iqinde birikmig ne varsai onu ortaya serdi; toplantr siireglerinde ortaya koydu

ve koyuyor. Eleqtirilmeyen hiqbrr yan brrakrlmadr, gozden geqirilmeyen hiq-

bir olumstrz yan kalmadr. B6yle 6zgUr tartrgmaya imkan veren bir parti tabii bununla yetinmeyecekti. Daha fazla yapmast ve tamamlamasl gereken, btryUk kararlrhk ve disiplin girci.rne ulaEmaktr. Bir geveze, bir boqbogaz olan, si.irekli itiraz ve qikayet eden tutuma yol agmak, bunu ahgkanhk haline getirmek igin deQil, tam tersine do$ru karara ulaqtrktan sonra keskin bir brqak gibi disiplinli bir yi.jrUmede ve eylemde en bUyiik giictjne sahip olan bir t';tumla tartrgmayr tamamlamak zorunda olduQumuz aqrktrr.

YaEadrQrnrz si.rrecin

de bu yonlii oldugu, ilk defa derli toplu bir tarher dizeykendinizi trgmayla birlikte de ordulaEmantn ve savaEr geliEtirmenin eri, komutasr haline getirdiQiniz, getirmek durumunda oldugunu, bundan baqka ne kabuli.in, ne de bagka gereklerin olmadrQrna tam emin olduQumrz, bundan sonraki yUriryUgijn, ordulaqma ve savaSlmrn

bu tutumla karqrlanacaQr kesinleEmiqtir.

Ytrri.rttijQijnk en son qabalarrn da olumlu yonde geleceQi her zamankinden daha fazla fethetmek i-

qin ordulaqmaya qok saQlam

Yak-

lagmak, dLigmanrn asla ulaqamaYacaQr, ulaqrp da yenemeyeceQi Yaratrcr savag tarztna, onun asker ve komtftanrna ulagttQrnzr, ulaqmak zorunda olduQunuu qok iyi gdriiyor, belrrliyoruz.

Bu, olumlu bir frrsat, bir Eansttr.

Buna kavugmanrn bagh baErna kigiye sunulacak en deQerliyrl armaQant olduQu da vurgulanmrqtr. Bu qansla oynanmamasr, onun mi.jkemmel kullanrlmasr gerektiQini, stradan bir savaQQrnrn bile geqmigle ktyaslanmayacak derinlikte savaEabileceQini' belki de bire yiz kat bir geligmeYi yaqayabilecegini, bu deQerlendirmenin bir geregi olarak soyleyebili-

"...Kary-devrim ne

kadar ilerlemigse, devrimin de o kadar ilerlediQi bir tarihsel gergektir.

Dolaytsyla gorillmemig

qlgnlrklarl4 yalnz saval yasalannt

tekrarlamantn bizim savaqgrh gr mrzla fazla iligkisinin olmadrQrnr iyi biliyorrz. PKK dnderlik gerqe$inrn bunun qok otesinde olduQunu, her gi.iniin, her ayrn, her yrlrn 6ncekinin oldukqa i.zerinde ve aritmetik deQil, geometrik diziyle ilerleme olduQunu, bu vesileyle bir kez daha belirtiriz.Zalen bu temelde bir hrz, bir tempoya ulagmazsak, mevcut dUgman gerqeQiyle bagarryla savaqamayacaQrmrzr da qok iyi biliyorsunu.

Yagadrgrnrz siireq bu anlamda buyi.ik oneme sahiptir, Hepiniz ilk defa bdylesi bir qalrEmaya onun temposuna ulaqryorsunu. Bunun tlzerinde qok durduk, fakat srnrrlr bir anlayrgla karqrhk verildi. Sanryorum, yaEadrgrnrz aQrr savaq koqullarr ve doQasal zorluklarla birlikte bizzat savagtmtn kendisi sizi olgunlaqtlrdt, daha gerqekqi olmanzt sagladr. Dolayrsryla geqmiqte sdylenenin daha iyi kavranrlmasr Sartrnr koydu. EQer ulaqrlmrEs4 bu iyi bir qeydir. Do$rusu budur. Uzerinden aqrlarak, ortbas edilerek kaqrnrlamayacagtna sanryorum iyi idrak ettiniz. Ozellikle dar, yilzeysel kdylii yaklagtmtnrn pek ciddi bir yaklagrm olmadr$rnr, yine ki.iqi.jk-burjwa kurnazhQryla fazla sonuQ alrnamayaca$rnr iyi goruyorsuntz. Daha baglangrqta gormenizi umardrk, qok iyi dinleyip, qok iyi sonuQ qtkarmayr qok onceleri, orneQin qok onemli hamle yrllarrmtz vardt gorseydiniz. O zaman qok bekliyorduk. Maalesef PKK'nin bti'tiin tarihinin hemen hemen her yrlrna dayattrQrmrz o biiyijk qrkrqrn nastl olmasr gerektigini kavramayrErntz ve qok yiizeysel, srradan ele altqtntz benden daha fazla sizleri zorladr. Buyiik zorluklarla karqr kargrya brraktt. Tabii bunun sorumlusu ben deQil, siz oluyorsunu. $imdi daha iyi gortiYorsunu ki, doQru doQrudur, bunu Y(z yrl 6nce de yaqayrp baQh kalsaydtk dzgUrlegirdik. Yiiz yrl sonra da yine ozgiirl i.iQe gotiirecek olan dogrudur.

Dogru neyse odur.

Dolayrsryla en dogru ve en akrllr olan gimdi "nereden doni.Jlse kardrr" hesabtyla zarardan, yanhgtan, uygun olmayan her Eeyden, radikal, devrimsel bir ddnUE yaParak bizi her bakrmdan kazandtrmaYa gotiirecek olana kesin y6nelmektir. Bu

temelde karqrlamaktrr.

Bu anlamda diyorum ki, qekilen

deQil, insanhk

yrlr bu

yasalartm bile

zorluklar eQer sizleri bu noktaya getirmiEse, 6zellikle de qehitlerin antst-

zorlayan bu 6zel sava1, kary-devrimci savag

bitiln

toplumsal, siyasa[ uluslararasr meQruiyeti ni y iti rerek

mahkumiyetinin en uygun ddnemine de girmigtir..." riz, Oncij, komutan odur ki, savaE tarzrnr d6neme g6re b6Yle Yakalar ve ilerletmeyi brjyle sa$lar. Yarattct savagqt, devrimci savagqtr bciyle ol' rnasrnr bilendir. Bu anlamda biiyi.ik bir Sanstrr, diyorr.z. Yoksa 'kendimizi di.ine g6re daha iyiyagarrz, duru' mu bu sene de kurtardtk'deYiP de

na ciddi bir baQhhktan s6zediyorsak, bu Eanst bagartyla kullanabilirsiniz. Hig Eiiphesiz hepimizin zorluklarrvardt( ama bunlar, devrim dogasrnrn bir gereQidir. Bunlarla boQuqula boQuEula dzgtirliige, yaqama ulaqrhr. Bizim de bdyle bir yagam sorunumuz var. Bunu arttk brrakahm 6ncliniin, halkrn ezici bir qogunluQunun kabul etti$i, fakat olanaklartntn stntrlt oldugu, di.4manrn da gok kahredici bir tazda yiiklendigi, garenin kaqtq, teslimiyet olamayaca$t, qarenin qok kahrarnanca bir direnmeyt, onun halk savaqrmr tarztnt qok derinligine, qok yonlii krlarak oriilmesi gerekti$i bigimindedir. Ve bu, gergek bir savaq imkanrdrr. Partinin de yakalamrE oldugu, bu 6nemli imkandrr. Tarihimiz agrsrndan en gkel yaqam ant bu oluyor. Dolayrsryla'2orluklar, olanaksrzhklar qdyledir' diye kendi kendimizi yersiz durumlara dUqUrmenin de geregi yoktur. Bu tarihin kendisi, gergekleriyle bdyledir. PKK'nin de

tarihi geliqiminin ozi.i b6yledir. Belirleyici dnderlik kurumunun da gerqeklegmesi, bu biqimde olmuqtur. Bunu qunun iqin vurguluyorum: Qizgiye, taktige gelememenin bireysel, subjektif tutumla iligkisi vardrr. Amanstz zorluklar kadar, yaqama kolayca yaklagrmrn, bireysel ve subjektif tutu-

bunun anlam ve oneminr iYi kavramrq ve yeni ytlrn, Newroz'un ongUnirnde kiqiliklerinde zaferi saQlayarak bi.ryUk bir bagarrya atrlmanrn heyecanr iqindedirler.

Inanryoru ki, her qahgma alanrmrz bu temelde bir yogunlaqma iqindedir. Halen yliri.rttiJQUniz qeqitli qahgmalar bunu bagarryla ilerletiyor.

Vne, en son attlmast ve altnmast gereken neyse onlarla uQragtYol sonuca tam ulagmayr biliYorsunu. $imdiye kadar daha qok olumsuzluk-

rahathQr, mutluluQu, onuru asla yakalayamadr$r qok agrkqa ortaYa grkmrgtrr.

Ve bu da ashnda kdklU bir

felsefi veya dUnya bakrg aqrsryla hesaplagmadrr.

Ktsaca bu konularda da derinlik saglanmrqttr ve bu tutum sahipleri, hiq olmazsa bundan sonra radikal

larrn hesabt verildi ve onlar attldr. Bugiinlerde ise, olumluluklara nasrl ulaErlrr sorunlartna daha ayrrntrlr karar ve planlamalarla yaklaqrlryor.

Ozellikle silahh savaqrm iqinde bulunan yaprmrz ordulaqma ve savaq gerqeQine, onun qok kaPsamh ve ayrrntrlr karar ve uygulama esaslartna yonelirken, biz de kendi gaptmtzda perspektiflerle birlikte, bizzat pratik hazrrlrklarr her sahaya ulaqttrma qabasr rqinde olduk. QahEmalartn dizey bizi biraz daha aydrnlatryor. BuyUk bir hazrrhQrn qahgma-

vardrQr

mun da olumsu rolii vardtr. Bu tutumun yetmediQi, fazla bir qey kurtarmadrQr, ne kadar kahramanca da olsa ne kadar dUqkUnce de olsa kolektif iradeye, kolektif taktiQe gelememenin, davrantga ulaqamamanrn baqarrya gdti.irmeyeceQi anlaqrlmrEtrr. Dolaytstyla muazzam bir bigimde yagadrQrnrz brreyci, keliyetqi

tutum rlk defa dnemli oranda agtlabilir. Yani yagadrQrnrz bijyiik zorluklar sizi bu temelde kurtartct iradeye ulaEtrrabilir. Bu parti iradesi oluyor, yine onun en somtrt ifadesi de taktik savaEtm olanaklarrdrr. Ona uymak demek orgi.ttlenme ve eYlemlilik oluyor, bir halkrn serihildanr oluyor. Savaqr b6ylece bireysellikten qrkarryor, gerqek bir halk savaqrna donijqtUriiyorr.rz. Unutmayahm ki biryilk oranda yaEananlar bireycilikti. Yi.rksek kolektivizm, planlam4 orgUtlenme, bir ti.jrlU hayata geqirilememiEtir. Bunu qimdi daha iyi deQerlendiriyorsunr.rz. Teorik olarak sdyleseniz de, pratikte gerqekleqtiremediQiniz qok agrktrr. EQitim, 6rgi.ltleme, savaQ taktikleri, gUq dUzenleme, ve mevzilendirme, onu her dizeyde alt ve iist yaprsryla en iyi bir biqimde yi.irUtmeye ulaEamadrQt nzt iyi biliyorsunuz. lgine girdi$imiz bu yeni stireqte, bu temelde kendinizi yenilemenin bi.ryi.jk 6nemini ve imkanrnr kazanmtg oluyorsunrz diyoru.

Halen ytirUtlilmekte olan bu qahgmalarrn bu temel orgijt ve militan gerqeklerle baQlantth olarak geliqtiQi aqrktrr. Biz bu hususlarr daha once q6ziJmleyerek sunmuEtuk. Fakat gereken sonuqlart qtkaramadtnz, grkardtysantz da hayata geqiremediniz. O qok bilinen nedenlerle ve srkqa one sUrdi.iQ0niz izahlarla birlikte artrk bunun attlmast, yrhn bu anlamda gi.jqlii karErlanmast ve bu Qansrn bir kez daha geqmiqteki gibi kullanrlmamasr gerektiginin bilyi.jk 6neme sahip olduQunu sdYlUYoru' Akrllr insan olmantn, bii'yUk davrantg sahibi olmanrn tercih edilecegi aqrktrr. Bireysel inatlaqm4 bozgunculuktan ve her tirrlU kuralsrzh$a yol a9maktan 6teye bir duruma Yol aqmamrE tutumda tsrann, ancak ve ancak dirgmana yarayabileceQi ortadadrr.

Birey olarak bile bunlardan fazla bir kazanrmtn elde edilemeyeceQi, yani keyf iyetqi tutuma ulaEamayacagt, en kahrrlr bir azabtn gekilece$i ortaya qrkmrqtrr. En kelim diyenin en biryi.ik keyfiyetsizliQi yagadrQt, "bireysel olarak ben iyi kendimi kurtartrtm" diyenin kerdini asla kwtararnadt$t, "ken-

dimi drtbas ederim" diyenin asla drtbas edemedigi ve bdylelikle

"ra-

hathQr, mutluluQu, yakalartm' diyenin

ddni4iimO yaparlar Hiqbir bahaneye srQrnmadan bilyi.rklitgUn olqiiti.ini.rn bir gereQi olarak gerekirse kiEi-

ligini brqagrn altrnda operasyona aldrrrp olumstzluklarrnr bir tarafa brrakacak, kendisini yiQitqe btryiitecek ve kazandrracak olan tutuma kendini yatrrarak, buna qok gilqlil bir kararla birlikte uygulama gUcli gdsterecektir. Umuyoruz ki btititn savagqrlar, qahqanlar, partililer, cepheliler

larr rqindeyken, 6zellikle oni.rmizdeki doneme iliqkrn temel taktik hususlara, iqrnde bulunduQumu siirecin ozelliklerine ve esas olarak da i.rlkemizin yarr yarrya kurtulugunu saQlamak igin ordu kuruluq qalrgmalarrna ve sorunlartna kapsamlr deQrnmek' te yarar vardrr. Ordu kuruluq gahqmalartmzda ortaya qrkan sorunlarl gij' rcel geligmeler rqrQrnda iyi irdelemek, sonuqlarrnr iyi kavramak, brzi doQru sonuqlara ve dogru qdzUme ulagttrtr.

Ulkemizi yan kurtuluga giitilrmek igin ordu kurulug gahgmalanmta tamamlayahm Parti hareketimizin 20. ytldonijmiinde olan 1993 bahartnt, her bakrmdan bir diriliq gUnti, uluslaqma, ulrcal kurtulug, toplumsal 6zgi.irliik, egitlik temelinde, halk olarak kendimizi her ydnden kazanmantn bir gUnii olarak degerlendiriyor ve bunu yaqryoruz. Bu Newroz, tamt tamtna bdylesine anlamt bi.lyi.jk bir gUn olarak bl]ttin halkrmzr sarryor. Bdylece parti hareketimiz, tarihin btitUn b0yUk devrimci hareketlerinde oldugu gibr, insan soyunun en 6zli.i bir tem-

yakalanmrgtrr ve qekilen blittin zoduk-

lara deQmrEtil diyorw. Elde edilen bu imkana bi.ryilk bir gururl4 coq' kuyla karqrlrk veriyoru' Dolayrsryla yaqad rQrmrz bUyUk zorluklar, sadece bizim gUqlendirme nedenlerimiz olarak ele altnacaktrr. En iyisl, en doQrusu ve en gtizeli, kendi doQal gerqekleri kadar, toplumsal gergeklerryle yaqama imkantnt en 6zglirce elde etmektir. $imdi, bunun elde ediliEinin krvancrnr yaQryortlz derken, gerqekten hem hak edilen, hem de baqka

"...Qada ayktn, normal biltUn politik silreglere ayktn, ancak dinler tarihinde ve bilViik insanhk hareketlerinde gorillene benzer bir tutumla, ozle girig Yapan bu hareket, gimdi gaQn biltiln olumsuzluklanYla

hesaplarma gilcUnil, bilyilk devrimci ozAne dayanarak sergileyebiliyor. Partimizin blyilkliigil, ashnda bu gerqeklikten kaynaklanryor. Bir hig olan insanlardan, en kahramanca grkrylann gerQeklegmesi, yine bu

iizle baQlantrhdr... silini kUqiJmsenmeyecek bir oranda baqarmrg oluyor. Geqmig tarihin bi' lincini, bu temelde dost'di.igman ayrrmrnr, kendi kimlik gerqegimizi anlamaya qahErrsak ve bu noktada insan olmanrn ne anlama geldigini iyi 96z 6niine getirirsek, ashnda qekilen bunca zahmetlere, her ti.lrli.l zorluk' lara ragmen, mlikemmel bir duru-

mun iqerisine girdigimizi daha

iyi

anlayacagrz. Mesele, bin yrllardan beri en qarprk bir tarihin, en kabul edilemez bir yaqamrn aErlmasrysa ve bunun drErnda bir yaqam higbir biqimde mtimkiin de$ilse, bu imkan

hiqbir qeyin yerine konulamayacaQt bir umudun yaSama ganslna kavuqmasrndan da bahsediyoru.

Bu anlamryla hareketimiz, insanhga ve kendi halkrna verdigi s6zti, bi.itUn ig-drq engellemelere raQmen, kararhca yerine getirmiq oluyor. Ne' dir bunlar? Her geyden 6nce i.ilkemiz, unutulmtq bir halkrn iilkesidir' insanhgrn begi$i olan fakat insanhQrn en qok gerisinde kalan ve en qok unutulan halkr, Ulkesiyle birlikte tekrar gtin yiziine grkryor; bir halkrn i.ilkesiyle birlikte kabul g6rmesi gerqeklegiyor. Ve hem de sadece kabul

edilme de deQil, kurtuluq bigiminde bir gergeklegmeyi, devrimle kurtu-

larr daha da zorlayarak, tarihin biiyi.ik devrimlerinin etkilerine berze-

lugu yaqryor.

yen etkilere temel teqkil edebilir, lslam Devrimi, Fransrz Deryrimi, Ekim Devrimi ve tarihin gdzahcr

Hiq qtiphesiz ki, tam baQrmsrz olmaktan uzaQz ve kendi koqullarrmrzda tam balrmsrzh$rn bir grrprda kazanrlamayaca$tnt iyi biliyorra. Yarr kurtulug kogullarrndan bahsediyoruz; bu 6nemli bir kurtulug bigimidir.

Biz her zaman gunu sdyledik; bizde kurtulug yiizde srftrlardan baglar, giderek trrmanan bir stireg dahilinde gergeklegir. Nicelikler buyilye bityuye niteliksel bir srgramaya ulaqrlrr.

Bu bizim devrimimizin bir doQasrdrr. $imdi biz bunun yanyanya saQlandrQrna hi.lkmedersek, santyorum fazla hata etmiq olmayz.Yan kurtulmuE bir iilke gerqekten eskisiyle kryaslanmayacak bir bigimde ozgtirlegme imkanrnr verir. Biiytime olanaklarrnrn geligmesi anlamrna gelir. Hele bizim gibiyagamr daha dogru diiriist tanrmamrq olanlann yeteneklerinin oldukqa farkrna varmast anlamrna gelir. Eskiden dtrgi.ini.ilemeyen! yaplamayan gok geyin, dtigUnUliip yaprlmasrgerqegini ifade eder. BLrtirn bu gergekler diiEtincesizliQin agrlmasrdr r: iradesizliQin, dtryguslrzluguq duyarsrzhQrn aqrlmasrdrr. Her tUrlii dUgkUnli.igtjn bir kader olarak gi.tri.ildUQii utanmaz yagamrn, karanlrk geqmigin agrlmasrdrr. Kapanan insanlrk sayfasrnrn yeniden aqrlmaya baglamasrdrr. Buyi.ik bir gurur meselesidir. lnsan olmanrn ilk gartlarrnr elde etme kvancrdrr. Ve her geyden 6nce, biryUk hakaretin, bri'yiik inkarrn, biiyiik d i.4 irrirl mi.jqli.gltn, utanon, karanh$rn kader olmadrQrnrn, kabul gormeyeceQinin ve bunlarrn kesin hesaplagmayla aqrlacagrnrn gerqeQidir. Belki bazr halklar iqin bunlar fazla anlam ifade etmez, ama bizim igin yeniden varolmanrn en temel deQerleridir. Ktirdistan iilkesi, bu anlamda parti hareketimizin 20. Newroz'una dogru geldiQimizde her aqtdan yeniden varolmanrn temel degederini yarat mayla yi.z yiized i r.

Bu lilke nasrlkitarihi geqmiqinde insanhQrn beqigi roli.ini.i oynamrqs4 gUnllmi2de de kapitalist-emperyalizmin insanhgr g6ri.ilmemiq derecede d tjqUriiqUni.in, dogayla, toplumsal yagamla bi.iytik qeligkisini agmada da aynr aQrrhkl4 yticelikle, insanhgr kurtarm4 onun beEiQi olma roliine tekrar soyunabilir, Partimiz, btiyiik insanhgl esas alan dzi.lnden taviz verilmezse, reel sosyalizmin, reel politikanrn, kapitalizmin her tiirlijsijne, yine feodalizmin agaQrhk hastahklarrna karqr gok duyarh, dikkatli davranrlrrsa gerqekten en geri insanhk kogullarrndan en ileri insan olma kogullarrna yOneligte oncUlUk etme gansrna da sahip olabilir, Bunlarr belirtirken, kesinlikle abartrna yapmtyorw. Halkrmrz, haini ne kadar bol da olsa iEbirlikgisi ne kadar suglu da ols4 en az suglu, insanhQa kargr hig sug iglememig -en azrndan objektif olarak- olan bir halktrr, PKK gibi bdylesine bir ideal insanhk hareketiyle, bu halk birlegirse, tabii ki btitUn halklardan daha fazla insanlrgrn 6ncUs0 olmaya layrk olur. Btrttin qagdaq halklarrn az qok kapitalist-emperyalist savaqlara kirli bir tazda bulaqma, insanhga karqr suq iqleme durumlan vardrr. Bizim halkrmzrn bdyle bir durumu yoktur.

Yne reel sosyalizme dnciiliik eden partilerin sosyalizm-komilnizm adrna bUyi.ik suglarrvardrr. Bizim bunda da higbir sugumu ve fazla bir hatamrz yoktur. Dolayrsryla qimdiye kadarki kazanrmlar, insanhk adrna Ulkeyi, kurtuluqu es:ts alan kazanrmlardrr. Bu da en az suq igleyen veya insanlsrn Ozlemlerine en uygun dU-

gen bir halk gerqegiyle kaynaqtrrrlrrsa bunda rsrarh olunursa, asla taviz verilmezse, belli ki giinitmi.izde giderek zorladrgr ultslararasr srnrr-

devrimlerine benzer bir devrimi gi.in0miz dlinyasrna dayatabilir. 20 yrlhk yol ahgrmz bize bu gerqekleri

s6ylettirdiQine gdre, en inanrlmazr bu anlamda gergekleqtirdigine 96re, gergekle bagrnr ortaya koyan bir hareket oldugunu da ispatlamrg oluyor. Qagaaykrrr, normal bU'tiin politik si.ireqlere aykrrr, ancak dinler tari-

hinde ve biryi.ik insanhk hareketlerinde gdriilene benzer bir ttrtuml4 6zle giriq yapan bu hareket, qimdi

qagrn biiti.ln olumsrzluklarryla hesap-

zeyde de olsa- kuruluqunu kahra-

nik olanaklardan bahsedilebilir, ona

lagma gUciinti, bilyi.lk devrimci 6ziine dayanarak sergileyebiliyor. Partimizin bi.ryiikliigU, ashnda bu gergekten kaynaklanryor. Bir hig olan insanlardan, en kahramanca qrkrqlarrn gergekleqmesi, yine bu 6zle baQlantrhdrr. Dolayrsryla btiyiik gehitlerin anrsrna layrk kahnmrgtrr. G6ri.ilmemig iqkencelel her tiirlii zorluklar, katliamlar, b6ylesine bir devrimci geligmeye temellik etmekle amacrna ulaqmrqtrr. Qekilen acrlara katlanrlrr ve bunun igin verilen kan yerindedir denilir. Ama tUm bu geliqmenin, bir anlamda baglangrq anlamrna geldigi de aqrktrr.

manca gergekleqtirip, savaErlabilecegini gdsteriyor. Asgari kuruh4 derken, gimdiye kadar hiqbir qey yaprl-

ulagrlmrgtrr. insan malzemesi de zaten her ttirlU kuruluga elverecek kadar potansiyelden aktif hale getiril-

madr demiyorr.rz. Ama saQlam bir kuruluqun gergeklegmediQini de iyi bil-

migtir. Bunlann bi.ryi.ik geligmeler olduSunu, hiqbir sorumlu gorerlimiz gozardr edemez. Bunlar dnemli kazanrmlardrr. Bunlar, qok bi.lyi.ik geligmeler yaratrlarak ordulaqtrrrlabilir.

Bizim iqin esas sorun neydi?

Esas sorun, bu kadar malzemeye ulagmrgken, ingaya seferber edememekti. Ozellikle komr.rtaya zor gelmekti. Sorun stratejik deQildir. Bizde fazla strateji sorunlarryoktur. Qizilen strateji ig yapryor. Ordulaqma stratejisi, halk savaqr stratejisi, mevcut siyasal strateji uygun olarak bagarryla oturtulmuEtur. Ve zaten geliqmeye de yol aQtyor. Yine mesele, ordulaqmak aqrsrndan taktiQi belirlemek de degildir. Taktik hususlar da defalarca aydrnlatrlmrqtrr. Hangi temel taktikle, yani gilnliik davranrq, mlicadele, drgi.itleyiE tarzryla hareket edeceQiz, bunlar biliniyor. Yine sorun temel ihtiyaglar diye srraladrQrmz olanaklarr beklemek deQildir. Hepsi hazrrdrr. Burada eksik olan, stratejinin gereklerini taktik iqleyiqle tamamlama, taktik iqleyiqi bu eldeki olanaklarla drgi.ltleyerek eyleme gegirme ve en 6nemlisi de yd-

Bire bin dtigman kugatma$ ahtnda savagan saytstz birimlerin kahramanhsr temelinde bu ordu geligiyor Bu harekete daha ilk adrmlarr at-

trgrmrzd4 nasrl ki bu halkrn ordu-

daha fazla korunur, bilti.in yaqamrn bagh bulundugu bir arag niteliginde

balse

oldu$u iqin miikemmel sanhnrr ve

dilemeyeceQini sdylediysek; yakrcr bir bigimde ordulaqma sorunlanndan bahsederken de ashnda devrimimizin temel bir ihtiyacrnrn gergeklegme gereQini, somut gerqekleqebilir bir geliqme olarak g6ri.ilmesi gerektiQini vurgulamak istiyortz. ilk defa bir halkrn kendisi iqin, insanhk igin, bUyiJk bir devrim igin baqarrh bir bigmde ordulaqrna imkanr dogmrqtur.

Hangi tllkede ve hangi koqullarda ordulaqma? Qokga sOyleniyor ve her gi.in de Llzerinde duruyorr.rz.

Bunun iqin ordulagmanrn asgari bir gereksinimi ne anlama gelir? Bir savagqrsrna ulaqmak, bir silahrna ulag-

hakkrverilir. Bu ordunun tanrmr bdyledir.

Bdylesine bir ordu iqin rzun siireden beri qalqmalarrmrz vardrr. Unutmayahm ki, bunun adrna ilk kurqunu srkanlardan tutahm onbeq yagrndaki gencecik delikanh ve kzlarrn daha saflarrmza ilk adrmlarrnr atarken gahadetleri soz konusudur. Bu ordulagm4 onlarrn ruhlarr ve yaqamlarr lzerine inEa edilen bir ordulaqma anlamrna geliyor. Daha heni.iz yaqamr yeniyeni tanryanlar yiireklerini ve umutlannr temellerine koymqlar. Bire bin dtlqman kugatmasr altrnda savaqan sayrstz birimlerin kahramanhQr

lalrnasr olrnadan bir dei/rinden

mak, bir hareket tazrna ulagmak ne anlama gelir? Biiyi.ikltiQU ne ile orantrhdrr? Bu sorulara cevap verilmel id r: Devri mi n btlyi.lkl i.lQi..t, devral drgr tarihi miras, insanlr$a karqr yerine getireceQi gdrevler goz cini.ine getirilerek bu ordulaqmanrn anlamrna ulagrlrr. Herhangi bir ordulagma degil; buyUk bir zuli.im gUciine karqr; insanlrQrtalan eden, iqgal eden, iliklerine kadar tiim insani deQerlerini yerle bir eden, tanrmayan, bir insana yaprlabilecek bir hakareti, horlamayr, k6tiJliiQU en son srnrra kadar goti.irerek bunda hig srnrr tanrmayan, heryolveydntemi miibah g6rerek yi.iklenen bir dUgmana karqr bir ordulaqrnadan bahsediyoruz. BuyilkliiQiinUn diger bir anlamr da buradadrr. Vne elinde ordu igin tutacak bir sopasr ve bir kuruq parasr bile olrnayan, umrdsr,lz, inanqsrz, bilingsiz brrakrlan bir halkrn ortamrna dayatrlarak gergeklegen bir ordulaqmadan bahsediyorr.rz. Bu qergeve dahilindeki bir ordulagma bilyilk bir ordulaqmadrr. Dolayrsryla her deQerine bi.iytik krymet bigilir. Kiigiimsenemez, hor g6riilemez, gargur edilemez. Kutsal ele ahnrr, gdziimi2den i

temelinde bu ordu geligiyor. Doga zorluklarrndan ve yeme-igme olanaksahklarrndan hiq bahsetmryorq. Asnn bilt0n geliqmiq tekniQine, gOrtilmemiq bir nicelikte ve her tUrlU zorbahQa aqlk bir ordulaqmanrn yrllarca qemberinde kalma cesaretini g6steren, ona karqr direnen ve teslim olmayanlarrn temel teqkil ettigi bir ordulaqmadan bahsediyoru. Gegmiqi bdyle ele aLnan, bdyle bir temele dayandrrrlan bir ordulaqm4 bugi.in temel kuruluqunu saQlamakla karqr kargryadrr. Asgari kurulugtan bahsediyoru.

Kilrdistan halktnrn kutsal ordulaqmasrnrn gergekleqecegi anlaqrtmrqtrr. Ozellikle halkrmzrn ulusal ozelliklerini y(@dlardan beri koruyan daQlarr, buna temel tegkil edecek imkanlarr fazlasryla veriyor.

Vne bu daglardaki yiQitlik, sonuna kadar dayanma ve direnme gi.iciinii veriyor. Ve baqlarken de bahsettigimiz 20 yrlhk parti hareketimiz, ilerici insanhgrn bi.ltiin <izlemlerini, bilincini, irade giiciinU temsil ediyor.

Halkrmrzrn da ayaga kalkma ve sonuna kadar kendini katma gerqeQi, artrk bu ordulaqmanrn -asgari dU-

meliyiz.

Yakrn gegmiqte, ozellikle de yogunlagan 1992 savaqrm yrhnda ve bu geqen krq siirecinde esas olarak neyin iizerinde durduk? Ordulaqma izerinde durduk. Bizim halkrmrz iqin gok onur krrrcr bir s6z sdylenir: 'Baqkalarr iqin mUkemmel bir asker olan, ama kendisi igin en hainane bir tutuma sahip bir gergekligi temsil eden halk." Gerqekten bir TUrklijQ0 dlrgUnelim: Bin yrldrr, esas itibarryla bizim halkrmrzrn askeri yeteneklerine dayanarak i.iq krtaya k6k sdktilrdi.i. Ama aynr qekilde bizim halkrmrzrn iqindeki hainlere dayanarak da bizi yerle bir etti. $imdi yaprlan nedir? Bunu tersine qwirmek, askeri yeteneklerimizi kendimize almak difqmana gtig veren ihaneti tasfiye etmektir. Bu saQland rgrnda gdrtilecek ki, dlinyanrn en savaqkan halkr, kendisi igin ordulaqtrgrnda, diinyanrn baqedemeyeceQi bir gUq haline gelecektir.

Di.inya gericiliginin, sdm0rgeciliQinin de biraz korktuQu budur. Dolayrsryla ilk defa halkrmrz kendisi iqin ordulaqrrken, qok b[Uk bir adrm atryor. Bu, herhangi bir ordulaqmaya benzemiyor. Sorunlarr, zorluklarr, ttkanrkhklarr kadar, gerqeklegme durumu da gok k6klii ve yakrcr oluyor.

O halde kuruluqu da bdyle tamamlanabilecek bu halk ordulagmamrzr, nasrl saglam esaslar i.izerine ve gi-

'...Vurug

netmedir. Burada zorlanma

vardrr.

TaktiQe -qokga tartrgtrQrmrz gibigelememe, saQdan gelme, soldan gelme, qok geriden qekme, boqa qrkarma var. Sorun bunlar oluyor, Biz en acrmasrz bir bigimde yakrn savaE gerqeQimizde, taktiQe gelememeyr yaqadrk. Hem de bunu qok anlamsrz ve gereksiz bir biqimde yaqadrk.

Son talimatlar sarsrcryd r. Ozel likle 1993 krgr boyunc4 bu ordulaqmaya bir tilrli.r hakkrnr verememe ve bunun yarattrQr dfkeyle biz sert deQerlendirmeler geliEtirmek zorunda kaldrk. Hig gi.iphesiz ki, tarihr olumsuzluklarrmrzr bir qrrprda atamayrz. Higbir zaman kendisi igin asker-komutan olamamrq bir halk gergekliQini, birdenbire radikal bir drinUgilme uQratamayrz. Ama parti savaq tecriibemizin de az olmadrQrnr goz oniine getirdigimizde, bir ti.lrlil ordulaqamamantn, bunun gerekqelerini srralayrp kendimizi kandrrmaya da fazla tahammi.ilirmkl]n kalmadrQr aqrktrr. Neden ordulaqamryortz; neden saQlam komutaya gelemiyonz; neden her gi.in trkanma yaqanryor? Her gtin neredeyse bir tanesinin yi.2lerce kiginin baqrna bela olmasl ve yine altrndan qrkamama gibi durumlarr niye kabul edelim? Kendimize zorumrz mu var?

Bu kadar kendimizi bitirecek, kendi-

tarz ifuerine qok konugtuk.

tarz keskin bir kilryiln Keskin klry haline gelmeden sava1a girilmez.

Vurug

Vurug tarz iradedir kestirmedir yiirityilgtil4 harekatfir Bir de bunun yaQama

tarz vardr: Olgun, disiplinli, atik, dikkatli, binilnityle sava1a gdre ayarlanmq yagamdr..." derek b[Uyecek savaqla qelikleqecek bir tarzda kesin bir kuruluqa kavuqturabiliriz? Ordu igin gerekli olanlar nelerdir veya ne kadar elde edildi? Tekrar vurgulayayrm: En baq-

ta cesarettir. Savaqa cesaret edecek bir ordulaqma giicii ve dayanacagr bir halk gergegi kesinlikle saQlanmrqtrr. Bir parti dncUlijQU gereklidir; siyasal 6nci.ilUQe mUkemmel ulagrlmrgtrr. Arazi, iislenme, mevzilenme ihtiyacrndan bahsedilebilir, Ona da miikemmele yakrn ulaqrlmrqtrr. Tek-

mize kastedecek kadar gafilve serkeq miyiz? Kazandrracak ve gUglen-

direcek tutum belliyken, niye giigsi.izlegti ri p, kaybettirecek tutumu tartrqryoru; bunu vazgegilmez bir dzelligimizmiq gibi sakh tutr.ryorrz? Hangi gerekqeyle, nigin? Bunlarrn anlamryok.

Gerqekten bu yakrn siireq iginde bizi, dirqmandan daha fazla ordulaqmaktan uaklaqtrran durumlar yagadrk. Buna birqok kigi -hem de iyi niyetlice- alet oldu. Basit bir rahat-

hk, brr qay, bir

dedikodu ve bir

uYku

masr gerekir. Bir de dayattr$rmrz

yU-

iqin cantmrza okundu. Anlamr bu

celme yoludur ve bagka da qaresi

kadar bi.tyiik bir ordulaqmayr, b6ylesine basit nedenlerle sabote et-

yoktur. Coqkuyla gerekleri yerine getirilir ve ulaqrlrr. Yrllardrr biz bu gergekleri sdyledik. $imdi daha fazla bu noktaya yaklaqmrE bulunuyoru.

Hiq Ei.iphesiz gimdi yiirtrtmekte olduQumu daQ konferanslarr bagta olmak Lieere, gerilla konferanslart, bunun igrn her dUzeydeki toplantrlar, yaptrgrnrz yargrlamalar, dzelegtiriler,

menin vahim drneklerini yagadrk. Ve kahrolduk. Taman zaman gunu sdYledim: Basit bir sigara ihtiyacrntza

g6sterdiginiz ilgiyi, bdylesine yilce bir qahgmaya niye gdstermiyorsunrz? Rahathkla ordularr eQitebilecek olanlarrn a$zrnr krprrdatmadrklarrnr, ufak bir y6nelimle kurtarabilecek birgok durumu kurtarmadrklarrnr, elini sallasa dtqi.irebilecek hedefleri di.qijrmediklerini, asgari bir ilgilenmeyle ayaga kaldrracaklarr bir gahEmayr srrt|stll brraktrklarrnt, basit

geqirmesi gerekir, Bir uavu bile sakat veya eksik kalamaz. EQer bu olursa, bUti.ln g6vde ve baE rahatsrz olur.

Ana karargah ve kurmayla birlikte 6zellikle geliqtirilecek harekat birlikleri vardrr. Biz bunlara'bdlgesel birlikler' de diyorrz. Bu konuda geqmiEte bazr yanrlgrlara dtjqilldilgttnil biliyorrz. Ner edeyse her b6lge, hat' ta her mrnttkamz kendisini kurmaY

saade edemez.Almrq oldugu g0nliik tedbirlerle igleri y6netir. Bunun iqin irtibatr, gUnliik bilgilenmeyi tekni$i ve insan gi.iciini.l zorlayarak elde eder. Bog ve avare gezmek ne de' mektir? Bin bir hedef vardrr. Basitten karmagrQa belirleyici olandan tali olan gcirevlere kadar d(.eenlenmesini yapar ve hepsine nasrl ycinelecegini bilir. Yizlerce eylem planr vardrr. iglerinde en isabetli olanlartnt

malryrz.

Krsaca 6nilmi.izdeki hamle ddnemine, biz eyaletlerimizin hiq olmazsa bazrlannda'tir tugay kurrnayrna ulaqa-

hm'derken, bir gerqegi ifade ediyorr.rz. $iiphesiz benim bu konuda her tiirlU ayrrntryr ortaya koymam mlimki.in de$ih gerekli de degildir. En gok bu igin iqinde olanlar, teorisi kadar pratigini de baqarrYla gdzden gegirerek gdrerulerine doQru karqrhk

u...En

bu temelde ordulagmantn, savagmamn ve bir

bfiiin olarak dthenin

bu iradenin keskinliginden rzak

ifuerine yilrilrken, sonuna kadar saQlam tutum almryz, hesaP

olrnayr rnarifet bildiklerini, olgun, dengeli, Olqiilii bir komuta yaEamr yerine

"...Bahan

bir

gihe[

yetkin, doQru ve fethedilebilir bigimde yakaladrk.

Her zaman

tal i hsizl i kler; kazalar

olabilir. Birilerimiz dilqebilir. Ama bu

kadar niceliQe,

geligmeye ulagmryken, davantn toptan kaybedileceQine dair de, higbirimiz en ufacrk bir kuqku besleyemeyiz..."

siirii olumsuzluk sanki kadermig gibi, sanki vazgeqilmez 6zelliklermiE gibi temsil edilmek rstendi. Biz de, bunlart kabul etmedik. DiinYa da i2erimize gelse, ne adrna YaParsanrz yaprn, kargtnzda olaca!2, dedik. insanhgrn yolu, kurtuhqun yolu budur. Kurtuluq ordusunun saglam esaslart gegerlidir. Bunun iqin gereklerini yapacakstnz.

GorlilUyor ki hakh olan tutum da budur. Birleqmenin, gi.tglenmenin, Onemli baqarrlara gitmenin yolu budur. Bunu gimdi anhyorsunu. Ama insan isterdi ki daha baqrndaYken en ince detaylarrna kadar, itirazsz, gikayetsiz anlagtlstn ve en iyi biqim' de temsiledilin. Neden olmadr? Niqin habire kargaqa? Evet, bunun tarihle ba$lantrsrvar dedik. Fakat kader de$ildir, toplumsal ditqkUnli.ikle iligkisi vardrr. Bizim dayattrQrmz dorrimciliktir, bunun iqin bunlarrn aqrl-

yeni

komutantmza kadan

hathkla iqine girebilecekleri bir taktik doQrultuyu tufturmadrklartnt, vurabilecekleri bir hedefe ydnel memelerini, tutturabilecekleri bir qahgma tarzrna basit gerekqelerle yaklaqmadrklarrnr, bir vuruq tarztyla rahathkla vurup diiqUrmek qok mi.rmkiin iken vuruq taztndan qok lzak olduklarr-

bebeklerin bile iqine dUgemeyece$i Ermarrk, kendini beQenmiE, affedilmez yaQam hastahklarrnr yaydrklarrnr gdrdUk. Buyirk bir geref ve onurla ilstlenilebilen gdrevler oldugu halde, onunla oynama onu basit kiqisel ihtiyaqlarrnr gidermek iqin kullanma bobirrlenme, kendini yitirme, kendine sevdalanma biqiminde deQerlendirdiklerini gordUk. Btrytlk bir aEkla ordulagrnanrn btitiin olanaklartna sarrhnmasr gerekirken, ilgisiz, iddiasrz, sanki baErna bi.lyilk bir yi.rkmul gibi degerlendirildi. Ve buna benzer bir

ve

en tecriibeli

bir durum de$erlendirmesiYle ra'

nr,

sradan

katilan savagqmzdan

bu gergeQe ulaqmak, bu gerqeQiYaEamak igindir. Btlti.rn bunlar bize, artrk ordulaEabileceQimizi gdsteriyor' Biz GUney savaErnda iEbirlikqilerle iyi savagabilecegimizi g6sterdik. Yani o cepheden gelebilecek tehlikeye karqr ayaktayrz, Demek ki, ordumu hainlere, igbirlikqilere karqr savaEarak Orgtnlenebilir. DtlEmanrn her tiirlil 6zel savaq y6ntemlerine kargr da direnebileceQimizi gcisterdik, Yalnz direnmeyle degil, geliEmeyle birlikte karqr koyacaQtmrzr da gdsterdik. Bunlar da en yakrn donemin, 1 992'nin sonuqlarrdrr.

BUti.in bunlar bir araya geldiQinde, demek ki biz, 1993'e saQlam bir ordulaqmayla baglayabiliriz. $u anda yiirtjtmekte oldu$unu yoQun gahq-

malar, ordu kuruluq

qahgmalardrr.

Ben detaylartna inmek istemiyorum.

En baqta ana komtfta kurumlartntn, karargah ve onun dayandtgr mevzilenmelerin teEkilinden tr.ftaltm manga di.zenini tutturmaya yine kitle iliEkilerini belirlemeye kadar bi.lti.rn kerinde yo$unlaqarak bu qabalarr qok ydnlU ele ahyorsuntz, Ornek olarak, bir komuta Yetkinligi artrk iqten bile degildir. Bu b[Uk tecrijbeniz, savaEt gok geqitli y6nleriyle yagamanE, diigmantn en degme subayrndan daha fazla sizleri ordu kurmayt, komr.rtanr haline getirebilir. Hem kurmay, hem de hareket komutanlarr haline getirebilir. iqb6liJmijnU geliqti rmek zor degildir, Ordunun biltiln birimleri vazgegilmezdir. Bir ana karargahtaki kurmay hizmeti, yine kurmayrn y6n verecegi harekat, istihbarat, kegif ve her ttirlu taktik geliqtirme imkanr vardrr. SavaE tazrmzr gi.inllik olarak gdzden geqirip yetkinleqtirme imkanr vardtr.

Sadece di.iqiJnce ve plan geligtirme di2eyinde deQil, hrzla harekete gegirme organlarrna hi.lkmetme durumu vardtr. Alanlar oturtulmr.rqtur, teknik imkanlara kavuqmr.rgtur. Bu demek de$ildir ki, kurmay sadece Yerinde oturup plan qrkarrr. Hayrr. SavaE iqindedir.hman zaman savaqr bizzat ydnlendiriyor. Hareket halindedir. AgrrhQrnr koyara( her bdlgeyi savaq alantna qeviriyor. Kurmaylrk hizmeti, bu anlamda hem kuruluqu planlar, hem uygular, hem de denetler. Bu anlamda en list diizey birim oh.ryor. Artrk buna gdre kendini dalland rrr p-budakland rrnast, gok ge.Eitli organlara kavugturmasr gerekir.

Bir beyin, nasrl ki diger yi.izlerce organa komr.rta ediyorsa ve bdYlece gdvdeyi qalrqtrrryors4 ordu kurmaytnrn da bir beyin olarak dylece dalbudak sahp birtUn gdvdeyi harekete

savaE taktikleri

t

gibi gdri.ryor. Bu yanhEhk aEtlmaltdrr.

Kurmay, ashnda bir qahgma alantntn merkez beynidir, DiQerleri daha gok kollar, bacaklar vb. organlar durumundadtr. Biz baErn gdrwini ayaklara ve ellere gdrdiiremeyiz. Bu hata aqrlacaktrr. Yereller -ister b6lge, is' terse mrnttka di.izeyinde olsun-, ge' nelkurmaytn qizecegi gerqeve, plan dahilinde hareket edecektir. Yne yerel gUqler olmakla birlikte, esas itibarryla savaEan gi.iqlerdir. Oyle organize edilmesi gereken giJqler oluyor.Biz bunlara da en genelanlamda "bolge kwvetleri", "eylem kuwetleri", "harekat birimleri" diyorrz. $iiphesiz bunlann iqinde de egitim olacaktrr. Askere alma ve dzellikle eQitmeyi kendi btinyelerinde geliqtireceklerdir. Vne istihbaratttr, eylem planlarnasrdrr, bUti.rn bunlarr geligtirecekler. Nitekim yerel ve b6lgesel di2eyde bunlarr yapmakla sorumlu' durlar. Ama bir genelkurmayln, eya' let kurmayrnrn yerine getirmesi gereken gdrevleri yerine getirmedikle' ri gibi bdyle bir gdreve de 6zen' miyorlar ve giJglerini boEa sarfedi' yorlar. Ktsaca saQlam bir iqboli.imiine ihtiyaq vardrr. lgboliimiJ geligtirilirken, verim biryiik 6nem taEryor. Qok qeqitli yerel birlikler, kurmay4 ana karargaha bagh bir biqimde gUnli.ik olarak hareket halinde tutulur, de-

netlenir, igte qizgi

ve taktik de'

digimiz olaya uygun halde seferber edilir, sevk-idare edilir. Manga diizeyinden tr.rtahm tabul hatta alay diizeyine kadar, kendi iqinde siyasi seviye tutturm4 yine savaq taktiklerini tam oturtma gorevi biqiminde komutanhklara kavuqturulur.

Ama bugiin bir Botan

EYaleti'ni

dirqiinirrsek; buradaki kurmayrn da, bir tugay ve daha Ust bir gi.ice hiik-

metme durumunda oldugu

agrktrr.

Kurmayrn esas itibarryla bir tugayt ve daha fazlasrnt, her dijzeyde deQerlendirme, diizenleme, qahgtrrm4 de' netleme temel goreviyle kargr karqtya oldugu aqrktrr. Biniin birimleri azami verimlilikle qahqtrracak, bunun iqin her ti.lrlir tedbiri alacaktrr.

Lojistiginden tutahm en dnemli bir savag planrnr, eylemini hayata geqir' meye kadar ne gerekiyorsa onu gi' derecek nasrl y6netilmesi gerekiyorsa 6yle ydnetecektir. Yani esas olarak kendisini sorumlu tutacaktrr' Orne$in bu alanda ikibine yakrn bir gi.ig yogunlaqmtgsa - daha fazlasr da ortaya grkarrlabilir- bu kadar atrl durrnayr kabul edemez. Bir genelkurmay, koordinesiz, irtibatsrz, aylarca attl, bog ve birgok intiharvari durumlarla karqr kargrya gelmeye mi.i-

uygun zemin ve zamanda gerqek' leqtirir. Bti'yilk bir kafa ile ditsi.rnilr, biryilk bir irade keskinligiyle takip eder. G0ci.l atrl ttrtmaa verimsiz kullanmaz, qarQur etmez. Ve bir alanr layrkryla kurtardr mr veya yart kurtar' dr mr, diger alanlarda g6revleri zamanrnda tayin eder. Bir eyalette so' nuq aldr mr, diger bir eYalete, Ulke

yapmtgz, iradeyi keskinlegtirmigiz ve

1ngdrilde bulunmugu.

Oyle yilrttyoruz ve kazanacafl,r...'

geneline ydnelebilir. Bir eyaleti bir ordu kuruluguna kavuqturan bir iyi

kurmay, iilke gaprnda bir plana doQ-

ru aqama yapabilir. Yani irlke Qapn' da sdz sahibi olmak, biraz da eYalet qaprnda verilen gcirevleri baqarryla yerine getirmekten geqer.

Dolayrsryla

her

komr.danltQlmz,

Eimdilik gok srntrh olarak, ancak eyalet qaprnda rol oYnaYabilecek durumdadrr. Yani bir anlamda taq gatlas4 bizim komtrta giiclimiiz, bir tugayrn komuta giici.i haline zorbela geliyor. Eyaletlerde nicelik olarak bir komuta giicii tugay seviyesinde vardrr, Ozellikle 6nirmi2deki ddnemde hrzla buna ulagrlabilir. Fakat halen layrkryla tugayr gahqtrrm4 onu en iist di.izeydeki verimlilikle yiirUtme konumundan uaklar. Halen gok qaba harcarnalan gerekir. Gecesini gtin' di2iine katarak, kuruluq qahqmalarr' nr b[i.ik bir zeka di4ijnme mesele' si olarak ele alma aynr qekilde irade i.jstUnltigii ve irade keskinliQiyle yaklaErm g6stermek gerekir' Tabii bitti.ln bunlar ancak olgun ve qarPrcr bir kiqilikle yaprlabilir. Olgunluk, alqakg6ni.illilltik, seviye, olgii, hepsi mutlaka komutanda bulunmak zorundadrr. Hele partimizin ideolojisi, politikasr, kigili$i, kahramanh$r gdz 6niJ' ne getirildiQinde, hepsinin 6zi.j-bileq' kesi oldugunda o kiEi iist dtizeY komuta kademesine layrk olabilir.

Artrk yakrn geqmiqte bir haYal de olsa, b6yle komutanhklara gi.iq ge' tirebiliriz. Bunu kendimize yakrqtrr'

verebilirler. Ama gergekten qimdiye kadar komutanhkla oynandrQr da bir gergektir. Bilyi.ik ftrsatlann qarqur edildi$i aqrktrr. Bunlar eleqtirildi, rnahkum edildi.Ve qimdi boylesine gerefli, gdrkemli bir qaba tekrar imkan dahilinde bagarrya gidebilecek taz' da 6nilnirzdedir diyorum. Parti sizin emrinize, hayatrnrzda bile di.iqi.inemeyeceginiz olanaklarr vermiqtir. Ol0m

her zaman vardtr, fakat dltrmsib' li.igiin yolunu, ortamlnl, olanaklarrnt vermigtir. Ne kendimizi abartaltm, ne de 'aman b6yle bir yi.ikUn altrna girdik'diye panik iginde olahm. Biraz da insanlartmrzYeya biz, bunun iqin yarattlmrEz. Adrna )iQitlik' dediQi' miz kiEilikler, bunun iqin vardrr' Hedef olarak ordulagmanrn kuruluqu igin bunu belirtirken, hig qiiphesiz her eyaletin kendi somut kogullarrna gdre cevap vereceQi aqrktrr. Ama bugUn bir Behdinan, Botan, Amed,

Garzan, hatta zorlantrsa Dersim, Serhed, Mardin bu Yrl tugaY d0zeyinde -bazrlarr qimdiden ulaqmrgtrr- bir ordu kuruh4una y6nelebilir' ler. Bunun planlamasr ve bi.lyiik bir inat ve sabrrla pratik hazrrhklarr iginde olabilirler. Hemen iqe "ille tepe' den qdyle baglantr'demiYorum' Bazen yereller 6nem kazanrr, bazen Ljst kurmay 6nem kazanrr. Bi..itiin bunlar karmagrk biqimlerde di.igUni.iliir ve gerekleri yerine getirilir.

OrdulagmaY alnansz bir savag si.ireci iginde gerqekleqtirirken savag tarzlmzl Yetkinleqtirelim

ordulaqmayr diiz yolda bir yirrilytq olarak aigrlamryorrz; amanslz bii savaq sUreii iqinde gergeklegtiriyorrz. srrat koprirsi.inde yurijyen bii savag qizgisinde gergeklegiyor.

Ve di$er husr.tslarr vardtr. Tekrar

la

ayirntrlandrrmak istemem, uasker 'bir asker nasrl yaratrlrrn, ahnrr'dan tutahm 'nasrl egitilil

tirmek qok ciddi bir meseledir ve ordunun temelsorunudur. Bir asker yaratmayr bilmeyen, bir ordu yarat-

o

aqrdan kiigumse' mayr bilemez. meyelim. Bir komr.rtanr tanrmak isti-

faz- yorsak, 6nce kaq asker yarattt$tna ama bakmalyrz. Bunun iqin kaq kigiye

nastl nasrl

birliklerde drgtrtlendirilir, nasrl

de-

ney-tecri.ibeyle guqlendirilir, nasrltayin-terfi stirecine tabitutulur'soruniarrna kadar hepsini iyi bir biqimde halletmeniz gerekir. Bir asker yetiq-

cesaret ve inang verdisi, e$ittili' qekici bir bigimde kaynaqtrrdr$r, ilham verdigi durumlara bakanz' E$er bir komutan bunlarr yerine getirirse, o ordu kurabilir. Yoksa haybeden ba9a geqmiq, entelekti.leldir; insanlarla kaynagmryor, e$itmiyor, yonetmiyor-

sa tabii ki bu komutan olarnaz, Bu konrda da qok geyler sdylendi. Ge-

tirmekte de aqlkqa kendini gdsterir de ondan. iyi bir ordu kurrnayr olmayan, iyi bir savag kurmayr da olamaz. Gergekten bii,tOn bu imkanlar neden savaga seferber edilmiyor? Savaga cesaret eden bir halk, fedai olan b[]tiin savagqrlar ve ki.iqi.imsenmeyecek bir donanrm niye bekletilir, niye kullanrlmaz? Niye amasrz bir vurug tazrna sahip krhnmaz? iqte komr.rta yetmezligi, igte savaq yonetiminin

reklerini mutlaka yerine getirirsiniz. lkincisi, igleyiq, yani ordunun nizamnamesidir. Nizamname ve disiplin olrnadan ordu olrnaz. Dolayrsryla bir komutan, disiplini her geyden 6nce kendisine ne kadar uyguluyor? Ne kadar ya,qamrna hi.ikmediyor? Tilm ordu ya$amt, ordu kurulug esaslanna g6redir. Buna olumlu katrlmrqsa, komutan olabilir. Ama hig sabredemeyen, nizam nedir bilmeyen, karrgtrran, kurah kendisi ihlal eden bir kiqi asla komrltan olarnaz.

Komutan iyi disiplin ve nizam adamrdrq stratejiye ve taktige gdre yagamrnr iyi ayarlayan, dlqiip bigen, zamanrnr ve zeminini mUkemmel kullanabilen adamdrr. Bunun drqrnda nizamdan, disiplinden baqka diQer hr.rsuslar vardrr; bunlar temel savag

taktikleridir. Komrltan bunlara

hi.ik-

meden adamdrr, Nerede, hangiarazide, nasll kahnrr, ne kadar kahnrr, ne kadar birlikle kahnabilir? Yani sevk ve idareyi iyi yapabilen birisidir. Birimden haberi olmayan, zemini deQerlendiremeyen kigi komutan olamaz. Uzerine yatryor, hereketsiz brrakryor, kullanamryorsq bu kigi komutan olmaz, stqlu olur. Yne halkr ile iligkisi, levazrmla, lojistikle ilgisi olabilen bir kigiliktir. Har vurup harrnan savuran, bir qrrprda iliqkileri gdzden grkaran adam iyi bir komutan olamaz. Bu konularda deSerlerin krymetini iyi bilen, bir fiqegi bile yersiz atmayan, ubir figek bir adamdrr" ilkesine bagh kalmaya gahEan, yine "bir iligki bir askerdir'veya'bir ihtiyacrn giderilmesidir' bigiminde halka yaklaqan kiqi, ancak komutaya *jzifm getiretil ir. Tatii yaqarnda uytrnludur, qekicidir, srkrntr kaynaQr de$il, nege kaynagrdrr. Coqku sahibidir, cesaret agrlar, sa$lam bir mantrk yorumcusudur, asla maceracr deQildir. Hele panikgi hiq degildir.

Bildiginiz gibi saglam militan dl-

"...Neredeyse

bizde ne kadar geri oldugu

vtqtururken, karmagrk ve iq iqe oldu$unu, dilz yolda yiirlime olmadr$rnr, bu anlamda da zeka istedigini, gUqlij bir sezgi ve mantrk gUcUne ihtiyag gdsterdiQini, biraz da komutanrn, kurucu kiginin bciyle olmasr gerektiQini agrkga ortaya koymug oluyorrz. Tabii bununla birlikte, ordunun savaqla baQlantrh geliqtigini qok iyi bilmekteyiz. Savag ile ordulagm4 etle trrnak gibidir. Bagtan beri biz savaSmaya cesaret ettik, ordulagtrk. Eylemler geligti, savaq tar-

mrghr. Gerillayla qok rahathkla vurulacak birgok hedefi vuramama akrl kirr mrdrr? Arna vurularnamqttr. Mlazzam ordu gi.bij birikiyor;aylarca gUri.ittjliiyor, kullanrlmryor. Akrl kArr mrdrr? Degil am4 iqine girilmigtir. Bin bir emekle savag olanaklarr biriktirilirken, bunlann Qargur edilmesi qokqa ortaya qrkmrqtrr, Bir qehri alabilecek gricti elde etmiqken hiq gticU savagtrrmama gdriilmtigtijr. Fedai giigtiir, birytik gabalarla biraraya getirilmigtir. Ancak kagrrtrlmrgtrr. Ve halen bir komutanrmz, mevcut savaq

bciyle

ortaya grkryor. Hangi savaq bigimleri bize ne kadar gerekli? Bir yere ne kadar gerillayla vurr.rq yaprlabilir? Gerillanrn daha irst bir aEamasr olan hareketli savaga nasrl ddnUgtim yaprlabilir? Bir gehir savagrna girilebilir mi? BiitUn olanaklar 96z dntine getirilerek gergekqi cevap ne olabilir? Ben gimdiye kadar higbir eyalet komtfianhgrndan, bu konuda iyi bir savag planrnr gdrmedigimi soyleyebilirim. En kapsamh sava$ Gijney savagrydr. Onun da kendiliQinden geliqtigini brliyorrz. Gi.icUmiiz ned ir, ne deQildir, hesaplanmadr. Yani herkes gunu sdyledi: "Glici.imiiziin bu kadar kahraman oldugunu bilmiyorduk. Bu kadar taktik planlardan yoksun oldu$umuu bilmiyorduk. Bu kadar taktik drgrhQa driqecegimizi bilmiyorduk," Komutanlarrn hepsi bunu sdylerse, biz savaq kurmayrndan hangi oranda bahsedebiliriz? Savaqrn bigimini, taktiQe gdre geliEimini, savagQtntn durumunu hesaba katamryor; "lojistik bizi bir yere baghyor" diyor, Lojistigi bile doQru ayarlayamayan birisi, nasrl bir komutan olabilir? Ben bile burad4 geQen yrllardan beri gunu sciyledim: BUtUn kritik noktalara biraz erzak depolayabilirsiniz.

Bil'tiin kritik noktalara girip, glrg yerlegtirebilirsiniz. Bir bakryorum, bizim burada yrllar once ong<irdU$iimi.zU, orada en deQme savaq komutantmtz anlamaya bile yanagmryor. Bunu anlamak bile istemeyen adam, savaE komutanr olabilir mi? Bu, komutan-

savaggrlarrna kurtuh4 gansr verirler. Bu net olarak ortaya gtkmrqtrr.

Savaqla oynayanlarrn da canr cehenneme gitmigtir.

$imdi bizim sava$ sorunlarrmz ashnda teorik degildir, diyorum. Ve yine taktik planlarna di.izeyinde de deQildir, Gerilla savagrnrn ne kadar sonug alaca$r ortaya qrkmrgtrr. Nerede, hangi savaq tijrijn0n sonug alaca$r ortaya grkmrgtrr. Bir gcizden geqirme bile, nasrl bir savagr geliqtireceQinizi ortaya koymuqtur. Geril14 cephe ve mevzi savaqt, hareketli savag nerede, nasrl uygulanrr? Bu sorulara, stradan bir komr.ftanrmrz bile doQru di4Unijrse cevap verebilir. Bir mrntrkayr diiqUrme, bir gehri iqgal etme rahathkla planlanabilir.

Bu konuda ashnda teorik kapasite yetersizliQinden bahsedefltiyonz. Bu rada igler karrqtrrrlmrqtir. Kurala

gelememe, bilinqten ziyade dogru esaslara gore kendini disipline edememe, krsaca savaq adamr olamama hastahQrndan bahsetmek gerekiyor. Tabii gegitli biqimlerde karmagrklrk, kagrE dayatrlryor. Bunun igin krhflar bolca hazrrlanryor. $imdi biltiin bunlarrn suq teEkil ettiQiyargrlamalarda ortaya qrktr.

Demek ki, iyi bir savaQln komtrtanr olmak igin bunlann agrlmasr gerekiyor. Mesele nasrl savagmahyrz, hangi biqim altrnda savagmahyrz sorusu deOil;aqrk olan bu hususlard4 nasrl sorumlu, etkili bir komurta gUcU, bir yUrUtme gtici.l, orduyu yijrijtme gticli olunabilir sorusudur. Soru budur. Ve bunun iqrn de diyorum ki, her gey vardrr. Rahathkla Eehirler kuqatrlabilir. Diigmanrn qok qeqitli birlikleri ktqatmaya ahnabilir. iqine girilir, gembere ahnrr, pusuya yatrlabilir, parqalanabilir; intihar eylemeleri tipinde bile dtlqmanrn iqine kadar girebilecek gUciimtjz var. Qok genig bir sahaya yayabiliriz, dar bir sahaya krstrrabiliriz. Artrk bi.ltiln bunlar biraz bizim savag ustahQrmrzla baQlantrhdrr.

Yani her bigimi diigi.iniirlrz, iqine qe-

her bdlge, hatta her mnfikamz

kendisini kurmay gibi gdrityor Bu yanltglk aylmaldtr Kurmay, aslnda bir qalryma alammn merkei beynidir DiQerleri daha gok kollaf bacaklar vb. organlar durumundadrr Biz bagrn gdrevini ayaklara ve ellere gdrdilremeyiz. Bu hata aglacakfir Yereller -ister bolge, isterse mnfika dttzeyinde olsungenelkurmayrn gizeceQi Qereeve, plan dahilinde

hareket edecektir.." qi.iler, komr.rtanda en tist di.izeyde yaganrr. iqte "askeri brlyle elde edilen, komutanr bxlyle olan ve bu kadar da imkan ve nicelige sahip olan bir gahgma ordulaqabilir' diyorum. Ve artrk bunun teorisi, planlamasrve gemasrndan degil, kendisinden bahsediyoru. Her gey hazrr, igindesiniz, inqa ediyorsunu. Nerenin payrna ne kadar d,rqer, giinlerce tartrgtrk.

Srnrr yok, ne kadar bUyi.itebilirseniz, ne kadar temellendirebilirseniz, yaprn diyorra. Biraz deneme-srnama ile bu iqler geligtirilir, onu da yaprn, diyoru. Esneklige sahibiz ve daha da bilyi.imek istediginizde, partiye danrgara( parti merkezinden, dnderlik gergeginden giig alarak, bilgi verip izin alarak insan daha kapsamh gdrwlere de soyunabilir. Bunlar bizde, rahathkla kabul gdrecek gerefli gahgmalardrr. Buna ulaqmayr daha da kiyle ayrrntrlandrrabilecek hlrsrclan geligtirirken, onu gerekirse en ince yOnetmeliklere kadar ka-

zrmz i.izerinde de bu anlamda gok duruldu. $imdiye kadar epey tartrqtrk.

'SavaE tarzrmrzr geligtirelim, d6nirqtiirelim" derken, ashnda bir krstr ddngiiden de bahsediyoru. Savaqa yabancr deQiliz. Ozellikle halk savagr, bunun silahh propaganda agamaslndan tutalm di.lzenli ordusuna kadar yi.irtiti.ilecek biqimleri; bireysel eylemlerden tutahm cephe eylemlerine kadar,'nasrl geligtirilmeli' sorusuna teorik cevaplar verilmiqtir. Yne savag tarihimizde gerilla savaflna hareketli savaga, hatta cephe savaqrna benzer eylemlere girilmigtir. Nasrl ki ordulaqmaya gelememe konusunda yaprlan bi.iyijk hatalar vars4 savagt da taktik esaslara gcire geligtirememe hatalan, yetmezlikleri vardrr. Yanhghklarr bolca ortaya grkmrgtrr. Cephe savagrna girmek akrl kirr mrdrr? Ama girilmiqtir.

Qegitli mevzilerde giinlerce qakrhp kalma akrl kAn mrdrr? Arna kahn-

gUciimi2le lani orduyla- nereyi, ne kadar, nasrl vuracaQrmzr planlayamryor. Bugtln en yakrcr bir savag sorununun da bu oldugu hepimizce malumdur. Gergekten her eyaletimiz, hatta bdlgemiz, "mevcut gtrqle ne yapabilir" sorusuna cevap veremiyor. Olqme-bigme, kestirme, planlam4 ytiriitme yok. O gUgle gehir mi, k6y mi.i dirger? O gUgle bir hain mi vurulur, bir tabur mu? Ashnda belli deQil. Bu neyi gosteriyor? Savag tazrmzrn gok yetersiz, gok geri dilzeyde kaldrQrnr; plandan, perspektiften, iradeden uak oldugunu g6sterir. Neden bu boyledir? Ordu kurmadaki beceriksizlik, savaqr geliE-

dan bagka her anlama gelir. Ama maalesef en i.ist dtaeydeki kurmayrmrz bu gafil duruma di.irgmUgtUr, Yargrlama siirecinde ne kadar aQrr suqlar teqkil eden durumlara dtgtiigijnU gorUyorsunu. Bunlar kader midir?

Veya rahathk

kiyle misaQlanrr? Sa-

vagr boyle mi kazanacagrz? Asla!

Ama girildi; niqin? Kiqiye ne yarur saQlar? Hiqbir Eey. BiltUn bunlar, savag tarihimiz krsaca gunu g6steriyor ki, hiqbir kigilik savaqa hakkrnr vermeden ne kendini kurtarabilir, ne de kamufle edebilir. Savaga hakkrnr verenlet ancak hem degerlere layrk olurlar, hem de gahsryla birlikte kendi

keriz; sonuq alrz. Biz belirliyorrz, brz kurnazca yontemlerle girigimler baqlatryorra ve sonug ahyorrz. Halk savagr dnderliQi biraz da budur. Yani nereye, nasrl vuraca$rnr, bizim savaq komutanlarrmrz

kararlagtrrrnahdrr.

Bu

nu yaparlarsa gerqek bir komutan oldukhnnr ortaya koymr.rq olular. Arna daha doQru diiri.rst yolda yi.irUme-

den kaybediyor, nasrl y0rUdi.igUnU diirqman beg gtin 6nceden biliyor ve plsu atryor. Bunu daha 6nce de sdyledim. Yani pusu bizim taktiQimiz am4 en qok biz pusuya dtigtUk. Mayrnlama bizim taktigimizdir arna btitiin mayrnlara biz di.igfortz. Sabotajlar, basktnlar bltim y6ntemlerimiz-

fS"vr"

tl

dir, fakat en qok nokta baskrnlartna biz ugruyorrz. Neredeyse kontr-gerilla gerilladan daha fazla etkili oluyor. Gerilla gerillacrhQrnr yapmivsa kontr-gerilla kontraohQtnr yapar. Bunlarr tersine qevirmek gerekiyor.

Belirtelim ki, bu sene ozellikle i.ig bin kigilik saldrrrlar bile di.lzenlenebilir. Tabii i.rg kiEilik vurucu timler de

olqturulabilir. Bir eyalet igin Uqten baglanrr Ugbine, hatta beqbine de qrkarrlabilir. Milisi de katabilirsiniz;

M"n rum: Partimiz, ordumrz niye miicadele edemez, savaqamaz duruma geliyor? Kontraya benzer tipler niye bu kadar ortaya grkryor? Bu kontra tazrnda kendini dayatanlar, sava$r durduranlar kimlerdir? Nereden bu kadar cesaret ahyorlar? Ve biz niye bunlara kargr bu kadar gafil veya sessiz kaldrk? Kendimi bile sugItryorum. Adr, cinsiyeti, kabiliyeti ne olursa olsun, asla bu tutumlara, bu kiqiliklere mUrsaade edemeyiz. Sava-

sal iqerikli hedefler, en kapsamh askeri hedefler vardrr. Ba.rti.in bunlarr mevcurt gtr,cUniize dayanarak qizeceksiniz. Yani bir gijciinliz var, bir de hedefler var. Bunlar gergekqi giziliyor.

'...HiQ gilphesiz ki, tarihi olumsuzluklanmzt

bir qrprda atamaytz. Higbir zaman kendisi igin asker-komutan olamamry bir halk gergekliQini, birdenbire radikal bir donilqiJme uQratamayz. Ama parti sava1 tecrilbemizin de az olmadQrru gdz oniine getirdiQimizde, bir tilrli,i ordulagamamaya, bunun gerekeelerini sralayp kendimizi kandtrmaya da fazla tahammillilmihiJn kalmad@r aqkfir.."

begbin kigiyle nereye ytjrlisen nereyr dijEliremezsin ki! U9 kiqilik birimlerle ptrsularr, sabotajlarr her yerde geliEtirmek zor deQildir. BinUn bunlar karmaqrktrr. Yerine, alana ve dijqman hedeflerrne g6re kullanrlrr.

Ama bunun igin de savaq kurmaytnrn qok etkili planlamasr, gUg dizenlemesi, yi.iri.rtmesi, denetlemesi gerekiyor, diyorum.

Gerqekten halkrmrz savaqtn kztEtrrrlmasrndan, savagrn geliqmesinden yanadrr. Butiin savaggrlar -raporlarda yansrmtqttr-, savaEa adeta susamrqlardtr. Herkes bize diyor ki, "Ben savaqmak istiyorum." Zaten

Qa savaEmaya gelmiqtir; kutsal bir gdrevdir. Her qeyini ortaya koyanlar da vardrr, oynayanlar da vardrr. Eger ayrrt edemezsek bUyUk haksrzhk, btiy[jk adaletsizlik yapmrq oluruz. Birisi gorev iqrn hayatrnr ortaya koyuyor, birisi namussuluk yapryor, Elbette ayrracagrz ve birisinin canrna okurken, birisinin de mirthig komutanr, savaQQrsr olacaQrz. Bu hrsrslara dikkat ediyortz. SavaEa, kesinlikle her yoniiyle hazrr olanlar, bunun iqin kendini eQitimle ve tecriibeyle donatanlar girer, istekler karqrlanrr, ytjriinUr. Ben burada kapsamh bir hedefler programr gizecek durumda de-

'

$rr*"b!,

lgss

VuruE tazr izerine qok konugtuk.

Vurrq tarzr keskin bir krhqtrr. Keskin krhg haline gelmeden savaga girilmez. Vurug tazr iradedir, kestirmedir, yUriiyi.igtil( harekattrr. Bir de bunun yagarna tarztvardv: Olgun, disiplinli, atik, dikkatli, btltiin[le savaga gore ayarlanmrE yaqamdrr. Bununla qeliqen her gey giderilir; bunu haztrlayan her gey kabul edilir. Komutan gece-gi.indi.iz bunun i.rzerinde duran, eksikliQi tamamlayan, hazrr ve nazr tutan kigi demektir.

GorUliryor ki, ordulaEma ve onun savagrm tarzr bizde oldukga ilerlemigtir. Neye kargr, nasrl olugmasr gerektiQi oldukqa aqrkh$a kavuEmuqtur. Neyin kabul, neyin reddedilmesi gerektigi nettir. Yine neye dayanarak, hangi hedeflere hangi araglarla yi.irtinecegi bellidir. Bunun bityUme sorunlarr da donem ddnem kargrlanrr. Uq ayhk hedefler, riq ayhk d6nemler biqiyorsunra. Altr ayhk, yine yrllrk donemler biqiyorsunu. D6nemlere neyin, nasrl srgdrrrlacaQrnr da iyi kestiriyorsunu. Ama en kaba hatlarryla da sdylersek, bu yeni savag bilanqosu -eyaletler kendini zorlayarak- Lilke genelinde 50.000'e ulagsak, bu bizi "qok biryiik hedeftir, ulaqrlamaz" biqiminde bir yargrya 96-

tiirmemelidir. Zorlarsak ulaqrlabilir.

Botan rahathkla beE-onbine, Garzan birkaq bine, Amed en azrndan bir begbine ulaEabilir. Bir Dersim birkaqa bine ulaqabilir. Bir Serhed ve diQer eyaletlerimiz binleri rahathk-

la aqabilirler. $imdiden hepsi binin yansrnr bulmugtur. Zorlasalar ilk iig ayda bile hedefleri katlayabilirler. Dolayrsryla 1993'e ellibin kigilik bir ordulaEma hedefi srgdrrrlabilir. Boyle

oldukga daha gimdiden tersi sonuqlar veDi.iqrna- riyor. GUney'deki iqbirlikgilere gdrnrn 1 992'de zirveye trrmandrrdrQr dUrdUQU ugursuz rol, gimdiden orta-

ediyor. Diplomatik saha

dnemlioranda kullanrlacaktrr.

eski

diplomatik alandaki faaliyetleri, hrzrnda deQildir. $imdiden qatlakhklar geligmiqtir ve bu artarak devam edecektrr. lqteki 'mtrtabakat' gUqliJ deQildir ve giderek de qdzijltiyor.

Diplomatikfaaliyetleri istedigi kadar trrmandrrsrn, bununla fazla ilerleme saQlayamaz. Genelde mircadelemize karEr geliEtirdiQi bolge zirveleri,

dan kaldrrrlmrqtrr. Artrk tersine iqleyen bir silah haline geliyor. Halka dayattrQr katliam ters tepmigtir. Halk

bi.lytik bir 6fke halinde hesap sormak istiyor. O kullandrQrsaQ-solgi.tqlerini -MHP de dahil- eskisi kadar kullanamaz durumdadrr. Hizbullah'trr, Tiirk sol g0qlerdil oyle fazla direkt veya dolayh kullanamazlar.

Bire bin diyerek gapulcu si,irtis0niln iizerine ytirtiyecegiz En onemlisi de halkrmrz biiyUk bir kararhhkla kendi davasrna sahip

yara$rr bir karqrlagmadrr.

qrkryor. Sonuq olumlu olmugtur. Tiirkiye halkr da her zamankinden daha

diler. Ve savaqr b6yle kargrlamamrzi vasiyet ettiler. Halkrmrz her gijn katlandr$r aoyla -ki gururla bu acrya katlanryor- bizden boyle bir savaqr siiratle geligtirmemiz iqin her geyini feda ederek katlanabilecegini gosteriyor; emrediyor. insanhQrn da gozii onlinde bdylesine higbir kuraltanrmayan bir dt4mana karqr, gi.izellikle savaqmaktan veya gi.zelliQi savaEta aramaktan baqka bir qaremizin olmadrQrnr goruyorrz. Biitiin bunlar bizi yijksek bir moralle ve yaEamrn krvancrnr boylesine bir eylemle saQlayabileceQimizi gdsteriyor. Qekinme Eurda kalsrn "qimdiye kadarki gabalarrn bizi buraya getirmesiyle kendimizi mutlu ve qanslr goriiyoruz" diyerek ddnemin izerine yijrUyeceQiz. $imdiye kadar daha srnrrh imkanlarla ve zor koqullarda d6nemlerin izerine yUri.jrken kazanmasrnr bilen bizler, $imdi bu kadar geliEmiq olanaklarla yUrUrken, hig giiphesiz daha fazlasrnr kazanacaQtz. Yine azami tedbirlilik, dikkatli olmak Earttrr. GUci.jmtrzU gok dikkatli kullanmamrz gerekliligi aqrktrr. Korumaya br.ryijk 6zen gostereceQiz. Kolay kolay savaqQr dtjqirrmeyeceQiz. "Bire on, bire ytz, bire bin" diyerek gapulcu surusunirn Lzerine yUri.lye-

fazla savag gerqeQinive kendi yoneticilerini tanrmrq ve peginden yine eskisi gibi kogmayacak kadar bir bunahm igine diiqmiisti.rr. Biraz daha kendini di4Unme zorunlulugunu duymaktadrr. Savagtan qrkan olup olmadrQrnr sorguluyor. Uluslararast emperyalist cephe, bu yrlki politikaya fazla hognut bakmryor. Siyasi qozi.imi) dayatryor. Daha gimdiden siyasi 96zi.rm konusunda artan baskrlar altrndadrr. Bizim de taktiklerdeki esnekligimiz, dirEmanrn bu qeligkilerini iyi kullanryor, onu kOgeye srkrqtrrryor.

GdrUli.ryor ki, daha da ayrrntrh geliqtirebileceQimiz yrl planlamasr, uygulanabilir bir planlamadrr. Siz bliti.in

sorumlu dtzeydeki komlrta giiciimUz ve savaEqrlarrmrz, qimdiye kadar yiJrilttiJQiJniiz tartrgmalarla saQladrQrnrz netleqmeyi, dag konferans-

larryla daha da kesin kararlara d6kebilirve en verimli iEbolUmiinU saQlayabilirsiniz.

Biz bu temelde bu yrhn ilzerine yUrijyorw. Baharr gizel, yetkin, doQru ve fethedilebilir bir biqimde yakaladrk. Her zaman talihsizlikler, kazalar olabilir. Birilerimiz diqebilir. Ama

$ehitler bu temelde son sozlerini doQru sdyle-

"...Ordunun birtiln birimleri vazgeeilmezdir.

Bir ana karargahtaki kurmay hizmeti, yine kurmayn y1n verecegi harekat, istihbarat, kegif ve her tilrlil taktik geligtirme imkant vardtr. Savag tarzmru

gilnlilk olarak gozden

gegirip yetkinlegtirme imkaru vardtr. Sadece

ditEilnce ve plan geligtirme ditzeyinde deQi[

hzla harekete geQirme organlanna hilkmetme durumu vardr. Alanlar oturtulmuQtut; teknik i mkanlara

kav ugmuqtur...u

bu kadar niceliQe, geliqmeye ulaEmrgken, davanrn toptan kaybedileceQine dair de, higbirimiz en r.ilacrk bir kqku besleyemeyiz. En srradan

isteginin yerine getirilmemesi de kagrqlar4 qi.irUmeye yol aqmrqtrr. Savagtrrrlmayan gUg di.qer. Ustalar bunu bisiklet yUrfii.igijne benzetirler.

Savaq bir bisiklet gibidir. Durursan di.iqersin. Savagttramazsan qiiri.rtiirsi.rn. O halde bu kadar savag isteQi, savag imkanr oldugu halde savagtrrrnama suQ olmaktan da 6teye, ancak diigmanrn bize dayatabilecegi brr kargr komplo faaliyeti olabilir. Bu durumlara da di.tqUlmiiqtilr. BirtUn bunlar mahkum edildi. Tekrar vurguluyorum, bu dururna diirgmeye asla frrsat verilmemesi gerekir.

Halen gunu araqtrrmaya gahqryo-

Qilim. Her eyalet kendi alanrnda ger-

qekgi bir hedefe ulaqabilir. Biz geqmiE yrllarda bir planlamaya nasrl yaklagrlacaQrnr gosterdik. Halen o qerqeveler gegerlidir. Planlamanrn dayanaklarr, araglarr, hedefleri gerqek9i bir biqimde konulmtqtur. Sizler tekrar kendi eyaletlerinize, bdlgelerinize uyarlarsrnrz. Bu konuda deney ve tecriibeleriniz vardrr. En gerqeklerini ortaya qrkarrrsrnrz. Eylem hedefleri, dUgman hedefleri, ordulagma hedefleri, yine bunun igin egitim, savagQr yetrgtirme, kadro yetiEtirme hedefleri, aynca igbirlikgiliQi dqilrme hedefleri, ekonomik-sosyal-siya-

bir ordulagmanrn, birgok gehri di.igi.irebilecegi, gtinlerce savaSlp savunabilece$i veya kr4atma altrna alabilecegi di4i.inijlebilir. Tabur dtlzeyrnde, hatta alay dkeyindeki bazr di.4man gtlqlerini etkisizlegtirebilecegi, tasfiye edebileceQi veya pusuya d0gUrebileceQi, kugatrlabilecegi dt4i.intilebilir. lgbirlikqi yaprlar duman ettirilir. Koruculuk fazla ay akta kalamaz. Yne geleneksel iqbirlikgi yapr tUmUyle gider.

Bi.ltUn bunlar eQer gerqeklegebilecek hedefler ise, bu da eqittir i.ilke yarr yarrya kurtulmr.rgtur. Bunun iqin drq destekler artarak devam

bir yoldaq bile g6revlerine baQh kaldr mr, bir genel komtrtanhk gorevini bile rahathkla yerine getirebilir. Buna inancrmz tamdrr.

EQer btitiin bunlar b6yleyse, o halde biz bu yrhn tzerine yaman ytlrtiyecegiz. Bu yrhn iizerine yiirlirken, gerqekten binlerce yrlhk karanhk gegmiqin hesabrnr bu dUgmadan zevkle sorarak alaca$2, ddettirecegiz. Bize dayatrlan 6zel savaqr bir intikam aracrna da ddniigt0rerek kargrhk vereceliz. Tarihte uygulanan o her tiirltl barbarh$r, en son qahsrnda temsileden bu kontra rejimive onun

her diizeydeki temsilcileri, nastl amansz bir halk savagryl4 savagqrlarryla karqrlaqtrklarrnr bilerek hesap vermek zorunda brrakrlacaklardrr. Gergekten b6yle bir g0ne ulagrnah b6yle bir hesaplagma imkanrnr yakalamak, gizel ve tam da yigitlige

cegiz. BiitUn bunlar bizim savaq yasalarrmzdrr. Bu yasal6;2 anransz baglr kalmaya qahEacaQrz. En srradan ve yeni katrlan savaqqrmrzdan en tecrirbeli komutanrmrza kadar, bu temelde ordulaqmanrn, savaQmantn ve bir bi.ltiin olarak di.lzenin izerine yUrUrken, sonuna kadar saQlam tutum almrgrz, hesap yapmrgrz, iradeyi keskinlegtirmigiz ve 6ngdrirde bulunmtqw.

Oyle yilri.ryortz ve kazanacaQrz. Bu temelde yUriime( yUriirken savaqmak, savagrrken kazanmak iqin verdigimiz s6zlerin gerekleri de, -ki yargrlanmamrq tarihi gergevededir- onun kazanrm sonuglart da tarihi gerqevede olacaktrr. Biz, bUtiin bu husrclarda en doQrusunu yapaca$tnrz4 yine geligtirdiQinniz br.ltijn elegtirilerin bunun igin olduguna ve kendinizin de gerqeklegtirdiginiz yargtlanmanrn bu sonuglan do$uraca$rna inanryor, listUn ba$arr dileklerimizle birlikte selam ve sevgilerimizi

sunuYor.,' 2 Mart 1993

Krirdistan halkr yiUit bir komutanrru yitirdi de yahn bir biqimde anlatrlmasrndan

re y6nelik mUcadelede kararh bir pratiQin sahibi oldu; gerqekleri ortaya koymaktan oli.lmii pahasrna da gahgrr ve yo$un geqen tartrqmalarla olsa qekinmedi. TUrk srimOrgecibelli bir sonuca ulaqarak milcadeliQine kargr verilen miicadelenin yaleye katrlmaya karar verir. Erdiven nrsrra bu gtiqlere ydnelik de kararh yoldag, 1979 yrhnda Kirrdistan hal- bir mUcadelenin verilmesi devrimi krnrn kurtulugu ugruna ulusal kurtugeligtirmede bir zorunluluktu. Kitlelug hareketine, 6liimti goze alarak leri egitmek, 6rgi.itlemek ve genqligi qevresinde ilk katrlan nefer olur. kendi uh.rs ve halk gergeQine taqtMi.icadele saflarrna katrldrktan mak basit degildi. D6nemin kendine sonra daha fazla okumaya, aragtrr- ozgi.i zorluklarr gok fazlaydr. En bagmaya baqlamrqtl. Okumak, araqtrr- ta da insanlanmrzrn Ki.irtliiklerini bemak O'nda bir tutktrydu adeta. KOy nimsemeleri bile bir miicadele, sagenqliQi drqarrda top oynar, O kitap va$rm sorunr.rydu. Her gey adeta trrokurdu. Okd masraflarr igin annenakla kazrlarak kazanrlryord u. ihanet sinden aldrgr parayla kitap almayr bir kokleqtirilmigti, bu ihanetin ve kengelenek haline getirmiqti. Haryanladini inkar etmenin agrlmasr bedel rr otlatmaya gdti.irtr, elinde kitabrnr olarak kan istiyordu, her tiirlil olumeksik etmezdi. Daga odun topla- suluklarr kararhca omulamayr ve maya gider, bir elinde de kitap aqar sebath bir qahEmayla agmayr dayaokurdu. Kitaplar O'nun yaqamtntn tyordu. lgte bu donemin biltiln zorlukayrilmaz birer pargasr durumundaylarrnr yigitqe omulayan yoldaglardr. Bir gUn amcasr az gahgryor di- dan biridir Erdiven yoldag. ye Erdiven yoldagrn elindeki kitabr l2 Eyli.ll faqist iktidarr d6neminalrr ve yakar. Bu arada qahganlarrn de mUcadele agtsrndan zorluklar oltiimU durmug olan olayr seyreder, dukga yogunlaEmrgtr. 1979 yrhnda ihaneti de kagrnrlmaz olur. Bu durum Erdiven yoldagrn tepkisinin ne olamiicadelenin katettiQi geliqnreler khle gok acrmasrz bir biqimde yagandr. caQrnr bekler. O gok sakin bir bigimsel bir kabarmayr dogurmuEtu. Her Halkrn daQda kalarak direnen devde gider amcasrntn elini oper ve O alanda mljcadeleye akrn edenler rimcilere yaklagrmr artrk bir kurbankitabr yakmanrn bir fayda getirmeyevardr, Her srnrf ve tabakadan insanhk koyun g6zi.iyleydi. Umdlar, geqce$ini anlatrr, krsa bir slire sonra lar miicadele iginde yer almak isti- migin yenilgilerinin acrsr da ekleninaynr kitabr tekrardan ahp okuya- yordu. Genglik kesiminde zaten yo- ce adeta sonmtlq durumdaydr. Korcagrnr bi.rtUn kararhhgr ile dile getirir. gun bir kabarma vardr. Halktaki kaku, tedirginlik, kaygr vardr. Bunlann Amcasr bu tavrr kendisinden beklebarmayla birlikte, si.irece dogru tarzaqrlmasr kolay deQildi. Buna bir de medigi iqin oldukqa gaqtrrr. da cevap verilmesi vazgeqilmez bir davalarrna ihanet edenlerin durumu Dersim'deyken edindigi di.iEUn- zorunluluktu. Hilvan-Siverek direda eklenince, qaresizlik daha qok celer, araqtrrma ve incelemelerde niqleri Ki.irdistan'rn ti.rm alanlarrnda insanlarrmza egemen oluyordu. Bu elde ettiQi sonuglar ve partili yol- etkisini gdstermigti. Yaqanan bunca siiregler yaganarak, acrlarr ve zorlukdaqlarla tanrqmada ed indigi izlenimgeligmelere cevap vermesi gereken larr ytireklerin derinilklerine dek dulerle kendisine olan girveni daha 6rgiitli.ili.igiln yaratrlmasr, cinctrni.in yularak agrlmrg ve bugUnlere gelmeqok pekigerek faaliyet yUri.rtmeye bu konuda rolUnir oynamasr done- de donemin zorunlu bir basamaQr bagladr. llk 6nce kendi k6yiinU, min dayattrQr g6revlerdendi. Ancak olmugtur. Bu basamaklardan geqk6yiin0n insanlarrnr ele aldr. Onlara beklenen bu rolitn gerekleri zamameden bugUnlere varrlamazdr. y6nelik gakgmalar yi.iriltti.i. Qabalarr nrnda yerine getirilmedigi iqin mi.iBu sUregte davasrna olan baghsonug vermigti, K6y gengligi qok cadele tarihimizde bilinen orgtrtsel hgrnr ve sonsuz inancrnr koruyan krsa bir sUre iginde O'nun savun- kriz yaqandr. Geliqen kiilesel miJcayoldaglardan biri de Erdiven yoldugu di.qUncelerin etkisinde kal- deleler kucaklanamadr. D[igmanr- dagtrr. l2 EylUl faEizmine kargr diremrqtr. Daha sonralarr Varto bolgemrz da barMrdr. Tarihi barbarhQrnr nen yoldaglarr daQlardadrr, dlum pasinde kendi kdyleri iqin Apocu koy bir kez daha en acrmastz bir biqimhasrna ytlri.itUlen bir savaqrmrn iqindenilmeye baqlanmrqtr. Kriy bu du- de rlyguluyordu. Dtinyada egine rast- dedirle4 6lmemek, halkrn umudunu rumundan dolayr srk srk diigman lanmayan diizeyde barbar bir dUgsondiirmemek, yeni giinleri yaratgiiqlerinin operasyonlanna rnaru kaman ve diQer yandan kurtuluq umutmak iqin qabahyorlar. Erdiven yolhyordu. Bu k6yden hemen hemen larr yeni yeni doQan ve geligen, andaqr, bu yagamdan ayrr dugUnmek iqkenceden gegmeyen insan kal- cak 6zlemini ifade etmede heniiz milmki.in mti? O dayoldaglanyla birmamrqtr, l2 Eylill fagist iktidarr d6drgi.itlenemeyen, 6ncij cirgi.itlenmelikte bu kararh ve azimli, btiyiik bir neminde de basktlar alabildiQine sine kavuqamayan bir halk gergegi inancr ortaya koyan direnigin igindeyogunlaqtr ve gok sayrda insan igkenvardr. dir. DaQ dag, kdy k6y, yayla yayla celerden geqirilerek zindanlara dolDonem gok hassas olduQundan, dolaEmak, elinden geldigince bir duruldu. mutlaka dogru karErhQr vermek gegeyler kavratrnaya insanlanmza gersonuqlar qlkarrr, tartrgrr. Sordugu sorularla daha qok gey kavramaya

Adr; soyadr: Erdiven BOZKURT Kod adr: gtikrii Dogum yeri ve tarihi: Varto, 13 Kasrm 1961 Mijcadeleye katrhE tarihi: 1979 $ahadet tarihi ve yeri:14 Kasm

1992, Olur-Erzurum Erdiven BOZKURT (gUkrii) yoldaq, 13 Kasrm 1 961 yrhnda Varto ilgesine bagh Qorsan k6yilnde di.inyaya geldi. Yrl I966. Varto depreminden dolayr ilkokula Karakoqan yatrh bdlge okulunda baqladr, Zeki ozellikleriyle gcize garpryordu. Okulun en kiigilk dgrencisi olmasr ve sempatik hareketleriyle herkes tarafrndan sevilen biri durumuna gelmigti. Daha sonraki yrllarda doQduQu yer olan Muq-Varto'nun Qorsan koytjnde ilkokulu bitirdi. KUgi.ik yaglardayken de kdy halkr tarafrndan seviliyordu. Davranrglarr ve bir btiyUge yaragrr tavrrlarryla kciy halkrnrn takdirini kazanmrE, gelecegin bfi.ik insanr olacaQrnr davranrElarryla ve zekasryla kanrtlamrgtr. Amcasr okumasrnr istemedi$inden bir yrl aradan sonra kendisi gidip Qaylar Ortaokulu'na kaydrnr yaptrrrr. Ortaokul ikinci srnrfta parasz yatrh yurt stnavtnr kazanarak Mug'ta ortaokulu bitirdi. Mug'ta okula devam ederken, daha 6nce belleQine koydugu devrimci dUqi.incelerle daha qok ugragmaya bagladr. DevrimciliQinin perqinlenmesinde Mr4'ta kaldrgr donem belirleyici rol oynadr, O ddnemlerde faqistlerle girdigi tagh-sopalr kavgalarr, dergilere abone oluEu sosyalizmi iqeren kitaplarr okuyr4u ve siirekli not ahgr gwredeki yagrtlarrnda gorirlmi.ig bir olay degildi. Okudugu kitaplarrn etkisinde kahyordu. Sadece etkide kalmak da degil, kavramaya dzi.imsemeye ve sonuglar grkarmaya qalrqryordu. Siirekli okumasr, aragtrrrp-incelemesi kigiliginde olgunlugu yaratmrqtr. Okuduklarrnl kahpsal olarak ele almazdr. Pratik hayata uygular, pratik yaqamdan dersler grkarmaya gahgarak gergekleri daha fazla algrlamaya ve qdztim giicii olmaya gahgrrdr.

1 97 7 -7 8 yrhnda Dersim'deki 6gretmen okulu srnavrnr kazandl. Okul pol itik nedenlerden dolayr kapatrhnca lise 6grenimi de yarrda kaldr. Fa-

kat O'nun iqin yeni bir okul

mi-

Bu d6nemler partinin yeniden toparlanm4 egrtim hazlrhklarrnr tarnamlam4 yani kadrolarrnryoQun bir eQitim silrecinden geqirerek hazrrlama

ve bu temelde ulusal kurtuluq

sa-

gerilla savagr taktiQiyle geliEtirmeyi esas alma donemidir. Bunun igin partinin yurt drgrna gijglerrni vagrnr

gekme kararr vardrr

ve 12

Eylirl

fagist iktidarrnrn amaglarrnr boga qrkarmak iqin bu karar hrzla uygulanmaktadrr. Ne var ki, di4manrn saldrrrlarr ve imha seferlerinin yanrsrra. yine igte yaqanan devrimden kagma, uaklagm4 mijcadeleyi yarrda brrakma tutumlanyla birlikte, bozguncu-tasfiyeci dQelerin de qabalarr az deQildi. Adeta dirgmanrn iqimize y6nelik birer srzmalarr biqiminde rol ifa eden bu cigeler, yani SaQrr Cum4 Semir, Davut gibileri, iqte yarattr$r sorunlarla kadrolarr bir yandan birbirleriyle qatrgrr hale getirirken, di-

parti yaprsr arasrndaki ba$r koparmrgtr. Partiyle yaSanan iligkisizlik ortamrnda kadrolar inanglarrna dayanarak direndiler, zorluklarla amansrzca boQrqarak partiye

yonelerek gergekleri hem kendisi 6grenecek, hem de 6grendiklerini halkrna dgretecekti. Ayrrca Dersim

SUNGUR yoldaq, kendilerine

caklaqrr.

mijcadeleyi darbelemek istiyorlardr.

Bu tulumun sahipleri bilingli bir tarz-

baqh-

safir olur. Oldukga etkilenir. Ktlrdis-

srr vermemeyi ilke edinir. O'nun bu kararh ve kendinden emin direniEi kargrsrnda kaybeden dUqman ve onun eli kanlr cellatlarr olur. Erdiven yoldag altr ay zindanda kalrr. Qrkar qrkmaz "Benim meskenim daglardrr" deyip, yeniden yoldaglarryla ku-

da bu ddnemde parti ile direnen

O, halkrn toplumsal sorunlarrna

tan gerqepinin bu yoldaglarrn dilin-

lanrr, yoldaSlarrnrn yerini g6stermesi dayatrlrr. Ama d i.rgmanrn dayatmalarrnrn hiqbirini kabul etmez, ser verip

ger yandan ise komplolarla yapryr imhaya agrk hale getirerek partiyi,

yordu,

gergegi, Dersim katliamlarr ve geqmiqte ya,qanan direniqler, Erdiven yoldaqa kimliQini kazandrran gerqeklerdi. Bunun igin Dersim'e borglu g6ri.irdi.i kendisini. Borcunu 6demek istiyordu, 1979 yrlnda tutuklanan biryoldaq ile Mehmet KARA-

kenceden gegirilir. Teslimiyete zor-

Sadece kendi kdyi.inde faaliyetlerde bulunmadr. Gittili her alanda tartrgtr, konugtq uh:sal kurtulug dilgiincelerini ortaya koydq savundu.

Sosyal-goven ve reformist igbirlikqi gi.iglerle yitzy'vze geldi, bu kesimle-

rekiyordu. Ancak orglitsel krizin yaganmast, d0gmanrn 12 Eylitl fagist iktidarr temelinde yeni bir silahla kuganarak saldrrrnasr karqrsrnda yrlgrnlann, yarr yol arkadaglarrnrn, devrime inangsrz olanlarrn teslimiyeti ve

gekleri 6gretmeye gahqmaktadrr.

Yrl I 981. $ubat ayrnrn 1 4'ii, K6yUne bir iq igin giderve evine misafir olur. Yaprlan bir ihbar sonucu k6y, dUqman gtigleri taraflndan qevrilir ve burada tr.rtuklanrr. Yogun bir ig-

ulaEmayr

bagardrlar.

Bu direnigin bir neferi olan Erdiven yoldaE 1982 yrhnda yurt drErna bir grup yoldagryla birlikte grkmayr bagardr. O zamanki kamplarda askeri, siyasi eQitim gordi.i. Utkeye dcini4 hazrrhklarrna her y6niiyle katrldr. Partinin 2. Kongresi sonrasr sUreg, i.llkeye doni.rg stireciydi. Bu nedenle her agrdan hazrrhklar ve gahqmalar yogundu. Ulkede yeniden direnigin gerilla temelinde geligtirilmesinde temel rol oynayacak olan silahh propaganda ddrreminin baglatrlmasr g6reviyle ytikUmlenen kadrolar mrlluydq swingliydi, Seving ve mutlulukla yo$rulan yoldaglardan biriydi Erdiven yoldag. Ulkede ulusal direnigin k6kli.i bir bigimde geligtirilmesinin kararhhgr ve azmi igerisindeydi. Bu ruhla ydneldi

gehit duqtryU Kigr-Yayladere

iilkeye.

L0bnan'dan Haftanin, Lolan ve Botan'da devam eden yolculuk Der' sim'de noktalanmtqtt. Dersim'in engin daglarryl4 nehirleriyle, doga gijzellikleriyle bUtiinleqmiqti. Dersim'' den aldrQr uh.sal dztin, kazandrgr kimligin karqrhgrnt savagarak, drgilt kurarak, gerillayr geligtirerek, giderek tilm kweyde kitlesel bir direniqi yaratarak giineye kadar yaymak, gUneydeki direniqle birleqmek tek eregiydi. Dersim'den Bing6l'e, Karakogan'dan Varto'ya kadar tzanan saha izerinde hareket ediyordu.

Askeri konularda yetkindi. Ataktr, hareketli yaprsryla sabit bir yerde O'nu tutmak mUmkirn deQildi. Geril-

la taktiklerine egemendi. Silahr iyi kullanrrdr, tam hakimiyeti saQlardr' Hemen hemen birt0n silahlartn girdisini grktrsrnr bilirdi. Bomba yaptmrnda r.rstaydr. Ydnetme'ydnlendirme sanatrnda yrllarrn biriken deneyim ve tecrUbesi vardr. Siyasi olarak da qok geligkindi. Geliqmeleri stirekli takip eder, ona g6re hareket tazrnr belirlerdi, Dersim alanrnda geliq-

tirilen brrqok eylemde birincil

di.t-

zeyde yer aldt, yilzlerce gattgmaya katrldr. Onlarca yoldagr yanrnda Eehit dtrgta.l. Her giin yaqanan QatrSmalar4 ptsular4 operasyonlara kargr birligini koruma kollama miicadelesi yagamrntn vazgeqilmez bir parqasrydr.

Erdiven yoldaE di.qmanla girilen qatrgmada iki kez yaralandr. Bir qatrgmada omuundan agrr yara almrqtr. Yaralt haliyle bile gatrEmayt si.lrdiirmiiq ve grubuyla birlikte dttqmana darbe indirerek kurtulmuqtu. Yarasr a$rrdt, ama morali ve negesi her zaman yerindeydi. O haliyle bile gakalarrndan vazgeqmez, yoldaqlarrna moral kaynaQr olmaya Qabalardr. Yoldaqlarrnrn desteQiyle ve esas olarak kendisinin belirleyici qabasryla krsa bir sirre iqinde iyileqmiq ve gerilla yagamr iqindeki mticadelesine devam etmiEti, Bir digerinde de Salih KILIQ ve beraberindeki iiq yoldaqtn

qatrE-

masrnda yaralanmtgtt, Bu gatrqmada dil$manrn kayrplarrnr gizlemesi' ne raQmen Bing6lAlay Komr-rtanrve beraberindeki 38 di.iqman askeri 6ldijrUlmiirqtU. Evet bu kahramanca qatrgmada ARGK'nin 4 degerli neferi de sehit di.rqmi.iqtU, Erdiven yol' daq da aya$rndan aldrgr darbeyle yaralanmrgtr. O yarah haliyle yine di.iqmanla gatrgarak kurtulmug ve yitirdigi yoldaglartntn intikamrnr alabil' mek iqin daha qok iradesine yUklenmigti. Yarah haliyle diQer yoldaglanna ulaqmrqtr; ytlreQinde Eehit verdigi yoldaqlannrn srzrst, actsr vardt.

Ama her qeye raQmen moralli olmah bilinglice hareket etmek gerillanrn vazgegilmez yagamrnrn bir parqasrydr, Bu ruhla hareket etti, galrEtt, yoldaqlarrnrn egitimine elden geldigince yardrmcr olrnaya gahqtr. G6rdUgii tedavi sonucu iyileEmigti. Gerillanrn olanaksrzhklar iginde tedavisini stirdiirmek zorunda olduQu bilinir. O gerillayagamrndan kopmadan tedavisini yapmr$ ve saQhgrna kavr.rgmuEtu, Ancak ayagrnda krsmi bir sa' kathk meydana gelmiqti. Hep topalhyordu, belli zorluklar qekiyordu, ama bu durumunu yoldaElarrnrn moralini bozmamak igin higbir zaman yansfmryordu. Tam tersine yine ataktr, canltydr, hareketliydi.

BUtiln bu 6arerili qabalara rag' men Dersim'de oturtulamayan, bir tUrlU rayrna girmeyen ve boqa qrkarrlan parti taktiQi vardr. Qeqitli d6nem-

lerde srk srk partinin mi.ldahaleleri olmuq; bu mi.ldahaleler ya boqa grkarrlmrq, ya da gidenler etkisizlegtirilmiqtir. lqte b6yle bir sonucun yaratrlmasrnd4 6zellikle onca emeQin, qehitlerin kant pahastna yarattlan degerlerin heba edilmesinde rol oynayan tasfiyeci-bozguncu 6Qeler 6rgi..ltii s0rekli ugraqtrrrp durdu. Bu bozgunculuQa karqr yoQun ve sabtrlt bir mircadele yiJri.itUldilyse de tam etkisizlegtirilemedi. Ashnda yaqanan bu durum olmasaydt, Dersim ve Dersim'e ba$h olan diger alanlarda

mUcadelenin seyri qok daha farkh olurdu. Yrllardrr bu sahaya mrcallat olan tasfiyecilik ve bozgunculu$un kdkleri ta I 979-8 I yrllarrna dayantr.

Ozellikle Semir vb. birqok provokat6rUn bundaki rolUnir ozenle vurgulamak gerekir. Yne de bu durumlar kayrplar pahasrna yaEanmrE olsa d4 yaqanan direniqlerin yarattrgr bijyi.ik kahramanlrklarr da kararh ve azimli qabalarr da asla unutmamak ve bundan biiyi.ik ders ve sonuqlar grkarmak onemlidir. Yedi-sekiz yrl arahksz olarak savagtn her ttirlii zorluklarr ve aomasEhklarr iqinde yaqamak, ihanetle yan yanave ona karEr siirekli savagarak onu altetmek 6yle kolay gerqekleqir bir olay degildir. Partinin bu deQerli militanlart, partilerine ve Eehit yoldaqlanna verdikleri sozlerinin takipgisi olarak bi.ryi.lk ve 6zverili bir direngle savaEtrlar, miicadeleyi yUkseltmesini bildiler. Bu eyaletimizdeki birgok geliqmeye damgasrnr vuran Erdiven yoldaS, aynt zamanda eyaletin ydnetim birimi igindeydi ve eyaletin bi.rtUn faaliyetlerine kargr sorumh.rydu. Bu nedenle gdrev ve sorumluluklarr agrrdr. Ama o higbir zaman gdrevlerinin alrrhgrndan ve zorluklarrndan yakrnmadt, oaneriyle g6revlerine yaklaqtr ve gereklerini yerine getirmeye qahqtr.

Erdiven yoldaq 1 990 yrhnda Partinin 4. Kongresi'ne katrlmak izere bir grup yoldagryla birlikte Gtiney Kiirdistan'a gitti. Burada yiirirtUlen qahgmalara katrldr. GegmiEi ayrtnttlanyla irdeledi. GegmiE pratiklerde ortaya grkan yetersizlikleri mahkum

etti. Slireqten gelecek gorevleri omuzlamak tizere daha da yetkin' legerek qrktr. Deney ve tecrilbelerini yoldaqlarrna aktardt, onlarrn geligmesi iqin bitmek bilmeyen bir qaba sergiledi.

Erdiven yoldaq, daha sonra tekrardan Ll]bnan sahastna gitti, Mahsum Korkmaz Akademisi'ndeydi. Ytllarrn birikimi ve deneyleri temelinde yoldaElarrnrn egitimine katrldt; aske' ri ve siyasi dersler verdi. Gerilla tak-

tiklerini pratikte uygulayarak yoldaElarrna kavrattt. Olgun, sade ve darerili bir kiqiliQe sahipti. Her toplantrda derste anlattmr sade ve ya' hndr, kavratcrydr. Hem bir OQretmen ve hem de yoldaqlarrndan 6lrenen bir 6grenciydi.

1 5 Agr:stos 1991 klrtlamalannda Mahsum Korkmaz Akademisi'ndeydi. Bu stralarda Ulkeye gidiq hazrrhklannr da yUrUtiryordu. Planlama gruplarrnrn yoQunlagan qahgmalarr vardr. Zindan DireniE Konferanst'na da katrlmrg, .giiq vermig ve giiq al' mrgtr. Parti OnderliQi'nin yogunlagtrrdrQr eQitimle 6zelde iilke pratiQine, genelde de miicadelemizin sorunlanna iliqkin kapsamh gozi.lmlemeler yaprhyordu. B6yle qok y6nlt) kapsamhlrkta si.rrdi.rrLilen qahqmalarla planlamalara ulagmtg ve herkeste Ulkeye doni.iq iqin mi.i,thig bir mutlulu( coqku ve bekleyiq vardr. 15 Agustos kutlamalarrna onbinlerce insan katrlmrqtr, Akademi, kitlelerimizin coqkusr.ryla daha bir renklenmiq ve qenlenmiqti. Yabancr gazeteciler gezip konr4uyor, rdportajlar yaPryordu. O bu canltyaqamtn en hareketli ve cogkulu'neqeli insanrydr. Akade' mi'de tek ytjrek olan kitlelerimizle birtiinleqmiE, onlartn coEkusundan gtiq ve azim kazanmrg, deneyimleri' ni de onlara aktarmtgtt.

I 5 Agr.rstos kr.rtlamalarrndan sonra bir grup yoldagla birlikte artrk illkeye hareket edeceklerdi. Parti OnderliQi bir kez daha bu yoldaqlar igin ozel bir toplantr yapmrg! gidecek olan yoldaElarla tek tek konuqmuq, onlarla birlikte son kez sofrayr paylaqmrgtr, Akademi iginde sadece bu yoldaElarla birlikte yaprlan son kont4malar, yaqama ayrr bir anlam ve giizellik katmrqtr. Erdiven ve beraberindeki hir gnp yoldaq igin verilen yernekten sonra son u$urlanrE yaprldr. Parti 6nderligi, gidecek olan yoldaqlarla birlikte yiirijmi.tq, onlarr uSurlamtqtr. Tabii tijm yoldaElar da bu uQurlanr' qr takip ederek vedalaqmrqlardr.

Erdiven yoldaq, Serhed Eyaleti'-

ne gitti. Turgut YILDIZ yoldaqla birlikte eyaletin askeri-siyasi sorumlulu$unu irstlendi. Daha bilinqlive mili'

tanca bir pratik sergiledi. Ancak Serhed'dekiya$amr krsa s0rdU. Komtrtasrndaki bir grup yoldaqryla Erzurum'un Olur kazastnrn krrsal kesi' minde dUqman giiqleri taraftndan kugatrldr. Eyaletin iki komutant omu omuza vererek sorumluluklarrndaki yoldaglarryla birlikte kahramanca di' rendiler. Bu qatrgmada kimyasal silah kullanan dirqman, 23 degerlimilitanr katletti. Evet bu gatrqmada Serhed Eyaleti Askeri Komutanr Erdiven yoldaqla birlikte, Eyaletin Siyasi Komutanr Turgut YILDIZ (Piro), Hogr (Digorlu), San Agit (Ulude'

reli), Siyabend (fudahanlt), Yu' nus GEDIK (Delil, Karakoganh), CraziCENGIZ (ihsan, Selimli), Er' can (Dolubeyaz:tlt), Cemal YIL' DIZ ($iyar, Malazgirtli), ismet AY'

DIN (Cihangir, Batmanlt), Enes (l6drrlD, Hamit MAL/AOqZ (l6dtr' h), Reber (Qukurcah), Duran (Der'

simli), Brusk (Dolubeyazrth),

Râ&#x201A;Źzan (Digorlu), Yagar (!Sdrrlr), Sabri Seyithan MAIAY (Tatvanh), Magallah iugAZ (Rubar, Tatvanh), Renas (Bing<illii), Nuray KEQELI (Berfin, Cihanbeyli-KonYa), Kalo (ArdahanlD ve Mazlum (Mardinli) yoldaqlar qehit di.igtii. Dligman qehitlerimizin cenazelerine algkqa davrandr. Cenazeleri almak isteyen aile-

lere drglrtledigi faqisr gUglerle saldrrdr, ARGK'ye bu kadar yUklU bir kaybr verdirmenin grlgrnhQryla'baqarr" tcirenleri di2enletti, kurbanlar kesti, bununla qovenizmi daha da canlandrrmaya gahqtr. Ama diiqman gafildir. $ehitlerimizin d6ktUgU kan asla yerde kalmaz. Onlarrn dava yoldaElart, diigmana olan kinlerinr ve dfkelerini daha da bileyerek intikamlarrnralacak, dUgmana hak ettiQi tarihi dersi vererek Klirdistan'r baQtm' srzhga ve OzgiJrli4e kavuqturacaklardrrl $ehitlerin andt andtmtzdtr!

Olur gehitlerini saygryla anlyoruzl

/t.r' l,,i ismet Aydrn

Hogir

Kiirdi sta n' da ytizbi nlerce Adr soyadr: ... YETiM

Kod adr:Qigek, Dilan DoQum yeri ve tarihi: Menikan kiiyti Rego mezrasr-Ovacrk Mticadeleye katrhq tarihi: 1988 $ahadet tarihi ve yeri: 1992, Xan K0rk6 Savagtrr bu. $ahadetlerin nerede, nasrl ve ne zaman gelecegi belli olmaz. Anszrn olur; bazen bir hata sonucu qrkan qatrEmalard4 bazen bir yolculuk esnasrnda igine di.4Ulen dtigmanrn karanhk pususund4 bazen saldrrr ve baskrn eylemlerinde... Hangi biqimde olursa olsun kahramanca direnilir, son nefese kadar diiEmana darbe vurmantn Qa-

basr gosterilir ve fiziki olarak yagama veda edilir. Yeniyi, gi2eli, dogruyu yaratmada, bir ulusu yeniden varetmede gahadet mertebesine ulagmak kaqrntlmazdrr. BaQrmsrz ve dzgtir bir yagamr qekillendirmek iqin verilen mticadelede 6ltrmi.r gdze almak ve bu temelde savaEmak, gerilla iqin, bagrmsrzhk ve 6zgUrli.ik direnigqisi iqrn yaqamrn vazgegilmez bir kuralrdrr. Boyle de olsa. yaEamrn gergekliQi bize bunu dayatsa bile, her gahadet mi.icadeleye olan inang, azim ve kararhhQrmrzr bilediQi gibi bir burukluk, bir iz ve etki brrakrr yiireklerimizde. lnsanlarrn i2erinde silinmemecesine etki yaratrr, direniqe kaldrrrr, yaSam ve mi.icadeleleri her zaman belleklerde canhhQrnr korur.

Bir de Eahadetler vardrr ki, insanrn hig istemedigi durumlarda olur.

Di.iglinUn ki, bir grg felaketi onlarca yoldagrnr ba$rrndan ahp gdtUrsiin.

Bir kar frrtrnasr birkag canr alsrn.

Agrrr bir soguk, beraber yiiri.idtjQijn, omrz omrza vererek zorluklarr aqnunrn amansrz miicadelesini verirken sevdigin bir yoldaqrnr senden alarak

kara topraQa versin. Oniinde yUrtlyen bir yoldaqrn, bir maQaranrn agzrnda bir hayvanrn vahqi saldrrrsrnda yaqamrnr yitirsin. Bil'yilk bir umutla yarrnlara yiiriirken, cogkuyla agmaya qahqtrgrn azgrn sular, gozlerinin 6ni.inde yoldaqlarrnr senden alsrn... Ve daha srralanabilecek nice olaylar zinciri... Higbir gerillanrn, hiqbir ozgiirlUk savagqrsrnrn istemedigi gahadet olaylarrdrr bunlar. Ama yinede savaErhrken bunlar kaqrnrlmaz olan olaylardrr. Savaq sadece diiEman kuwetlerine karEr verilen mi.icadele ile srnrrh deQildir. Bir de do$anrn actmastz koEullarrna kargr verilen mUcadele vardrr ve bu mUcadele Ki.lrdistan gibi bir lilkede daha qok kaqrnrlmazdrr. Nitekim bu tirr olaylarda onlarca yigit militan qehit dtqmi.lEtUr, yaralanmrgtrr, sakat kalmrgtrr. lqte b6ylesine gahadetlere, yaralanmalara ve kayrplara yer vermemek igin, bir savagQr nasrl di.igmana kargr kuganrp savagtyorsa doQanrn acrmaszhklarrna karqr da kuganrp savagmak zorundadrr. Daha fazla kayrplara yer vermemek igin tedbirlerini ve onlemlerini geliqtirmek gdreviyle yi.lktimli.idUr, QeEitli dogal felaketlerden bahsettik. Bu felaketlerin birqogunun tedbirini almak miimktindtlr. Hele nehir geqiqlerinde tedbirler daha qok geliqtirilebilir. Bugtine kadar birqok deQerli militan azgrn sularda yagamrnr yitirmiqtir. Suya kaprlan bir yoldaqr kurtarmak iqin azami qabalar sergileyerek biiyiik fedakarhk drnegi ni gdsteren yoldaElarrn qaha-

detine de srk srk rastlanrlmrgtrr. Bunlar bfitik ve soylu tavrrlardrr. Ama

yine de dzgUrlijk ve

baQrmsrzhk

savaggrsrnr suda gehit vermek, insa-

nrn kolay kabul edemeyeceQi olaylar olmaktadrr. Bu t[ir olaylarrn yarattrQr Ui.intii ve acr daha fazladrr. iEte Qigek yoldaqr da bdylesine bir olayda Eehit verdik. Qigek yoldaE, bir qiqeQin gizelliQi kadar temizdir. Kararh, inangh bir gerilladrr. DUgmana karqr savagarak uksu ve halkr 6zgUrlegtirmenin andrnr iqen bir militandrr. Halkrna ve yoldaqlarrna kargr sevgi ve saygryla yi.ikliidiir. $ehitlerin yolunda yiirUmeyi yagamrnrn bir felsefesi haline getiren ve dijgmana kargr kin ve <ifkeyle dolu olan bir kigiliktir. Ozlir ve sadedir, hayat do-

gi gek ya rata ra

genelde sadece bir Dersim sahasrna dayanmalarrnrn yol aqtrQr tahribatlardr bunlar. Devrim adrna yola qrkanlar, Kiirdistan insanrna dayanarak hem yagamak ve hem de Ktirt insanrnr bitirmek istiyordu. Bu durumlarrn halkta yarattrQr iirkUntU de vardrr. "lEte gegmigte hep direnildi ve yenilgi ahndr, gimdi yaganan da budur" temelinde inanqsrzlrQrn, gijvensizliQin, yrlgrnhQrn taqryrcrsr rolUnlj oynadrlar. l2 Eyli]l diktatorlUgU doneminde yaganan buydu. Eger bugiln bdyle bir durumdan bahsedemiyorsak, bunun PKK dncilli.iQiin-

de geligen ulusal kurtulug savagr sayesinde olduQunu vurgulamak gerekir. Qigek yoldag, kiJgiik ya$rna

lu bir yoldaEtrr. lEte bdylesi bir yoldaEr,

rnasr

felakette Eehit vermek iizircUdtir, kabuledile-

egiiimine

Geligmek igin anlayamadrklarrnr sordu, tartrgtr. Utangag degildi, agrk s6zlijydii, kavrayamadrklarrnr sorup 60renirdi. Gerilla yagamr hareketli bir

bu-

kargr

di:qmeyi daha qok bir O, belkide hig beklemedigi, ama korktuQu bir olayla yaSamrnr yitirdi, fiziki olarak

tercih eden

yoldagtr.

suna katrldr.

Qiqek yoldaq, Dersim'in Ovacrk kazasrna baglrRego mezrasrnda dogup biryiidU. Ailesi yoksuldq yoksulluk iginde geqen qileli ve zorlu bir yaqamr vardr. Ailesine kciydeki biitiln iElerde yar-

raQmen beraber yagadrgr yoldaElarrna yardrmcr olmaya qalrgrr. Partinin alana yaptrQr mi.ldahaleler sonugta tiri.inlerini verir, belli bir toparlanma ve diizelme saQlanrr. Geg-

rillaya katrldrgrndan henUz silahr yoktu. O donemlerde gerillaya katrlanlarrn silah ihtiyaonr hemen gi-

ai-

raQmen bu geliEmeler iqinde yetiEen biriydi. O'nun gdnlti Kiirdis-

nrn yenilgilerle sonuqlanmasrnrn de-

tan'dr, Dersim katliamrnda ya$amtnt yitirenlerin ahtr ancak bu temelde

ktiqi.ik

yaglardayken, ailesinin yaqh bireyleri direniqi anlatrrlardr. Ttirk scimUrgeciliQinin Krirdistan'a egemen olmak igin yaptrgr barbarlrgr, buna kargr halkrn direniqini, gelin ve krzlarrn kendilerini nasrl uqurumlara brraktrklarrnr, teslim olmamak iqin insanlarrmrzrn nasrl kafileler halinde kendilerini azgrn sulara teslim ettiklerini dinlerdi bUyUklerinden. Yagananlarr dinlerken hep etkilenirdi, sonuQ grkarmaya qahgrrdr, sorular sorarak daha gok kavramayr esas alrrdt.

BUyiime qagrndayken Ktirdis-

tan'da PKK oncirli.iQtinde geligen mUcadele vardrr. Ktlrdistan'daki geligmelerden fazla haberdar olmazsa insanlarrn arasrnda yaprlan konuqmalarda Kiirdistan sorununu duyardr. Bir de Tilrk solunun Dersim'deki pratikleri vardr. Ozellikle Ovacrk'ta bazr gUqlerin durumu

da

daha faaldr. Bu gUqlerin hiq

kq-

kr.rsuz yarattrgr tahribatlar sdz konu-

suydu. SUrekli ya$anan kayrplar ve etkin bir pratiQin sahibi olmayrqlarr,

yerine getirilebilirdi. Bunlarr

di.i-

qijnce dizeyinde kafasrnda tasarhyordu.

Kirrdrstan'da

derecek olanaklar yoktu, gerillalara yetecek kadar silah olmadrgr igin, bu daha gok dtrEman gUqlerinden, yani yapr lan eylemlerde d iiqmandan

ahnan silahlarla temin ediliyordu.

Bu olayda Qigek yoldag da silahsrzdrr. lginde bulundu$u grup, diigman

l9B4

veremeyince mi.jcadeleden uaklagmayr zaman zaman di.\iJni.ir.

ha qok qaba gdsterir. Her

yagryordu. Qok heyecanhydr. Yeni ge-

ister. Ailesi yurtseverdi. Yurtsever dzelliklerle brryudil. Dersim isyanr-

yaglarrna hakim olamaz, yaganan ve birqok yoldaqrn zarar gdrmesine yol agan o pratige olan dfkesini dile getirirdi. Hatta ya$anan bu pratik tutumlara karEr gUqs[2 kaldrgrnr 96riince ve yaganan durumlara anlam

ha da geligti. Atak ve canh dzellikle-

riyle krsa siirede

leye katkr sunmak

karar ve talimatlarr kabul edilmez ve uygulanmaz, di.igman oyunlarr etkili

olur. Qiqek yoldaq, bu durumlarr g6ren biri olarak gok etkilenir, Hele llyas YUKSEL yoldaErn tr.rtuklanrgrnr ve qahadetini anlatrrken, gdz

zorluk gekmedi, da-

dapte olmayr bagardr. Qigek yoldaq ilk qatrgmayr

qa-

qrkan tasfiyecilik ve parti varhgrnr kemiren burjw4 kUgUk-burjwa kemalist anlayrq, kemalist komploculuQu beraberinde getirir. Bir krsmr kagar, bir krsmr kendisinisavaE drgr brrakarak zarar verir, bir krsmr ayrr bir grup olur ve sonue olarak, parti

dan, ona ayak uydurmak gerekiyordu. Daglard4 koylerde bUyUdtjgU iqin de bu konuda

gerilla yaqamrna a-

hgrrdr. Qobanhk yapar, bostan e-

cepheden savaqan grupquklar ortaya qrkar. Kuqkustz b6yle bir durumun ortaya qrkmasrnda tasfiyeci Ogelerin rolU belirleyicidir. Ortaya

Yaqananlarr kabul etmez. Parti qizgisini fazla bilmediQinden yaqananlarrn neyin nesi olduguna pek bir anlam veremez. Ama yine de, kalmayr ve miicadeleye devam etmeyi yegler. Acrlar qeke qeke, iizUlerek ve qoQunlukla yagananlara anlam veremeyerek, ama davaya olan inancrnr konryarak gerilla yaQamr iqindeki mlicadelesini sUrdUrirr.

Partinin Dersim alanrna arka arkaya yaptrQr mUdahalelerine en qok sevinen Qigek yoldaqtrr. Parti talimatryla alana gelenlere umti baQlar, sorunlarrn aqrlacaQrna inanarak da-

yaSam oldugun-

aramrzdan ayrrlarak gehitler ordu-

rin etkilerini yaqadr. Daha

aQrrhk

verdi.

savaEarak qehit

ker, daha qok

gerektigini da-

bu temelde kendi

dur. Qiqek yoldaq,

drmcr olmaya

dan gehit olanlar O'nu daha gok mi.icadeleye baQlamrgtr. Ogrendikleri ni qevresine kavratmada daha gok qabahyor, e$itimler yaptyor ve kendisini yetigtiriyordu. Artrk belli bir karar di.izeyine ulaqmrgtr. Karannr gerilla olan yoldaglarrna aqrklayarak, katrlmak istedigini bildirdi. Kararr kabul edilince 1988 yrhnda amcasrnrn krzryla birlikte gerilla saflarrna katrldr.

Gerilla yaQamr farkhydr. Zorluklarla fedakarhklarla yiiklirydti. Srradan bir konumla savaq sorunlarrnrn omulanamayacaQrnr, yagadrgr krsa pratik stiregte kavradr. ideolojikpolitik olarak yetkinleqmesi, belli

bir seviyeye ulaE-

gibi bir

di.iqmana

hk ve cizgi.irli.ik uQruna qehit dirgilg-

leri O'nu etkiliyordu. Katrlmak istiyordu gerillaya. Hele akrabalarrn-

ha qok anladr ve

boQulma

meyen y6n[i

k yagatacalz

miE qok yoQun slirdiiri.ilen

Eeye

tartrE-

malarla mahkum edilir, olumsuzluklarrn sorumlularrndan hesap sorulmaya baqlanrr. Yeniden gerilla eylemleri parqa parQa geligtirilir. Qiqek yoldag, yagadrQr pratikten bazr onemli sonuqlar qrkarrr. Dolayrsryla qizgi devrimciliQine ulaEmak iqin eQitime ahnmasrnr cinerir. Geligmeye aqrk, cizlU ve sade, ama aynr zamanda atak, fedakar, cesur ozelliklere sahip olduQundan ve bu 6zellikleri tUm yoldaglarr tarafrndan belirgin olarak gorUldi.iQUnden egitime katrlmasrve daha gok gizgi devrimciliQine ulaqmasrnrn ileriki silreq aqrsrndan bUyi.rk faydalar getireceQi

yrhndan itibaren baqlayan silahlr milcadele, si-

gtigleriyle karqrlaEryor. Daha cjnce-

inancryla talebi kabul gdriir.

den hazrrhkh olan dUEman

lahh propaganda evresini

noktalarr tutmugtur. Amansrz bir qatrqma baqhyor. Uzun siire devam eden qatrEmad4 di4man qemberini yarmayr bagaran Qiqek yoldaE, gruptan kopar, Grup daha sonra dijqmana darbe indirerek kurtulur

daglarr O'nu partinin giiqli.i eQitim sahasr olan Mahsum Korkmaz Akademisi'ne g6ndermeyi esas aldrklarrnr sdylerler. Bunu dr-ryan Qigek yoldaE, yagam ve pratigiyle agrlan gUller gibi daha da gtizelleqir, mutluluk ve sevinq duyar.

Qigek yoldag yurt drErna qrktrQr ana kadar saytstz qatrgma ve eylemde kahramanca yerini aldr. Cesur ve yiQitqe dUgmanrn iizerine yijrtlrdti.

Eylemlerde, korku nedrr bilmezdi.

Cesaretine ti.im yoldaqlarr hayrandr.

Dersim daQlarrnrn yetigtirdiQi ve asileqtirdigiyigit bir KUrt krzrydr. 193738 isyanlarrndan silzillerek yetiqen, o ruhla bilyijyen, Kiirt kadrnrnrn 38'lerdeki direngenliQiyle gtiniimia qagdaq direniqgiliginin bilegkesi olan bir militandr. Oldukga halkqr 6zelliklere sahipti. Halkrn arasrnda olmak O'nun igin en bi.iyiik mutluluktu halkrn4 ijlkesine ve \opragrna sardahy-

aEarak

gerillaya ulaqmrgtr. Gerilla savagr hemen hemen KUrdistan'rn her tarafrnda geliqiyordu. Geliqmeyen alanlarda ise, silahh savaqrmrn ytirtjti.ildUQU alanlarda dUgmana indirilen darbelerin, yaygrnhk kazanan ey!emlerin etkisi vardr. Biraz gecikmeli de ols4 ashnda Dersim alanrnda geligtirilmeye gahgrlan gerilla mi.icadelesi vardrr. Yaprlan eylemlerin etkisi burada da duyulmaktadrr, Gerillalar Dersim da$larrnda, ova ve kdylerinde faaliyetler yUri.ltmekte, halkr 6rgirtlemekted irler. TamanlaQiqek yol dagrn btrytidUgi.l kdye de ulagrldr, Amcasrve aile bireyleri de bu miicadele saflarrnda oldugundan qabucak meseleleri kavradr. O da bulunduQu alanda gerillalara yardrm ediyor, kuryelik yaptyor, ihtiyaglarrnr temin ediyordu. Gerillalarrn baQrmsrz-

birti.in

ve yoluna devam eder. iliEkisiz kalan

Qigek yolda$, yalnrz baqrna dolaqarak yoldaElarrnr bulmaya gahErr. Yalnz kalrr, iligkisizlik iqinde olur, ama yrlmaz, aqhQa ve susuzluQa raQmen yoldaglarrnr bulma kararhhgr, O'nu sonunda yoldaqlarr na ulaqttrrr.

Dersim'de bulunan gerilla birlikleri arasrnda daha dnceden de var olan ve tamamen savaqtn geriletilmesine, tahribatlarrn biiyi.jmesine

yol aqan tutumlar belirginlik

kazanryor. Yoldaq olanlar, basit nedenler-

le birbirlerine kargr gelirler; gerilla yasalarr ve kurallarr ihlal edilir. Bir grup bag olur qrkar. Adeta iki ayrr

Yol-

il*bo;-) dt onledan

bir an bile olsa

62ijreem6ini

kopmk

islerdi.

mii@delenin

oldugu gibi, Dersim alarnda

da

melerigerekiyor-Qigekyolaagda

gehitlerin ianrni

Lgrm

kopmmak

isliyordu

dElbagrmszho

sag-

aimli

durumlannr dile getirdi. Gerek

olmak iQin iyi bir siysetQi ve

politi'

yaqamnlil ya$ar gibi oldu, olayk nyla konuquyoi stP veriyor ve Kiir-

iQin

nanolumsuluklaradahane,tanlam du. Bu nedenle kendisine yiiklen. hdqmayr yiiriillirken, bir ara

luktan geQiyorlardr. Bu yolculuk es- su Dersim idi. iq". De,ii, n6rnd;ikideoerliyoldafregrnsu- Planlama gruplannrn

inancrylarahailarGerqiiilieninher

olayrn ijEerinde yarattrgr etki

qok

tadfi iqie biitiin bunlann intikamnr Dogruolanrnyanrndaymlgolanrn

ondan

dediQinde, Qiqek yoldaqrn

karfrsrndadrn'Kendisini ve

yoldaq-

rnedi. Bilyiik bir sabrrla 6$renmeye, kavramaya, daha da yetkinleqmeye qahqtr. U$adr$r kdylerde onlarca' yirzlerce to$antrlar gergeklegtirdi,

onlarca eyleme katrldr, di$manrn sayrsrz pr,sularrnr atlattr, yi$hqe sa' vagt, yaral yoldaglarrnr omularrnda tagrdr, yaralanna merhem olnuya qalrgtr. Katrldr$r gatrqrnalarda gehit

verdi$i yoldaglannrn aosrn y0re' $inde hep hissetti.

Halkl e{itmek ve devrirne kaldtr' rnak igin kdy k6y, yayla yayla dolag*en insanlarrrnan nasrl geri hra. krldrfrnr gOrdii buna 6fke drrydu, Daha 9ok gaba harcadr ve halkrn egitimine 6nem verdi. Hern onlar' dan bgrendive hem de elinden gel' di$ince gergekteri halka kavrdma' ya galgtr. Gittifi her yerde bir etki brrakryor ve sariliyordu Grqi aile

iqirde oldr*qa nazh biryiitiilmiistti. lmkanlan qergaresinde her dedi$ yerine getirilm$ti. Bunur igin de m0' cadeleye ilk katrldr$ dtf,remlerde zorh*larr onr'elarnada, dzdlikle de siyasi sorur ve gergekleri kawamada oldukga zorlanmrgtr. Gerilla ya' gamr bambaqka bir olaydr ve bu yaqam o kogdlarda omrzhrnak o kadar kolay degildi. O tamanen iradesine yilklenerek bunu bagarmrgtr, Bir de kadrmn dwrirncileqnesirde yqanan zorlr*lar vardr. &.mu da za.

rnarda daha

tilined bir

temelde

kavradr. Hele Ktlt kedrnrn gaihra. krlnuqhgnr hQ kabul etrnedi ve bu hueusta yogr.rr bir gba sergiledi, gi$i$, u{radr$ her yerde kadrn hnn esitinS ydnUnde 6zd gaba ser. giledi, Mticaddeye karlnudan tince niganh$r. Niganhsr da kendisi glti yurMver ortarnda biiytiyen ve geli. gen gorilh savagrndan dkilenen biriydi. 1985 yhnda mtbadeleyi ta-

verdili

e$itimadayl&'nrn geliqimi

iQin gaba

daglar toplanmrQ, hangi alanda zorundaydrm,kd,yiimegitmemhalin- gustuveqahadeteulaqn.

yaQadr.

Halkl4

mi_ €k

gerQekleQtireceklerdir

qekyoldagbuna$iddetlekd$rqka- Onlarla en qok ilgilenenlerdendi. leysegizl rak bersim'de yaQeanlan ve

Fedakarl{m, algakgtiniilliiliiftn $ehitlerin engin gaba fedakarkk ve azimle gdiqtirdikleri ba$rnrsrzhk ve &gUrliik miicadelesi, tiirn Kilrdis' tan halklru sararak finetnli tSr aga' maya tdagmrgtrr. Ba$rrnorzhk ve 6z' dirlit yolmda bu edrmlan gilglen' diren qrkrglar anlamhdrr, Hele ilk grkrglarrn bundski roli.i daha da be lirleyicidir, lge silahh direnig miica' delenrizin ilk geligti$i dOnernlerde, bu n{badelede Hiyijk bir azim ve inangla yer alan yoldaqlardan biridir Elif yoldas.

Elif yoldaq temiz yiiekli, yr.rtsever 0zelliklerle bily&yen bir Kiirt krzr' drr. Di$manrn doSrtdan zuliimiine mane kalmamq arna kan davalarrnr g0rmi$, Giney Kttsdistan'da feodal 6nderlikli de olsa geligen miicade' leyi drrymq, yagamrn zorkdr.lanyla i9 iqe bryrnifq, yoksul ve gileli bir yagarnrn rgnde sadam bir iradeye sahip olmuqtrr. Gerilla miicadelesi' nin ilk g€listrgi ddnemlerdq yol' daqhn her zaman kendi kdlerine uSranuq, gug ve deotek almrghrdr.

MUcaddeye deaek stnan bir garre konununa sahip oldr*lanrdan bu kez direkt dtirynanrn her ttirl0 baskr ve igkencelerine manz kalnuglardr.

Di.ignranrn baslqlannr, saldtnhnnl ve canr gibi sevdi$i gerillalann qatude" tini g0r0nce dt$nana olan kin ve 6fkesi deha da artrrtg, gdriderin imi' kanuru ahbilnnk iqin yanin e{nfq ve bu tenrdde gorillaya katrlmtgr.

Elff yoldq, elirdeki eilahryla artrk bir gerilledr. Kararldr, inan$drr, ol' grndrr, gaftgkandrr; algekgdrttll0' dtk, se,rgi.seygr yfitldlh. $ehit dtlqtf#l ana kadar tophnt alt ytl bqurca de$ann doruklan nda, ora' lerda, kdybde di$mana kargr sa' v8gtr. Koekoca dtl yl boymca sailrailn deney ve tecr0belerini ke' rerd; yorgunhJq yftnnhk nedir ttil'

birruhlaiilkeyeyolaldr.

olusturul- cdap$!rydu:"Gidipkalydeoturarak sarfetti. l992yrlndaXanKDrk6'de

atarakyaqmlalnasonvermelerinin Mahsum Korkma Akademisi'nde- da9 Dersim alanrnrn zorluklanndan kcunu beraber

almak iqin Dersim'e dtinmek,

Parti

veriyoi Akademide gezdiriyordu,

nundahadayakinlegmesineyol retalebindebulunduQieekyolda9. niyeyiir0diinvekendini kahrdin? GiineyKurdi€tankamplarrndakaldr'

yerdl brakriaya-

iligkin and

Oer'

bilyuk ve

laflil geligtirmek

kendi

Tadrgryoi halkrn istemlerine

cdap

ve sabnn sembolii:

nyrnca sergisini, tilkesine ve halk' na adadrve aile krrma dzlemini bir

tarafa atarak cogku ve tlzveriyle biiyiik aile ortarnrna kogtu, burda hiqbir tereddiit gdstermedi. Kr4ku' srz niganhsr da miicadeleye katldr, ama ondan sonra gelQen iligkileri hep yoldagga oldu, lJfilcadele saffanna katrldrklarr d6' n€mde, gerilla yoldaglan, ikisinin herhangi bir yerde de kalabilecekle' rini ve kaldrklarr yerlerde devrime hizmet edetlileceklerini sdyleyirrce, bunu her ikisi de btiyiik tir 6fkeyle reddetmig ve partinin istedi{i yerde ve alanda savaqatrileceklerini karar' lrhkla bdirtmiglerdi. Bu kararh tutr.En karqrsrnda yoldaglan, onlan ilkin kanqdanna g6ndermiqlerdi. E$tim kamplarrnda kaldrkhn stre boyunca iki yoldag olarak trir' birlerine gi$ ve destek vermiglerdi.

Yoldagfi$n en gbel6rne$inin bu iki yoldag qahsrnda sergilendi$ini ra' hathkla belirtebiliriz. Onlar, yoldaq' lan arasrnda tknek derrrimcilerdi.

qrtim

Daha sonraki siireqlerde her Uri degigik de{iqik sarag cryhelerinde di$mana kary saraqtrbr.

Daha sorirakiyrllarda Elif yolda' gln niganhsr olan amcasrnrn o$lu, digrnann t 99 I yrhndae{itim karp lanruza ydnelik geli$irdiili saldrn' da kalrrarnanca saraqarak gehit drstii Yol@lan niganlernrn qelrh dthtiitrIril kendisine sti/enpk iete' miyorlardq belki de etkilerebilir en'

da bmlardan biridir. $ehitlerin gdn' lilmde 6zel bir yeri vardr. Bmun igin arnarnn ofiluve biltth gehitlerin si'

lahtn brakmayacafir4 bilfin gil' cimle intikamlanm almak iqin sa' vagacriptmo Elif yoldag siiziine ba$fi kaldr$rnr

ispatlarmk igin daha

gok

gahgtr,

Oniindeki engelleri agarak yetkin bir komutan dtheyine ulaqmayr bagardr.

Daha sonraki silreqte Giiney Kiirdis' tan'daki kamplara bir kez daha gitti.

Burada takrm komuilanl$r gdrevini

irstlendi. Ytiklendi$i sorumluh-r$a layrk bir pratik sergiledi. Herkesin sorgi ve saygr$nr kazardr. Ttirn yol' daglanna karyr saygrh davranrmk en Shel ydnlerinden bifdi. Efiitim kam$anna birCok zaafhklarla gelen yoHaglannr yetersizliklerinden ann' drrrnak ve geligtirnek igin gaba lur cadr, dayatrlan ciddi oh-rnstzltddara boyun e{medi ve baganh bir tazda nriicadele etnesini bildi.

Daha sonra tekrar iilke PratiSine ybneldi. Esas olarak Amed Eyaleti faaliyetlerine kahlacaktr. Ancak ra'

hatsnhprnrn giderek belirginleg' nesi sonrrcu Bestler'de zonnrlu ola' rak kaldr. Elif yoHag, daha dnceleri katld$ sayrsrz gatgrnalardan birin' de baqlndan kurgrn yarasr alntgtr.

Etir ddnern g0rdti$ii tedavilerle iyi' leqti. Ancak darbeyi bayndan aldt' $rndan dolayr yara daha sonralarr

tekrardan iltihaplanarak lustalt$n gd$nresine neden oHu Anred Eya'

d$esi oHu$u igin sdylenrek iste' miyorlardr. Ancak vanlan kararla

lai'ne gideces bir dbnerde a$'

olayrn geligimi ve niganhernrn gahadeti kerdieine anlafihr. Burada da

dsilemedi, Zaten kamplardayken de fflke prati$ine gdnderilrnek is'

6mek ahnabibc€k bir iamn sahiti olun $eluf/afi yolubellidia futmth caddeye ktulan g*it diigneyi de glbe alrruk zonn&dn Uke @ka

tenmiyordq ancak kendisinin rsrar' h dayatmalarryla iilkeye g0nderildi.

Elif yddaq, Amed Eyale*i'ne gide' nredi ama, Betler'de hastalr$rna ra{nren gaftgmalardan geri dwma'

msl kwalatilir kil Amamn

du

nlarr fuzlalaqtr ve bu dunmda g0n'

Anrn miicadelemize 6nderdirl

Elif yoldal dr. O'ntn iqin yagam, miicadele etmekti, diigmana kargr savagmaktr, Br.rada da biitiin deney ve tecrilbe' lerini yoldaglarrna aktardr. En belir' gin tlzellikleri sabrrh oluqrrydu. Parti resmiyeti ve adaletinin do$ru rrygu' lanrnasrnr istiyordu Moral bozuk' lufiq arkadaslanna kin, 6fke duy' ma gibi dzdliklerden uzaktr, Yaga'

mryla qok sade ve sakin bir ki' gili$i temsil ediyordu Bir d6nem g0rdii$ii tedavilerle iyilegti ve bu te' melde yogun bir pratik sergiledi.

Ancak sakin bir gecede gdkyilziin' de parlayan yrldrzlarrn altrnda aniden baqgdsteren hastahSr iki gun s0rdii 20 Ekim 1992 tarihinde baglayan hastahk yoldaglarrnr kaygr' landrrdr. lt<i giin iginde birytik bir rxnutla yoldaqlan iyilegrnesi igin bek' lediler. funa nafilel Yaqamrn son nefeelerini sdryordu Ye 22 Ekim ge'

ceei, saat sekiz civarlarrnda yol'

daglarryla adeta vedalaqrr giti ko' nuqarak son rpfesini verdi. Elif yoldagrn ghadai bihih yoldaglart' nr derinden sarstr, A$r a$rr say' gr dwrquna gegildi ve yaprlan t6'

renle Elif yolda$ topraga ernaret edildi.

Altr yl boyunca Kiirdistan da$lanndq k6$erirde, yaylalarrnda, ora' larrnda dwmakszrn stiren bir swagrm prdi$i. Yaqarnn hiqtir zorl$u O'nu yrldrrmadr, bilyit< bir kararfihk ve azimle savagtq karamsarl$a, rno' ral bozr*lufuia yaqamtnda yer ver' medi. Qok terTdz ve soluca yagadr.

Ozlii ve sade bir kigili$n sahibi oldu Oarerilive fedal..arca bir gaba sergibyerek gehitler ordwtna do$ ru yllltdii ve onlera daqt.

Elif yoHaq terternq sade ve

olgtn kiqiligiyle her zanran Kik' distan halkrnrn y&e$irde yaga' yacaktrl

Adile ile Elif yoldaglar, omuz omuza kahramanca savagarak

IDTRENIS DESTANT YARATTfLAR, O'nda gi.igltr bir umut yegertmiqti.

Kendi davasr igin ayaga kalkan bir halkr artrk durdurmak miimktrn degildi; bunu kavrryor, buna inanryordu, Gerillalarrn yapllan cenaze t6renleri O'nda etki yaratryordu. iqten iqe gerilla olmanrn gi.zelliklerini tatmak istiyordu. Gerilla savagrnrn i.ilkeyi kurtarmak, ozgiirlUgii saQlamak olduQuna inanryordu, Gerilla yaSamr bir sevdaydr, bu sevda O'nun yijreQini sarmrgtr.

Qok sevdigi abisinin hastanede ilgisizlikten dolayr vefatr, O'nda Tirrk sdmtlrgeci rejimine kargr nefretinin pekigmesine daha gok neden oldu.

Adile yoldaE daha sonraki

yaSam

si.lrecinde trp profes6rU olmayr heAdr, soyadr:Adile

Kod adr:Rojda, Zilan DoQum yeri ve tarihi: Birecik-Urfa, '1972 Mtlcadeleye katrhq tarihi:29 Mays 1992 $ahadet tarihi ve yeri: 18 Eyliil 1992, Kemah-Erzincan Adile $AFliN (Rojda, Zilan) yol-

daq, 1972 yrhnda Urfa'nrn Birecik kazasrnda diinyaya geldi. ilk ve orta

oQrenimini Birecik'te ailesinin yanrnda tamamladr. Ailesi yurtsever olduQundan, iilke ve halk gerqeQine

yabancr degildi, Yurtsever di.igiincelerle buyildU. Ailesinin yanlsrra akraba qevrelerinin de yurtsever olmasr, erkenden devrimci dUqiincelerle tanrqmasrna neden oldu. Ulkede geligen gerilla savaStnrn rizerinde yarattr$r etki fazlaydr. I 990 yrhndan itibaren geliqen serihildanlar,

defler, Bu temelde ilkin

kazanmrg

olduQu veteriner faki.rltesine gitmeyi uygun g6r[ir. Elazrg'da 6Qrenimini strrdilriirken, Kirrdistan gergeQini, gerillanrn amaQ ve hedeflerini, TUrk somi.irgeciliQinin tarihsel konumunu aragtrrrr, inceler ve 6nemli bir sonuca ulagrr. Meseleleri kavradrkqa bireysel kurtulugun, halkrn qrkarr aqrsrndan bir yarar saglamayacaQrn4 bireysel kurtuluqun bile yaganan koqullarda miimkiin olamayacaQrna iyice inanrr ve gerillaya katrlmaya ka-

rar verir. Elazrg Veteriner Faki.rltesi'ndeki dgrenimini brrakarak 29 Mayrs 1992 tarihinde gerilla saflarrna katrhr.

Adile yoldag halkqr 6zelliklere sahip olan bir militandr. GirdiQi her ortama ayak uydurmasrnr bilir, olgun ve gahgkan 6zellikleriyle sevilip sayrhrdr. Heryaz tatilini koyde gegirmeyi bir gelenek haline getirmrgti, Bu ne-

nlann gerqeklegtigi tir ortamda krrmiicadelesinde yer alrruya gahqrngtr. Br yanCan da dgrenin$ni

tulq

s&diiriiyordu Okul gengligi Qirde

de aktif senpatizanhk gOrarlerini yerine ge*irrneye ga&gryordu

Kkdielanin kwttJr4tmdan r,mlt. lu1du, PKKnin bu kurtulq m[badelesirrc Ord€rlik edip hmu tatqe dagtrraca$na derinden inarunrgtr, Ancak 12 Eyltl cutttrn O'ntsr da umudtmave inarrcma bir pade ge"

denle daQlarr, koyleri, oralarda zorluklar iginde gekillenen yagamr severdi. KOyliilerle birlikte tarlalara gider, qahgrrdr, Bostanlardan grkmazdr. Sabahrn erken saatlerinden baglayarak kdy yagamrna btltUn cogkusuyla katrhrdr. Srrasryla her gUn bir aileye yardrm etmek amacryla qahgrrdr. Qok genq olmasrna ra$men, sade ve olgun bir kiqiliQe sahipti.

Her insanrn sdylediklerini dinler, deQerlendirir, sonuq qrkarrrdr.

Emegin deQerini bilirdi. Yersiz masraflar4 emegin hoyratqa kullanrlmasrna kargrydr. BaEkalarrnrn

ma-

lrnr kdtU kullananlara karqr da anrnda tavrr koyardr. Halkrn yagamryla iq ige

oldugunda, yaqamtn zorluklarrnr, insanlarrn gektiQi qileleri bilirdi. Her ne kadar ekonomik durumu iyi olan bir aile ortamrnda bUyijmtlgse de, bu agrdan herhangi bir zorluk qekmemiE olsa da oziinde emeQe gi.iglii bir deQer verme duygusu vardr, halkr n gektigi acrlarr yUreginde d r-ryardr.

SomiirgeciliQin yoksulluklar iqinde bo$duQu yagamr asla kabul etmezdi. Ve Ki.rrdistan'da yaqayan, yurtsever ozelliklerle biryil'yen biri oldugundan bu yaEamrn canlr bir tanr$rydr, Dolayrsryla insanrn yarattrQr her deQere bi.l'yilk onem vermeyi yagamrnrn bir ilkesi haline getirmigti.

Adile yoldag gerilla saflarrna katrldrktan sonr4 gerillanrn kurduQu egitim kamplarrnda bir ddnem eQitim gdrtlr, ARGK'nin genq bir neferi olarak askeri taktikleri ve sava$rn stratejisini ogrenir. Burada yoldaqhk iliqkilerinin yiiceligini gdri.ir. Qekilen

zorluklara ragmen sarsrl mayan inanca tanrk olur ve boylece qehitler adrna yemin ederek davanrn sorunlarrna daha srkr sarrlrr, Egitim siirecinden sonra Erzincan-Kemah hattrnda gerilla faaliyetlerine katrlrr. Kdy kdy, ev ev dolagarak toplantrlar gerqeklegtirir, ulusal bilinci taqrrmaya qahqrr. Egitim qahqmalarrnr dUzenler. Gerilla mi.lcadelesi igindeki yaQamr krsa siirer, ama soylu olur. Alanda geliqtirilen birgok gerilla eylemine katrhr. Nitekim qehit di.iqmeden birkag gUn 6nce de Ezincan-Sivas Karayolu'nu trafige kapatan gerillalarla birlikted ir. Bir sUre propaganda yaptrktan sonra arabalarrn geqiEine izin verirler. Daha sonra beraberindeki grupla birlikte Erzincan-Sivas Karayollarr Bakrmevi'ni yakma eylemine katrlrr.

Bu eylemde bekqiyi rehin alrr, silahrna el koyar. Eylem tamamlandrktan sonra bekqiyi brrakarak, "Bizim sorunumLz Tilrk sdmilrgeciliQinin i)lkemizdeki varlQna son vermektir, dilrilst olan emekgiler eylemlerimiz karEanda korkuya kaptlmastnlar" der. Buradan ayrrldrktan sonra yol giizergahlarrnda bulunan bir koydeki okulu yakarlar ve tiim koy halkrnr toplayarak propaganda yaparlar.

Bu olaylarrn hemen ardrndan bagka bir alana dogru yol ahrlarken, I 7 Eylill I 992 tarihinde Kemah kazasrnrn Koggiri mevkiinde, daha 6nce yaprlan bir ihbar sonucu, grup, diJgman gtiglerinin kurduQu pusuya dijger. Qatrgmada 3 gerilla yaralanrr. Elif ve Adile yoldaglar di.iEmana kargr savagacaklarrnr, grubun ve ya-

bir kiqilige salrigi. G6steriEen uzelq sade ve fedakar fzellikleriyle yrrtsa/erler armlnda saygrrdrk yarattr.

Mehmet yolda$n Cahgmdan tizerinden gihler, ayhr geqti.En $-

Darrime ve lulka bq{hlg prati-

0

Sinde tine grkan Ozellikleriydi. lq rniicadelede dnernli bir gabanrn sahibidi. Br.nun bir sonrru olarak Avn.pa ortamrnrn olurnsz dzdliklerinden elkilenmeOi Utkeye ba$rhgr, nftta ve prati$irde yaqamasnr bil-

haye{inde bekledigi haber geldi. Ulkeye gidq g[inti gelip dayandr. gi.in, O'nm yagamrda tir dtfriim noktasL yeni brir s&ecin baeleng" o oHu Ulkeye $digi, yeni bir y,hn bahar g0rderine denk gdiyordu Bdylece kendi coqktouyla bahann canhl$nr b0te*eqthiyordu Efsa-

A{ustos Afilrmrlla yer$den

llehmd ertmr$ Dosrm yeri ve yh: Frzarc*Rjyan kffi, ...

M0caddeye katlq tarihi: 1900 $aludet brihi ve yeri: 7 Ekim 'i.l#L, Pararcd<-Armu& k6yii

HCrmct yoldaq, daha ktlq0k ya?hrdayken miicadeleyle tan$r.

Ulueal kututrq miicadelernizin Pazarcrk alarurdathenili bir taban bulduSu 1978-79 yrllannde, kerxCieini deurimden yane dtfnigiim g6st€ren oilamm iginde buldu Qevresi de

olry miiceddeye ilgi duyuyor, katkr suru.ryordu Ozellikle daha sonra ayn ayn gatrgmahrda direnerek gefrh dtben B.ttsl EVSAlrl ve ttfthmct ilUlN yoldaslann mticadeleci ve karart kigiliklerinden oldr*gaetkilendi, Onhn 6mek aldr. &.nu prat($ne de yan$tarak miyurtsever

lislik-kuryelik yaptr, Daha bu d0nemde dwrime inannrxq ve katkr sunrnaya @hm$tt. Birgok yagrtrndan farkh olarak ceearetli bir turtumla gok y6nlU ceptrelerden ealdr-

layen eilahh

devam eder. Gruptakiler

yarahlarr

kurtarrr, ancak Elif ile Adile yoldaglar dcirt bir taraftan diqrnanrn gemberi iqine dt4erler. Her ikiyoldaErn grupla baglarr tamamen kesilir. Qatrgma l8 Eyli.ll gi.inUne sarkar. 1000 civannda qapulcu diqman askeri, helikopter ve uqak saldrrrlarryla iki kahraman direniggiyi teslim alamaz. l8 Eyli.il'i.in akqamrna dogru iki direniqgi militan, dtiqmanrn havadan yaptr$r saldrrrya karqr da kararhca sava$rr, llkin Adile $AlllN yoldaq ve ardrndan Elif POYRAZ yoldaq, onurlu bir direnigle qehitler kervanrna katrlrr. ili kahraman militanrn cesedi dUqmanrn eline geqer, Diigman gi.igleri, iki gUn boyunca kendilerine kargr yiQitge savagan bu iki kahramanrn kadrn oldugunu gdrUnce adeta grlgrnlaErr ve kudurganhkla yirzlerce mermiyi cesetlere boqaltrrlar.

Ve ardrndan cesetleri ilgeye yakrn olan bir alana gdti.irerek kuytu bir yere atarlar.

Evet, iki yigit Ki.lrt kzr omuz omuza vererek, davalarrna olan inanqlarryla di.rgmana karqr savaqtrlar ve ya-

rah yoldaqlarrnr kurtardrlar. Yoldaglrgrn ve ba$hh$rn en anlamh pratiklerini sergileyerek Eehitler kervanrna katrldrlar. Sizlet baQrmsrzlrk ve 6z9Urli.ik mi.icadelemizin sembolleri olarak hep yagayacaksrnrz!

lerini, ddnenderin dayettr$r g0revleri

ve burdann bagansrnr ird€n dahiline koyan de\nirnci ya$am yakrrdan g0rdii ve bu terneHe saragm gerg*lerini karrarnaya ve kerxCieini g,4lendirmeye palqtr. KaH{r sthe Qe. risinde gerilhrun tenrl gergokkriyle donandr ve ss/aqrnaya hazrr dr.rruma gEldi.

G0n€ybail Eyalc*i'ndeki gorilla

k*,lma yOr{krde partiye 6nsri smdu Orsir* dikkate faaliyetlerine

kecekti. Arna O hna rq{nen igten ige uunnve irranqn besledi. Bude nemde dsrrimcilerle iliqkiei de kesiHi. Bu uzm bir siireyi aldr, 15 Adr, aoyadt:

rahlann kurtarrlmasl igin di4manrn ttim dikkatlerini i.lzerlerine gekeceklerini belirtirler. Diger yoldaqlarr buna karqr grkarsa da her ikiyoldaq kararlarrnda diretir. Adile ve Elif yoldaqlar gatrgmaya bi.itUn qiddetiyle

ahrdr ve brsrur lherina t$r grrp yol-

daqryh birfikte 1992hin sonbeh& rrnda K0rdistanh y6neHi. Kerart ve ezir{iydi, Eyaldte yaqanan kini yamezliklerin rre h.nlann yol agtS im-

ba,g-

n{badele iqten iqe bes-

halann tin0ne gegmede ttserine

ledifi umr*larrnrn Hiy0nresine yd

dhen roltl oynayaca[ma

ag*, Elundan s€vinQ duydu Serrpa-

du. Eluntn sdziirsi vermigri Ancak

tiei yeniden canlandr. Qerrresinde

gu da bir gagehir ki, savq kogullan her zaman defiiynd<tedir.

Bekhnnedik taliflgizlikler v€ kimi kiiq{*' hadar gahaddeyd aeabilir. &.nm tersine kmi kthl* irr*erdar vefrrsder da b{lyt*. karanmlany*

propaganda yaptl, miicadelenin hakhlt$nr sarmdu I988 yrhnda ir*an bdurca Avrupsya ghr. lwiqrele giderek henen iligkiye gegti. lkin kiilriheltaaliyetlerde yer aldr. Bireysd egltindni de siirdiirerek dteal kurtuhq bilincini grdiqtirdi. Giin gegikge aktiflegti, Mihadelenin geligim diizeyine g6re sorunldr* drydu. Btiylece iddiasrnr daha da giiglendirdi. Daha

Hiilk

Bdrarlere talip olma g[hiine dagtr. lqinde yer aldrSr gaftgrnalarr ye*erli grdrnedi ve kendini miicadeleye tiirnden katrna karanna ulagtu.

Partinin sundu$u irnkanlarr iyi deSerlerdirdi. Bu terndde gdigtq guglendi ve bagaraca$na dair g[iven verdi. Bunun Bonucu darak daha biiUk g6rarlere layrk goriildU ilkin

Ziirih'te, daha sonra Bern gehirle rinde b6lge sonrnluh-$rnu yaptr, Yagarnrnda net ve algakg6niillti

inarxyor-

ratalilir, idehm€* yoHag,n qahadsti €rkerden oHu Onernli beklentilere c6rap t€gkil ed€bilen 6zdliklere eahip otd$q bunrn baqerr azndydi.

6te yandan rapodarrnda Kairdis-

tan'a ddnne ve oradaki gerilla sa. vagrmrnda y€r alma arzr.sunu belirtere{< br.na her zamarl igin luzrr oldugunu dile getirdi. Ancak bunu dayasna birjminde yansrtrrudr.

Hem Ki.rrdistan'dave hem de n{bedelenin her sahasrnda verilecek bir, tiin gdrarlere hazrr oldu$wxr be-

lirtiyordu. Oogn-su da

hrydu Ta-

bii ki, her gefe rffien Kiirdistan'a gklec{id g{int iple gekmiyor degildi,

ne'ri lsim yapen Lkhsrrn Korkrnaz Akedenrbi'ne gidiyordu B{r herkesin dde etnek ietsdi$i bir gans, biiyt*. imka* K0rdistan'e agrlan bir kaprydr. Elu nedenle veribn garsr hiC gpcikmeden kargdamak igin hazrrhklarrna bagladl Mart I992 tarihinde Bekaa Vhdbi'rd€ki Akadenfye gitti.Orada iyi bir goriHa olmek igin sunrian askeri siyasi e$itimden yararlanmak iqin dinden

le ddu yaqadr* bir dbremde

7

Ekim 1992tarilinde htarqk'e be$h Armdlu k0yiirde, yapdan bir itrbar eonrcu diigTran giigleriyh gnr digi gargnada Uderde sarrldr{r var

tan topraklanna d{berek

6lii,rn-

gel€n eabay sergilerneye gdrgtr

sflzlegti. B0ylece lqzanrmlannuzrn Frgek sahifleri c{an gdritler orduerna katrldr. Orurn aft$na vor€, ce(fmiz en dofru karqtlilq parti gzgisinin arnan$z akipgid drnak ve onun her kogddaki sagil.fir ilrilih-

Parti qirgbini, b0reglere iliqkin taldik-

nl olrnekbr.

ve

s"-'*bt;)

iqtiEi yemine iiliimiine bafhhfrn iirnefi

Zelihcl TOROS

Adr, soyadr: Zeliha TOROS

Kod adr: Sakine Dogum yerive tarihi: S<iftitlii kiiyiiPazarcrk, 1961 Mijcadeleye katrlrq tarihi: 1985 $ahadet tarihi ve yeri: Kastm 1992, TtirkoElu/Pazarctk

Zeliha yoldag, Pazarcrk'a baQh So0iitli.l k6yUnde diinyaya gdzlerini aqtr. Daha kirqiik yaqlardayken ailesinin Antep merkezine g6q etmesiyle birlikte burada biiyirdi.l, Orta halli ekonomik bir yaprya sahip olan aile ortamrnd4 ya$amrn zorluklarryla fazla karqrlaqmadr. Antep'te bi.ryUmesine ra$men,.koy yaqamryla iligkileri kesilmedi. Ogrenim

yaEa-

mrnda qahgkan ve bagarrh bir 6Qrenciydi. Canh ve giriEkendi. Bu ozelliklerinden dolayr, aile iqinde s6z sahibiydi. Aile iqi kararlarda kendisinin gdrirqlerine danrqrlrrdr.

Ulusal kurtuluq siyasetini qok erkenden tanrdr. Partimizin ideolojik grup aqamasrnda qahqmalartnt en gok yogunlaEtrrdrQr alanlartn baqrn-

da Antep gelirdi. Bagta HakiXA' RER, KemalPlR, Mazlum DOGAN olmak izere Qok sayrdaki yol' daglarrn buradaki emek ve gabalarr belirgindir. Haki KARER yoldagtn gahadetinden sonra, buradaki parti qahqmalarr daha gok artmrqtr. Ogrenci genqlik arasrnda Ktirdistan sorunu alabildigine tartrqrhyor, ulusal kurtulug siyasetine sempatiler geligiyordu. Antep'e yerlegen Pazarcrk kitlesinin mUcadeleye olan sempatisi her geeen gUn artryordu. Bun' da genqliQin rol[] ve qahgmalarrn yarattrSr etki fazlaydr. 1978-79 yrllarrnda ulusal kurtulug dtiqiincesi halkrn biiyiik gogunlugunu sardr, ilgive desteQini arttrrdr. Ozellikle Maraq katliamr d6neminde partili yoldaglarrn azami qabalarr ve fagistlere karqr geliqtirilen etkin eylemlerin yarattrQr bir gtiven sdz konusuydu. lEte bu d6nemlerde gogu aileler gibi Zeliha yoldagrn ailesindeki bireyler de parti militanlarryla iliqkiye geqmiq, var olan olanaklannr miicadelenin hizmetine sunmr4lardr, Bu somut durumlardan dolayl Zeliha yoldaq, partili yoldaqlarla slrrekli iliEki halindeydi. Qiinki.i partili yoldaqlar srk srk e''vlerine uQrardr. Bu nedenlerden dolayr ulusal kurtulug diiqi.incesiyle erkenden tanrgtr, Ama hemen mibadeleye katrlrnadr. O d6nemlerdeki en temel ideali okumak ve iyi bir astronot olmaktr. Temel hedefi bu olmakla birlikte, 6Qrenciler arasrnda, iligki kurdugu qorreler iqinde miicadelenin, uh.sal kurtuh4un propagandasrnr yapar, kendisinden istenilen iqleri yerine getirirdi. Ancak temel hedefi derrrimcilik degil, okumaktr. Okul yrllarrnda kiilt0r ga-

hqmalarrna katrldr. Qeqitli yanqmalarda baqarrlar sagladr. Bununla kalmadr, judo, karate derslerine girdi, kugak odUllerini aldr.

1 2 Eylill fagist darbesiyle birlikte Klirdistan'daki baskrlar yoQunlaqmrqtr. Ardr arkasr kesilmeyen operasyonlar, verilen kayrplar kitlelerde, '!eni bir katliam ve imha sUrecine girildi, artrk dirilmek mlimki.]n degil" biqiminde telagrn, irrkLrntirniln ve giderek yrlgrnhQrn.. geligmesini beraberinde getirdi. Oyle ki gegmig siiregte mticadeleyle -srnrrlr da olsa- iliqkileri olan aileler, srlatlannrTtrrk s6milrgeciliQine teslim edecek kadar gi.iqskleEti. FaEist rejim, halkr mtrcadeleden uaklagtrrabilmek igin daha qok sindirme ydntemlerine baEvurdu. Genelde olmakla birlikte Antep ve Pazarcrk alanrnda yaqayanlarrn mi)cadeleden kopuglarr, tzaklagmalarrqok hrzh oldu. Dtrgmanrn alan izerinde bilinqli politikasr da vardr: Ktrrdistan'a ve Ki.irtlUQe tamamen yabanolagtrrmak! Bunun igin yozluk merkezlerini geliqtirdi, aqrladrgr burjwa yaqamla insanlarr birbiriyle yarrgrr hale getirdi, Avrupa ozlemi en qok bu alanlarda geliqtirildi, Halkrn iilke topraklarrndan uaklaqmasr iqin her tUrlii yolu agrk tuttu, gengligi teEvik etti. Dirqman bellialanlar Lizerindeki bu politikasrnda baEarrh bir pratik sergiledi. Bunun en somut ka-

giyordu. Her gerilla eyleminin sevinci, coqkusu mutlaka yaqanrrdr. Ulke-

Berlin'de sorumluluk iistlendi. Kal-

deki geligmeler direkt yansrmasrnr bu alanda da buldugunda saflara

drQr si.ire boyunca sorumluluQunun gereklerini yerine getirmek igin aza-

katrhm artryordu. Kitlesel yUrijyiiqler, protesto eylemleri, geceler artrk sr-

mi derecede qaba sarfetti. Egitim gruplarr, ki.llttir ekipleri olugturdu,

nrrlr bir yurtsever kesimle birlikte

birgok faaliyet dahna iligkin 6zel 6rgtrtlenmeler geliqtirdi. Halkrn sorunlarryla ilgilenir, insanlara deger verirdi. Yagamrnda haksrzhQa yer yoktu.

Bunu birtiin qahEmalarrna yansrtmak isteyen biriydi. Hele dogru bulduQunu 6liimtine savunurdu. Higbir

degil, binlerce insanrmzrn katrhmryBu donemde Zeliha yoldaq, profesyonel devrimciliQe karar krldr ve miicadele saflarrna katrldr.

I 985 yrhnda profesyonel devrimcilige baglayan Zeliha yoldaq, yak-

. la kr-rtlanryordu.

lagrk iig ay boyunca merkezi

eQi-

timden geqti, ldeolojik-politik

olarak biraz daha yetkinleqerek i.ilke ve halk gergekligini kavradr. D[4manrn karakterini ozUmsedikge, Avrupa'-

Zelihayoldag uzun bir ddnem de

qeyden qekinmez, biliyor

muyum,

bilmiyor muyum tazrnda tereddUtlere diigmez, emin olduQu ve doQru buldugu herhangi bir Eeyi dlirmilne savunurdu. Aqrk s6zltiydii. S6ylenmesi gerekeni muhatabr olana s6y-

i.ilkeye ydnelmeyi dayatryordu.

Ulkeye ydnelmek isterken de, 6nce TUrkiye metropollerinde, daha sonra Ki.lrdistan daglarrnda savaqmayr istiyordu. Tiirkiye metropollerine gitmek istiyordu. QUnkU, orada Tiirk sdmi.irgeci rejimine aQrr darbeler vurmak istiyordu. Kafasrnda canlandrrdr$r qegitli sana.yi merkezlerini, Ti.rrk devletinin askeri tesislerini, bazr askeri yetkilileri, belirgin bazr fagist qahrslarr hedefleyerek imha etmek istiyordu. Bunun igin kurduQu sayrsrz planlar vardt. Her gi.jn bir

dilgil egitimden sonra

plan yapar, diQerini bozarak doQru olanr bulmaya qahqrrdr. Metropollerde eylemler yaparak askeri aqrdan Ti.irk devletine darbe vur-

mak en belirgin istemlerindendi.

Bunun iqin de uygun bulduQu bazr arkadaglarla bu sorunlart tarttgtr,

geligme katettigi Pazarcrk gibi alanlann, insan brakrlmamacrsrna bogaltrlmasrdrr. Binlerce aile gibi Zeliha yoldagrn ailesi de, Avrupa'yr yagam alanr olarak seqti ve iilkeden koptu. Bu kopma olaylarr aile birey' lerinin daQrlmasrnr da beraberinde getirdi.

Zelihayoldaq, zaman zaman T[.irkiye metropollerinde, zaman zaman

mr.rtlaka metropole gitmesi gerektiQini belirtirdi.

Zelihayoldag, I 989 yrlrnda Mahsum Korkmaz Akademisi'ne gitti. Biraz daha i.ilkeye yakrnlagtrQr iqin mutluydu, Ayrrca Parti OnderliQi'ni gdrmek kadar gtizel bir qey olamazdr. Buna ulaqtr. Akademi'ye gider gitmez, mticadele sorunlarrna yabano olmadrQrndan erkenden yaSama adapte oldu. Uzun bir d6nem Akademi'de kaldr. Askeri ve siyasi dersler gcirdi.i. Siyasi agrdan kendisini geligtirmekle birlikte, askeri aqrdan gUglenmeye daha qok onem verdi.

Askeri dersleri gijnU gUnijne takip etti, bombalar, bubi trzaklarr hazrrladr, askeri tatbikatlara katrldr. Sabah sporlarrnt bir gUn bile ertelemeksizin uyguladr. Sporlarda yer almaya bi.iyUk 6nem verirken, bir gi.in bile olsun geri kalmadr. Ndbetlerinde titiz ve duyarh davrandr. Yagama uymayanlarr uyardr, yardtmct olmaya

da Kiirdistan'da kalarak

qahgtr.

n[r, geqmiqte miicadelenin en

hrzh

yaqamrnr

gidigi 1984 hna denk gelir. Bu d6nemde,

si.irdi..irdii. Avrupa'ya

Zeliha yoldag, 1990 yrhnrn baglarrnda Lilbnan'da kitle faaliyetlerine katrldr. Bar Elias'ta kaldrQr si.lre boyunca gUndtDleri okumak ve araEttrmakla bazen kasetleri qdzmekle zamanrnr di.izenlerken, akqam saatlerinden itibaren ise kitleler arastnda qahEmalara katrlrrdr. iyi Kilrtqe bil-

yt-

l5

Agustos Atrhmr'yla Ktirdistan'da yeni bir sUreg baglar. Diigmana karqr artrk silahlar gahgmaya baglamrgtrr.

Utkede baElatrlan silahh direniq sUreci halkta bilyilk bir umut yaratrrken, Avrupa'daki etkileride az degildi. Binirn yurtsarerler, parti gahganlarr ve dostlar, Ulkedeki geliqmelerin coEkusuyla qahgmalara daha qok sanldr. YoQun bir faaliyet siird[rriiliiyordu Avrupa'da. Zeliha yoldaE,

Avrupa'ya gider gitmez yeniden kendisini partili yoldaElar arasrnda buldu. Ailesi Avrupa'da da partiye hizmetlerini silrdi.irtjyordu, Dolayrsryla bdyle bir iligkiye girmesi kagrnrlmaz oldu. Zaten Tiirk sdmiirgeciligine kargr olan dfkesi de daha gok artmrEtr. En baqta astronot olmadaki ideallerini gergeklegtirecek koEul-

larr yoktu Tiirkiye'de. Bunun igin okumaktan da umudunu kesmig ve Tirrk devletinin halk izerindeki baskrlarrna tanrk olmugtu. Bunlar 6fkesi-

ne yol aqan nedenlerdi.

YaklaErk bir yrl boyunca isviqre'de daha qok aile ortamrnda yoldaglarrna yardrmcr olmuq, onlarrn istemlerini yerine getirmigti. Silreg hrzla akrp geqtikge, kendini srnrrh tutmanrn yararh olmadrgrna inanarak dernek biinyesinde yiiri.rti.ilen gahqmalara ortak olmtq, kUltUr qalgmalarrnr drgiitlemiq, bu do$rultuda gruplarr gahqtrrmrg, yayrn daQrtrm qahgmalarrna katrlmrg, zaman buldukga kitleleri ziyaret etmiqtir, 1985 yrhna gelindi$inde iilkedeki mUcadele geli-

memesine ragmen kitlelerle kaynagarak Kiirtgesini ilerletti. Yne yUya yo[un g6qlerin nedenlerini daha iyi anlayabildi. Bu nedenle di.qmana oldukga 6fkelendi. Egitimin sonuna dogru verdigi cizelegtiride, mutlaka dtiqmandan hesap soraca$rnr belirterek, yetkinlegece$ine sdz verdi.

Uzun bir d6nem Paris'te orgtitsel-pratik faaliyetlere katrldr. Folklora qok dtlqkUndU, seviyordu halk oyunlarrnr. Ontine hemen bu temelde bir hedef koydu: Biiyiiklerden ve gocuklardan olugan kiiltiir ekiplerini olugturmak... Bu hedefine ulaqmak igin tek tek insanlarla konuqtu, aileleri ziyaret ederek aile bireylerini ikna etmeye qahgtr ve sonunda istedigi tazda ekipler oh.gturrnayr bagardr. Adeta tek qahqma bigimiydi bu.

Qocuklarrn her tiirli.i sorunlarryla il' gilenir, giyimlerini hazrlar ve yaprlacak bir gdsteride son anrna kadar baElarrnda beklerdi. Kitleler iginde yUrirttiiQU faaliyetler olumh.rydu, insanlarla kaynaqmayr becerebilen bir yoldagtr. Fazla konr.qmayr, gok derinliQine propaganda etmeyi sevrnezdi. O'nun iqin sdzden gok pratik dnemliydi. Ve gerqekten de pratiQe alabildigine yUklenirdi.

lerdi. Qok sakindi. Heyecana gelme, bir olay kargrsrnda telaqlanma gibi bir konuma di.iqmezdi. Sakin, sade, ne yaprlmasr gerekeni diiqUnerek hareket eden bir ozellige sahipti.

En son olarak Avrupa'da faaliyet yilrinUgir alan ise iskandinavya'ydr.

Burada eyalet sekreterliQini yaptt.

Avrupa'da daha fazla kahp, iilkeden kopuk olarak yagamak istemiyordu. TUrk sdmiirgeciligine darbe vurmanrn hesaplarrnr yapryor, daha qok askeri agrdan yetkinlegebi lecegini belirtiyordu. O'nun iqin Avrupa qahgmalarr bir anlamda kendisine srkrntr veriyordu. Ama yine de, uzun bir slire Avrupa'da kalmak zorunda kaldr. lki kez daha merkezi egitimlere katrldr, hem kendisini geliqtirdi ve hem de yoldaqlarrnrn egitimine destek oldu, Katrldrgr sayrsrz top' lantrda yaqanan sorunlarr aqrk ve yahn bir ifadeyle dile getirirdi. Av' rupa'da uun si.ire kalmanrn vermiq oldugu rahatsrzlrktan dolayr, yaganan a$rr sorunlara yeterli dU' zeyde carap veremeyecegini ve bu nedenle mutlaka Mahsum Korkmaz Akademisi'ne giderek, orada gdr-

riitirlmesi gereken diger galrqmalara da ortak oldu, Ki.iqiik'btiyiik ayrrmrnr yapmaksrzrn her insanla iliEki geliqtirmeyi baqarabilen ve onlartn seviyelerine inerek onlardan biri olabilen bir yoldagtr.

Bar Elias faaliyetleri ardrndan tekrar Mahsum Korkmaz Akademisi'ne ddndi.r. EQitim devresi sonuglanmtq, yeni bir eQitim devresi baglamrqtr.

Tabii bu arada planlama gruplarr da olugturulmugtu, Zeliha yoldag, eQitim devresine katrlmak igin deQil, bu kez istemi olan i.ilkeye gidebilmek iqin planlama gahqmalarrna katrlmak izere Akademi'ye d6nmi.igttj. $ehir qahEmalarr planlama grubuna katrlmrgtr. lstemi de zaten buydu. Bunun igin oldukqa sevinqliydi. Bilti.in gUci.iyle qahgmalara katrldr; yaprlan 6zel sporlarda aktif olarak yer aldt, tartrqmalara katrldr ve yiJriitUlmesi gereken faaliyetlere iligkin iginde yer aldrgr grupla birlikte planlamaya ulaqtr.

Artrk iilkeye gitme zamanr gelmiqti. Her gruba yaprldrgr gibi onlara da askeri tdren yaprldr. Tdrende tek tek yoldaqlarryla vedalagarak Ktirdis-

Da$larrn asi gocu$u ve fedakar savasgrsr lsmail yoldaq, orta halli bir aile-

nin gocugu olarak dilnyaya geldi. llkokulu kendi kciyi.inde okudu. Okulun sevilen ve qahgkan bir dgrencisiydi. Canh, zeki ve gtileryiizlti kiqiliQiyle k6yiinde de sevilen bir insandr. Ailenin en biry{ik qocugu olduQundan dolayr erkenden qahgma yaqamryla tanrgtr. Bir slire qobanhk yaptr. DaQlara baQhhQr daha bu yaglarda baqladr. Koytin gevresindeki daglarr avucunun iqi gibi tanrrdr. Ozellikle de Engizek daQlarrnr adrm adrm dolaEmrgtr. Gerillalarla

da yine Engizek daglarrnda 1987 yrh sonlarrnda tanrqmrEtr. Gerillalar-

Adr, soyadr: ismail QULPAN Kod adr: $iyar, Qiya DoQum yeri, tarihi: Arahkovasl

k<iyii-Pazarcrk, 17 Mays 1972 Mi.icadeleye katrhE tarihi: 1990 $ahadet tarihi, yeri: 1992, Araban

27 Alustos

dan oldukqa etkilenmiEti. Daha bu donemde, "Ben de bir gi.in mutlaka gerillaya katrlacaQrm ve halkrm igin milcadele edece$im" demigti.

Ailesi ekonomik srkrntr iginde olduQu iqin AQustos 1988 yrhnda lsviqre'nin Basel qehrine gitti. Burada da ulusal kurtulug qahgmalarrnr yUriiten yurtseverlerle iliqkiye geqti. llkin bOlgede yi.iri.ittilen ktrlttirel galgmalara katrldr. Giin gegtikge

mi.icadeleye daha fazla rsrnryordu.

Qevresine, "Her gtin kdle gibi yagamaktansa, onurlu bir mUcadeleye katrlmak en gi.izel geydir" diyordu.

K0rdistan'r terk edip Avrupa'ya gittiQi iqin pigmanhk duyuyordu. Her vrisilede, "Keqke i.llkede gerillaya katrlsaydrm da Avrupa'ya gelmeseydim" diyordu. Avrupa yagamrnr hig sevmemiqti. Bu durum kendisini iilkeie ve dolayrsryla mijcadeleye daha fazla baghyordu. Nitekim gittiQi her yerde bu yonlU propaganda yapryordu.

Basel'de bir sUre kaldrktan sonra iltica talebi reddedildi ve bu nedenle buradan Almanya'ya geqti. Daha sonra ise faaliyetlere profesyonel dtizeyde katrlmaya karar verdi. Bir sUre Hunerkom qahgmalarrnda yer alarak giicU oranrnda katkl sunmaya gahEtr. Canh, atik ve moral ytiklU 6zelliklerini daha da geligtirdi, Halka yaklaqrmr olgun ve saygrhydr. Cesaretli ozelliQiyle gorevlerini baqarmaya qahqrrdr.

G6rdirgi.i merkezi eQitimden son-

ra Hamburg'un Pinneberg alanrnda

faaliyet yiirtitmeye bagladr. Pratik qahqma iqerisinde gittikqe olgunlaqryordu. Bu yaprsryla kitle gahqmalarr halk arasrnda takdirle kargrlanryordu. Gengleri mtrcadele saflarrna qekmek igin yoQun qabalar igerisine giriyordu.

Avrupa'da bulunmasrna raQmen Ulkeyi yagryordu, K[irdistan'a gitmek

kendisi igin de bir 6zlemdi. Gidece$i gOni.i d6rt g6zle bekliyordu. Bu dzlemini raporlarrna da yansfiryordu, O'na gcire Ulke demek, namts demekti.

Bekledigi haberi Mayrs 1992 tarihinde almrgtr, Parti kendisini Mahsum Korkmaz Akademisi'ne qaQrrmrqtr. Ulkeye gidecegi gtin bir yoldaqrn4 "Ben Kiirdistan'a gidip di.igmanla savagaca$rm, Ben qehit di.iqersem, sen devam edersin. Devrim qehitlerine baQh kal" demiqti. Ulkeye

giderken kararh ve

coqkuh-tydu.

Kendisini ti.lmden Ulkesine adamrgtr. Bir kardeqine, "4 kardeq yerine 3 kardeg olahm, fark etmez"

diyerek, dliimiine kurtuluq davasrna baQhLgrnr yansrtmrEtr.

Akademi'de askeri ve siyasi eQi-

timini tamamladrktan sonra GUneybatr Eyaleti'ndeki gerilla faaliyetlerine katrlmak i.lzere bir grup yoldagryla birlikte yola grktr. Kiirdistan'a ulaqtrktan krsa bir stlre sonra 27 AQustos 1992 gi.inU Antep'in Araban i lqesi yakrnlarrnda di.iqman gUg-

lerle grkan bir qatrgmada, 4 yoldaqryla birlikte yarah olarak esir di.lgti.l. Dilgman vahqi igkenceler ya-

parak yoldaqrmzrn cesedini paramparqa etti ve torbalara doldurarak bir derede gcimdii. Di.igmanrn bu barbarh$r korkusundandr. Ama isnnilyoldaq zarnansz da olsa Ki.lrdistan gehidiolmugtu. Boyun eSmemiq, direnmigti. Biliyordu ki, Kirrdistan'da ddki.llen her damla kan bir ayaklanma tohumudur.

Yoldagrmrzr buyi.lk bir saygryla anryor ve ytiri.jttiiQil mi.icadeleyi kesintisiz siJrdtireceQimize and iqiyor.E.

Acrhn, zorluklarr yagayarak ulusal kurtulug bilincine ulagan

lvltrRA-r %LglN

Adr, soyadr: Murat YALQIN Kod adr: Diyar Dogum yeri, tarihi: Diyarbaktr, 197ts Mi.badeleye katrhg tarihi: Nisan 1991 $ahadet tarihi, yeri: 16 Temmuz

1992, Kato dalr Murat yoldaq, ekonomik durumu iyi olan bir ailenin qocugu olarak diinyaya geldi. Ailenin iek erkek gocuQu

ve ilginin merkezi haline getirildi. Ailesi kendibi.iti.rn imkanlarrnr seferber etti, 5 yagrndan itibaren ilkciQrenimine baEladr. Okula hevesliydi. Okuyup polis-komiser olmak istiyordu.

Bu mesleQe olan isteminin silaha olan sevgisinden kaynaklandrgrnr bir raporunda belirtiyordu, Okulun baqarrh bir dgrencisiydi, Okul yrllarrnda biiyUdi.ikqe ve deolmasr nedeniyle sevgi

si iqin

Qiqik qevrelerle iligki geliqtirdikqe, eskiden okula olan hevesi krrrldr.

Boylece biryandan aile baglarrza-

yrflarken, diQer yandan ise poliskomiser olma arzusundan vazgegti. Artrk okula istemeye istemeye tan'da mutlaka bulugma dileklerini dile getirdi ve coqkulu bir tarzda ayrrlarak iilkeye doQru yol aldr. Geqiq igin bir siire Giiney-Batr KUrdistan'da kaldr ve nihayet Tiirkiye metropollerine gitmek i.izere srnrrdan geqti. Burada bir talihsizlik kendilerini bekliyordu. Grup, di.igmanrn hain pususundan habersiz ilerliyordu. Srnrr gegildikten sonra dQman giiqleriyle grup arasrnda bir qatrqma qrktr.

Zeliha yoldag, beraberindeki bir arkadaqryla gruptan koptu. Yalnrz baqlarrna yollarrna devam ettiler. Ancak alanr tanrmadrklarrndan dolayr hedefledikleri noktaya ulaqmalarr da zordu. Ama yine de olanaklart zorlamak gerekiyordu. Bu amagla ilerlediler. Ancak ilerleme fazla olmadr.

Cregigten haberdar olan dtiqrnan operasyonlara devam ediyordu ve boylece fazla ilerlemeden Zeliha yoldaq

diqmana esir dtigti.i.

Esir dtiqtiikten sonra yogun

iq-

kencelerden gegti. Diigmana teslim olmadr, direndi. Yaklagrk iki yrl bo-

devam etti. Yerleqik iliqkiler diize-

nince igten qrkarrr. Daha sonra

nine tepki duymasr, ailesi, qevresiyle ve kendisi arasrnda qeligkiler yarattr. Herkesten wak durmak, kendi kabuQuna qekilmek istedi. Bir yerde ne yapacaQrnr bilemez duruma di.lqti.i, Okula ise baqka seqenegi olmadrgr igin devam etti. Buna raQmen kendini derslere verir, en azrndan ailesi ile arasrndaki qe-

baqka yerlerde yogunca iE arasa da Diyarbakrrh ve Ki.rrt oldugu iqin biitiin qabalarr sonuQsuz kalrr. istanbul'da parasrz ve kimsesiz kalrr. Hatta Diyarbakrr'a ddnecek kadar bile parasr kalmaz. Sokakta kalrr, aqsusrz dolaqrr. Baqka seqenek bulamadrQr igin, kendi deyimiyle yankesiciliQe baqlar. istemeyerek de olsa bu gekilde karnrnr doyurmaya qahqrrken Haziran 1985 tarihinde polis tarafrndan yakalanrr. Bir aya yakrn si.lre karakolda kalrr ve qok iqkence gorUr. Daha sonra yagrnrn kiiqUklUQi.i nedeniyle serbest

liqkilere son vermek iqin kendisini zorlar. lqerisine girdiQi tepkici durumu gittigi okula da yansrtrr. Bir defasrnda okuldaki Atatirrk K6qesi'ni yakar, yine TC'de bayram olarak kutlanan I 9 Mayrs'ta Tijrk bayraQrna ttlktrrlrr. Bunun i.izerine disip-

brrakrlrr.

lin cezasr alrr. Bu ddnemi bir ra-

Bu krsa tutukluluk siiresi O'nun iqin bir deneyim olur. Artrk eve de hiq ddnmek istemez. GdrdtlgU iq-

porunda, "Bi.iti.in yaklagrmlar beni bunalrma sokmuqtu. Ne yapacaQrmr bilemiyordum" qeklinde degerlendirir. iqerisine girdiQi bunahmdan kurtulacagrnr dtiqilnerek istanbul'a gider. Krsa bir siire sonra ig bulup galErr. Qalrqtrgr iqyerinin sahibi, kendisinin Diyarbakrrh oldugunu 6greyunca Malatya cezaeyinde kaldr. Cezaevi yagamrnda partiyi temsil etmeye qahqtr. Bir ddnem bulundugu ko$uSun sorumlulu$unu irstlendi. Ama bazr bozguncu tiplerin yarattrgr olumsr.rzluklarla uQraqtrgrndan dolayr 96revini yerine getirmede lazla taal olamadr. Vne de parti direniqqi ciziinU yaqamrnda temsil etmeyi baqardr.

Krzkardeginin gahadeti O'nu gok etkiledi. lntikamrnr alma yeminiyle kendisini hazrrladr. Qegitli d6nemler iginde yet yet sorumluluklar iistlenerek, cezaevi koqullarrnda yaqanan olumswluklan aqrnaya ozen gdsterdi, Bazr bozgunculara karqr sabrrla yiiriitti.iQi.i milcadele belli oranda sonuQ verdi ve bunlarr krsmen de olsa etkisizlegirdi. KomUn yaqamrnr cirgiltleyerek herkesi bu yaEama dahil etmeyi bagardr. Olumsrz kigiliklerle savaqrmda yrlgrnhga diigmedi. lkiyrl cezawinde kalmrgtr. Direnmiq ve diiqmana hiqbir srr vermemiqti. Yakalanmadan dnceki sirregte aranmadrQrndan ve deqifre-

kence ve eziyet O'nun zoruna gider.

Kendisini tanrttrQr bir raporund4 "Karakolda yeni bir gey dgrendim: Ezilmemek iqin ezmek; dlmemek iqin dldtirmek, Bunu cini.ime hedef olarak koydum" sdzlerini dile getiriyordu. Daha sonra bu kararrnr ha-

li bir konuma sahip olmadrgrndan diqman, O'nun hakkrnda fazla delil bulamadr ve serbest brrakmak zorunda kaldr.

Cezaevinden qrkttktan sonra Se-

hir alanlarrnda faaliyet yUri.itmek

is-

tiyordu. Ancak dUgman gtiqleri adrm adrm kendisini izliyor, buna olanak tanrmryordu. Strrekli takibat altrnda olmak O'na rahatsrzhk veriyordu.

Kararrnr vermiEti artrk, daglara qrkacak, daglarrn ozgi.jr havastnt soluyacaktr. Ancak bu amacrna ulagamadan bir kez daha di.igman tarafrndan tutuklandr. iki ay boyunca tutuklu kaldr. iqkence tezgairlarrndan

gegirildi. Di.qmanrn barbar uygulamalarrnr gdrdii ve daha qok kinlenerek intikam yeminini bir de bunun iqin tazeledi. Tr.rtukluluk yaqamr boyunca direnerek di.qmana hiq-

bir srr vermedi$i igin mr:tluydu, rahattr, partiye ve halkrna karqr alnr agrktr. Qilnki.i temsil etmeyi bagarmrgtr.

Bir sonuq alamayan di.iqman, Ze-

yata geqirmek iqin bir arkadag gevresi edinir. Bir arkadaqrnrn qahqtrQr parka srk srk gidince kendisinde igki ahgkanhgr da baglar. Bundan piqmanlrk duyar, ancak bu yaqamrnr terk etmekte zorlanrr. Daha sonra kendisi de bu parkta qahqrr. Bdylece hem arkadaE gevresi genigler ve hem de ekonomik srkrntrsrnr giderir.

Artrk kendisine daha gok gWenir.

Kendisinin deyimiyle daha qok kavgacr olur ve sonu belli olmayan bir yaSam tarzr iqine girer. Bir kavga esnasrnda tekrar polis tarafrndan tutuklanrr. Karakolda daha onceki gibi uysal durmaz, kurallara uymaz. Daha 6nce kendisini ttrtuklayan polislerle karqrlaErr. Bu polisler kendisine, "Siz Kirrtlerin kafasrna ayak basrp ezmeden uslanmazsrnrz" derler. Polisler kendisini dovmeye kalkrgrnc4 onlara frrsat vermeden i.rstiinde sakladr$r brqakla g6gsUn0 ve kollarrnr brqaklar. Bunun i.izerine di.iqi.ip bayrhnca hastaneye kaldrrrlrr. iyileqtikten sonra hastaneden serbest blraklhr ve eski iqine ddner. iqki iqmeye, liha yoldaEr yeniden brrakmak zorunda kaldr. Artrk O'nu gehirlerin bogucu ve oldi.lriJcli havasr iqinde tutmak mi.lmkUn degildi. Y6nUnti daglara gevirecekti. Ydneldigi daglar Nurhaklar, Toroslar, Engizekler olacaktr.

Bunun igin iligki kurmaya qahEtr gerillalarla. Belli bir ugragtan sonra nihayet gerillalarla iliqki kurmayr ba$ardr. Yoldaglarr O'nun metropollerde faaliyet yiirijtmesinin yararh olabileceQini soyltiyorlardr. Ancak O bir kez kararrnr vermiq ve bu kararrndan vttzgeqmeyecekti. Di.iEmanrn sUrekli kendisini izlediQini belirterek, bu durumda Eehirlerde bagarrh bir faaliyetin beklenemeyece$ini ve tutuklana-

bilecegini sdylemiqti. Artrk

dUq-

mana silah srkmak istiyordu. YaptrQr yeminler vardr. Bu yeminlerin pra-

tik

gereklerinin Eehirlerde degil, daQlarda yerine getirilebilecegini

biliyordu. Bu durum kargrsrnda yoldaqlarr, O'nun istemini yerine getirdiler.

Zelihayoldaq, artrk bir gerilla ola-

uyugturucu almaya devam eder.

Kendi deyimiyle yaqam kendisi iqin bir batakhQa dcinUqUr. Birti.rn bunlarrn kendisini tahrip ettiQinin farkrna varrr, ancak bundan bir qrkrg yolunu da bulamaz. Bir stlre sonra eskiden tanrgtrgr bir Mafya adamryla karqrlaqrr, bu kez onun yanrnda qalEmaya baqlar. lqine girdiQi bu ortamr raporunda gciyle de$erlendiriyordu: "GirdiQim bu ortamda her ti.lrl[r pislik vardr. Atrlan her adrmda boqluk vardr. Olilmle her an kargr kargryaydrk. Qabamrz olmemek, kazanmak iqindi. Benim bu ortamda aldrQrm gdrev haraQ toplamaktr..."

Murat yoldag, bUtijn bu zorluklarr, k6ti.iliikleri yaEadrktan sonra

gerqek kurtuluq yolunu bulur ve mticadele saflarrna katrlrr. Bir yrlr aEkrn sijre daQlarda gerilla savagr iginde yer alrr. En son Kato da-

grnda qrkan

bir qatrqmada

Eehit

di.iger.

O'nun anrsrnr miicadelemizde rekli yaqatacaQrz.

sU-

rak yoni.ini.i Ki)rdistan'rn 6z9lirlUk kokan daQlarrna verd i. Mutluydu, neEeliydi. Parti yaqamrna yabancr biri olmadrQr gibi, gerilla yagamrnr da az qok bilirdi. Yrllarrn deneyim ve tecrUbeleri vardr. Bu tecrUbelere dayanarak qok Eey yapabileceQine inanryordu. Ancak gerilla iqindeki yagamr uzun sUreli olmadr. Daha gerillaya dogru yol alrrken bir ihbar sonucu dtigman ordusunun pususuna dtiqtU. Bu gahqmada yigitqe direndi; bir daha diigmanrn eline saQ gegmeyeceginin yeminini edercesine di.igmanrn i.iaerine yiJriidii ve burada gehit di.igtil.

Kaynaga d6nt4Un yiQit bir militanr olan Zeliha yoldaq, her zaman yoldaglarr ve halkr tarafrndan 6rnek ahnacak, emanet ettigi bayragr yoldaglarr tarafrndan KUrdistan da$larrnda, ovalarrnda, qehirlerinde, koylerinde, her alanrnda onurluca dalgalandrnlacaktrr!

Anrsr

miicedclcmizr tindcrdirl

PKK

sA*b"lJ

M.n19s3

( srtio24

Genet Sekreleil Abdulloh OCALAN Yoldog deQerlendiriyor

a

AILE, KADIN veSEVGl Bu konuda daha 6nce bazr de-

mek ki, cins izerindeki baskr, baskr somiirii dirzenlennin gel igmesi ne

gerlendirmeler yapmrqtrk. Hatta bu degerlendirmeler T[rrkiye'de

ve

bir kitap haline getirilerek basrldr.

Krsa stire sonra toplatrlmtg olsa da, kamuoyunun onemli diizeyde dikkatini qekti ve tartrqmalara yol

Aile ise, klan-kabile topluluklarrnrn bir evrimsel biqimi oluyor. Bir evrimleqme veya bir topluluk biqimi

aqtr.

Biz bu konuda bazr sonuglarr yakalamaya devam edecegiz. Bili ndiQi gibi bu konu,.en uQraqttrtcr konulardan birisidir. Uzerinde oyunlarrn oynandrsr, birqok ydne qekiEtirildigi, ama bir ti.lrlU doQru q6zUme de 96-

baQhdrr.

olarak kargrmza qrkryor, Santyorum aile, ilk topluluk biqimlerinden gtinUmiiee kadar, kendtni yaEatmak isteyen bir kurum olarak igin iqine gir-

.

bigiminde kendilerini tanrtlagttrtyorlar. Boylece bunu gUnUm[2e kadar yansrtryorlar. Mimariye de bu temelde yaklagryorlar. Fakat k6lelerin aile kurrna lrakkr bileyok. Bu da brr gergek.

BilindiQi gibi feodal donemde hanedanhk daha da geliEtirilir. Nitekim bi.ryirk hanedanhklar feodal doneme 6zgtidUr. lslamiyetteki hanedanlar biliniyor; Emevi hanedanhQr,

riQi, dayandrQr felsefi temel, yarattrQr sorunlar gimdi gdriilmeye qalrErlryor.

Ozellikle mtithiE bir nlifus artrqr da var. Bu nUfus arttqtnrn insanhQr dUnyayr tehdit ettiQi soyleniyor. Bunun aileyle baglantrsr var. Yani giinijmUzde gerek ezilen baQrmh halklarda ve gerekse de kapitalist-emperyalist i.llkelerde ortaya gtkan sorunlar insanlrQr tehdit ediyor. Tedbir altnmaz-

hepsi yetersiz kalarak istenilen sonuqlarr yaratmrq deQil. Bu soruna iliqkin yeni felsefi, yeni ahlaki temel, hatta yeni yaklaqrm ne olacak? Bilim gok geliqmigtir ve bu konuda ne soyleyebilir? Neden bu bdyle oldu, dikkatle deQerlendirmek, incelemek gerekir.

Bu sorun, bir bi.rttjn olarak toplumun sorunlarrna qok yakrndan baQhdrr. insan toplumunda en temel kurum diye anrlan bir kurumun sorunlarr ne kadar buraya baQlr, qoziim ne kadar buraya yansrtrlabilir noktastna gelince, fazla derin dUgiJnmeye, felsefe yapmaya gerek yok. Ama bunun qok ciddi bir problem olarak insanlrQrn kargrsrnda durdu$u aqrktrr. Bilim bir qozUme doQru gidebilil felsefe ve ahlak bir geyler geliEtirmek isteyebilir. Bu temelde mutlaka iliqki biqimlerrne qozi-rm bulunarak

nu... Ote yandan parti gerqeQimizde, di4manr n saldrrrlartndan daha 6ldttri.icii bir etkiye sahip bir sorun... igte boylesi bir soruna aqrkhk getirmek istiyorrz. Gerqi onemli oranda aqrkhk getirilmiqtir. Ama biz daha da geliqkin bir di2eyde aqrkhk getir-

mek istiyorr.rz.

Aydrnhk-karanh(

srcak-sogd( elek-

tron-proton, pozitif-negatif doga

halk gerqegimiz de biraz

bi

b6Yle.

halk, bu duruma getirilmiq bir halk -nedenleri ne olursa olsuntasfiye olabilir. Buyi.lk bahk ki.rqiik balgr yiyebilir. Yrlanlar birgok gilzel yavruyu midelerine oturtabilirler. Timsahlar, o mlrthiE'azgrn diqleri arasrna en canlt nesneyi ahp olduQu gibi yutabilirler. Ardrndan da gdzyaqr dokebilirler. Bunlar da bir gergek...

Asltnda, henia doQada 9u tantm yaprlmamrgtrr: Erkeklik evrende ne kadar geqerlidir, diSilik ne kadar geqerlidir, bunlara ne kadar aQrrhk tanrnmaldtr? Sanryorum insan 6zgiiltndeki kadar qapraqrk ve qeliEkili deQildir. Ozellikle ne lehte, ne aleyhte fazla sonuq vermemesi gerekiyor.

Bilimsel olarak da do$rulanmtEttr ki, insan toplumunda kadrn cinsi (zerinde aleyhteki geligmelerde; uygarh$a ve srnrfh topluma gegiEte, baskr, haksrzhk ve sdmiiriintin geliqme d6nemlerinde diqilik faktori.t dezavantaj olarak kullanrlmrEtrr, Yani diEilik, baskr-sdmUrii konusu haline getirilmigtir. Bunun dogru bir bilimseltespit oldugu kantsrndayrm. Yoksa kendi baqrna digilik ne sdmUrmeYi ne de sdmlrri.]lmeyi izah eder; ne baskrya ugrarnayt ne de baskr lrygulamayr ifade eder. Egemenlerin gelig' tirdi$i toplumsal drgi.itleniqi, baskr ve sdminir sisteminin geligmesine baSlamak do$ru bir de$erlendirmedir. Digilik Ozelli$inin bazt ftrsatlar sunrrnsr belirleyici de$ildir. Kadrnrn fizikizayrfh$r da belirleyici bir neden olarak one s0rUlemez. Kaldr ki, tarih de bma dair drnekler sunuyor. De-

Taylf

tarzt,

ozelde ise aile kurumu en gok sorgulanmaya ve miimkiinse yeniden yaprlanmaya i htiyaq duyan sorunlardrr. Bu iligkilerin mua;zzam sorgulanarak yerine yenileri geliqtirilmeye qalrqrhyor. Ama yenisi heni.z bulunmuq deQil. Dinler belli bir biqim getirmek istediler. Vne sosyo-ekonomik bigimler kendilerine gore bir

qeyler vermek istediler. Ahlak kanunlarr geligtirmek istediler. Fakat

ttlri.ilmedigi bir konudur. Kiirdistan gergeQinde ise ugruna cinayetlerin iqlendiQi, tiirki.ilerin yakrldrgr bir ko-

iqin ne ise, kadtn-erkek de doQa iqin 6ylediq yani erkeklik-diqilik de bir doQa gergeQidir. Fakat sorun bunu hatrrlatmak deQildir. DoQa gerqeQi hakkrnda fazla ahkam kesmeye de gerek yok. Mesele bu di.izeyde olsaydrl.. Bu ig, bu qok yahn doQa gergegi bizde ne hal almrg, onu inceleyelim: Baskr tlirleri genellikle bir nesneyi, bir olgr.ryu o nesne ve olgu olmaktan qrkartrr. EQer bir bitki gok sert bir taq darbesi alttna altntrs4 o nesne bitki olmaktan qrkar. Bitki gi.izel bir qey, fakat taE gok sert oldugu iqin ezer geQer. Dogada bdyle geligmelere tanrk olunabilir. Toplumda da buna benzer baskr tUrleri vardtr.

Yagamast gerekenler, sert bir baskryla ortadan kaldrrrlabiliyor. Bizim

miEtir. $u gok aqrk kr, girnirmlzde hrzrndan higbir gey kaybetmeksizin,

genelde cinsler arast iligki

yeni iligki biqimleri ortaya qrkarrlacaktrr. Yaqam, daha kabul edilebilir srnrrlar dahilinde biraz daha 6zgi.lrlijk yanr geliqerek devam edecektir. miE. insan ti..irUn0n bir araya geliEi, aile denilen bir kurumlagmaya yol aqmrEtrr. ilk topluluk biqiminde aile, klan ve kabile arasrndalazla bir ayrrm yok. Hemen hepsi aynrdrr, Her toplumun drgUtlenig bigimi ne ise, aile de odur. Ailenin toplum iqinde aynEmasr, ayrr bir kurum haline gelmesi, daha qok srnrflr toplumun geliEmesiyle miimkirn oluyor, kendine 6zgU ozellikler kazanryor. Demek ki gunu da sciyleyebiliriz: Mevcut tarih bigimleriyle aile, r.rygarhgrn geligmesiyle veya diQer bir deyigle baskrs6mi.lri..i d izeninin geliEi m si.ireciyle birlikte kendini gittikqe dzellegtiren bir kurumdur.

K6le dtzeni ortaya qrktrgrnda k6le sahipleri gdrkemli aileler ortaya qrkardrlar. Gerqekten k6leci ddnemin qok gdrkemli bazr eserleri var. O aile mezarlarr kdleci ddnemde, kdleci devletlerde ortaya qrktr. O donemdeki bir aile mezan, Eimdiki en degme mabetten daha deQerli.

Veya bir konser salonundan, bir eglence-dinlenme yerinden daha gdrkemli. Bu mezarlardan qu ortaya qrkryor: Kdle sahiplerinde aile qok bi.iyi.lk bir olay,.. Vne baskr ve somiirtlniin ana noktalarrndan birisi; aile ne kadar gUqli.j olursa olsun, sijlale ne kadar giiqli.i olursa olsun, ilk defa yakalamrg olduklarr bu biJ'yttk devletlegmeyle, ilk defa yakalamrg olduklarr toplumirstti bir durumla tanrrsallaqmaya dogru gidiliyor. Aile de bunun en gok somr.rtlagtrgr bir bigimi oluyor. Aynt zamanda insanlar oli.lmsi.izli.igi.l de yakalamak istiyorlar. Orne$in, Mrsrr firavunlanntn mezarlartna bakrn, halen mumyalarr duruyor.

imparator ailesi, siilalesi ve btiti.in hanedanlarr ve qevresindeki kadrnlarryla taq gibi donmq, yeralttndadrr. Oltrmsilzltrk peginde olmakla birlikte, doga ve toplum Usti.inde olma

Abbasi

hanedanhQr, Selquklu hane-

danlrQr, Osmanh hanedanlrgr... Bunlar qok gdrkemli birer aile devletidir.

Bu donemin serfleri ise, yavaq yavaq

aile kurma hakkrnr elde ediyorlar.

Aile kurma durumu serflik ddnemine dzgUdiir. Yani alt tabakalarrn aile kurmasr ve aileciliQin geliqmesi feodal dUenleniqle ve kolecili$in

aqtl-

masryla birlikte oh.ryor.

Kapitalizm bir sistem olarak geliEtiginde ise bu sefer, birtiin gdr-

sa bu diinya yaEanrlmaz duruma gelir. Bu doQrudur. Bu hrzla devam ederse, bu dUnya dUnya olmaktan qrkar. Mevcut aile cirgi.ltleniqi veya bu kabul gdrmi.lq bigimiyle aile-ailecilik, insanlrgrn temel kurumu olmast Eurada kalstn, insanhQrn sonunu getirmeye doQru gidiyor.

Dolayrsryla aile ve onunla dolaylt baglantrh olan iligki biqimleri araqtrrrlacak, deQerlendirilecek ve bir qrkrg yolu bulunacaktrr. Qilnkir iki

"Her geyin yitirildiQi, koybedildiQi

bir

kurumun yogomosno rogmen 'son doyonoQm','onsuz edemediQim',

'dinim-imontm','vonm-yoEum' bigiminde aileye sonlmok, btiyfik bir soPmodr; 6ze yoboncilogmodr, ttikenmedit " kemliligiyle burjwa aileler ortaya qrktr. Halen Avrupa'da bunlartn etkileri gok diridir. Fransa'da italya'da ve Almanya'da halen qok gUqltl burjwa aileler vardrr. Bu konuda lngiltere de aynr durumdadrr. Kapitalist sistemde alt tabakada proletaryada aile biraz daha geliqti. S6mi.rrii ile bagt gok agrktrr. Nitekim somtirirden 6tiirU aile geligemiyor; kolede, serfte ve proletaryada durum boyle. Fakat s6mUri.lci.l-baskrcr srntfta ise, aile miithiq geliqiyor. Tabii adr aile!

Peki ailenin tanrmtnt nasrl yapma' hyrz? Bu kadar sdmUrfe, sdmiiri.jlmeye; baskrya ve basttnlmaya baglt bir kurum iginde neler olmaz, ne oyunlar ddnmez ki! lqte boyle bir kurum, gerqekten en gok ara$trnlmasr gereken kurumdur. Asltnda aragtrrmalar yeni yeni yaprhyor. Ailenin iqe-

cins arasrndaki iliqki dtlzeni bugUn insanhgr tehdit ediyor. Afrika'da Latin-Amerika'd4 Ortado$u'da bulu' nan halklarda iki cins arasrndaki iliqki, bir bunahm kayna$rdrr. Bu yalnrz nUfus artrErnda gdriilmi.ryor. Aile eQitimsizlik, iqsizlik ve ruhi bunahm gibi sorunlart yaratmada tam bir gokiq kurumu haline geldigi gibi, geliqmig kapitalist iilkelerde rse beterin beteri bir sonuca doQru goti.irUldii$i.i gorijlmektedir. Cinsel iliqki ve

de onun dkenleniE-kotazr, geligmig kapitalist tilkeleri bu anlamda iflasa g6tUrmi4'

ozellikle numlanrg ti.lr,

Getirilen kurallar ahlak adrna ah-

laksrzhgr zirveye qtkarryor. Bir Afrika

gibi klan diizeninin etkilerinin oldu' Qu yerde ise, cinsellik bir hastahk halini ahyor. Cinsel gUdiiler, yaqamr tam iginden qrkrlamaz duruma getir-

$imdi de genellemeler

rErQrnda

kendi gerqeQrmize bakalrm. BatmrE bir halk gerqeQi, en ytktct etkilerini ve bunun sonuqlartnl tek kurum olarak ayakta kalan arle kurumu iqinde gosterir. Hani, elde tek aile kaldr deniliyor ya; acaba gerqekten aYakta kalmrE mrdrr? Ulusal gerqeklik ezildikten, bl.rti.jn toplumsal kurum ve iliqkiler dizeni qozi.ildiikten, teslim ahndrktan, yr krld ktan, somUriiye-baskrya uQradrktan ve asimilasyonla tasfiye edildikten sonra elde kalan aile ne anlam ifade edebilir ki! 6zellikle de aile uQruna her geyi goze almak ne demektir? Bi.rti.tn her Eeyi bir aile igin harcamak ne demektir? Aile dtqrnda hiqbir amaq g6zetmemek ne demektir? "l;ler Eey ailecilik igin" demek nedir? lqte, aydrnlrQa kavuqmasr gereken temel sorular bunlardrr. r

Bize g6re gerqek felaket

boYle

bir aile gergeQimizin olmasrdrr? Her geyin yitirildigi, kaybedildiQi bir kurumun yaEamastna raQmen "son dayanagrm", "onsuz edemediQirn", "dinim-imanrm",'Varrm-yogum" biqiminde aileye sarrlmak, bi.ryttk bir saPmadrri 6ze yabancrlaqmadrr, tlikenmedir, kendini qok gerqek drqrve apolitik yaprnadrr, antr-u[sal olmadrr. Hatta bizdeki aile, toplumun diQer kurumlarrna kargr krEileri cahil brrakma, iglevsiz brrakma durumunu Yaratmaktadrr. O kigiler de, aile gerqegimrz iqinde yetigen bizleriz.

Demek ki, baqka i.ilkelerde ailenin tutucu olma deQeri bir ise, bizde bindir. Hele bu da gok ilkel-kabile ddneminin 6zellikleriyle, dirqmanrn ozel savag yontemleriyle btjttnlegtirilerek bize sunulmugs4 bu, gerqek bir felaketle kargr karqryayrz demektir. Nitekim yeni doQan biri, 96ziJnU yagama daha aqar agmaz btitUn gWencesini aile iqinde buh-ryor.

Biraz bUyUr bi.ryiimez qWenceyi aile

kurmakta buh.ryor. Aile de tUm gUc[le, "birbirimize qok muhtacz, her Eeyimizle bu kurumumrzu yaqatahm" der. Genci de, ihtiyarr da bunu s6yler. Ulusmug, toplummug, diQer kurum ve kuruluglarrn geliEtirilmesiymig, umrunda bile degil. Bunlarr gok gereksiz g6riir.

Ben, ailenin bu durumunu kendi iliqkilerimde qok erkenden farkettim. Yani, aile gibi dar bir kurum iqine hapsedilmig kocaman bir yagamr farkettim. Bu ne anlama gelir? Bu insanlar bagka bir kurum geliqtirememig ve hatt4 "ailemin en qirkini, en gi.zeli, en haksrzr, en doQrusu, en yarama:l,, en iyisi" gibi bir di.igi.inceye sahip olmuqlar. Bu durum, hakh olarak beni qok erkenden giipheye di4tirdi.r. Oyle bir gergeklik ki, "benim ailemden olan her gey mUthi$tir, mi.ikemmeldir, vazgeqilemezdir" diye kendini ifade eder. Korkunq bir ailecilik!.. lgte tam da burada ailecilik vardrr.

Diger toplumlarda ise, aile deQersizdir, hatta biraz 6ni.rnil turtarsa diJEman ilan eder. Bizde ailecilik, bu anlamda ilkel kabilecilikle, aqiretqilikle birlikte en kor bir gatrgmaya ve ti.lketmeye gotliri.ir. "Benim agiretim, benim agiret-kabile qrkarrm" denilmeseydi, en geliqmeye aday konumlarda yer ahnsaydr, kargr tarafr ezmek de nihayeti beklemeyecekti.

En kotiisU de tutuculuktur. Gozti aileden, aqiretten, kabileden baqka bir qeyi gdrmez. Bir ulusal-toplumsal kurumlagmaya gitmeyi kabul etmez. Bu halen bizde qok egemen.

Bunu biraz daha aqmak gerekir. $imdi eylem planlarrmrzr bile ge-

liqtirirken ailecilik gerqegini gok iyi 96z 6nUne getirmek lazrm. QUnki) adamrn

bU,tUn

dilzeni ailesel di]zen-

dir. Onu kurtarmak iqin ajan olur, korucu olur, uEak olur, en berbatyaramaz bir adam olur. Neden? aile di.lzenini kurtarmak igin. Nitekim saflarrmrzdakiler, yani sizler, aile sorunlarryla grrtlaQrnrza kadar yiikliisUnft...

Daha kadrna gelmedik, daha er-

migtir. Bunu iyi g6rmek gerekir. Kigilik qekillenmelerinin en kotii yanr da. ma.lthig bir biqimde ailecilik temelinde gerqeklegmesidir. KiqiliQe damgasrnr vuran dnemli bir etken de budur. Hani derler ya "babasrnrn oQlu", "aile kzr!.." Bunun drgrnda bagka bir tanrm yok! Ulusalhk ufkunr.rz, ulusalhk ozellikleriniz ve hatta sosyal g.eliqme durumunrz ne kadar qarprk! OrneQin raporlar geliyor, bakryoruz, adamrmrz heniiz aile koqullarrnrn bir adrm 6tesinde bile deQildir. OrgUtU de oyle sanryor. En iist dtaeydeki arkadaElara bakryorum, konuqturduklarr basit bir aileciliktir.

Partiyi de kendi ailesi gibi sanryor.

Hem de farkrna varmayarak!.. Adam bdyle yetiqmig!

Biz, bu partiyi bdyle oluqturmadrk. Bu tUr aileciliklere karqrt temelde oluEturduk. Ama bizim adam iki giin iqinde partiyi kendi ailesine qeviriyor, Neden bdylesiniz? lEte nedeni de aileciliktir.

Ben qunu sdyledim: Yedi yaqrndan beri bu ailecilik kurumundan kuqku duydum. Ve ona karqr savagarak kendimi geliEtirdim. Oysa siz ailenin has bir yavrususunuz. Ailenin bi.ltUn degerlerini ozUmsemiq olanlar, giigli.j ulusal 6zellikleri konuEturamazlar ve kendilerinde gijqli.i toplumsal ozellikler boyvermez.

Sizlere bakryorum, gUqli.i ulusal ve toplumsal 6zelliklere kavuqamamrqsrnrz. Bun4 qok tr.rtucu aile kigiliginde kalmanrz neden oh.ryor. Buna bdlgecilik de, diger ilkelvb. ki.lltiirler de eklenebilir; ki bunlarla hayli yUklilsi.intz.

Demek ki, bizde ailecilik bir hastahk durumunu ifade ediyor. Bu hastahk kiqilikte son derece etkilidir.

Aynrzamanda hemtabanda hem de tavanda etkilidir; yani hem igbirlikgifeodal, yeni yetme burjwa ailelerin-

de ve hem de kdylU ve kilgilkburjwa kokenli ailelerde etkilidir.

'Varrm-yogum, her qeyim aile iqin!" sozi.lnde ifadesini bulan temel politika aile qrkarr tarafrndan belirlen-

vircut bulmasr bdyledir. Hemen

he-

men toplumun brltiln bireylerine "gtkar" diye yansrtrlan, aile qrkarrdrr. "iyi adam ol" denildiginde, bu, ailesine layrk olmak demektir. Yani bi.lti.ln hedef ler manzumesi, qaba ayarlamasr, iliqki arayrqlarr ve hatta okuma vb. qeyler hep bu ailecilik srnrrlarr dahilinde iladesini buluyor. Kazandrn da ne elde ettin? Aileyi kurtardrn da ne oldu? O kurtardrQrn aile nedir? Aileyi kurtarrrken ulus bitti, halk bitti.

DiQer qagdaq uluslara bakalrm; onlarr onlar yapan kurum-kurulug neyse, sen onlarrn yanrndan bile geqemedin. Ulusun iqin gerekli olan kurum-kuruluglarrn yanrndan bile geqemedin, beg metelik yer vermedin. KurtardrQrn aile karqrhQrnda kaybettiklerindir bunlar. KdtU bir aile kurtarrcrhQrn. Vne birqok degeri en kottistlnden kaybetme durumu soz konusudur.

Anlatrlanlar anlaqrhyor mu? Bu ailecilik kurumuna, felsefesine karEr neden savaqryoru? Ki.lrt kiEiliQi denildiginde; soyslrz, insanlrQa-ulusalhga-toplumsalhga kapahdrr. Srrf o basit aile iligkilerini kurtarmak iqin satmayacak ne bir illkesi, ne de bir grkarr vardrr. Ailesi igin satmayacaQr hiqbir Eeyiyoktur. Yeter ki, o ailesini kurtarsrn! igte biz, bu kiEilige karqr savag

PKK'nin alternatif kigiliQi, qok radikal ve ulusal kurtulugqu bir kiqiliktir. Bunu pratikte de gdriiyorsunrz. Qijnkil PKK qok iyi biliyor ki,

"Erkek gibi kadrn" diye ifade

edi-

ni.ili.iyor.

maya gerek yok. Biz daha qok kiEiliQindeki erkekliQin ne geldiQini anlamaya

Ki.irt

Kiirt ki$ili$indeki erkeklik

6zel-

erkeklik

rinden birisidir. Erkeklik ulaEmakl4 sanki bi.lttln

konusundaki erkeklik, kendisinde gdzmeye qahgryoru. Ozellikle de sanki somilrgeciliQi yenmig, devlet Eimdi buna muhtacrz. Yani toplumkurmuq gibi bir dryg, yaratryor. Bu, sal-ulusal diizenleniE iginde bir halk

"Kigilik gekillenmeleilnin en

ulusolltk dzellikleriniz ve hotto sosyol geligme durumunuz ne

bu sorun, ailenin agrlmasryla baQlan-

biryilk bir yabancrlagma ve bi.iyiik bir r. TUrk toplumunun, Tlirk devletinin bazr 6zelliklerini de akla

yanrlsamadr

trhdrr. PKK, rizgiir bir toplumsalhQa

getirirsek, bu biraz daha iyi anlagrlrr.

yol aqmak istiyor. Bunun igin son

Yne erke$in kadrna kargrcinsel konumu, sanki ona bir kahramanhk payesi veriyor. Tuhaf bir geyl Ama bu bir gerqek... Tabii diger toplumlarda bu dtizeyde deQil. Bu konuda

derece tutucu ve dzgUrlilk kargrtr bu aile kurumunu yrkmak durumundadrr. Nitekim bu kurumda ihanet dizboyudur. Ulusal kurtuluEa karErt olduQu igin, aile baQlarrnr parqalamak zorunludur. En azrndan hainlik temelinde olanlarr parqalamak gerekiyor.

Aile koqullarrnda yabancrhk vardrr, toplumsal ve ulusal gerqekligi inkar etme vardrr. Bundan dolayr ailecilik etkisi, ulusalhQa ve toplumsalhQa

bizim erkeQi derinden incelediQimizde, goreceQiz ki o anlamda bir tek tatminle ayaktadrr. Karrsrnr kadrn yapmrEtrr. Kadrns4 zaten daha fazla

kadrncadrr. Bu temelde kendisi de erkekqedir. Boylelikle halledildi bir-

tiin qeliqkiler!..

kurumunu Wkmo? durumundodr.

Nitekim bu kurumdo ihonet dizboyudur.

Ulusol kurlulugo korgrt oduQu igin, oile boQlonnr

potgolomok zorunludLtf."

PKK'lilik, bu anlamda ailecilik etkilerine kargr sistemli bir savaqrn adrdrr, Sdmiirgeci etkiye karqr oldugu kadar, ailecilik etkilerine karqrda boyle savasrr.

Bu konularr fazla aqma geregini dr.rymuyorrz; yeterince iqlenmiqtir.

Ama yine de aile gergeginin bizde

kodot gotptk!"

aQmrSrz.

ve ozgtirltik

miqtir. Hattaya$am meseleside bu-

kilA yoil do,

mtithig bir bigimde oilecilik lemelinde geryeklegmesidir. KigiliSe domgomt vuron onemli bir etken de budur. Honi derler yo, "bobogntn oQlu", "oile kru!.." Bunun dryndo bogko bir tontm yok! Ulusolltk ufkunuz,

korgtu bu oile

nunla baglantrhdrr. Halbuki bizim

neden bizim toplumsal gergeQimiz-

ozellikle- de farkh bir nitelik ahyor? Bq Ti.lrduygusuna kiye igin de geqerlidir, hatta baqka qeligkilerini birqok toplum iqin de.., Daha qok gozm0g gibidir. dzellikle cinsellik bizim toplumsal gerqe0jmizde biraz liQi, en saptrrrlmrg

yol ogmok istiyor.

Bunun igin son derece tutucu

devrimcilik, bagrndan itibaren bu konr.ryu b6yle elegtiriye tabi tr.rtmadan, birgok etkisini yrkmadan devrimciligi n yaprlamayacaQrnr, particiligin yaprlamayacaQrnr gok iyi bilir.

kiyor.

anlama Baqka toplumlard4 baqka tarihi qahgryorrz. d6nemlerde qok dogal olan iliqki,

"PKK, ozgur bir toplumsolltQo

kege gelmedik. Ailecilik kurumu iqinde bir kdle, bir esir ve bir tutucu olup qrkmlgsrnz. Zaman zaman ulusal ve toplumsal gergekliQimiz diyorr.z am4 fazla gerqekqi degil, inanasrm gelmiyor. Hangi ulusal gergeklik, hangi toplumsal gergeklik! Ki.irt tipinin olsa olsa bir aile gerqekligi vardrr. Ailecilih ulusalhsa da karqr, toplumsalhga da. Her ikisine de kargrt hale getirilmigtir. UlusalhQrn ve toplumsalhgrn bir dgesi olmasr gerekirken, diirqman eliyle yi.rzyrllardan beri gerici rol oynaya oynaya toplumsalhsa ve ulusalh$a karqrt konuma gel-

herti.irlUbastrrmayakadarsiJrer.Za-

da bir avantaj olarak di..qi.i- ten dikkat edilirse erkek cinsellik Tabii bizim de ilk qrrprda olayrnr tam bir egemenlik olayr oladiyebilecegimiz; madem bu adam rak ele ahyor. Girdigi her cinsel erkekse, ne diye kurtult4qu gorevini iligkiyi, sanki gampiyon olmtq gibi yapmryor? Yani yigit ve erkekse o deQerlendiriyor. $imdi bu durum, zaman gereklerini yerine getirsin. qok ciddi bir ahlaki sapkrnhktrr.

Dolayrsryla erkek qoziimlemesiyap- Bunu boyle deQerlendirmek gereliyor. Bu

saldrrrr. Gerqeklere kapah olan aile iliEkileri, aile dijnyasr pargalansrn ki, ulusalhk-toplumsalhk geligsin.

Birtiln bunlat bizim son zamanlarda daha da aqrQa grkarmak istedigimiz erkek ve kadrnr akla getiriyor. Son zamanlarda kadrn ve erkeQi sorgulamaya biraz 6nem vermigiz. Neden sorgulamaya onem verdik?

ErkeQin sahte ve fazladan erkeksi durumu, kadrnrn da fazladan kadrnsrhgr bizi diqiindiiriryor. Erkeklik, genel olarak yiQitlik ve cinsellikle ozdeqleqtiriliyor. Bu'Erkek adam',

Dikkat edin, bunun ailecilik degerlendirmeleriyle srkr srkrya baglantrsr var. Nasrl ki, aileyi kurtarma vatanr kurtarrnadan daha 6nemliyse, cin-

sel iliqki de erkeklik agrsrndan o denli dnemlidir! Bunun Eampiyonu olan erkekte bu nasrl somutlaqtyor?

Yne erkegin kadrnla iligkisinde nasrl somutlaqryor? Ashnda Kiirt erkegi diger konulardq devlete karqr, ulusalh$a karqr, de$erlere ve toplumsal iligkilere kargr bitiktir. Peki, errin iqinde aktif oldugu, despotluk yaptrgr iliqki nedir? Bq kadrnaydnelik olan iliskidirr cinsellikten baglar

her qeyini kaybetmiEse, her Eeyinde bitiklik varsq bizimkilerin, "ben qok bi.i'yi.iQUm" dememesi gerekiyor. Halen bu durum bizimkiler igin alay konusu yaprlryor. TUrk erkekleri, giiya Avrupa karqrsrnda erkeklikleriyle qok dvi.ini.irlermiq! Hikaye! Bizde bu biraz daha ilginqtir. Daha fazla toplumsal etkiye ve kdtil sonuglara yol aQryor. Sanryorum en qok sava$ vermemiz gereken bir yer de burasrdrr.

Ozellikle de daha erken yaqta cinsellikle boyle tanrqan ogelel acaba neleri kaybetmemigler ki!

Eger cinsellik veya agk, dzgiir temellerde -ki, nasrl bir dzgiirlUk temelinde olacaQr tartrqmaya agrkdeQerlendirilirse, bu geligmeye yol aqar; yabancrlagmaya deQil buluqmaya ve yaSamr anlamh krlmaya 96ttjriir. E$er bdyle bir toplumsal kaos veya toplumsal iliqkiler yumagrnda mevctrt cinsellik en temel qdzi.imleyici araq olarak dUgUnUltirse, bu felakete yol aqar. Cinsel tutkularr baqarrya ulagmadrgr zaman intihar edenler de az deQil. Ashnda bu bir hastahk halidir. B6yle bir durumda kendini bitmiE olarak gdrijyor. B6yleleri, b(iyilk bir yanrlgrnrn kurbanrdrrlar. ErkeQin cinsel aktivitesi fazla olursa, kendini qok gUqlil gdrtjr.

Bundan kendine dviing payr qrkarrr.

Dikkat edilirse, en az diQer uq kadar, yanigok pasif olan biri kadar kendini oldukqa zorlamrqtrr. Bu hem gereksiz ve hem de sakrncahdrr. Toplum, en qok bu durumdan qekmigtir.

Tabii ki, yalnrz cinsel gUdi.ilerin tatmini agrsrndan degil, toplumsal d(zeyde de daha kdti.l sonuglar ortaya qrkryor. Cinsel ydnden qok aqgozltr olan birisi, bir deQil ikiveya i.iq kadrn ahr; i.lstelik bir de geneleve gider, o da yetmez, aqrk pazarda kadrn arar.

Bu durumun ahlakiydnden ne kadar yrkrntrya yol aqtrgr bir qrrprda anlaqrhyor. Bizdeki toplumsal di.lzene bakrn; en iyi, en namuslq en aileci geqinenlerin kadrn konr.sundaki durumlarr, bir toplumsal hastahk boyutundadrr. Bunlarrn yaydrQr hastalrk, dt4manrn yaydrgr hastahktan daha az tehlikeli degildir.

Benim ilk isyan ettilim qeylerden birisi de guydu: "Seni, biz diinyaya getirdik!' dediklerinde,'Siz beni di.inyaya getirmekle soysrzlugun daniskasrnr yaptrnrz. iyi bir gocuk olarak beni biiy0tecek higbir imkanrnrz yoktur. Beni di.inyaya getirdiginiz

il iqin bagrma kakryorsunu, Higbir Sey veremeyece$iniz bir qocugu, hangi cesaretle diinyaya getiriyorsunrzn diye kargrhk veriyordum. Qok kirgilk yagta bunu farkettim. Madem qocuk gok degerli ise, onun diinyasrnr da hazrrlayacaksrn. Bizde aileler bunu diiqiiniir mil? Erkek-kadrn bunu d0gUntir mii? Ozellikle erkek bunu hig di.4i.ini.ir mi.r?Tabii her ikiside diigiinmez. Bu anlamda bilyi.ik ahlaksrzdrrlar. Qok degerli gocugun iqin ne yapryorsun? lgte gimdi hepsi diinyanrn ddrt bir yanrn4 metropole savruluyor. Fakat erkek ve kadrn sugu gok Onceden iqlemigtir. Tabii

onlar da qaresiz. Onbeq yaqrnda..

Kendini yitirmiq; bagka ne yapabilir ki! Bir defa batmrg.., Kadrn ne anlar, erkek ne anlar!., Bu durumu yrjzyrllardan beri yaqryorlar. Biiyi.ik derrrimci qrkrg, bu iligkilere bu nedenle kargrdrr. Evet yabancrlagmayr, garpkhgr gdrmek gerekiyor.

Dedigim gibi, adam cinsel iliqki' deki baqarryr, bi.itiin geliEkilerin q6' zi.imi..i olarak de$erlendiriyor. Gergekte ise, miithiq sorunlarrn dogugu bu kiqiliktedir. Ve hatta ister pasiflik-

ten, isterse cinsel baskr altrnda olrnaktan dtUrir tatmin olmadr mr, deli olur, saldrrganla$rr, kompleks iqine girer ve her tiirlii liimpenligi, serseriligiyapar. Dev gibi bir sorun kaynaQt olur. QdzUmUnii do$alve doQru olan koEullarda aramak yerine daha da yabancrlaqnr4 daha da bastrrrna, kadrn ahp kaqrrm4 zor altrnda cinsel tatmini saglam4 her tirrlii gayri-ahlaki yollara ardrna kadar sapma giindeme gelir. E$er buna da gi.ici.i yoks4 bu sefer bir papaz tutumu igine gir' me yaqanrr. Bu da saprkhlr baEka ti.irl0 geliqtirir, Bizde kiqilik bu temelde hem parqahdrr, hem de hastahkhdrr. Srrf bir baEhk parasr, aile kurma parasr qimdi 20-30 milyondan az degildir.

Benim hatrrladrgrm zamanda bile bir delikanh l0 yrl qahgrrdr; ancak bir aile ya kurardr, ya kuramazdr. $imdi daha da zor. Adam srrf bir aile kurabilmek igin l5 yagrndan 25 yagrna kadar, kendini ucuca iqgiicii pazannda satmak zorunda kahyor. Tabii bu, yalnrz aileyi kurmak iqin, aileyi sirrdilrmek iqin... Qoluk-qocuk oldu mu, daha dalazla paraya ihtiyaq var.

Bizim insanrmz bu temelde bUyUyor. Bu kurum karqrsrnda insan dehqete kaprhyor. Ben kendi prati$imi hatrrhyorum. Bunlarr b6yle hayatrn temel ugraqr olarak de$erlendirirken, ilk sorularrm bu temelde geliqti.

Ailenin, ana-babanrn seni di.inyaya getirmeleri her qeyi izah eder mi?

Kendime bu tip sorular sordum.

Tepkileri bu temelde geligtirdim.

Aile kurumu tehlikeyi, kendisini bize dayattrQrnd4 yine sorgulamayr bu temelde geligtirdik. Ve iyi hatrrhyorum; en az di.igman cephesi kadar, bu cepheyi sorgulayarak do$ru tu' tumlara ulaqrncaya kadar gergek bir savaq verdim. Bunun PKK 6nder' liginde geliqmesiyle birlikte, bu savagrn varhk nedeniyine PKK'dir. Zor bir savaqrm oldugu kadal bu savaq verilmedigi taktirde bir milim yolun bile ahnamayaca$rnr sanryorum.

Burada hemen gu agrklamayryapahm: Eger kigilikleriniz br.rgi.in aile' ciligin ve cinselligin agrr etkisi altndays4 qdzUme ulagmanrn gticUnii ve mticadelesini g6steremiyorsa bq

sizin neden bdyle biri oldu$unuu izah ediyor. Bu sorunlara zamanrnda

getiremedi$iniz gdziimler, 6zellikle de miicadeleye kendinizi vermeyiginiz zayrfh$rnzrn, giH0klii$iin0ziin, qok ydnli.i geligemeyiqinizin, biiytlk sava$gr olarnayrqrnzrn bir nedenidir.

Siz tatmini de, tr.rtrculu$u da biraz bu qarprtrlmrq kigilikten oti.iri.i yagr-

yorsuntz.

Ashnda bu ig edebiyatqrlara di4ii" yor. Benim bunu burada fazlaca ag-

1

mam bir savag 6rgiitii iqin ne kadar gerqekqidir? Fakat yine de ana hatlarryla konuyu egelemek gerekiyor.

Qi.lnki.r TiJrkiye'deki harp okullarrn-

olarak geginirler, Sorun bu y6nli.i ele ahnabilir. Biz, degiEik bir-iki ydntine daha aqrkhk kazandrrrnak istiyorrz. Ozellikle der-

ahnryor.

rimci qoztime dogru gidigte, bazr gergekleri hatrrlamakta yarar var.

Elegtiri biraz yapldr. Sakat anlayrElara yol agan sorunlar bir bir ortaya konuldu. Daha da geniqletebiliriz.

da bile bu mesele ele

'SaQlam' aile yaprsrnr subaylara dayatryorlar. Bu, gok 6nemli bir subayhk koguludur. Bir subay 'saQlam' aile yaklaqrmr iqinde olmah! Onlar bunu tr.rtuculugun temeli olarak diigiinUrlerken, tabii ki siz ihtilalin temeli olarah bu kurumu elegtiriyetabi

tutuyorsunu.

En azrndan gu sorulara da agrkhk

getirmek gerekiyor: Cinsel y6nden

b[i]k

bir saprkhk yaqanryor. lki y6nlii yaganryor. A,grrr tatmin arayrgr, cin-

sel tutkularrn saprkga dile getiriligi tarzrnda oh.ryor. Ozellikle bizde yaqh' adamlarrn gok kiiqi.ik yagtaki krzlarla evlenmesi bunun agrk 6rneQidir. Tersi bir tutum ise, dini motif altrnda hareket ederek dUnyadan el-etek qekme, yaklaqmama ve bunu giinah gibi gdrmektir. Bu da bir saprkhk tUri.rdi.ir. Bu temelde geligtirilen aile tam bir grkmaz iqindedir, Agrrr cinselligi tatmin edemediQi gibi, dini dogmayr yagamaktan otUril de aile zorlanryor. Nitekim ailenin gergek bir bunahm ocagr haline gelmesinde bu tutumlarrn etkisi biiyiikti.ir.

Konu kadrn-erkek iliqkileri y6nUyle ele ahnabilir. Tabii bunun diger sonuqlarr da var; bunu anlattrk. En biryi.ik yanrlgr, "aileyi iyi kurdum, kadrnr tam kadrn yaptrm, tam hakimim" dediginde, adamrn kendisini adam saymasrdrr. Sanki adam diinya iglerinin gereklerini tam yerine getirmiq!

Eger aile iqinde kadrn-erkek iliqkisi bu bigimde kurulurs4 tutuculu$4 gericili!e, faqizme ve s6mUrgeciliQe yatakhkta milkemmel bir zemin hazrrlanmrq olur. Karqrmrzdaki gi.iq, bu durumda gerekirse kadrnr polis yapar. Nitekim saflanmrza kadar bunu yansttr. Yani kadrnr iyi kullanrr. Cinsel aqg6zli.iltigti, dir5tirme bigiminde deQerlendiriyor. Sinem4 telerrizyon ve genele,v gibi alanlara sunulan yine kadrndrr. Kadrn satrgr oldukqa yaygrnla.gmrqtrn

Batman'd4

Bilmem gerek var mr? Fakat qoziim Lizerinde etkili olabilecek tam delerlendirmelere ihtiyaq var. ilerde bu daha fazla kendini hissettirebilir. Sadece toplumda degil, dzellikle parti biinyesinde de sorunun gdziimi.inti daha da yakrcr krlabiliriz. Anlaqrlmasr gereken ve agrkhk kazandrrrlrnasr gereken hr.rsr.rs qudur: Nasrl ki toplumda aile kurumu, kadrn-erkek iligkisi diigktrnliiQiin, kendini her ti.irli.r pazarlamanrn, her ttirlii saprkhgrn, her ttrrlil yabancrlaqmanrn bir kurumu olarak degerlendiriliyorsa ve bu degerlendirme ne kadar ciddiyse, ailenin etkileriyle parti iqinde de miicadele etmek o kadar onemlidir. Bu etkileri parti iqine taqrrrnarnak gerekir.

Parti iqinde dogru qdzi.ime gitmek, doQru yol almak biiyi.ik 6nem taqrr. Peki nedir bu? Ashnda bu qok derin bir konudur. Bu konu o kadar saptrnlmrg, tarih boyunca her tilrlil onursrzluga o kadar zemin hazrrlamrq ki, onu ilk bagta qdzmemiz, gogunun sandrgr gibi kolay degil.

Bu ne ucuz devrimci evlilikler yap-

drqrndaki otorite anlayrglarrna geqerlilik kazandrrryorlar. Bu, kOlelik bigiminde yansrrs4 daha da tehlikelidir. Edilgen, pasif, otoriteden-yetkiden haberiyok. Bir k<ileye kim ne derse, oyle sUriiklenir, 6yle yi.iri.ir gider. Bu oldukqa tehlikeli. Bunun kadrn i.zerindeki trygulamasr geleneksel erkek dlgtileriyle..olursa daha tehlikeli bir hal ahr. OzgiirliiQe ve eEitlige kargr krsrr olur ve en kdti.lsi.r de frrsat bulursa ya inkarcr. ya da dilgkiln yanlannr konuqturur. lkisi de tehlikeli... iki cins arasr iliEkilerdeki geleneksel yaklagrmrn etkisi altrnda kahnrrsa ve inkar temelinde ele ahnrrsa -ki bu iki tarafta da qok etkilidir- bu, sorunu aQrrlagtrrrr ve gdztime do$ru gdtiirmez. Bunun kiiltirr ve perspektif di.izeyizayrf, en dnemlisi de qabasr ve milcadelesi zayrf... Sorun, bu yaklaqrmla halledilemez. Bu her geyden 6nce anlayrq di2eyinde kendini hazrrlamamaktrr. Cinsler arasr iliqkiye hangi temel anlayrqla yaklagrlrr?

Anlayrqta ilk akhna gelen, 'anam babama veya babam anama ne yapmrSS4 ya da sokaklarda, televizyonda bu iligki nasrl geligtiriliyorsa ben de oyle yapanm' biqimindedir. Bunun tarihi boyurtu, dzgUrltik boyutuve savaq boyutu yok... Ahqmrg televiz' yon dizilerine, sinema filmlerine...

Buradan edindigi, aileden gdrdiiQil ve bildigi yaklaqrmlardrr. Bunlarrn da

Mard in'-

de, gurada-burada her tarafta bdyledir. Bu silahr gok etkili olarak kullanryor. Brrak toplumu, bizi bile dirqUrmeye gahqryor. Artrk cinselligi gilnah gdrenlere kargr da dini silahr kullanryor. Zaten yeterince kullanmrqtrr.

gerici otorieyle ve faqizmle baQrnr g6rmeye qahqacaksrnrz. Ozellikle kadrna y6nelik mevcut yaklagrmrn

$imdi Hizbullah her tarafta 'PKK aileyi dzgtirlegtiriyor; bq deger yargrlarrmrza en bilytik saldrrrdrr' diye karqr bir saldrrr baglatryor. Cinsel sapkrnhk iginde bulunan bu ikitip de uh.sal kurtulugqulug4 devrimcilige kargr bir rol oynuyor. Bu, g6zmeye qahqtrSrmz zeminden kaynaklanryor.

Bu zeminin bdyle kullanrlmasrnda bu gerqekler rol oynuyor. Tabii direkt dliqmanla iligki halinde ve di.iqman etkilerine sonuna kadar agrk zeminlerdir.

Bunun diger sonuqlarr ise, srrf qocuklarr yedirmek-iqirmek iqin kendini piyasada krrk defa satma olayrdrr. Okd okumak zordur. Egitimsizlik, cahillik dizboyu! Yalnrz bir gocuk egitimi yi.izi.inden bir ana-baba kendini krrk defa bitirmek zorundadrr.

Peki on-yirmi gocugu olanlar bunun altrndan nasrl grkacaklar? Bu dehgetli bir problem olmakla birlikte, gergek bir koleleqme nedenidir. Srrf bir rnaagr kurtarrnak, bir ig bulmak igin aile reisi ne yapmaz ki! Bunu da halletmese gelip kavga ede6 qocuklan, kadrnr satar. Zaten gocuk evde hrzur bulamayrnca, kendini sokakta bulur: krz evden kaqar, erkek qocuk liimpenlegir. Mii'thig derecede llimpenlegmenin nedeni ailedir. S6zirmona aileler ltimpenliSi istemez. Halbuki liimpenligin kaynaQr ailedir. Krzlann ervden kagrnasrnr istemezler; ama kagrsrn nedeni yine sakat aile anlayrgrdrr. Gergekler bciyle olrnasrna ra$men, ailelet ahlakrn temsilcisi

esprisine ters diqerim'gibi rnz yaklagrmlarla durumu kurtarmak mi.lmki.rn degil. Bu seni zayrf di.igi.irtlr. "lnkar ederim!" demek de, seni devrim gibi ya$am ile srkr srkrya baglantrh bir stirecin gerisine di.lqiJri.ir, Bu nedenle derinligine gdzUmii, anlayrqta ve miimkilnse pratikte tutturacaksrn. Bu temelde yaklagryorr.rz.

Militanca yaklaErmrn kiyle olmasr gerektigi anlagrlmahdrr, Bu konr.rya iligkin anlayrqrmz ne olmahdrr?

Birincisi: AileciliQe kargr bir pozisyon almak gerekiyor. AileciliQin dzelliklerini aqacaksrnrz. Aile kurumunu, aileye dayah duygularrnrzr, ssvgilerinizi, etkilenmelerinizi daraltacaksrnz, agacaksrnz. Aile hukuku ile srnrrh hukuku terk edeceksiniz.

Ailecilik anlayrqr ile stntrlt anlayrElarr terk edeceksiniz. Ailesel ahgkanhklarr ve ozlemleri brrakacaksrnrz. Aileden kaqrgr da bir kurtuluq olarak gdrmeyin; aqrlmasr ayrrdrr, kagrE ayndrr. Bu boyutu ile soruna yaklaqrm gdsterin. $unu da unutmayrn ki, bu kurum kendi bagrna degil; dligmantn Ozenle ele ahp sana kargr diktigi, iglediQi 6zel bir kurumdur. Bunun tarihi temelleri gok gUqli.idi.ir. Kendi liginden bu duruma gelmemiqtir, Nitekim bu kurum, Kiirdistan'da ayakta kalan tek kurumdur, Fakat baEa en bela olan bir kurumdur. Toplumsalh$rn, ulusalhgrn ve insanhQtn hukuken geliqmesi dnirnde en b[uk engeldir. Bu mesele, sistemli bir militanlaqmayla aqrlabilir. Bunun drqrnda.bir yol di.iqtin0lemez. lkincisi: Birincisine baQlr olarak kadrn-erkek iligkisini de, gevreden edinmig olduguntz aileciliQi de, devletin ktiltirr yagamrnrn bir sonucu olarak size dayatrlan iliqki tazrnt da aqacaksrnrz. Cinsler arasr iliqkiye, bu qerqeveden ve bu gozli.ikler ardrndan bakacaksrnz. Cinsler arasr iliqkiye bigilen deQeri ne sinema ki.llti.iriiyle, ne telwizyon ki.ilti.irilyle, ne devlet kr.rtsamasryla ve ne de ailenin ahlaki tutumr.ryla eS gdreceksiniz.

Mevcrlt cinsler arasr iligki irslubunun, ilkelerinin sdmUriryle, devletle

makla ne inkar etmekle ve ne de

ne kadar hastahkh oldugu biliniyor.

zaptiye usulU ydntemleri geliqtirmekle halledilebilir. Sorun daha da kapsamhdrrl tarihi oldugu kadar, uSruna mi.rcadele etmeyi gerektiren bir sorundur. Parti otoritesi geliqirken, parti militanhgr g0q kazanrrken ilk akla gelen gey, insanlar izerine hilkmetmek oluyor. lnsanlara hLkmetmenin bir baskrcr-sdmlirlr,ci.i tazr vardrr. Bir de otoriteyi insanlarr 6zgiirlegtirme tazrnda kullanrnak vardrr. Kadromuz geleneksel aile iligkileri iqindeyse, derlet otoritesi altrnda biiyirtiilmliqse, bq parti otoritesini derylet ve aile otoritesiyle karrqtrrrnakta ifadesini buh.ryor. Dolayrsryla bazr kadrolar, .partilileri ve halkr otorite ahrna alayrm' derken, ashnda son derece tehlikeli bir yansrtmayr yapryorlarl

Hatta bunlarrn faqizm tarafrndan k6rtiklenen hastahklar ve despotik d6nemden kalan yakla,qrmlar olduQu

gok

aqrktrr.

Dogruya gi.iq getirilecek mi? Bu 6zgUrli.ik derecesiile ilgilidir. Bq bizimkilerin ne kadar Ozgtir veya ne kadar devrimci militan olduklarryla baglantrhdrr. Eger biz bu sonuqlara ulagmrgsa( bu bizim darrimciligimizle miimkirndOr. Soruna bu kadar kafa yortyorsak, bizi buna denrrimci oltqumrz zorluyor. Nitekim aile ve cinsellik dwarlarr ile kargrlagtrk. Dolayrsryla q6zUm kendini dayattrkga dayattr. Parti Onderisin, gdzUm olrnak zorundasrn. Baqka tUrlii bunun altrndan kalkamazsrn. Vay zorlanryorumn, 'Otoritem girglendi, ben de bir hanedan kurarrmn, 'Onderlik

fagizme, baskr-otoriteye hizmet ettiQini ve bdylece kigiyi qarprklagtrrdrQrnr, yabancrlaEtrrdrgrnr gdreceksiniz. Bu yalnrz erkek agrsrndan degil; kadrnrn da bunu g6rmesi gerektigi gok aqrk. Yani mevcut olanrn olumsrzluklarla yiiklii olduQunu, d[iqiirdijgiinii tr.ftrrculaqtrrdr$rnr, edilgenleEtirdigini, fiziki ve manevi olarak zayrfl attrgrnr gdreceksiniz. Strrekli olarak cinsellik peginde koqanlar, maddi olarak da giiqten dirgerler, manerri olarak da. Bunu bbyle gdrUp tavrr alacaksrnrz. Tabii mtiminlere uygun yaklagrmlarrn da inkarrn da q6ziim olrnadrQrnr, tersine yaqamrn kurahna aykrrrhk oldugunq bunun da diQer bir sapkrnhga yol aqabilecegini.g6receksiniz.

Ugiirriidi:'Bu iligkiye dogal veya do$ru yaklaqrmr acaba becerecek miyim?", 'Bu gticlim var mr?', Ytieyrllardan beri ve 6zellikle de kurulu egemen diizen dahilinde bu kadar yabancrlagmaya u$ramrq, terslik its' tiine terslik, yalan ibti.lne yalan ile bezenmig bir iligkide, ben dogruyu nasrl bulacaQrm?" diye kendinizi sorgulayacaksrnz. Qdzilmi.in kolay ol mayaca$rna inanacaksrnrz. Qdztimiln bir felsefi ve bir siyasi problemi g6zmek kadar zor oldugunu bileceksiniz. Kolay qdztirn yok! Sorun, iki kiqinin anlagrnasr sorunu da degil. Bu sorun derrrim koqullarrnda daha da aSrrdrr. Yani, 'birbirimizi begendik, buh4tuk" bigiminde yaklagrrsa( felaketli bir yolu tercih etmiq oluru. Bdyle yizeysel bir q6zUm, sizi en az digerleri kadar tehli-

keli sonuglarla yib. yi.jze getirebilir.

Qtinki.l mesele basit bir sempati, birbirini anlama kavrama meselesi degildir. Ozellikle iki kiginin meselesi hig degildir! Bir defa qok ciddi siyasi bir meseledir. Bagh bagrna bir sava$ meselesidir. Adeta dev gibi bir sorun... Belki birgoQu, 'qok abartryorsun; iki kiqi anlagtr, sevigti, birlegti" diyebilir. Bizim ortamtmtzda, hayat bunun 6yle olmadrQrnr gdsteriyor. Parti igindeki deneyimler, bunun bdyle olmadrQrnr ortaya koyuyor. Neden? Qi.lnkU kaynaQr derinse, tarihe gdmi.jhlse, bir de ona aldanma ve gaflet dizboyu ise,

bu,

bagka bir sonug vermez. Ve sen, yt^zyrllarrn kurbanr oldun demektir. Nitekim bizde bdyle yaprlan geyler, iyi niyetlerin kurbanr olrna bigimindedir.

Diirdiinctisti : Gerqek bi r gdzi.im i.Eerinde arayrglannz olmah. igte bu agrdan da bilinqlenme 6nemlidir.

Konu hakkrnda bilinq kazanacaksrnz. Konunun tarihi temelini, gijncellikle baglantrsrnr, bahsettigimiz tjg olumsuz yaklaqrmrn varhgrnr bileceksiniz. Tamamen bunlarrn farkrnda olacaksrnrz. Fark ettikten sonra "acaba genel ve cinsler arasr iliEki bigimleri hangi ahlaki, felsefi, toplumsal diizenleniq ilkesine baglanmahdrr" biqiminde bir yaklagrmrnrz olmah.

Bunlara felsefi yaklagrmrnz nedir? Erkek kadrnr, kadrn erkeQi nasrl gorijyor! DiEiligi ve erkekliQi

nasrl

gori.ryorsunr-z? Bu konuda nasrl bir ahlaki tr.dumunu vardrr? Kigilerin birbirine yaklaqrm tarzlarrnr ifade eden, -gok sert mi, gok yumugak mr, qok ikiyi.rzlU mii gibi tutumlar ahlaki kategorilere girer. Kadrn, erkek kargrsrnda bir ahlaki pozisyon tutturmak igin acayip hallere giriyor. Yine, erkek de ona berzer birgok ahlaki tutuma sahiptir. Bu tutumlarrn eleE-

tirisi

yaprlmrqtrr.

Peki doQru ahlaki tutum ne olabi-

lir? Saygr hangi dlqUler dahilindedir? Yaklaqrmlar nasrl geliqtirilebilir?

Tabii devrimci gdz[im s6z konusu oldugu igin, bunlann 6zgtirlilkle baQlantrsr nedir? Sevgi hangi cilgi.iler

dahilindedir

ve bunun 6z9tjrliikle

baQlantrsr ne kadardrr? BUtiin bu sorulara cevap vermek gerekiyor.

Zaten bizde dzgijrlijk, ancak ve ancak savaqla elde edilebilir. Q0nkU dzgUrltiQij deQil, kdleliQi yaqryorrz.

Kdlelik altrnda 6z9Ur di.igiini.ilemediQine gdre, 6zgUr iliqki de dgUni.ilemez. Bu da bir gerqektir. $imdi bu da iki yanlrdrr. Bir yanrnr da q6yle g6receksiniz: Her ne kadar kendimizi 6zgUr hissediyor ve 6zgi.ir irade ile iligki kuruyorsak da bu bir yanrlsamadrr. Yalnrzca bu alanda da deQil, hayatrn biittin alanlarrnda bir yanrlsamadrr. Sen dzgiir deQilsin. Sen uh.rs olmaktan grkmrqsrn. Sen en temel toplumsal 6zelliklerden yoksunsun. Nasrl'6zg[jriim' diyebilirsiniz?

"Di.grnan kogullarrnda cizgtjri.im, di.4manrn tasfiye ettigi temelde 6zgijriim" diyen sdziimona demokratlar; di4manrn tasfiyesi, asimilasyonu temelinde demokrat olup kendilerini dzgiir gdrtiyorlar. Bu tehlikeli bir yaklagrmdrr. Ozgtidtikle bir alakasr yoktur, demagojiktir. Vatanla ve toplumsal gergeklikle alakasr olmadrgr gibi, di.rqmanla da hainane bir temelde iliqkisi vardrr. Hainlerin de cizgtirli.ikle alakasryoktur. Dolayrsryla bu iliqki 6zgiirli.ikle baQlantrld rr, OzgUrliik de, kdleliSin agrlnrasryla miimki.lnd Llr. Bu da savagla mi.lmkiin olur. Dolayrsryla kadrn-erkek iliqkisinde 6z9Urli.igi.i yakalamak istiyorsanrz, bir olaya dzgilrl iik kazand racaksr nz. $u gok agrk: Eger meseleyi birbirinizi kandrrma ve aldatma meselesi olarak gdrmiiyorsanrz, bunu bir 6zgUrlUk ortakhgr, bir dzgijdUk sava$grhgr bigiminde gdrmenin geregine inanmqsrnz demektir. O zaman kenr

dinize qunu dayatacaksrnrz:'Benim daha yerine getirmem gereken qok iq var; bagarmam gereken dzgtirltik mticadelesi var.n Kadrnrn erke$e ulagmasr, erkegin kadrna ulagmasr bu gergevede anlam kazanabilir.

Aksi halde saptrrma olur, oyun olur, ikiyi,izli.lli.lk olur. lqte,'birbirimizi 96rdilk anlaStrk' diyerek birbirini dtqijrmek affedilemez.. Taten kimileri de ahp kagrnyor. Burada bir savaq iliqkisi, bir dzgUrli.ik iliEkisi ihanete uSratrhyor. Evet bunun cizgUr iliqki kurmakla hiqbir iliEkisi yoktur, Sen ozgiirliiQiin hangi problemini hallettin ki, bunu normal g6rUyorsun!

Demek istedigim; uctz iligkiye girmemek ve dzglirliik savagr gibi qok soylu bir qabayr sergilemeden, <izellikle parti iqinde cinsler arasr anlamh iliqkilerin geligtirilebileceQine inanmamak gerekir. Bu sadece bir ilke degil, aynr zamanda bir gerqegin de ifadesidir. Qtinki.i bize g6re kadrn-erkek iligkisine 6zgi.irlijk hakim olmahdrr. Bu genel bir ilkedir.

Ozgi.irliik savaEtmtnt versek de, vermesek de geqerli olan bir ilkedir.

Ama bizim igin ilke yetmiyor. Bir de mevcut gerqeklik vardrr. O nedir?

K6leliktir! Bu koleliQi goreceksiniz, gdzardr edemezsiniz. llkeye srgrnrp iliqki kurmak yetmiyor. Birgok arkadaqrn zaten yanrldrgr nokta burasrdrr. Ozgi.irlUk ilkesine srQrnarak iligki kurabiliyor. "Biz ozgUriiz" diyorlar. bu ilkeye srQrnarak iligki geligtiriyorlar ama gerqekte ise bu iki gafilin iliqki tarzrdrr.

Duruma bakahm; dzgijrli.ik ilkesi somutta yagantyor mu, ya$anmtyor mu? Baqarrh mr, baEarrsrz mr? Qogu kiEi bu noktayr hesaba katmryor. Birqok qarprk iliqkinin temelinde de bu vardrr. Ozgiirlijk savagrmt olmadan dzgiirlUk iliEkisini; aqk, evlilik, dostluk vb. Eeyleri yagayabileceklerini sanryorlar. Bu bir yanrlgrdrr; hem de ciddi bir dtzeyde... Hatta igine en kolay dugtjlen bir yanrlgrdrr. Tamamen gerqek drqr bir durumdur. Gerqek drqr oldugu iqin de, saghkh bir iligki deQildir. Gergek gdnUl baglarr, duyg, baglarr qok giiglijdUn higbir savaq yrkamaz. Demek ki, sen bir yalancrsrn ve doQru deQerlendirmiyorsun. Ashnda bu gerqektir de.

QUnki.l bu tUr anlayrg iginde olanlara bakryoru, ikigUn sonra iligkinin suyunu qrkarmrqlardtr. Daha sonra bela oh.ryorlar. Biz gunu sdyledik: Aile nasrl ki6zgUdUk onirnde bir engelse ve bu aErlmadan dzgiirli.ige ulagamryorsak, mevcut ikili iliqki diizeni de parti iqinde aqrlmadan devam ettirilirse dzgUrliik savagrmrnda ilerleyemeyiz. Aile ve aileciligi aqarsak dzglirlilkte, toplumsalhkta ve uh.salhkta ilerleme saglarrz. ikili itiqkiterde de mevcurt yiizeyselligi, srglSr, sahteliQi aqtrgrmz oranda hem devrim ve dzgi.irliik sava$tmr gijglenir, hem de ozgiJrliik savaqrmr sayesinde cinsler arasr iligkilerin anlamr sadeleEir ve olaganlaqrr; her tUrlti perdelemelerden, yalandan, ikiytrzliiltikten ve kandrrmacalktan kurtulur.

Bu hr.rsus iyi anlaqrlmaldrr ve r.rygulanmalrdrr. Bu konudaki olumlu bir gdrevimiz d.e bu d6rdirnci.r maddede gizlidir. Ozgiirltik ilkesi iyidil ama onunla her gey halledilemez.

Bu esastrr. Yani cinsler arasr zorlama yok. "Zorlama ile, para ile ben iligki dayatrrrm' demek, bizim genel OzgUrlUk ilkemize aykrrrdrr. Mevcut kdlelik durumunu agmadan, baqarrh bir militan di.izey tutturulmadan, bizzat sara$n ozgi.ilegtirici etkisini saglamadan, bu yaqamda 6zgUrli.ik ilkesine iglerlik kazandrrrlamaz. $imdi hem ilkede ve hem de somutta durum b,,ysa eskiyi dayatmarnak gerekiyor. "Ben yine bildigimi okurum, tutkular gok kuwetlidir, dr.rygular ilke-kural tanrmaz' diyenlerin sonu bellidir. Bizde goSu bunu ya-

pryor: ya idamhk suq iqliyorlar ya da

r.rygulanan dzgijrlilkse, bu Kirrdistan

kagryorlar. Ya ihanete gidiyorlal ya da iflah olmaz bir bozguncu oluyor-

dwrimindeki her tiirlil yeniden ayaga kalkrq ve savag sorunuysa, bu

lar. Nitekim ciyle olmuyor mu? Daglarda ve hatta burada bile, boyle bir

silrir kendini dayatanlar var, Bunlann ilkeden, dzgUrlUkten haberleri yoktur. Vne dzgiir iliqkinin tarihi temellerinden haberleri yoktur. Somr.rt durumdan da haberleriyoktur. Neymig de, birbirlerini qok beQeniyorlarmrg, birbirlerini alrp kagrracaklarmrq! Bu ne iliqkisidir? Bq en ilkel hrrszhk, diiqki.jnlUk iligkisidir. Bu nedenle saflardan kaqanlar da var. Bazrlarr provokasyona alet oldular, hatta partiye eleqtiri getirdiler.

Ashnda bunlar 6zgilrliigtn diiqrnanlandrr. Bunlar yibe iligkilerin katledicileri olarak degerlendirilebilir.

Partiyi de epey bozdular, gilgten di.igtirdUler, peqkeQ gektiler; bir tutku u$run4 duygusalhk u$runa en temel deQerleri ihanete ugrattrlar. Bir-

qok cepheyi gdkertmeye qahgtrlar.

Bunlar parti iqindeydiler ve bir d6nemin partilileriydiler, Ama 6zgi.irli.ik ilkesini ve somutlanrqrnr dikkate almayrnca bu duruma dtiqtiiler. Baqlangrqta ajan degillerdi. Duygusal temelde dayanrlmaz tutkular teme-

ilkeye bagh kalacaksrnrz ve giizel uy-

gulamasnr bileceksiniz. Kaldl ki, o d0nya klasikleri dediginiz Sey nedir? Kemalist lehge ile gergeklegtirilen iliqki nedir? Tiirkiye kapitalizminin gergaresi dahilinde, Tiirkiye burjwazisinin giidi.imlendirdiQi killttir kurumlarrnrn -ideolojik baskrlar aitrnda feodal kurumlar diyelim- baskrsr altrnda geligtirilen iliqkiler nedir

ve bize nasrl yansrdr? Bunu biraz ortaya koyduk. Bunlarrn etkisi altrnda olrnak, bu etkilerle hareket etmek, bazr sahte qdziimlere gitmek savag doSamza ters diiqti.i$i.r kadar, zordur da Pratik bunu gdsteriyor.

Kdleler, aile kurma hakkrnr elde

etmek igin yi.izlerce yrl

savaqtrlar.

Sen de en azrndan birkag yrl savaq, dzgiir iliqki hakkrnr elde et! $imdi qogunun bundan da haberi yok. Ozg0r iliqki hakkrnr elde etmek kolay

degildir. $imdi partinin bazr

hazrr

iliqkilerine elkoymak tehlikelidir. Yne partinin emir ve talimatlarrna gdre, insanlara 6l desem olirl ne desem yaparlar. Fakat y6netim kademelerinde yer alan bazrlarr bunu kdtiiye

na beginci hr.rsrc da diyebiliriz. llk ddrt hsrsta sonuq aldrn mr, beSinci hususta, yani sevgi husr.sunda da bir sonrrca gidebilirsin. Boylece sergi meselesine doSru yaklaqrm getirebiliriz, Dikkat edin; eger sizde ddrt hrcus iq iqe bagarrya ulaqmamrgsa, sevgiye ulagarnazsrnrz. Swgi bir sonugtur. ASacrn meyve vermesi gibidir. Fidanr biryUteceksin, agag dalbudak salacak, gigeklenecek ve daha sonra meyve verecek. iqte serrgi budur. $imdi qogunda sevgi agaqsrz ve bitkisizdir; sadece bir sonug geklindedir. $imdi daha iyi g6riryorum. Zaten drygulardan ve sorgilerden bagtan itibaren kugkulanryordum, Bunlar ne diye boyle mi.ithiq bir duygr.ryu beni msiyorlar d iyord um. Se'riyorlardr, ama hangi temelde? Ulkesi harabe, evi harabe, gelecegi yok... Niye bu kadar birbirine bagh olrna gere$ini duyuyorlar? Gdrdtim ve igrendim, hem de qok... Hakh oldugum anlaqrhyor. Bana g6re do$ru sevgi, ddrt husr.rsun gereklerinin hakkryla yerine getirilmesinden sonra geliqebilir. Sergi bir sonugtur. Bir qiqeklenme ve meyvedir. Sevgide klrsur ve kcitilliJk aranm.v, yine sougi elegtirilmez. Fakat bu temel hususlara bagh olursa boyledir. Aksi halde k6tiidtia iQrenqtir. .. Sevgi bir ndtr mesele degildir.

Ozellikle sOmtirgecilik ve fagizm bunun bdyle oldugunu dayatmak istiyor. '$efkat', bilmem 'birbirinizi sevin" dedi. Evet, en gok bu sdzctiQti kullandr. Koyunla kurdu bir araya koyup,'birbirinizi sevin' dedi. Milthig derecede qirkinle gilzeli bir araya getirip usevin" dediler. Faqistle

devrimciyi bir araya getirip 'anlaqrn" dediler. Di.lzenin bu konuda ne kadar olmazr nasrl olur yapmak istediQini biliyoruz. $imdi Tiirk ile KUrd ir, sdzi.rmona sevgiyle kaynagtrracaklarrnr s6yliiyorlar. Faqist Tiirkeg bile, 900 yrldrr Tilrkle Kirrdi.ln bilmem ne yaptlklarr hususlarrna srSrnrnak istiyor. Duygulara, sevgiye seslenerek, gergeklerden kopuk temellerde durumu kurtarmak istiyor. lqte bu sevgi anlayrgr faqizmin, sdmUrgeciligin swgi anlayrgrdrr. Qogunuun da bireysel olarak yagadr-

"...Ucuz iligkiye girmemek ve dzgtirltik sovafl gibi gok soylu bir goboyt setgilemeden, 6zellikle poili iginde cinsler aros onlomh iligkilerin geligtirilebileceSine

inonmamok gerekir. Bu sodece bit ilke deflil, oym zomondo bir gergeQin de ifodesidir. Qtinkti bize gdre kodn-erkek iligkisine 6zgtirltik hakim olmahdr...." linde yaklaqtllar. Sonug; ihanetten kullanryor. "Ne de olsa etkiliyim, ne daha tehlikeli bir durum oldu. desem onu yaparlar; savagqlya 6l agrdan az 6rnek de ortaya qrkmadr. desem 6l[ir, kadrna bana tap desem o halde buradaki bu yarayr iyi tapar" bigiminde kendini ifade eden yaklagrmlar eskinin qok tehlikeli yakNasrl ki kdleler kolay kolay laqrmlarrdrr. PKK iginde iligkiyi boyre kuramazsa, bizim gibi gok katmerli kullanmak, en tehlikeli bigimeycinelbir kdleligi yaqayanlarrn da b<iyle me cesaretini gdstermek demektir. kolay kolay dzgilr iliqkiyi kuramaya- Ve bu da o kiqiyi rnahkum eder. Tehcaklarrnr anlayahm. Tiirkiye okulla- likeli iliqki er-gee sahibini de bitirir. nnda ve killtirr kurumlannda nasrl Ashnda bizim qu ilke dogruydu: agrkolunacagrnr6grenmigsiniz.Bel- itiqtiter 6zgurl0ge baglanmih, 6zki de dUnya klasiklerinden oku- gi.irltik sava,ga baglanmarrve bunun mugsunw. Birgok deneyim g6zleri- sonucunda da gerqek sevgi olur. nizin ontrndedir. Ama bu, DoSru sergi neye baglanmrq? Bu

Bu

layahm.

an-

aile

PKK'de

gr, yrllann dayattrgr bu sevgi anlayrgrdrr. Bu sevgi tarihi iqerikten yoksundur, baskr-s6milrU dilaeninden, ailenin her tiirlU qirkinliginden ve sorunlarrndan, emekten habersizdir. Bu kadar gerqek drqr bir temelde geliqen bir sevginin anlam kazanaca$rna inanmryorum. Olsa olsa yoz yaqamtn sahte sevgisi kadar degeri olur. Avrupa'nrn iqporta pazarlarrnd4 metropollerinde cinsler arasr geligtirilen iligki kadar deQeri olur. Ttirk fagizminin sozci.rlerinin dayatmak istedikleri sevginin bu kadar bile deQeriyoktur. Zaten, bdyle olmadrQrnr hayat gdsteriyor. Korku, baskr, sdmtirU, qirkinlik, sevgisizlik ve caniane tutumlar toplumu mahvetmiqtir. Ashnda en qok sevgi adr altrnda swgiye krymrqlar. Swgiyi ortadan kaldrrmrglar, ama buna ra$men en qok sevginin sdzUnU ediyorlar. Bu kesin boyledir.

Dogrusu bizim geliqtirmek istediQimiz sorgi anlayrqrdrr. Gerqekgi temeli olan sevgi anlayrgrnda rsrar etrneliyiz. Evel gergekqi olrnak zorundayrz. Bu hususlarda bagarr saglamadan, sorgide sen bagarr saSlayarnazsrn; swemezsin, serilemezsin!

'Sevdim"; "gdnli.im gekti, 96z g6rd[i bakrqtr, anlagtr...'iqte, sevgi kiyle olmrryor. Neden? Qitnkii biryijk tehlikelerden, bunun ne getirece$inden habersizsin. lkinci giin hainin teki olursun; bu iliqkiyi kurtarmak iqin dtigmana sr$rnrrsrn.

Demek ki, bu dogru degil. G6ni.il

meselesi kesinlikle degil.

Bu bir

savaq meselesidir. Neden kdleler yi.2yrllardan beri aile kurma fikrini akrllarrna getirmediler? K6le kadtn ve erkeklerin;serf kadrn ve erkeklerin; iqgi kadrn ve erkeklerin akhna niye b6yle kolay kolay gdniil iqi gel' miyor? Onlar b6yle kolay g6nUl krla' mryorlar. Ya,qam onlar iqin qok ayrr bir qey. Nedenleri var. Demek ki, digeri saptrrrlmrq bir durumu ifade ediyor. Faqizmin, sdmiirgecili$in, emperyalizmin halklarr aldatm4 toplumu kolay y6netme taktiklerinin kurbanr olmaya g6tUrUyor.

O halde, burada bir ahlakitutum da alacaksrnrz. Swgi meselesinde ahlakitutum, bdylesine ucrz bir duygu ve g6nUl iliqkisine esir diiqmemektir. Burada qok katr olacakstnz.

Kendinizle gergek bir savagrm iqinde olacaksrnrz. Diqrnanla yiiriittii$Uniiz savaq kadar, onun dayattrgr oldukga diigiiri.bU bir iligki bigimine karqr da savaqacaksrnz. Dt4mantn bu temelde geliqtirdigi objektif ve subjektif ajanhk bigimlerine kargr da savagacaksrnz. Savagtrkq4 swgi denilen olay temellenir. Sevgiyi saptrrmak, en az serrgisizlik kadar tehlikelidir. Saptrrrlmrg ve sakat temellere dayanmrq bir sevgi, yagamr katletmenin diger bir biqimidir. Yani swgi' sizli( yaqamr katletmektir. Tabii bunun saptnlmrq biqimide, en az onun kadar tehlikelidir. Ser,rgiye ulagmak, ya$ama ulaqmak demektir. Swgiye ulaqmayr bilmemek devrimi anlama-

rnak demektir. Fakat rcuz swgiye dagmak savagrmsrzdrr, qabasrz ve hatta diiqiincesizCir. Bu da gok 6nemli. Bu saydr$rm temel hlstrslar di.rqiinceyle ba$lantrhdrr. Bu qok aqrk. Tarihi temelden tutahm giincel,

ve bilimsel boyuta kadar dirqiineceksiniz.

Demek ki, sevginin dirgiinceyle, bilimle, felsefeyle iligkisi vardrr, Sizin biraz felsefi 6zellikleriniz olacak. Bi-

felsefik

limden biraz haberiniz olacak

ki,

sevgiye dogru bir qrkrg yaptrrabilesiniz. Dedigimiz gibi savagla da bag' lantrsrvardrr. Nitekim 6zgi.ir iliqki bizde ancak savaqla elde edilebilir. O zarnan sanginin bagarryla verilen savagla baglantrsrnr gok iyi bileceksiniz. Swgi yolunda tr.rzaklar vardtr, onun adrna saptrrrlmrq bin bir duygq baghhk vardrr, Bu oyunlara gelmeye' ceksiniz. Yani swginin her tUrlii saptrrrcr, yanrltrcr biqimlerine karqr kendinizi gok saglam bir pozisyonda tutacaksrnrz. Aynr zamanda sevgisizlige karqr da kendinizi saglarn bir pozisyonda tutacaksrnrz. Sevgisizligin dwrimcilige ve ya$arna kargrthk oldugunu bileceksiniz. Mrnlaka sevgi dtinyanrz olmah. Bu sevgi diJn-

yasrna ulagmahsrnrz. 'Sevilmek ve serrmek durumunda olmahyrm!" diyeceksiniz.

Serrecek durumda olmak ne anlarna gelir? Saydrgrm dort husrcta ba$arrh olmak anlamrna gelir. Dcirt temel husus ve onun bir sonucu olan beginci hususta baqarrh olursanrz, sevilebilme durumuna ulaqtrnrz demektir. Bu aynr zarnanda serrme durumuna gelmeniz anlamrna da gelir. O zaman brq sevgide, hem serrme ve hem de ssvilme kiqiliginiyakladrk demektir. Aksine sevilmezsin, sevmezsin! Bazrlarr, ucanrm istedi, seviyorum igte, nasrl engelleyebilirsin; beni swiyor, engelleyemezsin" diyorlar. Yalan! Oyle sevmek, sevilmek olmaz. Bilimsel temellerini koy, aldatma! Yoksa bir gUn sevilirsin, ikinci gi.in atrlrrsrn. Sevgine kargrhk bulamazsrn ve yerle bir olursun. Bunun iqin kendini aldatma ve yanhg temellerde geligen bir sevme-servilme olayrna dilgme! Dogrusr.r, sayrlan hr.rslrslarda baqarr h ol mayr gerekti rir. $imdi diiqilniin; doQru deQil mi?

Kilrt tipi niye swilmez? Bence dirnyada en sevilmesi gerekenler neden bu konuda, vatan kurtuh4unda bagarrsrz? Neden dzgijrlUkte, savagrmda ve 6rgiitlenmenin biitiln sorunlannda baqarrsrz? Bu kadar baEansz olan bir tip nasrl serrilsin? Zaten qirkindir de.

Vne girkinlik ile gizelligin bu sayrlan hr.sr.rslarla ba$lantrsr vardrr. Kesinlikle toplumsal bir olaydrr. Bu hususlarda bagarr sa$larsan gizelsin, aksi halde girkinsin!

Evet bunun fiziki boyr.ilu da vardrr. Fakat qirkin ve gkelin fiziksel boyrlu belirleyici degildir. Belirleyici olan, sayrlan hr.rsuslarda bagarrh olup olmama durumudur.

Demek ki, sorme ve sevilmenin koqullarr kadar bir de bunun gere$ine inanacaksrnrz. 'Bagarrsz kahyorum, bu hr.rsuslarda ba,qarrh ol-

mam qok zon o halde swgiden umudu keseyim; varsrn ne kimse beni serrsin ne de ben kimseyi seveyim" demek de dogru degildir.

Bunu kabul etmek demek, savagtan

ve devrimden umudu kesmek demektir; partiden, halktan ve yagam-

dan umudu kesmek demektir. Ama derrrimciler, yagamdan umut kesecek insanlar degildir. Her geylerini 6zgUr bir yaqama adamrqlardrr. Demek ki, sevmeyi biryilk bir tutku olarak hep kendinizde diri tr.rtacaksrnrz.

Umrlt olarak, tr.rtku olarak sevgiyi kendinizde diri tr.rtacaksrnrz. Fakat olmazlara ve tuaklara diigmemek; dogrulya ba,qarr ve gerqekleqme qansrvermek gerekiyor. lgte bu militan-

hk gahsrnrzda gigek agarsa yigitliQin zaferi ile taqlanrr.

G6ri.ili.ryor ki, sorgiye giden yol, gok y6nlii zorluklarla dolu oldu$u kadar gapraqrktrr da Bu yigitlik istiyor. ESer dogru yaklaqrm tutturulursa irlkemizde halkrmrzrn yaqadrgr toplumsal koqullardaki biiyiik sevgisizlik, hrrgrnhk ve saygrsrzhk giderilebilir. Biz devrimimizi bir anlamda i.ilkemizin sevilmez harabe duruma getirilmesine kargr oldulu gibi, aynr zamanda halkrmrzrn bagrrndaki biiyiik sevgisizlige kargr da geligtirdik.

Bizim devrimimiz bir yerde sevgi devrimi; iilkeyi sarme, halkr sevme devrimidir. Ama aynr zamanda btlyilk girkinlikle, igrenqlikle, barbarhkla savagarak gergeklegecek bir sevgi darrimidir.

Faqizmin, 'sevgi her geyi halleder' qeklindeki yalanrna inanrnak, aldanmak bUyi.ik oyuna gelmek demektir. Maalesef sizler, sevgi konusunda bijyUk oyuna gelmiqsiniz. Gergi sizi biraz bu oyundan gekip grkanyoru. Ama kendi baqrnrza brraksak, kimbilir bagrnza dlha neler gelir! Hig qaba sarfetmeden ne kadar birbirinizi sevdiQinizi gdrilyoruz. Daha dirne kadar buna inanmamrq mrydrnrz? Belki de hig farkrnda olmadan yrlanr sevdiniz, sevgili yerine onu koynunua koydunrz. Bunlar

mrverdim. Bence buna ra$men, birkag adrmhk yol aldrm. Siz her geyi birden halletmek istiyorsunu.

Demek ki, militanhgrnzrn fazla gergekqi olmayrqrnrn bir nedeni de budur. Hep aldatrcr, yanrltrcr kiqiliklerden sdz ediyorum. Onun en temel nedenlerinden biri de gizdigim qerqeve dahilindedir. Ya kendinizi swgisizlige mahkum etmigsiniz ya da sahte swgiye.... Yiire$iniz bunu nasrl kaldrnyor? Beyniniz dirgijnme geregini bile duymr.ryor. Bunlar sizin hikayenizdir. Militanhkta ne kadar iddiah olabilirsiniz? Vlitlikte, bryiik duyguda biiyiik sevgide ne kadar iddiah olabilirsiniz? Bakrn, qoSunuzun qocuk serrrgisivardrr. Bazr arkadaglar, qocuklarr ne kadar servdiklerini gdstermek igin qocuklarla gakalaqrrlar. Gtilirp geqelim! Neden?

Qi.inkii gocuklarrmrzrn yaqamr perigan edilmiqtir. Sevilmeye bir nefes bile brrakmamrglar. Fakat gogu bunu norrnal gdriryor. "Kegke benim de bir gocu$um olsa, b6yle sevebilsem' diyor. Dlinyasr kararmtq, An' layrqr da bxiyledir. Bdyle olunca da on yrl da yagas4 sonugta bir parti kargrtrdrr, bir kaqkrndrr. Geng delikanh veya kzrn havastnda buram buram tr.[ku kokuyor. Belki bir gey dememek gerekiyor, ama o tdkuyla bagba,$a brraksan, ikinci giin biiyUk bir kavga baglar. Biiytlk tutkular, biryUk duygular kendi koqullannda an' lam bulabilir. lyi gocuk yetiqtirmek, dzgtir ve ba$rmsrz vatan koqullarrnda imkan bulabilir. Buytik tutkular, ancak kendi alanlarrnda yagama imkanr bulabilir.

Bilindigi gibi, gengler birbirlerine kagarlar ve dernek-dligiin kurulur.

Ama ikinci gi.in gidin bakrn hepsi

birbirine girmigtir. Saygrdan'swgi-

den eser yok. Bdylesi tr.ikularrn, sargilerin bir anlamr var mr? Pratik yaqam, anlamsz oldu$unu g6steriyor. Size ve toplurna ydneltti$im birtUn bu elegtiriler gerqekgidir. Ka' bul olmayacak bir duaya niye amin diyelim? Geliqtiremeyeceginiz bir sevgiye niye iyi sevgidir diyeyim?

Vatanr, halkr hayrrh bir duruma getiremeyen bi r tutkuya niye saygtdeger bir tutkudur diyeyim? Maalesef geriye qok zor olanr kahyor. Soyleye' yim yani, biz biraz da k6leyiz. Kdleler bin yrllar aile nedir, gocuk nedir, kadrn nedir, erkek nedir diye dtigi.inmediler, deQil mi? Biz o kdleler gibi degiliz ama, bazr y6nlerimizle k6lelerden daha k6til bir durumdayrz; vatan ve tophmdan koprqta fu boiledir.

"Aile nosl ki 6zgtirltik 6ntinde bir engelse ve bu ofllmodon 6zghilti8e ulogomryorcok,

mevcul ikili iligki dtizeni de poili iginde ofllmodon devom ellirilirse dzgtirltik sovoflmndo ilerleyemeyiz. Aile ve aileciliQi agorcok dzgtirltikte, loplumsolltkto ve ulusallkta ilerleme soQlanz."

geyin yaratrcrsrdrq doSrn-u-sudrr, Bu nu biraz topluma kavrattrk. Yarrn tam

kavratrrz. Bugi.in size de tam kavratabilseh miithig savagacaksrnz. QUnkU savagrn igerigi, bu savagrn sonucunda gizlidir. Her tiirltl girkinlikten, sevgisizlikten, hakaretten kurtulmanz, bu savagr az-qok vermenizle miimktindtir. Bu birti.in derinli$iyle anlagrlsa mUthig savaqQr olursuntz.

Yagamrn gdlgesi var, kendisi yok.

Yagamrn adr var, kendisi yok. Peki kendisi nasrl olacak? Tabii bbyle savagarakl $imdi o gok sardiklerinize bu temelde ulagabileceksiniz, Her geyden 6nce b6yle savagtrsanz; vatanrn her pargasr harabe de' !il, size cennet gibi gdri.lni.jr. O kaq' tr$rnrz aileleriniz; analar, babalar, eSler, dostlar size en de$erli bir varhk gibi gelecek. Halkrnrz adr-sanr unutulan bir halk degil, ekmek-su kadar birlikte yagayacaSrnrz bir gergeklik haline gelecek. Kadrn-erkek iligkilerine indirgedigimizde, b6yle yabancr gibidegil, doganrn ayrrlmaz iki pargasr tanrmrna uygun, mutlak olarak birbirlerini tamamlarnasr gereken taraflar olarak ortaya qrkacak.

Buna nerede ve nastl ulaqrlacak? iqte bUttjn tartrqmalar, politikalar, dii-

qtinceler, parti kurmalar ve

savagt

geligtirmeler boylesi bir yagamr mtimki.in krlmak igindir.

Anlayrqh olun. Burada kdr tutkular, gergek drgr yaklaqrmlar belki kendini yaqayabilir am4 zaferi getiremez. Bu agrdan yollara gok duq' ttinijz, kafanrzr saQa-sola gok vurdu' ntz, ama yine de sonue yok. Ne ai' leyi ne de egi-dostu kurtardrnrz. Bir 'hoq geldin'i, bir "merhaba"yr bile kurtaramadrnrz. Ne anladrk o zarnan! Buna ya$am mr diyelim, 6zgiirlUk mU diyeliq ne gezer! En iyisi bizim yaptrgrmzdrr, lyi yo$unlagtn, yagam kontsunda iyi planlar gizin, miikemmel 6rgingi.i-eylemci olun;

bu size yagamrn yolunu g6sterir, sevginin frrsatrnr verebilil sevgi dtinyasrna ulagmaya imkan hazrrlayabilir, Eve[ goQu mektuplarda 'gdyle sevgili, boyle sorgili" diye yazar. Ben bu kelimelerden biraz utanq duyu' yorum. Hakh olduQum qimdi daha iyi anlagrhyor, Bizde 6yle fazla sevgili yok. Ve ulagrlrnasr gok zor bir di.izey.

Ne mutlu bil'ttln halkr, bUtiin yol' 'Sargili var' hgrmz" dedirtene. Bdyle bir stfata

daqlarrna kendisi igin

ulaqmak igin, sdyledi$imiz kogullar-

da bagarryla savagrnakla, kahrarnan olrnakla ve yisitlikle mUmkiindi.ir. Bu da bilinqle, oldukga politi( askeri yetenekle miimkijndiir. Bdyle olur' sanrz, niye sizi sanmeyelim? Niye sizi alkrglamayahm? Niye, )0celerden yiice yeri vardrr" demeyelim?

Niye kendimi ucr.rz bir qeye layrk g6reyim? Niye kendimi hak etme' digim bir yere layrk goreyim? Bu sahtekarhk olur, kendimi ve baqka' larrnr aldatma anlamrna gelir. Bunu yaprnam, ama doQru yol iqin de u$ragrm vardrr. Fazla hata yapmadan, yamulrnadan ve yamultmadan gaba sarfediyorum.

Dikkat edinl benim tavrtm budur.

Ama qogunrza bakryorum; bizden, qocuklar gibi el ilsttinde tutulmayr istiyor. Kendini ciddiye aldrrtacak bir pozisyona getirmemigsen, ben seni nasrl seveyim? $imdi kimseyi

sizler degil misiniz veya biz degil miydik? Qirkinlikle bile grrtlaSrnrza kadar koyun koyuna yagryorsun@.

Bu temelde yagam tazrnzr yoklayrn.

Ne kadar d0gmanrn serrgi anlayrgr

Dolayrsryla bazr drlygularrmrz4 bazr yaqam anlayrglanmrza biraz daha gerqekqi yaklagahm. Bi.rti.ln

doQrultusundadrr? DiSmanrn sevgi anlayrqrnr yaqayanlar, gergek sevgiden nasibini alabildiler mi? YagadrQrnrz yagam, ne kadar yiice bir yagam olarak kabul edilebilir? Merrcut bigimiyle qeliqkilidir. Urkiitmek igin sdylemiyorum. Fakat kesinlikle yaSamrnrz gdzden gegirilmeyi gerektirir, Ozellikle anlayrq di.izeyinde aqrkhk getirmeye qahqryorum. Tabii adrm adrm hayata gegirilmesi belki de yilzyrllarr alrr. Bir iliqkiyi sevilir, bir iliqkiyi yaqanrhr krlabilmek igin bu kadaryrh-

ginin bizde nasrl iqlerlik kazana-

kolay kolay beQenmem. Bu, kendimi

ca$rnave neye ba$lr olduSuna agrkhk getirmek iqindir. Ulke de savaq istiyol halk da savaq istiyor. Artrk savag ya$amrn adr olmr^qtur. Bu da zormuq! Tabii zor. Bu aynr zamanda sizin savagqrhsrnrza da bir anlam biqmek oluyor. YaEamr bu kadar yaratacak bir olaya katrlmanrz sizi ne' den yi.icelegtiriyor? lgte, bu iqerik' ten oti.rri.i sizi yi.icelegtiriyor. Savag niye bugiin bu denli bir tutku haline gelmig? Qi.inkil savaq, bugijn her

gok begendiQimden 6ti.rrii mUdiir?

Bu kadar elegtirel olrnam, hiqbir geyi dogru bulrnarnamdan dtilrti mtidUr? Hayrr! Dogruyu ortaya qrkar-

bunlarr sdylememin nedeni, sevgiyi mahkum etmek gurada kalstn, sev-

rnak iqindir. Begenileni ortaya qrkar-

rnak iqindir. Elegtirisiz bir gekilde pat diye birbirini beQendiler de ne elde ettiler? En degme iki kigiyi bir araya getirebiliyor mrcunrz? Ben getirebiliyorum. lnsanlar benimle bir araya geldiler, geliyorlar. Partimiz Devam 30. sayfada

(S.rrrebln

Kti

il.di993

rdistan'da katliamlar, direnigler ve iizgti rliik bahan 24 $ubat 1993

28 $ubat 1993

Mardin'in Karhepe ilgesinde kontrgerillaya ait bir ev ARGK gerillalarr tarafrndan basrldr. Yaptlan baskrnda 2 kontra elemanrnrn 6ldugLl bildirildi.

Bu olayrn ardrndan dl4rnanrn yaptrQr operasyonlarda 30 kiqi g6zaltrna alrndr.

Nusaybin ilqesinde bir askeriaracrn taranmasr ardrndan baqlatrlan operasyonda qok sayrda yurtsever gdzaltrna alrndr. Evlerde ise aramalar yaprldr, Newroz'un yaklaqmasr nedeniyle baskrlarr artrran di.iqman giiqleri, Adana'da da biiyiik qapta operasyona girigtiler. KUrtlerin bulunduQu ma-

I Diyarbakrr'rn Bismil ilgesine bagh lnardr k6yil yakrnlarrnda Ecevit

!

I

f

hallelerde yaprlan aramalarda 57 yurtsever gozaltrna ahndr. Tutuklananlara aQrr iqkencelerin yaprldrQr bildirildi.

Yurt adh ajanrn direge asrh cesedi bulundu. Oldi.iriilen ajanrn, bir sirre once Savur ilqesine baQlr Kavsan (Siirgtici.i) kdylinde yaQamrnr yitiren B gerillayr ihbar ettiQi ve bu nedenle ARGK kararryla cezalandrrrldrQr bildirildi. f Kurtalan'a baQlr Zoxiye koyUnde somi.irgeci dtiqman gUqleriyle iqbidiQi yapan iki kiqi 6li.imle cezalandrrrldr.

I Tiirk savaE ugaklarrCudive Gabar daQlarrnr bombalamaya baEladr.

I Qrnar ilgesine bagh Qinara Kerejda$ mevkiinde, qevrede yurtsever olarak tanrnan Satih 6zmen ve Kaztm Gtiler, kontralarrn silahh saldrrrsrna ugrayarak yagamlarrnr yitirdiler,

1 Mart 1993

Batman HEP il Ydnetim Kurulu iiyesi Cemile Argrn'rn eqi eczacr Ahmet Argrn'nrn cesedi, TPAO Sitesi

I iHD ElazrQ $ube Baqkanr Metin Can ve Doktor Hasan Kaya 6 bin

arkasrnda qobanlar tarafrndan bulundu. 23 $ubat akEamr kontr-gerilla elemanlarr taraflndan kaqrrrlarak oldiirirlen Ahmet Argrn, kitlesel tdrenle topraga verildi.

I

Urfa'nrn ViranEehir ilqesinde yaprlan operasyonlarda 20 kiqi gozaltrna ahndr.

Ergani'nrn Hendek k6yu muhtarr Mehmet ErtuQrul'un koruculu$u kabul etmediQi, koruculugu geliqtrrmek isteyenlere tavrr koyduQu gerekqesiyle tutuklandrQr bildirildi.

I

26 $ubat 1993

I

Cizre-$rrnak Karayolu'nda Oesrik (Kasrik) BoQazr ile Kumgatr (Dergul) koytr arasrnda $rrnak'a gitmek-

te olan Cizreli 2 esnaf ve

I

iqqi,

Kumqatr koyii korucularrve ozel tim elemanlarr tarafrndan 6zel otolarr igin-

de benzin d6kiilerek diri diriyakrldrlar. Uzerlerine benzin doklrlerek katledilen yurtseverlerin isimleri g6yledir: Osman Acar (35), Cemal Bozkurt ve iEqi Lokrnan GUven (40). VahEice katledilen i.iq yurtsever, kalabahk kitle eEliginde yaprlan tdrenle Cizre mezar[Qrnda topraQa verildiler.

Silvan'da Mescit MahallesiYatrh Bdlge Okulu yakrnlarrnda bulunan evlerinden qrkarak igyerlerine gitmekte olan SabriZengin ve gocuklarr, gerillalar tarafrndan otomatik silahlarla tarandr. Kontr-gerillacrhk yapan Sabri Zengin ve oQullarrna yonelik gerqeklegen eylemde Sabri Zengin, oQullarr Abdi.llhaki ve Fikret

I

Zengin olay yerinde dltirken, aQrr yaralanan Abdi.rlbari Zengin ise Silvan Devlet Hastanesi'ne kaldrrrldr.

Mardin'in Krzrltepe ilqesinde HU-

I

seyin Qetin ve oglu Tarrk Qetin, kontr-gerilla elemanr olan iki kiEinin silahh saldrrrsrna ugradr. Olayda Hilseyin Qetin ya$amtnt yitirirken, oglu ise aQrr yaralandr.

Mardin'in Saragoglu Mahallesi'nde bir polisin evine bomba atrldr. Bombanrn patlamastsonucu evde maddi hasar meydana geldi. Ardrndan polisin kent merkezinde geligtirdigi operasyonlarda gok sayrda Ki.lrdistanh g6zaltrna ahndr.

Kontr-gerillalar tarafrndan kaqrrr-

I

I

larak dldiirtilen IHD Elazrg $ube Baqkanr avukat Metin Can ve arkadaEr doktor Hasan Kaya'nrn cesetleri Dersim-ElazrQ srnrrrndaki Dinar Kdpriisi.i Uzerinde bulundu.

27 $ubat 1993

I

Mardin qehir merkezinde bir eve baskrn gerqeklegtiren di.rqman gligleri, evi ateqe vererek yaktrlar.

kiginin katrlrmryla di.izenlenen bir cenaze toreniyle topraQa verildiler. Cenazelerin Elazrg'a goturiilmesinin hemen ardrndan Qevre il ve ilqelerden gelip bir araya toplanan 6 bin kigi,

"Kahrolsun kontr-gerilla", "Kiirdistan faqizme mezar olacak", "Kahrolsun fagizm", "Katiler bulunup hesap sorulsun" tarzrnda sloganlar haykrrarak, yaklagrk I km yiiriidiiler. Cenazele( yaprlan konuEmalardan sonra topraQa verildi.

I Dryarbakrr'rn Ergani ilqesinde okul grkrgrnda Hizbullah yanhsr olarak bilrnen oQrenciler, yurtsever ogrencilere saldrrdrlar. Saldrrrda Mustafa Keser ya$amrnr yitirdi, Mustafa Giil adlr 6Qrenci de aQrr yaralandr. Ergani Lisesi'nde meydana gelen bu olay, ilqede gerginlik yarattr.

I Lice'nin Herag koyri, Tijrk sdmiirgeci ordu gUgleri tarafrndan ateqe verildi. K6yde bulunan 4 ev tamamen yandr, diQer evler kullanrlamaz duruma geldi, hayvanlarrn bi:yiJk bir b6ltlmil telef oldu. Kdyliilerin gciqe zorlandrgr bildirildi.

I Lice ilgesine baQh Reqan koyirnii basan dUqman ordusu, M. $erif isimli kdylUnitn evini yakarak kullanrlamaz hale getirdi.

I

I

da srlrirlerin baqrnda olan Hamit Ocan ve Mehmet Kayalar adh qobanlar yaEamlarrnr yitirdiler, Aynr olay

Tiirk basrnrnd4 "GUroymak'ta PKK srgrnaQr bombalandr:

l5

6la.i"

qeklin-

3 Mart 1993

I

Diyarbakrr Fatih Lisesi'nde, Hizbullah yanhsr olarak bilinen ogrenciler, 6 Edebiyat B srnrfrndaki 6Qrencilere saldrrdr. Saldrrrda Mehmet Mrzrak isimli ogrenci aQrr yaralandr, 5 dgrenci de qeqitli yerlerinden aldrgr darbelerle hafif yaralandr.

! Adana'nrn Kurukdprij, Qakmak Caddesi, Eski Hal, D6rtyol ve KarEryaka semtlerinde tablacrlrk, iqportacrhk, simitqilik yaparak geqimlerini

saQlayan Kiirt k6kenli seyyar satrcrlar, yanlarrna gelen sivil giyimli olan

ve kendilerini polis olarak tanrtan kiqilerin, kendilerine ajanhk teklifinde bulunduklarrnr, oli]mle tehdit edil-

diklerini

I

aqrkladrlar.

Silvan ilqesinde, qevresinde yurt-

sever olarak tanrnan

$irin Cesur

(Z t ) isimti esnaf, kontralarrn silah[ saldrnsr sonucu yagamrnr yitirdi.

Ergani Lisesidgrencileri, 1 Mart gUnU meydana gelen olayda bir ogrencinin yaEamrnr yitirmesi nedeniyle 4 grlnliik boykota gittiler.

Diyarbakrr'rn Hani ilqesinde, Hacr Ramazan Onen'e ait bir ev kimliQi belirsiz kiEiler tarafrndan tarandr.

Olayda ev kullanrlamaz hale gelirken, evde bulunan Felek Ok (75) 6ldi.r, Fatma Onen (1 6) ise aQrryara-

I

I

landr.

Mardin'in merkeze bagh 'lrzyan (Elmabahqe) koytlne baskrn gerqekleqtiren gerillalar, koruculara ait bir eve silahh saldrrrda bulundular. Olayda 5 kiqinin dldiiQtl oQrenildi.

I

2 Mart 1993

I Mardin'in Derik ilqesi

I

de verilmiqti.

25 $ubat 1993

I

mayrna askeri bir aractn qarpmast sonucu 2'si agrr olmak iizer 4 asker yaralandr.

Cizre ilqesinde, bir haftadan bu yanaTi.irk ordu gi..lgleri, mazot depolannr panzerlerle imha ediyor. Her biri 2-3 milyon deQerinde olan bu depolarrn imha edilmesi, halk arasrnda tepkiye yol aqtr.

Silopi ilqesinde soyadrnr oQrenemediQimiz Nesim isimli bir kontra elemanr oldirri.lldU. Bitlis'e bagh GUroymak ilqesinin Zehak, Zixek, Selak, Akbiriv ve Avztrt k6ylerine ail yayla evleri Ti.lrk savaE uqaklarr tarafrndan bir gi.in stireyle bombalandr. Bombalamalar esnurcr n-

di.iEman

gUqleri tarafrndan bir gUn boyunca abluka altrna alrndr, giriq-qrkrqlar yasaklandr. Tank ve panzerlerle qevrilen ilqede aramalaryaprldr, qok sayrda insan gozaltrna ahndr, I Diyarbakrr E-Tipi Cezawi'nde sirresiz aqlrk grevi baqladr. Cezaevlerindeki baskrlarr ve halka karEr sUrdiiriilen Eiddet politikasrnr protesto etmek iqin baElatrlan aqhk grevinde, birqok tutuklunun sarrlrk hastahQrna yakalandrgr bildirildi.

I Diyarbakrr Merkez Kapah Cezaevi'nde bulunan bayan tutsaklar, Diyarbakrr E-1ipi Cezaevi'nde siyasi tutuklulara yaprlan baskrlarr krnamak igin siiresiz aqhk grevine girdiklerini agrkladrlar. Ve TC'nin kirli savaq politikalarrna kargr halkr duyarh olmaya gaSrrdrlar.

I 20 $ubat gi.rnii, Ttirk ordu giigleri tarafrndan yakrlan Giiqli.ikonak ilqesine baQh Bana (Ormaniqi).koyu-

ne yardrm etmek amacryl4 OzgUr Gi.lndem Cizre Bi.lrosu, iHD $rrnak $ubesi ve Cizre Belediyesi tarafrndan "Grda ve. giyim kampanyasr" baglatrldr. lzmir IHD $ubesi de kampanyaya katrldrgrnr aqrkladr. l0 ton grda yardrmr toplandrgr bildirildi.

I Cizre ilqesine bagh Bazift (Katran) kdyi.i yakrnlarrnda yola dogenen

ordu giiqleri ile gerillalar arasrnda

l[i yaptrlar. Kontrol sonrasr gerillalar,

layan qatrqmay4 dtqman karadan ve havadan takviyeler yaptr. QatrEmada ve bombalamalarda 5 gerilla qehit di.iqtii. Dtlqman gijqleri ise qok sayrda kayrp verdi, Karaqoban Jan-

I otobi.rsir atege vererek yaktrlar.

I Mardin'in Bagok mrntrkasrnd4 ge rillalar PTTye ait bir aracr ateqe vererek yaktrlar.

I GercUg'te gerillalar ile di.iqman giiqleri arasrnda qrkan qatrEmada 3 gerilla gehit dUEti.l, 4 diigman askeri oldUri.ildii.

I DYP-Bozova ilgeyoneticisi Mehmet GUI'i.in evine baskrn gerqekleqtiren 6zel tim, aynr ismi taEryan oQlu Mehmet Giil'ii 6ldUrdU. Olay Tiirk basrnrnda "1 terorist o[] ele geqirildi" biqiminde verildi. Mehmet Gi.il'rln 6ld trriilmesini protesto eden ilqe esnafr kepenk indirdi.

I Hazro ilqesine baQh Cireneki koyUnU basan TC gliqleri, evlerin qoQunu yaktrlar, hayvanlan oldiirdUler, evlerdeki erzaklarr birbirine katarak kullanrlmaz hale getirdiler ve l0 koyli.iyil gozaltrna aldr lar.

I I Mart Diinya Emekqi Kadrnlar Guntr, Tiirkiye ve Kitrdistan'rn birQok alanrnda toplantr, gdsteri, yi.irUyiiq ve paneller bigiminde kutlandr.

darma Karakol Komutanr cildti.

I Mardin'in Nusaybin ilqesinin Krgla Mahallesi'nde bir ev kimliQi belirsiz kiqilerce tarandr. Olayda Latif

Deniz, Gurbet Deniz, Fethullah Akahn, Stileyman Kaplan, $emsettin Evgin ve ismi 6grenilemeyen bir kadrn yaqamlarrnr yitirdiler.

I Mardin'e baQh Savur ilqesi Elfan k6yrine baskrn gerqekleEtiren diiqman gijqleri, gocuklarrn da aralannda oldugu 1 5 kiqiyi tutukladrlar. Di.igman gUqlerinin uun siireden beri korucu olmalarr iqin k6y halkr Uzerinde baskr uyguladrQr bildirildi.

I Kayseri Kapah Cezawi'nde tutuklu bulunan siyasi mahkumlar siiresiz aqhk grevini baglattrlar.

I Adryaman'rn Gdlbaqr ilqesine baQh Haydarh k6yi.i yakrnlarrnd4 sdmUrgeci ordu gUqleri ile gerillalar arasrnda qatrqma qrktr. Adryaman'dan GolbaEr'na gitmekte olan bir otobilsii durduran 6zel timlerin iki kiqiye ateq aqmasr sonucu qatrqma qrktr.

Olayda $eyho UYANIK adh gerilla qehit di.igtu. I komiser ile aracrn gofdri.l Ahmet Can aQrr yaralandr.

5 Mart 1993

f

HEP Diyarbakrr il binasrnda toplanan tutuklu yakrnlarr, cezaevlerinde artan baskrlarr protesto etmek amacryla aqrk grevini baqlattrlar.

I Mersin'in Giindogdu Mahallesi'nde Sadft Bilgin ve Demirtaq Mahallesi'nde ise Bilgin'in akrabasr olan Abdulkerim Baltekin, kontr-gerilla elamanlarrnrn silahh saldrrrlarrnda yaEamlarrnr yitirdiler. Cinayetin ardrndan Mersin'de Sadrk Bilgin'in evinin dnUnde toplanan 4000 kiqi cinayeti protesto etti, esnaf da krnarna ve protesto amacryla kepenkleri indirdi.

6 Mart 1993

t

di.iri.lld0. Qatrqmalarda helikopter aQrr darbe aldr, Tllrk savaq uqaklarr

tim, Dev-Sol dnderlerinden Bedri YAGAN, Gtircan 6zGUR, Tiirkiye Hemqireler DerneQi istanbul $ubesi eski baqkanr Menekge MEML, Rfat KASAP ve eqi Asiye Fatma KASAP'r oldtrrdUler.

4 kez lran

hava sahasrnr ihlal etti.

Bugi.ine kadar devam eden qatrqmada Erig, Dilgad, 6mer GEGEZ (Harun), M. Nuri6ZeAy (Devran) ve Rojda isimli gerillalar qehit di.tqtU. Kod adr Devran olan Mehmet Nuri OZBAY- 1971 yrhnda Dogubeyazrt'rn Bester k6yUnde doQdu. Devran yoldaq, DoQubeyazrt Lisesi'ni okurken 1 2 Kasrm 1990 tarihinde okuldan kaqarak gerillaya katrldr.

Kod adr Harun olan Omer GEGEZ ise 1964 yrhnda DoQubeyazrt ilqesinde doQdu. Harun, I 2 Mart 1992 tarihinde gerilla saflarrna katrldr. Dilgad ve Welat yoldaqlar Digorlu, EriE yoldag Diyarbakrrh ve Rojda ise Mardinlidir.

Ezurum'm Karaqoban ilqesiMolladavut k6yi.l civarrnd4 sdmUrgeci

!

8 Mart 1993

I

Urfa'nrn Viranqehir ilqesi Tepeyolu (Teltirik) koyi:nde bir evi qembere alan dtiEman giigleri ile gerillalar arasrnda qatlgma grktr. 7 saat boyunca sUren qatrqmada Ahmet AGAQ ($iikrU), Memduh EGE ile

Nasrr, Gabar ve Cengo kod

Siirt Petrol $irketi'ne ait

9 Mart 1993

I

Cizre'nin Yeni Qarqr, Alibey, Terminal, Cudi ve KurtuluE mahallelerine yaprlan operasyonlarda qok sayrda yurtsever gdzaltrna ahndr.

I Diyarbakrr'rn Qohepe kdyiine baskrn gerqeklegtiren gerillalar, devletle iEbirliQi halinde olan kdy muhtarr Kadir Camca ile kardeqi Hasan Camca'yr kendileriyle birlikte gdtUrdUler.

I Van'da somijrgeci devlet giiqlerinin gerqeklegtirdiQi operasyonlard4 aralarrnda Azadi dergisi Van temsilcisinin de bulundugu qok sayrda insan tutuklandr.

I GilqlUkonak'a baQh $ikeftan k6yU karakoluna gerillalarrn gerqekleEtirdiQi baskrnda qok sayrda diigman askerinin 6ldi.lQil, karakolda bulunan malzemelere el konulduQu bildirildi.

10 Mart 1993

f

I Cumartesi gi.inU akqam saatlerinde lstanbul-Kartal'da bir eve baskrn gerqekleqtiren polis ve ozel

4 Mart 1993

I 2 Mart tarihinde AQrr Dagr'nda TUrk somiirgeci ordu gUqleri ile ARGK gerillalarr arasrnda baElayan gatrEma arahksrz olarak iki gtln devam etti, Bugtine kadar yaqanan qatrqmalarda 2 korucu, 21 asker dl-

200 aracr durdurarak kimlik kontro-

qatrgma qrktr. Sabah saatlerinde bag-

adh

gerillalar qehit di.igtii. QatrEmada ev sahibinin oglu Mustafa Qelik de yagamrnr yitirdi. Olayda Halil ilbay ve adlarrnr oQrenemedigimiz 2 jandarma 6ldi.l, I er de yaralandr.

I Cizre ilgesinde incelemelerde bulunan HEP milletvekilleri i.izerine polis panzerlerinden ateE aqrldr.

Olayda 6len veya yaralanan olmadr, ancak ilqedeki halk arasrnda gerginlige neden oldu.

I ldil ilqe merkezinde, polis ndbet noktasrna konulan bombanrn patlamasr sonucu 2 polis 6ldU. I Cizre'ye bagh Xedard kdyti yakrnlarrnda gerillalarrn saldrrrsrna uQrayan 1 paruer ve I askeri jip tamamen tahrip edildi. Panzer ve Jipin iginde bulunan 6 asker 6ldii, 5 asker de yaralandr.

I Kurtalan-Siirt yolunda gerillalar,

Van'da OZOEP yoneticisi Faruk Ozdun'a ait lokanta ateqe verilerek yakrldr. Altrnkijp isimli lokanta tamamen tahrip oldu.

I l3 $ubat grini.r Siirt'in Brtrmhk Mahallesi'nde qrkan qatrqmada qehit dtiqen Selahattin BALTA (En-

ver) ile Kazrm TOKGOZ (Cemal) adlr gerillalarrn yakrnlarr, di.iqman tarafrndan iqkenceye ahndrlar. Gordiigi..i iEkenceler sonucu Abdullah Balta felq olmuE durumdadrr.

I Krzrltepe ilgesine baQh Giindeizer kdyi.ine baskrn gerqekleEtiren di.iqman giiqleri ile gerillalar arasrnda qrkan qatrEmada 2'si bayan ol-

mak rzere 3 gerilla Eehit

di.igtu.

Qatrgmada Mehmet Aslan adh koylii I dtiEman askerinin OlduQi| I askerin de yaralandrQr bildirildi. Olaydan hemen sonra di.jqman giiqleri k6yde bulunan l2 evi ateEe vererek yaktrlar. Mehmet, $erif ve Ali Aslan adh koyliiler de 96zaltrna ahndrlar.

I Diyarbakrr ili Bismil ilgesine baQh Sergevra ve $erefika kdylerine operasyon dLrzenleyen dUgman gUqleri 30 kdyltlyti gozaltrna aldrlar. Sergevra k6yilnde gdzaltrna ahnan 25 kdylUnUn halkrn gdzleri 6ntlnde dovi.ildi.jQti, aQrr hakaretlere ugradrgr ve gdzleri kapah vaziyette gdtijriJldirgi.i bildirildi.

I Siirt'in Ciwanikan (G6kqebad bel-

yaralanrrken,

desinde Muhyettin Demir adlr kdyli.l Siirt-Eruh yolu iizerinde koyun otlatrrken, 6zel timler tarafrndan hun-

harca katledildi. Demir'in cesedi pargalanmrq vaziyette bulundu.

il 11 Mart 1993

I

Kulp ilgesine bagh Sikefta (Ko-

ruklu) mezrasrnda TC gi.iqleri ile gerillalar arasrnda qrkan qatrqmada darbe yiyen dij,gman, mezrada bulunan koyltjleri gdzaltrna alarak, Kulp ilqe merkezindeki jandarma karakolunda iqkenceye aldr, Nevqehir Cezaevi'nden sUrgtln edilerek Yozgat Cezaevi'ne gotUrillen 7 siyasi turtuklu aghk grevi eylemini baqlattr. Nevgehir Cezaevi'nde de siyasi tutuklular artan baskrlarr protesto etmek iqin si.lresiz aqlrk grevini baglattrlar.

I

12 Mart 1993

I

Qermik OQretmenlerevi'ne kim-

liQi belirsiz kiqiler tarafrndan molotof

kokteyli atrldr. Olayda OQretmenlerevi'nde bUyilk hasarrn meydana geldiQi, ancak olil ve yaralanrnrn olmadrgr bildirildi.

Siirt EQitim Faktiltesi'nde toplam 1 9 oQrencinin gozaltrna alrnmasr ardrndan bir araya gelen dQrenciler, 15- 19 Mart tarihleri arasrnda boykot yapma kararr aldrlar.

I

13 Mart 1993

I

OzgUr Grindem gazetesinin Diyarbakrr Burosu Temsilcisi Mehmet $enol siyasi polis ekiplerince gdzaltrna ahndr.

Lice ilgesi Karahasan Mahallesi'ne baQh Badem mezrasrr dUgman ordusu tarafrndan basrldr. Mezradaki evlerin atege verildi$i, bir evin tamamen yandrgr, di$er evlerde ise bijyijk hasarrn oldu$u, hayvanlarrn telef edildiQi 6grenildi.

I

I

Qermik Lisesidgrencilerine eQitim olarak PKK aleyhinde video filmlerinin g6sterildigi ve bu nedenle OQrenci velilerinin gikayette bulunduklarr bildirildi.

Erbil'den 30 km. r.rzakhkta bulunan Avina k6yii, lrak ordusuna ait sivilve askeri giyimli 1 2 araqhk konvoy tarafrndan kugatmaya altndr. Ardrndan tarlalarda qahEan halk4 aQtr silahlarla ateE etmeye baqlayan lrak ordu birlikleri 1 7'si qocuk, 4'ir kadtn olmak lrzere toplam 40 koyluyt] 6ldtirdUler. 200 koylir de isabet eden

I

kurgunlarla yaralandr. Olayda 50 k6ylU de esir ahnarak g6tiirtildi.i.

I Diigman gOqleri Kulp ilqe merkezini otomatik silahlarla taradrlar.

Gece boyunca devam eden tarama-

da olen veya yaralanan olmadr,

voya gerillalarrn gerqeklegtirdigi saldrrr eyleminde 8 asker 6ldi..i, 9 asker ise yaralandr, Askeri araglarda 6nemli 6l9Ude hasar meydana geldi,

an-

cak 3 yurtsever gdzaltrna ahndr. Sadrk Kaya'ya ait 20 hayvan el bombalarrnrn atrlmasryla telef oldu.

I Dilgman birlikleri Kulp'a baQlr Masrrfo (Tepecik) koyi;ne baskrn gergekleqtirdi. KOyliJleri evlerinden drEarr grkartan dUEman giiqleri, evleri ateEe verdiler. Olayda 20 ev tamamen yanarken, di$er evlerde kullanrlmaz duruma geldi, qok sayrda hayvan telel oldu.

I Mardin'in Krzrltepe ilgesinde gerillalar bir eve baskrn gerqekleqtirdi.

Yaprlan baskrnda, polislerle iligki igerisinde olan 2 kiEi dldUrilldU. I Krzrltepe'de devletin resmi kurum ve kurulr-rglarrna y6nelik gerillalarrn gerqekleEtirdiQi silahh saldrrr eyleminde ise, s6z konusu kurumlarda b0yUk hasarlar meydana geldi.

Olayda 1 polis dliirken, I polis de yaralandr.

I Daha dnceki gi.inlerde Krzrltepe ilqesi lpek Mahallesi'nde Eehit dilqen ARGK gerillasr Mehmet MKOYUN'un yagamrnr yitirdigi yerde, 6ldijrtilmi4 2 kiqinin cesedi bulundu OldiirUlenlerin kimlikleri oQrenilemedi.

14 Mart 1993

I Bismil ilgesine bagh Alibey

ve Belli kdylerine, dtjgman ordu birliklerinin gerqeklegtirdigi operasyond4 kdylere olan giriq-qrkrqlar yasaklanarak evler arandr, egyalar yaQmalandr ve 6 k6ylti gdzaltrna alrndr.

I Diyarbakrr'rn Hazro ilqesine baQh Varrnca ve Yazgo koylerine gerqekleEtirilen operasyonlarda ise, k6ye giriq-qr krqlar yasaklandr, yaprlan aramalar ardrndan qok sayrda k6yli.i tutuklandr.

I Batman'rn Karqryaka Mahallesi'n-

de Osman Gdlen ve Kemal $erif Sayar'r durdurarak kimlik kontrolir yapan kimliQi belirsiz kiqiler daha sonra silahla tarayarak kayrplara kangtrlar. Olay anrnda Osman Golken hayatrnr kaybederken, Kemal $erif Sayar ise aQrr yaralandr.

I Ozgiir Gtrndem Van BUrosu 96revlilerinden Naif Yagal Giilten KrEanak, Ali Rrza Halis, Hasan DeQer, Hayrettin Qelik, Salih Tekin ve Ulkem Basrn-Yayrn DaQrtrm $irketi Mtidilri.i Mustafa Bilgeq ile daQrtrm personeli Cemal Da$ gdzaltrna ahndrlar.

I Omerli ve Midyat Karayolu izerinde bulunan Zernoka k6yi.i yakrnlarrnda geqmekte olan askeri kon-

15 Mart 1993

I

.

Diyarbakrr'rn Dicle ilqesine baQh Kurgunlu ve Taqagr kdyleri Ti.rrk ordu birlikleri tarafrndan savaE uqaklarryla bombalandr. Bombalamaya gerekqe olarak, gerillalann k6yde bulunduklarrna dair ahnan ihbar olduQu belirtildi.

Yine Dicle merkezinde Hamza Andiq ve Abdurrahim Uyguner adh oQretmenler, higbir gerekqe gosterilmeksizin tr-rtuklandrlar.

I Diyarbakrr'rn Ergani ilqesine bagh Salihe kdytlne, diJqman gUqleri sabahrn erken saatlerinde bir baskrn gergekleEtird iler. K6ye girig-grkrqlar yasaklandr. Halk koy meydanrnda toplatrlarak iqkenceden geqirildi. Evlerdeki grda maddeleri yerlere d6kiilerek kullanrlmaz hale getirildi.

Fevzi Dinq adlr koyltjye ait bir

ev

atege verilerek yakrldr. Bir ay 6nce gehit dtiEen ARGK gerillasrAhmet BEYHAN'rn ailesine aQrr igkenceler yaprldr.

I Batman Ozel 'l rp Cezaevi'nde tutuklu bulunan mahkumlar, basrna aqrklama yaparak, cezaevlerinde uygulanan baskrlarr protesto etmek arna-

cryla ddni.iEi.im[] olarak aqhk grevine baEladrklarrnr bildirdiler, Batman'da yaprlan operasyonlarda ise onlarca kigi gdzaltrna alrndr.

I Batrnan'rn Hasankeyf ilqesinin Palamr.rt k6yUnde bir askeri aracrn, araziye dogenmig mayrna Qarpmasrsonucu I asker 6ldii, 4 asker de yaralandr.

I istanbul'da qeqitli semtlerde bulunan 20 banka gubesinin yanrsrr4 Topkapr son durakta bekleyen hrzh tramvay vagonun4 Aksaray'da Tekel Satrq Deposu ile Avolar'da

TofaE

bayisine molotof kokteyli atrldr. Olen veya yaralanan olmadr. 20 bankada qrkan yangrn itfaye tarafrndan kontrol altrna ahndr.

I Zonguldak'ta 2 bankaya atrlan bombalarrn patlamasryla 2'si a$rr olmak r.rzere toplam 7 kiqi yaralandr.

Bursa'da bir bombanrn patlamasr sonucu 1 kiqi yaralanrrken, Adana Akbank Merkez $ubesi ile bir otomobil firmasrna da bomba atrldr.

I Mardin'in Omerli ilqesine

baQh

Kayabah ve Unsal k6yleri arasrnda

gerillalar ile dUgman gUqleri arasrnda grkan gatrgmada 4 gerilla Eehit diqerken, 20 di4man askeri de oldU. Qatrgma 2 glin boyunca devam etti.

16 Mart 1993

I

Batman merkeze baQh Kuyubagr kdyi.i yolunda kafasrna kurEun srkrlarak 6ldiirUlen 30 yaglarrnda bir erkek cesedi kdyl0ler tarafrndan bulundu. Cesedin kime ait oldugu 69renilemedi.

Diyarbakrr'rn BaQlar semti iskan-

I

evler mevkiinde, eski HEP

Uyesi

Necat AkyUrek, kimligi belirsiz kiqiler tarafrndan 6ldiiri.rldi.i.

Omerli ilqesine baQh Kayabah ve Unsal kdylerine dUgman ordu kwvetlerinin dilzenledikleri baskrnlarda kciyliiler igkenceden gegirildi, evler ve grda maddeleri atege verilerek yakrldr.

I

namadr.

I

Mardin Cezaevi'nden

3l

tr.rtsak

ElazrQ, Mug ve Batman cezaevlerine si.irgUn edildi.

18 Mart 1993

I

Newroz dncesinde Kayseri ve Bolu'dan gok sayrda asker ve 100 adet zrrhh araq, Cizre'ye gotUrlildu.

Cizre'de giriE-qrkrglar yasak. Blitiin okullarrn 3 giin boyunca tatil edildiQi bildirildi.

19 Mart 1993

I

Diigman ordu birlikleri Hakkari

merkezinde kahvehaneleri basarak aldtlar.

I

I

Urfa'nrn Yeniqehir Mahallesi'nde gerillalar ile dUgman bidikleri arasrnda qrkan qatrgmada 2 gerilla gehit diiqtii, I gerilla saQ olarak yakalandr ve 1 polis oldU.

Siverek ilqesine bagh

t

qok sayrda insanr g6zaltrna

17 Mart 1993

I

qevresi Ttrk savaq ugaklarrnca bombalandr.

Mardin'in idil ilqesine baQh XirabO Raprn k6yU korucularrna ydnelik gerillalarrn gerqekleqtirdigi saldrnda agrr silahlarrn kullanrldrQr bildirildi. Ancak kayrplar hakkrnda bilgi al-

Krrmrzr-

daQ koy0nde gerillalar ile di4man birlikleri arasrnda qrkan qatrEmada 2 gerilla qehit dilEtU, S6miirgeci devlet gi.iglerinin Diyarbakrr'rn Qrnar ve Hazro ilgelerinde gerqekleqtird igi operasyonlarda 26 kiq gozaltrna ahndr.

Bingdl il merkezi, merkeze bagh Yeni k6y ve Yekdere (Mi ralan) kciyleri ile Solhan ve Geng ilqe merkezlerinde yaprlan operasyonlarda ise 230 kigi gdzaltrna ahndr.

Mardin'in Mazrdagr ilgesi$ermikan k6yUne 6zel tim elemanlarrnrn d(zenledikleri baskrnda 3 yurtsever k6ylU katledildi.

Mardin'in krrsal kesiminde gerillalar ile diiqman gi.igleri arasrnda qrkan qalrgmada 3 dQman askeri oldi.rrUldi.i, 2 gerilla qehit di4tii. Gerillalarrn bulunduklarr srQrnaQrn korucular tarafrndan farkedilmesi lizerine gatrgma qrkmrEtr. Qatrgmada yagamlarrnr yitiren gerillalarrn isimleri

I

I

I i

Diyarbakrr'rn Qrnar ilqesinin Kazrktepe koyiine ba$h $eytanok mezrasrnda dtigman ordu birlikleri ile gerillalar arasrnda grkan ve ddrt saat boyunca devam eden qatrqmada 7 di.jqman askeri 6ldU, 4 gerilla qehit di.rqtir. $ehit dtiqen gerillalarrn kod isimleri gdyle: Mahmut, Roiin, Dilan ve Ahmet.

Ergani'de kahvehanelere yonelik yaprlan operasyonlarda 30 kiEr gozaltrna ahndr.

Cizre'de korucu evlerinin bulun' dugu yerden ve MiT binasrndan baElatrlan silahh tarama yaklagrk 50 dakika si.lrdi.i. $ehrin qegitli yerlerinde bulunan 6zeltim ve qevrede konumlandrrrlan tanklardan mahallelere yaprlan ateE, 3 evin tamamen yanmasrna neden oldu. Birqok yer tahrip oldu.

I

I

23 Mart 1993

I

Batman'da aynr saatlerde iki ayrr yerde kontra elemanlarrnrn silahlr

Abdurrahman Acar ile Felemez D[indaryagamlasald rrrlarrna uQrayan

rrnryitirdiler.

25 Mart 1993

I

Edyle: Jiyan kod isimli Udem DE' uinOGuu (tezt Ergani dogumlu)

Tilrk savag uqaklarr, Kulp ilqesine baQh Bandrka Hevre kdyi.lnUn $erefka mrntrkasrndan Grresor koyiiniin daQhk kesimine kadar olan

ve Rewgen kod isimli lcra YUCE (t gzg Silvan doQumlu).

alana yonelik hava harekatrnr baglat' trlar. Bombalanan alanda savaq ugak-

Cizre'nin QaQlayan k6yiJnirn arka krsrmrnda bulunan Karadag ve

larrnrn yanrsrra tanklar, Kobra ve Skorski helikopterleri de kullandr.

I

I(iirdistan halkrndan iinderli$in ga$nslna anlamh cevap:

Newroz birlik ve beraberlik ruhuyla kutlandr Newroz'u PKK'nin baqlattrgr yeni siJ-

rece uyum temelinde kutlandr. Ancak ttrmUnden haber alamadrk; haberini aldrgrmrz kr.rtlama alanlarr Eunlardrr:

Newroz bu yrl, halkrmzrn fedakar gabalarryla barrq ve dzgiirlUk havasr iginde gegti. Partimizin 20 Mart-15 Nisan tarihleri arasrnda tek tarafh ategkes ilan etmesi kararrna uyan ve bilyUk bir sagdr.ryuyla. diiqmanrn ya-

rattrQr provokasyonlara dtiqmeden, Newroz'u bi.iyUk qenliklerle kutlayan halkrmz, diigmanrn planlayrp uygulamak istediQi komplolarr da boEa grkardr. Newroz genelde barrq havasr iginde kutlanrrken, s6mi.irgeci

gi.iqlerin emellerine ulagmak igin harcadrklarr gabalar az olmadr. Nitekim bazr alanlarda Newroz yine kana bulandr.

Kiirdistan'rn hemen her tarafrnda

geqitli diizey ve bigimlerde 1993

Adana: Newroz kutlamalarr 20'yi 21'e baglayan gecede baqladr. Ki.irtlerin yogun olarak yagadrgr mahalle ve semtlerde baglayan kutlamalarda halaylar qekildi, gece lastikler tutuqturularak Newroz ateqleri yakrldr. 2 I Mart gtinU bir araya gelen binlerce kiqinin siirdUrdiigii klrtlamalar4 polis panzerlerinden ateE agrldr. Direkt kitleleri hedefleyen 6zel timler, halka saldrrdr. Mahalle aralarrnda dagrlan halk ile polisler arasrnda zaman zaman tagh-sopal gatrgmalar devam etti. Yaganan olayda 1 kigi panzer altrnda kalarak 2 kiqi de kurgun darbeleriyle qehit diirqtiiler. $ehit di.qen yurtsererlerden isimlerini tespit ettigimiz Ramazan Qetin (t 5) ile Vezir Kurt (61) iqin iki ayn cen.ve t6reni yaprldr.

Ramazan Qetin igin 23 Mart tarihinde yaprlan cenaze tdrenine bag-

langrqta 8 bin kiqi katrldr. Kalabahk, Akkapr Mezarh$r'na dogru yi.lrUyUge gegtikten sonra da gerqekleqen katrhmla sayr 20 bin civanna yiJkseldi.

Qetin'in mezan bagrnda saygr duruqu ve ardrndan bir konuqma yaprldr.

Cenaze tcirenini, Adana Valisi Bekir Aksoy ile Emniyet M(dlirtr MeteAltan yukarrdan helikopterle takip ettiler.

Polislerin kalash saldrrrsr sonucu aQrr yaralanan ve 24 Mart gUni.i yagamrnr yitiren Vezir Kurt igin de 25 Mart giinii cenaze tdreniyaprldr. Sabahrn erken saatlerinde Adana'nrn $aklpaqa, Denizli, Anadolq DaQhoglu, Mayrs, Barbaros, Yenibey, Hiirriyet, Kiremithane ve Murtlu mahallelerinden gelen toplam 30 bin kigi Betli Hizan Camisi dnUnde toplandr. Vezir Kurt'un ERNK bayragrna sarrh tabutunu omulara alan kalabahk, Akkapr Mezarhgr'na dogru yiJruyqe geqti. Yirriryi.S kortejinin 6niinde PKK ve ERNK bayraklarr ile ARGK sancaklarr tagrndr, Onbinler, 'Katil polis hesap verecekn, "$ehid namirin', "Biji Serok APO', "Genqler Botan'an, "Savaqa da hazrrrz, ba-

l9

I\ Scnmbin nga da hazrtz" sloganlarrnr haykrrdrlar. Vezir Kurt'un mezan baqrnda ise

bir dakikahk saygr durugu ardrndan Ey Raqip margr okundu ve son olarak da bir konuqma yaprldr.

Yine Adana Newroz kr.rtlamala-

lii.nd 19gg tit iggg Balolar: Qiflik Mahallesi'nde bir araya gelen bir grup, lastiklerle New-

roz ategini yaktr, sloganlarla birlikte halaylar gekti ve daha sonra dagrldr.

Qemberlitag: Bir araya gelen 50 kiqilik genglerden olugan bir grup, rrnda 300 kiqi g6zaltrna ahndr. Qok gdsteri yaptr. Bayrak aqarak slogansayrda insan yaralandl. Aralarrnda lar haykrran gostericiler, mahalleler yaqh, qocuk ve kadrnlarrn da bulunarasrna girerek daQrldrlar. duQu yaralrlarrn isimleri qoyledir: Diyarbakrr: Newroz ategler yakrlhsan Batur, Surat, Halime, Salih ve larak kutlanmaya baElandr. KepenkAyEe Bayram, Kader KUmi.jk (4 yalerin hepsi indirildi. Baglar'd4 Fatih Caddesi'nde, Kuruqegme'de ve $eErnda), Halil ve ismail llmur, Hanife Aslan (70 yaqrnda), Tahir Altrntem, hitlik'te kutlamalar cogkuyla yaprldr.

Gi.iri Ciray, HUseyin Candan, Fatma $ehitlik'te kr:tlamaya OlaQan0sti.i Hal Acar, Regit Sayrn, Mehmet $irin TuBdlge Valisi Unal Erkan da katrldr. tal, Ramazan Yrldrz, Ahmet ErgUl, Burada qocuklarrn zafer igaretleri Fevzi Altrnrgrk, Hasan ve Osman yapmalarrna sinirlenen Erkan,'AraGcik, Hilmi Qelebi, Maqallah Dal, mrz bozulur, yapmayrn" demesi arAbdurrahman SaQlam, Erdal Can, drndan, qocuklar bu sefer sloganlar Nusrettin Aktaq (55 yaqrnda), A. Haatmaya baElad rlar. DaQkapr'daki kutlim Aslan, Sevim Acar, Omer YiQitlamalara 7000 kiqi katrldr. "Biji Sealp, Mehmet Altrnca, $ehmus Yrldrz, rok APO", 'Vur gerilla vur, KiirdisMahsum lnan, lbrahim Altrn, Meh- tan'r kur", 'Biji PKK' vb. sloganlar met Girgin, $ehmus Fidan, FahriAleEliginde ategler etrafrnda halaylar giJn, Enver Dag, Mrzaffer Gtineq, qeken kitle, ytirirytiE yapmak isteyinpolis mi.ldahale etti. Ancak ciddi Demir, Hayrettin DaQ, Musce $ehmus tafa Dal ve Ali $imgek. bir durum yaEanmadr.

Ankara: HEP il orgi.rtU tarafrnCizre: Newroz'u kutlamak ilzere dan 619ritlendirilen Newroz, Maltebir araya gelen kitleler, davul-zurna pe Altrnkogk Di.iQUn Salonu'nda kuteqliginde oyunlar oynamaya baglalandr, 2 I Mart giiniiyaprlan kutlamadrlar. Newroz kutlamalarr siirerken, da "BijiSerokAPO', "Biji PKK" slo6zel time ait panzer ve riq askeri ganlarr srk srk atrldrve salonda ERNK araq halkrn l]zerine yi.irtidU. Bu arabayraklan dalgalandrrrldr. Newroz'un da Newroz'u gdriintrilemek isteyen onemi, Ti.irk rejiminin durumu, ategbazr basrn mensuplarr panzer altrna kes gaQrrsrna nasrl yaklaqrlmasr gegirmekten zor kurtuldular, kendini rektigi hususlarrnr da iqeren siyasi kurtarmak isteyen Milliyet gazetesi konugmalar yaprldr. MLzik gruplarr, muhabiri Sedat Peker'in aya$r burfolklor, tiyatro diizenlenen Newroz kuldu. Bu olaylar Cizre'nin Cudi Makr-ftlamasrna ayrr bir renk kattr. hallesi'nde yaqanrrken, aynr saatlerManisa: Turgr.rtlu ilgesinde Newde de Kurtuluq Mahallesi'nde bir roz'u kutlayarak yiirUyUE yapmak isaraya gelen binlerce kiqi, teyp mi.hiteyen kitleye polis saldrrdr. Halk pogi eqliginde halaylar qekti. lislerin saldrrrsrna taq ve sopalarla Kurtuluq Mahallesi'nde baglayan karqrlrk vererek kendini korumaya kutlamalarda, davet izerine qehitleqa[gtr. Buradaki olayda 4 kiEi qegitli rin anrsrna bir dakikalrk saygr duruEu yerleri nden yaralancir. yaprldr. Ey Raqip margtnrn s6ylenTarsus: Fahrettin Paga ve Mithat mesi ardrndan, topluluktan bir kiEi Paqa mahallelerinde toplanan 2000 Newroz'un anlam ve 6nemine iligkin kiqi, ategler yaktr, halaylar qekti. DaTUrkqe-Ktirtge bir konuqma yaptr. ha sonra Eehre doQru yi.iri.imek is- Yeqil, sarr ve krrmrzt renkli elbiseler teyen halk4 polisin miidahalesi ol- giyen halk, halaylar igin el ele tudu. Yiiriiyi.iq engellenirken, 40 kiqi tuEtular. Bu arada 6zel time ait bir gozaltrna ahndr. Buna ragmen kutlapanzer, halaydaki insanlarrn ilzerine malar, mtizik, tiyatro ve halaylarla deyilriidii. Ozellikle kadrnlar zrlgrt qevam etti. kerek polisi protesto ederken, panistanbul : Gaziosmanpaga ve Sulzer kadrn ve qocuklarr dwar aralarrtanqiftliQi 50. Yrl Mahallesi'nde topna srkrqtrrdr. Bogalan alana yeniden lanan kalabahk kitleler ateqler yakagirmeye qahEan halkrn ilzerine bir rak, "Ktirdistan fagizme mezar olapanzer daha yUri.jdii. Bir evin avlusucak", "Biji Serok APO" vb, sloganlanun dwan, panzerin vurmasryla yrrt attrlar. PKK-ERNK bayraklarr ile krldr. Panzerlerden inen tim elemanARGK sancaklarrnr ve yine BaEkan larr, Selahattin Srnaq adh bir genci APO'nun posterlerini agan kitle ha- yakalayrp panzere koymaya qalrqrrlaylar gekti. YUrijyiiqe geqmek isteken, kadrnlar zrlgrt ve alkrElarla tim yen kitleye, jandarmanrn mUdahale elemanlarrnr protesto ettiler. Daha etmesi sonucu gatrgma qrktr. 8 kiqi sonra tim elemanlarrAli Zerey (30), yaralanrrken, aralarrnda qocuklu kaHacr Kalkan (ZO)ve ismini oQrenedrnlann da bulunduQu I 5 kigi gozalmedigimiz yaqh bir yurtseveri gdzaltrna aLndr. trna aldrlar.

Esenyurt: istanbul'un Esenyurt GeliEen bu olaylar karqrsrnda qoOrnek Mahallesi'nde 20 Mart gtini.i cuklar, tim elernanlannl taglannya baqgergekleqtirilen Newroz kutlamalaladr. Panzerler ise halkr taramaya rrna 3000 kiEi katrldr. Hdk Nanroz'u bagladrlar. Olayr gdrlintillemek isteateE yakarak karqrladr. 'Yagasrn bayen gazeteciler de tarandr. Yaklagrk rrq, kahrolsun savag", "Biji PKK', 'Yal0 dakika sr.iren bu olaylardan songasrn halklarrn kardeEliQi", "Biji Sera, halk yeniden alana toplandr, "igte rok APO" sloganlannrn atrldr$r qeng6rdiinUz, yUriryUg mii yaptrk, devlelikte yaprlan konugmalarda Ki.irdiste kurqun mu srktrk? Hani Newroz tan'da siirdtiriilen kirli savagrn sona serbestti, igte gerqek yiiztjntiz. APO erdirilmesi igin, Ki.irt halkrnrn kendi ateEkes ilan etmeseydi ne yapacadzgiictine dayanan bir barrEr isteQrmzr bilirdik" diye basrn mensupladiQi, ozgi.ir bir yagam iqin gerekirse rrn4 yabancr gdzlemcilere haykrran 6lLinebilecegi, Newroz'un 6zgUr yahalk, ardrndan "Kahrolsun hi.iktimet, gamrn semboli.i olduQu vurgulandr. kahrolsun Hikmet Qetin" sloganlarrJandarmalarrn kordonu altrnda gernr haykrrdr. Daha sonra devam eden qeklegtirilen qenlik halaylar, tUrkiller kutlamalar, halkrn istedigi tarzda deve zrlgrtlarla devam etti. 2 saati aqkrn vam etti. bir strre devam eden qenligin soNusaybin: Kepenklerin ve konnunda halk kortejler o[qturarak yii- taklarrn kapatrldrgr Nr.rsaybin'de, l.nl( rijmeye baSladr. 2 km'lik yiirUyiigten Newroz'u evlerinde kr.tladr. sonra! Newroz kr.rtlamasr sona erdi.

A!n: HEP il binasr oni.inde sabaKartal : Gi.ilsuyu Mahal lesi'nde bi r hrn erken saatlerinde baqlayan kutaraya gelen halk ategler yaktr, slolamalara yi.zlerce insan katrldr. Ategganlar, zrlgltlar ve alkrglar egliginde ler yakrldr, davul-zurna egliQinde hahalaylar qekti. laylar qekildi, "Biji Serok APO', 'Biji

s"y;F)

PKK" vb. sloganlar atrldr. Daha sonra kutlamalara mi.ldahale eden polis, 60 kigiyi gozaltrna aldr.

Tatvan: Uq gtrn dnceden baqlayarak somUrgeci gUqler tarafrndan ablukaya ahnmasrna raQmen, Newroz ttim daQlarda yakrlan ateqlerle kutlandr, Kargryak4 Bahqelievler ve Dumluprnar mahallelerinde bir araya gelen binlerce kiqi ategler yakarak, tlirkriler ve zrlgrtlar eqliginde halaylar qekti. Tatvan Eehir merkezinde ozel tim elemanlarr tarafrndan qembere ahnan halka bir qey yaprlmadr.

Ancak bir hafta dncesinden Newroz nedeniyle qehre giden yaElr ve genqler, toplanarak koylerine gonderildi.

Ayrrca 20 Mart

gi.ini.i

de

Tatvan

Lisesi'nde Newroz'u krllayan ogrenciler, ateqler yakarak halaylar qektiler, sloganlar attrlar, konuqmalar yaptrlar. TC giiclerinin yaptrgr mi.rdahale okul idaresince engellendi.

Lice: Qevre mahallelerden yijriiyerek ilqe merkezine giden halk, ateqleryaktr, "BijiSerok APO", "Biji Newroz" vb. sloganlar atarak halaylar gekti, tlirkliler soyledi, zrlgrtlar qekti.

Newroz birlik ruhu iginde kurtlandr.

Qrnar: Bilttin kepenkler kapah tutuldu. llqe merkezindeki kutlamalara katrlrnak isteyen halkrn yolu, TC girqleri tarafrndan tutularak ilqeye girmesi engellendi. TC giiqleri engellemek istemesine raQmen, daQrlmayan halk ilqe merkezinde Newroz'u kutladr.

Bismil: Akprnar, Bozkurt ve istasyon semtlerinde toplanan binlerce insan ateqler yaktr, davul-zurna eEliQinde halaylar qekti. Meydanlarda ERN K bayraklannr dalgalandrran hal( "Biji Serok APO", 'Yagasrn PKK", 'Yagasrn baQrmsrz Kijrdistan" sloganlarrnr haykrrdr.

Batrnan: Petrol iq Sendikasr 6ni.inde baqlayan kutlamalara 9000 kiEi .Biji PKK' katrldr. "Biji Serok APO', sloganlarrnrn atrldrgr kutlama cogkuyla siirdi.i. Batman'da bi.iti.in kepenkler kapatrldr.

Ktztltepe: Belediye Parkr'nda bir araya gelen binlerce kigi ateqler etrafrnda halkalar oluqturarak halaylar qekti. $enlik oldukqa canh ve cogkulu geqti.

Surug:

Kutlarnalar, 2O'yi

2l'e

leleri Newroz'q halaylar ve sloganlar egliginde kutladrlar.

Halep: Suriye'nin btiyUk gehirlerinden olan Halep'te ikamet eden 250 bin civarrndaki KUrt kitlesinin hemen hemen ti.lmlhtin katrldrQr Naarroz kutlamasrnda dev bir gdsteri diizenlendi. Kutlama alanr sarr-krrmrzryeqil renklerle donatrldr. Yilzbinler, attrklarr sloganlarla PKK'ye ve PKK Genel Sekreteri Abdullah OCAI-AN yoldaEa baQhhklarrnr dile getirirken; tiyatro oyunlan, skeqler, halaylar, miizik ve folklor gdsterileriyle cogtular.

Yaprlan siyasi konuEmada siirecin 6nemi l]zerinde durulurken, TC'nin Ki.irt halkrna yonelik politikasr teqhir edildi. 2l Mart giini.i, Halep'te y(2binlerce Kirrt iQin sabahtan akqama kadar cogkulu ve 6zgUr bir gUn olarak.geqti.

Ote yandan haber alamadrQrmrz KUrdistan'rn Suriye, lrak ve iran ege-

menliQindeki parqalarrnda da Newroz, kalabahk kitleler tarafrndan bUyUk gosteriler dLizenlenerek coqkulu bir gekilde kutlandr.

Ayrrca 2O'yi 21'e baQlayan gecede Avrupa'nrn btrti.in gehirlerinde bir araya gelen Kirrdistanh kitleler megaleli yiiriryi4ler yaptrlar. Miting alanlarrnda ateqler yakarak, konuqmalar yaparak, qeqitli ktlltiirel gdsterilerde bulunarak Newroz'u kr:tladrlar. Newroz geceleri ise devam ediyor.

Brtiksel: 2O'yi 21 Mart'a baglayan gecede l96l doQumlu Nadir Aanbay adh bir yurtsever, TUrk devletinin ter6r uygulamalarrnr ve diinyanrn Kiirdistan halkrnrn yaqadrQr baskrlara kargr seyirci kalmasrnr protesto ederek kendisiniyaktr. $ehit yurtseverin izerinde ERNK imzdr'Tiirk devletinin kanh bilanqosu" baqhkh bir bildiri qrktr. Avrupa alanrnda ilk defa gerqekleqen bir eylem bigimidir.

BinlEce Ktirt kadrnr gocuklarryla bidikte yririldri

I 16 Mart 1993 tarihinde Avrupa'nrn Bonn, Paris, Londra Berr\ Ziirih, Elasel, Stockholm, Oslo gehirlerinde K[ht kadrnlar ve gocuklan, Tiirk devletinin Newroz gi.inUnde yapabilecegi mt*rterrcl katliamlarr diinya kamr"oyunun dikkatlerini qekerek engellemek, Kiird istan'da sUrd Uriilen topyekUn sava$t protesto etrnok amacryla yiirtiyiJqler gerqeklegtird i. YtiriJytigler Halepqe katliamrnrn yrld0ntimiine denk ge,tirildi.

Bonn: Saat I 2 sularrnda baqlayan yiirtryilqe t 3 binden fazla kadrn ve qocd( katrldr. YUrilyilq boyunca Yur gerilla vur, Kiirdistan't kur", *Alman paraslr ve silahlarryla KiJrtler katlediliyor", *Diin Vietnam, bt4giin KU,rdistan", *Katliamlan drJdurun", 'Biji Serok APO','Kant mula-canrmzla seninleyiz ey Baqkan" vb. sloganlar atrldr. Yiiri.ryilq korteji boyunca TUrk devletinin Kibdistan'daki katliamlarrnr belgeleyen resimli panolari pankartlar ta.grndr. Miting alanrnda K0rtge, Almanca ve T0rkge konuqmalar yaprldr.

KUh[rel programla eylem denam etti. Kadlnlardan oh.rgan bir grup heyet, Bonn h0kilme{i yetkilileriyle gOrUqtU.

baQ-

layan gecede Suruq'a baQlr 50 koyUn daQlarrnda ateqlerin yakrlmasryla baqladr. llge merkezinde de ateEler etrafrnda halaylar qeken halk "Biji Serok APO', "Biji Newroz" vb. sloganlar attr. Birqok yere Baqkan APO'nun posterleri asrldr. Gece bildiriler dagrtrldr. 2l Mart gi.jnii ise HEP ilqe binasr oniinde toplanan 1000 kiEi, ellerinde sarr, krrmrzl, yeqil renkli mendilleri ile Newroz'u kr.rtladr.

Halfeti: Yukarr Gdk[i beldesinde 2O Mart akgamr ategler yakrlarak Newroz kargrlandr. GoklU'de yakrlan ateEler etrafrnda halk halaylar qekti.

21 Mart gUnii ise 4000 kiqi sarr, krrmzr, yeEil renkli mendiler ve elbiselerle cogkulu bir qekilde kutlamalara katrldr. Sloganlarrn atrldrQr kutlamalarda srk srk halaylar qekildi.

Ergani: Dortyol kavqaQrnda toplanan 2000 kigi ateqler yaktr, davulzurna eqliginde halaylar qekti, sloganlar attr.

Virangehir: Spor salonunda yaprlan kr.rtlamalara 2000 kiqi katrldr.

Saygr durqu ve kontqrnalardan sonra kiilti.rr ekipleri qeqitli gosterilerde bulundular. Tiyatro oyunu oynandr.

Halk tUrki.lleri soylendi ve halaylar gekildi. lldrr: 20 Mart akqamr, ategleryakarak qegitli gdsterilerle Newroz'u kr.rtlayan halk, yo$un kar yagrgr nedeniyle 21 Mart'ta planlanan kutlamayr gergeklegtiremedi. ldil: Ateqler yakrlarak, halaylar qe-

kilerek Newroz kr:tlandr.

Dersim: Bir araya gelen halk kit-

lsveg: Stockholm'deki Sergelstorg Meydanr'nda toplanan l OOO kadar kadrn ve qocrd< yapllan konugmalarrn ardrndan isveq Padamentosu'na kadar yurUdU. Burada y0ruyt5 sona ererken bir heyet, isveg Parlamentosu Dqiqleri KomiCyonu Baqkanr Prof. DanielTarschys ile g6rU9tU. Heyet istemleriniayrrntrlr izah ettive bir dosya verdi.

Oelo: Norveq'in bagkenti Oslo'da bir araya gelen I OO kadar kadrn ve qocu( bir saat siire boyunca yUnryu$ yaptl. Eylem, f,{ory{in en biiy0k radyosu NRK'de 8 dakika boyunca yayrnlandr. Daha sonra ilg kiqilik heyet, Parlamento Bagkanr, igqi Partisi Drqiliqkiler sorumltrsu ile iktidar partisi yetkilileriyle 96rtrq.meler yaptr ve Ktlrdistan ile ilgili dosyalar verdi. lngiltere: Londra'da bir araya gelen 6OO kadrn ve qocd<, eger TC, Neurroz'da katliam yaparsa buna sessiz kalmayacaklarrnr geqitli sloganlar egliginde dile getirdi. lanigre: Bem, Zirih ve Basel bdlgelerinde kadrnlardan oltr qan heyotler isveg, Almanya ha!a, Nbrveg, Belgika, Finlandiya Kanada Danimarka ve Avusturya elgiliklerini zryaret ederek, Kiirdistan'la ilgili hazrrlad rklarr dosyalarr yetkililore vererok 96riigmeleryaptllar, Bu ziyaretler lsvigre basrnrn ve siyasigevrelerin ilgisine yol aqtr. Gdriignelerin yaprldrgr gtinlerde ise Ziirih, Lrzern, St. Galen, Chur, Elasel ve Bern kantonlarrnda aglan haftahk Newroz standlarr, yo$un ziyaretgi akrnrna u$radrlar.

I 6 tvtart gUnii Bern'deyaklagrk 2OO0 kadrn ve gocrJ< tarafindan gergeklegtirilen ve Newroz'da olabilecek mulrtemel katliamlara dikkati qeken yiiriryu$ eylemi, kannroyunun ilgisini artrrdr. Elasel, Ziirihve Bern kantonlarrndaokryan 8OO K0rt qocuSrr nun okullara gdrderdikleri mektuplarda, yUniyiige katrlacaklarrnr, Kiirdistan'daki vahqete sossiz kalnayacaklarrnl bu nedenle okuta gelemeyeceklerini belirtnpleri Ogrotnonlerini etkiledi. Bu geliqfteler tizerine bazr oktdlar brilgilerdirnn toplantllannr di} zenleyip, 6{renci veli}erini davet ettiler.

Aynca bir hafta boyunca Avrupa'nrn hemen hsrnen HAUn kentlerinde Nerrroz standlarr aqddr.

Aile, kadrn ve ... fugtarafi 26. sayfada iginde brrakahm sevgi-saygryr, birbirini candan yoldag olarak karqrlayan insan gok az. tJyum, birlik ve ortak savaSrm igin kaq kiqi kafa kafaya verebiliyor? Veremezseniz, o zaman hani sevgi-saygr? Kendinizi aldatryorsunu. Do$ru diiri.ist uyum saglamamak, birbirini beQenmeme durumunu ifade ediyor. Brr savag do$rultr.sund4 savag birliklerinde mircadelenin ihtiyaglarrna g6re birlikte yUrUmekle olur, Sen kendini iyi bir kadro yaprnayacaksrn ve ibtelik 'bir' birimizi begendik" diyeceksin! Kendini aldatryorsun, aldantyorsun ! BirtUn bu krlsurlar var ve bu hatalara d gmi4s0ni.iz. Dedigim gibi, diizeltmek de savaq ister. lqi daha da sanatsal-estetik boylftuna indirgemek istemiyorum. Tabii bunun da ele ahnmasr gerekir.

Genelde devrimlerde, 6zelde ise bizim devrimde bir sanattn olugmasrna dikkat etmek gerekiyor. Devrimci militan, dwrimci eylemi bir sanat gibi iglemesi gerekiyor. Devrim en yiice sanat, devrimci ise en yi.ice sanatkardrr. Bu da dikkate ahndtgrnd4 dirgiincelerinizi, dttygulannzt, eylemlerinizi daha bir sanatkar gibi geligtireceksiniz. Ve hatta fiziginizi de -bunlar son derece birbirine baghdrr- sanatkarane geliqtireceksiniz.

Gerekleri yaprhrsa yagam diinyast, sevgi dUnyasr anlam kazanabilir. Bizim devrimimiz bagka ti.irlti anlaqrlmamah, yorumlanmamah. Birqo$u yrkma hareketi olarak gOrebilir, 6fke hareketi olarak degerlendirebilir. Arna gdrijyorsunra ki, hareketimiz yeniden inga etme ve sevgiye en kr.rtsal degeri verme hareketidir, dr.rygular4 sevgilere en do$ru temelde ve en yi.ice bigimde ulaqmantn hareketidir.

Bu da ne anlama gelir? Oradaki milcadele ve drgi.rttin yiiruyuS tazt, en miikemmele yakrn tarzdrr, kiqilikleri ise kahramancadrr.

Di.2enlenig bu temelded ir. Sorumlulugumu altrnda geligen PKK'nin bbyle geliqtigini tartrqmaya gerek yok. Qiinki.l anlatrlanlar gerqegin hikayesidir. GdrUiryor ki, her devrimde oldugu gibi, bizim devrimimizde de yrkrlmasr ve agtlmast gereken kurumlarl4 bu kurumdaki iliqkiler, anlayrqlar, tr.rtkular, qi rkinl i kler, her ttrrl i.r sefil ve ahlaki boyr.rttaki sapkrnhklar oldugu kadar, onun yerine inga edil mesi gereken kurumlaG buyilk de$erler var. DoQru di.ig0nce ve do$ru yaklagrm, felsefi dtizeyde bir ahlaki alrqkanhhrr. Blimle ba$lantlq en 6nern lisi de bunun eylem, 6rgtitleme ve savaq tazryla ba$lantrlarr gok kapsamh olarak ele ahndr. Genelde bilttin devrimler iqin b6yle oldugu gibi, bizim devrimimiz igin de bdyledir.

Ozellikle burasr tilkemiz Klrrdistan ve onun yer aldr$r bolge Ortadogu ise, sorunu bu temelde ele ahg daha biiytik 6nem tagryor. $imdi ancak sorunlarr ortaya koyabiliriz. Olasr

q6ziim yollarr tzerinde

gdrece$iz. Vne yaganabilecek bir tnayan, brrakrlmayan irlkemizde haldiinyaya doSruyolalrnak igin buyti- krmz ancak bu biqimde savaqarak biz- ruyr.rge katrldrSrmrzr gdrece$iz. Gdr- yaganabilecek bir vatan, se,vilebilediikge de daha iyi olmaya galgaca- cek bir halk gerqegine ulagacaSrz. ger- grz. Bi.iyUklil$i.ini1 hissettikqe, di.i- Dsrrimler bunun igin gereklidir. Dervgektir. Nitekim PKK'de bdyle bir qi.incesiniderinlegtirdikqe;eylemini, rimciler de b6ylesi soylu amaqlar ya"?amrn farkrna vardrgrnrz iqin bura- drgi.itlemesini qok gerekli gdrtip ba- igin bu bilyiik fedakarlt$t, cesareti dasrnz ve bi.ryiik zorluklara katla- qardrkgayaganrlabilece(sevilebile- ve gabayr sergilerler. Hiqbir engel ntyorsuntz. cek bir dijnyaya ulagtrgrmrzr gdre- onlarr bdylesine kutsal amaglartndan, yaratmak istedikleri di.inyalaDerrrim, parti ve savag gerge$i- cegiz. mizi her zamankinden daha fazla Sevgiden, yagamdan eser kal- ra ulagmaktan alrkoyamaz. Yine rimlekargrhkvermek,tamdaanrlarr-

onlar baqlangrgta ne kadar zayrf

na layrk olmak demektir. Halkrmrzrn da bu temelde yaqam imkanrnr de yakaladrgr iqin her qeyini adayarak devrime katrldrgr derin bir

olurlarsa olsunlar, imkanlarr ne kadar srnrrh olursa olsun, bu diinyanrn bir yaratma dtjnyasr oldugunu bilirler ve bu temelde her tiirlU yaratrcrhQr, bunun iqin gerekli qabayr sergileyerek, bdyle bir yaqam4 boy' le bir sevgi diinyasrna ulagrrlar, ulagacaklar....

12 Temmuz 1992

Kendinizi bir sr$rntr olarak gtirmeyin, herkesin size srgrnabilecegi ... fuqtarafi

3l.

sayfada

nedeniyle soruna bir daha temas etmek yerindedir.

rryla birlikte, yine qokga istenildigi gibi bir askerileqme imkanrda belirmiqtir. Mevcut ortamlarrn askerilegmeye katkrsr kUqilmsEnemez. En 6nemlisi de biz devrimi, daha fazla sevilebilmek igin, sayrlabilmek igin, insan soyuna 6zgii yiice yagam bigimlerine ulaqabilmek igin yapryorr.z. Toplumumuzda, ulusal bi.inyemizde yitirilen ve bize en az ekmek' su kadar gerekli olan kavramlar4 onun yaqama yansrtrhqrna gidebilmek iqin savaqmaya mecburu. Her kim ki bu konulard4 'bana da layrk olana ulaqayrm' diyors4 o zaman savagsrn! Hem de bagarryla sava$srn ki, ozgi.irliige ulagsrn. Sloganrn 6zir de budur.

Hiq qi.iphesiz devrimci sanatl4 konu daha da iyi gdsterilir. Bizzat bir devrimci edebiyat savaqrmryla da, kigiligin psikolojik boyutlan, kadrn-

erkek iliqkisinin dizenleniEi,

aqrk-

hga kavugturuh4u sanatl4 sanatrn diger biqimleriyle gkelleqtirme dedigimiz boyrnuna ulaqtrrrlrr. Bu, sanat4 devrimin giizelleqtirme boyutunu da eklemek demektir. Onun da yolu boylesi devrimci bir savaqla baQlantrh olarak konulmugtur.

Neurroz'a yaklaEryorrz. Ulusal kadrn kongresi geliEtiriliyor ve bir de 8 Mart Diinya Emekqi Kadrnlar GilniJ olarak deQerlendiriliyor. B6yle birkag anlamh giJniin bir araya gelmesi

Kesinlikle cinslerarasr iliqki,

aynr

zamanda srnrflararasr iliEkidir. Hatta ulusal diizeyle ba$lantrsr vardrr. Sahte yaEam hayalleri fazla mutluluk vermiyor. Yagam acrmaszdrr. Onur kolay kazanrlmryor, sevgi kolay kazanrlmryor. Hele agk sdylendiQi gibi hig deQildir. Ama yine de birbirrmize deger vermeliyiz, Ve hatta gunu bile sdyleyebiliyorum: Eger bir kadrnrn bini.ln kiEiliQi arr ve sadeyse, zekast bir krvrlcrm gibiyse, i.islubu girinse, gok cesaretli oldugu kadar duyguh.rysa ve bunlarryagamrn her sahastna hakim krlarak eylem gliciine d6-

ntrqttlrebiliyorsa -kelimeleri

yanhq

anlamayahm- bdyle bir kadrn,'\anrtqalar bdyledir' deniliyor ya ona benzer bir konuma gelebilir, Sizler kendinizi bir srQrntr gibi g6rme yerine, herkesin size sr$rnabileceQi ka-

dar bir zenginligin ve

tedik. Dolayrsryla genelde kadrn gerge$inde, dzelde Kiirdistan kadrnr' nrn dayanrlmaz ve mutlaka aqtlmast gereken yaSamrna saygryr bbyle dile getiriyoz. Yaptrklarrmrz az olmamakla birlikte daha bq isin baqlangrcrnr ifade ediyor. Bundan sonra tecrirbelerimize dayanarak daha iyi mucadele edeceliz. Gelecek giinler daha fazla insanrn katrlabilecegi ve yagamaya cesaret edebilece$i gtinlerdir.

O halde bir kadrn kongresine doQru giderken, bu temel konularda net olarak ortaya konulan dnemli

gdrevlerle kendinizi kargr

kargrya

getirmek, bunun qabalarrnt eksik etmemek bi.iyi.ik 6nem tagryor. Bu temelde sorunlar e$er iyi kavrantlmaya qahqrlrrsa ve gerekenler yeri-

ne getirilirse, iyi bir yolda oldugunuza eminiz. Kongre qahEmalarrnrz bu temelde yijr0rken, 6nemli baqarrlar saglayacagrnrza inanryorr.rz. Ttim

yoldaglarrn bu temelde tzerlerine dijgeni her zamankinden daha fazla

yerine getireceklerine eminiz, T0m savag alanlarrndaki katkrlarrnrn da ilerletici olacagrna inanryorrz. Hep' sine katkrlarrnr eksiksiz yerine getirerek, bu alanda da ytjksek bir bagarrya sahip olmalartnr ve kongrenin

iistlln bir geliEme ve baganyla tamamlanmasrnr diliyor, selam ve saygrlarrmrzr sunuyoruz.

-

Yagasrn KUrdistan UlusalKadln

Kongresi!

- Yagasn ona oncUliik

eden PKK!

Mart 1993

Duyuru

bUyi.ikli.igiin

sahibi olabilirsiniz. Bu imkanr gdriiyorum ve insan bundan gurur duymahdrr. Cins olarak de$il ezilme, horlanma b6ylesi erdemleri n sahibi olmak mtimkiln, bu gdrkemliliktir.

Ayrp bunun neresinde? Kcilelik, basitlik bunun neresinde? Tabii bunlar biiyi.ik savagrmlarla -sadece kaba anlamda bir savagtan bahsetmiyorum-, qok soylu di.jgiince giici.i kadar, 6rgtrt ve eylem giicii olmakla da ba$lantrhdrr. Biz de si.lrekli bu qerqevede sizlere ilgiyi geliqtirmek is-

Ulusal kurtrdug miicaddenszin geff$mirc be$ olarak

6rgrl0k

ve

bafimsd* ydmda tdtit diifâ&#x201A;Źn yolda$rm

gogdmkhdrr. $dtitlerirnizin yagam te milcaddderini ta#t$mize nal etmd< bir g&ev ve sorumlult* ohukhdr. &r tffiusta, $$ifler hd*sda bilgisi olan t0rn yurbarcrleri gorere gapyoruz, da

Andanm yaalacak

sdrtlt

bilgilerle birlikte

yarsa reeindâ&#x201A;Źrird bize dagtrmdamt bekliyoruz.

ABDULIAH OCAIAN

Kurdiston'do igaiRLiKgiLiK-iHnrurt vE DEVRi]\/lCi oiRENi$

tartrqmayr

daha geligtirebiliriz. En 6nemlisi de,

soruna militanca yaklagryorw ve onun savagla ba$lantrsrnr gok iyi kuruyortz. Sonug almak btiyiik sabtr ve qaba ustalrgr ister'. Devrimimize hale-l getirmeyelim.

wEgANcN

Ozellikle gehitlerimizin bu temel'

SERXWEBON

de yagama ba$hhk g6sterdiklerin-

58

den eminiz. Yoksa kendilerini bciyle feda etmezlerdi. En aztndan qaha' det ve vasiyetlerine boyle bir dev-

v.i.8.d.P H.

Brcoefrng

VqgshrrtF*. ?88 E@ElGht 3o

nrrwas:

Yaryu&kash

lhsap

Serxremn

lGr*rpukasoe - lGln Krm lh.:31 97 2 H.2!: 3706S2 Bs

Fooda.h 10 t6 6000 K0ln 1

trl

Avusrdya 6.m A"$ Amlsturya S,6 s.'

B*ika 90.6 ffi. k{r**a 10.m dr. kgrsa il.m tfr.

llolbda heF}tara brnc bv$ra hJon â&#x201A;Ź9

4.60

hfr.

f

2.0O 16.0O skr.

4.m

sfr.

16.m r*t

M"nrtg.

Kendinizi bir st$rntl olarak giirmeyin ... fuQtarafi 32. sayfada nal ddnemin temel toplumsal biqimi-

ni ifade ediyor. Ulusal-toplumsal dUzeyi geri, dzellikle siyasallaqma daha da geridir.

Bizdeki kadrn, aile ve erkek gekillenmesi gdz 6nUne getirilirken bu tarihi 6zelligin, uygarhk geligmesinin her i.rlke, halk igin ne ifade ettigini g6rmek, sorunu onunla mukayese etme bigiminde ele alrrsak daha da net anlagrlacaktrr. Bu aynr zamanda qok gapraqrk iliqki di.lzenimizi, bir kaos halini alan toplum gerqegimizi d ogru anlamaya g6ti.irecekti r. Sadece geleneklerle kurtarrlmaya qahgrlan ve u$runa neredeyse en kdtlr tarzda mUcadeleyi geriletmeye yol agan kadtn, onun etrafrnda kurulan aile ve onun llzerinde yiikseltilen qegitli namus, ahlak anlayrglarr belkide sanrldrgrnrn tam tersine dtigmana en qok hizmet eden ve onu bitiren bir 6zellige d6nliqmektedir. Qok somut bir bigimde agrga grktr ki, kadrn ve aile etrafrnda igine girilen geleneksel yagama katr bir bigimde Eekillendirilen ahlaka tutunm4 bunun en belirgin ifadeleri olarak namus, onur, kigilik olugumlarr aslrnda hiq de farkrna varmadan tersini doQurr.ryor. Yani namusluluk namusuluQun gergek adr oluyor. Onur-kigilik onursuluQun ve kigiliksizliQin maskesi oluyor. Bu toplumsal gerqekrQrmizde ne kadar acr da olsa bdyledir. Daha da iyi, derinliQine gdzUm-

ienmek istenildiQinde 96riilecektir xr, duqman kargrsrnda, tarih ve glin-

cellik itibarryla her ti.irli.i yenilgiye, onun doQal sonucu olarak daha da gerr ve kabul edilemez yaqam kos ul larr na g6tUren, uSruna neredeyse 'eda ettiQimiz bu kavramlann ve ve' len anlamlann, taklnrlan tutumlann sonucu olmaktadrr. PKK'deki 6noerlik gergeQi denilebilir ki, garptcr cr r brqi mde doguqundan giini.imi.ize

<adar bunu iyi g6ren ve giderek caha kapsamh gdziimlemelerle yeni :oplumsal-ulusal kimliQi veren, kuga:an di.rsman gergeQine ve onun dUg-tana surekli hizmet eden gelenekset rsbirlikgi veya tutucu feodal yanarrna karqr bir savag olarak ele alryor. Bdylece ozglirllik dediQimiz :rtumun ne anlama gelebilecegi or:aya grkryor. Dolayrsryla toplum gok srddetli bir elegtiriye tabi tutuluyor.

Veqru kabul edilen iliqki anlayrglarr elegtr ril iyor, sorgulanryor, bireye dek rd irgeniyor. Ozgilrli.ik boyr.rtu, ahlave killtUri.ln qeqitli biqimlerine yansrmast ve en rinemlisi de savag gerqeQi igindeki yeri konuluyor. Eski baQlarrn ne kadar engel tegkil ettigi ve utang verici olduQu ortaya grkarrlryor. Burada her gey alti.ist ediliyor, Daha 6nce megru kabul edilenin gayri meqru, utanrlanrn utanrlmaz olougu, onurun onurst,tzluk oldugu, geligme denilenin gerileme olduQu, geklindeki bir altUst olug, yeniden ayaklarr izerine dikilig s6z konusu oluyor. Bu kendini hissettiriyor ve grderek PKK iginde yeni yaqamrn nasrl olmasr gerektiQine dair artan br r tartrgmayr beraberinde getiriyor.

Sorun qok agrk ve yogun bir bigimde hissettiriliyor. Tarihte yitirilenin tekrar tarihin gilndemine getiriligi bciyle oluyor. Ve nasrl ki her sorun g[indemlegerek cevabnr arryors4 partimizin de bdylesine bir cwabr gi.indemleqtirmesi sdz konusu oluyor.

Sorun iyi konulmuqtur. Daha da detaylandrrrlabilir. Fakat gimdi 90zijm, cevap yanr a$rr basan bir bigimde gi.indemlegiyor. Sadece eskiyi elegtirmekle, suqlamakla yetinmiyoru. Yeniyi veya yaratmamz gerekenin ne oldu$u, kavrayrqta ve uygulamada nasrl ydnelmemiz gerektigi kendisini dayatryor ve onun igin

rn

dzellikle gok gerekli olan bir

tr.ftum

ortaya qrkryor. Unutmamak gerekir ki, do$ru bir karar verebilmek igin, doQru bir tuturna ulaqrnak igin bagrmsrz kiqilikler gereklidir. Biiti.in ydnle-

riyle bagrmh kigiliklerin; duygud4 dtiqtincede, davranrqta bdyle olanlarrn 6zgiir kararlara ve bundan kaynaklanacak yaqantr biqimlerine ulaqmalarr zordur. Veya oldukqa garprkqadrr. Denilebilir ki partimizde saglanan en soylu geliqmelerden birisi de kadrn-erkek yaklaqrmlarrnda baSrmsrzhkgr tutumun br.ryilk bir dirayetle, sabrr ve gabayla gerqekleEtirilmig olmasrdrr, PKK ortamrnda ashnda vanlan biiyiik goziim veya soruna cevap, ballmsrz kadrnrn ve erkegin yaratrlmasrd rr.

Parti iqi eleqtirileri goz onUne getirdiQimizde gdriilecektir ki, qekilen en 6nemlisancrlardan birisi de, saflanmtza gelenlerin mevcurt eski iligki tarzrndaki aile anlayrgrnr 6li.lmi.ine tagrrmak istemeleridir. Parti bu konuda ilkelive 6lUmirne bir mi]cadele ile karqrhk veriyor. Qi.inkU diyor ki, "senin bu yaklagrmlarrn ulusaltoplumsal di.2eyi giidtiklegtirmigtir.

En az dUEmanrn katliamr kadar toplumu garprklaEtrrmrgtrr." Dolayrsryla buna kargr savagrm ideolojik-siyasi bir savaqrm oluyor. Sonug, savaq gerqeQine gelmek istiyorsan, yaklagmak istiyorsan yapman gereken,

baQrmsrz

bir

kigilige

ulaqmaktrr.

Ozellikle kadrna dayatrlan kdlelikten kurtulmak istiyorsan, aleyhindeki iliqki diizenini agmak istiyorsan tepeden trrnaga kadar ba$rmsrz ol, 6zgUr tutumun sahibi ol. Kararrn senin 6z iradenin-di.iqilncenin bir sahibi olsun. Davranrqrnda tamamen ilkeli ol. Bagrmsrzlaqma ve dzgi.irleEme diizeyini bu ilkenin uygulanmasryla bii'tiinleqtir ve topluma taqrr, deniliyor. Bu, oldukqa biiyi.ik bir cevaptrr, PKK'nin belki de tam aqrga grkmamrq veya hemen her 6gesinin Oziimsemedigi, fakat qdziim diyorsak mutlaka ulagrlmasr gereken bir geliqim di.izeyi oluyor. Toplumun kurtuh4u 6ncelikle PKK'nin iginde b6ylesine bir cevaba kavugr.ryor ve bu cevap tr.rtarh bir bigimde topluma yansrtrlrrsa denilebilir ki, qok kOklti bir devrimci gaba gimdiden saQlam bir esasa kavugmug olur.

Partimizde vanlan qdzUm gi.iphesiz hem teoriktir, hem de bdylesine kUgUmsenmeyecek sayrda kadronun baQrmsrz dUgiJnme ve karar verme giictidUr, Srkga vurguluyorrz: Kadrn-erkek iliqkisinin eski biqimlerinin sert bir eleqtiriyle kabul edilmezligi gosterilirkenr onun yerine 6zgi.ir iliqkiye, onun ortamrna, onun biqimine bdylesine agrkhk getirmek, b6ylesine ozgi.in olma tutumuna elverigli bir ortam sunmak, saglanan en bUyiJk geliqme oluyor. Qok sayrda kiginin belki de kavramadrgr, yi.iceliQini takdir edemedigi bu durumu

igin de iyi Orgi.rtlemektir, Dolayrsryla dzenlevurguhlyoru ki, qok iyi 6rgi.itlenmemiq, bu temelde siyasallaqmamrq, askerilegememig kigilik dzgiir olamaz. Hele bu Ki.lrdistan somutu ise, hele buna dnderlik eden PKK ise, bir kigi

tr.rtarh

olmak istiyor-

s4 "ben

dzgUrUm, ozgiir kararrn sahibiyim" diyors4 onun 6rgi.itlUli.ik di2eyine bakarrz, OrgUtlenme igin eQitim, siyasallagma iqin geniqliQine

ve derinligine bir di.izey ile siyasallaEmanrn savaqla baglantrsrnr, yani ona ne kadar katrhyor, ona ne kadar

geliqim gansr veriyor, buna bakarrz ki, onun 6zgi.irli.ik tutumunun derecesini bilelim. Kesinlikle birbirleriyle iligkileri srkrdrr. Bir sahadaki kopukluk diger tilm sahalann elden gidiqine yol aqabilir. Sistemli ele almak gerekir. Ve aynr zamanda bu g6r[ildi.igti kadar gok srkr bir disiplini beraberinde getiriyor. Qoklarrnrn sandrgr gibi ozgUrli.igiin, lagka-bayat bir liberalizm olmadr$r, ancak bizde en emekqi srnrfrn dzgiJrll]k tutumu, onun da yi.iksek bir g6ni.illi.i disiplinle saQlanacagr ortaya qrkryor. QUnkii 6rgUtliiliik, siyasalhk, askerileEme Kilrdistan somutundaki savaq gerge$inde en iist di.izeyde disiplinli yaqamayr, ilkeye qizgi dahilinde qok srkr ba$h yi.irUmeyi, britiin yaEamrnr buna hasretmeyi, bunun Ostiin qabasrnr sergilemeyi gerektirir. Dolayrsryla ister kadrn olsun, ister erkek olsun bir militan, eger yilksek derecede bir cirgi.itlenmeye, bunun siyasallaqma ve askerileqme qabasrna baQlanmamrqsa, bu sahanrn dnemine, bizzat gereklerinin yerine getirilmesine baQlanmamtgsa bu kendisini aldatmak olur. Kiqilere fazla gtivenmemek gerekir. Tr.fiarlrhk, drgiitlUli.ik dizeyine, onun her sahadakiyoQun gabasrn4 savaq gergegiyle baglantrsrn4 bunun sadece lafrna de$il pratiQine bakmakla ozdeq olduQunu, bu dlquyil srkr srkrya gdz dnline getirmemiz gerektiQini bilirsek, en saglam 6zgi.irl[ik tutumuna ulaqmrq olacaQrz.

GUney savaqrnda Eehit diiqen

Giilnaz KARATAS (Biritan) arkadaq dzgiirlegme yonUnde bi.tyiik bir

trgsaydrm iyi olurdu. Ve sonra qahadet haberi geldi. Qok kahraman bir krz. Rubarrk karakol eylemine takrm komutanr di.izeyinde katrlmrq ve yaralanmrgtr. Yaralr oldugu halde, Gi.lney Ktlrdistan'daki savaq cephesinde en 6nde tavrr almrgtrr. Orada da mermileri tijkeninceye kadar mevzide kalmrgtrr. Daha sonra bu iqbirlikgi-hain giigler etrafrnr sarmrqlar ve "teslim ol, sana bir qey yapmayacaQrz" demiqler. Fakat arkadaErn tavrr ise; "siz dUgmanla iEbirligiyaptrnrz. Giiney'den Kuey'in devrimine saldrrryorsunu, hainsiniz, size teslim olmam" biqiminde oluyor. Tabii ardrndan Parti Onderligi'ne baghhk diizeyinde slogan haykrrarak kendini ugurumdan atryor. Tabii anlamh ve qok cesur bir eylem. Ashnda teorik olarak griqlUdtir. BaQhhQr sadece yurtseverlik veya d irenigqilikten kaynaklanmryor. Q6zUmlemeleri oldukqa derinligine anlamaya qalrgan birisi. Qrinkti onu daha da boyutlandrrmak istiyor. Bu, Eu anlama geliyor: iyi bir gozijmleyici qrkabilirdi. Anlamakta kararh olan ve bunun iqin her tiirli) kahramanca direniqqiliQi sergileyen

-

tipler de qrkryor.

Tabii boyle bir direniqqilige deQer vermek, antstna iyi bir karqrlrk vermek gerekiyor. Bunlar oyle basite ahnacak kigilikler degil, 6yle basite ahnacak tavrrlar da deQildir. ArkadaElar, "biz baQlryrz, adrnr tabura vereceQiz" diyorlar. Mesele adrnr tabu-

ra vermekle, iqte nasrl direndigini soylemekle halledilmiyor. Mesele taki p ettiQi tutumu yaqatabilmekli. Zaten bu sonuqlarr da ortaya qrkaran tutumun kendisidir. Tabii biz onu esas ahyoru. Biraz da bizim geligmesini istedigimiz arkadaqlarrn bir ornegi, bir modeli oluyor. Halbuki geliqmekte kararh olan bu arkadaqrmrz aynr zamanda epey tersliklerle de karErlaqmrE, belki yanhghklar da yapmrqtrr. Fakat gittikqe derinleqiyor ve neredeyse qok etkili bir sonuca da gidebiliyor.

Demek istediQim, biz yolu aqrk tutarsak yaman, hatta kahraman tipler qrkabilir. Nitekim ben, daha cjnce bu alandan, "krzlar epey agrrhk teqkil

bugUn gerqekleqtirilme siirecinde olan bir kadrn kongresi, bu konuda saQlanan en Onemli geligmeyi kendisine esash bir tartrgma konusu yapmasl, bu tartrqmaya dayah olarak gdrevler belirlemesi, daha da somut olarak yaqamla bUti.inlegtirmesi, igine girilecek en saghkh yol oluyor.

Hiq giiphesiz eger bu esas siirekli gdzeltilirse hangi iliqkiye elatrlrrsa atrlsrn sa$hkh sonuqlara ulagrlacaktrr. Bunun savaq gerQegiyle baglantrsr iyi konulmuqtur. Boylesine dzgiir bir tutuma sahip olmak demek, mijkemmel bir savag ya$amr iginde yerini belirlemek demektir. Vne 6rgi.jtsel yapr iginde yer almak, oldukga faal bir siyasi gahgmanrn sahibi olmak anlamrna geliyor. Yani iligkilerdeki 6zgi.irli.ik drizeyi kurulmak isteniyorsa, bir yaqam bigimine d6niiq-

ti.lriilmek isteniyorsa egittir bu, iyi savaqarak iyi siyasallaqmak, bunun

gekqi bir yaklagrm degildir, gi.ici.inirz

yetmediginden dolayr doQru yaklagrmr gcistermekte zorlanryorsunr.rz dedik. Fakat benim de anlayrqrm bellidir. Nitekim bu anlayrqrn doQru olduQu ortaya qrktr. 'Vay gimdi hepsi mevzide direnmiq, hiq kaqan olmamrg, hiq de sandrQrmrz gibi degildir, daha sonraki savaqta ortaya grktr" deniliyor. Tabii bunlar da 6yle fazla abartrlacak sonuqlar degildir. Bu, biraz daha kabul edilebilir bir dUzeyin yakalandrQrnr gosterse de, dediQim gibi asrl btiyi.ik geligme bundan sonra s6z konusu olabilir.

Kadrn iqin bizim geligtirdiQimiz qabalar bilyi.rktiir. Hem anlaErlrr, hem de bi.lyi.lk degerlendirilir. Belki sizi biraz zorlayacagrz. Disiplinli yaEam sizi srkabilil ama 6z9Urli.iQrin ve geligmenin bir bedeli vardrr. Onu vermeden ulaqrlamaz. Ucuz qozi.im, sizi boyle rahatlatacak iliqki dtizeni, gUnli.ik ya$am ahgkanhklarrnrz sizi tatmin edebilir am4 6zgi.irlii0e g6tiirmez, Bu basit kiEilig; ortaya grkarrr. Biz bununla yetinmek istemiyoru. Sizi qok rahat idare edebiliriz.

Fedaisiniz veya her tijrlii savaErma varsrnrz. Rahathkla kullanrlabilirsiniz de. Bazrlarr bunu yapar da. Ama ben b6yle deQersiz yaklagmanrn sakrnca[ olduQunun, dolayrsryla sizlerle gahqmanrn biraz daha derinleqtirilmesi gerektiginin daha doQru bir tutum olacagrnr diiEiiniiyorum. Nitekim iilkeye qok yizeysel gidenlerin kolay kaybettiklerini de goz onirne getirdigimizde, bu yaklagrmlarrn daha fazla yagamaya deQer olduQunu ka-

nrtladrk.

Hiq qUphesiz onirmizdeki donemde partimizin ozgi.irli.ik hamlesinde saQlayacagr geliEme, kadrnerkek iligkileri, aile iliEkileri ve 6zgur hem netleqme hem

yagamayansryrql,

de pratige kavugma bizzat yaqanrhr bir olay haline gelme dUzeyi yitkselecektir. Srkqa vurguladrgrmrz gibi, bu da tamamen mi.icadeleyle, qabalarrn yogunluQuyla birlikte olacaktrr.

Savaqrlmadan askeri d[izeyde sosyal yaqamr bile kurtaramayacaQrmrzr bir an bile g6zardr etmeyerek mevcurt ulusal-toplumsal dUzeyi doQurtan d0gman gerqegine karqr biz de savaqla aile yaEamrnr, kadrn-erkek ya$amrnr 6zgi.ir bir temelde di.leenleyebilecegiz. Hance, d iigkiince, gugten diiqilren, yenilgiye gotilren biqimde deQil; baEany4 yengiye gotiiren tutumun sahibi olunacaktrr. Yaqamr daha fazla anlamlr krlan biqimleri ancak biz savaqla yakalayaca$rz.

Bunun diQer bir ifadesi de, toplumumrzda qok tahrip edilen anlayrg dirzeylerini geligtirmektir. $una geliyorr.rz; toplumumrzun ne kadar birbirine kargr diken gibi dikildiQini g6riJrsek, aile iqinden turtahm hemen her agiretkabile arasrnd4 yine gok qegitli kiqilikler arasrnda bir kavram kargaqasr, bir kaos ve dzellikle de saygr, sevgi olayrndaki yoksunluQu gordi.igi.imkde, ne kadar etkili oldugu-

nu gosterdiQimizde gdreceQiz

qabaya sahipti. Giilnaz arkadaqrn bize bir raporu vardr. Daha gehit oldugunu duyrnamrgtrm ve hep akhmdaydr bu ar.kadag, Raporunda qunu sdyli.iyor:'Onderligin gdzi.imlemelerinden yararlanarak bir roman denemesi yapmak istiyorum.' Bizde hig kimse qimdiye kadar bdyle bir gey sdylememigti. Oldukqa ilgili bir arkadaqtr. Bu arkadaqr bir gdriip tar-

ediyor, ne yapahm bunlarr" dedigimde, gunu vurgulamak istedim: Sizin a$rrhk dediQiniz tam tersinedir. AsItnda biiyi.ik bir fedai gUci.idtir. O arkadaglarrn oraya kadar gelmesi bile biryi.lk bir adrm ve kendini yi.iksek bir ruhla feda etme anlayrgr yanrnda bir cesareti de ifade eder.

Sizler bunu de$erlendiremiyorsunu, hatall yaklagryorsunu, bu ger-

ki,

ashnda verdi$imiz savag bir yerde sevgi savaqrdrr, saygr ve anlayrg savaqrdrr. Kiirdistan'da sevgiye, anlayrq4 saygrya giden yol bir qizgi dahilindeki savag gergeginin bi.rti.in gereklerinin yerine getirilmesine baQh olmalrdrr. Daha fazla sevebilen bir ortama ulagmak isteniyorsa o zaman daha fazla savaqma imkanlarrna sahip olunur. Bu kesinlikle dogru bir belirleme oldugu kadar, gi.inlirk somut qabayla da baQlantrh bir olaydrr. Hig kimse savagmadan, bunun gereken gabasrnr sergilemeden, setygi ve saygr beklemesin. KUrdistan devriminin kigilikteki en bUytjk yansrmalarrndan birisi de budur. Bunu da baqarryla ortaya koyduk. Geriye qi.iphesiz bu temelde iyi bir drgtjtlenme gerekliligi kahyor. Olanakla-

Devam 30.

uyffi

*Y:)

r PKK Genet Sekreteri Abdullah OCATAN yoldaStn, Kilrdistan lJlusal Kadn Kongresi'ne mesajt

KENDINIZI BIR SIGINTI OIARAK GORMEYIN Herkesin size s$rnabilece$i bir zenginli$in ve biiyiiklil$tin sahibi olun!

Kiirdistan'da ulusal kurtuh.rg igin, toplumsal ve ulusal gergegin 96ztimlenmesive bu qdzUmlemede en belli baglr unsurlardan biriolarak kadrn ve aile sorununa aSrrhk verilmesi zorunludur. Bu sorunun derrrimle,

her dtizeyde yagamla

baglantrsrnr

kurmak ve kabul edilebilir bir yagam gergegine ddni.iqtUrmek vazgegilmez ve yerine getirilmesi gereken bir g6revdir.

Devrimi her dtzeyde, objektif zemini kadar bilinq ve OrgUtltlliik yanrnr da gdrerek geliqtirirken, bu sorunu gereken agrkhga kavr4turmadan ve gdzi.im gUciine ulagtrrmadan ilerle' me saglayamayaca$rmzt qimdi daha iyi bilmekteyiz, Hatta denilebilir ki, uh.rsal-toplumsal gergeQimizde ve onun birey qahsrnda kdrdiigtimlenmesinde tilm uygarhk tarihi boyunca bu sorunla yitirilen insanltk kazantmlarr olmugtur. Bu yitirilmenin zeminini teqkil eden dayanrlmaz her ti.irlil yagam kogullan kargtstndaki garesizlik, her di2eydeki yenilgi, bunun dogal sonr.rqlart olan umutsr.zluk ve qrkmaz yagamrn en belirgin 6zellik' leri olmaktadtr, Mevcut geriligimizin de kanrtladrgr en iemel gerqekligimra kigiliklerimizin bu y6nini.rn kendini agrQa vuran niteliQidir. Bu anlamda devrimin hedefledigi, de$igtirmek istedigi k6rdtrgi.im haline gelmig olan gdz0mslz gerqekliQimiz ne bir kaderdir, ne de dzellikle baskrve sdmilrir bigiminin yol agtrgr zorluklar ileri slrri.llerek kurtulug igin nedenlerin olmadrgrna bahane teqkil edebilir veya buna dayanrlarak kaderci anlayrElar, tutumlar dntinde boyun egilir. Tersine bunu her ydnijyle her giin, her saat savagrlmast gereken ve belki de higbir i.llke ve halkrn, toplumun gergegiyle karqrlagtrrrlamayacak kadar devrimci mticadele gerektiren bir 6zelligimiz olarak ele almak gerekir. Devrimimizin bu temelde geligtirilmesi gerektigini vurguh.ryoru.

KUrdistan devnminde hiq giiPhesiz birgok temel sorun agrla qrkarrlmrgtrr. Bununla birlikte birey, aile, agiret-kabile, din ve ktilttiri.in qegitli diger verileri, siyasallagmaya imkan bularnama durumq askerilegmedeki

qok geri dizey aqrkhga kavr4tu' ruh.ryor. Hepsi arasrndaki neden, sonuq, qeliqki, iligkiy6nU, devrimci mU-

cadelenin geligim silreci iginde daha iyi anlagrlrr krhnmaktadrr.

Kljrdistan'daki yagamrn bogucu etkisi kendisini en gok ailede ve onun daha da esirlegmiq 6$esi olan kadrn gerqe$inde yansrtmaktadrr.

Kadrn olgusunu iglerken igine dilqi.ilen srg yaklagrmlarrn yanrsrra, yine 6ze de$il de ayrrnttya iliqkin ydnlere agrrhk vermek oldukqa hatah yaklagrm ve tr.rtumlara yol aqar. Bundan alabildi$ine uak durrnak, gergegi en yahn ve 6zli.i bir bigimde yakalarnak birytik 6nem tagryor. Kapital kitabr, metantn qdzlimlenmesiyle yazrlmrqtrr. Kadrnrn da metanrn metast olrna 6zelli$i gdz dniine getirildiginde ve kendi gerqe$imizde bunun daha da Hiyle olduSu ortaya konuldu$unda gcizUmlenmeye giddetle ihtiyaq duyulan bir sorun oldu$u agrktrr. Kadrn ve onun iqinde a$rrhkh olarak qekillendi$i aile gozUmlenmesi demek, bir yerde yagamtn 96ziimlenmesi demektir. Yagamtn siyasi ve askeri alanr kadar ki.ihilrel ve

ekonomik, yine gegmiq tarihi kadar geleceQi izerine do$rularla gitmede temel bir halkayr yakalamak demektir. Nereden bakrhrsa bakrlsrn ve hangr gerekgelerle yaklagrlrrsa yaklagrlsrn, kadrn sorununun ortaya qrkarrlmasr ne kadar 6nemliyse, soruna sakatqa bir yaklagrmrn gdsterilmesi veya daha da k6tirsi.r ortbas edilmesi, sorunun gorUlmemesi gibi tutumlar yetmez sonuglara -hele bu devrim s0reciyse-, onu qok yetersiz konumda brrakrnaya g6ti.iri.ir, Bir dovrimi zengin bir muhtevaya ve tam 6zgi.irli.ige g6tUrmek istiyorsak, burada kadrn sorunu ilzerinde yoQun durmak, onun koleliQini g6rmek kadar dzgUrlilge giden yolda da ne anlam ifade etti$ini gostermek gerekir. Daha da otesi eyleme kaldrrmak ve ozgUrlUgiin gergekleqmesi dediQimiz bir konumda tutmak, savagtrrmak ve yaEatmak gerekir. Bunun saQlanmasr, devrimin en temel toplumsal yanrna gereken kargrhQr

devriminde, devrimci bir kadrn kongresi, bu gapta kendisini somutlagtrrrrsa mevcd dkeyimize gereken kargrhQr ancak vermig olabilir. PKK'nin, teorik olduQu kadar pratik savag gergekliQi kadrnrn savagtmtna da yansrtrlrrs4 bir kongre igin ancak bu kapsamda ve gUncel oldugu kadar gelecegi kapsayan, gegmiqin degerlendirilmesi kadar giini.in srkr deQerlendirilmesini iqeren, gdzUmleme kadar hedef ve g6rev belirleyen ve bunu somtd orgtit ve eylem biqimlerine doken, onun iqin de tartrgma ve karar qrkartabilen ve mevcut her di.izeydeki savaqrmrmzla bu alanda savagrmrmrzr eylemle birleqtiren bir tutuma bir dnderliQe ulaqtrk mt gereken yaprlmrE olacaktrr.

Gergekten PKK tarihine baktrgrmrzda Ktirdistan devrimi igin saglanan teorik, ideolojik ve siyasi geliqme dtlzeyi, o denli karmaErk pratik, mi.icadele ve savaq dilzeyiyle baglantrh degerlendirilmekte, teorik

PKK'yi, onun 6nderlik gergeQini tUm ydnleriyle nasrl ki her geQen gUn daha yoSun kavrama 6zi.lmseme geregini dr-ryuyorsak, benzer bir tutumu, hemen vurgulayaltm ki, sadece kadrn ve aile agrsrndan degil, bunun diQer bir ydnii olan, ayrtlmaz bir iliqki ve qeliqki iginde bulunan erkek sorununu da ortaya koymak, bunun teorik oldu$u kadar somut yagama nasrl yanstdrQrnr, iliqkiden psikolojik di.izeye kadar g6stermek ve hatta ulusal imha ve toplumsal yabancrlaqmayr qok derinli$ine iqlemek bir gergekliQimiz olmaktadrr.

Burada da bir o kadar inkar edilen ve yagamrn bir kayna$r degil de, onun bagrna bir bela kesilen ozelliklerini yakalama iligki ve qeliEkilerini gdzme, sadece bir siyasi deQerlendirmesi olmakla kalmryor, daha fazla Qaba 6zellikle birqok i.ilke tarihinde edebiyatla yaprlan, sanatla ilerletilen bu yagam konusunun bizde savaqla iq ige ahnmasr geregini temel bir tu-

ten sonr4 gimdiye kadar gerek teo' rik, gerekse pratik alanda sagladrQrmrz geliqmeleri de gdrmekte yarar vardrr. Unutulmamahdrr ki, higbir toplumsal sorun saglam teorik ba' krE agrsrna kavuEturulmadan saQlam

bir pratik hat'4 adtma

kavugamaz.

Dolayrsryla Ki.lrdistan'rn hemen her

dizeyde son derece karartrlan bilinci, ondan da 6teye kimliQinin aErlmasr durumu ortadadrr. Bi..itirn ulusal-toplumsal dtzeyin yitiriligi teoriye daha fazla gdrev yUkler. Neden? QiinkU gerqek, hem bilinq dU-

zeyinde hem de bilincin dayandrgr maddesinde tahrip edilmiEtir. Bu tahrip derecesi ne kadar ilerlemigse, teoriye yUklenme de bu denli ge-

rekli oh-ryor. PKK'nin kendi somutu nedeniyle teoriye boyle yaklagmasr gimdi daha iyi anlaqrhyor. Uzun bir si.lre teorik faaliyetin, ideolojik-politik qahEmanrn gizgi d(ze,.in6s

'.-

rarla takibi, gerqegimizin higbir toplumsal-ulusal gerqeQe benzememesi nedeniyle olmaktadrr. lqte kadrn-aile kurtulugu sorunu-

na da yiiksek bir teorik-ideolojiksiyasi yaklagrm gdstermemizin nedeni b6yle olmakta daha fazla kavrayrq gUcUnii geligtirmemizi gerekli krlmaktadrr, Geneldeki yitiriliE, karanhkta bogulug bu alanda daha yoQun yaganmakta ve dolayrsryla e$er aydrnlatrlmak isteniyorsa Qo-

ziime gotiiriilmek isteniyorsa

kav-

rayrq gi.icUnUn yiiksekliQi ve pratik adrmlarrn ilkeli geliEmesi bu denli iq ige, zorunlu bir biqimde bir devrim gdrevi olarak bagarrlmalrdrr. Nitekim genelde devrimde baqarr isteniyorsa bu sahanrn da boyle ele altnmasr gart olmaktadrr. Dolayrsryla qegitli i.jlke pratiklerine baktp, "neden onlarda 6yle degil de bizde bdyledir" biqiminde kendimizi yanhg anlayrglara kaptrrmaya gerek yoktur.

Mevctrt somut koqullar

vermek, dzgtirliJgtin sonuna kadar sa$lanmasr, derinleqtirilmesi ve giderek diQer birqok sorunun q6z[jmi.lnde -ki her zamankinden daha fazla agrga grkryor- rolljnir oynatmasr oluyor. PKK'nin dnderlik ettigi devrimde de bunun boylesi bir ge' ligmeye dogru ilerledigi her zaman' kinden daha iyi ortaya grkryor.

Kadrnrn ulwal kurtult4 saflarrna yogun bir biqimde katrhmrve savag ortamrnda gerqeklerin qok daha net ortaya konulabilece$i goz dnilne getirilerek bir kongre galqmastna gidiliyor. Hiq qirphesiz bu tip qahgmalar zirvesel anlama sahiptir ve yaprlmasr gereken de en geligkin di.igi.ince ve teorik yaklaqrm kadar 6z' gUrliige en yakrn pratik tutumu ala-

bilmektir, Bunun iqin tartrqma diizeyinin yi.iksekli$i kadar saQhkh davranrglara yaSam gansr verdirebilmektir. Bu kongre bu anlamda gerekeni yaparsa roli.inil layrkryla yerine getirmiq olur. Agrk ki, sadece parti' mizin bi.inyesinde yo$unlaqan kadrn sorunlarrna gdzlim getirmek igin dar bir yaklagrm iginde kaltnmtyor ve hatta gUni.imiiztln a$rr toplumsal aile sorunlarrna g0ncel bir cevap vermek igin de yaklaqrhyor. Bunlarla birlikte sorunun tarihi boyr.rtu kadar gelecegin saghklr ya$am sorunlart-

na da kapsamh cevap

aranryor.

PKK'nin Onciiliik etti$i KUrdistan

ve pratik birlikteli0i ancak

bdyle

devrimci bir partiye yaragrr bir geligkinlik g6stermekte, hangi soruna bu teorik ve milcadele birlikteligi yansrtrlrrs4 o sorunun saghkh ortaya koyma ve gdzUmiine gitme imkantnt vermektedir. Kadrn ve ailenin kr:rtulugu sorununda da bu daha belirgin olarak boyledir. Higbir partiye nasip olmayacak tazda kadrn ve ailenin teorik ele ahnrEr, g6zi.imlenig ve olast kurtuluq yollarr, bigimleri izerinde duruluyor. Bununla yetinilmiyor; saflara yo$un bir kadrn gticii gekiliyor, bu savaqrmrn her dizeyine yayrhyor.

Hem sorunun agrga grkarrhgrna, hem de qdziimi.in e bizzal kadrn 6znesiyle cevap verilmeye ve dolayrsryla en dogru y0ntemin tutturulmastna 6zen

gdsteriliyor. Sadece Ortado$u'da degil, ga$daq birgok iilkenin 6ncii gir,ci.inde b6ylesine bir yaklagtma, teorik oldugu kadar plan ve pratik savagrm giictiyle yaklagrldt$tnt s6ylemek zordur. Bunu biraz PKK ba' qarmrqtrr. En az Ki.lrdistan dervrimi' nin temel siyasal ve sosyal igerigindeki yaklagrmlann, birgok ydni.ine iligkin geligmelerin burada ken' dini agrga grkarmast ve dikkati qe' ker bir bigimde daha qimdiden ulu' sal ve ulrclararasr diizeyde etkisini duyurrnasr soruna do$ru yaklaqtl' dr$rnr ve 6zgUn yaratrcr temelin ya' kalandrSrnr agrkqa gdstermektedir.

tum olarak ortaya koyuyorrz. Qok gegitli ve bilinen nedenlerle bagka ulrclarrn yUzyrllarca devrimci sanat14 kadrn-aile ve di$er toplumsal sorunlara getirdikleri qdztimleri, bizim yahn drgi.rtsel-siyasal ve bizzat askeri gabalar iginde, onunla ig iqe, etkileyen ve etkilenen dQesi olarak ele almamz, mevcut s6mUrgeciligin katliam dtleyiyle, yine sdmi.irtinijn talan di.izeyiyle baglantrltdtr, Onun bir sonucu olarak, bu, her tilrlit devrimci laaliyetle birlikte, hatta antnda ele ahp gdzUme g6tiirmeyi zorlamaktadrr. Araya fazla ayrt zemin ve zamanlar koyarak q6zi.ime gideme' yecegimizi bu somut kogullar g6s' termektedir. Yani tarihi, toplumsal ve siyasal gergekligimiz, ultsal imha ve s6milrU dtjzeyi, bize bagka trlkelerin sanatla ylizyrllarca yapttklarrnr yap' ma imkanrnr vermiyor, devrimle bir' likte yapmayr zorunlu krllyor. Dolayrsryla kadrn ve aile sorununun, yine tiim toplumsal kdrdUgiimtn q6ziimlenigi, savag ategi iqinde mtimklln oluyor. Bq devrimimizin de en temel 6zelli$i oluyor. Tarihten koparrlma' nrn, qa$la ba$lantrnrn kesilmesinin direkt bir sonrrcu oluyor. Partimiz de, tamfiamrna bu somut gerqege baQh olarak sorunu b6yle koyma gOziime bu temelde gitme gereSini dr.ryuyor ve yapryor.

Ana hatlarryla y6ntemi belirledik-

anlayrgr

gartlandrrrr, ilkeye iqlerlik saglar, Yaprlan da budur. Sdylenen nedir? Uygarhk tarihi boyunca stntflt toplumun

geliEmesi, sosyallegme, uh.rsallaEma, gegitli agiret-halk topluluklarr igin kdlelikten tutahm gUnUmiiztin qeqitli toplumsal bigimleniqlerine kadat her birisi deQigik bigimlerde, bazen barrgqrl, bazen savaggtl, bazen kUltirrel-ekonomik, bazen siyasal ydntemlerle bazrlartntn qok olum' lu geliqmesine, baztlartntn yok edilmesine, bazrlarrnrn orta diizeyde geliqmesine yol aqarken, Ki.lrdistan'da toplumsal'ulusal geliqmenin ig ve drE nedenlerle gok gildUk kalmasrna yol agryor. Qokqa iglendigi i.izere, denilebilir ki, k6lecili$in insan toplumundaki ilk qrkrqrna bizim Ulkemizin besiklik etmesi sdz konusudur. Ama biniin uygarhk ddnemleri iggal, istila, talan biqiminde gok olumstz yansryor ve bu da habire daglara kagrgr ve orada gok ilkel aile-kabile d(zenleri biqiminde ya.Earnaya yol aqryor. tJygarhk olumlu yonleriyle degil, daha qok iggal, talan yonleriyle burayt kap' larnaktadrr. Dolayrsryla KUrtltlk ger' qegi de diyebileceQimiz bir kimlikle eSer varhk si.ird i.rrtilmek isteniyorsa, daglara sr$rnmak gerekiyor. Bu da herzaman birqok ddnem igin ayakta kalmanrn tek biqimi olarak kargtmtza grkryor. Aile, agiret-kabile di2eyi de bir yerde sosyal geliqmenin ilkel bir dcinemini ternsil ediyor. ilkel komu' Devam 31. sayfada