A
SERXWEBUN rrrrrfrrr JrjsEExy_Eeul.r Yrl: 12
/
t ir
Sayr: 136
a o a rrvrzff nv ni'--:a:l/-zxDryE Rr RfTMETTTR Tr$TEK NrN E I
/
Nisan 1993
/
i
I
4.- DM
PKK, kansz giiziim igin ategkes si,iresini uzatarak ga$n yapt:
ONBINLERCE INSAN OLMESIN! PKK Genel Sekreteri Abdullah OCALAN yoldaE, l6 Nisan 1 993 tarihinde di.lzenlediQi ikinci basrn toplantrsrnda, tek yanlr ateqkesitekrar kogullu bir biqimde s[]resiz olarak uzatma kararrnr agrkladr. Kirrdistan, Ti.irkiye ve dtlnya kamuoyunun istemleri itzerine ategkesi uattrklannr, bununla aynt zamanda bir strre cince baqlatrlan si.rrecin derinle.gtirilmesini arnaqladrklarrnr belirten Abddlah OCALAN yoldag, savagsrz bir gdzUm igin TC'ye bu tarihi frrsatr deQerlendirmesi igin tekrar zaman tanrdrklarrnr aqrkladr. Vne ilerde olabilecek bir barrqrn ya da gdrQrnenin qimdiden gergeklegtirilmesini istediklerini agrklayan Abdullah OCALAN yoldag, Kiirdistan ve Ti.lr-
kiye halklarrna kargr dr.ryulan sorumluluk gereQi olarak, "Onbinlerce insanrn boga dlmesini cinlemek isti-
yoru" dedi. Bu tarihi adlma kargrhk TC ise samimi davranmryor. SUrecin boqa qrkarrlmasr ydni.inde politikalar geligtiriyor. Ktrdistan'a d i2enlenen kapsamh gezide Ki.irdistan halkrna y6nelik aldatrcr agrklama ve giriqimlerde bulunuluyor, Yne Cumhurbaqkanr Turgut Ozal'rn 6li.lmi..i, bulunmaz frrsat geklinde asrl gi.indemin i.izerine oturtuldu. Ozel talimatlarla programlar olugturularak bUttin dikkatler
Ozal'rn dltimU olayrna qekilerek, PKK'nin belirlediQi giindem unutturulmaya gahgrldr. Her qeye raQmen ateqkes sUreci belirleyiciligini devam ettirecek.
"(izcURrlir ruwEri oult cERiru, BARI$H TErirnnOlR', PKK Genel Sekreteri Abdullah OCnUnN yoldaqrn gergekleqtirdi-
s
knc
b6ntopant,s,n,,xu,a$"nv,#ji:lHllSi:fffi. Ktirdistantda ulusal gu0ledn
parttst Genel Sekreteri Keni CelalTAI-ABANi, Uetat lAl-At ANt, Kurcttstan Ki.irdistan Uosyattst Sosyalist Partisi mal BURIGY K[]rd istan Demokrati k Partisi -Hevgr rtr n- Bagkanr Hemreg RE$O ve HEP Genel BaqkanrAhmet TURK katrldrlar. D6rt parti liderinin katrhmryla gerqekleqen basrn toplantrsrna qok sayrda basrn mensubu ve PKK Genel SekreteriAMullah OCAUAT yoldagla goruEmeye giden misafirler de katrldrlar. iginde bulunduQumuz sUrecin onemini dikkate alarak, basrn toplantrsr metnini oldugu gibiyayrnhyoru.
l9 Mart 1993 tarihinde
biraraya gelen Ki.irdistan igqi Partisi (PKK) Genel Sekreteri Abdullah OCeLqlt yoldag ile Ki.lrdistan Sosyalist Parti-
si (PSK) Genel Sekreteri Kemal BURKAY, her iki parti arasrnda imzalanan bir ittifak protokoli.inii kamuoyuna aQr klad lar. Taraf lar, "K uzey KUrdistan yurtesever orgUtleri arasrndaki iligkilerin iyilegtirilmesi, igbirliQi ve dayanrqrnanln geliqtirilmesi ve giderek ortak bir cephenin olugtur
DENGE DONEMiNiT OZEU.ITIENI vE ATE$KES DENEMESi UZenirue Genel Sekreter Abdullah OCnLqN yoldag, I 7 Mart 1 993 tarihinde yaptrgr basrn toplantrsrnda PKK'nin 20 Mart - l5 Nisan tarihleri arasrnda ategkes ilan ettigini aqrkladr. I 6 Nisan tarihinde yaptrgt ikinci basrn toplantrsrnda ise, bazr gartlara bagh olarak ateqkesin yeni bir agrklamaya kadar rzatrldrgrnr ilan etti. Bagkan APO, ateqkes ilanrnda, "Biz, ordu birlikleri iizerimize gelmedikqe ve qok zorunlu bir megru savunma durumuna diqmedikqe, 20 Mart'tan l5 Nisan'a kadar ateg etmeyeceQiz, herhangi bir saldtnda bulunmayacaQtz... Bq yeni bir deQerlendirme ve bir iyiniyet gdsterisi olarak anlaglmahdn Kendimizi tek tarafh olarak ti)mityle silahstzlandtrmamEtn akla bile gelmeyecek bir husus oldugunu gok iyi biliyorsunuz" diyor ve bunun, Ktirdistan uh.sal sorununun sava$sz q6zi.imi.ine yol agrnasrnr umr.rt ettigini, bunu gergeklegtirecek olan Ttlrk ve Ki.irt halklarrnr gdreve gagrrdrgrnr belirtiyordu. Tek tarafl baglatrlan ategkesin tlzun si.ireli olabilmesinin gartlarrnr ise, karqrhkh olarak tam bir ateqkese ulaqrlmasr ve Kijrdistan ulqsal sorununun g6zijm yolunu agan bazr acil demokratik uygulamalarrn baqlatrlmasr olarak aqrkhyordu. PKK'nin uygulamaya koydu$u qarth ategkes karan ve BaSkan APO'nun yaptrgr agrklamalar; Kiirdistan, Tiirkiye ve tirm di.inyada yogun tartrgmalara ve dnemli geligmelere yol agtr. Oyle ki, tzun bir siire gi.indemi tamamen bu durum kapladr ve herkes kendine g6re bazr de$erlendirmelere ulagmaya ve sonuqlar grkarmaya gahqtr. Gergekqi veya gergege yakrn deQerlendirmeler yanrnd4 oldukga subjektif, somut durumdan yola grkmayan, gergeklere asla yaklagmayan, tamamen hayalci ve qarprtrcr de$erlendirmeler de ortaya grktr. Bir bakrma ortahk tozdumana kangtr; yaratrlan kurgular ortamrnda gerqekten s6ylenenlerin ve yaprlanlarrn neler oldugu adeta gdri.ilemez hale geldi. B6yle bir durumun ortaya grkmasr, bir agrdan do$al bir dururndu. Qi.irrkii dokrz yrldrr siiren ve giderek yoSunlagrp dtinyanrn en 6nemli gatrgmalarrndan biri haline gelen bir sava$tn durumu sdz konusuydu. Vne Kiirdistan sorunu gibi dUnyanrn en karma,qrk, en qok inkar edilen ve bastrrrlan, en qok gevreyi ilgilendiren bir sorunun durumu ve gelecegi s6z konr.suydu. $imdi ortaya grkan bu tozduman ortamr biraz durdmrq gibi g6zti-
birligive pratik geliqmelu
rulmasr" iqin qaba harcayacaklarrnr bildirdiler. Bunu KUrt drgUtleri arasrndaki yakrnlagmanrn yeni bel irti leri izledi. Nitekim krsa bir siire sonra buna PKK ile PDK-Hevgirtin arasrnda imzalanan yeni bir protokol eklendi. Sozi.rni.l ettiQimiz bu geligmeler, Kuzey-Batr Ki..trdistan'da ulusal birlik qabalannrn hz kazanacaQrnr, qegitli grup ve drgiitlerin katrhmryla bir ulusal birlegik cephenin yaratrlmasr iqin kogullarrn olgunlagtr-
$rnr g6stermekteydi.
Ashnda kendi mantr$r iqinde sori
derece dogal bir geligme olan ve ulr-sal kurtulug mi.icadelesinin ulaqtrgr geliqme d(zeyinin bir sonucu olarak ortaya grkan bu ittifak protokolil halk kitleleri tarafrndan olumlu karErlanrr ve ulusal birligin olugturulmasryolunda dnemli bir adrm biqiminde deQerlendirilirken, degigik qevrelerde de farkh yankrlar buldu. Devam 8. saylada
Kahraman ARGK komutanlannr saygryla anryoruz!
Mustafa GEZGOR (Zaman)
Cebl 6ZALP (Numan)
Devamt z. saltaAa Faysat
tlCat an (Rojdar)
Cuma KARAQAII
(Ai Qigek)
Ferhat UZUN (Re+o)
vE AIrE9KES DENEME fugtarafi l. sayfada kiryor, Bu nedenle, olanlan so$ukkanlr bir lazdade$erlendirmek, ye' ni geliqmelerive iqleyen siireci do$ru bir biqimde anlamak gerekiyor. Hemen belirtelim ki, olgularresas alan ve gerge$eyakrn yaklaqrm g6steren de$erlendirmeler yanrnda, genelde g6r0len iki tilr hatah yakla' grmdan sdz edilebilir; birisine agrrr iyimserler, di$erine ise kdtiimserler denilebilir. Aqrn iyimserlere gdre, barrg olmq, her tOrlii sorun q6ziilmtiq, adeta bayramhk bir durum s6z konr.rsudur. Bunlar, boyle hayalci bir yaklaqrml4 adeta olaylardan pay kag mah qeqitli olanaklar elde etmek, mi.icadele gerqeSini unutarak ken' dilerine bir yaqam tr.tturmak yanqt iqinde gdriiniiyorlar. Bu e$ilim daha gok bazr Kiirt gevrelerinde g6riilii' yor. K6tUmserlere gdre ise, PKK programrnr ve stratejisini tamamen terk etmiq, emperyalizmin programtnr kabul etmig, ulusal kurtuluS mitcadelesini satmrq, teslim olmug, Kiirt halkr ba$rmsrzh$rnr ve 6zgUrlii$Unii kaybetme tehlikesine dUgmi.ig oluyor. Bunlar kendilerine g6re 6yle kurgular yaratryorlar ki, okuyan insanrn iqi karanyor ve b6yle bir tehlike birdenbire nastl ortaya qrkar diye Sagryor. Halbuki PKK yerli yerinde duruyor ve Ki.irt halkrnrn da kaybe' dece$i 6yle bir ba$rmsrzhfr ve 6z-
gUrlilS0 yok. Ortada sadece ba$rmszhk ve dzgiirliik mi.icadelesi var ve bu miicadeleyi de baqtan beri PKK yaratryor, geligtiriyor ve yUri.ltiiyor. Kdti.rmserlik e$ilimi daha gok bazt Ti.irk qevrelerinde, Tiirk solu denilen qevrelerde gdrUliiyor. Ti.irklerin Ktir'
distan sorununda bu kadar drryarh ve Klirt halkrnrn ba$rmsrzlt$t ve 6zgi.lrlii$iinde bu kadar titiz oldu$unu gOrdtikge, Kilrtlerin neden ve nastl boyle bir k6lelik altrnda kalmrq olduk' lanna insan Sagtyor. Kugkusuz bu iki egilim de kUqUk-burjwazinin ruh halini yansrtryor. Birinci e$ilim, ulusal kurtuh4 miicadelesine sonrada kairlan ve erkenden bazr sonuglara ulaqmayr umut eden Kiirtlerin hayali olurken; ikincie$ilim ise, ultsal kurtuluq mUcadelesine kargr hem Ki.irdistan'da ve hem de Ti.irkiye'de 96' revlerini yerine getirememiq olan Tiirklerin adeta srnrfta kalmrg olan ortaokrd Osrencisinin durumuna ben' zer bir karansarh$nr yansrtyor. ikin-
Ki.irdistan ulusal kurtuh.g miicadele' sinin baqlahlrnastnt ve devrimci 6n' derligin yarattlmasrnr sa$ladr. Qok tuhaf ama bugiin ulrcalkurtuh4 mii-
cadelesini satmakla PKK'yi
sr.rqla' maya gahgan TUrkiye sol qevreleri, o
d6nemde de ulusal kurtulug milcadelesini savundu$u iqin PKK'yi'ay' nhkgr ve milliyetgi" olmakla sugluyorlardr. Hatta bu suqlamalarr sdzle kalmryor, zaman zaman silahh saldrnlara ve qatrgmalara kadar da vardrrrhyordu, Bu giigler, ulusal kurtultq
ml]cadelesini drgiitlemeye gahqan PKK'ye, bunu yaptr$r iqin Kiirdis' tan'da silahh saldrrrlarda bulunabi' liyorlardr. Eger bugi.in bunlart unuttuSumuu sanryorlarsa veya Kiirt halkrna bunlan kolayca unr.tturabileceklerini sanryorlarsa, gok yanrhyorlar.
Sa UZ,ERINE
tuhrq savalrnrn baglangrcr olarak 96-
ri.ilebilir. Bu tarihten itibaren geligen sUreq, ulusal kurtuh.q savagtmtz agl-
srndan stratejik savunma ddnemidir. Bu ddnemin 1984-86 siireci silahh propaganda faaliyetleri si.irecid ir. Bu
stiregte Tiirk sdmtlrgeciliginin i.iq g0nde bitirmeyi hedefleyen vahgi imha saldrrrlartna kargt direnilerek, ig yetmezl klere, zayfl tklara hatalara ve provokasyonlara karqr mUcadele edilerek ve bunlar do$ru qizgide aqrlarak, tarihin tanrdr$r en kahrarnanca mibadelelerden biri yi.iri.ltUlerek gerillaya ula,qrldr. 1987-89 sU' reci, stratejik savunma ddnemi iqinde gerillanrn geliqtirilmesi sUreci oldu. Tiirk sdmUrgecili$i, bu geligmeye kargr 'ola$aniistti hal' ilan edei
rek, '6zel valilik've '6zel kolordu'
gtiglerini harekete gegirerek genig bir katletme, iqkence, yakma ytkma ve g6qertme hareketi geligtirdi. lgerde milli mutabakatr, drEarda uluslararasr mutabakatr yaratarak ve Klirt igbirlikgili$ini tamamen yantna alarak "Iopyeki.in Savaq' di.2eyine ulaqtr. Newroz 1992 katliamr ve $rrnak katliamr ile geligtirilen harekatr Ekim 1992 Giiney Savagt'nave'iq Hare' kat' denilen toplu saldrrrlara vardtrdr. TC'nin tiim bu saldtrtlartna karqr PKK Onderli$inde birleqen Ktirt hal' kr kahramanca direnerek ve savaqa' rak, bi.rti.tn bu imha amaqh saldtrtlart ve komplolarr boqa grkarmaytve ulusal kurtulug mticadelesini her alanda geligtirmeyi baqardr. Bu gdrkemli direnme stirecinde ne yaratrldr? Her geyden 6nce, onbin stntrlntaSan ve
ci
egilimin gergekle herhangi bir iliqkisi bulunmr.tyor ve birinci e$ilim
de kendi iginde ciddi bir
tehlike taqryor. Ortada bu tiJr e$ilimler var' ken, yaganan s[ireci doQru bir bigimde anlamak, bunun nasrl bir detrrimci geliqme i..izerinde ortaya grktr$rnr g6rmek ve ne tiir devrimci ge' lignreleri hedefledi$ini anlamaya gafiqmak daha da dnemli hale geliyor.
Gegmig mticadele sUreci BugUn qok tartrgrlan ategkes denemesi nasrl bir devrimci mUcadele temeli i.izerinde ortaya qrkryor? Bu ateq nerede ve nastl baqladr ki, buglin kesilmesi s6z konr.rsu oluYor? Bu ateq, nasrl bir siyasal programr hayata geqirmek iqin, nasrl bir stra' tejik ve taktik anlayrqla y0rtiti.iliiyor? Bu ateq ne tilr derrimci siyasal geligmelere yol agtr? Bugi.in ateqkesi elegtirenlerin, geqmig mticadelenin qegitli d6nemlerinde bu ateqe karqr tutumlarr ne oldu? Qok aqrk ki, bu' gi.inii dogru anlayabilmek igin, bu sorulara do$ru ve yeterli cevap ver' mek, yani gegmige bakrp mi.icadelenin katetti$iyolu ve sa$ladr$r geliq'
meleri g6rmek gerekir. Mticadele' nin geqmigine doSru yaklagmayan ve onu adeta inkar edenlerin, br.rgU' nU do$ru ve tam anlamalarr miimkUn de$ildir. Bu nedenle, ksaca da olsa gegmigi dzetlememiz gerekiyor,
197O'lere gelinirken ortada ya' gayan bir KUrdistan'rn olmadr$tnt, Tiirklerin Kiirt uh.rsal gergeginden tarnamen habersiz oldu$unu, Kiirtlerin de kendi ulusal kimliklerine sahip qrkamadr$rnr, K0rt kimli$ine sahip grkmaktan utantr ve sahiP qka' mayacak kadar gi.jgsijz hale getiril-
di$ini gok iyi biliyorrz. TUrk sdmiir-
gecilisi, Kiirtlerin ve Kiirdistan'tn her qeyine tamamen hakim durumdaydr. TC devleti, Kirrt ve Ki.lrdistan olgulannr tamamen yok etti$ine ve i.zerini de betonladrSrna, artrk bdyle bir sorunun gi.jndeme gelemeyece$ine inanryordu, Gelmemesi iqin de her qeyi yapryor ve egemenli$ini as' keri zor temelinde stkr srkrya sirrdi,l' rUyordu. Tijrkiye solunun, Ktjrdistan ulusal sorununa iligkin belli bir teorisi ve siyasal programt bulunmr.ryor' du. Solun dnemli bir kesimi, tamamen devlet ideolojisini esas altyor, Kilrt ve KUrdislan diye bir olgunun bulunmadr$rnr iddia ediyordu. "Ktirtler vardrr' diyenler ise, Kiirtlerin ta' rnamen kendilerine tabi olmalarr gerektiSini, ulusal kurtuh.rgtan s6z et'
menin emperyalizmin oyununa gel' mek ve aQalarrn qtkartnt savunmak olaca$rnr, Tiirkiye'de devrimin zaferinden sonra Ki.irtlere de bazr haklar verilebilece$ini s6ylUyorlardr. Hepsi de Kiirdistan ulusal kurtuhq hareke' tinden sdz edenlere'bdlUcii, ayrrhk' qr" diyorlardr. Yani 'bdlUcu, aynltkgt" deyimleri sadece devletin kullandrgr deyimler deQildi, sol da aynr deyimleri aynr anlamda kullanryordu. Bunlar drgrnda KUrtler'den s6z eden gok crhz bir milliyetgilik vardr. PKK olgusu, igte b6yle bir ortamda ve bu ortamrn tUmtrne kargryo$un bir miicadele temelinde doQup geligti. 1970-80 ddnemi, bir ideolojik, politik ve drgi.jtsel gijq olarak PKK'nin, yani Klirdistan devrimci hareketinin ve K[irdistan uh.rsal kurtuluq miicadelesinin yaratrlmasr strrecidir. PKK; Ti.lrk egemenlik sisteminden Kiirtlerin kdklii bir kopr.rgunu gerqekleqtirdi; Ti.irk s6m0rgecili$inden ' .. onu maskeleyen her ti.irli.i yaklar*:ndan her alanda k6kli.i bir kopugu baqlattr. Bu temelde Kilrdistan ulusal kurtuh4 hareketinin teorik tezlerini geliqtirdi, KUrdistan derrriminin teorik kurgr.sunu yarattt. Bunu bir siyasal prograrna ddniigtUrereh Ktlrdistan ulusal kurtuh4 hareketinin siyasal hedeflerini belirledi. Bu teorik ve politik g6riqleri KUrt halk kitlelerine gdtilrerek, insanlan ulusal kurtulq miicadelesine gekmeye, yurtseverleqtirmeye, e$itmeye ve 6rgiit' lemeye qahgtr. Ulusal kurtuluq programrnr pratikte lnyata gegirecek derrimci strateji ve taktikleri belirlemek ve bunlarr pratikte uygulamak iqin yoSun ve fedakar bir gaba harcadr. Yaratrlan devrimci birikimle bir ulusal kurtuh.rg sava$rna ulaqabilmek iqin Hilvan'Siverek direnig pratiSine giriqti. Ancak bu pratik, var olan tecrijbesizli( yaqanan amat6rlUk ve hatalar nedeniyle istenilen sonuca ulaqamadrve bu qabalartn 6nti 1 2 Eylill askeri darbesiyle kesildi. Buna raQ' men, yliriitiilen devrimci mircadele,
1980-90 ddnemi, 12 Eyliil as' keri darbesi temelinde geligen fagist-sdmiirgeci saldrrganhga karqt bir devrimci direnig si.rrecidir. Askeri sdylemle buna stratejik savunma
d6nemi de deniliyor. Bu ddnem iqinde '1980-84 siireci, bagta zin-
danlar olmak iizere genelde direnig ve partiyi savunma si.jrecidir. Bu sil-
reqte dorrimci gi.igleri toparlam4 devrimci gizgiyi daha qok aqrk hale getirme ve giiqleri bu temelde e$itme, bir ulusal kurtuhq savaqr baglatnrak i.eere gereken hazrrhklan yap' ma, bu hazrrhklart Kiirdistan'tn uygun alanlartna aktarma ve pratik hazrrhklarr geliqtirme gahgmalarr yiiriittildil. Ve bu qahgmalar temelinde '15 Agrstos derrrimci silahh direniq stirecine ulaqrldr. l5 A$ustos silahh direniE atrhmr, I 2 Eylill faqist'askeri rejimine kargr TUrkiye ve Ktirdistan'da gergekleqtirilen ilk ve tek ciddi pratik direnigti. PKK bu direniqiTtir' kiye soh.ryla birlikte ve bir direniq cephesi bigiminde baqlatrp geligtirmek igin elinden gelen her tUrlii qabayr harcadr. Fakat gereken kargrlr$r bulamayarak, silahh direnigin yiJkUnU tek ba,qrna omr.zlamak zorunda kaldr. BugUn kesilip kesilmeyeceSi tartrqrlan ateg iqte boyle baqladr. Bu ateqe kargro ddnemde kimlerin nasrl tavrr aldr$rnr da gok iyi biliyorw ve herkese kendi eski defterlerini g6yle bir kangtrrrnalarrnr tavsiye ediyorr.e, Bugiin PKK'nin'biiyUk gugle' rin aleti haline geldi$ini' sdyleyenlerin, o dcinemde de bu ilk derrimci atege karqr savagmak igin TC devle' tinden silah istediklerini qok iyi bi-
liyortz. I 5 A$ustos 1984 silahh
attltmt,
askeri anlamda Ki.lrdistan ulusal kur-
Orglitleyere( igerde milli cephesini geniqletip drgarda NATO'lu miittefiklerinin aktif deste$ini alarah yani 6zel savagr her alanda ve her aragla trrmandrrarak yUklendi ve bitti.in gUcijyle gerillantn geliqmesini engellemeye ve devrimci giiqleri imha etmeye qahgtr. Baqkan APO komdasrndaki KUrdistan devrimci gtiqleri, tarihin tanrdrgr en fedakar, cesur ve yogun bir mUcadele ile Tirrk somlirgeciliginin imha amaqlarrnr boqa grkarmayr ve Kilrdistan sathrnda gerillayr geliqtirmeyi bagardrlar. Ve bu geliqmeyi halkrn devrimci bagkaldrrrsrna, serihildanlara ulaqtrrdrlar, Bdyle bir mticadele iqinde devrimci bir dnderlik olarak parti drgiitlenmesi geliqti ve saglamlaqtr; milyonlarr kucaklayan ve qok geqitli biqimlerde eyleme geqiren bir kitlesel hareket olarak ulrcal kurtulq cephesi-ERNK vi.icr.rt buldq Ki.irdistan'rn her alantnda savaqan ve diqmana dnemli darbeler vuran bir gerilla ordusu olarak ARGK yaratrldr. TC devletine ve Ozellikle onun ordusuna tarihinde tanrdrSr en bijyijk darbeler vurularak otoritesi ciddi bir biqimde sarstldr. Ktlrdistan sorunu Tiirkiye ve d0nya kamuoyuna tanrtrlarak siyasal gi.indeme oturtuldu. '1990-92 stireci, yaygrn gerilla ve serihildan temelinde kapsamh bir direnig s0reci oldu. Buna karqrTC, 6zel savagr her alanda en tst stntrtna kadartrrmandrrdr. 1990 bagrnda yeni bir dUgman tantmlamast yapP ulusal kurtulq mlrcadelesine katrlan veya eSilim duyan tiim Klirt halkrnr diigman ilan ederek, bu gergenrede en kapsamh ve vahqi saldrrrlarrnryU' rUttir. Tirm ordusunu, kontrgerillasrnr, korucusunr4 Hizbullah nraskeli
kolay kolay yenilmeyece$i kesinle' gen bir gerilla gtici.i, ordulagmasr ya' ratrldr. Cephe etraftnda birleqen, bilinqlenen, 6rgUtlenen ve eylem iginde kendini bulan militan bir Kirrt hal-
kr dogdu. Ki.rrt isbirlikqiliQi iyice teqhir edilerek ve saldtrtlarr krrtlarak TC'nin bu alandaki ayaQt biiyUk 6lgiide iglemez hale getirildive Ki..irdistan pargalarr devrimci Lls alanlarrna ddnt4tUrUldi.i. TUrkiye ortamt etkile' nerek milli mutabakatrn giictinU zayil'
latrcr
bir geliqme ortaya
qrkarrldr,
Uluslararasr alanda ilerici-demokrat giiqlerin deste$i sa$lanarak ve TC boga grkarrlarak ultslararast mutabakat iglemez krlrndr. 1990'dan itibaren baqlayan siireg, aynt zamanda yavag yavag stratejik dengeYe doSru bir trrmanma siireciydi. KUr' distan ulusal kurtulug savagtntn stratejik savunma ddnemini agarak kendine ozgii bir stratejik dengeye do$ru geligme d6nemiydi. Belirtti$imiz bu geliqmeler yaratrlarak ve Giiney Savaqr ile iq harekattaTC'nin topye' kUn savagt boga grkarrlrP sonugstz krhnarak bdyle bir denge durumuna ulaqrldr.
1993 baharrndaki yeni siyasal hamle ve ategkes denemesi, igte bbyle giddetli bir miicadele ve yara' trlan tarihi geliqmeler temeli Uzerin' de ortaya qrkryor. Bunun temelinde yirmiyrllrk amansz bir devrimci ga' hqnr4 onbeg yrlhk qiddetli milcadele ve dokrz yrlhk kesintisiz bir savag var. Bunlann hepsi aqrk bir siyasal programr hayata geqirmek igin, belli bir stratejik gizgi temelinde ve gok y6nlU taktiklerle yi.lriitiili.iyor. PKK'nin taktikleri gok bilyijk oranda baqarr sa$hyor, stratejik gizgisi geliqme yaratryor ve siyasal programt adtm
Serweb0n I\-.-.__.minde oluyor. Kugkusr.rz mtjcadelenin yarattr$r srratejik geliqmeler yeiri mucadele brqinrlerini ve daha lazla qok ydnlti cilmayr gerektiriyor, gUrrcieme getrrryor. Mdcadele igin de olan gUgler bunu rahathkla gor'ebilryor ve anlayabiliyor. Ama nrucadeler,in drgrnda olanlarrn, dogrnatiklerin, irrkarcrlarrn, kendi ha-
yal diinyasrnda yagayan tekkecilerin ve brr de yenrinli PKK di.lgrranlannrn bunu anlamasr, anlasa bile gerqeQi ifade etmesi mrimkUn degil.
Denge dcineminin rizellikleri "Gerilla savag/ boyle geligneleri ortaya,;tkar dgtnd4 ...ozellikle halk kitlelerirtin genig siyasal desteQi ve
birliQi saQlanip mlcadele
saQlarn
iislere kavugur ve Tiirkiye'deki siya sal geligmeler devrim lehine hrzlantrsa, Kilrdistan'n diQet prqalannCa ulusal Rurtulugeu gugler geligir; bunlann destegi saglantr ve buralarda saQlani tisler olugturulursa Ortaclogri'nun ulusal kurtuluq guQlennn daha akti ciestegi ve adeta rnticaoeleye bir iis gdrevi gdrecek kadar ilerr yardtmt elde edilirse, uluslararag destek arttnhr ,re silah yardtnu saQlantrs4 bhiin bunlai belh olgide geligtirilirse, KUrdistan'da gerilla savay br ilst evreye, dizenli ve yand uenli birl iklerin hareketli sava$ ev-
resine geqebilecektir. Kilrdistan'n elverigli coQrafi yaptst boyle
--:ltD
Nisrn 199it
adrirr hayat buiuyor. $irncli bazr qevreler, bunlari hiq g6rmeyerek ve adeta yok sayarak, kerrdr g6zlerini kdr ettikleri dogmalar r iginden baka; ak, PKK'de degigrklik oldugunu,re PKK'rrin prograntr ile stratejrk gizgisini terk ettiQini soyiriyorlar. Hiqbir PKK'|i ise tnyle bir qey goimriyor ve hissetmiyor. Qilnki.i onlar, nt0cadelenin geqmiEini ve sagladrQr geilgmleri qok iyi biliyorlar. PKK'de herhangi bir degiqiklik olmuyor; degiqiklik ulusal kurtr.rlug mucadeiesinin ve savagrnrn geliqme rJtzeyinde ve d6ne-
bir sa-
vag iqin oldukqa uygundur ve insan gucil bdyle bir savag yiirutmeye ye-
terlidir.
Bdyle bir a7ama Kilrdistan devrimci savagrnda dengesizlikten yayavag dengeye uiagild$t ve sirarcltk savunma agamagnn sona erip stratejik denge agamasna geEildiSi bir agama olacaktn Bu agarnarun vag
baflangnnd4 biz, siyasi y1nden tam bir tjs,tdnlil'ge sahip olacaQtz ve askeri yonden 'rar olan krcmi dengeazligrmizi dengeye ulagtrrmaya gahgacaQtz; digmar4 siyasi ydnden Eok zayilantry olacak ve stntrh bir biqimde sahip oldugu askeri ilstilnlitQ)nA kaybetmemek igin galryacaknr. Bu agatnada biz, gerilla savapryla hareketli savay bir arada uygu-
ayarali d iq man n as keri ijst iln I i.g ilyok etmeye ve onu daha da geriletmeye, ozellikle de kendi gitglerirnizi toparlayp geligtirmeye ve Tilrkiye'deki devrimci geligmeyi hzlandrmaya gahgacaQtz'. I
nu
(...)
Tijrkrye'de de',rimci rnlbadelenin geliqmiq olnrasr dr:rurnunda devrirnrn zaferinin yaratrlabilece$r, geIqntemig olrnasrdurumunda ise bi.rti.in gabalann boyle bir geliqnreyi yaratrna. ya ydneltileceQi belirtiliyor igte ateqkes denemesryle gergekleqtirilen bi.iytik siyasal hamle, esas olarak b6yle bir geligme yaratmayr hedefleyen bir gaba oh.ryor. Ttirkiye devrimciligi agisrndan hiq istenmeyen amayaganan acr bir gerqek olan bugunkij durum, PKK tarafindan daha o ddnemde bir olasrlk olarak g6ri.ili.ryor ve buglin bunu agmanrn akti{ qabalarryiirdtuliiyor. Kuqktsrz PKK'nin devrimci savaq qizgrsini yazrl, hale getirdiQi 1982 kogullai'r ile g0rrUmu kogullari arasrnda qok btryi.ik farklrhklar var drr. Teori her zamarr gridir ve her zaman belirleyici olan pratiktir, Bu nedenle, ya$anan pratige gdre teori. nrn her zaman geliqtirilmesi gerekir. 1982'deki dUnya durumu ile giinumtZtrn diinyasr arasrnda qok ciddi ve esash farkLhklar ortaya qtkmlqtrr. TUrkiye devrimciliQi ise, dnceden tahmin edilemeyecek kadal eriilse bile ifade edilmeyecek kadar kot grkmrqtrr. Bugtin Ktirdistan cjevrimi. nin gehEnresinr zorlayan en ciddr durum da budur. fUrkiye'nin 6rtrmcek kafah solculugunun anlamamasrna ra$men, PKK'nin bini.rn qabala-
lerle glicirntj arttrmaya ve demokratik ddnljqiJmlerr rlayatarak Teni mevzrler kazan;naya qalrgtrken, TC, askeri giiqleniri kullanmak ve bunr-,nla
sonuca ulaqnrak korrusunda
rsrar
etmektedir. Adrm adrm ida$tian denge durumunda PKK onderligirrdeki devriniin terrrel gdg dayanaklan neierdir? Her qeyoen 6nce, ntunrrarn bir bionemii bir mi.rcadele derreyimini yaqamrg bir krtle, bir halk varcjrr. KrzeyBatr Kurdistan'da halkrn mtrcarJeleci birliQinr ve eylemliligini ezici bir biqimde yaratmrgtrr PKK. Bunun ya nrnda. Ki.irdisiarr'rn di$er parqalanndaki ve yurt drgrndaki Ktirl halkrnrri da ezrci d0zeyde bir desteline sahiptrr. Bu durum, TC'nirr Klrrt halkrnr tUmden kaybetmesi demektir. ikinci olarak, onbrn sirrrrint aQan ve lzurr sLreli savaq deneyimi iqrnde prgerr brr gerrlla ordusu vardrr. Bu ordu, kolay kolay yenilmeyeceginr defalarca kanrtlamrs ve Krjrdistan'rrr tiim siratejik aianlannda.saglam bir brqimde tislenmiqtir. Uc;tincU olarak, Ki.irdistan'rn drger parqalarr devri. ntin dnemli 0sleri olma g6revrni etkin bir brqimde yenne getirir bir yaprya kavr4turulmuqtur. Buralaroa hakim srnrf egilimlerinin etkrnligi cinemh 6lqUde krrrlmrq, iqbirlikgilik iyice teqhir ve tecrit edilmig, devrinrrn askeri ve siyasal ilslenmesi gerqeklegiirilmiqtir. Bu arada GUney Ktlrdistan'da ortaya qrkan mevcut durunr, devrrm agrsrndan qok dnemli bir geliqme olmakndrr. D6rdi.inci.r olarak, TUrkiye kamrrcyuna Ki.irdistan sorunu iyice agrklanmts ve dayatrlmrgtrr. Her ne kadar ctevrimctdrgttlenne ve mtrcadele zayrf ve geliEmelere cevapvermekten uaksa da objektit olarak KUrdistan sorununun kendini dayairnasr gok ilerr dizeydedir. Beqincr olarak, istenilen dUzeyde olmasa da gelign,iglik dlizeyi OlgUsUnde Ortadogu'nun ilerroi gtrqlerinirr destek ve dayanrqmasl yaratilmrqtrr. Altrncr olarak, diinya ortamt-
Mevcut politik
ve pratik durum dikkatle incelenirse, PKK'nin daha 1982 ythnda yapfitfi belirlemelerin qok b ii yii k oran d a g e rg e k I e g m i g ol d u j u g ii rii I ec e lctir. Denge diineminin heniiz baglangry agarnas,nda PKK tam bir siyasal iistiinliifre sahiptir ve bu siyasal iistiinliijii daha da geliyirmeye ve var olan askei dengesizlifi i dengeye u lagtrnaya gahgmakadr. rr bu zorlu$u a$maya ve Ttirkiye'de devnmci-demokratik bir geligme yaratnuya y6nelihir, Elu nedenle, PKK'nin stratejik qizgisi ana ycinLyle pratikte gergeklegmektedir. PKK'nin 1993 baharrnda ateqkes denemesi ile geligtirdigi siyasal hamlenin baqlattrgr siireq, igte bu stratejik denge ddnemrnin bir' 6zelligr ve miicadele biqimi olarak ortaya qrkryor. Peki ortaya grkan denge nasrl bir dengedir? Bu denge durumunda taraflann dayanaklarr ve zayrfhklarr nelerdir? Taraflar hangi zorluklarr yaqryorlar? Mevcur politik ve pratik durum dikkatle incelenirse, PKK'nin daha '1982 yrhnda yaptrgr belirlemelenn qok brlyilk oranda gerqeklegmiq oldugu gdrlilecektir. Denge d6neminin heniz baglangrg agamasrnda PKK tam bir siyasal iisti.inlii$e sahiptirve bu siyasal i.isti.inlUgij daha da geligtirmeye ve var olan askeri dengesizligi dengeye ulagtrrrnaya qahqrnaktadrr. TC ise, dnemli oranda yrpranmt$ olmasrna ra$men hala elinde tuttugu askeri Ustilnl0gii korurnak ve buna dayanarak var olan siyasal zayrf hSrnr gidermek istemektedir. Ategkes karqsrnda PKK ve TC'nin tr.fiumlarr da tamamen bunu yansrtmaktadrr. PKK siyasal hamle-
Ttrrkiye devrimci hareketinin zayrf kalmasr ve ytirirttilgti goveri piopaganda nedeniyle TUrirye roplumu-
na KUrdistan sorunu iyice taqrrrlmrE, rlerici-demokrat gUqlerin sempatisi ve deste$i saglanmrgtrr. Bunlar, PKK bnderligindeki Kilrdistan devrimrrtin temel dayanaklarr ve Ti.irk s6m0rgecili$i karqrsrnda denge yaratan gi.iqleri olmaktadrr. Merrcut denge durumunda TC'nin gi.ig dayanaklan nelerdir? Her geyden 6nce, TC, Ktjrdistarr sorununda tam bir siyasal ifiasr yaqamakiadrr. Her yerdeki Kiirt halkrnr, kerrdine parah askerlik yapanlar drgrnda tamamen kaybetmiqtir. Ki.irdistan sorunundaki dijnyada eqi bulunmaz haksrz konumu Trlrkiye ve dtinya kamuoyu tarafrndan O$renilrniq ve bu aqrdan agrr bir siyasal baskryla yiz y(ize gelmiqtir. Mgycurt konumunu err yakrn dostlarr bile artrk kaldrrama rnakta ve degigiklik istemektedirler. lkinci olarak, agrr bunahm iginde olsa da ekonomi( siyasalve askeri drgiitlillUSU ve gi.b0 s0rmektedir. Bu bakrmdan der,rri m kargrsrrrda ilsti.in' lijSe sahip olduSu aqrk bir gerqektir. Fakat bu Usttinliik bunahmhdrr ve ciddi sorunlarla yii yt2edir. Yaganan savaq gok a$rr bir ekonomik bedel 6detmig ve siyasal-askeri yaprsrnr ciddi bir biqimde yrpratmrgtrr. TC bu alanlardaki yeni yeni cirgiit-
le etkin bir dayanagr kaybetnriE oinraktadrr. Emperyarist Batr'nrn eski
-
si kadar 1C'ye ihtryao artrh kalmamrgtrr. Ayrrc:a qok katr bir clrkratorluk
olmasr ve dzellikie Kiirdistan soru nundaki kal irrkarcr ve imhacr tutri-
h alktn mii cadelec i birlifi in i ve eylemlilifiini ezici bir bigimde yaratm,ft,r PKK. Bu n u n yantnda, Kii rdistan' n di$er parealanndaki ve yurt dryrdaki Kiitt halkmm da ezici diizeyde bir destefiine sahiptir.
Kuzey- Bafi Kb rdistan' da
gimde biInqlenmig, birleqmiE re
Binln bu qlrymalar ve Kiirdistan'da iyice geiigmig olan gerilla sava$L Wer T1rkiye'de gilglil bir devrimct rnitcadeleye yol aEamaz ve bir ayaklanma durumu yaratarnazs4 o zaman T)rk burjwa iktidanrt siyasi yOnden tecril etme ve askeri yond e n y t prat ma faal iyetle r i m ize d eva rn dxegiz..." (K0rdistan'da Zorun Rolir, sayfa. 303-305) Bunlar, 1982 yrhnda gergekleqtrrrlen PKK 2. Kongresi'nde benimsenen Kiirdistan devrimoi savaqtntn strarejik qizgisine iligkin tezlerin stratelrk denge ddnemine ait bazr parr;alarr oh.ryor. Aynr yerde dzellikle TUrkrye'de devrimci mtradelenin ve hir gend ayakhnrnadutmtnu geligmesine dikkat gekiliyor ve b6yle bir duwnun geligmesi kogullarrnda stratelik denge ddneminde bir genel ayaklanmayla Tiirkiye ve Ki.irdistan dsvrimlerinin birlikte zalere ulagabiiecegi belirtiliyor. Ti.irkiye ve Kiirdistan'da devrimin zaferinin yaratrlmasrnrn en makul ve olasr yolu olarak bu g6rtili.iyor. Ki.irdistan deyrirnci sava$rnrn stratejik denge d6nemine ulaqtrgr koqullarda deyrimin zaferinin yaratrlmasr dntinde tek engel olarak TUrkiye'de devrimci milcadelenin geligip geligmemesi sorununun bulunaca$r agrkr;a vurgulanryor.
lenmelerle ustUnlii$un! kr:rurruya ve br, gi.rr.rne dayanarak sonuca ulagmaya qaligr riaktadrr. Llg0ncii olarak,
nun belli bir destegini alabrlmekte-
dir. Ozellikle loplumun dagrlacagr korktrsunu yayarak kendisini bir koruyucu ve sarrhnmasr gereken gijg olarak sunmaktadlr. D6rdi.rncii olarak, iyice zayrflamrg da olsa K0rt iqbirlikqiliQrni ve gerrciligini belli olr;tide kullanabilmekteoir. Beginci olarak kilge ve diinya gericiliginin destegini belli 619Ude alabilmekiedir. Ancak Ortadogq Ball,anlar ve Katkaslar'da adeta bir savaq durumurru yaqar gibidir ve milttefikleri rle rliqkileri Kiirdrstan sorununda belli gelig kileri yagamaktadrr. Bunlar da TC' nin temel gi.iglen ve dayanaklarr olmaktadrr.
G6nlldi..'gii gibi nrorcd denge durumunda siyasal ydnden PKK, askeri y<inden ise TC [stUnli.rge sahiptir, Bu durumda dengeyi degrEtir" mek iqin FKK, siyasal hamleler yaprp TC'nin zayrfhsrnr daha da artrrrnaya ve kendi gi.iqlerini geliEtirrneye qahqrrken, TC'nin askeri guq kullanrmrrrda diretmesi ve bdylece siyasal zayrfhginr gidermeye qalqmasr oldukqa anlagrhrdrr. Merycut dengede PKK onderliQindeki devrimin zayf yanlarr, askeri gi.iglerinirive ulusal kurumlaEmasrnrn yetersizlikleri ve stratejik md,ttefik durumunda olan Tiirkiye devriminin geligrnemesidir. Bu durunrda PKK, 1982 yrhnda belirledigi gibi, esas olarak kendi gUglerini toparlayrp drgi.itlemeye, ge[gtirmeye ve Tiirkiye'de bir devrim hareketi ni yaratmaya qahqacaktr r. One alacagr ve aQrrhk verece$i mucade le biqimleri bunlarr saglayan m0cadele biqimleri olacaktrr. TC'nin zayrf yanr ise, Ki.lrdistan sorunundaki siyasal iflasrorr ve bu, tarihte egi bulunmaz bir haksrzhQr temsil etmesin-
den ve bu durumu PKK'nin
agrQa
grkarrp oevrimci gdzi.imU dayatmasrndan kaynaklanryor. TC'nin bu za. yrf yanrnr gidermesi mUmk0n deSildir; ancak PKK'yiyok edip devrimi ezerek bu sorunu basirrabilir. Ti.irkrye'de demokrarik bir aqrhm geliqip sorun bu temelde qdziilmedikge, TC. hep PKK'yive devrimi imha et.,'i esas alacak ve bunun iqin de t'L6'yi stirekli topyekijn savaga ve sil.nh kuwetlerinin dniine gekmek isteyecektir. Bq Ttirkiye halkrndan ve uluslaarasr kamuoyundan gelen siyasal baskrlan kargrlamak ve savag gerekgesiyle drq destegr devam ettirmek iqin de gereklidir. Demirel'in usavunma durumundayrz' bigimi ndekidemagojik s6zleri de bu maksatla sdylenen sdzler olmaktadrr. I990'lar dUnyasr, 1970'ler ve 1980'ler diinyasrna g6re qok farkhdrr. Do$u Bloku'nun ve Sovyet sis teminin daSrlmasr ardrndan yepyerri
r
bir diinya durumu ortaya grkmtgtrr.
fC
Bu durumun agrstndan henr olumlu ve hem de olumsu yant vardrr. TC, Sovyet ve sosyalizm tehditinden kurtuldugunu hissetmekte ve Onemli 6l9i.ide bir gi.iven duygusu kazanmrg bulunrnaktadrr. Bunun yanrnd4 Sovyet- Batr dengesi ve gatrqnnsr temelinde vi.icut bulan bir derlet olmasrve kendisini 'Sovyet tehditi"ne kargr emperyalizme dayandrrarak yagatnrasr nedeniyle, Sovyet sisteminin da$rlnrasr sonrnnda kiy"
mu, emperyalist mtlttetikleri r.izerrnde a$rr bir yi.rk haline gelmigiir. PKK 6nrjerliginde geiiEeri ulusal kurtuluq savagr bu y0ki: daha da agrrlaqtrrnlq ve emperyalizm iqin 6nemli brr tehli. ke halini almrqtrr. Bu noktada TO ile mUttefiki emperyalist devtetler arasrndaki gbrijg ayrrl;gr ve qeiigkiier iyice su yilzUne qrkar olmugtur. PKK'nin, siyasal programrnr hayata geqirirken, bu noktaya dikkat etrnesi ve bu qeligt<iden yararlanmaya qahqrnasr son derece dogal ve akrlh bri' tutum olmaktadrr. Kirrdistan uiusal kurtuluq savagr stratejik denge ctdnenrine doQru evrilirken, TiJrkiye devrrmci harekettnin siyasal bir varlik g6steremeyecek kadar zayrf, etkisiz ve r;62[imsk olrnasr, en ciddi ve temel sorunlardan birini oluqturmaktadrr. Denilebilir ki, Kilrdistan'dan srkrgtrrrlan TC'nin en driemli gijg kaynaklarrndair brrisr TUrkiye solunun bu durumda olnnsrdrr. Bu durum nedeniyle TC, Ttirkiye toplumunun destegini 6nemli dlqirde alabilmekte, geri cephesinde belli bir d(2en ve gUq bulabiirnekte, bdylece savagrn aglr yiikUrri) T0rkiye halki izerine rahathkla yrkabilmektedir, Bu durumun TC iqin 6nemli bir gi.ig kaynagr oldugu kesindir, ancak si.irekliligi bu[rnmaya,r ve deQiEnre tehlikesi taqryan bir gUg kaynagrdrr. Yani TC igin bugUn giJg rayna$r olan ve gelecegi tehlike taEtyan, devrim iginse bugtin etkisiz ve sorun olan, fakat gelecek agrsrndan 6rremli bir geligme potansiyeli bulunan, oaha doQrtsu mutlaka geliEtirilmesi gereken bir dururn yaganmakiadrr. TC Kiirdistan'a ydnelir ve PKK'nin siyasal gtictinli krrmaya qahgrrken, PKK'nin de TUrkiye toplumuna ydnelmesi, Tijrkiye halkrnrn TC'ye desteginr azaltan ve onu devrimci-demokratik ortama geken taktikler izlemesi, bu duruma gok bi.iyiik 6nem vermesi son derece doQal ve devrimci oir y6nelimdir. Ti:rkiye solculugu anlamayabiiir, ama PKK'nin qabalarrnrn buna ydnelik oldugu ve qok dnemli etkiyarattr$r aqrktrr. Artrk igine girciisimiz si.irecin mi.icadelesitamamen dengeyi kendi le. hirre gerrirme miicadelesidir. Baqa. rih olabilmek iqin, mticadele bigimlerinin buna uygun olmasr zorunludur. Stratejik denge ddnemi, stratejik savunma d<ineminden qok farkh dzellikler tagrmakta, farkh ve yeni mijcadele bigimlerini gerektirmektedir. Devrimi sadece laf olarak s6yleyen Tiirkiye solculugu bunu anlamasa da bu ddnemin dzelliklerini, mi.icadele bigimlerini, devrimci 96revleri qok iyi anlamak zorundayv, Kuqkusw yine gerilla ve serihildan var; fakat bunlarrn diizeyleri ve bigimlerinin qok farklr dtizeyde seyretmesi gerekiyor. Geqmiqteki gibi ktigiik gerilla birliklerinin srk srk di4man ktrwetleriyle kargrlagmasr artrk bu siirecin savag gergegini kargrlarnaya yetmiyor'; savaqt ilerletme, diigman kuwetlerini yrpratma ve halkrn savunrnisrnr saglarna g6re'rllerini yerine getiremiyor. Merrcut geligme diJzeyinde, bu ti.ir garprgmalarla birlikte btlyiik birliklerin kargrlagnrasr ve garprgnnsr, hareketli sava$r planll sa-
Ll"-'111---_-!a$ karnpanyaii:rr giir,deme
.:ieiiyt',r:
i'.r:;tttlur,. 3ava.irmtz; llk baqia.iatt $:.yrtlit;1 6ir gitl;ti L:'.;gtl;", i',ir ;i;.,f: ; l...iir tO<if'} 3u i iil ti $gf t'/t,i'Jfil'
ijiu;al
l t
:
iil .;,.;2. S.,va9 iie:qcginri.iirt firi (lt, r.cyci;r .,le alinir,a!;' gc;:l..i1oi. i'.irq'
kullrz n.rna rr)'lli.iii br ci,jr;l.lritfl2 gcrc.6;i ;. riaya,:.tk; o ; F.lLie ti e r.iei.:,'r :;i:; r;li savaql;;t'r,:: bu .'15,';ei"nlet ii'' Ji'; 1
nruycr. Bu silr, dcQat olarak, PKK'' riiii caha o,rt';:, ,;r:k daha fa:ia gi,qiert;ris oidJgrnu l<aoril i",iJiyil;. tJu
nc gtlirriifilesr
gereK(,i't bt,' gorer't oiuJot. r'liqL,ri' l':ir,s;rl kuit,;il4 it:ica" cjeie:;; ,ul;ktrr; k, r,litsri rr,ic;dulgi1c, r ;irna olrit r l,i;rn guqlur r i:ir ce5;tre
i,;irrde br;li;qtirnremig olsult. llcm ;lU:ral K l,i-t'.,lr,i i ri;,(:;lUr.rlegt,'tirt rjt t z;,'rrri q*iisri;,rek r,e h:t,i 'li; Uiui,il sct, ;;r-i-lur1 qoeirniirtl'rlcryL-;iieiiir nrei. rq.l; ir':ile c.;;,h;scl bi, oirtik i i--ril.r:\d tler.i".lidir. Dr'lnna;l C;Oire' srrir d.),' tii!r,iik ve ;:iploi i,asi alari,,-'a utt;ial t,it gi.l; trla,'ai< rrrxctbit,ti*l' irrrn cir: bi:;ta ihir;aq varirr. Rt; ,'iedar-,ie ir;rr-.e grirjiQirriz yeiii siir'eqte bu ttii
Ziiii,<lfi alcqxesler,ie gL,-rie r'.rC \J.llcl.irlli', lr[-.€ii i>?'.aS ri.C'X yi;X.iei. i1J;t:,/(je l-li; ;iddcl xii,;t.li-. Ea ;.,ii uje a'.eriie si;;, clabili rlatta l.,a,' ;ei-: anialiJlalai, gc; ugr',-rc ;'Ji':rg.let i gr:l iqm :lcri .ir;lanrai r,ak L'i ; r'i, rra, bb,' oc .Jitiji';: grkiiliiiir. BI;nlai saii;i gcr ic.i i gc i.i rnel,;;i yai'atabr rite k're gi,, ,:;gi;'i,'t ayi;h]r.: pO q:3i3r, v'c !;l'iiisiil ri..zt:,biiinc:k r,\;;; iriQurr q;aLa ia,-can,:sotl'r'; alrrrak ister'e:', i;iir;iei'iit nl;. .r;e i-i:iiii.',i gL1?3!r;elL:'-gk,e ri r'i,^tf ,f,ie, dlr' 'I'ine cie,,gr: dbneminirr 6'remli bir hitie 6r glitierrrT,€sinin';e c, i'361i' ozeliigi d rpi:,nasi f a;l'yt-,hn,n y ogi.rir iiirrrirr e,ski rjuirtr-rrcrl n;tik st:y; 'lcicqirrruenls gn rn€rsi (rlLyor SiIa' ,neiec;$i de r;ok a,;rl.: brr Ser+aktl.. olerrak Art:k uiirsal capta dyiemlei 'ue aaha tejik sav..,rrma ddrreminde buna la:giddetli bagkaldiiiiar giindeme ge- la 6nem vermiyor ve sadece i'esmiyet cirgr bazr ilerici-demokrat gi.ig' lebilecektir. Kaidr xi artik Ki.irdistan lialkrnrn yonetiini, ekcnomioen ki.il- ' lerin ilgi ve desteQini yaratnrakla ye' Nederr'l QUnkii, ulrcal tiniyorduk. ture kadar yaqamtntn ergirtlenrnesi kuiluluE sorununu qdziime ulagir;'soruocr ve soruntluluQu da ortaya gibi bir ciurumumw yoktu ve rnak qikntrgttr. Siratejik savunma d6ile' ulusal kurtuhq mlicacielesini de annrrnde b6yle bir sorun ve soruntluluk cak kendi gUbUnrtizle geliEtrrebiliryoktu. Ama arllk var ve oncli gtig ciik. Ki.irdistan'da 6z gilq dtgrnda olarak PKK boyle bir sorumiuluk ai'
: ilril6r'r
i
I
I
trnda bulunuycr. Elbette kitlelerin soruntliititQunu yijklennternek i'9in poli' tixa alaninoan kagani;it ve kendiier"i' rri birer ideololik iekkeden 6teye gdti.irrreyenler bunurr anlarntnr [:ile' mezier. Fakal mevcut gelignieleri yaratarr gtir; olarak PKK'nin, tralktrr nt0cadeiecr yaqamtnr brgi.itleme, halkr ydnetme, bunun iqirr legal-illegal her biqirrrde gerekli orgLltlenmeleri geligtirrne ve KUrdistan halkrnrn ulrcal oevr imci kurumlaqinalarrrtr her diizeyde yaratma ve bunlart dernokratik bir tanda igietrne gorevi bulu' nuyoi-.
Denge ddrrcminin en dnemli6zeiIkierrrrden birinin de ittifak ve'rephe sorununun 96zilinlenmesi oldugunu belirtme;niz geiekiyor. Parqalanmrq KLirdistar'i agtstndan $u s67ur Qok daha farkh dlirumlar azediyo;-. K'uqkusu bu soiun geqmiEte de vardr, fakat stratejik savunnia donemrnde bugijnkti kadar, yani dertge ddnemi kadar 6nemlive vazgeqilmez degilcii. Ulusal mUcadeleden yana olan tiim giJqlerin ultsal kurtultrq gizgisinde birleqik ulusal cephesinin yaratrlmasr, denge d<ineminin mutlak yeri'
I
-
nrilcadeleyr geliEtirebilmenin olarra' gr yoktu ve drEa dayarrmantn herhangi bir anlai'nr ve deSeri de bulun' nruyordu. Onemli olan halkln 6rgi.tt' lendirilmesi ve her alanda bir gtiq haline getirilmesiydi. Devrim ve dev' rirncilik br,ydrr. Fakat denge ddnenri;'le birlikte u[sal kurtulu$ sorununtrn qdzijmiinti arama bunun geqitli biqimlerini dayatrna ve bu konuda qeqitii mevzileri elde etrneye qalrgma olayrar'rrk gi.indeme grrmiq bulu' rruyor. Bunun da KLlrdistart'da yllr'ijtiilecek ve geliqtir:lecek ulusa! kurtuluq mijcadelesiyle birlikie, siyasal y6ntemlert de daha gok 6ne grkarrnayr ve dipiomasi faaliyetinr geliEtirnreyi, burru geqitli resmi siyasal g;[iqler ve uluqlararast kuruluqlar dtizeyinde de ele almayr gerektirdi$i agrktrr.
PKK, 1993
yrh baharryla birlikte
ti.im bu alanlara y6nelik oiarak dev'
rimci sryasal gahgmalannr yogunlaqtrrmrgtrr. Ategkes denemesiyle birlikte yoSunlaqtrrrlan gahqmalar ta' mamen boyle bir siirece uygun ve bu ddnerr,in 6zelliklerinin bir gere$i olmaktadrr.
Ategkes denemesinin etkileri ve yol agtlSr geligmeler Ategkes, Kiirtqe deyrmiyle agir' bes, her savaqtn, askeri qatqmanrn dogal brr parqasrdrr. Savaq, siyasetin silahlr kuwetlerle yiirirtiilmesi ve siyasete iqlerlik kazandrrtlmast ise, savagrn belli bir antnda ateqkes ya' prlarak siyasal qtizUm aranmast da bunun pargasr ve biqimi olmaktadrr. Savagan gi.iglerin, 6zellikle kargrlrkh denge ciurumlannda zarnan zatnan ategkes yaparak soruna siyasal 96zilm aramalan ve siyasete iqlerlik kazandrrmaya qahgmalart son dere' ce do$aldrr. PKK'nin yaptr$r da ta' rnamen bdyle bir siirece denk gelen ve boyle bir amaq taqryan bir i9 olmaktadrr. Fakat toplum olarak biz modern savag kavramtna heniz yabanct oldu$umu iqin, savaqtyeterince kavrayamadr$rmrz gibi, ateqkesi de yetennce kavrayainyort c. Ozellikle Ta.rk basrnrnrn'silah brrakttlar", teslim oluyorlar' tiir0nden maksarh ve psikolojik savaq amaeh yaygaralarr da insanlanmzrn bilincini garp(makta krsmen etkili olabiliyor. Bunun sonu-
cunda ateqkesi barrg olarak g6ren ve kendini bang rtzgarlarrna kaptrran anlayrglar ortaya grkabiliyor. Bu durum belli bir gevqemeye ve yanrl' grya yol aqabiliyor. Halbuki ategkes
banq degildir ve henlz barrqa ulagabilmenin qok rzaQrnda bulunuluyor. Hentiz yaprlan sadece bir ateq' kestir, ordular karqrhkh olarak mev' zilerinde ve elleri silahlarrnrn teti$inde bulunuyor ve hatta zaman za' man krsnri garprgmalar oluyor. Ortada PKK'nin, karqrltkh ateqkesi ve siyasal qoziim yollartntn aqtlmastnt 6ngciren tek tarafh ateqkesi var ve bunu ne kadar stirece$i, ne tiir ge' liqmeler yaratacagr, sava$tn ne zaman ve nasrl baqlayaca$r, nastl seyredecegi belli degil. Yani savag her an ve gok qiddetli olarak baglayabifir veya bu durum biraz strrebilir de. Bu nedenle, kendini barrga yatrrma anlayiqlarr hem do$ru deQildir ve hem de tehlikelidir. Bazrqeureler, PKK'nin garth olan ve bir iyi niyet gdsterisi diye ifade edilen tek yanh ategkesini, onun zayrf dUgmesinin bir sonucu olarak degerlendirmek ve bdyle bir propaganda geligtirmek istiyorlar. Bunun gerekqesi olarak da neden PKK'nin daha 6nce de$il de qimdi ategkes girigiminde bulundu$unu ileri siirijyorlar ve bunu zayf diqmeye yorr"rmluyorlar, Bu
tttr savlartn ger-
qekten gok rzak olmast bir yan4 kendi iginde de bir tutarhh$r bulun'
sav doQru xabirl editirse, bu^,dan, PKK'rrin yeniden ve qok daha fazla gur,.i;rre,h:lecegrnin rJr; kabr.rl cdilrncsi qikri'cr'. r rairruki bu, b: sav,n s;:iriy',ia;"rrriii arrta(;riia lrrQ de irygt:rr diie;rriiyo,'. lJen::r, hr. bir qey tlcrt srrrerfrirfr t;ox iyi du1lirtrnek 'r'c tici-l?. lafla:oarr xagir,rtak E.riekiyor fuyii [-.,rr gi.;g','irya za),rflayan bir gtiq :rteEkc:; ilan ccterriel, henr de tek yanii aieqkcs hig rlar, edernez. E$cr cdei" 9F;. ijrlrir Serlu clur btr PKK, elbelte hcnr"ri qol. zay'flir-t,'i ve savlnn:a ri6rrerri;,de1'xen ai€:giies iian edenrez' Ci tt5yle l.iir ge), hent bir sorrtiQ vcr' ',rrezcji ve hern Ce irnhas,nr ge'iirecek tr, teliliP.a yarat:rdr. GeqrniEte t-:ii ,i.,;denl.; aieEkes giriqi;r,rnde f'ulurimadr. Ancak rre zamanki kendrni yeterince siyasi, drgi.itselve askeri bir glrce kavuqturdrl TC'nin savagla bir sonug alamayaca$rnr iyice karrrtladr ve bdylece TC karErsrncia durabilecek bir denge durumu yarattt, iqte o zarran hein de tek tarafh ateqkes grrigiminde bulunmaktan kaqrcmadr. Bq qok onemli bir durum oluyor. Her ti.lrlU ucrz yaklagrmr yerle bir edecek kadar biryilk bir 6nem taqryor. PKK'nin ateqkesi tek yanh yapa'
bilmig olmast, onun zaytflt$tnt ve zor' li,k iqinde oldugunu degil, tam tersine btryi.ik bir giici.jn ve kendine gilvenin iqinde oldrqunu g6steriyor. Btl hem kendi sdziinil dinletebildigini ve hem de ayakta durabilcji$ini ka' nrthyor.
Bu nedenle, ateqkes denemesi' nin hangi koEullarda ve rre tijr geligme iizerinde ortaya qrktrQrnrn qok iyi bilinmesi gerekiyor. Bu ateqkesin temelinde dokuz yrllrk savag ve onbeq yrihk devrimci mtlicadele var. Bu mricaoele ve savai neyi ortaya qtkardr? l3irincisi, tek kelirneyle Kiirdistan'dakr nievcut dururrtu ortaya qtkardr, daha doQrusu Klirdisian't ve Kiirt halkrnr yarattt. OnbeE yrl 6nce Ktrrt halkrnrn adr bile yokken, bugUn her di..izeyJe meclisleri aqrhyor, par' tileri, cepheleri ve ordulart var ve bunlarla KUrt halkr kendi geleceQini tayin ediyor. ikincisi, bu savaq, K[ir' distan sorunundaTC'yi tam bir siyasal iflasa ugrattrQr gibi, onun askeri ydntemlerini de sonugstz brrakarak ashnda iflasa gdti.irdii. Doku yrldrr TC, her aqrdan tOm gib0nii harcadt, bi.itiin savag araqlannt ve ydntemlerini kullandr. Ama sonucun PKK 6nderligindeki devrimin geliqmesi oldtr Qu qok agrktrr. En son Cizre'$rrnak katliamlan, Giiney Savagt, iq harekat vb. adlarla si.irdi.irUlen topyekUn savagrn da son4sulugu ortaya grktt ve bu durum TC'nin mevcut y6ntemlerinin iflasrnr iyice belgeledi. UgUn' ciisi.i, doku yrlhk savag, geqitli bigimlerdeki Kiirt iqbirlikQiliQinin karqr direncinive etkinliQini iyice krrdr. En son Gi.iney Savaqr'yla ttim Kirrdistan qaprnda bu durum agrkqa belgelen' di. D6rdi.lncilsii PKK ezilerek KUrt sorununun qdziilmesi igin emperya' lizmin yrllardrr verdi$i deste$in sonuesrz ve baqarsz oldugu ortaya qrktr, En son Giiney Savagt'yl4 emperyalizm, TC'nin bu sorunu arttk bdyle qdzemeyece$inive bu gidiEle durumun kendisi igin qok daha tehlikeli olaca$rnr gdrdii. Beqincisi, Tiirkiye ve Ki.rrdistan toplumlart uun s0re agrr bir savaq gerginligi iginde yaqadrlarve her iki halk iqinde de bu savaSrn artrk Lritirilrnesi do$rultusundayogun bir istek ve beklenti ortaya grktr. Berzer bigimde uluslararast ilerici kamuoyundan ve kuruluglar' dan da bu tUr qaQrrlar geligmeye bagladr. Bi.ltiln bunlar bir ateqkes denemesinin kogullannr hazrrladr ve PKK agrsrndan ateqkesi mUmklin hale getirdi. PKK, igte bu koqullarr ve ortaya
irkan guligrnele, i degerierritrdi, nre.r' crrt :slern \e gagiilaln orrei-rrir:i 30r'dii ,ie ai:ikos giriqi,-niyie bu c,lania qok eikili bir siyasal harnlede bulundu Bu ko$uliar, 1992 yrhrrcia ve ilalra ortce.siirtle yoi.i,.t veya crhz olarak vardr, L,.r diue;'cie olgui',leErrriq degrldr. L,nipc'1'aiizrn, Tlirk eoma],gc*:ii,gi ve l'rilri iqbirii*;rti$inden olu'1992 .'iireirnt*;i san i;epheye K3rq:
ve iiu':ey
Sa.vaEr yaqernmada;t titr aicpkase gidiie-i"nazdr iia;'n iar aflar buna F,;;z:r Cejrldi re het'n de.jev'ririi aq..sri'iJair koguiia,' Lru derrii t4,girn hate g:i,remiqtr l-:KK, Largi cepherrin ri.tmiir-re kargr t'ii drreniqigei'gekle:;tli'J;ilierl vc kiliEt devrinr cephe sinr scn.icsr"r;- kridrktan sotlra ateqkes iiiianirna uiagtive qck doQru bir deje;lencjirmeyle rnevcut siltasal hair:leyi baqa:'ry la gerqeklegtildi F3r-, durunr, hig kin'rsenin inkai' edemeyece$i kadar aqrk bir gergektir. Kaldr ki ateqkesin yarattrsr qok buyUk etkive ortaya qrkardt$r mlnzzam siyasal geliqmeler de, ateqkesin, kargr"devrim cephesinin aqrk bir ttikeniqin ve devrrm aqslndan bilyi:k geliSmelerin ve elveriqli ortamtn yagandrgr kogullarda gerqekleqtirildigini aqrkga gdstermektedir. PKK'nin ateskes giriqirninin gok etkili oldtrgu ve 6nemli siyasal gelig' meler do$urdu$u sonucunda dostdi.igman hemen herkes birlegiyor. Peki qeqitli kesimler izerindeki etkisr ve yol aqtrsr siyasal geliqmeler nelerdir? Bunlann baztlannt burada dzetlemek yararlr olacaktrr. Her qeyden cince, ateqkesin Ktirdistan'daki etkiierinden ve yarattrSr siyasal geliqmelerden s6z etmek gerekir. Ategkes denenresi ttim Kurdistan halkr tarafrndan buytik bir coqkuyla kargr' landr. Halk kitleleri, bunu Newroz kr.nlamalarrnda gok aqrk bir bigimde gdsterdive' kendi tutumunu "Bartqa da savaqa daltazrz" diyerek i{ade etti. Ateqkes girrgimi, l(irrdistan halkrnrn birliQinive halk kitleleri iherindeki PKK etkinligini en ileri dt2eye qrkarttr. Kr,zey' Batr Kiirdistan'da Ba$-
tirrou. Belli ki kr.i ytiilii gaiigrnaier hrrrrdan hiqbir gry kayb:tinei.si;i,r srii o (,r01 ntekir:C t: [lu gal 1 rr ioie: ; ( irr' cjisran'rn ti.lm ulusal giiqlerinin uisal kurtuh.rq eizgisinde birieqmesi ol' rnaktadrr. I liqt;ri tilrrsal kurtuluq lra' reketiitin,.'azgl-.Qemelecc$t otr utririnu ve (iirdistar: tarihrncie oc ilk k;z i'a;atiiarr bir olayr ifa.ju ct,nekteCa cjir. Altrk gorOgmede 'je, savaEia Kirilistair i:6yie gefigr,iiE rrir lriirrk igirrie rrai'eket edebilecektir. Ejr.i t1urr;m, hslkian yail;r he;'kesin tlen,nui
niyetlc, iargrlayacagrve le.tilme,si
i
i
daha da iier-
iqin katki yapmaya gal:;a'
ca$r bir'du:'u;nciur.
Dcnileoilir ki, PKK'nin ateqkes grrigirninin etkisi, Kilrdista,'t'dan da' ha qck T0ikiye ttz.erinde olmuqtur.
ltirkiye halkr tarafindarr bi.q'iik
brr
rneinnr:niyetle kargrlanrrken, TC y6netimi irzerinde tam bir gok etkisi yapmrgtrr. Qegitli gevreler bunu TC ydnetiminin suqtistii yakalanmasr bi' giminde ifade ediyorlar ve bu ifade tazr do$rudur. En bagta Tiirk ordu' su i.izerinde qok bilyirk bir etkisinin olduQu asla inkar edilemez. Kaldr ki burjwa basrnr bile 'ategkes orduyu rahatlattt' diye yazrnaktadrr. Qok vah' gi ve kirli bir savaqa sUrtllen insanlar, ategkes giriqimiyle gerqekleri aqrk bir biqinrde gdrebilmiqlerdir. Bu durum, ordu iqinde sava$ma isteQinin ve moralinin iyice zayrflamasr sonu' cunu doQurmugtur. Denilebilir ki, ategkes giriEiminin etkisinin ordu tizerin' de yarattr$ ylpranmar Kiirdistan'da ylirlrttilecek bir yrlltk savagtn yaratacaQr yrpranmadan daha fazla olmuqtur. Benzer bir durum, devletin diger kurumlarr ve sivil yoneticileri agtsrn' dan da belirtilebilir. Kendisini tama' men savaga yatrran, g0ntjm[zi.in en dnemli sorunLnu orduya lravale eden
ve her geyi ter6r var" diyerek ge' giqtiren TC hirkUmeti, ategkes girigimi ile Kilrdistan sorunu kargrsrnda qrrrlqrplak ve bu sorunla yi-tz yi.ze kalmrqtrr. Geqen sUreqte Tiirkiye toplumunda ve uluslararasr alanda yarattr$r mutabakatlar biryi.lk cilqitde
Arttk ulusal gapta eylemler ve daha giddetli bagkaldmlar giindeme gelebileceWir. Kald ki artk Kii rdistan h alktn n yiineti mi, ekon omiden kii ftii re kadar yagam,nn iirgiitlenmesi sorunu ve sorumlulugu da ortaya g,kffnrt,r. Strateiik sawrnff a diineminde biiyle bir sorun ve sorumluluk Yoktu. Ama art,k var ve iincii giig olarak PKK biiyle bir sorumluluk aftnda bulunuyor. Elbette kitlelein soru mlu lu fi u nu yii klenmemek igi n politika alantndan kaganlar ve kendilerini birer ideoloiik tekkeden iiteye giitii rmeyenle r bu n u n anlam, n, bile meiler. kan APO, PKK ve halk kitleleri arasrndaki birlisin ptle trrnak gibi i9 iqe oldugunu aqrkqa gdsterdive bu konudaki spektilasyonlara 6ld0ri.ici.i bir darbe vurdu. Kiirdistan'tn diger pargalarrndaki halk kitlelerinin egilimi de bundan farklr degildi, Bu durum, sadece kitleler Uzerinde PKK etkinliginin geliqmesi de$il, halk kitlelerinin devrimci qizgide birli$inin ve hareketinin yaratrlmasrydr da. Nitekim halktaki bu egilimin etkileri gegitli drgtrt ve gruplar i.izerinde de g6riild0. Bu durum Ki.irdistan'rn uh.rsal gi.igleri arasrnda ittifak ve birlik eQilimini gok ileri bir diizeyde geligtirdi.
Bu ortamda PKK-YNK, PKK-PSK ve PKK-PDK g6rtigmeleri ve ittifaklarr gergeklegtirildi. Kiirdistan parqalarrndaki tiim ulusal gtiqleri bir U[sal Kongre'de bir araya getirme ve Kuey-Batr Ki.irdistan'rn t0m ulusal gil,glerini bir ulusal birlegik cephede toplama qahgmalarr yo$unlagtrrrldr. PKK-PSK arasrnda imzalanan protokol, b6yle bir ulusal cephenin yarahlrnasrnrn temelini oh4-
parqalanmrgtrr. lqten ve dtgtan 'so-
runu qdzUn" istemleriyle ytz yibe gelerek, hi.iktrmet ciddi bir bocalama ve politikasrzltk iqine dr4miiqtUr.
Kuqkr.su bu alandaki en 6nemli geliqme, ateqkes giriginrinin TUrkiye halkr izerindeki olumlu etkisidir. Bu durum kargrsrnda halk kitleleri TC ve PKK gergeklerini gok daha
iyi
gdrebilme olanagrnr yakalamrg, yrl' lardrr yUrirttilen yoQun Qoven propagandanrn ve'milli birlik ve KUrt di$manhQr' yaratma gabalartntn etkileri dnemli 6lqtrde krrrlmtqtrr. Halk iqinde sorunun g6rilgmelerle qdziilme' sini isteyenlerin yiizdesi qok yUksek bir orana ulaqrnrqtr. Ti.irkiye aydrnla' nnrn sorunun g6ztimi.i amacryla bir deklarasyon yayrnlarnalarr ve bu do$' rulttda tartrqma ve Orgittlenme e$i' limleri geliqmigtir. Tiirkiye ortamtnda yaratrlan bu geligmeler gok 6nemlidir ve yrllarca yiirirtUlecek devrimci galgrnanrn yarataca$r geliqmeye be deldir. Ategkes denemesinin bcilge ve uluslararasr alandaki etkileri de gok
bi.iyiik olmugtur. ilerici ve demokrat insanhk bu girigimi benimsedigini agrkqa ilan etmig, gegitli kigi ve kurumlar Kiirt sorununu gOzmesi igin TC'ye agrk baskr yaprnaya baqlamrgtrr. Bu geliqme, TC'nin sadrk mi.lttefikleri emperyalist dorletleri de ciddi bir grkmaz iqine sokmr.rqtur. Bunlarrn yrllardrr siirdi.irdiikleri "PKK ter6ri.i, teraneleri artrk duyulmaz ve iglemez hale gelmigtir. Bu ti.rr qevrelerin, daha fazla zor durumda kalmamak igin TC'ye baskr yaptrklan ve sorunun
bir gagrr gelmigtir. Ategkes giriqiminin uluslararasr alanda TCyi oldukga zorladrQr, uh.slararasr gerici mutabakatr dagrttrQr, TC ile mi.ittefikleri arasrnda geliqki yarattrSr ve KUrdistan uh.rsal kurtuluj hareketine diplomasi kanallarrnr gok daha fazla aghQr hiq kimsenin inkar edemeyeceQi bir gerqektir, Krsaca 6zetlemeye qaftqtrgrmz bu hususlar, ateqkes girigiminin daha ilk anda ortaya qrkardrgr siyasal sonuqlardrr. Bu siyasal kazanrmlarla Ki.ird istan ul usal kurtulug mticadelesinin gok ileri bir dtizeyde seyrede-
qdziimti yolunda adrmlar atmasrnr istedikleri muhakkaktrr. Nitekim Avrupa Parlamentosu'ndan bu yonlti
cegi
aqrktrr.
Ategkes ve Trirkiye solu Ategkesgiriqiminienqokri.irkiye pKK artrk taraf olmaktan solunun anlamasrve deger biqmesi gerekirken, tersine en anlamaz sesler de buradan yi.ikseliyor. Tiirkiye'nin aqrk bir gergeQi gu: sagcrsr-solctrsu, egemeni-ezileni kendine g6re ,
qrkmrq,
bilyi.jk gi.lgler arasrndaki mi.icadele-
de rol dayatrlan bir drgtit haline gelmigr vs. vs. eok ,gk ki, bunlirrn
bir tekerleme tutturmus ve yetmig
derdi siyasal oiaylarr anlamak ve de$erlendirmek degil. Bunlarrn g6zii pKK'nin iginde vJozellikle de fog-
bir gok
kan Apo'nun ijzerinde. Bunlar, bu s6ylediklerini ismet sezgin'den aldrklannr da belirtiyorlar. yini teorisyenleri ismet sezgin oh_ryor. Bunlar, bu sdyledikleri ile birlikie pKK ve ERNK bayraklarr taqryan kitlelerin
kadu-
varrrdrrrar.
yrldrr bunu tekrarlayrp duruyor, Kendilerini hapsolduklarr bu tekerlemelerin iqinden bir qrkarrp da saSa sola bakmryorlar, hangiyolu katettiklerini
ve nereye gitmek istediklerini
turltl gormtiyorlar. Bu durum en da sol qevrelerde yaqanryor. Bazr resmini kullanacak ve b. Talabani'yi insanlar delikanhhklarrnda ezberle- kOtijlemek iqin S.Abdurrahman'ave dikleri bazr form0lleri 6li.inceye M. Bazaniye sarrlacak kadar da za-
dar dua eder gibi tekrarlayrp ruyorlar ve bunun adrna da
gizgilerini g6zden gegireceklerini ve
mesiyle qok girgli.i bir siyasal hamle dayamrg. Bu savag ddnemine girilinyapmrg bulunuyor, Gerqek bu ve herce, savagtn diizeyi qok ytikselecek, kes de bunu brjyle kabul ediyor. savag Ti.irkiye'ye de yayrlacak ve gok Bu dostlarrmrz gerqekleri agrkga kanlr bir d6nem yaqanacak. PKK butahrif ediyorlar ve fena halde yanrnun hazrrhklannt yapmrg, gerekirse hyorlar. Kendilerini, T0rkiye'de gok bu adrmr atmakta tam bir kararhh$a yaygrn olan PKKyielegtirme hastasahip. Fakat, bu adrmratmadan 6nh$rna kaptrrmtq gOri.inijyorlar. pKK, ce, bir ategkes girigimi yaptyor ve programrndan ve ba$rmsrzhktan vazmerrcut siyasal sorunlann kiyle kangegtigini higbir yerde sdylemedi ve h bir si.ireq yaqanmadan g6zi.im olabu arkadaglar merak da etmesinler, naklarrnr araqtrrryor. Peki bu gergekhigbir zaman vazgegmez de. pSK leqirse kciti.l mti olur? Biz, kan akrtile imzalanan protokolden bu sonug manrn sevdahsr mryz? Savaqr, siyaasla grkarrlamaz. O bir ittifak protosal miicadelenin ve siyasal q6ziikolildtir ve kuqkustz PKK programi.in bir aracr olarak gdrmiiyor mumrndan farkh olacaktrr. PKK, kendiyu? Siyasal mi.rcadele yollarr agrllrsiyle aynr programa sahip olanlarla sa bu daha iyi degil mi? Eger savag ittifak yapmaz veya cephe kurmaz, gerekirse, herkesten qok savaga haonlarla drgtitsel birlilq parti birligiyazrr olan gt19 PKK degil mi? PKK'yi par. Fakat pratiginde ittifak ve cepeleqtiren arkadaqlarrmrz, e$er savahe bulunmayan Ttirk solcugunun buga bu kadar tutkunlars4 gimdiye kanu anlamasr elbette zordur. $unu da dar hangi savagt yaptrlar, ne kadar belirtelim; PSK ile imzalanan protogijq drgiltlediler ve savaga ne kadar kol hayata geqse de geqmese de hazrlar? Yoksa Ti.irkiye'de ordu kuPKK kendi programrndan v.vgeQracak kadar insan mryok? Gergekmez; bunlarla kendi programrnr haler igte bu kadar agrk. PKK'nin silahyata gegirmek iqin qahqrl mi.icadele h mi.icadeleyi geriye ittigi ve silah eder ve ancak kendi programr gerbrraktrQr s6zleri, sahiplerinin hayalqeklegtihen sonra yeni pogram oft.rqleri olmaktan 6teye bir deSer taqrmrturur. Bu aqrdan, PKK'nin baQrmsrzyor. Bu arkadaqlarrn fazla kaygrlanhktan vazgeqtiQi, stratejik hedeflermamalarr iqin gunu da belirtelim: den taviz verdigi savlarr tam bir haKilrdistan'da silahlanmrq olan geril-
silahlr mibadeleye gingeceklerini agkhyorlar. Bu mu PKK'nin "gizgisinire-
vizyona u$ratmasr' ohlyor? Oyle anlagrhyor ki, bu arkadaglar, 6zel savag propagandisti lsmet Sezgin'in etkisinde pek fazla kalyorlar. Ve igin daha k6tUsii onun propagandalarrnr esas dma egilimini gdsteriyorlar. Bir de PKK-PSK protokolii var elegtiri konusu olan. Ortada heniz 6yle bir durum yok am4 bu protokoItin pratikte gergekleqtigini varsayahm. Peki bu ne anlama gelir? Bunun, TUrkiye siyasal sistemi ni n biittini.ryle yeniden yaprlanacaQr, gimdikine 96re qok ileri di.izeyde bir demokratik ortamrn qekillenece$i anlamrna geldiQi qok aqrktrr. Kiirdistan sorununun kahcr bir g6zi.ime kavr.rgturulmasrnrn de$il, sadece adrnrn resmiyete
girmesinin bile Ttirkiye'de qok biiyi.ik degigikliklere ve demokratik ge-
yol aqacagr agrktrr. Peki
liqmelere
bdyle
bir..
mi.idUr?
geligmenin olmasr k6til
Oyle bir ortam, sosyalist
milcadele aqrsrndan bugUnki.inden daha olanakstz ve daha kcitii mil olur? Kdtil olacaQrnr ancak deliler ileri siirebilir. Mademki bu arkadaglar, bu ttir iqleri o kadar kciti.i 96rilyorlar, o zaman nigin legal dergive gazeteler grkarryorlar? Acaba bdyle dergi ve gazete qrkarmak bu anla-
oysa Kiirdistan'daki kiqihalk gok iyi tanryor ve bunlar Kijrdistan olayryla p(K tarafrndan
sosyalist likleri
mucadele deniliyor. Qok aqrk b6yle olmaz, sosyalizm
oluyor. Kaldr ki, PKK bir adrm geri yi'jzyibe getirmiq ve dwrim cephede atmryor, mwcut ategkes dene- sini de yeni bir ddnemin egigine .
ki
miicadelesi tanrqmrg bulunuyorlar. Bunlarrn ateg-
b6yle yi.iriitulmez. Bilimsel sosyalizm, somtrt gartlarrn somtrt tahlili demektir. Devrim milcadelesi dUmdi.ie deQildir;sadece bol boldevrim
so-
kes karqrsrndalii tutumlarr, k6y korucurarrnrn tutumlarrna benziyor. K6y korucularr, insan kanr karqrh$rnda TC'den aldrklan paranrn kesilebileceginden nasrl korku ve acr duyuyorlars4 bunlar da pKK'nin yarattrQr
sdzu edilerek veya bir ydntemle nuna kadar yijrtinerek devrim yaprlamaz. Bu durumun artrk agrlmasr devrimci deQerlerin tzerine konigerekiyor. PKK'nin ateqkes dene- mamrs olmaktan aynracryr duy.ryormesi riJrkiye'de qok dnemli bir lar. Bdylece niyetleri daha iyi oiry" kiye yol agmrs ve cinemli geligmeler qrkryor. Bunlarin ortak bir dzellikleri yaratmrg bulunuyor. Bunun anlagrl- daha var: Hepsi de iist ydnetimlerimasr ve halk lehine gerektigi ne inkarcr Ki.irtlerin qoreklenmiq oldeQerlendirilmesi drigu grup veya 6rgi.itler oluyor. dunAtegkes giriqimi karqrsrnda Ti.ir- yada inkarcr Kilrtler kadar tehlikeli kiye solu denilen gevrelerden farkh bir tip yoktur. Bunlar, Ki.irtlerin ytizyaklagrmlarrn geliqtigi gdriil[iyor. karasr olduklan gibi, Ttirkiye deviimyaklagrmlan i.lg gnpta toplarnak murn- ci hareketinin basrna da bba olmugkund[]r. Birinci grup, ateqkes dene- lardrr. Tiirkiye devrimci hareketinin mesini olumlu ve do$nrya yakrn bunlarr iqinden atmasr, dogru bir Qerlendiren, ateqkesi ve yol agtr$r geriqme rotasrtutturabilmek iqin arsonuqlarr anlamaya ve tavrr belirle- trk bir zorunluluk haline gelmigtir. meye gahgan yaklagrmlar oluyor. Bu iki grubun arasrndi bir lgirnna devrrmci yaklaqrm da denilebilir. ci.isit yer ahyor. Bunlar ateqkesi deBunlar, en azrndan mevclt politik gerrendirmek ve pKK'yi elegtirmek olayr anlamaya ve deQerlendirmeye istiyorrar, fakat de$eriendirme ve qahgryorlar. Kendileri fazla bir qey elegtirilerigergegiyinsrtmryor.ei.inyapamasalar da gergeOi ve gelig- kudegerlendirmeveelegtirilerini,yamele. inkar etmiyorlar, PKK'nin gamda olan olgular tizeiinde deiil, rattrQr dwrrmci geliqmelere bir kendilerince oldugunu varsaydrklirr ger brgiyorlar. Arna gogunlukla karam- hi.jkUmler UzerindJyapryorlar. Bu nesar ve endiqeli bir tavrr sergiliyorlar, denle, yazdrklarr kendi-iqinde tdarh msvcut girigimi oldukga riskli bulu- olabiliyor, fakat gerqekle bir iliqkisi yorlar, Ategkes girigiminin riski burunmuyor, sadece kendi hayalleri mu? K,gkustz var ve hem de gok. i.zerindeyaprlan bir tartrgma ot,ryor.
et-
gibi gerekiyor. Bu
de-
Bu-
yade-
yok
Fakat risk tbtlenmeden de politik mhadele yi.irijtulemiyor ve politik ge ligme saQlanamryor. Bugiinkii ateqkes girigimi, l5 Agrsto 1984'te bir avuq insanr Tiirk ordusunun kargrsr-
Bunrar,mevcutgeligmeyirzlaqmicr-
rrk ve saQcrhk olarak g6ri:yorlar, tehrikeli nokta veyol ayrrinr oiarak ifade ediyorrar. Buniara gcire, taktik hatalar yaprhyor, qizginin revizyonu var, na qrkarrnaktan daha mr riskli? Belki reformizmin grkmaz yollarina girilisorumluluQu daha a$rrdrr, fakat yor, ba$rmszhktan aqrkea vazgeqiha riskli degildir. Aqrk. ki devrimci riyor, dwrimci silahh mticadelJ gegeligme risk tistlenmekle ve daha riye itiliyor, stratejik hedeften taviz sonra da gereken duyarhLgr ve veriliyor, taktik ategkes degil silah bayrgostermekleyaratrftyor.Bugiin- brrakma gergeklellyor, vs. vs. Bu kLr rrsk agrsrndan da durum b6yledir. yargrrara ise, qarth ategkes denemeHepimiz gdrwlerimizisaglam bir si ire yNK ve psK gtigleriyleyaprlan qimdeyerinegetirirse( dzellikleTiir- ittifak sontrcu varryorlar. oyr" itiri:krye dorrimciligigdrwlerine daha ri.ryor ki, bunlar pKk'nin giziisini uetsahip grkarsa, bu riskiortadan kaldr- ki pKK'den daha iyi biliyorlir. Bunlarabilir ve mevcut siireci dnemli ra g6re, hiq ulagma vi ategkes oldevrimci geligmeyle ilerletebiliriz. mayacah tek bii ydntemle sonuna
da-
gabiiyi
bir
lkinci grup, birincinin tam
tersi
kadardiinrdi.tzgidii;ekBirkaqadrm
oluyor. Yani bunlar di.iribt
degildir, ireri atmak igin bir adrm geri qekilsoyledikleri de bir elegtiri degildir. mek veya bir siire gihb;i toparla&nlara grcirq ategkes kararr demok- rnak olnraz! Bq politika ve taktik alaratik olmayan ydntemlerle aftnmq, nrna girmeyen ve sadece ideolojik
Apo kararrnr 6rgiite dayatmrg!
vnq
dizeyde kilan solculugun yaklalrhr
yaldir. $u iddia da bir hayaldir: pKK, higbir zaman bagrmszhk olayrnr ayn devletle dzdegleqtirmemig ve ayn devlet denilen olayr mutlaklaqtrrmamrqtrr. PKK'nin devlete tapnma ve
devleti yi.iceltme gibi bir anlayrqr yoktur. Bu anlayrg, saSr ve soluyla daha gok Ti.lrklerde vardrr. Bu agtdarl Pl(K'nin gindrye kadar ba$rnszhgr ayrr devletle 6zdeqlegtirdigi ve ayrr dwleti mutlaklaqtrrdrSr iddiasrnr bu arkadaglarrmzrn kanrtlanrasrna im-
kan yoktur. Faka[ elbette Kiirtlerin kendi y6netimleri olacak ve kendi kendi lerini ydneteceklerd ir.
PKK'nin r.sta bir taktikgi olduSu-
nu ttim emperyalistler ve Ti.irk s6mtirgecileri aqrkga kabul ediyorlar. YarattrSr devrimci geligmeler de bunu aqrkqa gdsteriyor. Fakat Ti.irkiye soluna gdre ise, PKK si.irekli taktik hatayapryor. Bu t0r savlarrn gerqeklerden ne kadar r.zak oldugu aqrktrr. Nitekim ategkes giriqiminin yarattrgr siyasal geliqmeler de bunu dogruluyor. PKK'nin silahh miicadeleyi geriye ittigi, hatta silah brraktrgr savlarr da taktikler sorununda oldugu gibi temelsiz. Ortada henilz bir ateqkes girigimi var ve bunun yannrnrn ne olacagr da belirsiz. Herhalde bu arkadaglar ateqkesin ne demek oldugunu biliyorlardlr. Durum somut olarak q6yle: Doku yrlhk sava,g karqrdevrim cephesini tam bir gknrazla
la higbir zaman silah brrakm az, bazr qdziimler geliqse, bir federasyonlag-
ma gekillense ve hatta Ki.lrdistan ayrr bir devlet olsa yine hrakmaz. Di.inyanrn biiti.in toplumlan silahh gi.ig-
lerini terhis etmedikqe, Kiirt halkrnrn kendi savunma gi.iqlerini dagrtacaKiirt halkr ve PKK, kendi savunmastnt cellatlannrn eline brrakmayaca$rnr ve savunma gUciine sahip olmasr gerektigini qok iyi dgrenmig bir duQrnr hiq kimse beklememelidir.
rumda bulunuyor. Bu arkadaqlarrmz, PKK'nin, pSK, YNK ve diger Kiirt drgi.i'tleriyle iliqki ve ittifaklarrnr da eleqtiriyorlar. Krsaca Ki.irdistan ulusal girglerinin ulusal kurtuh4 gizgisinde cephelegmesine karg grkryorlar. Peki, ulrcalgiiqlerin kurtulug gizgisinde birligi neden kcltii olsun? KUrdistan cephesini gtiglendiren bu durum, hem diiqman cephesini zayrflatrp hem de Tilrkiye dwrimci ortamrna dnemli bir katkr sunmuyor mu? Di.inyadaki btitUn ulusal kurtuh4 hareketleri, ulusal giiglerin en geniq dUzeyde birligini yaratrnayr esas almryor mu? Di.inyada bunun tersi bir Ornegin varhgrnr gdsterebilirler mi? PKK, bu gUglere miicadele olanagr yaratma( bu giiqleri dogru kurtuh4 gizgisine ve etkin mi.icadeleye gekmek istiyor; bu mu
k6tii? Kaldr ki bu gitleri TC'nin savagtnrn geligtigi kogullarda kendi
ma gelmiyor mu, bu iq yasal gerQevede ve reformistge olmr.ryor mu? Demek ki, PKK'nin yarattrgr siyasal gelign'eleri iyi anlarnak ve PKK'yi eleqtirme hastah$rndan kurtularak, mevcut geliqmelere omrz vermek gerekiyor. PKK, defalardrr Tiirkiye'de bir muhatap aradrgrnr ilan ediyor. Akrlh davranrp da kiyle muhatap haline gelecek bir giig olmak gerekiyor, Ti.irkiye solunun bazr hastahklardan kurtulmasr, artrk kendini qiddetle dayatan bir zorunluluk haline gelmig bulunuyor. Tiirkiye solq Ki.irtlere htlkmetme anlayrgrndan artrk kesin olarak vazgeqmelidir. Yarattklan gnp guluk ve tekkecilikle Tiirkiye dwrimci hareketinin bagrna bela olan inkarcrlarr saflarrndan kesinlikle atmahdrr. Ttirkiye solq PKK ve KUrdistan
cephesi
ile iligkisizlik iqinde
TUr-
kiye'de dwrimci geliqme yaratamayacagrnr arhk kesinlikle anlarnafu drr.
Geliqmelerin yarattrlr objektif durum bunu ortaya grkarmrg bulunuyor.
&iyle iliqkisizlik ve ittifaksrzhk iqinde ytiriitiilecek gabalarrn ciddi bir sonue vermeyecegi ve hatta objektif olarak dwrim karqrtlarrna hiznret ede ce$i agrktrr ve birgok pratik de bunu dogruh.ryor.
Ateqkes girigimiyle geligtirilen siyasal tnmle, Tii'kiye solma zarar vermek bir yan4 onun igin gok dnemli
Daam 25. ayfada
-OzG/UnlUK KU\NETI ounN GERILLA, BARlglN TEMiruarlDlR" Ml rcni*n Vtr*f,**
Btti!)i -YNK- lilei
fub*,-H"ryt''#*m *,a u,,ii i#riffini i;;:'erill, D*'tt'^iiqe X* ;;ih, 2 exx eead x*r*rt ;ffitr**, s*o*rrn,,nt @t @rE" A Wrffiffi Li,j,-,s'"' ;,;;;;N;-#,i; e uwai."iit "';;; Kardi,lo*r
Wu
Pstbi
Abdullah 6CAtlN: DeQerli basrn mensuplarr, <incelikle hoqgeldiniz diyorum. Bagta Tilrkrye ve Ki.irdistan l<amuoyu olmak izere, birqok ulmlararast ve KUrdistanh yurtsever gliglerin yoQun ilgisi ve dayanrqmast altrnda bundan yaklaqrk bir ay once ilan ettigimiz ateqkes sorununa iliEkin, tekrar sizinle karqrlaqmaktan, bazr agrklamalar YaPmaktan memnunluk duyuyorum. Her qeyden cince bu ateqkes giriqimi dnemli tarihi sonuqlara yol aqmrq bulunrnaktadrr.
vardrr. En baqta operasyonlartn durdurulmasrndan bahsettim. Yalnrz gerillaya ydnelik deQil, halka y6nelik olarak da operasyonlar durdurulmahdrr. Uqtinciisii genel bir af qrkarrlmalrdtr. Biz kendimizi suqlu olarak kabul etmiyorw, ama tutuklularrn serbest brrakrlmasrnr beklemekteyiz. Vne kirlti.irel bazr haklarrn uygulamaya geqirilmesini de bekliyorr.z. Bunlar ozgiir basrn-yayrn haklarrdrr. K0rtqe
llan ettiQimiz ateE-
kes, yeni bir sirreci baqlatmrqtrr. Biz-
den istenilen, bu slirecin biraz daha derinleqtirilmesidir. Hiq Eijphesiz sorumluluklartmz aQtrdtr. Kiirt halkt tarihin en zor d6neminden geqmektedir. Ktirt halkr, tek tarafh olarak aQtr baskrlar altrndadrr ve soyklrrma dek bu baskrlar si.irUp gitmektedir. Bizim 6yle kendiliginden ateq etme gibi bir durumumr.rz yoktu. Tiim yapttgtmrz, ulusal varlt$tmrz iqin dzgtir geliqme yollarrnr aqmaktr. Bu konuda bir imkan elde etmekti' Bu anlamda bize baqka bir yol brrakrlmadrQr igin, biz silahh miJcadeleyi baElattrk ve bu aqamaya kadar getirdik. Kiirt meselesiesas itibariyle bir Ki.rrt-Tirrk meselesidir. Mircadelemiz' Tirrk kamuoyunu ve Tiirk resmi qevrelerini Ki.irt kimligini kabul ettirme noktasrna gelmiqtir. Ki.irt varltsrnt tantmakta ve kendisini sorunu q6zmeYe zorunlu gdrmektedir. Bu anlamda bizden de ortamtn sakinleqtirilmesini istemektedir. Ozellikle kamuoyu' bu konuda gok dahaartan bir istekle beklemektedir. Biz iyi niyetimizi..g6sterdik ve bu baqarrh oldu. Ozellikle Newroz siirecinde tek bir figek atrlmadt ve bu bir aYlrk sUrede tek bir asker bile vurulmadt. Fakat TUrk 6zel savaq birlikleri operasyonlart kesintisiz sirrdirrdirler' 30 gerilla ve 1 1 kigi de halktan olmak [izere' top-
lam
recine iliqkin olarak ziyarel etmek istemiqlerdir. Amaglart, gergekten bu ateqkesle birlikte barrq sijrecinin ve yine siyasi qdziim yollartntn araqtrrtlmasr ve bu konuda katktlannrn sonulmast temelindedir. Ben bu vesi-
radyo, televizYon, gazete, kitaP qtkarma vb. Ktsaca Klrrt diline serbestlik tanrnmahdrr. Kdylerinden kopartrlan halkrn tekrar gelip koylerine yerleEtirilmesi ve zararlartntn 6denmesini istiyoru. Bu arada Olaganirstir Hal yonetiminin kaldrnlmastnt bekliyonrz. Kdy koruculugunun lagvedilmesini istiyorrz' Koy korucularrna biz de goziime katkr olsun diYe bir af ilan ediyorr-2. Yani eQer silahlannr btraktrlarsa onlara dokunmayacagrz. KLirt org[.rtlerine legalite tantnmasrnt istiyoru. Serbest drgtitlenme ve politika yapma hakkrnrn verilmesi qarttrr. Krsaca acil olarak bunlar, yerine getirilmesi gereken ve ortamr daha dayumuqatacak olan bek-
41 kiqiyi katlettiler' Buna ra!-
men biz ategkese miikemmel karqtlrk verdik. $imdiki gorirqiimiizU aqrkhyoru: Biz sirrecin daha da derinleqtirilmesinden yanayz. Bazr koEullarla ategkesin ikinci bir aqrklamaya kadar sirresiz uatrlabilecegini belirtiyorrz" Bu nun koqullarrnr belirtiyorum. Ateqkes her qeyden 6nce tek tarafh olamaz. Bunun iqin imha amaqh oPerasyonlar durdurulmahdrr' Halk L2erindeki yoQun baskr, tr.rtuklamalara ve faili meqhut cinayetlere son verilmelidir' Ateqkes iqin krsaca bunlarr belirtiyorum. Eler operasyonlara slnlrslz dLvam edilirse, -tabii ister iiq gtinde olur, ister i.ig ayda olur- biz de kendi savunma hakkrmzr en etkili bir biqimde kullanacaQrz. Birinci olarak bu hususu belirtiyorum' Dagdaki gerillanrn indirilmesine iliqkin' hirkiimetin bazr istemlerivardtr. Dagdaki kwvetler, siyasi amaqlar iqin her Eeylerini ortaya koyarak daQda durmaktadrrlar. Ulusal varhk ve dzgtir q6z0m yolu igin oradadrrlar. E$er bu amaqlar yerine getirilirse, inandtnct bir bigimde bunun gerekleri yerine getirilir ve kogullarr hazrrlanrrsa, daSdaki silahh girqler meselesi halyoluna rahathkla girebilir' Bu aqrdan, daSdakilere iliqkin herhangi bir sorun yoktur. ikinci olarah bu ateqkes s0resi boyunca bazr acil taleplerimiz
leyle hr.rzurunrzda kendilerine tek' rar bu dost adtmdtr diYorum, ayrlca bu si.rrece iliqkin katklannr bekliyorum
Toplantrmrza katrlan Ktrrdistan Sosyalist Partisi'nin deQerli Genel Sekreteri Kemal Burkay yoldaqttr' Kendilerine de huurunrzda hoq geldiniz diyorum ve siirece iliqkin katkrlartntn belirtiyorum.
lentilerdir.
Bundan sonra attlmast gereken ikinci bir adtm ise, kabul edilen Kitrt kimliginin yasallaqtrnlnnsrdrr' Bu hem anayasaya ve hem de Yasalara ge-
qok degerli oldugunu
Mam Celal Talabani'Yi zaten ta' nryorsuntz. Hemreq Reqo Yoldag, Ktrrdistan Demokratik Partisi -Hevgrrtrn- Genel Baqkanr'dtr. O da bizim birlik qahqmalarrmrza katrlmrqttr. Bu sitrece iliqkin onlartn da katkrsrnr oldukqa degerli bulmaktayrz ve kendilerine teEekkUr etmekteYiz' Celal TALABANI: (ingilizce konuqtu.)
Atrmet TURK: Degerli bastn mensuplarr! Ulkemizdeki geliEmeler hePimizi qok yakrndan ilgilendirmektedir. Kilrt halkr tarih boYunca qiddet ve bas'
rektiOi biqimde yanstmalrdtr. Vne biitirn bunlar, demokratik bir federas'
yon yolunda adrmlar anlamtna da gelmektedir. Bu tip tartrqmalara da saygrlr olunmastnt, ortamln aqrk tutulmastnt istiYorr.z' Krsac4 benim dile getirmek istedigim hususlar bunlardrr. lnantyorum ki, Ktrrt-Tirrk iligkilerinde baskr d6neminin yerine, ulusal gerqe$e, kimli$e saygrh ve dzglir tartrqmayla birlikte qozi.im yollarrna barrqqrl bir biqimde, yine demokratik bir Yontemle qrkrq imkanr dogmuqtur veya en azrndan buna inanmak isteriz. Bin yrlhk ortak bir tarih vardtr. Ktlrtler' Tirrklere gok hizmet etmiqlerdir. Ve hatta iliqkilerini kardeE olarak degerlendirirler. Fakat gerqekten biz, bu ortakhktan gok zarar gdrmiig bir halkrz. Bu zarardan ddniilmesini istiyo-
Biz bu donemde bdYle bir anlaYrqtn ortaya qrkmast iqin, olabildigince qaba g6sterdik. Amactmtz bu ortamrn si.rrekli olmastdtr. TUm ilgililere sesleniyorrz! Hem devlete, hem PKK'ye: Bartqr 6ne qrkarahm, barrq iqin elimizi tzataltm, barrq iqinde.bir ditnya kurahm diyorum' Sayrn Ocalan'a -bir, kalem hediYe ettim. Bunun bir amacl var: Silahlar sussun, kalemler konuqsun diye. Barrq insantmtzt, halktmzt mutlu ediyor, bu mutlulugu hak
halkrna da ve onun demokratik temsilcilerine de gok g6renler dirqmektedir. Ayrrca segkin bir demokratik iglevi gdren bastna da Onemli 96revler diiqmektedir. Ben bu geqen bir ayhk ddnem iqinde bastntn ol-
dukga yararlt bir iqlar gdrdi.iQi.ine inantyorum ve huzurunuda sizlere teqekkiir ediyorum. Bu si.rrecin derinleqtirilmesine de hepinizin katkrlarrnr beklemekteyiz. Yeniden hepinize tegekkiirleri mi belirtiyorum' Misafi rlerimizi tanrqtrrahm. Sanryorum tanrdrlrnz iqin ben sdyleyenredim Kardeqimiz Ahrnet Tiih HEP Genel Baqkanr'drr' Bizi bu barrq s0-
ederim.
Hemreg RE$O: Uzun Yrllar Ti.jrkiye'den ayrrldrgrm iqin benim Ti.irkqem yeterli olmaYabilir. Sayrn basrn mensuPlart!
Kernal BURi(AY: Qok degerli basrn mensuplart.! Ben, Saytn Ocalan'rn ateqkesiYeniden rzatmastnl memnuniyetle kargrlryorum ve bu konudaki cesaretin' den dolayr kendilerini destekliyoru. Geliqmelere iliqkin g6rtrglerimi ben son gUnlerde zaman zaman aktardtm kamuoYuna. Bu toPlantr nedeniyle ktsaca birkaq sdz daha soylemek istiyorum: Bana gdre bu tarihi bir frrsattrr. Kirrt halkr ve Tiirk halkr baktmrndan bir barrq ddnemi baqlayabilir ve yizyrldan fazla bir sirredir devam eden bu Yara gerqekten sanlabilir. Her ikitaraf aqrsrndan da bdylesine olumlu bir frrsat ortaya qrkmrqtrr ve bunun kaqtnlmamast gerekir. Bize gdre, bu konuda en onemli sorumluluklar Tirrk devletine dUger' Vne bize gdre her iki halk eqitlik temelinde bir arada yaqayabilir. Bunun igin ijF
G6rdiiQi.iniz gibi, PKK..Genel Sekreteri Sayrn Abdullah Ocalan, bu barrq si.rrecinin daha iyi yerine getirilebilmesi iqin, Ttrrk devletine frrsat tanryabilmesi iqin, bu barrg sU' recini bir kez daha rzatmrq bulunmaktadrr. Biz, Hevgrrtrn -Ki.rrdistan Demokratik Partisi- olarak, bu bartE siirecine elimizden geldiQi kadar destekte bulunmak istiyorrz. Partimizin amaqlartndan birisi de budur' Partimiz demokratik qalrqmalar yi.jriitmek iqin kurulmuqtur. Barrqqrl ve demokratik yoldan Kirrt halkrnrn ulusalve demokratik haklarrnr elde etmek iqin qahqmaktadtr. Ama bunun tek tarafL olmayacaQr da bellidir' Biz, hiqbirimiz, di$er Kiirt partilerinin hiqbiri kendi istekleriyle illegaliteye qekilmemiqtir' Mevcut anayas4 kanunlar, hatta siyasi parti kanunu buna yol aqmaktadrr. Ttirkiye'de de-
uYgun
olarak, irlkenin Politik Ya' qamr, ki.iltUrel Yagamt ve yonetsel-idari Yagamt Ye-
niden dizenlenmelidir. Bunun esaslartnr SaYtn Ocalan ile birlikte daha 6nce yayrnladrgrmz Pro-
tokolde ortaya koYduk. Oncelikle barrqqrl ve de' mokratik bir qdzUm iqin yolun aqrlmasr gereki' yor. Bunun iqin acil is'
yaraqlr bir dizenin geligtirilmesini istiyorr.rz' Bu neden-
z0m gUcii halkrn kendisidir' Tiirk
bu frrsatt kaqrrmayaltm. Son olarak s6ylemek istediQim bu. TeqekkUr
etmigtir. inantyorum herkes dr-ryarhhk gdsterecektir.
rr.rz. Kardeqlere
le, ne pahastna olursa olsun biz, aY' rrlrk diye bir koEul daYatmtYoru. Ama 6zgUr ve egit koqullarda birlige de gergekten ortam aqrlmahdrr. Bunu hem devlet kesimlerinden beklemekteyiz ve hem de daha qok Ttirkiye halkrnrn bu konuda demokratik yaklagtmrnt ve basklstnt geligtirmesini bekliyoru. Esas itibariyle q6-
AMtt
de saygrn bir noktaya getirecektir'
kenin gerqegine
kryla kaqr kargrya kalmrqtrr. Baskrnrn ve qiddetin olmadl$r bir dUnYa istiyorr.rz. Kirrt halkrnrn kendini 6zgiirce ifade edebileceQi bir Ttirkiye istiyorr-z. Bizim siyasi parti olarak halkrmrza kargr qok 6nemli sorumlulu$umrzvardtr. Hem siyasi parti olarak ve hem de bu halkrn bir unsuru
olarak bizim amacrmz,
Ozlemimiz,
Kiirt halkrnr, tirm demokratik haklannr kullanabilece$i saygrn bir noktaya getirmektir. Baskr ve qiddetten anndrrrlmrQ bir dlinya istiyorr-rz. O 6zgUr dtinya iqinde KUrt halkrntn 6zgi.ir' ItigUntr istiyoru. Bu 6zgiirliik anlayrqrmzln karqtst olan anlayrqrn bitmesini temenni ediyor ve diliyoru. BugUn barrqqrl anlaYrqlarrn 6ne qrktrQr bir ddnemi ya$lyoru' Amactmrz barqtn s0rekli olmastdtr. Qtinkii inanryorrz ki, barrq egemen oldu$u zarnan Tilrk halkr da Ktirt halkr da daha mutlu olacakttr. Bu Ki.lrt-Tiirk halkrnrn yarartna olacak, Tiirkiye'yi
temlerimiz Uq ana noktada toplanryor. $iddetin karqrhklr olarak durmast gerekiyor. Ki bir taraf :i:iiiL ateq kestigine g6re, gimdi qiddetin tamamen durmasr iqin Tirrk tarafrnrn da adrm atmast gerekiyor. Qi.inkii tek tarafh olarak qok tzun zaman ategkes olanakszdtr. Gerekli zorunlu demokratik adrmlann attlmast gerekiYor. Bunun iqin
herkesi kapsayacak bir genel af, tiim siyasi partilerin serbest olmast, tiim Ktirt partilerinin, -yani bizim partimizin, PKK'nin ve 6teki kardeq partilerinin tilmirnOn- serbest olacagr bir demokratik ortamtn gerqekleqtirilmesive Kiirt dili, kirltUrii itze' rinde bug0nkii a$rr baskrlarrn kaldrnlmast, Ki.irtqe'nin egitim alanrnda yayrn planrnd4 resmi iglemlerde 6zgiirleqmesi qarttrr. Bu acil istemler ga$tmztn ve gUni.imi.iziin geligmeleri gtlz dniine ahndrSrzarnan gok azami istemler de0ildir, gerqekqi istemler' dir. Bu bakrmdan bia T0rk hitki.imetini de gerqekqi olmaya cesaretli ol-
maya
ve CaldaA adtmlar
TNA*Ni
ytrtffiffi * ocAt/.t't veda
atrnaYa
ga$rrryoru. Barrq ve demokrasi iqin
mokrasinin gerqekleqebilmesi
igin,
KUrt ulusal ve demokratik haklarrntn tantnmast gerekiyor. Bunun ttim Ti.rrkiye halklarrna daha iyi giinler getirece$ine inantyoruz. Ozellikle Tiirk halktntn, demokrasinin gelmesine yardtmct olacagr na inanryonrz. ArkadaElarrn da belirttiQi gibi' bu anaya-
sal degiEikliklerin olmasr ve Kilrt kimliIini n bu anayasaya g6tiiriilmesi
gerekiyor.
Bu aslrnda, Lozan'da
Gmet indnil'nUn s6ylediQi gibi, K0rt ve Ttirk halkr, Tijrkiye'deki iki asli unsurd ur. Demirel hUkiJmetinin baqa geqmesinden sonra aqrkladrgr KUrt realitesini tantma sdzij Eimdiye kadar yerine getirilmemigtir. Bence Tiirk parlamentosu 500 gUnli.ik hesaplagmada bunu da nazari itibara alarak, bunun Eerinde de mUnaka-
Ea etmelidir. Biz aqrlan bu siireci candan destekliyorrz' Basrntn biryiik roltnUn olduQunu biliyoru. Hepinize tegekkilrler.
Abdullah 6cRt-Rt't: $imdi krsa sorulartnzt bekliyorrz, istediQiniz kigiye sorabilirsiniz.
Soru... Adutlah
6Celmt: Kesin bir ta-
rih yok. BarrE kogullan az qok belirgin bir biqimde s6ylenmigtir. ESer bu kogullara uyulursa bir s0re daha devam eder. Yok eger bu sUreq suistimal edilirse yani kdtti kullanrlrrsa kamrrcyunun ve hatta birqok h0ki.inret garelerinin de beklenredi$i arnrmal bir biqimde katliamlar, her tiirli.t operasyonlar, tutuklamalar geligtirilirse takii ki bu iglenrea atrlkalrr, sireq anhmtntyitirirve hiz de nonnal miicadele siirecimizi daha da geliqtirerek, hatta daha da gok Yo$unlaqtrarak doram ettirece$iz. Bu vesileyle
gunu belirteyim: Bizim gerilla epey hazrrhk yapmrqttr. l0 bin civarrnda gerilla fedai gibi her ti.lrlil gdreve hazrr beklemektedir. Ben bu basrn toplantrsrna girmeden 6nce bi.lttin karargahlarla konugtum, tamamen emirleri beklemektedirler, Barrg isteniyorsa bu gerqevede, savag isteniyorsa yine bu gerge'rrede geliqecektir, Sirrece tamamen uyuyorlar, onu belirtmek istiyorum. Ve hepsi de 6zellikle savagr geligtirebilecek dtlzeydedir. Hatta mevcut hazrrhk diizeyimiz q md iye kad ar yiirilttilg Um tz doku yrlhk savaqln bilanqosunu bir yrlda ortaya grkarabilecek di.izeyde dir. Bunu bir tehdit olarak soylemiyorum. PKK'nin zayrfladrgr, igte son Gliney Savaqr'nda, operasyonlarda 6nemli gtlci.ini.i yitirdigi, dolayrsryla bu nedenle ategkesi kabul ettigi tarzrndaki degerlendirmeler kesinlikle dogru degildir. llk defa derli-toplu bir savaga hazrrhgr, biz bu senenin bahar d6neminde baqarmrg bulunuyoru. Bunu dzenle belirtiyorum. Bunu, kamuoyunun da ve siz basrnrn da Ozenle bilmesini istiyorum, Gerqekten bu savagr daha da derinlegtirirlerse, qimdiye kadar 5000 kigi mi gitti, bu yrlki bilango I 0.000'den aEagr olmayacak. Bunun da dzenle bilinmesini istiyorum. Ategkes, gergekten bir yrl sonra da giindeme girebilir. Fakat o zaman onbinlerce insan boguna dlmiiq olur. Biz bu onbinlerce insanrn boqa 6lmesini cinlemek istiyorta, ikiyrl sonra gelecek barrg yerine, gimdiden bu barrg si.rrecini, birbirlerine fazla zarar vermeden, "biz askeri olarak qok girglUyUz" tehditlerine ve saldrrrlarr na baqvurmadan gerqeklegtirmek istiyoru. BUti.in iyi niyetimiz bunun igindir. Umanz hi.rki.lmet anlar, kamuoyu anlar, herkes ijzerine dijgeni i
yaPar.
Soru: ... Abdultah 6CaUn: Birinci ateqkesin olumlu geqtigine inanryorum. Ozellikle Ti.lrkiye kamuoyu baqta olmak iizere, Ktirdistan halkr, uluslararasr hUkUmet gevreleri, gegitli demokratik gevreler, bu silrecin devam ettirilmesini, frrsat tanrnmasrnr ve bir de goziim iqin biraz daha kogullarrn olgunlagtrrrlmasrnr istediler, Hatta hi.lkilmet de bu konuda dolayh da olsa, biraz daha devam ederse hayrrh geliqmelerin olabilecegine dair bazr iqaretler verdi. Biz bunlarr yeterli gdrdU( olumlu bulduk. Dolayrsryla bu bigimde rzatrnaya karar verdik.
Soru: ... AMullah 6Cru-U: Dikkat edilirse kendileri basrna gegitli agrklamalar yaptrlar. Sayrn Mam Celal'in Ankara zryuai vardrr. Ankarada bagta Sayrn Ozd olrnak iizere, b[.iti.in hUkUmet ileri gelenleri, parlamento ba,qkanr, bi.itUn siyasi parti ba,gkanlarr, yine drgiglerinin genig qevreleri,
hatta bazr emniyet ve askeri gevrelerle g6ri.iqmeler yapmrgtrr. Bu 96rrjqmeleri biz dnemli bir sinyal olarak degerlendirdik. Ozellikle igerigini fazla agmak istemiyorum. Bunlar T0rkiye'nin hemen hemen agrrhkh siyasal temsilcileridir. himat etmek istiyortz, yani bu s6zlerin bog sdzler olmadr$rna inanmak istiyorrz. Bunu ciddiye ahrrz tabii. Bazr hi.ikiimet gevreleri gazetecileri davet etmiglerdi, bazr rdportajlar yapmrglardr. Bu vesileyle kendi dilek ve temennilerini belirtmiglerdir. Biz bunlara da deger veriyoru. Ve bizim aqrmzdan buna beruer igaretler daha var. Dolayrsryla gimdilik doyurrrcudur diyorrz.
Soru:... Abdutlah 6Cru.qn: Gerillalar tarihi ulusalamaqlar iqin dagda bulunrnaktadrrlar. Onlarrn tarihi ve siyasal
amaglan ulusal ve toplumsal niteliklidir. Bu istemler yerine getirilinceye, bu konuda ciddi adrmlar ve kogullar inandrrrcr bir bigimde ortaya qrkrncaya kadar orada kalacaklardrr. Gerilla disipline r.ryan, oldukga egitilmig olan bir giigtiir. Sadece savaqta de$il, barrgta da ve hatta daha da giiqli.i bir biqimde kendini ayakta tutmasrnr bilecek bir g0gti.ir. Yani savag olmadr diye gerilla gdziilmez, yozlagmaz. Tam tersine kendi egitimlerini, 6rgirtlenmelerini daha da geliqtirirler. Ve siyasi amaglarrn yerine getirilip getirilmedigine gdz kulak olurlar, izlerler. Yerine getirilirse giivence olurlar. Yerine getirmezse savaqlarrna devam ederler.
Soru: ... Abdullah dCruAN: Hayrr, hayrr, ne m0nasebet! Kuey lrak'takiler (Gi.tney KUrdistan'dakiler) Krzey Ki.irdistan'a gideceklerdir. Yol ardrna kadar aqrlmrqtrr. Sadece denetgi deQil, onlar yiiri.itme kuwetidir. Yani emniyet ve yijriitme kuwetidirler.
Soru: ... Abdutlah OceUru: Geritta iqerde degil ki, onlar igin af qrkarrlsrn. Onlar 6zgir kuwetlerdir. Affedilecek bir durumlarr yoktur. Ayrrca affrn saglanmasrnrn saglam gUvenceleridir.
Soru: ... Celal TALABANI: (ingilizce konuqtu.)
Soru: ... Kemal BURMY: Sorun, benim d6nme sorunum deQil tek bagrna. Ben bir partinin bagrndayrm. Yani d6niince serbest politika yapabilecek miyim? Benim partim serbest gahgma yapabilecek mi? Varsayahm
ki, bir ressamrm ben. Tiirkiye'ye ddnecegim am4 resim yapamayacagrm. Bu 6zgijr olarak bir d6nme degildir. Ben politikacryrm. Dolayrsryla bu kanallar agrlmalrdrr. Bu kanallar agrlmadrQr si.irece, benim d6nmem bir gey kaydetmez. Fakat onu bile olumlu buluyorum. Gergekten hi.ikiimet legal kanallarr agmahdrr, Eger bizim cizgUr insanlar olarak d6nmemizi istiyorsa... Tabii Ug ay sonra tekrar hapse girme veyayurt drgrna qrkma zorunda kalacaksam b6yle bir istem yetmez tek bagrna Bizim de gWenimizde belli zayrflamalar vardrr, gegmigi biliyorrz. Ti.irk liderlerinin nasrl bdyle "iyi' qaSrrlarla aldandrklannr biliyoru. Ciddi adrmlar atrlnuJrdrr. lyi ntyetli sdzlar yetmiyor. Eger gergekten iyi niyet varsa. bu pratige yansrmal; yasalara yansrmahdr r. Tek bagrna bir Kemal Burkay sorunu degildir.
Soru:... Abdullah 6Cru-nn: Normat si. yasi faaliyetler derram edecek. Bu arada belirteyirn bizim birlik gahqrnalanmz ilerliyor. Muhtemelen yakrnda Krzey Kiirdistan igin bir cephe ilanr da gergeklegebilir. Agrrhkh drgirtler siyasi irade birligiyle mirgtereke varabilmiglerd ir. Ki.irdistan Ulusal Meclisi konusunda da dneriler geliqtirilmektedir. Normal qahgmalar siirdi.iriilmektedir. Yne yasal parti, 6rnegin HEf faaliyetlerini sUrdiirmektedir. Zaten her tiirlU siyasi qahgmamrzr, legal veya illegal olur yaparrz. Legal koqullarr olan legalyapar, illegal koqullarr olan illegalyapar. Yani ategkes galqmamza engel degildir. Bu ategkesten anlamanz gereken tek husus, biz bir saldrn kuweti degiliz. 6zellikle gegen yrllarda kamuoyunu da biraz zor dururna diiqiiren, bizi de zor duruma diigUren saldrrrlara girigmeyeceSiz. Arnaqlar igin gerekirse 40 yrlda olsa daSda durabilece$iz. Ama acilen diyorra ki, gok dnemli siyasi arnaqlarrmz vardrr. Hak.
h, bi.itUn dlinyanrn uygun gdrdUgU, T0rk halkrnrn da gok rygun gdrdtiQii bir kardeglik igin hak istiyoru. Bunu 6zellikle basrn iyi anlamahdrr, Oyle bir kardeg di.igtinUn ki, kandisinin 300 tane radyosu var, digerjnin bir tane radyosu yok. Kendilerinin milyonlarca kitabr var, bu kardeqin bir tek kitabr yok. Bu kardeg bir ti.irkiiyii radyoda s6yleyemiyor. Bdyle kardeglige siz inanryor mrcunrz? Vicdanrnz bunu nasrl kabulediyor? Bu agrdan iizerine gitmeliyiz. Bu qok mti" tevazi, asgari istemleri bir an 6nce bu hi.lkiimet yerine getirmeli. Yerine getirmezlerse qok iyi biliyorsunu ki,
zor duruma diigen kendileri
olur.
vermek aqrsrndan, hilki.imet bir an 6nce bunlarr kaldrrmalrdrr. Dedi$im gibi, biz de b6yle kolayhk saghyorrz. Sanryorum bu da acil bir taleptir. Ola$antisti.i Hal'in kaldrrrlmasryla birlikte, herhalde onlar da kaldrrrlrr, temennimiz budur.
Soru: ... Abdullah 6CtAn: Gayet tabii. Yani gok k6ttr bir durumlarr vardrr. Bunlarrn derrletten aldrgr parayr b6yle kullandrklarr agrktrr.
Soru: ... Celal TAABAl,li: (Arapga cevapladr.)
Yani biraz insani olarak davranslnlar.
lsrarla "gijciimiz var, ktrwetimiz var, ne yaparsanrz sizi bastrrtrrz" dememeleri gerekiyor. Kardeqligin biraz gereklerine saygrh olunmasrnr istiyoru. Bunlar santyorum, son derece agrk hususlardrr.
Soru: ... Abdutlah 6Cetnn: Kuzey Kiirdistan cephesi eger tegqeki.il olursa sanmtyorum Gi.iney'dekine benzer anlaqmazhklara dtiqsUn. Gerek uusal, gerekse demokratik talepler-
de buyiik benzerlik var. Eger geq-
Soru: ... Abdullah 6ceun: iyi degitdir. Yakrnda aktarrrlar. ingallah birlikte radyolarr aganz. Birlikte aqrlmasrnr istiyorum. Soru: ... Abdullah OCAUN: Kendileri, sadece burada biziziyaret etmeye gelmigler. Hatta qunu da sdylediler; onu belirtmemde mazur yok. SOylenmigtir, "Onlar illegaldir, acaba birlikte nrasada oturursanz bir gey olur mu?" Bir Tiirk elqisi s6ylemiqtir. Bence anlamsrzdrr. Yani Ktlrtler eger birbirleriyle oturmayacaklars4 bu onlar igin saygrsrzhk olur. Madem hUki.imet iyi niyetinigOstermek istiyor, bijttin Ki.lrtlerin bir araya gelmesinden seving drrymahdrr, buna saygrh olmahdrr, Kendileri bize protokol getirmemiqlerdir. Fakat dost gUg olarak g6riiyorra. Uygun degil, yani bir legal 6rgUtle illegal 6rgiit arasrnda protokol olmaz. Ama dostluk olabilir. Sizlerin de bi.iyilk bir krsmr bize dosttur. Beraber foto$raf gekiyorrz, beraber toplantr halindeyiz, Herhangi bir sakrncastntn olaca$rnr sanmlyoruz,
Soru: ... Abdullah OCruRn: Agrkhk getireyim; sorunrzu anladtm. KOy koruculugu meselesine Sayrn ismet imset dokunuyor. Diyor ki, Giiney Kiirdistan'da I 99'l yrhnda gergekleqen ayaklanmaya ucahqlar', yani bir anlamda k6y korucularr baglangrq yaph, Biiytik bir ayaklanrnaya girigtiler. Acaba Tifkiye'nin konrcu olarak bes-
ledikleri dc tehlike azederler mi?' Belirteyim, bunlann dnemli bir krs-
migte buna benzer atrlan adrmlar baqarrya ulagmadrysa, bunlarrn bazr nedenleri vardrr. Objektif kogullar fazla dayatrcr degildi. Vne subjektif dizeyde yanrlgthr, yanhghklar ileri diizeydeydi. Ama bu kadar bijyi.ik geligmelerden sonra gelinen nokta artrk b6ylesine bir birligin yi.iriryebilecegine dair qok kr.rwetli nedenler ortaya qrkmaktadrr. Herkes bu konularr gok aqrk olarak vurgulamaktadrr. Qok krsa bir gdri.igmeyle birlikte
bu ihtiyacr belirtmektedirler. Yani siyasi iradelerini ortaya koymaktadrrlar. Adeta Kendiliginden fiiliyatta gergeklegmiq bir husustur. Biz bunun altrna sadece imzamrzr attrk. inanryorum yakrnda gergekleqir. Qa-
balar yogunlagarak devam ediyor. Gi.iney'deki Kirrdistani Cephe ile iliSkilere gelince, dostane geligecek. Biz onlarla ulusal kongre dtizeyinde bir birlik 6nerisini geligtirmek istiyorrz. Yani btitiln KUrdistan gaprnda birligin yasal-resmi ifadesi ulusal kongre platformu olabilir. Bu konuda g6riiqmeler var, 6neriler geligtiriliyor. lkinci bir adrm olarak bu di.jqilnliliiyor. Birinci adrm Krzey KUrdistan'drr, ikinci adrm Giiney Kiirdistan veya Klirdistan'rn diQer pargalarrdrr, Umarrm o da yakrn bir sUre iginde ilerler ve baqarma yoluna girer.
Soru:... Abdullah 6CRtRtt: istem degit de, biraz 6nceli$i buna vermek istedi. Fakat bunun bagrnda ele ahnacak bir mesels olrnadrsrnr, bu birlikte oturduSumta de$erli yoldaqlar
da ifade ettiler. Bu ancak siirecin
olmasrn, ondan 6nce diger 6rgi.itlerle ve bagta PKKyle iligkilerimizi iyilegtirmek istiyordr*. Qagrrlarrmrz vardr. Onlardan da olumlu cevap gelince, btiylece aradaki engel kalktr. Biz hangi noktalarda anlagabilirsek, o noktalarda anlagrrrz ve birlikte yiirUrtiz. Biz bugiin de bu barrq frrsatrnrn iyi kullanrlmasrnr istiyorrz. Yani 6yle ki bir daha savag olmasrn. Bu sorun gdztilsirn. Biz bunu gergekten istiyorrz. Ama Ti.irk tarafr eQer bu asgari istemleri kargrlamazsa, bu demektir ki, savaq devam eder. Bu demektir ki, savaE durmaz. Bu, "sorunu srrf polis-ordu giictjyle g6zece$im" demektir. B6yle bir durumda biz de eski politikayr slirdi.iremeyiz. Ben bunu kag kez s6yledim. 18 yrldrr siird0rdiig0mijz barrgqrl politikayr stirdilremeyiz. Dolayrsryla bu frrsat kagrrrlmasrn diyona. Bizim bundan daha fazla yapabilecegimiz bir qey yoktur.
Soru: ... Ahmet TURrc Sorun qu: Ortada bir Ki.irt sorunu var. Ki.lrt halkrnrn istemi beni de ilgilendirir... Demokratik legal zeminde politika yapan bir siyasi parti, demokratik legal bir ortamrn saglanmasrnrn m[icadelesini verir. Bugtin bu agrdan olumlu geliqmeler var. Halkrn Emek Partisi olarak, bu olumlu geliqmelere katkr sunmak, barrqqtl anlayrglarr 6ne grkarmak, bu konudaki duyarhh$r ortaya koymak gibi qahqmalarrmz da olacak, bu zeminde gaba g6stereceSiz.
Soru: ... Abdullah 6Cru-An: Sayrn Mam Celal zaten sdyledi. "$u anda ateqkes kogullarr var; serbest siyasi faaliyetlerde bulunabilirler" diyor.
GU-
ney'de de, Kuey'de de. Onlerinitutacak herhangi bir durum s6z konusu degil. Dogrudur bu g6rtiq. Gergekten siyasal miicadele d6nemine a$rrlrk veriliyor. Ateqkes d6nemidir.
Bunu da vesile bilerek, biz 2000 civannda insanr herhalde 6m0r boyu Giiney'de tutacak degiliz. Br.lyi.lk bir krsmr bayandrr. Sdyleyeyim; 600 civannda bayan var. Onlar orada ne yapacaklar? Tabii ki i.ilke kogullarrna gideceklerdir. Bunlar siyasi faaliyet
iqin gidecekler. Siireg
baglamrgtrr,
uygun yollarla gidecekler. Yani kori-
dor aqma filan degil, da$ yollarr var. Bunlar lran iizeri de olabilir, oradan zikzak gizerler, girerler. Bunun Mam Celal ile de iligkisiyoktur. HilkUmetin bunu farkh yorumlamasr da bence anlamszdrr. Bizim bir siirii dag yolumu var, askeriyolumuz var.
gahqryorn denilmig. $imdi bu insanlarr fazla zorlamamahyrz. Tekrar sdy-
sonunda olabilir. Btlyle bir mesele tartrgrlabilir, Yani her zaman s6yli.iyorum; gerilla siyasi amaglar igin, orada bulunan dzgiirliik kuwetidir. Siyasi amaglar yerine gairilmeye gahgrlrr gahgrlnraz, gerilla kendini barrg kogullarrna g6re yeniden dilzenleyebilecektir. HiikUmetin b6yle bir talebi ba$rndan beri dayatmasr igleri grkmaz soka$a siirmektir. Bu sUre-
liiyorum; bunlar igin tamamen bir af-
cin baglangrcrnda degil, siirecin
ba$h, yani Ti.irkiye'deki aydrnlarrr\ saQ-
fetme prosediiri.inii bir kez daha
olumlu geliqmesiyle birlikte giindeme gelebilecek bir meseledir, $art, siyasi taleplerin hayata gegirilmesidir. Bu siyasi talepler asgari taleplerdir. Yerine getirilir getirilmez gerillanrn yeniden dizenlenmesine baqlanabilir veya bir tartrgma geligtirile-
duyu sahibi gOglerin, sorumlu politikacrlarrn, sanatgrlann, herkesin tr.rtumuna bagh.
mryla zaten iligkiler vardrr. Verdikleri para ve silah da biraz bize gelmektedir. Yani bunu hiikiimet de biliyor. Sayrn Celal Talabanile "Bizim de haberi miz var" demig hiiki.imet yetki-
lileri. Evet, "7000 tanesi PKKye
ba,glatmrqrz. Bu ategkes s0resi igin-
de bunun da degerlendirilmesi gerekir. Hiikiimetin de, kdy koruculu$unu bir an 6nce kaldrrmast ve bunlarr tlzerimize siirmemesi gerekiyor. Her iki taraf b6yle kolayhk sa$lars4 bunlar da o zor durumdan kurtulmr4 olacaklar. Nitekim bunlar
gok zor durumdadrrlari gok trajik olaylara yol agnraktadrrlar. Ayrrca asa-
yig gergekten bunlarla sa$lanamryor, tersine gok qok bozuluyor. Biiyiik agiret kavgalarrn4 yani toplumsal huursuluklara da yol aqryorlar. A$rr bir maddi kiilfettir, verilen para boqa gidiyor. Bu paralarla bir eg almrqlarsa ikinci, iigi.incii eqe haroyorlar. Bunlar toplumsal yaralann geligtirilmesidir.
Biiliin bunlara son
bilir.
Soru: ... Kemal BURI(AY: Biz, ulusal kurtultrS hareketleri bakrmrndan silahr, giinah saymryorr-tr. Zuliim altrndaki, baskr altrndaki her halk silah kullanabilir. Bizim g6rUqiimilzdeki fark, silah kullanmantn zamantnrn olmadr$rydr. Arna diger drgiitlerin g6ruqleri farkh olur. Dolayrsryla bizim bir araya gelmemiz salt o noktayla srnrrh degildir. Biz ategkes olsun veya
Soru:... Kemal BURI(AY: Umutlu olmak istiyorrz. iyimserligimizi korumak istiyorrlz. Abdullah OCALAIt Dogrudw, ltatrhyorum.
Kemal BURKAY: Biraz da guna
CelalTALABAtli: ... Abdullah 6CelAn: Mam Celat gunu sdyliiyor: "Umutlu olun hayrrh iqler igin, bu hayrrlar yerine gelir." Bu, peygamberin hadisidir. Katrhyortz. Bagka sorulannz yoksa, tekrar biitUn arkadaglar adrna hepinize te-
gekkiir ediyorum. Biraz sizleri srkntrya soktum. inanryorum sizler de belli bir sorumluluk duyarak geldiniz. Bu bizi memnun etmigtir, sa$olun.
16 Nisan 1993 Bar Elias
yE PRATIK CEtl$MEtER KURDISTAN'DA ULUSAT GUSLERIN BIRHGI fugtarafi l. sayfada PKK'nin tek yanlr ategkes ilan etmesiyle ittifak protokoli.intin imzalan-
masrnrn aynr gijnlere denk ditg' mesi, gegitli spekiilasyon mekaniz' malarrnr da harekete geqirdi. Objektif durumun dzelliklerini ve Kiirdistan derriminin ihtiyaglarrnr fazla d ikka-
te almayan, tiimiryle subjektif niyet-
lerin i.rri.rnij olan sakat de$erlendirme ve yorumlar odah$r doldurdu. Eger gergekten bir gi.ig olarak kabul edilecekse, genelde srz konwu protokole en olumsu tepki gdsteren Tirrkiye solu oldu. GUnah iqleme' mek igin birli$e gitmekten tsrarla r.zak duran ihtiyar bakireleri andrran gegitli sol gruplar, PSK ile bir ittifak protokolli imzalayan PKK'yi ba$q' lanmaz bir gi.inah iqlemekle suqladrlar, PKK'yi kendi devrimci programr ve gizgisinden vazgegme[ silahh mii' cadeleyi terk etmek ve biiyilk gi.igle' rin politik manevralartntn aract durumuna diirgmekle itham ettiler. Bunlara g6re, tek yanh ategkes karart ve ittifak protokolirniin gerisinde ABD ve Batr emperyalizmi vardr. iqin ilginq yanr 6zel savag cephe' sinden de berzer iqerikte tepkilerin yi.ikselmesiydi. Orne$in sdmiirgeci TC'nin lgiqleri Bakanr lsmet Sezgin, biraz da provokatif bir dil kullana' ra("Apo'nun Burkay'tn gizgisine gel' digini' iddia etti. TC'nin resmi aQrzlarr, PKK'nin tek yanlr ategkes ka' rannr ve PKK ile PSK arasrndaki ittifak protokolil imzalanmasrnt K[.ir' distan'da yUkselen gerilla savagrnrn "grkmaza girmesi"ne bagladrlar, PKK s6ziimona zor durumdaydt, ategkes kararrve PSK ile ittifak buzorlanmanrn iir0ni.iydU. Ktsacast KUrdistan sorunu kargrsrndaki goven ve inkarcr tutumlart, Ki.irdistan'da meydana gelen bu geliqmeleri ele ahgta da qeqitli sol gruplarla Tiirk egemen stnflarrnrn sozci.llerini ortak bir noktada buluqturmug oldu. Gergekte durum nedir? PKK ile PSK arasrnda gergeklegen bu ittifak protokoli.inii Ki.irdistan'daki m[rcadele gerqekliQinden kopararak emperyalist politikalarla iliqkilendirmek ne olgtHe gergekqi olabilir? Ulusal yok oluq si.rrecini ulusal diriliq si.irecine gevirmek ve bunun geregi olarak ulusal birlik yaratmak KUrdis' tan halkrnrn en temel sorunlartndan
biri degil midir? Halkrn ulusal bir' ligini gerqekleqtirmek devrimin bir dayatmasr ise, bu birlik nasrl saglanacaktrr?
Bir s6mi.irgesel niteligi
olan K[]rdistan devrimine dnderlik eden PKK, cephe ve ittifaklar sorununda qimdiye kadar ne tiir arayrglar iqinde olmr4tur? PKK'nin bu pratik arayrglarrnr gdz dniinde bulundur' madan, PKK'nin qizgi degigikliSine gittigini iddia etmek hangi 6lg0de onurlu bir davrantg sayrlabilir? O' zUnde TUrk s6miirgecili$inin uh.sal ve uluslararasr dUzeyde daha fazla tecrit edilmesine, Ti.irk faqist rejimi etrafrnda drUlen kugatma gemberinin daraltrlmasrna ve dwrimin gi.ig kazanmasrna hizmet eden bu ittifak
gergek devrimci gitgleri neden ra' hatsrz etsin? Sorular daha da qo$al' trlabilir, Bu sorular' dnemlidir. lttifak protokolii karqrsrnda gdsterilen sahte duyarhhklarrn iqyiziinU ortaya koyrnak ve garptmalarr bertaraf et' mek igin, bu sorularatutarh cwaplar vermek gerekmektedir. Ulusal kurtuluq dwrimlerinin qa$rmza damgastnt vuran temel dev' rimlerden biri oldugu inkar edilemez bir gerqektir. Bu de'rrimler yabancr egemenlise son vermeyi, s6miirge' ci gtiqlerle yerli iqbirlikgilerinin sug ortakhsr cephesini yrkarak ulusal-de-
Kiirdistan"t?L biitiin pargalanndaki giigleri kapsayan
bir Uasal
Kong re' de biraraA a g ehTtak, b oyle c e Kiirdist an' r,n lt er p arg asl,nda uAumlu, dengeli ue karâ&#x201A;ŹLltkll geliEtiren bir miicadele uererek, iilkenin birlifii yolunda ilerlemek tem,el bir gdreu oldufiu gibi,
ortaAa g?,kan elueri,Sli koSullara ueri,Lecek en tutarh karEtltk olacaktw. mokratik devrimi gergeklegtirme.yi hedeflemektedirler. Sdmiirge iilkelerde yabancr egemenliQin toplum yagamrnrn btitUn alanlanna damgasrnr vurmExir devrimin ulusal yantnr 6n plana grkarmakt4 ulusal-demokratik devrimin, en genig ulusal giiqlerin katrhmryla tegekktil eden ulusal kurtuh4 cephesi dnderliginde geliq' tiril p zaf ere ula.gtr rr rnasrnt zorunl u kl lmaktadrr. Proletarya partisi, ulusal kurtulug cephesive halk ordusu, s6' mUrgesel devrimlerin zafere ulag' mastnt gi.nrence altrna alan ve aralarrnda kopmaz bir birlik olugturan i.ig temel silah durumundadrr. Ulusal kurtuluq devrimlerinde dar kapah kaprcrhk olarak tanrmlanan ve baq dtrg' mana karqr miicadelede birleqilebilecek gijglede birlegmekten kaqan sekter yaklagrmlar devrime degil ancak kargr-devrime hizmet edebilir. S6mtirgeci egemenlige karqr mii' cadelede ulusal gUglerin en genig ittifakrnrn yaratrlmasr, cephe iqinde srnrf mi.rcadelesinin tedil edilmesi anlamrna gelmemektedir. Tam tersi' ne srnrf milcadelesi bu koqullarda da sOrdiiri.rlecek, ama burada birlik' miicadele-birlik esprisi iqinde hare' ket edilecektir. Cephenin kendisi de ulusal ba$rmsrzhktan yana olan gegitli srnrf ve tabakalarr temsil eden gi.iglerin karqrhkh 6diinler vererek asgari mi.qtereklerde buh4rnasr demektir. De$iqik srnflarr temsil eden gi.iglerin meydana getirdigi birlikler' i
I
de, istense bile srnrf
mi..icadelesi
durdurulamaz. Farkh stnflarrn temsilcileri mircadeleye kendi damgalannr vurrnaya gahgacaklar, bunun igin savaqrm yi.irirteceklerdir. Bu boyledir diye proletaryanrn devrimci 6nci.rsUnUn ulusal kurtulug sava,qrnda en karmagrk ittifaklar geliqtirmekten kaqrnmasr dtirqUnUlemez. Dolayrsryla cepheleqmeye gidilirken bazr 6diln' lerde bulunulacak, ama uh.rsun do' kunulrnaz ve vazgegilmez haklarrndan 6dirn verilmeyecektir. SdmUrge tilkelerde devrimin ulrcd yanrnrn 6n planda olrnasrnrn anlamr ve sonucu da br.dur. Ulusal kurtulug mi.jcadelelerinde iqbirlikgi ve hain g4ler genellikle
bir avug olarak tanrmlanmakta; ulusun diger bilti.rn kesimlerinin ba$rmsrzhk ve 6zgUrlUk mi.icadelesine katrlabilecegi ve hatta bu miicadeleye gekilmesi gerektigi vurgulanmakta' drr. Halk savagr geliqerek geniq kitleleri kapsamrna aldrkqa ulusal baQrmsrzhktan yana tavtr alma egilimi de gtig kazanacak, kiylece karErdevrim cephesi g6ziil0r ve daQrhrken, ulusal kurtulug cephesi geniqleyecektir. Bu dogaldrr ve bi.rti.rn ulusal kurtuluq mtrcadeleleri bunun 6rnekleriyle doludur. Cezayir'i bulmak iqin her yana baktrklarrnr, mezar taglarrnda bile Cezayir adrna rastlamadrklarrnr sdyleyecek kadar korkung bir inkarcrhk iqinde olanlar, daha sonra Cezayir kurtulug savagtna ka' trlmrglardrr. Yabancr egemenlige ve yerli iqbirlikqilige karqr geliqtirilen silahh mticadelenin bu de$igim ve d6niiqtimiin ilzerinde belirleyici etkisi vardrr. Sdmtirgeci egemenlik sistemine karEr yi.ikseltilen devrimci sava$ muazzam dlgiide uyarrcr bir rol oynamakta siiree iginde genig kesimleri sdmijrgeci egemenlik altrnda tahrip edilmig ulusal kimli$in yeniden kazanrlmasr igin savaqrma y6neltmektedir. Bu agrdan devrim ve karqr-devrim saflartnt degiqmez saymak, baglangrqta do$rudan veya dolayh olarak kargr-dwrim cephesinde yer alan kesimler ve gUqlerin sonradan uh.rsal kurtuh4 saflarrna
geqebilecegini reddetmek
yanlrgtrr.
Kiirdistan somutu agrsrndan bu ger' qek gok daha fazlasryla gegerlidir. Devrimlerin hazrr ordular ve genig yrgrnlarrn birligiyle baqlatrlamayacaSr gok iyi bilinmektedir. S6murgeci egemenlik s6miirge iilke halktnrn kdlelegtirilmesi temelinde kuruldugu halkrn birtUn haklarrnr gaspetti$i ve siyasal faaliyette bulunmastnt giddetle yasakladrgr igin, uh.rsal kurtuh4 hareketinin baqlangrqta ki4ijk bir grubun giriqimiyle baglatrlmasr zorunlu ve kagtnrlmazdrr. Ulusal kur' tuh.rq dwrimleri bi.iyUk bir inang ve umutla yola grkan dar bir azrnh$rn azimli ve kararh gabalarr Uzerinde yUkselmig ve zafere ulagmrglardrr. Gergekte bu btitirn devrimlerin te-
mel bir yasasrdtr. Ulusal kurtulug m0' cadelesi igin baqrnda bu zayrf ve donanrmsrz azrnhla dayanacaktrr. Buna baglr olarak mUcadelede ciddi zayrflrklar gdrUlecek, mircadele yeni yeniyi.iriimeye ahgan bir bebe$in geliqim seyrini andrran bir geligme si.irecinden gegecektir. Bu ydnilyle her ti.irlti ekonomik, kUlttrrel, sosyal ve siyasal geliqmenin temelinde dev-
rim denilen ana olgunun
yatttQtnt,
devrimin ise baqlangrqta saytca az ve donanrm aqtstndan zayrf bir grubun eseri olarak geliqip zafer kazandrgrnr sdylemek kesinlikle dogru olacaktrr,
AMullah OCnLqN yoldagrn s6zleriyle, PKK hareketi de tarihsel gel igmenin bu formiilasyonunun Kiir-
distan gerqeQine uygulanmastdrr. PKK hareketi de baglangrgta qok daha az sayrda ve yetersiz insanl4 gok dahazayrf bir konumdave en az donanrmla yola qrkan bir hareket oldu. Donanrm zayrflrgr sadece rnaddi dayanaklann srnrrlt olmastndan kaynaklanmryordu, manevi planda dayanrlabilecek giiqler de oldukqa azdr. Klrrdistan'da gergek anlamda bir uh.rsal kurtuluq gelenegi yoktu. Gegmig d6nemlerde ve yakrn tarihte gdriilen bazr direnmeler belirgin bir uh.rsal iqerikten yoksundu. BUti.in Kiirdistan dlzeyine yayrlabilen kapsamh direniq hareketleri ortaya grkmamrqtr. Dolayrsryla PKK'nin kendisi igin esas alabilecegi zengin bir mi.lcadele mirasr ve deneyimi bulunmuyordu. Baqka ulkelerdeki devrimci mlicadeleler ve uh.sal kurtulug hareketleri kdklil bir uh.sal ve stnrfsal mticadele gelene$ine dayanarak geliqme gdsterirken, PKK hareketi bu olanaktan yoksun bir bigimde yola grkryordu. Vne di$er ulrcal kurtuh4 hareketleri kendi halklarrnrn tarihinde var olan gUglU direnmeleri ve halk kahrarnanh$r 6rneklerini giindeme getirerek kitlelerin yurtsever drlygulannr ayaklandrrrr ve yabancr egemenlige karqr ayaga kaldtrtrken, PKK Ki.irdistan halkrna kendi 0lke ve ulus kimli$ini kavratmaya qalrgryordu. Deyimyerindeyse, PKK eksi olanaklardan yola grkara( Ki.irdis-
tan'da bir ulusal kurtulug miicadelesini ortaya grkarmantn son derece a$rr savaEtmtnt veriyordu. Qeqitli gcizlemciler KUrtleri'baqkalarrnrn askerleri' biqiminde tantm' hyor, 'haini en bol ulus" olarak deQerlendiriyorlar. PKK'nin doQuqundan dnceki ddneme tekabi.il eden bu degerlendirmeler, Ktrrtleri aga$rlama isteminden uak, bir gerqegi dile getiriyor. Krqkusrrz baqka ulrclarda da iq ihanetlerden bahsedilir; bagka uluslarda da igbirlikgi ve hain kesimler vardtr. Ama igbirlikqilik ve ihanet olgusu higbir i.ilkede Ki.irdistan'da gdrUldiigU tlrrden oldukga k6klir ve geliqkin boyutlar ka' zanmarnrqtrr. Ki.rrdistan agrsrndan igbirlikgilik ve ihanet olgusunu sade' ce kendi qrkarlarrnr yabancr egemenli$in devamtnda g6ren ve Tijrk egemenlik sisteminin iqinde erimeyi yegane kurtulug yolu sayan Ki.trt hakim srnflarryla srnrrlandtrmamak ge' rekir. Ki.rrdistan'da ihaneti yalntzca feodal-kompradorlar ve 6teki hain kesimlerle srnrrh igreng bir toplum' sal hastahk olarak ele almak hatahdrr. Ki.irt halkrnrn kendiulusal kimliQi ve kigiligine onemli dlgUde yabancr' laqtrrrlmasr, kendi illke ve ulus kimliQine sahip qrkamayacak kadar mecalsiz bir duruma dijgmesiveya diiqtjriilmesi, maddi ve manevi zenginlikleri talan ve tahrip edilirken sesini qrkarmamasr, ulusun en kutsal degerlerine ydneltilen saldtrrlar karqrsrnda suskun kalmasr ve ulusal ti.lkeniE siirecine sokularak algaltrcr bir 6ltim bigimine doQru sUriiklenmesi, kendi oz gergekligine ihanet etmekten baqka nasrl tanrmlanabilir? Kiirt halkrnrn bu denli algaltrlmasrnr yalnzca s6mtirgeci egemenligin giicUne ve yerli hakim srnrflarrn igbirlikgi ve uqak karakterine baglamak, bU' ti.in gtinahlarr bu kesimlere yi.ikleye' rek aqaQrlanmayr bunlarla izah etmeye gahEmak ne cilgi.ide gergekqi
olabilir? Gergekte algalm4
di.tg-
ktinlUk ve ihanet, grkarlarr ulusal kurtuluqta yatan ve baQrmsrzhk'OzgUr' Itikten yana kesin tavrr almast gereken halk kesimlerine de bulaqtrrrlabilir; ihanet bu kesimler arastnda da hirkm0nU icra edebilir. PKK'nin ortaya qrktrQr koEullarda Ktjrdistan'tn gerqekligi b6yledir. Kendi 6z ulusal gerqekligine yabancrlaqmanrn alabildigine derinleqtigi bir toplumda, hele bu bir de
somtrge bir toplums4 stntfsal gtkarlarrn bilincinden de s6z edilemez. Ulusal kigiliginive kimligini ifa' de etme giici.i bulunmayan bir halk kendi srnrf qrkarlarrnr da savunamaz, Srnrf grkarlarr ancak uluslagmrE bir yapr iginde gergek anlamtnt bulabilir ve kendisini konuEturabilir. Ulus bilincinin olmadrgr bir yerde hangi srnrf grkarlarrndan bahsedilebilir, burada hangi srnrf mticadelesi geligtirilebilir? PKK hareketinin iqinde doQup geliEti$i ortamrn 6zelliklerinden s6z ediyorr.rz. Ki.rrdistan sadece emperyalistler ve igbirlikqi devletler arasrnda pargalanrp paylagrlmakla kalmamrg, i.rlkenin en bi.,tyijk pargast olan Krzey-Batr Kiirdistan'da inkar ve imhayr esas alan bir scimijrgeci egemenlik sistemi kurulmuqtu. Soykrrrm diizeyine varan katliam uygula' malarryla sindirilen yerli hakim srnrflar tamamen qaklaqtrrrlmrg; genelde Ki.rrt insanrna her agrdan T0rk egemenlik sistemiyle btittinlegmek tek yagam seqene$i olarak dayattlmrgtr. KUrt hakim srnrflarr Ti.irk s6mtirgecilerinin Ki.irdistan'daki ajanlarr haline getirilmiglerdi. Bdl-ydnet politikasrnda mt a,, am baqan sa$lanmrg, toplumsalyapr ailelere dek par-
,
Nisntggt!
[S.nEb0n qalanmrgtr. Ortada vadrQr ile yoklugu
distan cephesinde var olan
belli olmayan bir halk gerqekligi
gruplarrn temsilcileriyle gdr(4meler yaparak birlikte hareket etmek istedi. Ancak bu qabalar her iki kesimde de olumlu karqrlk bulamadr. KUrdistan adrna hareket eden bazr giigler, marksist-leninist ideolojiyle KUrdistan'a girmenin K0rt halkrna yaprlacak en bil!,i.lk kdtilliik olacagrnr iddia ettiler. Bunlara g6re bu hareketin liderligi mevcut konumuyla "Kiirt hal-
mevcuttu. Dilsiz, mecalsiz ve donanrmsrz brrakrlaq dostlarr tarafrndan tamamen ihmaledilen bu halka kendi kimligini tanrtmak da dahil her gey drgarrdan gdtUriilecekti. Kendisine ilkin onlar olmaksrzrn yaqamrn anlamsrz oldugu ve yaqamaktan s6z edilemeyecek temel insanlk degerleri 6Qretilecek; vatan, uh.rs bilinci, ba$rmsrzhk ve Ozgiirltik gibi degerlerle tanrgtrrrlacaktr. Vne Ocalan yoldagrn vurguladrgr gibi gekingen, ikircikli ve umutsrz ruh belirtileri di.iqmanrn bilinqli olarak topluma dayattrgr bir taktik olmaktan 6teye, ytrz yrllardrr s0regelen sdmiirgeci egemenligin bir sonucu olarak, halk saflarrnda yrlgrn[k, umr.tsrzluk ve teslimiyet bigiminde devrimcilerin kargrsrna dikilmekteydi. Oyle ki, kendi kimliQi ifade edilirken bile bu halk lrrkek davranryor ve biryi.ik korku dr.ryuyordu. Krsacasr K[irt halkrnr, tarihin ve gtinUmtizUn en gerici, baskrcr 6zelliklerini kendisinde somutlaqtrrmrE, mua;zzam baskr araglarr ve imha y6ntemleriyle halklarr ezip yok etme tecri.ibesine sahip olan bir di.iqman kargrsrnda direnige kaldrrrnak ve direnigine bagarr qansr kazandrrmak mucize olarak de$erlendirilmesi gereken bir olaydr. PKK'nin baqardrgr br.rydu. Bugtln KUrdistan'da ayaklanma halinde olan bir halk gergekliQivardrr ve dUnyanrn bu unutulmug parqasrnda 6z9tiri.ili.ik iqin savagan bir halk gergekligine ulagrlmasrnda silahh mi.icadelenin rolil belirleyicidir. Kugkustz PKK'yi tek bagrna devrimci giddetle dzdeqlegtirmek ve giddeti onun tek dzelliQi olarak one grkarmak hatahdrr. E$er PKK'nin ve PKK Onderligi'nin higbir i.ilkenin pratiQi nde gdrill memig murazzam ay drnlatrcr qabalarr olmasaydr, eger KUrdistan gerqekligi actmasz bir sorgulamadan gegirilmese ve Klirt halkr iginde yagadrgr insanhk drEr kogullarrn yogun bilinciyle donatrlmasaydr, bu durumda devrimci giddet kendi bagrna temel q6zijm aracr olamayacaktr. Belki de uygulanan giddet Ktirdistan'da geqmiqte tanrk olunan klasik ayaklanmalarrn akibetine ugrayacak ve halkr qok daha vahim durumlara si.irtikleyecekti. En rufak bir kendiligindenci geligmeye olanak ve frrsat tanrmayan Ki.irdistan'da ortaya grkarrlan bugiinki.i geligmenin her adrmr tamamen bilingli, drgtltltl ve sistemli bir qabanrn i.irti-
bazr
Bfitiin bunlara bafih olarak, iilkemizin Gtiney p&rgesrnda PKK tinderlifindeki gerilla giigleriyle bu pargadaki iirgtitler arasrnd& v&r olen geligki ve sa,trsm& ort&ml,
yerini iirgiitler erasrnda kurulan iligkilere terk etmigtir. Abdullah OCef,eN yoldagrn da
belirttifi gibi, difer
yrgrnlarr
Ki.irdistan tarihinde ilk kez kendi oz qrkarlarr temelinde scimtirgeci gliqlere ve yerli iqbirlikgilerine karqr mUcadele alanrna girdiler. Ulusal kurtu-
lugqu kitle eylemliligi, amatdr qahEma tazrnr aQamayan, yeterli deneyim ve donanrmdan yoksun olan
tirgiitlerle iligkiler ve
dnctintrn kontrol etmekte zorluk qek-
tiQi boyr:tlara ulaqtr. 1980'li yrllara doQru gelindiginde, resmen ilan edilmemiq ve somut bir 6rgi.itlenmeye ddni.qtirriilmemiq olsa bile,
iqbirlikgiliIinin Gfiney savaslnda ufiradrSr yenilginin sonucudur. krnrn baqrnda sallanan demoklesin krhcr"ydr. llkel milliyetgilikle ki.igilkburjwa akrmlarrn Kilrdistan'daki 6rgtrtlenmesi gok daha eski tarihlere dayanryordu. Dolayrsryla ilkel milliyetgilik ve kiiqiik-burjwa reformizmi Ki.lrt ulusal hareketi iginde egemen giigler durumundaydr. Kiiqiikburjwa milliyetqi akrmlar Ki.irdistan'rn
diger pargalarrndaki ve 6zellikle Giiney Ktrrdistan'daki ilkel milliyetgilikle srkr iligkiler igindeydi ve dar milliyetgi, reformist anlayrglara sahipti, Bunlar KUrdistan sorununu bir devrim sorunu olarak ele almryorlar, s6mUrgeci devletin tepeden yapacaQr krsmi iyilegtirmelerle sorunun g6zlllnesini savunuyorlardr. Devlet ve o donemin koqullarrnda Ecevitgilik eliyle yaprlacagr varsayrlan ddniiqtimlere umut baglanarak reform y6ntemi esas ahnrnc4 birlik sorunu da kendiliginden ortadan kalkmrq
oluyordu, Hatta bu durumda ciddi bir drgUtlenmeye ydnelmek bile ge-
Belki bazrlarrna ters gelebilir ve proletaryanrn 6ncU roliine aykrrr bulunabilir. Ancak Kiirdistan'da moCern anlamda bir srnrflaqma ve srnf bilrncrnrn geliqmesinin de PKK 6nderliQinde yijkselen halk savagryla saglandrQrnr vurgulamak gerekir.
reksizleqiyordu. TC'nin uh.rsal inkar ve imha politikasrndan sonuq aldr-
koqullarda bile birligi esas aldr. Hem Tiirkiye solunda hem de Kiir-
verdi, Genig emekgi halk
imzalanan protokoller, TC'nin ve Kiirt
ni.idtir.
PKK'nin s6mUrgeci egemenliQe kar9r geligtirdi$i milcadele temelinde yarattrgr dzgUrlUk ortamr bireyi oldugu kadar geqitli srnrf ve tabakalarr da toplumda ve i.iretim araglarr kargrsrndaki konumunu sorgulamaya ve grkarlarrnr savunrnaya y6neltmektedir. Bu sadece qrkarlarr ulusal kurtulugta yatan srnf ve tabakalar iqin degil, igbirlikgive hain kesimler aqrsrndan da bdyledir. Dolayrsryla Ktirdistan'da ulusal ve srnfsal bilincin geliqmesindeki bu srkr bagLhk kadar, ulusal ve srnfsal miicadele de ig ige gegmigtir. Bu bilinglenmeye para.lel olarak grkarlarr deryrimde olan srnf ve tabakalar ulusal kurtuluq saflarrnda birlegirken, bir avug igbirlikgi azrnhk dtigmanla daha srkr bir bigimde bijtilnlegmekte ve devrimin karqrsrna dikilmektedir. PKK hareketi hen@ dar bir ideolojik oluqum bigiminde gekillendisi
tagryordu, Halkrn ciz gUciine dayanrnayr esas alan bir siyasal hareket, halka ulagmak, ona kurtulug yolunu gdstermek ve kitleleri s6mijrgeci egemenlige kargr uh.sal kurtulug savagrna gekmek iqin, dncelikle kitleler kerinde amanstz bir baskr uygulayan ve emekqi halk kitleleriniadeta soluk alamaz duruma diiqUren ajan yaprlara ve en baqta da feodalkomprador getelere karqr savagmak zorundaydr. Bu gi.iqleri dagrtmadan halkr kendi kurtulug davasr etrafrnda birlegtirmek olanakszdr. Ulusal kurtulug mUcadelesinin belkemigini meydana getiren genig yoksul kdyltl kitlelerini miicadele alanrna gekmenin bundan bagka bir yolu yoktu. PKK'nin bu mUcadele taktigi, uygulamadaki bi.itiin yetersizliklerine karqrlk, gerqekten baqarrll sonuglar
$rna ve KUrt sorununu kendi aQtstn-
dan kesin g6ziime bagladrgrna inandrgr bbyle bir ortamda reformculuk esas ahnmrg olsaydr, Ki.irdistan'daki mevcurt geliqme dtizeyini yakalamak Eurda kalsrn, gimdi Kiirdistan sorunundan soz etmek bile miimktn olmayacaktr, BaQrmsrzhk ve 6zgiirli.ik egilimi, bu durumda Kl]rdistan'da gahqmalanna hrz vererek, proletaryanrn oncii partisiniyaratmayr esas aldr. Ulusal kurtuluggu diigi.inceleri kentlerde geniq taban buldqu aydrn-genqlik kesiminden halk kitlelerine taSrrmaya galrgtr. Bu sUregte ajan yapr, kurum ve kuruluqlara kargr miiaadele taktigini hayata gegirerek, uh.rsal kurtuduggu diigiincelerin kitlelere 96tUrirlmesinin dnljne dikilen engellere kargr giddetli bir savagrm baqlattr. Resmive sivil polis gi.iglerine, ajanmuhbir takmrna ve feodal egkrya getelerine karqr, dwrimci qiddet kullandr. Kentlerde yeni filizlenen Kiirt ulusal geligmesini bogmak isteyen fagist getelere karqr yoSun bir eylemlilik ba$lattrve bu geteleri dagrttr. Baqlangrgta b6yle bir miicadele taktiSi ile yola grkrnak biiyUk bir dnem
ulusal kurltuluq mOcadelesi bir cephe kimligine kavuqmuq; ulusal kurtuluq cephesinin i.izerinde yiikseleceQi igqi-yoksul, koylii-aydrn genglik temel ittifakr yaratrlmrgtr. Bu bijyiik bir tarihsel geligmeydi. Bu d6nemde KUrdistan adrna yola qrktrklarrnr iddia eden gegitli gi.iqler ulusal kurtuluq temelinde kendi aralannda birli$e gitseler ve bu birlik ulusal kurtulug cephesi bigiminde vi.icut bulsaydr, Ki.lrdistan ulusal kurtulug davasr kugkusrz bugi.in nihai qdztlme qok daha yaklagmrg olurdu. Ancak bilinqli di.iqman oyunlarr ve 6teki giiqlerin Kirrt ulusal sorununa yaklaErmrndaki tutarszhk buna engel oldu. Aynr d6nemde bu gi.iqler tarafrndan PKK'ye y6neltilen saldrrrlar ve bu temelde ortaya qrkan qatrqma ortamr sdmi.irgeci diigmana hizmet etti. Kiirdistan'rn bdltinmtlg ve parQalanmrq yaprsr, Ulkenin birti.in pargalarrnda var olan orglttler arasrnda saQhkh iliqkilerin kurulmasrnr da gerektirmekteydi. PKK I 980'li yrllarrn bagrnda Talabani liderligindeki YN K ve l-KDP ile iliqkiler kurdu; bu orgtitlerle ittifak protokolleri imzaladr. Bunlar olumlu bir iqeriQe sahipti ve ulusal hareketin birliQiyolunda ileri bir adrmr temsil ediyordu. Bu protokollerde emperyalizmin KLirt sorununa iliqkin politikalarrna karqr grkr[yor, 0lkemizin her pargasrnda silahh mircadelenin dengeli bigimde geliqtirilmesi gerektigi belirtiliyor, drgi.itler arasrnda kardeqge iliqkilerin kurulup geligtirilmesi zorunlulugu vurgulanryordu. PKK bu protokollere ve iqerdigi ilkelere sonuna kadar sadrk kaldr. Protokoli.in gereklerini yerine getirmek igin higbir qey yapmayan ve sonunda yrrtrp atanlar diger gtigler oldu. Kirrt ulusal hareketinin bagrnr qeken klasik dnderlikler, Ki.rrdistan ulusal sorununu Kiirt halkrnrn 6zgi.ici.ine dayanarak de$il, srrtrnr emperyalizme ve bir bagka sdmiirgeci deulete dayayarak gdzmeye qaftqmrglardr. 56milrgeci devletler arasrndaki geligki ve gatrgmalarrn yarattr$r frrsatlardan yararlanrna tenreline dayandrrrlan bu scizde gdzlim ycintemi ulu-
sal sorunu daha da
a$rrlagtrrmrg,
Kiirt ulusal hareketini en kdti.i yenilgilerle ytJz yhe getirmiqti. PKK'nin bu Orgiitlerle imzaladrgr protokoller,
onlan bu konumlanndan
r.zaklag-
trrarak uh:sal kurtulug qizgisine qek-
meyi arnaqlarnaktaydr. Protokoli.jn so-
md igerigi ve aqrk ilkelerine
raQ-
men, PKK'nin faqist Tlirk sdmiirgeciligine kargr ilk eylemlerini geliqtirmesiyle birlikte, I-KDP protokoli.i tek yanh olarak feshetti ve PKK'ye kargr saldrrrlara giriEti. Bunun nedeni basitti: l-KDP'nin TC ile eskiye dayanan srkr iliqkileri vardr. I-KDP hiqbir zaman bagrmsrz bir politika sahibi olmamrq, mutlaka bir drq gUce dayanmayr esas almrq, somirrgeci Ttrrk devleti ve lran $ahhgr ile ABD emperyalizmine yaslanmrgtr. Bu yizden l-KDP PKK'nin eylemlerinin kendisinin temel dayanaklarrndan biri olan TC'ye ydnelmesini kabul edemiyordu. Ozgi.ice dayanma poli-
-
tikasrndan yoksun olugun
kaqrnrl-
maz bir sonucuydu bu. PKK aynr drgiitlerle daha sonraki sUregte yeniden iliqki ve ittifak arayrsrna ydneldi. Bu giiqlerle yapt$r gori.jqmeler sonucunda bir Ulusal Kongre toplarnaya qafigtt. Ozellikle Kdrfez krizi kogullarrnda Ki.irdistan'da ulusal kurtulug igin dogan elverigli ortamr deQerlendirmek amacryla yogun gaba harcadr. Geliqmeler PKK'nin 6ngdri.is[]ntl tamamen dolruladr, K6rfez savaqryla birlikte Gi.iney Klrrdistan i]zerindeki sdmlirgeci denetim krrrldr; G[iney ve Krzey KiJrdistan parqalarr arasrndaki srnrrlar objektif olarak ortadan kalktr. Bu ortamda halkrn 6zgi.ici.lne dayanan cephe tazrnda bir cirgi..rt-
lenme Gi.iney Kijrdistan'r baQrmsrzlQa g6ttirebilir ve Kiirdistan'rn blitUn pargalan igin m, o-,am bir destek ve qekim merkeziyaratrlmrg olurdu. Drq kogullar alabildigine elveriEliydi. lgte halk kitleleritoptan ayaklanma halindeydi. Ancak klasik 6nderlikler yine drg gtiqlerin verecegi iqareti beklediler; tr.rtumlarrnr onlara g6re ayarladrlar. Tam da bu koqullarda PKK ile iligkilerini kestiler. Sonuq zaten belliydi: Emperyalistlerin yegil rgrk yaktrgr Saddam rejimi kendiliginden ayaklanan halk kitlelerinin Uzerine yUri.ryerek katliamlara girigti. Ayaklanmantn bastrnlmasrnrn ardrndan Giiney Ki.irdistan'daki ulusal hareket tiimi.iyle emperyalizmin y6ri.ingesine sokuldu. PKK Kuzey-Batr Kilrdistan'daki ulrcal gUglerle iligki ve ittifaklar geliqtirmek ve giderek bir ulusal birlegik cepheye ulagmak igin de azrmsanmayacak qabalar g6sterdi. Her geyden 6nce ulusal kurtuluq cephesi igin bir Program TaslaQr hazrrladr ve lkinci Kongre'de onaylanan bu taslagr kamuoyuna sundu. Bdylece Kiirdistan halkrnrn ulusal ve siyasal birliginin yaratrlmasrna iligkin gdri.ig ve 6nerilerini tartrgmaya agtr. Bunun yanrsrra pratikte qegitli gi.iglerle iligkiler kurmayr denedi. Ne var ki, bu giriqimler de sonuqsu kaldr. Bunun Eerine PKK bizzat kendi gi.icti ve qabalarryla halkrn birligini yaratma yoluna gitti ve 1985 yrh baharrnda Ktirdistan Ulusal Kurtuhq Cephesi (ERNK)'nin kurulugunu ilan etti. Bu ertelenemez bir gdrwdive o gijnUn kogullarrnda PKK'nin bu tazda hareket etmesi kesinlikle dogruydu. Kuey-Batr Kiirdistan'da PKK drqrnda kalan grup ve drgirtler bir cephe iginde bir araya gelmeye yanaqmryorlar diye halkrn siysalve uh.rsal birligini yaratma gdrevini iistlenmekten kagrnrlamazdr.
PKK, farkh ideolojik g6rirglere sahi p olmalarrna bakmaksrzrn, biittin
grup ve drgUtlerle birlikler kurma ve ittifaklar oltqturmayr her zaman kararhhkla savundu. Ki.lrdistan sorununu bir devrim sorunu olarak gdren bi.i'tUn giiglerle uh.rsal kurtuluq cephesinde biraraya gelme isteminden asla vazgeqmedi. Bunun da 6tesinde geqitli reformlar igin mi.icadele eden g6rlig ve gruplann da olaca$rnr ve dnderlikte iddiah olrnasalar
da bunlann varhklarrnr stirdlireceklerini bilerek, bu kesimlerle de bazr
acil ve genel istemler igin gegitli alanlarda gtiq birligine gidilebilecegini agrkladr. Bu acil istemleri; her ti.irltl iqkenceye son verilmesi, idamlann durdurulmasl ve idam cezastnrn kaldrrrlmasr, siyasi tutuklularr da kapsayan en geniq affrn grkarrlmasr, Kiirdistan halkrna kargr r.rygulanan katliama son verilmesi, siyasal tutuklulara insanca yaqama kogullarrnrn saSlanmasr, yaqam pahahlrgr ve igsizligin ortadan kaldrrrlmasr, halk kitleleri (jzerindeki baskr ve krsrtlamalara son verilmesi, tijm siyasal faaliyetlerin serbest brrakrlmasr, sendika hakkr, grev ve drgtitlenme 6zgi.irli.iQtiniin tanrnmasr vb. biqimde srraladr. Bu istemler temelinde gergeklegecek bir gilgbirligi, pratikte mr.rtlaka devrimci cephe doQrultusuna hizmet edecekti. Bunlar PKK'nin kamuoyuna agrkqa sundugu gori.igler ve arayrglardr. Bdylesi bir gUgbirliginin bile ortaya qrkmamrg olmasr PKK'nin kusuru degildir; bunun sorumluluQu bagka yerde aranmahdrr. Kaldr ki, PKK KUrdistan'da tek bagrna 6nderlik edip sUrdUrdi.lgi.j halk savaqryla bu istemlerden bazrlarrnrn gerqeklemesini sagladr. Ornegin idam cezalarrnrn infazr durduruldu; daha bagrnda OISX ve Banq Dernegi Davasr ttirlrnden davalar diqUri.ildii; Tilrkiyeli tutsaklann btiyUk bir kesimi tahliye edildi; cezaevi koqullarr l2 Eyltll kogullarrna kryasla oldukqa iyileqtirildi. Basrn-yayrn alanrndaki yasaklar hafifletildi; krsmi bir basrn ozgi.irlU$il ortamrna ulagrldr. Bazr siyasal partiler ve sendikalarrn yeniden aqrhp siyasal ve ekonomik mi.icadele yiiriitmelerine frrsat tanrndr. Bunlar dogrudan Kiirdistan'da yUkselen devrimcisavaqa baQh olarak ve onun sonuqlarr biqiminde ortaya qrkan olumlu geliqmelerdi. Gerilla savaSrnrn derinligine ve geniqligine yayrhp kdklegtigi, serihil-
Ulusal giiClerin birlifii, bu birlik iginde yer elen giiglerin or"taya grkarrlacak
deferleri paylasmesr es&sr iizerinde kurulmamalctadrr. Ulusal giiglerin birligi iginde biiylesi bir rekabet olamaz, olmamahdrr. Bu birli$in temelinde ytiz yrllardan beri yab&ncr egemenlik altrnda tutulan ve kimlifi dahil her qeyi elinden ahnmrE bir ulusu biitiin yitirdiklerine yeniden kavugturm& &m&cl ve g6revi yetmaktadrr danlarrn biJyirk bir geligme kaydettigi ve kitlelerin siyasal eylemliliginin hrzla ylikseldiQi koEullarda PKK Kuzey-Batr Kiirdistan k6kenli qegitli grup ve drgiitlerle iligki kurmak igin yeniden pratik adrmlar atabilir, kendileriyle ittifaklar gelitirmek amacryla bizzat girigimlerde bulunabilirdi. Bu do$rultudaki giriqimlerin bir bakrma gecikmiq olarak baglatrlmasr bir eksiklik sayrlabilir. Ancak bu durum ulusal birlik gai:alannrn yo$unlagtrrrlmasrnrn 6niinde engel de$ildir ve bu si.iregte birlik ihtiyacr kendisini daha fazla duyurmugtur. Genelde ttim KUrdistan gaprnda ve dzelde Kuey-Batr KUrdistan'da ulrcd giiglerin birligi, ulusal kurtulug mUcadelesinin ulagtr$r geligme di.i-
zeyinin mutlak bir dayatmasr olarak ortaya grkmaktadrr. Halkrmrz ba$rmsz ve dzgiir yagamaktan yana oldugunu ve bunun igin hiqbir fedakarfukl+n gekinmed igini ortaya koymugtur. Ulkemizin en biiyi.ik pargasr olan Kuzey-Batr Kiirdistan'da geligen ulusal kurtulug milaadelesi di.igrnanr siyasal alanda kesin yenilgiye ugratmrs, s6mtrgeci egemenlik salt askeri giicUne dayanarak ayakta kalabilen bir yapr haline gelmigtir.
politikasr ve pratigi boga grkarrlmrg; 'bdl-gatrgtrr-y6nel' taktigi dsyrimci dnderlik tarafrndan sonugslrzluSa mahkum edilmigtir. Aynr gekilde bir bi.itUn olarak Kilrdistan halkr, s6miirgeci giiglerle yaprlan ve ortak sava,grnaya kadar vardrrrlan igbirlikgiliQi giddetle mahkum etmigtir. B[iti.in bunlara baSh olarak, i.ilkemizin Giiney pargasrnda PKK 6nderligindeki gerilla gi.igleriyle bu pargadaki 6rgUtler arasrnda var olan qeligki ve Qatrsma ortamt, yerini 6rgi.tt-
Diiqman askeri alanda da Kiirdistan'a tamamen egemen de$ildir ve krrsal kesimde denetimi uh.rsal kurtuh.rq kuwetlerine kaptrrmrqtrr. Bu durum halkrmzrn kendi yazgrsrnr kendi iradesiyle belirleme ve kendi kendini ydnetme azmi ve kararhh$rnrn ifadesidir. Gelinen noktada iilkemizin bu pargasrnda tarihin higbir d6nemiyle kargrlaqtrrrlamayacak bir 6zgUdiik ortamrna ulagrlmrqtlr. Ulusal kurtulq savaqtntn drq gerqevesi agrsrndan bakrldrgrnda, Kiirdistan'da geliqen mlbadele her qeyden 6nce Ti.irk faqist-sdmi.irgeci rejiminin grkmazrnr iyice derinlegtirmig, bu rejimin Ki.lrdistan sorununa iligkin inkar ve imha politikasrnr iflas ettirmiqtir. Hala iilkemizde derylet terdrtrnli tiim gr plakhgryla trygulamaya devam etse ve kirli 6zel savag silahrna sarrlmayr sUrdtirse bile, kargrdevrim cephesinin Ki.lrdistan'da ordu silahryla sonug alamayaca$r kesin bir bigimde dogrulanmrgtrr. Fagist-s6mligeci rejirn uluslararasr dUzeyde emperyalist giiglerin kendisine sundu$u krediyi sonuna kadar kullanmrg; ancak kendisine tanrnan si.ire iginde sorunu klhgla g6zme gabalarrnda bagarrszhga ve yenilgiye u$ramrg, gerilla savagr ve siyasal kitle eylemliliginin geliqimini durduramamrqtrr. Mevcut konumq yani inkar ve imha politikasrndaki rsranyl4 bu rejim emperyalist sistem igin de artrk tagrnamayacak bir yUk haline gelmigtir. lki sistem arasrndaki soguk savag yrllarrnda Sovyet tehditi gerekgesi ne sr$rnarak emperyalist sistemin tam destegini kazanan ve igerde dizginsiz bir faqizm uygulayan bu rejim, Sovyetler Birligi'nin dagrlmasryla bu silahrnr da yitirmigtir. Nitekim gegitli uluslararasr kuru-
luqlar
ve birqok emperyalist iilke
TUrk rejimine Kiirdistan sorununun siyasal yollardan gdzUmtinU dayatrnakta dogal olarak bununla rejimi dwrimle yrkrlrna tehditinden rzaklagtrrrnaya gahqmaktadrr. Tilrk re,iimi me,ycut politikalarrnda tsrar edebif Ancak bu durumda eskiden oldugu gibi emperyalist sistemin tam des-
te$ini arkasrnda bulmasr qok zor olacaktrr. Bu durum Kiirdislan sorununun kesin gdziimi.i igin drg koqul-
lann da elverigli hale geldifine igaret etmektedir. Aynr gekilde s6miirgeci dsrletlerin emperyalist ga,rrelerle birlikte ulrslararasr alanda KUrdistan ulusal kurtuh4 mi.icadele-
sine kargr geligtirdikleri tecrit gemberi pargalanmrg; Ki.irdistan sorunu ulrclararasr politikanrn giindemine girmig, Kiirt halkrnrn dostlarr goSalmrgtrr,
Bu arada KUrdistan'rn difer pargalarrnda da olumlu geligmeler g0zlemlennrektedir. Sdmilrgrci Tiirk daletinin Ki.irt ulusal hareketi igindeki klasik dnderlikleri de yedegine alaralq Giiney KUrdistan'da konumlanmrg olan ulusal kurtuh4 kuwetlerine kargr baqlattr$r savagta yenilgiye uSramasr, ortamr derrimci giigler lehine gevirmigtir. Ulusal kurtuh.6 kwvetlerinin bu savagtan bagarryla grkrnarir ve TUrk sdmiirgecilerinin toptan imha heveslerini kursafrnda brrakrnasr, Kiirdistan ulrsal kurtuh.g miicadelesine de', bir atrhm gi.icii kazandlrmrgtrr. Bir bakrrna Ki.irdistan tarihinde ilk kez bu savagta dUgmanrn Kiirdii Ki.irde krrdrrtma
ler arasrnda kurulan iliqkilere terk etmigtir. Abdullah OCALqNJ yoldaqrn da belirttigi gibi, diger 6rgiitlerle iliqkiler ve imzalanan protokoller, TC'nin ve Kilrt igbirlikgiliQinin Giiney savagrnda ugradrgr yenilginin sonucudur. PKK ile Celal Talabani dnderligindeki YNK arasrnda imzalanan yeni ittifak protokolU, bu '
yeni ortamrn i.irUni.id0r. Geligmelerin nasrl bir rota izlemesi gerektigi bellidir. Kiirdistan'rn her pargasrnda mevcut biitUn grup ve drgiitlerle ulusal birlegik cephede bulugmak, bu temelde Klirdistan'rn bi.ittin pargalarrndaki gtigleri kapsayan bir Ulusal Kongre'de biraraya gelmek, bdylece Kiidistan'rn her pargasrnda tryum-
nr kdri.ikleyerek qatrqmalara d6ni.g-
tiirdiiler; agireti agirete, kabileyi
ka-
bileye, aileyi aileye, kardeqi kardege diigUrdiiler. Ki.irt direnigleri bdyle bastrrrldr, ayaklanrnalar bu bigimde ezildi. Ba$ka halklann tarihlerinde egemen srnrflarrn gok srnrrh bir silreq iginde bile olsa oynadrklarr olumlu role kargrhk, Ki.jrt hakim srnrflarrnrn birtUn tarihleri boyunca iqbirlikgilik ve r.rqakhkta karar krlmalarr iqin tt.zu biberi oldu. Sonugta KUrt halkr ttikenigin egigine kadar getirildi. Modern sosyal iliqkilerin geliqmesiyle birlikte Kilrdistan adrna ortaya grkan gegitli ideolojik ve politik olugumlar, K[]rdistan'daki bu olumsta yapryr degiqtirmek yerine, adeta onun yansltrcrsr durumuna di.l$tUler. Ancak qimditabanda bu eski olumstz yapr alabildigine deSigmig bulunuyor. Ki.irdistan halkr ulrcalve siyasal birlik yolunda ilerliyor. Di,igman suni geligkileri artrk istedigi gibi kullanamryor. Ulusun temel grkarlarr her qeye baskrn qrkryor. Dolayrsryla KUrdistan adrna ortaya grkan irili ufakh grup ve Orgtitlerin dagrnrkhgr, 6rgiitsi..lzli.lQii mUcadeleden uak dun4q ulusal kurtulug temelinde kendi aralarrnda iligki ve ittifaklar yaratama-
rrggrl yollardan gdztjmiinU engellediSi i6dialarr da PKK'nin tek yanh olarak ilan ettigi ategkesle birlikte ti.im dayanaklarrnr ve anlamrnr yitirmigtir, PKK ile PSK arasrnda imzalanan ittifak protokolQ PKK'nin attrfir bu adrmrn TC'nin de silahlarr sus-
turmag ve sorunun banggrl yollardan gdzUmiinU kabul etmesi igin tarihsel bir frrsat yarattrgrna iqaret etmektedir. TC'nin bunu gerqekten bir frrsat olarak kabul edip etmeyeceli ve degerlendirip degerlendirmeyecegi kendisinin bilecegi igtir. PKK'nin umudunu sdmtirgeci Tlirk devletinin iyi niyetine baglamak ve ondan qok gey beklemek gibi bir tavrr sdz
konusu degildir. Ancak
tek
yanh
ategkese ra$men, TC'nin klasik inkar ve imha politikasrnda rsrar etmesi ve protokolde dile getirilen acil adrmlarr atmaya yanaqmamasr halinde, umutlarrnr Ktirdistan sorununutl barrggrl yollardan gdziimUne baglayanlarrn ya bu tr.rtumlannr kesin olarak deQigtirmeleri ya da Kiidltiklerinden vazgegmeleri gerekmektedir. Ugtinci.i bir yolyoktur. PSK Genel Sekreteri Kemal BURI(AY Yeni Ulke gazetesinin kendisiyle yaptrgr bir s6ylegide tam da bu noktaya
gevielerle iligkilerde arayan yaklagrmlarrn grkmazr, bedeli pahahya 6denmig derslerle defalarca kan[lanmrgtrr. Qrkmazda rsrar etmenin higbir anlamr yoktur. Gergekler gdzler dniindedir. Empcryalist devletler KUrdistan sorunu karqrsrnda her zaman s6mi.irgeci deryletlerle birlikte hareket ettiler. Kiirdistan'rn b6liinmesi, pargalanrnast ve paylaqrlmasr, sdmUrgeci devletlerle emperyalistler arasrnda kurulan sug ortakh$rtemelinde gergekleqti. Baqka bir deyigle, emperyalist gwrelerin Kiirdistan sorununun gdzUmi.i konr.sunda sdmiJrgeci devletlerin inkar ve imhaya dayah politikasrndan farkh bir politikalarr asla olmadr. Emperyalist derletler, sdmi,jrgeci giiglerin Ki.irdistan sorununu dgylet terdriiyle gdzme ve Ktlrt ultsunu tarihten silme giriqimlerini btltUn gi.jgleriyle desteklediler. Avrupa emperyalizminin sosyal-demokrasi kanadr ise, Kilrdistan sorununun geligen uh.rsal kurtulug mi.icadelesiyle kend i gdzi.imi.lni.i dayatmasr karqrsrnda, sUrekli bangqrl y6ntemlerin esas ahnmasrndan dem vurdu. Gerqekte bu kesim Ki.irt ulusal hareketi i.aerinde en igreng oyunlar oynayan gijg oldu. Emperyalizmin b6l-ydnet politikasr esas olarak ve en gok bu kesim tarafrndan hayata gegirildi, Avrupa sosyaldemokrasisi, gcirUnUrde sdziimona Ki.irtlerin hamisi geqinir ve bazr Klirt drgiltlerine gdstermelik bir destekte bulunurken, 6ltim ddqegine yatrrrlmrg Kilrt gerge$ine hayat veren
radikal ulusal direniq gizgisini ter6rizm' olarak damgaladr; bu gizginin 6nciisi]n{ tecrit ederek bogmak igin tiim giici.inU seferber etti; bu amagla dlzenlenen birgok komplo ve provokasyonun gerisinde yer aldr. Krsacasr Kiirt 6rgtitleri arasrnda bir ttirli.i saghkh iligkiler kurulamama-
srnrn ve aralarrndaki geligkilerin istenmeyen gatrgmalara ddniqmesinin temelindg emperyalizmin ve 6zel-
likle onun sosyal-demokrat
kanadr-
nrn btiyUk payrvardrr. Ti.lm bu gergek-
ler gok iyi g6riilmek ve
di.igmanrn
btjtiin oyunlarr boqa grkarrlmak zorundadrr, lu,
dengelive kargrhkh geliqtiren bir
miicadele vererek, irlkenin birli$i yolunda ilerlemek temel bir g6rev oldugu gibi, ortaya grkan elveriqli koqullara verilecek en tutarh karqrhk olacaktrr.
Biitiin sdmi.irge halklarrn ulr.sal kurtulrlg miicadelelerinin pratisinde bu tilr ddnemlerde tiim ulusal gi4lerin birligi yoluna gidildigi ve ulusal kurtulug sava,gtntn kurulan cephenin siyasal Onderli$i ve ydnetimi altrnda zatere ulagtrgr gdriilmektedir. Bu gergek Kiirdistan halkr igin gok daha fazlasryla gegerlidir. Her geyden 6nce Kiirdistan halkr di.inyanrn ti.im ezilen halklarrndan daha fazla pargalanmrg, da$rtrlmrg ve bu temel. de en kdtii bir s6mUrgeci egemenlik iiir0 altrnda tutulmr4 bir halktrr. Bu halkrn herkesten daha fazla birlise ihtiyacr vardrr. KUrtlerin birlik olarnayacaSr gdriigii Kiirdistan'rn gok y6nlU pargalanmrghgrnr ve KUrt halkrnrn hiicrelerine dek b6liinmi.iglii$UnU yansrtsa da dzUnde bir di.iq. nnn dayatnrasrdrr. Bdli.inmiighi( pargalanmrghk ve dagrtrlmrqhk KiJrtlerin istemi olanraz. Bu olumsrz yarr. yabancr egemenlik altrnda gekillenmigtir, Ki.irt ullsunun dii,gmanlarrnrn eseridir ve adeta bir kader olarak halkrmrza dayatrlmrgtrr. KUrt ulusunun diiqrnanlarr Ki.irdistan izerindeki emellerine dagmak igin sadece giddete ve sava$a bag-
vurrnakla yetinmediler. Kiirdistan'a egemen olnnk igin esas olarak igerde halkr pargalamaya ve halkrn birliSini dagnmaya galqtrlar. Bdlgesel farklrhklar ve mezhep qeligkileriyle oynadrlar. Agiret ve kabile ayrrhklarr-
masr kesinlikle Kilrdistan
halkrnrn
gergekligini yans[mryor, Tersine onlann bu konumlarr zafer igin birligi dayatan halkrn gergekligine tamamen aykrn dUgiiyor. Kiirdistan'rn mercut gergekli$i tam da bdyle oldugq halkrmrz iginde bulundu$u eski durumu di..gkiinlilk olarak kabul ettigi ve bunu giddetle rnahkum ederek agrlnrasr arnacryla
tiim giiciinU ortaya koydugu
igin,
geqitli grup ve drgiltlerin iqinde bulunduklarr konumu izah etmek gergekten son derece zordur. Bdyle bir konumda srar etmek, halkrmrzreski
diigkUnlilk ortamrna gekmek de. mektir. Eski ortam da tamamen di.qmanln eseri oldugu ve diigman oyunlan sayesinde vi.r,crl buldu$u igin, gergeklegen $ey di.rqman oyunlanna alet olrnak anlamrnr tagryacaktrr. Bu nedenle ideolojik dUnya g6ri.igU ne olursa olsun, Ki.irt ulrcal giiglerinin birligi zorunludur. Birlik politikasrnda rsrar etmek ve uh.sal kurtultg cephesinin bayragr altrnda toplanrnak, sadece Kiirt ulusunun de$il, tek tek her grup ve 6rgiitiin de Ekanna olacaktrr. Miicadele ortamt bereketlidir. Ulusal kurtulug saflarr biraraya gelen giigleri tek bir yapr iqinde eritip yok etmeyecek, tersine e$er geligme dinamiklerine sahipse geliqmesine hizmet edecek ve giiciine gUq katacaktrr. Bu durumda her grup ve drgtit en azrndan bugtinki.i donmr4luSunu geride brrakacak ve geligme yoluna girecektir. PKK'nin qiddete taprndrSr, silahh mi.icadeleden ba,qka bir geyden anlamadr[r ve esas aldr$r mi.badele ydnteminin Kiirdistan sorununun ba-
deginmekte; PKK'nin tek yanh ateqkes kararryla oluqan ortarna igaretle, uBunu degerlendirmek de hi.lkUmete dtigiiyor. Qi.tnku Ki.lrt hareketi kendi Onerisini yaptr. Kendi gagrrsrnr yaptr. EPer tekrar hiiktimet bu politikasrnda srar ederse, gattgmalar yine baglayrp boyutlanrrsa o zaman benim kanrm odur ki KUrl hareketinde direnig yaygrnlagacaktrr. Biz de politikamrzr gdzden gegirece$iz 6yle bir durumda' demektedir. Bu doSru bir tutumdur. Maicadelemiz kargrsrndaki bUtUn srkrgmrghsr ve grkrnaana ralmen, TC'nin klasik politikasrnda rsrar etmesi yiiksek bir olasrhktrr. Ttirk egemen srnrflarrnrn tarihsel karakteri tiim grplakhsryla ortaya grkarrlmrgtrr. Hig kimse kendi kendisini aldatrnamah, TUrk s6miirgecilerine sahip olmadrklan nitelikler atfetmemelidir. Bunun da 6tesinde politika bir gug igidir, gi19 haline gelemeyen politikada s6z sahibi olamaz, kendi kargltlarrnr barrggrl gdziimlere zorlay atvz. Si lahh kurtulug kuwetleri iilkemizin 6zgUr gelece$inin gWencesidir. Dolayrsryla halkrmzr tam kurtuluga gdtUrmek igin sadece halkrn siyasal ordulagmasr olan ulusal kurtulq cephesinde birlegmekle kalmarnak, aynr zamanda halkrn birlegik silahh kuwetlerini, ulusal halk ordusunu geliqtirmek gerekmektedir. Vne her gey gelip halkrn 6zgUci.ine dayanma ve ulusun temelyagam. sal sorunlarrnr halkrn 6zgtlciiyle gdzmeyi esas alma noktasrnda di.i$i.imlenmektedir. Kiirdista.n sorununun gdzUmiinii gegitli uluslararasr kombinezonlarda ve bazr emperyalist
PKK ile PSK arasrnda kurulan ittifakrn onemli bir adrmrnr oluqturdu$u ulrcun btitUn giiglerini ulusal kurlulugu mi.lcadelesine gekme qabalarr ve ortak protokolde acil olarak g6zi.imU igin ileri sUr0len istemler kargrsrnda kimlerin bijyuk
bir korku ve tedirginlige
kaprldrgr,
ortaya grkan yeni geligmelere kimlerin Oliimi.ine karqr koymaya qahgtrgr bellidir. Ki.irdistan kogullannda ateqkes ve ittifak protokoli.i ardrndan do$an ortamda en qok korku duyan ve endigeye kaprlan giigler, halkrmrzrn kanryla beslenen 'kdy korrrculan' olmr4tur. Daha agrk bir gekilde ifade etmek gerekirse, halkrn dayatan ulusal birlik istemine kargr koymak ve birlikten kagmak, ancak hainlerle igbirlikgilik mesle$inde sonuna dek karar krlanlarrn igi olabilir. ittifak protokolUnde belirlenen ilke ve hedefler temelinde ittifaklar yaratmak ve bunu geciktirmeden ortak bir cephe olugumuna kadar gdtUrmek, yurtswerlikte iddiah higbir grup ve Orgi.itUn kaqrnamaya-
cagr bir gdrevdir. PKK, ideolojik gdriig farkhhklanna bakrnaksrzr n, bi.ltUn grup ve Orgiitlerle birlik ve ittifak
igine girmeye agrktrr. Bu konuda Tiirkiye solundan kimi gruplarrn PSK ile ittifaka giren PKK'ye y6nelttikleri elegtirilel i.lzerinde durulmaya de$rneyecek kadar basittirve bunm kayna[rnda govenizm yatmaktad rr. KUrt ulusal gi4lerinin ulusal kurtulug mi.icadelesi temelindeki birligi, kesinlikle Ortadogu halklarrnrn kurtulrrguna hizmet edecektir. Bu birlik mibadelemize daha gUglii bir ivme kazandrDevam 25. sayfada
MUSTAFA GEZGOR yoldag isyan dolu bir ytirek
soluksuz
VE
bir ytiri,iytigti,ir Adr,Soyrdr:MustalaGEZGdR
seferber.ederek eok ydnlij!
Kod adr
kapsaml bh saldrfl iqinde
Zaman
Surue
ri ayakh.tutan
Bmlar da
olwsa
debilirin...'
Bu sdzleri Mustafa
GEzGdR
,.
"lld:1, ^--^^^
da bulunuyoilardr. B6yl6i bir
iqei
cadelsini baqlatan kadro ve
sem'
Daha
srdlarda dzellikle lagistlere,
ajan- sydl
di4mana karfl besledioi kin,
di baqrna yeterli olmuyol ve bilince Qrkarmak
or
tamda Kiirt, Kiirdistan isimlerini anM6tafa GEZGOR yoldas, Urfal mh tadrgmak, wunmak tilumttg6nrn Viresehir ilQesinde yoksul bir zealmklaeqdegerdi. Goztikara bir ailenin Qocâ&#x201A;Źu olarak l9-57 yrlhda pBtik sergile;eide miiedeleyi y*'
hya.qamayr4la benimsemedi
tjfke
Liseye ba$ladErnda
oyonculu' ttilingsize dqdu:gM
ddrimcidil- miieddede
kin vo
islemdinin bir nedeni de hlm bu leymnlar Qe,t6ine karg haikrmrzrn olaylarla sk srk kargla$rcrn- ta;ihsel intikam hrEryla sva$tr. ee-
onu
deleye kalmrq, onu dilqiinmiig,
gibi ul6al kudulu$ miiedelesinin havuunda enkurtaran, in9aat
iiyatro senaryoculuou ve
laqistlel
Kiirdistan tilr
ala@gi'
verebil@gifr hqhengibir
hare- eddeini
yerini
"G."i,
"u'"i"s
hemen hemen her kesim
na,adele ye9amEtr
silahh
yakalmaydnilndebilinQliyadaken- ihanete, ayak kaydrmya kallegli dal Qelelere karQr besledigi tjtke olsa yoQun bir eaba ge sta midan rlr.em'ek ge,eki." O giui il 4ihtat
giiQlii dayanaklan yal's@enih, reformizri,
oluqlurmakiadrt
..
lehhfrii@deleyeketilNk,bt/om
eok
olmugtur dililinde; de
aldr
engellemek
yan di:qmana ve bagka Qdrelere krn semiatisini ffranmas,nda or iarqr iginde en ufat bir acima hissi taya konulan emeklerde Gegiir yolhgmadr. Qalsmk ve iiretken ol- dagrn belirloyici payrvardrr Diiqma@k o'ndaliria$am biqimiolmuq- nrn her tiirlJ engeileme gabalarna lu. Bu yagamr 'adaa di:gmana inat ragren mijcadele bu alanda da ge-
nnda birtakrm problemlerin
Oysa
Kijrdistmln
iqi; okul
yd-
dogma-
tf
pi,iiy"
-*aai
gelir solamk
(i'nun gerqeklegtirrek iargrlanmrer igin'aetatiya yr:rii,ten
@cut ko$uttanndibi- ma keidisini
Jinin di$tinc" yaprsrnr
d{igtirme ek
diayatryordu yani bu
gahgmk ve 6ir yandan da sa-
anlamak kilApMbtundoyt brd&.Ha' belli bir biline ve miiedele pra- Qarealanlaradaelatrldrlrndabiri iig-aon giin paa toptmak r*d-Kidisbna bflnldt$nde 8rf' tigine ship olmugtu. Aktif g6@ler ;in ailesini dwrimcileqtirfo qabdr girekiyo;u. Qalsrp otqman tLqdlE at-
gerekiyor
karan Padi ondeili4i'ne ve
ligini,
padie
o'nun ya$mrnda her gey
qok
lara geesdi. Bilun
biit0nlilguni.lgdmekeokarem. kavg&rhoryladmircimiiqddem- rumaf temel alrdr.
s;brlann
ve
'
cut kadro yapEyla gdEiim
jOgu
"aldrlan
mijze kadar soluksu
siirdiirdWii bir
daha brakmama@rna
smya-
mayansehitleimizinemekleriylege-
tan ddriminin en gok ihtiyae
haline getirerek
meyi
dwrimi onlar
$ah'
duy-
len nelrcl ederdi. O yiizden
biitun
laka aktanrdr. Elegtirici y6niinii
amg edindi$i oranda geligme taya koyrolioldukg zordur.
sii-
"Dtb-
da bmlara
onamda
diwrn'k*irfi
daj
korurdu.
gibi
rak yardJyarnmg
dq
getirrk eklenin-
saun-ucu-
bunu haradrklan emekleriyle
halkrnin
tr4 f,nrt otmiargr Uir ge-
iir"lt"ri t'"ti
den halkm
da
yikiit-
tinr
ki&iiroemiyoi hor
$flea akmr
da dyte
Driimcileri'nin orgijtlenr Qatq-
leymanlar aEiretine karqr yi.ri"i.rtiilen mi.lcadelede gereken yerini alarak bu getelere agrr darbeler vurdu. 30 Temmu 1979 tarihinde, Ce-
lal Bucak'a kargr gergeklegtirilen Krrbaqr olayrnda Salih KANDAL yoldag qehit di.tgtU, Gezgdr yoldag ise yaralandr. Yine 1979 yrhnda katrldrgr bir dUQi.lnde kaza sonucu yaralandr, Tedavi g6rmek igin gizli kaldrQr evde daha iyilegmeden yaprlan
bir ihbar sonucu yakalandr. En qok nefret ettigi ihbarcrhk, ajanhk O'nu gelip b6yle amansz yakalamrqtr. Ya' kalandrgrnda cantndan qok sevdigi silahr da yanrndaydr. Kendisinden ziyade silahrnrn di.rqmanrn eline gegmesine izUlilrdi.l. "O silah, miicadele ylrden bir savaqqntn elinde olsaydt dilgmana daha gok darbeler vururdu" diyordu. O dcinemde bir silah temin etmek bi.ryilk bir olaydr. Emeklerinden ve d i.igiincelerinden baqka hiqbir qeyi olmayan insanlar bir halkrn 6zgiirliik ve ba$rmsrzhk kavgasrnt baglatmrqlardr ve ellerinde kendilerini savunmaYa Yetecek kadar bir araglart dayoktu. Kaybedilen bir insantn, bir silahrn veya herhangi bir aracrn yerini doldurmak da oyle kolay de$ildi. Gezgor bunlarn yaratrlmasrnda emek sahibi olduQundan, bunlartn acrstnt qok Yakrndan ve derinden yaqadrgrndan bir silahrn di.rgmanrn eline geqmesine kendisinden daha qok tzijli.rYordu. Ortada ders qrkartlmast gereken deneyim ve direniE mirasr da yoktu. Polis kargrstnda nastl tavtr takrntlacak? Bunlar teorik olarak kitaplardan okunmuq ve ezberlenmiq bilgilerdi. Ama pratigi nasrl ortaya grkacaktr, bunlar heniiz yaqanmamlgtl'
Her alanda direnmek gerektigi
srk
srk soylenen bir olgr.rydu. Fakat nasrl
direnilecekti? Bu alanda da bir donanrm yoktu. Her qey kigilerin o anda takrnacaklarr bireysel tavtrlara baghydr.
Bu durum ornek ve olqii
alrnmasr gereken bir degerin yaratrl-
masrna kadar da b6yle devam edecekti. Gezgdr yoldaq, Polis sorgusunda direnmeyi esas almrqtr. Elbette istenilen di.izeyde bir direnig ortaya koyamadr. B6yle bir deneYimden geqtikten sonra prati$inden qtkardrQr derslerle kendisini daha da giiglendi rerek, donemin gdrevlerine yanrt vermede gecesini gUndi.lzUne katarak qahgtr. Dirqmanrn ajanhk tekliflerine kargr ornek direniqqi tavtrlar
sergileyerek bunlart boga
tasfiyeciligi mahkum edildiginde "gdrd0niiz iqte ben haklr grktrm" diyordu, Bunu gdzleriyle gdrmesinden dolayr da buyilk mutluluk duyuyordu. Tutsak edilmesinden sonra Urfa Virangehir, Kztltepe, Diyarbakrr, Mardin, Adryaman, Malatya Eskiqehir,
Aydrn, Buca cezae.rlerinde
kaldr.
Cezaevlerinde geligtirilen bi.rtirn direniglerde, aglrk grevlerinde ve olUm oruqlarrnda ilk srralarda yerini alarak dnderlik konumuna baQlr kaldr. En gok da kalp rahatsrzhgrndan gikayetgiydi. En biryiik korkusu da g6rkemli bir qahadetle degil de, kalp kriziyle yagama gdzlerini yummaktr. Hep bir gatrEmada gehit dUgmeyi hayal ederdi. Cezaevi yagamrnda zamantnr hig bog geqirmedi, Araqtrrma-inceleme konulartna aQrrhk verdi. Partinin bu ti.ir qahgmalara ihtiyag duydugunu belirterek baEka arkadaglarr da bu qalrgmalar iqine qekmeye 6zendiriyordu. Hele Diyarbakrr Cezaevi ijzerine yaptrgr araqtrrmalar oldukqa kapsamhd rr. ltJlazlum DOGAITI' tn antsrna Ktirdistan Direnig Tarihi'ni kaleme aldr. Bununla da yetinmeyip sayrsrz giirler yazdr. Tiyatro oyunlartnt yazarak bunlarrn sahnelenmesinde
rerek yeni ddneme hazrrladr. Agtk sozliiliigi.lyle krsa siirede Parti On' derligi'nin dikkatini i.izerine toplamrgtr. Parti OnderliQi O'nun iqin "GOzgdr bizim jokerimizdin her alan' d a gah gabi lecek yapt d ad tr" d iyord u. Akademi olanaklarrndan en iyi bir gekilde yararlanmayt esas aldr. As' kerive siyasi eQitimleri hig aksatma' dan aldr. Yalnrz ayagrnda meYdana gelen bir rahatsrzhktan dolayr ameliyat oldu ve bir siire Ortadogu'da tedavi gdrdii. lyileEmeyi sabrrsrzhkla bekliyordu, Bir an 6nce silahh mi.icadeleye ka.vuqmak istiyordu. Uzun sirre Parti OnderliQi'nin denetiminde kaldr. lsrarh dayatmalart sonucu GAP Eyaleti'ne komuta diizeYinde gdnderildi. Krsa si.rrede GAP Eyaleti'nde elle tutulur geliEmeler saQlhndr. Ama sonuqta iq ihanet kendisini burada da yakalamrEtr, Mustafa Giineq haini gidip dilqmana teslim olarak bulunduklarr yeri ihbar etti. 23 Arahk 1992 gtini.i dUqman giiqleri evi kugatmaya alarak teslim olmalarrnt istedi. Evde bulunan yoldaqlar d0Emana silahla yanrt verdiler. Qatrgma uun s[.ire devam etti, Birtiln yoldaqlarrntn gehit dUgmesinden sonra son kurgununu kendisine ayrran
si.rrdUrdi.r. Farelerle bo$ugarak sa' brrla ti.rneli kazdr. Hatta ti.lnelde en uzun siire kalarak gahqma rekorunu krrdr. BUtiin bunlara, drqarrya qrkrp
silahh mircadeleye katrlma 6zlemiyle katlandr. En biyilk dzlemi Parti Onderligi'ne ve partiye kavuqmaktr. Drgarr qrkaca$lndan o kadar emindi ki, bazr eylem planlarr bile tasarlamrgtr. Ama ti.inelin ortaya grkmasryla birlik' te bir grup yoldagryla birlikte Eskigehir Cezaevi'ne stjrgUn edildi' Gezgdr yoldaq cezaevinde Mehmet $ener tasfiyecili$ine karqr sUreklitavrr aldr. Bu anlayrEla qatrqtrQt kadar higbir qeyle qatrgmadr. Eleqtiri' anlayrqr
mahkum etme ydnijnde gok ugraqtr.
sin vi6it DEVR|LMig
oroiun
Korkulon yonboâ&#x201A;Źndo bir Diyorbokr sokojt ve elvedo niyetine 6l0m ipekli bulutlordo bir koYrP okg,om ovueloflndo hosret serinliQi vor $ofok vurur beYnime sonro ve bedenim b6fin0r. Nosrl onlotsom y)reQimdeki hosreti zomono hikmum gegmez ne etsem 6lime inol d*glerimde soboh Ykonr bir Diyorbokr sokoQr 6mr0me loruk
zaptedilmig oik r0zgor dilinden bir 6yk0d0r butun gegmii ve itip korkulu dehgetini bir yono on Wllonn bir de bitun bilinmeyenleri gozhl0rken Jlkemin yomon ocilor iginde drokP beni bir yiQit devrilmig dediler. Torih yorgunu gozlerimi yoQmutloro serdim
g0nk0 igkencenin soboht olmoz umut hongerlenir goko deQil gunki gokoo Yok 5lumin Kirdiston'do zomon osidir gin doQor goker koronhk geQer omur ve i$kencenin EQltQr eksilmez.
6mrum m$ro 6zleminde gimdi gdk movisi hosret ve hopsedilmig sobohlor iginde
qrkardr.
Cezaevlerinde qogu zamanlar yalntz kaldr. Genellikle hircrelerde tutuldu. Srk srk siirgUnlere gdnderilerek tes' lim ahnmak istendi. Ama gittigi bil' ti.in cezaevlerinde tek bagrna da kalsa teslimiyete karqr direnigi esas aldr. Ozellikle Diyarbakrr Cezaevi'nde yaptrgr qahgmalar 6rnek ahnacak niteliktedir, Diyarbakrr'daki ti.inel kazma qahqmalarrnda bizzat Onderlik yapmrgtrr. Ti..rnelin planlanmast, kazlmrnrn yaptlmasr, gizliliQinin sa$lan' masrnda esas gahgmalarr yaptr' Brkmadan, usanmadan aylarca t0nelde qahgtr. Krq aylannda ti.ineli su bas' trSrnda da kazma galtqmalarrna ara vermedi. Suyun iqinde qaltqmastnr
lerini agrktan yaparak bu
Elbette bu gatrgmalar zaman zaman O'nun srnrrlandtrtlmasrna da yol aqtr. Sinirli yaprsrndan dolayr gok gabuk parhyor ve en son sdylenmesi gerekenleri bagta sdyleyerek qogu zaman kendisini zor durumlara sokr.ryordu. Oysa $ener tasfiyeciliQinin iiaerine daha soQukkanh gitmesi gerekiyordu. Bunu tam yapamadrQr igin de dfkeleniyor ve sinirleniyordu. Bu da ig tasfiyecilige ve ihanete kargr yrllardrr iqinde beslediQi 6fkeden kaynaklanryordu. Gittigi her yerde $ener tasfiyeciligi hakkrndaki di.qUncelerini aqrklamaktan, rapor etmekten asla gekinmedi. Her defasrnda da "Bugi.)n kimse benim sdY' lediklerime katilmayabilir ama tarih en sonunda beni hakh qtkaracakttr"' diyordu, Ve yrllar sonrastnda da olsa tarih O'nu haklr qrkardr, $ener
yodmurloro setdim Yiregimi. Vokitler hongi poroleldedir tgtat toklr Pormokltkloro ovuelonmo Yildtz kumelenir igkencenin soboht olmoz, sen huznu gorkloro btrak yotgun gecelerin atdndon, kovgoyo s]r her geyini senin doQlonn vor.
oy
yer aldr. Cezaevinde qrkarrlan dergiler iqin yazlar yazdr, bu faaliyetlerin redaksiyon gahgmalarrnr yiJriittti. En son tedavi gdrmek iqin gittigi izmir Buca Cezaevi'nden tahliye oldu. Qrkar grkmaz kitle gahgmalarrna katrldr. Akademi'ye gidene kadar bu galrEmalarr araltksrz si.rrdi.irdU. Akademi'ye ulaqtr$rnda en bi.rytik Ozlemi de gergeklegmiq oh.ryordu. llk tutsak edildiginde parti heniiz kurulmamtg' tr, $imdi ise partinin tamamen halklaqtr$rna tanrk oluyordu. Bunun btlyii' leyici etkisinde kaldrQrnr gizleyemi' yordu. Parti Onderligi ile yrllar sonra ytzyi&.e geldiQinde heyecandan kalbi duracak gibi olmrqtu. Akademi'de Zindan DireniE Konferanst'na katrlarak kendisini iyi gdzden gegi-
Gezgdr yoldaq da qahadete
ulaqtr.
Evet, bu qatrgmada Mr.rstafa GEZGOR yoladaq ile birlikte, GiineyBatr Klrrdistan pargastndan 2 yol' dag, ibrahim TEK, Emin ASI'AN' TEK ve Faysal OCALAI'I yoldaqlar, gehitler ord usuna katrldrlar. Devrimci yaga.mr boyunca Nuri,
Mehmet, Ciran,lhtiyar, Viran, Ke' nan ve Zaman kod isimleriyle tant-
Mlstafa GUGOR yoldaq partiye grup aqamasrnda katrlmtq ve
drQrmrz
arahksrz bu yolda yijri.imi.rgtUr. Biz de
ihanete, teslimiyete, kalleglige, tas' fiyecilige ve sdmiirgecilige kargr O'' nun anrsrna baQhhQrn bir gereQi ola-
rak kararltca savaqacaltmz4
6z-
lemlerini gergekleqti receQimize sdz
veriyoru.
Guverniko bir zomon kesitidir Diyorbokr suzil0r d*glerime g0nk0 kovlimiz b0t0n geQmirin hesobt b0t0n bir g6ky0zi Mozlum olur ve igkencenin gQlrQt eksilmez. Gdzbebeklerimde bohor g0nk0 oQullonm kovgo d6lud0r ve gul rengi bir kovgo gecenin Yeleli stilndo incecik bir bohor doh umut ve usto bir ressom dlglerim her nedense bir Diyorbokr sokoQt kon iginde g1lmelerim 6ks0z ve ohp beni yillor 5tesine gdturen bir yiQit devrilmig dediler.
onurlu yagamrn abidesi MUSTAFA GEZGOR yoldafl anarken Senin 6li.lmsiizler kervanrna katrlrgrnr duydu$um an, bir srzr kapladr ytireQimi; srcak su beynime d6kti.iklerini hissettim, gozlerim kamaqtr. Ve derinlere dahp gittim. Anrlarrmz canlandr gdzlerimde. $imdi hangisini anlatayrm, bilemiyorum. Seni yazmak, anlatmak istiyorum, yazamryorum. Hangi ydnleri ni y azay tm bilemiyorum. Kahramanca direnigqiligini mi, bir tarihqi oluqunu mq aragtrrmacr-incelemeci yanlarrnr mtr romancrlr$rnr mr, 6rgiitqi.jli.igijnii m[i, eylemcilisini mi, yoksa ince ruhlu bir qair olugunu mu, bilemiyorum, dzgecan bilemiyorum. Yazmak istiyorum ama aynr zamanda seni dile getirmekte zorlanacaSrmr, anlatamayacaQrmr anhyorum, dolayrsryla da kaygrlantyorum. Tiim ydnlerini anlatamayacaSrm igin kusura bakma. En fazla nefret ettigin; giirlerinde, yazrtlarrnda yerden yere vurdu$un alqakhQrn, soystzluQun ve ihanetin kara hanqeri sonucu; kahramanca direnerek, son kurEunu kendine srkarak, qahadetlik kervanrna katrldrn. Son kurqunu kendine srkarken bir an olsun bile tereddi,rt etmeyiqini okudu$um zaman qagrrmadrm. QiinkU senden bekledigim bir tavrrdr. Hatta buradaki arkadaqlara da qunu sdyledim: 'Tam Gezg6r'ce bir eylem!" diye. Bu senin direngenliginin somut ifadesiydi. Davaya, yoldaElarrn4 dliimsilzlere 6lirmtine bagh olugunun son pratiQiydi...
Mustafa GEZGOR yoldag, sevdamza yeni kavugmugtun. Yrllarrn dzlemiyle iqinde besleyip bttyiitti.rgi.tn iilke agkrna doymayrqrna yanar ytireQim, yiQit insanl Ozgiir vatan yaratma hasretiyle, ozlemiyle savagtrken, yasak i.rlkenin gtlzelliklerine doymazken, aramrzdan, bir ihanet sonucu erken ayrrlrqrna tutugur bedenim. Bu kadar erken gidiqine inanamryorum; hayat dolu, yaqam dolu, sevda dolu, umut dolu, kavga doluyUreQinle GEZGOR!
cu kana bulanmrqtr. Eli kanh, agzt salyahlar saldrrdr direniq kalemiz 35'e. Bedenler gerilmie son kertesine kadar. Yakalandr, yakalanacak tedirginligiyle, piir dikkat kesilmiqti iradeler, bilti.rn r.rzwlar. Yanaqtr cellatlar, indirdi balyozu kapaQrna ve onca emek, kan, ter bir qlrprda heba oldu. Ugtu dzgiirliigijmtiz bilinmez diyarlara. Yeni esaret zincirleri geqirildi boyunlarrmrza. Ve havalandrrmanrn log karanhQrnd4 dwarrn dip kdgesine oturmuq, baqrnt avuqlamrg, gdz yaqlarrnr gizleme geregi dr.rymamrqtrn. "ihanet iki elim yakanda olacak" diye hrqkrrrklarla haykrrmrgtrn. O an, ak gibi beyazlaqmrgtrtenin, tenimiz. Kan bedeninde .qekilmigti, asi yiirekli emektar! Asi yiirekl i d iyorum. Dogrudan $a$nrazhQrndan, d tigrnana duryduQun mirthiq kinden, 6fkenden, davay4 yoldaqlarrna, 0lkeye ve halka dtryduSun 6ltlmirne baghhgrndan dolayr s6yli.jyorum, sakrn yanhq anlama can yoldagrm. DoQru bildigin herhangi bir qeyi inatla savunan ve gereklerini prati$e aktarmada sakrnmayrqrndan dolayr sdyltlyorum. Kimileri bu davranrqrnr "amat6rlitk d6neminin ahqkanhQl" olarak degerlendirirdi. Hiq de 6yle olmadrgrnr biliyorum. Qirnk{l bdylesi ilk adrmlar fedakarhk ister, cesaret ister; 6li.imi.ine davaya sahip grkmanrn bir gereQiydive somut gerqekliQi gdstermek igin gerekliydi de. Hatrrlar mrsrn Gezgdr, daha d6rt dwar arasrndayken bile tek dUqiincen ve hedefin vardr. Yrllann intikamrnr almak iqin savaqmak ve titm turtsaklarrdzgiirltiQe kavugturmak istiyord un. $6yle; "partiye, tr.rtsaklarr n dzgiirl tig0ne kavugturulmasr igin bir birim olugturmak isteyecegini ve bu konuda dayatrcr olaca$rnr" s6ylerdin. Ve, "srrayla bir kdstebek gibi daSlarr delecegim" diyordun. Drqarr qrkar qrkmaz dayatrcr oldu$unu ve Zindan Direnig Konferan-
di$ini hatrrlar mtstn Gezg6r; "Buralara iyi bakrn, bu g0zellikleri doyasrya seyredin. Kim bilebilin belki bir daha hig gdremeyeceSiz" dedigini. ilerleyen konvoyd4 tirstij baqr kan iginde, eller kelepgeli, kollar zincirli, k6lelik zincirlerine vurulmuq umudu beklerken! Doyasrya seyredemedik, soh.ryamadrk havasrnr... dort bir yanr kugatrlmrqhgryla...
Hangi ydnlerini anlatayrm can yoldaqrm, bilemiyorum, di.iqiincelerim dagrhyor, boSazrm dtigtimleniyor, gdzlerim bu$ulanryor, yiiregim darahyorken... Temmtz srcakhQrnd4 aqhsrn 28. gtinUnde, eriyen bedenlerle Kerbela yolculu$una grkartrhqrmrzr mr? Vahqet sonrasr dolduruldu$umr.z hilcrelerdeki anrlarr mr, bilemiyorum. Aldrlar ikiqer ikiqer, ayrdrlar birer birer bir deri, bir kemik kalmrqhsrmrzla. vahget kol gezdien i.rcra hiicrelerimizde! insanhktan grkmrg zebaniler, geligi gUzel 6lirmi.ine indirdiler darbelerini. Bu vahqet "sefalarr"nr mr anlatsam, yoksa cogku dolu, yaqam dolu yUregin taqmazhSrnr mr?
KrrkrncrgUnlerindeydi, yine bir kalp krizi kaprnrgaldr. Soluk alamaz olmuqtun. Attrlar bir battaniyenin igine, urfacrk bedenini. Aghgrn yolculugunda ufaldrkqa ufalmrghSr nla hastaneye gdti.ird iiler. Doktorlar kogugturdu, sardrlar d6rt bir yantnt, "Btrakrn beni, tedavi kabul etmiyorum, arkadaElarrm dli.rmle penqeleqirken..." diye tane tane, kesik kesik sOzlerindeki 6lilmilne yoldaqlarrna baghhsr mr? Yoksa bir sanatgr oh.rqunu mu? Hatrrlar mrsrn Newroz'u canlandrrdrk Aydrn zindanrnda. Piyesteki roltinU ne kadar gok severdin,6zenmiqli$inle, Kawa'yr, ak mintanryla. Kawa rol[ine t[]m iraden, ruhun ve benli$inle kendini kaptrrmrgtrn. Hele bir de sakahnrn ak gdzi.ikmesi igin tebeqir tozuyla beyazlaqtrrman ve yi.ireginin derinliklerinden kopup gelen, heyecanla, coqkr.ryla diinUmUz0, bugiini.imtizi.i dile getirigini hatrrladrn mr? Ne kadar qok yakr gr rd r sana o kryafet. Birti.in leqmiqti rad enle. Coqtukga cogturdun ti.rm izleyenleriyle birlikte. Bir anhk canhlrgrnrn dondurulugu; bagdaq kurmuq vaziyetini halen 96zliryorum fotoQraf ltzerinde, di.]n gibi canh ve diri... Ateqin baqrnda giir okurken, o mimiklerin;oturup kalkrqrn, alqahp yiikselen ses tonun, el-kol hareketlerin, g6$sUnii yumruklayrqr n... Ve ard ndan patlayan zr grtlar. Diken diken olurdu saqlarrn. Bilir misin zrlgrtlar hep seni isyana kaldrrrrdr. Bazen bu$ulaqtrnrdr gdzlerini, bazen de gayri ihtiyari olarak hrzlandrrrrdr adrmlarrnr. Adrmlarrn deyince anrmsadrm. Volta atarken, yol yUrlrrken sendelemezdin. Ama beton zeminde top koqtururken ayagrnrn sendeledigini fark ettim. Yoruldukqa sekmen daha da belirginleqiyordu. Gezgdr, niye sendeleyerek ytiriiyorsun, koguyorsun diye sordu$umda kurgun yarasrnr gdsterdin. Kag yrl gegmigti aradan, ama halen kemik kaynagmamrq, kurqunun gegtigi kaval kemigi dylece kalmrgtr. Evet Gezgdr, 30 Temmuz'da Krrbag baskrnrnda Salih Kandal'la birlikte yaralanmrgtrn. Salih yoldaq, kan kaybrndan qehitler kervanlna katrlmrqtr. Sen ise yarah kurtulmuq ve qehit diigtUQUn gi.ine kadar da Krrbaqr olayrnrn canh izlerini hep kendinle birlikte taqrdrn... Hep q6yle derdin, "APO'cu ruh, cogku, inang, fedakarl k, kararh h k, fuQ I t I k, cesaret i nsan r d i rengen I egti ri r; cogturur; ayakta tutar. Cogtukga cogturan, el att$tn igi kdkiinden soki)p almantn temel anahtandr"diye. insanhQrn, devrimcili$in, hele hele Kiirdistan gibi bir i.tlkede ya?ayan militanrn vEzgeeemeyece$i olnrazsa olmaz o$eleriydi bunlar ve sen bunlar u$runa yaqamtnr adamrqtrn. Sen rahat uyq gdzlerin arkada kalmasrn. OzgtirlUk halayrna trfiugacagrmrz an zrlgrtlar gekecegiz, tilililerle. Hissedecek ve sesimize sesinle yanfi vereceksin... Bedenen aramzdan erken ayrrldr$rna sen de yanrp tutuqursunr ama bagka qarenin kalmadrSrnr biliyorsun, biliyoruz, onurun abidesi ! insanhgr ayaklar altrndan kurtarmak igin daha nice can, kan, gdzyaqr gerekir. Bedeli ne ise verece$iz, vermeye hazrrrz. Yagataca$rz 6zg0rliik serrdamzt sonsrza dek. Qocuklar dzgiirce ya,qayaca( yasak irlkede. Qocuklarr qok swdigini de yazmak gerekirdi. Dedim ya, t0m ydnleri ni anlatamayaca$r m, oysa sen, gehitler al btlmiln [i hazrrlarken, Kiirdistan tarihini yazarken, zindan gergekligimizi belgeleqtirirken ne kadar da derinligine yazardrn, yigit insan GEZGOR. Gezg66 yarrn Nanroz, halaya duracaQrz zrlgrtlarla. PatlatacaSrz savag naralanmzr, zindan burglarrnda... i
r
Evet arkadaErm, gdzlerimde canlanyor hatrralarrn, ufacrk rnasanrn baSrnda yere baQdaE kurmug, Amed zindan vahqetini insanlrQa aktarmanrn u$raqryl4 gelecek nesillerin dersler grkarmasr igin, olumlu olumstrz y6nleriyle tanrtmak iqin, gece-gi.ind[rz demeksizin yazrgrnr hatrrlarrm. Oyle ki, bazen kendiyazdrklarrnr bile okuyamadrQrnr hatrrlanm, antmsarrm. Fazla yer kaplamasrn, biraz
tasarruf olsun diye ufacrk harflerle yazardrn. Ytizlerce safayr getirir "daktilo et" derdin. Ancak yazrnr okumakta oldukqa zorlanrrdrm. Yazrnrn baE harfleri ve brraktr$rn nokta sayrsrna gdre bir anlam vermeye ve kelimeyi q6zmeye ugraqrrdrm. Bazen de getirir birlikte q6zmeye gahErrdrk.
Boq oturmayr, tembel tembel dUqi.inmeyi, yerinde durmayr sevmezdin; okur, araqtrrrr, de$erlendirir, sorar sorugturur ve yazardrn hep. Hatrrlar mrsrn GEZGOR, ozgUrlUQe ugug igin ipince, uz un mu uzun, havasz, dar bir mekanda metal sallardrn; k6ri.lk yapardrn ciQerlerini, aldrrmazdrn kalp yetersizliQine, coqardrn deli bir rrrnak gibi, kayalarregere( bagrmsrzhk savagrna...
Tapledemezd i zeban n n paran galarr ufacr k bed e n ni. Esat'r, $ahin'i ve daha bilmem hangi soysr.rzr-r, kinle, Ofkeyle kargrna alrr, sallardrn "hangerini". O an intikam kesilirdi biitiln bedenin. Solgun, yorgun devrederken hanqer ndbetini; 'Al, quna dikkat et. Esat'rveyaptrklarrnr, i
yaqad klarr mrzr r
d
i
iiqUn. Bi.rti.in bedeni
i
n
le, ruhunla karqr na
al ve parqala onlarr" derdin. Ki, 6yle de yapardrk. Kesik kesik ahnan nefes ve 6zgiirliik halayrna tr.rtugacaSrmrz anrn sabrrsrzhgryla yiiklenirdik... OzgUrli.ik sevdamz, ak gilrrercinimiz bir ihanet sonu-
sr'nrn karar qrkartmasrnda katkrda bulunduSunu biliyorr.rz. Bizlere dzgiirliik ortamrnda nasrl sahip grktrQrnrda... Az daha unutacaktrm. Duydun mu candaqrm, Nevgehir'de ve Adana'da Eeytanrn baca$rnr nihayet krrdrk. Tam on tutsak dzgtirliige ugtu. Ustelik devrime katkr sunabilecek arkadaqlarr da beraberlerinde g6ti.irdi.iler. Hiq kugkusuz bunda senin de payrn vardr, bir mimar olarak. Bu haberi duyduguna gok sevindigini biliyorum. Hayallerinde dUqledigin gerqekleqti. Demin hanger dedim de hatrrladrm, akhma geldi. Sahi nedendir bilmem ama en qok kullandr$rn "hanqer",'2rlgrtlar", "savaq naralarrmrz", "gerillanrn g6$sUndeki niqandrm" kelimeleriydi. Bu terimlerle karqrlagtrQrm an hep sen canlanrrsrn g6zlerimde, cefakarrm. Ekim 88'de Amed slirgUnUnde, cijmle iblisler qullandrlar i.lzerimize, vurdular, kan deryasr ortamrnda. Uqiincii katrn merdivenlerinden sUrUkleye sUriikleye, vura vura koridora grkardrlar. Basamaklara garptrn larak si.irllklenirken bile, zafer naralarr atarak, zorbanrn zorbah$rna gi.ir sesinle Samar indirdin. 'Akibetiniz Esat olacak" diyerek. Koridorda daha da artrrrldlvahqet, sa$naga d6ni.iqttiriildU darbeler, gozler balon, dudaklar patlak, kafalar yarrk, bedenler mosmor. "insanhk onuru igkenceyi yenecek", *Kahrolsun iqkence",'Akibetiniz Esat olacak" haykrrrglarrnr gizleme( 6liim ferrnanlarrnr iqitmemek iqin, alrzlar beyaz bezle ba$landr. Giir sesinde, seslerde zangrr zangrr titrediler. iradeler bilenmiq, isyana durmug yiirekler naralarr, zrlgrtlarr patlattr, Amed'in qanrna yakr$rrcastna.
USruna 6lijp 6ltip dirildigimiz illkeden uzak diyarlara silrlilmenin verdiQi rzdrraplar iqin cefasrydr. Ne soyle-
I
t
Cevdet iNAt(
inarac.lt, kararlt, 17ig-t vG> erclcrrnli insan:
Faysal OCAI lug saflarrna katlan Faysal yoldag, Surug'ta yakalandrgr dcineme kadar geqitli faaliyetlerde bulundu. Kitle iligkilerine 6nem veriyordu. Ulusal kurtultqun propagandasrnr yaparken zorlanryordu. Bu zorlanma daha qok Kiirtge'yi bilmemekten kaynaklanryordu. Bunun zorluklartnt gortince ana dilini 6grendi. Vne bu sUreci bir raporunda bagrndan geqen bir olayla qdyle anlatmaktadrr: ",Kilrtge ana dilim olmasrna raQ' men l8 yagtna kadar iyi konugamyordum. Bu durumu kendime sorun da etmiyordum. Ancak bir giln Su' ruq'un Mishecek kdyilnde bir evde
Adr, Soyadr: Faysal
(rceUn
Koda adr: Roidar Dogum yai ve tarihi: Sun4, 10.01 .1 gfl) Miicadeleye katrhq tarihi: 1 978'79 $hadet tarihi ve yeri: 23 Arahk 199ll, Siverek
Faysal
6CAUN yoldaq, 1960
yrhnda orta halli bir ailenin qocu$u olarak do$up btiyirdi.i. llkokula Su' rug'ta bagladr ve daha sonralart, babasrnrn 6zel idare tahsildarr olugu nedeniyle babasrnrn tayini Birecik'e qrkrnca buraya aile olarak tagrndrlar ve ilkokul d6rdi.lncU srnrfa kadar burada okudu. Surug'a akraba ziyaretine giden babastntn trafik kazasrnda yagamrnr yitirmesi sonucL\ yeniden Suruq'a aile olarak geri d6nmek zorunda kaldrlar. Babasrnrn vefatt ve sonrasrndaki durumu Faysal yoldag
qdyle dile getirmektedir: "fubamn vefail annemi, beni ve kardeglerimi alabildiQine y*mtgtl Bu durum ders' lerimdeki baganma da engel oldu. Ortave lise 1QrenimimiSuruq Lisesi'nde tamamladm. OQrenim ddne' minde fugan derecem ofta idi. Sev' diQim pek hnemli bir ders de yoktu. Ancak resimyapmay sanerdim. @k dnemli sorunlanm da olmadt Qilnkil hep, bulundu$um ortama uyum saQlamastm bilmigimdin.. Annemin baskst sonucu iiniversite snawna
katildm." Babasrnrn vefat sonrasrnda rnad-
di aqrdan oldukga zorluklar yagadr. Bir emekgi olarak qahgmak istiyordu. Ama annesi buna razt deSildi. Bu
siireg, yine Faysal yoldagrn partiye sundu$u bir raporunda g6yle dile getirilmektedir: " Devrimci olmadan 6nce yaqammtz gdyleydi: fubamn vefafindan sonra l6 yaEma kadar annemin sabahtan gece yanlanna kadar ilcret karflQtnda dikig dikip kazandQt prayla ve kdyden gelen sdzde gelirlerle geginirdik. O giine kadar hig iggi olarak galrymadm. Qilnkil annem gok gururlu bir kadtn-
dt. Bu feodal bir gururdu fuzen tuna kzari'ben Faik beyin torunlan fugka' ana ghgryor dedirtmem. Elinizde gal tgmak istediQi mi ilettiQi mde
birkaq
prga
tarla var; gahgmak isti-
yorsan tarlanzda bahqenizde galr gn'diyordu. Tabii bu davranqtn za' ranm da gok qektik. Ddrt kardegtik, hepimiz her giln biraz biiyilyor ve kdyden gelen gelirimiz bize yetmiyor, ihtiyaglanmtz karElamyordu. Aile iqinde kardeglerimin en bilyiigi) olt4umdan dolay4 ailenin sorumluluQu bna yilklenmig ve zanan za' nan bu sorumlulu$un altndan kalkannyaak kadar stknttlar gekmig' tim. Devrimci olduktan sonra sorun-
lann ifuerine gdzlmleyici tarzda gi' diyordum. Bu durum iginde bulunlgumlzun ne4eninin diignvn oldw Qunu anlatryor ve annemle tarilEyor' duk. Kargiltkh tartrytnca annem rahatlryordu...'
1978-79 yrllarrnda ulusal kurtu-
milcadelenin propgandasm yap' tgm bir strada igeri giren yagh bir
daynn bna'yeQen KAdlAk
savapt
veriyorsun, fakat Tilrkge ko nuguyor' sun. Buyilzden ben senive afftadnt an lamtyorum. Ben i m anl ayabi I d iQ i m dille anlat ki amactm anlayaym'dedi. Bunun ifuerine kendimce bildiQim yan Kilrtgemle, anlatacaklanmdan kendimi sorumlu hissettiQim' den dolay propagandaya Kilrtqe'yle devam ettim. Ancak bu anlatm tarzyla kitle kargtstnda qok komik bir duruma dilgtilm. Bir yere kadar durumuma gillmemeye qalryan kitle, sdylediQim yanlp bir cilmleye kahkahalarla gi,llmiglerdi. Bu durum beni rahatstz etmesine raQmen propagandam btrakmamry, bu kez kitleye Tilrkge olarak TC'nin asimilasyon poI iti kaa m n yarattQt tah r i fuil anlatmaya fuglamqtm. Ancak kendime de ydnelmig ve kzmqtm, Kilrlgeye 6nemvermediSim igin. Bugilntam olmasa da kimseyi gilldilrmeyecek kadar Kilrtge dQrenmig bulunuyorum...' Faysal yoldaq, 12 Eylill darbesi ardrndan tutuklandr. Uh.rsal kurtulug mi.rcadelemizi g6kertmek igin geliqtirilen operasyonlarda her giin onlarca insan rastgele tutuklanryordu. DUgman, devrimciavrndaydr. Bu durumu bilen Faysal yoldag, qehirden ayrrlarak ydntinii krrsala verdi. Surug'a ba$h Krrmrt kdyi.ine gitti, bura-
da teyzesinin qocuklarrna
uQradr.
Ancak di4rnan girglerinin k6yU ablukaya almasr sonucu kimlik kontrolUnde soyadrnrn Ocalan olmasr nedeniyle tutuklandr. Surug'ta iqkenceye ahndr, kendisine derrrimcilerin isimleri soruldu. O, dirgmanrn dayatmalarrna boyun e$medi ve direndi. Asker kaqaQr olmasr nedeniyle askere g6nderilmek istendi, buna karqr dsrenci olduSunu dayatarak as-
kerligi tecil edeceQini belirtti. Bir gey alamayan diigman, sonunda O'nu brrakmak zorunda kaldr. O yine kitleler arasrnda ve usanmadan devrimci faaliyetlerine derram ediyordu. Ancak 1984 yrhnda yeniden geliSen operasyonlarda birgok insan tutuklandr. Bir kiginin gdzUlmesi sonucu, O'nun ismi de di..qmana verildi. Bunun sonucu bir k6yde yakalandr. iqkencelerde diqmana kargr yigitqe direndi, partisini ve onurunu korudu. Faysal yoldaq, ba$rndan geQen olaylarr ve zindandaki konumunu partiye verdigi bir raporda q6yle anlatmaktadrr: "...Beni de, kdyde yat-
tQm bir arada yakalattt Diqmann
funa ydnelik sort4turmastnda 96ztilen unsurun ifadeleri iizerine yapbileceQin bir gey yoktu. Her geyi
kendimle bttUnlqtirmek zorunda kaldm. Ve kimseye en ufak bir zaranm olmadt.. l3 ytl 4 ay ceza yedim. Bu cezann 6 yiltnn 2 yiltm Dtyarbakr zindantnda gegirdim. Diignnna karg arkadaglarla birlikte tawr koydum. En son istiklal margntn res-
rN
miyette kaldtnlntas igin idareye kar g tawr koydum. C,ezamtn onaylan' rnasndan sonra Malatya zindantna sa*edild im. @itli ddnemlerde yaplan aqhk grevi direniglerinin tilmil' ne kahldm. Aynca birbuguk ytl silreyle kazilan ve daha sonra ditgman tarafindan agQa g*artilan tilnel lrymalanna bgndan sonuna kadar katildm. Bir ddnem sonra Marag C.czaani'ne gdnderild im Bwada bize dayahlan tek tip elbise uygulamast gahandaki teslimiyeti kabul etme' yip, 30 gilnlilk agl* grevi eylemine katildm. Bu eylem sonrasnda tekrar Malatya ya sevked ildim. Temmw l99O ylnda tahliye oldum..." Ozgi.irlU$Une kavugan Faysal yol' daq, parti ile olan iligkisini kesmedi. I 990 yrhnrn Temmu ayndan itibaren gahgmalara bagladr. $ehit di.igen $Ukrii'QIQEK yoldaq ile iliqkide oldu. Daha sonra yine Giiney-Ba-
6'
ydnelip gegmiq yillanmtz ve yaqam tarzmtz degerlendirdiSimizde ne kadar gafilve gaflet iginde oldtqumuzu gdrdilk. TAm bu qdzilmleme' lerden ders g*ararak illkeye ydnelmemizin daha saQhkh olaaQra imn' ctm tamdtr, Sonug olarak parlinin ve Parti dnderligi'nin ve Kibdistan devriminin bizden isted iQi ve ulagnamz gereken militan kigil iQi yakalamamE gerekiQisonrcmu qtkardm. Bu ruhla illkeye ydnelecejim, kararlrym. Yaklag* uqbuAuk aydtr bu sahad aym. Bu sahad a ol t4 umun neden i, kigisel yetmezliklerimin giderilmesi ve prtinin bizden istediQi ddneme cevap verecek devrimci-militan kigiliQiyakalamaktn Bu inanqla Akademi silremde siyasi derslere katilr mmtam olnpe bilq hem siyasi, hem askeri derslere 6nem verdim. Ve bu
ydnli) yararlandm. Ozetlikle Parti O nd erl ifli' ni n son gdzilml emel eri ol dukga aydnlatru oldu. Ddneme iligkin prspektif ve talimatlan da bilin' ce qkard$ma inanryorum..." Akademi'deki i.iqbuguk ayhk egi-
tr Eyaleti'nde gehit diiqen Nastr
timden sonra illke pratigine.y6nel-
GOKSUNGUR yoldaq ile iliqkileri devam etti ve beraber qeqitli qahqmalarda bulundu. Yne belli bir d6nem sonra da M. Salih CEYLAII
mek istedigini srk srk belirtti. Ulkede srcak savag iqinde yer almak O'nun iqin bir tutkuydu. Bu nedenle de as' keri derslere oldukqa 6nem verirdi. Ulaqtrgr seviyenin yeterli olduguna inandrktan sonra i.ilkeye y6nelmeyi
yoldaq ile pratik faaliyetlerini sirrdtrrdU. Antep'te, Mahsum Korkrnaz Akademisi'ne gitmek iqin bulunurken, dligmanrn yaptrgr operasyonlarda
qok sayrda militan yakalandr. Bir gi.in
6nce gdriiqtiigii M. Salih CEY-
l-AN yoldaq ise gehit diiqti.i. Geligen bu olaylar sonrasrnda zorunlu ola' rak memleketine, yani Suruq'a d6ndir. Burada daha 6nce kendisine teslim edilen qok sayrdaki malzemeyi korumaya aldr. Bir gahqma komitesi olugturdu. Bir grup yoldaE ile birlikte arahksz olarak gahqmalanna devam etti. ili$ki aSlarrnr geniqletti. Birqok qevreyi mUcadeleye destek verir hale getirdi. Bir taksi gof6rtinUn yakalanrp gdzi.rlmesi sonucu 27 Ocak 1992 tarihinde yeniden gdzaltrna ahndr. igkencelerden geqirildi, isimler soruldu, gozijlmesi ve bilgi vermesi iqin dayatmalarda bulunuldu. O, diiqmanrn birti.in dayatmalarrna kargr yigitge direndi ve dayatrlanlarr kabul etmedi. Diyarbakrr'da qrkanldrQr mahkemede hakkrnda ye' terli delil bulunmadr$rndan serbest brrakrldr. Drqarr qrkar grkmaz tekrardan qahqmalarrna dsvam etti. Ama bu kez daha dikkatlive duyarh hareket etti. Dagrlan birimi yeniden toparladr, top lantrlar gergekleqtirerek igb6liimi.i yaptr. Bir ddnem faaliyetlerde kaldrktan sonra Mahsum Korkmaz Akademisi'ne gitti. Oldukqa halkqr 6zelliklere sahip olan Faysal yoldag, aynr zamanda olgun, kararh, inanqh, yoldaqlarrnr seven-sayan meziyetlere de sahipti. Algakgdniill0 dzellige de sahip olan Faysal yoldaq, bu 6zelligini partiye sunduQu bir raporunda gu sdzlerle aqrkga ifade etmektedir: " 1978-79 yillannda parti ile tangttm ve iligkiye gegerken qegitli faaI iyetl erd e yer ald m. 6 yt I cezaevi nd e
yattm.Anak prtiye
resmi katilqm. Akademi sahastna geligimle, yani 3 Nisan 1992 tarihinde oldu...' ' Akademi'de askerive siyasi egitim g6rdii. Gtrcil oranrnda gahqmalara ortak oldu. Burada daha qok yetkinlegti. Nitekim bir baqka raporunda gunlan ortaya koymaktadrr: "Son qdzilmlemeler beni derinden etkiledi. Kendimce birgok sonuglar qtkardm. Caflet ve ihanet ifuerine yapilan gihhmleme, kendimizi gok iyi tanmamtz ve nasil hareket et-
memiz gerektiQini oftaya koydu. Ayna kigilik qdzilmlemeleri de gok etkileyici ve yararh oldu. Kendimize
ve 6zellikle de GAP Eyaleti'nde faaliyet ytiri.rtmeyi rapor etti. Bir rapo' runda, bu alana gidig nedenini g6yle
anlatmaktadr: "GAP alanna giren S*ue, Bozova Halfeti, Birecik ala' ntnda mi.badele etmek istemimdir. Nedeni hem alam iyi bilmem ve hem de miicadelqle tangnnmdan bu ya' na, prtime, halkma ve iligkilerime hiqbir zaman zaranm olmadt. TduklandQm d1nemlerde de bu boyleydi. Bu ybden halkn funa gi.ueni var.
Bu giteni
prlive
ultsal kurtu'
lugun yaranna kullanabilir gilg geti' rebilirim. Bu ydnlil Kilrdistan ulusal kurtdq milcadelesine ve prtiye ya' rail olacagm irwtondaym Krve ge hi r faal iyetl eri nd e geri I I a olabi I i ri m..." Evet, Faysal yoldaqrn bu talebi yerine getirildi ve GAP Eyaleti'ne g6revli olarak gitti. Ancak mircadele yaSamr krs4 hem de qok krsa si.irdU. Bir unsurun ihaneti sonucu 23 Arahk 1992 tarihinde Siverek'te bulunduklarr bir ev di..gman ablukasrna ahndr. Mustafa GEZG6R ve di$er yoldaElarryla birlikte di4mana karqr omrz omtza kararhca ve yigitqe savaqarak qehitlik mertebesine ulaqtr. Sdz veriyorrz slzlere! Bizlere derrrettiginiz mUcadele bayraQrnr asla yere dirgiirmeyecek ve b[0k 6zleminiz olan bagrmszve 6zgi.ir Ki.lrdis' tan'r mttlaka yaratacagrz !
Ailem gahsnda ttim dost ailelere! Bagta sizin gibi dost bir aileye sahip oldugum igin oldukqa gururluyum. Hepinizi saygr ile selamlar ve kucaklarrm. Sana hitap olarak anne demeyecegim. Qilnki.i sana bir anne g6zijyle degil, daha gok bir arkadag, yoldaq, dost gozUyle bakryorum. Bu yi2den de satrrlarrmda hevala Cemile diye hitap edecegim. Kardeglerim iqin de 6yle. Ne demek istedigimi biraz derinlemesine diiqijnecek olursantz, santrrm beni ve bir PKK'li olabilmenin ne demek oldu$unu anlarstntz. PKK'li olabilme dedim, hig kolay degil, bu kiqilige ulagabilmek de 6yle kolay degil. Ama bunun iqin yogun qaba harcayacagrma hem Parti Onderimize, hem partiye ve hem de yapryla birlikte ti.lm Kilrdistan halkrna sdz verdim. Ne derece bu kiqiliQe ulaqabilirim? Bunu ancak ve ancak buradaki yaqam tazrm ve iilke prati$im gosterecektir. Belki hatrrlarsrn hevala Cemile. Evet hatrrlarsrn, bana diyordun ki 'bir yere ayrrhp da gittiginde neden elimi 6pmUyorsun." Sana goyle seslenmiqtim: Ayrrlrrken elini dpmemem sizi sevmediQim anlamtna gelmez ya da duanzr almak istemedigim. Eger bunu yapmryorsam sizin gibi diiri.lst bir aileden ayrrlmak istemeyigimdendir. E$er bu istegini qok yapmamr istiyorsan bir gi.in yapanm, ama gerektiQinde bu da sizden ayrrlma. sizleri terketme anlamrna gelir demigtim ve o gijn geldiginde hatrrlarsan elini optijm, duanr aldrm ve yanrndan ayrrldrm. Ancak bana sdyledigin sdzlerini de kulagrma kiipe ettigimi bilmelisin. Ulke praiigine y6neldigimde gutik'rmr belime qok srkr sarrp baglayacagrm ki, aghga zaafhk gdstermeyeyim. GideceQim hiqbir evde, iligkide bir gUn, en qok iki g0nden fazla kalmayacaQrm ve qok dikkatli olup silahrma sahip qrkacagtm. Sana ve s6zlerine bir kez daha sahip qrkacagrma sdz veriyorum. Ben nasrl ki sdzlerime bagh kalacaQrma soz veriyorsam hsvala Cemile siz de, sonuna kadar parti ile dost ve qehitlerimizin antstna bagh kalacaQrnrza soz vermelisiniz. Bu sozii vermeniz iqin yanrnrzda olmam gerekmiyor. Sizler dijrgijncelerinizde de bu sozil verseniz yeter bizim igin. Yalnrz sciz vermek yetmiyor. Bu aqamada dcinemin istemlerine de cauap vermek gerekiyor. QaQrn bizden istediQiyurtseverligi, dostlugu bilince qrkararak hareket etmek zorundayrz. Qevremizdeki aileleri Orgiltleyip partrnin ve d6nemin istedi$i dost yurtsever kiqilige donijqtijrmeli ve onlart mUcadeleye seferber edebilmek iqin bir qaba iqine girmeli, bundan kendimizi soytfilamarnaltytz. Ve qunu belirtmek istiyorum ki, sOm0rgecili$e karqr savaqrmda yaratacaQrmrz de$erler kiginin gahsrna aittir. Herkes bu savaEtmda kendisi iqin bir qeyler yapar. Anlayacagrnz, demeyesin ki, ben i.iaerime dtiqeni yaptrm, iki oglumu bi.fyi.fti.fp dtsal kurtuluq savaqrna kattrm. Bu yanhg, yanrlgth olur. QUnkij mUcadeleye seferber ettigin gocuklarrn belki bu hakl davaya ihanet edebilir. O zaman ne diyeceksin? Demezler mi boqver ogullarrnr, sen ne yapttn, oQul' larrn yararnaz qrktr. lqte bu yijaden diyorum ki, herkes ne yaparsa kendisi iqin yapar ve kendi yarattr$r degerlerle deger kazanrr. Sonuq itibariyle partiye kailrQrn gocuklarrn bir giin parti drgr yanhq brr anlayrqa girerse onlarr lanetle, teqhir et, partinin doQru gizgisinden bir adrm dahi sapma ve ulusal kurtulug miicadelesinin geregi olarak partiye ve dnderlige bagh kalarak, d6nem senden ne istiyorsa btlyilk bir kararhhkla cevap vermeye galtg. Her gijn biraz daha yaqlanryorsun, bunun sonucunda 6lmek de var. Benim tanrdr$rm herrrala Cemile yatagrnda cilUmU kabul etmemeli, son nefesinde bile dlilmii kendisinde yaqatabilmeli, diigmana son darbeyi nasrl vurabilecegini dliqiinmeli ve bunun sonucunda Kiirdistan halkrnrn, dzellikle yaqh kesimine
6rnek olmahdrr. Ekilgedeki tiim dost ve yurtseverlerl Geliqen ulusal kurtuluq miircadelemiz iginde yer alan Ki.lrdistan ulusal kurtuhq savaqqrlarrna ve bu u$urda qehit diiqen arkadaqlarrn, yolda,qlartn ailelerine yardrmcr olrnayr bilin ve onlarla dayanrgma iginde olun. Hem onlarr ve hem de gevrenizdeki halkr dii,gmana kargr korr.ryun, di4mana kargr birlik ve beraberlik iqinde olun. Korkusr-zca dijgmanrn izerine yi.jriiyiin. Milcadeleye savaggr qrkarmayr ihmal etmeyin, iqinizdeki ajan ve iqbirlikqilere kargt duyarh olun. Eger hiqbir Sey yapamryorsantz onlart halk iginde teqhir edin, edin ki, ulusal kurtuluq savagqrlarrmrz isabetli ve hakh vursunlar. Devrimci selamlar,
25
Mayrs 1992, Roidar (Faysal)
I SBct on
Nisn
.t
ggB
S"r. t 5)
GUMAYOLDA$ YILMAYAN BiR INNOE VE YORULMAYAN ein KOMUTANDI B6yle bir siirecin yetzmasl yoktu, ama gevresinde geilk yrllarrnda etkilenen ligen olaylara kargt da ilgisiz kalve kendisini tiimUyle mlyordu. Sanayialant olan Qukuroderrirne adayanlardan va'da gijndeme gelen iqqi eylemlilikbirisi de Cuma KA' leri, 6Qrenci genqli$in faaliyetleri
mak istiyordu. Bundan dolayr bu d6- dr.rymamrgtl. Tiinel sonrasrnda dtiqnemin sorumluluklarr oldukqa aQrr min bir grup tr.rtsagr Eskiqehir zinveyakrcrydr.Sorumluluktistlenenler danrna siirgi.in ettiginde, O da bu sadece kendi inanqlarrna dayana- grup iqindeydi. I 988 yrlnrn ortalarak yiiriiyorlardr. Cuma yoldaE, hal- nndaEskiqihirzindanrnagdtiiri1dU. RAgAtl Gli Qigek) her geqen gi.in dahafazla ilgisiniqe- krnrn yaEadrgr acrlara qok yakrndan Bu ddnemde 1 Agustos -Genelgekiyordu. tanrk oldu$undan intikam hrrsr da o si'ne kargr Eskiqehir'de yaprlan aqC,r,rrayoldaq 1963 1977-78 yrllarr genelde oldugu denli bileniyordu. Biraz yurtserrerlik hk grevlerinin tiimi.lne katrldr. Devyrhnda rda Urfa'nrn Urfa'ntn SiveSive- gibi Qukurova'da da yoQun tartrq- duygusunu iginde tagryanlar iqin bu Yol ve Kurtuluq drgittlerinin 6rgirtlerinin kazdrgr kazdr6r rek ilgesinin Martik malartn yaprldrgr yrllardr. KUrdistan ddnemde tazla bi qey soylemeye iki ttinel de ortaya qrkrnca bu sefer k6yiinde yoksul bir Devrimcileri'nin mircadelesi burala- de gerek kalmryordu. Zaten bu yol- PKK'li tr.rtsaklar aqrsrndan yeni bir ailenin gocuQu olarak ra kadar yanstmrs ve )ok oldu, unu- da yUriimeye 'ben de varrm" demek- stireg baglamrE oluyordu, D(4man dUnyaya geldi. Ailesi tuldu" denilen KUrt-K0rdistan soru- le birlikte, yrgrnla sorunla uQraEmak, ti.lneli bahane ederek, Aydrn zindaqok yoksul oldu$un' nu yeniden tarttqmanrn gUndemine hemen kendiliginden kiginin karEr- nrna kadar stirecek olan kanh s[irdan me/simlik iqqi ola- oturrnugtu. Ozellikle Siverek'te Bu- srna dikiliyordu. Mticadeleye katrl- giinti baqlattr. Bu stirgi.inde Mehrak Qukurova'ya gidi- cak aqiretine karqrverilen silahh mir- maya kararverirvermez Qukurova'yr met YALQINKAYA ve H. H0snri yordu. Qukurova'ntn cadele Apoculukla birlikte ele ahnrp terk edip Ki.irdistan'a d6nen Cuma enOGtUyoldaqlar, 2 Agrstos l gSg Adr, Soyadr: gLrrm KARAQAI aclmastz, kan emici tartrErhyordu. Hemen hemen bi.iti.in yoldag,sdmijrgeciligevefeodalBu- gi.ini.i qahadete ulaqtrlar. garkrnda qocuklugu- qerreler KUrdistan Derrimcileri'ni "si- cak geteciligine kargl savaqmantn Cuma yoldaE, 45 gUn si.iren aghk Kod adr:Ali Qigek Milcadeleye katrhq tarihi: 1978 nu gerqek anlamda lahlt qete", "bir grup anarqist', 'mil- sabrrsrzhQryla doluydu. Krsa sijrede grevini sonuna kadar g6ttirdi.i, YaraDogum yerive tarihi: Siverek-Martik kiiyii, 19fi1 yaqayanedlBnhirgUg liyetqi" olarak tanrmlayarak, kitleler- kendisini geligtirerek bdlgenin as- trlan direniq deQerlerine 6di.rn verve yeri: tarihi 10 Arahk 1992, pamuk tarlala' de yogun bir kafa karrgrkhsrna yol kerisorumluh.gunaytjkseldiQindesa- mez tavrrlanyla katkrlarda bulundu. Siverek Itikle $ahadet nnde strdilrtilen Qa- agyorlardr. Sdmurgei giigler dahi d@e savaqmryordq ayil ffilda Cmyolda.q,{kadaglanntnkenPartiye daha ilk ddnemlerde katrItSm orlamlnda, Qok kiiQiik yaSla- o ddrehde parti faliye'timize karqr da wa$tryordu. Kiirdistan gerqek- di8ire takt0 isimle D@ Cum, Far hp gi.lni.imi2e kadar kavgasrnr qeqitli deemlginingiicilyleayaktakdmyr bu kade egrr dil kdlmmryorla.dr liginiv{gibiiyledosEvediig@na tinin direnig haflrna uyum sOlayazorluklarr aqarak stirdliren kararh indgrendi. Kih kimlioinin mutturulm- Am bijtiin bunlara ragren Kiirt kabul etlirmeye Calqryordu. mk zindan ya.gamrnr anlaml kilai sanlarrn gahadetleri bize oldukqa ye yijz tuttugu bu yrllarda O, kendi genQlioinin en 9ok ilgisini Qeken de I 2 Eyliil Iagist darbesi olduoun- I 991 ylhde diiqron O'nu srbe6t zengin bir miras brrakmrqtrr. Onlarrn iSinde bu kimliksizligin Qeli*isini bu silahl miiqdole olryordu Apo- da Cum yolda$ yine savaqrna &a btrakmak zorunda kalti Zindan sliyagamlarrnda ve mUcadele pratikleyaQadr. Giiqten dijqiiriilen, en lortu culuk deyimi her yerde kon[qulu vermeden ddam eder Partinin Or- recinde mahkemelerde siy8i Earinde imkanlarrn nasrl adrm adrm yai$lerde9alqtnla4'Ktro', "DaoI Kijrt', yordu. Sosyal-9@en drglltlerin eo tedogu sahGrm geri gekilmesi de- vunmalar de yapar Kendini kurtar ratrldrgrnr rahathkla bulabiliriz. Kendi 'K'ryruklu" vh s6zlerl€ alay konBu 0u idolojik saldrryr da agaral, si- vm ettigi d6remde O, dioer yol- ma telagrna k6prl@, ihanote, tslidzgtjglerine dayanarak bi.lti.in olumyapllan, insan yerine dahi konulma- lahlt saldrrrlarda h.dmuyorladr. Apo- deqldhh 6re gitrcini tercih edei miye{e kendisini kapalt tutai srzluklarr nasrl aqtrlar, nasrl katr bir yan bir halka ait oldugunu yUreoinde cul*, s6miirg4i zihniyeti l,a$ryan Srr8r g.l€ne kader da silahrn elinSerb6t bEkild6hda hir€yel 62tarzda inkar edilen KUrt kimliginisaduydudundan kendisini hiQhir za' herk6e, hs qeye kar$r bir wa.9 ve den brrak@, I 2 Ey'il darbGi kit- leml€re kaprlme. SilahtM ydiden vundulaf Onlar derrimcilige ilk adrmmn bir TUrk gibi g6m6di ve bum elterrEtif Cdzilm slogilr olmu$iu lelerde dogaloleak Ur rcrd beuk- kavugmak iqin parti ile iliSii kurai larrnr attrklarrnda hiqbir 6zel yeteijEenti de dr4madr Sdmiirg€ iNanr Cw yoldaq, ilgisini daha gok lugma yol aQai Ama Cum yoldas, En biiyuk iizlemi Akademi'ye ve Penege sahip degillerdi. Devrimciligi nrn yagadqr eiklih boynu biikilkluk Apoculuk iizerinde yogunla$lrdr. Di- bu ddnemin geqici oldugunun bilin- il onderlioi're kdl4roktr Padinin bir meslek olarak benimsemiqlerdi poikolojisile dibilrcesinde geli$- ger 6rgililerin yaptEr tarhgmal& OL cindedii kendisintsunduOu olanaklara d6d arna profesyonelligi bilmlyorlardr. Getirdigi bir lepkisi de vardl, Tilrk s6- nun ilgisini Qekmiyordu. Bu gelism+ I gg I ytlna kadar kendisini ve elle srltr ve Parti 6nderli0i'nin is-
nel gerqeveyle belirlenen dirqi.incelerle saQlam bir yUriiyi.iq gergekleqtirilebilir miydi? Bunu da baqardrlar ve her geyi yaqayarak dQrendiler. Kuqkusuz bagka devrimlerin pratiklerini de inceliyorlardr. Onlardan kapsamh sonr.4lar da qrkarrhyordu. Fakat KUrdistan devriminin kendine 6zgij y6nleri diQer Ulkelerin devrimlerinden qok farkhydr. Qrkarrlan sonr.qlarr kalpqr tazda uygularna( de'urimi, direkt tasfiyeye gdttirmekten baEka bir sonuca yol aqmayacaktr KUrdistan gibi bir trlkede. lgte bu noktada yaratrcrhk denilen olay tiim y6nleriyle kendisini dayatryordu. Kirrdistan halkrnrn 6zi.lnde bulunan yaratrcrlrk, bu insanlarrn Eahsrnda yeniden boyveriyordu. Ktlrdistan nasrl tarihin ilk d6nemlerinde yokluQun eEiginde diriltilebildiyse, bin yrllar boyu siiren somiirgecilik altrnda yok olmaya yia tr.dan Ki.lrdistan bu insanlarrn yiireginde, beyninde yeniden yaqama dontjyordu. Zorluklarr bol, di.iqmanlarr bol bir ortamda yUri.imek sadece cesaretle de olmuyordu. Her ddnemin koqullarrna uygun politika ve bu politikanrn pratige uygulanmasr gibi bir yagam miicadelesi vardr. Onlar saQlam bir inanca sahiptiler ve fedakarhkta da srnrr tanrmryorlardr. 6yle yeterli diizeyde talimat ve perspektif alma imkanlarr da yoktu. lnanqlarryla karar krldrklan yolda yi.irtimede yi.ireklerinde en ufak bir teredd i.lt tagrmryorlard r. Sdmiirgecilik, bi..itiin acrmaszhgryla Kiirdistan halkrnrn ufkunu karartrp, tarih sahnesinden silmeye qahqrrken, bu gidiqatr tersine qevirmek
isteyen bir avug insanrn yagadrgr gerqeklik destanlar yaratacak gUqtedir. Her birinin yagamr bile baqh bagrna romanst bir 6zellige sahiptir. Ti.imiryle dwrime adanmrq bir yagan en ufak bir kigisel grkar gdzetmeme erdemliliSini gdstererek modern tarihin geliqimine yol agtrlar.
olmya
ra$rlarken, Kiirlliik adrE olan
miqcporundaQdyleifadeediyordu:
ugher
lerdfi n6rl
Anek
mtirgeci eoitim kuumlart tiim hEryla Kud Qoc*l&ril Tiirklo$tirmeye
rcil
e,tkilendigi ve dwrimci yoldaglaflnr korumayr bagarrr karar verdioini aizgeC- bu yrftn orialarnda s6miirgeci
giiC-
leryerinii€Fit€dervetutsakalrrlar g€yeimhrcriaEdasaldnyfflardt.Bu "t9TTytfudaUlgedeulBelso, Poli6sorgBundaistffibndijz€yde
temi ijEerine Akademi'ye ulesrr BuEda da Ali qieek kod ismiyle tam
onyrlsonngergekdzglirliillyaka-
lar Akademiyaqamrndapadiilearasihhh svaggsr oldu6unu savunui srnda olugil boqlu6u dold[mak Sorgu olay o giine kade hiq kar$r iQin 6keri ve siy$i derslere kendi-
saldrnlardigerleriilebiitiinliike€t'Mke6mdawdMimilqinbPtavrrkoymadayetersizkaltiPartinin tiginden ekrl mqtr. Korku,
d@
d@e gy't' lmu yokstil*tan kuraae/ yiisindirilmiglik insillern ndiade FhgMfu ohryodu B,2,,iz bir
yiireklerine ladar iglemigti. Ctm de dww yoksd oldr-Qu rdh hqfiEdlolbirolaydr,Kurdistanlnba- sinitmanlilry'avorii loytldaparyoldagn,623€9mi$ Eporundaye- @lWtafgrnipktprduMlik- gmpllol ve dzgiirliigu iqin yola er tinin aldror mesl€yi anlamaya Qalr dlgrgu.s62lerbugerQekli$iliineV hkdhvetBrelerdeyagldnter'I{r,ru- kel& diiqman karqGrnda aor be- grrAkademi'denyredidtEeydeegi lakl{ryla otuya koymaya yetiyor: laa fu iilqbi dilak kahlryordm delLr bdelerek dircnmenin ve br tim aldlgrE inandrg bir amnd4 . 9f& Whda qb ohtuk Qu' Tt}*iye'ae ti diliiden s& di- nun hayati dnemini6oBndiler Polis silahl miiqdeleyiyuriarek iqin yek@vaya gdQ efrik. 199ilk yap*ak lyorfu An@k Kiltl @ Kikdisbn sorgwmda sonra wohk kdqr niden Siverck aianrna gitmek isien Wtw sitd|ntddt* And d' sMu k@@Mda i@ d til eey srnde da Cma yoldes, hr davanrn Bu bdlgeye gitmek isteyiginin neg@in iMnle, a@&lail ba@ ?ok sqleilrilyordu &r btiqnplil de- tir wa+esr olduounu inke etm@, denlerini 2 Mays 1992 tarihinde yaturctydlYqtllttrhoyeoymr vanhizliyordm l97?ythsonlany- Siysiwunmayladabutrynnrgiiq- Akademi y6ne,timine yadEr Epo*e4 bm 'Kill' diyorlardt Ki}dii. dt ki KMistdt D*ircil*i ni (Apo- lendirir, runda gOyle Ozetliyoriu giln re oldugtnu bilnediaim iain dtu)hdkiaiideveMlikledend- Diynbaktr zindanrm gdnderildi 'l,ledq GAP'Eyaleti ve gqilta M gddiglnde tubN wtld' ropllerdeTal<iyeduirci-darrc*- oindekoyubirvahedekarqrhqrro haliyaleini tetcih'ettigim sonl& dM. An@k bbn beE ffip v*' dlk *@ini ioiile duydw Kilei* da genel tGlimiye,t koqullann y.€la- sq GAP Eydlai'nin goqat, ekorc-
rekteorlailyqduKnia@da y6 y'atdailkadailadets,rils/,,qkisle- dr.DiigmnKiirdistanadrns*q- mil<,siyaaldmuasgaridilzoy'bizKiirlnW'diyewdqwda MEgn@tirtktii@hug.irme mnnfatrcrilaorddeltirmekis- ded;olnbntd@tusE-blebilin; &bndan dayak yiyotdM Yaiih- ola@il btraMdtn. 9?8 ylhda tiyordu. inunladi m kiiqiik bir di- f@himi tu qata 4n- filan*a ntun bN 'Kiitl' dffihmin anla" ptlili *hin KLAVIE yolda$ ila- renme odao brGkrorok igin uat p4ninin gqek tygttsd yap@nn ve mtu ?ilredigm iain bnde dogl dhw tailM ohnafuil htrdm, gtbiiyleyiiklsiorduT6limiyetko- gw6ts de epnwAr e,ttgrc,I
oleakhhuddreMMktgdigli. *hinKIUW.Eilkdqbn@haL gullrrdimmeninrcrunl/tginuda- ilnistenilenaheyaesrgtani*au Am Sirerd<'e gwimi? amntu lenin kahvetuMinde Tij'k sd lp- ha eok dayatryordu. Buun arayq- Amn tilinciyla gtbii th ydnelin tehiobir yaann fuM 'w Kfittsilf,' rekoilqile yepfl bn$nda gb hfl aEhksE siirerken ttil1!frDo. ndinde qiAi dqrimii:idiA dayatdffiiyotdu &) dw bnde At diin, BaM bit gih boyhe g@i9 GAN yoldaq yeniden yagan di)n- Mkla ne'tw gile giimpkle-opliqkiye reden ohryitrdu An@* bi- agklanalatda NMdu, Klitt w Kih- mmin yolmq kendisini tud adaek nug ahnabilecegi idirair Airq,sa litr&li tit gdigkid@ ziyede U@ da distan d8,ijDcdqini * da ola ik aQ&. Andndan bityiik bir €aretle tuzrlklam d; b6a gii@ leiil@tttil<u diizeyindqfdi. Fakat dimizde deta bu ilkadaAbn dhiledim Aa D6itlq tarih ehn€inde y4lerini dndilimi s^yleyebilinh Ne w ki, be
Zu@ *@t4ffi aibmiin
b€nin
pniye
killM
iiin
tir
da-
altrhr l4 Tomm@ biiyiik olim
oru
ctqgim bu ;lwken paninin g6nde-
didslqind@htkhodt4@ukedi'ntigiinolduGercdkiltlqmancmunkahmanl*qHayJi,Kaffil, rcc.gihqfadiyetatailMdalwt ligind@ dW qkilryordu' ek d*ire kafrlnakh nn r*ir1 ola- Alit ve Ai'yle taihin kaArnrl@ akr re tEguraya' mbw otdSmu
olwfian
u
ds
fiMhil Sivq* gbi eylffii yimiatyotdm.'
(Oenre Ail6inin gok yoksul cafud da dolayr okula gidemedi. Bulundr*lan b!ild@ Bu si}qten @n6 k6yde okul yoktu, Ailesi de O'nu at{icedeleei igide yqid dbm @et nihadebinde Qede okumAye gonderememiQli.
il' Ai'
lBinin en biiyiik bckl€nlisi, O'nun bir re8lek sahibi olup, biilQeye kat klda
bulumrydl
gdmdon
Daha on
yagrne
Pamuk t rlalannda giingihbqtrmma kadtr
olil*
haliyet Oze ddniigi bijy6 k6in gizgilaIe gsrQeklegtirmigi. Kurtuh4un @de oldudunu k6a aiiredo anlayabunun fiili kavgsha atlmk giiniin kosullannda dyle eBdan oley degildi. Tek bir Cqre bil€
ne
ea- 6[ hgryordu Bk yadm da btryb dlil milne Qalqmkla inM€ ya€ffi dogmude
kfl4€royacaonydagyeagd-
o bir bo
miicadel€yeolmlug(Eleb6kmryor
lanEya ba.?llyordu. Anlemkla da ve umut vsrici bir sdz sdyl€miyordu kalmamq, bhh yogun Seliqkisini Kiirdistanhalkdakendisiadrmyayagma sii@ine gimigti. Okuma' ple iattqmaldn dogrduguna im-
fl Klirdisten halknrn l€hire
edili.
sdyteyebilirin, "
Clru yoldaq, 14 Tmm@ 6liim Curo yoldaqrq bu gerekQeleri Orrcu eonrornda maydana gelen Fhrti 6nd;tioi taralhda; da yeterli bhnn dieniglere aEIksE bir q€kil- g6ritliir @P Eyahti'nde komda diide katrhm gd€terdi v€ hiQ taiz ver zeyinde gtirw'yapmk tEerc Akameden eylemleri $nua kadar gti- a6rtaeri ilreyi giriq yapar Ulke tiirdii. Diyebekr'da @m siirc d+ pctioi f4la @un siirmei, iirana gevm eflirilm liinel galqmalurna yo- iir, Cumyolda$ giiB alannda buOun bir @Skryla katrldr ilustafa lur ve Sivlrek iigeinin Halitiye MaGEZGORIg birlikte b€zen giin bo- hallsi'nde s6;iig@i kollui( kwyu tiinei kadr. Biitiin Qabas bir an vstleriyle girdioi qatrgmda Fidan 6n@dqanEkppsdiyeulagmaktr, isimli yolda9ltUilikte lo AElk Am tihsl ortaya gktonda o kadar I S92 t ihinde gahadet€ Lia€tr Aracok zoruM gitmigti ki, gtiElcrindgn mEde aynfti am dl0reillegerck akan yagl& gizlemeye lile ger€k kalpleririzin derinliklorin€ giim0lit
Celal yoldag boyun e$mezli$in taviz vermeyen simasrydl buldu. Cogkulu yaprsr O'nu mi.tcadele iqinde atak krldr, genQ yagtna raQmen akranlartndan daha olgun bir kiqilige sahip oldu. Bu yaprsryla dikkatleri ilzerine gekti, iistlendiQi birqok gOrevle ileri dizeyde bir konumu temsil etti. O sUreqlerde qe-
Adr, soyadr:Cetat
6ZruP
Kod adr:Salman, Nurnan Dogum yeri ve tarihi: Diyarbaklr, 1963 MUcadeleye katrhq tarihi: 1979 $ahadet tarihi ve yeri:17 Ocak 1993; Krzrltepe'Bloka'Emrud ii ggeni Halkrmrz degerli bir evladrnr daha Eehit verdi. Dilimiz varmtyor kaybettik demeye, ama bir gerqek. Bir ihanet aldr aramrzdan O'nu, beq 6zgecanla. Hepsi birbirinden coEkulu, illkesine baQh. Hepsi mi.icadelemi-
zin deQerli komutanlarr.,. Celal 6Zet-p yoldaE, mijcadelenin geliEtirdigi, geliEen miJcadelemizin 6zelliklerini kiEiliginde yagatan de$erli bir insan... Celal OZALP yoldag, esas olarak Diyarbakrr ili Bismil ilqesi Tepe k6yi.l nii{usuna kayrthdrr. Ailesi qok erkenden Diyarbakrr'a g6q etmiq ve Celal yoldaE Diyarbakrr'da d[inyaya gelmiq, burada biiyi.lmirqtUr. Bir d6nem Diyarbakrr Fatih llkokulu'na gitti, ilk 6$renimini Atati.rrk llkokulu'nda tamamladr. QahEkan ve baqarrh bir 6grencilik gegmiqi vardr. Diyarbakrr Lisesi'ni tamamladrktan sonra devrimci faaliyetlerinden dolayr 6grenimini sUrdi.iremed i. Mi.rcadeleye genq yaqlarda katrldr. Kiqiligindeki temizlik ve cogku O'nu, hareketimiz saflarrna qeken belirgin 6zelliklerrndendi. Onun iqindir ki, hareketimizin dogru ve thtilalci qizgisi O'nu ktsa siirede yetkinlegtirdi. Partinin kurulug yrllart, kargt-devrimin azgrn saldrnlarryla karqrhgrnr
bulurken, miicadelenin daha da kitleselleqmesini birlikte getirdi. igte Celal yoldag, bu yrllarda mi.rcadele saflarrna katrldr. 1978 yrhnda sempatizan d iizeyde gegitli faaliyetlerd e bulundq 6$renci boykotve eylemlerine katrldr. 1979 yrhnda ise kendisini tamamen mi.rcadelenin iginde
gitli defalar gdzaltrna ahndt, igkence g6rdi.i, tutuklandr. Serbest brrakrldr$rnda yine mUcadele saflarrndaki yerini aldr. Celal yoldag, miicadele saf larrna katrhg nedenleri ve iginde bulundu$u kogullarrn kendisi iizerinde yarattrQr etkiyi q6yle anlatryor: "Siyasiyagamtm esas olarak PKK ile baglar. Ancak daha ortaokuldayken, genElik hareketinden etkilen' miE ve siyasete karg bende ilgi uyanmqil. Ozellikle Kilrdistan sorunu beni oldukga ilgilendiriyor dikkatimigekiyordu. Yurtsever bir aile or' tamnda yetigmem, amcamtn KDP saflannda savagmasL KArt gerqegi' nicanh bir bigimde yagamam getir' migti. Denilebilir ki, bu aile oriamn' da Tilrklere karg nefretle bityhdilm. Bu ortamda yetigmem rejim kar' gttt tilm hareketlere ilgi duymam ge' ti r iyo rd u. Daha o rtaokul d ayke n boy' kotlara kaillryordum. GenqliQin bu hareketlenmesi iEinde, siyasete gi' derek ilgisiarian bir konumdaydm-
regte yavag yavaE iligkilerin geri qekilme ve kiiqiiltiilmeye ve ileriye y6nelik gijglii atrlrmlar iqin hazrrhklar geliqtirilmeye baglandr. Geri qekilme taktiQinin uygulandr$r d6nemlerde, hareketin taktiQini r.rygulamada baEarrsrz kaltnan alanlarda darbeler yenmeye ve iliqkilerde da$rlmalarrn yaqanmasrna tanrk olundu. Birqok b6lge boylesi baqarrsrz pratiklerden nasibini aldr. Diyarbakrr'da da benzeri durumlar yagandr. lliqkilerde kopukluk, dagrnrkhklar gdrUldi.i, Yaganan durum-
kence tezgahlarrnda gehit verdiQimiz Asker DEMIR yoldag ile o sir-
liQin seqkin simalarrndan biri oldu. Zindana ahndr. Zindan O'nun iqin
reqte tantgtt. Birlikte faaliyet ytiriJttiiler. DeEifre olmuEtu, qahgmalarr ytlrtiimede zorlantyordu. Belirli bir sUredir gahgmalarrn kaydrrrldr$r yurt drqr alanrna O da qekildi. Liibnan sahasrnda askeri-siyasi eQitime ah' narak gerillaya hazrrlandr. 1982 yrhnda LUbnan'da yaqanan lsrail iggaline karEr geligen direniqte yer aldr. Fil istinli gUqlerle birlikte qatrgmalara katrldr. Bazen bu gatrqmalarr yoldaElarryla birlikte yalnz baqlartna sUr-
yeni bir yer deQildi. Eskiden de zindanda qok kalmrgtr. Ama o zamanla yakalandrQr zaman bir degildi. Buna raSmen Diyarbakrr zindantntn nastl oldugunu biliyordu, Diyarbakrr'da igkenceler yagantrken, direniqlerde gehitler verilirken, O da Diyarbakrr'da faaliyetlerini sUrdUr[or, zindandaki yoldaqlannrn actstnt onlartn yanrbagrnda hissediyord u. Ve kafasrnda yoldaqlartna yaplan igkencelerin hesabrnr sormantn, onlarr tr.rtsakhk-
Bu donemde 1zellikle reformist qevre iqinde akqa konugulan Apo' culan duydum. Bu grubun silahh mil' cadele yilrittmesi bende minhig bir merak ve ilgi uyandtnyordu. Khrdis' tan sorununun E1zilmilnde silah'daQ kavramlan Apoculuk etrafinda dolagt*qa ilgim daha gok arttyordu.
Reformist gevrenin anti'propagandalan beni tersten etkiliyordu. Ozellikle silahh direnigin olumlu ydnde etkisivardr Tabii ki Kiirdistan devri' minde silahh milcadelenin yeri ve rolilniln bilimsel temeldeki kavrayr gtndan uzaktm. Daha Eok ailenin silaha olan ilgisi, amcamtn KDP safla' savagmasL pegmerge savagtru bilmemin yarattQt ilgi vardt. Bir de
nnda
reformist qevrenin ya7am ve iligki taru banaters geliyor ve hatta onla' ra karg tepki olquyordu bende. Oyle kidahatek bir arkadaglatanry-
madan kend i me Apocuyum diyecek
durumdaydm...' I 2 Eylill fagist rejiminin iqbagrna geldigi d6neme yakrn bir slireqte, mlicadelemize ydnelik karqr-devrimin saldrrrlarr yo$unla.1tr. Birgok on-
der kadro zindana atlrrken, devrimcilerin hareket alanr daraldr. Bu si.l-
dlrrd0ler. Celal yoldaE, bdylece miicadelemrzin enternasyonalist yaptsrnr kigiliQinde, Ltibnan'da lsrail siyonistlerine karqr temsil etti. lsrail'in Liibnan iqgalini takip eden gi.inlerde, parti kamplarrnda gerilla hazrrhk faaliyetlerine devam etti. 1982 yrhnda gerqeklegen Parti ll. Kongresi'nin iilkeye ddnUE ve gerilla savaqrna hazrrhk kararr gereQi, ijlke pratiQi hazrrltklarr iqine girdi. Bir siire sonra d4 iilkeye giren ilk gruplar iginde yer aldr. Si.ireq, Silahk Propagandaya Hazrrhk Donemi'yd i. Buyilk gruplar, ikiEer,. i.iqe1 beger gruplara bdlUnmi.qtti. lliEkiler yeniden kurulup yaratrlacaktr. Srfrrdan baqlanrp, adeta i$ne ile kuyu kazar gibi qahgrlacaktr. lmkansrzhk ortamrnda qok zorlandrlar. Bazen gijnlerce aq kaldrlar. I 2 Eyltlltarafrndan sindirilen, ajanlaqtrrrna faaliyetleri igine qekilmeye qahqan halk kitleleri iqinde qaltgmanrn yarattrgr zorluklar vardr. Diigman eski iligkiler iizerinde kdtir oynamrgtr. Bu zorluklara dayanamayrp mUcadeleyi terk edenler, dijgmana srgrnanlar oldu. Celal yoldaq, yozlaqmaya ihanete, kaqkr nhQa karqr kararlr tavtrlartn sahibi oldu. Faaliyetlerini yUri.ittiiQii Karacadag hattrnda mi,icadele geliEmeye baqladr. Bu galrgmalartn bir ucu Nurhaklara kadar rzanacaktr. Nurhaklara varrldrgrnda da hedefe belli bir ydn[le ulaqrlmrq olacaktr. Qahqmalar adrm adrm si.lrdilri.ildii. Siverek'e kadar gelinmigti. Eski iliqkilerin var oldugu, eskiden miicadelenin gUqlL) geliqtigi, onlarca gehidin verildiQi Siverek'te di.iqmanrn iizerinde oynadrgr eski iligkilerle F$tat yeniden ihtiyacrn yerine getirilmesinde belirleyiciroloynadt, l2 EyliJl'i.in o olum- kurulmaya baqlandr. lqte Celal yolsuz havasrndan etkilenen ve hare- dag, b6ylesi bir iligki geliqtirirken dirgman tarafrndan ajanlaEtrrrlan biketimiz aleyhine oh.rqan propaganrinin ihaneti sonucu yakalandr. dalarr boga qrkarmak iqin gahqmalar 1985 yrhnda tr.ftsak dtigen Celal yiirirttii. Parti ile iliEkisizlik durumu ktsa yoldag, igkence tezgahlarrnda parti korudu, direndi. Boyun egmeeiqsrrnnr siirdi.i. iliEtiter yeniden kuruldu.
larr frrsat bilip mtlcadele saflartnt terk eden ki.iqOk-burjwa derrim kaqkrnlarr haylice qoQalmrgtr. iqte b6ylesi bir siiregte dagrnrkhk, iligkisizlik ortamrnda Celal yoldag sempatizan ve iligkili qevre ile 6rgi.ltlU, dis.iplinli gahqmantn yUriitiicUsli oldu. Orgiit merkezinden kopuk, ama devrime inanan bir galrgmanrn sahibi oldu. Egitim qahqmalarrndan, maddi olanaklarrnrn q6zlimiJne kadar birgok
tan kurtarmanrn planlartnt yaplyordu. Artrk O da Diyarbaktr zindantna esir dirqen biriydi. Yagananlarr O da fazlasryla yaqayacaktr artrk. I 985 si.lreci zindanda tutsaklara yaprlan basktnrn gorece zayrfladrQr, mUcadelenin gWencesinin tutsakla-
ra
ulaqtrQr
bir ddnemdi. Buna
raQ-
Diyarbaktr'da yeni tutsak alrnanlara yoneliyor, igkenceden geqiriyor, itirafr dayatryordu. Bunun iqin de yeni yakalananlart eski tutsaklann yanrna koymuyor, tsrarla uzak turtr-ryordu. Celal yoldaE, men, somljrgeciler
zindanda s6mtjrgecilerin bu kirli oyunlarrnrn boqa qrkarrlmasrnda 6nemli rol sahibi oldu. Orgtitlii, disiplinli yaprnrn, yeni yakalananlartn yaQamlna da hakim kthnmasrnda yer aldr ve bu alanda saQlanan baEartntn sahiplerinden biri oldu. O sUreqte parti ile zindanlar arasrnda iliqkiler asgarr dizeyde oluyor ya da kurulamtyordu. Bu nedenle eski tutsak yoldaglarrn drgardaki geligmelerden eksik, yetersiz bilgilen' melerr sdz konusuydu. Bunun sonucu olarak bazen yanhg eQilimler bile geliEiyordu, Hatta zindan pratiQini tasfiyeye ugratacak kariyerist egilimler bile vardr. lEte yetkin bazr arkadaqlarrn tutsak dugmi.lg olmasr iqerdekilerr, drgardaki geligmelerden haberdar edecek, olumstzluklar karqrsrnda doQru tavrrn geliqtirilmesinde etkili olacaktr. Yani eski grup iliEkisini halen yagayan arkadaElarl4 geligen srcak mUcadele pratigini birbirine baQlayacak kdprU gcirevini tistlendiler yeni gelen arkadaglar. Celal yoldaq da bu siiregte lzerine di.igen g6rwleri layrkryla yerine getirdi. Celal yoldag, igkencedeki kararh tutumunu mahkemede de silrdUrdil. Partiyi, devrimi savundu. 26 yrla yakrn aQrr hapis cezasrna qarptrrrldr. Krsa bir sUre sonra daAydrn Cezae-
vi'ne g6nderildi. Diyarbakrr zinda' nrndaki de'vrimci ya$amtnr buraya ta-
grdr. Orgi.itlti, disiplinli bir yaprnrn inqasrnda yer aldr. Yonetim qahgmalarrnda bulundu. Miicadele, .6zgUrlUk O'nun tek agkrydr. Parti Onderligi'neyrkrlmaz bir baghLgr vardr. Gerillayr rizlU'yordu. Daglarda di.tEmana kargr savagmak O'nun tek tr-rtkusrrydu. Drgarda yaqanan geliqmeler O'nu adeta coqturuyordu. YazdrQr bittUn rnehrplarda bu tutkrsmu dile getirirdi. Ozgi.irliik tr.rtkusu nedeniyle firar etmeyi di.igUnijyordu. Bunun igin ttinel kazma qalqmalarrna katrldr. Qahgmalar buyilk bir hrz ve coEkuyla devam ediyordu. Kazrlan ttinelin sonuna yaklaqtlmrqtr. Tesadii{en grkan bir yangrn sonucu 6nce toprak, sonra tirnel ortaya qrktr. TUnel bulunduktan sonra cezaevinde operasyon ve iqkence bagladr. Tr:tsaklarrn cevabr direniq oldu. Direnig devam ederken siirgUnler yaqandr. Aydrn Cezaevi'nden Qanakkale, Bursa Eskiqehir cezaevlerine doQru sijrgUn arabalarr yola grkarrldr, Celal yoldagrn stjrgiin yeri de Qanakkale Cezaevi oldu, Bir grup arkadaqryla birlikte oraya gdtrjri.ildi.i. Bu olayda Celalyoldagrn en qok zoruna giden gey, ti..inelin tam ucuna gelmiEken drEarr qrkamamak, yatarken bile rilyasrna girdigi, hayallerini kurduQu srcak mUcadele ortamrna yeniden kavuqamamak oldu. Bir de yrllardrr birlikte oldugu arkadaglarrndan bu sUrgUnler esnasrnda ayrrlmak... Belki bir daha gdremeyecekti. Onun iqin buna izi.lluyordu. Qanakkale zindanrnda da tlzerine diiqen gorevleri yerine getirdi. Devrimci etkinligin geligmesine giig kattr. Drqarrnrn coqkusunun, Diyarbakrr direniqinin buraya taErnmasrnda rol oynadr. Ozgi.irli.iQe ulaqmak, bir an once mi.icadeleye kavugmak, burada da O'nun di.igi.incesinde yer etti. "Mutlaka bir geyler yapmahyrz" diyerek kafasrnr yordu. Bir yandan bu husr.rsta yo$unlaErrken, diQer yandan da faaliyetlerini eksik brrakmadr. Kendini daha da geligtirdi. I 991 Nisan'rnda dzlemini duyduQu srcak mUcadeleye yeniden kavugma olanagrnr buldu. Tahliye olurken O'nu entazlai2en, iqerde arkadaqlarrnr brrakarak gitmek oldu. Belkr de yaqamrnrn en hi.iaiinlii ayrrhgrnr o zaman yaptr. Aynr dr.rygularr arkadaqlarrna da yagattr. Boyle bir arkadagrn qrkmasr sevinc ve cogku yaratryordu. Kendisi de miicadeleye kavuEacaQr iqin sevinqliydi. Ama arkadaqlarr iqerde kalmrqtr. Bu, sevinci buruklagtrrdr. O, higbir zaman drgarry a y alnz gr kacaQr nr hesap etmemigti. Yoldaglarrna "birlikte grkanz" diyordu. Ona g6re planlar yapryordu, Hep milcadeleye nasll katkrmrz olur, nasrl geligtiririz diyordu. Celal yoldag zindandan ayrrlrrken herkesr etkiledi. Ve geride tr.rtsak brraklQr yoldaqlarrndan da bir geyler aldr g6tiJrdir. Yrllarca iEkenceler, baskrlar ve zuli.lmler altrnda yaqadr$r zindanlardan grkrp dzgOrli.igline kavr4unc4 tek di.iqiindii$ii Sey, halkrnrn ve iilkesinin kurtuh4uydu. Nhekim bireysel 6zgi.irliiQi.in biricik yolunun toplumsal Ozgiirltlkten geqtigine yaSamrn gergekleri iqinde defalarca tanrk olmugtu, Kaldr ki, O; kendisini tereddUtsi.izce deurime adayan bir kiqilikti.
Hapislerin dizginsiz zulmiine karqr dayanma ve direnme glici.ini.l de bu soylu amagtan alryordu. Yrllarrn igkencesi O'nu yrldrramamtg, tam ter-
sine bu iqkenceli yrllarrn intikamrnr almak igin sabrrszlandrrmrqtr. Esir dtiqmesiyle yarrm kalan gdrevlerine kogacak, devrim bayra$rnr yine en 6n saflarda korkuswca ve de kahramanca dal galand rracaktr. Kabrna srgmaz bir coqku igindeydi. Nitekim 1985 yrhndan itibaren partisi PKK, iki kongre yapmrq ve gug aldrgr bu kongrelerin g6zUmlemeleriyle inanrlmaz geligmeleri or-
taya grkarmrgtr. KUrdistan'da ve Kiir-
yer alrr.
distan drgrnda gok 6nemli mevziler
Olgunlugq birikimi ve partiye giigkazanmrg, bu kazanrmlarrn saflarS Iti baQhhgr dikkate ahnarak Mahsum gektigi binleri egitmek iqin qok onemKorkmaz Akademisi'nin I Eyliil'de li imkanlarla donattrgr eQitim kampbaqlayan $ehit Ahmet Gi.rler Egitim larrnr kurmugtu. Hiq Ei.iphesiz bu Devresi'nin koordinat6rli.iQi.ine seegitim kamplannrn bagrnda Mahsum qilir, Bu kez katkrlarrnr, i.istlendigi bu Korkmaz Akademisi geliyordu. Ceciddi ve kapsamh gorev temelinde lalyoldaqrn 10 yrl 6nce ayrrldrgr Be- sunmaya baglar. Askeri disipline ve kaa Vadisi'nde adeta ki.igitk bir Ki.iregitimlerin saghkh geqmesine azadistan kurulmuqtu. Mahsum Korkmi dikkat gdsterir. Akademi 6Qrenmaz Akademisi'nin adr O'nun iqin cilerinin srcak savaqrm cephesine de dayanrlmaz b.ir qekim merkezini hazrr hale gelmesi ydn0nde qaba qaQrrgtrrryordu. Ozellikle zi ndandan sarfeder. "Dlinitn devrimcisi, bugi.jqrkan ve yurt drqrndan katrlanlarrn nUn gericisidir" diyerek, her giin yeyolu Bekaa Vadisi i2erinden Krzey nilenmenin, sUreqlere cevap teqkil Ki.irdistan'rn srcak savaErm cepheetmenin vazgeqilmez 6nemine diklerine uanryordu. kat qeker. Siyasi katkrlannrn yanrsrCelal yoldaE da geqmiqi gdzleri . ra, l0 yrl 6nce edindiQi askeri yete6ni.inde tekrar canlandrrarak heyeneklerini de yoldaglarrnrn geliqme-
boylece 10 yrl sonraki yrirUyrigrinU amansrz ve gdrkemli krlacaktr. Buna kararh ve azimliydi... Kasrm
1
991 tarihinde koordina-
t6rlUQi.inU yaptrgr $ehit Ahmet GUler
EQitim Devresi sonuqlandr, Devrenin kalabahkhgr ve yapr olarak geqitliliQi qok yonlii zorluklarr beraberinde getiriyordu, Bu sorunlann altrnda ezilmemek hig kolay olmuyordu. Ayrrca eQitim devresinin birinci derecedeki sorumlusu olmak, qok daha fazla duyarhhk gerektiriyordu. Celal yoldaq tiim bunlarrn bilincinde olarak, gdrevlerini bagarmaya sorumluluklarrna sahip grkmaya gahEryordu. Nitekim PKK gergeginde gcireve sahip qrkmak veya baqarrnrn sahibi olmak en vazgeqilmez bir ilkedir. O d4 Parti OnderliQi tarafrndan bdyle
yine bir actmasrz krga hazrrlanryordu. Celal yoldaq iqin hiqbir Sey engel olamazdr. O, nice zorlu badirelerden geQen ve b6ylece qeliklegen bir militandr. Bir koordinat6r olarak onemli katkr sunduQu Akademi'deki yoldaqlarryla vedalagrp KUrdistan'a tzandr. 1 992'nin ortalarrna kadar Giiney Kijrdistan ve Botan hattrnda g6revler iistlendi. iyi bir komutan, iyi bir asker ve yetkin bir savaqQt olan Celal yoldaE, savaSrn geligtirilmesinin 6nci.l komutanlarrndandr. 1 992'nin sonlarrna dogru Botan'dan eski alanrolan GAP Eyaleti'ne gitti. Eyaletin genel koordinatdrlilk g6revini tjstlenmek i2ere gitmiEti. Evet, Siverek'te bir ihanet sonucu yakalanmrqtr. Apoculukta ise, baglanrlan bir iqin sonunu getirmek vardr. Celal yoldag, onceki yrllarda baglattrgr bu yolculu$u, bu kez baqarryla tamamlamak istiyordu. KaracadaQ hattr artrk GAP olmuqtu. Devrimci GAP'rn kapsadrQr alan ise I 980 oncesi miicadelenin en qok geliqmeyi yagadrgryerlerdi. Devrimci GAP bu mirasa sahip qrkrp, yeniden canlanrnayr saglayacaktr. Ve bu yolda 6nemli adrmlar atrldr. GeliEmeler hrzh oldu. Kairhm arttr. Halk destegive gerilla yogunlagtr. lqte bOylesi bir silreqte, Celal yoldagla birlikte komuta di.izeyinde yer alan Adnan KAYA (Dr. Kemal),
Ferhat UZUN (Rego), Tacettin
can ve coqktryla bu yola koyulacaktr.
Nihayet l0 yrl once zor qartlar ve gok srnrrlr imkanlar altrnda eQitim gdren yoldaElarryla birlikte bulundugu Mahsum Korkmaz Akademisi'ne ulaqrr. Bu yeniden buluqma O'nun igin qok anlamlrdrr. l0 yrl dncesini l0 yrl sonrasryla kargrlaqtrrrr. Aradaki muevzam geligme farkrnr, devrim yiJrliyUqi.indeki bUyi.ik mesafeyi gormekte zorlanmaz. Bunun hangi qabalan fedakarhk kahramanhk, qahadet ve bUyiJk irade savagryla saQlandrQrna anlam ve deQer verir. Bu geligme karqrsrnda saghkh sonuglara ulaqmak igin dzeleEtirisel yaklagrmr esas alrr. Birgok vesileyle yaptrgr degerlendirmelerde, "l0 yrl 6nce yine buradaydlm" diyerek, mevcut gerqekliQini partinin kaydettigi geliqmenin seviyesine gdre ele alrr ve bu temelde ulagrlmasr gereken dlqtileri net ortaya
sine sunar. Eski bilgileri krsmen zayrflamrq da olsa hemen her silaha iliqkin bilgilerini dersler biqiminde yoldaglarrna aktarrr. AQrr silahlarrn kullanrmr ve ozelliklerini kavratrcr bir biqimde agrklayarak bu alanda da dnemli katkrlarrn sahibi olur, Devre boyunca hem oQreten ve hem de 6$renen olur. Partinin, Parti OnderliQi'nin beklentilerine cevap vermeyi esas alan bir pratiQi sergilemeye qahgrr.
ciddi sorumluluklarr olan bir gcireve layrk g6riilmesini dnemli bir frrsat ve
tarihi bir gans olarak deQerlendiriyordu, Ne pahasrna olursa olsun beklentileri boqa grkarmayacak ve adrna layrk gcirev adamr olacaktr. Ktirdistan gerqeginive bu gergeklik iqinde gekillenen yaQamrn zorluklarrnr, tahri batlarrnr, bunun mltcadele saff anna yansryan olumsuluklarrnr bilenler, PKK saflarrnda devrim sorunlarrna qoz0m getirmenin 6yle kolay
ruRGAY (l-logir), NurE EL (Rargen) arkadaqlar bir ihanet sonucu 17 Ocak 1993 tarihinde KrzrltepeBloka-Emrud tiqgeninde dUgman gtiqleriyle girdikleri gatrqmada kahramanca savaqarak qehit dUgttiler. Zamansrz, olmamasr gereken bir kayrp. B6ylesine derin, giiqlti bir gegmiqe sahip olan Celal yoldaqrn halkrmza, devrimimize verecegi daha gok qeyi vardr. Halkrmrz grizide bir evladrnr daha yitirdi. Celal yoldagrn yaEamrndan grkarrlmasr gereken dersler, 6rnek alrnacak o kadar qok ydnti var ki... Ttrm bunlar gerek miicadele igindekilere, gerekse sonraki kugaga aktarrlacak egitim meteryali durumundadrr. Celal yoldaErn yagamr gerqekten 6rnek ahnmak ve bilince qrkarrlmak durumundad rr. O'nunla pratiQi olanlar, tanryanlar anrlannr bizlerle mutlaka paylaqmahdrrlar.
koyar.
Yine zindan pratiQinde yaqanan ciddi yetmezliklerin, kiqiliklerde yaratrlan tahribatlarrn giderilmesi y6nunde hazrrlanan PKK Zindan Konferansr'nda divan i.iyeleri arasrnda yer alan Celal yoldag, bi.jytik bir sorumlulukla katrhmrnr en iist diizeyde saQlamaya qahgrr, Konferansrn iqleyig tazrnda ve tartrgmalann sonug ahcr krhnmasrnda kiigi.imsenemez katkrlarrn sahibi olur. Dogru yaklaqrmlarrn esas ahnmasrna Parti Onderligi'nin konuyla ilgili qdzUmlemelerinin dogru kavranrp sonuglar qrkarrlmasrna buyi.lk dikkat gosterir, Beq giin sliren konferans boyunca kendi kigiliQine ve geqmiq pratigine acrmasrzca yaklaqrr. Parti Onderligi'yle bir diyalogunda, 'Gegmig yrllarda gOsterd iQi m pratiQi n yetmezli klerini gimdi daha iyi gdrilyorum. Bu yillann hakkm laykryla vermediQim igin eziklik duyuyorum. Oniimdeki gdreu, bu yillann intikamtnt almakttr" diyordu. Sonugt4 Zindan Konferansr'nr bagarryla kavrayanlar arasrnda
Mahsum Korkmaz Akademisi'n-
de egitim devresinin koordinat6rir olarak hem d$rencileri ve hem de kendisini yeni ddnem gdrevlerine hazrrlamanrn gabasr iginde bulunur. 10 yrl 6nce yine Bekaa Vadisi'nden K[irdistan'ayol almrg ve Ulkeye ulaqtrktan 2-3 yrlsonraTUrk ordu gtiqlerine esir dilgmi.iqtil. Bu kez 10 yrl dnceki gidiqten dersler grkaracak,
olmad rQrnr anlamakta zorlanmazlar. lgte Celalyoldaq, KUrdistan gerqekliginin neredeyse bi.ltiin olumsrz 6zelliklerini gu veya bu bigimde tzerinde tagryan 500'i.i agkrn 6srencinin yer aldr$r devreden en azrndan alnrnrn aqrkhgryla grkmrgh.
Devre sonuglandrgrnda Ortado$u'nun sonbaharr iyiden iye kendini hissettirmeye baglamrgtr. Ki.rrdistan,
B6ylesine berrah lekesiz bir gegmiq, tr.tturulan dogru bir hat kr.rqkusrz bizler igin 6rnek ve krvang kaynagr olacaktrr. Yokluguna inanmak ise miimkiin olrnayacaktlr, Miicadelemizde bizimle birlikte olacaktrr. Halkrmza 6nderligimize s6zlimiz var. Taler bizim olacak! Celal yoldaq, seni her zaman yaqatacagrz!
\EDl\l r.l\l yrlffrayan bir irade, inang dolu bir ytirekti le Adnan yoldaq, kdyiine ve topra' grn4 k6y yaqamrna qok daha baglty' dr. Bu nedenle qehirlere gidip qaltq' trlrnda rzun bir sUre bir yerde kalamazdr, kalmryordu. Ya altr ay ya da en fazla bir yrl gahgarak tekrar k6yU' ne ddnme ve bir dcinem de kdydeki iqlerde ailesine katkr sunrnq ya$amrnda vazgegilmez temel bir kuraldr. Esas olarak diggilik meslegini 69renme ve bu iqte rzmanlagma Savur'da baqladr. Daha sonra qahqma hayatrnr bazen amcastnrn yantnd4 bazen de babastntn yanrnda stirdi.irdii. O, gahgma hayatt arastnda d6' Adr, soyadr:Adnan KAYA niip dolagrrken, PKK dnderli$inde Kod adr:Dr. Kemal , mibadele de geliqiyordu KUrdistan'ktiyii' yeri ve Gtizelaftg tarihi: Dogum da. 1978-79 yrllarr dQrenci gengMerzika-Omerli, 1960 li$in, yurtsever k6yltlli[i.in mticadeMiicadeleye katrhq tarihi: 1985 le saflarrnda aktif yerini almaya ga$ahadet tarihi ve yeri:17 Ocak 1993, hgtrgr ddnemdi. Hilvan ve Siverek'te Kraltepe-Bloka.Emrud Uggeni Adnan KAYAyoldag, 1960
yrhn-
da Mardin'in Omerli kazast Gi.lzelagaq-Mezika kdyi.inde diJnyaya geldi. ilkokulu kendi k6yiinde bitirdi. Yoksulluk iqinde yetiqti. Babasr ailenin gegimini sa$lamak igin si.irekli didinir ve gahstrdt; bazen kaqakgrhk yapar, bazen lizUm, pekmez vb.'ni Karacada$'a g6tUri.ir satar ve yerine pirinq alarak ailenin geqimini saQla' maya gahgrrdr. Maddi yapmtn verdi$i zorluklar yanrnda, zaman zarnan hr.rzursrzluklar da olurdu. Bu hrzur' swluklarrn temel kayna$r yine gelip ekonomik zorlu$a dayanrrdr. Adnan yoldaq, ilkokulu bitirdikten sonra qahgma hayatrna atrldr. Daha kilqijk yagtan itibaren qahqmanrn verdigi girglUkler vardr. O da her go' cuk gibi qocuklu$unu yaqayarak, yagamrn gi.izelligini tatmak isterdi. Akranlannrn qo$u oyun oynar, biraraya gelip gezerken, O ise hep kendisini gahqma koqullarrnda bulur. O qahg' ma hayatr boyunca, kdyil ile gahqtrgr alanlar arasrnda siirekli mekik doku' du. Higbir zarnan yaqamdan ve qahgmaktan brkmadr. Hep cogkuyla iqle' rini yerine getirmeye qahgtr. Bir d6nem Omerli ilgesinde dig doktorlu$unu yapan amcastntn yantnda iicretsiz olarak Qahqtr. Yaklaqrk bir yrl gahgtrktan sonra k6yi.ine geri d6ndii. K6yde kaldr$r d6nemler iginde babasrna yardrm ediyor ve zarnan zarnan da evdeki iglerle u$ragtyordu. Bir ara Karacada$'da dig dok' torlugu yapan abisinin yanrnda qahqtr. Uzun yrllar diqgilik alanrnda pratisyen olarak yiJriittU$U qahgmalar so' nucunda, doktorluk linvantnt alacak kadar meslek hayatrnda kendisini ilerletmigti. Karacada$'daki qahqma' larrnda yeterli kazanq elde edemeyince abisi Nejat ile birlikte 1974'75 yrllarrnda Ceylanprnar'da iqyeri agarak qahgt. 1992 yrhnda Mardin'in Savur ilgesinde Sehit diisen abisi Nejat ile gahgmak O'nun iqin rahattr. Qunkii her iki kardeg iyianlagarak birbirle'
rine giiq ve destek veriyordu. Her konuda ortak karar alarak r.rygulayan bir konumu temsil ettiklerinden do' layr girdikleri gwreler iginde sevilir ve sayrhrlardr. Qocuklukta galtgma hayatrnda, mutlulu( i.izUntti ve kederlerinde hep ortak hareket eden iki kardeqin mi.icadele saflanna katthqlarr da ortak oldu. Birbirlerini oldukqa ssren ve sayan iki kardeqin arasrndaki iligki 6rnek diaeydeydi, olgun ve sadeydi. lki kardeg bir ara Savur ilgesinde de bir igyeri agarak gahgtrlar. Nereye gitseler yrlda mutlaka bir-iki kez k6ylerine u$rar, k6y hayatr igindeki yerlerini ahrlardr. He-
'
agalara ve yerli igbirlikgilere kargt verilen miicadele, Ttirk sdm0rgeci sistemine kargr geligtirilen ideolojikpolitik sava$rm insanlarrmrzr etkiliyor ve kendisine gekiyordu. Bu ara' da Mardin gibi bir alanda mUcadelemizin geliqim gdstermesinin yanrnda, reformist giiqler de belli bir taban edinerek geligme g6stermek istiyordu. BaSrmsrzrhk ve Ozgiirli.ik dtrgiincesinin geliqmesi, sdmiirgeci di.lzenle ba$rnr koparmayan! feodal zi.imrelerle srkr iliqki iqinde olan ve reformizmi ba$rmsrzhk gizgisine da' yatan s6z konusu Qlgleri oldukqa rahatsz ediyordu. Ozellikle taban kaybetmeleri huzursqluklarrna yol aqan temel etkenlerden biriydi, Bagrmsrzhk qizgisinin geliqmesine oldukga 6fke duyan bu giigler, feodal toprak a$alarryla ve diirgman gijqlerle iliqki iqerisinde ba$rmsrzhk ve 6zgilrlilk di.qijncesinin taqtytctst ve sa' vunucusu olan yurtseverlere, devrimcilere ydnelmeyi ihmal etmediler. Bu durum en gok Mardin gibi bir alanda yagandr. 6O'tan fazla devrimci ve yurtsever komplolar sonucu katledildi. lqte bunlara kargr da verilen kararh mi.rcadelenin halk izerinde yarattr$r bir saygrnhk ve olumluluk vardr. Kiirdistan'da ulsal kimlik ve ba' Srmsrzhk ulruna bu geligmeler yaganrrken etkilenen yoldaglardan biri de Adnan yoldaq oldu. Daha 1978 yrhndan itibaren iligkiye gegerek qeqitli diizeyde katkrlarrnr sundu. Dev' rimci gl4lerle ilk iliqkisi hareketimiz' le baglar. Ozlii olgun, saygrn bir kigiligi temsil eden Adnan yoldag, bu dzellikleriyle hemen dikkati qeker. Bu sempatizanltk iligkisi ddneminde slogan yazm4 afiq asma, bildiri dagrtmatUriinde faaliyetlilik iginde de bulundu. Bu iliqkilerinden do' layr birkag kez g6zaltrna altndt, Mardin tugayrnda sorguya ve iqkence' lere tabi tr.rtuldu. Hiqbir zaman dilq' mana taviz vermedi. Oziinirn gUgliili.i$iinU burada da gosterdi. I 2 Eylill 1980 tarihinde askeri darbe oldu. Darbeyle birlikte faqizm hiikmUnii her alanda icra etmeye qahgtr. Oncelikle KUrdistan'da devrimci avrna qrkmrqtr. Devrimcileri avlamakla kalmryor, halkrn iizerinde
amansz bir ter6r estirerek sindirmek korkutmak, srsturmak istiyordu. "E$er direnirseniz sonunrz kat' liam olur" dercesine halk iherinde estirilen ter6r sontn4 her giinyiireklerde bir parga kopryordu. Ter6r, katliam, vahqet egemendi. Operasyonlar, cinayetler, katletmeler, kdyleri gbqertme, igkence, kirfUr, hakaret, zuli.im yagamrn koprnaz bir parqast gibiydi. Buler6r ddnemine gtiqlii bir
karqrhk vermek igin ba$rmsrzltk ve OzgiJrlUk savaqqrlart biiyi.ik direnigler ve gahadetlerle yurt drgrna qekil' mig, dUqmana hak ettisi esas dar' beyi vurmanrn hazrrhklartnt s0rdiirijyorlardr. Dlirgman yaptrgr katliamlarla sUrek avlarryla devrimcileri toptan yok ettiginive meydanrn kendisi' ne ialdrgrnisanryordu. iqte bu bogluk ddneminde diqman tam bir kara ter6r ddnemini baglatmrgtr. Bu vah' get ortamrnd4 dUrgmanrn uygulamalarrna yakrnen tanrk olan Adnan yoldaq, kurtuh.rqu yurt drgrnda arayarak 1 981 yrhnda kendi iradesine dayanarak iilke drgrna grktr. Adnan yolda.qrn gittigi yer bir savaq alanr olan Liibnan-Beyrut'tu. O,
buraya gitmekle ba$h oldu$u yol' daglarrna yakrn olmugtu. Bu durum
O'nun igin bir avantajdr. Nitekim Beyrut'a gittikten sonra da iliqkileri devam etti. Ancak bu iliqkiler srnrrhydr, Burada iggili$e baqladr. Ancak 1982 lsrail iggali sonrasrnda partili yoldaqlarla olan iligkisi koptu. '1985 yrlrnrn baglanna kadar bdylesine bir
iligkisizlik ortamtnda yagamtnt orgi.jtlemeye gahqtr. Bu sUreci Adnan yoldaq, partiye sundu$u bir rapo' runda gdyle degerlendirmektedir: '...$ubat l98l tarihinde yurt dt' gnagktm. Lilbnan'tn Beyrut kentinde kalyordum. Beyrut\a ilk olarak bir girkette gahgilm. Ald$m ilcret yeterlideQildi... Nejat bir dig laboratwan aqmqtq evde devamh gahgr dt Birkag ay onunla furaber qalq' tm. Sonradeniz kenartnda bir sandvig yeri agfim. Bir silre bdyle qahg' fiktan sonra Nejat'la birlikte galrymaya devam ettim. Bu durum Hazi' ran 1982 lsrail saldtnstna kadar de' vam efti. Savagta bitiln igler durdu. Savagn birinci haftastnda ben de, Filistin gitglerinden biri olan Demok' ratik Cephe saflannda siyonizme karg savagttm. Bu savag, Filistinliler Beyrut'tan qekil inceye kadar devam efti. Bu ddnemde igsiz kaldm. Bir k,ag ay sonra boyaa olarak galpma-
Yagamrnda sade ve olgun, iliq-
e$itimin sa$lam esaslarda yUriltijl'
kilerinde oturaklr, 6lgi.ilii ve dikkatli
mesi, halkrn 6z savunma birimlerinin yaratrlmasr, geril lanrn korunrnast, yetkinleqtirilmesi, lojistik ve mirhimat ih-
ri..rttU.
hareket eden Adnan yoldaq, oldukga da fedakardr. Aydrn dzelliklerin' den dolayr sorunlarr kavrarna ve 96zi.lmleme
gibii
gehskindi. Parti
dâ&#x201A;Źer'
lerini korumada 6zli1 ve kararhydr. Kitle faaliyetleri, mesle$ini ilerletme qabalarr ardrndan yeniden kampa gitti. Her iki kardeq de partinin 3. Kongresi'ne katrldrlar. Bq onlarrn ilk defa g6rdi.ikleri bir qeydi. Oldukqa etkilendiler. Kongre slrreci boyunca politik egitimden fazlasryla ve isabetlice yararlanmak iqin agrrr bir qaba iqindeydiler. Teoriye, 6zelegtiriye ve pratik m0cadeleye de yaklagrm' larr olguncaydr; gergekgi ve mantrkh yaklaqryorlardr. Erken yagta iilkelerini terk etmeleri ve emekgi olmalarr onlarr diqiince ve pratikte erken olgunlaqtrrmrqtr.
1987 yazaylarrnda OzgiirlUk Yi.iruyrrgil Egitim Devresi'ne katrldr. Bu egitim siireciyle birlikte gok daha geligti. Parti Onderligi'nin yaptt$t q6zlrmlemelerden azami dUzeyde so' nuglar grkarmaya gahgtr. Egitim dwresi sonrasrnda Mardin Eyaleti plan' lama grubuna katrldl. Yi.iriltUlen ha' zrrhklarrn tamamlanmastndan sonra bir grup yoldaqryla birlikte Ulke pratigine y6neldi. 1987'93 yrllarr ara' srnda geqen zaman sl]reci iqerisinde hep irlkede srcak savagtmrn iqin' deydi. Mardin'den Botan'a kadar gezip qabaladr, savagrn geliqtirilmesinde dnemli rol oynadr. Katrldrgrsayrsrz qatrqmada di.rgmana darbe indirerek kurtuldu. Saytstz eylemin 6r' glrtlendirilmesi, planlanmast ve uygulanmasrnda birincil derecede sorumluluk iistlendi. Halkrn egitilip drgtitlendirilerek mlicadeleye kazandrrrlmasrnda aktif rol oynadt. DUgman pusulartnt bijyiik bir taktik ustahkla agmayr bagardr. Olgun, fedakar, gahgkan 6zellikleriyle hep dikkati gekti. Yagam ve pratiginde iyi bir komutan, iyi bir yoldaq, iyi bir savaqgr olmasrnr baqardr. Beraber i.ilkeye girdigi yoldaglarrnrn hemen hemen qogu gahadete u' lagtr. Kimi yoldaq erken ve kimi yol-
daq da belli bir prdikstie$en son' ra gehit oldu. Birlikte egitim g6rdit-
gii @ni ERKAN, M. Emin ASLAN, Abdullah AVC!ve daha birqok yoldaqr gehit dUqerek bayragr kendisine
ya bagladm. Sekiz ay bdyle galqtm, ald@m ilcret funa zor yetiyordu. Daha sonralan dig laboratwannda iq buldum ve burada 9al6hm...'
Adnan yoldag,
28 Mayts 1985
tarihinde iqini brrakarak profesyonel devrimcilige baqladr. Kardeqi Nejat yoldaS da aynttarihte iqini brrakarak darrimcilige baSladr. llkin egitim 96rrnek arnacryla Mahsum KorkrnazAkademisi ismini alan Helve kamprna gitti. Kamptaki e$itimden en iyi bir bigimde yararlandr, hrzla geliqti. Aynt zarnanda doktorluSu digqilikle srnrrh kalmadr, diger alanlarda da neredeyse uzrnanlagtr. Burada g6rdi.i$il askeri ve siyasi eSitimden sonra bir d6nem kitleler arasrnda faaliyet yti-
emanet etmiqlerdi. O, bu emaneti en gi2el bir tazda konryarak sorunlu luklarrnr yerine getirdi. Mardin Eya' leti'nde komuta kademesinde yer alan yoldaglarrn go$u gehit olmasrna ra$men, diigman karqrsrnda yrlgrnhga diigmedi. Devredilen gdrevi biryilk bir sorumluluk anlayrgryla iistlendi. Yoldaglarrnrn intikamtnt alacaSrna dair yemin etti ve gegen pratik siiregte bu yeminine en sadrk bir biqimde bagh kaldr. Mardin Eyaleti komr.ftanlarrndan biri olan Adnan yoldaq, kendisiyle birlikte milcadele saflarrna katrlan abisi Dr. Neiat I(AYA yoldagtn 1992 yrhnda Savur'daki gahadeti ardrn' dan gdrevlerine daha qok ytiklendi. Serihildanlarrn 6rgiitlendirilmesi, gerillanrn geliqtirilmesi, 6rgtrtlenme ve
tiyaglarrnrn temin edilmesi vb. birgok
hr.susta yetkin bir pratik sergiledi. ihanete ve iqbirlikqili$e karqr 6f' keliydi. Di.rqmanrn KUrdistan'dan si' lip stipUriilmesi iqin, onu yagatan ig dayanaklarrnrn yok edilmesi gerekti$ine inanryor ve bu inangtan hare' ketle ihanete aman tantmtyordu. Birqok yoldagr ihanet sonrrcu gehit dtiqtti. En son abisi ve beraberindeki yoldaglar grubuyine bu ihanet sonu' cu qehit diiqmiiqlerdi. Bunun iqin diqmana oldu$u kadar iq ihanete karqrda mUcadele etmede kararhydr. Bu kararhhk O'nu hrzla geligtirdi ve komlfta kademesinde yer alarak, eyaletin genel faaliyetlerine hiikmedecek bir yetkinli$e ulaqtt, 1 991 yrh sonlart ve I 992 yrhnda yaprlan di.izenlemeyle Mardin Eyaleti iqinde yer alan bazr alanlarrn ayrrqtrrrlmasr ve Urfa'ntn da dahil edilmesiyle Devrimci CIAP Eyaleti 6rgi.itlendirildi. lgte Adnan yoldaq Dwrimci GAP Eyaleti komr.rta kademesi iqinde yer alan Onci.rlerden biriydi. 1992 yrh boyunca bu eyalette 6rgi.itlendirme, savagt geliqtirme, diiqmana darbeler indirerek halkrn mUcadeleye gWenini pekigtirme y6n0ndeki gabalarr gok yogun oldu. Nitekim 1992 yrh boyunca geligtirilen blrtiin eylemlere damgastnt vurma' da yetkin bir rol oynadr. 1993 yrh baglarrnda eyalette Ye' ni di.lzenlemelerin yaprlmast ve komuta kademesinin daha da yetkinlegtirilerek bu alantn Botanlagtlrrlmasr temelinde partinin atamalarr oldu. Alana ulagan yeni grup ile iliqkiye geqerek ortak bir gahgma geliqtirdi. Yaprlacak yeni diizenlemeyle birlikte hrzh bir drgi.itlUltjge ve eylemlilige girigilecekti. Bunun igin en baqta iist kademe gUcUnUn toplantrsr yaprla' cak ve bu temelde geniqletilmiq eyalet toplantrsr ile birlikte yeniden 6rgijtlenme ve yaprlanmaya giriqilecekti. Bu temelde gelen yeni grupla birlikte toplantr hazrrhklarrnr yaparken,
l7
Ocak 1993 tarihinde
KrzrltePe-
Bloka-Emrud Uqgeninde, yaprlan bir ihbar sonucq beraberindeki yoldag' lar grubuyla birlikte dtiqmanrn baskrnrna ugradr, Ddrt bir tarafr bijytik bir g0gle qwreleyen dirqman gUqleri ile ARGK'nin 5 yigit komdant arastnda bi.ryiik bir gatrqma meydana geldi. Omu omuaveren 5 komutan dillere destan bir direniq yarattrlar. Di.rgmanln amansz saldtrtlartna kargr iradelerine, inanqlarrna ve ellerindeki olanaklara dayanarak savagttlar. Evet bu savagta ARGK'nin 5 degerli komutanr olan Adnan I(AYA (Dr. Ke'
mat), Celal 62ru-P (Numan), Fer' hat UZUN (Rego), NurE EL (Rewgen), Tacettin TURCTAY (Hogir) yoldaglar qehit dUgttiler. lki kardegin devrimci mircadeleye katrhglarr, birlikte yrllarca hareket etmeleri, mi.badeleye ylirekten baQhhklarr ve bu ugurda sergiledikleri pratikler, oldukga bi.iyijk bir anlama
sahiptir. Onlar KUrdistan'dan kop' muglardr. Ama bu kopmtqluk onlar' dan higbir gey almamrq, dil, gelenek
ve iilkelerine ba$hhklarrnr korumlq' lardr. Mticadele iqindeki olgunluk, fedakarhk, sade ve 6zlU Ozellikleriyle birlikte direniqleri ayrr bir 6nem' dedir. Onlar kararltltk, inanq ve ol' gunlukta emsaldiler. Fedakarltk ve yoldaghk iligkilerinde 6rnek derrrimci militanlardr. Onlarr hep anaca$rz!
lyi bir siyasi ve askeri komutan, yigit bir sava$gr, kararhhkve inangla dolu bir militandr Ferhat yoldagl hep bir emekgiydi. ftJrgrnayr serdigi iqin bo$ dunnazdr. Bu nedenle rnaddi olarak ciddi Lir zorluk gekrnedi. Kazandrklarr kendisine yetti. 1978-80 yllan arasrnda qeqilli
gtiqlerle iliqkisi oldu. Bir d6nem IGWA hareketi iginde qahgtr. Daha sonra Siverek olaylarrnrn baqlamasryla,'BaQrmsrzlar" adryla hareket eden grup iginde yer aldr. Ancak I 2
Adr, soyadr: Ferhat UZUN
Kod adr:Rego Dogum yeri ve tarihi: Siverek, 1 Alustos 1967
Miicadeleye katrhg tarihi: 1990 $ahadet tarihi ve yeri:17 Ocak 1993, Krzrltepe-Bloka -Emrud tiggeni
Orta halli ve yurtsever bir ailenin gocugu olarak dogup bijyijyen Ferhat UZUN (Rego) yoldaE, ilk, orta ve lise 6Qrenimini Siverek'te tamamladr. Universiteyi Bursa'da bitirdi. Genelde tarih, sosyoloji, mantrk, siyaset bilimi, ditqUnce tarihi gibi dersleri seven ve bu derslerde bagarr g6steren Ferhat yoldaq, okul yrllarrndaki yagamrnl gdyle dile getir. mektedir: "Osrencilik yaffmtmt ve kargtlagtQm sorunlan, ddnemsel ilzelliklerin farkhhflndan dolay iki d1neme aytrmak gerekir. Birinci ddnem ilkokuldan liseye kadarki silreyi kap*r. Bu ddnemde karglagtQm sorunlar daha gok derslerle ilgiliolmakla bir likte, 1Qretmen ve \Qrenci arkadaglanmla da qkan sorunlanm vardt Daha yilksek not almA en eahgkan 1Qrenci olma ve isteklerin gergeklegtirilmesi
temelinde ortaya
Eyli.l{ darbesiyle birlikte dagrlan grupla iliqkileri kesildi. Bu sliregten sonr4 ulusal kurtulug saflarrna katrhncaya kadar higbir giigle herhangi bir siyasi bagr olmadr. Okumay4 i.iniversiteyi bitirmeye agrrhk verdi. Universiteye gittiQiyrllarda iki kez tr.rtuklandr. llk tutuklanmasr Mayrs 1988'de oldu. Van 100. Yrl Universitesi'nde M. $irin TEKiN'in 6ldi.lri.ilmestve 5 6$rencinin okuldan uaklagtrrrlmasrnr protesto etmek amacryla baglatrlan aghk grevinde yer aldr ve bu vesileyle tutuklanarak yargrlandr, Yne 1989 yrhnrn yaz aylarrnda bir eve yaprlan operasyonda tutuklanarak sorgudan geqirildi. Uzerinde herhangi bir delil bulamayan diigman, daha sonra kendisini serbest brrakrnak zorunda kaldr. Ki.lrdistan'da geligen gerilla savagrnr yakrndan takip ediyordu. Geliqen miicadele O'nu kendisine dogru gekerek etkiliyordu. Gergeginin bilincinde olan Ferhatyoldag, kendi gaprnda 6rgi.itsUz de olsa yurtseverlik gOrevini yerine getirmeye ve Kiirdistanh 6grencilerle yakrndan ilgilenmeye qahgryordu. Bu gabalarr ilriin de verdi. Egitim gruplarr oluqturdq Kiirt kOkenli genglisin birlegtirilmesinde 6nemli rol oynadr. Ferhat yoldag, partiye sundu$u bir raporunda bu sUreci gdyle anlatmaktadrr: '...Partiyle iligkiye geqmeden 6nce kendiliQinden bir gdran ve sorumluluk almryttm. Kendi fugma parti-
,
gkan olumlu olnnyan bireycive ken- nin propagandagn yaparak, Ki)ft dine sevdalanma hzellikleri bu so- aalh dSrencilerle iligkiye gegtim. r.unlann kaynaQtm tegkil ediyordu. 6gmci gmgliEin miindetxii girlkinci ddnem ise, ilniversite yllandr. memdeki temel amag, bu alandaki Bu siire ddri yilt kapsar Bu dbnem, K i)rt 6Q renci I eri ne ul agabi I mekti. Yi benim yagammda kdkli) d5niigitmne bu durum, Bursa'ntn kendine leri ortaya gtkaran ozelliklere sahiptEgil kogullanndan kaynaklanmaktir. $6yle ki; gerek s1milrgeciliQin taydt. Bir yandan gok apolitik bir oryarattQt kigilik yapts4 gerekse g*- tam marcuttu. DiQer yandan l2 Eyrenin ve ailenin bklentilerinin ben- lhl kigili|inin odaya qkardet bir yapr de yarattQt etkiler itniversiteye fuvardt Bu yapl psifizmi, k6leli8i, kg aqm blirliyordu Yani 'bityilk yozlu$u ve hareketsizliSi adeta bir adam olnE', aileyi kurtartry aile kur- yagam bigimi haline getirmigti. Anma ve kariyer sahibi olma gibi dit- cak yine de ulusal soruna kargt gilnceleri beynime ve yitrelime yer- duyarh insanlan burada bulurum dilqtirmigtim. Anak iiniversiteye fug. ye bir miiadeleye girigtim. t 9BB ladgmdq o alan igerisindekifarklt yilna kadar 7ok deQigik gevrelerin toplumsal yap ve bu yaptnn bende igine girdimse de saQhkh bir iligki yarattQt geligki lea marksist-leninist qkaramadm. Bu yldan sonra ilnieserlerle tanqnnm ve en lnemlisi versiteye daha duyarh Ki)rt arkadagde PKK 6nctlil!0nde geligen Kilr- lan n gelmasileri, eylemlilik siireci igi distan ulrcal kurlultg mil,cadelesi- ne girmeleri, iligkilerin yurtseverlik nin etkisi, beni devrimci miiude- temel i nd e geki I I enmesi ni fu raberi nleye gekti. Siireg iginde eski diigilnde getirdi. Giderek, bu arkadaglarla celeri mden uzaklagtpm gi bi, bul unbirlikte ortak hareket eftik. Ksa si)re dujum alan iginde, diEene karfl te? igeri s i nd e kend i aramtzd a ig H)l tmi) kilerimi akadenikdemokntik milayaphk ve bu temelde akademik dedele igerbi nde l<atld@ m eylunlerde mo krati k miiad el eyi gel i gtird i k...' g{steryordmt. Atuk oftaya gla n soUniversite gwresinde bir araya rnlar siyasi nitelikte oriaya krydt gelerek drgi.itlenen grup egitim gahgrnalan yaptyor, seminerler veriyor, Qtm tawr da siyasitawr oluyordu.' Fertut yoldaq, lnngi ditnenrde eylemler geliqtiriyordu Partinin yayrnolr.nsa olsrn aynr zanendabir emekgi
gibi hep galr$r. Rahasr hayvanolkla u$ragttsr igin nremleketteyken yrllarca
hahasryla trirlihe cazan gidip geldi. Okr/hnn tatile girdisi yaz qlarnda lokanta ve katvelerde garsonluk yag tr. Universitede ise pazarlarnacrhk ve ingaat iglerinde galqt. Ogrerrcilik yrllan boyrnca aileye ytik olrnakszrn Calqarak rnasraflannr kargrladr. O,
lan olmadrgrndan egitimlerini rnark. sist klasiklede yapryorlardr. Vne gUnItik burjwa basrnrve diser solyayrnlarr izleyerek siyasi geligmeleri takip edebiliyoa Ki.irdistan'daki savaqr kag samh olrnasa da yorumlayabiliyorlar dt. Taman zarian zi ndan larda s ilren baskrlarr protesto etmek amacryla drgiitledikleri aghk grevine katrhyordu. '1989 yrhnda yaptrgr QahS-
malar sonucunda hem okuldaki 6grenci kitlesiyle ve hem de yurtsever
denbire saglanan bdylesi bir iligki sonucu hemen gerillaya katrlmasr
emekgi ailelerle iligkileri daha gok
istenmedi, biraz daha beklemesi doS-
gel iqtird i. Qahr.malarrn
esas y6nU tilkeye d6ni.lktii. Yani ulusal kurtuluq savagrnt her agrdan beslemek, destek ve gi.jq sunmaktr. Nitekim gahEmalar 6yle bir dtbeye ulaqtr ki, mevcut kapasiteyle geligmelere cs/ap veremeyecek duruma geldi. iliqkiye girdigi qevreler, parti ve mi.lcadele hakkrnda daha fazla bilgi istiyor, parti yayrnlarrnrn kendilerine ulaqmasr gerektigini dayatryordu. Bu aynr zamanda drgiitl i.i faal iyeti n yi.irUttil mesinin zorunlu oldugunu dayatma anlamrna geliyordu. O'nun ise mevcut di2eyiyle buna gticii yoktu. Bu nedenle partili yoldaqlarla iligki aramaya baqladr. Parti ile iligkide olan bir yurtseverle kurdugu iligki sonucu, parti yayrnlarrndan bazrlarrnr elde etti ve birlihe faallet yirriitrneye bagladr. Miicadelenin ihtiyaglarrna daha fazla cevap verebilmek iqin arayrglanna devam etti. ilk elden cezaevlerinde tutsak olan yoldaglarla iligki kurdu, Bursa zindanrndaki tr.ilsaklarla iligki kurmasr ardrndan, ttnuklu olan yoldaglannrn ihtiyaglarrna da cevap vermeye bagladr, Eskiqehir Cezasri'ndeki tdsak yoldaglarla 96rUqti.igiinde sorunlarrnr anlattr ve onlardan perspektif aldr. Silrekli zindandaki yoldaglarr ziyarel ederek karqrhkh bilgi ahqveriginde bulundu, Bazen Eskigehir, bazen Bursa ve bazen de izmir'de arahksz olarak gahgmalarda bulundu. Qok sayrda devrimci grkarara( onlarrn partinin eQitim. kamplarrna ulaqmalarrnr sagladr. Orgi.jtlii faaliyete y6nelmesiyle birlikte gizlilige oldukga dnem veri-
yordu. Bir kiginin yakalanrnasryla birlikte bir d6nem dUgman gi.igleri tarafrndan takibe ahndr. Bu durumdan sonra Bursa ve Eskigehir'deki bi.i'ti.in iliqkilerini devrederek izmir'e gitti. Burada iligki kurma gabalarrnr silrdi.irdi.r. KUrt asrl[ Ogrencilerle iligkiler kurdu. Krsa bir siire iginde altr kiqilik bir komite okqturdu. ESitim gahqrnalarrnr sadece O$rencilerle srnrrh tutmadr. Yurtswer Kiirdistanh kitlelerle iliqkiler kurrnaya gahgtr. Pazarda ve inqaatlarda gahgan Kiirdistanh iggilerle iliqkiler geligtirdi. Gizlilik temelinde yiiriitiilen Orgi.itsel faaliyette birgok aileyi mticadeleye kazandrrdr ve yaratrlan imkanlan milcadelenin, bizzat silahh savagtmtn hizmetine sundu, Artrk bir an 6nce gerillaya katrlmak istiyordu. Bu nedenle bir kurye grkarrp, Siirt iizeri Ktirdistan daglarrna ulagtrrdr. Gerillayla temas kuruldu. Ancak gerek yo$un operasyonlar ve gerekse bir-
rultrsunda kendisine talimat g6nde-
rildi ve bir de rapor
hazrrlamasr
istendi. Boyle de olsa gerillayla bag kurmayr baqarmrgtr, Bu bile O'nun iqin bir umuttu. izmir'de kaldrgr krsa siire iginde 7 kigiyi gerillaya kattr.
Partiyi daha dogru dUriht tanrmadan, parti yagamrnr ve qizgisini tam d$renemeden, elinde higbir par" ti yayrnr bulunmadan, cizverili ve gerqekten bir militana yaraqrr bir pratik sergiledi Ferhat yoldag, Kendiliginden bir gahqmayla bagladr ve 6rgUtli.i bir gahqma yarattr. Olanaksrzhklar iginde olanaklar yaratarak hem faaliyetleri geliqtirdi ve hem de iilkedeki savaqrma her agrdan destek sundu. 1 990'rn ortalarrna kadar Ttlrkiye metropollerinde sergiledigi bu faaliyetler ardrndan Yunanistan'a grktr. Yaklaqrk birbuguk ay Yunanistan'da kaldr. Ve daha sonra Mahsum Korkmaz Akademisi'ne gitti, Akademi ortamr bambagka bir ortamdr. Yagamdan hareket tazr ve iligkilere kadar devrimci ruh ve yaqam egemendi, Bu nedenle, ilk katrlanlar agrsrndan zoduklan vardr. Yeni katrlanlar bryaSama uymada belirli srkrntrlara giriyorlardr, Bu durum herkes aglsrndan olduSu gibi Ferhat yoldag agrsrndan da bdyleydi. Yagama uyumda yogun qabasr olrnasrna ra$men, gegmiq yagamla yogun bir gatrqma yaqryordu. Nitekim parttye sundugu bir raporda bu si.rreci g6yle degerlendirmektedir: "..Akademi alamna geldiQimde farkh bir ya#m bigimiyle karElagilm. Bigimsel olarak bu yagama uynaya gahgsam d4 6zde derin ga-
daqlarr tarafrndan sayrllr, sevilir bir konuma ulaqtr. Ferhat yoldaq, tilke miicadelesinde dtiqmana kargr daha gi.lglU savagabilmek igin askeri derslere daha gok egildi. Komutan olarak iilke savagrna katrlmak ve bu anlamda partinin girciine gtig katmak temel bir istemi oldu. Bu temelde kendisini geligtirmek iqin gecegijndi.iz demeksizin gabaladr. Bu 6zverili qabalarr kuqkusu Akademi ortamrnda dikkati qekiyordu. Oldukga geligmeye aday konumu nedeniyle Akademi'deki ikinci devre eSitiminde Mahsum Korknraz Akademisiy6netimine seqildi. Ydnetim devresi boyunca geliqip yetkinleqti. Yoldaglarrnrn egitimi i.izerinde gok durdu. Her t|rli.l sorunun g6zi.imi.ine ortak oldu. Egitim devresi sonuna do$ru planlama gahgmalarrna katrldr. Parti karanyla eyaletlerin yeniden di.lzenlenmesi gahgmalarrna katrldrve Dsrrimci CIAP Eyaleti'nin olugturulrnasr temelinde faaliyet yi.irUtt[ Ulkeye yonelmeden 6nce I 5 AQustos 1 99 I kutlamalarrna katrldr. Halkla btitiinlegen ve halklaqan PKK gerqegini g6rdi.i, oldukqa etkilendi. Halktaki cogkuyla btiti.jnlegti. Ferhat yoldag, partiye sunduQu bir baqka raporund4 iginde bulunulan slirecin 6nemi, tarihin bizlere atfettigi gdrevler ile birlikte bu g6revler kargrsrndaki durumunu g6yle anlatmaktadrr: "...iqerisinde bulunduQumuz d6nem bizim aqmtzdan oldugu kadaa insanhgn kaderinde de bt)ylk defligimleri ortaya gtkaracak bir olgunluja ulagmtgtn.. insanhQtn her ti)rli) bask ve sOmilriiden kurtulugq 6zgilr bir di)nya yaratna umutlan filiz. lenmig ve bunlann temsili de Mlge agtandan olduQu kadar; dilnya insanltQntn geligimi aqandan da 6nemli bir rol oynayan ulusal kurtulug miicadelemizin 1nderi PKK gahanda somutlagmtgilr Bdylesi tarihi bir gdrevin, tarih tarafindan bize atfedilmesi hareketimizi n bhyikli)Siln A ifade etmektedir. Bq hareketin yilritiicijsil olan kadrolann nastl olmast gerektigini de ortaya koymaktadtr. Dojaldr ki ciice, inxnlQrn dzgi)r ya amna higbir gey vermeyen, aksi-
ne bu yagame alabildiQine engel olan bir kigilikle gdrevlerin iberine yilrilnemeyeceQi aqktn Tarihi anlamdaki gdrevlerin yerine geti ri lmesi ve ulusal kurtult4 miicadelamizin geldiQi difuey olan Kiirdistan Halk Ctmhwiyeti'ni n i ngaa nt n gergeklq. tirilmesi igin PKK'de kesinlegen ve temsilini Parti OnderliQi'mizin gah. gnda bulan sosyalist biling ve ya. gamla ancak bu geligmelere cqap verilebilecegi, hem digiinsel ve hem de pratik olarak PKK hareketinde bin defa isptlanmqtn
trymalar yaEyordum. Ya1an:r yafunq olmam ve gegmig bzelliklerle hareket etmem yaptyla biitilnlegmemi engellediQi gibi, istenilen katilmt da gerqeklegtiremiyordum... Parti 6nderliQi'nin Akademi'deki g6zi)mlemeleri kendime y1nelmem ve y6ntem tutturnpmda belirleyici oldu... Diyebilirim ki, ddnemin sonuna kadar istikrarsz bir katilmm s6z konusuydu Bu istikrarsehk kendi ger-
ve denetimi, herkese nasip olmaya-
geQi mi gdrmememd eki d i ren igti. Ya-
ak
nigegmig 1zellik ve eQilimlerle parti yagamna karg bir direnigti...' Bu eksikliklerini g6rdi.ikten sonra kendisine daha gok yUklendi. As-
keri ve siyasi derslerde yolunlagrnaya ve katrhm gdstermeye 6zen gdsterdi. Kendisinin deyimiyle, Parti
Onderligi'nin qdzUmlemeleri 6ni.inii agtr. Yapryla daha fazla kaynaqmaya,
sorunlarryla ilgilenmeye, yoldaglarrnr geliqtirmeye 6nem verdi. Olgun, qahqkan ve fedakar dzellikleriyle yol-
Parti, Akademi alantnda
funa ta-
ntdQt imkanlar temelinde yetkin bir militan olmam agtandan her geyi sunmt4tun Biniin bu imkanlarla bir likte Pafti dnderlifli'nin de yakn ilgi tarzda funa gi)g vermigtir, funa verilenin hepsini aldemt s6yleyemem, anak aldklanm prati4te yetkin bir bigimde
tygulayaaSnason-
inandm vardn Bu ternelde pr bir temsilcisi olmayq ulusal kurtulug savagtnda etkin bir rol oynayacaQma iligkin olarak kendime gitreniyor ve funa verilen her gdrevi yerine getirecegime iligkin olarak sdz vermek istiyorum...' Evet Ferhat yoldag bu ruhla iilDanm 25. sayfada
su
tinin yetkin
Abduttoh aCALAN yotdogn, annesi Aveyg acatnUn vebh dolaywo yopfidt de0erlenclirme:
UveYg ANA'huN ANslNA Ana hakkrnrn buyilkli.fgU kesindir. Bu her ana igin bdyledir. Hig qtiphesiz, anaya saygr, ana hukukuna baghhk, her zaman gdzetilmesi gereken ve gereklerinin yerine getirilmesi iqin en temel ahnmasr gereken bir evlat gdrevi olarak 6nUmtzdedir, Ona sijrekli onceligi verece$iz ve en iyi hir
biqimde
layrk olrnaya galtgacaQz.
Denilebilir ki, iyi evlat olmantn yolu ana gerqeQine saygrda ifadesini bulur. Bu saygrya baQh olarak yaqanan ulusal toplumsal gergeklik iqinde ana nedir ve kimdir? Hangi kogullarda ne tiir zorluklarl4 acrlar' la, umutlarla erlatlar doQurarak bi.lyiitmtigttir. Umduklarr ne kadar yerine getirilmiqtir? Bu yakrct sorular kadar, eSer iyi bir evlat olmatemelinde verilen cevaplar da olumluysa o kadar analara layrk olunmuqtur. Aksi halde'hayrrstz evlatttr' denilerek, en az sevgiye layrk birisi olundu$u sdylenir. Hiqbir koqul altrnda unutmamamrz ve gereklerini gdzardr etmememiz gereken bir insanhk g6revimiz de, demek kiana-evlat gerqeQine dogru yaklaqrmr sa$layabilmektir. iqki ni n ve yaklaqr mr n bi.l'yttkl i.lgi.l; "gok haytrlt bir evlatttr" denildiQi koEullarrn en yijce 96revlerine layrkryla ve baganyla kargrhk vermektir. Yok eger gok yarumaz olunmuq ve geri kalrnmrqsa, "haytrstz evlat" sfatt da o kadar yerindedir. Hiq giiphesiz bu anlamda insan evladrntn en temel biJryiiklerinin baqrnda gelen anahk gerqeklerine iistiin yer vermesi, hiq' bir d6nemde hiqbir biqimde gdzardr edilmemesi gereken bir husus oluyor. Bu anlamda peygamberimizin bile "Cennet analartn ayaQrnrn altrndadrr' demesi anlaqtltrdrr. "Her hak 6denir ama ana hakkr 6denmee'deyiEi yerindedir. Dolayrsryla ana haklanna karqr verilecek cevap, insanhQa ve halka en yararlt, en ytice kutsal gdrevleri baqarmakla yakrndan baglantrhdrr.
denilebilir ki, gergekliQin amanstz kogullarr, en gok da bdyle analann yiJregi dnirnde -hele bu analar qok gr4si2 d urumdalarsa- arnansrz aglarrnr drerler ve daha da actmastzca etkilerini onlara ydneltirler. Bdylece bu sevgi yumagr olmast gereken iliqki zehir-zemberek iligkiye d6niiEijr. Ve gerqekten e$er Ktirdistan'da en acrh bir iligkiden bahsedeceksek, bu, ana'evlat iligkisi ve onun dayanrlmaz sonuqlarrdrr. Qeligkiler amansrz tahribatrnr en qok da bu iliqkiye yoneltir. Olmamast gereken gok qeyi bu iligkinin kapsamrna doldurur, Bu temelde ana hakkr-hukuku tanrnmaz hale gelia ana qocuQa kargr, qocuk da anaya karqr olur. Qocuk bi.jyUdiikge bu durum daha da olumsuzlagrr; umutlar hayalkrrrkhgrn4 sevgiler sevgisizliQe ve saygrsrzhga doQru yol alrr. Yabancrlaqma geligir, "kotii evlat" veya "haytrstz evlat" bir olgu haline gelir ve sonuqta toplum bu hayrrsz evlatlarla dolup
gegin geliEkili ydniinU gok erkenden duydum ve olmamasr gereken bu geligkinin
dunsrz
sonuglanntn arnan-
srz bir biqimde kendime ydneldi$ini g6rerek, kendi bi.ryiik isyanrmtve bu
anlamda da anama karqr
isyanrmr
gok erken yaglarda baqlattrm, 'Olur mu bdyle" denilir. Evet, olur. Bende qok da oldu, Qok iyi hatrrlarrm; beni zaman zaman kargtstna aldrQrnda ve anahk hukukundan bahsettiginde kargr tezlerim vardr: "Sen" diyordum, "hangi gerekqeyle hiqbir gelecek vaat etmediQin gocuga karEr bciyle konugabilirsin? Ne verdin, ne istiyorsun?" Daha o yaEta gok giiglU tezlerim vardt. Bu da btr duyarhhk bigimi oluyor. Bu yaklaqtmtm karqt' srnda iddialarrnr fazla si.irdlrremezdi. "Peki peki, 6yle olsun. Sen yine bildiQin bu kafayla yUrii' diyordu, Tabii, ben bu s6zleri sdylerken drlyarsrz birisi degildim, gerqekgiyim. Ve bir anaya layrk olmanrn da qok acrmasz bir yaQam pratigiyle saQlana-
I I
Bu temel gerqeklerin rgr$rnda benim de ana gergeQine oldukqa ilginq, ilging oldugu kadar qeligkili ve bir o kadar da anlamh yaklagrmrm olmuqtur. Bir qocuk iqin anasryla cebelleqmesi anlagrlrr bir husustur. Onun iliqkive qeliqkisi anastdtr. Onunla dtinyaya goztinU agmrgtrr, onunla cesaret kazanmrgtrr, onunla ilk adrm' larrnr atmrgtrr, onunla kendine ad belirlemigtil onunla 6srenmiqtir, onunla yaqama ktvanctnt, Liziintilstlni.l ve zevkini, act ve umutlartnt dr.rymuqtur. Bu qok yerinde ve olumlu olabildigi gibi olumsrz da olabilir. Tarihi toplumsal koqullar, bu en anlamh sevgiden bagka higbir iligkiye yer vermemesi gereken iligkiyi de maalesef tanrnmaz hale getirebiliyor. Ve bu anlamda tarihi toplumsal gerqeklik acrrnasrz olabiliyor. Birgok anada oldugu gibi -6zellikle Kirrt anasrnda yaqanan bigimiyle- yahn sorgi ihtiyaqlartnt kargtlayarak gocuklann bitytiti.ilmesi ve on' lara yaraqrr bir gelecek vaat edilmesi maalesef mtimkUn olamamaktadrr. Analarrn zdrrabrtam da bu nok' tadadrr. Onlar qocuklarrnr gergek' ten ola$ani.istU severler ve onlara yrkrlmaz bir dUnya, bir cennet vaat ederler. Bunu gergeklegtirmek igin de her geylerini ortaya koyarlar. Ama
Aile koqullarrmzda bijyi.ik bir zorlukla geqen yagam vardr. Ana-baba iligkisi, yaqamr tanrnmaz hale getir' miqti. Baba yagh ve biraz giigstz. Ana biraz daha geng ve qok gi.iglii. Bu geliqki bile kendi baqrna erkek egemenlikli aile iliqkilerinde bi.jyiik geliqkiye, kargagaya tantnmaz ortama yol aqar. En bi.iyilk erkek qocuQuna daha lazla yer vermek, ailelerimizde srkga gdrtilen bir 6zelliktir. Erkek biryerde aile neslini de'vam ettiren ve gele-
ceSi hazrrlamakla mirkellef krhnan biri durumundadrr. Bu bana da da' yatrldrgrnd4 benim bu iliqki biqimine b[i.ik isyantm vardt. "Hiq hakkrntz yok" diyordum, "aranlzdaki bu iliqkilerle bir qocugun hayattnrzehir etmeye." Hr.zur yok, anlayrg yok, fazla gelecek vaat etme yok... Bir ailede her giin ana'babantn yaqadrgr kavgah durum bir qocugu gerqekten en zora sokan bir yaqam tarzr oluyor. Sanmtyorum ki hiqbir ailede, higbir ana-baba iligkisinde bizim yaqadrgrmrz kadar qattqmalt, bol hr.rzursr.z bir ortam daha olsun. Ben bunu yine erken yagta kendi qansrzh$rm olarak deQerlendiriyordum ve srkga "qu aile gibi veya gu kenardaki bagka aile gibi bir ailem olsaydr, olmaz mrydt, ne mutlu onlara b6yle aileleri var" diye ditgi.iniirdirm. Bu belki bir 6zentidir. $unu da belirteyim ki, zayrfhgrn da sonucu olabilir bu. Bunu da fazla slirdiirmedim gerqi. Kendi ailemin de bi.lyi.ik olabileceQine, anlamlt iliqkilerin bu aile iginden de qrkabileceSine yine erken yaqta inandrm. Ve bunu giiglendikqe kargrlamayr ve en actmastz koqullara sahip olan bir aile iqinde biryiik deQerler sistemini geliqtirmeye qabalamanrn en doQru tutum olabilece$ini di.igiindiim. Yine etraftaki en qanlr-E6hretli ailelere 96z dikmemeye, onlara 6zlem duymamaya tersine bunu bir toplumsal gergeklik ve giderek de irlke halkrnrn bir gergekligi olarak gdrmeye baqladrm. Kendi aile qdzilmlemelerimi, aile qeligkileri' min giderilmesini, bir Kirrdistan ailesinin, toplumunun, halktnrn qeliqkisi olarak gdrmeye, onu gidermeye ken' dimi yiikUmlU hissettim. Bu temelde giderek iyi bir evlat olmantn olanaklannr ele geqirmeye ve temsil et'
tagar, Analar ise btzUli.ir, her zaman-
kinden daha fazla acr duyarlar, aglarlaG srzlarlar ve bunu birti.in 6mi.lrleri boyunca da yaqayrp giderler. Analann yiireQinden bahsedilir. Qok drygu yiiklii olduklart ve gokga da agladrklarr s6ylenir. K[.irdistan'da
gok daha fazladu. GeligmiE iilke koqullarrnda aQlama azdrr. Nedeni
de bizim gergekligimizde yatar. Geligmiq aile koqullarrnda da yine analar az a$lar. Analartn en gok veya 6mi.irboyu aQladrgr yerler qeligkilerin en yogun oldugu yerlerdir. Bu tamamen bilimsel bir degerlendirme de oluyor. Dolayrsryla KUrt analan en qok aQlayan analar oluyor. Bu, bilimsel tanrm geregidir.
Benim ana gergegim de k)yle olan bir anlama sahiptir. Bu ger-
bileceQini daha o erken yaglarda gdrebiliyordum, Ucrz y6nelmek istemedim anaya Ucrz sevgilerini kazanmak istemedim, bu ki.igiikli.ige diiqmemeye qahgtrm. Anamr memnun edecek bir geyler yapabilirdim, bunun igin bagarrm da vardr, Fakat bazrlarr belki "gok acrmasrzsrn' diyebilirler. Ama bana gdre daha yi.iksek layrk olmanrn bir bigimi olarak, ben ona birkag kUgi.lk hediye, ucuz sergi s6zcUkle' riyle yaklaqrm gi.icU gdstermedim. Hasret kalmrgtr ve srkqa da s6ylerdi: 'Sen bana dcirt metrelik bir has bezi alrr mrsrn acaba? Ben senin ananrm.' Belki oldukga duyarsrz gibi gdriilebilir ama ben hig trnmtyordum. Bu sdzlere karqtn ve higbir zaman da bdyle bir hediye almadrm.
meye gahqtrm. Benim iqin daha erken yaglarda kdy ortamrnda 'Allah higbir aileye bdyle bir qocuk, evlat nasip etmesin' deniliyordu. Bu qok beceriksiz oldugum iqin degil, berzersiz bir yaklaErm iqine erkenden girdigimden dolayr sdylenirdi. Geleneklere aykrrr bir kisilik oluqumunu daha o ortamda yagamaya baqlamrqtrm bile. Buradan gunu grkarmak gerekiyor ki, bugUn bi.iti.in bir toplumu, halkr etkileyen, ona kargr sorumluluklarr olan ve bi.iytik bir hizmet sergilediQine inandrgrm kendi gerge$imin; ana ve aile gerqegine baghlrk temelinde nasrl olugtuQunu, geliqkive iliqki ortamrnda nasrl nasibini aldr$rnr belirtmeye galrgryorum. Yne qok krsaca gunu da s6ylemeliyim ki, erkenden aile gergeginde gdrdU$Um di$er bir husus, WEY$ ANAnrn srnrrsrz giiq gdste' risiydi. Kesinlikle bab4 yani erkek
egemenli$ine boyun e$meme durumu vardt. Denilebilir ki o, babamrn qahsrnda ashnda erkeklere kargt veya erkeklige kargr anaerkil gergegini temsil ediyordu. llkel komiinal d6neminde hakim olan ana gerge$ini temsil ediyordu. Nitekim bu ilkesinden higbir zaman taviz vermedi. Aile gi nd e ken d i i.rstirn i.ig ilni.i y tirirti.irken -qok cahilce mi veya qok 96zirkara mr, cesaretli miveya kendine gdre bir anlayrqla mr diyeyim-, bunu, kargtsrna grkabilecek her iliEkiye, bi.lttin k6y ortamtna da tereddiltsiiz ve amanstz bir biqimde dayatryordu. Burada gunu teslim etmek gerekir ki, anamrn o zaman Uzerimdeki etkisi ibtilndiir, koruyr.rcu nitel iktedir ve bizi babadan daha fazla koruma bigimindedir. Belki erkenden bana da agrr g6revler yUklemiqtir ama I
i
kendisinin de amansz
kavgacrhQt,
bizim k6yUn oldukqa dijqUrijcii, saptrrrcr ve qarprklaqtrrrcr etkilerinden korumuEtur. Onun bu hakkrnr kesin belirtmek gerekir. Benimle de kavga ederdi. Kavgastntn en onemli bir nedeni de drgarrda -kendisine gorebirileri haksrzhk yaptrgrnda veya yapmamasr gereken bir gey yaptrQrnd4 eQer ben boyun eQmigsem, bu temelde eve rahathkla hem de aQlayarak gelip 'Vay ana. gel beni g6yle koru" demigsem yijklenirdi. Hatta beni kovardr. "Git intikamrnt al gel, ondan sonra sana evde yer ve ekmek var" derdi. Vne halen qok iyi hatrrrmdadrr, beni tersylz ediyordu. Ve ben de qrQrra qrQrra gidiP kavga ederdim. Onun kabul edebilecegi 6lgiiler dahilinde kavgantn sonuqlarryla birlikte evde onun nezdinde kabul gdrlrrdUm. Bu, ilging bir geqigtirme tarzr oluyor tabii. Belki acrmasrz olabilir, fakat bu anlamryla ilginqtir. Kendisr beni kavgaya silrtlklemekle kalmryordq hrzla bana yonelenin izerine taQ, sopa ve bi-lyi.ik aQrz kavgasr ile saldrrrya gegerdi, Onun yine bu hakkrnr da iyiteslim etmek gerekir. Bu anlamryla qok ilkelive kavgacrydr. Ben bile biryiik utang duytlyordum, onun bu kavgacrh$rndan. Evet,
bunu
da belirtmem gerekiyor. Bir
ana nasrl olur da alrz dolusu ki.li.ir, tagla sokaklara dalar ve tek baqrna bir kadrn oldugu halde nasrl herkes' le bu kadar kavga eder? Hiq stntr tanrmaz, erkek-kadrn ayrtmt, bilyilkkiiqiik ayrrmr ve genQ-yagh ayrrmr yapmaz kavga ederdi. Anlam vere' miyordum. Qevremde higbir ana @' le deQildi. 'Baba, en ufactk bir ses bile qrkaramryor da ona ne oluyor' diyordum. Utancrmr hep gizlemeye gahqrrdrm. Niye bu anam her giin b6yle kavgahdrr? Evin iginde kavgah, kdyiJn iqinde kavgah... Qok erkenden fu aile gergeginden kopuyordum Gdriili.ryor ki, kopugta pek bir huzur olmamakla beraber daha sonraki siiregte bizi gok etkileyecek. Huzursuz, kavgah ortamtn bir itritnit olarak beni ugurluyorlar. Actmastz gerqeklik iqinde yol almaya zorh.ryorlar. Bana g6re bu bana yaprlabilecek en bfi.jk hediyedir. Belki iyi sevgiler, geliqmig olanaklarla beni yola grkarmadr ama gergekgi olma' mr sagladr. U$urlarken,'sana qok iyi bir aile brrakttk, swgi dolu bir orta-
I Scaurct0n
t{i$n
mrn var, her zaman ddnebilirsin' diyemediler; ama yagam da acrmasrzdr. 'Srcak aile ortamrna gl.venip de kendini aldatma bizden bu kadar. Bagrnrn garesine bak" dercesine bir uQurlamaydr, bu ana gergeQinden koprs sUreci. Ddneme g6re belki fazla dikkat qekici olmayan bir kopq sirrecidir, fakat gok rzun bir sttre sonra ve 6zellikle de I 5 Agustos Atrhmr'ndan sonra diiqmanrn ana gergeQini 6zel savag temelinde kullanmak istedigini g6rdiim. "Evladrm, bilmem gdyle askere vurulur mu, kavga edilir mi" bigiminde bazr sozler soyletmek istedigini dtrydum. Baskr altrnda sdylettirildigini de biliyordum. Vne gUnii geld iginde yurtseverlerin, dostlarrn toplantrlarrna da gittiQini ve hatta zafer iqareti yapabilecek kadar bir yaklagrma da yoneldiQini gordi.im. Bunu kendi iradesiyle yaptrQrna da eminim. Biitiln bunlar da o kadar abartrlacak hususlar degildi r. Benim agrmdan, benim anam olmuq bitmig bir olaydrr. Bu nedenle bir mektup yazma, bir telefon etme gere$ini duymadrm. Bugijnlerde bana srkqa soruyorlar: "Hiqbir telefon da mr etmedin?" "Bu ihtiyacrduymadrm" dedim. Tabii bu, benim ne kadar duyarsrz olduQumu gdstermiyor. Tam tersine dr.ryarhh$rn gok UstUn ve gok sorumlu bir bigimini gdsteriyor. Qo-
cukluktan itibaren dersimi
mi.]kem-
mel almrgtrm. Bir ananrn nasrl olmasr
gerektigini bilmiqtim ve anamrn da nasrl olduQunu qok iyi dQrenmigtim. Bunlar benim iqin gok kdklti derslerdi. Nitekim otuz yrh agkrn amansrz bir mircadele sl.irecinin bir de bu anrya karqrhk oldugunu, bir yerde o ortama kargr intikam olduQunu biliyordum. Ve kendianarna "oQlun bi.iyird( sana degil ddrt metre bez, q6yle bir yagam da sunabilin seni yanrna alabilir, seni son giinlerinde cennette gibi yagatabili r" dUgki.inlUQUne ve saygrsrzhQrna drigmedi m. Saflarrmrzda hatta toplumumuda, her evlat kendi anasrna yapabileceQi iyiliQi yapsrn, alabilecegi bir de$eri alsrn. Bunda srnrr yok ve suglamryorum da. Ama maalesef ben, kendi anlayrgrma gore bunu olilm haberi geldiginde bile di4Unmek istemedim. Bana g6re ashnda ana-
hk
bUyi.lkti.ir. Ozellikle benim kargrlagtrgrm gibi olmamasr gerekti. Bunu
yapan tarih, bunu yapan toplum, bundan sorumlu olan baskr-sdmirri.i sistemi btrytik sugludur. Buyilk sughlya kargr briyiik kavga gereklidir. Sonug buydu ve yi.iklenmigtim. B6ylece anahk hakkrnrn da gerekleri qok yerinde ve ytlcelerde yenne getirilmeye gahgrhyordu. Qok emindim, bunun drgrnda ana hukukuna-hakkrna bagka bir biqimde yer veremezdim. Layrk olmanrn biitiin bigimleri seviyesiz, ve basit kalrrdr bana g6re. Higbir zaman, 'gdyle layrk bir evlat oh.ryorum" deme ktigtjkli.rgtine de di.irgmedim. Ben gunu da sciyledim; gocuklu$unun hayalerine, cizlemleri-
ne ihanet etmeyen bir kiEi olmayr bildim. Bu aynr zamanda anah gUnlerimin nasrl korunduQunun, saklanrldrQrnrn ve bijyiik bir kavga gerqe$ine ddniqtiiri.lldi.igUntin de bir ifadesidir. Biltiin analara gdsterilmesi gereken yaklagrm; bir gocu!un, bir eryladrn anaya yliksek borcunu 6deme bigimidir. Bu dzellikle benim gibi anaerkillilik srnrrlarrnda seyreden bir kadrna kargr gorevlerin neler oldu$unu bilme ve onun gereklerini yerine getirme gtici.idtir. PKK oh.rqtu. PKK'nin oh4umunda kadrn gerqegiyle bir kez daha tanqtrm, bir kez daha bi.iy0k mlrcadele verdim. BUyilk acrmaszhkla kargrlagmak kadar, acrmasrz bir yagam iginde m0cadeleye tanrk oldum. PKK iqinde bir 6z 6rgiit olma ve bu 6z drgUtU kendimce, hayalle-
rimce, do$rularrmca olugturmay4 ona anlam vermeye gahqtrm. Bu anlamlarrn en ylicelerinden birisi de, kadrn nedir ve yeri ne olmalr nolitasrndadrr. Nitekim bu, benim anamtn gdlgesi oluyor. QilnkU ana gergegi
gocuklukta biiyUk yer kaplamrgtrr. Silik bir ana degil, baba kargrsrnda
ki.iqijk di.lgmi.ig bir ana degil, her bakrmdan kendini kabul ettirmig bir ana... Yeni bir aile kurr.ryortz; PKK ailesi. Anayr gtjphesiz anrmsatacak ve ana kendisini yansrtacaktrr. Bu yansfima hig gi.iphesiz oldukga yerine oturmug, anlamrnr bulmug bir kadrn gergeQidir. Bir kadrn dzgtjrliJk gergegidir. Bu konuda kusur etmedigim kesin, Dayanrlmaz kadrn gericiliQiyle boguqtum, erkek egemenlikli yaklagrmlarla boQugtum. Birtl]n bunlar, bir yerde "ana hakkr" igin oh.ryor. Otuz yrld4 krrk yrlda geQse bu, "anahk hukukuna" karqrlrk verme anlamrna da geliyor. Frrsatr
buldum. Anamrn da belki kavga etti$i 6zgiJr, onurlu
uQruna yaqamr
partide yaEatrna( kadrnda yaqatrnak.. Bunun frrsatrnr biraz daha buldukqa anaerkilligi qok deQiqik de olsa ve gok yi.iksek bir devrimci tdkuyla da olsa merycut acrrnastz sdmUribi.i gergege, kadrn-erkek egitsizligi gerqeQine, srnrf gergegine dayatmak, bu di.izeylerde devrim olugurken bir anlamda kadrnrn da devrimine kendimce en anlamh katkryr yapmak... Higbir.zaman bunu gdzardr etmedim. lEte tam da bu noktada anlaqrhyor ki, ben bir ananrn gerqeQine oldukqa kargrlrk vermigim, iyi bir evlat olmanrn gergegine sahip olmuEum, bdylece acrlarrmr, bunun kaynaklandrQr qeliEkileri qdzme yoluna akrllaca gitmigim. B<iylece biraz hak tanrnmrg ve onun gerekleri yerine getirilmig oh.ryor. Tabii burada gu sonucu qrkaramryoru: Orasr neresi burasr neresil Herkes kendi gabasryl4 emegiyle partide, onun dzgijr yagamrnda yerini bulur. Ama tabii kigilerin de rol0 vardrr; kiqiler de gergeklerine gdre rollerini oynarlar ve bu gerqekler ta qocukluktan baglar dllinceye kadar devam eder. Be-
nim de bu parti iginde,
6zgi.irli.ik
savagrmr iqinde bir yerim var. Bu ye-
rimin btitlrn kigiligimle baglantrh olarak geligtigi de aqrktrr. Ve bunun b6ylesine bir anahk iligkisiyle baQlantrsr da aqrktrr. Ben bu anlamda anama oldukga saygrh davrandrgrma eminim. Onun kadrnhQrna, kavgaohQrna hakkrnr verdiQime eminim. Belki bu maddi rahathk vermedi. Srkga igitebileceQi s6zleri duymadr. Zaten hiqbir Ki.irt anasr bu degerlerle fazla tatmin olmaz. Benim ona verdigim, belki de en anlamhsr olmugtur. Onun da bunu duyduguna eminim. Ahirette de olsa bu boyledir, mahgerde de duyulsa bu bdyledir. Tekrar vurguh.ryorum; yoldaghk hukuku da bdyledir. Ona en bi.ryiJk anlamr, verece$in miicadelenin buyUklU$U ile ddersin. Bagka tiirlir 6dentiler mUmktin deQildir. Kadrn dzgiirlUQii parti iqinde geligiyor, bi.ltiin Kiirdistan'da geligiyor ve etkileri uluslararasr alana da yansryor. Ve tekrar anamrn anrsrna baSh olarak sdylemeliyim ki, bu konudaki gdrevlere verdi$im anlam, saQlad rm gabalar sadece 6znel niyetlerim iqin deSildi. Tutkularrm iqin, gdrorleri ba$arrna hrrsrm igin degildi. Biraz da altrnda derin bir anlam yatan bir borcun, hakkrn odenmesi iqindi. O sadece kavga eden, kendi onurlu yerini bununla korumaya gahgan bir kigi olarak kalrnadr. GiiniimUze do$ru ve hatta insanhgrn bagrrnda bdyle birisi olarak tek bagrna kalmadr. $imdilerde qok sayrda kadrn ozgiir olmanrn onurlu bir gey oldugunu gdrtiyor. Kavga etmenin giizel bir Eey oldu$unu, bilincin, boyun e$memenin, silik olmamanrn iyi oldu$unu gdri.i'yor.
tss:t
S.Ji7i)
Bu bana gore de olmasr gereken bir geligmedir, Ben higbir zaman erke$in qok silik srgrntrsr olan kadrnr arzulamadrm. Hiqbir zaman dili kesilmig,6dU kopmq korkak kadrn gergeQrnin yanrnda olmadrm. Higbir zaman itaat eden, kul olan, kolece ve srnrrsrzca erkegine baQhh$r fazilet sayan bir kadrnrn degerli olduguna inanmadrm. Ben hiqbir zaman kendini ne yaprp edipte de erkege beQendiren, bunun her ti.lrlil sozUmona giizelliktir, inceliktir veyahut da terbiyedir, ahlaktrr deyip kendini kuga qeviren namus budalasr bir kadrna da deger vermedim. Krsaca hiqbir zaman, doguqundan olUgtine kadar kendini bir erkek egemenlikli toplumun gelenek, ahlak ve dini olqUlerine gore ayarlayan bir kadrn gerqegine yer vermedim, saygr duymadrm, Ne arzuladrm, ne de yaklagmak istedim. Oyle anlagrhyor ki, bUti.ln bu hususlar anamrn da dzellikleri oluyor. O boyle bir kadrn olmayr akhna getirmemiq veyaSamamrg oh.ryor. Onuru gerektiginde babaya da, her tiirli.i erkeklige de kargr kavgada bulan, boyun egmeyen bir yaklagrmda buluyor. Vne oyle anlagrlryor ki, ben b6yle bir kadrnrn yanrnda yer almrgrm, boyle bir kadrnrn oQlu olmayr doQru bellemiqim ve si.irdi.irmiiqtim. Bu Eimdi daha iyi aqrQa qrkryor ki, dogrusunu anlamrgrm ve yapmrQrm. Bunu bazrlarr qok eleqtiriyorlal gok tartrqryorlar parti iqinde ve toplum iginde. "Bu ne anlayrqtrr, bu ne yagamdrr" diyebilirler. Karqr qrkanlar var, yanrnda yer alanlar var. Tercih; 6zgtjrl0k iqin savagan onurlu kadrn-
dan yana oluyor. Bunu
yapmrgrz.
Qok yansrmalr da olsa ana beklentisine r.rygun davranmrqrm. iyi bir evlat
olmanrn iyi bir drnegini gizmiqim. Halen kapsamh bir gahEmayr da bu temelde y0riitUyorum. BiltUn analarrn ve kadrnlarrn bu temelde onurA onun iqin 6zgUrltige ve bunun bedeli olan savagtma gereksinim dr.ryduguna eminim. Qok erkenden iistlendiQim bu gorevi gimdi daha derli topluyi.iri.itiiyorum, Son donemlerde kadrn qdzi.imlemelerine yliksek deQer biqtim ve gok iyi biliyordum; benim iqin anlamr goktan da yitirilser anantn son gijnlerine dogru kadrn gdzilmlemelerine bigtiQi yiiksek deger yerinde olmugtur. Bu, onun fiziki varh$rnrn sona eriqinin karErlrgrolmugtur, Bu iyi bir anma biqimidir, iyi bir selam yollama bigimidir, iyi bir haberleEme bigimidir. Hiq qiiphesiz bundan sonra daha kalrcr bir gahqmayr yapmakta tereddirt etmeyeceQim. Yne her zaman s6yledigim gibi bir qocuk genligiyle, bir ananrn iyi oglu olmaya bi.iyijk 6zen gdsterecegim. Bunu sadece anam igin deQil, btiti.in analar iqin de en deQerli bir qaba oldugunu bilerek yapacagrm. Genelde bi.ltUn analarrn, ozelde Kiirdistan anasrnrn bUyijk acrlarrnrn tamamen bilincindeydim. Bilyi.rk beklentilerinin, umutlarrnrn neler olduQunu ve buna stntrstz doQru yaklagrmrn neden gerekli oldugundan tr.rtahm gtinli.ik karqrhk vermeye kadar bunun nasrl miimkiin oldugunu biliyorum. Analann en degerli e,ylatlarrnrn, oQul ve kzlarrnrn topraQa veriliqinde nasrl bi.ry0k cesaret gosterdiklerini kendi gdzlerimle daha gimdiden g6ri.iyorum. Ogul ve krzlarrnr, "Kiirdistan'la evlendiriyoruz" diye cenaze tdrenlerinde nasrl zrlgrt gektiklerini biliyorum. BUtiln bunlar, benim yanrlgr iginde olmadrQrmr gosteriyor. Analarrn
bu bi.i'yi.lk cesareti nin, 6zgi.irl iik eyleminin kuancr oldugunu dogru yolda gdrdUkge; brrakahm a$lamayr ve acr dr.rymayr, onun gururunu dr.ryduklarrnr gok iyi biliyorum. Nitekim bazr analardan gunu duydum: "Keqke bagka i.ig dcirt evladrmz daha olsa da mi.badeleye verebilsek..." Bunlar ana hukukuna gereken kargrhQrn verilmig oldugunu ve analarrn da bunu onayladrgrnr gosteriyor. Kiirdistan'rn buytjk sevgisizligin acrmasrz kogullarrndaki analarrmzr n ve WEY$ ANAnrn gdni.lllerince istedikleri gibi geliEtiremedikleri ve kargrhgrnr gdrmedikleri sevgiyi ozgUrlUk eylemimizde ve daha qok da kadrn dzgUrlii$i.inde gergeklegtirmekle onlara layrk olmasrnr bildik. Buytlk sevgisizlige, btiyilk bir sevgi devrimiyle karqrlrk verdik. Her zamankinden daha fazla donem, sevmenin zamanr da oh.ryor. Eylemimiz bu anlamda da anrya baQhhgrn segkin bir Ornegi olduguna inanryorum. Bu temelde kendi anama da baghhgrmr iyi
gostermigim, onun anrsrna
en
17 Nisan 1993
Uveyq 6eahn'm vefatt nedeniylo gok sayda kurum, kurutug, kigi, bagaaShgr ve anma m€sa} yaytnladilar. Yaytnlanan mesailar ile birlikte gok salrrda anma yo ba$Bafih$t rrpsa} gaEstomize de gitndoritdi, Gazrrtemize mosai
iirgtit, millghrekili, Avrupa'daki Kiirdistanlrts
ulagtran kurum, kurulug, ihgi,it ve kigiler gunlilrdr: Abddlah Ocshr1 PKK-[fi(, AreK Ana Furugah Komrlanhfi ERNK Avnpa Orgeii GkE!, Kkdietan Kanp Konuanl(r ve tirn saraggrlan, Sernrvebffn qalqan" hrr, Ber Eyaldi Sarrq KoruEi adrna Kanargah Ksrxrtan. hgil, 2. Ane Karargeh Komtlanhgq Se*red EyaH Kornrtanl{r, Beffiran lGrarga}r Komr.tenh$ve tifn sara{Slan, Anted Eyaler Yfriikrpoive tfim sarrEgleni Gaaan Eyaleti gailtalan adru tGrargoh Korn *an[[r, Parti0rdr.r.Cedre galqadan ve militanlan adrna Mardin Eyah Y0naimi, tiirn porti militard8n ve sevqdan adrna Dersim Eydet Karar. gnfu Ghey.Bat EyaH KornJar{rgr, Oarrinrci GAP Eyale Komu*enhfr ve saraqghn, lrthhsr.rn Korfunez Ake&dd GAP $dtitki Deiresi dgencteri, Itrtahs.nn Korknru Akdur*ti $dlit Bsitan C*rbq Ktldb. tan t h.sal Kadn Kongresi Hcrrhk Komitesi, Kffistan Ulrral lttedisi lernslcihi, Lthrun'daki parti ve cef,e gdqddan a&na Ulbnan Konitesi, Ber$edan galqanlan, PKK Desddorf Darasr tr$r*hr8il, Aknanye, Frarsa Hollarda, Be(ika, Avusttrya, higrg Ihnknarkq bpanys, Yoani*an, Kbnq Rwyq ABD, leve$, l,l,orv€S Firdadif Krdisten Kondd€ri, Hsvktrrl t$ehitve Tut*h, Ailduiyle Deyauryna Del,ne!i), fqfia. K$distari Fed-lfum (Hdhne Kiirdistan i99i Dernekleri Federryonu| Yekfriya Jir#r Kudistan ffJWK), Yekftiya C:lnan0n $oremer&r Kwdietan (YCil, Y€kitiya Karker0n Weldper&el Krrdisten fil(WK), KU.
Effi
W@6n
dister ve Tllkiye ooraalsirdo h*rfiao PKK
aavaq
esirhn, Frarne, l"r.q lorgre Bdg*e Arnerqrq Hdlarrde, lrryiltoro, A'nctlrya, Yutenisan Rnyq Arcrhayca& Nait. g*varq Enna*ttrn, LJUa X,*tq Danirra*s, Nsveg, lryrUA ruustr{/i vs l(au&'de yasalen tih frtsfior. H, FhnSu,B KUh Psiq Baliq Driohrg'tdr KtHicardr
-
yubaerler, Ornerti k0ylillsi, Meryen Bindal, M*rnd Sangki€h Urfa'dan yurtsavor Ktldieienhlsr adma oesle galryn. lart hanUrl'Oar ytrteeer kednlar adrna Ahn D4s Amsd yrtsanr kedmhn adne Rr*en Soroq Srodklen yuis* vsrler dma fuk*dan Skt yuteaer kadnhrr
q$g
adma
Sahfe
@1
hnd Aoqiki, SereAkrn,
AhflE{ Karataq Cabbar Creeici, lsrmil Aduf Neeim Krlrq, Ahrn€* Tlth Mehn€t $ncar, Ali Yi$it Rernzi Katal, M&rut Klq, Nizamoilin ToS,& Zt'beyir AIda, Naif GBeg, Orhan Oo{ff\ Sdim Sadd*, Srn &krlq M, Emin Se,rer, Hdh Dkie, Leyla Zana, Mahrr.rt tlanrh Sedat Y_urtda$ Feridln Yazar, Nerrral Grbsy, Vecdi Krytio${ Omer Ktr! GHhen Ozat4 SorqU Orat4 Ahmei G6*soy, Ahmet Tran Demir, Ayqe lGrtd, Aziz AkhS Ai Rrza l,lalie, Madur &inbat l{eiat Yauh Sednq Ozipetq Hikrrrt FirJaq Mehrm Unay, Veh Qehlq l.lastrt Akdonir, hnahim Gfrbile, Filiz 001.a, Htbeyin Kaytaq Bayar, Bazrn sal, Vahit Akgilin, AyS Karada$, Nizamettin YrH& Fehmez Ba$bdq Orhan }fuyq ftrrsatin Kara, Canan
ffi
t
Kar*a$
Osman
Salih Ozcarr,
&qdif *hnxu Ekinci, HiiseykrY[be Davrn Kerd{, Hatice Kara,
Ndi Bdd,
Osrran lGra $erif Afytn fufirezan S0nrneq Mehrna Eio, REa K6se, Zdiha Baykara Kernal Toprah Serdar Eidero$q Necdd Yrlmaa Skir lrnal Gilizar t(ayh& Mehrne Fidanca& BerdiWdd Citlar\ [6irWet Catlrn LhBd Ozttlh Nand Dani, M{idfrn Kr^nnq $ahin Klq N'yei Qeih €mire Adbefli, ltjl Ali San Raif Ereq Ytsuf Sh0di }h$k Cwi& Errr"r ttf*, Sefira lrstu, lrffinpt Dopaa Yqar $inq€h Ai tbtrq Karek Trkkh Cr€ilril Bi$ig Kekil Aekd Ahma Ydoekyayh, HdA Gergerry, Oeman Offrh Sddndn &harl Abdrrrdvnan Yek4 C€md Ay, Vahaf Kut, Gdseren thalan Yrnuf Acurl Ht@in Yrlralq Htbsyin Ercfilq Hakki Kuq kst ehl M*md l(e*, Haan Orer, Ekrem Karakss Sddrk Gtlc8n, Seier Orcaq Ali Beyrem Gedih !&sfue 0zcar\ Abeddr A&ar, Aynu Tuan, &mal QAil1 Fftn Ahn CorEL S{hA Lale t$rh{ Tselime Anh trfi4hAthq B@AslaC $rhtrrnaGiirr&, Mraffer lncq HditArpa, A Halim Pa'qry, Niyai Korhan, Hiyaci Ydgn, Filh Rsyhan Aksoy, leme Giveq Bodirhan Alan, M. Salih Abdan, Sabri Xahramaq lthliha Csnia irlshmd Danq, N. N$i Ca& Mrrrailf€r Dal*rhh Os{nen Bahgeei, Sefer Cerf, M. $rif Bica4-H*ft Mithat Gergorsoy, LditT&kEq A. BariOuoen, &yndinAp MuBe KrIhr, Adil lGrikolq Tahir &btl, UUurm Ahq Arire Durrnrg, Kadir Demk, Modoni Mairr tteyir Denia SedatAlrn-
ftih
taq $tilgymfin Deprgrrl Cder Barch S6hfi{ Tuan, l(omel Okrft&
fuiiYddta
MQein.
iyi
karqrhQr vermiEim. Onu bu temelde saymrsrm ve kadrna dogru geligtirilen bi.iyi.ik sevgiyi de bu temelde qok zor da olsa saglamrgrm. Bu benim onu anmam, onu yliceltmem anlamrna da geliyor. Qocukken bunu bdyle bildim, amansrz mi.rcadele yrllarrnda bunu boyle geligtirdim. Bundan sonra bu btlyUk gerqegin zaferini de bu temelde mutlaka g6stermeye gahgacaQrm. Ve inanryorum ki, bu haklann en yticesi olan "ana hakkr" ve yine 6zgi.irlUklerin en anlamhsr olan kadrn 6zgtirliiQi.i bagarrlmrg olacaktrr. Ve biz bu temelde her zamankinden daha fazla huzurlu, mutlu, saygrh ve sevgili olmasrnr bilmig olacagrz.
aa'
KURDilSTAI{'DA ruLK MECLISLERI vE DEVLET-PARr| inigrisi aznnixn KUrdistan'da dwletleqmeYe giderken bu derrletin hangi siyasal rejimi esas alaca$r sorusiu kargtmza grkrnaktadrr. Hangi toplumsal stnf ve gi4ler devleti 6rgi.ltleyecekse, kendini koruma ve geliqtirmeyi de o esas alacaktrr. Olugturulacak siyasi mekanizma o devletin niteli$ini be' lirleyecektir. Derrimin iiri.inlerini, emekqilerin qrkarlarrnt 6rgirtleyecek ve iktidarr emekqilerin eline verecek biricik y6netim biqimi halk meclisleri sistemidir. Qiinkti kitlelerin do$rudan eyle' minin irrilnii olan ve Mlktan gelen girigimin ortaya gtkardr$r tek sistem budur. Bunun drqrndaki bir siyasal rejimle iktidarrn emekqilerin eline gegmesi ve onlartn qtkarlarrnrn gtivenceye ahnrp pekigtirilmesi mi.imkUn deSildir. Bu konuyu derin gdzlemiYle Le-
nin q6yle dile getirmektedir: '"'8u ikinci hilkilmet iqqi ve kdylil goQ.unluQunun devrimci hilkilmetidir. lgqi, tanm ilreticileri, kdylil ve asker vekil leri sovyetlerinden daha yilksek ve daha iyi bir hilkilmet tipini insanhk hazrlamadt ve biz de bugilne deQin gdrmedik.' (Nisan Tezleri, sYf. l 9) Bizde gergekleqen dogndan do$ruya proletarya diktat6rlirSit de$ildir. iktidar bigimi de emekqilerin 6rgiitleyece$i ve ydnetimi eline alaca$r devrimci bir iktidardrr. Proletar' yanrn partisi OncUliisiinde devrime katrlan anti's6mUrgeci, anti'emperyalist bi.itUn halk kesimlerini igeren gi.rglerin iktidarrdrr. lggi, k6ylii aydrngenglik bloku bagta olmak ilzere, emekqi kesimlerin iqhirlikqi-hain gih-
ler iizerindeki diktat6rliisi.ldirr. De' mokratik halk diktat6dii$iiniin dayandr$r srnrflar temelde bu girqlerdir' Bdyle bir iktidarrn, sdmiirticii stnflann ydnetimi olan burjwa parlamentarizmi olrnayacaSr aqrktrr. Qiinki.i burjwa parlamentarizmi halkrn do$rudan ybnetime kattlrnastnr n yo' lunu trkar. En radikal bigimiyle ger' geklegen Fransz Burjwa Danrimi'n'
den giiniimiize kadar olan biitiin hnlwa cunhuiyetlerinde iktida6 hep sdmiiriicii egemen snffiann olmq' tur. Burjwazi niifusa oranla olduftga azrnlrktadrr. Bu nitelisi hibariyle aztn'
h$rn go$unluk iizerindeki egemen' ligini, diktatdrtii$iinii ifade eder. Bu devlet bigimi sdmiir0ciilerin lehine, emekgilerin aleyhine sdmiirUntin de' vamrnr drgiitledi$inden, 6z itibariyle azrnhk iqin demokrasi, go$unluk igin'
se diktatdrlilktiir. Sdzi.inii etti[imiz iki dwletin nitelifiini Lenini " Buriwa
prlamenter cumhwiyet, Y{nlann kendi tE styasal yegamn\ diPten doru$a tiim devlet yagamtnn de' tvginlanmaine dSrudn do$ruya katilmalanm engelleri bo' 0a, igOi, asket; kdyli) vb. vekilleri sov' yetleri ise, bunun tam tersini yapar' qeklinde ortaya koyar, (age syf. 52) Halk meclisleri sistemiyle burju' va parlamentarizmi arasrndaki fark-
m*ratik
lar daha uzunca srralanabilir. Ancak biz ikisi arasrndaki temel farkr koyrnakla doSru bir kavrayrga eriqilebi' leceSini santyor@. Ozcesi halk meclisleri, kitlelerin dolayrsrz ve en demokratik otorite sahibi olan Orgiitleridir. Yeni devletin inqasr ve onun ydnetime katrlrnasryla qrkarlarr kolaylagrr. Ve k[tlelerin dar' rimci eneriisini, inisiyatifini, yarattct yeteneklerini eski dilzeni yrkrnada en ibt swiyede harekete gegiren biricik kitle Orgiitleri halk meclisleri'
dir. Halk meclisleri sdmUrgecili$in tasfiyesinden do$an otorite boqlugunu devrimci otoriteyle dolduracak ve halkrn ybnetimi do$rudan eli-
ne almasrnr birlikte getirecektir. Halk meclisleri sistemi yerel, b6lge' sel ve ulusal meclis diaeyinde 6r-
girtlenecektit. Her dUzeydeki meclis kendi y6netim organlannt segecektir. Buna ytiri.itme komitesi, yerel, bdlgesel veya uh.rsal h0ki.lmet de denilebilir. Y6netimde her stntftn do$ru temsilini bulmasr igin seqimlerin demokratik bigimde yaprlmasr esasttr. Buna 96re uh.sal saflarda olan herkes, dini inang, milliyet, cinsiyet ve mUlkiyet, egitim dilzeyi aynmtna gidilmeden genel ve egit oy hakkrna sahip ola' caktrr. Ancak, b6yle demokratik-merkeziyetgi bir sistem halkrn iradesini temsil edebilir, ulusal birliSi sa$layrp dirgmana karqr etkili mibadde ola' nagr saSlar ve yeni diheni kurumlagtrrrp gUqlendirebilir, Halk meclisleri sistemiyle qo$unlugun azrnhk izerindeki iktidarr, diktatdrliigii yaqam bulur. Bunun drqrnda demokrasiyi iqletmek, geniq kitleleri ydnetime katmak miimkirn deSildir. Ancak bu yolla tUm kitle 6rgittlerini tabandan tavana, gerek yerel, gerekse merkezi dt2eyde ti.im dorlet aygrtrnrn silrekli ve biricik temeline d6ni.4tiiri.ilebilir. B6ylelikle halkrn 6z y6netimi yukarrdan atanmtq her' hangi bir makam olmadan gerqeklegebilir.
Kirrt halkrnrn demokratik bir y6netime sahip olmaytqt, bu konuda birikim ve deneyimin yoksullu$u, de' mokrasiyionun igin daha bir 6nemli krlar. Demokrasiye olan ihtiyacrnr bir
insanrn yagarnasr igin ekmek ve su-
ya olan ihtiyacryla ifade edebiliriz. Demokrasiyi geli$irmeden higbir sorununu gergek anlamda q6zemeye'
nin tamamen demokratik bir idare olduQu agtkilr Ve Mkmz ilk defa
tirip giiciinii aqr$a qrkarrnak ve do$ru merrzilendirmek durumundadtr.
b5ylesibir geligme ile karg kargryadn Dolaytsyla iderine son derece hassas gitrnek halkn ilk admlann' dan zafere yilriJyen admlanna dek
Di.igrnanrn yapaca$r saldtrt, sabotaj
Demokrasi briitUn lnlklar ve emek' gi srnrflar igin vazgegilmezdir. AmaK0rdistan halkr igin bu gerqeklik daha bir yakrcrdrr. Ahklaqttnlmtq, ken' disi olmaktan qtkanlmrq bir halkt kendine getirmenin; dir$Unce, s6z ve eylem gticline kavuqturmantn en etkili yolu demokrasinin geligtirilmesidir. Halkr ne idi.i$ii belirsizlerin, a$a ve jandarnnvari tiplerin, yeni yetme despotlarrn eline terk etmek istemiyorsak, demokrasiyi en bagta parti kadrolan ciz0msemeli, bir yaqam ilkesine gevirmelidirler. Laf ol'
ve bo$ma gabasr da gd$iblenecek ve boqa qrkarrlacaktrr. Bununla da yetinilmeyeceh kendini askeri, ekonomik ve kiiltiirel dizeyde geliqtirip, dlirqmanrn elindeki vatan topraklarrnr da kurtarmakla uSragacaktrr. B6yle zorlu bir devrimin kaPsamh sorunlarr, ulr.rsu birlegtirip hareketlendirmeden q6zUlemez. lqte gUqlti bir cephe, birlik yaratrlmadan ne s6mUrgecilere, ne de igbirlikgilerine karqr bagarrlr bir savagrm stirdi.rrillebilir. Diiqmanr yalnrzlagttrmak, tam bir tecrite alrnak ve kitleleri etkisinden kurtarmak halk iktidarrnrn temel gdrwlerinden biri olacaktrr. Halkrn cephesini mUmk0n oldu$unca geniq tutmak, ulusal kurtuluqa karqr olmayan herkesi birlegtirmek Onemli bir
sun diye degil, tum gerici,
g6rw olarak kendisini
genig bir demokrasiyi uygulannk ge-
rekir'
rnalq gerqek anlamda halkrn dncUsil
olmak agrklrk ilkesini yaqama gegir' mekle mi.rmkiindilr. Bagrmsrzhk ve demokrasinin birbirini btitiinleyen ve tiarnamlayan yanlarr da iyi gdriilmelive do$ru bigimde yagama geqirilmelidir. Bu devrimimizin nitelisini ve programtnt ifa' de eder. BaQrmsrz ve demokratik bir Ki.rrdistan yaratma yOniindeki parti
kai, despotgbiratanp,, Mkn omytndan gegfiteyen bir atama olmanphdn Halk iginde har atama halkn kesin rtza:ilnat onayna dayanmahdn Dsigtirilmxide Mkn brik' lentileri glE hniirn gotirilerek sr,Q' lannphdu keyfine gflre defli$irme de olnuruhdr. Halk uygn hlryor * deligtirelia en azndan bu dwu mu yantalm" demekedir. Derramla gmlan s6yliiyor: demokra' " Halk ilrgiitlenmaini4 siile iligkisipk stkdn Halk idares,i'
daYatmaYa
de'ram edecektir. Buradan qtkan sonuq; devlet 6rgirtlenmesinin asrl olarak cephe 6rgi.itlenmelerine dayanacaSrdrr. Cep' he drgi.rtleri ise, partiye gdre daha esnek, ti.im halk kesimlerini, meslek birliklerini vb. legal, yarr legal ytgtn 6rgiitlemeleri oldu$undan, igleyiqi demokratik olmak zorunda AYrtca halk iiretim iginde olacaktrr. Halka verilen g6revler; birdenbire yaSaml-
Halka verilen giirevler; birdenbire ya;amlil altiist eden, onu evinden, isinden, iiretimden koparan giirevler olmamahdtr. Bu alanlarda yiiriitiilen faaliyetlerle, halkn en atak, en bilingli, en ileri iiEeleri e$itimle, pratik deneyim kazandrrmakla devletin ge1,itfi organlannda
ceh devrime bilingli sahiplik ede' meyecektir. Bu da her geyiyeniden yitirmesi anlamrna gelir. Bu agrdan parti bitmez tiikenmez bir enerjiyle demokrasiyi rrygularnak igin galqrna' ft ve kitlelere fiili dnciilti$Unii bu alanda siirdiirmelidir. Demokrasi bilincinin geligmesi ve tam uygulan' nrasr igin de kitlelerin drgiitliiliiSii' nOn, kiiltiir diizeyinin siirekli ytiksel' tilmesi zorunludur. Demokrasi terbiyesi aftnrnadan yagalnrn iqine otur' tulrnadan bigimsel qabalar, yukarr' dan alrnan kararlar ve talirnathrla dev' rim igleri saShkh yiiriitiilemeyecektir. Kilrdistan tulkr agrsrndan demok' rasinin vazgegilmezli$ine dikkat ge' ken Bagkan Apo,"Demokrasi, hem e$itimle, hem tecriibeyle kesinlikle en gok dlrenilmesi ve yaytilmast gereken bir olgudw Demokrasi Mk igin hzgUrlilktUn Demokrasi halk igin iradedir, halkn kendi kendisini y6netmesidir. Demokrasi halkn ken' d i ne gdme faal iyetid i n Ne kadar d emokrasi swabiliyorsak veya imkan hazrlyorwk o kadar sunahm. Mer'
karqr-
devrimci srnd Ozelliklerinden artn'
g ii rev Ie n di r ile bi I i r. programr esas altnmak zorundadtr. Geri, giiriimiig feodal yaprlar agrltp eki yrkrlrnadan yeni inga edilemez. Bu da demokratik ilkenin uygulan' masr ve yagam buknastnln ta kendi' sidir. Toplumun elini, dilini baSlayan
biitiin ipler ve geri iligkiler yrkrlmadan, onun 6zgUr geligmesi ve ba' $rmszhla yiirtinresi gergeklegemez. Dwrimi bagarrya ulagtrrrp ula,gttr' rnarna konwunda demokrasi bdyle yaqamsal bir rol oynuyorsa en ba$' ta 6ncii kendini buna gOre eSitmek ve konumlandrrrnak zorundadtr. Es' kiyi yrkmada, yeniyi ingada, yeni ki' gili$i temsilde, 6ncii kitlelerin do!ru yol gdstericisi ve drgiitleyicisi olrnayr bagarrnaya mahkumd ur.
Ulkeyi demokratik bir y6netime kavr4turmanrn yolu nereden geger? Bdyle bir iktidarr oh4turrnak ve ku' rumlagtrrmak ancak halk meclisleri sistemiyle miimkiindiir. Siyasi otorite ve iktidar organt halk meclisi olacaktrr. Ve lnlh ulusal kurtultq mticadelesini sUrdtirmekten tutahm gUnliik sorunlannrn q6ziimiine kadar hepsini bu organlartn araoh$ryla yapacaktrr. Bu y6niiyle halk meclisleri derrrim organlan olacaktrr. Giivenlih ekonomi, esitim, safIk vb. sorunla' ra gdztim iiretmeh halkrn yagamtnt dilzenlemekle yiikUmlii olacaktrr. Dogal ki yeni iktidarrn sorunlan
son derece a[tr ve
karnra,grktrr.
Bir
yandan kendini drgiitleyip kurumlagtnrken, bir yandan da halkr birleg-
nr alttist eden, onu evinden, iginden,
ilretimden koparan g6revler olma' rnahdrr. Bu alanlarda yiiri.iti.ilen faa' liyetlerle, halkrn cn atak, en bilinqli, en ileri 6$eleri e$itimle, pratik deneyim kazandrrrnakla darletin geqitli organlarrnda g0rwlendirilebilir. i99i birli[i, kdylii kadrn, aydtngenglik vb. birlikler cephe drgirtleri' dir. Ulus ancak bu birlikler aractlt' gryla birlegtirilebilir. Di$mana karqr bOyle mevzilendirilir. Bu birlikler aynr zarnanda darletin dayandr$r kitle drgiltleridir. Bu durumda kitlelerin y6netime katllrna ve demokratik bir yOnetimi iglerli$e kavt4turrna sorun' larr da kendisini dayattr. Belirtelim ki, 6rgiitlii olmayan hiqbir srnf ve kesim iktidarda sdz sahibi olamaz. Demek ki en baqta 6rgttt' lii olunacaktrr. Bunun yanrnda toplumun tUm kesimlerini derrlet ydnetimine nasrl katacak ve iliqkilendirecegiz? Bunun etkili yolq yasama ve YU' riitmeyi birlegtiren halk meclisleridir. Halk meclisleri halkrn her kesimini do$rudan s6z, eylemve karar hakkrna sahip olmastnt sa$lar. Tabii halk meclisleri, parti drgiitleri de$ildir. Halk meclisleri, gehir ve kdylerdeki tiim emekgilerin kitle 6rgiitleridir. Halk meclislerini gevreleyen ve onu kitlelere ba[layan gok sayrda dernek ve cephe Orgiitii s6z konrcu olur. Bu bilegim ve igleyigle parti 6r' girtii olrnayan halk meclisleri aracr'
h$ryla milyonlarca emekgi, dncijyle baglanmrq olur. Ve halk demokrasi' sinin ingasr ve giiglendirilmesi iqin gerekli tUm onlemler halk meclisleri aracr h$ryla ah nr r, r.rygulanrr.
Partinin gerek dwrim, gerekse darrim sonrasr roli.i ve iliqkisi de 6nemle kavranmaltdtr. Strateji ve politika ilretmede parti 6ncirliik g6revini si.irdiirecektir. Bunu kitle 6rgi.ltlerinin ve derrlet kurumlartntn iginde yiirtitece$i faal iyetlerle saSlayacaktrr. Devleti, halk meclislerine talimat vererek ydnetmeyecektir. Dadeti y6' netmek ve kitleleri kendi etrafrnda birlegtirerek ortak bir kanala akrt' mak ve harekete gegirmek kitle 6rgtitleri araoh$ryla olacaktrr. Parti bir srnrf drUgiitii oldu$undan, halk meclislerindeki etkinligi ve ydnlendirmesi bu kurumlardaki kadrolarrnrn 9ahqrna ve 6ncil rolitni.i oynamalarryla sa$lanacaktrr. Sendikalar, kooperatifler, genqlik birli$i vb. kurumlartn halk meclisleriyle iliqkisi olacaktrr' Bu Orgiitlerde de parti qaltqacak, en bilingli, 6nder unsurlart saflartna qekecek ve onclilU$U yine elinde tutmaya qahgacaktrr. Bu mekanizmayla parti, devlet y6netimine yOn verecek ve iginde yer alacaktrr. Usttine qrka' rak, drgardan emir ve talimatlarla
y6'
netmeyecektir.
Parti kendisini emekgi stntf ve kitlelere ba$layacak cephe 6rgi.itle' rini de drgijtlemek zorundadrr. OrneSin; iggiler birli$i veya sendikalar parti 6rgi.ltleri deSildir, ama her mes' lekten igqileri kapsar ve iqqi srnrfrnrn ttimiinii kucaklar. Bu drgiitler saflarrndaki en iyi, en ileri unsurlarrydne' tici durumuna getirir. Bu ilerici unsurlar iqgi kitlelerini iggi srnrfrnrn 6n' ctrsii olan partiye baSlar. Aynt qey di$er kitle 6rgi.rtleri; k6yli.i ve 6$ren' ci birlikleri vb. drgirtler igin de gegerlidir. Ancak parti ile ba$ iqinde ve
partiye dayanrrlar. Genqlik birli$i, geng kuga$r ulusal kurtuluqa katmada, sosyalizm ruhr.ryla e$itmede ve
halk demokrasisini inqada ve Par' tiye yardrmct olur. Ve tiim ydnetim alanlarryla diser kitle 6rgiitleri igin adaylan, yedekleri haztrlar. Parti giiciinii emekgi kitle 6rgiit' lerindeki en iyi unsurlartnt saflartnda toplamaktan altr, Amaq, halk kitlele' rinin tiim drgiitlerinin gi.icUnU topar' larnak ve gahgrnalarrnr derrim hede' fine, halk demokrasisinin ingasrna ydneltmektir. Partinin bunu yaprnast zorunludu. Killelerle ba$t kopar\ gtig' leri bir hedefe ydnehemeyen bir par' tinin Oncilli.rk yapmasr olanakszdtr. Var olan 6rgiitler iginde kitle 6r' girtlerini y6nlendirip onlarr bir hede-
fe kanalize etmeyi parti Orginii dr' grnda higbiri gergeklegtiremez. Qiin' kU parti, stnftn en bilinqli, en de' neyimli 6nci.i rnsr.rlartnr ba$nnda top lar ve olugturdu$u i9 disipliniyle b6yle bir rolU oynarna yeteneSinde' dir. Bu anlamryla temelydnetici giig partidir. Lenin'in deyiqiyle "Parti, proletaryamn ani birliQinin en yilksek bigimidir." BugUn gekillenme agamastnda
olan devletle$me zamanla kurum' larryla ve kitle, parti iliqkisiyle ge' nel anlamda bu bigimde kurumla' gacakttr. Partinin ydnetimde 6ncii ve temel rolii oynamasr diser kit' le 6rgiitlerinin, halk meclislerinin 6nemini kiigUmsemeye gOtiirme' melidir. Bu alanda agrk kisorunlar grkacak ve yanhg anlayrqlarla siirek' li bir mUcadele gerekli olacakttr.
Konu [izerinde ne kadar duyarh olunursa yeridir. Qi.inktr PKK Kilrdistan devriminin her geyinin hazrrlanmasrnda ve geligtirilmesinde yaprlmasr gereken her qeyi yaptr. Bu agrdan halk nezdinde hakh olarak bi.lyilk bir prestije ve girrrene sahiptir. Halk her geyin q6ziJmiinil PKK'de gdrmekte ve onun otoritesini esas almaktadrr. Ama agrk ki parti asli gdrevini brrakrp halkrn gi.inliik yaqamrndaki tiim sorunlarryla direkt ilgilenemez. B6yle olursa gUnliik iElerde bogulur.
rilecek, hem de kitlelerin kararlara katrhmr, yaratrcr gibti ve inisiyatifi geliqtirilecektir. Merkezi ydnetim, bu aqrdan yerel veya bdlgesel iktidAr organlannrn, halk meclislerinin yetkilerini srnrrlayarak, onlarrn basit bir
alt kuruh4u haline getirilecek diizenleme ve yasalan grkarmaktan kaqrnrnahdrr. Yerel meclisler de, sorumluluk alanrndaki sevk-idareyi yapar ve kaynaklarr kullanrrken dogal ki genelin ihtiyaonr, iilkenin durumunu gdzetlemeli ve di2enlemelerini ona
igten kalenin fethedilmesi ve halklann emeklerinin, defierlerinin bo1a gkanlmasr istenmiyorsa, parti, iincii roliinii mutlaka ama mutlaka oynamahdr. Ve emekgi kesimleri siirekli eEitip bilinglendirerek sosyalist insam yaratmayr her Seyin tiniine koyarak, halh yiinetime gekmeli, afil ve edi lge nli k te n k u rtar mahdr r. Partinin yapacagr dnciilUk, y6nlendirme ve diaenlemedir. Ve halkrn kendi kendisini y6netece$i araqlara
sahip olmasrnr saglamaktrr. Bu da epey geliqmig ve mesafe almtqttr. Ozellikle kurtarrlmrq b6lgelerde yerelden tr.rtahm eyalet ve ulrcal meclislere kadar, halk direkt y6netime katrlarak kendisini y6netmelidir. Halk meclisleri bu igleyiqi tutturur ve kurumlagtrrrrs4 partinin devlet y6netiminde emekqi kitlelerle baglannr da gUglendirir. Halk meclislerinin emekqi kitleleri devlet ydnetiminde partiye ba$layan 6rgiitler olduQunu belirttik. B6yle bir igleyiq, partinin kitlelerden uaklaErnasrnr engelleyeceQi gibi, kitlelerin de ydnetimden soQumasrnr ve attl kalmastnt, her geyi partiden beklemesini engelleyecektir. Partinin gtic0 ve otoritesi, saygrnhQr iyi degerlendirilmelidir. Parti dar bir elitler grubu olarak kitlelerden rzaklagrr, blirokratik aygrta d6nijq[ir veya bu hastahklardan mtzdarip olurs4 onun kitlelerin gi.ictini) yeterince aqr$a grkarrp harekete gegiremeyece$i ve y6netime yeterince katamayaca$r aqrktrr. Parti, bileqimi itibariyle en kUltirrli.l, politika ve ideolojide en ileri, daha bilinqli unsurlardan ohqur. Bu yaprsr nedeniyle de bir yerde toplumun diger kesimlerinin sahip olmadrgr bir imtiyaza sahiptir. Bu birikimle, ideoloji ve pol iti ka ijretmek, kurmay olma gticiinU iyi kullanmak, devrimi kitlelere tagrrmak ve devrimin drgtit ve insanlannr yaratmak igin gerekli mekanizmalarr oh4turmakla yUktimliHi.ir. Ulusal ve srnfsal bilinci kitlelere taqtrmah ktiltirr ve siyasal bilinglerini y6netime hazrrlanmasr cephe birlikleri, sendika ve meslek 6rgi.rtlerindeki qahqmalarla milmki.indiir. En 6nemlisi de, kitlelerin hem kendiniydnetmesi, hem de devlet ydnetimine dogrudan katrlmasr halk meclisleri eliyle olacaktr. Bu alanda parti demokrasi ve aqrkh$r geliqtirmeli, iqletmede bi.iyi.ik bir uSrag iginde olabilmelidir. Drqtan miHahale ve bi.irokratik gafuqma tazryla kitlelerin demokrasiyi igselleqtirmeyece$i aqtktrr. Deney ve pratikleriyle, e$itimle, 6nii aqrlarak ancak kitleler y6neti-
min, halk demokrasisinin etkin bir unsuru haline getirilebilir.
Savaq ve denrrimin srcah zorlu giinlerini yaqadr$rmrz bu a.Sarnada merkezi yan ister istemez kendini dnemli oranda hissettirecektir. Bu gerekli olacaktrr da Arna olanaklar etverdisince dernokratik yarl demokrasi ilkesi igletilmelidir. Bu iki yan birbirini drqtalanraz, aralarrndaki iligki iyi dengelenirse, hem tUm giigler bir hedefe ydnehilip harekete gegi'
g6re yapmahdrr. Uretimden, maliye
ve insan unsuruna kadar cepheyi, merkezi ydnetimin ihtiyacrnr dikkate alarak planlarnayr ve aktarrmr gerqek' leqtirmelidir. Dar, mahalli bir bakrq aqrsrndan kagrnrlmalrdrr. Her ilqe veya b6lge, eyalet kendi ihtiyaq veya sorunlarrnt 6ne qrkarrr, tUm gi.iq ve kaynaklarrnr kendisi iqin kullanmaya kalkarsa derrimin biitiinliikli.i ve sa$hkh geligmesini 96zden kaqrrmrg ve bu anlamryla zarar vermiq olacaktrr. Ufuklar b6yle daralmamah ve bir sapmaya izin verilmemelidir. Merkezi ydnetimin karar ve talimatlarr, ihtiyaglarr dikkate ahnmah, 6zgUlde en iyi biqimde uygulanmahdrr. Merkezi ydnetim de yerel
y6netimlerin elini-kolunu baQlayrp onlarr inisiyatiften yoksun brrakmamahdrr.
Yerel ve merkezi ydnetim organlarr arasrndaki iligkiler iyi ayarlanrr, gerekli yasal ve hukuksal diJzenlemeler yaprlrr ve koordinasyon, iletiqim agr ohqturulursa sorunlarrn asgariye inmesi, guQ ve kaynak israfrnrn cinlenmesi, inqa ve kurumlaqmanrn saSlrkh geliqmesi saglanacaktrr. Kurumlarr yaratmak yetmemektedir. Her kurum kendini bir canh gibi yeniden i.rretebilmeli, canh ve dinamik krlabilmeli, ddnemin ihtiyaqlanna cevap verebilecek bir esneklige kavuqabilmelidir. Savag ortamrnrn igleyiqi, do$al ki barrq ortamrndan farkh olacaktrr. Orne$in; 6rgUt ve kurumlarrn gdrevi, hedefleri demokratik devrimde farkh, sosyalizmin inga edildigi, yani sosyalist programrn uygulandrgr agamada farkh olacaktrr. Belirtmek istedi$imiz, kurumlarrn iqinin dogru doldurulrnasr, rolUnUn oynatrlmasrdrr. Halk meclislerine killelerin dognr dan y6netime katrldrgr iktidar organlarr diyorsalq bunu biqinsellihen mutlaka kurtarrnah adrna yaraqrr bir iqleyige kavuqturmak gdreviyle karqr karqryayrz. Bunun igin de en bagta ydneticilerin serbestqe ve segimle segilnresi gereklidir. Seqimler de gostermelik olmamahdrr. Partinin var olan prestij ve otorite giicii kullanrlarak i.istten atarna veya parti kadro ve drginlerinin belirledigi adaylann onaylandr$r, kitlelere sadece parmak kaldrrrldr$r bir iqleyiqin demokrasiyle ilgisi yoktur. Ayrrca parti kitlelere tepeden bakan, kitleleri ktigtimseyen, cahil ve sUrekli ydnetilmeye muhtag g6ren kUgilk-burjwa, feodal vb. anlayrqlara kargr da amansE ve si.irekli bir milcadele yi.iriitmek zorundadrr. Bunlar srnf dqr, keyfi, feodal, burjuva yanlann konr4turulnrasr ve ydnetime yansrtrlrnasrdrr. Bdyle kestirme ci ve kolaycr ydntemler zarnanla yozlaqrnayr, partinin kitlelerden koprna-
srnr getirecektir. Ve kitleler de se' qimlere, ydnetime karqr giderek ilgisizleqecektir.'Nasrl olsa parti 6rgtittiniin gdsterdiQi adaylar seqilecek, katrlrm gdslersem de g6stermesem de olur" anlayrqr geliqecektir. B6yle birydnetim anlayrgrnda kayrrm4 yolsrzluk, birbirine dayanm4 yagcrhk vb. bir siirir sapmave hastahkh yan boyverecektir. Parti orgi.itleri dogru y6nlendiricilik yapmah, 6nctlliik rolirnirn hakkrnr vermelidir. De' mokrasinin zahmetleri de olacaktrr. Bu zorluklardan kaqrnrp her qeyi dar bir gevre iqinde veya kapah kaprlar ardrnda qdzmenin dogal bir demokrasiyle, halkr ydnetime katmakla ilgisi yoktur. Kitlelerin gWenini kazanamamtq, kendini qahgmalarr ve 6nder 6zellikleriyle kabul ettirememiq olanlarr halka dayatmak dogru degildir. Halk istedigi adayr Onerebilmeli ve segebilmelidir. Bu aqrdan segimler demokratik ve gdreve talip olanlar agrsrndan bir yarrq olmahdrr. Halk bu durumda daha ilgili olacah grkarlannr en iyi kimin temsil edebildi$ine ve gi.vendigine oyunu verecektir. Bazr demagoglar, kiiq0k-burjwa iflah olmazlar y6netime szabilir. Bunun korkusuyla halkrn inisiyatifini srnrrlama' ya hiq gerek yoktur. Halkrn denetimine aqrk ve yeri geldiQinde g6revden ahnrna durumu olacaQrndan boyle rzlaqmacr vb. tiplerin aqrga qrkmasr, etkisizlegtirilmesi zor olmaya-
'
caktrr.
Halk nasrl siyasallaqacak, ydnetim gibU ve politik uyanrkh$r nasrl geliqecektir? Dogal ki bq egitimle, pratikle, yeri geldiginde dirqe-kalka olacaktrr. Buy6n de qiiriimeye, uun zamana yayrlan kof 6rgi.ttlenmelere kargr en etkili olanrdrr. Halka gi.rvenmekten baqka yolun olmadr$rnr en baqta parti kadrolarr kavramah ve halka verebilecekleri ne kadar birikimleri varsa vermelidirler. Halk sahtekarlarrn, demagoglarrn eline terk edilmek istenmiyorsa yaprlacak tek gey budur. Parti kendini si.rrekli Uretip, toplumu canh ve dinamik hlmah, her d6nem dnctililk gdrwini qaqmadan yerine getirebilmelidir. Degiqik srnf ve kitle 6rgiitleri aracrhQryla ttim toplum iqinde drgUtlii olacaktrr. Oluqturaca' gr mekanizmalarla derleti ydnetecek ve iglerli ge kavrqturacaktr r. Partideki birrokratlagma ve yozlaqma devlete ve topluma katlanarak yansrr. Bu konuda Sovyet drne$i son derece trgreticidir. Bolqe/k dorrrimini gergeklegtirerf ll. DiJnya Sarraqt'nda Sotvyet halklarrna dncUlUk edip faqizmi yenilgiye ugratan, sosyalist bloku yaratarak emperyalizm kargrsrnda
diinyada bir denge ortaya qkaran SBKB birrokratiklegip yozlaSrnca bu de" guS daSrlmrq, 70 yrllrk birikimin tasfiyesiyle sonuglanrnasr na yol aqmrqtrr. Emperyalizmin cepheden saldrrmaya cesaret edemeyece$i -etse de yrkrma u$ratarnayacaQr- bu muazzall giig iqten qi.irUmiiq ve daSrlmrqtrr. Sosyalist i.llkelerin elindeki silahlar ve ordular bug0n halklarrnrn ba,qrna bile bela olmrqtur. O silahlar gogu yerde gericiligin elinde halklara kargr kullanrlmaktadrr. Bu pratilq partinin toplum yagamrndaki yaamsal roltlni.l ortaya koyrnaktad rr. lqten kalenin fethedi lmesi ve halklarrn emeklerinin, de$erlerinin boqa qrkanlmasr istenmivors4 parti, 6ncii rolUnU mutlaka am r mtilaka oynarnahdrr. Ve emekqi resimleri siiekli egilip ttilinglendirerek sosyalist insanr yaratrnayr her qeyin 6nihe koyara( halkr ydne{ime gekrneli, atrl ve edilgenlihen kurtarrnaftdrr. lktidar organlarr olan halk meclislerinin ve yi.irtitme birimlerinin oh4-
tnlnn$rdA
igle,lilnresinde 6nern
ve
rilmesi gereken biryan da iqi bigimle srnrrh tutrnarnaktrr. 'Bir yerel veya
bdlge meclisi oh.rqturduk, yUrtitme organr da belirlendi' demek yetmez. Bu meclisler mi.imk0n oldu$unca en iyi, en yetenekli insanlardan olugmahdrr. Y6netim organr da 6yle geliqi gi.zel bir toplantryla belirlenip, her qeyi ona brrakmak da bijyOk sakrncalar dogurur. B6yle bir oh.qum ve iqleyiq ne halkrn, ne de bu igin iqinde onlann siyasi egitimine katkr sunar. Halkrn talep ve sorunlartnt, savagrn ihtiyaqlarrnr iyice belirleyecek, bunu bilince qrkaracak ve tartrqrp kararlara varabilecek bir olugum ve iqleyig esastrr. Meclis yUriitmeyi denetlemez ve faaliyetlerini sorgulamazs4 y6netimde keyfiyet, yolsrzluk, inangszhk, karamsarhk ve yalpalamalardan kurtulmak zordur. Yerel htikiimetler veya komiteler; arkalannda meclisin ve halkrn destegini g6ri.ip bundan cesaret almah, yine devrimi geliqtirip sistemi oturtmada gereken yiirtrtijmii ve reformlarr geligtirebilmelidirler. Arkasrnda halk destegi olmayan, meclis
rnaktadrr. Miicadelenin agr$a qrkardr$r btiyiik siyasi bir etki, prestij, sosyal ve rnaddi olanaklar vardrr. Yartn olanak ve, kaynaklar daha da geliqecektir. Ulke ti.imden kurtarrldr$rnda ve devlet aygtr oturmaya bagladr$rnd4 bi.lytik ekonomik kaynaklara sahip olunacaktrr. Bu kaynaklarr hoyratqa kullanan, kiqisel ve ailesel qrkarlanna alet eden, suistimale giden vurguncular, ag gdzli.iler artacaktrr. Kraldan daha qok kralcr geqinenlerin grkacagrnr bilmek iqin kahin olmaya gerek yoktur. "Biz gu kadar savaqtrk, fedakarhk yaptrk, olanaklardan biraz daha yararlansak, qu veya bu mevkiye otursak" gabasrna girilecektir. Her geyin birytrk bir mlicadele, kan ve can pahastna yaratrldr$r bir tilkede bu aqamada bile halkr, partiyi somijrmeye kalkrganlar qrktrgrna 96re, yann da diqiintilerek biry0k bir mi.icadele ve egitimi yirrUtmek can ahcr bir konudur. 'lktidar yozlaqttrtr' deyigi brjyilk bir gergekligi iqermek-
denetiminden rzaklaqan bir ytiriit-
tedir. Dirqiinelim; bir devlet aygrtr, dev ekonomik olanaklat siyasal ve
mede dilqmana karqrzayrfhk, ulaqm4 yozlaqm4 adam kayrrm4 rtiqvet, vurgunculuk vb. durumlar geligir. lgin kolayrna kaqrlmamahdrr. Halk meclisleri devrimin ve halkrn sorunlannrn tartqrhp karara baglandrQr platformlardrr. Her gey yUrirtmeye brrakrlrrsa belirtilen tehlikeleri her zaman potansiyel olarak baQrrnda taqrr. Yi.iri.itme, yasalarr ve kararlart r.rygularken meclisi toplamaya, tartrgrnaya ne gerek var' deyip yiueysel yaklaqrrsa, o zaman ylirtitme kendini esas iktidar organr olarak g6riir. Bu durumda halk meclisi ise iglev ve rol0 agrsrndan zaafa u$rar. Demokrasinin, denetlemenin zahmetli olan iqleyigi ve kurallarrndan kagrnrlmamahdrr. Meclisler dtzenli toplanmah, iqlerli$e kavuqturulmah, karar geliqtirme ve denetleme gdre'vleri eksiksiz yaprlmahdrr. Bu durum' da sapmalar4 r.lzhgmaya ve yozlagmaya giden yollar birytik oranda trkanrr. Kargr-devrimci, iqbirlikqi, artniyetli unsurlardan oltqan szmalar ve kendini gizleyenler qabuk aqrga grkar, etkisiz hale getirilir. Biqimsel aqrdan kural ve konumlarr oltqturmanrn yetmeyece$ini vurguladrk. Bunlarr igletecek olanlartn srnrfh toplumdan gelen insanlar oldugunu unutrnayaca$rz. Dervrimci bir igleyig olmazsa, sbmi.irgeci dizenden edinilmig ydnetme ve ydnetilme ahqkanhklarr halk demokrasisine de
sosyal alanrn ttimiryle agrlmasr gergekleqecek -mevki, grkar peginde
koqanlar bu sistemi kurdun a$ao kemirmesi gibi igerden kemirir- ve bu durumda bunlat halkrn grkarlarrnr degil, kendi grkarlartnr her qeyin 0stUnde tutacaklan igin her tiirlii sapma ve bozmanrn potansiyeli, geligtiricisi olurlar. Ne devrimci, sosyalist ideallerin kavgacrsr ve uygulaytctst, ne de halkrn zor gtinlerinde yanrnda olurlar. Dara di.iqti.iler mi de gdzleri srvr$rp kaqmakta ya da sdmUriic0le-
rin emrine girip onlarla ulaqmakta olur. Reel sosyalizmde gdrdUklerimiz belirttigimiz tehlikenin en geligmig ve olgunlaqmrq 6rnegini sergilemek' tedir. Brrakahm dervlet galtqanlartnt, partili olmayanlarr, partinin "komiinist" iryeleri bile bu iktidarrn nimetle' ri iizerine oturmuq, inrtiyazh konumlannr korumak igin sosyalizmin tasfiye edilmesine seyirci kalmrq, y6netim elden qrkrnca da hzh kapitalist
yolcularla hrzla biitilnleqmiglerdir. Sosyalist di.izen yerine kendi ekonomik imtiyazh di.izenlerinin bozulrnarnasrnr esas almrqlardrr.
Bu aqrlardan umakam ve ikbal'
avcrh$rna son verecek sistemi oturtmah halkr ydnetime katrnak ve bazt
6n Onlemleri almak zorunludur. Bunun igin en bagta gerek parti, gerekse milletvekili ve kamuoyu y6-
Halka giive'mekten baska yolun olmad$nr en haSt't parti kadrolan kavramah ve halka verebilecekleri ne kadar hirikimleri varsa vermelidirler. Halk sahtekarlann, demagoglarn eline terk edilmek istenmiyorsa yaptlacak tek ;ey budur. gu veya bu oranda taqtntr. Devrimi benimsemek hatta sosyalizme inanrnak da yetmez. SdmiiribU diizenin, burjw4 feodal ahqkanhklarrn bilinqlerde derine yerleqmesi vardtr. Bunu bir qrrprda gidermek olanakszdrr. Brrakalm srradan halkr, parti kadrolarrnda bile bu kolay kolay agrlamaz. igte bunlarla rticaOet"yi suieklilegtirmek kagrnrlmazdrr. Onun iqin de toplantrlar, tartrqmalar, denetleme, elegtiri-dzelegtiri silahr aksatrlrnadan kullanrlrnaftdrr. Aksaklrklarr, hatalarr gidermelq halkrn gib0n0 birlegtirip seferber etmeh bu ilkenin yaqama gegirilmesiyle miimkitndUr. Bu da rastgele, kendiligindencili$e brrakrlanraz. Her qeyden 6nce meclisler; iqleyig, tiiziik ve yasalara kavrqturulrnahdrr. Daha gimdiden giig, prestijve qrkar saSlarnak igin tralkrn ve partinin olanaklarrnr k6tiiye kullananlar grk-
neticilerinin ya$am standartlartntn halkrn yagam diizeyinin tbtiinde olrnamasr esas alrnmaltdrr. Bu savag y6netici ve parti qalqanlannrn di2enli bir iicret sistemine kavr4turulnrasr sa$lanarnaz, Ancak olanaklar geliqti$inde, dizen giderek oturdu$unda bir i.icret sistemi de olacaktrr. Derlet organlannda gah$anlann toplumun hizmetkarlarr du rumundan efendileri durumuna d6nUgmemesi iqin KomUn'iln kullandrgr iki arag dzellikle kullanrlmak zorundadrr. llki, tiim y6netim, yargt, egitim vb. iglerde g6reve gelenlerin seqimle gelmesive ayrx segmenlerce gerekti$i nde g6rorden alt nrnas; ikincisi ise, kiiqUk-biiy0k hizmetlerde gaftqanlann ibreti iggilerin i.icret dilzeyini aqrnarnasrdrr. Bu araqlann kullanrlrnasr durumunda,'ikbal ve rnakam avcrlr$rnan kargr Onemli bir bari kat oh4turulabili r. kogullarrnda
I
S.yL
24
Nisn
1
9gB
s*:",,r"b0-;)
Ategkese raglrlen baskt, igkence vG! katliarnlar si.i rtiyor 20 Mart 1993
I
Mr4'un Malazgirt ilqesine
bagh
Hasuna koyiinde sa$ olarak yakala-
nan Mehmet kod adh gerilla TCgiiqleri tarafrndan kurquna dizildi. 21 Mart 1993
I
Mardin'e baglr Derik ilqesi krrsal kesiminde dUqman ordusu ileARGK gerillalarr arasrnda grkan qatrEmada 2 gerilla gehit di.iqtti. Mt4'ta gerillalar ile dt4man gi.iqleri arasrnda grkan gatrgmada 1 gerilla qehit dUqtU, Bitlis'te dilqman gtiqleri ile gerillalar arasrnda qrkan qatrqmada I ge, rilla qehit dtigtil. Gabar Dagrve Diyarbakrr-Bingdl srnrrrndaki da$hk kesim, Ti.irk savaq uqaklarrnca bombaland r. Pazarcrk'a bagl Tilkiler koyUnde Haydar Yagkrran adh kciyltj, cizel tim tarafrndan 6ldi.iri.lldtr.
I I
I
I
22 Mart 1993
I
Mardin'e baQh Krzrltepe ilqesinde Ramazan Erte isimli yurtsever, kontrgerilla tarafrndan katledildi.
24 Mart 1993
I
Bitlis'in Yukarr Olek Aqagr Olek ve $eyhcuma kciyleri krrsal alanlarr TC savaq ugaklarrtarafrndan 2 gtin boyunca yogun bir gekilde bombalandr, Bitlis'in A,AaQr Olek kdyi.indeki akrabalannr ziyaret etmek amacryla misafir olarak bulunan Behget Ekinci adl kdylU yi.2leri maskeli ozel tim elemanlarr tarafrndan 6ldtirtlldir. Diyarbakrr'rn Hazro ilqesine bagh Ormankaya kdyUne baskrn gerqekleqtiren s6miirgeci ordu giiqleri, k6y halkrna koyU derhal boEaltmalarr y6nirnde tehditlerde bulundular.
Araqka k6yi.i sdmi.irgeci ordu birlikleri tarafrndan basrldr. Baskrn strastnda 7 e'r, 2 samanhk ve tohumluklar askerler tarafrndan atege verildi. Baskrn sonrasrnda k6y halkr Kulp ve Diyarbakrr'a 969 etmek zorunda kaldrlar. 26 Mart 1993 tarihinde Kulp$erefka mrntrkaslnda qrkan qatrqma ardrndan basrlan Aragka koyUne di.qman birlikleri roketler ve diQer aQrr silahlarla saldrrdrlar. Evleri yakrlan k6yltilerden bir krsmr kdydeki okul lojmanrn4 bir krsmr da akrabalarrnrn yanrna yerleqtiler. Diyarbaklr'rn Lice ilqesi jandar-
f
ma karakolunda bulunan di.igman ordu birligi talim bahanesiyle daQlarr top ateqine tuttu,
I
Diyarbakrr'rn Dicle ilqesine bagh
Hacek kdyi.ine baskrn dtizenleyen TC gtigleri Mehmet Andiq adh k6ylijyU gdzaltrna aldllar.
30 Mart 1993
I
Erzincan'rn Kemah ilqesine bagh Karacalar k6yi.i krrsal kesiminde diJgman operasyon birlikleri ile gerillalar arasrnda meydana gelen qatrgmada 4 ARGK gerillasr qehit dtigti.i; diqmanrn kaybr hakkrnda bilgi ahnamadr.
I Silopi krrsal kesiminde ARGK birlikleri ile diigman kuwetleri ara-
I
srnda qrkan gatrqmada 1 gerilla qehit di.iqtii. Mardin'in MazrdaQr ilqesine baQh Hanazanku koyii yakrnlarrnda TC g0qlerinin dUzenlediQi operasyonlar srrasrnda meydana gelen qatrEmada 6 gerilla Eehit diiqtil.
I
31 Mart 1993
25 Mart 1993
f
Diyarbakrr'rn Lice ilqesine baQh Dolunay koyUne baskrn di.zenleyen diigrnanrn ordu birlikleri, Menaf Kaya adh kdylUyiJ igkenceyle 6ldi.lrdi.ller.
26 Mart 1993
I Mardin'e bagh $exalya kdyi.ine TC gliglerinin d i.zenledikleri baskrn srrasrnda, kdyde daha 6nce koruculugu kabul etmemig olan 3 aile, korucu olmalarr yolunda tehdit edildiler. Kulp ilqesine bagl Bandrka Hevre-$erefka mrntrkasr dirqman gi.igleri tarafrndan tank, top ve savag ugaklarr kullanrlarak bombalandr. Ayrrca $erefka kdyii yakrnlarrnda meydana gelen ve 24 saat si.iren qatrgmada 1 gerilla qehit diiqerken, 6 di.igman askeri de 6ldi.irtrldi.i. Bu qatrqma ardrndan $erefka k6yiiniJ basan TC gi.iqleri evleri taradrktan sonra erlerin etraflna sarnanlarr yr$arak yaktrlar. Yangrn srrasrnda hayvanlar telef olurken, grda ve krqhk yakacak maddeler de imha edildi. Baskrn sonrasrnda kdyltiler Kulp ilqe merkezine ve Diyarbakrr'a gdq ettiler. Elatrnan'da 2 yurtswer kontra ele manlan tarafrndan katledildi.
I
I
I
27 Mart 1993
I Diyarbakrr'rn Kulp ilqesine ba$h Giresor k6yi.i krrsal kesimiTC gilgleri nce havadan bombalandt. Ayrrca
Bon6h6wre (Yayrk), Regika (Ugktiy) ve Xweqika (Baqk6y) kdylerine y6nelik TC ordu giiglerince yaprlan hava bombardrmanlan sontrcu qok sayrda w rinemli oranda tahrip oldu.
28 Mart 1993
I
Diyarbakrr'rn Kulp ilqesine bagh
I
I
Batman'a baQh Gerciig ilqesi Ko-
nak ve Krrgat k6ylerine TC ordu gtiq-
lerince dizenlenen baskrn strastnda qok sayrda kiqi gdzaltrna ahndr. I MazrdaQrilge merkezinde dizenlenen operasyonlarda birqok yurtsever gdzaltrna allndr. Diyarbakrr'rn Dicle ilqesine baQh Prrisman (Kurqunlu) kdyi.i TC ordu
I
giiqlerince
basrldr. Bashn srrasrnda evler yakrlarak tahrip edildi. Meydana toplatrlan k6y halkrnrn evleri askerlerce arandr. Aramalar srrasrnda evlerde bulunan ktymetli eqyalar krrrldr. Ayrrca grda maddeleri de birbirine kangtrrrlarak kullanrlamayacak hale getirildi.
1 Nisan 1993
I
Diyarbakrr'rn Silvan ilqesi krrsal alanrnda TC ordu birliklerinin ba$at tr$r operasyon srrasrnda qrkan gatrgmada I gerilla qehit dijqti.r. Bismil ilgesinin Kiirthacr kdyi.inii basan TC giiqleri 20 eviyaktrlar. Ayrrca Kulp ilqesine bagh Uqktryq Yakut ve Yavtz kciylerindeki titm evler tahrip edildi. Dersim merkeze bagh Vartimik mrntkasr TC savaq ugaklarrnca yo$un bir gekilde bombalandr. S6miirgeci gi.iqlerin siirdtirdtigU operasyonlar sonucu aynryerde qrkan qatrqmada 3 gerilla qehit di.igtii.
I
I
I
Diyarbakrr'rn Ergani ilqesinde Fevzi Bilgin adh dgretmen ugradrgr silahh saldrn sonucu a$rr yaralandr. Bitlis'e bagh Gele $examen, Hizan ve Mutki mrntrklarrnda TC ordu giiglerinin baqlattrgr operasyonlar sonucunda ARGK gerillalarr ile qatrqrna grktr. Qtkan gatrqmada 4 gerilla qehit diistii.
f
I
6di.lri.ildir, giyecek ve yiyecekler kul-
lanrlamaz hale getirildi.
2 Nisan 1993
!
Pazarcrk'rn lllkiler kdyti yakrnlarrnda ARGK gerillalarr ile dtiqman gi.igleri araslnda qrkan qatrqmada 11 gerilla gehit di.iqtt. $ehit di.iqen gerillalarrn isimleri gunlardrr: Siiley-
man $A$IGLA (Qakmaktr k<iyii), Htiseyin QINKILIQ (Qakmaktr k<iyii), AiALPDOGAN (Qakrnaklr ktiyti), Mustafa ALPDOGAN (Qakmakh k<iyU), Hanrm BOZKURT (Haydarh kriyti), Hiiseyin MATUR (Maksutuga$r k<iyti), Flatice FAI(U
(Maksutugafr k<iyii), Hatice QOI(AK Gkdemir-Aqair Pulyan kridi.iqen ve isimleri tespit
yii). $ehit
edilemeyen 3 gerilla ise Giiney Ki.irdistanh.
4 Nisan 1993
I
Dersim'in Kr-rtuderesi ve qevresinde operasyon yapan dUqman ordu birliklerinin gerillalarla srcak temasa geqmesi sonucu btryilk bir qatrgma meydana geldi. TC gtiqlerinin, PKK 6ncUliiQiinde ilan edilen ateqkes sonrasr, ARGK' gerillalarrnrn konumlandrgr Kutuderesi ve qevresinde havadan ve karadan operasyon baqlatmanrn ardrndan qrkan gatrEma 3 gi.in devam etti. Qatrqma sonrasrnda gerilla qehit olurken, 30 diigman askeri dldi.lrUldii ve I helikopter de dtigiiri.ildi.i.
I
Mardin'in Krzrltepe ilqesine bagh
Dikmen k6yiinde Mehmet Karadeniz adh kdyl{inUn evi somiirgeci ordu birlikleri tarafrndan yakrldr.
I
Frstrkh, Ovabagl, Kayabalh, Duygulu,
Karakuyu kdylerine somi.irgeci ordu birliklerince yaprlan baskrnda qok sayrda w tahrip olurken, hayvanlar
Mardin'in Omerli ilgesine bagh
5 Nisan 1993
I
tahrip ettiler. "Koyde gerilla var" diye ihbar ahndrgr gerekqesiyle mezrayr basan TC gi.igleri, evleri aradrlar, k6yliilere hakarette bulundular. Yakrlan evlerle birlikte etraftaki aQaqlarrn, hayvanlarrn ve grda maddelerinin de yandrgr dgrenildi. Diyarbakrr'rn Qrnar ilqesine bagh Trlveri (Tilver) kdylrnde, tarlalarrnda qalgan Faysal Kaya ve Abdurrahman adh 1 kdylil Giirco kdyUnden Hizbullahqr olarak bilinen ve di.iqman tarafrndan resmi olarak gdrevli krhnan Mele Ubeydullah'rn yandaglannca 6ld i.lri.ild ti.
I
I
Antep'in Araban ilqesine baQh Kdkliice k6yii daQhk alanrnda ihbar edilen gerillalarla TC ordu gi.iqleri arasrnda qrkan gatrqmada 6mer QOPLU ve Mustafa AKIN adh gerillalar qehit diistii. I Antep'in Qrksorut Mahallesi'ne baskrn diizenleyen TC giiqleri etrafa rastgele ateq aqtrktan sonr4 9 kiqiyi gdzaltrna aldrlar.
6 Nisan 1993
I Bismil ilqesindeki Bismil Lisesi'nde okuyan bir grup Hizbullahqr ile yurtsever 6$renciler arasrnda qrkan tagh sopah kavgada 6 dgrenci geqitli yerlerinden yaralandr. Diyarbakrr'rn Kulp, Lice, Bismil ve Garzan bdlgesinin Sason mrntrkasrnda diiqman giigleri ile ARGK birlikleri arasrnda qrkan gatrqrnada gerilla qehit diiqerken, l7 toplam diigman askeri de 6ldUriild0. tvlardin ili tvtazrdagr ilqesinde diisrnan birlikleri ile gerillalar arasrnda qrkan qatrqmada 3 gerilla qehit dii$-
I
I
baskrlarrnr protesto eden halk, dag yollarrnr kullanarak gdq etti.
20 Nisan 1993
I
7 Nisan 1993
I
Dersim'in Mazgirt ilqesinin krrsal alanrnda TC operasyon birlikleri ile gerillalar arasrnda meydana gelen ve 5 saat siiren qatrqma sonucu l0 asker 6ldirrilldU.
8 Nisan 1993
I
Diyarbakrr'rn Dicle ilqesine bagh Kelkom (Kelekqi) k6yiine baskrn d[]zenleyen TC giiqleri, 150 hanelik kdyi.i, el bombalarr ve yanrcl maddeler atarak yerle bir ettiler. Kdyde yaqayan 1500 kiqi Diyarbakrr'a goqetti. Diyarbakrr'da Aliz0lfi.r kdytinU basan TC gi.igleri 5 eviyaktrlar. Askerler kdylillere g6q etmeleri igin I hafta sUre tanrdrlar. Sason'da gdqe zorlanan koylerin isimleri qunlar: Acar (Herende), Balbagr (Heriwa), Gtinegli (Herdaye), Omerli (Tireq), Heybeli (Tanze), AydrnLk (Permise), QaQh (Herlis). Korucu olmayazorlanan ve bunu kabul etmeyen kdylerden yaklaqrk l5 bin insan, Batman, Bismil ve Qevre k6ylere yerlegti.
!
I
Krzrltepe ilqesinde HEP ilqe Baq-
kanr $eyhdavut Yalglnkaya ve yegeni A. Halim Yalgtnkaya kontra elemanlarr tarafrndan 6ldUri.lldU.
14 Nisan 1993
I
Agrr'nrn Diyadin ilqesi
I
TC giJqleriyle gerillalar arasrnda grkan qatrqmada I gerilla Eehit dtiqti.i.
darma Taburu'na ve Tepe Jandarma Karakolu'na baQh askerler taraflndan basrldr. Baskln srrasrnda 4 ev yrkrldr, 10 hayvan telef oldu, l3 kdylii g6zaltrna ahndr. Kdy meydanrna toplatrlan kdyli.ilere iqkence yaprldr,
I
Mardin'in Midyat ilqesine
baQh
Barrqtepe (Srlehe) koyiine baskrn gerqekleqtiren korucular ile 6zel tim elemanlarr, lbrahim Dilek ile oglu Selahattin Dilek'i tutuklayarak Karyafe Karakolu'na g6ttjrdiller. Baba ile ogul agrr iqkenceden geqirildi. Selahattin Dilek serbest blrakrlrrken, ibrahim Dilek 6ldirrirlerek GerciJg ile Midyat arasrnda bulunan eski bir karakola ait bir gukura atrldr. Ceset bulunduktan sonra, otopsi raporunda aQrr iqkence sonucu 6ldiiri.lldtlQil aqrga qrktr. Sason, Batman ve Kozluk krrsal kesiminde bir haftadan beri operasyona devam eden d0qman gi.iqleri,
I
6
kOyU
krsmi olarak yakrp
yrktrlar.
Hava ve kara operasyonlarrnrn devam etmesi kargrsrnda Amed Eyalei Komutanh$r aqrklama yaparak, TC gUqlerinin ateEkes kararrna uymast gerektiQi, aksi halde geliEtirilen operasyonlara karqrhk vermekten qekinmeyeceklerini bildirdi. Hasankeyf ilqesi krrsal kesiminde kara operasyonuna devam eden diiqman gUgleri ile ARGK gerillalarrnrn karqrlaEmast sonucu qatrgma qrktr. GUnboyu devam eden gatrgmada 6 kdy korucusu ve 3 asker 6ldii. 2 gerilla qehit dUqtti.
Bismil'e baglr Tepecik k6ytine baskrn gergeklegtiren diiEman gUgleri qok sayrda k6yluyil gdzaltrna aldr. K6ylirlerin koruculugu kabul etmedikleri gerekqesiyle tutuklandrklarr dQrenildi. G6rdilkleri agrr iqkenceler sonucu, k6yli.llerden $erif Karagoz (55), AMullah Yalqrnkaya (70), Mehmet Fidan (70), $eyhmus Qelebi (40), Kasrm Karag6z (25)ve Nusrettin Baran'rn koruculuQu kabul et-
15 Nisan 1993
I
Diyarbakrr'rn Lice ilqesine baQlr Fum (Kumluca) kdyi.r, gerillalarr barrndrrdrgr bahanesiyle basrldr. TC gi.iqleri baskrn srrasrnda kdyii agrr
silahlarla tarayarak birgok evi de tahrip ettiler. '18 Nisan 1993 Mardin'in Dargeqit ilqesine bagh Giindik6haci, Pirava (Baglrtlztim), Drrdne (Akyol) kdylerini basan ismail Mumin komutasrndaki k6y korucularr, kdyliileri bir araya toplayarak, k6yiJ terk etmeleri konusunda tehditte bulundular. Batnnn'rn Hasankeyf ilqesine bagh Sogucak (Kaniya Mezin)ve Qahgkan k6yleri arasrnda bulunan dagfuk kesiminde (Hatvan, QiyayC Mave ve Muhtala Hamzrk daglarr) pusu kuran 6zel tim elemanlarr, ambara su almaya giden 2 gerillaya ateq aqtrlar. Qrkan gatrqmada 2 gerillaqehit diistii. $ehit di.rqen 2 gerilladan birinin kod adrnrn Cudi oldugu cigrenildi. Bu olay ardrndan di.iqrnan kwvetleri, Sogrcak kdyiine baskrn gergeklegtirdi. Kdy meydanrnda toplatrlan halk iqkenceden gegirildi. igkence sonucu M. Emin Baytar ve idris Ehytar agrr yaralandr. Geliqen bu olay ardrndan, diigrnanrn katliam ve
I
Bismil ilqesine bagh Grrd Heci Fares (Tepecik) koyti, Bismil Jan-
I
srnrrlarr
iqinde yer alan Tendi.irek daQlarr TC gUqlerinin karadan ve havadan yoQun bir qekilde si.rrdilrdirkleri operasyonlarda bombalandr. Siirt'in Baykan ilqesine baQI Karakaya kdyi.i Zokamur mezrasrnda
I
I
I
10 Nisan 1993
I
Diyarbakrr'rn Dicle ilqesine baQL
Sarrii (Baqk6y) k6yr: Koprtibagr mezrasrna gece 23.00 sularrnda baskrn dizenleyen TC ordu gi.iqleri I evi tamamen yaktrlar, di$er evleri ise
I
$ehit dtqen gerillalardan birinin Mervan kod adh Ekrem ADSAY oldugu dgrenildi. Batman'rn Sason ve Kozluk ilqeleri arasrnda bulunan daQhk kesimi TC giiqlerince bombalandr. Bombardrman sonrasrnda Sason'un Acar, Balbagr, Giinezli, Heybeli, Aydrnhk ve QaQh k6yleritamamen boqaldr. tU.
tikleri ogrenildi.
22 Nisan 1993
I
Batman'a bagh Sason ilqesinde 20 Nisan tarihinden itibaren arahkstz olarak operasyona devam eden
diiqman g0qleri, qok sayrda
kdyU
tahrip ettiler. DaQlar iki gtin boyunca rastgele bombalandr. 300 korucunun da katrldrgr operasyonda Sason, Kulp, Kozluk Uggeni arasrnda gerillalar ile qrkan qatrqmada 2 asker 6ld|, 1 ytrzbaqr ve I korucu da yaralandr.
24 Nisan 1993
I
iran guglerinin |-XOP kamplarr-
na y6nelik baglattrklarr saldrrrlar devam ediyor. Yaklagrk bir haftadan beristiren saldrrrlarda onlarca kiry bom-
balandr. Saldrrrlar Giiney KUrdistan iqlerine dogru devam etmektedir. Van'rn Edremit ilgesiAndaq k6y0nde DYP Edremit ilqe Baqkanr ZeynelAtidin Oaiirk'Un winde meydana gelen bir patlamada 3 kigi 6ldii Z Abdin Oztiik ise agrr yaralandr.
!
26 Nisan 1993
I
Saddam gtiglerinin, Gi.iney Kiirdistan ile lrak stntnntn srfrr noktasrnda bulunan Awena k6yiine ydnelik gerqekleqtirdikleri saldrrrda 4 Kairt vatanda"qr dldiiriild i.i.
ilelng;e dcirrenninin cizellikleri ve ategkes ... &gtarafi 5. sayfada
fugtarafi
rrirr egri ve
10. sayfada
rarak halkrrnlzin kurtuluqunu yaktn-
lgine girilen yeni siirecive 6zellrklc. denge donemirrir.l 6zei[kierini, go;eylerini ve rni.ica,-Jeic biqimlcrini dogru kavi'arnak gok c;remiidir Bbyle bir sijre.;, nrevciri ategkes deneinesiyle geliEtrrihnek ve rie;'riiieqti''ilmek istenmektedir', Ancak hent2 tam brr ategkes yoktur ve mevcut durumun ne kadar devam edecegi de bellidegildir. PKK, somut gartlar ileri si.irerek bdyle bir durumu yaratmrgtrr ve gerisiTC'nin tr.rtumuna bagh olmaktadlr.l-C ise, bu durumu zlmnen kabul etmekle birlikte heniie somut ve aqrk bir tutum belirlemiq olmaktan uzaktrr. TC, ategkes giriEimine nasrlyaklagabilrr? Olumlu cevap vereceQi ve siyasal 96zUmler geilgtireceQi konusunda fazla hayalci olmamak gerekir. Zaien ategkes derremesi de bu durum bilinerek yaprlmlE i,e bu agrkqa ilan e,Jilmiqtir. Fakat ateEkes denemesi TC'yi onernli bir qrkmaza ve zorluga sokrnug durumdadrr. Bu konuJa bazr siyasal adrmlar atnnsr, onun mevcut durumunun qdzi.ili4tini.i geIgtrrecektir. Mevcut durumu gormezden gelip terdre ve imhaya ybnelmesi, onun siyasal tecritini daha da geligtrrecektir. TC bdyle bir kapana krsrlmrg durumdadrr ve bunun farkrndadrr. Bu durumda gok bi.iyi.rk olasrhkla oyalama, mevcut siyasal durumu qirrirtme ve gUq biriktirme tutumunu esas alacak ve b6yle bir
yonelim iginde olacaktrr. $imdiye kadarki sUreq b6yle bir tr.rtumu benimsedigini gdstermektedir. Elu durum, devrim cephesinin de aktif qahgrnasrnr ve TC'nin ydnelimlerine kargr gereken taktik qahgmalarr yapmasrnr gerektirir. $u gergeQi asla g6zardr etmemeliyiz: Savag bagh bagrna bir yagam bigimiydi. YiirU'tillen savag, kendi gilciryle hem yogun bir propagandayr gerqeklegtiriyor ve kitle eylemliliQi ile drgtitlennresini yaratryor, hern
Kiirdistan'da kigilik sorunu, devrimci militanrn tizellikleri ve parti yagamt lkincibaskr
Ktirdistan'da zorun rolii lkincibaskr
Orgiitlenme iizerine lkincibaskr
Diriligin
dyttisti
lkincibaskr
IE'K7'
de devrir'rici go,'e'rleri ve bir qaliqrna iJisrplrrriiu cr-ra;ra
qlq;Ooidr-'t'ari
dev-
rimcr yaqamin ve devrirnci geliqrnenin iriotor"yJu, Savaq koqullarrnda dig;r oelrrmcr g6revieri yertrre getirmek hern kolaydr ve lrem de aqlk bir zorunluluk, dayaima vardr. Qiinkti, savaq bunu dayatryordu, birqok iqi belirliyordu. $imdi ategkes girigimi sonrasrnda ve bu si.irecin daha da r.zarnasr durumunda devrimcifaaliyet b6yle gok 6nemli bir motorundan krsmen yoksun kalmrg oluy..or. Bu durumun devrimci qalrqmada belli bir gev$emeye ve rahatlamaya yol agmasr tehlikesi vardrr. Ayn-
ca sava$ gibi dogal bir ytjri.iti.ici.isiinden mahrum kalan propaganda ve 6rgUtlerrre qalrEmalarrnl kenbaEarmak gerekir. Bunlarrn bilincinde olarak ve bLyiik bir qahgma disiplinive cogktsunu yaratarak de/rirnci g6rerlerin ilzerine daha fazla yiiklenmek gerekir. Ategkes koqullarr devrimci g6revleri azaltmamrq, tersine daha da go$altmrgtrr. Propaganda, 619ijtlenme ve ordulaqma gdrevleri yanrnda diplomasi ve ittifak qaLgmalarrnr da yogun olarak gtindeme getirrnigtir. Bu nedenle, iglerimizin azalmasrndan veya belli bir rahathgrn olugrnasr ndan ziy ade, gdrevlerimizin qoQal masrndan ve bunlarr bagarmak igin daha fazla gaba harcanmasr, daha gok dikkatlive duyarh olunmasr, daha yaratrcr davranrlmasr gerektiginden sdz etmek gerekir. Hem gimdiye kadar olan gdrevlerin ve hem de yeni giindeme gelen gcirevlerin daha fazla gaba gerektirecegi aqrktrr. Ayrrca savagrn boglugunu da dolduracak ve kitle hareketini ayakta
di alanlarrnda geligtirmeyi
tutup daha da ilerletecek bir gahgma ve mi.icadele zenginligi iginde olmamz zorunludur. Biiti.ln bunlarr bilerek ve TC'nin ydnelimlerini de dikkate alarak, iqinde bulunduQu-
mtz slireci buyl]k bir Srgirtsel gehqme ve ordulagrrra siirecine dontigiiirebiliriz ve dorruqti.irme[yiz de. Koguilar burrun iqirr son derece elverigir ve oianaiilar fazladrr. Bunlarr ge. rektiQi gibi dege;'lendirerek, ordulagrna qalrgmalarrmzr qok daha fazla yo$unlagtrrmah, halk ordumwu nicelik olarak kat kat bi.ryittmeyive nitelik olarak daha da saglamlaqtrrmayr esas almahyrz. Bu stireg, orgiitsel galrgmalara en fazlayi.iklenilmesi gereken bir srireg olmaktadrr. Hem parti orgtitlenmemizive hem de kitlesel 619i.itlenmeleri bi.iyi.itmek ve saQlamlaqtrrmak igin ne kadar qaba harcasak yerindedir. Yne mevcut kogullara uygun bir kitle eylemliliQi biqimini geliqtirmek ve bu slireci boy-
le bir eylemlilikle ilerletmek
bi.iyi.rk
onem ta,qrmaktadrr. EQer bunlan yapar ve baqarrrsak bu sijregte devrimci geliqme sa!lamrg olacagz. Yne, yeni ve daha yilksek dUzeydeki savaE durumuna ancak bu biqimde hazrr hale gelebiliriz. Ayrrca bizim bu alanlarda yaratacagrmrz bUyi.ik geligmeler, TC'yi ve diQer gtigleri f renleyecek, birtakrm demokratik aqrhmlara zorlayacak temel etken ve giJq olacaktrr. EQer ategkes si.ireci iEleyecek ve birtakrm politik geliqmelere ulagacaks4 bq ancak bizim saQiayacaQrmrz b6ylesi geliEmeler temelinde mUmkiin olacaktrr. O lalde, ti.im devrimci kadrolarve halk cllarak iginde bdundugumr.z sUrecin dzelliklerini ve gdrevlerini dogru kavrayahm ve hiqbir gevgekliQe asla yer vermeden ve bi.iytjk bir gahgma disiplini ile gdrevlerimizi ye-
rine getirmeye qalgahm. Qahgma azmimizi, disiplinimizi ve cogkumuzu daha da artrrarak, Bagkan APO'nun her zaman geligme ve zafer yaratan dogru gizgisinde devrimci g6revlerimizin Uzerine yi.iriiyelim ve savagla da ateqkesle de kazanmasrnr bilelim.
lyi bir siyasi ve askeri komutan ... fugtarafr l g.
yoldaq, eyalete ydnetim di.izeyinde
sayfada
keye ydneldi. Akademi'den ken resmi tdren yaprldr.
yaprlan yeni takviyelerle birlikte topgiriEti. EleklediQi
ayrrhr- lantr hazrrhklarrna
Yoldaqlarry- yoldaglarrnrn germesiyre Krzrltepel-
la vedalagrrken oldukqa mutlu ve de birlegtiler. Toprantr yapacaklardr. cogkuh.rydu.DevrimciGAPEyaleti'- Toplantrda 6nemli duzenlemelere ni Botanlaqtrracagrna iligkin yoldaq- gideceklerdi. Ancak yaprran bir ihlarrna verdigi sozlerle ayrrldr ve i.il- bar sonucu etraflarr di.igman gtigleri keye dogru kararhca yol aldr. tarafrndan sarrldr, GAP Eyaleti olarak belirlenen
va-
letin Askeri Komutanr olan
Eya-
Ferhat
merdivenin sadece
ilk
basamaQl
olabilir. Ama bu merdiveni sonuna kadar trrmanacak olan gi.igler ilk basamagrn iyice saglamlaqmasrndan neden qekinsinler? Bu geligme neden devrime zarar versin? Kugkusrz Ki.irt ulusal gi.iglerinin birliQi bu ttir kazanrmlarr ortaya grkaracak ve goQaltacaktrr. KUrt ulusal griqlerinin cephesel birliQi ulusal kurtuluq hedefinden (ortak protokolde ifade edilen her iki halkrn dzgrir ve eqit temeller ilzerinde yan yana yagamasrnrn bigimi olan demokratik federasyona ulaqmaktan) qagmaksrzrn, bu tUr kazanlmlarr en saghklr biqimde degerlendirmesini bilecektir. Ulusal gUqlerin birligi, bu birlik iginde yer alan gUqlerin ortaya qrkarrlacak degerleri paylaqmasr esasr izerinde kurulmamaktadrr. Uh.rsal gUglerin birligi iqinde bdylesi bir rekabet olamaz, olmamahdrr. Bu birligin temelinde yirzyrllardan beri yabancr egemenlik altrnda tutulan ve kimligidahil her geyi elinden ahnmrg bir uh.rsu bi.jtiin yitirdiklerine yeniden kavrqturma amact ve 96revi yatmaktadrr. KUrt uh.rsu bu birlik temeli Uzerinde her qeyden 6nce bagrmsrzhQrnr ve 6zgtirlU$i.int kazanacaktrr; kendi kimligine, kigiligine, tarihine ve kUltUriine kavugacaktrr; kendi kendini yonetme ve kendi zenginlik kaynaklarr i.zerinde s6z sahibi olma hakkrnr elde edecek, bu zenginlikleri harabeye qevrilmiq illkesinin imarr ve yeniden ingasrnrn hizmetine sunacaktrr. Kiirt ulusu bu birlik temeli iizerinde 6zgiir di.inya halklarr ailesi-
Bulunduklarr evde kendisiyle bir-
tan topragrna ulaqrnc4 eyaletin bir likte Celal 6ZAp (Numan), Adkomr.danrolaraki.iaerinedtigeniyap- nan l(AyA (Dr. Kemar), Nur6 EL maya hemen girigti. Toplantrlar ger- (Rewgen) ve Tacettin TURGAY qeklegtirildi, iq diizenlemeler yaprl- (Hogrr) yoldaglar vardr. Beq yordaq dr, iqbdliimti temelinde qahgmalara omuz omrrza di.iqman gi.lqrerine kary0klenildi. Yi.irtrtulen yogun pratik gr kahramanca savagarak, Krzrltepesonucu eyalette her aqrdan bir ge- Bloka-Emrud i.iggeninde lz ocak iigme kaydedildi. Yaklagrk birbuquk 1993 tarihinde qahadete ulaqtrlar. yrla yakrn bir si.lre i.ilke pratigindeki onlar, yoldaglarrna bayraklarrnr saQsava$ta yer aldr. Moralinden, cog- lam devrettiler. s6z veriyorta sizleklsundan higbir gey yitirmedi. sa- re, bizlere devrettisiniz bayragr bavag iginde daha qok yetkinlegti.
la.Etrracal(.; i;icIe, ek 6zgLrlaEen bir KLirrlisiari ve Kurt halkr, bcilge halk lari;,rn kuriuluq mitcarlelelerine,.erilniiE c,r L:tryr-ik uesit:k oiacaktrr. fliqbir devrirnci I'rarekei keaoisrnin 6ndei'lik ettrgi rnricadelenin brr urrlriii olarak oilaya grkan niceiinsel geiigmeier, baqka Lrir ifacleyle bazr refornrlar kargrsrnda kayrtslz kalamaz. Bugtin PKK'nin dnderlik ettrQi devrimo kr.irtulug savagrnrn, dtrgmanr oldukga zortadrgr aqrktrr. Srkigan dugmanrn l(irrdistan'da qok srnrrh da olsa bazr degiEikliklere git. mesr; orne$in Krirt dili, tarihi ve kliltliri.i i.izerindeki baskrlarr hafifletmesi, KUrtge eQitime izin vermesi, radyo ve telorizyonun Ktirtge yayrn yapmasrna olanak tantmast diiqijnUlebilir, Bu ti.ir geliqmeler gi.tndeme gelebilrr. Bdylesi kazanrmlarrn m[:cadelenin i.lr0nleri olacagr aqrktrr. Elbette dt4man reform girigimleriyle devrimci hareketi dogru rotasrndan grkarmaya qahgacak, buna kargrhk devrimci hareket reformlarrn sonuQlarrnr miicadelesinin temeli haline getirecektir. Bu tiir niceliksel degigiklikler belki de yi.jrUnecek uun
grmsz ve 6zgUr Ktirdistan burglannda dalgalandrracaQrz!
v.i.8.d.P
YaynaAthash
llasap
A. Btgtoek
$erxtveb0n
Vogobangorsfr. 280
Poqiladt tO tO 88
BmoKufrl 30
80ffiKdln I
l&ehspa*asse . lGln l(rrm f*.:31 97 2 EE,:e 370 602 gg
trrrr?s:
oi^ri,jt
lu uii" uyesr ;iizeylr ie
yiikselecek, komgu halklarla barrg iqrnde ltirlikte ydianla oiian:rrra tiiagacaktrr tirr illi iqir,de yer aian l,ei. grJp ve oigtrl, karidr qaplnda ve gircu 6lr;r-isunde iqte Lrli,surr bri ie tnel k,ua,i;i'nl.iil r;d ;ri;r:c',:jl iq,rn qalt ;aoaktri-. Degerlcr $u ieya brr orgL. ttrn de$ii, bLrti.in bir uiusrrn rr,ali olar
,:aktrr.
Cephe tiiruinden birtiklerin siya.
sal partilerle
karErlagtrrrla,-nayacaQr
ve karigtrrrlniamast gerektigr, ulusal kurtultq ce1:hesinin qrkarlarr rrirsal kurluhqra yaran degiqik srnrf ve tabakalarrn veya cnlann qlkarlannr ternsii eden 6rgiitler;n somui hedef ve ilkeler etrafrndakr birliQi oldugrr agrktrr. Dolayrsryla br, birlik iqinde aynr zamanda farkh slnrf qrkarlarr sdz konr.rsudur ve bu temelde 6rgiltler arasrnda bir mi.lcadele de olacaktrr. Bu doQaldrr. Ancak burada dnenrli olan bu miicadelede tutarh i.hlup ve y6ntemleri n kullanrlmasrdrr. Bu mticadelede cephenin hedefleri
ve ilkelerine ba$IIk esas alrrracak, 6rgi.jtler arasrnda ortaya qrkan sorunlar diyalog yoluyla q6ziilecek, dayanrqmaya kesinlikle zarar verilmeyecektir. Her geyden 6nce tabanda yakrnlagmanrn saglanmasrna gahqrlacaktrr. Gegrnigte 6rg0tler ara-
srnda ortaya grkan ve krmi zaman qatrgmalara kadar vardrrrlan olumsrzluklar nedeniyle kitlelerin ulusal birlik ruhu temelinde egitilmesi biJyi.ik onem taqrmaktadrr. Bu zorlu bir siireqtir ve kesinlikle hafife ahnmamasr gerekir.
Nedenleri ne olursa olsun, kimlerden kaynaklanrrsa kaynaklansrn, yakrn bir ddneme kadar Kllrt ulusal hareketi kapsamrnda yer alan grup ve 6rgirtler arasrnda bir iligki ve diyalog yoktu. Tepedeki bu durum oldugu gibi tabana da yansryordu. g6rijniirde mevctrt grup ve drgUtler arasrnda bir mUcadele vardr. Ancak boyle bir ortamda gergek anlamda ve hele hele geligmeye hizmet eden bir mticadeleden kesinlikle sdz edilemezdi. Genel bir kuraldrn mijcadele edebilmek igin yakrnlaqmak gerekir. Qokqa bilinen bir 6rnek tekrarlanacak olurs4 birbirine galebe qalmak isteyen iki boks6r0n mUmkiin oldugu 6l9i.ide birbirine sokulmalarr ve yakrn mesafede ddgi.rqmeleri zorunludur. Yumruklarr ile havayr ddven boks6rler birbirleriyle mUcadele ettiklerini ve amaglarrnrn hasmrna galebe r;almak oldugunu iddia edemezler. Bu drgUtler arasrndaki iligkiler iqin de geqerlidir. Zaten KUrt ulusal hareketinin birliQi boylesine geligtirici bir mUcadele temelinde gerqekleqecektir. Saghkh bir miicadele ve tartrqma ortamr ulusal gi.iqlerin birliQini saglamlagtrracak, bu giiglerin yakrnlagmasr b6yle bir ortamr olgunlagtr racaktr r.
DI..[Y1.|RU Kfirdistm dussl kLrt*S mihadolesinin yaprnhkve d*irdik kcannaey,*a birliktq h$m gerq*yaratrohn oler gelftbimirin sryrsr da goglmaktadrr, Her gehidi. mhin y4ar tir rsmr 0relft$rdedir. Arcak q*itldimirin edne hy,k bh g*ilde EffUnade
y#nfz ldrd$ & tir gergok &nun
kaynakldren qok y6nlti
p lok
r#ri
eeraqrn
mrdr. Ddryrurylagogr
y&tt0ldf{U kosdleden gdridimireya gedtmd
idm vg,,e fot@ dfcryhde gueen&de ,â&#x201A;Źr vâ&#x201A;Źrsbit;/oru, Elbde kalramen g*riBerimir hmeky& @ikfr, trrt*ri ne ka&r unblsayine&ardr. Saagn biffineei oonru@6 ghan burodt*h, bu koruda dalu hzh qebe yo s6rdr*{u gs*tirryor. olaralq
ufirrh
Sgler hdirds ye d0
Bilur okquo&rnrrur, yrrlsarurlai, dcthn bir de bu y6r*iyle gd$fl*imhe salip gknsya grfirryonc $etritl*iafri Arrysrlenq hr komds sonn{duk tHenip yaa mbrydlci gamterniee rstrrilEhru b*lipne,
fotofnaf, arr vh
Avrrsfdya 6.00 A.S Aw*urya 3O.S s. Bslgika 90.6 ffi. Dudma*E 16,m &r. Fran$E 14.00 rfr.
tlolhnda hOtrre ler09 lsviCre ilonreg
4.5O hi.
2.m 16.00
f
C<r.
40O sfr. 10.0o r*r.
@r.--_ $imdiye kadar yaptrklarrmza bakarsak bundan Sonra ne yapacaSrmrz Bagtataf, 28. sayfada bir sUre iqerisrnde yaqar, fakat insanoQlunun bu yrllar4 !<rsa ya$amrrta bityi.rk bagarrlar srQdrrdrgrnr da bi[yorrz Nrtekrrn brz de bunun nri.rrnkLn olabileceQinr g6sterdik' $rrndi soz zafei' iqindrri yol zalere dogrudur. Biz buyrh, sadece dOqmanrrr dayattrQr ozelsavaglrt imha politikasrnr, iqte "gerillayr tasfrye ederirn; halkrn lryanrEtnr onlerinr; btrnurr iq;in her ttirltr komployu ve y6ntentr uygula-
rrm" biqimindeki ydneliEini boga qrkarmakla kalmayacaQrz, halkla birlikte bunlara karqr miicadele etmeyi g6rev bileceQiz, hatta daha fazlasryla 6z90r irademizi her di.2eyde orgi.rtlediQimiz, devlete yaraSrr brr biqirnde gUq halirie getirdiQimiz, kendimizi her bakrnrdan ifade edip, yiirUtebileceigreng somi"irgecilikten Qimiz bir halk haline getireceQiz. O onernli oranda kopulduQu, kendi ayaklart ilzerine dtkildili ve yUr[ebildiQi bir halk gerqekliQine en qok bu yrl ulaqacaQrz. Bundan baEka qaremiz var mtdtr? Hayrr! Bu seqenekten baqkasr kabul edilebilir mi? Hayrr! Bir halk igin en br-ryiik amag bu degil midrr? Evet! Bunun drgrnda bagka seqenekler esas ahnabilir mi? Hayrr! Bu, bir andtmrzdtr, brr yeminimizdir Buna ulusumuun girdigi dogru yol, insanhQrn ve partinin yolu diyortz. Yakrn doneme kadar inanmakta giiqlUk qektiQimiz kurtuluq umudu igte zafere doQru gidiyor. Olirm her zaman va.rdtr; dnemli olan insantn dlUmsilzlLk yolunda yiirijmesrdir. lEte bu yola girdik. Bi.rttin baskrlar4 bunca qehit vermemize ra$nren bijtiin gehit analart hiq goriilmemiq brr biqimde acr bile duymadan evlatlarrnt vatana kurban vermenin ktvanctnt yaqryorlar. Eskiden bir tavuk yilzi.inden birbirini vuran insanlartmtz, buglin en yUce cJeQerlerini, belki de dUnyada hiqbir halkrn cesaret edemeyeceQi bir bigimde veriyorlar, odiryorlar. Bu fedakarhk ruhunuyakalayan bir halk yenilmez, mutlaka kaza' nrr. EQer aldatrlmazsa bu kesindrr. Siz b6yle bir gtjndesiniz. Kazanabilecek bir halk iqin, uyanan kesim, partimize omu veren ve gdn0l baglayan kesim iqin ne laztmsa o vardtr. Mevcut haliyle zafer igin en temel ihtiyaq, yani siz halktmrzrn partiye baQhhQrnrz, savaSa verdiQiniz destek zafer iqin yetiyor' Savaqrmrmz hiq qiiphesiz qegitli bigimlerde olacakttr. Serihildanlar her dizeyde geligiyor. Krrda $ehirde, her tarafta yiiri.iyi.igler oh.ryor. irili-ufaklr, giddetli-barrEqrl qok biryUk ve srnrrlt olarak boylesine yaygrn halk yijriiyi.iqi..i halinde olan ve ne kadar kayrp versek de, dilgman ne kadar bizi sindi;mek istese de, her gUn kontrgerilla cinayetleriyle bizi korktrtmak istese de, buna daha fazla cevap veren ve savaSan, boylesiverimli bir savaqla qrg gibi bi..lyiryen bir halkin zaferden baqka hiqbir qeyle tatmin olamayacaQt aqtktrr. Her qeyini bu kadar kaybeden bir halkrn baqka ti.irlil savagmast da dirgi.inUlemezi en cesur ve en fedakar bir biqimde savaqrr.
Bu yrl ulusal parlamento kendi topraklartmtzda ve silahlann golgesinde gergeklegecektir Bu yrl4 6nemli qahgrnalar ve savaS yrlrdrr diyorrz. Bu yrl savaE igin halk irademizin de resmi bir ifadeye kavuqtugu bir
yrl olacaktrr. Halkrn en yiice irade birliQi olan ulusal meclis, parlamento ve kongrenin gerqekleqme yrlldtr da diyorr-rz. Qok iyi biliyorsunrz ki artrk bir irade gerqekleqmesi olarak, ilk defa bi.ittin halkrmrzt temsil edebilecek bir zirveye, bir di.qlince ve karar gtici.lne ulaqryorrz, Ulusal meclis ve parla'
bellidir
mento ,lenrek, bir halkrrr veya ulusun ker,rii kaderi konLlsunda, yine kenditemel, yuce grkarlart doQlultusLrrida insanhQa karqr gorevlerini yerrne getirnre r0s;tijnir, olgunluQunu ispat etmesidrr. l,,le acrdrr ki, br, kon,rda en suna brz kaldrk. B.lirrr halklar, kendrlerirri pai'iamontolarrnda itatle ederken, bizim ise ginr' diye katjar kendtrnrzi ifade edemeyrlinrrz acidrr. Bunur': iqin bir sava$ gerekhydr. Bu savag, verdrk. Ve bu savag tente[n-
de Eimdi ulusal-siyasal meclisrmiz, irademiz gerqekleqeceQe benzryor. Uh.rsal Meclis, Ki.irdistan parlamentosu ne yapar? Kendi i.rlkesini, kendi halkrnrn kinrhQinr tanrt, bunun devrrrnci sa!a$' baQlantrsrrrr ortaya koyar. Devrltnci savagta baEart tcrtrt lralkrmrzrn nasrl hareket etmesi gerektiQini, ha;rgi esas ilkeler, kanunlar iemelinde yaSamrnt disipline ederek kurallara
la
baQlamasr gerekti$rrri ortaya koyar. Gelecegi iyi kestirir, diiEmana kargr krsmi ta,irtnl ttrtaya koyar, dostlarrnl da kendi yanrna ah''. Bunlar iqin kendisini resmi olarak ilade eder Ulusal parlamento, siyasi giiq ha[ne gelrnenln en somLrt ifadesidir. Eluna ulagmahyrz. llk adrm zayrf da olsa, buna gi.nuen duymahyrz. Unutmayahm ki, higbrr gey kendiliQinden veya birdenbire ortaya qrkrnaz. llk aormlar zayrf olur, llk bagarrlar kUquk olur. Buyi.lk adrmlar ve biryi.rk baqarrlar daha
arkacaktt onay
HiQ $iJphesiz sava9la bu
ko$ullan,arattrk. Buna
,erneniir de resmilegtirip, tarihe rol edrceOia
1993 Newroz'una
btiytik birlik ruhuyla giriYoruz Yirre 1992 yrlrrrrn sonlarrnda yaqadrQrmrz Lrr qattqma vardr, Guney Savag, dedik burra. Brliyorsr"rnu ki bu sava:;,, bizint istemedrQirniz bir savagtr. BaE diiqnrarlrrrlrzrn, fairk 6zel savaq rejiminin yrllardrr, ozellikle de son yrllaroa iazila drQr bir savaqtr. Giineyii iEoirlikqi giiq'leri de btrr bir tavizle baQlayarak rzerirnze ytrrirttuQU bir savaqir' Dtinyayr da. "PKK terorisrtrr" diye iknar eoerek, gijnoeme getirdiQi bir sa'ragt,. Biz bu savaqtan kaqtnarnazdrk, kaqamazork Kagsaycirk bu en kotusri olurdu. Bu nedenle, haklr bir temelde bu savaqa kargrlrk verdik. Buyilk brr ozverryle, btlyiil( bir kahramanlrxla oirendik, halkrn savaqqtlartntn ktmler ve nasrl olmasl gerek' tiQini gosrerdik. llkel rnillryetqilik, tarihinde ilk defa devrtmct qizgiye karqr tam bir yenilgiye uQradr. Sonuqta gorutdir ki, rlkel milliyetqilik ancak Kiirdistan dtqmanlarryla birlegerek kurtulabildi. Bu, feodal aErretr;i'rqbirlikqrliQe karqr bUyiik bir' zaferdir. Ote yandan bu savagta eksrkliklerimiz vardt. Kendi halk sovagrrTurnlztn kurailartnr tam rrygulayamadtk. Bazt anlamstz kayrplar yaqadrk. Qok iyi brliyorsunu kr, bu eksiklikier iuerine qok aqrkqa yurirdunr. Halk savagr taktrk ister, halk savaEt usi.rl istet halk savag, kiqilik ister, asker ve komutan tster. Halk savagrnrn gereKlerintri yerine getrrilmesi gerekrr de' dim. Bu korruda parir iqrnde iyice hesaplaEtrk. Bi.riirrr ka'Jro ve savaEQrlartmzr 6zeleEtrrrsel bir yargtlarnadan gegirdrk Halka verilerr soziin, halk savagtrrtn kurallartnt uygirlamakla yerirre getrrilebileceQini soyledik. Ve bahara baqlangrq yaparkerr, bu hesaplaqrnayr da bagarryla taniamladrk. Partimrz bu sureqten daha da gi.rqlenerek qrktr. Bu lemelde hrqbrr qeyin gizli kalmayacaQrnr, suqlar neyse ortaya konulacaQtnt, suqa gore cezanrn uygulanacaglnl xararlagitrdrk. Savag kaq krnlrgrnr yapmak, bunun qeEitli bic;rrnlerirti sergrlemek kabul edilemez bir durumdur dedik. Ayrrca partinrrr kahraman gucijnUri krrnlerden nasrl oluqtuQunu ortaya qrkardrk. Yani bir savaE kagkinhQrvarsa, biiyUk dir-eniqqilik de vardrr. Yetersizlik uarsa yeterli[k de vardtr. Bunu da netlegtirerek gosterdik ve ispatladrk. \irmdr biz, bu GUneyli giiqlerle tekrar ittifak yapmak istiyoru. Elunu rlk defa srzlere aqrklamalryrm. Bunlar tekrar brzrrrrle goruqmek rstediler. l-{ei zatnart oldugu grbi canr gonUlden gorugmelere varrz dedik CTok iyi brlryorsunr-iz ki, 1980'lerden beri beri, GUneyli guqlerle gor'uqme !ap,!o' rum. GorUqrneler Kirrdistan devrirttiniri qtkartna nizmet edryorsa anlamhdtr ve buna vartm dedim. Eltrti.ln Gilneyh ve Kuzeyli gliqlerle gorUgtiim Brkmadan usanrnadarr gdriiq' tiirn ve bunar de$er verdim. Qok muhtaq oldugumr-z tqir, deQil, br,, halkrmtztn temel bir talebi olduQu rgin gdrijEtijm. Bizden daha tecrUbeli parti olduklarrnr soyleyenler, "sosyalist", "demokrat" adtnr takanlar, ulusallrkta sozU krmseye brrakmayanlar, gok qok eski olduklarr halde, brzderr gok
gijqlu olduklarr halde, maalesef
l2
EylUl faErzmine karEr, yrllarr ancak Avrupa'lar da zairan oldurnrekle, PKK aleyhtarr qat:alarr derinleqtrrmekle ge-
qirdiler. Yani onlar da Avi'upa da bi' zimle savaqttlar. Avr.rpa'yr da arkala' rrna alarak. Yapmayrn-etnreyrn
declik,
en zor igi biz Usilenelim dedrk. Burru
kendim soyledrrn. Daha 1982'de "onderiz", "sosyalist orrderiz". "ulusal kurtulugquyuz' , 'rsqr partrsiyiz' diyenlere tica ettrtn: Srz yrne Avrupa'tJa rstedrQinrz grbr ya$ayrrl. ama brrakrn t-riz de Kiirdistai-r hoylilsunij devrimcr savaSa qekelrrn: siz orada diplomathk yaprn, yazarirk yaprn, anu yeter kr kargr qrkmayrn. Bu savaE, KLirdistan halkrnrrr oliim-kalrm savagrdrr dedik. Engel olmayrn. ''terbristtir" deyip karaiarnayrn, bu dtiEmantn iddiasrdrr dedik, arna soz anlatama' drk. Bize Eunu soyledrler: "Siz de
silahtan,mucadeledenvazgeqin;bu sonra gelir. Dolayrsryla bu mirtevazi ama mutlaka
attlmast
gereken adrmr biz bu sene bagarryla yerine getirmekle sizi btrytlk bir silahla donatmrq olacaQrz. Artrk sizin adrnrza bir parlamentonun olugmast, onun karar ahp vermesi gerekir. E$er gereklerine drkkat edilirse, eQer siz de bu qahgnrayr silrekli kontrol ederseniz, seqilen temsilcileri qahqtrrabilirseniz, hesap sorup hesap altrsantz bu buyi.lk bir geliqme olacaktrr. Daha gimdiden atrlan adtmlart, istenilen dizeyde olmasa da daha srk gelrqtirmelive mutlaka bunlart baEarrya gotUrmeliyiz, Krzey'i-Gilney'i de, Dogu'yu-Elatr'yr da bu adrmlara katacaQrz, Bu, gerqek bir Ki.lrdistan Ulusal Parlamentosu olacaktrr. Untitmayaltm ki bu, kendi topraklarrmrzda kendr si lahlarrmrzrn golgesinde gerQekleqecektir. Bdylece ozgi.ir Itrk idealimiz iqin temel qart olan koqullar ortamtnda ortaya
maceracrhkttr..." Biz de Eunu soyledik. Ne pahasrna olursa olsun, bu bir ollim-kalrm savagrdtr ve vazgeqilmez... Onlar Avrupa'da rahat yaEamrn peginde koqarken, brz nri-rcadele iqinde kaldrk, amansrz koqullarda suriiklendik... Ama Ermdi 96rfiorsunrz ki, dogru yolda.olan biz, ulusu yaratan-dirrlten -biz; yaqamr boqa geqiren, o koca yrllarr, tarihi yrllarr kbtu harcayan ise kendilerioldu. $imditekrar bunlarrn da bizimle ulaq maya ittifak yapmaya istekl i ol d uklarr g6ri.ll i-ryor. Tekrar s6ylemeliyim ki, bu g6ri.4meler, bu ittifaklar. ne Kuzeylive ne de Gijneyli guclere rnuhtaq oldugumr.z rqinoir. Onlar 1992 yrlr boyunca dugmanla, gerqekten bilerek veya bilmeyerek de olsa uzlaqtrlar. $unu qok iyi diiqUndiJler: "PKK tasfiye oluyor, imha oluyor ve mirast da bize kaltyor."" Bunu '1980'de de, 1985'te de yaptrlar, hatta daha 6nce de yaptrlar. Bu, tam bir hayal ve gallet durumunu ifade eder. Baqarr-
srnr, diismana karEr vermesi gereken savaqtma degil de, d evri mci -y urtsever bi r orgijtitn alacagr d arbeye, u$rayacaQr imhaya dayandrranlar, ya qok gafilya da qok vicdansrzdrrlar, En savagkan gtiq yenildikten, dligman bunu bagardrktan sonra geriye sana ne kalrr ki? Ugakhktan bagka. Bunun iqin
biz dedik ki, yapmayrn bunu, gelin birlik olahm. Buna karErlrk onlar, 'Ya mUcadeleden vazgeger ve bizim gibi yagarsrnrz ya da yenilerek ezilirsiniz ve mirasrnrzr da brz toparlanz" dediler. Ama bunun da miimkUn olmadrQr Eimdi ortaya qrkmrEtrr. Gi d em iyo rlar Ankara'ya, qi.jn ki..i yiizleri kara. An kara'ya ulaE mak isteyenler, bakryorlar ki Ankara tekrar imha etme sijrecinde, lrak'la, baEkalarryla anlaqryorlar, ama g6rUyorlar ki bunlar da imha etme siirecindedirler. Bu nedenle tekrar kendileri bize geldiler. "Boyle direnen bir gUq bizim hayat garantimizdir" dediler. Eskiden yaptrklanna raQmen, son yaklaErmlarrnr deQerli gdrdUk, birlik qaQrrlarrmrzr tekrarladrk. 1993 Newroz'una btlyi.lk bir birlik umuduyla giriyorrz. Bu birlik umudu hem Giiney ve Krzey arasrnda doQmaktadrr, hem de Eimdiye kadar bir tirrlU birlige gelmeyen iriliufakh Kueyli birqok grup arasrnda boyvermektedir. Bu yaklagrmrmrz, bunlara da onurlu ve namuslu yolu gostermek iqindir. inanryorrz ki, bu gansr bu sefer iyi deQerlendirirler. Bizim yenilgimizi beklemenin pek Eerefli bir bekleyiE olmadrQrnr ve bunun da gerqekleEemeyeceQini gdrdUler, Dolayrsryla onlar, gimdi ilk defa dogru bir ulusal kurtulug cephesinde ve ulusal kongrede bir araya gelmeyi kabul edeceklerdir. Bu onemli bir geligmedir. Ben adlarrnrvermek istemiyorum ama Kilrdistan Demokrat Partisi'nden tutalrm Kiirdistan Yurtseverler BirliQi'ne, Kiirdistan Sosyalist Partisi'nden tutahm geEitli irili-ufakh ti.lm partilere kadar hepsine birlik qaQrrlarrnr yineliyorum. Bunun gartl, KUrdistan'da ancak devrimci savaErmla baQrmsrzlrk ve 6z9urli.ik elde edilebileceQini kabul etmeleridir. Yine bu temelde Gijney'deki federe hi.ikirmet hem kurulur, hem de korunur. Hemen belirteyim, buldozer gibi bu federe htlkiimetin 6ni.rni.l aqtrk. Nitekim direnigimiz uerine bu htlkiimet kuruldu. Elegtirsek de, onu diizeltme 96revi boynumuun borcudur ve bunu yaptyoruz. QunkU kendi eserimiz olarak ortaya qrktr. Bize karqr g6zi.ikse de, bu gerqek deQiEmez. Gerqekten 1993 yrhna baktrgrmrzda. srnrrlr da olsa, ben yurtseverim diyen her insanrn birleEmesi gereken bir yrl olduQu anlaqrhyor. PKK'nin birlik iqin engel deQil motor gUq oldugu, yenilmezligini kanrtlamakla bi.rtirn bir ulusa umut ve cesaret verdiQi, baEarr imkanrnr sundugu bu kadar aqrkken, hiq guphesiz ayakta kalmak iqin bile olsa qeqitli giigter birli$e geleceklerdir. Biz onlara bu yolu agrk tutuyoru. GeqmiEte neden bize karqr savaq agtrnrz, bdyle kdti.iydiinitz demeyeceQiz; hatta hiqbir gey sdylemeyecegiz, yeter ki bundan sonra dogru ve temiz yliri.tsUnler. Bunu yaptrkqa kendilerini alkrElayacaQtz, imkan ve frrsatlarr karqrhksrz olarak sunacaQrz. Tek gartrmrz; vatana hizmet etmeleri, 6z9ilrlUk iqin bazr adrmlarr atmalarrdrr. Biltiln samimiyetimizle bunu belirtirken, inanryorum ki do$ru deQerlendiriiler, kendilerini de kirqijlten olumsuz qabalara giriEmezler, gok gerqekqi davranrrlar ve bdylece de onuru paylagrrlar. Bu birlik qalrgmalarrna hazrr oldugumuu tekrar belirtirken, bunun ddneme 6zgii bir g6rev olduQunu da s6ylUyorum. Uzerimize diigeni eksiksiz yaptrgrmrir, daha da yapacagrmrzr belirtiyorum. Dolayrsryla bittUn Gi.lney Kilrdistan halkr, onun her dUzeydeki temsilcileri -eskiden ne kadar igbirlikqi, haince ve kalleqge saldrrmrqlarsa da- gimdi olumlu adrm atryorlar, halkrmlzrn dliqmanlarrna karEr bizimle birleEiyorlar ve iyi niyetli hareket ediyorlar. Bunu gordi.tkge iyidir, dostuz diyeceQiz. Bize qektirdikleri ve kaybettirdikleri ne olursa olsun, bu adrmlar halkrn qrkarrnadrr diyeceQiz ve buna karErhk gereken neyse onu yapacaQrz. Ktrzey'de bizim drgrmrzdaki tUm giiglerin de yaqamlan ne kadar baqansrz olursa olsun, gimdi iyi adrm atryorlar. Attrklarr adrm bir kiEi tarafrndan da atrls4 bu iyi bir adrmdrr diye-
ceQiz, buna saygrlr olaca$rz ve beklemedikleri deQeri vereceQiz. Bu temelde birleqmesi gereken herkesle birlegeceQiz. Tekrar sdyliryorum, ilk qartrmrz; Ki.irdistan'r 6z kimligine,
her zamankinden daha fazla dzgiirlijQUne ve bagrmsrzhgrna yaklagtrracak devrimci savagrma, onun her dUzeydeki ifadesine saygrh olmaktrr, gijq oranrnda katkr sunmaktrr. Bizzat savaga katrlmaktan tutahm diplomasiye, killtilr faaliyetine katrlmaktan tutalrm seri hildana ve yurt iqinde faaliyet yUri.rtmekten tutahm yurt drqr qahgmalarrna kadar kimin elinden ne geliyors4 onu yeter ki imkanlarr olqUsiinde yapsrn, Biz buna bUytrk deger biqeceQrz. Ve bu temelde yrhn iaerine yiirtiyeceQiz ve boylece kazanacagrz. Yine son zamanlarda Milsli.imanlrk adrna yola qrkanlar da vardrr. PKK'yi nasrl durdurmaya qahqtrklarrnr s6yleyenler qrkryor. Kendilerine taktrklarr bazr isimler de var. $imdi qu qok aqrkqa ortaya qrkmrgtrr: PKK'nin ele aldrQr Mi.isliimanlrk, Hz. Muhammed donemindeki Mi]sliimanhktrr. Sahabeler neyse, qimdiye kadarki PKK'Iiler oyledir. Hz. Hamza'nrn, lmam HUseyin'lerin Eahadetleri neyse, PKK'Iilerin Eahadetleri de oyledir. Bunlar artrk halkrmrzrn da gok iyi gordil$i.r ve sonuna kadar inandrQr gerqeklerdir. Hizbullah'trr, lslamr Hareket'tir; bunlar NakEi'dir, Nursi'dir, adlarr ve mezhepleri ne olursa olsun, en yiice drn adrna iq yapan herkesrn partimize saygrh olmasr gerekir. BirtUn qabalara ragmen, sadece MiislUmanlann deQil, birtrin dindarlarrn, qegitli mezheplerin tijm mensuplarrnrn partimizi bir insanlrk hareketi olarak benimsedikleri ortadadrr. PKK, her soydan, cinsten insanrn 6z varlr$rm dediQi bir partidir. Partimizi bdyle gdrmeyip karqr qrkan kesimler akrllarrnr baglarrna toplasrnlar, Milsliimanlrk gereQi bile olsa bizimle dost olmaya qa[gsrnlar. Biz onlara da sadece bu 'Taili meqhul cinayet" denilen ve oldukqa kontra yontemine benzeyen cinayetlerden vazgeqmelerini, bunun yerine Mtlsl irmanhk ve insanhk adrna bir igne ucu kadar olumlu deQerleri varsa
bunu kutsal savaga akrtmalarrnr, miimkiinse birlik olmalarrnr sdyli.i'yoru. Bu konuda da bizim bunlarr silahla yok etmek, temizlemek deQil, kazanmak ydni.inde bir kararrmrz vardrr. Biz bu kararr 1993'le birlikte r.rygulayacagrz, Bdylece Mi.isliimanhk adrna hareket eden kim varsa, gelsin saflarda yer alsrn, gerqek dUgmanla nasrl savaErlacaQrnr g6rsi.in ve savagstn. Bu yrld4 inanryoru bu konuda da dnemli bir geligme olacaktrr. Din adrna milcahitlik adrna olumlu ne varsa her zamankinden daha fazla partimizin adrna ayaQa kalkacak, savagacak ve kazanacaktrr.
Dostlarrmv, PKK ile gtg kazandtklarrnt daha tazla goreceklerdir Tiirkiye halkrnrn da bu sene daha fazla ayaga kalkacaQrna inanryoruz. Mevcut hitktimetin Ti.trk halkrna da diig-
man olduguna eminiz. Kendisini ne hallere getirdigini Ttirk halkr da qok iyi biliyor. Yagamrnr cehenneme gevirdiQini, tUm
ahlaki degerleriniyerle bir ettigini ve ekonomik-sosyal bunahma dUqtirdi.iQiJnU qok iyi biliyor. Tiirk aydrnr, Ti.irk genqligi bunu daha iyi biliyor. Bunun gi.iqlii iqaretleri qimdiden kraElamrqtrr. llk defa egemenlerinden kopm4 kendi gericilerinden, faEistlerinden, govenistlerinden hesap sorm4 bin yrldrr baglarrna bela kesilen bu asalak gUruhu sdkiip atma yolunda onemli adrmlar atacaklarrna ve baqaracaklarrna inanryoruz.
Herkesle daha fazla dayanrgma ve destek iqinde olacaQrz. Bdlgedeki dostlarrmrz vardrr. Bu dostlarrmrz daha qimdiden PKK'nin ne olduQunu g6rdiiler. Bdlge halklarrnrn tarihine, oz kimliQine verdiQimiz deQeri, bunun iqin yaptrQrmrz savunmayt ve baqarrlarrmrzr gordUkqe cesaret kazandrlar. Gerqek bir dost, mrtttefik olacaQrmzr gordi.iler. ilk defa halklar arasr kardeEliQin nasrl olaca$r ortaya qrkryor. Devlet olsun, parti olsun, hareket olsun, PKK ile giig kazandrklarrnr, onunla milttefik olmanrn yararh olacaQrnr g6rdUler. Bu da ilk defa ortaya qrkan onemli bir geliEmedir. $imdiye kadar bu sayede az geliqme saglanmadr. Bundan sonra da daha biiyUk geliqmeleri ve bagarrlarr, bdlge halklarrnr temsil eden qeEitli ilericiyonetim ve gUqlerle birlikte ortaya qrkaracaQrz. Ortado$u ve Kafkas halklan, her zamankinden daha fazla diigmanlarrna karqr bilinqlenecekler ve ortak savagrmr geliEtireceklerdir. OnUmi.zdeki mi.icadele yrhnda Kitrdistan iqin de di.rnyanrn daha fazla dost olmasr gerqekleqecektir. Kiirdistan halkrnrn kutsal mricadelesinin destegi qogalacaktrr. Yalnrz Kilrdistan halkrnr tanrma ve ona yakrnlaEma deQil, onun diiEmanr olan TC'den uzak durma durumu da bu yrl ileri boyutlara qrkacaktrr. ilk deta Klirdistan halkrna gijvenen dostljr, devletler, uluslar olacaktrr. Ve kendilerini K[irdistan halkryla ittifak yapma zorunluluQu iqinde goreceklerdir. lJyanan KUrdistan'rn, baqarrya giden Kiirdistan devriminin, diinyanln da en Eerefli ve en olumlu rol oynayan devrimi oldugu gdriilecektir, Bu temelde destek verilecek, gi.ig ve gijven ahnacaktrr.
Bagarmak igin en gok cizgrictimr.ize ve PKK onctil rilrine griveniyoruz Siz deQerli Ktrrdistan halkr; g6rUyorsunuz ki, biz parti olarak dogru di.ig[ini,ryor, dogru bir siyaseti sizler iqin b6yle ifade ediyor, en qok da ozgUciimiize ve parti oncUlUgiine
gt-nveniyorr.z. Partimizin, en gWendiginiz gerillayr nasrl yanrbagrnrzda oturttuQu, tllkemizin her tarafrna nasrl serpiEtirdi$i veyenilmez bir gekilde savagtrrdrQr ortadadrr. Bu sene gerilla, her zamankinden daha fazla savaErmr yUrtitecektir. Sayr olarak onbinlerle ifade edilecektir. Gerillaya katrhm igin, btrttrn diri giiglerinizi harekete geqireceksiniz, ihtiyaqlarr temin etmek igin, g6rUlmemiq bir di.izeyde fedakarca ve 6rgi.itlii bir bigimde qahgacaksrnz. Gerilla savagt, sizin savagrnzdrr. Destekledikge, ihtiyaglan karqrlandrkqa geligir ve bagarrya ulaqrr. Yanrbaqrnrzdaki gerillalar yanhg hareket ettiklerinde uyann, doQrularr dayatrn ve bir de qogaltrn. Gerillanrn bulunmadrgr hemen hemen tek bir dag, tek bir k6y kalmasrn. GWenin gerillay4 o, 6zg[irItiQUn en temel gWencesi olmaya devam edecektir. Dayatrlan 6zel savagr da boqa grkarabilecek; dengeyi zorlayarak diiqmanr ya pi.iskUrtecek ya da anlaqma durumuna dUgUrecektir. Gerilla baqka ti.lrlii hareket etmez. Bu seneyi de kazanmak igin ne gerekiyorsa onu yapacaktrr.
26 Mart 1993
y_@ PKK Genel Sekreteri Abdullah OCALAN yoldagtn Newroz mesair:
$|MDIYE KADAR YAPTIKLARIMIZA BAKARSAK BUNDAN SONRA NE YAPACAGIMIZ BELLIDIR Yurtsever Kiirdistan halkr ve tr.im dostlarrmrz! Tarihi bir 6neme sahip olan geQen yrlr geride brrakrp yeni yrla girerken, her bakrmdan yenilenme, ulusal kurtuluEun ateqinde ulus olma, onu en Eanh bir devrimle bagarma qansrna sahip olmakla, inantyoru ki bize en gerekli olana kavuEmug olr.ryoru ve bu temelde halklmrzr ve onun ti.tm yurtsever giiqleri ni selaml tyoru. inanryortz ki diiEman, tarihinde her zaman yaptrQr igi en acrmasrz bir biqimde geqtiQimiz 1992 yrhnda ve hem de rzun bir sirredir tarihi bir geligme temelinde, ulus olarak bizi var eden ve ozgi.irlJQi.in eqiQine getiren partimiz onderliQindeki devrimci savagrmrmrzr imha etmek iqin iqte ve drqta denilebilir ki, adeta tiim di.inyayr yanrna alarak ustiiml2e gelmek rstedi. Siz halkrnrrz da qok iyi biliyorsunu ki, henilz yeni kendi devrimci savaEtmrna adrm atan ve en biiyiik dUgmanlrgr da kendi iqinde, kendi hainlerinden goren bir gerqegi yagryorken, bu yrh kaybetmeden, imha olmadan kazanmak bir olUm-kalrm meselesiydi. Biz bu yrh boylesine kaybetmektense, kazanmak igin her qeyimrzi ortaya koyarak bugiine gelmeyiyagamrmlztn bir onur meselesi haline getir' dik. Nitekim her geyin temeline bu gdrevi koyduk. Boylece bu yrhn Newroz'unda tekrar sizlerle en onemli bir geliqmenin, eQer dikkat edilirse btryUk bagarrlarla kazanrlacak bir yrhn baqlangrcrnda yeniden buluqmuq oluyorlz. Siz deQerli halkrmrz! Tarihte ilk defa kendi ozgirr sesiyle bir baqlangrq yapmak Eansrnr elde ederken, di4mantn da boq durmadrQrnr, I 991 krgryla birlikte tiim 1992 yrlrnr gdrUlmemiq ozel savaq ydntemleriyle, belki de katliamlardan daha tehlikeli taktiklerle elinden ne geliyorsa onu yaptr. Her zamankinden daha iyi diiqtinmek durumundasrnrz ki, di.igman sessiz, sinsi, irrkirtiici.r ve alqakga bir savaqr akrl almaz yontemlerle yUri.rtmek istedi. Bu nedenle her zamankinden daha fazla olarak geqirdiQimiz yrh bir kez daha iyi anlamak zorundayz. Dl.rqmantn ne yaptrQrnr iyi bilemeyen bir halk, kendini ozellikle de baQrmsrzhk ve oz' gijrliik gibi yUce bir kr.rtsal savagrmr kazanmastnt bilemez. Belki biraz tanrdrnrz, belki de halen dUqmarrrn yi.jri.rttiiQi.i ozel savagtn qok qeqitli etkileri alttndasrnrz. Ama qu aqrga qrktr ki, boyun eQmek, ne qaredir, ne de gereklidir. Direnilebilecegi de ve bu temelde kazanrlabileceQi de bu yrlda ortaya qrkmrgtrr. Tarihimize baktrQrmrzda en biryijk direnmelerin, isyanlarrn bile qok krsa siireler iginde ezildiQi ve tarihimizin baqtan aEaQrya bir kdr gidigat haline doni.rqtUQijnir biliyorsuntz. Bunun verdigi bilinqsizlik ve korkuyla bizim onderlik ettiQimiz direniEin de baqrna bu koti.i sonucun gelebileceQini di.iEi.jnebilirdiniz. Ama gordijniiz ki partimizin 6nderlik ettiQi savag, hig de geqmiq donemlerdeki gibi bir savaga benzemiyor. En zor koEullarda ti.rm dtinya da karqtmrza dikilse, tUm iharl,etler de dizboyu engel tegkil etse, brrakalrm yenilmeyi, geliqmemizin hrzrnr bile kesemiyorlar. Bu gerqekten biryirk bir bagarrdrr. Biz, geqtiQimiz yrh bu anlamda kazandrk diyoru. Bu yrlrn kahramanca direnmeleri vardtr. Gerqekten bi.itiin geliEmelerin tayin edici, baEta gehitler olmak tzere, blrtiin insanlrQrnr halk iqin ortaya koyan deQerler vardtr. En dnemlisi de partimizin siyasetinin yarattrgt cesaret, kahramanhk dolu ruhu, her kogul altrnda direnmeyi mtimki..in krlmrE ve bunun baqarr igin yeterli olabileceQini gdstermigtir. Gergekten bize dost da dtrqman da Eans tantmryordu. Demirel-indni.i h0kiimeti daha yrla baqlarken, "Halka Eefkat, partimize imha" siyasetiyle tam sonuQ alabileceQine inan mrqtr. Nitekim her ti.lrlU imha yontemlerine imzalartnt atmtqlardr. Bi.itiin muhalefet partileri; saQcrsr-solcusu, Miisliimanr-gayri mUslimi birlegti, onayladrve buna "milli mutabakat" denildi. Vne Ki.rrt iqbirlikqileri bir kez daha srraya dizildiler. AhgrlageldiQi gibi kendilerine stnrrlt bazr hediyeler verildiQinde, halktmtztn en deQerli ve mutlaka yagatrlmasr gereken ozgi.irliik adrmlartna karqryi.iriidliler. Buna raQmen, gori.ildil ki esasta belirleyici olan doQru bir gizgi dahilindeki kahramanca bir yUrityUqtiir. GortildU ki PKK, doQru ve kahramanca yiiri.iyerek engel tanrmtyor. Dilnya bizi gdzden qrkarmrqtr, dostlar bizden umr-rt kesmiEti, fakat s:nuqta -qimditam tersine umutsrzluQu yaEayan di.iqman oldu. Yine kendi gerqe$imiz kargrsrnda sus-pus kesilen, bu diiqmanr destek-
leyen diinyadrr ve iqteki igbirlikqilerdir. Ama PKK her zamankinden daha fazla giiglU, onderlik ettiQi gerilla vatantntn bi.rt0n sathrnda yayrlmrg, hiqbir donemle kryaslanmayacak bir mevzilenmeyi turtmug, yine higbir yrlla kargrlaqtrrrlmayacak kadar savaq tecrijbesini kazanmrg, Ulkeyi bcydan boya fethetmek ve halkr 6zgi.irlijQe kavuEturmak iqin en derlitoplu bir mi.lcadele yrhna girmiqtir. Krsaca. ispatlanan qu oldu: En zor koEullarda, en aleyhimizde olan bir donemde biz en yoQun bir geligmeyi sa.Qlayabildik. PKK dnderli$i bdyle yaomakla, aslrnda mr:tlak zafer yolunda oldugunu gdstermigtir. EQer gorevlerine daha da dogru sahip qrkarsa. eQer kendi iqindekiyetmezlikleri aqarak doQru savaqrmr esas altrsa, beklediQimiz gibi zafer artrk kesindir Oniimizdeki d6neme bu temelde yirri.irken, boq konuqmadrQrmrzr, sozijmizi-rn eri olduQumuu bdylece bir kez daha ispatladrk. Ben, qegitli yrllarda size hitap ettim. Bazr aqrklamalarda bulundum, qaQrrlar yaptrm. Ne kadar anladrnrz, ne kadar gereklerini yerine getirdiniz: br.r sizin iginizdir. Ama ben kendi iglerimin gereklerini, verdi$im s6zlere baQlr olarak yerrne getirdim. Diyemezsiniz ki davamrz saglam ellerde deQil; diyemezsinrz ki yenilgi var ve zafer umudu yok. Hayrr; bagarr var, zafer umudu var. Her soylenene daha fazla dikkat eder, Qok yonli.i gorevlerimizi, yaqadrQrnrz bunca iq-
kenceye ve acrya ragmen iyr dersler haline getirseniz, siz de verdiQiniz sbztrn eri olacak ve bu da zafer anlamtna gelecektir. Geqen bi..rti.in yrllar boyledir. Biz, partimizin onderlik ettiQi ulusal kurtuluq savaqrmrnda her yrlrn baqarryla dolu olduQunu s6ylerken, boquna konuEmadrQlmtzt ortaya koyduk. Bu, benim iqimdir yine. Bugi.rn 0lkemizde olup bitenlere btrti.in diinya bakarak buna bir savaq ve bir direnme diyorsa, bu, soylediklerimizin ne kadar amansrzca takipqisi oldugumuzu gosteriyor. $imdi bu temelde onUmi.2deki ddneme de yUkleneceQiz. Bahara giriyorw ve iddia ediyoruz ki, bu ganlr Newroz'la, belki de KUrdistan'da baQtmstzhk ve ozgirrlUk qafaQrnrn iyi attr$r, kendi oz gi.jcUyle ayaQa kalkan halkrmtztn yenilmezliQini iyice pekiEtiren bu adrmlarr dijnyaya ilan ettiQi, bunu bir umut olmaktan qrkarrp, gerqeQin kendisi haline getirdigi hepimizce ve tUm dUnyaca goriilecektir.
Soz zafer igindir, yol zafere dolrudur Yrllan kazanmak ve kendini iyi tanrmak gerekir. Gdrev nedil gorevlerin izerine nasrl gidilir? Herkesin bu temelde kendini g6zden geqi rmesi, miimki.tn oldukqa yetersizliklerini, zayrfhklarrnr aqmast, doQrulara hilkmetmesi, giiciine gore ne yapmasr gerekiyorsa onu yaparak dava adamt oldugunu gdstermesi, bdylesine mutlak kazantlmast gereken yrlrn bir emridir. Bizim kaybedecek hiqbir qeyimizin olmadrQr, tarn tersine dijgmanrn bizden aldrQr her qeyin olduQu, bununla birlikte hiqbir halk drneQiyle kryaslanmayacak diaeyde dijq manrn bizimle oynadrgr, onun en asgari insani koqullar iqin bile bazr adrmlar atmak istemedigi anlaErlmrqtrr. OrneQin, TC hi.lkirmetine bakalrmi onun bir ozel savaE hiikiimeti olduQunu bilmeyen ve dr.rymayan kalmadr. "Faili meqhul cinayetler"iyle, her tijrlU uqak bombardrmanryla yetinmedi. "Gelsin ABD helikopterleri, Rus tanklarr; yetmedr, gelsin qu kalitede, en modern uqaklar, her tiirlii zrrhh araqlar..." Nitekim bi.rti.in ekonomiyi bu ige seferber etti. Bini.rn dtjnyaya taviz verdi. Bii(i.in qabalarrnr mevcutt olumsuz ozel
savagr daha da silrdi.rrmek iqin harcadr. Evet, bu hi.rkilmetin yaptrQr budur. llk gUniinde de bdyley di. 5OO. gi.inUne girdi yine 6yledir. BiitUn Tilrk hllkiimetleri bdyledir. Onlar, o bin yrldrr ba$kaldrranlarrn her geylerinr talan etmek, yok etmek iqin katliam gerekiyorsa katliam. taviz gerekiyorsa taviz, velhasrl ne gerekiyorsa onu yaptrlar. Birkez daha bunu denedikleri, hin yrl 6nce nastlsa bugUn de oyle olduklarr aqrkqa karqrnrzdadrr. SaQr-solu birleqti, MUsItimanr-masonu birlegti ve parlamento oybirliQi, kamuoyunda girqbirliQi, yurt drqrnda azami birlik yaratarak, bu seneyi de ozel savagrn sonuQ aldrQr bir yrl haline getirmek istiyorlar' AvruDa ve ABD'ye, "bize bir yrllrk siire daha tanryrn" diyerek yahrarryorlar. Yani katliamlar iqin bir siire... Evet, 1993 yrlr iqin bir s[ire... Avrupa'st, ABD'si siire verir mi? Vermelerine de gerek yok. Zaten yrllardrr onlartn verdikleriyle yaqryorlar. Evet vermiqlerdir. Daha fazlasrnt istryorlar ki, bu da, bu hiikirmet igin ne yeterlidir ve ne de gereklidir' Dolayrsryla eskisi gibi dostlarrndan ve mi.rttefiklerinden destek alarnayacaklardrr. 1992 yrlrnda desteQin en qoQunu aldrlar, artrk bu konuda baqaqagrya gidiyorlar. Halka da birlik bi-ttiinli.ik qaQnsr yapryorlar; "500 gUn doldu, bize biraz daha slire tanryrn" biqiminde mi,ihlet istiyorlar. Bunun iqin her ttirli) okkabazlrk yaprlryor. Evet sonuqta, hiqbir donemle kryaslanmayacak bir brqimde halk ozel savaq uygulamalarryla sefalete itilmiqtir. Ekonomr, sosyalyaEam iqin, insaniya$am demek iqin bin gahit ister. Dijnyanrn hiqbrr yerinde gorirlmemiq bir dizeyde hayat pahahhh$r si.iriip gitmektedir lq' sizlik, saghksrzhk grQ gibi biryilmek' tedir. Toplumun morali, ahlakr bozulmaktadrr. Mevcut siyaset derin brr bunalrmrn iqinden qrkamamaktadrr. Ote yandan kontrgerilla blrttin devleti, bir ahtapot gibi sarrp sarmalayarak yi.irutmektedir. lstediQi grbr vuran, istediQi gibi iEkence eden bir kanunsu rejim siirtip gitmektedir.' Mevcut rejim govenistti r, f asrsttr r'. Ozellikle bir halkrn kaderrsc'z konu' su oldugund4 bu haliyle rejimin bag' ka bir yapryr diisirnmesi miinrkiin de$ildir. Yani dii$mandrr, yapacagrnr ya par. Mesele; halkrmtzrn halklarr,rrzrn ne yapacaQrdrr. Biz bu 1 993 yrhnda ne yapacaQrz? Aslrnda gimdiye kadar yaptrklartmtza bakarsak, bundan sonra ne yapacaQrmrz bellidir. Siz deQerli halkrmrza srk srk gaQrrlar yaptrk. PKK'nrn amaglarrnrn sizin amaqlarrnrz oldugunu. PKK'nin savaElmr' nrn sizin savaqrmrnrz olduQunu, kendi iqinde verdiQi biiyUk miicadelenin sizin ozgUrlijk destanrnrz oldugunu soyledrl'. ve bunu biraz gordtjniz. Yanrbaqrnrzda topraQa dUgen sehrtlerin, bin kitabrn izah edemeyecegini size rzah etti. Gozlerrnizin orrundeki o iqkenceler, yrne bin kitabrn veremeyecegr derslerivermrqtir. EQer bizde de brraz inang varsa, herhalde dirEman konusunda yanrlgrya kaprlmayrz. EQer insanlrk drqr bir biqimde -hatta kendi iQrenq qrkarr da demeyeceQiz- bir ulusu toptan imha etmeyi, ona hiQbir kimlik, kiqilik hakkr tanrmamayr bir siyaset olarak biliyorsa, bizim de baQrmsrzlrk ve ozgiJrl0k iqin ne laztmsa onu siyaset bilmemiz kadar doQal, meQru, onurlu, namuslu bir qaba drstnda baqka hiqbir Eeyden bahsedilemez. Diigrnan bu kadar hakstz bir temelde i2erimize geliyorsa. bizrm de haklr temelde her Eeyi ortaya koymamtz gerektiQirrr, rQne ucu kadar kendrmiz iqin bir onurdan bahsedeceksek, bunun qart oldugunu hepiniz kabul edersiniz. Size srk stk gunu soyledim: Benim de savaqrmtm, bir yerde onur ve namus savagtmtdtr. Bir dijqman ki, her Eeyi ile boyle i.zerime geliyor, ben de eQer insan olduQumu sdyhiyor ve her qeyimi ortaya koymadan yaQryorsam, benden daha alqagr olamaz. Bdyle bir alqak, bdyle bir namussuz olmamak iqin diEimi ttrnaQtma takarak, elden ne geliyorsa, akrldan ve beyinden ne qtkryorsa hepsini birlegtirdik, bununla yol aldrk. Hayrrh olabileceQimiz, bu qabalartmtzt daha da geliqtireceQimiz, brrnu daha da amanstz krlacaQrmrz soylendi. Ve Eimde karEurzda gdri.iyorsunuz ki, bir insan, baSlangrgta ne kadar zayi da olsa, e$er samimiyse, do$ru bir yola girmede kararhysa ve bu temeldeki bir yUriJyUgij esas alryors4 sonuQta buyiik baqarabilir. Bu temelde iddia ediyortz ki, oniimiizdeki yrh da bi.iyi.tk baqarrlarla kapatacaQrz. lnsanoQlu fanidir derler. Evet, belli Devam 26. sayfada