142 by SolYayin.com Kurdi

SERXWEBUN Yi: 12l

70. yildiintimiinde

Sayr: 142

Ekim 1993

4.-

DMr

fiirkiye Cumhuriyeti da$rlmayr ya$ryor

KUBDISTAN'DA OI'OBITE PKK'NIN Ttirkiye Cumhuriyeti, 70 yaqrnda. Bu cumhuriyetin hangi koqullarda nasrl kuruldugu iaerine qok qeyler s6ylendi. Gayri meqru da olsa Ekim I 923'te dogdq imha ve inkar temelinde yaqadr ve gimdi gerqekligini ise kendileri aqrkhyor: "Oralan danlet deQil, PKK ydnetiyor PKK ribgan her gegen giln bi' raz daha futt'nn ensesine vuruyor.." "GilneydoQu'da dnemli bir sorun var Klasik yaklagmlarla bu sorunu qozme ganstmE kalmam6iln.." "Qdz e mey ece ksen iz, o ko I t uktan kalkn..." "PKK karartnda etkili olursa bq o bolgede arlk devletin gegerliliQini bilsbifuUn yitirdiQi anlamtna gelir..." 'Acilzirue pQnst.Devlet yok mu?" 70 yaqrndaki TC'nin sadakatine ters diiqmemiq basrnrnrn bugUnlerdeki degerlendirmesi b6yle. Klirdistan'a dayanarak kurulan cumhuriyet, qimd i aynr Kurdistan'da adeta araflr dururna dtigmiigtiir, Aqrklamalar, haber ve yorumlar telaq, panik, endiqe, kaygrve qagkrnhk dolu. Bir "efsanen, bir'lrkrlamaz dev", bir "asrrhk qrnar" devrilmek izere. Kopacak kryametin heyecanr dorukta bunun gerginligi trrmanrgta. 'Ulusal uzlaqma seferberl iQi", perde arkasrnda ve dniinde toplantrlar ve ardrndan "acil zirve"ler... Q[]nki.i

gUn cince, 'Bugiln bastntn karglagtt-

d wd urd uQunu aqklayabi I i

yann siyasal prtiler igin geqerli olabilir PKK bu kq, ikinci bir emre kadar parti faaliyetlerini

de yazdrklanndan bir gUn sonr4

Qt durum,

qekli n-

PKK tarafrndan ulusal qapta bir karar daha duyuruluyor ve sdmiirgeci

partilerin faaliyetlerine son veriliyor. Telaq bogun4 "deylet nerede'feryatlarr nedensiz degil. Yaprlan nedir? Vne onlann aQzrndan: Ywar-

'Devlet ierdre teslim olmaz' plaQr d6nlak ve igi bog s6zler...'Qtinki4

meye devam ediyor.

Devam 2. sayfada

TC'nin Lice'deki vahgi katliamrna sessiz kalmayaca$rz

Tohrip edilen l(urdiston

lohrip edilen Ttirkiye olocokilr! vor, ycinelmek zor de$il. Yokrlrp yrkrhyor KUrdiston... TUrkiye'nin de yokrhp yrkrlocok yerleri vordrr. KUltijr de$erlerimiz tolon edilmeye devom ederse, biz de somijrgeci kriltur degerlerine yonelebiliriz. " YAZISI 4. SAYFADA

Proletarya enternasyonalizmi ve kemalist solculuk "Leninist temellerde tutarL bir enternasyonal ist dayanrqmaya evet; d iger halkrn iq iglerine karrqmama ve iq iqlerine miidahale anlamrna gelebilecek davranrqlardan ozenle kaqrnmatemelinde her tiirlil mi.icadele arkadaqhgrna evet; halklanmzrn eEit ve 6zgi.ir temeller iizerinde ytikselecek birliQi igin ortak dUgmanlarrmrza karqr omu omrza savaqmaya evet; her iki cephede yetkin bir savag di.izeyine ulagmak iqin elimizdeki kaynaklan paylaqmaya eret! Ktlrdistan'a mi.idahale edilmesine hayrr, Ki.irdistan'da ulusal inkarcrhgrn drgi.rtlendirilmedne hayrr, solculukla maskelenmig koruculuga hayrr! Birinci tr.rtum

onlardan birinin deyimiyle,'Orada (Kilrd istan'da bn) kaybed i lecek top-

rak, herkesin mezannn ilstiint) 6rfer.." QlinkU, onlardan bir baEkasrUPKK, nrn deyimiyle, aa ama, Tiir-

kiye darletinin egemenliQini hige ayryor' ya da,'aetke4'bu topraklarda bizim soziimi.z geqer' diyor...' QOnkij, srrada olan iiqUncii birinin bir

Abdutlah OCaUaru yoHag defiertendiriyor:

sAVA$rN oNUNCU YrL DERSLEniUi

gerqek enternasyonalist

DOGRU KAVRAYAUM VE UYGUIAYAUM! MUcadelemizin igine girdiSimiz onuncu yrhnda ortaya qrkan gerqek-

leri biitiJn y6nleriyle delerlendirmek ve kazandrranla kaybettiren etkenleri iyi gdrmek bi.iyi.ik 6nem taqrr. Bizde en eksik kalan ydn de bu oh.ryor. Rastgele yiiriimek, savaqmak, qok az di.iqiinceyle altrndan qrkr-

lamaz sonuglara yol aqmak, ya$anan ciddi bir yetmezliktir. Qogunlukla da qok dirgtiniildtigir sanrlarak her qeyin dogruyolda oldugq eksisinin kalmadrgr gibi diia anlayrglarla hareket ediliyor. Bunun bize hemen her Onemli mi..icadele agamasrnda kaybettirdigini biliyoru. Kazanmanrn etkenlerini hep bagka yerde aramak, esasta neyin kazandr$rnr dikkate almamak, Onderlik gerqe$ini kavramada igine diigiilen biiytik yanhqhk oluyor. Nitekim qok keyfice ve gafilce yaklaqrm, ka,anrna tutumunu gdzardr etmeye gdtiiriiyor. Biitijn ciddi kayrp nedenlerine baktrgrmzda, hepsinin taktik dnderlikten kaynaklandr$rnr srkqa gdriiyoru. Keyfice uben tutumlarla kendi kigili$ini konugturarak, de dedigimi yapryorum, dzgiirliik budur' biqiminde kendini ortaya koyrnalq yoSunca yaqantyor. Bu yaklaqrmrn, sahibini de rnahvettigini sayrsrz drneklerden biliyorr.rz. Miicadele tarihimizde, kazandrran tlnderlik olgusunun baqrndan g0n0miize kadar tir bilti.in ohrak nasrl seyretti$ini gdnnenteh gfiriip de ge reklerini yerine getirmemek; kavramarnak, kavrayrp da gereklerini yerine getirnremek <iz0nsememelq dzi.imseyip de bunuyo$m prati$e d6kmemek gokgayaqanan kadro ve tiaktik dnderlik gerqegi oh.ryor. Aslnda savaqrn zafere gidiqatrnda engelleyici olan da bu hususlar oluyor.

Danm

tr.rtumdur,

esas ahnmasr gereken tutum bu olmahdrr. lkincisi karqr-devrime destek olmaktrr, ozelsavaq rejimiyle dayanrqmaktrr. Bu tutumdan mutlaka ve zatnan geqirmeden vazgegilmdidi r.' YAZISI 5. SAYFADA

gtict$s iktklufagryoruz

$ehlderhnizin

YAALAR IN.I6. SAYfA.AFI}A

KURTLER

irr,A.NlET -r-

"ihanet, en genig anlamryl4 insanrn

kendi varhk temellerini reddetmesi, . kendisine yabancrlagmasr, kendisine

ve ait oldugu toplumun degerlerine ters diigmesidir. Fakat tanrmda

dainleqnnk

igin iha-

netin qegitli biqimlerde ortaya grktrgrnr ve bmlarrn da koqullara gdre degigiklikler gdsterdigini soyleyebiliriz.'

lO. sayfada

YAZISI 17, SAYFADA

I alltlS l$fElOlbn tra^

res

ffi

70. ytldoniimiinde Tiirkiye Cumhuriyeti dadilmay yagryor rl

KURDISTAN' DA OTORITE PKK' NIN fugtarafi l. sayfada Arna nereye kadar?

Dipten gelen dalga ytizeye vurrnah frrtrna 6ncesi sessizlik kopmak izere. Cumhuriyetin 70. yaqrnl bdyle yakalayan, onun Kiirdistan'daki varhsr nrloklugunu sahi pleri nezdi n' de tartrqma konusu yapan bi.iytik tarihi eylemin bag hazrrlaytcrsr AMul' lah OCAI-AN yoldag, yakrn gelece' gin gizgilerini giziyor:

"Onilmihdeki siireci gok wun etkileyebilecek geligmeler var Bun' lar; bdlgenin sosyal, siyasalve ulusal yapam her fukmdan zorlayacak

geligmelerdir" Bu aynr zamanda'bin yrlhk rilyanrn gergekleqmesi'dir. Mesaj var bundq gok agrk ve anlagtltr bigimdedir. Muhataplarrna ulaEmrqtrr. Pa' qalar daha bir tutugtryor. Perigan cumhuriyete adeta a$rtlar yakrhyor. Bundan baqka ne yaprlabilir ya da gimdiye kadar yaprlmayan nedir? Yaprlmayan tek bir qey kaldr: Sorunun k6klil qozi.imi.ine yaklaqnrak. Kiirdistan'daki durumun bu boyuta var' rnasrnrn, gok giddetli bir savagrn sUrijyor olmasrnrn tek nedeni de, yaprlmayan bu tek qeydir. Sonug, iqte karqr tarafrn a$zrndan: "GilneydoQu'da gazetecil i k bitti. Gilneydoju'da siyaset yasak. Kepenkler indi. Tiaret yok. Telaizyona pydos. EQitime son. Belediye kaAdliye tehdit afttnda. MAlkiye ateg hatttnda Devlet tatilde...'

aranacaksa fu yukanda krsaca czetlemeye gahqtr$rmz somut gergekten ba,qka bir qey degildir. Bunun, 'PKK'nin srkqtr$r', "kararlannr tehuetnik annmayr heditle uyguladr$rn, defledigi' vb. biqimindeki iddialarla higbir alakasryoktur. Kesin olan bu do$rryu tersinden gdstermek, s6mtirgecili$in bu haliyle ya$amaya olan.. ihtiyacrndan kaynaklanmaktadrr. Ozellikle basrna ydnelik tutumr+ ubasrn dzgtirl[$iine getirilen yasaklarna' bigiminde gdstermenin higbir inandrrrcrh$r olamaz. Kaldrki PKK, denilebilir ki, hiqbir harekette gdrtilmedigi kadar basrna ilgi gdstermiq ve biiyi.ik deQer bigmigtir. Abdullah OCAI-AN yoldaq kendisiyle yapr lan bi.iti.in roportajlard4 sdyleqilerde ve berzerinde ilk bagta basrna verdigi deSeri vurgulamtq ve yanrna giden gazetecilere tegekkiir etmiqtir; bu belgelidir. Vne PKK'nin kendi basrnrna da verdidi

k6ge yazarlannrn asrl gerqe$i 96rmeleri zor degildir. Fakat arnaglarr farkh ve dertleri ba,qkadrr. HUniyet gazetesi iri prrrtolarla "Kalrroluyorrz' rnangetini kullanrrkeq sdmthgeciligin topyeki.in yagadrgrnr bir kelimede iyi dzetliyordu..Ja da Oktay Ekgi'nin deyimiyle,'Ulke, hepimizin gdzleri dnUnde karanhk bir gelecele dogru stirtikleniyor"s4 bu basrndan gerqekgi degerlendirmeler beklemek safhktrr veya biryiik bir yanrlgrdrr. KUrd istan'daki s6mirrgeci kurumlara kargr geligtirilen bu tr.rtumun derrletin bi.lt0n kademelerinde qok etkisi yaratmasr, bu konuda 6zel savag cephesinden yaprlan ttim agrklama ve yorumlann gergek drqr olduSuna aqrk bir ispattrr. Dolayrsryla Hiiki.imet Sozciisii ve Devlet Bakanr Yrldrrrm Aktuna'nrn 'Bq insan haklarr' na, halkrn haber alma cizglirliigiine karqr bir eylemdir' vb. agrklamalarr' nrn higbir krymeti harbiyesi yoktur.

gen bu kurumlar araohSryla halkrmrzr en di.igUrUlmi.q bir yaqama mahkum etti, onu kendi gergekli$ine tiimden yabancrlagtrrdr. Bu halk, en diiqiir0lmiig bir noktadan PKK 6nderlilinde biryiik bir qrkrq yaptr. Bir araya geldi, drgiitlendi, direnerek savagtr, tarihin en biryiik zorluklarr pahasrna da olsa ba$ardr ve sonugta iktidarlaqma-dwletleqme a$amasr nr yakaladr. Bunun dogalya da olmasr gereken bir sonucu olarak, s6mtirgeci kurumlar yerine kendi kurumlarrnr geliqtirmeye baqladr. Burada sdz konusu olan, savaqan iki taraftan PKK <inderli$indeki halkmzrn Kiirdistan'da iktidarla$rnay4 TC'nin ise kendi egemenligini tiimden kaybetmeye dogru gitmesidir. Sorun, insan haklarrve basrn 6z' giirltigii olsaydr, devrimci basrn izerinde srnrrsrz baskr uygulanrrken, gazeteciler 6ldilrirlilrken, Lice 6rneQinde gdrUldU$il gibi yerleqim alan-

bi.iytlk 6nem de bilinmektedir. Buna biryUk ihtiyaq oldugu gdz 6ni.ine getirilirse, sdz konusu karar konusunda daha saghkh sonuglara ulaqmak mi.lmki.in olacaktrr. Biliniyor ki, PKK ve Kiirdistan gerqekligi, diinyanrn en qok garprtrlan iki olgusu durumundadrr. Nitekim sdmUrgeci basrnrn bu konuda 6zel savag rejiminin talimatryla yayrn yaptrgr, onun denetiminde bir araq olarak hareket ettigi srr deQildir. Ancak aynr sdmUrgeci basrn giidiimlii tutumunda rsrar ediyor ve bunun adrna da 'basrn 6zgi.ir-

Bu s6zler, devletin yaqadrQr zayrfhk diizeyini kapatmaktan bagka bir anlama gelmemektedir.'Basrnrn kendi g6revini yaprnasr igin devlet her t[]rIti yardrmr yapacaktrr' sdzlerine s6mi.irgeci basrn itibar etmiyorsa, bu, devletin bu vaadini yerine getirmeyecek kadar grrasiiz di.jqti.igilnir g6stermektedir. Bu aqrklamalar4 yine Devlet Bakanr Necmettin Cevheri tarafrndan gdsterilen "Orada savaq varca siil/a$ mr-trabirini gdnderin' qeklindeki tepkilere kargrhk Milliyet gazetesinden Nail Giireli; T*zet*ilere kahramanhk ve cesaret dQiltleyen-

larr yakrhp yrkrhrken yine feryatlarrn yiJkselmesi gerekmez miydi? Bunlar pervasEca gergeklegtirilirken, hep yaprlan bunun tersi deQil midir? Bunlar karqrsrnda basrn zirvesi hig hatrrlandr mr? Hayrr, hiqbiri? Oyleyse yiikselen feryatlar, iliklere kadar iglenen kaygrlar vb'nin t[rmi.i, Ki.]rdistan'da yok olugun soguk terlerini d6ken .Biiyi.rk Ti.irkiye' iqindir. Artrk boyle bir stlrecin yaqandrSr savaq gr$hklarrnr atan bu qevrelerce de g6rUlmekte ve hiq de istekli olmasalar bile derletlerinin otoritesinin olup olmadrgrnr (daha qok olmadrQrnr) tartrEmak zorunda kahyorlar.

pll

Engellenen insan haklan ya da

basn iizgiirliigii degil PKK, grkrqrndan bu yana Kiirdistan halkrnrn kaderini kendisine teslim etmeyi, onun bin yrlhk riiyasrnt gerqeklegtirmeyi ve bu temelde kendi iktidarrna sahip krlmayr amag edi' nen bir harekettir, Vne Kirrdistan halkrnrn 6z9iirlegtirilmesini ve bu halkrn iizerinde yaqadr$r topraklarrn ba$r mszlagtrnlrnasr nr hedefleyen bir gr+tiir. Stratejisine uygun olarak bagvurdu$u silahh miicadele tamamen bu amaghdrr. Silahrn siyasetin hizmetinde olmasr, bunun drErnda kullanrlmamasr igin var gUciryle ig ve drq miicadeleyi siirekli krlmrqtrr. Nitekim gegen miicadele yrllarr gok iyi bilinmekte ve PKK'nin bunun doSruluSunu kanrtlama diye bir sorunu da bulunmamaktadrr. Sdmiirgeci bastntn Ki.irdistan'da da$rtrmrnrn engellenmesi, sdmtirgeci partilerin faaliyetlerine son veril' mesi, s6mijrgeci e$itimin hedeflenmesi, 6zel sava$rn hizmetinde gah' gan scimiirgeci kurumlara kargt askeri qiddete baqvurulmasr bu temelde ele ahnmak ve yine bu temelde d@rlendirilerek sonuglara daqilrnak

zorundadrr. Birdenbire ortaya grkmayan, tersine yrllarrn zorlu mi.ica' delesi sonr.rcunda ortaya qtkan bu gergekler, do$rrcunun b6yle oldugunu net bir qekilde gostermektedir. Yani esas ahnmast gereken degerlendirme noktast, PKK 6nderligindeki ulr.rsal kurtultq milcadelesinin iktidarlagrna yolunda geri ddnd iirUlemez bir aqamayr yakalad t$t ve yine bu bi.lyi.ik geliqntenin ahrndaTGnin Kiirdistan i.lzerindeki otoritesini ti.imden yitirmek iizere oldu$udur. PKK'nin sdmiirgeci basrn4 somiirgeci partilere, sdm0rgeci e$itime ve di$er sdmUrgeci kurumlara y6nelik geliqtirdi$i uh.sal kararlarrn etkili olnrasrnrn ahnda bir neden

li.igii'diyor. Zaroan gazetesi nden Fehmi Kont 'PKK tideriAbdutlah Ocalan, gazete, dergi ve televizyonlan 6nemsemediQi veya gazeteleri sevmediQi igin mi GilneydoQu'da fusn faaliyetlerini ksftlama gabaana girdi?' sorusunu soruyor ve kendi mantrlr

gergaresinde dogruya yakrn bir deSerlendirmeyi yapryor: uBu sorunun cevabtmn olumsu oldt-Quna kugku yok. AMullah Ocalan, gilnlilk gazeteleri izlemeye, hatta kendisi de yaznnya merakh biri; fuan toplanfilan dihenleyip 6zel millakatlar verecek kadar gazetecilere agk... Baan-yayn organlann4 kendisive drgiltil igin kullanmay da gok iyi biliyor 4p., Bu agtdan, PKK liderinin gafusm fustnaydnelik snnnk biraz safdillik olun.." Devamla, PKK'nin bundaki amacrnrn "b6lgedeki etkisini dosta-diiqrnana gCrstermek' oldugunu s6ylUyor. Aslrnda Fehmi Koru'nun bu sdzlere yorumunda yer veriyor olmasr, onun digerlerinden daha fazla 6ngdrUlti bir koge yazarr oldugunu gos-

termez. BirtUn scimiirgeci

basrnrn

ler fineli'de h'nih pnilerin indirilm tabelalanna sahip gksalar ya' bigiminde cevap vermekle, benzer yaklaqrm gbsteren sdntigeci basrn mrhabirlerinin duygularrnr ifade ediyordu. Sonuqt4 devlet yetkililerinin bu konudaki aqrklamalarr siyasi iteratUre biiyiik gaflar ya da danrilen qrnarlar olarak gegmekten kurtulamayacaktr. Bunun bbyle oldugu o denli kesin ki, sdmiirgeci uygularnalara akrl hocahgr yapanlar bile 6fkelerini gizleyemiyorlar ve "Ankara'daki siyasi sorumlular o kadar biiyiik sorumI

suluk iqindedirler ki, g6rd0giiniz gibi agzlarrndan grkanr kulaklarr duymuyor. Daha da k6tiisii higbirinde, ama higbirinde Tiirkiye'nin kargrsrndaki bu problemi gdzme iradesive kararhhgr olrnadrgr g6riiliiyof geklindeki scizlerle itiraflarda bulunuyorlar. Krsacasr, geqmiqten gUni.imi2e kadar, Kiirdistan'daki TC sdmiirgeciligini temsil ederek uygulayan s6mingeci araglar siyasi partilerdir, egitim kurumlarrdrr, di$er askeri-sivil kurumlardrl basrnyayrn organlarrdrr. Sdz konusu sdmUrgecilik, adr ge-

Kiirdistan'da otorite kimT Baharda PKK tarafrndan ilan edilen tek yanh ategkes, TC'nin devam eden operasyonlan sonucu hiikmit'

nii yitirdisinde Abdullah OCALAN yoldag yaptrsr basrn toplantrsrnd4 "fekrar askeri giddeti 6ne g*anyoru2. Silaha tapmtyon-z, ama askeri eylemliliQi ttrmandtrarak siyasi 96zilmiin kog ul lan m ol gunlagtt racaQ z'

basrnrn Genelkurrnayh$a gagnhp brifing verildigi ve Kiirdistan sorununu so$utma talirnatryla gdrwe g6nderildigi hatrrlardadrr. Elbette talimata uyrnamazhk, bu basrnrn tabiatrna aykrrrydr. Bu arada belirtelim ki, Ozgi.ir Girndem drqrnda Aydrnhk gazetesi de qa$rrlmamrgtr. Ama bu gazete, verilen talirnat dogrultr.rsunda digerlerinden daha baqarrh qrktrys4 bu, anlamsz ve qeliqkili deQildi. Misyonunu sol maske altrnda oynayacaktr; qaQrrlmasa da olurdu. Sonugt4 6zel savaSrn basrnr, bUtirn alanlarr beklenenden daha fazla etkileyen ulusal kurtuluq milcadelesini srradan askeri gatrgmalardan ibaret olarak gdsterecekti. Hesaplandr veya hesaplanmadt; unurtuldu ya da unr.rtulmadr. Fakat aqrk olan bir gergek vardr ki, bu bazr devlet yetkililerinin agrzlarrndan da dile getiriliyordu "Dsvlet PKK'ye endeksli..." Bugiinlerde btiti.rn sdmi.lrgeci basrnrn birinci glindem maddesi Ki.rrdistan'daki durum ise, bu sadece TC'nin PKK'ye endeksli olduQunu deQil, PKK kanunlarrnrn gegerli hale geldigini, her alanda hiikiim siird i.igi.in i.i fazlas ry la gosteriyor. Var olan gerqek yok edilebilseydi, zaten onun gizlenmesine ihtiyaq duyulmazdr. Her geyden 6nce TC'nin tarihten gelen tasfiye ya da imha politikasrnrn r.rygulanma koqullarr ortadan kaldrrrlmrqtrr. Vahgetin ozgtlrl[]$tl bijyi.tk oranda srnrrlandrrrlmrgtrr. lstendiQi gibi hareket serbestisi engellenmiEtir. Bu, TC egemenlerinin Orta Asya'dan qrkrqlarrndan bu yana karqrlaqmadrklarr bi.iyilk bir olaydrr. Yine onlarrn tarihinde hiqbir karEr gtjcUn bagaramadrgr bir geliEmedir, Nihayetinde bu eli kanh egemenlerin soykrrrm giicU krrrlmrgtrr. Tarihsel 6nemdeki bu geliqme, sadece Ki.lrdistan halkr aqrsrndan degil, Ortadogu, Kal kas ve Balkan halklarr agrsrndan da tarihi bir durumu ifade eder, Bu korkung silahrn g6lgesinde Ttjrk egemenleri politika yilrtjttiJler ve en son Ti.irkiye Cumhuriyeti bigiminde gUg oldular. Bu silahrn teti$i PKK taraftndan krrrldr, tehdit olmaktan grkarrldr. Gerqekler ktsaca bdyleyken, ikiyizli.i bir politikanrn alacagr mesafe krsadan bile sayrlmaz. Nitekim gerqekler o kadar dayatrcr ki, devletin ve ona bagh bi.lti.in kurum ve kiqilerin bu konuda her soylediklerinin altrnda bir gerqek yatryor ya da her s6ze bir gergek y6n veriyor. "Bu tilr yaklagtmlann, gerqekleri drtfus etme qabastndan bagka bir deQeriyoktur. Gerqek nedir? Yllardan beri hilkiimetlerin ve resmi makamlann kamuoyunu oya-

layan agklamalanntn tersine PKK

GtneydoQu'da'mefife'

almrytu;

'devlet iginde devlet olmak' yo-

diyordu. Bu s6zler TC'den bir beklentiyi dile getirmiyor, tersine sorunun k6klU qbzi.imi.hih bUti.h zorh*hnfl omulamayr ifade ediyordu. De'rlet yetkililerinin o ddnemdeki aqrklamalarr, yine kamuoyunu her zarnanki sdzlerle rahatsrz ediyordu. Ama PKK'nin yaklaqrmr Genel Sekreteri'nin agrklarnalarrnda kararhh$rnr ve inandrncrh$rnr gdsteriyordu. "Sdz eylemdir'

lunda bir hayli ilerlemigtir Hig kimsede devekugu gibi bagm topraQa sokmak ve hamasi nutuklar atma hakk yoktur Devlet ve hilkiimet yetkilileri, si' yasal prti liderleri, milletuekilleri ve pl iti kacilar ay nnzl i9 i nd ed i rler. Yaganan olayt, tilm boyutlanyla

s6ylemi, PKK'de rsrarla iherinde durulan bir ilkeydi ve bu defalarca kanrtlanan bir gergekti.

(Cumhuriyet, Bagyazr) 'Ti.irkiye Biryiik Millet Meclisi nerededir?' sorusr.ryla bitiyor Cumhu' riyet'in Baqyazrsr...

Gegen aylarda bi.rtiin s6m0rgeci

millete anlatmaktan ige fu$amak gerekiyor Yoksa ig igten gegmig olacaktn,.'

E lr" 19B Bu sdzlerin garproh$r, s<imUrge-

ci 6zel savag cephesine ait bir kurum tarafrndan dile getiriliyor olmasrndadrr. Kendi kendilerini yalanlarnalarr, gergekleri bir ydnijyle de olsa kabul etmek zorunda kalmalan, hep ter6r' olarak gdrdiikleri ulrcal kurtuhq miicadelesinin dtizeyini ortaya koyrnaktadrr. Qok agrk ki, gerge$in boyutu qok daha ileri bir seviyede seyrediyor. Her geyden 6nuig iqten gegmig" ce, bundan sonra olmayacaktrr. Qiinktl gdzler 6nUn' deki gerqekler, iSin igten qoktan gegti$ini ortaya koyuyor. Kirrdistan'daki durum, s6ylenmesi gerekenleri net srnrrlarryla belirliyor. PKK, 1990 yrhndan bu yana Ktirdistan'da ikili iktidardan bahsediyor ve bunun igin askeri-siyasi galrgmalar yUrtitiiyordu. Ulusal kurtuhqqu otoriteyi, sdmtirgeci otoriteyi parga parga tasfiye etme temelinde tek gegerli otorite durumuna getirmeyi hedefl iyordu Devrimci savaq bu boyutuyla seyrederken, danlet y6neticileri bu gerqekli$i rsrarla gizlemeye qahgryor ve bilinen "PKK son qrrprnrslarrnr yaqryor' agrklamalarrnr tekrarlayrp durtyorlardr. Gdinen rrcktada dogn/anan nedit? PKK dnderligindeki devrimci savag cephesinde, "Kiirdistan'da otorite kim'sorusiu cevabrnr daha 6nceden bulmr4 ve dolayrsryla bunun tartrgrlacak y6nti kalmamrqtrr. Bu agrlmrq bir seviye olarak yerini iktidarlaqma ya da diQer bir deyimle devletleqme agarnasrna brrakmrqtrr. Bu noktada da g6ri.ildU$il gibi TC geligmelerin gerisindedir ve gi.indemi belirlemekten uaktrr. Bq T0nin istemese de adrm adrm gerqekleri gdrmeye zorlanmasrdtr. Dolayrsryh somi.irgeci cephedq'Kirdistan devrim mticadelesinin katettigi mesafe bakrmrndan 6nemli bir olaydrr. Bu yaklaqrm, TC'nin gimdiye kadarki politikalarrnrn ve diger tlim tedbirlerinin g6zi.imsi.zlUgiinii itiraf ediyorve gegen btitUn savag sUresinin PKK lehine geliqtisini, onu devletlegmeye dogru gotiirdi.iQi.inii kabul etmek zorunda kahyor. Sdmi.irgeci 6zel savagrn bastn cephesinde akrl hocaltgrnr yapan Ertugrul Ozkok, Ti.lrkiye liderini arryor' baqhkh yazrsrnda, Ki.irdistan sorununun bu boyutlara varmastnt 6nleyemeyen devlet politikacrlarrna isyan ediyor. Gerekgesini ise, "GUneydogu olayr, artrk gapsrz siyasetgilerle gdziilemeyecek bir noktaya do!ru gidiyor. TUrkiye'nin bu sorunu q6zebilecek gaph ve cesur politikacrlara ihtiyacr vardrr' geklinde belirliyor. Bu yaklagrm, hemen hemen s6miirgeci basr nrn bUti.in koge y azarla' rrnda, akrl hocalarrnda gdrUlen ortak tutumdur. 'Diyorlar ki: PKK son gilnlerini ya1tyor Arilk giicil kalmadQtndan GiineydoQu'da terdrii t t rmand t nyor

lnanlr gibidegil... Oysa Giinqdoju'da son yaga' nan olaylar; PKK'nin gilcilni) gide' rek arilrdQtnn en somut 6rneQi...' (Cumhuriye! Hikmet Qetinkaya) Rauf Tamer, Var ama sdylemem' baghkh k6ge yazrsrnda derylet politikasrnrn oyalamacr temelde oldu$unq dogru q6z0mlerin getirilmedi$ini belirtereh yorumunun bir yerinde,

'Bilin fukahm, nasil gdzillecek bu Gilneydogu sorunu? Ka7 kigi 6lecek daha? 5 bin? I O bin? Hayq yetmez.. 5O bin, 100 bin?.. Bilin bakahm. Kag krg?'qeklinde vurgularnalarda bulunuyor. Daha beruer birgok 6rnek... "Ulke hepimizin gdzleri ilnilnde karanhk bir gelece$e dofiru siiriikleniyon" (Oktay Ekgi, Hthriyet) 'Halkn ko*udan PKKIi destekled igi ni ileri siirmd< koanpn bir yalan. Bizi bu yalanlar bu hale getirdi. Bugiln G iineyd ogu'd aki hal k n raka-

mm qok abartfi bulabilirsinia ama

hnfu txriiblerin

rakamlandn Kent iginde yilzde yetmigi, ktrsalda yi,bde doksam PKKyi destekliyor' KUrdistan'da d6rt yrldrr PKK'ye kargr savaqan bir askeriyetkili, Nokta dergisinde yer alan yrJ<arrdaki sozlerinin devamrnr q6yle getirmektedin 'Bizim 1niimilzde sadece iki 96ziim var; bi r ilgiinciisii kesi nl i kl e yoktur Ugilncil gdziim bugiinkii goziimdilr ve iflas etmigtir' PKK-Ki.irt aynmr yapmadan agrk savagmaktan yana olan bu g6zi.iddnmi4 askeri yetkili, yenilgiyi hazmedememenin dfkesiyle bu durumu itiraf ediyor ve g6riiqlerini devaml4 "Gergek durumun itiraf edilmemesi bizim bu igi bitirmememize yol agr yor. Gergek durum nedi4 gok ag*. Kilrtlerayn, PKK ayn diye birdeQer

lendirme komedidir Kiirtleri kandr ramadtQtmtza gdre, kendimizi kandtrmaktan 6teye gitmez.'fuhara bu igi bitiririz' laflan komik iddialardan 6teye gitmez' geklinde siird tiriiyor. "PKK'ntn oyunu tuttyor ve Tilr' kiye bir krckactn igine ywarlanma noktastna geliyor. PKK lideri, bulundugu kuytuda'Bin yiln riiyan ger g* lepiyor' d iye el w tq,'tu ruyor" (F dt mi Koru, Taman) Bu konuda daha qokga olan 6rneklerden biride q6yle: 'DoQg PKK'ya m teslim? PKK, gevre-de istediEi gibi fink atyor" (lahsin Oztin) SdmUrgeci basrndan aktardrklanmz, scimUrgeciTC rejiminin 6nlenemez g6kiigi.inii, kalan zamanrn az oldulunu ve bu konr.rdaki birtiin aqrklamalannrn sahteligini tartrqmaya yer brrakmayacak kadar agrkhyor. Bu durumda Demirel'in, "Devletin yenilmeyece$ine inanmak lazrm" sdzlerini kim inandrrrcr bulabilir? Ya da Demirel'in kendisi ne kadar inanryor bu sdylediklerine? Bu sdzlerin, yaganan telaqr drtbas etmek, panigi 6nlemek, aleyhindeki psikolojik ortamr tersine ddniiqti.irmek amaqh olduQunu herkes bilebilecek durumda. Belki de sdmUrgeci basrndaki lakabryla "Baba"hSrnr gdsteriyor. Gerqekte ise en tedirgin olanlarrn bagrnda Demirel gelmektedir. Onun onlarca yrlhk politikacrhSr vardrr ve bu sUre igerisinde birkaq kez baqbakanhk yaptr. Tiirkiye'ni n sorunlarrna qdziim getirmekten gok demagoji yaptr. Ekim segimlerinde egemenlerine terdrtr bitirecegi'y6nUnde s6z verdive tanrnmasrnr istedi$i si.ireyi 500 giin olarak belirledi. Bilindigi gibi Ozal'rn 6l[imiine yol aqrldr ve kendisi de arkasrnda dag gibi sorunlar brrakarak cumhurba$kanh$r makamrna kagtr ya da kaqrrrldr. Elbette bciyle bir politikacrdan ywarlak ve demagojik s6ylemler beklenir.'Q6zirm[i' de, uSorun daSdaki silahh adamr indirmekle halledilif bigiminden qa$mryor. Ote yandan biitUn yapmacrk tavrrlarrna ra$men Baqbakan Tansu Qiller, telagrnr ve panigini gizleyemiyor. Ayagrnrn tozuyla ABD'den dondOkten sonra dinlenme frrsatrnr bile bulrnadan kendisine biqilen rolii oynamaya koyuldu. ABD'ye umutla gitti, belki de cumhuriyetin kuruluqundan bu yana higbir TC bagbakanrnda olrnadQr kadar yardrma muhtag bir balbakan pozisyonunda yardrm dilendi. Bilinen ekonomik yardrmrn yanrsrra siyasiyardrm igin tlim 'maharetlerini' sergiledi. Umdugunu bularnadr$rnr sdmiirgeci basrnrn kendisi yazdr. ABD ziyareti Onemsiz ya da sonugsu gegmig olmalr ki, dogru diiribt basrnrn ilgisini bile gekmedi. TC politikacrhlrna has yaranmacrh$rn, ya$crhprn bin bir tiirlibii sergilenerek Tiirk halkrnrn onunryla oynandr. Nitekim Qiller'in hediye kravatrnr Bill Clinton'un takarak basrn agrklarnas yapmasr, Qiller'i mutluluhan adeta uqurttu. Orada Clin-

l99l

ton'un bu'jesti' iizerine, Ttirk halkr bundan gurur duyacaktrr' agrklamasrnda bulundu Bq T0rk halkrnrn kigiliSine bir saldrrrydr, onun 6zel savag rejiminin qkarlanna en aqa$rhk bir biqimde alet edilmesiydi. Bu gezide Ki.irdistan sorununa iligkin gdriiqmeler yaprlrnadr degil. Ancak fazla bir qey yansrmadr. Ancak yansryan haberlere gdre tutanaksz ve gizli gdriigmeler de yaprlmrgtrr. Kaldr ki, Qiller, heni2 ABD'deyken Cumhurbagkanr Demirel'in "Koordinat6r benimn demesi srradan bir vesileyle yaprlmrg agrklama olmasa gerek. Demirel'in olup bite-

ne ve geemig politik tecriibesine dayanarak bu aqrklamayr yaptrSrnr ve bu s6zlerin anlamh oldu$unu belirtmek gerekiyor. Qiller ise, ABD'den ddndiikten hemen sonra yaptr$r agrklamada Tiirkiye'de bulunmadrSr srralarda gizli bazr qeylerin yaprldrgrnr, buna seyirci kalmayrp dizeltmelere y6nelecegini sdyledi. Bu agrklamalannda Demirel'i drqtalayan bir tutum sergiledi. Nitekim'Kriz komitesi' rolilnii oynayacak ve MGK drgrnda toplanacak bir "Genel Kurul" oltqturdu. Ki.lrdistan konrsuyla ilgilenecek bu komitede, derylete akrl hocahgr yapabilecek asker-sivil kdkenli kiqiler yer almaktadrr. Ayrrca hi.ikUmetteki lgigleri, Drgigleri, Milli Egitim Bakanhklarrnrn yerleri degiqtirildi. Bu ilq 6nemli bakanhQrn yerinin degigtirilmesinin son gi.inlerde askerive siyasi atak geligtirilen ulusal kurtulq miicadelesiyle tamamen ba$lantrh oldulunu belirtmek gerekiyor. 1980'den bu yana ilk defa bu diizeyde briyle bir degiqikli$in gUndeme getirilmiq olmasr, Ktirdistan'da kaybolmaya yiiz tutan TC'nin, yaqadrgr biryiik qdztililgiiniin belgesi olmaktadrr. Bir yandan Cumhurbagkanr, bir yandan TBMM Baqkanr, bir yandan da Bagbakan Kiirdistan'r elde tutmanrn seferberligi iqinde. Buradan da anlaqrhyor ki, 'PKK panik iqinde" diyen Qiller'in kendisi panik iginde, biiyiik kaygrlar altrnda ezilmekte, her f rrsatta sergi led igi gi.ileryi^zliiliigii yerini asrk bir surata brrakmaktadrr. Hiq qiiphesiz Demirelya da Qiller'in tek bagrna bireyler olarak hareket etmediklerini hatrrlatmakta da yarar vardrr. Aynca mibadelemizin bu ileriapama$na karqr tutumlar geligtiren ve sol adrna hareket eden gtiglerin yaklagrmlarrnada krsaca 96z atmak gerekir.

t)rlr*neWwbzsii#intufitmt "Kiirdistan ve onun bir

prgst

olan Dersim,Tilrkiye halkm daTilrkiye'den gelen devrimcileri de saygryla karElayaaktn Ama bunu yaprken, onlardan, kendi tarihsel ve somut gergekliQine aygilt davrantalanm istey*ektir Dersir4 Kiirdis-

tan halkmn en eski bir nilnresidir. Onun aynlnnz bir prgadr. Tt)rktye soltq Dersim'in bu gergekliSini inkar etmemelidin Kemalizm egemenlik saQlad4 Tihk dili ve kiiltiirii egemen oldu dUe halkmq Der sim'den vazgqecek degildi r.." Bu degerlendinre Abddlah OCAyrhnrn

l,{N yoldaq tarafrndan 1985

baglarrnda yaprlryordu Buradaki me.

saj ve yaklagrm qok agktrr. Hatrrlanaca$r gibi l5 A$ustos 1984'te silahh mi.icadelemiz ba.glayrp adrm adrm Kiirdistan genelinde geligme yoluna girince, diiqman Ktirdistan'rn bazr tl6lgelerinin kaprsrnr dzellikle tntuyordu. Bu btilgelerin baqrnda

Dersim geliyordu. Burasr TC s6miirgeciliSinin en son kanh bir katliamla diigiidii$ii bir direniq kalesiydi. fudrndan beyaz katliam gerqekleqtirilmigti. SonuCta TC tarafrndan

Ki.irtl i.ikten d 6niigtiiriilen bi r Ti.irkl Uk rnaketi oh4turularak arnaca ulagrlmrqtr. Kernalizm zehiri, kurtarrcr bir

ideoloji olarak benimsetilmiqti. Bdylece bir direniq kalesi, kemalist katliamcrhk ve entrikaqhk sonrrcu TC'nin en glivenilir kalesi durumuna getiriliyordu. Dolayrsryla Dersim'in silahh miicadelemize karqr kapatrlmasr, bir pilot brilge olarak segilmesi nedensiz olmr.ryordu. Elbette bunun l2 Eyliil cuntasrnrn dncesi de vardrr, ama bu daha 6nce bilti.in y6nleriyle degerlendiril migtir. TC, Dersim'i uh.sal kurtduq mibadelemize kapatmak konr.sunda nasrlsrarh davrandrysa, PKK de, Dersim'e girme( orayryine 6zi.ine ddnd0riip direniq kalesi durumuna getirmek istiyordu. Provokasyon ve daha birgok komplovb. engelleme gabalarrna ra$men PKK, Dersim'e girmeyive bir daha sdkiilmemecesine yerlegmeyi bagarryordu. En nihayetinde PKK, TC'ye kargr iistiin grkrnca 1991'lerden itibaren Dersim'de dtiqrnanr sarsan geligmeler ortaya rnaya bagladr

ve bbilece

gk-

kernalizmin

korkulu riiyasr haline geldi. Elbette bq Dersim'e yiinelik oymlann, komplolann bitti$i anlamrna gelmiyordu Niyetler ne olursa olsun, sonug itibariyle degerlend ird igimizde, Tiirkiye solundan bazr giiglerin gabalannrn da TC politikasrndan geri kalmadr$rnr gcirijyoru. Adeta TC'den daha srkrc4 hem de enternasyonalizm adrna Dersim'e sarrldrklarrna tanrkhk ediyoru. Bi.ltUn Kiirdistan b6lgelerigibi Dersim de sol girglere agrktrr. Bii'tiin KUrdistan'rn ti.im sol gi.iglerce ortak diigmana karqr iis alanr olarak kullanrlmasrnr isteyen ve hatta bunun igin gagrryapan PKK'dir. Fakat bu lislenme bilinen konumu nedeniyle sadece Dersim'de ve dirgman yerine de PKK'ye kargr oldu mq bq baqka bir anlama gelir. Qok agrk ki, gerqek boyledir ve bu durum sdz konusu sol girqler agrsrndan bir talihsizlik degilse, rltanq verici bir yaklaqrmdrr. Baqta DoQu Peringek olmak Uzere TDKB TKP-ML vb. bazr gUqlerin PKK ye ydnelik karalama faaliyetlerinin bu ddneme denk gelmesitesadii'f olarak degerlendirmek igin neden bulamryoruz. PKK onderliginde ortaya qrkan geligmelerin iktidarlagrna ve dwletlegme yolunda somutlaqnrasr durrnq halkrmzdan ve onrn dostlarrnda sevinq ve coqku yaratmrgtrr. Aynr durumun Aydrnhk gevresinde aqrkga dtiqmanca tutumlara yol aqmasrnr anhyoru, ama TDKE TKP-ML gibi gtiglerin Dersim'i PKK'den kurtarma qabalannr nasrl anlayacagrz? Hozat ilgesinin Tavuk k6yiinde ARGK gerillalarr ile TDKFIiler arasrndaki gatrqmada 6 TDKPIinin 6lmesi bir sonr-rgtur. Bu sonucun nedenlerini kimler yarattr ve ARGK'nin bUti.rn rsrarlarrna ra$men olayrn bu boyuta varrnasrnr kimler dayattr? Bugiin Dersim'de diiqmanrn yapamadr$rnr bu giigler yapmaya qahqryorlar. Bunlar faaliyetlerinin merkezine PKK'nin teghirini koymr.q ve bu konumlarryla di.igman uygulamalarrnrn paraleline d i.igiryorlar. Dersim'deki ugragtrrrcr hklarr yetmiyormr4 gibi, Dersim'deki bu 6l0m olayrna d6rt elle sarrhyorlar ve bunu milliyetqilik suglayrcrhgrndan karqrderrrimcilik sr.rglayrcrh$na terfi etmenin gerekqesi haline getiriyorlar. Bu gi.igler hig degiqrneyecek mi, hep biiyle kahp kendi kendilerini ne zarnana kadar kandrracaklar? Bu suglarnalarryla inandrnq olabileceklerine bizat kendileri inanabiliyorlar mr? Yaprlan biitiin suglarnalar, hemen her g0n sdmiirgeci basrn ve yayrnlardan okrdufumr^z ve duydu$umtz tiirdendir. i{grk mektup"lar yazrna( 'uyan'lar yaprnalq bildiriler yayrnlarnak yetmiyormr4 gibi bir araya ge

lerek toplantrlar diizenlemek, bundaki niyet ne olursa olsun, sadece

TCye kazandrnr. Herkes biliyor

ddnem kritiktir, geligmeler olagan-

ibtii niteliktedir. PKK'nin Kiirdistan'da egemen olma yolunda hzla mesafe katetmesinden neden rahatszhk duyuluyor? Bundan TC egemenliginin tercih edildigi anlamr grkmryor mu? Bu kargrtutumla Kiirdistan halkrnrn kernalist devletten kopugu engellenmeye qalqrlmryor mu? Yaprlan her gey sonr4larr itibarryla deSerlendirilmek zorunda degil midir? PKK Kiirdistan'da halk iktidarrna dogru giderken, Dogu Peringek'in yolunda bir saldrrr kampanyasr yi.irOtmek, PKK'yi gerlye qekmeye gahqmaktan baSka bir anlama gelebilir mi? Bu da Tirrkiye'nin btittinlii$iini.i dolayrsryla Ki.rrdistan'rn inkarrnr sa' vunrnaktan bagka nasrl izah edilebilir? Ksacasr bu sol gtiqlerin s6z konr.rsu tr.rtumlan qok y6nl0 de$erlendirilip gegitli sonuglar qrkarrlabilir. Yne bu temelde adr gegen gi.iglerin asrl niyetlerinin ne oldugq PKK'yi hangi amaqla iyiveya kdti.i gdrdiikleri konusuna aqrkhk getirmek zor degil. Ancak buna gerek yok. Bu g0qler de kendilerini biliyorlat PKK'de onlan tanryor. Fakat gijn, ortak dilgmana kargr sava$ma giiniidiir. G0n, ortak diigmana karqr cephelegme, varsa qeliqkileri olgunlukla ele ahp qozme giinirdiir. PKK'nin tutumu bdy-

ledir ve bunda da sonuna kadar rsrarhdrr. Sol gi.iglerle arasrnda qeliqkiler yaratm4 6zellikle qatrgma ortamrnr hazrrlama amaqnda de$ildir, olmayacaktrr da Nitekim PKK, s6z konrcu drgi.itlere de gtrqbirligi 9a$nsrnr yapmrstrr ve bu qa$rrsr halen de gegerlidir.

Diinyay ffit*acakbiiyiik dewimyahndtr PKK Onderligindeki son geligmeler, derrrimin ayak seslerini yiikseltiyor. Abdullah OCAI-AN yoldagrn dngdrUlerine r.rygun bir yUriii4iin sahibi olunursq d6nemsel taktiklere dogru bir anlayrgla hi.ikmedilirse, devrimin kesin zaferini birkag yrla srgdrrmak zor degildir. Bunun kogullarr olgunlagmrqtrr, imkanlarr bir hayli artmrqhr. Bu zaferin savaqqrlarrna her qey verilmigtir. Donanrm tamdrr. Geriye kalan yUklenmektir. Gerekenler layrkryla yerine getirilirse, diJnyayr sarsacak btiyi.ik zafer birkag yrldan daha krsa bir stireye srgdrrrlabilir. 1993 yrhna b6yle gdrkemli geligmeler sr$drrrhrken, bu geligmeler temelinde, 1994 yrhnrn baharrnda biiyiik devrim frrtrnalannrn kopmasr imkan dahilindedir. Sdmi.irgeci ozel savaq rejimini gimdiden saran telag

bu nedenledir. Demirel'in,'Devlet heryerdedir ki, benim generalim gehit di.igiiyor" sdzleri bir anlamda doQru. Fakat bu devletin bulundugu her yerde sert darbelerle, gi.rgli.i siyasal atrhmlarla s6ktliip atrlmakta oldugu bir o kadar dogrudur. Vne bu anlamryla sonugta Rauf Tamer'in, 'Nereded ir derrlet? Hiqbir yerde degildir" s6zleri Demirel'in s6ylediklerini kesin yalanftyor. Hiq qUphesiz sdm0rgeci devlet qok ydnlU tedbirlere y6nelecektir. Bunda giddeti esas alacagr kesin-

dir. Bunun drgrnda tasfiye bazr reform giriqimleri igin

amaqh

hazrr-

hk yapabilir. Fakat bu TC'nin esas alacaSr qiddeti drqtalamaz. Frrsat buldukqa Lice'de g6riildiigii gibi berzer ve daha aqrrr kanh katliamlara ba$vurrnaktan gekinmeyecektir. Tabii ki katliam yerlerinin segimini de kendisince isabetli yaprnaya gahgacaktrr. Nasrl ki Lice gahsrnda

Diabahr" dihiimek isteniqse hrF dan sonra da hedefinde uhsal kurtulq miicadelesinin en qok k6kleq-

Daram 25. xyfada

-::=:J

TC'nin Lice'deki vahgi katliamtna sessiz kalmayacafiz

TAHRIP EDILEN KURDISTNNI TAHRIP EDILEN TURKIYE OIACAKTIR! Kirrdistan'da ya$anan geliqmeler partimizin denetimini adrm adrm her alana yaydrQr, somUrgeciliQi biltUn kurum ve kuruqlarryla adrm adtm ortadan kaldrrdr$r; halk iktidarrnrn adrm adrm inqa edildigi ve kurtartlmrg alanlarrn yaratrlmaya doQru gittiQi bir siirece denk geliyor. Bu her aqrdan Ki..irdistan halkrnrn ve illkesinin ozgi.irleqmesi yrllarrdrr. ARGK her aqrdan kendisini kurumlagttrarak, Kijrdistan'rn btltiln alanlarrna yayrhyor. Kirrt halkr bi.l,tiin somiirgeci kurumlarr reddederek, onlara karEr savaqarak kendi ulusal kurumlartnt geliEtiriyor, yetkinlegtiriyor ve bciylece adrm adrm kendisini iktidarlagtrrryor. Boylesi bir sUreqte yaEanan bir dizi geligme var. Bunlartn en onemlileri ozel savaq bastntnrn Kiirdistan'da yasaklanmasr ve TC'nin siyasal partilerinin kapatrlmasrdrr. Aynca TC'nin eQitim kurumlart kapantrken, memurlarr da istifa ediyorlar. Bastn ve siyasal partiler, ARGK'nin aldrgr bu kararlara uyarak tilkemizde siyasal otoritenin kimde olduQunu aqrkqa gostermiqlerdir. Kiirdistan TC s6mirrgeciligine sosyal, siyasal, kiJltUrel ve ekonomik olarak kapatrlmrqtrr. TC kendisini buyiik ekonomik yijklerle qrplak askeri zor temelinde Kurd istan'da tutmaya qahgmaktad rr. Yaganan son geligmeler PKK'nrn Kiirdistan i2erindeki otoritesini agrkqa gostermiqtir. Bu geligmeler yagantrken TC'nin iq yaprsrndaki karrgrkhk ve belirsizlik daha da netleqryor. Kontra basrnrn koEe yazarlart bu geligmeler kargtstnda qrlgrna dondiiler. Yrllardrr direktifler dogrultusunda yazdrklartntn gerqekle bagdagmadrQrnr gdriince bir taraftan kudurmr-rqqa PKK'ye ve PKK onderligine saldtrrrken, diQer taraftan bu baqarrsrzltQtn sorumlulartnt aramaya koyuld u. Burjwa siyasetqiler birbirlerini aqrkqa elegtirirken geqmiqten daha deQiEik bir iislup kullanryorlardr. Bakanlar gorevinden ahndr. Tansu Qiller ABD'deyken Demirel bu savaEta koordinator olduQunu aqrkladr. Daha sonraTansu Qiller donUnce qok ilginq aqrklamalarda

bulundu. "Ben yokken qok Eeyler olmuq" biqimindeki bu aqrklamalar srradan soylenen s6zlerin drqrnda oldukqa anlamltdrr. Bu, devlet iqinde

var olan panik havastntn dtga vurumudur. Devlet ozel savaEtn emrindeki bi..rtUn kurum ve kuruluglarr ile brr paniQi ve daQrlmayr yaEryor. Bu panik havasr kendi iqinde qattgmalara kadar da varabiliyor. Bu temelde yaEanan U$ur Mumcu'nun, EEref Bitlis'in 6ldiiri.rlmesi ve en sonunda KUrt sorunu konusunda adtm atacagrnr aqrklayan Turgut Ozal'rn olJtrrirlmesi devlet iqindeki bu qeligki ve qatrqmantn sonucuydu. Bunun daha da qiddetlenerek devam edecegi belliydi. Kiirdistan'daki yenilgi kesinlegtikqe bunun daha da hrzlanacaQr aqrktrr. Bir taraftarr bu gatrEm4 diger tara.ftarr grplak zordan baqka Ki.rrdistan'da varhQr kalmayan TC'' nin, katliamlardan medet umma qrlgrnhQr birleqince, TC Lice'de katliam gerqeklegtirdi. Tuggeneral Bahtiyar Aydtn'tn partimrz tarafrndan oldiirUlmedigrnr ARGK Ana Karargah Komutanr Ce-

mil Bayrk yoldag aqrkladr. Kendisi kontrgerilla olan Diyarbakrr B6lge Jandarma Komutanr Bahtiyar Aydrn,

TC tarafrndan oldiirilldi.l. Daha 6nceki olaylarda da gori.ildi.i ki, TC en baQh elemanlarrnr dahi 6ldUrebiliyor.

Olay bir yoni.ryle kendi iqlerindeki

narak cami avlulartnda kurquna dizildi. Katliamda agrr silahlarrn yanrnda yakrcr ve zehirleyici kimyasal silahlar da kullanrlmrqtrr. Kentin Lizerinde oluqan gaz bulutu durumu biraz daha anlaqrhr krlmaktadrr. Somi.irgeci ve faqist TC, Lice'yi yerle

min oniinde alil kigiyanarak can verdi. Benim ilg qocuQum oldii. Kanm yaralL bir yagtndaki knm yoQun bakmdan daha yeni q*anldt lki gti' zil patlamq, saQ kolu da knk. Bizler dqtnda evde bul unan misafi rlerimiz Ali Canpolat, Hilseyin ve kang Saliha poQa 5ldiller." llqeden gizlice grkabilmeyi baqaran bir devlet memuru ise olaylarr qdyle anlattr: "Olay baglatan resmi aQtr

bir polis minibi)siidil. Minibils tu' alt tarafina gelince ateg etmeye bagladr. Bunun ardndan Lice'deki biftiln polis, ozel tim ve askerler rastgele ateg etmeye bag' ladilar. Tugayn yanndaki mahalleden kurtulan olmadt. iru gun (ZZ Ekim) sabah 09.00'dan 16.00'ya kadar yaklag* 200 evi tamamen yakillar, akgam 18.00'den itibaren de qaryy yaQmalaytp yaktiar. Dilkkanlan ve evleri yakmadan 6nce iqin' deki par4 aliln vd. krymetli egyalan alryorlardt Bir dilkkandaki qelik ka' say uqaksavar ile aqtp paray ald*' tan sonra yerine kaQft koyup dilkgayrn

TC, Neti<'e Cctntiirk'titt gd:lerirti kdreltiEi gibi itt.sctttlrfittr cla le ri n i k ii r ecle<'e fi i tt i .stt t t cl t. A t rt ct ba 5 ct ra r rt ct.t'a c'a k !

gd:

qatrEma gibi gciriinijrken, diQer y6nilyle de Lice Katliamt'ntn yaptlmastna gerekqe yaprldr. Nitekim TuQgeneral'in 6ld iiri.ilmesi konusundaki TC kurum ve kuruluglartntn aqtklamalart birbiriyle qeliqkili ve gerqeklerin ijsttinir ortme temelindeydi. Bu olay yaganrrken Ankara'da bir daQrlmanrn ve iq darbe giriqimlerinin olduQu da goz 6niine ahnrrsa, bunun bir y6niiyle devletteki dagrlmayt durdurmaya yonelik bir giriEim olduQu da rahathkla anlaEr labi lir. Olayrn bu boyutu bir tarafa somi.irgeci TC, Lice'de katliam yapmrEtrr. Giinlerce siiren saldrrrlarla Lice'yi yerle bir etmigtir. Saldrrrlarda tank, top, lav ve kimyasal silah kullanrlmrqtrr. Yi..izlerle ifade edilen insanrmrz katledilmig, y0zlercesi yaralanmrqtrr. Lice taq iistUne tag brrakrlmamacasrna yerle bir edilmiqtir. Yi.zlerce genq toplama kamplarrna toplanmrE, birqoQu kurquna dizilmiqtir. Lice'de yaqananlarr g6rgU tanrklarrnrn ifadeleri ile anlatrrsak sdmiirgeciliQin barbarhQr daha aqrk ve net anlagrlacaktrr.

TC'nin sdmijrgeci giiqleri, 22 Ekim gilnij gerillalarrn Lice ilge merkezini bastrgrnr ve TuQgeneral Bahiiyar Aydrn'r oldUrdi.igtlnti rddia ederek, Lice'yitank, top ve lav srlahlarryla ateq altrna aldrlar. Bi.itlin insanlarr evlere toplayarak evleri yakrp, yrkma temelinde bombaladrlar. Sokaga qrkma yasaQr sUrerken somurgeci gUqlerin namlularr giinboyu susmadr. Dana sonra insanlar evierinden ah-

bir ederek bir tek canlt btrakmamayt planlamrgtrr. Olaylar biraz da o dogrultuda geligmigtir. Lav silahrndan yaralanan ve gcizleri kor olan bebekler TC'nin vahqetini anlatmaya yetiyor. O qoluk-qocuk demeden her Ki.irt insanrnr katletmek iqin biltUn planlarrnr yapmrEtrr. Bunun adr da topyekUn imhadrr. TopyekUn imhanrn hedefi Kiirt ve Ki..irdistan olgusunu tarihten silmek olmaktadrr. Lice'de bunlar yaqanuken buraya gitmek isteyenler ilgeye sokulmadr. llqedeki yakrnlarrnrn durumlartnt merak eden insanlarrmz Lice'ye sokulmadr. Lice topa tutuldugu giinlerde Diyarbakrr, Bingolve Mug Uqgeninde 50'nin tizerinde koy yakrldr, bu koylerde yi2lerce insan katledildi. Diyarbakrr Trp Fakiiltesi Hastanesi'nde vi.icudu yanan ve gozU k6r olan Kenan Cantiirk'rin olayla ilgili olarak sdyledikleri gdyledir: "Biz KaSaI truan Mahallesi' nde oturuyorw. bah qarqya gkilm. Askerler earqya girerek evlerimize qekilmemizi, qe' kilmezsek bizi yakacaklanm sdylediler. Saat 09.00 aralanydl biz daha yeni evlere gekilmigtik ki, silah sesleri gelmeye bagladr S/ah sesleri tek taraflrydt ozeilikle tiim gehir ile Fum ve $ahar mahallelerini tanyorlardt. Biz evde on kigiydik. Evle' rimiz afet konutlan olduQu tqin hemen tutugnnya fugladilar. Bizler afu' ra inmek istedik. Bu arada devlet gilqleri btr yandan ilqeyi yakarken diQer taraltan sokaQa E*mayn oiye anons yaptyorlardt Benim gozleri-

kanla birlikte yaknlar. hayvanlan ahtrlarla birlikte yakyorlardt Beg tane kobra hel ikop.teri akgann kadar bmba yaQdtrdr llk giln gdrebildiQim oli) ve yaralr sayrst 200'iln itzerindeydi ve sonradan daha da EoQaldr OIUleritraktorlerle tagtytp tugaya ve em' niyete gdt1riiorlardt $imdi cesetler ortada yok. En korkuncu da, ilE yaqtndaki bir qocuQu ategin iqine atarak yakmalanydr" Olayrn ertesi gi.rnii ilqeye giden Diyarbakrr Valisi lbrahim $ahin'in gdzleri dniinde katliama devam edildiQini anlatan bir gordU tanrgr ise Eunlarr soyledi: 'Yalinin gozleri onilnde evleri yakmaya devam eden devlet gilglerini gikayet eden bir Liceli'yi ise binbag ana-avrat kitfiir ederek olilmle tehdit etti. Aynca qarTdaki esnaftn qoQu olmilqtii, QaQdaq ki5-

yilniln muhtan ile kardegi ve bir yeQeni de askerler taraftndan oldti' rilldil. Birqok insam kurguna dizdi' ler. Hala da qok fazla kaytp insan var.

Hiqbirinden haber alnamryor." Yi.zlerce insanrn tugayda olugturulan toplama kamprna toplandrQr Lice'de ya$anan olaylarr anlatan ve devlet memuru olan bir bagka gorgij tanrQr ise ilge drqrna deQigik yollardan qrktrgrnr sdyleyerek Eunlarr belirlli: "Pergembe giinil bir arkadaqmtn oltimil dolaytayla Diyarbakr'dan Lice'nin bir kOyilne, yas evini ziyarete gittim, Cuma gi)nil donerken Lice'de askerler tarafindan durduruldum. Jandarmalar yol u barikat' larla kesmigti. Diyarbaktr'a diinme' me izin vermediler. Ne olduQunu an' lamadan silah sesleri gelmeye bagladr Lice'yi jandarmalar tanyorlardr

Silah sesleri akgam saat 07.30'a kadar devam etti. OQleye doQru Kulp yolundan 3O askeri cemse ve 8 adet tank Lice'ye geldi, Bunlar il' qeyi rastgele top atrytna tuttular. Bir' den havada 4 helikopter gozilktil. Bu helikopterler Lice mezarltQtntn alt tarafinda havadan ilqeyi tara' maya fugladtlar. Her taraf yantyor' du. Dunpnlar ylkseliyordu. Gdrd iiklerim bana Saddam'n Kweyt'e yap' tklanm anrmsattt Zorunlu olarak geceyi Lice'de gecirdim. Curnarlesi

sabahrna kadar silah sesleri kesilmedi. Sabah saat 06.30'da kafastna kurgun s*ilarak )ldilrillen bir ki-

ginin cesedini

yol kenarrnda gdr'

dilm. Sonradan bunun goban oldu' Qunu ve jandarmalar tarafindan 6l' d ilrill d itgiln il askerler bana soy led i' ler. Gordilklerim resmen bir vah' 1etti. Ozellikle Kulp'tan gelen tank ve cemselerin Lice'ye yapilklannr unutamtyorum. Tanklar Cant)rklere ait evin kargsrna geqerek top ah9lanna bagladtlar. Eviyerle bir ettiler.

O evden kimsenin saQ kurluldu' Qunu sanmtyorum. Yagadrklanm ve gordilklerimi dile getiremiyorum. Ya'

gananlar bir vahgetti, bir vahget..." Sdmiirgeci TC'ni n Diyarbakr r Valisi lbrahim $ahin'in Lice'deki devlet katliamr sonrastnda verdiQi hasar raporu qoyledir: "3'il qocuk l3 kigi

oldil, 1975 yilnda yapttnlan 398 prefabrik ev ile 242 igyeritamamen veya fusmen yandl 6'g 6zel, 5'i belediyeye ait I I arag yandt Qatrymalar stragnda kamu kuruluglanndan Tekel, Belediye, TEK, PTT, Samer' bank, Jandarma KomutanhQ4 Fiyade Komanda KomttanhQt, EmniYet M itd ilr I t)g ti kay nukam h k bi n al an i sa' bet alarak camlan knldr Qatryma' lardan sonra yaplan operasyonlar' da durumlan gilpheligdrAlen 74 kigi de gozalttna alndt" SdmUrgeci TC, kendi aqrklamalarrnda bile suqunu gizleyemiyor. Aqrklamalara gore neredeyse Lice'nin tamamryanmrEken resmi binalarrn sadece camlart ktrrlmrq. Mrzrak artrk qwala srQmryor. TC suqlarlna yenilerini ekliyor. Kirrdistan'da yok oluEun paniQini yaEarken, Kway-i Milliye ruhuyla qrlgrnca katliamlarr yapma pervasrzlrQryla gizleme gereQini bile duymr:yor. Neden TuQgeneral drErnda bir tek askerin olmediQi konLsunda ise bir agrklamada bulunmuyorlar. Madem gerilla ilqeyi bastr, neden scimUrgeci askerlerden olen olmadr? Halkrn oturduQu evler yerle bir olurken, neden devlet binalarrntn sadece camr krrrldr? Katiller bunu cevaplayamazlar. Somirrgeci TC gerillanrn Lice'ye saldrrdrgrnr iddia etme sahtekarlrQrnr gosterirken, ARGK komtrtanlarrnrn aqrklamalart yaqanan gerqekleri daha da netlegtirdi. ARGK Ana Karargah Komutant Cemil Bayrk yoldaqrn aqrklamalart goyledir: "Gerilla Lice'ye saldtrmadt Kesinlikle gerilla ile btr qailgma ol' mame, devlet gilqleri katliam Eok planh gerEeklegtird iler, Bahtiyar Aydtnl biz oldilrmedik. General devlet taraftndan oldiirUldil. ilqeye devtet guqleri tank ve toplarla saldtrarak

katliam yapmqlardtr. Aynca havadan da helikopterlerle bombalan' mryttr. BildiQimiz gimdiye kadar katledtlen insan saytstntn 380 oldu' Qudur. Bir mahalleden kurlulan bir yurlsever birliQimize ulagmq, ver' diQi bilgiye gdre kendisintn bulun' duQu mahallede 27 kiqicamiye toP' laillarak kurquna dtzi I migtir. Bomba' iama yalntzca Lice'ntn merkeznde yaplmad4 qevre kdyler de bombatandt. llEenin fum ulaqm ve rletgtmi kopanldt tamamen ablukaya alndt." Aynr i<onuda Amed Eyalet Komu-

Devamr 25.

salada

holetaryaentemasyonalnnivekenratstsolculuk T0rkiye solunun prati$inde gerqek devrimci iqeri$inden tamamen boqaltrlan, kendisine oldukga ters anlamlar yiiklenen ve Kirrdistan ulu' sal kurtuh4 mi.rcadelesine kargr bir savaqrm aracrna d6nUgtiirirlmek istenen sosyalist devrim ilkelerinden biri de proletarya enternasyonalizmidir. Kirrdistan'da halk savaqrntn yUkselmesiyle birlikte, genelde TUrkiye solu en azrndan biqimsel dijzeyde rejime karEr ytiri.rttiigti miicadeleyi tiimiiyle bir yarra brrakrp tam bir mezar suskunluguna gdmiiliirken, solun sicili bozuk bazr kliklerinin son giinlerde devrimci ilkeleri piqleEtirme giriqimlerini iyice hrzlandrrdrklarr gori.ilmektedir. Oyle ki, ozirnde dtrzeni koruyan gtigler konumunda bulunan en kattksrz sosyal-qoven gevrelel proletarya enternasyonalizmi ilkesinin arkasrna sr$rnarak Ktrrdistan devrimine saldrrmakta, "sol" dan tamamladrklart di-izene savaq aqan devrimci gUqleri burjwa milliyetqiligiyle itham etmektedirler. Soz konwu qevreler egemen ulrcun igrenq sdmirrgeci qrkarlannr iisti.r 6rti.ilti bir biqimde savunur ve uluslar arasrnda

nin eqit ve saygrn bir iryesi dlizeyine ylikselme qabasr igindeki KUrdistan halkrnrn ba[rmsrzhk ve Ozgiirliik mUcadelesine kargr bu tazda kullanma girigimlerini hoggdriiyle karqrlamak olanakszdrr. Burada derrrimcilere

ulagmayr iEin merkezine oturtmak, bu temelde igeride devrimci savagtmr sirrekli krlarken, drqarrda iqgi srnrfr ve ezilen halklarrn kurtuluq mticadelelerini sarsrlmaz bir kararhhkla desteklemek zorundadrr. Proleter

i.rlkede yagamrn her alanrnda 6zgi.ir-

li.lk ve eqitligi geligtirip k6kleqtirir, dsrrimci ddniig0mii siireklileqtirir ve yeni insanr yaratma qabalannt arsUrdtlrUrken, 6te yandan sosyalizmi diinya qaprnda ege-

drol biqiminde

qen gegitli ulusal ve toplumsal kurtuluq hareketleri mahkum edilmiq, ve-

ya en azrndan destek verilmekten kaqrnrlmrgtrr. llerde bu konu iizerinde daha kapsamh durulacakttr. Bu yaklaqrmrn Tiirkiye solundaki yansrmasr ise, ne zaman gerqekleqece$i belli olmayan TUrkiye devriminin bir-

tiin, Klirdistan devriminin ise parga yerine konulmasr olmuq; ikincisi birincisine tabi krhnmrqtrr. Oysa parqa-btrti.in iliEkisinin bu yaklagrmla hiqbir ilgisi yoktur. Bdyle bir yaklaqrm "ulusal sosyalizm" ttlrtiniin ve

gam kavgasrna qekme gabalarrnr sos-

sosyal-qovenizmin bir kurnazhgrdrr. Birtiin her zaman diinya devrimidir ve 6yle olmahdrr. Bir i.ilkede geliqen devrimci hareket diinya devriminin grkarlarrna aykrrr di.tgmesi halinde destekten yoksunlugu hak edebilir. Bu da ancak qok srnrrh bir ddnem iqin sdz konusu olabilir. Herhangi bir iilkedeki devrimci hareketin yrllarca bUtirnle geligmesi, baqka bir deyiEle diinya devriminin qtkarlartna aykrrr di4mesi asla di.iqiinijlemez. Proletarya enternasyonal izminin bir bagka temel ilkesi, uluslartn baQrmsrzhQr, dzgiirliiQti ve eqitliQi ilkesidir. Bu ilke devrimin evrenselliQi ve sUrekliligi ilkesi ile kopmaz bir baQ iqindedir. Ezilen ve somijrge uluslarrn bagrmsrzlk ve dzgi.irliik miicadelelerini 6n koqulsrz destekle-

yalizm karqrtLgr ile damgalamaktq

meyen,

bu noktada Klirdistan'da kirli 6zel savaqr trrmandrran Ti.irk faqist rejiminin

halklarr ailesinin eqit, onurlu ve saygrn birer Uyesi haline gelme kavgalarrna omuz vermeyen, bu konuda kesin ve kararlt bir tutum taktnmayan bir devrimci hareket, enternasyonalist oldugunu kesinlikle iddia edemez. Uluslar arasrnda var olan her ti.irli.i eqitsizligin ortadan kaldrrrlmasr, ulusal baskr ve s6mUrilye tamamen son verilmesi, ancak uluslartn bagrmsrzhk ve dzgUrliik haklarrna sdzciigtin gerqek anlamrnda kavuqmalanlla saglanabilir. Uluslarrn kaynaqmalarrna giden yol qok r.rzun ve zorlu bir siireqtir. Sosyalist devrimle birlikte uluslarrn sdnmeye baqlayacaSrnr, uluslar arasrndaki farkhhklann ksa bir siire iqinde ortadan kalkacagrnr savunan ve temel ulusal sorunlara ilgisizli$i ogi.itleyen anlayrglar oldukga tehlikelidir. Gergekte uh.rslar agsrndan en gdrkemli geliqme sirreci sosyalist devrimle birlikte baglayacak, kolelik zincirlerini par' qalayan ve scimiiril ortamtndan qtkan uh.slar asrl geliqmelerini sosyalizmde yaqayacaklard rr. Uh.rsal gel iqmenin en olgun ddnemi sosyalizmde yaganacaktrr. lqqi srnrfrnrn devrimci 6nctisiini.ln ulusun gergekligi kargtstnda kayfisrz kalamayaca$r, ulusun olumlu deger' lerini ve yurtsever geleneklerini 96rmezlikten gelemeyeceli, tersine bu

hilkirm sijren eqitsizliQin varhQrnr siirdiirmesinden yana tavrr altrken, PKK'nin yok oluEun egiQine getirilmig olan KUrt ulusunu yeniden ya-

paraleline di.igmektedi rler. Devrimci ilkeleri tahrif ederek iqe yaramaz sozcikler lnline getinne rgragr iqinde ki bu tirr qevreler, kendi egemenlerini Kilrdistan'r aleqe verme yetkisine sahip kabul eder veya en aztndan onlarrn bu dogrultudaki qrlgrnca giriqimleri kar$rsrnda sr.skunlugu yeglerken, Kiirdistan halkrnrn devrimci 6ncirsirni.r grra yakma hakkrndan bile yoksun krlmaya gahqmakta ve i.irstelik bunu da enternasyonalizmin geregi olarak sunnrahadrrlar. Kindistanl da qarprqan taraflar araslndaki savaqrn mevcut boyutlarrve 6zel savaq rejiminin ulusal mutabakat oluqturma qabalarr goz 6niine getirildi$inde, bu yaklaqrmr rejimin giriqimlerine olumlu karqrhk verme biqiminde deQerlendirmek yanhq olmayacaktrr. Uluslar arasrndaki eqitsizli$in en srradan belirtisini giddetle reddeden bilimsel sosyalizmi ve onun temel ilkelerini, 6z9iir di.inya halklarr ailesi-

Ulusal defierler ve ulusal kulttir denilen geylerin burjuva defierler ve burjuva kiltfirfi oldu$unu, bunlartn proletaryayt ilgilendirmedi$ini, ulusal kurtuluE uSruna savagtmrn burjuva smtflar arasmdaki bir pazar dalaEmasr niteli$i taEd$rnt ve proletaryanln bu kavgadan uzak durmast gerekti$ini savunanlar, efier bilingli ajanlar defiilse, en halis kilgfik-burjuvalardtr. enternasyonalizm adrna en hafif deyimiyle kozmopolitizm telkin edilmekte, baqka bir deyiqle, PKK'nin, varhQr inkar edilen Ki.irt ulusal kimligini ortaya qrkarmak igin sergiledigi kararhhga karqr tavrr ahnmakta ve 6ziinde buna saldrrrlmaktadrr. Dolayrsryla bu ti.lr girkin tahrifatlarrn anlamrnr ve esas amacrnr gdzler dniine sermek, proletarya enternasyonalizminin anlamrnr krsaca yeniden ortaya koymak ve Ki.rrdistan ulusal kurtulug mircadelesinin derin enternasyonalist oziinii sergilemek onem taqrmaktadrr.

Enternasyonalizm gergek uygulamastnt frlke devriminin gergeklegmesinde bulacalrttr Proletarya enternasyonalizmi

ne'

hi boyunca resmi ideolojiye yaman-

dir? Proleter danrimin ilk bagarrh maktanbirtiirlilkurtulamayankemadrnegi olan Ekim Devrimi'nde bu lizm kuyrukgusu bu solun, Kiirdistan ilke pratikte ifadesini nasrl

bulmug-

tur? Ekim Denrrimi'nin ilriini.r

olan

sorunu ve KUrdistan'da geliqen ulu-

sal kurtulul miicadelesi kargstnda

Sorryaler Birli$i'nde proletaryaenter- takrndrgr goven tutumunu ele ahp denasyonalizmi nasrl uygulanmq, baq' gerlendirmeden 6nce, ktsaca bu soka bir deyiqle bu i.ilkede ulrclartn rulara yanfi aramakta yarar vardtr. egitligi sorunu nastlve hangidiizey- Proletaryanln sosyalizm iqin miicadelesi 6zi.inde enternasyonalist deqdziimekavuqiurulmuqtur?Sovbir miicadeledir. Proletarya devrimiyetler Birtigi ve 6nderlik etti$i sosyalist sistem, bu ilkeyi ne zarnan nin nihaiarnacr dUnya gaprnda kapive nasrl aqrkga ve kaba bir bigimde talist s6mUrU sistemine son vermek ihlal etmigtir? Bu ilkenin ihlal edil- ve srnfsz toplum hedefine ulaqrnakmesinin reel sosyalist sistemin yrkr' trr. Buagrdan kendidevriminigerqekleqtirmiq bir iilkede, enternasyonahqrndaki rolir nedir? Sovyetler liSi ydnetiminin kemalizmle kurdu$u lizmin 6zii olan devrimin ve sosyalizmin errrenselli$i ve siireklili$i ilkesi iligkinin ezilen halklarrn kurtuluq cadeleleri tlzerindeki olumsra etki- esasttr. Buna g6re her illkedeki baqarrft proletarya derrrimi, uh-sal bensolunun olmt^qtur?Tiirkiye leri neler bu yagamsal ilkeye olumsrz yaklagr- cilli$e diigilp kendi kendisiyle yetinkendivarh$r ve gergekli$ini memeh mr i2erinde reel sosyalist sistemin eksik ve yanh$ uygularnalannrn etki- diinya danrimine ba$lama( daha aqrk bir ifadeyle diinya danrimine lerinden sdz edilebilir mi? Evet

reel

Bir-

mii-

tari

devrimin errrenselli0i ilkesi bir yana

men krlma idealini her zaman gdz

itilerek yerel cizelliklere rnahkum olun-

6ni.rnde bulundurrnalr,

rnasr durumund4 iqerideki tiim olum-

lu qabalarrn sonuqta akamete u!ramasr kaqrnrlmazdrr. Bu yaklaqrm, k6tiiliikler okyanusunda kUgtictik bir ada cenneti yaratrna saplantrsrna dliqmek demektir ve bu cenneti yaqatmanrn da hiqbir gi.rvencesi olmayacaktrr. Oz olarak qunu belirtmek gerekir ki, hedefinde di.inya devrimi bulunmayan bir enternasyonalizm diiqtiniilemez ve bdyle bir do$rultuya girmeyen bir devrim kesinlikle nihai.zafere ulaqamaz. lqgi srnrfr, emperyalist-kapitalist sistemin bir halkasr durumundaki egemen srnrflarrnrn baskt, s6m0ri) ve zorbah$rna karqr kendi ulusal srnrrlarr iqerisinde miicadele edecek, bu srnflarrn 6rgiitli.i zorunu bu srntrlar iginde pargalayarak derrrimi ger' geklegtirecektir. Bu bakrmdan biqimi aqsrndan proleter devrimin ulusalyanrndan s6z etmek gerekir. Belirli bir iilkenin igqi srnrfr iqin diinya denrrimine giden yolun ilk adrmr budur ve bu adrmrn atrlmasr son derece dnemlidir. Kendiegemen stnflanna kargr sava$rm bayragrnr y0kseltmeyen, egemen srnrflarrn iktidar mekanizmasrnr yrkacak drgirtlenmeler yardarnayan ve eylem dilzeyine Ldaqarnayan, bunun igin gaba harcamayan, buna kargrhk sosyalist dUnya darrimini ve onun ilkelerini dillerine dolayan, UstUne ibtliik kendilerine sosyalist srf-atrnr yakqttran giigler gergekte danrimin ayak baSlartdtr. Bunlar danrimci degil, gergekte iqqi srnrfrnr devrime kalkrnaktan ahkoyan diizenin emniyet sUbaplarrdrr. Kendi iilkesinde emekgilerin iktidannr kuran igqi srnrfr, bir yandan

birincisini ikincisine tabi krlmahdrr. Proletarya devriminin evrenselliQi ve si.irekliligi ilkesinin 6zi.r budur. Bir i.ilkenin ulusal srnrrlarr iqerisinde gerqekleqen devrimi dar milliyetqilige diiqmekten ve giderek yozlaqrp kendi sonunu hazrrlamaktan ancak b6ylesi bir baktg aEsr kurtarabilir. Bu bakrq agrsrndan sapmadan yolalan proletarya partisi, diinya proletaryasrnrn bulundu$u irlkedeki kolunun 6ncil miifrezesi olarak, bir yandan kendi 0lkesindeki devrim ve sosyalizm davastnt stnfsrz toplum hedefine dogru ilerletir, bunu kesintisiz ve si.irekli bir gizgi olarak hayata gegirirken, cite yandan devrimi diinya qaprnda geliqtirmeyi ve sosyalist bir diinyayaratmayr kendi varhk gerekqesi sayacak, bunun pratik ifadesi olarak baSka halklarrn uh.rsal

ve toplumsal kurtulq

mi.tca-

delelerini kendi riz miicadelesi biqiminde algrlayrp destekleyecektir. Burada rinemle anrmsatlmast ve altr dzenle gizilmesigereken bir sorun da parga-bi.i't0n iligkisi sorunudur. Tiirkiye solunun enternasyona-

lizmi ele alrrken bu iliqkiyi siirekli qarprttr$rnr ve bunun bu solun sosyal-goven karakterinin en belirgin dzelliklerinden biri oldu$unu belirtmekte yarar vardrr. Bu yaklaltma gdre, b0t0n, bir sosyalist Ulke (esas olarak Sovyetler Birligi) veya reel sosyalist sistemdi6 ulusal ve toplumsal kurtuhq miicadelesine atrlan iilkelerdeki derrrimci hareketler ise pargalan ohqturrnaktadrr. Bu yaklagrm ternel doSru olarak benimsenince, do$al olarak reel sosyalist Ulkelerin bagrnr geken Sovyetler Birligi'nin drq politika grkarlanyla geli-

bu halklarrn ozgtir

dUnya

degerler ve geleneklere sahip qrkrnasr gerekti$i aqrktrr. Bu anlamda ultsun zenginli$i ve kirlt0rel birikimi sosyalist kurulug igin sa$lam bir zemin tegkil edecektir. Ulusal deQerler ve ulusal k0hUr denilen qeylerin burjwa delerler ve burjwa ki.ilti.rrii oldugunu, bunlann proletaryayr ilgilendirmedi$ini, ulusal kurtult4 ugru' na savaqrmrn burjwa srnflar arasrn' daki bir pazar dalagmasr niteli$itagrdr$rnr ve proletaryantn bu kavgadan rzak durrnasr gerekti$ini savu' nanlar, eger bilinqli ajanlar deSilse, en halis kUgUk-burjwalardtr. Proletarya enternasyonalizmi ile higbir ilgisi bulunmayan bu ti.ir garprk anlayrglarrn TUrkiye solundan gelmesi ve solun sicili bozuk bazr kliklerince bugUn bile hala savunuluyor olrnast anlamhdrr. Aynr gekilde biitiin sakat-

l6na €!mn, b6yl6i goiltdqin cioftibiiigl€gqiaitill€kder.bs- tay.altstomolilkelsv6slogmh' &€1ikts geerigrs Kiirdisran',n b6zr gerh Jiu]clinae-w.tiuirmi iclr\ *!ra auny"yt otina"n *dt br dwrim ozeili0im Eahiptir tu ddy6releind6 belli tir iaban butml€ ge*nygina"" r.rrr"r*r lii" *- rim, gad@ &t'nrn iedi$niri kiol@r da ilhmldli Sosy"rery"n "yn,o*i",rt*ry"l-c,laflnhe gdsi€mlidir Krsa@], di aki alurm gekmikle kalnEm8, da vagtrgriir ve eapkrntEr akmlm bu esEkfk wunmagrbu*rflTurkburjwei- entanl]-oii,;*l g"rg.[ni faa"ef'r]r''SDoginuneiitmidti'

kababiriazdaolada.pg'tiieinde €rdirildi' ki 3mil mtlcadel6i gi&10 lyilgekildeKdaklaeildi,toprakta . Ekim oqrimi-karirrlizmin oldak g€lhmedi$i vL ortaca! karrn' qtahuiwai tsfye edildi, tannda tldri;hal8 erkin oldufu gen kd- kolehiviasyon bss'nldr B0lth hnmrq'urr'iixebe g*gAltqin.E*m \atiut!'r!f*cSdithhh{$h$$r

fltuinhgdhBindqsdzedi -

ve yeili dqiiilige karqr s;a9a kalfiis;uc;a ii@inde vibd bulabilir. kil- Eren rlsm dwdmitqi ve aw- arrirrg, b6ylolrobtarya ddrimle ;yte itsit t<unlra uirabri mrim-gueterieit€nwsdmilgootke fr;;;i;,;,o"ii"-[6itr liui -femrbaiel*i- oida saglm Ur ioprii kumr4lur.

;iiril;;;il otmu: om ;,ril,;

Jcun buiwa

lu-rfiH;;.*tigrb

frf f,."n

U6f*'

itet

rmi trr

kurtulug

ti:rtu yadlm ve

al*e6i ryjirm

t<aar

iehli4'(2)

dryrimin

Parlisi

e oltak

gekilmeyo

zorlmmr,

6;u

yonunun

perCdrydr Bu ealenula'

Bd lMrupa'da ededa yiiksl@k nn siirdtluldwii ddrerde, AMrLpal darimlsin baskcryla emp€ryalisl dagelhenlaqiave&ellikleAlmn k+diqr ydae$E iwrFdu Am faqizmi Sorveller Birligi'ni ykmkla

aiirlarn ain uirya- ruhnk !6ri

de ciddi eildlede

bdnmr

kaets

bir "yd;rJ;il;;;;itakitenfuk ist€nmittii g,Eda Tilk s,i! smmkia yuk0;tHiirler Bu onlir nnda soaqa atlnulannda ve iq- bu dwrim beUenlisi;s indiril€n sn nrl@dr Nitekim Stalin lidediOi oldu Etim odrimi dunya 9a- r&de.fP€rydisl :is!fi 6n &rn' ;iirg;i.;;il"fidt il"*tnt-eo, icin tticur !rekgeyle ertelenm ki sdmtLgsilik sist€mini lsfiye ol' darbe iQinde iQin kendi belli bir siire guqlii ve ege' do pnda hala olduk9e nraya ganiek bh siirci bagkmren solun Kiirdiste ijEerindeki te- w sdsakt"iLmi ti go-di" E* ift;;-;;;;; a|,t doi"y",. ui, ,l* .irrfiiitidins k&q' kannr uir tannai erm Dirimi'nin b€iirleyici rn olemperyalist-kapitalist si8' u0ra€trrmsk mryla NEi Atmu, .iriGirtU" uiiiun sildtsri w be BMe yeiinrek istryq bir ddrim a6r kargr'ddiim ddrimi ger96k' iftald ve bu temlde sldm olar ffi#,; iffi;;ii "ffi;['ii.: '"9's,ndm, mi yani komunizr daem iddia- altrna almgtq iateki g*ici glrqleri ve yodhlagtnrken, dioer.yande parli nstarvta utcsl otbtqi kEEk kefr qen ,f * adriin"li",i 9{[k ordcmun artklarlil d€tek- idnde dkHofltBe wa vian acrl ai Oz ierqeff igiie iabancilaetrdt6r prolctarye entenrsronalizminin va- syla odaya qkm$ ymi Hr ga{t s;.;;yj-#"1.. y;ms;'r*ii ;"qit*;uhg€Egidir.Ut6tan6z- yiti"r *irii,tr w uleal'kurtuh.E l+rkdaririemeyeqdqmklay- b-irfeiyetqlikuygdadrButak' Er]i0i'nin mperyalist saldrnva karqr yoi &ir"n ,e i*6in cnd Sekra; Abdr/hh dcA[AN imlo d6t€kl6me b€kleitisinin g€r geliSndqiBryirAiaydsaaldo #i.r* kiiiam."a- grrcir sa re ien "o.619" yoldagm st,zlerile ilade €dsek Qakl€qreBi kar$6rnda, Trc9ki! ba0rmzlkvedzgul0k;i@ddele rulizmEdaTitrkiF$to/uirratq';;1ffi;Hffi;;;i*qrkrcrnda ve fasist Aimn g, yilr yolda zaierle gibi g4*rm yapt6r dryrimi nin ,i"i*,f* tir-1"rartrtrkta deiek- i;ureah ai"rl* i"r*t"" g"gmektedii Bu kond^ atdnsywtini ad;wibn bh braknaklrineiekiilkededryrimi saqnulimnpsrcalarondakLe' ;Id;f;il;'a;il",".-t"a" silrdiimeQabaenay6n6ldiElnun i;,]kii;i;il.i--fi,iauuna" icinudilii-t"ditot k{rzwitsi" itkeiwtdnertkqesombdlttt !::-1lil!:l?l-q*o't"* sonra padi ve ddlet iqinde ilnrdrn h€r iki k6im de larklt yttn- Biz tnu;|nrn *n r.ioun egarin Uatan Ugn* v6 Azia ormkt snenda girigilen iA walta ba- daha en.kanrtdr.An@kemperyalist tiivijkbirvoztesmnseliem*inin ;#i.ffi;;;;;;";;;;,#;i;.;;,i;ilaoi"yt,ui'aot"ri'r*r - 8t.l.dt.-Dtitwlowt*ot+ tari Sovy€t v€ sonunda ol' iq $va$ abluka ve MkhM tu* wm aiw r..c dwrim e orcdi Proletaryay .sisteminin teqmigti.. xer ifi ieim ae fiiiaistm m geiJili aqrkirn Ezen hekargm*rnndahashlktohum' ;;iiiiitiii;"rp"gily;iorquaa- citJieien;somurgeiilketulkt kabriland@t*tilndidh&tliril'dukga'anlrdrtvoddrircig(hlerbu yPmmE lann ekti 6lgiide wa$til onemli . .. vatmrs vrya-bunu-aa siirmiiatur nrn kendigelec€oini k;dkrinintP kdhhffidedevletheiyasalqk*Ekim osrimi'nin zaferindon $n-'#;;G# ;ffi "rd;;;n iirt".oi icln, r"n;i egeren w dq ifiekilqin ittityqta; gdt olaek gktr - srnfla- ten lE,@ngi bn'opltnk;ya*W* Busiireqtogtindffig€lonNEP ra Lenin.6nderlioinde ve Qabaler .

,-,"

"!.*w

tktlclar mekanianasiluykacal< drgitlenmelil

yfrkseltmeyen, egemen stnfilann

bunniginCabaharcanayan,bunakargiltk

sosyali$ dAnya devrimini ve onun ilkelerini ailierne aoiyan, fistfrne dstJfik kendilerine

sosyatiststatru",6;,;,^;;;;'"*

ijein

Ourlwzisi de

misto buriwe

gnfl&

ule iforet

arGrnda

uir

baElandt

erekqi halk yirnhnr

flH,r$ii#$fi#tffv,;.

ffiM i;;[Gt*t*i"@icEgid

ff*lil5i"*li1il';H*3llil. l*.,,il1nn;';,ill,liffi"i*.

ii iiilt*ii"At **J*s4

yarutanavanveevtemd*:_y:".r3iy:H,

gergekte devrimin ayak

a*iaurpan*irAC,WW,ngtl

bit

sil@ iQin

hi:!l.d

olatitir Diinya

dlaue bu

rcmaraomeqdwrimhenuzative;in@riydi.Lmin'indndedikettigi

evilqinNinkaturylarbqirru-

w*aiuc,*nai,yt iiqkiriba

*ru;r,{

mternaye

bir

aqri* tn yaprsrn inga edememigti. Oe 3. Ercm6,)rcrEl, empdyalizmin €ge Wdh yddil ddrimin 6ncn partisinin seI- menlioi ellrndaki sUmiirge ve bagrm-

tr'!;"T:l'W .dtigi

ffi,ffi#,r#fu#tr

h darime sotuk atdrntrur anuqla- Itordu. oelan yolda$n bir d€6€r lndirmindeifadesttigigiti,enter nryordu Bagka bir deyigle bu

m#:"ry"

wr€@liioi re siiEklilioi ik€ine

iro:ulr*,'*,,1r'#'#

l"::i"f#i-i'ffii#x#:""",Jtr1;

mili,tm*i-T"llffi !"",H kin teroildl6rindf olan Stalin'in

ffi {i[i::fi #;,#f

Troqki,Aurupsddrimlyled6lekl€n' snf dilidsinigd9ekleaiimffi' m€ya Ekim Ddriminin y€nilgiye onasksrkryabaolydr.L€ninin6lii :

ligi'nde scyalizmin kurulquna agrr

bi lrin bi alaoa sahi4it llclann nin hietir ai Bol9dik oldEd€t dii. Bu da sryet sosyalizminin qt nsoylererekgiivenilmbiri oldu kelnugrunagrktiiindekimidd' $ligl*aa*mnai*eef$ive lafl;snflffiodadilraierE*n Oumiqar€tederk6,kabaveEtyuk rimlerdsnvegeQreveemperyalist"'*y";irc6r"i"y"o"rci"oine D*ini'nin en ttilset gerg*lain- Rc gdenizmine dii?m6i ol6rft0 kapitalisi sistmle @laqm snrcu aa'vereekladir zrtum ve

e'omiiritiinth €tiisite

plili.i'u.,li-"flli*"f'O*t"q'y*,ifiiqrGrd"y"rgiannrsitip'atmIGdso.rnei6nree6irii.g"ri*' *renlikten kurtutu,

tann vebano

geni seke epeioe kmrt giisterilebilh drnelin tulle sadil s@yalist diinya da- 6nce de iqar€t edildioi gibi, ser wa tir Hidratik kalitalst snfin donamrg biri olaai' snf,il nadan Uru" tdlik gd@inds kdrcrd skn@lr 'lsla/ir',h Qin'deki dqiM b€k$h' ;minin Uir parQs durmma d6ni!- myenin g4t",i ,t*t"ri."i' oiaug u by wi, b@! tiiwk niinlkihtdlh ui, aryi* iqt;, h"ffi.rn kurtutug mthadeb6ri n; twisinh giialt w g*geklege' buluyodu Lenin sa$hlmda Stalin da da ;ifi;.ibia'r4i.rfu gqie6hi @ le, bu duumda bujwainin geminin de bir ulwlmr6r lErek€t ti@llioi- bilh yetqe*,te oldq)

trWffi*ffi Hfffi*1ff1ffi;:H#'# lffiH'|.J"*;ii,Hl;l#:"'ft: il;';ffi';il i;;r"ury"y" *rui, r'*rcttiive bmunta birlikre onf,tn iada kalkmm-kada, di4mkt€dii Ulrsun yatarcr +- diinya dwriminin bir gasdri Do' dilire bgh oh6k tu bh durve biqinrde delvela@ifi dilinil@liEaim*-tu*oruda' kurtd'rQu mtiedel*ine par.

me;fikon

6nd€rtik ederek

ui, ntr" ,e

ba6rc*

top6

mttgE ve bagmlr

€ ii.giir

yiranudan,

layrsryla

bakrmrndd sosyalistir protets nr{

miiedeleinin ulcal bigimleri

Ulekde prol€tar' lEr

tXkedeki i99i

anfi harekeli

sts k b,ftt

ile

lfmijilHffiffi.Tts[ ff,Tfffi"#1'trffi1ffi. yiikilkele iulUunrn balrmzlk de i'f

oaiirf

uf .ii."a"l*iriin

rettitrcire d€n

zaterc

mkt€dir

ftdetaryen

;;;;b"y;;;rhdinkarcr r,O.

tih

gdtikiilmGir mkEiEsydiauilmwg4,tfr

dd'

hn bi.birlerini tammlayil re

d6'

sqpgran ideoloiik

WruW;"';;y. -u, y.*in "-w'*iao Nirik w .erlmel ntxa-

fl!:-lZffiffim, eni oiwi*an *'

bir devrimci hareket, entemasyonalist oldupnu kesiriliMe iddia edemez.

@eiliginden * (!?+"? Y iki alaileki qttlige Udrcil d&da

dttryiawrimiigioebirteqmite'kad*Wrcqiiqiiwootretd-

r.r*, ieiin u, ur" laknrken, dir i{iebir ulkede dwrimi Lreke wa*i un6* yul aw|symso,ihtiitiigti tin kendi ukeinde d*rim yapm tiznin w fru nit*ih kls;flfa-

ve dzgtirlfrk miicadelelertni 6n kogulsuz desteklemeyen, bu halHann d4frr dtinya halklan ailesinin egit, onwlu ve saygn birer iiyesi hdine gelme kavga]anna omuz vefineyen, bu konuda

kdinvekararhbiitutumtatanmavan

-ut*wmaai,n

;r[";J,;j;;h."1 d.

Ezitenves6mntgeutuslannbasmsaltk

ileTroqki

lqm

{smdaki qelitkiveca'SlrdhSovyetletBirliiinsl@li8@' baolilml dooildi. Elii ydinin inaas.@hqnelffi o ddili kaqnilM gitniilnfigw C)in'd*i ddnn bu

tiin bu somd g€rgekl€r

.ki

ni*inemerveprctairyaenter- gorwinientemsyonalizninkargrer marsfpdilruhingq1xllrdnil' q1* lari{n gaPpl ry]iq" f,Ygiy:?-dy-vo'4q BiiliAiL *ian balir, belirleyici sildlerde bulunaektr. Bu kiledigi dffigin Sovrethr a* ;;;a"rr"rr;tr;r c"stdi egirim m ioymayaca6iaqrkrr Eder;6- *Ai.

"r"i durumdaddrimin6ndorivehsdt! yon"li.p,:aik&ndagBrCekuygu t@lMLEkinDwini'dhe&ak: [Efrry,*i"q,;"*r{pr,i,aa-h61 ilk" d*irini-n ge.A.il"e- ,U, le awdlgTdir At ikden z*dayolgdetsicioi olank Lenin'in d; fifi |*, shilaE toptw cagAnz ,tntarn WBdtk w erta Sttimii Ekim OwAmIni bir bap.fd.ry"nn darim- minde bulrcaktr ,.1"e."k "h" aigflt* wqM s**i ftnp- km yom kalmq da bir darim a$m ve At imqm d*rb*brE- durmum dibii.d[ EHm Devrlmi,nin taJrih9el Se4Y*Iig

veentennsyotunm-irkai

Bu gen€l yaklagmn

wffi*Jffi:T,#

ri#H,it,fllT'#fi,""i,11?,il.

ninistikilddlmiowqnFtya'

liule svaslwqa dvdt$t ihtiya' o wdrlya tMA iai\ dMini

&5/dt,ffifrhtttu,xrglwik* &aM whne, hdk sva€/ te'

g#ffilffi,m*w

adnda& srlsFldEril deoeilendiEbiliilz. kshnh@rMe*isaa*fden tndabaglayascyalizminkmlqu *-tittcffibe,gdiqlinigEafqe

gElit' gtni}dry,h Nit*in o dMe iQ' di eiirb;;,fu ," b, aori- prltaei syJi* Oarinin ilk ba- drile tuldtqdilhircF-, bu ikeye w-pt./f'laqa diktalurli[ionih prolaarya enterrsyomlizmini qeilrddFoidmEki.D*.imi,ge. Esdlgainiztwfuikdqw tidmrCryrEhddsdffilibafs.r t€ehda !{t,ru s' Entq$yond, qnDilini'nind*netuEg€li' ;[;G &6;* geqi;i1bih, datu ilb*e 6g/hrd"u*u.ffii* e"sr4nueobri"krnArD* l*e{ladr.AdetaLenininfuPrir bdum or- Tiinye*yvtasnenyadak{' at}lr$ dogrulamk islmi$eim 4in.tuMdo$Nolmd$ge,gin

iiin

*nr"fi"ii.ir.url"fifq,niom. ia.ini-riotkilord€

s.Yr.

@yl e devri mi dateklenemiqti n' (3) 2. Diinya Savagt'ndan zaferle grkan Sovyetler Birli$i, Do$u AvruPa iilkelerinde anti-faqist halk cephelerinin iktidarr ele gegirmelerive Qin Devrimi'nin zaferi ile birlikte kendisini temelleri biraz daha saglamlaqan bir gi.uenlik iqinde hissedince, di.inya devrimini aqrkga taktik dizeyine di.iqtirdii. Giderek sUreg iginde emperyalist-kapitalist sistemle bir denge durumuna ulaqtrktan sonra sosyalist dirnya devrimini ti.lmden bir

kenara itti. Bundan bdyle dorrimci kurtuh4 hareketleri agrkga reel sosyalist sistemin qrkarlarrna uygun dt4' tilgir 6lgi.lde desteklenecek,..tersi duiumda yi.2[isti.] brrakrlacaktr. OrneQin Vietnam DerrimiABD emperya-

PKK, ukemizdeki gayri me$ru varltklanna ve faaliyetlerine ra*nen, bu tw olugumlarla gafigmaya girmekten yana de$ildir. Bunlar bunu dikkate alarak, ya kendi tutumlanru de$iEtirip ulkemizdeki

varhklarnt

megru te m ellere d ayandtrm ah, ya da Kirdistan't terk etmelidir. Kfirdistan' da Turk burjuva somurgeciliti ykiltrken, bu olugumlann eski tutumlannda Erar etmeleri anlamsadtr ve

oldukga tehlikelidir. lizmini zayrf diqi.irdi.i$ii ve Sovyetler Birligi'nin bagrnr qektiQi sosyalist sistemi emperyalizm karqrsrnda denge durumuna getirdigi iqin desteklenmiq; benzer bigimde Kitba Devrimi de aynr iqlevi yerine getirdi$i igin, Kruqgev y6netimi Kiiba topraklarr na

nirkleer fizeler yerleqtirerek, ABD ile bir niikleer, savaqr g6ze alacak kadar ileri gitmigti. Aynr Sovyetler Birligi, kapitalist olrnayan yoldan sosyalizme geqiq tezi temelinde ulusal burjwazinin iktidarda bulundugu yeni ba$rmsrzh$rna kavrqtugu iilkelerle iliqkiler kuracak, bu i.ilkelerdeki ydnetimleri sosyalist ilan edecek, yine bu i.ilkelerdeki kom0nist partilerin kendilerini feshetmelerini isteyecek veya mevcut iktidarlarla iqbirligine zorlayacaktt. Bunun dtinya sos' yalist dwrimiyle hiq mi hig iligkisinin hftnrnadrQr, poletarya entern tsyona' lizminin pratikte somtrtluk kazanmasrnrn bdyle olamayacagr agrktr. Sovyetler BirliQi bUnyesinde ulu' salsorunun gdz0mUnde de proletar-

gerekleri' ne g6re hareket edildigi, baqka bir deyigle birligi ol$turan uluslar ve qegitli halk gruplarrntn ba$rmsrzhQr, 6zgi.irlU$ii ve egitligi ilkesine cizen gdsterildi$i, uluslar arasrndaki eqit-

ya enternasyonalizminin

sizlikler ve ayrrcahklara son verildi$i soylenernez Bq Soryeffer Birli$i'nde kurulan sosyalizmin gergekten sosyalizm olup olrnadrgrnr belirleyen qok dnemli bir ilkedir ve hatta en 6nemlisidir. Kendi iqinde tam bir dzgiirli.ik ve hak egitli$ini gergeklegtireme1/eq iqeride uh.rsal ve srnrfsal egitsizlikler ve ayrrcahklarr ortadan kaldtrarnayan bir sosyalizm ti.iri.iniiq baqka uluslarla iligkilerinde proletarya enternasyonalizmi ilkesinin gereklerine ba$ft kalmasr dtiqUn0lemez. Birlik iginde nrerkezilegnreye verilen korkmg a$rhk Biiyiik Rus ulusunun etkinli$ini alabildi$ine geligtirirken, di$er uhslann her alanda geri kalrnalarrna yol aqmrq; Ocalan yoldaqrn 6zlU ifade-

siyle Sovyet sosyalizmi bir yerde gecikmig Rus kapitalizmi, Rus milliyetqiliQi iqin bir taktik olmugtur. "Bagm Souyetler BirliQi'nin Oektifli 'her gey reel sosyalizmin g*arlanna tabi olnphdtr' anlaypl devlet politi' kastnda milliyetgiliQe ydnelmeyi ve BiiyAk Rus govenizminin devlette etkili olrrustm saQlamry; kendi iginde kitgak halklann milliyetgiliSini k6' rilklemigtir Enternasyonalizm uygulanmazsa milliyetqilik geligecektin Dolaytstyla BiAAk Rus govenizmi geligmigtir' (4) Gelinen aqamada Bilyiik Rus milliyetqiliginin eski Sovyet uluslannr kendi hirktimranhk alanrnda tutrnaya gahgtr$r g6riilmekte, birgok siyasal gevre qarh$a d6n0giin yaqandr$rnr dile getirmektedir. SSCB'nin dalrlmasryla birlikte, eski Sovyet cumhuriyetlerinde yaganan yo$un geliqkiler de giinyiiztine qrkmrqtrr. Birgok cumhuriyetin kendi iginde ve bazt cumhuriyetler arastndaki geliqkiler savaga ddniiqmi.iqt0r. Ulusal sorunun qdz0mlenememig olmasr, Kafkas tjlkelerini bir barut ftqtsr haline getirmiqtir. Geqmiq Sovyet di2eninde uluslar ve gegtli halk top-

luluklarrna 6zgii sorunlartn'qdzijmiinnde oldukqa ilginq yontemler kullanrlmrgtrr. OrneQin hemen hemen bi.iti.in cumhuriyetlere dtqartdan

getirilen Rus ntrfusu yerlegtirilmig, nti{us bilegimindeki denge dnemli dlgUde Bi..'yi.ik Ruslar lehine deQig-

tirilmiq, bu temelde gelecekte

Bi.i-

yi.ik Rus milliyetgiliQinin merkezi ya-

prdaki etkinligine kargr yi.ikselmesi olasr tepkilerin dnlenmesine qahgrlmrgtrr. Baltrk i.llkelerinden Kafkasya cumhuriyetlerine kadar bu boyledir. Aynr gekilde nispeten daha ki.iqilk halk topluluklarrntn yaqadr$r topraklar farkh cumhuriyetler arastnda b6' li.iqtiiriilmiig, boylelikle bir bakrma halk topluluklanntn ulusal kimliklerini koruyup geliqtirmeleri 6nlenmigtir. 2. DiJnya Savaqr'nrn 6ngi.intinde ve savag yrllannda birqok halk toplulugu kitlesel olarak yagadrQr toprak' lardan koparrhp, Orta Asya cumhuriyetlerine si.irgtine gdnderilmigtir. Sovyet sosyalizmini koruma diigtincesinin -bu ddrt ddrtli.ik bir sosyalizm bile olsa-, bu uygulamalarr hakh gdsteremeyeceQi aqrktrr. Aykrrrh$rn da dtesinde, bu uygulamalar gerqekte sosyalizmin 6ztine ydnelik birer saldrn niteli$indedir. Ktsacast Sovyetler Birligi prati$inde, birlik, ulrclarrn 6z9iirliigti ve egitligi y6niinde degil, tarihsel eqitsizlikler ve ayrrcaft klara yenilerinin eklenmesiyle Bii ytik Rus milliyetgiligi lehine iqlemiqtir. Bu da proletarya enternasyonalizmi ilkesinin son derece kaba bir bigimde ihlali demektir. Daha dogrusu bu ilke Ruslarrn ayrrcahkh konumunun 0sti.inU Ortmede bir maske derekesine d iigiiriilmtiqtiir. Devrimin evrenselligi ve siirekliliQi ilkesine baghhk konr.rsunda da aynr olumsrlz durum s6z konusudur. Geliqen faqizm tehlikesi kargrsrnda parti igindeki qeliqkilerin dondurulrnasr qeligkileri ortadan kaldrrmamrq, iqeride srnrf farkhhklartntn ortadan kaldrrrlrnast yerine partinin biirokratikleqnresine gozyundmrq derrlet iqinde yeni bir burjwa stnft olarak de, bir bUrokrasiortaya qrkmrgtrr. Derrrimin errenselligi ve stirekliligi ilkesinden bu bigimde sapma, Krr.rggar ile birlikte olgunlagmrg bir ranizyonizme d6niigmiiqti.ir. Srnrfl ann ortadan kaldrrrldr$r ve tiim halkrn dadetine geqildi$i iddiasryla ortaya

qrkrlan d<inem gerqekte stnflann geligtigi bir ddnemdir. ABD emperyalizmi kargrsrnda denge konumuna ulaqrlan bu d6nemde, denrrimlerin desteklenrnesinden vazgegilmiq ern peryalizmle ulagma ve banq politikasr stratejik bir diizeye grkarrlmrgttr. Emperyalist-kapitalist sistemle barrq iqinde ya$arna politikastna stra-

tejik bir 6nem atfedilmig, niikleer savaq tehdidi bunun gerekgesine ddniqtiir0lmiiq ve bu politika devlet aygrtr iqindeki bilrokratik bir tabaka tarafrndan rsrarla savunrJmr.rgtur. Sistemdeki bu trkanmanrn reel sosya' lizmi nerelere gdt0rdiiSU ve kendisine nasrl bir son hazrrladr$r; parti kademelerinde ve devlet iqinde gekillenen kapitalistHirokratik

stnfi n, reel

sosyalizmin bi.inyesindeki gerqek sosyalist degerler ve kazantmlart nasrl tasfiye ettiQi, emperyalist bur-

jwaziye bile parmak rsrrtacak bir giddet histerisiyle reel sosyalizmin iqlwini yitirmig kurumlartnt nastl topa tuttu$u ibret verici bir bigimde gdzler dniindedir. Sovyetler Birli$i'nin iq ve dtg politikasrnda proletarya enternasyo' nalizminden kopmast, reel sosyalist sistemin tarihe karrgmastntn temel nedenidir. Buradan yola qrkarak bir gerqe$in altrnr yeniden tsrarla qizmek gerekir: Kendi iqinde uluslartn egitl igi ve 6zgiirliigiintj gdzetmeyen, eSitsizlik ve ayrrcahklarrn her ttrrlir belirtisine karqr kararh bir savaqrm vermeye[ srnf mitcadelesini si.lrekli krlarak srnrfstz topluma yiirtime hedefinden sapan bir anlaytqtn, dtgarrda baqka halklarrn ba$rmsrzltk, 6zg0rli.ik ve eqitlik u$runa girigtikleri miicadelelere ilkesel bir yaklagrm ve ilgi gdstermesi beklenemez. Bunlar pratikte acr dersler bigiminde karqtmrza qrkan somut gerqeklerdir. Reel sosyalizmin bu konuda ve 6teki alanlardaki deneyimi elbette qok ydn'

li.i olarak aragtrrrhp incelenmeli ve sonuglar grkarrlrnahdrr. Yine de reel sosyalizmin prati$i ile yetmig yrh aqkrn bir geqmiqe sahip olan Tiirkiye solunun yaptrklan arasrnda bir kargtlagtr rma yaprnak gerekirse, bu solun ciddi bir 6rgi.it bile ortaya gtkaramadrgr gdri.ilecektir. Kendi yrkrmrna yol aqan hatalarrve eksiklikleri ne olursa olsun SSCB ve ydnetici partisi, rzun yrllar ulrcal kurtulug hareketlerini aktif bir biqimde desteklemiq, birgok Ulkede ulusal demokratik halk devrimlerinin zafere gdti.iriilmesine katkrda bulunmr4, hatta devrimlerden destegini qektiQi yrllarda bile bizzat fiili varh$r ile bu hareketler iqin 6nemli bir gilg kaynagr olmugtur. Ekim Devrimitemelinde v0cut bulan reel sosyalist sistemin dtinya gaprnda kapitalizmin degiEiklige ugratrlnrasrnda ve enrekgilerin yagam koqullannrn eskiye oranla hissedilir dlgirde iyilegtirilmesinde belirgin rolii vardrr. Peki, Tiirkiye solunun hangi sevaplarrndan sdz edilebilir? Bu sol her qeyden 6nce kendi halkrna ne verebilmigtir? lnsanh$tn tantk oldugu en rrkqr-goven rejimlerden biri olan kemalizmin geligtirip uyguladt$t ve siirekli gi.indemde tuttu$u uh.rsal eritme ve yok etme politikalarrnr akamete u$ratmak, kdkir kurutulmak istenen halklarrn varltklannt stirdtirme kavgasrna katkrda bulunmak ve omrzvermek iqin, bu sol en basit bir direniq bile sergileyebilmiq midir? Bu solun proletarya enternasyonalizmi karqrsrndaki konumu nedir?

Tiirk solu enternasyonalizm adna PI(K'nin savagrnt stnmlandl:rmak istiyor Tiirkiye solunun enternasyonalist

olup olmadr$rnr ortaya koyacak en saghklr 6lqi.r, bunun iqin en sa$lam mihenk tagr, Ki.jrdistan sorunu ve yakrn ddnemde Kilrdistan'da geliqen ulusal kurtuluq m0cadelesi kargtstndaki tutumudur. Bu konuda baqka dlgtiler aramak anlamstz ve gereksizdir. Sosyalizmin bolca sdztinit etmesi, diinyanrn ote ucunda kurulu di.zene ycinelmig devrimci grkrqlara

diinyanrn 6te ucundaki bir devrimci hareketi destekledigimi ilan ederken, sizin bastrrmaya qahEtrgrnrz hareketin devrimci olmadrSrnt ve desteklenmeye hak kazanmadt$tnr anlatmrg oluyorum. tJygularnalannz kargrsrnda sessiz kalarak destegimi aqrkhyorum' bigiminde verilen bir mesajdrr. Krsacast, burada g6riini.irde takrnrlan keskin enternasyonalist tutum, gergekte sosyal-qovenizmi giz-

)

Emde Kiird istan'daki sdmiirgeci ege menli$in denramt konusunda 6zel savag rejimi kadar tsrarlt davrantyor. Tabii bu kararhh$rnt da proletarya enternasyonalizmi ilkesine dayandrnyor. Enternasyonalizm qurada kalsrn, burada demokrathktan bile sdz etmek miimkiin miidiir? insanhsrn en qok di.igiiriilmtg ve adtnt bile anamayacak 6lqi.ide algaltrlmrq bir pareasrnr kendine getiren, onu temel insanhk degerleri u$runa savaga kaldrran ve bu anlamda insanlr$rn onurunu yi.icelten PKK'yi milliyetqi olarak damgalayan, buna karqrhk fagist Ttirk rejimine bir fiske bile vurarnamrs olan prati$ini enternasyonalist olarak adlandrran bu sol, olsa olsa t 2 Eyliil rejiminin solu olabilir. T0rkiye sol hareketinin tzun yrllar TKP tarafrndan temsil edildigi iyi bi' linmektedir. Bu sola damgastnt vuran kemalist tiirden solculuk en somut ifadesini TKP'de bulmuqtur. Abdullah OCALAN yoldag, Ekim Devrimi'nin 70. yrlddni.imti vesilesiyle yaptrlr bir deQerlendirmede, s0reg iqinde kom0nist partilerin saflarrnda kemalist solculuk denilebilecek bir solculuk tirrtjn0n boy verdigini, bunun bu partileri tasfiye ettigini veya reformist parti lere d6ntiqt0rd tiQtinii belirtmekte; kemalist tipte solculuSun komUnist partilerin tasfiyeye ugratrlrnas veya d6niigti.iriilmesinde oynadr$r roltin, baqlangrcrndan giin0mUze kadar sosyal demokrasinin sosyalizme kargr oynadr$r rolden agaQr kalmadr$rnr dile getirmekte' dir. Kemalist solculuk ve kautskycilik, farkh geligme kogullarrna sahip olan i.ilkelerde aynr iqlevi gdrmiiglerdir. Kautskycilik daha gok geliqmig kapitalist illkelerde sosyalizmden kopar, devrime strt gevirirve emPeryalizmin saQlam bir dayanagr haline gelirken, kemalizm ezilen halklarrn kurtuluq hareketlerinde bu etkiyi daha tehlikeli bir biqimde temsil etmig ve emperyalizmin gi.iq kazanmastntn dayana$r roli.ini.i oynamtqttr. "Krsacas kemalist solculuk daha 1920'lerde Komi)nist Enternasyonal'de sosyal -goven olarak deQerlend irilen,

ve adnt bile anamayacak 1lgfide algaltilmtE bir pargastru kendine getiren, onu temel insanltk defierleri uEruna savaga kal&ran ve bu anlamda insanltfitn onurunu yficelten PKK'yi milliyetgi olarak damgalayan, buna karEfuk faEist Tiirk rejimine bir fiske bile vuramamrg olan pratiEini enternasyonalist olarak adlandtran bu sol, olsa olsa 12 Eyliil reiiminin solu olabilir.

insantgtn en gok dttEfirtttmp

dvgiiler ya$drrrnasr, bu qrkrqlara des-

tek qa$rrsrnda bulunmast ve bunun iqin kampanyalar agmast, bir hareketin enternasyonalist olduguna tanrkhk edemez. Hele hele devrimle deQiqtirme iddiasrnda bulundugu i.ilkenin egemen srnflan baqka bir ulusun canrna okumak ister, bu uh.sun giriqtigi kurtuh.rq miicadelesini en vahqi y6ntemlerle bastrrrnaya ve varhgrnr tiJmden ortadan kaldrrrnaya qaftgrrken, bu uygulamalar kargtsrnda g6zlerini, kulaklarrnr ve a$zrnr kapatan s6z konusu hareketin Patagonya'nrn darrimci giiglerini destekledigini yUksek sesle ilan etmesi en algakqa tutumlardan biri olarak karqrmrza grkar. Bu tutum gerqekten de algakqadrr. Qiinkii burada, bu hareketin, egemenlik altrna ahnmq ve tarihten silinmek istenen ulusun var olrna savaqrnr soyknmcr ydntemlerle bastrrrnaya gah$an kendi egemen srnfl anna verdi$i destek rnesajr vardrr. BaSka. iilkelerdeki devrimci ve ilerici hareketlere y6nelik enternasyonalist dayanrqrna s6zleri ve Qagnlannrn tonu yiikseldiSi 6lgiHe, igeride ezilen ulusla savaq halindeki

egemen srnflara sa$lanan destek de daha fazla anlam kazanacaktrr. B+ soykrnnrcr egernen srnrflar4'Elen

lemek igin kullanrlan bir maske durumundadrr. $6yle bir diiqiinelim: PKK'nin 6nderlik ettigi uh.rsal kurtuluq savagr sdmUrgeci giiqleri Klirdistan'a iligkin politikalarrnda de$igiklige zorh.ryor. Egemen stnftn bazr kesimleri, iilkemizde ya$anan geligmeler kar' qrsrnda bir ikilemle ortaya grkryor; Ki.hdistran i2erindeki scimihgeci ege menliklerini tartrqmaya aqarak, ver kurtul, ya vur kurtul' diyorlar. Bu durum sdm0rgeci burjwazinin belli bir kanadrnrn KUrdistan't gerqek sahiplerine terk etmeyi en azndan tartrgtr$rnr g6steriyor. Bagka bir deyigle yUkseltti$i var olma ve OzgiirlUk savaqryla KUrt uh.rsu ve Kiirdistan gerqekligi kendisini diigrnana kabul ettiriyor. KUrdistan halkrna karqr aqrk cepheden sava$an diigman, kendisini dayatan gergeklerin a$rr baskrsr altrnda, dolayh olsa da PKK'yi Kiirt ulusunun tenrsilcisi olarak kabul edip ategkesi tartqabiliyor. Buna kargtltk, kraldan daha kralcr kesilen Tiirkiye solq Kiirdistan'da Orgtitlenme sevdasrndan vazgegmiyor; dolayrsryla Kiirdistan'rn Tiirk s6miirgeci egemenli$i altrnda kalrrasrndan yana tavrr alryor. Btiylelikle bu sol, sosyalgwen karakterine denk diigecek bi-

fuflmh illkelerde bir burjwa szffBst olarak geligtiriozellikle ezilen ve

len ve o ddnemde TKP'de geligen bir sosyal-govenizm tiirildilr.' (51 TC'nin kuruhquyla birlikte s6mtir-

geci Ti.irk burjwazisinin Ki.rrdistan iLerinde kesin egemenli$ini tesis etmek iqin girigti$i soykrrrma kadar varan iggaller ve katliam uygulama' larr kargrsrnda TKPnin nasrl bir tavtr takrndr$r artrk herkesin malumudur. TKR TO'nin bu grlgrnca uygulamalannr sonuna kadar desteklemiq, yi.izbinlerce KUrt insanrnrn toplu krymlara u$ratrlrnasrnr uygarhk adtna selamlamrg, kendilerini ve kendi topraklannr savunan insanlanmzt \ahqiler', "feodal gericiler' ve "eqktyalar' olarak adlandtrmq, iggaller kargsrnda sergilenen direnigleri'irticanrn ayaklanrnasf olarak dangalamqtr. Osrnanlr lmparatorlu$u'nun kaltntrlarr i2erinde Ozlemini gektiSi bir burjwa iktidarrn v(but bulrnasryla asrl amacrna ulaSan TKP iqleviniyitiren bir ohqum olarah kernalist cumhuriyetin lizerine titremenin bir adrm Otesine geqememiqtir. Kernalizmin yurt drgr bUrosu veya gayri resmi temsilciligi bigiminde eski Sovyetler Birligi ve DoSu Avrupa iilkelerinde faalryet g&isteren bu

ohsun red sc-

yalizmin Kabesi'ne kapitalizmin put-

derler, merrcut devrimci potansiyeli

lannrn yerlegtirilmeye

Ecevitqiligin kuyruguna takarak yozlaqtrrdrlar. Derrirnci drgirtlenmeye yanaqmayarak, devrimci eylemden kaqarak ve kitleleri drgiitsiiz brakarak, soldaki tasfiyeciliQi derinlegtirdiler. Ttirkiye solculuQu l2 Eylill faqizmi karErsrnda yenilmedi; tasfiyeci bir konumda bulunan 12 Mart faqizmi karqrsrnda u$ranan yenilgiyi agamamrq olan bir solculuQun bir kez daha yenilmesizaten s6z konusu olamazdr. Solun igdig edilen ve tasfiyeciligi yaqayan liderleri, srradan bir direniE bile ortaya koymadan fagizme teslim oldular, l2 Eyli.rl fagizmi, aqrga grkarrlan orgi.itsi.iz durumdaki dev-

baqlandrQtnr

fark ettiginde Ankara'ya ddnmiig ve l2 Eyltil rejiminin iqinde tamamen erimiqtir. TKP ydneticilerinin Titrkiye'ye ddnmelerini, partinin sosyalizmden vazgeqmesini ve fiilen tasfiye edilmesini reel sosyalizmin 96zliliigiine ve sistemin yrkrhqrna baglamak, devrime ve sosyalizme ihanetini bu sijreqle birlikte baglatmak dogru degildir. TKP tasfiyeciligini kemalizmin cumhuriyete ulaqma qabalarrna ortak olduQu, onun Soven ve katliamcr geleneklerini ve karakterini ilericilik adrna savunduQu yrllara kadar g6tiirmek gerekir. Kemalizmin srnrfsal karakterini deQerlendirme hatasrnrn kurbanr olan Mustafa Suphi ve yoldaqlarrnrn kemalistlerce katledilmesinden sonra TKP'nin sosyalizmle ilgisi kalmamrq, bu dar oluqum kemalizmi soldan tamamlama qabasrnr rsrarla stirdUrmi.iqti.lr. iqinde bazr diiriist direniEgiler ve saglam komi.rnistlerin qrkmrg olmast bu gerqeQi deQiEtirmemektedir. Nitekim bu tiir dQeler krsa bir si.ire iqinde tasfiye edilmiqlerdir. I 960'lr yrllarrn ortalarrndan baqlayarak, Tlirkiye devrimci-demokratik hareketi iginde TKP geleneQinin drqrna qrkm4 dolayrsryla kemalizmi aEma konusunda dnemli bazr adtmlarrn atrldrgrnrve bu arada Kitrt sorununun tartrqmalarrn gijndemine girdigini belirtmek gerekir. Ozellikle soldaki revizyonizm ve reformizme tepki olarak geliqen I 97O'lerin devrimci genqlik hareketi ihtilalci bir qizgiye y6nelmig, halklarrn kurtuluEu davasr karqrsrnda samimi ve sorumlu bir yakiaErm gostermiq, bu doQrultuda belirli adrmlar atmrg, ancak 1 2 Mart faqizminin sert darbeleri karErsrnda yenilmiq ve ezilmigtir. 12 Mart askeri-faqist darbesi, ortaya qrkan yeni devrimci geliEmeyi ezme ve devrimci hareketin liderlerini ortadan kaldrrma boylelikle solun dtizen drgrna qrkmrq olan yanlartnt budama ve tekrar di.izen srnrrlart iqine qekme operasyonu olarak tanrmlanabilir. Bu donemin diiqtincelerini

yeterince hayata geqirme olanaQr bulamamrg genq devrimci liderleri, idam sehpalarrnda brle proletarya enternasyonalizmine ba$hhklarrnr dile getirmiqler, Ti.lrk ve Ki.irt halklarrnrn ortak di.igmana kargr halk savaQt bayragrnr yiikselterek, halklarrn 6zgiir ve eqit temellerdeki birliQinin yaratrlmasrna duyduklarr cizlemi haykrrmrqlardrr. Devrim davasrna baQhhklarrnr, can varhklannr halklarrn kurtuluqu kavgasrna kurban ederek kanrtlayan devrimci hareketin liderlerinin bu vasiyeti ardrllarr iddiasrndaki gi.igler tarafrndan hasrraltt edilmiq; TKP'nin sosyal-qoven geleneQi sola yeniden egemen hale gelmiqtir. Ecevitqilikten TKFye, Dev-Yol'dan Pe-

ringek qizgisine kadar solun biltiin varyasyonlarr Kiirdistan gerqegi kargrsrnda dztinde aynr tavrr taktnmtq, hepsinin pratigine damgastnt vuran sosyal-qovenizm olmuqtur. 12 Mart cuntastntn ydnetimi sivil gUglere devretmesinin ardrndan, qeqitli ideolojik gruplagmalar bigiminde yeniden geliqme gdsteren Ttirkiye sol hareketi, devrimci genglik hareketinin mirasrna sahip qrkryor gdriinmesine raQmen, gergekte onun geleneklerinin gok uzaQrndaydr. Halbuki oldukqa krsa cimiirlir pratiQine raQmen, ezilen devrimci genglik hareketi muazzam bir anti-emperyalist potansiyel ortaya qtkarmtqtt. Genq' lik kitlesi devrime ve sosyalizme buyi.lk ilgi gdsteriyordu. Toplumda eskisiyle kryaslanmayacak olqiide geligkin bir devrimci potansiyel vardr. Ama sivil ydnetimin qrkardrQr af yasasryla cezaevlerinden saltnarak nrevcut devrimci potansiyelin tepesine oturtulan iQdiq edilmiE solcu li-

kogullard4 Tiirkiye soluna ege- karqr uluslararasr sdzleqmelede kulmen olan sosyal-govenizmin yiziin- lanrmr yasaklanmrg kimyasal silahladilgti.i; ra baqvuruh.ryor. Crlz da olsa diinya devrim ve sosyalizm karqrtr karakteri kamuoyu bu soykrnm d.enemelerine kendisini birti.in qrplakh$ryla ele verdi. karqr tepki gosteriyor. lnsan haklarr Ktirdistan'da dsrrimci temeller- dar qergevesi iqinde de kalsa, prode bir ulusal kurtuluq mircadelesinin testolarda bulunuyor. Qeqitli yabangeligmesi ile bu sosyal-goven solun cr irlkelerden heyetler arursrra KiirdisEyli.ll faqizmine karqr direnme- tan'a ugrayrp yerinde incelemeler mesi ve darbenin iizerinden geqen yapmaya qahgryor. Buna karErhk, bu soldan crhz bir ses bile qrkmryor. on yrh aqkrn silre iqinde faqist Numunelik bir protesto eylemi bile rumlagmaya kargr en ki.igi.ik bir kide bulunmamasr arasrnda doQru- koymr.ryor. Hattayerinde oturup "kurdan bir iliEki vardrr. Bu tutumu, "bdlii- banlara baqarr dileme'ye bile yanaEctrlilk tehlikesi" ya da 'tehditi"ne mryor. SdmUrgeci efendilerini rahatkarqr "ulusal" birlik qaQrrsrnda bulu- srz etmemek igin Ki.jrdistan ulusal nan fagist rejimin bu istemine veril- kurtuluE mircadelesine destek anlaladrQr

deki devrimcilik maskesi de

kutep-

12 Eylul darbesinin uzerinden gegen ytllar boyunca faEist rejime tek bir kurEun stkmayanlar, ilk silahh eylemlerini Ktirdistan kurtulug kuvvetlerine kary koyabiliyorlar. DuEman cephesinden bir damla kan bile akfimazken, Ktirdistanh yurtseverlerin karuna girebiliyorlar. Bunu da enternasyonalist dayaruEma adina yapryorlar. Evet, burada da bir enternasyonalizm vardir. Ama bu proletarya enternasyonalizmi defiil, burjuva enternasyonalizmidir, burjuva smtflann dayaruEmastdtr. rimci potansiyeli en sert yontemlerle ezmekte zorlanmadr; devrimin filizlerini krrdrve kuruttu, Bugi.rn Ti.rrkiye'de yaqanan korkung yozlaEma ve agrr drgirtsilzltik ortamr, bu i$diq edilmiq solun tasfiyeci karakterinin do$alve kaqrnrlmaz bir sonucu olarak ortaya qrktr.

Bu solun, Kilrdrstan

sorununa

yaklaErmr da ozi.inde bdyle bir soru-

nun varhQrnr tanrmama bigimindey-

di. Sol hareket iqindeki gruplardan her biri sdzi.rmona Ti.lrkiye devrimini

ele ahrken, "Misak-r Milli" srnrrlarr iqindeki topraklar tek bir tilkeymiq ve bu topraklarda tek bir ulus yaqryormuq gibi soruna yaklaqryor, Kiirdistan sorununa bir azrnhk sorunu dlqiisiJnde bile deQer biqmiyordu. Bu yaklaqrm Tijrk burjwazisinin "Misak-r Milli" srnrrlarr iqinde tek illketek ulus yaratma politikasryla tam bir uyum iqinde bulunuyordu, Bu gi.jqler devrimciler taraf rndan srkrqtrrr ld rklan zaman, Kilrdistan sorununun qozUmiinii sozde gerqeklegtirecekleri devrimin sonrasrna erteliyorlar; devri mden sonra Kirrtle re bazr haklarrn

tanrnabilece$ini soyliryorlardr.

Bu,

somUrgeciligin ezilen halklarr aqaQrlayan tutumunun sosyal-qoven soldaki yansrmasrydr. S6mUrgeci gUqler de somlirge halklarrn kendilerini y6netecek ve geleceklerini kendileri belirleyecek giiqte olmadrklarrnr iddia ediyorlar, sdmtirgecilik adrna bu halklara uygarlrk gdtiirdtlklerini savunuyorlardr. Dolayrsryla solun bu yaklaqrmr ozirnde somijrgeci mantrgrn liriini.iydtr. Nitekim kendileri "qe-

gitli milliyetlerden Ttrrkiye

halkrnrn

enternasyonalist birligi" adrna KLirdistan'daki baQrmsrz drgUtlenme qabalarrna giddetle karEr koyuyorlar, KUrdistan proletaryasrnrn onctl mi.i{rezesinin yaratrlmasr zorunlulu$unu reddediyorlardr. Kilrdistan adrna bir ideolojik grup biqiminde Tilrkiye devrimci genqlik hareketi ortamrnda qekillenen PKK hareketine baqlangrgta tepeden bakan ve ki.igi.imseyici bir tr-rtum takrnan sosyal-qoven qevreler, devrimcilerrn bu konuda kararh olduklarrnr ve Kiirdistan'da orgUtlenmeye y6neldiklerini gdriince, bunun dniine geqmeye gahqtrlar. Bu engelleyici tutumlarrnr "Halkrn Kurtuluqu" ve "Halkrn Yolu" tiiri..rnden gruplarrn pratiQinde gdri.ildi.iQi.i gibi devrimcilere ydnelik silahh saldrrrlara kadar vardrrdrlar. Perinqek qevresi drneQinde olduQu gibi PKK hareketinin kadro ve sempatizanlannrn adlarrnr ve adreslerini gazetelerinde yayrnlayarak, aqagrlrk bir ihbar ve karalarna kampanyasr geligtirdiler. Krsacasr Ktirdistan'da devrimci hareketin geliqip koklegmeye bag-

miq bir olumlu kargrhk biqiminde deQerlendirmek yanhq olmayacaktrr. Kilrdistan'da geliqen halk savagr-

nrn dolaysrz etkisiyle TUrkiye'de ortaya grkan yeniden toparlanrp orgi.it-

lenme ve eyleme kalkma igin elverigli ortamdan yararlanmak istememesi, PKK'nin destek ve dayanrqma qaQrrlarrna kulaklarrnr trkamasr, kemalist solculu$un artrk miadrnr doldurdugunu ve yatrrrldr$r siyasal mezardan kalkmasrna olanak bulunmadrgrnr gdstermektedir. Mevcut durumda bu yapryr sol olarak adlandrrmak bile artrk ti.jmUyle anlamsrzdrr. Boylesi bir solda enternasyonalizm aramak, bilinen bir deyimle rfade edilecek olurs4 6kiiz altrnda btzagr aramaktan farksrzdrr. Tiirkiye dev-

rimci genqlik hareketinin

mirasrnr

kemirmekle omrirni.i geqirmiq, bu hareketin mirasrnr ve olumlu geleneklerini ayaklar altrna almrE, tasfiyecilik batakhQrna gomiild i.ikqe gomUl m0q, aqrQa grkardrgr halkrn devrimci dinamiklerini drgiitsUzlUge terk ederek faqizmin trrpanlamasrna elveriEli zemin hazrrlamrE ve bu temelde 12EyItil faqizminin TUrkiye toplumunu qi.lrii,tmesi suQuna ortakhk etmiE bir yapr, sosyal-faEist olarak tanrmlanmayr tam anlamryla hak etmiq bir yaprdrr. Enternasyonalizmin semboltr haline gelmiq qaQrmrzrn en yiQit devrimcilerinden biri olan Che Gueva' ra, bir zamanlar savaSan Vietnam'rn yalnrz brrakrlmrqhQr kargrsrnda dr.ryduQu acryr dile getirirken, "llericidilnyailn Vietnam halkna destek olmas4 Roma arenalannda gladyator' leri alkrylayan pleplerin tutumunu andran bir ihtihzaya benzer. Sorun kurbanlara bagan dilemek deQi[ onlann yazgtant paylaqmak, zafere ya da oliime onlarla omuz omuza yilrilmekti r" diy e yazar. Enternasyonal izmin en giizel ve en anlamh tanrmlarrndan biriniveren Che'nin bu s6zlerinin rqr$rnd4 kemalist solun mevcut durumda Kirrdistan'a iligkin tutumuna bakahm. Ulusal kurtulug ktrwetleri karqrsrnda yenilgiyi yaEayan ve qrkmazr derinlegen faqist Ti.irk ordusu, bugiin Kiirdistan'da sivil halk kitlelerine ydnelik katliamlar dtlzenliyor, Kdyleritop ategine tutuyor, evleri atege veriyor, iqindeki insanlarla birlikte yakryor. Savaq uqaklarr her giin dag.larrmrzr ve kdylerimizi bombahyor. Ulkemizin coQrafyasr g6riilmemiq bir tahribata ugratrhyor. Ormanlarrmz tamamen yakrhp yok ediliyor. Ki.irdistan insanszlaqtrrrhyor. Kent merkezlerinde her gUn onlarca yurttaqrmrz kontrgerilla saldrrrlarrna hedef olup can veriyor. Kontrgerilla saldrrrlan Kiirt milletvekillerine ka-

dar uanryor. Gerilla kuwetlerine

mrna gelebilecek davranrqlara diJqmemeye 6zen gdsteriyor. Nerede kaldr devrimci dayanrEma? Nerede kaldr zafere ya da oliime omrz omuza yUriimek? Bunlar bir yan4 nerede kaldr demokrathk, nerede kaldr onur, nerede kaldr insanlrk? Bir ulusal kurtuluEqu olan Amilcar Cabral, sdmiirgeci vahEete kargr tavrr almak ve somUrge halklarrn kurtulug kavgalarrna omrz vermek igin yiQitliQin zorunlu olmadrQrnr, haysiyetli olmanrn yettigini belirtiyordu. Ortadaki bu grplak gerqeklere bakrldrQrnda, boyle bir solun haysiyetinden soz etmek mirmkiin olabilir mi? Ancak bu hilkat garibesi solun acr gergekliQi bununla da bitmiyor. Ti.Jrkiye'de bir "dinsizler partisi" yaratmayr qahqnnlarrnrn merkezine koymuE gciriinen bu solun bazr odaklarr, enternasyonalizm adrna Ki.rrdistan ulusal kurtuluq miicadelesine karqr tam bir 6zel savaq yUrirti.ryorlar; daha doQrusu cizel savaqrn bir kolu gibi qalrgryorlar. Bunlara gore, koylerimizin yakrlrp yrkrlmasr ve sivil halkrn katliama uQratrlmasr doQrultusunda siirdi.rrillen operasyonlarrn durdurulmamasr halinde faqist TUrk koylerine saldrrrlar dUzenleyebileceQini aqrklayan PKK hrzla milliyetqilige kayryor ve TUrk-Krirt qatrqmasrnr kdrUkliiyor. Bunlar iqin halklarrn kardegligi faqistlerin bile burunlarrnrn kanamamasr oluyor. Dolayrsryla PKK'nin de azgrn bir T0rk Eovenizmi temelinde orgi.itlendirilip silahlandrrrlan bu koylere yonelmemesi gerekiyor. Bunlar TUrk koylerinin (kendileri sunni koyler diyorlar) silahlandrrrlmasr karqrsrnda koruculuQa ydnelme gereQi drryan KUrt kdylerinin (kendileri alevi koyler demeyi tercih ediyorlar) silahlanma istemlerinin redded ilmesini ciddi bir sorun yapryor, bu noktadan devlete yiikleniyorlar. Koruculagtrrmaya karqr savaE agmalarr gerekirken, Kiirt k6ylerinin koruculuga kabul edilmemesini krnryor ve bunu eEitlik ilkesine aykrrr buluyorlar. Bunlar Ki..irdistan'daki Tiirkleqtirme yuvalarr olan somUrgeci eQitim kurumlarrnda gdrev yapan, 'APO tazminatr"yla maagrnr ikiye katlayan ve pratikte sdmilrgeci baskr ve imha mekanizmasrnrn bir diqlisi durumunda bulunan ve bir dQretmenin burnunun kanamasrnr, "PKK ilerici Ti.irk 6gretmenlere saldrnyor" bigiminde rnansete qrkanyorlar. Kiirdistan'da s6mUrgecilerin hizmetinde gahgan ve somiirgeci egemenliQin hiikmi.ini.i icra etmesinde g6rev alan bdyle bir 6Qretmen'ilerici" oluyor. Enternasyonalizm, sdzi.imona ilerici olan bu 69retmenrn pratiginde somutluk kazanryor. Buna karqrirk, i.jlkemizdeki ya-

bancr egemenligin baghca dayanaklarrndan biri olan Tilrkleqtirme yuvalarrnr daQrtmaya gahgan PKK ise

Ki.irt milliyetqiligine do$ru siirtikleniyor! Tiirk faEist rejiminin "b6li.lcii terdr hareketi" olarak adlandrrdr$r Ki.lrdistan ulusal kurtuluq mUcadelesini bastrrmak amacryla yaptrgr ulusal mutabakat qaQrrsrna bundan daha gi.lqlii bir kargrhk verilemez.

Tilrk 6zel savaE rejrminin azgrnlaqan bastrrma ve ezme operasyonlarrna ra$men, halk savaqrnrn ijlkemizdeki yiikseliEi durdurulamryor; Ktirdistan devrimi geligi mini sirrd rirmeye devam ediyor. Devrimci kurtulug mUcadelesi sdmiirgeci devlet mekanizmasrnr pargalryor; somurgeci kurumlar ve kuruluglarr daQrtryor veya iglemez duruma getiriyor. Halkrmrz bunlarrn yerine kendi kurumlarrnr gegiriyor; Kirrdistan'da kendr iradesini temsil eden ve uygulayan mekanizmalar yaratryor. Halktmtzrn iradesine boyun eQen somljrgeci Tilrk partileri illkemizin birqok yoresinde kendi kendilerini feshediyor; bu partilerin Kurdistan'daki Eubeleri peS peSe kapanryor. Bu geligme objektif olarak somijrgeci egemenliQin tasfiye edilmesi anlamtna geliyor. Som0rgeci burjwazinin deQiEik kesimleri adrna orgiitlenmig olan di.izen partileri, bir anlamda bu temelde Kirrdistan'dan vazgegebiliyorlar. Ama proletarya adrna yola qrktrklarrnr ve enternasyonalist olduklarrnr iddia eden sdzde sol grupquklar, K[irdistan'dan ellerini qekmeye yana$mryorlar. Buradan da anlaErlacaQr gibi, sosyal-qovenizm KUrdistan [.izerindeki Ttrrk somiirgeci egemenliginin varhQrnr devam ettirmesi konusunda egemen srnrfrn temsilcilerinden daha gdzirkara davranabiliyor. I 2 Eylirl darbesinin i.izerinden geQen yrllar boyunca faEist rejime tek bir kurgun srkmayanlar, ilk silahlr eylemlerini Kiird istan kurtul uq kuwetleri ne karEr koyabiliyorlar. Diigman cephesinden bir damla kan bile akrtmazken, Kilrdistanh yurtseverlerrn kanrna girebiliyorlar. Bunu da enternasyonalist dayanrqma adrna yapryorlar. Evet, burada da bir enternasyonalizm vardrr. Ama bu proletarya enternasyonalizmi deQil, burjwa enternasyonalizmidir, burjwa srnflann dayanrqmasrdrr. Kemalist solculuk ve onun qeqitlr klikleri Kiirdistan halkryla dayanrqma' ya girmemekte, kendi egemenlerinin yardrmrna koqmakta, onlara destek sunmaktadrrlar. Kuqkusuz Ki.irdistan'tn elveriqli coQrafyasr ve mevcttt devrimci ortam, saQlam enternasyonal ist temellerde devrim iqin hazrrlanmak isteyen herkese aqrktrr. PKK'nin bu konudaki tutumu son derece nettir ve yaptrQr qaQrrlar vardrr. Tijrkiye'nin devrimci giiqleri ulusal kurtuluq kwvetlerimizin denetimi altrndaki alanlarda i.islenebilir, askerr ve politik eQitimlerini geligtirebilirler. Tljrkiye'de devrimci mUcadeleyi yenrden yi.Jkseltecek ve halklarrmrzrn ortak dUqmana kargr omLz omrza savaqmasrna temel tegkil edecek bdylesi bir qahqma azu edilen tek dogru qahgmadrr. Ama Ki.irdistan'rn stnrr b6lgelerinde faaliyet gosteren bazr sosyal-qoven grupquklarrn varhQr boyle bir gahgmadan kaynaklanmryor. Bunlar KUrdistan gerqekligine kargr 6rgUtleniyorlar. Ulusal inkarcrhgr orgirtlUyol sdmiirgeciliQin ulusal diizeyde yarattrQr tahribatlara dayanryorlar. Bu konumlarryla bu ti.ir oluEumlarrn varhsr Kiirdistan gerqekligine karSr sava$ anlamrnr taqryor. Burada bir kez daha yakrcr bir gergeQin altrnr rsrarla qizmek gerekiyor: Kemalist solculuQun Kurdistan'da faaliyet gdstermesinin koqulla' rrnr yaratan Tiirk iggali ve ardrndan

)evam 25. xytada

eri.tsg3

Ekim Devrimi'nin 76. ylldonrimtinde Rusya'da yaganan geligmeler Emperyalizme, sdmUrgecilige ve

nrmlarr emperyalizme pazarlanmaya

mini n yeni arayrElarrnr giiglendirerek

qarhk gericiligine karqr gerqekleEtirilen ve halklarrn cizgi.irli.igijniln ve bairmsrzhgrnrn ifadesi oldugu gibi srnfsal baskrya da son verme iddia-

ve devrimin tasfiyesi daha da hrzlandrrrlmaya qahqrlmrgtr. Bu aqrdan

srndaki Ekim Devrimi'nin 76. yrld6nUmilnde Rusya'da yaqanan geligmeler, bilimsel sosyalizme olan ihtiyacr aqrkqa gdzler oni.ine seriyor. Bilimsel sosyalizmi esas alan Ekim Devrimive daha sonraki reel sosyalist uygulamalar incelendiQinde bu ihtiyaq daha da anlaqrlrr olmaktadrr. Emperyalist-kapitalist sistem Ekim Devrimi'ni birtiin degerleriyle ve yaptrklarryla birlikte tarihten silmek ve yok etmek gabasr iqindedir. Bu durum, Ekim Devrimi'nin emperyalist sisteme vurdugu darbe ve diinya insanhQrna yol gosterici olma 6zelliginden kaynaklanrnaktadrr. Lenin heykellerinin sdkiilmesi, qehir isrmlerinin deQiqtirilmesi vb. uygulamalar 6zUnde bi.rrokratik kapitalist srnrfrn ve emperyalizmin korkulartnt gostermektedir. Adeta qaga ve Ekim Devrimi'ne lanet okumalarrnr, bu qerqevede anlamlandrrmak gerekir. Kuqkustz Ekim Devrimi bir qagr aqtr. Bu qag proleter devrimler qaQrdrr. Ekim Devrimi'nden sonra d0nyada peq peEe devrimler yaqandr. Somiirge ve baQrmh halklar ozgUrliik mticadelesi yoluna girdiler. Birqogu bagrmsrzhklanna kavr4tu Bu anlamryla Ekim Devrimi'ni stntrlt bir devrim olarak gormek dogru deQildir. Qevresindeki birqok halkr etkilemig ve bu halklarrn devrim yoluna girmesinde en etkili rolii oynamrqtrr. Bilimsel sosyalizmi esas alan Ekim Devrimi, sosyalist ilkelere baQh bir temelde gerqekleqmesine ragmen daha sonra bu ilkelerden 6d0n verilmesi ve giderek uzaklagrlmasr gerqekliQi, bu devrimin diinya halklarr kerinde yarattrQr olumlu etkiyi deQiqtirmez. Ekim Devrimi qaQrmrzrn tanrk oldr.rgu en g6rkemli devrimdir. Bu devrim emekqiler ve ezilen kesimler adrna baqarrh bir devrimdir. Girnijmiizde tasfiye edilmeye gahgrlmasrna raQmen hala da bittigi sdylenemez. Bu devrim adtna birrokratik kapitalist srnrfrn sdz s6yleyebileceQini dirgi.inmek elbette dogru degildir. Son sdzii sdyleyecek olan yine emekgiler ve ezilen kesimler olacaktrr. Qi.inkii tasfiye edilmeye qahqrlan onlarrn yaqamrdrr ve onlann ihtiyag duyduQu degerlerdir. Bu temelde Rusya'da son yaqanan geligmelere ktsaca bir gdz atalrm. EylUl ayrnrn sonunda Rusya Devlet BaEkanr Boris Yeltsin'in parlamentoyu feshetme karartnt almasryla birlikte, parlamenterler parlamento binasrndan qrkmayacaklarrnr belirterek direniqe baqladrlar. Bunun i.izerine durum oldukqa gerginleqti, yer yer sokak qatrqmalarr yaqandr. Moskova'da bir belirsizlik yaqanma' ya baqladr. Ordunun miidahalesi ile parlamento direnigi kanh bir qekilde bastrnldr. Parlamento direnigi bastrrrldrktan sonr4 Yehsin frrsattan istifadeyle yine Ekim Devrimi'ni Aa$ng' trrabilecek ne varsa yasaklama yoluna gitti. Bdylece Rusya da yaganan sanqh stireq zihinlerde birgok soru iqareti brrakarak krsa bir siire iqin de olsa atlatrlmrg oldu Bilindigi gibi I 991 yrhnda da benzer bir stireg yaqandr. Danrqrkh bir darbe giriqimi ile Ekim Derrrimi'nin bazr kaza-

mak izere, insanhk iqin neler

lnlklar lehine olumlu sonr4lar dogurabilir. Bu anlamryla hafife almak, basitqe yaklaEmak doQru olmayacaQt gibi, sermayenin kendi arasrndaki qeliEkilerden dolayr var olan qatqmalardan bir tarafrn bilimsel sosyalizme y6nelecegini dtigtinmek ise abartma ve gerqeklerden rzak olacaktrr. Bilimsel sosyalizm arayrglarr halk iqinde geliqerek, birrokratik kapitalist srnrfa ve emperyalizmin diinyayr yeniden qekillendirme Qabalarrna kargr bir temelde geliqebilecektir. iqte yaqanan bu geliqmeler halk kitlelerinin canlr bilincine etki ederek sosyalist arayrElarr hrzlandrracaktrr. Nitekim qatrqmalarda dlenlerin biiytik krsmr bu kapitalist srnrftan deSil, halktan insanlardrr. Her giin on binlerce kiEinin katrldrgr halk gdsterileri, bir programszhk ve Ondersizlik olmasrna ragmen halktaki kaynamayr gosteriyor. Bunun orta vadede

son yaSanan gatrqmalarr iyi yorumlamak, baqta Rusya'daki emekqiler olifa-

de edip etmediQini iyi gormek gerekiyor. Her geyden 6nce Rusya'da son yaqanan geligmelerin taraflarrnr iyi deQerlend irmek gerekiyor. Yeltsin'in konumu oldukqa aqrktrr. O, biirokratik kapitalist srnrfrn, emperyalizm ile iqbirliQini en gok geliqtiren kesiminin temsilcisidir. Bu anlamryla da sosyalizm karqrtr konumu oldukqa aqrQa qrkmrq bir durumdadrr. Burada yanrlgr parlamentoyu deQerlendirme noktasrnda yaqanabilir. Her qeyden cince parlamentoyu emekqi halkrn temsilcisi olarak gormek y.anhghQrna di.igmemek gerekiyor. Oz0nde Yeltisin ile aralannda fazla bir farklarryoktur. Muhafazakar ve liberal aynmr daha qok tasfiyeciligin yontemi konusundan dolayr yaprlmaktadrr. Bilimsel sosyalizme yaklaErm ve emekqi halka yaklaqrm konusunda her iki tarafrn yaklaqrmr biraz aynrdrr. Bu stnrf varlrk koEulunu; bilimsel sosyalizmin tasfiyesi, bilimsel sosyalist ilkelerin ihlali ve emekqi halkr daha fazla somirrme, dilsiz brrakma temelinde buldugu iqin bilimsel sosyalizme ydnelmesi bir anlamda kendisini inkar etmesidir. Bunu bekleme hatasrna di.iqmek ise yanrlgrlarrn en biryi.lQildttr.

Durum b<iyle olmasrna ra$men, bu geliqmeleri hiq yaEanmamrq saymak, emekqi halk iqin ne ifade ettigini kavramamak, di.inyadaki diger devrimlerin etkilerini g6rmemek ve emperyalizm iqin ne ifade ettiQini anlamamak btiyi.ik bir eksiklik olabilecegi gibi sorunlara genellemeci yaklagmak olacaktrr. Abdullah OCALAN yoldaqrn bu konudaki deQerlendirmeleri olayrn kavranmasrnda Onemli olacakltr. "Muhafazakarlar reel sosyalizmin en son temsilcileridin Aralannda pek fark yok. Muhafazakan da liberali de aynt miraa paylagtyor Bazlan daha vurguncu ki, Yeltsin bunu tensil ediyor DiQerlerinin ileici olduQunu sorgulamak doQru bir yakla' gm olmaz. Muhafazakarlar iqinde gilphesiz baz komiinistler olabilin Ama esasen bilrokratik kapitalistlerdir Yeksin'in de liberal olduQunu sanmryorum. Fagizme kadaraEk bir kigiliktir Milcadele halk ile sermaye arastndaki bir milcadele deQil, egemen gnflartn kendiigindekibir m0cadeledir. Ama halk bundan yarar gdretili4 baz geligmeler olabilir fu' z yeni sosyalist arayrylar girtlenebilin Qeligkiler ve aftt sonuqlar vardn Gel igmel eri n emperyal izmi n de neti' minde oltry olmanag o kadar onem' li degildir Emperyalizm her zaman

Yeltsin'den de kugkuludun Qhnka her an Rrc milliyetgiliQine ydnelebilin bunun belirlileri vardn Sosyaliz' min daha derinden ve kdklil geligmesi, eski reel sosyalizmin silzgeqten gegirilmesi, reddedilecek unsulann atilnasq yeni olgulann degerlendiilmesi gerekir" Abdullah OCAI-AN yoldagrn be-

lirttigi gibi, Rusyadaki

gatrqmalar,

serrnaye ile halk arasrndaki qeliqkilerden ziyade serrnayenin kendi arasrndaki qatqnnlar ve qeliqkilerdir. Bu Qatrgma geligkiler, emekqi halk kesi-

bir volkana doni^gmesi kimseyi qaqrrtmamahdrr.

Nitekim olaylar yaganrr ya$anrnaz

emperyalist irlkeler tavrrlannr Yeltsin'den yana net olarak koydular. Olaylarrn ikinci giinil ABD Baqkant Bill Clinton Yeltsin'i destekledigi noktasrnda agrklama yaptr. Bunu diger emperyalist-kapitalist Ulkelerin agrklamalarr izledi. Hepsinin tavrr tereddiitsirz ve netti: "Demokrasi tarafr olarak Yeltsin'i destekliyorrz." Burada parlamento tarafr olarak bilinenlerin emperyalizmle iliqkilerinin olmadrQrnr dUgi.lnmemek gerekiyor. Onlarrn emperyalizm ile srkr iliqkileri var. Geliqmeler ve yaqanan bu olaylar biraz emperyalizmin denetimi altrndadrr. Emperyalizmi telaElandrran olaylarrn denetimden qrkmasr ve halk hareketine biirlinerek 6ni.ini.in ahnamamag ihtirnalinin geliqmesidir. Bu olaylarrn Ekim Devrimi'nin merkezinde yaganmasr bu kaygrlarrnr daha da artrrmaktadrr. Olaylarrn kanh bir qekilde krsa sirrede bastrrrlmasr, bir siire iqin de olsa emperyalistleri rahatlatmrEa benziyor. Bu nedenle'demokrasi" iqin destekledikleri Yeltsin'in biitiin baskrcr uygulamalarrna destek sunabiliyorlar. Ama diQer taraftan Yehsin'e kr4kuyla yaklaqa-

caklardrr. Qilnkii Rusya yeni bir emperyalist gtiq olarak yeni pazar arayrElarrna ydnelerek diger emperyalist irlkelerin qrkarlarrnr zedeleyebilir. Reel sosyal izmin qdzi.ili.igi.i ile birlikte emperyalizmin g0g kazandr$r, bunahmlannr giderdigi ve sosyalizmin yenildigi biqimindeki degerlendirmelerin gerqegi ifade etmedigi agrQa qrkmrq bulunmaktadrr. Oziinde emperyalizmin daha da zayrfladrgr, reel sosyalizmin 6zi.rnde bilimsel so-

syalizmden uaklaqtrgr aqr$a

qrktr.

Reel sosyalizmin qdziiliigiinden son-

ra zaf er sarhoqlugu gindeki emperyalizm, diinyayr yeniden qekillendirme ulraqr iqine girdi. Yeni d0nya dtizeni' qerqevesinde diinyadaki sorunlara kendi qrkarlan dolrultusunda miidahaleler yaqandr. Kdrfez Savaqr'yla birlikte her istediQini diinya halklarrnrn baqrna getirece$ini gosterdi. B6ylece bu yeni dilzende direnenler hizaya getirilecekti. Bu temelde Filistin sorununa el atrldr. Sornali'ye miHahale edildi; hem de aqlarr doyurmak adrna yaprldr. B.u temeldeki geligmeleri Abdullah OCALAN yoldag qdyle ifade etmektedir: i

'Dilnya halklanna karg yeni tilr emperyalizmin geligtiQini gdr mek gerekir. Zaten gilnilmilziln antiemperyalizminin bu emperyalizmin yeniliklerine karg olmaa gerektiQini sdyle.rken, biraz da bunu kastediyoruz. lgin iqinde art* Rusya da yer alacakttr. Bittiln yonleriyle olmasa bile, hem kendiiqinde Souyet halk' lanna karg sdmilrityil geliqtirecek, hem de uluslararag alanda ABD, Avrupa ve Japonya ile birlikte somii-

bir

rityil geligtirmeye galqacaktn Do' layrsyla hem Souyet halklannda sos-

yalizmin kazarumlannt savunma ve bu kazanmlar uQruna savaqma hz kazanacak, hem de dilnya halklanntn bu politikalara karq savaEmlart gel i gecekti r. Bu m ilcadele g i md id en ortaya q*mrytr ve dniimitzdeki d6nemde daha da geligecektir.. Qok genig bir yelpazede Latin Amerik4 Afrika Ortadogu, Gilney Asya halklan ve yine Souyet halklanntn bityhk bir bdliimil binilniiyle ba7kaldrmaktadtr. Yne hem DoQu ve hem de Bafi Avrupa'da kugak halk-

lar ve uluslar daha gimdiden bu geligmelere baEkaldracak bir durum arzetmekte, birgok kilqilk ulus homurdannpktadr. Krcacaa bir yanda belli birkaE buyilk ulus, obilr yanda bittiln bunlara karg olan bir di)nya vardn Buna ulusal kurTulug veya a nisal -sosyal kurtultq diyoruz." Emperyalizme ve s6miirgecilige karqr bagkaldrnnrn merkezinde buglin Kiirdistan vardrr. Kiirdistan'daki geliqmeler bu anlamryla diger halklarr etkileyecek, onlara destek sunacaktrr.

Ekim Dervrimi, emekqiler ve ezilen halklar adrna sdylenmiE en kararlrve inanqh s6zdilr. Bu devrim ile birlikte halklarrn 6zgUr ve eEit temelde bir arada yagamasrntn kaplart aralanmrq ve insanhk, tarihi bir geliqme ile karqrkarqrya kalmrEtrr. Qarhk gibi di.inyanrn en baskrcrve halklarr boyundurugu altrnda tr:tan bir giice karqr gerqeklegtiriliyor olmasr, Ekim Devrimi'nin 6nemini daha da artrrmrEtrr. Bir anlamda halklar hapishanesiolan Rusya Ekim Devrimiile halklarrn dzgiir geliqme imkanrnr elde.etti$i Sovyetler'e ddniqmi.iqttir. lnsanhk tarihinde birtirn derrrimler tarihi anlamlarla yi.ikliidiirler. Biiti.ln devrimler qevrelerini de etkileyere( ideolojik ve siyasi etkisini dtnyayanrn tirmtine yaymaya qahgmaktadrrlar. Bir lslam devrimi, bir Fransz Dsrrimi bunuyapmaya qahqmrgtrr. lqte Ekim Devrimi de gevresindeki bUttin halklarr etkileyerek, bilimsel sosyalizmi di.inyaya yaynaya qahqmrqtrr.

Bu anlamryla Ekim Devrimi, halklarrn ba$rrnszhk ve 6zgiirl0$i.ine kavr4masrnd4 srnrfsrz topluma gitmesinde bir duraktrr. Bilimsel sosyalizmin uygulanmasrnrn bir ilk adrmrdrr. Bir denemedir. Her ne kadar ilkesel ayrrhklar reel sosyalist uygulamalara varrp bu adrmr darbelemiqlerse de h.r adrmr tamamlamak gerekmektedir. lqte bu adrm Kiirdistan'da tamamlanabilir. Ekim Deryrimi Kiirdistan duragrndan geqmektedir. Filistin sorununun emperyalizm tarafindan sahte ydntemlerle q6zilrnlenmeye do$ru gitmesinden sonra Ortado$u'da KUrdistan sorunu dahafazla 6n plana qrkrnaya baglayacaktrr. Ozellikle KUrdistan devrimi-

- - d-..

nin sonuq agamasrna doQru gidiEi, diger halklarr da etkisi altrna alarak bir Ortadogu federasyonunu dayaOCAI-AN yoldag qdyle diyor: 'Art* meselenin Ortado]uyu d6' niigtitrmeye tabi tutnpgndan sdz etmek gerekiyor. Daha giiglil demok' ratiklegme, daha baQmsz ve egit, 6zgi)r kogullarda bir OrladoQu federasyonlagmas ve bunun uluslara' rag etkileri sdz konusu olacakttr. Petrolve su, halklann gkanna daha qok kullanilacakfir. PKK bu konuda tryor. Bu konudaAbdullah

iddialtdr. Ortadogu halklanntn qkarlanna uygun bir federasyonlaqmaya Kiirdistan somutunda karEltk verilmeye Eahgilryor. Geligtirilecek bir Kilrdi stan fed erasyon I aqt t n I mag - k i Arap, Acem veTilrkler arastnda oluyor- OrtadoEu federasyonlagmaa' dr. Bu, aznl* killtilrlerinin tekrar kendilerine gelme meselesidir. Do' laytsryla uluslararag rolil gok bityilk olan bir devrimsel geligmedir. Filistin devriminin bagaramad*lanm kat be kat K iird i stan d ev ri mi gerqekl eg tirebilin" Emperyalizmin zayfi halkasr ola-

rak Kiirdistan, devrimci bir altUst olugla Ortadogu'yu saraca$r gibi, Kafkasya'yr da etkileyebilecek bir konumdadrr. Olugacak bir OrtadoQu federasyonunun Kafl<asya ile konfederasyonlaqmasr di.inyanrn bi.iyiik bir krsmrnr etki altrna alma anlamtna gelecektir. OrtadoQu ve Kafkasya di.inyanrn en sorunlu qeligkilerin karmaErk ve derin olduQu bdlgelerdir, Bu bolgedeki halklarrn sorunlartna q6ziJm gUcU olma anlamrndaki motor giiq roli.rnli oynayan Kirrdistan de'vrimi, bu anlamryla diinyayr en qok sarsacak devrimlerden biri olacaktrr. Diinyanrn en vahgi sdmiirgeci giictiniiyerle bir edecek bu devrim, b[iti.in bu ydnleriyle yeni bir Ekim Devrimi olacaktrr. Ekim Devrimi'nin di4tiiQti hata ve eksikliklerden ders qtkarmrq olarah ezilen halklar ve emekqi srnrflar adrnatarihteyeni bir srqrama tahtasr, bilimsel sosyalizme giden yolda dnemli bir basamak olacaktrr. Kirrdistan'da ya$anan geliqmeler, devrimin ayak sesleri niteli$indedir. Artrk KUrdistan siyasi olarak Tirrk s6miirgeciligine kapatrlmrgtrr. Halk iktidan adrm adrm inga edilmektedir. Bu gdrkemli grkrE son s6ziinU s6ylemek iaeredir. Ortadogu ve Kafkasya tarihi gdlgmderin arifesirde h./mrnaktadrr: Ekim Devrimi'nin 76. yrld6niimi.lnde Rusya'da yaqanan geliqmeler, her ne kadar emperyalizmin denetiminde biirokratik kapitalist srntfrn iq qeliqkilerinin bir sonucu olsa d4 Rr.rsya'daki ve BDT (Bagrmsrz Devletler Topluh-rgu) iqindeki halklar iqin sosyalizm arayrqlarrnr gi.lglendirecek, emperyalizme ve sdmUriiye karqr mticadele geligecektir. Ktlrt halkrnrn entenrasyonalist dayanrgrnasr ise Kiirdistan devrimini yaparak ortaya grkacak ve Sovyet halklarrnrn ve diger ezilen halklarrn 6zgtirl0k mi.icadelesine katkr sunacak ve 6nirnii agacaktrr. Ekim Devrimi'nin 76. yrld6ni.imi.inde, Ekim'in ruhu ve ilke' leri K0rdistan'da yaqanryor. Qa$rn gerisine atrlmrg Kiirt halkr, K0rdistan devrimi ile bagrmsrzhk eqitlik ve 6zg0rlUk gagrnr yakalayabilecegi gibi diinya halklarrna da qa$r yeniden yakalarna noktasrndaki enternasyonalist katkrsrnr sunacaktrr.

rrtatl

f lrrl

eri.rgg3

ffi PKK

Gqel

*krebi

Abduilah trcat-Cv Wdagrn tir efiitim gruhtm hittun yapt&

l &ietbndim:

SA\IASIN 10. YIL DERSLERII|II DOGRU l(AVRAYALltlll \IE UYGUI.AYALIIIII! I

Bagtarafi l. sayfada

nr kazanmaya ydnelikti. Ama buna ben de varrm diyen, qimdi bu faa-

GUniimiizde herkes dnderli$in belirleyici konumundan, geliEmelere hakim olmasrndan bahsediyor, Ama bu nasrl gergekleqiyor? Ruhta bilinqte, yaQamr birti.rn olarak g6ttirmede nasrl bir tutumun ifadesidir veya nastl bir tazdrr? Buna fazla akrl erdirilemiyor. Ovgiilyle, hayranhkla di.2 bir

liyetlerde de yer alan birqoQu, ashn-

da 1992'de kaybetmigti. Onlarr zor bela yaEatan, bizim tutumumrz oldu. Ashnda biz yaqatryoruz. Birqoklarrna kalsa kaybetmek kaqrnrlmaz olurdu. lntihar gidiqatrydr. Bu geliqmeler dengede bijyUk bir hamleye ddnuEmese de, en azrndan gerilemenin kaprlarr kapatrlmrqtrr. Ve bu daha qok ilerleme temelinde garantiye ahnmrEtrr. Bazr degerlendirmelerle buna srkqa 96z kulak oluyoru. Takviyelerle gidiEatr avantaja qeviriyoruz, ilerletiyoruz. Qatrgtrgrmrz bir sUrii anlayrq da var. Soz veriliyor; "E6yle yapacaQrz" diyor, ama gidip tuhaflaEryor, oldukqa qahsi ve duygusalyaklaqrm iqin-

baghhkla yaklaqrm gosteriliyor. QoQun-

lukla da kendilerini yaqatryorlar veya havaya kaptrrrp g6tUriryorlar. Qok yanhg eQitim larzr da bununla birleqince pratikte en beklenmedik durumlar ortaya qrkryor. Bu kadar yanhq yagam tazt nastl oluyor, gerilige gdtUren bu yol niye kapatrlamryor? Burada hiq g0phesiz

kiqinin derin zaaflarr,

eQitimsizliQi

soz konusudur. Esen birqok rtizgara kaprlma, boylece nerede duracaQr belli olmayan durumlara srkqa girme, eger zor bela 6ni.ini.r almazsak, mUdahale i.isti.ine mUdahale yapmazsak aslrnda sanrldrQrndan daha fazla yenilgi kaqrnrlmaz olur. BUti.ln taktik onderliklere veya biitiin aEamalarda rol oynayanlara bakarsak, gdrecegiz ki, hemen hepsinin gidigatr kaybetmeye yatkrndrr ve ancak, kapsamh mirdahaleler bu gidigatrn yenilgisini 6nlemiEtir. Bunun kendi iqinde zaferi garantileme $ansr fazla degildir. Bugiinlerde daha qok bunu tartrqma geregini dtryduk. Hiq qiiphesiz savag gerqeQimizin objektif deQerlendirmesini de iyi yapabiliriz. Tek tek planlar somutunda neyiz, nasrhz gibi kapsamh degerlendirmelere gidilebilir. Bunlar yaprhyor d4 gorijntUdeki durumlardrr. Herkes de az qok deQerlendirebilir. Bunu stradan bir k6ylii de yapabilir. Biz bunu arkadaglara brrakahm, diyorr.rz; yaqadrklarrnr, kazandrklarrnr, kaybettiklerini daha iyianlarlar diye. Bizim iqin qok daha gerekli olan qudur: Bir savaE durumuna ulagtrk. Bu savagta geliqmeyi de baqarryla siirdiiriiyortz. Tiim inanqszlara bile inanq ve kazanma azmini veriyoru. Fakat yine de qunu gdrmemek elde deQil: Kendi bagrna brrakrlsa bu savag kurmaylanmz, bir taktik hamle ddneminde tam perigan blabilirler. Gergekten de hesaplarryla ve tutumlarryla kendilerini fena bir kayaya qarptrrabilirler. OrneQin I 5 Agustos Atrlrmr vesilesiyle ttim eyaletler, bdlgeler mesaj gonderiyorlar ve bu gergegi teslim ediyorlar, "$6yle mi.idahale edilmeseydi, q6yle giinl0k ytiriitme olmasaydr, savaq bu duruma gelemezdi' diye. Fakat bizim miidahalelerimizle herzaman geliEmeleri b6yle saQlam g6tiimeleri beklenemez Burada aldrSrmz sonug bellidir. Bir degil, on deQil; bu kadar musibeti yedikten sonra "bunu garantilemigiz, boq yere taktik drqr tek damla kan drikmeyiz ve bir fiqek bile harcamayz" diyebilmeliydiler. Boyle demiyorlarsa bu, onlann yine yanrlgrlarrnrn siirdi.igUni.i g6sterecek. Esasta bi.iti.in savaggrlarryl4 onlarrn halk savagrmrna hakimiyetleriyle bu savaEr n baqarryla yiiri.itillmesi gerektigi aqrktrr. Benim destek vermem, qizginin ortaya grkarrlmasr, temel kadro gahgmasr gibi pratik yonleriyle olmuqtur. Bu daha da olabilir, zalere kadar da g6t0rebilir. Ama yine de bu, qok qeyin bir grup tarafrndan, taktik onderler toplulu$u tarafrndan gciti.iriilmesini ortadan kaldrrnraz. BugUn bir alanda savaqrn bagansrnr garantilemiEsen, yann ekonomik inga faaliyetinde, ki.llti.ir faaliyetinde, bir devrim sonrasr gahgmada baga-

de kendini halden hale

Mficadele tarihimizde, kazandran ilnderlik olgusunu bagmdan giiniimtize kadar bir biitiin olarak nasil seyrettifiini giirmemek, gtirtip de gereklerini yerine getirmemek; kavramamak, kavraytp da gereklerini yerine getirmemek; iizfimsememek, tiziimseyip de bunu yo$un pratifie diikmemek gokga ya7anan kadro ve tumk iinderlik gergegi oluyor. rrh bir yUr[Uqi.i de saglamak zorundasrn. Tiim bunlarrn di.iqi.ince yaprsr kiqide geliEmek zorundadrr. "Bu savaqtavarrm" diyenin, bute-

melde geliqmesi gerektigi agrktrr. Birkaq eyleme gdre, birkag a$amaya g6re kendini ayarlayan kiqilik, da-

ha sonraki siireqte devrimin bagrna bela da olabilir. $imdi birkaq siirece bile hilkmedemediginizi gok iyi biliyoruz. $urayr iyi gdrmek gerekiyor. Savag tutkusu geliqtirilmiEtir, katrhmlar yogunlagmrgtrr, imkan ve frrsatlar artmrEtrr. Fakat bu, sa$lam bir yi.iruyrqU esas alan cinderlik tarztnd4 buna yaklaqrmda agrr geriliklerin oldu$u, biitiin sorunlarrn 6ziiniin burada yattrlrnr gdzardr ettiremez. Gerek savaE ve gerekse eQitimle hazrrlanan yaprd4 ister askeri, ister siyasi, ister drgirtsel alanlarda gdzi.iken durum, PKK'nin zafer yUri.iyirqiintin kadrosu olma konusundaki yetmezliktir. Dolayrsryla bir bogluk siir0p gidiyor. Alanlarrn geniqlemesi ve savaErn yaygrnlaqmasr, bu durumu daha da hissettiriyor. Birileri gunu rahathkla sdyleyebiliyor: "Ben niye gayret edeyim ki, zaten geligmeler va\ zaten iqler saglam yoldadrq benim kendimi mtithiq bir qekilde yogunlaEtrrrp yiiklenmeme ne gerek var; srradan veya bijrokratrk bir kadro konumu yeter de artar bile." Bu yaklaqrm tazr hiqbir sonr4 vermez. Yetmezliklerin yaygrn olanr da h-drr. Dar nranevra alanrrna baktyonrn kendimi biiyilk imkanlara sahip olan arkadaglardan daha yogun, daha iyi veren benim diyonrn. Buyrlhnn arnanszhSrn4 yorgunlu$un4 katlanmasr qok zor istemlerine g60ils geriyoru. Bizimki ise, sadece geliqmelerin relwetiyle kendini idare ediyor. 'Geligmeler iyidir, namus kurtarrlmrqtrr, yagamr idame ettirecek maddi-manevi

de$erler var, ben de bir yerinden tutarrm" deniliyor. Evet genel katrhm tazr bdyledir. Bu katrhm tarzrnrn en iddiasrz, en sonuQsrz tarz oldu$u d(4i.jniilmi.iyor. Yani Eurada qu qahqma g6yle g6tiirUlmezse tehlikesi gdy-

le olur, q6yle yiiklenilirse kazancr qdyle olur, gciyle inanq, iEboliimii, b6yle denetim-dayatma qart diye, bunlarr hesaplayan adam qok az. Onderlik tazr birti.in bunlara kargrdrr. Do[ru tazryakalamanz gerekir. Gerek savaqqr-komuta yaprsr ve

gerekse de en ileri eQitim adaylarr, 6nderlik tarzrnr temel ders olarak g6ri.ip temel d6ntigi.imii veya yiiriiylig tarzrnr egemen krlarsa yol alabileceklerini dUgi.inebilirler. Savag gerqekten ciddi bir olaydrr. TC'nin fagist imhacr srimiirgeciliginin dayattr$rtaz 6yle srradan bir taz degildir. lnanrlmaz bir vahqetle saldrrrr. Bu senin sava$rnr giddetle etkiler. Sen buna kargr PKK'nin var ettiQi bazr olanaklarla dayanamazsrn. Kadromud4 savaqqrmzda ezici bir biqimde gdziJken gudur: Parti direnme bayragr asmr$, mevzileri de qoktur, isteyen istedigi gibi savagrr. Bir ug da kendini daga vurarak, savaqrn tek bir yasasr akhna gelmiyor. Bu kadar gafilce yaklaqrmlarla biz bu savagr nasrlyi.iri.itebiliriz? PKK tarihi, 15 Agustos Atrhmr bir gergegin farkh oldugunu ortaya grkarrr: Direnisqilik dayannr4 doQru bir qafigma tarzrna kendini verme, hzlandrrma anlamrnda katkrdrr. Herkes kendine g6re bir kaybetme yoluna sahiptir, ama kazanma yolu farklrdrr. Bugiin gegmig gahadetleri 6rnek gdstermemize pek gerek yok. PKK'de kazandrran tutumun sahipleri vardrr, bir de kaybetirenlerin tutumlarr vardrr. Savag d6n0p dolaqrp bu ayrnmryapmay4 farkr bilince qrkarma-

ya ve birisinden kaqrnrrken digerini esas almaya dayanrr. Yaprlan yaygrn hata bunu boyle yapmak yerine, ufacrk qeyler dgrenerek birtakrm adrmlar atrlabilecegine inanrlyor. Kiqilikte derin yanrlgrlar vardrr. Kendini kolayca kaptrrrr, drrygusal ve tepkiseldir. Eline biraz yetki, imkan da aldr mr, onunla her geyiyapabilir. Bu tehlike qok somut. Bunu iyi anlamaya qahEryoruz. Onlarr yaEatmak igin bile, bir sirrii onlem gerekiyor. Evet, dnderlik qok tartrgrhyor; anlam-onemini qok iyi qiziyorsunra. Fakat baqarr ve onun uygulamasr sdz konusu olduQunda da o denli kendini konuqturmalar esas ahnryor. iEte bunu deQiEtirmek, savagrn bu onuncu yrhna vereceQimiz en anlamh kargrhk olabilir. Herkesin bireysel tarzr, gerqekleri ve koEullarr ne olursa olsun, bunun yerine eQer kazandrran, geliqmeleri bugline kadar esas itibariyle getiren tarz esas ahnrrsa ve hem sdz di.izeyinde, hem de pratik ya$am di.izeyinde do$ru karErhk verilirse, onuncu yrl daha bLyilk bagarrlarla kesin kazanrhr. Her giln an-

lamsrz kayrplar var, frrsatlann

iyi

de$erlendirilernemesi var. Bunlar aErlrrs4 biryijk darbelerle dtigmanr gerrletmek ve tilkeyi adrm adrm yagama agmak kesinlegir. DiQer yandan bu yaz eylemliliQi gosterdi ki, biraz taktige hiikmedilmesi, biraz miidahalelerin anlam bulabilmesi, topyekiin bir geliqmeyi doSuruyor. Nitekim diigmanrn en qok yiiklendigi, sonue almak istedigi bu aylar, onun en gok bagarrsrzlrQa uQradrQr aylar oldu. Bu geligmeyi gegen yrlda hazrrladrk. Hem de I 992'nin kayrplarrnr telafi ederek 1993'i.l hazrrladrk. Krq hazrrhklarr, bahardaki ateqkes hazrrlrklarr, daha birqok gaba ashnda biraz da 1 993 yaz atrlrmr-

brrakryor.

Rahathkla kendini bir tarafa koyweriyor, pratige ilgi gdstermiyor, srradan bir qabayla yetiniyor ve bunlar da bize qok bagh gibiyansrtrlan durumlar oh.ryor. Halbuki bunlarrn yaprsr biraz farkh, yi.iksek bir onderlik kavrayrqrna ulagmrE deQildir. Kendinr yagamaya aqrktrrlar. Ozellikle savagrn yogunlaEtrQr dcinemlerde igne ucu kadar da olsa, "kendimi gok iyi yaQayayrm" dersen, bu, 6nderlik hanesinde bir eksi iEareti olur. Bu insan tipi kendisini aldatmamahdrr. Sen dnderlikten ktiqUk bir taviz verdin mi, bu eksi igaretidir. Bu anlayrgr halen Qogunwa anlatamryoru. Hem "annnsrz ve dliimiine onderliQe baglryrz" diyorsunu, hem de "biraz da kendimizi yaEarrz" diyorsunuz. $imdi bu koylti anlayrgrnr srlip supiirmenin zannnrdrr. S6ylenenler nettir. EQitimlerle, savag tecriibesiyle bin defa gorUlmi.iqti.jr ki doQru tutum birdir. Herkesin kendine gore bir dogrusu olamaz. Orgtit qizgisi ve onun y6netiliq tarzr birdir. Geriye kalan da bunu kavramak, onu her olaya ve alana uygulamaktrr. Bu daha 6nce de kavranabilirdi. Partinin kuruluq ve daha sonraki hamle donemlerinde dogru olan bu biricik tavra girebilirdik. Giremediler. Ne yaptrlar? Kayrp iJsti.ine kayrp, binlerce tutuklu, yizlerce gahadet! Bi..iti.rn bunlar ne ugruna verildi? Buna anlam veremiyorum. Egoistqe, kayfice ya$anan bir durum var. "Benim de bir yoQurt yiyigim var, ben de bir yiQidim demek" nedir! Sonuqt4 dnerlik olayr baQlrhk adr altrnda boEa qrkarrhyor. Bu tutum qokqa yaEandr bu yrllarda. Bu yrl bu durumu deQerlendirdiniz. Her Eey, sizi qcizi.jmlemeler temelinde gerqeQe ulagmaya zorluyor. Geliqmelere cevap vermeyen bu tip, savaEta kayboluyor, hatta kendisiyle birlikte sava$r da kaybediyor. Bi.itiln bu doku yrl boyle geqti. Ondan 6ncesi de var. Burada tarihi tekrar aqmak istemiyoruz. Hepiniz deQerlendirdiniz. lEte savagrn onuncu yrhnr yagryoru. Bu dcineme ne denk gelir? 2. Kongre, l5 AQtstos. Bunlar, temel gerqeklerimizi tartrqtrgrmrz d6nemlerdir. 1982'de, 1984'te ne kadar sa ve iyi niyetliymigiz; karqrmrzdakiler de bir o kadar saf, iyi niyetli yoldaglardr. Ellerinden geleni esirgemezler. Ama bir bakryorum ki, ashnda goktan kendilerini ayrr bir yola sokarak farkh bir tazrn iginde ve qok tembelce ytirtiyorlar. I 982'den 1 986'ya geldiQimizde biiyi.lk 6fke drryduk. 'l978'de partr kuruluguna geldigimizde bile, Iam 5 yrldrr amansrz bir grup faaliyetr y0rtitiiyoru, bu arkadaqlar halen niye b<iyle partilegmenin gereklerine gorgek yaklagryorlar" dedik. Ote yan-

dan qoQuna bakryor, kdptiri.lyordum. Ama daha o gijn bir qatrqmayla 6rgi.rt bdlmenin anlamr yoktu. Ofkem igimde kaldr. Daha sonra o kiqilerin hepsi gok uctz kaybetti. Tarihi bir adrm attyorsun, parti koruyorsun, adam aQztnt bile krprrdatmryor. Yokum" da demiyor. Srradan bir yigitlik anlayrgr da var. Tabii hepsi gitti. O hrrsla biz 1982'ye geldik. Qok 6fkeliyiz. Ama'bu sefer hepsi iyi anlar' dedik, "dolayrsryla kendilerini iyi verirler.'Aqrn okr.ryun o giinkii degerlendirmeleri; elimizden geleni yapryorrz, en kapsamh eleqtirileri gelig-

mistler de buyoktur. Parga parqa bir geyler kurtarrp mutlu olanlar da var. Bizim bu anlayrgla ilgimiz olamaz. Yoktan ka,anrna kiigUk kazanrmr bllyi.ik kazanrmrn basamaQr haline getirmek, esas yaklaqrmrmzdrr. Parti biraz daha bu zafer qizgisi ve uygulamasrna yahn, ama bagta da belirttigim gibi eyaletlere bakryorsun, kendi haline brrakrlrrsa kaybolup gidecek. Yine gdrevler qrkryor, yine hamlenin y6ni.i g6yle olmah diye bazrlarrna bakryorsun, tehlikelidir. Yeni dediQi gey belki de agrr bir yenilgiye neden olabilir. Yeni bir biqim icat ettiler. Ornegin Giiney Savaqr'nd4 ilk

ise dirqmana gok bUyiik darbeler vurduk ve ayaktayrz. Bizim bu taktik dnderlere sormak gerekir. Hangisi doQru? Sizin tazrnrz mr, yoksa bizim 6ng6rdiiklerimiz ve yapmaya qahgtrgrmz mr doQru? Ama kendilerini qok akrlh sanryorlar. Hala da bazrlarr bu iddiadadrr. Fakat sen yenilmigsin, ezilmiqsin ve kendinle birlikte dag gibi degerleri yitirmigsin. Biraz kendine gelsene! Dogrusu bizim dngdrd i.igiimi.z tazd rt diyorum. Ben bunu '1982'de Ulkeye y6neliqte de sdyledim. O zamanlar iqlere teget geqtiler. Gi.rya kendini korumakttr, gi.rya pratige dnderlik yapmaktrr. So-

Evet, finderlik gok turttgltyo4 anlam-dnemini gok iyi giziyorsunuz. Fakat baqan ve onun uygilamast sdz konusu oldu$unda da o denli kendini konugturmalar esas ahruyor. igte bunu depigtirmek, savaEtn bu onuneu ylna verecegimiz en anlamh karyfuk olabilir. Herkesin bireysel tarzt, geryekleri ve kqullalrr ne olurca olsun, bunun yerine e$er kazandtran, geligmeleri bugfine kadar esas itibariyle getiren tarz esas ahnttsa ve hem sdz dfizeyinde, hem de pratik yaearn dfrzeyinde doEru karp/rk verilitse, onuneu fl daha bfiyfik baqanlarla kesin kazanilt tiriyorrz. 'Kesin sonuq altrlar" diyoru. Bir d6rt yrl daha geqiyor. Bakryorsun eskisinden daha sag bir durum. 1986'da ilk defa "q6ziimlemelerin derinligine inelim" dedik. Ama bu quna benziyor:Yarayt biraz daha degelim. Kcikiine yaklaEmak iqin 1986'da biz bir kez daha baktrk; deqmedigimiz bir yara kalmadr. Qdzi.imlemeler o kadar kapsamh yaprldr ki, "herkes arttk dersini aldt" diyorr.rz. Meger ki arr deli$ine gomak sokmrquz; bu sefer yaralar daha da depreqti.

1990'a dogru geldigimizde

ya-

ralarrn daha kapsamh olduQunu, ki-

qiliklerin neyi yagadrklarrnr gdrdiik. Yeniden kigilikleri qdztimleme temelinde ameliyat masastna yatrrarak bazrlarrnr saQhgrna kavugturma miicadelesini hrzlandrrdrk. Yrllara bakrn, ashnda bi.iyilk bir politik degerlendirme gtici.i s6z konusudur. Politik 96zUmleme, d6nemler nasrl kurtarrllr, stireqlere kendini vermesi gereken dogru kiEilik konularrnda yo$unlaqtr. Da[ giki degpder, srf kdlrrn kendini veriq tarznrn yetersizli$inden dtllrli kaybedilmigtir. O kadar de$er kaybettik ki, insan hala affedemiyor. Mezardadaolsa bazrlanna her giin yUkleniyorum; "niye 6yleyapfun, niye kendini erkenden g6ti.irdiin, niye silah' lar 6yle kaptrrrldr, bu menailer niye oyle dikkatsizce kullanrldr" diye. Yaqayanlara da, gehitlere de boyle yi.iklendik. Biz kaybetmek istemiyoruz. YaSamr bu bigimiyle kaybetsek, bizden daha kdtilsir olnraz. Ben bilemiyorunl sizin igin yagam nedir? Yalnrz kaldrSrnrzda nasrl yagarsrnz? Srkga dUgi.rnijyorum ve qo$unlukla d4 ya davulcuy4 ya zurnactya vartr dercesine size her ti.irlii tutuma agrk kigilikler diyorum. Kendiniterbiye eden, siyasi, askeri gizgiye g6re disipline eden adam azdrr. Qok inatgr gizgi qahqma' sr, qok yiirekli hir qizgi savaqgrhlr yoktur. $imdi bunlarr anyorsun, bulamryorsun. Parti iginde, savag gerqe$in' de bize lazrm olan kuru kalabahk degildir, ihtiyaq duyulan qizgiye hltkmedecek komutandrr. Bizim dayatma' mrzl4 geniq imkanlarr sunmamzla degil, tedbirini de, imkanrnr day[ir[itme gi.ici.inU de, biraz kendisi ortaya qrkaran komuilanlara ihtiyag vardtr. Bize 96re sava$rn onuncu ytltnda bu sorunlar var. Tam zafere ytirlimek istediQimizi biliyorsunrz. Bizim hesabrmz ti.imliyle baqrndan giiniimiize kadar zafer igindir. "Bu kadar geligme sagladrk, yeterlidir' demek reformistqe bir yaklagrmdrr. Bizde bunun esamesi bile yoktur. Her qey tam devrimcizaferi esas alrr. Refor-

g0nler mevziye yatrldr, sonra

srkrg-

trklarr gciriildi.i. Bizim 6nderlik tarzrn-

da tesadtife ve kendini koywerme' ye yer yoktur. Qok ihtiyath, gok dlqiip bigen ve kayrplara asla yer vermeyen bir pratiQe ihtiyaqvardrr. Onderlik qizgisive tarzr iyi kavranrhrs4 bunun, higbir komutanrn, higbir taktik 6nderligin durumuna benzemedigi 96rUliir. Digerlerinin yagam, kavrayrq ve iglerin i.izerinde durma tazryla bizimki farkhdrr. Kendimizi bu sahadaki qahgmaya nasrl yatrrdrk? Daha 1.5. yrhndayrz. Her yrl koparrhp ahndr. Onderlik tazr b6yle olur. Bu, srfrrdan, qok elveriqsiz koqullardan yaratmayr bilme sanatrdrr. lqte pratige gonderdigimiz kigiliklere bakrn, her gey veriliyor, buna ragmen sergilenen pratik geliqmelerin gerisindedir. Neden b6yle oluyor?Ashnda kendini konr.rgturmug, onderlik tazrna bagh kalmamrqtrr. QUnkti terbiyesi, eQitimi srnrrlrdrr. B6ylece halkr kimi zaman karqrya alm4 dagda bir yere srkrqma var. Bakrn buralarda dtqmanrn tirm kargr tedbirlerine ra$men bizden bir fire verilmedi, di.iqman bir fiske bile vuramadr. Sen ulu daglardasrn, dl4rnanrn yaklaqrmr bile dtqiini.ilemez. Ama "nokta bizimdir, karargahlarrmzdrr" dedikleri yere diigman girdi ve qok k6ti.i vurdu. Neden? Yanhg anlayrg sonucudur. Yoksa ben niye kendimi bir yere baglayayrml Niye depolarrmr4 silahlarrmrz belli yerlere qakrh kalsrn! G6riiyorsunu hem qok aqrQz, hem gok tedbirliyiz. Diiqman bize ulaqabiliyor mu? Biz somut koqullara gore yararlanryor muyLtz, yararlanmryor muyu? Bizde tavrr var ve bu qimdiye kadar hep kazandrrmrgtrr. Gelen herkes bizden giiq almrqtrr. Buraya binlerce kigi gelip gitmiqtir. Di4manr esas itibariyle ezen burasrdrr. Dtiqman higbir gi.ln "ben buraya darbe vurdum" diyemedi. Bakrn, inceleyin, Benim saham, benim yi.iri.iti.lq

tazrm darbe

almamrEtrr.

Geqen

yrl

diiqman her ne kadar'daralttrk' dediyse de, bunun kendini kandrrrnaca oldugu anlaqrlmrgtrr. Yabancr memleketidir, fazla dayanaklar var denilemez. Kendini yaqatrrsan yaqat denilecek kadar bir imkandrr. Qahqma tarzrmrn yapm tarzrmrn dogal bir sonucu olarak kendimi yo$unlagtrrryorum, 6lqiip biqiyorum, hakim olmak igin ne biterde onu kendimde bitiriyorum, her sorunla ilgileniyorum, geligmede srnrr tanrmryorum. lnce-

leyin, g6rtin, bu nedir, ne degildil nasrl yaprhq hiikiim verirsiniz. Bu sene diigman yok denilecek kadar darbe vurdu vuramadr. Biz

nuq 1985'e geldigimizde bitigin egigine gelme oldu. Biz buradan mlidahale etmeseydik savag daha birinci yrhnr doldurmadan bitecekti. Buralar kendilerini kandrran onderliklerdir. Ama ben yine yerindeyim. Hal' buki imkanlarrm hepsininkinden daha azdr. Ve birti.in yrllarr yeniden biz kazandrk. 1986 yrhnda hepsini tek tek yaratma u$runa btlyirk bir mticadeleverdik. Bunlara kalsaydr, 1 985'e varmadan hepsi giderdi. l5 AQustos Atrhmr'nrn esamesi kalmazdr. OrneQin yurt drqrna qrkrgt4 "qrkrq yaprn" diyorum, bizimkiler'!ok, olmaz" diyorlar. Zor bela biraz drgarrya qekiyoruz. Qekmesek, 1 98O'lere ulag' madan hareket bitecek. O da'taktik" diyor, "i.llke iginin ihtiyacrvar" diyor, ama dngorUli.i degil, gerqekqi deQil. PKK tarihinde ilk giinden giini.lmi.ize kadar b6yle siiregler yoQun yaqandr. Bir yandan bizim ihtiyath, baqarryr stirekli gtindemde tutan ytikleniq tazrmrz, diger yandan da arkadaglarrn inatqr fakat qogunlukla da kazanmaya yetmeyen tarzlan veya beklemedikleri imhalar ve saga sapmalar. Bunlarla iEte bug0ne kadar mUcadele ettik. 'Bir kez daha hakh olan Parti Onderligi'dir" deniliyor; herkes bunu soyliryor. $oyle gizgi deu' rimciliQideniliyor. Niye bu kadar rzatryorsunu? lnsan bir deneyim, iki deneyim, iig deneyim derken dogrusunu anlar, siz niye do$ru esaslara tiim gi.iciiniizle kendinizi vermiyorsunu? Bu yaz aylarrnda biraz daha iyi taktige hiikmettiklerini sdyleyebilirsiniz. Evet, o kadar dayatma sonucu bu geligme ortaya qrktr. Peki dayatmalarrn hrzr kesilirse, ne olur? Yine mi hata yapacaklar? Neden? Qi.lnkil kendini 6nderlik gizgisinde egitmek yok! Terbiye etmek yok! Bir de rrygulama yeteneSi, gijcU, sahrr, inadr gdsterilmiyor. Bu bdyle oldukga tehlike siiri.ip gider. Aqrktrr ki bizim kazandrran ttftumumu, bi.ryi.jk 6ngortimUz, kararhh$rmz, inadrmz ve en 6nemlisi de pratik qabamrzrn yoQunlugu eksik edilmiyor. Bu temelde geligme saSlama ahnryor. Savagrn gi.inlUk ihtiyaqlarrndan tutahm rzun vadeli ele ahnrqrna kadar her geye bir doQru anlayrq getiriliyor. Demek ki onuncu yrl igin, parti tarihinden, l5 A$ustos Atrhmr tarihinden grkaracagrnrz dersler hayli zengindir, Dersled esasta yakalarnaya gahgacaksrnz. Kadro, 6nder olmakta iddianrz varsa -ki iddianrz sonuna kadar olmah- bizim kazandrran tarz,mrza sabrr, dayanma giicti gdstereceksiniz. Algakgdni.illtil iik gerekecek. Temiz, gekici ve ki.il yutmayan

insan, kogullar ne kadar zor veya rahat da olsa kendini kaybetmeyen insan, her yerde her qeye tam hakkrnr veren militan taz! $imdi buna ulaqrrsanz sizlerin bu gidiEatrnz bir anlam ifade edebilir. Savaqanlann da savaqtaki qabalarr ciddi bir anlam ifade edebilir. Ama iddia ediyorum ki dogrultu budur. Bin defa dirgseniz ve bu tutumunuda tekrar tsrar etseniz bin bir defa daha di.lqersiniz. Bu tutum pek ayakta tutucu, yiiriitiicU degil. Ama bizim tutum4 ilk defa katrlan birisi de dogru yaklaqrr, esas alrrsa, q en hrytk gd'grney' saglayaLilir.

Herkes Su soruyu soruyor: 'Bu l5 Agustos AtrLmr nasrl oldu da bu geliqmeyi sagladr?', "Bu nasrl bir mucizedir?" Bu bence bir mucize degil. Bu adrmrn sorumlulugunu du-

yan bir kiqinin kendini amanstz bu qizgiye, bu atrhma vermesidin herkesi, her qeyi buna kogturmasrdrr. Bi.iti.in yagam nefeslerini buna sarfetmesidir. Bu do[ugtan sana ait bir diyemezseniz. Bu yaqarnak isteyen herkesin elinden geldigince kendini vermesi gereken bir tarzdrr. Bunun ulaqrlamaz 6nderlik vasrflarryla bir ilgisiyok. O oranda biz sizden istemiyorr.z. Stratejik onderlik esaslarrnr, yagadrgrmz tazrn veya siirecin aynrsrnr siz de yagayrn demiyorum. Hayrr, ne mirmktindirr, ne de geregi vardrr. Ama sizin de kendinizi bu gizgiolayrnr kavramay4 bu qizginin gereklerine g6re kendinizi ayarlamay4 bir bdlgede gerilla mrdrr, 6rgi.rtleme midir, e$itim midir, her neyse ona brkmadan, inatlr, tam sonuQ ahnrncaya kadar bir goqklryla vermenizdir. Yol budur, bu yoldaki yiirijyirqqiini.in de 6zelligi bdyledir. Bu tr.dumun kazandrrdrSr, diger bi.rttrn tutumlann ise kazandrrmadr$r aqrktrr. Ben, qabalarrnzr kiiqiimsemiyorum. Dikkat edin, hepinizin gabasrna bizim kazandrran tutum anlam katryor, yoksa siz kendi baqtnrza qok iyi biliyorsunuz ki di.qmantn agzrnda bir lokmasrnrz. Onun iqin "ben de biryirk PKK'liyim, PKK biryilk baSanyor, dolayrsryla ben de baqarryohr.rsr.rstur,

mutanlarsanrz. Halkrn da savaq deneyimi dayanma giicti artmrEttr. Ama ttim bunlar bizim aqrmrzdan tabii iqin alt yaprsrdrr, yani bir baqlangrq ne' .kazandrk' hiildenidir. Dolayrsryla yasryla kendimizi kandrrmak gibi birsonuq qrkarmayahm. Ben qimdi qunu sdyleyebilirim: Vrmi yrldrr ilk defa diledigimiz gibi devrimcilik yapabilecegiz. DilediQimiz gibi savaq cirgiitij, halk tirgtiti) kurm4 halk serihildanrntyapma imkanr elde ettik. ilk defa dar ve genig siyasi-askeri. gahgma ytirUtebi lecek durumdayrz. llk defa diplomatik, kiilti.irel faaliyet geliqtirebilecek durumdayrz. Fakat ilk defa bu imkanr elde etmiqiz diye de, "bak durumlar, imkanlar ne gizel'demek, en oporti.inist kesimlerin bile iqtahrnr gekiyor. 'PKK ile iliqkilenelim, biz deyaqarz" diyorlar. DoSrudur yrllarca bizimle savaEanlar qimdi dost oluyorlaq saygr da gdsteriyorum. Ama qu tehlikeli anlayrqa da yol aqmasrn: 'PKK demek, imkan demektir', 'Apo primi herkese duser, bize de di.iger.'Oyle bir prim vb. yok bu savagta. Biz bir verdigimizi halk lehine mutlaka alrrz. Veya verirken niqin verdigimizin hesabrnr yaparrz, Size verdiklerimiz, tarihin binlerce yrldrr kaybettirdiklerini kazandrrmamrz iqindir. Kendimiz igin degil, bir halka kazandrrmak iqindir. Tanrnmaz durumda bir halk, bir irlke vardrr. Biz de 6yle ahrm qahrm saQlam yetiqkinler deQiliz, zaatlanmtz had safhadadr. Zor bela size verdigimiz Eeyler, eksiklikleri telafi etmek iqindir. Bunun bu temelde anlaqrlmasr, anlaErlmaktan da oteye amentii gibi bellenmesi garttrr, Verdiklerimizi b6yle degerlendirin. Ve baghhQrnrz da bu bijyi.lk noksanltklannrzr, i.ilke, halk ve parti adrna gidermek iqin olmahdrr. Ben eQitim devrelerine ve bu onuncu savaq yrhna katrlan birttin ijlke savaqqrlarrna bUti.ln alt ve i.ist yaplya sesleniyorum. Sorunlan vurguladrk. Tamam biz kendimizi verelim ama siz de bizi anlaytn, dogru anlayrn ve kendiniz de uygulayrn.

yI en iddiah yhmrzdr. tllkemizde on bini aglan gerillayt, en kritik, en stratejik noktalarda mevzilendirmigiz.

Onuneu

Bfitfin temel donantm ihtiyaglan karpilanm$fir. Tbmel baflanfilar kurulmugtur. Avueumuz gibi fikeyi, halla taruyontz. Yutt dtq2 baflanfilan higbir zaman azalmam$tn. Bfiyfitmenin imkanlan sonuna kadar var. rum" diye de kendinizi aldatmayrn. PKK'de bi.iyiik bagartan, savagta biiytik baqartan farkhdrr, sizin bir lokma gibi kendinizi dtigrnana sunrnanz ise farkhdrr. Bu ayrrmlarr iyi yapacaksrnrz. Krsacasr bu derslerifazla genigligine ele almak istemiyorum. Q6ziimlemeler biraz daha yogunca ele alrnrrsa ve kendi sagduyunwu iqletirseniz bazr dnemli tespitlere ulaqabilirsiniz. Bdylece kendi yaqamrnrz boyunca en kdklir ve artrk zaler gizgisinde saglam bir ytiriryiigqi.intin birtirn 6zelliklerini edinebilirsiniz. Bu onuncu yrl hamlesine katrlabileceksiniz. Onuncu yrl.diyebilirim ki en iddiah yrhmrzdrr. Ulkemizde on bini agkrn gerillayr, en kritik, en stratejik noktalarda mevzi lend irmigiz. Bi.rti.in temel donanrm ihtiyaqlarr kargrlanmrqtrr. Temel baglantrlar kurulmuqtur. Avucumu gibi iJlkeyi, halkr tanryoru. Yurt drgr baQlantrlarr hiqbir zaman azalmamrqtrr. Bi.iyirtmenin imkanlarr sonuna kadar var. Qok biryiik bir tecriibeye sahip savager ve ko-

Qahqmaktan brkmryoru, ama siz de gahEmanrn krymetini bilin. Soz anlayrn ve ona g6re mutlaka doQru bir uygulamayr baqann. Boyle yaparsanrz qahgmalannrza gi.iq katarrz ve iElerinize de sahiplik ederiz. Aksi halde sizinle gatrqrrrz ve bu da yadrrganmamahdrr. Aynr qeyleri tekrarltyorum: Bu qabalar nihai zafere dek devam eder. Hem de ikirciksiz, ertelemeksizin ve her gegen gi.in baqarr imkanrnr daha da artrrarak devam eder. Umarrm sizler de bunu her zamankinden daha iyi anladrnz ve pratige uygulamanrn gergekgi tarzrnr esas aldrnz. Bundan taviz vermeyecek, onun uygulama giicil olabilecek her Eeyi edindiniz. YUri.ryiirq tarzrnz bu gergevededin inathc4 azimlice, qok tedbirlicedir. Savag pratiQine bu temelde kazanrmlarrn4 katkrlarrnz olur. Sizden bu beklenir. Sizlerden bu temelde bu yiirtiyiiqtin sahibi olmanz iqin her geyinizi ortaya koymanzr ve mutlaka uygularnanrzr bekliyorrz.

Oesaret tre fedakarl(m selnbolil

komutan Ahmet yoldagn anslnt zaferle taglandracaEz

Dogum yeri ve tarihi: Beydere kiiyi.iKarakogan, 1961 Miicadeleye katrhq iarihi: 1981 $ahadet yeri ve tarihi: 24 Kasrm 1 992, PiiltimUr Egemenlerin yazdrgr tarihin yok saydrgr, di.inya sahnesinden izlerini silmek istedigi Ki.irdistan, giiniimizde devrimin sanctlannt yaqryor. Yok olugun egiginden ayaQa kalkarak dev bir yi.irUyiqle ilerlemenin ve zaferin eqigine ulaqmanrn 6yle srradan

gabalarla mtimkUn oldugunu hangi mantrk iddia edebilir? Evet, tekrarhyonz: 20. yiizyrhn son geyre$inde dUnyanrn en bUytik olaylarr arastna geqen bu bUyiik kahrarnanhk yii' ruyr4U adr bile anrlmayan Ki.lrdis' tan'da gerqeklegti. Gelinen bu agarnada K0rdistan'tn ve onun topraklan iizerinde ya$ayan gilekeg halkt' mrzrn kurtrJr.rgu teminat ahtna altnmrgtrr. igte kahrarnan gehitlerimia igte bu dokunulnraz de$erlerimizin temsilcisi BaSkan APO 6nderli0indeki partimiz PKK. Higbir halk KUrdistan halkr kadar kahrarnanlara ihtryag duyrnadt. Vne higbir halk Kiidistan halkr kadar kahrarnanhnn 6rgiillii gibii PKK gitri bir dnderlise gereksinim duyrna'

dr. Nitekim kahramanlanmrz bu ihtiyaq temelinde yola koyuldular, engelleri bir bir aEarak yliriidiiler. Aq kaldrlar, srcrz kaldrlar, yoruldular, gatrgtrlar, yaralandrlar, can verdiler ama birtiin bunlara ra$men yrlmadrlar ve koyulduklarr yolda devam ettiler. Qektiklerinin bedel olduQunu unutmadrlar, kan ve can verdikqe davaya daha bir trnkuyla sarrldrlar. Daha o zarnandan yiiriryi.qlerinin halkrn katrhmryla ordulagarak zafere gidecegini biliyorlardr. $ehitler ordusuna katrlanlar bunun igin kanlarrnr ve canlarrnr verirken gurur dr.rydular. 6ltimsiizlegeceklerini unutmadrlar. Kahraman qehitler ordusuna Ahmet yoldaq da bu bilinqle katrldr. Qok yoksul bir ailenin gocuQu olarak dtinyaya geldi. Yoksulluktan dolayr zarnanrnda o$renimine baElayamadr. Ancak babasr iEgi olarak 1969 yrhnda Almanya'ya gittikten sonra okula baqlayabildi. llkokulu dogdugu kdyde bitirdi. Ortaokulve liseyi ise Karakogan'da tamamladr. Bu yrllarda inEaat iglerinde qahErr. Politik ortamla da bu okullu yrllarrnda tanrqrr. Nitekim Karakogan'd4 12 Eyliil fagist cuntasr dncesinde o ddnemin tabiriyle sa$-sol gatqmasr

yoSundur. Ayrrca devletin kdrtiklemesiyle Alai-Sunni geligkisi de alabildigine yaygrndrr. Bu ortamr drgar' dan izler ve kendi kendine anlam vermeye gahqrr. Her geye ra$men yurtsaner bir gevreye sahip olmasr nedeniyle de bu politik ortamrn igindedir. Ancak aktif degildir. Genel politik dalgalar4 diqUnmeden geligigi.lzel bir gekilde katrlrnak ister. Kendi karannr kendisi vermek ister. ilerleyen zaman iginde politikaya ilgisi artrnaya ba$lar. Okudugu lise yrllarrnda hemen her g0n olaylaratanrk olur. Tiirkiye sol giigleri ve saScr faqist kesimler firsat buldukga qatrgrdar. Dwletin bir oyunu olarak Ale viler solcq Swrniler ise sa$o olarak ortaya grkar. Y0re lnlkr da bdyle

gartlandrrrlrr. Dolayrsryla qatrgmalar sa$-sol davasr olmaktan 6teye bir geligme sallayamaz. Ya da olan geligme, bir tarafrn diQer tarafa [isti.in gelmesi qeklindedir. Ahmet yoldaErn yagr heniiz k[iqiJktiir. Ama aynr zamanda cogkulu, hareketlive atktir. Hig yerinde durmak bilmeyen bir yaprsr vardrr. Kendisince haksrz buldugu olaylara karEr da intikamcrdrr. Girnirn birinde solcular ile MHP'li faqistlerin bir gatrgmasrnda ortada kalrr. Solcu ke' sim tarafrndan atrlan bir taE O'nun kafasrna isabet eder. Kafasr yarrlarak yaralanrr. FaEistler bunu kullanmak isterler. Ahmet yoldaga "sahip" grkarak Ulkii Ocaklan derne$ine gotiiri.irler. O'nun intikamrnr alacak-

Ahmet Dizin yoldagrn, Avrupa'daki aile gevresine mi.icadeleye gaSn igerikli mektubu: Almanya'da bulunan kardeElerim ve aile bireylerine... Krsa mektuburna baqlarken sizlere candan sangi-

lerimi belirtiyorum. Aradan yrllar gegmiq de olsa sizlerle mektuplaqma frrsatrnr yakalamak, beni olduQu kadar, sizleri de se'vindirecektir. Gergi bugUne kadar i.Zerimize diqen sorumluluklar.r bu konuda yerine getirmedik. Bu da bir eksikliktir. Ozellikle bir de aynr diigiince, aynr amaqla bir araya getiren ulusal kurtult4 mUcadelesi sdz konusu olunc4 bu baghhk ve sorumluluk duygusu daha biiyiik bir yircelik kazanmaktadrr. Partiye daha ideolojik agamadayken ailece sempati duyduk ve vardrsrmrz di.iqiinceler etrafrnda saf tuttuk..Bu, parti btinyesinde miicadeleye karqr olan sorumluluklarrmzr bugUne kadar tam olarak yerine getirdigimiz anlamrna gelmez. Kimimizi mevcut sorumluluk di.zeyini agamadr. Taman ilerleyip miicadelenin uluslararasr boyutuyla 6nemi ortaya grktrkga buna katrhm konusunda ne kadar geri bir konumda kahndrgr kendiliginden anlagrhyor. Bunu belirtirken igin iqinde olup da igin gerisinde takip edildigi igin belirtiyorum. Belki de o gUniin koqullarrnda gi.iq getiremediQiniz, bunu kendinizde bulamadrgrnrz iqin, biraz daha tali planda geliqmenin iginde yer alarak ortamdan kopamadrnz. Ama yine de ahnan bilincin gerekleriniyerine getirmede, qok geri konuma dilqUldiigU agrktrr. Bir devrimcinin yapacalr iglerin baqrnda ailesini ve gevresini devrime katmak gelir. Ancak gdrUldilgil gibi bizler bunun gerisinde kaldrk. Bir birtiin olarak ailemizi devrimin bir pargasr haline getirmedigimizden, qevremizi de buna gekemedik. lgte bunun sonucudur ki, Ki.irdistan'rn ba$rmsrzh$r yolunda bir devrim patlamasr haline gelirken, aile ve gorrelerimiz bunun srcakhgr iqinde gereken rolli oynar duruma gelmemiglerdir. Ya birey diizeyinde aktif olarak katrhm sagladrSrnda bunun altrnda kalkarnama veya zorlanmayla kargrlaqrhyor. Ya da aileler tepkilerini dile getirirken bilingsizce de olsa karqr-de,vrime hizmet eder bir tavrr sergiliyorlar. Bunlan belirtmemin nedeni Adnan'rn katrhmrndan sonra ailesinden gelen tepkileri dr.rymr4 olrnamdrr. Oysa bu kadar soyh,1 bilyiik bir dava iginde yer alrrken gurur ve serring dr.ryulmahdrr. Bir insanr soylu davasrndan kopanp dar, geri aile ya$amnrn boyrnduru$u altrna sokmak kime ne kadar kazandrrmrg? Hangi qeref ve onuru kurtarmrgtrr? Vatan igin gUnde onlarca can verilirken bunun drgrndayaqarnak bir onur mudrr? Bence bxiyle bir ortamda durup izleme( k6lece yagam iginde kendini tutmaktan ba,qka bir gey degildir. Bu noktada yutseverlik dr.rygr.rsunu iginde taqryan ve dzgiirleqmek isteyenler, bu zayrflrklann a.grlrtasr iqin i.izerine diigen 96ranleri yaprnahdrrlar. Gergi ben Adnan'rn mticadeleye katrlrgrnr yeni, Akademi sahasrnda d$rendim. $u ana kadar da nerede oldu$wrq hangi alana gitti gi ni bilmiyorum. Kargrlaqrnadr m. Aile gwremizden bir bireyin yllar sonra da olsa miicadeleye

katrlmasr beni oldukga sevindirdi. Ancak bunu yeterli de gdrmiiyorum. Aile gevrimizdeki her birey bugtin iisti.ine di.qen gdrevi ve sorumluluklarr gergek anlamda yerine getirdiginde beni bin kat daha da sevindirecektir. Ve o ailenin bir bireyi olarak, bir yoldag yakrnhgryla 6nem ve de$eri veririm. KurtuluEun, OzgiirlU$tin yolunu gizen bu mUcadelenin drqrna qeken ya$amr si.irdiJrijp yaratmak bir anlam ifade etmez. Biliyorsunu, I yrh agkrndrr, mi.icadelenin en srcak savag alanrnda savaqarak yer aldrm. Ama yine de kendi ilzerime di.igen sorumluluklanmttam olarak yerine getirmedigimden kendimde eziklik hissediyorum. $imdi de bulundugum bu ortamda bunun muhasebesi ni yaprp kend imi gdzi.imlemeye gahgryorum. MUcadele ortamtndan uak bir tek gi.iniimiin geqmesini kayrp olarak g6rliyorum. Nasrlyapayrm da kendimi ktsa sttrede d6nemin sorumlu derrimci kiqiligine ulaqtrrayrm ve asrl gdrarlerimin baqrna ddneyim diyorum. Qirnkti 0lkedeki geligmelerin di.2eyi bunu bana dayatryor. Bir an 6nce "d6n gdrevinin bagrna' diyorum. lqte bunun igin bura' dayrm ve savaqtaki gdrwimin baqrna d6nme qaba-

srndayrm.

Sizler militan bir devrimci olmadrnz ama kendi qevrenizde gerekenleri yapmaktan geri kalmayrn. Yapabi li rseniz, gengleri, aile bi reylerini miicadeleye katmaya gahgrn. Duydugum kadarryla Cihan Avrupa'da kalmayr diqiiniiyor. Hangi yaqamrn peginde? Yoksa o kiiqilk yaqtaki Cihan gitti de, bagka biri mi geldi? Onun yagrndakiler gimdi savag meydantnda komutand rrlar. Neden hala mircadeleye katrlmadr? Vne bir bacrmz Nesime vardr, onun durumu ne oldu? Eger hala duruyorsr onu yanrnrza ahp hemen partinin Akademisi'ne gdnderin. Partinin bu gilgli.i egitim ortamrnda yetigsin, savagstn, 6zgtirleqsin. Hele Cihan'rn kaybedilecek bir dakikahk vakti bile yoktur. Onu burada bekliyorum. Gelsin savaga katrlsrn. Avrupa'da kalrnak kurtult4 degildir. Bir zamanlar daha ilkokula baglamadan, mUcadeleden kopup Avrupa'ya gidenler iqin "ihanet ediyorlar, ben gitmeyece$i m' d iyo rd u. Bugiin ki.i d urumtry' la hala nasrlAvrupa'da durryor? Ona ga$rrm qudur: Gel 0lkendeki savaqrn giizelli$ini, ba$rnrszhk ve dzgiirlii$iin tadrnr 96r. Yolda,qh$rn, insanlSrn, kardegligin yakrnhgrnr gdr ve tanr... Sizlere yazrlacak qok gey var elbette. Arna bunlar krsa bir mektupla dile getirmekle bitmez. Mehmet abimin Akademile gegen yrl geldi$ini duydum. Bu da kendisinin parti ortamrndan koprnadr$rnr, aynr yi.iriiyiqth iginde oldu$unu g0steriyor. Bu olurnlu geligmeler iginde son bir kez daha sevincimi dile getirirken, hepinize srcak, candan selamlanmt, sevgilerimi belirtiyor ve ba$anlar diliyorum.

07.01.199i1 Kardeginiz, yoldagnrz Ahmet Dizin (Ilara)

il lanndan bahsederler. Fakat bu yaklaqrm kendisine samimi gelmez. Kal-

dr ki, O'nun qeruresi ve arkada.glarr yurtseverlerden oluguyor. Bu nedenle fagistler iqinde durmaz ve onlardan rzaklaqmaya karar verir. Bu olaydan sonra yine kendisini geriye geker. Kendi halinde bir tutum igine girer. Araqtrrmaya ve 6Q-

renmeye qalrgrr. Okudu$u okulda gittikqe fagistler etkisiz bir duruma getirili

Boylece yurtsever genql iQin

ve Tiirk sol gtiqlerinin etkinligi ve hakimiyeti geligir. Yurtsever dQrenciler arasrnda Mazlum DOGAN, De-

Iil DOGAN, Mehmet GUten, 9BATMAZ gibi qehitlerimiz de vardrr. 1976'larda bu gehitleri-

diollu

miz ve daha birqok yoldagrmrz Kiir-

distan Devrimcileri adryla hareket ederler. GUn gegtikqe taraftar qevresi geligir. Yore halkrnrn da sempa-

tisini kazanrrlar. DevrimciliQe yeni bir anlayrg getirirler. DevrimciliQi gerqekqi bir qizgiye oturtmaya gahgrrlar. yrllarrnda Kiirdistan Dev1 97 7 -7 rimcileri en etkili bir grup haline gelir. Adr ve qahgmasr y6renin onemli bir kesiminde duyulur ve bu gittikge geniqlemeye baElar. Ki.ird istan Devri mcileri qalgmalarrnr okul gevresiyle srnrrlandrrmazlar. Dolayrsryla halka agrlrm qahgmalarr baglatrlrr. Ahmet yoldagrn ailesi de yurtsever 6zelliklere sahip sempatizan konumunda bir ailedir. Arkadaqlar zaman zaman ailesine giderler. llk baglarda ilgi gdstermez, soSuk karErlar. Devrimcilerle birlikte hareket eden bir abisi O'nun bu tutumuna tepki duyar. Drqtalari yalnrzhga iter. Bir gi.in kendisine, 'aile iqinde b6yle bog bir insanrn ne igi var' diyerek ddvmeye kalkrqan abisine kargr koyar ve 'zorla kimse devrimci yaprlarnaz' qeklinde couap verir. Gergekte ise Ahmet yoldaq, devrimcilerin davranrglanna ve yaprnak istediklerine ilgi duymakta ve..gittikqe sempatisi geligmektedir. Ozellikle Delil DOedN yoldaga iqten ige hayranhk duymaktadrr. Kendisinde bir muhasebe yapmaktadrr. AradrQr dtigiinceleri ve yaklaqrmlarr Ki.lrdistan Derrrimcileri'nde bulmaktadrr. 1978'de bir sempatizan olarak Ktirdistan Devrimcileri'ne gegitli di.izey ve biqimlerde yardrm etmeye

baqlar. Gi.in geqtikqe de aktifleqir, destegini arttrrmaya baglar. Babasrnrn bir izin ddniqiinde, 'baba qok olay oluyor, durum tehlikelidir; bize de bir silah almak gerekir' diyerek, zamanrn parasryla 20 bin lira alrr. Aldrgr bu parayla bir tabanca satrn alrr ve arkadaqlara verir. Bu davranrqryla da 6zlil ve samimi oldugunu

ortaya koyar. Dijri.istlUQU, olgunluQu, atakhQr ve aktif desteQiyle arkadaglarrn gWenini ve saygrsrnr kazanrr. Qiinkii devrimcilere yaptrQr yardrmlarr bi.lyilk bir gizlilik iginde kurallarrna uygun bir qekilde yapar. Nelerin srr olarak saklamasr gerektigini iyi kestirir ve buna azami 6zen gOsterir.

Kilrdistan Devrimcileri'nin

gahq-

malarrna ba$h olarak O'nun kuryelik vb. katkrlarr devam ederken, l98l yrhnda kendi k6yii olan Beydere'de bir ihbar ilzerine devrimciler kugatmaya ahnrrlar. Teslim olmayrp direnigle kargrhk verince qatrEma grkar. Bu gatrEmada Baki KAHRAMAN yoldag qehit di4er. Mehmet GLiLER, Cevdet GUNERHAN ve Salih KILIQ'rn da iqinde bulundugu grup yurt drgrna grkma hazrrhQrndaydr. O gi.ine kadar gahqrnalarryla ba,qan gosteren ve gizli kalabilen Ahmet yoldaq da yurt drgrna grkrg igin hazrrhklarrnr yapmrgtr. Grup bir glin sonra alandan ayrrhp Ortadogu sahasrna dogru yola qkacaktr. QtrErnadan sag kurtulan 2O'yi aqkrn arkadag i.izerinde Baki yoldaErn qahadeti sarsrcr olur. Grup, bir kalaqnikof, bir l4'lir tabanca ve iki kilqUk qaph silah drgrnda silahsrzdrr. Grup bu olay Uzerine yurt drgrna qrkrgrnr krsa bir si.jre iqin erteler. Fakat yurt drgrna qrkrp partiye ulaqma ydni.indeki karanndan vazgegmez, Zoduklar iqin de Ortadogu sahasrna do$ru yola koyulur. Ahmet yoldagrn, 12 Eyli.il faqist cuntasrnrn Ki.lrdistan'da, 6zellikle de mircadelemizin taban buldugu alanlarda her tiirlir baskrve terdr tygularnasrna baqvurdu$u, umutsrz bir ortamr yaratmaya gahgtrgr, derrrim ve deryrimcileri kciki.inden kazrdr$r, bunun igin de alabildigine yogun karalarna kampanyasrna girigtigi bir donemde ulusal kurtulug m0cadelemize profesyonel katrhm sa$lamasr sr-

radan bir karar olmadrSr gibi, olduk-

qa da anlamhdrr. Ancak O'nun bu kararhhk gdsterisi gaqrrtrcr olmamrq-

beri ulusal kurtuh.q mticadelesine ve onun 6nder giici.i PKK'ye 6zlti katrlmrq ve sergiledigi pratikle samimiyetini defalarca kanrtlamrqtr. Brnunla derrirne adanan yagamrn soylu drnegini g6stertrr. Qi.inki.i baqrndan

miqtir. Nitekim bi.iytlk devrimlerin ma-

ratonu btiyiik olur. Bu maratonun koqucusu olmak 6yle srradan bir olay deQildir. Ahmet yoldaq, Ortadogu sahasrna gittiQinde yine O'nu zorluklar bekliyordu. Orada TC'nin her tarafa teror yayan militarist saldrrr gi.iqleri yoktu, ancak egitim imkanlarr adeta ateg altrnda yaratrhyor ve degerlendiriliyordu. Ayrrca saflarda mi.lltecilegmeyi dayatan yrlgrn tipler ve bunlarrn yaprya egemen krldrQr hastahklar vardrr. Parti OnderliQi, bUtUn qabasryla bu tiplerin qabalarrnr etkisizlegtirmek ve yapryr geriye geken hastahklarr gidermek y6nUnde yi.iklenir. Ulkeye dciniirgil gerqekleqtrrmek, bunun iqin gruplarr hazrrlamak dogrultusunda var gUcijyle gabalar. Ahmet yoldag, i.ilkede silahh mi.lcadele y0riitmek iizere hazrrlanan gruplar igerisinde yer alrr. Zorluklar igerisinde yaklaErk iki yrl boyunca askeri ve siyasi egitim olanaklarrndan yararlanmasrnr bilir. Kendisini Ulkenin zorlu mircadelesine hazrr duruma getirir.

Yrl I 983. Ahmet yoldaq, I 981 yrhnda grktrQr yurt drgrndan tekrar

iilkeye ddner. Bu kez daha

gi.iqlii,

daha kararh ve daha inanqh... 1983 baharrndan itibaren silahh propaganda birlikle.ri iginde faaliyet yi.iri.itmeye baqlar. Ulke koqullarrnrn zorluklarrna katlanrr. lnancrnr ve kararhhgrnr qeliklegtirir. Ozellikle askeri alanda girglii bir yetkinlegmeyi yagar. I 5 Agustos Atrhmr'na katrlma qanstnt elde eder. Baqarrh bir pratiQin sahibi olur. 15 Agr.rstos'ta yaprlan bijyiik qrkrg, mircadelenin iilke geneline yayrlmasrnr dayatrr. Bu aqrhmrn bir gere$iolarak Dersim sahasrna da gerilla gi.ici.i g6nderilir. Bu gtig arasrnda Ahmet yoldaq da vardrr. Bu sahada da inatla direnir, qabalar, zorluklarrn i.istesi nden gelmeyi bagarrr. Burada diigman giigleriy-

le grkan birqok gatrgmada yer alrr. Askeri yetenekleri geliqir ve tecriibeleri artar. Savaq iqinde savagarak komr.rtanlagrr. Eylemlerin planlanmasrnda ve gergekleqtirilmesinde dnemli pay sahibi olur. Savag iqinde defalarca isabet eden dtrgman kurqunlarryla yaralanrr. Birgok yerinden yaral bedeniyle savaga katrlmaya devam eder. 1990 Mart'rnda baglayan serihildanlarla dayanrgma amaqh eylemlerin planlanmasrnda dnemli rol oynar. Daha sonra Amed Eyaleti'ne geqerek oradaki gerilla savagrna komutan olarak katrlrr. Eyalet komitesinde yer alrr. Burada da yaralanrr. Vi.icudu yaralarla dolar. 1990 krErnda agrrr so$uktan sag eli donar, Kangren tehlikesini erken mi.idahale sonrrcu atlatrr. Ahmet yoldag, yaklagrk dokrz yrl iilkedeki srcak savaqrm iqinde kaldrktan sonra tekrar Ortadogu sahasrna dc)ner. Bekaa Vadisi'ndeki Mahsum Korkmaz Akademisi'ne gider. Bu kez partitarafrndan kan-ter iqinde yaratrlan geligmiE eQitim imkanlarryla kargrlaqrr, Akademi gerqeginde uh.rsal kurtulug mi.rcadelemizin yakaladrQr aQamayr gdrtjr. Bundan gururlanrr. Odenen bedellerin boguna gitmedi$ini, bilyilk deQerler yarattrgrnr, biiyiik devrim yi.iri.iyi.iqiinU zafere yakrnlagtrrdrQrnr gdriince, yaptrklannrn az oldugunu, daha fazla yiiklenmek gerektiQini di.iqtinUr. Yaklagrk iiq ay Akademi sahasrnda gerek egitim derslerinde ve gerekse de kaldrQr kogug ortamrnda savaE pratiQinden grkardrQr sonuglarr, edindigi tecrijbeleri yoldaElarrna aktarrr, 6zellikle tecriibesiz, yeni egitim adaylarrna zorlandrklarr noktalarda yardtmlarrnr esirgemez. Bir yandan yoldaqlarrna katkr sunarken, diQer yandan gtiqlendirilmesi gereken yonlerine ydnelir. Kaldrgr stire boyunca kendisini yenilemeye ve bdylece daha gUqlU bir savaga hazrrlamaya qahgrr.

Devre sonlarrnda yaralarrnrn tedavisiniyapar. Bir siire sonra iilkeye ydnelir. Botan'a gider, oradan da Garzan iizeri Dersim Eyaleti'ne geqer. Dersim daQlarryla bulugmanrn sevincini, coqkusunu yaqar. Dersim, eskisinden daha gtiglii bir komutanr kargrlar. Komutan Ahmet yoldag var gUciiyle savaqa yiiklenmeye qahgrr. Ancak Dersim'deki pratiQi fazla wun siirmedi. Dersim'de krE mevsimi erkenden baEladr. Ahmet yoldaE, komutasrndaki birlikle PUlUmUr yakrnlarrnda i.ls alanrna gekilirken g0 drrSmesi sonucu bir grup yoldaqryla beraber qahadete ulaEtrve bfi.ik kurtul uq ytiri.iyiiEtintjn cil i.ims i.iz qehitler ordusuna katrldr. Ahmet yoldagrn pratiQi derslerle doludur. Eylemden eyleme kogtu. Pusulara di.lgtii, zorluklarla karqrlagtr, dii,gman kurqunlarrna hedef oldu, Ama yrlmadr, direndi ve yi.iri.idii. Partisine layrk olmaya qahEtr. En sonunda gergek ozgiirligii yakaladrQr Dersim'in asi daglarrnda partimiz degerli bir komutanrnr kaybetti. Halkrmrz, bu yiQit evladrnl anarak, partimiz ise yeni Ahmetler yaratarak bu boglugu doldurrnayr O'na baghh$rn bir gere!i sayacaktrr. O'nrn direniq tnyrag'Dersim daglannrn doruklannda sirrekli dalgalanarak zafere selama duracaktrr. Komutan Ahmet DiZiN yoldagla birlikte grQ altrnda kalarak qehit diigen yoldaqlar:

Kod adr:Dicle Dogum yerive tarihi:Dersim, 1970 Mi.icadeleye kathq tarihi: 6

$hadet yeri Riltimiir

ve tarihi: 24

Adr, soyadr:Veysi

thziran 1 9911 Kasm 1991l,

NUH

Kod adr:Muhittin Dogum yeri ve tarihi: Derik-$urbesta ktiy0, 7 Temmuz 1969 Miicadeleye katrhE tarihi: 19 Mart 1991 $hadet yeri ve tarihi: 24 Kasm 1 992,

Ptiliimrir Adr, soyadr: Mehmet ginCUL

Kod adr:Piling Dogum yeri ve tarihi: Adryaman-Qamyazr, 1966 Mticadeleye katrhg tarihi: 1992 $ahadet yeri ve tarihi: 24 Kasrm 1992,

Piiliimiir Adr, soyadr: Perihan GUL

Kod adr:Emine Do$um yeri ve tarihi: Dersim-OvaokAlagprnar, 1977 Mticadeleye katrhg tarrhi:28 iJlays 1992 $ahadet yeri ve tarihi: 24 Kasm 1992, PUltimtir Adr, soyadr:M. Salih FIRAT

Kod adr: Dolan Do$um yeri ve tarihr: Krzrltepe, 1966 MUcadeleye katrhg tarihi: Mart 1 991 $ahadet yeri ve tarihi: 24 Kastm 1992,

Ptiliimiir Adr, soyadr: Ramazan BENGIN

Kod adr:Ramazan DoQum yeri ve tarihr: $rrnak-Begika k<iyii, 1969 Milcadeleye katrhq tarihi: 1988 $ahadet yeri ve tarihi: 24 Kasrm 1992, PiilUmtir Adr, soyadr: Deniz YILDIZ

Kod adr:Rahime DoQum yeri ve tarihi: Dersim-Roznek k<iyii, 1977 Miicadeleye katrhE tarihi: 10 Ocak 1991 $ahadet yeri ve tarihi: 24 Kasrm 1992, PiilUmrir Adr, soyadr: Mukadder YAIQIN

Kod adr: Zozan DoQum yeri ve tarrhi: Dersim-MazgirtKuggu kriyU, 1976 Mijcadeleye katrhE tarihr: Mayrs 1992 $ahadet yeri ve tarihi: 24 Kasrm 1992,

Piiliimiir Adr, soyadr: HUlya EKiNCi

Kod adr:Pelgim DoQum yeri ve tarihi: Antalya,1977 Miicadeleye katrhE tarihi 24 Eyliil 1992 $ahadet yeri ve tarihi: 24 Kasrm 1992,

Ptilrimiir Adr, soyadr:Savar ...

Kod adr:Aysel Do$um yeri ve tarihi: Kars-TuzlucaKrilhi, 1974 Mi.lcaddeye kdrlq tarihi: 12 Agustos 1992 $ahadet yeri ve tarihi: 24 Kasrm 1992,

Ptiliim0r Adr, soyadr: Ebru TURGUT

Kod adr:Sozdar Dogum yerive tarihi: Mug-Varto, 1975 MUcadeleye katrhq tarihi: 1992 $ahadet yeri ve tarihi: 24 Kasrm 1992,

Ptiltimiir Adr, soyadr: Serdar BUDAK

Kod adr:Kokel Dogum yeri ve tarihi: Mazgirt-Aydrnhk

kiiyii, 1974 Miicadeleye katrhg tarihi: 6 l'bziran 1 992 $ahadet yeri ve tarihi: 24 Kasrm 19911,

Ptiliimtir

Adr, soyadr: Aysun DEMIREL

Kod adr:Berfin Dogum ybri ve tarihi: Dersim,1974 Mtlcadeleye katrhq tarihi: 1992

$hadet yeri Ptiliimiir

ve tarihi: 24

Kasm

Adr, soyadr: Giinay YAVUZATP

19911,

Adr, soyadr: Adil BEYfAS

Kod adr:Neval Dogum yeri ve tarihi: Giiroymak,

Mihaddqp kdlq tariti:

$hadet yeri Ptiliimtir

ve tarihi:

1 972 14 AgrrSos 24 Kasm 1 9911,

0, bagm$zlk ve ozgiirliige sevdah bir komutandl! ken g6zleri rErldryor, sevinqten yerinde duramryordu. Ve yeni ig yeri olan Urfa Belediyesi'nde igqi arkadaElarrna parti propagandasr yapa-

Adr, soyadr:Hasan

Kod adr:Veli Dogum yeri ve tarihi: Urfa, 1949 Mi.icadeleye katrhq tarihi: 1978 $ahadet tarihi ve yeri: 30 Haziran 1993, Uludere

l'lasan CUt-t-U yoldaE, ulusal kurtuluq hareketimize grup ddnemi olan 1977-78 yrhnda katrlmrq, yurtsever bir proleterdi. Hareketimizle iliEkiye geqtiginde evli ve d6rt qocuk babasrydr. Bakmakla yi.lkiimlendiQi ailesinin geqim srkrntrsrve yokluk iqinde boguluyor olmastna raQmen, "lqimden kovulurum, iqsiz kahrrm, aileme g6tiirecek bir dilim ekmek bulamam" gibisinden, ailesel ve bireysel kaygrlara kaprlmadan, hareketimizin kendisine verdigi Urfa iplik Fabrikasr'ndaki iqqileri orgi.itleyip sendikalagtrrma gdrevini hiq tereddi.lt etmeden kabul etmiqti. Hem de hiqbir ciddi ideolojik-politik donanrma sahip olmamastna karqtn, ategli bir yurtseverlik ve srnf sezgileriyle hareket ederek 96revine ddrt elle sarrlmrqtr, lqyerindeki qahqkanhQr, olgunlugu ve oturmug igqi kiEiliQiyle biitiin igqilerin saygrsrnrve gi.ivenini kazanmrEtr. Krsa zaman iginde iqqi arkadaglarr kendi 6zlerinden qok O'na giivenmeye ve arkasrndan tereddiit etmeden yi.iriJmeye baqlamrElardr. Hareketimizin de kararryla uzun olan iE giinilni.i krsaltmak, sigortah olmak, sendikalagmak, qok gi.ili.inq di.izeyde olan maaqlarr yiikseltmek ve fazla mesai iqin ayrr iicret almak gibi ekonomik-sosyal haklar iqin ig brrakma eylemini 6rgi.itleyen ve buna dnderlik eden Hasan yoldaE, eylem siiresince bi.i'ti.in iggi arkadaqlarrnrn kiEisel ve ailesel sorunlarryla da ilgilenerek tam bir iggi onderi olduQunu kanrtlamrgtr. lq brrakma eylemi sonrasr iEsiz kaian Hasan yoldaq, higbir zaman yakrnmada bulunmadr. Aq kalan ailesi igin arkadaqlarrn vermek istedi$i ekonomik yardrmlarr "Miicadelenin ihtiyaqlarr daha onemlidir" diyerek her defasrnda reddetti. Bu sirre iqinde bog durmadr, Bir taraftan

klasikleri okuyarak ideololik-teorik eksikiiklerini gidermeye qahErrken, diger yandan da propaganda yaparak yozlu$un, dtiqkiinlii$tjn, dilqiirUlmiiqli.iQtin diz boyu oldugu, yurtsever duygu ve dijqUncelerin oldukga olrz olduSu Urfa sahasrnda yurtsever devrimci di.4i.inceleri kendi qevresine yaymaya gayret etti. Ote yan' dan da giinliik buldugu inqaat vb. iglerde qahgarak evine ekmek parasr goti.irmeye, ihtiyaglarrnr karqrlama' ya qahgtr. 30 -remmuz '1979 tarihinde par'

tinrn kuruh-rqunun rlan edilmesi, O'nu adeta coqttrmugtu.'Artrk bizim de bir partimiz var. Ti..irk somi.irgecileri ve agalann gapulcu egkiya qelelerinin elirnizden gekecekleri var!' der-

rak, onlarr etrafrnda toplamaya gahqryordu. Partinin bir kez daha igqileri orgirtleme, reformist-teslimiyetqi Genel lg Sendikasr'nrn ydnetimini ele geqirme talimatrna sanldr. Hrrsla ve coEkuyla qahqtr. Gizlilik kurallarrnr, ulusalve srnfsal baskrlarrn gifte 6rsiinde ddviiltip qeliklegmiq olmanrn getirdigi tecrtibeler sayesinde ustahkla uyguluyordu. Legal ve illegal mi.icadeleyi birlegtiriyor ve 6nerileriyle alandaki qalqrnalarrn daha saghkh ytirtiti.ilmesinde bi.iyiik qaba sahibi oh.ryordu. Amat6r devrimciligin eksikliklerinin 6niine srnrf sezgisiyle geQmeye qahqryordu. Bu kuralh qahqmasr sayesinde, srkrydnetim koqullarrna raQmen kurduQu saQhkh iliqkiler ile degifre olmadan bir d6nem faal iyet yiiri.ittii. l98O baharrnd4 diqmantn yo$unlaqtrrdrgr operasyonlarrn, birqok insanda yrlgrnhk, korku ve kugku geliEtirmesi ve en "benim" diyenlerin saflarr birer birer terk etmesi, bir kenara qekilmesi, O'nda biiyi.lk bir 6fkenin geliEmesine neden olmugtu. "Gi.ilistanlar iilkesi" dediQi Kiirdistan'a ve kdleci iliqkiler iqinde tanrnamaz hale getirilen Ki.irt halkrna kargr bu kadar sevgisiz ve sorumsu olanlan asla bagrglayamryordu. Ulkesini ve halkrnr sevmeyenlere, bagh olmayanlara karEr dfkesi yo$unlaqryor ve bunlara asla saygr gdsterilmemesi gerektiQine inanryordu. Bu konuda kesin hiiktim ve ilke sahibiydi. I 980 Newroz'unu silahh eylemliliklerle karErlayan, birqok eylemde korkusuca gorev alan Hasan Gtlllti yoldag, aynr yrhn Mayrs ayrnda dirqmana esir dLiqtii. Polis sorgusunda iqine girdigi kimi yetmez tavrrlarrnr asla baQrglamadr. Kendisini partiye kanrtlamak iqin zindan yagamr boyunca adeta grrprnrp durdu. 1981 direniqi baqta olmak iizere, birtiin zindan direniglerinde onurlu yerini tereddUtsi2ce aldr. Hep direnen yoldaqlannrn yanrnda oldu. Onlarr yalnrz hrakmadr. Teslimiyet ve ihanetten bagka seqenek tanrmayan dtigmanrn Diyarbakrr zindanrndaki vahqetine karqr, insani, siyasi ve ulusal kimliginive de kiqiliQini korudu. $ahin Ddnmez ve Yrldrrrm Merkit hainlerinin baqrnr qektigi ihanet cephesine karqramansz bir kin ve 6fke iqindeydi. l2 Eyliilfaqist sdmiirgeci diktat6rliigiiniin srkrydneti m mahkemelerinde siyasi savunmalar yaparak, dliqmanr kendi kirrsi]sijnde yargrladr, yerden yere vurdu. Halk adamr olma ve iqqi olgunlugr.ryla bezenen kiqiligi ve kendine 6zgti mizahlarryla dirgmanr alaya alarak grlgrna gevirdi. Hasan yoldag, partiye verdiQi bir rapord4 milcadeleye katrhq d6nemini, gerrenin etkilerini, kendi 6zelliklerini, cezaevi yaqamrnr ve gdrevlere yaklaqrmrnr q6yle anlatmaktad rr: " 1 978'in baglannda hareketimizle tanrytQtmd4 toplumun birqok 6zelliklerini taqtyordum. Kendimden,

toplumumudan, dilnyadan haber siz, TC'nin gekillendirmeye galqhflt bir iipi qizmekteydim. Qevrem, aQtr feodal ve dini etkileri tagryordu. lslamtn gelenek ve gdreneklerini temsil eden bir aile yaptstna sahipiim. Devamh gahgmak zorunda kalan bir i ggi o I mam nedeniy le.d i n i e tk i lerd en tzak kalcJm. Anak, lslam geleneginin, ahlak ve terbiye anlaygtntn ize-

rimde yoflunca etkisi vardt Qok yoksul bir qevrede yetigmemden

dolay4 varhkh kesimlere karg fuzen gok tepkili olabiliyordum. Bu tepki funi kavgaa dwwu getirmigti. I 98O yilmda tutuklamp Diyarfuktr zinda' nna gdtilrilldil$ilmde, iqgi drgiitlemesi nden soruml uydum. Bdylesine

1nemli bir gorev alnnma

raQmen,

heniiz hareketimizi tam anlamryla tantmtyordum. Daha gok bende bilinqsizce olt4an anf geligkisi, beni hareketle iligiki kurmaya gdtilrdil. Kilr distan, Ktirtliik, halk ve dnderlik ger-

gibi olgulara yatunaydm. Teorik olarak fuz geyleri bilmeme aQnen onu duinliflne l<annnyoktu Cezaevi silrecinde devamh bir direnig milcadelesi yagandtQtndan, 1zellikle politika sanahnr kavram4 kigiliSi ddnitgtilrme olanaklan pek olmadt. l98l vahget ddneminde sadece iki giln Mazlum yoldaEn bizlere, o gartlarda politika nedir? i-zeri ne bir eSiti m verme dwurnu oldu Direnig siirecinde bizlerde inang ve umut vardt. Pafti OnderliQi'nin manevi etkisi her zaman gi)gli) bir gekilde arkadaglara inang, umut ve qekliQi

moral verirdi. Parti OndertiSi'nin

ganda oldugu diqilncesi, mi)cade' lenin daha da gitqlil geligip boydlanaca$ inana herzaman canlryd4 bu baQlamda dnderlik teslimiyetin ihanete doni)gmesini engellemig oldu. Bu olgulan gdrdilk, yagad*. Bizleri ayakta tutan 1nderliQin varhQtydl

kendisine sorun yaprnadr. Ailesel sorunlarrnr gdrevlerinin oniine qrkartmadr. Dikkat ve yo$unlaqmasrnr aile sorunlan izerine yapmadr. Qocuklanna da el atarah onlarr devrimin birer gocuklarr haline getirdi. 1987 yrhnrn sonlarrnda tahliye olduktan sonra ikirciksiz parti saflarrna katrldr. Parti ile iliqki kurabilmek iqin drEarrya qrktr$r andan itibaren yrlmadan, umutsr-zlu$a kaprlmadan yoldaqlarrnr aradr. Ve aradrQrnr da sonunda buldu. AradrQrnr bulmuq, serrdasrna kavr4mr.rqtu Zndanda yedi yrl boyunca yaEadrQr iqkencelerin, acrlann ve kahrrn hesahnr dftmandan almak iqin kesin kararhydr. Zindan yaqamrnda verem de dahil birqok 6lUmci.il hastahsr atlatmrqtr. Fiziki olarak gok yrpranmrg ve yaqr ilerlemig olmasrna ralmen ylire$i cogku, cesaret ve di.iqmandan hesap sorma kararhh$r ile doh:ydu, Zindandan qrktrktan sonra partiyle buluqmasr, yoldaqlarryla gori.rqmesi sonrasrnda qehir faaliyetlerinin geliEtirilmesinde gdrevlendirildi. Bu gdrevlendirmeye karEr, partiden aldrgr kdkltiterbiye ile haraket edip en ktiqiik bir itirazda bulunmadr. O d6nemin koqullarrnda son derece zor ve riskli olan qehir faaliyetleri iqinde yerini aldr. Zindandan tahliye olanla-

liye olan Hasan GULLU yoldag, daha kararh ve bilenmiE olarak partiyle tekrar iliqkiye gegti. Partinin verdiQi qehir qahgmalarrna tekrar baqladr. Gizlilik kurallarrna alabildiQine 6zen gdsterdi. Kuralh devrimciligin drErna qrkmamak, ona ters dirqmemek igin birytjk gayret sarfetti. Ancak tahliye olduktan krsa bir siire sonra zincirleme geligen tutuklamalarla birlikte, O da 1988 Ekim'inde yeniden gdzaltrna ahnarak igkence tezgahlarrna irqiJncti kez alrndr. lqkencelerde direndi, bu direniqle partinin devrimci direniq hattrna hakim oldugunu kanrtladr. Onurunq ulusal ve siyasal kimligini qiQnetmedi. Hakkrnda somut bir kanrt bulamayan dirqman, qaresiz O'nu brrakmak zorunda kaldr. Hasan yoldaq, iilke ve halkrna vurgun, partiye dlesiye baghhk igindeydi. Tahliye olur olmaz yine faaliyetlerine aktif olarak devam etti.

Parti Onderligi'nin istemi tzerine Mahsum Korknraz Akademisi'ne gitmek iizere Yunanistan'a geqti. Gelirken gocuklannr yanrna almayr ihmal etmedi, Yunanistan izeri akademi sahasrna qocuklarryla birlikte geldi. B6ylelikle qocuklarrnr partinin hizmetine verdi. Mahsum Korkrnaz Akademisi'nde kaldrgr siire boyunca ol-

D itg mant n, 6nd erl i Qe sal d t n I an nd an

sontqlar qrkanrd*

ve kendimizi gitgg rd *. Zaman zaman ikircikli durumlara dt)gmemizden bizi yine kurtaran bu kutsal olgudur. Cezaevinde rapor-talimat sr.stemi qalrytrdt hrsat doQdt-@unda toplantilar yaplrdr Toplanillar eQitici bir muhtevaya sahi pti. Cezaevi yagamm boyunca gdrev sorumluluklar aldm. Direnigin devamh canh tutulmaa, bozguncu ve yanlq anlayqlar4 teslimiyete gdtilren egilimlere, ortayolculuQa karg her zaman bir mi)cadele geligtirildi. EQitim aQtrhklt olarak bu yonlitydi). Talimatlan eksiksiz, titizlikle emir telaki ederek mutlaka uyg ul amaya gah g t rd m..." Hasan yoldaE, l5 AQustos devrimci atrhmryla yeniden gahlanan ulusal bagrmszhk savaqrnr, gerillayr, ona dnderlik eden partiyi ve Parti Onderligi'ni bi.iyi.lk bir minnet ve baghhkl4 sevinq ve coqkr.ryla karqrladr. l5 AQustos Atrhmr'nrn zindanda katliamlarr giindeme getirebilecegini di.igUni.lp korkudan uyku dahi uyr.ryamayan, ilk frrsatta saflarr terk etmeyi hesaplayan kaqkrncr tiplerden iQrendi, tiskinti duydu. Ama di$er yandan da oturmug, olgun ve wak gdri.iqli.i kiqiligiyle, bu durumu yagayan ve ceset haline gelen kiqilikleri diriltmeye, diiqmanrn kuca$rna di.igmelerini engellemeye qahqtr. Ozlerinde irade ve giJcUn zerresini iagryanlarr, ytireginde 0lke ve halk sevgisinin krrrntrsrnr taEryanian ellerinden tutup kaldrrmay4 gUglendirip yi.iriitmeye qabaladr. Diigmanrn ilk "Piqmanhk Yasasr'na adam kaptrrmamak iqin kaldrgr koguqlarda moral, cesaret, giJg ve aydrnlama kayna$r oldu. Tavrr hep kazanmaktan, kazandrrrnaktan yanaydr. Kaybetmenin kolay, kazanmanrn zor oldugunu bilerek, zoru baqarmanrn erdemlilik oldu$una inanarak hareket etti. Kendisini drqanda yaganan srcak mticadeleye hazrr hale getirmek igin qabaladr. Egi kendisini ve drqarrdaki qocuklannr brrakrp aynlmasrna ra$men, moralini bozmadr, kendisini daha biiytik g6revlere hazrrlamaktan geri brrakmadr. Eginin kaqrgrnr I end i rmeye gah

bir bir arayrp evierini buldu ve onlarr miicadeleye davet etti. Saflara yeniden ddnmek istemeyen ya da rr

terddUt duyanlarr engin ikna gUcuyle yoia getirdi. Zindandaki iqkence, baskr ve vahqetin un gibi d0ti'ttil0i.i, ti.ikettiQi en umutslrz insanlara dahi gUg vererek, yeniden ayaga kaidrrmak ve ikna etmek igin brkmadan, sabrrla qahgtr. Pek qogunu ikna edip partiyle

hrh4turdq

saff ara kazandrrd

Hasan yoldaq, bu zorlu faaliyetler iqindeyken 1 988 yazrnda tekrar yakalandr. Sorgulamada deneyim ve inancrnrn sa$lamirirgryla baqarrh bir srnav verdi. Di.gmana. parti srrlannr ve iligkilerini vermedi, parti ile iligki iginde oldtgunu kabul etmedi. Bi.lti.in iqkencelere raQmen, partisini ve haikrnr korudu. F(rsa siiren ikinci tutsakhk dcineminden sonra, tekrar zindanda tah-

gun bir militan oldugunu

kanrtladr.

Uzun siire xoQuglarda sorumluluklar

iirstlendi. Daha da yetkinlegmesi ve komuta dtZeyinin geiiqrnesi icin Mahsum Korkmaz Akademisi y6netiminde yer aidr, Yoldaqlarrnrn eQitimine bUyirk onem verdi, Sorunlara 96zi.imleyici yaklagarak yoldaghk iligkilerin de ulagrlmasr gereken di.izeydi gdsterdi. Akademi ortamrnda yii-

rtittrlen btitiin gahqmalara

katrldr. galrq-

Partinin 2. Ulusal Konferans

malarr iginde de yer alarak izerine diigeni yaptr. Mahsum Korknraz Akademisi'ndeki ya,qamrnr, partiye verdigi bir raporunda krsaca goyle 6zetlemektedir: 'Partim hana biitiin olanaklannt agtt Kendimi ddneme cevap veren bir kadro olarak hazrlamam, 6nderlik gerqqine uygun ve sava7rmtza cevap verecek dibeyde bir komutan

olabilmek igin prti taraftndan Mahsum Korkmaz Akademisi ydnetimi nde gdrevlendirildim. Bu gdrevimde

daha genig ditgilnme, prii-cephe ve savag sorunlanm kavram4 komuta dzelliklerine sahip olabilmek iqin qafulanm oldu. Kendidnilme, prtinin istemlerine ve diinemin ozellik' lerine cevap veren dlqillere ulagma hedefini koydum. Ydnetimde buna ulagma olanaklan doQdu... PKK 2. UhmlKonferansr'n yayd t m Komt syon gal rynalan m kab ld t m Parti OnderliSi'nin onemli perspektiflerde bulunmaan4 sorunlann q6-

zilmil sini

yolve ydntem gdstermemilitan ve kadrolan igin bu-

igin

prli

lunnpz bir nimet olarak kabul ediyorum. Yeniden dizeltme hareketi kad rosu of arak yetigtiri I d i m. O nder lik gergegini burada gdrme olanaQtna kavt4tum..." Akademi egitimini tamamladrktan sonra Gtiney-batr Kiirdistan parqasrnda bir d6nem kitleler arasrnda gahEmalar yUriittti, halk iizerinde oldukqa olumlu bir etki yarattr. Ancak O'nun gdnli.i i.ilkenin engin daSlarrndaydr. llerlemiq yaErna ve doSanrn arnansz kanunlarrna meydan okuya-

rak i.ilkenin hrrqrn, geqit vermez ve bir o kadar da sadrk, dzgiir ve sevecen kucagrna kendisini atmak igin qrrprndr. Bu di..rqi.ince ve kararrnr partiye tekrarladr. Parti tarafrndan bu dnerisi kabul edilince bi.iytik bir heyecan ve swingle iilkeye giriq yaptr. Botan alanrnda gerilla qahqmalarrna katrldr. En son Uludere alanrnda gdrev i.istlendi. Genq yoldaqlarryla adetayarrg iqine girerek gerillanrn kurallarrnr hayata gegirmeye gahgtr. Di.igmana duydugu birikmig kiniyle diigmanrn l.izerine yiiri.idti. Birgok eyleme katrldr. Silahrna gok iyi

hirkmetti, onu r.stahkla kullandr. Silahr O'na degil, O silahrna komuta etti. Partinin topyekiin direnig' kararr dogrultusunda yeni slireg eylemlerini geliqtirdi. En son Uludere'de dligmanrn biiytik gUcilniin bulunduQu Katun Taburu'na ydnelik eylemde yaralandr. Yarah olarak yoldallarr tarafrndan kurtanldr, ancak yarasr a$rr

oldugundan kurtarrlamayarak 30

Haziran 1993 tarihinde Eehitler kervanrna katrldr. Yaqamrnr kavganrn en zorlu anr ve

alanlarrnda delerlendiren Hasan yoldaq, parti ideolojisinden, dire-

niqgiliginden, askeri ve politik hattrndan asla taviz vermedi. Yaqamrnrn son anrna kadar partiye, Parti Onderligi'ne, yoldaglarrna, halka iilkeyeve sosyalizm davasrna baghhgr ile ornek bir proleter devrimci yurtsever olarak kaldr. O"_,!rn, parti qehitlerine, partiye, Parti OnderliQi'ne, sosyalizme, halkrmza ve 'Gi.llistanlar i.ilkesi' dedigi Kiirdistan'a baghhgrnr 6rnek ahp, bizlere devrettigi bayra$r sonsr-za dek dalgalandrraca$rmzr bir kez daha yineliyor ve tiim gehitlerimizi minnetle anryoru!

Tarihi Dersim direnis destantntn g [i n [i mtizdeki gelene$ i n in bi r sti rdti rticti si,iyd ti yal krrrkh$rna u$ratmrqtr. Bu kadar kaqrlarrn4 milcadele saflarrnr brrakarak halkr umutsuluQa sevketmelerine anlam veremiyordu. Ama bu gerqeQi krsa siire sonra kavradr, 7ay fi , halka umut ol mamrg, devri mci -

ligi temel almamrq drgi.itlenmelerin varaca$r sonuq btrydu, Sekvan yoldaq, ekonomik olarak fazla bir zorluk gekmiyordu. Ailesi uun bir ddnemden beriAlmanya'ya yerleqmiqti. Kendisine hep maddi

yardtm g6nderiyordu. Ailesinin

macr, O'nun okulunu orada bitirdik-

ten sonra yanlanna gelmesiydi. Adr, soyadr: lbrahim KILIQ

Kod adr:Dr. Sekvan, Mahir Do$um yeri ve tarrhi: Hozat, ... Mi.icadeleye katrlrE tarihi: 1990 $ahadet tarihi ve yeri: 14 Temmuz 1993, Dersim

DireniEin semboli.i Dr. Sekvan yoldag, Dersim'in Hozat ilqesinde doQdu. Heni.z kuqi.rk yaElarda iken tilm[le dt\man tarafrndan qizilen bir yaqamrn etkileri ve srnrrlarr arasrnda biiyiidti. OQrenimini uun bir sirre bu ilqede si..irdi..irdti, Ailesinden ilerici di.igi.incelere sahip olan insanlar olmasrna raQmen, kemalist ktrlttrriin yarattrgr tlim dehqeti ilk anda kavramadr. Abileri Dev-Yol hareketinde qahEma siirdiiriiyorlardr. Birqok 6rgi.it burada ki.rmelenmesine, ilerici dz tegkil eden potansiyel [.rzerinde varlrk gdstermelerine raQmen, Dersim'e yaprlanlarrn hesabrnr sorma ve Ktlrt halkrnrn ozgiirli.ik ve baQrmsrzhk isteminr pratik alanda yerine getirme gcirevinden uaktrlar. Her geye raQmen, qevresindeki bu srnrrh ilerici d(4Unceye sempati duydu. Qtjnkil Dr. Sekvan yoldag, o zamanlar bagka bir alternatrf arrvordu. Dr. Sekvan yoldaq oQrenrmini vaptrfir ddnemlerde gevresinde temin ettigi kitaplardan marksist di.4i.inceyi, diger ulusal ve srnrfsal kurtulug ha-

reketlerinin geiiqim ve bagarr nedenlerrni, ezen-ezilen kavramlarrnr anladrkqa, Tiirk sdmiirgeciliginin Kiir-

distan'da uyguladrgr sdmiirgeciiik politikasrna karqr cifkesi giinden gUne artryordu. Devrimcilerle tanrqtrktan sonra devrimcilerin arasrnda kalmak, gdrev ve sorumluluk alabilmek iqin b|yilk bir 6zlem duyuyordu. An' cak hem yagga ki.igi.ik, hem de katrlsa bile ytiregindeki acryr dindirebilecek gerqek anlamda bir Srgiitlenme de yoktur. Sekvan yoldaq, dgrenimine devam ettigi yrllarda askeri fagist klik igbaqrna geldi. TC'nin eskiden de yaptrgr barbarhklar Dersim'de btiyi.ik oranda eskilere benzercesrne devam ettirildi. Katliamlarr, iqkenceli yagamr gdrdi.j. Qevresrnde ianrdrQr devrimciler, C'nu biryirk oranda ha-

Dr.

Sekvan yold.aq liseyi bitirdikten sonra Akdeniz Universitesi Antalya Trp Faktiltesi igin girdigi imtihanlarr kazanrnca kaydrnr burada yaptrrrr. OQrenimi baqarrh geqiyordu. Universitede herhangi bir gtlqlilk qekmiyordu. Asrl O'nu di4Undijren, K0rdistan halkrnrn iqinde bulundr.rgu konum, bu konuma bulunmasr gereken

5AQtstos I 984 Atrhmr'yla birlikte Kiirdistan ulusal kurtulug mticadelesi giderek geligiqozUm konularrydr. I

yordu. Ki.rrdistan'da baElayan gerilla savaqrnrn etkileri Kiirdistan'rn her alanrnr etkilediQi gibi, Tiirkiye metropollerinde hem okuyan ve hem de yerleEik yaqam siirdiiren bi.tti.ln Ki.irdistanhlarr etkiliyordu. Ozellikle genqli$in etkilenme di.2eyi yi.iksekti. Ancak 1 2 Eyli.rl kligi ilniversiteleri 6nemli oranda etkisi altrna almrq, birti.in muhalif odaklarr susturmuqtu Koqullar oldukga zor ve okullar birer krglayr andrrryordu. DiQer en dnemli gUqltrk ise, egemen olan korkudan dolayr rigrenciler arasrnda da ciddi bir sesin qrkmamasrydr. Vne de bu ortamlarda sessizligi krrmak, okul sisteminin yarattrgr sorunlara kargr dQrencileri hak arayrqrna sevk etmek ve akademik-demokratik haktarr geliqtirmek iqrn Dr. Sekvan yoidaq, gerici y6netmeliQe kargr oQrencilerr drgi.itlemeye baqladr. Protestolar geiiqtrrerek, bu oiumstz kogullarda bazr gerqeklerin anlaErlmasrnr heili oranda sagiamasrnr baqardr. C, olduxqa yetenekliyoi. Aragtrrmacrydr; yazt yazardt. Saz qahp soylemeyi de gok seviyordu. Yaklaqrm, irareket ve gdri.jnuqtryie gi,ven veren ve hemen herkesqe aranan bir kiqriik yaprsrna sahipti. O'nun bu durumu ve dzellikle de baqegmez tutumu, polis tarafrndan da farkedilmigti. Birqok kez Antalya polisi tarafrndan gozaltrna ahndr. igkencelerden de gegti ama hiq yrlmadr. Polisin eline geQen kitaprar ve bildirilerrn aynrsrnr yine arar bulurdu. Bu, kendisindeki kararhh$rn bir gdstergesiyoi. Antaiya'da oQrenci derne$inin kurulmasr di"rgOncesi, biriikte kaldrgr arkaoaglarr tarafrndan ortaya atrldrgrnd4 bu qiriEimin en 6nde gelen mililanrydr. Bu ycnlU onlerine dikilen engelleri

tanrmadr. QilnkU O,..karar verdiQini

yerine getiriyordu. Ogrencilerin bu alanda atacaklarr adrmlarrn devamrnrn gelecelini hesaplryordu. Kiird istan yrrtswer dwrimci genqlik ffCK) mensuplarryla tanrqtrQrnd4 Trp Fakilltesi 4. srnrfrna gidiyordu. Kiirdistan yurtsever genqligiyle tanrgtrgrnda onlara hemen rsrnmrs, sordugu sorulara tatmin edici cevaplar almrqtr. B6ylece partiye ait yayrnlarr okumay4 araqtrrmaya bagladr. Partinin sol gi.iqler fterine yaptrgr degerlendirmeleri, kiEilik gdzUmlemelerini, Serxweb0n'un qegitli sayrlannr okuma imkanrnr elde etmiqti. Bu iligkilerle birlikte bulundugu 6grenci genqlik arasrnda qahgmalar yiiriittii. Kilrdistan yurtsever genqliQiyle si.irekli iliEki igerisinde oldu. Yaz mevsimine dogru bir grup yoldagryla birlikte gerillaya katrlrnak igin 6averili bir qahEma yi.iri.ittii. HazrrladrQr bu grubun 6ncliltigiinU yaptr. B[iik bir sorumluluk drygusr.ryla 96revlerini yerine getiren Dr. Sekvan yoldag, adeta yeniden do$mugtu. Tarihi adrmr atarak bunun gereklerini yerine getirme zamanrydr. Trp Faki.rltesi, Ziraat Fakirltesi, Meslek Yi.iksek Okulu ve Mi.ihendislik Faki.iltesi'yle beraber 1989 yaznda iiniversitelerde toplanan ve mi.icadeleye hazrr hale gelen dgrenci sayrsr tam 15 kiqiydi. Daha sonra gehit di.iqen partinin yigit militanlarrndan Reyhan l(AL yoidaq da bu grup iqerisindeydi. Bir grup yoldaqryla birlikte gerillaya gitme hazrrhgr iqindeyken Dr, Sekvan yoldaqrn hiq de istemedigi bir durum ortaya grktr. BulunduQu bir evde, baskrn gerqekleqtiren polislerin eline geqmemek iqin kendisini balkondan agagr attr$rndan ayaQr krrrlmrg ve sakatlanmrgtr. Bu anlamda tedavr gdrmesi gerekiyordu. Bir strre tedavi g6rdij, yine de ken-

disini Botan'a gitmek iizere hazrr[vordu. O, bu gerekqeyle gidemez fikrini hrq diigUnmfordu bile. Qi.inkU gruba onderiik edecek olan arkadaqlar,n bagrnda geliyordu. Ama qansrzlrk iqte! Aya$rnrn sakat olmasrndan dolayr kendisinden hariq di-

ger grup Botan yolculuguna

qrk-

t:Qrnda sadece yiireginde geq gide-

trileceginrn actsrnr cekiyordu, Belli bir bekiemeden sonra parti kararryia Yunanisian alanrna qrkrgr gercekleqti. Arlrk A.kaderni yoluna yaklaqtrgr ve Ba.qkan'a ula,qmanrn heyecanr t)'nu sarrp sarrnalamrqtr. A.kademi orlamrna gidecegi igin qok sevinqliydi. Bir an <j,nce gitmenin beklentisi iqrndeydi. Yrrnnistan'da gerqekleqen bir egitinn devresine katridr. Buradaki imkanlardan yararlanarak parti nin ideolojisi ve politikasr iemelinde kendisi-

ni ;'etigtircii, O, bu alanda

kaldrgr

stire iqerisinde birqok gdrevi yerine

getirdi. Kitle eQitimini

bi.jyUk bir baqarryla stirdtirdi.i. ArkadaElarr ve kit-

leler arasrnda sevilen sayrlan bir ki-

qilik haline geldi. O, yeni gelen savaEgr gruplarrna sdylediQi devrimci rnarglarl4 onlarr coqturuyordu. Degiqik qalgr aletlerini qalmasrnr bilirdi. Ama O'nun akhnda Kirrdistan iqin savagmak vardr. 'Ben savaqa gideceQim. Dersim ve Kl.irdistan'rn diQer alanlarrnda beni bekleyen daha biryiik gdrwler var, parti qizgisini trygulayarak sorunlan n q6ztim glicii olmak zorundayrm" derdi. O, i.ilkeden koprnayr hi gbir zarnan diigiinmedi, halkrnrn sorunlarryla iq ige yagamasr ve birlikte q6zi.im giici.i olma dogrulttrsunda savaqrlmasr gerektiQine inanryor ve kararr kesin olarak bu ydnlti geliqiyordu. Bu kararrndan asla vazgegmeyecekti. Partinin istemiyle Mahsum Korkmaz Akademisi'ne gitti. Partinin siyasive askeri eQitimini gdrdi.i. Doktorluk mesleginden dolayr Mahsum Korkmaz Akademisi 6Qrencilerinin sa$hk sorunu gdrevini de tistlendi, Hem Akademi'nin bir doktoru ve hem de verdigi derslerle yoldaglarrnrn askeri-siyasi eQitimlerini tamamlarnalannda rol oynuyordu. Ama aynr zamanda yoldaqlarrndan yararlanmasrnr bilen bir dgrenciydi de. Akademi ortamrndaki bu qahqmalannrn yansrra araqtrrma-inceleme gahgmalarrnr da si.irdiirUyordu. Bu d6nemde parti tarihi ve miicadelenin sorunlarrnr eyalet eyalet araEtrrarak, btiti.in yoldaqlarrna krlavr.z olan bir brogUr qahqmasr yi.iri.itt0.'Kayrplarrmzrn Nedenlerive Qrkanlmasr Gereken Dersler" adh broq0ri.i tamamlayarak yoldaqlannrn hizmetine

smdu

Dr. Sekvan yoldag, di.iqmanrn tilkemizde yarattrSr tahribatlarr dtjgi.indiikqe ve halkrmrzrn d0nya insanhQr iqindeki konumunu gdrdiikqe, bir an ewel Ki.irdistan daQlarrnda olmayr, partinin talimat ve yetkileri dogrultusunda qahgma y0ri.itmeyi istryordu. Ozeliikle C)'nun en temel is-

temi Dersim da$larrna

ulaqmaktr.

Ayagrnda henUz platin olmasrna raSmen lrlkeve gitmek igin sabrrsrzlanryordu. Mahsum Korkmaz Akadernisi'nde ikidevre kaidr. 1 5 Agustos 'l 991 kuilamaiarrna katrldr. Ozellikle binierce KUrdistanhnrn Akademiye akrgrnrn coqkusunu yagadr. Bundan gok duygulandrve PKK'nin halklagan ozelligine tanrk oldu. Bununla daha da gururlandr. Dr. Sekvan yoldag, arkadaglarr arasrnda agan bir gUl gibiydi. Onlarr engin sanat girci.ryle de coqturuyor, mtzik, tiyatro ve ktftlama etkinlikleri geliqtiriyordu. O'ndaki kararhirk, inanq herkese bUyiik bir giiven verivordu. Bu yi.izden her arkadaqr, devrime sundu$u bu gliqli.i yeteneklerinden yararlanmak ve yanrnda ulrcal kurtuluQqu g6rw-

lerini yerine getirmek istiyordu. Dr. Sekvan yoldag Agr.rstos 1 991 yrhnrn sonlarrna doQru Ulke yolcu-

lu$una qrktrgrnd4 K0rdistan halkrnrn bagrmsrzhk ve dzgiirli.igti igin irstlendigi sorumluluQu yerine getirmek i.izere b[i.ik bir kavrayrg ve inanqla adrmlarrnr saQlam atryordu. O'nun iqin artrk dlrgmanla hesaplagmanr n zamanrydr. Bebelerin, analarrn ve her yaqtan insanlarrmzrn siingtilenmesi ve katledilmesi belli ki sahipsizlikten olmuqtu. Uzun yrllara dayanan zamanda TC'den bu hesabrn gecikmiE olarak PKK 6nderliQinde sorulmaya baqlanmasr, yrlmaz bir nefer olarak Dr. Sekvan yoldaqr heyecanlandrnyordu. Eski tarihi gelenegi qaQdaq anlamda degerlendiren Parti Onderligive onci.i gi.icii PKK'nin komutasrnda yol alma onuru Dr. Sekvan yoldagr hitryi.ili.iyordu

Bir grup yoldaqryla birlikte iilke pratiQine ydnelen Dr. Sekvan yoldaE, uzun ve zorlu bir yolculuktan sonra Dersim daglarrna ulaqmrgtr. Dersim'e ulaqan grup, eyaletin konumunu araqtrrdr,

biitiin ydnleriyle

bilgi sahibi oldu. Dersim Eyaleti

Konferans gahqmalarr yUriitUldi.i. Dr. Sekvan yoldag baqrndan sonuna kadar bu gahgmanrn iginde yer aldr. Konferansrn bagarryla gerqeklegti-

rilmesinin ardrndan yeni dtzenlemelerle her militan yeni ddnemin gdrevlerine ydneldi, Dr. Sekvan yoldaq, baqarrh bir pratiQin sahibioldu, Orgtitsel ve pratik alanda yiirtitti.igi.) qahgmalardan oldukga olumlu sonuqlar elde etti. Sayrsrz qatrqmalara girdi. BirliQini qeqitli kez di.qmanrn saldrrrlarrndan koruyarak, saldrran ve darbe vuran O ve birligi oldu. Dersim Eyaleti igin, 6zellikle Dersim'rn Botanlaqtrrrimasr igin biiyi.ik ve yigit bir komutan olan Sekvan yoldagrn gahadeti bUyi.ik bir kayrp oidu. O'nun halkrve partisi igin, Ktirdistan'rn gelecegi iqin sunacagr katkrlarr oldukca qoktu. Qok ydnltj olan bir miiitanr yitirrnek, kuqkusuz btiy0k irir kavrp olarak degeriendirilir. Evet, Dr, Sekvanyoldaq 14'lemmtz 1993 tarihinde eiinde bir bombanrn patlamasr sonucu qahadete ulagarak, 14 Temmuz direniggilerinin ruhuna, soylululuna ve erdemliligine ulaqtr. Bir kez daha diyorr.z ki, bu bar' bar sdnrUrgeciligi ;reryi.iztrnden sil' mek, halkrmrza dayatrian iqkence ve katliamiara son vermek, analan n-babalann ve 6kstz brrakrlanlarrn acrlarrnr dindirmek iqin, dzgijrltlk ve ba$rmsrzhk mi.lcadelemizde rgrkh yolun, miicadele anrn bize yol gdsterici clacaktrri Anrna karqrhk, u$runa qehit dugtil$tin dava zaferle taglanacak, gahadetin diigmana ve yerli gericilige olan kinimizi cjaha da bileyecektirl Seni ugii birvalan iqn qarpan ntiF yonlarca nsarumzrn kalbine gomdiik. i

('Eill6--

eri.

ise3

Kaynala donugLin bir si mgesi , direnigiyle mlicadelemizin bir rgk abidesi!

Adr, soyadr: Dogan OKMEN

Kod adr:Baki

Karaalag kciyi.i' Pazarcrk, 1 Ocak 1966 '1990 Mi..icadeleye katrlrg tarrhi: Haziran $ahadet tarihi ve yeri',27 Kastm 1992, Tilkiler kciyti, Pazarcrk DoQum yeri ve tarihi:

Kiirdistan'da, PKK onderliginde miicadelenin baglatrldrQr ddnemde "Ki.lrdistan somirrgedir" sozciikleri onurlu mucadelenin baqlangrcr olmuqtur. Kirrdistan'da ileriye dogru hrzh geligmeler saglanrr. BaQrmsrzlrk ve ozgi.rrlijk giarlarrna dogru adrmlar

atrhr. Hiq kuqkusuz baQrmsrzlrk ve ozgijrlugijn yaratrlmasr iqin bedel gerekit vatan evlatlarrnrn en militan kesimrnin kendisini feda etmesi kaqrnrlmazdr. Ama bu kolay olmuyordu. Qi.rnkir tarihimizin bize brraktrQr miras buydu. Zorluklar pahasrna baqlangrqtaki stireq atlatrldr. Miicadele geligtikqe baQrmsrzlrQa ve ozgirrlUQe giden yolda, Eehitler zinciri oluqtu. Kanrn dokirlmediQi toprak parQasr kalmadr. $ehitler kervanryla KUrdistan halkr, diinya halklarrnrn onurlu bir uyesiolmak konumuna ulaqtr. Bu

drolarryla tanrqm4 onlarr tanrma ve mircadelelerine tanrk olma imkanrna sahip olur. BattalEVSAN ve Besey ANUS gibi devrimci militanlarr tanrmaktadrr. Devrimciler evlerine uQramakta propaganda yapmakt4 gerqekleri dile getirmektedirler. Bu durum O'nun gok ilgisini qeker. Dogan yoldaq, sdmijrgeci Tijrk devleti eliyle tezgahlanan Maraq Katliamr'na da tanrk olur. Marag Katliamr ardrndan birqok olay geliqir. Kiirdistan'da srkryonetim ilan edilir. MaraE Katliamr'nr protesto etmek iqin qevre kdylerden Maraq'a doQru yijrtiytis yapan eylemci halkr gorUr. "Tiirkiye devrrmcisiyim" diyenlerrn pratigine de tanrk olur. 1980 donemlerinde ki.rqi.rk yaqrna ragmen, yoldaqlarrna yiyecek taqrr, kuryelik yapar.Zaman zaman s6miirgeci Tirrk girqleriyle yaEanan qatrgmalar ardrndan evlerine uQrayan devrimcilerden olaylarr dinler. Aile bireyleri devrimcilere yaprlmasr gereken bi.rtiin katkrlarryapar. 1 2 Eylirl faErst darbesiyle birlikte Kiirdistan'da yogun tutuklamalar yaqanrr. Devrrmciler katledilir. Srk srk daQlarda dirqman gijgleriyle yoQun gatrqmalar yaQanr r. Koyl i.iler, yurtsever-devri mci aileler igkenceden geqirilir, baskrlara marLz kahr. Bu durumlar Pazarcrk ve qevre koylerinde de yaganrr, Do-

DoQan yoldaE, 1983 yrhnda aile geqimini daha iyi saQlayabilmek igin TUrkiye metropollerine gitti. Buldugu her iqte qahqtr. Zorlu yagam srnavrnr burada da baqarryla verir. 1986 yrhna kadar kendi 6ziini.i yitirmeden akraba bireyleriyle beraber inqaat iglerinde demirci ustasr olarak qahqrr. iqqi arkadaqlarr arasrnda uyumlu, sevecen, dirrirst, olgun ve haksrzhQr kabul etmeyen bir konumu temsil eder. Oyle ki iq arkadaqlarrnrn sevgi ve saygr kayna$r olmuqtur. Olgun tavrrlarr, hal ve hareketleriyle gittigi her yerde bi.rtUn dikkatleri izerine toplamaktadrr. Yaprlmasr gereken bir ig varsa en onde O kogar. Her zaman 6rnek ahnmasr gereken ozelliklere sahiptir. Neqelidil cogkuludur. Araqtrrrcr-inceleyicidir. Tiirkiye metropollerinde bulunduQu s[.ire iqerisinde buldugu birtiin kitaplarr okur ve kendi eQitimini aksatmaz. GiinlUk gazeteleri si.jrekli takip ederek, Kiirdistan'daki geligmeleri srnrrlr da verilse yakrndan izler. OkuduQu gazete ve kitaplardan sonuqlar qrkarrr, deQerlendirmeler yapmaya qahqrr. l986 yrlrnda Tirrk devletine askerlik yapma si.rresi gelmigtir. Gitmek istemez. Dljqmanrn ailesi (ze-

rinde uyguladrQr baskrlar sonucu askerliQe zorla gonderilir. Askerlik ya-

qamr boyunca da TC'ye askerliQi

etmektedirler. Bu acr da olsa yaganan bir gerqegimizdir. DoQan yoldag da, bu gerqekten nasibini alarak Almanya'ya gitti. Bu arada'YaEam" dedikleri Avrupa gerqegini, insanlann ne hale getirildiQinig6rdii. Geliginin daha ilk donemlerinde tepkisini gu sdzlerle ifade ediyordu: "Avrupa, Almanya dedikleri bu tse, lanet olsun bu yagam tarzna. Almanlann key{iyerinde ise, bu illke onlann illkesidir kendi illkelerindeyagtyorlar. Bunun igin onlar aqandan yagam denilebilir. Ama benim ne illkem ve ne de yaqam iqin gartlanm vardtr..." Burada araqtrrma-inceleme, okuma, tartrEma imkanlarrna kavuqtu. OkuduQu parti yayrnlarr vasrtasryla geligimini krsmen de olsa sagladr. Artrk bir cephe qahganr olarak faaliyet yiirirtmeye ve ijlkesine katkr sunmak iqin gereken neyse onu yapmaya karar verdi. Bir d6nem cephe faaliyetlerinr bilyirk bir titizlikle yi.irirttii. Baqarrlr sonuqlar elde etti. Kitleleri ziyaret etti, qegitli eylemliliklere katrldr. Bu qalrEmalar O'nu tatmin etmiyordu. Daha fazla qalrqmalr, daha fazla katkr sunmahydr. Bu temelde profesyonel kadro olmaya karar verdi. Ve bu temelde partiye profesyonel olarak katrldr. Profesyonel devrrmciliQe karar krldrktan sonra merkezi eQitime katrlrr.

anlamda qehitlerimiz, tarihin Kiirt halkr iqin biqtiQi oli.rm fermanrnr ytrtanlar oldular. Mi.icadele geliEtikqe tarihin safalarrna binlerce kahraman ismini yazdrrdr. Direnen bu kahramanlar abideleEti, Kirrt halkt iqin umut oldu. Bu kahraman qehitlerimizden biride hiq kuEkusrz Dolan yoldagtrr. Dogan yoldaq, somurgeci uygulamalarla Avrupa'ya s[irUlmi.jE ve burada ulusal gerqeQini kavrayarak kaynaQa doni.Jq yapmrg bir militandrr. Bu anlamda kaynaQa ddnuqi.in yrlmaz bir simgesidir. DoQan OKMEN (Baki) yoldaq, Pazarcrk'a baQh KaraaQaq koyi.inde yoksul bir ailenin qocuQu olarak diin' yaya geldi. llkokulu kendi koyilnde okudu. Ailesi yoksul olduQundan dolayr, daha sonraki siireqte okuma imkanrna sahip olamadr. Koyde qobanlrk yaparak, ailesinin tarla-bahqe iglerinde qalrgarak yaEam mircadelesi verdi. KUqilk yaqlardan itibaren bir emekqiydi. Daha ilkokula giderken bile haksrzlrklara tahammUl etmezdi. Bu durumlar, kigiliginin 6zli.r gekillenmesini beraberinde getirdi. llkokulu bitirdigi I 979 yrhnda bulunduQu koyde ve Pazarcrk alanrnda ulusal kurtulug mticadelemizin ilk diigijncelerinin giderek yayrlmasr durumu yaganryordu. Bu d6nemde birqok ailede oldugu gibi, Dogan yol-

dagrn akraba ve aile gevreleri de devrimcilerle iligki iqindeydiler. Dolayrsryla ktigtik yaglardayken ulusal kurtultrg m0cadelemizin ilk onci.r ka-

bulundu. Gittigi her yerde olumlu bir etki yarattr. Halk iqerisinde se,rilen, sayrlan bir kiqilik olarak hep kendisinden bahsedildi. Yaklagrk 9 ay kadar bir sUre, eyalet dirzeyinde askeri

ve siyasi qahqmalara katrldr. Dortbeq kez diiqman giJqlerine kargr qatrmalarda yer aldr, yiQitqe savaqtr, hiq-

bir fedekarlrktan kaqrnmadr. Yanrnda yoldaqlarr kahramanca qatrgarak Eehit dijEti.iQi.rnde yoldaqlarrnrn intikamrnr almaya yemin ederek daha qok galrqmalara yi.iklendi. En son kampanya ve ulusal meclis segimleri qalrgmalarrnr yUri.rtttr. Bu amagla koyleri srk srk ziyaret ederek, donemin hedefrni anlatryordu. Yine bu qalrqmayr yirrirtti.rQir bir donemde Zeliha TOROSyoldagla birlikte, Pazarcrk'a baglr Tilkiler kdyirKendirli Ovasr'nda bir yurtseverin evini ziyaret eder. Zeliha yoldaqla birlikte koyli.ilere yonelik bir toplantr gergeklegtirir. Partinin kurulug yrldonumu vesilesiyle bir konuqma yapar. Kampanya ve Ulusal Meclis qahqmalan hakkrnda bilgi verir. Kitle dagrldrktan sonra hava gartlan da giderek kotiileqir. Bu nedenle koyde kalmaya karar verirler, Gece boyu dinlenirler. Sabaha doQru gidiq hazrrlrklarr igindeyken, ev sahibr drqarr grktrgrnda koyirn etrafrnrn sarrldrgrnr gorirr. lqeri koEarak durumu anlatrr. Dogan ve Zeliha yoldaqlar, "Amca size ve Eocuklartntza bir gey olmasrn, biz Eatparak kaqmaya galtTnz" derler. Uzerlerinde bulunan dokumanlarr imha ederler. Uzerlerindeki 30 milyonu da ev sahibine teslim ederek, partili yoldaqlara teslim edilmesi gerektiQini belirtirler ve vedalaqrrlar. lki yoldag omuz omLza drgarr frrlar, qatrqma baqlar. DoQan yoldag buaz i' lededikten sonra pusuya dWer. Gogsiinden ve ayaklarrndan yaralanrr. Yarasr agrrdrr, kurtulamayacaQrnr anlar. "Biji Serok APO!", "Biji PKK!", "Biji ARGK!" sloganlarrnr haykrrarak

Qan yoldaq bunlarr g6rtjr, halka yapr-

lan her ttirlU qirkin baskrlara tanrk olur. Di.iqman girqlere karEr giderek y0reQinde bir kin ve 6fke Eekillenir. Bunun iqin bir geyler yapmak ister. Artrk bunun bilincine ulaqmrqtrr. Yapmak istediklerini yalnrz baqrna yapamayacaQrnr bilir. Bunun iqin arkadaElarr arar, bulamaz. QoQu tr.rtuklanmrg,

kimi gehit dtlqmi.igti.ir. Yaqayanlar ise, partrnin geri qekilme taktigi gereQi lilkelerini terk ederek yurt drgrnda hazrrhk qahEmalarrna dahil olmqlardrr. Bu anlamda yalnrzdrr. Boylece kendisini k6y iglerine vermeye baglar, Tarla ve bahqe iqlerinde qahqrr. Besey ANU$ yoldaqrn gahadeti ve bu gahadet olayrnrn ardrndan dUgman giiglerinin koyleri kerinde yoQunlaEtrrdrQr baskrlar, O'nu oldukqa etkiler. Ti.irk s6mUrgeciligine kargr giderek bilinqli bir kin ve ofkesi olugmaya baglar. Kin ve dfkeyle yalnrz bagrna stiren yagam I 983 yrllarrna kadar devam eder.

yapmayr iqine sindirmemigtir. GdrdiiQU biiti.in haksrzhklara kargr anrnda durdu. Bunun iqin srk srk disiplin cezaslna qarptrrrldr. Daha sonralarr ise Krbrrs'a cezah olarak gonderildi. Askerlik sonrasrnda k6ytine gerr geldi, Bir hafta kciyiinde ailesinin yanrnda kaldrktan sonra yoniinUyine Tijrkiye metropollerine qevirdi. llkin Ankara, daha sonra lstanbul ve en son olarak Mugla'ya gitti. Buralarda demirci ustasr olarak qahgtr. 1 989 yrhnda Avrupa'ya grkmaya karar verdi. Tanrdrklarrnrn qogq genqligin bil'yilk bir bolilmil, qevresinin goQu Avrupa'ya gog etmiqti. Bu durum O'nu da etkiliyordu. Ozel savag uygulamalarr sonucu Pazarqk ve kdyleri adeta boEaltrlmrgtr. Ulke topraQrnrn kendi insanlanndan bu denli anndrrrlmasr di.inyanrn hiqbir yerinde yaganmamrgtrr. Ve illkelerini gok rahat bir biqimde terk eden bu insanlarrmrz dtigmana kargr higbir tepki gostermeden, [istelik goni.jllU olarak topraklarrnr terk

Egitim sonrasr bir ddnem Hollanda'da gahqmalara katrldrktan sonra Hamburg, Bremen gibialanlarda gahEmalar yiiriittU. DoQan yoldag artrk Avrupa ortamrnda kalmak istemiyor, i.ilkede savaq pratiQi iqinde yerini almak istiyordu. Bunun iqin sabrrsrzlanmaktaydr. Bir an 6nce i.ilkeye gitmek istedigini belirtmekteydi. "Ulkeye gideceksin" denildiQinde diinyalar O'nun olmt4tu Ozlemi, rijyasr gerqekleEmigti. l99l yrhnda Mahsum Korkmaz Akademisi'ne gitti. $ehit Ahmet Tekme EQitim Devresi'ne katrldr. 6 ay boyunca askerive siyasi eQitim gdrdti. Burada da gahgkan, olgun ve sabrrh ozellikleriyle gdze qarptr. Yoldaglarr tarafrndan sevilen sayrlan bir militan oldu. Diplomasrnr aldrktan sonra planlama qahgmalarrna katrld ve talebine uygun olarak Giiney-batr Eyaleti'ne bir grup yoldaEryla birlikte gitti. Bagta Pazarcrk olmak l]aere eyaleti n birqok alanrnda gahqmalarda r

ge-

hitler kervanrna katrlrr. Zeliha yoldaErn etrafr 6zel timlerle qevrilir. QatrEma dwam eder. Di4man O'nu sag ele geqirmek iqin muhtar ve ev sahibini getirerek teslim almaya zorlar. Zeltha yoldaq, intikam almaya ve asla teslim olmamaya kararhdrr. Mermileri bitinceye kadar qatrgrr ve en sonunda bombasrnrn pimini gekerek kendi bedeninde patlatrr. Sloganlarla qahadete ulaErr. Dtignan tarihine yaraqrr vahqet 6rneQini burada bir kez daha gosterir. lnsanhktan nasibini al mayan, barbarhk ve vahgetten bagka bir yagam felsefesine sahip olnnyan dtqnnn guqleri, qehitlerin cesetlerine hakarette bulunur. Bununla da yetinmez. DoQan yoldaErn boynuna halat gegirerek jipe baQlar ve bir slire sijrrikler, cesedi paramparqa eder. Koyliileri toplayan dugman gi.jqleri halka baskrve iqkence yaparlar. lki yoldagrn cenazesi, di4man g0gleri tarafrndan Marag'a g6tijrtjl{lr, Aileleri gehitlerine sahip qrkar. Ailesinin baskrsryla Dogan yoldaqrn cenazesi ahnrr ve kdyiine getirilir. Cenaze tdreninin yaprlmamasr iqin di.igman gliqleri onlemleri yoQunlagtrrrr. K6ye kadar takip eder. Buna raQmen, cenaze kdye getirildikten sonra halk toplanrr. Cenaze merasimi yaprhr. Kdy mezar[Qrna kadar yliri.iyi.ig gergeklegtiril ir. Yaprlan t6renle Dogan yoldag, Ki.irdistan topraklarrna emanet edilir.

*-reoo

il t!

s.yrTl

KURTLER VE IHANET -

Girig

disine ve ait oldngu toplumun deger-

yil I k seri.arcni iginde bilyiik atilmlarve fug ddndilriicii mwzzam geligmeler katedilir ken pQlara dangasm vuran kahranpnhklar ortaya gkmry; kahramanlar insanltQtn bu zorlu yilrilyiqilnde yol g1sterici roller oynamrylard n Bu yihden insanhk, kahramanlan ve i nsanl Qt n bi nl erce

kahramanhklan hep

yibe

deSerleri

arastnda saymq, korumtq ve geligtirmigtir Denilebilir ki insann en soylu erdemlerinden biri de bu sayg ve sadakaftr. Bunu drygular ile kategorize etmek doQru deQildir Qtnkil bunlar bilingtir ve insanhk geleceSini ancak gegmige saQlam dayanarak kazanabileceQini zengin

tecriibelerle gok iyi bilince gkart' mryiln Gegmig gok iyi bilince qkanl' madan giiniln ve geleceQin sorunlanna gdziimler iiretmek adeta imkanstz gibidin Tarih bilimi, insanhQn bu gereksinimi yihilnden odaya gtkmry ve gilnilmibde her bilimin doQrudan yararland@.t en temel bir bi lim hali ne gelmigtin lgte tam da bu nedenle tarih bilimi, gQmtzdaegemen stnilar taraftndan tekellegti rilmig, 6zilnden sapttnlmry, her gey tersine gevrilmeye qaltgilmgtn Tarihi yagt an*giler olmastna raQmen, egemenle4 tarihi yapntn sdmiirticii smfiar oldufiunu iddia etmiglerdir Bugiln ezilenlere dilEen gdrev ise tarihi gergek ve nesnel temelleri ifuerinde

oturtmaktn insan, gok

ydnlil ve karmagk bir

varhktn Ama aym zamanda diinyadakivarhklann her agtdan en geligmig ve en ileri olantdn 19. yiizyiltn fugrndan bu yana katettiQi mesafe milyonlarca yil silren evrimi kat kat agan boyutlara varm,g ve dilnyaya aQnnyacak denli kendisini bUyinmiigtiin Kendisini bu duruma getirir ken dayandQt temel, emek olmtqtur DiQer anh tiirlerinin higbirinde

bulunnayan bu dzellik insam ilstiln klm6 ve egemen hale getirmigtin Bu nedenlerden

dolay

insan

yil-

cedin Fakat yilce olduflu kadar da cilcedin Bu gahgmantn asil affact d4 insann cilce yanlanndan, belki de en onemlisi olan ihanet olgusuna ve bunun toplumsal yaptdaki yeri ve rolilne, tarihsel kaynaklann4 diSer cilce olgularla fuQlanttsn4 ahlaki, felsefi, psikolojilq biyolojik vb. fuyutlannn ktsa bir tahlilini yaparalg

bundan gkan sonuglan fulki de onunla dilnyann en ytktct etkisini i.zerinde taEmq Kilrdistan toplu muna indirgeyerek, sorunun gilncel boydlanna q* tdnnk ve en az,n' dan belli bir perspektif vermektir

ihanet nedir? Bu soruya verilecek yanrt tam bir bilimsellik taqrrnak zorundadrr. Aksi

takdirde dogrnatikliSe ve idealizmin kaderci batakh$rna saplanrnak igten bile de$ildir. lnsanr, insan yapan emektir. O-

nun sahip oldugu tiim de$erler emek temeli iizerinde yaratrlmrgtrr. Kiltiirel, polilik ideolojih f€lssfi, tifn bilimsel ve ahlaksal de$erler emek iizerinde yUkselmigtir. Eler ennk bunlarrn iginden grkanlrrsa geride higtir gey kalnraz Bu yilzden emegi ve insan tirtirinden soyr.illarnak onu yok anrektir. Yani sonugta insan, bir ernekler toplamrdrr. itlana, en genig anhmryla, insanrn kendi varhk temallerini reddetnel kendieine yabanolagnns, keft

lerine ters d i.iqmesidi r. Fakat tanrmda derinlegmek iqin ihanetin geqitli bigimlerde ortaya grkt$rnr ve bunlann da kogullara gdre degigiklikler g6sterdigini sdyleyebiliriz. Yani ihanet kavramr kimi durumlarda g6receli bir hale gelebiliyor. OrneSin, egemen srnrftan ezilen srnrfa gegig, egemenler tarafrndan ihanet olarak degerlendirilirse de, ezilenler tarafrndan asla 6yle g6ri.ilmez. Vne egemenlerin kendi iqlerinde ortaya grkan saf degigtirmeler,

da toplunsal yaprnrn pargalanmasr, bu tirrden bir akrabahk ve eqlik durumunu da ortadan kaldrrdr. Bunun yerine akrabahk iligkileri monogamik (tek egli)yaprlara ddniiqtii. Boylece cinsler arasr iligkiler yeni bir boyut kazanarak ihanet olgr.rsunu da ortaya qrkardr. Kadrn miilklegtirildi. Ve onun evlilik drgr kurduQu iliqki ihanet olarak nitelendirildi. Bu anlatrmdan ortaya grkan sonug, herttirden ihanet olgusunun 6zel m0lkiyete dayalr srnrfh toplumlarda ortaya grktrSrdrr. Olguyu somutlagtrr-

oranda vazgegilmezlik derecesini yi.ikseltebilir. Onderliklerin topluluklar igin en yiiksek derecede vazgeqilmezliginin en dnemli nedeni budur. Bunun igin de dnderliklerin toplulugun qrkarlanna ters di.iqen tavrrlar geliqtirmesi topluluga indirilen en biryi.ik darbeyi olugturur. Birey, benimseyip kendisinde somutlaqtrrdrQr topluluk de$erlerine zarnan zaman ters dliqer. Bu ters diqmeler, derecelerine g6re farkh kavramlarla adlandrrrlrr. Zaaf, hata suQ gibi, kapsamr ve yaptrrrmr degiqen

alr, tarihsel olarak ortaya gt}agt dayanr. Komfrnal toplumda insan emefiinin henfiz artt-deSer fireteeek kadar yetkin olmamast iizel mfilkiyetin ihanet, maddi temelini 6zel mfrlkiyetten

suuth toplumlann baqlanglg

asamasllna

ortaya gtlogmt engelledi[inden, insantn toplumsal defierlere terc dfigmesi, yok olmail anlamna geldiginden ihanet, bilimsel olarak mfimkfin defiildir. Bu ytizden ihanetin miladt olarak srnfih toplumlann baqlangtont almak bilimsel ve en Seryekgi bir tutum olaukt r.

onlet nfindmihandol.Ekde{er" mkieiniharFtinotriektif vse.bjek- pratik sonqlsr lmdirilss dq eilenls iein deoi9ff tit yahn da orlaya konulrEftdri @lendirredeki tir S€y yoktui YalnE ihmet oleEk Orelikls sahipl€nms, sahip Qrk- jektif durmunu

degsrlendirilm duumlarda en te- m giidibiiyle ii@l mukiyetgi mlaml rckla, ha@nmq ve somullag- yr$ Urbirinden 6zale ayrmak gemqemegeteEdiiqmediiYaniem€k rckir Birincisi son del@ insa her dmmda 6E rclii o!,mr 6zgu Lir durumu gadsirken, ikincilhmet dq liim kdtiiliikldin ila- si tam torsine ilr$a aon del@ valanohniizdmukieltendogmlq y.bano bir durmu ortaya koyar. oEdil beslenip biiyilmiiqtUr 026l Sahiplenregiidibiikdrelmhin$n, miilkiyet insm doganda yoktu. eregine re emek de0dl6ine yaBunmobjeklif nedenionuntoplm- barcrlatrr re giderek higlegir Bu $l bir varlk olrcrndil kaynalla- ytizd€n ehip Ekmayla toduNd

nr Yili iMn gad ol*ak insn-

dil

top

olmk da ait

doi;h mkh kutdm. lEil aeye giaimea

Hain kimdir?

iwrttlodiladilairek4tt<-

tihlqwffiytiwht

Ontu,a@k

sub' 1il,4. KorEre Politik RaFDq s. 170 almektr Silatsl edebiyatta ican i& kategoride ele alnrr Birinci kategori, liiriiniin tiim olhlu ozelliklqinikendisinde topleyanlat ikinci kategori, lilrilnon 6zelliklerini orldam dffik

reyin eylemi golunlukia hosgdr0liii yilsdmlev€Ueuncukalegori,t0riiAnek bire, eylemine bilincini de niindzelliklsinienu bieiddegdskaimqsa o m yapmm u0@, teEbilenl€i Bu aynm S€rEiik gibi hoggorii b€klsyeme goriiBs dq illg toplulukhn ge' Bugerpo€dsiheetibirsuqola- nsld€ bu bieimd€ tehii edsler

ele

al&h

inffi

btEekten dailedyebsrmy€teneiiEkawi k6t6i ot6te yan<im trlr ne 6du uulwa ehip ol- ideologldr'ilMr ileriye gai.iriiyoi

higri4 bir tag, bir

caktrr.

ortaya amaq, bireyin gdz dniire

Eoff birefl iiBtle srBladqrmz kdrmlar iQeren bir ters diiqre konu muna girece, bum bilinciyle katrlllmqsa ve bu kffflilabilirse bi-

yaba$

m bn

kavrqmuqsa ve buna ra$men birey dnceki konumunu siirdi.irijyorsa, yargr konusu edilir, suglanrr. Sonug itibariyle, eger ihanet objektif alanda topluluk degerlerine ters di.iqmeyse, subjektif planda da buna bilingli katrhmdrr. lhanet, maddi temelini 6zel millkiyetten ahr, tarihsel olarak ortaya qrkrEr srnrflr toplumlarrn baglangrg aqarnasrna dayanr r. Komtinal toplumda insan eme$inin hentiz artrde$er i.iretecek kadar yetkin olmamasr 6zel miilkiyetin ortaya grkrqrnr engellediginden, insanrn toplumsal deSerlere ters dtigmesi, yok olmasr anlamrna geldiginden ihanet, bilimsel olarak mi.rmkiin degildir. Bu yiaden ihanetin miladr olarak srnrfh toplumlarrn baqlangrcrnr almak bilimselve en gergekgi bir tutum ola-

ufgq Ur kiiltiirehqgarlarfidd q' bn vw orila yil@ldtlidq, !okEkar Dne- sktilr'],/FJiiacildqn'lA,O@-

vaE€grmE

rcha ve teB or-

d€Eedqin topldt tiret a$am- bire!,in todumm en iemel, lEyati oldugu srm En[i Sahid€nm bu 62 varlfi nedeni olan degerlerire lumal yaphh sahip oldudu degn- niteliklerini korumye g€liqtirm€ye dlhmsi, objeltif dmk ihaneti l€rin toplmdri lnen toplumsal hizrrt edei \b t iEy kondisini g€liSp dErndadogakar9l6rrdatek tirip ddniiqtiirdiigu oranda toplmu lErn, 6z€l

-I-

Sanabal edebiyat b(, uC kategoriden birircisini Ve salmr

tifik"

diye

adlmdrrr

ohrak onun i]zeri-

ne kr&. YMi tiirihiin en olmlu

lnf8ru, inflxn yaWn emekti; Onm ship oldutu tfrn deierler emek temeu frzertnde yarzdlmrifun

flfJ,:[*i,iTffi",:,H,f; ffffi#:I'lHf,:,?l,e'tr;l ..xiixa,qp"nu+idatoiik,relcen,nm bilimff, ve ah)a*cal deBeder emek fr7afiade brakrsak kein ohik varl'g'; sik- iiEi riitkier tarihet ohrak gendidlko@

rigi' g6riqm6yi kd€r€krdrEyire

Oal milkiyet

ve bma bagfi

ole- il

m€ktedir lheei,

birbiri kergEmdaki 8o6fal

konmu

diger

Miin

ksimlsi-

re entrikayla egffinlioi dtm alm& ori.k degeieri liirdon 86nllr0.{i 8nfin gkerlem sumrry tui \r€ burrdn flfniinden daha da k0tu de bir durum yol eeaBlq inni zor, hile

yfrkelmiqtir. Wer emek bunlnn lclnden yqk ,n]rrrc, gefide higbir Qey kalw,

gk@dE

\re 6zel

iEnn iEd*tan

dayddor obiektil

mukiyettii

nudegiQliripd{tirsdmiirtbti8hts llEnel, otiektil fin, toptumun

ineet-

i*nftktan erkamay'.leroil

Ek sdmii.Unih odaya qrkqr, kmii naf toplmu parqafuri, hshn

multiyete d.yah

Bu yfrrden eme$ ve lneant b,r'biti,f,den

sorutlam* ona yok etmektir. YNi ffiafia insan, bb m*let toplamfi'n

temdl€rini 6zel

ureysl qkarle

dil ali Ydi birer,

kendi kig$l 9r karlefl topluEal gk8rlen dniire koyd E bunu dihiirede geligtirip bya gkani Eiom bilincini de

kat- dzelliklerini kendisihde toplayanle ta- EarElsaledebiyatgnrn il@rindeyogunlaQno Bs mlzemEdir. lMhnE s6.iiEEmliEy&nc&tbmSr retikmiiElmulkiystBaitd€oedei Hffihemntiim@y8daHainin kimlioini l6nrmlarken bu Snfi topluitlar 6lBi iharFt ol- kddi qktlil igin kulhm kigigor nndayasrn bsgma bir nol koyulur: kategorik aynmlarEdil yaBlffig6u bilirel oleak yohr. Qiinkil C€kl€qtimigir diy*iliriz. Yey bilmmek hafif,etici ya da caoE Yili 'en iyi hain'i tiim 6zellik' iha.Etin obj6ktif ve subjektil koqd- . @I orladil kaldmo bir g6Ekg€ leriyle gtblqmeye tipikleglinreye gltrT ollE' Etuno nedeni Bugh sub- QdEeedE lil dEol mulkiy€t ih dofudu bag- ,rrrxr( nad @ jekt'tyel-hh t€6pitinin hr zamn hntldr. Komthal rodurda ilM ilwle diinyaya ilk gEldiklerifr itEr€t ,€parfl.zdr ghkq il@ re Hs tirq, doFd gErc0i mutlaka miimkih dtl@dr. Ar yiiEdff uf do m korleltrle, rc de kahm. herhan$Urtopldd(wyagrupieingd.mdahsmotjoKiltn€d* Dah6do*Eududodm@hig 9iyeteneiinih€n&kffirglr. l9!obuyiLden,mzmkigereltsi- deyerallonuilk€l€ilniyagamti- ler68afinrrYuuygr/8yrcr,rt- bi. srtatla yoltur ve aon d€l@ nimlsind€n hzla ii stm€y€ bagladr gimini w d€osrlsrini bsnimsyip gd{Eda ot jekiiflioi 64 drcrm ruhiac bir konuu ya$arl{. Zamn wbuHeonhetodmmbaaltr/€- ksdisindosmuilaftrEBusotrril- EOBIEldindt UdgEc€klc+ idnde, it'nds bdudr*ler toplumlqi k€ndi kili8€l erk8rlu dognthl htttrm ydn@ dolthcrde kalil m ticimini, hloyonin el.tiekt'f ko. ssl klltiidh yardmryla l€ndilqire pElioorygLldsitEnslinit mE olw. Bu

lMla-

ytLds larihteki ilk iha-

mqsa suq su[ri€hit phnda da

sud.esdiliyolhda€lkofryabof- Urdlmd€gil,fiihnputilog{iri- nm6uEtoplum.lkoedlilnuyhdlitrooffiilEnotodayagkt. lonwdigsroddr*lr€hdroodr.k gdmilhdakidlmudag{rz Ozel il(ilkido daydr olm8yan tEEk€tinkoedhndobirduurdu. oni:realE komahaltoPlm oinCt .Br ili!- Y4i diiqihsl bonimsyie pnrico 6m*l€@lc kilqitde ds iturEt dg6E ,.sil.- de ymr, yaNtlE llattr sl4lq o T(mtb hrtnd. olmadan obmrEzdr Klills koodi iclqind€ et tiq o iopldugE o€ilik bi p.r- j€l(til ohr.t iharf,t dlI1IMu ]rt* qi{ipoligilik(gokolli)}apbols} es ohri rrll0, toddugn kolay yil tir'bddulr ortrlw Ur ti-

tudsurdu@dutr

lltn Ursf dG€dff akrab.wq!.drflrdutuy&dfl dcilhkilqitrnctol&.1 @* ditililEdi.D.hsr.ki.luEhr l€ri birtidtim binrci

kidiUeredinid€iGiidsrctbolimlit

mldnaynlmUrtEg8rhqlire gElii Milliy6ilqi, iEnelet kiltiirldi w rrlsl yaplgr st* kolay kolsy silinrEyoc€k t r Udmde kdkhtir brnu de tir i d6yo donuetttt ld.

Koilakyadakalr.rEns.d*yade

kokyvqocilffitirdooqinio[+ Grini, ilEn€r dlluw f$dtl udststlE ffil y. da Cqk n, lrnA/t lqtatirgnhindeyqd- idaUli1|9liitrrEdr!'4laiddo€ru rfihyadakanee{o,leatyada dObutopuuoDtthdcorlqini do0ildir.Arshogdtoduruldu truEs{idotuy.dssdfisia lipifirzdeksrdimigomeyebilin rufnorinilEretolduluuqilhm yibsyad.ctlc8vhol.tilirhr.Bc

hyildorokadslFr€tiliyo€o hr

tiruyo

kdrdreh ol.rEtb8 Lnntll{idotiEiEr{rkdlmr

(s"yr"

dur ve gdrmezden gelinemez. Fakat insanrn doQal egilimi, bu karqrthklar iqinde hep olumlu yanr tercih eder g6rijni.ir. Qirnki.l olumsu yon drgtalama sebebidir ve hiq kimse bunun dznesi olmak istemez. Burada temel olarak bu kargrthklarrn birkagr izerinde duracaQrz. uKorku, insanhk durumudur (...), ancak hem tarihsel ve hem de bireyselanlamda insanhk, korkudan anndr$r sUrece geliqiyor. lnsanlar korktuklarrnr kabul etmiyorlar. lnsanlarrn korktuklarrnr kabul etmemeleri, korkunun kendisi kadar bir insanhk durumudur.' (Y KUqUk, itirafqrlarrn itiraflarr, s. 35) Korkq bilinmeyene esir di.igmehir. lnsan, bilmedigine esir dirqtiigiinti kabul edemiyor. Ancak bu drygrnun (giidiinlin) varhlr ve 6nemli bir yer kapladrgr da bir gerqek. Bu ytzden insanhk, korkusunu yenebilmek iqin milyonlarca yrldrr biqimi ve baglanma yollarr de$iqse de, her zaman bir tanrrya ihtiyaq dryrr$; olmadr$r zaman yaratmrqtrr. Ve sonra kendi yarattrSr tannnrn kollarrnda korkusunu yendigine inanmrgtrr. Korkunun en gUqliisii, 6lirm korkusudur. Bu yi2den insanrn 6li.rmsiizl0k arayrEr kendisiyle ba.Slamrqtrr ve siirmektedir. Bir Mtrsli.lman bu derin korklryu kendisini tanrrya adayarak yenmigtir. Ol meyecegine yalnzca ntelen dâ&#x201A;ŹiStireceQine, hatta gidece$i mekanrn 6ncekinden daha iyi olacaSrna inanmrgtrr. Buna da cennet demiqtir. Bu inancrnrn giicti dlgtisUnde en vahqiyane dlUmlere bile gdzi.inti krrpmadan atrlabilir. Onun bu durumuna kahramanhk denir. Fakat bunun ne kadar kahramanhk oldugu da tartrqmahdrr. Qi.inkil iginde, bagka insanlara yiice bir hizmetten qok kendi gelecegini kurtarma bilinci egemendir. Gergek kahramanlar, temel korkularrnr yenen, ait oldu$u topluluk ya da ti.lm insanhk qrkarlarr iqin gerektigi an ve yerde canrnr bile feda etmeye hazrr olanlardan qrkar. Hainin en temel 6zelli$i korku karqrsrndaki tavndrr. Hain korkaktrr ve korkusuna veya korkularrna so' nuna kadar baghdrr. lkinci bir nokta haz di.iqkilnliJgir ya da sefihlik durumudur. Sokrates'in dsrencilerinden Kireneli Aristippos, felsefesini olugtururken, hazr temel almrg ve hazohk okulunu kurmugtur.'Bu 6Qretiye 96re iyi demek, haz demektir; haz veren her qey iyi, acr veren her gey k6tiidUr' (O. Hanqerlio$lq Felsefe

e katlanmak. Yani kanserden bUytik dmemek iqin kanserli organrndan vazgegmek olarak da 6rnekleyebiliriz. Hain hazcrdtr. Onun igin en iyi gey bedensel hazdrr. En kdtii gey bedensel hazdan yoksun kalmaktrr. acr qekmemek ve

flazzlldx6 en ki.iqtik bir taviz

ver-

meye yana$maz. Bunun iqin yapamayaca$r qey yoktur. Hainin ikinci tannst bedensel

hazdrr.

Ancak bu kadar degil. Hainin daha birqok 6zelligi vardrr. Burada bir kavrama aqrkhk getirmek gerekiyor: Dtiqman. Bir topluluk iki yandan zarar gdrebilir: lqten ve drstan.

netmekbiranlamdatanrrlaqmak,irstiin olmak anlamrna geliyordu. Buna ulaEmak tutkrcrr kimi insanlarda her qeyi g6ze alacak bir hrrs yaratryordu.Buytizdenyapmayacaklarrkdtii-

lii(

Qilnkil bir yandan normal gdrijnmek, dte yandan agrnr 6rmek igin gok qaba sarfeder. Hem bedensel ve bundan da agrr olmak iizere hem de ruhsal aqrdan yaqadrgr geliqki onu gi.inden giine tUketir, fiziksel olarak bile qirkinlegir. Hain, gece ve giindtiz gibidir: igi hep gece karanhgr, drEr giindi.iz aydrnhgr gibidir. Hatta bazen dylesine parlar ki, igine

iglemeyecekleri cinayet, satmayacaklarr deger Hain, iktidara tapar, iktidar gUclinii eline geqirmek ve elinde tr.ftmak iqin higbir k6tillUkten kaqrnmaz. Tarihte rastlanan ihanetlerin bUytik bakmak isteyenin gdzleri kamaqrr. Qunlugunun nedeni budur. lktidar Fakat kagrnrlmaz olarak her hain, hrrsryirziinden en yakrnrndaki insan- sonunda iqinin karanhsrnr ve girkin-

yoktur.

go-

olan- Kfirdistan toplumu, diinyarun en eski halklanndan istebiridir. Bi]inen yakla1tk fig bin ylhk tarihi r"rl.lfj-T,*: vardn..Agafit-y:r,kan tarih iginde boy gtuteren

iqte ai.iqman, her zaman drqta drr, bilinen ve gorlinendir. Ne disi eok belirsindir. gerleri veya topluluQun kendisini ortadan kaldrrmayr amiqlarve bu crnr elindekitijm y6ntemlerle leqtirmeye gahqrr. Diqmanrn bir tehlikesivardrr, o da gi.ici.in fazla

amagergekolma-

tfim toplumsal sistemleri ya"gam$ ve kendisini 20. yfrzyln son dflnemlerini yagadtEtmw gfinfimfize kadar ulagt''rmrytr'

srdrr.

Hain, baglangrqta diJgman deQildir; kargrda yer almaz, igtedir, dosttur ve yakrndadrr. Kendisini y6nlendiren gUdiileri onu giderek diiqmana yonlendirir ve agr$a qrktrktan sonra dtigmanlaqrr. Hain safrnr deQiqtirdikten ve bunun aqrga qrkmasrndan sonra dt4rnan saflannrn bir Uyesi olur. Son olarak iktidar kavramr iizerinde durmak gerekir. ittidar, siyasal anlamda yrinetme gibUne sahip olrna demektir. lnsanlann toplumsal var oluglarrndan bu yana ve var oldugu si.rrece mutlak surette ydnetme-y6netilme ihtiyacr olmug ve olacaktrr. Bu kuruma tek karEr grkan anlayrq anarqizm olmugtur. Anargizm bUtiin iktidarlan ve ydnetimleri reddeder. Engels, Londra'da Friedrich Cuno'yayazdr$r 24 Ocak 1872 gtinlii mektupt4 anargizm igin gdyle der: 'Bakunin'e gdre toplumda higbir iktidar olmamahdu iktidar higbir iqe yaramaz. Ama Bakunin, karan veren bir irade olmadan insanlann birfabrikay naal igletecekleri, bir treni na-

al yilrittecekleri, bir gemiyi naal yola qtkaracaklan iistilne higbir gey sdylememektedir. Bu garlatanhfln belli baqh noktalan bunlardn" (O. Hangerlioglu, Felsefe Asiklopedisi, c.4, s. 3l 5) Toplumun ihtiyaq duydugu ve vazgeqilmezliQi kesin olarak kantlanan iktidar, kendisini qeEitli bigimlerde

gdsterir. llkel toplumlarda tecrilbe ve saygrnhQa dayanrrken, srnrfh toplumlar da devlete dayanrr. Kendisine uymaya zorlayan ve bunun iqin qiddet kullanan iktidarlar oldugu gi-

Kyakser'den sonra Medya fuah olan Astiyag, gegitli nedenlerden dolayt lazt Mandane'yi bir PercIe evlendirmig, onlardan dofian torunu Kyrre'u da kendisi igin tehlike gdrdfi$finden flldfirmesi igin veziri Harpagre'a vermigtir. Ancak Hatpagos gocuEu illdfirmeyip bfiyfitmesi igin bir gobana verir ve Astiyag'a ihanet eder.

hal-

ligini drqrna tagrr ve hem dostlan,

krndan biiyi.ik kitleleri 6ldiirmekten, e$er buna g0g yetirmezse en azrh diigrnanryla igbirligiedere( onun emrine girerek iktidar hrrsrnrtatmin etmekten kagrnmayan pek qok hain vardrr. Hatta denilebilir ki, hainin en

mekten kurtulamaz. Akrep gibi kendi kendisini dldiiriir. $imdi de bu genel belirlemeler rqrgrnda Kiirdistan'da yaqanan iha-

larr, en yakrn akrabalannr, kendi

hem diiqmanlarrtarafrndan

net olgusuna bakahm:

temeldzelligi6liimkorkusuysaikin- Biittinliikvepargalanma,madde-

Her kariyerist ve nin iki karqrt durumu. Her iki durumkomplocu potansiyel bir haindir. da da madde hem yararh, hem za-

cisi iktidar

hrrsrdrr.

b6y-

rarh olabilir. Maddenin parqalanrnasr, rnadde-

liklerindqavurr.rnLigimlerinebakalm Oliim korkusunu hissettigi anda korku belirtilerini salgrn bir hastahk gibi etrafrna yaymaya baglar. Kendi korkusunu herkesin korkusu gibi

de gizliolan potansiyel enerjiyiaqrga grkarrr. Eger bu enerji kontrol edilebilirse yiiksek dilzeyli bir eko-

Hain tipinin temel dzelliklerini lece ortaya koyduktan sonra bu

6zel-

gdstermeye qahqrr, Bunu yaparken gok sinsice hareket eder. Ve ortamr bulandrrarak bir panik havasryaratrr. GWene en gok ihtiyag duyulan anda ve yerde agrktan gWensizlik ilan etmeye kadarvardrrrr iqi. Siirekli

bir

kararszhk gdsterir, iradesine

ege-

men olamaz ve korkunun esiri haline gelir. Fakat hiqbirzaman korktu$unu kabul etmeye

yanagm.v.

Vne hain, bedensel zevklerine

aqrrr di.iqkUndUr. Mevcut olanrn iyisini almakla yetinmez, qok daha iyilerini elde etmek iqin aqrrr bir qaba g6sterir. Yeme$in, giysinin, yata$rn, yaqayacak yerin en iyisini ister. nun hakhhgrnr ispatlamak iqin teoriler liretir.'Ashnda en iyisine biz layrkrz, canrmzrortaya koymugu4 elbet-

Bu-

te en iyisini kendimize alacaSz'

nomik fayda saglar. 20. ytizyrhn ikinciyarrsrndan itibaren yaygrn bir kullanrma aqrlan atom enerjisi ekonomik planda yi.iksek bir iiretkenligin olugmasrna yol aqtr. Ancak 6te yandan bir savaq aracr olarak korkung bir yrkrcrhsr da beraberinde getirdi. Uzun garprqmalar4 muharebelere gerek kalmadan toplu yok etme imkanlan saghyor, kesin sonuglar veriyordu. lcat ediliginden sadece 2025 yrl sonra atom enerjisi insanh$rn korkulu riiyasr haline geldi. insan, ilkel agamada 0retim aracryla ve emegiyle bir birti.inli.ik oh.rgturuyordu. Kdleci aqamada emeginden ve araqlarrndan koparrlan insan, derin bir parqalanmaya ugradt. Feodalve kapitalist agamada bu derin parqalanma korkung boyutlara vardr ve atomize oldu. Atomize edilmiq, bi.itiinlt[0 bozulmuq insan, kendisine tamamen yabancrlagtr ve yok olmanrn eqigine geldi. lgte sosyalizm, insanh$rn bu gidiqini durdurmantn ve onu do$ru akrga sokmanrn, yeniden tamlagtrrmanrn baqlangrg igareti oldu.

s6zleri onun dtisturu, temel ilkesidir. Kendisinimiithig begenir. Ba$kalarrnrn kendisinden daha iyi olabilece$ini kabul etmez. Ve hep komplekslidir. Karqr cinse aErn dilqkiindtin birkag dakikahk tatmin iqin cinayet bile iqleyebilir. En ki.igiik bir K0rdistan toplumq 20. yiizyrhn ve acrya katlanamaz; igkence onun ikinci yarrsrnda adeta tam ortasrna kabusudur.Vebuyi.adenanrndasa- atom bombasr diiqmiiq gibi oldu. hip oldu$u de$erlerin tiimiinden Atom silahrnrn insanhsrn korkulu riivazgeqer. Ote yandan kendine agrrr yasr haline geldigi yrllard4 Ki.irdisse'vdaftdrn fiziksel gdriinttbi.rnden tan toplumu da tlimiiyle inkar noktatahm zihinsel yeteneklerine kadar srna getirilmiqti. Tarihin garip bir ciltambirnarsizmsergiler,enyetenekvesi olarak nOkleer dehgetin adrm li, en eliyizi.i diizgUn insanlar da adrm geriledi$i 1980'li yrllarda KUrolmadrk kr.surlar bulur, kendisiyle distan toplumu da adrm adrm yiikselrneyq tarihe ginnek iqin gaba gdsHain, kraldan daha kralcrdrr.lge- termeye baqladr. Tarihin her alttist rideveyakrndaoldufundan, niyetle- oh.gund4 tarihe girme mi.icadelesi rini saklamak igin, kendisini agr$a verenKiirdistantoplumugiigyetiregrkarrna ihtimaliverdigi kiqilere kar- memig, solugu kesilmiq ve dt2enler gr olagani.btti bir saygrve swgigcis- kuruldu$unda yorgun-argrn, biraz terir, onlarrn en bariz yanhq, hatalarr- daha kan kaybetmiq olarak dizlerinr bile, bir bigimini bulup 6vgU konu- nin [izerine g6kmiiqtiir. Tarih, acrmasu yapar, her an el-etek dpmeye szca onun iizerine basarak yilriiyiip gitmiqtir. Sonr.rg olarak ihanet, gok Nigin Ki.irdistan toplumu b6ylebir eylem olsa bile, miithiq incelikli, dir? Hig hak etmeyenlerin bile kenilmik ilmik dokunan bir si.jreci kap- dilerine gezegenimizde yer agtrgr sar. Hain ise bu incelikli iqin virtidzii- halde, nigin Ki.irdistan toplumu igne dUr. Qok zekice ve hesaph qahqrr, rrcu kadar bir yer bulup, kt4ticiik bir aqk vermemek igin olaganibtii nefes borrcu aqarnamrgtrr? qaba sergiler. lki igi birden Herzarnan denilir ki, Kirrdistan'rn mek iqin korkunq enerji sarfeder. di.igmanlarr gok giiglirydi.i gok kan

zorluga

tu-

bile

Ansiklopedisi, c. 2, s. 293)fuistippos giiniimi.izden yaklagrk 2500 yrl 6nce yaqamrqtr ve kendi felsefesinde, yani hazcrhkta (Hedonizm) insana bedensel ve ruhsal agrdan kagmayr 6$i.itlemigtir. Fakat onun 6Sretmeni Sokrates, insanrn aodan kagamayacaSrnr arna acrlan ki.igi.ilterek daha biiyi.ik acrlardan korunabilece$ini savunmtqtur.

$urasr bir gergek ki; insano$lq hayatr bitmeyen bir hau,a ddniigtiirmek igin milyonlarca yrldrr u$raqryor. Fakat bir baqka gergek de, insan higbir zarnan h.r arnaca ulagarnamrqtrr. Buna ra$men acrlarr azaltmanrn yollarrnr bulmr4tur: Daha btiyiik acrlarr cinlemek iqin, daha ki.igiik acriara

bi, giictinii toplumsal oybirliginden alan iktidarlar da vardrr. Toplumlar geligmenin hangi aqamasrnda bulunuyorlarsa ona denk bir iktidar olqtururlar. Srnrfh toplumlarda iktidar hiqbir zarnan qoSunlugun onayrna dayanrnaz. lktidar, her zaman aznhk durumundaki egemen srnflann elinde olmrqtur. Ezilen srnrflar siirekli kendi iktidarlarrnr ohqturrnak iqin mticadele etmig, istisnalar drqrnda iktidarr ele.gegirememiqtir. lktidar durumu kendisini bdyle gdsterirken, insanlarda bunu ele gegirmek iqin biiytik gabalar gdriiliiyordu. Qi.inkU iktidar olmak, egemen olrnah biiyUk insan topluluklarrnr y6-

lanetlen-

kryaslar.

zrrdrr.

ha-

kaba

bir yapabil-

ddkiiciiydii Kiirt halkr gok kan d6ktti, gok direndi ama giici.i yetmedi, yenildi. Dogrudur. Buna katrlmamak miimkiin degildir. Dtinyanrn en bi.ryiik imparatorluklarr Ktirdistan'r her tar(wt baqhca hedefleri arasrnda saymrqtrr. Eskidiinyanrn en 6nemli bolgesinin kilit noktasrnda yer almasr, biryUmek ve imparatorluk haline gelmek isteyen her giiciin ilgisini 9ekiyor, igtahrnr kabartryordu. Bu yizden de durmadan istil4 iggal, talan, fistih harckeilerinin ana hedefi oluyordu Ancak bi.ltiin bunlar Kiirdistan top lumunu agrklamaya yetmez. Esasr besleyen ya da kayna$rnr esastan alan drq olgu, her durumda talidir, ikincildir. Atom enerjisi maddenin i9 geliqkisinin agr$a qrkarrlmasrdrr. Esas olan iqteki durumdur. Drgardan yaprlan mi.idahale yalnrzca bu qeligkinin boyutunu gdsterir. Kendi iqindeki geliqkisini en aza indirmig olan madde, drqtan yaprlan miidahale ne denli giiqli.i olursa olsun fazla etkilenemez, en azndan rizhii degigtirrnez Toplumsal yapr da buna benzer. lg birligini, ig uyumunu bi.iyi.ik gapta ya da ti.imden yitiren toplumsal yapr bir drg m0dahale ile toptan yrkrlabilir. Burada bir soru ortaya qrkryor: Bir toplum birlik ve uyumunu neden yitirir? Bunun pek gok nedenivardrr. En baEta somi.iri.r sisteminin agrrhgr olmak i.lzere, iktidar kavgalarr, tarihsel bir aEamada akrga uyum saglamada yetersiz kalma toplum katlarrnrn agrrr yalrtrlmrg olmasr, tarihsel mirasa yeterince sahip qrkrlamamasr, ki.rltirrel farkhlagma vb. nedenler birlik ve uyumun bozulmasrnda rol oynai-lar. Bunlarrn birkaqrnrn olmasr dahi toplumu pargalamay4 onun yrkrcr enerjisini ortaya grkarmaya yeter. lqte bu parqalanmrqhk ve yrkrcrlk toplumun temellerini yrkan ihanet olgusunu ortaya grkarrr. lhanet, hem bir nedendir, hem de bir.sonuqtur. lhanet, bir sonuqtur. Qi.inkii, eQer bir toplum kendi iq birlik ve uyumunu

koruyorsa ihanet kolay kolay

qrk-

maz, qrksa da fazla zatar Yermez, srnrrh kalrr. Gilglir toplumlar ihaneti qok kolayca bertaraf edebilir. Ama giiQsiz toplumlar, en ki.iqiik ihanetle bile birytik darbeler yiyebilir, yrkrlma tehlikesine ugrar. lhanet, bir nedendir. Qiinktl ihanet, tarihte pek gok toplumun silinmesine ya da en agagrhk bir duruma diigmesine yol aqmrqtrr. Belki de gdsterilecek zayrf bir direnmenin bile toplumu yeniden diriltecegi tarihsel anlardayaprlan ihanet o toplumu tarih sahnesinden silmigtir. Tarihsel materyalizm elbette tarihe objektif temellerde yaklaqrr ve gdztimler, iradeye ikincil bir rol biger. Arna tarihsel materyalizmin de kabul ettigi bir gergek vardrr ki, o da tarihsel bilyilk altiist oh.g d6nemlerinde, yagamaya en az hakkr olanrn bile kendisini koruma giicil gdsterdi$inde rzun bir siire daha tarihe damgasrnr vurabilmig olmasrdrr. Ornegin Roma kdleci imparatorlu$unun ashnda M.S. 50 yrllarrnda yrkrlrnarnasr igin higbir maddi gerekge kalmamasrna, tarihsel miadrnr doldurmug olrnasrna ra$men, yaklagrk 400 yrl daha yagamasrnrn nedeni budur. Yne 18. yy'rn sonlarrna.do$rutiimden bitmig olan Osrnanh lmparatorlu$u'nun l. DUnya Savaqr'na kadar yagamasrnrn nedeni de budur. lgte tarihsel rnateryalizm tarihin bu gergeklerini reddetmez Bunlann yagarnasr pahasrn4 yaqarnaya en gok hakkr olanlarrn tarihten silinmeleri de bir bagka acr gerqektir. Kiirdistan toplumri, dUnyanrn en eski halklarrndan biridir. Bilinen yaklagrk iig bin yrlhk tarihivardrr. A,gagryukarrtarih iqinde boy g6steren ttm

I saxreton

Ekim

toplunsal sistemleri yaqamrq ve kendisini 20. yiizyrhn son ddnemlerini yaqadrgrmz gihiJmi.Ze kadar r-iaEtrrmrEtr. Ki.lrdistan toplumu yagamrqtrr, yok olup gitmemiq, halklar mezarlrsrnrn bir tryesiolmamrgtrr. Fakat bu ne kadar bir yagamdrr? Bunun gerqek bir yaqam oldugunu akh baErnda hig kimse kabul etmez. Dilsiz, kdr-sagt1 kdtiirtim bir yaqamdrr ve higbir qey kazandrrmaz. Ki.irdistan toplumu "6lil" bir toplumdur. Kirrdistan ise bir t[.rr mezarhktrr; 30 milyonluk bir mezarhk. Bu korkung durum, hem ihanetin nedeni ve hem de sonucudur. Bu denli aqaQrhk bir duruma gelmenin ana nedeni ihanettic ve ihanet salgrn bir hastahk gibi toplumun ti.im g6zeneklerine sinmiEtir. Bu ihanet durumu Ki.irt bi reyinden kazrnmad rgr siirece tek bir adrm bile atrlamaz. Bu bdllimde izerinde duracagrmz temel nokta Kiirdistan toplumunun bu denli ihanet iqine qekilmesinin tarihsel-toplumsal nedenleridir.

biz Medlere dayandrrryorr.rz. Ancak bu, soy anlamrnda boyledir. Yoksa uygarh$rn beqiQi Mezopotarnya'ya

sa-

hip olan Ki.irt toplumunun, kendisi tarihe ilk kaydettiQi ddnemde atalarr Medler'den oldukqa farkhlaqmrg bir ki.llti.lrel, siyasal, toplumsal, ekonomik yaprya kavuEtuQu tartrgma gdtiirmez bir gergektir. Mezopotamya halklarrnrn zengin mirasr i.ieerinde qekillenen Ki.lrt toplumunun, hala bozulmamq Med kavminrn devamrolduQunu iddia etmek bilim drEr bir tutumdur.

Kiileci diinem yeri ve iinderlifiin rolii

takhk ve ihanetten baEka

bir

qey

gorememiqtir. Adeta iQne ucuyla kuyu kazar gibi. Tarihten direnmeyi qrkarmaya qahEanlar, eQer sabrrla aramayr siird0riirlerse, bir strre sonra gdreceklerdir ki, aslnda t2eri ihanet aQryl4 betonuyl4 topraQryla kapatrlmrE muhteEem bir halk direniqi, tarihi vardrr. Ama yine de, acrdrr ki, bu sabrr ve kararlrhQr gdsterenler tek tek ve gok srnrrh kalmrE, onlar da analarrndan dogduklarrna pigman edilmiglerdir. Fakat gi.iniimi.izde bu durum krsmen aqrlmrq, bulunan damardan, daha ilk elde bir halkr onlarcayrl direniqe sevk edecek direnme hazineleri qrkartrlmrqtrr. Ancak yine de yaprlanlar, yaprlmasr gerekenlerin yanrnda devede kulak kalmaktadrr. Ote yandan bir baqka damar daha vardrr: Teslimiyet ve ihanet. Kiirt halkrnrn var oluEundan beri bu iki damar sUregelmiqtir, Teslimiyet ve ihanet, esas olarak egemen srnflarda ifadesini bulmuqtur. Bu durumun iki temel nedeni vardrr. Birincisi; Kiirdistan'r egemenlik altrna almak isteyen dligman giiglerin qok biryiik olmasr ve gogunlukla imhayr dayatmasr, tek seqenek brrakarak ya 6liim ya da teslimiyet ve ihanet. lkincisi; Ki.irt halkrnrn her zaman drg dtigma-

nrna kargr direnmekten yana

tavrr

koyarak, egemen srnfr da buna zorlamasr ve goQunlukla da tersinden kargrhk gdrmesidir. Yani egemen srnrf hem halkrn, hem de diigrnanrn baskrsr altrnda bir o yan4 bir bu yana ve hep kendi grkarlarrna gdre hareket etmigtir. Direnmekten yana tavrr koydu$unda sahtedir. Ve grkarlarr sarsrldrlr igin bunuyapmrgtrr. Amacrna ulaqtr$rnda direnen halkr qok kolayca satmrqtrr. Kiirdistan tarihinde egemen srnflarrn tarihine krsaca gdz atmak bile ihanetin nasrl her yana yayrldrgr ve toplumun hayat gdzeneklerini trkadr$rnr ortaya qrkaracaktrr. Bu yiizden ihanetin k6klerini baqlangrgt4 Ki.irtlerin halklagma dcinemine ddnerek aramak gerekir. Ug bin yrlhk bir tarihsel kesiti adrm adrm inceleyip irdelemek ne miimk0n, ne de gereklidir. Yalnrzca qok ibret verici cirnekler alaca$rz. Ktirtlerin ilk atalarrnr -bugi.in bazr tarihqilerimiz bunu tartrgrhr bulsa da-

s"; rt) masr veya tarihin dnemli alti.ist oluq donemlerine denk gelmesi gerekir, Medlerin qdki.igiinden sonra bilinen ilk altiist oluq, yani statiikonun bozulrnasr Yunan-Makedonyaft Bi.iytik iskender'in ortaya qrkmasryla baqladr. lskender'in gahsr o zamanki

Biilgede kurulan btitiin devletler ordulanna Kfirtleri almaya biiyiik iizen giisterir, bununla sava7ta zaferi garanti ederlerdi. Thrihin her yerinde bunun derin izlerini giirmek miimktin. Ancak yukandaki iirnelrte de gitriildii*ii gibi, Kiirdii yenen ytne Kfrfi oluyor, ama bagkalartntn hesabna. Bundan daha trajik bir durum olabilir mi?

Kii rd i stan tari h i nde ih aneti n

Tarih her zaman adaletli bir yargrq olmamrqtrr. Bunun nedeni tarihi hep yenenlerin yazmasrdrr. Yenrlenler tarihsiz kalmaya mahkum edilmiqlerdir. Onlarrn tek tarihi olmugtur;yenilgi ve ihanet. Tarih, KUrdistan'a hep acrmasrz ve adaletsiz davranmrEtrr. Direnmek iqrn tarihe yaslanmak isteyenler, ba-

199s

Medler, bolgeyi yurtlagtrrma hareketine girigtiklerinde, zamanrn en briyUk. ve en zalim k6leci devleti Asur lmparatorluQu'nun dwarlarrna qarptrlar. Bu zalim imparatorlugun srnrrlarrnda yok olmamak iqin ytieyrllarca siiren bir direnme igine girdiier. Komtinal toplumun barbarhk agamasrnrn sonuna hen0z gelmig olmalarrna kargrn, uygarhQa olan yatkrnhklarr sayesinde yurt tr.rtma miicadelesinde baqarrh oldular ve Hazar Denizi'nin gUneybatrsryla Urmiye Gdlal'ni.in ktzey bdlgelerine yerlegtiler, Yaklaqrk ljq yt2yrl silren bir direnme doneminden sonra M.O. ?.ytzyilda Dayakko 6nderliginde birleqerek kurduklarr devletin birinci basamagr olan aqiretler federasyonu sayesinde M.O. 61 2 yrhnda Kyakser onderliQinde Asur lmparatorlugu'nu yrktrlar ve tarihin qafaQrnr delerek Medya devletini kurdular. M.O. 550 yrhnda bu devlet Persler tarafrndan yrkrldr. iEte bu yrkrlma Kiirdistan tarihinde yaqanan ilk buyiik ihanetin eseri olarak bilinir. $imdi bu ihaneti daha yakrndan inceleyelim. Medlerle aynr soydan gelen Persler, Asur lmparatorluQu yrkrlmadan 6nce Medler tarafrndan yenilmiEler ve iran'rn giineybatrsrna siirUlmi.glerdi. Asur'u yrkan Medler giderek bolgenin en biryiik egemeni olmuglar ve bu arada daha 6nce Giineybatr iran'a siirdLikleri Persleri de devlet srnrrlarr iqinde egemenlikleri altrna almrqlardr. Kyakser'den sonra Medya krah olan Astiyag, gegitli nedenlerden dolayr krzr Mandane'yi bir Persle evlendirmiq, onlardan doQan torunu Kyros'u da kendisi igin tehlike gdrdtigiinden dldilrmesi iqin veziri Harpagos'a vermiqtir. Ancak Harpagos qocugu dldiirmeyip bi.yiitmesi iqin bir qobana verir ve Astiyag'a ihanet eder. Qocuk belli bir yaqa geldikten sonra Astiyag onun 6ldiirillmedi$ini 6grenir. Vezir Harpagos'a bir ders vermek igin, Harpagos'un Kyros'la aynr yaglardaki qocugunu piqirterek babasrna yedirir. Ve sonra da bunu ona sdyler. Harpagos ihanetinin bedelini bdyle 6dedi. Ancak Astiyag, torunu Kyros'un kendisi iqin bir tehlike olmadrgrna ikna edilince onu ana-babasrntn yanrna yollar. Kyros, bir Pers olarak bi.iyilr.

Harpagos, Astiyag'rn kendisine yaptr$rnr unutmaz ve ihanet planlarr yaprnaya baglar. Medlerin egemenligi altrnda ya$ayan Perslerin devlete egemen olmak iqin frrsat kolladrklarrnr qok iyi bilen Harpagos planlannr bunun iizerine kurar. Astiyag'rn zulmtinden iyice brkan Persier, bir Pers olarak yetigmig olan Kyros'u liderieri liarak kabul ederler. Asti-

yag'rn zulmijnden en az Persler kadar zarar goren Med ileri gelenleri de Harpagos'un yOnlendirmeleriyle zaten kral soyundan gelen Kyros'u tahta geqirmek istiyorlardr. Gerisini Heredot'tan di nleyelim: "Harpagos, Media'nrn ileri gelenleriyle iligkiler kurmak, Kyros'un yanrnda yer alp Astiyages'in saltanatr na son vermek gerektiQini sokmugtu kafalanna. Bunu saQladtktan sonra tasarladtQt geyi, Perslerin yarunda yagayan Kyros'a bildirmek istedi; ama yollar gdzalttndayd ve bagka bir gey de yaglamayacaQtna gore, qoyle bir hileye baqvurdu:Yapma bir tavEan buldu, titylerini bozmadan ve goriln}Qte nigbir gey belli olmayacak gekilde karruru yardr Karntntn iqine bir mektup yerlegtirdi. (...) ve sad* adamlanndan birini (...) Perslerin yanna gonderdi..." Belki de Ki.lrdistan tarihinin ilk belgeli ihaneti olan mektubu Heredot qdyle naklediyor: "Kyros o tavqam aldt ve aqtt; iqindeki mektubu bulduve okudu. $oyle

diyordu mektup: 'Kanbyses

oQlu,

tannlar seni koruyorlar; yoksa altn yaztn bu kadar giln vermezdi sany katilinden, Astiyages'ten 6ciini) al. EQer onun istediQi olsaydt sen 6lmiktiln; bugiln yagtyorsan eger, butr

Kiift hainleri yalnru Kfrrt direniElerine ihanet etmekle kalmryor, diper yoksul ve kiile halklann miicadelelerine de ihanet ediyorlar. Babek isyan, sonrail geligen en giiglti isyanlardan Zinc hareketi de yer

yer Kiirt hainlerinin ihanetine ufiradt. Bu hainlerden biri olan Azadmard ihanet ve

diineklilrte srntr tantmayan bir flrnelrtir. tannlann ve benim sayemdedir (...) $imd i eger funa giiveni rsen,astiyages'in hilkilm silrdilgii illke bagtan baga senin olabilir. Persleri ayaklan-

dq bir ordu ile Media iberine yilril. Astiyages sana kary qkaraaQt orduya ister beni, ister Media'mn 6bilr ileri gelenlerinden birini komdan yapsm, senin fuganya ulagman bakmtndan farketmq; ilk olarak r{stiyages'i btrakp senin yantna gelecek onlardn Biz haznz, sen ne diyorsan onu yap, vakit gegirmeden yap." Bu mektup i2erine Perslerihileyle toplayan Kyros, onlara artrk Perslerin zarnanmrn geldiginive hrntn igin harekete gegmeleri gerektigini anlattr. Persler kendi aralanndaki anlaqmazhklarr ve qekigmeleri biryana brrakrp Kyros dnderliginde toplandrlar. Perslerin ayaklanrp kendisini devirecegini haber alan Astiyag, kendi ipini geken Harpagos'u ordunun baqrna gegirerek Perslede savaqnnya gdnderdi. Sonuq tam bir trajediydi. Medler uQradrklarr btiyi.ik ihanet y0zUnden yenildiler ve Astiyag esir diigti.i. Daha sonra karqsrna geqip ;hanetini anlatan Harpagos'a,\tiyag gunlar: sdyler:

diinya statiikosunun qok uzun

"(.) Sen insanlann en budalast ve en haksztan, dedi; en budalasL g1nkQ mademki bu igi sen kendin yapabilecektin, taa da kendi baErna koyabilirdin, oysa bu gilciln ilEte biri elindedir ve en hakaz, qilnkQ o qdlenin dcil (Harpgos'un oglunun yenmesi qoleni, bn.) Media'y kdleliQe sirilklemiqtir; eQer kralhQl kendisi alacak yerde ille de bir baEkaana vermek gerekiyorduysa, bunun bir Pers yerine, bir Media'h olmag daha doQru olurdu; oysa tersine, bu igte hiEbir sucu olmayan Media'hlar efendiyken kole oldular ve Persler, Medlerin dilnk} koleleri, bugi)n onlann efendisi oldular" (Heredotos, Heredot Tarihi, s. 62-641 Harpagos'un bu ihaneti, o zama-

na kadar hiqbir kdleci devlete boyun eQmeyen ve hep ozgi.ir yaqayan Medlerin ve daha sonra da Ki.irtlerin 2500 yrlhk kdle tarihinin baglangrcr oldu. Tekrar egemenligi ele geqirmek iqin pek qok defa ayaklanan Medler, qok krsa sijren baqarrlar drgrnda (Maglarrn I ayhk darbesi) ugradrklarr ihanetler yiizi.inden hep yenildiler. Ve yavaq yavag tarih sahnesinin kenarrna itildiler. Ozgi.ir yaqama uQruna uygarhktan rzak, daSlara qekildiler ve oralarr kendilerine yurt tuttular. Burada Uzerinde durulmasr gereken esas nokta, Harpagos'un ihanetini hazrrlayan kogullardrr. QUnkii Harpagos'un ihaneti bir sonuqtu. Bu sonue ortaya qrkmadan 6nce Medler parqalanmaya baglamrqtr. Astiyag'rn zuliim dolu yonetimi Medlerin iq birliQini zayrflatmrq ve iilkeyi drq saldrrrlara ve ihanete aqrk konuma getirmigii. Asur'u yrkarken sa$ladrklarr giiqlii birlik, diQer ezilen halklarr da onlarrn yantna gekmig, baqarrya ulaqrlmasrnr saQlamrqtr. Ama bu birlik Kyakser'in cililmiinden sonra zayflamaya baqlamrg ve devleti ayakta tr.rtan srnrflar desteklerini yavag yava$ gekmiqlerdi. Yani Harpagos'ta simgelenen ihanet, ashnda egemen srnrflarda baqlayan potansiyel ihanetin drqa vurumuydu. E$er korkakqa davranmayrp Astiyag'r devirerek bir bagka Med'i kral segselerdi, tarih bagka ti.irlii geliqebilirdi. ZatenAstiyag da buna igaret etmektedir. lhaneti besleyen ana kaynak, baqta da degindigimiz gibi igteki zayrflamadrr. Yoksa Roma imparatorlu$u kadar ihanete ugrayan bir baqka dwlet belki de zor bulunur, ama Roma higbir zaman ihanet yiizUnden yrkrlmadr; tarihsel sUrecini tamamladr$r igin, o da qok gecikmeli olarak tarihten silindi. Bundan grkan sonuq, e$er pagos qrkmasaydr, Medya'nrn ig rumu yiiziinden srraya girmig gok Harpagos grkabilirdi. Ama bette bq Harpagos'un ihanetini hakh grkarmaz. Harpagos durum olursa olsun, sonugta bir haindir

za-

mandrr bozulmamrq olmasr ve bi.lyi.ik imparatorluklann, ozellikle de Pers lmparatorluQu'nun uyguladrQr agrrr sdmi.lrii ve baskr yiaiinden qrkan ayaklanmalarla iyice sarsrlmasrydt. lskender'in oni..inde durabilecek tek gi.ig olan Perslerin karqr koyacak giicijni.in kalmamasr, yukarrda bah-

settiQimiz tarihsel alti.rst

oluEun

baElangrcrydr. Devletler yrkrhp devletler kuruluyordu. Yalnrzca I 3 yrlda Hindistan'dan ltalyay4 Mrsrr'dan Kafkasya'ya kadar uzanan bir imparatorluk kuran lskender, halklarr ozgi.irlUk vaadiyle harekete geqirmiqti. Zaten ayaklanma halinde olan ezilen halklar ve srnflar bu vaatlerle iyice hareketlendiler ve son dcjnemine gelmiq devletler ve imparatorluklar art arda yrkrlmaya baqladrlar. Yunan'Makedonlar bunlann t0mU Uzerinde egemenliklerinr kurdular ve vaatlerini unuttular. Ancak imparatorluk sistemi oturtulmadan iskender'in cili.lmi.r izerine daQrlma baqladr, Onlarca yeni devlet ve devletgikler kurulmaya bagladr. Bu devletlerin baqrna ise genellikle lskender'in generalleri geqti. Bu ddnemde Mezopotamya'da i.lq ba.iyiik devlet kuruldu. Bu devletler 6nce btiyiime eQilimi gdsterdiler, ama yabancrsr olduklarr bu topraklarda halklara boyun egdiremediler ve giderek erimeye baqladrlar. lqte tarih artrk Medlerin, daha do$rusu Ki.rrtlerin 6ni.ine qok 6nemli bir frrsat qrkarmrgtr. Eger geqmiqlerine yaraqrr bir birlik ve ittifak politikasr geliqtirebilselerdi, bi.ryirk ihtimalle Batr'da geligen Roma lmparatorlugu'na kargr set olugturacak bir devletleqme dizeyini yakalayabilir ve belki de onlar Roma'nrn yerine geliqebilirlerdi. Fakat bu tarihsel ddnemde Medler tarihe yeniden girme qansrnryakalayamadr. Bunun pek qok nedeni vardr. Oncelikle Astiyag'dan sonra Med egemen srnflannrn iEbirlikgilik temelinde Perslerle hareket etmeleri, genig Med halk kesimlerinin 6zgi.irltiklerini koruma uSruna daglara gekilmesi ve uygarhktan r.rzaklaqrp birbirlerinden yalrtrk duruma gelmesiydi. 250 yrldan fazla siiren bu durum lskender istilasrddneminde de fazla degiqiklik gdstermedi. Med egemenleri yeni efendilerle iqbirligi yaparak Perslere yaptrklarr hizmetleri bu kez de lskender'e ve generallerine yaptrlar. ihanet ve iqbirlikgilik, giderek KUrtleqen Med halkrnrn egemenleri arasrnda ya$.amln en temel kurah haline getirildi. Onderlik Kilrt halkrnrn karqrsrna hep ihanetgi olarak qrkryordu. Ve bu da birleqme bir yan4 pargalanmayr daha da derinlegtiriyordu. iskender'den sonra bu kez de Romadalgasrgeldi. Roma'nrn geliqi hepsinden daha kahcl ve korkung

Hardupek el- yrkrmlarayolaqtr.iskender'denson-

sadece

lanetienir.

ne ve

Medya yrkrldrktan ve Medler k6lelegtikten sonra eski durumlanna d6nemediler. Qi.inkii bir kez bozulan ig birlik giderek, kogullarrn da

etti.

etkisiyle derinlegerek devam lg birli$i bozulmug ve zayrflamrg

halklar go$unlukla drg s6miiriiye aqrk hale gelirler. Kurtulmalarr igin giiqlU bir iq birlige ihtiyaglarr vardrr. Ancak bu, tek baqrna yeterli de$ildir. Do$ru ittifak kurnralarrve en 6nernlisi de ultslararasrdurumun.rygunol-

ra kendilerini toparlayan Persler yeniden bir derrlet kurdular. Ve Romahlarla savagmaya bagladrlar. Krzeyde geligen ve KUrdistan'rn yukarr krsrmlannr egemenlikleri altrna alan Ermenileri bi.rytik oranda etkisizlegtirerek M.S. 260'ta imparatorluk kuran Perslerin devamr olan Sasaniler ile Romalrlar kendi aralarrnda Kirrdistan'r yiizyrllarca sllren savaglarrnrn temel alanr haline getirdiler. Bu d6neme kadar egemeniik altrnda da olsa halklasmayr si.ird0ren Ki.irtlerin bu gabasr kesintiye ugradr. Kentlerde yagayanlar koleleqtirildi; da$lara gekilenler ise rrygarlaqmaktan uzak

il kaldrlar. Bu ddnemde de yine egemenler ikili oynamayrve ihanet duru' munu siirdilrmeyi tercih ettiler. Bir

boliimii Sasaniler'den, bir brilirmi..i Romahlar'dan yana tavrr alryor ve kendi aralannda da savagryorlardr. Krsacasr islamiyete kadar Kiirtler tarih drqrnda yaqadrlar. Roma ikiye ayrrlmrq, Sasaniler oldukga zayfilamrq, Araplar ve Ermeniler heni.z gi.lq uak bir konumu yaqryor olduklarrndan, M.S. 5. ve 6. yiizyrllar nispi bir rahatlama ddnemi olarak adlandrrrlabilir. Bu ddnemde Kiirtler kesintiye ulramrg..halklaqma gabasrnr geligtirdiler. Ozellikle Zerdi.rqt dinini bir direnme ve halklagma

olmaktan

olan ba-

da temel bir ydntem haline geliyor.

kabileleri buraya yerlegtirmigler dir Arap kabilelerinin fethedilen ML gelere yerlegtirilme planntn Arap

si hanedanh$r da Kiirdistan'r temel

otyla Araplar kendilerinden

yayilnncil@ntn eski uygulanaa oldu Qunu belirtmeliyiz. Tamssira Politikaa' sayesinde ilerdeki savaglann daha aktif geligimi igin saQlam bir askeri ib olqtnlmqfi.r'(age, s. 20) "lamssira Politikasr', yani ilhak ve sdmiirgecilik politikasr daha ilk anda ortaya qrkryordu. Ve bu topraklarrndan kovulmak anlamrna geliyordu KUrtler iqin. Araplarrn 637-644 yrllarr arasrndaki fetihleri sonucu Kiirdistan'rn bilyirk bolilmiJ Arap ege menligine girdi ve halk kentleri terk

ve yfire$iyle fethedilmietir. istenilen her gey ona verilebilir veya alnabilir. Thrih durmuyor ve geriye ddnmfiyon Ve 6te yandan Kfrft toplumu fizerine bfitfin a$dtfiyla giikerken yeni var olma imkanlan da agtyor. 10. ytizythn sonlartnda tarih Kiifilere kfiCiik bir kapt araladt.

Kfifiler, beyni

Afi*

ideolojisi olarak kullanryor, daha bily0k ve giigli.i birlikler geliEtiriyorlardr. Gecikmiq de ols4 istikrarh bir geligim durumunu yakalayan KUrtler oldukqa ilerlemiglerdi. Ancak 7.ytzyrlda ortaya attrklarr lslamiyete dayanarak geniq bir fetih hareketine girigen Araplar bu geligmeyi durdurdular.

Feodal diinem islamiyet ve ihanet: islamiyet ile birlikte Kilrdistan tarihinde korkung bir d6nem aqrldr. Araplar, Ktirdistan'rn verimli topraklarrna egemen olmak ve feodaliteyi geligtirmek igin ardr arkasr kesilmeyen saldrrrlar baglattrlar, KUrtler, Araplara ve lslamiyete kargr biiyiik bir direnme gdsterdiler. Arap egemenligi 7. yiizyrldan 10. y(zyrla kadar siiren 250 yrlhk bir direnmeden sonra ancak oturtulabildi 'FadaL,*ap sdmilrgeciliQi alttnda Kiirdistan'da olt4turulan feodal toplmt yapw iginde Arap ve Araplagnn yanha giiglii bir iqbirlikgi tafu-

ka oltqtu Khrt milli d$erlerini hor gdren butafuk4 o gilne kadar biiyilk bir zenginlik iginde Kilrl dilinive kiiltikilnii brakarak Arap dilive killtiirilniln ajanhfi roliinii oynadr Tabii ki stnisl qkarlan bmu gerektiriyordu Emir bey olnpntn yolu Araplagmaktan ve Arap halifelere qakhk

yapnnktan gegiyordu Biitiin

milli

ihanetlet; hatka Yilce islam dini'nin gereji olarak yansfiilryordu. Ve bun' da da epy fugarth olmdu' (Kirdis-

tan Devrimi'nin Yolu, s. 49-50) Elbette bu noktaya kolay gelinmedi. Kiirt egemenler fazla direnme gbstermeden teslim olup hainlegirken, halk, katliam ve soykrnmlar pahasrna boyun egmedi. Ancak ihanet

giderek bir kanser gibi toplurna

n0-

fr.rz etmeye baqladr. D6neme iligkin tarihqi Arqak Poladyan'rn yaptrgr gahgrnadan, ihanetlere iliqkin birkag 6rne$i buraya ahyoruz:

'Bizim dilgilncemize gdre Ki)rtler arastnda lslamiyetin yaytlnpst ve onlann lslamlagilnlmaa Arap fetihlerinden sonra baglamqtn L) Kanlerin t 9 ve 2O. yiiryillarda istamiyeti kabul etmeye fugladtklan yargsna vanlabilir." lA. Poladyan. 7- I 0. Yiizyrllar A,rasrnda Kiirtlet s. 74-75) Ashnda pek gok halk tarafrndan kurtanq olarak g<iri.ilen islamiyeti Kiirtlerin neden kabul etmedikleri ve direndiklerini yine Poladyan'dan 6Srenelim: 'Kiirt Hilgelerini igine alan Mrcul vilayeti nin s6miirgelqtirilmai onun fehinden smra dolaysz olarak Daglamrytn Bu H)lgeleri iglemek ama-

ederek daglara ve yaylalara qekildi. lhanet kentlerde kaldr ve Araplaqtr. Muhammed'in dliimi.rnden sonra baqlayan koltuk kavgalarr, AraphQrn yayrlmasryla daha da qiddetlendi. Mezhep ayrrhklarr ve ig cinayetler baqladr. Btiyirk Arap imparatorlugu hayalleri srlya diigti.i, ama Araplagtrrma ve sdmlirgelegtirme siyaseti, lslamiyeti tekellerinde tutan fuap hanedanhklarr tarafrndan ara verilmeden siirdiirirldii. Buna karqr, eski dinlerini ve inanqlarrnr savunamaz duruma gelen halklar, kabul etmek zorunda kaldrklarr lslamhgr kendi inanqlarrna gdre yorumlayarak yeni direnme ideolojilerini ortaya grkar-

drlar. Bunun sonucunda 8. yirzyrl buyilk bir mezheplegme hareketine sahne oldu. Araplarrn rrksal irstirnliiQtinti savunanrndan, ortaklagacr h k anlamrnda bir sosyalizmi savunanrna kadar gok renkli mezhepler ortaya Ektr. Direnme dngdren mezhep lerin kaynaklarr goSunlukla Ktirt kaynakhydr. Hariciler, Hiirremitler, lsmailizm baqta olmak izere onlarca mezhep direniq ideolojisi iqlwi gdriiyorlardr. lslamiyette parqalanrna ile Arap parqalanmasr atba.$r gideri ama bu Arap egemenliginin zayrflamasrna yol agmaz.T.ytzyn sonunda halifelik Umeyid hanedanhsrna geger. Halife Abd Al Malik 694'te Hacyac isimli bir komutantna gcirev vererek Kiirdistan'a g6nderir. Amaq, harici hareketini ve $ii muhalefetini bastrrmaktrr. Hacyac lrakve Dogu illerinin hilkirmdarr ilan edilir. Dcineminde (694-71 5) bi.iyiik katliamlar gergekleEtirir. Ozellikle Hariciler ve bunlara katrlan Kiirtler bu katliamlardan biryi.ik pay alrrlar. Burada da ihanet ortaya qrkmrq ve hareket yenilmiqtir. "(..) Ayn yil Hulvan'da, Mutraf ibn N Mugaria'ntn fugkanhQtnda Hari-

cilerden bir miifree ayaklann Al Hacyac tarafi ndan ydneticiliQe atanan sufuy, Mutarafi n ilerleyigine en-

gel olmak igin bolgedeki Kilrtlerle birlikte ona kary g*ar Ve onu Hacyac'dan af dilemeye ikna eden (Fakat) Ktirtler Hulvan'tn dag gqidini karyrlan MuAraf da onlarla savafnpk zorunda kahr ve kendisine kablan diSer Harici miitrezeleriyle bir likte Hulvan Dafi gegidinin saQtndan ve solundan Kiirtlere aldtrd4 onlan yenilgiye tgratil ve Hamdan'a d@ru fugladt AtTabiri'nin di$er bir seferinde de N Hacyacln Mtttarafa k"ril gdnderdiSi atu bin kigilik ordu iginde Kiiftle-

in de Mmdugu anlnnktadn'(agq s. 29) Kiirt Kiirde drlqman ediliyor ve bu ilerici bir hareketin bastrrrlrnasrn-

Umeyidler'den sonra kurulan Abbayayrlrna alanr olarak kullandr. Bu d6-

nemde birgok bagkaldrn gergekleqmiqtir. Babek onderligindeki isyan, Arap sdmijrgeciligine kargr en rlzun ve en kdkli.l isyan olmug ve yirmi yrldan fazla sijrm[4, 6nemli baqarrlar elde etmesine raQmen, ihanet yiizilnden yenilmigtir, '..Abfusi ler ydneti mi d 6 nem i nd e Hiirremitlerin ve $iilerin dilnya 96rilglerine yaknlagmry ve kdylil kitleler 747-75O yillannda (bir XUrt olan) Ebil Milslim'in fugta oldugu d 6nemd e kend i sosyal probl em I eri ni ileri silrmiqlerdir Daha sonra Hilnemit ideolojisi 816 yiltnda baglayan ve yaklagk yirmi ytl silren Babek'in lsyant ddneminde kesin ifadesinibulmt4tur" (age, s. 44-451 Bu hareket Arap hanedanhgrna karqr kciyli.iler baqta olmak i.jzere diQer birtiin halk kesimlerini iqine alarak krsa siirede yayrlmrg, Bizans imparatorlu$u'ndan da destek almrgtrr. Merkezi Azerbaycan'daki Baz Kalesindedir. Kiirtlerin yogunlukta olduQu Cibal bdlgesi de bu hareketin baghca merkezlerinden biri olmugtur. Babek lsyanr'nrn en temel ozelligi, giiglii bir dnderlik ve ideoloji temelinde sdmiirgeci Arap-lslam kargrth$rnr geliqtirip eyleme d6niiqttirmesinin yanrsrra ve daha da 6nemlisi, korkung bir sdmUrgecilik batagrna qekilen K0rt halkrna ihanet etmeyen gergek bir onderlik sergilemesidir. Bu durum, sdmUrgeci istilalardan ve hain 6nderliklerden dolayr durmadan kan kaybeden Ktirt halkrna gi.rqliJ bir dirilig Eansryaratmrgtrr. Tarihimizin az bilinen bu doneminde ortaya grkan doSru Onderlik iistUn bir gaba sergilemesine raSmen egemen srnflann ihanetine ugradr ve yenildi. Bu yenilginin nedenlerini yine Poladyan'dan aktarahm: 'Babek'in durumu giddetli qatrymalardan sonra dzellikle de b6lge

feodallerinin srnisal ilstilnlilklerini savunarak can ve mal ginenliQini isteyerek (Halife ordulanntn komutam olan) Afgin'in taraftna gegmeleri veya tarafaz bir pozisyon izlemeleri sonucu bozulmtqtur Bu tilr feodallerden biri de $ahi Davrag (Tebriz)

kalelerinin hakimi Muhammed lbn Al BaisTir Halifqe baghl@ru bildiren Al fuis, aralannda lsm Al Kiirdi'nin de bulundugu fubek'in yandaglannn esir edilmesini ve ordulanntn yok edilmesini haince planlamqttr. (Arap tarihqisi, bn.) Al Yakubi, hain) Al Bais'in, Marand hakimi (Babek'in yandagt) ism Al Kiirdi'nin kr ztyla evlendiQini, kaytnfubasnt ve on un yant ndaki leri ev i ne gaj rd @t n I sarhog oluncaya kadar yedirip igirdiQini, geceleride onlan $ahi Kalesi'ne taEtttiitnt, daha 6onra (halife, bil Al Mutasim'e teslim ettiQini bil-

diril

(Arap tarihgileri, bn.)

naal savagttQt hakknda bilgiler ve rin Al Mutasim, lsm'i zindana atttnr ism, Al fuis (Halife, 842-847) tahta geginceye kadar orada kahr." (age, s. 46) iq iqe geliqen korkung bir ihanet qemberi ornegi sergilenir burada. Birbirini ihanete gekme, hainlerin en tipik 6zelliklerinden biri olarak bir kez daha sergilenir. Al Bais, Htrrremitlere ihanet ediyorve karrsrnrn babasr, Al Ktirdi'yituak kurarak ihanete qekiyor. Al Kiirdi, canrnr kurtarmak iqin cince kendi adamlarrn4 sonra Babek'e ihanet ediyor. ihanetin kapsamr ve derinligi akrllara dur-

gunluk verecek boyutlara

ulaqryor.

Kendi kiqisel qrkarlarrnr korurnak ve-

ya canrnr kurtarmak iqin bir halkrn kaderini satrnah onbinlerce, l'ntta y(2-

binlerce insanrn 6li.im0ne yol agmak ihanetin karakteristik 6zelliQidir. Al Kiidi'nin verdigi bilgiler doQrultusunda harekete gegilmigtir. H hnemitlerin d urumu giderek daha da kdtillegmiqtir. Birkaq gat6madan sonra 837'de Afgin, Hilrremitlerle actmaszca savagmry, fubek kaleden yeralil gegidini kullanarak Bizans'a kagm6, Aras Nehri'ni gegerek bdlge feodallerinin ve halkn, gegitl i basklar ve seferlerden dolayt kendisine diqman oldugu DoQu Er men istanl n daQ bd I geleri ne gel mi qtir. Ermeni prenslerinden lbn Silm' bet (Simfut) onu yakalamtg ve Af' gin'e vermigtir Babek, halife Al Mutasim'in onu idam ettirdiQi Samara'ya gdndermigtrr'(age, s. 47) Bdylece soylu bir direniq daha ihanetler yi.2Underi yok edilir. Ancak ihanet bununla yetinmez; aynr ddnemde sdmiirgeciliQe ve zulme karqr geliqen birgok Ki.irt isyanrnrn bastrnlmasrnda hizmet verir efen-

dilerine. Bunlardan birisi de 838839 yrllarrnd4 Cafer ibn Faharkas onderligindeki isyandrr. "Kilrt isyanntn fusttnlnnan Araplar; Al Mutasim'in iktidarda olduQu d1nemdeki alil olaydan (bazilanna gore sekiz, A.P) biri sayarlar. Onlar bu isyamn dnderi Cafer'in adryl4 fubek'in, Tabristan asi prensi Mazyarln adm birlikte anarlar, Halife onu tutuklattL idamndan sonra ce-

fubek ve Mazyarln cesediygerdirdi." (qe,s. 47) Kiirt hainleri yalnrz Kiirt direniqlerine ihanet etmekle kalmryor, di$er yoksul ve kole halklarrn miJcadelelerine de ihanet ediyorlar. Babek isyanrsonrasr geligen en giiqli.i isyanlarsedini

b tirlike Oamtlp

dan Zinc hareketi de yer yer Ki.irt hainlerinin ihanetine ugradr. Bu hainlerden biri olan Azadmard ihanet ve doneklikte srnrr tanrmayan bir 6rnektir. Zincler, k6le tilccarlan tarandan Tan:aibar Adasr' ndan ah nmrq, adanrn adrndan dolayr Zinc ya da Zenci denilmiq sryah kdlelerdir. Bunlarrn bir krsmr daha sonra 6zgiirleqmiElerdir. f

Gelelim ikinciye: T4rpg nn s rag nd a M ulnm med ion ufuydnan'tn Aani Azadnprd'n) mUfrezeleri savag alannt birden terk etmiglerdir BiAAk kayrplar ve ren Zincler yenilmigler ve kagarak kuftulmtqlardn Tarihqilerin nnteryallerinden bu saldrtntn plamm Muhammed ibn Ubeydullah'rn (yani Azadmardln) dnceden haz rl ad Qt an lag il maktad r. Ubeydullah, Zinclerin kagpr araanda geriden onlara saldtrmaya karar vermigtir Onun mitfreeleri planla' dtQt gibi Zinclere saldtrmg ve onlart yaQmalamrytt. (...) isyanctlartn fuglan Al Kilrdi'yi ihanetinden dolay suglampttr ve onu knamryilr (...)Ve onun t

gad d arca cezaland m lacafl m bi I d i r' miglerdir." lhanetinin cezasz kalmayacagrnr anlayan Azadmard, bu sefer de halifeye ihanet ederek Zinc onderinin adrnr bi.itiin camilerdeki hr.rtbelerde oktrtacaQrnr sciylemig ve okutmugtur. Azadmard'a srnrryok, Ancak yine de yakasr nr kurtaramayacaktr r. Zinclerin arnacnn halifeliQe karg milcadelede Huzistan sakinlerini kazanmak oldugunu, fakat kendi gtkarlanm korunpk isteginde olan bolge feodalleri sayesinde bunun ya' rarsz olduQunu s1ylemek zor deQil' dir Bu thr feodallerden biri resmi olarak Zinclerin dnderinin uydusu ve mitttefiQiolan (ama) gizlice onlardan kurtulmaya gahgan (...)Al Kurdi| dir. B1ylece 880-881'de halifelik

ordulan Zincler iistilnde i,istilnlilk saQlamrylardrr. Kendi giuenliQini saQ

lamak isteyen Al Kilrdi'de onlarayaknlaqmqttr. Fakat kendini Safarridlerin uydrcu olarak gdren, Muham' med lbn Ubeydullah Aani Azadmard), istikrarsz politikalan yitz1nden cezalandrilmryilr" (age, s. 52-

s3) ihanet bir yagam bigimi haline getirilmiEtir Kiirt egemen srnrfr tarafrndan. Qrkarlarr zedelendiginde isyan ve daha sonra qrkarlarrna uygun di.iqtii$i.inde ihanet etmek adeta bir gelenektir. Tamanz:rfi:an gergek onderlikler ortaya qrksa da bunlarrn baqarrh olmalarr digerleri tarafrndan engellenebiliyordu. OrneQin 906 yrhnda Hezbaniye aqiretinin baElattrgr isyan dnce"biryUk baganlar kazanmrq ve halife ordularrnr bozguna ugratmrgtr, ama daha sonra gerileme baglayrnca ihanet hortlamrg ve yenilgigelmigti. "9O6 ylnda Mehmet Bin Hilal'in reisi bulunduQu Hezfuniye agireti harekete geqti. Mehmet Bin Hilal ydnetimindeki Kiirtler Mrcul yakn' lanna kadar geldiler Bunlan Musul valisi Ebul Hecca kargladt Yapilan sava$ta Ebul H eca yeni I d i, M us ul' a

gekildi. Halife Muktedibillah yeni gitgler gdnderince Ebul Hecca ye' niden harekete gegti. Halife gilglerinin ibtilnlilQil karEanda Kilrller daQ-

Al Tafuri

ve lbn AlAsir; bu konuda daha etraflt

bilgi vermektedir'Bir giln, Babek, ism (Al Kiirdi) admdaki komutanlanndan birinin ath mitfrezesiyle (ibn Al Bais'e) yotlan ism (H Kurdi), ibn H fuis'in aninde geceler. Adete gdre yukanya gaSnhr Miifreesini a7aflrya bft kata) btrakr Onun qevresindeki gilvenilir adamlan da yukanya davet edilir O yukan gtkar ve

digeri (ibn H Basis, AP) onlart doyww ve garhog.oluncaya kadar garap iqirir. Sonra lsm (Al Kiirdi)'ye saldtru, fakat yalvarmalanna actyarak affeder Onun yanndaki adamlan ise illdibiin H fuis, (ism'a AP) yt*anya adamlann tek tek g@rfir ve gelenin boynunu kestirir ve a#Qtdakiler dwumu anlayamaz ve ka-

gannzlar

H fuis, ism'iAl Mutasim'e g16nderir N Mdasim lsm'e, Bafuk'in ilkesini sorar O

yollan ve onun

Birlik Kyakser'in dlfimfinden sonra zayttlamaya baqlamry ve devleti ayalrta tutan srnrtlar desteklerini yavaq yavae gekmiglerdi. Yani Harpagre'ta simgelenen ihanet, asltnda egemen snfilarda baqlayan potansiyel ihanetin dtga vuntmuydu. Zincler isyanrn baqrnda Hr.zistan lara gekildi. Buradan da Azerfuyy6neticisiMuhammediUnUUeyAUan'a gqtiler Mchmet Bin Hilal lah (Azadrnard)Al Kurdiadh bir Ki.irt Kandil Daglnda yalnz kaldt. Ebul feodaliileittifakkurarlar. HecaonunbulunduSuyerikugattry W Kiirdi, Zinclere yardm ede- sa da yakalanny fugaranadt Ebul ceSine sdz vermig, onun milfreeleri Haca bu kez pvraindeki Kilrt agide isyancilann miltrezeleriyle birlik- retlerini gembere aldt. Bunm ifuerite kuwetli bir direniqle kargilagilk- ne Kiirtler txlim olaaklanm bildirlan Barfun katilainin Kbtlqine ss,l- diler. Mehmet Bin Hilal'i rehin alarak dtrmqlardn' (age, s. gdnderdiler. Mehmet Mrcul'da 6lBurada birinci ihanet Azadrnard, diirildL Sonqta Kirtler teslim olZnclerle birlikte Kiirtlere saldrrryor. npkzonndakaldr.'lM. E. Zeki, Kiir-

52)

Eki61Ee3 distan Tarihi, s.5l -52)

Kilrdistan tarihinde istisnalar drgrnda savagarak yenilgi yoktur diyebiliriz. B6lgenin en dayanrkh, en savaqqr halkr olarak hakh bir iinlerivardrr. B6lgede kurulan bi.lti.ln dervletler ord ulanna Ktirtleri alrnaya bi.iyiik ozen gdsteril bununla savagta zaferi garantilerlerdi. Tarihin her yerinde bunun derin izlerini g6rmek miimki.rn. Ancak yukarrdaki drnekte de goriildUQU gibi, KtirdiJ yenen yine Kijrt oluyo( ama baqkalarrnrn hesabrna Bundan daha trajik bir durum olabilir mi? lhanet, Ki..irt halkrnrn iyileqmeyen yarasr olmaya devam ediyor. Mehmet Bin Hilal'in yenilmesinin ard rndan Hezbaniye agireti.yeniden ayaklandr. Bu kez Daysam lbn lbrahim Al Ki.lrdi 6nderdir. Oldukga bagarrlrolan Daysam bir Kiirt hirki.lmeti kurmayr bagardr. Fakat ihanet onun d_a yakasrna yaprgmakta gecikmed r. Onceden qok gi.nrendigi veziri Abul Kasrm lbn Djacar ona ihanet ederek, Daysam'rn dUgmanrArap Sala' ridler hanedanlrQrnrn kurucusu Muhammed lbn Musafir yanrnda yer al' mrS ve onun veziri olmugtur. Daha sonra Daysam'rn yenilmesi iqin entrikalar gevirmeye baglamrgtrr. Baqla' yan savaEta Daysam'rn ordusunda bulunan Deylamitler ve

bir

btjli.rm

Kii( Daysam'a ilnnet ederek diigrnan saflarrna geger ve bu yiizden Daysam yenilgiye r4rar. Daha sonra Daysam'a ihanet eden veziri bu kez de Musafir'e ihanet ederek Daysam'rn yanrnda yer alrr. DeQiqen durum Uze-

rine savaq yeniden baElar ve Daysam bu kez de diQer vezirin ihanetine ugrar ve yenilir.

$i yapmalarr KUrt halkrnrn derinlerden gelen baqkaldrrrlarrnrn ezilmesinin ana etkeni oldu. Seyit, mi1 emir, qeyh gibi riitbeler alarak Arap ajanhgrna soyunan Kirrt egemen srnrflannrn zaman zaman halifeye kargr geldikleri de olmugtur. Bu karEr gel-

meler gok ikiyi.izliJce ve algakga giindeme getirilmig ve yalnrzca kiEisel qrkarlara dayah olmuq, Eantaj amacryla Ktirt halkrnrn direniqlerini kullanmrE, islediklerini elde edince de halkr gozlerini krrpmadan kaderiyle bagbaqa brrakmrglardrr. Sayrlr olarak ortaya qrkan gergek onderlikler ise yine bu hain kesimlerin ihanetleri sonucu yenilmiglerdir. Buna yine Argak Poladyan'dan bir ornek verelim: "Halifelik iEinde olt4an verimli politik konumdan yararlanan Kilrtfeodal aristokrasisi l0 yy.in baplangtandan tifuren fuz frlgelerde bolAnme (kend iktidartna) eQilirnini ortaya koymaya bagladt Bu eQllimi I sf ahan' n K ilrt yOnet ic is i AH ul lah I b1 lbrahim Al Masnai ortaya koymugtur. Eldehimateryaller bu kiginin 908 yiltnda lsfahan bolgesi koylerinden birinde, diQer halklartn temsilcileri ve yaklag* on brn Kirt'ten destek ald@t bir isyan organize ettiQini gostermektedir." t

BaQdat sarayr rsyanr bastrrnrak igin

beq bin asker gonderiyor. Ancak Qatr$ma grkmryor. Halife Al Muktadir'in sekreteri anlaqma leklif ediyor. Al Masmai bu tekliti kabul ediyor. "...Daha sonra onlarla birlikte fuQdat'a gelmigler ve halifenin htzuruna q*mqlardtr. Halife bu konuda 96rilgilnA bildirmiq ve Abdullah lbn lbrahim (yaniAl Masmai-bn.)ve onun

Thrih, Kiirdistan'a hep actmasru ve adaletsiz davranmretr. Direnmek igin tarihe yaslanmak isteyenler, batakhk ve ihanetten ba6ka bir gey giirememiptir. Adeta i$ne ucuyla kup kazar gibi. Thrihten direnmeyi gtkarmaya galtSailar, eger sabrla aramayt siirdtiriirlerse, bir stire sonra giireceklerdir ki, aslnda iizeri ihanet a[tyla, betonuy la, top ra ! t yla ka pa film tg muhtegem bir halk direnigi, tarihi vardm. 'Tebriz onlerinde Eiddetli WrpQ' malar oldu. Kilrtler yeniden yenildiler. Daysam dagehre gekildi. Gece' leyin kale dwanru y*il ve askerleriyle birlikteArdebil'e kagtr $ehrin muhasarastnt kaldtrmayan Marzbah da Ardebil'e yollandr Burada kendi ve' ziriAbu Abdullah Nuymi'nin ihane' tinden dolay Daysam ele gegirildi ve Tarom (tanm) bdlgesindeki hapis' haneye kondu." (A. Poladyan, 7'1O yiiryrlda Kiirtler, s.85) Ancak 7 yrl hapiste kalan Daysam serbest brrakrhyor ve Ki.lrtler t?e' rindeki etkisi bilindiginden Saleridler iqin Ki.irtler'den bir ordu kurmast isteniyor. Daysam orduyu krmryor, arna

bagrna kendisi gegip yarrm kaldrgt yerden savaQa devam ediyor. Qeqitli qarprqmalardan sonra baqarrh olamryor ve Ermenistan'a kaqryor.

"(Arap tarihqi-bn.) i\n et *ir Marzfu'm n (Daysam\) Ermenistan'da ele geqirdiQini, bundan sonra onu kerfuya n'a go' nderdiQini, gozle rinikdr edip bir hapishaneye kaptttQtn; Marzaba'nn dlilmiinden sonra, Daysam'tn intikamtndan korkan,

adamlan tarafindan dldilriildi.gilni) yazar. (Agy, s.67)' Direnigler yenilgiler ve en 6nemiisi de ihanetler.yiiziinden 250 yrlhk uSraqtan sonra lslamiyet Kirdistan'a tarnamen hakim oldu. Kan, g6zyagr, acr, soykrrm Kiirdistan halkrnrn ay' nirnaz bir pargasr haline geldi. K0rt egemenlerinin kigisel grkarlarr yUiiinden Arap s6miirgecili$iyle igbirli-

oQluna hedryeler vermiqtir Bu da ken-

di stni gkarlann

ve gorevini korumak isteyen Ki)rl feodali Abdullah'n isyancilan daQtttQtm ve kurban vermeden bang iginde isyant sona erd i rd i Q i n i d oQ rulamaktad r. H erhald e 9l O yiltnda, o Fars ve Kerman'n y6neticiliQine atanm6ttr." hgy, s.6l )

Yorum getirmeyecek kadar

al-

qakga bir tavrr sergilenmiq ve direnmek isteyen halk, kan imparatorluQu olan halifeliQe teslim edilmiqtir. "K ilrt ler Arap haki miyet i ne gi rd i k leri feodal ddnemde de, daha az igga| istila ve yabana egemenlik biEimine tan* olmadtlan Kdleci d6nemde, hiE olmazsa ideolojik olarak milli kalabilen ve bir milli direnme ideolojisi gdrevini gdren (Zerdugt) d in i n i n ortadan kald tn I masryla Kilrtler manevi alanda da yabana qgale uSradt. lslamhk, Kilrdiln beyninde ve yhreginde milli inkan hazrlayan ve kaleyi igten fethetme rolil oynayan bir Trwa Atr' gibidir DitgAnce ve duygu alamnrP gi)nilmihe kadar etk i s i n i d uyuran I slamh k K ilrd i stan' t her iqgal edenin elinde aym rolil oynamptn Mehepler ve tarikatlanyla yerlive yafuna fadallerin elinde s6n*ilyil gizteme araa haline gelen islamhk, Oftagpdan glnhmibe kadar Kiirllerde mtlli direnme ruhunu 6ldilren en bijyilk ideolojik araghr."lKirdistan Derrrrmi'nin Yolu, s.l0- 1 1) Yaptr$rmrz bu ahrntr, yukarrcia krsaca da olsa agrnaya gahgtrSrmrz lslamiyet olgusunun Ki.irdistan top-

lumuna nasrlyansrdrQrnrve gelecek- rek illke ekonomisini zayrflattr. Bu- salt kendi egemenliQini si.irdi.irebilte KUrdistan toplumunda nasrl ifade nun ardrndan en gtivendigi veziri mek u$runa halka karqr istilacr-s6bulacaQrnrformille etmektedir. Mem'in oglu $ero tarafrndan ihane- miirgeci gi.iqlerle iqbirligi yaparak

Meruanite,

KUrtler, beyni ve yUregiyle fethedilmigtir. Artrk istenilen her Eey ona verilebilir veya ahnabilir. Tarih durmuyor ve geriye donmfor. Ve yandan KUrt toplumu ilzerine birttin aQrrhQryla gdkerken, yeni var olma imkanlannr da aqryor. 10. ylizyrhn sonlarrnda tarih Ki.irtlere kQUk kapr 9. yi.2TrlArap egemenliginin zayrf-

6te

araladr.

bir

[;griffu:'^TJlf*::::H:; ffi::::Fl'ilffi1il:i]lTi$: eliyleAmed emiriyaptrgr kayrnbabasr lbni Dimne tarafrndan 6ldiirti.lldi.i, Ama $ero ihanete doymuyordu. Ebu Ali Hasan'rn yerine iktidara getirdiQi Ebu Mamur'a da ihanet etti. Bu cinayeti bagkasrna brrakmadrve

vagr'nda ise kendi askeri gUqlerini Alpaslan'rn eline vererek Bizans'rn yenilgisini safladrlar. Ancak Alpaslan'dan grkar beklerken kedi egemenlikleri altrndaki 6nemliticaret gehirleri olan Malazgirt ve Ahlat da ellerinden qrktr ve Selguklulara geqti. Malazgirt'ten sonra Mervaniler baEaqagr gitmeye bagladr. Kendi saltanatlannr si..irdi.irmek iqin bir yandan Halifelere, 6te yandan TUrklere

kez bizBu ile birlikte

zat kendi eliyle gerqekleqtirdi.

cinayeti o$lu Ebu Felyus tasarlamrg ve birlikte iElemiElerdi. Yani ihanet babadan oQula gegiyordu. $ero ve oglu, Mamur'un kardeEi

Malazglrt'te Selguklu-Bizans Savapr'nda Meruani egemenleri Kiirt hallana tam bir ihanet sergllediler. Malazgirt Kiirt hallantn daha sonraki kiilelik Cemberinin gfui$ kapst oldu. Halka iytce yabaneilaSan ve ihanet iginde ytizen egemen snrf salt kend.i egemenligini stirdiirebilmek ufirarna halka Irarpr istilacrcmtitgeci gtiglerle hbfuliEi yaparak Selguklu sultanlannm Ktirdistan'a girmesine iinayak oldulan I 07 I'de

ladrgr, bunun drErnda bi.iyirk tehlike sayrlabilecek bir cijciin Ortadogu'ca bulunmamasr Mezopotamya A nadolu ve lran'da yeni ktiqiJk devletlerin ortaya qrkmasrna elveriEli imkanlarr yaratlr. Once zorla Milslirmanlaqtrrrlan egemen srnrflarrn Arap-

Nasr'r da OldilrUp iktidara egemen olmak istediler ama baqaramadrlar. Nasr'rn gilglendiQini ve kendilerinden hesap soraca$rnr anlayrnca Rum krahna mektup yazrp iilkeyi ona teslim edeceklerini bildirdiler. ihanet giderek trrmanryordu. Halk $ero'la,Emayr kabul ederek iEbirlikqileqme- nun yazdrgr mektubu dgrenince ayaksinden sonra Ki.irt halkr tarihselakr- lanrp, $ero'nun oQlunu dldlirdi.l, anqrnr farklr kana!larda siirdlirmeye cak $ero'ya dokunmadrlar. $ero onbaEladr. Ozde Kijrt, biqimde Arap- larryatrqtrrmayr bagarmrqtr. Nasr, Sillslam bir yaqam tarzr oluqturan Ki.rrt van'r kuEatrp $ero'yu isteyince diegemenleri oluqan bu tarihsel bog- rendiler ve $ero'yu vermediler. Bir luk esnasrnda beyliklerini bilyUterek yrla kadar siiren direnmeden sonra devletleEme yolunu tuttular. Bazrlarr Nasr $ero'ya dokunmayacaQrnr soydevlet dncesi konumuna kadar gel- leyerek qehre girdi ama hemen armelerine ra$men, Mervani beyliQi drndan $ero'yu tr.rtuklatrp, adamlabunlarr aqarak Diyarbakrr ve Silvan rryla birlikte, kardeqinin 6ldUri.ildiiQii merkezli bir devlet oluqturdu. Yak- yerde astrrdr. laErk 100 yrl yaqayan bu devlet soAncak ihanet bir gelenek olarak nunda ihanet yiizi.rnden yrkrldr. egemen srnrf iginde sUriip gidiyorlktidar kavgalarr iqin sayrsrz iha- du. lktidar kavgasrnrn temel y6netinetler yaprldr. Ancak ihanet egemen mi ihanet rEerine kuruluydu. lhanesrnrfrn karakterine hakim oldugundan tin her tirrlUsi.ison derece olagan bir di.jgman girqlerle iliqkilerini hiq kes- Eekilde kullanrlryordu. Bu yllzden mediler. Hatta kendilerini Ktlrt'ten devlet giderek halktan tecrit olmaya qok Arap sayarak, Araplagmayr bir ve kUqUlmeye baqladr. BaElangrqtaonur payesi, bir i.rstUnliik gerekqesi ki gtrqlii geliqme, giderek bir gi.iqsaydrlar, isimlerini. bile Arapqa ola- si2li.ige varmrgtr. Mervanilerle Selrak degiqtrrdiler. Ornegin Kadr Ebu guklular arasrnda baglangrgta biiyiik Abdullah, HUseyin Bin Feleme, El gi.iq farklarr yoktu ve geligme dinaMaliya da Ebu Nasr Mibetullah, Bin miQiaqrsrndan Selguklular daha geCercur, Eq $azi, El Megriki gibi riydi. Ancak l07l'e gelindiQinde Ki.rrtlerle en kUgUk bir ilgisi bulun- Selguklular giderek biryuyiip geliqirmayan isimleri kullandrlar. Kirrt dilini ken Mervaniler daralmrgtr. Onceleri hor gori.ip Arapqayr yeglediler. Selquklu SultanrTr.rgrul'la girilen iliEBu devletin en dnemli Ozelligi do- kiler ve zaman zaman harag odemenemin dengeleri rzerine oturmasry- ler, Tugrul'un yerine gegen Alpaslan dr. Bu ytizden geliqme qansr fazlay- doneminde daha da geligerek si.irdr. Devleti ilk kuran Bad Bin Dostrk'rn di.l. Anadolu'ya aqrlmak isteyen Selgeligmeye ve devleti Ki.irdistan'a quklular kargrlarrnda Bizansr bulduyaymaya doniik politikalarr oldukqa lar. Ustelik ondan 6nce Mervaniler baEarrh oldu. Ancak bir talihsizlik vardr.FakatMervanilerkorkakqadavsonucu savaqrrken dlmesi i2erine ranarak Alpaslan'a kargr qrkmadrlar. yerrne geqenler aynr bagarryr gdste- Mervanilerin kendiliginden tehlike olremedilerve iktidarkavgalarryolunu maktan qrktrgrnr gdren Selquklular, aqtrlar. Bu kavgalar igerisinde srk Bizansla savaga hazrr hale gelmigti. srk katletmeler yaqandr. Bad'rn yeriI 071'de Malazgirt'te Selguklune gegen Ebu Ali Hasan, ddnemin Bizans Savagr'nda Mervani egementicaret burjwazisi sayrlabilecek Sil- leri Kirrt halkrna tam bir ihanet sergi-

durmadan tavizler veren ihanet iqindeki Kiirt egemenleri, giderek Selquklu sultanlarrnrn ugaklarr durumuna geldiler ve egemenliklerini kay' bettiler, Bdylece tarihin Ki.lrt halkrnrn 6ntlne qrkardrgr bu tarihsel frrsat da egemen srnflann igbirlikgi ve ihanetgi karakteri yi.iziinden kaqrrrlmrE ve parlayan Ki.irt yrHrz yeniden s<inmiiqtti.

Tarihin bu parantez dcineminde Ki.irtlerin bagarrh olamamalan yi20n-

den giderek Mezopotamya ve Anadolu, Tlirklerin egemenli$i altrna girdi. I 3. yirzyrlda baglayan barbar Mo' Qol istilalan uun bir donem bdlgeyi yangrn yerine qevirdi. Tarih adeta 69 ahyordu. llkel toplumun barbarhk aqamasrndayagayan Mogollar, Qok rzun zaman tarih drgrna itilmenin verdi$i 6fke ve kinle uygarhgrn en geliqtiQi bu alanr taq ijstUnde tag brrakmayacak kadar yakrp yrktrlar. B6lge yi.2lerce yrl geriye gitti, Ekonomi harap oldu, nil,fus yarrya indi, Mogollarrn adeta bir negter gibi dUnyanrn bu iltihaplanmrq b6lgesine inmesi, 6nceleri bi.ryUk bir halsizlik verdiyse de, MoQollarrn nefeslerinin kesilmesi iizerine, yeni bir atrhmla geligmeye baqladr. Onlarca beylik ya da devletgikler kuruld u. llcaret ve ekonomi hrzla geliEip Avrupa'nrn 6nilne gegti. Mogol istilasrndan bitap di.igmUq olan Bizans, imparatorluk alanlarrnrn birer birer elinden grkmasrnr seyretmekten bagka bir Eey yapamadr. lqte yeniden yakalanan bu tarihsel kesitte Ki.irtler de dnemli geliqmeler kaydetti. Botan ve Bitlis merkezli devletgikler kurup geniqleme egilimi gdsterdiler. Bilim, kiltUr-sanat ve ekonomide bagarrh eserler yarattrlar. Ustiin savag gi.iqleriyle her zaman yeQlenen mUttefikler ya da dokunulmamasr gereken gi.iqler olarak kabul g6rdiller. Tirrkler bu ddnemde de Ktirdistan'a fetih hareketleri di]zenlemelerine ra$men baqanh olamadrlar. Srnrr bolgelerinde kurduklan bazr kU-

iskender'den sonra bu kez de Roma dalgast geldi. Boma'ntn geli1i hepsinden daha kalrct ve korkung yhmlan yol a1'a, iskender'den sonta kendilerini toparlayan Percler yeniden bir devlet kurdulan Sa,sniler ile Romahlar kendi aralannda Kfirdistan\ yfizyllarca sriren *vaelarrnn temel alant haline Tetitdiler. Bu ddneme kadar egemenlik alfinda da olsa halklaqmayt siirdfircn Kfirtlerin bu gabast kuintiye ufirafu. Kentlerde ya$ayanlar kdlelqtirildi; daflara gekilenler ise uygarlaqmaktan uzak kaldilan Bu ddnemde de yine egemenler ikili oynamayt ve ihanet duntmunu sfrrdfrrmeyi tercih ettiler.

ge6lge-

van tiiccarlannr ve gehrr halkrnr hirden attr ve bir b6liimtinil de diirtti.i. Derrletrn ilerde tizerinde ligece{i srnrfr bxiylece safdrgr ede-

lediler. Malazgirt Kiirt halkrnrn daha sonraki kdlelik qemberinin girig prsr oldu. Halka iyice yabanolagan ve ihanet iqinde yr2en egemen

ka-

srnf

gi.lk beylikler ve dwletgikler de giderek Ki.irtlegtiler ve yrkrldrlar. Akkoytn[Jar, Karakoymldar, Artukâ&#x201A;Źullan bunlara 6rnek verilebilir,

25 EylUl 1993

Batman'da kontra elemanlarrntn silahh sald rrrsrna u$rayan yurtswerlerden lsa Giineg ciliirken, FahriYrldrrrm da a$rr yaralandr. Gerillalarrn ASrr Dagr'nda TC giig' lerine attrklarr pusuda 11 asker oldi.rri.ildii 20 asker de yaralandr. Gerillalarrn Geng'in Modan kdy0ne diEenledikleri baskrnda 3 ajan cezalandrrrldr. Kzrttepe'nin Yedikardeg koyil irnamr Mahmut Oztiirk TC gi.iqleri tarafrndan katledildi. Gerillarrn idil'in Xirabe Rapin k6yii yoluna ddgedikleri mayrna basan 2 korucu yaralandr. Gerillarrn Pervari'nin Bendhe k6yiryoluna d6gedigi mayrna garpan 1 askeri aracrn igindeki 7 asker 6ldi1

rufiffiffI wfiunffirrnff0fi

ffiffi rufrrnff0fi

I I I

Gerillalarca Qukurca'ya

qatrgmada 11 asker dldiiriildU.

baQlt

Gerillalar Silvan ilge merkezinde kaymakamhk ve polis lojmanlannr alrr silahlarla taradrlar. Gerillalarrn Qukurca'nrn Turxub6 kdyii yoluna attrklarr pusuda I korucubaqr ve 2 korucu dldiirtildil. Gerillalarrn Silopi'ye bagh Magara mrntrkasrnda dc\edigi rnayna garpan I tank imha oldu. Kaguri-Habur yoluna d6qenen rnayrna basan 2 korucu 6ldir, 2 korucu da yaralandr. Kigr'nrn Yedisu nahiyesi yolunda di.rgmana ait bir karakolu inqa etmekte olan 2.kiqi 6ldUri.ildi.i, kiqi de yaralandr. lnqaata ait 1 kamyon da gerillalar tarafrnda yakrldr. Silvan'da 2 kontrabagr, gerillalar tarafrndan dldirrilldti, 3 kontra da yaralandr.

Bingdl'i.in merkezinde bir odun deposu ve karayollarrna ait 2 iq aracr gerillalar tarafrndan yakrldr. Eylemde 1 adet el telsizine de el konuldu. Gerillalarca Sason'a bagh T[rtâ&#x201A;Ź koyii korucularrna atrlan pusuda 3 korucu Oldiiri.rldi.i I kortrcu da yara-

26 Eyliil 1993 $emdinli'ye baQh Govende ve Geliye Basya b6lgelerinde TC girqleriyle KDFlilerin ARGK giiglerine karqr baglattrklan operasyonlarda 40'a yakrn diigman askeri dldirriild0. Qatrqmada Kemal ($rrnakh) kod isimli gerilla da qehit di.iqtU. I Gerillalarrn Qukurca'nrn Kaquri mrntrkasrndaki Serbesta Karakolu'na yaptrklarr baskrnda 12 asker 6ldi.irtildi.l. 3 adet G-3, I adet roketa-

ker dldilriildii I asker de yaralandr. Gerillalar Pervari'nin Mixes k6yi.i yoluna ddqedigi mayna basan 4 asker ve 3 kortrcu 6ldq I astsubay da yaralandr.

Gerillalarrn Uludere'nin

Si6grrrk

landr.

kdyii yoluna ddqedigi rnayrna basan 1 korrcuOldii I korrrcudayaralandr. Gerillalarrn Eruh'un Tolika Memira mevkiinde dtiqman giiqlerine attrklarr prcuda l7 asker dldiirtlldii 1

gerilla da gehit dr.iqttr.

2 Ekim 1993

D6rgul6'de 2 yurtsever TC gUq'

leri tarafrndan katledildi. Silopi'ye baglr K6rya Reg mrntrkasrnda, 5 Giiney Kirrdistanh ve 2 Krzeyli goban TC gUgleri tarafrndan

tar ve qok sayrda askeri malzemeye de el konuldu. Gerillalarrn Batman'da belediyeye ait bir qantiyeye yaptrklan baskrn' da, 3 asfalt yaprm makinesi yakrlarak imha edildi. Hilvan'da gerillalarla TC gUqleri arasrnda grkan qatrqmad4 qok sayrda diigrnan askeri 6ldUriililrken, Meh' met Yetkin adh gerilla da qehil di.qtu Palu'nun ZWer k6yi.inde TC ile igbirligi yapan I ajan, gerillalar tarafrndan cezalandrrrld r. Mardin'de Kadir Elmas adh yurtsever, kontra elemanlarr tarafrndan katledildi. Mahmut Demir (gS) adtryurtsever, idil'e bagh Qrlrr kdyi.inde korucular tarafrndan katledildi. Gerillalarrn Uludere'nin Meydan Karakolu'na dizenledikleri baskrnda 14 diqman askeri dld0rtiliirken, 3 gerilla gehit di.iqtii 5 gerilla da yaralandr. Baskrnda I adet MG-3,2 adet B-7, 6 adet B-7 roketi, 7 adet lav silahr, 2 adet dtirblin, I adet G-3 roketi, 3 adet gant4 I adet G-3 garjdrii 281 mermi, 6 adet M- 1 8 roketi, I adet el telsizi ele gegirildi. Gerillalar Kars-Kagzrnan'da dUgman giiglerine attrklarr pusuda 5 6zel tim elemanr 6ldilrUldi.i. Agrr'nrn Elegkirt ilqesinde gerillalar ile TC gUgleri arasrnda qrkan

28 Eyliil 1993

Gerillalar Cizre'nin Basrsk6 koyiine yaptrklarr baskrnda 4 korucu ve 3 kontra elemanrnr 6ldi.irdi.iler.

Eruh'a bagh Frndrkh Taburu gevresine gerillalar tarafrndan d6qenen mayrna basan 1 astsubay aQrr yara-

landr.

Gerilalarca Pervari'nin Mix6z su gebekesi etrafrna ddqenen mayrnlara basan 2 asker yaralandr. Gerillalarrn $irvan'da TC gi.iglerine attrklarr pusud4 3 asker, I korrcu dldiiri.ildi.i 2 asker de yaralandr. Gerillalarrn Yedisu-Peri vadisinde diiqman gijglerine attrklan pusuda cemse imha edildi. Dtigman eylem sonrasr Ahmet adh bir yurtseveri katletti. Dersim'de gerilla saflanna srzan bir ajan, 3 gerillayr katletti. Katledilen. gerillalarrn isimleri g6yle: lbrahim l'lali! Qiftgi (Sinan) Karakogan-Yalancr kdyi.i, I 962, I 985'te saflara katrldr, rnanga komutanr; Gtittekin Qelik (ibrahim) Mazgirt-

Akpazar-Giineqdere kciyii 1972, 1992'de katrldr; Ayhan Beyaztag ($orel) Keban, 1968, 1993'te ka-

trldr.

$enkaya ilqesini basan gerillalar, 4 6zel tim elemanrnr ve 14 polisi dldtirdU. Qatrqmada 9 as-

I I I

ARGK'nin gazetemaze utagan eylem sayrs!:

I I I I

Yarah 6zel

0AUrunn toplam asker sayrs:

288 l,

756

Dersim'de diigrnan gi.igleriyle gerillalar arasrnda grkan gatrgmada 2 asker tild i.iri.rld ir. Gerillalar Bismil ilge merkezinde kontra elemanrnr cezalandrrdrlar. Mi.idahaleye giden TC giigleriyle grkan gatrqmada 2 gerilla gehit di.igtii. Kozluk'a bagh Beqkonak k6yUne baskrn dUzenleyen gerillalar, 7 koructryu dldUrdiiler, 3 korucuyu da yaraladrlar. Gerillalarrn Ovacrk, Hozat ve Qemiggezek 0ggeninde operasyon

I I I I

diaenleyen TC gi.iglerine pusuda 2 asker 6ldUri.lldi.r.

attrklarr

Gerillalarrn Ovacrk'a ba$h Rengiil Karakolu'na di2enledikleri saldrrrd4 3 asker 6ldi1r0ldii, 10 asker de yaralandr. Gerillalarrn Ultdere-Bec0h6 yoluna ddqediSi rnayrna basan I korucu yaralandr. Gerillalarrn Uludere-$rv6t yoluna ddqedi$i mayrna qarpan askeri aragta bulunan I asker 6ldii 'l asker de yaralandr. Geng'te 4 gerilla TC giiglerinin eline esir dUqti1

I I

says: 170

30 Eyltil 199i1

tim, aian, subay ve polis says!:

23 l

199 I 18

otOtirtilen korucu ssyrs:

korucu sayu:

Yarah

29 Eyltil 1993

Yarah asker

ker de yaralandr.

27 Eyliil 1993

Betrot k6yi.i yoluna ddqenen mayrna Qarpan askeri aracrn igindeki I asker 6ldi.i 1 asker de yaralandr. Elbistan'rn Yazrtopalh kdyi.inde dtqman gi.rqleriyle gerillalar arErstnsubay 6ldiJda qrkan gatrqmada riildli, 23 asker de yaralandr.

ttlsl

GEfiII,ffiIIflIll t/tfiu$ffiI

mi kurum ve kuruluglarr a$rr silahlarla taradrlar. Gerillalarrn A$rr DaSr'nrn Lacik Mevkiinde TC giiqlerine attrgr prcuda 18 asker dldiiriildi.l 3 astsubay ve 1 asker de yaralandr. Kurtalan'da TC giiqleriyle gerillalar arasrnda grkan gatrgrnada qok sayrda diigman askeri 6ldiirtilirrken, Soro adh bir gerilla da qehit di.i$tii. Gerillalar Karhova'nrn Xalrtan k6mtir oca$rna ait 3 aracr imha ettiler. Eylemde 5 adet G-3, 25 adet G-3 garjdrta 750 adet mermive 4 adet tabancaya el konuldu. Gerillalar Karhova'nrn Karer nahiyesinin radyo vericisini imha ettiler, Bingol'ih Elnnft k6yi.inde dQrnan gUgleriyle gerillalar arasrnda grkan gatrgmada 3 gerilla gehit di.igttr. Tr.rtak'rn Kale k6ytine dlrzenle' nen gerilla baskrnda 3 korrcu 6ldUri.ildti, 1 konrcu da esir ahndr.

TC gtigleritarafrrdan iildiirUlen yurtsever (brnlardan S'igocuk) Yarah yurtsever says: I I

I I gchit diifn gerilh saye: 59 I Yarah gcrilla says: I I I Eir dii+en gsrilh saytst: 4 ,, I $cftit diifn milis saysr: 1

.,i

saye:

l .:

l i

.til

Gerillalarca Solhan'rn Fano

k6yii yoluna ddgenen rnayrnlara ba-

san 5 korucu yaralandr. I $irvan'rn Gdzlibe ktryi.ine baskrn d0zenleyen gerillalar I korrrcuyu 6ldiirdiiler, 1 korrrcuyu da yaraladrlar. Gerillalann Ki$r'nrn Yedisu nahiyesine baS[ Ayanoglu Jandarrna Karakolu'na yaphklarr baskrnda I asker dldilriildi.i I asker de yaralandr. I adet G-3 silahr ele gegirildi. Bing6l'de, gerillalar ile TC giigleri arasrnda grkan qatrgrnada I as-

I Hizan'da gerillalar ile dirgman gi.iqleri arasrnda qrkan gatrqmada gok sayrda asker dldirrlildii, 1 gerilla da gehit di.gtU, I Gerillalarrn Kozluk'un Bekonak k6y0neyaptrklarr baskrnda 1 I korucu cildUrtildii 7 korucu dayaralandr. Mrlki'nin Kavakbagr nahiyesinde gerillalar elektrik trafosunu imha ettiler. Geng'e bagh $atos yoluna gerillalarrn attrklan pusuda 2 cemse imha edildi. Gerillalar Diyarbakrr-ElazrQ karayolunu keserek kimlik kontroltl ve propaganda yaptrlar. Kontrolden kagmak isteyen I polis 6ldi.iri.ildi.i. Ayrrca TCye ait ambulans da ateqe verildi. Gerillalarrn Diyarbakrr-Maden yolunda TC gUglerine attrklarr pr.suda

I I I

2 cemse imha edildi, 2 asker de 6ldUrUldii. Lice-Rezan Karakolu'nun k6priisii ve elektrik direkleri gerillalar tarafrndan imha edildi.

I I

Dicle'ye bagh $â&#x201A;Źx Melle

kciyU

kortrculannrn 6 yakrnr, gerillalar tarafrndan esir aftndr.

I I

Dersim'in Gdmmemig k6yiinde

kontra elernanr gerillalar tarafrndan cezalandrrrldr. Kontraya ait 'l tabancaya el konuldu. frldrran'rn Gulz6r Karakolu'na yaplan gerilla baskrnrnda 1 subay ve 2 asker Oldtiriildii

1 Ekim 1993

Yiiksekora ilgesi nnrkezinde TC giiglerinin halkr rastgele taramast sonrrcu 4 kiqi 6ldii 2 kigi de yaralandr. Clerillalar Sason'da TCle ait res-

katledildi. Muq'a baQh Haskdy'de TC gtlqleri ile gerillalar arasrnda qrkan gatrqmad4 1 wman gavuq ve qok sayrda di.iqman askeri 6ldi.iri.rldii, I gerilla da gehit dil$tiJ. Eylem sonrasr dtrEman gi.igleri halktan 9 kiqiyi katletti. Hizan'da halk TC'nin katliamlarrnr protesto etmek amaoyla kepenk

kapattr.

Gerillalar Varto'nun Derik kdytinde bulunan Pfi santralini ateqe verdiler. Gerillalarrn Kerboran'a baQh D6racafer k6yU yoluna ddgedigi mayrna basan koruculardan 2'si 6ldi.r, I'i de yaralandr. Gerillalarrn Uludere'ye bagh BecOh Taburu'na yaptrklarr baskrnda 7 diigman askeri 6ldOriildti. Baskrnda I adet MG-3, 100 adet MG-3 mer-

I I

misi,

2 adet el telsizi,

adet

lav

silahr, I adet gece diirbUnUne el konuldu. Sason'da gerillalarrn TC giiqlerine attrklarr pusuda 25 asker 6ldirri.ildii. Sason'a baSh Timox k6yi.iyoluna gerillalarrn d6gedigi mayrna basan 3 asker t ldii 2 asker de yaralandr. Mutki ilqe merkezinde gerillalarla TC giigleri arasrnda qrkan qatrgrnada 5 asker 6ldiirUldi.i. Gerillalar Diyarbakrr-Hazro yolunu keserek kimlik kontrol0 ve propaganda yaptrlar. Kontrolden kaqrnak isteyen 1 korrrcuba$r gerillalar taraf rndan 6ld i.irUld ii Gerillalar Dersim'in TarESAKuakolu'na diizenledikleri baskrnda 5 asker dldiirUdii 3 asker de yaralandr. iaife bagh Xrabe Repin k6yii yoluna gerillalarrn ddgedikleri rnayrna

I I

Ekim1903

( s.mvr60n

qarpan bir araq tahrip oldu. Aragta Gerillalar Mtq'un Bostankent ilgesinde veterinerlik binasrnr atege bulunan 4 korucu 6ldq 7 korucu verdiler. Bulanrk'rn Pagok k6yi.inde bulualanrndaTC g0qlenan PTT santrali gerillalar tarafrnri ile gerillalar arasrnda qrkan qatrgdan yakrldr. mada rzman gavuq ile korucu Tendi.irek mrntrkasrnda gerillala6ldi.rrUldi.r. rrn dlirgman gtiglerine attr$r ptsuda 3 Ekim 1993 2 puuer imha edildi. Gerillalarrn Gerc[ig'tin Serdef KaGerillalarrn Gabar'da TC giiqlerakolu'na dtizenledikleri baskrnda 3 rine dtrklan pusuda 2 asker 6ldiiiildU Gerillalarca Pervari'nin BOnEwe asker 6ldiiriildi.r. Gerctig'Un Sil6bine kdyUnii bak6yii yoluna ddqenen mayrna garpan I korucu yaralandr. san gerillalar 3 korucuyu 6ldi.irdi.rler. Gerillalar Kzrhepe'de S0merbank Gerillalarrn Genq'in Bavan Karabinasrnr atege verdiler. kolu'na dizenledikleri baskrnda f i Krzrltepe merkezinde TEK binaaste$men, I'i de gavuq olmak iizere sr gerillalar tarafrndan yakrldr. toplam 20 dUqman askeri 6ldtirilldii Krzrltepe'de 1 ajan gerillalar taI gerilla da Eehit duqtii. Eylemde 5 rafrndan cezalandrrrldr. adet G-3, 1 adet geritepmesiz top, Gerillalarrn Ka-quri mrntrkasrnda10 adet G-3 qarjdrtj, 1 adet el bomki korucularaydnelik saldrrrda 2 korubasr, 2 adet yelek qelik ele geqirildi. cu <ildtiriildil, 4 korucu da yaralandr. Mazgirt'in MezraveJlmurtak koyVan-Hakkari yolunda di.iqrnan gi.iqlerine ait elektrik ve telefon direkleri lerine atrlan pusuda 3 asker 6ldi.lrirlgerillalar tarafrndan yakrldr. d[], 7 asker de yaralandr. Gerillalarrn Kerboran'rn Kerbent Bagok'da korucularla gerillalar kdyii yoluna dciqediQi mayrna basan arasrnda qrkan gatrgmada 2 korucu 3 korucu yaralandr. Resu! adh gerilla da qehit 6ldirrirldi.r, k6yi.i koHerki-Bddav6 Gerillalar du$tii. rucularrna ait 500 koyuna el koydu. Midyat'rn Porti kciy0nde gerillaGerillalar Van-Tatvan yolunda dUqman giiqlerine attrklarr pusuda 2 larrn ddqedigi mayrna basan 7 korucu 6ldii, I korucu da yaralandt. panzeri imha ettiler. idil'in Hespist6 k6yi.ine gerillalaSolhan'a bagh Gijrvaz k6yti korrn yaptr$r baskrnda 3 korucu 6ld[.rrucubaEr gerillalar tarafrndan esir riildi.l. ahndrve koruculara ait 200 koyuna Omerli'nin Sahhek6 k6ytinde I el konuldu. konrcu gerillalar tarafrndan 6ldilrirldii Elbistan-AfEin yolunda gerillalar' la TC giiqleri arasrnda grkan qattq5 Ekim 1993 mada baggavuq 6ldi.iri.ildit, 5 asGerillalarca $irvan'a bagh (Maker de yaralandr. Qatrgmada Ramagehit Kalkancrk ve (Hertavis) Daltetelit) dilgtit. zan Geng adh gerilla da

yaralandr. I Mardin krrsal

I I

dan cezalandrrrldr. Gerillalar idil'de Botaq tesislerini agrr silahlarla taradrlar. Crerillalann Mi@ta yoh dthedikleri mayrna basan koruculardan 7'si yaralandr. Mardin-Krzrltepe arasrnda bulunan elektrik tesisleri, gerillalar tarafrndan tahrip edildi. Midyat'a bagh Ziyarat Tepek k6yi.inde 3 korucu gerillalar tarafrndan 6ldUriildir. Qermik'in Karakaya k6yUne baskrn di2enleyen gerillalar, 3 korucuyu 6ldi.irdiiler. Bulanrk'rn $eryakup k6yiinde bulunan saQhk ocaSrve ilkokul gerilla' lar tarafrndan yakrldr.

I I

Hekimhan'da gerillalar ile korucular arasrnda qrkan qatrgmada 2 korucu 6ldiiri.rldii.

4 Ekim 1993

Elbistan-Afqin yolunda dtjgman gi.iqlerine gerillalarrn attrklarr pusuda I askeri konvoy imha edildi. Ey' lemin kesin sonr.qlarr ulaqmadr. Gerillalar Uludere'de koruculara ait 700 koyuna el koydular . Giiney operasyonundan $trnak'a dogru hareket halinde olan TC gUqlerine gerillalann atttQt pusuda 2 emse igindekilerle birlikte imha edildi. $rrnak'rn Mile Kery6 k6yti korucularrna ait 80 koyuna gerillalar ta' rafrndan el konuldu. Eruh'ta gerillalarrn di.qman giiqlerine attrklarr ptrsuda 9 asker, I korucq 3 subay yakrnr 6ldiiriildii 7 asker ve I korucu da yaralandr. Hizan'da dtiqmanla iqbirliQi iginde olan kontra elemant gerillalar tarafrndan cezalandtrtldr. $irvan'rn Pertavis kdyiine baskrn di.zenleyen gerillalar, koruculara ait tiim evleri atege verdiler. Baskrnda 6 adet kalaqnikof, 2 adet bruno, 20 adet garjdr, 2 adet tabanca 1000 adet mermi, I adet eltelsizi, I adet garj makinesi, 7 adet saat ve I adet fotograf makinesine gerillalar tarafrndan el konuldu. $irvan'rn Malat k6ytinde gerillalar ile korrrcular arastnda grkan gattq' rnada gok saytda konrcu 6ldilrUldU. 1 gerilla da yaralandr. Qatrgrnada 3 adet kalaqnikof ve I adet tabancaya gerillalar tarafrndan el konuldu Bing6l-Mr4 yolu gerillalar tarafrndan kesilerek kimlik kontrolU ve propaganda yaprldt. Dersim'de polislerin iginde bulmdugu barakaya baskrn di2enleyen gerillalar, 7 polisi dldiirdiller, 1 polisi de yaraladrlar. Diyarbakrr'tn Baltkqlarba,gr sem' tindeki Vakrflar Bankasr qehir gerillalarr tarafrndan bombalandr. Gerillalar Dersim'Ovaok yolunu keserek kimlik kontrolti ve proPaganda yapthr. Kontolde Ovaok kayrnakamrnrn gof6rii ve iki ti$retmen gerillalar tarafrndan gdzaltrna ahndr.

I I

I f

I I

pe kdytine dizenlenen baskrnda 56 korucu ve yakrnr dldi.lriildii 25 kigi de yaralandr. Gerctig'e bagh K6miircil (Babinir6) koytine baskrn diaenleyen gerillalar, 4 korucuyu 6ldirrdiller, koruculara ait evler de ateqe verildi,

Hakkari merkeze bagl

TagbaEr

(Seyidan) k6yiine baskrn dt2enleyen gerillalar ile korrlcular arasrnda qr' kan gatrgmada 7 korucu yaralandr. Silopi'nin Srnaht b6lgesinde 9 kaqakgr diiqman gi.igleri tarafrndan 6ld0rttldii. $rrnak-Cizre arasrnda bulunan Toptepe (Avkamasrka) k6yUnde TC gUqleri Flacr Beidar $imgek (76)

I I

ad h yurtseveri katlettiler.

Agrlnrn Patnos ilgesindeYSEye ait 2 arag gerillalar tarafrndan tahrip edildi. Dersim'in Pertek ilgesinde gerillalarrn di4man girglerine attrklarr pusuda 2 6zeltim elemanr 6ldi.irirldU. TC g0qlerinin Haftanin'de gerillalara karqr diizenledikleri operasyonlarda 35 asker gerillalar tarafrndan 6ldiiriildii operasyonlarda 3 gerilla da gehit dtiqti.i. Uludere'nin Roboskive Krror k6ylerine gerillalarrn dtizenledikleri baskrnda koruculara ait 1 araq imha edildi. Baskrnda I adet kalaqnikof4 1 adet tabancaya el konuldu. Sollan'rn Qvr4lar kdyiinde konr culara atrlan pr.rsud4 4 korucu 6ldiirUldli, 1 korucu dayaralandr. MiHahaleye gelen di.4man giiglerine atrlan prcuda ise, 3 korrrcu, 3 asker dldUriildQ 4 korucu ve 10 asker de yaralandr. Bingdl'Un Hamamlar mevkiindeki elektrik trafosu gerillalar tarafrndan yakrldr. Gerillalarrn Qaldrran'rn Karagula

I I

kdytne dtzenledikleri basknda 5 korrrcu 6ldilr0ldii 16 EylUl'de l$drr'rn Panik k6y0nde di4nwr guglenyle girilen gtqrnada gehit di.igen Baran adh gerillanrn cenaze t6renine 4 bin kigi katrldr. Gerillalar Dersim-Ovacrk yolunu keserek kimlik kontrolii ve propaganda yaptrlar. TClle iqbirligi iqinde olan 2 dSretmen gerillalar tarafrn-

I I

S.yh23

6 Ekim 1993 Gerillalar $rrnak-Eruh yolunu keserek kimlik kontrolir ve propaganda yaptrlar. MUdahaleye giden ditqman gUglerine kurulan pusuda ise 3 tank imha edildi. Ayncayol izerinde bulunulan telefon ve elektirik direkleri gerillalar tarafrndan tahrip edildi. Crabar-TRl'ye bagh askerlere ge rillalarrn attrklarr pusud4 I subay ve 6 asker 6ldi.iri.rldi.i. Gerillalar Siirt merkezini basarak diiqmana ait resmi kurum ve kuruluqlarr agrr silahlarla taradrlar. Taramada 2 askeri arag imha edildi. Pervari'nin Erkent kdyiinde ditqman gi.igleriyle gerillalar arasrnda grkan gatrqmada qok sayrda asker 6l' diiriiliirken, di.rgmana ait t helikopter gerillalar tarafrndan diiqiJrirldii. Gerillalarrn Jirki agireti korucula' rrnrn bulundugu bdlgeye d6qedi$i mayrna basan 1 korucu yaralandr. Gerillalar Dersim-Ezincan yolunu keserek kimlik kontrolii ve propaganda yaptrlar. Dersim Belediyesi'neait 1 otobi.isve 1 kamyon gerillalar tarafrndan yakrldr. Pertek'te 4 polis gerillalar tara' frndan 6ldirri.lldLi. Gerillalarrn Hozat'rn Pakire Karakolu'na yaptrklarr baskrnda 6 asker 6ldiiri.lldtl. Baskrnda 1 adet G-3, I adet ti.ifek roketi (G-3'e ait) geril' lalar tarafrndan ele gegirildi. Hakkari karayolu gerillalar tara' frndan kesilerek kimlik kontroli.l ve propaganda yaprldr. Eylemde 2 adet kalagnikof ve 2 adet tabanca gerillalar tarafrndan ele gegirildi. Gerillalarrn Sason'un Cacaz Karakolu'na di.izenledikleri baskrnda asker dldiirirldU 3 askeri arag da imha edildi.

I I

adet kasatura I adet matara gerillalar tarafrndan ele gegirildi. Bingdl'i.in Akrak kdyiine baskrn di.izenleyen gerillalar, 2 korucu yakrnrnr esir aldrlar, koruculara ait 100 kilqtik bag hayvana el koydular. ldil-Midyat yolmda bu{rnan 1 9ntiye, gerillalar tarafrndan basrlarak gantiyeye ait I dozer, 1 kompres6r, I delicive I taksi imha edildi. Elazr$'rn Maden ilqesimerkezinde faqistlerin bulundugu bir kahve'l haneyi basan gerillalar fagisti 6ldi.irdiiler, 22 faqisti de yaraladrlar. Gerillalann Gabar'da h.dman TRI bdlUgiiniin yoluna d6qedigi mayrna basan 1 aste$men 6ldi.i. Serhat'ta TC gi.igleriyle gerillalar arasrnda grkan gatrqmada 2 asker dldirriildi.i I asker yaralandr.

I I

9 Ekim 1993

Diyarbakrr gehir merkezinde 5 kigi kontra elernanlarr tarafrndan katledildi. Bel0cune TRT Karakolu'na baskrn di.zenleyen gerillalar, karakola ait 2 binayr imha ettiler. Baskrnda I panzer, I jeep, traktdr de atege verildi. $irvan'a bagh Osyak kdyti korucularrna ait 1 dozer ve 3 inqaat aracr gerillalar tarafrndan ateqe verildi. Mutki'de TC giiqleriyle gerillalar arasrnda grkan gatrqmada $exmus adh gerilla qehit dirqtU. Bingdl'tin Crlb6 kdyiine basktn

I I

Qaldrran'da gerillalarrn yola d6gedikleri mayrna basan 4 korucu yaralandr.

di.izenleyen gerillalar, 2 korr.rcuyu 6ldiirdiiler. Baskrnda I dozer ve koruculara ait 2 ev de ateqe verildi. Bulanrk'rn Hasanbaran kOyU saghk ocagr ve ilkokulu gerillalar tarafrndan yakrldr. Saghk ocalrnda bulunan malzemelere el konuldu. Gerillalarrn Pervari'ye bagh Rubarya-Mrxes yoluna d6gedi$i maytna garpan 1 askeri arag imha oldu Gabar-Frndrk Taburu'na baskrn di.2enleyen gerillalar ile di.qrnan giileri arasrnda qrkan qatrgmada 2 as' ker yaralandr. $emdinli'nin Helena b6lgesinde 3 korucu gerillalar tarafrndan esir

I I I

ahndr.

Gerillalar Diyarbakrr'Urfa yolu i.2e rinde bulunan Tekel fabrikasrnr atege verdiler. Gerillalann Sifuan'da diqrnan gilqlerine attrklarr pusuda I askeri cemse imha edildi. Patnos ilqe merkezinde DSi'ye ait 1 bina gerillalar taraftndan yakrldr. Gerillalar Begiri'de YSE'ye ait 2 adet aracr imha ettiler. Eylemde birytik telsize de el konuldu. Gerillalarrn Silvan'rn Helin Karakolu'na dtizenledikleri baskrnda 1 4 asker dldi.lri.rldii 3 asker de yaralandr.

I I

10 Ekim 1993

Gerillalarrn Cizre-$rrnak karayolunda attrklarr pusr.rda gok sayrda dUqman askeri oldiirirldtl. Kigr'de'gerillalarrn di.qman giiq' lerine attrklarr pusuda 20 asker 6ldilrtildii 22 asker de yaralandr. Bulanrk'rn Arancrk kdyii ilkokulu gerillalar tarafrndan yaktldr. Gerillalar Palu'nun Sere Ki.ll k6' yiinii basarak 3 korucuyu Oldilrdirler. Koruculara ait 4 or de ateEe verildi. Qemiqgezek'in Do$an k6yilnde 3 kontra gerillalar tarafindan ceza-

I I

landrrrldr.

Diyarbakrr'rn Seyrantepe ve Mardinkapr senrtlerinde gerillalarrn dirqman gi.iglerine attrklarr pusuda 11 asker 6ldUriildii 2 asker de yaralandr. Gerillalar Diyarbakrr-Lice yolunu keserek TCye ait 2 kamyon ve 2 pikapryaktrlar. Gerillalar Silvan'da 2 polis ve 2 kontrayr cezalandrrdrlar.

I I

Ekim ayr iginde silah btrakan korucular:

I Gerillalarrn Uludere'nin S6girik kdyiine dizenledikleri gerilla baskrnda I binbagr, 2 asker ve 3 korucu dlijrken, 3 asker de yaralandr.

I 25 Eyltil-25 Ekim tarihleri arast Korucululu brakanlarln toplam sayrsr: 293 I

Kaguri-Serâ&#x201A;Ź Sipi k6yUnden 36 korucu silahlarrnr brakarak koruculuktan istifa etti. Peynig agireti korucularrna ait 1600 koyuna gerillalar taraftndan el konuldu. Ayrrca Peyniq agireti koruculanndan 20 kigi silah

brraktr.

7 Ekim 1993

Gerillalarrn Silopi-Kerya Reg yoluna d6gedi$i mayrna basan 7 korucu yaralandr.

Pervari'de gerillalarla dlgrnan gi4leri arasrnda grkan qatqrnada 1 6 iiqman askeri oldUr0ld ir. Beytilqgebap'ta gerillalarrn yola Inayrna basan 5 korucu yaralandr. Eruh'un Ert k6yi:ne baskrn dUzenleyen gerillalar 3, korucuyu 6ld

ddqedikleri

diirdiiler.

Sason'da gerillalar ile korrrcular arasrnda grkan gatrsmada 3 korr.rcu 6ldUrUldii. Mrq'te gerillalarTEK'e ait 40 depoyu atege verdiler. Mr4'ta elektrik trafosu gerillalar tarafrndan imha edildi.

I I

8 Ekim 1993

7 qanta, 1 7 adet askeri yelek, 20

koydular. Solhan'rn Fano Karakolu'na diizenlenen gerilla baskrnrnda l0 asker 6ldiirUldU, 2 gerilla Sehit di.iqtii 3 gerilla da yaralandr. Baskrnda 1 adet MG-3, l5 adet G-3 silahr, 50 adet G-3 garjririi 60 adet anti-personel mayrn, 40 adet anti-araq mayrn,3500 adet G-3 mermisi, I adet lav silahr, 1 adet G-3 roketi, 4 adet B-7 roketi, adet telsiz, 3 adet kalaqnikof garjdrii 100 adet kalaqnikof mermisi, 4 adet el bombasr, 5 adet bomba flinyesi, 'l adet gece d0rbiinQ 1 adet jenerat6r, adet havan roketi, 13 adet MG-3 geridi, I adet teyp, 1 adet qaz makinesi, 3 adet roket havgesi, 25 adet raxt, I adet projektdr, I 150 Alman Markr,

Ultdere'nin Krror

k6yiinre baskrn

diizenleyen, gerillalar konrculara ail 5 adet B-7, 1 adet BKC, 24 adel BKC qeridive 2 adet tabancaya el

! I

Mavan'da 4 korucu silahlarrnr brraktr. $irvan'a bagh Deqtabirâ&#x201A;Ź k6yiinde 8 korucu silahlarrnr brrakarak istifa etti. Kozluk'un Sizan kdyii koruculartntn tOmii silahlartnt hrakt. Baqkale'nin Ferkani k6yii korr.rculartndan '14'0 silahlartnt btrakarak koruculuktan istifa etti. Ozalp'rn Genboran kdyi.inden l8 korrrcu silah brrahr. Bingtll'iin Elrnaft ve Akrak k6ylerinde ioplam l4 konrcu silahlarrnr brrakarak konrculuktan istifa etti. Geng'in Selvi kdyUnde 6 korrrcu silahlarrnr TC'ye teslim ederek korrrculuktan istifa etti. Hakkari'de 48 korrrcu silahlarrnr brrakarak korrrculuktan istifa

I I

I I I

etti.

Sason'un Tekevler kdyi.i korrcularr silahlarrnr brrakarak kortrculuktan istifa ettiler. Kozluk'ta 2 kdyiin korrculan silahlarrnr brrakarak kortrculuktan isifa ettiler. Cransa-Serhel k6y0 konrcularr silahlanru brrakarak kdyleriniterk

I I

ettiler.

Crarrsa-Sq kdyO konrculan silahlarrnr brrakarak konrculuktan

istifa ettiler.

Haklâ&#x201A;Źri'ye baSh Grmdike Jeri Kotranr.s ve ismi d$renilerneyen diger 3 k<iyde toplam 66 korrcu silahlarrnr brrahr. Jirkiagireti konnJarrndan 59 konrcu silah hraktt. $irvan'da silah hrakan konrcu kdyleri; Hesko, Dergil, Site.

I I

)

I Silvan'a ba$h Garrsa k6y[inde gerillalar 3 kontrayr cezalandrrdrlar. I Beqiri'de Raman petroltesisleri gerillalar tarafrndan atege verildi. 11

Ekim 1993

Gerillalarrn Yiiksekova'nrn DelezO Karakolu'na yaptrklarr baskrnda l0 asker 6ldUri.rldil, 3 gerilla da qe' hit di.iqti.l. Baskrnda I adet G-3, I adet Arbiki silahr, adet telsiz ve qok sayrda askeri malzemeye gerillalar el koydular. Gerillalarrn Hizan-Geliye Memira yoluna ddqedigi mayrna qarpan I minibUs ve iqindeki 2 korucu 6ldU.

I I

Gerillalarrn Sason'da dtiqman gi.iglerine attrklarr pusuda 10 asker 6ldirrirldti.

Dicle'nin Narde kdyiine baskrn dLzenleyen gerillalar, 4 korucu yakrnrnr gdzaltrna ahndr. Lice merkezinde TC'ye ait 2 ha' hcrhk tesisi gerillalar tarafrndan ya-

krldr,

Geng'in Gaz Karakolu'na d[2enlenen gerilla baskrnrnda I asker 6ldirri.ildil, 2 asker de yaralandr. lQdrr'rn Karakoyun kdyUnde TC giigleriyle gerillalar arasrnda qrkan gatrgmad4 qok sayrda asker i:ldi.irUldti, 1 gerilla da gehit di.iqtU. Dogubeyazrt'ta 9 koy dUgman gUqleri tarafi ndan yakrldr.

I I

12 Ekim 1993

Bilicine kciytinde 1 yurtseverTC gUqleri tarafrndan katledildr. $rrnak-Cizre yolu gerillalar tarafrndan kesilerek, TC'ye ait 4 TIR yakrldr. DUqman ait 2 telsize de el konuldu. Silopi'de 1 elektrik trafosu gerillalar tarafrndan imha edildi. Pervari'nin $uxa-Elrak koy yolunda gerillalarrn diigman gUqlerine attrklarr pusuda 6 asker 6ldtiriildU, 6 asker de yaralandr. Gerillalarrn Baqkale'de di.igman gi.iqlerine attrklarr pusuda 1 astsu' bay ile I asker cildi.rri.ildii. Gerillalar Kulp-Lice yolunu keserek TEK'e ait 1 arabayr yaktrlar. Hozat'rn Degt niheyesindeki elektrik trafosu gerillalar tarafrndan imha edildi. Ovacrk'rn Yaprak mrntrkasrnda

I I I

rrn dtiqman girglerine attrklarr prcuda 2 asker 6ldi.iri.ildil. I Gerillalar Mr4-Malazgirt yolunu keserek kimlik kontroltr ve propaganda yaptrlar. Kontrolde I 500 adet TC kimliQine el konuldu. I Gerillalar Elazr!'da 1 kontra elernanrnr cezalandrrdr.

Gerillalar Bingdl-Genq yolunu ke-

serek kimlik kontroli.i ve propaganda yaptrlar. Kontrolden kaqmak isteyen 1 polis 6ldi.irUldti.

Hrnrs'a baQh Beyaztaq k6yii PTT santrali gerillalar tarafrndan yakrldr. Gerillalar Sifuan'da 1 kontrayr cezalandrrdr.

I I

Gerillalar Lice'de elektrik trafo-. sunu ve I ilkokulu yaktrlar. Eylemde 2 bekgi de gerillalar tarafrndan esir ahndr.

I Dersim'in Degt Taburu'na baskrn dlizenleyen gerillalar ile dUgman gi.iqleri arasrnda qrkan qatrEmada 3 asker oldi.iri.lldii, 2 asker de yaralandr. Gerillalar Dersim merkezinde TC'-

ye ait resmi kurum ve kuruluqlarr aQrr

silahlarla taradrlar. Mardin-Diyarbakrr yollunda YSE qantiyesi geril lalar taraf rndan basrlarak, 5 dozer, kamyon ve kompresdr yakrldr. Eylemde 1 adet av ti.l{eQive I adet teyp ele geqirildi.

$irvan'da koruculara ait 400

koyuna gerillalar tarafrndan el konuldu. Lice ilqe merkezinde bulunan elektrik trafosu ve ilkokul gerillalar tarafrndan ateqe verildi. Eylemde 2 adet telsiz ve I adet telefona el konuldu. Gerillalar Palu'nun Arrcak koyii belediyesine ait I otobiirsi.i yaktrlar. Gerillalann Silvan'da dqrnan gqlerine attrklarr pusuda I 0 asker 6ldUrirldi.l, 2 cemse de imha edildi. Gerillalar Bismil'de TC'ye ait 2

I I I

panzeri imha ettiler. 1 adet telsize de el konuldu.

Gerillalarrn Diyarbakrr-Bismil yolunda dtiqman gi.iglerine attrklarr pusuda asker 6ldi.lri.rldi.l.

bi.iyi.rk

15 Ekim 1993

Cizre'de TC gi.jqleriyle gerillalar arasrnda grkan qatrgmada 1 asker I korucu dldtiriildil. I gerilla da

2 ajanrn evi gerillalar taraftndan

sehit

yakrldr.

$rrnak-Cizre yolunda gerillalarla dUqman gi.iqleri arasrnda qrkan gatrqmada 2 asker 6ldUrtildii. Gerillalar Pervari'nin Serhel kdyiJni.r basarak koruculara ait 700 koyuna el koydular. Daha sonra koruculara ait evler ateqe verildi. Pervari'de diiqman gtiqlerine atrlan gerilla pususunda 2 askeri araq imha edildi. Gerillalar idil'in Bafe kdyu petrol tesislerini imha ettiler. GiiqlUkonak su deposu gerillalar tarafrndan tahrip edildi. Hizan'rn'lisyar kdyi.inde diigmanrn d6qedi$i mayrnlara basan 2 qoban old0.

Gerillalar Gdle-$enkaya yolunu keserek kimlik kontroltr ve propaganda yaptrlar. Kontrolden kaqmak isteyen

3 kiEi 6ldiiri.ildti. Ayrrca

mi.i'

dahaleye gelen diiqman giiglerinden 3 asker dldiiriildi.i. Eylemde 2 adet telsiz ve I adet tabancaya el konuldu. Gerillalar $enkayada orman miidiirliiQiJne ait kereste deposunu atege verdiler. Diyarbakrr'da 3 qocuk kontra elemanlarr tarafrndan igkence edilerek

I I

6ldi.lri.ildi.r.

Gerillalarrn Patnos'da polis lojdizenledigi saldrrrda 3 po-

malarrna

lis yaralandr.

13 Ekim 1993

I Pervari'nin Serhel kdyi.i koru' cularrna baskrn dizenleyen geril' lalar koruculara ait evleri ateqe verdiler. Baskrnda 700 koyuna el konuldu.

I Gerillalarrn Pervari'de di.iqman giiqlerine attrklarr pr.rsuda 2 korucu 6ldilrilldii. Mahabat isimli bir gerilla da qehit drstii. I Gerillalar Pervari'nin Sus k6yiine ait elektrik trafosunu imha ettiler. Kozluk'a bagh Qa$ kdyiine baskrn diizenleyen gerillalar, 3 korucuyu esir aldrlar. Konrculara ait 3 adet kalagnikof ve 8 adet garjdre el konuldu. $rrnak-Cizre yolunda, gerillala-

dijqtU.

I I I I I

I Uludere'nin $exan Taburu'na diizenlenen gerilla baskrnrnda 8 asker 6ldiiriildii, I gerilla da qehit diiqti.i. I

Gerillalann $emdinli'ye bagh $abata-Betkarok kdyleri yoluna d6gedigi mayrnaqarpan I YSE aracrtahrip olurken, arag iqinde bulunan l3 asker de 6ldii. ElazS-Qemiqgezek arasrnda sefer yapan 'l feribot gerillalar tarafrndan yakrldr.

Uludere'ye bagh Nerve kdyiinde korucular Ahmet Bingtil adh bir yurtserreri katletti ler. I TC giiqleri Uludere'nin Hilal nahiyesinde 6 yurtseverin evlerini ateqe vererek kullanrlrnaz hale getirdiler. I $rrnak kdm0r ocaklannda 4 je-

narat6r gerillalar tarafrndan

yakrla-

rak imha edildi. ! Gerillalar Gabar-TRT Taburu yoluna ddqediQi mayrna qarpan I panzer imha olurken, 5 asker de dldii. I Eruh'ta 2 korucu ve 2 korucu yakrnr gerillalar tarafrndan gdzaltrna

Gerillalarrn ldil-Midyat yoluna

d6gedikleri mayrna basan 1 asker 61d0, I asker ve I korucu da yaralandr. I ldil'in Cehennem deresinde milislerle diigman gtiqleri arasrnda qrkan qatqmada, 3 asker 6ldi.iriildii I miliste qehit di.igtii.

landr. Eylemde I adet karnas, 3 adet kalagnikof ve I adet tabancaya el kondudu. I Ytiksekova'ya bagh Xrrba Tenge k6yi.i TC giiEleri tarafrndan bogaltrlarak kOy ateqe verildi. I Gerillalar Malazgirt'te TC'ye ait tiim resmi kurum ve kuruluglarr aQrr silahlarla taradrlar. I Gerilla birlikleri Pi.llirmirr'de de elektrik trafosunu, YSE'ye ait I kepge, 2 dozer ve I silindiri atege verdi. Ayrrca Ziraat Bankasr'da agrr silahlarla tarandr. 19 Ekim 1993

ahndr.

14 Ekim 1993

16 Ekim 1993

I Gerillalarrn Hizan'a bagh Gelie Memira'da korucularla girdikleri qatrqmada I korucu 6ldiiri.rld0, 2 korucu da yaralandr. Gerillalar 500 koyun ve 2 adet tabancaya da el kondu. I Lice'de d0gman gUqleriyle geril' lalar arasrnda grkan qatrEmada 38 asker 6ldiiriildii, l2 gerilla da qehit diiqtii. I Qaldrran'rn Gulizer koyi.rne dijzenlenen gerilla baskrnrnd4 4 korucu oldilrirldil, 2 genlla da Eehit diigtii. Koruculara ait 3 ev de yak,ldr. 17 Ekim 1993

I Gerillalarrn $rrnak-Cizre

yolun' da dUgman gilqlerine attr(lar, o.rsuimha da 2 cemse ettidr.

Sason'un Argo kdyiinde korucularla gerillalar arasrnda qrkan qatrqmada 2 korucu 6ldiiriildi.r, 2 korucu da yaralandr. ! Aralrk'rn Hrdrrh kdyUnde dtiqman giiqleriyle gerillalar arasrnda qrkan qatrqmad4 I asker 6ldur[]ldii, 2 asker de yaralandr. t TC gUqleri Karacadag'da 3 kdyi.j toptan atege vererek, 2 gocuQu da 6ldi.rrdti.

ve 1 adet telsize el konurdu. I Gerillalar Geng'te e'ekl'ix t.afcsunu imha ettiler'. I Gerillalar Hazro'ya baQlr Kenderhal kdyi.ine yaotrklarr baskrnda 8 korucu evini yaktrlar. I TC gUqleri Bulanrk'ta I yurtseveri

katletti.

1lA1r,.l, Cezalandrrdr lar.

ozei t m elemani gerrllalar tarafrndan cezalandrrrldr.

I M'"rg'un $axe kdyijnde Mehmet Emin adlr bir yurtsever kontra elemanlarr tarafrndan oldtiriildii. I Mazrda$r'nda dijEman gijqleriyle gerirlalar arasrnda grkan qatrgmada 5 asker yaralandr.

Mazgirt'in Akglnven Karakclu'na

dftenlenen gerilla baskrnrnda 4 asker oldilriildir, 3 asker de yaralandr. I Uludure'nin B6cuh koyiine dijzenlenen baskrnda koruculara ait 3 ev alege verildi. Tabura ait I bina da imha edildi.

I Gerillalar Erzincan-Piiliimiir

yo-

lunu keserek, kimlik kontrolij ve propaganda yaptrlar.

I Gerillalarrn Pervari'nin Suq kdyU yoluna ddgedikleri mayrna basan I korucu 6ldq I korucu da yaralandr. I Sason'da d(qman gUgleriyle gerillalar arasrnda qrkan qatrqmada 2 asker oldirri.rldii, 4 asker de yaralandr. Qatrgmada I adet lav silahr ve I adet srrt qantasr ele geqirildi. I Dersim'de di.igman gtiqleriyle gerillalar arasrnda grkan qatrqmada 2 asker 6ld0rlild0. I Gerillalarrn Dogubeyazrt'rn Maqo yoluna ddqedikleri mayrna basan TC giiglerinden 1 uman qavuq ile 3 asker 6ldir, I teQmen ve 5 asker de yaralandr. I Gerillalarrn Aralrk-Nahgivan yolunda TC giiglerine attrklarr pusuda I 4 asker dldi.iri.rldii 5 asker de yaralandr. 18 Ekim 1993

I Gansa'nrn $r.ua Karakolu'na dtlzenlenen gerilla baskrnrndan 2 asker dldtirtildii 2 asker de yaralandr. I Gerillalarrn Pervari'nin Xeaol Karakolyoluna attrklarr pr.rsuda 1 cemse imha oldq I cemse de yara aldr. I Gerillalar Eruh'ta koruculara ait 40 koyuna el koydu. I Gerillalar $rrnak-Eruh yolunu keserek kimlik kontroli.i ve propaganda yaptrlar. MtHahaleye gelen di.iqrnan giiglerine atrlan pusu da ise 1 pauer imha edildi. ! Gerillalarrn Jirkiaqiretina ait Geliye J6r kdyiine yaptrklarr baskrnda 7 korrrcu 6ldUrUldi.i. I gerilla da yara-

rnayrn.

I $emdinli'nin Gehidan Dagrqw' resinde di.rgman gtqleriyle gerillalar arasrnda qrkan gatrqmada l9 asker OldUrtildU Qatrqrnada ele geqen rnal' zemeler gunlardrr: I adet BKC, 3 adet lav silahr, 2 adet portatif G-3 silahr, 200 adet BKC mermisi, 500 adet G-3 mermisi, 3 adet el bombasr, 3 adet mayrn, 1 adet radyo, 1 adet fotograf makinesi, 7 adet bataniye, 2 adet el telsizi bataryasr, 7 adet srrt qantasr, 6 adet parke, 6 adet uyku tulumu ve 10 adet su matarasr.

23 Ekim 1993

Batman'da 5 kontra elemanr gerillalar taraf rndan oldiiriild i.i. I Pazarcrk'rn Turunclu k6yunde ib' rahim Karayu adrndaki yurtsever TC gi.jqleri taraf rndan old i.irtlldii. I Hakkari'nin Kaval k6yU karakoluna drizenlenen gerilla baskrnrnda 14 asker ve 6 korucu oldi.irtildU, gerilla da Eehit diigtii. I Gerillalarrn Dargegit Jandarma Taburu'na yaptrklarr baskrnda 2 ast' subay oldUrirldij. I Gerillalarrn Pervari'nin Doganca kdyUnde diigman gUqlerine attrklarr pusuda 5 asker oldi.rri.ildii. I Malazgirt'in Alanca ve Bostanca koylerinde 2 ilkokul gerillalar tarafrndan yakrldr. I Karakogan'da gerillalarla dugman gijqleri arasrnda qrkan qatrqmada 8 asker olduri.rldir. I Gerillalrrn Hozat'ta dirgman girqlerine attrQr pusu da 3 asker 6ld0ri.ildil I Tenrn daQlarrnda dUgman gUqleriyle gerillalar arasrnda qrkan gatrqmada I asker oldi.iriildi.r. I Lice'ye baQlr Licok (Qavundur) koyirnde korucular I 6 yurtseveri kaqrrarak, I kiEiyi de oldlirdiiler. I Krrgehir ValiliQi ERNK tarafrndan bombalandr. 1

I Gerillalartn Sason'da TC gijqlerine att klarr pusuda, 5 asker 6ldiirUldi.i, 6 asker de yaralandr. I Nazrrrrye'nin Dereova bolgesinde 2 ozei tim elemanr gerillalar tarafrnCan cezalandrrrldr. ! Ger llalar Silvan'da 5 kontra ele-

I TC giiqlerinin Gabar ve qer're- I Ge.,rlarartn \tlardrn-Diyarbakrr yosinde dlizenledikleri bomSa'a.nir ey- lurCa d:Qman gJglerine kurduklarr leminde 4 koylir ya'a'arCi, ousuda 2 asker oldir. I cemse de I Gerillalarrn $iruan'rr Srte xoy.rre rmha oldu dkenledikleri basxrrCa 2 xorucu 20 Ekim 1993 oldtrrirldii, 2 korucL-t da yaraland,. Baskrnda I adet tacan.a I adet I Botan'r1 Derya Kesk alanrnda 2 di.rrbi.in

2 adet saat, 2 adet qadrr ve 6 adet bataniye 2 adet foto$raf makinesi,

21 Ekim 1993 24 Ekim 1993

Cudi'de diiqman giiqleriyle geril' lalar arasrnda grkan gatrqmada 35 diiqman askeri 6ldirrdil. Gerrllalann Botan'rn Frndrk nahiyesinde diqman gUglerine attklarr prsuda 6 asker 6ldiirtildii. Gerillalar Hakkari merkezde diqmanla iqbirligi iqinde olan bir ajanrnrn beruin istasyonunu ateqe verdiler. Kaquri-Xabur yolunda yol Eantiyesine baskrn dizenleyen gerillalar I dozet I ving ve I kompresdrii

I I I

yaktrlar.

Qukurca'nrn Deqtan kciyii korucularrndan 7 korucu gerillalar tarafrndan esir alrndr. M14-Bingdl-Diyarbakrr i.iggeninde sl]ren operasyon ve gatrqmalarda toplam 48 asker gerillalar tarafrndan dldi.lrirldil, Gerillalar Bingol'de televizyon vericisini imha ettiler, Gerillalarrn Dersim'in Pak Karakolu'na diizenledikleri baskrnda 5 asker cild i.iri.lld [i.

I I

22 Ekim 1993

Gerillalarrn Baykan'rn Mrllo (Gtinbuldu) kdyi.ine yaptrklarr baskrnda 23 korucu 6ldi.ir0ldQ korucu da yaralandr. Gerillalann Sifuan'da driqrnan girqlerine attrklarr ptsuda 2 askeri arag imha edildi, Gerillalarrn Uludere'nin Meydan Taburu'na yaptrklarr baskrnda 40 asker dldilrUldii l0 asker de yaralandr. 2 gerilla da gehit duqttl. Baskrnda ele geqirilen rnalzemeler qunlardrr: I adet MG-3 orta otamatik silah, 4 adet G-3, l3 adet G-3 garj6rii 8 adet lav silahr, I adet BKC, 1207 adet G-3 mermisi, 4 adet bi.iyUk telsiz, 6 adet srrt gantasr, 5 adet bomba, adet gece diirbUnii 2 adet

I Gerillalar

ajanr cezaland rrd rlar. I TC giiqleri Silopi'nin Gite koytinde 2 yurtseveri katletti. I Gerillalar Siirt merkezine duenledikleri baskrnda 22 asker 6ldirriildi.i, l5 asker de yaralandr. I Qatak'ta dUgman gtlqleriyle gerillalar arasrnda grkan qatrgmada 30 asker ve 4 korucu dldirrtildi..r. I Gerilllar $emdinli'nin B6daw koyi.ine di.2enledikleri baskrnda koruculara ait 8 evi yakarak, 6 adet kalaqnikol 500 adet kalagnikof mermisi, 2l adet kalaEnikof qarj6rii, I ade't di.inbi.in ve I adet teype el kondu I Gerillalarrn Qukurcan'nrn Narh k6yli yoluna ddqedikleri mayrnlara basan 2 asker 6ld[i. I Gerillalar Gavag'rn Poxinis kdyUneyaptrklarr baskrnda 1 2 korucu 6ldUri.ildi.l, 2 adet kalaqnikof silaha da el konuldu. I Gerillalar Sifuan'rn Sidekne koyUnde 2 ajanr cezalandrrdrlar, I Gerillalar Silvan'da W verici istasyonunu ateqe verdiler. I Gerillalar Mazgirt'te di.iqmanla iqbirligi iginde olan I muhtan cezalandrrdr.

25 Ekim 1993

Batman'da Tekel'e ait

tiitiin deposunu ateqe verdiler. I Gerillalar Uludere merkezde 2

Gerillalar Beqiri'de Batman Pet-

rolleri'ne

ait I trakt6r, 1 dozet

seyyar erl ve 2 motor yakrldr. I Kerboran'da diiqman gi.igleriyle gerillalar arasrnda qrkan gatrgmad4 2 subay ve 3 asker Oldijrilldir. I Gerillalarrn Derik'e diizenledikleri baskrnda 4 polis dldUrilldti. I Krzrltepe'de 2 polis gerillalar tarafrndan 6ldiiriild0.

KUrdistan'da

otorite

fugtarafi 3. sayfada

tigi ya da bu konuda merkezi rol oynadr$r yerler olacaktrr. Elbette Kilrdistan kurtu[rg kuwetleri de TC'nin bu vahqetine seyirci kalrnayacaklar ve qok daha sert misilleme hakkrnr kullanacaklardrr. Bu anlamda Ki.lrdistan ve Ttirkiye qok kanh ve sert bir savaga sahne olacaktrr. Tirm partilerin ve halkrmrzrn, zaferi koparacak ya da en azrndan qok yakrnlagtrracak dnilmilzdeki doneme hazrr olmalan kadar acil ve kutsal bir gorev olamaz. Yine 1994 Mart seqimleri onemli ve tarihi bir ddnemeg rolUnU oynayacaktrr. $imdiden TC'yi "Seqim sendromu" yakalamrgtrr. 56m0rgeci egenrenleri kaygrlandrran sadece se gim gtvenligi degildir. Bunun 6tesinde KUrdistan'da PKK'nin seqilmesidir. Nitekim Ki.lrdistan'da Nokta dergisinin l0 merkezde yaptrgr kamuoyu aragtrrnasr sonuqlanna gore, PKK sandrktan grkmrqtrr. Aynr araEtrrmaya gdre, devletin Ktirdistan'da uyguladrgr qoziim yontemi gokmi.iqtUr. Dolayrsryla TC, gimdiden 1994 yerel segimleri igin formUl arryor, fakat kendisi agrsrndan q6zUm olabilecek bir seqenegi bulamryor. Bu noktada PKK ile tzlaEsa d4 ulaqmasa da aleyhinde bir sonuQ ortaya qrkacaktrr. Zaten somtirgeci partilerin faaliyetlerine son verilmiEtir ve bu bir yerde Ktjrdistan'r s6mi.irgeci seqime kapatmak anlamrna gelir. Sonuqta da Ki.irdistan halkrnrn yerel meclisleri geligecek ve bunlar temelinde de bir ulusal meclis oluEumu gi.indeme gelecektir. Milliyet gazetesinden Derya Sazak, 'Zirvede bunahm" baghkh yorumunda bu konuya dikkat qekerek, 'Olaylar tehlikeli geligiyor: PKK Marl'taki seqimleri'fiilen' yaprlamaz duruma getirirse, partilerin tabelalan indirilin GilneydoQu'da PKK'ya'ak-

rdite' parti ve adaylann dqtnda seqime katilan olmazsa, demokratik haklar iddiasryla yola gkan Kilrllen kendi yerel meclislerini olugturup federasyon'a bayrak aqarlar" uyarr srnda bulunuyor. Tekrarhyorrz: Devrimin ayak sesleri yi.ikseliyor. Bagbakan Tansu Qiller'in "Bu sorun ya bitecek ya da bitecek"; Genelkurmay BaEkanr Org. DoQan GUreq'in 'Ya teslim olacaklar, ya da olecekler"; CumhurbaEkanr Stlleyman Demirel'in, "Kimse eEkryayla masaya oturulacak dtiEi.incesini akhndan geqirmesin" sozleri kendilerinin tesellisine bile yetmiyor ve psikolojik savaqtan da oteye gitmiyor. Onlar kendi aralarrnda ayrrlrklara dl.gecekler. Aradaki qeliqkiler krzrgacak ve iq gatrqmaya da ddni.iqe-

PJ<K'nin

bilecektir. Bazr gevrelel Diyarbakrr Jandarma Bdlge Komutanr'nrn 6ldirri.ilmesi olayrnrn ordu igindeki qeligkilerden kaynaklandrQrnr belirtiyorlar. Yine Demirel iie Qiller'in sdzcUli.lklerini yaptrklarr kliklerin qeliEki halinde oldugu qegitli biqimlerden

Proleta tya Glntc! rn asyot'ra I i zfirla Bagtarafi 8. sayfada

geligtirilip kurumlaqtrrrlan Ttlrk somi.irgeci egemenliQidir. Eger Kiirdistan somUrgeleqtirilmemiq, hatta emperyalizmin geliqtirdigi tiirden bir s6miirgecilik uygulanmrg olsaydr, bu solculugun KUrdistan'da esamesi okunmayacaktr. Ama kemalist s6miirgecili$in Klirdistan'r TtirklUQiin yayrlma alanr olarak degerlendirmesi ve Kiirtleri Ti.irkleEtirmeye qahgmasr, ardrndan kemalist solculu$un yayrlmasrnr getirdi. Bu gerqek inkar edilebilir mi? Bu yizden gegitli Ttirk sol gruplarrnrn, subjektif baglantrlarr bir yana itilse bile, objektif olarak sorniirgecilikten aldrklarr gtiqle i.ilkemizde varhk gdsterdikleri ortadadrr. Daha da cjnemlisi, bu gruplar esas olarak Kiirdistan'da yaratrlan ulusal yabancrlaEmaya dayanmakta. pratikleriyle bu yabanolaqmayr derinleEtirmekte; bdylece yabano egemenlik altrnda ulusal geligmesi durdurulmuq, parqalanmrE, da$rtrlmrq, ulusal kimliQive kiEiliQi 6nemli 6lqii-

de tahrip edilmiq KUrt ulusunun gerqekligini yeniden bulmasrna ve ulusal birligini yaratmastna karEr koymaktadrr. Bu tirr gruplarrn KUrdistan'da daha qok ulusal yabancrlagmanrn derinleqtiQi alanlarda kiimelenmeleri anlamhdrr. Ornegin Ki.irdistan'rn Botan Eyaleti'nde TUrkleqtirme politikasr etkili olamamrqtrr. Bu alanda Ki.irtli.ik daha diridir, Bu nedenle bu tijr gruplarrn burada taban bulmasr olanakszdrr. Zaten bu gerqegi kendileri de gok iyi bildikleri iqin, higbiri Botan'da gahqmayr akhndan geqirmemektedir. Ama Malatya Dersim, Maraq ve Erzincan gibi KUrdistan'rn srnrr bdlgelerinde durum daha farkhdrr. Burada yabancrlaqma tazladtr ve ulusal inkarcrhQrn maddi temeli vardrr. Kemalist solculuk iqte bu temeli orgirtlemek ve Kilrdistan devrimine karEr qrkarmak iqin qaba harcamaktadrr. Ortaya grkan sonuq bellidir: Kendi lilkesini yabancr egemenlikten kurtarma savaqr veren ve kendi kendisinin efendisi olmak isteyen Kilr-

Tahrip edilen Kiirdistan, Bagtarafi 4. sayfada

$emdin Sakrk yoldaE ise qunlabelirtti: "Lice'deki tilm evler prefabrik ve furaka tipi konutlardr I 975'-

tur. Yani olay srrf Lice'yi degil, Amed

Eyaleti'ni bir bUt0n olarak hedeflemiEtir. Nitekim Kulp'ta da bu y6nli) tehditler vardrr. Partimiz tarafrndan ahnan siyasi kararlarr Amed Eyaleti dr-ryurdu ve hemen uygulamaya geqirerek TC'nin siyasi egemenliQinin K[]rdistan'da bittiQini gosterdi. Ge-

teki depremden sonra.yaptlan bu konutlar karton gibidir. Onceleri biriki defa baz devlet kurumlanna yapt$rmtz saldrnlann ardndan, devlet gilqleri misilleme olarak ilqeyi taradilar. Bir kurgun 3-4 evibirden delip

geqebiliyor. Sivil halka 7ok bilyilk zararlar verdiler. Halka zarar vermemek iqin bu ilqeye saldrmama kara-

nmz var" Evet somUrgeci TC, K0rdistan'-

daki toplu imhalarrna bir yenisini daha eklemiqtir. Daha dUn $rrnak, Cizre, Yiiksekov4 Dogubeyazrt, Malazgirt, Diyadin ve Kulp'ta yaptrgr yerle bir etme temelindeki katliamlarrna Lice'yi de eklemigtir. Burada onemle i..izerinde durulmasr gereken nokta neden Lice'nin seqildiQidir. Her geyden once bu son katliamrn Lice'nin merkeziyle srnrrlr olmadrQrnr bilmek gerekir. Amed, Bingol ve Mug ijqgenindeki hemen hemen biitiin kdyler de aynr gi.inler-

I K[nf,stm t*ttd kurtdut d,icsdda*dn yrygml* ve dcdrdik krI rarnasryhbirlikte,bmm gorgd(yadrcdanohn gC${erimirinsayul I da gofrafonalda*. ller gdridmizin yegann bir ronun iizsHiindcdr | &tcd( fehitqinfzinadrr bydt tir fddb tmdmd ye*eruir kdrn I d{r de b}r gurgdG &lrun $vqn Wriitiildufii koplhrdan kayrdrhI rm Sok ytirdti ncfuiteri vddr. Dolaplyh gofrl gchidimizo ya gccikI ttdi ohtd(, ys gok smr[ tribib hdindo ya da isim vcys fotoftaf I dihrindc grueternirde yarvcr*iliyomt. Elbsfrckdrrqnent$iUoriI mizbma |ryil< dsiikfr, hsrUri nehdrrEr&$ncdeaadr. Sat ryn I biiy&neri sorucu orhp g*ar hr lorhdftt, bu koilda ddra hzla uE sotufldr*&r gcroktFryor. I qlba yutwcrkri, doeilrr Hr & bu y6n{iyle I g0fikr okr.Wrndmrua gdrip d<rnrya g.Irryoruz. $*iUrrimid tarryanhm; bu I $eftlEximizc I, kotude gofl.Er{uM( iistcnip }rzr, fotoftaf, rn yt. matsryslM gnrc. tonfre t&gtrndrru bddiyoruz.

rillalarrn basrn gahqanlarrnr Diyarbakrr'a iki saat uakhktaki bir alana 96t[]rerek kararlarr iletmeleri kamuoyuna yansryrnca devletin Kilrdistan'daki durumu kamuoyu nezdinde daha da netleEti. TC eyaletteki yollarr kullanamaz duruma gelmigti. Koyleri bogaltma neticesinde Kiirdistan'rn kentleri bir barut frqrsr haline gelmiEti. Bunlarrn en cinemlisi de Amed'dir. Siyasi olarak denetimi btiytjk oranda gerillanrn eline gegen Arned'in askeriolarak da halkrn lehine geliqmesi durumunda TC'nin durumu epey zorlagacaktrr. Amed Eyaleti'nde Lice bir anlamda direniqin merkezidir. Botan iqin Cizre, Serhat igin DoQubeyazrt ne ise, Amed iqin de Lice odur. Lice'deki katliamla amaqlanan eyaletteki mtlcadeleyi srnrrlamaya ve devletin siyasi egemenligini yeniden inqa etmeye qahEmaktrr. Bu aynr zamanda TC'nin dntlmi.izde baqvuracaQr d6nemdeki temel ydnelimini de gdstermektedir. TC "Bana kalmayacaksa, kimseye de kalmamahdrr" mantrgryla qrlgrnca katliamlarla Ki.irorstan'r bir harabeye geviriyor. TC KUrdistan'da askeri zoruyla baq baqa kalmrgtrr, Bunu da sonuna kadar kullanma tehdidinde bulunuyor. Kendileri bu silreci topyekiin imha" siireci olarak deQerlendiriyorlar. Dogan GUreq'in !a teslim olacaklar, ya dlecekler" yoni.indeki sozleri ve " 1 994'e kadar bu iq bitecek" aqrklamasr, TC'nin bir soykrrrm planr ile sonug al-

v.i.s.d.P

Yaagrna Arkasi:

Hesap ru,rrwas:

A16e fu$zek Vogobangerstr. 288

Serxuob0n Posdac*r 1031 13

50825 K6h

8M71 ltiln

frc*ryryftassa - Kiiln l(rm ih.:31 97 2 B.ie 370 502 gg

Dolayrsryla bu kargaqa ortamrnda en srradan politikalar bile i.iretilemeyecektir, TC aqrsrndan politikasrzhk durumu gimdiden belirginleqmiqtir. Nitekim bir gazetenin izlenimler koqesinde bu gerqeklik, 'Hilklmet politika ilretemezken, Apo silre-

kli yeni politikalar ilretip gilndemi silrhklityor" qeklinde itiraf ediliyor.

vG>

Qok yakrn zamanda bazr sdmi.irgeci

akrl hocalarrnrn, "$imdi serinkanlt olmak zaman... $imdi her tilrlil 96zilmi) birlikte ditgiinmek zamann. $imdi qok soQukkanh olmak zamant... Telag ve kzgrnhk zamail deQil...' vb. srizlerinin boguna sarfedilmedigi gorUlecektir. Kesin kazanacagrz!

ke rnal ist sol c tr lu k

distan halkrnrn iradesini tanrmayan

lecek davranrglardan ozenle

bu tUr oluqumlarrn illkemizdeki varhgr gayri megrudur. Bunlarrn birti.ln faaliyetleri gayri megru faaliyetlerdir. Tasfiyeci solun bu artrklarr, illkemizde ulusal inkarcrhQr 6rgtitlendirme ve devrimin karqrsrna grkarma gabalarrndan vazgeqmeli; halkrmrzrn yagamrn her alanrnda kendisini orgiitlemesine, kendi ydnetim aygrtrnr inga etmesine ve kendi kendisini yonetmesine saygr gdstermelidir. PKK, i.llkemizdeki gayri megru varlrklarrna ve faaliyetlerine raQmen, bu tttr oluqumlarla qatrqmaya girmekten yana deQildir. Bunlar bunu dikkate alarak, ya kendi tutumlarrnr degiEtirip iilkemizdeki varhklarrnr meEru temellere dayandrrmah, ya da Ki.irdistan'r terk etmelidir. Kilrdistan'da Tiirk burjwa sdmUrgeciliQi yrkrlrrken, bu oluqumlarrn eski tutumlarrnda rsrar etmeleri anlamsrzdrr ve oldukga tehlikelidir. Leninist temellerde tutarh bir enternasyonalist dayanrEmaya evet; diQer halkrn iq iElerine karrEmama ve iq iElerine mUdahale anlamrna gelebi-

matemelinde her ttirli..i milcadele arkadaqhQrna evet; halklanmzrn eEit ve ozgijr temeller i.lzerinde yi.ikselecek birligi iqin ortak dijgmanlarrmrza karqr omuz omuza savagmaya evet; her iki cephede yetkin bir savaE dUzeyine ulagmak iqin elimizdeki kaynaklan paylaEmaya evet! Ki.rrdistan'a mi.ldahale edilmesine hayrr, Kiirdistan'da ulusal inkarohQrn drgiitlendirilmesine hayrr, solculukla maskelenmiq koruculuQa hayrr! Birinci tutum gerqek enternasyonalist tutumdur, esas alnmasr gereken tutum bu olmahdrr. lkincisi kargr-devrime destek olmaktrr, ozel savag rejimiyle dayanrgmaktrr. Bu tutumdan mutlaka ve zaman gegirmeden vazgeqilmelidir.

tahrip edilen Tiirkiye

de yakrlmrq, ormanlar atege verilmig, k6yli.ilerin mal varhgrna el konulmug-

tanr

DUYURU

kamuoyuna da yansryor. Bu durum rejimin ydnetim kademesinde biiyilk bogluklar yaratacak, orduda emir-komuta sisteminin q6z0lmesine yol aqacaktrr. Ote yandan yiikselen ulusal kurtuluq miicadelesi bu bogluklarr ve geliqkileri en gi.iqlii bir gekilde degerlendirecek ve bu zaallan daha da derinleqtirecektir.

maya qahqacaQrnr gdsteriyor. Nitekim Amed alanrnrn tamamen boqaltrlmaya qahgrlmasr TC'nin kimyasal silah kullanrmrnr daha da artrrrlacagr ve canh bir tek varlrk brrakrlmamayt hedef lendiQini g6steriyor. Evet TC, Ki.irdistan Ulkesini bir harabeye qevirdi ve gevirmeye devam ediyor. Binlerce insanrmzr katletti. Ve katliamlarrnr trrmandrrmaya qahqryor. Halkrmrz adrna siyasi, ekonomik, kiiltiirel ve sosyal olarak ne varsa imha yoluna gidiyor. Bu tehlikeli bir yoldur. Harabeye qevrilmig bir Kiirdistan kargrsrnda Tiirkiye'nin durumu pek iq aqrcr olmayacaktrr. Daha diin katlettigi Kirrdistanhlarrn bi.iyi.lk bir krsmr Tilrkiye metropollerindedir. Bu konunun i.izerinde iyi di4i.inmek gerekir. Ayrrca Kirrt halkrnrn 6rgtitliJ giicU PKK, bu katliamlarrn hesabrnr kat be kat soracak gi.iqtedir. Kiirt ve Ki.irdistan'rn imhasrnrn cinilne geqmek igin hiqbir fedakarhktan ve hiqbir eylemden qekinmeyecektir. Ki.irt ve Kiirdistan'rn ozgiirleqtirilmesi, Tiirk halkryla dzgiir ve eqit temelde gdnUllU bir birlik gabasr igindeki PKK, buanlamryla megru miidafa hakkrnr kullanacaktrr. PKK Genel Sekreteri Abdullah OCnLqN yoldaqrn bu konudaki96ri.iEleri q<iyle:'Kamuoyunun hakstz olantn, savafl kirletenin biz olmadr Qrm bilmesi gerekir ve hiikiimeti stkgilnp doQru sava$ yasastna gekrnesi gerekir. Biz savag hukukunun uygulanmasrm tstiyoru. Savag yoktur diyemez. Savag yoksa bu kadar tank, top, uqak nedir?..,

Qok garprcr bir gerilla savaflg*maa sdz konusudur Buna Tilrkiye'nin battsnt da biraz dahil etmek istiyoruz. Ozellikle koy bomfulama ve yine Kilrdistanln harabe haline getirilmesi, bizim Tiirkiye'nin fuz ekonomik hedeflerine yoneimemizi gUndeme getirebilir. mtnrn ortaya

A,vusr*a Ailusturlra Bs(ika Dsimarka kansa

5.0O

3O.S

90.0o

b,fr.

10.S 14.00

d<r.

kaqrn-

Kaynaklar: l.-Sosyalizm ve Devrim Sorunlarr, A. Ocalan, WeEandn Serxweb0n, s.197 2-Age, s.197- 198 3-Age, s.2O2 4-Age, s.22O S-Age, s.45

olacalctrr Bu kontda sabotajlar geliqebilir. Ya kdy bombardtmanlann ve KArdistanln tahribattm durdururlar, ya da Tilrkiye de yavaE yavag tahribat yoluna sokulur. Savag karqhkh misillemeyigerektirir. Onlar her geyiyle bizi harabye qevirecekle4 ekonomik geligmeyi dumura ugratacakla4 koy bogaftacaklari biz ydnelmeyxegiz ! Boyle tek tarafh saldn olmaz. Biz Tilrkiye'ye biraz yOneleceQiz. Bunu giderek geligti rebi I i riz...

Karg taraf kimyasal silah dahil her geyi kullanryor. KobrayL 'Silper Kobrayt' kullanyor. Her giin bombayt, tank4 topu kullanryor. Tabii ki, biz de elimize ne geeerse onunla savaQ nz. K ilrd i stan t harabeye Eev i riyorlar Tilrkiye'nin de ekonomisi var; yonelmek zor deQil Yakilp ytktIryor Kilrdistan... Tiirkiye'nin de yakIrp ykilacak yerleri vardtr. Killtilr degerleimiz talan edilrneye devam der se, biz de sdmilrgec killtilr deQerlerine yonelebiliriz." Aynr konuda ARGK Ana Karargah Komr.rtanr Cemil Bayrk yoldaq ise qunlarr sdyledi: "Lice Katliamt kesinlikle karyhksrz kalmayacakttr, Misil I eme hakk mru k ul lanacaQtz," TC baqta Lice olmak iizere, qevre kciylerinde imha temelinde bir katliam gerqeklegtirmiEtir. Bunlarr daha da geligtireceQi aqrktrr. Bu katliamlarda yaqamrnr yitiren halkrmzrn, gozleri k6r olan kUqijk bebeklerimizin hesabr somUrgeci TC'den mutlaka kat be kat sorulacaktrr. TC'nin yenilgisi daha da derinleqecek ve bitigi yakrnlagacaktrr. Halkrmrzrn 6zgi.irltik yiirijyi.igi.jnii katl iamlarla d urdurabileceklerini diigrini.ryoriarsa ne kadar yanrldrklarrnr bizzat halkrmrzr dzgi.irleqtirme ve Kiirdistan'r baQrmsrzlaqtrrrna devriminde gdreceklerdir. Lice'dexi katliamda yagamrnr yiti-

renler devrim qehitleridir.

Anrlarrnr

miicadelemrzde yagatacaQrz.

Hdlmda 4.60 hfr. hrgiltoro 2.m f lsveg 16.0O d<r. lsvtqra 4.S slr. F,lorueg 16.6 r*r.

Mevcut satra$ln seyrrne gtire kurtanlmq btilgdere ytinelmek miimkiindiir Bagtarafi 28. sayfada iliqkin ydnii bdyleyken, en 6nemlisi de alan de$erlendirilmesinde biiyiik hata var. Halen arazinin degerlendirilmesini yapamryonz . Pvazi, gergekgi bir tazda degerlendirilereh 6zellikle askeri duumu 96z 6ni.ine getirilerek kullanrlmahdrr. Burada biiyiik bir de$erlendirme hatasrvaq muazzam bog arazi, diigmanrn kolay girmemesi gereken arazi var. Veya arazinin deSerlendirilmesiyle bizim kaybedecegimia kazanacagrmz durumlar var; diigmanrn kazanacaQr veya daha qok kaybedecegi dururnlar var. Savaqrn trkanmasr veya fazla geliqmemesi, alan denetimini hakkryla yapmamaktan kaynaklanryor. E$er alanr biz de$erlendiremezsek, sadece ordu iqleyiqiyle, nicel-nitelik geligmesiyle ilerleyemeyiz. OrneSin; beqyUz kigiyi kiiqiik biryere sr$dtrrrsak, bq krqatmaya ahnrr, bombardrmana tabi tutulur ve darbe yer. Ama etrafa bakrlrrsa qok genig bir arazi var. Begy0z kiqinin saglam bir yayrlmasr, mer,zilerini geliqtirmesi, hareketliligini ve her ti.irli.i imkan-frrsattnt araziye gdre yaymasr savaqrn kade-

ri bir adrm atrlmasr isteniliyors4 yayrlma meselelerine yeni bir anlayrgla bakrlnrasr gerekir. Giinli.ik olarak diiqrnanrn takibiyle, haftahk olarak diiqrnanr degerlendinnekle bu konrda sonuq aftnatilir. Hernen bu konrda bir elegtiri yapaftrq gerek all gerek iist komr.rta diizeyinin lulen g0qlii ddgerlendi rmelere gidemedi gi anlaqrhyor. Saag tahikleri artrk dedi-

$/e

gim gihi gilnliiktii haftaftktrr, ayhhrr. Bunlar, gok yaratrcr bir qekilde ele

ve bazlan bunu sabote ediyor. Mesela G0neybatr'da ya$anan durum budur. Bunlar oportUnistler oh.ryor. Birqok b<ilgede kendini yo$unlaqtrrarnama savagrn sabote edilmesidir. Giiney'de halen va6 GAPta fazla ilerlemiyor, Mardin'de birqok b6lgede, mrntrkalarda yaqanan gergeklik hdu. Botan, bu kadar biiy0k bir g0gle, karrq karrq elverigli alanr tutabilir. Tuttugunu derinleqtirebilir; birgok savunma tedbiri kadar, saldrrr pozis-

ya,#ama tarutyla yaqanrlamaz

mi.izUn durumuna gdre bu alan belirlemesi yaprlrr. Savagrn trkanmasr da

bdylece agrlrr. Mesela, di.rqman bir alana girmiyors4 biraz alanr daha genig tut; genig tuttun mu, girmeye

alnrnadr mr, sayaqtatkanrna olu'; beklenmedik bir durumla da karqrlagrlabilir. Yani sava,g artrk tam bir doktrindir; tabii giinlUk olarak beyne, yiire$e h0kmeden anlayrq ve tutumdur. Qok iddiah, gokyogun olan, iqi biraz ilerletebilir. Genel bilgiyle, yogunlaq-

arttk tum bir doktrindir; tnbii gfinlfik olarak beyne, yfirefie hfikmeden anlayry ve fiitumdur. Qok iddiah, gok yofiun olan, igi binz ilerletebilir, Genel bilgiyle, yofiunlaqmamtfi bir kigilikle komuta gftcfi savaer geligtiremez.

Savaq

tejik-taktik hattrn tutrlmasr, daha

i!+

d6ni.iqti.iri.ilebilir.

hafiIli$iyle ve ilrgfitfin srtndan

ki sayr, belli bir diizeye gelmiq ve bu

biitiiniiyle bdyle bir sUreci ya$ayacalr aQrk ya$anan da biraz brdur. Arna daha tutdrnasr gereken arazi, yeraltrnrn geligtirilmesi, birgok stra-

getirilrnesi gereken gdrerrlerdi. Sava-

bbyle bir brilgeye

igin altrndan glalamaz. Yine ayfun

sayr alanda hem hareketli olabilir, hem de sabit olabilic geqici olur, siirekli olur. Diigmanrn ve kendi g0cii-

sal durumlar de$erlendirildiSinde miimkiindii. Orne$in bir Botan'rn

yor. Ashnda bunlar, gegmiqte yerine

kadar ulaqrlabilecek elveriqli alanlar Arazi uygun, karargah dUzenlemesinin yerleri bellidir. Giic0 de, donanrmr dayeterlidir. Yani iki ana karargaha bagh iki krzrl b6lge, gok rahathkla geligebilir. Dersim iqin de bdyle iki bolge geligtirmek artrk imkan dahiline gir-

Kiylfi rastgeleli$iyle, kdylfi larnazh$tyla bu

giiq ya qok gezgincidir ya da bir yere kapaklanmrqtr, Biz uzun slire bunun sakrncalannr yaladrk. Halbu-

lir, bazr sonuqlar qrkanlabilir. Bizim igin de artrk kurtarrlmrq bdlgelere do$ru y6nelme( mevcut sava$rn seyri, gibUmiiziin da$rlrmt 96z 6niine getirildi$indg yine siya-

buna Behdinan da dahildir. Hele dzellikle Dogu krsmr daha elveriqli bir kurtarrlmrq brilge imkanrnr veri-

sim'in bir bdlgesinide dahil edebiliriz, Boydan boya KiSr, Bing6l'tin ku-

zeyi, Karhova, Ezurum, Ezincan'a

Dfigfincesiz, doktrinsiz ordu mfrlrnkfin de$ildir.

rini .degiqtirir. Orne$in bir Botan'r d0siinelim; gegen yrllarda qokqa yaprldrgr gibi,

gahqacak, girmeye qahqtr mt, zaten tedbirini almqsrn, diigUreceksin, d i.iqUriildii mii savag geliqir. Karqrhkh trkanmalar, biraz da arazinin yetkince kullanrlmamastndan kaynaklanryor. Ve sanrrrm Botan, da Gazan, Amed, Dersim ve hatta Serhad'da da bu sorunlar yaygrnca yaganryor. Bunu halen tam deSerlendirdiklerini ve ona g6re ghi.i yerlestirdiklerini, diizenlediklerini s6yleyemeyiz. Bu konrda nasrl genellemeler yapacagrz? $iiphesiz arazi bilgisine, cografya bilgisine daha fazla sahipsiniz ve bunu en iyi siz saSlayabilirsiniz. Krzrl b<ilgeler, kurtarrlmrg bdlgeler meselesi artrk giindemleqiyon Talen ya$anan biraz da brdur. Daha yogun bir bigimde bu btilge meseleleri i.izerinde durabiliriz. Sanrnm bu konuda bazr iilke devrimleri yeniden incelenebilir; Qin, Vietnam ve diger devrimler. Tabii ki, aynrsr kopya edilmeden deSerlendirilebi-

taktikler, her alana 6zgU yaklagrmlar karrqtrrrlrnadan geliqtirilebilir. Alan degerlendirmeleri, bu aqrdan gok 6nemli; araziyi bdlgeler temelinde ayrrmlara tabi tutmak, savagrn geligtirilmesi agsrndan Onemli bir agamay tegkil ediyor. BiitUn Botan, hatta

rname bir kigilikle komuta gi.icii savagr geliqtiremez. Yarnan bir komuta

gibii

komda kisili$i yoSunlagmayr en tbt diizeyde yaqayandrr. Daha 6nce de sdyledi[im gibi, ordu iqleyiqini ve biitiin coSrafya iizerindeki hakimiyetini iliklerine kadar kim duyarsa, komutada baqarryr o sa$layabilir. funa hirgok arkada,grmzrn 6nciiliifii buna fazla elveriqli degil. Kendini yo$unlagtnnaktan uaklagtrnyor. Kendini zorlanraktan gekiniyor

yonlarr aldrrabilir. Buna g6re lojistik yerleqtirir;ki, bi.iti.in bunlar imkan dahilindedir. Bir yandan egitim, bir yandan hirliklerin saglam savaq noktalarrna qekilmesi, eksikliklerin bbyle agrlmasr hep imkan dahilindedir. Gi.icUn alan, bcilge, mrntrkalara kaydrnlrnasr, gOnliik degerlendirmeler artrk imkan dahilindedir. Nereye ne kadar bily0k gi.ig yerleqtirilecegi belirlenebilir. Saldrrr da gergekleqtirebilir. Botan'da buna ulaqrlmq, 1000 kiqilik giiqle bir saldrrr olaynr da dtizenlemek artrk imkan dahilindedir. Veya di.igmanrn bir oper.rsyonunu 1000 kigilik bir gtiqle karqrlamak imkan dahilindedir. Bq bir hareketli ve gerillayla da birlegtirilmiq bir savaqla 2-3 gUn de sUrdiirUlebilir, bir hafta da siirdi.iriilebilir. Bunlar imkan dahiline girmiqtir. Ornesin; beyaz bdlgelerde bazr saldrrrlar geligtirebiliriz. Karrgrk b6lgede yine digmanr tam kr.rgatrnaya alabiliriz. Tabii ki, bu b6lge ayrrmr kogullara gdre daha iyi yaplabilir. Kzrl bdlge, Karrgrk Slge beyaz bOlge aynm diiqiiniilebilir. Birgok alanrmrz iqin bu gekilde b6lge aynmlanna gilmek gergekgidir. Her alana tizgti

ga sag yaklagrmrn on yrldrr bizi nereye getirdigini ve bugUn Botan'rn bir kesiminin biraz takti$e yiiriimesiyle geligmelerin nasrl saglanacagr gdz 6n0ne getirilirse, tam bir gerillayla girilmesi durumunda bu alanlar kurtarrlmrq alanlardrr. Botan-Behdinan igin oldr4u gibi, Gazan igin de gok rahathkla bu planlar geligtirebiliriz. Gazan'rn da yine benzer iki hattr, kurtarrlmrg bdlge, kzrl brilge esasrna g6re di.izenlenebilir. Kueyde Mutki, Sason, Kozlulq hatta Mr.rg'a kadarydnelen krsmr vardrr; oralarda bir krzrl bdlge yaratma igine gidilebilir. Bunun igin koqullar epey elveriglidir. Vne giineyde Hizan, Tatvan, $irvan, Baykan gibi yerlerde de bir kurtarrlmrq bdlgenin geliqtirilmesi zor degildir. lki temel bdlge ve buraya baglanmrg iki bolge, iki bolgeli, iki ana karargahh gerilla b6lgeleridir. Arazi mUkemmel, g0q miikemmel. Artrk komuta tarzr, iqleyigi, alanr adrm adrm tanrrn4 adrm adrm iqgal etme, denetleme gOnliik iqlerdendir. Srnrrlar meselesini, adrm adrm yayrlma meselesini merrcut komr.rta tayin edecektir. Bunu her komutan, qok yetkin bir biqimde yapacak durumdadrr. Aynr durumu Amed'de yaqayabilir. Zaten gegen yrl biraz yagarnaya qa[gtr. Fakat biraz yanrlgrh yaklaqtr. 86lge tutmak isteniyordu. Ashnda doSrudur, b6lge tutulabilirdi ve bazr sonuglar da ahnabilirdi, ama genel d0zey bu kadar geligmemigti. Yani iilke gaprnda durumlar biraz degiqikti, kendi bagrna uzun si.ire kaldrramazdr. Savagr bu kadar geliqtirememigtilq dolayrsyla sakncalarr vardr, oturmak igin. Oturmak iqin diizehilmesi gerekiyordu, bu dilzeltmenin de gegti$imiz aylarda yeterince yaprlrnarnasrnrn kayrplarryla kargrlagtrSr g6riildU. Yaratrcr yaklagamam4 Ulke genelindeki durumla kryaslayamama durumuvar. Ayrrca birimlerin de gergekten birgok eksikligi var, Ozellikle

migtir. Giig yeterlili$i, alanlara ulagma, deneyim bakrmrndan rahathkla bu hedefe ulaqrlabilir. Vne burayr da Kr.rzey ve GUney hattr bigiminde ele

alabiliriz. Kigr, PUliimtir, Nazrmiye, merkez, Ovacrk arasr zaten qimdiden bir ana karargaha dayah kzrl b6lge durumundadrr. GUney hattr; Ovaok, Hozat ve yeni agrlan Koggiri hattryl4 Ezincan'la birleqtirilirse, bir krzrl bdlge olarak degerlendirilece$i anlagrlmrqtrr. Bunun drgrnda ara bdlgeler ve karrqrk brilgeler vardrr. Gerillalarrn takrm dizeyinde oldu$u, fakat pek araziyi denetleme, arazide uun si.rreli gatrgmayryapma durumunda olmadrgr bdlgelerdir. Vur-kaq taktikleriyle, gizli, hareketli bir tazda gerillanrn sonug aldrgr bdlgelerdir. B6ylece ana bolge niteliginde de olabilecek yerler var. Hemen her eyaletin durumu boyledir. Ve bazr eyaletler de tUmiiyle bxiyledir. Mardin, GAP boyledir. Serhad'rn durumu daha degiqik; Serhad'da kurtarrlmrg bdl-

ge olabilir. Tendi.ireh Agn, Bi.iyUk A$n, Ki.igUk Agrr kurtarrlmrq bdlgeler olarak, yani ikiger bolgeli ana ka' rargahlar olarak roltjni.i oynayabilir. Yani oranrn da kurtarrlmrg bdlge gerqegi, zayfi daols4 geligmesi imkan dahilindedir. Diger bolgeler, az gok gerilla bu' lunan, fakat krzrl bdlgelere g6re hareket tazr, eylem tazr olmamasr gereken b6lgelerdir. Gizli, oldukga hareketli olabilecek baskrnda da pusuda da tzun vadeli qatrqmalardan kagrnaca( kiigiik birimlerle olacak hareket tazryla geligtirilecek b6lge' lerdir. Cephe gahqrnalarr bunlarda yogundur, biraz daha a$rrhk verilir. Vne milis biraz gaftqtrrrlabilir. Kzrl b6lgeler, aynr zamanda iktidar b6lgeleridir; oradaki halk da tam denetimdedir ve artrk halk iktidanyla igler

ytiriitiiliir. Beya. b6lgeler diye tabir etti$imiz alanlar, di.igmanrn merkezleridirl

egitim eksiklisi qok 6nemli. Vne

diigmanrn gUnlUk denetiminin tam

alan hakimiyetini yeterince geligtiremeyigleri, d igiiremeyigleri nedeniyle tam gegig yapdanadr ve bu aqarnada darbeler yenildi. Ve gergehen egitimsizlilq komutayr diizenleyememe v e xazryi doSru de$erlend irememe bu durumda roloynadr. Belli ki, krzrl b6lge, orada da iqlerin trrmandrrrlrnasryl4 bu alanlann tekrar tam bir

tam gizlilik bigiminde girilir; aniden girilir, eylem yaprlrr grkrltr. lgteki birimler de tarnamen gizli qalgan birimlerdir. Burada gerilla olrnaz; her ne kadar \ehir gerillasf diye bir deyim varsa da, aslnda \ehir gerillasr" diye bir gerillayok. Oradageril-

gailh ahnrna kavWtnlrnasryh mtinkiindiir. Yani bir krzrl bdlge esprisi, burada da rahathkla oturtulabilir. lki ana bOlge, iki ana karargahla sanrrrm bu sa[lanabilir. Giiney'de Genq,

Kulp, Lice, Palta Dicle hatta buna 4. Bdlgele kadar da yayrlrna eklenebikzll bir bOlge haline ddnigtiirUebilir. Ktzeyde de bunm kogullan vardrr. Krzeye Orta Bdlgeli de krsmen dahil edebiliriz. Hatta Derlir. Yani

oldu$u yerlerdir. Buraya da sErna ve

lanrn vurup qekilmesi igin hazrrhk yaprlrr. Orada da milis hazrrlanrr, bazr

keqif birimleri, baz gizlidrgiit birimleri oturtulur; gerillanrn darbe vurrnasr igin. Yani silatrlar drqarrdadrr, "gehir gerillasf esprisiyle girmek sakrn' caldrr, dofru bir bigim degil. Ama Orgiitsel hazrrftk yaprftr, keSif, istihbarat tam yaprl6 gerillayla baflantilr olarak eylemler orada bOyle geligtirilir, Bunun yanrnda halk drgiitlenmesi, cephe Orgiitlenmesi ve lralkrn

Ekimtes3 siyasal etkinlikleri bu merkezlerde devreye sokulur. Gerek askeri, gerekse siyasi savagrmr bdyle geligtirmek milmktindi.lr. Bunlar, bilinen genel dogrulardrr. Hig qiiphesiz her eyalet kendi somutunu, arazi itibariyle de bdyle delerlendirmeye tabi tutarak, nereye nasrl anlam verecegini, nereye nasrl yiikleneceQini qok iyi bilir. Ydnetim demek, komtrtanhk demek; savagr sUrekli her ydniryle degerlendirip ilerlemeyi saglama glicUnde olmak demektir. Ama kendinize bakrn, ashnda bizim burada degerlendirebilecegimiz birqok hususa genel di2eyde bile yaklagmadrgrnrzr, bilginiz de ols4 ilginiz de olsa bunun gok sistemsiz oldugu, bir doktrin haline gelemedigi, 6zellikle yetkin bir yogunlaqmaya, yetkin bir emir-talimat d Lzenine kavugmad r$rnrzr goreceksiniz. Boyle bir konumu elde etmek, emir-komuta di.2eyine tam gelmekle mi.imkirndi.lr. Emir-komuta dizeyine gelmek, ordu giicUni) kurmakla mtimktrndiir. Ordusu olmayanrn emir-komuta gi.icli olmasr saqmadrr. Ordu gi.ictini.l yaratmak igin, kendinizi mii'thiq vereceksiniz; her komutan kendi ordusunu oluEturacak. Bunun iqin eQitimini tam verecek, araq-gerecive her tiirl0 ihtiyacrnr, moralini yi.iksek di.izeyde verecek. Ondan sonra boyle meselelere el atabilir, bolge yaratabilir. Savaq gerqeQi, en acrmasrz gerqekliktir. Bu gerqeQe tam hakkrnr, ancak qok iddiah, qok tutkulu, her geyini ortaya koyabilen 6nder kiqilikler verebilir. $ikayet kabul etmeyen, eksiklik "kaderdir" deyip oni.inde yatmayan, her qeyin i.izerine yiJriryebilen, qozebilen kiEiliklerle bu savaE geligtirilir, bu ig ilerletilir. Bunun bilgisivar, srnrrlar, olanaklar ki.iqijmsenemez; kendi nizi veriE tarzrnrzr, sorumluluk anlayrgrnzr, biraz da beyninizi qahEtrrma meselenizi halledeceksiniz. Yani bu, gerektiQinde sabaha kadar veya gece-giindi.lz di.lqUnUlerek hal ledilebi lir. Di.lqtjncesiz, doktrinsiz ordu mi.rmkUn deQildir. Kdylii rastgeleligiyle, kdylU kurnazhQryla bu igin altrndan grkrlamaz. Yne aydrn hafifligiyle, aydrn yetersizliQiyle, aydrnlarrn kendini kandrrma ve 6rgtittin srrtrnda yaqama la'ztyla yaEanrlamaz. $imdi birgok sorumlu dgemizin durumu biraz bdyle; koylii oQeler, koyliJ kurnazhsrnr gel igtiriyor. Aydrnlar da k6ylU dgeleri kullanma kurnazh$r pegindeler. Birbirlerinin eksikliklerini giderme veya birbirlerini iyi degerlendirip birlikte gdtUrmeyi bir ttirlir akrl edemiyorlar. Ashnda aydrn kim, koyliJ kim pek belli deQil. Hepiniz koylU sayrlrrsrnrz veya hepiniz bir yerde parti 6nci.lsi.l oldug* nu iqin aydrnsrnrz, yani srnrf aydrnlarrsrnq qtinkii bilinqlisiniz. Komutanhk koylti 6zelliklerin geliqtirilmesi deQildir, Yine siyasalsorumluluk, zor sorunlardan kagrnma( kendini hep demagojiyle yagatmak demek deQildir. Yakrcr g6revler var, ona kdyli.i de

eylemlilik geliqtirilecek koqullardan yoksunr.rz. Ama halen gerek e$itim, gerekse giinltik y6netim tazrmla bu igleri kesinlikle sizin yi.jrirttiigUniz gibi ytirtitmilyoru, sizin denetlediQiniz gibi denetlemiyorr-rz. Benim yanrmda 6yle sizin yanrnzda oldugu gibi bir eksiklik, bir kendini vermeme, bir emir-komr.rtaya gelmeme, en

dnemlisi de duygu tutkusu zayfi olma ve.bir kagrg olayr meydana gelmiyor. llgiytiksek, ruhuna kadar yi.ikle diyorrz ve bir de bunu zorla yapmryortrz. Sunduklarrmrz bunu takdim

ediyor. Gdni.llden kazanryor krsaca

gdniilden katryorrz ve memnun oluyor, dolayrsryla yeteneklerini harekete geqiriyor. Hiqbir iEi zorlamayla yapmryoru. En zor igi bile bilyirk bir dzveriyle yapabiliyor. $imdi bu bizim larztmtz; ilgisi yi.iksek, tutkusu yi.iksek. En ufak olanaklarrnr bile mijkemmel deSerlendiren, herkesi her y6niiyle aydrnlatabilen, kusur brrakmayan bir qalrgm4 kabul edilebilir, katrlabilir bir qahqmadrr ve bu bence

sava$lngeligmesiilerletilemez.Bazr o$elerimiz, dnctiniin vasrflarryla ba$dagmayan dzellikleri konugturuyorlar. Egitimi, drgi.itlemeyi, planlamayr yapmazlar ve bu, kayrplara yol aqryor. lyi bir parti kigili$i birtiln bunlarr dnleyerek geliEmeye vol aqabiliyor.

emekqi srnrf gerqegi diyelim. So- rrz.Ashndaburayrdi.igmanagokpamutlagmasrnr bdyle yapmrgtrr ve bu hahya patlatabilir bir hale getirmek datarihiolarakkendinikanrtlamrgtrr. gerekir, ama drgiitlenmesi yok. Ve Onunla oynamak onu kullanmak ye- sayrstz ilqe bdyledir. Birqok k6y fazrine ona hakkrnr vererek, layrk ola- la orgi.itlli degil, diJgman da zaten rak, zafere en temel bir etken bigi- biraz buraya ydneliyor. Buralara iliEminde rolirni.l oynatarak sonuca gi- kin eyalet komutanhklannrn kapsam-

Ktzil bdlge esprisi, Garzan, Amed, Dercim ve Serhad'da da rahathkla ofitrtulabilfu. Bunun igin kogullar oldukga elveriglidir. Her eyalete iki ana bdlgeye dayah iki ana karargahla bu rahathkla safilanabilir. Buralarda kufianlmtg bdlgelerin geligtirilmesi zor degildir. Arazi mfikemmel, gfig mfrkemmel. Art* komuta tant, igleyigi, alant admt adm, tantma, adtm adtm iggal etme, denetleme giinlfrk iglerdendin Parti dnderlik gerqeQi biraz uygu- dilir. Sizin inisiyatifinizi kimse krrlandrQrnd4 bunu temsil edenler ke mryol tam tersine bunu teqvik edisin bagarrh oluyorlar. Demek ki 6n- yorr.rz. Onder olmanz iqin ttim desderlik, savag ve ordu iqlerinde haya- te$i sunuyoru. Ama bir de kendi tidir. Ve en list dUzeyden en alt dti- kelinizi temel alarak veya kendinizi zeye kadar herkes bu yUriiytiq ve temel onderlik gerqeginden ayrra-

bagarrlarrn esasrnr teqkil ediyor. Yani onderlik tarzrm insanrmzr deQerlen-

vurr.q tarzryla savaqacaktrr. Parti 6ncUleri, "partiliyim" diyenler bunu sa$-

dirme, insanlmzr harekete

lamaktan sorumludurlar, Bu tartrgrlmaz, qoktan kadro dizeyinde olanlann gdrme veya qok anlamh bigimde bu gerqeQitemsil etmeleri gerekirdi. Ve hig kimsenin de onderlik gergegiyle oynamarnasr hayatid r. Bu konularda da kendinizi di.2eltmeniz gerekir. Birgok komuta dgemizin, y6netim dgemizin bu noktada verdigi s6ze tr-rtarh bagh olrnayr bilmesi lazrm, Hig qtiphesiz parti dnci.iliigiinii, parti dnderlik gerqegini bdyle saQlam ele almahsrnz. Ve bu da savagr geliEtirme imkanr veriyor, Yani savagrn en temel geligtirme nedenlerinden birisi onderlik gergeQini mUkemmel uygulamaktrr. Taklit ederek olmaz, boqa grkararak olmaz, keyfe

katma,

bi.rtlin coEkusunu belirlemede haya-

ti bir rol oynuyor. Birqok komuta

yaprmrzrn acaba onderlik tarzrnl ne ka-

dar benimsedikleri, ne kadar

r.rygu-

ladrklarr tartrqmahdrr. Ve hatta bizim

dfrgmarun merkezleridi4 dfigmann giinlfik denetiminin tam oldu$u yerlerdir. Buraya da

gidilik bigiminde Sirilir; aniden giritit, eylem yapilD ve gtkthr. igteki birimler tamamen gtzli galryan birimlefiir. Orada

sazma ve tam

gerillantn vurup gekilmesi igin hazrhk yapiln, Milis hazrlanr, bazt kegif birimleri,

gizli ilrgfit birimleri ofiirtulur;

gerillanm darbe wtnn&$ igin. yiirtir, aydrn-gehirli de ytiriir. Ve parti qizgisinde, partinin dnderlik gerqeginde kesin birlegsinler. Biz de bu igleri gdttirmeye qahqryorr-z. Sizinki kadar olanaklar yok, sizinki kadar

bir

h gorevleri vardrr.

Lojistik ihtiyacrnrzr qok zengin kargrlayabiIirsiniz; yrlhk kargrlayabilirsiniz. Ayrrca qok degigik bir gekilde yerlegtirebilirsiniz. Yani di.jgrnana kaptrrrlmayacak biqimler var. Srk

srk

diiqmanrn eline gegecek yerlere yerleqtirilmiqtir. Yani gegmigte qok ucrzca kaybedildi. Evet belirtmeye gerek yok; bunlarr nasrl en iyi korursunrz, artrk bu konularda da bizi isyan ettirecek durumlar olmamah, Ele alabileceQimiz temel sorunlar bunlardrr. Bu hususlar karqrlanrrsa savagrn btiyUmesi iqten bile deQildir. Bil'yilmekten de qekinmeyelim diyoruz. DiiEman, qiddeti trrmandrrdrkg4 ordulaEmanrn trrmandrrrlmasr gerekir. Sizin onilntze bazr rakamlar konuldu. Bu rakamlari her an trrmandrrmanrz mtrmki.lndirr. Rakamrn trrmandrrrlmasr d4 savagrn trrmand rrrlmasrnrn en onemli bir nedenidir. Sayr geliEtirmeden savaqr geliEtiremezsiniz. Hatta kendinizi bile koruyamazsrnrz. O aqrdan zaten eQitim gUciintiz de ortaya qrkmrE; birqok insan eQitimle yeni katrhmlarr geliqtirebilir. Genel katrlrmlarr ve ozel yollarla katrhmlarr hrzlandrrrn. Verilen bazr rakamlar vardr, o rakamlarrn lizerine qrkrn. Zaman zaman ikiye katlayrn. Y6netimlerin alanlara, hatta mrntrkalara kadar de$erlendirme giiclrnde olmasr gerekir. Ddnemi biraz boyle deQerlendirin dedik. Biraz de-

Beyaz bdlgeler diye tabir etti$imiz alanlar,

bazt

dnciileri, savagta 6nderlik gergegini 6nderlik gergegi deQil, herhangi birgok gehir var; mesela bir Batman qahrslarrnda en iyi temsil eden kiqi- srnrf gerqe$idegil, bizim gerqegimiz fazla drgi.rtlti olmadrQr iqin, dirgman lerdir. Bu olmadan, ordulaqma igleriilerletebilir, Bunaproleterveya tarafrndan nasrl kullanrldrgrnr biliyo-

larztmtzla taban tabana zrt bir yaklaqrmr uun stire koruduklarr biliniyor. Onderlik olayrna baghhk gerekir. Savag olayr, dnderlik dlqi.ileri saglam ahnmadan geliqtirilemez. Parti

ddniigtUrerek olmaz. Klrrdistan'da dnderlik gergeQinin dogru kavranmasr ve r.rygulanmasr olmadan bir yaprak bile krprrdatrlamaz. Savaqta 24 saat bile saglam yaqanamaz. Birtiin bunlarr, en listten en alt di.izeye kadar herkesin iyice kavramasr gerekir. Bu, Kiirdistan'daki derrimin bir kanunudur. Herhangi bir

rak ilerleyemeyecelinizin farkrnda olmahsrnz. Koordinelerden takr mlara do$ru inildikqe daha yaygrn bir biqimde ve ileri dlzeyde agrr subjektif yanrlgrlar yaganryor. Bagarmak mecburiyetindesiniz. lyi komuta dzelliklerine biraz ihtiyacrnrz var ve o da bizim gerqeklegtirdiQimiz ve bagarrsr kanrtlanmrg ozelliklerle miimkilnd[1r. Sa$a-solayatmadan, gu veya bu bigimde boga grkarmadan, srkrcr-baskrcr olarak da gdrmeden savaqr 6zgtjrli.igi.in ifadesi, bagarrnrn ifadesi biqiminde en rahat gdni.illU iliqkilerin temeline alarak, bir de bu yoni.lyle kendinizi tamamlayrn. Savagr dzellikle komr.rta di.izeyinde geliqtirmenin en dnemli eksikligini gidermig olarak mua,ram bir geligme, savaqr trrmandrrma orduyu geliqtirme imkanr verecektir. Halkla iligkiler meselesi, bilmem lojistik meseleleri vb. iyi di.zenlenecek. Ayrrca cephe faaliyetlerine, milis qahgmalarrna anlam vereceksiniz. Halk drgi.itlenmesi biraz iyi olrnasrna ra$men, milis gahgmalan tazla geligtirilmemiqtir. Elimizde olan

Qerlendirdiniz; hazrrhklarrnrz yoQunlagtr. Ve sanrnm bir ileri adrm daha atrlacak. Yine de acele edin demiyorum, ama kaybedilecek bir saatimizin bile olmadrgr da aqrk. Qiinki.r diiqmanrn terorii, oyle basite alrnacak bir durumda deQildir. Katliamlarr oyle kolay sineye oturtulacak bir durumda deQildir. Adam kesin imha peEinde ve bunun ancak savaqr trrmandrrmakl4 gilcti korumakla boqa qrkanlabilecegi ve tarihin bu en onemli kesitinin lehte sonuglandrrrlabileceQi agrktrr. Baqta komuta ve savaqQrlar olmak izere bi.iti.in yaprmrz bu gergekler temelinde ontimi.zdeki doneme yaklagrm gdsterecektir. Buna gdre bir hazrrhkla yiirUme, savaqr trrmandrrma igini bi.rti.in benlikleriyle, yetenekleriyle ayaklandrrarak katrlacak ve mutlaka kazanmayr bilecektir. Qok bilinen bu hususlarr, bdylece tekrar vurgulamamrzrn nedeni, iqin hafife, basite alrnrnaya mahal brrakmadrQr, tam tersine herkesin kendinde ne bitiyorsa. boyle bir yUrilyi.lrg igin kagrnrlmaz olduQu, kendine verdigi s6z, gevresine ve yagamrna gdsterdigi saygrnrn tek geregi bdyledir. Bunun drqrnda hiq kimse, hig kimseden herhangi bir qrkrg, bir kurtulug umudu beklemesin. Umut kendisindedir, gare kendisindedir. Onu d4 yeteneklerini ayakland rarak gergekleqtirecekti r. Biz bu temelde tekrar bi.rtirn komuta yaprmrza ve savaqgrlarrmza bagarr iqin ne gerekiyorsa 6yle yaparak, 6yle davranarak kazanrnalarrnr diliyorrz, selam ve seugilerimizi sunuyoru. r

S.o*b,rn BqiinkU konrqrnamzdq oni.imi.Zdeki gUnlerde geliqtirmeye qahqacaQrmrz eylem ve savaQ gizgimizin bazr genel 6zelliklerini deQerlendirmeye devam edecegiz. DiiEman yaz ope' rasyonlarrndan beklediQi sontrcu alamadr. Bizim taktik giriqimlerimiz yazrn yaprlmasr gereken operasyonlart en az kayrpla boqa gtkarmaktt, bu anlamda baqarrlr sonuqlar

PKK Genel Sekreteri Abdullah lCALAll yoldayn sarlag karargahlarna taltmafi:

alrndr.

Mevcut kayrplarrn da dogrulara ters diiqmenin sonucu olduQu, taktik hattrn esas itibariyle dogru olduQu, yetkin uygulanmastnda baqarrlr olabileceQi anlagrldr. Ama dikkat edilirse, bu, savaqta arzuladrQrmrz biiyiik agrhm ve geliqme sayrlmaz. Diigmanrn son operasyonlarr biraz da bu gerqegi siirdiirmek; yani taktik aqrhmr, savaq geligimini srntrlandtrmak iqindir. Her ne kadar imha amaqlr operasyonlardan bahsediyorsa da, kendisi de buna fazla inanmamaktadtr. Daha qok savagr onleme tedbirlerini geliqtirmektedir. Bu, hem halkrn mircadelesini srnrrlandtrmayr, hem de gerillanrn aqtltmtnt engellemeyi amaghyor. Bunu iyi bilmek gerekir. Dolayrsryla bizim iqin sorun, bu savagt 6nleme taktiklerini geqersiz krlmak, savaqr geliEtrrmeyi, orduyu inga etme ve br.ryi.rtmeyi, planlamamrz Qerqevesinde bi.rtiin hrzryla siirdUrmektir. Bu anlayrqr biz baharla birlikte geliqtirmek istiyorduk. Hazrrlrklar yetersiz oldugu iqin sijreci uzatttk. Yaz sUreciyle hayata geqirmek istedik. Krsmen hayata geqirildi. Fakat halen ordu inga ve savaEr geliEtirme; mevcut operasyonlarr da goz onune getirdiQimizde, arzulanan seviyenin gerisindedir. Hig gi.jphesiz bunun baqka yan nedenleri de vardtr; ozellikle muazzam egitim yetersizliQi, gijq dizenlemesi, gtrq yerleqtirilmesi, komuta kurallarr, birqok alan drzenlemesindeki olqiisirzltik veya yeterince alan aQrrlrklarrnr deQerlendirememe, zamanrnda yetiqememe; en Onemlisr de yonetimlerin oldukqa, en listten en alta kadar yetersizliQi yagamast. Bu arada irtibatlar, istihbarattaki eksiklik yan etkiler olarak, savaqrn fazla geliqmemesinde etkili olmuqlardrr. $irphesiz bunlart, sizler de oldukqa deQerlendiriyor ve geligim sorunlan i-lzerine kendi somutunuza gdre cevaplar anyorsunrz. Biz burada somut plan ortaya koymayacaQtz. Bu, hem biliniyor ve hem de kendi somutunuza ozgiJdi.ir; biraz da gizlr geligmek zorunda; eylem planlamalarr qok itinah, qok gizligeligtirilmesr gereken hususlardtr. Ama bizim soylemek istediQimiz; savagrn genel geliqim perspektifidir. Biraz daha itlke somutuna baktrQrmrzda ve 6zellikle hUkUmetin iqrnde bulundugu durumu deQerlendirdigimizde; ayrrt edici ozellikler var. DiQer htjkUmetlerde olduQu gibi, bu hi.rki,imetin de btrtiln kaderini, Kilrdistan'daki savaQtn tasfiyesine baQladrQr aqrktrr. Baqka bir meseleye el atmasr ve sonuQ almast mlimkiJn deQil. Meseleyi birrnci strada ele alma ve Tiirkiye'nin kaderini buna baQlama diQer hUkiimetlerde olduQu gibi, bu hi]ktimetin de en son stntrlna kadar yaklaqrm gdsterdiQi bir husustur. Kaldr ki hUkilmetlerin de 6tesinde, devletin bunu kendi varhQr iqin bir kader meselesi yaptrgr, mevcut geleneksel politikanrn tUkeniqini en qrlgrn kontra eylemleriyle sonuqlandrrmak istediQi ve bu anlamda devletin biltUn temel kurumlarrnr; parlamento, anayasal kuruluqlar, yargrtay, Anayasa Mahkemesini; partiler ve di$er bi.iti.in btrokratik kademeleri; yine ordunun durumunu mevcut savaga gore ayarlamrgtrr. HUk0met koordineyle adeta gorevli krhnmrg; ozel savagrn planlamastnrn emrinde harekete geqirilmiqtir. Eskiden de bdyleydi, ama gimdi aqrQa qrkmrq; yani kendini cephe birligi biqiminde yiJ-

kurtarrlml$ btilgelere ytinelmek mllmktindtir zeye vurmuqtur. En son, Mehmet Sincar'rn katlinde gdrUldiiQij gibi, hiqbir yasa tanrmadan bunu kendi iqine kadar yansrtacaQrnr gostermiqtir. Demirel'in I Eylill konuEmasr, halkrn tehdit edilmesi ve legal faaliyetin, kontra eylemleriyle cezalandtrtlacaQr biqimindeydi. Ve bunu uyguluyorlar. Daha da geligtirilebilir. Fakat bunun bir politik tUkenig oldugunu ve bununla fazla ilerleyemeyeceklerini de biliyorlar. Tam qrkmaz denilen bir olay var. Krga kadar bigtikleri bir 6mijr var; krqa kadar sonuq almak istiyorlar. Tabii ki, bu bir planlamadrr. Sonuqlarrna bakrp yeni birtakrm planlamalar yapabilirler; belki yumugayabilirler, belki ateEkes gibi meseleleri on plana qrkarabilirler veya drE kamuoyunun da durumunu gdz dniine getirerek bazr yanrltrcr qabalarr geliEtirmek isteyebilirler. Yani Mart seqimlerine ya tam ezerek, ya da tam bi r ategkes havasr yaratarak gitmekle karEr kargrya olduklarrnr bilmek lazrm. Bizim ise buna karqr -ki buna kendilerr topyekiin savaq diyordusavaqr, her diizeyde geligtirmemiz; biitiin miicadele ycintem ve araqlarrnr devreye koymamrz ve temelde de gerillayr, gerilla ordulaqmasrnr ve sa' vaqrnasrnr trmandrrmamrz gerekir. Diger bi.i'tiin mi.icadele bigimlerini buna baglamak gerekir. DoQru bir taktik anlayrEla ancak direnilebileceQi, kargr konulabileceQi anlaqrlmrqtrr. Gerillanrn yetkin uygulanmastyla onemli bagarrlara ulaqrlabileceQi geqen yu sijrecinde oldukqa netleEmigtir. Daha yetkin uygulanmasr halinde, savaEta denge durumunun yakalanabileceQi ortaya qrkryor. Bu anlamda temel sorunumrz; kendi savaq taztmrzr, onun drgi.ttlenmesi ve ordulagmasrnr yeterince oturtamamamrzdrr. Bunun drgrnda sorunlardan fazla bahsedilemez" SavaEr geligtirmek iqin her qey var. Drq ortam, irtibatlar ve halk desteQi savaErn geliqtirilmesine oldukqa uygundur. Bir gerilla savaqrmnrn mtrkemmel geliqmesi iqin temel iirs alanlannr tr.rtmaktan alahm lojistik ihtiyaqlarrnrn karqrlanmasrna kadar, hemen hemen her gey iyidir.

Yine mevclrt nicelik sayrsr, bir savaEr geliqtirmek iqin idealdir. Kadro komuta gijci.i oldukqa bilinglidir ve bir orduya yeterlidir. Sayryr 50 bine trrmandrrrrsak bile mevcut kadro bunu yapabilir. Tabii bunun qartr, bir tUrlii kendini veremeyen; yani savaqr gelrqtirmeye ve ordulaEmayr saQlamaya kendini veremeyen ahErlagelmig kadkomuta yetersizr o d iigkUnliiQiini.ln, liQinin giderilmesidir. Vne ortaya qrktr ki, ashnda savaQQr iyi savaqryor, savaqqrda fazla kusur yok, kusuru eQitimsizliQidir; qiiphesiz eQitimsizligi de komtrtan giderir. Bunun olanaklarrnrn her yerde olmasrna ragmen savaEQryr eQitme, biraz daha iyi savaEQr dtizeyine getirme sorumlulugu; her dizeyde, her kademede, her alanda layrkryla yerine getirilmiyor. SavaErn bir sanat olduQu, bu sanatrn icra edilmesinin ustahk gerektirdiQi aqrkken, en kaba yaklaqrmlarla karqr laEryoruz. Gerek planlamada, gerekse yUriitmede akrl almaz hatalar yaprhyor. Askeri qizgimizin bUtiin tartrqmalarrnda bir eylemi veya bir savaq tarzrnr nasrl siyasi temellere, nasrl geligim seviyesine baQladtQt' mrz aqrktrr. Bu amaqla birlik dilaenlemesi, deger harcanmasi nasrl ve ne kadar gcize ahnrr, qok tartrqrlmastna raQmen halen y6netimlerin, komutanhklarrn bir eyleme nasrl yaklaqrlrr, bir eylem nasrl planlantr;arttlart, eksileri nelerdir, buna ustaca yaklagtldrQrnr iddia etmek zor. Eylemde rastgelelik var, verimlilik fazla goz oniine getirilmiyor. En 6nemlisi de hedefrn bi.ryUkliiQUne g6re gUq gerqeQi dikkate ahnmryor. Hangi hedef, hangi gtiqle ve hangi araql4 hangi hazrrhkla, hangi si.irede Llzerine yiiriinebilir bir hedeftir anlayrqr, aslnda bizim komuta yaprmrzda yerleqmigtir. Her komutanrn rastgele hareketi oldukqa kayrplara yol aqmrqtrr. Keyfe gtire hedef seqme, hareket ve savaq tarzt belirleme yaygrndrr. Planlamalar genel diizeyde kahyor ve bir de birti.ln komuta yaprsrna 6zi.imsetilmemiq oluyoq bu da koordinelerin gdrevlerini layrkryla yerine getirmemesinden kaynaklanryor. Komuta yaprmrz,

ozellikle takrm dizeyine kadar ken' dilerini plana kavugturmamtqtrr. Genelde ne s6ylenirse, onu yapryorlar. Halen rnisiyatifleri srnrrlr oldugu gibr, Ust diizey planlamasrnr da aslrnda ozrimsemiE deQiller ve yarattcr uygulatamryorlar. Koordinelerin de bunda payr az degildir. Alt dizeyin elini kolunu biraz trkryorlar; inisiyatif tanrmadrklarr gibi, kendi 0st d(zey talimatlarrnr da uygulatamryorlar. Qrkmaz biraz burada.

leyen bir yaprnrn ordu olamayacaQrnr soyli.ryoru. B6yle bir ordulaEma bir isyan orgirtU gibi olur ki, bu orgirt de gerillaya dayanamaz, qatrqmalardan fazla sonuq alamaz. Bunun da birqok sakrncasr ve yetersizliQi ortaya grkmrEtrr. Bir gerilla bolgesine -eger tam iyi bir gerillaysa- diiqmanrn bir operasyonu qok pahahya 6dettirilebilecegini defalarca s6yledik. Ashnda bu dzellige epey yatkrn olmamza ve buna epey yaklaqmamrza raQmen tam uygulayamadtQtmrz iqin 'Yrrsatr kaqrrdrk", "silahr alamadrk", "imhadan kurtulduk" gibi soylemler oh.ryor ki, bunun da nedeni, yaprnrn tam tarzr tutturamamast, buna kendini tam verememesi ve boEluklarrn olmasrdrr. Yani ordu iqleyiqimiz, ordu yogunlaEmamtz mevcut imkanlarrmzrn gerisindedir. Komuta drzenlenmesi komuta yoQunlagmasr, 6zellikle bu konuda savagqrlartn gerisindedir. Biz bu konuda niteliksel biryume' nin qok ileri olabileceQini, mevcut nicelikle gok iyi geliqmenin saQlanabilecegini rddia ettik. Guciin cesaret, fedakarlrk durumu, dayanma gUcii on kat daha fazla eyleme gdredir. Mirthiq alan savunmasr yapabilir: hareketsiz savag verebilir. Ashnda brrqok deQiEik eyleme aqrktrr. Ama komutanrn deQerlendiremeyiqi, seferber edemeyiqi, koruyamayrgr bu elveriqli olumlu ozellikleri rqlemez krlryor. Bunun da orduryla br.ryirk bir aqkla, bijyijk bir tdkuyla en ince ayrrntrlarrna kadar ilgilenmekle, bu "iqe vanm" diyenrn, "iddiahyrm" diyenin kendini vermesiyle aqrlabileceQi ortadadrr. Rastgele, soyurt, ilgisiz yaklaqrmlarla, tt-rtkudan uak, ilgisr zayrf. ayrrntrya hiikmetmede, bi.rtrln sorunlarryla gok canlr ilgilenmede yetersiz bir komr.rtayla agrlamaz. Mevcurt birqok komurta gi.tcitmizlrn qok genel kaldrgr, kendisini de ordulaEtrramadrQr, bir komuta kiqiliQine ulagamadrQr ortada. "Bahk baqtan kokar"; komuta, 6nemli oranda b6yleyse, yaptnrn da lazla ordulagamayacaQrnr belirtmek zor deQil. Dolayrsryla gerqek rsleyen btr komuta yaprsr; hem irstten, hem alttan

Botan, bu kadar biiyiik bir giigle, kartE kanE alan tutab ilir. Tuttu {unu d erinleEti reb i lir; birgok savunma tedbiri kadar, saldrt pozisyonlart geliEtirebilir. Giiciin alan, bdlge,

mmtrkalara kaydtrilmas\ arttk imkan dahilindedir. Nereye ne kadar biiytik giig y erleptirilece {in i b eli rl e y eb i I i n 1000 kiEilik bir ordu giiciiyle diiEmana saldrn diizenlemek ve 1000 kiEilik bir giigle diiEmantn operasyonunu karptlamak arttk imkan dahilindedir. Yogunlaqrl masr gerektiQini soyledik. Bununla biraz ordulagmantn ni-

teliksel geliqmesi saQlanabilir. Gerqekten her birimimizin, azami verimlilikle qahqma da qurada kalstn, asgari verimlilik diizeyi tutturulamtyor ve bir de ucrzca kayba aqrk bir anlayrq ve tutum iqerisinde bulunuluyor. Her an kendini harcayabilir, her an qok verimsiz bir eyleme y6nelebilir; her an umulmadrk bir durumla kendini karEr karqrya brrakabilir. Neden? QiinkiJ plansrz. Neden? Qi.jnktr hakim degil, gerillaya tam ulaqmamrEtrr. Bu konuda alt denetim g0cii olamryor, iist denetim gUcii olamryor;tam bir ordu disiplini oturtulmq degil ve bu da verimi di.igirri.iyor. Bu durum, buyazs0resinde biraz ortaya qrkmrqtrr. Bunun da biiyUk bir yoQunlaqmayl4 herkesin ordulaqma meselesini temel mesele yapmastyla bu iqi nasrl ilerleteceQini dtiqi.jnmesiyle aqrlabileceQini baglangrgta defalarca vurgulamrqtrk. Yani biz sadece koordinelere bagh, onlarr din-

denetlemekle, ama inisiyatifinr de miikemmel kullanan gerillayr iyi anla' makla mi.rmkilndiir. Ne silahL propa' gand4 ne baElayan gerrll4 ne de diizenli ordu gemalarrna dUgmemek gerekiyor. Bu, her alanrn oldukqayaratrcr dirgiinmesiyle bulabileceQi, varabilecegi bir sonugtur. NiceliQimiz, istedigimiz sava$r geliqtirmeye yeterli olmakla birlikte, egi tim yetersizliQi, en onemlisi de komutanrn orduyu inqa ve savaSt ge' liEtirmede yagadrgr bigim noksanhklarr, yogunlaEma eksikligi, ilgi-tutku zayrfhgr; nedeniyle, meselesi, araqlar meselesi, gUq meselesi; hangi hedefe hangi gi..iq, hangi yontemle yaklaErm meselesi gok bijyUk bir uQraqr haline getirilmediQi iqin; bu konuda gerek ydnetmelik dilzeyi, gerekse bireysel :nisiyatif ve yarattcrhk fazla hayata gegirilmedigi iqin savaqrn ve ordulaErnanrn geliqmesinde srnrrh kaltnmtgtrr. Bunun iEleyiEe, kendi iqindeki alt-tirst 6zelliklerine Devam 26. sayfada