SERXWEBÛN JI SERXWEBÛN Û AZADIYÊ BI RÛMETTIR TIŞTEK NÎNE Yıl: 18 / Sayı: 212 / Ağustos 1999 / 5,- DM
m
15 AĞUSTOS’u
.n et ew e. co
YENİ OZGURLUK HAMLEMİZİN BAŞLANGICI YAPALIM PKK Başkanlık Konseyi’nin 15 Ağustos değerlendirmesi 6. sayfada
ww w
İlk kurşun
PKK
ve hal kı mız Komutan Agit’le gu rur du yu yor. Biz O’nun an la mı nı, “bi rin ci yıl şu nu, ye dinci yıl da şu nu yap tı” di ye rek ni ce lik le re sığ dır ma gi bi bir du ru ma düş me ye ce ğiz. O’nun Kür dis tan ulu sal kur tu luş ha re ke ti nin ön der le rin den ola rak ya şa dı ğı ye di yıl, par ti ve halk di re niş ta ri hi miz de ye di yüz yı la hük me de cek bir ya şam dır. Agit, PKK’nin zen gin mü ca de le top ra ğın da en er ken den boy ve ren, en sağ lık lı ve en ve rim li ye ti şen fi dan la rın dan bi ri... Agit, mil yon luk bir hal kın içi ne sığ dı ğı bir yü rektir. Ger çek şu ki, Hz. Ali’nin elin de ki Zül fi kar ney se, Mah sum yol daş da hal kı mı zın elin deki kılıçtır. O, partimizin ve halkımızın çaşdaş keskin bir özgürlük kılıcıdır. Başkan APO
“Ey lem es na sın da izin siz ola rak plan la m a dı şı na çı k ıl m a y a cak, mev zi ler terk edil m e y e cek tir. Atış lar isa bet li ve öl çülü ola cak tır. Ge rek siz şe k il de mer m i har can ma y a cak, ar k a daş lar bir bi ri ni vur m a m a y a ve si v il le rin vu rul m a m a sı na aşı rı bir özen gös te re cek ler dir. Ça pu la gi ri şil m e y e cek, ge ri çe k il m e ka de m e li ve sa v un m a lı ola cak tır. Dik k a ti çe k i len bu hu sus lar la bir lik te, plan aşa m a la rı ta k ım üye le ri ne top lu ca kav ra tı la cak tır. Her grup ken di gö re v i üze rin de üç-dört kez yo ğun la şa rak tar tı şa cak tır.” K o mutan A git’ in bu son ta li ma tın dan son ra düz bir sa ha da Eruh’ un ma ke ti ya pı lır. Ken di si de bir şe hir ma ke ti olan Eruh da ha da kü çül müş tür şim di. A git, elin de ki uzun so pay la as ke ri bi na la rı gös te rir ken her de fa sın da ya pı lan tem si li bi na lar yı kı lır, he men ye ni le ri ya pı lır. Ma ket ler üze rin de bir kaç kez pro va lar ya pı lır. 15 A ğus tos günü Eruh’ un en ya kın te pe le ri ne ka dar ini lir. Dür bün le grup la ra şe hir pla nı ve he def ler bir kez da ha gös te ri lir. O gü nün ak şa mı sa at 7.30’ da Eruh’ a doğ ru ha re ket edi lir. Her kes bi li yor. 12 Ey lül bir çok umu du sil di-sü pürdü. He nüz rüş tünü is pat la ma yan Tür ki ye dev rim ci ha re ke ti, Kür dis tan’ da ki iri li ufak lı on lar ca ör güt, fa şiz min ilk cid di to ka tı ile düş müştü. Zin dan lar, iş ken ce ha ne ler do luy du. Ge ne ral ler bu ko lay “za fer”le ri ni pe kiş tir mek ve ilan et mek için bir kaç da idam ger çek leş tir di ler ace ley le. Fa şist-cun ta ba şı Ke nan Ev ren ve şü re ka sı il il, il çe il çe ge zi yor du. Bu mem le ke ti na sıl kur tar dık la rı nı, na sıl ça lış tık la rı nı “sev gi li hem şeh ri le ri”ne an la tı yor lar dı. Şim di teh li ke geç miş ti. “Düş m an” yer le bir edil miş ti. Türk or du su oto ri te ye ha kim di ve en önem li si önü müz de ki bir kaç yıl için de ‘de m ok ra si’ ta ma mıy la te şis edi le cek ti. Kor ka cak, en di şe le ne cek hiç bir şey de yok tu. Yap rak kı pır da mı yor du ve 15 A ğus tos’ tu. Fır tı na ön ce si ses siz li ğin için de bun lar var dı. Yıl la rın ge tir di ği ağır yük le rin al tın dan kal ka ma ma nın ça re siz li ği... Umut ola cak bir ka pı nın bir türlü açı la ma ma sı... Oy sa bü tün fır tı na lar ses siz lik ten do ğar. Kim se nin ha be ri yok tu, ama bi raz dan fır tı na ko pa cak tı. 15 A ğus tos günü ak şam sa at 7.30’ da grup şeh re doğ ru ha re ket et ti. Sa at tam 9.00’ da ey lem ye ri ne va rıl dı. Ba şa rı lı bir atış la nö bet çi vu rul du. Bi raz ge cik me si ne rağ men RBC ön gü rü len nok ta yı isa bet li bir bi çim de vur du. Ana sal dı rı gru bu kol lar ha lin de ve peş pe şe hız la içe ri ye dal dı. Ga zi no ya yö ne len grup, yo lu şa şır ma sı ne de niy le he de fi ne geç ulaş tı. Bu ara da ga zi no dan bi ri ta ban cay la, bö lük bi na sı na da lan gru bu ta ra dı. Bu ta ban ca atı şı so nu cu Fer han, sağ el par ma ğın dan ya ra al dı. RBC gru bu ro ket ve si lah atı şı nı ta mam la yıp, hü kü met bi na sı nı ben zin le ate şe ver dik ten son ra, ön gö rü len nok ta ya za ma nın da ge lip yer leş ti. Ca mi gru bu ka pı yı zor aç tı ğı için ko nuş ma sı geç baş la dı, geç bit ti. Ana sal dı rı gru bu ilk ateş ten beş da ki ka son ra ko mu ta nok ta sı na ula şa rak du ru mu ra por et ti: İçer de di re niş le kar şı la şıl ma mış, nö bet çi öl dü rül müş, tel siz ci ya ra lan mış. Ko ğuş lar boş muş. İki nö bet çi esir alı nıp ge ti ril di. Esir le rin ko nuş ma la rın dan yüz ba şı nın izin de, baş ça vu şun ise ga zi no da ol du ğu an la şıl dı. Di ğer as ker ler de bas kın dan ön ce dı şa rı ya çık mış lar dı. Ko mu tan Agit bu du ru mu şöy le an la tı yor: “Bu du rum da bi na ve şe hir ar tık eli miz de sa y ı lır dı. Bi na çev re si gü v en li ğe alı na rak de po y a gi ril di. De po ve ko m u ta nın evin den alı nan mal ze m e ler dı şar da bi rik m e y e baş la dı. Bi rik m e bir hay li ka bar dı ğın dan ba zı ar k a daş lar ara ba ve ka tır al m a y a gön de ril di. Er dal ve Ba ran’ gil le re ce za e v i ne git m e le ri söy len di. Pos ta ne nin tah ri bi ne ça lı şıl dı, an cak ka pı lar sağ lam ol du ğun dan açı la m a dı. Bu ara da ban k a mü dü rünü ara m a y a çı k an Bo tan, bö lük av lu sun da gö rüldü. Mü dür ve vez ne da rı bu la m a dık la rı nı ve ne yap m a sı ge rek ti ği ni so ru y or. Ken di le ri ne pan k ar tı asıp ge ri gel m e le ri is ten di. Ara ba ara m a y a gi den Hay dar ve Şi y ar kah v e de oya la nı y or lar. Hay dar kur şun sı k ıp hal k ı ye re ya tır m ış, azar lı y or du. Mü da ha le edil di.” Ga zi no ya sal dı ran grup ora da su bay la rı gör me yin ce ev le ri ne sal dır dı. Bu ara da ga zi no nun te le viz yo nu ve ko mu ta nın oto mo bi li, ka ra ko lun cem se si tah rip edil di. Bi na ta ma men si lah tan arın dı rıl dı. Top la nan si lah lar ve cep ha ne ge ti ri len ara ba ya yük len di ve Hay dar’ ın kul lan dı ğı ara ba ha re ket et ti. Bin yıl lık yal nız lı ğa sı kı lan ilk kur şun, ya ni 15 A ğus tos ey le mi tam ba şa rı ile so nuç lan mış tı.
Sayfa 2
Temmuz 1999
Serxwebûn
Dünyadaki değişimin özellikleri ve
PARTİMİZİN YENİLENME YAKLAŞIMLARI Kar şı mız da ki güç le rin mev zi len me le ri ne bak tı ğı mız da, as lın da her si ya si olu şu mun, po li ti ka cı nın na sıl ça lış ma sı ge rek ti ği ne ör nek oluş tu ru yor. Bel ki si ya si mü ca de le de ye ni yiz, çok ör gütlü de ği liz, yön len dir me an la mın da et ki li si ya set ya pa bi le cek gü ce ka vuş muş de ği liz, ama kap sam lı si ya sal bir mü ca de le içe ri sin de yiz. Ye ter siz lik le ri mi zi aş ma mız, ken di m i zi ör gütlü kıl m a m ız, ki şi sel dü zey de ise sü re cin ge liş ti ri ci özel lik le rin den ya rar lan ma mız ge rek li.
po li ti ka lar ışı ğın da ha re ket et tik, yön len di ril dik. Bu nu an la ma ya, bü tün sü re ci ve ya şa mı kav ra m a ya ça l ı şı yo ruz. Be l ir l e nen ka rar l ar içe ri sin de tep kiy l e ha re ket eden, bil m e den, ade ta ref leks ola rak ta vır gös te ren, pra tik sü re ci de bu şe kil de yü rü ten kad ro lar ola ma yız. Va ro lan de ğer len dir me le ri ve be lir le me le ri an la yan, hat t a ne l e rin olup bi t e ce ği üze rin de gö rüş be lir ten, ön gö rü de bu lu nan, bi linç li tu tum lar oluş tu ran, ön ce den ha zır lı ğı nı ya pan tu tum la rı ha ya ta ge çi ren kad ro dü ze yi ne ulaş mak is ti yo ruz. Şim di ye ka dar baş ka türlü ha re ket et tik. Eğer eleş ti ri ler ve pra tik te ba şa rı sız lık var sa bu ra dan ile ri gel di. Bu an lam da pra tik sa vaş du ru mu mu zun çok köklü ana li ze ta bi tu tul ma sı ge re ki yor. Bu geç miş te de ya pı lı yor du. Par ti Ön der li ği, “Y ap tı ğı nız işin yüz de dok san be şi nin par ti miz le ala k a sı yok” di yor du. Yi ne öy le ol sa
dan, bel ki de şim di ye ka dar ula şa bil di ği miz en iyi fır sat. Ko şul lar böy le bir ge liş me ye im kan ta nır ken, di ğer yan dan cid di bir teh li ke de ken di si ni gös te ri yor. Teh li ke yi ber ta raf et mek, ge liş me yi, ya ni ba şa rı yı ger çek leş tir me ye bağ lı. Şim di ye ka dar teh li ke le ri or ta dan kal dı ran ve çö zen bir kuv vet var dı ve biz iş le ri hep bu kuv ve te bı ra kı yor duk. Böy le ce ken di mi zi sü rek li or ta ma, za ma na bı rak tık. Bi linç le ha re ket eden, ne yap ma sı ge rek ti ği ni araş tı ran, bu lan ve ona gö re pra tik ya pan de ğil, bi linç siz, tep ki gös te ren bir po li tik-pra tik sü re ci ya şa dık. As lın da sa vaş ça lış ma la rı mız da, ey lem le ri mi zin yüz de dok san be şi nin böy le ol du ğu nu şim di çok da ha iyi de ğer len di re bi li yo ruz. El bet te böy le ol ma sı par ti ye bü yük za rar l ar ver di. Ama çok faz l a teh dit et m e di. Çünkü ver di ği za ra rın aşı rı teh li ke ar zet me si -
da, par ti ye uy gun ça lış ma yap tı ğı mı zı sa na rak ve ona ina na rak, Ön der lik böy le söy le se bi le, içi miz den ter si nin doğ ru ol du ğu nu ka bul ede rek ya şa dık ve ya şı yo ruz. Böy le bir sü rük len me du ru mu or ta ya çık tı. El bet te bu da is te nen ge liş me yi, ba şa rı yı or ta ya çı ka ra ma dı. Par ti nin ve Ön der li ğin bü tün ça ba la rı na rağ men, bu du rum aşıl ma dı. Kar şı kar şı ya ol du ğu muz so run lar or ta da. Şim di bü tün bun la rı aş mak is ti yo ruz. Sü reç ve za man bi zim için önem li. Ya şa mın bü tü nün de, -sa vaş da da hil- doğ ru ka rar lar te me lin de bir dü ze ye ulaş mak is ti yo ruz. Öy le ki, şim di ye ka dar ger çek leş ti re me di ği miz ka za nım l a rı or t a ya çı ka ra l ım. Evet, bu bi zim için bir zo run l u l uk t ur. İçin den geç t i ği m iz sü reç biz ler den bu nu is ti yor, böy le bir ge liş me ya rat mak için fır sat lar su nu yor. Ve ri ler ol duk ça faz la, kar şı kar şı ya ol du ğu muz ge liş me ler kap sam lı ve de rin lik li, -hem de çok net. Bir de ği şi mi ger çek leş tir me miz açı sın -
ni ön le yen bir güç var dı. Ön der lik her de fa sın da bun lar dan do ğa cak bü tün za rar la rı ön le ye bi le cek de rin lik te ve güç te bir po li tik sa va şım yü rüttü. Hat ta ço ğu za man sü reç le faz la ala ka sı ol ma yan ça ba la rı mı zın ve ey lem le ri mi zi bi le bir po li ti ka ya dö nüş me si ni sağ lı yor du, po li ti ka ya hiz met et ti ri yor du. Biz işin po li tik ya nıy la hiç il gi len me dik, uğ raş ma dık, dü şün me dik bi le. El bet te bu iyi bir du rum de ğil di. Çok ça l ış t ık, ama az so nuç al dık. Çok sa vaş tık, bu nu çok az po li ti ka ya dö nüş tür dük. Po li tik sü re ci az ge liş tir dik; bu da çok emek har ca ma mı za, sü re ci çok uzat ma mı za, fa kat az po li tik ka za nım sağ la ma mı za ve za ma nın da ba şa rı la rın sa hi bi ol ma ma mı za yol aç tı. Şim di öy le bir nok ta ya gel dik ki, ar tık bu tarz bir po li ti ka ile dev rim ci ça lış ma la rı yü rüt me ko şul la rı mız, im kan la rı mız kal ma dı. İçin de bu lun du ğu muz sa va şım, o gü cü müzü eli miz den al dı. Za ma nın da sağ la na ma yan ba -
şa rı lar, po li tik so nuç lar, atıl ma sı ge re ken si ya si adım lar la ya ka la na ma yan so nuç lar böy le bir du rum la yüz yü ze gel me mi ze yol aç tı. Ya şa dı ğı mız ve tar tış tı ğı mız so nuç lar ken di li ğin den or ta ya çık ma dı. Şu çı kı yor or t a ya: Es ki du ru m u de vam et ti rir sek, bun dan son ra sı ge ti ri le mez. Geç mi şi iyi gör mek ve tah li li ni yap mak zo run da yız. İç t en içe doğ ru bul du ğu m uz, doğ ru bil di ği miz, doğ ru san dı ğı mız, cid di ye al ma dı ğı mız, as lın da çok faz la ken di mi zi yor ma dı ğı mız ko nu lar da bun dan böy le cid di ola ca ğız, ken di mi zi yo ra ca ğız ve de ği şi mi ger çek leş ti re ce ğiz. Sü re ci ya ka la mak açı sın dan bu bir zo run lu luk tur. İş te bu, po li tik bi linç an la m ı na ge l i yor. Po l i t ik bi l inç, po l i t i ka nın ya sa l a rı nı ve ol gu l a rı bil m ek, bi l in m ez l ik hak kın da gö rüş oluş tur mak, bi linç oluş tur mak an la mı na ge li yor; bi lin mez li ği, ih ti mal dü ze yin de bi le ol sa bil me an la mı na ge li yor. Po l i t i ka be l ir l e m ek, po l i t ik de ğer l en dir m e sa hi bi ol mak bu dur. Eğer bu nu ya pa maz ve “ne den böy le olu y or” der sek, ken di mi zi sü re cin ve ge liş me le rin dı şın da tut muş olu ruz. İş te o za man da po li tik sü reç le re ce vap olan, yü rü ten bir ko nu ma ge le me yiz. Hep bi ri le ri po li ti ka be lir ler ve biz be lir le nen ler ışı ğın da yü rü yen emek çi ler ko nu mun da ka lı rız. Bi ri le ri be lir ler se yü rü rüz, be lir le mez se yü rü me yiz. Baş ka yer l er den bek l e ye m e yiz, is t e ye me yiz. “Eli m iz de ye ter li ve ri yok, bil m i y o ruz” di ye m e yiz. Gö re vi m iz za t en bil gi nin, ve ri nin ol ma dı ğı yer de yo rum la mak, ola cak la rı ol m a dan ön ce gör m ek ve mü da ha l e yi ger çek leş tir mek tir. İş te, bu na po li tik ön görü de ni li yor. Yüz de yüz doğ ru mu? Ha yır, bü tü nüy le yan lış bi le ola bi lir. Doğ ru de ğer len di ril mez se, ek sik lik le ri ola bi lir. Ya rı sı doğ ru, ya rı sı yan lış ola bi lir. “Böy le ol m az, bi ze ke sin şey ler ve ril sin” der sek, bu o za man po li ti ka yap ma mak, po li ti ka yı hiç an la ma mak olur. İde a list bir man tı ğa sap la nıp kal mak tır. Bi li nen ler den ha re ket et me man tı ğı; bi li nen le ri esas al ma, sa de ce bi li nen le ri var say ma, ken di ni ona bağ la ma olur. Ama ha yat böy le de ğil. Biz ler par ti nin ça lı şan la rı ve mi li tan la rı ola rak böy le ha re ket ede m e yiz. “Bil gi l er yok, ve ri l er yok, ne ola ca ğ ı n ı bi l e m e y iz” di y e m e y iz. Şim di ye ka dar böy le yap tık. “Par ti ka rar alır, bi lir” di ye rek ken di mi zi al dat tık. Par ti bel li bir dü ze ye gel di, ama bi zim açı mız dan da ya pı lan iş le rin ba şa rı lı ol ma dı ğı or ta ya çık tı. Bi zi komp lo dü ze yiy le ve komp lo kar şı sın da da böy le bir du rum la yüz yü ze ge tir di. Yak la şım la rı mı zı de ğiş ti re ce ğiz. Zor da ol sa, ters de gel se, yak la şım la rı mı zı, an la yış ve man tık dü ze yi mi zi de ğiş tir me miz ge re ki yor. Po li ti ka dı şın da kal mak tan, po li tik bi lin ci or ta ya çı kar ma ça lış ma sın dan uzak dur mak tan ken di mi zi kur tar ma lı yız.
.n et ew e. co
Siya si du ru m u de ğer l en di rir ken, gün cel ge liş me le ri kap sam lı bir ana li ze ta bi tut mak ge rek li olu yor. Ge nel ve ri ler, öl çü ler çok tar tı şı l ı yor. An l a yış iti ba riy l e Ge niş l e t il m iş İkin ci Par t i Mer kez Top l an t ı sı’ na su nu l an Ör güt sel Ka rar gah Ra po ru’ nda da bun lar be lir til miş ti. Ya şam dan ve ge li şen olay lar dan ko puk ge nel bil gi edin me çok sağ lık lı de ğil dir. Bir ola yı de ğer len di rir ve öğ re nir ken, ya şam da na sıl ol du ğu nu an la ya bil mek önem li dir. Po li tik sü reç de böy le. Ni te kim po li ti ka kar şı lık lı söz ve dav ra nış te me lin de tu tum be lir le me, ken di dı şın da ki güç le ri et ki le me ve yön l en dir m e sa na t ı dır. Bu an l am da ge l i şen olay lar bir bi ri ne bağ lı; bir bi ri ni et ki le me yi, kar şı dan ge len tu tum la rı de ğiş tir me yi, et ki siz kıl ma yı ifa de edi yor. Ya şa mın ken di si de bi raz böy le dir. As lın da in sa nın ha ya tı yön len dir me si bi le baş lı ba şı na bir po li ti ka dır. Si ya se ti ba şa rıy la uy gu la mak, ha ya ta yön ver mek bu et ki le şi mi bil mek ve onun ya sa la rı nı kav ra mak tan, ge re ği ne gö re dav ra na bil m ek t en, ya ni yön len di re cek ve et ki le ye cek sözü ve dav ra nı şı za ma nın da gös ter mek ten ge çi yor. Bi zim işi miz bu. İşi mi zin ba şa rı sı bu nu ye rin de ve doğ ru ya pa bil me ye bağ lı. Po li ti ka cı ol mak, po li ti ka yap mak is ti yor ve po li tik mü ca de le yü rü tü yo ruz. As lın da bü tün dav ra nış la rı mı zın bir an la mı var. Her ne ka dar apo li tik lik ten söz edi yor sak da, bu bi le bir po li ti ka yı ifa de edi yor. Po li ti ka sız kal mak bi linç li bir po l i t ik tu t um de ğil; ama po l i t ik mü ca de l e içe ri sin de olan güç ler için po li tik bir de ğer ta şır. Po l i t ik sü re ce mü da ha l e ede m e m ek, yön len di ri ci ola ma mak, ba şa rı sız lı ğı, tas fi ye yi ve gi de rek dış ta lan ma yı ge ti rir. Bun la rı hep ya şı yo ruz. Si ya si bi lin ci mi zi, mü ca de le ye ti mi zi bu ye ter siz lik le ri aş mak için ge liş ti ri yo ruz. Yok sa boş ye re olup bi ten le ri tar tış mak is te mi yo ruz. Bu, mü ca de le ve po li ti ka için de ki güç ler için faz la bir an lam ta şı maz. Ol sa ol sa bir ay dın tu tu mu dur. Özel l ik l e 29 Ha zi ran ka ra rın dan son ra ge l i şe cek ye ni sü re cin na sıl ola ca ğı nı an l a ma ya ça l ı şı yo ruz. Kar şı l ık l ı tak t ik l er yü rü tü yo ruz, yü rüt m e m iz de ge re ki yor. Her ke sin gün l ük ola rak, hat t a an l ık ola rak ge l iş tir di ği po l i t ik dav ra nış l ar var. Bir çok böl ge gü cü nü nün tu t u m u nu gün be gün or t a ya ko ya bi l i riz. Bir bi riy l e bağ l an t ı l a rı bel l i bir dü ze ye ulaş t ı. 29 Ha zi ran’ dan son ra fark l ı ve ye ni ge l iş m e l er or t a ya çık t ı. Bu ko nu da gün l ük tar t ış m a l ar de vam edi yor. Köklü de ği şik l ik l e rin işa ret l e ri de ol duk ça net gö rü lü yor; Or t a do ğu’ da, Kaf kas ya’ da, Bal kan lar’ da, kı sa ca sı he m en her yer de. Ör ne ğin Türk dev l e t i çok fa al. Dev l et yö ne ti mi çok ha re ket li ve ken di si ni ye ni bir sis t e m e ka vuş t ur m a ya ça l ı şı yor. Öy l e yo ğun bir dip lo ma tik-si ya si mü ca de le içe ri sin de bu lu nu yor ki, ne re dey se hü kü me tin, hat ta dev l e t in tümü ak t if bir ça l ış m a yü rü t ü yor. Cum hur baş kan lı ğı, dı şiş le ri, hü kü met, baş ba kan ve or du nun fa a l i yet l e ri ne ba ka lım... Ba sın za ten ken di ba şı na bir po li tik mü ca de le gücü. Sa de ce gün dem be lir le mek le ye t in m i yor, dev l et t e ki m in ne yap m a sı ge rek ti ği ni hem açı ğa çı ka rı yor, hem ha zır lı yor, hem de yön len di ri yor. Böy le ce si ya si ge liş me le rin al tın da kal ma ma ya ve ezil me me ye ça l ı şı yor. El bet t e ki bu nu ya par ken her ke si dik ka te alı yor, de ğer len di ri yor. Kar şı mız da si ya set ya pan gü cün du ru mu böy le. Bun lar gün lük ola rak ya şa nan ve kar şı kar şı ya ol du ğu muz ol gu lar. Hep si bi zi il gi len di ri yor.
m
“Çözüm siyasi yöntemlerle aranacaktır. Eski yöntemlerle çözüme gitmek mevcut dünyada mümkün değildir.”
Bir anlama sanatı olarak politika
ww w
Po li ti ka, bi lin mez lik ler or ta mın da söy le nen söz, ya pı lan ça lış ma ve tu tum an la mı na ge li yor. Po li tik yak la şı mın en be lir gin özel -
li ği ise es nek li ği dir. Çünkü po li ti ka, sü rek li be lir siz lik ve bi lin mez lik ler içe ri sin de va ro lan ve ri ler den ha re ket ede rek, ve ri le ri de ğer len di re rek ge le cek için tu tum be lir le mek tir. Ve ri ler za yıf ola bi lir, çok yönlü ola bi lir, ve ri len ka rar ve gös te ri len tu tum ke sin ol maz; ih ti mal le re gö re fark lı ka rar içe ren tu tum lar olur. Baş ka türlü ol say dı, za ten po li ti ka ya ge rek kal maz dı. Ya rı nın na sıl ola ca ğı nı bil sey dik, ya rın hak kın da dü şün me ye ge rek kal maz dı. Za t en dü şün sen de, dü şün m e sen de bel li dir. Bun dan do la yı po li ti ka, bi lin me yen ge le cek için va ro lan ve ri ler den, te mel ge liş me ya sa l a rı na uy gun so nuç l ar çı kar m a ve po zis yon tut ma ha re ke ti dir. As lın da şim di ye ka dar sü reç böy le ge li şi yor du. Biz çok faz l a dü şü nüp ta şın m a dan, ken di mi zi bu işin içi ne çok faz la kat ma dan, gün lük ola rak baş ka la rı nın be lir le di ği po li ti ka lar için de ha re ket et tik. Ya çev re miz de be lir le nen po li ti ka lar, ya da par ti nin sap ta dı ğı
Stratejik ve taktik olarak yeniden yapılanma süreci Ön der li ğin yap tı ğı sa vun ma, ko nu al dı ğı alan l ar ba kı m ın dan, ken di si ne ko nu et t i ği hu sus lar da ol duk ça ay rın tı lı ve so mut tur. Si ya si sü reç, çö züm yön tem le ri ve hat ta geç mi şi de ğer len dir me açı sın dan bi le böy le. Ba zı ko nu lar da çok ay rın tı ya gir mi yor. Te mel be lir le me ler ya pı yor ve öy le bı ra kı yor. İçin de bu lun du ğu ko şul lar ge re ği böy le yap ma sı zo run l u. Çok kap sam l ı bir PKK ana l i zi ni yap ma lı el bet te. Par ti Ön der li ği “yap m ak ge re k i y or” di yor. Fa kat ye ri bu ra sı ol ma ma lıy dı ve bu nun için de sa de ce te mel be lir le me ler
SERXWEBÛN’dan
Ağustos 1999
yap mak la ye ti ni yor. Sa vun ma ön ce sin de ve son ra sın da da ge liş me le ri gün lük ola rak iz le me, de ğer len dir me, gö rüş oluş t ur m a du ru m u var. İçin de bu lun du ğu muz po li tik sü re ci da ha sağ lık lı yü rü te bil mek, stra te jik ve tak tik yak la şım la ra bağ la ya bil mek için el bet te Ön der li ğin de ğer len dir me le ri var. İçin de bu lun du ğu muz ko şul lar açı sın dan, si ya se tin şid det ten arın dı rıl ma sı üze rin de du ru yor. Şid det, şim di ye ka dar her za man po li ti ka nın te mel bir yön te mi ola rak kul la nıl dı. As lın da yi ne de kul -
Sov yet sis te mi nin doğ muş ol ma sı nı, dün ya nın iki sis te me ay rıl ma sı ola rak gös te ri yor. Ayrıca “Bü tün bun lar ulus la rın ken di ka der le ri ni ta y in hak k ı il k e si ni, ay rı dev let kur m a ve bu nun için sa v aş ver m ek le öz deş hal de ge tir di” di yor. Bu müm kündü, bu dü zey de sa vaş ver mek im kan da hi l in dey di. Çünkü ulus l a rı ege men lik ve ba ğım lı lık al tın da tu tan dün ya ya kar şı, böy le bir sa va şa des tek ola cak ikin ci bir dün ya var dı. Hem de geç miş ten ge len bas kı ve ege men lik sis te mi içe ri sin -
stra te jik yak la şım da de ği şim ler ya rat ma yı, mev cut ko şul la ra uy gun stra te jik ge li şi mi ya ka la ma yı, için de bu lun du ğu muz dö ne min tak tik le ri ni bu esas la ra bağ la ma yı ön gö rü yor. Ön der lik, çö züm ça ba sı nı İm ra lı’ da yap tı ğı sa vun ma da or ta ya ko yu yor. Tak tik bir sü re cin ge l iş m e s in de ça ba har cı yor, ça ba har can ma sı nı is ti yor. Her ke se de bu nu da ya tı yor. İçin de bu lun du ğu muz pra tik, po li tik dö n e m in bu be l ir l e m e l er te m e l in de, ken di si nin ön gör düğü, ta bii ko şul la rın da ge rek tir di ği bi ri cik çö züm yo lu de di ği çö züm te me lin de ge liş me si ni is ti yor, da ya tı yor. Bu öner me ler için de bu lun du ğu muz dün ya ko şul l a rın da mü ca de l e stra t e j i m i zin ve tak tik le ri mi zin da yan dı ğı te mel tez ler, ve ri ler ve özel lik ler olu yor. Par ti Ge nel Baş kan lı ğı’ nın ye ni stra te jik ve tak tik yak la şım la rı nı da yan dır dı ğı tez ler dir. Bu na gö re, için de bu lun du ğu muz sü re cin bu özel lik le ri ne gö re çe şit li güç le rin gös ter di ği yak la şım la ra an lam bi çi yor. Bun la ra na sıl yak la şım gös te ri le ce ği, iliş ki l e ri m i zin na sıl ol m a sı ge rek t i ği üze rin de du ru yor. Po li tik de ğer len dir me yi bu öner me ler te me lin de, için de bu lun du ğu muz ko şul lar da çe şit li güç le rin gös ter dik le ri dav ra nış la rı an lam lan dır ma bi çi min de ger çek leş ti ri yor, an lam bi çi yor. On lar da ki gün lük tu tum ve dav ra nış de ği şik li ği ni bu bi çim de çö züm lü yor. Mev cut po li tik sü re ce yak la şır ken, ya ni çe şit li güç le rin için de bu lun du ğu du ru ma, on lar içe ri sin de de bi zim yak la şım la rı mı zı an la ma ya ça lı şır ken, in san bun la rı dik ka te ala bi lir. Güç ler ara sın da ki iliş ki ler, mü ca de le, den ge, den ge siz lik, güç le rin he def le ri ve yak la şım la rı, bu he def le ri ger çek leş tir me de ki güç du rum l a rı, esas al dık l a rı yön l er, ikin ci ve üçüncü pla na kay dır dık la rı tak tik ler, bun la rın Tür ki ye, böl ge ve bi zim üze ri miz de ki et ki le ri, uzun va de de çö züm ara yı şı üze rin de ki et ki le ri, be lirt ti ği miz çö züm ara yı şı için de ta şı dık la rı an lam, bu çer çe ve de bu güç le re kar şı gös te re ce ği miz yak la şım la rın ne ol ma sı ge rek ti ği ko nu la rı nı de ğer len dir mek, si ya si de ğer len dir me dir. Bu sü re ce na sıl ge lin di ği, na sıl gö tü rü le ce ği, geç mi şin ir de len me si, ge le ce ğin na sıl iler le ti le bi le ce ği nin üze rin de du rul ma sı ge re ki yor. De ği şik za m an l ar da ki yak l a şım l a rı m ız, Kür dis tan ve dün ya da ki özel lik ler de ğer len di ri lip bun la ra ya nıt ve ri le bi lir. Gün cel si ya sal du rum ve stra te jik yak la şım la rı mız ko nu su, için de bu lun du ğu muz sü reç te en faz la ele ala ca ğı mız, çok yönlü de ğer len dir me ye ta bi tu ta ca ğı mız ve sağ lık -
kar şı la şı yor muş gi bi bir du rum ya ra tı yor. Ne ol du? Ne de ği şi yor? Çiz gi mi, tak tik mi? Sa va şın du ru m u ne ol du? Bun l ar ve ben ze ri ko nu l ar tar t ı şı l ı yor. Bu hu s us l ar tar tı şıl ma ya açıl dı ğı için çok sis tem li ol ma dan ya pı la cak de ğer len dir me ler, ve ri le cek hü küm ler bi zi bir yı ğın yan lı şa, hat ta gi de rek in kar cı, inanç sız yak la şım la ra da gö tü re bi lir. Bu açı dan ol gu la rı iyi an la mak, bir bi riy le olan iliş ki le ri ni iyi gör mek, özel lik le stra te jik yak la şı mı iyi özüm se mek, gün ce li, çe şit li güç le rin po li tik yak la şım la rı nı, bu na kar şı bi zim po li ti ka ve tak tik le ri mi zin ne l er ola ca ğı nı doğ ru ve bi l im sel bir an la yış la kav ra mak ba şa rı lı bir pra ti ğin sa hi bi ol mak için zo run lu luk tur.
Siyasal durum, “yeni dünya düzeni”ni anlamayı gerekli kılıyor
Si ya sal du ru mu de ğer len di rir ken, kuş ku suz 1990’ lar dan bu ya na ge li şen ve adı na “Y eni dünya düzeni” de ni len ol gu yu an la mak, de ğer len dir mek ge re ki yor. Bi li ni yor; 19. yüz yı lın or ta la rın da ge li şen ve bir sis tem ha li ne ge len ka pi ta lizm, Marks ve En gels ta ra fın dan tah l il edil di. Sos ya l iz m in bi lim sel ku ram cı la rı, bu tah lil den yo la çı ka rak bir dün ya dev ri mi ni, dev rim dü ze yin de dün ya da de ği şik l i ği ön gör dü l er. Bu nu Av ru pa dev ri mi ola rak ta nım ladılar; Av ru pa’ da ge li şe cek bir dev rim ve ar dın dan dün ya dev ri mi, o dö nem de ki ge li şi me ye ni bir sis tem ka zan dı ra cak tı. Bu na pa ra lel, as ke ri ya şa mın, mi li ta riz min ile ri dü zey de ge li şi mi ve bil di ği miz dün ya nın ye ni den pay la şım içe ri sin de Bi rin ci Dün ya Sa va şı’ nın or ta ya çık ma sı ya şan dı. Rus dev rim ci le ri, Le nin ön der li ğin de ki dev rim ci ha re ket bu du ru mu de ğer len dir di. Dev ri min Ba tı’ dan Do ğu’ ya kay dı ğı nı, ulu sal kur tu luş ha re ket le ri nin de ar tık te mel bir dev rim gücü ola rak gün de me gel di ği ni, em per ya liz min en za yıf hal ka dan ge li şe cek dev rim le yı kı la ca ğı nı bir te o ri ve tak tik ola rak ge liş tir di ler. Bu te mel de Bü yük Ekim Dev ri mi ger çek leş ti. El bet te böy le bir sü reç ge li şir ken, va ro lan sos ya list ha re ket de iki ye bö lündü. Ba zı Rus dev rim ci le ri nin yap tı ğı de ğer len dir me le ri an la ma dı lar. Ge li şen dün ya du ru mu nu fark lı de ğer len di ren, fark lı sos ya list an la yış lar ve pra tik ler de or ta ya çık tı. Ekim Dev ri mi ile baş la yan sü re cin dün ya dev ri mi nin baş lan gı cı ol du ğu ve bu nun ke sin ti siz ola rak dün ya dev ri mi ne gi de ce ği te zi ile ri sü rüldü. Bu yan lış gi ri şim ler, bi lin di ği gi bi Av ru pa’ da ba şa rı sız lık la so nuç lan dı. Ar dın -
.n et ew e. co
“Günümüz dünyası birleşen bir dünya. Bilimsel teknik gelişim, iletişim o kadar ileri bir düzeye ulaştı ki, hiçbir sınır tanımıyor. Birleşmenin, bütünleşmenin egemen olduğu, toplumsal gelişmenin bu şekilde gerçekleştiği bir dünyada bunu görmemek kendini geriliğe mahkum etmek ve geriliği savunmaktan başka bir şey değildir.”
çö zü mün bu te mel de ol du ğu ve bu nun bir te sa düf ol ma dı ğı Ön der lik ta ra fın dan be lir ti li yor. Gü ney Af ri ka, İr l an da, Fi l is t in bu ko nu da en çar pı cı ör nek ler dir. 20. yüz yı lın ilk çey re ğin de ve or ta la rın da ay rı dev let uğ ru na çok ka tı sa va şım lar ve ril me si ne kar şın, şim di ise çö züm yön tem le ri nin si ya sal ara yış lar bi çi min de ger çek leş me si bir te sa düf ve ya o ha re ket le rin için de bu l un du ğu du rum l ar dan kay nak l an mı yor. Mev cut ge li şim dü ze yi nin bir so nu cu ve gü nü müz ko şul la rın da doğ ru çö züm yön te mi nin bu ol du ğu nu be lir ti yor Ön der lik. Bü t ün dün ya da ge nel eği l i m in böy l e bir yön t e m e doğ ru kay dı ğ ı n ı, bu n un da dün ya nın ko şul la rın dan kay nak lan dı ğı nı di le ge ti ri yor. Bu da bir tez. Biz de te mel yak la şım la rı mı zı bu öner me ler te me lin de ye ni den göz den ge çir mek du ru mun da yız. Bun lar en azın dan 20. yüz yı lın ikin ci ya rı sın da esas alı nan te mel çö züm yön tem le rin de de ği şik lik yap ma nın ve ri si olu yor. Par ti şe kil le nir ken, için de bu lun du ğu dün ya ko şul la rı nın çö züm yön tem le ri ni as lın da tüm den esas al ma dı. Fa kat ağır ba san yön çok açık for mü le edil me miş ol sa da, dün ya ve Kür dis tan ko şul la rı nın bir ge re ği ola rak de ği şik lik ler ge re ki yor. Es ki de ıs rar, ko şul la ra ve iler le me ye denk düş mü yor. “Geç m iş te ka lan, geç m iş dün y a özel lik le ri ne gö re şe k il le nen çö züm yön te m i ni de ği şen dün y a ko şul la rı na da y at m ak hiç bir çö züm ge liş tir m ez” di yor Ön der lik. Kür dis t an açı sın dan şöy l e ve ri l er var: Biz, Kürt so ru nu nu ta nım l a m a, açı ğa çı kar ma ve çö zümü da yat ma sü re ci ni ’ 90’ la ra gel di ği miz de ger çek leş tir dik ve bu ba şa rıy la ta mam lan dı. Ba şa rıl mış tır. So ru nun ta nım l an m a sı, ör güt l e ri ne ka vuş t u rul m a sı, ey le mi nin or ta ya çı ka rıl ma sı, top lu ma mal edil me si, hal kın dev rim sü re ci nin içi ne çe kil me si, ulu sal dev ri min ya şa tıl ma sı ba şa rıy la ta mam lan mış tır. Bun dan son ra ki sü reç, or ta ya çı kan bu so nuç la rı ka lı cı ka za nım la ra dö nüş tür mek tir. Bu na gö re ken di mi zi de ğiş tir mek ve dü zen le mek tir. Ön der lik, “Eleş t i ri l i y or s a, za m a nın da biz onu tam ya pa m a dık; so ru nun açı ğa çı k a rıl dı ğı, ta nım lan dı ğı, ör güt len di ril di ği sü re cin yön tem le ri ni esas ala rak ko ru duk. Sü reç fark lı laş tı ğı hal de de ği şik li ği ya pa m a dık, bu gi de rek biz de bir tı k an m a or ta y a çı k ar dı” di yor. İş te bu, çok ağır bir şid det, sa vaş du ru mu ya rat tı. Çö züm süz lüğü gi de rek de rin leş tir di. Biz esas al dı ğı m ız yön tem le, sa vaş la bir çö zü me gi de me dik, za ten ka za na ma dık da. Düş man da so nu ca gi de me di, bi zi ye ne me di. İş te, so nuç ola rak bir tı kan ma ve çö züm süz lük or ta ya çık tı. Şid de ti çok ile ri gö tür mek, ku ral ve öl çüyü aşan bir sa vaş po zis yo nu ile den ge du ru mu nu ter si ne çe vir mek, tı kan ma yı or ta dan kal dır mak için bir yön tem di. Fa kat bu nu ne ka dar ya par s ak ya pa l ım, çok da ha ağır so nuç lar, da ha ağır tah ri bat lar, gi de rek halk la rın bir bir le rin den uzak laş ma la rı nı ve çö züm için ko şul la rın ağır laş ma sı nı or ta ya çı ka rır. Ge li ne cek nok ta, şid de ti aşan bir çö züm ara mak tır. Ne ka dar de vam et ti ri lir se et ti ril sin, mev cut ko şul lar da sa vaş da ha ağır so nuç la ra yol aça cak tır. Han gi ta raf tan olur sa ol sun, ne ka dar tır man dı rı lır sa tır man dı rıl sın, ge li ne cek nok ta bu dur. Çö züm si ya si yön tem ler le ara na cak tır. Es ki yön tem ler le çö zü me git mek mev cut dün ya da müm kün de ğil dir. Şim di den mev cut tı kan m a yı aş m a nın, çö züm üret me nin yo lu ve yön te mi ola rak si ya si mü ca de le yi öne al mak ge re ki yor. Si ya si çö züm yol la rı nı ara mak, ba rış, kar deş lik ve de mok ra tik çö züm te me lin de dö ne mi ge liş tir mek; tı kan ma yı aş mak tan öte ye ka lı cı çö züm l e re ulaş m a nın, mev cut so run da önem li çö züm le re ulaş ma nın yön te mi olu yor. Ne ya pı lır sa ya pıl sın, mut la ka içi ne gi ri le cek yön tem bu dur. Bu nu za ma nın da gö re me diy sek, ge liş ti re me diy sek ve uzat tıy sak da, zo run lu ola ca ğı mız bu yön te min şim di den ge liş ti ril me si için bü tün gü cü mü zün, ça l ış m a l a rı m ı zın ek se ni ne bu nu al m a m ız ge re ki yor. Ön der lik, çö züm tak ti ği ni böy le de ğer l en dir m e l e re da yan dı rı yor. Bu na gö re
Sayfa 3
m
Serxwebûn
de, onun ka pi t a l ist-em per ya l izm l e al dı ğı dü zey de, ay rı dev let, ulu sal öz gür lük açı sın dan en ile ri yön t em ola rak gö rü l ü yor du. Çö züm bu te mel de aran dı; bir çok halk çö zü m e ulaş t ı, ulu s al çe l iş ki yi çözdü. 20. yüz yıl bu an lam da bü yük bir ulu sal çö züm yüz yı lı ol du. Ön der lik, ulus la rın ken di ka der le ri ni ta yin hak kı il ke si ni bu bi çim de de ğer len dir meyi ve tek leş tir meyi, dün ya nın gel di ği bu aşa ma da ge ri bir du rum ola rak de ğer len di ri yor. Dün ya ko şul la rı ar tık böy le bir şe yi kal dır mı yor, ulu sal so ru nun çö zü mün de zor la nı yor. İki blo ka ay rıl mış dün ya nın or ta ya çı kar dı ğı ger çek lik gi bi bir du rum sun mu yor. Ya şa nan ge liş me ler içe ri sin de ge ri bir çö züm olu yor. Ay rıl mak, ay rı dev let kurmak, em per ya list sis tem den ge len ege men lik yak la şı mı na kar şı cep he al mak, bü tü nüy le sis tem dı şı na çık mak ve ken di ka bu ğu na çe kil mek, ulus la rı ge liş tir mi yor, -ge liş tir me di de. Yüz yı lın so nu na gel di ği miz bir sü reç te, ar t ık ulus l a rın ken di ka der l e ri ni ta yin hak kı il ke si, çö züm yön t e m i ola rak esas alın ma ma sı ge re ken, ge liş me açı sın dan ye ter li lik ar zet me yen, ulu sun bü tün yön le riy le ge li şi mi ne denk düş me yen bir yön tem ola rak ka lı yor. Ni te kim bu nu esas alan ulus lar ge ri kal dı lar. Şim di bu dev let ler yı kı lı yor. Bu tür ba ğım sız lık an la yı şı, için de bu lun du ğu muz dün ya ya denk düş mü yor. Sa de ce dün ya da ki de ği şim açı sın dan de ğil, ulu sal so ru nun çö zü münü ger çek leş ti re me di ği, mev cut dün ya ge li şi mi nin ge ri sin de kal dı ğı, ulu sal, top lum sal ve eko no mik ge li şi mi za yıf bı rak tı ğı için denk düş mü yor. Bun dan do la yı ter cih edi len, ter cih edil me si ge re ken tek yön tem ve ya gü nü mü zün çö züm yo lu bu ol ma mak ta dır. Ulus la rın ken di ka der le ri ni ta yin hak kı nı tek ba şı na ay rı dev let ve sı nır lar çiz mek ola rak al gı la mak, ge liş me ye denk dü şen bir yön tem de ğil dir. Tek nik ve bi lim sel ge li şim dü ze yi, za ten sı nır la rı or ta dan kal dı rı yor. Şim di, ken di ni ya bi lim sel tek nik ge liş me le rin iler le me l e ri ne ka pa t a cak sın -bi l i yo ruz, Sov yet sis te mi du var da çek miş ti-, en ka lın du var lar la ken di ni dün ya dan tec rit ede cek sin, ay rı ba ğım sız güç ola rak ka la cak sın, ya da eğer öy le yap ma ya cak san, se nin o sı nır la rın za ten de li ni yor, par ça la nı yor. Gü nü müz dün ya sı bir le şen bir dün ya. Bi lim sel tek nik ge li şim, ile ti şim o ka dar ile ri bir dü ze ye ulaş tı ki, hiç bir sı nır ta nı mı yor. Bir leş me nin, bü tün leş me nin ege men ol du ğu, top lum sal ge l iş m e nin bu bi çim de ger çek l eş t i ği bir dün ya da bu nu gör m e m ek ken di ni ge ri l i ğe mah kum et m ek ve ge ri l i ği sa vun m ak t an baş ka bir şey de ğil dir. Doğ ru bir çö züm yo lu ol ma dı ğı gi bi, ge liş ti ri ci bir çö züm yön te mi de de ğil. Bu nun ye ri ne ulu sal so ru nu çöz mek le bir lik te, ka tı, ay rıl mış sı nır lar la ken di ni dün ya dan ko par m a m ak, dün yay l a sağ lık lı bir iliş ki sis te ma ti ği içe ri sin de ol mak da ha doğ ru bir çö züm dür. İçin de bu lun du ğu muz dün ya ko şul la rı nın ge re ği ola rak da, ulu sal so run la rın çö züm yön tem le ri nin bu te mel de ağır lık ka zan dı ğı ve ge li şim sağ la dı ğı, çe şit li alan lar da so run la ra ara nan
ww w
la nı lı yor. Ba zı sü reç ler de ne re dey se bü tün po li tik so run lar as ke ri zor yön te miy le çö zü lür ha le ge li yor; çe liş ki le rin ol duk ça yo ğun laş tı ğı, kar ma şık laş tı ğı, si ya si mü ca de le yön tem le ri nin çö züm ola ma dı ğı dö nem ler olu yor. Da ha çok kriz dö nem le ri, de ği şim dö nem le ri böy le bir yön te mi zo run lu kı lı yor. Fa kat ağır laş mış kriz dö nem le ri dı şın da, çe liş ki le rin o ka dar kes kin leş me di ği, ko pu şu da yat ma dı ğı dö nem ler de, şid det kuş ku suz yi ne po li ti ka nın bir ara cı, ama doğ ru po l i t i ka nın yü rü t ü l üş yön t e m i dir. Fa kat bun l a rın uy gu l an m a du ru m u ikin cil, ge ri pla na dü şe bi li yor. Bun lar or ta dan kalk mı yor, var lık la rı nı yok et mi yor, tas fi ye de ol mu yor lar. Bir bü tün ola rak çok kap sam lı top lum sal çe liş ki ler de di ği miz çe liş ki ler, sı nıf ve ulus çe liş ki le ri or ta dan kalk ma dan, bu ör güt len me ler ve araç lar da or ta dan kalk mı yor. Kul la nıl ma ve uy gu lan ma du rum la rı ikin cil pla na dü şe bi l i yor. Da ha fark l ı araç la rın, de ği şik yön tem le rin kul la nı mı ön pla na çı kı yor. Ön der lik sü re ci böy le de ğer len di yor. Bu dö ne min stra te jik ve tak tik yak la şım la rı nın ge liş ti ril me si ni, geç miş te par ti ola rak esas al dı ğı m ız po l i t ik mü ca de l e yön t em l e rin de de ği şik lik yap mak açı sın dan ge rek li gö rü yor, de ği şi mi bu ol gu ya da yan dı rı yor. Geç mi şi, çe liş ki le rin ko puş nok ta sın da kes kin leş ti ği, po li tik mü ca de le de şid de tin ön plan da ol du ğu, di ğer yön tem le rin yet me di ği dö nem ola rak de ğer l en di ri yor. “Hem dün y a, hem de Kür dis t an açı sın dan bu böy l ey di, biz bu nu esas al dık” di yor. De vam la, “Şim di k i dün y a da ve gel di ği m iz Kür dis tan’ da bu nun de ğiş ti ril m e si ge re k i y or. Şid det tüm den red de dil m e m ek le bir lik te, onu tek yön tem, te m el yön tem ola rak ele al m ak, için de bu lun du ğu m uz ko şul lar da uy gun de ğil” di yor. Bu bir ve ri. Hem geç miş mü ca de le sü reç le ri mi zi, hem de için de bu lun du ğu muz po li tik sü re ci, ona kar şı po li ti ka la rı mı zı de ğer len dir mek ve an la mak açı sın dan, bu, de ğer len dir me ye ta bi tu tul ma sı ge re ken bir hu sus. Ön der li ğin te zi bu dur.
Klasik bağımsızlık anlayışı bugünkü dünyaya denk düşmüyor
20. yüz yıl, yo ğun dev rim sel ge liş me le rin ol du ğu, ulus la rın ken di ka de ri ni ta yin hak kı nın ay rı dev l et kur m ak l a, yi ne ay rı dev let kur mak için si lah lı sa va şı mı ver mek le öz deş ha le geldiği bir sü reç ola rak de ğer len di ri l i yor. 20. yüz yı l ı böy l e bir yüz yıl ola rak ta nım lı yor, dün ya nın bir çok böl ge sin den ör nek ler de ve ri yor. “Bu, için de bu lu nu lan ko şul la rın bir ge re ğiy di” di yor Ön der lik. Ulus la rın ken di ka de ri ni ta yin hak kı nı ay rı dev let le öz deş leş ti ren ve onu çöz me de ulu sal kur tu luş sa va şı nı yön tem ola rak alan ya da esas al dır tan ko şul lar, te me lin de em per ya liz min ko şul la rı dır. Sis tem ola rak ka pi ta liz min 20. yüz yıl da içi ne gir di ği du ru mu, ya şa dı ğı ge liş me dü ze yi ni, em per ya list ler ara sın da va ro lan çe liş ki du ru mu nu, em per ya list sa vaş ve ta bi bu nun içe ri sin de de
“Şiddeti çok ileri götürmek, kural ve ölçüyü aşan bir savaş pozisyonu ile denge durumunu tersine çevirmek, tıkanmayı ortadan kaldırmak için bir yöntemdi. Fakat bunu ne kadar yaparsak yapalım, çok daha ağır sonuçlar, daha ağır tahribatlar, giderek halkların birbirlerinden uzaklaşmalarını ve çözüm için koşulların ağırlaşmasını ortaya çıkarır.” lı ör güt sel bir pra tik ge liş ti mek için de rin li ği ne özüm se ye ce ği miz te mel bir ko nu dur. Kuş ku suz Par ti Ön der li ği’ nin sa vun ma da, ör gü t e ve hal ka yö ne l ik me saj l a rın da bu ko nu üze ri ne or ta ya koy du ğu sis tem li gö rüş ler var ve bun lar te mel hal ka la rı ve ri yor. On la rı özüm se mek, ör güt sel yü rü yü şü müz; stra te jik, prog ram sal ve ri le ri or ta ya çı kar mak için ge re ki yor. Bu nu da bel li bir tar tış ma sü re ci içe ri sin de kav ra mak bir zo run lu luk tur. Bir an da kav ra mak, “şu şu dur” bi çi min de kes ti rip at mak müm k ün de ğ il. Çünkü bir çiz g i y i özüm se me nin, dü şün ce sis te miy le, dü şün ce tar zıy l a, ide o l o j ik he def l er l e, stra t e j ik ve tak t ik yak l a şım l ar l a iliş ki si var. Bi raz da de ğ i ş en sü re ce ya k ın dan bak m a y ı ş ı m ız, onun par ti ta ra fın dan de ğer len di ri li şi ni ye rin de ve za ma nın da ta kip et me yi şi miz so nu cun da, de ği şim sü re cin den kop ma, özüm se me de za yıf kal ma du ru mu na düş tük. Bu, şim di par ti açı sın dan böy le ol ma sa bi le, ki şi l er dü ze yin de bir den bi re fark l ı bir şey l e
dan, par ça par ça dev rim ler ge li şe rek dün ya dev ri mi nin ta mam la na ca ğı ve dün ya da sos ya liz min va ro la ca ğı ön gö rüldü. Bu na gö re SSCB ön cü l ü ğ ün de bir dü zen l e m e, bir mev zi len me ge liş ti ril di. Bu, dün ya da sos ya list dev rim ger çek leş tir me mev zi len me siy di. Bu na kar şı ka pi ta list-em per ya list sis tem içe ri sin de fa şizm ge liş ti. Al man ya, İtal ya ve Ja pon ya’ da bu kar şı l ık l ı bü yük as ke ri yo ğun laş ma, dün ya yı İkin ci Dün ya Sa va şı’ na sü rük le di. Bu sa vaş ta bir blok ha lin de ör güt le nen fa şist cep he ağır bir as ke ri ye nil gi al dı ve fa şizm yı kıl dı. Bu nu ger çek leş ti ren Sov yet ler ön cü lü ğün de sos ya list sis tem ile Ba tı sis te mi içe ri sin de ken di ni de mok ra tik ola rak ta nım la yan cep he ol du. Ba tı de m ok ra si si, de m ok ra t ik sis t em, böy l e bir sa vaş içe ri sin de sos ya lizm ile it ti fak ha lin de ken di si ni şe kil len di rip ge liş tir di. Fa şiz me kar şı mü ca de le de pay sa hi bi ol du, or tak ol du ve ken di si ni dün ya sa va şı son ra sı al t er na t if bir sis t em ola rak sun du. İkin ci
SERXWEBÛN’dan
Ağustos 1999 dün ya du ru mun da ve ri len mü ca de le ile sağ la nan ge l iş m e l er üze rin de ar t ık ye ni bir dün y a du ru m u n un or t a y a çık m a s ı, içi çe geç me nin zo run lu ol du ğu bir sü re cin ge li şi m i kar şı sın da, ta bi ABD sis t e m in de de hem it ti fak lar ve dev let dü ze yin de, hem de ör güt l en m e l er, par t i l er ve ik t i dar l ar dü ze yin de önem li de ği şik lik ler ol du. Sis tem ler ken di le ri ni ye ni den şe kil len dir di ler. İt ti fak lar, dev let dü zen le ri, çe şit li ör güt le rin yak la şım la rı, bu sü reç içe ri sin de ye ni le me yi, de ği şi mi ya şa dı. Geç t i ği m iz on yıl da, dün ya öl çü sün de bü yük bir de ği şim ya şan dı. Den ge ler par ça lan dı, de yim ye rin dey s e dün ya nın çi vi s i çık t ı. Şim di ise ya pı l an, çi vi yi tek rar dan çak ma fa a li ye ti dir. Dün ya nın ye ni den şe kil len di ği, 20. yüz yıl an l a yış l a rı nın önem l i de ği şik lik le ri ya şa dı ğı, yi ne si ya si ya pı lan ma l a rın, dün ya dü ze yin de de it t i fak l ar ve sis t em l e rin çok cid di, köklü bir de ği şi m i ya şa dı ğı bir sü reç ol du. Ge çen on yıl bu an lam da bir de ği şim sü re ciy di. Bu nu yü rü ten, bu na ha kim olan ABD, bu na “Y eni dünya düzeni” de di ve dün ya öl çü sün de ge l i nen nok t a da, bu ko nu da da önem l i bir dü zey tut tu rul du. Bu nu gör mek, an la mak ve ka bul et m e m iz ge re ki yor. Bi re yi, top l u m u, do ğa yı ne ka dar yı kı ma ve tah ri ba ta uğ rat tı ğı ay rı bir tar tış ma ko nu su. Biz bir du rum tes pi t i yap m ak l a, mev zi l en m e m i zi na s ıl ger çek leş tir me miz ge rek ti ği ni di le ge ti ri yo ruz. ’ 90’ lar ön ce si dün ya nın te mel özel lik le ri ney di? İki sis tem var dı. Bir bi rin den uzak laş mış, kar şı lık lı mev zi len miş ler di. Dün ya bu iki sis tem bi çi min de mer ke zi leş miş ti. Her iki sis tem de ken di için de en ile ri dü zey de bir mer ke zi leş me ye ulaş mış tı. Her iki sis tem cep he den kar şı lık lı mev zi len miş ve bu te mel de kı ya sı ya bir sa va şı ya şar ha le gel miş ti. Dün ya bu bi çim de bu sa va şın için dey di. Şim di dün ya nın bu du ru mu tü müy le de ğiş miş olu yor. ’ 90 ön ce si bü tün si ya si ha re ket ler ve mü ca de le ler ken di le ri ni böy le bir sis te me, dün ya nın için de bu lun du ğu mev zi len dir me ye gö re şe kil len di ri yor. Ken di si ni bu na gö re ör güt lü yor, mü ca de le yön tem le ri ni bu na gö re se çi yor. ’ 90’ dan son ra ki ge li şim, bü tün bu mü ca de le ci güç ler açı sın dan böy le bir de ği şi mi ge rek li kıl mış tır. ’ 90 ön ce si nin mü ca de le yön tem le ri ney di? Üst te so ğuk sa va şım ol sa da, alt ta si lah lı sa va şım ege men di. Çok çe şit li yön tem ler uy gu lan sa da, mer ke zin de ge ril la, kar şı ta raf için de ‘gla dio’ ola rak ta nım la nan kar şı-dev rim ci ör güt le me ler ara sın da ki şid det li bir as ke ri sa vaş söz ko nu suy du. Bun lar kar şı lık lı iki sis t e m in mev zi l en m e s i ve cep h e den mev zi len me içe ri sin de bir bi ri ne en çok ya kın la şan, ba zen içi çe ge çen güç le rin sa va şı an la mı na ge li yor du. O dün ya ko şul la rın da dün ya da de ği şik lik ya rat mak, bir sis te min et kin li ği ni di ğer sis te min alan la rın da yay mak, bir sis te min et ki sin den bir sis te min et ki si ne ba zı alan lar ge çir mek, böy le bir sa vaş, böy le bir mü ca de le ile müm kün olu yor du. Çünkü bu nun dı şın da bir yol müm kün de ğil di. As lın da çö züm süz lük, güç le rin kar şı kar şı ya gel di ği, en ile ri dü zey de as ke ri mev zi len me ye ulaş tı ğı ve bir bi ri ni teh dit et ti ği alan lar, bu ulus la rın, çe şit li halk top lu luk la rı nın kur tu luş sa vaş la rı nın ve ril di ği alan lar ola rak or ta ya çık tı. Bu na lo kal, böl ge sel so run lar de nil di. As ke ri sis tem le rin bir bi ri ne kar şı mev zi len me si ve de ği şi min tı kan ma sı as lın da bu alan lar da ki as ke ri mev zi len mey le ol du. Bu te mel de ki mü ca de le yön tem le ri ni de ğiş tir mek, tı kan ma yı bu ra dan çöz mek üze re baş la tı lan ye ni yön tem ara yı şı, gi de rek Sov yet sis te mi nin yı kıl ma sı te me lin de bü tün dün ya nın içi çe gir di ği ve ye ni dün ya du ru mu nun or ta ya çık tı ğı bir sis te min ge liş me si ne yol aç tı.
suz kar şı l ık l ı her alan da mü ca de l e l er var; ama Sov yet ler ve ABD em per ya liz mi ara sın da ki o çok ile ri dü zey de ki şid det li mü ca de le nin ya rat tı ğı bir tı kan ma yok. Kuş ku suz bu günkü dün ya da Ame ri ka’ nın ege men li ği var. Fa kat mev cut ABD ege men li ği, ’ 90 ön ce si gi bi bir de ğil. O za man ki ege men lik mer ke ziy di, çok ka tıy dı, as ke ri bir mev zi len me yi ifa de edi yor du. Şim di bu dü zey de de ğil, mer ke zi leş me azal mış tır. Ken di si ön cü lük et se ve ege men ol sa da, di ğer bir çok güç de bel li bir et kin lik gös ter me, ege m en ol m a mü ca de l e s i için de. Bu n un için de kar şı sis tem de olan güç ler var. Ken di sis te mi için de, ABD’ nin es ki sis te mi için de olan güç l er var. ABD, ken di ön cü l ü ğünü ko ru yor, si ya sal ve as ke ri ola rak dün ya nın bir çok böl ge sin de ge l iş t ir m e ye ça l ı şı yor.
“Geçtiğimiz on yılda, dünya ölçüsünde büyük bir değişim yaşandı. Dengeler parçalandı, deyim yerindeyse dünyanın çivisi çıktı. Şimdi ise yapılan, çiviyi tekrar çakma faaliyetidir. Bir değişim süreci de değil, değişimin sonuna doğru geliniyor. Artık yeni bir dünya sisteminden söz etmek yerinde olur.”
do ğu ol du. Dün ya ye ni den ya pı l a nır ken, Sov yet sis t e m i yı kı l ır ken, ça t ış m a nın en baş t a ya şan dı ğı böl ge Or t a do ğu’ ydu. De mek ki, as ke ri şid de t in il kin bu coğ raf ya da pat l a m a sı bir te sa dü fi de ğil. Böy l e ol ma s ı na rağ m en, “Y eni dünya düzeni”nin ha l a ege m en ola m a dı ğı, bir sis t em ya ra t a ma dı ğı alan l a rın ba şın da yi ne bu coğ raf ya ge l i yor. Ge çen yıl l ar içe ri sin de çok de ği şik bi çim l er de Or t a do ğu’ da fark l ı güç l er bu ye ni dü ze ne kar şı di ren di. Bü yük as ke ri ve si ya si sa va şım l ar ve ril di. Mev cut du rum da ABD em per ya l iz m i nin Or t a do ğu’ yu ken di si ne esas al dı ğı, böl ge de “Y eni dünya düzeni”ni ege m en kıl m ak is t e di ği çok açık bir şe kil de gö rül m ek t e dir. Yo ğun tar tış m a l ar, it t i fak l ar ve yak l a şım l ar var. Kuş ku suz di ren me ler, kar şıt lık lar ola cak. Şim di ye ka dar ol du ğun dan çok fark lı ola rak Or ta do ğu’ da de ği şim ler ya şa na cak ve “Y eni dünya düzeni” ile bü tün lüklü ve uyum lu bir du ru ma gel me, bir sü reç ola rak ge li şe cek. Za ten böy le bir sü reç, Fi lis tin ile baş la dı. Arap-İs ra il so ru nu na çö züm ça ba la rı ge li şi yor. Yi ne böl ge yi ya kın dan il gi len di ren TCYu nan an laş maz lı ğı na çö züm ge liş tir me ça ba la rı var. En önem li si de sü re ci en çok zor la yan Kür dis tan ulu sal kur tu luş ha re ke ti ni de ne tim al tı na ala rak, et ki siz leş ti re rek, Kür dis tan’ ın ABD’ nin ön gör düğü bi çim de bir de ği şi me kar şı di ren me si ni or ta dan kal dır mak is ti yor. Bu ko n u da önem l i bir di re n iş gös t e ren PKK’ ye, PKK Ön der li ği’ ne kar şı ge liş ti ri len sal dı rı nın dün ya öl çü sün de çok ba riz bir an la mı ve ye ri var dır. Bu ulus la ra ra sı komp loy la ge li nen nok ta nın da, böl ge de ya ra tıl mak is te nen de ği şik lik ler açı sın dan önem li bir an la mı var dır. Öy le gö rü lü yor ki, dün ya nın çe şit li güç le ri es ki si ka dar di ren me ye cek, şim di ye ka dar sü ren di renç de ği şi me uğ ra ya cak, aza l a cak ve ya kı rı l a cak t ır. Bel ki tüm den ol ma ya bi lir, ama bir çok alan da sis tem kar şıt l ı ğın dan, sis t em l e içi çe geç m e, bü tün leş me or ta ya çı ka cak tır. Özel lik le İs ra il-Arap so ru nu nun çö zü mün de bu yönlü ile ri dü zey de yak la şım lar var ve bu bü tün böl ge yi et ki le ye cek ka dar önem li bir ol gu. ’ 90 ön ce si dün ya ku t up l aş m a sı için de, böl ge de olu şan kar şıt l ık l ar, kar şı du ruş, önem l i bir di re niş gös t er di. Fa kat bun dan böy l e kuş ku s uz di ren m e l er, mü ca de l e l er ol sa da, böl ge den ge l e ri nin, böl ge güç l e ri nin mev zi l en m e si nin es ki si gi bi ol m a ya ca ğı, önem l i de ği şi ki l ik l e rin or t a ya çı ka ca ğı gö rü l ü yor. Bu an l am da si ya si du rum da dün ya ile bir l i ği ve böl ge nin gel di ği bu nok t a yı bü t ün böl ge güç l e ri nin gör m e s i ve an l a m a s ı önem l i dir. Bu n u gö ren l er, ken di l e ri ni bu de ği şim sü re ci ne gö re dü zen l e m e yi, ya pı l an dır m a yı bi l en l er, ye ni sis t e m e gö re ken di l e ri ni ayar l ar l ar, sis t em içe ri sin de olur l ar; ar t ık sis t em l e mü ca de l e le ri olur. Ama bir po l i t ik güç ola rak va ro l a bi l ir l er. Böy l e ol m a yan l ar, -şim di den ke ha net t e bu l un m ak doğ ru de ğil, bir mü ca de l e dir, sü re cek t ir; ama ga i p t en bir şey de or t a ya çık m a ya cak, dün ya nın bu bi çim de de ği şi m i bir sü reç ola rak de vam ede cek tir. Sü reç böy l e ola ca ğı na gö re, es ki de ıs rar eden l er da ra l a cak l ar, mar j i nal l e şe cek l er. Hat t a bir öl çü de tas fi ye olup gi de cek l er. Böl ge nin ar t ık es ki si gi bi ol m a ya ca ğı nı, Or t a do ğu’ ya yö ne l ik ge l iş t i ri l en po l i t i ka la rı, mü ca de l e l e ri gör m e m ek, po l i t ik ve ide o l o j ik bir kör l ük olur. Çok ile ri dü zey de tu t u cu l uk an l a m ı na ge l ir. Bu ra dan ha re ket l e Tür ki ye’ de de önem li ge l iş m e l er gö rül m ek t e dir. Türk dev l e t i nin de bir böl ge gücü ola rak, hem dün ya da hem böl ge de ya şa nan bu de ği şim sü re ciy l e iliş ki si, et ki l en m e si ve çe l iş ki si var. Her şey den ön ce dün ya öl çe ğin de ki de ği şim Tür ki ye’ yi ol duk ça et ki l e di ve ol duk ça da zor l a dı. Zor l an m a te m e l in de de ol sa, es ki bir çok özel l i ği ni ko ru m a yak l a şı m ı içe ri sin de; fa kat ba zı yön l e riy l e de ken di si ni bu çer çe ve de ye ni l e m ek, de ğiş t ir m ek zo run da kal dı. Tür ki ye Cum hu ri ye t i bir re or ga ni zas yon sü re ci ni ya şa dı, ya şı yor. Par t i Ge nel Baş kan l ı ğı, 1996’ dan iti ba ren baş t a or du da or t a y a çı k an bu de ğ i ş i m e, “or du nun re or ga ni z as y o nu” de di. Dev l e t i yö ne t en te m el güç ola rak or du da ki de ği şim l e de, dev l et t e or t a ya çı kar m a ya baş l a dı ğı ya pı l an m a yı an l a m a ya, ta nı m a ya ça -
lış t ı. Önem l i de ğer l en dir m e l er de sun du. Bu, yı kıl m a dan ve ken di si ni da ğıt m a dan, kon t rollü ve de ne t im l i ola rak, or t a ya çı kan dün ya du ru m u na gö re TC’ nin ken di si ni oya l a m a yön t e m i idi. El bet te böl ge de ki de ği şim sü re ci Tür ki ye’ yi ya kın dan et ki li yor. Şim di ye ka dar ya şa nan ge l iş m e l er Türk dev l e t i nin ye t er l i oran da de ği şi mi ger çek leş tir me di ği ni gös te ri yor. Ha l a bel l i bir bü t ün l üğü, sis t em de yap t ı ğı de ği şik l ik l er için de bi raz uyum l u ha le gel me yi ya şa sa da, böl ge de ki çe liş ki ler üze rin de, yi ne Kaf kas ya ve Bal kan lar’ da ki çe l iş ki l e ri ne de niy l e dün ya ile bir çe l iş ki için de. Kı sa ca sı Tür ki ye de böy le bir de ği şim sü re ci ile yüz yü ze bu lun mak ta dır. Baş kan Apo, böl ge nin di ren me içe ri sin de bir de ği şim le ar tık ke sin yüz yü ze gel di ği ni, böy l e bir de ği şi m in ol m az sa ol m az ka bi l in den bir nok t a ya ulaş t ı ğı nı, ’ 98’ de çok net ola rak gördü ve ta nım la dı. Bu an lam da da ar tık es ki si gi bi olu na ma ya ca ğı nı, bu sü re cin ge rek tir di ği de ği şik li ği par ti ve mü ca de le dü ze yi miz de mut la ka yap ma mız ge rek ti ği ni or ta ya koy du ve bu sü re ci baş l at t ı. Bu de ği şi m i ken di et kin l i ği m iz içe ri sin de, kar şı cep he yi da ha da çok zor la ya rak, par ti ve mü ca de le et kin li ği mi zi ge liş ti re rek yap mak is te di. As lın da Av ru pa’ ya yö ne lim, böy le bir de ği şi mi Av ru pa’ da ge l iş t ir m e, si ya s i sü re ci Av ru pa ek s en l i ola rak yü rüt me söz ko nu suy du. Ön der li ğin çı kı şı bu te mel dey di. Bu du rum hem ABD, hem de Tür ki ye açı sın dan her ba kı mın dan zor la yı cı bir an lam ifa de et ti. Öy le ki bu, Türk dev le ti için ge ri da ya nak la rı ve müt te fik le ri nin bi le ken di siy le kar şı kar şı ya ge ti ril me si an la mı na ge li yor du. Ame ri ka için, Kürt so ru nu nun çö zü mün de, en çok ha kim ol du ğ u cep h e n in par ça l an m a s ı an l a m ı n a ge li yor du. Bu na kar şı ta vır alın dı. Ulus la ra ra sı komp lo bu na kar şı da ha kap sam lı bir sal dı rı ya geç ti ve bil di ği miz gi bi 15 Şu bat sal dı rı sı or ta ya çık tı. İş te, mev cut stra te jik yak la şım la rı mı zı böy le bir de ği şim içe ri sin de ge liş ti ri yo ruz. Ye ni yak la şım lar, es ki den va ro lan lar la ya pı la cak de ği şim ler, ken di ni ye ni den dü zen le me, böy le bir sü reç or ta ya çı ka rı yor. As lın da 6. Kon gre bu nu yap m ak is t i yor du. Fa kat ulus la ra ra sı komp lo yu bo şa çı ka ra ma ma so nu cun da komp lo nun 15 Şu bat’ ta da ha fark lı bir dü zey ka zan ma sı, el bet te ki kon gre nin ge rek l i de ği şik l ik l e ri gün dem leş t i re m e m e si ni, ya pa m a m a sı nı do ğur du. Yok sa Par ti Ön der li ği kon gre yi, “ye ni den ya pı lan dır m a kon gre si” ola rak ta nım lı yor; bu de ği şi m in stra t e j ik ve ör güt sel alan da ya şan dı ğı, ye ni den ge l iş t i ril di ği, for m ü l e edil di ğ i bir dö n em ola rak ön g ö rü y or du. Fa kat komp l o ne de niy l e bu nun na sıl ge liş t i ri l e ce ği, de ğiş t i ri l e ce ği pra t ik ola rak ger çek l eş t i ri l e m e di. Komp l o n un 15 Şu bat’ a var dı rıl m a s ı ise, za t en kon g re n in böy le bir de ği şi mi yap ma sı nı, en azın dan tak t ik sü reç an l a m ın da or t a dan kal dır dı, im kan sız ha le ge tir di. Böl g e ve dün y a da k i si y a s al du ru m u, ya şa nan de ği şi m i, “Y eni dünya düzeni”nin özel l ik l e ri ni, Tür ki ye ve Kür dis t an’ da va ro l an du ru m u, mü ca de l e m i zin or t a ya çı kar dı ğı ge l i şi m i de ğer l en di ri yor ve bu na gö r e ken di m i zi ye n i den dü zen l e m e y e, mev zi l en dir m e ye ça l ı şı yo ruz. Bu bir zo run l u l uk t ur. Bu ye ni du rum, “bu nu bı rak mak, şu na baş l a m ak; şun dan vaz geç m ek, bu nu ka bul et m ek” ile bir ala ka s ı yok. Bu, için de bu l un du ğu m uz ko şul l a ra gö re ken di m i zi ye ni den dü zen l e m ek an l a m ı na ge l i yor ve el bet t e bu nu ger çek l eş t ir m ek du ru m un da yız. Özel l ik l e stra t e j ik alan da ki de ği şi m e an l am ver m ek; ne yin na s ıl de ğiş t i ği ni, de ği şi m in ne an l a m a gel di ği ni, yak l a şım l a rı m ı zın ne ol du ğu nu iyi özüm se m ek bü t ün par t i l er, ile ri dü zey de ki sem pa t i zan l ar ve hal kı m ız için çok ge rek l i ve önem l i dir. “Vaz mı ge çi y o ruz, ka bul mü edi y o ruz” bi çi min de dar, yü zey sel ve bi lim sel ol ma yan so nuç la rı öne çı ka ran po li ti ka lar doğ ru de ğil dir. Bun dan her han gi bir an la yış ya da çö züm or ta ya çık maz. Ne yap mak is te di ği miz ve par ti nin ye ni len me sü re ci doğ ru an l a şıl m az. Ol sa ol sa ka os ve çö züm süz lük, ka fa ka rı şık lı ğı, bu na lım çı kar. Mü ca de le yi, si ya sal sü re ci an la ma ma ve gi de rek on dan uzak laş ma or ta ya çı kar.
ww w
.n et ew e. co
Dün ya Sa va şı’ ndan son ra dün ya nın Sov yet ler Bir li ği ile ABD ön der li ğin de ki iki ku tup ha l in de mer kez l eş m e s i ve bir bi ri ne kar şı mev zi len me si en üst nok ta ya ulaş tı. Ba tı ve ABD em per ya liz mi ken di ni de mok ra tik bir sis tem ola rak ta nım la dı. Bu nun içe ri sin de, da ha yüz yı lın ba şın da sos ya lizm için de ki bö l ün m e den or t a ya çı kan sos ya l ist-de mok ra tik ke sim de yer al dı. Di ğer yan dan Rus dev rim ci le ri nin ge liş tir di ği ve Rus ya’ da yö ne ti mi el de tu tan ve ön cü lük eden sos ya list yak la şım yer al dı. Adı na so ğuk sa vaş de ni len ve uzun yıl lar de vam eden bu sü reç te kar şıt iki ku tup te me lin de olu şan dün ya, as lın da çok de ği şik alan lar da şid det li ve sı cak bir sa va şı mı ya şa dı. Üst te dün ya yı yö ne ten güç ler ara sın da ki psi ko lo jik, is tih ba ri ve hat ta bir bi ri ni stra te jik ba kım dan teh dit et me bi çi min de ki sa vaş ile alt ta dün ya nın bir çok ala nın da şid det li sı cak sa va şım lar ola rak ya şan dı. Dün ya nın bir çok kı ta sın da ulu sal kur tu luş sa vaş la rı ge liş ti. Bir çok ül ke de fa şist-as ke ri dar be ler, cun ta lar tez gah lan dı. Öy le ki, iki blok uzay ça lış ma la rın dan si lah lan ma ya, si lah lan ma dan spo ra ka dar, her alan da çok şid det li bir sa va şım ya şa dı. ABD ya şa nan bu mü ca de l e içe ri s in de ken di si ni hem eko no mik hem de si ya si ola rak ye ni le me yi, ye ni den üret me yi ve şe kil len dir me yi bil di. Bu na kar şı sos ya list sis tem ve baş ta Sov yet ler Bir li ği ol mak üze re ken di için de de mok ra tik bir dü ze ni ge liş ti re me di. Aşı rı bir mer ke zi leş me, bü tün alan lar da eko no mik, sos yal, si ya sal, as ke ri alan da ya ra tı lan yo ğun laş ma, gi de rek ken di için de ki ge li şi mi, de ği şi mi dur dur du ve bir tı kan ma yı or ta ya çı kar dı. Yü rüt tüğü mü ca de le ile ka p i t a l ist-em p er y a l ist sis t em içe ri s in de önem l i de ği şik l ik l e re yo l aç m ış ol m a sı na rağ men, dün ya da sos ya lizm ve ulu sal kur tu luş çu luk yo lun da önem li ge liş me le ri or ta ya çı kar mış ve bu tür ge liş me le re ön cü lük et miş ol ma sı na rağ men, ’ 70’ ler den ve özel lik le ’ 80’ le rin ba şın dan iti ba ren sis tem bü tü nüy le ken di ni üre te mez ha le gel di. Bu nu de ği şik l i ğe uğ rat m ak ve tı kan m a yı çöz m ek için ’ 80’ le rin or ta la rın dan iti ba ren ge liş ti ri len de ği şim sü re ci ba şa rıy la yü rü tü le me di, iler le ti le me di. Bu, Gor ba çov’ un ön cü lük et ti ği bir sü reç ti. De mok ra tik dü ze ni ni ge liş tir mek te zor la nın ca, bir de dı şa rı dan ABD ve Ba tı em per ya liz mi nin bas kı la rı ek le nin ce, Sov yet ler ’ 90’ la rın ba şın da çö züldü ve ye ni sis tem ler, ye ni dev let ler or ta ya çık tı. İş te böy le bir çö zül me, dün ya açı sın dan köklü bir de ği şi min baş lan gı cı nı ifa de edi yor du. Çö zü len sis tem ler içe ri sin de, dün ya ile uyum lu sis tem ler oluş ma ya baş la dı. Kar şı cep he de du ran bü tün ya pı lar, bu yı kı lan ve ye ni den ku ru lan sis tem içe ri sin de ken di le ri ni ye ni le mek, ge li şen “Y eni dünya düzeni”ne gö re ken di le ri ni ye ni den şe kil len dir me ih ti ya cı nı duy du lar. Özel lik le sos ya list ha re ket ler ve iş çi sı nı fı ha re ket le ri açı sın dan du rum böy ley di. Sa de ce dev let ler de ğil, ha re ket ler ve par ti ler de bö lün dü ler, da ğıl dı lar. Bir kıs mı sav rul du, sağ bur ju va sis tem içe ri sin de eri ye rek, bur ju va ziy le bü tün leş ti. Bir kıs mı ise ya şa dı ğı du ru mu, geç mi şi de ğer len di re rek, için de bu lun du ğu ko şul la rın köklü bir ana li zi ni ya pa rak, ge li şen dün ya du ru mu na gö re ken di si ni ye ni den ör güt le me yi, “Y eni dünya düzeni” içe ri sin de bi raz sos ya list par ti, sos ya list ha re ket ola rak va rol ma yı ve mü ca de le et me yi esas al dı. Bu ha re ket ler baş lan gıç ta çok zor lan mış ol ma la rı na rağ men, gi de rek bir çok ül ke de ye ni den de mok ra tik esas lar te me lin de ör güt len me yi, da ha son ra ki sü reç ler de ise bir çok ül ke de ya yö ne ti mi tüm den ele al ma yı ya da yö ne tim le re or tak ol ma yı ba şar dı lar. Şim di, böy le bir sü reç de vam edi yor. Bu an lam da sis te min bu bi çim de ki de ği şi mi, iki ku tup lu dün ya nın bir kut bu nun da ğıl ma sı so nu cun da or ta ya çı kan ku tup suz ve adı na “Y eni dünya düzeni” de ni len bir sis tem oluş turur ken, bü tün ya pı lan ma lar as lın da böy le ce de ği şik lik ya şa mış ol du. Özel lik le cep he den ABD sis te mi ne kar şı du ran dev let ler ve ha re ket ler, ye ni den bir de ği şi mi ve or ta ya çı kan ko şul la ra gö re ken di le ri ni ge liş tir me yi ger çek leş tir di ler. De ği şim sa de ce bun lar la sı nır lı kal ma dı. Söz de za fer ka zan mış gi bi gö rü nen, ger çek te ise as lın da 20. yüz yıl da or ta ya çı kan
Serxwebûn
m
Sayfa 4
Yeni sistemi kavramayan ve çözüm geliştirmeyenler yenilgiyi yaşadılar Ye ni sis te min özel lik le ri ne dir? Her şey den ön ce es k i s i gi b i ka t ı bir mer ke zi leş me yok. Mer ke zi leş miş iki kut bun kar şı lık lı mev zi len me le ri yok. Kuş ku -
An cak di ğer güç le ri de dik ka te ala rak her ke se ken di ne gö re bir yer ver me ye ça lı şı yor. Böy le yap maz sa her ke si kar şı sı na ala ca ğı nı iyi bi li yor. Bu dün ya içe ri sin de ulus, sı nıf, cins, böl ge vb. bir çok çe liş ki den do ğan mü ca de le nin yön tem le ri ve stra te jik yak la şım la rı de ğiş miş bu lu nu yor. Böy le bir dün ya da cep he den bir sis te me kar şı sa de ce as ke ri ya nı ege men kı la rak ör güt len mek ve sa vaş yü rüt mek müm kün de ğil dir. Bu nun için da ha baş tan sis tem de ği şir ken, sis tem de ği şik li ği nin ol du ğu alan lar da bü tün ha re ket ler de ği şim gös ter di. Par ti ler de ğiş ti; ye ni den ye ni ko şul la ra gö re an la yış la rı nı, ör güt ve mü ca de le du rum la rı nı de ğiş tir di ler, ken di le ri ni ye ni den dü zen le di ler ve ona gö re de mü ca de le le ri ni de vam et ti ri yor lar. Ar tık es ki yön tem ler le mü ca de le yü rüt mü yor lar. Ama sos ya lizm den, sı nıf mü ca de l e si ni yü rüt m ek t en vaz geç miş de ğil ler. Bir çok sa ha da et kin lik le ri ni ko ru yor lar. Bel ki ’ 90 ön ce si gi bi ba zı alan lar da, di ğer dün ya dan tüm den kop muş bir bi çim de ha ki mi yet yok. Öy le ki, o ha ki mi ye tin sos ya liz mi ne ka dar tem sil et ti ği de ğer len di ri li yor, tar tı şı lı yor. Fa kat dün ya nın her ye rin de yi ne de ezi len le rin sa va şı mı, sos ya list ör güt ler var. Ge çen yüz yıl dan fark lı an la yış lar, ör güt ve mü ca de le bi çim le ri içe ri sin de bu lu nu yor lar. Dün ya mı zı, po li ti ka yı, dü şün ce di sip lin le ri ni an la mak ve de ğer len dir me ye ta bi tut mak ge re ki yor. “Böy le bir dün y a is te m i y o rum, ’ 90 ön ce si dün y a y ı is te rim” de mek le bir po li ti ka ge liş ti ri le mez. Böy le di yen le re bu dün ya da yer yok. O za man ken di için de ki ko şul la ra gö re, mü ca de le stra te ji si ve tak ti ği ne gö re de ği şi mi yap mak ka çı nıl maz olu yor. Ni te kim de ği şi mi za ma nın da ger çek leş tir me yen bir çok ha re ket, den ge le rin otur du ğu böy le si ne de ği şim dö nem le rin de eri yip git ti ler. Tas fi ye olan lar da var. Er ken den bu nu gö rüp ken di si ni de ğiş ti ren ve ye ni den du ru ma ha kim olan, et ki li ha le ge len ve hat ta dev let yö ne ti mi ni ve ik ti da rı alan, ik ti da ra de ği şik yol lar la ge len ha re ket ler, ör güt ler de ol du. Bun la rı gör me miz, bu an lam da de ği şim ol gu sun dan, ko şul la ra gö re mü ca de le stra te ji si ve tak ti ği be lir le me an la yış ve yak la şım la rın dan ders çı kar ma mız önem li. Bir de ği şim sü re ci de de ğil, de ği şi min so nu na doğ ru ge li ni yor. Ar tık ye ni bir dün ya sis te min den söz et mek ye rin de olur. Böy l e bir dün ya ya pı l an m a sı kar şı sın da en çok di re nen alan l ar dan bi ri de Or t a -
Serxwebûn
Ağustos 1999
1 5 A ğus t o s 1 9 8 9 - 1 5 A ğus t o s 1990 Ey lem sa yı sı 289, TC’ nin kay bı 1501, ele ge çi ri len si lah bel li de ğil. Şe hit 126. 1 5 A ğus t o s 1 9 9 0 - 1 5 A ğus t o s 1991 Ey lem sa yı sı 914, TC’ nin kay bı 2411. Şe hit 194. 1990’ dan iti ba ren ge ril la ey lem le rin de dik kat çe ken şe hir bas kın la rı dır. Bu sü re de ger çek leş ti ri len 184 ge ril la bas kı nı nın 43’ ü ara la rın da Van, Muş, Bin göl, Der sim ve Si irt’ in de ol du ğu şe hir ve ka sa ba bas kı nı şek lin de ger çek leş ti ril miş tir. 1990’ nın bir di ğer özel li ği kit le ey le mi dir. Ka yıt la ra gö re 15 Ağus tos 1990-15 Ağus tos 1991 ta rih le ri ara sın da 194 kit le ey le mi ol muş tur. Bun lar aç lık gre vi, ke penk ka pat ma, şe hit le rin ce na ze tö ren le ri, yü rü yüş ve gös te ri gi bi ey lem ler dir. Bu ey lem ler si ya sal li te ra tü re ser hil dan ola rak geç ti. Bu gös te ri le re 1 mil yo nun üs tün de in sa nın ka tıl dı ğı tah min edil mek te dir. 15 Ağus tos 1991-1 Ocak 1993 Ey l em sa y ı s ı 1367, TC’ n in kay b ı 1879. Şe hit 832. 1992’ de 779 ser hil dan ey le mi tes pit edil miş tir. Düş man güç le ri, si lah sız hal ka ateş aç ma yı uy gu la ma ha li ne ge tir di; kit le gös te ri le ri ne açı lan ateş so nu cu kat le di len si vil le rin sa yı sı 120 ka dar. 1993 yı lı için de ger çek leş ti ri len se r hil dan la rın sa yı sı ise 1000 ci va rın da ol muş tur. 1 Ocak 1993-1 Ocak 1994 Ey lem sa yı sı 3173, TC’ nin kay bı 6378 (4456’ s ı as k er, 292’ s i özel tim, po l is, ajan, 490’ ı ko ru cu), şe hit 729. (Şe hit ge ril la lar dan 12’ si ya ra lı ya ka lan dık tan son ra iş ken ce ile kat le dil miş tir. Bun lar dan 211’ i I-KDP ve YNK güç le ri ara sın da 4 Ekim-14 Ka sım 1992 Gü ney Sa va şın da şe hit dü şen ge ril la lar dır). Bu sü re de 178 köy den 2138 ki şi köy ko ru cu lu ğu nu bı rak tı, 34 as ke ri gar ni zon bo şal tıl dı, 147 okul ve gar ni zon ge ril la lar ve mi lis ler ta ra fın dan ya kıl dı. 1993 yı lı için de ger çek leş ti ri len se ri hil dan la rın sa yı sı ise 1000 ci va rın da ol muş tur. 2 4 Ha zi ran 1 9 9 4 - 3 0 Tem m uz 1995 Ey l em sa y ı s ı 1920, TC’ n in kay b ı 10834 (as ker-su bay 8927, özel tim, po lis, ajan 447, ko ru cu 1460). Şe hit 1450. Si lah bı ra kan köy ko ru cu su sa yı sı: 800 ci va rın da. 1 A ğus t o s 1 9 9 5 - 3 0 Te m m uz 1995 Ey lem sa yı sı 1016, TC’ nin kay bı 2311 (as ker-su bay 1937, özel tim, po l is, ajan 39, ko ru cu 335), ele ge çi ri len si lah 558. Ölen KDP’ li 1879. Şe hit 441. (Bun lar dan 155’ i 26 Ağus tos - 1 Ara lık 1995 ta rih le ri ara sın da İkin ci 15 Ağus tos Atı lı mı’ nda şe hit dü şen ler.) 1 5 A ğus t o s 1 9 9 6 - 1 5 A ğus t o s 1997 Ey lem sa yı sı 1934, TC’ nin kay bı 4465 (as ker-su bay 3724, özel tim, po l is, ajan 105, ko ru cu 636), ele ge çi ri len si lah 556. Ölen KDP’ l i 1182 (26’ s ı rüt be l i) Şe hit 818. 1 5 A ğus t o s 1 9 9 7 - 9 A ğus t o s 1998 Ey lem sa yı sı 1904, TC’ nin kay bı 2458 (as ker-su bay 1909, özel tim, po l is, ajan 76, ko ru cu 472), ele ge çi ri len si lah 1029. Ölen KDP’ l i 2254 (94’ ü rüt be l i). Şe hit 937. *** ARGK 1999 yı lı savaş bi lanço su Ey lem sa yı sı: 277 Bas kın: 21 Sal dı rı: 44 Pu su: 47 Uzak tan ku man da lı bom ba: 90 Fe dai ey le mi: 7 Ölen as ker: 1063 Ya ra lı as ker: 263 Ölen po lis: 16 Ölen KDP’ li: 133 Şe hit ge ril la: 217 Ya ra la nan ge ril la: 30 Ölen ko ru cu: 96 Ya ra la nan ko ru cu: 90
.n et ew e. co
m
15 yıl için de Kür dis tan Halk Kur tu luş Or du s u ARGK’ nin Türk dev l e t i ne kar şı bas kın, sal dı rı, pu su, ça tış ma, sa bo taj, ma yın la ma, su i kast vb. şe kil ler de ge liş tir di ği top lam ey lem sa yı sı 18274’ dir. Bu sa yı ya 1-15 Ara lık 1995 ile, 1-15 Ağus tos 1996 ta rih le ri ara sın da ki top lam bir ay lık sü reç ve KDP’ ye kar şı yü rü tü len sa va şın so nuç la rı da hil de ğil dir. 15 yıl için de ger çek le şen bu 18274 ey lem de Türk dev l e t i nin ge ril l a ta ra fın dan sap ta na bi len ka yı bı ise, top lam 42500’ dür. Bu nun 31481’ i su bay, as su bay ve er ler den olu şan as ker kay bı. 5 3 6 5 ’ i özel tim, po lis, ajan. 5717’ si ise ko ru cu dur. 26 Ağus tos-10 Ara lık 1995 ile 14 Ma yıs 1997’ den iti ba ren yü rü t ü l en sa vaş t a KDP’ nin ver di ği ka yıp lar bu na da hil de ğil dir. Bu sü reç t e KDP top l am 5315 ka yıp ver miş tir. 15 yıl bo yun ca ge ril la nın top lam ka yı bı 6679’ dur. Bu 15 yıl bo yun ca Türk dev le ti ta ra fın dan ka t l e di l en si v il sa y ı s ı ise 8 0 0 0 10000 ara sın da ol du ğu tah min edi li yor. 15 yıl l ık sa v aş dö n e m i n in 1984-89, 1993-94 ve 1995-98-99 yıl la rı ara sın da ki top lam 9 yıl lık kap sa mın da Türk or du su na ait uçak sa var, top, ağır ma ki na lı tü fek le rin de ara la rın da bu lun du ğu top lam 4622 adet de ği şik cins si la ha ge ril la lar el koy du. Ge nel ola rak Türk or du su na ait çok sa yıda araç da bu dö nem de im ha edil di. 3500 ci va rın da köy ve mez ra nın bo şal tıl dı ğı bu dö nem de mil yon lar ca Kür dis tan lı nın göç et ti ril di ği ni Türk dev le ti nin ken di si bi le ar tık ka bul edi yor. 15 yıl l ık sa vaş bi l an ço su nu dö nem l er iti ba riy le in ce le di ği miz de şu so nuç lar or ta ya çı kı yor:
Sayfa 5
– Ey l em l er açı s ı n dan: Bu dö nem ger çek le şen 18274 ey le min, %1 1 . 2 ’ s i 15 Ağus t os 1984 ile 15 Ağus tos 1988 ara sın da %8 . 5 3 ’ ü 15 Ağus t os 1988 ile 15 Ağus tos 1991 ara sın da, %7. 48’ i 15 Ağus tos 1991 ile 1 Ocak 1993 ara sın da, %1 7 . 3 ’ ü 1 Ocak 1993 ile 1 Ocak 1994 ara sın da, %28. 8’ i 1 Ocak 1994 ile 30 Tem muz 1996 ara sın da, %5. 5’ i 1 Ağus tos 1995 ile 30 Tem muz 1996 ara sın da, %1 0 . 5 ’ i 15 Ağus t os 1996 ile 15 Ağus tos 1997 ara sın da, %10. 4’ ü 15 Ağus tos 1997 ile 9 Ağus tos 1998 ara sın da,
SAVAŞ BİLANÇOSU
1998 ta rih le ri ara sın da ya şan dı.
Gö rül düğü gi bi sa va şın en kap s am l ı geç t i ği dö ne, 1 Ocak 1994 ile 30 Tem muz 1995 ara sın da ki bir bu çuk yıl l ık dö nem dir. 14 yıl lık sa vaş ta ki tüm ey lem le rin %28. 8’ nin ger çek l eş t i ği bu dö nem, Türk dev l e t i top l am ka y ıp l a r ı n ın %33. 6’ sı nı, ge ril la ise %32. 6’ sı nı ver di. Sa va şın 15 yıl lık bi lan ço su nun 1/3’ ü bu dö nem de ya şan dı. Türk dev le ti nin top ye kün sa vaş kon sep t iy l e Ku zey’ den Gü ney’ e, Gü ney Kür dis tan’ ın tü mün de sal dı rı la rı nı yo ğun laş tır ma sı, ge ril la nın da ar tan bir di re niş le ce vap ver me si ne de niy le bu dö nem sa va şın şid det len di ği be lir ti le bi lir. Bu nun dı şın da son iki yıl dır ge ril la ey lem le ri nin % 10. 5’ i ve % 10. 4’ nün ger çek leş me si, bu sü re ce iliş kin Türk ge nel kur ma yı nın or ta ya at tı ğı “ge ril la mar ji nal leş t i” id di a l a rı nıp çü rüt m ek t e dir. ARGK, 15 yıl l ık sa vaş t a ki tüm ey l em l e ri nin % 20. 9’ unu, ya ni 1/5’ ini mar ji na leş ti ril di ği id dia edi len son iki yıl da 15 Ağus tos 1996 ile 9 Ağus tos 1998 ta rih le ri ara sın da ger çek leş tir di. Bu son iki yı lın ey lem bi lan ço su nun ay rın tı la rı na gi ri lin ce bu ger çek da ha net or t a ya çı kar. Bu açı dan 15 Ağus t os 1996 ile 15 Ağus tos 1997 ara sın da ki dö ne me ba ka lım: Bu sü reç te 14 Ma yıs 1997 ta ri hin den iti ba ren Türk or du su nun KDP ile bir lik te Gü ney Kür dis tan’ da baş lat tı ğı iş gal gi ri şi mi ya şan dı. Bu na gö re bu sü reç te 1934 ey lem ger çek l eş t i. Türk or du su 306 ope ras yon ve 332 ha va sal dı rı sı dü zen le di. Bu dö nem de ki Türk dev le ti nin ka yıp la rı; su bay, as su bay, uz man ça vuş 74, 3650 er ol mak üze re 3724 as ker, 105 özel tim, po lis, 636 ko ru cu, top l am 4 4 6 5 . Bu n un ya n ı s ı ra 1885 as ker ile 1518 ko ru cu nun da bu dö nem de ki ey lem ler de ya ra lan dı ğı sap ta na bil miş tir. Bu dö nem de 320 sa vaş çı ya ra lı ve ren ARGK’ nin 810 sa vaş çı sı da şe hit düş müş -
ww w
– Türk dev le ti nin kayıpları açı sın dan: %13. 7’ si 15 Ağus tos 1984-15 Ağus tos 1988 ara sın da, %11, 8’ i 15 Ağus tos 1988-15 Ağus tos 1991 ara sın da, %4. 42’ si 15 Ağus t os 1991- 1 Ocak 1993 ara sın da, %15’ i 1 Ocak 1993 - 1 Ocak 1994 ara sın da, %33. 16’ sı 1 Ocak 1994 - 30 Tem muz ara sın da, %5. 43’ ü 1 Ağus tos 1995 - 30 Tem muz 1996 ara sın da, %10. 5’ i 15 Ağus tos 1996 - 15 Ağus tos 1997 ara sın da, %5. 7’ si 15 Ağus tos 1997-9 Ağus tos 1998 ta rih le ri ara sın da ya şan dı.
1984 – 1999
– Ge ril la kayıpları açı sından: Bu dö nem de ki 6679 şe ha de tin, %4. 17’ si 15 Ağus tos 1984-15 Ağus tos 1988 ara sın da, %5. 75’ i 15 Ağus tos 1988-15 Ağus tos 1991 ara sın da, %12. 4’ ü 15 Ağus t os 1991- 1 Ocak 1993 ara sın da, %12. 1’ i 1 Ocak 1993- 1 Ocak 1994 ara sın da, %3 2 . 6 ’ s ı 1 Ocak 1994-30 Tem m uz 1995 ara sın da %6. 6’ sı 1 Ağus tos 1995-30 Tem muz 1996 ara sın da, %12. 2’ si 15 Ağus tos 1996 - 15 Ağus tos 1997 ara sın da, %1 4 ’ ü 15 Ağus t os 1997-9 Ağus t os
tür.
Bu dö nem de ge ril la ya ka tı lım ise 2238 ola rak ger çek l eş t i. (15 Ağus t os 1996-15 Ağus tos 1997) 14 Ma yıs’ ta baş la yan KDP ile sa va şın so nuç la rı da ek le nin ce bu dö nem de 26’ sı rüt be li ol mak üze re, 1182 KDP’ li öl müş tür. ARGK ge ril l a l a rı bu yıl için de 1 9 9 tank, pan zer, cem se vb. as ke ri ara cı im ha eder ken, 4 he l i kop t er de dü şü rül m üş t ür. He li kop ter ler den 2’ si Gü ney ope ras yo nun da fü ze l er l e vu ru l a rak im h a edil m iş t ir. Bun l ar dan bir sü per cob ra ti pi, di ğe ri de Türk or du su nun sa vaş kur may la rı nı ta şı yan co u ger özel tip bir he li kop terd ir. Bu iki he li kop ter de 1 yar bay, 2 bin ba şı, 1 yüz ba şı, 6 üs teğ men, 2 as su bay ol mak üze re top lam 12 su bay öldü. Ge ril la lar bu bir yıl için de Türk or du su ve KDP’ ye ait 566 si la ha da el koy du lar. Bu s i l ah l a rı n da ğı l ı mı şö y l e di r: Uçak sa vaş 10, ha van 9, MG-3 or ta otomatik ma ki na lı tü fek 27, BKC or ta ma ki na lı tü fek 49, ka laş ni kof tü fek 228, G-3 tü fe ği 187, kar nas tü fe ği 10, dik tir yof 3, B-7 ro ke ta ta rı 43. Bun la rın ya nı sı ra çok mik tar da cep ha ne yi de ge ril la lar ele ge çir di ler. 1 5 A ğus t o s 1 9 9 7 - 9 A ğus t o s 1998 arası. Bu sü reç te ge ril la lar 1904 ey lem ge liş tir di ler. Bu ey lem le rin dağı lı mı şöy le dir: Pu su 369, sız ma 132, sal dı rı-ba skın 239, ma yın la ma 311, su i kast 16, ça tış ma 455, sa bo taj 64, yol kes me 96, ta ciz 222. Top lam 1904 ey lem. Bu 1904 ey lem den 1127’ si nin so nuç l a rı ge ril l a ta ra fın dan kıs m en ve ya ta ma men bi li ni yor. 777’ si nin so nuç la rı ise bi lin mi yor. Bu na gö re sap ta na bi len Türk dev le ti nin kay bı ise şöy le dir: Su bay 77, er 1832 ol mak üze re top lam 1909 as ker, 76 ajan-po lis ve 473 ko ru cu. Top lam 2458. KDP’ nin kay bı ise 94 rüt be li ol mak üze re top lam 2254’ tür. Bu yıl için de 937 ge ril la şe hit düştü.
ARGK savaşçı ları nın im ha et ti ği , darbe l e di ği Türk o rdu s u na ai t araçların dö kümü de şöy le dir: 1 uçak, 1 tren, 18 he li kop ter, 23 tan ker, 9 tank, 18 pan zer, 476 as ke ri araç ol mak üze re top l am 546’ dır. Bu nun 52’ s i KDP’ ye ait tir. Bu dö nem de 52 KDP’ li si lah la rıy la bir lik t e tes l im ol m uş t ur. 545’ i si l ah bı rak mış t ır. Ku zey Kür dis t an’ da si l ah bı ra kan ko ru cu sa yı sı 646’ ya ulaş t ı. Yine boşaltılan köy sayısı Ku zey Kür dis t an’ da 51 ’dir. ARGK ge ril laları nın bu dö nem de ele ge çirdi ği si lahların dağı lı mı ise söy le dir: Uçak sa var 28, ha van 18, MG-3 or tama ki na l ı tü fek 6, BKC or t a ma ki na l ı tü fek 66, B-7 ro ke ta ta rı 74, Lav si la hı 2, ta ban ca 39, av tü fe ği 48, ka laş ni kof tü fe ği 639, G3 tü fe ği 109 ol mak üze re top lam 1029 si lah, ay rı ca çok sa yı da cep ha ne ve as ke ri mal ze me ye de ge ril la el koy du. Bu ka dar kap sam lı ama Kür dis tan hal kı için de o ka dar ha ya ti olan 15 yıl lık sa vaş sü re cin de aralarında, anısana ARĞK’nin kurulduğu Mahsum Korkmaz ve Kürdistan ulusal kurtuluş mücadelesinin değerli komutan ve savaşçıları Mus t a fa Yön dem, Hay dar Ka ra sun gur, Meh met Emin As lan, Meh m et Sev g at, Ah m et Ke s ip, Ah m et Gü l er, Mus t a fa Ömür can, Ab dur rah m an Mo tor, Hü se yin Öz bey, Ha nım Ya ver ka ya, Çi çek Sel can, Bi nevş Agal ve Ağa Kah ra man gi bi çok sa yı da ka yıp lar ver di. An cak sü rek li bü yü ye rek 15. sa vaş yı lı na ulaş tı. *** 1 5 A ğus t o s 1 9 8 4 - 1 5 A ğus t o s 1988 Ey l em sa y ı s ı 2050, TC’ n in kay b ı 5830, ele ge çi ri len si lah 572. Şe hit 279. 1 5 A ğus t o s 1 9 8 8 - 1 5 A ğus t o s 1989 Ey lem sa yı sı 358, TC’ nin kay bı 1131, ele ge çi ri len si lah 601. Şe hit 65. Si lah bı ra kan ko ru cu sa yı sı: 1000
Sayfa 6
Ağustos 1999
Serxwebûn
15 Ağustos’u yeni özgürlük hamlemizin başlangıcı yapalım PKK Baflkanl›k Konseyi de de mok ra t ik iliş k i ve ya şam dü ze n i n in ge liş t i ği bir dü ze y e ulaştırdı. Bü t ün bun l ar Kürt top l u mu, Kürt in s a n ı için ye n i olan, kök l eş miş ar t ık yo k e dil me si im k an s ız ha l e ge l en te mel de ğer l er dir. Bi rey ve top l um ola rak ar t ık öy l e bir nok ta y a gel miş t ir ki, bu de ğer l er uğ ru n a öl mek ve her türlü im h a y ı gö ze al mak müm k ün ha le gel miş t ir. Kuş k u s uz bu de ğer l er den ge ri y e dön mek çok zor dur. Düş man ve çe şit l i çev re l er bu n un ter s i n e dö n e b i l e ce ği n i dü şü n e bi l ir l er, ama şim di y e ka dar k i mü ca de l ey l e san dık l a rı gi b i bu n un öy l e ko l ay ol ma dı ğı -
tos’ un Tür k i y e’ de k i so n uç l a rı dır ve Tür k i y e hiç b ir za man bu n u red det me y e cek t ir. De ği şi mi ya şa mak t an baş k a ça re s i yok t ur. Çünkü ge l iş me y i, ge l e ce ği ve de mok ra t ik ya şa mı tem s il eden bu dur. Bu g ün de ği şik çev re l er bu ger çe ği da h a açık gö rü y or ve de ğer l en di ri y or l ar. Yan l ış la rı n ı dü zel t ip, 15 Ağus t os’ un bü y ük dö n üş tü rücü et k i s i te me l in de ken di l e ri n i de mok ra t ik dö n ü şü me uğ rat ma n ın yol ve yön t e mi ni arı y or ve bu n un ça b a s ı n ı yü rü t ü y or l ar. Kuş k u s uz, 15 Ağus t os’ un böl g e de yo l aç tı ğı bü y ük ge l iş me l er de var. Kürt mü ca de l e -
coş k uy l a gi ri y or. Bü t ün bun l ar na s ıl bir mü ca de l ey l e ol du? Şim di bu ka za n ım l a rı na s ıl ile ri y e ta şı ra b i li riz? Bu ge l iş me l e re, bu bü y ük de ğer l e re ye n i l e ri n i na s ıl ka t a b i l i riz? Böl g e ve dün y a in s an l ı ğı n a na s ıl kat k ı l ar da bu l u n a b i l i riz? İş t e, sü re cin te mel so ru l a rı bun l ar dır. Tar t ı şı y o ruz ve ce v ap l ar arı y o ruz. Par t i miz 1970’ l i yıl l ar da bü y ük bir baş lan g ıç yap t ı. Yo ğun araş t ır ma, in ce l e me ve tar t ış may l a ken di s i n i ger çek l eş t ir di. Kürt hal k ı ile ri ci in s an l ık için öncü bir güç ve Ön der l ik ya rat t ı. Bu, par t i n in ka za n ıl ma sıy dı. Bu sü reç tem s i l i n i 27 Ka s ım’ da bul du. Yi n e par t i miz 1980’ l er de ben zer bir bi çim de mü ca de l e n in ge l iş t i ril me s i için bü yük baş l an g ıç l ar yap t ı ve bü y ük tar t ış ma lar da yü rüttü. Bu n u n un so n u cu ola rak on b eş yıl de v am eden bü y ük sa v aş doğ du. Ge ril l a te me l in de ör g üt l en miş or du muz ARGK şe kil l en di ve ge l iş t i. Bü t ün bu ça l ış ma l ar ni ha y e t in de 15 Ağus t os Atı l ı mı’ n da temsilini bul du. Ben zer bi çim de par t i miz ’ 9 0’ l ı yıl l ar da ye n i bir baş l an g ıç yap mak üze re tek rar bü y ük bir tar t ış ma ya şa dı. İş t e, son beş-al t ı yıl dır yap mak t a ol du ğu bu tar t ış ma y ı bu g ün do ru ğa çı k art mış bu l u n u y or. Bu n u sa de ce ken di için de de ğil, ne re dey s e bü t ün dün y a y ı içi n e alan bir dü ze y e ulaş t ır mış du rum da. El b et t e bu, de mok ra t ik ve öz g ür ya şam sis t e mi n in in şa edil me s i n i he def l i y or. Bu g ün bu baş l an g ı cın do ru ğu n u ya şı y o ruz. Ya şa dı ğı mız gün l er bu ye n i baş l an g ı cın tem s il edil di ği ve an l am bu la ca ğı gün l er olu y or. İş t e, ta ri h i İmral ı Dav as ı ’ n ın baş l a n ı gı cı olan 31 Ma y ıs böy l e bir gün dür. Bu n a, bü y ük çı k ı şın ilan edil di ği, uzun sü re dir ha zır l ı ğı ya p ı l an ye n i bir sü re ci bü t ün kap s a mıy l a ilan et me n in adı mı da di y e b i l i riz. Bü tün bu ta rih s el ka rar l ar ve adım l ar par t i miz için bü y ük sü reç l e rin baş l a t ıl dı ğı an l ar dır. Bü y ük ça b a l ar har can mış, bü y ük ka rar l ı l ık lar gös t e ril miş t ir. Öy l e ki, par t i miz ne za man böy l e s i baş l an g ıç l ar yap ma y a yö n e lse, ma l um çev re l er her za man kar şı çık mış lar dır. Bir yı ğın güç, böy l e baş l an g ıç l a rın za ra rı ve teh l i k e s i üze rin de dur muş, bi zi ye ni atı l ım l ar ger çek l eş t ir mek t en alı k oy mak is t e miş l er dir. Şim di de ben zer bir du rum l a kar şı kar şı y a y ız. Es k i de ıs rar eden l er, an l a ma dan ya şa y an l ar, ha y a t ı bil me y en l er bü yük tu t u cu l uk ör n e ği ol mak t a dır l ar. Ne adı n a ya p ı l ır s a ya p ıl s ın, adı ne ko n u lur s a ko n ul s un bü t ün bu tu t um l ar ge ri dir, ge liş me y e kar şı ta v ır dır. Bu tür de ğer l en dir me ler, yak l a şım l ar bü t ün top l um l ar da var dır, biz de de var. Par t i miz ise bü t ün bun l a rı aş ma ha re k e t i ola rak or t a y a çı k ı y or. En olum s uz ko şul l ar da, en az im k an l a rın, umut l a rın ol du ğu an l ar da ye n i l ik yap mak, ço ğu n un ha y al bi l e ede me y e ce ği he def l e ri önü n e koy mak, ta rih s el gö rev l e ri omuz l a mak ve böy l e bir mü ca de l e y e gi riş me dev rim ci l i ği n i ve bü y ük lü ğünü gös t er miş t ir. Apo cu tarz, Apo cu fel s e fe, Apo cu yak l a şım böy l e dir. Bu ne den l e dün y a n ın ha k im yak l a şı mı n a el b et t e ters, kar şıt ola cak t ır. Her za man ge l i şi mi, ye n i l i ği ya ra t an tarz bu ol muş t ur. ’ 7 0’ l er de ‘hiç ol maz’ de n i l en bir or t am da PKK gi b i dev rim ci bir par t i y i ya ra t a rak bu n u ka n ıt l a mış t ır. ’ 8 0’ l er de bı ra k a lım ‘ol maz’ de me y i, her k e s in ol ma ma s ı için kar şı çık t ı ğı ve kar şı sa v aş için de ol du ğu bir or t am da bü y ük zor l uk l a rı gö ğüs l e y e rek, ta rih t e her k e s in ve hat t a kar şıt l a rı n ın bi l e say gıy l a an mak du ru mun da ol du ğu bir ge ril l a ha re k e t i n i ve ey l e mi n i ya ra t a rak gös t er miş t ir. Şim di her k e s in ‘bu iş bit t i’ de di ği bir dö n em de ye n i bir baş l an g ıç ham l e s i için de y iz. Bu ham l eyle, Tür k i y e ve böl g e için ye n i de mok ra t ik ya şa mın na s ıl ol ma s ı ge rek t i ği pro j e s i n in adım l a rı n ı atı y o ruz. Apo cu l u ğun bu özel l i ği n i bil me y en çev re l er bu du ru mu bir bi t iş ola rak de ğer l en dir miş l er dir. Fa k at da h a son ra k i sü re ci, par t i mi zin ve hal k ı mı zın di ren ci n i, bu di renç te -
m
mü ca de l e, her k e s in as k e ri ya n ı n ı is t e di ği yer de kul l an dı ğı, hiz met et t ir di ği bir kö l e l er top l u l u ğun dan; ken di n i ta n ı y an, ulu s al-top lum s al kim l i ği n e sa h ip çı k an, öz g ür l üğü ya şam fel s e fe s i edi n en, bü y ük de ğer l er te me lin de ör g ütlü ve di s ip l in l i bir ge ril l a gü cünü, or du y u or t a y a çı k a ran bir mü ca de l e ol du. Bu or du n un bü t ün ek s ik l ik l e ri n e rağ men yü rüt t üğü sa v aş, bu g ün dün y a n ın her ala n ın da tar t ı şı l ı y or, an l a şıl ma y a ça l ı şı l ı y or. Unut ma mak ge re k ir ki, PKK’ den ön ce Kürt ve Kür dis t an ger çe ği ke s in l ik l e böy l e de ğil di. Bir ulu s al yo k o l uş sü re ci var dı. Ör -
.n et ew e. co
Par t i l i Mi l i t an l ar! ARGK’ n in Tüm Ko mu t an ve Sa v aş çı l a rı! De ğer l i Yol daş l ar! 15 Ağus t os ulu s al di ri l iş bay ra mı mı zın 15. yıl dö n ümü he p i mi ze kut l u ol s un. Tüm or du men s up l a r ı m ı z ın bu bü y ük bay ra mı n ı Baş k an APO adı n a kut l u y o ruz. Böy l e bü y ük bir baş l an g ı cı ya p a b i l en, bi zi in s an l ık ve öz g ür l ük l e ta n ış t ı ran, halk ve ulus ola rak bu g ün l e re ge t i ren bü y ük in san Baş k an APO’ y u coş k uy l a se l am l ı y o ruz. Bi z i bi r ey ve top l um ola r ak va r e den, bu kut s al mü ca de l e y e bü y ük de ğer l er ka t an, her şe y i n i bu mü ca de l e y e ve ren; ce s a re t in, fe da kar l ı ğın, yi ğit l i ğin sem b olü kah ra man şe hit l e ri mi zi say g ı ve min n et l e anı y o ruz. 15 Ağus t os ulu s al öz g ür l ük ve ge ril l a s al baş l an g ı cı mı zın bü y ük l üğü, bu 15. yıl dö n ü mün de her za man k in den da h a faz l a an l a şı l ı yor. Bu g ün on b eş yıl l ık sa v aş ger çe ği n i her kes tar t ı şı y or, da h a ger çek çi ve de rin l i ği n e an l a ma y a ça l ı şı y or. Hal k ı mız on b eş yıl ön ce baş l an g ıç anın da gös t er di ği coş k u y u, bu 15. yıl da ge l iş t i ri l en ye n i baş l an g ı ca kar şı da ay n ı dü zey de gös t e ri y or. Bu sa v a şa baş lar k en mu h a t ap l a rı mı zın ve de ği şik çev re l e rin gös t er dik l e ri tep k i l er, te dir g in l ik l er, 15. yıl dö n ü mün de da h a da de rin l eş miş ola rak de v am edi y or. Her 15 Ağus t os, bu çev re ler için te dir g in l ik, hal k ı mız ve dost l a rı mız için ise bir ye n i l en me, coş k u, do ğuş ve ye ni den baş l an g ıç l ar ol mak t a dır. On b eş yıl ön ce s i n in baş l an g ıç ru h u, he ye ca n ı, coş k u s u ve en di şe s i, bu g ün ye n i bir baş l an g ıç yap ma y a ça l ış t ı ğı mız, böy l e bir baş l an g ı cı do ru ğa doğ ru yük s elt me ça b a s ı içe ri s in de ol du ğu muz bu sü reç t e, bü t ün par t i ve or du men s up l a rı mız da ya şa n ı y or. De ği şik çev re l er bu g ün her za man k in den da h a faz l a 15 Ağus t os’ un ne ol du ğu n u an l a ma y a ça l ı şı y or. Hat t a par t i mi zin bu ye n i yö n e l i mi n e ba k a rak, “On b eş y ıl l ık sa v a şa ge rek var mıy dı? Sa v aş zo run l u muy du? Bu sa v aş ne l eri or t a y a çı k ar dı, ne an l a m a gel di?” di ye so ru y or. Kuş k u s uz her k es ken di çı k ar l a rı doğ rul tu s un da de ğer l en dir me ya p ar, dü şü n ür ve tar tı şır. Her k es bu ko n u da öz g ür dür. Bi zim de her k es t en da h a faz l a bu yıl dö n ü mün de, bu gü n ün an l a mı n ı de ğer l en dir me miz, tar t ış ma mız, dü şün me miz ve de rin l i ği n e an l a y a rak, ge re k en ders l e ri önü müz de k i sü re cin te mel gö rev l e ri için çı k art ma mız la zım dır. Bu an l am da kim ne der s e de s in, de ği şik çev re ler na s ıl sor g u l ar s a sor g u l a s ın l ar; par t i miz, Ön der l i ğin yö n e t i min de baş l at t ı ğı bu bü y ük yü rü y üşü, bu g ün ye n i baş l an g ıç l ar l a yü rüt me ka rar l ı l ı ğın da dır. Baş l an g ıç t a hiç kim se n in inan m a dı ğ ı, bel k i de dün y a n ın en eşit s iz, bü y ük zor l uk l a rıy l a do l u, im k a n ı en az olan bu on b eş yıl l ık sa v a şın ya rat t ı ğı bü yük ge l iş me l er üze rin de ger çek l eş t i ri y o ruz. 15 Ağus t os Atı l ı mı’ y la baş l a y an on b eş yıl l ık sa v a şı an l a mak, or t a y a çı k ar dı ğı bü yük ka za n ım l a rı gör mek, on l a ra kut s al l ık de re ce s in de sa h ip çık mak, bağ l an mak ve on l a rı da h a bü y ük de ğer l er ya rat ma n ın da y a nak l a rı yap mak he p i miz için ge rek l i dir. Par t i Ön der l i ği miz bu bü y ük atı l ı mın 15. yıl dö n ü mün de yap t ı ğı kap s am l ı de ğer l en dir me de, 15 Ağus t os’ un böl g e de ve dün y a da ne gi b i ge l iş me l e re yo l aç t ı ğı n ı ay rın t ı l ı ola rak de ğer l en dir miş t ir. On l a rı in ce l e mek, özüm s e mek, gün cel ge l iş me l er ve ger çek l er ışı ğın da da h a de rin l i ği n e an l a mak, an l am lan dır mak he p i mi zin en te mel gö re v i dir. 15 Ağus t os ile baş l a y an sa v aş, her şey den ön ce her türlü umut s uz l u ğu kı ran bir sa vaş ol muş t ur. Bu, Ön der l i ği mi zin de be l irt t i ği gi b i za fer den da h a önem l i dir. Bu n u her za man böy l e bil mek, an l a mak ve te mel ya şam fel s e fe miz ola rak de ğer l en dir mek du ru mun da y ız. Umut edin mek, inanç l ı ol mak, ge l e ce ğe umut l a bak mak, Kürt top l u mu için 15 Ağus t os’ l a baş l a dı. Ar t ık dün y a da bu hal k ın üze ri n e gel s e, as l a kı ra ma y a ca ğı bü y ük bir güç kay n a ğı ve mo ral de ğe ri ha l i n e gel di. Bu
“Umut edinmek, inançlı olmak, geleceğe umutla bakmak, Kürt toplumu için 15 Ağustos’la başladı.”
ww w
güt l ü l ük, bi l inç, da y a n ış ma, te mel de ğer l e ri sa h ip l en me, öz g ür l ük ve ba ğım s ız l ık gi b i is t em l er Kürt l e re ya b an cıy dı. Bü t ün bun l ar PKK ile Kürt top l u mu n a, Kürt in s a n ı n a ka zan dı rıl dı. 15 yıl kah ra man ca yü rü t ü l en sa vaş l a bir l ik t e bü t ün bun l ar top l u mun te mel ve dö n ül mez de ğer l e ri ola rak bü y ük güç kay nak l a rı ha l i n e gel di. 15 Ağus t os halk için, bi rey için, ye n i bir ruh, fel s e fe ve ya şam öl çüsü ol du. Öy l e ki, Kürt in s a n ı n ın her türlü eri me ve yo k o lu şa ‘dur’ de di ği bir sü re ce gir me s i n i sağ l a dı. Kürt hal k ı n a bü y ük bir ruh, duy g u ve dü şün ce yü ce l i ği ile ulu s al kim l i ği n e sa h ip çık ma y ı öğ ret t i. Yi n e bu n u öz g ür ce ge l iş t ir me, ör g üt l e me ve her türlü zor l u ğu gö ğüs l e ye rek mü ca de l e et me gü cünü ka zan dır dı. On b eş yıl, Kürt top l u mu n un ulu s al-de mok r a t ik ge l i ş i mi açı s ın dan ya ş a dı ğı en gör k em l i sü reç t ir. On b eş yıl da ger çek l e şen ulu s al ve top l um s al ge l iş me, nor mal za man lar da an cak on b eş yüz y ıl da or t a y a çı k a b i l e cek ge l iş me l er l e eş dü zey de dir. Ulus ve top lum bu ka dar yo ğun, şid det l i bir ge l i şi mi ve dev rim ci dö n ü şümü bu on b eş yıl içe ri s in de ya ş a dı. Ulu s al dev r i m i n i ger ç ek l eş t ir di. Kim l ik, öz g ür l ük, ulu s al ya şam ve kül t ü rel de ğer l e ri ge l iş t ir me her Kürt için vaz g e çil mez bir du rum ha l i n e gel di. Aşi ret çi-fe o dal ge ri ci l i ğin bi re y i ve top l u mu iç t en ke mir di ği, binyıl l ar dır çö rek l e n e rek her türlü top lum s al ge l iş me y i en g el l e di ği bir or t am da, mü ca de l e ede rek ve bun l a rı adım adım par ça la y a rak bi re y i, top l u mu öz g ür ya şam içe ri si n e al ma y a ça l ış t ı. Ge ri y e çe k en ruh ha l i ni, duy g u y u, dü şün ce y i ve an l a y ı şı yer l e b ir ede rek, bi re y in top l um ya şa mı n a öz g ür ce ka t ıl dı ğı, top l u mun öz g ür ya şam öl çü l e rin -
nı an l a mış ol ma l a r ı ge r e k ir. Her k es asıl bun dan son ra na s ıl bir bi rey, na s ıl bir güç dü ze y i n e yük s el di ği n i da h a faz l a gö re cek t ir. Kuş k u s uz 15 Ağus t os, on b eş yıl l ık sa vaş sa de ce Kür dis t an’ da ge l iş me ya rat ma mış t ır. Tür k i y e için de ben zer özel l ik l er ta şı y an ve ge l iş me ya ra t an bir mü ca de l e dir. De n i l e b i l ir ki, Tür k i y e’nin ken di iç mü ca de l e s iy l e ge l iş t ir mek is t e di ği de mok ra t ik dev ri mi, par t i mi zin on b eş yıl yü rüt t üğü sa vaş ve mü ca de l ey l e do ru ğa çık mış t ır. Bu ay nı za man da Tür k i y e için de bir de mok ra t ik dev r im an l a m ı n a gel m ek t e dir. Tür k i y e l i dev rim ci l e rin baş l at t ık l a rı yo ğun mü ca de l e te me l in de iler l et me y e ça l ış t ık l a rı ve Kür dis tan’ da k i mü ca de l e n in baş l an g ı cı n ı oluş t ur duk l a rı de mok ra t ik dev rim, de mok ra s i ve öz g ür l ük mü ca de l e s i, par t i miz ta ra fın dan on b eş yıl l ık sa v aş l a Kür dis t an’ da de v am et ti ri l e rek Tür k i y e dö n ü şü me uğ ra t ıl mış t ır. Öy l e ki, bu g ün bu mü ca de l e den et k i l en me yen tek bir Türk in s a n ı kal ma mış t ır. Kuş k u suz, bu et k i al t ın da de ği şim, dö n ü şüm ya şa nı y or. Yan l ış l ık l ar dü zel t i l i y or, za y ıf l ık l ar gi de ri l i y or. Tür k i y e’ n in ulu s al ve de mok ra tik dü zey de ya şa dı ğı çar p ık l ık l ar böy l e bir mü ca de l ey l e gi de ril miş bu l u n u y or. Sah t e ulu s al gu rur, ulu s al komp l eks ve de mok ra s i y i red de den bas k ı cı yö n e t im an l a yış l a rı bu sa v aş yıl l a rın da pa ram p ar ça ol muş t ur. Türk in s a n ı n ın, Türk top l u mu n un, Tür k i y e yö n e t i mi n in ken di ger çe ği n i doğ ru gör me s i, za y ıf l ık l a rıy l a bir l ik t e güç kay nak l a rı n ı da bi l in ce çı k ar ma s ı, top l um ve dev l et ola rak ye n i den ya p ı l an ma sü re ci n e gir me s i Kür dis t an’ da k i sa v a şın et k i s iy l e ol muş t ur. Tür k i y e bu g ün bu n u tar t ı şı y or ve de ğer l en di ri y or. Bü t ün bu ge l iş me l er, 15 Ağus -
si böl g e s el bir mü ca de l e ola rak, bü t ün böl ge y i de rin den et k i l e di. Bu g ün için de bu l un du ğu muz böl g e, halk l a rın öz g ür l üğü ve da y a nış ma y ı ger çek l eş t ir mek için de ği şi mi ve ye n i bir şe k il l en me y i zo run l u kı l ı y or. Böl ge ge l iş me sü re ci n e gir miş bu l u n u y or. El bet t e ki, bun da 15 Ağus t os’ l a baş l a y an sa va şın be l ir l e y i ci ve yön l en di ri ci et k i l e ri var. Bu g ün her k es bu n u hem tar t ı şı y or, hem de ğer bi çi y or, an l am l an dı rı y or ve hem de ken di s i n i bu te mel de iler l et me y e ça l ı şı y or. Bu an l am da par t i mi zin tem s il et t i ği halk l a rın kar deş l i ği, da y a n ış ma s ı ve böl g e halk l a rı n ın bir l i ği, Or t a do ğu fe de ras y o n u pro j e s i bü t ün böl g e halk l a rı n ı, de mok ra t ik ve ile ri ci güç l e ri n i et k i s i al t ı n a al mış bu l u n u y or. Onbeş yıl bo y un ca Kür dis t an’ da k i sa v a şa dün y a n ın ege men güç l e ri şu ve y a bu bi çim de ka t ı l ım gös t er di. Ni h a y e t in de bu ge liş me ulus l a ra ra s ı bir komp l oy l a kar şı l an dı. Bu da yü rü t ü l en sa v a şın ulus l a ra ra s ı et k i s i nin ne ka dar bü y ük ol du ğu n u, ne ka dar ulus la ra rası l aş t ı ğı n ı açık ça gös t e ri y or. Kim s e nin umut et me di ği ve bek l e me di ği bu sü reç te, Kürt top l u mu n un par t i miz ön cü l ü ğün de 15 Ağus t os te me l in de ge l iş t ir di ği mü ca de l e, yıl l ar dır dün y a halk l a rı n a ve ile ri ci-de mok ra t ik güç l e re esin kay n a ğı olu y or, he y e can, coş k u ve ri y or. İş t e bu, dün y a halk l a rı n a ve sos y a l iz me bü y ük bir kat k ı dır. Bü t ün bun l a rı sağ l a y an, yö n e t en Ön der lik, par t i ve or du ger çe ği miz dir. Her türlü zor l u ğu gö ğüs l e me ve olum s uz l uk l ar içe ri sin de yi ğit çe sa v aş ma gü cünü gös t e ren bir halk ger çek l i ği miz var. İş t e, bu halk bu g ün ye n i bir do ğuş ger çek l eş t i ri y or. Dün y a n ın en es k i hal k ı, ye n i bir yüzyı l a, do ğu şu n un ba h a rın da, genç bir halk ola rak he y e can ve
Ağustos 1999 ler dir. Bu te mel de par t i miz böy l e bir dün y a gö rü şüy l e or t a y a çık t ı. “İş çi sı n ı f ı n ın mü ca de le s i ve ön cü l ü ğünü böy l e bir par t i ya p ar, iş çi sı n ı f ı n ın ön cü l üğü par t iy l e olur” de di. Ar dın dan, “böy l e bir dev rim ci ge l iş m e için de bu l u n u l an ko şul l ar da an cak ve an cak te m el mü c a de l e ola rak si l ah l ı mü c a de l e y i esas alır” de di. Baş k a l a rı der n ek, ki mi l e ri der g i di y or l ar dı. Par t i miz ise ulu s al-de mok ra t ik dev ri min, iş çi sı n ı fı ön cü l ü ğü n ün ulu s al kur tu l uş sa v a şıy l a, si l ah l ı mü ca de l ey l e ger çek le şe ce ği n i, bu n un dı şın da her h an g i bir yo l un bu amaç l a rı ye ri n e ge t ir me y e ce ği n i ka b ul et miş ve bu n a gö re mü ca de l e içi n e gir miş t ir. Böy l e bir mü ca de l e y i yü rü t e cek güç kim dir? Par t i miz bu n a iş çi-köylü it t i fa k ı de di. Mü ca de l e y i yü rü t e cek or du n un da y a n a ca ğı sos y al ke s im l e ri; iş çi-köylü ve ay dın-genç lik ola rak ifa de et t i. İş çi-köylü it t i fa k ı n ı, bu it t i fa k ın et ra fı n a ikin ci bir hal k a ola rak, Tür k i y e hal k ı n ı ve dev r im c i-de m ok r a t ik güç l e ri be l ir l e di. Üçüncü hal k a ola rak, Kür dis t an’ da ya şa y an halk l a rı ve ulu s al güç l e ri, yi n e dün y a n ın, böl g e n in ile ri ci de mok ra t ik ve sos y a l ist güç l e ri n i ken di s i n e it t i fak seç ti. Unut ma y a l ım ki, par t i miz böy l e bir stra te j ik yak l a şı mı en ba şın dan ge l iş t ir di, for mü l e et t i ve esas al dı. Hiç b ir za man stra t e j i siz, ne yap t ı ğı n ı bil me y en ve du ru ma gö re ha re k et eden bir par t i ol ma dı. Par t i miz do ğu şun dan bu g ü n e ka dar yü rüt t üğü mü ca de l e, oluş t ur du ğu öl çü l er, te mel al dı ğı de ğer l er ke sin l ik l e böy l e bir çiz g i te me l in de dir. Bu an lam da te mel stra t e j ik müt t e fik ola rak Tür k i ye’ n in, böl g e n in ve dün y a n ın ile ri ci güç l e ri ni esas al ma yak l a şı mı n ı be n im s e di. Bun l ar dan ko p uk ken di ba şı n a bir stra t e j i miz hiç b ir za man ol ma dı. İçin de bu l un du ğu muz du rum ne dir, di y e tar t ı şıl dı ğı ve dü şü n ül düğü için bun l a rı be l irt me ge re ği du y u y o ruz. Tür k i y e hal k ı ile çö zü me git mek par t i mi zin te mel bir stra t e j i s iy di. Bu an l am da Kür dis t an’ da ulu s al-de mok ra t ik dev rim stra t e j i s i, ay n ı za man da Tür k i y e de mok ra t ik dev rim stra t e j i s i n in bir par ça s ı, te mel par ça l a rın dan bi ri ola rak da h a ilk baş lan g ıç t a ta n ım l an mış t ı. Bu, Kür dis t an ve Tür k i y e’ n in için de bu l un du ğu ko şul l ar da bir bir l e riy l e iliş k i ve çe l iş k i l e ri n in doğ ru tah l i lin den or t a y a çı k ı y or du. Öy l e ki, hem iliş k i hem de çe l iş k i dü ze y i, dev rim s el ba şa rı n ın an cak böy l e bir yak l a şım l a ola b i l e ce ğin den kay n ak l a n ı y or du. Çünkü baş k a türlü ken di ba şı n a ay rık s ı bir bi çim de ne Tür k i y e’ de bir ge l iş me or t a y a çı k ar mak, ne de Kür dis t an’ da bir ulu s al-de m ok r a t ik ge l iş m e ya r at m ak müm k ün ola b i l ir di. Bu an l am da il k el mil l i yet çi, re for mist mi l i y et çi çiz g i y e hiç b ir za man düş me dik. Di ğer yan dan Tür k i y e’ de çö züm bul mak, Kürt so ru n u n u de n e t im al t ın da tu t an bir güç ol ma s ı ne de n iy l e zo run l uy du. Şim di de böy le dir. İl k el mil l i y et çi çiz g i n in baş k a yer l er de çö züm ara ma s ı n a kar şı l ık, par t i miz çö zü mün Tür k i y e’ de k i çö züm den ge çe ce ği n i açık ça or ta y a koy muş t u. Bu da h a son ra k i pra t ik t e açık ça doğ ru l an dı. İl k el mil l i y et çi çiz g i ve y a dı şı mız da k i çiz g i l er eğer ge l iş me ya rat ma mış s a, ge l iş me sağ l a dık l a rı or t am l ar da da bu nu ka l ı cı so n uç l a ra gö t ür me miş l er s e bu on l a rın ide o l o j ik ve po l i t ik çiz g i l e rin den kay nak l an mış t ır. Bu ne den l e için de bu l un du ğu muz sü re ci
da h a iyi an l am l an dır mak için bü t ün bun l a rı ye n i den göz den ge çir mek, de ğer l en dir mek ve an l a ma y a ça l ış mak önem l i dir. Biz bu si ya s i stra t e j ik yak l a şım l a rı mı zı, te mel tak t ik de di ği miz si l ah l ı mü ca de l e y i sa v aş stra t e j i s i ola rak da for mü l e et t ik. Özel l ik l e ’ 8 0’ l e rin ba şın da pra t ik mü ca de l e gün de me gir di ğin de, yo ğun tar t ış ma l ar ve ara y ış l ar l a par t i miz bu n u te m el for m ü l as y o n u n a ka v uş t ur du. Kürdi s tan’ da Zo run Ro l ü gi b i bü y ük ki tap l ar l a bu n u izah et t i. On dan son ra k i mü ca de l e s i n i ta ma men bu te mel de ge l iş t ir di. Bu yak l a şım ney di? Gö rü n üş t e kla s ik halk sa v a şı mı gi b i gö rü n ü y or du. Üç aşa ma dan olu şan halk sa v a şı stra t e j i s i: Stra t e j ik sa v un ma, stra t e j ik den ge, stra t e j ik sal dı rı. An cak bu ge n el for mü las y on Kür dis t an’ ı n ko şul l a rı n a gö re uyar lan mış, Kür dis t an’ ı n öz g ün ko şul l a rı n ı yan sı t an bir sa v aş an l a y ı şı ve stra t e j i s i du ru mu na ge t i ril miş t i. Onun için sa de ce bu ge n el du ru ma bak mak yet mez. Stra t e j ik sa v un ma, stra t e j ik den g e ve sal dı rı dan olu şan bir halk sa v a şı stra t e j i s i var, ama bun l ar han g i ko şul l ar da ve ney l e ger çek l e şe cek? Ta ma men stra t e j ik çiz g i mi ze bağ l ı ola rak, böy l e bir sa v a şı yü rüt me stra t e j i miz ve bu n u yü rü t e cek tak t ik l e ri miz da h a baş t a or t a y a ko n ul muş t ur. Stra t e j ik sa v un ma dö n e mi, da h a çok ge ril l a, ör g üt l en me, si y a s i güç ola rak Kürt top l u mu n un ör g üt l e n ip ge l iş t i ril di ği, Kürt so ru n u n un or t a y a çı k a rı l ıp ta n ı ma ka v uş t u ru l a rak bü t ün dün y a y a da y a t ıl dı ğı dö n em ola rak ta n ım l an dı. As k e ri an l am da ise vurkaç tak t i ğin de ifa de s i n i bul mak t a dır. Ken di ni sa v u n an, mu h a t a b ı n ı vu ran, bu n u si y a s i ve ör g üt s el ge l iş me n in te mel ara cı ola rak de ğer l en di ren bir mü ca de l e dö n e mi dir. Böy le bir mü ca de l ey l e düş man dar b e l e n ip hal kın ör g üt l en di ril me s iy l e önem l i bir ge l iş me or t a y a çı k ar t ıl dı ğın da, ge ril l a or du s u bir sa v aş gücü ola rak ken di n i ör g üt l e y ip önem li bir güç ha l i n e ge t i re cekti. Gi de rek si y a s i or t am da, Kürt ulu s al kur t u l uş ha re k e t i n in si ya s i bir güç ola rak ge l iş t i ri l ip bü t ün dün y a ya da y a t ıl dı ğı bir sü reç t e, onun da avan t aj la rıy l a bir den g e y e doğ ru ge l iş me n in ola b i le ce ği, den g e y e doğ ru ge çer k en, Kür dis t an’ da k i ge ril l a y ı Tür k i y e dev rim ci-de mok ra t ik ha re k e t iy l e bir l eş t i rip ge n el bir mü ca de l e ile fa şist as k e ri ik t i da rı yı k a rak de mok ra t ik bir dü zen ya rat mak ve Kürt so ru n u n u bu te mel de çöz mek stra t e j ik bir yak l a şım dı. As l ın da stra t e j ik den g e dö n e min de stra te j ik za fe ri ya rat mak esas alı n ı y or du. Tür k i ye ve Kür dis t an ko şul l a rı de ğer l en di ril di ğin de, iki ül k e de or t ak ve eş za man l ı dev rim l e bir l ik t e za fe re git mek hem müm k ün, hem de zo run l u dur te zi bü y ük öl çü de ka b ul et t i ği miz bir du rum du. Bun dan do l a y ı stra t e j ik müt t e fik, bir l ik t e za fe re gi de cek güç ola rak Tür ki y e dev rim ci-de mok ra t ik ha re k e t i alın mış tı. Eğer Tür k i y e’ de böy l e bir ge l iş me ol maz s a, bu yönlü ça l ış ma l a rı yo ğun l aş t ır mak, ça b a har ca y an güç l e re des t ek ver mek stra t e j ik bir yak l a şım dı. Bu da ger çek l eş mez s e Tür k i y e’ de ör g üt l en me y i biz zat ge liş t ir mek te mel bir yak l a şım ola rak alın dı. Bu n a rağ men ge l iş me or t a y a çık mı y or s a, iş te o za man Tür k i y e’ de ge ril l a n ın de rin l e şe ce ği, sa v a şın da h a da şid det l e n e ce ği, ge ril l a or du s u n un bü y ü y e ce ği, eğer böl g e ve dün y a ko şul l a rı uy g un ha l e ge l ir s e, Tür k i y e’ de de bel l i bir ge l iş me olur s a, ko şul l ar im k an da hi l i n e gi rer s e, bü t ün bun l ar dan alı n an des tek l e sa v a şın da h a yo ğun l aş t ı rı l a rak, stra t e jik sal dı rı aşa ma s ı n ın ya şa n a b i l e ce ği ön g ö rül müştü. Ar t ık bu aşa ma n ın çok faz l a sür me y e ce ği, an cak bu ko şul l ar l a yü rü t ü l e b i l e ce ği be l ir l en miş t i. Gö rü l ü y or ki, as k e ri stra t e j i miz de mü ca de l e sü re ci stra t e j ik sa v un ma sü re ci dir. Za fe re git mek stra t e j ik den g e y e ge çiş sü re ci ola rak gö rüldü. Bu, el b et t e di ğer ül k e l er de k i ulu s al kur t u l uş sa v aş l a rın dan fark l ı l ı ğı ifa de et m ek t e dir. Çünkü Tür k i y e ve Kür dis t an iliş k i ve çe l iş k i s i söz k o n u s u. Bu an l am da halk sa v a şı an l a y ı şı mız stra t e j ik çiz g i dü ze yin de di ğer halk sa v aş l a rın dan fark l ı ol du. Bu n un da ko şu l u Tür k i y e’ de k i de mok ra t ik, dev rim ci ge l iş me l e re bağ l an mış t ı. Bu n un ol ma ma s ı ha l in de ise dün y a da k i ge l iş me l e re da y a n a rak ve güç ala rak ola b i l e ce ği ko şul lu n a bağ l an mış t ı. Ya n i stra t e j ik den g e de za fe r e git m ek, ol m az s a stra t e j ik sal dı r ı y a geç mek. Bu da baş t a Tür k i y e ol mak üze re dün y a da k i ge l iş me l e re bağ l ıy dı ve par t i ola rak bu stra t e j ik an l a y ış l a si l ah l ı mü ca de l e y i ge l iş t ir dik. Böy l e bir stra t e j iy l e 15 Ağus tos Atı l ı mı ya p ıl dı. ’ 9 0’ l a ra ka dar yü rü t ü l en
ve bü t ün zor l uk l a rı gö ğüs l e y en ge ril l a mü ca de l e s iy l e ba şa rı l ı bir baş l an g ıç, zor l uk l a rı alteden bir pra t ik, düş man sal dı rı l a rı n ı bo şa çı k ar t an bir di re n iş, ge ril l a n ın Kür dis -
Bu temelde çıkaracağımız en önemli sonuç, düşmanın kendi çözümünü bu biçimde dayatmasıdır. Bu anlamda onu boşa çıkartabilmek ve uluslararası komployu etkisiz kılabilmek için, değişimin zorunluluğu ve gerekliliği ortadadır. Her türlü risk ve tehlike gözlenerek, göğüslenerek mutlaka bu değişimin yaşanması gereklidir. Esasında ta ’93’te başlatılmış olan değişim, sisteme kavuşturulmuş oluyor. Bunun belgesi Parti Önderliğimizin İmralı Savunması’dır.
ham l e yap mak, stra t e j ik den g e y i sağ l a y a cak adı mı at mak, onun için de Tür k i y e’ de za fe ri ara mak ge re k i y or du. Bi zim için stra t e jik özel l i ği bu ra da dır. Türk dev l e t i açı s ın dan da bu n u bo şa çı k a ra cak, dev ri mi ye n il gi y e uğ ra t a cak stra t e j ik kar şı sal dı rı an l a mı n a gel di. Böy l e bir vu ruş ma ya şan dı. Bel ki as k e ri ola rak çok şid det l i ol ma dı, ama sa vaş man t ı ğı, sa v a şın stra t e j ik ger çe ği açı sın dan böy l e bir vu ruş ma ya şan dı ve or t a y a bir so n uç çık t ı. So n uç şu dur: Biz stra t e j ik ham l e y i ya p a ma dık, stra t e j ik den g e y i ge çe me dik. Bu an l am da stra t e j ik za fe ri ara y a ma dık. Düş man da dev ri mi ye n il g i y e gö t ü re cek, ge ril l a y ı eze cek bir stra t e j ik ba şa rı y a ula şa ma dı. Böy l e ce ‘pa t a’ de di ği miz bir sa vaş du ru mu or t a y a çık t ı. Bu ol duk ça önem l i ve so mut bir du rum du. Bu n un de ğer l en di ril me s i, bu n a gö re ye n i yak l a şım l a rın ge l iş t i ril me s i ge re k i y or du. Pe k i, ne den böy l e bir stra t e j ik ge l iş me y i ya şa y a ma dık? Ge çen sü reç t e par t i, Par t i Ön der l i ği miz bu n u de ğer l en dir di. Ken di açı mız dan par t i ön cü l ü ğü müz ro l ünü oy n a ma dı. Ge ril l a ro l ü n u tam oy n a y a ma dı, gö rev l e ri n i ba şa ra ma dı. Ken di n i hız l a bü y üt me ve stra te j ik dü zey de aşa ma ya p a cak bir sa v a şa yö nel me yak l a şı mı ve ey l e mi için de ola ma dı. Böy l e eği l im l er ol s a bi l e bir pla n a ve pra t i ğe ge çi ri l e me di. Bu ne den l e Kür dis t an’ da par ça par ça ya şa n an ser h ıl dan l ar ge ril l ay l a bir l eş miş ge n el bir halk ey l e mi n e ula şa ma dı. Çe şit l i yer l er de hal k ın fe da k ar ca ey l em li l i ği ge ril l ay l a bü y ü t ül me y ip des t ek l e n e me y in ce, kat l i am l ar l a ezil me y e ka dar git t i. Bun l a rı çok iyi bi l i y o ruz. İşin bir yönü buy du. Kuş k u s uz en az bu n un ka dar esas ve önem l i olan di ğer bir du rum ise Tür k i y e’ de sa v aş stra t e j i mi zin ön g ör düğü dev rim ci-de mok ra t ik ge l iş me l e rin ola ma ma s ıy dı. Ak s i ne Tür k i y e or t a mı bü y ük bir tas fi y e ci l i ği ya şı y or du. Tür k i y e ile bir l ik t e de mok ra t ik bir ik t i da ra ulaş ma ara y ı şı im k an s ız ol du. Tür k i y e cep h e s i bu an l am da hiç b ir ge l iş me yi ya şa y a ma y an, ter s i n e tas fi y e ci l i ği da y a tan bir or t a mı içer di. Tür k i y e’ de sol, sos y a lizm adı n a ha r e k et eden güç l er, pra t ik t e böy l e bir ger çe ği ya şa dı l ar ve yap t ık l a rı bu an l a ma gel di. Böy l e olun ca, her iki alan daki ye t er s iz du rum, Kür dis t an’ da yü rü t ü l en bü y ük bir ge ril l a di re n i şi ile or t a y a çı k a rıl mış olan dev rim ci yük s e l i şin za fe re git me si n i ön l e di. Yük s e l iş ger çek l eş t i, fa k at onu za fe re dö n üş t ü re cek dü ze y e gel me di. Kür dis tan’ da ön cü l ük onu tam esas ala ma dı, Tür k i ye bu n a hiç ya n ıt ola m a dı. Kür dis t an’ da öncü bu n u yap s a bi l e, Kür dis t an’ da k i mü ca de l e y i yük s elt s e bi l e Tür k i y e aya ğı ol ma dı ğı müd det çe ge n el bir ba şa rı y a dö n üş t ür me s i kuş k u s uz zor ola cak t ı. Bi zim ek s ik l ik l e ri miz, ha t a l a rı mız var, ön cü l ük gö re v i n i tam ya p a ma dık. Ama Tür k i y e or t a mı n ın, Tür k i ye’ de mü ca de l e yü rüt mek l e so rum l u olan l a rın da da h a ağır so rum l u l u ğu var dır. Şu n un için be l ir t i y o ruz: Bu alan dan ah kam ke s i l i y or. Sa v a şır k en de eleş t i ril dik, sa v a şı dur dur mak ve ye n i çö züm l er üret mek is t er k en de bu tür çev re l er ta ra fın dan eleş t i ri l i y o ruz. Bu en azın dan ayıp t ır. İn s a n ın bi raz na mus l u ol ma s ı, so rum l u dav ran ma s ı ge re k i y or. Ken di s i hiç b ir şey yap ma mış ken, ya ra t ıl mış bü y ük de ğer l e re say g ı duy ma s ı ge re k i y or. Fa k at bu so rum l u l u ğun ge rek t ir di ği ol g un, du y ar l ı, sağ du y u l u, ger çe ği tes l im eden yak l a şım l ar ve de ğer l en dir me l e ri gö re mi y o ruz. On l ar da bu n u gö re mi y o ruz di y e ger çe ği de ğer l en dir me y e cek de ği l iz. De ğer l en dir me miz ge re k i y or. Ken di ger çe ği mi zi de gör me miz ge rek l i; ken di mü ca de l e ala n ı mı zı, stra t e j ik yak l a şı mı mı zı, bu te mel de ne l e ri ge l iş t i rip ne l e ri ge l iş t ir me di ği mi zi, ne re de ye t er l i ne re de za y ıf kal dı ğı mı zı da iyi koy ma mız so rum l u l u ğu muz ge re ği dir. Par t i miz ve Par t i Ön der l i ği miz her za man bu n u yap t ı. Şim di da h a faz l a ya p ı y or. Bu ra da şu so n uç çı k ı y or: ’ 9 2 Gü n ey sa va şı so n un da, ya n i ’ 9 3’ e gi rer k en ar t ık bir dö n e meç oluş t u. Mü ca de l e stra t e j i miz te me lin de yü rüt t ü ğü müz sa v aş l a önem l i bir dev rim ci yük s e l i şi ya rat t ık. Ama bu n u stra t e j ik ba şa rı y a ulaş t ı ra ma dık. Bu an l am da or t a y a çı k an du ru mu sa v aş stra t e j i miz açı s ın dan de ğer l en dir me miz ge re k i y or du. Çünkü ge rek l i stra t e j ik adı mı at ma mış t ık. Stra t e j ik za fe ri mi zin da y an dı ğı iki te mel alan da cid di fark lı l ık l ar var dı. Bir: Tür k i y e’ de k i ge l iş me l er stra t e j ik ola rak ele al dı ğı mız yön an l a mın da ge re k e n i ve re cek du rum da de ğil di. Ge l iş me ye ri n e ge l iş me me var dı. İki: Dün y a da ’ 90’ l ar dan iti b a ren köklü bir de ği şim or t a y a çık t ı.
ww w
.n et ew e. co
me l in de Ön der l i ği mi zin ön g ö rülü, dev rim ci ve çö züm l e y i ci yak l a şı mıy l a, her şe y in bi raz da fark l ı l aş t ı ğı n ı gö rün ce hay ret l er içe ri s i n e düş müş l er dir. Bu işin ne ol du ğunu, na sıl ge l iş t i ril di ği n i ye n i den an l a ma ve de ğer len dir me içe ri s i n e gir miş l er dir. Kuş k u s uz, her k es t en da h a çok bi zim bu n u an l a ma mız ge re k i y or. Çünkü için de bu l un du ğu muz sü re ci mut l a k a ka zan mak l a so rum l u ve gö rev l i olan l ar biz l e riz. O za man bu iş l er na sıl ola cak? Na s ıl bir yak l a şım, ça l ış ma ve mü ca de l e tar zı, tem p o s u? Par t i mi zin te mel özel l ik l e ri ne l er dir? Ön der l ik ger çe ği miz na sıl bir ger çek l ik t ir? Han g i özel l ik l e ri ar ze di yor? İş t e, her za man k in den da h a faz l a bun l ar üze rin de yo ğun l aş ma mız, de ğer l en dir me yap ma mız ve tar t ış ma mız ge re k i y or. Bu an l am da bazı hu s us l a ra böy l e bir yıl dö n ü mün de de ğin mek t e ya rar var. Çünkü ol duk ça ha re k et l i, baş dön dü rücü de ği şim l e rin ya şan dı ğı bir sü reç t en geç mek t e y iz. Öy l e ki, her gün ye n i bir baş l an g ıç yap mak, dö n e me ya n ıt ola b il mek için ye n i yak l a şım ve adım lar l a or t a y a çık mak du ru mun da y ız. Böy l e ol maz s a, bu sü r e c i ba ş a r ıy l a kar ş ı l a m a m ız müm k ün de ğil dir. Ge l iş me ya rat mak bir ya na, kar şı kar şı y a bu l un du ğu muz sal dı rı l a rı bi le gö ğüs l e y e mez ve bo şa çı k a ra ma y ız. İş t e, şim di her za man k in den da h a faz l a olup bi t en le ri doğ ru an l a mak, geç mi şi doğ ru de ğer l en di rip ge re k en ders l e ri çı k art mak biz l er için önem l i dir. Her şey den ön ce par t i mi zin ye n i at t ı ğı adım l ar ne an l a ma ge l i y or? Bu de ği şim sü re ci n in te mel özel l ik l e ri ne l er dir? Ye n i den ya pı l an ma, ken di mi zi ye n i l e me han g i te mel ler de yü rü t ü l ü y or? Bun l a rı de ğer l en dir mek, tar t ış mak ve üze rin de yo ğun l aş mak ve hiç za man kay b et me den, de rin l i ği n e par t i n in ve Par t i Ön der l i ği mi zin or t a y a koy du ğu de ğer len dir me l e ri özüm s e y e rek böy l e bir ge l iş me yi ya şa mak he p i miz için zo run l u dur. Bu an l am da ba zı te mel kav ram l ar üze rin de du ra b i l i riz: Par t imiz böy l e bir mü ca de l e ye gi rer k en, pra t i ği yü rüt me den na s ıl mü ca de l e ede ce ği mi zi, he def l e ri mi zin ne l er ol du ğu n u, da y a n ak l a rını ve ge rek çe l e ri n i çok açık bi çim de or t a y a koy muş, for mü l e et miş ve bu te mel de pra t i ği baş l at mış bir ha re k et tir. Böy l e bir pra t ik mü ca de l ey l e sağ l a n an ge l iş me l er, ça l ış ma l ar hiç kim s e için sır de ğil dir. Ya p ıl ma dan, işe gi ril me den her şey or t a y a ko n ul muş t ur. En önem l i s i de Par t i Ön der l i ği miz bir ba k ış açı s ı, dün y a y ı de ğiş tir me yak l a şı mı ile or t a y a çık mış t ır. Fel s e fik an l a y ış, ide o l o j ik çiz g i, ide o l o j ik he def l er uzun araş t ır ma in ce l e me ve tar t ış ma lar l a ge l iş t i ril miş, for mü l e edil miş ve bir ya şam tar zı ha l i n e ge t i ril miş t ir. Ta rih yo rum l an mış, in ce l en miş, için de bu l u n u l an dün y a ko ş ul l a r ı de ğ er l en di r il m iş, te m el özel l ik l e ri in ce l en miş, yi n e böl g e n in, Tür ki y e ve Kür dis t an’ ı n du ru mu, Kürt top l u mu nun ve Kür dis t an’ ı n ya şa dı ğı esas özel l ik l er de rin l i ği n e tah l il edil miş t ir. Bu ra da top l um sal ge l iş me yö n ü n ün ne ol ma s ı, top l u mun ulu s al-de mok ra t ik dö n ü şü münün na s ıl yü rü tül me s i ge rek t i ği üze ri n e gö rüş l er ve ka rar lar or t a y a çı k arıl mış t ır. İş t e, biz bu n a ide o l o j ik-po l i t ik çiz g i di yo ruz. Bu an l am da par t i miz, Kür dis t an’ da k i du ru mun ne ol du ğu n u ve ulu s al-de mok ra t ik yön de bir ev ri min na s ıl ola ca ğı n ı ön ce den de ğer l en dir miş t ir. Biz bu n a si y a s al stra t e j i de dik. Par t i miz bü t ün pra t i ği n i böy l e bir çiz g i de yü rüt müş ve her k e s i bu çiz g i y e ka t ıl ma y a, bu çiz g i de ya şa ma y a, mü ca de l e et me ye ça ğır mış t ır. PKK hiç b ir za man be l ir s iz lik l er içe ri s in de mü ca de l e eden bir ha re k et ol ma mış t ır. Bu stra t e j i ney di? Bir de fa top l um için ulu s al dev rim, de mok ra t ik dev rim ön g ö rül müş t ür. Kürt top l u mu n a da y a t ı l an ulu s al yo k o l u şu dur dur mak, in s an ol ma n ın bir ge re ği dir. Bu ye n i bir sü re ci baş l at mak, top l u mu hem ulu s al, hem de de mok ra t ik ge l i şim sü re ci içi n e sok mak t ır. Her türlü ge ri ci l i ği or t a dan kal dır mak, halk la rı de mok ra t ik ya şa ma ka v uş t ur mak açı s ın dan zo run l u bir ge l iş me yo l u ola rak gö rül müş t ür. Bu g ün ta rih bu n u bü t ü n üy l e doğ ru l a mış t ır. Böy l e bir mü ca de l e, böy l e bir dev rim ney l e ge l iş t i ri l e b i l ir di? Na s ıl bir ör g üt böy l e bir dev ri mi yü rü t e b i l ir di? Baş k an Öca l an, bu na “par t i ön cü l ü ğü” de di. Bu öy l e sı ra dan bir par t i ön cü l üğü de ğil; ide o l o j ik bir l i ği olan, ol duk ça sı k ı ör g üt l en miş, di s ip l in l i, bü t ün ya şa mı n ı mü ca de l e y e ve ren kad ro l ar dan olu şan öncü bir iş çi sı n ı fı par t i s i, emek çi l e rin par t i s i... Çünkü hem ulu s al, hem de mok ra t ik dev ri mi yü rü t e cek güç iş çi sı n ı fı dır, emek çi -
Sayfa 7
m
Serxwebûn
“En olumsuz koşullarda, en az imkanların, umutların olduğu anlarda yenilik yapma, çoğunun hayal bile edemeyeceği hedefleri önüne koyma, tarihsel görevleri omuzlama ve böyle bir mücadeleye girişme devrimciliğini, büyüklüğünü göstermiştir. Apocu tarz, Apocu felsefe, Apocu yaklaşım böyledir. Bu nedenle dünyanın hakim yaklaşımına elbette ters, karşıt olacaktır.”
tan’ a otur t ul ma s ı, ye n il mez bir sa v aş gücü ola rak ken di n i ör g üt l e me s i ve ha y a t a ge çir me s i ger çek l eş t i. Sa v aş pra t i ğ i m i z e böy l e bir stra t e j ik yak l a şım l a bak mak ve de ğer l en dir mek du ru mun da y ız. Ne ol du? Pra t ik sü reç t e ’ 9 0’ l a ra ka dar ge ril l a önem l i rol oy n a dı. Par t i y i ve ken di s i n i ör g üt l e di. Kür dis t an üze rin de k i sö mür g e ci ege men l i ği, yi n e Kürt top l u mun da k i aşi ret çi-fe o dal bağ l a rı önem l i öl çü de par ça l a dı. Bü t ün bun l ar ’ 9 0’ l a rın ba şın da bü yük dev rim s el atı l ı ma yol aça rak, halk ser hıl dan l a rı ge l iş t i. Öy l e ki, köy köy, ka s a b a ka s a b a, şe h ir şe h ir Kürt top l u mu ulu s al dev ri mi n i, de mok ra t ik dev ri mi n i yap ma y a baş la dı. Bü y ük ey l em l er l e bu n u ya şa dı. Her türlü de ğer, bu mü ca de l ey l e ye n i den şe k il l en di ve ge ril l a or du muz hız l a bü y ü y en bir kuv v et ha l i n e gel di. ’ 9 0’ l a rın ba şın dan iti b a ren ge li şen sü reç, as l ın da ta ba şın dan be ri be l ir l e nen stra t e j ik za fe ri ya k a l a ma sü re ci n in baş lan g ı cıy dı. Bu, stra t e j ik dü zey de bü y ük bir dev rim ci yük s e l i şi, ka za n ı mı ifa de et t i. ’ 9 1‘92 yıl l a rı n a gi rer k en, bu ar t ık par t i miz için vaz g e çil mez, mut l a k a ya ra t ıl ma s ı ge re k en bir ge l iş me ha l i n e gel di. Kürt ta ri h i n in, Kür dis t an ta ri h i n in en bü y ük ulu s al-de mok ra t ik ge l i şi mi, yi n e mü ca de l e ta ri h i mi zin en kap sam l ı dev rim ci yük s e l i şi bu dö n em de ger çek l eş t i. Par t i miz, Par t i Ön der l i ği miz stra t e jik ba şa rı ya rat mak için ’ 9 2’ y i stra t e j ik ba şa rı ara y an bir yıl ola rak ta n ım l a dı, ken di s i ni bu n a gö re plan l a dı. He p i miz bi l i y o ruz; Gü n ey’ e açı l ım, Tür ki y e’ y e açı l ım bu te mel de ol du. Tür k i y e ile bir l ik t e halk ey l em l i l i ği n i ve se ri h ıl dan l a rı gi de rek halk ayak l an ma s ı n a var dır ma, bu te mel de ge n el bir ba şa rı y ı ara ma, ’ 9 2 he de fi ola rak par t i miz önü n e kon du. ’ 9 2 yü rü y ü şünü bu te mel de ör g üt l e me y e yö n el dik. Bu, hem ya şa n an ge l iş me l e rin zo run l u bir so n u cuy du, hem de par t i miz ve Par t i Ön der l i ği miz bu n u önü mü ze gö rev ola rak koy muş t u. Düş man da bu ger çe ği gördü, bu n u bo şa çı k ar mak ve ge ril l a y ı tas fi y e et mek için ezi ci kar şı sal dı rı y ı ör g üt l e di. İyi bi l i y o ruz ki, Türk dev l e t i ye n i bir hü k ü met l e ken di s i n i ye n i den ör g üt l e y e rek, adı n a “top y e k ün sa v aş” de n i l en bir kon sept l e sü re ci le h i n e çe v ir mek, kendi za fe ri n e dö n üş t ür mek is t e di. Kürt iş b ir l ik çi l i ği n i, baş ta NA TO ol mak üze re bü t ün ulus l a ra ra s ı güç l e ri ye de ği n e al dı. İş t e, düş man ulus l a ra ra s ı bu kar şı-dev rim cep h e s i ile mü ca de l e mi zin üze ri ne gel di. Bü t ün bu sa v aş sü re ci, ’ 9 2 so n un da Gü ney sa v a şın da en üst dü ze y e ulaş t ı. Dev rim ci yük s e l i şi stra t e j ik ba şa rı y a ulaş t ır ma yo l un da k i yü rü y ü şü müz l e, düş ma n ın ken di si n i stra t e j ik ba şa rı y a gö t ür me te me l in de oluş t ur du ğu kar şı-dev rim cep h e s inin dev ri mi ye n il g i y e uğ rat ma, bu n un te mel mo t or gücü olan ge ril l a y ı ez me yö n e l i mi yıl so nun da bü y ük bir çar p ış ma dü ze y i n e var dı. Bu an l am da Gü n ey sa v a şı öy l e sı ra dan bir sa v aş de ğil di. Bu bir tak t ik s el sa v aş dü ze y i de de ğil di, as l ın da stra t e j ik bir dü zey di. Bu n u bel k i o za man tam kav ra y a ma dık, bü t ün özel l ik l e riy l e tam de ğer l en di re me dik, ama ya şa n an mü ca de l e ger çe ği n e de rin l i ği n e bak t ı ğı mız za man, bu n u ra h at l ık l a gö re b i l ir ve ta n ım l a y a b i l i riz. Öy l e ki, dev rim ci yük se l i şi iler l et mek için bü y ük bir stra t e j ik
Ağustos 1999 den or t a y a çık t ı? Bu sa v a şı kim ge l iş t ir di? Kuş k u s uz ateş k e s i ilan eden par t i miz ge l iş t ir me di. Tür k i y e cep h e s in de de as l ın da sa v a şı so n a er dir me, bir eği l im ola rak var dı. Fa k at hem Tür k i y e cep h e s in den hem bi zim cep h e miz den sa b o t ör l ük yap ma y ı esas alan çe t e ci lik, sa v aş t an çı k ar gö ren rant çı çev re l er dev re y e gir di l er ve bu eği l im l e ri bo şa çı k ar mak için yo ğun bir ça b a har ca dı l ar, sa b o t e et t i l er. Ken di çı k ar l a rı doğ rul t u s un da ye n i den şid det li bir sa v a şı gün de me ge t ir di l er. Par t i Ön der li ği miz bu sa v a şı an l am s ız gördü. Da h a ’ 9 3 ateş k e s in de, “on yıl sa v a şıl s a da ge l i n e cek nok t a yi n e ateş k es ve si y a s i çö z üm dür” de di. “On b in l er ce in s an öl m e s in, di y a l og sü re ci baş l a s ın” de di. “Si y a s i çö z üm te m e l in de, Tür k i y e ile öz g ür bir l ik t e l ik içe ri s in de Kürt so ru n u n un de m ok ra t ik çö z ü m ünü esas alı y o ruz” de di. Si y a s i de mok ra t ik çö züm, Tür k i y e ger çe ği ta ra fın dan ge l iş t i ri l ip ege men kı l ın mak is t en diy s e de, ye t e rin ce de rin l eş me di ve sa b o t e eden güç l er en g el l en me di ği için sü reç de rin l eş t i ri l e me di. Par t i Ön der l i ğ i m iz sa v un m a s ın da, bu sü r e c in iyi de ğ er l en di r il m e s i ve an l a ş ıl ma s ı ge rek t i ği n i be l ir t i y or. Bi raz öze l eş ti rel yak l a şım gös t er me miz ge rek t i ği üze rin de du ru y or ki, bu bi zim için önem l i dir, bu n u ya p a b il me l i y iz. Şu n u açık ça gör me miz ge rek l i: De ği şim as l ın da ’ 9 3’ t en iti ba ren fi i l en baş l a mış t ır. Res men de ateş kes ilan ede rek za t en baş l at mış ol duk. An cak bu ek s ik kal dı, si y a s i stra t e j i dü ze y in de bir sis t em ka za n a ma dı. Yi n e mü ca de l e stra t e j i s i an l a mın da bir sis t e me ula şa ma dı. Pra t i ği ise bir bü t ün ola rak çe t e ci l ik ta ra fın dan bo şa çı k ar t ıl dı, sa b o t e edil di ve ortama şid det l i bir sa v aş da y a t ıl dı. Sa v aş Gü n ey’ e ya y ıl dı, Tür k i y e’ y e ya y ıl dı. Özel l ik l e Tür k i y e cep h e s i n e ege men olan sa v aş rant çı l a rı, çe t e l er, bun l a rın esas al dı ğı ve da y a n ak ha l i n e ge t ir dik l e ri şo v e n izm, ge ril l a y ı ez me y i ken di önü n e gö rev ola rak koy du. Bir çok güç bu sa b o t e or t a mı n ı hiç gör me den, de ğer l en dir me den, “Ge ril l a y ı eze ce ğiz, kar şı m ız da hiç b ir şey din l e m e y iz” di ye rek, bü y ük bir şo v en sal dı rı y a geç t i. Bu n a kar şı di ren mek kuş k u s uz bir zo run l u l uk t u. Esas olan de ği şim sü re ci n i ge l iş t ir mek l e bir lik t e, bu ba şa rı l a ma y ın ca zo run l u ola rak di re n e cek t ik, di ren mek du ru mun da kal dık. Ge ril l a di re n i şi bu dö n em de şu an l a ma gel di: Par t i Ön der l i ği mi zin de de di ği gi b i; “On yıl da sür s e on yıl di re n i riz, on yıl son ra ge l i ne cek nok t a yi n e ye n e n in ol m a dı ğı pa t a bir sa v aş du ru m u dur. Çö z üm l e y i ci ger çek l ik si y a si çö z üm dür.” Bu an l am da ge ril l a ye n il mez l i ği n i ka n ıt l a mak ve kar şı ta ra fa ka b ul et t ir mek için bü y ük bir di ren me sa v a şı n a gir di. Bu bir tek rar sa v a şı ol du. Faz l a bir ge l iş me du ru mu ya rat ma dı. Sü re cin te mel özel l i ği olan de ği şi mi, çiz g i de, sa v aş tar zın da ve ör g üt l en me de ya şa ma mı zı ön l e di. Pra t ik t e bu sü re cin tek ra rı n ı gör dük. “Bu tarz her yıl tek rar olu y or, yan l ış t ır ve dü z elt m e m iz ge re k ir” di y e sü rek l i ara y ış içe ri s in de ol duk. Ge ril l a güç l e ri ola rak,
şey ol maz s a bu ki l it l en me n in gi de rek çok zor l a y ı cı bir du rum ala ca ğı n ı, bi zi de kar şı ta ra fı da çok zor l a y a ca ğı n ı ve çö züm s üz l ü ğü n ege men ola ca ğı n ı gördü. Di ren me sü re ci n in or t a y a çı k ar dı ğı ki l it l en me y i aş mak üze re, de ği şim sü re ci n i ’ 9 8 yı l ın da yo ğun bir bi çim de baş l at t ı. Bu n u Ön der l ik de ğer l en dir me l e rin de ve ça l ış ma l a rın da gör dük. 15 Ağus t os’ un 14. yıl dö n ü mün de Par t i Ön der l i ği mi zin yap t ı ğı kap s am l ı de ğer l en dir me ta ma men bu de ği şi min hem yön l e ri n i ver di hem de zo run l u l u ğu n u açık ça or t a y a koy du ve bu te mel de 1 Ey l ül sü re ci ge l iş t i ril di. İçin de ta şı dı ğı ris k e ve teh l i k e y e rağ men Ön der l ik ki l it l e me y i çöz mek ve sü re ci çö züm yö n ün de iler l et mek üze re, de ği şim sü re ci n i ka rar l ı l ık l a baş l a t ıp yü rüt me y e ça l ış t ı. Ulus l a ra ra s ı komp l o iş t e böy l e bir sü re ce kar şı da y a t ıl mış ulus l a ra ra s ı bir sal dı rı dır. Kar şı ta raf Ön der l i ği mi zin de ği şim l e da y at t ı ğı çö züm yön t e mi kar şı s ın da zor l a n ın ca, onu za y ıf dü şür mek ve so ru n a ken di çö zü münü da yat mak üze re ulus l a ra ra s ı komp l o y u ge l iş t ir di. TC bu n u müt t e fik l e ri n e de ka b ul et t ir di. Par t i Ön der l i ği mi zin so ru n u çöz mek üze re ge l iş t ir mek is t e di ği yö n e l im, at t ı ğı adım l ar, bir bü t ün ola rak “Yeni dünya düzeni” cep h e si n i zor l a dı. Av ru p a’ y ı, Ame ri k a’ y ı ol duk ça zor l a y ı cı bir ol g u ola rak or t a y a çık t ı. Kürt so ru n unun çö zü mün de par t i mi zin ini s i y a t i fi ni da y at t ı. Bu da Or t a do ğu için “Yeni dünya düzeni” kar şı s ın da baş k a bir çö züm an l a mı n a ge l i y or du. Ulus l a ra ra s ı komp l o bu çö zümü et k i s iz kıl mak üze re gün de me ge t i ril miş t ir. Bu te mel de 15 Şu b at ola y ı ge l iş t i ki, 15 Şu bat bi zim mü ca de l e miz açı s ın da her şe y in ye ni den köklü de ğer l en di ril me s i n i ge rek t i ren bir mi l ad dır. Çe şit l i alan l ar da par t i ör g üt l e ri miz, de ği şik yer l er de ar k a daş l a rı mız da h a tam ola rak bu n un bi l in ci n e va ra b il miş de ğil dir. De ğer l en dir me l er ye t er s iz ka l ı y or. Baş l an g ıç ta ola y ın et k i s iy l e biz kap s am l ı de ğer l en dir me l er ya p a ma dık. Ama 15 Şu b at kuş k u suz öy l e sı ra dan, ba s it ve yü zey s el yak l a şıl acak bir ol g u de ğil dir. Sü rek l i de ğer l en dir me l e ri de rin l eş t ir me miz ge re k en te mel me saj l ar içe ren, mü ca de l e mi zin ge l e ce ği üze rin de, do l a y ı s ıy l a par t i mi zin ve hal k ı mı zın ge l e ce ği üze rin de be l ir l e y i ci et k i de bu l u n an bir ol g u dur. Bu n u he p i mi zin gör me s i ve an la ma s ı ge re k i y or. Bu te mel de çı k a ra ca ğı mız en önem l i so nuç, düş ma n ın ken di çö zü münü bu bi çim de da yat ma s ı dır. Bu an l am da onu bo şa çı k ar t a b il mek ve ulus l a ra ra s ı komp l o y u et k i s iz kı l a b il mek için, de ği şi min zo run l u l u ğu ve ge rek l i l i ği or t a da dır. Her türlü risk ve teh l i k e göz l e n e rek, gö ğüs l e n e rek mut l a k a bu de ği şi min ya şan ma s ı ge rek l i dir. Yok s a bun dan baş k a her han g i bir so n uç çı k ar t a ma y ız. Ge n el de par t i mi zin yö n e l i mi, şim di bu ye n i 15 Ağus t os sür ecin de, 15 Ağus t os’ un 16. yı l ı n a gi rer k en par t i mi zin gün dem l eş t ir di ği ye n i ka rar, ye n i yö n e l im bu te mel de or t a y a çı k ı y or. Esa s ın da ta ’ 9 3’ t e baş l a t ıl mış olan de ği şim, sis t e me ka v uş t u rul muş olu y or. Bu n un bel g e s i Par t i Ön der l i ği mi zin İm ra l ı Sa v un ma s ı’ dır. ’ 9 3’ t en iti b a ren baş l a t ı l an dö n ü şüm ve ye n i den ya p ı lan manın ol duk ça yo ğun l aş t ı rıl mış ve hız l an dı rıl mış bir ça l ış may l a yü rü t ül me s i is t e n i y or. Bu an l am da par t i miz hem ide o l o j ik-si y a s i çiz g i mizi, hem mü ca de l e star t e j i mi zi ye n i den şe k il l en dir mek üze re bü y ük bir tar t ış ma baş lat mış, bu n u da so n u ca bağ l a y a ca ğı mız bir kon g re çağ rı s ı n ı açık ça bü t ün par t i y e yap mış bu l u n u y or ve dün y a düz l e min de bu n u açık ola rak yü rü t ü y or. Bu an l am da 15 Şu b at’ t an son ra, as l ın da ’ 9 3’ t e baş l a mış bu l u n an ve ’ 9 8’ den iti b a ren ise her türlü risk üs t le n i l e rek mut l a k a ger çek l eş t i ril me s i ge re k en de ği şim ve dö n ü şüm sü re ci n in çok yo ğun ve hız l ı bir bi çim de ya şan ma s ı dır. Bu n un ge rek t ir di ği pra t ik ve ör güt s el adım l a rın atıl ma s ı, de ğer l en dir me l e rin ya p ıl ma s ı olu y or. Onun için ol duk ça hız l an dı rıl mış bir de ği şim sü re ci n i ya şı y o ruz. Ba zı l a rı ‘baş dön dü rücü’ , ‘şok edi ci’ ve an l a mak t a zor l uk çek t ik l e ri n i be l ir t i y or l ar. Bu do ğal bir du rum dur; an cak için de bu l un du ğu muz ger çek l ik dik k a t e alı n ıp de ğer l en di ri lir s e, ya şa ma mız ve yap ma maz ge re k en zo run l u bir ça l ış ma dır. Ge l e ce ği miz ve ba şa rı mız için ol maz s a ol maz ka b i l in den bir ge liş me olu y or. Bu te mel de si y a s i stra t e j i mi zi göz den ge çi ri y o ruz, ’ 9 3’ t en iti b a ren ateş k es l e at t ı ğı mız adı ma gö re ye n i den şe k il l en di ri y o ruz. Bu n u sis t em l eş t i re me y i şi mi zi, ge çen beş-al t ı yıl l ık sa v aş sü re cin de ya ra t ı l an si ya s i stra t e j i miz den kıs mi uzak l aş t ır ma y ı
ye n i den ter s i n e çe v i ri y or ve ken di stra t e j i mi ze ula şı y o ruz. As l ın da bel l i bir ko p u şu ya şa dık. Kıs mi bir ko p uş, uzak l aş ma ol du. Bu n u te l a fi edi y o ruz, dü zel t i y o ruz. İçin de
Uluslararası komplo işte böyle bir sü re ce kar şı da ya tıl mış uluslararası bir saldırıdır. Karşı taraf Önderliğimizin değişimle dayattığı çözüm yöntemi karşısında zorlanınca, onu zayıf düşürmek ve soruna kendi çözümünü dayatmak üzere uluslararası komployu geliştirdi. TC bunu müttefiklerine de kabul ettirdi. Parti Önderliğimizin sorunu çözmek üzere geliştirmek istediği yönelim, attığı adımlar, bir bütün olarak “Yeni dünya düzeni” cephesini zorladı.
ay n ı za man da bir sa v aş çiz g i s i dir. Biz bu n a sa v aş ağa l ı ğı de dik. Bu, ulu s al so ru n u çö zü me gö t ü ren bir sa v aş de ğil dir. Ba zı aşi ret ve ai l e sel çev re l e rin, ağa l a rın ken di çı k ar l a rı n ı sağ la y a b il mek ve çı k ar el de ede b il mek için hal kı sa v aş t ır ma s ı an l a mı n a ge l i y or. Yüz y ıl l ar dır Kürt top l u mu bu bi çim de sa v aş t ı rı l ı y or. Ha l a da ba zı güç l er ta ra fın dan sa v aş t ı rı l ı y or ve bun l ar için sa v aş bit mez tü k en mez bir iş tir. Hiç b ir çö züm or t a y a çı k art mı y or. On l a ra gö re tek çö züm var; sa v aş ağa l a rı n ın eko n o mik sos y al çı k ar sağ l a ma s ı. Şim di bu bir çiz g i dir. Par t i mi zin sa v aş çiz g i s i ke s in l ik l e böy l e de ğil dir. Par t i miz si l ah l ı mü ca de l e y i ta ma men ön g ör düğü si y a si çiz g i y i ha y a t a ge çir mek için esas al dı. Bu da as l ın da Kürt ulu s al so ru n unun çö zü müydü. Bu n un da ge l ip da y an dı ğı nok t a, son tah l il de so mut l uk ka za n a dı ğı yer ulu s al in k ar po l i t i ka s ı n ın de ğiş t i ril me s i dir. Bu te mel de ulu s al in k ar ve im h a n ın or t a dan kal dı rıl ma s ı, ulu s al kim l i ğin ve kül t ü rel ge l iş me n in yo l u n un açıl ma s ı, ka b ul edil me s i, ka b ul et t i ril me s i dir. İn k ar te me l in de Kürt ulu s u n a da y a t ı l an ulu s al im h a sü re ci n in or t a dan kal dı rıl ma s ı ve yok edil me s i; bu n u yü rüt mek is t e y en güç l er de böy l e bir po l i t ik de ği şik l i ğe yol aç mak ve bu n u hem o güç l e re hem de dün y a y a ka b ul et tir mek olu y or. Biz si l ah l ı mü ca de l e y i par t i ola rak ta ma men böy l e bir ulu s al ge rek l i l ik nok t a s ın da, bir ha y a t i so ru n u te mel bir si y a si çö zü me ka v uş t ur mak için esas al dık ve bu na baş v ur duk. Bu n un için de par t i miz, baş k a bir yol l a mü ca de l e et me ola n a ğı ol ma dı ğı için, “Kürt” de me n in bi l e ya s ak ol du ğu ve Kürt’ t en söz ede n in 125. mad de den idam l a yar g ı l an dı ğı ve idam edil di ği için, baş k a her han g i bir yol l a ulu s al so ru n u çö züm l e y e cek bir ça l ış ma n ın ya p ıl ma s ı n ın ko şul l a rı ol ma dı ğı için si l ah l ı mü ca de l e y e baş v ur du. Par t i Ön de rli ği miz her za man “Kü çük bir yol açıl sın, biz baş k a türlü mü ca de l e ede l im” de di. Her h an g i bir ça re n in, yo l un bı ra k ıl ma dı ğı bir or t am da si l ah l ı mü ca de l e, sa v aş zo run l u tek yol ve tek ça re ola rak önü müz de dur du ve biz bu n u esas al dık. Bir ulus böy l e bir sa v aş l a doğ du. 15 Ağus t os Kürt ulu s al ta ri h i n in baş l an g ı cı olu yor. Bir halk her türlü kö l e l i ği böy l e bir sa vaş l a yık t ı. Kürt in s a n ı ken di ulu s al kim l i ği n e ve ben l i ği n e böy l e bir sa v aş l a ka v uş t u. Bi l i ma dam l a rı bu n a i l k kurşun de di l er; bi re y in her türlü kö l e l i ği yık ma s ı, ulu s un kö le l i ği n i yık ma sü re ci n in baş l a ma s ı ola rak de ğer l en dir di l er. Öz g ür in s an, her türlü ge ri ci l i ğe kar şı mü ca de l e eden, öz g ür top l um ve ya şa mı n ın ba h a rın da olan bir halk ger çek l i ği böy l e bir mü ca de l ey l e or t a y a çık t ı. Sa v aş böy l e s i n e bü y ük ge l iş me l e re yo l aç t ı. Bu an lam da par t i miz Kürt ger çe ği n i iyi ta n ım l a mış t ır. Kürt l er üze rin de k i im h a sü re ci n i dur dur muş, bu n un ye ri n e ulu s al di ri l i şi koy muş, ar dın dan ulu s al kur t u l u şu gün de me ge t ir miş tir. Bu n u bü y ük bir mü ca de l ey l e yap mış, mü ca de l e ör g üt l e ri n i or t a y a çı k ar mış, bu an l am da ö r g üt l ü b i r h al k g er ç ek l i ğ i yaratmıştır. Kürt hal k ı ken di kim l i ği n i sa hip l e n en ör g ütlü bir halk ha l i n e gel miş t ir. Bu çer çe v e de ulu s al so run hem ta n ım l an mış, hem de bü y ük bir mü ca de l ey l e çö züm yol l a rı or t a y a çı k ar t ı l ıp mu h a t ap l a rı n a da y a t ıl mış tır. Si l ah l ı mü ca de l e böy l e bü y ük bir rol oy na mış t ır. Ar t ık bu n u çö zü me gö t ür me sü re ci ni ya şı y o ruz. ’ 9 0’ l ar dan iti b a ren ya şa n an sü reç çö züm sü re ci dir. Par t i Ön der l i ği miz çe şit l i bi çim ler de çö züm, de mo k rati k çö züm, dev l et l eşme de di ve bir çok bi çim de bu n u ifa de et t i. Bu bir çö züm sü re ciy di. Şim di bu çö züm sü re ci n in yol ve yön t em l e ri n in ne ol du ğu n u bu sü re ce ha k im kıl mak ve ba şa rı y a gö t ür mek te me l in de, ken di yak l a şım l a rı mı zı ve ör g üt l ü l ü ğü müzü oluş t ur ma mı zın ge re ği var. Biz bu esas l ar te me l in de ha re k et edi yo ruz. Bu an l am da sa v aş, bu so ru n u çöz mek için di. PKK ke s in l ik l e bir sa v aş ağa l ı ğı dü ze n i de ğil dir. Kür dis t an’ da sa v aş ağa l ı ğı n a kar şı mü ca de l e eden, bu an l am da ulu s al bir l i ği, bü t ün l üğü ve de mok ra t ik ge l iş me y i tem s il eden en ön de ge l en güç t ür. Türk de mok ra si s i, par t i mi zin bu te mel de yü rüt t üğü mü ca de l e ve sağ l a dı ğ ı ge l iş m e l er l e as l ın da vü cut bul muş t ur, bir ger çek l ik ha l i n e gel miş t ir. Bu g ün önem l i bir dü ze y i ya şı y or. Önün de en g el l er ve so run l ar var, aş ma mız ge re k i y or, ama önem l i bir dü ze y in or t a y a çı k a r ıl dı ğ ı da ke s in dir. Bu an l am da eğer so run bel l i bir dü zey ka zan mış s a, so ru n u çöz mek için baş k a yol ve yön t em im k an da h i l i n e gi ri y or s a, o za man bi zim için si -
.n et ew e. co
’ 7 0’ l er de ve ’ 8 0’ l e rin ba şın da böy l e bir si y a s i ve as k e ri stra t e j i y i oluş t u rur k en, dün ya y ı ay rın t ı l ı ve doğ ru bir bi çim de tah l i l i te me l in de bu n u yap mış t ık. Cep h e den sa v aş iki ku t up l u dün y a n ın te mel özel l i ği n i oluş t u ru yor du. Öy l e ki, 20. yüz y ıl bo y un ca Ekim Dev ri mi te me l in de çe şit l i ül k e l er de ulu s al kur tu l uş mü ca de l e l e ri ge l iş miş t i. Dün y a iki blok ha l in de ör g üt l en miş ve sis t em l eş miş, kar şı lık l ı mev zi l e n en bu iki blo k un şid det l i bir sa va şı n ı ya şar ol muş t u. Öy l e ki hiç b ir mü ca de le, hiç b ir çe l iş k i, hiç b ir sa v aş böy l e bir blok l aş ma n ın dı şın da ola mı y or du. Çe şit l i güç l e rin sa v aş l a rı n ı ge l iş t ir me s i, cep h e de düş ma n ı n a kar şı mü ca de l e yü rü t üp ba şa rı y a gö t ür me s i, özel l ik l e halk l a rın böy l e bir dün ya ger çe ği n e da y a n ı y or du. ’ 9 0’ l a rın ba şın dan iti b a ren iki blok l u dün y a du ru mu or t a dan kalk t ı. Re el sos y a l ist blok çö züldü. Onun ye ri n e ege men gü cün “Yeni dünya düzeni” ola rak ifa de et t i ği blok laş ma n ın ol ma dı ğı, tek bir gü cün ken di s i n i di ğer güç l er l e de iliş k i için de ege men ha l e ge t ir mek is t e di ği ye n i bir dün y a ni za mı ku rul ma y a yö n e l in di. Bu önem l i bir du rum du, dün y a açı s ın dan mü ca de l e stra t e j i l e ri n i ve tak t ik l e ri n i göz den ge çir me l e ri ge re k en te mel bir de ği şik l ik t i. Dev l et l er yı k ıl dı, par t i ler yı k ıl dı, par t i l er ye n i den ku rul du l ar, şe kil l en di l er. An l a y ış l a rın da, mü ca de l e stra t e ji ve tak t ik l e rin de de ği şik l ik l er yap t ı l ar. Es ki s i gi b i cep h e den sa v aş ma n ın, sa v aş gücü ör g üt l e y e rek si l ah l ı mü ca de l e y i tek ve te mel mü ca de l e bi çi mi ola rak ele al ma n ın ko şul l a rı bu bi çim de or t a dan kalk mış ol du. Bu n un te m el da y a n a ğ ı Ekim Dev r i m i ve dün y a blok l aş ma s ı or t a dan kalk t ı ve dün y a böy l e bir de ği şi mi ya şa dı. Bu kuş k u s uz bi zim mü ca de l e miz ve yü rüt t ü ğü müz sa v aş açı s ın dan da te mel bir de ği şik l ik t i. Par t i Ön der l i ği miz gün be gün bu ge l iş me l e ri de ğer l en dir me y e ve an l a ma y a ve par ça par ça tah l il et me y e ça l ış t ı. De ği şi mi ir de l e me y e, bu te mel de adım adım de ği şi mi mi zi gün de me ge t ir di. Bu te mel ge l iş me ve de ği şik l ik, ’ 9 3’ t en iti b a ren sa v aş stra t e ji mi zi göz den ge çir me mi zi bir zo run l u l uk ha l i n e ge t ir miş t i. ’ 9 3 ba h a rın da k i ateş k es bu te mel de or t a y a çık t ı. Ya n i bir tak t ik ol gu ve y a her h an g i bir sü re ci ge çiş t ir mek için gün dem l eş t i ri l en bir olay de ğil di. Du rup du rur k en or t a y a çık mış bir ol g u da de ğil di. Ta ma men Kür dis t an’ da ya şa n an mü ca de l e n in ’ 92 Gü n ey sa v a şıy l a gel di ği dü zey ve dün y a da ya şa n an ger çek l ik l er l e bağ l an t ı l ıy dı. Bi zi baş k a bir za man da de ğil de ’ 9 3 ba h a rın da tek yan l ı ateş k e s e böy l e bir ge l iş me sü re ci gö t ürdü. As l ın da bu ateş k es ulu s al de mok ra t ik dev ri mi, Kürt ulu s al so ru n u n u çöz me de ye n i bir stra t e j ik yak l a şı mın be n im s en me s i an l a mı na gel di. Si l ah l ı mü ca de l e ile kar şı gücü yık ma, ye n il g i y e gö t ür me ve as k e ri za fer ka zan ma ye ri n e, si y a s i di y a l og yön t e miy l e, si y a si çö züm de di ği miz tarz l a kar şıt güç l e rin bir bi ri n i et k i l e me s i, de ği şik bi çim l er de uz l a şa rak so ru n u çö zü me ulaş t ır ma stra t e j i s i pra t ik te gün de me gel di. Ateş k es l e bir l ik t e si y a s i di y a l og ve si y a s i çö züm çağ rı l a rı yap t ık ki, ger çek t e stra t e j ik bir de ği şik l i ği ifa de edi yor du. Bu Kür dis t an’ da ya şa dı ğı mız mü ca de le n in dü ze y i n e uy g un du. Tür k i y e ger çe ği dik ka t e alın dı ğın da di ğer yönlü so n u ca git mek im k an s ız dı. Za t en ’ 9 2 mü ca de l e miz l e bu n u ba şa ra ma mış t ık ve bu gö rül müştü. Dün y a da k i du rum dik k a t e alın dı ğın da, da h a öte y e git mek Kür dis t an’ da ge ril l a y ı de rin l eş t i re rek ve dün y a dan des t ek ala rak as k e ri za fer ara mak za t en im k an s ız ha l e gel miş t i. Eğer ’ 9 3’ t e ateş k es ve bu te mel de si y a s i di y a l og, si y a s i çö züm gün dem l eş t i ril s ey di, bu ge l iş me l e re bağ l ı ola rak, bir stra t e j ik yak l a şım gün dem leş t i ril di. Fa k at böy l e bir stra t e j ik yak l a şı mı ege men kıl mak, iler l et mek sa de ce bi ze bağ l ı de ğil di. Kar şı ta ra fın da bu n a eği l im gös t er me s i önem l iy di. Sü reç an cak bu şe k il de iler le t i l e b i l ir di. Bir de bi zim sü re ci çok da h a de rin l ik l i ele al ma mız, bu n u ge l iş t ir mek için çok ka r ar l ı, plan l ı ve kap s am l ı bir yak l a şı mı ve mü ca de l e y i ver me miz ge re k i yor du. Bü t ün bun l ar pra t ik t e ger çek l eş me di. Çe te ci l ik, baş t a TC ger çe ği ol mak üze re bi zi de zor l a dı. Dev l et t e çe t e ci l ik, yi n e bi zim içi mi ze sı zan çe t e ci l ik böy l e bir stra t e j ik sü re cin ge l i şi mi n i sa b o t e et t i, bo şa çı k art t ı. Öy l e ki, ateş k es gi ri şim l e ri kı s a sü re de bo şa çık t ı. Ye n i den şid det l e n en bir sa v aş gün de me ge t i ril di. Uzun yıl l ar de v am eden, acı s ı çok bü yük olan bir di ren me ya şa dık. Bu sa v aş ne -
Serxwebûn
m
Sayfa 8
ww w
“En olumsuz koşullarda, en az imkanların, umutların olduğu anlarda yenilik yapmak, çoğunun hayal bile edemeyeceği hedefleri önüne koymak, tarihsel görevleri omuzlamak ve böyle bi mücadeleye girişme devrimciliğini, büyüklüğünü göstermiştir. Apocu tarz, Apocu felsefe, Apocu yaklaşım böyledir. Bu nedenle dünyanın hakim yaklaşımına elbette ters, karşıt olacaktır.”
de ği şim sü re ci ha k im kı l ı n a ma dı ğı için mü ca de l e ve sa v aş tar zı mız da da ge re k en ye n i l en me y i ya p a ma dık. Bu du rum ’ 9 8’ e ka dar gel di. Ar t ık Tür k i y e or t a mın da da bu bi çim de sa v aş l a so n uç alı n a ma y a ca ğı ye n i den bir ka n a at bi çi min de or t a ya çık ma y a baş l a dı. Par t i Ön der l i ği miz ise ge l i n en aşa ma da ar t ık de ği şi min mut l a k a de rin l i ği n e ya ra t ıl ma s ı ge rek t i ği n i, böy l e bir
bu l un du ğu muz ko şul l a ra gö re ge l iş t i ri y o ruz, dü zen l i y o ruz. Öy l e ki, te mel mü ca de l e bi çi mi ola rak si l ah l ı mü ca de l e ye ri n e, si l ah l ı mü ca de l e y i dik k a t e al mak l a bir l ik t e si y a s i mü ca de l e y i esas alı y o ruz. Yi n e Tür k i y e ile so ru n u çöz me ça b a mı zı, mut l a k a bir çö züm ge re ği ola rak gün dem l eş t ir miş olu y o ruz. As k e ri an l am da geç miş ko şul l a rı n ge rek t ir di ği bir stra t e j i ve tak t ik l e yü rü y e me y e ce ği mizi, bu n un, içinde bu l un du ğu muz ko şul l a ra gö re de ğiş t i ril me s i ve dü zel t il me s i ge rek t i ği n i esas alı y o ruz, gö rü y o ruz. Bu n a gö re köklü bir de ği şik l i ği, için de bu l un du ğu muz dün y a, böl g e ve Kür dis t an ko şul l a rı n a uy gun ola rak ya şa mak is t i y o ruz. Bu n u yap maz s ak ne olur? Bu n u yap ma mak dün y a, böl g e, Tür k i y e ve Kür dis t an ko şul l a rı n a ters düş mek olur. Bu ko şul l a rı doğ ru gö re me mek, tah l il ede me mek, onun ge rek t ir di ği ör g üt ve mü ca de l e tar zı n a sa h ip ola ma mak an l a mı n a ge l ir. Böy l e ya p a maz s ak, de ği şen dün y a ko şul l a rın da de ği şe mez s ek o za man bi ze yö n e l ik ge l i şe cek olan sal dı rı l ar kar şı sın da ken di mi zi sa v u n a ma y ız. Ayak t a kal mak ke s in l ik l e müm k ün olmaz. Bu ne den l e Par t i mi zin Ge ni şl e ti l mi ş İki n ci Merkez To p l an tı s ı ’ y la al dı ğı ka rar l ar te me l in de sü re ci iler l et mek mut l ak bir zo run l u l uk t ur. Bu n un çok iyi an l a şıl ma s ı ge re k ir. Bu öy l e sı n ır l ı bir yak l a şım de ğil, ke sin l ik l e an l ık bir yak l a şım da de ğil dir. ’ 9 3’ ten be ri par t i mi zin ya şa dı ğı de ği şi min do ru ğa var dı rıl ma s ı olu y or. Bu an l am da her açı dan ye n i den ya p ı l an ma y ı, ye n i den şe k il l en me y i ya şı y o ruz ve ye n i bir baş l an g ıç ya p ı y o ruz. Öy l e ki, ’ 7 0’ l e rin or t a s ın da par t i ola rak yap tı ğı mız, ’ 8 0’ l e rin ba şın dan iti b a ren as k e ri alan da yap t ı ğı mız baş l an g ıç l ar gi b i şim di de si y a s i ör g üt l en me, mü ca de l e ve ulu s al so ru nun de mok ra t ik çö zü münü ge l iş t ir me an l a mın da ye n i ve te mel bir baş l an g ıç ya p ı y o ruz. Önü mü ze ye n i si y a s i mü ca de l e ve pra t ik an lam da ye n i stra t e j ik yak l a şım l ar ko y u y o ruz. Bu ko şul l ar da mü ca de l e y i ba şa rıy l a yü rü t e b il me k ve bi ze da y a t ı l an ulus l a ra ra s ı komp l o y u bo şa çı k ar t a b il me k ve Tür k i y e’ de ve Kür dis tan’ da Kürt ve Türk top l um l a rı n a de mok ra t ik ge l iş me yo l u n u aça b il mek için ulu s al so ru n u çö zü me ka v uş t u ra b il mek, zo run l u bir de ği şim dir, zo run l u bir ye n i l en me dir. Bu n un ba şa rı s ı ke s in l ik l e bu tür ge l iş me l e re yo l a ça cak tır. Bu n un dı şın da her h an g i bir yol yok t ur. Ba zı l a rı di y or l ar ki, sa v aş t an vaz g eç mek ol maz. Şim di dı şı mız da bir çok güç, sa va şa baş l ar k en yü rüt t ü ğü müz sa v a şa “te rö rizm” de di . Bi ze kar şı her türlü sal dı rı y ı yü rü t en l er, iliş k i ve it t i f ak içi n e gi r en l er, şim di bi zim sa v a şı dur dur ma mı za kar şı çı k ı yor l ar. Bun l ar bu g ün de ba rı şa kar şı çı k ı yor l ar, de mok ra t ik çö zü me kar şı çı k ı y or l ar, sa v a şın sür dü rül me s i n i is t i y or l ar. Özel l ik l e sa v aş sü re ci için de, yü rüt t ü ğü müz sa v a şın önem l i de ğer l er ve ya şam im k an l a rı or t a y a çı k ar dı ğı bir dö n em de ha re k e t e ka t ı l ım gös te ren ve bu n un l a ken di n i ya şat ma y a ça l ı şan l ar, bu ya şam l a rı n ın bo zu l a ca ğı n ı, ya şam im k an l a rı n ın el den gi de ce ği n i gö re rek kar şı çı k ı y or l ar. Şu n u net be l ir t e b i l i riz: Sa v a şa yak l a şım Kür dis t an’ da fark l ı çiz g i l er l e olu y or. Bir, il kel mil l e y et çi çiz g i var. İl k el mil l i y et çi l ik
Ağustos 1999 ede rek, böy l e bir ör g üt l ü l üğü ve mü ca de l e y i ge l iş t ir mek hem müm k ün hem zo run l u dur. Bun dan son ra ar t ık ge l iş me l er ne yönlü olur sa ol s un, ’ 9 3’ t e ol du ğu gi b i sü reç sa b o t e ol s a bi l e, çe şit l i bi çim l er de şid de t e da y an s a bi l e yi n e önem l i bir rol oy n a y a cak olan, si y a s i ör g üt l en me ve mü ca de l e dir. Kit l e l e rin ör g üt lü l üğü ve mü ca de l e s i dir. So n uç t a ta y in edi ci ola cak olan mü ca de le yi n e bu dur ve ke s in dir. Bu ko n u da her han g i bir te red düt ve fark l ı yak l a şım ol ma ma l ı dır. İçin de bu l un du ğ u m uz ko ş ul l ar da baş k a bir dü şün ce ve yak l a şım doğ ru de ğil dir. Bu Par t i Ön der l i ği mi zin de çok so mut ola rak or t a y a koy du ğu, ge n el de bü t ün par t i ör g üt l e ri miz ve yö n e t im l e ri mi zin de çe şit l i bi çim l er de de ğer l en di re rek or t a y a çı k ar dı ğı bir so n uç olu y or. Böy l e bir sü re ce yö n e l ir k en, böy l e bir de ği şi mi ya şar k en kuş k u s uz kar şı kar şı y a ol du ğu muz so run l ar da var. Bun l a rı da gör mek t e, sü re cin te mel özel l ik l e ri n i doğ ru an l a m ak t a fay da var. Çe ş it l i çev r e l er ve çok sı n ır l ı da ol s a ba z ı ar k a daş l a r ı m ız, “Böy l e yap m ak risk l i de ğil mi? Teh l i k e l e ri yok mu? Kar şı ta raf he n üz bir şe y i ka b ul et me m iş, bir şe y e ka rar ver m e m iş, bi z i tas f i y e et m e y e ça l ı şı y or, bun dan y a rar l a n a rak bi z i tas f i y e et m ez mi? Biz ni y e de ği şik l ik ya p ı y o ruz?” di y e so ru y or l ar. Böy l e di y en ler de ği şi mi an l a ma y an, de ği şi me kar şı çı kan tu t u cu ve doğ ma t ik yak l a şım l ar dır. Bu du rum 15 Şu b at’ t an son ra da h a faz l a or t a y a çık t ı. De ği şik alan l ar da bu gö rüldü ve sü re ce ken di n i da y at t ı. Özel l ik l e sa v a ş a hiç gir me miş, sa v aş t an çı k ar sağ l a y an dı şı mız da ve y a et ra fı mız da k i ba zı çev re l er den de çok da h a faz l a gö rüldü ve yo ğun bir eleş t i ri y e ta b i tu t u l u y o ruz. Bu tür çev re l er va ro la n ın ol du ğu gi b i sür dü rül me s i n i is t i y or l ar. De ği şi me kar şı çı k ı y or l ar. Oy s a bu ke s in lik l e doğ ru de ğil dir. Es k i s i gi b i kal mak, de ği şen ko şul l ar da de ğiş me mek sav rul mak de mek t ir.
pra t ik l e rin de kü çük ve et k i s iz grup l a rın or t a ya çık t ı ğı da gö rü l ü y or. Kür dis t an’ da da çe şit li grup l ar da ya şan dı, ama gi de rek tas fi y e ol du l ar. Bu si l ah l ı mü ca de l e n in si y a s et t en kop ma s ı, yoz l aş t ı rıl ma s ı an l a mı n a ge l i y or. Es k i tarz l a ha re k et edi l ir s e mü ca de l e mi ze da y a t ı l an ulus l a ra ra s ı komp l o y u, in faz ve im ha y ı bo şa çı k art mak, onun ye ri n e mü ca de l ey le ka za n ıl mış ge l iş me l e ri ulu s al so ru n un çö zü mün de ka l ı cı so n uç l a ra dö n üş t ür mek müm kün ol ma y a cak t ır. Bu n un için de ği şim ke s in bir zo run l u l uk t ur. Ka l ıp çı doğ ma t ik, stra t e j ik ve tak t ik an l a y ış t an ko p uk yak l a şım l ar ke sin l ik l e doğ ru de ğil dir. Bu tür yak l a şım l a ra dü şül me me l i dir. Stra t e j ik an l a y ı şı mı zın ne l e re da y an dı ğı n ı, de ği şen dün y a ko şul l a rın da da bu ko şul l a ra gö re mut l a k a de ğiş t ir me miz ge rek t i ği n i or t a y a koy duk. Bu an l am da bu de ği şi mi iyi an l a mak ge re k i y or. Ona kar şı, an l a ma y an, ge rek t ir di ği adım l a rı ye t er l i dü zey de ve za m a n ın da ata m a y an l ar ke s in l ik l e kay b e de cek t ir. Ge çen al t ı ay l ık sü reç t e bu eği l im, bi zi par t i ola rak epey ce zor l a dı. De ği şik alan l ar da faz l a ca bi l in me den, bi raz da 15 Şu b at’ ı n ya rat t ı ğı duy g u s al l ı ğa da y a l ı ola rak çok çe şit l i bi çim l er de ge l iş t i. Bu n a kar şı bir mü ca de l e yü rü t üldü ve şim di içi n e gi ri l en de ği şim sü re ciy l e bu n un ge n el bir sis t e mi or t a y a çık mış t ır, ka ra rı ve ril miş t ir ve böy l e bir yö n e l im içi n e gi ril miş t ir. Bu eği l im bü y ük öl çü de aşıl mış bu l u n u y or. Ba zı ar k a daş l a rı mız tek tek bel k i ken di l e ri n i o du ru mda tu t u y or ve ken di l e ri için za rar ve ri ci bir ko n u mu ya şı y or ol s a l ar da, -ki bun l ar da çok az dır, ge n el de bu eği l im aşıl mış t ır- ar t ık bu n un ya rat mış ol du ğu za rar ve ri ci du rum gi de ril miş t ir. Di ğer bir eği l im ola rak, “ma dem de ğiş t i ri y o ruz, sü reç de ği şim dir, o za m an şim di y e ka dar va ro l an bü t ün de ğer l e ri m i z i bir ya n a bı ra k a rak her şe y i m i z i de ğiş t i re l im” yak l a şı mı var. Bu, önü müz de k i sü reç açı s ın dan da cid di bir teh l i k e ar ze di y or. Bu n a sağ-li b e ral
gi s i ge l i şe cek , ben ona gö re bir ta v ır ala yım” di y en ve bu an l am da ken di n i li b e ra l i ze eden, mi l i t an, ön cü l ük gö rev l e rin den, si y a si gö rev l e rin den so y ut l a y an ve gev şek yak la şan bir yak l a şım gö rü l ü y or. Hiç b ir kad ro -
yak l a ş ım da de n i l e b i l ir. Sı n ır l ı da ol s a, şim di l ik çok açık ol ma s a da ba zı ar k a daş çev re l e ri; “Sos y a l izm ne dir, v az g e çe l im, çö z ü m ü m üzü en g el l i y or; mev cut ör g üt s el ya şam tar z ı m ı z ı, öl çü l e ri m i z i aşa l ım” de n i li y or. Öy l e ki, ma dem de ği şim de n i l i y or o za man her şe y i mi zi de ğiş t i re l im. On b eş yıl lık sa v aş l a, yir mi b eş yıl l ık ça l ış may l a or t a ya çı k a rı l an bü t ün de ğer l e ri bir ya n a ata l ım, tas fi y e ede l im, tes l im ola l ım, de me y e ge l i yor. Ta b i bu ol duk ça teh l i k e l i dir. Sü re ci doğ ru kav ra ma y an, an l a ma y an, bi zi bir mü ca de l e gücü ol mak t an çı k ar ma y ı, tas fi y e ol ma y ı içe ren bir yak l a şım dır. De ği şik ar k a daş çev re l e ri ta ra fın dan dil len di ril me s e bi l e za y ıf yak l a şım l ar ola rak, sü re ci ba şa rıy l a gö t ür mek için üze ri mi ze dü şen mi l i t an gö rev l e re ve ön cü l ük gö rev l e ri n e ye t e rin ce sa h ip çık ma ma, ade t a bek l e-gör de di ği miz bir yak l a şım l a sü re ci iz l e me gö rü l ü yor ki, bu da as l ın da li b e r1al bir yak l a şım dır. Bu sü reç t e bir çok alan da yay g ın gö rü l en bir yak l a şım da, ne re dey s e Ön der l i ğin yü rüt tüğü te mel de ği şim sü re ciy l e, ya n i ye n i bir mü ca de l e sü re ciy l e kar şıt l a rı mı zın yü rüt t üğü tas fi y e sü re ci ara s ın da or t a bir yer de ka l an, iki ta ra fa da ba k an, “Aca b a ne olu y or, han -
mış t ır. Bu an l am da da çö züm yön t e mi ola rak en çok so mut l aş t ı ğı bir dü ze y e var mış tır. Dik k at edi l ir s e, par t i n in ’ 7 0’ l er de k i ma n i fes t o s u, ’ 8 0’ l er de k i de ğer l en dir me l e rin de çö züm an l a mın da çok so mut l uk yok tur. Çö züm sü re ci gel di ğin de, dün y a ve Kür dis t an ko şul l a rı, Tür k i y e ve böl g e ko şul l a rı na s ıl bir çö züm yön t e mi n i uy g un ve im k an da h i l in de gö rür s e, biz onu esas alı rız, yak la şı mı par t i mi ze her za man ha k im ol muş t ur. Biz ruh t a, dü şün ce de ve duy g u da ba ğım s ız l ı ğı ve öz g ür l üğü bi rey için, top l um için, ulus ve halk l ar için her za man vaz g e çil mez ola rak gör dük. Fa k at bu hiç b ir za man ulus l ar dü ze y in de mut l a k a ay rı dev l et kur ma an l a mı n a gel me di. Ay rı dev l et ku ran l ar da var dı, ama iş b ir l ik çiy di l er. Biz on l a rı öz g ür ve ger çek t en ba ğım s ız ola rak da gö re me dik. Öy l e bir ba ğım s ız l ık ve öz g ür l üğü de ka b ul et me dik. Bu an l am da par t i miz ve Par t i Ön der l i ği miz dar mil l i y et çi l i ğe her za man kar şı ol muş t ur. Bu n un için de da h a işin ba şın da çö züm sü re ci or t a y a çık ma mış k en, ko şul l ar bel l i ol ma mış k en, “şu n u k u ra ca ğız, şöy l e ola c a ğ ız” di y e so m ut çö z üm yön t em l e r i öner me miş t ir. İlk kez Par t i Ön der l i ği ’ 9 3
“Sınırlı da olsa, şimdilik çok açık olmasa da bazı arkadaş çevreleri; “Sosyalizm nedir, vazgeçelim, çözümümüzü engelliyor; mevcut örgütsel yaşam tarzımızı, ölçülerimizi aşalım” diyor. Öyle ki, “Madem değişim deniliyor, o zaman her şeyimizi değiştirelim. Onbeş yıllık savaşla, yirmibeş yıllık çalışmayla ortaya çıkarılan bütün değerleri bir yana atalım, tasfiye edelim, teslim olalım” demeye geliyor. Süreci doğru kavramayan, anlamayan, bizi bir mücadele gücü olmaktan çıkarmayı, tasfiye olmayı içeren bir yaklaşımdır bu.”
ateş k e s in de dö n e min bir özel l i ği ola rak, eğer ka b ul gö rü y or s a “Biz fe de ras y o n a va rız” de di. As l ın da bir çok ör g ü t ün is t e mi n e de ka t ı l an so mut çö züm öne ri s iy di. Ger çek an l am da ise par t i miz ve Par t i Ön der l i ği miz ilk de fa bu ka dar so mut l aş mış ola rak çö züm öne ri s i n i ge t i ri y or du. Bu n a de mo k ra ti k çö züm de di. De mok ra t ik l eş me n in te mel bir hal k a s ı ola rak Kürt so ru n u n u çöz me, ulu s al kim l ik, kül t ü rel ge l iş me, her türlü yö n et s el ge l iş me, si y a s i ör g üt l en me ve si ya s et yap ma öz g ür l ü ğü dür. Bu te mel de bir de mok ra t ik cum h u ri y et çö zü münü te mel bir çö züm ola rak al dı ve öner di. Bu, par t i mi zin ve Ön der l i ği mi zin so ru nun çö zümü için en so mut l aş mış, en ay rın t ı ya ka v uş muş öne ri s i olu y or ve bü t ün dün y a et k i l en miş du rum da dır. Kür dis t an’ ı n tü münü et k i l e di. Ar t ık hiç kim s e bu n un öte s in de bir çö zümü Kür dis t an’ da ara y a maz. Tür k i y e tar tı şı y or, çünkü Tür k i y e et k i l en miş t ir. Dün y a tar t ı şı y or, öy l e ki bu hiç kim s e n in red de de me y e ce ği bir çö züm yön t e mi dir. İçin de bu lun du ğu muz ko şul l a ra ta ma men uy g un, bi re yi ve hal k ı ge l iş t ir mek, onun te mel ve ri l e re ka v uş ma s ı n ı sağ l a mak açı s ın dan da en güç len di ri ci yol olu y or. Bu yak l a şım bir t a k ım ay rı l ık l ar, dar yak l a şım l ar te me l in de “Ba z ı şey l e re sa h ip ola l ım da ne olur s a ol s un” yak l a şı mıy l a her türlü güç l en di ri ci te mel de ğer l er den uzak l aş ma teh l i k e s i n i ber t a raf edi yor, red de di y or. Kürt in s a n ı n ı ge l iş t i ren, Kürt hal k ı n ı ve ulu s u n u ge l iş t i re cek ve öz gür l eş t i re cek, için de bu l un du ğu muz ko şul l ar açı s ın dan en ger çek çi çö züm yön t e mi dir. Çev re halk l a ra, böl g e halk l a rı n a de mok ra tik ge l iş me y i sağ l a t a cak, Kür dis t an’ da yü rü tü l en mü ca de l e n in or t a y a çı k ar dı ğı de ğer l e re, o halk l a rın ge l i şi mi n e kat k ı su n an, on lar l a pay l a şan sos y a l ist bir yak l a şım dır. “Va ro l an de ğer l er be n im ol s un, k im s e y e ver m em” bi çi min de dar bir ben cil l i ği ke s in lik l e ber t a raf edi y or, aşı y or, eli n in ter s iy l e iti y or. Yir mi b eş yıl l ık mü ca de l e de Kürt top lu mu bir de ğer or t a y a çı k art mış ve bu n u bü tün çev re halk l ar l a ve ile ri ci in s an l ık l a pay laş ma y a ha zı rım, di y or. Tür k i y e ve Irak’ ı n de mok ra t ik l eş t i ril me s i, halk l a rın kar deş l i ği, ulu s al ve kül t ü rel ge l i şi min öz g ür ce ya şan ma s ı bu te mel de sağ l an s ın is t i y or. Bu ol duk ça önem l i bir ge l iş me ve so mut bir çö züm ara y ı şı dır. Par t i Ön der l i ği mi zin, do l a y ı sıy l a par t i mi zin so ru n a çö züm yön t e mi de ol duk ça so mut l aş mış bu l u n u y or. Par t i ve Ön der l ik ger çe ği miz bu ka dar arın mış l ı ğı ya şar k en, kad ro n un bu n u an l a y a ma ma s ı el b et t e ka b ul edi l ir bir du rum de ğil dir. Bu n a za y ıf ve gev şek yak l a şıl ma s ı af fe di l ir bir du rum ola maz. Hat t a kad ro n un bir de bek l e-gör po l i t i k a s ı iz l e me s i, “k a b ul ede lim mi, et m e y e l im mi” de me s i, muğ l ak l ı ğı ya şa ma s ı, “şu ve y a bu so ru n um var, şu ra y ı ya da bu ra y ı an l a y a m a dım, şu ris k i, şur da da teh l i k e y i gö rü y o rum” de me s i, sü re cin ge l iş ti ril me s i n e ka t ı l ım gös t er me me s i, böy l e za yıf bir ko n um da kal ma s ı kuş k u s uz doğ ru de ğil, ka b ul edil mez ve af fe dil mez. Bu doğ ru bir par t i l i l ik de ğil dir. Ön der l i ğin doğ ru ta kip çi s i ol mak ke s in l ik l e bu de ğil dir. Par t i Ön der l i ği ne ka dar net s e, kad ro n un da o ka dar so mut ve net ol ma s ı ge re k i y or. Bu an l am da Ön der l ik çö züm l e me l e ri n i, par t i mi zin ge l iş t ir mek is t e di ği bu ye n i sü re cin te mel öl çü l e ri n i an l a mak ve özüm s e mek bü t ün mi l i t an l a rın, or du mu zun bü t ün ko mu t an ve sa v aş çı ya p ı s ı n ın önün de k i en te mel gö rev dir. Bu n u bu bi çim de an l a mak, bu te mel de ken di n i ye n i l e mek üze re yo ğun bir dü şün ce, in ce l e me ve tar t ış ma sü re ci içe ri s in de ol mak, par t i ve Ön der l ik de ğer l en dir me l e ri mi zi de rin l i ği n e özüm s et mek, bu te mel de bu ye n i den ya p ı l an ma sü re ci n e ak tif ola rak ka t ıl mak, par t i mi zin ön cü l ük gö rev l e ri n in ba şa rıy l a ye ri n e ge t i ril me s i n i sağ l a y an mi l i t an l ar ha l i n e gel mek, bü t ün yol daş l a rı mı zın te mel gö re v i ve için de ol ma l a rı ge re k en te mel yö n e l im dir. 15 Ağus t os’ un 16. yı l ı n a gi rer k en, tüm par t i mi l i t an l a rı mı zı, yi n e ko mu t an ve sa vaş çı yol daş l a rı ken di l e ri n i bu bi çim de göz den ge çir me y e ve ye n i l en me y e, sü re ci de rin l i ği n e özüm s e me y e, bir yan dan üzer l e ri ne dü şen pra t ik gö rev l e ri yü rü t ür k en, di ğer yan dan da ken di l e ri n i ye n i l en me ça l ış ma s ı nı ba şa rıy l a yü rüt me y e, onun l a bir l ik t e par ti mi zin ye n i l en me s i n e ak t if kat k ı sun ma ya, bu te mel de bü t ün hal k ı mı zı ve di ğer ör güt l e ri mi zi sü re ce ak t if bir bi çim de kat ma ya ve bu dö n e mi ne pa h a s ı n a olur s a ol s un mut l a k a ka zan ma y a ve ba şar ma y a ça ğı rı y o ruz. Bu te mel de di y o ruz ki:
ww w
.n et ew e. co
lah l ı mü ca de l e tek mü ca de l e bi çi mi ol mak tan el b et t e çı k ar. Baş k a ça re ve yol var s a onu uy g u l a rız, şim di bu yo l u ge l iş t ir me y e ça l ı şı y o ruz. İçin de bu l un du ğu muz dün y a ko şul l a rı de ğer l en di ril di ğin de ar t ık cep h e den sa v aş mak, sa v a şı tek bi çim ve yön t em ola rak ele al mak, müm k ün ve doğ ru de ğil dir. Dün y a ger çek l i ği bu n a im k an ver mi y or. Kür dis t an’ da k i ge l iş me dü ze y i ve mü ca de l e mi zin ulaş t ı ğı dü zey, ona kar şı da y a t ı l an kar şı sal dı rı l ar dik ka t e alın dı ğın da, cep h e den sa v aş l a es k i du ru mu mu zu ol du ğu gi b i ko ru y a rak ve sa v u n a rak bu n u yü rüt me miz, sal dı rı l a rı bo şa çı k art ma mız, sü r e c i çö z üm yö n ün de iler l et m e m iz müm k ün de ğil dir. Es k i du rum ar t ık için de bu lun du ğu muz ge l iş me dü ze y i n i da h a da iler l et mek l e bel l i öl çü de çe l i şi y or, çe l iş k i l er ar ze di y or. Çe l i şen yön l e ri dü zelt me miz, ken di mi zi ge l iş me sü re cin de da h a da ile ri y e gö t ü re cek bir ör g üt ve ey l em tar zı n a ve dü ze y i n e ka v uş t ur ma mız ge re k i y or. Bu an l am da mü ca de l e stra t e j i mi zi, ör g üt bi çim l e ri mi zi, mü ca de l e yol l a rı mı zı bu ko şul l a rın ge re ği n e gö re ye n i den dü zen l e me miz ge re k i y or. De ği şi mi bu bi çim de ele alı y oruz, mut l a k a bu te mel de ya şa ma mız ge re k i y or. Bu n a gö re mü ca de l e miz köklü bir ye n i l en me sü re ci n e gir miş t ir. Bu n u, dü şün ce de ve çiz g i dü ze y in de önem l i de ği şik l ik l er ola rak ya şı y o ruz, ya şa y a ca ğız. Par t i ör g ü t ü mü zün ye n i den ya p ı l an dı rıl ma s ı, için de bu l un du ğu muz ko şul l a ra gö re de ği şik ve uy g un bi çim l er de yü rüt t ü ğü müz mü ca de l e yön t em l e ri n i yü rü t e b i l e cek ör g üt ler ola rak ye n i den ör g üt l en me ve ya p ı l an dır ma bi çi min de olacaktır. İçin de bu l un du ğu muz mü ca de l e sü re ci n i, bü t ün mi l i t an kad ro ya p ı s ı n ın, gö rev l e ri n i ba şa rıy l a ye ri n e ge t i re cek bir bi çim de ken di s i n i ye n i l e me s i ola rak ele alı y o ruz. Kuş k u s uz böy l e bir dö n e mi de yü rü t e cek te mel öncü güç par t i dir. Bu an l am da par t i mi zin ulu s al bir ör g üt l en me ola rak bu çö züm sü re ci n i ge l iş t ir me y e ön cü l ük ede ce ği ke s in dir. Te mel öncü güç, ulu s al ön cü l ük, Ön der l ik ve par t i ön cü l ü ğü müz dür. Bu te mel de ek s ik l ik l e ri n i gi de re rek ve ha t a l a rı n ı dü zel t e rek par t i mi zi ön cü l ük gö rev l e ri n i ek s ik s iz ve ba şa rıy l a ye ri n e ge t i rir dü ze y e ulaş t ı ra ca ğız. Ge ril l a gü cü müz şim di y e ka dar ulu s al so ru n un ta n ım l an ma s ı, açı ğa çı k ar t ıl ma s ı ve çö zü mün da y a t ıl ma s ın da te mel rolü oy n a mış t ır. Bü y ük bir ulu s al güç ola rak, ulus üze rin de im h a y ı bo şa çı k ar t an, ulu s al di ri l iş ve ge l iş me y i ya ra t an te mel güç t ür, te mel po l i t ik da y a n a ğı mız ol muş t ur. Bu an l am da kah ra man ca sa v aş mış t ır. Hat t a Par t i Ön der li ği mi zin de de di ği gi b i faz l a s ıy l a sa v aş mış t ır. Şim di bu sü reç t e, çö züm sü re ci n e gi rer ken te mel po l i t ik güç kay n ak l a rı mız dan bi ri de kuş k u s uz ge ril l a ola cak t ır. Bu n a gö re ken di s i n i ör g üt l e y e cek ve ye n i l e y e cek t ir. Ar t ık es k i s i gi b i va rol amaz. Sa v aş bi l e ol s a es k i s i gi b i sa v a şa maz. Onun za ma n ı geç miş t ir. Sa vaş ola cak s a, ye n i ko şul l ar da na s ıl olur, or du ola cak s a na s ıl olur, bu n u gö re cek ve an l a y a cak ve bu n a gö re ken di s i n i ye n i l e y e cek t ir. Kuş k u s uz ar t ık es k i bi çi miy l e sa v aş ma y a cak t ır. Geç miş t e k i gi b i sa v a şa rak ulu s al kur tu l uş mü ca de l e mi zi, ge n el de mok ra t ik mü ca de l e mi zi ge l iş t ir me de rol oy n a ma y a cak, ama sü re cin te mel ge l iş t i ri ci s i ola rak ken di s i n i eği t ip dü zen l e y e rek ve ko şul l a ra uyar l a y a rak, bu de ği şim sü re ci n in ba şa rıy l a ye ri n e ge t i ril me s i n in sağ l an ma s ın da önem l i bir ro l ün sa hi b i ola cak t ır. Fa k at kuş k u s uz onun ye ri n e pra t ik ola rak öne ge çen, hal k ın si y a s i ör g üt l ü l üğü ve ey l em l i l i ği olu y or. Bu an l am da Kür dis t an’ da Tür k i y e’ de, Kür dis t an’ ı n di ğer par ça l a rın da ve dün y a n ın her ta ra fın da k i halk kit l e l e ri için şim di da h a ye n i ve ke s in l ik l e esas rol oy n a y an bir mü ca de l e dö n e mi açıl mış bu l u nu y or. Si y a s i ör g üt l en me, kit l e l e rin ör g üt len me s i, si y a s i mü ca de l e kit l e mü ca de l e s i, ey l em l i l i ği ve pro p a g an da fa a l i y e t i olu y or. Şim di öne ge çen ve sü re ce ha k im kıl mak is t e di ği miz te mel mü ca de l e ve ör g üt l en me ola rak her alan da par t i ön cü l ü ğünü, kit l e ör güt l ü l ü ğünü ve ey l e mi n i -bun l ar par t i olur, der n ek olur, cep h e olur, han g i yol l a olur s a ol s un- ge l iş t i re ce ğiz. Bu n u alan l a rın özel l ik le ri n e ve ko şul l a rı n a gö re ya rat mak ve ge l iş tir mek ve bu te mel de çö züm sü re ci n i iler l et mek için ne ge re k i y or s a onu ya p a ca ğız. Bu nun yo l u açıl mış olu y or ve bu im k an da h i l in de dir. As l ın da önem l i bir ha zır l ık dü ze y i miz var. Bü y ük bir bi ri k im var. Bun l a ra da y a n a rak, sü re ci iyi ta n ım l a y a rak ve iyi ön cü l ük
Sayfa 9
m
Serxwebûn
Şu n u ra h at l ık l a be l ir t e b i l i riz: Geç miş dö n em de k i dün y a ve Kür dis t an ko şul l a rın da, mü ca de l e y i ye n i ör g üt l e di ği miz dö n em l er de k i stra t e j ik ve tak t ik yak l a şım l ar l a dö n e me yak l a şır s ak, bu, ko şul l ar l a ta ma men ters bir du rum da ol ma mız an l a mı n a ge l e cek t ir. Bu n a kar şı sal dı rı yü rü t ü l ür s e bu yak l a şım ge l iş me sağ l a ma y ı bir ya n a bı ra k ın, ke s in lik l e ken di n i ayak t a bi l e tu t a maz ve ezil me ye mah k um dur. Bun da di ret mek bel k i sı n ır l ı ba zı im k an l ar kul l a n a rak, çok kü çük bir çev re için ya şam im k a n ı da ve re b i l ir; ama bu ol duk ça mar j i n al, si y a s i ve as k e ri ola rak tas fi y e ol muş, kü çük g rup l ar ha l in de kal mak an l a mı n a ge l e cek t ir. Si y a s i ola rak sü reç t en kop muş, tas fi y e ol muş bir ha re k et du ru mu n a düş mek olur. As k e ri ola rak bu l un du ğu yer l er de si y a s i bir rol oy n a ma y an kü çük grup l ar ha l i n e gel mek t ir. Tür k i y e’ de k i du ru ma ba k a l ım: Tür k i y e’ de o ka dar sol ör g üt var, ama du rum l a rı ne dir? Bun l ar ta ma men si y e s et t en tas fi y e ol muş l u ğu ya şı y or l ar. On l ar ko şul l a ra uy g un ge rek l i de ği şim ve dö n ü şümü ya p a ma dık l a rı için, ko şul l a rın ge rek t ir di ği stra t e j ik ve tak t ik an l a yış l a ra sa h ip ol ma dık l a rı için bir tas fi y e y i ya şı y or l ar. Ba zı alan l ar da si l ah l ı mü ca de l e
nun, par t i mi l i t a n ı n ın, PKK’ l i n in böy l e ol ma ma s ı ge re k i y or. Bu ne den l e li b e ra l izm, li b e ra l i ze ol ma için de bu l un du ğu muz sü reç açı s ın dan cid di bir teh l i k e y i gör me, ta n ım la ma, tar t ış ma ve ken di miz de ke s in l ik l e aş ma n ın ge re ği var. Par t i Ön der l i ği miz, “dü şün ce de en ra f i n e dü z e y e ulaş t ım” di y or. Ya n i Ön der l ik dü şün ce s i en arı, en sis t em l i, en net dü ze y e ulaş -
Sayfa 10
Ağustos 1999
Serxwebûn
m
Yeni dönemin doğru yönetim tarzı ve örgütsel sorunlarımızın aşılması PKK Başkanlık Konseyi’nin Genişletilmiş Parti Merkez Komite Toplantısına sunduğu rapordan bir bölüm
H
ola ca ğı inanç ve umu dun day dı. Par ti ger çe ği m iz ir de l en m iş, böy l e bir so nu ca va rıl mış tı. Ger çek ten de ör güt sel du ru mu muz bu dü zey de bir özel lik ar ze di yor du ve du rum ör güt açı sın dan cid diy di. Her kad ro nun dü zen le ni şi ni, gün lük ve haf ta lık iliş ki ler le ör gü tün ça lış ma la rı nı plan la yıp yü rü tü lü şünü doğ ru dan bu yö ne t im ger çek l eş t ir m iş t i. Bu an lam da de ni le bi lir ki, bir ko mu ta al tın da top la nan or du nun ko mu ta sız, ken di ba şı na kal ma sı gi bi bir du ru ma dü şüldü. Bu önem li bir kar ma şa ya, kad ro nun ar tık ne ya pa ca ğı ko nu sun da bü yük bir en di şe ve be lir siz li ğe ka pıl ma sı na yol aç tı. Bi zim için kon gre sü re cin de olun ma sı, kaş ku suz bu nun gi de ril m e si açı sın dan bir şans t ı, fır sat t ı. An cak bu na rağ m en, yi ne de tüm par ti ya pı sı açı sın dan böy le bir du rum en ile ri dü zey de hem ya şan dı, hem de bu bir teh li ke du ru mu ar zet ti. Bu an lam da 15 Şu bat son ra sı, de yim ye rin dey se ye ni bir par t i l eş m e sü re ci an l a m ı na ge l i yor du. 15 Şu bat ön ce si olu şan par t i l eş m e, par t i sis te mi, par ti nin yü rü tü lüş ve ör güt len me si, bir bü tün ola rak Ön der lik ger çe ği ne gö re dü zen len miş bir sis tem di. 15 Şu bat son ra sın da ar tık ör güt ler ve ki şi le rin bir bir le riy le iliş ki le ri, bü tün bun la rın ko lek tif ça lı şa cak bir par ti yö ne ti min de, kon gre mi zin be lir le di ği Mer kez Ko mi te ve onun seç ti ği Baş kan l ık Kon se yi yö ne t i m in de ken di si ni ye ni den ya pı l an dır m a sı, ye ni den sis t em l i leş tir me si, bu çer çe ve de ye ni den par ti leş tir me si gün de me ge li yor du. Hat ta ko lek tif ça lış m a, yö ne t im l e rin ko l ek t if ge l i şi m i ve iş l e yi şi an l a m ın da de ni l e bi l ir ki, ilk kez bu bi çim de bir par ti leş me ol gu suy la kar şı kar şı ya ge li yor duk. Ta bi bu du ru mu an la ya ma ma, kav ra ya ma ma, 15 Şu bat ön ce sin de Ön der lik yö ne ti min de va ro lan du ru mu ara ma, ay nı yak la şım lar, tu tum lar, ça lış ma dü ze ni nin de vam et me si ni is te me, çok de ği şik ki şi ler, alan ve çev re ler de or ta ya çık tı. Yi ne 15 Şu bat ön ce sin de pra t i l eş m e de or t a ya çı kan so run l ar; doğ ru ka tıl ma ma, doğ ru par ti leş me me, par ti ile bü tün leş me me, bi rey ci lik, özerk lik, key fi yet, ken di ni bir ki şi sel par t i gi bi, po tan si yel bir hi zip gücü “Dönemin en temel özelliğini gi bi par ti için de tut ma ya şa nı yor du. Bun lar her ne ka dar Ön eğitim olduğu, kadroların der lik yö ne ti mi al tın da cid di bir yeniden eğitilip örgütün yeniden teh li ke oluş tur mu yor ve sa de ce düzenlenmesi olduğu ortaya üze rin de yo ğun ça lı şı lan bir so çıkmıştır. Kongreden sonra değişik run ola rak ka lı yor sa da; 15 Şu bat Ön der lik yö ne ti mi nin pra alanlara çeşitli görevlendirmeler tik te ol ma dı ğı du rum da par ti ör yapılarak bu yeniden düzenleme gü tü müz açı sın dan çok cid di bir dit, za rar ve ri ci, par ti iş le yi geliştirilirken, eğitime de önem teh şi ni, ey lem gü cünü bü yük öl çü verilerek, bu yenilenme de ze de le yen, za a fa uğ ra tan du rum lar ha li ne gel di. Bu tu tum yaratılmaya çalışılmıştır.” lar sü reç içe ri s in de, kuş ku s uz ör g ütlü ol m a m ak l a bir l ik t e, bel li an la yış lar ve tu tum lar ola bü tün ör güt le rin or ta da, ken di ba şı na kal ma sı gi bi bir du ru ma yo laç tı. Bu ör güt ve par ti rak da ken di ni par ti kar şı sın da or ta ya koy du. ya pı m ız açı sın dan çok cid di bir du rum du. Za ten düş man da böy le bir olay la bir lik te bü - Ye ni süreç te y anlış eği lim v e anlatün kad ro ve ör güt le rin ken di ba şı na ka la ca - y ışlara karşı doğru mücade le y öntem ğı, par ti de bö lü nüp par ça lan ma la rın ve da - le ri ğıl ma nın ya şa na ca ğı nı he sap la mış tı. Böy le Yü rü tü len mü ca de le içe ri sin de par ti yi bu ce Ön der li ğe sal dır ma nın ba şa rı sıy la bir lik te, Par ti Ön der li ği’ nin de ne ti me alı nıp et ki - sü reç te en çok teh dit eden eği lim ler ve an la siz leş ti ril me si nin ar dın dan, par ti nin tas fi ye yış l ar ola rak; kuş ku s uz bi ri n ci pl an da
par ti yi, ör gütü red de den, par ti leş me is te me yen, en ha fi fin den da ha ön ce ki sü reç te ya şa dık la rı nı ara yan ve ya ken di si ni sa de ce Ön der lik kar şı sın da so rum lu gö ren, onun dı şın da kad ro yu, par ti yi, par ti or gan la rı nı ta nı ma yan, be nim se me yen, ka bul et me yen; böy le ce par ti leş me ye kar şı grup çu luk tan, pro fes yol leş me ye kar şı ama tör lük ten, yi ne po li tik leş me ye kar şı ba zı ide lo lo jik ka lıp lar da di re ten bir eği lim ola rak or ta ya çık tı. Bu eği lim ba zı ger çek le ri bil me si, bel li bir te o rik do na nı ma sa hip ol m a sı do l a yı sıy l a ken di si ni en doğ ru, en bi l i yor gör m e siy l e ör güt l eş m e, par ti leş me kar şı sın da cid di bir teh li ke ve teh di ti oluş tur du. Çünkü ken di ni doğ ru sa nan, en doğ ru bi li yor gö ren, hat ta doğ ru dan Ön der lik le iliş ki len di re rek, Ön der li ği tem sil et ti ği inanç ve id di a sın da, ya nıl gı sın da olan bir du ru mu ar ze di yor du. Bu eği lim par ti leş me miz önün de önem l i bir teh dit ve teh l i ke oluş tur du. Ha len de bu nun şu ve ya bu bi çim de et ki le ri, iz le ri var ve ya şa nı yor. Bel li bir sü re da ha ya şa na ca ğı, ye t er li ve doğ ru yön tem ler le mü ca de le edil mez se za rar ve ri ci ola bi le ce ği de an la şı lı yor. İki n ci eği l i m; bi rey ci ve da yat m a cı tu tum ola rak ifa de edi le bi lir. Geç miş ten ge len, par ti ye doğ ru ka tıl ma ma ya da ya nan, ör güt di sip li ni ne ve oto ri te si ne ye te rin ce gi re me yen, ken di ni par ti ira de si ile ye te rin ce bü tün leş tir me yen, bi raz da ken di ni ye ter li, yet kin doğ ru yu bi len ola rak gö ren bir yak la şı mı içe ri yor. Her dü zey de en üst yö ne tim dü zey le ri miz den ta ba na ka dar çok sa yı da kad ro ya pı mız da, çok de ği şik bi çim ler de bu eği li min iz le ri gö rü lü yor. Özel lik le Ön der lik yö ne ti mi nin pra tik te ol ma yı şı so nu cun da iş le rin ken di bil di ği gi bi ol m a sı nı is t e yen, ken di gö rev ve ça lış ma la rı nı ken di si be lir le yip, par ti yö ne tim le ri nin de bu nu ka bul et me si ni is te yen, böy le ce üst yö ne tim ka rar ve ira de s i ile bü t ün l eş m e yen, bir it t i fak, mu ka ve le yap ma yı içe ren bir tu tum olu yor. Bu an lam da bu tu tum par ti mi zin doğ ru, ye ter li bir ör güt sel dü zen le me ve gö rev len dir me yap ma sı nı, iyi iş le yen bel li bir sis te me ka vu şan bir ör güt ya pı sı na, iş le yi şi ne ulaş ma sı nı, do l a yı sıy l a her ke sin yer l i ye rin ce gö rev l en di ri l ip et kin ça l ı şı l a rak iyi so nuç alan bir par t i ör gü t ü nün or t a ya çık m a sı nı en gel li yor. Bu an lam da ör güt len me mi ze, ör güt ça lış ma la rı mı za, ör güt di sip li ni mi ze ve do la yı sıy la ba şa rı lı so nuç la rı al ma mı za cid di za rar lar ve ri yor. Üçüncü bir eği lim; bek le-gör yak la şı mı ola rak ta nım l a na bi l ir. Bu yak l a şım da özel li ke 15 Şu bat ola yı nın ya rat tı ğı sar sın tı son ra sın da şu ve ya bu bi çim de kad ro ve sa vaş çı la rı mız üze rin de et ki si ni sür dü rü yor. Bu gi de rek ide o lo jik, si ya si mü ca de le ye ka tı lım da is tek siz li ğe düş me yi, on dan gi de rek uzak laş ma yı, il gi az lı ğı nı, du yar sız lı ğı, pra tik ça lış ma dan uzak kal ma yı, iş le ri ida re et me ve yi ne en yü zey sel tu tar sız yak la şım lar içe ri sin de kal m a yı ifa de edi yor. Bu tu t um ör güt ça lış ma la rı mı zı, ör güt dü zen ve iş le yi şi mi zi do la yı sıy la ka rar lar al ma, önü mü ze he def ler koy ma, doğ ru bir tarz la bu he def le ri ba şa rıy l a ya ka l a m a bi çi m in de bir sis t e m e ulaş ma mı zı en gel li yor. Ör gü tü müzü gev şe ti yor, li be ra li ze edi yor. Par ti içe ri sin de olun sa bi l e, as l ın da ru hen ve dü şün sel ola rak par ti den bir ko pu şu, par ti bağ la rı nın za yıf la ma sı nı, bir ka çış eği li mi ni ifa de edi yor. Bu da par ti mi zin ey lem ve ça lış ma gü cünü cid di
bir bi çim de za a fa uğ ra tı yor. Di “15 Şubat olayının etkisiyle sip l i ni ni, emir-ta l i m at dü ze ni ni bo zu yor. büyük bir sarsıntıyı tüm örgüt Bu du rum gi de ril mez se; kuş yapımızın ve halkımızın yaşadığını ku suz da ha da de rin leş me, gi de rek da ğıl ma yı ya şa ma gi bi bir teh li - çok iyi görmek ve dikkate almak ke yi de için de ta şı yor. Bu ne den le gerekiyor. Öyle ki; duygu, bu eği li min de gö rül me si ni, doğ düşünce ve davranış düzeyinde ru yön tem ler le ve ol duk ça ya ra tı cı bir eği tim yak la şı mı ile aşıl derin etkiler yaratmış bir olay ma sı nı ge rek li kı lı yor. durumundadır. Giderek kısmen Dördüncü bir eği lim ise; en di şe li ve kay gı lı yak la şım ola - sağlıklı düşünmeye doğru yönelen rak ifa de edi l e b i l ir. Bu eği l im bir gelişme ortaya çıksa da, ken di n e ve par t i y e gü v e n i az özellikle 15 Şubat sonrasında olan, bü tün za yıf lık la rı nı par ti nin -özel lik le de Ön der li ğin gi duygu ve düşünce düzeyi der me si ni is te yen, ira de li bir mi itibariyle derin ve sarsıcı li t an ola rak par t i ile bü t ün l eş etkiler ortaya çıkmıştır.” mek ye ri ne; ken di s i ni par t i nin üs t ü ne at m ış olan, do l a yı s ıy l a her ko şul da ya şa tı la ca ğı nı san dı ğı Ön der lik ger çe ği ni nin 15 Şu bat ola yı ile kar şı laş ma sıy la bü ba tı de ğer len di re rek, di ğer bü tün ça lış ma la rı yük bir duy gu sal lık ve dü şün sel sar sın tı yı as kı ya al dı ğı bir sü reç te, Ka dın Kon gre si’ ni ge çi ren bir tu tu mun so nu cu ola rak or ta ya gün dem l eş t ir m e bi çi m in de ki ha t a dan kay çı kı yor. Bu yak la şım, mev cut ge liş me kar - nak lan mış tır. Bu gün de mi doğ ru tes pit ede şı sın da ar tık es ki si gi bi ya şa ya ma ya ca ğı nı, me me, sü re ce uy gun ol ma yan bir gün de mi par ti de ken di si nin ya şa tı la ma ya ca ğı nı gö rü - be lir le me, ba yan mi li tan ya pı mız ve do la yı yor ve “böy le bir du rum da ne ola cak, aca ba sıy la par ti mi zin önü ne yan lış bir gün dem ken di m i na sıl ya şa ta bi li rim, ne tür şey ler le koy ma an la mı na ge li yor. Bu kuş ku suz cid di kar şı kar şı y a ka la bi li rim” dü şün ce siy le bü - bir ha ta dır. Ye te rin ce ko şul la rı de ğer len di re yük bir en di şe ye gi re rek umut, inanç ve gü - me me, si ya si-ör güt sel or ta mı doğ ru tah lil ven za yıf l a m a sı nı ifa de edi yor. Böy l e bir ede me me, ne ya pı lıp ne ya pı la ma ya ca ğı nı du ru m un ya şan m a sı an l a m ı na ge l i yor. Bu be lir le ye me me ye ter li ve du yar lı ola ma ma, da par ti ça lış ma la rı nı ör güt dü ze ni ni kuş ku - ge rek li ön gö rüyü gös te re me me an la mı na ge suz cid di bir bi çim de zor lu yor, teh dit edi - li yor. yor. Par ti nin res mi pro fes yo nel öl çü le ri ye Bu 6. Kon gre’ nin gö rev len dir di ği yö ne ti ri ne; son de re ce ama t ör, res m i yet t en uzak, min en önem li po li tik-pra tik ha ta sı ola rak iliş ki ve ya şam tarz l a rı nın ör güt t e ha kim or ta ya çık mış ve ya şan mış tır. Her şe yin 15 ol ma sı nı is ti yor. Bu an lam da ör güt sel ya pı - Şu bat ola yıy la ve Ön der lik ger çe ği ile ki lit mı zı da teh dit edi yor. len di ği ona bağ lan dı ğı bir or tam da fark lı hu Bu nun gi bi da ha bir çok ha ta lı an la yış ve sus la rın gün dem leş ti ri lip, tar tı şı ma sı kuş ku tu tum lar dan sö zet mek müm kün. Bun lar geç - suz gün dem den kop ma yı, fark lı dü şün ce le rin ti ği m iz sü reç t e par t i ça l ış m a l a rı m ı zı cid di or ta ya çık ma sı nı, do la yı sıy la sü re ci zor la ma bir bi çim de zor la mış bu lu nu yor. Ha len şu yı ya ra ta cak tı. Ni te kim da ha son ra ki sü reç te, ve ya bu dü zey de par t i l eş m e m i zi, ör güt sel hem de kı sa za man son ra sın da bu du ru mun dü ze ni mi zi, iş le yi şi mi zi, ör güt di sip li ni mi zi ya şa ndı ğı gö rüldü. Özel lik le ba yan ar ka daş la zor lu yor, teh dit edi yor. rı m ız da yo ğ un ola rak ya ş a n an duy g u s al, dogma tik ve tu tu cu yak la şı mın böy le bir du Kadın Öz gürlük Hare ke ti’ nin ge li şim rum la bir leş me si; 2. Ka dın Kon gre mi zin par so runları v e doğru çö züm y ol ları ti ger çe ği ile çe liş me si ne, fark lı bir du ru şa ve ay rış ma du ru mu nu ya şa ma sı nı do ğur muş tur. Bu ör güt so run la rı nın bel li bir top la mı - Bu nun la par ti pra ti ği mi zi tı ka ta rak, böy le nın ya şan dı ğı, teh li ke si nin da ha çok gö rül - kri tik bir sü reç te ör güt sel ger çek li ği mi zin düğü hu sus; bu sü reç te 2. Ka dın Kog re miz le ken di için de tas fi ye ile yüz yü ze gel me si ne bir lik te or ta ya çı kan so run ol du. Bü tün par ti yo laç tı. Bu ol duk ça cid di bir du rum du. ya pı mı zın ya kın dan iz le di ği ve bil di ği gi bi Baş lan gıç ta du ru mun bu dü zey de ağır lı ğı or ta ya çı kan so run bu dö nem de ya şa dı ğı mız yö ne ti mi miz ta ra fın dan da tam ola rak far ke en bü yük, en cid di ör güt sel so run ola rak di l e m e di. An cak kı sa sü re de çö züm l e m ek kar şı mı za çık tı. Eğer doğ ru yak la şı lıp za - için ya pı lan gi ri şim ler den so nuç alı na ma dı ğı ma n ın da mü da h a l e edil m ez s e, sa b ır l ı ve gö rü lün ce, du ru mun çok da ha de rin lik li ol yön tem li bir yak la şım la dü zel til mez se, ör - du ğu an la şıl dı. Bu te mel de hem da ha kap güt te ha ta lı yak la şım la rın na sıl bir teh li ke sam lı, hem de da ha du yar lı ve dik kat li bir ar ze de ce ği ni, is t en m e di ği hal de ke sin l ik l e yak la şım esas alın ma ya ça lı şıl dı. fark l ı ni yet t e, dü şün ce de olun m a sı na rağ Çe şit l i dü zey l er de ya pı l an tar t ış m a l ar, men; par tiy le na sıl kar şı kar şı ya ge li nip par - en son üç yü zel li den faz la ba yan ve er kek ya ti ör gü tünü iş le mez kıl mak tan da öte ye, yı - pı s ı nın ka t ıl dı ğı kon fe rans dü ze yin de bir kıl ma ve da ğıl mak la teh dit edi le bi le ce ği ni plta form top lan tı sıy la bel li bir so nu ca bağ or ta ya koy muş tur. lan dı. Bu top lan tı da için den geç ti ği miz sü re Dö ne min en uzun so ru nu ola rak böy le cin te mel özel lik le ri, bu na kar şı doğ ru yak bir so ru nun üze rin de du rul muş, doğ ru ve ye - la şım la rı, bu sü reç te par ti mi zi teh dit eden, rin de yak la şım lar ge liş ti ril me ye ça lı şı la rak sü re ce ters dü şen -do la yı sıy la par ti mi ze ters bir çö züm or ta ya çı ka rıl mış tır. Her şey den dü şen- ha ta lı ve yan lış an la yış lar, ya şa dı ğı ön ce 15 Şu bat ar dın dan Kon gre mi zin 15 Şu - mız ör güt sel so run lar ve bun la rın mut la ka
ww w
.n et ew e. co
iç ha zır lık lı olun ma dı ğı, bek le nil me di ği ve dü şü nül m e di ği bir or tam da 15 Şu bat ola yıy la kar şı la şıl ma sı, tüm kad ro ve sa vaş çı ya pı mız da ke li me nin tam an la mıy la bir şok et ki si yap tı. Kad ro da ve ör güt te tam bir dep rem ya şan dı. 15 Şu bat ola yı nın et ki siy le bü yük bir sar sın tı yı tüm ör güt ya pı mı zın ve hal kı mı zın ya şa dı ğı nı çok iyi gör mek ve dik ka te al mak ge re ki yor. Öy le ki; duy gu, dü şün ce ve dav ra nış dü ze yin de de rin et ki l er ya rat m ış bir olay du ru mun da dır. Gi de rek kıs men sağ lık lı dü şün me ye doğ ru yö ne len bir ge liş me or ta ya çık sa da, özel lik le 15 Şu bat son ra sın da duy gu ve dü şün ce dü ze yi iti ba riy le de rin ve sar sı cı et ki ler or ta ya çık mış tır. Bu nun la bir lik te par ti miz de baş tan be ri va ro lan, bir sis tem ola rak şe kil le nen ve hüc re le ri ne ka dar ken di si ni his set ti ren yö ne tim gücü, oto ri te si 15 Şu bat ile bir de ği şik li ği de or ta ya çı kar mış tır. Ön der lik ger çe ği miz baş tan be ri in sa nın par ti ye ka za nıl ma sın da, eği ti lip kad ro laş tı rı la rak her türlü ek sik li ği ve so run la rıy la il gi le nil me sin de, uy gun alan lar da gö rev len di ri lip yet kin leş ti ril me sin de, ge rek ti ğin de ta yin ve ter fi iş lem le ri nin ya pıl ma sın da, bir bü tün ola rak gün lük ide o lo jik ve mad di gı da sın dan ça lış ma tar zı na ka dar her şe yin ve ril me sin de ta yin edi ci rol oy nu yor du. Par ti miz bir ba kı ma böy le bir ko mu ta yö ne ti min de dü zen len miş or du gi biy di. Ön der li ğe bağ lan mış bir ha re ket du ru mun day dı. Öy le ki, bü tün ça lış ma ya en üst dü zey de ha kim olan bir Ön der lik yö ne ti mi al tın da ek sik lik ler te la fi edi le bi li yor, ha ta lar dü ze le bi li yor, bi rey ci ve ye ter siz tu tum lar ön le ne bi li yor, za rar la rı or ta dan kal dı rı lı yor du. Çok ge niş bir sa vaş çı ve kad ro ke si miy le bir lik te bü tün ulu sal bir lik ve çev re ler de böy le bir ön der lik yö ne ti mi al tın da bel li bir sis te me, dü zen le ni şe ulaş mış, bir ulu sal ör güt len me dü ze yi ya ra tıl mış tı. Böy le bir yö ne tim gü cü nün pra tik ola rak gö rev ya pa maz du ru ma düş me si, hem de hiç ha zır lık ya pıl ma dan böy le bir du ru ma dü şül me si ör güt te tam bir yö ne tim boş lu ğu na, her şe yi dü zen le yen yö ne tim gü cü nün or ta dan kalk m a sı, de yim ye rin dey se her ke sin,
Serxwebûn
Ağustos 1999
O
Yi ne ikin ci bir yak la şım; ol duk ça yü zey sel çö zü me inan ma yan, ken di ni bir çö züm gücü gör m e yen ve çö züm den uzak du ran yak la şım dır. Bu eği lim de ar tık bi zim çö züm gücü ol ma ya ca ğı mı za, par ti leş me yi ge liş ti re me ye ce ği mi ze, ör güt ola ma ya ca ğı mı za da ir dü şün ce bes li yor. Bir an lam da ör güt ve yö ne tim ol ma, ken di so run la rı mı zı çöz me gücü gös te re ce ği mi ze inan ma ma yı ya şı yor. Bi raz da “Kürt ör güt l e ne m ez, bir l e şe m ez, bir bi ri ni din le m ez, adam ola m az” bi çi min de ki düş man yak la şı mı nın yan sı ma la rı an la mı na ge li yor. Bu iki yak la şım da özel lik le ge çen sü reç te or ta ya çı kan ör güt sel so run la ra, -özel lik le de 2. Ka dın Kon gre si te me lin de- ken di si ni gös ter miş, ken di ni iş let mek is te miş tir. Sü reç bu yak la şım la işin gö tü rü le me ye ce ği ni, bun lar dan uzak ka lın ma sı ve aşıl ma sı ge rek ti ği ni, için de bu lun du ğu muz sü re cin çö züm yön te mi nin bu ol ma ya ca ğı nı or ta ya koy muş tur. San cı lı da ol sa, zor lu da geç se, yö ne ti mi miz bu eği lim ler den müm kün ol du ğu ka dar uzak laş ma yı ve uzak dur ma yı, onun ye ri ne dö ne me özgü ya ra tı cı bir yak la şım ser gi le me yi ol duk ça du yar lı, ik na eden tar zı esas al mış tır. Ol gu yu iyi ce tah lil ede rek, ör güt sel ku ral ve di sip lin çer çe ve sin de sü re cin ta şı dı ğı özel lik le ri de dik ka te ala rakbir yak la şım gös ter me yi ve çö zümü bu ra da ara ma yı esas al mış; bu yak la şım ör güt sel so run lar da bel li bir çö zümü ya ra tı r ken, doğ ru yol ol du ğu nu or ta ya koy muş tur. Bu so nu ca ulaş mak da bi zim açı mız dan önem li dir. Bu nun da bü tün yö ne tim dü zey le ri miz, kad ro ya pı mız ta ra fın dan bi lin me si, özüm sen me si, so run la ra bu bi çim de yak laş ma sı bü yük önem ta şı mak ta dır.
Bu te mel de için de bu lun du ğu muz sü re cin ör güt sel so run la rı, doğ ru kad ro laş ma, ör get len me ve doğ ru çö zümü ko nu sun da yo ğun bir eği tim ve ye ni len me fa a li ye ti ni par ti içe ri sin de yü rüt mek esas tır. Dö ne min en te mel özel li ği nin eği tim ol du ğu, kad ro la rın ye ni den eği ti lip, ör gü tün ye ni den dü zen len me si ol du ğu or ta ya çık mış tır. Kon gre den son ra de ği şik alan la ra çe şit li gö rev len dir me ler ya pı la rak bu ye ni den dü zen l e m e ge l iş t i ri l ir ken, eği ti me de önem ve ri le rek, bu ye ni len me ya ra tıl ma ya ça lı şıl mış tır. An cak bu he nüz baş lan gıç du ru mun da dır. Kad ro nun eği ti mi her za man kin den da ha faz la bu dö nem de bü yük
de ğer len di ri lip da ha ye ter li ve yet kin bir dü ze ye ulaş tı rıl ma sı na ge rek var dır. Bu nun la bir lik te kuş ku suz bu dö ne min ye ne tim tar zı nın bu lun ma sı ve bü tün yö ne tim le ri miz de bu tar zın ha kim kı lın ma sı bü yük önem ar ze di yor. Geç miş te her türlü ek sik li ği te la fi eden, ha ta yı dü zel ten bir Ön der lik yö ne ti mi var dı. Bu an lam da et ki li, ko lek t if iyi iş l e yen bir yö ne t im dü ze yi m iz alan l ar da or t a ya çık m a m ış t ı. Çık m a m a s ı cid di bir teh li ke oluş tur mu yor du. Sa de ce ça lış ma la rı mı zı zor lu yor du. Şim di ise, bir bü tün ola rak geç miş te olan Ön der lik yö ne ti mi nin hep si ni üst ten al ta ka tar iyi dü zen len miş, doğ ru tarz da ça lı şan bir yö ne tim hi ye S üre ce ce v ap v ermek, rar şi si ile an cak kar şı l a ya bi l i riz. Ön der l ik ko lek tif y ö ne tim v e doğru parti leşme yö ne ti mi nin ya rat tı ğı boş lu ğu an cak böy le anlay ı şıy la müm kündür bir ör güt dol du ra bi lir. Onun yürt tüğü gö re vi an cak böy le bir ör güt yö ne tim hi ye rar şi si Bi lin di ği gi bi Kon se yi miz bu dö nem de, ye ri ne ge ti rir. iki ka rar gah bi çi min de ken di si ni dü zen le di. Bu açı dan en üst te Kon sey’ den baş la mak Bu te mel de bel li bir pra tik yü rü tüldü. Kuş - üze re; ye ter li, ko lek tif, doğ ru iş le yen bir yö ku suz ba zı tar tış ma lar da ge liş ti. Böy le bir ne tim ol mak, doğ ru yö ne tim tar zı nı or ta ya ça lış ma dü ze nin de ne yi mi böy le ortaya çık- çı kart mak ve bü tün ör gü te ma let mek ha ya ti mıştır. Bu nun de ğer len di ril me si, tar tı şıl ma - dir. Bu te mel de her alan da ko lek tif ça lı şan par ti yö ne tim le ri mi zi or ta ya çı kar mak, ba şa rı lı so nuç al “15 Şubat olayına mak, par t i ola b il m ek için kilitlendiği bir ortamda farklı ke s in ge rek l i dir. Bu bi zim hususların gündemleştirilip, için ol maz sa ol maz ka bi lin tartışıması kuşkusuz gündemden den ba şa rıl ma sı ge re ken bir gö rev olu yor. kopmayı, farklı düşüncelerin ortaya Bu an lam da ka rar gah yö ne ti mi mi zin bu sü reç te ya şa çıkmasını, dolayısıyla süreci dı ğı bir pra t ik tec rü be var. zorlamayı yaratacaktı. On dan da öte ye yö ne tim tar Özellikle bayan arkadaşlarımızda zı nın ne ol ma sı ge rek ti ği ni yoğun olarak yaşanan duygusal, gün dem ya pıp tar tış ma sı, çe şit l i yön t em yak l a şım l a rı nı dogmatik ve tutucu yaklaşımın de ğer l en dir m e s i ve pra t ik t e de ne me si du ru mu da var. Bu böyle bir durumla birleşmesi; ru nu gün dem leş ti rip doğ ru 2. Kadın Kongremizin parti gerçeği so tar zın ne ol du ğu nu bul ma ya ile çelişmesine, farklı bir duruşa ça lış mak gi bi bir pra tik ya ve ayrışma durumunu yaşamasını şan mış tır ki, bu önem li dir. Böy le bir pra tik sü re cin de ne doğurmuştur. ” yi mi, ko lek tif ça lış ma esas la rı ve or tak bir yö ne tim ol ma, or tak ka rar lar çer çe ve sin de iş sı, yö ne tim ve ka rar gü cünü za yıf bı ra kan, bö lümü yap ma bi zim için önem li dir. Bu ça ye rin de ve za ma nın da et ki li bir dü ze yi ar zet - lış ma la rı ki şi le re tam bağ lı ha le ge tir me me, me yen du rum la rın gi de ril me si, olum lu yön - ki şi ler le öz deş leş tir me me, do la yı sıy la bir bi le rin esas alın ma sı, bu te mel de ge çen al tı rin den çok faz la ko par ma ma, ki şi le rin dam ga ayın ders le ri ışı ğın da par ti yö ne ti mi mi zin, sı nı ta şı yan ça lış ma lar ha li ne ge tir me me nin yü rüt me gü cü mü zün da ha et ki li ça lı şır bir da ha doğ ru bir tarz ol du ğu so nu cu na va rıl du ru ma ge tir me si ge rek mek te dir. Bu an lam - mış tır. Bu an lam da bir yö ne tim ola rak bü tün da üst yö ne t im, yü rüt m e ça l ış m a l a rı m ı zı ça lış ma la ra or tak gö rev li ol ma, du yar lı yak la -
şım ve gö rev len dir me ler le de ği şik ça lış ma la rı da yap mak la bir lik te or tak bir yak la şım uy gu la ma, bel li iş bö lümü te me lin de ken di üze ri ne dü şen işi bi raz da ha iyi yap ma ile gö tür me yi esas al mak önem ta şı yor. Gö rev l e ri ki şi l e re gö re ke sin çiz gi l er l e böl mek özerk leş me yi, bi rey sel leş me yi, bi rey l e rin ça l ış m a l a ra dam ga sı nı vur m a sı nı, gi de rek ida re ci ve uz laş ma cı bir yak la şı mı, bi rey le rin zor lan ma sı nı or ta ya çı ka rı yor. Ya tüm den bir bi ri ni red det me, ken di ni iyi gö rüp di ğe ri ni gör me me ya da ses çı kar ma ma, uz laş ma, ida re et me gi bi bir yak la şım o tarz yö ne ti mi va rol du ğu yer de ki şi le re ege men olu yor. Bu du ru mu aş mak ke sin lik le ge rek li dir. İş bö lü münü bu dü zey de ke sin leş tir me mek, iş le ri ki şi le re bağ la ma mak, yö ne ti me bağ la mak or tak yö ne tim ola rak, her ke sin de bi raz bü tün ge rev ler kar şı sın da ken di ni so rum lu gör düğü, ka rar la ra et kin ka tıl dı ğı, her fır sat ta uy gu lan ma sı na da ka tı la bil di ği bir yö ne tim tar zı nı ka rar ve iş bö lümü dü ze ni ni uy gu la mak en doğ ru yö ne tim tar zı olu yor. Bu te mel de bir ka rar gah yö ne tim ça lış ma sı içe ri sin de olun du ve bu ki şi ler den uzak bir yö ne t i m in et ki si ni ge l iş t ir di ği, dam ga sı nı vur du ğu bir ça lış ma dü ze yi or ta ya çı kar dı. Yi ne önem li ör güt sel so run la rı çöz me de doğ ru yön tem ler bul ma ya hiz met et ti. Yö ne tim gü cü müzü bu an lam da ge liş tir di. Ta bi bu nun uy gu lan ma sın da önem li so run lar da ol du. Hat ta şu nu da açık ça gör dük ki, özel l i ke son dö nem l er de iş bö l ü m ü ne ağır lık ver me, ka rar dü ze yi mi zin za yıf la ma sı na, do la yı sıy la en önem li si ya sal sü reç ler de et ki li ka rar gücü ol ma sı ge re ken yö ne ti mi m i zin et ki s i nin za yıf l a m a s ı na yo l aç t ı. Pra tik de ne yim, ko lek tif tar zın esas alın dı ğı ve bir lik te ça lı şıl dı ğı ade ta gün lük ka rar, iş bö lümü bi çi min de ça lış ma di ye bi le ce ği miz bir yön tem le ça lı şıl dı ğı du rum da, yö ne tim ler iyi iş li yor ve ka rar gah so nuç lar ve ri yor. Ter si ne iş bö lü münü esas alıp gi de rek, tar tış ma ve or tak ka rar dü ze yin den uzak la şıl dı ğı du rum lar da ise, et ki siz le şi yor. Bi rey sel leş me, do la yı sıy la ka rar ve uy gu la ma dü ze yi nin za yıf l a m a sı or t a ya çı kı yor. Son za man l ar da bi zim yö ne t i m i m iz de böy l e bir za yıf la ma du ru mu gö rül müş tür. Esas al dı ğı tarz ise, bu nun tam ter siy di ve o ba şa rı l ı so nuç ver miş tir. Bu te mel de ye ni den dü zen le me, dü zelt me ve bü tün yö ne tim le ri mi zi bu ra da çı kan ders ler le doğ ru bir tarz da iş le yen, ça lı şan yö ne tim ler ha li ne ge tir me önü müz de ki sü re cin güçlü, ba şa rı lı ve iyi iş le yen par ti leş me si ni or ta ya çı ka ra cak tır.
ma yı bek le yen da ha bin ler ce ce set var. Sal gın has t a l ık l ar ge ri ye ka l an ev sizbark sız in san la rı teh dit edi yor. Eko no mik za ra rın ise ha di he sa bı yok. Te le -
bir kez da ha açı ğa çık m ış t ır. So m a l i, Ko so va ve Bos na’ ya as ker çı kar mak la övü nen “şan lı” Türk dev le ti ve or du su ne ya zık ki, Sa kar ya’ nın Bos na Cad de -
bu dur umdayız” di ye çığ lık atı yor. Bu so ru yu kör şid det or ta mın da ıs rar eden le re sor mak la zım. He sa bı nı kir li sa vaş tan, Kürt hal kı nı kat le den ler den sor mak ge re ki yor. Ta m am, bu iş t en mü t e ah hit ler de so rum lu. Hır sız lık, soy gun, ta lan ve rüş ve tin ba şı nı alıp git ti ği bel li. Bun dan mü te ah hit ler de na sip l en m iş l er. Vur g un vur muş lar, ken di çı kar la rı nı dü şün m üş l er, ye t er s iz mal ze me kul l a nıp ka l a nı ce be in dir m iş l er. Mü t e ah h it bu n u ya p ar k en, be l e di y e dev le ti soy muş. On lar bu nu ya par ken, dev let ses çı kar ma mış. Ne den? Çünkü dev l et sa va şın için de. Bu kir l i sa va şa son ver me ni ye ti da hi ta şı ma mış, ak si ne sa va şı tır m an dır m ış ve bu yüz den her ke se ge be kal mış. Şim di, her şey den da ha çok ba rı şın ne ka dar ge rek li ol du ğu or ta ya çı kı yor. Türk ve Kürt halk la rının ha va ve su ka dar ba rı şa, öz gür l ü ğe ve de m ok ra s i ye ih ti ya cı var. Bu da an cak in san la rın öz gür l ük l e ri n i ka zan m a s ıy l a, halk l a rın öz gür leş me le riy le, fark lı kül tür le rin öz gür ce ya şa ma sıy la olur. Bu fe l a k et l e bir kez da h a gö rüldü ki, ba rış, de mok ra si, öz gür lük ve top lum sal is tik ra rın ne ka dar ge rek li ol du ğu dur. Bu fe l a k et l e ri ön l e m e n in tek yo lu bu dur.
m
bir önem ar ze di yor. Bü tün bu ha ta lı ör güt an la yış la rı ve si ya sallaş mak, doğ ru an la yış la ra, tu tum la ra ulaş mak, do la yı sıy la par ti yi et ki li yü rü te bil mek için eği tim şart tır. Bu an lam da kad ro nun eği ti mi, iş lev sel kı lın ma sı ve de ne ti mi en te mel yö ne tim sel gö rev ola rak önü müz de dur mak ta dır. Bü tün yö ne tim le ri mi zin böy le bir ger çe ği gö re rek, en baş ta ken di si ni bu du ru ma ge tir me si ve bü tün yö ne ti mi al tın da ki par ti gü cünü de bu na ulaş tır mak için ça ba har ca ma sı ge rek li dir. Bu an lam da ge çen sü reç yö ne tim dü ze yi mi zin ge li şi min de de önem li bir tec rü be bi ri ki mi ni or ta ya çı kar mış tır.
.n et ew e. co
aşıl ma sı ge rek ti ği de ğer len di ril di. Bu an lam da par t i l eş m e m i zi ör güt ol m a m ı zı teh dit eden duy gu sal, doğgma tik ve tu tu cu eği lim ler, an la yış lar mah kum edil di. Kon gre sü re cin den, kon gre nin so nuç lan dı rıl ma sıy la gö rev li olan, kon gre nin gö rev le n dir di ği ar ka daş l a rın öze l eş t i ri ver m e siy l e top l an t ı ta mam lan dı. Bu ra dan çı kan so nuç lar te me lin de 2. Ka dın Kon gre mi zin so nuç la rı de ğer len di ri le rek, PJKK fa a li yet le ri ye ni den ör güt len di ri lip yü rü tüldü. Bu an lam da 2. Ka dın Kon gre si’ yle or ta ya çı kan so ru nun her yö nüy le tam bir çö züm ol ma sa bi le, geç miş te tar tı şa ma dı ğı mız bir çok hu su sun tar tı şıl ma sıy la önem li bir çö züm dü ze yi ya ka lan mış tır de ni le bi lir. Bu du ru mu gör mek, bu na sa hip çık mak, her dü zey de ve her kes ta ra fın dan ge re ken du yar lı lık, cid di yak la şım gös te ri le rek bu tür teh li ke ar ze den an la yış ve tu tum la rı aş ma nın ge rek li li ği üze rin de du rul muş tur. Ya şa nan pra tik ten çı kan ders ler le doğ ru mi li tan laş ma mı zı, par ti ye doğ ru ka tı lı mı mı zı ve güçlü bir par ti leş me, ör güt leş me dü ze yi ni ya ka la ma mı zı ge rek ti ri yor. Böy le bir ge liş me nin ve ri le ri or ta ya çık mış tır. Bu par ti ye mal le dil di ği müd det ce ya pı l an ça l ış m a l ar bü yük bir ge liş me ye dö nüş tü rü le bi le cek tir. Ge çen sü reç te hem Ka dın Kon gre si te me lin de or ta ya çı kan ör güt sel so ru na, hem de ge nel de onun la ben zer özel lik ler ar ze den bü t ün ör güt s el so run l a ra yak l a şım da, çö züm le yi ci ve doğ ru yön tem le rin ne ler ol ma sı ge rek ti ği ko nu su da açığa çık mış tır. As lın da bu da bi zim için önem li bir ka zanç du ru mun da dır. Böy le bir dö nem de ör güt sel so run l a rın çö zü m ü ne yak l a şı m ın ne ol m a sı ge rek ti ği, han gi yak la şı mın so run la rı çöz düğü, han gi yak l a şım l a rın ise so ru nu çö züm süz lü ğe gö tür düğü da ha net an la şıl mış tır. Bu, kuş ku suz 15 Şu bat’ tan ön ce ki yak la şım lar dan fark lı lık lar ar zet mek te dir. Özel lik le bu ra sı önem li dir ve bu nun or ta ya çı ka rıl ma sı, bu nun l a do na nıl m a sı da önem l i bir ge liş me an la mı na ge li yor. Bu sü reç te so run la rın çö zü mün de ha ta lı iki yak la şım ken di si ni gös ter miş tir. Bi rin ci si kes t ir m e ci yak l a şım dır. Sü re ci an l a m a yan, ör güt ve kad ro ger çe ği mi zi gör me yen, par ti has sa si yet le ri ni dik ka te al ma yan, ol duk ça ka tı ba zı ör güt sel ka lıp lar la, do la yı sıy la ku ral ve ka rar ce za yön te miy le ha re ket et me yi esas alan bir eği lim olu yor. Böy le bir sü reç te bu yak la şım la so run la rın çö züm len me ye ce ği, ye ter siz ka la ca ğı açı ğa çık mış tır.
Sayfa 11
ww w
r t a yaş l ı bir adam, çö k en bi na nın yı kın tı la rı ara sın da eli ne bir be t on par ça s ı al mış. Be ton par ça sı nı bi na yı ayak ta tu tan ko lan lar dan ko par mış. Bu nu avu cun da tu t up ezip toz ha l i ne ge ti ri yor. Tür ki ye’ de in s an ya şa m ı nın faz la de ğer ta şı ma dı ğı nın çar pı cı bir ka nı tı. Bu sah ne kar şı sın da, “in s an en yü ce de ğ er dir” söz cük l e ri an l a m ı nı yi t i ri yor. İn san ya şa m ı nın kor kunç öl çü de ucuz laş tı ğı an la şı lı yor. Adam, “bu bi na da ha ye ni ya pıl m ış” di ye rek sö ze baş lı yor ve ek li yor: “Bu ön ce den ha zır lan m ış bir ci na y et t ir, bir top l u kat l i am dır” di yor. Et ki l en m e m ek el de de ğil, bü yük acı du yu yor su nuz. Ne var ki, acı n ız anın da öf k e y e dö n ü ş ü y or. Fe l a k et ger çek t en çok ön ce den “Ben se ni kal bin den vu ra ca ğım” di ye hay kı rı yor. Ama ora lı olan kim. Dev let top lum l a, top l um ken di ya şa m ıy l a alay edi yor. 17 Ağus t os ge ce s i İz mi t mer kez ol mak üze re Mar ma ra böl ge sin de ya şa nan dep rem Tür ki ye’ yi de rin den sars tı. Ne ya zık ki, dep rem fe la ke ti nin bo yut la rı her ge çen gün da ha da ür kü tücü bir hal alı yor. Ölü sa yı sı nın 40 bi ne ulaş tı ğı, ya ra lı la rın ise 100 bin ci va rın da ol du ğu tah min edi l i yor. En kaz l ar al t ın da çı ka rıl -
Örgüt lenme v e kadro laşma so runları nı aşmanın anahtarı eği tim dir
gü ven lik için de ya şa ya maz. Dep rem fe l a ke t in den do l a yı bir çok dev let baş ka nı, si vil ör güt ler, in san hak la rı ku ru luş la rı ve bu ara da Baş kan Apo,
Enkazın altındaki toplum ve devlet viz yon ek ran la rın da gö re bil di ği miz ka da rıy la ba zı kent ve yö re le re san ki atom bom ba sı atıl mış. 45 sa ni ye lik dep re min Tür ki ye’ yi en az 60-70 yıl ge ri ye gö tür düğü ko nu sun da bü tün uz man lar bir le şi yor. Her kes şim di bu fe la ke tin ne den le ri ni sor gu lu yor. Dep re min öl dür me di ği, esa sen ted bir siz l i ğin kat l i a m a yo l aç t ı ğı, her ke s in or t ak dü şün ce s i. Kuş ku suz ted bir siz li ğin ba ha ne si ola maz. Ar tan nü fus yo ğun l u ğu, dü zen s iz ya pı lan m a ve eko n o m i n in as k e ri alan da yo ğun laş ma sı, fe la ke ti ka bus dü ze yi ne çı ka ran baş lı ca ne den ola rak kar şı mı za çı kı yor. Dev le tin fe la ke te hiç bir mü da ha le si ol m a dı. Güçlü dev l et de n i l en olu ş u mun, hal kın sos yal ya şa mı na ve kar şı la şa bi le ce ği ağır so run la ra il gi siz kal dı ğı, bir baş ka de yiş le halk tan kop tu ğu
si’ ne bir kur tar ma eki bi bi le gön de re me di. Bu fe la ket le, top lu mun ken di si ni na sıl ör güt süz lü ğe mah kum et ti ği ni ve bu an lam da na sıl bir hiç leş me yi ya şa dı ğı nı bir kez gör dük. El bet te bun da an la şıl ma ya cak bir yan yok. Türk top lu mu şim di ye ka dar sa va şa gö re şe kil len di. Çünkü or ta da bü yük bir sa vaş var dı. Her şey bu na gö re ör güt len di. Elin de pom pa lı tü fek le riy le do la şan med ya top lu mu bu na gö re yön len dir di. Du yar lı lık lar hep sa va şa gö re ol du. Böy le olun ca, top lum hep gün lük ya şa dı. Gün lük ya şa yan bir hal kın da te mel so run lar üze rin de yo ğun laş ma sı im kan sız dır. Ve top lum ya şa mı bu şe kil de ör güt le ne mez. Bir güç da ğı lı mı ol ma dan, top lu mun ahenk li ve mut lu bir ya şam sür dür me sin den söz edi le mez, top lum fe la ket ler kar şı sın da ken di ni ko ru ya maz; hu zur ve
PKK Baş kan l ık Kon se yi ve Sür gün de Kür dis tan Par la men to su baş sağ lı ğı me saj la rı gön der di. Bu nun la bir li ke bir çok ül ke den Tür ki ye’ ye yar dım ekip le ri gön de ril di. Dep rem fe la ke ti kar şı sın da ge li şen tep ki l er, “Her k es Tür k i y e’ y e düş m an, Türk’ ü n Türk’ t en baş k a dos t u yok t ur” an l a y ı ş ı ade t a yer l e b ir ol du. Her kes Türk dev le tiy le bir lik te acı la rı na or tak ol du ğu nu, her türlü yar dı mı sun ma ya ha zır ol duk la rı nı be lirt ti. Dep rem fe l a ke t in de dev l e t in hiç bir şey ya pa ma ma sı nın se be bi ni dö nüp do la şıp Kür dis tan’ da ke sin ti siz de vam eden kir li sa vaş ta ara mak zo run da yız. Çünkü TC elin de ki her şe yi so nu na ka dar sa va şa ver di. Sa vaş ta ıs rar şo ve niz mi, çe te ci li ği kö rük le di ve bir çok la rı nı kör et ti. Kim se ge ri ye dö nüp “ne olu y or, ne ola cak” di ye sor ma dı. Şim di böy le bir du rum or ta ya çık tı ğın da da, her kes “ni y e
12 gücü ha l i n e ge l e me di. 3 - Önümüz de k i sü reç t e bu ya k ın geç mi şin de rin mu h a s e b e s i önem l i dir ve pra t i ği ba şa rı y ı ya k a l a s an geç t e ol s a doğ ru bir ro t a y a gi re b i l ir. Bur da PKK cep h e s i ka dar dev l et cep h e s i n in de çok de rin ve doğ ru çö züm l en me s i, anın ge rek l e ri n e uy g un pra t ik adım l a rı ata b il me s i ha y a t i ve ta ri h i dir. Ama her iki ta ra fın ya şa dı ğı, ya şa y a b i l e ce ği önem l i so run l a rı var dır ve son de re ce ger çek çi ha re k et et mek ge re k ir. Duy g u s al, fe o dal ve alış k an lık l a rı tek rar l a y an yak l a şım l ar an cak çık ma zı ge l iş t i rir. Ça t ış ma y ı kö rük l er. PKK açı s ın da ar t ık bir de mok ra t ik çö züm tar zı ha l in de so mut l a şan Kürt so ru n u, tüm Tür k i y e’ de de mok ra s i için ar t ık şid de t e ih t i y aç yok t ur ve hat t a bu çok faz l a s ıy l a yü rü t ül müş t ür. Ama cı aşan şid det ya n ı gö rül me l i ve özel l ik l e ’ 9 0’ l ı yıl l ar bu açı dan da de ğer l en dir me l i dir. Meş ru ve doğ ru te mel de ken di n i si l ah l ı sa v un mak ay rı, aşı rı ve yer siz şid det özel l ik l e as k e ri açı dan da yan l ış sal dı rı ay rı dır. Bu yön l e riy l e de ğer l en dir me ler da h a doğ ru ya p ı l a b i l ir. Ya n i mev cut so run s al l ık du ru mu çok açık bir şid de t i de ğil, tam ter s i n e acil bir de mok ra t ik di y a l og, uz laş ma sü re ci n i ya rat ma y ı zo run l u kıl mak t a dır. Ya n i şid det t en arın mış bir Tür k i y e ve böl g e or t a mı n ın ya k a l an ma s ı ive di gö rev dir. Ön ce l i ğin, en acil pra t ik adı mın bu ol du ğu gö rül me l i dir. 4 - Ta ri h i açı dan böy l e bir de mok ra t ik uz l aş ma dö n e mi her ba k ım dan zo run l u l uk ar zet mek t e dir. Bir çok sa v aş çö züm l e me l e ri onun amaç ve araç ger çek l i ği ile kar şı l aş t ı rıl dı ğın da PKK ön cü l ü ğün de k i dü şük-yo ğun luk l u da ol s a, sa v a şın amaç l a bağ l an t ı s ı ve araç l a rı ar t ık Tür k i y e so mu t un da ol duk ça zor l u ge çe cek bir de mok ra t ik çö züm sü re ci nin çok yönlü, do l ay l ı, di rekt uz l aş ma ve di y a l og ara y ı şı n ı ge rek t ir di ği açık t ır. Her şey den ön ce so run çö züm l en me den ne Tür ki y e’ n in iç t e de mok ra s i, ne de dış t a ha k et t i ği ulas l a ra ra s ı ko n u mu ala b il me s i müm k ün dür. Dev l et ve top l um bu du y ar l ı l ı ğı faz l a sıy l a edin miş t ir. PKK’ de mev cut ko şul l ar da şid det ara cıy l a da h a faz l a da ge l iş me sağ l ı ya ma y a ca ğı n ı, ter s i n e da h a zor l a n a ca ğı n ı an l a mış t ır. Bu nok t a da ça t ış ma du ru mu n u sür dür me n in iler l e t i ci si y a s i bir an l a mı ol ma dı ğı gi b i da h a çok tı k a y ı cı, kri ze, şo v e niz me gö t ü ren son de re ce olum s uz yön l e re hiz met ede cek t ir. Ge ri ci, rant çı çev re l e rin ke mik l eş me s i n e gö t ü re cek t ir. Olan da bu dur. Bu ko n u da ilk adı mın PKK’ den gel me s i do ğal dır. Dev l et ve or du n un hü k üm ran l ık ge re ği sı n ır l ar da k i var l ı ğı n ın meş ru y e t i ka dar, kar şı s ın da bir si l ah l ı gücü ya im h a ede ce ği, ya sı n ır l a rın dı şı n a ata ca ğı da açık t ır. Bu ko n u da en pra t ik yol da h a ön ce öne ri l en uy g un alan l a ra çe k il me dir. BM gü v en ce s i al t ın da k i kam p ın ola s ı dip l o ma t ik-si y a s i ge l iş me l e rin ad re s i ola rak de ğer l en di ril me s i ve Güney -PKK ve Cep h e s i n in ye n i Kürt olu şu mun da des t ek l en me s i, de mok ra t ik bir güç ola rak ola s ı ik t i dar l aş ma da yer al ma s ı dır. Bu ara da da h a ön ce vur g u l an dı ğı gi b i ola ğa n üstü bir kon g re ile Tür k i y e so mu t u için alı n a cak ka rar l ar ve içi n e gi ri l e cek pra tik hak k ın da ha zır l ık yap mak t ır. Öz ce kap sam l ı du rum de ğer l en dir me, her ko n u da ka rar, ye n i prog ram ve ör g üt l en me l e rin yö nünü be l ir l e mek t ir. Tür k i y e için, içi n e gi ri l e cek de mok ra t ik uz l aş ma dö n e mi n in te mel özel l ik l e ri, bu n un için hal k a ka dar uy g u l a n a cak ye n i pers p ek tif ve uy g u l a ma l a rı net l eş t ir mek, bu n un için eği t il mek, ha zır l an mak t ır. Bu sü reç uzun sü re b i l ir. Yal n ız ken di ha zır l ık l a rı n ız yet mez. Dev l e t in ko n u mu ken di öz g ün l ü ğü n e gö re ge l i şim gös t e cek t ir. 5 - En geç yı l ın son l a rı n a doğ ru Tür k i y e sı n ır l a rın da ar t ık bir si l ah l ı ça t ış ma, şid det so ru n u n un kal ma dı ğı or t a y a çık t ı ğın da, ta ri h i ve yep y e n i bir or t a mın ya k a l an dı ğı, bu n u sa v aş du ru mun dan da h a bir has s a s i y et le de ğer l en dir mek ge rek t i ği önem l e bi l in me l i dir. Şim di y e ka dar Tür k i y e baş t a ol mak üze re in s an hak l a rı ve de mok ra t ik adım l ar me s e l e s in de şid det, te rör, baş so run ola rak gös t e ril di. Bun da PKK’ n in so rum l u l u ğu bi rin ci plan da vur g u l a n ır k en, tüm ulus l a ra ra s ı
ww w
.n et ew e. co
m
y a’ da ETA si l ah l ı mü ca de l e y e son vermekle bir l ik t e ye n i bir gö rüş me sü re ci n e epey ha zır l an mış du rum da dır. İrl an da bu sü re ci ya şı y or. Ko l o mbi y a ça t ış ma l ı da ol s a di ya l og sü re ci n e gir miş t ir. Af g ani s tan ben zer bir du ru mu ya şı y or. Bu n a ben zer bir çok so run ben zer yön t em l er l e çö züm bul ma y a ça l ı ş ı y or. Üze r in de yo ğ un du r u l a b i l ir ve şüp h e s iz önü müzü ay dın l a t a cak so n uç l ar çı ka ra b i l ir s i n iz. Ama dün y a ça p ın da ge n el eği l i min bu ol du ğu ve kla s ik as k e ri gü ce da ya l ı mut l ak za fer ara ma yo l u n un ar t ık ge çer siz l i ği dir. En bü y ük as k e ri gü ce sa h ip dev l et l er, il ginç t ir da h a çok bu ye n i çö züm yön t e mi n i ken di ül k e ve re j im çı k ar l a rı n a da y a l ı ola rak ge l iş t i r i y or l ar. ABD, Av r u p a Bir l i ğ i baş t a ol mak üze re in s an hak l a rı ve de mok ra t ik adım l ar l a ken di çı k ar l a rı n ı da esas ala rak dün y a y ı şe k il l en dir mek is t i y or l ar. Bu ye n i du ru mu kav ra ma dan hiç b ir ha re k et ve özel l ik l e prob l em ya ş a y an ül k e l er es k i yön t em l er de ıs rar ede rek an cak çık ma zı de rin l eş t i r i y or l ar. So n uç t a dün y a n ın ye n i kon s ep t iy l e uyum sağ l a mak t an kur t u l a mı yor l ar. Dik k at edi l ir s e, bu ra da bü y ük güç l e re tes l im ol ma de ğil, en pra t ik uz l aş ma yol la rı n ı bul mak bü y ük önem ta şı y or ve ger çek l e şen bu olu y or. 2 - Da h a da açık l a n a b i l e cek bu dün y a ve böl g e ger çek l i ği için de, Tür k i y e’ de ge n el de ça t ış ma l ı de mok ra t ik ge l iş me ve PKK’ n in si l ah l ı ça t ış ma du ru mu n u de rin l i ği n e çö züm le me y e ta b i tut mak bü y ük önem ta şı y or. Bu n u şah s en za man za man yap ma y a ça l ış mış t ım. En son sa v un ma bu ye n i du ru mu aç ma y a yö n e l ik t ir. Tür k i y e’ de de mok ra t ik so ru n un ta ri h i, top l um s al te me l i ve gün cel çık maz du ru mu biz ce ar t ık ay dın l a t ıl mış t ır. Bu n a faz l a de ğin me y e ce ğim. Biz l er için da ha önem l i ha y a t i olan bun da PKK’ n in ro lünü or t a y a koy mak ve üze ri n e dü şe n i yap mak t ır. Ge rek t i ğin de ba zı dog ma t ik yak l a şım l a rı, kör pra t ik yan l a rı aş ma ce s a ret ve gü cünü gös t er mek t ir. Bu n un için kuş k u du yul maz s a da ba zı te mel doğ ru l a rı di l e ge t ir mek açık ve ka rar l ı bir tu t um l a uy g u l a ma y a ta şır mak t ır; a) PKK Tür k i y e’ n in bü y ük de mok ra s i ek si ği n in ürünü ol mak ka dar, bu n u açı ğa çı k a ran çö zü me yak l aş t ı ran, ama özel l ik l e ’ 9 0’ l ı yıl l ar da ge re k en ya ra t ı cı l ı ğı uy g u l a n ır çö züm l e re ta şı ma da geç ka l an, ağır bir tek rar l a ma, hat t a yoz l aş ma dan ken di n i kur t a ra ma y ıp kıs men çö züm s üz l ü ğün, çık ma zın ge l iş me sin de pay sa h i b i dir. Hep s i için söy l en mez s e de bu ger çek l ik in k ar edi l e mez. Bu n un bir çok ide o l o j ik ve pra t ik yan l a rı var dır. b ) As l ın da de r in l i ğ i n e ba k ıl dı ğ ın da, Tür k i y e’ den ay rı bir dev l et dü şü n ül me di ği ve cum h u ri y e t i par ça l a ma eği l i mi için de bu lu n ul ma dı ğı, ya n i dar mil l i y et çi l i ğe dü şül me di ği an cak ulu s al so run da ’ 7 0’ l er de k i re el sos y a l ist yak l a şı mın ağır dog ma t ik et k i s i al t ın da bir prog ram ve pro p a g an da tar zı tut tu rul du ğu bi l in mek t e dir. Gi de rek ha y a t ın da doğ ru l a dı ğı ve ’ 9 0’ l ar da yo ğun di l e ge t ir di ği miz öz g ür bir l i ğe da y a l ı or t ak va t an ve de mo k rati k cumhuri y et ger çek özü müz ola rak an l a şıl ma l ı ve ha k im kı l ın ma l ıy dı. Bur da ek s ik l ik ve geç kal ma du ru mu var. Ya p ı ye t e rin ce eği t il me di. Ay n ı hu s us halk için de ge ç er l i. Tür k i y e’ n in sı n ıf ve ulus ger çek l i ği n e so mut ve so rum l u yak l a şı l a ma dı. Rant çı l ık yön t e mi n in sa v aş l a ba ğı ku ru l up ted b ir alı n a ma dı. Sa v a şı kış k ır t an la rın oyu n u bo zu l a b i l e cek iken bur da da ye te rin ce so rum l u dav ra n ı l a ma dı. Özel l ik l e ’ 93-96’ y a doğ ru de ğer l en di ri l ip, ta v ır ha k im kı l ı n a ma dı. Çık maz bu ra da de rin l eş t i. Ta raf lar ini s i y a t i fi ne re dey s e yi t ir di l er. Çe t e ci lik ba şı n ı al dı yü rüdü. Alt ve üst y a p ı da mu az zam emek t en, üre t im den ko p uk, bir is t is mar, yoz l aş ma tı k an ma du ru mu or t a y a çık t ı. c) Ku ru bir ey l em an l a y ı şı faz l a ge l iş t i ril me den tek rar l an dı. Onu kur t ar mak san k i te mel bir gö rev miş gi b i al g ı l an dı. Çok acı ka y ıp l ar ka dar, an l a mı ol ma y an bir pra t ik sü reç t i bu. Tür k i y e’ de or du bu n u yi n e da h a ile ri bir gö rüş l e de ğer l en dir di. ’ 9 5’ l er den iti b a ren ge l iş t i ri l en MGK kon s ept l e ri bu nun ürü n ü dür. Ya n ı t ı mız ol mak l a bir l ik t e yi n e ek s ik t i ve bek l e n en ve rim l i uy g u l a ma
PKK Genel Başkanı Abdullah Öcalan yoldaşın 1 Ağustos 1999 tarihinde PKK Başkanlık Konseyi’ne gönderdiği değerlendirme
Başkan l ı k Ko n s e y i ne De ğerl i arkadaşl ar! 13.7.1999 ta rih l i 7 mad de l ik de ğer l en dir me miz l e bir l ik t e sözlü ola rak ola s ı ya pıl ma s ı dü şü n ü l en çağ rı ma olum l u ka t ı l ım gös t er me ko n u s un da ha zır ol du ğu n uz bi çi min de du y u mu al dım. Ge rek bu olum l u yak la şı mı n ız, ge rek dün y a ve Tür k i y e so mu t un da or t a y a çı k an son ge l iş me l e rin ışı ğın da ye n i bir du rum de ğer l en dir me s iy l e bir l ik t e, da h a so mut ve uy g u l a ma y a yö n e l ik öne ri l e rim l e bir l ik t e en son ki şi s el du ru mum ve muh t e mel dev l et yak l a şı mı ko n u s un da siz le ri bil g i l en dir me y e ve ola s ı ta v ır, tu t um l a il g i l i ay dın l at ma y a ça l ı şa ca ğım.
1 - Yüz y ı l ın ba ş ın dan be r i özel l ik l e İkin ci Dün y a Sa v a şı’ n dan son ra si l ah l ı mü ca de l e y e da y a n an et n ik, di n i, ulu s al vb. ça tış ma l ar, ye ri n i de mok ra t ik uz l aş ma ve bu te mel de ba rış için de çö züm l en me sü re ci n e bı r a k ı y or. Yüz y ı l ı n s a v aş l a rı k e n di do ğas ı na uy g un barı şı nı arı y o r. Bu da da h a çok de mok ra t ik çö züm, eko n o mik kal kın ma y a da y a l ı is t ik rar l ı bir ba rış or t a mı n ı amaç l ı y or. Bu n a gö re yo ğun gö rüş me, di y a l og ve it ti fak l ar or t a y a çı k ı y or. En son ör n e ği Bal kan l ar’ da de m ok r a t ik is t ik r ar ve re f a h ı amaç l a y an zir v e ve or t a y a çı k an it t i fak ara yı şı dır. Ta ri h i İs ra i l -Arap ça t ış ma s ı da ay n ı te mel de böl g e de de mok ra s i ve eko n o mik ge l iş me y i zor l a y a cak bir bü y ük uz l aş ma sü re ci n e gir miş t ir. Ye n i İs ra i l hü k ü me t i ile Su ri y e’ n in ön cü l ük ede ce ği bu sü reç çok önem l i ge l iş me l e ri eğer ba şa rı l ı olu n ur s a be ra b e rin de ge t i re cek t ir. Su ri y e’ n in da h a şim di den ya k ın iliş k i için de ol du ğu bir çok gru b a si l ah l ı mü ca de l e y e son ver me, bu n un ye ri n e sos y al-si y a s al bir çer çe v e y e ken di le ri n i oturt ma çağ rı s ı önem l i dir. İs pan -
13 rol oy n a y a b i l i rim. Ya n i tüm si l ah l ı bi rim le rin ye n i du rum de ğer l en dir me s i ve ye n i dö n e min ge rek l e ri n i ye ri n e ge t ir mek t en ka çı n a cak l a rı n ı san mı y o rum. Bel k i ba zı so rum s uz l ar ve y a baş k a güç l er tah rik et mek is t e y e b i l ir l er. İş t e, “tas f i y e da y a t ı l ı y or” vs. Fa k at bun l a ra kar şı son de re ce ha zır l ık l ı ol mak ka dar ger çek tas fi y e ci l i ği de içi miz de ve dı şı mız da sa v aş l a ala k a l a rı ol ma dı ğı gi b i ba rış sü re ci n i de kav ra ma dık l a rı n ı, kı s a ca sa v a şın da, ba rı şın da so rum s uz ki şi ve güç le ri kal dı ra ma y a ca ğı iyi bi l in me l i ve fır s at ta n ın ma ma l ı dır. Bir şe y i olan l ar bu n u ge l ir en meş ru yer ola rak kon g re de söy l er l er. Ör güt ger çe ği bu n u em re der. Ge ri s i, ge ri çe k i l i şi son de re ce plan l ı, faz l a ta k ıl ma dan ve ça t ış ma dan, fi re s iz, gü ven l ik sa h a l a rı n a ulaş mak t ır, ki en uy g un yol l a rı tüm güç l e ri n iz en iyi bi çim de bil mek t e dir l er. Du ru mu han t al olan, ya s al sa kın ca s ı ol ma y an si v il ça l ış ma da rol oy n a yan l ar var s a bı ra k ı l a b i l i l er. Ama so n uç t a dev l et çe k il me n in cid di ve tam ol du ğu n u bil me l i. Bu n u ye n i de mok ra t ik uz l aş ma sü re ci için yap t ı ğı mı za, gü cün de bir da ğıl ma yı de ğil, es k i s in den da h a güçlü ol mak ka dar, öz de ye n i dö n e me inan dı ğı için bu adı mı, ha zır l ı ğı yap t ı ğı n ı bil me l i dir. Bu n u halk ve tüm di ğer güç l er, dün y a da bil me l i dir. Bu n u yo ğun açık l a ma ve de ğer l en dir me l er l e an l a t a b i l e cek du rum da s ı n ız. Eli n iz de güçlü ya y ın araç l a rı var dır. Zor l uk çe k e ce ğ i n i z i san m ı y o r um. Ar t ık bu te m el de güç l e ri n i zi mev zi l en dir me n iz ola ğa n üstü kon g re y e ha zır l a ma n ız, çok yönlü pra t ik ça b a l a rı n ız da h a da an l am ka za n a cak t ır. Dev l et ve y a di ğer ba zı güç l er en g el l e mek ve y a dar b e vur mak is t e y e b i l ir l er. Bu na kar şı da za t en en güçlü meş ru sa v un ma y ı ya p a b i l e cek güç t e s i n iz. Ama acı dır ki ge çen dö n em de bir çok grup, si v il ve ba zı as ke ri he def l e re ge rek s iz ey l em dü zen l e miş ler dir. Bun l ar suç l u dur. Dö n em l e oy n u y or lar. Bi l e rek ve y a bil me y e rek. Bu n a dö n e min ta h am mülü ol ma dı ğını bilerek ke s in ön l em l e ri n i zi al ma l ı s ı n ız. Bu ye n i sü reç t e ar t ık ba h a n e ne olur s a ol s un bu tür ge l iş me ve y a ey l em l e rin pro v o k as y on ola rak de ğer l en di ri l e ce ği açık t ır. Ne za ma n a ka dar? Eğer sü reç hiç ge l iş mez s e, dev l et mut l ak im h a te me l in de yak l a şır s a o za man da h a güçlü ve doğ ru te mel de amaç l a rı n ız l a oran tı l ı meş ru ak t if sa v un ma du ru mu n u zu ko rur ve ge l iş t i rir s i n iz. Ama uma rım bu ol maz ve ye n i sü reç ba şa rıy l a ta rih t e k i ye ri n i bu l a cak t ır. 8 - Irak’ t a k i ge l iş me l er re j i mi de, kar şıt la rı n ı da de mok ra t ik çö zü me zor l a y a cak t ır. Do l a y ı s ıy l a Gü n e y in par t i ve cep h e ça l ış ma s ı de mok ra t ik ge l iş me n in mo t or gücü ola cak t ır. Kla s ik oto n o mi ci yak l a şı mın da tut ma dı ğı, tut ma y a ca ğı gö rü l ü y or. O hal de ça l ış ma l a rı n ı zın önem l i, faz l a dan kıs mı n ı bu te mel de ge rek ola s ı Kürt olu şu mun da ke sin ağır l ık sa h i b i ol mak ve Irak’ l a bü t ün l ük söz k o n u s u ol du ğun da bu n u iş b ir l ik çi kla s ik oto n o mi ci ha n e dan l ar l a de ğil, halk l a on l a rın te mel hak l a rı n ın il k e l i sa v u n ul ma s ın da, ör g üt l en di ril me s in de kul l an ma l ı s ı n ız. Gü ney par t i ve cep h e s i esas t a bun dan so rum l u dur. Da h a ge n iş hem Kürt, hem de di ğer tüm halk l ar dan de mok ra t ik olu şum l ar ge l iş t ir mek müm k ün dür. Po l i t ik ve as k e ri gü cü n üz, ya ra t ı cı uy g u l a ma n ız so n uç ala b i l ir. Yer s iz ça t ış ma l a ra gir me mek ka dar, her teh l i k e y e kar şı çok yönlü sa v un ma esas t ır. Çünkü or tam her teh l i k e y e açık t ır. Sa v un ma, ha re ket l i l ik ve bu n a gö re ha zır l ık l ı olun ma l ı dır. Tür k i y e’ y le bu ko n u da yak l a şım l ar ha ya t i dir. So n uç t a Tür k i y e or da k i var l ı ğı n ı zı ken di s i için teh l i k e de ğil, bir gü v en ce ola rak gör me l i dir. Ya n i or da k i Kürt çö zümü ve Irak’ t a k i de mok ra t ik ge l iş me, bun da ye ri niz bir gü v en ce dir. Ta b i Tür k i y e’ de k i de mok ra t ik çö züm l e bu ya şam bu l a b i l e cek t ir. Ya n i es k i s i gi b i ora y ı Tür k i y e için stra t e jik bir teh l i k e ala n ı ola rak de ğer l en dir mek yan l ış t ır. Bu n u aş ma n ız ge re k ir. Do l a y ı sıy l a ça t ış ma y a çok zo run l u ol ma dık ça gir me mek, ora da da uz l aş ma ara mak doğ ru dur. Ba zı güç l e ri, ara b u l u cu ola rak de ğer l en di re bi l ir s i n iz. Ay n ı yak l a şı mı di ğer güç l er,
Irak için de ge l iş t i re b i l ir s i n iz. Ken di n i zi bir ya b an cı güç gi b i de ğil, yer l i güç ola rak gör me l i s i n iz. Za t en ya p ı n ın ya rı dan ço ğu Gü n ey l i halk t an dır. Bun da zor l uk çek me me l i s i n iz. Mah mura Kam pı res mi BM gü v en ce l i si y a s i-dip l o ma t ik bir ad res ola rak kul l a n ıl ma l ı dır. Sos y al, kül t ü rel ça l ış ma l ar da h a de rin l i ği n e bur da yü rü t ü l e b i l ir. Yi n e halk için de de de rin l i ği n e ye n i de mok ra t ik kül t ü rel ça l ış ma l ar yü rü t ü l ür. Baş ta Av ru p a ol mak üze re tüm di ğer alan bi rim le ri n e ye n i dö n em çiz g i s i n i özüm s et mek ve uy g u l at mak ih mal edi l e mez. Dip l o ma s i de bu n a gö re yü rü t ül mek du ru mun da dır. Ya ni de mok ra t ik ba rış çıl çö züm ile şid de t e son ve r il di ğ i n e gö r e; ge n el de böl g e de, özel de Tür k i y e’de bu te mel de çö zü me yar dım cı ol ma l a rı is t e n e b i l ir. Tür k i y e bu ko nu da Sevr yak l a şı mın dan kor k u y or. Özel lik l e ba zı Av ru p a ül k e l e rin den. Bu iz l e n i mi ta ma men sil mek ge re k i y or. Ya p ı l a n ın, Lo zan’ ı n içe ri ği n i dol dur mak ol du ğu, bö l ün me y e da y a l ı yak l a şım l ar için de olun ma dı ğı, AB öl çü l e ri n e uy g un bir Tür k i y e is t en di ğ i inan dı r ı c ı bi ç im de gös t e r il m e l i dir. Tür k i y e’ y le düş man l aş ma oyun l a rı n a ge l in me me l i, bu n a ol duk ça dik k at edil me l i dir. Ay rı ca ba s ın-ya y ı n ın di l i hem de rin l i ği n e inan dı rı cı, hem de bi çim de ol g un ol ma l ı dır. Tu t ar l ı bir de mok ra t izm tüm iliş k i ler de ken di n i gös t er me l i dir. Re el sos y a lizm den kal ma yak l a şım l ar ka dar, fe o dal ka l ın t ı l ar da ya şam da, ça l ış ma tar zın da aşıl ma l ı dır. De mok ra t ik ve y a sos y a l iz min ya ra t ı cı de mok ra t iz mi ge l iş t i ri l e b il me l i dir. Sos y al iliş k i ve ya şa mı n ı za faz l a de ğin me ge re ği duy mu y o rum. Ek s ik ve uy g u l a ma sız ola ca ğın dan çe k i n i y o rum. Ka dın so mu tun da çöz mek is t i y or dum. Ya rım kal dı. Çok üzül s em de bu n u da ta mam l a mak güç ve im ka n ı n ı şim di l ik gö re mi y o rum. Ama öze za rar ver me y e cek, ya rım da kal s a an l a mı n ı boz ma y a cak iliş k i ve ya şam tar zı n ın ge l i şim ge re ği açık t ır. Bu ar t ık bi re y in bi raz da sa n at çı ya ra t ı cı l ı ğın da ifa de s i n i bu l a cak t ır. YAJK’ ı n par t i l eş t i ği n i duy dum. Öz g ür ka dı na ba şa rı ge t ir me s i n i di l e mek l e bir l ik t e an cak çok yönlü, de rin l ik l i ge l iş me s i n i, sı n ır sız say g ı, sev g i ve öz l e mi mi be l ir t e b i l i rim. Ço cuk l a ra çok iyi ba k ıl ma s ı, kül t ü rel ça lış ma l a rın özel l ik l e ka n al l a ra yan s ı t ıl ma s ı önem l i dir. Hal k a sı ra ge l in ce ger çek t en ne fe s im zor l a n ı y or. He l e ka y ıp ya k ın l a rı için. Za t en on l a rın ba rı şı için ayak t a du ru y o rum. 9 - Saf l a rı n ız da da h a iyi an l a şıl ma s ı ge re k en bir hu s us da ge l iş t i ri l en bu ça b a l ar da dev l e t in ro l ü n e iliş k in dir. Ta b i baş k a ki şi ve güç l e rin ge l iş t ir dik l e ri spe k ü l as y on l a rı da az çok duy dum. Dev l e t in da y at ma s ı ve iş b ir l i ği ha l in de ha re k et edil di ği bi çi min de hay l i id dia ve kuş k u söz k o n u s u dur. Şu n u açık bil me n iz ge re k ir ki; dev l et bu ko n u da asıl ni y et ve yak l a şım l a rı n ı be n im gi b i bi ri s i için açık ça or t a y a koy maz. Bu nun ne an l a ma gel di ği n i bi l ir ve il g i l i bö lüm de be l irt t i ğim ba zı do l ay l ı ta v ır l a rı bel li eder. Şun l a rı söy l e miş t im: Ka b a yak l a şım yok. Ama tek ki şi l ik bir ada ce za e v i ger çe ği söz k o n u s u. Yar g ı l a ma açık ya p ıl dı. So ruş t ur ma ko mis y o n un da k i bir çok ifa de ya y ın l an dı. Ba s ın epey iş l e di. Ama ha l a tam net l ik yok. Ne ka dar ve dü ze y i ne dir, bil mi y o rum, ama ba rış ve kar deş l ik çö zümü ko n u s un da be nim l e mu h a t ap olan yet k i l i l er açık ta v ır için dey di l er. Dev l e t in ku cak l a y ı cı yak l a şı mı, in t i k am te me l in de yak l aş ma y a ca ğı, hat ta şid de t in or t a dan kalk ma s ı ha l in de bu işe ar t ık bir çö züm bu l u n a b i l e ce ği n i ba zı yet k i l i ku rum l ar açık l a dı l ar. Hü k ü me t in, da h a doğ ru su Ada l et Ba k an l ı ğı’ n ın son af gi ri şim l e ri n i iz l i y or s u n uz. Na s ıl so n uç l a n a ca ğı bi l in mi yor. Ya p ı l a cak çok şey şid det or t a mı n ın kalk ma s ı n a bağ l a n ı y or. Siz l e ri ya n ılt mak is t e mem. Be n im l e sı nır l ı ta v ır l ar da önem l i ol mak l a be ra b er, her şe y i be l ir l e mez. Dev l e t in be n im l e res mi açık bir di y a l og için de bu l un du ğu n u id dia et mek ger çek çi de ğil, ko l ay da de ğil dir. Ol ma s ı ha l in de bu n u ile ri bir adım ola rak da de ğer l en dir mek t en çe k in me mek ge re k ir. Ama siz l er l e bu di y a l og ve yak l a şı mı dev l et bi l i y or ve kar şı tav rı n ı koy ma dı.
“Türkiye’yle bu konuda yaklaşımlar hayatidir. Sonuçta Türkiye ordaki varlığınızı kendisi için tehlike değil, bir güvence olarak görmelidir. Yani ordaki Kürt çözümü ve Irak’taki demokratik gelişme, bunda yeriniz bir güvencedir. Tabi Türkiye’deki demokratik çözümle bu yaşam bulabilecektir. Yani eskisi gibi orayı Türkiye için stratejik bir tehlike alanı olarak değerlendirmek yanlıştır. Bunu aşmanız gerekir. Dolayısıyla çatışmaya çok zorunlu olmadıkça girmemek, orada da uzlaşma aramak doğrudur. Bazı güçleri, arabulucu olarak değerlendirebilirsiniz. Aynı yaklaşımı diğer güçler, Irak için de geliştirebilirsiniz. Kendinizi bir yabancı güç gibi değil, yerli güç olarak görmelisiniz. Zaten yapının yarıdan çoğu”
m
liş me olum l u yö n e doğ ru kay mak l a be ra ber, kay b e den-ka za n an ke s im l er ola cak t ır. Ağır sa v aş du ru mu çok yönlü bir re h a b i l i tas y o n u be ra b e rin de ge t i re cek t ir. Gö rü l ü y or ki, me s e l e kla s ik gö rüş me yön t em l e riy l e hal l e dil me y e cek ka dar kap sam l ı ve kar ma şık t ır. Çe l iş k i l i dir. Yüz y ıl l a rın uyan dı rı l an çe l iş k i l e ri n in ya p ı cı, ge l iş t i ri ci çö züm l e re ta şın ma s ı söz k o n u s u dur. Si ya s al, dip l o ma t ik bo y ut ye t er s iz dir. Top l um da h a da duy g u s al ve ol duk ça kö rel miş, sap t ı rıl mış t ır. Bü t ün bu hu s us l a rı gö zö n ü n e ge t ir di ği miz de de mok ra t ik uz l aş ma sü re ci n in kap s am ve sü re s i n in ge n iş ve uzun tu t ul ma s ı ge re ği açı ğa çı k ı y or. Kürt so ru n u n un da h a ağır l ık l ı ola rak bir Türk so ru n u ol du ğu, esas prob l e m in bu yan dan kay n ak l an dı ğ ı da özen l e gö rül me l i dir. Dar bir “Kürt so ru n u” yak l a şı mı ger çek çi ol ma dı ğı gi b i ya n ıl t ı cı so n uç l a ra gö t ü rür. Bu hu s us l a rı şu n un için be l ir t i y o rum: Bek l e n en dev l et tav rı gö rül me di ğin de ha yal kı rık l ı ğı n a uğ ra ma mak ka dar, öz g ün di li n i-yön t e mi n i ya k a l a ma n ın da h a so n uç alı cı ola ca ğı n ı gö zö n ü n e ge t ir mek ge re k ir. Yak l a şım l ar muh t e me l en par ça l ı ve ba zen ya n ıl t ı cı ge l e b i l e cek t ir. De n e mek is t e y e cek t ir. Ba zen kla s ik yön t em-ten k il, im h aka dar, ka za n ım cı yak l a şım l ar da ser g i l e n e cek t ir. Bu bel k i de güç den g e s i n e bağ l ı ola rak böy l e ge l i şe cek t ir. Di rekt di y a l og faz l a ge l iş me mek l e be ra b er do l ay l ı di y a l og yön te mi da h a faz l a kul l a n ı l a cak t ır. Dav ra n ış ve uy g u l a ma l ar l a san k i fark l ı dil den ko n u şu yor muş gi b i yak l a şım l ar bi l e di y a l og dan, uz l aş ma dan ör n ek l er ola rak gö rül me l i dir. Ama şu n u çok iyi bil mek ge re k ir ki, el de si l ah her gün ey l em ya p an bir gücü dev let mu h a t ap ka b ul ede mez. Bel k i res mi sı nır l ar da h i l in de si l ah t an vaz g e çi l ip ey l em le re il k e de son ve ril di ğin de res mi di y a l og yo l u açı l a b i l e cek t ir. Tür k i y e bu ko n u da öz gün dür. Ara bir aşa ma da ol s a bu ye n i dö nem bu açı dan sı n ır l ı bir di y a l og yo l u n u aça b i l ir. Gü v en mek ka dar gü v en ver mek önem l i dir. Ya n ıl ma dan ve ya n ılt ma dan. Say g ın, ol g un dil ve ta v ır ge rek l i dir. So mut ola rak dev l e t in bu dö n e mi na s ıl de ğer l en di re ce ği çok önem l i ol mak l a be ra ber ke s in bir be l ir l e me ya p a mı y o ruz. Ama bir bü t ün ola rak mu h a t ap da ka b ul et mek is t e mi y or. San k i bir ka rar s ız l ık ve y a ye n i bir ka rar sü re ci n e ih t i y aç var mış gi b i ge l i yor ba n a. Ama eğer bu ye n i adı mı PKK bü tün l e y i ci, par ça l an ma dan, ba şa rıy l a atar ve inan dı rı cı l ı ğı n ı çok yönlü or t a y a ko y ar s a dev l e t in yak l a şım l a rın da ge l iş me bek l e mek müm k ün dür. Bu ra da en te mel hu s us l ar va t a n ın bir l ik t e l i ği, dev l e t in de mok ra t ik la i k var l ı ğı ve şid det t en arın ma baş t a ge l ir. Ge ri s i sa b ır l ı uy g u l a ma l ar ola cak t ır. Da h a ön ce be l irt t i ğim an t i-te rör ya s a s ı, hü k ü me tin in s an hak l a rı, de mok ra t ik yak l a şım l a rı ve be n im yar g ı l an ma son ra s ı du ru mum en kı s a sü re de ge l iş me l e rin yö n ünü gös t e re b i le cek t ir. Ama bu üç te mel ko n u da da olum l u ge l iş me l er an cak PKK’ n in ön g ö rü l en te mel adı mı at ma s ı n a bağ l ı ola cak t ır. So n uç ola rak atıl ma s ı ge re k en adım öy l e salt si l ah l ı aşa ma y a son ver me gi b i tek n ik de ğil, bü yük ta rih s el ve top l um s al ge l iş me l e re yol aça b i l e cek den l i de önem l i dir. 7 - O hal de ge l iş me l e rin pra t ik di l i ar t ık atıl ma s ı ge re k en adı mın ba şa rı s ı n a bağ l ı dır. Sa n ı y o rum, ya p a ca ğım çağ rıy l a bir l ik t e baş t a si zi, di ğer te mel ku rum ve şah s i y et l e rin des t ek l e me be y an l a rıy l a bir l ik t e pra t ik ge ri çe k il me adım l a rı n ı en gü v en l ik l i ve sık l ık t a ata b i l e cek s i n iz. Çağ rı mın özü bi lin di ği üze re 1 Ey l ül’ den iti b a ren Tür k i y e’ de yü rü t ü l en si l ah l ı sa v a şı ma son ve ril di ği, ar tık ge l iş me l e rin de mok ra t ik-si y a s al bir çer çe v e y e ta şı rıl ması ge rek t i ği, dev l e t i, ulu s al ve ulus l a ra ra s ı il g i l i güç ve çev re l e ri , üze ri ne dü şe n i yap ma y a da v et et t i ği miz bi çim de ola cak t ır. Bu ra da çiz di ğim ana çer çe v e y i her h al de tüm güç l e re ta şır dı ğı n ız ve faz l a red de dil me di ği ka n ı s ın da y ım. Ula şı l a ma y an ve çe k im s er l i ği olan bi rim l e re ulaş mak t a güç l ük çek me y e cek s i n iz. Bi l inç l i kar şı çı ka cak ve y a pro v o k e ede cek bi rim l e rin faz la ola ca ğı n ı san mı y o rum. Ol s a da ko l ay ca et k i s iz l eş t i re b i l ir s i n iz. Bu ko n u da ben de
ww w
.n et ew e. co
alan da ‘te rö rist’ ola rak de ğer l en di ril me do la y ı s ıy l a çö züm s üz l ük nok t a s ın da tu t u l ur du. İş t e her şey den ön ce eleş t i ril s e de bu çok tı k a y ı cı du rum aşı l a cak t ır. Tür k i y e da ha ra h at bir de mok ra t ik re form l ar sü re ci n e gir me du ru mun da ka l a cak t ır. İn s an hak l a rın da ile ri adım l ar atı l a ca t ır. Eko n o mi ve si y a s et nor mal ra y ı n a otu ra cak t ır. Kürt so ru n u için da h a ile ri adım l ar atı l a b i l e cek t ir. Dı şa doğ ru da h a olum l u ge l iş me l er ola cak tır. AB üye l i ği ka dar böl g e de da h a çok ba rış için de et k in l ik sağ l a n a cak t ır. Açık ki, bu du rum PKK’ den her ba k ı mın dan dö n ü şüm bek l e y e cek t ir. Dö n ü şü me zor l a y a cak t ır. Kla s ik ya p ı s ıy l a Tür k i y e’ de rol oy n a y a maz. Sa de ce ya s al l ık açı s ın dan de ğil, ide o l o j ik-po l i t ik çiz g i ve uy g u l a ma bi çim l e rin de kap s am l ı ye n i l ik ka çı n ıl maz dır. Di r ekt mu h a t ap l ık bek l en m e m e l i. Muh t e me l en HEP-DEP-HA DEP sü re ci n i da ha da aşan ya s al l ı ğa doğ ru yak l a şım ka dar, tu t ar l ı bir de mok ra s i prog ra mı, ya ra t ı cı kül t ü rel ça l ış ma l ar, doğ ru ör g üt ve ça l ış ma tar zı n a da y a l ı çö züm l er is t e y e cek t ir. İç t en tu t ar l ı bir de mok ra s i y e inan mak ka dar ko ru y up ge l iş t ir me ka rar l ı l ı ğı n a da y a l ı bir de mok ra t ik cum h u ri y et te me l i n i esas kı l a cak t ır. Yi n e po l i t i k a n ın tam bir de mok ra tik sis t em al t ın da ba rış çıl yü rü t ül me s i n i ge rek l i kı l a cak t ır. Dik k at edi l ir s e, ör g üt s el açı dan ol du ğu ka dar bi rey s el ya şa ma ka dar bir dö n ü şüm söz k o n u s u dur. Böl g e için de rin l i ği n e bir kül t ü rel-de mok ra t ik prog ram ge re k e cek t ir. Ay rı l ık çı dar yak l a şım l a rın ge rek s iz l i ği açık ça or t a y a ko n a cak t ır. Te mel de bu hu s us l ar ye n i bir üs l up l a ba rış çıl, ya p ı c ı ve inan dı r ı c ı bi ç im de dev l e t e ve top l u ma yan s ı t ıl ma, ka b ul gör me so run l a rı n ı ba şa rı y la aş ma y ı ge rek t i re cek t ir. Bu aşa ma da ar t ık ül k e ve dev l et ola rak Tür k i y e’ n in za y ıf l ık l a rı n ı kul l an ma de ğil, ter s i n e tüm iyi n i y et ve gü cüy l e doğ ru çö züm l er üre t e rek, za y ıf yan l a rı güç l en dir me y e ça l ı şı l a cak t ır. Tür k i y e’ de dev l et ve top l um l a çok yönlü, zen g in bir kül t ü rel-de mok ra t ik ka t ı l ım l a or t ak öz g ür bir ya şa ma ge çiş gö re vi söz k o n u s u dur. Uzun sü re ya şa n an ya b an cı l aş ma y a adım adım son ver mek ge re k e cek tir. Bi ri k en öf k e l er ve tep k i l e ri sa b ır l a gi der me y i bil mek du ru mun da y ız. Bu n a ben zer bir çok so ru n u uzun sü re l i tar t ı şıp ka rar l aş t ı ra b i l e cek güç t e s i n iz. Or t a mı n ız son de re ce uy g un. Av ru p a’ da ve Tür k i y e’ de bu pa ra l el de ça l ış ma l a rın da h a an l a y ış l a ve ba şa rıy l a ge l i şim gös t e re ce ği açık t ır. Kı s a ca da ol s a Tür k i y e’ de si l ah l ı ça t ış ma y a son ver miş bir PKK ye n i sü reç t e çok yönlü ge l iş mey l e kar şı kar şı y a dır ve bu n u ile ri dü zey de sağ l a y a b i l e cek güç ve po t an si y e l e sa h ip t ir. Bur da ha y a l i yak l aş ma mak, çok acı l ı bir sa v a şın ba rı şı n ı ge l iş t ir me n in ko l ay ol ma dı ğı, bü y ük us t a l ık ka dar, ol gun l uk, sa b ır ge rek t ir di ği n i sü rek l i gö zö nü n e ge t ir mek ge re k ir. 6 - Bur da da h a da bü y ük önem ta şı y an, Tür k i y e’ de dev l et ve top l u mun na s ıl yak l a şım gös t e re ce ği dir. Be n im ör n e ğim de bu bi raz açı ğa çık t ı. En zor sü reç t e bir adım dı. So nu n un na s ıl ge l e ce ği de en te mel bir so run ola rak her ke s im ta ra fın dan dik k at l e ta k ip edil mek t e dir. Dev l et ve top l um için de ho mo j en l ik ol ma dı ğı, yo ğun çe l iş k i l er l e yüklü ya şan dı ğı bi l in mek t e dir. Yak l a şım l ar çe l iş ki l i ve ba zen çok ters ve tı k a y ı cı dır. Bu n a rağ men kö t ü l e y e rek çö zü me gi di l e me y e ce ği de ta raf l ar ca ar t ık an l a şıl mış t ır. Akıl l ı, sağ du y u l u yak l a şım l ar dan ka çı n ı l a maz. Bu açı dan di rekt dev l et t en mu h a t ap ara mak ger çek çi ol maz. Sa n ı y o rum bu n un di l i ve yön t e mi dün y a da ben zer so run l ar da gö rü l en den hay l i fark l ı ola cak t ır. So y ut, es k i an l a y ı şı mı za gö re gü n ü müz dev l e t i n i an l a ya ma y ız. De rin an l am da dev l e t i an l a mak ki l it öne me ha i z dir. Ka n at l a rı n ı ve on l a rın top l um s al da y a n ak l a rı n ı da gö zar dı et me mek da h a ger çek çi ba k ış açı s ı n a yol aça cak t ır. Den g e s i n i ve eği l im l e ri n i de çok iyi gör mek ge re k ir. En ger çek çi an l a şıl ma s ı ge re k en ku rum l a rın ba şın da or du gel mek t e dir. Ay rı ca PKK’ y le sa v a şı ma da y a n an öz gün bir ka rar l ı l ık ka dar, PKK’ n in si l ah l ı gü cü n ün or t a dan kalk ma s ı be ra b e rin de çok il g inç ge l iş me l e re yol aça cak t ır. Esas ge -
Siz l e rin ger çek l i ği n i sı k ı iz l i y or. Söy l e nen l e rin uy g u l a ma dü ze y i n e, ola s ı so n uç l a rı n a çok dik k at edi y or. Öy l e sa n ı y o rum, ön g ö rü l en ye n i dö n em yak l a şım l a rı n ın ba şa rı dü ze y i ve ger çek l i ği dev l et tav rı n ı da h a da net l eş t i re cek. Ope ras y on l a rın dü ze y in den de ba zı so n uç l ar çı k a ra b i l ir s i n iz. HA DEP’ l i l er ser b est bı ra k ıl dı. Or t a y a ko y a b i le ce ği miz ge l iş me l e re kar şı du y ar l ı ha re k et ede ce ği ka n ı s ın da y ım. Tüm so run top l um da ki aşı rı ve olum s uz sı cak l ı ğı dü şü rüp ba rış or t a mı n ı ya k a l a mak ve de mok ra t ik adım l a ra yol aç mak t ır. Bu n u yap mak dö n em için en uy g un ta v ır ol du ğu ka n ı s ın da y ım. Ulus la ra ra s ı alan da tü müy l e bu yak l a şım için de dir. Tür k i y e’de bu yön de kü çüm s en me y e cek ba zı adım l ar atı l ı y or. Tüm bun l a ra da y a n a rak ge l iş me l e ri hız l an dır ma, ba rış şan s ı n ı güç l en dir mek için bu ye n i ham l e ta ri h i bir an l a ma sa h ip t ir di y e dü şü n ü y o rum. Uma rım ya n ıl mı y o rum. Böy l e ol s a bi l e faz l a bir şe yin kay b e di l me y e ce ği açık t ır. Ama ye n i adım l ar l a çok şe y in ka za n ı l a ca ğı da açık t ır. Ob j ek t if de ğer l en dir me ve ka rar hak k ı siz l e rin dir. Ben hem dev l et kat l a rının, hem siz le rin ve hal k ın bek l en t i l e ri n e, has s as du ru mu ma da y a n a rak en ah l a k i ve ya rar l ı yak l a şı mın bu ol du ğunu açık inanç ve dü şün ce l e rim ola rak be l ir t i y o rum. 1 0 - Sağ l ık du ru mum, ya şam şart l a rım da h a ön ce an l at t ık l a rım gi b i dir. Ga ze t e so ru n u çö züm l en di. Tek ka n al rad y o din l i y o rum. Ye mek so ru n u yok t ur. Dok t or l a rın gün l ük kon t rol l e ri var. Gö rev l i l e rin 24 sa at gö ze t i mi var. Avu k at l ar l a haf t a da iki de fa iki şer sa at gö rü şü l ü y or. Ai l e den üç ki şiy le is t e n il di ğin de gö rü şü l ü y or. Ki t ap oku ma y a he n üz ha zır de ği l im. Sı n ır l ı mek t up alış-ve ri şi var. Dü şün ce ve duy g u dü ze y in de bü y ük bir arın ma, ra fi n e du ru mu var. Pay l aş mak is t er dim. Ama psi k o l o j ik du ru mum bu n a el v e riş l i de ğil. Ama da h a ön ce k i bi rey s el ya şam tar z ım dan çı k a r a b i l e c e ğ i n iz ba z ı te m el özel l ik l er üze rin de çok bü y ük dur ma l ı ve ma l et me y e ça l ış ma l ı s ı n ız. İn s an ya şa mı müt h iş bir şey, çöz me y i ve en doğ ru s u n u ger çek l eş t ir me y i en de ğer l i ça l ış ma ola rak de ğer l en di ri y o rum. Fır s a t ım olur s a ya şa dı ğım, bel k i hiç ör ne ği ol ma y an trajediyi yaz ma y a ça l ı şı rım. Ama ba n a şim di l ik çok zor ge l i y or. Çünkü güç ge re k i y or. Yi n e de ara n ız da ol mak t an bin kat da h a faz l a her k e s e ya rar l ı ol du ğum inan cı n ı ta şı y o rum. Ya şam bu n un en güçlü ka n ı t ı ola cak t ır. İn s an l ı ğ ın do ğ uş be ş i ğ in de her şe y e, her k e s e sı n ır s ız bir öz l em l e an l am ve ri y or, sev g i, say g ıy l a ve kut s al ca ku cak l ı y o rum, se l am l ı y o rum. Abdul l ah Öcal an 1 Ağus to s 1 9 9 9 İmral ı
Sayfa 14
Ağustos 1999
Serxwebûn
Halklarımızın en büyük özlemi olan barış ve demokrasiyi KAZANMAK İÇİN TÜM GÜCÜMÜZÜ SEFERBER EDELİM
P
esas ala rak çö zü me ka vuş tur ma ya ağır lık ve re cek le r dir. Bu gün ba zı güç ler bu sü re ce di ren se ler de, çok geç me den ay nı sü re ce ta bi ol mak zo run da ka la cak lar dır. Böl ge m i zin içi n e gir di ğ i bu sü reç, da h a şim di den kur t u l uş mü ca de l e m i zi de de rin den et ki le me ye baş la mış tır. Ön der li ği mi ze ve par t i m i ze kar ş ı dü zen l e n en ulus la ra ra sı komp lo nun 15 Şu bat’ ta ge lip da yan dı ğı nok ta, bu sü re ce öz ka zan dır mış tır. Or ta do ğu’ da so run la rın si ya sal mü ca de le ve di ya log yo luy la çö zü me ka vuş t u rul m a s ı n ın, dö n üm nok t a s ı için stra te jik, tak tik ve gün lük ey lem bo yu tun da açı l ım yap m a y ı önü m ü ze koy muş tur. Mü ca de le mi zin ya rat tı ğı tüm de ğer l e re sa hip çı ka rak ye ni bir yö ne l im içe ri si ne gir mek, ka çı nıl maz bir ger çek ola rak kar şı mı za çık mış tır. Ge nel Baş ka nı m ız Ab dul l ah Öca l an yol da şın ge liş tir di ği sa vun ma ve yü rüt tüğü tar tış ma lar, özün de dün ya mı zın ve böl ge mi zin ya şa dı ğı ger çek li ğin ifa de si ol muş tur. 1993’ te baş la tı lan ara yı şın ve açı l ı m ın ta m am l an m a sı nın, sa vun m a da so m ut l aş m a sı dır. De mok rati k Cum huri yet Pro je si ola rak ifa de edi len çö züm, tak tik bir açı lı mın öte sin de, stra te jik bir kap sa ma sa hip tir. Türk dev le ti ile par ti miz ön der li ğin de ki hal kı mız ara sın da sü ren savaşın ki lit lenme si ne yapı l an bi r mü dahal e di r. De mok ra tik Cum hu ri yet Pro je si, esa ret sü re cin de ta mam lan mış ol sa da, Ön der li ği mi zin ve par ti mi zin al tı yıl lık gi ri şim le ri nin bir ne ti ce si dir. Bu an lam da, ulu sal kur tu luş mü ca de le mi zin ye ni dö nem mani fes to su nun bi r tas l ağı dı r. Do la yı sıy la De mok ra tik Cum hu ri yet Pro je si, kur tu luş mü ca de l e m i zin stra t e j ik, tak t ik ve gün lük ey lem çiz gi si ni be lir le ye cek tir. Bun lar te me lin de şu hu sus lar be lir ti le bi lir: a- Top lan tı mı zın ye ni par ti ma ni fes to muz ola rak be nim sen di ği, Ge nel Baş kan Ab dul lah Öca lan yol da şın mah ke me sü re cin de ki sa vun ma la rı tüm par ti güç le ri m iz için de yo ğun ola rak tar t ı şı l a cak, bu ra da di le ge ti ri len gö rüş ler par ti güç le ri mi ze ve hal kı mı za özüm se ti le cek tir. b- Bu te mel de yü rü tü le cek bir ça lış ma ar dın dan, uy gun ko şul lar da gerçekleşti ri le cek olağanüstü parti kongre si n de par ti mi zin ye ni prog ra mı ve dü zen le ni şi ka ra ra bağ la na cak tır. c- De m ok ra t ik Cum hu ri yet Çö züm Pro je si ha ya ta ge çi ri lir ken di ya log ve or tak noktalarda bir l eş m e yak l a şı m ı yad sın ma mak la bir lik te, esas ola rak si ya sal mü ca de le ye da ya lı de mok ra tik dö nü şümü sağ la ma es pi ri si için de olu na cak tır. d- Tüm par ti kad ro ve ör güt le ri miz için de bu lun du ğu muz sü re cin pra tik ça lış ma la rı nı böy le bir yak la şım la yü rü tür ken, ay nı za man da Ge nel Baş ka nı mı zın ge liş tir di ği gö rüş le ri özüm se me ye ça lış ma lı, ulaş tı ğı ken di gö rüş ve öne ri le ri ni kon gre sü re ci ne ka dar par t i ye su na rak, par ti mi zin ye ni len me ça lış ma la rı na ka tı lım gös ter me li dir. 2 - Ge nel Baş kan Ab dul l ah Öca l an yol da ş ın mah k e m e sü re cin de yap t ı ğ ı açık la ma lar ve ser gi le di ği tu tum, dün ya yı ol du ğu gi bi Tür ki ye’ nin tüm çev re le ri ni de de rin den et ki le miş tir. Tür ki ye’ nin yö ne ten le ri, ay dın la rı, ba sı nı, tüm halk çev re le ri ilk kez bu dü zey de par ti mi zi ve Kürt so ru nu nu tar tış mış tır. Bu tar tış ma sü re cin den baş lan gıç ta şo ven ve im ha cı eği lim bas kın ol sa da, çö züm ara yan gö rüş le rin de va rol du ğu gö rül müş, bu eği lim gi de rek da ha da güç len miş tir.
Baş t a Tür ki ye Cum hu ri ye t i dev l e t i yö ne t i ci l e ri ol m ak üze re; Tür ki ye’ de ki de ği şik çev re le rin mev cut sü re ci ol duk ça cid di ye al dık la rı, par ti mi zi tas fi ye et me ge nel eği l i m i dı şın da bu sü re ce iliş kin ke sin ka ra ra sa hip bu l un m a dık l a rı, her türlü ih t i m a l i dik ka t e al m ak l a bir l ik t e uy gun po li ti ka ve ça ba lar la Tür ki ye or ta mı nın olum lu yön de et ki le nip sü re cin çö züm yö n ün de iler l e t i l e ce ğ i göz l en mek te dir. Di ğer yan dan 15 Şu bat’ tan gü nü mü ze ka dar ki al tı ay lık sü reç te par ti miz ye ni den ve ol duk ça zorlu bir tarihsel sı nav dan geç miştir. Uy gu la ma da ki çe şit li ye ter siz lik le re ve zor lan ma la ra kar şın, hem sor gu la nma sü re cin de, hem de mah ke m e sü re cin de esas ola rak doğ ru tak tik ler iz len miş ve bu te mel de önem li bir ge liş me dü ze yi ni ya ka lamış tır. Ge nel Baş ka nı mı zın du ru mu na ve mü ca de le si ne ki lit len me te me lin de yü rü tü len mü ca de le; ko lay da ğıl maz, ye nil mez bir par ti ol du ğu nu, bir lik ve bü tün lük için de ge li şi mi ni her ko şul da sür dür müş tür. Ken di si ni stra te jik ve tak tik dü zey de ye ni le me, ge liş tir me gü cü ne sa hip ol du ğu nu; par ti ör güt le ri mi zin, ge ril la mı zın ve hal kı mı zın son suz mü ca de le gü cü ne sa hip ol du ğu nu her ke se gös t er m iş t ir. Bu du rum, iç te ve dış ta her kes ta ra fın dan tar tı şıl m ak t a ve doğ ru an l a ş ı l a rak uy g un yak l a şım gös t e ril m e ye ça l ı şıl m ak t a dır. Böy le bü yük bir ör güt lü lü ğe ve ol gun lu ğa sa hip olan bir gü ce, uy gun bir yak la şım gös te ril mek zo run da ol du ğu ve de gös te ri le ce ği açık tır. Bu te m el de 29 Ha zi ran’ dan iti ba ren içi ne gir miş ol du ğu muz sü reç, çok da ha önem li, kar ma şık ve ta yin edi ci bir sü reç du ru mun da dır. Sü re cin ana özel lik le ri ta ri hi bir çö züm sü re ci ol ma sı, çok yo ğun ve kar ma şık bir si ya sal mü ca de le yi içer me si ve ta ri hi ka rar la rı or ta ya çı kar mak la yü kümlü bu lun ma sı dır. Baş ta sü re cin ana un sur la rı ol mak üze re; her ke sin böy l e bir sü re ce ol duk ça cid di, ol gun, so rum l u, ce s ur ve çö züm l e y i ci yak l aş m ak zo run da ol du ğu ve so nuç t a bu tür yak la şım gös te ren le rin ka za na ca ğı açık tır. Böy le bir yak la şım la Kürt so ru nu na de mok ra tik ve si ya si bir çö zü mün bu lu na ca ğı, Tür ki ye’ de ba rış ve de mok ra si nin ya ra tı la ca ğı or ta da dır. Ta rih kar şı sın da so rum lu lu ğun, cid di ye t in ve çö züm l e y i ci l i ğ in en bü y ük tem sil ci le rin den bi ri olan Baş kan Ab dul lah Öca lan yol daş, böy le kri tik bir sü re ce gi rer ken ol gun ve ce s ur yak l a şı m ı gös ter me yi bil miş tir. Bu sü reç te ba rış ve de mok ra si nin ka za nıl ma sı için; par ti mi ze ve il gi li di ğer güç le re şid det ten uzak, çö züm l e yi ci bir yak l a şım için de olun ma sı çağ rı sın da bu lun muş tur. İl gi li par ti ör güt l e ri m iz, Mer kez Ko m i t e top l an t ı mız bu çağ rı yı ve par ti mi ze sun du ğu 7 Tem muz 1999 ta rih li pra tik çö züm bel ge si ni tüm yön le riy le de ğer len di rip, ge re ken so nuç l a ra ulaş m ış t ır. Bu ko nu da şu hu sus lar be lir ti le bi li nir: a- Par ti miz Baş kan Ab dul lah Öca lan yol da şın si l ah l ı mü ca de l e nin dur du rul ma sı, si lah lı güç le ri mi zin uy gun alan la ra çe kil me si ve si ya si mü ca de le nin öne çı ka rıl ma sı ka rar ve çağ rı sı na bü tü nüy le ka tıl mak ta dır. Bu do ğul tu da bü tün si lah lı güç l e ri m iz, ön ce l ik l e ken di l e ri ni en gü ven lik li üst le re çe ke cek ler, de ne tim dı şı olan kü çük bi rim l er de ne t im al t ı na alı na cak, ken di l e ri ne yö ne l en her han gi bir sal dı rı kar şı sın da gös te re cek le ri meş ru sa vun ma dı şın da, her han gi bir ey lem
ve ya si lah lı et kin lik için de ol ma ya cak lar dır. Her alan da ki ka rar gah la rı mız, gö rev li ko mu ta ya pı mız, bu lun duk la rı ala nın ko şul la rı na uy gun ola rak böy le bir dü zen le me ve de ne ti mi ger çek leş ti re cek tir. Bir lik le ri mi zin bu lun duk la rı alan dan baş ka bir ala na ge çiş l e ri ta l i m at l a ola cak, baş ka türlü ha re ket edil me ye cek tir. Ko m u t a s ın dan sa vaş çı ya pı s ı na ka dar, bü t ün ARGK bir l ik l e ri nin yük s ek bir du yar lı lık ve di sip lin için de ken di le ri ne ve ri len ta li mat la rın doğ rul tu sun da, on la rı ba şa rıy la ye ri ne ge tir me te me lin de ha re ket et me le ri ol duk ça önem li ve ge rek li dir. Ay rı ca bü tün si lah lı güç le ri mi zin ola sı komp lo ve pro va kas yon la ra kar şı da son de re ce du y ar l ı ol m a l a rı bü y ük önem ta şı mak ta dır. b- Dö ne min en te mel ça lış ma sı si ya si ör güt le me ve mü ca de le dir. Bi re yin ve Kürt top l u m u nun öz gür l eş t i ril m e si te me lin de Tür ki ye’ de ba rış ve de mok ra si yi ka zan mak için, Tür ki ye ve Ku zey Kür dis t an’ da kit l e l e rin si ya si ör güt l en me si nin ve mü ca de le si nin ge liş ti ril me si sü re ci iler le te cek en te mel güç tür. Ge nel Baş k a n ı m ı zın ifa de et t i ğ i de m ok ra t ik tar tış ma, ör güt len me ve or tak mü ca de le içi ne çek mek ta ri hi bir ça lış ma dır. Böy le bir ça lış ma er te le ne mez, sav sak la na maz, bu ça l ış m a ya ba sit yak l a şı l a m az. Çünkü halk la rı mı zın de mok ra tik ve öz gür ge le ce ği böy le bir ça lış ma nın ba şa rı sı na bağ lı dır ve şim di ye ka dar yü rü tü len bü yük mü ca de le ile ba şa rı nın ko şul la rı ve im kan la rı ya ra tıl mış tır. Par ti miz bu te mel de ça lış ma yı esas alıp bu yön de ki her adı mı des tek ler ken, tüm KürtTürk ay dın la rı nı, de mok ra tik-si ya si çev re le ri ni ve halk kit le le ri ni or tak ör güt len me ye ça ğı rır. 3- Ge çen dö ne min en önem li bir ça lış m a s ı da ör güt s el ça l ış m a ol m uş t ur. Kar şıt güç ler, ulus la ra ra sı komp lo ve 15 Şu bat ola yı ile par ti mi zin da ğı la ca ğı nı, par ça l a na ca ğı nı, ör güt l e ne m e ye ce ği ni, yö n e t im gücü ha l i n e ge l e m e y e ce ğ i n i umut et m iş l er ve ba şa rı l a rı nı bu na da yan dır m ış l ar dır. Kuş ku suz bu umut ve he sap bo şu na ol ma mış tır. Ni te kim kay na ğı nı çe şit l i top l um s al özel l ik l er den alan ve 15 Şu bat ola yı kar şı sın da ken di si ni açı ğa vu ran duy gu sal, doğgma tik, bi rey ci, tu t u cu yak l a şım l a rın pra t ik t e gös ter di ği umut suz luk, inanç sız lık, bi rey sel kay gı, he sap çı lık, bek le-gör cü lük ve ken di ne gö re ci lik ör güt len me mi zi ve yö ne t im gü cü m üzü cid di bir bi çim de zor la mış tır. 6.Kon gre’ nin or ta ya çı kar dı ğı yö ne tim ger çe ği miz, bü tün ye ter siz li ği ne rağ men ge çen sü reç te tüm bu par ti dı şı an la yış la ra kar şı yo ğun bir mü ca de le ver m iş, dö ne m e özgü doğ ru mü ca de l e yön t em l e ri ni ge l iş t i re rek, par t i yi iç t en zor la yan bu tür an la yış ve tu tum la rı aş ma yı, par ti nin bir lik için de ör güt len me si ni, yö ne t im gü cü ne ka vuş m a sı nı ba şar mış tır. Bu du rum, ge çen sü reç te kar şıt la rı mı zın umut ve he sap la rı nı bo zan, bi zi ya şa tan en cid di ge liş me ol muş tur. Bu ko nu da bel l i bir me sa fe ka t e dil miş ol sa da, par ti miz için bu alan dan ge len teh dit ve teh li ke bü tü nüy le or ta dan kalk mış de ğil dir. 15 Şu bat ola yı nın ya rat tı ğı boş luk, ya ra tı lan par ti dı şı an la yış ve tu tum lar, için de bu lun du ğu muz dö ne min özel lik le ri ne gö re ken di ni ye ni le ye me me, ye ni dö nem par ti si ne doğ ru kat ma m a, es ki yi ara m a, ona gö re dav ran ma, dö ne min ge rek tir di ği ko lek tif yö ne tim tar zı na gir me me, ki şi lik ler ve ör güt ler dü ze yin de bir bi ri ni ta m am l a yan bir
sis t em ha l i ne gel m e m e gi bi du rum l ar ör güt ya pı mı zı zor la ma ya de vam et mek te dir. Bu du rum da Merkez Toplantı mı z da çok yönlü ola rak de ğer l en di ril miş ve önem l i so nuç l a ra ula şıl m ış t ır. Bu hu sus ta kı sa ca şun lar be lir ti le bi lir: a) Si ya si ve ör güt sel açı dan par ti mi zin ye ni len me si ne ters dü şen te mel ör güt il ke si, ye ni den ya pı lan ma sı ile çe li şen, par ti bir li ği mi zi, ör güt sel ya pı mı zı teh dit eden her türlü par ti dı şı tu tum ve an la yış, aşı rı duy gusal, doğmatik, tut u cu yak l a ş ım mah k um edil m iş t ir. Bun la ra ve sağ li be raliz min olum suz et ki le ri ne kar şı yo ğun bir mü ca de le yü rü tül me si ge rek li gö rül müş tür. b) Ön der lik ger çe ğin den bo şa lan pra tik yö ne t im gö re vi nin doğ ru ve et ki l i ye ri ne ge t i ril m e si ör güt sel ge l iş m e m iz açı sın dan zo run l u dur. Bu ko nu da Başkan l ı k Kon s e yi ’ nin ken di ni da ha da ge liş ti rip ge nel leş tir me si ve ye ter li kıl ma sı esas ol mak la bir lik te, bu nun da ha yat bu la bil me si için tüm kad ro gü cü mü zün ge rek l i ka t ı l ı m ı gös t er m e s i, tüm par t i ör güt l e ri m i zin bir bi ri ni ta m am l a yan bir sis te me, yö ne tim gü cü ne ka vuş ma sı, yö ne tim tar zı mı zın dö ne min gö rev le ri ne ce vap ve re cek bir ko lek ti viz me ulaş ma sı esas tır. Bu te mel de ye ter li bir par ti dü ze yi ne ula şa bil mek için önü müz de ki dö nem de güçlü yö ne tim, güçlü ya pı, güçlü kad ro, güçlü ör güt şi a rıy la yo ğun bir eği tim se ferberli ği nin ve ör güt s el ça l ış m a nın yü t ü rül m e s i bü yük öne me sa hip tir. c) Dö ne min en te mel gö rev le rin den bi ri eği tim fa a li ye ti ol mak ta dır. Par ti leş -
.n et ew e. co
ar t i m i zin Ge ni ş l e ti l mi ş 2 . Merkez Ko mi te Toplantı sı , par ti mi ze ve ulu sal mü ca de le mi ze yö ne lik ulus la ra ra sı komp lo ya kar şı ve ri l en kap s am l ı mü ca de l e nin önem l i bir dü zey ka zan dı ğı, da ha ile ri gi de bil mek ve so nuç alı cı ola bil mek için; ye ni ve ka rar lı açı lım la rın ya pıl ma sı ge rek ti ği bir or tam da 23-29 Tem muz 1999 ta rih le ri ara sın da ya pıl mış tır. Bu top lan tı mız Ge nel Baş kan Ab dul lah Öca lan yol da şın S av unma’ da or ta ya koy du ğu gö rüş le re ve pra tik ça lış ma pla nı na ta ma men ka tı lır ken, önü müz de ki sü re ce iliş kin de ta ri hi önem de ka rar l ar al m ış t ır. Bu çer çe ve de tüm par ti güç le ri mi ze, hal kı mı za ve ka mu o yu na şu hu sus la rı açık la ma yı ge rek li gö rü yo ruz: 1- Sos ya l ist sis t e m in çö zü l ü şü nün ve iki ku tup lu dün ya ger çe ği nin so na er me si nin üze rin de on yıl lık bir sü reç geç -
m
“Demokratik Cumhuriyet Projesi, yeni dönem manifestonun bir taslağıdır.”
“Demokratik Cumhuriyet Projesi, esaret sürecinde tamamlanmış olsa da, Önderliğimizin ve partimizin altı yıllık girişimlerinin bir neticesidir. Bu anlamda, ulusal kurtuluş mücadelemizin yeni dönem manifestosunun bir taslağıdır. Dolayısıyla Demokratik Cumhuriyet Projesi, kurtuluş mücadelemizin stratejik, taktik ve günlük eylem çizgisini belirleyecektir.”
ww w
ti. Bu sü reç içe ri sin de “Ye ni dün y a dü ze ni” ek se nin de ya şa nan ge liş me ler, yer yer de vam eden di renç nok t a l a rı na kar şı l ık ege men ol ma ya doğ ru yol alı yor. Or ta ya çı kan bu ger çek lik ezi len halk lar, sı nıf lar ve güç le rin çı kar la rı nı tem sil et me ka rek te ri ağır lık ka za nan mü ca de le ler le so nuç al m a yı da ha ge çer l i ha l e ge t ir m ek t e dir. Bu ra da çe liş ki le rin or ta dan kalk ma du ru mu de ğil, çö züm yön te mi nin stra te jik, tak tik ve ey lem sel de ği şik li ği söz ko nu su dur. Mü ca de l ede çok yön l ü l ük, di ğer bir ger çek lik ola rak kar şı mı za çık mak ta dır. Do la yı sıy la cep he sa va şı ve si lah lı mü ca de le nin vaz ge çil mez tek yön tem ol ma ger çe ği aşıl mış tır. Ba zen si lah lı mü ca de le yo lu bir zo run lu luk ola rak kul la nıl sa da, ge ri de bı rak tı ğı mız yüz yıl ger çe ğin de ol du ğu gi bi ağır lık lı ve sü rek li lik gös te ren özel li ği ni kay bet miş tir. Bu nun ye ri ne, sü rek li lik ve ağır lık ka za nan si ya sal mü ca de le yön te mi dir. Ezi len le rin mü ca de le si nin stra te jik, tak tik ve gün lük ey lem bo yu tun da ya şa dı ğı bu de ği şik lik ler, kav ra nıp uy gu la ma ya dö nüş tü rül düğü oran da, so nuç alı na bi lir. Dün ya mız da ye ni blok laş ma lar ol ma dan bu du rum de vam ede cek, de ğiş me ye te ne ği ni gös te re me yen güç ler an lam sız la şa cak tır. ABD’ nin ön der li ğin de şe kil len “Yeni dünya düzeni” her ala nı et ki le di ği gi bi, Or t a do ğu’ yu da et ki ala nı içe ri si ne al mış tır. Böl ge güç le ri çı kar la rı nı ge liş tir mek için; ye n i den göz den ge çir m ek t e söz ko nu s u de ği şik l ik l e re uy gun dü şen po l i t i ka l ar oluş t ur m a ya yö nel m ek t e dir. Bu nun en son ör ne ği, Su ri ye-İs ra il ara sın da ha zır lık la rı ya pı lan ba rış sü re ci dir. Gö rü l en odur ki, bü t ün böl ge güç l e ri ara la rın da ki çe liş ki le ri ve so run la rı ay nı sis t em içe ri s in de, si y a s al mü ca de l e y i
“Genel Başkanımız Abdullah Öcalan yoldaşın geliştirdiği savunma ve yürüttüğü tartışmalar, özünde dünyamızın ve bölgemizin yaşadığı gerçekliğin ifadesi olmuştur. 1993’te başlatılan arayışın ve açılımın tamamlanmasının, savunmada somutlaşmasıdır. Demokratik Cumhuriyet Projesi olarak ifade edilen çözüm, taktik bir açılımın ötesinde, stratejik bir kapsama sahiptir.”
me eği t i m i ni fe dai l i k es pi ri siy l e ele alıp ge liş tir mek, kad ro ya pı sı nın ide o lo jik, po li tik ve tek nik for mas yo nu nun en ile ri dü ze ye çı kar ma lı, bu bi çim le mi li tan ni te li ği ge liş ti rir ken, ni cel bü yü me yi de sü rek li kıl mak mut lak ge rek li dir. Tüm par ti yö ne tim le ri mi zin, kad ro la rı mı zın dö ne me böy le yak laş ma sı, yük sek bir fe da i lik ve se fer ber lik ru huy la, par tior du ya p ı m ı zı bu te m el de ye n i l e y ip güçlü bir ha zır l ık yü rüt m e s i ha y a t i önem de dir. d) Önem li bir mi li tan laş ma dü ze yi ne ulaş mış olan ba yan ya pı mı zı par ti miz den ve sü reç ten ko par tan yan lış an la yış lar mah kum edil miş, PJKK adıy la dü zen le nen öz gür ka dın ha re ke ti mi zin önü müz de ki si ya sal mü ca de le sü re ci ne çok yönlü ve et kin bir bi çim de ka tı lıp be lir gin bir rol oy na ma sı ge rek li gö rül müş tür. 4- Ku zey Kür dis tan ve Tür ki ye’ de ki ne ben zer yak l a şı m ı, Gü ney Kür dis t an
Ağustos 1999
iliş ki le ri ne cid di za rar lar ver di ği gi bi, gü nü müz de yo ğun laş tı rı lan çö züm ara yış la rı nın önün de de en gel ol mak ta dır. Par ti miz, her ne ka dar, böy le bir sa va şın baş la tı lıp sür dü rül me sin den so rum lu ol ma sa da, Kürt so ru nun de mok ra tik çö züm ara yan te mel bir güç ol ma sı ne de niy le bu sa vaş ta ra fın dan en gel len mek te dir. Mer kez top lan tı mız bu hu su su da gün dem leş tir miş ve önem li ka rar la ra ulaş mış tır. Bu ko nu da şun lar be lir ti le bi lir. a) Tür ki ye’ de ki ne ben zer bir yak la şı mı Irak’ a yö ne lik de ge liş tir me ye ça lış mak, bu nun için Gü ney Kür dis tan’ da ki an ti-de mok ra tik, fe o dal yak la şım la rı aşa rak ul u s al -de mok rati k yaşamı ge liş t ir m ek, bun l a rı ger çek l eş t i re cek bir si ya si ör güt len me, et kin lik ve iliş ki dü ze yi için de ol mak bü yük önem ta şı mak ta dır. b) Böy l e bir sü re ci baş l a t a bil m ek için de, bu alan da ki kör şid det or t a m ı nı gi der m ek ge re kir. Bu amaç l a her ne ka dar baş l a t ı l an ve sür dü re ni biz ol m a sak da, yi n e son za m an l ar da yo ğ un l a ş an ara bu l u cu l a rın ça ba l a rı na or t am ya rat mak mak sa dıy l a, 1 Ey l ül 1999 tari h i n de n g e ç e r l i o l m ak ü z e re KD P ’ y e karşı s a v a şı tek y an l ı o l arak durdurmak i s ti y o ruz. Bu ta rih t en iti b a ren bir l ik l e ri m iz sa de ce meş ru sa vun m a için de ola cak, üst l e rin de bu l u nan güç l e ri m i ze sal dır m a dık ça
bir l ik l e ri m iz as k e ri et k in l ik t e bu l un ma ya cak t ır. Eğer bu öz ve ri l i adı m ı m ız ulu sal bir l ik yo l un da kar şı l ık l ı ateş kes ve di ya l o ga va rır sa par t i m iz bu na açık ola cak, bu yönlü yü rü t e cek her türlü ça ba ya des t ek ve re cek t ir. 5- İçin de bu l un du ğu m uz ta ri hi dö nem de dış alan fa a li yet le ri miz de mev cut yak la şım ve he def ler te me lin de, alan la rın ko şul la rı dik ka te alı na rak da ha da ge liş ti ri le cek tir. Bu alan lar da her türlü ör güt sel li b e ra l iz m e kar ş ı mü ca de l e edi l e rek, uzun sa vaş yıl la rın da yurt dı şı na sav rul muş olan in san la rı mı za da ha faz la ula şa cak, bu alan lar da ki hal kı mız se fer ber edi le rek geç miş ten da ha faz la bu çö züm sü re cin de kat kı ve rol sa hi bi ol ma la rı sağ la na cak tır. Dı ş al an faal i yet l e ri mi z için de pro pa gan da ve dip lo ma si fa a li yet le ri nin en baş t a gel di ği açık t ır. İçin de bu lun du ğu muz dö nem ge re ği bu her iki fa a l i ye t e de ye ni bir ham l e an l a yı şıy l a yak la şı la cak, bu na uy gun bir ör güt len me ve yö ne tim an la yı şıy la bu fa a li yet ler yü rü t ü l e cek t ir. Ol duk ça ha s as ve önem l i olan bu iki fa a li yet de, mev cut be lir le me le ri miz te me lin de ye ni bir yak la şım la ele alı na cak, uy gun bir üs lup ve tarz la yü rü tü le cek tir. Geç mi şin teş hir ve tec ri ti ni esas alan yak la şı mın, üs lu bun ye ri ne; po zi tif eleş ti ri de nen ek sik lik ten yo la çı ka rak doğ ru yu bul m a yı he def l e yen, ya pı cı l ık ve
çö züm içe ren bir yak la şım ha kim kı lı na cak tır. Özel lik le bi li nen has sa si yet ler den do la yı Tür ki ye’ ye kar şı böy le bir yak la şım ve üs lup ta çok du yar lı dav ra nıl sa da, söz ko nu su yak l a şım sa de ce Tür ki ye’ ye kar şı de ğil, dö ne min tek doğ ru yak la şı mı ola rak bü tün iliş ki ve ça lış ma la rı mız da ha kim ola cak tır. Bu çer çe ve de böl ge de ve dün ya da yü rü te ce ği miz dip lo ma tik fa a li yet l e ri m iz Kürt so ru n u n u çöz m e, de mok ra t ik l eş m e te m e l in de Tür ki ye’ nin Av ru pa Bir li ği’ ne ka tıl ma sı, tı ka nan so run la rı nı çöz me si es pi ri si için de yü rü tü le cek tir. 6- Bu ra ya ka dar kı sa ca or t a ya koy ma ya ça l ış t ı ğı m ız doğ ru, et kin ve ya ra t ı cı bir tarz da ha ya t a ge çi ri l ir se, par ti m iz ya şa dı ğı ye ni l en m e sü re ci ni ba şa rıy l a yü rü t ür ve önü ne koy du ğu kap sam l ı po l i t ik he def l e ri ba ş a rıy l a ger çek l eş t i re cek t ir. Bu n un par t i m iz ve mü ca de l e m iz için ye ni bir ta ri hi sü re cin baş l an gı cı ola ca ğı, bu te m el de çö züm sü re ci n in ge l i ş e ce ğ i, hal k ı m ız için ye ni bir ya şa m ın baş l a ya ca ğı açık tır. Bu da Baş kan Ab dul l ah Öca l an yol da şın ba rış ve de m ok ra si te m e l in de çö züm sü re ci nin baş l a dı ğı tes pi t i nin doğ ru l an m a sı ve ya şam bul m a sı ola cak t ır. El b et t e bu n un için par t i m i zin, or du mu zun, hal kı m ı zın her ke s in gö re vi ne yük sek bir so rum l u l uk l a sa hip çık m a sı ve üze ri n e dü ş e n i ba ş a rıy l a ye ri n e
ge t ir m e s i ge re kir. Hiç kim s e bi ze ba rış, de m ok ra si ve öz gür l üğü ver m e ye cek t ir; ter si ne bun l ar he pi m i zin son de re ce ya ra t ı cı emek ve ça b a s ıy l a adım adım ka za nı l a cak t ır. Sü re ci bu te m el de ge l iş t ir m ek için tüm gü cü müz le ça lış ma lı, bir lik te tüm par t i ve or du güç l e ri m i zin, yurt s e v er hal kı mı zın her türlü ge liş me ye kar şı sü rek l i uya nık ol m a sı, bü t ün ih t i m al l e ri dik ka t e alan bir yak l a şım l a ken di l e ri ni sü rek li ha zır lık lı kıl ma sı, ge le ce ği mi zi ba şa rıy l a ka za na bil m ek için ge rek l i ve zo run lu dur. Bu esas lar te me lin de; tüm par ti, kad ro ve ör güt le rin ken di le ri ni ye ni le ye rek, ta ri hi ön cü l ük gö rev l e ri ni yük sek bir bi linç, du yar lı lık, fe da kar lık la ye ri ne ge tir me ye, or du mu zun de ğer li ko mu tan ve sa vaş çı la rı nı tam bir bir lik-di sip lin için de ken di le ri ne ve ri len ta li mat la rı uy gu la ma ya, her ke s im den ce fa kar hal kı m ı zı bu dö ne me bü yük bir bir lik le yak la şı la rak, ba rış, de mok ra si ve öz gür lüğü ka zan ma ya, her alan da ki tüm de mok ra tik, ba rış se ver güç l e ri de par t i m i zin yü rüt tüğü ba rış ve de m ok ra s i mü ca de l e s i ne des tek ver me ye ça ğı rı yo ruz! Baş kan APO’ nun ışık lı yo lun da ba rış, de mok ra si ve öz gür lük için ile ri...
.n et ew e. co
ve Irak’ a yö ne lik ola rak da ge liş tir mek, bu nu Or ta do ğu böl ge sin de ki ben zer so run la ra çö züm yak la şı mı ola rak gör mek, için de bu lun du ğu muz ko şul lar açı sın dan en doğ ru tu tum dur. Ku zey’ de çö züm ge liş me dik çe Gü ney Kür dis tan’ da da ka lı cı çö zü me ula şa ma ya ca ğı bi çi min de ki par ti gö rü şü müz uzun ve pra tik sü reç için de net ola rak doğ ru lan mış tır. Şim di Tür ki ye’ de çö züm ara yış la rı nın yo ğun laş tı rıl dı ğ ı bu sü re ce pa ra l el ola rak, Gü n ey Kür dis t an’ da da çö züm ça b a l a rı n ı yo ğun laş tır mak, böy le bir ça bay la Ku zey’ de yo ğun l aş t ı rı l an çö züm sü re ci ne kat kı da bu lun mak bü yük önem ta şı mak ta dır. Bu nun için ge le nek sel fe o dal-aşi ret çi yak la şım la rı aş mak, ulu sal bir lik ve de mok ra si çer çe ve sin de bi ra ra da ya şa m ak ko şul la rı nı ge liş tir mek ge rek mek te dir. Bu ko şul l a rı or t a dan kal dı ran yak l a şım en faz la KDP ta ra fın dan tem sil edil mek te dir. Bu ör güt, ka tı fe o dal yak la şım la rı te me lin de de mok ra tik bi ra ra da ya şa ma yak la şı mı nı red det mek te, bu te mel de bir çok güç le si lah lı ça tış ma yü rüt mek te dir. Ni te kim bu tu tu mu nu Türk dev le tiy le bir l ik t e par t i m i ze kar ş ı 14 Ma y ıs 1997 sal dı rı sı na ka dar gö tür müş tür ve iki yı lı aş kın sü re dir böy le bir sa va şı de vam et tir mek te dir. Öy le an la şı lı yor ki, ken di çiz gi si ne uy gun olan bu du ru mu sa vaş ran t ıy l a ya şa m a nok t a sı na var dır m ış t ır. Bu sa vaş du ru mu Kürt ulu sal bir li ği ve
Sayfa 15
m
Serxwebûn
Tüm Türkiye ve dünya kamuoyuna
Halkımıza ve Kamuoyuna PKK Başkanlık Konseyi
PKK Genel BaşkanıAbdullah Öcalan
T
ür ki ye’ de ça tış ma ve şid det or ta mı in san hak la rı ve de mok ra tik ge liş me nin önün de en gel teş kil et mek te dir. Ağır lık lı ola rak Kürt so ru nun dan kay nak la nan şid det bun da te mel rol oy na mak ta dır. Çık ma zı aş mak ve so run la rın çö züm yo lu şid de te son ver me yi ge rek tir mek te dir. Bu ne den le PKK’ nin 1 Ey lül 1998’ den be ri tek ta raf lı yü rüt me ye ça lış tı ğı ateş kes sü re cin den 1 Ey lül 1999’ dan iti ba ren si lah lı mü ca de le ye son ver me ye ve güç le ri ni ba rış için sı nır la rın dı şı na çek me ye ça ğı rı yo rum. Böy le lik le de mok ra tik çö züm yo lun da ye ni bir di ya log ve uz laş ma aşa ma sı nın ge li şe ce ği ne ina na cı mı be lir ti yo rum. Bu nun la bir lik te tüm dev let ve top lu mun il gi li ku rum ve yet ki li le ri ni bu ba rış ve kar deş lik sü re ci nin ba şa rı sı için du yar lı ve des tek ol ma ya, ulu sal ve ulus la ra ra sı hü kü met ve ku ru luş la rı da olum lu te mel de yar dım laş ma ya ça ğı rı yo rum.
ww w
2 Ağustos 1999
Basına ve Kamuoyuna ARGK Genel Komutanlığı
P
KK Ge nel Baş ka nı Ab dul lah Öca lan yol da şın 2 Ağus tos 1999 ta rih li yap mış ol du ğu ba sın açık la ma sın daki öne ri le ri De mokratik Cum huri yet for mü lü ile Türk ve Kürt halk la rı nın önü ne ko nan bir lik, kar deş lik ve ba rış için de ye ni den bu luş ma stra te ji si nin pra tik uy gu lan ma sı na yö ne lik adım la rın baş lan gı cı özel li ğin de kar şı lık bek le me den tek yanlı ve ce sa ret do lu bir plan özel li ğin de dir. Ge nel Baş ka nı mız Ab dul lah Öca lan yol da şın bir sü re den be ri dir ge liş tir me ye ça lış tı ğı ba rış adım la rını, esa ret koşullarının ya rat tı ğı tüm de za van taj la ra rağ men ıs rar la yü rüt me sa va şı Kürt hal kı nın ol du ğu ka dar Türk hal kı açı sın dan da ge çer li olan de mok ra tik top lum ih ti ya cı kar şı sın da duy du ğu ta ri hi so rum lu lu ğun bir ge re ği dir. Ba rış or ta mı nın gel me si Türk ve Kürt halk la rı nın çı ka rı na dır. Kürt hal kı Ön de ri Baş kan APO et ra fın da ba rış ve onur lu bir ya şam için bu gü ne ka dar hiçbir fe da kar lık tan ka çın ma mış tır. Bun dan son ra da ka çın ma ya ca ğı açı ğa çık mış tır. Kür dis tan hal kı nın onu ru, çı ka rı ve ge le ce ği için 15 yı lık en aman sız bir sa va şı gö ze alan, sür dü ren ve bir çok de ğer li ko mu tan ve sa vaş çı sı nı be del ola rak öde yen ARGK bun dan son ra ki sü reç te de hal kın çı kar la -
rı ne yi ge rek ti ri yor sa onun ba şa rıl ma sı için her şe yi yap ma ya ha zır dır. Bu te mel de Baş kan APO’ nun si lah lı güç le ri mi ze yö ne lik ge liş tir di ği 1 Ey lül’ den iti ba ren sa va şın durdurulması ta li ma tı nı ARGK güç le ri ola rak Baş ko mu ta nı mı zın bir em ri ola rak al gı lı yor ve emir ko mu ta dü ze nin de yek vu cut ola rak uy gu la ma ya ko ya ca ğı mı zı be lir ti yoruz. 1 Ey lül ta ri hin den baş la mak üze re Baş ko mu ta nı mız Ab dul lah Öca lan yol da şın ön gör dü ğü pla nın pra tik uy gu la ma sı nı baş la ta ca ğı mı zı du yu ru yo ruz. Bu pla nın uy gu lan ma sı nı bir za yıf lık gi bi de ğer len di re rek güç le ri mi ze yö ne lik olası sal dı rı lar kar şı sın da meş ru mü da fa hak kı mı zı kul lan mak dı şın da hiç bir si lah lı ey lem or du güç le ri miz ta ra fın dan ge liş ti ril me ye cek tir. Sa va şın sür dü rül me sin den çı ka rı olan çe te leş miş rantçı ke si min son Sil van mi ni büs ta ran ma sı ola yın da gö rül dü ğü gi bi ola sı pro vo ka tif gi ri şim le ri ne kar şı tüm güç le ri mi zi ve hal kı mı zı du yar lı ol ma ya ve ge rek li ted bir le ri al ma ya ça ğı rı yo ruz. Baş ta Kürt ve Türk hal kı ol mak üze re tüm ile ri ci, de mok rat ki şi, çev re, ku rum ve ku ru luş la rı ba rış, kar deş lik ve de mok ra si için at tı ğı mız adım la ra des tek ver me ye ça ğı rı yo ruz. 6 Ağus tos 1999
7 Ağus tos 1999 PKK-Merkez Ko mi te si
Her tür lü kü çük he sa bı bir ya na bı ra k a rak hal k ı mı zın ve in san lı ğın bü y ük ge le ce ği için İm ra lı’ dan yük se len ba rış ve de m ok ra si çağ rı sı na ka tı lım gös te re lim!
Ge nel Baş kan Ab dul lah Öca lan yol da şın ta şı dı ğı yük sek so rum lu luk ge re ği, 2 Ağus tos’ ta yap tı ğı ta ri hi açık la ma, ge liş tir di ği ba rış ve de mok ra si çağ rı sı hiç kuş ku suz Kürt-Türk halk la rı nın ta ri hin de bir dö nüm nok ta sı dır. Bu ta ri hi ka rar için de ği şik çev re ler ne der se de sin, ken di ta rih sel hük mü nü mut la ka ic ra ede cek tir. Ge nel Baş ka nı mı zın ge liş tir di ği bu bü yük çağ rı, par t i m i zin yü rüt t ü ğü kut s al ulu s al kur t u l uş mü ca de le mi zin ulaş tı ğı ye ni bir dü zey, için de bu lun du ğu muz ko şul lar da Kürt so ru nu nu çöz me nin ve Tür ki ye’ de ki de mok ra tik leş tir me nin ge çer li tek yo lu dur. Böl ge halk la rı nın ve in san lı ğın çı ka rı nı ifa de eden en kar deş çe tu tum ol mak ta dır. Bu çağ rıy la 1 Ey lül 1998 ta ri hin de baş lat tı ğı mız tek ta raf l ı ateş kes uy gu l a m a sı da ha ile ri ve ke sin bir nok ta ya var dı rıl mak ta, ta ri hi İm ralı mah ke me sin de or t a ya ko nan kap sam l ı de ğer l en dir m e l e rin ve De mok ratik Cum hu ri yet Çö züm pa ke ti nin pra t ik uy g u l a m a adım l a rı atıl m ak t a dır. Bu adım tam bir tı kan ma nok ta sı na gel miş olan Tür ki ye’ nin de mok ra tik leş ti ril me si ve Kürt so ru nun da ki ki lit len me yi çö ze bi le cek tek ge çer li adım dır. Bu adım Kürt hal kı nın çı kar l a rı nı ve ge l e ce ği ni tem sil eden her tür lü düş man lı ğa son ve re rek, ba rış ve kar deş li ği ge liş ti re cek olan ye ga ne adım dır. Par ti miz da ha ön ce ki bir çok açık la ma sın da da be lirt ti ği gi bi, Ge nel Baş kan Ab dul lah Öca lan yol da şın 2 Ağus tos ta rih li açık la ma sı na da bü tü nüy le ka tıl mak ta ve her tür lü ça lış ma sı nı bu te mel de yü rü te ce ği ni açık ça ilan et mek te dir. Bun dan böy le ide o lo jik-po li tik, ör güt sel ve as ke ri fa a li yet le ri miz, Ge nel Baş ka nı mı zın açık la ma sın da ki esas lar te me lin de ve Demokratik Cum huri yeti ya rat ma ek se nin de ye ni bir yak la şım ve ûs lub la yü rü tü le cek tir. Yi ne bü tün iliş ki ve it ti fak ça lış ma la rı mız bu he def le çe liş me me, bu na ulaş ma te me lin de ola cak tır. Tüm par ti ör güt le ri miz ve ulu sal kur tu luş güç le ri miz yük sek bir du yar lı lık, so rum lu luk, di sip lin için de böy le bir doğ rul tu yu ha yat ta ge çir mek; ba rış ve de mok ra si yi ka zan mak için ça lı şa cak lar dır. On lar ca yıl dır bü yük acı lar pa ha sı na kah ra man ca mü ca de le eden hal kı mız, böy le bir ça ba nın ken di si için ne an la ma gel di ği ni iyi bi le cek, Baş kan APO’ nun önü mü ze koy du ğu he def le re ulaş mak için var gü cüy le ça ba har ca ya cak tır.
Ge nel Baş ka nı mı zın 2 Ağu tos ta rih li açık la ma sıy la, par ti mi zin ve hal kı mı zın at tı ğı adım Kürt so ru nu nun ba rış çıl çö zü mü ve Tür ki ye’ nin de mok ra tik ge li şi mi doğ rul tu sun da Kürt ta ra fı nın ne den li so rum lu, ce sur, ka rar lı ve çö züm le yi ci yak laş tı ğı nın ve bu yol da üze ri ne dü şen gö rev le ri ye ri ne ge tir di ği nin son de re ce açık ve ke sin ka nı tı ol muş tur. Kürt in sa nı nın ve top lu mu nun öz gür leş ti ril me si te me l in de, Tür ki ye’ de de m ok ra si nin ge l iş t i ril m e si ama cıy la at tı ğı mız bu ta ri hi adım lar kar şı sın da Tür ki ye Cum hu ri ye ti dev le ti nin de ge re ken so rum lu ve çö züm le yi ci yak la şı mı gös te re ce ği bek len ti si için de ol mak, sa de ce bi zim de ğil hal kı mı zın ve tüm in san lı ğın en do ğal hak kı ol ma lı dır. Ge nel Baş ka nı m ı zın ta ri hi 2 Ağus t os açık l a ma sı Tür ki ye hal kı nın ba rış ve de m ok ra si yi ka zan ma sı için bu lu na bi le cek en bü yük ta rih sel fır sat tır. Bu im kan ve fır sa tın de ğer len di ril me si 21. yüz yıl la gi rer ken, Tür ki ye’ yi bü yük bir çö züm ve ge liş me sü re ci ne so ka cak tır. Bu nu ya rat mak ve bu fır sa tı de ğer len dir mek te baş ka la rın dan bek le mek si zin, Tür ki ye’ de de mok ra tik, ay dın çev re le ri nin ve emek çi halk ke sim le ri nin gö re vi dir. Bu çev re le rin bir an bi le ge cik me den ya şa dık la rı acı ve ri ci du ru mun de rin so rum lu lu ğu nu du ya rak, su nu lan fır sa tın bü yük ta ri hi an la mı nı tüm yön le riy le his se de rek, ol duk ça ger çek çi, so rum lu, ka rar lı ve bir leş ti ri ci bir yak la şım la ge re ken ör güt sel ve mü ca de le de adım la rı at ma la rı, ge le cek le ri açı sın dan ta rih sel bir zo run lu luk tur. Ge n el Baş k an Ab dul l ah Öca l an yol da ş ın 2 Ağus t os ta rih l i ba rış ve de m ok ra si çağ rı sı Kürt ve Türk halk la rın ge le ce ği ni be lir le ye cek olan en te mel ve ri dir. Bu ta ri hi adım te me lin de hal kı mı zın ge le ce ği ni ba rış, de mok ra si, kar deş lik ve öz gür lük doğ rul tu sun da çi ze bil mek için; tüm par ti güç l e ri m i zi, yurt se ver hal kı m ı zı yük sek bir du yar lı lık ve di sip lin için de, bü tün güç le riy le ça lış ma ya, tüm Kürt ulu sal güç le rin bir lik ve da ya nış ma için de bu ta rih sel adı ma ka tı lım gös ter me ye, Tür ki ye’ nin ba rış, kar deş lik ve de mok ra si is te yen tüm güç le rin her tür lü ba sit, bö lü cü tu tu mu bir ya na bı ra ka rak; böy le yük sek amaç lar için bir lik te mü ca de le et me ye, Tür ki ye Cum hu ri ye ti yö ne ti ci le ri ni ya şa nan ger çek ler kar şı sın da sağ du yu lu, so rum lu, say gı lı yak la şım gös ter me ye, böl ge ve dün ya si ya si-de mok ra tik güç le rin de böy le ta ri hi bir so ru nun çö zü mü için ça ba ve des tek ver me ye ça ğı rı yo ruz. 5 Ağus tos 1999
Sayfa 16 Bil gi an la mın da bir ge liş me var. Fa kat pra tik te öy le de ğil. Bil gi ve doğ ru lar bir ta raf ta, uy gu la ma öte ta raf ta ka lı yor. Or ta ya çı kan pra tik ise çok fark lı. Ne den bil gi dü ze yi ne gö re bir pra tik or ta ya çık mı yor? De mek ki, bil gi ez ber le ni yor, ya ni özüm sen mi yor. Ki şi lik te bü tün leş me ve şe kil len me ya ra tı la ma dı ğı için pra ti ğe ka vuş mu yor. Pra t ik l e şen özüm sen m iş ger çek lik ler dir. Edin di ği miz bil gi ler bi lin ce ta şı rıl ma yın ca pra tik uy gu la ma ise fark lı bir
le yi ci lik bu nok ta da tam or ta ya çık ma dı. Bir va sat lık ya şa nı yor; ba şa rı ve za fer ek sik li ğin den söz edi yor sak bu nun te mel se be bi va sat lık tır. Ba şa rı ve za fe rin tam ola rak ya ra tıl ma sı nın sağ la na ca ğı te mel nok ta da, bu alan da ya pı la cak ge liş me, de ğiş me ve dü zelt me dir. Top lum sal bir var lık, bir bi rey ola rak bu çer çe ve de ana liz eden, çö zen bir yak la şım ile ken di mi zi de ği şim ve dö nü şü me ta bi tut m a m ız ge re ki yor. Ek si l i ği aşan,
te mel özel lik le ri ne ler dir ve ki şi lik le ri mi ze ne gi bi et ki de bu lun du lar? Bu özel lik ler par ti ya şa mıy la ne ka dar uyum lu, ne ka dar çe liş ki li, ne ka dar ye ter li ve ne ka dar ye ter s iz? Ka dın s ak ka dın, er k ek s ek er k ek ola rak her cin sin ken di ne ait özel l ik l e ri ne ler dir? Bun lar ki şi lik te tem si li ni ne ka dar ve na sıl bu lu yor? Par ti nin, par ti mi li tan l ı ğı nın is t e di ği özel l ik l er l e ne ka dar uyum lu ve ne ka dar çe liş ki li? Tah lil ler ge liş ti re ce ğiz ve çö züm ara ya ca ğız. Mi li tan -
in s an l a rı içi çe ge çir m iş du rum da dır. Bu an lam da sis te min özel lik le ri çok faz la olu yor. Kö yün de ya şa yan ki şi nin üze rin de köy ya şa mı nın et ki le ri ve özel lik le rin den söz eder ken, bu gün Ame ri kan’ın üze ri miz de ki et ki le rin den söz ede bi li yo ruz. Hat ta fark lı güç le rin bir bi riy le kar şıt lık te me lin de or ta ya çı kar dı ğı çe liş ki le rin üze ri miz de ki et ki le ri ni gö re bi li yo ruz. İn san et ki l e nen, ge niş l e yen, bi raz da dün ya sal la şan bir dü ze ye ula şı yor, bu hız l a ge l i ş i y or. Geç m iş t e ai l ey l e, köy le ve ka sa bay la sı nır lı olan, da ha son ra bir ulus l a sı nır l ıy ken bu gün dün ya dan etki le nen ve dün ya dü ze yin de ge niş le yen bir ko nu ma ulaş mış tır. Bu an lam da sis te min özel lik le ri ki şi lik üze rin de et ki de bu lu nu yor. Ka pi ta l ist-em per ya l ist sis t e m in, Ame ri kan ya şam öl çü le ri nin bü tün alan lar üze rin de ki et ki s in den sö ze de bi l i riz. Ege m en olan an l a yış ve ya şam dü zen l e m e l e ri nin bi rey ve ki şi l ik t e ki et ki si çok yay gın bir bi çim de or ta ya çı kı yor. De ğer yar gı la rı mı zı, ya şam alış kan lık la rı mı zı ve an la yış la rı mı zı çok hız lı bir bi çim de de ğiş ti ri yor. Top lum bu an lam da çok hız lı bir de ği şim içe ri sin de. Bir in sa nın ya şa mın da bi le bu nu çok ra hat gö re bi li riz. As lın da bü tün top lum lar için böy le dir. Ör ne ğin Kür dis tan da mev cut ile es ki nin an la yış ve de ğer yar gı l a rı nı kı yas l a m ak çok ters ge l i yor. Çünkü çok köklü bir de ği şim ol muş tur. On yıl, yir mi yıl ön ce ki du rum bam baş kay dı. Şim di ki ise çok da ha fark lı. Sis te min ve bir çok yön len dir me nin de et ki siy le duy gu, dü şün ce ve dav ra nış alış kan lık la rı ka za nı yor. Ön der lik, em per ya list ide o lo ji nin et ki le rin den ve bi rey ci lik ten sö ze di yor du. İn san na sıl bir can lı, na sıl bir var lık? Top lum sal mı dır, top lum sal sa ne ka dar top lum sal, ne ka dar bi rey sel dir? Bi rey sel ve top lum sal özel lik leri ne ler dir? Ne dü zey de bir sos yal var lık tır? Bun lar da tar tı şı lan ve an la şıl ma sı ge re ken yön ler dir. İn sa nı düz bir bi çim de ta nım la mak ve an la mak yet mi yor. Bir in san ola rak ruh, duy gu ve dü şün ce dün ya sı, dav ra nış ka lıp la rı, ya şam alış kan lık la rı ve de ğer yar gı la rı ne ler dir? Bi rey, bü tün bu et ken ler ve ol gu lar ta ra fın dan yön len di ri lip şe kil len di ri li yor. İş te in san bü tün bu et ki ler le olu şan, şe kil le nen bir can lı var lık tır. İn sa nı ve bi re yi ta nım lar ve an la ma ya ça l ı şır ken, bü t ün yön l e riy l e de ğer l en dir mek, çö züm le me ye ça lış mak ve an la mak ge re ki yor. Ken di mi zi ele alıp çö züm ler ken de, ke sin lik le böy le yap ma mız ge re ki yor. Çünkü si ya sal, as ke ri, ör güt sel an la yış la rı m ı zı ve dü şün ce l e ri m i zi ko şul l an dı rıp be lir li yor. Pra tik te ise bu an la yış lar, bu tür et ki le rin ve özel lik le rin pra ti ğe yan sı ma sı ola rak or t a ya çı kı yor. De ği şim ve ge liş me ola cak sa, ye ni lik ler ya ra ta cak sak; de ği şi mi top lum da, ulus ta ve için de ya şa dı ğı mız dö nem de, hat ta dün ya da ara ma mız ge re ki yor. “Şu an la y ış doğ ru, şu söz doğ ru de ğil” bi çi min de ez ber le me ler le de ği şi mi ger çek leş ti re me yiz. Hat ta ne yap tı ğı mı zı an la ya ma yız. Ya şam ve pra ti ği miz de or ta ya çı kan so nu cu doğ ru de ğer len di re me yiz, bu nu ka bul bi le ede me yiz. Ka bul et sek bi le as lın da onu dü zel te cek bir ye ni len me yi or ta ya çı ka ra m a yız. İş t e ki şi l ik de ği şi m i ve ki şi lik eği ti mi bu ra dan ge çi yor. Dav ra nış la rın dü zel til me si ve de ğiş ti ril me si için bu na ter bi ye di yor lar- eği ti min ge rek li li ği bu ra dan ge li yor. Ter bi ye ge rek li mi? Bi zim bir par ti ter bi ye miz var mı, ol ma lı mı? Kuş ku suz var ve en ile ri dü zey de bu nu sü rek li ya şa ma mız ge re ki yor. O za man par ti öl çü le ri ne ve ki şi li ği ne gö re bir de ği şim, dö nü şüm ve ge li şi mi ya şa ya cak sak, öy le bir ki şi lik edin m ek is t i yor s ak, ken di du ru m u m u zu bu çer çe ve de çö züm le ye ce ğiz. Par tiy le ters olan duy gu la rı mı zı, ruh ha li mi zi, dü şün ce l e ri m i zi ve dav ra nış alış kan l ık l a rı m ı zı bu la ca ğız, in ce le ye ce ğiz ve bun la rı dü zelt mek için ça ba har ca ya ca ğız. Eğer yo ğun laşarak ken di mi zi de rin leş ti rir sek, ra hat lık la bu nok ta la rı bu la bi li riz.
Önderlik kişiliği ve devrimci ahlak
.n et ew e. co
nder li ğin tem sil et ti ği mi li tan özel lik ler le çe liş ki le ri miz ne re de ve ya onun ye ter siz tem si li na sıl or ta ya çık tı? Ön der lik ger çe ği nin en çok yo ğun laş tı ğı ve de rin leş ti ği hu sus en baş ta bu alan olu yor. PKK tar tış ma sı nın en önem li bo yu tu ve de rin li ği de bu ko nu da ol mak ta dır. Kuş ku suz, düş ma nın bü tün sal dı rı la rı kar şı sın da ayak ta ka la bi len, bu dü zey de ge li şen bir ör güt ve bir ör güt len me yi or ta ya çı kar dı. Her şey den ön ce düş man sal dı rı la rı nı bo şa çı kar tan en bü yük di renç ve güç kay na ğı bu ko nu ya pı lan çö züm le me ler dir. Eğer ka zan m ak t a ve ba şar m ak t a ek sik lik, ye ter siz lik ve so nu ca gi de me m e ol m uş sa asıl kay na ğı bu ra da dü ğüm len mek te dir. Bu nun ne de ni ise dev rim ci za fer ya ra ta cak ki şi lik şe kil len me si ni oluş tur ma mak, za fe re ka dar yü rü yen ve za fe re yü rü me nin bü tün ya ra tı cı lı ğı nı gös te ren, ted bi ri ni ge liş ti ren, ha zır lı ğı nı ya pan ve pra ti ği ni biz zat an be an uy gu la yan dü zey le rin or ta ya çık ma ma sı dır. Bu nu fark lı an la yış dü zey le ri, eği lim ve dav ra nış lar bi çi min de de ğer len di ri yo ruz. Par ti leş me de, as ker lik te, yö ne tim de ve ör güt len me de doğ ru olan lar ve ol ma yan lar, ba şa rı ge ti ren ler ve ge tir me yen l er ola rak ayı rı yo ruz. Ba şa rı yı ifa de eden, ka zan ma nın önünü açan özel lik ler le bu nu en gel le yen, bu na ters dü şen ve za rar ve ren ki şi lik ler ve ya pı lan ma lar üze rin de du ru yo ruz. Si ya sal, ör güt sel ve as ke ri mü ca de le de an la yış ve eği lim dü ze yin de ek sik lik ler or ta ya çı kı yor. So ru nu si ya set ve as k er l ik bi l i m iy l e ele al dı ğ ı m ız da, bu alan la rı ken di bi lim sel ve si ya sal çer çe ve sin de de ğer len dir me miz önem li dir. Or ta ya çı kan du rum la rı, bu ala nın ya sa la rı ve bi lim sel öl çü le ri te me lin de de ğer len di rip sı nıf lan dır mak doğ ru ola bi lir. Bu nu her za man yap ma mız; si ya si, as ke ri ve ör güt sel doğ rul t u m u zu ger çek l eş t ir m e m iz içi n ö nem li dir. Bir bü tün lük ya ka la ya bil me miz, ör gü tün için de bu lun du ğu du ru mu de ğer len dir m e m iz açı sın dan da ge rek l i dir. Ör gütü ifa de len di re bil mek ve an la ya bil mek için uy gun bir yak l a şım gös t e re bi l e cek sek, ha ta ve ek sik lik le ri mi zi bi lim sel bir yak la şım la dü zelt mek açı sın dan bu tarz da de ğer len dir mek esas tır. Prog ram ve tü zü ğü m üz de ta nım l an m ış t ır. Par t i nin di ğer res mi bel ge le ri ne hem ta nım ge liş ti ril miş, hem de kap sam lı izah lar ya pıl mış tır. Par ti pra ti ği içe ri sin de ha ta lar, pra tik ge liş me ye za rar ve ren tu tum lar açı ğa çı ka rı lıp mah kum edil miş ve doğ ru lar be lir len miş tir. Bun dan da ha önem li olan, or ta ya çı kan so nuç la rı iti ba riy le sı nıf lan dır mak, ta nım la m ak ve ken di m i zi sa de ce bu çer çe ve de ölç m ek de ğil, on dan da ha öte ye gi de rek ne den l er üze rin de dur m ak t ır. Ne den l e rini ara m ak, yan l ış an l a yış l a rın na sıl or t a ya çık tı ğını, kay nak la rı nın ne ler ol du ğunu ve na sıl gi de ri le ce ğini or ta ya çı kar mak önem ar ze di yor. Bil di ği miz gi bi par ti en çok bu nok ta da de rin leş me ye ça lış tı. İşin sos yo lo jik ya nı, par ti ve Ön der lik ça lış ma la rın da epey ce öne çık tı ve bel li bir de rin lik ya ka lan dı. Öte yan dan ye ter li ge liş me ve çö züm len me ol ma yın ca, bu bir zo run lu luk ola rak or ta ya çık tı. Par ti Ön der li ği de bu du rum la rı de ğer l en dir m iş t ir. Çünkü çö züm l e n m iş bir alan, ken di sis te mi ne ulaş mış bir top lum sal ze min yok. Ak si ne bü tü nüy le ter sin den oluş muş bir ya şam or ta mı var. So nuç lar la ha re ket ede rek, ya da so nuç la rı gös te re rek de ğişim ve ge li şim ya rat mak ye te rin ce müm kün ol ma mış tır. Top lum sal ya şa mı, top lu mu ve ora dan da gi de rek bi re yi çö züm l e yen bir yak l a şım l a, doğ ru ve ge liş ti ri ci olan yön ler ile kös tek le yi ci olan la rı ara yıp bul mak ve çö zümü bu ra dan ge liş tir mek bir zo run lu luk ola rak or ta ya çık mış tır. Bi zim de üze rin de en çok dur m a m ız ve de ğer l en dir m e m iz ge re ken bir de bu olu yor. Yok sa beş da ki ka içe ri sin de otuz-kırk özel lik sa ya rak, “Doğ ru su bu dur, doğ ru in san lar bun lar dır, bu özel lik le ri olan in san lar dır” der ve işin için den ra hat lı ka çı ka bi li riz. Ama bu ken di için de hiç bir de ğer ifa de et mez.
Serxwebûn
m
Ö
Ağustos 1999
“Bireysel başarı örgütsel başarıdan geçer.”
ww w
şe k il de ge l i ş i y or. Bu n a i ki y üz l ü l ük, iki li ki şi lik de ni li yor. Pe ki bu nu na sıl aşa ca ğız? Pra ti ği sö zü mü ze ve il ke le ri mi ze na sıl uy gun ha le ge ti re ce ğiz? El bet te ki, ken di mi zi de ğiş ti re rek, dö nüş tü re rek ve il ke dü ze yin de par ti mi li ta nı nın va sıf la rı di ye or ta ya koy du ğu muz ol g u l a rı ya ş am s al ha l e ge t i re rek. Bun la rı ken din de ya şam sal laş tı ran ki şi lik ler, on la rı pra ti ğe ak ta ra bi lir ve pra ti ği ge liş ti re bi lir ler. Bu nu ger çek leş ti re me yen ki şi lik ler ise bu özel lik le re uy gun dü şen bir pra tik ser gi le ye mez ler. O za man bu ne ye denk dü şer? Ki şi lik te ta şı dık la rı özel lik le re denk dü şer. O ne den le “Ay na sı iş tir ki şi nin, la fa ba k ıl m az” di yor lar. Ya ni söz hi ç bi r zaman ki şi l i ği i fade et mez. An cak ki şi nin duy gu, dü şün ce, pra tik ya şam ve dav ra nış la rı nı an lam lan dı rır. Ger çek te ki şi yi yansı tan onun ifade tarzı de ğil, yaşam tarz dır. O za man dev rim ci ya şa ma ulaş mak için mi li tan özel lik le ri özüm se mek, ki şi li ği dev rim ci bir mi li tan ya şam tar zı dü ze yi ne ulaş tır mak ge re ki yor. Bu da top lu mu iyi an la ma yı ge rek ti ri yor. Çünkü ki şi lik top lum da şe kil le ni yor. Bi re yi bu an lam da an lat mak çok önem li dir. Bi re yin, bi rey ola rak in sa nın, ken di ne özgü özel l ik l e ri var. Ya ni bir can l ı ola rak, di ğer can l ı l a rın gös t er dik l e ri özel l ik ler l e sı n ır l ı de ğ il dir. Bir can l ı ola rak, baş ka can l ı l a rın da gös t er dik l e ri özel l ik le ri için de ta şı yor ve tem sil edi yor. Fa kat in san ola rak baş ka can l ı l ar da ol m a yan özel l ik l ere de sa hip t ir. Bu çer çe ve de par ti nin ve Ön der lik de ğer l en dir m e l e ri nin bir de rin l eş m e s i var. Bu, biz de bir ör güt dü ze yi ya rat tı, ama za fer dü ze yi ya ra ta ma dı. De rin lik ve çö züm -
za yıf l ı ğı ye nen, ken di ni güç l en di ren bir ça ba ve ça lış ma için de ol ma mız zo run lu dur. Dev rim ci mi li tan ol ma nın yo lu bu ra dan ge çi yor. Fark lı açı lar dan in sa nın du ru mu nu de ğer len di re bi lir ve çö züm le ye bi li riz, hat ta çö züm le me miz de ge re ki yor. Bi rey de şe kil le nen an la yış ve özel lik ler le, ya ni par ti ki ş i l i ğ i ve par t i mi l i t an l ı ğ ıy l a çe l i ş en yan la rın kay nak la rı nı araş tı rıp bul ma mız ge re ki yor. Top lum sal dü zey de tah lil ler ge liş tir mek önem li dir. Ulu s al özel l ik l er top l um l ar da fark l ı yön l e ri ih t i va edi yor. Sı nıf l a rın çe şit l i özel l ik l e ri bi rey l e ri et ki l i yor, yön l en di rip şe kil l en di ri yor ve be l ir l e yi ci ha l e ge li yor. Yi ne bir ka dı nın ka dın ola rak özel lik l e ri, bir er ke ğin er kek ola rak özel l ik le ri kuş k u s uz fark l ı l ık l a rı ar ze di y or. Bun l ar bi re yin ki şi l ik şe kil l en m e si üze rin de et ki de bu l u nu yor. İn sa nı bun l ar dı şın da de ğer l en dir m ek, her şey den ba ğım sız ola rak gör m ek hem müm kün de ğil, hem de doğ ru de ğil dir. Bir ulu sun ken di ne has ka l ıp l a rı, ya şam alış kan lık la rı ve ruh sal şe kil len me si var. Bü tün bun lar ulu sun şe kil len me si ni be l ir l i yor. Ulus l ar ve sı nıf l ar ara sın da ki fark lı lık lar, bi rey le rin ki şi lik le ri nin şe kil len me si üze rin de be lir le yi ci et ki de bu lu nu yor ve yön len di ri yor. Ki şi yi de ğer len di rir ken bu ol gu la rı tah lil et me miz ge re ki yor. Ulu sal özel lik le ri mi zi bi le ce ğiz ve ken di mi zi çö ze ce ğiz. Bir par ti mi li ta nı ola rak ken di mi zi ge liş tir mek is ti yor sak, o za man par t i mi l i t a nı ile çe l i şen özel l ik l e ri m i zi bu lup at ma mız, uy gun olan la rı be nim se me miz ve ki şi lik te ek sik olan özel lik le ri de edin me miz ge re kir. Şe kil l en di ği m iz ya şa m ın, or t am l a rın
laş ma, bu nu yap tı ğı mız öl çü de or ta ya çı kar. Par ti leş me yi böy le bir ça lış ma yı yap tı ğı mız öl çü de sağ la rız. Ele al dı ğı mız bir ki şi yi, için de ya şa dı ğı ulu sal, sos yal ve cin ssel or ta mı nın dı şın da de ğer len dir mek ye ter siz dir ve ço ğun luk la da yan lış tır. İn san ola rak ta şı dı ğı mız or tak özel lik ler var. İçin de ya şa dı ğı mız sis te min özel lik le ri var. Ni te kim bu sı nıf ve ulu sal özel lik le ri de ko şul lan dı rı yor, on lar la bir lik te in sa na ya şa dı ğı mız sis te min özel lik le ri ni ye di ri yor. Ka pi ta list dün ya ve ya şam bi çi mi bu nu çok ile ri dü zey de ge liş tir di. Dün ya yı tek bir top lum, tek bir ulus ha li ne ge ti ri yor. Her şe yi be lir li yor ve in san üze rin de çok be lir gin bir et ki de bu lu nu yor, ko şul lan dı rı yor. Geç miş top lum sal ya şam dü zey le ri bi rey ler üze rin de bu ka dar et ki de bu lun mu yor du. Ulus lar yok tu, za ten ulu sal ge liş me yi de biz bu nok ta da ta nım lı yo ruz. Ör ne ğin es ki den sa de ce ken di kö yünü ta nı yan, köy içe ri sin de ha re ket eden ve kö yü nün ka lıp la rı içe ri sin de ya şa yan bir ki şi nin üze rin de ki çev re et ki siy le, gü nü müz dün ya sı nı ya şa yan ki şi üze rin de ki çev re et ki si kı yas lan ma ya cak ka dar fark lı dır. Gü n ü m üz dün y a s ın da ev re n in et k i s i fark lı dü zey le re ulaş mış tır. Ne re dey se ulu sal dil, ulu sal dav ra nış kal ma mış tır. Sı nıf sal an l am da da du rum böy l e dir. Her şey içi çe geç m iş, hat l ar or t a dan kalk m ış t ır. Si ya sal ve top lum sal yö ne tim dü zen le niş le ri ru hu be l ir l i yor, yön l en di ri yor. Öy l e ki, top lum üze rin de et ki de bu lu nan, top lum sal ya şa mı yön len di ren, be lir le yen ve araç la ra yön ve ren güç ler; in san la rın duy gu la rı nı, ruh hal le ri ni, dü şün ce le ri ni bü tü nüy le de ğiş ti re bi li yor. İle ti şim araç la rı nın ge li şim dü ze yi, top lum sal ya şa mın ve bi lim sel tek ni ğin ge li şi mi ile ulaş tı ğı dü zey
Serxwebûn
Ağustos 1999
si nin pa yı da gö rü le cek miş gi bi ken di ni giz le mek is ter. Ken di ni so rum lu gör mez. Va ro lan özel lik le ri ni ko ru ma yı esas alır. Ba na ait de ğil, öbü rü ne ait der ve pra ti ğe bir me mur, mi sa fir gi bi yak la şır. Bun la rı si ya si li te ra tür de her gün tek rar lı yo ruz, eleş ti ri yo ruz. Me mur an la yı şı uy gu lan dı, mi sa fir gi bi dav ran dı, ken di ni dı şın da tut tu, uzak gördü, vb şeyler deniyor. Bi zi me mur ya pan ne? Ne den me mur an la yı şıy la yak la şı yo ruz? Ne den da va mı zın iyi bir mi li ta nı de ği liz? Par ti li leş me, par tiy le doğ ru bü tün leş me, ça lış ma yü rü te cek, mü ca de le ede cek bir par ti mi li ta nı ha li ne gel mek amaç la nı yor sa o za man doğ ru bir bü tün leş me, ka tı lım ve dev rim le bü tün leş me ger çek le şir. Doğ ru ve de rin lik li bir tarz da doğ ru-yan lış, ye ter li-ye ter siz so ru la rı nın tes pi ti ni or ta ya çı ka rır. Bu nun ar ka sın dan da ne den le ri or ta ya çı kar. Han gi dav ra nı şın, alış kan l ı ğın, duy gu nun, ruh sal ve psi ko lo jik du ru mun bu na yol aç tı ğı nı in san ra hat lık la bu la bi lir. Be nim iç dün yam psi ko lo jik, duy gu sal du ru mum, alış kan lı ğım, dav ra nı şım, ka lı bım dev ri me hiz met et mi yor, ters ge li yor, o za man dü zelt mem ge re ki yor der. Dev rim ci ya şam da ba şa rı l ı ol mak ve dü zel t mek için ona ters ge l en, ba şa rı sız lı ğa ve yan lı şa gö tü ren ki şi li ği de ğiş tir mek için ça ba har ca r. De ğiş ti ri le bi lir mi? Bu bi çim de de ğiş ti ri le bi lir, in san duy gu su nu da, ken di si ni de de ğiş t ir m e mec bu ri ye t in de his s e der. Par ti ye doğ ru ka tıl mak ve ba şa rı lı ola bil mek için bu zo run lu dur. Bu an lam da psi ko l o j ik du ru m u na dü zen ve re bi l ir mi, alış kan lık la rı nı de ğiş ti re bi lir mi? Her türlü alış kan lı ğı nı de ğiş ti re bi lir. Dav ra nış lar edi ne bi lir mi? Edi ne bi lir. Bu yan lış tır der ve üze rin de ti tiz lik le du rur sa her şe yi de ğiş t i re bi l ir. İn s a nın de ğiş t i re m e ye ce ği hiç bir şe yi yok tur. Şim di biz “de ğiş ti re m i y o ruz” di ye me yiz, ama ne re dey se de ğiş ti rile me ye ce ği ni is pat la ma ya ça lı şı yo ruz. “Ol m u y or” di yo ruz, “is te dim de de ğiş ti re m e dim, ça ba har ca dım da de ği şik l ik ol m u y or” di yo ruz. Bun lar hep ken di ni kan dır mak tır. Ne den de ği şim ol mu yor? Bi zim yan lış doğ ru an la yı şı mız fark lı or ta ya çı kı yor. Ço ğun luk la par ti nin “yan lış” de di ği ne “doğ ru” di yo ruz. Bel ki bun la rı dı şa rı yan sıt mı yo ruz, ama içi miz de ki de ğer len dir me böy le dir. De ğiş tir me miz ge re ken et ken le ri de ğiş tir me ye ih ti yaç duy mu yo ruz. Çünkü ço ğu za man bun lar yan lış gö rül mü yor. Ta şı dı ğı mız psi ko lo ji, duy gu ve dav ra nış alış kan lık la rı en iyi si olu yor. Ken di ni be ğen me de böy le or ta ya çı kı yor. Bu ne den le “de ğiş tir m ek is te dim de de ğiş m e di” der ken, as lın da öz de is te me miş olu yor. Ba zı şey le ri yan lış gö rüp de ğiş tir mek is te sek bi le, eğer tam bir bü tün leş me yok sa, o za man de ğiş tir me mü ca de le sin de bir ka rar lı lık da ol mu yor. Bi raz zor lan may la kar şı la şın ca, bu kez de vaz geç me or ta ya çı kı yor ve ya sü rek li lik ol mu yor. Par ti Ön der li ği, “Y a şam, ki şi li ğin her or tam da de ğiş m e si, her an’a ce v ap ver m e ye ha zır ol m a sı dır” di yor. De ği şim bu olu yor. Dev rim ci leş mek, “yan lış ka lıp tan çık, bu ka lı ba gir” de ğil, ka lıp lar dan kur tul mak tır. Oy sa biz ka lı ba alış mı şız. Ka lıp dı şın da ya şa ma yı bil me miz ge re ki yor. Bu an lam da par ti ye, dev rim ci ya şa ma ters olan alış kan lık lar dan kur tul mak ve on la rı et ki siz bir ha le ge tir mek için, sü rek li mü ca de le ve du yar lı lık şar ttı. “Şöy le yü rü m ek doğ ru dur, şu şe k il de yü rü m ek yan l ış sa, ben yi ne yü re y e ce ğim, ama böy le her an de ği şe bi len bir yü rüyüş içe ri sin de ol m a y a ken di m i ha zır his se de m em, bu tarz da ya şa ya m am” di yo ruz. Bu na, dü ze nin in sa nı ter bi ye et me si di yor lar. Ya ni uy gar lı ğın, in san l ı ğın elin den öz gür l ü ğünü al m a sı, kö le li ğin baş la ma sı bu an lam da dır. İn san ter bi ye edi le edi le ne re dey se bir bü tün ola rak bin bir türlü ka lı ba so kul muş, on lar ta ra fın dan yön len di ri len, ama na s ıl yön l en di ril di ği ni bi l e bil m e yen, ken di si ne gö re ise çok öz gür ol du ğu na inan bir du ru ma ge ti ril miş tir. Oy sa PKK mi li tan lı ğı bun dan kur tul mak tır. İn sa nın öz gür leş me si ni, öz gür duy gu, öz gür dü şün ce, öz gür dav ra nış, öz gür ruh, öz gür
m
içi miz de ya şa mak ve par ti nin içi ne ge tir lik ler ge liş tir miş tir. Sos yal çer çe ve in sa me ve o nok t a da par t i ye kar şı di ren m e mek ten baş ka bir şey de ğil dir. Bu açı dan nı da ralt mış, uzak laş tır mış ve bi rey ci leş an la mı na ge li yor. par ti nin amaç la rıy la, tut ku la rıy la ve ya tir miş tir. Özel lik le ka pi ta list dün ya, bu De ğ iş t ir m ek müm k ün mü? İn s an şam özel l ik l e riy l e çe l i şen bu du rum l a rı nu çok da ha faz la gel şi tir di. İn sa nın özü ken di ni ter bi ye ede bi lir mi? İn san duy gu hep düş m an özel l ik l e ri ola rak bil dik. bu nun ter si ol m ak du ru m un da dır. Ön de la rı nı ve psi ko lo ji si ni de ğiş ti re bi lir mi, Bun lar düş ma nın içi miz de şe kil len me si, ol ma sı ge re ken yönü, ger çe ği ve top lum dü zen le ye bi lir mi? Ke sin lik le ya pa bi lir. yer et me si ve düş ma nın içi miz de tem si li sal lı ğı dır. Top lum için, baş ka la rı için ol De ği şi t i ri l e m ez hiç bir şey yok t ur. “Şu ni bul ma sı dır. İç düş man bu dur. Pra tik te mak tır. Ön der li ği in ce ler ken en çok bun in san, şu tür özel lik ler al m ış ve bun lar ki ba şa rı sız lık la rın te mel ne de ni de bu ra lar or ta ya çık tı, te mel Ön der lik özel lik le de ğiş m ez özel lik ler dir” de ni le mez. Fa kat dan kay nak l a nı yor. Eğer pra t i ği doğ ru ri ola rak bun la rı gör dük. de ğiş ti re bil me si için ça ba har can ma sı ge yön len di re mi yor sak, iyi ör gütçü, iyi as İn sa nın de ği şi mi so mut tur, so yut de re ki yor. Par t i Ön der l i ği, “her şe y im l e ker, iyi yö ne tim olamıyorsak, iyi sa va şa ğil dir. Pra t ik t e ger çek l e ş e b i l i y or mu? m ü ca de l e edi y o rum ” di y or du. İn s a n ın mı yor sak ve doğ ru iliş ki ku ra mı yor sak, Evet ve olu şum sü re cin de dir. Bu iler le ye gün lük ya şa mı bir mü ca de le ola rak gör ne de ni iç düş man de di ği miz ol gu dur. bi lir mi? PKK’nin ön gördüğü ve ele al me si ve ya şa mı böy le ele alıp ir de le me si Bun lar ne ler dir, han gi bi çim de or ta ya dı ğı ye ni in san, mi li tan in san an cak böy ge re ki yor. Or ta ya çı kan her şe yi, ken di si çı kı yor di ye say mak, faz la bir şey ifa de le or ta ya çı ka cak. Bu nun baş ka türlü yo nin her an lık du ru mu nu öl çü ye vur ma sı, et m i yor. Ger çek olan, bi zim böy l e bir lu yok. Par ti bu nu biz den is te di ği ve de de ğer len dir me ye ta bi tut ma sı ge re kir. Ne sor gu l a m a ile iç du ru m u m u zu an l a m a ğiş me yi böy le önü mü ze koy du ğu za man yap tım, ne ol du, ne yap ma lı yım ve na sıl mız, açı ğa çı kart ma mız ve bun la rı de ğiş alış t ı ğı m ız, edin di ği m iz yön t em l er bi zi ol du? Dav ra nış la rım ne ye yol aç tı, na sıl tir mek üze re mü ca de le et me miz dir. Kuş zor lu yor. Bu na kar şıt olu yo ruz, ters dü dav ran ma lıy dım? Ya şam, ta rih ba na ne yi ku s uz bu da so n uç l ar dan ya rar l a n a rak şü yo ruz ve ya va ro lan ka rı şıt lık, ken di mi yük lü yor du, ne ler yap mam ge re ki yor du, olur. Yan lış olan, za rar ve ren ve ba şa rı ya zi eğit mek ten, böy le bir yön te me yö nelt ne ka dar yap tım, na sıl yap tım, ne den ge gö tür me yen so nuç lar ne re den or ta ya çık mek t en alı ko yu yor. Onun ye ri ne da ha rekti ve ge rek ti ği dü zey de neden ya pa ma tı? Ne den l e ri ni ken di m iz de ara ya ca ğız. faz l a dı şa yö ne l ik eleş t i ri ge l iş t ir m e yi dım gibi? Ta rih, top lum ve in san lık kar Olum suz luk la rın ve so nuç suz luk la rın ne esas alı yo ruz. şı s ın da ta şı dı ğı bü yük bir so rum l u l uk den le ri ni par ti eğer ki şi lik ler de arı yor sa Biz de ki du ru mu tah lil et mek önem li duy gu suy la, bü tün ya şa mı nı bu bi çim de ha t a yap m ı yor. Biz de “par t i nin bi re y e dir. Bu ken di l i ğin den bir du rum de ğil. de ğer len dir me si ge re ki yor. çok faz l a yük l en di ği” an l a yı şı var mı? De ğiş ti re bil me miz için ken di ger çek li ği PKK’li leş mek, dev rim ci leş mek, PKK İfa de et me sek de içi miz den bu nun ol du miz için de bü tün yön le riy le an la ma mız mi li ta nı ha li ne gel mek, ya şa mı böy le an ğu n u dü ş ü n ü y o ruz. Bu ne den l e söz de la zım. Pra ti ği in ce le mek, yan lış la rı or ta la m ak t an, al gı l a m ak t an ve bu bi çim de ken di mi ze çok yük le ni yo ruz de sek de as ya çı kart m ak ve da ha ir de l e ye ci ol m ak ka bul et m ek t en ge çi yor. Bu, en bü yük lın da ger çek l e ş en Ön der lik özel li ği dir. böy le de ğil dir. Ter Bu an l am da in sa nın “Söz hiçbir zaman kişiliği ifade etmez. si ne çok kü çük bir en ile ri dü zey de top Kişinin duygularını, düşüncelerini, pratik yaşam ve iç yak la şım la dış tan lum sal l aş m a sı, sos ge l en tüm et k i l e ri yal l eş m e si, ulus l aş davranışlarını ifade eder. Gerçekte kişiyi yansıtan onun bu yak l a şı m ı m ız l a ma sı ve on l a rın ge ifade tarzı değil, yaşam tarzdır. O zaman devrimci bo şa çı kar tı yo ruz. rek ti ği si ya sal laş ma yaşama ulaşmak için militan özellikleri özümsemek, Böy l e ce ge r i y e yı ya şa m a sı ge re ki ne ka l ı y or? Ken di yor. En baş ta ken di kişiliği devrimci bir militan yaşam tarzı düzeyine dün y a m ız ka l ı y or. mi zi doğ ru sor gu l a ulaştırmak gerekiyor.” Bu dün ya ne re de şe ya b il m e m iz, doğ ru kil len miş tir? El bet bir şe kil de eği t e bil te ki par ti nin dı şın me m iz ve ter b i y e da şe kil len miş tir. Ona yön ve ren, şe kil ge re ki yor. Çünkü olum suz luk lar var ve ede bil me miz için böy le bir ya klaşım ve len di ren et ken ler ne ler? İçin den çık tı ğı ai bun lar in san dan kay nak la nı yor. Par ti den ölçü ge rek li. Ölçü bu olur sa, in san her le, okul, sı nıf, şe hir, ulus ve köy or tam öğ ren mi şiz, öğ re ni yo ruz. anı nı sor gu la ma dan ge çi re bi lir; ek sik lik la rı dır. Dü şün ce ve dav ra nış tar zı m ı zı, Şim di bu nun so rum lu su nu ne re de bu le ri ni, yan lış lık la rı nı ve ye ter siz lik le ri ni üs lu bu mu zu, iliş ki le ri mi zi bun lar be lir li la ca ğız? Eğer par ti in san dan kay nak la nı gö rüp açı ğa çı ka ra bi lir. Bun dan kork maz, yor. Ne ya pa ca ğı mı zı, her han gi bir du yor di yor sa, ken di miz de bu la ca ğız. An çe kin mez. Şu ek sik li ğim ol du, giz le ye rum kar şı s ın da gös t e re ce ği m iz et ki ve cak bu nun so rum lu su nu ken di miz de arayim de mez. Par ti Ön der li ği, “hep ken di tep ki yi bun l ar oluş t u ru yor. İş t e bu ra da mak yerine biz ler ne ya pı yo ruz? Ge nel ni zi ört bas edi y or su nuz” di yor. ken di dün ya mı zı ne ka dar de ği şi ti rip par ti lik le ha ta yı öbü rün de arı yor ve eleş ti ri ye Ken di ek s ik l ik l e ri m i zi ara m ı yo ruz. dün ya sıy la bir leş ti rir sek, ki şi li ği mi zi ne sa rı lı yo ruz. Bu ka dar çok eleş ti ri ci, suç la Bu, va ro l an du ru m u m u zun ade t a ka bul ka dar ör güt ler sek, ne ka dar ruh sal, duy yı cı ol ma nın gü nü müz de çok da ha faz la edil me si ni is te mek olu yor ve bu da ken gu sal, dü şün sel ve dav ra nış dün ya m ı za öne çık ma sı ve ge liş miş ol ma sı bun dan di ni be ğen m ek t en ile ri ge l i yor. Ken di hü küm eder sek o ka dar par ti ve dev rim ci kay nak la nı yor. miz den mem nu nuz. Bun dan do la yı ken di dav ra nış gös te ri riz. Dav ra nış la rı mız, tep De ği şik tarz ve yak la şım lar la so ru nu mi zi be ğen me mek ten, her anı doğ ru bir ki le ri miz par ti ye gö re olur. Oy sa bir çok çö ze m e y iz. Bu bi çim de biz yi n e ne y i sor gu la ma dan ge çi rip açı ğa çı kar mak tan yer de ya şam üze rin de ha ki mi yet ve de ne esas al m ış olu yo ruz? Bi rey ci l i ği m i zi kork ma ma mız ge re ki yor. Dü zelt mek, ye tim yok. Ço ğun l uk l a ha ki m i yet siz bir esas al mış olu yo ruz. Ya ni in sa nın biz de ter li kıl mak ve ba şa rı lı ol mak için ke sin bi çim de ha re ket edi yo ruz ve umur sa mı ol ma sı ge re ken te mel yönü ye ri ne, par ti lik le bu ge rek li dir. Ya şa mı an la ma ko nu yo ruz. So n uç iti b a riy l e lü m penizm, nin ön gördüğü in san ol ma ye ri ne; dü ze sun da böy le bir yak la şım ge rek li. umur sa maz lık tır. nin ön gördüğü in s an ol m a yı esas alı Bu da ol du mu, o za man bu öl çüyü Ya şam sü rek l i de ğiş ken dir. Par t i de yoruz. Ve bu de ğer len dir me le ri mi ze, yak doğ ru tut tu ra cak sın. Bi rey sel li ği öl dü re de ğiş ken ve can l ı dır. Hiç bir za m an her la şım l a rı m ı za ha kim olu yor. Zor l a m a cek sin. Bi rey sel duy gu la rın, tu tu ku la rın, ko şul al tın da ge çer li olan bir par ti yok ve olu yor. Par ti, öze leş ti ri ola cak de di ği za ruh ha lin, dav ra nış la rın ve alış kan lık la rın ola maz da. O za man bi zim de her za man man çok ez be re, yü zey sel, hiç içe ri ği ol de ğil de, top lu munki ola cak. Biz de ise ken di mi zi eğit me, de ği şen ya şam ve par ma yan de ğer len dir me ler ya pı yo ruz. Ya ni top lu ma denk dü şen par ti dir, ulus tur. Bu ti ye gö re ge liş tir me, par ti leş tir me so run söz de eleş ti ri ya pı yo ruz. Ama işin özü ne an lam da ken di ni ne ye gö re öl çe ce ği ni iyi la rı mız var. yak laş mı yo ruz. Bu ne den le de öze leş ti ri be lir le ye cek sin ve bu na gö re ken di ne ait Bir yön tem ola rak ter bi ye yi, eği ti mi yak la şı mız ger çek çi, inan dı rı cı, de ğiş tir ci ola nı, bi rey sel ola nı öl dür m ek ge re kir. ne re den ala ca ğız? Pra tik ne re de or ta ya çı ve eği ti ci ol mu yor ve ya çok az olu yor. Ka pi ta lizm bi rey ci li ği öne çı ka rıp ge liş kı yor ve na sıl bir ge liş me için de? Bu nu İşin özün de de ğil, dı şın da ve gö rün tü sün ti ri yor sa, PKK sos ya liz mi ise bü yük ko gör me miz ge re ki yor. Bu an lam da eği ti mi de olu yor. Böy le olun ca da fark lı bir ki şi lek ti fiz mi, yü ce duy gu la rı ön gö rü yor. ki şi l ik t e ve iç dün ya da gör m ek; onun lik or ta ya çı kı yor. Dı şa gö re ayar lan ma, PKK’nin in s a n ı an l a m a is t e ğ i ise için bü tün pra ti ği çö züm ler ken, onun ne ayar la ma cı lık ya pa bi li yo ruz. fark lı. PKK’nin öl çü le ri fark lı, sis te min den le ri ni her za man ki şi lik te ara yıp dü Bu da gi de rek biz de çe liş ki ya ra tı yor. öl çü le ri fark lı. Her şey den ön ce öl çüyü zelt mek ve de ğiş tir mek ge re ki yor. Bu nun Da ha faz la zor lan dı mı, bu na lım lar or ta doğ ru tut t u ra ca ğız, doğ ru al gı l a ya ca ğız için sü rek l i eği t im ve sü rek l i eleş t i rel ya çı kı yor. Dep ras yo na ka dar gi di yor. ve onu be nim s e ye ce ğiz. Zo ra ki de ğil, yak la şı mı ken di ne esas al mak ge re ki yor. De ği şik bi çim ler de bir yı ğın dav ra nış bo ken di dı şı mız da bir te ra zi de ğil de tut ku Bu da öze leş ti ri sel yak la şım olu yor. Ken zuk l uk l a rı or t a ya çı kı yor. De ği şim ol dü ze yin de, ken di m i ze amaç edin m e ve di ne ve gün lük ya şa mın her ala nı na öze maz sa, ya ni pra ti ğin ve ya şa mın ge rek le onun l a bü t ün l eş t ir m e dü ze yin de bir öl leş ti rel yak la şım la bak ma k, en te mel eği ri ne gö re eği t i m i ger çek l eş t i re m ez s ek, çüyü esas ala ca ğız. Bu ol du mu an’ı, ya tim yön t e m i dir. Bu, par t i mi l i t a n ı n ın için de bu lun du ğu muz or ta mın biz den is şa mı sor gu la ma doğ ru ge li şir. İş te o za esas al ma sı ve doğ ru tarz da de rin li ği ne ve tem le ri ve onun bas kı sı, bi zim ise ona man sor gu la mak tan kor kul maz. Ha ta yı, sü rek l i uy gu l a m a sı ge re ken gün l ük de kar şıt l ı ğı m ız gi de rek bir iç ça t ış m a ve ek sik li ği bul mak ki şi yi kor kut maz. Ne ğer l en dir m e yön t e m i dir. Bu nun dı şın da zor lan ma ya yol açar. Ar ka daş lar ço ğun den? Çünkü ha t a yı bul m ak dü zelt m e yi baş ka bir yön t em l e ken di m i zi eği t e m e luk l a “bil m em ka f a sı bo zul du, bil m em ve iyi yap ma yı ge ti rir. Öy le ya pıl maz sa, yiz, ter bi ye ede m e yiz. İçi m i ze sin m iş şöy le olu y or” di yor lar. Bun lar hep bu an ba şa rı bağ la na maz. Ölçü böy le ol maz sa, düş ma nı baş ka bir şe kil de ata ma yız. Or la ma ge li yor. Ya ni bir an lam da kar şıt lı bi çim de öy ley miş gi bi gö rü nür ve esas ta ta ya çı kan pra ti ğin doğ ru, inan dı rı cı de ğı, ters li ği ve de ğiş me me yi ifa de edi yor. ise ken di ni bi rey ola rak tu tar sa, par tiy le ğer len dir me si ni ya pa ma yız. De ği şim kar şı sın da di ren mek, de ği şi ve par ti nin in sa ni an la yı şıy la bü tün leş Uy gar lık ta ri hi in sa nı bir yan dan ge mi ka bul et mek ve on dan da öte ye par ti me m iş, onun için de ay rık s ı bir var l ık liş ti rir ken öte yan dan da ya nılt mış ve çar ye ait ola nı be nim se mek ye ri ne, ken din ola rak du rur sa, in san o za man sor gu la ma pıt mış tır. İn san özü ne ay kı rı olan özel de ola nı be ğen me, bu nu da ha doğ ru gör yap mak tan kor kar. Çünkü ha ta da ken di -
ww w
.n et ew e. co
Hiç bir şey ken di li ğin den ol mu yor. Bi zim iç dün ya mız dı şa yan sı yor ve dav ra nış, pra tik ola rak or ta ya çı kı yor. On la ra yön ve ri yor. Tüm bun lar si ya set te, ör güt te ve as ker lik te çok et ki li olu yor. Özel lik le duy gu lar çok et ki li olu yor. Bi rer si ya si dav ra nış ha li ne ge li yor lar. “Bu duy gu dur, si y a set le ne iliş k i si var, ora y a do kun m a y a l ım” di ye m i yo ruz. Bu tür du rum lar in sa nın can lı lık özel lik le riy le bağ lan tı lı dır. Her han gi bir an da ki psi ko lo jik ve ruh sal du rum, dav ra nış l a rı et ki l e yip ko şul lan dı rı yor. Hat ta dü şün ce tar zı nı ve doğ ru-yan l ış ay rı m ı nı bi l e et ki l i yor ve pra tik le şi yor. Dü şün ce le ri miz böy le olu şu yor. Bu nun dı şın da bir de ke mik leş miş ya şam ka lıp la rı var. Ade ta bir ma ki ne gi bi hiç dü şün me den yap tı ğı mız ve ne yin ne ol du ğu nu çok faz l a bil m e den bi zi yön len di ren alış kan l ık l ar ya şam içe ri s in de olu şu yor, bi zi şe kil len di ri yor ve pra tik te yön len di ri yor. Bun lar si ya set te, ör gü tte ve as ker lik te de bi ze yön ve ren alış kan lık lar dır. Ki şi lik özel lik le ri mi zi an la mak is ti yor sak, çö züm le me le ri bu nok ta da ge liş tir me li yiz. “Dü zen ki şi li ği düş m an ki şi li ği dir, ben düş m an ki şi li ği ni aşı y o rum, par ti ki şi li ği ni edi ni y o rum” gi bi söz le rin hiç bir de ğe ri yok tur. Düş man ki şi li ği ne dir? Na sıl edi nil miş tir? Eğer ki şi lik özel lik le ri or ta ya çı kı yor ve bu bir şe kil len me ya ra tı yor sa, o za man par ti ye gel di ği miz de, bir bü tün ola rak par ti kar şı tı yız de mek tir. Duy gu la rı mız, dü şün ce le ri miz ve ru hu m uz par t i dı şı l ık l ar l a oluş m uş, alış kan l ık l a rı m ız tü m üy l e par t i dı şın da şe kil len miş tir. Par ti leş mek bü tün bun la rı gör mek ten, an la mak tan ve de ğiş tir mek ten ge çi yor. Par ti ay rı bir ya şam sis te mi öne sü rü yor. Pe ki o za man par ti di ğer ya şam bi çim le ri nin hep si ni mi red di yor? Kuş ku suz de ğil, fa kat bü yük kıs mı nı red de di yor. Top lu mun ge ri li ği ni ve ge ri ci li ği ni gö rüp açı ğa çı kar tan bir mü ca de le ola rak bun la rı ken di dı şın da gö rü yor ve de ğiş ti ril m e s i n i is t i y or. Bu an l am da P KK toplum sal bir dev rim dir. Fark lı bir tar zı olan, ya şam alış kan lık la rı na ve ka lıp la rı na fark lı ba kan bir sis tem dir. PKK alış kan lık la ra bağ lan ma yı kö le leş mek ola rak de ğer len di ri yor. Öz gür leş mek alış kan l ık l ar dan ve ba ğım l ı l ık t an kur t ul m ak t ır. Bu da duy gu ve dü şün ce dün ya sı nı so nu na ka dar eğit mek ten, ter bi ye et mek ten, on la ra yön ver mek ten ve bir gü ce ulaş mak tan ge çi yor. Eğer gü dü le ri ter bi ye ede mi yor sa, gü dü le ri yön ve ri yor sa o za man alış kan lık lar dan, dav ra nış ka lıp la rın dan bi re yin ken di ni kur tar ma sı zor dur. Bun lar pra ti ğe ba zı dav ra nış lar bi çi min de yan sır ve ki şi yi yön len di rir. Sen onu yön len di re mez sin. PKK ki şi li ği, Ön der lik ger çe ği ise ki şi li ğin bu bi çim de şe kil len me si ni ge ri lik ve za yıf lık ola rak de ğer len di ri yor. Bun lar pra t i ğe na sıl yan sı yor? As ker l ik t e, “şu alış k an lık la rı m ız, şu tu tu cu lu ğu m uz, şu ra da şöy l e yan l ış dü şün dük, şöy l e ters dav ran dık” de di ği miz ol gu lar böy le or ta ya çı kı yor. So run la rı gör mek, an la mak, çö züm le mek ve de ği şi mi bu ra da ya rat ma ya ça l ış m ak çok önem l i ve ge rek l i dir. Böy le dü şü nür sek, o za man bi ze ne ge re ki yor? Par ti leş me, duy gu la rı mı zı, dü şün ce l e ri m i zi, dav ra nış l a rı m ı zı ve par t i dı şın da al dık l a rı m ı zı sor gu dan ge çir m ek, be ğen me mek, on la rı red det mek ve dö nüş tür mek ge re ki yor. Bi rey bu nu yap tı ğı öl çü de par t i mi l i t an ki şi l i ği ni edi ne bi l ir, par ti ile bü tün le şe bi lir ve par ti yi ba şa rıy la pra ti ğe uy gu la ya bi lir. Şim di biz de böy l e bir yak l a şım var mı dır? Bu bü yük bir öze leş ti ri, ya ni ki şi lik üze rin de bü yük bir mü ca de le yü rüt me var dır. Bir yön tem ola rak par ti biz den bu nu is ti yor. Pra ti ği mi ze ba ka lım, biz ne ya pı yo ruz? Ço ğun luk la bun lar dan ha be ri miz yok. Ha be ri miz ol du ğu öl çü de ken di mi zi be ğe ni yor ve doğ ru bu lu yo ruz. On la rı doğ ru bul m a esa sı üze rin de par t i ye ka tı lı yo ruz ve “par ti bi zim doğ ru la rı m ız la ol sun” di yo ruz. Bu, par ti dı şı lık la rı par ti ye ta şı m ak an l a m ı na ge l i yor. Düş m a nı
Sayfa 17
Sayfa 18
Ağustos 1999
bu de ğil. Me zi yet ke sin lik le ha tip ol mak tır. Fran s ız Dev ri m i’nin, Rus Dev ri mi’nin ha t ip l e ri var dı. Bir Troç ki, or du ko ru cu su ol du. As ke ri lik ten hiç an la ma yan, ken di si hiç as ke ri dü ze nin içe ri si ne gir me yen bir ki şi lik, ama sa de ce hi tap tar zı ve gü cüy le or du kur du. So kak ta ki in san la rı ve bir or du yu yü rüttü. As ker hi t a bı önem l i. Öy l e çok uzun ol ma yan, fa kat çok et ki li ve net olan bir hi tap tır. Bu, biz de çok az olan bir du rum. He pi miz bu ko nu da zor la nı yo ruz. As lın da cid di ye al m ı yo ruz. Par t i Ön der l i ği; “Bir bir li ği, bü y ük yü rü y ü şe kal dı ra cak ko nuş ma ya pa bi le cek bi ri var mı, içi niz de böy le bir hi tap gücü ka za nıl m ış mı dır” di yor du. Ta bii biz bu nu bi raz da ters an la dık, dol du ru şa gel dik. Öy le ki, ba zı olum suz luk la rı ve yan lış la rı eleş tir mek is ter ken ger çek l e ri, doğ ru l a rı ve edin m e m iz ge re ken özel l ik l e ri de eleş t i ri y or, dış t a l ı y or ve mah kum edi yo ruz. On dan son ra ken di mi zi onun dı şın da tu tu yo ruz. Or ta ma bu yak la şım ha kim olu yor, böy le ce dev rim ci leş me şan sı nı kay be di yo ruz. Or tam mi li tan ye tiş ti ren, mi li ta nın tu tu mu nu ge liş ti ren bir or tam ol mak tan çı kı yor, ter si ne her türlü çar pık lı ğın ka bul gördüğü bir or ta ma dö nü şü yor. Bu na gö re de her kes ken di ni ya ra tı lan or ta ma uy du ru yor, ço ğun luk la ters li ği be nim si yor. Yan l ış olan bu dur, dü zelt me miz ge re kir. Doğ ru dü rüst dü şün me yen, dü şün dük le ri ni özlü, ya l ın, an l a şı l ır ve et ki l e yi ci bir tarz da açık la ma yan, de yim ye rin dey se iki ke li me yi bir ara ya ge ti re me yen, bir dü şün ce yi iki ke li mey le ifa de ede me yen bir tu tu mun, dev rim ci mi li tan lık la hiç bir ala ka sı yok tur. Bu an lam da böy le bir tarz dü zelt me si ne, ken di du ru mu mu zu dü zelt me ye ih ti yaç var. Dav ra nış tarz la rı mı zı da dü zelt me li yiz. Bun lar üze rin de yo ğun laş ma mız ve bu ko nu lar da ken di mi zi göz den ge çir me miz ge rek li. Bu te m el de PKK ah l a kı nı de ğer l en dir mek is t e dik. Eğer ah l ak t an sö ze de cek sek, en ön ce bun l a rı dik ka t e alan ve bu te mel de ken di ni dü zel t en ki şi l i ğin ah l a kın dan söz et m e l i yiz. Bu nu ele al m a m ız ge rek l i. Bu nun dı şın da PKK’nin öl çü l e ri, de ğer l e ri, de ğer yar gı l a rı var. On l a rı doğ ru edin m ek, doğ ru iş l e m ek, te m el ah l a ki ku ral l a ra sa hip ol m ak an l a m ı na ge l i yor. Bu ko nu PKK’de bir sis t em dir. Öy l e ha fi fe alı nır bir sis t em de ğil. Ken di ne has özel l ik l e ri ve öl çü l e ri, de ğ er yar g ı l a rı var. Tem s il edi l e m ez s e bi l e, di ğer sis tem l e rin hep sin den kop m uş, bel l i bir ya şam ve ge l iş m e dü ze yi tut t ur m uş bir sis tem dir. Bu nu an l a m ak, bu na de ğer biç mek, bu nu da ha da ge l iş t ir m ek, ya şa m ak ve ya şat m ak her mi l i t a nın te m el ah l a ki gö re vi ve tu t u m u olu yor. Bu nu kü çüm se m e m ek ge re ki yor. As lın da bu bü tün dün ya ile sa va şan bir dü ze ye de ulaş tı. Ha la da dün ya ile sa vaş ha l in de. Ye ni l e bi l ir de, ora s ı çok faz l a önem li de ğil. Önem li olan ken di ni ifa de et me si, tem sil et me si ve sa vaş tır ma sı dır. Bü yük sa va şır, düş man la rı da ha da bü yük olur, za rar gö rür; bü yük ba şa rı lar el de et mek ten alı ko nur, on lar ay rı me se le. Ken di si iyi sa vaş tı, ken di ni iyi şe kil len dir di, men s up l a rı ta ra fın dan iyi tem s il edil di. Önem li olan, ken di özü ne uy gun ya şa ma ve sa v a ş ı ha y a t a ge çir m e s i dir. De ğ er l i olan da bu dur. Bu nu yap tı ğı za man, PKK ken di ni tem sil et tir miş olur. Öy le bir du rum, her za man dev rim ci et ki si ni, ül ke de, dün ya da ve top lum içe ri sin de gös te rir. Gö rün me ye bi lir, kı sa sü re li ol ma ya bi lir, ama her za man bir ge liş me ye, bir et ki le me ye, bir de ği şi me yol açar. Bu da dev rim ci rol oy na mak, dev rim ci et ki de bu lun mak an la mı na ge li yor. Bu açı dan bi ze has ola nı, bi zim için önem li olan doğ ru ele al ma lı, doğ ru gör me li yiz. Ken di mi zi de ği şik yön le re kap tı ran de ğil de, doğ ru dev rim ci gö rev le re ve ren, doğ ru or t a y a ko y an ve onu doğ ru tem sil et m e yi ve mut l a ka dev rim ci l ik t e ba şa rı ya git me yi esas alan bir ah la kı ken di mi ze ve par ti or ta mı mı za ha kim kıl ma lı yız. Bu, bi zim için en bü yük de ğer dir. Par ti mi zin de ken di ne esas al dı ğı en yük sek ah la ki öl çüsü bu dur.
m
par ti içe ri sin de hep ay rı bir nok ta ola rak ken di mi ze bir dü zen ver me miz ge re kir saf ha ya çık m ış. Bü t ün bun l ar ki şi l i ğin va ro l an, hep bir bi riy l e çe l i şen, bir bi ri ne Üs lup bu na gö re ol ma lı, Ön der lik üs - kö t ü l ü ğün den kay nak l an m ı yor. Öy l e ol kar şıt olan, bu an lam da da hep çe liş ki ler ve lu bu bu na gö rey di. Mi l i t a nın üs l u bu da say dı, “şu ki şi ler kö tü dür” der ve or ta ya ters lik le rin ol du ğu, dü şün ce, ka rar ve ey - böy l e dir, -ka zan m a üs l u bu dur. De ğer l e ri ko yar dık. Ke sin lik le böy le de ğil. Dö nem lem bir li ği nin ze de len di ği ve za yıf la dı ğı bir tü ke ten de ğil, de ğer üre ten bir üs lup. İm - den, or tam dan kay nak la nı yor. Dev rim ci le or t am olur. Bu bi zi ba şa rı ya gö t ür m ez. kan sız lık tan ba şa rıp im kan ya ra tan bir üs - şe me yen, ken di ni kon trol ede me yen ki şi li Par t i ola rak da ba şa rı l ı ol m a m ı zın yo l u lup. Hep ka zan ma, ba şar ma üs lu bu. Hiç - ğin içi ne düştüğü du rum, ruh ha li olu yor ken di mi zi dü zelt mek ten, par ti ya şam ve fa - bir za man va ro lan la ye tin me yen, hep ye ni ki, bu he pi mi zi et ki al tı na alı yor. a li yet le ri ne ka tıl mak tan ge çer. Bi rey sel ara yış l ar içe ri sin de olan, bu nu ya rat m ak Bu nu an l a m a m ız ve aş m a m ız, ke sin başarı, örgüt sel başarı dan geçer. Za - için, hiç bir im kan ol ma dan her türlü im - lik le bu tür du rum la ra kar şı du yar lı ol ma ten ulu sun za fe re git me si de an cak böy le ka nı ya rat ma yı he def le yen, ona gö re her mız ge rek li. Böy le an lamz sak, ön le mez müm kün dür. or ta mı de ğer len di ren, ken di si ni ör güt le yip sek bü tün bun lar dü şün ce mi zi, dav ra nı şı Her an için de bu lun du ğu or ta mı kar şı la - ça lış tı ran ve bü tün iliş ki le ri ne böy le yak - mız yön len di rir. Gi de rek ör güt içi ni çok ma ya ha zır lık lı olan, bu du yar lı lı ğı edi nen la şan, “ol m az”ı ve “yap m am”ı ka bul et - ka rı şık ve an la şıl maz bir or tam ha li ne ge ki şi lik üze rin de du ru yo ruz. Ama bu nu bi - me yen bir üs lup. En “ol m az” ko şul lar da ti rir. Ör güt sel gü cü müzü cid di bir şe kil de raz da söz le ya pı yo ruz. “İyi dir, ol m a lı dır” bi le “olur” yak la şı mıy la ha re ket eden bir dar be ler, yıp ra tır. Teh li ke li dir, ba si te alın di yo ruz, ama pra tik te bil di ği miz gi bi de - üs lup. Ay rı ca bü tün ça lış ma la rı nı da bu na cak bir du rum de ğil dir. vam edi yor. Böy l e ya par sak bir de ği şim gö re ayar la yan, çö zümü ken din de üret me yi Ne den bu tür şey le re il gi du yu yor lar? olur mu? El bet te ki, de ği şim ol maz sa de ce esas alan, baş ka la rın dan bek le me yen, bek - Çünkü et ki le ni yor lar. Yak la şım la rı nı dü dü şün ce jim nas ti ği yap mış olu ruz. Yok sa len t i için de ol m a yan, umu du baş ka s ı na zelt miş de ğil ler. Düş ma nın da yat tı ğı or ta sö zü mü zün özü ne uy gun bir de ği şik lik or - bağ la ma yan, ba şa rı yı baş ka sın dan bek le - mın et ki si al t ın da l ar. Bu et ki yi an l a yıp ta ya çık maz. Oy sa bu nu ge liş tir mek zo - me y en, yi n e baş k a s ı n ı da yü rüt m e ve onu kı ra cak bir tu tu ma sa hip de ğil ler. Ör run da yız. Eğer söz le ri mi zin özü ne uy gun olum lu ha le ge tir me so rum lu lu ğu nu ken - gü t ün doğ ru yü rü y e b il m e s i, ye t er l i ve de ği şik l ik ya rat m az s ak, o za m an yan l ış di ne ta şı yan, mi li tan üs lu bu olu yor. doğ ru mi li tan tu tu mun ge liş me si için bu yap mış olu ruz ve kay be de riz. Ger çek bir Mev cut du rum da zor l uk l a rı m ız var. nun sağ lan ma sı ge rek li. Di ğe ri teh li ke li bi l inç ge l i şi m in den uzak kal m ış olu ruz. Bel lirt ti ği miz gi bi den ge ler de ğiş miş, de - dir. Düş ma nın işi ni ko lay laş tır ma olur. Ger çek bir bi linç ge li şi mi, in sa ni ge li şim ği şi yor ve den ge ler kı rıl mış tır. İç dün ya la Bu an lam da eleş ti ri tar zı mı zı de ğiş ti re için ge re ki yor. Bu ol maz da, ira de nin ha ki - rı mız da kı rı lı yor. Bu, Ön der lik üs lu bu, ce ğiz. Öy le geç miş te ki gi bi eleş ti ri ya pa mi ye ti ye ri ne alış kan lık lar geç miş olur ki, dev rim ci mi li tan üs lu bu dı şın da fark lı üs - ma yız. Öze leş ti ri yi da ha çok esas ala ca ğız. alış kan lık lar la ya şa mak in sa ni bir ya şam lup lar or ta ya çı kar ma ya gö tü rü yor. Da ha Baş ka la rı ta ra fın dan eleş ti ri le rek dü zelt me de ğil dir. İn sa ni bir ya şam alış kan lık la rı nı faz la fır sat su nu yor. “Ol m az cı lık” da çok bek l e m e ye ce ğiz, ken di dü zelt m e l e ri m i zi ye ne bi len, aşa bi len bir ya şam dır. İra de de - ge li şe bi lir. Da ha faz la sı nın ola ma ya ca ğı - ken di m iz ya pa ca ğız. Baş ka l a rın dan bi zi ni len şey bu nok ta da or ta ya çı kı yor. na, an cak bu ka da rı nın ola ca ğı na inan ma eğit me si ni bek le me ye ce ğiz. Ken di eği tim İra de m i zi ge l iş t ir m e l i yiz bü t ün ça l ış - da ha faz la ge li şe bi lir. Me se la “ya pa m am, le ri m i zi ken di m iz ya pa ca ğız. Bu sü reç t e ma la ra ha kim kıl ma lı yız. Ya ni söz de de ğil gü cüm yet m i y or, bu iş an cak bu ka dar na sıl yak la şa ca ğız? Fe la ket tel la lı gi bi de pra tik te ol ma lı dır. Yok sa di ğer can lı la rın olu y or” dü şün ce si ve bu nu doğ ru ka bul et - ğil. Her hal de Ön der li ğin düştüğü du rum du ru mu na dü şe riz. Bu da çok ge ri bir du ru - mek, şim di biz de ge li şe bi lir. Çünkü geç - dan da ha ağır kay gı mız ola maz. Ola bi le mu ifa de eder. Ka bul ede ce ği miz, be nim se - miş te Ön der lik bun la rı ön lü yor du. Bü tün cek ler an cak ola nın mil yon da bi ri ola bi lir. ye ce ğimiz bir dü zey de ğil. De mek ki her bu eği lim le ri aman sız bir eleş tir ye ta bi tu - O za man böy le bir or tam da da ha faz la kö şe yi mi zi eleş ti ri ye ta bi tut ma mız ge rek li. ta rak, bi zi bu tür ye ter siz lik ler den kur ta rı - tüm ser lik tu tu mu için de ol ma ya, olm suz Yap tık la rı mız doğ ru da ola bi lir, me se le de - yor du. Ön der lik yö ne ti mi nin ver di ği bü - luk ara ma ya hiç ge rek yok. O tarz doğ ru ğil. “Şu yap tı ğı m ız, şu ne den le doğ ru” di - yük gü ven ve güç l e ken di za yıf l ı ğı m ı zı bir tarz ol m az, bi ze hiç bir şey kat m az. ye bil me li yiz. Fa kat han gi ne den le doğ ru ör te bi li yor, gi de re bi li yor ve den ge le ye bi - Tam ter s i ne psi ko l o j i m i zi kı rar. Onun ol du ğu nu or ta ya çı ka ra cak bir dü şün ce yo - li yor duk. Onun için her türlü zor ve sı nır - için bu tarz bir yak l a şım ye ri ne, için de ğun laş ma sı nı ya şa mak ge re ki yor. Bun dan lı or tam lar da bi le, “olur” ve “ya pa rım” id - bu l un du ğ u m uz du ru m u doğ ru an l a y an, öte ye de ha ta la rı mı zı ve ek sik lik le ri mi zi di a sıy la or ta ya çı ka bi li yor duk. kav ra yan, iyi çö zen ve za yıf l ık l a rı m ız l a bul ma lı yız. Eğer bir eği tim den, bir de ği Bu gün, bi ze böy l e güç ve ren kay nak bir lik te güç kay nak la rı mı zı gö re bi len ve şim den sö ze de cek sek o za man her şe yi mi zi za yıf la mış tır. Bü tün bun la rı ne re de bu la ca - güç kay nak la rı mı zı, ge liş tir me yi esas alan bir sor gu ya ta bi tut ma bir yak la şım tar zı mız ge re ki yor. na sa h ip ol m ak Otu ruş kal kı şı mı zı, dev r im ci tu t um “Her şey içiçe geçmiş, hatlar ortadan kalkmıştır. alış kan l ık l ar kar şı sın dur. Siyasal ve toplumsal yönetim düzenlenişleri da ki du ru şu m u zu, hi E k s i k l i k l e r i ruhu belirliyor, yönlendiriyor. Öyle ki, toplum üzerinde tap ve ba kış tar zı mı zı, açı ğ a çı k ar m ak, ya ni her şe yi mi zi göz eleş t ir m ek an l a etkide bulunan, toplumsal yaşamıyönlendiren, araçlara den ge çi re ce ğ iz. Bir mın da da biz den yön veren güçler; insanların duygularını, düşüncelerini mi li tan ol mak is ti yo ge ri olan yok t ur. bütünüyle değiştirebiliyor.” ruz, as ker ol mak is ti Çünkü bun l ar ya yo ruz, -ve ay nı za man pıl ma mış da de ğil. da as ke riz de. Hem si Bir de mev cut du ya si bir mi li tan, hem rum da bu nun la so de bir ko mu tan özel li ği ve öl çü le ri çer çe - ğız? Ken di m iz de, ör gü t ü m üz de. Ör gütü nuç al mak müm kün de ğil. Öy le bir eleş ti ve sin de ken di m i zi göz den ge çi re ce ğiz ve doğ ru iş le te rek ve en çok da ger çek bir mi - rel yak l a ş ım, olum l u l u ğ u ge l iş t ir m ez, de ğer len di re ce ğiz. “Ben böy le de ği lim” di - li t an ha l i ne ge l e rek. Bu nu baş ka sın dan, olum suz lu ğu da ha faz la art tı ra bi lir. Oy sa ye biliyor muyuz? O za man par ti or ta mı nı ör güt ten bek le yen de ğil de, yol daş la ra ve eleş ti ri üs lu bu, Ön der lik üs lu bu olum suz terk et mek ge re kir. Bö yle de mek, “ben bir ör gü te bu nu ve ren ola ca ğız. Eğer ger çek lu ğu ar tı ran de ğil, en olum suz dan tu ta rak, mi li tan ve as k er ol m ak is te m i y o rum” de - bir mi l i t an ol m a yı he def l i yor sak, böy l e kü çük bir olum l u nok t a bu l up on dan mek t e dir. Öy l ey se böy l e l e ri par t i yi terk ol ma lı dır. O za man olup bi ten le ri iyi bi le - olum lu yu ge liş ti ren bir üs lup tur. Eğer biz ede rek en doğ ru su nu yap mış olur lar. Yok - ce ğiz, ken di mi zi iyi ayar la ya ca ğız. Ken di - bu nu esas ala cak sak, bu gü nün or ta mın da sa par ti or ta mı nı bo zar lar, çünkü du rum la - mi zi bu du rum da güç len dir me nin yol ve yak l a şı m ı m ı zın en ol m a sı ve eleş t i ri nin rı PKK mi li tan ki şi li ği ne ters tir. yön tem le ri ni iyi bu lup bu ko nu da sı kı bir na sıl ol ma sı ge rek ti ği ni iyi gö rüp, doğ ru Eğer bu nun tar tış ma sı nı ya pı yor sa, de - iç ge liş me ve eği tim için de tu ta ca ğız. bir üs l up tut t ur m a m ız ge re kir. Ne ga t if mek ki öl çü le ri de bel li dir. Ya ni mi li tan Böy l e ge l iş m e olur mu, olur. İn s an yak la şım dan uzak du rup po zi tif li ği esas al ko mu tan özel lik le ri ni edin mek, ona gö re ken di si ni böy le bir güç kay na ğı ha li ne ge - mak; umu du, gü ve ni esas alıp onu ken din iç ve dış dün ya mı zı dü zelt mek ve de ğiş tir - ti re bi lir mi? Par ti Ön der li ği “En za y ıf be - de yük sek bir bi linç ve so rum lu luk duy gu mek önü mü ze he def ola rak ko nul muş tur. nim, is te y en her k es ben den da ha faz la sı nı suy l a ya rat m ak, dev rim ci mi l i t a nın esas Bu na gö re ne yap ma mız ge re kir? Ken di - ya pa bi lir” di yor du. O za man so run yak la - ala ca ğı bir yak la şım dır. Gün cel ola rak en mi zi sor gu la ya ca ğız, eleş ti ri den ge çi re ce - şım, fel s e fe, ça b a ve is t ek so ru n u dur. doğ ru yak la şım tar zı bu dur. ğiz ve bu nu kap sa yan bir öze leş ti ri ya pa - Böy le bü yük bir tut ku ve yük sek bir so Biz de çok faz la ge liş me yen, çok cid di ca ğız. Bu öze l eş t i ri yi sü rek l i kı l a ca ğız. rum lu luk la bu iş le re bağ lan ma ve ken di ni ye al ma dı ğı mız bir du rum, hi tap tar zı mız Bir de bi zim şöy le bir yan lış lı ğı mız var - ver m e so ru nu dur. Güç bu ra dan alı nı yor, dır. Par ti Ön der li ği de çok eleş tir di. Oy sa dır; öze leş ti ri yi bir sa at lik ve ya bir gün lük ge liş me bu ra da or ta ya çı kı yor. İn san ken di dev rim ci mü ca de le, eği tim mü ca de le si, in ya pı yo ruz. “Bit m iş tir, kur tul duk” di ye rek ge ri lik le ri ni, za yıf lık la rı nı böy le olum lu san l a rı et ki l e m e mü ca de l e si hi t ap l a olu yak laş mak, hı ris ti yan la rın gü nah çı kar ma - bir yak la şım la gi de re bi lir ve ken di ni ge liş - yor. Ya ni hi tap bu nun en et ki li si lah la rın sı na ve ya müs lü man la rın na maz kı lıp töv - ti rir. Bu nu gör me miz, bu an lam da ken di - dan bi ri ve ya en te mel si la hı dır. Bir mi li be et me le ri ne ben zi yor. mi zi çö züm gücü ha li ne ge tir me miz ge re - ta nın, ör güt çü nün bu si la hı çok iyi ku şan Dev rim ci lik te öy le de ğil dir. Biz de öze - ki yor ve ge l iş m e yi ken di m iz de ya rat m a - ma sı, onun la sağ lam bir bi çim de do nan leş ti ri nin böy le ol ma ma sı ge re ki yor. Bir mız, dı şa rı ya böy le yan sıt ma mız ge rek li. ma sı kuş ku suz ge rek li dir. Bu nok ta da baş bü tün ola rak ya şa ma ve ça lış ma ya her an An cak son dö nem ler de ye ter siz bir ruh tan be ri Ön der lik dı şın da hiç bi ri miz, ken eleş ti rel bir göz le, an la yış la bak mak tır. Bu ha li var. Ör ne ğin bir alan dan di ğer bir ala - di m i zi cid di bir eği t i m e ta bi tut m a dık. an lam da her alan da ve her za man ke sin ti siz na gi di yor su nuz; gel di ği niz alan hak kın da Onun için de cid di bir hi tap ge li şi mi mi li ve sü rek li dir. Bu nun için onu da doğ ru ele bir yı ğın yan lış şey ler işi ti yor su nuz. Kö - tan l ar da ya şan m a dı, yal nız ca Ön der l ik’te alıp, yan lış yak la şım lar dan uzak du ra ca ğız. tüm ser bi yak la şım var. Ade ta ne re de ne ya şan dı. An lık öze leş ti ri yap mak tan ve öy le an la - olum suz luk var, ne ka dar ka yıp var, ki me Mer ke zi ya pı m ız dan baş l a m ak üze re mak tan da uzak du ra ca ğız. Bu du rum bi zim ne ol muş, yok ör güt ne du rum day mış! Ba - za yıf l ık l a rı m ı zı, gi de rek bir me zi yet m iş ge li şi mi miz önün de bir en gel dir. Ona gö re zı la rın da böy le kay gı lar var ve bun lar had gi bi gös t e ri yo ruz. Doğ ru de ğil, me zi yet
ww w
.n et ew e. co
bi rey is ti yor. Her türlü ba ğım lı lı ğı, ya ni ken di ni kö le kı la cak, is te di ği gi bi de ğiş ken ol ma sı nı ve ha re ket et me si ni ön le ye cek ba ğım lı lı ğı ka bul et mi yor. Top lum lar alış tı rıl mış, sis tem ler oluş tu rul muş ve da ha doğ ma dan in sa na na sıl ola ca ğı ye di ri li yor. Doğ du ğu an dan iti ba ren, “ka bul et m i y o rum” de di ği şey ler, ge nel ku ral lar ola rak çok ça ka bul edi lip be nim se ni yor. Bel ki de da ha faz la için de ha re ket edip bağ lı kal dı ğı mız, hiz met et ti ği miz bir sis tem olu şu yor ve biz onun için de ha re ket edi yo ruz. Sü rek li lik ten uzak du ru yo ruz. Bu sis tem bi zi bü tün yön le riy le şe kil len dir miş ve ka lı bın dı şı na çık mak bi ze zor ge li yor. Bü tün bun la ra bak tı ğı mız da, de ğiş me ol mu yor di yor ve bun dan vaz ge çi yo ruz. İç ten de za ten öy le bir şey le kar şı la şın ca, ken di özel lik le ri mi zi be ğen miş olu yo ruz. Bu, bi zim de ğiş me mi zi ön lü yor. Yok sa de ği şim ol maz di ye bir şey yok. İn sa nın en gel l e ye m e ye ce ği, de ğiş t i re m e ye ce ği hiç bir şey yok, ye t er ki is t e s in. İş t e bu ra da is t em önem l i dir. İs t em in s a n ın ken di siy l e mü ca de l e et m e si, bu na tut ku dü ze yin de inan ma sı ve böy le bir de ği şi mi ya rat ma da esas olu yor. Ki şi lik şe kil len me si ni böy le ele al mak, fel se fik ve pra tik ola rak da tek dev rim ci ve doğ ru tu tum dur. Bu nun dı şın da ki tu tum lar dev rim ci de ğil, az dev rim ci lik, ya rım dev rim ci lik ve re for mizm dir. Fa kat en dev rim ci tu tum in sa nın ken di ne kar şı tu tu mu dur. Dev rim ci li ğin bi rey de ge li şi mi ken di si ni böy le ele alıp yü rüt me siy le müm kün dür. Top l um de ği şir ken, ko şul l a ra uy gun ola rak de ği şi yor. Ken di sis te mi içe ri sin de, ken di ya sal a rıy la, bi raz da eko no mik ge liş me doğ rul tu sun da or ta ya çı kan ve için de ha re k et et t i ğ i m iz or t a m ın de ğ i ş i m i ile olu yor. Yir mi yıl ön ce siy le bu günkü ya şam çok fark lı. Her kes de bu na gö re bir de ği şim ya şa m ış. Ama bi zim de di ği m iz de ği şim, ka lı bın de ği şi mi de ğil de, ka lıp tan çık ma ve dev rim ci leş me doğ rul tu sun da bir de ği şim olun ca, o nok tada zor la nı yor, ken di mi zi sı nır lan dı rı yo ruz. Bu da ge liş me m i zi, mi l i t an l aş m a m ı zı en g el l i y or. Pra tik te, si ya set te, as ker lik te, ör güt len me de ve yö ne tim de et ki li ol ma mı zı en gel li yor. As l ın da ge l iş m eme nin, yan l ış yap ma nın te mel bir et ke ni olu yor. Is rar, ke mik leş me, bi rey sel li ği esas al ma, gi de rek par tiy le kar şı kar şı ya gel me, par ti den kop ma ya gö tü rü yor. En ile ri dü zey de tas fi ye ci l ik de di ği m iz ol gu da bu nok ta da or ta ya çı kı yor. Par ti Ön der li ği ob jek tif lik sub jek tif lik hiç fark et mi yor di yor du. Par ti kar şıt lı ğı ola rak or ta ya çı kı yor. “Be nim de di ğim ol sun” de din mi, bu par ti ye ay rı bir şey da yat mak an la mı na ge li yor. Par ti ile kar şı kar şı ya gel me, par ti ile mü ca de le et me du ru mu or ta ya çı kı yor. Bu par t i ta ri hi m iz de en ile ri dü zey de pro vo kas yon la ra ka dar git ti. Pro vo kas yon la rı, tas fi ye le ri gör me me iş te böy le or ta ya çık tı. Her şey ken di içi miz de dir, dı şı mız da de ğil. Dış tan ge len her şey et ken dir. Eğer içi miz de ol maz sa, bun la rın hiç bi ri si ni ka bul et me yiz. Bi zi öy le ko lay yön len di re mez. Böy l e ol du ğu için ka bul edi yo ruz, be nim si yo ruz, yön len di ri yor ve bu şe kil de ze m in olu yo ruz. Bu da ba şa rı sız l ı ğa yol açı yor. Bü yük bir de ği şim tut ku su ve inan cıy la yön te mi doğ ru tu tu ra rak, iç mü ca de le mi zi dev rim ci leş tir me te me lin de yü rüt mek ge re ki yor. Din ler bu na iç mü ca de le, nefs mü ca de le si di yor. Biz ise öze leş ti ri di yo ruz. Bu an lam da dev rim ci li ği mi zin, biz de va ro l an dü zen alış kan l ık l a rı nın, düş m an özel lik le ri nin aşıl ma sı nı, yi ne bu çer çe ve de par ti leş me mi zin, dev rim ci leş me mi zin, mi li tan özel lik le ri edin me mi zin tek ve te mel yön te mi olu yor. Pra ti ği iyi çö züm le me miz ge re kir. Fa kat de ği şi mi de ken di içi miz de ara ma mız, ki şi lik de di ği miz olay da ger çek leş tir me miz ge re ki yor. An cak böy le ya par sak, ge li şim ve so nuç al ma olur. Par ti miz de bir bü tün ola rak bu ha kim olur sa, par ti or ta mı mız çok iyi iş le yen, bü tün lüklü bir or tam olur; ya ni dü şün ce dün ya sın da, ka rar dü ze yin de ge liş miş, sis te mi ve iş le yi şi ge liş miş bir or tam ha li ne ge lir. Bu nun ter si olur sa her ke sin bi raz ken di bi rey ci l i ği ni ya şa dı ğı,
Serxwebûn
Ağustos 1999
Dağıstan ve Kafkaslar
Sovyet tarafından kabul edilen genelgelerle Kuzey Kafkas ya’daki tüm Karaçay, inguş, Çeçen ve Balkarların Orta Asya ve Sibirya’ya sürgünü kararlaştırıldı. Nazilerle işbirliği yaptıkları gerekçesiylebaşlatılan bu yoğun göç sırasında binlerce insan yaşamını yitirdi. Sovyetler Birliği’nin 1991’-de dağılmasından sonra ilk olarak Gürcistan’ın bağımsızlığını ilan etmesinin ardından harekete geçen Moskova, eski cumhuriyetlerin tümü n e Rusya Federasyonu’nun birer Federal Cum huriyeti statüsü verdi. Moskova, Kafkasya’ya bütün olarak kaybedeceği endişesiyle belli ödünler vermişti. Çeçenistan ve son olarak Dağıstan’da görüldüğü gibi, bu da kalıcı bir çözüm getirmedi. Rusya, dış ülkelerin de müdahale siyle önümüzdeki yıllarda bu tür sorunlara da ha çok göğüs germek zorunda kalacak. Şeyh Şamil’in ölümünün ardından üzerinde yüz yıl geçti, aynı bölgede bu kadar uzun bir aradan sonra yeniden benzer bir ayaklanmanın yaşanacağı, doğrusu beklenmiyordu. Moskova da isyana hazırlıksız yakalandı. Çünkü ne belli bir stratejisi, ne de ciddi bir askeri mevzilenmesi sözkonusuydu. Dağıstan halkları da ekonomik olarak Moskova’ya bağımlı olmalarına karşın bağımsızlık eğiliminde olduklarını pek hissettirmiyorlardı. Bölgeyi iyi tanıyan çevreler, “Dağıstan’da her halk kendi başına bir devlet yorumunu yapıyor. Bu tesbit kısmen yerinde. Çünkü Dağıstan halkları güçlü aşiret bağları ve ihtilafları devlete götürmeden aralarında hal etme kabiliyetleriyle uzun yıllar örnek performans sergilediler. Bu son ayaklanma Dağıstan halkları arasında önceden organize edilmiş bir ayaklanmaya benzemiyor. Nitekim Dağıstan hükümeti de son açıklamalarıyla Moskova’nın yanında olduğunu resmen açıklamış bulunu yor. Ayrıca isyanın lideri olan Şamil Basayev, Dağıstanlı değil, Çeçenistanlı. Hedefi ise çok net: Kuzey Kafkasya halklarını birleştirip özgürlüğe kavuşturmak. Özgürlük kavramı elbette Rusya’nın boyunduruğundan çıkma anlamında kullanılıyor. 1994-1996 yılları arasında süren Çeçenistan savaşı da böyle bir nitelik taşıyordu. Ayrıca Çeçenlerin bağımsızlık talep etmek için önemli gerekçeleri var. Çünkü Çeçenistan etnik olarak homojen. Dağıstan ise çok daha farklı. Rusya’nın burasi için “Ç eçen stratejisini uygulayacağı mümkün görünmüyor. Aksine “Çeçen st rat ej i si n Şamil Basayev uyguluyor. Rusya Dağıstan’ı da Çeçenistan gibi kaybederse, Hazar denizinin çok önemli bir kıyısını da kaybet miş olacak. Çünkü Orta Asya’dan gelen petrol ve doğalgaz hatları ile Bakü-Novorossisk petrol boru hattı Dağıstan’ın başkenti Mahaç-kale’de kesişiyor. Doğal enerjinin giderek azalacağı önümüzdeki yüzyıla ekonomik ve politik hüsranla girmek istemeyen Rusya, bölgedeki hegemonyasını korumak amacıyla bü yük çaba sarfediyor. Rusya’nın büyük zorluklar çekmesine kar ş ın Dağıstan’da başarılı olma ihtimali yüksek. Çünkü Dağıstan herkesin rahat el atabildiği Çeçenistan’a benzemiyor. Rusya’yı bölgede bekleyen en büyük handikap ise yine kendi dağınıklığıdır. Eski gücünü koruma iddiasıyla Kosova’ya kadar asker gönderen Rusya’nın isyanın ilk günlerinde Dağıstan’a gönderdiği’ birlikleri, henüz çatışmalara girmeden yiyecek stoklarının yüzde 80’ini tüketti. Çeçenistan’da barış anlaşmasını imzalayan dönemin Rusya Genelkurmay Başkanı Alexander Lebed’in bu durumu “aç bir asker kızgın bir askerdir” sözleriyle yorumlaması, Moskova’nın askeri anlamda ciddi bir kriz yaşadığını da gösteriyor.
ya da “Kuzey Kafkasya Askeri Bölgesi’ gibi terimlerle andığı bölgede cesur komutanların çıkması da Moskova’nın korkulu rüyası haline gelmiştir. Kuzey Kafkasya’nın en önemli gerilla komutanlardan biri olan Şamil Basayev’i bugün Dağıstan’da da asi bir komutan kılan yine bu özelliğidir. 1989’da Çeçenistan’ın bağımsızlığı için tek başına Ankara’ya uçak kaçırdı. Çeçenistan savaşı sırasında büyük bir şehir baskını yaptı, Abhazya savaşı sırasında ise gönüllü birliklerin başkomutanı oldu. Basayev’in şu sıralarda başında bulunduğu “İslami Şura”, Dağıstan’ı, daha önce var. olduğunu iddia ettiği “Dağıstan islam Cumhuriyeti” olarak ilan etti. “İslami Şura”nın açıklamasında, kurtarılmış topraklar olarak ilan edilen Dağıstan’ın denetim altındaki bölgelerinde Şeriat Mahkemesi’nin kurulacağı da belirtiliyor. Rusya Genelkurmay Başkanı Anatoli Kvaşnin ise o günden bu yana durumun kontrol altında olduğunu öne sürüyor. Mosk-
düzeni savunuyor. Basayev ve çevresi Rusya’ya karşı mesafeli oldukları gibi, İşkerya’nın geleceğinin sadece İslamiyet olacağından da emin görünüyorlar. Basayev’in yakın olduğu Wahabi Tarikatı ise Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra Kuzey Kafkasya’yı etkisi altına almakla tanınmaya başlamıştı. Bölgede daha önce kök salan Nakşibendi tarikatı üyeleri arasında örgütlenme yapan sünni Wahabi tarikatı, müdahaleci bir özellik taşıdığı için Nakşibendiler içinde tepki ile karşılanıyor. 6-8 Nisan 1997 tarihleri arasında Moskova’da ilk kez düzenlenen “Rusya Kur’an Konferansta konuşan Rusya Büyük Müftüsü Talat Tajuddin, “Wahabiler bize büyük zarar verdi diye yakınmıştı. Wahabilerle yaşanan gerginliğin de gündeme geldiği konferansta tarikatın Türkiye’de yaşayan ve Kafkasya’da çok etkili olan lideri Şeyh Muhammed Nazım el-Haqqani başkanlığında toplanan ulemalar, Wahabilerin özellikle Özbekistan, Dağıstan, Kazakistan, Türkmenistan
va’da Dağıstan için yapılan yorumlar da ilginç. Eski başbakanlardan Sergej Stepaşin, Dağıstan’ı kaybedebilecekleri görüşünü savunurken, birçok batılı yorumcu da bu görüşü paylaşıyor. Öte yandan Basayev’in kendisi de açıkla malarını sürdürüyor. Son açıklamalarından bi rinde “Rusy a Dağıstan’ı gönüllü terketmelf mesajını veren Basayev, aksi taktirde sonuna kadar direnecekleri uyarısında da bulunuyor.
ve Çeçenistan’daki Nakşibendi hareketine sızdığını ve Suudi Arabistan’dan sağlanan “dolarlarla” örgütlenmelerini güçlendirdikleri, hatta Bosna, Pakistan, Türkiye ve Mısır’da da aktif oldukları kaygısını dile getirmişti. Buna rağmen Şamil Basayev’in bu seferki misyonuyla ciddi bir destek görmemesi dikkat çekiyor. Rusya’yı kaybetme korkusunu yaşayan ABD, Dağıstan’daki isyanı, resmi açıklamalarında “silahlı grupların yasalara bağlı otori teler ve suçsuz halka karşı saldırısı” olarak nitelendiriyor. Ancak bu hareketi “terörist* olarak tanımlamaması da göze batıyor. Zira PKK’nin Kürdistan’da yıllarca verdiği ulusal kurtuluş mü cadelesi ile Ortadoğu’daki birçok hareket ABD emperyalizmi tarafından “teröı” olarak nitelendirilmektedir. ABD’nin Dağıstan isyanını farklı bir dille “kınaması” ve zoraki bir açıklama havası yaratması, aslında işin rengini gösteriyor. ABD Dışişleri Bakanlığı’nın 16 Ağustos tarihli açıklamasında, ayrıca savaşan taraflar sivillere karşı duyarlı davranmaya çağrılıyor. Kuzey Kafkasya’daki durum ise “istikrarsızlığın gide rek büyümesi’ diye algılanıyor. ABD elbette bölgede çıkarlarına ters düşecek istikrarsızlık istemiyor. Çünkü böylesi bir durumda tasarlanan uzun enerji hatları projeleri suya düşecek, bölgede milyarlarca dolarlık yatırım yapan Amerikan petrol şirketlerinin sermayesi riske girecek. ABD, çıkarlarını korumak için gerektiğinde silahlı müdahaleyi bile göze alabilir. ClA’nın Şamil Basayev’i Suudi kökenli radikal İslamcı Usame bin Laden ile ilişkilendirme-si de ABD’nin tavrını ortaya koyuyor. Çünkü Bin Laden, Kenya ve Tanzanya’daki elçilik bombalamalarının zanlısı olarak ABD tarafından kelle parasıyla aranıyor. Afganistan ve Sudan’ın geç tiğimiz yıl uzun menzilli Tomohavvk füzeleriyle bombalanması da bu nedenleydi. New York Post gazetesinin Ağustos sonunda yayımladığı bir habere göre, Amerikan istihbaratı, Şamil Basayev’in isyan hareketi için Usame bin Laden’-den para aldığı ve Bin Laden’in bölgeye kendi savaşçılarını yolladığı öne sürülüyor. Dış ülke lerden ciddi bir destek görmesi beklenmeyen Basayev’in tek dayanağının Kafkas halkları olması ise avantajı olarak görülüyor. Ancak bu alanda örgütleme yapmanın da büyük zorlukları sözkonusudur. Basayev’in bu şartlar arasında uzun süre Kafkas Dağları’nda kalma ihtimali var, ama güçlü bir örgütlenme yapılmadan büyük başarılar elde edeceği mümkün değil.
.n et ew e. co
Hsaan Çınar
hakimi yetini de 26 yıl geciktirmişti. Bu arada Dağıstan imamı Şeyh Şamilin Türkiye ve Azerbaycan’da söylendiği gibi Türk kökenli olduğu iddiası, yanıltmadan ibarettir, isyanı sadece Katkas halk l arının politik ve etnik bağımsızlığı adına değildi. Nihai hedefi büyük bir islam devleti olan Şeyh Şamil, isyanı da müslüman halkların hıristiyanlığa karşı kutsal savaşı olarak nitelendirmiştir. Şeyh Şamil’in bölge halklarına büyük umut vermesi ve halkların kurtuluşunu sağlayamaması ise büyük tahribatlara yolaçmıştır. Hedefi daha geniş tutup tüm halkları kapsayacak şekilde bir savaş stratejisi çizebilseydi, çözüme en azından daha çok yaklaşmış olurdu. Çünkü Abhas ve Çerkezler o yıllarda mücadelenin sadece bağımsızlık hedefli ulusal kurtuluş bo yutunu destekliyordu. Şeyh Şamil’in hedefini daraltması, özellikle Çeçenler, Abhazlar ve Çerkezlere büyük eziyetler çektirmiştir. Sömürgeci geleneği olan Çarlık Rusya’ya karşı ortak mücadele eden Çeçenler, Abhazlar, Çerkezler, müslüman Osetler ile Dağıstanlılar, Şeyh Şamil’in 1859’da Ruslar tarafından esir alınmasıyla büyük kırıma uğramıştır. Oysa Dağistan, etnik olarak tam bir halklar mozayiği. En kalabalık nüfusa sahip Av arl ar‘ın yaklaşık 600 bin nüfusu bulunmaktadır. Bunun dışında Agul ar (14 bin), Dargin (120 bin), Kumik (232 bin), Lak (92 bin), Lez-gin (205 bin), Nogai (30 bin), Rutul (15 bin), Tabasarans (80 bin), Zahur (5 bin), Çeçen (60 bin), Oset (1100) Dağ Yahudileri (3 bin 600), Tat (13 bin), Rus (166 bin), Ukrayna (8 bin), Azeri (75 bin), Yahudi (9 bin 300) ve Tatarlar (5 bin 500) ile daha birçok halk, büyük bir kültürel zenginlik oluşturmaktadır. Tarih sayfalarındaki rakamlara göre, 1859’dan sonra 1.2 milyon Kuzey Kafkasyalı Rusların korkusundan yurtlarını terketmek zorunda kalmış, bunlardan 800 bini Osmanlı imparator luğu denetimindeki Kuzey Anadolu bölgesine sığınmış. Bugün halen diasporada yaşayan (Türkiye ve Ortadoğu ülkelerinde) Kuzey Kafkasya halklarıdan 2 milyon üzerinde insan tahmin ediliyor. Şeyh Şamil önderliğindeki savaşın Rusya ile Osmanlı İmparatorluğu arasında barış anlaşmasının imzalanmasından sonrasına denk gelmesi de dikkat çekiyor. Rusların Kafkasya’yı fethini 26 yıl geciktiren Şeyh Şamil, elbette halk arasından çıkmış bir önder tipi değildi. Çıkış koşulları farklıydı. Bir toprak sahibinin oğlu olan Şamil, medreselerde dilbilgisi, mantık, hitabet ve Arapça eğitimini görmüş. 1830’da Müridizm Tarikatı‘na girdi. Gazi Muhammed’in yönetimindeki tarikat, Da ğıstan’ı 1813’te iran’dan resmen alan Ruslara karşı cihad açar. Rusların 1832’de öldürdüğü Gazi Muhammed’ten sonra tarikatın başına geçen Hamzat Bek de 1834’te kendi taraftarların ca öldürüldü. Bunun üzerine Dağıstan’ın üçüncü imamı seçilen Şeyh Şamil, bağımsız bir devletin temelini attı. Çeçenlerden ve Dağıstanlılardan oluşan tarikat üyelerini yeniden örgütleyerek, Kafkasya’daki Rus mevzilerine kar şı büyük saldırılar düzenledi, isyanın bastırılma aşamasına geldiği 1859’da birkaç yüz arkadaşıyla birlikte kendisini kuşatan Rus küvetlerine teslim oldu. Böylece Kafkasya halklarının bağımsızlık umudu da 26 yıl savaştan sonra sönmüş oldu. Leningrad kentine götürüldükten sonra Moskova’nın güneyindeki Kaluga’ya gönderildi. 1870’te Rus Çarı’nın izniyle Mekke’ye hacca gitti. Ama geri dönmeyerek büyük olasılıkla orada öldü.
Sayfa 19
m
Serxwebûn
ww w
İki bin yılı geride bırakırken, yeni milenyumun en büyük sorunu olarak belirlenen enerji ve su sorunlarından ötürü savaşların çıkacağı da şimdiden hesaplanıyor, ikinci önemli sorun ise halen çözümlenememiş halkların ulusal sta tüsüdür. Ortadoğu ülkeleri ve Afrika’yı yıllardır etkisi altına alan su sorunu ile kuraklık giderek artacak. Teknolojik gelişmelere karşın üretilen ulaşım araçlarının tamamen yeraltı enerji kaynaklarına bağlı olması, kapitalizmin bu alanda da tedbirli davranmalarını gerektiriyor. Üstelik halkların çıkarlarını gözetmeden. Ortadoğu’daki küçük anti-emperyalist kesim üzerinde hakimiyet sağlasa da bunu ciddi bir tehdit unsuru olarak görmeyen, buna rağmen, Kuzey’den Keşif Güç’ün Güney Kürdistan’daki rutin bombalamaları benzeri tedbiri elinden bırakmayan ABD ve Müttefiklerinin yeni hedef olarak belirlediği Kafkasya’ya yönelim de giderek hız kazanacak. Şimdilik sadece petrol şirketleri aracılığıyla bu bölgede temsil edilen emperyalizmin 21’inci yüzyıldaki en büyük hedefinin özellikle Kuzey Kafkasya’yı hakimiyeti altına almak olacağı kesin gibi görünüyor. Bölgede son yıllarda peş pe şe alevlenen savaşların arkasındaki nedenlerden biri bölgedeki güçlü enerji rezervleri olması na karşın, bölge halklarının Rusya’ya karşı olan tepkisi de bunda önemli bir rol oynuyor. Osetya ve Çeçinistan’dan sonra Kuzey Kaf kasya’nın Dağıstan bölgesinde de Ağustos’ta başlayan gerginliğin arkasında bu sorunlar yumağı bulunmaktadır. Sorunları çok karmaşık ve çözümü tüm halkların birarada yaşamalarının dışında pek mümkün görünmeyen bu bölgenin bir ucunda emperyalizmin yönelimi bulu nurken, bir ucunda Rusya’nin hakimiyet çırpını şı, öte yandan da yerli halkların arayışları var. Ağustos başında Dağıstan’da patlak veren çatışmaları, bölgede reel sosyalizmin çözülüşünden bu yana yaşanan sorunların karikatürize edilmiş biçimi olarak algılamak da mümkün. Aslında Kafkasya ve Dağıstan’daki savaşta görüldüğü gibi reel sosyalizmin gerçekten demokrasi, özgürlük ve ulusal çözüm konularında cid di bir ilerleme yaratamadığına tanık oluyoruz. Dağistan’da neden bağımsızlık çatışmalarının başlatıldığı, araştırmaya değer bir konu. Antik İpek Yolu’nun önemli basamaklarından sayılan Dağıstan, demografik olarak tam bir halklar mozayiği, jeografik olarak da Kuzey Kafkasya’nın bir kültür hazinesi olarak biliniyor. 52 bin 2 yüz kilometrekarelik alanıyla Hazar Denizi’nin batı kıyısından karlı Kafkasya dağlarına kadar uzanan Dağıstan’da sadece 2 milyon insan yaşıyor. Toprağın önemli bir kesimi kızgın çöllerden oluşmasına karşın, akan sayısız nehir ile petrol ve doğalgaz kaynakları da ülkeye ayrı bir zenginlik katıyor. Dağları, zirveleri karlı Alp dağlarını andırır. Bu bölgenin uzun süreli gerilla tarzı savaşlara sahne olmasının en önemli etkeni de dağlık alanların yoğun olmasıdır. 26 y ıl geciktirilen sömürgecilik Dağıstan ilk önemli savaşa 186 yıl önce tanık olmuştu. Bölge halkları ilk ve belki de son kapsamlı ulusal kurtuluş deneyimi ile bu dönemde karşılaşmıştı. Dağıstan’ın yerleşik halklarından Avar kökenli olan Şeyh Şamil, 1813’ten 1859’a kadar Çarlık Rusya’nın yayıl macılığına karşı savaşmış, ülkesinin bağımsızlığını elde edememiş, ama Rusya’nın
Bolşev ik dev riminin etkileri
Kuzey Kafkasya halkları, 1917’deki Bolşevik Devrimi’nden sonra da bağımsızlık çabalarını sürdürdü, fakat başarılı olamadı. Stalin ile varılan anlaşma sonucu Ocak 1921’de inguş, Kabard, Balkar, Karaçay, Çeçen ve Osetler ile Sovyetler Özerk Cumhuriyeti Dağıstan, çok uluslu Sovyet Özerk Dağlık Cumhuriyeti olarak ilan adildi. Ancak bu cumhuriyet bütünüyle sadece bir yıl yaşayabildi. Sonraki yıllarda yaşanan çelişkiler, tüm büyük halkları ayrı ayrı özerk cumhuriyetlere kavuşturdu. Diğer yandan ikinci Dünya Savaşı sırasında Kuzey Kafkasya’nın önemli bir kesimi Alman orduları ta rafından işgal edildi. Bu dönem buradaki halklar için tarihlerinin en zor, acılı ve kayıpların yo ğun olduğu bir dönemi oldu. Kasım 1943 ile Mart 1944 yılları arasında Yüksek
Çeçenistan sav aşı Şamil Basayev öncülüğünde başlatılan isyanın başarıyla sonuçlanmasında Çeçenistan’ın ağırlıklı olarak Çeçenlerden oluşması önemli bir etkendir. Ayrıca Çeçenistan savaşı sırasında Rusya üzerinde dış baskı da çok yo ğundu. ABD bir yandan, TC diğer yandan önemli bir baskı unsuru oluşturuyorlardı. Çeçenler, Afganistan gibi Rusya’ya karşı kullanılıyordu. Çeçenistan’da başlatılan dış destekli is yanın başarılı olması, Rusya’nın Kafkasya’daki egemenliğini de sarsmıştı, işte bu durum yeni isyanlara prim kazandırmıştı. Rusya’nın “Kuzey Kafkasya Ekonomik Bölgest,
Basay ev kimdir?
Kuzey Kafkasya çevrelerinde “çok mütevazf diye tanımlanan Basayev’in islamiyet temeli üzerine kurulu bağımsız devlet anlayışının Çeçenistan savaşından sonra oluştuğu savunuluyor. Eşi Abhazyalı bir Hıristiyan olan Basayev’in kendisi ise tarihçi, hatta bu alanda do çentlik bile yapmış. Suudi Arabistan kaynaklı Wahabi Tarikatı ile tanışıp içinde yer aldığı söyleniyor, islami devlet anlayışı da bundan kaynaklanıyor. Bu arada Basayev’in Çeçenistan savaşından sonraki mücadelesi ve yöntemleri ABD’nin çıkarlarına da aykırı üstelik. Ancak anti-emperyalist karakterinin sadece Rusya’yı kapsamına aldığı anlaşılıyor. Çeçenistan savaşının sona ermesinin ardından ülkenin siyasetinde yer “alan Şamil Basayev, geçtiğimiz 20 Şubat tarihinde Grozni’de düzenlenen Çeçenistan savaşındaki işkerya hareketinin yürütme organı olan islami Şura’nın konferansında, konsey başkanı olarak seçildi. Toplam 35 konsey üyesinden oluşan Şura, hükümete karşı güçlü bir mahalefet iddiasıyla 9 Şubat’ta kurulmuştu. Hedef Devlet Başkanı Aslan Maşha-dov’a karşı de fakto bir alternatif yaratmak, tecrit etmek ve hükümetten istifasını sağlamaktı. Çünkü birçok Çeçen lider Maşhadov’u çok laik ve Moskova taraftarı olarak suçluyor. Şamil Basayev’in aksine Aslan Maşhadov, Rusya eğitimli ve eski Kızılordu komutanı olarak biliniyor. Çeçenistan savaşı sırasında Cevher Dudayev öncülüğündeki işkerya güçlerine komutanlık etmesi nedeniyle 1996’daki genel seçimlerde devlet başkanı seçildi. Şamil Basayev ile Zalimhan Yandarbiyev gibi Çeçen liderler ise daha çok Çeçenistan’ın islami geleneklerinin etkisinde yetişmişti. Maşhadov ile Basayev arasındaki fark da büyük oranda dünyaya bakış açılarına dayanıyor. Biri Rusya yanlısı bir politikacı, diğeri islami
Ağustos 1999
O
lgu la rı, ol gu lar ara sın da ki iliş ki le ri kav ra ma nın önün de çok önem li bir en gel var dır. Bu, res mi ide o lo ji ku ru mu dur. Res mi ide o lo ji dü şün ce ya sak la rı nı dü zen le yen, dü şün ce ya sak la rıy la ta nım la nan bir ku rum dur.
Olgudan kaynaklanan düşünceler-resmi ideolojiden kaynaklanan düşünceler
lı ca bu nok ta da ken di ni gös te rir. Yu ka rı da Ra m a zan bay ram l a rın dan ve kur ban bay ram la rın dan Su ri ye sı nı rıy la il gi li ba zı göz lem ler di le ge tir miş tim. İş te bu ko nu da üre ti len dü şün ce ler le ol gu lar ve ya ol gu sal iliş ki ler ara sın da bir uy gun luk var sa ya sak lar kar şı sın da ta kı nı la cak ta vır şüp he siz önem li dir. Üçün cü ola rak dü şün ce ya sa ğı nın si ya -
mak ta dır lar. Bu nu, ba sit bir “inat” ola rak de ğ er l en dir m ek t e dir l er. Hal b u k i bu ra da eleş ti ril me si ge re ken res mi ide o lo ji nin biz zat ken di si dir. Res mi ide o lo ji nin eleş ti ril me sin de ıs rar l ı ol m ak bi l im yön t e m i nin vaz ge çil m ez bir ge re ği dir. Araş t ır m a cı l ar ol gu la ra sa dık ka la cak ka dar dü rüst, var dık la rı so nuç la rı açık la ya bi le cek ka dar ce sur ol ma lı dır lar.
Batıl itikat - resmi ideoloji ilişkisi
su çu” da va la rın da yar gı yı yön len di ren te mel ku ru mun da res mi ide o lo ji ol du ğu açık tır. Bu yön den üni ver si te , ba sın-ya yı n vb. ku rum la rın ir de len me sin de ya rar var dır.
Üniversiteler Üni ver si te ha ki ka tin araş tı rıl dı ğı, in ce len di ği bir ku rum dur. Üni ver si te de nin ce in sa nın ak lı na ilk ön ce öz gür dü şün ce ge lir. Üni ver si te, öz gür dü şün ce nin ge liş ti ği önem li bir mer kez ola rak bi li nir. Üni ver si te kav ra m ı bi rin ci plan da öz gür dü şün ce kav ra m ı nı, bi l im kav ra m ı nı çağ rış t ı rır. Üni ver si te, öz gür dü şün ce nin ma ya lan dı ğı, ge liş ti ği bir alan dır, öy le ka bul edi lir. Bi li min sı nır sız bir dü şün ce öz gür lü ğü or ta mın da üre til di ği bes bel li bir ger çek lik tir. Ol gu l a rın, so m ut ger çek l e rin ol du ğu gi bi ele alın ma la rı ge re ği önem li bir il ke dir. Bu, top l um sal bi l im l e rin de önem l i bir il ke si dir. Araş t ır m a cı l a rın top l um sal ol gu la ra yak la şır ken ken di ki şi sel is tek le ri ni, ni yet l e ri ni, ya ni sub j ek t if du rum l a rı araş t ır m a-in ce l e m e sü re ci ne yan s ıt m a ya cak la rı, önem li bir doğ ru dur. Ol gu lar ye ri ne, ken di is tek le ri ni ve ni yet le ri ni koy mak bi lim sel dü şün ce sü re ci ni özün den ze de le mek te dir. Böy le bir du rum ya dır ga nır, sor gu la nır, eleş ti ri ko nu su ya pı lır. Kürt ol gu su na yak la şım da te mel il ke nin ya şa ma hiç geç me di ği gö rü lü yor. 1950’ le ri, 1960’ la rı, 1970’ le ri ha tır la ya lım. Bu yıl lar da üni ver si te ler, üni ver si te öğ re tim üye le ri, pro fe sör ler, Kürt ler’ in, Kürt çe’ nin in ka rı nı meş ru laş tı rı cı ya zı lar ya zı yor lar dı. Üni ver si te le rin Kürt so ru nuy la il gi len me me le ri için söz l ü-ya zı l ı çe şit l i ön l em l er alı nı yor du. Kürt so ru nuy la il gi li, ör ne ğin Kürt ler’ in ta rih sel ve top l um sal ge l i şi m iy l e il gi l i, Kürt çe’ yle il gi li ça lış ma lar ya pıl ma ma sı na özen gös te ri li yor du. Bu tür ko nu la ra il gi du yan olur sa, üni ver si t e den he m en uzak laş tı rı lı yor du. Kürt ol gu su nun gö rül me me si, bi lin me me si is te ni yor du, öy le olu yor du. Ba zı pro fe sör ler, ya zar lar, ga ze te ci ler, Kürt l er’ i n as l ı nın Türk ol du ğu na iliş kin ya zı l ar ya zı y or l ar dı. Kürt çe’ n in as l ı n ın Türk çe ol du ğu nu is pat et me ye ça lı şı yor lar dı. Bu yıl lar da Kürt ler’ den, Kürt çe’ den sö ze den le rin çok ağır ce za la ra çar pı tıl dı ğı da bi l i ni yor. Sos yo l o j i, İk t i sa di dok t rin l er, Fel se fe, Türk Di li ve Ede bi ya tı, An tro po lo ji, Et no lo ji, Ka mu Hu ku ku, Ce za Hu ku ku, Ana ya sa Hu ku ku, Si ya set Bi l im l e ri gi bi bi lim dal la rı na men sup pek çok pro fe sö rün mah ke me ler de “bi lir k i şi lik” yap tık la rı da gö rü lü yor. Pro fe sör ler da va ko nu su edi len ya zı lar la, ki tap lar la il gi li ola rak yaz dık l a rı ra por l ar da Kürt l er’ i n as l ı nın Türk ol du ğu nu is pat la ma ya ça lı şı yor lar, Kürt çe di ye bir dil ol ma dı ğı nı, Kürt çe’ nin as lı nın Türk çe ol du ğu nu ka nıt la ma ya ça lı şı yor lar. Kürt ler’ in Türk ler’ den ay rı bir halk, Kürt çe’ nin Türk di lin den ay rı bir dil ol du ğu nu söy le yen ya zı la rın suç un sur la rı ta şı dı ğı nı vur gu lu yor lar. Böy le bir sü re ci öz gür dü şün ce açı s ın dan, öz gür eleş t i ri ve bi l im yön te mi açı sın dan na sıl de ğer len dir mek ge re kir? Dü şün ce nin suç lan dı ğı, yar gı lan dı ğı, ce za lan dı rıl dı ğı bir si ya sal sis tem de ba ğım sız yar gı dan, hu ku kun üs tün lü ğün den söz edi le bi lir mi? Bu sis tem de ge rek cum hu ri yet sav cı la rı, ge rek yar gıç lar, res mi ide o lo ji nin ko ru yu cu lu ğu nu ya pı yor lar. Ör ne ğin cum hu ri yet sav cı la rı gi bi dü şün me dik le ri için ya zar la r hak kın da da va açı lı yor, yar gıç lar gi bi dü şün me dik le ri için mah kum olu yor lar. Bu sü reçte ada le tin ba ğım sız ol du ğun dan söz edi l e bi l ir mi? Te o rik ba kım dan, pra tik ba kım dan bu na ola sı lık var mı? Yar gı la ma da ki te mel sü reç bu dur. Eğer araş tır ma cı-ya zar ki ta bı nı, ya zı sı nı sa vu nu yor sa, dü şün ce si ni sa vu nur ken res m i ide o l o j i yi eleş ti ri yor sa, da va nın mah ku mi yet le so nuç la na ca ğı açık tır. Bu ko şul lar al tın da ce za nın ida ri un sur lar ta ra fın dan ve ril me siy le, yar gı or gan la rı ta ra fın dan ve ril me si ara sın da cid di bir fark yok tur. Za ten po lis, ben zer ce za la rı ço ğu za m an fi i l i ola rak uy gu l a m ak t a dır. Ör ne ğin, der gi, ga ze te bü ro la rı na sık sık bas kı ya pa rak ar şi ve el koy mak ta, ça lış ma la rı fi i len en gel le mek te dir. Türk üni ver si te si nin Kürt so ru nu ko nu -
Halk ara s ın da ge çer l i olan, doğ ru ol du ğu na ina nı lan ba zı yan lış bil gi ler var dır. Bun la ra ba tıl iti kat de n i l i y or. Ör n e ğ in ba zı in san l ar, yan l a rın da iğ ne ta ş ı dık l a r ın da cin l e r in ken di le ri ne za rar ve re me ye cek le ri ni dü şü nür ler. Bu bil gi le ri hiç sor gu la maz, doğ ru luk la rı or tak la şa ka bul edi lir. Ge rek le ri ye ri ne ge ti ri lir. Res mi ide o lo ji nin bil gi l e ri de doğ ru luk l a rı hiç sor gu l an m a yan, sor gu lan ma dan doğ ru ka bul edi len bil gi ler dir. Ba tıl iti kat ile res mi ide o lo j i ara s ın da önem l i bir ben zer lik var dır. Her iki si nin de yo ğun bir inan ca da ya lı ol ma la rı önem li bir ben zer lik tir. Bu iki kav ram ara sın da çok önem li bir fark ol du ğu da açık tır. Res m i ide o l o j i dev l e t in İsmail Beşikçi ce zai yap t ı rım l a rıy l a ko run m ak t a dır, kol l an m ak ta dır. Res m i ide o l o j i nin eleş t i ri si ya sak t ır. Ör ne ğin Kürt so ru nu açı sın dan res mi ide o lo “Dü şün ce ya sak la rıy la ji nin eleş ti ril me si çok ağır ce zai yap tı rım l a rı içer m ek t e dir. Res m i ide o l o j i han gi ol gu lar, han gi iliş ki ler Türk dü şün ce si ni be lir le yen, yön len di giz len mek te dir? ren en önem li ku rum dur. Dü şün ce ya sak la rıy la han gi Bu ra da dev l et ve dü şün ce ya sak l a rı ol gu la rın kit le le rin bi lin ci ne iliş ki si ko nu sun da so mut bir ör nek ver mek te ya rar gö rü yo ruz. Dü şü ne lim ki, çarp ma sı en gel len mek te dir? 2000-2500 ci va rın da ba sı lan bir ki tap la Si ya sal mü ca de le sü re cin de il gi li ola rak top lat ma ka ra rı alı nı yor, ki dü şün ce ya sak la rı nı en çok ta bın da ğı tı mı ya sak la nı yor, ki ta bın ya kim le rin sa vun du ğu na bak mak, o za rı ve ya yın cı sı hak kın da da va açı lı yor. Hal bu ki dev le tin ko lay ca yön len di re bil ki şi le rin ti ca ri ve sı nai iliş ki le ri ne di ği, de net le ye bil di ği te le viz yon lar, rad bak mak önem li ol ma lı dır.” yo lar var. Bun lar mil yon lar ca ki şi ye hi tap edi yor. Yi ne dev le tin ko lay ca yön len di re bil di ği ga ze te ler var. Bun la rın ti ra j ı 2000-2500 de ğil, mil yon lar ca... O za sal iş le vi nin ir de len me si bü yük bir öne me man dev let bu kit le ile ti şim araç la rın da ne ha iz dir. Dü şün ce ya sak la rıy la han gi ol gu den ken d i doğ ru la rı nı an lat mı yor, il gi li dü lar, han gi iliş ki ler giz len mek te dir? Dü şün şün c e l e r i et ki siz bı rak mı yor, çü rüt mü yor ce ya sak la rıy la han gi ol gu la rın kit le le rin da, on l a r ı ya sak la ma yo lu na gi di yor? Kal dı bi lin ci ne çarp ma sı en gel len mek te dir? Bun ki dev l e t in üni ver si te le ri, araş tır ma ens ti tü lar ya sak la rın si ya sal iş lev le riy le il gi li ko le r i, yüz l er c e da nış man pro fe sör le ri var, ga nu lar dır. ze t e ya z ı l a r ıy l a, rad yo lar da, te le viz yon lar da Si ya sal mü ca de le sü re cin de dü şün ce ya dü z en l e n en pa n el l er le, ben zer prog ram lar la, sak la rı nı en çok kim le rin sa vun du ğu na bak il g i l i dü ş ün c e n in yan lış ol du ğu or ta ya ko mak o ki şi le rin ti ca ri ve sı nai iliş ki le ri ne, na b i l ir. Böy l e c e o dü şün ce et ki siz kı lı na bi mal-mülk bi ri kim le ri ne, mal-mülk bi rik tir lir. Hal b u k i öy l e ya p ıl mı yor, an cak 2000me yön tem le ri ne bak mak önem li ol ma lı dır. 2500 ba s ı l an bir ki t ap ya sak la nı yor, hak Res mi ide o lo ji nin Kürt ler’ le il gi li dü kın d a da v a açı l ı y or. 2000-2500 ki tap tan bi şün ce le ri, gö rüş le ri ya la na, in ka ra ve red de le kor k u du y u l u y or. Dev l e t in ken di ne gü da yan mak ta dır. İn kar ve red, asi mi las yo nu ve n e m e m e s i n in, ya s ak l a r a baş v ur ma sı nın ve im ha yı da ge tir mek te dir. İm ha, di lin ve ne d e n i ne d ir aca b a? Bu ki t ap l ar l a, ya zı lar la kül tü rün im ha sı ya nın da fi zi ki im ha yı da il g i l i ola r ak çe ş it l i da v a l ar yü r ü t ül dü ğü, içer mek te dir. Asi mi las yo na kar şı di re nen çok ağır mah k u m i y et l er, ağır ha p is ve pa ra le rin, ya ni Kürt kal mak ta ıs rar eden le rin, ce z a l a r ı ve r il d i ğ i yi n e bi l i n i y or. Hal b u k i Kürt l er’ i n ulu s al ve de m ok ra t ik hak l a rı bu 2000-2500 ci v a r ın d a k i ki t ap da za t en için mü ca de le eden le rin fi zi ki ola rak im ha top la tıl mış, da ğı tı mı ya sak lan mış. edi le cek le ri açık tır.
ww w
.n et ew e. co
Bi l im ol g u l ar l a il g i l e n ir. Bi l im s el öner me ler, ol gu lar dan kay nak la nan, ol gu lar dan ha re ket eden öner me ler dir. Bi lim sel dü şün ce ol gu la rı, ol gu lar ara sın da ki iliş ki le ri kav ra yan, açık l a yan bir dü şün ce dir. Araş tır ma cı lar, top lum sal ya şan tı da zi hin le ri ne çar pan ba zı olay la rı an la ma ya, kav ra ma ya ça lı şır lar. Bu ol gu la rı, ol gu lar ara sın da ki iliş ki le ri açık la yı cı ba zı hi po tez ler oluş tu rur lar. Bu hi po tez le ri, yi ne baş ka ol gu lar ara cı lı ğıy la sı na ma ya ça lı şır lar. Bi lim sel dü şün ce, bu sü reç te üre ti len bir dü şün ce dir. Bi l im sel dü şün ce ol gu l a rın dü şün ce si dir. Bu, araş tır may la, in ce le mey le, ya ni yo ğun bir emek har ca na rak üre ti len bir dü şün ce dir. Bun lar eleş ti ri len, tar tı şı lan, doğ ru lu ğun dan kuş ku du yu lan, yan lı şı nı her za man dü zel te bi len dü şün ce ler dir. Ol gu lar dan ha re ket et me yen, ol gu lar la sı na n m a y an hiç b ir öner m e, bi l im s el bir öner m e de ğil dir. Bi l im de doğ ru l u ğun tek öl çü tü var dır, o da ol gu lar dır. Ol gu lar dan kay nak lan ma yan dü şün ce ler de var dır. Bun lar ha zır dü şün ce ler dir. Bu dü şün ce ler, ba zı oto ri te ler ta ra fın dan üre ti lir, yi ne o oto ri te ler ta ra fın dan ki şi le rin zi hin le ri ne, ku rum la ra ve kit le le re şı rın ga edil me ye ça lı şı lır. Ör ne ğin, res mi ide o lo ji den kay nak la nan dü şün ce ler bu tür dü şün ce ler dir. Bu dü şün ce ler, öner me ler eleş ti ri le mez ler, tar tı şı la maz lar. Bu öner me le rin doğ ru lu ğun dan kuş ku du yu la maz. Dev let ki şi ler den, ku rum lar dan bu gö rüş le ri öğ ren me le ri ni, bu dü şün ce le re gö re ta vır ve dav ra nış ser gi le me le ri ni is ter. Res mi ide o lo ji nin ce zai yap tı rım lar la ko ru nan ve kol la nan bir ide o lo ji ol du ğu nu be lirt mek ge re kir. Res mi ide o lo ji yi eleş ti ren dü şün ce le rin çok ağır ce zai yap tı rım lar la kar şı kar şı ya kal dı ğı bi lin mek te dir. Bi li min bil gi ye, ak la; ide o lo ji le rin, bu ara da res mi ide o lo ji nin ise inan ca, ima na da ya lı ol du ğu bi li ni yor. İnan ca da ya nan dü şün ce le rin kut sal sa yı la cak la rı, eleş ti ri le me ye cek le ri yi ne çok açık tır. Bi lim de doğ ru lu ğun tek kri te ri nin ol gu lar ol du ğu nu be lirt miş tik. Res mi ide o lo ji de ise, doğ ru lu ğun en önem li öl çü tü ik ti dar sa hi bi ki şi le rin söy le dik le ri dir. Söy le nen le ri on la rın doğ ru bul ma la rı dır. Eğer söy le nen ler ik ti dar sa hi bi, yet ki sa hi bi ki şi le rin söy le dik le ri ne uy gun sa doğ ru ka bul edi lir. Bu nun dog ma tizm ol du ğu bes bel li dir. Ol gu la rı, ol gu lar ara sın da ki iliş ki le ri bi lim yön te miy le kav ra ma nın önün de ki en önem li en gel bu ba kım dan res mi ide o lo ji dir. Araş tır ma cı lar res mi ide o lo ji nin yap tı rım l a rıy l a kar şı l aş m a m ak için ya sak l a ra, emir le re, di rek tif le re ri a yet et me ge re ği içi ne gi re bil mek te dir ler. Hal bu ki bi lim yön te mi ni sa vun mak çok do ğal dır. Do ğal bir sü re cin sa vu nul ma sı nın, yük sek bir de ğe rin sa vu nul ma sı nın bun ca risk içer me si gü nü müz de Kürt dü şün ce ha ya tı nın önem li bir yö nü nü oluş tur mak ta dır. Res mi ide o lo ji nin gü nü m üz de Kürt so ru nu dik ka t e alı na rak ge liş ti ril di ği yi ne bi lin mek te dir.
ne ğin; “Kürt ler ge ri bir halk tır, hiç bir za man ken di ken di le ri ni yö ne te m e m iş ler dir. Kürt ler’ in böy le bir ka bi li y e ti yok tur. Dil de, kül t ür de me de ni y et t e her za m an ile ri baş k a mil l et l er ta ra f ın dan yö ne t il m iş l er dir...” dü şün ce le ri nin açık lan ması ya sak de ğil dir. “Kürt çe il k el bir dil dir. Çağ daş, top lum sal ve si y a sal iliş k i le rin Kürt çe de nen bu ‘il k el ağız’ la an la tıl m ası müm k ün de ğil dir. Böl ge hal k ını ‘bu il k el ağ z a’ m ah k um et m ek çağ dı şı dır. ‘Bu il k el ağız’ ı n unu t ul ma sını, unut tu rul m a sını sağ l a m ak Türk çe’ y i m ec b ur et m ek çağ daş lık tır. Esas de mok ra si bu dur...” dü şün ce l e ri nin açık l an ması yi ne ya sak de ğil dir. Fa k at, “Kürt l er Or t a do ğu’ da 30 mil yon dan faz la bir nü fu sa sa h ip ol m a l a rı n a rağ m en ne den kü çük bir si y a sal sta tü y e sa hip de ğil dir ler? Ne den bö l ünm üş, par ça lanm ış ve pay l a ş ıl mış l ar dır? Or t a do ğu’ nun or t a sın da k i Kür dis tan, Kürt ler, ne den di k en li tel ler le, ma y ın tar la la rıy la, gö zet le m e ku le le riy le, iz tar la la rıy la, ca sus uçak la rıy la, elek t rik l i tel l er l e bö l ünm üş, par ça lanm ış ve pay l a ş ıl mış tır?” şek lin de so ru lar sor mak, bu so ru lar üze rin de dü ş ün m ek, dü şün ce açık la mak ya sak tır. Ra m a zan bay r a mın da k i ve kur b an bay ra mın da ki Su ri yeTür ki ye sı nı rı nı ha tır la ya lım. Di ken li tel ler, iz tar la la rı, elek trik li tel ler, ma yın tar la la rı, gö zet le me ku le le ri uza yıp gi di yor. Her iki ta raf ta da di ken li tel ler, elek trik li tel ler var. Ara da iz tar la la rı, ma yın tar la la rı... Çok sık gö zet le me ku le le ri var. Gö zet le me ku le le ri ara sı da 500 met re den da ha az. Di ken li tel le rin her iki ta ra fı nın ar ka sı na in san lar bi rik miş. Bu in san lar bir bir le riy le ak ra ba, ai le ler, köy ler, aşi ret ler di ken li tel ler le bö lün müş ler. Bu bö lün me, ma yın tar l a l a rıy l a, iz tar l a l a rıy l a, elek t rik l i tel l er l e da ha da de rin l eş t i ril m iş. İn san l ar bay ram gün le rin de bir bir le riy le bay ram laş ma ya ça l ı ş ı yor l ar. Ara da en az dört-beş met re me sa fe var. Ses le ri ni du yur mak için ba ğır m ak zo run da l ar. Bir bir l e ri ne he di ye pa ket le ri, çu val lar, tor ba lar vs. at ma ya ça lı şı yor l ar. Tor ba l ar, pa ket l er ba zen di ken l i tel ler de ta kı lı ka lı yor. On la rı as ker ler kur ta rıp fır lat ma işi ni ta mam la ma ya ça lı şı yor... İş te bu so mut iliş ki ler üze rin de dü şün mek ya sak tır. Ai le ler, köy ler, aşi ret ler, ak ra ba lar ne den bö lün müş ler, par ça lan mış lar, pay la şıl m ış l ar? Bu po l i t i k a n ın he de fi ol m uş Kürt ler’ in za a fı ne dir, vs. ko nu la rı üze rin de dü şün m ek, dü şün ce açık l a m ak ya s ak t ır. Gü nü müz de Ber lin Du va rı’ nın yı kıl dı ğı bir or tam da Kürt ler ara sın da örü len ya pay du var la rın dur ma dan yük sel til me si nin, ka lın laş tı rıl ma sı nın ye ni ye ni tek nik ler le do na tıl ma sı nın ne den le ri ne ler dir? Bu ra da in san lı ğı, si ya set fel se fe si ni il gi len di ren bir yön yok mu dur? Bu iliş ki ler le il gi li ola rak ge ti ri len dü şün ce ya sak la rı üze rin de dur mak ge re ği yok mu dur? Bu ko nu lar üze rin de dü şün mek, dü şün ce açık la mak ya sak tır. İkin ci ola rak ya sak la nan dü şün cey le o dü şün ce nin ifa de et me ye ça lış tı ğı ol gu lar ve ya ol gu sal iliş ki ler ara sın da bir uy gun luk olup ol ma dı ğı nın sap tan ma sı ge re kir. Ya sak la nan dü şün cey le o dü şün ce ta ra fın dan ifa de edil me ye ça lı şı lan ol gu lar ve ya ol gu sal iliş ki ler ara sın da bir uy gun luk var sa, ya ni ya sak l a nan dü şün ce, açık l a m a ya ça lış tı ğı ol gu lar la ve ya ol gu sal iliş ki ler le uy gun l uk gös t e ri yor sa, ol gu sal doğ ru l uk var sa, na sıl bir ta vır ser gi le mek ge rek ti ği yi ne önem li bir ko nu dur. Ay dın tav rı baş -
Serxwebûn
m
Sayfa 20
Düşünce yasakları
Bi lim, sa nat, ede bi yat, fel se fe gi bi ko nu lar la bağ lan tı lı ola rak gün de me ge len en önem li ko nu, dü şün ce ya sak la rı dır. Dü şün ce l e rin öz gür ce açık l an m a sı nın önün de ki en önem li en gel bu ya sak lar dır. Res mi ide o lo ji, dü şün ce po li si iş le vi ni gö ren, dü şünce po lis li ği ya pan pek çok ki şi, ku rum ya rat mış tır. Dü şün ce ya sak l a rı na na sıl yak l aş m ak ge re kir? Dü şün ce ya sak ları ko nu sun da ilk ön ce han gi dü şün ce le rin açık lan ma sı nın ya sak ol du ğu, han gi l e ri nin açık l an m a sı nın ser best ol du ğu nun sap tan ması ge re kir. Her dü şün ce nin açık lan ması ya sak de ğil dir. Ör -
Düşünce yasakları
Yu ka rı da ya sak la nan dü şün ce ile o dü şün ce nin ifa de et me ye ça lış tı ğı ol gu lar ara sın da bir uy gun luk var sa, na sıl bir tu tum ser gi le mek ge re ği üze rin de dur muş tuk. Ya sak la nan dü şün ce ile o dü şün ce nin ifa de et me ye ça lış tı ğı ol gu lar ara sın da uy gun luk var sa, ya ni ol gu sal doğ ru luk var sa o dü şün ce nin ifa de edil m e sin de ıs rar l ı ol m ak ge re kir. Ba zı Türk ay dın l a rı, ger çek l e rin ifa de edil me sin de ki bu ıs ra rı, “yan lış” bul -
Res mi ide o lo ji ve hik met-i hükümet anlayışı Tür ki ye’ de üni ver si te ve ba sın ya yın fa a li yet le ri ni be lir le yen, yön len di ren bu ku rum la ra içe ri ği ni ve ren te mel ku rum res mi ide o lo ji dir. Si ya sal par ti ça lış ma la rı nı be lir le yen ve yön len di ren ku rum yi ne res mi ide o lo ji dir. Si ya sal içe rik li da va lar da, “dü şün ce
Ağustos 1999 kın ca lı bir an la yış tır. Bi lim yön te mi nin kay da de ğer il ke le ri kar şı sın da bu du yar sız lı ğın ne den le ri üze rin de dü şün mek ge re kir. Bi lim yön te mi nin te mel il ke le ri çü rü tül dü ğü hal de, bu sü re cin eleş ti ril me me si nin çok do ğal kar şı lan ma sı nın ne den le ri üze rin de dü şün mek ge re kir. Bu nu res mi ide o lo ji nin ya sak la rı na ri a yet ola rak açık la mak müm kün dür. Hik met-i hü kü met kav ra mıy la açık la mak da müm kün dür. Ya sak lar dev le tin yük sek çı kar la rıy la açık la nır. “Ma dem ki dev let ya sak koy m uş tur, bu iyi bir şey dir, bu ya sak la ra ri a y et et m ek ge re k ir” an la yı şı ege men dir. “Dev le tin hik m e tin den su al olun m az” an la yı şı ege men dir. Bu ya sak lar da her za man va tan daş la rın id rak ede me ye cek le ri bir hik met giz li dir. Zi ra dev let halk tan, top lum dan ba ğım sız ola rak var dır. Si ya si top lum, top lum dan ön ce ve top lum dan ba ğım sız ola rak va ro lan dev le tin bir gö rü nü mü dür. Bu ya sak la rı sor gu la mak, ya sak la rın ne den l e ri ni eni ne bo yu na öğ ren m ek doğ ru de ğil dir. Hik met-i hü kü met an la yı şın da dev l et, meş ru l u ğu nu biz zat ken di var lı ğın dan alır. Bu dev let an la yı şın da hu kuk, ege me nin ira de sin den iba ret tir. Hu kuk, dev le tin “hu k uk” ola rak va az et ti ği her şey dir. Bu nun key fi lik içer di ği, key fi oto ri te ye, ka ba kuv ve te da ya nak oluş tur du ğu bes bel li dir. Bu an la yı şa gö re dev le te meş ru lu ğu nu ka zan dı ran ulus de ğil dir, ulu sa meş ru lu ğu nu ka zan dı ran dev let tir. Mil let dev le tin dir. Dev let mil let ten ön ce, on dan ba ğım sız ola rak var dır. Ulu sun içe ri ği dev let çe be lir le nir. Ulu su ya ra tan dev let tir, ulu sun var lı ğı dev let ta ra fın dan be lir len di ği için dev le tin ulu su sı kı bir bi çim de de net le me si de do ğal dır. Hik met-i hü kü met ve Hik met-i dev let ba zen, “dev let ge le ne ği” kav ra mıy la da ifa de edil mek te dir. Dev let ge le ne ği bi re yin top lum için de ba ğım sız ve özel ola rak or ta ya çık ma sı na en gel ol mak ta dır. Dev le tin kap sa yı cı var lı ğı bi re yin or ta ya çık ma sı na en gel ol muş tur. Bur ju va hu ku ku nun te m el ama cı va t an da şı dev le te kar şı ko ru mak tır. Hal bu ki Hik meti hü kü met an la yı şın da te mel amaç, ya ni hu ku kun esas ama cı dev le ti va tan da şa kar şı ko ru mak tır. Bu an cak ka nun dev le ti an la yı şı ola bi lir. Key fi lik le ri içe rir, ya sak çı lık ege men dir. Bu nun için ana ya sa da hak ve öz gür lük ler den, kul la nıl ma sı için de ğil, sı nır lan dı rıl ma sı için söz edil mek te dir. Hik met-i hü kü met dev le tin, dev le tin yük sek çı kar la rı adı na ya sa dı şı iş le re bu la şa bi le ce ği ni, ör ne ğin ci na yet l er iş l e ye bi l e ce ği ni ka bul eden bir an la yış tır. Fi i li du rum bu dur. Hik m et-i hü kü m et an l a yı şı, hu kuk dev l e t i an l a yı şı nın, hu ku kun üs t ün l ü ğü an la yı şı nın oluş ma sı na izin ver mez. Bu tebâ’ lık tan yurt taş lı ğa he nüz ge çe me miş bir ger çek li ği de ifa de eder. Bu nun de mok ra tik dev let an la yı şı na hiç uy ma dı ğı, bu an la yı şın zıd dı ol du ğu açık tır. De mok ra tik dev let an la yı şın da dev let, si vil top lu mun, hal kın ken di or tak ih ti yaç la rı nı sağ la mak için ger çek leş tir di ği, dü zen le di ği bir ay gıt tır, bir or ga ni zas yon dur. Hik met-i hü kü met ve ya Hik met-i dev let an la yı şı nın, bu an la yı şı so mut bir şe kil de or ta ya ko yan res mi ide o lo ji nin öz gür dü şün ce üze rin de bü yük bir be lir le me gü cü ol du ğu açık ça gö rül mek te dir. Öz gür dü şün ce üze rin de ki, bi lim sel dü şün ce üze rin de ki en bü yük pran ga bu dur. Ha len yü rür l ük t e olan 1547 sa yı l ı ve 6.11.1981 ta rih li üni ver si te ler ka nu nu nun (YÖK) 4 ve 5. mad de le ri kı sıt la ma la rı, dü şün ce ya sak la rı nı et raf lı bir şe kil de say mak ta dır. Bu ya sak la ma lar la, bu kı sıt la ma lar la bi li min üre til me si müm kün de ğil dir. Dü şün ce yi pran ga la yan bir mev zu at la yö ne ti len bir üni ver si te de bi lim ka fa sı na sa hip ki şi le rin, araş tır ma cı la rın, bi lim in san la rı nın ye tiş me si ola sı de ğil dir. Bu üni ver si te de an cak me mur ka fa lı ki şi ler, araş tır ma cı lar, bi lim in san la rı ye ti şir. Bu sü re cin 12 Ey lül’ le bir lik te, ya ni YÖK ile bir lik te oluş tu ğu nu da dü şün me mek ge re kir. Za ten Tür ki ye’ de öz gür dü şün ce ol say dı, öz gür eleş ti ri ku rum laş say dı, res mi ide o lo ji ve ya Hik m et-i hü kü m et an l a yı şı ol m a say dı, ya ni ger çek an lam da üni ver si te ol say dı YÖK de ol maz dı. Üni ver si te yö ne ti miy le il gi li bir mev -
zu at tan da ha söz et mek ge rek ti ği ka nı sın da yım. “Y ük sek Öğ re tim Ku rum la rı Y ö ne ti ci, Öğ re tim Ele m a nı, Me m ur la rı Di sip lin Y ö net m e li ği” baş lık lı bir yö net me lik var. 12 Ey lül’ den be ri bu yö net me lik de yü rür lük te. 21 Ağus tos 1982 ta rih li bu yö net me lik 17789 sa yı lı res mi ga ze te de ya yım lan mış. Ya sak la rı, kı sıt la ma la rı ay rın tı la rıy la or ta ya ko yan bir yö net me lik. 1998 yı lın da bu yö net me li ğin ba zı mad de le ri de ğiş ti ril miş. Yö net me lik de ği şik lik le ri, ör ne ğin 3. mad de sin de ya pı lan de ği şik lik ler 17 Ka sım 1998 ta rih li res mi ga ze te de ya yım lan mış. Bu yö net me lik ge re ğin ce ör ne ğin bir pro fe s ö rün çan t a s ın da ve ya oda sın da ya sak ki tap bu lun ma sı bi le onun üni ver si tey le iliş ki si nin ke sil me si ne ye te bi li yor. 20 Ka sım 1998 ta rih li Hür ri yet ga ze te sin de bu ko nuy la il gi li ge niş bir ha ber var. Bu ha liy le üni ver si te ler bi lim üre ten ku rum lar ol mak tan çok uzak tır. Dev le tin, ik t i da rın di rek t if l e ri doğ rul t u sun da ça l ı şan, Mil li İs tih ba rat Teş ki la tı’ nın yan bir ku ru m u gi bi fa a l i yet yü rü t en ku rum l ar ol mak ta dır. Mil li Gü ven lik Ku ru lu sık sık YÖK’ e di rek tif ler gön der mek te dir. Bu di rek tif ler de üni ver si te ler den, üni ver si te pro fe sör le rin den, Kürt l er’ i n Kürt di l i ve kül t ü rü üze ri ne söy le dik le ri ni çü rü ten araş tır ma lar, in ce le me ler yap ma la rı is ten mek te dir. Bu, şüp he siz giz li ya zı lar la gön de ri len bir di rek t if t ir. Yük s ek Öğ re n im Ku ru m u (YÖK), yi ne giz li ya zı lar la bu di rek tif le ri üni ver si te rek tör le ri ne ulaş tır mak ta dır. Bu di rek tif le rin ge rek le ri he men ye ri ne ge ti ril mek te dir. Bi lim sel dü şün ce nin di rek tif ler le yön len di ri l e m e y e ce ğ i te m el bir doğ ru dur. Ama Mil l i Gü ven l ik Ku ru l u ta ra fın dan YÖK’ e, YÖK ta ra fın dan da rek tör lük le re gön de ri len bu di rek tif ler üni ver si te ler ta ra fın dan hiç eleş t i ril m e m ek t e dir. Ay nen ka bul edil mek te dir, ge rek le ri ye ri ne ge ti ril m ek t e dir. Bu ra da Hik m et-i hü kü m et, Hik met-i dev let an la yı şı nı bü tün açık lı ğıy l a gör m ek müm kün dür: “Ma dem ki dev let, üni v er si te le re ne ya pıl m a sı ge rek ti ği ne da ir bir di rek tif gön de ri y or, el bet te bir bil di ği var dır. Her k es bu nu sor gu la y a cak ye te ne ğe sa hip de ğil dir. Bu di rek tif le re uy m ak ge re k ir” an la yı şı... 23 Ara l ık 1998 ta rih l i Cum hu ri yet ga ze t e sin de “Do ğu Ana do l u' da gü v en l ik ve hu zur sem poz y u m u” baş lık lı bir ha ber var dı. Bu sem poz yu mu Ela zığ va li li ği ve Fı rat Üni ver si te si rek tör lü ğü bir lik te dü zen l e m iş. Ha ber de, “üç gün sü ren sem poz y um da Cum hu ri y e tin 75. yı lın da Do ğu Ana do lu’ da gü v en lik ve hu zur ko nu şul du” de ni yor. Sem poz yu mun so nuç bil di ri sin de şöy le de ni li yor: “Do ğu ve Gü ney do ğu Ana do lu' da ya şa m ak ta olan va tan daş la rın ay rı bir et nik kim lik al tın da ifa de edil m e le ri nin il m in ışı ğın da müm kün ol m a dı ğı, ta rih sel, kül tü rel ve sos y o lo jik ge liş m e ler iti ba riy le bi ri nin, di ğe ri nin öz k ar de şi ol du ğu vur gu lan dı... Böl ge deki te rör ha di se le ri em per y a list emel ler bes le y en dev let le rin si y a si oyun la rın dan, kış k ırt m a la rın dan kay nak lan m ak ta dır..” Gö rül dü ğü gi bi Kürt l er’ i n ulu sal ve top l um s al var l ı ğ ı in k ar edil m ek t e dir. Kürt ler’ in et nik kim li ği ol ma dı ğı na vur gu ya pıl mak ta dır. Fa kat Kürt ler’ in et nik kim l i ğin den söz eden l e re kar şı çok ağır ce zai yap t ı rım l ar ge l iş t i ril m ek t e dir. Bü tün bun la ra rağ men bu ki şi ler le tar tı şıl ma ma ya özen gös te ril mek te dir. Bü tün bu key fi lik le re, ku ral sız lık la ra, ya sak la ra, il kel l ik l e re “il m in ışı ğın da” de ne rek, “ta rih sel, kül tü rel ve sos y o lo jik ge liş m e ler iti ba riy le” de ne rek meş ru i yet ka zan dı rıl ma ya ça l ı şıl m ak t a dır. 1920’ l er de Bü yük Bri t an ya ve Fran sa gi bi em per ya l ist ve sö m ür ge ci güç l er l e Kür dis t an üze rin de em per ya list bir bö lü şüm mü ca de le si ya pıl dı ğı hal de, gü nü müz de Kürt ler’ in ken di ni bul ma ça ba la rın da, eşit lik ve ulu sal onur ça ba la rın da em per ya list emel ler bes le yen dev let le rin kış kırt ma la rı aran mak ta dır. Bu ra da dev le tin tek sa vun ma me ka niz ma sı var dır; o da bu dü şün ce ler çer çe ve sin de ken di si ni eleş ti ren le ri suç la mak, yar gı la mak ve ce za lan dır mak tır.
Dü şün ce ya sak la rı nın iç sel leş ti ği, do ğal kar şı l an dı ğı da gö rü l ü yor. Ana ya s a Hu ku ku pro fe sö rü dok tor Bü lent Ta nör, Türk Sa na yi ci le ri ve İşa dam la rı Der ne ği' nin (TÜ S İ AD) is te ği üze ri ne “Tür k i y e' de De m ok ra tik leş m e Pers pek tif le ri” baş lık lı bir ra por ha zır l a m ış t ı. Ra por 1992 yı l ı baş la rın da ya yım lan dı. Bu ra por da de mok ra tik leş me önün de ki ana ya sal ve ya sal en gel ler be lir ti li yor, çö züm öne ri le ri su nu lu yor du. Dü şün ce Öz gür lü ğü ve “Dü şün ce Suç la rı”, bi lim ve sa nat öz gür lü ğü, Kürt so ru nu, Kürt so ru nuy la il gi li ola rak dü şün ce yi açık la ma öz gür lü ğü gi bi ko nu lar da öne ri ler de ge ti ri li yor du. Ör ne ğin ba zı mad de le rin kal dı rıl ma sı ya da de ğiş ti ril me si is te ni yor, bun la rın ye ri ne ye ni mad de ler öne ri li yor du. İş te bu çer çe ve de ha len yü rür lük te olan Yük sek Öğ re tim Ya sa sı, bu ya sa nın 4. ve 5. mad de le ri, öğ re tim üye le ri di sip lin yö net me li ği hiç dik ka te alın mı yor du. Bu tu tum üze rin de dur mak şüp he siz önem li dir. Öz gür dü şün ce yi kı sıt la yan hü küm ler ana ya sa da ve pek çok ya sa da var. Üni ver si te ler ya sa sın da da var. Fa kat üni ver si te ler ya sa sın da ki kı sıt la ma la rın do ğal kar şı lan dı ğı, ar tık iç sel leş ti ril di ği an la şı lı yor. Üni ver si te, pro fe sör ler bu ya sak la rı çok do ğal kar şı lı yor, bu nun için bu ya sak la rı sor gu la ma, eleş tir me ge re ği ni duy mu yor. Üni ver si te se na to la rı, ör ne ğin ya ban cı bir ül ke de Ermeni S oy kı rı mı ta sa rı la rı gün de me gel di ği za man bir bi ri ar ka sı na tep ki gös te ri yor ve ya yi ne ya ban cı bir ül ke de Kürt so ru nuy la il gi li bir ge liş me baş gös ter di ği za man yi ne bir bi ri ar ka sın dan bil di ri ler ya yım la nı yor, tep ki ler di le ge ti ri li yor. Öğ re tim üye le ri ma aş la rı az ol du ğu za man tep ki le ri ni di le ge ti re bi li yor lar. Fa kat dü şün ce öz gür lü ğü ko nu sun da bir kı sıt la ma, bir ya sak la ma kar şı sın da ku rum sal bir tep ki gös te re mi yor lar. Bu ra da Türk hü kü met le rin de yer alan ba zı ya zar la rın, ga ze te ci le rin, pro fe sör le rin tu tum la rı üze rin de de bi raz dur mak ge re ki yor. Bu pro fe sör le rin, ya zar la rın, ga ze t e ci l e rin dü şün ce ya s ak l a rıy l a, res m i ide o l o j iy l e ko l ay ca bü t ün l eş t ik l e ri, dü şün ce ya sak la rı nı iç sel leş tir dik le ri gö rü lü yor. Var sa bi le öz gür lük çü tu tum la rı nı, dü şün ce l e ri ni hü kü m e t e ta şı ya m a dık l a rı gö rü lü yor. Hem ba tı lı ol duk la rı nı söy lü yor hem de dü şün ce ya sak la rı nı sa vu nu yor lar. Av ru pa ku rum la rın dan dış lan dık la rı za man da “biz za ten yüz y ıl lar dır Av ru pa l ı y ız” di y or l ar. Bu an cak kü çük l ük komp lek si nin bir gös ter ge si ola bi lir. Ör ne ğ in İs m a i l Cem' i n Dı ş iş l e ri Ba k a n ı ola rak ka le me al dı ğı “Son bir yıl dan önü müz de k i yüz y ı la...” baş lık lı ya zı sı böy le bir tu t u m u ser g i l e m ek t e dir. (Sa b ah, 31.08.1998)
me y e cek si niz, o par ti y e bir oy çık tı ğı nı gö rür sek öl dü rü le cek si niz...” şek lin de teh dit ler sa vur du ğu gö rül mez. Fa kat Kürt ler HA DEP’ e oy ver me me le ri, HA DEP için ça lış ma ma la rı yö nün de Ba tı’ da da çe şit li teh dit l er l e, bas kı l ar l a kar şı kar şı ya kal mak ta dır lar. Bu sü re cin eleş t i ril m e di ği de gö rül mek te dir. Mu ha lif ba sın, dü şün ce ya sak la rın dan, ce zai yap tı rım lar dan do la yı eleş ti re me mek te dir, res mi ide o lo ji ta raf tar la rı da bu ya sak la rı za ten iç sel leş tir miş ler dir, çok do ğal kar şı lı yor lar.
“Hik met-i hü kü met, dev le tin, yük sek çı kar la rı adı na ya sa dı şı iş le re bu la şa bi le ce ği ni ka bul eden bir an la yış tır. Hik met-i hü kü met an la yı şı, hu kuk dev le ti an la yı şı nın oluş ma sı na izin ver mez. Bu, tebâ’ lık tan yurt taş lı ğa he nüz ge çe me miş bir ger çek li ği de ifa de eder. Bu nun de mok ra tik dev let an la yı şı na hiç uy ma dı ğı, bu an la yı şın zıd dı ol du ğu açık tır.”
.n et ew e. co
sun da, Kürt ler ko nu sun da res mi ide o lo ji nin di rek tif le ri ne gö re ha re ket et ti ği bes bel li dir. Bu sü re cin “bi lim ol gu lar la il gi le nir, araş tır m a cı ol gu la ra yak la şır k en is tek le ri ni, özel duy gu la rı nı müm k ün ol du ğun ca bir ke na ra bı ra k ır, so m ut ol gu la rı ol du ğu gi bi kav ra m a y a ça l ı şır...” te m el il ke si kar şı sın da de ğer l en di ril m e si ge re kir. Bu sü reç te ol gu ya kar şı say gı sız lık ol du ğu açık tır. Ol gu ol du ğu gi bi kav ran mı yor, araş tır ma cı lar ol gu nun ye ri ne ken di is tek le ri ni, ni yet le ri ni ko yu yor. Ol gu yu, ol du ğu gi bi ele al mı yor, ol gu nun in ce len me si ni ya sak la yan gö rü şe, di rek ti fe iti bar edi yor, bu di rek t i fe gö re ta vır ve dav ra nış ser gi li yor. Ol gu ya kar şı bü yük bir ri a yet siz lik, say gı sız lık ol du ğu hal de bi lim yön te mi nin bu te mel il ke si çü rü tül dü ğü hal de, bu çok do ğal kar şı la nı yor. Araş tır ma cı lar böy le bir sü re ci eleş tir mek ge re ği ni duy mu yor lar. Eleş ti ri yap ma ge re ği nin bi lin cin de de de ğil ler. Bi lim ol gu lar dan ha re ket eder. Bi lim sel bil gi, ol gu la rın araş tı rıl ma sıy la, in ce len me siy le üre ti len bir bil gi dir. Hal bu ki bu ör nek te ol gu l ar dan de ğil, ol gu l a rın in ce l en m e si ni ya sak la yan, ol gu la rı yok sa yan bir ya sak tan ha re ket edil m ek t e dir. Da ha doğ ru su bu ya sak, bu res mi ide o lo ji ye ni bir ça lış may la bir ke re da ha doğ ru lan mak is ten mek te dir. Bir ke re da ha doğ ru la ma iş le mi nin, meş ru laş tır ma iş le mi nin bi lim sel bir sü reç ol ma dı ğı açık tır. Ye ni bir bil gi, bi lim sel bir bil gi üre til me di ği bes bel li dir. Bi lim-res mi ide o lo ji-mah ke me-iliş ki si nin Türk dü şün ce si nin içe ri ğiy le il gi li çok önem li bir yö nü var. Bi lim de doğ ru lu ğun tek kri te ri var dır, o da ol gu lar dır. Doğ ru lu ğu or ta ya ko yan, öner me le rin ol gu lar ta ra fın dan doğ ru lan ma sı dır. Hal bu ki 1970’ l e re bak t ı ğ ı m ız da “doğ ru l uk”un mah ke m e ka ra rıy l a sap t a na bi l e ce ği yö nün de bir an la yış var. Mah ke me ler Kürt ler’ i n as l ı nın Türk ol du ğu, Kürt çe’ nin kö ke ninin de Türk çe ol du ğu yo lun da ka rar l ar ve ri y or l ar. Bu da “doğ ru l uk”un önem li kay na ğı ola rak al gı la nı yor du. Bu, ör n e ğ in 17. yüz y ıl da dün y a n ın dö n üp dön me di ğiy le il gi li dü şün ce le rin ol gu la ra da ya nı la rak de ğil, say gın ve yet ki sa hi bi ki li se men sup la rı na da ya na rak an la şıl ma ya ça l ı şıl m a sı gi bi bir şey dir. Hal bu ki top l um da say gın ve ba şat olan çev re l er “doğ ru luk” ya ra ta maz lar. Doğ ru lu ğun tek öl çü tü ol gu lar dır. 30 Ocak 1999 ta rih l i ve 619 sa yı l ı Cum hu ri yet Bi lim Tek nik' te “Bi li m e ge ri ci sal dı rı: Bir grup bi lim in sa nın dan ev rim ko nu sun da açık la m a” baş lık lı bir ya zı
Sayfa 21
m
Serxwebûn
ww w
“Bi lim de doğ ru lu ğun tek kri te ri nin ol gu lar ol du ğu nu be lirt miş tik. Res mi ide o lo ji de ise, doğ ru lu ğun en önem li öl çü tü ik ti dar sa hi bi ki şi le rin söy le dik le ri dir. Söy le nen le ri on la rın doğ ru bul ma la rı dır. Eğer söy le nen ler ik ti dar sa hi bi, yet ki sa hi bi ki şi le rin söy le dik le ri ne uy gun sa doğ ru ka bul edi lir. Bu nun dog ma tizm ol du ğu bes bel li dir.”
var dı. Ya zı da, Ame ri ka Bir le şik Dev let le ri’ nde ki bel li baş lı bi lim ku ru luş la rı nın “Y a ra tı lış çı Ör güt ler”e kar şı çık tık la rı an la tı lı yor du. “ABD mah k e m e le ri, ya ra tı lış çı lı ğın bir bi lim de ğil, di ni bir gö rüş ol du ğu na ka rar ver m iş tir” de ni yor du. Gö rül dü ğü gi bi bu ra da ev rim ku ra mı nın doğ ru lu ğu ve ya yan lış lı ğı mah ke me ka rar la rı na da y an dı rı l ı y or. Mah k e m e ka rar l a rı n ın “doğ ru luk” ya rat tı ğı ka bul edi li yor. Bi lim yön te mi açı sın dan bun lar şüp he siz çok sa -
Siyasal partiler
Dü şün ce açık la ma öz gür lü ğü nün sı nır lan dı ğı bir or tam da, öz gür eleş ti ri nin ya sak lan dı ğı bir or tam da de mok ra si ya şa na bi lir mi? Yu ka rı da dü şün ce ya sak la rı nın Kürt so ru nuy la il gi li ola rak ko nul du ğu nu be lirt miş tim. Bu ya sak la ma lar la gün lük ya ş an t ı da kar ş ı l aş m ak da müm k ün dür. Tür ki ye’ de ve Kür dis tan’ da de mok ra si nin çok çok fark lı bir şe kil de ya şan dı ğı bi li ni yor. Ör ne ğin se çim dö nem le rin de jan dar ma ko mu tan la rı, kay ma kam lar köy le re gi di yor lar, hal kı Hal kın De mok ra si Par ti si’ ne oy ver me me le ri ko nu sun da teh dit edi yor lar. “Eğer bu köy den HA DEP için oy çı k ar sa ev le ri ni zi ya k a rız, si zi bu ra lar dan sü re riz, he pi ni zi bi rer bi rer kur şu na di ze riz” di yor lar. Ve bu teh dit sık sık ya pı lı yor. 1995-’ 98 se çim le ri in ce len di ğin de bu teh dit le rin ya şa ma ge çi ril di ği de gö rü lü yor. Ge rek se çim ön ce sin de, ge rek se çim sı ra sın da, ge rek se se çim son ra sın da ev ler ya kıl mış, köy ler yı kıl mış, ai le ler kit le ler ha lin de sür gün edil miş ler di, yer le rin den, yurt l a rın dan ter ke zor l an m ış l ar dı. Ba zı yurt s e ver l er kat l e dil m iş l er di. Bu teh dit Kür dis tan’ da ya şa nan “de m ok ra si”nin içe ri ği ni de gös te ri yor. De mok ra si nin öl çüt le ri Kür dis tan’ da ve Tür ki ye’ de çok çok fark lı bir şe kil de uy gu la nı yor. Tür ki ye’ nin ba t ı yö re l e rin de jan dar m a nın, kay m a ka mın, po li sin hal kı “fa lan ca par ti y e oy ver -
Kür dis tan’ da köy le rin öz gür lük mü ca de le si sü re cin de bo şal tıl dı ğı, kır sal alan la rın in san sız laş tı rıl dı ğı bi li nen bir ger çek lik t ir. Fa kat se çim dö nem l e rin de ya kıl mış-yı kıl mış, hiç kim se nin ya şa ma dı ğı, hiç kim se nin ya şa ma sı na izin ve ril me di ği bu köy le re de se çim san dı ğı ko nul mak ta dır. Da ha doğ ru su bu köy ler de de se çim ya pıl mış gi bi gös te ril mek te dir. Bu sü re cin eleş ti ril me di ği, gör mez lik ten, bil mez lik ten, duy maz lık tan gel di ği sap tan ma lı dır. Eleş tir me ye ça lı şan lar, se si ni du yur ma ya ça lı şan lar ise çok yo ğun bas kı lar la kar şı kar şı ya ka lı yor lar. Mil l i Gü v en l ik Ku ru l u 1999 yı l ı Ocak ayı son la rın da yap tı ğı bir top lan tı da iki tur lu se çim ko nu sun da gö rüş açık la dı. Cum hur baş ka nı Sü ley man De mi rel, Baş ba kan Bü lent Ece vit iki tur lu se çim ge re ğin den sö zet me ye baş la dı lar. İki tur lu se çi min Tür ki ye’ de gü ven li ğin, hu zu run sağ l an m a sı için ge rek l i ol du ğun dan söz et me ye baş la dı lar. Ga ze te ler de ki kö şe ya zar l a rı, rad y o l ar da, te l e v iz y on l ar da prog ram ya pan lar da ar tık iki tur lu se çi min vaz ge çil m ez bir ih t i yaç ol du ğu nu vur gu l a m a gay re t i içi ne gir di l er. Kö şe ya zar la rı nın bü yük bir kıs mı iki tur lu se çi mi şu şe kil de sa vu nu yor lar dı: Be le di ye baş kan la rı; ör ne ğin % 20 gi bi kü çük bir oy l a se çi l i yor l ar. Hal bu ki be l e di ye baş kan la rı nın yet ki le ri çok bü yük. Da ha bü yük bir halk des te ği ne sa hip ol ma la rı ge re kir. Be le di ye baş kan la rı %20 oy alı yor lar fa kat im pa ra t or gi bi dav ra nı yor l ar... Bu tür söz le rin edil di ği dö nem de, baş ba kan, Tür ki ye Bü yük Mil let Mec li si’ nde tem sil edi len si ya sal par ti le rin dör dün cü sü nün baş ka nı Baş ba kan Bü lent Ece vit’ in par t i si nin, ya ni De m ok ra t ik Sol Par t i’ nin %13 ci va rın da oyu var. Ga ze te ci ler, ya zar lar ya la na da ya lı res mi ide o lo ji yi iç sel leş ti rin ce, ya ni dü şün ce ya sak la rı nı de mok ra si nin ge re ği sa yın ca %20 oy la be le di ye baş ka nı olun ma sı nı eleş ti ri yor, fa kat %13’ le baş ba kan olun ma sı nı çok do ğal kar şı lı yor... İki tur lu se çim ko nu suy la il gi li ola rak şu nok ta nın be lir til me sin de de ya rar var dır. Hal kın De mok ra si Par ti si’ yle il gi li ka pat ma da va sı o gün, ya ni 28 Ocak 1999 gü nü ko nu şul ma ya baş lan dı. Yar gı t ay Cum hu ri yet Baş sav cı sı Vu ral Sa vaş HA DEP’ in ka pa tıl ma sıy la il gi li ola rak Ana ya sa Mah ke me si ne da va açı la ca ğı nı o gün di le ge tir di.
Sayfa 22
Ağustos 1999
Kürt halkının dostları kimlerdir?
ma y a ça l ı ş ı l an “Yeni dünya düzeni” çin de, el bet te ye ni çe liş ki ler, ye ni fark lı l ık l ar or t a y a çı ka cak; bun l a rın önem l i bir bö l ü m ü, Kürt ulu su nun tak tik çı k ar l a rı n a hiz met ede cek tir. An c ak Kürt ulu su nun dün ya halk l arı ve Or ta do ğ u halk l arı ile iliş ki l e ri ve dost l u ğu tak t ik bir iliş ki de ğil; ak si ne ka lıcı ve st ra t e j i k bi r dost luk tur. Kürt halkı ile Arap la rın, Fi lis tin li le rin, Fars l a rın ve Türk l e r i n dost l u ğ u, öz gür lü ğe ulaş ma, de m ok r a t ik ve ba rış çıl bir ya şa m a ka v uş m a mü ca de l e s in de, hem en t e m el fak t ör, hem de ger çek l eş t i ri l e m e m i ş bi r am aç t ı r. Kürt ulu s u öz gür l ük mü ca de l e s i yü rü t ür k en, dar mil li yet çi çı kar lar ve he def ler pe şin de de ğil; baş ka halk l a rın hak l a rı na ve çı kar l a rı na za rar ver me yen; on lar la bir lik te ve tüm ulus la rın ken di öz gün lük le ri ni de ko ru duk ları bir bir li ği, bir dost lu ğ u te m el al m ış t ır. PKK Ge n el Baş kanı Ab dul l ah Öcal an yol da şın her fır sat ta vur gu yaptığı “Ort ado ğu Fe de ras y o nu”, em per ya liz min “böl , y ö net ” po li ti ka la rı na karşı, halk la rın dost lu ğu ve de mok ra tik bir li ğin den baş ka bir şey de ğil dir. Em p er y a l iz m in, yer y ü z ü n ün “t ek haki m i ” id di a sını sür dür dü ğü ve bü t ün dev l et l e ri el den ge çir di ği bu sü reç t e; dev l e t i ol m a yan Kürt ulu su nun ye ga ne mü tef fi ği ve dos tu, şüp he siz dün ya halk ları, ezi len halk lar, tüm ül ke ler de ki iş çi sı nıfı ve dev rim ci de mok ra si sa va şımı ve ren güç le ri dir.
ww w
.n et ew e. co
ön ce Kür dis t an’ ı ve Kürt le ri ta nı mı yor du. Re el sos ya liz min çö zü lü şü ile bir l ik t e, dün y a nın tek ege me ni ha li ne ge len em per y a l izm, dün yayı ye ni den dü zen le ye rek, halk la rın rı zası hi l a fı na, ken di sis te mi ni kur du. Adı na “Yeni dünya düzeni” de n i l en bu sis tem; ABD ve NA T O ta r a fın dan, em per ya liz min gün cel ve uzun va de l i çı kar l a rı n a uy g un bir bi çim de ye ni den dü zen l en di. S ov y et l er Bir l i ği ve Do ğu Av ru pa Cum hu ri y et l e r i dö n e min de ki sis t em ler arası çe l iş k i ve ça t ış m a l ar, ye r i n i ye n i bir sü r e c e ve ye n i iliş ki le re bı raktı. Esas ola rak es ki “s o s y a l i s t d e v l e t ”l e r i n , em per ya liz me ve NA TO’ ya en t eg re sü re ci ola rak ge li şen bu sü reç, es ki iliş ki bi çim le ri ni yer le bir et ti. Es ki den sö mür ge ler, ezi len halk lar, sos ya l ist l er ve dün ya pro l e t ar yası için en azın dan mo ral bir güç olan; em p er y a l iz m in diz g in s iz ve kon trol süz ege men li ği kar şı sın da cid di bir den ge gü cü olan blok da or ta dan kalktı. Kürt halkı açı sın dan da du rum ta m a m en böy l e dir. Kür dis t an ulu s al kur t u l uş mü ca de l e s i n in 1970’ l er de ki (esas ola rak sos ya l ist öğ re ti ye ve sos ya list il ke le re da ya nan) tes bit le ri ve de ğer len dir me le ri, kök lü bir de ği şik li ğe uğ radı ve bir ço ğu nun pra tik bir de ğe ri kal madı. Bu so mut de ği şim, sos ya list il ke le rin yan lışlığı ve ya sos ya liz min al ter na t if bir üre t im bi çi m i ol m a dı ğını de ğil; em per ya liz min ege men li ği ni; re el sos ya l iz m in za af l a rını ve halk l ar nez din de ya rattığı tah ri bat ları gös te rir. PKK’ nin Ku ru luş Ma ni fes to sun da yer alan ve bü tün ezi len ulus lar açı sın dan ol du ğu gi bi, Kürt ler açı sın dan da do ğ al mü t ef fik sa y ı l an Sov yet ler Bir li ği, sos ya list dev let ler ve Do ğu Av ru pa Cum hu ri yet le ri nin hiç bi ri bu gün ya şa m ı yor. O gün de ğer l en dir m e için de ka l an ve bu g ün ha l a ya ş a y an sa de ce Çin Halk Cum h u ri y e t i, Ku zey Ko re, Vi et nam ve Kü ba var.
de ğ i ş ik l ik ar z et mek t e, dö n em s el ve tak t ik de ğ i ş ik lik ler gös ter mek te dir. An cak Kürt ulu su n un ve ön cü s ü nün 20 yıl lık mü ca de le si, baş ta Tür ki y e halkı ol m ak üze re Fars ve Arap hal k ı n da da çok önem l i de ği şik l ik ler ya rat mış tır. Te mel ve or tak de ği şik lik; Kürt ulu su nun varl ı ğı ve onun da bir t a k ım hak l a rı n ın ol du ğ u ve bun l a ra ka vuş m a dık ça sa va ş ın sü re ce ği ger çe ği dir. Ta rih sah ne sin den si l in m ek üze re olan Kürt l er; dün ya nın en to ta li ter ve en an ti-de mok r a t ik yö n e t im l e r i al t ın da k i Türk, Arap ve Fars hal kı na, ege men le re karşı di re ne bil me ve ta ri hi ada let siz lik le re karşı mü ca de le et me kül t ü rü n ü ha t ır l at m ış t ır. Kürt l er, he n üz öz g ür l ük l e ri n i el de ede m e me le ri ne kar şı lık; böl ge halk la rı na ken di hak la rını ara ma ve de mok ra si dü şün ce si ni ta şı m ış t ır. Baş t a sö zü edi len ül ke le rin de mok ra si güç le ri, sos y a l ist l e ri, dev rim ci l e ri ol m ak üze re, ge nel ola rak halk lar, Kürt le rin ye n il m ez l i ğ i n i ve di re n i ş i n i gör müş, bü yük bir sem pa ti de ka zan m ış t ır. Kürt ulu su nun yü rüt t ü ğü mü ca de le nin ABD, NA TO, Tür ki ye ve İs ra il’ in or tak sal dı rı la rı na rağ men ye nil mez li ği ve ka rar lılığı; res mi yan sıt ma la rın öte sin de, halk la rın yü re ğin de bü yük bir tak tir ve sem p a t i top l a m ış t ır. Bu ne den l e, 20 yıl lık mü ca de le nin ve PKK Ön der li ği’ nin Kürt ulu su na en bü yük kat kısı, adı-sanı unu tu lan Kürt le ri, halk l ar nez din de onur l u ve iti barlı bir ko nu ma ge tir me si ve dost la rını ço ğ alt m a s ı dır. Şim di ar t ık Türk, Arap ve Fars ulus l arı hem Kürt ulu su nun öz gür lük so ru nu ol du ğu nu bi li yor, hem de bu ulus la rın de mok ra s i güç l e ri, Kürt ulu s u n un meş ru mü ca de le si ne sem pa ti ile ba kı yor. PKK Ge nel Baş kanı Öca l an yol da şın ulus l a ra rası bir komp l o ile ka çı rıl m ası son ra s ın da baş l attığı “de m o k ra t i k l eş m e v e b arı ş” sü re ci ise tüm hı zıy l a ge l i şir ken, Kürt hal kı na dost l uk ye ni bir an lam ifa de edi yor. Tür ki ye’ de Kürt ulu su nun var l ı ğını in kar eden; sa vaş is t e yen ve yü rü t ü l en kir l i sa vaş t an rant sağ l a yan çev re l er dı şın da k i tüm ke s im l er, de m ok ra s i güç l e ri ta n ımı içi n e gir m ek t e dir. De m ok ra si güç l e ri ola rak ta nım l a nan güç l er, Kürt ve Türk hal kı nın bir l ik t e, kar deş çe ve öz gür te m el ler de ya şa m a is t e m i ni sa vun m a l arı ne de n iy l e, Kürt hal k ı n ın ve de mok ra si nin dost l a rı dır. Bu gün için te m el so run olan şo v e n iz m i ve halk l ar ara s ın da kış k ır t ı l an düş manlığı ber t a raf ede cek te m el güç de bu ge niş ka t e go ri dir. Kürt hal kı nın Tür ki ye’ de ki dost l arı el bet t e ki sos ya l ist l er, dev rim ci l er, de m ok rat lar, sen di ka l ar, sa nat çı l ar ve ay dın lar dır. Ge nel ola rak Tür ki ye halk l a rı dır. Bu ka t e go ri l e rin geç m iş t e ki edil gen ve ye t er siz du ruş l a rı na ba ka rak on l ar l a iliş ki l e ri red det m ek, on l ar l a bir l ik t e de m ok ra si yi ge l iş tir m e fa a l i ye t i ni ak sat m ak tam bir tem bel l ik ve opor t ü nizm dir. Tür ki ye’ nin de ğiş m e si, an t i-de m ok ra t ik ka rek t e rin den arın dı rıl m ası; Kürt hal k ını ken di kim l i ğ i ile ka b ul ede rek, bir l ik t e ya şa m a ya alış m ası;
m
K
ü rt h al k ı n ı n do s t l arı k i m l erdi r?” so ru su nun ya nıtı, Kürt hal kı nın sta tü sü nün tes bi tin de sak lı dır. Kürt hal kı nın du ru mu, dün ya nın di ğer halk ları ile kı yas l a na rak, sa hip ol du ğu ve kul la na bil di ği hak ları, çı kar ları tes bit edi le rek açık l a n a b i l ir. Kürt hal kı nın te m el so run l arı, mah rum bı ra kıldığı hak lar an la şı lır sa, dost ları da an la şı la cak tır. Sos ya l ist öğ re t i de sö mür ge ve ya ezi len bir hal kın it ti fak güç le ri ve dost ları, “sos y al i st bl ok, sö m ürge hal k l ar cep he si , kapi t al i st ül ke l erde ki i şçi s ı nı fı hare ke t i v e ge nel ol arak düny a hal k l arı dı r. ” Bu tes bit doğ ru bir tes bit t ir ve söy l en di ği an dan gü nü m ü ze ka dar da an la mın dan hiç bir şey kay bet me miş t ir. Re el sos y a l iz m in, ezi l en halk l ar po l i t i ka s ın da ki prag m a t ist ve an t i-sos y a l ist yak l a ş ım l arı ve ka pi ta list ül ke ler de ki iş çi sı nıfı ha re ke t i nin bu ko nu da ki yet m ez l i ği, bu tes bi tin yan lış lı ğını de ğil; ger çek l eş t i ril m e ye muh t aç ol du ğ u n u gös te rir. Ge orge Di mi t rov sö mür ge ül ke le rin çı kar la rı nın kim ler le, han gi sı nıf l ar l a ça kış t ı ğını ben zer tes bit ler le izah edi yor; “i şçi sı nı fı nı n, köy l ü l e ri n, kü çük-burj u v az i ni n v e ay dı n l arı n çı k ar l arı , kü çük ul us l arı n, bağı m l ı ül ke l e ri n çı karl arı , kül t ürün v e b i l i m i n çı k arl arı , b arı şı n v e de m ok rasi ni n çı karl arı i l e sö m ürge ül ke ni n çı karl arı çakı şm ak t adı r. . . ” Di m it rov’ un tes bi t i esas ola rak gü nü m üz de de ge çer l i l i ği ni ko ru mak t a dır. Kürt l er için de sö zü edi len ka t e go ri l er, ya kın it t i fak güç le ri dir. De m ok ra s i sa v a ş ımı ile sos ya l izm ve ulu sal kur t u l uş mü ca de l e s i ara s ın da k i bağ l ar, Kürt ulu s u n un dost l uk ve da y a n ış m a ge l iş t i re ce ği ze m i ni de gös t e rir. Ulu s al ba ğım s ız l ık t an, de m ok ra t ik hak ve öz gür l ük l er den yok sun ül k e l er de, bü t ün de m ok ra t ik ve an t i-fa şist güç l er, do ğal ve zo run l u bi l e şen l er dir. Çe şit l i ül ke l er de, fa şiz m in ve zor ba l ı ğın ik t i da ra gel di ğ i dö n em l er de, de m ok ra t ik plat form l ar ve an t i-fa şist cep he l er olu ş ur k en, bu cep h e n in bi l e ş i m i ol duk ça ge niş l er. Bu ge niş l e m e, it ti fak cep he si nin ira di mü da ha l e sin den da h a çok, fa ş iz m in ya rattığı bir zo run l u l uk t ur. Ezi l en ulus l ar, iş çi l er, me m ur l ar, köy l ü l er, ay dın lar ve sa nat çı l ar, gör dük l e ri bas kı lar ne de niy l e ve ta l ep et t ik l e riy l e “cep he”ye da hil olur l ar. An cak Di mi t ro v’ un tes bi t i ge nel ola rak doğ ru ol m ak l a be ra ber, son ra dan mey da na ge l en de ği şim ler, top l um sal ve eko no m ik sü reç le re da hil olan ye ni ak t i vi t e l er ne de niy l e hem ye t er s iz kalmış hem de aşıl m ış t ır.
Serxwebûn
“Yeni Dünya Düzeni”nde Kürt halkının dostları
D
ün ya halk l a rı nın Kürt hal kıy l a ma n e v i-mo ral da y a nış ma sü re ci, Kürt ulu su nun so mut du ru m u ve sö m ür ge ci l i ğin tas fi ye et m e po l i t i ka l arı ne de niy l e, hiç bir za m an ol m ası ge rek t i ği gi bi ola madı. Ka pi ta list ül ke le rin pro le tar yası da 15 Ağus t os Atı l ımı’ ndan
Fe de ral Cum hu ri yet ler bi çi min de bir le şen bir çok halk da, ay rı la rak ye ni dev let ler oluş tur du lar. Es ki Sov yet ler ve Do ğu Av ru pa’ da iri li ufaklı on lar ca ye ni dev let, ye ni sü re ce da hil ol du lar. Es ki den blok la ra rası ger gin li ğin ege men ol du ğu alan lar da, bu gün ulu sal so run ve azın lık lar so ru nu, ça t ış ma l a rın ve sa va şın ne de ni ol mak ta dır. Or t a do ğu’ da İs ra i l-Su ri ye ça t ış ması ve yıl lar dır sü ren sa vaş, han gi ne den ler le ve na sıl olur sa ol sun ye ni bir sü re ce gi ri yor. İs ra il-Arap barışı, es ki çe liş ki le rin, em per ya liz min mü da ha le le ri ile don du rul ması ne de niy le, Tür ki ye ve İs ra i l’ i n kla s ik jan dar m a l ık iş l e vi so na eri yor. Bu tab lo ne Or ta do ğu’ nun 1970’ ler de ki tab lo su, ne de Or ta do ğu’ da ki dev let ler le, Kürt öz gür lük mü ca de le s i nin iliş ki l e ri, iş bir l i ği, kar şı lıklı çı kar ları es ki si gi bi ola cak tır. Bu da Kürt le rin ira de si dı şın da or ta ya çı kan bir du rum dur. Kürt öz g ür l ük mü ca de l e s i n in ken di di na mik le ri ne da yan ma özel li ğin den ötü rü; hiç bir za man stra te jik iliş k i l er dü ze y in de ele alın m a y an dev l et l er l e iliş k i l er so ru n u, önü müz de ki sü reç t e de cid di bir en gel oluş tur ma ya cak tır. Tüm dün ya da ol du ğu gi bi Or t a do ğu’ da da otur t ul -
Türk, Fars ve Arap halkı
K
ürt ulu s u nun Ku zey’ de 20 yıl dır sür dür dü ğü öz gür l ük mü ca de le si, Kür dis tan’ ı ege men li ği al tın da tu tan di ğer dev let ler ta ra fın dan tem kin l i l ik l e iz l en m ek t e; her par ça da ki Kürt le rin si ya sal ör güt lü lük ve mü ca de le po tan si ye li ne gö re
Ağustos 1999
vb. ak ti vi te ler dir. Ör güt len me le ri, prog ram l arı ve ege m en sis t e m in ya sal ze mi nin de fa a li yet yü rüt me le ri ne de niy l e bu ak t i vi t e l er, ezi l en hak l a rın so run l a rı na yak l a şım da, sos ya list bir par ti nin tu tu mu nu el bet t e gös t e re m ez l er. An cak sö zü edi len bu ku ru luş lar, bi rey sel ta lep ler ye ri ne top lum sal ta lep ler di le ge tir me le ri ne de niy le, ezi len sı nıf la ra ve ezi len ulus la ra ya kın, ege men sis te me de mu ha lif tir ler. Si ya sal ege men lik üze rin de et ki si ve de ği şim gü cü sı nırlı ol mak la bir lik te, de mok ra si, eşit lik; ay rım cı lı ğa karşı mü ca de le de sö zü edi len ka te go ri ler gü nü müz de Kürt le rin ve de mok ra si nin do ğal bi le şen le ri ve it ti fak gü cü dür ler. Ni te kim Kürt le re karşı ge liş ti ri len çe şit l i ih l al l er ve şid det ey l e mi ne karşı re ak si yon ları, tep ki le ri, du yar l ı l ık ve pra t ik des t ek l e ri ile sö zü edi len si vil top lum ör güt le ri ve ku ru luş lar, ka rarlı tu tum ları ile say gın bir pra tik ser gi le miş, baskı dö nem le rin de Tür ki ye’ ye de mok ra tik mü ca de le ve hak ara ma kül tü rü nü ta şı mış lar dır. Kürt hal kı nın Tür ki ye halk l arı ile bir lik te ve eşit te mel ler de oluş tur m ak is t e di ğ i de m ok ra t ik bir cum hu ri yet te, sö zü edi len ku ru luş lar, önem l i bir iş l e ve sa hip t ir l er. Res m i ide o l o j i çer çe ve sin de ha re ket et m e yi red de den ve var l ık ne den le ri ni de bu te mel ve “ri sk l i ” özel l i ğ e borç l u olan de m ok ra t ik ku ru l uş l ar; baş l a t ıl m ak is t e n en barış ve de m ok ra t ik l eş m e sü re ci nin en önem li di na mik le ri nin ba şın da gel mek te dir. Tür ki ye gi bi de mok ra si ge le ne ği ve kül tü rü za yıf olan bir ül ke de çev re ci l er, in s an hak l arı ku ru l uş l arı, vic da ni red ci ler, ye şil ler, barış ana ları vb. ini si ya tif ler hem de mok ra si kül tü rü nün ge l iş t i ril m e s i, hem Kür dis t an’ da sür dü rü len sa va şın so na er di ril me si, hem 70 yıl lık şo ve niz min kı rıl m a sın da çok önem l i ve de ğer l i bir mis yo na sa hip tir ler. Bu ne den le Kürt hal k ı n ın en ya k ın dost l arı için de yer alır lar.
halk lar ise, sem bo lik ve fa ra zi bir güç ola rak kaldı. Ka pi ta list ül ke le rin iş çi sı nıfı ha re ke ti ise, ken di si ör güt l ü ol m adığı ve re fah dü ze yi son de re ce yük sel di ği için bir fonk si yo na sa hip ola madı. Ge ri ye dün ya halk ları kaldı. *** Dün y a n ın kon j onk t ü rel du ru mu, em per ya l ist sis t e m in kuş ku gö tür mez ege men li ği ve Tür ki ye’ nin mev cut olum suz tab lo su, Kürt hal kı nın stra t e j ik dost l uk an l a yı -
şın da hiç b ir de ğ i ş ik l ik ya rat m a mış tır. Bu olum s uz tab l o y u ba h e n e ede rek; “K ürt hal kı nı n, y ery üz ün de hi ç b i r do s t u y o k t ur. K ürt l er hi ç ki m s e y e gü v en m e m e l i ” di yen ler, il kel mil li yet çi li ği sa vu nan ge ri ci ler dir. Bu dü şün ce sa hip le ri, böy le bir çiz gi iz le m ek l e, ken di l e ri ni te m el gö rev ler den ve ça l ış m a l ar dan “m u af t ut m a” kur naz l ı ğı na baş vu ru yor lar. İl k el mil l i y et çi bu an l ayış, Kür dis t an dev ri m i nin önün de ki en
cid di teh l i k e dir. İde o l o j ik gı dası halk l a ra gü v en s iz l ik ve “K ürt hal k ı nı n do s t u y o k t ur” te zi üze ri ne ku ru l u bu eği l im; Tür ki ye ve dün ya halk l arı ile iliş ki l en m e ve so ru nu on l a ra ta şır m a nın güç lük l e ri kar şı s ın da, dar mil l i yet çi bir yak l a şım l a sıy rıl m a ya ça l ı şı yor. İde o l o j ik ze m in böy l e olun ca, iliş ki l en m e de ta ban da de ğil, ta v an da ara n ı y or. Halk l ar de ğ il, dev l et l er esas alı nı yor. Kürt hal kı nın dost ları halk lar dır. Halk lar va rol duk ça dost luk da va ro la cak tır.
Barış ve kardeşlik hemen şimdi
.n et ew e. co
te pe den dev l et ic ra at l arı ve hü kü met ka rar l arı ile ger çek l eş t i ri l e bi le cek bir iş de ğ il dir. Böy l e bir bek l en t i için de ol m ak, çö zü m ü ve ye ni den in şa ayı dev l e t e ha va l e et mek, hem bir ya n ılgı, hem de mü ca de l e den kaçış yön t e m i dir. Bazı çev re l e rin hiç bir ça ba içi ne gir me den, dev l et t en ve P KK’ den “s o m ut adı m l ar” at m a s ını ve bu adım l arı gör dük t en son ra barış sü re ci ne katkı sun m ayı dü şün m e si, tam bir ay m az l ık ve sa m i m i yet siz l ik ör ne ği dir. Kürt ve Türk halk l a rı nın kar deş l i ği ve de m ok ra tik cum hu ri yet, dev l e t in gös t e re ce ği bir lü t uf de ğil, özel l ik l e Türk hal kı nın ge l iş t i re ce ği bir sü reç t ir. Bu sü re ci da ha ba şın dan red de rek, “o l m az ”, “de m o k ras i v e de m ok rat i k cum hu ri y et Türki y e’ de gerçek l e şe m ez ” di yen l er, bu gün için da ya t ı l an gö rev ve so rum l u l uk l ar dan kaçışı te o ri ze edi yor l ar. Tür ki ye hal kı nın çe kil m ek is t en di ğ i şo v e n ist ve mil l i y et çi ba t a ğa, mü da ha l e yi kü çüm s e yen ler, da ha üs t ün amaç l a ra da, da ha zor l u gö rev l e re de ge l e m ez l er. Rus ya’ nın Po l on ya üze rin de ki bas kı s ını ve şo ve niz m i eleş t i ren Le ni n, 1917 Dev ri m i yıl l a rın da şöy l e de m ek t e dir; “. . . Herhan g i bi r ul us t an daha çok, başka hal k l arı b as k ı al t ı na al m ı ş bi z Büy ük-R us l ar nası l ol ur da Po lony a’ nın, Uk ray na’ nın y a da Finlandi y a’ nın ay rıl ma hak k ı nı t anı m az l ı k ede ri z ? Bi z den i s t e nen şo v en o l m amız dır. . . Biz R us lar, ay rıl ma ö z g ürl ü ğü üz e ri n de di re ni rk en, P o l o n y al ı l ar b i r l eş m e öz gürl ü ğü üz e ri n de durm al ı dır. ” Şo ve niz mi kır mayı amaç la yan bu gö rüş bu g ün için Tür k i y e’ de son de re ce gün cel ve çö züm le yi ci bir özel l i ğ e sa h ip. Tür k i y e’ n in sos ya l ist l e ri, dev rim ci l e ri ve de mok ra si güç l e ri, Tür ki ye hal kı na ay rıl mayı da de ğil; Kürt ulu su nun var lı ğını, onun da hak sa hi bi ol du ğu nu; fark lı lık la rın ve öz gün lük le rin, bir l ik t e ya şam önün de en gel de ğil, güç len di ri ci bir rol oy na ya ca ğını an l at m a l ı dır. Te m el gö rev, dev rim ci gö rev bu dur. Bu gö re vi at la yan la rın ve Tür ki ye halkı üze rin de cid di hiç bir et ki ya rat ma yan la rın, Kürt hal kı nın ay rıl ma sın dan sö zet me le ri tam bir ay maz lık ör ne ği dir. Bü yük dev rim ci Le ni n’ in, Po lon ya lı lar için öner di ği ve bir lik te li ği ko l ay l aş t ı rıcı yak l a şımı, bu gün Kürt l er ta ra fın dan faz l a s ıy l a gös te ril mek te dir. Bu ne den le, Kürt hal k ı n ın dost l a rı n ın gö r ev l e r i, şim di da ha ko l ay dır. Çün kü Kürt halkı da, onun ön cü sü de bir lik te ya şa mayı ve de mok ra tik bir cum hu ri ye ti is ti yor, ay rıl mayı de ğil.
Sayfa 23
m
Serxwebûn
Gerçekleşmeyen teorik tesbitler ve güvensizlik
S
ww w
os ya l ist te o ri Kürt ulu su açı sın dan pra tik te hiç bir za man tam an la mıy la ger çek leş me di. Kürt ulu su nun en önem li müt te fi ği ol m ası ge re k en “s o s y a l i s t bl ok”, Kürt ulu sal ayak lan ma la rı nın hiç b i rin de “t ari hi ro l ”ünü oy na(ya)madı. Dar, aşi ret sel ön der lik l er ba h a n e edi l e rek des t ek t en yok sun bı ra kı lan mil li ayak lan ma lar kar şı sın da ki tu t ar sız l ık, gü nü mü zün mo dern ulu s al öz g ür l ük mü ca de le si ne karşı da ay nen tek rar lan mış tır. Sos ya list dev let ler bu ta ri hi ro lü oy n a m ak şöy l e dur s un; Kürt hal kı nın düş man ları ile, sö mür ge ci ege m en l ik l er l e iş bir l i ği ve da ya nış ma içi ne gir di. Sov yet ler Bir li ği’ nin Şeyh S ai t ve Dersi m di re niş le ri ne il gi siz li ği, hat ta bun la ra karşı TKP ’ nin yön l en dir m e s i ile TC’ yi des tek le me si; Barzani ’ nin Irak re ji mi ne karşı ge liş tir di ği ayak l an m a y a karşı SSCB’ n in, Do ğu Av ru pa’ nın, Çin’ i n, Ar na vut l uk’ un ve di ğer sos ya l ist dev let le rin gör mez den ge len yak la şım ları ve BA AS re ji mi ile mad di çı kar l a ra da ya nan iliş ki l e ri, “do ğal m ü t e fi k”in, sö m ür ge hal kın ya nın da yer al ma dı ğını gös ter di. Kürt hal kı nın di ğer do ğal mü tef fi ğ i ol m ası ge re k en sö m ür g e
Sosyal gruplar ve inisiyatifler
1
980’ le rin or ta la rı na ka dar he nüz mev cut ol ma yan, ör güt le ne me yen, ayrı ta lep le ri ve et ki le ri ol ma yan çe şit li baskı grup ları da, gü nü müz de ezi len halk lar cep he si nin do ğal mü tef fi ki du ru mu na gel miş ler dir. Sos yal bir sı nıf ol ma yan bu baskı grup l arı, “s o s y al b i r grup” ve ya “kate go ri ” ola rak ta nım la na bi lir ler. Bun lar da top lum sal so run lar, çev re so run ları, in san hak l arı ih l al l e ri ne karşı mü ca de l e eden, azın l ık hak l a rını sa v u n an grup, der nek, va kıf, eko lo jik den ge ko ru m a cı l arı, çev re ci l er, ye ş il l er
A
yrı l ık ve bir l ik, gü nü m üz de en çok tar t ı şı l an, üze rin de spe kü las yon lar ya ra tı lan, de ma go jik üs lup lar la çar pı tı lan ko nu lar dır. Kür dis tan so ru nu nun çö zümü bu yön te min yan lış lı ğın da ki lit len mek is te ni yor. Gün dem çar pı tı lı yor. Esas nok ta lar gö zardı edi li yor. Bu na son ver mek, doğ ru tar tış ma ve çö züm yön te mi ni ge liş tir mek ka çı nıl maz olu yor. Eğer Türk-Kürt iliş ki le rin de çö züm is te ni li yor sa, he le he le bir lik is te ni li yor sa bu nun çer çe ve si na sıl ol ma lı dır so ru su na iliş kin bazı ce vap lar ge liş ti ril mek du ru mun da dır. Türk-Kürt iliş ki le ri so ru nu na ay dın lık ge tir mek için yıl lar dır aman sız bir mü ca de le yü rü tül mek te dir. Yü rü tü len bu mü ca de le nin di ğer bir özel li ği de bir kör dü ğüm ha li ni alan bu iliş ki yi çö züm le mek tir. Bir lik ve ay rı lık ko nu sun da kor kunç bir kar ga şa lık sü rü yor. Bü yük bir ka os. Türk-Kürt iliş ki si eşit siz li ğin, zor ba lı ğın, kim lik siz li ğin kol gez di ği bir iliş ki ala nı na dö nüşmüş. Türk-Kürt iliş ki le ri nin yak la şık bin yıl lık bir ta ri hi geç mi şi var. Ve en kar ma şık sü reç de şu an da ya şa nan dö nem dir. Kürt-Türk iliş ki le ri doğ ru bir dü ze ne, en azın dan tar tış ma dü ze ni ne ka vuş tu rul ma lı dır. Me se le yi sa de ce “ay rı lık çı lık-bö lü cü lük” di ye rek bü tü nüy le red det mek doğ ru de ğil ve çö züm süz lü ğün ta ken di si dir. “Art ni y et li ler, Tür k i y e’ y i böl m ek is ti y or lar, baş k a hiç bir şey le ri yok tur” bi çi min de ki yak la şım la ra bir son ver mek ge re kir. Bu ka dar bas kı ya bu nun için da ya nıl maz. Bu ka dar kan dö kü lü yor, bu nun için ya pıl maz. Bu te mel ger çek ler ışı ğın da so ru nun bo yut ları iyi gö rül mek du ru mun da dır. Türk-Kürt iliş ki le ri ni doğ ru ele al mak, çö zü me doğ ru gö tür mek bü yük bir de mok ra si adım dır. Çar pıt ma ya hiç ge rek yok. Gö rüldüğü gi bi çar pı tan la rın, doğ ru ele al ma yan lar kay be di yor. Bu yak la şım aynı za man da dö kü len ka nın da so rum lu su ola rak suç iş li yor. Or t a do ğu halk l a rı nın ka de rin de Türk ve Kürt halk l arı önem li iki ulus tur. Bir çok ta ri hi, si ya si ne den ler den do layı bü yük bir ça tış ma ve kar ga şa du ru mu ya şa nı yor. PKK ulu sal var lı ğını du yur ma ve öz gür leş me yo lun da Kürt hal kı nın mü ca de le si ne uzun sü re dir ön cü lük et me ye ça lı şı yor. So run la rın şid det le çö zül me si en son baş vu rul ması ge re ken bir yön tem ol ması ge re ki yor du. Fa kat mev cut hü kü met le ri de aşan ve ol duk ça ta ri hi ne den le re de da ya nan bir in kar po li ti ka sı nın aşıl ması ge re ki yor. Bu, özel lik le cum hu ri yet dö ne min de da ha da yo ğun la şa rak gü nü mü ze ka dar gel miş tir. Ke ma list po li ti ka lar yal nız ulu sal so run da de ğil, de mok ra si so ru nun da da gü nü müz de tam bir ki lit len me ye yol açmış bu lun mak ta dır. Ve en az Kürt halkı ka dar, Türk hal kı na da za rar ve ren bir aşa ma ya ge lip da yan mış tır. İş te, şim di si ya sal yön tem ve çö züm ken di si ni köklü bir şe kil de da yat mak ta dır. Kürt is yanı, Kürt di re ni şi önem li bir aşa ma ya ge lip da yan mış tır. Ar tık bun dan son ra bir çok so run net le şe me ye doğ ru gi de cek tir. Hiç bir dö nem le kı yas lan ma ya cak ka dar, ulus la ra rası si ya se tin bi rin ci mad de si ni Kürt so ru nu al mış tır, gün de mi sü rek li Kürt so ru nu iş gal ede cek tir. Bir ba kı ma göz ler Tür ki ye’ ye çev ril miş du rum da dır. Barış ve si ya si çö zü mün hız la dev re ye gir me si için ulu sa la rası ku rum ve ku ru luş la rın, hat ta dev let le rin de gi de rek des tek le ri art mak ta dır. Bu ken di si ni iyi den iyi ye his set ti ri yor. Bü tün göz ler iki hal kın kar deş li ği ve barışı üze ri ne çev ril di ği ni ra hat lık la söy le mek müm kün dür. Ulus la ra rası, Tür ki ye ve Kür dis tan ka mu o yu nun bir ba rı şa im kan su nul ması bi çi min de ki di le ği ne kar şı lık ve ril me ye ça lı şı yor. Kürt ulu su ve PKK ha re ke ti 1990’ lı yıl lar dan be ri her za man için olası bir si ya si çö züm yo lu na ken di ni ha zır tut mak ta, hat ta bu nun ön cü lü ğünü yap mak ta dır. Tür ki ye hal kı nın da git tik çe bir barış ve kan dö kül me den so run la rın çö zümü ko nu sun da bir bek len ti için de ol du ğu nu gö rül mek te dir. Sa de ce Tür ki ye halkı da de ğil, biz zat or du ve dev le tin bir çok ku rum ve ku ru lu şun da barış yan lı la rın ol du ğu nu söy le mek müm kün dür. Ta bii ki, barış yan lı ları ol du ğu gi bi kir li sa vaş yan lı ları da boş dur mu yor lar. Sa vaş üs tü ne
sa vaş te o ri le ri, pro vo kas yon üs tü ne pro vo kas yon ge liş ti ri yor lar. Kir li sa vaş tan vaz geç mek is te mi yor lar. Çünkü bü tün ya şam la rını sa vaş tan el de et tik le ri ran ta en deks len miş ler. İş te, sa va şın bi tip ba rı şın ege men ol ması on la rın so nu de mek tir. Tür ki ye hal kı nın, de mok rat la rın dan tu ta lım, or du için de ki barış yan lı la rı na ka dar her ke sin özel sa vaş lo bi si ni açı ğa çı kart ma ları ba rı şın ol maz sa ol maz ko şul lu dur. Tür ki ye’ nin dü şü nen, Tür ki ye’ yi bi raz an la mak ve Tür ki ye’ nin so run la rını çöz mek is te yen ler ar tık or ta ya çık ma lı dır. So run lar tar tı şı la rak hal le di le bi lir. Ne ya zık ki, yüz yıl bo yun ca de vam eden Kürt soy kı rımı hiç bir so ru nu çöz me di, ak si ne kat mer leş ti. Kürt me se le si nin Tür ki ye siz, Tür ki ye’ nin de Kürt me se le si ni çöz me den, her han gi bir iler le me sağ la ya bi le ce ği ve ya bazı so run la rın üs te sin den ge le bi le ce ği zor dur. Sa vaş, Tür ki ye’ nin ge li şi mi ni dur dur du. Her şey sa va şa en deks len di. Tür ki ye’ nin bü tünlüğü bir halkı ta nı ma mak la ol maz! Os manlı’ da bi l e çok ge niş kül t ü rel, hat t a ida ri özerk l ik l er vardı. Yi ne Kürt bey lik le ri ida ri özerk li ğe sa hip tir ler ve uzun sü re hü kü met tir ler. Kürt di li, Kürt kül türü üze rin de Os manlı bas kısı as la yok tur. Kürt-Türk iliş ki le ri nin üze rin den zo run göl ge si ni kal dır mak, her iki ulu sun ya ra rı na dır. Bu nun için Kürt ulu su her türlü çö zü me ha zır dır. İki de bir “bö le cek ler, par ça la y a cak lar” de ni li yor. Ka mu o yu bu na ar tık al dan ma malı. İliş ki le rin ye ni den dü zen len me si nin na sıl bü yük bir zen gin lik sağ la ya ca ğını, de mok ra si nin halk ları na sıl yü cel te ce ği ni, Kürt hal kı nın ken di kül tü rünü ge liş tir me si nin, Tür ki ye’ nin ne ka dar bü yük bir ya şam zen gin li ği ola ca ğını, in san la rın kar şı lıklı ola rak yü ce le ce ği ni gö rü rüz. Şim di ye ka dar PKK Tür ki ye halkı ve ulus la ra rası ka mu o yu nun bek len ti le ri ni ye ri ne ge tir me ko nu sun da bü yük ça ba har ca mış tır. Önem li olan bun dan son ra in san hak ları, ku ru luş lar, ay dın lar, ka dın ha re ket le ri, çev re ci ler ve bü tün ulus la ra rası çev re le rin, Kürt ve Türk halk la rı nın dost la rı nın barış için he men şim di ha re ke te geç me le ri dir. PKK Ge nel Başkanı Abdul lah Öcalan
Sayfa 24
Ağustos 1999
Serxwebûn
Parti Arşivi’nden
De rin lik ler de bü yük zen gin lik ler gö mü lü Mirze arkadaşa!
T
ürk dev le ti nin Gü ney Kür dis tan’ ı sı nır lı iş gal ey le mi nin pra tik ge li şi mi ni izah ede rek ge liş me le ri ak -
ve iki Ala Rız ga ri ci bek li yor du. Sa vun ma ya mü sa it ol ma yan bir te pe; ar ka sı uçu rum, önü ise or man. Ge len bir şa hıs 5 km ya kı na gel me ye ne ka dar in san önü nü gö re mi yor. Ay rı ca bu ra da ki gru bun yan lar la bağ lan tı sı da yok. Yan ta raf la rın da KDP’ nin bir gru bu var sa da
bu ko nu da ki is t ek l e ri m i zi de bü t ün güç l er ‘yok’ di ye rek efen di ce red det ti ler. Üçün cü sü pra tik te ye te rin ce ha zır lan ma mış tık. Ya nı mız da ki ar ka daş la rın hiç bi ri sı nı rı bil mi yor du. Bu ne den ler den fır sa tı ye te rin ce de ğer len di re me dik.
ulaş tı rın” der ken, di ğer grup “he li k op ter den baş k a araç yok, onu da ko m u tan bı ra k a m az” di y or du. As k er l er ko m u t an l a rın dan giz l i, köy lü le rin ya nı na gi de rek bil gi kar şı lı ğın da süt ve ek mek alı yor lar. Aruş (Çu kur ca’ nın) kö yün de nö bet te bir bi ri ni vur du lar, bi ri öl dü. İki si ni yı lan sok tu. Bir ara ba la rı dev ril di, se kiz ya ra lı, ça tış ma lar da ise tes pit edi len bir ölü ve bir de ko mu tan ya ra lı la rı var. Ufak bir di ren me Türk or du su nu pe ri şan eder di. Ama cı mı za ulaş tık de me le ri de mo go ji as lın da. Di ren me siz ye nil di ler. Peş mer ge le rin ge ri çe kil me le rin den ürk tü ler, Sad dam’ la ile ri ki adım lar için an la şa ma dı lar. İş ga le du yu lan tep ki den de kork t u l ar. En önem l i s i de güç le ri nin kof lu ğu nu pra tik le rin de gör dü ler. İş ga le Sad dam’ ın he li kop te ri de ka tıl dı. İş gal edi len alan lar da bu lu nan zom la rı or tak ya kı yor lar dı. Ay rı ca iş gal de biz zat ara la rın da Sad dam’ ın as ker le ri nin de ol du ğu na da ir mal ze me bul duk. Yi ne Türk as ker le ri nin kay bet ti ği fo toğ raf, cüz dan, par ka, mek tup vb. bir sü rü mal ze me top la dık. Bir yer de Sad dam’ ın güç le ri de peş mer ge le re eğer Türk or du su na kar şı dü şü nür l er se ken di l e ri n i des t ek l e y e cek l e ri n i söy l e di l er. Bun lar dan bi ri ka sıt lıy dı. KDP’ nin Türk dev le tiy le ça tış ma sı nı is ti yor lar dı. Dev rim güç le ri güç süz düş sün di ye di ğer le riy le Irak hal kı nın Türk dev le ti ne kar şı tep ki si ni yan sı tı yor du. Irak An ka ra el çi si nin “iki bin ki şi ya ka la dık” de me si ise ta ma men ya lan. Bu ra da halk KDP’ n in ey l em s iz ge ri çe k il m e s i n e epey tep ki duy du. Ka dın lar bi le “eğer Türk dev le ti gel sey di dö v ü şür dük” di yor lar. Hal kın bi ze epey eği li mi var. Bir ölü de ni lin ce he men PKK’ nin şe hi di di ye yay mış lar. Ge len ka set le ri ço ğal tıp yay mış lar bi le. Arap ça ya zı lar ise dağı tı la bil di ği ka da rıy la ge niş et ki ya pı yor. İş gal, bu ra da ki güç le ri si ya si ola rak güç len dir di. An cak as ke ri ye ter siz lik le ri var. Çok sı nır lı ey lem olu yor. Sad dam’ ın Türk or du su nu ça ğır ma sı şim di ye ka dar yö ne ti me eği lim du yan halk ke si mi ni dev rim güç le ri nin ya nı na çek ti. Sad dam’ ın bü tün ku rum la rı ko kuş muş, Türk dev le ti nin sal dı rı sı es na sın da ve son ra sın da peş mer ge le re kar şı hiç bir cid di sal dı rı sı ol ma dı. Sa de ce he li kop ter le Türk dev le ti nin sı kış tır ma sın dan do la yı bo şal tı lan yer le şim yer le ri ni isa bet siz ce bom ba la dı. Peş mer ge le rin ge ce-gün düz des tek le di ği köy le re kar şı hiç bir şey ya pa mı yor; er zak kes mi yor, halk çok yük çek me si ne rağ men, dev rim ci ha re ke te her tür lü des te ği sağ lı yor, eko no mik du ru mu da el ve ri yor. KDP’ ye ge l in ce, ge ri çe kil m e yi us t a ca yap tı. İs tih ba rat bil gi si ni de dü zen li alı yor du. An cak pra tik te Türk dev le tiy le uz la şır gö rün dü. Dar be vur ma, ak tif ge ri çe kil me yi ger çek leş ti re bil me si ne rağ men yap ma dı. Türk dev le ti nin bo şal tıl ma sı nı is te di ği ala nı ise bo şalt tı. Sa de ce ge ri de müf re ze bı ra kı yor. Bi zim ise o alan la ra yer leş me mi zi açık söy le mi yor sa da uy gun gör m ü yor. Ya ni ey l e m in ağır yö nü nün bi ze kar şı ol du ğu nu ka bul edi yor lar. Sı nır lı as ke ri ey lem ya pı yor lar. Peş mer ge ler par ti nin son tav rı na tep ki gös te ri yor lar. Hat ta kü çük bir grup da ol sa, “1975 ye nil gi si ge ri gel di” di ye bat ta ni ye ya kan lar ol du. Yi ne ta ban da, hat t a so rum l u l uk dü ze yin de ki şi l er, par ti le ri nin İran’ da ki var lı ğı na tep ki gös te ri yor lar. Açık ça on la ra “ra hat ya şa y an Hu m e yni’ nin mi li si” di yor lar. Ce lal Ta la ba ni ile kav ga l a rı ise on l a rı yıp ra t ı yor, şim di bi raz du rak sa mış. Ce lal rad yo sun da, KDP’ nin Türk dev le ti ni ça ğır dı ğı nı id dia edi yor. Ha lit ar ka da şın (Meh met Ka ra sun gur) ölü mü ile il gi li rad yo la rın da yap tı ğı de ğer len dir me de KDP’ nin onu ara bu l u cu l u ğa bi l inç l i yol l a dı ğı nı, IKP’ nin ise biln çli bir tarz da öl dü rü le cek ye re gö t ür dü ğü nü söy l ü yor Ye ki t i, ya ni açık ça ola ya sa hip çı kı yor. Her kes bi ze ko nu hak -
.n et ew e. co
ta ra ca ğız. Ön ce ki ya zı da be lirt ti ğim gi bi, Türk or du su Hed ris ola yı nı ba ha ne ede rek, 10 Ma yıs’ tan iti ba ren Iak-1’ e ya kın, Ha bur ova s ı na (Ulu de re’ nin Yek mal ova sı na) güç yığ ma ya baş la dı. Bu sa yı baş lan gıç ta 500’ ü geç mi yor du. Si l ah l ar ise A-6 ve ha van ağır l ık l ıy dı. Ay rı ca bir pan zer, iki tank ve iki de he li kop ter ge t irt m iş l er di. Bi r a ra bir kıs m ı nı ge ri çek ti ler. Bu ra da ki güç ler ön ce ki ge liş me le rin de so nu cu ola rak yer le ri ni yi ne sı nı ra ya kın bir ala na nak let ti ler. An cak Ma yıs 15’ ten iti ba ren Ulu de re’ den Zap’ a ka dar olan sı nır bo yun ca Türk as ker le ri nin sa yı sı bir den bi re art tı. Sa yı on bin ci va rın day dı. Ge rek he li kop ter ler, ge rek se sı nır bo yun ca ko man do grup la rıy la ke şif le re gi riş ti ler. Türk or du su nun son yı ğı na ğı nis pe ti ni iyi ce net leş ti rin ce KDP sı nır bo yun ca yo ğun bir tah li ye ye gi riş ti. 1000 ve 1500 ci va rın da ai le, iç böl ge le re tah li ye edil di. Ai le ler Sad dam’ dan kaç mış ya mi lis, ya da peş mer ge ai le le riy di. Ge çim le ri ni ka çak çı lık ve üre tim le sağ lı yor lar dı. İç le rin de, Ku zey-ba tı Kür dis tan’ lı olup da Türk dev le tin den ka çıp ala na yer le şen ai le ler den önem li oran da var dı. Ai le le rin top rak üre ti mi ne yo ğun bir şe kil de baş la ma la rı önem li bir aşa may dı. Çün kü şim di ye ka dar baş la tı lan alan lar da üre tim le uğ ra şı lı yor du. Biz Türk dev le ti nin bu pla nı na kar şı ça lış ma la rı mı zı yo ğun bir tarz da sür dür dük, içe ri ye yö ne lik ör güt sel ve ke şif fa a li yet le ri ne hız ver dik. Ay rı ca KDP so rum lu la rı nı ge liş me ler kar şı sın da sü rek li uyar dık. An cak ön ce ki ya zı da da ak tar dı ğı mız gi bi ge niş bir iş ga le ola nak ver mi yor duk. Çün kü ne si ya si or tam bu na ye te rin ce el ve ri yor du, ne de sı nı ra yı ğı lan as ker sa yı sıy la ge niş bir iş ga li ger çek leş tir mek müm kün dü. Üs te lik çoğ raf ya ka ra iş ga li ni çok zor laş tı rı yor du. Hep sin den de önem li si Türk dev le ti ne kar şı can dan dö ğüş mek is te yen, ge ril la sa va şı için ye ter li ve faz la sa yı da peş mer ge, yi ne ay nı şe kil de dö ğüş mek is te yen halk var dı. Üs te lik bu ra da ki ör güt so rum lu la rı her za man sı nır lı bir mü da ha le ol sa bi le di re ne cek le ri ni söy lü yor lar dı. Bu ge liş me le ri dik ka te ala rak ha zır lan dık. Biz da ha zi ya de sı nı rı tu ta ca ğı nı, sı nır lı bir mü da ha le, bu nun ya nın da bel li he def le re nok ta ope ras yon la rı ya pa ca ğı nı, bu yol la ka çak çı lık, biz le rin gi dip gel me si ni ve Ku zey-ba tı Kür dis tan’ ın Gü ney Kür dis tan’ la bağ lan tı sı nı kes tik ten son ra, sı nır da ki aşi ret le rin üze ri ne gi de ce ği ni tah min edi yor duk, ki iç te ki ha zır lık la rı da bu yön dey di. Bu na gö re ya yıl dık, iş gal sı nır lı ger çek leş sey di bu ra da ki güç ler le uy gun bir tarz da di re ne cek tik ve içe riy le iliş ki ha lin de aşi ret le ri uy gun ko run ma ve di ren me ye ala cak tık, ki bu nu da ide al ol ma sa bi le yap tık. Türk dev le ti sı nır ke şif le rin de peş mer ge ler le sık sık gö rüş tü . Ba zı gö rüş me ler de ar ka daş lar da bu lun du lar. Bu gö rüş me le re yet ki li le ri ka tı lı yor du. Gö rüş me le rin tü mün de peş mer ge le re kar şı bir kast la rı ol ma dı ğı nı, an cak iç le rin de Apo cu lar ve Er me ni (Asa la) mi li tan la r ol du ğu nu, bun la rın as ker le ri ni öl dür dük l e ri ni, bu na kar şı l ık gel dik l e ri ni söy l ü yor lar dı. Özel lik le de bi zim ge çi ci ola rak kal dı ğı mız Har ge kö yü nün ha ri ta da ye ri ni öğ ren mek is ti yor lar dı. Bu nun la he def le ri nin ve ey lem le ri nin yö nü nü gös ter mek le be ra ber, bu ra da ki göç men hal kın ve peş mer ge le rin bi ze tep ki si ne yol aç mak is ti yor lar dı. Böy le bir an la yış ge liş me mek le be ra ber peş mer ge ler ve so rum lu lar Türk dev le ti nin iyi ni ye ti ne pra tik t e ina nı yor l ar dı. Za t en di ren m e m e l e ri ve ha re ket tarz la rı bu nu gös ter di.
Ayın 27’ sin de Za xo mın tı ka sın da (Ulu de re’ ye bağ lı Mer ge ve Be cu ye köy le ri nin kar şı sın da) 2-3 km de rin li ğin de 5 km ge niş li ğin de bir ala nı iş gal et ti ler. Gü ney Kür dis tan’ ın bu nok ta sı na gi ren as ker sa yı sı 500’ ü geç mi yor du. İş gal he li kop ter ler des te ğin de olu yor du.
m
Agit yoldaşın 16-26 Haziran 1983 tarihlerinde Parti Önderliği’ne gönderdiği mektuplar
“Agit, milyonluk bir halkın içine sığdığı bir yürektir.”
ww w
He li kop ter le rin sa yı sı 4 ka dar dı. An cak sı nır da epey güç bu l un du ru yor l ar dı. Da ha doğ ru su mü da ha le plan lan mış nok ta la rın kar şı sı na sı nı ra 3-4’ er bin as ker yı ğı yor lar. Bu nun kü çük bir kıs mı nı iş gal de kul la nır ken, di ğer le ri ise sı nır da tu tu lu yor du. İş gal edi len nok ta lar, be lirt ti ğim nok ta dı şın da Ulu de re’ nin Yek mal ve Hed ris köy le ri ara sın da ka lan kıs mın kar şı sın da 3-4 km. ge niş li ğin de, 1 km. de rin lik te olan (bu ra sı Ha bur’ un Irak’ a gir di ği nok ta nın ba tı sı) ve ay nı nok ta nın do ğu su bo yun ca 5-6 km. ge niş li ğin de, 1-1,5 km. de rin lik te olan alan. Asıl iş gal ve var sa di ren me, Türk or du su nun ka yıp la rı bur da ol du. Biz ler da hil bü tün ana güç ler bu ra da mev zi len miş ti. Mev zi len miş tik, di yo ruz; bu, di ren me mev zi len me si de ğil, da ha zi ya de ge ri çe kil me yi ko lay laş tır mak için ya pı lan mev zi len mey di, düş ma nın ha re ket tar zı öğ re nil me ye ça lı şı lı yor du. Peş mer ge ler şid det le di ren mek is te dik le ri hal de ör güt sü rek li en gel li yor du. Biz zat CUD cep he si nin bel li bir ala na ka dar di ren me me ve ge ri çe kil me ka ra rı var dı. Ba zı yer l er de peş m er ge l er ör gü t ün ka ra rı nı din le me ye rek, di ren me ko nu mu al dı lar. Bu nun kar şı sın da bu nok ta lar da Türk as ker le ri iler le me yi dur dur du. Söz ko nu su ça tış ma nın çık tı ğı alan da ki iş gal 30 Ma yıs’ ta ol du. İş gal çok ko lay olu yor du. Türk as ker le ri az bir güç le pik ni ğe gi der gi bi he def le dik le ri nok ta ya ge li yor, peş mer ge ler de ay nı ra hat lık la bir bi ri ni gö re rek ge ri çe ki li yor lardı. Biz, iş gal edi len te pe nin ar ka sın da ki or man lık dağ lar day dık. İş gal edi len ala nın çev re den ko puk bir te pe sin de IKP
bu grup ça tış ma dı ğın dan ve ha ber siz ge ri çe kil di ğin den grup yal nız ba şı na mah sur ka lı yor. Bir den et raf la rı nın ka pa tıl dı ğı nı gö rü yor. İki ta raf da zo run lu bir ça tış ma ya gi ri yor. Bir Ko mü nist Par ti li ve bir as ker ölü yor. Ge ri ka lan lar ve on la ra yar dı ma ko şan iki KUK’ çu nun ol du ğu grup ge ri çe ki lir ken uçu rum dan dü şü yor. Ki mi ko lu nu kı rı yor, kim be li ni. Bu düş m e de bir Ko m ü nist Par t i l i ağır, iki KUK’ çu da ha fif ya ra l a nı yor l ar. Baş t a Ala Riz ga ri’ nin bir ada mı kay bol du. Ala Riz ga ri, di ren m e de şe hit ol m uş di ye yay dı . An cak son ra dan ar ka daş lar ül ke için de izi ni bul du lar. Si la hı nı at mış ve içe ri gir miş. Köy lü ler ön ce biz den sa nıp yar dım et m iş l er. Da ha son ra biz den ol m a dı ğı nı gö rün ce kuş ku l an m ış l ar. Ge ver’ e git mek is te diğini söy le miş, köy lü ler yar dım edip yo l u gös t er m iş l er. Kaç m ış da ola bi lir. Türk or du su bu te pe yi tu tun ca, bu ra da ki güç ler de bir pa nik baş la dı. Ade ta Fi lis tin di re ni şi nin ka ri ka tü rü ya şan dı. Hiç si lah sık ma dan, mal ze me le ri ni bı ra ka rak ge ri çe kil me adı na ade ta kaç tı lar. An cak ge ri de önem li güç bı rak tı lar. Ge rek biz, ge rek se peş mer ge ler sı kış tı ğın da CUD so rum lu su (Dr) Türk dev le ti da ha iler ler se di re ne cek le ri ni, iş gal et tik le ri alan da bi le kal sa lar on la ra kar şı ey lem ko ya cak la rı nı söy le di ler. Biz bel li sa yı da ar ka da şı da ğı ta rak ge ri de kal dık, çün kü ger çek ten teh li ke yok tu. Türk or du su ey le mi ni o ka dar ağır ve pe ri şan ca ya pı yor du ki, ba sit bir di ren me on la rı pe ri şan eder di. Biz ne den ya pa ma dık; bi rin ci si on la rın ya ni bu ra da ki güç le rin yap ma ma ka ra rı var dı. İkin ci si, mal ze me miz yok tu,
Güç ler çe kil dik ten son ra kim se sı nı ra yö ne lik ça lış ma yap ma dı. İlk ke şfi ve Türk dev le ti nin çe kil di ği ne da ir bil gi yi biz edin dik (12 Ha zi ran 1983). On lar bu bil gi den son ra mal ze me le ri ni al ma ya ve ölü ler ile si lah la rı nı ara ma ya baş la dılar. Ki bı ra kı lan mal ze me bin ler ce di nar kıy me tin de ydi. Özel lik le IKP’ de mil yon lar ca mal ze me çık tı. Film ma ki na la rın dan dak ti lo la rı na, rad yo dan yi ye ce ğe ka dar, yı ğın la eş ya la rı ter ket ti ler, KDP da ha dü zey liy di. Za ten bu ka dar mal ze me si yok tu. Ala Riz ga ri, ar ka daş la rı nı ara ya cak gü cü bi le ken din de gö re me di. Ar ka daş la rı nı biz ara dık ve bul duk. Türk dev le ti 2 Ha zi ran’ dan iti ba ren güç le ri ni ge ri çek ti. Tak vi ye edi len jan dar ma lar dı şın da, he men he men hiç ko man do gü cü kal ma dı. Ey lem bo yun ca Türk dev le ti sı nır köy le ri ne hiç bas kı yap ma dı. Sa de ce iş gal için ba zı köy l e ri kıla vuz l u ğa zor l a m ış, bu nun üze ri n e köy l ü l er ge ce kö y ü ter k e di y or l ar. Gün düz l e ri ya yı l ıp ge ce l e ri yer l e ri ne sı kı ca ka pa nı yor lar. Ge liş-gi diş ler es ki sin den da ha ko lay. An cak sı nır ala nı ope ras yon ih ti ma li ne kar şı bi raz te dir gin ol duy sa da bu pa nik şim di geç miş du rum da. İş gal de Türk or du su nun za af l a rı ken di ni iyi ce gös ter di. As ker ler ara sın da bir lik yok tu. Hat ta rüt be li ler da hil ba zı yer ler de ara la rın da kav ga çı kı yor du. Ey lem bo yun ca kor ku la rı nı köy l ü l er izah edi yor l ar dı. Ör ne ğin; “Dağ da çok peş m er ge var mı? Ni çin gel di ği m i zi bil mi y o ruz, üç ay iznim var, kim se y i öl dür m ek is t e m i y o rum vb.” tel s iz l e ri ni din l i yor duk, ko or di ne hiç yok. Ör ne ğin tel siz de bir grup “aç l ık t an ve su s uz l uk t an kı rıl dık, bi ze su
Serxwebûn
Ağustos 1999
Mirze arkadaşa!
T
Son iş gal hep si ni pe ri şan et ti. Çün kü ül ke den o ka dar uzak laş tı lar ki, iliş ki kur ma la rı im kan sız. En ya kın yer ... Çu kur ca, ora da da sa de ce biz va rız. Sa de ce KUK-SE .... Ulu de re, ... Şır n ak üze rin den yo l u var. IKP’ y i ge t i rip gö t ü rü y or. Bun dan son ra IKP’ nin ola nak l a rın dan ya rar l an m a s ı ge re kir. Ni t e kim KDP’ de bu ko nu da yar dım cı olu yor. IKP ko nuş ma la rı mız da bi ze ‘... Su ri ye’ den si lah ge ti ren güç le re ‘%30’ unu ve ri yo ruz’ di yor . KUK-SE in san ge t ir t ip eğit mek isti yor. IKP ola nak ve ri yor. Ama on la rın bi le ken di ara la rın da ide o lo jik bir lik le ri yok. T-KDP ise tek un sur. ... Şır nak lı öğ ret men. Öğ ren di ği me gö re S...’ de uy du rup bir kon fe rans yap mış lar so nuç la rıy la be ra ber Dr...’ la rı bu ra ya ge le cek. On la rı kim se cid di ye al mı yor. İş gal den ön ce DDKD’ nin iki ada mı bu ra ya gel miş ti. Öz gür lük Yo lu’ nun da iki. An cak iş gal den he men ön ce bu ra dan ay rıl dı lar. Yi ne IKP’ nin ya nın da TKP’ den bir genç var, biz gö rüş me dik, şim di si zin ora da. IKP’ nin ya nın da Dev-Yol’ dan geç me be ce rik li bir genç var. Son dö nem de bi ze epey ya kın lık gös ter di. Ya yın ve ri yo ruz. Ge liş me ler kı sa ca bu ka dar. Ar ka daş la rın hep si iyi ler. At mak is te di ği miz adım la rı at tık. Ama he nüz ye te rin ce ör güt len miş de ği liz. Za ten ör güt len sey dik çok önem li şey ler ya pa bi lir dik. Yi ne de ya pa bi le ce ğiz. Çün kü sı nır bo şal tıl dı ğın da Türk ka ra kol la rı sa vun ma sız kal dı. ... Si ya si ... okul la son dö nem de sık ha ber le şe me dik. Eğer on la rın ola nak la -
rı da es ki si gi bi el ve ri yor sa, ge le cek ler gel me li. Bi zim de sa bit yer le ri miz ol mak la be ra ber esas ola rak ha re ket li yiz. Bu ra da ki güç le rin sa bit yer le ri .... Zap va di si ola cak. Bu ra sı ön ce den de uy gun gör dü ğü müz bir yer. Bu ra da ki güç le rin is tik rar sız lı ğı ve bu son olay gi bi yer le ri ni de ğiş tir me le ri bi zi et ki li yor. Bu yüz den içe ri ye ağır lık ver me yi zo run lu kı lı yor. İç fa a li ye te bu ra dan mü da ha le ede cek ar ka daş lar gel me li. Alan uy gun der ken, risk le ri de art tı. Türk de ve ti is tih ba rat fa a li ye ti ile nok ta ope ras yon tak ti ği iz le ye cek. Özel lik le sı nır da sık sık pu su ku ru yor. Bu yüz den ge le cek ar ka daş lar iyi ce uya rıl ma lı. Ge ril la ku ral la rı na ta ma men uy ma lı. Bu ra ya va rın ca ha ta la rın dan do la yı he sap so ru yo ruz. Ba zı la rı yor gun lu ğun esi ri olu yor lar. Son ge len gru bu Şe fik ade ta yü rüt mü yor. Mal ze m e m iz ço ğal dı, bu yüz den el bi se ile yük le ri ni ağır laş tır ma sın lar. Bu ra ya gel sin ler, is te dik le ri ka dar el bi se ve ri riz; sa de ce şal var ve si lah la rı nı al sın lar ye ter. Bi ze ge rek li mal ze me ler; en faz la dür bün. Bi rim le rin ço ğu dür bün süz, son olay da çok zor lan dık. Evet za man la halk tan te min edi li yor, te min eden ler de var. Ama baş lan gıç ta epey ge re ki yor. Son yol la dı ğı nız kü çük dür bün çok ka li te liy di. Yi ne var sa, ar ka daş lar ma ta ra sız gel me me li. Ya yın ise sü rek li yaz dı ğı mız bir şey, ne ka dar ge lir se o ka dar iyi olur. Son olay da mal ze me de sı kın tı çek tik. Bu ra da ki güç ler si ya si ne den ler den ver mi yor lar. Özel lik le B-7, BKC, ma yın ve TNT ta kı mı (fün ye vb) bun lar dan bi rer ta ne. Bi zim -
ki ler biz den çok uzak ta. Bu ra sı için se ka set ve Arap ça ya zı. Ba sım ola nak la rı ol mak la be ra ber, il kel ça lış tık la rı için zor la nı yor lar. Eğer Arap ça ya zı la rın ste ril le ri ni yol lar sa nız ve ste ril le çek ti rip yol lar sa nız, da ha ko lay ço ğal tı rız. Çün kü o ka dar is ti yor lar ki, 5-10 ta ne yet mi yor. Su ri ye’ de vi de o la rı sey re den ler ol muş, eğer yol la ma ola na ğı nız ol sa ya ra rı faz la olur. Son olay la ra iliş kin fo toğ raf lar çek tik, ama film ler dol ma dı ğı için yol la ya ma dık. Ay rı ca biz de ki fo toğ raf ma ki na la rı ya kın dan çe ki yor, eğer ola nak var sa uzak tan ya kın laş tı ran fot oğraf ma ki na la rı var ya da za man kay bı nı ön le mek için ha zır çe ken ler. Kü çük film ma ki na sı nı da bol ca film le riy le yol la ya bi lir si niz. Si ze bu ya zı dan ay rı, ar ka daş la rın yol da çek tik le ri iki film ve KDP’ nin, son iş ga le iliş kin ola rak Ame di ye Ko mi te si’ nin bir bil di ri si ni yol lu yo ruz. Ül ke içi ne iliş kin faz la bir şey ya za mı yo ruz. İçer de ki ar ka daş lar bu ya zı ya ek ola rak yol lar lar. Ar ka say fa da iş gal ola yı nı gös t e ren bir kro ki ya pı yo ruz. Biz es ki ye ri mi zin ci va rın da yız. Reh ber l er va sı t a sıy l a ge l i ne ce ğin den ra hat bu lu na bi le ce ğiz.
ve he ye ca nın bir den din me si ne, bu nun ye ri ne bir dur gun luk ve ge ri li min bo şal ma sı or ta mı ya şan ma ya baş la dı. Si ya sal ze min her yö nüy le ge liş ti ri ci ola cak tı. Pra tik çok iler de ol say dı bek le nen ge l iş m e l e ri he m en gö rü l e b i l e cek, ken di m i zi yo ğun sı cak bir halk sa va şı için de bul ma mız müm kün olur du, de me miz iyim ser lik ol ma ya cak tı. Böy le bir sa va şın ör güt sel tek nik ve kit le sel si ya sal laş ma ko şul la rı nın he nüz ol gun laş ma dan sa va şa bu bo yut t a atıl m a m ı zın risk ve teh li ke le rin den bah se di le bi lir. Ama hal kı mı zın ye nil mez ar zu su, çe tin dağ la rı mız, it ti fak çı güç le ri mi zin faz la lı ğı, dış el ve riş li ko şul lar, Türk or du su nun bü yük za af la rı gi bi et ken ler risk le ri mi zi azal ta cak ve sa vaş ek sik lik le ri miz sa va şın çö züm le yi ci gü cüy le hız la ta mam la na bi le cek ti. Bi ze kar şı baş la tı lan ha re ket he nüz ta mam lan mış de ğil dir. İçe ri ye gi ri şi miz bi li ni yor ve Irak’ ta tut tu ru la ma yan isa bet ler, içer de he de fi ni bul ma ya ça lı şa cak tır. Öte den be ri bu nun ha zır lık la rı ya pı lı yor, yol lar aç tı rı lı yor, Bey tül şe bap mer ke zi ne ve köy le ri ne çok sa yı da as ke rin ge ti ri lip yer leş ti ri le ce ği ha ber le ri alı nı yor. Muh tar la rın ge nel bir top lan tı sı ta sar la nı yor, he li kop ter ke şif le ri ara lık sız sü rü yor. Ope ras yon mer ke zi dev le tin boş luk his set ti ği Jir ki ala nı ola cak tır. Ha zır lık lar şim di bu ra da yo ğun laş tı rı lı yor. Alan lar da yak la şık 600 si lah lı ka çak ol du ğu tah min edi li yor. Adam vur ma, as ker ka ça ğı, ka çak çı lık tan mah kum düş m üş l er, si l ah tes l im et m e yiş le ri, as ker lik yap ma yış la rı ve jan dar ma bas kın la rı na kar şı koy ma lar alan da di re niş oda ğ ı ola rak gö rül m e s i n e yo l aç m ış t ır. Ama di re niş ulu sal amaç lar la bi linç li kı lı nıp ulu sal di re ni şin oda ğı ha li ne ge ti ri le me miş. Me ra gas pı ve her yıl yay la ya ge len Gü ney l i ko çer l e re sat m a, baş ka ke sim le rin top rak la rı na el koy ma bi çi min de pa laz la na rak, eş ki ya sa hi bi fe o dal bey du ru mu na ge len ağa la rın yö ne ti min de ki aşi ret güç lü lü ğü nün di ğer aşi ret ler ce de ka bul gör me si, dev le tin da ğı tı cı sal dı rı la rı na uğ ra ma yı şı, za man za man as ker ler le vu ruş m a l a rın da, as ker kov m a l a rı gi bi du rum lar la ken di ni ulu sun üs tün de gör me, ulu sun tek di re niş çi gü cü ola rak ilan et me, par ça mız da ki ulu sal mü ca de le yi ha fi fe al ma gi bi komp lek se sa hip ol muş tur. Fe o dal l e rin dev l e t in ezi ci sal dı rı l a rı kar şı s ın da di re ne cek güç ve an l a yış l a rı yok tur. Sin me, ka bu ğu na çe kil me ve dev le t in şid det l i sal dı rı l a rı na ma ruz kal m a mak, yö ne l i m i ni ılım l aş t ı ra bil m ek için çe şit l i bi çim l e re bü rü ne bi l i yor l ar. İş gal ola yın dan son ra ken di l e riy l e yap t ı ğı m ız gö rüş me ler de, hiç bir olum lu yak la şım la rı gö rül mü yor. Gö rüş me yi ger gin leş tir mek
yö nün de ko nuş m a l a r sar fe di yor; ulu s a, dev ri m e gü ven siz l ik l e ri ni açık l ı yor l ar dı. Dev le tin ala na yö nel te ce ği sal dı rı la ra kar şı lık ön lem ha zır lık la rı nın or tak ya pıl ma sı is tek le ri mi ze olum lu kar şı lık ver me di ler. “Ken di m i zi ko ru ruz, as k er ka dın la rı mı za el atar sa vu ru ruz, yok sa köy le ri m i ze gel se bi le ka rış m a y a ca ğız” söz le riy le ha re ket siz kal ma yı yeğ le di ler. Çün kü biz den ön ce as ke ri rüt be li ler he li kop ter ler le köy le ri ne inip Şeh mus’ la gö rüş me ler yap mış, bi zim le bir lik ol ma ma la rı, des tek ver me me le ri ha lin de ken di le ri ne do ku nul ma ya ca ğı nı, he def le ri nin biz ler ol du ğu nu söy le miş ler. Ve ri len va ad ve gü ven ce, teh di di de içe ri yor ta bi. Ya pı nın ha re ket siz bek le me si ne yo la çan di ğer bir ne den ise, KDP’ nin tu t u mun dan kay nak la nı yor. Ya pı nın güç al dı ğı dış alan yal nız ca Irak’ ta ki KDP var lı ğı ve de ne ti min de ki ke sim ler dir, ki dış des te ğin ro lü faz la sıy la abar tı la rak, bu nun ol ma ma sı ha lin de hiç bir di ren me gi ri şi min de bu lu nu la ma ya ca ğı an la yı şı ha kim kı lın mış tır. Hal kı tes kin edi ci ko nuş ma lar ka ra kol ko mu tan la rın ca ya pıl mak ta, muh tar l ık l a ra gön de ri l en teb l i gat l ar da hal ka bas kı ya pıl ma ya ca ğı yo lun da açık la ma la rın ya pıl ma sı is ten mek te dir. Amaç ha ssas olan böl ge nin ar tan ger gin li ği ni yu mu şat mak, halkı bi zim le bü tün leş me ye it me mek ve bi ze yö n e l ik ope ras y on l a rıy l a halk ve aşi ret le ri dur gun bı rak mak tır. Bu nu ba şar mak için böl ge nin özel du ru mu nu dik ka te ala rak da ha tem kin li dav ran ma sı bek le ne bi lir, ama fa şist cun ta hiç bir gi ri şim de ba şa rı lı ol ma ya cak, böl ge ye yer leş me mi zi et ki le ye me ye cek tir. Ala nın ge niş li ği, el ve riş li kit le ve coğ ra fik ya pı sı ba şa rı l ı ope ras yon l ar ger çek l eş t ir m e si ne ola nak ta nı m ı yor. Irak’ t a ki ka za nım s ız ge ri çe kil me si ni haz met mi yor. Tüm hı şım ve hid de t iy l e böl ge ye çul l a na bi l ir, ama as ke ri ni yo rup bık t ır m ak t an baş ka bir şey yap mı yor. Mut la ka bir şey ler yap ma ça ba sı na gi ri şir se kat li am la rı gün de me ge ti re bi lir. O za man ba şe de me ye ce ği bir halk di re ni şiy le kar şı la şır. Plan doğ rul tu sun da ki bi rim ça lış ma la rı ba şa rıy la sür dü rü lü yor. Bi rim ler ön ce den ta sar l a nan alan l a ra yer l eş t i l er. Kap sam da ki he def le ri ger çek leş tir me nin faz la en gel le yi ci zor luk la rıy la kar şı la şıl mı yor. Kit le de niz gi bi. İçin de, ya şa ma ya ge rek li olan her şey var. De rin lik ler de bü yük zen gin lik ler gö mü lü, bu lup çı kar mak pek zor ol ma ya cak. Ba rın ma, ha re ket, ih ti yaç la rın te mi ni için hiç bir zor luk la kar şı la şıl mı yor. Zor lu ğu çe ki len, ay dın la rın yok lu ğu dur. Eği tim aday la rı nı çı ka rıp al mak an cak ka za l ar da müm kün ola bi l ir. Ka za l ar l a da he nüz iliş ki l er sağ l a na m a -
mış, ya yın la rı da ğı ta rak okur-ya zar çev re ler yok de ne cek ka dar az. Da ğı tı mı ya pı lan ya yın sa yı sı çok sı nır lı. Ay dın lar dı şın da ki ke sim ler den in san la rı ai le le rin den ko pa rıp pro fes yo nel l eş t ir m ek bu sa ha da çok güç olu yor. Sa son’ a gön de ri l en bi rim den he nüz ha ber alı na ma dı. Per va ri, Bey tül şe bap, Şır nak, Ulu de re sı nır la rı nın ça kış tı ğı nok tada ir ti bat mer ke zi var. Ce m al, Sa son ve di ğer ya kın dört bi ri min ir ti ba tı nı sağ lı yor. Mal ze me ak ta rı mı ve de po la ma sı bu ra üze ri ya pı la bi lir. Şu ad res le iliş ki ku ru la bi lir: Hın zo rık kö yün de Mu sa. Pa ra lo Xe bat. Ben de
bir sü re bu ya kın lar da ka la ca ğım. Egit be lir ti len ad res üze ri ya zı şa bi li riz. Grup ta ki Ah met, olum suz luk la rı na de vam edi yor, bu ra da ya şa ma tep ki ola rak bir ar ka da şa si lah çek ti. Irak’ a gön der dik. Ay nı grup tan Ce lal de dev rim ci lik ya pa ma ya ca ğı nı söy lü yor, o da ay nı yer de. Os man’ ı (Reh ber) si ze gön der me yi dü şü nü yo ruz, kaç ay dan be ri zor la tut ma ya ça lı şı yo ruz, ka çar sa epey za rar ve rir.
m
di yor. Yan l a rın da ki güç l er için ise (KUK, Ala Riz ga ri vb) kü çül tü cü ko nu şu yor lar. İliş ki le rin si ya si ya kınl aş ma ya dö nüş me si için üst t en ya zı bek l e dik l e ri ni be l ir t ti l er. Bi zim için ge rek li des tek, biz ce böy le bir ge liş me var s a olum l u. An cak sa v aş t a k i ta v ır l a rı olum lu ol ma sı na, gay ret et me le ri ne rağ men ayıp la rı nı ör te me di ler. Ade ta dü zen li bir ku rum gi bi yer leş miş ler di. Çe vik bir ge ri çe kil me ge re kin ce yı ğın la ge rek li mal ze me yi bı rak tı lar. ISP’ nin ise, bu ra da ki güç le ri tem sil ci lik dü ze yin de. “Her k es le ara m ız iyi” si ya se ti ni iz li yor lar. Ye ri miz ay rı ol mak la be ra ber bi zim le de iliş ki le ri o çer çe ve de ka lı yor. Ku zey-ba t ı Kür dis t an güç l e ri ne ge l in ce; iş gal de için de ye ral dık la rı gü cün ini si ya ti fin dey di l er. Bu nun so nu cu KUK’ t an iki ki şi ya ra lan dı. (Ka ya dan dü şe rek) Ala Riz ga ri’ den de bir ki şi kay bol du. An cak kay bo l an ki şi köy lü ler va sı ta sıy la ge ri dön dü. Ge liş me ler den hiç ha ber le ri, he le ül key le hiç iliş ki leri yok. Ba zı ge l iş m e l er den bi zim va sı t a m ız l a ha ber dar olu yor lar. IKP hiç bi ri ni cid di ye al mı yor. Ala Rız ga ri S... ba zı un s ur l a rı nın git me si için biz den yar dım is te di. Biz son ra ya bı rak t ık. KUK’ t a bi ze eği l im du y an olum lu un sur lar var. Ya yın ve ri yo ruz. IKP, KUK ile KUK-SE eği lim den KUK-SE açık ça ta raf tu tu yor. İsim le ri ni sa yı yo rum, hiç bi ri nin sa yı sı onu geç mi yor. KUK-SE eği lim li der l e ri ve eğit m e ye al dık l a rı bi ze de sem p a t i l e ri n i giz l e m e y en 6-7 köy l ü var.
.n et ew e. co
kın da de ğer len dir me mi zi so ru yor, -ya ni ya zı mı zı. Biz, bu ça t ış m a l a ra yo l a çan po l i t i kaları, sı nıf sal ne den le ri ve biz le rin bun da ki ko nu mu nu izah edi yo ruz. Yi ne de ya zı lı de ğer len dir me da ha an lam ta şı ya cak. KDP iş gal bo yun ca Ku zey-ba t ı Kür dis tan’ da ki (sı nır da) is tih ba ra tı nı iş let ti. An cak son bil gi le rin ço ğu nu biz te min et tik. Bi zim bil gi l e ri m iz sı nır ör güt l en m e sin den zi ya de, ar ka daş la rın ke şif le ri nin ürü nü ol du. KDP, iş gal l e dün ya ko m u o yu nun tep ki si art t ık t an son ra ge niş si ya si ta vır al dı. Ge ri dö nen ai le ler iç alan la ra yer leş ti ril di. Ara la rın da tes lim olan lar ol duy sa da ço ğun luk ha len yö ne ti me ak tif ta vır alı yor. Sad dam yö ne ti mi o ka dar ko kuş muş ki mu ha le fet bü tün za af la rı na rağ men ge li şi yor. Eğer ek sik le ri ni as ga ri de ol sa ta mam lar ve ulus la ra ra sı dev rim ci güç ler de bun la ra des tek sağ lar lar sa, çok olum lu ge liş me ler ola bi lir. An cak kı sa sü re de bu ge liş me ler ol ma ya cak. Çün kü güç ler o ka dar gev şek ki, ade ta ge ri ge ri gi di yor lar. IKP’ ye ge lin ce, bu ra da ki ta vır la rı olum luy du. Türk dev le ti ne kar şı bir şey l er yap m a ya ni yet l iy di l er. En azın dan ya pı lan la ra des tek olu ruz, di yor lar dı. Ni te kim iş gal de bir şe hit le ri ve iki ya ra lı la rı ol du. Ama Irak mu ha le fe tin de yer le ri çok si lik. Ce lal’ ın vur du ğu dar be on la rı iyi ce sars tı. Pra tik ye ter siz lik le ri de bu nun üze ri ne bi nin ce ade ta KDP’ yi iz li yor lar dı. Son dö nem de bi zim le iy ce ya kın laş tı lar. Sık gö rü şü yo ruz. Ya yın la rı ver dik. So rum lu la rı “Kür dis tan’ da mü ca de le ge liş ti re cek tek güç siz si niz”
Sayfa 25
ww w
ürk or du su nun Irak’ ı iş gal et me si ola yı ile il gi li ge liş me le ri, ora da ki ar ka daş lar ili şik te ki ya zı da be lirt miş ler. Ge liş me le ri si ze za ma nın da ile te me yi şi miz bağ lan tı la rın bir sü re ke sik olu şun dan kay nak lan dı. İş gal ola yı nın amaç ve he def le ri nin ba şın da ora lar da ki var lı ğı mız ol du ğu kuş ku suz. Ola yın bu ana denk ge ti ril me si nin ne den le ri, ik lim, tek nik ha zır lık lar, ör güt sel pra t ik saf ha m ız gi bi et ken l e rin ya nın da, Tür ki ye’ de ki se çim ha zır lık la rı, Irak’ ta ki mu ha le fe tin iş ga le kar şı ko ya ma ya cak öl çü de ta kat sız kal ma sı ve Su ri ye-Fi lis tin or tak di re niş ha zır lık la rı nın ya pıl dı ğı böl ge sel si ya sal ko şul lar ol ma lı. İş gal kar şı sın da KDP’ nin di ren me siz ala nı ter ke dip içe kay ma sı, Türk dev le ti nin sı nır lı ar zu su nu ye ri ne ge tir miş ola bi lir, ama bu nun la iş ga lin ama cı na va rıl dı ğı söy le ne mez. Alan da ki si ya si güç le rin tav rın da olum suz bir de gi şik lik ol ma dı ğı tak tir de ora la rı da ha bir sü re kul la na bi le ce ğiz. Ora lar dan ha re ket le içe ri le re iş le me miz yi ne müm kün ola bi le cek tir. Ola yın iç yan sı ma sı he ye can, kor ku, umut, coş ku ka rı şı mı duy gu lar ya ra tı yor ve ge nel ola rak Kürt le re kar şı baş la tı lan bir sa vaş bi çi min de yo rum la nı yor du. Yaş lı lar 1925-40’ lar ara sı kat li am la rı ana rak ben zer l e ri nin ya şa na ca ğı nı söy l ü yor l ar, aşi ret ler ara sı pra tik te ya şa dık la rı “özerk li ğin” yi ti ri le ce ği ni dü şü nü yor lar dı. Yurt se ver in s an l ar Irak’ t a k i Kürt di re n i ş i n in ezil me siy le, var lık la rı nın da an lam sız la şa ca ğı his si ne ka pı lı yor lar dı. Yö re de KDP’ nin ma ne vi et kin li ği ve sı nır aşi ret le ri nin Irak ile olan can lı bağ la rı ne de niy le ger çek he def biz ol du ğu muz hal de bu gö rü le mi yor. “Kürt-Türk sa v a şı” di ye an lam bu lu yor du. Si ya sal güç le rin ezil me si ar dın dan içe ri ye yö ne le rek ağır bas kı ve kat li am l a rın gün de m e ge t i ri l e ce ğ i en di ş e s i yay gın l a şı yor du. Ko yu ge ri l i ğe rağ m en dün ya ajans la rı din le ni li yor; sı nır dan ge len le rin peş le ri ne ko şu lu yor, ha ya li za fer ha ber le ri, as lı ol ma yan as ker fi rar la rı, esir düş me ler, kor ku dan ölüm ler, yük sek ra kam lı ölü ve ya ra lı lar la Türk or du su nun ka yıp l a rı dil den di l e do l aş t ı rı l a rak halk bir bi ri ne te se li ve rip avu nu yor du. Her kes te bir can lan ma, me rak lı bek le yiş var dı. He ye can do ru ğa ulaş mış tı. Irak’ ta ki et kin bir di re niş içer de bir kı vıl cım tu tuş tur ma hı zı nı bir an da umul ma dık bo yu ta çı kar ma ya ye ter di. Alev ler her ta ra fı sa ra cak, Türk or du su iki ateş ara sın da dar ma da ğın ola bi le cek ti. KDP’ nin tes li mi yet çi tu tu mu, bi zim ha zır lık sız lı ğı mız ve ye ter siz li ği miz, Türk or du su nun ge ri çe kil me yi ol du bit ti ye ge tir me si; ka ba ran kin, öf ke
Dev rim ci S e lam lar 16 Hazi ran 1983 Cano Mirze: Par ti Ön der li ği’nin sa ha ko du Cano: Agit (Mah sum Kork maz) yol daş
S e lam lar 26 Hazi ran 1983 Cano (Agit)
Sayfa 26
Ağustos 1999
Serxwebûn
15 Ağustos’un 16. yıldönümü vesilesiyle Başkan Apo’ya gönderilen kutlama mesajları... Ulu s al Ön de ri miz Baş k an Apo’ y a!
yıl l ar da az g ın dal g a l ar l a bo ğu şa rak, en teh li k e l i fır t ı n a l a ra karşı yi ğit çe di ren di. Her bi ri bi rer tay fun ve bo ra n dan fark s ız olan bü t ün im h a sal dı rı l a rı n ı bo şa çı k ar dı. PKK ge mi s i n in bu ma ce ra l ı yol cu l u ğu bu g ün üze ri n e otu ra ca ğı bir ka ra par ça s ıy l a bu l u şu yor. Gü v er ci n in ga g a s ın da k i zey t in da l ı, ka r a n ın ya k ın l ar da ol du ğ u n u müj de l i y or. Tu fa n ın az g ın su l a rı şim di ya v aş ya v aş ge ri çe k i l i y or. An cak yıl l a rın az g ın sel l e ri n in ge ri de bı rak t ı ğı ba t ak l ık ha l in de k i ça mur yı ğın l a rı, PKK ge mi s i n in yol cu l a rı n ı ha l a teh dit edi y or. An cak de v am eden teh dit l e ri ne rağ men, ye n i l en tu fan dır ve in s an l ı ğın ba rı şı için de ye n i den bu top rak l a ra kök sa la ca ğı gün l er ya k ın gö rü n ü y or. Bir yol da şı mız, Baş k an Apomu zun bir ulus l a ra ra s ı komp l oy l a tut s ak edil me s i kar şı s ın da ya şa dı ğı ezik ruh ha l i n i “he p i m iz gü nah k a rız” söz l e riy l e ta n ım l ı y or. Doğ ru dur, he p i miz gü n ah k a rız. Çün k ü PKK ge mi s in de bu l u n an tay fa l ar ola rak, biz l er ken di Kap t a nı mı zı ko ru y a ma dık. Gaf l e t i miz l e O’nu tu fa nın yı k ı cı dal g a l a rı kar şı s ın da yal n ız bı rak tık. Baş k an Apomuz PKK’ n in öz g ür l ük ge mi s i n i ba t ır ma y ı amaç l a y an bü t ün sal dı rı l ar la tek ki şi l ik bir or du gi b i bo ğuş t u. Ge mi y i ka ra ile bu l uş t ur s a da, dört bir yan dan hü cum eden az g ın dal g a l a rın or t a s ı n a düş t ü. Ge cik miş de ol s a, biz l er bu g ün gaf l et uy k u s un dan uyan mış du rum da y ız. Ele l e ve rip sım s ı k ı ke -
net l e n e rek PKK ge mi s i n i ko ru ma y a ve çık t ı ğı aman s ız yol cu l u ğun ide a l i n i ger çek l eş t ir me y e ça l ı şı y o ruz. Bel k i yaşa dı ğı mız bu suç lu l uk t an ta ma men kur t u l a ma y a ca ğız, ken di mi zi af fet t ir me miz tü müy l e müm k ün ol ma ya cak. An cak O’nun önü mü ze koy du ğu o bü yük öz g ür l ük he de fi n e ulaş t ı ğı mız da, iş t e an cak o za man su çu mu zu bi raz ol s un ha fif l e t e bi l e ce ğiz. He p i miz bu g ün bu n un sö zü n ü ve ri y o ruz. “İn s an l ı ğın tu f an da tü m üy l e y ok olup git m e s i n e as l a izin v er m e y e ce ğiz; bu top rak l ar da in s an l ık mut l a k a ye n i den çi çek le n e cek t ir” di y o ruz. Biz l er ve hal k ı mız, Baş k an Apomu zun dar bir me k e n a ve za ma n a sığ ma y an bir Ön der l ik ol du ğu n u çok iyi bi l i y o ruz. Ulu s u mu zun Baş k an Aposu ya şa y an bir ef s a n e dir. Hiç bir güç bir ef s a n e y i yok ede mez; ef s a ne l er ne zin dan ta n ır ne sı n ır din l er; ef s a n e ler ezi l en l e rin ih t i y aç duy du ğu her ye re ula şır ve on l ar için ye n il mez bir güç kay n a ğı ha l i n e ge l ir l er. Baş k an Apo muz, dün y a üze rin de na mus l u Kürt in s a n ı n ın bu l un du ğu her y er d e, Kürt i n s an ı n ı n b ey n i n de v e yüreğindedir. Bu açıdan İmralı bizim için Başkanımızın hapsedildiği bir zindan değil, her gün iba det eder ce s i n e yü zü mü zü dön dü ğü müz bir Kürt ka b e s i dir. İm ra l ı, bü y ük bir tut k uy l a ba rış, öz g ür l ük ve demokrasi kavgasını zafere taşımak isteyen halkımızn kıblesidir. Başkan Apomuz barış ve özgür-
lük için aya ğa kalk mış ve hiç b ir gü cün zap te de me y e ce ği bir ulus t ur. Böy l e bir ulu s u zin dan l ar da tut mak ke s in l ik l e müm k ün de ğil dir. O içi miz de, ara dı ğı mız da; ba şı mız da, önü müz de ve ge l e cek t e dir. Baş k an Apomu zun her sö zü bi zim için bir emir dir ve biz l er eş s iz bir or du di s ip l i n iy l e O’nun bü t ün emir l e ri n i te red düt s üz ye ri n e ge t i re ce ğiz. Her za man k in den da h a çok sağ l am l a şan bir l ik ve bü t ün l ü ğü mü zü ko ru y up ge l iş t i re rek, ba rış, öz g ür l ük ve de mok ra s i mü ca de l e miz de ön cü ro l ü mü zü la y ı k ıy l a oy n a y a ca ğız. Her tür l ü düş man oyu n u kar şı s ın da uya n ık dav ra n a rak, iç t en ve dış t an ge l e cek bü t ün sal dı rı la rı bo şa çı k a ra ca ğız. Apocu ya ra t ı cı l ık, fe de kar l ık, ce s a ret, ka rar l ı l ık ve yük s ek so rum l u luk duy g u s uy l a an be an gö rev l e ri mi zin ba şın da ola ca ğız. Düş ma n a as l a ge çit ver me y e ce ğiz, ba şa rı s ı n a ke s in l ik l e fır s at ta n ı ma y a ca ğız. Yö n e t i mi miz al t ı n da k i tüm par t i l i l er, ge ril l a kuv v et l e ri miz ve hal k ı mız l a Ön der l i ği mi zin izin de yü rü y e cek, her sözü n ü emir te l ak k i ede rek, par t i mi zin ve hal k ı mı zın za fe ri n i ger çek ha l i n e ge t i re ce ğiz.
.n et ew e. co
Soy l u ça b a l a rı n ız ve eme ği n i zin ese ri olan ve Kürt ulu s al ta ri h i n in baş l an g ı cı n ı oluş t u ran 15 Ağus t os Atı l ım’ n ın 16. yıl dö nü mü n ü bü y ük bir coş k uy l a kut l ar k en, bu atı l ı ma dam g a s ı n ı vu ran Apocu ruh ve sar s ıl maz bağ l ı l ı ğı mız l a tüm par t i l i l er, ge ril l a mız ve hal k ı mız adı n a Ulu s al Ön der l iğ i mi zi se lam l ı y o ruz. 15 Ağus t os, Baş k an Apo mu zun Kürt ulu s u nun ka de ri n i de ğiş t i ren ya şam ve mü ca de l e çiz g i s i n in en par l ak bir ke s i t i, sü rek l i ye n i baş l an g ıç l ar içe ren mü ca de l e ci ya şa mı n ın en soy l u baş l an g ıç l a rın dan bi ri dir. Bu kut s al baş l an g ıç, ruh s uz bir kö l e l er ka l a b a l ı ğı n ı dö nül mez öz g ür l ük yü rü şü n e çı k an kah ra man bir halk ha l i n e ge t ir di. Her tür l ü ge ri l i ğe ve ge ri ci l i ğe kay n ak l ık eder du ru ma dü şü rül müş top rak l ar da, in s an l ık ta ri h i n in ta n ık ol du ğu en ile ri ci çı k ış l ar dan bi ri ger çek l eş t i. Ta ri h i n in baş l an g ı cın da in s an l ı ğa be şik l ik et miş olan bu ze min de, 15 Ağus t os Atı l ı mı sa y e s in de in san l ık ye n i den çi çek l en di ve en gü zel mey v a la rı n ı ve re cek du ru ma gel di. Baş k an Apomu zun izinde yürüyen ve ruhunu ondan alan halkımızın en yiğit oğulları ve kızları, onunl a t an ı şt ı k l arı ö zg ürl üğe b ağl ı l ı ğı n en görkemli örneklerini sergilediler. Gerçek-
lenişini Başkan Apomuzun ya şam çiz g i s in de bu l an en gü zel ya şam tar zı n ı, ken di l e rin den baş l a y a rak tüm bir ulu s a ma l et mek için yi ğit çe öne atıl dı l ar. Ruh l a rı n ı ve be den l e ri n i bu ya şam tar zı uğ run da sür dü rü l en kav g a y a ada y a rak, ölüm de ebe di ya şa mı ya rat t ı l ar. Bu g ün biz l e re ve hal k ı mı za en g in bir güç kay n a ğı su n an ve öz g ür ge l e ce ği mi zin sağ l am gü v en ce s i olan zen g in bir de ğer l er ha zi n e miz var. Tem s i l i n i Ulu s al Ön der l i ği miz de bu l an bu de ğer l er, sü rek l i yol gös t e ren par l ak bir yıl dız ola rak, biz l e ri ve hal k ı mı zı her za man öz g ür lük yo l un da iler l e t e cek t ir. Bu ka dar bü y ük de ğer l e re sa h ip olan bir hal k ın za fe ri ka çı n ıl maz dır ve bu de ğer l er l e bu l uş ma n ın ken di s i de in s an l ı ğın en bü y ük za fer l e rin den bi ri dir. Baş k an Apo mu zun ön der l i ğin de ger çek le şen 15 Ağus t os Atı l ı mı, tufana ka fa tu t an Nuh pay g am b e rin yol cu l u ğunu an dı ran bir bü y ük kur t u l uş yol cu l u ğu dur. Nuh, la n et l en miş kav mi n i tu fa n ın yok edi ci yı k ı mın dan kur t ar mak için, ge mi s i n e al dı ğı bir avuç in san l a kur t u l uş yo l u n a çık t ı ve fır t ı n a l ar l a bo ğu şa rak ge mi y i Cu di’ n in do ru ğu n a ulaş tır ma y ı ba şar dı. Baş k an Apo da tu fan dan da ha be t er bir in k ar ve im h a si y a s e t i n in kı l ıç dar b e l e ri n den kur t ar dı ğı bir avuç yan da şıy l a öz g ür l ük ge mi s i n i yi n e Kür dis t an’ a doğ ru ha re k et et t ir di. Bu müt h iş yol cu l uk bu g ün 15. yı l ı n ı ge ri de bı ra k ı y or. Kap t an l ı ğı n ı Baş k an Apo mu zun yap t ığı PKK ge mi s i, bu
m
PKK Başkanl ı k Ko ns ey i
– Yaşas ı n 1 5 Ağus to s Di re ni şi mi z! – Bi ji Se ro k APO! – Bı Can, Bı Xwin, Em Bı Te re ne Ey Serok! 1 5 Ağus to s 1 9 9 9
Mardin Eyalaleti
Yüce İnsan Başkomutan Başkan Apo’ya!
T
ww w
arihi süreçlere hep tarihi adımlarla karşılık vermesini bilen ve buna cesaret eden devrimci karakterinin gereği, 15 yıl önce bugün verdiğiniz emir üzerine özgürlük savaşımıza Agit’lerin öncülüğünde başlayan şanlı 15 Ağustos silahlı mücadelemizin 15. yılını geride bırakırken, 15 Ağustos’un 16. yıldönümü kutluyoruz. Binlerce kahraman yoldaşımızın kanı ve halkımızın emeğiyle yürütülen bir savaşın tarihçesi, rolü ve önemi tartışmasızdır. Bu eşsizlik bugünkü tarihi sürece ulaştırmıştır. Yine bugün yeni bir tarihi hamleyle gelinen aşamada Türk ve Kürt halkına onurlu bir barışı getirecek olan, büyük bir barış atılımı ve bu temelde özgürlük isyanı kişiliğini özgür barış kişiliğine dönüştürme yolundaki emrinize hazırız. Şüphesiz en az 15 Ağustos Atılımı kadar zorlu geçecek olan bu özgürlük ve barış sürecinin, Başkan Apo Önderliğinde mutlaka, er ya da geç başarıya ulaşacağına inancımız tamdır. Önderliğin yüceliği en ağır esaret koşullarında bile, temsil ettiği halkına olduğu gibi tüm insanlığa ve hatta karşıtlarına bile yol göstericiliğiyle bir kez daha kanıtlanmıştır. Kürdistan’da serhıldan alanı olan Mardin Eyaleti’nde görev yapan tüm parti, ordu ve cephe çalışanları olarak, dün olduğu gibi bugün de yüce Önderliğimizin tarihi atılımını derinliğine anlamak ve kendi alanımızda bugün de şaşmaz takipçisi ve uygulayıcısı olma temelinde emirlerinize amadeyiz.
ARGK Genel Komutanlığı
De ğer li Baş ka nı mız ve Baş ko mu ta nı mız Ab dul lah Öca lan Yol da şa!
Şan l ı 15 Ağus t os ham l e s i nin 16. yıl dö nü mü ne gi rer ken, bir hal kın do ğu şun da ta ri hi rol oy na yan bü yük adı mın ya ra tı cı sı, ge liş ti ri ci si ola rak siz le ri coş ku ve hey ecan la se lam lı yor, say gı la rı mız la bir lik te bay ra mı nı zı kut lu yo ruz. 15 yıl dır, şaş maz ön gü rü, pers pek tif ve ta li mat la rı nız ka dar, de ğer li ko mu ta nız al tın da yü rü te len si lah lı di re niş mü ca de l e m iz, hal kı m ı zın ya şa m a hak kı, bir lik ve ira de si ni ya rat mak ka dar, in san lık ve de mok ra si güç le ri için bü yük de ğer l er ve ka za nım l ar da ya rat m ış t ır. Bir hal kın di ri li şi ve öz gür ya şam çı kı şı için tek se çe nek ola rak kar şı mı za çı kan si lah lı mü ca de le yi ve onun or du laş ma sı nı, 15 Ağus tos’ ta ifa de si ni bu lan bü yük ka zan ma ru hu, ce sa ret ve fe da kar lıkla or ta ya çı kar dı nız. Bu ruh bu gü ne ka dar oldu ğ u gi b i bun dan son ra da ulu s u muzun ve fe da i l e şen or du m u zun özü ola cak tır. Halk or du mu zun sa vaş çı la rı ve ko mu tan la rı ola rak, tüm ye ter siz lik le ri ne
rağ men ge ri de bı rak tı ğı mız 15 yıl lık si lah lı mü ca de le dö ne min de emir le ri ni ze bağ lı sağ lam bir du ru şun ve ey le min sa hi bi ol ma da te red düt gös ter me dik. Şan lı 15 Ağus tos si lah lı atı lı mı nın 16. yı lı na denk ge len si lah lı mü ca de le yi dur dur ma, de mok ra tik cum hu ri yet ek se nin de ba rış ve de m ok ra si mü ca de l e si ni ge l iş t ir m e ta li mat ve çağ rı sı na te red düt süz bü yük bir ka rar lı lık ve di sip lin içe ri sin de uya ca ğı mı zı, bir kez da ha bu ve si ley le ifa de et mek is ti yo ruz. Fe da i le şen ge ril la or du muz, ulu sal ira de ve bi r li ği n ya ra tıl ma sın da oy na dı ğı ro lü, ba rış ve de mok ra si nin ge liş ti ril me si ve ku rul ma sı nın gü ven ce si ola rak de vam et ti re cek tir. Halk or du muz ARGK, Baş ka nı mı zı öz gür leş ti rene, hal kı mızı onur lu bir ba rı şa ve de mok ra tik, öz gür bir ya şama ka vuş tu ra na dek emir l e rini ze uy gun ya şa m a ya, sa vaş ma ya ve ka zan ma ya ha zır dır. Bun dan böy le 15 Ağus tos lar, Baş kan APO’ yu öz gür or ta ma ka vuş tur ma da ge liş ti ri le cek ham le le rin adı ola cak tır. Bu inanç ve ka rar l ı l ık l a Baş k an APO’ nun 15 Ağus t os bay ra m ı nı tüm or du men sup la rı adı na kut lu yor, se lam ve say gı la rı mı zı su nu yo ruz.
Botan Eyaleti Öz gür lü ğün, Ba rı şın Sim ge si ve Ezi len Halk la rın Umu du Baş k an Apo’ y a
T
a ri hi 15 Ağus tos Atı lı mı, Kürt ulu su nun yokol may la kar şı kar şı ya ol du ğu, ta ri hin de rin lik le ri ne gö m ül dü ğü, in kar ve im ha po l i t i ka l a rı nın so nuç l an ma ya ça lı şıl dı ğı bir sü reç ten, üze rin de ki be to nu par ça la ya rak ta rih sah ne si ne çı ktığı bü yük bir di ri liş adı mı dır. 15 Ağus tos Atı lı mı, da ya tı lan yokolu şa kar şı bü yük ha zır lık, ira de, ka rar lı lık ve ce sa ret te me lin de Baş kan Apo’ nun Baş ko m u t an l ı ğı al t ın da ta ri hi va rol m a adı mı dır. 15 Ağus tos ta ri hi atı lı mıy la eya le ti mi zin dağ la rın daki is yan ve öz gür lük ate şinin tüm ül ke yi sar dı ğı ve 16. yıl dö nü mü ne gi ren mü ca de lemizin çö zü me doğru yol al dığı bu süreçte, Par ti Ön der li ği mi zin mi ma rı ol du ğ u ba rış ve de m ok ra s i ma n i fes t o s un u n hayata geçmesinde, ARGK Bo t an Eya l e t i güç l e ri ola rak rol oynayacağımızı, sa vaş ta ve ba rış ta biz den is te nen tüm dev rim ci so rum l u l uk ve gö rev l e re kendinimizi hazırladığımızı, bu te mel de Ön der li ği mi ze bağ lı ol du ğu mu zu be lir ti yo ruz. Baş ko mu ta nı mız Baş kan Apo’ nun çiz di ği ba rış ve de mok ra si ma ni fes to su ışı ğın da Par ti Ön der li ği mi zin, hal kı mı zın, ba rış ve de mok ra siden ya na tüm in san lı ğın 15 Ağus tos Atı lı mı’ nın 16. yıl dö nü mü nü kut lu yo ruz.
PJKK Askeri Karargahı 15 Ağus tos’ ta Pat la y an İlk Umu dun Y a ra da nı na Y ü rek Do lu su Se lam lar İlk söz cük le baş la y an ve en an lam lı oyun ar k a daş lık la rı te m e lin de do ruk la şan yü ce pay la şı m ın emek çi si ve bi zi öz gür lük le bu luş tu ran Baş k an Apo’ y u say gı ve öz lem le se lam lı yo ruz. 16. yıl dö nü m ü nü kut la dı ğı m ız 15 Ağus tos Atı lı m ı m ız la sa v aş ve ba rış, ya şa m a ve ya şat m a, esa ret ve öz gür lük, ta rih ten gü nü mü ze ka dı nın öz gür lük mü ca de le si ve ge li şim dü ze y i, kı sa ca ya şam da en kü çük an lam ifa de eden her şe y e da ha de rin an lam lar yük le ye rek bu nu in san lı ğın di li ve yü re ği ha li ne ge ti ri y o ruz bu gün. Y i ti ri len halk ve ulus ger çek li ğin den her bo y ut ta yü rü tü len sa v a şım la va ro lan bir halk ve bu nun için de ken di özü ne dö nen, öz gür bir kim li ğe ka v u şan ka dın ger çek li ği ya ra tıl dı. Par ti Ön der li ği m i zin ya rım kal m ış ça lış m a la rı nı top lum sal bö lü şü m ü nün ge li şi m i ya pa rak ev ren sel bo y u t a sıç rat m ak vaz ge çil m ez gö re v i m iz dir. Şu nu bi li y o ruz ki, ka dı nın özü ba rı şın en so m ut ifa de si dir. Par ti Ön der li ği m i zin baş lat tı ğı bu sü re cin ba rış ve öz gür lük bom ba la rı ol m ak, ya şa m ın bö lü şü m ün de muh te şem bir
pay la şım ve bir lik ten lik ger çek li ğin de bu nun vaz ge çil m ez ko şu lu olan sı nıf ve cins sa v a şı mı nın içi çe li ğin de pat lat m ak ve üst dü zey de Ön der l ik ki şi l ik ve ya şam çiz gi si ni ha k im kıl m ak bir ge rek li lik tir. Gelinen aşamada par ti le şen ka dının öz gür lük mü ca de l e si nin özü nü ko ru y up ge l iş t ir mek, Ön der lik çiz gi si nin ta k ip çi si olup bu nu ya şam sal kıl m ak, öz gür kim li ğin, ira de nin sim ge si olan şa ha det ler ger çe ği m i ze ve ri le cek en an lam lı ya nıt ola cak tır. Agit Y ol daş şah sın da, kim l ik siz l i ğe, her tür l ü onur suz l u ğa kar şı sı k ı l an ilk kur şun l a Kür dün di ri l iş des t a nı ya zıl dı. Zi l an Y ol daş ka dı nın ve do l a y ı sıy l a top l u m un tek ter ci hi olan öz gür ya şa m ın, par t i l e şen ger çe ği ol muş t ur. Biz l er bu gün bu mi ra sın sa hip l e ri yiz. Bu mi ra sı Par t i Ön der l i ği’ nin, halk l a rın öz gürlü ğü ve eşit l i ği te m e l in de ön gör dü ğü çö züm için tüm gü cü m ü zü bi re y in sı nır sız ka t ılım mü ca de l e si ni ba rış için sür dü re ce ğiz. Bu te m el de düş m an ger çe ği ni gö zar dı et me den sü re ci de rin l i ği ne an l a m ak, Ön der l ik ve Par t i çiz gi si ni ken di m i ze te m el doğ rul t u edin m ek, sa v aş t a ve ba rış t a Ön der l i ği m i zin şi a rıy l a sü re ce yük l e nir k en, tüm öz gür l ük mi l i t an l a rı nın 15 A ğus t os Ulu s al Di ri l iş bay ram l a rı nı kut l u y o ruz.
Ağustos 1999
Amed Eyaleti
kı m ız, ge rek se Tür k i y e hal k ı açı sın dan ger çek öz gür l ük ve kar deş l ik ça ğı sı olan ta ri h i bir adım ve fır s at t ır. Hal k ı m ız için ya şa m ın tek yo l u nun sa v aş t an geç ti ği dö nem l er de, hal k ı m ı z ın meş ru si lah l ı sa v a ş ı m ı n a düş m an l ık ya p an l ar, sa v aş adı na düş m a na bı ra k a l ım si l ah l ı sa v a ş ı, ka çıp ba z ı dış güç l e re sı ğ ı n ıp on l a rın aja nı ha l i ne ge l en l er, bu gün o güç l e rin ta l i m at l a rı ve yön l en dir m e l e riy l e onur l u ba rış da v a m ı za sal dı rıp ka ğıt t an kap l an ke si l i y or l ar. Hal k ı m ız bu güç l e ri ve on l a rın ar k a sın da k i sa v a ş ı kış k ır t an, söz de in s an hak l a rı na bağ l ı ve sa v aş kış k ırt ı cı l ı ğı ya pan bu güç l e ri iyi ta nı m ak t a dır. On lar Türk cep he sin de k i gi bi Kürt cep he sin de k i sa v aş rant çı l a rı dır. PKK Ön der l i ği kah ra m an ca di re ni şi ile ve en son at t ı ğı kar deş l ik ve ba rış adı m ıy l a ne ka dar so rum l u, du y ar l ı yak laş t ı ğı nı or t a y a koy m uş t ur. Bu gün ken di si için bü t ün de ğer l e rin bi l eş k e si olan Ön der l i ğe bağ l ı l ı ğın yıl m az tem sil ci l e ri ol du ğu m u zu, son atı l an adı m ın ge rek l e ri ni ye ri ne ge t ir m ek için tüm var l ı ğı mız l a ça l ı şa ca ğı m ı zı, te red düt süz, bir an bi l e sar s ıl m a y an bir inanç l a Ön der l ik ta l i m at l a rı na sa hip çı k a ca ğı m ı zı ve ge rek l e ri ni ye ri ne ge t i re ce ği m i z i, Ön der lik siz ya şa m ı bir sa ni y e da hi bi l e ol sa ya şa m ak is t e m e diğ m i zi bir kez da ha be lir t i y o ruz.
Öz g ür l ük , Ba rış, Onur Da v a s ı n ın Bü y ük Ön de ri Baş k an Apo’ y a!
◊
PKK Güney Yönetimi
Öz gür lük Gü ne şi Baş kan Apo’ ya! De ğer li Baş ka nı mız, Son ikiyüz yı llık in san lık ta ri hi, bü yük dev rim sel pat la ma lar la gör kem li bir ge liş me ya şa dı. Bi lim sel, fel se fik, eko no mik ve sos yal ge liş me ler, in sa nı öz gür leş me yo lun da ala bil di ği ne güç len dir di. Dün ya nı n en ge ri top lu luk la rı, dün ya öz gür in san lar ha ne sin de yer tut tu. Bu son ikiyüz yı lık sü reç te dün ya in san lı ğı, ge lişi mi ne bağ lı ola rak, tan rı sal ön der lerle, pey gam ber ler ye ri ne bi lim sel ön der ler le ta nış tı. Dün ya yı, tan rı sal güç ler ye ri ne dün ya lı güç ler le de ğiş tir me sa va şı na gi rildi. Onun ide o l o j i sini, ör güt si la hı nı ku şa nan in san lık, öz gür leş me sa va şı na ye ni bir bo yut ka zan dır dı. Bu bo yut ay nı za ma da bir uç tan bir uca sav ru lu şu nun da bir ifa de si ol du. Ru ha ni kur tu luş, bi li min kur tu luş dü şün ce siy le yer de ğiş tir di. Ama her iki si de öz gür lük ara yı şının, in sa na ulaş ma nın yön tem le riy di. Bi ri ru hu, di ğe ri eme ği öz gür leş tir mek te dir. Ay nı ama ca, ya ni isya na ulaş ma nın iki ay rı yo lu, ka ba yak la şım lar la bir bi ri ne düş man laş tı. Bu ko nu da ege men le rin oyu nu bo zu la ma dı. Ay nı dün ya üze rin de sa de ce bir bi riy le sa va şan ya da bir bi rin den uzak du ran iki ay rı dün ya ol du. Bu tüm ya şa ma, top lum lara, dev let lere, ör güt lere, ulus la ra ra sı dü ze ye yan sı dı.
İş te 21. yüzyıla gi ri şe çey rek ka la bu tari h sel ger çe ğe bir neş ter vur mak ge re ki yor. Bu neş ter Baş kan Apo ta ra fın dan vu rul du. Dün ya da ka na yan, irin tut muş, ko ku sa lan ya ra Kür dis tan’ da, Baş kan Apo ön cü lü ğün de ki PKK neş te riy le mad di bir sa va şım için de in sa nın ru hu te miz len mek is t en di. Bu ta rih s el bir zo run l u l uk t u. Halk la rın öz gür lük ara yış la rı bu top rak lar da içi çe gir di. Doğ ru bir te mel de in san lı ğın ger çek kur tu lu şu müj de len di. Dün ya nın en dü şü rül müş top lu lu ğu Apocu öğ re tiy le kut san dı. İn san lık ta ri hin de ilk kez iki uç ta ki çö zü mün yo lu bü tün leş ti. Gök ler de ki tan rı sal cen net le, yer de ki emek çi le rin cen ne t i da ha bir so m ut l uk ka zan dı. Zer düşt’ ten Hz. İsa’ ya, Bu da’ dan Hz. Mu ham med’ e, Sok ra tes’ ten Marx’ a, Le nin’ e, ora dan ulu s al, böl ge s el ön der l e re ka dar tüm öz gür lük ön cü le ri, Kür dis tan’ da Apoculuk’ta bu luş tu. Kı sa ca sı Apoculuk, ta rih sel yol cu lu ğu n en çağ daş ve ev ren sel adı ol du. Bu ad al tın da, dün ol du ğu gi bi bu gün de zo run lu l u ğun bi l in ciy l e yü rü m ek t en mut l u yuz. 25 yıl ön ce, Apoculuk bay ra ğı al tın da bil me miz ge re ken le ri öğ ren dik. 21 yıl ön ce, ku şan ma mız ge re ken si lah la rı edin dik. 15 yıl ön ce, öz gür lü ğün ya kı cı di li savaş la ta nış tık. So nu gel me yen şe hit l er ker va nıy l a öz gür l ük ve in san l ı ğı ka zan dık. 15 Ağus tos Atı lı mı ’nın 15. yı lı nı bi ti rir ken, böl ge miz de ki tüm ulu sal ve top lum sal di na mik le rin ha re ke te geç ti -
ği ni gö rü yo ruz. Ve yi ne tüm yet mez lik le ri miz le bir lik te Apocu ola rak, dağ la rın ara yı şı olan öz gür lük, ba rış ve de mok ra si için sa vaş manın, Başkan Apo’ nun sa vaş çı, mi li tan ve öğ ren ci le ri ol ma nın onu ru nu ya şı yo ruz. De ğer li Baş ka nı mız, Bi li yo ruz, esir si niz. Ama yine bi li yo ruz ki o ko şul lar da bi le biz ler den da ha öz gür sü nüz. Ve si zin o sön me yen öz gür lük me şa le niz, tüm dün ya ge ri ci li ği ne inat yo lu mu zu ay dın lat ma ya de vam edi yor. Ka rar tıl mak is te nen gü neş, ka rart mak is te yen le ri ya kı yor. Bi li yo ruz, öz gür bir or tam da ya şat ma yı ba şa ra ma dı ğı mız esa ret al tın da ki Ön der li ği mi ze la yık ol du ğu mu zu söy le mek çok zor. Ama yet mez lik le ri mi ze rağ men si zin mi li tan la rı nı zız. Ve zor luk lar dan ge liş me ya rat ma yı ba şar mak zo run da yız, bu nun ça ba sı için de yiz. Mah ke me sa vun ma sı ola rak eli mi ze ge çen Öz gür lük Ma hi fes to su’n da İsa’ nin İn cil’ i, Mu ham med’in Ku ran’ ı , Marx’ ı n Ka pi t a l ’i, Le nin’ in Dev let ve İh ti lal’i nin in ce in ce ele nip har man la narak, çağ daş sos ya list dü şün cey le in san lı ğa ak ta rı lı şı nı gö rü yo ruz. Ve biz ta ri hi 15 Ağus tos Atı lı mı’ nın coş ku lu ru huy la her za man kin den da ha bi linç li, ka rar lı bir şe kil de öz gür lük öğ re ti miz Apocu lu ğun ışık lı yo lun da yü rür ken, öz gür lük sim ge si Baş ka nı mı zı, öz gür ce bir or tam da kar şı la mak is ti yo ruz. Bu is tek le eya le ti mizin tüm ya pı sı, sa vaş çı ve ko mu tan la rı adı na say gı la rı mı zı su nu yo ruz.
.n et ew e. co
Hal k ı m ı z ın di ri l iş, di re niş ve ye ni den do ğuş bay ra m ı olan şan l ı 15 Ağus tos A tı l ı m ı Başkan A po’ y a kut l u ol sun. 15 A ğus t os, ta ri hi ka ran l ık l a ra gö mül m ek is t e nen ve üze ri be t on l a nan bir hal k ın en son is y a nı ve en güç l ü di ri l i şi dir. İlk is y an ol du ğu ka dar bü y ük bir in san l ık da v a sı nın ilk adı m ı, onur l u ve in san ca ya şa m a is t e ği ne çağ rı dır. Bü t ün kö l e l ik zin cir l e ri n i ve sah t e kar deş l ik per de l e ri ni yır t an, ger çek kardeş l ik ve onur l u ba rı şa gi diş yo l u dur. Di re niş ve in san l ık adı na elin de hiç bir şe y i bı ra k ıl m a y an Kür dün, sa de ce çıp l ak yü re ğiy l e acı ta ri he kar şı di re ni şi dir. Eğer bir hal k ın önü ne kö l e ce bir ya şam ko nur sa, bu hal k ın her tür l ü mü ca de l e si meş ru dur. Ve o halk ken di sa vun m a araç l a rı nı ya ra t a cak t ır. 15 Ağus tos, bu yö n üy l e hal k ı m ız üze rin de k i ölü top ra ğın atıl m a sı ve bü t ün dün y a nın çıp l ak göz l e bu tra j e di y i gör m e s i açı sın dan ta ri hi bir rol oy na m ış t ır. Baş k a nı m ı z ın 2 A ğus t os’ t a yap t ı ğı ta ri h i açık l a m a, 15 A ğus t os adı m ı n ı ger çek an l a m ı na ka v uş t u ran, ge rek hal -
Dersim Eyalet Komutanlığı
Sayfa 27
m
Serxwebûn
Özgürlük Güneşimiz, Halkımızın Ulusal İradesi ve İnsanlığın Büyük Dostu Başkan Apo’ya!
Serhat Eyalet Komutanlığı
Ulu sal Ön de ri m iz, Baş ko m u t a nı m ız Baş kan Apo’ ya
Şan lı 15 Ağus tos Atı lı mı ’nın 16. yı lı na gi rer ken ev ren sel ve Ulu sal Ön de ri miz Baş kan Apo’ yu en yü ce duy gu la rı mız la se lam lı yor, şe ha det le riy le yo lu mu zu ay dın l a t an dev rim şe h it l e ri önün de say gıy l a eği l i yor, par t i m i ze, hal kı m ı za ve tüm in san lı ğa kut lu ol ma sı na di li yo ruz. Kür dis tan, ta ri hi bo yun ca sü rek li teh li ke ve im hay la kar şı kar şı ya bı ra kı la rak sö mür ge ci ler ve on la rın iş bir lik çi le ri ha in ke sim ler tar fın dan yok edil me ye ça lı şıl mış tır. Da ya tı lan im ha ya kar şı, 15 Ağus -
Zağros Eyalet Komutanlığı
Kürdistan v e Ortadoğu Halk larının Güneşi Başkan Apo’ya!
Ulu sal Ön de ri miz, Baş ko mu ta nı mız Baş kan Apo’ ya!
Adı nın bi le unu tul du ğu bir sü reç te Kürt hal k ı nı kö l e l ik t en kur t a rıp çağ daş in san l ık se v i y e si ne ge ti ren sa v a şı 16 yıl ön ce bu gün bü y ük ce s a ret ve bü y ük öz gür l ük ru huy l a baş lat tı nız. As lın da bü y ük in san lık ru hu ve de m ok ra si öz l e m iy l e, baş k a yo l ol m a y ı şın dan do la y ı baş la y ıp, bü y ük emek, fe da k ar lık ve ce sa ret le bu gün le re ge ti ri len bü y ük sa v a şın so nu cu ola rak, bü y ük ba rış adı m ı nı mah ke m e sü re cin de attınız. Tar ihi 12 Ağus tos açık l a m a sıy l a bu nu zir v e y e var dır dı nız. Ki min de m ok ra si ve in san lık tan, ki m in sa v aş tan ya na ol du ğunun açı ğa çı k a ca ğı bu sü reç te, 15 Ağus tos’un 16. yı lın da bü y ük fe da k ar lık, bi linç ve ce sa ret le Baş k an Apo’nun ta li mat l a rı çer çe v e s in de ha re k et ede ce ğ i m i z e, Ha cı Üm ran güç le ri ola rak söz ve ri y o ruz.15 Ağus t os ham l e s i nin, Baş k a nı m ı z a ve tüm yol daş la rı m ı za kut lu ol m a sı na di li y o ruz.
Fi zi ki ola rak ilk defa ara mız da bu lun ma ma nı zın de rin bu ruk lu ğuy la 15 Ağus tos Atı lı mı ’nın 16. yı lı nı kut lu yo ruz. Tüm dün ya ge ri ci li ği nin bir le şe rek üze ri mi ze gel me sinin yanında, bizim de her tür lü ge ri yön le ri mi zi si ze da ya tmamız ve is te di ği niz mi li tan öl çü le re ken di mi zi ulaş tır ma ma mız so nu cu düş ma nın komp lo su na ze min ol duk.
tos Atı lı mı, ulu sal bi lin ci par ça lan mış, ken di özü ne ya ban cı laş tı rıl mış, ruh suz laş tı rıl mış Kürt’ ten öz gür in sa nı ya ra ta rak ye ni bir ta rih, ye ni bir ya şam ve ye nil mez bir halk ol ma nın inan cı nı ge liş tir miş tir. Bu açı dan bu ham le, in san lık ta ri hi için de onur lu ye ri ni al ma mü ca dele si dir. Bu ham le nin ya rat tı ğı ruh, Kürt top lu mu nun ulu sal bir li ği ni sağ la mış ve gü nü müz de mü ca de le si ni her tür lü bas kı ya rağ men ka rar lı yü rüt me si ni bil miş, sa va şım ını da far klı bo yut lar da ge niş let miş tir. Bu açı dan 15 Ağus tos Atı lı mı, Kür dis tan ta ri hin de bir dö nüm nok ta sı nı teş kil et mek te dir. Bu ru hun ya ra tı cı sı Ulu sal Ön de ri miz Baş kan Apo, bu gün esa ret ko şul la rın da bi le çö züm ler üre te rek dev ri mi m i zi yeni bir aşa m a y a ge t ir m iş t ir. Ulu sal Ön de ri m i zin ara m ız da ol m a yı şı nın bu ruk l u ğunu ve üzün t ü sü nü ya şar ken, yap tı ğı ba rış çağ rı la rı nı an lam lı bu lu yoruz. Or da koy du ğu çö züm ler bi zim için emir, ya ş a m ı m ız Ön der l i ğ i m i zin emir l e ri ni har fi yen uy gu l a m a ola cak t ır. Bu an l a m ıy l a par t i m iz tüm sür eç l er den da ha güç lü, di sip lin li bir lik ve üs tün ira de ru huy la Ön der li ği mi ze ki lit len miş tir. Bu bağ lam da her za man, her ko şul da Ön der l i ği m i ze ve mü ca de l e m i ze son suz bağ lı lı ğı mı zı tek rar lar, bun dan son ra da ka rar lı bir yü rü yü şün sa hi bi ola ca ğı mı zı be lir tir, par ti mizi ve tüm hal kı mı zı say gıy la se lam larız.
ww w
Si zin şah sı nız da in san lık de ğer le ri ne ve hal kı m ı zın öz gür l ük is t em l e ri ne ulus l a ra ra sı bir komp lo nun da ya tıl dı ğı bu sü reç te, ya ra t ı cısı ve mi m a rı ol du ğu nuz hal kı m ı zı ye ni den ta ri hin içi ne alan ve ya şam la bu luş tu ran şan lı 15 Ağus tos Atı lı mı ’nın 16. yı lın da bay ra mı nı zı tüm var lı ğı mız la kut lu yo ruz. 15 Ağus tos sa de ce bir si lah lı atı lım de ğil, eş siz ön gö rü nüz l e onbeş yı l a sa yı sız dev rim sığ dı ran, ulu sal di ri liş ve de mok ra tik dev ri m i ba şa ran bü yük fe da kar l ık l a rın da ey l e m i dir. Bu gün bu atı l ım yi ne si zin ça ba la rı nız la ba rış, kad reş lik ve de mok ra tik çö züm ve onun po li tik ham le si ne dö nü şü yor. Dün ol du ğu gi bi bu gün de tüm çağ rı la rı nı zı bir emir ola rak an lı yor, bu çağ rı la rın ge ril la ey le mi ola ca ğı mı za söz ve ri yo ruz.
Hacı Ümran Eyaleti
15 Ağus tos Atı lı mı’ nın 16. yıl dö nü mü nü ne gi rer ken, düş ma nın esa re ti al tın da ve her tür lü im kan sız lık la ra rağ men mü ca de le yi sür dü rü yor su nuz. Her ne ka dar dün ya ge ri ci sis te mi si zi biz den ko pa ra rak mü ca de le mi zi tas fi ye et me ye ça lış mış sa da, yıl lar dır bin bir emek ve ça bay la ya rat tı ğı nız de ğer ler, tüm yet mez ki şi lik le ri mi ze rağ men si zin ışık lı yo lu nuz da yü rü yor ve yü rü me ye de vam ede cek tir. Dün ya ge ri ci li ği si zi ara mız dan ko pa ra rak umut la rı mı zı yok et mek, bi zi tek rar ta ri hin es ki ka ran lı ğı na göm mek is te miş se de, si zin ya rat m ış ol du ğ u n uz 15 Ağustos Atı lım ru hu bu gün dim dik ayak ta, ay dın lık
yo l un da ka rar l ı bir bi çim de yü rü m ek t e dir. Dün ya ge ri ci li ği bir kez da ha gör dü ki, si zin ya rat tı ğı nız mi li tan ki şi lik ye nil me miş tir. Dün ya ge ri ci li ği nin tüm plan ve ha yal le ri bo şa çık mış tır. As ker le ri ni zin si ze olan de rin inanç ve sar sıl m az bağ l ı l ık l a rı, tek bir Kürt bi re yi kalıncaya ka dar sü re cek tir. Si zin ek ti ği niz ye ni ya şam to hum la rı tüm na mus lu Kürt in san la rı nın bi lin cin de ve yü re ğin de ye şer miş tir. En zor ko şul lar da bi le si zin ya pa ca ğı nız her tür lü de ğer len dir me bi zim için bir emir dir ve bu ta li mat la rı nı za, bir kez da ha söz ve ri yo ruz ki, bağ lı ka la ca ğız.
Erzurum Eyalet Komutanlığı
Ortadoğu Saha Yönetimi
Ul us al Ön der Başk o mut an Başk an Apo’ya!
Hal k ı mı z, ye n i den di ri l iş i nin ve di ren me si n in ta ri h i 15 Ağus t os Atı l ı mı’ n ın 15. yı l ı n ı ge ri de bı ra k ır k en, ya ra t ı l an bu bü y ük de ğer l e rin ve sağ l a n an bü y ük ge l iş me l e rin kay n a ğı, bü y ük emek ve ça b a n ın kah ra ma n ı Baş k an Apo’ y u se l am l ı y or, kut l u y o ruz. Ta r i h i 15 Ağus t os Atı l ı m ı, hal k ı m ı z ın kim l i ği n in in k a rı n a ve im h a s ı n a kar şı ye n i den di ri l i şin ve bu n un için baş k al dı rı n ın adı dır. Çok zor ko şul l ar ve mu az zam güç den g e s iz l i ği için de, bü y ük ce s a ret ve ka rar l ı l ık l a atı l an bu adı mın bü y ük l ü ğü, bu g ün k ü ge l iş me l er l e açı ğa çık mış t ır. Di l i bi l e ya s ak l a n an, ken di n e sa h ip çık mak t an, onun için ör g üt l en mek t en ve ey l e me geç mek t en çok uzak olan hal k ı mız, 15 Ağus t os Atı l ım ile baş l a y an sa v a şım l a ye n i den in s an l ık l a bü t ün l e şe rek, ya rat t ı ğı bü y ük ka za nım l ar l a böl g e n in en di n a mik, dev rim ci hal k ı na dö n ü şe rek dün y a y a Kürt so ru n unu da y at ma gü cü n e ulaş mış t ır. 15 Ağus t os Atı l ı mı ’nın ya rat t ı ğı ula s al bir l ik ve ör g üt l ü l ük dü ze y i düş ma nın tüm im h a ve in k ar po l i t i k a l a rı n ı bo şa çı k a ra rak, TC dev l e t i n i tı k an ma nok t a s ı n a ge t ir miş t ir. 15 Ağus t os’ un, ül k e ve dün y a da ge l i şen et k i ve gü cü Kür dis t an so ru n u n u ulus l a ra ra s ı bir so ru n a dö n üş t ür müş t ür. Ev ren s el l e şen so run kar şı s ın da em p er y a l iz m, ge l iş t ir di ği ulus la ra ra s ı komp l oy l a sü re ci ters çe v i re rek Par t i Ön der l i ği şah s ın da KUKM’yi tüm den tas fi y e et me y i he def l e miştir. Par t i Ön der l i ği mi zin esa re t iy l e 15 Ağus t os’ un ka za n ım l a rı n ın yok edil me s i teh l i k e s i kar şı s ın da Par t i Ön der l i ği, ge l iş t ir di ği de mok ra t ik çö züm ma n i fes t o s uy l a
düş ma n ın bu po l i t i k a l a rı n ı bo şa çı k a ra rak, tüm güç l e rin Kürt so ru n u kar şı s ın da ye n i den po l i t ika be l ir l e me l e ri n i zo run l u kıl mış t ır. Ge l iş t i ri l en komp l o ve im h a sü re ci bu ta ri hi adım l a bo şa çı k a rı l a rak Kürt so ru n un da in isi y a t if tek rar Par t i Ön der l i ği ta ra fın da ka za n ıl mış t ır. Par t i Ön der l i ği n in ge l iş t ir miş ol du ğu De mok ra t ik Cum h u ri y et pro j e s i, 15 Ağus tos’un ka za n ım l a rı n ın si y a s al l aş ma s ı ve ka l ı cı l aş ma s ı dır. Bu pro j e uzun bir sü re ci kapsayacaktır ve çok yön l ü zen g in mü ca de l e yön t em le ri n in içi çe ge çi ril me s i ile ya şam bu l a cak t ır. Hal k ı mı zın top y e k ün ör g üt l en me s i ve si y a s al ey l em l i l i ğe çe k il me s i ya n ın da, ulu s al or du l aş ma n ın da h a da ge l iş t i ri l e rek bü y ü t ül me s i, baş la t ı l an sü re cin ba şa rı s ı n ı sağ l a y a cak t ır. Bu l un du ğu muz sa h a da da hal k ı mı zın si y a sal ey l em l i l i ği ve ör g üt l ü l ü ğü n ü her alan da ge l iş t i re rek, ulu s al or du l aş ma y a güç ve re rek sü re ce ka t ıl ma ka rar l ı l ı ğı mız her za man k in den da h a güç l ü dür. 15 Ağus t os’ un ilk adı mı, bir halk ola rak ken di n i ye n i den ya rat ma, özü ne, kay n a ğı n a dön me n in ilk ham l e s i olur k en, ’ 9 9 15 Ağus t os ham l e s i de de mok ra t ik çö zü mün tüm dün y a y a da y a t ıl ma s ı ham l e s i ol mak ta dır. Do l ayı s ıy l a bu g ün her za man k in den da ha faz l a ba şar ma ve ka zan ma umu duy l a dop do lu y uz. Ba şa rı n ın bü y ük halk ze mi n i, mü ca de l e tec rü b e s i ve ta rih s el ön der l i ği ya n ın da, hal k or du l aş ma s ı n ın da bü y ük ka za n ım l a rı bu l un mak t a dır. Par t i Ön der l i ği ’nin bü y ük tec rü b e ve ça b a sı esa ret ko şul l a rın da da h i Kürt so ru n u n u dün ya gün de mi n e koy muş ve çö zümü gös t er miş tir. Biz l er geç miş t e ya p a ma dık l a rı mı zı bü y ük inanç ve ka rar l ık l a, ba şa rı te me l in de Ön der l i ği mi ze sa h ip çı k a rak, sa v aş t a ol du ğu ka dar ba rış t a da ba şa rı y ı esas ala rak ka zan mak için bü yük şe h it l e re ve Ön der l i ğe la y ık ol ma n ın özü nü tek rar l ar k en, ke s in ba şa ra ca ğı mı za olan inan cı mı zı bir kez da h a vur g u l u y o ruz.
Baş kan Apo’ ya!
İn s an l ı ğın, Kürt hal kı şah s ın da yok edil mek is ten di ği bir or tam da ka ran lı ğı ay dın la tan 15 Ağus tos Atı lı mı’nın, hal kı mı zın ve in san lı ğın tek kur tu luş umu du ola rak baş la tı lan si lah lı mü ca de le mi zin 15. yı lı nı ge ri de bı ra kır ken; bun dan son ra da Baş kan Apo’ nun emir le ri doğ rul tu sun da ba rış, de mok ra si ve De mok ra tik Cum hu ri yet te me lin de onur lu mü ca de le yi ge liş tir me, za fer le taç lan dır ma te mel ama ç ve kut sal gö re vi temelinde tüm zor lu en gel le ri aşa rak, ka rar lı, inanç lı, ba şarı ge ti ren Ön der lik çiz gi si ne bağ lı lı ğı mı zı be lir tir ken, “Ön der lik siz ya şam ol m az” şi a rıy la iler le ye ce ğiz. Baş ka nım! Ön der li ğin ya şa dı ğı sü reç, tıp kı bu gün ler de ya şa nan ve çok uzun za man lık bir sü reç ten son ra ger çek le şen “gü neş tu tul m a sı”na ben zi yor. Ta ri hin gü cü gü ne şi ka rart m a ya yet m ez. Bu nu bü t ün dün ya gör dü, on lar da bu nu bi li yor lar. 20. yüzyıl a dam ga sı nı vu ran, kan lı ve acı ge ti ren sa vaş lar dan son ra ba rış ve kar deş lik çığ lık lar dır. İn san lık, sa vaş lar da ma ruz kal dı ğı yı kım ve acı la rı gi der me ih ti ya cı du yu yor. Bu ra da en bü yük ve en zor lu gö rev, bi lim sel sos ya liz mi tem sil eden le rin dir. Çün kü in san lık de ğer le ri ne en çok bağ lı olanlar, onu en çok ge liş tir mek is te yen ler ve bu uğur da fır sat la r ya ra tan lar on lar dır. “Bü y ük bir ba rı şı an cak bü y ük sa v a şan l ar ger çek l eş t i re bi l ir ” be l ir l e m e s iy l e yap tı ğı nız ba rış çağ rı sı, bu yüz yı lın son sü re ci açı sın dan ol duk ça bü yük ve an lam lı dır. Biz ler için Ön der lik siz ya şam ol maz. Bağ lı lı ğı mız sa vaş ta ol du ğu gi bi ba rış sü re cin de de tam dır. Ön der li ğin esa re ti öz gür lük ve za fe re dö nü şe cek tir. İn san lık Gü ne şi, dü ya mı zı ay dın lat ma ya de vam ede cek tir. Bu nu hiç bir güç sön dü re mez.
sa vur du . Bu vu ruş, an la tı lır gi bi de ğil dir. Gö rü nür de, bir in ti har sal dı rı sı gi bi dir. Fa kat sal dı rı ge ril la la rı na so rar sa nız, hiç de in ti har vu ru şu yap tık la rı nı dü şün me dik le ri ni söy ler ler. “Ele ge çir m ek için vur duk” der ler. Bu, on la rın ölü me ta nı şık ve tek lif siz dost ol duk la rı nı gös te rir. O ge ce ge ril la lar, ele ge çir dik le ri te pe de hiç kal ma dı lar. Yük le ri ni alıp, düş -
ğin kor ku su nu yer leş tir me yi plan la mış ve ba şar mış tı. Apo cu ses siz li ğin bu za fe rin den son ra, ha in ler ye ni yıl da da ha faz la kı rıl mak en di şe siy le, ev le ri ne, şe hir le ri ne dön dü ler. *** Ken dal: “Ya zı cı, iş te bil dir, bun la rı söy le dim! Her şe yin ken di di li var, her
rı mı unu tu rum; eğil miş ba şı mı kal dı rır, da ğa bir da ha ba ka rım. Ve ba ka rım ki, be nim vu ru şum la an lat tı ğım ile da ğın ifa de si, ay nı an lam da dır. Bu, ba na çok se vinç ve rir. Ben bu na öz gür lük de rim, -aza dî. Bir dev let as ke ri öl dür mek bü yük suç muş; ve suç lu yu öz gür lük ten alır lar, ya şa mı nı zin ci re vu rur lar. Ben se, bir dev let
cuk, eşit an lar. Böy l e söy l e di ği m i zi bil dir, ya zı cı! Ma dem ki ya zı cı sın ve bi lir sin oku ma yı; yü zü mü ze, du ru şu mu za ve gi di şi mi ze bak, on lar da ya zı lı ola nı oku ve bil dir! Ve dur du ğu m uz me ka nı, ge l iş t i ği miz za ma nı, ya ni dağ la rı-taş la rı ayır ma biz den, ki ay nı dil den söy le riz. Hü ne rin var sa eğer, iş te di li miz bu dur. An lar sın ve bil di rir sin. Bi zim es k i l er ev ren-alêm için “X we rist” der l er di. “Ken di ken di ni ören” de m ek tir. Bu sö zü an l a m ak iyi dir, mu k ad des t ir. An l a t ır l ar dı ki, he pi mi zin dı ş ın da k i bir me kan da, bir tan rı yaz gı la rı bir leş ti rir, ayı rır, içi çe örer miş. Yaz gı ya da “az l an” der l er dir. “Zi lan”, “az lan”ın de ği şik bir şöy le ni şi dir. Bun la rı ha tır la mak be ni se vin di ri yor; bil me ye ve an la ma ya, onun sih ri ne yak laş tı ğı mı dü şü nü yo rum. Bi zim ki de bir dün ya dır; yaz gı lar bir bir le ri için den ge çer ler; ömür ler bir bir le ri ne ka rı şır, ek le nir ler. Bir de giz li-açık duy gu la rı mız var dır; ya şan mış ve ya öz le nen is t ek l e ri m iz; is t e yip de söy l e ye me dik l e ri m iz; gö rüp de ulaş m a dık l a rı mız. Ne de ni ni sen bul ya zı cı; ne de ni yok sa icat et; bir şey yap, fa kat ya rın ya şa ya cak l a ra şu nu mut l a ka bil dir ki, biz iş t e vu ru lup git t i ği miz za man, siz şu ma vi dün ya ya ba ka cak sı nız ve da ha gü zel söz ler söy le ye cek si niz. Bu iyi dir. Bi lin sin ki, bu gü zel söz le ri bi zim vu rul m a m ız üze ri ne söy l e di niz. Bi ze bir bor cu nuz yok, fa kat bun dan bil gi siz ka lır sa nız, kö le li ği niz den de bil gi siz ka lır sı nız. Ne za man ki bu top ra ğın is te ği ni hük me dö nüş tür dü nüz ve düş ma nı koy ma dı nız ve öz gür ol du nuz, iş te o za man unu tun bi zi; iş te o za man ses siz lik bi zim için de, top rak için de iyi dir. Ne de dim? “Ken di ken di ni ören.” Bu top rak tır, Kür dis tan’ dır. Bir can lı lık, öz gür l eş m e, di ril m e; bir at m ak ve al m a, dış la ma ve içer me; bir ör güt, tıp kı bi zim şim di ko nuş ma mız gi bi, -bir fel se fe. Ben bu ka dar bil dim, sen de bil di ği ni ek le ve bir an lam, bir za man kur. Sis na sıl çı kar, na sıl yük se lir? Za man na sıl ya vaş tır ama her şe yin sü rek li olu şuy la? Bir tut ku içi m iz de ki ses s iz l ik t e na s ıl ma ya la nıp bü yür? Kor ku na sıl ce sa re te çev ri lir, sa vaş na sıl ya şa ma ve kö le lik na sıl öz gür lü ğe? Ya zı cı! Söy le dim. İşit tin mi? Ken di ken di ni ören olu şa, sü re ğen top ra ğa bir işa ret koy duk, on dan bi lin sin. Bir si ma ya rat tık ve za ma na koy duk. Bir an la tım, bir ifa de. Ey le mi miz den an la mak iyi dir ve an la yan lar va ro la cak. Öz gür lük çün kü, sa de ce bi zim is te ği miz ol ma sa ge rek tir. Her za man öz gür ol mak is te yen ve bu nu ger çek leş ti ren Kürt ler ola cak tır, onu bul mak için bü tün yer yü zü nü adım adım do laş mak zo run da kal sa lar da, bu in san lar Kür dis tan’ a ula şa cak tır. “Ha y al dir” der ler di es ki den. Ol sun; bi zim ha ya l i m iz de ger çek de ğe rin de dir ve Er ge ne te pe si sa va şın da gör dün kü, ba zen ha ya li miz ger çe ği miz den da ha güç lü dür. Baş kan Apo’ nun işa re ti, ya zı cı, bi ze vu ru şu öğ ret ti. Bu, suç la rı mız dan, ta ri hi m iz den, kö l e l i ği m iz den ak l an m a dır. Da ha da güç le ne cek an la tı mı mız, ve da ha bü yük vu ra ca ğız. Ha ber ver!” Ken dal’ ı n an l a t ı m ı böy l ey di. İş t e yaz dım. Ber mal ise, ken di ni an la ta cak tır. On l ar şim di yü rü yüş l e ri ni sür dü rü yor l ar. Rüz g a rın hük m üy l e güç l e ri n i bir leş ti re rek, her bi ri rüz ga ra dö nü şe rek, Kür dis tan dağ la rın da im kan sız bir ha yal ve apa çık bir ger çek ola rak ya şa yıp sa va şı yor lar.
İşte rüzgar buradadır
m
O
za man, Ken dal ve Ber mal, ay nı ka fi le nin di ğer bir ko lun day dı lar. Agit, Ye di Kat lı Dağ’ ın gü ne yin de, ay nı fır t ı na nın içi ne gir di l er. İki gün sü ren mev zi sa vaş la rın dan son ra, ikin ci gü nün ak şa mı; Türk he li kop ter le ri nin yo ğun ate şi al tın dan sı zan ha in ler, bu ge ril la mev zi le ri ni ele ge çir di ler. Bu tu haf sa vaş ta o ana ka dar, ya ni ge nel ha in sal dı rı sı nın baş lan gı cın dan be ri; iki ge ril l a, Maz l um ve Po lat ya şam la rı nı yi tir miş ler di. Ha in le rin ise ka yıp la rı bi lin mi yor du. İn san lı ğın ta nık ol du ğu en bü yük iha net ola yı nın ba şın da ki adam, Bar zan aşi ret re i si de ku şat m a nın son l a rı na doğ ru, bir Türk he li kop te riy le cep he ye gel m iş t i; ge ril l a mev zi l e rin den üç-dört ki lo met re uzak tan ça tış ma la rı iz li yor du. So ğuk tan ve ge ril la di re ni şin den yor gun dü şen, yıl gın kel le av cı la rı na ödül ler va ad et ti ği o gü nün ak şa mı, ge ril la lar mev zi le ri ni ha in le re bı ra ka rak beş yüz met re ka dar ge ri ye çe kil dik le rin de, Bar zan lı re is mu zaf fer bir ma re şal eda sıy la kut la dı or du su nu. Ha va kuv vet le ri des te ğin de on beş bin ki şi lik bir or duy la, yüz ki şi lik bir ge ril la gü cü nü iki gün sü ren gö ğüs gö ğü se bir çar pış may la beş yüz met re ge ri let mek, iha ne tin ma re şa li için bir za fer di. Tel siz ka nal la rı kah ka ha lar la, ödül va ad le riy le çın lı yor du. Ali, onüç yıl lık yü rü yüş çü, mev zi le ri ni bı ra kıp bi raz ge ri ye çe ki len ge ril la la rı top la dı. Aç lık ve uy ku suz lu ğun iyi ce zor la dı ğı, fa kat ne aç lık ve ne de uy ku suz lu ğun bi lin cin de ol ma yan ge ril la lar, dı şa rı dan hiç de kah ra man gi bi gö rün mü yor lar dı. Ali “bu te pe y i ala ca ğız” de di. Dü zen le me si ni yap tı. Ne re dey se tüm bom ba ve mer mi ler top la nıp bir ye re yı ğıl dı. Ön ce tak tik bir sal dı rı gru bu çı ka rıl dı; bun lar nis pe t en de ne yim siz genç ge ril l a l ar dan olu şu yor du ve ilk tak tik sal dı rı la rı, düş ma nın mev zi len me ve güç du ru mu nu açı ğa çı ka ra cak tı. Asıl sal dı rı gru bu, tak vi ye dey di. Bu grup tan, Ken dal, Ser dar, Ber mal, Ma wa ve Ya şar’ ı ha tır lı yo rum. Te pe nin ha in le rin eli ne geç me sin den iki sa at son ra, ge ril la sal dı rı sı baş la dı. Da ha ya rım sa at geç me miş ti ki, ilk sal dı rı gru b u n un tü m ü, 4 genç sa v aş çı, bom ba par ça l a rıy l a ya ra l an m ış ola rak ge ri dön dü. Fa kat düş man gü cü ve mev zi l en m e si an l a şıl m ış t ı. 300 ka dar ha i n te p e de k i mev zi l e re yer l eş m iş l er di ve ken di le rin den çok emin di ler. Ali, sal dı rı gru buy la ne re dey se içi çe, ça tış ma yı yö ne ti yor du. Asıl sal dı rı gru bu iler l e di. Ken dal, Ber mal, Ser dar, Ma wa ve Ya şar ta şı ya bil dik le ri ka dar bom ba yük le nip mev zi le re yak la şı yor lar; vu rup çe ki li yor ve ye ni den yük le nip iler li yor lar dı. Bu ara da Ken dal om zun dan ya ra lan dı, fa kat dur ma dı. Sal dı rı yı so nu na ka dar yü rüt tü. Ge ce ya rı sı na doğ ru, iki sa at ara lık sız sü ren gö ğüs gö ğü se çar pış ma dan son ra, ha in ler ölü ve ya ra lı la rı nı, Er ge ne te pe sin den aşa ğı ya, ha in le rin ka rar ga hı na doğ ru sü rük le me ye baş la dı lar. İha net ma re şa li nin muh te şem za fe ri iki sa at sür müş tü. Te pe Apo cu ru hun sal dı rı sıy la düş tü. Ha i n l e rin tel siz ka na l ı na gi ren Ali, “iş te biz böy le y iz” de di ve kah ka yı bas tı. Ken dal ve Ber mal ve Ma wa ve Ser dar ve Ya şar mev zi le re gir di ler. Genç-yaş lı, iki sa at l ik za fe rin ya nıl gı s ıy l a sar hoş iken ölüm le ri ne şa şı ra rak ölen peş mer ge le rin si lah la rı nı, par ka la rı nı, bot la rı nı, fo toğ raf ma ki na la rı nı ve er zak la rı nı al dı lar. On la rın ateş le ri çev re sin de ısın dı lar ve ha yal kı rık lı ğı na uğ ra mış iha net ko mu tan la rı nın öl gün ses le ri ni, gö ğüs cep le rin de ki tel siz ci haz la rın dan gü lüm se ye rek din le di ler. Vu ruş la rı kor kunç deh şet liy di. Bir kaç on ar ka daş la rı nın sa vun ma sın da 300 ki şi nin tut tu ğu mev zi le re vu ran 7-8 ge ril la, iki sa at için de bu ha in gü cü nü sö küp
.n et ew e. co
Hüseyin Kaytan
ww w
man iş g a l in de k i ala nın hem kı yı la rın dan, ku zey den do la şa rak se kiz sa at lik bir yay çiz di ler ve ha i n l e r in ope ras yo na ilk baş la dık la rı bir nok ta ya, on l a rın ar ka sı na geç ti ler. Son ra ne ol du, bi li yor mu su nuz? Yüz ka dar ge ril la, bu l un duk l a rı yer de, kar lar üze ri ne yay dık la rı ağaç dal la rı nın şez l ong ra hat l ı ğı nda sır t üs t ü uza n a rak, düş m a nın, ön ce ki ge ce bı rak tık la rı boş mev zi le re ümit siz sal dı rı l a rı n ı iz l e di l er. Muh t e şem bir ko me diy di. Tek bir mer mi nin bi le pat la ma dı ğı Er ge ne te pe s i, üç yan dan bin l er ce ha i n ta ra fın dan ku şa tıl mış tı ve her tür lü si lah la aman sız ca dö vü lür ken, üst ten de Türk he li kop ter le ri es rar lı te pe yi bom bar dı ma na tut tu. En gö zü p ek ve ce s ur olan l a rı sa at l er ce sü rü ne rek te pe nin do ru ğu na yak la şı yor, son ra ye ni den ge ri dö nü yor lar dı. İha ne tin ko mu tan la rı, Apo cu la rın ses siz li ğin den ve ya rı çıp lak ha in ce set le rin den baş ka hiç bir şe yin ol ma dı ğı te pe yi ele ge çir me le ri için ön saf lar da ki sal dı rı ve sız ma ele man la rı na ce sa ret ver me ye ça lı şı yor lar dı. “Hay di as l an l a rım! Cep ha ne l e ri kal m a mış! Vu run kah ra m an lar!” İlk gün ak şa ma ka dar sü ren sa vaş ta Apo cu ses siz lik ele ge çi ri le me di. Ha in ler, er te si gün da ha güç lü sal dır mak üze re ge ri dön dü ler. Er te si gün 30 Ara lık 1997 gü nü Bar za ni Türk Ha va Kuv vet le ri’ nden ek yar dım is te di. Sa bah geç sa at ler de ge len F16 fi lo su, bir sa a te ya kın sü rey le te pe yi bin ler ce ki lo luk bom ba lar la dö ve rek, ha in le rin kor ku su nu öl dür me ye ça lı şır ken, te pe nin bi çi m i ni ne re dey s e de ğiş t ir di. Te pe de ki ses siz lik, so ğuk tan kas ka tı ke sil miş ha in ölü le ri pa ram par ça ol du. Öğ le den son ra bü tün güç le ri ni se fer ber ede rek, za fer ni da la rıy la Apo cu deh şet ses siz li ği ne sal dı ran bin ler ce peş mer ge, ak şam üze ri te pe ye gir di ler. Apo cu l a rın ses siz l i ğiy l e gi ri l en bu ça tış ma, ha in sal dı rı sı nın en kap sam lı, en yo ğun güç kul lan dık la rı sa vaş ol du. Müt hiş bir ko me di gi bi gö rü nü yor, de ğil mi? Oy sa 13 yıl lık yü rü yüş çü ge ril la ko mu ta nı Ali, bu du ru ma hiç gül me di. O, da ha te pe sal dı rı sı nı dü zen ler ken, düş ma nın yü re ği ne Apo cu ses siz li -
“Kağıttansa, taşa yazmak daha iyi. Bana göre, toprakta bir yazı var, hatta bulutta bir yazı var, belki her şeyde. Tanrı mı koymuş işaretleri, şeytan mı, -bilmeye gücüm yok. Ama işte görürüm, bir doruk nasıl yükselir, bir vadi nasıl açılır, ırmak neyi gösterir?”
nes ne ken di di lin de an la tır ve hep si bir şe yi an la tır. Der ler di ki bu ‘bir’ şey tan dır bel ki öy le dir; ne is pa ta, ne de in ka ra gü cüm yok. Fa kat da ğın, su yun ve ate şin bir söy le şi le ri var. Ben bir da lı kes ti ğim de, yak laş tım, -se si ni, sı zı sı nı din le dim. Ateş te se vinç ve öf ke, su da is tek ve çıl dır ma, dağ da bir si ma, bir işa ret gör düm. İn san la rın da bir di li ol ma lı. Bi zim de bir an la tı mı mız, bir tar zı mız var. Se nin ke li me ler den bir han çer kur man gi bi, be nim vu ru şum gi bi. Vur du ğum za man, bu bir ke li me gi bi dir; kor ku, se vinç ya da ür per ti ve ren bir an lam gi bi dir. Vu ru şum la bir şey an la tı rım, bir bil me id di a sı söy le rim, an lam ve ri rim. Be nim öz gür lü ğüm bu dur. Her öl dür dü ğüm za man, bü tün acı la -
as ke ri ni vur du ğum da, da ha öz gür olu rum. Ya zı cı, bu nu kor ku suz böy le bil di re cek mi sin? Ben ca hi lim, ya zı y ı oku m a s ı n ı bil mem, ama bak tı ğım da ken dim ce an la rım. Ka ğıt tan sa, ta şa yaz m ak da ha iyi. Ba na gö re, top rak t a bir ya zı var, hat ta bu lut ta bir ya zı var, bel k i her şey de. Tan rı mı koy muş işa ret le ri, şey tan mı, -bil me ye gü cüm yok. Ama iş t e gö rü rüm. Bir do ruk na s ıl yük s e l ir, bir va di na s ıl açı l ır, ır m ak ne yi gös t e r ir? Ben bun l a r ı oku rum ve çok gü zel dir. İş te, ba har ön ce si top rak la rın bir an la tı mı var, gü zel bir za m a n ı işa ret eder. Ve ka ya lar da ki yüz ler, du ruş lar, bi çim ler, si ma lar. Biz Go yî ler, bal mu m u na “si m a” der dik. Bir avuç si ma alır sın, on dan bir ifa de ya ra t ır s ın, bi çim ve an lam ve rir sin. Ka ya da ki bi çim de gö rü nen te dir gin lik, işa re tin de gö rü n en atak l ık, kıv rı mın da do k u n u l an si h ir. Böy l e yas l a rım al n ı m ı, du y a rım, din l e rim onu. Din ler sen, sen de an la ya cak sın ki, ka y a da bir rüz gar var dır. Ve ben iş t e vur du ğum da, bü t ün bun l ar l a vu ru rum: Ka ya da ki rüz gar l a, ağaç t a ki sı zıy l a, ır mak t a ki işa ret l e ve do ğa da ki ifa dey l e. Bun la rın gü cü dür be ni gö tü ren; bu sev giy le ya şa ya bi li yo rum. Ya zı cı! Bi zim böy le ya şa yıp söy le di ği mi zi bil sin ler. Biz bu gün bi ze ya ra şır bir dev let ola ma dık. Fa kat ona çok ben ze yen bir şey, bir za man, bir oluş kur duk ve on da böy l e öz gür ya şa dık. Ne dost, ne düş man, Türk sö mür ge ci li ği ne bo yun eğ di ği mi zi söy le ye mez. Ter si ne, onu vur duk; efen di li ği ni, sa hip li ği ni ez dik. Kur du ğu muz bir var; öm rü müz el ver di ğin ce sev di ği miz, bir leş ti ği miz ve hü kmü nü gös ter di ği miz bir ül ke var: Bu Kür dis tan’ dır. Kür dis tan, iş te bu dağ lar da ki, va di ler de ki bo yu neğ mez ya şa ma mız dır. Top ra ğın is te di ği dir, bu is te ğin biz de ki, vu ru şu muz ve ba kı şı mız da ki ifa de si dir. Bel ki zin cir le rin ağır lı ğı al t ın da ki bi l ek l e ri m iz tam kah ret m e di esa ret ya pı cı l a rı nı; iş t e bu da za m an l a ge liş sin. Yü re ği olan gel sin; biz bu ra da ol maz sak, ölür sek iş te rüz gar bu ra da dır. Öğ re ti ci, sü rük le yi ci dir. Öz gür ya şa mak is te yen gel sin; si lah la rı mız bu etek ler de gö m ü l ü dür; tut ku l a rı m ız kış t a sü rek l i dir; üs l u bu m uz da ğın si m a sın da gö rü nür. Ve yol, iş te Baş kan Apo’ nun işa re tiy l e za m an da dır, bü t ün yer yü zün de dir. Onun söz le ri öz gür lü ğü, gü zel ya şa mı, in sa nın an lam ka zan ma sı nı işa ret eder. Ve on dan da ha ve ca hil, ye tiş kin ve ço -
Rüz gar lar, ka fi le de ki biz ler le bir lik te hük me di yor.