dBm, dBu là gì? By: Phạm Thanh Sơn (Sonkeyboard)
dBm
Thuật ngữ dBm diễn đạt một mức công suất điện, và luôn luôn tham chiếu đến 1 milliwatt. Nghĩa là, 0 dBm = 1 milliwatt. dBm không có mối liên hệ trực tiếp nào đến điện áp hay trở kháng. dBm thực sự được thiết lập như một tiêu chuẩn công nghiệp trong Kỷ yếu của Viện Kỹ sư Đài phát thanh, tập 28, tháng Giêng năm 1940, trong một bài viết của H.A. Chinn, D.K. Gannett và R.M. Moris có tiêu đề “A New Standard Volume Indicator and Reference Level.” Mạch điển hình trong đó dBm được đo khi thuật ngữ này được phát minh lần đầu tiên là đường dây điện thoại 600 ohm. Trong bài viết IRE, mức tham chiếu là 0,001 watt, là một milliwatt. Như vậy sẽ xảy ra rằng số lượng của công suất được tiêu thụ khi có một điện áp 0,775 Vrms được đưa vào đường dây 600 ohm. Vì lý do này, rất nhiều người tin tưởng một cách nhầm lẫn rằng 0 dBm nghĩa là “0,775 V,”, nhưng đó chỉ là trường hợp trong một mạch 600 ohm. 0 dBm chính nó, tuy nhiên, luôn luôn có nghĩa là một milliwatt. Ví dụ 1: “Mức đầu ra tối đa của một bàn điều khiển là +20 dBm.” Ví dụ này cho chúng ta biết một cách chính xác giống như Ví dụ 2 trong bài dB là gì, nhưng diễn đạt bằng ít chữ hơn. Thay vì diễn đạt “mức đầu ra tối đa là 100 milliwatts,” chúng ta nói đơn giản là “+20dBm.” Ví dụ 2: “Mức đầu ra tối đa của mixer là +20 dBm tại 600 ohms.” Ví dụ 2 này cho chúng ta biết rằng đầu ra gần như là giống với ví dụ 1 nhưng cung cấp cho chúng ta thêm thông tin rằng trở kháng tải là 600 ohms. Điều này cho phép chúng ta tính toán mức điện áp đầu ra tối đa tại điểm mà tải là 7,75 Vrms, thậm chí mặc dù điện áp đầu ra không được cung cấp trong bảng thông số kỹ thuật.
dBu
Phần lớn các thiết bị âm thanh hiện đại (bàn điều khiển, bộ xử lý tín hiệu…) nhạy cảm với các mức điện áp. Công suất đầu ra không thực sự quan trọng, trừ khi trong trường hợp công suất của amplifier dùng để xử lý loa, trong trường hợp này “watts” chứ không phải bất kỳ số lượng “dB” nào sẽ là thuật ngữ phổ biến nhất. Thuật ngữ “dBm” diễn tả một tỉ lệ công suất do vậy mối liên hệ của nó với điện áp là thế nào? Không trực tiếp, mặc dù điện áp có thể được tính toán nếu biết được trở kháng. Những vấn đề phức tạp, và như chúng ta đã đề cập từ trước, toàn bộ khái niệm của dB là để đơn giản hóa các con số liên quan. Vì lý do đó, một thuật ngữ khác của dB được đưa ra… dBu. dBu là một thuật ngữ phù hợp hơn để diễn đạt điện áp đầu ra hoặc đầu vào. Chính điều này dẫn đến sự nhầm lẫn chủ yếu với dB… dB thường được dùng với các tham chiếu khác 0; và dBu thì lại khác. Chúng tôi sẽ tiếp tục giải thích điều này và chỉ ra mối quan hệ giữa một vài thuật ngữ “dB” được dùng phổ biến.