อารยธรรมจีน

อารยธรรมจีน

อารยธรรมจีน ก่อนประวัติศาสตร์ ลุม่ แม่น้าฮวงโห (แม่น้าเหลือง) เรียกว่า วัฒนธรรมหยางเชา ( Yang Shao Culture ) ลุ่มน้าแยงซี ( Yangtze ) บริเวณมณฑล ชานตุงพบ วัฒนธรรมหลงซาน ( Lung Shan Culture )

ประวัติศาสตร์ สมัยประวัติศาสตร์ของจีนแบ่งได้ 4 ยุค - ประวัติศาสตร์สมัยโบราณ เริ่มตั้งแต่สมัยราชวงศ์ชาง สิ้นสุดสมัยราชวงศ์โจว - ประวัติศาสตร์สมัยจักรวรรดิ เริ่มตั้งแต่สมัยราชวงศ์จิ๋น จนถึงปลายราชวงศ์ชิงหรือเช็ง - ประวัติศาสตร์สมัยใหม่ เริ่มปลายราชวงศ์เช็งจนถึงการปฏิวัติเข้าสู่ระบอบสังคมนิยม - ประวัติศาสตร์ร่วมสมัย เริ่มตั้งแต่จีนปฏิวัติเปลี่ยนแปลงการปกครองเข้าสู่ระบอบสังคม นิยมหรือคอมมิวนิสต์จนถึงปัจจุบัน

ฮวงโห

แยงซี

ลุ่มแม่น้าฮวงโห (วัฒนธรรมหยางเชา) • ลุ่มแม่น้า เป็นแหล่งก้าเนิดอารยธรรมจีนมาช้านาน ตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ • โดยมีการขุดค้นพบซากฟอสซิลมนุษย์วานรอายุ 600,000 ปี เรียกว่า "มนุษย์หลันเถียน" • เชื่อว่าเป็นบรรพบุรุษของชนชาติจีน ที่มีถิ่นฐานอยู่ในพื้นที่อ้าเภอหลันเถียน มณฑลชานซี นอกจากนี้ยังพบซากโบราณสถานจ้านวนมาก • เครื่องปั้นดินเผาลายเขียนสีจ้านวนมาก ลายที่มักเขียนเป็นลายเรขาคณิต พืช นก สัตว์ต่างๆ และภาพใบหน้ามนุษย์ สีที่ใช้เป็นสีด้าหรือสีม่วงเข้ม ซึ่งสืบทอดมาถึงสมัยส้าริดและสมัย ประวัติศาสตร์

เครื่องปันดินเผา หยางเชา

ลุ่มน้าแยงซี (วัฒนธรรมหลงชาน) • เครื่องปั้นดินเผามีเนื้อละเอียด สีด้าขัดเงา คุณภาพดี เนื้อบางและแกร่ง แสดงว่ามีการ ใช้แป้นหมุน และมีวิธีการเผาที่ก้าวหน้ากว่าอารยธรรมหยางเชา รูปแบบของภาชนะ ดินเผาที่ส้าคัญ คือ ภาชนะ 3 ขา ซึ่งสืบทอดต่อมาในยุคส้าริด

จีนสมัยก่อนประวัติศาสตร์ (1) ยุ ค หิ น เก่ า จี น เป็ น ดิ น แดนที่ มนุ ษ ย์ อ าศั ย เป็ น เวลานานที่ สุ ด ใน ทวี ป เอ เชี ย ห ลั ก ฐาน ที่ พ บคื อ มนุ ษ ย์ ห ยวนโหม่ ว (yuanmou man) มีอายุประมาณ 1,700,000 ปี ล่วงมาแล้ว พบที่มณฑลยูนนาน ภาคตะวั นตกเฉีย งใต้ของจีน และ พบโครงกระดูกมนุษย์ปักกิ่ง

(2) ยุ ค หิ น กลาง มี อ ายุ ป ระมาณ 10,000 ปี - 6,000 ปีล่วงมาแล้ว ใช้ ชี วิ ต กึ่ ง เร่ ร่ อ น ไม่ มี ก ารตั งหลั ก แหล่ ง ถาวร มี ก ารพบเครื่ อ งถ้ ว ย ชาม หม้อ มีการล่าสัตว์ เก็บอาหาร เครื่องมือหินที่ใช้ในชีวิตประจ้าวัน คือ หินสับ ขูด หัวธนู

จีนสมัยก่อนประวัติศาสตร์ (3) ยุ ค หิ น ใหม่ มี อ ายุ ป ระมาณ 6,000 ปี - 4,000 ปี ล่ ว งมาแล้ ว เริ่ ม ตั งหลั ก แหล่ ง เป็ น ชุ ม ชน รู้ จั ก เพาะปลูกข้าวฟ่าง เลียงสัตว์ ทอ ผ้ า ปลู ก บ้ า นมี ห ลั ง คา ในยุ ค หิ น ใหม่นีมีมนุษย์ท้าเครื่องปั้นดินเผาที่ สวยงามมากขึน และเขียนลายสี

(4) ยุคโลหะ มีอายุประมาณ 4,000 ปี ล่ ว งมาแล้ ว หลั ก ฐานที่ เ ก่ า สุ ด คื อ มี ด ทองแดง แล้วยังพบเครื่องส้าริดเก่าที่สุด ซึ่งน้ามาใช้ท้าภาชนะต่าง ๆเช่น ที่บรรจุ ไวน์ กระถาง กระจกเงา มีขนาดใหญ่และ สวยงาม มากโดยเฉพาะสมัยราชวงค์ชาง และ ราชวงค์โจว

จีนสมัยประวัติศาสตร์ (1) ประวัติศาสตร์สมัยโบราณ (หรือสมัยคลาสสิก) (2) ประวัติศาสตร์สมัยจักรวรรดิ เริ่มตังแต่สมัยราชวงศ์จิ๋น (Chin Dynasty)

(3) ประวัติศาสตร์สมัยใหม่ เริ่มตังแต่ตอนปลายสมัยราชวงศ์เช็ง (Ching Dynasty) (4) ประวัติศาสตร์ร่วมสมัย

ประวัติศาสตร์สมัยโบราณ (หรือสมัยคลาสสิก) เริ่มตังแต่สมัย “ราชวงศ์ชาง” สินสุดสมัย “ราชวงศ์โจว” ช่วงเวลา 1,776 – 1,112 ก่อน ค.ศ.

ราชวงศ์ชาง มีการใช้ตัวหนังสือรูปภาพ เขียนบนกระดูกสัตว์หรือกระดองเต่า

ความเจริญรุ่งเรืองทางด้านปรัชญา เช่น ลัทธิขงจื่อ (Confucianism) ลัทธิเต๋า (Taoism) หรือ ลัทธิเหลาจือ มีความเชื่อเรื่องการบูชาบรรพบุรุษ

“ความเมตตากรุณา” “ความกตัญญู” “ขนบจารีตและประเพณี” “ความยุติธรรม”และ“ความซื่อสัตย์” การเมืองในอุดมคติของขงจื่อ คือ “การปกครองประเทศให้มีความสงบสุข ทุกคนเปรียบเสมือนบุคคลในครอบครัว ”

1) หยาง (Positive Power) คือพลังบวกมีลักษณะสีแดง เป็นพลังเพศชาย พบในทุกสิ่งทุกอย่างที่ให้ความอบอุ่น สว่างไสว มั่นคง สดใส เช่น ดวงอาทิตย์ ไฟ ฯลฯ 2) หยิน (Negative power) คือพลังลบ มีลักษณะสีด้า เป็นพลังเพศหญิง พบ ในทุกสิ่งทุกอย่างที่ให้ความหนาวเย็น ความมืด อ่อนนุ่ม ชืนแฉะ ลึกลับ และเปลี่ยนแปลง เช่น เงามืด น้า ฯลฯ

ราชวงศ์โจว แนวความคิดด้านการปกครอง เชื่อเรื่องกษัตริย์เป็น “โอรสแห่งสวรรค์” สวรรค์มอบอ้านาจให้มาปกครองมนุษย์เรียกว่า “อาณัตแห่งสวรรค์” เกิดลัทธิขงจื๊อ ที่มีแนวทาง เป็นแนวคิดแบบอนุรักษ์นิยม เน้นความสัมพันธ์และการท้าหน้าที่ของผู้คนในสังคม เกิดลัทธิเต๋า โดยเล่าจื๊อ ที่มีแนวทาง เน้นการด้าเนินชีวิตที่เรียบง่าย ไม่ต้องมีระเบียบแบบแผนพิธีรีตองใดใด เน้นปรับตัวเข้าหาธรรมชาติ

ประวัติศาสตร์สมัยจักรวรรดิ เริ่มตังแต่สมัย “ราชวงศ์จน๋ิ ” สินสุดสมัย “ราชวงศ์ชิง” ช่วงเวลาตังแต่ (221 ก่อน ค.ศ. ถึง ค.ศ.1912) ราชวงศ์จิ๋น หรือฉิน (Qin)

ราชวงศ์ฮั่น ( Han)

ราชวงศ์ สุย (Sui)

ราชวงศ์ ถัง (Tang)

ราชวงศ์ ซ้อง ( Sung )

ราชวงศ์ หยวน (Yuan)

ราชวงศ์ หมิง (Ming)

ราชวงศ์ ชิง (Sing)

ราชวงศ์จิ๋นหรือฉิน (Qin Dynasty , 221-206 ปี ก่อนคริสต์ศักราช )

จักรพรรดิที่ยิ่งใหญ่สามารถรวมดินแดนของจีนให้เป็น จักรวรรดิ เป็นครั้งแรกคือ จิ๋นซีฮ่องเต้ เป็นผู้ให้สร้าง ก้าแพงเมืองจีน

มีการใช้เหรียญกษาปณ์ มาตราชั่ง ตวง วัด

ราชวงศ์ฮั่น (Han Dynasty , 206 ปี ก่อนคริสต์ศักราช จนถึง ค.ศ.220) เป็นยุคทองด้านการค้าของจีน มีการค้าขายกับอาณาจักรโรมัน อาหรับ และ อินเดีย โดยเส้นทางการค้าที่เรียกว่า เส้นทางสายไหม (Silk Rood )

ลัทธิขงจื้อ ค้าสอนถูกน้ามาใช้เป็นหลักในการปกครองประเทศ มีการสอบคัดเลือกบุคคลเข้ารับราชการเรียกว่า จอหงวน

ราชวงศ์สุย (Sui) ( Sui Dynasty , ค.ศ.589 – 618 )

เป็นยุคแตกแยกแบ่งเป็นสามก๊ก 1.จกก๊ก(เล่าปี)่ 2.วุยก๊ก(โจโฉ) 3.ง่อก๊ก(ซุนกวน) มีการขุดคลองเชื่อมแม่น้าฮวงโหกับแม่น้าแยงซี เพื่อประโยชน์ในด้านการคมนาคม

จุดเกิดของยุคสามก๊ก • จุดเกิดของยุคสามก๊กในประวัติศาสตร์จีน มีจุดเริ่มต้น ในยุคสมัยปลายราชวงศ์ฮั่นตะวันออก ซึ่งปกครองโดยพระ เจ้าเหี้ยนเต้ • ภายหลังถูก ตั๋งโต๊ะ เข้ายึดครองอ้านาจทั้งหมดไว้เป็น ของตน สถาปนาตนเองเป็นบิดาบุญธรรมของพระเจ้าเหี้ยน เต้ ภายหลังตั๋งโต๊ะถูกลอบสังหาร

จุดเกิดของยุคสามก๊ก •

ร า ช ส้ า นั ก แ ล ะ ร า ช ว ง ศ์ เ กิ ด ค ว า ม วุ่ น ว า ย โ จ โ ฉ ฉวยโอกาสในสถานการณ์ที่เกิดความขัดแย้งและปั่นป่วนเข้ายึด ครองอ้านาจและบังคับควบคุมให้พระเจ้า เหี้ยนเต้อยู่ภายใต้การ ปกครอง • แต่งตั้งตนเองเป็นมหาอุปราช มีอ้านาจเด็ดขาดแก่เหล่าขุน ศึก กองก้าลังทหารและไพร่พล ครอบครองดินแดนทางเหนือส่วน หนึ่งไว้เป็นของตน

วุยก๊ก

จกก๊ก

ง่อก๊ก

Grand canal ต้ าเวิน่ เฮอ

ราชวงศ์ถัง (Tang) ( Tang Dynasty , ค.ศ. 618-907 ) ยุคทองของอารยธรรมจีน นครฉางอานเป็นศูนย์กลางของซีกโลกตะวันออกในสมัย พระพุทธศาสนามีความเจริญรุ่งเรือง พระภิกษุ (ถังซ้าจั๋ง) เดินทางไปศึกษาพระไตรปิฎก ในชมพูทวีป

ศิลปะแขนงต่างๆมีความรุ่งเรือง

เจดีย์ เหลยฟง

ราชวงศ์ซ้อง ( Sung ) (Sung Dynasty , ค.ศ. 960 – 1279 ) มีความก้าวหน้าด้านการเดินเรือส้าเภา

ประดิษฐ์แท่นพิมพ์หนังสือ

รู้จักการใช้เข็มทิศ

รักษาโรคด้วยการฝังเข็ม

รู้จักการใช้ลูกคิด

ราชวงศ์หยวน ( Yuan Dynasty , ค.ศ. 1279-1368 )

เป็นราชวงศ์ชาวมองโกลที่เข้ามาปกครองจีน ฮ่องเต้องค์แรกคือ กุบไลข่าน

ชาวตะวันตกเข้ามาติดต่อค้าขายมาก เช่น มาร์โค โปโล พ่อค้าชาวเมืองเวนีส อิตาลี

กุ๊บไล่ข่าน

ราชวงศ์หมิง ( Ming Dynasty , ค.ศ. 1368-1644 )

วรรณกรรม การเขียนนวนิยายที่ใช้ภาษาพูดมากกว่าการใช้ ภาษาเขียน มีนวนิยายที่ส้าคัญ ได้แก่ สามก๊ก ไซอิ๋ว

สร้างพระราชวังหลวงปักกิ่ง (วังต้องห้าม) ส่งเสริมการส้ารวจเส้นทางเดินเรือทางทะเล

ราชวงศ์ชิง (Ching Dynasty ค.ศ. 1644-1912 )

เป็นราชวงศ์เผ่าแมนจู เป็นยุคที่จีนเสื่อมถอยความเจริญทุกด้าน เริ่มถูกรุกรานจากชาติตะวันตก เช่น สงครามฝิ่น ซึ่งจีนรบแพ้อังกฤษ ท้าให้ต้องลงนามในสนธิสัญญานานกิง ปลายยุคราชวงศ์ชิง พระนางซูสไี ทเฮาเข้ามามีอิทธิพลในการบริหารประเทศมา