Reïncarnatie weesperflat

reĂŻncarnatie...

Hogeschool van Amsterdam Auteur:

Warhel Mohammed 500623387

Soufiane Banour 500521486 Bawar Tanay 500632710 Begeleider :

ir. AndrĂŠ de Ruiter Datum: 09-06-2015

COLOFON Hogeschool van Amsterdam Faculiteit: Techniek Opleiding: Bouwkunde Leeuwenburg Weesperzijde 190 1097 DZ Amsterdam 020 595 1111

ir. G.A. Kuiper Opleidingsmanager Built Environment g.a.kuiper@hva.nl ir. Peter de Wit Coördinator afstudeerproject/onderzoekt p.g.de.wit@hva.nl ir. Johanna Günther, Teamcoördinator architectuur/stedenbouw j.gunther@hva.nl

Auteur Soufiane Banour 06 303 52 593 Afstudeerrichting: Architectuur Soufiane.Banour@hva.nl Studentnummer: 500521486 Warhel Mohammed 06 439 44 381 Afstudeerrichting: Architectuur Warhel.Mohammed@hva.nl Studentnummer: 500623387 Bawar Tanay 06 244 85 344 Afstudeerrichting: Bouwtechniek Bawar.Tanay@hva.nl Studentnummer: 500632710

ir. Claartje Rakestraw, Teamcoördinator bouwtechnologie/transformatie-restauratie c.c.rakestraw@hva.nl Afstudeeratelier CITYVORMING ir. René Leene 0205951338 06 129 99 765 h.r.leene@hva.nl ir. André de Ruiter 06 206 62 263 a.m.de.ruiter@hva.nl

DE WEESPERFLAT..

02

VOORWOORD Cityvorming: Weesperflat Amsterdam is bekend om haar dynamische sfeer en haar iconische grachtenpanden, er zijn echter bepaalde straten in de binnenstad die weinig bijdragen aan de dynamiek en de allure van Amsterdam. De Weesperstraat is een straat die wordt beschouwd als één van Amsterdam’s lelijkste straten door de lage kwaliteit van de openbare ruimtes, de ontbrekende relatie tussen de bebouwing en de straat en het gebrek aan identiteit. Deze straat wordt samen met de Wibautstraat gezien als een verkeersader met enorme potentie als verbinding tussen de noordkant en de zuidoostelijk kant van Amsterdam.

Op basis van het vooronderzoek zijn wij tot conclusie gekomen dat geïnvesteerd moet worden in de openbare ruimte, in aangrenzende bebouwing en in het programma van de straat om de kwaliteit van wonen, werken en recreëren te verhogen.

Verder hopen wij dat het verslag op een prettige manier te lezen is.

Onze dank gaat uit naar onze begeleider A.M. Ruiter voor zijn waardevolle tips en feedback.

Warhel Mohammed, Soufiane Banour & Bawar Tanay.

DE WEESPERFLAT..

DE WEESPERFLAT

03

afbeelding 0.01 (De Weesperflat)

DE WEESPERFLAT..

04

INHOUDSOPGAVE VOORWOORD...........................................................................................................................02 DE WEESPERFLAT.....................................................................................................................03 INHOUDSOPGAVE...................................................................................................................04 INLEIDING...................................................................................................................................06 PROBLEEMSTELLING.............................................................................................................07 1. STEDENBOUWKUNDIGE ANALYSE..........................................................................08

1.1

1.2

HECHTING......................................................................................................................................10 1.1.1 Connectiviteit.......................................................................................................................10 1.1.2 Anchor Point........................................................................................................................12 1.1.3 Continuteit............................................................................................................................13 BEREIKBAARHEID........................................................................................................................14 1.2.1 Openbaar Vervoer Amsterdam......................................................................................14

2. ARCHITECTONISCHE KWALITEIT..............................................................................16

2.1 PUNTEN VAN DIJKSTRA..............................................................................................................18

2.1.1 Vorm, Gebruik en Constructie.........................................................................................18 2.1.2 Object en Context................................................................................................................22 2.1.3 Helderheid en Complexiteit.............................................................................................28 2.1.4 Associatieve Betekenis.......................................................................................................36

3. WAARDEBEPALING.........................................................................................................43

3.1 GEBOUWEN VAN HERTZBERGER IN AMSTERDAM...........................................................44

3.2 WEESPERFLAT..................................................................................................................................50 3.3 ONTWERPUITGANGSPUNTEN..................................................................................................51

4. CONCEPT.............................................................................................................................52

4.1 HERMAN HERTZBERGER..............................................................................................................54

4.2 TOEPASSING.....................................................................................................................................58 4.3 PROGRAMMA...................................................................................................................................59

5. ONTWERP............................................................................................................................60

5.1 RELATIESCHEMA.............................................................................................................................62

5.2 5.3 5,4 5,5

VLEKKENPLAN.................................................................................................................................68 VOORLOPIG ONTWERP.................................................................................................................70 MATERIAAL GEBRUIK....................................................................................................................76 REFERENTIE.....................................................................................................................................80

DE WEESPERFLAT..

INHOUDSOPGAVE

05

6. BOUWTECHNIEK..............................................................................................................89

6.1

6.2

BOUWTECHNISCHE INSTALATIES...........................................................................................90 6.1.1 Bouwbesluit...........................................................................................................................90 6.1.2 Rc-waarde...............................................................................................................................92 6.1.3 Klimaattype Alfa...................................................................................................................98 BRANDVEILIGHEID.....................................................................................................................100 6.2.1 BrandveiligheidsInstallaties...........................................................................................100 6.2.2 Trap.........................................................................................................................................108 6.2.3 Lift...........................................................................................................................................110 6.2.4 Vluchtplan............................................................................................................................116

CONCLUSIE...............................................................................................................................122 SFEERBEELDEN.......................................................................................................................122 BRONNEN.................................................................................................................................130 7. BIJLAGE.....................................................................................................................................

7.1 PLATTEGRONDEN...............................................................................................................................

7.2

7.3

7.4

Tekening nr: P001 t/m P011............................................................................................................

GEVEL (BIJLAGE)..................................................................................................................................

Tekening nr: G001 t/m G003..........................................................................................................

DOORSNEDE (BIJLAGE)....................................................................................................................

Tekening nr: D001...............................................................................................................................

DETAILS (BIJLAGE)..............................................................................................................................

Tekening nr: V01 t/m V11.................................................................................................................

Tekening nr: H01 t/m H06................................................................................................................

DE WEESPERFLAT..

06

INLEIDING

afbeelding 0.02 (Weesperflat 1966)

Voor u ligt het onderzoekverslag dat is geschreven in het kader van afstudeer project City Vorming, aan de Hogeschool van Amsterdam.

Het verslag richt zich op de herbestemming van de Weesperflat aan de Weesperstraat. Het doel van dit onderzoek is om tot een goed ontwerp te komen voor de Weesperflat. Ook bied dit verslag een goed ondersteuning van hoe het ontwerp tot stand is gekomen.

afbeelding 0.03 (Weesperflat zitbank)

DE WEESPERFLAT..

afbeelding 0.04 (Weesperflat straat in de lucht)

PROBLEEMSTELLING

07

AMSTERDAM DE WEESPERSTRAAT De gemeente Amsterdam wil van de Weesperstraat een stadsboulevard maken.

Het is wel duidelijk te zien dat de huidige situatie van de Weesperstraat niet als een stadsboulevard functioneert. Er zijn hier en daar enkele eigenschappen van een stadboulevard te herkennen zoals de breedte en het groen, maar een echte stadsboulevard is de Weesperstraat niet.

Verder moet de architectuur van de gebouwen langs de straat de visie van de gemeente Amsterdam versterken. Neem als voorbeeld de Weesperflat, dit gebouw heeft veel kwaliteit maar geen allure van een stadsboulevard gebouw.

Doelstelling Het doel is om door middel van goed onderzoek en analyse een ontwerp te maken waardoor de Weesperflat getransformeerd kan worden tot een goed functionerend gebouw in een strandboulevard.

Centraal vraag De centrale vraag omvat de inhoud van het gehele onderzoek. Het antwoord op deze vraag is ook het antwoord en de conclusie op het onderzoek. “Hoe gaan wij de Weesperflat transformeren naar een functionerend bouwwerk aan een stadsboulevard?. �

DE WEESPERFLAT..

08

STEDENBOUWKUNDIGE Analyse

In de stedenbouwkundige analyse is gekeken naar wat het gebied rondom de Weesperflat te bieden heeft. Om goed inzicht te krijgen waar de kansen liggen hebben we ons voornamelijk gericht op de bereikbaarheid van de Weesperflat. De volgende onderwerpen komen van pas: De hechting van de Weesperflat en de openbare vervoer.

DE WEESPERFLAT..

DE WEESPERFLAT..

10

HECHTING

1.1.1 Connectiviteit

e

sp

e We

Sar

pha

3 at

ra rst

2

tistr

aat

1 afbeelding 1.01 (Historische kaart Amsterdam)

De weesperflat staat langs een straat die heel belangrijk is voor Amstererdam, de Weesperstraat.De Weesperstraat is een straat die loopt van het Mr.visserplein door naar de Wibautstraat. De Weesperstraat is gekruist door de Sarphatistraat die een belangrijke verbinding creëert tussen

de oostelijke en westelijke delen van Amsterdam. Verder zorgt de continuïteit van de Weesperstraat met de Wibautstraat voor een directe verbinding met de ringweg A10. De Weesperstraat bestaat uit vier rijbanen en een middenberm. De parkeermogelijkheid is zeer beperkt. Verder is het mogelijk om enkele auto’s in het binnenhof van de weesperflat te parkeren.

1

2

afbeelding 1.02 (Weesperstraat vanaf de Sarphatistraat)

afbeelding 1.03 (Weesperflat vanaf Meijer de Hondbrug)

3

afbeelding 1.04 (Hoek van Weesperflat van H.Hertzberger)

Conclusie: De Weesperstraat ontsluit als anchorpoint de ringweg A10 met de binnenstad.

De eerste orde met name de Sarphatistraat heeft een grote invloed op de connectiviteit van deze straat, hierdoor is de Weesperstraat sterk gehecht met het oosten en westen van Amsterdam.

DE WEESPERFLAT..

HECHTING

1.1.1 Connectiviteit

11

Connectiviteit 1e orde 2e orde 3e orde groengebieden 1e orde 2e orde 3e orde Weesperflat

Onderzoekskaart 1e orde

Onderzoekskaart 1e en 2e orde

Onderzoekskaart 1e, 2e en 3e orde

DE WEESPERFLAT..

12

Hechting

1.12 Anchor Point De Weesperstraat is een belangrijke ader die voor verbinding zorgt in Amsterdam. De lengte van deze straat is wel klein ten opzichte met de andere verbindingsaders, maar de continu誰teit van deze straat met de Wibautstraat en de verbinding met de eerste orde bieden toegankelijkheid tot veel lokale en globale anchorpoints in de binnenstad. Uit de analyse is te concluderen dat de connectiviteit van de Weesperstraat ten opzichte van de anchorpoints enorm sterk is.

GRADATIE EN LIGGING Globale en lokale anchorpoints trekken grootschalig doelgroepen buiten en binnen de stad aan.

ANCHOR POINT

afbeelding 1.05 (Anchorpoint)

DE WEESPERFLAT..

Hechting

1,1,3 Continuteit

13

Connectiviteit 1e orde 2e orde 3e orde groengebieden 1e orde 2e orde 3e orde anchor Weesperflat

“DE WEESPERSTRAAT ZORGT VOOR EEN GOEDE VERBINDING MET DE STAD EN DE RING”

afbeelding 1.06 (Continuteit)

DE WEESPERFLAT..

14

BEREIKBAARHEID

1.2.1 Openbaar Vervoer Amsterdam

Isolatorweg Metro 50 Zoutkeetsgracht

Van Hallstraat

Sloterpark

Renvooi metrolijn tramlijn tramlijn tramlijn tramlijn

Amsterdam Zuid

Weesperflat

Op de OV-kaart hiernaast is te zien hoe de Weesperflat verbonden is met de andere delen van Amsterdam. Er zijn drie metrolijnen die voor verbinding zorgen met het noorden en het zuiden van de stad, verder zorgen de drie tramlijnen, namelijk 9 – 14 – 10, voor verbinding met het oosten en het westen. De Weesperflat is centraal gelegen ten opzichte van Amsterdam, mensen die afhankelijk zijn van het openbaar vervoer kunnen vanaf deze plek alle delen van Amsterdam bereiken.

DE WEESPERFLAT..

Amstelveen Westwijk Metro 51

15 Buikslotermeerplein

Amsterdam Centraal Station

Azartplein

Metro 51 53 54

Flevopark

Muiderpoort station

Amsterdam Amstel

Metro 51 53 54 Diemen (sniep)

Gaasperplas Gein Metro 53 54

afbeelding 1.07 (openbaar vervoer)

DE WEESPERFLAT..

DE WEESPERFLAT..

PROBLEEMSTELLING

17

ARCHITECTONISCHE KWALITEIT

PUNTEN VAN DIJKSTRA

In de Architectonische kwaliteit is gekeken naar wat de Weesperflat te bieden heeft.

Om goed inzicht te krijgen waar de kansen liggen hebben we ons voornamelijk gericht op de Punten van Dijkstra. Door middel van de Punten van Dijkstra Kan er concreet worden vastgesteld welke onderdelen van de Weesperflat Belangrijk zijn en hoe het gebouw in elkaar zit. Op deze manier kan er bepaald worden welke delen van het gebouw aandacht verdienen voor eventuele aanpassingen.

DE WEESPERFLAT..

18

PUNTEN VAN DIJKSTRA

2.1.1 Vorm, Gebruik en Constructie

afbeelding 2.01 (Constructie)

afbeelding 2.03 (Daglicht)

DE WEESPERFLAT..

Plattegrond “rechthoek als basisvorm”

12.6 m

De Weesperflat was als een studentenhuisvestiging ontworpen waar studenten zelfstandig wonen en lange dagen maken. De architect Herman Hertzberger heeft voor een rechthoek gekozen als basisvorm van het gehele ontwerp. Verder is een maximale diepte van circa 12.6 m vast­gesteld ten opzichte van de gevelopeningen die daglichttoetreding bepalen. De rechthoeken zijn op elkaar gestapeld om de uiteindelijke vorm te creëren.

De vorm van een gebouw dat voldoet aan de criteria voor architectonische kwaliteit moet een relatie hebben met het gebruik en de manier waarop het gemaakt is. Vol­ gens mens en welstandstoezicht is de uiterdijkverschijningsvorm het allerbelangrijkst, maar we kunnen het gebouw niet loskoppelen van de eisen die het gebruik hieraan stelt, bovendien is de vorm afhankelijk van de mogelijkheden die de materialen en de technieken bieden om een efficiënte constructie te maken. Het gebruik en de con­ structie bepalen de vorm van het gebouw.

afbeelding 2.02 (Plattegrond, Rechthoek als basisvorm)

Omdat het daglicht een belangrijk aspect is en het meeste zichtbare deel van de totale zonnestraling binnen de Weesperflat, heeft Herman Hertzberger effectief gebruik van de daglichtinval. Hij heeft ervoor gekozen om strookramen rondom het gebouw te plaatsen waardoor er overvloedig daglicht binnenvalt.

PUNTEN VAN DIJKSTRA

2.1.1 Vorm, Gebruik en Constructie

Er zijn verschillende soorten ontsluitingen om een gebouw binnen te treden, namelijk een centrale hal, een corridor, een galerij en een portiekontsluiting. Voor een betere en gelijke verdeling van het daglicht in het gebouw heeft Herman voor een corridorontsluiting gekozen. De corridor loopt in het midden van de rechthoekige plattegrond waardoor twee vluchtroutes naar het trappenhuis zijn ontstaan.

19

28m

afbeelding 2.04 (Corridor ontsluiting)

Conclusie: Dit gebouw laat ons zien hoe de vorm en constructie bijdragen aan een optimale interactie tussen gebruik, ontsluiting en de brandveiligheid.

Vorm

Constructie

Gebruik

Ontsluiting Brandveiligheid

De vorm van het gebouw wordt bepaald door de functie en de gekozen constructie.

Op basis van de functie wordt een ontsluiting vastgesteld waarmee rekening wordt gehouden met de brandveiligheid.

afbeelding 2.05 (Schema)

DE WEESPERFLAT..

20

PUNTEN VAN DIJKSTRA

2.1.1 Vorm, Gebruik en Constructie

Constructie

Stramienplan: De Weesperflat kenmerkt zich door een kolommenstructuur waarbij een stramien van 6500 word gehanteerd. De redenen voor deze stramien zijn als volgt: tijdens de bouw werd een moduulmaat van 310mm gehanteerd, ook was er nagedacht over de formaat van de studentenkamers, op deze manier passen er 2 studentenkamers in een stramien.

afbeelding 2.06 (stramienlijnen)

Kern: De stabiliteit is verzorgd door drie kernen in het gebouw. Twee aan de zijkanten en ĂŠĂŠn in het midden.

afbeelding 2.07 (Constructie Kern)

Kolomstructuur: De kolommenstructuur zorgt ervoor dat het gebouw heel flexibel is. Door de vrij indeelbare plattegrond kan de Weesperflat makkelijk een andere functie krijgen. Verder zijn de kolommen overgedimensioneerd en hebben een afmeting van 550x900mm.

afbeelding 2.08 (kolommen opstelling)

Vloeroverspanning: De vloeren zijn in de kortste richting overspannen en vanaf de eerste verdieping heeft de Weesperflat aan beide kanten een overstek van 1400 mm.

afbeelding 2.09 (vloeroverspanning)

DE WEESPERFLAT..

PUNTEN VAN DIJKSTRA

2.1.1 Vorm, Gebruik en Constructie

21

afbeelding 2.10 (5e, 6e en 7e verdieping)

afbeelding 2.11 (1e, 2e, 3e en 4e verdieping)

afbeelding 2.12 (Kelder en begane Grond)

Algemeen: Verder is goed te zien aan de hand van de plattegrond dat de Weesperflat een bijzondere constructie heeft. Ons is opgevallen dat de constructie met de lengte van het gebouw meegaat. Kijk bijvoorbeeld naar de kolommen en de overspanningsrichting van de draagbalk. Hertzberger heeft dat gedaan om een overstek te maken waarbij de draag-

balk niet te zien is.

Doordat de betonnen kolommen en draagbalken zo overgedimensioneerd zijn, is het mogelijk een verdieping toe te voegen zonder dat de draagconstructie aangepast hoeft te worden.

DE WEESPERFLAT..

22

PUNTEN VAN DIJKSTRA 2.1.2 Object & Context

In de onderstaande doorsnede is te zien hoe de Weesperflat op de omliggende gebouwen reageert. Deze doorsnede is opgenomen vanaf het binnenhof aan de oostkant tot de Hermitage aan de westkant van de Weesperflat. Bovendien is er ook nagedacht over de toegankelijkheid van het gebouw, de Weesperflat staat gedeeltelijk opgetild door middel van pilaren en de rest van het gebouw staat met zijn hele massa op het maaiveld.

De Weesperflat is een particulier object in een openbare context, dit object is het overgrote deel van de openbare context. De straatgevel van de Weesperflat is het gezicht en de uitstraling van de openbare ruimte als geheel. De massa van het gebouw is heel compact en af en toe zacht naar voren gebracht door het gedeeltelijk optillen van de plint en het toepassen van strookramen. De strookramen en het grote balkon zorgen ervoor dat er een relatie ontstaat tussen het object en de context.

De gevel is opgebouwd uit een combinatie van eentonig horizontale transparante en dichte vlakken. De transparante vlakken bestaan uit enkelglas ramen met houten kozijnen, deze ramen sluiten aan op de Weesperstraat waardoor een directe relatie ontstaat met de omgeving. De plint is transparant ontworpen en de relatie met de Weesperstraat is onderbroken door een arcade. Verder is, afhankelijk van de achterliggende functie, gekozen voor betonstroken als dichte vlakken.

Vorm Materiaalgebruik

Interactie

Omgeving DE WEESPERFLAT..

afbeelding 2.13 (Situatie weesperflat)

Conclusie: Het gebouw laat ons zien hoe de vorm en het materiaalgebruik invloed kunnen hebben op de relatie tussen het object en de context.

De vorm van het gebouw samen met het materiaalgebruik zijn het gezicht en de uitstraling van de context. Deze aspecten kunnen een grote invloed hebben op de interactie tussen het gebouw en de omgeving.

PUNTEN VAN DIJKSTRA 2.1.2 Object & Context

Zichtlijnen De gebruiker heeft zicht op het binnenhof en de achterliggende grachtenpanden

23

afbeelding 2.14 (Zichtlijnen)

Vanaf de de 4e vierdieping heeft het gebouw zicht op de Weesperstraat en de Hermitage

De Hermitage Amsterdam

De transparante plint zorgt voor een interactie tussen voorbijgangers, plint en de kilder.

Door middel van een overstek is het zicht op de verdiepingen belemerd.

De voorbijgangers hebben zicht op de de transparante plint van de Weesperflat en de bovenliggende verdiepingen

En profiel is een Franse uitdrukking en het wordt gebruikt wanneer je iets van de zijkant ziet. Het profiel van een persoon of een gebouw kan ons veel zeggen over de functie en het karakter van de objecten.

In het profiel van de Weesperflat kunnen wij zien dat sommige onderdelen van het gebouw oversteken terwijl andere delen terugliggen. Deze beweging kan een grote invloed hebben op de interactie tussen het gebouw en de context, dit noemen wij (Positie vs Functie) of beter gezegd de logica van het concept.

Het profiel van de Weesperflat bestaat uit terugliggende delen, deze delen vragen naar meer aandacht vanuit de context. We hebben bijvoorbeeld een transparante terugliggende plint, deze plint nodigt de voorbijgangers uit om het gebouw en de functies achter de plint te verkennen. Bovendien zorgt deze beweging van het profiel ervoor dat de voorbijgangers veilig langs de Weesperstraat kunnen lopen.

Voor beter zicht en efficiĂŤnte privacy heeft

integratie van de context

integratie van de context

afbeelding 2.15 (weesperflat doorsnede)

de architect ervoor gekozen om de bovenliggende verdiepingen te laten uitsteken.

DE WEESPERFLAT..

24

PUNTEN VAN DIJKSTRA 2.1.2 Object & Context

Belevenis

Belevenis: De gebruiker staat hier onder de arcade, dit deel van de Weesperflat is 4.8m van het maaiveld verhoogd. Deze semi-openbare ruimte wordt beschouwd als een overloop tussen publieke en private ruimtes waarin de gebruiker zich veilig en gehecht voelt met het gebouw. Deze ruimte is voor iedereen toegankelijk en heeft een publieke sfeer.

De vierde verdieping is een groot balkon dat wordt beschouwd als een privé ruimte met de nadruk op de buitenruimte. De gebruiker zit in het gebouw en heeft een volledige relatie met de Weesperstraat en de omliggende gebouwen. De architect noemt deze ruimte “ Straat in de lucht”.

afbeelding 2.17 (weesperflat doorsnede) afbeelding 2.16 (weesperflat arkade)

DE WEESPERFLAT..

PUNTEN VAN DIJKSTRA Overgang openbaar/privé

2.1.2 Object & Context

25

Collectief Prive Bebouwd

Onbebouwd Openbaar

afbeelding 2.18 (weesperflat)

De terugliggende plint van de Weesperflat zorgt voor een betere interactie tussen het gebouw en de omgeving, verder is er een

onderdoorgang gecreëerd waarin voorbijgangers de mogelijkheid krijgen om de functies van het gebouw te verkennen.

Collectief Prive Bebouwd

GrachtenWeesperflat

pand

Openbaar

afbeelding 2.19 (weesperflat)

Hier is dudelijk te zien dat de Weesperflat contact maakt met een grachtenpand.

Hertzberger heeft hier rekening gehouden met de grachtenpand die naast het Wees-

perflat staat. Verder is er een transparante pui gecreëerd waardoor voorbijgangers de mogelijkheid krijgen om de functies van het gebouw te verkennen.

Collectief Prive Bebouwd

Openbaar

afbeelding 2.20 (weesperflat)

Aan deze zijde van de weesperflat is er totaal geen interactie met de voorbijgangers.

Het gebouw dat tegen de Weesperflat

aanzit is helemaal afgesloten, het zou een bunker kunnen zijn.

DE WEESPERFLAT..

26

PUNTEN VAN DIJKSTRA 2.1.2 Object & Context

Zonnestudie Ochtendzon staat heel laag en gaat door het gebouw heen.

afbeelding 2.21 (Zonnestand om 10:00 uur)

Middagzon staat vol op de gevel, gebouw word in de winter opgewarmd.

afbeelding 2.22 (Zonnestand om 14:00 uur)

DE WEESPERFLAT..

PUNTEN VAN DIJKSTRA 2.1.2 Object & Context Renvooi:

27

Zomer Winter

afbeelding 2.23 (Zonnestand om 16:00 uur)

De werking van het gebouw wat betreft het daglicht en de bezonning is goed geregeld. Het gebouw krijgt ‘s zomersen´s winters volle ochtend-, middag- en avondzon op de gevels. Op deze manier heeft elke verdieping genoeg daglichttoetreding. In de kelder komt het zonlicht niet, om de ruimte te voorzien van daglicht is de vloer van de begane grond weggehaald, op deze manier krijgt de kelder genoeg daglicht dat door de grote pui op de begane grond naar binnen komt.

De begane grond heeft veel daglicht aan de zuidwest kant, maar dit wordt enigszins beperkt door de overstek boven de pui.

De liftschachten en de corridor bevinden zich in het midden van het gebouw waardoor ze geen daglicht krijgen. De 4e verdieping is ontsloten met een galerij, dus die krijgt wel genoeg daglicht.

Verder is het gebouw voorzien van strookramen van 2 meter hoog in de noordoost- en de zuidwestgevel. In het winter staat de zon zo laag dat het doorhet gebouw heen gaat. dat is goed te zien in de doorsnede.

DE WEESPERFLAT..

28

PUNTEN VAN DIJKSTRA

2.1.3 Helderheid & Complexiteit Het is niet te ontkennen dat de Weesperflat structuur heeft, het gebouw is horizontaal gelegen en bestaat uit twee massieve volumes. Het idee van de Architect was de suggestie van de twee los op elkaar liggende volumes, die informatie uit het verleden dragen. De betonstroken en de strookramen vormen een ritme en het karakter van het gebouw, tevens is er gebruik gemaakt van drie soort materialen namelijk, glas, beton en hout voor kozijnen. Uit deze observaties kunnen wij afleiden dat er sprake is van een heldere structuur, horizontale lijnen die samengesteld zijn uit betonnen borstweringen en strookramen.

De structuur van dit gebouw is echter niet te eenvoudig gehouden, het ritme is in de plint afgebroken door middel van betonkolommen. H.Hertzberger heeft ervoor gekozen om de horizontale lijnen die snelheid en beweging suggereren af te breken in de plint.

Deze plint is een belangrijke ader tussen het gebouw en de voorbijgangers en hier wil de architect de menselijke maat niet kwetsbaar maken.

Gevelstudie

actie Inter

afbeelding 2.24 (Weesperflat)

afbeelding 2.25 (Weesperflat gevelaanzicht)

Conclusie: De complexiteit of de helderheid ten opzichte van de gevels wordt bepaald door de structuur en de functie die erachter staat, het materiaalgebruik kan echter een grote impact hebben op de allure van de Weesperflat.

Functie

Structuur

Materiaalgebruik

Renvooi Ritmisch dichtvlak Ritmisch openvlak Afreking

Helder

Complex

afbeelding 2.26 (Weesperflat gevelaanzicht)

DE WEESPERFLAT..

PUNTEN VAN DIJKSTRA

2.1.3 Helderheid & Complexiteit

29

DE WEESPERFLAT..

30

PUNTEN VAN DIJKSTRA

2.1.3 Helderheid & Complexiteit

Ontsluiting

afbeelding 2.27 (5e, 6e en 7e verdieping)

afbeelding 2.28 (4e verdieping)

afbeelding 2.29 (1e, 2e en 3e verdieping)

afbeelding 2.30 (Tussenverdieping)

afbeelding 2.31 (Begane Grond)

DE WEESPERFLAT..

PUNTEN VAN DIJKSTRA

2.1.3 Helderheid & Complexiteit

31

Renvooi

Horizontale ontsluiting Verticale ontsluiting Entree

Bij de Weesperflat valt de arcade meteen op, hierin is het gebouw op twee niveaus ontsloten. Op de begane grond zijn er in totaal 4 ingangen en op de tussenverdieping die je door middel van een trap kunt bereiken zijn de studentenwoningen ontsloten.

Verdiepingen 1, 2, 3, 5, 6, en 7 zijn ontsloten doormiddel van een corridor. De 4de verdieping valt heel erg op omdat deze verdieping als enige met een galerij is ontsloten. Aan de zijkanten van het gebouw zijn er twee verticale ontsluitingen die de inwoners kunnen gebruiken in noodgevallen.

afbeelding 2.32 (weesperflat entree)

afbeelding 2.33 (weesperflat maaiveld)

DE WEESPERFLAT..

32

PUNTEN VAN DIJKSTRA

2.1.3 Helderheid & Complexiteit

Toegankelijkheid

afbeelding 2.34 (5e, 6e en 7e verdieping)

afbeelding 2.35 (4e verdieping)

afbeelding 2.36 (1e, 2e en 3e verdieping)

afbeelding 2.37 (Tussenverdieping)

afbeelding 2.38 (Begane Grond)

DE WEESPERFLAT..

PUNTEN VAN DIJKSTRA

2.1.3 Helderheid & Complexiteit

33

Renvooi

Semi openbaar Collectief Prive

Het gebouw is niet openbaar, alhoewel iedereen op de tussenverdieping kan komen. Dit is weergegeven op de kaart van de tussenverdieping met rood. Officieel is dat de hoofdingang voor de bewoners. Vanaf de tussenverdieping stapt men in het collectieve gedeelte waar de verticale ontsluiting is gevestigd. Op deze manier kan men zijn woning bereiken.

Verder zijn er ruimtes waar je als bewoner niet kan komen. Deze ruimtes liggen op de Begane grond en hebben een eigen entree.

Er is een groot verschil tussen de Begane grond en de 1e t/m 7e verdieping te zien. Op de begane grond heeft de architect ervoor gekozen om de overgang tussen het openbaar en privĂŠ op te lossen door middel van een transparante gevel. Op de 1e, 2e, 3e, 5e, 6e en 7e verdieping heeft de architect niks gedaan met de overgang, de studentenwoningen zijn ontsloten aan een corridor. Op de 4e verdieping is er een brede galerij die toegankelijk is voor de bewoners van de 4e verdieping.

afbeelding 2.39 (weesperflat Galerij 4e verdieping)

DE WEESPERFLAT..

34

PUNTEN VAN DIJKSTRA

2.1.3 Helderheid & Complexiteit

Functie

afbeelding 2.40 (5e, 6e en 7e verdieping)

afbeelding 2.41 (4e verdieping)

afbeelding 2.42 (1e, 2e en 3e verdieping)

afbeelding 2.43 (Tussenverdieping)

afbeelding 2.44 (Begane Grond)

afbeelding 2.45 (Kelder)

DE WEESPERFLAT..

PUNTEN VAN DIJKSTRA

2.1.3 Helderheid & Complexiteit

35

Renvooi

Kantoorruimte Verkeerruimte Kantoorruimte Fietsenstal Studentenkamer Appartement Badkamer Keuken technische ruimte Bergingen

De oorspronkelijk functies van de Weesperflat waren studentenwoningen in de bovenliggende verdiepingen en op de begane grond kantoorruimtes. Tot op heden heeft de Weesperflat zijn functies behouden. Nog steeds wordt er op de bovenliggende verdiepingen gewoond en op de begane grond gewerkt. Bij een deel van de begane grond is de vloer opengebroken, op deze manier hebben ze van de kelder en de begane grond een kantoor/werkruimte gemaakt. Op de kaart van de begane grond is dat goed te zien.

Verder heeft de kelder functies waarvoor geen daglicht nodig is: de fietsenstal, de technische ruimte en opslagruimtes/bergingen.

afbeelding 2.46 (straat in de lucht)

DE WEESPERFLAT..

36

PUNTEN VAN DIJKSTRA

2.1. 4 Associatieve Betekenissen

Elke gebouw is gehecht aan een historie en heeft kenmerken waardoor het een identiteit krijgt. De associatieve betekenissen, of met andere woorden het karakter en de stijl van de Weesperflat, kan veel vertellen over haar tijdperk, tevens is duidelijk zichtbaar wat authentiek is aan het gebouw.

De vorm van het gebouw, het gebruikte materiaal en de constructie verwijzen naar een stroming uit de jaren 1920 tot 1975. In deze periode ontstond een nieuwe architectuur in Duitsland, Nederland en Frankrijk, deze stijl legt de nadruk op de functie van het gebouw in plaats van het uiterlijk.

Hiernaast ziet u gebouwen uit de periode van de moderne architectuur.

Op pagina 38 ziet u sommige kenmerken oftewel kwaliteiten van de Weesperflat die associaties vormen binnen het kader van culturele ontwikkeling.

DE WEESPERFLAT..

afbeelding 2.47 (Villa Savoye 1928 - Le Corbusier)

afbeelding 2.48 (Nirwanaflat 1929 - Jan duiker & Gerko Wiebenga)

PUNTEN VAN DIJKSTRA

2.1. 4 Associatieve Betekenissen

37

afbeelding 2.49 (Studentenhuis 1965 - Postel)

afbeelding 2.50 (Weesperflat 1965 - H.Hertberger)

afbeelding 2.51 (Weesperflat)

DE WEESPERFLAT..

38

PUNTEN VAN DIJKSTRA

2.1. 4 Associatieve Betekenissen

Het gebouw op kolommen Het gebouw is door middel van kolommen van de grond verheven. Hierdoor kan de omgeving tot onder het gebouw doorlopen, of kan de ruimte een andere functie krijgen zoals winkels of horeca. afbeelding 2.52

Geen dragende gevels De muren zijn bevrijd van hun dragende functie en de constructie is vervangen met een zelfdragend betonskelet. De gevels zijn als vlieselement rond de constructie gemonteerd, hierdoor kan er meer daglicht toegelaten worden en kunnen zichtlijnen gerealiseerd worden. afbeelding 2.53

Terras

Het platte dak als buitenruimte Het is van belang om de maximale oppervlakte te gebruiken, om dit te realiseren kan het dak een functie krijgen waar men gebruik van kan maken. Een dakterras bijvoorbeeld. afbeelding 2.54

DE WEESPERFLAT..

PUNTEN VAN DIJKSTRA

2.1. 4 Associatieve Betekenissen

39

Het horizontale bandraam Door het toepassen van strookramen rondom de Weesperflat krijgt het gebouw meer kwaliteiten, namelijk het horizontaliteit effect, de gelijkmatige verlichting en ventilatie, transparantie en meer zichtlijnen.

afbeelding 2.55

Vrije indeling op elk niveau Dankzij de kolommen & balken constructie is het gebouw heel flexibel en kan het alle functies te krijgen.

afbeelding 2.56

afbeelding 2.57

DE WEESPERFLAT..

40

PUNTEN VAN DIJKSTRA

2.1. 4 Associatieve Betekenissen

Functie

Wat mensen zich bij de Weesperflat voorstellen hangt van de vorm af, hierdoor kunnen wij concluderen dat de vorm een belangrijke functie vervult in de architectuur. De Weesperflat kan worden geassocieerd met utilitaire gebouwen zoals ziekenhuizen, scholen

en kantoren. Deze moderne gebouwen van de 20e eeuw zijn gekenmerkt door hun grote ramen, lichte constructie en de vrije gevelindeling. Bovendien zijn de gevels van deze gebouwen vaak wit gepleisterd.

afbeelding 2.58 (Weesperflat 1965)

afbeelding 2.59 (Tamado-huis 1962)

afbeelding 2.60 (Rotterdam R.K.M ziekenhuis 1965)

afbeelding 2.61 (Kantoorgebouw KVK 1988)

DE WEESPERFLAT..

PUNTEN VAN DIJKSTRA

2.1. 4 Associatieve Betekenissen

Functie

41

De Weesperflat kan ook geassocieerd worden met dominoblokjes of gemetselde bakstenen.

afbeelding 2.62 (Weesperflat)

afbeelding 2.64 (lego blokken)

afbeelding 2.53 (Metselwerk)

afbeelding 2.65 (boot)

DE WEESPERFLAT..

DE WEESPERFLAT..

43

WAARDEBEPALING

In het hoofdstuk waarde bepaling worden de gegevens die zijn verzameld in het hoofdstuk Stedenbouwkundige analyse en Architectonische kwaliteit samengevoegd.

Hieruit kunnen we bepalen wat is van waarde en wat niet.

DE WEESPERFLAT..

44

WAARDEBEPALING

3.1 Gebouwen van Hertzberger in Amsterdam Hieronder zijn enkele gebouw die Hertzberger heeft ontworpen tijdens zijn carrière. Al deze gebouwen staan in Amsterdam. Het is heel duidelijk te zien dat elke gebouw uniek is en specifiek ontworpen is voor een bepaalde doelgroep. Gezien de locatie, bouwstijl en het bouwjaar van de Weesperflat vinden wij dat het gebouw erg waardevol is. Wij zijn niet van plan om het gebouw te slopen net als Linmij, maar het juist te behouden en een nieuwe allure te geven.

Demolished

Linmij, Uitbreiding kantoor.(afgebroken) Molenwerf 2 Amsterdam. Nederland 1962 - 1964

Weesperflat, studentenhuisvesting.

Weesperstraat Amsterdam. Nederland 1959 - 1966

DE WEESPERFLAT..

WAARDEBEPALING

3.1 Gebouwen van Hertzberger in Amsterdam

45

De Drie hoven, Gebouwcomplex voor bejaarden.

Louis Bouwmeesterstraat 377 Amsterdam. Nederland 1964 - 1974

Apolloscholen, Montesorisschool en willemsparkschool.

Willem Witsenstraat 12-14 Amsterdam. Nederland 1980 - 1983

De Evenaar, Openbare Kleuterschool en Bassischool.

Obiplein 115 Amsterdam. Nederland 1984 - 1986

DE WEESPERFLAT..

46

WAARDEBEPALING

3.1 Gebouwen van Hertzberger in Amsterdam

Bijlmermonument, Om de Boom (De Boom zag de Vliegtuigramp gebeuren.)

Nellesteinpad, Amsterdam Zuid-Oost. Nederland 1994 - 1998

Montessori College Oost, Schoolgebouw.

Polderweg 3 Amsterdam. Nederland 1993 - 1999

Wonen op Borneo-eiland, Woning Schirmeister.

Scheepstimmermansstraat 128 Amsterdam. Nederland 1996 - 1999

DE WEESPERFLAT..

WAARDEBEPALING

3.1 Gebouwen van Hertzberger in Amsterdam

47

De eilanden basisschool, Openbare basisschool.

Grote Bickersstraat 102 Amastedam. Nederland 1996 - 2002

Hoofdkantoor Waternet, Kantoorgebouw.

Korte Ouderkerkerdijk 7 Amsterdam. Nederland 1999 - 2005

Betafaculteit UvA, Universiteit van Amsterdam.

Science Park 904 Amsterdam. Nederland 2002 - 2009

DE WEESPERFLAT..

48

WAARDEBEPALING

3.1 Gebouwen van Hertzberger in Amsterdam

Linmij

De Eilande

Weesp

De Drie hoven

Apolloscholen

Hoofdkanto

DE WEESPERFLAT..

WAARDEBEPALING

3.1 Gebouwen van Hertzberger in Amsterdam

49

nden

Wonen op Borneo-eiland De Evenaar

eesperflat

Betafaculteit UvA

Montessori College

ntoor Waternet Bijlmermonument

DE WEESPERFLAT..

50

WAARDEBEPALING

3.2 Weesperflat - Conclusie

Na het analyseren van de Weesperflat is gebleken dat het gebouw over een eigen unieke en niet te becijferen waarde beschikt.

Deze waarden zijn immers de geest van de architect op de Weesperstraat, een bouwwerk dat als een stad functioneert binnen Amsterdam en waarvan wij de geschiedenis

van de context kunnen aflezen. De onderstaande kenmerken vinden wij uiterst uniek en waardevol, maar gezien de gebruikers van het gebouw (studenten) functioneert het gebouw niet naar behoren. Dit zagen wij als een gat in het oorspronkelijke concept en wij hebben ervoor gekozen om erin te springen.

De Arcade: De arcade is ontstaan door het gebouw op te tillen met pilaren, dit is typerend voor gebouwen uit de moderne architectuur.

De arcade kan dienen als barrière tussen het gebouw en de drukte van het verkeer, daarnaast is het een ruimte waarin voorbijgangers het gebouw kunnen verkennen.

afbeelding 3.01 (Arkade)

Straat in de Lucht: Straat in de lucht of de horizontale ontsluiting van de vierde verdieping is een collectieve ruimte waar mensen elkaar tegenkomen. Deze ruimte is ontstaan door het gebouw te splitsen in twee blokken die los op elkaar liggen. Deze straat is de kern die het concept van het gebouw versterkt, wij hebben ervoor gekozen om deze straat te behouden en er meer dynamiek in te brengen. afbeelding 3.02 (Straat in de Lucht)

Dakterras: Het dakterras is een collectieve ruimte dat de straat in de lucht verlengt en versterkt.

Het is ontstaan door het respecteren van de grachtenpanden aan de “Nieuw Keizergracht”. Uit de analyse is gebleken dat de huidige gebruikers van de Weesperflat gebruik maken van het dakterras, maar zij voelen zich er niet bij betrokken. Deze ruimte willen wij behouden en verspreken. afbeelding 3.03 (Dakterras)

DE WEESPERFLAT..

WAARDEBEPALING

3.3 Ontwerpuitgangspunten

51

Als resultaat van ons vooronderzoek en de waardebepaling van de Weesperflat, zijn de onderstaande uitgangspunten naar voren gekomen. De ontwerpuitgangspunten zijn in twee categorieĂŤn verdeeld, namelijk op gebouw-niveau en op basis van het vooronderzoek.

OP GEBOUW-NIVEAU Het versterken van het oorspronkelijk concept.

De straat in de lucht De arcade Het dakterras Het gebouw laten functioneren als een stad VOORONDERZOEK Transparante en actieve plint Verticaliteit uitstralen Woningen voor welgestelde klasse openbare functies in de plint

DE WEESPERFLAT..

DE WEESPERFLAT..

53

CONCEPT

In het hoofdstuk Concept word er gekeken naar hoe Herman hertzberger te werk gaat.

Op deze manier kun je het uiterste uit het gebouw halen. Ook word in dit hoofdstuk uitgelegd op wat voor een manier de Weesperflat word aangepakt.

Concept zorgt voor een basis voor het ontwikkelen van een goed ontwerp en zorgt voor doelgerichte richtlijnen.

DE WEESPERFLAT..

54

CONCEPT

4.1 Herman Hertzberger

In overeenstemming met de geest van Herman Hertzberger willen wij het gebouw transformeren naar een functionerend bouwwerk aan de stadsboulevard.

Om het bovenstaande concept te halen is het noodzakelijk om de biografie en de stijl van Herman Hertzberger te bestuderen.

afbeelding 4.01 (H.Hertzberger)

De Amsterdamse architect Herman Hertzberger is de koning van de Nederlandse architectuur. In de bouwkundige wereld weet iedereen wel wie Hertzberger is. Hij is geboren in het jaar 1932 en is afgestudeerd aan de Technische Universiteit in Delft (1958). Meteen na zijn studie heeft hij zijn eigen bureau opgericht en werkte hij samen met Aldo van Eyck en Jaap Bekema. De studentenhuisvesting in de Weesperstraat behoort tot zijn eerste werken.

Hertzberger is in contact gekomen met twee architectuurstromingen namelijk functionalisme en structuralisme. Hij begon met het

DE WEESPERFLAT..

functionalisme en is overgestapt naar het structuralisme. Uiteindelijk is er ook een eind gekomen aan structuralisme hij heeft het van zich afgeschud, wel is zijn uitgangspunt hetzelfde gebleven, namelijk: de gebruikers van het gebouw.

Herman Hertzberger staat ook bekend om zijn ontwerpfilosofie en techniek. Hij wil altijd het ontmoeten van mensen stimuleren. Bijvoorbeeld op de vierde etage van de Weesperflat heeft hij een straat in de lucht gemaakt, de straat is bijna 4 meter breed en word beschouwd als openbare ruimte die

CONCEPT

4.1 Herman Hertzberger

55

Dingen zodanig maken dat ze stimuleren tot activiteiten.

Dingen benaderen vanuit licht.

Mensen moeten er iets aan hebben.

Herman Hertzberger 1932

afbeelding 4.02 (H.Hertzberger)

Gebouw als een stad.

Elke plek krijgt na een tijdje een betekenis.

Als je de wereld niet beter kan maken, maak hem dan ook niet slechter met jouw gebouwen.

Ruimtes die van niemand zijn.

DE WEESPERFLAT..

56

CONCEPT

4.1 Herman Hertzberger

Zichtlijnen, interactie tussen mensen.

Een trap waarop gelopen en gezeten kan worden.

ruimtes die flexibel zijn en tegelijker tijd meerdere functies hebben.

DE WEESPERFLAT..

CONCEPT

4.1 Herman Hertzberger

57

Een kuil waar kinderen in kunnen spelen en op de tredes kunnen zitten.

als je in een ruimte een blok neerzet dan zijn mensen geneigd om erop te gaan zitten, er omheen te lopen of als een toneelpodium gebruiken.

DE WEESPERFLAT..

58

CONCEPT

4.2 Toepassing

De basis van het concept is het gebouw te laten functioneren als een stad, een stad waarin mensen elkaar tegenkomen en waarin ruimtes tot activiteiten stimuleren.

=

Volgens de WOORDEN NEDERLANDS TAAL de stad zelfst.naamw. (m./v.) Uitspraak: [stɑt] Verbuigingen: steden (meerv.) plaats waar veel menselijke activiteit plaatsvindt, zoals wonen, werken, winkelen, uitgaan Voorbeelden: `in de stad wonen`, `de stad Rotterdam` Gevonden op woord/stad

Stad

?

http://www.woorden.org/

Om het begrip “stad” grondig te begrijpen hebben wij hierover gebrainstormd. Uit het brainstorming is te concluderen dat de stad een combinatie van verschillende objecten, namelijk straten, pleinen, mensen…etc.

Deze objecten hebben we gekwalificeerd in twee categorieën: DYNAMISCHE objecten zoals mensen, fietsen en auto’s die zorgen voor beweging in de stad.

STATISCHE objecten zoals straten,

pleinen en parken. dit zijn ruimtes waar verschillende doelgroepen elkaar tegenkomen en dus met elkaar communiceren.

Fiets plein

?

Straat

Stad

?

Park

?

Gebouw

Mens

Auto

?

afbeelding 4.03

Conclusie: Als wij de gebruikers stimuleren tot meer tiviteiten uitvoeren, dan is er een sprake van beweging in het gebouw en ruimtes maken “gebouw als een stad” waarin gebruikers elkaar tegenkomen of ac-

Beweging

afbeelding 4.04

DE WEESPERFLAT..

Ruimtes

afbeelding 4.05

CONCEPT

4.3 Programma Aangezien de Weesperstraat een stadsboulevard wordt, is de begane grond van ons gebouw heel belangrijk. Uit ons vooronderzoek is geconcludeerd dat de plint transparant en gericht naar de straat moet zijn. Verscheidenheid, bedrijvigheid, levendigheid van fysieke plekken zijn aannemelijke effecten van diversiteit in gebruik. De belangrijkste functies die boulevards huisvesten zijn wonen, werken, winkelen en promenades. Hierdoor hebben wij gekozen voor de onderstaande programma’s in de plint.

59

bouw is gebleken dat er een mensa is geweest waar studenten kunnen eten en elkaar ontmoeten. De mensa gaf ook een levendig sfeer aan de straat.

COMMERCIELE RUIMTES: dit hebben wij gekozen vanwege het feit dat wij meer beweging en een levendige sfeer aan de straat willen geven. De voorbijgangers moeten ook deel maken of gebruik maken van het gebouw.

RESTAURANT: dit hebben wij gekozen om het kloppende hart van de Weesperflat terug te brengen. Bij het onderzoek van het ge-

Restaurant + Lounge 390m2 Commerciele ruimtes 316m2 afbeelding 4.06

Op de 1ste tot en met 3de verdieping komt een 4-sterren hotel van 84 hotelkamers, dit hebben wij gekozen om de bezoekers van

16 Loftwoningen Type1 130 m2 Type2 160 m2

84 Hotelkamer Type1 20m2 Type2 30m2 Type3 45m2

afbeelding 4.07

het hotel meer te betrekken bij de straat. In combinatie met het restaurant kunnen wij ervoor zorgen dat de Weesperflat 24 uur actief is.

afbeelding 4.08

afbeelding 4.09

Op de 4de tot en met 7de verdieping komen 16 loft woningen. Deze woningen beschikken over een hoofdportiek aan de Weesper-

straat. Wij hebben een aanbouw als setback gerealiseerd om de woning een dakterras en extra horizontale ontsluiting te bieden.

DE WEESPERFLAT..

60

ONTWERP

In het hoofdstuk Ontwerp word bepaald hoe het gebouw gaat werken en op wat voor manier De Weesperflat word gebruikt.

Ook word hier bepaald hoe de Weesperflat eruit gaat zien.

DE WEESPERFLAT..

DE WEESPERFLAT..

62

ONTWERP

5.1 Relatieschema

DE WEESPERFLAT..

Woningen

ONTWERP

5.1 Relatieschema

63

DE WEESPERFLAT..

64

ONTWERP

5.1 Relatieschema

DE WEESPERFLAT..

Hotel/Restaurant

ONTWERP

5.1 Relatieschema

65

DE WEESPERFLAT..

66

ONTWERP

5.1 Relatieschema

Keuken(Restaurant)

Opslag

Goederen ontvagst

Opslag Koeling

Opslag Vriescel

Kantoor Keuken

Kantine

Toilet

DE WEESPERFLAT..

Afval

ONTWERP

5.1 Relatieschema

67

Renvooi Spoelkeuken

uitgifte

Bediening

Personeelstroom Goederenstroom Afvoer vuil/emballage Zichtlijnen

Restaurant/Hotel

DE WEESPERFLAT..

68

ONTWERP

5.2 Vlekkenplan kantine

Kantine/vergaderR/wc

kantoor

A: 31,67 m²

Reparatie

A: 94,79 m²

A: 14,94 m²

A: 29,77 m²

keuken A: 138,74 m²

Kantine kapsalon

Opslag hotel

A: 29,88 m²

wc

A: 31,35 m²

A: 5,68 m²

Wc restaurant

opslag keuken

A: 36,91 m²

Bergingen A: 157,08 m²

Opslag hotel

Instalatie

A: 91,88 m²

A: 87,72 m²

A: 42,08 m²

afbeelding 5.01 (Kelder)

wc

Balie/kantoor A: 33,93 m²

A: 29,84 m²

Lounge A: 123,20 m²

Ontvangst/balie A: 101,13 m²

Restaurant

winkel comercieel

A: 226,08 m²

A: 126,88 m²

Hoofdentree A: 59,69 m²

afbeelding 5.02 (Begane grond)

opslag

A: 19,55 m²

4. Kamer A: 37,03 m²

kamer 3

2. kamer 2. kamer 2. kamer 2. kamer 2. kamer 2. kamer A: 22,38 m²

A: 22,26 m²

A: 22,23 m²

A: 22,29 m²

A: 22,26 m²

A: 30,85 m²

A: 22,26 m²

kamer 3 A: 30,15 m²

2. kamer 2. kamer 2. kamer 2. kamer 2. kamer 2. kamer 2. kamer A: 22,26 m²

A: 22,26 m²

A: 22,26 m²

A: 22,52 m²

A: 22,52 m²

A: 22,23 m²

3. kamer

A: 22,25 m²

A: 46,95 m²

4. Kamer

A: 30,09 m²

1. Kamer

1. Kamer

A: 25,84 m²

A: 25,84 m²

1. Kamer

1. Kamer

A: 25,84 m²

A: 25,84 m²

1. Kamer

A: 25,84 m²

1. Kamer

A: 25,84 m²

1. Kamer

A: 25,84 m²

1. Kamer

1. Kamer

A: 25,84 m²

A: 25,84 m²

3. kamer

A: 56,39 m²

afbeelding 5.03 (1e, 2e en 3e Verdieping)

werkruimte A: 7,60 m²

1 woning A: 60,09 m²

2 woning A: 45,26 m²

3 woning A: 45,26 m²

4 woning A: 50,30 m²

5 woning A: 55,04 m²

6 woning A: 45,26 m²

7 woning A: 45,26 m²

8 woning A: 44,18 m²

Speeltuin A: 125,97 m²

straat

A: 366,56 m²

afbeelding 5.04 (4e Verdieping0

DE WEESPERFLAT..

ONTWERP

5.2 Vlekkenplan

A: 100,10 m²

1 woning

A: 90,20 m²

2 woning

A: 90,10 m²

3 woning

A: 110,00 m²

A: 109,98 m²

4 woning

5 woning

A: 89,93 m²

6 woning

A: 89,93 m²

7 woning

69

A: 91,78 m²

8 woning

5e Verdieping

9 woning A: 100,39 m²

10 woning A: 90,20 m²

11 woning A: 90,10 m²

12 woning A: 110,00 m²

14 woning

13 woning

15 woning

A: 89,95 m²

A: 110,23 m²

16 woning

A: 89,90 m²

A: 90,24 m²

afbeelding 5.05 (6e Verdieping)

9 woning

10 woning

A: 102,00 m²

A: 89,11 m²

11 woning A: 89,11 m²

12 woning A: 81,86 m²

13 woning A: 86,75 m²

14 woning A: 87,69 m²

15 woning A: 87,88 m²

16 woning A: 92,66 m²

afbeelding 5.06 (7e Verdieping)

9 woning A: 30,00 m²

9 terras A: 30,00 m²

10 woning A: 25,00 m²

10 terras A: 30,08 m²

11 woning 12 woning A: 30,25 m² A: 25,00 m²

11 terras A: 30,08 m²

12 terras A: 30,00 m²

13 woning 14 woning A: 25,00 m² A: 30,09 m²

13 terras A: 30,00 m²

14 terras A: 30,15 m²

15 woning 16 woning A: 25,00 m²

15 terras A: 30,15 m²

A: 25,00 m²

16 terras A: 30,00 m²

afbeelding 5.07 (8e Verdieping)

DE WEESPERFLAT..

ONTWERP

5.3 Voorlopig Ontwerp

Schaal 1:500 Ingang

Ingang

70

-1.33 Toiletruimte A: 5,46 m²

14

14 13

-1.30 Toiletruimte A: 2,67 m²

14

15

16

15

14

13

12

11

10

9

8

7

6

5

4 3 2 1

A: 19,11 m²

Ingang

06 -1.27 Toiletruimte

15

-1.26 Toiletruimte A: 13,78 m²

15

Kelder

Begane grond

4e Verdieping

1e, 2e en 3e Verdieping

01 Commerciële ruimte 02 Gang gebouw 03 Commerciële ruimte 04 Foyer hotel 05 Receptie 06 Toiletruimte 07 Lounge 08 Restaurant

DE WEESPERFLAT..

09 Werkruimte 10 Corridor 11 Speeltuin 12 Leefgalerij 13 Keuken 14 Kantine 15 Opslag 16 Voortuin

ONTWERP

5.3 Voorlopig Ontwerp 17

16

13

3.014 60 15 = 0

18

x 17

10

15

14

13

12

9

11

3

2

1

5

4

8

17

16

11

15

10

5.5.5

A: 4,55 m²

14

5.4.5

A: 4,54 m²

11

13

12

14

13

17

16

15

10

5.2.5

7

9

12

5

17 x 180 = 3.060

8

17

16

15

14

13

12

11

10

9

8

7

6

4

5

5

7

6

10

9

8

13

12

11

16

15

17

17 x 180 = 3.060 4

6

7 17 x 180 = 3.060

8

14

6

5

4

3

6 2

20 = 2.7 x 181

10 15

9

13

12

11

15

14

3.060 17 x 180 =

11

5

7

9

3

2

12

4

17 x 180 = 3.060

8

20 = 2.7

1

3

7

x 181

4

2

6

15

5.1.5

A: 6,68 m²

7

1

=

8

6

1

5

9

10

4

11

10

9

13

3

60 3.0

15

14

0 x 18

17

2

17

16

1

12

71

5.7.5

A: 5,09 m²

A: 5,09 m²

5.8.5

A: 6,68 m²

5.4.6

5.3.5

5.5.6

A: 3,31 m²

A: 7,24 m²

A: 3,21 m²

5.6.5

A: 7,24 m²

= 2.7 20 2

1

10

11 12

13

13

14

14

14

15

15

15

A: 6,47 m²

A: 6,47 m²

13 15

A: 6,00 m²

15

6.10.3 Badruimte

4

3

2

1

8

A: 4,51 m²

2 15 x

9

181

7

6

0

8

10

11

11

12

12

13

13

14

14

13

15

14

15

6.16.4 Badruimte

11

A: 6,55 m²

12

15

6.15.3 Badruimte

A: 4,94 m²

= 2.72

9

1

10

5

4

3

4

7

6.15.4 Badruimte

9

6.14.4 Badruimte

14

5 6

8

10

11 12 13

14

2

1

4

3

2

1

2

4

3

2

1

6.13.4 Badruimte

6.12.4 Badruimte

12

15 x 181 = 2.720

7

9 10

11

5 6

8

10

A: 6,00 m²

15 x 181 = 2.720

7

9

6.11.4 Badruimte

5 6

8

10

12

15 x 181 = 2.720

7

9

11

15 x 181 = 2.720

6

8

A: 4,51 m²

10

13

5

7

6.10.4 Badruimte

9

A: 6,55 m²

12

15 x 181 = 2.720

6

8

6.9.4 Badruimte

11

3

5

7

3

5

4

7

6

x 181

9

1

4

15 x 181 = 2.720

6 15

8

3

2

1

4 5

3

5e verdieping

A: 4,94 m²

6.11.5 Badruimte

6.14.5 Badruimte

A: 4,22 m²

A: 4,22 m²

6.9.6 Badruimte

6.12.5 Badruimte

A: 3,90 m²

6.16.6 Badruimte

6.13.5 Badruimte

A: 5,51 m²

A: 3,90 m²

A: 5,51 m²

6e verdieping

KK 8

9

9

10

10

10

11

11

4

11

15

14

13

12

15

14

15 x 185

15 x 185 =

5

13

12

15

14

1

3 7

8

9

2.770

6

7

8

= 2.770

6

7

2

KK 1

3

2

KK 2

2.770

5

6

13

15

14

13

12

11

4

5

12

4

1

KK 6

3

5

6

1

4

5

15 x 181 = 2.720

3

4

10

8

11

10

9

14

3

15 x 185 =

13

12

15

14

12

15

14

13

9

13

8

9

7

8

6

11

2

5

10

2

4

9

12

8

11

7

7

10

7

6

15 x 181 = 2.720

5

1

3

2

1

4

9

11

12

14

13

15

8

10

15

7

2.770

2.770

2.770

6

KK

KK

5

15 x 185 =

15 x 185 =

15 x 185 =

4

3

2

1

3

2

1

KK

KK

7e Verdieping

16

8e Verdieping

DE WEESPERFLAT..

72

ONTWERP

5.3 Voorlopig Ontwerp

De Hotelkamers zijn verdeeld over 3 verdiepingen namelijk 1e, 2e en 3e verdieping.

Verder zijn er 3 verschillende type hotelkamers.

Type 1 heeft een vloeroppervlakte van 20m2, een 2 persoonsbed en een privé badkamer.

Type 2 heeft een vloeroppervlakte van 30m2, een 2 persoonsbed en een privé badkamer.

Type 3 heeft een vloeroppervlakte van 45m2, een 2 persoonsbed, privé badkamer en een ruime woonkamer.

Alle hotelkamers hebben een werkruimte/ plek

Hotelkamer Schaal 1:100

01 Slaapkamer 02 Badkamer 03 Woonruimte

01 02

01

02

Hotelkamer Type 2

Hotelkamer Type 1

6.606

01

03

10.861

Hotelkamer Type 3

1e, 2e en 3e Verdieping

DE WEESPERFLAT..

ONTWERP

5.3 Voorlopig Ontwerp

73

DE WEESPERFLAT..

74

ONTWERP

5.3 Voorlopig Ontwerp

Deze woning is een dubbel georiĂŤnteerde loftwoning die bestaat uit twee lagen. In de onderste laag bevindt zich de ingang tot de woning. Dankzij de straatkamer heeft deze woning direct verbinding met de galerij die als een straat functioneert.

In deze kamer bevindt zich de keuken in combinatie met een eetruimte, dit hebben wij zo ontworpen om ervoor te zorgen dat er meer interactie ontstaat met de straat.

Vanwege de transparante gevel heeft de woning een zicht op de galerij en op het balkon.

Bovendien beschikt deze woning over enkele verticale zichtlijnen, namelijk vanaf de hal (10) op de woonkamer en vanaf de slaapkamer (08) op het balkon.

01 Hal 02 Toiletruimte 03 Keuken 04 Bergruimte 05 Woonkamer 06 Werkruimte 07 Werkruimte 08 Slaapkamer 09 Badruimte 10 Hal 11 Slaapkamer 12 Slaapkamer

Bruto oppervlakte 135m2 Netto oppervlakte 120m2

Schaal 1:100

4e Verdieping

DE WEESPERFLAT..

Loftwoning Type 1

Loftwoning Type 2

Deze woning bestaat uit drie lagen met een dakterras en een luxe patio in de woonkamer. Op de 8ste verdieping bevindt zich het dakterras en de ingang tot de woning, het terras op het zuidwesten heeft direct contact met de keuken en de eetruimte.

Verder heeft de woning een grote woonkamer en een bijkeuken. Op de 6de verdieping zijn er twee slaapkamers in combinatie met werkruimte en ĂŠĂŠn kamer met eigen badruimte.

01 Hal 10 Slaapkamer 02 Keuken 11 Slaapkamer 03 Woonkamer 12 Badruimte 04 Toiletruimte 13 Badruimte 05 Hal 14 Slaapkamer 06 Bergruimte 15 Patio 07 Zitkamer 16 Terras 08 Bijkeuken Bruto oppervlakte 190m2 09 Hal Netto oppervlakte 170m2

ONTWERP

5.3 Voorlopig Ontwerp

75

8e Verdieping

Schaal 1:100 6e Verdieping

7e Verdieping

DE WEESPERFLAT..

76

ONTWERP

5.4 Materiaal Gebruik

Voor de buitengevel van dit ontwerp hebben wij ervoor gekozen om een combinatie te maken van natuursteen en baksteen. Bij het natuursteen was het de bedoeling om een klassiek materiaal in een oude stijl toe te passen, die passen zal zijn bij de allure van de toekomstige stadsboulevard en de aangrenzende bebouwing van de Weesperstraat. De baksteen wordt donkergrijs toegepast en dient als contrast materiaal die mooi aansluit bij het gekozen natuursteen.

Het natuursteen wordt Kohlplatter Muschelkalksteen uit Duitsland. Deze steen platen worden machinaal gefrijnd met grofgeschuurde neggekanten. De platen zijn 600x400x30 mm en worden door middel een van opvangsysteem in de verticale richting gemonteerd om de horizondualiteit van het gebouw af te breken. Het natuursteen wordt ook in een andere afmeting toegepast en op elkaar gemetseld als natuursteenblokken.

Deze blokken worden op de buitenschil van het hotel toegepast met een afmeting van 600x400x200 mm. afbeelding 5.08 (Referentiegevel met muschkalksteen)

afbeelding 5.09 (Natuursteen Bewerking frijnen)

afbeelding 5.10 (Gefrijnd Natuursteenblok)

afbeelding 5.11 (Gefrijnd Natuursteenplaat

DE WEESPERFLAT..

ONTWERP

5.4 Materiaal gebruik

77

In de traditionele woningbouw van Amsterdam wordt meestal baksteen gebruikt als gevelmateriaal. In de binnenstad zijn alle grachtpanden bekleed met baksteen, ook in de moderne architectuur wordt baksteen toegepast om een samenhang te maken tussen de oude en nieuwe architectuur.

We hebben voor dit materiaal gekozen uit respect voor de omgeving en de architectuur van Amsterdam, bovendien krijgt het gebouw een solide uitstraling ondanks de hoeveelheid gevelopeningen. In combinatie met natuursteen wordt het utilitair karakter afgebroken.

Titaangrijs

Antraciet

Pastorale Gesmoord

Het patroon: De bakstenen kunnen op verschillende manieren gestapeld worden, hierdoor krijgen de wanden verschillende patronen of

Halfsteensverband

Klezorenverband

afbeelding 5.12 (Referentiegevel donkergrijs

met andere woorden: het metselverband.

We hebben voor halfsteensverband gekozen omdat het erg bekend is en niet te druk voor het gebouw.

Staandverband

Noors of Kettingverband

Vlaamsverband

Kruisverband afbeelding 5.13 (Metselverband)

DE WEESPERFLAT..

78

ONTWERP

5.4 Materiaal Gebruik

In principe worden de bakstenen gemetseld of op elkaar gehouden door middel van de voeg, de metselspecie is tien tot twaalf millimeter. De voegen kunnen in verschillende manier worden aangebracht, namelijk: scherp, glad verdiept, knipwerk etc. Voor ons gebouw hebben we voor een glad verdiepte voeg gekozen.

1. Platvol geborsteld Ruw, streken duidelijk zichtbaar 2. Gekamd Licht ruw, streken mee of minder zichbaar en in het algemeen minder breed dan bij borstelwerk 3. Hol Hol, aangrijpend op steenribben of iets verdiept 4. Scherp Driehoekig naar binnen, aangrijpend op steenribben of iets verdiept 5. Schaduw Lintvoeg schuin naar boven weglopend vanaf voorkant onderliggende steen, waarbij stootvoeg meestal platvol is

9. Snijwerk Zichtvlakvoeg strokend met zichtvlaksteen; de voeg is glad en tweezijdig van een facetkantje voorzien 10. Knipwerk Zichtvlakvoeg ligt voor zichtvlaksteen; de voeg is glad en tweezijdig van een facetkantje voorzien

1

6

2

7

3

8

4

9

5

10

6. Platvol glad Zichtvlakvoeg strokend met zichtvlak steen 7. Glad licht verdiept Zichtvlakvoeg maximaal 2mm achter zichtvlaksteen 8. Glad verdiept Zichtvlakvoeg 2 tot 5mm achter zichtvlaksteen

afbeelding 5.14 (Stootvoeg)

DE WEESPERFLAT..

ONTWERP

5.4 Materiaal gebruik

79

Donkergrijs baksteen Donker voer Contrast met natuursteen

Kalksteen Ruw Verticale reliĂŤf

DE WEESPERFLAT..

80

ONTWERP 5.4 Referentie

DE WEESPERFLAT..

Hotel

ONTWERP 5.4 Referentie

81

DE WEESPERFLAT..

82

ONTWERP 5.4 Referentie

DE WEESPERFLAT..

Woningen

ONTWERP 5.4 Referentie

83

DE WEESPERFLAT..

84

ONTWERP 5.4 Referentie

DE WEESPERFLAT..

Restaurant

ONTWERP

5.4 Referentie

85

DE WEESPERFLAT..

86

ONTWERP 5.4 Referentie

DE WEESPERFLAT..

Gebouw

ONTWERP

5.4 Referentie

87

DE WEESPERFLAT..

DE WEESPERFLAT..

89

BOUWTECHNIEK

In het hoofdstuk Bouwtechniek word gekeken naar de bouweisen, brandveiligheid en de klimaat in een gebouw. Verder speelt bouwtechniek een grote rol in de bouwwereld. Men kan de mooiste ontwerpen bedenken, maar als het niet op de juiste manier word gedetailleerd verandert het ontwerp en word men teleurgesteld.

DE WEESPERFLAT..

90

BOUWTECHNISCHE INSTALLATIES 6.1.1 BOUWBESLUIT

Sinds het ontstaan van de mensheid, is men op zoek geweest naar beschutting tegen het buitenklimaat. Regen, wind, kou, of juist warmte zijn elementen waar je jezelf soms tegen wilt beschermen. De buitenschil van een gebouw beidt de juiste beschutting, maar voldoet niet automatisch aan de wensen van de gebruiker en de functie van het gebouw. Hiervoor zijn installaties nodig die kunnen verwarmen, koelen en ventileren om zo dicht mogelijk te komen bij een evenwicht tussen de eisen van gebruiker, de overheid (wet) en het gebouwconcept.

Gebruiker: Een mens probeert zijn lichaamstemperatuur constant te houden, dit betekent dat een mens zijn warmte afgeeft aan zijn omgeving.

Bij een mens die in rust is het warmteverlies veel kleiner dan bij een mens die aan het werk is, bij een mens die aan het sporten is het warmteverlies nog veel groter.

Een mens doet dat op vier manieren: 1. Convectie 2. Straling 3. Verdamping 4. Geleiding Als dit warmteverlies naar de omgeving (ruimte in een gebouw) slecht gaat, zal de mens zich onaangenaam voelen. Een voorbeeld is als er teveel convectie ontstaat: als de lucht te snel beweegt, word de warmte afgifte te groot, wat als onaangenaam wordt ervaren. We zeggen dan dat de ruimte tocht.

Deze afbeelding toont aan wat de ideale tempratuur is bij verschillende hoogtes van een persoon is.

DE WEESPERFLAT..

Overheid: De overheid stelt op haar beurt ook eisen aan een gebouw, deze eisen hebben te maken met onder andere de gezondheid, de energiezuinigheid en de bruikbaarheid.

Deze eisen zijn vermeld in het bouwbesluit.

Gezondheid 1. De buitenschil van een gebouw moet een geluidswering van tenminste 20 dB hebben, bij industrie-, weg- of spoorweglawaai moet de geluidswering minimaal 55 dB zijn.

2. De scheidingswand van een woningfunctie moet een geluidswering van minimaal 54 dB hebben 3. De scheidingswand van een logiesfunctie, winkelfunctie en bijeenkomstfunctie moet een geluidswering van minimaal 59 dB hebben 4. Een verblijfsruimte of een verblijfsgebied moet een voorziening hebben die de lucht ververst met een capaciteit van tenminste 0,9 dm³/s per m² vloeroppervlakte met een minimum van 7 dm³/s in totaal 5. Een verblijfsruimte of een verblijfsgebied met een opstelplaats voor een kooktoestel moet een voorziening hebben die de lucht ververst met een capaciteit van tenminste 21 dm³/s 6. Een toiletruimte moet een voorziening hebben die de lucht ververst met een capaciteit van tenminste 7 dm³/s 7. Een badruimte moet een voorziening hebben die de lucht ververst met een capaciteit van tenminste 14 dm³/s 8. Ruimtes met een logiesfunctie moeten een voorziening hebben die de lucht ververst met een capaciteit van tenminste 12 dm³/s per persoon 9. Ruimtes met een bijeenkomstfunctie zoals een winkelfunctie moeten een

BOUWTECHNISCHE INSTALLATIES voorziening hebben die de lucht ververst met een capaciteit van tenminste 4 dm³/s per persoon 10. Tenminste 10% van het totale netto vloeroppervlak van een verblijfsruimte of een verblijfsgebied van een woonfunctie moet daglichtoppervlakte zijn Bruikbaarheid 1. Een woonfunctie heeft een vloeroppervlakte van tenminste 18 m² aan niet-gemeenschappelijk verblijfsgebied.

2. Tenminste 55% van de gebruiksoppervlakte van een gebruiksfunctie is verblijfsgebied.

3. Een bijeenkomstfunctie (restaurant) moet voor elke 15 bezoekers 1 toiletruimte hebben.

4. Een toiletruimte moet een vloeroppervlakte van tenminste 0.9 m bij 1.2 m 5. een integraal toegankelijke toiletruimte moet een vloeroppervlakte van tenminste 1,65 m x 2,2 m.

6. Een badruimte moet een vloeroppervlakte van tenminste 1,6 m² en een breedte van ten minste 0,8 m.

7. Een badruimte die is samengevoegd met een toiletruimte moet een vloeroppervlakte van tenminste 2,2 m² en een breedte van ten minste 0,9 m.

8. Een integraal toegankelijke badruimte moet een vloeroppervlakte van tenminste 1,6 m x 1,8 m.

9. Een integraal toegankelijke badruimte die is samengevoegd met een toiletruimte moet een vloeroppervlakte van ten minste 2,2 m x 2,2 m.

6.1.1 BOUWBESLUIT

91

1. Een woonfunctie moet tenminste een Energieprestatiecoëfficiënt van 0.4 hebben 2. Een bijeenkomstfunctie moet tenminste een Energieprestatiecoëfficiënt van 1.1 hebben 3. Een logiesfunctie moet tenminste een Energieprestatiecoëfficiënt van 1.0 hebben 4. Een winkelfunctie moet tenminste een Energieprestatiecoëfficiënt van 1.7 hebben 5. Vloeren moeten minimaal een rc waarde hebben van 3.5 m2 K/W 6. Gevels moeten minimaal een rc waarde hebben van 4.5 m2 K/W 7. Daken moeten minimaal een rc waarde hebben van 6.0 m2 K/W 8. De luchtvolumestroom van het totaal aan verblijfsgebieden, toiletruimten en badruimten van een gebruiksfunctie is niet groter dan 0,2 m³/s. verlichting 1. Een besloten ruimte waardoor een beschermde vluchtroute of beschermde route voert moet een verlichtingsinstallatie die een op een vloer, een tredevlak of een hellingbaan gemeten verlichtingssterkte kan geven van tenminste 1 lux.

2. Een verblijfsruimte voor meer dan 75 personen en een besloten ruimte waardoor een vluchtroute uit die verblijfsruimte voert, moeten noodverlichting hebben.

3. Noodverlichting moet binnen 15 seconden na het uitvallen van de voorziening voor elektriciteit gedurende tenminste 60 minuten een op een vloer, een tredevlak of een hellingbaan gemeten verlichtingssterkte van ten minste 1 lux.

Energiezuinigheid

DE WEESPERFLAT..

92

BOUWTECHNISCHE INSTALLATIES 6.1.2 RC-WAARDE

Gebouwconcept: Gebouwconcept is het derde onderdeel.

Hierbij onderzoek je het gebouw van groot naar klein. Eerst wordt gekeken naar de oriëntatie, vorm, compactheid, massa en de constructie van het gebouw, vervolgens wordt onderzocht welke architectonische onderdelen van het gebouw een meerwaarde leveren aan het gebouw en absoluut niet gesloopt mogen worden. Een belangrijk onderzoeksmethode hierbij zijn de punten van Dijkstra. Als laatste onderzoek je de oorspronkelijke details: heeft de architect nagedacht over koudebruggen, naar energiezuinigheid, is er bijvoorbeeld enkel glas of dubbel glas gebruikt, wat voor materialen zijn er gebruikt, kort gezegd hoe zit het gebouw in elkaar.

afbeelding 6.01 (Detail) buiten schokbeton lambda= 1.4 dikte= 100 mm isolatie polystyreen lambda=0.035 dikte= 20 mm lichtbeton b2 lambda=0.08 dikte= 180 mm binnen rc waarde = 2.9 m2 K/W R= d/ λ R = warmteweerstand in m2 K / W d = dikte van het materiaal in m λ = warmtegeleidingscoëfficiënt

De Rc waarde voldoet niet aan hedendaagse eisen. Het moet verhoogd worden tot 4.5 m2 K/W

DE WEESPERFLAT..

BOUWTECHNISCHE INSTALLATIES 6.1.2 RC-WAARDE

93

DE WEESPERFLAT..

94

BOUWTECHNISCHE INSTALLATIES 6.1.2 RC-WAARDE

buiten schokbeton lambda= 1.4 dikte= 230 mm isolatie polystyreen lambda=0.03 dikte= 40 mm hardhout afwerking lambda=0.2 dikte= 10 mm binnen

rc waarde = 1.4 m2 K/W R= d/ λ R = warmteweerstand in m2 K / W d = dikte van het materiaal in m λ = warmtegeleidingscoëfficiënt De Rc waarde voldoet niet aan hedendaagse eisen.

Het moet verhoogd worden tot 4.5 m2 K/W

buiten schokbeton lambda= 1.4 dikte= 170 mm isolatie polystyreen lambda=0.035 dikte= 40 mm hardhout afwerking lambda=0.2 dikte= 10 mm binnen

rc waarde = 1.3 m2 K/W R= d/ λ R = warmteweerstand in m2 K / W d = dikte van het materiaal in m λ = warmtegeleidingscoëfficiënt De Rc waarde voldoet niet aan hedendaagse eisen.

Het moet verhoogd worden tot 4.5 m2 K/W

afbeelding 6.02 (Detail)

DE WEESPERFLAT..

BOUWTECHNISCHE INSTALLATIES 6.1.2 RC-WAARDE

95

afbeelding 6.03 (Detail)

afbeelding 6.04 (Detail)

afbeelding 6.05 (Detail)

DE WEESPERFLAT..

96

BOUWTECHNISCHE INSTALLATIES 6.1.2 RC-WAARDE

R= d/ 位 R = warmteweerstand in m2 K / W d = dikte van het materiaal in m 位 = warmtegeleidingsco毛ffici毛nt Vloer:

binnen beton (constructief ) 220 mm isolatie polystyreen mm lucht verlaagd plafond binnen

lambda= 1.4

dikte=

lambda= 0.035 dikte= 40

rc waarde = 1.3 m2 K/W De Rc waarde voldoet niet aan hedendaagse eisen. Het moet verhoogd worden tot 3.5 m2 K/W afbeelding 6.06 (Detail)

Dak:

buiten grind bitumineuze laag zandcement dekvloer beton (constructief ) isolatie polystyreen lucht verlaagd plafond binnen

lambda= 0.20 dikte= 25 mm lambda= 1.4 dikte= 5 mm lambda= 1.4 dikte= 50 mm lambda= 1.4 dikte= 220 mm lambda=0.035 dikte= 40 mm

rc waarde = 1.5 m2 K/W De Rc waarde voldoet niet aan hedendaagse eisen. Het moet verhoogd worden tot 6.0 m2 K/W

afbeelding 6.07 (Detail)

DE WEESPERFLAT..

BOUWTECHNISCHE INSTALLATIES 6.1.2 RC-WAARDE

97

R= d/ 位 R = warmteweerstand in m2 K / W d = dikte van het materiaal in m 位 = warmtegeleidingsco毛ffici毛nt Vloer:

binnen vloerafwerking zandcement dekvloer lambda= 1.4 dikte= 50 mm Kingspan kooltherm lambda= 0.020 dikte= 70 mm beton (constructief ) lambda= 1.4 dikte= 220 mm lucht zwevend plafond binnen afbeelding 6.08 (Detail)

rc waarde = 3.7 m2 K/W De Rc waarde voldoet aan hedendaagse eisen.

Dak:

buiten vlonder/tegels lambda= dikte= 10 mm tegeldragers lambda= dikte= 20 mm Kingspan kooltherm lambda= 0.020 dikte= 120 mm beton (constructief ) lambda= 1.4 dikte= 220 mm lucht zwevend plafond binnen afbeelding 6.09 (Detail)

rc waarde = 6.16 m2 K/W De Rc waarde voldoet aan hedendaagse eisen.

Gevel:

buiten afwerking regel geventileerde spouw Kingspan kooltherm k5 lambda= 0.020 dikte= 120 mm 2x gipsplaat lambda= 0.24 dikte= 25 mm binnen

rc waarde = 6.1 m2 K/W

afbeelding 6.10 (Detail)

De Rc waarde voldoet aan hedendaagse eisen.

DE WEESPERFLAT..

98

BOUWTECHNISCHE INSTALLATIES 6.1.3 KLIMAAT TYPE ALFA

De Adaptieve Temperatuur Grenswaarde (ATG) methode: De Adaptieve Temperatuur Grenswaarde methode geeft richtlijnen voor het thermisch binnenklimaat van gebouwen.

Deze richtlijnen vormen de basis voor het ontwerpen van installaties voor nieuwe gebouwen of renovatieprojecten.

De voorkeur naar de ATG methode ten opzichte van de GTO methode, oftewel Gewogen Temperatuur Overschrijding methode, komt doordat de GTO methode geen onderscheid maakt tussen gebouwen met en zonder gebruikersinvloed, terwijl de ATG methode dat wel doet. Verder is de GTO methode getoetst op de PMVwaarde. PMV betekent Predicted Mean Vote dit is een gemiddelde waardering van een grote groep mensen aan een bepaald

thermische klimaat van een ruimte. terwijl de ATG methode uitgaat van toetsing aan temperatuurgrens, welke afhankelijk is van de buitentemperatuur. Het derde punt is dat de GTO methode gebaseerd is op klimaatkameronderzoek terwijl de ATG gebaseerd is op veldonderzoek. Als laatste heeft de GTO methode maar één kwaliteitsklasse terwijl de ATG methode er drie heeft.

De ATG-methode heeft twee klimaattypen: klimaattype Alpha en klimaattype Bèta. De gebruikers van een gebouw van het Alphatype hebben goede mogelijkheden om het binnenklimaat individueel te beïnvloeden en om de ramen te openen. Gebruikers van gebouwen van het Bèta-type hebben deze mogelijkheden niet of in mindere mate.

De weesperflat heeft als resultaat klimaattype Alpha.

afbeelding 6.11 (Detail)

DE WEESPERFLAT..

BOUWTECHNISCHE INSTALLATIES 6.1.3 KLIMAAT TYPE ALFA

99

afbeelding 6.12 (Detail)

Dit komt doordat wij de gebruikers/ bezoekers van het gebouw de keuze willen geven om hun eigen gewenste temperatuur te kiezen.

Hierboven zie je een tabel waarin beschreven is wat de minimaal en maximaal toelaatbare binnentemperatuur is bij een gemiddelde buitentemperatuur.

Verder heeft de ATG-methode kwaliteitsklassen: klasse A, klasse B en klasse C.

drie

Bij klasse A gaat de methode ervan uit dat 90% van de gebruikers/bezoekers het binnenklimaat als comfortabel beoordelen. Klasse A is van toepassing in gebouwen met een relatief gevoelige groep gebruikers/bezoekers of gebouwen waarin extra hoge eisen aan het comfort worden gesteld bijvoorbeeld ziekenhuizen, bejaardentehuizen enzovoort.

Bij klasse B gaat de methode ervan uit dat 80% van de gebruikers/bezoekers het

binnenklimaat als comfortabel beoordelen.

Hierin is klasse B een centrale classificatie voor een ‘‘goed binnenklimaat’’ in standaard situaties.

Bij klasse C gaat de methode ervan uit dat 65% van de gebruikers/bezoekers het binnenklimaat als comfortabel beoordelen.

Klasse C is alleen geldig voor tijdelijke situaties waarin in alle gevallen duidelijk moet worden omschreven waarom klasse B niet haalbaar is.

Bij de Weesperflat is de kwaliteitsklasse B van toepassing. Met dit resultaat hebben wij besloten om ons gebouw, met name de hotelkamers, te voorzien van vloerverwarming die het hele jaar door een constante temperatuur van 19 graden heeft. De overige warmte zal geleverd worden door middel van luchtverwarming die de gebruiker/bezoeker zelfstandig kan aanpassen.

DE WEESPERFLAT..

100 BRANDVEILIGHEID

6.2.1 BRANDVEILIGHEIDSINSTALLATIES Het is zeer belangrijk dat een gebouw brandveilig is. Er kunnen immers mensen omkomen doordat een pand niet brandveilig is. Dus zijn er eisen opgesteld waar een gebouw aan moet voldoen.

De eisen variëren met de functies van het gebouw. In ons geval is het nog belangrijker dat de brandveiligheid goed is geregeld, want je hebt te maken met een gebouw dat uit verschillende functies bestaat namelijk: Hotel, wonen en Horeca gelegenheid.

Bij elke functie hebben we een verdeling gemaakt tussen 4 hoofdzaken: • • • •

Bouwkundige aspecten Installatietechnische aspecten Gebruikersaspecten Organisatieaspecten

Op deze manier hebben wij ervoor gezorgd dat het gebouw aan de brandveiligheidseisen voldoet.

Hotel: In een hotel dient de brandveiligheid goed geregeld zijn. Dat komt doordat de bezoekers van het hotel in een onbekende omgeving zijn en daarom extra kwetsbaar zijn bij brand.

•

Hotel

voordeel van de subbrandcompartimenten voor de hoteleigenaar is dat de brandschade beperkt kan blijven.

Aandachtspunten: Brandcompartiment - Een brandcompartiment mag maximaal 500 m2 zijn.

- De WBDBO is de Weerstand tegen BrandDoorslag en BrandOverslag. De WBDBO tussen 2 brandcompartimenten moet min.

60 minuten zijn.

- Moet een stookruimte, technische ruimte groter dan 50 m2 en opslag voor gevaarlijke stoffen hebben.

- Toilet- en badruimtes mogen ook buiten het brandcompartiment.

- Een trappenhuis is een aparte brandcompartiment.

Subbrandcompartiment - Loopafstand naar vluchttrap of brandveilig trap mag maximaal 20 meter zijn.

- De WBDBO moet min 30 minuten zijn.

- Elke hotelkamer moet een apart subbrandcompartiment vormen.

Bouwkundige Aspecten:

Brandcompartimenten Heel vaak is het zo dat er onopgemerkt brand uitbreekt, in zo een situatie moet men ervoor zorgen dat de brand niet snel uitbreidt. Om te voorkomen dat de brand uitbreidt moet een gebouw voorzien zijn van brandcompartimenten. Brandcompartimenten zijn begrenzingen tussen twee ruimtes die de uitbreiding van brand voor een bepaalde tijd moeten tegenhouden zodat de andere ruimtes ontruimd kunnen worden. Dus de brandcompartimenten moeten de brand tegenhouden zodat mensen genoeg tijd hebben om het gebouw te kunnen verlaten en de brandweer de brand kan blussen om de gebouwen eromheen te redden. Voor elke functie gelden andere eisen. In het bouwbesluit is af te leiden dat elke hotelkamer een subbrandcompartiment is. Een subbrandcompartiment is extra bescherming voor slapende personen of personen die niet zelfstandig kunnen vluchten. Het

DE WEESPERFLAT..

<5 30 min.

< 13 90 min.

>13

120 min.

Branddoorslag.

BRANDVEILIGHEID 101

6.2.1 BRANDVEILIGHEIDSINSTALLATIES

Hotel

afbeelding 6.13 (Brandcompartiment)

RENVOOI Brandcompartiment Subbrandcompartiment

BV Beschermde vluchtroute EBV Extra beschermde vluchtroute

Leidingen tussen brandcompartimenten moeten brandwerend worden afgewerkt. dat kan door gebruik te maken van brandwerende manchet, kit en coating.

Ventilatiekanalen die automatisch sluiten bij brandalarm. Hierbij denken wij aan een brandklep met een smeltpunt. Zo voorkom je dat de brand zich verder uitbreidt.

Niet zo.

Niet zo.

Maar zo.

-> Rookbrandcompartiment Een rookcompartiment voorkomt dat rook zich snel in een gebouw kan verspreiden en zorgt ervoor dat mensen tijdens het vluchten door een rookvrije vluchtroute het gebouw kunnen verlaten.

- Elke subbrandcompartiment is een rookcompartiment.

- Scheidingswanden en deuren moeten rook minimaal 30 min tegenhouden.

Niet zo.

Maar zo.

Maar zo.

Vluchtroute Mensen moeten bij brand een keuze kunnen maken uit twee verschillende rookvrije vluchtroutes.

Zo.

- Als de totale oppervlakte van alle hotelkamers kleiner is dan 200 m² voldoet één vluchtroute ook.

- Een vluchtroute moet leiden naar de openbare weg, zonder gebruik te maken van een lift.

Of zo.

DE WEESPERFLAT..

102 BRANDVEILIGHEID

6.2.1 BRANDVEILIGHEIDSINSTALLATIES •

Installatietechnische aspecten

Hotel

Wanneer er brand uitbreekt moet iedereen het pand zo snel mogelijk kunnen verlaten. Wanneer de brand niet door iedereen opgemerkt wordt, kunnen er zelfs doden vallen, om dit te voorkomen heeft men een ontruimingsinstallatie nodig. Hiermee vergroot je de kans dat iedereen de brand opmerkt en naar buiten vlucht.

Aandachtspunten: - Als de hotelkamers op de begane grond zijn gevestigd en de totale oppervlakte kleiner is dan 250 m² hoeft het gebouw geen brandmeldingsinstallatie te hebben op de begane grond.

- Als de hotelkamers over meerdere verdiepingen zijn verspreid, is een ontruiminginstallatie vereist met een complete brandmeldingsinstallatie(rookmelder, alarm en het brandalarm moeten automatisch doorgegeven worden aan de regionale alarmcentrale).

- Noodverlichting en vluchtroute aanduiding - minimaal één keer per jaar onderhoud aan de brandinstallaties.

afbeelding 6.14 (Brandmeldingsinstallatie)

afbeelding 6.15 (Brandmeldingsinstallatie)

afbeelding 6.16 (Brandweer)

DE WEESPERFLAT..

BRANDVEILIGHEID 103

Hotel •

6.2.1 BRANDVEILIGHEIDSINSTALLATIES

Gebruikersaspecten

•

Organisatieaspecten

Ook al voldoet het gebouw aan alle bouwkundige en installatietechnische voorwaarden, kunnen er nog steeds gevaarlijke situaties ontstaan.

Denk bijvoorbeeld aan een situatie waarbij de vluchtdeur op slot is gedraaid en waarbij enkele meubels de vluchtwegen blokkeren. Er zijn enkele regels opgesteld om zulke situaties te voorkomen.

Het gebouw moet altijd voldoen aan de eisen van het bouwbesluit. Hierbij denken wij niet alleen aan bouwkundige aspecten, installatietechnische aspecten en gebruik van het gebouw, maar ook de organisatie speelt een grote rol. Elk jaar moet er onderhoud uitgevoerd worden, anders is er een kans dat de technische installaties niet meer optimaal werken.

Aandachtspunten

Aandachtspunten

Hotelgasten moeten de deuren van de kamers van binnenuit kunnen openen zonder gebruik te maken van een sleutel.

Niet zo.

Maar zo.

-> Nooddeuren moeten makkelijk te openen zijn. Denk bijvoorbeeld aan een deur waarbij je alleen een hendel naar beneden moet duwen.

Niet zo.

- Er moet minimaal één keer per jaar een ontruimingsoefening gedaan worden.

- Geldig certificaat voor de brandmeldingsinstallatie.

- Ontruimingsplattegrond moet op elke verdieping te vinden zijn.

- Brandveiligheidscertificaten voor vloerbedekkingen in vluchtroutes.

- Per jaar minimaal één keer een onderhoudsplan.

- Per 200 m² moet er één brandblusser aanwezig zijn, de loopafstand naar een blusser mag niet meer dan 30 meter zijn en de loopafstand tussen 2 brandblussers mag niet meer dan 60 meter zijn.

Maar zo.

Vluchtroutes en nooddeuren mogen nooit geblokkeerd worden.

Niet zo.

Maar zo.

DE WEESPERFLAT..

104 BRANDVEILIGHEID

6.2.1 BRANDVEILIGHEIDSINSTALLATIES •

Bouwkundige aspecten:

Het Bouwbesluit heeft enkele wettelijke eisen om woongebouwen brandveiliger te maken.

Het gebouw wordt verdeeld in brandcompartimenten, zodat brand minder snel kan uitbreiden.

Aandachtspunten: ->Brandcompartiment - Een brandcompartiment mag maximaal 1000 m² zijn.

- De WBDBO is de Weerstand tegen BrandDoorslag en BrandOverslag. De WBDBO tussen twee brandcompartimenten moet minimaal 60 minuten zijn.

- Een trappenhuis is een apart brandcompartiment.

->Subbrandcompartiment - Een subbrandcompartiment mag maximaal 500 m² zijn.

- De loopafstand naar vluchttrap of brandveilige trap moet maximaal 30 meter zijn.

- De WBDBO moet mininmaal 60 minuten zijn.

- Elke woning is een apart subbrandcompartiment.

- De loopafstand tussen een punt in een verblijfsruimte en een toegang van het subbrandcompartiment waarin de verblijfsruimte ligt, is maximaal 45 m.

•

Installatietechnische aspecten

Hotel

De meeste mensen denken dat brand in eigen woning hen niet zal overkomen. Ondanks dat mensen hierover zo zeker zijn, gaat het weleens mis, doordat bewoners de batterijen uit hun rookmelder hebben gehaald en dan niet op tijd wakker worden. Zulke situaties kunnen behoorlijk uit de hand lopen. Om zulke situaties te voorkomen zijn er brandmeldingsinstallaties bedacht.

Aandachtspunten: - De meeste slachtoffers bij brand zijn het gevolg van het inademen van rook. Hierdoor kan men binnen enkele minuten in een diepe bewusteloosheid raken. Om dit te voorkomen is een rookmelder van groot belang.

- Andere brandmeldingsinstallaties zijn wel veiliger voor de bewoners maar het is niet verplicht (zie installatietechnische aspecten van het hotel).

<5 60 min.

< 13 90 min.

>13

120 min. afbeelding 6.17 (Rookmelder

DE WEESPERFLAT..

Branddoorslag.

BRANDVEILIGHEID 105

Hotel •

Gebruikersaspecten

6.2.1 BRANDVEILIGHEIDSINSTALLATIES

Gevaarlijke situaties ontstaan niet alleen doordat er bouwkundig iets fout is gegaan of doordat de rookmelders het niet doen, maar ook door bijvoorbeeld voorwerpen die in de weg staan, hierdoor kan men moeilijk vluchten. Ook kan de brandweer er dan moeilijk bij komen.

Dit heeft te maken met de gebruikers van de ruimte.

Aandachtspunten - De gang en trap vrij houden van obstakels.

- Rookmelders in de buurt van de slaapkamers ophangen.

- Huisnummer moet goed zichtbaar zijn.

- Branddeken of blusser voor in de keuken.

- Gebruik maken van goedgekeurde stekkerdozen.

•

Organisatie aspecten

Het is van belang dat de bewoners van het gebouw zich veilig voelen. Hierbij denkt men meestal aan: zijn er genoeg vluchtroutes en voldoet het gebouw aan de brandveiligheidseisen.

Aandachtspunten - Er moet minimaal één keer per jaar een ontruimingsoefening gedaan worden.

- Ontruimingsplattegrond moet op elke verdieping te vinden zijn.

- Per jaar minimaal één keer een onderhoudsplan

DE WEESPERFLAT..

106 BRANDVEILIGHEID

6.2.1 BRANDVEILIGHEIDSINSTALLATIES •

Bouwkundige Aspecten:

Om ervoor te zorgen dat het restaurant brandveilig wordt moeten we het restaurant verdelen in brandcompartimenten. Een restaurant bestaat uit een ruimte waar gegeten wordt, een keuken en een ruimte waar het personeel even kan uitrusten.

Aandachtspunten: ->Brandcompartiment - Een brandcompartiment mag maximaal 1000 m² zijn verspreid over één of meerdere verdiepingen.

- De WBDBO is de Weerstand tegen Branddoorslag en BrandOverslag. De WBDBO tussen 2 brandcompartimenten moet minimaal 60 minuten zijn.

- Een trappenhuis is een apart brandcompartiment.

•

Restaurant

Installatietechnische aspecten

Het is van belang dat restaurants goed zijn beveiligd. Met het gebruik van de juiste brandmeldingsinstallaties kan men veel geld besparen en ernstige schade bij brand voorkomen.

Aandachtspunten: - Een rookmelder in een restaurant is noodzakelijk. Bezoekers van het restaurant moeten snel in de gaten hebben dat er brand is zodat ze naar buiten kunnen vluchten.

- Alarm.

- Brandmelders, dat is voor het geval dat de rookmelders het niet doen.

- Zie installatietechische aspecten van hotel.

->Subbrandcompartiment - Een subbrandcompartiment mag maximaal 500 m² zijn.

- De loopafstand naar vluchttrap of brandveilige trap moet maximaal 30 meter zijn.

- De WBDBO moet minimaal 60 minuten zijn.

- Elke ruimte is een apart subbrandcompartiment.

<5 30 min.

< 13 60 min.

>13

90 min. afbeelding 6.18 (Brandmeldingsinstallatie)

DE WEESPERFLAT..

Branddoorslag.

BRANDVEILIGHEID 107

Restaurant •

Gebruikersaspecten

6.2.1 BRANDVEILIGHEIDSINSTALLATIES

Gevaarlijke situaties ontstaan niet alleen doordat er bouwkundig iets fout is gegaan of doordat de rookmelders het niet doen, maar ook door bijvoorbeeld voorwerpen die in de weg staan, hierdoor kan men moeilijk vluchten. Ook kan de brandweer er dan moeilijk bij komen.

Dit heeft te maken met de gebruikers van de ruimte.

Aandachtspunten - de vluchtroute moet goed zichtbaar zijn.

- Rookmelders en brandmelders verspreid over het restaurant opgehangen.

- Branddeken of brandblusser voor in de keuken.

- Gebruik maken van goedgekeurde stekkerdozen.

Duidelijke verwijzingen naar de nooduitgang.

•

Organisatie aspecten

Het is van belang dat de bezoekers van het gebouw zich veilig voelen. Hierbij denkt men meestal aan: zijn er genoeg vluchtroutes en voldoet het gebouw aan de brandveiligheidseisen.

Aandachtspunten - Er moet minimaal één keer per jaar een ontruimingsoefening gedaan worden.

- Ontruimingsplattegrond moet op elke verdieping te vinden zijn.

- Per jaar minimaal één keer een onderhoudsplan

afbeelding 6.19 (vluchtroute aanduiding)

DE WEESPERFLAT..

108 BRANDVEILIGHEID 6.2.2 TRAP

Veiligheidstrappenhuis Een veiligheidstrappenhuis is een bijzonder soort vluchttrappenhuis dat toegankelijk mag zijn vanuit een niet-besloten ruimte zoals een galerij. Bij het toepassen van een veiligheidstrappenhuis moet de weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag tussen een brandcompartiment en een veiligheidstrappenhuis bij nieuwbouw ten

minste 60 minuten zijn en bij bestaande bouw ten minste 20 minuten. Dat betekent in de praktijk dat trappen, vloeren en wanden van steenachtig materiaal moeten worden gemaakt. Binnen het veiligheidstrappenhuis geldt geen eis voor de maximaal toegestane loopafstand en er mogen twee rookvrije vluchtroutes samenkomen.

afbeelding 6.20 (Brandmeldingsinstallatie)

In de Weesperflat hebben wij te maken met één veiligheidstrappenhuis aan de linkerzijde van het gebouw en één combinatie (veiligheids/vluchttrappenhuis)

aan de rechterzijde. Beide trappen zullen wij gebruiken als vluchtroutes bij brand of calamiteit.

afbeelding 6.21 (4e verdieping weesperflat)

DE WEESPERFLAT..

BRANDVEILIGHEID 109 Vluchttrappenhuis Het Bouwbesluit spreekt van een vluchttrappenhuis als het om één of meer trappen gaat waarover een rookvrije vluchtroute loopt. Het vluchttrappenhuis mag niet rechtstreeks vanuit de onderstaande ruimte bereikbaar zijn. Het trappenhuis moet dus aan de eisen voor een brand- en rookvrije vluchtroute voldoen, als het een groter hoogteverschil overbrugt dan 8 m bij nieuwbouw en 12,5 m bij bestaande bouw. Deze eisen, zoals de weerstaand tegen branddoorslag en brandoverslag vanuit een rookcompartiment naar het trappenhuis, zijn strenger dan voor een eenvoudige rookvrije vluchtroute.

Het vluchttrappenhuis moet bereikt worden door een zelfsluitende, brandwerende deur, bovendien moet dit trappenhuis voorzien zijn van een ventilatiesysteem dat ervoor zorgt dat het trappenhuis niet als schoorsteen functioneert.

6.2.2 TRAP

In de Weesperflat gaan wij het middelste trappenhuis gebruiken en laten het functioneren als vluchttrappenhuis. De schacht van deze trap moet uitgevoerd worden met een steenachtig materiaal om een rookvrije ruimte te creëren met een WBDBO van 60 minuten.

afbeelding 6.21 (1e verdieping weesperflat)

DE WEESPERFLAT..

110 BRANDVEILIGHEID 6.2.3 LIFT

Lift voor woongebouw Bij het toepassen van een lift in een woongebouw wordt er rekening gehouden met verschillende aspecten zoals brandveiligheid, toegankelijkheid en de technische eigenschappen van de lift. In het bouwbesluit zijn er specifieke voorschriften voor het toepassen van de liften, liftschachten, liftmachinekamers, opstel/wachtruimten voor liften en aanbevelingen voor de plaats van liften.

Toegankelijkheid Alle gebieden die voor rolstoelgebruikers zonder hulp toegankelijk zijn vallen onder de toegankelijkheidssectoren. Voor een toegankelijkheidssector zoals de hoofdentree wordt voorgeschreven dat de vloer van deze op maximaal 0,02 meter boven het meetniveau ligt.

Volgens het bouwbesluit is het verplicht voor woongebouwen dat er een gemeenschappelijke toegankelijkheidssector aanwezig is. Tevens moet deze gemeenschappelijke toegankelijkheidssector bereikt kunnen worden met een brancardlift, de brancardlift of verhuislift moet minimaal 2.03 meter diep en 1.05 meter breed. Verder moet de liftdeur minimaal 0.9 m breed en 2.1 meter hoog zijn.

Conclusie: de appartementen mogen dus geen drempel hoger dan 2 cm hebben en moeten zich bevinden op vloeren die met een brancardlift bereikt kunnen worden.

De horizontale afstand tussen de lift en de woning mag volgens het bouwbesluit maximaal 90 meter bedragen.

Opstelruimte

afbeelding 6.23 (Lift opstelruimte)

afbeelding 6.22 (Lift)

DE WEESPERFLAT..

BRANDVEILIGHEID 111 6.2.3 LIFT

Brandveiligheid De lift is geen rookvrije vluchtroute, de vluchtroute loopt alleen over vloeren, trappen en hellingbanen. Een lift kan gesitueerd worden bij een trappenhuis. In dit geval moet de lift voldoen aan speciale regels die worden beschreven in het bouwbesluit.

Volgens het Bouwbesluit moet een gebouw beschikken over een brandweerlift indien de vloer van een verblijfsgebied hoger is gelegen dan 20 meter. Bovendien moeten de liftmachinekamers, liftschachten en lifttoegangsdeuren van de brandweerliften een weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag hebben van minimaal 60 minuten.

De voedingskabels voor de brandweerlift dienen ook uitgevoerd te worden met 60 minuten functiebehoud.

trap lift

Brandwerende wand 60 min Brandwerende deur 60 min

De liftschacht moet dus voldoen aan de eisen van brandvoortplanting en rookontwikkeling die gelden voor een veiligheidstrappenhuis. Ook moet een liftmachinekamer zo zijn uitgevoerd dat bij brand in die kamer vrijwel geen rook in het veiligheidstrappenhuis kan komen.

Om de brandweer de mogelijkheid te geven om deze lift te bedienen, dient bij de hoofdstopplaats een brandweerschakelaar aangebracht te worden op een hoogte van tussen de 1,8 en 2,1 meter. Deze schakelaar moet voorzien worden van een pictogram.

De schakelaar moet te bedienen zijn met de brandweerdriehoeksleutel.

Lift type Voor ons gebouw gaan wij een machinekamerloze tractielift toepassen. De tractielift is de meeste voorkomende lift, hierbij bestaat de liftmachine uit elektronisch geregelde draaistroommotoren en tractieschijven. Met deze lift kan een grote hijshoogte en snelheid bereikt worden. afbeelding 6.24 (Lift)

DE WEESPERFLAT..

112 BRANDVEILIGHEID 6.2.3 LIFT

afbeelding 6.25

afbeelding 6.26

Berekening: Liftwoongebouw Weesperflat bestaande uit 2 bouwlagen met 8 appartementen per bouwlaag en gemiddeld 4 kamers per appartement, klasse 1.

DE WEESPERFLAT..

- Dus 8x2.75x(2)= 44 personen - 20%x60/5x44= 105 personen/uur - Keuze: 1x configuratie 1 is 1x225=225 personen/uur

BRANDVEILIGHEID 113 6.2.3 LIFT

Berekening: Lifthotel Weesperflat bestaande uit 3 bouwlagen met 28 hotelkamers per bouwlaag, klasse 1.

- Dus 28x2.75x(3)= 231 personen - 20%x60/5x231= 554 personen/uur - Keuze: 2x configuratie 3 is 2x500=1000 personen/uur Lift voor goederen Een goederenlift met personenbegeleiding voor hotels is bedoeld om het verticaal transport van goederen/vracht mogelijk te maken. In vergelijking met personenliften hebben de goederenliften grotere hefvermogens en grotere afmetingen van de liftkooi. Afhankelijk van de goederen die in ons hotel worden vervoerd, zullen wij een keuze maken uit de beschikbare goederenliften op de markt.

Voor de juiste cabinekeuze schatten wij wat de afmetingen en de massa’s van de goederen zijn en hoe deze vervoerd moeten worden.

Wij gaan ervan uit dat de hotelmedewerkers rolcontainers zullen gebruiken om wasgoed, kratten en kartonnen dozen te vervoeren.

Verder moet de liftkooi ruim genoeg zijn voor bedden en overige meubels.

Veiligheid

afbeelding 6.27

verlichting vóór de schachttoegang: Om struikel/valgevaar te verminderen dient ter plaatse van de schachttoegang een minimale en permanente lichtsterkte van 50 lux op vloerniveau gemeten, aanwezig te zijn. Er mag niet worden gerekend op de lichtsterkte uit de liftcabine. Met andere woorden; de lichtsterkte moet worden bepaald met gesloten schachtdeuren.

DE WEESPERFLAT..

114 BRANDVEILIGHEID 6.2.3 LIFT Servicelift

Servicelift voor het restaurant is bedoeld voor het verticale transport van lichte goederen zoals gerechten, vaat en dergelijke. Voor dit restaurant zullen wij de MTH servicelift toepassen, deze lift beschikt over een zelfdragende structuur en kan zowel elektrisch en hydraulisch uitgevoerd worden. De schuifluiken worden op borstweringshoogte geplaatst. Optioneel zijn uitvoeringen met brandwerende toegangen en warmhoudlampen.

• • • •

Hefhoogte elektrisch: maximaal 35 m met 12 stops Hefsnelheid: 0.35 m/s Borstwering 800 mm Cabineafmeting: min. 350x350 mm, max.

800x800 mm

Deze lift beschikt over de onderstaande eigenschappen: • Capaciteit: 50 of 100 kg • Hefhoogte hydraulisch: maximaal 16 m met 6 stops

afbeelding 6.28

DE WEESPERFLAT..

BRANDVEILIGHEID 115 6.2.3 LIFT

afbeelding 6.29

DE WEESPERFLAT..

116 BRANDVEILIGHEID 6.2.4 VLUCHTPLAN

Ingang

Kelder

P 5

P 5

P 5 P 5

P 5 P 5 P 5

P 5

ALARMNUMMER

(020-595) 3333 BRAND 1. DRUK HANDBRANDMELDER IN EN BEL ALARMNUMMER 2. SLUIT RAMEN EN DEUREN 3.TRACHT BRAND TE BLUSSEN 4. VOLG INSTRUCTIES VAN BRANDWEER EN BHV OP 5. MAAK GEEN GEBRUIK VAN LIFTEN 6. MELD U OP DE VERZAMELPLAATS

ONTRUIMING 1. SLUIT RAMEN EN DEUREN 2. VOLG INSTRUCTIES VAN BRANDWEER EN BHV OP 3. MAAK GEEN GEBRUIK VAN LIFTEN 4. VERLAAT RUSTIG HET GEBOUW 5. MELD U OP DE VERZAMELPLAATS

ONGEVAL / LETSEL 1. BEL HET ALARMNUMMER 2. STEL BETROKKENEN GERUST 3. VERLEEN ZOVER MOGELIJK EERSTE HULP 4. LAAT HET SLACHTOFFER NIET ALLEEN

DE WEESPERFLAT..

RENVOOI LIFT BIJ BRAND NIET GEBRUIKEN P 5

BRANDBLUSSER

20m

BRANDSLANGHASPEL HANDBRANDMELDER ROOKMELDER VLUCHTROUTE RICHTING NOODUITGANG DEFIBRILLATOR

BRANDVEILIGHEID 117

Ingang

6.2.4 VLUCHTPLAN

P 5

P 5 P 5

P 5

P 5

P 5

P 5

P 5

WBDBO 60 MINUTEN BRANDVEILIGE RUIMTES

DE WEESPERFLAT..

118 BRANDVEILIGHEID 6.2.4 VLUCHTPLAN

P 5

Begane grond

P 5

P 5

P 5

ENTREE Restaurant

ALARMNUMMER

(020-595) 3333 BRAND 1. DRUK HANDBRANDMELDER IN EN BEL ALARMNUMMER 2. SLUIT RAMEN EN DEUREN 3.TRACHT BRAND TE BLUSSEN 4. VOLG INSTRUCTIES VAN BRANDWEER EN BHV OP 5. MAAK GEEN GEBRUIK VAN LIFTEN 6. MELD U OP DE VERZAMELPLAATS

ONTRUIMING 1. SLUIT RAMEN EN DEUREN 2. VOLG INSTRUCTIES VAN BRANDWEER EN BHV OP 3. MAAK GEEN GEBRUIK VAN LIFTEN 4. VERLAAT RUSTIG HET GEBOUW 5. MELD U OP DE VERZAMELPLAATS

ONGEVAL / LETSEL 1. BEL HET ALARMNUMMER 2. STEL BETROKKENEN GERUST 3. VERLEEN ZOVER MOGELIJK EERSTE HULP 4. LAAT HET SLACHTOFFER NIET ALLEEN

DE WEESPERFLAT..

RENVOOI LIFT BIJ BRAND NIET GEBRUIKEN P 5

BRANDBLUSSER

20m

BRANDSLANGHASPEL HANDBRANDMELDER ROOKMELDER VLUCHTROUTE RICHTING NOODUITGANG DEFIBRILLATOR

BRANDVEILIGHEID 119 6.2.4 VLUCHTPLAN

P 5

P 5

P 5

ENTREE Hotel

ENTREE Kapsalon

ENTREE Woning

WBDBO 60 MINUTEN BRANDVEILIGE RUIMTES

DE WEESPERFLAT..

120 BRANDVEILIGHEID 6.2.4 VLUCHTPLAN

P 5

P 5

P 5

P 5

1e, 2e en 3e verdieping

P 5

P 5

P 5

P 5 20m

20m P 5

P 5

P 5

1. DRUK HANDBRANDMELDER IN EN BEL ALARMNUMMER 2. SLUIT RAMEN EN DEUREN 3.TRACHT BRAND TE BLUSSEN 4. VOLG INSTRUCTIES VAN BRANDWEER EN BHV OP 5. MAAK GEEN GEBRUIK VAN LIFTEN 6. MELD U OP DE VERZAMELPLAATS

ONTRUIMING 1. SLUIT RAMEN EN DEUREN 2. VOLG INSTRUCTIES VAN BRANDWEER EN BHV OP 3. MAAK GEEN GEBRUIK VAN LIFTEN 4. VERLAAT RUSTIG HET GEBOUW 5. MELD U OP DE VERZAMELPLAATS

ONGEVAL / LETSEL 1. BEL HET ALARMNUMMER 2. STEL BETROKKENEN GERUST 3. VERLEEN ZOVER MOGELIJK EERSTE HULP 4. LAAT HET SLACHTOFFER NIET ALLEEN

DE WEESPERFLAT..

P 5

BRAND

P 5

(020-595) 3333

RENVOOI LIFT BIJ BRAND NIET GEBRUIKEN P 5

BRANDBLUSSER

20m

BRANDSLANGHASPEL HANDBRANDMELDER ROOKMELDER VLUCHTROUTE RICHTING NOODUITGANG DEFIBRILLATOR

P 5

ALARMNUMMER

20m

BRANDVEILIGHEID 121

P 5

P 5

P 5

P 5

P 5

6.2.4 VLUCHTPLAN

P 5

P 5

P 5

P 5

20m

m P 5

P 5

P 5

P 5

P 5

WBDBO 60 MINUTEN BRANDVEILIGE RUIMTES

DE WEESPERFLAT..

122 HOOFDSTUK 1.1

CONCLUSIE “Hoe gaan wij de Weesperflat transformeren naar een functionerend bouwwerk aan een stadsboulevard?. ”

OP GEBOUW-NIVEAU:

Het is lastig om een eenduidig antwoord te geven op de hoofdvraag. Het gebouw heeft immers veel verschillende kanten die op verschillende manieren zijn gerealiseerd.

We geven waarnemingen over de meest belangrijke aspecten die naar onze mening van belang zijn met betrekking tot het nieuwe ontwerp van de Weesperflat.

Als resultaat van het onderzoek, zijn de onderstaande aspecten naar voren gekomen. De aspecten zijn in twee categorieën verdeeld, namelijk op gebouw-niveau en op basis van het vooronderzoek.

DE WEESPERFLAT..

• Straat in de lucht of de horizontale ontsluiting van de vierde verdieping is een collectieve ruimte waar mensen elkaar tegenkomen. Deze ruimte is ontstaan door het gebouw te splitsen in twee blokken die los op elkaar liggen. Deze straat is de kern die het concept van het gebouw versterkt, wij hebben ervoor gekozen om deze straat te behouden en er meer dynamiek in te brengen.

• De arcade is ontstaan door het gebouw op te tillen met pilaren, dit is typerend voor gebouwen uit de moderne architectuur. De arcade kan dienen als barrière tussen het gebouw en de drukte van het verkeer, daarnaast is het een ruimte waarin voor-

123

VOORONDERZOEK:

bijgangers het gebouw kunnen verkennen.

• Het dakterras is een collectieve ruimte dat de straat in de lucht verlengt en versterkt. Het is ontstaan door het respecteren van de grachtenpanden aan de “Nieuw Keizergracht”. Uit de analyse is gebleken dat de huidige gebruikers van de Weesperflat gebruik maken van het dakterras, maar zij voelen zich er niet bij betrokken. Deze ruimte willen wij behouden en verspreken.

• Het gebouw laten functioneren als een stad. Op deze manier ontstaat er een stad in het gebouw waarin mensen elkaar tegenkomen en waarin ruimtes tot activiteiten stimuleren.

• Transparante en actieve plint zorgt ervoor dat voorbijgangers naar binnen kunnen kijken en het gevoel krijgen dat ze bij het gebouw horen.

• Door de verticale verdeling zorg men ervoor dat de eentonige opbouw doorbroken word en resulteert tot een levendige sfeer.

• Aangezien dat de Weesperstraat een stadboulevard word, komen er woningen voor welgestelde klasse • Om de voorbijgangers te kunnen aantrekken is het van belang dat er een openbare functie in de plint komt.

DE WEESPERFLAT..

124 SFEERBEELDEN Render

DE WEESPERFLAT..

SFEERBEELDEN 125 Render

DE WEESPERFLAT..

126 SFEERBEELDEN Render

DE WEESPERFLAT..

SFEERBEELDEN 127 Render

DE WEESPERFLAT..

128 SFEERBEELDEN Gevel

DE WEESPERFLAT..

SFEERBEELDEN 129 Gevel

DE WEESPERFLAT..

130 BRONVERMELDING Bronnen

Websites: http://www.kennisid.nl/(bouwbesluit/sbr details) http://www.ahh.nl/ (architectuurstudio HH) www.amsterdam.maps.nl www.os.amsterdam.nl www.architectenweb.nl PDF: Punten van Dijkstra Architectonische kwaliteit.

Jaarboek Amsterdam (www.os.amsterdam.nl) Amsterdamse trends (www.os.amsterdam.nl) Mobiliteit in en rondom Amsterdam (www.amsterdam.nl) Plan Amsterdam (www.os.amsterdam.nl) Structuur visie 2040 (www.os.amsterdam.nl) Openbaar vervoer amsterdam (www.os.amsterdam.nl) Boeken: 123 Analyse Haarlem Kaarten 1850 - 2010 van Amsterdam Waarde van Amsterdam Oost De flexible stad Film: Dutch Profiles: Herman Hertzberger Interview met architect Herman Hertzberger Centraal Beheer building - better quality video 1987-12-09 HERTZBERGER, Herman MABK_CBK_Designs for living MABK_CBK_Ghosts in the machine MABK_CBK_Better living through chemistry

DE WEESPERFLAT..

131

DE WEESPERFLAT..

DE WEESPERFLAT..

DE WEESPERFLAT..