SOLUNUM SİSTEMİ
SOLUNUM Canl Canl lar, besinlerden enerji yapmak i lar, besinlerden enerji yapmak i çç in oksijene ihtiya oksijene ihtiya ç duyar. Besin maddeleri h h ü ü cre i cre i çç inde oksijenle yak inde oksijenle yak ll r. Bunun sonunda enerji a sonunda enerji a çç ğ ğ a çç kar. Bu olaya, kar. Bu olaya, solunum solunum denir. B B ü ü tt ü ü n canl n canl lar solunum yapar. Solunum sonucu karbondioksit a Solunum sonucu karbondioksit a çç ğ ğ a çç kar. kar.
Solunum Sistemi Or ganlar ıı
Solunum sistemi or ganlar ı Burun nYutak nG G ıı rtlak nSoluk borusu(Trake) nAkci Akci ğğ erlerdir. n
NOT : Bunlar Bunlar ıı n yan n yan ıı nda deri de yapt de yapt ığı gaz al gaz al ış ış veri veri şş i nedeniyle bir çç ee şş it solunum organ organ ı olarak g olarak g öö rev yapar. rev yapar.
BURUN Havann akciğerlere giriş yeridir
Burun Burun
• Koku almam Koku almam ıı zz ı sa sa ğğ layan ve d ve d ış ış ardan havay ardan havay ı vv üü cudumuza alan organ. • İİ çç inden ge inden ge çç en havay en havay ı ıı ss ıı tt ıı r,nemlendirir. • İİ çç indeki k indeki k ıı llar ve ss üü m m üü ks ks ü maddeyle havadaki toz ve kiri ss üü zer. zer.
YUTAK Solunum sistemi ile sindirim sistemini birbirinden ay birbirinden ay ran b b ö ö ll ü ü md md ü ü r. r.
GIRTLAK l Havayolunun bir par çasıdır . l Ses teller i bur ada bu lun u r . l Havan ın bu teller i titr etm esi ile ses olu şu r . l Solu k bor u su den ilen u zu n bir tü pe açılır .
SOLUK BORUSU l Soluk borusu ( Trake ) yaklaşık 25 cm genişliğinde ve 10 cm kadar uzunlukta olan boru şeklinde bir yapıdır. l 2 tane ana bronşa ayrılır. l Ana bronşlar akciğere girdikten sonra dallanmaya devam ederler.
AKC AKC İĞ İĞ ERLER ERLER ► ► G G öö ğğ üü s bo s bo şş lu lu ğğ u i u i çç erisindedir ► ► Akci Akci ğğ erler 2 tane olup, s erler 2 tane olup, s üü ngerimsi yap ngerimsi yap ıı da,
rengi a rengi a çç ıı k pembe olan organlard k pembe olan organlard ıı r. ► ► D D ış ış tan gg öö ğğ üü s kafesi ve alttan da g ve alttan da g öö ğğ üü s ve
kar kar ıı n bo n bo şş lu lu ğğ unu ay unu ay ıı ran diyafram diyafram la çç evrilmi evrilmi şş lerdir.
SAĞ AKCİĞER
3 bölümden oluşmuştur
% 10 daha büyüktür.
SOL AKCİĞER
2 bölümden oluşmuştur
3. lobun yerini kalp almıştır.
Akciğerlerin iki görevi vardır; Hava içindeki oksijenin kılcal kan damarlarına geçmesi. n Organlardan gelen karbondioksitin dışarı atılması. n
Bron Bron şş çç uklar Bron Bron şş lar akci akci ğ ğ erlerin i erlerin i çç inde bron bron şş çç uklarla devam eder devam eder
SOLUNUM OLAYI Ø Solunum olayı,
göğüs boşluğu ve akciğerlerin genişleyip daralmasına dayanır. Ø Aynı zamanda bu mekanizmada
diyafram kası ve kaburgalar arası kaslar etkin rol oynarlar
Soluk alırken; diyafram kası kasılır,kaburgalar arası açılır, hacim artar, göğüs içi basınç düşer ve içeriye hava girer. Bu esnada göğüs boşluğu genişlemiştir.
Soluk verirken; diyafram kas gevşer,kaburgalar birbirine yaklaşr,hacim azalr, göğüs iç basnc artar ve dşarya hava verilir. Bu esnada göğüs boşluğu daralmştr.
Soluk alma
Soluk verme
Akciğer modeli
Akciğerlerimizin sağlığ ı için; n
Soluduğumuz hava, olabildiğince temiz ve nemli olmalı.
n
Terli iken soğuğa çıkılmamalı,
n
Kapalı yerlerde fazla kalmamalı
n Toz, toprak, duman gibi maddeler solunum
havasnda bulunmamal (sigara akciğer kanserinin en önemli nedenidir)
Solunum sisteminin sağlığı p Burundan nefes
alınıp verilmelidir p Vereme karşı BCG aşısı yaptırılmalıdır. p Dengeli beslenmeli ve düzenli olarak
spor yapılmalıdır
n Alkol, sigara gibi zararlı alışkanlıklardan uzak
durulmalıdır n Temiz havalı yerlerde dolaşılmalıdır.
(orman, göl, deniz kıyısı gibi) n Kalabalık, havasız, ve tozlu yerlerde fazla
durulmamalıdır. n Teneffüslerde pencereler açılarak sınıfın havası
temizlenmelidir.
Solunum Sistemi Hastalıkları • • • • • •
Boğmaca, Nezle, Kızıl, Kızamık, Kabakulak, Menenjit
• • • • • •
Zatürre, Zatülcenp, Çiçek, Su çiçeği, Verem, Difteri, (kuş palazı)