STUDENTEN
Minister Hermans presenteert de universiteiten een sigaar uit eigen doos
pagina 3
KRANT
www.foksuk.nl
A3 is een uitgave van de Socialistische Partij en verschijnt vier keer per jaar.
Eerste jaargang, nummer 3, december 2000
FOTO MIKE NELSON/ANP
A3, Vijverhofstraat 65, 3032 SC Rotterdam, telefoon (010) 243 55 50, fax (010) 243 55 65, e-mail A3@sp.nl, www.sp.nl
ƒinanciële WTO, Wereldbank, IMF
dictators onder vuur
Seattle, Washington, Praag. Drie steden waar het afgelopen jaar de politieke en financiële elite van de wereld bijeenkwam om te praten over vrijhandel en ontwikkelingsprogramma’s. Drie steden ook waar de straten vol liepen met demonstranten van politieke partijen, vakbonden, mensenrechtenorganisaties, kerkgenootschappen en milieubewegingen. Waarom? Hoe kan het dat organisaties met nobele doelen als het soepel laten verlopen van het internationale betalingsverkeer (Internationaal Monetaire Fonds) of bestrijding van armoede (Wereldbank) zich zo gehaat maken in progressieve kring? Seattle was een keerpunt. Nooit eerder was er zoveel protest geweest tegen de Wereld Handelsorganisatie (WTO) als bij haar bijeenkomst in december ’99 over de agenda voor een nieuwe vrijhandel-onderhandelingsronde. De stad was dagenlang het toneel van een ware veldslag. In april (Washington) en september (Praag) werd de strijd vervolgens nog eens dunnetjes overgedaan: nu rond vergaderingen van de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds (IMF).
S
Wie zoekt naar het waarom, stuit al gauw op een berg kritiek op de organisaties. Om te beginnen is er de eenzijdige crisisaanpak. Sinds de economische terugval van begin jaren tachtig zijn veel ontwikkelingslanden in de problemen geraakt: vooral vanwege de enorme schulden die ze moeten inlossen aan het Westen. Voor hulp klopten – en kloppen – ze aan bij het IMF en de Wereldbank. Die zijn bereid te helpen, maar alleen op hún voorwaarden. Dat wil zeggen dat het hulpzoekend land gedwongen wordt een zogenaamd ‘structureel aanpassingsprogramma’ (SAP) uit te voeren.
Zo’n programma kent standaard de volgende bestanddelen: openstelling van de lokale markt voor westerse producten, privatisering van overheidsbedrijven en drastische verlaging van de overheidsuitgaven. Waar dat recept toe leidt, was vorig jaar bijvoorbeeld te zien toen Brazilië gedwongen werd zijn budget voor handhaving van milieuwetten in het Amazonegebied te halveren. Ook in de landen van de sub-Sahara moesten de overheidsuitgaven omlaag. Dat resulteerde in eigen bijdragen voor veel scholen en ziekenhuizen. De gevolgen bleven niet uit: in Ghana kon 65 procent van de gezinnen op het platteland hun kinderen niet meer naar school sturen. In Kenia en Zimbabwe leidde de introductie van een eigen bijdrage voor gezondheidszorg tot halvering van het ziekenhuisbezoek, en in dat laatste land tot verdubbeling van het aantal vrouwen dat tijdens een bevalling overlijdt.
‘IMF-recepten zijn ideologie in plaats van economie’ Henry Kissinger, oud-minister van Buitenlandse Zaken van de VS, hekelde twee jaar geleden al de kortzichtige aanpak van het IMF: ‘Het IMF werkt net als een dokter die maar één pilletje heeft voor iedere ziekte.’ Volgens hem leidt de politiek van het Fonds altijd tot ‘explosieve werkloosheid en groeiende malaise onder de bevolking’. Afgelopen juni verliet chef-econoom en getipt Nobelprijs-winnaar Joseph
Stiglitz de Wereldbank. Hij liet geen spaan heel van het ‘excessieve vertrouwen’ van het IMF in ‘het neoliberale model’, en schaarde zich achter de demonstranten. Eerder al had Stiglitz over het IMF-beleid geconcludeerd: ‘Dit is geen economie, dit is ideologie.’ En, kunnen we aanvullen, het is ook zeker geen armoedebestrijding. Anno 2000 zijn er meer armen op de wereld dan ooit en volgens het Human Development Report van de Verenigde Naties is de kloof tussen arm en rijk nog nooit zo groot geweest: ‘Het inkomensverschil tussen de 20 procent rijkste en 20 procent armste mensen steeg van een factor 30 in 1960 tot een factor 74 in 1997.’
Eenzijdige voorkeur voor grootschalige infrastructuur-projecten Naast afbraak van voorzieningen levert de ‘hulp’ uit het rijke Westen vaak ook nieuwe problemen op. De Wereldbank heeft bij haar keuze van projecten namelijk een uitgesproken voorkeur voor grote infrastructurele werken als stuwdammen en kolencentrales, en voor de winning van olie en andere grondstoffen. Tussen 1986 en 1993 werden door Wereldbank-projecten 2 miljoen mensen (!) gedwongen te
verhuizen, werden meer dan 22 huisvestingsprojecten afgelast en 632.000 mensen aan hun lot overgelaten. Ontwikkelingseconomen hebben veel kritiek op dit ‘kapitaalfundamentalisme’: het achterhaalde jaren-vijftigidee dat grote infrastructurele projecten het beste zijn voor de ontwikkeling van een land. Door de ‘50 jaar is genoeg’-campagne rond het jubileum van Wereldbank en IMF, heeft de bank haar beleid iets bijgesteld. Maar toch ging in 1998 nog slechts 11 procent van de Wereldbankleningen naar onderwijs (terwijl dit door de bank zo wordt bejubeld als het beste middel tegen armoede) en werd het dubbele uitgetrokken voor de financiële en de energiesector. De aanpassingen die de Wereldbank doorvoerde, waren dan ook meer gericht op verbetering van het imago, dan op verandering van het beleid. Zo bestaan de vaak verfoeide structurele aanpassingsprogramma’s officieel niet meer. De praktijk is echter dat ze nu ‘programma’s voor armoedebestrijding en groeifaciliteit’ (PRGF) heten, maar nog steeds de hulpvragers in het neoliberale keurslijf dwingen. Een ander breed gedeeld punt van kritiek betreft het ondemocratische gehalte van het IMF en het gebrek aan transparantie. Het aantal stemmen van een land is recht evenredig met het geld dat het meebrengt. Het principe van one-manone-vote is bij het fonds volledig ingeruild voor one-dollarone-vote. De VS hebben daardoor 15 procent van de stemmen, Europa 30 en de 45 deelnemende Afrikaanse landen samen 4 procent. De opstelling van IMF en Wereldbank tegenover de hulpvragende landen laat zich het best omschrijven als dominant. Men spreekt bij het opstellen van de programma’s slechts met de minister van Financiën en niet met maatschappelijke organisaties, en men neemt kennis van de macro financieel-economische gegevens zonder zich rekenschap te geven van de situatie van de mensen. Het IMF betaalt én bepaalt, en het dwingt nationale overheden eenvoudig te doen wat hen wordt opgedragen.
Overvallen en beroofd door het flitskapitaal
M
Met simpele muisklikken wordt dagelijks meer dan 1500 miljard dollar (bijna acht keer de volledige Nederlandse staatsschuld) als ‘flitskapitaal’ over de wereld gestuurd. Hun winst halen de geldwisselaars uit minimale koersverschillen tussen het moment van aankoop en het moment van verkoop, en uit de renteverschillen tussen landen. Dit gebeurde altijd al, maar de schaal waarop en de snelheid waarmee het plaatsvindt, is enorm gegroeid door de ontwikkeling van Internet en de afbraak van barrières in de financiële markten. De praktijk: reagerend op het vage vermoeden van een koersstijging kopen speculanten massaal Thaise baths. En juist dáárdoor stijgt de koers inderdaad, waardoor nog meer valutahandelaren baths gaan kopen om een graantje mee te pikken. Dan blijkt echter dat de koers niet nog verder kan stijgen, gewoonweg omdat de werkelijke economie van Thailand in zo’n korte tijd niet zoveel kan groeien. De speculanten worden nerveus en verkopen hun baths. In enkele dagen tijd verlaten miljarden dollars het land en stort de koers in. De Thai blijven achter met waardeloos speelgoedgeld en een onbetaalbare buitenlandse schuld (in dollars). Producten met een importcomponent (en dat is bijna alles, want in elk
product zit wel olie voor transport en energie) worden duurder, de koopkracht keldert. Bedrijven gaan failliet en mensen komen massaal op straat te staan waardoor de consumptie verder instort, met nog meer faillissementen als gevolg. En de speculanten? Die hebben zich inmiddels op een ander land gestort. Voor neoliberalen heet dit ‘vrijheid’, maar voor gewone mensen – vooral in ontwikkelingslanden – is het een overval die hen in armoede achterlaat. Al in de jaren zeventig werd door econoom en Nobelprijswinnaar James Tobin voorgesteld een kleine belasting te heffen op elke aankoop van buitenlandse valuta. Zijn doel was vooral om geld binnen te halen voor ontwikkelingshulp, maar als positief neveneffect zou het ook speculatie met valutakoersen tegengaan. Het uitbreken van de Azië-crisis in 1997 onderstreepte het grote belang van zo’n Tobin Tax en leidden tot de oprichting van ‘Attac’, wat de Franse afkorting is voor Associatie voor Tobin Tax en Hulp aan Volkeren. Nog geen drie jaar na de start telt de organisatie ruim 25.000 leden in 180 lokale afdelingen in Frankrijk en zusterorganisaties in zeventien landen. Ook Nederland kent een Attac-organisatie. Informatie over haar activiteiten is te vinden op www.attac.nl en te krijgen op (020) 627 96 61.
Hoog tijd om te werken aan een alternatieve vorm van samenwerking De opstelling van Wereldbank en IMF is voor SP-fractievoorzitter Marijnissen – die deel uitmaakte van de 45 man sterke SP-protestdelegatie in Praag – reden om het bestaansrecht van de organisaties ter discussie te stellen. ‘Nederland zou er geen geld meer in moeten steken, maar gaan werken aan een alternatief. Want dat moet er zeker komen: wereldwijde samenwerking is onontbeerlijk.’ De nieuwe samenwerking zou volgens Marijnissen gebaseerd moeten zijn op een aantal uitgangspunten: ● De overheden moeten in staat gesteld worden regels te stellen: ontwikkeling van concurrentiekracht is niet de overheersende waarde bij de inrichting van de samenleving. ● Landen moeten hun publieke domein in stand kunnen houden, de kern van de beschaving. Daarvoor zijn belastingopbrengsten nodig. ● Internationale hulp is en blijft nodig, maar mag geen inbreuk vormen op cultuur en historie van het land dat de hulp ontvangt. ● Samenwerking tot wederzijds voordeel moet het uitgangspunt zijn. Het Westen zal moeten begrijpen dat zijn voordeel vooral op het immateriële vlak ligt, in de zin dat het in de positie is de rechtvaardigheid te bevorderen. ● Monetair beleid is politiek. Ingrijpen van de politiek is nodig om het flitskapitaal aan banden te leggen, de Tobin-tax (zie kader) in te voeren en een minimum-verblijfstijd te stellen voor kapitaal in een land. ●
HETÊTENTAMENÊVAN
Youp van ’t Hek FOTO BOB BRONSHOF
In het Zuid-Franse Millau ‘demonteerden’ José Bové en een tiental medestanders in augustus 1999 de plaaaselijke vestiging van McDonald’s, als symbool van het Amerikaanse voedselimperialisme. Sindsdien is Bové in Frankrijk een nationale held. Het conflict begon met de Franse weigering om vlees van Amerikaanse hormoonkoeien toe te laten. Op hun beurt gingen de VS de Rocquefort-kaas boycotten. De kwestie is geen incident, maar speerpunt in het debat over de wereldwijde vrijhandel, en speelt dan ook een belangrijke rol in de WTO-onderhandelingen.
Geld of geluk? Geluk uiteraard, maar geld kan helpen, zoals elke SP’er weet.
HSL of boemeltrein? Ik kies hier voor de boemeltrein. Vanuit een boemeltrein kun je veel beter naar het landschap kijken. Je hebt meer tijd om na te denken over het leven en de dood. En de poëzie.
Arena of de Meer? De Meer. Maar de Meer is niet meer, dus dat gaat niet op. De Meer had ook niet hoeven blijven, maar Ajax had in een kleiner gezelliger VOETBALstadion kunnen blijven, het is nu net Holiday On Ice. Voetbal hoort op gras!
Israël of Palestina? Beiden en naast elkaar, in godsnaam en in de naam van welke god weet ik niet. Maar ik maak zelf niet meer mee dat dat ooit zal gebeuren.
Hans Teeuwen of Theo Maassen? Allebei, ik moet om allebei erg hard lachen en ik hoef geen keuze te maken, da’s niet nodig. Om Herman Finkers moet ik ook erg lachen. Mijn cabaret is geëngageerd, maar dat hoeft niet per definitie voor alle cabaret te gelden. Er zijn verschillende soorten mensen en dus ook verschillende soorten debat.
Monarchie of republiek? Och, ik vind de monarchie wel leuk. Als de koningin zichzelf maar niet serieus neemt.
Melkert of Marijnissen? Geen van beide. Ik ben niet zo uitgesproken, ik wissel ook qua stemgedrag, meestal niet zo links maar ook nooit rechts. De SP heeft nooit op mijn stem kunnen rekenen. Maar die Jan Marijnissen vind ik wel een komisch kereltje.
Grand café of bruine kroeg? Bruine kroeg, en dan zonder achtergrondmuziek. Ik zit nu ook in zo’n hotel met van die muziek. Volgens mij zit er gewoon ergens een gozer achter een knop waarmee hij in alle supermarkten en cafés de muziek harder zet.
Alles of nooit? Alles. Als je naar alles streeft, hou je de helft over. Je moet altijd alles nemen; dat geldt ook voor de politiek. En voor van die sudderliefdes, 98 procent van de huwelijken. Al die waakvlamtypes – gadverdamme. Leef toch je leven als het allerlaatste uur!
Vergeet het maar! FOTO FOTOPERSBUREAU DIJKSTRA
‘Die extra miljoenen komen louter vrij vanwege de toegenomen studentenaantallen en de hogere kosten die daarmee samenhangen,’ smaalt de Landelijke Studentenvakbond (LSVb). ‘Het compenseert de totale kosten helemaal niet. Het bedrag dat per student wordt uitgegeven daalt zelfs!’ Hermans kan wel fijn de ontwikkeling naar een kenniseconomie propageren, maar daar moet hij dan wel voor dokken. ‘Extra geld is fijn,’ zegt Jan Willem Vos, woordvoerder van de Vereniging voor Samenwerkende Nederlandse Universiteiten (VSNU). ‘Maar dat bedrag valt helemaal weg tegen de bezuinigingen die we gehad hebben en die nog gaan komen, 300 miljoen in totaal.’ Universiteiten krijgen dus terug wat hen eerder is afgepakt, maar moeten er wel meer dingen mee doen. Vos: ‘Zoals de numerus fixus van een aantal studies als voor geneeskunde uitbreiden – de studentenaantallen stijgen sowieso – en de salarissen van de jonge onderzoekers moeten omhoog.’
Concurrentie tussen hogescholen en universiteiten wordt aangewakkerd Omdat er minder geld per student beschikbaar komt, worden hogescholen en universiteiten gedwongen om de concurrentiestrijd met elkaar aan te gaan teneinde zoveel mogelijk studenten binnen te halen. ‘Dat betekent de introductie van allerlei massastudies zoals film- en televisiewetenschappen,’ zegt Jasper van Dijk, beleidsmedewerker Onderwijs van de SPKamerfractie. ‘Het curriculum van dat
‘170 miljoen extra voor het wetenschappelijk onderwijs!’ juichte de begroting van het ministerie van OCW. ‘Vergeet het maar!’ rekenen de universiteiten en de studentenorganisaties voor. ‘Dat extra geld moest erbij omdat er meer studenten komen, een sigaar uit eigen doos dus.’ Sterker nog, het hoger onderwijs krijgt al jaren te weinig. soort studies is volledig uitgehold, opdat de student maar zo gauw mogelijk de universiteit verlaat. Diploma’s leveren immers inkomsten op voor de instellingen. Dat is geen wetenschap, dat is commercie.’ Maar daar heeft minister Loek Hermans wat op gevonden. Hij wil de universiteiten niet langer afrekenen op aantallen eerstejaars en afgestudeerden, maar ze bekostigen aan de hand van het aantal studiepunten. Met dit systeem wil Hermans de mogelijkheid verruimen om te switchen van de ene naar de ander instelling. Studenten moeten kunnen shoppen in hun opleiding. Dit ook met het oog op het bachelors-masters systeem, dat over enkele jaren z’n beslag moet krijgen. Studenten krijgen dan een brede algemene opleiding in de driejarige bachelorsfase, die ze volgens Hermans niet per se op dezelfde universiteit als hun mastersfase hoeven doorlopen. De LSVb en het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) zijn niet erg gecharmeerd van deze plannen van Hermans. Zij vrezen dat de kwaliteit van het onderwijs in gevaar komt. ‘Als de minister zijn zin krijgt, volstaat het als universiteiten en hogescholen zo snel mogelijk hun studiepunten kunnen verkopen. Wat zijn tentamens, scripties en diploma’s straks nog waard?
De Extra Universiteit?
Rick van der Ploeg
Onlangs sprong het Nexus Instituut in Tilburg een gat in de lucht. Staatssecretaris Van der Ploeg van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen liet weten 450.000 gulden subsidie per jaar uit te trekken voor dit aan de Katholieke Universiteit Brabant (KUB) gevestigde instituut. Nexus bestaat al sinds 1994 en bestudeert ‘het Europese cultuurgoed in zijn kunstzinnige, filosofische en levensbeschouwelijke samenhang om zo inzicht te bieden in eigentijdse vragen’. Beslist een nastrevenswaardige doelstelling, maar het maakt je natuurlijk wel benieuwd naar waar de KUB dan eigenlijk nog voor staat. Het enorme bedrag dat Van der Ploeg jaarlijks voor Nexus over heeft, doet je het ergste vermoeden…
De verleiding wordt groot om van een vijf een zes te maken, alleen omdat een studiepunt geld oplevert. Bovendien lost het de concurrentie bij het aantrekken van nieuwe studenten natuurlijk niet op want het blijft interessant voor een universiteit om zoveel mogelijk studiepunten te genereren.’
‘Het echte fundamentele onderzoek is danig in de knel gekomen’ Ook de extra gelden voor onderzoek zijn eerder een sigaar uit eigen doos dan een krachtige injectie in de ‘kenniseconomie’. In het laatste decennium werd er elk jaar minder uitgegeven aan ‘Research & Development’. Ondanks de beloofde 150 miljoen, die overigens pas in 2003 beschikbaar komt, blijft Nederland qua onderwijsuitgaven onder de OESO-norm. Voor het aanstellen en behouden van jonge onderzoekers komt er 40 miljoen bij. Dat is fijn, vindt de VSNU, maar over een jaar of acht gaat op zijn minst eenderde van de huidige wetenschappelijke staf met pensioen. Om die plaatsen op te kunnen vullen en om de concurrentie met het bedrijfsleven aan te kunnen gaan, is minstens 140 miljoen nodig. Vos: ‘De universiteiten hebben de bezuinigingen van de afgelopen jaren overleefd mede dankzij onderzoek dat ze uitvoerden in opdracht van het bedrijfsleven, dat daarvoor betaalde. Maar wat voor onderzoek doe je dan? Naar zaken die direct van nut zijn en hun geld opleveren. Het echte fundamentele onderzoek is danig in de knel gekomen. Het soort onderzoek dat Veldman en ’t Hoofd, de twee Nederlandse Nobelprijswinnaars uitvoerden. Een man als Veldman, die destijds een beetje weird gevonden werd, maar wiens onderzoek dertig jaar later voor een enorme doorbraak in de kwantummechanica heeft gezorgd. In dat soort onderzoek is veel te lang veel te weinig geïnvesteerd. En in een zo snel veranderende wereld, loop je achterstanden heel moeilijk in.’ ●
HOEZO DUF?! Vasthoudend protest tegen kernafvalopslag Vier keer is er de afgelopen maanden hoog radioactief afval vervoerd van de kernreactor in Petten naar de COVRA-opslagplaats in Borssele. Vier keer waren actievoerders van de SP present om het afval niet-welkom te heten in Zeeland. En vier keer stuitten ze op een overmacht aan ME’ers. Jarenlang is gezegd dat het afval afgevoerd wordt naar de Verenigde Staten. In mei van dit jaar nog liet milieuminister Pronk de Kamer weten dat de technische problemen hierbij opgelost waren. Later bleek de organisatie toch niet rond te zijn, en werd besloten het afval ‘tijdelijk’ op te slaan in Borssele. Samen met veel Zeeuwen vreest de SP dat dit tijdelijk wel eens heel lang kan gaan duren. Omdat bovendien de opslagplaats niet geschikt is voor hoogradioactief afval, werden de acties opgezet. En met succes: Pronk heeft toegezegd dat het nooit meer zal gebeuren en het afval voortaan rechtstreeks naar de VS gaat. FOTO COR DE KOCK
Miljoenen voor het wetenschappelijk onderwijs? Minister Hermans
presenteert universiteiten sigaar uit eigen doos
SP’er Harry Voss wordt gearresteerd bij de eerste actie rondom het nucleair transport
Volksdomein, verboden voor drijfjachten
De jager berecht door zijn slachtoffers
De SP-jongeren van ROOD hebben de Kroondomeinen bij Apeldoorn op 17 september omgetoverd tot Volksdomein: ‘open voor natuurliefhebbers, gesloten voor jagers’. Demonstratief werd het toegangsverbod genegeerd met een omdopingsplechtigheid en een uitgebreide wandeltocht door het gebied. De Kroondomeinen zijn elk najaar drie maanden verboden voor publiek, zodat het koninklijk huis er ongestoord drijfjachten op zwijnen kan organiseren. ROOD-bestuurder Sjoerd de Jong: ‘Daarbij kammen drijvers een heel stuk bos uit, waardoor de zwijnen in paniek naar de jagers toe rennen die alleen maar de trekker over hoeven te halen. Het is waanzin dat deze dierenkwelling nog legaal is.’
‘Eigenlijk moet de minister terecht staan’ De Rechtbank in Arnhem heeft zes SP’ers, onder wie de 20-jarige senator Driek van Vugt, wél schuldig bevonden aan een overtreding, maar géén straf opgelegd. In juli ’99 was het zestal gearresteerd toen het inspecteerde hoe de NS omgaat met de natuur bij de aanleg van de Betuwelijn. Ze constateerden onder andere roekeloos omspringen met de uiterst zeldzame kamsalamander. De actievoerders werden gearresteerd en kregen een boete opgelegd – die ze niet betaalden. In de rechtszaak betoogden ze dat de verkeerde personen gedagvaard waren: ‘Eigenlijk hadden hier de verantwoordelijke bewindslieden moeten staan, zoals minister Netelenbos.’ De officier van Justitie toonde sympathie voor de actie, evenals de rechter, die sprak van ‘nobele doeleinden’ en vonniste dat de SP’ers weliswaar schuldig zijn, maar de bekeuringen niet hoeven te betalen.
De SP controleert hoe de NS met natuurgebied omgaat bij de aanleg van de Betuwelijn. De politie is not amused
‘Rij Shell voorbij…’
Met deze kaart laten milieubewuste automobilisten aan Shell weten dat het bedrijf zijn troep moet opruimen
‘Ik vind dat u als medeveroorzaker nu ook snelle en veilige sanering mogelijk moet maken. Totdat ik merk dat u de daad bij het woord voegt, rijd ik voorlopig even de Shell-pomp voorbij.’ Die tekst staat op de protestkaart die automobilisten sinds 1 november naar Shell kunnen sturen. De oproep aan automobilisten om voorlopig niet bij Shell te tanken, markeert een nieuwe fase in de actie ‘Shell Help’. Al anderhalf jaar is de SP hiermee in de weer, met als doel de sanering van de berichte ‘Stor t van Troost’. Daar liet Shell in de jaren zeventig en tachtig tienduizenden tonnen chemisch afval stor ten. De troep lekt inmiddels door naar het grondwater van de Biesbosch en bedreigt flora en fauna van het natuurgebied, evenals het grondwater van Sliedrecht.
F O T O E R I K VA N ’ T H U L L E N A A R
KOPIEER & PLAK
Ik geloof er geen ruk van als managers zeggen dat ze zeventig uur per week werken . De teller begint te lopen zod ra ze de financiële pagina van de krant openslaan en stopt pas na de laatste borrel op de laatste receptie. Lodewijk de Waal, voorzitter FNV in Intermediair
Driek van Vugt (20) is lid van de Eerste Kamer voor de SP en student Politicologie. In maart 1998 werd hij in Leiden gemeenteraadslid – de jongste van Nederland. In juni 1999 werd hij senator en daarmee de jongste parlementariër aller tijden. Driek van Vugt is een van de voortrekkers van ROOD, jongeren in de SP.
De rubriek van Driek
Marijnissen
toert langs de uni’s Onder het motto ‘Marijnissen goes college’ toert SP-fractievoorzitter Jan Marijnissen, doorgaans vergezeld van student-senator Driek van Vugt, langs de Nederlandse universiteiten. Het programma van de dag bestaat meestal uit een gastcollege van Marijnissen (over ‘de uitverkoop van de beschaving’), een VragenVuurtje, ontspannen ‘schaften met Jan’ en ’s avonds een politiek café waarin de discussie wordt aangegaan met coryfeeën uit het plaatselijke universiteitsbestuur en de lokale politiek. Er is veel belangstelling voor de college-dagen. De zalen zijn meestal vol en de discussie is altijd interessant en geanimeerd. De tour van Marijnissen startte in april in Nijmegen en deed vervolgens de universiteiten van Amsterdam, Leiden, Maastricht, Groningen, en Rotterdam aan. Op het vervolgprogramma staan Eindhoven (15 januari), Tilburg, Utrecht, Wageningen, Delft en Enschede. Meer informatie kun je vinden op de website van ROOD, jongeren in de SP, die de tour organiseert samen met plaatselijke studentengroepen. www.sp.nl/rood
Gekke varkensziekte Het zal lang duren voor er als weer zo’n intelligente man zal Clinton in het Witte Huis zo zitten. Alleen iemand die kan menselijk en spontaan is n zich zulke seksuele probleme op de hals halen. Voor mij growordt hij daardoor juist een ter, niet kleiner. Hij is is Daar en. lust ke man met ster toch niks mis mee? Vrij Philip Roth, schrijver in Nederland
Het leven van een vegetariër is aan mij niet echt besteed, moet ik bekennen. Een bieflapje of een varkenshaasje gaat er best in. Maar er zijn grenzen aan hoe mensen met dieren mogen omgaan voordat deze hapklaar op ons bord belanden. Als het om de bio-industrie gaat is mijn motto ‘die stal moet nodig uitgemest worden’. Weg met allerlei dieronwaardige praktijken!
Als het aantal kinderen van de SGP-aanhang blijft groeien zoals nu, dan heeft de SGP binnen 100 jaar meer dan 50 procent van alle zetels in het Nederlandse parlement veroverd. Elbert Dijkgraaf, voorzitter van de jongerenafdeling van de SGP
Máxima: ik ben meer voor minima
Op de maandag vóór Prinsjesdag heeft de Argentijnse ‘muchacha’ Máxima op verzoek van de SP de Alternatieve Troonrede voorgelezen. De ‘vriendin van’ deed daarin verslag van het inburgeringsprogramma dat haar van rijkswege voorgeschreven was. Ze vertel-
de verder dat ze Nederland pas écht leerde kennen toen ze in contact kwam met het kritisch kabinet achter de Alternatieve Troonrede: mensen als milieudeskundige Lucas Reijnders, econoom Arjo Klamer, landbouwsocioloog Guido Ruivenkamp, schrijver Karel Glastra van Loon en Martijn Nolen en Maudy Keulemans van het Interstedelijk Studentenoverleg. Hun verhalen deden Máxima verzuchten: ‘Ik ben niet ingeburgerd, maar ingetuind.’ De toekomstige koningin etaleerde vervolgens haar onbegrip over de Nederlandse samenleving in een aantal vragen en besloot nog dezelfde avond met haar aanstaande schoonmoeder te gaan praten. ‘Het zou toch mooi zijn als zij daar morgen in haar troonrede eens eerlijk antwoord op zou geven…’ De Alternatieve Troonrede is te lezen en te beluisteren op www.sp.nl.
Goed idee, de SP-studentenkrant A3. Stuur mij de volgende vier nummers gratis thuis, want ik wil ze niet missen. Ik wil meer weten over de SP. Stuur me een informatiepakketje. Naam: Adres:
Stuur deze bon in een envelop naar: Socialistische Partij, Antwoordnummer 30542, 3030 WB Rotterdam. Telefonisch aanmelden kan natuurlijk ook: (010) 243 55 55.
A3-DECEMBER 2000
Pc/Plaats:
Studierichting:
Maar ik geloof daar niets meer van sinds minister Brinkhorst op Dierendag met het achterlijke voorstel kwam om op de Tweede Maasvlakte een agropro-
ductiepark te bouwen. Bio-industrie in het kwadraat is wat de minister voor ogen staat: een flat van zes verdiepingen, een kilometer lang en 400 meter breed die plaats moet bieden aan 300.000 varkens, 1,2 miljoen kippen en een aantal zalmkwekerijen. De SP-jongeren van ROOD reageerden even alert als altijd. Samen gingen we demonstratief op inspectie bij het ministerie van Landbouw, en concludeerden dat daar de gekkevarkensziekte is uitgebroken. Eerste symptomen: het raaskallen over een megavarkensfabriek. Er zijn goede redenen om je af te vragen of Brinkhorst inderdaad gek is geworden. Want zoiets verzin je niet als je enig gezond verstand hebt. Een minister van Landbouw moet voeling hebben met de samenleving, en dus weten dat die – gelukkig – steeds kritischer wordt over de behandeling van dieren. Zo’n minister moet beseffen dat de toekomst is aan een meer natuurlijke wijze van landbouw. Verder moet juist híj respect hebben voor het boerenbe-
Hatjewat? Wil je wat kwijt over studeren in Nederland, over wetenschap en maatschappij, over universiteit, hogeschool en politiek? A3 plaatst graag je bijdragen, mits kort en bondig geformuleerd. Stuur je mening op naar A3, Vijverhofstraat 65, 3032 SC Rotterdam, e-mail A3@sp.nl
staan, en moet hij sinds 1997 ontzettend goed weten wat varkenspest kan doen als er veel dieren in een klein gebied geconcentreerd worden. Desondanks kwam Brinkhorst met zijn voorstel voor een gigantische vleesfabriek. Dat is heel ernstig. Misschien helpt inenten nog. Maar ik ben bang dat we inmiddels voor een hardere aanpak moeten kiezen: afzetten als minister, en wel zo snel mogelijk.
‘Tegenstemmen’ weer verkrijgbaar én in de aanbieding
BON VOOR MEER POLITIEK IN HET STUDENTENLEVEN
Telefoon:
Ik mag over jo den grappen m aken want ik joods. Als ik ve ben zelf rtel dat ik geen zak geloof van verhaal van di het e joden die we ggingen uit Eg veertig jaar do ypte en or de woestijn zw ierven, omdat jood die drie elke minuten moet lopen een taxi mag ik dat zegg neemt, en. Als jij dat ze gt Raoul Heertje, is het linke so ep. stand-up comed ian in HP/de Ti jd
Onze regering vindt dat ook, zegt ze tenminste.
‘Tegenstemmen, een rood antwoord op Paars’, de politieke bestseller van Jan Marijnissen, is herdrukt en weer verkrijgbaar. Eind 1996 verscheen de eerste druk van ‘Tegenstemmen’, waarin de SP-voorman de vinger legt op de vele zere plekken van het neoliberalisme. Met praktijkvoorbeelden uit binnen- en buitenland toont hij aan dat de neoliberale vechtmaatschappij goed is voor enkelen, maar slecht voor velen – en dus voor de samenleving als geheel. De Amerikaan-
se dynamiek die door Paars wordt gepredikt, leidt volgens de auteur onherroepelijk tot tweedeling, verpaupering en cynisme. ‘Tegenstemmen’ is een krachtig pleidooi voor fundamentele veranderingen en nog hoogst actueel. A3-lezers kunnen het boek krijgen met een tientje korting! Bestellen door ƒ 19,90 (was ƒ 29,90) over te maken op giro 369611 t.n.v. SP-bestellingen te Rotterdam, met vermelding van ‘Tegenstemmen’.