Solidair
Socialistische Partij, Vijverhofstraat 65, 3032 SC
3
honderden bedrijven en bouwplaatsen. 10e Jaargang n u m m e r 3, oktober 2000.
R o t t e r d a m , Te l e f o o n : ( 0 1 0 ) 2 4 3 5 5 5 5 , F a x : ( 0 1 0 ) 2 4 3 5 5 6 6 , E - m a i l : s o l i d a i r @ s p . n l
foto Roel Visser
Bedrijvenkrant van de Socialistische Partij
Wordt gratis verspreid bij
‘Nee’, zegt de VVD, ‘want dan schrappen wij de koppeling van de uitkeringen aan de lonen’. En ‘nee’ zeggen ook de bonden, ‘wij moeten onze verantwoordelijkheid nemen.’ En dus gaat de discussie tussen de 3,5 procent waar de regering en de werkgevers vanuit gaan, of de 4 procent die de FNV eist. Cijfertjes die erg mager afsteken bij de groei die de topmanagers van grote Nederlandse bedrijven op hun salarisstrook zien. In 1999 konden zij gemiddeld 13 procent méér mee naar huis nemen – nadat de salarissen in ’98 ook al 8 procent gestegen waren. De lucratieve verzilvering van opties van de baas is daarbij nog niet eens meegeteld. En dat is ook geen kattenpis. Optiekoning Boonstra van Philips bijvoorbeeld beurde in ’99 naast een salaris van ruim 2,5 miljoen ook nog eens bijna 10 miljoen aan optiewinst….
‘Schraven naar de FNV en De Waal naar de werkgevers’
Wat wordt het in 2001? Opties, cadeautjes van de baas of eindelijk
LOON
Topsalarissen die de aarde ontstijgen, naast hardnekkige pleidooien voor loonmatiging aan de basis. Een vakcentrale die ineens vóór optieregelingen is, en werkgevers die steeds vaker boven de CAO gaan betalen. Wat is er toch aan de hand met het Nederlandse loongebouw?
NAAR D WERKEN?
Kort voor de verkiezingen van 1998 – toen de topsalarissen en opties nog heel wat gematigder waren – sprak premier Kok van ‘exhibitionistische verrijking’. Nu mocht minister Zalm reageren namens het kabinet: ‘bij de beoordeling van de bezoldiging van bestuurders moet rekening worden gehouden met de internationale context en de daarmee samenhangende arbeidsmobiliteit van bestuurders.’ Met andere woorden: niets aan de hand. De SP-jongeren van Rood hadden het beter begrepen. Kort nadat bekend werd hoezeer de top zichzelf in de watten legt, trokken zij demonstratief naar het kantoor van werkgeversvoorzitter Schraven. Ze stelden een transfer voor. Schraven naar de FNV (‘als hij er 13 procent uitsleept voor mensen die al te veel hebben, dan doet het vast nog veel beter voor mensen die hard wat extra’s nodig hebben’) en De Waal naar het VNO: (‘daar moet nodig gepreekt worden over loonmatiging.’) Hoewel Schraven liet weten het aanbod in overweging te nemen, is hij er uiteindelijk toch niet op ingegaan.
‘Loonsverhoging is snel vergeten. Winstdeling is elke keer een cadeautje’ Kijkend naar de lonen is heel opmerkelijk te zien hoe snel ‘incidentele’ verhogingen als periodieken en winstdelingen aan belang winnen. Voor dit jaar verwacht het Centraal Plan Bureau dat dergelijke beloningen voor een half procent stijging zorgen van de CAO-lonen. In 2001 vervijfvoudigt die invloed volgens het CPB naar 2,5 procent. Metaalwerkgevers-woordvoerder Van den Hoven legt treffend uit waarom de bazen deze
De afgelopen 20 jaar is de arbeidsproductiviteit in Nederland veel sneller gestegen dan de lonen. Volgens econoom Geert Reuten zijn de reële lonen (na correctie voor de inflatie) niet minder dan 20 procent achtergebleven bij de toegenomen productiviteit van de werknemers. Dus, zou je zeggen, nu het economisch erg goed gaat en nu er krapte is op de arbeidsSolidair met Solidair markt, beginnen we met een Wilt u er zeker van zijn dat u elke uitgave forse inhaalslag. ‘Nee’, zegt van Solidair ontvangt? Vul dan de bon in achterop het kabinet, ‘dat is slecht deze uitgave en verklaar u ‘solidair met Solidair’. Voor voor onze concurrentieeen donatie van minimaal een tientje per jaar krijgt u dan elke uitgave van de krant (vier keer per jaar) positie’. ‘Nee’, zeggen de thuisgestuurd en ontvangt u een uitnodiging voor werkgevers, ‘de winsten interessante landelijke en regionale bijeenmoeten omhoog om een buffer komsten die Solidair belegt. te kweken voor slechtere tijden’.
Solidair
LOON
NAAR WERKEN? ontwikkeling toejuichen: ‘Een loonsverhoging is snel vergeten. Wij raden juist winstdeling aan. Dat is iedere keer een cadeautje.’ Maar wat als de economie inzakt en het uit is met het rondstrooien van cadeautjes? Neemt de bank dan ook genoegen met een hypotheek zonder winstdeling? En bovendien, een bouwvakker heeft nog nooit van een periodiek gelezen in zijn CAO, een werknemer bij een (semi)-overheidsbedrijf krijgt nooit winstdeling, veel bedrijven verstrekken opties en andere lekkernijen alleen aan de hogere salarisschalen, de ‘doelbewuste beloningen’ gaan als regel naar de chefs of hoger, en ga zo maar door.
Allemaal een pakket opties – maar wel in de plaats van de jaarlijkse gratificatie Een aparte kwestie is die van opties in plaats van, of naast de loonsverhoging. Minister Vermeend vroeg begin juli om een discussie hierover en werd binnen een week bediend door de FNV. De vakcentrale kwam met een voorstel voor opties voor alle werknemers. Opties houden in dat je het recht krijgt om in de toekomst (meestal na drie tot vijf jaar) aandelen te kopen tegen de koers van nu. Vaak is er de voorwaarde aan verbonden dat je dan nog bij het bedrijf moet werken. Stijgt het aandeel fors in waarde, dan loop je binnen. Daalt het aandeel, dan maak je geen gebruik van je optie en word je er niet slechter en niet beter van. Voor de baas zijn opties aantrekkelijk omdat de kosten ervan niet op de bedrijfswinst drukken en hij je ermee aan het bedrijf kan binden. Voor de werknemers kán het ook aantrekkelijk zijn, als de koersen maar stijgen. Wat is er dan op tegen dat de FNV een pleidooi houdt voor opties voor alle arbeiders? Veel. Protesten van de bond tegen optie-verrijking door de top worden er bepaald niet geloofwaardiger op. Verder wordt een grote groep werknemers uitgesloten. De overheid plus de aanverwante sectoren (zorg, onderwijs) en het midden- en kleinbedrijf – de twee grootste werkgevers in Nederland – kennen immers geen aandelen en dus geen opties. De concurrentieverhoudingen op de arbeidsmarkt groeien daardoor nog schever – reden waarom de kleine werkgevers mordicus tégen zijn. En bovendien: de FNV zegt wel dat het gaat om opties náást de normale loonsverhoging, maar dat gelooft niemand. ‘Uitgesloten’ reageerde werkgeversvereniging VNO direct. En vervolgens moest ook FNV’er Cor Inja, de bedenker van het optieplan, in het Financieel Dagblad toegeven dat er wel degelijk ‘een relatie’ bestaat tussen optie- en aandelenregelingen en de gewone loonvorming. Dat betekent
dus loonruimte laten liggen en je salaris voor een deel afhankelijk maken van de grillen van speculanten. Cor Inja desondanks: ‘Dat we opties en aandelen gaan eisen, past bij de veranderende vakbeweging en de veranderende werknemers.’ Een voorbeeld van wat Inja wil, is er al: Laurus, eigenaar van de supermarktketens Edah, Konmar, Super de Boer en de Basismarkt heeft in april alle werknemers die langer dan twee jaar in dienst zijn – ook de caissières en vakkenvullers – een pakket aandelenopties gegeven van 250 gulden. Te verwachten valt dat bedrijven die dit voorbeeld gaan volgen, ook de adder onder het gras overnemen: de opties zijn in de plaats gekomen van de 250 gulden in het handje die de Lauruswerknemers elk jaar op Koninginnedag kregen. Volgens een woordvoerder van Laurus in de NRC zijn de reacties desondanks ‘uitsluitend positief’. En dat is op zijn minst opvallend, gezien de waardedaling van de aandelen Laurus: in één jaar van duikelde de koers van 64 naar 25 gulden. Bij zo’n ontwikkeling zijn de opties compleet waardeloos.
Bouwbond: 8 procent erbij! Is er dan niets positiefs te melden voor mensen die met hun handen werken? Toch wel. Zo heeft bijvoorbeeld FNV Bouw uitstekend begrepen hoe je moet omgaan met de landelijke looneis van 4 procent. De bouwvakkers eisen 8 procent, waarvan 4 procent ‘gewoon’ en 4 procent als dertiende maand. Zó kan het dus ook. ●
De wilde slepersstaking in de Rotterdamse haven van 1979
Conclusie uit de 15.000 Nederlandse stakingen sinds 1810:
STAKEN LOONT Met ruim 800.000 gestaakte dagen staat 1995 op de tweede plaats van de na-oorlogse staakjaren-toptien. Eerste is 1946 met ruim 1,1 miljoen gestaakte dagen. Hoezo gezapige jaren negentig en hoezo naoorlogse rust op het arbeidsfront? De cijfers komen uit het boek ‘Stakingen in Nederland’ van dr. Sjaak van der Velden. Een proefschrift geschreven uit ergernis.
Ziektewet belemmert arbeidsgehandicapten De veranderingen in de Ziektewet hebben de kansen voor arbeidsgehandicapten op een baan verminderd Dat concludeert het Sociaal en Cultureel Planbureau in de ‘Rapportage Gehandicapten 2000’. Het aantal bedrijven dat reïntegratie-activiteiten
Mensen de WAO in sturen levert bonus op Werkgevers kunnen een bonus van 11.000 gulden ontvangen als ze mensen de WAO in sturen. Een handleiding om hier van te profiteren werd onlangs als tip gepresenteerd op Internet. Een bedrijf kan tot 11.000 gulden korting op de WAOpremie krijgen als het mensen in dienst houdt die de WAO ingaan. Die mensen hoeven niet te werken: een papieren dienstverband is voldoende. De regeling was bedoeld om bedrijven te stimuleren WAO’ers in dienst te nemen, maar geldt ook voor mensen die de omgekeerde weg maken. Woordvoerders van WAO-uitvoeringsorganen hebben de fout in de wet toegegeven.
ondernam is sinds 1995 gedaald van 19 procent naar 13 procent. De verklaring is volgens het CPB dat de werkgevers sinds 1995 zelf moeten opdraaien voor de kosten van het eerste ziektejaar en daarom strenger selecteren op gezondheid, verzuimverleden en een eventuele WAOachtergrond.
Wettelijke basis onder zorgverlof Het recht op doorbetaald zorgverlof gaat eindelijk wettelijk geregeld worden. Staatssecretaris Verstand van Sociale Zaken heeft onlangs een definitief voorstel ingediend voor de ‘Algemene Wet Arbeid en Zorg’. Die regelt naast de mogelijkheid van 10 dagen verlof om een zieke partner of ziek kind te verzorgen ook zaken als ouderschapsverlof, adoptieverlof en politiek verlof. De werkgevers protesteerden onmiddellijk: ‘hierover moet je per bedrijf of bedrijfstak afspraken maken. Een wettelijke regeling is overbodig.’
Pensioenfondsen stromen over Zijn de kosten van de vergrijzing echt zo’n bedreiging? Als je kijkt naar de vetpotten van de pensioenfondsen valt dat wel mee. Uit een onderzoek van NRC Handelsblad blijkt dat de fondsen in de eerste helft van dit jaar
1,7 miljard gulden teruggestort hebben aan de bedrijven die bij hen aangesloten zijn. De individuele premiebetaler profiteert daar overigens nauwelijks van: slechts in een enkel geval krijgt hij of zij geld terugbetaald.
Van der Velden legt uit: ‘Ergerten vernemen. Maar als groenis over de officiële stakingspen actieve leden zelf initiatiestatistieken van het Centraal ven ontplooien, gaat het heel Bureau voor de Statistiek dat anders. Dan wordt er al snel alleen kijkt naar de stakingen met royement gedreigd. En waar het ANP over schrijft. En het lijkt er soms ook op dat de kwaadheid over de berichtbonden mensen in beweging geving. Neem de bouwwillen brengen, die echt niet vakstaking van 1995. De willen. Om dan te kunnen Volkskrant brengt een Sjaak van der Velden zeggen zie je wel, ze willen grote foto van joelende niet. Of er meer gestaakt jongens die naar de meiden op een moet worden, dat is niet aan mij om podium kijken. Maar geen woord over te beoordelen. Ik concludeer wel dat de achtergrond van het conflict. Of de er geen reden is voor de bond om wrange toon waarmee veel veertigers bang te zijn voor een staking. Verder de samenleving beschrijven. Vroeger, vind ik dat de bonden meer naar hun toen ze zelf nog idealen hadden en leden moeten luisteren: en eigenlijk daarvoor knokten gebeurde er van al- is dat al een vreemde conclusie, want les. Nu gebeurt er niets meer. Dat is de leden horen natuurlijk de bond te onzin. Er gebeurt heel veel, ook onder zíjn. Maar wat je nu ziet, is dat de jongeren. Het hele boek is een plei- bond zich sterk verbonden heeft aan dooi voor optimisme.’ het algemeen belang.’ Wat concludeer je uit de 15.000 stakingen die je beschrijft? Loont staken?
‘Ja, het merendeel van de stakingen levert resultaat op. Niet altijd dat alle eisen binnengehaald worden, maar er wordt vaak wel degelijk wat bereikt. En in de laatste 25 jaar meer dan in de periode daarvoor.’ Waarom wordt er dan niet vaker gestaakt? Ligt dat aan de bonden die niet willen, of aan de arbeiders die niet in beweging te krijgen zijn?
‘Daar kan ik geen algemeen antwoord op geven. Wat ik wel merk, is dat de vakbeweging het heel moeilijk accepteert dat mensen zélf wat willen doen. Neem de bouwstaking van 1995. Van a tot z door de bondsleiding geregisseerd. Met terugkomdagen, een cadeautje voor thuis, een dag waarop ook de partners welkom waren – en trouwens ook een akkoord dat de stakers via de televisie moes-
Werd er vroeger meer gestaakt dan nu?
‘Als je kijkt naar het aantal stakingen, dan wel. Maar als je ook rekening houdt met het aantal deelnemers en de werkdagen die ermee gemoeid zijn, – en je zet dat af tegen de werkende beroepsbevolking – dan krijg je een ander beeld. Tot de jaren ’20 van de vorige eeuw blijkt dan heel weinig gestaakt te zijn, en sindsdien is de stakingsbereidheid vrij constant. Er is een beeld dat er vroeger veel meer gebeurde. Maar dat betrof vaak kleine groepen die nogal luidruchtig waren, terwijl de meerderheid erg gezagstrouw was. Tegenwoordig laten de mensen zich veel minder aanleunen.’ Stakingen in Nederland – arbeidersstrijd 1830 – 1995 van Sjaak van der Velden is uitgegeven door Stichting beheer IISG en kost – inclusief CDrom met een beschrijving van bijna 15.000 stakingen – ƒ 79,90.
Niet op de beurs en niet bij management-adviesbureaus wordt de rijkdom verdiend, maar op de werkvloer van de bedrijven. In Solidair een aantal voorbeelden van
foto fotostudio Veriant
Solidair
WERKEN IN NEDERLAND wel langer, maar ik merk dat het de laatste tijd echt doorgeschoten is.’
e
t
Ondanks de soms barre omstandig-
Veel begrip voor wilde acties treinpersoneel
T
Treinreizend Nederland heeft begrip voor de verbeten strijd die machinisten en conducteurs voeren met hun werkgever: de NS. Dat blijkt uit de reacties op een krant waarin zes spoormedewerkers uitlegden wat er allemaal mis is bij hun bedrijf. Het idee voor de krant werd geboren op een Solidair-bijeenkomst met NS’ers. Zij waren boos over het ontbreken van een weerwoord in de media op de onzin die de NS-directie spuide over hun actievoerende collega’s. De krant was bedoeld als tegenwicht daartegen en als uitleg van de achtergrond van het conflict. Ook riep hij de lezer nadrukkelijk op te reageren en daarbij zijn of haar mening te geven over de spontane acties en over de privatisering van de spoorwegen. In een oplage van
30.000 stuks is hij door de afdelingen van de SP bij stations uitgedeeld. In totaal kwamen er 341 reacties: van reizigers en voor een klein deel ook van NS’ers. De wilde staking van afgelopen zomer was terecht, vindt driekwart van de NS die reageerden en 59 procent van de reizigers. ‘Buitengewoon onplezierig, maar er is kennelijk geen andere keuze meer. Het stakingsrecht bestaat gelukkig nog,’ schreef een reiziger. Een ander: ‘Niet prettig, wel begrijpelijk.’ En een heel strijdbare: ‘De acties moeten nog harder.’ Veel reizigers die de staking afwijzen, gaven overigens aan wel begrip te hebben voor het verzet van NS’ers tegen het besluit om hen voortaan op vaste trajecten in te zetten. De privatisering van de spoorwegen
wordt door twee van elke drie reizigers afgewezen en door drie van elke vier NS-medewerkers. ‘Privatisering is slecht voor de treinreizigers en goed voor de aandeelhouders. Maar die zijn meestal geen treinreiziger,’ merkt een passagier op. Een NS-medewerker: ‘Door de privatisering valt het bedrijf uit elkaar. Alles werkt langs elkaar en tegen elkaar, dit gaat ten koste van het werkplezier van het personeel en de veiligheid en stiptheid van het treinverkeer.’ De reacties zijn gebundeld in het rapportje ‘Op dood spoor’, dat toegestuurd is aan de reageerders en dat op ruime schaal verspreid is onder de politiek, de vakbonden en de NS-directies. Het is te bestellen bij het SP-bureau: (010) 243 55 55.
m
m
e
heden timmert Van der Est met plezier. ‘Wat ik mooi vind, is de afwisseling. De ene dag maak je betonbekistingen, de andere dag profielen voor de metselaar, en noem maar op.’ Afwisseling is er ook in de werkplek, die regelmatig dagelijkse reizen van honderd kilometer heen en honderd kilometer terug nodig
niet. Vaak komt er dan een compromis uit van we werken wel, maar we beginnen om 10 uur – en dan is het nog koud. De druk om met vorst door te werken, is trouwens groter geworden nu de baas zelf verantwoordelijk is voor de eerste verletdagen.’
Niet alleen het NS-personeel baalt van de verzelfstandigde NS, ook de reizigers merken de gevolgen: overvolle treinen en hopeloze vertragingen door kapotte treinen vanwege de bezuiniging op het onderhoud
i
r
m
a
n
maakt. ‘In de CAO is geregeld dat de totale werkdag van reizen, werken en schaft niet langer mag zijn dan 11,5 uur. En met de huidige personeelskrapte houden we de baas daar ook aan. Nu kan dat – in slappere tijden niet. Dan moet je soms wel accepteren dat het niet zo nauw genomen wordt met de regels.’
Werkgeversfeestje B E R E N D S E N
D
foto theo audenaerd/HH
Een deel van de personeelsschaarste komt door de uiterst minimale instroom van jongeren. ‘Daarbij speelt het loon mee: met reisuren en toeslagen erbij lijkt het nog wat, maar veel is het niet. En de jeugd wil de handen niet meer vuil maken. Op werk als dat van ons wordt neergekeken. De enkele jongeren die je nog tegenkomt in de bouw, willen dan ook allemaal zo snel mogelijk uitvoerder worden of hoofduitvoerder.’ Een beetje begrip daarvoor heeft Van der Est wel: ‘het is buiten werken, met ’s winters altijd de twist van werken we wel, of werken we
M A R I E T
O
‘Op een bouwplaats hoor je tegenwoordig Engels, Duits en Frans. Die gasten moet je dan wegwijs zien te maken. Denk je dat ze het begrijpen, blijkt een uur later dat ze er toch niets van snappen.’ Nederland bouwt zich een ongeluk en heeft een schreeuwend gebrek aan vakbekwame bouwvakkers. Dat merkt ook all round timmerman Cees van der Est (34) uit Middelharnis. In de 13.000 vacatures en de vele bouwplannen ziet hij zowel voordelen: ‘Je moest eens weten wat ze extra betalen om te voorkomen dat het personeel gaat lopen,’ als nadelen: ‘De norm die gehaald moet worden, het aantal vierkante meters dat af moet zijn, is altijd te hoog. Dat speelde al
’Prestatieloon van tafel’ schreven we in de vorige Solidair boven een artikeltje over de nieuwe Philips-CAO. Het stukje was op het allerlaatste moment nog toegevoegd, terwijl de rest van de krant al opgemaakt was. Een enthousiast bondskaderlid had snel de inhoud van het akkoord doorgebeld, met de conclusie dat Philips vrijwel volledig bakzeil had gehaald. In de dagen erna concludeerden wij dat het prestatieloon weliswaar alleen geldt voor de kleine groep werknemers die blijvend ondermaats presteert, maar dat hiermee toch een belangrijke bres geslagen is in het eens zo hechte vakbondsfront tégen prestatieloon. De werkgevers lieten ook niet na juist dát te benadrukken. ‘Een feestje waard,’ luidde het commentaar van werkgeversvoorzitter Wientjes. Maar niet voor de werknemers en de bonden, is mijn reactie. De opmars van prestatieloon breekt de macht van de georganiseerde arbeiders af. Niet langer de CAO-onderhandelingen bepalen hoeveel je erbij krijgt, maar de luimen van de baas en het oordeel van de chef. Positieve kanten zitten er niet aan. De helft van de leden van FNV-Bondgenoten vindt dat zijn of haar chef niet in staat is een oordeel te vormen over de prestaties van zijn medewerkers, bleek uit een enquête. Hoogleraar bedrijfsspychologie Paul Jansen: ‘Koppel prestatiebeoordeling aan centen, en er ontstaat subiet een gewapend gesprek.’ En een recent groot onderzoek van de Stichting Innovatie & Arbeid in België concludeert voor de zoveelste keer dat prestatieloon de motivatie van de arbeiders totaal niet verhoogt. ‘De hype rond prestatiebeloning dient gerelativeerd te worden,’ is de conclusie. En zo kan ik nog wel even doorgaan. Om opheldering gevraagd liet de bond weten dat ze ‘Philips’ als een experiment ziet. ‘Over twee jaar gaan we opnieuw onderhandelen.’ Ik help het ze hopen dat het daar écht van komt. Maar ik vrees dat daarvoor eerst heel veel druk van onderaf nodig is. Anders buigen de bonden opnieuw en knallen in 2002 weer de champagnekurken als de werkgevers de balans opmaken van de CAO-onderhandelingen.
Mariet Berendsen is landelijk coördinator van Solidair
Solidair ‘SOCIALE WERKPLAATSEN NIET OPOFFEREN AAN HUIDIGE KRAPTE OP DE ARBEIDSMARKT’ komen bij ons gelukkig niet voor. Maar in een aantal plaatsen start nu een eigen onderzoek van de gemeente of het bedrijf. En ik hoor van mensen uit het hele land, dat het rapport tot stevige discussies leidt.’
geven met hun idiote salarissen en optieregelingen ook nog eens een godvergeten slecht voorbeeld. Het is allemaal zo etalerend, niet stilletjes. Zij zijn toch de elite. Zíj zouden moeten laten zien dat er in het leven nog meer is dan een miljoen erbij.’
S
In de zomer lanceerden de vakbonden samen met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten een plan om ’uitstroom’ tot het belangrijkste doel te maken van de sociale werkplaatsen. ‘Een slecht voorstel,’ reageert de WSW-werkgroep van de SP. ‘Nu is het bieden van een beschermde werkomgeving het voornaamste doel. En dat moet zo blijven. Het komt al meer dan genoeg onder druk door de marktwerking en de kortingen op de rijkssubsidie.’ Enkele maanden eerder had de werkgroep zelf een rapport uitgebracht over de sociale werkvoorziening. Uit een enquête onder 1123 werknemers van sociale werkplaatsen werd geconstateerd dat een meerderheid de werkdruk te hoog vindt, en dat bijna de helft van de mensen meent dat er onvoldoende rekening wordt gehouden met hun handicap. Werkgroep-voorzitter Jef Kleijnen, OR-lid van WSW-bedrijf Licom: ‘De ervaringen die bij ons gemeld zijn, pleiten juist voor extra bescherming. En die komt er zéker niet als je alles zet op doorstroming naar het particuliere bedrijf. Ik ben er niet tegen dat er gekeken wordt hoe je de in- en externe doorstroming kunt stimuleren. Als de WSW’er en zijn of haar handicap maar centraal blijven staan. Dat betekent bijvoorbeeld dat mensen altijd weer moeten kunnen terugvallen op hun beschutte werkplek, als het buiten de werkplaats niet lukt. Die noodzakelijke bescherming mag niet opgeofferd worden aan de huidige krapte op de arbeidsmarkt.’ Het rapport ‘Mensen over de rooie helpen, dat is wat hier gebeurt’ van de WSW-werkgroep is toegestuurd aan alle gemeentebesturen en SWdirecties en -ondernemingsraden in ons land. Kleijnen: ‘De meeste reacties die we krijgen gaan van: de misstanden die jullie noemen,
Steun onze oproep Vorig jaar november heeft de FNV-afdeling Goeree-Overflakkee op een ledenvergadering unaniem een motie aangenomen waarin een aantal belangrijke uitspraken zijn gedaan. De avond ging over het thema Is de FNV millenniumproof en had onder andere oud-PvdA-Kamerlid Frans Moor als spreker. De aanwezigen spraken uit dat er een einde gemaakt moet worden aan armoede en tweedeling, dat de overheid veel meer geld beschikbaar moet stellen voor de zorg, dat er een algemene volksverzekering moet komen voor de gezondheidszorg en dat de uitkeringen en het minimumloon met stappen van vijf procent omhoog moeten. Ook werd besloten dat deze uitspraak gestuurd zou worden naar alle FNV-bonden, met het verzoek hem te onderschrijven. Inmiddels hebben Bondgenoten, FNV-Bouw en AbvaKabo positief gereageerd. De eerste punten worden volledig onderschreven. Over het laatste punt zegt de bouwbond dat een verhoging met twee keer vijf procent nodig is. De AbvaKabo is er nog niet uit hoeveel het minimum omhoog moet. Graag ontvangen we meer ondersteunende reacties van organisaties en bondsafdelingen. Voor meer informatie: bel (0187) 484 117. Middelharnis, Cees van der Est
SOLIDAIR MET SOLIDAIR JA
Ja, ik vind Solidair een goed initiatief. Ik wil het steunen en meteen alle uitgaven toegestuurd krijgen. M A C H T I G I N G
Naam Roepnaam
Voorletters
m/v
Adres Postcode/plaats Telefoon
Geboortedatum
Rekeningnummer
bedrag
Datum
Handtekening
per jaar (minimaal ƒ 10,–)
verleent hierbij tot wederopzegging machtiging aan de Socialistische Partij om van zijn / haar bovengenoemde rekening af te schrijven wegens steun Solidair bovengenoemd bedrag per jaar en krijgt daarvoor alle uitgaven van Solidair toegestuurd. De volgende vragen zijn niet van belang voor de machtiging, maar we zouden het zeer op prijs stellen als u ze beantwoordde. Ik ben werkzaam bij (naam bedrijf) Soort bedrijf Vakbond
geen lid
lid
kaderlid
OR-lid
anders, nl.
Opsturen in een envelop zonder postzegel aan SP, Antwoordnummer 30542, 3030 WB Rotterdam 0009034 Solidair 3, okt. 2000
I
n de VS (waar anders?) hebben psychotherapeuten onlangs een nieuwe ziekte in kaart gebracht: het ‘Sudden Wealth Syndrome’: plotselinge rijkdom-syndroom. Psychologe DiFuria in FEM/De Week: ‘Plotselinge rijkdom is vergelijkbaar met een scheiding of een ziekte. Sommige mensen gaan als een gek hun geld uitgeven aan sportauto’s en huizen. Anderen worden juist verlamd door een enorm schuldgevoel en doen helemaal niets.’ Gratis advies van Solidair: geef het geld weg en ga werken.
N
ogmaals de VS: een werkgever in Idaho moet 17 jaar de cel in en 14 miljoen dollar boete betalen omdat hij zijn werknemers zonder bescherming een tank met cyanide liet schoonmaken. De werknemers liepen blijvend hersenletsel op. Tja, misschien kunnen we toch ergens een voorbeeld aan Amerika nemen.
W
erkgeversvoorzitter Schraven over het onderzoek naar de buitensporige stijging van de topsalarissen: ‘Dat is als het optellen van peren, appels en druiven, om die fruitmand vervolgens te vergelijken met een mud aardappelen.’ Die druiven in de fruitmand zijn blijkbaar wel héél zuur.
A
hold-topman Cees van der Hoeven heeft het door. In ondernemersblad Forum breekt hij een lans voor een zachtere, vrouwelijke vorm van management, en stelt hij: ‘In deze tijd draait de economische motor op volle toeren, maar ontbreekt het aan maatschappelijke betrokkenheid. Er komt een reactie op die keiharde, alleen maar op centen en aandeelCees van der Hoeven houderswaarde gerichte ontwikkeling. Zo kan het niet langer.’ Klinkt mooi. Maar onder leiding van Van der Hoeven heeft Ahold wél verschillende keren de prijs gewonnen voor het bedrijf dat het beste de belangen van zijn aandeelhouders dient…
N
og een scherpe analyse: van sociaal psychologe Kohnstamm in Elsevier. ‘Ik zie vooral slechte mensen in topfuncties. Ze
DEZE STROOK NIET MEEZENDEN Ik heb de SP op (datum) gemachtigd elk kwartaal een bedrag van (minimaal ƒ 10,–) (bedrag) af te schrijven voor steun aan Solidair. Indien ik het niet eens ben met de afschrijving kan ik binnen 30 dagen een verzoek tot terugbetaling doen bij mijn bank- of giroinstelling. Socialistische Partij, Vijverhofstraat 65, 3032 SC Rotterdam, giro 313 79 50
oms hebben ondernemers er last van dat ze zeggen wat ze denken. Neem topman Kist van bankreus ING. Bij de presentatie van de jaarcijfers op 24 augustus liet Mr. E. Kist hij zich ontvallen: ‘Laten we eerst onze 50 miljoen klanten maar eens uitmelken, eh… dat is niet het juiste woord. Ik bedoel: bedienen.’
De maat is vol Ben ik nou gek? Of zijn zij nou gek? U moet dat vast ook wel eens denken als u de krant leest. Het MKB (de bazen van het midden- en kleinbedrijf) stellen voor om geen 37, geen 38, geen 40, maar 45 uur per week te gaan werken. Als standaard, wel te verstaan. De WRR (‘Wetenschappelijke’ Raad voor het Regeringsbeleid) wil het ziekengeld verlagen tot 70 procent van het loon. Alleen de ziekenhuizen hebben al minimaal één milJan Marijnissen jard gulden nodig willen ze de problemen de baas worden. Kinderen worden naar huis gestuurd omdat er geen leerkrachten zijn. Ouderen worden naar huis gestuurd omdat er geen plaats meer is in de crisisopvang. We hebben een tekort aan tandartsen. De universiteiten en de Kunsten klagen dat er alleen maar kortzichtige, bureaucratische pennenlikkers beslissen over werk. Aegon kondigt aan dat je voor 200 gulden extra per maand verzekerd bent van onmiddellijke medische hulp zónder wachtlijsten. Turkse ouders in Deventer houden hun kinderen thuis omdat ze het zat zijn dat hun kinderen worden weggestopt op een zwarte school, ver weg van de witte, Nederlandse kindertjes. De NS laat weten de derde klasse weer te willen invoeren. Naast de eerste klas (Business), de tweede klas (Economy), komt er derde klasse (Space). Een kaartje voor de derde klas kost evenveel (!) als voor de tweede klas. Met één verschil: je moet staan. U begrijpt het al: het heet Space, maar je krijgt geen Space. De uitverkoop van de beschaving moet stoppen! (Zojuist hoor ik op het tv-journaal dat de AEX-index een nieuw record heeft bereikt en door de 700-puntengrens is gebroken.)