4 minute read
Ο τομέας της πρόληψης στις προτεραιότητες
Του ΑΡΗ ΜΠΕΡΖΟΒΙΤΗ
Η πανδημία του νέου κορονοϊού μπορεί να έφερε μια αναδιάταξη στις προτεραιότητες των επικεφαλής του υπουργείου Υγείας Βασίλη Κικίλια και Βασίλη Κοντοζαμάνη, ωστόσο και η εφαρμογή μέτρων στον τομέα της πρόληψης -που ήταν ανάμεσα στους βασικούς άξονες του Προγράμματος Υγείας που είχε ανακοινώσει προεκλογικά ο σημερινός πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης- παραμένει βασικό πεδίο δράσης.
Αν και τα τελευταία 20 χρόνια το προσδόκιμο ζωής στην Ελλάδα αυξάνεται και είναι ελαφρώς μεγαλύτερο από τον μέσο όρο της Ε.Ε. (81,1 έτη έναντι 80,6 έτη), η χώρα αντιμετωπίζει προκλήσεις, όπως η αύξηση της νοσηρότητας, που οφείλεται στον τρόπο ζωής που ακολουθούμε, ο υψηλός επιπολασμός του καπνίσματος και οι υψηλοί δείκτες αύξησης του σωματικού βάρους και παχυσαρκίας, που συμβάλλουν στην κακή κατάσταση της υγείας του πληθυσμού και προκαλούν πιέσεις στο σύστημα υγείας, η θνησιμότητα από μη μεταδοτικές
Ο Υπουργός Υγείας ΒΑΣΊΛΗΣ ΚΊΚΊΛΊΑΣ Ο Υφυπουργός Υγείας ΒΑΣΊΛΗΣ ΚΟΝΤΟΖΑΜΑΝΗΣ
ασθένειες (π.χ. καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκίνος, ΧΑΠ), η αύξηση του επιπολασμού και της επίπτωσης των μεταδοτικών νοσημάτων (π.χ. λοίμωξη από HIV, ηπατίτιδα), η πολυνοσηρότητα μεταξύ των ηλικιωμένων,
καθώς και η επιδείνωση της ψυχικής υγείας του πληθυσμού, λόγω των επιδεινούμενων κοινωνικοοικονομικών συνθηκών την τελευταία δεκαετία και της έλλειψης συστηματικών προγραμμάτων αγωγής και πρόληψης.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ για την κατάσταση της υγείας των Ελλήνων, το 42% όλων των θανάτων στην Ελλάδα μπορούν να αποδοθούν σε συμπεριφορικούς παράγοντες κινδύνου (έναντι 39% στην Ε.Ε.). Παράλληλα η έκθεση επισημαίνει ότι τα άτομα άνω των 65 ετών ζουν πλέον λιγότερα έτη υγιούς ζωής. Ειδικότερα στην ηλικία των 65 ετών η Ελληνίδα γυναίκα μπορεί να προσδοκά να ζήσει άλλα 21,3 έτη, αλλά μόνο το ένα τρίτο αυτών θα είναι απαλλαγμένα από αναπηρίες. Ομοίως, οι άντρες μπορούν να προσδοκούν να ζήσουν περίπου το 40% των υπόλοιπων 18,5 ετών με υγεία. Η αντιμετώπιση, λοιπόν, αυτών των παραγόντων θα δώσει τη δυνατότητα όχι μόνο να έχουμε μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, αλλά και να παραμένουμε υγιείς.
Στο πλαίσιο αυτό, λοιπόν, για τη μείωση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας εντάσσεται ο νέος νόμος για την «Πρόληψη, Προστασία και Προαγωγή της Υγείας - Ανάπτυξη των υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας», ο οποίος περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και τις εξής διατάξεις, οι περισσότερες εκ των οποίων με υπουργικές αποφάσεις έχουν ήδη ξεκινήσει να υλοποιούνται: ● Διαμορφώνεται πενταετές Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Δημόσια Υγεία, το οποίο καθορίζει τις επιμέρους δράσεις και τα προγράμματα για την προαγωγή της υγείας των πολιτών, ενώ περιλαμβάνει τους στόχους δημόσιας υγείας -εκπεφρασμένους σε μετρήσιμους δείκτες- και τα μέσα επίτευξης αυτών για την προσεχή πενταετία. Επίσης περιλαμβάνει Ειδικά Σχέδια Δράσης, όπως αυτά που αφορούν σε ειδικές ομάδες πληθυσμού, όπως είναι τα άτομα με λοίμωξη από τον ιό HIV, ηπατίτιδες, ψυχοκοινωνικές διαταραχές και εν γένει μεταδοτικά και μη μεταδοτικά νοσήματα, καθώς και οι ασθενείς που χρήζουν ανακουφιστικής φροντίδας. ● Θεσπίζεται το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης με την ονομασία «ΣΠΥΡΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ», το οποίο αποτελείται από δράσεις δημόσιας υγείας στα πεδία της πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς πρόληψης, που υλοποιούνται με ευθύνη του υπουργείου Υγείας και παρέχονται δωρεάν από τους οριζόμενους στο πρόγραμμα δημόσιους ασφαλιστικούς φορείς. Το Εθνικό Πρόγραμμα «ΣΠΥΡΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ» αποτελείται από τα ακόλουθα επιμέρους προγράμματα δημόσιας υγείας προς όφελος της υγείας των πολιτών:
Α) ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ
ΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΥΤΑ ΕΙΝΑΙ: ● Το Εθνικό Πρόγραμμα Προαγωγής της Υγιεινής Διατροφής και της Σωματικής Άσκησης για τον έλεγχο και τη διαχείριση των παραγόντων κινδύνου, που σχετίζονται με την κακή διατροφή και την έλλειψη της σωματικής άσκησης. ● Το Εθνικό Πρόγραμμα Αντιμετώπισης του Αλκοόλ για τον περιορισμό των παραγόντων κινδύνου από την έκθεση στο αλκοόλ και την ενίσχυση των προστατευτικών παραγόντων, που επιδρούν στην επίπτωση της συγκεκριμένης διαταραχής. ● Το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών που απευθύνεται σε ειδικές και ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, παιδιά, ανηλίκους και ενηλίκους, μετακινούμενους πληθυσμούς, και πληθυσμούς που βρίσκονται σε κίνδυνο και περιλαμβάνει τα προγράμματα εμβολιασμών όλων των ανωτέρω. Στο πλαίσιο της υπουργικής απόφασης θα ορίζεται η ομάδα του πληθυσμού ως προς την οποία θα καθίσταται υποχρεωτικός ο εμβολιασμός με καθορισμένο εμβόλιο.
Β) ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΟΥΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ
ΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΥΤΑ ΕΙΝΑΙ: ● Το Εθνικό Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου, το οποίο απευθύνεται στο γενικό πληθυσμό για την πρώιμη ανίχνευση νοσημάτων υψηλού επιπολασμού. Σε αυτό εμπεριέχονται δράσεις πρόληψης, με πρωταρχική την καθιέρωση προληπτικών διαγνωστικών εξετάσεων των πολιτών για τον καρκίνο του μαστού, του τραχήλου της μήτρας και του παχέος εντέρου, τον καρδιαγγειακό κίνδυνο και την έγκαιρη διάγνωση του ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής. ● Το Εθνικό Πρόγραμμα Συστηματικού Προγεννητικού και Περιγεννητικού Ελέγχου, το οποίο απευθύνεται στον πληθυσμό για την προάσπιση της υγείας του κατά την προγεννητική και περιγεννητική περίοδο. Περιλαμβάνει δέσμη των επιστημονικά συνιστώμενων εργαστηριακών ελέγχων κατά την προγεννητική περίοδο, καθώς και την επέκταση του Εθνικού Προγράμματος Προληπτικού Ελέγχου Νεογνών, ώστε η πρώιμη διάγνωση να αφορά στο σύνολο των σπάνιων, αλλά σοβαρών νοσημάτων, που επιδέχονται θεραπείας και μπορούν να καταστούν ελεγχόμενα.
Γ) ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΡΙΤΟΓΕΝΟΥΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ: ● Το Εθνικό Πρόγραμμα Ψυχοκοινωνικής Ένταξης και Αποκατάστασης για άτομα με σοβαρά Ψυχοκοινωνικά Προβλήματα (ΕΠΨΕΑΑΨΠ), το οποίο περιλαμβάνει παρεμβάσεις, που αφορούν στην εργασιακή ένταξη των ατόμων αυτών, στοχεύοντας στη μείωση του φορτίου των ψυχικών διαταραχών στους πάσχοντες, τις οικογένειές τους και την κοινότητα γενικά.
