Health - Τεύχος 13

ΤΕΥΧΟΣ 13

MAΡTIOΣ 2023

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΆ ΤΗΝ ΥΓΕΙΆ ΕΚΔΟΤΗΣ: Κωστής Σπύρου

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ:

Ευάγγελος Σπύρου

ΚΕΙΜΕΝΑ:

Κωστής Σπύρου, Άρης Μπερζοβίτης,

Λάμπρος Καραγεώργος, Άνθή Άγγελοπούλου

ΔΙΟΡΘΩΣΗ:

Παρή Χατζηγεωργίου

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ:

PressiousArvanitidis

ΕΚΤΥΠΩΣΗ:

PressiousArvanitidis

ΥΠΕΥΘYNH ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ:

Γεωργία Καλτσώνη

ΔΙΑΝΟΜΗ:

Γιώτα Ζαχαρίου, Πρακτορείο Άργος Ά.Ε.

ΕΤΗΣΙΆ ΣΥΝΔΡΟΜΗ

ΙΔΙΩΤΕΣ: 100 € - ΦΟΙΤΗΤEΣ: 50 €

ΕΤΑΙΡΕIΕΣ - ΟΡΓΑΝΙΣΜΟI: 200 €

ΤΙΜΗ ΤΕΥΧΟΥΣ: 5 €

ΓΙΆ ΠΛΗΡΩΜΗ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ

ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ:ΑΡ. ΛΟΓ.: 6828-121788-985

ΙΒΑΝ GR7201718280006828121788985

ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ: ΑΡ ΛΟΓ. 120/470640-48

IBAN: GR6401101200000012047064048

ΔΙΣΤΡΆΤΟ ΕΥΆΓΓΕΛΟΣ ΣΠΥΡΟΥ Ε.Π.Ε. Φιλελλήνων 3, Σύνταγμα, 105 57 Αθήνα

Τηλ.: 210 3229394, Fax: 210 3257074

Α.Φ.Μ. 095606935, Δ.Ο.Υ. Δ’ ΑΘΗΝΩΝ

e-mail: info@nextdeal.gr | website: www.nextdeal.gr

Τα ενυπόγραφα άρθρα και σχόλια που στέλνονται

στο περιοδικό δεν εκφράζουν απαραιτήτως και τις

απόψεις του εντύπου.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

10 Ξέρετε ότι…

14 Το Ν/Σ για το Ογκολογικό Κέντρο Παίδων

18 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΟΥΝΤΑΣ Ομότιμος

καθηγητής Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, διευθυντής

Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής

24 Η παχυσαρκία στην Ελλάδα κοστίζει 4,3 δισ. ετησίως

28 ΜΙΝΑ ΓΚΑΓΚΑ Αν. υπουργός Υγείας

30 ΖΩΗ ΡΑΠΤΗ Υφυπουργός Υγείας

32 BOEHRINGER INGELHEIM Διεθνής καμπάνια για την

Ημέρα της Γυναίκας 2023

36 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΙΟΥΛΙΑ ΤΣΕΤΗ Διευθύνουσα

σύμβουλος ΟΦΕΤ

40 ΙΣΤΟΡΙΑ Μαιευτήριο «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ»

44 ΙΣΤΟΡΙΑ Νοσοκομείο «ΕΛΕΝΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ»

46 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ AGATA JAKONCIC Managing Director

MSD Ελλάδας, Κύπρου και Μάλτας, πρόεδρος

Pharma Innovation Forum

52 ΜΗΤΕΡΑ Ένα νέας γενιάς νοσοκομείο για μια νέα

γενιά παιδιών

54 ΥΓΕΙΑ Εταιρεία - πρότυπο για το ελληνικό επιχειρείν

56 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΕΛΕΝΑ ΧΟΥΛΙΑΡΑ Πρόεδρος και

διευθύνουσα σύμβουλος AstraZeneca Ελλάδας και

Κύπρου

62 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΗ

Αντιπρόεδρος Ένωσης Ασθενών Ελλάδας

68 Έξυπνη συσκευή για τη μείωση των συμπτωμάτων

της δυσμηνόρροιας

70 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΦΑΙΗ ΚΟΣΜΟΠΟΥΛΟΥ Γενική

διευθύντρια ΠΕΦ

76 Η Λαπαροσκοπική και Ρομποτική Χειρουργική στην

υπηρεσία της γυναίκας

78 Πώς να διατηρήσουν οι γυναίκες την καρδιά τους

82 Η μόνιμη θεραπεία της πρόπτωσης του πυελικού εδάφους

88 Συμβουλές για ένα υγιές στήθος

92 Ο προδιαβήτης επικίνδυνος για τις γυναίκες

96 Γυναικεία ακράτεια

100 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΑΙΡΗ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΟΥ Διευθύντρια

Εταιρικών Υποθέσεων NOVO NORDISK HELLAS

104 Ο κίνδυνος αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου στις γυναίκες

108 Η μετάβαση στην εμμηνόπαυση

112 Οι συνέπειες του καπνίσματος στις γυναίκες

116 Καρκίνος μαστού και σεξουαλικότητα

120 Για όμορφα μάτια

125 GILEAD Ο Τριπλά Αρνητικός Καρκίνος του Μαστού

126 ΝΝ Σιγουριά κάθε γυναίκας για την υγεία

128 Αλλεργίες στις γυναίκες

130 Πώς επηρεάζει η ψωρίαση τις γυναίκες

134 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΙΩΑΝΝΗΣ ΛΥΡΑΣ Διευθυντής

Β’ Τμήματος Πλαστικής και Επανορθωτικής

Χειρουργικής Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center

138 Τέλεια δόντια και lifting στο χαμόγελό σας

140 Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto

142 Η ψυχογενής ανορεξία στα κορίτσια

148 AFFIDEA Υγεία και ευεξία τα απαραίτητα εφόδια για τη σύγχρονη γυναίκα

150 Πώς να θεραπεύσετε την ακμή

154 Πολυκυστικές ωοθήκες

158 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΕΥΦΡΟΣΥΝΗ ΜΑΡΔΑ Ιδρύτρια του Κέντρου Ρεφλεξολογίας και Έρευνας

162 ΕΘΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ Ακρογωνιαίος λίθος της κοινωνίας η σύγχρονη γυναίκα

164 Οι γυναίκες με υγειονομικές δραστηριότητες τα χρόνια του 1821

EDITORIAL

Με ένα μεγάλο αφιέρωμα στην υγεία της γυναίκας κυκλοφορεί το παρόν τεύχος του «HEALTH Nextgeneration».

Η γυναίκα από την προϊστορική περίοδο κατείχε εξέχουσα θέση στην κοινωνία, αφού εθεωρείτο πηγή της ζωής και τη λάτρευαν ως θεά (Μητέρα). Επίσης, σύμφωνα με το μύθο, ο Ασκληπιός είχε πέντε κόρες, που όλες συνδέονται με την υγεία του ανθρώπου. Ήταν: η Υγεία, η Ιασώ, η Ακεσώ, η Πανάκεια και, τέλος, η Αίγλη. Η Υγεία ήταν αρχαιοελληνική θεότητα, προσωποποίηση της υγείας του σώματος και της ψυχής. Η Ιασώ ήταν θεότητα συνυφασμένη με την έννοια της ίασης (θεραπείας). Η Ακεσώ, που το όνομά της έχει τη ρίζα του στο αρχαίο ρήμα ακαίομαι, που σημαίνει θεραπεύω. Η Πανάκεια, θεότητα συνυφασμένη με την έννοια της θεραπείας, και η Αίγλη, επίσης θεότητα κι αυτή, συνυφασμένη με την έννοια της λάμπουσας υγείας και ευρωστίας. Βέβαια, σε κοινωνικό επίπεδο ο ρόλος της γυναίκας δεν έπαυε να είναι υποβαθμισμένος και αυτό αντανακλάται και στον τομέα της Υγείας, όπου σύμφωνα με μαρτυρίες μέχρι τον 4ο αιώνα π.Χ. νόμος απαγόρευε στις γυναίκες να ασκούν Ιατρική. Είναι γνωστή η περίπτωση της Αγνοδίκης, η οποία δεν δίστασε να ντυθεί άνδρας για να ασκήσει το ιατρικό επάγγελμα με μεγάλη επιτυχία και γρήγορα έγινε η ευνοούμενη των εύπορων γυναικών και συνέβαλε στην αλλαγή της νομοθεσίας, η οποία επέτρεπε τελικά γυναίκες να ασκούν Ιατρική, αλλά για γυναίκες. Οι μαίες όμως (εκ του μω=ζητώ, αναζητώ, ζητώ να μάθω και κυριολεκτικώς μαία=σεβαστή, σοφή γυναίκα) είχαν μια αναγνώριση όπως αποτυπώνεται και σε επιτύμβιο ανάγλυφο του 4ου π.Χ. αιώνα στις Αχαρνές Αττικής, που απεικονίζει τη μαμή και γιατρίνα Φανοστράτη.

Η υγεία της γυναίκας απασχολούσε όμως από την πρώτη στιγμή την ιατρική επιστήμη. Είναι χαρακτηριστικό ότι ορισμένα από τα έργα του Ιπποκράτη αφορούν την υγεία της γυναίκας, όπως είναι τα «Περί γυναικείης φύσεως», «Περί γυνής», «Περί γυναικείων Α», «Περί γυναικείων Β» κ.ά.

Επίσης, από τους πιο διάσημους γυναικολόγους ήταν ο Σωρανός, τον Α΄ αι. μ.Χ., ο πλέον ειδικός εις τα «γυναικεία». Οι γυναίκες είχαν όμως ρόλο στη νοσηλευτική, καθώς τις συναντούμε στα Ασκληπιεία της αρχαίας Ελλάδας, με τον Όμηρο να αναφέρει την ενασχόληση των γυναικών σε αυτά για την παροχή φροντίδας. H Γυναικολογία είναι κλάδος της Ιατρικής που μελετά τον οργανισμό της γυναίκας και το γενετικό της σύστημα από μορφολογική, φυσιολογική, αλλά και παθολογική άποψη. Έως τα μέσα του 19ου αιώνα, η Γυναικολογία περιοριζόταν μόνο στη μελέτη των παθήσεων των θηλυκών γεννητικών οργάνων. Με την πρόοδο όμως της Ιατρικής και ιδιαίτερα της Χειρουργικής, καθώς και με τη διεύρυνση των γνώσεων της Ενδοκρινολογίας και της Ψυχιατρικής, η Γυναικολογία μελετά σήμερα όλους τους τομείς της γυναικείας συμπεριφοράς.

Στο παρόν τεύχος του «HEALTH Nextgeneration» οι ειδικοί επιστήμονες, συνεργάτες του «HEALTH Nextgeneration», έχουν κάνει μια επιλογή με θέματα υγείας που αφορούν στη γυναίκα και σας τα παρουσιάζουν. Ελπίζουμε ότι θα κερδίσουν το ενδιαφέρον σας.

■ Σύμφωνα με τα υπάρχοντα

στοιχεία, έχουν καταγραφεί

7.000 σπάνιες παθήσεις,

με τους ασθενείς να

υπολογίζονται στα 350 εκατ.

παγκοσμίως και στα 30 εκατ.

στην Ευρώπη, ένας αριθμός

που καταδεικνύει ότι, παρά

το γεγονός ότι αναφέρονται

ως σπάνιοι ασθενείς, στο

σύνολό τους είναι πολλοί.

Στην Ελλάδα εκτιμάται

ότι οι σπάνιες παθήσεις

επηρεάζουν περίπου

400.000 οικογένειες. Η

διάγνωση και η θεραπεία

των σπάνιων παθήσεων

εξακολουθεί να αποτελεί

μια σημαντική πρόκληση

για την ιατρική κοινότητα

και την κοινωνία. Άξίζει

να σημειωθεί ότι κατά

μέσο όρο οι ασθενείς

χρειάζεται να περιμένουν

έως και 4,8 χρόνια για να

λάβουν διάγνωση, ενώ

εγκεκριμένες θεραπείες

διατίθενται μόνο για το

5% των καταγεγραμμένων

νοσημάτων.

■ Σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Επιτροπής για την Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού (World Kidney Day Steering Committee), περισσότεροι από 850 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ζουν με νεφρική νόσο, αλλά δυστυχώς η συντριπτική πλειοψηφία δεν το γνωρίζει. Ταυτόχρονα πάνω από 2 εκατομμύρια άνθρωποι στην υφήλιο βρίσκονται σε θεραπεία υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας, κυρίως με αιμοκάθαρση, ή έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση νεφρού. Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Νε φρολογικής Εταιρείας (ΕΝΕ), στην Ελλάδα περίπου το 10% του ενήλικου πληθυσμού πάσχει από ΧΝΝ, δηλαδή 1.000.000 Έλληνες εμφανίζουν προβλήματα με τους νεφρούς. Από αυτούς, το 10% (100.000 άτομα) εμφανίζει αρκετά σοβαρά προβλήματα. Επιπλέον για τη δεκαετία του 2040 θε ωρείται ότι η ΧΝΝ θα είναι η 5η αιτία θανάτου παγκοσμίως.

■ Είναι μακρύ το ταξίδι του ασθενούς με ρευματικό νόσημα μέχρι τη διάγνωση. Εξαιρετικά ενδιαφέροντα στοιχεία για το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων σε έναν ασθενή με ρευματικό νόσημα μέχρι την τελική διάγνωση προέκυψαν από έρευνα που πραγματοποίησε η Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Άσθενών, Γονέων, Κηδεμόνων και Φίλων Παιδιών με Ρευματικά Νοσήματα ΡευΜΆζήν. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, το 50% περίπου από τους συμμετέχοντες ανάφερε ότι καθυστέρησε να απευθυνθεί σε γιατρό σε διάστημα μεγαλύτερο του τριμήνου, με το 53% να δηλώνει ότι ο κυριότερος λόγος ήταν ότι δεν αξιολόγησε σοβαρά τα συμπτώματα. Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει ότι, ενώ η ιατρική ειδικότητα που απευθύνθηκαν οι ασθενείς αρχικά ήταν κυρίως ο ορθοπαιδικός (37%) και σε μικρότερο βαθμό ο ρευματολόγος (23%) ή ο παθολόγος (19%), η ειδικότητα που έκανε την τελική διάγνωση ήταν κυρίως ο ρευματολόγος (77%). Πιο συγκεκριμένα, το μεγαλύτερο ποσοστό (60%) όσων διαγνώστηκαν από την αρχική ειδικότητα είχε επισκεφθεί εξαρχής ρευματολόγο και το 64% αυτών δεν αντιμετώπισε κανένα πρόβλημα μέχρι τη διάγνωσή του. Άντίθετα, το 64% των συμμετεχόντων που διαγνώστηκαν από άλλη ειδικότητα ανέφερε ότι τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετώπισε μέχρι την τελική διάγνωση του νοσήματός του αφορούσαν την καθυστερημένη διάγνωση σε μεγάλο ποσοστό (71%) και ζητήματα ενημέρωσης, αλλά και συμπεριφοράς από τους γιατρούς σε μικρότερη κλίμακα (40%).

■ Κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο περίπου 400.000 παιδιά διαγιγνώσκονται

με καρκίνο. Στην Ελλάδα οι ετήσιες νέες διαγνώσεις υπολογίζονται στις 300350, με συχνότερες μορφές τις αιματολογικές κακοήθειες και τους όγκους

εγκεφάλου, που αντιμετωπίζονται σε επτά παιδιατρικές ογκολογικές μονάδες, στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και το Ηράκλειο. Τα τελευταία δύο χρόνια έχει

τεθεί σε λειτουργία το Εθνικό Μητρώο Νεοπλασιών Παιδικής Ηλικίας, με

στόχο την καταγραφή όλων των περιστατικών καρκίνου ανήλικων ασθενών, με συγκεκριμένα στοιχεία σχετικά με τη νόσο, την αντιμετώπισή της και την πορεία των ασθενών. Το Μητρώο δίνει τη δυνατότητα καλύτερης επιδημιολογικής παρατήρησης, καταγραφής των αναγκών και προγραμματισμού και οργάνωσης των δομών παροχής ογκολογικής φροντίδας.

■ Οι συγγενείς καρδιοπάθειες είναι παθήσεις της καρδιάς

που προέρχονται από αλλαγές στη φυσιολογική πορεία της

εμβρυογένεσης. Προσβάλλουν περίπου το 1% των νεογνών και είναι η πιο συχνή αιτία θανάτου στο πρώτο έτος ζωής. Ωστόσο, η μεγάλη

πρόοδος τα τελευταία χρόνια στη διάγνωση και αντιμετώπιση

αυτών των παθήσεων έχει αλλάξει την πρόγνωση. Σήμερα μπορεί

να διαγνωσθούν νωρίς στην εμβρυϊκή ζωή και έτσι να υπάρχει

παρακολούθηση της εξέλιξης της πάθησης του εμβρύου στη διάρκεια της κύησης ή ακόμα και παρέμβαση με επεμβατικές τεχνικές για να βελτιωθεί η πρόγνωσή τους.

Η ημικρανία είναι η πάθηση που προκαλεί την περισσότερη αναπηρία στους πολίτες κάτω των 50 ετών από όλες τις αρρώστιες της Ιατρικής και προσβάλλει 1,5 δισεκατομμύριο ανθρώπους παγκοσμίως. Στην Ελλάδα ένα εκατομμύριο Έλληνες έχουν κεφαλαλγίες που μειώνουν τη δραστηριότητά τους, προκαλώντας ετησίως 5,8 εκατομμύρια χαμένες εργατο-ημέρες και 31 εκατομμύρια εργατο-ημέρες με μειωμένη απόδοση, σύμφωνα με την πανελλήνια έρευνα της Ελληνικής Εταιρείας Κεφαλαλγίας.

■ Βραχιολάκι αναγνώρισης θα φέρουν πλέον οι ασθενείς στα νοσοκομεία. Το μέτρο θα εφαρμοστεί το επόμενο διάστημα και στοχεύει στη διασφάλιση της ταυτοποίησης των ασθενών, προκειμένου να αποφευχθούν λάθη που αφορούν στη χορήγηση φαρμάκων υψηλού κινδύνου, αλλά και στην εξασφάλιση της σωστής επεμβατικής διαδικασίας στον σωστό ασθενή. Εγκύκλιος που έστειλε η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Μίνα Γκάγκα ορίζει την άμεση συμμόρφωση του υγειονομικού προσωπικού και καθορίζει τις προδιαγραφές του νέου αυτού συστήματος προστασίας των ασθενών, το οποίο εναρμονίζεται με τους «Διεθνείς Στόχους για την Ασφάλεια των Ασθενών (International Patient Safety Goals), όπως έχουν υιοθετηθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Ειδικότερα, σύμφωνα με την εγκύκλιο, το βραχιόλι ταυτοποίησης είναι ένα εύκαμπτο πλαστικό υλικό, αδιάβροχο και φιλικό προς το δέρμα, πάνω στο οποίο αναγράφονται όλα τα στοιχεία ταυτοποίησης του χρήστη υπηρεσιών υγείας. Κάθε χρήστης υπηρεσιών υγείας πρέπει να φέρει στον καρπό του χεριού του Βραχιόλι Ταυτοποίησης (ΒΤ), το οποίο θα τοποθετείται σε αυτόν με την απόφαση εισαγωγής του στο νοσοκομείο, είτε αυτή προέρχεται από το Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών είτε από τα Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία, αλλά και κατά τη γέννηση. Ανεξαρτήτως εισαγωγής ή εισιτηρίου, βραχιόλι ταυτοποίησης τοποθετείται σε κάθε ασθενή που υποβάλλεται σε χημειοθεραπεία, λαμβάνει μακροχρόνια αγωγή, υποβάλλεται σε χειρουργεία μιας ημέρας ή ασθενείς που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση.

■ Η παχυσαρκία είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα υγείας και μας επηρεάζει όλους. Σχεδόν ένας στους

έξι ενήλικες παγκοσμίως, δηλαδή

800 εκατομμύρια από εμάς, ήδη

ζει με την ασθένεια και πολλά εκα-

τομμύρια ανθρώπων ακόμη είναι

σε κίνδυνο. Οι ιατρικές συνέπειες

της παχυσαρκίας θα κοστίσουν

πάνω από 1 τρισεκατομμύριο δο-

λάρια μέχρι το 2025. Τα άτομα που

ζουν με παχυσαρκία έχουν διπλά-

σιες πιθανότητες να νοσηλευτούν

εάν βγουν θετικοί στον Covid-19.

Η παιδική παχυσαρκία αναμένεται

να αυξηθεί κατά 60% την επόμενη

οκταετία, φτάνοντας τα 250 εκατομμύρια έως το 2030.

■ Ο εμβολιασμός έναντι του

κορονοϊού έσωσε δεκάδες

εκατομμύρια ζωές σε όλο τον

πλανήτη και πολλές δεκάδες

χιλιάδες ζωές στην πατρίδα

μας. Ήδη πολύ μεγάλο

μέρος του πληθυσμού έχει

εκτεθεί πλέον τουλάχιστον

μια φορά στον ιό και τις

παραλλαγές του, ενισχύοντας

την ονομαζόμενη «υβριδική

ανοσία» που οδηγεί σε

ηπιότερη κατά κανόνα νόσο

και διευκολύνει την επάνοδο

της κοινωνικής ζωής σε μια

κανονικότητα. Στο πλαίσιο

όμως αυτό, έχει ιδιαίτερη

σημασία η φροντίδα της

υγείας των ασθενών μετά

την COVID-19 νόσο, καθώς

και η συσχέτιση της νόσου με

επίμονα συμπτώματα, η οποία

έχει εγείρει το ενδιαφέρον

των διεθνών οργανισμών και

απαιτεί περαιτέρω έρευνα

για την κατανόηση των

μηχανισμών και την επιτυχή

ιατρική παρέμβαση και

θεραπεία.

■ Οι πολίτες μπορούν πλέον -μέσω του gov.gr και της εφαρμογής

MyHealth- να εκδίδουν ψηφιακά τις ιατρικές εξετάσεις και τις βεβαιώσεις νοσηλείας που έχουν εκδοθεί για τον ΑΜΚΑ τους. Τα ψηφιακά αντίγραφα περιέχουν όλες τις πληροφορίες των αντίστοιχων έγχαρτων εγγράφων (αριθμό και ημερομηνία έκδοσης, γιατρός που συνέταξε το έγγραφο, αριθμός παραγγελίας/παραστατικού καθώς και όλο το περιεχόμενό τους) και έχουν την ίδια ισχύ. Ειδικότερα αυτή τη στιγμή μπορούν να εκδίδονται ψηφιακά: οι βεβαιώσεις νοσηλείας ή επί σκεψης σε εξωτερικά ιατρεία από 55 μονάδες υγείας σε όλη την επικράτεια και τα αποτελέσματα εξετάσεων από 59 μονάδες υγείας σε όλη την επικράτεια. Η δυνατότητα αφορά σε 431 τύπους εξετάσεων (αιματολογικές, μικροβιολογικές, ανοσολογικές κ.ά.), που αντιπροσωπεύουν το 90% του ημερήσιου όγκου όλων των εξετάσεων, πλην των απεικονιστικών.

■ Η αιμορροφιλία είναι μια σπάνια διαταραχή της πήξης του αίματος. Εκτιμάται ότι επηρεάζει περισσότερα από 450.000 άτομα σε όλο τον κόσμο, εκ των οποίων οι 173.000 έχουν διαγνωσθεί με αιμορροφιλία Α ή Β. Ο μικρός αριθμός διαγνωσθέντων ατόμων με αιμορροφιλία σημαίνει ότι υπάρχει περιορισμένη ενημέρωση σχετικά με τις επιπτώσεις της.

■ Η Εταιρεία Alzheimer Αθηνών πρόσθεσε στο δυναμικό της τέσσερα νέα Κέντρα Ημέρας (στον Πειραιά, στο Ν. Ηράκλειο, στον Ασπρόπυργο και την Άρτα) για τη φροντίδα των ανθρώπων που πάσχουν από τη νόσο Αλτσχάιμερ και την υποστήριξη των φροντιστών τους. Τα νέα αυτά Κέντρα θα λειτουργήσουν με τη χρηματοδότηση του υπουργείου Υγείας και του Ταμείου Ανάκαμψης, προκειμένου να εξυπηρετούν τα άτομα με άνοια και τις οικογένειές τους, χωρίς να πρέπει να απομακρυνθούν από τον τόπο κατοικίας τους. Βρίσκονται σε δήμους κομβικούς στον αθηναϊκό και ελλαδικό χάρτη, ώστε να μπορούν να εξυπηρετήσουν και κατοίκους όμορων περιοχών. Επίσης θα είναι πλήρως στελεχωμένα με επαγγελματίες υγείας και θα διαθέτουν ένα πρόσθετο σημαντικό πλεονέκτημα: μια Κινητή Μονάδα, που θα παρέχει τη δυνατότητα στην επιστημονική ομάδα του Κέντρου να παρεμβαίνει, με επισκέψεις κατ’ οίκον, σε Κέντρα Υγείας και αγροτικά ιατρεία, επεκτείνοντας τη φροντίδα σε περιστατικά όπου δεν υπάρχει δυνατότητα μετακίνησης, δημιουργώντας έτσι και μια γέφυρα διασύνδεσης με άλλες υπηρεσίες Υγείας και Κοινωνικής Φροντίδας.

■ Η νόσος VHL είναι μία

σπάνια μορφή κληρονομικού

καρκίνου του νεφρού που

αφορά όγκους, κυρίως

καλοήθεις, σε μάτια,

εγκέφαλο, νωτιαίο μυελό

και εσωτερικό αυτί, αλλά

και κακοήθειες που μπορούν

να εμφανιστούν σε νεφρά, πάγκρεας, επινεφρίδια

(φαιοχρωμοκύτωμα, παραγαγγλίωμα) που

ανιχνεύονται κυρίως ανά

οικογένεια, διότι η νόσος

είναι κληρονομική και περνά

50-50 από τον φέροντα

τη μετάλλαξη γονέα, στα

τέκνα. Στην Ελλάδα σήμερα

πάσχουν από την ασθένεια

52 οικογένειες στο σύνολο, με 5 έως 10 άτομα να νοσούν

στην καθεμία. Η νόσος

έχει ενταχθεί στον ΕΠΠΠΆ (ΦΕΚ Β'5987/31.12.182),

καθώς και στον πίνακα

με τις μη αναστρέψιμες

ασθένειες (ΦΕΚ 1560 Β'/65-20183). Ο κύριος πόρος

ενημέρωσης και το κέντρο

ανταλλαγής πληροφοριών

και υποστήριξης για το VHL

είναι η Οικογένεια του VHL family - Alliance (www.vhl.

org). Ιδρύθηκε το 1993 και

πρόκειται για μία εθελοντική

οργάνωση με περιφερειακά

■ Τα τελευταία χρόνια οι εξελίξεις στη δημιουργία και χρήση

νέων στοχευμένων εξατομικευμένων καινοτόμων θεραπειών

είναι αλματώδεις για σχεδόν όλους τους τύπους καρκίνου. Χωρίς

ιδιαίτερες καθυστερήσεις, με την έγκρισή τους από τον ΕΜΆ

(Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων), οι θεραπείες αυτές έρχονται

και στην Ελλάδα και μπαίνουν στους θεραπευτικούς αλγορίθμους

των ογκολογικών ασθενών. Κλειδί για την ανεύρεση και την επιλογή

των ασθενών εκείνων που πρέπει να λάβουν αυτές τις στοχευμένες

θεραπείες είναι οι βιοδείκτες, οι οποίοι ανιχνεύονται με ειδικές

μοριακές εξετάσεις και αναδεικνύουν το στόχο των θεραπειών αυτών.

παραρτήματα. Συνδέεται με

περίπου το 90% όλων των

ασθενών με VHL, που έχουν

διαγνωσθεί παγκοσμίως.

Δρα με γνώμονα το όφελος των ασθενών και αποτελεί κέντρο αναφοράς

φροντιστών, ερευνητών, κλινικών γιατρών, καθώς και του ευρύτερου κοινού.

Ψηφίστηκε το Ν/Σ για

Εν μέσω αντιδράσεων

το Ογκολογικό Κέντρο Παίδων

«Μαριάννα Βαρδινογιάννη»

ΥΠΕΡΨΗΦ Ι ΣΤΗΚΕ ΕΠ Ι ΤΗΣ ΑΡΧ Η Σ το σύνολο του νομοσχεδίου του υπουργείου Υγείας για τη «Σύσταση νομικού

προσώπου ιδιωτικού δικαίου με την επωνυμία «Ογκολογικό Κέντρο Παίδων “Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη - ΕΛΠΙΔΑ”, εκσυγχρονισμός του δικαίου για τη δωρεά και μεταμόσχευση οργάνων, ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού COVID-19 και την προστασία της δημοσίας υγείας και άλλες επείγουσες ρυθμίσεις». «Υπέρ» του νομοσχεδίου ψήφισε η Ν.Δ., ενώ απείχε της ψηφοφορίας ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και καταψήφισαν

ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ., ΚΚΕ, Ελληνική Λύση και ΜέΡΑ25.

Ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης υποστήριξε ότι

οι εργασιακές σχέσεις του υφιστάμενου προσωπικού

δεν θα αλλάξουν, ενώ οι πολίτες/ασθενείς, δηλαδή

τα παιδιά με καρκίνο, δεν θα πληρώνουν. Παράλληλα

διευκρίνισε ότι η μορφή του ΝΠΙΔ «διευκολύνει τη σύν-

δεση του Ογκολογικού Κέντρου με κέντρα του εξωτερι-

κού και γιατρών που δεν θέλουν να είναι στο ΕΣΥ, αλλά

να έρχονται να πληρώνονται και να παίρνουν υπηρε-

σίες οι ογκολογικοί ασθενείς. Δίνεται η δυνατότητα

προσέλκυσης πόρων μέσω κλινικών δοκιμών, άρα

δωρεάν υπηρεσίες στα πάσχοντα παιδιά. Ο ΕΟΠΥΥ

θα πληρώνει τα νοσήλια, όπως το πράττει και σήμερα στα δημόσια νοσοκομεία. Θα υπάρξουν αν χρειαστεί έκτακτες επιχορηγήσεις, ακριβώς για να στηριχθούν όλες οι θεραπείες. Διασφαλίζουμε με έναν ξεκάθαρο τρόπο ότι θα έχουμε περισσότερες παροχές, θα έχουμε δωρεάν παροχές, καθώς και μεγαλύτερη διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια».

Αντίθετοι, ωστόσο, με την απόσχιση των ογκολογικών τμημάτων από τα δύο παιδιατρικά νοσοκομεία δηλώνουν οι εργαζόμενοι των δύο νοσοκομείων, η Ελληνική Εταιρεία Παιδιατρικής Αιματολογίας Ογκολογίας και οι γονείς των παιδιών και καρκίνο, καθώς, όπως λένε, δεν μπορούν να αποτελέσουν αυτοτελή νοσοκομειακή μονάδα. Σύμφωνα με τους γονείς, η περίθαλψη και η θεραπεία των παιδιών με καρκίνο απαιτούν συνεχή και καθημερινή συνεργασία των ογκολόγων με τις υπόλοιπες ειδικότητες και τμήματα της Παιδιατρικής, όπως χειρουργοί, εντατικολόγοι, μικροβιολόγοι κ.λπ. «Δεν καταλαβαίνουμε τι είναι τόσο επείγον και γιατί πρέπει να περάσει τόσο βιαστικά ένα νομοσχέδιο που αφορά στην υγεία των παιδιών που νοσούν από ένα τόσο απειλητικό για τη ζωή τους νόσημα. Τα οφέλη που αναφέρονται στο νομοσχέδιο είναι πράγματα που ήδη συμβαίνουν σήμερα που μιλάμε. Σε αυτόν τον νέο σχεδιασμό δεν δόθηκε η δυνατότητα στο “Αγλαΐα Κυριακού” να πάρει θέση και δεν ρωτήθηκαν ούτε οι γιατροί μας ούτε εμείς σαν γονείς των παιδιών που 40 χρόνια υπηρετούμε με σοβαρότητα και συνέπεια τη δημόσια υγεία», επισημαίνει η πρόεδρος του Συλλόγου Γονιών Παιδιών με Νεοπλασματική Ασθένεια - ΦΛΟΓΑ, Μαρία Τρυφωνίδη, και συμπληρώνει: «Είναι χιλιάδες γονείς παιδιών που νοσούν από καρκίνο. Είμαστε κάθε μέρα, για μήνες και χρόνια πολλές φορές στα παιδιατρικά νοσοκομεία και γνωρίζουμε καλύτερα από τον καθένα τα καλά και τα κακά του συστήματος υγείας. Γνωρίζουμε τα προβλήματα και συμμετέχουμε κατά το δυνατόν στην επίλυσή τους. Η πρόταση που κατατέθηκε είναι πρόχειρη, επιφανειακή και αφήνει σημαντικά κενά και ασάφειες που στην πράξη θα δημιουργήσουν εστίες όξυνσης και θα αποδειχτούν ανεφάρμοστες και αναποτελεσματικές. Επειδή όμως βλέπουμε ότι δεν υπάρχει καμία διάθεση από το υπουργείο για απόσυρση του νομοσχεδίου, ζητούμε τουλάχιστον να ληφθούν υπόψη οι προτάσεις μας, τις οποίες έχουμε καταθέσει στην Επιτροπή της Βουλής, αλλά και σε όλους του βουλευτές, αναλυτικά, κατά άρθρο».

ΟΙ ΑΡΙΘΜΟ Ι Ε Ι ΝΑΙ ΣΚΛΗΡΟ Ι Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε πρόσφατα η Σοφία Πολυχρονοπούλου, MD, PhD, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Παιδιατρικής Αιματολογίας-Ογκολογίας (ΕΕ-

ΠΑΟ), συντονίστρια διευθύντρια του Τμήματος Παιδια-

τρικής Αιματολογίας-Ογκολογίας (ΤΑΟ), εκπρόσωπος

στο Πανευρωπαϊκό Δίκτυο για τον Παιδικό Καρκίνο

«ERN PaedCan» του Ν.Π. «Η Αγία Σοφία», πρόεδρος της

Ογκολογικής Επιτροπής, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία

Σοφία», 330 παιδιά στην Ελλάδα νοσούν από καρκίνο

κάθε χρόνο και 35.000 παιδιά νοσούν στην Ευρώπη.

Ωστόσο, 4 στα 5 παιδιά γίνονται καλά, ενώ 2 στους 3 survivors αντιμετωπίζουν διάφορα προβλήματα ιατρι-

κής φύσεως στην πορεία της ζωής τους. Η συχνότητα

νόσησης είναι 14 στα 100.000 παιδιά. Σήμερα στην

Ευρώπη υπάρχουν 500.000 survivors. Ωστόσο, τόνισε

ότι ο παιδικός καρκίνος σήμερα μπορεί να αντιμετω-

πισθεί και να νικηθεί!

Η κ. Τρυφωνίδη στην εισήγησή της στην Επιτροπή

Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής κατέθεσε τις εξής προτάσεις:

• Το Κέντρο πρέπει να αφορά παιδιά και έφηβους μέχρι 18 ετών.

• Πρέπει να διασφαλιστεί και αποσαφηνισθεί με

κάθε λεπτομέρεια πώς ακριβώς θα γίνεται η λειτουργική διασύνδεση με τα 2 παιδιατρικά νοσοκομεία, προκειμένου τα ογκολογικά τμήματα να συνεχίζουν να συνεργάζονται και να εξυπηρετούνται από τα υπόλοιπα τμήματα και ειδικότητες της Παιδιατρικής χωρίς αναμονές και καθυστερήσεις και χωρίς οικονομική επιβάρυνση για τις οικογένειες, όπως συμβαίνει και σήμερα.

• Πρέπει να διασφαλιστεί με τρόπο σαφή ότι τα

δύο παιδιατρικά νοσοκομεία θα είναι σε θέση να συμμετέχουν στους πόρους που διατίθενται για τον καρκίνο της παιδικής ηλικίας για εξοπλισμό, έρευνα και ιατρική εξειδίκευση. Γιατί μόνο έτσι θα είναι σε θέση να συνεχίσουν να παρέχουν επαρκή και ενημερωμένη ιατρική φροντίδα όπως μέχρι σήμερα, καθώς στα νοσοκομεία αυτά παραμένει το βασικό μέρος της θεραπείας των παιδιών μας.

• Το κτίριο, ο εξοπλισμός και τα οικόπεδα, επί των οποίων έχει ανεγερθεί το κτίριο «ΕΛΠΙΔΑ», περιέρχονται για αποκλειστική χρήση (και όχι κατά πλήρη κυριότητα) στο Κέντρο για την επίτευξη των σκοπών του. Προτείνεται η πρώτη τετραετία να είναι δοκιμαστική και στη λήξη της το υπουργείο Υγείας και όλοι οι εμπλεκόμενοι να αξιολογήσουν και να προτείνουν βελτιώσεις.

• Ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου πρέπει να προτείνονται από το υπουργείο Υγείας και να εγκρίνονται από την αρμόδια Επιτροπή της Βουλής, όπως ισχύει για όλες τις Ανεξάρτητες Αρχές.

• Στο Διοικητικό Συμβούλιο πρέπει να υπάρχει εκπρόσωπος των επαγγελματιών υγείας (παιδίατρος ογκολόγος-αιματολόγος), ο οποίος να ορίζεται από

την ΕΕΠΑΟ ή από το υπουργείο με πρόταση της ΕΕΠΑΟ, καθώς και εκπρόσωπος των ασθενών, ο οποίος

θα ορίζεται από τον αντιπροσωπευτικότερο φορέα ασθενών της χώρας για τα παιδιά με καρκίνο. • Πρέπει να διασφαλιστεί ότι τα Κέντρα Εμπειρογνωμοσύνης που λειτουργούν ήδη στα ογκολογικά

τμήματα του «Αγία Σοφία» θα συνεχίσουν και δεν θα χαθεί η διασύνδεση με την Ευρώπη, καθώς επίσης να διασφαλιστούν οι θέσεις εργασίας όλων όσοι απασχολούνται αυτή τη στιγμή στο «ΕΛΠΙΔΑ», ανεξάρτητα από τη σχέση εργασίας. Ειδικά το προσωπικό που απασχολείται στο «ΕΛΠΙΔΑ» και χρηματοδοτείται από τη «Φλόγα» (11 άτομα γιατροί, βιολόγοι, ψυχολόγος, κοινωνικός λειτουργός, παρασκευαστής εργαστηρίου).

• Επίσης πρέπει να συνεχιστεί η συνεργασία των γιατρών με τα μεγαλύτερα ιατρικά κέντρα της Ευρώπης για την εφαρμογή προσωπικών πρωτοκόλλων θεραπείας για κάθε παιδί, η οποία υλοποιείται από CRO εταιρείες με τις οποίες η «Φλόγα» έχει δεσμευτεί για 10ετή χρηματοδότηση.

• Επιπροσθέτως, πρέπει να διασφαλιστεί η συνέχιση της Νοσηλείας στο Σπίτι που χρηματοδοτεί η «Φλόγα» από το 2009 και έχει πραγματοποιήσει πάνω από 32.000 επισκέψεις σε σπίτια παιδιών στο Λεκανοπέδιο

της Αττικής, ώστε τα παιδιά να συνεχίσουν να απολαμβάνουν όλες αυτές τις υπηρεσίες που με πολύ κόπο η «Φλόγα» των εθελοντών γονιών έχει εξασφαλίσει γι’ αυτά.

• Επίσης, ο Εσωτερικός Κανονισμός Οργάνωσης και Λειτουργίας να συνυποβληθεί με το νομοσχέδιο ή τουλάχιστον να υπάρξει δέσμευση του υπουργείου Υγείας ότι ο κανονισμός θα ολοκληρωθεί σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς ΠΡΙΝ την έναρξη της λειτουργίας του νέου κέντρου και να παραταθεί η έναρξη της λειτουργίας του νέου κέντρου ώστε να δοθεί χρόνος για την οργάνωση των προϋποθέσεων που απαιτούνται.

«ΦΛΟ ΓΑ»: ΜΕ 6,5 ΕΚΑΤ. Ε ΧΟΥΜΕ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤ Η ΣΕΙ ΤΑ ΔΥΟ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚ Α ΤΜ Η ΜΑΤΑ Ο Σύλλογος Γονιών Παιδιών με Νεοπλασματική Ασθένεια «Φλόγα», σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, από το 2010 έχει χρηματοδοτήσει τα ογκολογικά τμήματα των Παιδιατρικών Νοσοκομείων «H Αγία Σοφία» και «Π. & Α. Κυριακού» με 6,5 εκατ. ευρώ. Συγκεκριμένα έχουν δοθεί για: Πρωτόκολλα θεραπείας - 151.000 € «Το μνημόνιο συνεργασίας με την ΕΕΠΑΟ (Ελληνική Εταιρεία Παιδιατρικής Αιματολογίας - Ογκολογίας) προβλέπει τη συμμετοχή της χώρας μας στη χάραξη των Διεθνών Πρωτοκόλλων Θεραπείας και τη συνεχή και οργανωμένη συνεργασία των γιατρών

|

μας με τα προηγμένα κέντρα της Ευρώπης, έτσι ώστε κανένας γονιός να μη χρειάζεται να απευθυνθεί στο εξωτερικό για δεύτερη γνώμη. Έχουν ήδη

ενταχθεί 7 κακοήθη νοσήματα. Η χρηματοδότηση

συνεχίζεται για την ένταξη και άλλων μορφών, μόλις αυτό καταστεί δυνατό από την ΕΕΠΑΟ (εντός του 2023 αναμένεται να ενταχθούν όλες οι λευχαιμίες).

Για να γίνει δεκτή η συμμετοχή της χώρας μας, η “Φλόγα” έχει δεσμευθεί να συνεχίσει τη χρηματοδότηση για τουλάχιστον 10 χρόνια». Το ποσό δέσμευσης μέχρι σήμερα είναι 580.000 €. Ενώ το κόστος αναμένεται να ανέβει θεαματικά με την ένταξη των λευχαιμιών.

Ιατρικό εξοπλισμό - 2.088.034 €

Αξονικός τομογράφος, Υπέρηχοι, Εξοπλισμός Ακτινοθεραπευτικού, Οφθαλμολογικού, Παθολογοανατομικού, Αναισθησιολογικού, Νευροχειρουργικού, Ακτινολογικού, Αιματολογικού, Αξονικού & Μαγνητικού Τομογράφου, Χειρουργικού, Καρδιολογικού και στα 2 Παιδιατρικά Νοσοκομεία «Η Αγία Σοφία» και «Π.& Α. Κυριακού».

Απασχόληση Προσωπικού - 2.150.095 €

Σήμερα χρηματοδοτούνται από τη «Φλόγα» στο «ΕΛ-

ΠΙΔΑ» 11 μέλη του προσωπικού: 2 Ιατροί στο Πανεπι-

στημιακό Τμήμα του «Αγία Σοφία», 1 ιατρός και 2 βιολόγοι στη Μονάδα Μεταμόσχευσης, 1 βιολόγος και 1 κοινωνικός λειτουργός στο τμήμα του ΕΣΥ στο «Αγία Σοφία», 1 ψυχολόγος, 1 νοσηλευτής, 1 γραμματέας στο

Ογκολογικό του «Αγλαΐα Κυριακού», 1 παρασκευαστής στο Εργαστήριο Κυτταρομετρίας Ροής του Ν.Π. «Η Αγία Σοφία».

Ανακατασκευή και Ανακαίνιση Τμημάτων841.000 €

Ριζική ανακατασκευή και εικονογράφηση των Τμημάτων Αξονικού & Μαγνητικού Τομογράφου, Ακτινολογικού, Εντατικής Μονάδας στο «Αγία Σοφία» και Ακτινοθεραπευτικού στο «Π. & Α. Κυριακού».

Νοσηλεία στο Σπίτι - 916.000 €

32.000 επισκέψεις σε σπίτια παιδιών στο Λεκανοπέδιο της Αττικής.

Τυποποίηση δειγμάτων μυελού των οστών590.000 €

Τυποποίηση 30.000 δειγμάτων σε συνεργασία με το ΚΕΔΜΟΠ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η «Φλόγα» ελέγχεται από

Εταιρεία Ορκωτών Λογιστών και όλα τα παραπάνω έξοδα αποτελούν στήριξη της Δημόσιας Υγείας και δεν περιλαμβάνουν έξοδα υποστήριξης των οικογενειών, καθώς και έξοδα φιλοξενίας 50 παιδιών κάθε φορά με τους γονείς τους από την περιφέρεια. Επίσης, δεν περιλαμβάνονται μικρότερα ποσά για την καθημερινή προμήθεια αναλωσίμων, ηλεκτρικών συσκευών, αποστολής δειγμάτων ιστών στο εξωτερικό, παρακολούθηση συνεδρίων στο εξωτερικό ιατρών/νοσηλευτών, επιστημονικές δημοσιεύσεις κ.λπ. στο «ΕΛΠΙΔΑ». ■

ΓΙ Α ΝΝΗΣ ΤΟΥ ΝΤΑΣ

Ομότιμος καθηγητής Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, διευθυντής

Ινστιτούτου

Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής, μέλος

αdvisory board διαΝΕΟσις ΑΝΑΓΚΑΙΑ

Συνέντευξη στην ΑΝΘΗ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ

ΣΤΟ Κ Ε ΝΤΡΟ ΤΗΣ ΑΘ Η ΝΑΣ, σε απόσταση μικρότερη του ενός χιλιομέτρου, υπάρχουν τέσσερα νοσοκομεία, τα οποία στεγάζονται σε πεπαλαιωμένα κτίρια, ενεργοβόρα και τελείως ακατάλληλα για την παροχή αποτελε-

σματικής και ποιοτικής νοσοκομειακής περίθαλψης. Ο

ομότιμος καθηγητής της Ιατρικής Σχολής στο ΕΚΠΑ, δι-

ευθυντής του Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής

Ιατρικής και μέλος του αdvisory board της διαΝΕΟσις,

Γιάννης Τούντας, αναφέρεται στην ιστορία των συγκεκριμένων νοσοκομείων, περιγράφει τις προσπάθειες

που έχουν γίνει στο παρελθόν για τη μεταστέγασή τους και διατυπώνει κάποιες νέες προτάσεις νοσοκομειακής ανασυγκρότησης.

Όπως μας εξηγεί ο κ. Τούντας, το δημόσιο σύστημα υγείας στην Ελλάδα και ειδικότερα ο νοσοκομειακός τομέας δεν διαμορφώθηκε στο πλαίσιο ενός εθνικού σχεδιασμού, αλλά αναπτύχθηκε από τη συνάρθρωση επιμέρους νοσοκομείων που ιδρύθηκαν κατά τη νεότερη ιστορία της χώρας, κυρίως με πρωτοβουλίες του κράτους, αλλά και κοινωφελών οργανισμών, της Εκκλησίας κ.ά. Η ίδρυσή τους ήταν αποτέλεσμα αναγκών που δημιουργούσαν οι επιμέρους ιστορικές συγκυρίες, οι δημογραφικές αλλαγές, οι επιθυμίες των μεγάλων δωρητών, αλλά και οι πολιτικές σκοπιμότητες. Από τη θεσμοθέτηση του ΕΣΥ το 1983 μέχρι σήμερα, ενώ ιδρύθηκαν πολλά νέα νοσοκομεία, κυρίως στην περιφέρεια, δεν υπήρξε ποτέ ολοκληρωμένη προσπάθεια για επανασχεδιασμό και ανασυγκρότηση του νοσοκομειακού τομέα με γνώμονα την ικανοποίηση των αναγκών υγείας του πληθυσμού κάθε περιφέρειας.

— Ποια είναι όμως σήμερα η συνολική δυναμική των νοσοκομείων στη χώρα μας; Τα δημόσια νοσοκομεία ανέρχονται σε 124, από τα οποία τα 106 είναι γενικά νοσοκομεία και τα 18 είναι ειδικά. Η χώρα μας δεν χρειάζεται περισσότερες νοσοκομειακές κλίνες. Το 2019 οι αναπτυγμένες κλίνες κλειστής και ανοικτής νοσηλείας ήταν 48.542. Από το σύνολο των κλινών, το 69% (33.717) ανήκει στο Δημόσιο και το 31% (14.825) στον ιδιωτικό τομέα. Η αναλογία συνολικών κλινών προς 1.000 κατοίκους είναι 4,5, όταν σε αρκετές χώρες της Δυτικής Ευρώπης η αναλο-

γία είναι γύρω στο 3,5. Χρειάζεται, ωστόσο, καλύτερη κατανομή των υφιστάμενων κλινών, καθώς παρατηρούνται σημαντικές ανισότητες, με υπερσυγκέντρωση κλινών πρωτίστως στην Αθήνα και δευτερευόντως στη Θεσσαλονίκη.

Εκτός, όμως, από την αναγκαία ανακατανομή κλινών, η ανασυγκρότηση του νοσοκομειακού τομέα του ΕΣΥ, σύμφωνα με τη μελέτη της διαΝΕΟσις για το

Νέο ΕΣΥ, θα πρέπει να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, ανακατανομή κλινικών, εργαστηρίων και ανθρώπινου δυναμικού, συγκρότηση δικτύων νοσοκομείων με ένα νοσοκομείο αναφοράς/κόμβο, συγκροτήματα νοσοκομείων με ένα νομικό πρόσωπο και ενιαία διοίκηση, καθώς και ανακαίνιση ή αντικατάσταση πεπαλαιωμένων νοσοκομειακών υποδομών.

— Γιατί εστιάζουμε στην ανακαίνιση των νοσοκομείων στην περιοχή της λεωφόρου Βασιλίσσης

Σοφίας;

Τα νοσοκομεία αυτά, όταν ιδρύθηκαν, βρίσκονταν στις

παρυφές του τότε αστικού ιστού. Αυτή τη στιγμή επί της λεωφόρου Βασ. Σοφίας και σε απόσταση μικρότερη

του ενός χιλιομέτρου λειτουργούν τέσσερα νοσοκομεία («Αιγινήτειο», «Αρεταίειο», «Αλεξάνδρα», «Ιπποκράτειο»), ενώ σε πολύ κοντινή απόσταση από αυτά λειτουργούν άλλα εννέα νοσοκομεία. Η συγκέντρωση δεκατριών νοσοκομείων σε περιοχή μικρότερη από ένα τετραγωνικό χιλιόμετρο αναιρεί κάθε έννοια ορθολογικής κατανομής νοσοκομειακών κλινών για την κάλυψη των αναγκών νοσηλείας του πληθυσμού του Νομού Αττικής και συνακόλουθα προκαλεί δυσκολίες πρόσβασης για την πλειοψηφία των κατοίκων του νο-

μού. Επιπλέον, η γειτνίαση τόσων νοσοκομείων επιβαρύνει κυκλοφοριακά έναν από τους πιο βασικούς οδικούς άξονες της πόλης, ενώ η λειτουργία τους συμβάλλει σημαντικά στην ατμοσφαιρική ρύπανση και στην υπερθέρμανση του κέντρου της πόλης. Ακόμα, όμως, πιο σημαντικό πρόβλημα αποτελεί το γεγονός ότι τα περισσότερα από τα δεκατρία αυτά νοσοκομεία στεγάζονται σε πεπαλαιωμένα κτίρια, ενεργοβόρα και τελείως ακατάλληλα για την παροχή αποτελεσματικής και ποιοτικής νοσοκομειακής περίθαλψης.

Το πρόβλημα αυτό είναι πολύ πιο έντονο για τα τέσσερα νοσοκομεία επί της λεωφόρου Βασ. Σοφίας, και κυρίως για το «Αιγινήτειο» και το «Αρεταίειο», που είναι και τα πιο παλαιά.

Το «Αρεταίειο» Νοσοκομείο ιδρύθηκε το 1898, ανήκει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στεγάζει τη Β’ Χειρουργική Πανεπιστημιακή Κλινική, τη Β’ Μαιευτική Πανεπιστημιακή Κλινική, το Α’ Ακτινολογικό Πανεπιστημιακό Εργαστήριο, καθώς και την Αναισθησιολογική, Νεφρολογική και Νεογνολογική Κλινική, σε σύνολο περίπου 70 αναπτυγμένων κλινών (μόλις το 1/3 περίπου των κλινών που διέθετε προ δύο δεκαετιών, λόγω έλλειψης προσωπικού, ανεπαρκούς χρηματοδότησης και πεπαλαιωμένων χώρων). Όλα αυτά καθιστούν το «Αρεταίειο» οικονομικά μη βιώσιμο και ακατάλληλο για τριτοβάθμια νοσοκομειακή εκπαίδευση. Όπως και το παρακείμενο «Αιγινήτειο», το «Αρεταίειο» ήταν αρχικά ένα νεοκλασικό κτίριο επί της Βασ. Σοφίας, που δόθηκε ως κληροδότημα στο κράτος για την παροχή υγειονομικών υπηρεσιών, που εν συνεχεία επεκτάθηκε προς την οδό Μιχαλακοπούλου διαθέτοντας και σχετικά μεγάλο χώρο ως υπαίθριο πάρκινγκ.

«Αρεταίειο» Νοσοκομείο.

«Αιγινήτειο» Νοσοκομείο.

Το «Αιγινήτειο» Νοσοκομείο ιδρύθηκε το 1904, ανήκει επίσης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στεγάζει την Α’ Νευρολογική Πανεπιστημιακή Κλινική και την Α’ Ψυχιατρική Πανεπιστημιακή Κλινική, με σύνολο περίπου 100 κλίνες. Επίσης νεοκλασικό κτίριο επί της Βασιλίσσης Σοφίας δόθηκε και αυτό ως κληροδότημα στο

κράτος για την παροχή υγειονομικών υπηρεσιών και εν συνεχεία επεκτάθηκε κτιριακά προς τις οδούς Παπαδιαμαντοπούλου και Μιχαλακοπούλου.

Το Νοσοκομείο «Αλεξάνδρα» ιδρύθηκε το 1954 ως Μαιευτήριο και το 1955 στέγασε και τη Θεραπευτική

Κλινική. Από το 1983 ανήκει στο ΕΣΥ και, εκτός από την Α’ Μαιευτική Πανεπιστημιακή Κλινική και την Πανεπιστημιακή Θεραπευτική Κλινική, στεγάζει Παθολογική

Κλινική και Μαιευτική Κλινική του ΕΣΥ, με σύνολο περίπου 350 κλίνες. Αποτελεί συγκρότημα κτιρίων με πολυώροφες πτέρυγες που εκτείνεται από τη λεωφόρο Βασ. Σοφίας (τετραώροφο κτίριο επί της Βασ. Σοφίας, που αρχικά λειτουργούσε ως σχολή νοσηλευτριών) μέχρι την οδό Μιχαλακοπούλου και χαρακτηρίζεται από στενότητα χώρων και παλαιότητα των περισσότερων κτιριακών υποδομών.

Το «Ιπποκράτειο» Νοσοκομείο ιδρύθηκε το 1922 ως Νοσοκομείο Προσφύγων Ασθενών και το 1935 μετονομάστηκε σε «Ιπποκράτειο». Το νοσοκομείο στεγάζει

τέσσερις πανεπιστημιακές κλινικές (Α’ Καρδιολογική, Β’

Παθολογική, Α’ Προπαιδευτικής Χειρουργικής, Α’ ΩΡΛ), καθώς και έξι κλινικές του ΕΣΥ με περίπου 470 κλίνες, σε ανεπαρκείς επιφάνειες και παλαιές και ακατάλληλες κτιριακές υποδομές.

— Έχουν υπάρξει στο παρελθόν προτάσεις μεταστέ-

γασης των νοσοκομείων αυτών; Έχουν γίνει κάποιες προσπάθειες για την επίλυση του προβλήματος. Κατά τη δεκαετία του 1960 εκπονήθηκε μελέτη για τη δημιουργία ενός σύγχρονου πανεπιστημιακού νοσοκομείου 1.000 κλινών της Ιατρικής Σχολής, στο χώρο όπου λειτουργεί το Νοσοκομείο «Σωτηρία». Η δημιουργία πανεπιστημιακού νοσοκομείου στο χώρο του «Σωτηρία» απασχόλησε και τις πρυτανικές αρχές στις αρχές της δεκαετίας του 1970.

Το 2001, ο τότε υπουργός ΥΠΕΧΩΔΕ Κώστας Λαλιώτης κοινοποίησε σχέδιο γενικότερης ανάπλασης

της Αττικής, που προέβλεπε τη δημιουργία Μητροπολιτικού Πάρκου έκτασης 4.500 στρεμμάτων που εκτεινόταν από το Γουδή μέχρι του Παπάγου. Στο χώρο αυτόν, που διαθέτει μεγάλες αναξιοποίητες υπαίθριες εκτάσεις, λειτουργούσαν και συνεχίζουν να λειτουργούν εννέα νοσοκομεία. Επιπρόσθετα, πρότεινε τη δημιουργία πανεπιστημιακού campus της Ιατρικής Σχολής στο χώρο τού υπό ανέγερση «Αττικού» Νοσοκομείου, με τη μεταφορά εκεί πανεπιστημιακών κλινικών και εργαστηρίων, που θα επέφερε αποσυμφόρηση των νοσοκομείων του κέντρου και κυρίως όσων λειτουργούσαν στην περιοχή της λεωφόρου Βασ. Σοφίας. Ενώ στο σχέδιο για Μητροπολιτικό Πάρκο εντασσόταν και η πρόταση των καθηγητών Δ. Σωτηρίου της Ιατρικής Σχολής και Θ. Παπαδημητρίου του ΕΜΠ για τη δημιουργία του Ασκληπιείου Πάρκου Αθηνών, ως χώρου πολλαπλών χρήσεων υγείας-ευεξίας, πολιτισμού και άθλησης με την αξιοποίηση νέων τεχνολογιών.

Το 2003, εγώ ο ίδιος από τη θέση του διοικητή του Α’ ΠΕΣΥ (Περιφερειακό Σύστημα Υγείας) Αττικής δρομολόγησα διαδικασίες για την εκπόνηση σχετικής προ-

Νοσοκομείο «Αλεξάνδρα». «Ιπποκράτειο» Νοσοκομείο.

μελέτης, οι οποίες όμως δεν ολοκληρώθηκαν λόγω

της κυβερνητικής αλλαγής τον Μάρτιο του 2004. Στα

χρόνια που ακολούθησαν, ως διευθυντής του Κέντρου

Μελετών Υπηρεσιών Υγείας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, κατέγραψα ορισμένες ενδιαφέρουσες προτά-

σεις από μελέτες που είχαν υλοποιήσει εξειδικευμένα

αρχιτεκτονικά γραφεία για την επιμέρους ανακαίνιση/ αναδιαμόρφωση των περισσοτέρων από τα δεκατρία νοσοκομεία, χωρίς όμως να εντοπίσω κάποιο ολοκληρωμένο σχέδιο για το σύνολο της περιοχής αυτής.

Το 2016, το υπουργείο Υγείας (στο οποίο υπάγεται το «Αλεξάνδρα») και το υπουργείο Παιδείας (αρμόδιο για το «Αρεταίειο» και το «Αιγινήτειο»), σε συνεργασία με τον καθηγητή Δ. Βώρο, που είχε διατελέσει διευθυ-

ντής της Χειρουργικής Κλινικής του «Αρεταιείου», διαμόρφωσαν σχέδιο για τη λειτουργική ενοποίηση των τριών νοσοκομείων (τα οποία καταλαμβάνουν κοινό οικοδομικό τετράγωνο), η οποία και εξασφάλιζε την (προσωρινή έστω) βιωσιμότητά τους. Σχέδιο για την αναδόμηση του «Αρεταιείου» υπέβαλε στις αρχές του 2018 και ο τότε αντιπρύτανης, καθηγητής Γ. Πολυμενέας, που διαδέχθηκε τον καθηγητή Δ. Βώρο στη διεύθυνση της Χειρουργικής Κλινικής του νοσοκομείου. Δεν

υπήρξε, όμως, καμία προσπάθεια υλοποίησής τους.

Η μέχρι σήμερα ασκούμενη πολιτική, η οποία εξαντλείται κυρίως σε αποδοχή ιδιωτικών δωρεών για παρεμβάσεις ανακαίνισης επιμέρους νοσοκομειακών τμημάτων, έχει επιφέρει βελτιώσεις εκσυγχρονισμού

σε συγκεκριμένα (λειτουργικά ως επί το πλείστον) νοσηλευτικά ή θεραπευτικά τμήματα, πλην όμως δεν απαντά επαρκώς στα προβλήματα των λοιπών υποδομών των νοσοκομείων.

— Ποιες είναι οι σημερινές προτάσεις νοσοκομειακής ανασυγκρότησης;

Η Πολιτεία οφείλει να μελετήσει συνολικά τον τρόπο δημιουργίας σύγχρονων νοσοκομειακών υποδομών, πρωτίστως για τα τέσσερα προαναφερθέντα νοσοκο-

μεία, προκειμένου να παρέχεται στους ασθενείς νοσηλευτική περίθαλψη σε νέους, πιο κατάλληλους χώρους και να εξασφαλίζονται στο προσωπικό κατάλληλες συνθήκες εργασίας, αλλά και προκειμένου να αναβαθμιστεί η περιοχή που καταλαμβάνουν. Μια περιοχή που εκτός από μεγάλης έκτασης είναι και σημαντικής κτηματικής αξίας. Η εμπορική αξιοποίηση μέρους της θα μπορούσε να εξασφαλίσει ενδεχομένως και επαρκείς πόρους για τη δημιουργία σύγχρονων νοσοκομειακών υποδομών. Επιπρόσθετα, η ανάπλαση της περιοχής

θα συνέβαλε σημαντικά στην αναβάθμιση του κέντρου της Αθήνας.

Για το σκοπό αυτόν, υπάρχουν δύο εναλλακτικές επιλογές:

• Η μεταστέγαση όλων ή ορισμένων από τα τέσσερα νοσοκομεία σε άλλη περιοχή με παράλληλη διατήρηση των ιστορικών τους κτιρίων επί της λεωφόρου Βασ. Σοφίας.

• Η αξιοποίηση του χώρου που διαθέτουν τα δύο πανεπιστημιακά νοσοκομεία, «Αρεταίειο» και «Αιγινήτειο», για την ανέγερση σύγχρονου πανεπιστημιακού νοσοκομείου δυναμικότητας περίπου 500 κλινών.

Στην πρώτη περίπτωση, τα ιστορικά κτίρια των τεσσάρων νοσοκομείων, που οι προσόψεις τους βρίσκονται επί της Βασ. Σοφίας και τα οποία καταλαμβάνουν σχετικά μικρό μέρος του συνολικού χώρου, θα μπορούσαν να παραμείνουν και να στεγάσουν αναγκαίους ιατρικοπολιτιστικούς φορείς. Αυτό αφορά ειδικά τα νεοκλασικά κτίρια των Νοσοκομείων «Αρεταίειο» και «Αιγινήτειο», που είναι διατηρητέα αλλά και που η χρήση τους, με βάση τα κληροδοτήματα από τα οποία προέρχονται, πρέπει να αφορά τον τομέα της Υγείας. Τέτοιοι φορείς μπορεί να είναι Μουσείο Αρχαίας και Σύγχρονης Ελληνικής Ιατρικής (κάτι που δεν διαθέτει η χώρα του Ιπποκράτη), Βιβλιοθήκη Επιστημών Υγείας ή Πανεπιστημιακό Αστικό Κέντρο Υγείας για την εκπαίδευση των φοιτητών στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας.

Η μεταστέγαση

θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί

σε ένα νέο πανεπιστημιακό νοσοκομείο στο χώρο του

«Σωτηρία» ή στην πέριξ αυτού περιοχή, όπως είχε προ-

ταθεί κατά το παρελθόν, με χρηματοδότηση που μπο-

ρεί να προέλθει από την εμπορική αξιοποίηση μέρους

του χώρου που καταλαμβάνουν σήμερα τα υπάρχοντα

νοσοκομεία.

— Στην επιλογή αυτή διατυπώνεται ένας ισχυρός

αντίλογος, όμως ποιος είναι αυτός;

Η μεταστέγαση παλαιών νοσοκομείων αντιτίθεται στην

ανάγκη διαφύλαξης της αστικής μνήμης με τη διατή-

ρηση χώρων ιστορικής χρήσης. Εξάλλου, σε αρκετές

ευρωπαϊκές πόλεις, όπως στο Παρίσι και στο Λονδίνο, εξακολουθούν να λειτουργούν πολύ πιο παλαιά νο-

σοκομεία που έχουν ανακαινιστεί καταλλήλως, χωρίς

ωστόσο να βρίσκονται τα περισσότερα από αυτά στην

ίδια περιοχή της πόλης, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της Αθήνας.

Στη δεύτερη περίπτωση, θα μπορούσε να εξεταστεί η διατήρηση των Νοσοκομείων «Αιγινήτειο», «Αρεταίειο» και «Αλεξάνδρα», με σημαντικές όμως παρεμβάσεις όπως:

• Διατήρηση μόνο των ιστορικών τους κτιρίων επί της Βασ. Σοφίας, καθώς και των λίγων και μικρής έκτασης νεόδμητων υποδομών που αυτά διαθέτουν.

• Ανέγερση στον υπόλοιπο χώρο του «Αρεταιείου» και του «Αιγινητείου», που ανήκει στο ΕΚΠΑ, πανεπιστημιακού νοσοκομείου 400-500 κλινών.

• Μεταστέγαση στο νοσοκομείο αυτό των πανεπιστημιακών κλινικών και εργαστηρίων που στεγάζονται

ΓΙΆΝΝΗΣ ΤΟΎΝΤΆ Σ

σήμερα στα δύο νοσοκομεία και στο «Αλεξάνδρα».

• Ριζική ανακαίνιση του «Αλεξάνδρα», με μείωση των κλινών και δημιουργία σύγχρονων νοσοκομειακών υποδομών για κλινικές και εργαστήρια του ΕΣΥ.

• Ανέγερση στον υπόλοιπο ελεύθερο χώρο πολυώροφου κτιρίου μικρού εμβαδού, η εμπορική εκμετάλλευση του οποίου θα εξασφαλίσει πόρους για την ανάπτυξη του νέου πανεπιστημιακού νοσοκομείου.

Τώρα, σε ό,τι αφορά το «Ιπποκράτειο», το παλαιό κτίριο επί της Βασ. Σοφίας είναι σκόπιμο να διατηρηθεί. Όσο για το υπόλοιπο, ακατάλληλο για νοσοκομείο κτίριο, θα πρέπει είτε να κατεδαφιστεί και να γίνει χώρος πρασίνου είτε να αξιοποιηθεί εν μέρει εμπορικά

για τη χρηματοδότηση της μεταστέγασης του νοσοκομείου σε νέο κτίριο, στην περιοχή του «Σωτηρία» ή αλλού (λ.χ., στο «Ερρίκος Ντυνάν», το οποίο διαθέτει εξαιρετικές υποδομές και είναι προς πώληση).

Τέλος, προτάσεις ριζικής ανακαίνισης μπορούν να διατυπωθούν και για τα Νοσοκομεία «Λαϊκό» και «Σωτηρία», τα οποία λειτουργούν επίσης σε πεπαλαιωμένες υποδομές και με ακατάλληλους εσωτερικούς χώρους, για τα οποία έχουν επίσης διατυπωθεί κατά καιρούς τεκμηριωμένες προτάσεις. Προτεραιότητα, όμως, έχουν τα τέσσερα νοσοκομεία επί της Βασ. Σοφίας για όλους τους λόγους που προαναφέρθηκαν. Για το σκοπό αυτόν, εκτός από επιμέρους μελέτες, απαιτούνται αφενός πολιτική βούληση και αφετέρου πρυτανικές αρχές με όραμα και με κοινό στόχο, Πολιτεία και ΕΚΠΑ, την εκπόνηση στρατηγικού σχεδίου νοσοκομειακής ανάπλασης της ευρύτερης περιοχής της λεωφόρου Βασ. Σοφίας σε βάθος δεκαετίας. ■

Ο Γιάννης Τούντας γεννήθηκε στην Άθήνα το 1952. Έχει σπουδάσει Βιολογία (Bachelor) και Δημόσια Υγεία (Master) στο Πανεπιστήμιο Harvard, καθώς και Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Άθηνών. Είναι ομότιμος καθηγητής Ιατρικής ΕΚΠΆ, διευθυντής του Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής (ΙΚΠΙ), πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής του Εθνικού Διαδημοτικού Δικτύου Υγιών Πόλεων-Προαγωγής Υγείας (ΕΔΔΥΠΠΥ), πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Προαγωγής και Άγωγής Υγείας, καθώς και εκδότης του περιοδικού «Νέα Υγεία».

Μέχρι την αφυπηρέτησή του, διετέλεσε επιστημονικός υπεύθυνος του Κέντρου Μελετών Υπηρεσιών Υγείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Άθηνών (1999-20), καθώς και διευθυντής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Σχεδιασμός και Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας» της Ιατρικής Σχολής Άθηνών (2016-20).

Έχει διατελέσει πρόεδρος του Ά’ ΠΕΣΥΠ Άττικής (2003-4), εθνικός εκπρόσωπος για Θέματα Υγείας στον ΟΟΣΆ (2008-2009), πρόεδρος του Δ.Σ. της Διεθνούς Ένωσης Νοσοκομείων και Υπηρεσιών Προαγωγής Υγείας (2008-10), πρόεδρος του ΕΟΦ (2010-13), καθώς και διευθυντής του Τομέα «Ψυχιατρικής, Νευρολογίας και Κοινωνικής Ιατρικής» της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Άθηνών (2018-19). Είναι συγγραφέας 15 βιβλίων και έχει δημοσιεύσει 155 ξενόγλωσσες και 67 ελληνικές επιστημονικές εργασίες. Τέλος, υπήρξε υπεύθυνος ή συμμετείχε σε 9 διεθνή ερευνητικά προγράμματα και 93 εθνικά.

4,3

η

δισ. ευρώ κοστίζει ετησίως

παχυσαρκία στην Ελλάδα!

• Το 2060 το 75% των κατοίκων της Ελλάδας θα είναι υπέρβαροι

ή παχύσαρκοι!

• Όσο περισσότερο παχύσαρκος είναι κάποιος τόσο μεγαλύτερος

ο κίνδυνος να αποκτήσει μία σχετιζόμενη με την παχυσαρκία

χρόνια πάθηση.

Σ Υ ΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑ Ι Α επίσημα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα από τη «Συμμαχία για την Καταπολέμηση της Παχυσαρκίας - action4obesity», η πορεία της παχυσαρκίας λαμβάνει ανησυχητική τροπή, με την Ελλάδα να κατέχει μία από τις υψηλές θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη σε ποσοστά παχυσαρκίας των πολιτών της. Η θέση της ανεβαίνει ακόμα υψηλότε-

ρα όσον αφορά στο ποσοστό παχυσαρκίας στα παιδιά.

Το 2019 ήταν παχύσαρκος 1 στους 6 πολίτες (17%) και

σχεδόν 1 στους 2 (50%) είχε βάρος πάνω από το φυσιολογικό. Αντίστοιχη υψηλή συχνότητα παχυσαρκίας διαπιστώνεται και στα παιδιά ηλικίας 7 έως 9 ετών. Μόνο το 30,3% του γενικού πληθυσμού έχει κανονικό βάρος. Η παχυσαρκία είναι μια παγκόσμια επιδημία. Ανα-

γνωρισμένη ως νόσος από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και την Ευρωπαϊκή Ένωση, αποτελεί μια πολυπαραγοντική κατάσταση, στενά συνδεδεμένη με τις ατομικές συμπεριφορές, τις οικογενειακές συνθήκες και συνήθειες, και τα κοινωνικά πρότυπα. Αυτές οι πολλαπλές «ρίζες» του φαινομένου δείχνουν και τη δυσκολία της αντιμετώπισής του.

Με βάση δεδομένα του ΟΟΣΑ, σήμερα το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού στον δυτικό και αναπτυσσόμενο κόσμο είναι υπέρβαροι και το 25% παχύσαρκοι (OECD analyses on the WHO Global Health Observatory, 2018). Οι εκτιμήσεις για το μέλλον είναι ότι το ποσοστό της παχυσαρκίας στην επόμενη δεκαετία θα φθάσει στο 50%, με τους μισούς από τους παχύσαρκους να έχουν νοσογόνο παχυσαρκία.

Η παχυσαρκία, ως νόσος αλλά και ως αιτιολογικός παράγοντας, επιβαρύνει σημαντικά το συνολικό φορ-

τίο νοσηρότητας, καθώς συνδέεται με μια σειρά από νοσήματα, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, η δυσλιπιδαιμία, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο καρκίνος, η κατάθλιψη, τα προβλήματα του μυοσκελετικού κ.ά. Συνεπώς, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η παχυσαρκία επιβαρύνει σημαντικά και τα οικονομικά του συστήματος υγείας, ως αποτέλεσμα των αυξημένων αναγκών σε φροντίδα των πασχόντων από τα σχετιζόμενα με την παχυσαρκία νοσήματα.

ΠΟΙΑ Ε Ι ΝΑΙ ΤΑ Α Ι ΤΙΑ Τα αίτια της αυξημένης συχνότητας παχυσαρκίας σχετίζονται με αυξημένη κατανάλωση ενέργειας μέσω των τροφών και του καθιστικού τρόπου ζωής και εργασίας. Διαχρονικά το μέγεθος των σακχαρούχων ποτών, των ειδών ζαχαροπλαστικής και των σνακ αυξήθηκε σε μέγεθος από 20% έως 100%, από το 1960. Οι Ευρωπαίοι περνούν καθιστοί περισσότερες από 5 ώρες τη μέρα. Στο χώρο εργασίας η ενέργεια που καταναλώνεται σήμερα είναι κατά 15% λιγότερη σε σύγκριση με το 1960. Το 60% των Ευρωπαίων προτιμά να χρησιμοποιεί στις καθημερινές μετακινήσεις του το αυτοκίνητό του και μόνο το 19% χρησιμοποιεί τακτικά τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.

Για το κοινό, η παχυσαρκία είναι υποεκτιμημένη ως νόσος. Το 84% των ατόμων δεν γνωρίζει ότι η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο για εμφάνιση πολλών καρκίνων, το 50% αγνοεί τη σχέση της παχυσαρκίας με τα καρδιοαγγειακά συμβάματα και το 25% δεν γνωρίζει ότι η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2, αρτηριακή υπέρταση και δυσλιπιδαιμία.

πραγματικότητα είναι ότι η παχυσαρκία είναι αιτία σοβαρών, ακόμα και απειλητικών, για τη ζωή καταστάσεων. Όσο περισσότερο παχύσαρκος είναι κάποιος τόσο

μεγαλύτερος ο κίνδυνος να αποκτήσει μία σχετιζόμενη με την παχυσαρκία χρόνια πάθηση.

Οι κοινωνικοί παράγοντες που επιδρούν στην υγεία, δηλαδή οι συνθήκες κάτω από τις οποίες γεννιόμαστε, μεγαλώνουμε, εργαζόμαστε, ζούμε, γερνάμε και πεθαίνουμε, ασκούν τη μεγαλύτερη επίδραση στην υγεία του ατόμου, και χαρακτηρίζονται ως οι κοινωνικοί προσδιοριστές της υγείας (ΠΟΥ). Έχει τεκμηριωθεί ότι οι κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες, το εισόδημα και η εκπαίδευση, καθώς επίσης και μια

σειρά συμπεριφορικών παραγόντων, έχουν σημαντι-

κή συμβολή στο πρόβλημα της παχυσαρκίας. Υπάρχει

ιδιαίτερα ισχυρή αντίστροφη σχέση του μορφωτικού

επιπέδου με το σωματικό βάρος στο γυναικείο φύλο, αλλά και αντίστροφη σχέση του εισοδήματος με την

παχυσαρκία και στα δύο φύλα.

Τα δεδομένα δείχνουν ότι όσο υψηλότερο είναι το

επίπεδο εισοδηματικής ανισότητας στις ευρωπαϊκές

χώρες τόσο αυξάνεται ο αριθμός των υπέρβαρων παιδιών, ενώ η παχυσαρκία στα παιδιά της Ευρώπης σχετίζεται στενά με την κοινωνικοοικονομική κατάσταση των γονέων τους.

Η ΚΑΤΑ ΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛ Α ΔΑ Με βάση εκτιμήσεις για την Ελλάδα, η συνολική οικονομική επιβάρυνση από την παχυσαρκία στη χώρα μας ανέρχεται σε ποσοστό περίπου 2,4% του ΑΕΠ ή, σε νομισματικά μεγέθη, σε 4,3 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.

Πάνω από το 50% αυτής της δαπάνης αφορά σε απώλειες παραγωγικότητας, δηλαδή επηρεάζει το σύνολο της οικονομίας, ως αποτέλεσμα της απουσίας από την εργασία λόγω προβλημάτων υγείας που συνδέονται με την παχυσαρκία. Κάθε χρόνο, η νοσοκομειακή δαπάνη του δημόσιου συστήματος υγείας για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας (και των συνδεόμενων με αυτή νοσημάτων) υπερβαίνει τα 650 εκατομμύρια ευρώ, σε ένα σύστημα το οποίο διαχρονικά, αλλά και ιδιαιτέρως στις μέρες μας λειτουργεί με μεγάλο φόρτο.

Υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας στην πατρίδα μας ανευρίσκονται στα άτομα με χαμηλό κοινωνικοοικονομικό ή/και εκπαιδευτικό επίπεδο και με ανεπαρκή σωματική δραστηριότητα. Η χώρα μας δυστυχώς κατέχει πολύ υψηλή θέση στην παιδική παχυσαρκία μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών και ο ρυθμός αύξησης της υπερβαρότητας και παχυσαρκίας στα παιδιά εξακολουθεί να είναι ανοδικός, μια τραγική υποθήκη για το μέλλον της υγείας της κοινωνίας μας.

Για τη χώρα μας προβλέπεται ότι το 2030 σχεδόν ένας στους 3 κατοίκους θα είναι παχύσαρκος, με ρυθμό ετήσιας αύξησης του ποσοστού από το 2010 έως το 2030 να είναι 1,5%, ενώ στα παιδιά ο αντίστοιχος ετήσιος ρυθμός αύξησης είναι 2,1%. Η άκρως δυσοίωνη πρόβλεψη είναι ότι το 2060 το 75% των κατοίκων της Ελλάδας θα είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι! ■

130 ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Η

ΥΓΕΙΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ

δράσεις

Γράφει η Μ Ι ΝΑ ΓΚ Α ΓΚΑ, αναπληρώτρια υπουργός Υγείας

Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜ Ε ΡΑ ΓΥΝΑ Ι ΚΑΣ είναι μια ευκαιρία

ανάδειξης της σημασίας της πρόληψης και της φρο-

ντίδας της υγείας των γυναικών.

Στο υπουργείο Υγείας θέσαμε ως επίκεντρο των

προσπαθειών μας την πρόληψη, μέσα από προγράμ-

ματα προσυμπτωματικού ελέγχου που παρέχονται

εντελώς δωρεάν. Αρχικά, το Πρόγραμμα Πρόληψης Καρκίνου του

Μαστού «Φώφη Γεννηματά» -στο πλαίσιο του μεγάλου

προγράμματος «Σπύρος Δοξιάδης»- αφορά δωρεάν

εξετάσεις για όλες τις γυναίκες 50-69 ετών. Ήδη έχουν

διενεργηθεί 99.000 μαστογραφίες. Το πιο σημαντικό

είναι ότι 6.113 γυναίκες διαγνώστηκαν έγκαιρα και κατά συντριπτική πλειονότητα δεν χρειάζονται μαστεκτομή ή χημειοθεραπεία. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει, επίσης, δωρεάν επίσκεψη στον ιατρό για τις γυναίκες

που θα έχουν ευρήματα και δωρεάν διενέργεια υπερηχογραφήματος για περαιτέρω αποσαφήνιση των ευρημάτων.

Το εμβληματικό πρόγραμμα «Σπύρος Δοξιάδης»

απευθύνεται όχι μόνο στις γυναίκες, αλλά και σε όλο τον γενικό πληθυσμό για την πρώιμη ανίχνευση συχνών νοσημάτων.

Ξεκινάμε με την καθιέρωση προληπτικών διαγνωστικών εξετάσεων για τον καρκίνο του μαστού, του τραχήλου της μήτρας και του παχέος εντέρου, τον καρδιαγγειακό κίνδυνο και την έγκαιρη διάγνωση του ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής.

Για εμάς ο τομέας της Υγείας δεν αφορά μόνο τα νοσοκομεία. Γι’ αυτό, το πρόγραμμα «Σπύρος Δοξιάδης» περιλαμβάνει πολλές δράσεις για την προαγωγή της σωστής διατροφής, της σωματικής άσκησης, δράσεις για την προώθηση του εμβολιασμού και του

προγεννητικού ελέγχου, για τις συνέπειες της κατάχρησης αλκοόλ, αλλά και δράσεις σε επίπεδο τριτογενούς πρόληψης για θέματα ψυχικής υγείας.

Επιπλέον, αναπτύξαμε το Πρόγραμμα «Μαίες στο

Σπίτι» με στόχο τη σωματική και ψυχική υγεία και φρο-

ντίδα των γυναικών κατά την εγκυμοσύνη και τον τοκετό. Με το πρόγραμμα αυτό παρέχεται, επίσης, υποστήριξη, καθοδήγηση και ενδυνάμωση των γυναικών και των συντρόφων τους στα πρώτα βήματα ανάληψης του γονεϊκού τους ρόλου με την κατ’ οίκον μαιευτική φροντίδα.

O εκσυγχρονισμός του πλαισίου της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής αποτελεί μία ακόμη

θέσαμε ως επίκεντρο

των προσπαθειών μας

την πρόληψη, μέσα

από προγράμματα

προσυμπτωματικού ελέγχου που παρέχονται εντελώς

δωρεάν.

τομή, καθώς διασφαλίζει τα δικαιώματα της γυναίκας.

Αυξήσαμε κατά 4 έτη το ηλικιακό όριο και οι γυναίκες

έως και 54 ετών έχουν τη δυνατότητα να προσφύγουν

στην ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.

Τα παραπάνω είναι μερικές μόνο από τις δράσεις

που έχουμε προχωρήσει στο υπουργείο Υγείας, αποδεικνύοντας εμπράκτως ότι προτεραιότητά μας είναι η πρόληψη και αντιμετώπιση των ασθενειών, καθώς επίσης η παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών υγείας στους πολίτες. ■

Στο υπουργείο Υγείας

και αβοήθητη!

Γράφει η ΖΩ Η ΡΑ ΠΤΗ, υφυπουργός Υγείας

μόνη

ΣΤΗ ΔΙ Α ΡΚΕΙΑ ΤΩΝ 3 ΕΤΩ Ν της πανδημίας του κορονο-

ϊού πολλές φορές αναλογιστήκαμε πως οι υγειονομικοί

είναι οι αφανείς ήρωες της πρώτης γραμμής, που οι

ιδιαίτερες συνθήκες μάς ώθησαν να συνειδητοποιή-

σουμε την αξία της προσφοράς τους. Το ίδιο ισχύει

για εμάς τις γυναίκες, είμαστε οι αφανείς ηρωίδες της

πρώτης γραμμής, που όλα πρέπει να περάσουν από τα

δικά μας χέρια. Οι διαφορετικοί ρόλοι τους οποίους

αναλαμβάνουμε στην κοινωνία μάς φέρνουν συχνά σε αντιπαράθεση με τον εαυτό μας, την οικογένειά μας, τους συναδέλφους μας, καθώς είμαστε ταυτόχρονα

εργαζόμενες, σύζυγοι ή σύντροφοι και μητέρες και στο σπίτι η εργασία δεν έχει ούτε ωράριο ούτε αργίες.

Όλες οι έρευνες που έγιναν παγκοσμίως και στην

πατρίδα μας φανερώνουν πως οι γυναίκες σήκωσαν

βαρύ ψυχικό φορτίο στα χρόνια του κορονοϊού, καθώς

στη δουλειά υπέστησαν τις σοβαρότερες επιπτώσεις

(άγχος, κούραση), όπως φανερώνουν τα ευρήματα του

ομότιμου καθηγητή Ιατρικής Ιωάννη Τούντα, που διεξήγαγε μελέτη σε συνεργασία με το Τμήμα Ψυχολογίας

ΕΚΠΑ.

Πέρα όμως από τη δουλειά, οι γυναίκες βίωσαν

σύνδρομο burnout και στο σπίτι, όπου κλήθηκαν να

υποστηρίξουν την τηλεκπαίδευση των παιδιών, να κά-

νουν τον «διαιτητή» στους καβγάδες, να δουλέψουν

και οι ίδιες μέσα από μια οθόνη, να μαγειρέψουν, να

μετατρέψουν το σαλόνι σε παιδότοπο ή γυμναστήριο

ή σπουδαστήριο, αναλόγως της ώρας και των αναγκών.

Μεγάλη ευθύνη ήταν για τις γυναίκες να βάλουν ένα «φρένο» στον διαδικτυακό εθισμό των παιδιών -που κατέγραψε «άλμα» στην Covid εποχή-, ενώ μια

νέα μεγάλη πρόκληση, που αναδύθηκε μέσα από τις

ιδιαίτερες συνθήκες της πανδημίας, ήταν η αύξηση της

ενδοοικογενειακής βίας και ειδικότερα της βίας κατά

των γυναικών. Τα περιστατικά βίας κατά των γυναικών που έχουν σοκάρει το πανελλήνιο και οι γυναικοκτονίες που κατέγραψαν αριθμό-ρεκόρ στην πατρίδα μας αποτυπώνουν τη σκληρή πραγματικότητα την οποία αντιμετωπίζουν πολλές γυναίκες της διπλανής πόρτας. Για όλες αυτές τις γυναίκες, για την κοινωνία, για να μη μείνει πίσω καμία μόνη, καμία αβοήθητη, δημιουργούμε Κέντρα Ημέρας για την ολιστική στήριξη της οικογένειας στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, όπως και Κέντρα Ημέρας για τα παιδιά. Επίσης δημιουργούμε Κέντρα Ημέρας για τους εργαζομένους, όλα στο πλαίσιο των 106 νέων Δομών που υλοποιούμε στην κοινότητα με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Επιπλέον, λειτουργούμε την Εθνική Δωρεάν Γραμμή Ψυχοκοινωνικής Στήριξης 10306, για όλους τους πολίτες, η οποία έχει ήδη δεχτεί περισσότερες από 545.000 κλήσεις. Για την έγκαιρη παρέμβαση στα περιστατικά έμφυλης βίας λειτουργεί και η τηλεφωνική γραμμή SOS 15900 από τη Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων. Παράλληλα, στα αστυνομικά τμήματα της επικράτειας λειτουργούν ειδικά γραφεία, στελεχωμένα με γυναίκες που βοηθούν όσες έχουν πέσει θύματα βίας να ξανασταθούν στα πόδια τους.

Μπορεί να μη βγήκαμε στα μπαλκόνια να χειροκροτήσουμε τις γυναίκες στην πανδημία. Συνειδητοποιήσαμε όμως ότι ο πολυδιάστατος ρόλος τους τις καθιστά πολύ παραπάνω από το… άλλο μισό του ουρανού. Στο χαρτοφυλάκιο για την Ψυχική Υγεία, δεσμευόμαστε πως μέσα από τις νέες δομές και τις καινοτόμες δράσεις, που υλοποιούμε στο υπουργείο Υγείας, θα σταθούμε δίπλα τους σε κάθε τους ανάγκη, γιατί κι εκείνες διαχρονικά στέκονται με αυταπάρνηση δίπλα στις ανάγκες της οικογένειας. Και γι’ αυτή τους την προσφορά κανένα χειροκρότημα δεν είναι αρκετό! ■

Κέντρα Ημέρας και

ψυχοκοινωνική στήριξη για

να μη μείνει καμία γυναίκα

Η ΙΣΟΤΗΤΑ ΕΧΕΙ ΠΟΛΛΕΣ ΠΤΥΧΕΣ. Έχει να κάνει με την

άρση των εμποδίων, την προώθηση της συμμετοχής

και τη δημιουργία ενός δίκαιου περιβάλλοντος. Αφορά

την πρόσβαση στην πληροφόρηση και την εκπαίδευση,

στη βασική περίθαλψη και στην υποστήριξη της υγείας.

Και έχει να κάνει με τις ευκαιρίες και το σωστό ποσό

υποστήριξης την κατάλληλη στιγμή. Ενώ συνεχίζουμε να

αγωνιζόμαστε για την ισότητα, δυστυχώς οι γυναίκες

εξακολουθούν να είναι αυτές που συχνά χάνουν.

H Boehringer Ingelheim εορτάζει την Παγκόσμια

Ημέρα της Γυναίκας με το σύνθημα των Γυναικών του

ΟΗΕ για το 2023: «Η ισότητα των φύλων σήμερα για

ένα βιώσιμο Αύριο». Για τo σκοπό αυτόν συμμετέχει

στη διεθνή καμπάνια #Embrace Equity, ενημερώνο-

ντας τους εργαζομένους της και την κοινωνία χρησι-

μοποιώντας τις ψηφιακές της πλατφόρμες και τα μέσα

κοινωνικής δικτύωσης.

Παράλληλα η εταιρεία παρουσιάζει λίγες μόνο από τις γυναίκες εργαζόμενές της που συμβάλλουν στην

υπεράσπιση των δράσεων για την προστασία του περιβάλλοντος και την αποτροπή της κλιματικής αλλαγής, ενώ ηγούνται στην προσπάθεια της εταιρείας για βιώσιμη ανάπτυξη σε καθημερινή βάση.

Η Beatrice Aelterman είναι επικεφαλής της παγκόσμιας διαχείρισης της υγείας στην Boehringer Ingelheim. Η ευθύνη της είναι να φροντίζει για την υγεία και την ασφάλεια του εργατικού δυναμικού, αναπτύσσοντας μια κουλτούρα υγιών συνηθειών, ανοιχτής νοοτροπίας και ευαισθητοποίησης για τους κινδύνους εν ώρα εργασίας. Η υγεία και η ασφάλεια στο χώρο εργασίας είναι ένα θέμα που συχνά παραβλέπεται και υποτιμάται όσον αφορά τη βιωσιμότητα

- και το οποίο έχει

επηρεαστεί μαζικά από την πανδημία COVID-19. Η ψυχική υγεία, η εργονομία του γραφείου στο σπίτι, η κινητικότητα, ακόμη και η διατροφή, όλα βρέθηκαν στο προσκήνιο, καθώς οι καθημερινές ρουτίνες ήταν ανάποδα

για πολλούς ανθρώπους, επίσης για τους υπαλλήλους

στην Boehringer Ingelheim. Αυτό οδήγησε σε μια αλλα-

γή νοοτροπίας μεταξύ πολλών ανθρώπων. Η Beatrice

εξηγεί: «Ως εταιρεία υγειονομικής περίθαλψης, πρέπει

να είμαστε πρότυπα όσον αφορά στην υγεία και την ευ-

ημερία των ανθρώπων. Ο κόσμος θέλει να ξέρει πού

βρισκόμαστε και τι μπορούμε ακόμα να κάνουμε για να φροντίσουμε τους εργαζομένους μας».

Η φροντίδα για τους συνανθρώπους φέρει μια έμφυτη αίσθηση του σκοπού, της κοινής επιτυχίας και της ανάπτυξης - και είναι μια δουλειά στην οποία η ενσυναίσθηση και οι ισχυρές δεξιότητες των ανθρώπων είναι ζωτικής σημασίας. «Ως γυναίκα σε αυτόν τον τομέα, πρέπει να εμπιστεύεσαι τα ένστικτα, τις δεξιότητες και τις αξίες σου. Στις γυναίκες αρέσει να σκέφτονται ομαδικά. Η επένδυση χρόνου και ικανότητας

προς όφελος της ομάδας έρχεται φυσικά σε πολλούς από εμάς, οπότε υπάρχει μεγάλη ανάγκη για περισσότερες γυναίκες στην υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων, αλλά και στη βιώσιμη ανάπτυξη συνολικά. Θαυμάζω πολλές γυναίκες που είναι αληθινοί φορείς

αλλαγής, καθώς και τις γυναίκες που οδηγούν τη σταθερή αλλαγή μέσα από την εταιρεία. Να πιστεύουν στις ιδέες τους, να ξεπερνούν εμπόδια, να κάνουν τη διαφορά. Αποτελούν παράδειγμα της νοοτροπίας που χρειάζεσαι, για να βάλεις το σημάδι σου και να ανοίξεις το δρόμο σε άλλες γυναίκες παντού».

Η Christiane Wijsen, επικεφαλής της Επιχειρησιακής Στρατηγικής στη Boehringer Ingelheim και διευθύντρια της στρατηγικής για την αειφόρο Ανάπτυξη - Για τις Γενιές (SD4G), τονίζει το σκοπό και τις ευκαιρίες που μπορούν να βρουν οι γυναίκες από όλα τα επαγγελματικά υπόβαθρα στην αειφορία. Αναφέρει: «Ως επικεφαλής του τμήματος που περιλαμβάνει τόσο τα τμήματα Διαφορετικότητας & Ένταξης (diversity & inclusion) όσο και Αειφόρου Ανάπτυξης, έχω πραγματικά εμπνευστεί από το σύνθημα των Ηνωμένων Εθνών της φετινής Διεθνούς Ημέρας της Γυναίκας, τονίζοντας τη σημασία της ισότητας των φύλων για την προώθηση της αειφορίας. Αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο ότι οι γυναίκες τείνουν να επιβαρύνονται δυσανάλογα από τον αντίκτυπο των προκλήσεων της αειφορίας, όπως η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη ή οι κίνδυνοι για την υγεία που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή. Ταυτόχρονα, οι γυναίκες είναι ισχυροί ηγέτες και φορείς αλλαγής και συμμετέχουν σε πρωτοβουλίες βιωσιμότητας σε όλο τον κόσμο. Οι συνεχείς προσπάθειες για τη χειραφέτηση των γυναικών ως ίσων παραγόντων στη

Η κ. Beatrice Aelterman.

Η κ. Christiane Wijsen.

διαδικασία λήψης αποφάσεων σχετικά με τη βιωσιμότητα είναι ουσιώδεις. Χωρίς την ισότητα των φύλων, δεν φαίνεται να υπάρχει βιωσιμότητα στο εγγύς μέλλον. Στην Boehringer Ingelheim είμαστε ενθουσιασμένοι που βλέπουμε ένα αυξανόμενο δίκτυο γυναικών να συνεργάζονται και να μοιράζονται τις εμπειρίες τους, να κάνουν τη διαφορά μαζί. Οι ιστορίες που μοιραζόμαστε αποδίδουν φόρο τιμής όχι μόνο στον αντίκτυπό τους εν γένει, αλλά τονίζουν ιδιαίτερα τον πρωτοποριακό τους ρόλο στην αειφόρο ανάπτυξη. Θα ήθελα να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου στην κάθε μία από αυτές, για την επιχειρηματικότητα και την ηγεσία τους».

Η Annette Eckes είναι υπεύθυνη Κυκλικής Οικονομίας στα κεντρικά της εταιρείας και ηγείται στην πρωτοβουλία More Green στο πρόγραμμα περιβαλλοντικής βιωσιμότητας της Boehringer Ingelheim. Η πράσινη κουλτούρα και η ευαισθητοποίηση σε περιβαλλοντικά θέματα είναι ένα επαναλαμβανόμενο θέμα, κάθε φορά που συζητάς για τη βιωσιμότητα με την

Annette: «Πρέπει να

εστιάσουμε την ευαισθητοποίηση για το περιβάλλον στο DNA μας - σε κάθε

απόφαση που παίρνουμε και σε ό,τι κάνουμε να συμβάλλει

στην υγεία του πλανήτη μας, και τελικά

στη δική μας. Χρειαζόμαστε περισσότερους ανθρώπους

να συμμετέχουν στο ταξίδι της βιωσιμότητας, γιατί όλοι πρέπει να συνεισφέρουμε». Σήμερα, εργάζεται στην εφαρμογή των αρχών οικολογικού σχεδιασμού σε όλο το χαρτοφυλάκιο προϊόντων της εταιρείας, προωθώντας τις πράσινες επενδύσεις και μειώνοντας το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των συσκέψεων και των συνεδρίων: «Είναι ένας πολύ δύσκολος τομέας για να εργαστούμε, επειδή εξελίσσεται συνεχώς, με νέα πράγματα να εμφανίζονται συνεχώς. Συνεργαζόμαστε επίσης με συνεργάτες του κλάδου και του ευρύτερου δικτύου μας. Το δίκτυο είναι πολύ ποικιλόμορφο, έτσι αν θέλετε να εργαστείτε με την αειφόρο ανάπτυξη, όλα έχουν να κάνουν με το να αδράξετε τις ευκαιρίες που προκύπτουν. Δεν έχει σημασία, είτε ασχολείστε

με επιχειρήσεις, έρευνα, λειτουργίες ή επικοινωνίες.

Σχεδόν κάθε δεξιότητα είναι απαραίτητη στη βιωσιμότητα, οπότε οι γυναίκες δεν πρέπει να αποφεύγουν

την πρόκληση να κάνουν τον κόσμο «πιο πράσινο» για

εμάς - και τις επόμενες γενιές».

Η Manuela Pastore είναι μία από τους ηγέτες της εμβληματικής πρωτοβουλίας «Making More Health για την αειφόρο ανάπτυξη της Boehringer Ingelheim» για σχεδόν μία δεκαετία. Με το ρόλο αυτόν συνέβαλε στη δημιουργία ενός δικτύου που περιλαμβάνει πάνω από 120 κοινωνικούς επιχειρηματίες παγκοσμίως και έχει ως στόχο να επηρεάσει τις ζωές 50 εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο μέχρι το 2030.

Μια από τις προσωπικές της στιγμές είναι η συνεργασία με άτομα με αλφισμό στην Κένυα. Ακόμα και σήμερα, οι άνθρωποι με αυτήν την κατάσταση έρχονται αντιμέτωποι με διακρίσεις σε πολλές κοινότητες στην Αφρική. Πριν από τρία χρόνια, βοήθησε να ξεκινήσει ένα πρόγραμμα που προσφέρει εκπαίδευση ευαισθητοποίησης στις κοινότητες, παρέχει εκπαίδευση αξιόπιστη σε άτομα με αλφισμό και παρουσιάζει εθελοντικά προγράμματα, βοηθώντας στην εξάλειψη των στερεοτύπων και των προκαταλήψεων και τονίζοντας τι σημαίνει να ζεις με αλφισμό. «Προχωράμε από το να βοηθούμε ανθρώπους με αλφισμό για να γίνουν αποδεκτοί στο να τους βοηθούμε να γίνουν πρωταθλητές στις κοινότητες όπου ζουν, να διδάσκουμε για τον αλφισμό και να φέρνουμε χρήσιμες δεξιότητες στους συνομηλίκους τους. Ταυτόχρονα, η υιοθέτηση αυτής της ολιστικής προσέγγισης προκαλεί θετικό αντίκτυπο σε πολλούς τομείς του κοινωνικού μετασχηματισμού και της βιώσιμης ανάπτυξης».

Ένα από τα προνόμια της τόσο στενής συνεργασίας με τόσους κοινωνικούς επιχειρηματίες, καινοτόμα μυαλά και άτομα που επιχειρούν την αλλαγή (change makers), παραδέχεται με χαρά η Manuela, είναι ότι διαρκώς περιτριγυρίζεσαι από μεγάλους ανθρώπους που σε εμπνέουν να κάνεις σπουδαία πράγματα. Η δημιουργία δικτύων, η συγκέντρωση και ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών, η ανάληψη κινδύνων για τις ευκαιρίες που αναδύονται μπορεί να οδηγήσουν σε απτές επιπτώσεις για τόσες πολλές διαφορετικές κοινότητες. Είναι αυτά τα χαρακτηριστικά που είναι απαραίτητα όταν οδηγούμε τη συστημική αλλαγή. ■

Για περισσότερες πληροφορίες μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να επισκεφτούν το International Women’s Day | Boehringer Ingelheim (boehringer-ingelheim.com)

Η κ. Annette Eckes.

Η κ. Manuela Pastore.

Ι Α ΤΣ Ε ΤΗ

Φαρμακοποιός MSc, επίτιμη διδάκτωρ Φαρμακευτικής του

ΕΚΠΑ, διευθύνουσα σύμβουλος του Ομίλου Φαρμακευτικών

Επιχειρήσεων Τσέτη (ΟΦΕΤ) και πρόεδρος του Ελληνικού Δικτύου

UN GLOBAL COMPACT NETWORK HELLAS

ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚ Ε Σ

ΕΠΙΧΕΙΡ Η ΣΕΙΣ ΠΡ

εδρος του Ελληνικού Δικτύου UN GLOBAL COMPACT NETWORK HELLAS, Ιουλία Τσέτη.

— Κυρία Τσέτη, είστε μια από τις πολύ επιτυχημένες

Συνέντευξη στην ΑΝΘΗ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ

ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, οι τρόποι βιωσιμότητας μιας υγιούς βιομηχανίας, η αλλαγή κουλτούρας για ένα καλύτερο και πιο εποικοδομητικό μέλλον, η δύναμη των συνεργασιών, αλλά και η θέση της γυναίκας μέσα στη σημερινή κοινωνία είναι μερικά από τα σημαντικά θέματα που μας αναλύει η φαρμακοποιός MSc, επίτιμη διδάκτωρ Φαρμακευτικής του ΕΚΠΑ, CEO του Ομίλου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη (ΟΦΕΤ) και πρό-

γυναίκες στο τιμόνι μιας δύσκολης επιχείρησης, σε έναν νευραλγικό τομέα όπως είναι η φαρμακευτική αγορά. Ποιο ήταν το έναυσμα για να ακολουθήσετε την πορεία αυτή; Η κληρονομιά από τους γονείς μου, οι οποίοι ήταν φαρμακοποιοί -η μητέρα μου ζει και δεν σταματώ ποτέ να τη συμβουλεύομαι-, αποτέλεσε το πρώτο έναυσμα και την πρώτη επαφή μου με το χώρο. Και φυσικά στη συνέχεια η δημιουργία από τον πατέρα μου Κλέωνα, ενός ανήσυχου ερευνητή και φαρμακοποιού -πρωτίστως- και μετά βιομηχάνου, της UNI-PHARMA τη δεκαετία του 1960, μου έστειλε το μήνυμα ότι νομοτελειακά θα πρέπει να ακολουθήσω αυτό το μονοπάτι. Μία ενδιαφέρουσα πορεία και μία ιστορία που με γεμίζει και με κάνει υπερήφανη, κυρίως για την προσφορά του Ομίλου Τσέτη προς τη δημόσια υγεία, την έρευνα, την επιστήμη και την κοινωνία.

— Συμπληρώνετε ήδη δύο χρόνια στο τιμόνι του Ελληνικού Δικτύου UN GLOBAL COMPACT NETWORK HELLAS, ως πρώτη πρόεδρος του πρώτου Δ.Σ. Ποιος

ΙΟΥΛ

είναι ο δικός σας απολογισμός και τι θα θέλατε να

συμβεί στο μέλλον, ώστε να μιλάμε για μία πραγματική δέσμευση των ελληνικών επιχειρήσεων στις

10 Άρχές του UN GLOBAL COMPACT;

Πράγματι δύο χρόνια στο τιμόνι του Ελληνικού Δικτύου,

του UN Global Compact Network Hellas, μία εξαιρετικά

ενδιαφέρουσα και γόνιμη εμπειρία. Αυτό που νιώθω

ανάγκη να τονίσω είναι ότι θα πρέπει όλες οι εταιρείες

αλλά και οι οργανισμοί να δεσμευθούν απέναντι στις

10 Αρχές του Οικουμενικού Συμφώνου, Αρχές και Αξίες

που συνάδουν με το σεβασμό απέναντι στα ανθρώπι-

να δικαιώματα, στις συνθήκες εργασίας, στην κατα-

πολέμηση της παιδικής εργασίας, στην προστασία του

περιβάλλοντος και του οικοσυστήματος, αλλά και την καταπολέμηση της διαφθοράς με κάθε τρόπο.

Εκτιμώ ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις που έχουν

προσυπογράψει τις Δέκα Αρχές κατάφεραν αφενός

να ενισχύσουν τις προσπάθειές τους για βιώσιμη ανάπτυξη -αξιοποιώντας για παράδειγμα τις εκπαιδευτικές

δυνατότητες που παρέχει ο φορέας- και αφετέρου να

αναδείξουν περισσότερο τη δράση τους ή τον ηγετικό

τους ρόλο, σε επιμέρους τομείς.

Είναι σήμερα πιο σημαντικό από ποτέ για τις ελληνικές επιχειρήσεις να υιοθετήσουν την ατζέντα της βιώσιμης ανάπτυξης, καθώς βρισκόμαστε μπροστά σε νέες οικονομικές προκλήσεις, υγειονομικές, περιβαλλοντικές και ενεργειακές, καθώς και σειρά από μετασχηματισμούς, ψηφιακούς και κοινωνικούς. Οι προκλήσεις αυτές απαιτούν συμμαχίες.

— Οι βιομηχανίες του Ομίλου ΟΦΕΤ έχουν υιοθετήσει τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης, κάνοντας

καθημερινά πράξη τη σημασία του όρου. Ωστόσο

θα ήθελα να ρωτήσω, πέρα από τους κανόνες, τι

σημαίνει για εσάς, κυρία Τσέτη, βιώσιμη ανάπτυξη

και πώς μπορούμε να αλλάξουμε την κουλτούρα

των ανθρώπων, αλλά και των επιχειρήσεων;

Η βιωσιμότητα αποτελεί όχι μόνο αναγκαιότητα για

πρόοδο με μακροχρόνια οφέλη για τις επιχειρήσεις,

αλλά και μια ευκαιρία για δημιουργικότητα, ανάπτυ-

ξη, καθώς και αλλαγή κουλτούρας, η οποία θα μας

επιτρέψει να δούμε μακρύτερα και πιο αντικειμενικά

τους στόχους μας. Επίσης, μέσα από το Οικουμενικό Δίκτυο, εκτιμώ ότι θα μπορέσουμε να δούμε πιο καθαρά και αντικειμενικά το θέμα της ισότητας και της συμπερίληψης και να αποδεχθούμε ισότιμα τη διαφορετικότητα σε όλες της τις εκφάνσεις. Όμως αυτή η αλλαγή κουλτούρας, ξέρετε, δεν συμβαίνει ξαφνικά, κτίζεται σταδιακά και σε αυτό συμβάλλουν καθοριστικά η εκπαίδευση και η διά βίου μάθηση.

— Πώς βλέπετε τη φαρμακοβιομηχανία μετά από

10 χρόνια; Πόσο θα βοηθήσει η Τεχνητή Νοημοσύνη και ο ψηφιακός μετασχηματισμός τις επιχειρήσεις και τον κλάδο γενικότερα; Βιώνουμε ήδη την επόμενη ημέρα της Τεχνητής Νοημοσύνης και του ψηφιακού μετασχηματισμού, με αλλαγές που μας εκπλήσσουν στην επιστήμη, στην υγεία, στην οικονομία, στην καθημερινότητά μας, με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις να μπορούν να αδράξουν τα πλεονεκτήματα της ψηφιακής μεταρρύθμισης και να βελτιώσουν σημαντικά τη λειτουργία τους και άρα την απόδοσή τους. Ένα σημαντικό παράδειγμα που μπορώ να σας δώσω είναι η δημιουργία του Nanospot, ενός πρωτοποριακού τεστ αντισωμάτων του κορονοϊού SARS-CoV-2, το οποίο σε μόλις 2 λεπτά μπορεί να σας δείξει πόσα αντισώματα έχετε. Το προϊόν για το οποίο μιλάμε κυκλοφορεί στην ελληνική και παγκόσμια αγορά και βρίσκεται ήδη στα φαρμακεία της Ελλάδας, βασίζεται σε συνδυασμό μιας βιοτεχνολογικής εφεύρεσης Γερμανών επιστημόνων στο Πανεπιστήμιο της Γιούτα στις ΗΠΑ και μίας εφαρμογής Τεχνητής Νοημοσύνης της Techcyte -το οποίο αναπτύχθηκε από τη NanoSpot.ai Inc- και διανέμεται στην Ελλάδα από τη UNI-PHARMA. Η ναυαρχίδα του Ομίλου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη UNI-PHARMA έχει επενδύσει και στην τεχνολογική ωρίμανση του προϊόντος, καθώς μέρος της προ-κλινικής επαλήθευσης έγινε στην Ελλάδα με τη συμμετοχή εργαστηρίων του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ.

Το μέλλον της φαρμακοβιομηχανίας, επομένως, μπορώ να το δω συνδεδεμένο μόνο με τα ερευνητικά και ακαδημαϊκά Ιδρύματα, που θα παραγάγουν βασική έρευνα και θα δώσουν πνοή στον κλάδο, στηρίζοντας τη βιομηχανική παραγωγή.

— Ως γενικός γραμματέας του Δ.Σ. του ΣΕΒ, αλλά και ως μέλος μερικά χρόνια πριν, είχατε την ευκαιρία να ασχοληθείτε με θέματα ισότητας, διαφορετικότητας και συμπερίληψης, εκδίδοντας μάλιστα έναν χρήσιμο Οδηγό για τις επιχειρήσεις. Πώς βλέπετε την πραγματική ισότητα στις επιχειρήσεις και στην κοινωνία; Μπορούμε να μιλάμε υπερήφανα για έναν πραγματικό κόσμο ισότητας και συμπερίληψης;

Δεν ξέρω αν μπορούμε να μιλάμε για έναν πραγματικά ισότιμο κόσμο. Αυτό που μπορώ να δηλώσω με βεβαιότητα είναι ότι οι συνέργειες μεταξύ δημόσιου, ιδιωτικού τομέα και κοινωνίας των πολιτών μπορούν

να οδηγήσουν σε απτά αποτελέσματα. Με το Τοπικό Δίκτυο του Global Compact των Ηνωμένων Εθνών, αλλά και μέσα από τον ΣΕΒ, οφείλουμε να παρέχουμε

εκείνα τα εργαλεία που θα οδηγήσουν σε στοχευμένες πολιτικές, αναφορικά με τη μείωση των ανισοτήτων

στο ελληνικό επιχειρηματικό περιβάλλον. Ήδη ο Οδηγός που εκδώσαμε με τον ΣΕΒ, αναφορικά με την ισότητα και τη συμπερίληψη, βρίσκεται σε πολλές επιχειρήσεις και ευελπιστούμε ότι θα αποτελέσει μία ισχυρή φωνή για όλους.

φυσήσω στους μαθητές της Β’ Λυκείου του 2ου ΕΠΑΛ

Η

ισότητα, επίσης, μας θυμίζει ότι πρέπει να σεβόμαστε και τη διαφορετικότητα ενός ανθρώπου, ταυτόχρονα, δε, να λειτουργούμε με μία κουλτούρα που συνάδει με δίκαιες συμπεριληπτικές πολιτικές και με τη λογική της ενσωμάτωσης.

— Ποια είναι η δική σας εταιρική κουλτούρα; Και

ποιο είναι το επόμενο όνειρό σας για τον όμιλο, τους εργαζομένους και τη νέα γενιά, καθώς μην ξεχνάμε ότι βρίσκεστε μεταξύ των 55 προσωπικοτήτων στην Ελλάδα που έχουν χαρακτηριστεί ως Inspirational Mentors;

Πιστεύω πολύ στη νέα γενιά, στη φρεσκάδα του μυαλού τους και στις ιδέες τους. Άλλωστε και στον όμι-

λό μας επενδύουμε με άποψη στους νέους εργαζομένους και επιστήμονες. Θέλω να δω και πάλι τους νέους ερευνητές μας να επιστρέψουν στην Ελλάδα, θέλω να δω τη χώρα μας να μεταμορφώνεται σε ένα Hub Έρευνας, Καινοτομίας και Ανάπτυξης και θα ήθελα

να δω επίσης την Ελλάδα βιομηχανικό κόμβο ξανά. Το χρειαζόμαστε, το έχει ανάγκη η ελληνική οικονομία, η βιομηχανική μας ιστορία και το σύγχρονο επιχειρείν.

Και αυτή τη λογική και κουλτούρα προσπαθώ να εμ-

ΙΟΎΛ ΙΆ ΤΣΈΤΗ

Κοζάνης, μέσα από τον τιμητικό τίτλο που μου δόθηκε, ως Inspirational Mentor. Τίποτα δεν είναι αδύνατο, μπορούν να κατακτήσουν και το πιο τρελό τους όνειρο, με επιμονή, υπομονή, στοχοπροσήλωση και πολλή δουλειά, αυτό τόνισα στους μαθητές.

— Οι γυναίκες σήμερα βλέπουμε να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στα οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα της χώρας μας. Έχουν βρει, κατά τη γνώμη σας, το «χώρο» τους ή μήπως υπάρχει ακόμα η ανάγκη αυτός ο ρόλος να ενισχυθεί περαιτέρω για να γίνουν αποδεκτές; Υπάρχουν ακόμα ταμπού και στερεότυπα ικανά να κρατάνε τη γυναίκα πίσω. Εσείς στην οικογένειά σας αντιμετωπίσατε

ποτέ τέτοιες συμπεριφορές;

Κυρία Αγγελοπούλου, δεν πιστεύω ότι οι γυναίκες έχουν βρει το ρόλο που τους ταιριάζει στην οικονομία, στις επιχειρήσεις και στην πολιτική. Ειδικά στην πολιτική, οι γυναίκες δεν έχουν τη θέση που τους αξίζει, και αυτό το διακρίνουμε ξεκάθαρα μέσα από τις ποσοστώσεις. Είναι δύο διαφορετικά πράγματα η αποδοχή και η ισότητα. Η πραγματική ισότητα καθυστερεί ακόμη… Προσωπικά στην οικογένειά μου δεν συνάντησα

ευτυχώς ποτέ στερεότυπα, εμπόδια και προκαταλήψεις

και είμαι ευγνώμων γι’ αυτό. Μην ξεχνάτε ότι έλκω την καταγωγή μου από την Ήπειρο, όπου ο ρόλος της γυναίκας ήταν και εξακολουθεί να είναι πολύ ψηλά. ■

Η Ιουλία Τσέτη είναι φαρμακοποιός, MSc, επίτιμη διδάκτωρ Φαρμακευτικής του ΕΚΠΆ και CEO του Ομίλου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη (ΟΦΕΤ), ο οποίος περιλαμβάνει τις βιομηχανίες UNI-PHARMA, InterMed, UniHerbo και την εμπορική εταιρεία στην Κύπρο Pharmabelle.

Η Ιουλία Τσέτη γεννήθηκε στην Άθήνα. Άποφοίτησε από το Τμήμα Φαρμακευτικής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Άθηνών (ΕΚΠΆ) και του Τμήματος Βιοφαρμακευτικής του Πανεπιστημίου του Manchester. Άπό το 2010 είναι πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος (CEO) του Ομίλου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη. Σήμερα ο όμιλος (ΟΦΕΤ) απασχολεί πλέον των 600 εργαζομένων, διαθέτει υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις στην Κηφισιά και εξάγει σε πλέον των 66 χωρών. Έχει δημιουργήσει το Ίδρυμα «ΆΜΚΕ

ΚΛΕΩΝ ΤΣΕΤΗΣ», με στόχο να στηρίξει τη νέα γενιά επιστημόνων.

Άπό τον Ιούνιο του 2022, είναι γενική γραμματέας του Δ.Σ. του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ). Είναι επικεφαλής της Επιτροπής του ΣΕΒ για την ΙΣΟΤΗΤΆ, ΔΙΆΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΆ, ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΨΗ. Άπό τον Φεβρουάριο του 2021 είναι πρόεδρος του Ά’ Δ.Σ. του UN Global Compact Network Hellas, του Ελληνικού Δικτύου, του Οικουμενικού Συμφώνου των Ηνωμένων Εθνών. Στις 14 Ιουνίου 2022, αναγορεύθηκε επίτιμη διδάκτωρ του Τμήματος Φαρμακευτικής του ΕΚΠΆ. Τον Ιούνιο του 2022, η UNI-PHARMA βραβεύθηκε από το ΕΒΕΆ με την κορυφαία διάκριση για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και το βραβείο επέδωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Η Ιουλία Τσέτη βρίσκεται στις 55 προσωπικότητες της Ελλάδας που έχουν χαρακτηριστεί ως «Inspirational Mentors», θεσμός που δημιουργήθηκε από τον μη κερδοσκοπικό εκπαιδευτικό οργανισμό επιχειρηματικότητας Junior Achievement Greece, με στόχο οι προσωπικότητες- Inspirational Mentors να εμπνεύσουν και να ενδυναμώσουν μαθητές, ώστε να δημιουργηθούν μαθητικές -start up- επιχειρήσεις.

EΧΟΥΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΘΕΙ ΠΕΡΙΠΟΥ 68 ΧΡΟΝΙΑ από την ίδρυση του Μαιευτηρίου «Αλεξάνδρα» το 1954, η οποία κυριολεκτικά πέρασε «διά πυρός και σιδήρου» μέχρι να

επιτευχθεί, αριθμώντας 12 προσπάθειες από το 1888, αφού διάφορες ατυχείς συγκυρίες συνεχώς την ανέστειλαν. Η επιμονή όμως κορυφαίων καθηγητών της Ιατρικής Σχολής Αθηνών και ειδικά του Κων/νου Λούρου

και κατόπιν του γιου του Νικόλαου ήταν καταλυτική. Ο

θεμέλιος λίθος έπεσε το 1937 σε οικόπεδο που αποκτήθηκε με έρανο από το Πανεπιστήμιο Αθηνών «στη μνήμη της βασιλόπαιδος Αλεξάνδρας της Ελλάδος», ενώ η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 1954.

Από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του το «Αλεξάνδρα» αποτέλεσε πρότυπο Μαιευτικής και Γυναικολογικής Κλινικής. Σήμερα έχει εξελιχθεί σε ιατρικό, νοσηλευτικό, επιστημονικό και ερευνητικό κέντρο διεθνούς αναγνωρισιμότητας, ενώ αποτελεί τη στοργική αγκαλιά για δεκάδες χιλιάδες γυναίκες και τα νεογνά τους, και ειδικά για εκείνες που δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν τις υπηρεσίες του ιδιωτικού τομέα υγείας.

Αξίζει όμως να δούμε τα στάδια και τις προσπάθειες που έγιναν μέχρι του σημείου το «Αλεξάνδρα» να καταξιωθεί στην κοινωνία και την ιατρική επιστήμη. Από την ιστοσελίδα του νοσοκομείου σταχυολογήσαμε τα

ΜΑΙΕΥΤ Η ΡΙΟ «ΑΛΕΞ Α ΝΔΡΑ»

Μια στοργική αγκαλιά για χιλιάδες γυναίκες και νεογνά!

πιο σημαντικά γεγονότα που έχουν ως εξής: Η πρώτη ελληνική κυβέρνηση του βασιλιά Όθωνα συνέστησε, στα τέλη περίπου του 1835, το εν Αθήναις Μαιευτήριο. Μετά την ίδρυση του Πανεπιστημίου το έτος 1836, με το Β.Δ. της 28ης Φεβρουαρίου 1838, συστάθηκε

το εν Αθήναις Δημόσιο Μαιευτήριο, το οποίο συντη-

ρείτο με δαπάνες του κράτους και υπό τη διεύθυνση

του εκάστοτε καθηγητή της Μαιευτικής Γυναικολογίας.

Σκοπός του ήταν η μόρφωση των μαιών, η άσκηση των

φοιτητών της Ιατρικής και η δωρεάν περίθαλψη των

απόρων Ελληνίδων μητέρων. Για τη σύσταση και λει-

τουργία του Δημόσιου Μαιευτηρίου η ανάγκη επέβαλε

την εγκατάστασή του σε ιδιωτική οικία, με ενοίκιο. Δεν

είναι γνωστό πού στεγάστηκε το πρώτο Δημόσιο Μαιευτήριο. Το 1858 βρίσκεται εγκατεστημένο στην οικία

του Χριστοδούλου Ευθυμίου, το οποίο κληροδοτήθηκε στο Πανεπιστήμιο. Λειτουργούσαν δέκα κλίνες, οι οποίες ήταν αρκετές μέχρι και το 1860.

Στη

συνέχεια φάνηκε η ανάγκη λειτουργίας του

Μαιευτηρίου σε δημόσιο χώρο, την ίδρυση του οποίου ανέλαβαν οι εκάστοτε πρυτάνεις και καθηγητές της Μαιευτικής.

• Η πρώτη αποτυχημένη προσπάθεια ίδρυσής του

έγινε το 1888 και οφείλεται στον τότε πρύτανη καθηγητή

Θεόδωρο Αφεντούλη.

• Η δεύτερη προσπάθεια έγινε το 1898 από τον πρύτανη καθηγητή Σ. Μαγγίνα, η οποία απέβλεπε στην ίδρυση Μαιευτηρίου με το όνομα «Μαιευτήριο Αλεξάνδρα». Η

ιστορία της προσπάθειας εκείνης έχει ως εξής: Το 1892, εξαιτίας του πρόωρου θανάτου από εκλαμψία κατά τον δεύτερο τοκετό της πριγκίπισσας Αλεξάνδρας, δούκισσας της Ρωσίας, τρίτου τέκνου του βασιλέως Γεωργίου Α', αποφασίστηκε από τον τότε πρύτανη Ιωάννη Παύλου η ίδρυση «Γενικού Νοσοκομείου» με λειτουργία τριών βασικών Ιατρικών κλινικών, Παθολογικής, Χειρουργικής και Μαιευτικής. Έτσι λοιπόν συνεστήθη επιτροπή ερά-

νων, η οποία συνέλεξε 80.000 δραχμές. Φυσικό ήταν

το σύνολο των δραχμών αυτών να μην επαρκεί για την

ίδρυση Γενικού Νοσοκομείου. Ακολούθησε όμως τότε

η ανέγερση από δωρεά των αποθανόντων καθηγητών

της Ιατρικής Σχολής Αιγινήτου και Αρεταίου, των δύο

Νοσοκομείων Αιγινήτειου σαν Παθολογική Κλινική και Αρεταίειου σαν Χειρουργική Κλινική. Μετά την ίδρυση

των δύο νοσοκομείων ο τότε πρύτανης Μαγγίνας θεώρησε σκόπιμο να προτείνει την ίδρυση μόνο Μαιευτικής Κλινικής. Μετά από πολλές ενέργειες και με την αρωγή του υπουργείου Παιδείας, το έτος 1898 αγοράστηκε οι-

κόπεδο δίπλα στο Αρεταίειο Νοσοκομείο για την ίδρυση Μαιευτηρίου. Καταρτίστηκε το σχέδιο του Μαιευτηρίου

και το έτος 1904 επί πρυτανείας Ι. Ευταξία μεταβιβάστη-

κε σαν δωρεά το οικόπεδο που είχε αγοραστεί για το

σκοπό αυτόν στην πλήρη κυριότητα του Πανεπιστημίου,

με την υποχρέωση να ιδρύσει Μαιευτήριο στη μνήμη της πριγκίπισσας Αλεξάνδρας.

• Η τρίτη προσπάθεια έγινε το 1901 και οφείλεται στον καθηγητή Δ. Κόνσολα, ο οποίος έπεισε τον εθνικό ευεργέτη Ανδρέα Συγγρό να αναλάβει την ανέγερση του Μαιευτηρίου στο οικόπεδο του Πανεπιστημίου. Εξαιτίας

όμως του πρόωρου θανάτου του εθνικού ευεργέτη και αυτή η προσπάθεια ματαιώθηκε. • Η τέταρτη προσπάθεια έγινε το 1908 και οφείλεται στον τότε πρύτανη Μ. Κατσαρά, η οποία απέτυχε

και αυτή και οδήγησε τον τότε διορισθέντα καθηγητή Κ. Λούρο στη δημιουργία του Μαιευτηρίου στην οδό Ακαδημίας 32, το οποίο λειτούργησε περίπου 30 χρόνια. Ο νεοεκλεγείς καθηγητής της Μαιευτικής - Γυναικολογίας Κωνσταντίνος Λούρος αρνείται να αναλάβει τη διεύθυνση του Δημόσιου Μαιευτηρίου στην άθλια κατάσταση όπου βρίσκεται. Ο τότε όμως υπουργός των Εσωτερικών Ν. Λεβίδης του παρέχει πίστωση, η οποία επιτρέπει στον καθηγητή να επιληφθεί της αναδημιουργίας του Δημόσιου Μαιευτηρίου. Έκτοτε το Μαιευτήριο λειτουργεί στην οδό Ακαδημίας 32, περιλαμβάνει 100 κλίνες και για πρώτη φορά και Γυναικολογικό Τμήμα. Ο καθηγητής Κ. Λούρος είναι ο κατ’ εξοχήν αναμορφωτής

και θεμελιωτής της προόδου της νεωτέρας Μαιευτικής στην Ελλάδα.

• Η πέμπτη προσπάθεια αναφέρεται στο 1914 μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους, από τον καθηγητή Κ. Λούρο.

• Η έκτη αναφέρεται στο 1920 από τον καθηγητή

Ν. Πετσάλη.

• Η έβδομη το 1922 πάλι από τον καθηγητή Κ. Λούρο. Κατόπιν επιθυμίας της βασίλισσας Σοφίας, η κυβέρνηση Γούναρη στον νέο οργανισμό του Πανεπιστημίου Αθηνών προέβλεψε την ίδρυση Μαιευτικού-Γυναικολογικού Νοσοκομείου και ψήφισε νόμο με τον οποίο χορηγείται πίστωση τεσσάρων εκατομμυρίων για ίδρυση μεγάλου μαιευτηρίου. Δυστυχώς όμως η μικρασιατική εθνική συμφορά συνετέλεσε ώστε να πέσει στο κενό και αυτή η προσπάθεια.

• Η όγδοη προσπάθεια έγινε το 1924 εξαιτίας της επιθυμίας και απόφασης της Έλενας Βενιζέλου να ιδρύσει Μαιευτήριο στην Αθήνα, ιδίαις δαπάναις. Με κακούς χειρισμούς όμως των καθηγητών διέφυγε της πανεπιστημιακής αντίληψης και ιδρύθηκε το Μαιευτήριο «Μαρίκα Ηλιάδη», δωρεά Έλενας Βενιζέλου.

• Η ένατη προσπάθεια ξεκινάει από 1929, από τον καθηγητή Τρύφωνα Ανδριανάκο. Η κυβέρνηση Τσαλδάρη το 1933 διαθέτει 12 εκατ. δρχ. για την ανέγερση Μαιευτηρίου 250 κλινών, εκ των οποίων οι 100 κλίνες θα ήταν για τη σχολή Μαιών και θα εκμισθωνόταν στο κράτος έναντι 700.000 δρχ. ετησίως. Συντάχθηκε το

σχέδιο του Μαιευτηρίου, σύμφωνα με τα αμερικανικά

πρότυπα, και ανετέθη η εκτέλεση του έργου στον αρχι-

τέκτονα Δαλαδέτσιμα. Στις 23 Αυγούστου 1933 ετέθη ο

θεμέλιος λίθος στο οικόπεδο πλησίον του Αρεταίειου,

που είχε αγοραστεί για την ίδρυση του Μαιευτηρίου

«Αλεξάνδρα». Το 1936 ο Λογοθετόπουλος αποχώρησε

και οι εργασίες δεν κατόρθωσαν να προχωρήσουν εκτός

της εκσκαφής των θεμελίων.

• Η δέκατη προσπάθεια έγινε το 1937 επί κυβερνήσεως Μεταξά και υπουργού κρατικής Υγιεινής και

Αντίληψης Αλέξανδρου Κορυζή. Ο Κορυζής θεώρησε

ότι το σχέδιο για τη δημιουργία Μαιευτηρίου 150 κλινών

ήταν ανεπαρκές και προτείνει να περιλαμβάνει τουλάχιστον 500 κλίνες με αρτιότατη Σχολή Μαιών. Για το λόγο αυτόν ανατρέπονται όλα τα υπάρχοντα σχέδια και προχωρούν σε σύνταξη νέων σχεδίων, λαμβάνοντας υπόψη τις γνώμες των καθηγητών της Μαιευτικής και Γυναικολογίας Ν. Πετσάλη, Κ. Λογοθετόπουλου και Ν. Λούρου. Λόγω διαφωνίας των καθηγητών η μελέτη

ολοκληρώθηκε περίπου 2 χρόνια αργότερα και τον Αύγουστο του 1939 άρχισαν οι εργασίες εκτέλεσης, αλλά

και πάλι με αργό ρυθμό, έως τον Μάρτιο του 1941 που

διακόπηκαν λόγω της Κατοχής.

• Η ενδέκατη προσπάθεια αναφέρεται στην εποχή

της Κατοχής και οφείλεται στον Τρύφωνα Ανδριανάκο, πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου του Δημόσιου Μαιευτηρίου, ο οποίος κατόπιν συνεννόησης με τον πρόεδρο

του οικονομικού συμβουλίου του Πανεπιστημίου Αιγι-

νήτη βρήκαν τη λύση: Στο οικόπεδο του Πανεπιστημίου

να κτιστεί Μαιευτήριο με δαπάνες και συντήρηση του

κράτους και 100 χρόνια μετά να περιέλθει το ίδρυμα στην κυριαρχία του Πανεπιστημίου. Το ζήτημα όμως που προέκυψε ήταν ποιες και πόσες κλινικές θα λειτουργούσαν στο νέο Μαιευτήριο. Οι διαφωνίες που προέκυψαν ανέστειλαν εκ νέου την κατασκευή του Μαιευτηρίου. Το 1944 επικυρώνεται η σύμβαση ανέγερσης Μαιευτηρίου και μετά τον πόλεμο η ανέγερσή του θα είναι πρώτης προτεραιότητας μεταξύ των άλλων δημόσιων έργων που θα εκτελεστούν.

• Η δωδέκατη προσπάθεια έγινε μετά την Κατοχή και είναι η τελευταία, η πληρέστερη και αυτή που στέφθηκε με επιτυχία και οφείλεται κυρίως στον καθηγητή Ν. Λούρο, στην οικονομική αμερικανική βοήθεια (σχέδιο Μάρσαλ), στο ενδιαφέρον της βασίλισσας Φρειδερίκης

και στη συμβολή της τεχνικής υπηρεσίας του υπουργείου Πρόνοιας. Ο Ν. Λούρος, άξιος συνεχιστής και κληρονόμος μίας εθνικής ιδέας, την οποία κληρονόμησε από τον πατέρα του Κ. Λούρο, έμεινε απόλυτος κυρίαρχος

της επιστημονικής μαιευτικής κίνησης στην Ελλάδα και επωμίστηκε όλο το έργο της εκτέλεσης, αποπεράτωσης, ανέγερσης και τελειοποίησης του νέου Μαιευτηρίου.

Στις 10/12/1954 έγιναν τα εγκαίνια του Μαιευτηρίου με μεγάλη λαμπρότητα και επισημότητα. Ο Ν. Λούρος παρουσίασε το νέο Μαιευτήριο ως πρότυπο Μαιευτικής και Γυναικολογικής Κλινικής.

Από την έναρξη κιόλας της λειτουργίας του, υπήρξε ενδιαφέρον από έναν γιατρό και έναν φοιτητή από την Αγγλία, καθώς και έναν γιατρό από την Αμερική να

κάνουν τη μετεκπαίδευσή τους στο Μαιευτήριο.

Έτσι, λοιπόν, το νεοϊδρυθέν Μαιευτήριο «Αλεξάνδρα»

βρίσκεται πλέον στην οδό Βασ. Σοφίας αποτελούμενο

από δύο κτίρια. Το ένα τετραώροφο, στο οποίο βρισκό-

ταν η σχολή μαιών «Βασίλισσα Φρειδερίκη», τριετούς

φοιτήσεως, στην οποία φοιτούσαν 150 μαθήτριες μαίες

έως την κατάργησή της με την ίδρυση των ΤΕΙ. Το άλλο, εξαώροφο, ήταν πίσω από τη σχολή (και βρίσκεται έως και σήμερα), με είσοδο από την οδό Λαοδικείας (μετονομασθείσα αργότερα σε Λούρου). Στο Μαιευτήριο αποπερατώθηκαν και εξοπλίστηκαν 2 όροφοι που περιείχαν 200 κλίνες, ενώ 100 κλίνες παρέμειναν κενές, όπως επίσης και ακόμα ένας όροφος αχρησιμοποίητος.

Στο ισόγειο λειτουργούσαν τα εξωτερικά γυναικολογικά ιατρεία, το τηλεφωνικό κέντρο, το φαρμακείο, ο ιερός ναός, το νεκροτομείο, το ακτινολογικό, το βιοχημικό, το μικροβιολογικό, το ακτινοδιαγνωστικό, το ακτινοθεραπευτικό, τα μαιευτικά εξωτερικά ιατρεία, το γραφείο εισαγωγής νοσηλευομένων, ο διοικητικός διευθυντής, οι οικονομικές υπηρεσίες, το λογιστήριο, το ταμείο, το εστιατόριο μαθητριών και ιατρών, η παραλαβή νοσηλευομένων και η κεντρική αποστείρωση.

Στον 1ο όροφο υπήρχαν (υπάρχουν) πτέρυγες κλινικών οι οποίες έχουν το όνομα των τακτικών καθηγητών της Μαιευτικής και Γυναικολογίας. Πτέρυγα Ν. Κωστή, Μ. Βενιζέλου, Δ. Κόνσολα, επίσης η βιβλιοθήκη, το μουσείο, το αμφιθέατρο διδασκαλίας φοιτητών και μαιευτικά χειρουργεία με αμφιθέατρο.

Στον 2ο όροφο λειτουργούσαν (λειτουργούν) οι πτέρυγες Κ. Λούρου, Ν. Πετσάλη, θάλαμος νεογέννητων, πρόωρα νεογέννητα και μαιευτικό χειρουργείο με αμφιθέατρο.

Τον Σεπτέμβριο του 1955 εγκαταστάθηκε στον 3ο όροφο η Θεραπευτική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών, η οποία από το 1959 επεκτάθηκε και στον 4ο όροφο και της παραχωρήθηκαν επιπλέον 2 πτέρυγες με 40 κρεβάτια.

Ακολούθως σταδιακά αναπτύχθηκαν πολλές άλλες μονάδες με εκπαιδευμένο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό και σύγχρονα ιατρικά μηχανήματα.

Με το ΦΕΚ υπ’ αριθ. 898/22 Δεκεμβρίου 1986 το Μαιευτήριο «Αλεξάνδρα» γίνεται ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ «Αλεξάνδρα» και με τον Ν. 2889/2001, άρθρο 5, παρ. 2.α, γίνεται ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ «Αλεξάνδρα».

Σήμερα το «Αλεξάνδρα» είναι το νοσοκομείο - κόσμημα στο χώρο της Μαιευτικής και της Γυναικολογίας, εκπαιδεύοντας την πλειοψηφία των γυναικολόγων ιατρών και των μαιών, ενώ αποτελεί Κέντρο Αναφοράς σε διεθνές επίπεδο. ■

ΠΗΓΗ: https://hosp-alexandra.gr/ (Η συλλογή

των ιστορικών στοιχείων για λογαριασμό

του νοσοκομείου έχει γίνει από την πρώην αναπλ. διοικήτρια Τριανταφυλλιά Αδαμαντίδου

Τριανταφυλλιά με συνεργάτιδα την Κυριακή Βατζέλη).

ΤΟ ΜΑΙΕΥΤΗΡΙΟ «ΜΑΡΙΚΑ ΗΛΙΑΔΗ» ιδρύθηκε από την Έλενα Βενιζέλου. Διαπιστώνοντας το 1926 ότι σε όλη

την ευρύτερη περιοχή της πρωτεύουσας (400.000 κατοίκων) δεν υπήρχαν παρά τρία μαιευτήρια (το Δημόσιο

Μαιευτήριο 70 κλινών, το Μαιευτικό Τμήμα Τζανείου 10

κλινών και το Δημοτικό Μαιευτήριο), τα οποία λειτουργούσαν υποτυπωδώς με μέσα επιστημονικά ανεπαρκή

και με προσωπικό όχι ειδικά κατηρτισμένο, αποφάσισε

να χαρίσει στην Αθήνα ένα άρτιο επιστημονικά Μαιευτήριο που να καλύπτει τις ανάγκες της πρωτεύουσας και να καταρτίζει μορφωμένες επιστήμονες μαίες για

όλη την Ελλάδα και κυρίως για την ύπαιθρο.

Προς το σκοπό αυτόν επισκέφτηκε το μαιευτήριο της Λοζάνης και συζήτησε με τον αρχιτέκτονά του, καθηγητή G. Epitaux. Στις 16 Φεβρουαρίου 1933 εγκαινιάστηκε το μεγάλο κεντρικό κτίριο του σημερινού ΝοσοκομείουΜαιευτηρίου «ΕΛΕΝΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ», το οποίο πήρε το όνομα της αγαπημένης φίλης της, της Μαρίκας Ηλιάδη, το οποίο γρήγορα απέκτησε τη φήμη του πρώτου στο είδος του σε όλα τα Βαλκάνια.

Το 1940 με την ιταλική επίθεση διακόπηκε η λειτουργία του, επιτάχθηκε και χρησιμοποιήθηκε σαν στρατιωτικό νοσοκομείο έως την απελευθέρωση. Το 1942 στο ίδρυμα στεγάζεται και το Δημόσιο Μαιευτήριο, η φιλοξενία

ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕ Ι Ο «ΕΛΕΝΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ»

Από το 1936 στην υπηρεσία των γυναικών!

του οποίου διήρκεσε ως το 1955, οπότε μεταφέρθηκε

στις νέες εγκαταστάσεις του Μαιευτηρίου «Αλεξάνδρα».

Το 1958 κτίστηκε με δωρεά της Έλενας Βενιζέλου

και το

παρεκκλήσιο όπου τιμάται η μνήμη των Αγίων

Ελευθερίου και Ελένης, όπου και φυλάσσεται μέσα σε

μία λάρνακα η καρδιά της δωρήτριας. Κατά την περί-

οδο που ακολούθησε ως το 1959 ανεγέρθηκαν και δύο

νέες κτιριακές μονάδες, το κτίριο όπου στεγάστηκε η

Σχολή Μαιών, καθώς και ένα βοηθητικό κτίριο. Παρά τις

προσθήκες και αλλαγές, επιτακτική προέκυψε η ανάγκη

τόσο για ανάπτυξη νέων κλινών όσο και επέκταση των

εγκαταστάσεών του κυρίως σε χειρουργεία, αίθουσες

τοκετών, κλίνες για πρόωρα, εργαστήρια κ.λπ.

Το 1962 ανατέθηκε η σύνταξη μελέτης στο τεχνικό

γραφείο του καθηγητή Lord Lewelyn-Davies στο Λονδίνο

και στους Έλληνες Π. Μιχαλέα, αρχιτέκτονα, Β. Αμπακούμκιν, πολιτικό μηχανικό, και Γ. Κόντο, ηλεκτρολόγο

μηχανολόγο. Ανεγέρθηκαν έτσι:

1. Ένα πενταώροφο κτίριο που περιλαμβάνει τα χειρουργεία, τη μονάδα προώρων, τις αίθουσες τοκετών,

την κεντρική αποστείρωση, την Τράπεζα Γάλακτος και το Τμήμα Μητρικού Θηλασμού.

2. Ένα επταώροφο κτίριο που περιλαμβάνει το τμήμα παραλαβής ασθενών και τμήματα νοσηλείας λεχωίδων.

Το 1984 με τη δημιουργία των ΤΕΙ καταργήθηκε η Σχολή Μαιών «ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΣΚΥΛΙΤΣΗ» και το κτίριο δόθηκε για την κάλυψη των αναγκών του νοσοκομείου. Το 1988 υπογράφτηκε σύμφωνο αγοροπωλησίας των κτιρίων του νοσοκομείου μεταξύ του Δ.Σ. του ιδρύματος «ΜΑΡΙΚΑ ΗΛΙΑΔΗ» και του ΥΥΠ και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και το Νοσοκομείο-Μαιευτήριο έγινε δημόσιο με τη σημερινή του ονομασία. ■

AGATA JAKONCIC

Managing Director MSD Ελλάδας, Κύπρου και Μάλτας,

Pharma Innovation Forum

πρόεδρος

ΤΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΒΗΜΑ της χώρας μας στον τομέα της

και της καινοτομίας, τον αντίκτυπο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ίσως και παγκόσμιο, της νέας νομοθετικής ρύθμισης της Ε.Ε. για το φάρμακο, τα προβλήματα που μπορεί να επιφέρει η μείωση του χρόνου της πατέντας

στο φάρμακο, τις μεταρρυθμίσεις που δρομολογεί η Ελλάδα στον τομέα της Υγείας, αλλά και την επόμενη μέρα της πανδημίας τόσο για τις αγορές όσο και για τους πολίτες μάς μιλά η Agata Jakoncic, Managing Director MSD Greece, Cyprus & Malta - President Pharma Innovation Forum.

— Η MSD είναι μια βιοφαρμακευτική εταιρεία που εστιάζει στην έρευνα και την καινοτομία. Ωστόσο, στην Ελλάδα τώρα κάνουμε τα πρώτα βήματα στον τομέα αυτό. Υπάρχει Εθνική Στρατηγική για την καινοτομία; Τι χρειαζόμαστε για να μπορούμε να πούμε ότι θα πετύχουμε το όραμα της καινοτομίας στην Ελλάδα;

Η καινοτομία αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία

για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, καθώς βελτιώνει την ανταγωνιστικότητα της εθνικής οικονομίας

και είναι κύριος παράγοντας ανάπτυξης και προσέλκυσης επενδύσεων. Οι θετικές εξελίξεις στην αύξηση

των επενδύσεων στη χώρα πιστοποιούν την ορθότητα

και αναγκαιότητα της στρατηγικής αυτής για τη χώρα.

Ένα μεγάλο μέρος της καινοτομίας σχετίζεται με

τη φαρμακευτική καινοτομία, δηλαδή τα σύγχρονα τε-

χνολογικά φάρμακα για σπάνιες παθήσεις που καλύ-

πτουν ανεκπλήρωτες ανάγκες στην Ογκολογία και τη

Νευρολογία, τις νέες μορφές στα συστήματα διοίκησης

και τις νέες τεχνολογίες που εφαρμόζονται στην παρα-

κολούθηση της υγείας των ασθενών σε πραγματικές

συνθήκες. Αυτές οι τεχνολογίες αποτελούν το πρώτο

κύμα εξέλιξης, το οποίο είναι ήδη στη χώρα μας και

μεταμορφώνει τα συστήματα υγείας.

Το ελληνικό σύστημα υγείας δεν έχει δώσει την

απαιτούμενη προτεραιότητα ώστε να αναπτυχθεί

περισσότερο η βιοφαρμακευτική καινοτομία και δεν

έχει αναπτύξει μηχανισμούς για την αποζημίωση της

αξίας της. Αντιθέτως, έχει κάνει το περιβάλλον πολύ

δύσκολο για την εισαγωγή καινοτόμων φαρμάκων

και, παρά τις σημαντικές διευκολύνσεις που υπάρ -

χουν για τη χρήση νέων θεραπειών, σχεδόν τα μισά

φάρμακα που έχουν εγκριθεί από τον ΕΜΑ δεν έχουν

έρθει στη χώρα μας.

Η καινοτομία μπορεί επίσης να βοηθήσει στην

ανάπτυξη λύσεων για την καλύτερη διοίκηση των συ-

στημάτων υγείας, καθώς και στην ανάπτυξη κλινικής εργαστηριακής έρευνας στη χώρα.

Υπάρχει ξεκάθαρα ανάγκη για μια εθνική στρατηγική

για την προώθηση της καινοτομίας σε όλα τα πεδία της υγειονομικής περίθαλψης, κάτι που θα συνεισφέρει σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξης της χώρας, αλλά

και στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς της στο παγκόσμιο στερέωμα. Η Ελλάδα είναι καταδικασμένη να επενδύσει στην καινοτομία, αν θέλει να αποκτήσει σε παγκόσμιο επίπεδο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

— Η νέα νομοθετική ρύθμιση της Ε.Ε. για το φάρμακο τι αντίκτυπο θεωρείτε ότι θα έχει στις αγορές; Παρά την πλούσια ιστορία στην ανακάλυψη νέων θεραπειών και εμβολίων, η Ευρώπη φαίνεται ότι οπισθοδρομεί όσον αφορά στην ιατρική καινοτομία, με χαμηλότερες επενδύσεις, λιγότερες κλινικές δοκιμές και μεγαλύτερους χρόνους έγκρισης για τα νέα φάρμακα τα τελευταία 25 χρόνια.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της EFPIA, οι επενδύσεις σε Ε&Α σε παγκόσμιο επίπεδο αυξάνονται και απομακρύνονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Από τις συνολικές επενδύσεις Ε&Α που πραγματοποιήθηκαν στις ΗΠΑ,

στην Ευρώπη, στην Κίνα και την Ιαπωνία, μόνο το 31% αυτών πραγματοποιείται στην Ευρώπη. Αυτό μειώθηκε σταθερά από 41% που ήταν το 2001. Η Κίνα, εν τω μεταξύ, αύξησε το μερίδιό της από 1% σε 8%. Το 2002 οι ΗΠΑ ξόδεψαν 2 δισεκατομμύρια δολάρια περισσότερα

από την Ευρώπη για Ε&Α. Σήμερα αυτή η διαφορά έχει αυξηθεί στα 25 δισεκατομμύρια δολάρια και η Ευρώπη φαίνεται να χάνει την ανταγωνιστικότητά της.

Η τρέχουσα αναθεώρηση της νομοθεσίας της Ε.Ε.

για τα φαρμακευτικά προϊόντα είναι μια χρυσή ευκαιρία

για να αντιστραφούν οι τάσεις των τελευταίων 25 ετών και οι Ευρωπαίοι ασθενείς να αποκτήσουν πρόσβαση σε μια σειρά νέων καινοτόμων θεραπειών. Η ρύθμιση αυτή αναμένεται να επηρεάσει τη φαρμακευτική αγορά για τα επόμενα 20 χρόνια, καθώς αλλάζει σχεδόν όλο το ρυθμιστικό πλαίσιο της αγοράς φαρμάκων. Η νέα νομοθετική ρύθμιση θα αφορά στα κίνητρα στη φαρμακευτική βιομηχανία για την ανάπτυξη πρωτοτύπων και γενοσήμων φαρμάκων στην Ευρώπη, στην πρόσβαση

των ασθενών στα νέα φάρμακα σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην ανακάλυψη φαρμάκων για ακάλυπτες υγειονομικές ανάγκες, όπως η μικροβιακή αντοχή. Επίσης η ρύθμιση θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και την έρευνα για τα νέα φάρμακα που αφορούν

ορφανές παθήσεις και παιδιατρικές ενδείξεις, αλλά και πλήθος άλλων θεμάτων.

Ιδιαίτερη σημασία φαίνεται να αποκτούν οι ρυθμίσεις που θα αφορούν στη διάρκεια προστασίας των δεδομένων των πρωτοτύπων φαρμάκων, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μάλλον θα δώσει κίνητρα στην εισαγωγή αντιγράφων φαρμάκων στην Ε.Ε.

Η νέα νομοθετική ρύθμιση αποτελεί ευκαιρία να επανεφεύρουμε το ρυθμιστικό πλαίσιο για να διασφαλίσουμε ότι έχουμε μια σύγχρονη προσέγγιση που ταιριάζει με τη φιλοδοξία μας να γίνουμε κόμβος ιατρικής καινοτομίας. Να απλοποιηθούν οι διαδικασίες και να καταργηθούν όποιες δεν χρειάζονται. Να επιταχυνθεί ο χρόνος που χρειάζεται για να φτάσει μια νέα θεραπεία στους ασθενείς και να εισαχθούν νέες ψηφιοποιημένες διαδικασίες όπου χρειάζεται.

Είναι ευκαιρία να διασφαλιστεί ότι η Ευρώπη θα παραμείνει καινοτόμος και ανταγωνιστική διατηρώντας ένα ισχυρό και προβλέψιμο πλαίσιο πνευματικής ιδιοκτησίας.

Είναι κρίσιμο να μη διαβρώσουμε το ευρωπαϊκό πλαίσιο πνευματικής ιδιοκτησίας ή να εξαρτήσουμε στοιχεία του από πράγματα που δεν είναι υπό τον έλεγχο της βιομηχανίας.

Αναμένουμε και εμείς να δούμε το τελικό περιεχόμενο των ρυθμίσεων στα τέλη Μαρτίου, καθώς και τον συνολικό αντίκτυπο στον φαρμακευτικό κλάδο.

— Μια πιθανή μείωση του χρόνου της πατέντας θα

Το ελληνικό σύστημα

υγείας δεν έχει δώσει

την απαιτούμενη

προτεραιότητα ώστε να

αναπτυχθεί περισσότερο

η βιοφαρμακευτική

καινοτομία και δεν έχει

αναπτύξει μηχανισμούς για

την αποζημίωση της αξίας

της.

επιφέρει σοβαρές ελλείψεις καινοτόμων φαρμάκων

στο μέλλον; Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα μειώσει το χρόνο της πατέντας, αλλά το χρόνο προστασίας των δεδομένων των πρωτοτύπων φαρμάκων. Μετά τη λήξη του χρόνου προστασίας δεδομένων, μπορούν να είναι διαθέσιμα

αντίγραφα φάρμακα. Ο περιορισμός του χρόνου προστασίας πιθανώς θα μειώσει το χρόνο τον οποίο θα έχει μια φαρμακευτική εταιρεία για να αποσβέσει το κόστος έρευνας και ανάπτυξης της θεραπείας αυτής. Σαν συνέπεια είναι πιθανό να αυξηθούν οι τιμές ή να οδηγηθούμε στη μετακίνηση των εργαστηρίων έρευνας και ανάπτυξης νέων φαρμάκων σε χώρες με πιο ευνοϊκά περιβάλλοντα, όπως οι ΗΠΑ και η Ασία. Ήδη αντίστοιχες ενέργειες βλέπουμε και σε άλλους κλάδους

της οικονομίας, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία.

Η μείωση του χρόνου προστασίας δεν είναι σίγουρο ότι θα λειτουργήσει προς όφελος των καταναλωτών, αλλά ενέχει τον κίνδυνο της μείωσης της απασχόλησης

στην ερευνητική φαρμακoβιομηχανία και στην απώλεια σημαντικών πόρων που θα μετακινηθούν σε άλλες περιοχές. Γι’ αυτό και το υπουργείο Υγείας υποστηρίζει τη διατήρηση των ισχυουσών ρυθμίσεων που αφορούν το χρόνο προστασίας των δεδομένων στην Ε.Ε.

— Υγεία, μεταρρυθμίσεις και νέες τεχνολογίες: Πώς βλέπετε την ανακοίνωση του νέου σχεδίου από την κυβέρνηση για τη μεταρρύθμιση της Υγείας στη χώρα μας. Τι νομίζετε ότι λείπει από το σχέδιο και πού θα πρέπει να εστιάσει πρωτίστως; Το νέο σχέδιο δράσης της κυβέρνησης έχει ορισμένες

πολύ θετικές απόψεις, όπως αυτές που αφορούν στην ψηφιοποίηση του συστήματος υγείας, στην έμφαση που δίνεται στην πρόληψη, στα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου, στην ανάγκη ενίσχυσης του ανθρώπινου δυναμικού του συστήματος υγείας, στον εκσυγχρονισμό των υποδομών του συστήματος υγείας.

Χαιρετίζουμε τη δήλωση του πρωθυπουργού ότι η Υγεία θα είναι προτεραιότητα για την επόμενη 4ετία, αν η Ν.Δ. σχηματίσει κυβέρνηση, και ελπίζουμε οι ίδιες αντιλήψεις να επικρατούν και στα υπόλοιπα κόμματα και να τηρηθούν φυσικά μετά τις εκλογές. Πρόκειται για μια επένδυση στην οικονομία και στην κοινωνία, γιατί όταν οι άνθρωποι είναι υγιείς, εργάζονται παραγωγικότερα και αποδίδουν μεγαλύτερο εθνικό πλούτο.

Θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερο βάρος στον εκσυγχρονισμό του συστήματος διοίκησης και διαχείρισης των οικονομικών πόρων που διατίθενται στην Υγεία, ώστε να βελτιωθεί η αποδοτικότητα του συστήματος υγείας και επίσης θα πρέπει να γίνει προτεραιοποίηση με βάση τις υγειονομικές ανάγκες του πληθυσμού. Τέλος, θα πρέπει να αναπτυχθεί ένα σύστημα δεικτών και ποιότητας, το

οποίο θα διασφαλίσει ότι το επίπεδο της παρεχόμενης

φροντίδας παραμένει υψηλό.

— Ποια θα είναι η επόμενη μέρα από την πανδημία

στον τομέα της Υγείας κατά τη γνώμη σας;

Η πανδημία παρέσυρε εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές

στο πέρασμά της, έπληξε την παγκόσμια οικονομία και

παράλληλα ανέδειξε ως ιδιαίτερα σημαντική την ανάγκη

της ανθεκτικότητας και του εκσυγχρονισμού των συστη-

μάτων υγείας. Δηλαδή την ικανότητα ενός συστήματος

υγείας να διεξέρχεται και να ανταποκρίνεται σε κρίσεις

που σχετίζονται με την υγεία, όπως η Covid-19, διατηρώντας σταθερά τις συνήθεις λειτουργίες και υπηρεσίες

υγείας προς τους ασθενείς.

Καθώς λοιπόν προχωράμε στην επόμενη μέρα, είναι

σημαντικό να οραματιστούμε τα συστήματα υγείας που

θα μπορούν να ανταποκρίνονται στις μελλοντικές μας

ανάγκες. Πρόσφατη μελέτη της PwC μάς δίνει μια σειρά

από τομείς, τους οποίους τα ευρωπαϊκά συστήματα υγεί-

ας πρέπει να ενισχύσουν ή να αναπτύξουν προκειμένου

να βελτιώσουν την ανθεκτικότητά τους σε μελλοντικές

κρίσεις και να εξυπηρετήσουν καλύτερα τις ανάγκες

του πληθυσμού τους. Οι τομείς αυτοί περιλαμβάνουν την πρόληψη και την έγκαιρη φροντίδα, τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό υγειονομικών παρεμβάσεων, τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό και την εστίαση στο ανθρώπινο δυναμικό και στη βελτίωση των αποτελεσμάτων. Πιο συγκεκριμένα, είναι αναγκαία η ενσωμάτωση της

καινοτομίας με τα κατάλληλα εργαλεία, προϊόντα και παρεμβάσεις για όσο το δυνατόν πιο έγκαιρη φροντίδα και δημιουργία ενός ενιαίου μονοπατιού του ασθενούς μέσα σε ένα αποδοτικό σύστημα υγείας, στο πλαίσιο ενός περιβάλλοντος που θα προωθεί τη συνεργασία

AGATA JAKONCIC

μεταξύ των φορέων και την έρευνα μέσα από κατάλληλες επενδύσεις.

Παράλληλα, είναι κρίσιμο να μη χαθεί η δυναμική της ψηφιοποίησης που αναπτύχθηκε κατά την πανδημία. Οι επενδύσεις για τη δημιουργία ψηφιακών υποδομών, η ορθή διακυβέρνηση των δεδομένων, η εξασφάλιση της διαλειτουργικότητας των συστημάτων εντός και εκτός συνόρων -όπως μέσω του κανονισμού για τη διαμόρφωση ενός ενιαίου «Ευρωπαϊκού Χώρου Υγειονομικών Δεδομένων» (European Health Data Space, EHDS)- και η ενίσχυση της επικοινωνίας γιατρού και ασθενούς με ψηφιακά μέσα μπορούν να συμβάλλουν στη δημιουργία ενός νέου οικοσυστήματος που θα αλλάζει τον τρόπο επαφής μεταξύ του ασθενούς και του συστήματος υγείας. Ως εκ τούτου, κεφαλαιώδης θα είναι η ενδυνάμωση

τόσο των ασθενών με νέες δεξιότητες, ώστε να κατανοούν την υγεία τους καλύτερα, όσο και των επαγγελματιών υγείας, ώστε να ανταποκρίνονται αποτελεσματικότερα στις ανάγκες των ασθενών τους. Προς αυτές τις κατευθύνσεις, η Ελλάδα έχει κάνει θετικά βήματα, αν σκεφτούμε ότι ήδη διαθέτει ένα «πλούσιο» Πρόγραμμα Εμβολιασμού ρουτίνας, αναπτύσσει και προσφέρει για πρώτη φορά προγράμματα προσυμπωματικού ελέγχου στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος Πρόληψης «Σπύρος Δοξιάδης» και σχεδιάζει ψηφιακές μεταρρυθμίσεις ύψους 278 εκατ. ευρώ, όπως αυτές προβλέπονται μέσα στο σχέδιο «Ελλάδα 2.0».

Θα πρέπει, λοιπόν, να γίνει αντιληπτό ότι η υιοθέτηση πολιτικών με έμφαση στην πρόληψη, στον έγκαιρο σχεδιασμό, στην ενσωμάτωση των ψηφιακών μέσων και στην ενδυνάμωση των εμπλεκόμενων φορέων αποτελούν σήμερα απαραίτητη επένδυση κάθε κράτους για τη διασφάλιση της υγείας του πληθυσμού στο αύριο. ■

Η Agata Jakoncic κατάγεται από τη Σλοβενία και είναι πτυχιούχος Φαρμακευτικής από το Πανεπιστήμιο της Ljubljana. Είναι η Managing Director της MSD για την Ελλάδα, την Κύπρο και τη Μάλτα από τον Δεκέμβριο του 2016, αλλά και πρόεδρος του Pharma Innovation Forum στην Ελλάδα από το 2020. Έχει μια πολυετή εμπειρία στη φαρμακευτική αγορά και στη διάρκεια της καριέρας της έχει αναλάβει θέσεις αυξημένης ευθύνης στην MSD σε εμπορικούς ρόλους, μάρκετινγκ και εφοδιαστικής αλυσίδας. Έχει δημιουργήσει έναν οργανισμό υψηλής απόδοσης, βιώσιμο και αποτελεσματικό, που θέτει στο επίκεντρο τη βελτίωση της δημόσιας υγείας, την παροχή καινοτόμων θεραπειών στους ασθενείς και τη δημιουργία ενός ιδανικού περιβάλλοντος εργασίας.

Η Agata Jakoncic στηρίζει ενεργά πρωτοβουλίες που αφορούν την ισότητα των δύο φύλων, τη διαφορετικότητα και την ενσωμάτωση και συμμετέχει ενεργά στα προγράμματα εθελοντισμού της εταιρείας. Υπό την

ηγεσία της, η MSD έχει διακριθεί ως Best Place to Work, έχει ενταχθεί στις «Most Sustainable Companies»

στην Ελλάδα και έχει λάβει μια σειρά βραβείων Prix Galien για τις καινοτόμες θεραπείες της.

Μέσα από το ρόλο της προέδρου του Pharma Innovation Forum που εκπροσωπεί 25 κορυφαίες εταιρείες

στο χώρο του R&D στην Ελλάδα, η Agata θέτει την καινοτομία στο επίκεντρο του διαλόγου για την Υγεία και υποστηρίζει την παροχή των προηγμένων καινοτόμων θεραπειών στους ασθενείς.

Εδώ και 43 χρόνια, το Νοσοκομείο ΜΗΤΕΡΑ, μέλος του

μεγαλύτερου ιδιωτικού ομίλου παροχής υπηρεσιών

υγείας στην Ελλάδα, Hellenic Healthcare Group (HHG), αποτελεί την κορυφαία και πλέον αξιόπιστη επιλογή

κάθε γονιού για τη γέννηση του παιδιού του.

Αντιμετωπίζοντας με τον απαραίτητο σεβασμό, φρο-

ντίδα και στοργή τη γέννηση του παιδιού σας, έχουμε δημιουργήσει ένα νέο ταξίδι «patient’s experience trip»

για να μετατρέψει αυτές τις μοναδικές και έντονες στιγμές σε μια αξέχαστη εμπειρία ζωής.

43 χρόνια δημιουργούμε γονείς

Σε αυτό το ταξίδι της ζωής, έχετε δίπλα σας μια κορυφαία ομάδα έμπειρων και εξειδικευμένων επιστημόνων, μαιών, νοσηλευτών, διοικητικού προσωπικού, που στηρίζουν και φροντίζουν κάθε μητέρα και κάθε μωρό από τη συμβουλευτική και τον προγεννητικό έλεγχο μέχρι την περίοδο μετά τον τοκετό, δημιουργώντας τις ιδανικές συνθήκες για εσάς.

Εξασφαλίζουμε για την οικογένειά σας ό,τι πιο σύγχρονο έχουν να προσφέρουν η τεχνολογία και η Ιατρική στην ανθρωπότητα και τη φροντίδα μιας νέας ζωής, με πλήρως οργανωμένα τμήματα και κλινικές, που μπορούν να καλύψουν οποιαδήποτε ανάγκη παρουσιαστεί κατά τη διάρκεια της κύησης, αλλά και μετά τον τοκετό, δημιουργώντας το απαραίτητο αίσθημα ασφάλειας στους μελλοντικούς γονείς.

Γευστικός «παράδεισος»

με την υπογραφή του Άκη Πετρετζίκη

Την γαστρονομική εμπειρία κάθε μητέρας αναλαμβάνει να απογειώσει ο αγαπημένος σεφ Άκης Πετρετζίκης, δημιουργώντας νέες αυθεντικές γευστικές συνταγές με μεσογειακό ταπεραμέντο, φτιαγμένες με τα πιο αγνά και φρέσκα υλικά και με την υψηλή ποιότητα και παράδοση που διατηρεί το ΜΗΤΕΡΑ, από την πρώτη ημέρα της λειτουργίας του.

Με στόχο τη διασφάλιση μιας θρεπτικά ισορροπημέ-

Ένα νέας γενιάς νοσοκομείο για μία νέα γενιά παιδιών

νης διατροφής, ο Άκης Πετρετζίκης, σε συνεργασία με τους κλινικούς διαιτολόγους του ΜΗΤΕΡΑ, σχεδιάζει με λεπτομέρεια μια σειρά γευστικών επιλογών που θα καλύπτουν όλες τις προσδοκίες της νέας μαμάς και θα συμβάλουν στην καλή ψυχολογία της.

Υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις 5 αστέρων

Αναβαθμίζουμε συνεχώς τις εγκαταστάσεις που φιλοξενούν εσάς και το μωρό σας δημιουργώντας ένα φιλικό κι προστατευμένο περιβάλλον, ένα πρότυπο νο-

σοκομείο που διαθέτει μεταξύ άλλων υπερσύγχρονες

αίθουσες τοκετών, αίθουσες ωδίνων και δωμάτια ειδικά

Μέχρι σήμερα στο ΜΗΤΕΡΑ έχουν γεννηθεί

περισσότερα από 500.000 μωρά, σχεδόν το 11% των παιδιών που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα από το 1979 έως σήμερα.

μή που ο επισκέπτης θα εισέλθει στον όροφο μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια στα δωμάτια. Οι άνετοι και κομψοί χώροι, τα υψηλής αισθητικής μπάνια, τα υλικά, τα έπιπλα, τα υφάσματα, όλα παραπέμπουν σε ένα ζεστό και πολυτελές σπίτι. Ο σύγχρονος σχεδιασμός, με ιδιαίτερη προσοχή στην παραμικρή λεπτομέρεια, έχει ως αποτέλεσμα όχι μόνο έναν άρτια αισθητικά χώρο, αλλά θα καλύψει και τις μοναδικές ανάγκες του κάθε επισκέπτη. Στο ΜΗΤΕΡΑ έχουμε επιλέξει σαν στρατηγικό συνεργάτη εδώ και αρκετό καιρό το αρχιτεκτονικό γραφείο «Soulis and Berlic Architects», με τον Σπύρο Σούλη και την ομάδα του να έχουν επιμεληθεί όλο το σχεδιασμό και το interior design μέχρι και τη μικρότερη λεπτομέρεια όλων των χώρων που σταδιακά ανακαινίζουμε.

Home Sweet Home

με τη βοήθεια του Μητέρα στο Σπίτι

Η μεγαλύτερη ανταμοιβή για εμάς είναι να φεύγετε υγιής εσείς και το μωρό σας, γνωρίζοντας πως μπορείτε να βασιστείτε σε εμάς, γιατί είμαστε δίπλα σας και συνεχίζουμε να σας στηρίζουμε και να φροντίζουμε εσάς και το μωρό σας ακόμα και όταν είστε στο σπίτι.

Με την υπηρεσία «Μητέρα στο σπίτι», λαμβάνετε φροντίδα υψηλού επιπέδου στο χώρο σας, που μεταξύ άλλων περιλαμβάνει ενημέρωση για τον μητρικό θηλασμό, την περιποίηση της λεχώνας, αλλά και αναίμακτες εξετάσεις για το νεογνό σας. Το εξειδικευμένο και έμπειρο προσωπικό του ΜΗΤΕΡΑ βρίσκεται σε άμεση & συνεχή επικοινωνία με τον ιατρό σας, ενώ η συνεργασία με όλα τα τμήματα του νοσοκομείου σάς παρέχει μια ολοκληρωμένη υποστήριξη.

Ένας κόσμος προνομίων

διαμορφωμένα, ώστε να ζήσετε την πιο ευχάριστη και μοναδική εμπειρία ζωής.

Home in Hospital

οικείο & άνετο περιβάλλον σαν το σπίτι

Με στόχο να προσφέρουμε ένα ιδανικό «πρώτο σπίτι», υιοθετούμε την αντίληψη Home in Hospital, και σχεδιάζουμε ειδικά όλους τους χώρους μας ώστε όλοι οι επισκέπτες να αισθάνονται ότι ήρθαν στο «σπίτι» τους, σε ένα οικείο αλλά και πολυτελές περιβάλλον.

Μια νέα πτέρυγα υψηλών προδιαγραφών

Στο ΜΗΤΕΡΑ, προχωράμε σε πλήρη μεταμόρφωση των ορόφων μας, δημιουργώντας δωμάτια και σουίτες που επάξια θα συγκαταλέγονται ανάμεσα στα καλύτερα παγκοσμίως και θα απαντούν στις προσδοκίες σας για μια ευχάριστη και άνετη διαμονή.

Ένα εντελώς μοναδικό περιβάλλον που αποπνέει υπεροχή, μοναδικότητα και πολυτέλεια, από την πρώτη στιγ-

για εσάς & το μωρό σας!

Όπως μια μητέρα φροντίζει και προστατεύει τα μωρά

της, έτσι και εμείς στο ΜΗΤΕΡΑ φροντίζουμε να σας παρέχουμε ιδιαίτερα προνόμια, ως ένδειξη ευγνωμοσύνης για την εμπιστοσύνη σας όλα αυτά τα χρόνια. Οι γυναίκες που μας επιλέγουν έχουν στη διάθεσή τους δωρεάν μαθήματα μητρικού θηλασμού, μαθήματα προγεννητικής yoga, μασάζ, δωρεάν υπηρεσίες υγείας, αλλά και ομορφιάς. Παράλληλα, κάθε παιδί που γεννιέται στο ΜΗΤΕΡΑ, λαμβάνει ένα μοναδικό πρόγραμμα ασφάλισης υγείας της Εθνικής Ασφαλιστικής, χωρίς καμία επιβάρυνση ασφαλίστρων για τους πρώτους 6 μήνες.

Από το 1979, ζούμε μαζί σας τη μαγική στιγμή της δημιουργίας και αυτό για εμάς έχει αξία ανεκτίμητη.

Γιατί για κάθε μητέρα που φέρνει στον κόσμο μια ζωή, το ΜΗΤΕΡΑ παρέχει 42 χρόνια εμπειρίας, εξειδίκευσης και φροντίδας.

Γιατί μας συνδέει κάτι μοναδικό... μας συνδέει η ίδια η ζωή! ■

Το ΥΓΕΙΑ μετρά παραπάνω από 52 χρόνια λειτουργίας

στην παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών υγείας, οι οποί-

ες έχουν κάνει τη διαφορά στις ζωές των ανθρώπων.

Κάθε δράση του ΥΓΕΙΑ έχει ως απώτερο στόχο τη δημι-

ουργία αξίας για τους ανθρώπους, τους εργαζομένους του, την κοινωνία και το περιβάλλον. Έτσι, με φροντίδα, ενσυναίσθηση και ιατρική αριστεία έχει καταφέρει να μετακυλίσει την υποστήριξη που έχει λάβει όλα αυτά τα

Εταιρεία-πρότυπο για το ελληνικό επιχειρείν

χρόνια σε όσα έχουν αξία. Αυτός είναι και ο λόγος για

τον οποίο έχει λάβει πολλαπλές βραβεύσεις Εταιρικής

Κοινωνικής Ευθύνης και βιώσιμης ανάπτυξης. Χαρα-

κτηριστικό, άλλωστε, παράδειγμα υπεύθυνου εταιρικού

πολίτη αποτελούν τα δύο τελευταία χρόνια, στη διάρ-

κεια των οποίων το ΥΓΕΙΑ έχει διακριθεί σε πολλαπλές

περιστάσεις για τις δράσεις και τις πρωτοβουλίες που

υλοποιεί.

Συγκεκριμένα, το ΥΓΕΙΑ έχει λάβει 2 συνεχόμενες

χρονιές «Χρυσό» βραβείο από το Ινστιτούτο Εταιρικής

Ευθύνης για τις επιδόσεις του στον τομέα της Εταιρικής

Υπευθυνότητας και της Βιώσιμης Ανάπτυξης. Μία διά-

κριση η οποία τοποθετεί τον οργανισμό ανάμεσα στις

καλύτερες εταιρείες της χώρας, σχετικά με τις πρακτι-

κές Εταιρικής Υπευθυνότητας και Βιώσιμης Ανάπτυξης

επόμενες γενιές. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2020 αλλά

και το 2021 βρέθηκε ανάμεσα στις 25 «Most Sustainable Companies in Greece 2020».

Παράλληλα, το ΥΓΕΙΑ αναδείχθηκε το 2021 ως μία από τις 17 πιο δυναμικές επιχειρήσεις από το θεσμό Βραβείων Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας «Growth Awards», τα οποία οργανώθηκαν από τη Eurobank και την Grant Thornton, ένας θεσμός που αναδεικνύει τις επιχειρήσεις που συμβάλλουν στη διαμόρφωση ενός ανθεκτικού ελληνικού οικονομικού

τοπίου μέσα από τη σταθερά ανοδική τους πορεία τα τελευταία έτη, τις βέλτιστες πρακτικές και την προσαρμοστικότητά τους.

Τα βραβεία Εταιρικής Κοινωνικής Υπευθυνότητας του ΥΓΕΙΑ δεν σταματούν εκεί, καθώς δύο συναπτά έτη, το 2021 και το 2022, βραβεύτηκε από τα Bravo Sustainability Awards που διοργανώθηκαν από το QualityNet Foundation (QNF), το θεσμό που επιβραβεύει τις επιχειρήσεις που αναπτύσσουν πρωτοβουλίες και που συμμετέχουν ενεργά στη διαμόρφωση της Ελλάδας τού αύριο. Το 2022 βραβεύτηκε στον πυλώνα Bravo market για την πολιτική προμηθειών που εφαρμόζει το ΥΓΕΙΑ, ενώ το 2021 διακρίθηκε για τη δράση «Καλή υγεία για καλύτερη ζωή», η οποία στόχευσε στην ενημέρωση, αφύπνιση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, και ειδικότερα των μαθητών, για την υιοθέτηση υπεύθυνων πρακτικών που συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής.

που εφαρμόζει, σύμφωνα με τα κριτήρια του Εθνικού Δείκτη Εταιρικής Ευθύνης (CR Index) και του CRI Pass. Ταυτόχρονα, για 3 συνεχόμενες χρονιές έχει διακριθεί ως μία από τις πιο «Βιώσιμες Εταιρείες» της Ελλάδας.

Το 2022, αποτέλεσε μέρος της ηγετικής κοινότητας των 31 «The Most Sustainable Companies in Greece 2022»,

λόγω της προσήλωσής του στην εφαρμογή ενός βιώ-

σιμου αναπτυξιακού παραδείγματος με γνώμονα τον

Άνθρωπο και το Περιβάλλον. Καθώς άλλωστε το ΥΓΕΙΑ

μένει πιστό στην υπόσχεσή του για συνέπεια και υπευθυνότητα σε ένα καλύτερο και βιώσιμο μέλλον για τις

Αξίζει να σημειωθεί πως ο Όμιλος Hellenic Healthcare (HHG), στον οποίο ανήκει το ΥΓΕΙΑ, τιμήθηκε, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, με την Ασημένια Διάκριση από τον EcoVadis (2022-2023), τον κορυφαίο οργανισμό αξιολόγησης Εταιρικής Βιωσιμότητας παγκοσμίως. Πρόκειται για μία ιδιαιτέρως τιμητική διάκριση, η οποία αποδεικνύει την προσήλωση και συνεχή βελτίωση του Ομίλου HHG και στους τρεις πυλώνες του ESG: Περιβάλλον (Environment), Κοινωνία (Social) και Εταιρική Διακυβέρνηση (Governance). Επιπλέον, αυτή η βράβευση αποδεικνύει πως οι ενέργειες Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης του Ομίλου HHG ξεπερνούν τα ελληνικά σύνορα, οδηγώντας τον ανάμεσα στο 10% των κορυφαίων εταιρειών παγκοσμίως σε υπηρεσίες παροχής υγείας.

Το ΥΓΕΙΑ συγκαταλέγεται δικαίως, λοιπόν, ανάμεσα στις εταιρείες που διαμορφώνουν το τοπίο της βιώσιμης ανάπτυξης στη χώρα μας αλλά και που στέκονται δίπλα στον άνθρωπο και την κοινωνία. Άλλωστε, ο σκοπός του σε αυτά τα 52 χρόνια λειτουργίας είναι η προσφορά και η φροντίδα. Βασιζόμενοι σε αυτούς τους κατευθυντήριους άξονες, ο οργανισμός θα συνεχίσει να εξελίσσεται και να αποτελεί μία εταιρεία-πρότυπο για το ελληνικό επιχειρείν. ■

Ε ΛΕΝΑ ΧΟΥΛΙ

Συνέντευξη στον ΑΡΗ ΜΠΕΡΖΟΒΙΤΗ

δηλαδή των ασθενών, και όχι με βάση την προσφορά όπως γίνεται σήμερα. Τις επισημάνσεις αυτές κάνει η Έλενα Χουλιάρα, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της AstraZeneca Ελλάδας και Κύπρου, σε συνέντευξη που μας παραχώρησε. Η κ. Χουλιάρα αναφέρεται μεταξύ άλλων στην επιρροή της πανδημίας στον τομέα της έρευνας και τεχνολογίας νέων φαρμάκων, στη συμβολή της καινοτομίας στην καλύτερη υγεία και ευεξία των ασθενών, στην παρουσία της AstraZeneca στον τομέα της ανάπτυξης νέων καινοτόμων θεραπειών, καθώς και στο κοινωνικό αποτύπωμα της εταιρείας στη χώρα μας. Αναλυτικά η συνέντευξη έχει ως εξής:

Η ΑΞΙΟΠΟ Ι ΗΣΗ ΤΗΣ ΨΗΦΙΟΠΟ Ι ΗΣΗΣ, των big data και της Τεχνητής Νοημοσύνης έχουν οδηγήσει σε αρτιότερη και ταχύτερη κατανόηση των ασθενειών, αλλά

και στην έρευνα και ανάπτυξη καινοτόμων θεραπειών.

Όμως η επιβάρυνση της καινοτομίας στην Ελλάδα δεν

απειλεί μόνο τη βιωσιμότητα της καινοτόμου βιομη-

χανίας στη χώρα, αλλά και την πρόσβαση των ασθε-

νών στις νέες καινοτόμες θεραπείες που σώζουν ζωές.

Για να φτιάξουμε ένα βιώσιμο και ανθεκτικό σύστημα

υγείας για το μέλλον, χρειαζόμαστε πολιτικές οι οποίες θα δημιουργούνται με βάση τη ζήτηση, τις ανάγκες

— Πόσο επηρέασε η πανδημία τις εξελίξεις στον τομέα της έρευνας και τεχνολογίας νέων φαρμάκων; Η επιστήμη και η καινοτόμος φαρμακοβιομηχανία έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα αναπτύχθηκαν και διατέθηκαν στην αγορά εμβόλια, που αποτέλεσαν το βασικό όπλο της ανθρωπότητας απέναντι στην Covid-19. Η πανδημία, όμως, έδρασε καταλυτικά και σε μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση που ήδη προϋπήρχε και εξελισσόταν. Οι προκλήσεις για τον κλάδο της Υγείας και την καινοτόμο φαρμακοβιομηχανία ήταν ήδη σημαντικές και με επείγοντα χαρακτήρα. Μετά την πανδημία η ανάγκη ανάδειξης

και αντιμετώπισής τους έγινε επιτακτικότερη.

Έχουμε πλέον να αντιμετωπίσουμε γερασμένα συστήματα υγείας, το βάρος των ασθενειών στο σύνολό

τους και των επιπτώσεών τους να αυξάνεται, τοv πληθυσμό σε μεγάλο μέρος του πλανήτη -συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης και της χώρας μας- να γερνά

και ο μόνος τρόπος να ανταποκριθούμε σε αυτές τις

προκλήσεις είναι να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες

που μας δίνει η επιστήμη σε κάθε επίπεδο. Η αξιοποί-

ηση της ψηφιοποίησης, των big data και της Τεχνητής

Νοημοσύνης μάς οδηγούν ήδη σε αρτιότερη και ταχύτερη κατανόηση των ασθενειών.

Συνεπώς, οι δυνατότητες να ανταποκριθούμε επι-

τυχώς τόσο σε επίπεδο πρόληψης όσο και σε επίπεδο δημιουργίας νέων καινοτόμων φαρμάκων και στοχευμένων θεραπειών αυξάνονται. Αυξάνονται, λοιπόν, συνεχώς τα ζητούμενα από την επιστήμη, την έρευνα & ανάπτυξη και κατά συνέπεια από την καινοτόμο φαρμακοβιομηχανία. Παρέχουμε σε αυτούς τους φορείς το απαραίτητο εύφορο έδαφος, ώστε να παραδώσουν αυτά τα ζητούμενα;

— Ποια είναι η συμβολή της AstraZeneca στον τομέα της ανάπτυξης καινοτόμων θεραπειών και τι μπορεί να προσφέρει η καινοτομία;

Η AstraZeneca είναι οργανισμός που στηρίζεται στη

δύναμη της επιστήμης, αξιοποιεί και αναδεικνύει τις

δυνατότητές της. Μέχρι το 2030 θα έχουμε αναπτύξει

και διαθέσει 20 καινοτόμα φάρμακα ακόμα, με σταθερό μας στόχο την απρόσκοπτη πρόσβαση όλων των ασθενών σε αυτά. Μόνο το 2022, στην ΑstraZeneca επενδύσαμε 9,7 δισεκατομμύρια δολάρια στην επιστημονική έρευνα - το 22% των συνολικών εσόδων μας. Χρησιμοποιούμε την Τεχνητή Νοημοσύνη για να μας βοηθήσει να δημιουργήσουμε νέα φάρμακα σε συντομότερο χρόνο. Το 70% των νέων δραστικών ουσιών μας έχει ήδη προέλθει με αυτόν τον τρόπο και το 90% των νέων μας φαρμάκων θα είναι φάρμακα ακριβείας.

— Ποια είναι τα καινοτόμα φάρμακά της και πόσο έχουν αλλάξει αυτά τη ζωή των ασθενών; Δεν μπορώ να αναφερθώ σε σκευάσματα, μπορώ

όμως να επισημάνω ότι αφορούν σε όλες τις θεραπευτικές κατηγορίες που δραστηριοποιούμαστε: τις Καρδιαγγειακές, Νεφρικές & Μεταβολικές Παθήσεις, τις Ογκολογικές Παθήσεις, τις Παθήσεις του Αναπνευστικού και Ανοσοποιητικού και τις Σπάνιες Παθήσεις.

Χάρη στην καινοτομία, οι ασθενείς μπορούν να ζουν

καλύτερα και περισσότερο. Είναι συνεπώς κρίσιμο -και αποτελεί βασική προτεραιότητα για εμάς- να έχει κάθε ασθενής πρόσβαση στα φάρμακα τη στιγμή που τα έχει ανάγκη. Τόσο σήμερα όσο φυσικά και στο μέλλον.

— Θεωρείτε ότι στην Ελλάδα η καινοτομία διώκεται; Δυστυχώς, κάθε άλλο παρά ευνοείται. Στην AstraZeneca πιστεύουμε στην καινοτομία και στα καινοτόμα φάρμακα και εύλογα θεωρούμε ότι πρέπει να αξιολογούνται και με βάση την αποτελεσματικότητά

τους, τα αποδεδειγμένα σημαντικά οφέλη στην υγεία ενός ασθενούς και τα όποια μετέπειτα οικονομικά οφέλη μπορούν να προκύψουν από την καλή του υγεία. Αυτό όχι μόνο δεν συμβαίνει, αλλά έχουμε κινηθεί επικίνδυνα προς την αντίθετη κατεύθυνση. Είναι πρακτικά αδύνατο να στηριχθεί ένα βιώσιμο σύστημα υγείας με κριτήριο τη ζήτηση και με συνολικές επιστροφές που σήμερα ανέρχονται στο 70% της τιμής των καινοτόμων φαρμάκων. Δεν είναι προβληματικό μόνο για τη βιωσιμότητα της καινοτόμου φαρμακοβιομηχανίας. Είναι δυνητικά απειλητικό για τη σταθερή πρόσβαση των ασθενών στα φάρμακα αυτά. Κι αυτό δεν φαίνεται να έχει γίνει απολύτως αντιληπτό από όλους. Η επιβάρυνση της καινοτομίας στην Ελλάδα δεν απειλεί μόνο τη βιωσιμότητα της καινοτόμου βιομηχανίας στη χώρα, αλλά και την πρόσβαση των ασθενών στις νέες καινοτόμες θεραπείες που σώζουν ζωές.

— Πώς θα μπορούσαν να συνυπάρξουν τα καινοτόμα με τα γενόσημα φάρμακα;

Ο ρόλος τους είναι συμπληρωματικός και προφανώς

και μπορούν και πρέπει να συνυπάρχουν. Είναι άλλωστε βασική αρχή βιωσιμότητας των συστημάτων υγείας στις περισσότερες χώρες να αποτελεί η απώλεια πατέντας πηγή εξοικονόμησης πόρων, ώστε αυτοί να διατεθούν στη χρηματοδότηση νέων καινοτόμων φαρμάκων. Η αύξηση της διείσδυσης των γενοσήμων με ταυτόχρονο εξορθολογισμό της τιμής τους είναι βασικό προαπαιτούμενο για τη βιωσιμότητα του τομέα του φαρμάκου. Συζητάμε για αυτά τα μέτρα χρόνια

τώρα στην Ελλάδα, χωρίς όμως την αποτελεσματική εφαρμογή τους. Το ίδιο ισχύει για μέτρα όπως για παράδειγμα ο έλεγχος της συνταγογράφησης μέσω της εφαρμογής πρωτοκόλλων, καθώς και της επέκτασης της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης στα νοσοκομεία. Δυστυχώς εξακολουθούν να αποτελούν θεωρητικές συζητήσεις, ενώ ταυτόχρονα ο συνολικός δημόσιος προϋπολογισμός για το φάρμακο δεν προσαρμόζεται στις ανάγκες του πληθυσμού.

— Τι αλλάζει με τη νέα φαρμακευτική νομοθεσία της Ε.Ε. και κατά πόσον θα συμβάλει αρνητικά στην αγορά η μείωση της ζωής της πατέντας; Οι αλλαγές της ευρωπαϊκής φαρμακευτικής νομοθεσίας, όπως τώρα τίθενται για διαβούλευση, αποτελούν

|

ένα θέμα που απασχολεί όλον τον κλάδο. Παρατηρούμε σημαντικές αλλαγές που θα συμβάλουν στην απλοποίηση των διαδικασιών, υπάρχουν όμως και τεχνικά

θέματα που θα πρέπει να μελετηθούν σε μεγαλύτερο βάθος, όπως για παράδειγμα η πρόταση αναφορικά με τη διάρκεια προστασίας των δεδομένων. Μια τέτοια πρόταση ενδεχομένως ενέχει κινδύνους για τη διατήρηση της ομαλής κυκλοφορίας καινοτόμων προϊόντων στην ευρωπαϊκή αγορά. Παρακολουθούμε στενά τις σχετικές εξελίξεις σε εθνικό και διεθνές επίπεδο και θα καταθέσουμε τις απόψεις μας μέσω των επίσημων

καναλιών.

— Ποιο είναι το περιβαλλοντικό και γενικότερα το

κοινωνικό αποτύπωμα της AstraZeneca Ελλάδας;

Πιστεύουμε ότι η υγεία των ανθρώπων είναι άρρηκτα

συνδεδεμένη με την υγεία του πλανήτη μας. Για αυτόν

το λόγο έχουμε θέσει την περιβαλλοντική προστασία ως βασικό πυλώνα της κοινωνικής στρατηγικής μας.

Αναγνωρίζοντας την ισχυρή σύνδεση μεταξύ ενός υγιούς περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας, πιστεύουμε ότι η σωστή περιβαλλοντική διαχείριση

είναι ικανή να αποτρέψει ασθένειες και να ενισχύσει

την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη. Και η

AstraZeneca πρωτοπορεί παγκοσμίως σε ό,τι αφορά το περιβαλλοντικό και κοινωνικό αποτύπωμά της, με

την Ελλάδα να συμμετέχει ενεργά στο φιλόδοξο πρόγραμμά της.

Στο πλαίσιο αυτό, μία από τις χαρακτηριστικότερες

και βραβευμένες πρωτοβουλίες μας είναι το «Προστατεύουμε το Περιβάλλον με Πράξεις». Το πρόγραμμα συνδέει νοηματικά τις 4 μαθηματικές πράξεις με 4 ετήσιες δράσεις περιβαλλοντικής προστασίας. Με την εθελοντική συμμετοχή των εργαζομένων της εταιρείας αφαιρέθηκε η ρύπανση από πέντε ακτές της Ελλάδας απομακρύνοντας 450 κιλά απορριμμάτων, προστέθηκε οξυγόνο φυτεύοντας 411 νεαρά δέντρα, πολλαπλασιάστηκε η ενέργεια με τη φωταγώγηση 4 αστικών πάρκων μέσω ηλιακών κολονών νέας τεχνολογίας LED, σε τρία πάρκα στην Αθήνα και σε ένα στη Θεσσαλονίκη. Επίσης, «μοιράστηκε» η περιβαλλοντική γνώση, με τη συμμετοχή μας σε αντίστοιχες δράσεις σε σχολεία της χώρας.

— Ποια είναι τα σχέδια της εταιρείας για την περαιτέρω ανάπτυξη της στη χώρα μας; Προφανής και εύλογος στόχος μας είναι να ενισχύσουμε το αποτύπωμά μας στην Ελλάδα. Το 2021 η εταιρεία συνεισέφερε 69 εκατ. ευρώ στο ελληνικό σύστημα υγείας και 2,5 εκατ. ευρώ στο ασφαλιστικό σύστημα σε σύνολο κύκλου εργασιών 131 εκατ. ευρώ. Σε λιγότερο από δύο χρόνια έτρεξαν στην Ελλάδα 68 κλινικές με-

λέτες μας και πρόκειται να προχωρήσουμε σε περισσότερες.

Ωστόσο, οφείλω να επισημάνω ότι η ανάπτυξή μας συνδέεται ευθέως με τον τρόπο που στρατηγικά επιλέγουμε να δραστηριοποιούμαστε. Οι προτεραιότητές μας παραμένουν σταθερές και βασίζονται στη δύναμη της επιστήμης και της καινοτομίας. Συνεπώς, στο πλαίσιο της ανάπτυξής μας, επιδιώκουμε να συνεχίσουμε να διασφαλίζουμε ότι και τα νέα μας καινοτόμα φάρμακα θα φτάσουν στους ασθενείς που τα έχουν ανάγκη. Επιδιώκουμε, επίσης, να ενισχύσουμε και να προάγουμε την έγκαιρη διάγνωση, εστιάζοντας κυρίως στις θεραπευτικές κατηγορίες που δραστηριοποιούμαστε. Η έγκαιρη διάγνωση, π.χ., σε ό,τι αφορά

τον καρκίνο του πνεύμονα και τη χρόνια νεφρική νόσο

είναι χαρακτηριστικές προτεραιότητες.

Τέλος, επιδιώκουμε να συνεργαστούμε με όλους

τους εμπλεκόμενους φορείς, ώστε να συμβάλουμε αποτελεσματικά και κυρίως άμεσα στη δημιουργία ενός βιώσιμου και ανθεκτικού σε ισχυρούς κλυδωνισμούς συστήματος υγείας. Και εκεί με την καθοδήγηση των ειδικών. Γι’ αυτό άλλωστε το 2020 αποφα-

ΈΛ Έ Ν Ά ΧΟΎΛΙΆΡΆ

σίσαμε να ιδρύσουμε τη διεθνή συνεργασία PHSSR (Partnership for Health System Sustainability and Resilience) σε συνεργασία με το London School of Economics και το World Economic Forum. Στο πλαίσιό της, συνεργάζονται εμπλεκόμενοι από όλες τις σκοπιές του κλάδου της Υγείας με στόχο τη δημιουργία βιώσιμων και ανθεκτικών συστημάτων υγείας.

Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις 20 χώρες, που αφορά η πρωτοβουλία, με επικεφαλής της σχετικής μελέτης τον καθηγητή κ. Αθανασάκη, από το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, πλαισιωμένο από μία ομάδα 20 διακεκριμένων επιστημόνων και επαγγελματιών του χώρου της Υγείας. Τα πρώτα αποτελέσματα της μελέτης είναι ήδη διαθέσιμα, με τις 23 αρχικές διαπιστώσεις και συστάσεις της επιστημονικής ομάδας να αποτελούν την καλύτερη δυνατή βάση χάραξης νέων πολιτικών υγείας. Κρατώ μία βασική διαπίστωσή της: Για να φτιάξουμε ένα βιώσιμο και ανθεκτικό σύστημα υγείας για το μέλλον, χρειαζόμαστε πολιτικές οι οποίες θα δημιουργούνται με βάση τη ζήτηση, τις ανάγκες δηλαδή των ασθενών, και όχι με βάση την προσφορά όπως γίνεται σήμερα. ■

Η Έλενα Χουλιάρα γεννήθηκε στην Άθήνα. Είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Άθηνών και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (MBA), από το ALBA Graduate School.

Η καριέρα της στον φαρμακευτικό κλάδο ξεκίνησε από την εταιρεία Novo Nordisk, όπου ανέλαβε θέσεις

αυξημένης ευθύνης σε διεθνές επίπεδο. Εντάχθηκε στη διοικητική ομάδα της AstraZeneca Ελλάδας το 2011

και από μια σειρά θέσεων ευθύνης κατάφερε να αναδείξει το χαρτοφυλάκιο της εταιρείας σε θεραπευτικές κατηγορίες στρατηγικής σημασίας, με σκευάσματα καρδιολογικά, διαβητολογικά, αναπνευστικά και ογκολογικά.

Άπό τον Δεκέμβριο του 2016 κατέχει τη θέση της προέδρου και διευθύνουσας Συμβούλου της AstraZeneca Ελλάδας & Κύπρου. Μέσα από το ρόλο της, συμμετείχε στην εθνική προσπάθεια αντιμετώπισης της πανδημίας στην Ελλάδα και την υποστήριξη του εθνικού προγράμματος εμβολιασμού.

Είναι αντιπρόεδρος του PhRMA Innovation Forum και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΦΕΕ, υποστηρίζοντας την καινοτομία, την ανάπτυξη και την πρόσβαση των Ελλήνων ασθενών σε ασφαλή και αποτελεσματικά φάρμακα, δημιουργώντας αξία τόσο για την ελληνική οικονομία όσο και την ελληνική κοινωνία.

Μέχρι το 2030 θα έχουμε αναπτύξει και διαθέσει 20 καινοτόμα φάρμακα ακόμα, με σταθερό μας στόχο την απρόσκοπτη πρόσβαση όλων των ασθενών σε αυτά.

ΚΑΤΕΡ

Α ΝΝΗ Αντιπρόεδρος Ένωσης Ασθενών Ελλάδος, ιδρύτρια και τ. πρόεδρος ΡευΜΑζην

Συνέντευξη στην ΑΝΘΗ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ

ΓΙΑ ΤΑ ΚΕΝ Α ΣΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣ Ι ΕΣ ΥΓΕ Ι ΑΣ, τα προβλήματα και τις παθογένειες που ταλανίζουν έναν τόσο νευραλγικό τομέα και έχουν άμεσο αντίκτυπο στον ασθενή μάς μιλά η αντιπρόεδρος της Ένωσης Ασθενών Ελλάδος και ιδρύτρια και τ. πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Ασθενών, Γονέων, Κηδεμόνων και Φίλων Παιδιών με Ρευματικά Νοσήματα ΡευΜΑζην, Κατερίνα Κουτσογιάννη. Όπως λέει χαρακτηριστικά, μια από τις σοβαρότερες αδυναμίες του συστήματος υγείας στην Ελλάδα διαχρονικά είναι η έλλειψη ενός καλά οργανω-

Ι ΝΑ ΚΟΥΤΣΟΓΙ

μένου και αποτελεσματικού συστήματος Πρωτοβάθμιας

Φροντίδας, ενώ ακόμα γίνεται μεγάλος αγώνας, ώστε

οι ασθενείς να αναγνωριστούν ως ισότιμοι συνομιλητές

απ’ όλους τους εταίρους και να συμμετέχουν ουσιαστικά

στη λήψη αποφάσεων, στην υλοποίηση και αξιολόγηση

των υπηρεσιών υγείας.

— Κυρία Κουτσογιάννη, αγαπητή Κατερίνα, έπειτα

από τόσα χρόνια αγώνων στο πλευρό των ασθε-

νών, τι έχει αλλάξει στη συμμετοχή των ασθενών

στις πολιτικές αποφάσεις για την Υγεία;

Η θεσμοθετημένη συμμετοχή των εκπροσώπων των

χρηστών των υπηρεσιών υγείας στη χάραξη πολιτικών

υγείας είναι από τους πρωταρχικούς στόχους όλων

των οργανώσεων ασθενών διαχρονικά. Σήμερα ο

ρόλος των ασθενών έχει αλλάξει θεαματικά. Εκπαι-

δεύονται, ενημερώνονται, συμμετέχουν σε ευρωπαϊ-

κές οργανώσεις ασθενών, αλλά και σε οργανισμούς

όπως ο ΕΜΑ, είναι επομένως σε θέση να καθίσουν στο

ίδιο τραπέζι με όλους τους φορείς και να διεκδικήσουν

λόγο και άποψη στις αποφάσεις, στην υλοποίηση, στη

διάχυση της πληροφορίας, διεκδικούν συνυπευθυνό-

τητα στις αποφάσεις για θέματα που τους αφορούν.

Το βασικό επιχείρημα για τη μη συμμετοχή των

ασθενών στη λήψη αποφάσεων ήταν ο κατακερματισμός των ασθενών σε πολλές και διαφορετικές οργανώσεις. Η ίδρυση της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας όμως σηματοδότησε μια υπεύθυνη, ώριμη και ενωτική στάση

από πλευράς των ασθενών και έτσι οι χρόνιοι ασθενείς με τις οργανώσεις τους έχουν κάνει το μεγάλο βήμα. Απέκτησαν ενιαία φωνή και στην ερώτηση με

«ποιον απ’ όλους να συνομιλήσουμε» υπάρχει απάντηση. Σήμερα η Πολιτεία έχει αρχίσει να αναγνωρίζει την αξία της συμμετοχής των ασθενών στη διαμόρφωση

των πολιτικών υγείας. Πέρα από την εξαιρετικά σημαντική θεσμοθέτηση της φωνής των ασθενών με το άρθρο 60 του Ν. 4931/2022, όπου η Ένωση αναγνωρίζεται ως επίσημος συνομιλητής για τη διαμόρφωση

πολιτικών υγείας, πολύ σημαντική είναι και η συμμετο-

χή στην Επιτροπή Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας του

Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας του Ν. 4999/2022, καθώς

και λοιπές επιτροπές και ομάδες εργασίας, όπως η Επιτροπή Παρακολούθησης για τη Φαρμακευτική Δαπάνη,

η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων για τη Δημόσια Υγεία

και η Ομάδα Εργασίας του υπουργείου Υγείας για τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό, η Ομάδα Εργασίας για την ανάπτυξη των κλινικών μελετών κ.ά.

Η προσπάθεια όμως συνεχίζεται, ώστε οι ασθενείς να αναγνωριστούν ως ισότιμοι συνομιλητές απ’

όλους τους εταίρους και να συμμετέχουν ουσιαστικά

στη λήψη αποφάσεων, στην υλοποίηση και αξιολόγηση των υπηρεσιών υγείας.

— Η αξία της εκπαίδευσης και ενδυνάμωσης των ασθενών είναι δεδομένη. Στη χώρα μας πού βρισκόμαστε στον τομέα αυτόν; Τι προσπάθειες γίνονται και από ποιους φορείς; Ένας από τους βασικούς στόχους των οργανώσεων ασθενών είναι η εκπαίδευση και ενδυνάμωση των μελών, αλλά και των στελεχών τους. Τα τελευταία χρόνια οι οργανώσεις ασθενών στην Ελλάδα έχουν κάνει τεράστια βήματα τόσο σε επίπεδο αυτο-οργάνωσης όσο και στον τομέα της εκπαίδευσης και στήριξης των μελών τους. Εκπονούν οργανωμένα προγράμματα εκπαίδευσης τόσο σε θέματα ενημέρωσης και αυτοδιαχείρισης των νοσημάτων όσο και σε γενικότερα θέματα πολιτικών υγείας.

Τα τελευταία δύο χρόνια η Ένωση Ασθενών Ελλάδας έχει πραγματοποιήσει σειρά σεμιναρίων για θέματα λογιστικής και νομικής υποστήριξης των συλλόγων, για τις κλινικές μελέτες, την αξιολόγηση τεχνολογιών υγείας, το ταξίδι του φαρμάκου κ.ά., ενώ τον τελευταίο χρόνο υλοποιεί σειρά 16 σεμιναρίων στο πλαίσιο του προγράμματος Patient Hub Networking, με κύριο στόχο την εκπαίδευση των μελών της σε ζητήματα πολιτικών υγείας, ώστε να αποκτήσουν συγκεκριμένες δεξιότητες και να μπορούν να ανταποκρίνονται στους πολλαπλούς ρόλους που καλούνται σήμερα να ανταποκριθούν οι ασθενείς. Εδώ ως φορέα εκπαίδευσης είναι σημαντικό να αναφέρουμε και την Ευρωπαϊκή Ακαδημία Ασθενών (EUPATI) που προσφέρει υψηλού επιπέδου εκπαίδευση ασθενών στην έρευνα και ανάπτυξη των φαρμάκων.

Τα στελέχη των περισσοτέρων οργανώσεων έχουν υψηλό επίπεδο ενημέρωσης, όχι μόνο για θέματα που αφορούν την υγεία τους και τα εργαλεία αυτοδιαχείρισης των νοσημάτων τους, αλλά και σε γενικότερα θέματα πολιτικών υγείας. Καλούνται ως ομιλητές σε επιστημονικά συνέδρια τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, είναι μέλη Διοικητικών Συμβουλίων μεγάλων ευρωπαϊκών οργανώσεων, ενημερώνονται, εκπαιδεύονται παρακολουθούν τις επιστημονικές εξελίξεις σε σχέση με το νοσήματά τους και είναι σε θέση να μεταφέρουν την εμπειρία τους και την εμπειρία των μελών τους, καθώς και τις απόψεις τους όπου τους ζητηθεί.

Συμμετέχουν σε επιτροπές ως ισότιμοι εταίροι μεταφέροντας την άποψη των ασθενών και συμμετέχουν πλέον στη λήψη αποφάσεων για θέματα που τους αφορούν. Βέβαια, οι ανάγκες είναι πολλές στον τομέα της συνεχούς εκπαίδευσης των ασθενών και είναι απαραίτητη η δημιουργία Ακαδημίας Ασθενών, ένα όραμα προς υλοποίηση από την Ένωση Ασθενών Ελλάδας.

— Οι κλινικές μελέτες αποτελούν το έναυσμα για την έγκαιρη πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες.

|

Οι ασθενείς στην Ελλάδα γνωρίζουν πώς μπορούν

να συμμετέχουν σε αυτές; Για τους ασθενείς οι κλινικές μελέτες, εκτός του ότι αποτελούν μοχλό καινοτομίας, είναι και μέσον για γρήγορη πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες με δωρεάν

και πλήρη ασφαλιστική κάλυψη, εξασφαλίζοντας χωρίς κόστος τη φαρμακευτική τους αγωγή, καθώς και εργαστηριακές και διαγνωστικές εξετάσεις, αλλά και ιατρική παρακολούθηση και φροντίδα.

Η συμμετοχή των ασθενών στις κλινικές μελέτες

είναι προϋπόθεση για την πραγματοποίηση των κλινικών μελετών και η καθυστερημένη στρατολόγηση των

ασθενών σε αυτές είναι δυνατόν να καθυστερήσει τη

διεξαγωγή μιας κλινικής μελέτης για μεγάλο χρονικό

διάστημα με μεγάλη οικονομική επιβάρυνση για τον

χορηγό, αλλά και με κίνδυνο να μην πραγματοποιηθεί

τελικά λόγω μη επαρκούς αριθμού ασθενών.

Παρά τα οφέλη για τους ασθενείς, υπάρχει ακόμα διστακτικότητα από τους ασθενείς για να συμμετέχουν

σε μια κλινική μελέτη και η θεωρία του πειραματόζωου

εξακολουθεί ακόμα να υφίσταται, όχι μόνο στις τάξεις

των ασθενών, αλλά και στην κοινωνία γενικότερα και

θα πρέπει να ανατραπεί με την κατάλληλη ενημέρωση

και εκπαίδευση.

Η εκπαίδευση επομένως του ασθενούς τόσο για τις

διαδικασίες διεξαγωγής μιας μελέτης, καθώς και του αυστηρού κανονιστικού πλαισίου για τη διαδικασία της έγκρισης μελέτης, όσο και της παρακολούθησης της διεξαγωγής μιας μελέτης, της διασφάλισης των προσωπικών δεδομένων των συμμετεχόντων, αλλά πάνω απ’ όλα της ασφάλειας των συμμετεχόντων είναι εξαιρετικά σημαντική. Οι ασθενείς χρειάζονται πληροφορίες που είναι εύκολα κατανοητές και αξιόπιστες για τη διαδικασία και για το σκοπό των κλινικών μελετών. Θα πρέπει να καταλάβουν ότι η ασφάλειά τους είναι το κύριο ζητούμενο όλων όσοι συμμετέχουν σε μια κλινική μελέτη. Η Ένωση Ασθενών Ελλάδας έχει πολύ ψηλά στην ατζέντα της το θέμα των κλινικών μελετών. Έχει υπο-

Μια από τις σοβαρότερες

αδυναμίες του συστήματος

υγείας στην Ελλάδα

διαχρονικά είναι η έλλειψη ενός καλά οργανωμένου

και αποτελεσματικού συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας.

βάλει δέσμη προτάσεων για τη δημιουργία ενός ευνο-

ϊκού περιβάλλοντος για την προσέλκυση και ανάπτυξη

κλινικών μελετών στην Ελλάδα, τονίζοντας τα οφέλη

της ανάπτυξής τους τόσο για το σύστημα υγείας όσο

και για την πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμες

θεραπείες. Ιδιαίτερο βάρος στις προτάσεις μας δίνε-

ται στη συμμετοχή των ασθενών στις κλινικές μελέτες

από το στάδιο του σχεδιασμού τους, στη διαφύλαξη

των προσωπικών δεδομένων των ασθενών, καθώς και

στην πρόσβαση των ασθενών στις θεραπείες μετά το

τέλος της έρευνας.

Η ενημέρωση των ασθενών για το πώς θα συμ-

μετέχουν σε μια κλινική μελέτη γίνεται συνήθως από

την ερευνητική ομάδα στα κέντρα όπου διεξάγονται

οι κλινικές μελέτες, συνήθως μεγάλα νοσοκομεία/

κέντρα αναφοράς, από τους θεράποντες ιατρούς (όταν είναι ενημερωμένοι), από τις οργανώσεις ασθε-

νών καθώς και από τις ιστοσελίδες: https://www. clinicaltrialsregister.eu, https://clinicaltrials/gov, https:// eof.gr/we/guest/ct-list, https://www.clinicaltrials.eu/ search-for-clinical-trials

Χρειάζεται όμως μια πιο οργανωμένη συστηματική

ενημέρωση των ασθενών τόσο μέσω μιας ιστοσελίδας

προσαρμοσμένης στις ανάγκες των ασθενών σε απλή

κατανοητή γλώσσα με πληροφορίες ανά θεραπευτική

κατηγορία όσο και από τους ιατρούς τόσο της ΠΦΥ

όσο και όλων των ειδικοτήτων, ώστε να μπορούν να

ενημερώνουν τους ασθενείς τους τόσο για τις μελέτες

που διεξάγονται στην Ελλάδα όσο και γι’ αυτές που

πρόκειται να πραγματοποιηθούν.

— Τα κενά στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας προσπαθεί να τα καλύψει το υπουργείο Υγείας με την εφαρμογή του προσωπικού ιατρού. Βλέπετε να επιτυγχάνει το σχέδιο αυτό, δεδομένου ότι μέχρι

σήμερα δεν έχει γίνει πλήρως αποδεκτό ούτε από

τους ασθενείς ούτε από το σύνολο των επαγγελ-

ματιών υγείας;

Μια από τις σοβαρότερες αδυναμίες του συστήματος

υγείας στην Ελλάδα διαχρονικά είναι η έλλειψη ενός

καλά οργανωμένου και αποτελεσματικού συστήματος

Πρωτοβάθμιας Φροντίδας. Όλες οι προσπάθειες που

έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια, παρά τις καλές προ-

θέσεις και την αναγνώριση απ’ όλους τους αρμόδιους φορείς της αναγκαιότητας ύπαρξης ενός αποτελεσματικού δημόσιου συστήματος υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας, έχουν στην ουσία αποτύχει. Έχουν γίνει επανειλημμένα κάποιες σοβαρές προσπάθειες για αναβάθμιση των υπηρεσιών ΠΦ, ήταν όμως αποσπασματικές και χωρίς συνέχεια.

Η πανδημία ανέδειξε με τον πιο εμφατικό τρόπο την ανάγκη για οργανωμένες δομές Πρωτοβάθμιας

Φροντίδας σε όλη την επικράτεια και επέβαλε την επείγουσα αναβάθμιση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας.

Η μεταρρύθμιση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας στη χώρα αποτελεί μεγάλο στοίχημα, καθώς πρέπει να διασφαλίζει το δικαίωμα σε δωρεάν ποιοτικές, εύκολα προσβάσιμες υπηρεσίες υγείας με προσανατολισμό στην πρόληψη, στην αγωγή και την προαγωγή της υγείας των πολιτών. Είναι γνωστό ότι όλες οι χώρες που ανέπτυξαν την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας βελτίωσαν αποδεδειγμένα όλους τους δείκτες δημόσιας υγείας. Η τελευταία μεταρρύθμιση είναι μεν στη σωστή κατεύθυνση, φαίνεται όμως ότι υπάρχουν σοβαρές αδυναμίες ως προς τον αριθμό των ιατρών που έχουν ενταχθεί, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να εξυπηρετηθούν όλοι οι ασθενείς και να υπάρχει πάλι κίνδυνος μια ακόμα προσπάθεια για ουσιαστική μεταρρύθμιση να πέσει στο κενό.

— Οι χρονίως πάσχοντες είναι το μεγάλο «αγκάθι» σε όλα τα συστήματα υγείας κατά την άποψη των ειδικών, διότι «κοστίζουν» στο ΕΣΥ. Ποια είναι τα κενά και ποια τα προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν για να έχουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη

όλοι οι ασθενείς χωρίς να πιέζονται οικονομικά τα συστήματα υγείας, κατά τη γνώμη σας; Είναι δεδομένο ότι ο γενικός πληθυσμός γηράσκει. Με στοιχεία του ΙΟΒΕ το 2021 έχουμε στην Ελλάδα αύξηση του ποσοστού του πληθυσμού ηλικίας άνω των 65 ετών, με εκτίμηση για επέκταση από το 22,9% του πληθυσμού το 2022 (21,2% στην Ε.Ε.-27) στο 33,5% το 2060.

Οι περισσότερες χρόνιες παθήσεις και καταστάσεις συνδέονται με τη γήρανση του πληθυσμού, αλλά πρέπει να λαμβάνουμε επίσης υπόψη ότι τα χρόνια νοσήματα οφείλονται συχνά και σε επιλογές που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής, όπως το κάπνισμα, η σεξουαλική συμπεριφορά, η διατροφή και η άσκηση, καθώς και οι γενετικές προδιαθέσεις.

Είναι η κύρια αιτία θνησιμότητας και νοσηρότητας στην Ευρώπη και οι μελέτες αναδεικνύουν ότι ορισμένες χρόνιες ασθένειες, όπως ο διαβήτης και η κατάθλιψη, θα επιβάλουν ακόμη μεγαλύτερο φορτίο στα συστήματα υγείας του μέλλοντος.

Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι το 25% του πληθυσμού ζει με κάποια χρόνια πάθηση. Αυτό σημαίνει ότι ένας μεγάλος αριθμός συμπολιτών μας έχει ανάγκη υπηρεσιών υγείας σε τακτική βάση, πολλές φορές ιδιαίτερα εξειδικευμένων.

Οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις των χρόνιων παθήσεων είναι πολλές και σύνθετες. Σχετίζονται με την προσωπική ζωή, την αυτονομία, την ποιότητα

|

ζωής, το βιοτικό επίπεδο, την παραγωγικότητα στην

εργασία και την αναπηρία. Καθώς οι δαπάνες για τη

χρόνια περίθαλψη αυξάνονται όχι μόνο στην Ελλάδα

αλλά και σε όλη την Ευρώπη, καταλαμβάνουν όλο και

μεγαλύτερη αναλογία δημόσιων και ιδιωτικών δαπανών.

Είναι αυτονόητο ότι η περίθαλψη των χρόνιων ασθενών επηρεάζεται άμεσα από τις αδυναμίες του συστήματος υγείας. Η υποχρηματοδότηση του δημόσιου συστήματος υγείας, η κακή οργάνωση των νοσοκομείων, η έλλειψη εξειδικευμένου υγειονομικού προσωπικού, η έλλειψη υγειονομικού χάρτη που έχει ως

συνέπεια την ανισότητα στην πρόσβαση είναι μερικές

από τις παθογένειες του συστήματος.

Χρειάζεται να ληφθούν σειρά μέτρων για τη δό-

μηση ενός συστήματος για την ολιστική φροντίδα των

ασθενών με χρόνια νοσήματα σε όλες τις βαθμίδες,

την ελάφρυνση των ασθενών από τη συμμετοχή τους στην αγορά φαρμάκων, αλλά και στην παροχή υπηρεσιών υγείας που έχει φτάσει σε δυσβάστακτα ύψη, να ενταχθούν θεραπευτικά πρωτόκολλα στη συνταγογράφηση για όλες τις θεραπευτικές κατηγορίες, να προχωρήσει ο ψηφιακός μετασχηματισμός και πολλά άλλα, ώστε να γίνει πράξη ο ασθενοκεντρικός προσανατολι-

σμός του συστήματος υγείας, που να ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες των πολιτών, των ασθενών

και των φροντιστών τους.

— Η καθυστέρηση στη διάγνωση του ασθενούς

πόσο αρνητικά συμβάλλει τόσο στην πορεία και

την αντιμετώπιση της νόσου όσο και στο σύστημα

υγείας από πλευράς κόστους;

Η έγκαιρη διάγνωση για τα περισσότερα νοσήματα

είναι το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση του νοσή-

Κ ΆΤ Έ Ρ Ι Ν Ά ΚΟΎ ΤΣΟΓΙΆΝΝΗ

ματος, τη θεραπευτική προσέγγιση, και είναι πολύ σημαντική για την πρόγνωση του νοσήματος. Με στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού και ενημέρωση για τα πιθανά συμπτώματα υπάρχουν πολλές καμπάνιες ενημέρωσης που υλοποιούνται από την Πολιτεία, τους συλλόγους ασθενών, τις επιστημονικές εταιρείες, τη φαρμακοβιομηχανία και άλλους φορείς για πολλά και σοβαρά νοσήματα. Ο προσυμπτωματικός έλεγχος είναι επίσης ένα μέσον για την έγκαιρη ανίχνευση κάποιου νοσήματος και την έγκαιρη αντιμετώπισή του.

Άλλος πολύ σημαντικός παράγοντας είναι η εκπαίδευση και η σφαιρική γνώση των ιατρών όλων των ειδικοτήτων, με ιδιαίτερη έμφαση βέβαια στους ιατρούς της ΠΦ, ώστε να γίνεται έγκαιρη, ακριβής διάγνωση και να αποφεύγονται όσο το δυνατόν οι λανθασμένες

διαγνώσεις, που και τους ασθενείς ταλαιπωρούν αλλά

και επιφέρουν αυξημένα, άσκοπα κόστη στο σύστημα υγείας. Πρόσφατη έρευνα που πραγματοποίησε η Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Ασθενών, Γονέων, Κηδεμόνων και Φίλων Παιδιών με Ρευματικά Νοσήματα ΡευΜΑζην έδειξε ότι ένα ποσοστό 40% περίπου των ασθενών με ρευματικά νοσήματα απευθύνεται σε λάθος ειδικότητα, με αποτέλεσμα η διάγνωση του νοσήματός τους να καθυστερεί κατά μέσο όρο τρία χρόνια, σε σύγκριση με τους ασθενείς που έχουν απευθυνθεί στην σωστή ειδικότητα. Σε παλαιότερη δε έρευνα σε ασθενείς με ρευματοειδή ασθένεια υπολογίστηκε το κόστος για το σύστημα υγείας του ταξιδιού του ασθενούς μέχρι τη διάγνωση ότι μπορεί να φτάσει και τις 4.500 ευρώ από το κόστος των επισκέψεων σε λάθος ειδικότητες, φάρμακα, αιματολογικές και απεικονιστικές εξετάσεις, ακόμα κσι άσκοπες και χειρουργικές επεμβάσεις. ■

Η Κατερίνα Κουτσογιάννη γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης, όπου και διαμένει μέχρι σήμερα. Το 2003, έχοντας αρκετή εμπειρία από τα προβλήματα που αντιμετώπισε ως ασθενής με ρευματοειδή αρθρίτιδα από

πολύ νεαρή ηλικία, σε συνεργασία με άλλους ασθενείς με ρευματικά νοσήματα ίδρυσαν το Σύλλογο Ρευματοπαθών Κρήτης, όπου διετέλεσε πρόεδρος μέχρι το 2019.

Συμμετέχει ενεργά στο χώρο των οργανώσεων ασθενών με ρευματικά νοσήματα τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, εμπλουτίζοντας την εμπειρία της με συμμετοχή σε διεθνή συνέδρια και σεμινάρια. Το 2016 με στόχο την ενιαία έκφραση των ρευματοπαθών στην Ελλάδα ιδρύθηκε η Ομοσπονδία Συλλόγων Άσθενώ, Γονέων, Κηδεμόνων και Φίλων των Παιδιών με Ρευματικά Νοσήματα «ΡευΜΆζην», όπου εκλέχτηκε πρόεδρος. Άπό το 2018 είναι Eupati fellow, έχοντας ολοκληρώσει τη 14μηνη εκπαίδευση στη European Patients Academy. Η οκταετής προσπάθεια για την ίδρυση μιας ενιαίας φωνής όλων των χρονίως πασχόντων είχε σαν αποτέλεσμα την ίδρυση της Ένωσης Άσθενών Ελλάδος στην οποία συμμετέχουν 70 οργανώσεις απ’ όλες τις θεραπευτικές κατηγορίες τον Νοέμβριο του 2019 - εξελέγη ως πρόεδρος. Τώρα είναι Ά' αντιπρόεδρος της Ένωσης Άσθενών Ελλάδος.

Η ΜΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚ Η Σ ΕΦΑΡΜΟΓΩ Ν ΣΤΗ ΒΙΟΪΑΤΡΙΚ Η

Ομάδα φοιτητών

δημιούργησε έξυπνη συσκευή

για τη μείωση των συμπτωμάτων της δυσμηνόρροιας!

Γράφει η ΗΛΙ Α ΝΑ ΠΛ ΑΤΩΝΑ, 3ετής φοιτήτρια Τμήματος Πληροφορικής Εφαρμογών στη Βιοϊατρική, Παν/μιο Θεσσαλίας

Η ΚΑΙΝΟΤΟΜ Ι Α ΣΤΟΝ ΤΟΜ Ε Α ΤΗΣ ΥΓΕ Ι ΑΣ, ιδίως τα τελευταία χρόνια, ακμάζει σε πολλούς τομείς. Κάποιοι, όμως, παραμένουν στάσιμοι, ένας εκ των οποίων είναι

και η FemTech. Σε αυτήν υπάρχει μεγάλο εύρος προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες και εμείς εστιάζουμε στη βαριά έμμηνο ρύση και πιο συγκεκριμένα

στις κράμπες λόγω περιόδου, ένα φαινόμενο αρκετά

επίπονο για πολλά άτομα.

Οι περισσότερες γυναίκες, όταν βρίσκονται στην

περίοδό τους, δυσκολεύονται να κάνουν αρκετά συνήθη

πράγματα, λ.χ. να πάνε στην εργασία τους, επειδή υποφέρουν από τους πόνους και δυστυχώς δεν μπορούν να το αντιμετωπίσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά αναγκάζονται να ακολουθήσουν τους γρήγορους

ρυθμούς της καθημερινότητας. Πολλές από τις λύσεις

που προσφέρονται παρέχουν ολιγόωρη ανακούφιση

και δεν είναι πάντοτε βοηθητικές, οπότε το πρόβλημα

παραμένει διαχρονικό και επίκαιρο.

Με αφορμή αυτό, η ομάδα μας συμμετείχε στο διαγωνισμό ΕΙΤ Health i-Days 2022. Αυτός διοργανώνεται

στην Ελλάδα από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ), με την υποστήριξη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, από το

2018 και κατά τη διάρκειά του τα άτομα που συμμετέχουν

εκπαιδεύονται στο design thinking και προτείνουν μια

τεκμηριωμένη ιδέα για την ανάπτυξη της καινοτομίας στον τομέα της Υγείας. Στο πλαίσιο του διαγωνισμού, προτείναμε την έξυπνη συσκευή «Warmly». To προϊόν αυτό αποτελεί ένα εξαι-

ρετικά λεπτό αντικείμενο που έρχεται να αντικαταστήσει

τη συμβατική θερμοφόρα και να απαλύνει τον πόνο που

οι περισσότερες γυναίκες βιώνουν. Η συσκευή μας θα

χρησιμοποιεί αισθητήρες για καταμέτρηση συγκεκριμένων δεδομένων (π.χ. θερμοκρασία) και ειδικό κύκλωμα που θερμαίνει την περιοχή της κάτω κοιλίας και θα προσφέρει με αυτόν τον τρόπο καταπράυνση για όλο το διάστημα της ημέρας, χωρίς να βρίσκεται σε συνεχή λειτουργία. Ακόμη, είναι επαναφορτιζόμενη, θα περιέχει μπαταρίες εξαιρετικά λεπτές για να μη δυσχεραίνει τη μεταφορά της και θα λειτουργεί όσο χρειάζεται, επαναλαμβανόμενα, σύμφωνα με ένα χρονικό περιθώριο που προβλέπεται από έρευνες. Φυσικά, υπάρχουν αντίστοιχα προϊόντα που κυκλοφορούν ήδη στην αγορά και λειτουργούν ηλεκτρικά, αλλά η καινοτομία του Warmly είναι πως θα έχει τη δυνατότητα να καταγράφει -πάντα με τη συγκατάθεση του ατόμουσημαντικά δεδομένα (π.χ. διάρκεια κύκλου, συμπτώματα) και να τα αποθηκεύει σε αντίστοιχη εφαρμογή στο smartphone. Οι περισσότερες γυναίκες χρησιμοποιούν μια εφαρμογή για να καταγράφουν τα δεδομένα τους χειροκίνητα, οπότε θεωρούμε σημαντική αναβάθμιση να γίνεται αυτή η διαδικασία αυτοματοποιημένα, ώστε να μπορεί η κάθε μία να συμβουλεύεται το ημερολόγιό της ακόμη και για να προγραμματίσει μια γυναικολογική επίσκεψη, εφόσον εντοπίσει κάτι περίεργο με βάση τα δεδομένα που έχει συλλέξει. Η ιδιότητα αυτή πετυχαίνει, σε βάθος χρόνου, τόσο ερευνητικές εξελίξεις στον τομέα της Γυναικολογίας όσο και στη διευκόλυνση της καθημερινής ζωής της πλειονότητας των γυναικών. Επιπλέον, το Warmly λόγω των υλικών που σκοπεύουμε να χρησιμοποιήσουμε θα είναι πολύ εύκολα φορητό, λεπτό και ελαφρύ με το οικολογικό αποτύπωμα, όσο μικρότερο γίνεται. Τελικώς, κάποια άτομα σίγουρα θα

ΠΑΝΕΠΙΣΤ Η ΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛ Ι ΑΣ-ΤΜ

Ο κ. Γρηγόρης Καρυπίδης, η κ. Ηλιάνα Πλάτωνα και ο κ. Αγαθάγγελος Παπαδόπουλος.

αναρωτηθούν για την ακτινοβολία, αλλά σας διαβεβαιώνουμε, συμβουλευόμενοι ειδικούς, ότι αυτή είναι σημαντικά αμελητέα και αβλαβής.

ΚΑΤΑ ΚΤΗΣΗ ΔΙΕΘΝΟΥ Σ ΔΙ Α ΚΡΙΣΗΣ

Η ομάδα μας, κατακτώντας την 1η θέση στις ελληνικές

Ημέρες Καινοτομίας, ταξίδεψε στη Βιέννη για να συναγωνιστεί με τις υπόλοιπες ομάδες που διακρίθηκαν στις χώρες τους (συνολικά 24). Εκεί, παρουσιάζοντας

την ιδέα μας, καταφέραμε να κατακτήσουμε τη 2η θέση

πανευρωπαϊκά και κερδίσαμε 1.500 ευρώ για να τα

χρησιμοποιήσουμε σε εξειδικευμένα προγράμματα επιτάχυνσης ιδεών και καθοδήγησης από διακεκριμένα ειδικά άτομα του EIT Health, προκειμένου να δημιουργήσουμε

τη δική μας start up εταιρεία.

Πίσω από την επιτυχία μας κρύβονται ο Γρηγόρης

Καρυπίδης, ο Αγαθάγγελος Παπαδόπουλος και η υπογράφουσα το παρόν άρθρο. Όλοι μας σπουδάζουμε

στο Τμήμα Πληροφορικής με Εφαρμογές στη Βιοϊατρική

στη Λαμία (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας) και βρισκόμαστε

στο 3ο έτος των προπτυχιακών σπουδών μας. Αυτόν τον καιρό, δουλεύουμε στην υλοποίηση μιας άλλης έξυπνης συσκευής παράλληλα με τις σπουδές μας.

Σίγουρα, όμως, δεν θα είχαμε καταφέρει να φτάσουμε τόσο ψηλά χωρίς τη βοήθεια των καθηγητών μας (Καρανίκας Χαράλαμπος, Κακαρούντας Αθανάσιος και Σταμπουλής Γεώργιος από το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών στον Βόλο), αλλά και των μεντόρων μας από το ΕΚΤ (Βασιλάκη Βαρβάρα και Μέγας Γεώργιος). Στην εξέλιξή μας, βρίσκονται δίπλα μας, καθοδηγώντας και συμβουλεύοντάς μας, ενώ μας στηρίζουν εμπράκτως μέσα από σεμινάρια και συνέδρια για τα οποία μας ενημερώνουν, αλλά και στη συμβουλή και συμβολή τους στο κομμάτι της υλοποίησης.

Στόχος μας είναι να χρησιμοποιούμε τις γνώσεις μας, τον ενθουσιασμό και τη δημιουργικότητά μας για να διευκολύνουμε την πολύπλοκη ζωή των ανθρώπων σε μια εποχή που όλα εξελίσσονται ραγδαία, υλοποιώντας και προτείνοντας έξυπνες τεχνικές για την αναβάθμιση

του τομέα της Υγείας. ■

Φαρμακοβιομηχανίας

ΦΑΡΜΑΚΟΒΙΟΜΗΧΑΝ Ι Α

Συνέντευξη στην ΑΝΘΗ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ

σε κοινωνικό επίπεδο, μας μιλά η Φαίη Κοσμοπούλου, γενική διευθύντρια της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ).

— Kυρία Κοσμοπούλου, παρά την αποσυμπίεση των τιμών ενέργειας, οι βιομηχανίες στην Ευρώπη έχουν επηρεαστεί από τον πόλεμο στην Ουκρανία, την αύξηση της τιμής πρώτων υλών και το ενεργειακό κόστος. Ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί στην ελληνική φαρμακοβιομηχανία; Δυστυχώς τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εγχώριες βιομηχανίες φαρμάκου δεν διαφέρουν από τα αντίστοιχα ευρωπαϊκών και ελληνικών βιομηχανιών. Η αύξηση των λειτουργικών εξόδων είναι απόρροια του πολέμου στην Ουκρανία, ενώ οι αρρυθμίες στις εφοδιαστικές αλυσίδες έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους παραγωγής φαρμάκων.

ΓΙΑ ΤΟ Ρ ΟΛΟ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚ Ω Ν στη σύγχρονη κοινωνία, τα προβλήματα στον τομέα Υγείας και φαρμάκου

που ανέδειξε η πανδημία, αλλά και τη μεγάλη δυναμική

της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας και τη σημαντική

προσφορά της στη χώρα, τόσο σε οικονομικό όσο και

Η αύξηση του ενεργειακού κόστος από τον Μάρτιο του 2021 έως και σήμερα αγγίζει το 165% μόνο για το ηλεκτρικό ρεύμα. Στο φυσικό αέριο η αύξηση του κόστους είναι μεγάλη, παρά την αισθητή υποχώρηση των τιμών. Οι αυξήσεις αυτές έχουν τεράστια επίπτωση στη διαμόρφωση του κόστους, ιδιαίτερα των ενέσιμων νοσοκομειακών φαρμάκων, δεδομένου ότι η παραγωγή τους περιλαμβάνει πολύ ενεργοβόρες διαδικασίες.

Περνώντας στις πρώτες/βοηθητικές ύλες και στα υλικά συσκευασίας, η αύξηση του κόστους είναι επίσης

ΦΑ Ι Η ΚΟΣΜΟΠΟΥΛΟΥ

Γενική διευθύντρια της Πανελλήνιας Ένωσης

Η ΕΛΛΗΝΙΚ Η

ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕ Ι ΣΤΙΣ

ΕΠΕΝΔΥ ΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΗΡ Ι ΖΕΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝ Ι Α!

πολύ μεγάλη. Τα προβλήματα στην παγκόσμια εφοδια-

στική αλυσίδα λόγω των περιορισμών που επέβαλε η

πανδημία, σε συνδυασμό με την ανάκαμψη της παγκό-

σμιας ζήτησης, έχουν οδηγήσει σε σημαντική αύξηση

των τιμών των εισαγόμενων πρώτων και βοηθητικών

φαρμακευτικών υλών, καθώς και των υλικών συσκευασίας (από 50% έως 100%).

Στα παραπάνω πρέπει να προστεθεί και η αύξηση

του κόστους μεταφοράς. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι

η αύξηση του κόστους του ναυτιλιακού ναύλου υπερ-

βαίνει το 500% σε σχέση με τα προ διετίας επίπεδα. Ταυτόχρονα, σημαντική αύξηση σημειώνεται και στο κόστος των χερσαίων μεταφορών ως αποτέλεσμα των

αυξήσεων στις τιμές των καυσίμων.

— Άπό το κλίμα που περιγράφετε παραπάνω απειλούνται οι επενδύσεις που υλοποιείτε; Πιστεύουμε στην αναγκαιότητα αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου, ενίσχυσης της οικονομίας και θέλουμε να συμβάλουμε στην ανάκαμψη της ελληνικής

οικονομίας. Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία επενδύει

σταθερά στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, παρά

τις κρίσεις που διανύουμε. Είμαστε από τους λίγους

κλάδους της εγχώριας βιομηχανίας που επενδύουν

συστηματικά και με ένταση στην ελληνική οικονομία.

Σήμερα ήδη υλοποιείται επενδυτικό πλάνο ύψους 1,2 δισ. ευρώ. Ο επενδυτικός σχεδιασμός περιλαμβάνει την κατασκευή 12 νέων εργοστασίων και 16 νέων ερευνητικών τμημάτων.

— Ποια είναι τα οφέλη που έχουν για την οικονομία και την κοινωνία αυτές οι επενδύσεις;

Οι επενδύσεις αυτές έχουν μοναδική πολλαπλασιαστι-

κή αξία στα δημόσια έσοδα, στο ΑΕΠ της χώρας και οδηγούν στη δημιουργία νέων και καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας. Σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΟΒΕ (2021), η ανταποδοτικότητα της επένδυσης για τη δημιουργία νέων παραγωγικών μονάδων αγγίζει το 86%, ενώ η αύξηση των εσόδων του Δημοσίου αντιστοιχεί

στο 22,5% της επενδυτικής δαπάνης. Επίσης, σημαντι-

κή είναι η πολλαπλασιαστική επίδραση της λειτουργίας

των νέων μονάδων, με τη συνολική συμβολή τους στο

ΑΕΠ να αντιστοιχεί στο 129% της επενδυτικής δαπάνης.

Οι επενδύσεις έχουν έντονο κοινωνικό πρόσημο, καθώς δημιουργούν νέες καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας και εξασφαλίζουν την επάρκεια φαρμάκων στους Έλληνες ασθενείς.

— Οι μνήμες από την έξαρση της πανδημίας είναι νωπές. Πώς αντιμετώπισε ο κλάδος σας την κατάσταση; Θυμόμαστε όλοι πως σε ευρωπαϊκό επίπεδο καταγράφηκαν μεγάλες ελλείψεις φαρμάκων.

Πράγματι, με την έξαρση της πανδημικής κρίσης, κα-

ταγράφηκαν μεγάλες ελλείψεις φαρμάκων πρώτης γραμμής σε ευρωπαϊκές χώρες, που μέχρι χθες αποτελούσαν παράδειγμα οργάνωσης και ευημερίας. Η

χώρα μας αποτελεί φωτεινή εξαίρεση σε όλη την Ευρώπη, καθώς διαθέτει ισχυρή παραγωγική βάση φαρμάκων.

Δεν αντιμετωπίσαμε παρόμοιες ελλείψεις και αυτό οφείλεται στην ισχυρή παραγωγική βάση που διαθέτουμε ως χώρα, η οποία μας επέτρεψε να καλύψουμε τις ανάγκες πάνω από 3 εκατ. Ελλήνων ασθενών, αλλά και να εξαγάγουμε φάρμακα πρώτης γραμμής σε μεγάλες και ισχυρές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως γίνεται αντιληπτό, η ελληνική φαρμακοβιομηχανία στήριξε και θα συνεχίζει να στηρίζει την ελληνική κοινωνία και οικονομία.

— Το Ταμείο Άνάκαμψης από τη μία πλευρά και η επενδυτική βαθμίδα που φαίνεται πως θα κατακτήσουμε ως χώρα από την άλλη διαμορφώνουν ένα πλαίσιο που φέρνει ανάπτυξη στην εγχώρια βιομηχανία φαρμάκου; Σίγουρα οι προοπτικές είναι ευοίωνες, ωστόσο όλα θα εξαρτηθούν από τη διάθεση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Πάγια θέση μας είναι πως τα κονδύλια πρέπει να διατεθούν σε βιομηχανίες που έχουν έντονο αναπτυξιακό αποτύπωμα, επενδυτική δυναμική και εξαγωγικό προσανατολισμό. Επομένως η σωστή κατεύθυνση και απορρόφηση των κονδυλίων μπορούν

να ενισχύσουν την επενδυτική δυναμική της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας και η χώρα μας να μετατραπεί σε hub παραγωγής και έρευνας φαρμάκων.

Σε σχέση με την επενδυτική βαθμίδα, η χώρα μας έχει κάνει σημαντικά βήματα προόδου. Αντιμετωπίζεται στο εξωτερικό ως ένα «growth story» και δεν υπάρχει η προκατάληψη που υπήρχε στο παρελθόν. Για να μπορέσουμε όμως να αλλάξουμε επίπεδο απαιτείται νέο παραγωγικό μοντέλο.

Αυτό θα πρέπει να είναι δίκαιο, να γίνουν μεταρρυθμίσεις και να διαμορφωθεί ένα φιλοεπενδυτικό πλαίσιο νομικό και φορολογικό. Για να μιλήσω για τον κλάδο μας, η άμεση και έμμεση φορολογία οδηγεί σε αφαίμαξη το 70% του κύκλου εργασιών μας! Το υπερβολικό και καταχρηστικό clawback είναι με διαφορά το υψηλότερο μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα παλαιά φάρμακα.

Τα βήματα που έχουν ήδη γίνει προς μια βιώσιμη φαρμακευτική πολιτική είναι σημαντικά και συμβάλλουν στη διαμόρφωση ενός πιο δίκαιου πλαισίου λειτουργίας. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα ζητήματα που πρέπει να διευθετηθούν, όπως είναι η αύξηση της χρηματοδότησης των δημόσιων προϋπολογισμών για το φάρμακο που βρίσκονται καθηλωμένοι σε χαμηλά

επίπεδα και δεν επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών των ασθενών, καθώς και η επιτάχυνση των διαρθρωτικών μέτρων.

— Ποιες μεταρρυθμίσεις πιστεύετε πως πρέπει να γίνουν;

Το τελευταίο διάστημα έχουν υπάρξει βελτιώσεις στο πλαίσιο της φαρμακευτικής πολιτικής, με τον επιμερι-

σμό του ενιαίου φαρμακευτικού προϋπολογισμού, την πρόοδο των διαπραγματεύσεων, αλλά και το πολύ επιτυχημένο μέτρο του επενδυτικού του clawback. Όμως η υποχρηματοδότηση της δημόσιας φαρμακευτικής

δαπάνης οδηγεί στην επιβάρυνση της φαρμακοβιομηχανίας με δυσβάστακτες υποχρεωτικές επιστροφές. Στο πλαίσιο αυτό, είναι απαραίτητη η ενίσχυση

της χρηματοδότησης στο φάρμακο προκειμένου να

εξασφαλιστούν η βιωσιμότητα του κλάδου, η επάρκεια της φαρμακευτικής αγοράς και η πρόσβαση των ασθενών στις θεραπείες.

Η κείμενη νομοθεσία ήδη προβλέπει την αύξηση των φαρμακευτικών προϋπολογισμών σύμφωνα με το ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ, ενώ και το ευρωπαϊκό πρόγραμμα RRF για την Υγεία περιλαμβάνει για πρώτη φορά το μέτρο της συνυπευθυνότητας της Πολιτείας στη διαμόρφωση της δαπάνης. Συγκεκριμένα, προβλέπεται η περαιτέρω ενίσχυση του φαρμακευτικού προϋπολογισμού στην περίπτωση που ο στόχος της μείωσης των υποχρεωτικών επιστροφών δεν επιτευχθεί.

Σε κάθε περίπτωση, το στοίχημα για την επόμενη

ημέρα αφορά στην υλοποίηση των δράσεων του RRF

που αφορούν στην ψηφιοποίηση του συστήματος υγείας και φαρμακευτικής φροντίδας, στην αναβάθμιση του συστήματος της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης και την επέκτασή του στα νοσοκομεία, στη διασύνδεση των πρωτοκόλλων με τα αποτελέσματα των διαγνωστικών εξετάσεων, στην ολοκλήρωση του ατομικού ηλεκτρονικού φακέλου υγείας. Θεωρούμε ότι τα παραπάνω, εφόσον υλοποιηθούν έγκαιρα και σωστά, θα βελτιώσουν σημαντικά τη δυνατότητα παρακολούθησης και ελέγχου της φαρμακευτικής κατανάλωσης με στόχο τον εξορθολογισμό της δαπάνης, αλλά και τη διασφάλιση της πρόσβασης των ασθενών σε κάθε απαραίτητο φάρμακο.

— Κυρία Κοσμοπούλου, ως γυναίκα που εργάζεται σε έναν νευραλγικό τομέα της αγοράς και σε μια υψηλή θέση, ποια είναι η γνώμη σας για τις εργαζόμενες γυναίκες στη χώρα μας; Έχουν βρει τη «θέση» που τους αρμόζει, υπάρχουν ακόμα παγιωμένες απόψεις που δυσκολεύουν τη ζωή τους και την ανέλιξή τους; O ρόλος των γυναικών στη σύγχρονη κοινωνία είναι πολυδιάστατος και απαιτητικός. Η καριέρα και η οικογένεια δεν συνδυάζονται εύκολα και σίγουρα απαιτείται περισσότερη προσπάθεια για να διαπρέψει μια γυναίκα και στους δύο τομείς. Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι νέες γυναίκες στην ενσωμάτωσή τους στην αγορά εργασίας εμποδίζει την ανάπτυξη των δεξιοτήτων που διαθέτουν. Αυτό δεν είναι μόνο άδικο, αλλά και απολύτως αντιπαραγωγικό, αφού οι νέες

γυναίκες είναι το πιο εκπαιδευμένο τμήμα του πληθυσμού, καθώς αποτελούν το 60% των πρόσφατων

αποφοίτων τόσο της μεταλυκειακής επαγγελματικής

κατάρτισης όσο και της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.

H πρόσφατη πανδημική κρίση αύξησε το χάσμα

μεταξύ των γυναικών και αντρών στην αγορά εργασίας. Χαρακτηριστική

είναι η έρευνα της PwC, σύμφωνα με την οποία κατά τη διάρκεια της πανδημίας

παρατηρήθηκαν αύξηση της γυναικείας ανεργίας και

χαμηλότερα ποσοστά συμμετοχής των γυναικών στην

απασχόληση κατά τη χειρότερη φάση της πανδημίας.

Με βάση τον υπολογισμό του «χάσματος COVID-19»,

το οποίο συγκρίνει τις απώλειες θέσεων εργασίας με την προβλεπόμενη αύξηση της απασχόλησης πριν από

την πανδημία, ο Δείκτης καταγράφει 5,1 εκατομμύρια

περισσότερες άνεργες γυναίκες και 5,2 εκατομμύρια λιγότερες γυναίκες στην αγορά εργασίας σε σχέση με τους αριθμούς που θα αναμέναμε, αν δεν εκδηλωνόταν η πανδημία.

ΦΆΙ Η ΚΟΣΜΟΠΟΎΛΟΎ

Δυστυχώς, παρατηρούμε πως ισχύουν ακόμα κάποια στερεότυπα σχετικά με το δυναμισμό, την ευφυΐα και την επάρκεια γυναικών σε υψηλόβαθμες θέσεις ευθύνης. Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία ευτυχώς είναι ένας κλάδος ίσων ευκαιριών, στον οποίο είναι αρκετές οι γυναίκες που εργάζονται και όχι μόνο ξεχωρίζουν, αλλά και πρωταγωνιστούν, με τις προοπτικές να είναι ακόμα πιο ευοίωνες.

— Τι θα συμβουλεύατε τις νέες κοπέλες που βγαίνουν καθημερινά στην αγορά εργασίας και ονειρεύονται ένα καλύτερο μέλλον;

Θα πρέπει να πιστεύουν στον εαυτό τους και τις δυνατότητές τους. Να μην κάνουν εκπτώσεις στο αξιακό

τους σύστημα και να μην επιτρέπουν σε κανέναν να τις ασκήσει οποιασδήποτε μορφής παρενόχληση ή κακοποίηση. Τέλος, πιστεύω ότι μπορούν με επιμονή και υπομονή να συνδυάσουν καριέρα και οικογένεια με μεγάλη επιτυχία. ■

Η Φαίη Κοσμοπούλου αποφοίτησε από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Άθηνών (ΕΚΠΆ), με πτυχίο

Επιστημών Υγείας και Μεταπτυχιακό στη Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας από το ΕΚΠΆ και το Πανεπιστήμιο του Μάαστριχτ της Ολλανδίας. Μετά τις σπουδές ξεκίνησε την επαγγελματική της καριέρα ως προϊσταμένης του «Άιμοδυναμικού Εργαστηρίου» του Νοσοκομείου «Ερρίκος Ντυνάν», ενώ παράλληλα διετέλεσε συνεργάτις του Τμήματος Διασφάλισης Ποιότητας του ίδιου νοσοκομείου. Το ίδιο διάστημα αποτέλεσε μέλος της ερευνητικής ομάδας της Πανεπιστημιακής Καρδιολογίας του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Άθήνας, συμμετέχοντας στην εκπόνηση ερευνητικών πρωτοκόλλων. Άμέσως μετά, ακολούθησαν υψηλόβαθμες διοικητικές θέσεις, ως αν. διοικήτρια στο Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας και στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων για περισσότερα από 6 χρόνια. Το 2010 ανέλαβε γενική διευθύντρια σε πολυεθνική εταιρεία με αντικείμενο την παροχή ολοκληρωμένων προγραμμάτων συμμόρφωσης ασθενών στην Άθήνα και το Λονδίνο.

Άπό το 2012 μέχρι σήμερα εργάζεται ως γενική διευθύντρια στην Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας, συμμετέχοντας στο σχεδιασμό και την εφαρμογή στρατηγικών και επικοινωνιακών σχεδίων για την προώθηση της επίτευξης των στόχων της φαρμακευτικής βιομηχανίας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ από το 2019 αποτελεί μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Medicines for Europe, του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου γενοσήμων, βιοομοειδών και φαρμάκων προστιθέμενης αξίας.

O ρόλος των γυναικών στη σύγχρονη κοινωνία είναι πολυδιάστατος και απαιτητικός. Η καριέρα και η οικογένεια

δεν συνδυάζονται εύκολα και σίγουρα απαιτείται περισσότερη προσπάθεια για να διαπρέψει μια γυναίκα και στους δύο τομείς.

Γράφει ο ΚΩΝΣΤΑΝΤ Ι ΝΟΣ Μ.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝ Ι ΔΗΣ, MD, PhD, FACS, MAMSE, Adjunct Professor of Surgery Ohio State University, USA, επιστημονικός

διευθυντής Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, διευθυντής Γενικής, Ογκολογικής, Λαπαροσκοπικής και Ρομποτικής Χειρουργικής Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, πρόεδρος της Παγκόσμιας Επιστημονικής Εταιρείας Ρομποτικής Χειρουργικής.

σύνη αποτελούν προδιαθεσικούς παράγοντες για τη δημιουργία λίθων εντός της χοληδόχου κύστεως. Οι λίθοι μπορούν να προκαλέσουν οξεία χολοκυστίτιδα (φλεγμονή της χοληδόχου κύστεως), μπορεί να αποφράξουν τη χοληδόχο κύστη, οδηγώντας σε ύδρωπα, δύναται να ξεφύγουν από τη χοληδόχο κύστη και να αποφράξουν τον χοληδόχο πόρο, προκαλώντας ίκτερο και χολαγγειίτιδα, ή εσχάτως μπορεί να προκαλέσουν οξεία παγκρεατίτιδα. Η θεραπεία της χολολιθίασης καθώς και των επιπλοκών της είναι η χολοκυστεκτομή, η οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε λαπαροσκοπικά είτε και ρομποτικά. Η χειρουργική μας ομάδα εφάρμοσε πρώτη στον κόσμο τη ρομποτική χολοκυστεκτομή διά μίας μόνο μικρής τομής στον ομφαλό με άριστα αποτελέσματα.

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου -ημέρα που μνημονεύονται η ισότητα των φύλων, το δικαίωμα στην επιλογή της αναπαραγωγής

και η μηδενική ανοχή στη βία κατά των γυναικών- στο

παρακάτω άρθρο θα αναλύσουμε πώς η επιστήμη της

Γενικής Χειρουργικής με τη βοήθεια της τεχνολογίας

προσφέρουν τις καλύτερες υπηρεσίες υγείας στις γυ-

ναίκες ασθενείς.

Οι συχνότερες παθήσεις για τις οποίες μία γυναίκα

θα αναζητήσει θεραπεία από έναν γενικό χειρουργό

είναι οι εξής:

▪ Χολολιθίαση. Το γυναικείο φύλο και η εγκυμο-

▪ Ομφαλοκήλη. Συχνά οι εγκυμονούσες γυναίκες, λόγω της αύξησης της ενδοκοιλιακής πίεσης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μετά τη γέννα παρατηρούν μία διόγκωση στον ομφαλό με συνοδό πόνο. Στην ομφαλοκήλη υπάρχει αδυναμία-χάσμα στο κοιλιακό τοίχωμα στο σημείο του ομφαλού, με αποτέλεσμα όργανα της κοιλίας όπως το επίπλουν ή το έντερο να προπίπτουν προς τα έξω. Μετά από κλινική εξέταση και ανάλογα με το μέγεθος του χάσματος συνήθως απαιτείται ελάχιστα επεμβατική αποκατάσταση της κήλης με πλέγμα. Αυτό γίνεται είτε λαπαροσκοπικά είτε ρομποτικά σε πιο μεγάλες και απαιτητικές επεμβάσεις.

▪ Διαφραγματοκήλη - Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση (ΓΟΠ). Άλλο ένα είδος κήλης που συναντάται συχνά στις γυναίκες. Σε αυτήν την πάθηση μέρος του στομάχου προσπίπτει προς το θώρακα με αποτέλεσμα ο κάτω οισοφαγικός σφιγκτήρας να μη λειτουργεί όπως πρέπει και να παλινδρομούν υγρά του στομάχου προς τον οισοφάγο, προκαλώντας οπισθοστερικό καύσος και άλγος. Σε προχωρημένες καταστάσεις οι ασθενείς

Η Λαπαροσκοπική και

ΡΟΜΠΟΤΙΚ Η ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚ Η

στην υπηρεσία της γυναίκας!

αναγκάζονται να κοιμούνται σχεδόν όρθιοι και αρκετές

φορές ταλαιπωρούνται από αναπνευστικές λοιμώξεις, λαρυγγίτιδες, καθώς και αρρυθμίες. Με τη ρομποτική

χειρουργική πραγματοποιούμε διόρθωση της διαφραγματοκήλης και θολοπλαστική. Στη συντριπτική πλειοψη-

φία η επέμβαση διαρκεί έως 2 ώρες και οι ασθενείς

εξέρχονται του νοσοκομείου την επόμενη ημέρα. Έχοντας από τις μεγαλύτερες εμπειρίες παγκοσμίως στη ρομποτική διόρθωση της διαφραγματοκήλης, είμαστε

βέβαιοι για το άριστο αποτέλεσμα της μεθόδου αυτής,

δίνοντας σε λίγη ώρα λύση σε ένα χρόνιο πρόβλημα

που μειώνει αρκετά την ποιότητα ζωής των ασθενών.

▪ Βουβωνοκήλη/Μηροκήλη. Χρησιμοποιώντας

τη λαπαροσκοπική μέθοδο TEP (Total Exo Peritoneal)

τοποθετούμε ένα απορροφήσιμο πλέγμα στη βουβω-

νική περιοχή, αφού πρώτα ανατάξουμε την κήλη. Με τη

σες καταστάσεις της περιτοναϊκής κοιλότητας που χρήζουν άμεσης χειρουργικής παρέμβασης. Με τη λαπαροσκοπική χειρουργική αποφεύγουμε τη μεγάλη ανοικτή τομή και όλες τις επιπλοκές της. Παράλληλα έχουμε πολύ καλύτερη ποιότητα όρασης και μπορούμε να ελέγξουμε διεξοδικά όλη την κοιλία και αφού ταυτοποιήσουμε το πρόβλημα να το λύσουμε. Οι συνηθέστερες γυναικείες παθήσεις αφορούν: • Οξεία σκωληκοειδίτιδα. Η οξεία φλεγμονή της σκωληκοειδούς απόφυσης. Με χρήση 2 λαπαροσκοπικών εργαλείων 5 χιλιοστών και της κάμερας στο σημείο του ομφαλού πραγματοποιούμε σκωληκοειδεκτομή και καθαρίζουμε επιμελώς όλη την κοιλία, ώστε μηδενίζονται οι πιθανότητες για απόστημα μετά την επέμβαση.

• Ρήξη ωχρού σωματίου. Αφορά συνήθως νεαρές γυναίκες. Διενεργείται λαπαροσκόπηση και αφότου βρεθεί η αιτία της ενδοκοιλιακής αιμορραγίας και προέρχεται από ρήξη ωχρού σωματίου ωοθήκης, προχωράμε σε έλεγχο της αιμορραγίας και λαπαροσκοπική αφαίρεση του ωχρού σωματίου, διατηρώντας την ωοθήκη ώστε να μην επηρεαστεί η γονιμότητα της ασθενούς.

μέθοδο αυτή δημιουργούμε τον απαιτούμενο χειρουρ-

γικό χώρο πίσω από τους κοιλιακούς μυς, δίχως να

εισέλθουμε στην κοιλιά, με αποτέλεσμα ο ασθενής να

έχει μηδαμινό πόνο και εξαιρετικά γρήγορη επάνοδο

στην καθημερινότητά του.

▪ Επείγουσα Γενική Χειρουργική. Η οξεία κοιλία, όπως αναφέρεται στη βιβλιογραφία, αφορά επείγου-

ΚΩΝΣΤΆ ΝΤ Ι ΝΟΣ ΚΩΝΣΤΆ ΝΤΙΝ Ι ΔΗΣ

Αξίζει να αναφέρουμε ότι στο παρελθόν έχουμε πραγματοποιήσει αρκετές επεμβάσεις σε γυναίκες που βρίσκονταν μεταξύ 5ου και 8ου μήνα της εγκυμοσύνης, λόγω οξείας σκωληκοειδίτιδας και οξείας χολοκυστίτιδας. Σε όλες τις περιπτώσεις απειλούνταν ταυτόχρονα η ζωή και της μητέρας και του εμβρύου και οι επεμβάσεις, παρά τους κινδύνους, είχαν απόλυτη ένδειξη. Σε όλες τις περιπτώσεις οι επεμβάσεις στέφθηκαν με απόλυτη επιτυχία παρά τις αρκετά δύσκολες χειρουργικές συνθήκες της κοιλιάς, λόγω της προχωρημένης εγκυμοσύνης και του αναλόγως μεγάλου μεγέθους της μήτρας. Όλες οι γυναίκες μετά τις επεμβάσεις είχαν τοκετούς δίχως επιπλοκές, ούτε για τις ίδιες ούτε για τα νεογνά! ■

Ο Δρ Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης, MD, PhD, FACS, MAMSE, είναι διευθυντής της Κλινικής Γενικής, Ογκολογικής, Λαπαροσκοπικής και Ρομποτικής Χειρουργικής, Ιατρικό Κέντρο Άθηνών, επιστημονικός διευθυντής του Ομίλου Ιατρικού Άθηνών, Adjunct Professor of Surgery, Ohio State University, USA, Governor του Ελληνικού Τμήματος Άμερικανικού Κολεγίου Χειρουργών, εισερχόμενος πρόεδρος της Παγκόσμιας Επιστημονικής Εταιρείας Ρομποτικής Χειρουργικής CRSA, μέλος του Διεθνούς Διοικητικού Συμβουλίου της Society of Robotic Surgery.

Έχει αφιερώσει την καριέρα του στην εκπαίδευση των νέων χειρουργών τόσο στη Λαπαροσκοπική όσο και στη Ρομποτική Χειρουργική. Εκατοντάδες χειρουργοί, έχοντας εκπαιδευτεί δίπλα του, πλέον διαπρέπουν σε νοσοκομεία και πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού. Πραγματοποίησε πρώτος στον κόσμο -μετά από πρόσκληση της κατασκευάστριας εταιρείας- ρομποτικές επεμβάσεις διά μίας μοναδικής τομής.

Το καλοκαίρι του 2021 η κατασκευάστρια εταιρεία του ρομποτικού συστήματος τον αναγνώρισε ως top general surgery performer για όλο τον κόσμο ανάμεσα σε χιλιάδες χειρουργών.

Η ΚΑΡΔΙΟΠ ΑΘΕΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕ Ι κυρίαρχη αιτία θανάτου

στις γυναίκες. Πολύ συχνά δεν μπορεί να διαγνωστεί

σωστά και έτσι αγνοείται, καθώς τα συμπτώματα και οι

παράγοντες κινδύνου στις γυναίκες είναι διαφορετικά

από αυτά των ανδρών.

Περισσότερες γυναίκες παρά άντρες πεθαίνουν

από στεφανιαία νόσο και περισσότερες γυναίκες

πεθαίνουν από στεφανιαία νόσο παρά από καρκίνο (συμπεριλαμβανομένου και του καρκίνου του μαστού), χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, νόσο του

Alzheimer και από ατυχήματα μαζί.

Σκοπός αυτού του άρθρου είναι να παρουσιάσει

μία επισκόπηση της γυναικείας καρδιάς ως προς την ανατομία, τις λειτουργίες και τους τρόπους να διατηρηθεί υγιής.

ΑΝΑΤΟΜ Ι Α ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕ Ι ΑΣ ΚΑΡΔΙ Α Σ

Η γυναικεία καρδιά είναι όμοια σε μέγεθος και δομή με την ανδρική. Έχει τέσσερις κοιλότητες, συμπεριλαμβάνει τον δεξιό και αριστερό κόλπο και την αριστερή και δεξιά κοιλία, που συστέλλονται και διαστέλλονται διαδοχικά για να προωθήσουν το αίμα σε όλο το σώμα. Η καρδιά περιβάλλεται από το περικάρδιο, έναν υμένα που λιπαίνει και προστατεύει την καρδιά.

ΛΕΙΤΟΥΡΓ Ι Α ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕ Ι ΑΣ ΚΑΡΔΙ Α Σ

Η λειτουργία της είναι να στέλνει αίμα σε όλο το σώμα.

Το αίμα εμπλουτισμένο με οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά προωθείται από την καρδιά σε όλο το υπόλοιπο σώμα, ενώ αντίστοιχα το αίμα με χαμηλό οξυγόνο

και θρεπτικά συστατικά επιστρέφει στην καρδιά για να οξυγονωθεί μέσω των πνευμόνων.

Η καρδιά επίσης ρυθμίζει την πίεση του αίματος και βοηθά στο να διατηρηθεί σταθερή η ροή του.

Γράφει ο ΣΤ Ε ΛΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝ Ι ΔΗΣ, καρδιολόγος, διευθυντής Β'

Καρδιολογικής Κλινικής Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ.

ΣΥΝ Η ΘΗ ΝΟΣ Η ΜΑΤΑ Μερικές από τις πιο συνηθισμένες καρδιακές παθήσεις στις γυναίκες αποτελούν η στεφανιαία νόσος, η καρδιακή προσβολή, η καρδιακή ανεπάρκεια, η νόσος των

βαλβίδων και οι αρρυθμίες, σπανιότερα οι μυοκαρδιοπάθειες και οι μυοκαρδίτιδες. Η στεφανιαία νόσος προκαλείται από τις πλάκες που δημιουργούνται στις στεφανιαίες αρτηρίες που

παρέχουν αίμα στην καρδιά, ενώ η καρδιακή προσβολή (έμφραγμα) προκαλείται όταν η ροή του οξυγονωμένου αίματος στα στεφανιαία αγγεία μπλοκάρεται.

Υπάρχει όμως περίπτωση μια νέα γυναίκα να υποστεί έμφραγμα και αυτό να μην οφείλεται σε θρόμβο ή σε αθηρωματική πλάκα στα αγγεία της καρδιάς. Εδώ αξίζει να σημειώσουμε μια παθολογική οντότητα που αποτελεί τη Νο1 αιτία ισχαιμικών επεισοδίων-εμφραγμάτων σε γυναίκες κάτω των 50 ετών. Ονομάζεται Αυτόματος Διαχωρισμός Στεφανιαίου Αγγείου (SCAD), δηλαδή το αγγείο σκίζεται στο τοίχωμά του και αυτό προκαλεί κατάσταση οξέος εμφράγματος. Το 90% των περιπτώσεων Αυτόματου Διαχωρισμού Στεφανιαίου Αγγείου συμβαίνει στις γυναίκες και ιδιαίτερα στις νέες γυναίκες, που κατά τα άλλα είναι υγιείς και δεν έχουν παράγοντες κινδύνου.

Μία άλλη αιτία ισχαιμικών επεισοδίων είναι ο σπασμός των στεφανιαίων αγγείων, ο οποίος δημιουργεί παροδικά σημαντική μείωση της διαμέτρου του αυλού των αγγείων της καρδιάς χωρίς να υπάρχει θρόμβος.

Αυτό συμβαίνει και σε γυναίκες και σε άνδρες και ένας

βασικός παράγοντας που μπορεί να προκαλέσει σπα-

σμό είναι το κάπνισμα. Να σημειώσουμε ότι οι νέες

γυναίκες που παθαίνουν σπασμό των αγγείων της καρ-

διάς έχουν χειρότερη πρόγνωση από τις μεγαλύτερες

σε ηλικία γυναίκες πιθανότατα λόγω του ότι οι νέες

γυναίκες καπνίζουν περισσότερο σε σχέση με τις μεγαλύτερες γυναίκες.

Η καρδιακή ανεπάρκεια προκαλείται όταν η καρ-

διά για διάφορες αιτίες δεν μπορεί πια να προωθήσει

αρκετό αίμα για να καλύψει τις ανάγκες του σώματος, ενώ η αρρυθμία είναι ένας ανώμαλος ρυθμός και οφείλεται σε βλάβη στο ηλεκτρικό σύστημα της καρδιάς. Η νόσος των βαλβίδων συμβαίνει όταν μία ή

περισσότερες βαλβίδες της καρδιάς δεν λειτουργούν

σωστά (στένωση και ανεπάρκεια).

ΔΙΑΦΟΡ Ε Σ ΜΕΤΑΞ Υ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕ Ι ΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ

ΑΝΔΡΙΚ Η Σ ΚΑΡΔΙ Α Σ

Η κύρια διαφορά μεταξύ της γυναικείας και της ανδρι-

κής καρδιάς δεν αφορά στην ανατομία της, αλλά στον

τρόπο που εκδηλώνονται και εξελίσσονται οι καρδιακές παθήσεις.

Πιο συγκεκριμένα, οι γυναίκες είναι πιο συνηθισμέ-

νο να έχουν συμπτώματα στεφανιαίας νόσου, όπως

κόπωση, δυσκολία στην αναπνοή, ναυτία, παρά πόνο

στο στήθος που είναι πιο συνηθισμένο στους άνδρες.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις

στις γυναίκες να μη γίνεται έγκαιρα η σωστή διάγνωση

και η θεραπεία να αρχίζει με καθυστέρηση.

Επιπλέον οι γυναίκες παρουσιάζουν καρδιοπάθειες

συχνότερα στη νεαρή ηλικία και με μεγαλύτερη σοβαρότητα από ό,τι οι άνδρες. Αυτό οφείλεται στο ότι οι γυναίκες έχουν περισσότερους παράγοντες κινδύνου, όπως κάπνισμα, υψηλή πίεση, διαβήτης, κατάθλιψη,

ΣΤΈΛΙΟΣ ΚΩΝΣΤΆ ΝΤΙΝ Ι ΔΗΣ

πολυκυστικές ωοθήκες και προεκλαμψία που μπορούν

να συμβάλουν στην εμφάνιση καρδιακών παθήσεων.

ΤΡ Ο ΠΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΕ Ι ΝΕΙ Η ΓΥΝΑΙΚΕ Ι Α ΚΑΡΔΙ Α ΥΓΙ Η Σ Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να παραμείνει η γυναικεία καρδιά υγιής, μερικοί από τους οποίους είναι οι ακόλουθοι:

• Υγιεινή διατροφή χαμηλή σε κορεσμένα και trans λιπαρά, υψηλής περιεκτικότητας σε φρούτα και λαχανικά, προϊόντα ολικής άλεσης.

• Η διατήρηση ενός υγιούς βάρους.

• Η καθημερινή άσκηση.

• Η μη χρήση προϊόντων καπνού.

• Η διαχείριση του άγχους.

• Η παρακολούθηση και ο έλεγχος της πίεσης, της χοληστερίνης και του διαβήτη.

• Η θεραπεία της κατάθλιψης.

• Η τακτική ιατρική παρακολούθηση και το check up.

• Η χρήση ορμονικής αποκατάστασης σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες δεν φαίνεται να παρέχει ιδιαίτερη καρδιαγγειακή προστασία και δεν ενδείκνυται γι’ αυτόν το σκοπό.

ΣΥΜΠ Ε ΡΑΣΜΑ Η υγιής καρδιά παίζει σημαντικό ρόλο στην ευζωία της γυναίκας. Κατανοώντας την ανατομία, τη λειτουργία και τις συνήθεις ασθένειες της, μπορούμε να κάνουμε

σημαντικά βήματα για να τη διατηρήσουμε υγιή και να προλάβουμε τυχόν προβλήματα.

Εάν υιοθετήσουμε έναν υγιή τρόπο ζωής, προγραμματίσουμε μία τακτική ιατρική παρακολούθηση

και διαχειριστούμε σωστά τους παράγοντες κινδύνου, μπορούμε με επιτυχία να προστατεύσουμε την καρδιά μας και την υγεία μας. ■

Ο Στέλιος Κωνσταντινίδης είναι καρδιολόγος, διευθυντής Β' Καρδιολογικής Κλινικής ΥΓΕΙΆ, αντιπρόεδρος

Επιστημονικού Συμβουλίου Νοσοκομείου Υγεία.

ΕΚΠ ΆΙ ΔΕΥΣΗ & Ά Κ Ά ΔΗΜ Ά ΪΚΟ Ι Τ Ι ΤΛΟΙ

• Πτυχιούχος της Ιατρικής Σχολής του Ελληνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Άθηνών, 1981. • Τίτλος ιατρικής ειδικότητας Καρδιολογίας της Ιατρικής Σχολής Άθηνών, 1989. • Πιστοποίηση εκτέλεσης υπερήχων καρδιάς (υπουργείο Υγείας). • Πτυχιούχος μετά από εξετάσεις σε μετεκπαιδευτικά σεμινάρια της Ελληνικής Άγγειοχειρουργικής Εταιρείας.

ΚΛΙΝΙΚΟ & ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΕΝΔΙ ΆΦ Ε ΡΟΝ

• Οξέα Στεφανιαία Σύνδρομα. • Καρδιακή Άνεπάρκεια. • Υπέρταση.

ΔΙ Ά ΚΡ Ι ΣΕΙΣ

• European Boards of Cardiology. • Άντιπρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου ΔΘΚΆ «Υγεία». • Συντονιστής

Παθολογικού Τομέα ΔΘΚΆ «Υγεία».

ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚ Η ΚΑΙ ΡΟΜΠΟΤΙΚ Η

ΟΥΡΟΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚ

Η ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚ Η :

μόνιμη θεραπεία της πρόπτωσης του ΠΥΕΛΙΚΟΥ ΕΔ ΑΦΟΥΣ !

Η ΠΡ Ο ΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΠΥΕΛΙΚΟΥ ΕΔ ΑΦΟΥΣ είναι η προβολή ενός ή περισσοτέρων οργάνων της ελάσσονος

πυέλου (λεκάνης) διά μέσου του κόλπου, που μπορεί

να φτάσει να εξέχει πέρα από τα χείλη του αιδοίου.

Τα όργανα αυτά μπορεί να είναι: η μήτρα, το κολπικό κολόβωμα (σε περίπτωση προηγηθείσας υστερεκτομής), η ουροδόχος κύστη, οι έλικες του εντέρου ή ακόμη

Γράφει ο ΑΧΙΛΛ Ε ΑΣ ΠΛΟΥΜ Ι ΔΗΣ, MD, BSc, MSc, PhD, FEBU, επιμελητής ουρολόγος, Κέντρο Ρομποτικής & Λαπαροενδοσκοπικής Χειρουργικής Ουρολογίας - Ανδρολογίας, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών.

και το ορθό. Η πρόπτωση αυτή εμφανίζεται κατά την αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης (φτάρνισμα, βήχας, άρση βάρους) και οφείλεται στη χαλάρωση των συνδέσμων, των περιτονιών και του μυϊκού τοιχώματος του περινέου που στο σύνολό τους απαρτίζουν ένα σύνθετο δίκτυο δυναμικής και στατικής στήριξης των οργάνων της πυέλου.

ΠΟΙΑ Ε Ι ΝΑΙ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩ ΜΑΤΑ

ΤΗΣ ΠΡ Ο ΠΤΩΣΗΣ ΤΟΥ ΠΥΕΛΙΚΟΥ ΕΔ ΑΦΟΥΣ

• Αίσθημα μόνιμου βάρους στο περίνεο ή στον κόλπο, το οποίο συχνά μεταφέρεται και στην οσφύ (μέση).

• Πτώση (κάθοδος) της μήτρας ή ενός μαλακού οργάνου σε διάφορες κινήσεις, που μπορεί να προβάλλει και έξω από το κόλπο.

• Συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό σύστημα όπως: αδύναμη ούρηση, δυσκολία στην ούρηση, αίσθημα απόφραξης κατά την ούρηση, αίσθημα ατελούς κένωσης της κύστης, συχνοουρία, επιτακτικότατα και ακράτεια ούρων.

• Συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα όπως: δυσκοιλιότητα, αίσθημα ατελούς κένωσης κατά την αφόδευση.

• Ενόχληση κατά τη σεξουαλική επαφή.

Π ΟΣΟ ΣΥΧΝ Η Ε Ι ΝΑΙ Η ΠΡ Ο ΠΤΩΣΗ

ΤΟΥ ΠΥΕΛΙΚΟΥ ΕΔ ΑΦΟΥΣ

Η πρόπτωση του πυελικού εδάφους αποτελεί ένα από

τα συχνότερα ουρογυναικολογικά προβλήματα, που

απασχολούν τις ενήλικες γυναίκες. Η επίπτωσή της

αυξάνεται με την ηλικία και μάλιστα μία στις τρεις γυ-

ναίκες άνω των 50 ετών θα αναζητήσει ιατρική συμ-

βουλή λόγω συμπτωμάτων. Πολλές γυναίκες, δυστυχώς, κατακλύζονται από αίσθημα ντροπής, μειωμένης

σεξουαλικότητας και κατ’επέκταση αυτοεκτίμησης, με

αποτέλεσμα η νόσος να παραμένει συχνά σε λανθάνουσα κατάσταση με σοβαρό αντίκτυπο στην ποιότητα

της ζωής.

ΜΟΡΦ Ε Σ ΠΡ Ο ΠΤΩΣΗΣ

Όταν η πρόπτωση εμφανίζεται στο πρόσθιο τοίχωμα

του κόλπου, τότε ονομάζεται πρόπτωση του πρόσθιου

διαμερίσματος. Επειδή τα όργανα που προβάλλουν

από το πρόσθιο διαμέρισμα είναι η ουροδόχος κύστη

ή/και η ουρήθρα, συχνά ονομάζεται και κυστεοκήλη ή ουρηθροκυστεοκήλη αντίστοιχα. Αυτή η μορφή πρόπτωσης είναι η πιο συχνή και επηρεάζει, στις περισσότερες περιπτώσεις, τη λειτουργία της ούρησης (αποφρακτικά συμπτώματα).

Αντίστοιχα, όταν η πρόπτωση αφορά το οπίσθιο τοίχωμα του κόλπου, τότε ονομάζεται πρόπτωση του οπισθίου διαμερίσματος. Στην περίπτωση αυτή, το όργανο που προβάλλει είναι το ορθό και γι’ αυτό η

πρόπτωση ονομάζεται και ορθοκήλη. Μπορεί, ωστόσο, να προβάλλει και τμήμα του λεπτού εντέρου από το

ανώτερο τμήμα του οπισθίου τοιχώματος του κόλπου, η γνωστή εντεροκήλη.

Τέλος, όταν προβάλλει η μήτρα ή το κολπικό κολόβωμα (σε περίπτωση υστερεκτομής), τότε πρόκειται για πρόπτωση του κεντρικού διαμερίσματος. Η

πρόπτωση της μήτρας ή του κολπικού κολοβώματος

αποτελεί τη δεύτερη πιο συχνή μορφή πρόπτωσης του

πυελικού εδάφους. Θα πρέπει να τονιστεί ότι ο διαχωρισμός της πάθησης σε τρία διαμερίσματα (πρόσθιο, κεντρικό και οπίσθιο) έχει ιδιαίτερη διαγνωστική και

θεραπευτική σημασία, παρόλο που μια γυναίκα μπορεί να εμφανίσει συνδυασμό των παραπάνω: δηλαδή

μπορεί να έχει κυστεοκήλη με πρόπτωση του κολπικού

κολοβώματος ιδιαίτερα μετά από επέμβαση υστερε-

κτομής. Για το λόγο αυτόν η πάθηση θα πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν ενιαία νόσος.

ΟΙ ΑΙΤ Ι ΕΣ ΤΗΣ ΠΡ Ο ΠΤΩΣΗΣ ΤΟΥ ΠΥΕΛΙΚΟΥ ΕΔ ΑΦΟΥΣ Η πρόπτωση του πυελικού εδάφους οφείλεται κυρίως στη χαλάρωση των μυών, των συνδέσμων και των

περιτονιών που υποστηρίζουν τα όργανα της πυέλου.

Αυτό με τη σειρά του προκαλείται από τις παρακάτω

καταστάσεις: • Η εγκυμοσύνη και ο τοκετός θεωρούνται από τους πιο σημαντικούς παράγοντες. Μάλιστα, μία στις τρεις γυναίκες που έχουν γεννήσει θα υποφέρει εντέλει από

τη νόσο, η οποία μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και μερικά χρόνια μετά την εγκυμοσύνη. Ωστόσο είναι σημαντικό να τονιστεί ότι μόνο 1 στις 9 γυναίκες θα χρειαστεί χειρουργείο.

• Η αυξημένη ηλικία και η εμμηνόπαυση είναι από τους παράγοντες που προκαλούν χαλάρωση του πυελικού εδάφους.

• Η χρόνια αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης εκτονώνεται τις περισσότερες φορές στο πυελικό έδαφος, με αποτέλεσμα αυτό τελικά να υποχωρεί. Καταστάσεις

που αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση είναι: η παχυσαρκία, ο χρόνιος βήχας, η δυσκοιλιότητα και η άρση βαρών.

• Υπάρχουν γυναίκες που έχουν επιρρέπεια στην πρόπτωση του πυελικού εδάφους, όπως επίσης υπάρχουν και ασθένειες του συνδετικού ιστού που επηρεάζουν τη δύναμη των συνδέσμων.

ΠΟΙΑ Ε Ι ΝΑΙ Η ΘΕΡΑΠΕ Ι Α Η πρόπτωση του πυελικού εδάφους δεν αποτελεί απειλητική κατάσταση για τη ζωή και μάλιστα ορισμένες γυναίκες έχουν ελάχιστα συμπτώματα, χωρίς να επηρεάζεται η καθημερινότητά τους. Ανάλογα, λοιπόν, με το βαθμό της πρόπτωσης, την ηλικία της γυναίκας και τα συμπτώματα, ο ιατρός μπορεί να προτείνει αντίστοιχη θεραπεία. Οι θεραπείες διακρίνονται κυρίως σε συντηρητικές (μη χειρουργικές) και σε χειρουργικές.

Συντηρητικές θεραπείες:

• Αλλαγή συμπεριφοράς: Ελάττωση του σωματικού βάρους (σε περίπτωση υπέρβαρων γυναικών), αποφυγή άρσης βαρών και αποφυγή οποιασδήποτε αιτίας αύξησης της ενδοκοιλιακής πίεσης, όπως για παράδειγμα η χρόνια δυσκοιλιότητα και ο χρόνιος βήχας (συχνός στους καπνιστές).

• Διακολπική τοποθέτηση πεσσού: Ο πεσσός είναι μια συσκευή (συνήθως από σιλικόνη) που τοποθετείται από τον ιατρό μέσα στον κόλπο και σκοπό έχει τη μηχανική υποστήριξη στα προσπίπτοντα όργανα. Με τον τρόπο αυτόν ανακουφίζεται η γυναίκα ως ένα βαθμό από τα συμπτώματα με βασικό πλεονέκτημα την αποφυγή χειρουργικής επέμβασης. Δεν συστήνεται σε νεαρές γυναίκες, καθότι δυσκολεύει τη σεξουαλική επαφή και χρειάζεται συχνές αλλαγές. • Ασκήσεις ενδυνάμωσης του πυελικού εδάφους (ασκήσεις Kegel): Επειδή ένας από τους παράγοντες της πρόπτωσης του πυελικού εδάφους είναι η χαλά-

Ανοιχτή Ιεροκολποπηξία. Λαπαροσκοπική/Ρομποτική Ιεροκολποπηξία.

ρωση των μυών του περινέου, η ενδυνάμωση των μυών αυτών με κατάλληλες ασκήσεις που θα συστήσει ο ιατρός μπορούν να βελτιώσουν τα συμπτώματα

και να αποτρέψουν περαιτέρω χαλάρωση της περιοχής. Πρόκειται από τις πρώτες θεραπείες που πρέπει να εφαρμοστούν ιδιαίτερα σε περιπτώσεις μικρής πρόπτωσης.

Χειρουργικές θεραπείες: Η χειρουργική θεραπεία συστήνεται στις περιπτώσεις που τα συντηρητικά μέτρα έχουν αποτύχει, σε νέες γυναίκες, καθώς και σε μετρίου και μεγάλου βαθμού προπτώσεις. Υπάρχουν διάφορες τεχνικές που εφαρμόζονται και διακρίνονται κυρίως σε: διακολπικές επεμβάσεις (μέσα από τον κόλπο) και σε διακοιλιακές επεμβάσεις (μέσα από την κοιλιά). Η χειρουργική αποκατάσταση μπορεί να γίνει με τη χρήση πλέγματος ή

χωρίς τη χρήση αυτού.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι σύμφωνα και με

τη διεθνή βιβλιογραφία η χρήση πλέγματος δίνει μια

μόνιμη λύση στο πρόβλημα με λιγότερες πιθανότητες

υποτροπής. Σύγχρονες ανησυχίες (που μπορεί κανείς

να διαβάσει στο Διαδίκτυο) που υπάρχουν σχετικά με

τη χρήση του πλέγματος αφορούν κυρίως τη χρήση

αυτού σε διακολπικές (μέσα από τον κόλπο) επεμβάσεις αποκατάστασης. Ως γνωστόν, ο κόλπος έχει φυσιολογική μικροβιακή χλωρίδα με συνακόλουθη πιθανή μόλυνση του πλέγματος. Οι επεμβάσεις που γίνονται διακοιλιακά είναι απαλλαγμένες από αυτούς τους κινδύνους, καθώς η κοιλιακή κοιλότητα δεν έχει μικρόβια.

Άλλωστε η διακοιλιακή χρήση πλεγμάτων είναι το gold standard σε άλλες επεμβάσεις Γενικής Χειρουργικής

που έχουν παρόμοια αιτιοπαθογένεια, όπως είναι η αποκατάσταση κηλών του κοιλιακού τοιχώματος και της βουβωνικής περιοχής.

ΤΙ Ε Ι ΝΑΙ Η ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚ Η Ή Η ΡΟΜΠΟΤΙΚ Η ΙΕΡΟΚΟΛΠΟΠΗΞ Ι Α Η ιεροκολποπηξία είναι επέμβαση που σκοπό έχει να αποκαταστήσει τη φυσιολογική ανατομική θέση και λειτουργία του κόλπου (σε γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε υστερεκτομή) και να αποτρέψει την κάθοδο των πυελικών οργάνων. Αυτό επιτυγχάνεται με την τοποθέτηση πλέγματος στο πρόσθιο τοίχωμα του κόλπου, ανάμεσα δηλαδή στον κόλπο και την ουροδόχο κύστη (διορθώνοντας έτσι τυχόν κυστεοκήλη), καθώς επίσης και στο οπίσθιο τοίχωμα του κόλπου, ανάμεσα δηλαδή στον κόλπο και στο ορθό (διορθώνοντας έτσι τυχόν ορθοκήλη και εντεροκήλη). Τα δύο αυτά πλέγματα αναρτώνται στο ιερό οστό, δίνοντας έτσι ένα ισχυρό στήριγμα στο κολπικό κολόβωμα (διορθώνοντας έτσι και την πρόπτωση του κόλπου). Η παραπάνω επέμβαση αποδεδειγμένα (Cochrane Review) έχει τις λιγότερες υποτροπές.

Ωστόσο το μειονέκτημα της παραπάνω επέμβασης (μέχρι τώρα), σε σχέση με τις διακολπικές επεμβάσεις, είναι ότι προϋποθέτει ανοιχτή κοιλιακή τομή και είναι πιο χρονοβόρα. Σήμερα όμως με την εξέλιξη των ελάχιστα επεμβατικών χειρουργικών τεχνικών, που αποτελούν μέθοδο εκλογής ειδικά για τις

επεμβάσεις της πυέλου, μπορεί η παραπάνω επέμβαση να γίνει είτε λαπαροσκοπικά είτε ρομποτικά. Με

τον τρόπο αυτόν συνδυάζονται τα χαμηλά ποσοστά

υποτροπής μιας διακοιλιακής επέμβασης με τις ελάχιστες επιπλοκές και ταλαιπωρία μιας διακολπικής επέμβασης.

Επιπλέον με τις μεθόδους αυτές (ρομποτική και λαπαροσκοπική χειρουργική) οι γυναίκες μπορούν να υποβληθούν σε επέμβαση αποκατάστασης πρόπτωσης

της μήτρας και της κυστεοκήλης, διατηρώντας ταυτό-

χρονα τη μήτρα τους με ελάχιστα επεμβατικό τρόπο (υστεροπηξία). Η άποψη που υπήρχε για πολλά χρόνια

ότι η μήτρα που προπίπτει πρέπει να αφαιρείται έχει

αναθεωρηθεί και έχει αποδειχθεί πλέον σήμερα ότι η πτώση της μήτρας είναι το αποτέλεσμα και όχι η αιτία

της νόσου.

ΠΟΙΑ Ε Ι ΝΑΙ ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤ Η ΜΑΤΑ ΤΗΣ

ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚ Η Σ ΚΑΙ ΤΗΣ ΡΟΜΠΟΤΙΚ Η Σ

ΙΕΡΟΚΟΛΠΟΠΗΞ Ι ΑΣ Η λαπαροσκοπική ή η ρομποτική ιεροκολποπηξία παρουσιάζουν επιπλέον πλεονεκτήματα:

• Μπορούν να συνδυαστούν με άλλες γυναικολογικές επεμβάσεις, όπως είναι η αφαίρεση ινομυώματος (στην περίπτωση διατήρησης της μήτρας), αλλά και με επεμβάσεις τοποθέτησης ταινίας για την εγκράτεια των ούρων σε περίπτωση που η κυστεοκήλη συνδυάζεται με συμπτώματα ακράτειας ούρων.

Ά ΧΙΛΛΈ Ά Σ ΠΛΟΎ Μ Ι ΔΗΣ

Έτσι μια γυναίκα που βασανίζεται από την πρόπτωσή

της και ταυτόχρονα παρουσιάζει συμπτώματα από

το ουροποιητικό μπορεί να θεραπευτεί με ελάχιστα

επεμβατικό τρόπο.

• Με τις ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές (Λαπαροσκοπική/Ρομποτική Χειρουργική) ο χειρουργός μπορεί

να πραγματοποιήσει την καλύτερη δυνατή τοποθέτηση και συρραφή του πλέγματος, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο διάβρωσης αυτού.

• Με την τοποθέτηση του πλέγματος και την ανάρτηση της μήτρας, ο κόλπος επανακτά το φυσιολογικό του μήκος και ανατομική θέση, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό ειδικά στις νέες γυναίκες που είναι ενεργές σεξουαλικά.

• Ελάχιστη απώλεια αίματος.

• Λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος και συνεπώς λιγότερη χορήγηση αναλγητικών φαρμάκων.

• Ταχύτερη ανάρρωση. Η νοσηλεία συνήθως διαρκεί 1 ημέρα, ενώ η επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες είναι ταχύτατη. Αυτό συμβαίνει διότι ο συνήθης περιοριστικός μυϊκός πόνος από τις μεγάλες τομές (της Ανοιχτής Χειρουργικής) είναι ελαχιστοποιημένος.

• Βέλτιστο αισθητικό αποτέλεσμα. 4 μικρές ουλές, ενώ στην ανοιχτή ιεροκολποπηξία απαιτείται τομή στην κοιλιά περίπου 20 και πλέον εκατοστών.

• Λιγότερες μετεγχειρητικές επιπλοκές (ανάλογα και με την εμπειρία του χειρουργού). ■

Ο Δρ Άχιλλέας Πλουμίδης διαθέτει τεράστια εμπειρία στη διαχείριση και αντιμετώπιση όλων των ουρολογικών παθήσεων, ακόμα και των πλέον σπάνιων και περίπλοκων καταστάσεων, εφαρμόζοντας τις πλέον σύγχρονες και καινοτόμες θεραπευτικές προσεγγίσεις.

Χάρη στην εκπαίδευσή του στη Ρομποτική Χειρουργική, πρώτα στο παγκοσμίου φήμης ογκολογικό κέντρο Karolinska Institutet, στη Σουηδία, και κατόπιν στο OLV Vattikuti Robotic Surgery Institute, στο Βέλγιο, εξειδικεύτηκε στην πραγματοποίηση επεμβάσεων στο κατώτερο (προστάτης, ουροδόχος κύστη, λεμφαδένες) και ανώτερο ουροποιητικό (νεφροί, ουρητήρας), καθώς και στην Ουρογυναικολογία, με τη χρήση ρομποτικού συστήματος, διασφαλίζοντας για τους ασθενείς του το βέλτιστο δυνατό χειρουργικό κι αισθητικό αποτέλεσμα με μέγιστη ασφάλεια και ελάχιστη ταλαιπωρία. Παράλληλα, μετεκπαιδεύτηκε σε Ενδοουρολογία, Λαπαροσκοπική Χειρουργική, Λιθίαση και Εύκαμπτη Ουρητηροσκόπηση στο Hopital Tenon, Universitι Pierre et Marie Curie στο Παρίσι, καθώς επίσης στην Παιδοουρολογία και την Πλαστική Γεννητικών Οργάνων και Ουρήθρας στο Πανεπιστημιακό Ουρολογικό Κέντρο της Γάνδης, στο Βέλγιο, και στο Sava Perovic Foundation, στο Βελιγράδι (visiting fellow).

Διατηρεί θέση εκπαιδευτή Ρομποτικής και Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής στο ORSI Robotic Training Center και σε πρόγραμμα Ρομποτικής Χειρουργικής για Παιδοουρολόγους στο OLV Vattikuti Robotic Surgery Institute.

Το 2013 αναγορεύτηκε διδάκτωρ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Άθηνών και σήμερα διδάσκει στην Ιατρική Σχολή στο μεταπτυχιακό «Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική, Ρομποτική Χειρουργική και Τηλεχειρουργική», όντας υπεύθυνος για την πρακτική εκπαίδευση των ιατρών στη Ρομποτική Χειρουργική.

Μοναδικές προσφορές για

•

Check up

• Δωρεάν παθολογική εξέταση

ΟΤΑΝ Ο ΠΡΟΟΡΙΣΜ ΟΣ Ε Ι ΝΑΙ Η ΥΓΕ Ι Α, το ΙΑΣΩ Γενική

Κλινική δείχνει το δρόμο! Με αφορμή την Παγκόσμια

Ημέρα Υγείας (7 Απριλίου), η Γενική Κλινική του ΙΑΣΩ

προσφέρει μοναδικές προσφορές σε κάθε γυναίκα και

κάθε άνδρα που φροντίζει την υγεία του.

Παρέχεται 25% έκπτωση στα health Up πακέτα τα

οποία προσφέρουν ολοκληρωμένες υπηρεσίες προληπτικών ελέγχων με την εμπειρία και την τεχνογνωσία του Ομίλου ΙΑΣΩ. Το υπερσύγχρονο Τμήμα Check up διαθέτει σύγχρονες εγκαταστάσεις και εξοπλισμό τεχνολογίας αιχμής. Επίσης, είναι στελεχωμένο με άριστα εκπαιδευμένο, εξειδικευμένο και έμπειρο ιατρικό & νοσηλευτικό προσωπικό. Επίσης, προσφέρονται ΔΩΡΕΑΝ παθολογικές εξετάσεις:

• στην Παθολογική Λοιμωξιολογική Κλινική με Διευθυντή τον κ. Μάριο Λαζανά, Πρόεδρο Επιτροπής

Λοιμώξεων Ομίλου ΙΑΣΩ και Πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS,

• στην Α' Παθολογική Κλινική με Διευθυντή τον κ. Μάριο Γιαλαμπουκίδη και

• στην Β' Παθολογική Κλινική με Διευθυντή τον κ. Νικήτα-Αλέξανδρο Σκληρό.

Η παθολογική εξέταση θα πραγματοποιείται κατόπιν ραντεβού.

Στο ΙΑΣΩ Γενική Κλινική, παρέχουμε ολοκληρωμένες υπηρεσίες υγείας, ακολουθώντας τις πιο σύγχρονες μεθόδους διάγνωσης και θεραπείας. Με έμπειρους ιατρούς όλων των ειδικοτήτων, πρωτοποριακό ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό και μοντέρνες εγκαταστάσεις, το ΙΑΣΩ Γενική Κλινική αποτελεί την πρώτη επιλογή στην κορυφαία φροντίδα για άνδρες και γυναίκες κάθε ηλικιακής ομάδας.

Γιατί στόχος μας είναι να φροντίζουμε την υγεία σας, που για εμάς είναι το Α και το Ω!

Κλείστε το ραντεβού σας, στο Τμήμα Check up της Γενικής Κλινικής του ΙΑΣΩ, Δευτέρα-Παρασκευή, 07:00-15:00, στα τηλέφωνα 210-6383090-1.

Η προσφορά ισχύει για ραντεβού που θα προγραμματιστούν από τις 7 Απριλίου έως και τις 31 Απριλίου 2023.

Μπορείτε να καλείτε από 7 Απριλίου 2023.

για

ΜΕΤΑ ΑΠ Ο ΔΕΚΑΕΤ Ι ΕΣ ΠΡΟ ΟΔΟΥ στις μεθόδους διάγνωσης, στους τρόπους θεραπευτικών χειρισμών, αλλά

και στη βαθύτερη κατανόηση των γενετικών παραγό-

ντων κινδύνου, ο καρκίνος του μαστού εξακολουθεί

να παραμένει ο πιο κοινός καρκίνος στις γυναίκες. Και

αυτό που είναι πιο ανησυχητικό είναι ότι η επίπτωση

του καρκίνου του μαστού υπολογίζεται να διπλασιαστεί

παγκοσμίως κατά το 2040 με αύξηση συχνότητας στις νέες γυναίκες.

Με τόσες ζωές να διακυβεύονται, θέλουμε να παρέχουμε στα κορίτσια και στις γυναίκες έγκαιρη πληροφόρηση για τους παράγοντες κινδύνου που συσχετίζονται με τον τρόπο ζωής και με το περιβάλλον.

Η αλλαγή είναι ένα ταξίδι. Κάνε τώρα το πρώτο

Γράφει ο ΞΕΝΟΦ Ω Ν ΞΕΝ Α ΚΗΣ, MD, PhD, χειρουργός μαστού - ειδικός μαστολόγος, αν. διευθυντής Β' Χειρουργικής Κλινικής

Μαστού, «Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center», διδάκτωρ Ιατρικής Σχoλής Πανεπιστήμιου Αθηνών.

βήμα, κάνε την αρχή.

1 Να πιστεύεις στον εαυτό σου. Να είσαι ένα θετικό παράδειγμα. Έχεις τη δύναμη να κάνεις και να υποστηρίζεις μια σημαντική αλλαγή για τον εαυτό σου, για τα παιδιά σου και για πολλούς άλλους συνανθρώπους.

2

Καθιέρωσε τακτική φυσική άσκηση. Η σύγχρονη

εποχή, με τα διευρυμένα ωράρια εργασίας, με την

τηλεόραση και το Διαδίκτυο, την οδήγηση, δεν μας δίνει τη δυνατότητα να γυμναστούμε συχνά και τακτικά.

3

Έλεγξε το σωματικό βάρος. Η παχυσαρκία σήμερα είναι μια επιδημία και αποτελεί αποδεδειγμένα

παράγοντα κινδύνου για τον καρκίνο του μαστού. Η

σωστή διατροφή μαζί με συστηματική

εξατομικευμένη

φυσική άσκηση είναι επιτακτική ανάγκη για την απόκτηση και διατήρηση υγιεινού σωματικού βάρους. 4 Μην καπνίζεις. Η αποφυγή βλαβερών συνηθειών, όπως το κάπνισμα, που αποδεδειγμένα σχετίζεται με τον καρκίνο του μαστού, αλλά και με άλλες κακοήθειες (καρκίνος φάρυγγα, λάρυγγα, οισοφάγου, πνεύμονα, ουροδόχου κύστεως κ.ά.), μας προφυλάσσει σε πολύ μεγάλο βαθμό από την ανάπτυξη των καρκίνων αυτών.

5Υιοθέτησε μια ισορροπημένη μεσογειακή διατροφή με ιδιαίτερη έμφαση στην κατανάλωση φρού-

των και λαχανικών. Διάλεξε φρέσκα φρούτα, λαχανικά, όσπρια, χόρτα, ελαιόλαδο, σπόρους, ψάρια, πουλερικά σε καθημερινή βάση και με προτίμηση τα σπιτικά

φαγητά και όσο είναι δυνατόν από βιολογικά προϊόντα. Περιόρισε την κατανάλωση ζάχαρης, αμύλου, αλκοόλ και κεκορεσμένων λιπαρών οξέων. 6

Διαχειρίσου το στρες, κοιμήσου καλά. Η συναισθηματική φόρτιση μπορεί να επηρεάζει την ποιότη-

τα ζωής, ακόμα και να συμβάλει στην εμφάνιση του

καρκίνου του μαστού. Ο φόβος για την κακοήθεια, η

κατάθλιψη και το άγχος μπορεί να εξατμίσουν όλη την

ενέργειά σου και να σου κλέψουν τη χαρά της ζωής. Εί-

ναι σημαντικό να εξασφαλίσουμε αρκετό χρόνο ύπνου

σε φυσιολογικό βιορυθμό, έτσι ώστε να δώσουμε την ευκαιρία σε κυτταρικό επίπεδο να γίνουν οι απαραίτητες διορθωτικές και επανορθωτικές διεργασίες. 7

Λάβε υπόψη την εγκυμοσύνη νωρίτερα. Μπορεί να απαιτούνται πολλά για να αποκτήσεις ένα παιδίσύντροφος, χρόνος, ενέργεια, ασφάλεια, πόροι και

πρώτα η ικανότητα να μείνεις έγκυος. Εάν υπάρχουν

προϋποθέσεις, είναι προτιμότερο να ξεκινήσεις την

οικογένεια νωρίτερα παρά αργότερα, έχοντας υπόψη

ότι τόσο οι εγκυμοσύνες σε νεαρή ηλικία όσο και ο παρατεταμένος χρόνος θηλασμού μπορούν να μειώσουν

το ρίσκο για καρκίνο μαστού. 8

Να ενθαρρύνουμε το θηλασμό γενικά και για μεγαλύτερο διάστημα. Είναι γεγονός ότι λίγες

γυναίκες θηλάζουν πάνω από 6 μήνες. Ο θηλασμός

μειώνει τον κίνδυνο του καρκίνου του μαστού επειδή

τα κύτταρα του μαστού γίνονται πιο ώριμα και επίσης

μαζί με την εγκυμοσύνη δημιουργούνται γενετικές αλ-

Ξ Έ ΝΟΦ Ω Ν Ξ Έ ΝΆΚΗΣ

λαγές, οι οποίες προστατεύουν από τον καρκίνο του μαστού. 9 Προσοχή στη θεραπεία αποκατάστασης με ορμόνες. Είναι προτιμότερο να περιορίζουμε την έκθεση του οργανισμού μας σε επιπλέον ορμόνες, όπως οιστρογόνα και προγεστερόνη. Εάν δεν μπορούμε να τα αποφεύγουμε, τουλάχιστον να τα περιορίζουμε χρονικά. 10 Να γνωρίζεις καλύτερα το οικογενειακό και προσωπικό ιστορικό. Είναι σημαντικό να γνωρίζεις το προσωπικό και οικογενειακό ιστορικό όσον αφορά στον καρκίνο, αλλά και άλλους παράγοντες κίνδυνου. Η εκτίμηση όλων αυτών των παραγόντων από τον ειδικό ιατρό δημιουργεί έναν προσωπικό και εξατομικευμένο τρόπο παρακολούθησης και ταυτόχρονα

δίνει δυνατότητα έγκαιρης παρέμβασης και διαμόρφωσης τρόπου ζωής. 11

Επιπλέον βήματα για να μειώσουμε τον εξαιρετικά αυξημένο κίνδυνο. Οι γυναίκες με διαπιστωμένο υψηλό ρίσκο εμφάνισης καρκίνου του μαστού χρήζουν περαιτέρω βημάτων, όπως γενετική συμβουλευτική, γενετικά τεστ, φαρμακευτική αγωγή και προφυλακτική χειρουργική. Όλες αυτές οι επιλογές θα συζητηθούν σε ένα πλαίσιο διεπιστημονικής ομάδας

του Κέντρου Μαστού. 12 Διαχειρίσου την υγεία σου. Αισθανόμαστε καλύτερα εάν όλο το σώμα λειτουργεί καλά. Γι’ αυτό πρέπει να αντιμετωπίζουμε κάθε ιατρικό πρόβλημα

έγκαιρα, χωρίς καθυστέρηση. Οι προληπτικές γενικές και ειδικές εξετάσεις, όπως π.χ. η βιταμίνη D, εξασφαλίζουν την υγεία μας. ■

Ο Ξενοφών Ξενάκης, MD, PhD, είναι χειρουργός μαστού - ειδικός μαστολόγος, αν. διευθυντής Β' Χειρουργικής

Κλινικής Μαστού, «Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center», διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστήμιου Άθηνών.

ΕΠ Ά ΓΓΕΛΜ ΆΤΙΚ Η ΠΡΟΫΠΗΡΕΣ ΙΆ

• Άν. διευθυντής Β' Χειρουργικής Κλινικής Μαστού «Ερρίκος Ντυνάνν Hospital Center», 2020-σήμερα. • Επικεφαλής Χειρουργικής Ομάδας Μαστού «Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center», 2017-2021. • Διευθυντής

χειρουργός μαστού Ιασώ General, 2013-2017. • Χειρουργός μαστού, συνεργάτης Νοσοκομείου Υγεία, 19972017. • Χειρουργός μαστού, συνεργάτης Ιατρικό Κέντρο Άμαρουσίου, 1995-2017.

ΕΚΠ ΆΙ ΔΕΥΣΗ/ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΆ

• Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστήμιου Άθηνών (1997).

• Ειδίκευση στη Γενική και Ογκολογική Χειρουργική στη 2η Χειρουργική Κλινική και στη ΜΕΘ του Νοσοκομείου «Ευαγγελισμός» (1998-1993). • Ειδίκευση στη Γενική και Ογκολογική Χειρουργική στην 1η Ογκολογική Χειρουργική Κλινική, Μονάδα Χειρουργική Μαστού του Νοσοκομείο «Μεταξά» (1997-1998).

ΜΕΤΕΚΠ ΆΙ ΔΕΥΣΗ

• Εξειδίκευση στην παθοφυσιολογία, στη διάγνωση, στη θεραπεία των παθήσεων του μαστού στις Μονάδες

Μαστού των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ηνωμένου Βασιλείου, με ιδιαίτερη ενασχόληση και ενδιαφέρον

στις καινοτόμες χειρουργικές επεμβάσεις που επιτρέπουν τη διατήρηση του μαστού (1997-1999, 2013-2016).

|

1.Ulrich C et al. Prevention of non-melanoma skin cancer in organ transplant patients by regular use of a sunscreen: a 24 months, prospective, case-control study. Br J Dermatol 2009;161:78-84.

Γιατί

ο ΠΡΟΔΙΑΒ Η ΤΗΣ είναι

Γράφει ο ΕΥΘΥ ΜΙΟΣ ΚΑΠ Α ΝΤΑΗΣ, παθολόγος, με εξειδίκευση στον σακχαρώδη διαβήτη, διευθυντής Τμήματος Διαβήτη-ΠαχυσαρκίαςΜεταβολισμού, Νοσοκομείο Metropolitan, πρόεδρος Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας.

Ο ΠΡΟΔΙΑΒΗΤΗΣ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ κατάσταση αυξημένου σακχάρου στο αίμα, που αυτό είναι πάνω από

το φυσιολογικό, αλλά κάτω από το όριο του διαβήτη.

Ο προδιαβήτης μπορεί να καθοριστεί με τρεις τρό-

πους:

1. Mε την εξέταση σακχάρου το πρωί, όπου για 8

ώρες το άτομο δεν έχει φάει ή πιει οτιδήποτε, εκτός

από νερό. Η φυσιολογική τιμή του σακχάρου είναι

κάτω από 100 mg/dl, εάν η τιμή είναι μεταξύ 100 και 125 mg/dl, τότε έχουμε προδιαβήτη και, τέλος, εάν η τιμή είναι πάνω από 125 mg/dl έχουμε διαβήτη.

2. Mε την εξέταση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c), η οποία αντιπροσωπεύει τον μέσο όρο των σακχάρων αίματος των τελευταίων 8-10 εβδομάδων. Η φυσιολογική τιμή της HbA1c είναι κάτω από 5,7%, εάν η τιμή είναι μεταξύ 5,7% και 6,4%, τότε έχουμε

επικίνδυνος για τις γυναίκες!

προδιαβήτη και, τέλος, εάν η τιμή είναι 6,5% και πάνω

έχουμε διαβήτη.

3. Mε την καμπύλη γλυκόζης, όπου 2 ώρες μετά τη

λήψη 75 γραμμαρίων γλυκόζης, η φυσιολογική τιμή

του σακχάρου είναι κάτω από 140 mg/dl, εάν η τιμή

είναι μεταξύ 140 και 199 mg/dl, τότε έχουμε προδια-

βήτη και, τέλος, εάν η τιμή είναι 200 mg/dl και πάνω έχουμε διαβήτη. Προτού εμφανισθεί ο διαβήτης τύπου 2, προηγείται ο προδιαβήτης, με ετήσιο ποσοστό μετατροπής 5%-10% του προδιαβήτη σε διαβήτη.

παρουσιάζουν δραματική αύξηση στον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων που σχετίζονται με τον διαβήτη, μετά την εμμηνόπαυση.

Στις γυναίκες το προσδόκιμο επιβίωσης είναι μειωμένο, δηλαδή τα εκτιμώμενα μελλοντικά χρόνια ζωής που χάνονται λόγω του διαβήτη είναι περισσότερα στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες. Αυτό οφείλεται στη μεγαλύτερη αύξηση καρδιαγγειακών επιπλοκών στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες.

προδιαβήτης δεν έχει συμπτώματα, αλλά γνωρίζουμε ότι σχετίζεται με επιπλοκές, όπως νεφροπάθεια,

Ο

νευροπάθεια, αμφιβληστροειδοπάθεια και έμφραγμα

ή αγγειακό εγκεφαλικό. Φαίνεται ότι οι γυναίκες, σε

σχέση με τους άνδρες, έχουν μικρότερο κίνδυνο να εμφανίσουν προδιαβήτη ή διαβήτη σε νεότερη ηλικία ή σε χαμηλότερο σωματικό βάρος, αλλά οι γυναίκες

Στις γυναίκες, ο προδιαβήτης ή ο διαβήτης συνδέονται πιο ευδιάκριτα με μεγαλύτερο αριθμό παραγόντων αγγειακού κινδύνου, όπως με φλεγμονώδεις διαδικασίες, δυσμενείς αλλαγές στην πηκτικότητα του αίματος και υψηλότερη αρτηριακή πίεση, με αποτέλεσμα να έχουν πολύ μεγαλύτερο σχετικό κίνδυνο για αγγειακές παθήσεις.

Στις γυναίκες η αύξηση του προδιαβήτη είναι εντυπωσιακή. Τα ποσοστά του εκτοξεύτηκαν από 15,5% το 2001 σε 50,5% το 2010 στις ΗΠΑ. Η παχυσαρκία, ο καθιστικός τρόπος ζωής, η έλλειψη άσκησης και το οικογενειακό ιστορικό διαβήτη αποτελούν τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου εμφάνισης προδιαβήτη σε άνδρες και σε γυναίκες.

Ιδιαίτερα στις γυναίκες οι πιθανότητες εμφάνισης

προδιαβήτη είναι υψηλότερες σε αυτές που είχαν: ▪ διαβήτη κύησης σε εγκυμοσύνη τους, ▪ γέννηση μωρού με βάρος πάνω από 4 κιλά, ▪ σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.

Για τις γυναίκες μέσης ηλικίας, ο προδιαβήτης είναι καμπανάκι αφύπνισης, καθώς ο κίνδυνος να διαγνωστούν με διαβήτη αυξάνεται μετά την ηλικία των 45 ετών, όταν ο μεταβολισμός επιβραδύνεται, η μυϊκή μάζα μειώνεται, το σωματικό λίπος αυξάνεται και η απώλεια βάρους γίνεται πιο δύσκολη.

Σήμερα γνωρίζουμε ότι υπάρχει αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων στον τρόπο ζωής σε ενήλικες με προδιαβήτη, όσον αφορά στην πρόληψη εμφάνισης διαβήτη, αφού μειώνουν τον κίνδυνο κατά 40%-70%.

Οι γυναίκες έχουν πιο συχνά αυξημένο σωματικό βάρος και παχυσαρκία, όπως και λιγότερες σωματικές δραστηριότητες, αλλά όμως φαίνεται να έχουν πολύ μεγαλύτερο όφελος στην υγεία και στο προσδόκιμο ζωής, εάν έχουν αυξημένη σωματική δραστηριότητα, από ό,τι οι άνδρες. Σε μελέτες απώλειας βάρους, ενώ οι άνδρες έδειξαν μεγαλύτερη απώλεια βάρους από τις γυναίκες, η πρόληψη του διαβήτη είναι εξίσου αποτελεσματική σε άνδρες και γυναίκες με προδιαβήτη, με μείωση σχεδόν 40% του κινδύνου. Ωστόσο, μακροχρόνια μείωση της θνησιμότητας από κάθε αιτία και από καρδιαγγειακή νόσο παρατηρήθηκε μέχρι στιγμής μόνο στις γυναίκες. Οι προτροπές για πρόληψη και αντιμετώπιση του

προδιαβήτη είναι:

▪ Επικεντρωθείτε στην απώλεια βάρους: Η απώλεια του 10% του σωματικού σας βάρους (περίπου 10

κιλά για μια γυναίκα 100 κιλών) μέσα σε 6 μήνες από

τη διάγνωση του προδιαβήτη μπορεί να μειώσει δραματικά τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τα επόμενα 3 χρόνια.

▪ Κινηθείτε: Προτείνεται καθημερινή μέτρια ή

ΈΎΘΎΜΙΟΣ Κ Ά ΠΆΝΤΆ ΗΣ

έντονη άσκηση για 30 λεπτά ή περισσότερο ή τουλάχιστον 5 ημέρες την εβδομάδα.

▪ Τρώτε καλά: Συστήνεται σωστή κατανάλωση 4560 γραμμαρίων υδατανθράκων ανά γεύμα, με μέτρια πρόσληψη λίπους, όχι περισσότερο από το 30% των συνολικών ημερήσιων θερμίδων.

Επομένως, πρόληψη και αντιμετώπιση του προδιαβήτη για ποιοτικότερη και περισσότερη ζωή! ■

Ο Ευθύμιος Καπάνταης είναι παθολόγος με εξειδίκευση στον σακχαρώδη διαβήτη, διευθυντής Τμήματος

Διαβήτη-Παχυσαρκίας-Μεταβολισμού, Νοσοκομείο Metropolitan, πρόεδρος Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας.

Aποφοίτησε από την Iατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1984. Aπό το 1989 μέχρι το 1994 υπηρέτησε στην A' Παθολογική Κλινική του Σισμανόγλειου Γενικού Nοσοκομείου, με σκοπό την απόκτηση του τίτλου της ειδικότητας της Παθολογίας, τον οποίο και έλαβε τον Mάρτιο του 1994. Συγχρόνως, από το 1988 έως το 1993, υπήρξε επιστημονικός συνεργάτης του Iατρικού Iνστιτούτου Mελέτης & Θεραπείας της Παχυσαρκίας. Eπί διετία, από τον Iούλιο του 1994 έως και τον Iούνιο του 1996, υπήρξε επιστημονικός συνεργάτης της A’ Προπαιδευτικής Παθολογικής Kλινικής του Πανεπιστημίου Aθηνών, στο Λαϊκό Γ.Π. Nοσοκομείο, με αποκλειστική απασχόληση στο Διαβητολογικό Kέντρο της κλινικής, καθώς και στο τότε νεοσύστατο Iατρείο Παχυσαρκίας, όπου και ολοκλήρωσε την εξειδίκευσή του στη Διαβητολογία.

To 2005 έλαβε τον τίτλο του SCOPE (Specialist Certification of Obesity Professional Education) National Fellow από τον ΙOTF (International Obesity Task Force) της World Obesity Federation (WOF), πρώην IASO (International Association for the Study of Obesity). Aπό τον Aπρίλιο του 1994 έως τον Δεκέμβριο του 2002, εργαζόταν ως επιμελητής στον Tομέα Eνδοκρινολογίας-Διαβήτη-Mεταβολισμού του Iατρικού Kέντρου Aθηνών. Aπό τον Iανουάριο του 2003 έως σήμερα, εργάζεται ως διευθυντής του Tμήματος Διαβήτη-Παχυσαρκίας-Mεταβολισμού στο Ιδιωτικό Θεραπευτήριο Metropolitan.

Aπό το 1991 είναι τακτικό μέλος της Eλληνικής Διαβητολογικής Eταιρείας και από το 1993 τακτικό μέλος της European Association for the Study of Diabetes. Eπίσης, είναι ιδρυτικό μέλος της Eλληνικής Iατρικής Eταιρείας Παχυσαρκίας και έχει διατελέσει κατ’ επανάληψη μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της, ως πρόεδρος, γενικός γραμματέας, ταμίας κ.λπ., καθώς και πρόεδρος του Πειθαρχικού Συμβουλίου.

προστατευτούν έναντι της COVID-19

ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΤΟΝ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟ του 2022, περίπου 645

εκατομμύρια άνθρωποι είχαν διαγνωστεί με λοίμωξη

COVID-19 παγκοσμίως και 6,6 εκατομμύρια απεβίωσαν.

Σήμερα, η COVID-19 εξακολουθεί να αποτελεί σοβαρή

απειλή για τις ομάδες υψηλού κινδύνου. Σχεδόν το 1/3

όσων ασθενών νοσηλεύτηκαν ανέπτυξε βαριά μορφή

νόσου και το 15% κατέληξε. Για τις ευπαθείς ομάδες,

η νόσος COVID-19 συνεχίζει να αποτελεί τροχοπέδη

στην καθημερινότητά τους. Η προφύλαξη παραμένει η

ασφαλέστερη επιλογή, καθώς μειώνει τόσο τον κίνδυνο

νοσηλείας όσο και τις μακροπρόθεσμες συνέπειες που

η COVID-19 μπορεί να επιφέρει.

Στο πλαίσιο αυτό, και με μήνυμα «Τελείωσε. Πράγματι; Πολλοί πιστεύουν ότι η COVID-19 ανήκει στο

παρελθόν. Εσένα, όμως, που ανήκεις στις ευπαθείς

ομάδες, συνεχίζει να σε απασχολεί. Προστατέψου.

Συμβουλέψου τον γιατρό σου», η AstraZeneca υλοποιεί

εκστρατεία ενημέρωσης με στόχο την ευαισθητοποίη-

ση όσων ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου με επί-

κεντρο την επιτακτική ανάγκη προστασίας έναντι της

SARS-CoV-2 και των παραλλαγών της. Την εκστρατεία

έχουν θέσει υπό την αιγίδα τους: η Ελληνική Εταιρεία

Λοιμώξεων, η Ελληνική Εταιρεία Μεταμοσχεύσεων και

η Ελληνική Νεφρολογική Εταιρεία.

Η εκστρατεία ενημέρωσης αφορά ενδεικτικά:

• Ασθενείς με πρωτοπαθή ή δευτεροπαθή ανοσο-

ανεπάρκεια.

• Λήπτες μεταμόσχευσης συμπαγών οργάνων, όπως του νεφρού.

• Λήπτες μεταμόσχευσης μυελού των οστών.

• Ασθενείς υπό θεραπεία με CAR-T cells ή με άμεσα προγραμματισμένη θεραπεία με CAR-T cells.

• Ασθενείς με αιματολογική κακοήθεια.

• Ασθενείς που βρίσκονται σε θεραπεία με βιολογικό παράγοντα που στρέφεται εναντίον των β-κυττάρων. Στόχος της εκστρατείας ενημέρωσης είναι να υπογραμμίσει ότι η COVID-19 παραμένει κομμάτι της καθημερινότητας και εξακολουθεί να θέτει σε κίνδυνο τις ζωές των ευπαθών ομάδων. Αποβλέπει ακόμη στην ευαισθητοποίηση των ασθενών που ανήκουν σε αυτές και του περιβάλλοντός τους. Αναδεικνύει την ανάγκη να μην επαναπαυτούν και να συμβουλευτούν άμεσα τον γιατρό τους, ώστε να γνωρίζουν πώς μπορούν να προστατευθούν.

Στο πλαίσιο της εκστρατείας και για τις ανάγκες ενημέρωσης των ομάδων υψηλού κινδύνου, δημιουργήθηκε η ιστοσελίδα covidProstatepsou.gr. Οι επισκέπτες της μπορούν να βρουν χρήσιμες πληροφορίες για την COVID-19 και να κατανοήσουν τους λόγους για τους οποίους πρέπει να έρθουν σε επικοινωνία με τον θεράποντα ιατρό τους προκειμένου να προστατευθούν από πιθανή νόσηση. ■

Ειδικό Γραφείο Ασθενών

από την Ουρολογική Εταιρεία

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (ΕΟΕ), αναγνωρίζοντας την ανάγκη της έγκυρης, έγκαιρης και αξιόπιστης

υποστήριξης και ενημέρωσης ασθενών που πάσχουν από ουρολογικές παθήσεις, είναι η πρώτη Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία που ίδρυσε Ειδικό Γραφείο Ασθενών, υπηρετώντας τον κοινωνικό της ρόλο. Στόχοι του Γραφείου Ασθενών (Patient Office) είναι:

• Η υποστήριξη και ενημέρωση των ασθενών με ουρολογικές παθήσεις.

• Η ανάπτυξη προγραμμάτων προαγωγής και πρόληψης ουρολογικών παθήσεων που απευθύνονται στο ευρύτερο κοινό.

• Η συνεργασία με το αντίστοιχο Γραφείο Ασθενών της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας, στο οποίο υπάρχει και ελληνική εκπροσώπηση.

• Η δημιουργία διαύλου επικοινωνίας και συνεργασίας με Συλλόγους Ασθενών που πάσχουν από ουρολογικά νοσήματα.

• Η προαγωγή της επιστημονικά τεκμηριωμένης ιατρικής ενημέρωσης για ουρολογικές παθήσεις και η προσπάθεια περιορισμού της διάχυσης ανακριβών επιστημονικών πληροφοριών μέσω Ιντερνετ. ■

Οι ευπαθείς ομάδες μπορούν να

Γράφει ο ΑΘΑΝ Α ΣΙΟΣ Κ. Π Α ΠΠΑΣ, χειρουργός ουρολόγος - ανδρολόγος, FEBU, συνεργάτης Ιατρικού Κέντρου Αθηνών.

ζωή του, επηρεάζοντας την ποιότητα της καθημερινότητάς του. Η συχνότητα αυξάνεται με την ηλικία. Για παράδειγμα, η ακράτεια εμφανίζεται στο 17% των γυναικών ηλικίας άνω των 20 ετών. Για τις γυναίκες άνω των 60% ετών το ποσοστό αυτό είναι σχεδόν διπλάσιο (38%).

ΠΟΙΑ Ε Ι ΔΗ ΑΚΡΑΤΕΙΑΣ ΥΠ Α ΡΧΟΥΝ; Υπάρχουν τρεις βασικοί τύποι ακράτειας:

Η stress ακράτεια ή ακράτεια προσπαθείας. Αυτό συμβαίνει όταν η ουροδόχος κύστη παρουσιάζει διαρροή ούρων όταν τεθεί υπό ξαφνική πίεση, π.χ. βήχας, άρση βάρους, γέλιο, άθληση. Οι αδύναμοι μύες του πυελικού εδάφους είναι μια από τις κύριες αιτίες αυτού του τύπου ακράτειας. Η ακράτεια αυτή μπορεί να προκληθεί μετά από τοκετό, αύξηση σωματικού βάρους, χρόνια αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης (χρόνιος βήχας, χρόνια άρση βάρους, δυσκοιλιότητα), κατά την εμμηνόπαυση ή άλλη βλάβη που επηρεάζει το πυελικό έδαφος.

Η ΕΓΚΡΑΤΕΙΑ Ε Ι ΝΑΙ Ε ΝΑΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣ παράγοντας

για την υγεία και την ευημερία ενός ατόμου. Είναι συνυφασμένη με την ανάπτυξη του ατόμου, ενώ η απώλειά της αντιμετωπίζεται, λανθασμένα βεβαίως, ως σημείο καμπής. Η αδυναμία ελέγχου της ουροδόχου κύστης και η διαφυγή ούρων προκαλούν μείωση της αυτοεκτίμησης, φοβίες, περιορισμό της ανεξαρτησίας, ενώ έχει άμεσο αντίκτυπο στην κοινωνικοποίηση και τις διαπροσωπικές σχέσεις εν γένει.

ΤΙ Ε Ι ΝΑΙ Η ΑΚΡΑΤΕΙΑ ΟΥ ΡΩΝ ΚΑΙ Π ΟΣΟ ΣΥΧΝ Α

ΑΠΑΝΤΑΤΑΙ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑ Ι ΚΕΣ;

Η ακράτεια ούρων είναι η ακούσια απώλεια ούρων.

Μπορεί να συμβεί βήχοντας, γελώντας, είτε κατά το

φτέρνισμα, τη σωματική άσκηση ή ακόμα κατά την έντονη επιθυμία για ούρηση.

Παρότι δεν είναι ευρέως γνωστό, η ακράτεια εμφανίζεται στο 50% των γυναικών κάποια στιγμή στη

Η επιτακτική ακράτεια, γνωστή και ως υπερδραστήρια κύστη. Αυτή συμβαίνει όταν υπάρχει μια ξαφνική και έντονη ανάγκη για ούρηση. Συχνά οδηγεί σε τυχαία διαρροή αμέσως μετά την πρώτη αίσθηση

της παρόρμησης. Η επείγουσα ακράτεια προκαλείται

από ένα πρόβλημα με τους μυς στα τοιχώματα της ουροδόχου κύστης και μπορεί να επιδεινωθεί από το συναισθηματικό στρες, την υπερβολική κατανάλωση καφέ ή αλκοόλ. Διάφορες παθήσεις που επηρεάζουν

τον εγκέφαλο, όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας ή η νόσος του Πάρκινσον, μπορεί επίσης να αποτελεί αιτία, ενώ σε πολλές περιπτώσεις δεν ανευρίσκεται η αιτία πυροδότησης αυτού του τύπου ακράτειας.

Η μικτή ακράτεια. Αυτή είναι ένας συνδυασμός και των δύο τύπων ακράτειας. Μπορεί να προκαλέσει διαρροή στο φτάρνισμα ή στο γέλιο, ενώ μπορεί επίσης να εμφανιστεί με πολύ έντονες ορμές για ούρηση. Η

μικτή ακράτεια μπορεί να συμβεί όταν υπάρχει αδυναμία της πυέλου καθώς και υπερδραστήρια κύστη.

Γυναικεία ακράτεια: Τι να κάνετε

για να την αντιμετωπίσετε!

ΤΙ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑ ΝΕΙ Ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ Ε ΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ

ΓΥΝΑΙΚΕ Ι ΑΣ ΑΚΡΑΤΕΙΑΣ;

Πέρα από το ιστορικό της ασθενούς και την ενδελεχή

κλινική εξέταση από τον ουρολόγο, ο έλεγχος περιλαμβάνει εξειδικευμένες εξετάσεις, όπως γενική και καλλιέργεια ούρων, υπέρηχο νεφρών-κύστης προ και

μετά ούρησης και ενδεχομένως ημερολόγιο ούρησης, κυστεοσκοπικό έλεγχο ή/και ουροδυναμική μελέτη.

ΠΟΙΕΣ Ε Ι ΝΑΙ ΟΙ

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚ Ε Σ ΕΠΙΛΟΓ Ε Σ ΓΙΑ ΤΗ

ΓΥΝΑΙΚΕ Ι Α ΑΚΡΑΤΕΙΑ;

Πριν την επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής επιλο-

τειας είναι να πραγματοποιήσει μερικές απλές αλλαγές στον καθημερινό τρόπο ζωής. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν: • Σταδιακή μείωση της ημερήσιας πρόσληψης καφεΐνης. Η καφεΐνη αυξάνει την ταχύτητα παραγωγής ούρων στον οργανισμό, επομένως ο περιορισμός καφεΐνούχων ροφημάτων θα βελτιώσει σημαντικά την κατάσταση αυτή.

γής από την ασθενή μαζί με τον θεράποντα ουρολόγο

της, είναι σημαντικό να σκεφτεί η κάθε γυναίκα τον

δικό της τρόπο ζωής, τον αντίκτυπο που έχει η ακρά-

τεια στην ίδια και τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτή-

ματα του κάθε τύπου θεραπείας.

Α. Αλλαγές συνηθειών Κάποια αποτελεσματικά πράγματα που μπορεί να κάνει κανείς για να βελτιώσει όλους τους τύπους ακρά-

• Απώλεια σωματικού βάρους. Η ουροδόχος κύστη και το πυελικό έδαφος δέχονται μεγαλύτερη πίεση σε άτομα με αυξημένο σωματικό βάρος. Αυτό αναγκάζει τους μυς να εκτελούν μεγαλύτερο έργο. Επομένως η μείωση του βάρους μπορεί να μειώσει τα υποκείμενα συμπτώματα.

• Κατανάλωση υγρών (1,5 - 2 lt /ημερησίως). Ο περιορισμός της πρόσληψης υγρών ερεθίζει την ουροδόχο κύστη από τον μικρό όγκο ισχυρών ούρων και μπορεί να επιδεινώσει το πρόβλημα. Αντίθετα η κατανάλωση αρκετής ποσότητας υγρών ομοιόμορφα μέσα στην ημέρα θα βοηθήσει στην ύφεση των ενοχλημάτων.

• Διακοπή του καπνίσματος. Το κάπνισμα επηρεάζει

το κολλαγόνο στο δέρμα, στους μυς και τους συνδετικούς ιστούς, ενώ παράλληλα ο βήχας (απόρροια του

καπνίσματος) μπορεί να προκαλέσει σταδιακή χαλάρωση του πυελικού εδάφους.

• Αποφυγή δυσκοιλιότητας.

Β. Ασκήσεις των μυών του πυελικού εδάφους

Οι μύες του πυελικού εδάφους περιβάλλουν την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα (το σωλήνα που μεταφέ-

ρει τα ούρα από την ουροδόχο κύστη προς τα έξω) και ελέγχουν τη ροή των ούρων κατά την ούρηση. Οι αδύναμοι ή ταλαιπωρημένοι μύες του πυελικού εδάφους

μπορεί να προκαλέσουν ακράτεια ούρων, επομένως η

άσκηση αυτών των μυών συνιστάται συχνά. Ο ουρολό-

γος σας μπορεί να σας παραπέμψει σε έναν ειδικό για

να ξεκινήσετε ένα πρόγραμμα εκγύμνασης των μυών

του πυελικού εδάφους, κατόπιν αξιολόγησης. Η προπόνηση των μυών του πυελικού εδάφους

μπορεί να ωφελήσει τους περισσότερους με ακράτεια

ούρων.

Γ. H επανεκπαίδευση της ουροδόχου κύστης

Σε περιπτώσεις επιτακτικής ακράτειας, η επανεκπαί-

δευση της ουροδόχου κύστης είναι πολύ σημαντική.

Έρευνες έχουν δείξει ότι μπορεί να βελτιώσει την ποι-

ότητα ζωής, μειώνοντας την ανάγκη να βιαστεί κανείς στην τουαλέτα και να αποτρέψει τις ανεπιθύμητες διαρροές. Η επανεκπαίδευση περιλαμβάνει μεθόδους

και τεχνικές, οι οποίες αυξάνουν το χρονικό διάστημα μεταξύ αίσθησης για ούρηση και ανάγκης να πάει στην τουαλέτα.

Δ. Φαρμακευτική αγωγή

Η φαρμακευτική αγωγή συνήθως συνταγογραφείται

για να βοηθήσει με τα συμπτώματα της επιτακτικής ακράτειας. Για να είναι αποτελεσματική, καλό είναι να συνδυάζεται με αλλαγές στον τρόπο ζωής ή επανεκ-

παίδευση της ουροδόχου κύστης. Τα κυριότερα φάρμακα που χρησιμοποιούνται ονομάζονται αντιχολινεργικά ή αγωνιστές Β3. Τα φάρμακα αυτά χαλαρώνουν τον μυ της ουροδόχου κύστης, επιτρέποντάς του να συγκρατεί περισσότερα ούρα.

Ε. Χειρουργικές θεραπείες Υπάρχουν διαφόρων ειδών χειρουργικές θεραπευτικές επιλογές. Οι εκάστοτε χειρουργικές επιλογές διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο ακράτειας, τη βαρύτητα

του προβλήματος και προσαρμόζονται στις ανάγκες της κάθε ασθενούς.

Για την ακράτεια προσπάθειας υπάρχουν τρεις τύποι χειρουργείων:

• Ταινίες ακράτειας. Στην τεχνική αυτή χρησιμοποιείται ειδική συνθετική ταινία για να στηρίξει την ουρήθρα, ώστε να μην ανοίγει κατά λάθος στο βήχα ή στην έντονη αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης. Είναι χειρουργείο μιας ημέρας νοσηλείας και η ασθενής επιστρέφει άμεσα στην καθημερινότητά της.

• Διογκωτικοί παράγοντες. Διογκωτικός παράγοντας εγχέεται στο τοίχωμα της ουρήθρας μέσω ενός κυστεοσκοπίου για να αυξηθεί το πάχος του τοιχώματος, ώστε να μπορεί να συγκρατεί τα ούρα πιο αποτελεσματικά. Η αποτελεσματικότητα της μεθόδου είναι περιορισμένη, συγκριτικά με άλλες μεθόδους.

• Ανάρτηση της ουροδόχου κύστης. Η τεχνική αυτή είναι πιο σύνθετη και χρησιμοποιείται επί αδυναμίας

του αυχένα της ουροδόχου κύστης, ανυψώνοντας την κύστη και στερεώνοντάς την πίσω στην κανονική της θέση.

Για την επιτακτική ακράτεια υπάρχουν επίσης αρκετές θεραπευτικές επιλογές που θα πρέπει να εξατομικεύονται ανάλογα την κάθε ασθενή και το υποκείμενο πρόβλημα και περιλαμβάνουν:

• Εγχύσεις Botox στην ουροδόχο κύστη.

• Διέγερση ιερών νεύρων (sacral nerve stimulation).

• Κυστεοπλαστική κατά Clam. ■

ΆΘΆ ΝΆΣΙΟΣ Κ. ΠΆΠΠ Ά Σ Άπόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης και ειδικευθείς στην Άθήνα, ο ουρολόγος Άθανάσιος Κ. Πάππας αποτελεί μέλος της ομάδας του Ά. Πλουμίδη στο Ιατρικό Κέντρο Άθηνών. Με πλούσια χειρουργική εμπειρία και ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις νέες και καινοτόμες τεχνολογίες προς όφελος του ασθενούς, ασχολείται συστηματικά με την Ενδοουρολογία, τη λιθίαση, την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη, τις κακοήθειες του ουροποιητικού, την υπογονιμότητα και τη στυτική δυσλειτουργία.

Έχει συμμετάσχει σε αρκετά εκπαιδευτικά προγράμματα δεξιοτήτων, με πιο πρόσφατο το εκπαιδευτικό

πρόγραμμα δεξιοτήτων Ενδοουρολογίας στο Παρίσι, ενώ άρθρα του δημοσιεύονται στα μεγαλύτερα διεθνή περιοδικά του τομέα. Με συνεχή παρουσία σε επιστημονικά συνέδρια, συνεχίζει να διευρύνει τους ορίζοντές

του στη σύγχρονη Ουρολογία. Άποτελεί μέλος της Ελληνικής και της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας, καθώς και μέλος του European Board of Urology (FEBU).

Είμαστε ένας σύνδεσμος 26 ηγέτιδων φαρμακευτικών εταιρειών, τις οποίες ενώνει ο κοινός στόχος να προωθήσουμε την ταχύτερη και ευρύτερη πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες στην Ελλάδα.

Είμαστε ένας συνομιλητής που ενώνει τις δυνάμεις του με όλους τους θεσμικούς φορείς στην Ελλάδα για να συμβάλλει στην καθιέρωση ενός υγειονομικού συστήματος υψηλής ποιότητας. Είμαστε ένας καταλύτης με τη φιλοδοξία να συμβάλλουμε στην ευημερία, την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας.

Προωθούμε την καινοτομία:

• για τις ευεργετικές της συνέπειες στις ζωές των ανθρώπων

• τη συμβολή της στη βελτίωση των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης

• τη θετική της επίδραση στην οικονομία

Leoforos Kifissias 280 & Agriniou 3, Chalandri, 15232, Athens, Greece

www.pifgreece.gr

Διευθύντρια Εταιρικών

ΕΝΑΝ ΑΙΩΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, έναν αιώνα καινοτομίας συμπληρώνει φέτος η Novo Nordisk, ανανεώνοντας τη

δέσμευσή της -μέσω των πρωτοποριακών επιστημονικών

της ανακαλύψεων- για την επέκταση της πρόσβασης

των ασθενών στα φάρμακά της και την προσπάθεια να

αποτρέψει και τελικά να θεραπεύσει τις χρόνιες ασθέ-

νειες. Η Μαίρη Καραγεώργου, διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων της Novo Nordisk Hellas, σε συνέντευξή της στο «HEALTH NEXT GENERATION», αναφέρεται μεταξύ άλλων στις καινοτομίες της εταιρείας, στην επιδίωξή της να βελτιώσει τη ζωή των ανθρώπων που ζουν με σπάνιες παθήσεις, στα μελλοντικά σχέδια, στις κλινικές έρευνες που υλοποιεί στη χώρα μας, στη συνεργασία με τη Microsoft προκειμένου να επιταχύνει την ανακάλυψη και ανάπτυξη φαρμακευτικών σκευασμάτων, χρησιμοποιώντας την τεχνολογία των big data και της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ), αλλά και στο αποτύπωμά της στην ελληνική κοινωνία. Αναλυτικότερα η συνέντευξη έχει ως εξής:

— Εδώ και πολλά χρόνια η Novo Nordisk οδηγεί τις εξελίξεις στον τομέα του σακχαρώδους διαβήτη και της παχυσαρκίας. Ποιες είναι οι καινοτομίες που έχει εισαγάγει στην αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών και ποιοι είναι οι στόχοι για τα επόμενα χρόνια; Η Novo Nordisk πρωτοστατεί στη θεραπεία του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 με την εβδομαδιαία ενέσιμη

θεραπεία που είναι διαθέσιμη και στην Ελλάδα από

τον Ιούνιο του 2021. Παράλληλα, η ημερήσια ενέσιμη

θεραπεία για την αντιμετώπιση της νόσου της παχυσαρ-

κίας είναι διαθέσιμη στην Ελλάδα από το 2017, ενώ η

εβδομαδιαία ενέσιμη θεραπεία κατά της παχυσαρκίας

είναι ήδη διαθέσιμη στις ΗΠΑ με έγκριση από τον FDA

για χορήγηση σε εφήβους άνω των 12 ετών.

Η Novo Nordisk, τα επόμενα χρόνια, αναμένεται να

ενδυναμώσει το portfolio της στις θεραπευτικές κατηγορίες του σακχαρώδους διαβήτη, της παχυσαρκίας, της αιμορροφιλίας και των αναπτυξιακών διαταραχών, ενώ παράλληλα θα δραστηριοποιηθεί στις σπάνιες χρόνιες παθήσεις (Rare Disease), τη χρόνια μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα (NASH), καθώς και τα καρδιαγγειακά νοσήματα (CVD).

Ο στόχος μας τα επόμενα χρόνια είναι να θεραπεύουμε και -γιατί όχι;- να νικήσουμε τα χρόνια νοσήματα

του σακχαρώδους διαβήτη και της παχυσαρκίας, βελ-

τιώνοντας ραγδαία την ποιότητα ζωής των ασθενών

ανά την υφήλιο.

— Τι σηματοδοτούν τα 100 χρόνια από την ίδρυση

της εταιρείας;

Η Novo Nordisk είναι μια εταιρεία που κατέχει ηγετική

θέση και παγκόσμια παρουσία στον τομέα της Υγείας.

Ιδρύθηκε το 1923 και εδρεύει στη Δανία. Στόχος μας είναι

να οδηγήσουμε την αλλαγή για να νικήσουμε τον σακχαρώδη διαβήτη και άλλες σοβαρές χρόνιες παθήσεις, όπως την παχυσαρκία και σπάνιες αιματολογικές και ενδοκρινολογικές διαταραχές, μέσω της πρωτοπορίας μας σε επιστημονικά επιτεύγματα, της αύξησης της προσβασιμότητας στα φάρμακά μας, εργαζόμενοι με στόχο να αναχαιτίσουμε και τελικά να θεραπεύσουμε

τον σακχαρώδη διαβήτη.

Καθώς η Novo Nordisk συμπληρώνει τα 100 έτη, ανανεώνουμε τη δέσμευσή μας να οδηγούμε την αλλαγή για έναν υγιή κόσμο. Ενώ εκατομμύρια άνθρωποι

σε όλο τον πλανήτη βασίζονται στα φάρμακά μας που σώζουν ζωές, αντιμετωπίζουμε νέες προκλήσεις στον

τομέα της Υγείας. Η διάσωση των ανθρώπινων ζωών

πρέπει να συμβαδίζει με τη βελτίωση της υγείας και της

ευεξίας, με απώτερο στόχο έναν κόσμο απαλλαγμένο

από το φορτίο της νόσου. Η επιμονή και η συνεργασία

μάς χαρακτήριζαν στο παρελθόν και θα χαράξουν το

μέλλον μας. Μαζί οδηγούμε την αλλαγή σε όλες τις γενιές.

— Η Novo Nordisk ανακοίνωσε την επιδίωξή της

να βελτιώσει τη ζωή των ανθρώπων που ζουν με σπάνιες παθήσεις. Τι θα πρέπει να περιμένουμε από την εταιρεία;

Οι δυνατότητες της σύγχρονης ιατρικής επιστήμης είναι εξαιρετικές και εμείς επενδύουμε στην επιστημονική

Στιγμιότυπο από τη συμμετοχή της ομάδας

της Novo Nordisk Hellas στον Ημιμαραθώνιο.

καινοτομία σε περισσότερους θεραπευτικούς τομείς

από ποτέ. Σε αυτούς περιλαμβάνεται και ο σακχαρώδης

διαβήτης, από τον οποίο ξεκίνησε το έργο μας, όπως επίσης και η παχυσαρκία και η καρδιαγγειακή νόσος, η νόσος Αλτσχάιμερ, η μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα (NASH) και σπάνιες ενδοκρινολογικές και αιματολογικές διαταραχές, συμπεριλαμβανομένης της δρεπανοκυτταρικής αναιμίας.

Για να φέρουμε την επανάσταση, χρησιμοποιούμε πλατφόρμες νέας τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένης

της κυτταρικής θεραπείας, της παρεμβολής RNA και της γονιδιακής επεξεργασίας, ενώ εφαρμόζεται η ανθρωποκεντρική προσέγγιση με τη χρήση των big data και της ψηφιακής τεχνολογίας. Με αυτές τις νέες προσεγγίσεις έχουμε τη δυνατότητα να προσφέρουμε θεραπείες που μπορούν να αλλάξουν τη ζωή των ασθενών με σπάνιες παθήσεις.

— Ποιες κλινικές μελέτες είναι σε εξέλιξη στην Ελλάδα και ποιος είναι ο προγραμματισμός σας για το επόμενο διάστημα; Παρά τις βελτιώσεις στις θεραπευτικές επιλογές του σακχαρώδους διαβήτη, εξακολουθεί να υπάρχει ανάγκη για καλύτερη πρόληψη και θεραπεία. Η Novo Nordisk αναλαμβάνει δράση αναπτύσσοντας νέα φάρμακα και, ως εταιρεία, είμαστε υπεύθυνοι για τον αυστηρό έλεγχο των προϊόντων μας, ώστε να τεκμηριωθούν η αποτελεσματικότητα και η ασφάλειά τους μέσω της κλινικής έρευνας.

30 κλινικές μελέτες της Novo Nordisk έχουν πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα το διάστημα 2016-2022 στις οποίες συμμετείχαν 1.297 ασθενείς.

Τα επόμενα έτη ο αριθμός των κλινικών μελετών που θα αναπτυχθούν και θα διεξαχθούν στην Ελλάδα αναμένεται να πολλαπλασιαστεί και να συμπεριλαμβάνει πληθώρα θεραπευτικών κατηγοριών και τη συμμετοχή επαυξημένων ασθενών σε αυτές.

— Ποια είναι τα επενδυτικά σχέδια της εταιρείας;

Το ίδρυμα της Novo Nordisk είναι ο βασικός μας μέτοχος.

Ο σκοπός του ιδρύματος είναι να παρέχει μια σταθερή

βάση για εμπορικές και ερευνητικές δραστηριότητες του

ομίλου εταιρειών της Novo, καθώς και να υποστηρίξει

τις επιστημονικές και ανθρωπιστικές προσπάθειές μας.

Στους θεραπευτικούς μας τομείς επιδιώκουμε να

πρωτοπορούμε σε επιστημονικά επιτεύγματα, διευρύνο-

ντας την πρόσβαση στα φάρμακά μας και δουλεύοντας

σε συνεργασία για την πρόληψη και τελικά τη θεραπεία

των παθήσεων με τις οποίες ασχολούμαστε.

Τα επόμενα έτη η εταιρεία μας αναμένεται να κάνει

αλματώδη βήματα στην εξέλιξη των ψηφιακών λύσεων

και την επέκταση των κέντρων έρευνας και τεχνολογίας της.

— Ποιοι είναι οι στόχοι της συνεργασίας της Novo

Nordisk με τη Microsoft;

Η Novo Nordisk και η Microsoft έχουν συνάψει μια νέα στρατηγική συνεργασία σε κεντρικό επίπεδο για να συν-

δυάσουν τις υπηρεσίες της Microsoft, το cloud και την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) με τις δυνατότητες ανακάλυψης και ανάπτυξης νέων φαρμακευτικών σκευασμάτων της Novo Nordisk.

Η Microsoft παρέχει την τεχνολογία της Τεχνητής

Νοημοσύνης (AI), τα βασικά επιστημονικά μοντέλα και τη μακροχρόνια τεχνογνωσία της, συνεργαζόμενη με τους ειδικούς επιστήμονες του τομέα της Υγείας της Novo Nordisk, με στόχο την επιτάχυνση του τομέα έρευνας και ανάπτυξης της εταιρείας. Τα μοντέλα Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) που προκύπτουν από τη συνεργασία

της Novo Nordisk με τη Microsoft θα εφαρμοστούν στις δύο ακόλουθες περιπτώσεις χρήσης:

Η πρώτη περίπτωση χρήσης επικεντρώνεται στην

Μ ΆΙ ΡΗ Κ Ά ΡΆ Γ ΈΩ ΡΓΟΎ

αυτοματοποιημένη σύνοψη και ανάλυση πληροφοριών από πηγές όπως η βιβλιογραφία, τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, οι επιστημονικές εκθέσεις και τα διεθνή fora, προκειμένου να αποκτηθούν νέες και ευρύτερες επιστημονικές γνώσεις.

Ενώ η δεύτερη περίπτωση χρήσης στοχεύει στην ανάπτυξη μοντέλων που προβλέπουν τον κίνδυνο ενός ατόμου να αναπτύξει αθηροσκληρητική καρδιαγγειακή νόσο, που προκαλείται από συσσώρευση λιπών, χοληστερόλης και άλλων ουσιών μέσα και πάνω στα τοιχώματα των αρτηριών. Η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) θα χρησιμοποιηθεί επίσης για τον εντοπισμό νέων θεραπευτικών στόχων και τον καθορισμό βιοδεικτών της νόσου.

Οι δύο εταιρείες αναπτύσσουν μία πλατφόρμα Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ), όπου ένα σύνολο μεγάλων ψηφιακών μοντέλων θα εκτελεί πολλαπλές διεργασίες.

Αυτό θα επιτρέψει την έναρξη νέων έργων και υποθέσεων χρήσης, σε συνεχή βάση, καθ’ όλη τη διάρκεια της πολυετούς συνεργασίας μεταξύ των δύο εταιρειών.

— Ποιο είναι το αποτύπωμα της Novo Nordisk στην ελληνική κοινωνία;

Καθώς αναφερθήκαμε στις κλινικές μελέτες, θα ήθελα να τονίσω πως η Novo Nordisk επένδυσε 13,4 εκατομμύρια ευρώ σε έρευνα και ανάπτυξη στην Ελλάδα, το διάστημα 2016-2022, ενώ πλέον το ελληνικό υποκατάστημα αριθμεί περισσότερους από 100 εργαζομένους, διπλασιάζοντας το προσωπικό του μέσα στην τελευταία δεκαετία.

Παράλληλα, διαρκώς αναπτύσσονται νέες θέσεις εργασίας τόσο σε τοπικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, με τους εργαζομένους της εταιρείας να ξεπερνούν τους 54.400 εργαζομένους σε 80 χώρες. ■

Η Μαίρη Καραγεώργου είναι διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων και μέλος του Leadership Team της εταιρείας

Novo Nordisk Ελλάς από τον Φεβρουάριο του 2012, με δραστηριότητα στην Ελλάδα και την Κύπρο. Ξεκίνη-

σε την καριέρα της το 1997, όπου εντάχθηκε στο δυναμικό της εταιρείας Bristol Myers Squibb. Άπό το 1999 εργάστηκε στον Όμιλο Johnson & Johnson έως το 2007, όπου εντάχθηκε στο δυναμικό της εταιρείας Amgen Hellas ως Key Account Manager.

Με περισσότερα από 20 έτη επαγγελματικής πορείας στον φαρμακευτικό κλάδο, διαθέτει πολυετή εμπειρία στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση εθνικών προγραμμάτων ευαισθητοποίησης του γενικού πληθυσμού, καθώς και προγραμμάτων εταιρικής επικοινωνίας και εταιρικής υπευθυνότητας.

Στις θέσεις ευθύνης που κατέχει, έχει ως κεντρικό ρόλο τη διαμόρφωση ρυθμιστικών θεμάτων, τη συνεργασία με φορείς, τη συμμετοχή στο σχεδιασμό πολιτικών στο χώρο της Υγείας, αλλά και το σχεδιασμό και υλοποίηση στρατηγικών και πολιτικών τιμολόγησης, αποζημίωσης και Market Access. Είναι απόφοιτη του τμήματος Χημικών Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών και κάτοχος MBA του Οικονομικού Πανεπιστημίου της Άθήνας. Έχει παρακολουθήσει μαθήματα Negotiation and Competitive Decision Making στο Harvard Business School, στο LSE για Market Access και στο INSEAD για Negotiations.

ΑΡΕΤΑ

Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙ Ω ΤΗΣ ΠΑΠΑΝΑΓΙ Ω ΤΟΥ, αναπληρωτής καθηγητής Ακτινολογίας

ΕΚΠΑ, Αρεταίειο Πανεπιστημιακό

Νοσοκομείο, καθηγητής

Νευροακτινολογίας Νοσοκομείου BremenMitte της Βρέμης.

ραγικά, υπολογίζονται σε 30.000 με 35.000, η βαρύτητα των οποίων ποικίλλει από ελαφριά έως πολύ βαριά με κίνδυνο για μόνιμη αναπηρία και θάνατο. Κατά την έξοδο από το νοσοκομείο υπολογίζεται πως στη χώρα μας το 1/3 των ασθενών έχει μεγάλου βαθμού αναπηρία, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό κοντά στο 20% καταλήγει κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του και το 1/3 στον ένα χρόνο. Ιδιαίτερα στις γυναίκες το εγκεφαλικό επεισόδιο αποτελεί την 3η αιτία θανάτου και συχνότερη αιτία θανάτου σε σχέση με τους άνδρες. Μάλιστα, μία στις

πέντε γυναίκες θα πάθει εγκεφαλικό. Τα καλά νέα είναι ότι τα περισσότερα εγκεφαλικά μπορούν να προληφθούν.

ΩΣ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ επεισόδιο ονομάζεται η νέκρωση μίας περιοχής του εγκεφάλου, λόγω διακοπής της τροφοδοσίας της με αίμα. Η νέκρωση οφείλεται σε απόφραξη μίας αρτηρίας του εγκεφάλου μέσω θρόμβου (πήγμα αίματος). Ανάλογα με το ποια αρτηρία του εγκεφάλου αποφράσσεται επηρεάζονται διαφορετικές λειτουργίες του σώματος και του νου, αυτές που ελέγχονται από το αντίστοιχο τμήμα του εγκεφάλου που δεν αιματώνεται πια. Για παράδειγμα, αν νεκρωθεί η περιοχή που ελέγχει την κινητικότητα του αριστερού ποδιού, τότε δεν θα μπορεί ο εγκέφαλος να δώσει εντολή για να κινηθεί το αριστερό πόδι. Τα εγκεφαλικά στη χώρα μας, ισχαιμικά και αιμορ-

Όταν πρόκειται για την πρόληψη του εγκεφαλικού, ακούμε συχνά για τους κύριους παράγοντες κινδύνου που ισχύουν για όλους, όπως το κάπνισμα, η υψηλή αρτηριακή πίεση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπερλιπιδαιμία, η νόσος καρωτίδων, η κολπική μαρμαρυγή. Ωστόσο, ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου σε γυναίκες μπορεί επίσης να επηρεαστεί από παράγοντες που δεν επηρεάζουν τους άνδρες. Αυτοί οι παράγοντες περιλαμβάνουν τις ορμονικές αλλαγές, την εγκυμοσύνη και τη χρήση αντισυλληπτικών χαπιών.

Ο Ρ ΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΓΚΥΜΟΣ Υ ΝΗΣ Καταστάσεις που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού και καρδιακών παθήσεων είτε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή μετά τον τοκετό. Η υπέρταση, ο διαβήτης κύησης και η προεκλαμψία είναι μερικοί από τους παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση του κινδύνου εγκεφαλικού κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι γυναίκες που έχουν παρουσιάσει υπέρταση πριν από την εγκυμοσύνη διατρέ-

Ι ΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕ Ι Ο

Ποιοι παράγοντες

επηρεάζουν τον κίνδυνο

ΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ

ΕΠΕΙΣΟΔ Ι ΟΥ στις γυναίκες!

χουν μεγαλύτερο κίνδυνο υπέρτασης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Μετά τον τοκετό, υπάρχει επίσης η σπάνια επιπλοκή της θρόμβωσης φλεβωδών κόλπων που μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλικό επεισόδιο.

Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι η περίοδος υψηλότερου

κινδύνου για εγκεφαλικό που σχετίζεται με την εγκυμοσύνη είναι από μία ημέρα πριν έως δύο εβδομάδες

μετά τον τοκετό.

Ο Ρ ΟΛΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣ ΥΛΛΗΨΗΣ

ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΡΜΟΝΟΘΕΡΑΠΕ Ι ΑΣ

Ενώ η αντισύλληψη γενικά θεωρείται ασφαλής, υπάρχουν ορισμένες περιπτώσεις στις οποίες οι ορμόνες

που χρησιμοποιούνται στα αντισυλληπτικά χάπια μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού. Γυναίκες

που έχουν υψηλή αρτηριακή πίεση, διαβήτη, παχυσαρκία, καπνίζουν ή έχουν εμφανίσει φλεβικές θρομβώσεις θα πρέπει να συμβουλευτούν τον γιατρό τους πριν ξεκινήσουν τη λήψη αντισυλληπτικών χαπιών.

Καθώς οι γυναίκες μπαίνουν στην εμμηνόπαυση, το σώμα τους παράγει λιγότερα οιστρογόνα, τα οποία

μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα όπως εξάψεις, προβλήματα στον ύπνο και ξηρότητα του κόλπου. Η ορμονοθεραπεία είναι μια κοινή θεραπεία για τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης και περιλαμβάνει τη λήψη οιστρογόνων ή προγεστερόνης για την ανακούφιση αυτών των συμπτωμάτων. Ωστόσο, ορισμένες μελέτες υποδηλώνουν ότι τα άτομα που χρησιμοποιούν ορμονοθεραπεία μπορεί να έχουν αυξημένο κίνδυνο θρομβώσεων και εγκεφαλικού, αν και τα αποτελέσματα της μελέτης είναι αντικρουόμενα. Πρόσφατες κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούν στις γυναίκες να χρησιμοποιούν θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, εάν είναι κατάλληλη για τις ατομικές τους ανάγκες. Η αποφυγή της ορμονοθεραπείας δεν θα μειώσει τον κίνδυνο εγκεφαλικού και σε ορισμένες περιπτώσεις τα οφέλη μπορεί να υπερτερούν των κινδύνων. Σημαντική είναι η συζήτηση με τον θεράποντα γιατρό για την έναρξη ορμονικής υποκατάστασης, ιδιαίτερα εάν υπάρχουν παράγοντες κινδύνου για εγκεφαλικό, όπως υψηλή αρτηριακή πίεση, καρδιακές παθήσεις ή διαβήτης. Με τον θεράποντα γιατρό θα σταθμιστούν οι

κίνδυνοι και τα οφέλη της ορμονοθεραπείας, ώστε να

ληφθεί η κατάλληλη εξατομικευμένη απόφαση.

Η ΘΕΡΑΠΕ Ι Α ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ

Η οξεία φάση είναι σαφώς η πιο κρίσιμη στην έκβαση

ενός ασθενούς που υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο, δι-

ότι όσο μικρότερης βαρύτητας είναι τα συμπτώματα

μετά το επεισόδιο τόσο πιθανότερο είναι ο ασθενής

να επανέλθει και πάλι στη φυσιολογική του ζωή. Για το

λυτικό φάρμακο για να διαλύσει το θρόμβο. Επιπλέον, κυρίως στα βαριά εγκεφαλικά επεισόδια, δύναται να διενεργηθεί

η μηχανική αφαίρεση του θρόμβου, η λεγόμενη θρομβεκτομή.

Η άμεση διενέργεια της μηχανικής θρομβεκτομής

είναι η επέμβαση που, εφόσον εφαρμοστεί, θα μειώσει σημαντικά τις πιθανότητες μόνιμης αναπηρίας και τα συμπτώματα μπορούν να υποχωρήσουν είτε εν μέρει είτε στο σύνολό τους. Η επέμβαση της θρομβεκτομής διενεργείται για την απομάκρυνση του θρόμβου αίματος, που έχει αποφράξει ένα αγγείο στον εγκέφαλο. Καθώς ο εγκέφαλος είναι πολύ ευαίσθητος στην έλλειψη αιμάτωσης, η επέμβαση πρέπει να πραγματοποιηθεί σύντομα μετά την έναρξη των συμπτωμάτων, συνήθως εντός των πρώτων ωρών από την εμφάνιση

του εγκεφαλικού επεισοδίου.

λόγο αυτόν είναι πολύ σημαντικό να μεταφερθεί άμεσα σε νοσοκομείο και να λάβει την ενδεδειγμένη θεραπεία. Μετά την οξεία φάση, επίσης σημαντικό είναι η νοσηλεία των ασθενών με οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο να γίνεται σε οργανωμένα κέντρα, τις λεγόμενες stroke unit, και να ακολουθήσουν, εφόσον κριθούν

απαραίτητες, θεραπείες αποκατάστασης.

Σκοπός της θεραπείας είναι η άμεση διάνοιξη του

αποφραγμένου αγγείου, καθώς ο εγκέφαλος είναι πολύ ευαίσθητος στην έλλειψη αιμάτωσης, η διάνοιξη πρέπει να επιτευχθεί σύντομα μετά την έναρξη των συμπτωμάτων, συνήθως εντός των πρώτων ωρών από την εμφάνιση του εγκεφαλικού επεισοδίου. Τις πρώτες 4,5 ώρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων μπορεί, εάν δεν υπάρχουν αντενδείξεις, να χορηγηθεί θρομβο-

Π Ά Ν Ά ΓΙ ΩΤΗΣ Π Ά Π Ά Ν Ά ΓΙ ΩΤΟΎ

ΠΛΕΟΝΕΚΤ Η ΜΑΤΑ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜ Ε ΝΩΝ Κ Ε ΝΤΡΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚ Ω Ν Τα πλεονεκτήματα τα βλέπουμε καθημερινά στο κέντρο μας, το Κέντρο Επεμβατικής Αντιμετώπισης Εγκεφαλικών Επεισοδίων των Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων Αιγινήτειο, Αρεταίειο και του ΓΝΑ Αλεξάνδρα. Εξειδικευμένη διεπιστημονική ομάδα των τριών νοσοκομείων εξετάζει τους ασθενείς με ΑΕΕ, προβαίνει στις απαραίτητες απεικονιστικές εξετάσεις και αποφασίζει άμεσα αν θα χορηγηθεί θρομβολυτικό φάρμακο και αν μπορεί να διενεργηθεί μηχανική διάνοιξη της αρτηρίας και αφαίρεσης του θρόμβου μέσω της επέμβασης της θρομβεκτομής. Ένα εξειδικευμένο, λοιπόν, κέντρο έχει οργανωθεί ακριβώς σε αυτή τη βάση, ώστε να προσφερθούν στον ασθενή τα μέγιστα κατά την πρώτη και κρίσιμη φάση του εγκεφαλικού επεισοδίου. Επίσης στο εξειδικευμένο κέντρο θα διερευνηθούν τα αίτια που οδήγησαν στο εγκεφαλικό επεισόδιο, ώστε να αποτραπεί ένα επόμενο συμβάν στο μέλλον. Για παράδειγμα, αν η αιτία του επεισοδίου ήταν η κολπική μαρμαρυγή, ο ασθενής θα λάβει φαρμακευτική αγωγή, αν η αιτία είναι μια σημαντική στένωση της καρωτίδος, αυτή πρέπει να αντιμετωπιστεί είτε με χειρουργική επέμβαση είτε με αγγειοπλαστική και τοποθέτηση στεντ. ■

Ο Παναγιώτης Παπαναγιώτου είναι αναπληρωτής καθηγητής Άκτινολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού

Πανεπιστήμιου Άθηνών στο Ά’ Εργαστήριο του Άρεταιείου Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου και καθηγητής Νευροακτινολογίας του Νοσοκομείου Bremen-Mitte της Βρέμης. Είναι επεμβατικός νευροακτινολόγος και θεωρείται ειδικός στις επεμβατικές θεραπείες στα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και στα ανευρύσματα εγκεφάλου με πλούσιο συγγραφικό και ερευνητικό έργο.

5 αστέρων!

Tα διαγνωστικά κέντρα Affidea που συμμετέχουν στο πρόγραμμα Dose Excellence είναι τα μοναδικά

κέντρα στην Ελλάδα που βραβεύθηκαν με 5 αστέρια

από την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ακτινολογίας

για την ποιότητα και την ασφάλεια των

εξετάσεων που διενεργούν.

πρέπει να γνωρίζετε για τη μετάβαση

Γράφει η ΕΙΡ Η ΝΗ ΛΑΜΠΡΙΝΟΥΔ Α ΚΗ, καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, διευθύντρια Μονάδας Κλιμακτηρίου και Εμμηνόπαυσης Β’ Μαιευτικής και Γυναικολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Αρεταίειο Νοσοκομείο, πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Κλιμακτηρίου και Εμμηνόπαυσης.

Η ΕΜΜΗΝ Ο ΠΑΥΣΗ Ε Ι ΝΑΙ ένα φυσιολογικό γεγονός στη

ζωή της γυναίκας. Εμφανίζεται γύρω στα 51 χρόνια και

οφείλεται στη διακοπή της παραγωγής οιστρογόνων

από την ωοθήκη. Η έλλειψη των οιστρογόνων στον ορ-

γανισμό δημιουργεί άμεσα συμπτώματα και επιφέρει

μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία μιας γυναίκας.

Τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα είναι οι εξά-

ψεις και οι εφιδρώσεις. Η έξαψη βιώνεται ως μια

απότομη αύξηση της θερμοκρασίας του θώρακα και

του προσώπου που συνοδεύεται με ερυθρότητα και

ταχυκαρδία. Όταν οι εξάψεις συμβαίνουν το βράδυ

προκαλούν συχνές αφυπνίσεις. Άλλα συμπτώματα εί-

ναι η νευρικότητα, η κακή διάθεση, η αδυναμία συγκέντρωσης, οι διαταραχές στη μνήμη, η κόπωση, οι μυοσκελετικοί πόνοι και οι πονοκέφαλοι.

Η οιστρογονική ανεπάρκεια οδηγεί σε ατροφία του κόλπου και των έξω γεννητικών οργάνων της γυναί-

κας. Αυτό οδηγεί σε μια σειρά συμπτωμάτων, όπως

ξηρότητα, πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή, αίσθημα ερεθισμού και συχνές ουρολοιμώξεις που επανεμφανίζονται μετά το τέλος της αντιβιοτικής θεραπείας.

Οι πιο σοβαρές όμως επιπτώσεις της εμμηνόπαυ-

σης είναι οι μακροπρόθεσμες, αυτές δηλαδή που εμφανίζονται αρκετά χρόνια μετά την τελευταία περίοδο της γυναίκας. Σε αυτές περιλαμβάνονται η οστεοπόρωση και τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Η οστεοπόρωση

οδηγεί σε κάταγμα μετά από ελάχιστο τραυματισμό, όπως όταν πέφτουμε στο έδαφος ενώ στεκόμαστε ή περπατάμε. Ο κίνδυνος εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη και καρδιαγγειακών νοσημάτων, όπως έμφραγμα του μυοκαρδίου και αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, αυξάνεται σημαντικά κατά την εμμηνόπαυση, γιατί χά-

νεται η προστατευτική δράση των οιστρογόνων στην

καρδιά και στα αγγεία, ενώ παράλληλα αυξάνονται το

σωματικό βάρος, η χοληστερίνη, τα τριγλυκερίδια και η αρτηριακή πίεση.

Τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης δεν αφορούν

όλες τις γυναίκες. Κάποιες γυναίκες δεν εμφανίζουν

κανένα σύμπτωμα, ενώ άλλες εμφανίζουν ήπια συμπτώματα. Ένα ποσοστό γυναικών όμως εμφανίζουν έντονου βαθμού συμπτώματα, τα οποία καθιστούν

προβληματική την καθημερινότητά τους και ως εκ τούτου απαιτούν ιατρική αντιμετώπιση. Πέραν των συμπτωμάτων, κάθε γυναίκα που μπαίνει στην εμμηνόπαυση πρέπει να υποβληθεί σε προληπτικό έλεγχο οστεοπόρωσης και καρδιαγγειακού συστήματος, έτσι ώστε εάν εντοπιστούν παράγοντες κινδύνου, όπως π.χ. αυξημένη αρτηριακή πίεση ή υψηλή χοληστερίνη, να αντιμετωπισθούν έγκαιρα.

Οι γυναίκες που εμφανίζουν έντονα συμπτώματα χρειάζονται ορμονική θεραπεία (ΟΘ). Η ΟΘ είναι η υποκατάσταση των φυσιολογικών ορμονών που παράγει η ωοθήκη της γυναίκας στη μικρότερη δυνατή δόση. Σε γυναίκες με μήτρα χορηγείται συνδυασμός οιστραδιόλης και προγεστερόνης (οι δύο ορμόνες που εκκρίνονται φυσιολογικά σε μια γυναίκα που έχει δική της περίοδο), ενώ σε γυναίκες που έχουν αφαιρέσει τη μήτρα τους χορηγείται μόνο οιστραδιόλη. Η θεραπεία μπορεί να δοθεί σε μορφή χαπιών ή διαδερμικά (αυτοκόλλητα επιθέματα στο δέρμα ή με ζελέ που επαλείφεται στο δέρμα). Εάν μια γυναίκα έχει συμπτώματα μόνο από το ουρογεννητικό σύστημα, τότε τα οιστρογόνα χορηγούνται στον κόλπο, με μορφή κολπικών υπόθετων ή κολπικού ζελέ.

Κατά τις παλαιότερες δεκαετίες παρατηρήθηκε ανεξέλεγκτη χρήση της ΟΘ, καθώς δινόταν σε κάθε ηλικία και ανεξάρτητα από την ύπαρξη συμπτωμάτων. Η ανεξέλεγκτη χρήση της ΟΘ οδήγησε στην εμφάνιση ανεπιθύμητων ενεργειών, όπως καρκίνος του μαστού και θρομβώσεις. Ιδιαίτερα για τον καρκίνο του μαστού, ο κίνδυνος εξαρτάται από το ιστορικό της γυναίκας, αλλά και από το είδος και τη δόση των ορμονών που θα χορηγήσουμε. Εάν η γυναίκα εκτιμηθεί σωστά από ειδικό και χορηγηθεί θεραπεία υποκατάστασης με φυσικές ορμόνες στη χαμηλότερη δυνατή δόση, ο κίνδυνος είναι πρακτικά αμελητέος.

Σε πολλές γυναίκες η εμμηνόπαυση εμφανίζεται

νωρίτερα από τα 45 χρόνια της ηλικίας. Μία έως τρεις στις εκατό γυναίκες εμφανίζουν διακοπή της εμμήνου ρύσεως πριν από τα 40 χρόνια της ηλικίας τους. Το φαινόμενο αυτό χαρακτηρίζεται πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια και εμφανίζεται πιο συχνά σε γυναίκες με

οικογενειακό ιστορικό πρόωρης εμμηνόπαυσης, σε γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε γυναικολογικές επεμβάσεις, καθώς και σε γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία.

Η πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια θεωρείται νόσος, δεδομένου ότι σχετίζεται με 3-6 φορές αύξηση του κινδύνου για οστεοπόρωση και πρώιμη καρδιοπάθεια.

Ως εκ τούτου όλες οι γυναίκες με πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια πρέπει να λαμβάνουν θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, ανεξαρτήτως της παρουσίας συμπτωμάτων. Η διάρκεια της θεραπείας είναι συνήθως μέχρι τη φυσιολογική ηλικία εμμηνόπαυσης, δηλαδή τα 5052 έτη της ηλικίας.

Έ ΙΡ Η ΝΗ Λ Ά ΜΠΡΙΝΟΎΔΆΚΗ

Η Ελληνική Εταιρεία Κλιμακτηρίου και Εμμηνόπαυσης, σε συνεργασία με τη Μονάδα Κλιμακτηρίου και Εμμηνόπαυσης της Β’ Μαιευτικής και Γυναικολογικής

Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Αρεταίειο Νοσοκομείο, εξέδωσε πρόσφατα οδηγό εμμηνόπαυσης

για το κοινό, όπου περιγράφονται αναλυτικά οι επιπτώσεις της εμμηνόπαυσης και οι τρόποι, φαρμακευτικοί

και μη, με τους οποίους μια γυναίκα μπορεί να θωρακίσει τον οργανισμό της και να εξασφαλίσει ποιότητα ζωής στο δεύτερο μισό της ζωής της.

Μπορείτε να βρείτε τον οδηγό εμμηνόπαυσης για

τις γυναίκες στην ιστοσελίδα της Ελληνικής Εταιρείας Κλιμακτηρίου και Εμμηνόπαυσης www.emmino.gr ■

Η Ειρήνη Λαμπρινουδάκη γεννήθηκε στην Άθήνα και σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Άθηνών, από την οποία αποφοίτησε το 1991 με το βαθμό «Άριστα». Ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης στη Γερμανία, στο Πανεπιστήμιο του Hong Kong και στο Πανεπιστήμιο Άθηνών, στην Κλινική της Παθολογικής Φυσιολογίας. Άπέκτησε τον τίτλο της ειδικότητας της Ενδοκρινολογίας το 2000, με εξειδίκευση στον τομέα της Γυναικολογικής Ενδοκρινολογίας, Εμμηνόπαυσης και της Μετεμμηνοπαυσιακής Οστεοπόρωσης.

Είναι καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΆ, διευθύντρια Μονάδας Κλιμακτηρίου και Εμμηνόπαυσης Β’ Μαιευτικής και Γυναικολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Άθηνών, Άρεταίειο Νοσοκομείο, πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Κλιμακτηρίου και Εμμηνόπαυσης, επιστημονική διευθύντρια Ευρωπαϊκής Εταιρείας Εμμηνόπαυσης και Άνδρόπαυσης (ΕΜΆS), αρχισυντάκτρια Ιατρικής Επιθεώρησης Maturitas, επίσημου περιοδικού της EMAS.

Το 2018 τιμήθηκε από τη Διεθνή Εταιρεία Εμμηνόπαυσης με το βραβείο Henry Burger Prize, το οποίο απονέμεται στον επιστήμονα με τη μεγαλύτερη διεθνώς συμβολή στον τομέα της εμμηνόπαυσης.

για τον καρκίνο τραχήλου της μήτρας

ΣΤΟ ΠΛΑ Ι ΣΙΟ ΥΛΟΠΟ Ι ΗΣΗΣ του προγράμ

ματος «Σπύρος Δοξιάδης» αναμένεται

να ξεκινήσει ο προληπτικός έλεγ

χος για την έγκαιρη διάγνωση

και αντιμετώπιση του καρκίνου

του τραχήλου της μήτρας, τη

βελτίωση των δεικτών ίασης

και τη μείωση του δείκτη θνη-

τότητας της νόσου, καθώς και

την αναβάθμιση της ποιότη-

τας των παρεχομένων υπηρε-

σιών υγείας και της ζωής των

γυναικών.00 Η συμμετοχή των πολιτών στη

δαπάνη των διαγνωστικών εξετάσε

ων και ιατρικών πράξεων που διενερ

γούνται σε δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς

είναι μηδενική και οι συμμετέχοντες στη δράση ιδι-

ώτες γιατροί και φορείς δεν δικαιούνται να λάβουν

επιπλέον αμοιβή από τους δικαιούχους.

Ο συνολικός προϋπολογισμός ανέρχεται σε 103

εκατ. ευρώ και διαρκεί μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2025.

Η δράση χρηματοδοτείται από πόρους του Ταμείου

Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Ωφελούμενες της Δράσης είναι οι Ελληνίδες πολίτες

και οι γυναίκες πολίτες λοιπών χωρών που διαμένουν

νόμιμα στην ελληνική επικράτεια και πληρούν τις εξής

προϋποθέσεις:

α) ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα

μεταξύ 21 και 65 ετών και

1. διαθέτουν Αριθμό Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ),

2. δεν έχουν υποστεί, μερική ή ολική, υστερεκτομή λόγω καρκίνου,

3. δεν έχουν διαγνωσθεί με καρκινική νόσο του τραχήλου της μήτρας τύπου C 53.0, 1, 8, 9,

4. δεν έχουν διαγνωσθεί με

καρκίνο του σώματος της μήτρας τύπου C 54.0, C 55.0,

5. δεν έχουν διενεργήσει εξέταση PAPTEST κατά τα 3 ημερολογιακά έτη που προηγούνται της έναρξης της δράσης,

6. εφόσον ανήκουν στην ηλικιακή υπο-ομάδα μεταξύ 21 και 29 ετών, δεν έχουν διενεργήσει HPV-DNA TEST κατά τα 3 ημερολογιακά έτη που προηγούνται της έναρξης της δράσης,

7. εφόσον ανήκουν στην ηλικιακή υπο-ομάδα μεταξύ 30 και 65 ετών, δεν έχουν διενεργήσει HPV-DNA TEST κατά τα 5 ημερολογιακά έτη που προηγούνται της έναρξης ισχύος του ελέγχου. ■

Ο σύντομος ύπνος οδηγεί σε σύντομη ζωή

ΜΕ ΑΦΟΡΜ Η ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜ Ε ΡΑ Υ ΠΝΟΥ, η Επιστημονική Ομάδα «Μελέτης Διαταραχών Αναπνοής στον

Ύπνο» της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας επισημαίνει τα εξής:

• Ο ύπνος, μαζί με τη λήψη τροφής, νερού και την αναπνοή είναι βασικές ανάγκες του οργανισμού μας και η μακροχρόνια στέρησή του είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για ένα ευρύ φάσμα παθήσεων, που περιλαμβάνει τα καρδιαγγειακά νοσήματα, τον καρκίνο, την άνοια και τον σακχαρώδη διαβήτη.

• Ο ανεπαρκής ύπνος αυξάνει την όρεξη, με αποτέλεσμα την αύξηση του σωματικού βάρους.

• Η έλλειψη ύπνου μπορεί να οδηγήσει, εκτός των άλλων, σε υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας με αποτέλεσμα μείωση της απόδοσή μας στην εργασία ή στις σπουδές και σοβαρά τροχαία ατυχήματα.

• Τα τελευταία 50 χρόνια, η μέση διάρκεια ύπνου στον δυτικό κόσμο έχει μειωθεί κατά δύο ώρες περίπου και ένα μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων κοιμάται πλέον λιγότερο από επτά ώρες, που θεωρείται το ελάχιστο για να μην υπάρξουν προβλήματα υγείας από τη στέρηση ύπνου.

• Ο καλός ύπνος είναι επίσης απαραίτητος για τη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Οι πληροφορίες που είναι απαραίτητες για τη σειρά των ανοσολογικών αντιδράσεων μεταφέρονται στον οργανισμό κατά τη διάρκεια του ύπνου. ■

Γράφει η ΠΑΡΑΣΚΕΥ Η ΚΑΤΣΑΟΥ ΝΟΥ, αν. καθηγήτρια Πνευμονολογίας Ιατρικής

Σχολής ΕΚΠΑ, Μονάδα Πνευμονολογίας και Αναπνευστικής Ανεπάρκειας Α' ΚΕΘ, ΓΝΑ «Ευαγγελισμός».

βασικού μεταβολισμού ιδιότητες της νικοτίνης. Έτσι

πλέον το σημαντικότερο αντικίνητρο για τη διακοπή του καπνίσματος στις γυναίκες είναι ο φόβος της λήψης

βάρους. Ενδεικτικά τα ποσοστά των καπνιστριών στη

χώρα μας έχουν αυξηθεί τόσο, ώστε το 2011 το 51,2%

ΠΡΙΝ ΑΠ Ο ΔΕΚΑΕΤ Ι ΕΣ Ο ΑΕ Ι ΜΝΗΣΤΟΣ καθηγητής Τριχόπουλος ανακάλυψε ένα έγκλημα εναντίον των

γυναικών. Είχε πια αποδειχθεί η αιτιολογική συσχέτιση

μεταξύ καπνίσματος και καρκίνου του πνεύμονα και δεν

μπορούσε αρχικά να κατανοήσει πώς κάποιες γιαγιά-

δες της εποχής του, ποτέ καπνίστριες, διαγνώστηκαν

με καρκίνο του πνεύμονα. Σύντομα μπόρεσε να βρει

την αιτιολογική συσχέτιση του παθητικού καπνίσματος

και του καρκίνου του πνεύμονα και ερμηνεύθηκε η κα-

κοήθεια του πνεύμονα ως αποτέλεσμα της παθητικής

τους έκθεσης στο κάπνισμα των συζύγων τους. Κυρίες που, μη γνωρίζοντας τους κινδύνους του παθητικού καπνίσματος ή πιστεύοντας πως δεν δικαιούνται να διαμαρτυρηθούν, επωμίστηκαν τις τραγικές για την υγεία τους επιπτώσεις του καπνίσματος των συζύγων τους.

Έκτοτε οι γυναίκες καταφέραμε τόσα πολλά, όμως

φαίνεται πως η χειραφέτηση μας οδήγησε στην άκριτη

μίμηση των ανδρικών συνηθειών και όχι στην επιλεκτική

διεκδίκηση των αντρικών προνομίων. Σε αυτό βέβαια

συνέβαλε καίρια η συνήθης ηθική αυτουργός, που εξή-

ρε στις διαφημίσεις των προϊόντων της τις μοντέρνες,

ανεξάρτητες, στιλάτες, αδύνατες και απελευθερωμένες

γυναίκες της εποχής να καπνίζουν.

Σημαντικό στοιχείο που

καθοριστικά εμπέδωσε το

κάπνισμα ως τον καλύτερο φίλο των γυναικών ήταν

οι ανορεξιογόνες και βοηθητικές για την αύξηση του

των γυναικών ηλικίας 35-54 ετών να καπνίζει. Αγαπητές μου κυρίες, τα καταφέραμε: ο καρκίνος του πνεύμονα στην Ελλάδα αποτελεί πλέον τον δεύτερο σε συχνότητα καρκίνο στις γυναίκες μετά τον καρκίνο του μαστού. Ας δούμε όμως ποιες είναι οι επιπρόσθετες δυσμενείς επιπτώσεις που έχει το κάπνισμα στις γυναίκες. Οι τοξικές ουσίες που εισπνέονται με τον καπνό του τσιγάρου έχουν ως αποτέλεσμα την πρώιμη γήρανση του οργανισμού, κάτι που αποτυπώνεται γρήγορα στα πρόσωπα των καπνιστριών που εμφανίζουν γρήγορα ρυτίδες και χάνουν τη ζωηρότητα και λάμψη τους. Ακόμη σημαντικότερες είναι οι δυσμενείς επιδράσεις του καπνίσματος στη γονιμότητα και την εγκυμοσύνη. Οι καπνίστριες εμφανίζουν εμμηνόπαυση περίπου 2,5 έτη νωρίτερα συγκριτικά με τις μη καπνίστριες. Οι περιγεννητικές επιπλοκές που σχετίζονται με τη χρήση του καπνού στην εγκυμοσύνη είναι η αποκόλληση πλακούντα, η καθυστερημένη ενδομήτρια ανάπτυξη, η αυτόματη αποβολή πρώτου τριμήνου, η εμβρυϊκή θνησιμότητα, η πρώιμη ρήξη υμένων, ο πρώιμος τοκετός και ο πρόδρομος πλακούντας. Φαίνεται όμως πως ακόμη και τα έμβρυα που καταφέρνουν να επιζήσουν σε μια εγκυμοσύνη που η μητέρα τους καπνίζει ή εκτίθεται σε παθητικό κάπνισμα κουβαλούν σημαντικό φορτίο νοσηρότητας στη ζωή τους, καθώς έχουν αυξημένη πιθανότητα να έχουν παιδικό άσθμα, να είναι παχύσαρκα, να έχουν υπέρταση, αν είναι αγόρια να έχουν μειωμένη γονιμότητα και να έχουν διαταραχές της ανάπτυξης του κεντρικού νευρικού συστήματος και νευροσυμπεριφορικές διαταραχές. Ακόμη τραγικότερο το ότι το σύνδρομο αιφνιδίου θανάτου των νεογνών, το να βρει δηλαδή μια μητέρα το μωρό της νεκρό στην κούνια του, σχετίζεται με το κάπνισμα στην εγκυμοσύνη και την έκθεσή του σε παθητικό κάπνισμα. Το 15%-20% των γυναικών παγκοσμίως καπνίζει κατά τη διάρκεια της κύησης, με περίπου το 46% των καπνιστριών να διακόπτει κατά τη διάρκεια της κύησης και το 60%-80% των γυναικών που διέκοψαν κατά τη διάρκεια της κύησης να επιστρέφει στον πρώτο χρόνο μετά τον τοκετό. Τα αντίστοιχα ποσοστά στην Ελλάδα είναι πολύ πιο απογοητευτικά.

Στη μέχρι τώρα πορεία μου, όπου ενημέρωσα για τα παραπάνω, είδα τις γυναίκες έντρομες με έντονο αίσθημα ευθύνης να αποζητούν βοήθεια για να διακόψουν. Βοήθεια αναγκαία για όλους που είναι εξαρτημένοι από μια ιδιαίτερα εξαρτησιογόνα ουσία, τη νικοτίνη, που αναφορικά με τη σωματική εξάρτηση που αυτή προκαλεί είναι εντονότερη από αυτήν την κοκα-

ΐνης. Δυστυχώς, παρά τις προσπάθειες της Ελληνικής

Πνευμονολογικής Εταιρείας να δημιουργήσει ιατρεία

διακοπής καπνίσματος σε όλα τα κρατικά νοσοκομεία, καμία ενίσχυση δεν δόθηκε από τον κρατικό μηχανισμό.

Επιπρόσθετα, ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό φάρμακο

για τη διακοπή του καπνίσματος απλά… έπαψε να είναι

διαθέσιμο. Ακόμη και εκλεκτοί συνάδελφοι γυναικολόγοι

αρκούνται στο να συστήσουν μείωση του καπνίσματος

στις εγκύους. Οι μαίες μπορούν να αποτελέσουν τον

ιδανικό επαγγελματία υγείας που παρέχει βοήθεια για

τη διακοπή το καπνίσματος στην εγκυμοσύνη, εφόσον

λάβουν εξειδικευμένη εκπαίδευση.

Στα περισσότερα νοσοκομεία της χώρας έχουν

αναπτυχθεί ιατρεία διακοπής καπνίσματος στα οποία

μπορείτε να

απευθυνθείτε για βοήθεια. Αναλυτικά αυτά

είναι τα εξής:

ΑΤΤΙΚ Η

1. Μονάδα Πνευμονολογίας και Αναπνευστικής Ανεπάρκειας, Α' ΚΕΘ ΓΝΑ «Ο Ευαγγελισμός», Υψηλάντου 45-47, Αθήνα, τηλ. 1535, Κωδικός Ιατρείου: 04965.

2. Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος Μονάδας Νοσημάτων Θώρακος, Ευγενίδειο Θεραπευτήριο, Α’ Κλινική Εντατικής Θεραπείας

της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Παπαδιαμαντοπούλου 20, Αθήνα, τηλ. 210 7293407.

3. Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ», Μεσογείων 152, Αθήνα, τηλ. 210 7763366.

4. Γ.Ν. «Σισμανόγλειο», Σισμανογλείου 1 Μαρούσι, τηλ. 1535, 213 2058868.

5. Αντικαρκινικό-Ογκολογικό Ν.Α. «Άγιος Σάββας», Λεωφ. Αλεξάνδρας 171, Αθήνα, τηλ. 1535, Κωδικός Ιατρείου: 01147.

6. Περιφερειακό Γ.Ν. Νίκαιας «Ο Άγιος Παντελεήμων», Δ. Μαντούβαλου 3, Νίκαια, τηλ. 1535, Kωδικός Ιατρείου: 00810.

7. Νοσηλευτικό Ίδρυμα Μετοχικού Ταμείου Στρατού (ΝΙΜΤΣ), Μονής Πετράκη 10-12, Αθήνα, τηλ. 210 7288367.

8. 251 Γ.Ν. Αεροπορίας, Παν. Κανελλόπουλου 3, Αθήνα, τηλ. 210 7464008.

9. Υγειονομική Μονάδα ΕΟΠΥΥ, Θεάτρου 18, Αθήνα, τηλ. 210 3316202.

10. Πνευμονολογική Κλινική ΕΣΥ ΓΝΑ «Ο Ευαγγελισμός», Υψηλάντου 45-47, Αθήνα, τηλ. 1535, Kωδικός Ιατρείου: 01181.

11. Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος - Δήμος Αγίου Δημητρίου, Δυρραχίου 11, τηλ. 210-9154035.

12. Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος - Δήμος Καλλιθέας, Ανδρομάχης 100, τηλ. 2109532712.

13. Iατρείο Διακοπής Καπνίσματος Πανεπιστημιακή Κλινική ΓΝΑ «Σωτηρία», τηλ. 1535.

14. Ιατρείο Διακοπής 4ης Κλινικής ΓΝΑ «Σωτηρία», τηλ. 1535.

15. Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος - Δήμος Αθηναίων, 6ο Πολυ-

δύναμο Κέντρο - Δημοτικό Ιατρείο, Χανίων 4Β Αθήνα, 210 2015510 (εσωτ. 119 - 120)

ΘΕΣΣΑΛΟΝ Ι ΚΗ

16. Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος Μονάδας Αναπνευστικής Ανεπάρκειας ΑΠΘ, Γ.Ν. Θεσσαλονίκης «Γεώργιος Παπανικολάου», Εξοχή Θεσσαλονίκης, τηλ. 14546, Κωδικός 06061.

17. Γ.Ν. Θεσσαλονίκης «Παπαγεωργίου», Περιφ. Οδός Θεσσαλονίκης - Νέας Ευκαρπίας Θεσσαλονίκη, τηλ.

2313323263 ή 2313323333 ή 14741.

ΠΕΛΟΠ Ο ΝΝΗΣΟΣ

18. ΠΓΝ Πατρών, Ρίο, τηλ. 2610 990000.

19. Ειδικό Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος «Ο Άγιος

Λουκάς», Γηροκομείου 118 Πάτρα, τηλ. 2613 600320

20. Γενικό Νοσοκομείο Σπάρτης, τηλ. 14970.

ΘΕΣΣΑΛ Ι Α

21. Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος Πνευμονολογικής

Κλινικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Πανεπιστημιακό

Γ.Ν. Λάρισας, Μεζουρλό Λάρισα, τηλ. 1535.

22. Γενικό Νοσοκομείο Καρδίτσας, Τέρμα Ταυρωπού

Καρδίτσα, τηλ. 2441 351212.

23. Κέντρο Υγείας Φαρκαδόνας Τρικάλων, Γ. Γεννηματά 3, Φαρκαδόνας, τηλ. 2433 350200.

24. Γενικό Νοσοκομείο Τρικάλων, Καρδίτσης 56, Τρίκαλα, τηλ. 2431350724.

ΜΑΚΕΔΟΝ Ι Α

25. Αντικαπνιστικός Σύλλογος Ν. Σερρών - Ιατρείο Κοινωνικής Μέριμνας Δήμου Σερρών, Σέρρες, τηλ. 6932466411.

26. Γενικό Νοσοκομείο Καβάλας - Άγιος Σίλας, Καβάλα, τηλ.: 2513 501342 & 2513 501343.

27. Γενικό Νοσοκομείο Βέροιας, Ασωμάτων Συνοικισμός

Παπάγου, Βέροια, τηλ. 2331 351400 (7:15-14:15).

28. Γ.Ν. Πέλλας, Νοσοκομείο Γιαννιτσών, Τέρμα Σεμερτζίδη Γιαννιτσά, τηλ. 2382 350555 & 2382 350556.

29. Γ.Ν. Πτολεμαΐδας «Μποδοσάκειο», Θέση Κουρί, Πτολεμαΐδα, τηλ. 2463 022222.

Η ΠΕΙΡΟΣ

30. Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ιωαννίνων, τηλ. 2651059504-5.

ΘΡΑ ΚΗ

31. ΠΓΝ Αλεξανδρούπολης, Δραγάνα, Αλεξανδρούπολη, τηλ. 25510 75461 & 25510 75465.

32. Γ.Ν. Κομοτηνής, Σισμάνογλου 45, Κομοτηνή, τηλ. 2531 351513 & 2531 35534.

ΚΡ Η ΤΗ

33. Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος Πνευμονολογικής

Κλινικής ΠΑΓΝΗ, Διασταύρωση Βουτών-Σταυρακίων, Ηράκλειο, τηλ. 2810 392469.

34. Γ.Ν. Ηρακλείου «Βενιζέλειο-Πανάνειο», Λεωφ. Κνωσού, Ηράκλειο, τηλ. 2810 368189 και 2810 368193.

35. Γ.Ν. Ρεθύμνου, Τρανταλίδου 17, Ρέθυμνο, τηλ. 2831 087194.

36. Γ.Ν. Χανίων «Άγιος Γεώργιος», Μουρνιές, Χανιά, τηλ. 2821 022936.

ΣΤΕΡΕ Α ΕΛΛ Α ΔΑ

37. Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος Γενικού Νοσοκομείου Χαλκίδας, Γαζέπη 48, Χαλκίδα, τηλ. 222 1350100.

38. Γενικό Νοσοκομείο Λαμίας, Παπασιοπούλου Τέρμα, Λαμία, τηλ. 2231 356310.

ΝΗΣΙ Α 39. Γενικό Νοσοκομείο Χίου «Σκυλίτσειο», Έλενας Βενιζέλου 2, Χίος, τηλ. 2271 350208. ■

Π Ά ΡΆ ΣΚ ΈΎΗ Κ ΆΤΣ ΆΟΎΝΟΎ Η Παρασκευή Κατσαούνου είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια Πνευμονολογίας στην Ιατρική Σχολή ΕΚΠΆ. Έχει το διδακτορικό της στις επιδράσεις του οξειδωτικού στρες στο αναπνευστικό σύστημα, μεταδιδακτορική

εκπαίδευση στο NHLI του Imperial College του Λονδίνου.

Έχει τεράστια κλινική και ερευνητική εμπειρία δουλεύοντας στο μεγαλύτερο νοσοκομείο της χώρας στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια, καθώς και στη φαρμακοβιομηχανία ως αποδέκτης υποτροφίας της Ευρωπαϊκής

Πνευμονολογικής Εταιρείας.

Έχει ιδρύσει πρότυπο ιατρείο διακοπής καπνίσματος που λειτουργεί για περισσότερα από 12 χρόνια και έχει εργαστεί σε διάφορες θέσεις ως πρόεδρος Διακοπής Καπνίσματος και Δημόσιας Υγείας της Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας. Υπήρξε μέλος της Επιτροπής Ελέγχου του Καπνού της ERS, πρόεδρος της Ομάδας Λοιμώξεων της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας και νυν μέλος του Δ.Σ. αυτής. Δραστηριοποιείται ιδιαίτερα στην προαγωγή της Δημόσιας Υγείας, στις λοιμώξεις, στο άσθμα, στον εμβολιασμό, στην εργοσπιρομετρία και αποκατάσταση, καθώς και στο Covid και long Covid. Επιπρόσθετα έχει μεγάλη διδακτική εμπειρία και ήταν εκπαιδεύτρια της Ελληνικής, Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας και του ΠΟΥ με εκπαίδευση στη Mayo Clinic. Μιλάει άπταιστα ελληνικά, γαλλικά και αγγλικά. Επί του παρόντος ασκεί κλινικά καθήκοντα ως επιστημονική υπεύθυνη της Μονάδος Πνευμονολογίας και Άναπνευστικής Άνεπάρκειας της Ά' ΚΕΘ του ΓΝΆ «Ο Ευαγγελισμός».

Του Α ΡΗ

ΜΠΕΡΖΟΒ Ι ΤΗ

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚ Α ΠΡΟΒΛ Η ΜΑΤΑ αντιμετωπίζουν οι γυναίκες

με καρκίνο του μαστού που υποβάλλονται σε χειρουργική

επέμβαση ή χημειοθεραπεία για την αντιμετώπιση της

πάθησής τους. Ο βαθμός επίδρασης των δύο αυτών

θεραπευτικών παρεμβάσεων στο σώμα τους είναι αδι-

αμφισβήτητος και πολλές φορές ανάλογος της έντασης

των προβλημάτων στη διάθεσή τους, στον τρόπο που

αισθάνονται τον εαυτό τους και κατ’ επέκταση στον

τρόπο που τις βλέπουν οι σύντροφοί τους. Δεδομένου ότι η σεξουαλική δυσλειτουργία επηρεάζει αρνητικά

τη διάθεση και έχει ως εκ τούτου σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής, είναι απαραίτητο να εφαρμόζονται παρεμβάσεις προεγχειρητικά και κατά τη διάρκεια, αλλά κυρίως μετά από οποιαδήποτε θεραπεία κατά της νόσου.

«Ο καρκίνος είναι μια σοβαρή ασθένεια που έχει εξαιρετικά αρνητική επίδραση στις ζωές των ασθενών.

Μερικές κακοήθειες όμως, όπως του μαστού, των ωοθηκών και της μήτρας, των οργάνων δηλαδή που σχετίζονται με το γυναικείο φύλο, έχουν αρνητικές επιπτώσεις όχι μόνο στον οργανισμό, αλλά και στη γυναικεία σεξουαλικότητα. Η χειρουργική επέμβαση, η ακτινοθεραπεία και οι συστηματικές θεραπείες, ενδοφλέβιες

όπως η χημειοθεραπεία και η ανοσοθεραπεία ή από του στόματος όπως τα αντιορμονικά χάπια, είναι γνωστό ότι συμβάλλουν στη σεξουαλική δυσλειτουργία με ποικίλους άμεσους και έμμεσους τρόπους», μας εξηγεί

η ειδική στην Ογκοπλαστική Χειρουργική του Μαστού

Δρ Παρασκευή Λιάκου και προσθέτει:

«Η διαταραχή εξελίσσεται σε δύο επίπεδα. Αρχικά, η αλλαγή της εικόνας του σώματος από την εκάστοτε χειρουργική θεραπεία, αλλά και τις παρενέργειες των φαρμάκων, όπως π.χ. η αλωπεκία, επηρεάζουν τον ψυχισμό της ασθενούς, κάνοντάς την να αισθάνεται σεξουαλικά λιγότερο ελκυστική. Παράλληλα, επηρεάζεται και η δική της σεξουαλική διάθεση τόσο από την αγωνία της επιβίωσης από τη νόσο όσο και από τον φαρμακευτικό χειρισμό της ορμονικής της κατάστασης, που αποτελεί μέρος της αντιοιστρογονικής θεραπείας. Συνέπεια αυτού είναι η διατάραξη της σχέσης της με τον σύντροφό της, που είναι αποδεδειγμένο ότι έχει αντίκτυπο στην πορεία της ασθένειας. Επειδή η αντιμετώπιση του καρκίνου είναι ολιστική, θα πρέπει να συζητά με την ιατρική ομάδα για τις σεξουαλικές μεταβολές που βιώνει, ούτως ώστε τα προβλήματα να αξιολογούνται και να παρέχονται οι απαραίτητες συμβουλές».

ΠΑΡΑΣΚΕΥ Η ΛΙ Α ΚΟΥ, MD, PhD, FEBS, χειρουργός μαστού, Ιατρείο Σύγχρονης

Χειρουργικής Μαστού Metropolitan General.

Η σεξουαλική λειτουργία στις γυναίκες με καρκίνο του μαστού έχει λάβει σημαντική προσοχή από την επιστημονική κοινότητα. Αν και οι επιδημιολογικές

μελέτες σχετικά με τον επιπολασμό της σεξουαλικής δυσλειτουργίας στις αναπτυσσόμενες χώρες είναι

Πώς επηρεάζει ο ΚΑΡΚ Ι ΝΟΣ

ΜΑΣΤΟΥ τη σεξουαλική ζωή

των γυναικών!

σπάνιες -λόγω πολιτισμικών και θρησκευτικών αξιών, ανεπαρκούς σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης και περιορισμένης συζήτησης με τους επαγγελματίες υγείας-, σε όσες έχουν πραγματοποιηθεί σε αναπτυγμένες χώρες έχει καταδειχθεί το υψηλό ποσοστό τους. Παρότι αυτό ποικίλλει από μελέτη σε μελέτη, ξεπερνά το 50% των ασθενών.

Η εικόνα είναι πιο ξεκάθαρη όσον αφορά στις αλλαγές στη σεξουαλικότητα των γυναικών με καρκίνο

που έχουν υποβληθεί σε χημειοθεραπεία, καθώς η

έρευνα έχει αναδείξει τον πόνο, την κούραση, τις αλλαγές στο σωματικό βάρος, τη ναυτία και τον εμετό, καθώς και την αλωπεκία, ως παράγοντες που κάνουν

μια γυναίκα να αισθάνεται σεξουαλικά λιγότερο ελκυστική. Ταυτόχρονα, οι περισσότερες από αυτές τις

θεραπείες καταστέλλουν την ωοθηκική λειτουργία σε

προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες ή επηρεάζουν τη λίμπι-

γυναίκες που υποβάλλονται σε μαστεκτομή. Η επίπτωση αυτή ισχύει ανεξάρτητα από το εάν έχουν προχωρήσει μετεγχειρητικά σε επέμβαση για την ανακατασκευή του μαστού. Φαίνεται, δηλαδή, ότι η μαστεκτομή προκαλεί μεγαλύτερα προβλήματα στη σεξουαλική θελκτικότητα σε σύγκριση με την Επέμβαση Διατήρησης

του Μαστού. Ακόμα και οι ασθενείς με ανακατασκευή μαστού αναφέρουν λιγότερη σεξουαλική δραστηριότητα και ανταπόκριση σε σύγκριση με τις ασθενείς με Επέμβαση Διατήρησης του Μαστού ή μαστεκτομή χωρίς ανακατασκευή.

Ερευνητές, θέλοντας να εμβαθύνουν περισσότερο στο αν οι διάφορες χειρουργικές θεραπείες επιφέρουν διαφορετικά ψυχοκοινωνικά αποτελέσματα (π.χ. σεξουαλικά προβλήματα), εξέτασαν γυναίκες με in situ

πορογενές καρκίνωμα (DCIS) και γυναίκες με πρώιμου σταδίου διηθητικό καρκίνο μαστού (EIBC). Στη μελέτη

ντο συνολικά σε όλα τα ηλικιακά φάσματα, με αποτέλεσμα συμπτώματα σεξουαλικής δυσπραγίας κατά τη διάρκεια των θεραπειών.

Αντίθετα, μελέτες που έχουν ασχοληθεί με την επίδραση της χειρουργικής επέμβασης και της μεθόδου που επιλέγεται έχουν δείξει μικτά αποτελέσματα. Μερικές έχουν αναφέρει λίγες ή καθόλου διαφορές στη σεξουαλική λειτουργία, ενώ άλλες έχουν διαπιστώσει ότι γυναίκες που υποβάλλονται σε επέμβαση Διατήρησης του Μαστού έχουν μεγαλύτερο σεξουαλικό ενδιαφέρον, δραστηριότητα και απόλαυση συγκριτικά με τις

τους περιέλαβαν και μια ομάδα γυναικών χωρίς καρκίνο του μαστού. «Το in situ πορογενές καρκίνωμα είναι ο πιο συχνός τύπος καρκίνου του μαστού. Είναι τοπικός και σε αρχικό στάδιο, με εξαιρετική πρόγνωση. Οι γυναίκες με αυτόν τον τύπο καρκίνου λαμβάνουν παρόμοιες χειρουργικές και συμπληρωματικές θεραπείες με τις γυναίκες που έχουν πρώιμου σταδίου διηθητικό καρκίνο μαστού, οι οποίες θεραπείες είναι συνήθως και ηπιότερες», διευκρινίζει η Δρ Λιάκου.

Διαπίστωσαν ότι οι γυναίκες χωρίς καρκίνο του μαστού ανέφεραν περισσότερα σεξουαλικά προβλήματα,

συγκριτικά με τις ασθενείς. Το εύρημα αυτό οφείλεται, ενδεχομένως, στην αλλαγή της αντίληψης των καρκινοπαθών μετά τη διάγνωση και τη θεραπεία. Τα σεξουαλι-

κά προβλήματα μπορεί να μη θεωρούνται τόσο σημα-

ντικά όσο τα πιο άμεσα που σχετίζονται με το χειρουρ-

γείο και την ανάρρωσή τους. Ωστόσο, αυτή η διαφορά

ήταν σημαντική όταν οι ασθενείς είχαν υποβληθεί σε

επέμβαση Διατήρησης του Μαστού. Αντίθετα, οι ασθε-

νείς που είχαν υποβληθεί σε μαστεκτομή ανέφεραν πε-

ρισσότερα σεξουαλικά προβλήματα, σε σύγκριση τόσο

με τις ασθενείς που διατήρησαν το μαστό τους όσο και

με τις υγιείς γυναίκες της ομάδας ελέγχου. Τα ευρήμα-

τα αυτά υποδεικνύουν ότι η θεραπεία του καρκίνου του

μαστού επιφέρει με διαφορετικούς τρόπους επιπτώσεις

στη σεξουαλική ζωή της ασθενούς.

Ο τύπος της χειρουργικής επέμβασης, ουσιαστικά

δηλαδή η διατήρηση του μαστού ή η αφαίρεση αυτού, καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από την έκταση της νόσου, όπου παίζει σημαντικό ρόλο η πρόληψη.

Επιπλέον, ψυχοκοινωνικοί παράγοντες όπως η κατάθλιψη, τα προβλήματα με την εικόνα του σώματος και

τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης είναι σημαντικοί

καταλύτες στην εμφάνιση σεξουαλικών προβλημάτων, οι οποίοι είναι σε σημαντικό βαθμό τροποποιήσιμοι με

τις κατάλληλες παρεμβάσεις.

«Οι περισσότερες γυναίκες με καρκίνο του μαστού

βιώνουν προβλήματα σεξουαλικής επιθυμίας, ελκυστικότητας, διέγερσης, οργασμού και ικανοποίησης, αλλά αποφεύγουν να το συζητήσουν. Η απώλεια του μαστού ή οι αλλαγές στο στήθος μέσω της χειρουργικής επέμβασης και της ακτινοθεραπείας μπορεί να

Π Ά ΡΆ ΣΚ ΈΎΗ ΛΙΆΚΟΎ

έχουν μεγάλο αντίκτυπο στη σεξουαλική ικανοποίηση.

Μερικές περιοχές του μαστού μπορεί να έχουν μικρότερη αισθητικότητα ή να είναι ευαίσθητες. Ο ειλικρινής διάλογος της ασθενούς με τον σύντροφό της για το πώς νιώθει στο άγγιγμα του χειρουργημένου μαστού

και για το πώς μπορεί να καταπολεμηθεί το άγχος και η κατάθλιψη που βιώνει, είναι αποτελεσματικός τρόπος, ώστε να χαλαρώσουν και να απολαύσουν το σεξ. Όταν αυτά τα μέτρα δεν επαρκούν, υπάρχουν επαγγελματίες

υγείας που παρέχουν συμβουλευτική, προκειμένου οι ασθενείς και οι σύντροφοί τους να αντιμετωπίσουν τα σεξουαλικά ζητήματα», καταλήγει η Δρ Λιάκου. ■

Η Παρασκευή Λιάκου, MD, PhD, FEBS, είναι ειδική στην Ογκοπλαστική Χειρουργική του Μαστού, Ιατρείο Σύγχρονης Χειρουργικής Μαστού Metropolitan General.

Ι ΆΤΡΙΚ Η ΕΚΠ ΆΙ ΔΕΥΣΗ

• Εισαγωγή στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΆ (1993).

• Υπηρεσία Υπαίθρου, Άγονο Περιφερειακό Ιατρείο Άτσικής, Νήσου Λήμνου, 1999-2001.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚ Η ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΆ

• Τίτλος Ειδικότητας Γενικής Χειρουργικής (2007). • Πανεπιστημιακή Χειρουργική Κλινική, Πανεπιστημιακό

Νοσοκομείο Λάρισας 2003-2007. • Β’ Χειρουργική Κλινική, 401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο Άθηνών (2001 - 2003). • Visiting Scholar, Keck School of Medicine, Department of Surgery, Division of Surgical Trauma University of Southern USC, Los Angeles, California CA, USA, 2002.

ΕΞΕΙΔ Ι ΚΕΥΣΗ ΣΤΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚ Η Μ Ά ΣΤΟΥ

• Μονάδα Μαστού 1ης Προπαιδευτικής Χειρουργικής Κλινικής, ΕΚΠΆ Ιπποκράτειο ΓΝΆ, έμμισθη θέση

στημονικού συνεργάτη - πανεπιστημιακού υποτρόφου, Άθήνα 2009 - 2016. • Department of Plastic and Reconstructive Surgery, Division of Microsurgery & Breast Reconstruction, Stanford University Medical Center, CA, USA (2013). • Fellow of European Board in Surgery (Breast) (Written and Oral Exams), Glascow, UK (2014).

• NHS Bristol Healthcare Trust, Breast Unit, Certificate of Breast Ultrasound for Surgeons - Diagnostic and Invasive Treatment, Bristol, UK (2016).

Ε ΞΙ ΦΙΛΟΔΟΞΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ περιλαμβάνει το Ετήσιο Σχέδιο Δράσης 2023 του υπουργείου Υγείας, οι οποίοι θα υλοποιηθούν με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και με κρατική επιχορήγηση. Οι στόχοι αυτοί είναι: η βελτίωση

των δεικτών υγείας του πληθυσμού και αναμόρφωση του συστήματος δημόσιας υγείας, ο ψηφιακός μετασχηματισμός του συστήματος Υγείας έως το φθινόπωρο του 2023, η αναβάθμιση νοσοκομείων, υποδομών υγείας και ποιότητας υπηρεσιών, ο εξορθολογισμός

της φαρμακευτικής δαπάνης με διατήρηση βιωσιμό-

τητας της φαρμακευτικής αγοράς, η αναδιάρθρωση

του Συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και

η βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών ψυχικής υγείας & αντιμετώπισης των εξαρτήσεων με σεβασμό στα

ανθρώπινα δικαιώματα.

Μεταξύ άλλων το πλάνο δράσεων περιλαμβάνει και τα εξής:

• Μείωση της παχυσαρκίας σε πληθυσμό στόχο 2.002.670 παιδιών 0-18.

• Μείωση υπερβαρότητας και παχυσαρκίας σε πληθυσμό στόχο 2.500.000 πολιτών (63% των 4.000.000 εγγεγραμμένων σε προσωπικό ιατρό).

• Προώθηση της υγιεινής διατροφής στο σύνολο του πληθυσμού.

• Καμπάνια ενημέρωσης για την κατανάλωση του αλκοόλ στο σύνολο του πληθυσμού.

• Πρόγραμμα πρόληψης και διακοπής του καπνίσματος σε νέους.

• Εξετάσεις πρόληψης καρκίνου του μαστού, καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, καρκίνου του παχέος εντέρου, προσυμπτωματικός έλεγχος για καρδιαγγειακό κίνδυνο, εξετάσεις πρόληψης σε ευπαθείς ομάδες σε απομακρυσμένες περιοχές.

• Ανάπτυξη μηχανισμού επιδημιολογικής επιτήρησης, αναβάθμιση συστήματος ετοιμότητας και αντιμετώπισης εκτάκτων απειλών δημόσιας υγείας, ανάπτυξη συστήματος δημόσιας υγείας σε κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, Health Portal Δημόσιας Υγείας, μεταρρύθμιση του Συστήματος Δημόσιας Υγείας.

• Ο Εθνικός Ψηφιακός Φάκελος Υγείας θα συμβάλει στην καλύτερη ιατρική παρακολούθηση, στον έλεγχο των δαπανών και στη βελτίωση των υπηρεσιών συνολικά προς τους πολίτες.

• Η ανάπτυξη εθνικής ψηφιακής υποδομής για την υποστήριξη ογκολογικών ασθενών σε αλληλεπίδρασή

με το σύστημα υγείας θα βοηθήσει τους γιατρούς να προχωρήσουν σε έγκαιρες και υψηλής ποιότητας θεραπευτικές αποφάσεις. Το σύστημα θα εγκατασταθεί συνολικά σε δώδεκα ογκολογικά νοσοκομεία τα οποία θα διασυνδεθούν με στόχο την αποτελεσματική ενοποίηση και την ασφαλή ανάλυση δεδομένων και την ανάπτυξη της γνώσης των ασθενών

• Ενίσχυση του ΕΣΥ με τουλάχιστον 500 ιατρούς έως το 2ο τρίμηνο του 2023. Άμεσα μηνιαίο επίδομα για 1.000 ιατρούς που υπηρετούν σε ΤΕΠ.

• Μείωση του clawback.

• Εξορθολογισμός της δαπάνης για βιταμίνη D, μαγνήσιο και σίδηρο.

• Επαναξιολόγηση και μεταφορά φαρμάκων μικρής θεραπευτικής αξίας από τη λίστα αποζημίωσης στη μη αποζημιούμενη λίστα και παροχή κινήτρων.

• Με την ψήφιση του ν. 4931/2022 και την εγγραφή των πολιτών στον προσωπικό ιατρό θα υπάρξει καλύτερη και συντονισμένη αντιμετώπιση χρόνιων ασθενειών στην ΠΦΥ.

• Ψηφιακή διασύνδεση των υπηρεσιών υγείας με τον ατομικό ηλεκτρονικό φάκελο του ασθενούς και συμπλήρωσή του με εξετάσεις αιματολογικές, βιοχημικές και απεικονιστικές για την πα3ρακολούθηση της υγείας του.

• Θα ιδρυθούν 11 μονάδες ψυχικής υγείας έως το 3ο τρίμηνο. Τα προγράμματα ψυχοκοινωνικής υποστήριξης θα λειτουργήσουν με στελέχωση εξειδικευμένου προσωπικού όπως ψυχολόγοι, ψυχίατροι ή νοσηλευτές με εξειδίκευση στην ψυχική υγεία - ψυχιατρική, και κοινωνικοί λειτουργοί. ■

Το Σχέδιο Δράσης

του υπουργείου Υγείας για το 2023!

Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙ Ω ΤΗΣ ΣΑΛΒΑ ΝΟΣ, χειρουργός οφθαλμίατρος.

Ε ΧΕΤΕ ΠΟΤ Ε ΑΚΟΥ ΣΕΙ ΤΗΝ Ε ΚΦΡΑΣΗ «τα μάτια είναι ο καθρέφτης της ψυχής»; Παρότι είναι δύσκολο να επιβεβαιωθεί επιστημονικά, αυτό που ξέρουμε σίγουρα είναι ότι τα μάτια αποκαλύπτουν σημαντικές πληροφορίες για τη συστηματική μας υγεία. Από την άλλη, η υγεία των ματιών είναι εξαιρετικής σημασίας, καθότι μας επιτρέπουν να απολαμβάνουμε τη ζωή.

Υπάρχουν όμως διαφορές ανάμεσα στις γυναίκες και στους άντρες; Η απάντηση είναι ναι! Είναι για παράδειγμα γνωστό ότι οι γυναίκες βλέπουν πολλές φορές τα χρώματα πιο έντονα και με μεγαλύτερη λεπτομέρεια από τους άνδρες, καθώς αντιλαμβάνονται λεπτές χρωματικές διαφορές, ιδιαίτερα σε αποχρώσεις του μπλε, του πράσινου και του κίτρινου. Εάν λοιπόν διαφωνούσατε με κάποιον άντρα σχετικά με τις χρωματικές αποχρώσεις, τώρα ξέρετε το γιατί! Μία ακόμα λεπτομέρεια, ίσως όχι τόσο γνωστή, είναι ότι οι γυναίκες διατρέχουν δυσανάλογα περισσότερο κίνδυνο να εμφανίσουν οφθαλμολογικές παθήσεις σε σχέση με τους άντρες. Το 66% των ατόμων με απώλεια της όρασης είναι γυναίκες, το 65% των ασθενών με ηλικιακή εκφύλιση ωχράς και το 61%

Τα μάτια είναι ο καθρέφτης της ψυχής μιας

με γλαύκωμα είναι επίσης γυναίκες.

Σε αυτό το άρθρο θα ξεκλειδώσουμε τα μυστικά

της υγείας των ματιών στις γυναίκες, τα συμπτώματα

των σημαντικότερων οφθαλμολογικών παθήσεων στα

διάφορα στάδια της ζωής μιας γυναίκας, καθώς και τι

χρειάζεται να ξέρουν για να διατηρήσουν καλή όραση

καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Οι γυναίκες παί-

ζουν καθοριστικό ρόλο, τόσο στην οικογένεια όσο και

στην κοινωνία εν γένει. Για να μπορεί όμως κανείς να

φροντίζει τους άλλους, πρέπει να φροντίζει πρώτα τη

δική του υγεία.

Υγεία των ματιών κατά την παιδική

ηλικία και την εφηβεία:

Οι οθόνες είναι τμήμα της ζωής μας σήμερα

περισσότερο από ποτέ

Τα μικρά παιδιά, τόσο τα κορίτσια όσο και τα αγόρια,

δεν έχουν περάσει ποτέ παλαιότερα τόσο πολύ χρόνο

μέσα στο σπίτι και μπροστά σε οθόνες. Αυτή η αλλαγή

στον καθημερινό τρόπο ζωής έχει επηρεάσει την υγεία

των ματιών μας προς το χειρότερο. Έχετε ακούσει ποτέ

ότι τα παιδιά πρέπει να είναι σε απόσταση τουλάχιστον

2 μέτρων από την τηλεόραση, καθώς και ότι πρέπει να

είναι όσο γίνεται περισσότερο εκτός σπιτιού; Η όραση

αρχίζει να αναπτύσσεται μετά τη γέννηση και η απουσία

φυσικού φωτός, συνδυασμένη με παρατεταμένη κοντινή

εργασία σε οθόνες, τάμπλετ ή τηλεόραση, ενδέχεται

να οδηγήσει σε σημαντική μυωπία. Το πρόβλημα με τη

μυωπία δεν είναι όμως μόνο ότι χρειαζόμαστε γυαλιά

ή φακούς επαφής για να βλέπουμε καθαρά, αλλά ότι

μπορεί να οδηγήσει σε άλλες σοβαρές παθήσεις των

ματιών, όπως γλαύκωμα, πρώιμη ανάπτυξη καταρράκτη,

μυωπική ωχροπάθεια, ρωγμές και αποκόλληση αμφιβληστροειδούς.

Τι πρέπει λοιπόν να κάνουν οι γονείς ώστε τα παιδιά τους να αναπτύξουν φυσιολογική όραση;

1. Να υιοθετήσουν υγιείς συνήθειες όσον αφορά τις οθόνες, μειώνοντας το χρόνο έκθεσης και τοποθετώντας τις οθόνες όσο το δυνατόν πιο μακριά από το παιδί.

2. Σε περίπτωση που το παιδί πρέπει να δουλέψει στο iPad ή μπροστά στον υπολογιστή για το σχολείο, βοηθήστε το να μάθει να κάνει συχνά διαλείμματα. Κάθε 20 λεπτά πρέπει να κάνουμε ένα διάλειμμα κοιτώντας μακριά για τουλάχιστον 30 δευτερόλεπτα με 1 λεπτό.

3. Να αυξηθεί ο χρόνος παιχνιδιού στο φως της ημέρας σε ένα μίνιμουμ 90 λεπτών ημερησίως. Τα παιδιά σας δεν θα κάνουν μόνο την απαραίτητη ημερήσια άσκηση, αλλά και η όρασή τους θα αναπτυχθεί πιο φυσιολογικά.

4. Τέλος, επισκεφθείτε τον παιδοοφθαλμίατρό σας στα προγραμματισμένα ραντεβού, ιδίως σε περίπτωση

που τα μάτια του παιδιού σας δακρύζουν, κοκκινίζουν, δεν είναι ευθειασμένα (στραβίζουν) ή βλέπετε κάποια αλλαγή στη φυσιολογική ρόδινη ανταύγεια της κόρης των ματιών τους όταν τα βγάζετε φωτογραφία.

Τα καλά νέα είναι ότι, ακολουθώντας αυτές τις συμβουλές, μπορεί ακόμα και οι ενήλικες να γλιτώσουν από πονοκεφάλους, ξηρά και κουρασμένα μάτια λόγω παρατεταμένης εργασίας μπροστά σε οθόνες. Ο περισσότερος χρόνος έξω στη φύση έχει θετικές επιδράσεις τόσο στην όραση όσο και στην ψυχική μας υγεία.

Υγεία των ματιών

των γυναικών στην ενήλικη ζωή:

Πώς ο μοντέρνος τρόπος ζωής επηρεάζει

την όρασή μας

100 χρόνια πριν βλέπουμε ότι ο τρόπος ζωής μας ήταν

πολύ διαφορετικός. Παρά τα τεράστια πλεονεκτήματα

που μας έχουν προσφέρει οι χρονολογικές εξελίξεις, καθώς και η πρόοδος της Ιατρικής, είναι ολοένα και

πιο έκδηλο ότι ο μοντέρνος τρόπος ζωής μπορεί να

επηρεάσει την υγεία μας κάποιες φορές αρνητικά.

ΔΙΑΤΡΟΦ Η

Πολλά έχουν αλλάξει τις τελευταίες δεκαετίες στην

Ελλάδα όσον αφορά τη διατροφή μας. Έχουμε αλλάξει από μία κατά κύριο λόγο αγροτική χώρα με παραδοσιακή μεσογειακή κουζίνα γεμάτη από θρεπτικά λαχανικά και φυτικές πρωτεΐνες, σε μία καθιστική ζωή με υπερβολικές θερμίδες και επεξεργασμένες τροφές. Αυτό έχει σημαντικές επιπτώσεις σε όλο μας το σώμα. Τα προβλήματα με υπερβολικό σωματικό βάρος, που ήταν σπανιότερα στο παρελθόν, έχουν πλέον γίνει καθημερινά μαζί με καρδιαγγειακά συμβάματα, διαβήτη και αρκετούς τύπους καρκίνου. Αυτός ο καθιστικός τρόπος ζωής μπορεί να επηρεάσει και τα μάτια μας, καθώς αλλαγές στα αγγεία του αμφιβληστροειδούς λόγω καρδιακής νόσου, υπέρτασης ή διαβήτη, είτε αυτές είναι αρχικά ασυμπτωματικές και τις αντιλαμβανόμαστε μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα είτε εμφανίζονται αιφνιδίως, μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντική απώλεια όρασης.

Οι σημερινές γυναίκες είναι επίσης επιρρεπείς σε ανθυγιεινή διατροφή, ανορεξία και βουλιμία. Αυτές οι διαταραχές μπορεί να οδηγήσουν σε ελλείψεις βιταμινών που είναι απαραίτητες για τη φυσιολογική λειτουργία της όρασης. Οι επιπτώσεις σ’ αυτές περιπτώσεις μπορεί να είναι πολύ σοβαρές, φτάνοντας μέχρι και την απώλεια της όρασης. Αντίστοιχα, όταν μια γυναίκα είναι έγκυος ή θηλάζει, πρέπει να λαμβάνει τις απαραίτητες βιταμίνες και τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για την αποφυγή αυτών των προβλημάτων για την ίδια και τη φυσιολογική ανάπτυξη των ματιών του παιδιού της.

ΗΛΙΟΘΕΡΑΠΕ Ι Α ΚΑΙ ΓΥΑΛΙ Α ΗΛ Ι ΟΥ

Το μαυρισμένο δέρμα έχει καταστεί τα τελευταία 50 χρόνια

ιδανικό ομορφιάς, καθώς ο ελεύθερος χρόνος έγινε κοινό

αγαθό. Η συχνή έκθεση στον ήλιο, στην παραλία ή ακόμα

και στα σολάριουμ μπορεί όμως να οδηγήσει σε προβλή-

ματα. Παρότι είναι ευρέως γνωστό ότι η παρατεταμένη

αυτή η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία χωρίς τη χρήση

του σωστού αντιηλιακού αυξάνει τον κίνδυνο γήρανσης

και εμφάνισης καρκίνου του δέρματος, πολλοί δεν γνω-

ρίζουν ότι η ηλιακή ακτινοβολία μπορεί να προκαλέσει

σοβαρά προβλήματα στα μάτια. Η άμεση έκθεση στην

υπεριώδη ακτινοβολία μπορεί να οδηγήσει σε πρώιμη

εμφάνιση καταρράκτη, ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς και

προβλήματα στον κερατοειδή και τον αμφιβληστροειδή.

Η χρήση καπέλου και εγκεκριμένων γυαλιών ηλίου που καλύπτουν και το περιφερικό μας οπτικό πεδίο προστατεύει

από όλα αυτά τα προβλήματα.

Κ Α ΠΝΙΣΜΑ

Τα τελευταία 50 χρόνια το κάπνισμα έχει εξαπλωθεί σημαντικά στην ελληνική κοινωνία, με τις Ελληνίδες γυναίκες

να κατατάσσονται στις πρώτες θέσεις παγκοσμίως όσον

αφορά στο κάπνισμα, ακόμα και κατά διάρκεια της εγκυμοσύνης! Παρότι πολλοί γνωρίζουν ότι το κάπνισμα καταστρέφει τους πνεύμονες και οδηγεί σε πρόωρη γήρανση, δεν είναι ευρέως γνωστό ότι καταστρέφει επίσης και τα μάτια. Οι καπνίστριες διατρέχουν 3-4 φορές υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς, τρεις φορές μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης καταρράκτη, διπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης σημαντικής ξηροφθαλμίας, αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης αυτοάνοσων προβλημάτων και διαβήτη. Παρότι η διακοπή του καπνίσματος μπορεί

να είναι δύσκολη, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα πλεονεκτήματα της διακοπής ενισχύονται όταν γνωρίζουμε ότι μπορούμε να διατηρήσουμε καλή όραση για μεγάλο χρονικό διάστημα.

ΗΜΙΚΡΑΝ Ι ΕΣ

Οι γυναίκες είναι 2-3 φορές πιθανότερο να εμφανίσουν ημικρανίες, με μία στις τέσσερις γυναίκες να έχει υποστεί ένα τουλάχιστον ημικρανικό επεισόδιο κάποια

στιγμή στη ζωή της. Τα συμπτώματα εντείνονται στην

3η δεκαετία της ζωής με κορύφωση στα 35 χρόνια και

μειώνονται σταδιακά μέχρι την εμμηνόπαυση. Παρότι

ο μηχανισμός στον οποίο οφείλονται οι ημικρανίες δεν

είναι καλά διευκρινισμένος, πιστεύουμε ότι οφείλεται

τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό στα οιστρογόνα. Τα φάρμακα που υπάρχουν σήμερα μπορεί να βοηθήσουν στη

μείωση των πονοκεφάλων, καθώς και στη διάρκεια της κάθε προσβολής. Αν είστε μία απ’ αυτές τις γυναίκες

που υποφέρουν από οφθαλμικές ημικρανίες, μπορεί

να δείτε φωταψίες, ένα ζιγκ-ζαγκ φωτεινό σκότωμα

ή μαύρα στίγματα και στα δύο μάτια. Τα συμπτώματα αυτά δεν είναι επικίνδυνα, αλλά μπορεί να εμποδίσουν την οδήγηση και τις υπόλοιπες δραστηριότητες. Εάν όμως διαπιστώσει κάνεις επαναλαμβανόμενα επεισόδια μείωσης ή απώλεια όρασης στο ένα μάτι πριν ή μετά από έναν πονοκέφαλο/ημικρανικό επεισόδιο, μπορεί να έχει ημικρανία του αμφιβληστροειδούς. Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται άμεση εξέταση από οφθαλμίατρο.

ΚΑΛΛΥΝΤΙΚ Α Η χρήση καλλυντικών είναι διαδεδομένη σε όλες τις ανθρώπινες κοινότητες εδώ και χιλιετίες. Στην αρχαία Ελλάδα για παράδειγμα οι γυναίκες υψηλού κοινωνικο-οικονομικού επιπέδου χρησιμοποιούσαν μολύβι φρυδιών

που φτιαχνόταν από κάρβουνο και ελαιόλαδο. Σήμερα υπάρχει μια τεράστια ποικιλία καλλυντικών προϊόντων, πολλά εκ των οποίων δεν είναι επαρκώς ελεγμένα για την ασφαλή χρήση στο ευαίσθητο δέρμα γύρω από τα μάτια. Πιο συγκεκριμένα, τα καλλυντικά δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται στην εσωτερική επιφάνεια του βλεφάρου και πρέπει πάντα να αφαιρούνται πριν τον ύπνο. Μη χρησιμοποιείτε καλλυντικά που έχουν χρησιμοποι-

ηθεί από άλλους, που έχουν λήξει, όταν το βουρτσάκι

δεν είναι τελείως καθαρό, καθώς και καλλυντικά που έχουν μείνει σε υπερβολικές θερμοκρασίες για μακρύ χρονικό διάστημα.

Τα μάτια κατά τη διάρκεια

Το γυναικείο σώμα αλλάζει πάρα πολύ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και τα μάτια αλλάζουν κι αυτά.

Οι περισσότερες αλλαγές είναι φυσιολογικές, αλλά υπάρχουν καταστάσεις που απαιτούν άμεση ιατρική φροντίδα. Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαμβάνειν.

ΘΟΛ Η Ο ΡΑΣΗ, ΞΗΡΑ ΚΑΙ ΕΡΕΘΙΣΜ Ε ΝΑ Μ ΑΤΙΑ, ΠΡΗΣΜ Ε ΝΑ ΒΛ ΕΦΑΡΑ Τα πιο συχνά οφθαλμολογικά συμπτώματα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης περιλαμβάνουν διαλείπουσα θολή όραση, ξηρά και ερεθισμένα μάτια και πρησμένα βλέφαρα. Η όραση μπορεί να είναι κυμαινόμενη λόγω των μεγάλων ορμονικών αλλαγών και της κατακράτησης υγρού στον κερατοειδή χιτώνα του ματιού και συνήθως επιστρέφει σε φυσιολογικά επίπεδα μετά τον τοκετό. Τα συμπτώματα της ξηροφθαλμίας συνήθως ανακουφίζονται με χρήση σταγόνων τεχνητών δακρύων, σε συνδυασμό με σωστή διατροφή. Το οίδημα στα βλέφαρα είναι αντίστοιχο των οιδημάτων που εμφανίζονται και στα πόδια κατά τη διάρκεια της κύησης. Η ξεκούραση και η περιορισμένη πρόσληψη αλατιού και καφεΐνης μπορεί να βοηθήσει.

της εγκυμοσύνης

ΠΡΟΕΚΛΑΜΨ Ι Α ΚΑΙ ΔΙΑΒ Η ΤΗΣ Και οι δύο αυτές παθήσεις μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντική απώλεια της όρασης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Η προεκλαμψία χαρακτηρίζεται από αυξημένη αρτηριακή πίεση και απώλεια πρωτεϊνών με τα ούρα συνήθως μετά την 20ή εβδομάδα της κύησης και μπορεί να ενέχει κινδύνους τόσο για τη μητέρα όσο και για το έμβρυο. Οταν μία έγκυος με προεκλαμψία εμφανίσει διαταραχές της όρασης, όπως θολή όραση, φωτοφοβία ή φωταψίες, πρέπει να αναζητήσει άμεση βοήθεια από οφθαλμίατρο.

Τόσο σακχαροδιαβητικές γυναίκες που μένουν

έγκυοι όσο και γυναίκες που αναπτύσουν σακχαρώ-

δη διαβήτη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης πρέπει

να έχουν τακτική παρακολούθηση από τον οφθαλμία-

τρό τους με βυθοσκόπηση μετά από μυδρίαση για τον

έλεγχο ύπαρξης αλλοιώσεων στον αμφιβληστροειδή.

Η πρώτη βυθοσκόπηση γίνεται στο πρώτο τρίμηνο της κύησης και ανάλογα με τα ευρήματα προγραμματίζονται οι επαναληπτικές εξετάσεις.

Τα μάτια των γυναικών

στην τρίτη ηλικία

Η γήρανση του σώματος επηρεάζει και τα μάτια με

την εμφάνιση αρκετών παθήσεων μετά την ηλικία των 60 ετών.

ΚΑΤΑΡΡΑ ΚΤΗΣ

Ο καταρράκτης είναι απλά η θόλωση του φακού του ματιού μας. Όπως ο φακός της φωτογραφικής μηχανής, έτσι και στο μάτι μας υπάρχει ένας διαφανής φακός που μας βοηθάει να εστιάζουμε την εικόνα στον αμφιβληστροειδή. Με την πάροδο της ηλικίας, οι ίνες του φακού σκληραίνουν με αποτέλεσμα να γίνεται δυσκολότερη παραμόρφωσή του, κάτι που φαίνεται ιδίως στην κοντινή όραση με την ανάπτυξη πρεσβυωπίας, δυσκολίας δηλαδή καθαρής όρασης σε απόσταση διαβάσματος. Ο καταρράκτης είναι η συχνότερη οφθαλμολογική πάθηση παγκοσμίως και οι περισσότεροι άνθρωποι αναπτύσουν καταρράκτη που χρειάζεται να αντιμετωπιστεί κάποια στιγμή στη ζωή τους. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων θολή όραση, πιο θολά και μουντά χρώματα, αλλαγή στους βαθμούς των γυαλιών και προβλήματα στην οδήγηση, ιδίως κατά τις νυχτερινές ώρες. Σήμερα, η εγχείρηση ενός καταρράκτη, κατά την οποία αντικαθίσταται ο θολωμένος φακός του οφθαλμού με έναν καθαρό ενδοφακό, είναι ένα από τα επιτεύγματα της σύγχρονης Ιατρικής. Η αντικατάσταση του φακού είναι σύντομη, ανώδυνη και μία από τις ασφαλέστερες επεμβάσεις παγκοσμίως, δίνοντας τη δυνατότητα επιστροφής στην καθημερινότητα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.

ΓΛΑΥ ΚΩΜΑ

Το γλαύκωμα είναι μία προοδευτική νευροπάθεια, κατά την οποία η απώλεια νευρικών ινών είναι πιο σύντομη από την αναμενόμενη φυσιολογική φθορά του οπτικού νεύρου. Στις περισσότερες περιπτώσεις προκαλείται από αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης. Γλαυκωματική βλάβη μπορεί σε σπανιότερες περιπτώσεις

να εμφανιστεί και με «φυσιολογική» ενδοφθάλμια πίεση (γλαύκωμα φυσιολογικής ή χαμηλής πίεσης). Το τελευταίο είναι πολύ πιο συχνό στις γυναίκες με μυωπία.

Το πρόβλημα στη διάγνωση του γλαυκώματος είναι η έλλειψη συμπτωμάτων στη συντριπτική πλειονό-

τητα των ασθενών με αποτέλεσμα την καθυστερημέ-

νη προσέλευση για οφθαλμολογική εξέταση και την απώλεια τμήματος των οπτικών πεδίων. Η αντιμετώ-

πιση του γλαυκώματος είναι συνήθως συντηρητική με

τη χρήση σταγόνων που μειώνουν την ενδοφθάλμια

πίεση, χωρίς όμως να αποκλείεται και η ανάγκη χειρουργικής αντιμετώπισης. Με τις μοντέρνες τεχνικές

αντιμετώπισης, όσο νωρίτερα διαγνωστεί το γλαύκωμα τόσο καλύτερα είναι και τα αποτελέσματα της θεραπείας.

ΗΛΙΚΙΑΚ Η ΕΚΦΥΛΙΣΗ ΤΗΣ ΩΧΡΑ Σ ΚΗΛ Ι ΔΑΣ Η ωχρά κηλίδα, το κεντρικό δηλαδή τμήμα του αμφιβληστροειδούς, που μας επιτρέπει να βλέπουμε λεπτομέρειες, να αντιλαμβανόμαστε τα διαφορετικά χρώματα, να διαβάζουμε, να βλέπουμε τα οικεία μας πρόσωπα, επηρεάζεται με την πάροδο της ηλικίας. Οι γυναίκες, ιδιαίτερα όταν έχουν ανοιχτόχρωμο χρώμα δέρματος, γαλανά ή πράσινα μάτια, καπνίζουν, είναι υπέρβαρες, έχουν αυξημένη χοληστερίνη και καταναλώνουν κορεσμένα λιπαρά, διατρέχουν σημαντικά πιο αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν εκφύλιση της ωχράς. Η μείωση της όρασης, καθώς και η εμφάνιση

Π Ά Ν Ά ΓΙ ΩΤΗΣ Σ Ά ΛΒΆΝΟΣ

δηλαδή των ίσιων γραμμών σε καμπυλωτές ή τεθλασμένες, πρέπει να οδηγήσει σε εξέταση από οφθαλμίατρο.

ΞΗΡΟΦΘΑΛΜ Ι Α ΚΑΙ Σ Υ ΝΔΡΟΜΟ SJÖGREN

Η ξηροφθαλμία είναι άλλη μία πάθηση η οποία προσβάλλει περισσότερο τις γυναίκες, ιδίως μετά την ηλικία των 50 ετών. Υπάρχουν πολλές αιτίες ξηροφθαλμίας, αλλά η συνηθέστερη είναι η αδυναμία παραγωγής επαρκούς ποσότητας και ποιότητας δακρύων που είναι απαραίτητα για τη σωστή ενυδάτωση και προστασία της οφθαλμικής επιφάνειας. Τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλλουν, όπως ερεθισμός, αίσθημα καύσου, κοκκίνισμα των ματιών, αίσθημα ξένου σώματος, δακρύρροια ή η αίσθηση ότι τα μάτια είναι κουρασμένα.

Όταν η ξηροφθαλμία είναι σημαντική και δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά προβλήματα στην οφθαλμική επιφάνεια. Σε κάθε περίπτωση, η εξέταση από οφθαλμίατρο με λήψη καλού ιστορικού και εξέταση της δακρυϊκής στιβάδας μπορεί να μας προσανατολίσει σε παθήσεις των ματιών ή συστηματικές παθήσεις που επηρεάζουν τον δακρυϊκό αδένα, την αποχέτευση και την ποιότητα των δακρύων. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η πρώτη θεραπεία

είναι η χρήση τεχνητών δακρύων που λιπαίνουν την οφθαλμική επιφάνεια και παρέχουν ανακούφιση από τα συμπτώματα, σε συνδυασμό με διατροφή πλούσια σε Ω-3 λιπαρά οξέα και ενδεχομένως αποκλεισμό του

κάτω δακρυϊκού σημείου. Ανάλογα βέβαια με τη βαρύτητα της ξηροφθαλμίας, την ύπαρξη ή όχι άλλων προβλημάτων της οφθαλμικής επιφάνειας και των βλεφάρων, τη λήψη φαρμάκων, καθώς και την ενδεχόμενη παρουσία συστηματικών νοσημάτων, όπως στην περίπτωση της νόσου Sjögren, απαιτείται και η κατάλληλη αντιμετώπιση. ■

Ο Παναγιώτης Σαλβάνος είναι χειρουργός οφθαλμίατρος εξειδικευμένος στη χειρουργική του υαλώδους

και του αμφιβληστροειδούς και στην Παιδοοφθαλμολογία. Σπούδασε Ιατρική στο Εθνικό και Καποδιστρια-

κό Πανεπιστήμιο Άθηνών και ειδικεύτηκε στην Οφθαλμολογία στη Νορβηγία. Είναι υποψήφιος διδάκτορας

στο Πανεπιστήμιο του Όσλο με αντικείμενο έρευνας την απεικόνιση του αμφιβληστροειδούς σε ασθενείς με αποκόλληση και όγκο.

Διακρίθηκε ανάμεσα στους τρεις πρώτους οφθαλμιάτρους για το Ευρωπαϊκό Δίπλωμα Οφθαλμολογίας.

Διετέλεσε επί σειρά πέντε ετών πρόεδρος του Οφθαλμολογικού Συλλόγου του Όσλο.

Ο Δρ Σαλβάνος έχει πραγματοποιήσει πλήθος ομιλιών και παρουσιάσεων σε εθνικά και διεθνή συνέδρια και έχει δημοσιεύσει εργασίες σε έγκριτα διεθνή περιοδικά. Διδάσκει τακτικά στο Πανεπιστήμιο της Νοτιοανατολικής Νορβηγίας.

Ιδιωτεύει στην Άθήνα (www.drsalvanos.com) και είναι συνεργάτης των νοσοκομείων Υγεία, Μητέρα, Ιατρικό Άθηνών και Mediterraneo, καθώς και άλλων οφθαλμολογικών κλινικών.

|

μεταμορφοψιών, η αλλαγή

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ για τον Τριπλά Αρνητικό Καρκίνο Μαστού στις 3 Μαρτίου, η Gilead ανέλαβε πρωτοβουλία για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση

του κοινού για τον συγκεκριμένο υπότυπο καρκίνου.

Με κεντρικό μήνυμα «Σύμβολό μας η Δύναμή μας», στοχεύει να βοηθήσει όλους μας να κατανοήσουμε

πώς ο Τριπλά Αρνητικός Καρκίνου του Μαστού διαφέρει και απαιτεί εξειδικευμένη και έγκαιρη ενημέρωση των ασθενών.

Με την πρωτοβουλία της η Gilead επιδιώκει να κάνει πιο διακριτό τον συγκεκριμένο υπότυπο, μέσω της πρόσκλησης που απευθύνει για ενημέρωση και προληπτικό έλεγχο με τελικό στόχο την αποτελεσματικότερη αντιμετώπισή του.

Την καμπάνια «Σύμβολό μας η Δύναμή μας» της Gilead, η οποία τελεί υπό την αιγίδα της Εταιρείας Ογκολόγων - Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ), υποστηρίζουν η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ), ο Όμιλος Εθελοντών

κατά του Καρκίνου - ΑγκαλιάΖΩ και ο Σύλλογος Καρκινοπαθών Εθελοντών Φίλων Ιατρών Αθηνών ΚΕΦΙ.

ποσοστό που αγγίζει το 20% των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού. Απαντάται πιο συχνά σε νεαρές γυναίκες, έχει επιθετική κλινική συμπεριφορά, σχετίζεται με δυσμενή πρόγνωση, απαιτεί ειδική θεραπευτική προσέγγιση και εμφανίζει αυξημένη συσχέτιση με συγκεκριμένες κληρονομούμενες γονιδιακές μεταλλάξεις ιδίως του γονιδίου BRCA1.

Ονομάστηκε τριπλά αρνητικός γιατί αφορά όγκους του μαστού που δεν εκφράζουν ορμονικούς υποδοχείς οιστρογόνων και προγεστερόνης, αλλά ούτε και την ογκοπρωτεΐνη HER2. Το αποτέλεσμα είναι ότι δεν μπορούμε να στοχεύσουμε τους όγκους αυτούς ούτε με ορμονική θεραπεία, αλλά ούτε και με τα σύγχρονα anti -HER2 φάρμακα.

του Μαστού αποτελεί μια ιδιαίτερη κατηγορία και υπολογίζεται πως αφορά ένα

Όπως και οι άλλες μορφές καρκίνου του μαστού, ο Τριπλά Αρνητικός Καρκίνος του Μαστού αντιμετωπίζεται με συνδυασμό θεραπευτικών χειρισμών, όπως η χειρουργική επέμβαση, η χημειοθεραπεία, η ακτινοθεραπεία και τα καινοτόμα φάρμακα. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια, με την έγκριση στοχευμένων θεραπειών και για αυτό το νεόπλασμα, η χημειοθεραπεία δεν είναι πια η μόνη θεραπευτική επιλογή. Σαν αποτέλεσμα, έχει αυξηθεί η επιβίωση των ασθενών, ενώ διατηρούν καλύτερη ποιότητα ζωής, αφού είναι διαθέσιμες καλύτερα ανεκτές θεραπείες. ■

Gilead Sciences:

Εκστρατεία ενημέρωσης για τον Τριπλά Αρνητικό Καρκίνο του Μαστού!

NN Hellas

ΟΙ Σ Υ ΓΧΡΟΝΕΣ ΓΥΝΑ Ι ΚΕΣ καλούνται καθημερινά να

ανταποκριθούν σε πολλούς και διαφορετικούς ρόλους

και μεταξύ άλλων να φροντίζουν για την οικογένεια και

τα αγαπημένα πρόσωπα. Με αφορμή την Παγκόσμια

Ημέρα της Γυναίκας, η NN Hellas δίνει έμφαση στην

ασφάλεια και τη σιγουριά που θέλει να νιώθει κάθε

γυναίκα για την ίδια και την οικογένειά της, ώστε να μπορεί να εστιάζει σε όσα έχουν πραγματικά για εκείνη

σημασία, μέσα από ένα ευρύ φάσμα ασφαλιστικών και

χρηματοοικονομικών προϊόντων και υπηρεσιών που ανταποκρίνονται σε κάθε ασφαλιστική ή επενδυτική ανάγκη.

Τα προϊόντα της στον τομέα της Υγείας χωρίζονται σε κατηγορίες ανάλογα με το είδος και την έκταση των προσφερόμενων υπηρεσιών. Η προϊοντική οικογένεια Orange Cross προσφέρει ευρεία ασφαλιστική κάλυψη υγείας, τόσο σε επίπεδο πρω -

τοβάθμιας όσο και σε επίπεδο δευτεροβάθμιας πε -

ρίθαλψης. Τα προγράμματα Orange Health προσφέρουν όλες τις βασικές νοσοκομειακές καλύψεις, ενώ τα προγράμματα υγείας Orange Easy δίνουν πρό -

σβαση σε νοσοκομειακή κάλυψη και διαγνωστικές

εξετάσεις σε συγκεκριμένους παρόχους υπηρεσιών υγείας. Το πρόγραμμα ΝΝ Hospital for Αll προσφέρεται και σε μεγαλύτερες ηλικίες, παρέχοντας τη δυνατότητα ασφάλισης, ακόμα και σε περιπτώσεις

που για άλλα προγράμματα θα ήταν απαγορευτική.

Τέλος, η οικογένεια εξωνοσοκομειακών προϊόντων

NN Orange First Care σχεδιάστηκε για να προσφέρει πρόσβαση σε σύγχρονες και αξιόπιστες ιατρικές και διαγνωστικές υπηρεσίες.

Το ΝΝ Orange Cross αποτελεί ένα από τα πιο ολοκληρωμένα προγράμματα ασφάλισης υγείας της NN Hellas που καλύπτουν κάθε ανάγκη απλά, ευέλικτα και ξεκάθαρα. Η οικογένεια προϊόντων ΝΝ Orange

Cross διαθέτει ετησίως ανανεούμενα προγράμματα

και περιλαμβάνει 5 διαφορετικές επιλογές, δίνοντας

τη δυνατότητα και στις γυναίκες ασφαλισμένες να

επιλέξουν τις νοσοκομειακές υπηρεσίες και παροχές

που ταιριάζουν στις δικές τους ανάγκες και, επιπλέον,

να καθορίσουν και το ύψος και τον τρόπο συμμετοχής

τους σε αυτές. Επιπρόσθετα, στην NN Hellas η ασφά-

λιση της υγείας δεν περιορίζεται στην κάλυψη της νοσηλείας και της ασθένειας, αλλά συνδέεται άμεσα με τον τρόπο ζωής. Στο πλαίσιο αυτό, οι ασφαλισμένες

έχουν τη δυνατότητα

να συνδυάσουν το πρόγραμμα

NN Orange Cross, που θα επιλέξουν, με το πρόγραμμα πρωτοβάθμιας φροντίδας και πρόληψης, για μια ολοκληρωμένη ασφαλιστική κάλυψη κάθε ανάγκης τους.

Το ΝΝ Orange Health προσφέρει ασφάλιση υγείας με προσιτό κόστος, που καλύπτει τα έξοδα νοσηλείας σε ιδιωτικά και δημόσια νοσοκομεία στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ αφορά όλα τα μέλη της οικογένειας, προσφέροντας οικογενειακή έκπτωση και δυνατότητα ασφάλισης μέχρι και σε 6 άτομα.

Επιλέγοντας το πρόγραμμα NN Orange Easy, οι ασφαλισμένοι απολαμβάνουν σε ανταγωνιστική τιμή πλήρη νοσοκομειακή κάλυψη και δυνατότητα πραγματοποίησης διαγνωστικών εξετάσεων. Αποτελεί την ιδανική επιλογή για ολοκληρωμένες υπηρεσίες υγείας σε ένα σημείο εξυπηρέτησης και με χαμηλό κόστος, ενώ δίνεται η επιλογή μεταξύ των διακεκριμένων παρόχων υπηρεσιών υγείας, του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, αλλά και του Ομίλου Ευρωκλινικής, Ερρίκος Ντυνάν και Mediterraneo.

Αξίζει να σημειωθεί ότι και τα τρία αυτά προγράμματα μπορούν να συνδυαστούν και με προαιρετικές καλύψεις παροχής ασφαλισμένου κεφαλαίου σε περίπτωση προσωπικού ατυχήματος, νόσησης από σοβαρές ασθένειες και νοσοκομειακών και χειρουργικών επιδομάτων, προσφέροντας έτσι μια ολοκληρωμένη ασφαλιστική κάλυψη.

Ένα ακόμη πρόγραμμα, που αφορά την υγεία όλης της οικογένειας, είναι το NN Hospital for Αll και μάλιστα απευθύνεται σε ασφαλισμένους ηλικίας από 16 έως και 80 ετών. Με αυτό μπορούν να ασφαλιστούν ακόμα και άτομα με επιβαρυμένη υγεία και ιατρικό ιστορικό. Το πρόγραμμα παρέχει πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, τόσο για τη νοσηλεία όσο και για διαγνωστικές εξετάσεις και εξειδικευμένες θεραπείες, σε συνεργασία με τους πιο σύγχρονους και αξιόπιστους παρόχους σε Αττική και Θεσσαλονίκη.

Τέλος, το εξωνοσοκομειακό πρόγραμμα NN Orange First Care απευθύνεται σε όλους όσοι επιθυμούν να απολαμβάνουν υψηλής ποιότητας υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας και πρόληψης, επιλέγοντας ένα από τα δύο μεγαλύτερα δίκτυα διαγνωστικών κέντρων των Ομίλων της Affidea ή της ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗΣ.

Πιστή στις αξίες της «Νοιαζόμαστε, Είμαστε Ξεκάθαροι, Δεσμευόμαστε» και με πυξίδα τον άνθρωπο, η NN Hellas, μέλος του Ομίλου NN, βρίσκεται δίπλα στους ασφαλισμένους της για περισσότερα από 40 έτη. Πλέον βρίσκεται στην κορυφή των ασφαλιστικών εταιρειών υγείας και ζωής στην ελληνική αγορά, προσφέροντας την πληρέστερη γκάμα προϊόντων για τις ασφαλιστικές ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας. ■

Γιατί οι ΑΛΛΕΡΓ Ι ΕΣ έχουν

ων του, ER (estradiol receptor) και PR (Progesterone Receptor).

Αλλεργικές καταστάσεις οι οποίες ταλαιπωρούν συχνότερα τις γυναίκες ή αποκλειστικά τις εγκυμονούσες είναι οι παρακάτω:

▪ Έξαρση συμπτωμάτων της χρόνιας κνίδωσης κατά την ωορηξία ή εμμηνορυσία ή περιεμμηνοπαυσιακά. Ο επίμονος κνησμός, το κνιδωτικό εξάνθημα

Γράφει η ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΓΙΑΒ Η, MD, PhD, διευθύντρια Αλλεργιολογικού Τμήματος, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών.

ΚΟΙΝΟΥ Σ ΠΑΘΟΓΕΝΕΤΙΚΟΥ Σ μηχανισμούς

που ενεργοποιούν την έκλυση μεσολαβητών με συνέπεια τα συμπτώματα των άμεσου τύπου αλλεργικών αντιδράσεων, υπάρχουν σαφείς κλινικές διαφορές μεταξύ αλλεργικών γυναικών και αλλεργικών ανδρών.

Ενώ ο κίνδυνος αλλεργικών παθήσεων είναι μεγαλύτερος στα αγόρια στην παιδική ηλικία, από την εφηβεία και μετά φαίνεται μία σαφής επικράτηση του γυναικείου φύλου στη συχνότητα εμφάνισης αυτών. Εστιάζοντας στις ορμόνες του γυναικείου φύλου, η λήψη αντισυλληπτικών συνδέεται με τις εξάρσεις άσθματος, καθώς και η περίοδος της εγκυμοσύνης. Επιπλέον, περι- και μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες υποφέρουν σε μεγαλύτερο ποσοστό από άσθμα και αλλεργική ρινίτιδα, ενώ τα συμπτώματα επιδεινώνονται με τη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης. Έχει δειχθεί, πλέον, ότι οι γυναικείες ορμόνες οιστραδιόλη και προγεστερόνη δρουν και διεγείρουν τα μαστοκύτταρα προς έκλυση ισταμίνης, μέσω των ειδικών υποδοχέ-

ή ακόμα και αγγειοοίδημα μπορεί να επιμένουν για μεγάλο διάστημα και να απαιτούνται ειδικοί θεραπευτικοί χειρισμοί για την ανακούφιση της ασθενούς από τα συμπτώματα.

▪ Αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής, ως αποτέλεσμα ανοσολογικής αντίδρασης του οργανισμού σε κάποιο μέταλλο (π.χ. νικέλιο) κοσμημάτων ή συστατικό καλλυντικών, αρωμάτων κ.ά., προϊόντα τα οποία χρησιμοποιούν πιο συχνά οι γυναίκες και επομένως εκτίθενται συχνά στα αλλεργιογόνα τους.

▪ Η αλλεργία στις βαφές μαλλιών είναι μία συχνή αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής που συχνότερα εμφανίζεται στις γυναίκες λόγω συχνότερης χρήσης, αλλά και σε επαγγελματίες κομμωτές. Το υπεύθυνο αλλεργιογόνο είναι συνήθως η παραφαινυλενοδιαμίνη (PPD - Phenylenediamine), η οποία περιέχεται σε πολλές βαφές μαλλιών, αλλά και σε τατουάζ μαύρης χένας. Η αλλεργία μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και μετά από χρόνια εφαρμογής της βαφής. Η διερεύνηση της αλλεργίας και η απομόνωση του υπεύθυνου συστατικού επιτυγχάνονται με τις επιδερμικές δοκιμασίες (Patch Test).

▪ Γυναίκες οι οποίες παρουσιάζουν LTP σύνδρομο (Lipid Transfer Syndrome), μια ιδιαίτερη μορφή τροφικής αλλεργίας, μπορεί να εμφανίσουν σοβαρή αλλεργική αντίδραση, αναφυλαξία, καθώς η εμμηνορρυσία θεωρείται ένας συμπαράγοντας (co-factor), ο οποίος μπορεί να οδηγήσει στην εκδήλωση αναφυλαξίας,

πιο έντονα συμπτώματα

στις γυναίκες!

όταν συνδυαστεί με την κατανάλωση της ενοχοποιούμενης τροφής.

▪ Καταστάσεις που μπορεί να βιώνουν γυναίκες στη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους, ειδικά εάν πρόκειται

για αλλεργικά άτομα, είναι οι εξής:

• Έξαρση των συμπτωμάτων της αλλεργικής ρινίτιδας ή του άσθματος.

• Έξαρση της ατοπικής δερματίτιδας, με τα χαρακτηριστικά εκζέματα, την ξηροδερμία και τον επίμονο κνησμό. Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως στο 2ο τρίμηνο, αλλά μπορεί να εμφανιστούν και νωρίτερα.

▪ Άλλες δερματοπάθειες στη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι:

• Το πεμφιγοειδές της κύησης, μία αυτοάνοση δερματοπάθεια η οποία εμφανίζεται στο 2ο ή στο 3ο τρίμηνο, αρχικά περιομφαλικά και στη συνέχεια εξελίσσεται με την εμφάνιση χαρακτηριστικών φυσαλίδων.

• Οι κνησμώδεις κνιδωτικές βλατίδες και πλάκες της κύησης - PUPP - Pruritic Urticarial Papules and

ΣΤΆΎ ΡΟΎΛ Ά ΓΙ Ά Β Η

Plaques ( ή πολύμορφο εξάνθημα της κύησης). Συνήθως εμφανίζεται στο τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης με εξανθήματα στην κοιλιά τα οποία διαρκούν εβδομάδες και συνοδεύονται από έντονο κνησμό. Θα πρέπει να αποκλειστούν άλλες σοβαρές αιτίες κνησμού, όπως η χολόσταση, και να αντιμετωπιστούν με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή για την ανακούφιση των συμπτωμάτων μέχρι να υποχωρήσει, συνήθως λίγες εβδομάδες μετά τον τοκετό.

Οι γυναίκες, λοιπόν, φαίνεται όχι μόνο να εκδηλώνουν σε μεγαλύτερο ποσοστό αλλεργικά νοσήματα από τους άνδρες, ειδικά στην ενήλικη ζωή, αλλά και να εμφανίζουν εντονότερα συμπτώματα από τους άνδρες. Η δράση και η διακύμανση των γυναικείων ορμονών παίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτές τις εκδηλώσεις, ενώ η έγκαιρη διάγνωση και η κατανόηση αυτής της επίδρασης μπορεί να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και την ηπιότερη πορεία της αλλεργίας. ■

Η Σταυρούλα Γιαβή, MD, PhD, διευθύντρια Άλλεργιολογικού Τμήματος, Ιατρικό Κέντρο Άθηνών, αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών και εκπαιδεύτηκε στην Παιδιατρική, στην Παιδιατρική Κλινική του Θριασίου Νοσοκομείου. Ειδικεύτηκε στην Άλλεργιολογία στην Άλλεργιολογική Μονάδα της Β’ Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου Άθηνών στο Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Ά. Κυριακού».

Μετά την απόκτηση του τίτλου της ειδικότητας Άλλεργιολογίας εργάστηκε στο ίδιο Τμήμα ως επιμελήτρια και συνεχίζει να προσφέρει τις υπηρεσίες της ως πανεπιστημιακός υπότροφος στο Τμήμα της Τροφικής Άλλεργίας. Το ειδικό ερευνητικό ενδιαφέρον της εστιάζεται στην Τροφική Άλλεργία των παιδιών, κυρίως στο γάλα, στο αυγό, στα δημητριακά, στο ψάρι και τους ξηρούς καρπούς. Είναι κύρια ερευνήτρια στο Κλινικό Θεραπευτικό Πρωτόκολλο Επαγωγής Άνοχής στο γάλα (SOTI) στα παιδιά με σοβαρή αλλεργία στο γάλα, καθώς επίσης και κύρια ερευνήτρια στο Ερευνητικό Πρωτόκολλο της Nestlé (10.53-NRC) για την επαγωγή ανοχής του αυγού μέσω της κατανάλωσης θερμικά επεξεργασμένης πρωτεΐνης αυγού σε παιδιά με αλλεργία στο αυγό. Η χρήση της μοριακής διάγνωσης στην τροφική αλλεργία και η εφαρμογή της για την πρόγνωση αλλά και στη θεραπεία των αλλεργικών νοσημάτων είναι βασικά σημεία της κλινικής της έρευνας.

επηρεάζει η ψωρίαση

ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΦΡΟΔΙΣΙΩΝ

& ΔΕΡΜΑΤΙΚΩΝ ΝΟΣΩΝ «ΑΝΔΡ Ε ΑΣ ΣΥΓΓΡ ΟΣ» Πώς

τις γυναίκες!

Γράφει η ΧΑΡΙΤΩΜ Ε ΝΗ ΒΑΒΟΥΛΗ, δερματολόγος-αφροδισιολόγος, επιμελήτρια Α', 1η Παν/κή Κλινική Δερματικών και Αφροδισίων Νοσημάτων ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο «Ανδρέας Συγγρός».

AΦΙΕΡΩΜΑ | Η ΥΓΕΙΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ

ό,τι σε γυναίκες που δεν πάσχουν από ψωρίαση.

Η μέση ηλικία έναρξης της ψωρίασης είναι τα 33 έτη. Ωστόσο, φαίνεται να εμφανίζεται σε μικρότερη

ηλικία στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες. Στις γυναίκες, η ψωρίαση εκδηλώνεται συνήθως σε ηλικία 16

έως 22 ετών ή 55 έως 60 ετών. Η μέση ηλικία διάγνωσης στις γυναίκες είναι τα 28 έτη και αντιστοιχεί στη γόνιμη περίοδο της ζωής. Η επίδραση των ορμονικών αλλαγών στις γυναίκες με ψωρίαση διαφέρει από άτομο σε άτομο. Τα επίπεδα οιστρογόνων μιας γυναίκας μπορεί να αυξήσουν ή να μειώσουν τον κίνδυνο έξαρσης. Φαίνεται ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της φλεγμονής του δέρματος και των επιπέδων των ορμονών. Οι ορμονικές αλλαγές που έρχονται με την εγκυμοσύνη φαίνεται να έχουν αντίκτυπο στην ψωρίαση.

Η ΨΩΡ Ι ΑΣΗ Ε Ι ΝΑΙ ΜΙΑ ΚΟΙΝ Η, χρόνια φλεγμονώδης

δερματική πάθηση που μπορεί να επηρεάσει πολλά μέρη

του σώματος. Είναι μια ορατή νόσος, που εκδηλώνε-

ται με την εμφάνιση ερυθρών πλακών με απολέπιση, υπερκεράτωση, στα χέρια, στα πόδια, στον κορμό, στις

παλάμες, στα πέλματα, στα νύχια και πιο συχνά στους

αγκώνες, στα γόνατα και το τριχωτό της κεφαλής. Μπο-

ρεί επίσης να εμφανίζεται στις πτυχές του σώματος, όπως στις μασχάλες, κάτω από το στήθος και στην περιοχή των γεννητικών οργάνων. Είναι μια πολύπλοκη

ασθένεια με πολλές συνοδές παθήσεις, οι οποίες μπορεί

να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην προσωπική, κοι-

νωνική και σεξουαλική ζωή του ασθενούς.

Υπάρχουν κάποιες εκτιμήσεις σχετικά με τις επιπτώ-

σεις αυτής της ασθένειας στις γυναίκες. Δεν υπάρχουν

ισχυρές ενδείξεις ότι ο επιπολασμός και η συχνότητα

εμφάνισης της ψωρίασης διαφέρουν μεταξύ ανδρών

και γυναικών. Σαφώς, άλλοι παράγοντες, όπως η γενετική προδιάθεση, οι περιβαλλοντικοί, είναι πιο ισχυροί

παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη ψωρίασης. Δι-

άφορες μελέτες έχουν αναγνωρίσει την παχυσαρκία

ως παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη ψωρίασης

τόσο στις γυναίκες όσο και στους άνδρες. Η παχυσαρ-

κία σχετίζεται με πιο σοβαρό φαινότυπο ψωρίασης.

Επιπλέον, σε γυναίκες με ψωρίαση, αρκετοί καρδιο-μεταβολικοί παράγοντες κινδύνου (αυξημένη περίμετρος μέσης, παχυσαρκία, αυξημένα τριγλυκερίδια, αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, σακχαρώδης διαβήτης, μεταβολικό σύνδρομο, λήψη αντιυπερτασικών και αντιδιαβητικών) είναι πιο διαδεδομένοι από

Υπάρχουν αντικρουόμενες πληροφορίες σχετικά με τις επιπτώσεις της ψωρίασης στη γυναικεία γονιμότητα. Αν και η επίπτωση της ψωρίασης στον γενικό πληθυσμό είναι υψηλή, τα ερευνητικά δεδομένα για τις επιπτώσεις της εγκυμοσύνης σε αυτήν την πάθηση είναι ακόμα περιορισμένα, διότι οι έγκυοι γυναίκες αποκλείονται από τις κλινικές δοκιμές για ηθικούς λόγους. Σύμφωνα με τα τρέχοντα στοιχεία, οι περισσότερες γυναίκες θα βιώσουν μια βελτίωση στην κατάσταση του δέρματός τους κατά τη διάρκεια της κύησης και επιδείνωση μετά τον τοκετό. Η βελτίωση της ψωρίασης συσχετίζεται με τα υψηλά επίπεδα της προγεστερόνης και της οιστραδιόλης.

Κάποιες μελέτες αναφέρουν ότι οι γυναίκες με μέτρια έως σοβαρή ψωρίαση έχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης υπερτασικής νόσου στην εγκυμοσύνη, πρόωρου τοκετού και βρεφών χαμηλού βάρους. Όσον αφορά τη θεραπεία των γυναικών σε αναπαραγωγική ηλικία, υπάρχουν πολλές ασφαλείς επιλογές. Ωστόσο, υπάρχουν ανησυχίες για την ασφάλεια σχετικά με νέες, βιολογικές θεραπείες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της γαλουχίας. Υπάρχει έλλειψη μελετών για πολλά από αυτά τα φάρμακα και απαιτούνται μητρώα ειδικά για να χαρακτηριστεί πληρέστερα η επίδραση. Καθώς το προφίλ ασφάλειας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού για τα περισσότερα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία ατόμων με ψωρίαση δεν είναι πλήρως γνωστό, η τελική απόφαση σχετικά με την επιλογή θεραπείας είναι στη διακριτική ευχέρεια του θεράποντος ιατρού. Λαμβάνονται βέβαια πάντα υπόψη η σοβαρότητα της νόσου, οι συννοσηρότητες, οι προτιμήσεις των ασθενών, οι προσδοκίες, και αντισταθμίζονται τα σχετικά οφέλη και οι κίνδυνοι. Είναι εξίσου σημαντικό να αξιολογούνται οι κίνδυνοι μη θεραπείας της ψωρίασης, καθώς η σοβαρή αθεράπευτη ασθένεια μπορεί να επηρεάσει

αρνητικά τόσο τη μητέρα όσο και το έμβρυο.

Διατίθενται διάφορες θεραπευτικές επιλογές για

τη διαχείριση της ψωρίασης, συμπεριλαμβανομένων

τοπικών θεραπειών, φωτοθεραπείας και συστηματι-

κών παραγόντων.

Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό από τους άνδρες να

αισθάνονται το στίγμα μιας ορατής δερματικής πάθησης. Αυτό μπορεί να προκαλέσει άγχος, το οποίο μάλιστα μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερες εξάρσεις. Ιδιαίτερα τα άτομα που δεν έχουν υποβληθεί σε

θεραπεία ή υποθεραπεύονται φαίνεται ότι παρουσιάζουν συχνές εξάρσεις. Πολλές γυναίκες εμφανίζουν

ψωρίαση των γεννητικών οργάνων, που μπορεί να

δημιουργεί αμηχανία και ιδιαίτερη δυσφορία, καθώς

επηρεάζει μια ευαίσθητη περιοχή, επιφέροντας και διάφορες επιπτώσεις στις σεξουαλικές σχέσεις.

Η απόφαση θεραπείας τόσο στις γυναίκες όσο και στους άνδρες καθοδηγείται πάντα από την ασφάλεια.

Στο μέλλον, πιστεύουμε ότι οι θεραπείες θα είναι προσαρμοσμένες. Για παράδειγμα, το βιολογικό φάρμακο μπορεί να επιλεγεί μόνο μετά από ακριβέστερο προσ-

Χ Ά ΡΙΤΩΜΈΝΗ ΒΆ ΒΟΎΛΗ

διορισμό του προφίλ ή των μεταβολικών δεικτών του κάθε ασθενούς. Σε αυτήν την περίπτωση, πρέπει να διερευνηθεί εάν υπάρχουν διαφορές στον φαινότυπο

της νόσου μεταξύ γυναικών και ανδρών και πώς αυτό μπορεί να επηρεάσει τις θεραπευτικές επιλογές. Επιπλέον, υπάρχει ανάγκη να εξεταστεί εάν διαφορετικές θεραπείες οδηγούν σε διαφορετικές ανταποκρίσεις

και, εάν ναι, εάν οι συγκεκριμένες θεραπείες είναι αποτελεσματικότερες για τις γυναίκες από ό,τι για τους άνδρες ή το αντίστροφο. Αυτά τα ερωτήματα θα μπορούσαν να εξεταστούν μελλοντικά και να προκύψουν κατάλληλες οδηγίες.

Οι γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία μπορεί να προσβληθούν από ψωρίαση και χρειάζονται αποτελεσματική θεραπεία σε όλα τα στάδια της ζωής τους, συμπεριλαμβανομένης της εγκυμοσύνης και της γαλουχίας. Μπορεί να εμφανίζουν πολλές συννοσηρότητες που πρέπει να αναγνωρίζονται και να αντιμετωπίζονται εγκαίρως. Συστήνεται, λοιπόν, κλινική εξέταση και προληπτική αντιμετώπιση των ασθενών και στην εγκυμοσύνη τους. ■

Η Χαριτωμένη Βαβούλη είναι δερματολόγος-αφροδισιολόγος, επιμελήτρια Ά', 1η Πανεπιστημιακή Κλινική

Δερματικών και Άφροδισίων Νοσημάτων ΕΚΠΆ, Νοσοκομείο «Άνδρέας Συγγρός». Είναι πτυχιούχος της Ια-

τρικής Σχολής του ΕΚΠΆ.

ΕΡΓΆΣΙΆΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΆ

• Εθνικό Κέντρο Άιμοδοσίας (ΕΚΕΆ) του υπουργείου Υγείας & Κοινωνικής Άλληλεγγύης. • Εκπαίδευση με

πιστοποίηση στο Κέντρο Άιμοδοσίας του ΠΓΝΝ - Πειραιώς «Άγ. Παντελεήμων». • Ενεργός συμμετοχή στα προγράμματα εξορμήσεων για μαζικές αιμοληψίες του Περιφερειακού Κέντρου Άιμοδοσίας Νίκαιας εντός και εκτός Άττικής. • Ειδικευόμενη ιατρός Β' Παθολογικής Κλινικής ΠΓΝΝ - Πειραιώς «Άγ. Παντελεήμων». • Ειδικευόμενη ιατρός Νοσοκομείου Άφροδισίων και Δερματικών Νόσων «Ά. Συγγρός». • Επιμελήτρια Β', Ά' Κλινική Άφροδισίων και Δερματικών Νόσων Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΆ Νοσοκομείου «Ά. Συγγρός».

Φωτοβιολογικού Τμήματος, Ιατρείου Ψωρίασης, Τμήματος Δερματολογίας Παίδων, Ιατρείου Σπανίων Νόσων. • Επιμελήτρια Ά', Ά' Κλινική Άφροδισίων και Δερματικών Νόσων Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΆ Νοσοκομείου «Ά. Συγγρός». Στέλεχος Φωτοβιολογικού Τμήματος, Ιατρείου Ψωρίασης, Ιατρείου Λεύκης, Ιατρείου Ψυχοδερματολογίας. • Άσκηση ελεγκτικού έργου του ΕΟΠΥΥ στο Νοσοκομείο Άφροδισίων και Δερματικών Νόσων «Ά. Συγγρός».

Η ψωρίαση είναι μια πολύπλοκη ασθένεια με πολλές

συνοδές παθήσεις, οι οποίες μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην προσωπική, κοινωνική και σεξουαλική ζωή του ασθενούς.

ΣΤΙΣ 9 ΜΑΡΤΙΟΥ, Ο FDA (Food and Drug Administration)

των ΗΠΑ δημοσίευσε τις ανανεωμένες κατευθυντήριες

οδηγίες για τη διενέργεια της μαστογραφίας, δίνοντας

ιδιαίτερη έμφαση στην καταγραφή της πυκνότητας του

μαστού, στην επίβλεψη και ενίσχυση των απεικονιστικών

κέντρων - εγκαταστάσεων και στη διευκόλυνση των

ιατρών ως προς την ταξινόμηση των απεικονιστικών

ευρημάτων. Οι καθηγήτριες της Θεραπευτικής Κλινικής

της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού

Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Θεραπευτική-Επιδημιολογία-Προληπτική Ιατρική) και Φλώ-

ρα Ζαγουρή (Θεραπευτική) συνοψίζουν τις νεότερες

εξελίξεις στις κατευθυντήριες οδηγίες μαστογραφίας. Στις ανανεωμένες κατευθυντήριες οδηγίες τροποποιείται ο κανονισμός βάσει του νόμου Mammography Quality Standards Act (MQSA) του 1992 για την ποιότητα της μαστογραφίας, σύμφωνα με τον οποίο ο FDA εξουσιοδοτείται να επιβλέπει τα απεικονιστικά κέντρα για τη διαπίστευση, την πιστοποίηση, την ετήσια επιθεώρηση και τη συμμόρφωσή τους με τις οδηγίες, αποσκοπώντας στην εξασφάλιση ποιοτικής φροντίδας.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο FDA τονίζει πλέον τη σημασία παροχής πληροφοριών στους ασθενείς σχετικά με την πυκνότητα του μαστού. Υπολογίζεται ότι περίπου

οι μισές γυναίκες ηλικίας άνω των 40 ετών στις ΗΠΑ

εμφανίζουν πυκνό μαστό, γεγονός που δυσκολεύει την

ανίχνευση κακοήθειας μέσω μαστογραφίας και συγ-

χρόνως αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την ανά-

πτυξη καρκίνου. Οι τροποποιήσεις που δημοσιεύτηκαν

τονίζουν πως η πυκνότητα του μαστού επηρεάζει την

αξιοπιστία της μαστογραφίας και συνιστούν σε ασθενείς που εμφανίζουν πυκνό μαστό να συζητούν με τον ιατρό τους για τους παράγοντες κινδύνου και την ατομική τους κατάσταση.

Οι ανανεωμένες κατευθυντήριες οδηγίες, οι οποίες

απαιτείται να εφαρμοστούν εντός 18 μηνών, ενισχύουν την επίβλεψη των απεικονιστικών εγκαταστάσεων από τον FDA ως προς την επικοινωνία με τους ασθενείς.

Παρόλο που σχεδόν όλα τα πιστοποιημένα απεικονιστικά κέντρα πληρούν τα πρότυπα ποιότητας, ο FDA εξουσιοδοτείται πλέον να επικοινωνεί απευθείας με τους ασθενείς και τους ιατρούς τους, σε περίπτωση

που το κέντρο δεν συμμορφώνεται με τις οδηγίες και δεν επικοινωνεί επαρκώς με τους ασθενείς σχετικά με τις ελλείψεις του. Η τροποποίηση αυτή αποσκοπεί στη διασφάλιση σημαντικών πληροφοριών που δυνητικά μπορούν να επηρεάσουν αποφάσεις σχετικά με τη φροντίδα των ασθενών (π.χ. επανάληψη μαστογραφίας).

Οι τροποποιήσεις συμβάλλουν επίσης στον εκσυγχρονισμό των κανονισμών του νόμου MQSA, ενσωματώνοντας τις τρέχουσες βέλτιστες πρακτικές απεικόνισης για την ανίχνευση καρκίνου του μαστού και την ενίσχυση της παροχής πληροφοριών στους ασθενείς που καλούνται να λάβουν σημαντικές αποφάσεις για την υγεία τους.

Η Hilary Marston, MD, MPH, Chief Medical Officer του FDA, δήλωσε ότι «αυτή η πρωτοβουλία αντιπροσωπεύει την ευρύτερη δέσμευση του οργανισμού να υποστηρίξει την καινοτομία για την πρόληψη, την ανίχνευση και τη θεραπεία του καρκίνου. Από το 1992, ο FDA εργάζεται για να εξασφαλίσει στους ασθενείς πρόσβαση σε ποιοτική μαστογραφία. Ο αντίκτυπος του νόμου MQSA στη δημόσια υγεία είναι εξαιρετικά σημαντικός μειώνοντας τα απεικονιστικά κέντρα που δεν πληρούν τα πρότυπα ποιότητας και παρέχοντας κατ’ επέκταση ποιοτική απεικόνιση σε περισσότερες γυναίκες. Παραμένουμε προσηλωμένοι στην προσπάθεια βελτίωσης της υγείας των γυναικών και στον αγώνα καταπολέμησης του καρκίνου του μαστού». ■

Νεότερες εξελίξεις στις κατευθυντήριες οδηγίες μαστογραφίας

Δρ ΙΩ Α ΝΝΗΣ ΛΥ ΡΑΣ

Διευθυντής Β' Τμήματος Πλαστικής και Επανορθωτικής

Χειρουργικής του «Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center,» επίτιμος

πρόξενος της Βραζιλίας στον Πειραιά.

στον ΑΡΗ ΜΠΕΡΖΟΒΙΤΗ

κατά τη διάρκεια της ζωής μας, αποκτά σημάδια κόπωσης, απώλειας της λάμψης, λεπτές ή βαθιές ρυτίδες. Σε αυτή τη διαδικασία η πλαστική χειρουργική αναλαμβάνει ενεργό ρόλο, μιας και με τις νέες μη παρεμβατικές μεθόδους της δίνει σε όλες τις ενδιαφερόμενες την ευκαιρία να αποκτήσουν αυτό που θέλουν. Ο πλαστικός χειρουργός Δρ Ιωάννης Λύρας, διευθυντής Β' Τμήματος Πλαστικής και Επανορθωτικής Χειρουργικής του «Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center», επίτιμος πρόξενος της Βραζιλίας στον Πειραιά, με συνέντευξή του μας εξηγεί παρακάτω ποιες είναι οι θεραπείες που βοηθούν τις γυναίκες να συντηρούν διαχρονικά την ομορφιά τους.

— Κύριε Λύρα, γιατί την περίοδο έξαρσης της πανδημίας παρατηρήθηκε αύξηση των επεμβάσεων αισθητικής;

ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΔΟ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ, το σφριγηλό χωρίς ρυτίδες πρόσωπο, κάτω από τη δράση παραγόντων, όπως η περιβαλλοντολογική ρύπανση, η μη προσεγμένη διατροφή, η υπερβολική έκθεση στον ήλιο, οι ορμονικές διαταραχές, οι κακές συνήθειες (καφές, νικοτίνη) και οι τοξίνες που απορροφώνται από τον οργανισμό μας

Την περίοδο έξαρσης της πανδημίας όλο και περισσότεροι άνθρωποι επέλεξαν να «διορθώσουν» τυχόν αισθητικές ατέλειες με τη βοήθεια του πλαστικού χειρουργού. Ο ένας βασικός λόγος είναι ότι η κατανάλωση σε καθημερινές γυναικείες απολαύσεις της ζωής είχε απαγορευτεί λόγω του lockdown για προστασία από τον κορονοϊό. Αυτό δημιούργησε μία ψυχολογική επιβάρυνση, που η πλαστική χειρουργική σίγουρα θεραπεύει μέσα από τα θεαματικά της αποτελέσματα.

Ο άλλος βασικός λόγος είναι ότι μέσα στο σπίτι είχαμε το χρόνο και την ευκαιρία να ασχοληθούμε επιτέλους

ΠΟΙΕΣ

με προσωπικές υποθέσεις βελτίωσης του εαυτού μας, διαβάζοντας, ακούγοντας μουσική, κάνοντας άσκηση

ή βελτιώνοντας την εξωτερική μας εμφάνιση με την

πλαστική χειρουργική επέμβαση που πάντα θέλαμε να κάνουμε.

Ο τρίτος και πιο εντυπωσιακός όμως βασικός λόγος

είναι ότι η απρόσμενη υποχρεωτική χρήση μάσκας τόσο

σε εξωτερικούς όσο και εσωτερικούς χώρους έκανε

τη μάσκα προσώπου να λειτουργεί ως «ασπίδα», η

οποία μας προστάτευσε αφενός από τη διασπορά του

ιού και αφετέρου από την αποφυγή ανεπιθύμητων και

ενοχλητικών ερωτήσεων για τα τυχόν ίχνη που αφήνει η πλαστική τις πρώτες ημέρες. Οι ενδιαφερόμενες

απελευθερώθηκαν από οποιονδήποτε δισταγμό για την επιλογή τους να κάνουν κάποια αισθητική επέμβαση.

Έτσι η μάσκα λειτούργησε ως ασπίδα καλύπτοντας τυχόν

αισθητικές ατέλειες του προσώπου μας και παράλληλα

προστατεύοντας το μικρό μας μυστικό.

— Με ποια κριτήρια γίνεται η επιλογή μιας αντιγηραντικής θεραπείας; Οι περισσότερες γυναίκες συνήθως λίγο μετά τα τριάντα αρχίζουν να σκέφτονται θεραπείες για να καθυστερήσουν

την εμφάνιση ρυτίδων και χαλάρωσης, που πιθανόν να

εμφανιστούν, ώστε να επαναφέρουν το πρόσωπό τους

στον… παλιό καλό του εαυτό!... Ο χρόνος εν τέλει όχι

μόνο δεν είναι εχθρός, αλλά μπορεί να γίνει σύμμαχος

ακολουθώντας μερικές απλές θεραπείες ανανέωσης. Η

πρώτη επίσκεψη και αξιολόγηση είναι το πιο σημαντικό

βήμα. Με βάση τις ανάγκες και τις επιθυμίες της ενδια-

φερομένης θα αποφασιστεί ο σχεδιασμός.

— Ποιες είναι οι θεραπείες που μπορούν να βοηθήσουν στην αντιγήρανση του προσώπου και σε ποιες

περιπτώσεις ενδείκνυνται;

Οι θεραπείες αντιγήρανσης είναι αναλυτικά οι εξής:

1. Το υαλουρονικό οξύ Το υαλουρονικό οξύ βρίσκεται στην επιδερμίδα και παίζει καθοριστικό ρόλο στην ενυδάτωση και την καλή

ποιότητα δέρματος, ως δομικό συστατικό της, όταν μειώνεται οδηγεί στη δημιουργία ρυτίδων.

Σημειώνεται ότι το υαλουρονικό οξύ είναι φυσικός πολυσακχαρίτης που στην κατάλληλη μορφή προσφέρεται

σαν ένα εξαιρετικής ποιότητος εύπλαστο προσθετικό υλικό μαλακών μορίων. Στην Πλαστική Χειρουργική χρησιμοποιείται ευρύτατα για την αντιμετώπιση ρυτίδων και πτυχώσεων. Όπως για την αντιμετώπιση των τραυματικών ουλών, σχηματικών ατελειών του προσώπου.

Αποτελεί μια ενέσιμη θεραπεία που πραγματοποιείται εύκολα και επαναλαμβάνεται, εάν αυτό χρειαστεί. Τα

αποτελέσματα είναι άμεσα ορατά. Το υαλουρονικό οξύ είναι ιδανικό για ρινοπαρειακές

αύλακες -οι γνωστές ρυτίδες του χαμόγελου-χείλη- και άλλες περιοχές και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με άλλες αισθητικές θεραπείες. Με έναν καλό σχεδιασμό αντιμετωπίζει με επιτυχία τρισδιάστατα πρώιμες μορφές χαλάρωσης στο πρόσωπο και ονομάζεται «υγρό lift» (liquid lift).

Είναι ένα απόλυτα ασφαλές υλικό και εξαιρετικά δημοφιλές. Οι θεραπείες πραγματοποιούνται με τοπική αναισθησία, με ασφάλεια, ανώδυνα και με φυσικά αποτελέσματα.

2. Η μεσοθεραπεία για λείανση και λάμψη

Με την ενέσιμη μεσοθεραπεία, εμπλουτίζεται το χόριο με βιταμίνες, μέταλλα, αμινοξέα και ένζυμα, τα οποία παρέχουν τροφή στο δέρμα. Ταυτόχρονα, βοηθά στην παραγωγή κολλαγόνου και ελαστίνης.

Πού εφαρμόζεται: Σε πρόσωπο, μπούστο, λαιμό, σώμα για ανανέωση, ενυδάτωση, σύσφιγξη, λείανση ρυτίδων και λεπτών γραμμώσεων. Βελτιώνει θεαματικά την υφή και την όψη του δέρματος του προσώπου και του σώματος, αφού συμβάλλει και στο τοπικό αδυνάτισμα, μια και περιορίζει το συσσωρευμένο λίπος.

Η εφαρμογή είναι απλή, η έγχυση του υλικού γίνεται με πολύ λεπτές βελόνες, σε πολύ μικρές ποσότητες και οι νυγμοί πραγματοποιούνται σε κοντινές μεταξύ τους αποστάσεις, τοποθετώντας πριν από κάθε εφαρμογή αναισθητική κρέμα. Έτσι η ενδιαφερόμενη μπορεί να επιστρέψει άμεσα στις δραστηριότητές της. Πιθανές ανεπαίσθητες εκχυμώσεις στα σημεία των νυγμών υποχωρούν μέσα στα επόμενα 24ωρα.

3. Η Α-αλλαντοτοξίνη Πρόκειται για την πιο διαδεδομένη θεραπεία για τη μείωση των ρυτίδων έκφρασης, στο μέτωπο και το «πόδι της χήνας». Συνδυάζει ελάχιστο χρόνο εφαρμογής με θεαματικά αποτελέσματα, καθώς σβήνει τις ρυτίδες και τη βεβαρυμμένη όψη της υπερεκφραστικότητας, χωρίς να παγώνει την έκφραση.

Εφαρμόζεται κάθε 1-1,5 έτος με σωστή δοσολογία και λαμβάνοντας υπόψη την ποιότητα του δέρματος και τη διάπλαση των μυών. Η α-αλλαντοτοξίνη απορροφάται από τον οργανισμό μετά από ένα έτος από τη χρήση της, διάστημα κατά το οποίο δεν παρατηρούνται πλέον ίχνη της. Γελάστε άφοβα, λοιπόν, μια και οι ρυτίδες ανήκουν στο παρελθόν.

4. Οι θεραπείες με Laser

• Fractional: Βοηθά στην παραγωγή κολλαγόνου και ελαστίνης, οδηγώντας σε ριζική ανάπλαση του δέρματος. Δρα στα βαθύτερα στρώματα της επιδερμίδας και ξυπνά τους ινοβλάστες, τα κύτταρα που παράγουν κολλαγόνο και ελαστίνη, κάνοντας το δέρμα μας πιο λαμπερό και σφριγηλό. Μπορεί να συνδυαστεί άριστα και με ενέσιμη μεσοθεραπεία με εξαιρετικό συνολικό αποτέλεσμα! Οι περιοχές όπου εφαρμόζεται κυρίως είναι το πρόσωπο, ο

|

λαιμός, το ντεκολτέ και τα χέρια. Επιτυγχάνει σύσφιγξη

προσώπου, βοηθά το θαμπό δέρμα, ενυδατώνει και είναι κατάλληλο για κηλίδες και πανάδες.

• Pico: Το καινοτόμο αυτό laser λειτουργεί μέσω

του «φωτοακουστικού φαινομένου», διασπώντας τις

χρωστικές (μελανίνη δέρματος & το μελάνι των τατουάζ) σε μικροσκοπικά σωματίδια, τα οποία στη συνέχεια απομακρύνονται μέσω φυσικών διεργασιών από τον οργανισμό, αφήνοντας τον παρακείμενο υγιή ιστό ανέπαφο. Είναι, έτσι, αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση μελαγχρωματικών βλαβών (πανάδων, κηλίδων),

καθώς και στον αποχρωματισμό τατουάζ. Είναι όμως ό,τι πιο καινούργιο υπάρχει και στην αποτρίχωση και στην αναγέννηση.

5. Βιταμίνες για ενίσχυση του δέρματος

Για να διατηρηθεί το δέρμα υγιές και λαμπερό, θα

πρέπει να ενισχυθεί με βιταμίνες που είναι τόσο πολύτιμες για την εξωτερική εμφάνιση, αλλά και τον οργανισμό. Η

εξειδικευμένη ενέσιμη θεραπεία με βιταμίνες είναι μια εξαιρετική πρόταση αναζωογόνησης και ενυδάτωσης.

Πώς εφαρμόζεται και ποια είναι τα αποτελέσματα: Η θεραπεία εφαρμόζεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα στο πρόσωπο ή στο σώμα και μπορεί να συνδυαστεί με άλλες κλασικές θεραπείες όπως peeling, laser, fillers. Ενδείκνυται για όλες τις γυναίκες (αλλά και άνδρες), σε

όποια ηλικία και αν βρίσκονται. Οι νεότερες θα κάνουν

ένα πρώτο βήμα προς την αντιγήρανση, ενώ οι μεγαλύτερες μπορούν να την εφαρμόσουν συνδυαστικά για πιο ολοκληρωμένο αποτέλεσμα.

Με τις βιταμίνες τα οφέλη είναι πολλά. Ενισχύουμε τις φυσικές άμυνες και τα κύτταρα του δέρματος, αυξάνοντας ταυτόχρονα τη σύνθεση κολλαγόνου ενυδατώνοντας σε

βάθος, εξαλείφουμε την οξείδωση και θέτουμε βάσεις για τη δημιουργία ενός υγιούς και νεανικού δέρματος.

— Εκτός από τις θεραπείες που εφαρμόζονται στο ιατρείο, μια γυναίκα μπορεί να κάνει και κάτι άλλο από μόνη της; Παράγοντες όπως το έντονο στρες, σε συνδυασμό με τις αυξημένες απαιτήσεις και τους γρήγορους ρυθμούς της καθημερινότητας, επιδρούν στην ψυχική κατάσταση, αλλά και στην εξωτερική εμφάνιση. Συγχρόνως οι κλιματολογικές αλλαγές και η ρύπανση του περιβάλλοντος, η έντονη ηλιοφάνεια, οι μη προσεγμένες διατροφικές συνήθειες, αλλά και οι ορμονικές διαταραχές δρουν καταλυτικά στο δέρμα και αφήνουν σημάδια αφυδάτωσης, κόπωσης, απώλειας λάμψης, καθώς και λεπτές ή βαθιές ρυτίδες.

Για να διατηρηθεί, λοιπόν, το δέρμα υγιές και λαμπερό είναι απαραίτητη η τήρηση μιας ισορροπημένης διατροφής, πλούσιας σε πρωτεΐνες, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, καθώς επίσης και η κατανάλωση επαρκούς ποσότητας υγρών. Ο σωστός συνδυασμός ισορροπημένης διατροφής και των θεραπειών που η πλαστική χειρουργική προσφέρει θα απογειώσει την εμφάνιση και θα προσδώσει τη λάμψη και τη νεανικότητα του προσώπου. ■

ΙΩΆΝΝΗΣ ΛΎΡΆ Σ Ο Δρ Ιωάννης Λύρας είναι πλαστικός χειρουργός, διευθυντής του Β’ Τμήματος Πλαστικής Χειρουργικής του Νοσοκομείου «Ερρίκος Ντυνάν» και επίτιμος πρόξενος της Βραζιλίας. Επίσης είναι μέλος των Πειθαρχικών Συμβουλίων του Ιατρικού Συλλόγου Άθηνών (ΙΣΆ) και της Ελληνικής Εταιρείας Πλαστικής και Επανορθωτικής Χειρουργικής ΕΕΠΕΆΧ, καθώς και εκλέκτωρ του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ).

Γράφει η Δ Ε ΣΠΟΙΝΑ ΚΩΣΤΟΜΟ Ι ΡΗ, χειρουργός οδοντίατρος, ειδικευμένη στην Αισθητική Οδοντιατρική, διευθύντρια της «ATHENS LIFE SMILE».

ΝΤΡ Ε ΠΕΣΤΕ ΓΙΑ ΤΟ ΧΑΜ Ο ΓΕΛΟ ΣΑΣ; Δεν υπάρχει πλέον λόγος. Η σύγχρονη Αισθητική Οδοντιατρική προσφέρει μια σειρά από οδοντιατρικές αισθητικές παρεμβάσεις που μπορούν πραγματικά να κάνουν lifting στο χαμόγελό σας. Τα μυστικά για ένα ωραίο χαμόγελο

είναι: 1

Εξαμηνιαίος καθαρισμός, αφαίρεση χρωστικών, καθημερινό βούρτσισμα και νήμα για να έχετε ίσια δόντια χωρίς θεραπευτικά προβλήματα, με ωραίο χρώμα. Ο εξαμηνιαίος καθαρισμός και το καθημερινό βούρτσισμα είναι προϋπόθεση για την πρόληψη της ουλίτιδας, η οποία είναι φλεγμονή των ούλων με συνήθη αιμορραγία κατά τη διάρκεια του βουρτσίσματος ή αυτόματα. Παραμελημένη ουλίτιδα έχει σαν συνέπεια την περιοδοντίτιδα με τα ανωτέρω συμπτώματα, αλλά και με απώλεια οστού και πιθανή μετακίνηση των δοντιών.

4

Όψεις ρητίνης σε 1 ραντεβού με χαμηλότερο κόστος όχι μόνο για μόνιμο αποτέλεσμα αλλαγής χρώματος, αλλά και για θεραπευτικούς λόγους. Είναι άμεσες εφαρμογές από τον ειδικευμένο οδοντίατρο:

• Σε αραιά δόντια μπορούμε να κλείσουμε τα κενά.

• Σε μικρά δόντια να τα μεγαλώσουμε.

• Σε δίχρωμα δόντια ή σε απονευρωμένα να τα επαναφέρουμε στο αρχικό τους χρώμα.

• Σε δόντια με πολλά σφραγίσματα.

• Σε αλλαγή χρώματος των δοντιών.

• Σε στραβά δόντια όταν έχουμε αποκλείσει την Ορθοδοντική.

• Όταν δεν έχω αποτέλεσμα από τη λεύκανση.

• Όταν υπάρχουν ελλείψεις δοντιών.

• Σε δόντια νεογιλά (παιδικά) σε ενήλικες.

• Σε αποτριβές και ευαίσθητα δόντια.

• Σε διόρθωση σύγκλεισης δοντιών, που βελτιώνει και τις ρυτίδες θλίψης.

• Σε ορισμένες περιπτώσεις διόρθωση χασμοδοντίας. 5

Όψεις πορσελάνης σε περισσότερα από 1 ραντεβού με υψηλότερο κόστος, λόγω παρεμβολής τεχνίτη και σε ανάλογες περιπτώσεις όπως με τις όψεις ρητίνης. Και εδώ απαιτείται εξειδίκευση από τον οδοντίατρο και άριστο εργαστήριο.

6 Ολοκεραμικές αποκαταστάσεις στεφάνες ή γέφυρες. Είναι εργασίες που δεν έχουν καθόλου μέταλλο εσωτερικά. Αποκαθιστούν απώλειες δοντιών από εξαγωγές ή ελλείψεις, απονευρωμένα οπίσθια δόντια. Έχουν καλύτερη αισθητική απόδοση σε σχέση με τις παλαιότερες μεταλλοκεραμικές αποκαταστάσεις. Από το πρώτο ραντεβού με μεταβατικές εργασίες έχετε την τελική εικόνα του στόματός σας.

Εμφυτεύματα σε ελλείψεις δοντιών που μπορούν

να αποκατασταθούν σε ένα ραντεβού (άμεση φόρτιση), εφόσον το ιατρικό ιστορικό και η οδοντιατρική μελέτη του περιστατικού το επιτρέπουν. Να ξεχάσουμε

Λεύκανση με laser και μασελάκια για δισχρωμικά

δόντια και αναβάθμιση του χρώματος. Βεβαίως

2Oυλοπλαστική. Ούλα που ενοχλούν στο χαμόγελο; Ειδικές παρεμβάσεις από εξειδικευμένους οδοντιάτρους, τους περιοδοντολόγους, έρχονται και παρεμβαίνουν, διορθώνοντας τη γραμμή των ούλων και αποδίδοντας μία τέλεια πλαστική παρέμβαση για να διορθωθεί η αισθητική του χαμόγελού σας. 3

εδώ δεν έχουμε μόνιμο και σταθερό αποτέλεσμα.

το μύθο της αποτυχίας των εμφυτευμάτων μετά την τοποθέτηση και των κλινικών συμπτωμάτων, όπως έντονου πόνου και πρηξιμάτων. Η προσεκτική αξιολόγηση του περιστατικού και η σοβαρή διαχείριση του ασθενούς με την έννοια και του ιατρικού ιστορικού, αλλά και της τοποθέτησης, μειώνουν στο ελάχιστο και

εκμηδενίζουν την περίπτωση της αποτυχίας, του πόνου και του πρηξίματος. Από τα πρώτα ραντεβού με

μεταβατικές εργασίες μπορείτε επίσης να έχετε την τε-

λική εικόνα του στόματός σας. Τα αποτελέσματα, δε, των ανθρώπων που αποκαθιστούν την οδοντοστοιχία

τους με εμφυτεύματα είναι εκπληκτικά, ιδιαίτερα όταν

η μελέτη αφορά όχι μόνον θεραπευτική αποκατάστα-

ση των δοντιών, αλλά ταυτόχρονα και την αισθητική αποκατάσταση.

9 Ορθοδοντική. Ακόμη και στην ορθοδοντική επιστήμη έχουν γίνει αισθητικές παρεμβάσεις, έτσι ώστε η εφαρμογή της Ορθοδοντικής να επιτρέπεται

και στους ενήλικες με λευκά «σιδεράκια» ή διαφανείς

8

Μαύρα σφραγίσματα (αμαλγάματα). Η εξέλιξη της οδοντιατρικής επιστήμης από τα αμαλγάματα «μαύρα» σφραγίσματα στα λευκά σύνθετες ρητίνες τα τελευταία 20 χρόνια έδωσε τη δυνατότητα ακόμη και σε κακοσυντηρημένα στόματα με πολλά τερηδονισμένα δόντια και σφραγίσματα να μπορούν να

αποδώσουν ένα τέλειο θεραπευτικό αποτέλεσμα με μακροχρόνια αποτελέσματα, ταυτόχρονα με την άριστη αισθητική του στόματος, χωρίς να διακρίνονται τα

σφραγίσματα, μιας και υπάρχουν επιλογές χρώματος

ρητινών που να προσομοιάζουν στο αποτέλεσμα στο φυσικό μας δόντι πριν τερηδονιστεί.

ειδικούς ορθοδοντικής νάρθηκες και να συνδυάζεται άριστα η θεραπευτική αποκατάσταση του στόματος με την αισθητική, χωρίς να παρεμβαίνει στην ψυχολογία του ανθρώπου η αποκατάσταση. Ακόμη και αν θέλετε να διορθώσετε τα στραβά σας δόντια χωρίς σιδεράκια, υπάρχει η δυνατότητα (σε πολλές περιπτώσεις) με lifting δοντιών σε 1 ραντεβού με μόνιμο αποτέλεσμα. 10 Διατροφικές συνήθειες με τσάι, καφέ, κάπνισμα επίσης επηρεάζουν αρνητικά το χαμόγελο, διότι δημιουργούν χρωστικές στα δόντια και επιπλέον αλλάζουν αισθητά τα λευκά δόντια σε σκουρόχρωμα. Ελλιπής λήψη σιδήρου και βιταμίνης C και B, υπερβολικό κάπνισμα μπορεί να ευθύνονται για έντονες φλεγμονές των ούλων (ουλίτιδες), κακοσμία και φλεγμονώδεις καταστάσεις στη στοματική κοιλότητα. Τροφές πλούσιες σε σάκχαρο αποτελούν σίγουρα αιτιολογικό παράγοντα για τερηδόνες. ■

ΔΈΣΠΟΙΝ Ά ΚΩΣΤΟΜΟ Ι ΡΗ Η Δέσποινα Κωστομοίρη γεννήθηκε στην Άθήνα και πήρε πτυχίο κοινωνικής λειτουργού και οδοντιάτρου από

το Πανεπιστήμιο Άθηνών. Κατέχει τα διπλώματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (European Patent 1357882), καθώς και άλλων χωρών που απονέμονται μόνο σε εφευρέτες και αφορούν νέα μέθοδο λεύκανσης δοντιών. Άπό

το 1988 ειδικεύεται στην αισθητική, όψεις ρητίνης σε άμεση εφαρμογή στο στόμα.

Το 2000 δημιούργησε την πρότυπη οδοντιατρική μονάδα Athens Life Smile με όλες τις οδοντιατρικές ειδικότητες. Μέχρι σήμερα έχει αποκαταστήσει αισθητικά και θεραπευτικά πλήθος ανθρώπων από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Γράφει ο ΓΕ Ω ΡΓΙΟΣ ΣΑΚΟΡΑΦΑΣ, χειρουργός θυρεοειδούς & παραθυρεοειδών, επ. καθηγητής

Χειρουργικής Πανεπιστημίου Αθηνών, επιστημονικός συνεργάτης Νοσοκομείων

ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ - ΙΑΤΡΙΚΟ ΨΥΧΙΚΟΥ - ΜΗΤΕΡΑ - ΥΓΕΙΑ.

αυτό εξηγεί γιατί χαρακτηρίζεται από πολλούς σαν «γυναικεία πάθηση». Η μέση ηλικία στην οποία διαγιγνώσκεται η θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι τα 30 έως 50 έτη. Χαρακτηριστική είναι η παρουσία άφθονων λεμφοκυττάρων που βρίσκονται διάσπαρτα στον θυρεοειδή αδένα. Για το λόγο αυτόν περιγράφεται και σαν «χρόνια λεμφοκυτταρική θυρεοειδίτιδα». Ακριβώς αυτή η χρόνια «διήθηση» του θυρεοειδικού ιστού από τα λεμφοκύτταρα έχει σαν αποτέλεσμα την προοδευτική καταστροφή του θυρεοειδούς και τη σταδιακή μείωση της λειτουργικότητάς του, που εκφράζεται με μειωμένη παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών. Έτσι εμφανίζεται ο υποθυρεοειδισμός, που αποτελεί χαρακτηριστική εκδήλωση της θυρεοειδίτιδας Hashimoto.

ΔΙ Α ΓΝΩΣΗ

H διάγνωση τίθεται με την κλινική εξέταση, τις εξετάσεις αίματος και το υπερηχογράφημα θυρεοειδούς:

1. Στην κλινική εξέταση μπορούν να παρατηρηθούν

Η ΘΥΡΕΟΕΙΔ Ι ΤΙΔΑ HASHIMOTO είναι η πιο συνηθισμένη πάθηση του θυρεοειδούς. Είναι αυτοάνοσης αιτιολογίας πάθηση. Παρατηρείται 10-15 φορές πιο συχνά στις γυναίκες παρά στους άνδρες. Το γεγονός

οι κλασικές κλινικές εκδηλώσεις του υποθυρεοειδισμού (εύκολη κόπωση, δυσανεξία στο κρύο, μειωμένες αντιδράσεις κ.λπ.). Στην ψηλάφηση μπορεί να παρατηρηθεί σχετικά σκληρής υφής διόγκωση του θυρεοειδούς, είτε διάχυτη (ομοιογενής) είτε με παρουσία

Θυρεοειδίτιδα HASHIMOTO, η πάθηση που ταλαιπωρεί πιο

συχνά τις γυναίκες!

όζων, συνήθως χωρίς ευαισθησία. Θα πρέπει εντούτοις να τονιστεί ότι η κλινική εξέταση είναι συχνά χωρίς ιδιαίτερα ευρήματα.

2. Στις εξετάσεις αίματος παρατηρούνται συχνά:

• Αυξημένα επίπεδα θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH). Αποτελεί χαρακτηριστικό εργαστηριακό εύρημα του υποθυρεοειδισμού που -όπως αναφέρθηκε παραπάνω- χαρακτηρίζει συχνά τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto. Σε κάποιους ασθενείς τα επίπεδα TSH μπορεί να κυμαίνονται στα ανώτερα φυσιολογικά επίπεδα

ή οριακά πάνω από αυτά.

• Μειωμένα επίπεδα ελεύθερης θυροξίνης (Free T4, FT4). Η FT4 αποτελεί την ενεργό μορφή θυροξίνης στο

αίμα. Καθώς η θυρεοειδίτιδα Hashimoto συνοδεύεται

συχνά από υποθυρεοειδισμό, άρα από μειωμένη παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών, τα επίπεδα FT4 στο

αίμα κυμαίνονται τυπικά είτε κάτω από τα φυσιολογικά

επίπεδα είτε περί τα κατώτερα φυσιολογικά όρια.

• Αντιθυρεοειδικά αντισώματα. Επειδή η θυρεο-

ειδίτιδα Hashimoto είναι αυτοάνοσης αιτιολογίας, η παρουσία αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων στο αίμα σε αυξημένα επίπεδα είναι ένα χαρακτηριστικό εργαστηριακό εύρημα. Για το λόγο αυτόν πάντα γίνεται

μέτρηση των αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων έναντι

της υπεροξειδάσης (αντι-ΤΡΟ) και έναντι της θυρεοσφαιρίνης (αντι-TG).

3. Το υπερηχογράφημα είναι ένα πολύτιμο διαγνωστικό «εργαλείο» για την απεικόνιση του θυρεοειδούς αδένα. Υπάρχουν συγκεκριμένα ευρήματα στο υπερηχογράφημα ενδεικτικά θυρεοειδίτιδας Hashimoto. Οι πληροφορίες που μπορεί να δώσει το υπερηχογράφημα είναι:

• Παρουσία ινωδών ταινιών με μικροοζώδη απεικόνιση του θυρεοειδούς - είναι η τυπική υπερηχογραφική εικόνα της θυρεοειδίτιδας Hashimoto.

• Οι διαστάσεις του αδένα, αν δηλαδή συνυπάρχει

Γ ΈΩ ΡΓΙΟΣ Σ Ά ΚΟΡΆΦΆ Σ

αύξηση του μεγέθους αυτού (βρογχοκήλη).

• Η τυχόν παρουσία όζων.

• Η τυχόν παρουσία καρκίνου θυρεοειδούς.

ΘΕΡΑΠΕ Ι Α Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto αντιμετωπίζεται αρχικά

συντηρητικά. Αν υπάρχει υποθυρεοειδισμός, τότε χορηγείται από το στόμα θυροξίνη (λεβοθυροξίνη) προκειμένου

να γίνει σωστή ρύθμιση των επιπέδων θυρεοειδικών

ορμονών στο αίμα. Αυτή είναι η λεγόμενη θεραπεία υποκατάστασης.

Χειρουργική επέμβαση θα απαιτηθεί σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπως:

• Σε μεγάλου βαθμού διόγκωση του θυρεοειδούς

αδένα (βρογχοκήλη, διάχυτη ή με παρουσία όζων).

• Όταν ο διογκωμένος θυρεοειδής πιέζει την τραχεία ή τον οισοφάγο, οπότε ο ασθενής αισθάνεται δύσπνοια (δυσκολία στην αναπνοή) ή δυσκαταποσία (δυσκολία στην κατάποση), αντίστοιχα.

• Όταν ο διογκωμένος θυρεοειδής δημιουργεί αισθητικό πρόβλημα, καθώς προβάλλει σαν μία μάζα στον τράχηλο.

• Όταν υπάρχει διάγνωση ή υποψία καρκίνου θυρεοειδούς.

Οι επεμβάσεις θυρεοειδούς θα πρέπει να γίνονται κατά προτίμηση από εξειδικευμένο χειρουργό θυρεοειδούς, ο οποίος είναι σε θέση:

• Να υποβάλει τον ασθενή στον σωστό προεγχειρητικό έλεγχο.

• Να επιλέξει τη σωστή επέμβαση για τον κάθε συγκεκριμένο ασθενή ανάλογα με τα ιδιαίτερα ευρήματα του προεγχειρητικού ελέγχου.

• Να επιλέξει τη σωστή χειρουργική επέμβαση.

• Να εκτελέσει την επέμβαση με άρτιο τεχνικά τρόπο (lege artis) και με τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια. ■

Ο Γεώργιος Σακοράφας είναι εξειδικευμένος χειρουργός θυρεοειδούς & παραθυρεοειδών. Είναι επ. καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Άθηνών, τ. συντονιστής διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής «ΆΓΙΟΥ ΣΆΒΒΆ», επιστημονικός συνεργάτης Νοσοκομείων ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ - ΙΆΤΡΙΚΟ ΨΥΧΙΚΟΥ - ΜΗΤΕΡΆ - ΥΓΕΙΆ.

Διαθέτει μεγάλη εμπειρία στην αντιμετώπιση των χειρουργικών παθήσεων θυρεοειδούς & παραθυρεοειδών, με μακρόχρονη, συνεχή, συστηματική και σε βάθος ενασχόληση με το γνωστικό αυτό αντικείμενο. Έχει εκτελέσει περί τις 2.700 θυρεοειδεκτομές (σε 480 ασθενείς με ταυτόχρονο λεμφαδενικό καθαρισμό για καρκίνο θυρεοειδούς) και περισσότερες από 320 παραθυρεοειδεκτομές. Με μεγάλη εμπειρία και με θητεία σε θέσεις ευθύνης σε μεγάλα νοσοκομεία και το Πανεπιστήμιο των Άθηνών, διαθέτει την εμπειρία για την αντιμετώπιση ακόμη και δύσκολων - επιπλεγμένων περιστατικών (καρκίνος θυρεοειδούς με εκτεταμένη διασπορά, επανεπεμβάσεις για υποτροπή καρκίνου θυρεοειδούς, βαθιά καταδυόμενες στο θώρακα βρογχοκήλες, υποτροπή υπερπαραθυρεοειδισμού, έκτοπα αδενώματα, θυρεοειδεκτομή σε παιδιά, καρκίνος θυρεοειδούς στην εγκυμοσύνη κ.λπ.).

Γράφει η Α ΡΤΕΜΙΣ Κ. ΤΣ Ι ΤΣΙΚΑ, αν. καθηγήτρια Παιδιατρικής-Εφηβικής

Ιατρικής-Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, επιστ. υπεύθυνη Προγραμμάτων «Φιλικών» για

Εφήβους και Κατάρτισης του υπουργείου

Υγείας, πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας

Εφηβικής Ιατρικής, διευθύντρια ΠΜΣ «Στρ. Αναπτυξιακής & Εφηβικής Υγείας».

Η ΨΥΧΟΓΕΝ Η Σ ΑΝΟΡΕΞ Ι Α είναι ψυχική ασθένεια με σημαντικές επιπτώσεις στο σώμα (πρόκειται για την «προδοσία» του σώματος από την ψυχή). Κριτήρια για

να τεθεί η διάγνωση είναι:

1. Η αδυναμία διατήρησης του βάρους σώματος (ΒΣ) στα φυσιολογικά όρια για το φύλο, το ύψος και την ηλικία (πολύ χαμηλότερο ΒΣ).

2. Ο υπερβολικός φόβος για την αύξηση του βάρους σώματος.

3. Η διαταραχή της εικόνας σώματος (εντύπωση ότι το σώμα είναι παχουλό, παρά το πολύ χαμηλό ΒΣ).

Επιπλέον, στα κορίτσια μπορεί να μην εμφανιστεί

εμμηνορρυσία ή να σταματήσει, λόγω της πτώσης των επιπέδων των φυλετικών ορμονών (πρωτοπαθής ή δευτεροπαθής αμηνόρροια). Στα αγόρια η ορμονική αυτή διαταραχή εκφράζεται με το μαρασμό του σώματος και την πτώση της libido.

Ορισμένες φορές μπορεί να συνυπάρχει και καθαρτική συμπεριφορά με ή χωρίς βουλιμικό στοιχείο (δηλαδή να προκαλούνται έμετοι ή/και να χρησιμοποιούνται φάρμακα -ενίοτε σε υπερβολικές δόσεις- για την επίτευξη απώλειας βάρους).

ΠΟΙΑ Ε Ι ΝΑΙ Η ΣΥΧΝ ΟΤΗΤΑ ΤΗΣ Ν ΟΣΟΥ ΚΑΙ ΠΟΙΕΣ ΟΜ Α ΔΕΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΑΦΟΡΑ;

Η ανορεξία αφορά κυρίως τα έφηβα κορίτσια (δεκαπλάσια συχνότητα έναντι των αγοριών), παρουσιάζοντας δικόρυφη καμπύλη στα 14 και 18 έτη ζωής. Αφορά

την καυκάσια φυλή, τα ανώτερα κοινωνικοοικονομικά

στρώματα, τις πολύ καλές μαθήτριες και τις αθλήτριες

και πρωταθλήτριες σε αθλήματα που απαιτούν παιδισμό στην εμφάνιση ή σε αυτά που το ΒΣ σχετίζεται με την επίδοση (μπαλέτο, ρυθμική γυμναστική, κολύμπι κ.ά.).

Η επίπτωση πριν μερικά χρόνια ήταν περίπου 1%, ωστόσο φαίνεται πως αποκτά μεγαλύτερες διαστάσεις και αποτελεί σημαντικό θέμα υγείας, με μεγάλο προσωπικό και κοινωνικό κόστος. Η επίπτωση της ανορεξίας συνεχώς αυξάνεται (ιδιαίτερα μετά την πανδημία) και παρουσιάζεται και σε μικρότερες ηλικίες (3% των

Ποιες επιπτώσεις έχει

η ΨΥΧΟΓΕΝ Η Σ ΑΝΟΡΕΞ Ι Α

στα κορίτσια!

περιπτώσεων αφορά παιδιά <11 ετών), καθώς φυσικά

και σε ενήλικες γυναίκες. Αυξάνεται επίσης η επίπτωση

στα αγόρια, στα κατώτερα κοινωνικοοικονομικά

στρώματα και σε άλλες φυλές.

ΠΟΙΕΣ Ε Ι ΝΑΙ ΟΙ ΑΙΤ Ι ΕΣ ΕΜΦΑ ΝΙΣΗΣ ΤΗΣ

ΨΥΧΟΓΕΝΟΥ Σ ΑΝΟΡΕΞ Ι ΑΣ;

Η αιτιολογία της διαταραχής είναι πολυπαραγοντική. Ο γενετικός παράγων είναι ισχυρός και προδιαθέτει σε «ευάλωτη» προσωπι-

κότητα με άγχος, τελειομανία και εμμονές.

Άτομα με μητέρα ή αδελφή που πάσχει από

διαταραχή πρόσληψης τροφής έχουν 12

φορές μεγαλύτερη πιθανότητα ανάπτυ-

ξης ανάλογης διαταραχής, συγκριτικά

με πληθυσμό με αρνητικό οικογενειακό

ιστορικό.

Σημαντικό ρόλο παίζει το οικογε-

νειακό, όσο και το ευρύτερο κοινωνικό

περιβάλλον. Από τη μελέτη των περι-

πτώσεων ψυχογενούς ανορεξίας που

παρακολουθούνται στη Δομή Εφηβικής Υγείας του ΕΚΠΑ, αλλά και από τη διεθνή βιβλιογραφία προκύπτουν τα

παρακάτω σημεία. Συνήθως πρόκειται

για:

1. Δυσλειτουργικές οικογένειες (με αυταρχισμό, αδυναμία επίλυσης κρίσεων, συγκρουσιακές σχέσεις ή αδιαφορία).

2. Περιπτώσεις που η σχέση με τη μητέρα είναι προβληματική (πιεστική ή συναισθηματικά επίπεδη).

3. Παιδιά με τελειομανία, που το περιβάλλον τους έχει υπερβολικές απαιτήσεις από τη σχολική ή αθλητική ή άλλη επίδοση και παραμελούνται οι συναισθηματικές ανάγκες.

4. Περιπτώσεις που τα αδέλφια μπορεί να μονοπωλούν το ενδιαφέρον.

5. Περιπτώσεις κακοποίησης.

6. Περιπτώσεις με πολύ χαμηλή αυτοεκτίμηση, άτομα που έχουν δεχθεί απόρριψη ή επικριτικά σχόλια για την εμφάνισή τους στο παρελθόν (μπορεί να υπήρξαν υπέρβαρα ή παχύσαρκα).

7. Οικογένειες με ορθορεξία (εμμονή στις υγιεινές διατροφικές επιλογές, υπερβολική αυστηρότητα σε θέματα φαγητού, απαγορεύσεις ορισμένων τροφών κ.λπ.).

8. Άτομα που παρουσιάζουν τη διαταραχή στο πλαίσιο χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών.

Ο βομβαρδισμός των εφήβων από τα ΜΜΕ και το

AΦΙΕΡΩΜΑ | Η ΥΓΕΙΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ

Διαδίκτυο, το influencing και η προβολή της εξωτερικής εμφάνισης ως βασική προϋπόθεση επιτυχίας και προσωπικής ευτυχίας οδηγούν σε διατροφικές υπερβολές. Σε αυτό συμβάλλουν και η κουλτούρα ομορφιάς της εποχής, καθώς και η ταύτιση επαγγελμάτων, όπως μοντέλα, ηθοποιοί, τραγουδιστές κ.λπ., με την «εύκολη

και γρήγορη επιτυχία».

ΠΟΙΕΣ Ε Ι ΝΑΙ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩ ΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧ Η Σ ΣΤΟΝ

ΟΡΓΑΝΙΣΜ Ο;

Η ψυχογενής ανορεξία έχει σημαντικές επιπτώσεις

σε όλο το σώμα. Λόγω της μείωσης της προσφερόμενης ενέργειας, μειώνεται αντιρροπιστικά και ο μεταβολικός ρυθμός, με αποτέλεσμα την καρδιακή δυσλειτουργία (βραδυαρρυθμία), τα περιφερικά οιδήματα και την υπόταση. Σταδιακά παρουσιάζεται

δυσλειτουργία και άλλων οργάνων (π.χ. πεπτικού σωλήνα, ήπατος, νεφρών), καθώς και υποθαλαμικού τύπου αμηνόρροια στα κορίτσια. Η αμηνόρροια

οδηγεί σε οστεοπενία και σταδιακά σε οστεοπόρωση, σε μια ηλικία καθοριστική για την κορυφαία οστική

μάζα - γεγονός που επηρεάζει σημαντικά τη μελλο-

ντική υγεία του σκελετού. Υπάρχει άγχος, καταθλιπτι-

κό συναίσθημα, ευερεθιστότητα και διαταραχές στη συγκέντρωση-απώλεια μνήμης. Εάν συνυπάρχει καθαρτική συμπεριφορά, μπορεί να υπάρχουν σημαντικές και επικίνδυνες για τη ζωή διαταραχές ύδατος-ηλεκτρολυτών.

Λόγω της γενικότερης οιστρογονικής ένδειας και της έλλειψης ιχνοστοιχείων-βιταμινών, το δέρμα χάνει τη σπαργή του και χαλαρώνει, αποκτά δε «βρόμικη» όψη με χνούδι, ενώ υπάρχει απώλεια τριχών από το τριχωτό της κεφαλής.

Η μείωση της θυρεοειδικής λειτουργίας έχει ως

αποτέλεσμα τη σημαντική υποθερμία και την επίταση

της δυσκοιλιότητας (που παρουσιάζεται στο πλαίσιο

της υποθρεψίας και της διαταραχής της λειτουργίας

του εντέρου).

Αρχικά τα εργαστηριακά ευρήματα είναι ελάχιστα

και μπορεί να περιορίζονται στην πτώση των λευκών

αιμοσφαιρίων του αίματος (αρχικό εύρημα), σε ήπια

αναιμία -συνήθως σιδηροπενική αρχικά- και σε χαμηλές θυρεοειδικές ορμόνες. Σε επόμενα στάδια μπορεί

να παρουσιαστούν αύξηση των τρανσαμινασών και υπολευκωματιναιμία, οιστρογονική/ανδρογονική ένδεια υποθαλαμικής αιτιολογίας κ.ά. Η μέτρηση της οστικής πυκνότητας συνήθως αποκαλύπτει οστεοπενία ή/και οστεοπόρωση. Ωστόσο, είναι δυνατό να μην υπάρχουν σημαντικά εργαστηριακά ευρήματα έως και σε πολύ προχωρημένο στάδιο, και είναι πολύ σημαντική η καθοδήγηση από το ιστορικό και την κλινική εικόνα.

Η διαφοροδιάγνωση θα γίνει από νοσήματα που έχουν συμπτωματολογία οξείας απώλειας βάρους (υπερθυρεοειδισμός, σακχαρώδης διαβήτης, ιδιοπαθής φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, κακοήθειες, παρασιτώσεις κ.ά.), καθώς και από ψυχικά νοσήματα (κατάθλιψη, σχιζοφρένεια, νευρώσεις, διαταραχή προσωπικότητας) και χρήση ουσιών. Υπάρχουν καταστάσεις που συνδέονται με μεγαλύτερη επίπτωση εμφάνισης διατροφικών διαταραχών, υπάρχει δηλαδή «συν-νοσηρότητα» (π.χ. ινοκυστική νόσος, ιδιοπαθής φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, χρήση ουσιών), και αυτό θα πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψη.

ΠΟΙΑ Ε Ι ΝΑΙ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩ ΠΙΣΗ ΤΗΣ ΨΥΧΟΓΕΝΟΥ Σ ΑΝΟΡΕΞ Ι ΑΣ; Η αντιμετώπιση της ανορεξίας είναι αυστηρά εξατομικευμένη και έχει τους παρακάτω άμεσους στόχους:

1. Αποκατάσταση των σωματικών λειτουργιών και του σωματικού βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα.

2. Επανακαθιέρωση φυσιολογικών διατροφικών συνηθειών.

Πολλές από τις περιπτώσεις, ειδικά σε πρώιμα στάδια, μπορούν να αντιμετωπισθούν σε εξωτερική βάση με παρακολούθηση από διεπιστημονική ομάδα. Είναι πολύ σημαντική η αποκατάσταση βασικών σωματικών λειτουργιών προκειμένου να αποδώσει οποιαδήποτε ψυχοκοινωνική παρέμβαση. Η οικογενειακή υποστήριξη/συμβουλευτική και ενδυνάμωση συμβάλλουν σε ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα.

Ειδικά στους εφήβους, είναι σημαντικό να ορίζονται στόχοι επίτευξης του ελάχιστου βάρους που να εξασφαλίζει:

1. την υγεία και την ανάπτυξη,

2. την επανεμφάνιση εμμηνορρυσίας (εάν έχει διακοπεί),

3. τη θετική εικόνα σώματος (είναι πολύ βασικό να μοιραστούμε τις ανησυχίες της/του εφήβου για μια καλή εμφάνιση σύμφωνα και με τα δικά τους κριτήρια),

4. την ικανοποίηση του/της εφήβου.

Τις περισσότερες φορές, αυτή η αρχική συζήτηση για τον καθορισμό των στόχων είναι πολύ σημαντική για την εμπιστοσύνη και την ανάπτυξη σχέσης ιατρού-εφήβου, δεδομένου ότι η κατανόηση των δυσκολιών και της ανησυχίας της/του εφήβου συμβάλλει σε ένα θετικό κλίμα συνεργασίας. Η στήριξη και οι σαφείς οδηγίες δίνουν την κατεύθυνση και είναι σημαντικό να εξηγούνται όλες απορίες, συχνά με μεγάλη λεπτομέρεια, αλλά και να υπάρχει επιβράβευση της θετικής προσπάθειας και προβληματισμός σε στασιμότητα ή έλλειψη προόδου. Η κάθε περίπτωση είναι μοναδική, και η υπομονή

και επιμονή στο στόχο, καθώς και η σταθερότητα

του θεραπευτή παίζουν μεγάλο ρόλο για την επίτευξη θετικού αποτελέσματος. Η ύφεση μπορεί να επιτευχθεί ακόμη και μέσα σε μήνες, ωστόσο για τους περισσότερους πάσχοντες η διαδικασία ξεπερνά το έτος.

Η φαρμακοθεραπεία έχει θέση όταν υπάρχει συν-νοσηρότητα, έντονο καταθλιπτικό συναίσθημα, άγχος ή αυτοτραυματισμός. Χρησιμοποιούνται επίσης ρυθμιστικά του κύκλου εμμηνορρυσίας και συμπληρώματα διατροφής (ασβέστιο, σίδηρος, πολυβιταμινούχα), όταν υπάρχουν οι σχετικές ενδείξεις και το επιτρέπει η κατάσταση του/της ασθενούς - οπωσδήποτε όχι κατά την αρχική επανασίτιση σε σοβαρή απίσχναση (βλέπε παρακάτω).

ΠΟΙΑ Ε Ι ΝΑΙ Η Ε ΚΒΑΣΗ ΤΗΣ Ν ΟΣΟΥ; Χωρίς θεραπεία η θνητότητα είναι υψηλή, έως 20%, ενώ το ποσοστό αυτό με θεραπεία περιορίζεται στο 2-3%. Με θεραπεία, 60% των ασθενών παρουσιάζει ύφεση (δηλαδή διατηρεί ένα υγιές βάρος, διατρέφεται με ποικιλία τροφών, χωρίς επιλογές αποκλειστικά χαμηλές σε θερμίδες ή λιπαρά, έχει λειτουργικές φιλικές και ρομαντικές σχέσεις, δημιουργεί καριέρα ή/ και οικογένεια), 20% των ασθενών παρουσιάζει μερική

ύφεση και περίπου 20% δεν βελτιώνεται ή βελτιώνεται ελάχιστα.

ΠΟΙΕΣ Ε Ι ΝΑΙ ΟΙ ΕΝΔΕ Ι ΞΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓ Η Σ

ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕ Ι Ο;

1. Σοβαρή υποθρεψία (απώλεια βάρους >25% από το φυσιολογικό για το ύψος, το φύλο και την ηλικία).

2. Αφυδάτωση, ηλεκτρολυτικές διαταραχές.

3. Καρδιακή δυσλειτουργία (σημαντική βραδυκαρδία, αλλοιώσεις στο ΗΚΓ).

4. Επικείμενο shock (ταχυκαρδία, ορθοστατική υπόταση).

5. Οξεία άρνηση λήψης τροφής.

6. Ανεξέλεγκτη πολυφαγία.

7. Επείγουσες ψυχιατρικές καταστάσεις (π.χ. αυτοκτονικός ιδεασμός).

8. Ακατάλληλες περιβαλλοντικές συνθήκες για την αντιμετώπιση της διαταραχής (π.χ. σοβαρή οικογενειακή δυσλειτουργία).

9. Αποτυχία εξωνοσοκομειακής αντιμετώπισης.

ΤΙ Ε Ι ΝΑΙ ΤΟ Σ Υ ΝΔΡΟΜΟ ΕΠΑΝΑΣ Ι ΤΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΙ

Ε Ι ΝΑΙ ΟΙ ΒΑΣΙΚΟ Ι ΚΑΝ Ο ΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦ Η ΤΩΝ

ΝΟΣΗΛΕΥΟ ΜΕΝΩΝ ΑΣΘΕΝ Ω Ν;

Το σύνδρομο επανασίτισης μπορεί να εμφανιστεί σε

ασθενείς με σοβαρή υποθρεψία (απώλεια βάρους

>30% του φυσιολογικού βάρους για το ύψος, το φύλο και την ηλικία), όταν επανασιτιστούν ταχέως.

Στην ήπια μορφή παρουσιάζονται οίδημα, ηπατική επιβάρυνση-αύξηση τρανσαμινασών, καθυστέρηση

της γαστρικής κένωσης και δυσκοιλιότητα, ενώ στη

βαριά μορφή υπάρχει υποφωσφαταιμία λόγω της

χρησιμοποίησης του φωσφόρου για ενδοκυττάρια

παραγωγή ενέργειας με σοβαρές επιπλοκές (καρδια-

κή ανεπάρκεια, καταστολή ΚΝΣ, αιμολυτική αναιμία, ραβδομυόλυση), που μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και

στο θάνατο.

Συνεπώς, σε ασθενείς με σοβαρή υποθρεψία είναι

σημαντικό η επανασίτιση να αρχίζει σταδιακά (αρχι-

κά χορήγηση 800-1.000 kcal ημερησίως και σταδια-

κή αύξηση με 100-200 kcal κάθε δύο ή τρεις ημέρες)

και να χορηγείται προφυλακτικά φώσφορος. Συνήθως

ξεκινάμε εντερική σίτιση με ρινογαστρικό σωλήνα με τυποποιημένη ισοτονική τροφή 1 kcal/ml και παραμέ-

νουμε στις 1.400 θερμίδες/ημέρα έως ότου λειτουρ-

γήσει το έντερο. Λόγω εξαιρετικής επιβράδυνσης του

μεταβολισμού, ακόμη και αυτή η ενεργειακή πρόσληψη αρκεί για να έχουμε την επιθυμητή πρόσληψη βάρους 0,5-1 kg/εβδομάδα. Μία άλλη λύση σε σοβαρή απίσχναση είναι να ξεκινήσουμε με 10-20kcal/κιλό και σταδιακή αύξηση με την ανάλογη προσοχή. Είναι επίσης σημαντικό να αποφεύγεται η χορήγηση σιδήρου ή/και πρωτεϊνών σε αρχικά στάδια.

Η εντερική σίτιση είναι επιθυμητή έως την εξασφάλιση ενός ασφαλούς Δείκτη Μάζας Σώματος και θα πρέπει να διακόπτεται εγκαίρως, ώστε να μην επαναπαύεται ο/η ασθενής και να θεωρεί ότι δεν έχει την ευθύνη της σίτισής του/της, αλλά και να διευκολυνθεί η σίτιση από το στόμα χωρίς πρόσθετες δυσκολίες από το πεπτικό σύστημα. Τελικός στόχος είναι η σίτιση από το στόμα με τρία γεύματα και δύο μικρότερα ενδιάμεσα σνακ/ημέρα και μία συνολική ενεργειακή πρόσληψη ανάλογη με αυτή που αντιστοιχεί στο φύλο και την ηλικία για την κάλυψη του βασικού μεταβολισμού, της δραστηριότητας και της ανάπτυξης. Η όλη διαδικασία ενδέχεται να ξεπεράσει σε χρονική διάρκεια τους 3 μήνες. ■

ΆΡΤ Έ ΜΙΣ K. ΤΣ Ι ΤΣΙΚ Ά

Η παιδίατρος Άρτεμις K. Τσίτσικα αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Άθηνών, ειδικεύ-

τηκε στην Παιδιατρική και στη συνέχεια μετεκπαιδεύτηκε στην Εφηβική Ιατρική σε κέντρα της Ελλάδας και του εξωτερικού. Εκπαιδεύτηκε στα πρωτόκολλα παρακολούθησης των εφήβων στη Λοζάνη της Ελβετίας και στο σχεδιασμό των «Φιλικών για Εφήβους/Νέους Υπηρεσιών» (Youth Friendly Services) στο Κέντρο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) στη Γενεύη.

Συνεργάστηκε ως επισκέπτρια καθηγήτρια στο Michigan State University και στο Κentucky University

των ΗΠΆ σε θέματα Άναπτυξιακής και Εφηβικής Υγείας. Εξελέγη αναπληρώτρια καθηγήτρια Παιδιατρικής

- Εφηβικής Iατρικής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Άθηνών και έχει τιμηθεί με είκοσι επιστημονικά βραβεία και διακρίσεις. Είναι συγγραφέας επιστημονικών άρθρων και κεφαλαίων σε επιστημονικά συγγράμματα, εκδότρια της επιστημονικής ξενόγλωσσης έκδοσης «Developmental and Adolescent HealthJDAH» και προσκεκλημένη ομιλήτρια σε πολυάριθμα ελληνικά και διεθνή επιστημονικά συνέδρια.

Το ερευνητικό της έργο εστιάζει σε θέματα που αφορούν την ποιότητα ζωής των εφήβων στη χώρα μας. Υπήρξε συντονίστρια της Ευρωπαϊκής Έρευνας EUNEΤ ADB www.eunetadb.eu , η οποία διεξήχθη σε επτά

ευρωπαϊκές χώρες και αφορούσε τις διαδικτυακές συμπεριφορές υψηλού κινδύνου, καθώς και επικεφαλής

του Προγράμματος ΕΣΠΆ «Άριάδνη» και άλλων προγραμμάτων που αφορούν την άθληση, τις διαταραχές

πρόσληψης τροφής, τη σεξουαλική αγωγή, τους εμβολιασμούς κ.ά., καθώς και ευρωπαϊκών προγραμμάτων

για την ψηφιακή παιδεία και τη χρήση τεχνολογίας, τη βία, τον εκφοβισμό και τη ρητορική του μίσους. Υπήρξε ιδρυτική επιστημονική υπεύθυνη της Μονάδας Εφηβικής Υγείας (ΜΕΥ), Β' Παιδιατρική Κλινική Παν/μίου Άθηνών, Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Ά. Κυριακού» από την έναρξη της λειτουργίας της (Νοέμβριος 2006) έως και τον Δεκέμβριο 2021. Είναι επιστημονικά υπεύθυνη του Οργανισμού «Μαζί για την Εφηβική Υγεία» και μέλος του Δ.Σ./εκπρόσωπος της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Συμμαχία της ENACSO (European NGO Alliance for Child Safety Online).

Τον Μάρτιο του 2018, εξελέγη πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής (ΕΕΕΙ), θέση την οποία κατέχει έως και σήμερα. Είναι διευθύντρια του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΆ «Στρατηγικές Άναπτυξιακής και Εφηβικής Υγείας» www.youth-msc.gr.

Της ΜΑΡΟΥΣΩΣ ΤΡΕΣΣΟΥ, εμπορικής

διευθύντριας του Ομίλου Affidea

ΟΙ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ σήμερα

έχουν πολλαπλασιαστεί, καθώς καλείται να αναλάβει

πολλαπλούς ρόλους και να ισορροπήσει μεταξύ αυτών.

Ως εργαζόμενη, μητέρα, σύζυγος, κόρη, φίλη, ανταποκρίνεται καθημερινά σε πολλές και νέες υποχρεώσεις.

Η θωράκιση της υγείας της, συνεπώς, σωματικής και

ψυχικής, είναι τεράστιας σημασίας για να αντεπεξέλθει

στην πολύπλευρη καθημερινότητά της.

Δίπλα στις γυναίκες η Affidea, ανταποκρινόμενη

διαρκώς στις ανάγκες τους, παρέχει ολοκληρωμένες

και αξιόπιστες υπηρεσίες υγείας σε πιστοποιημένο και

ασφαλές περιβάλλον. Με επιτυχημένη μακρόχρονη

αναπτυξιακή πορεία, ο Όμιλος Affidea τις υποστηρίζει

με άριστη παροχή φροντίδας υγείας, που συνδυάζει

τεχνολογία αιχμής και έμπειρο ιατρικό δυναμικό.

Σημαντικό στοιχείο που εκτιμούν σε εμάς οι γυναίκες

είναι η σταθερή ενημέρωσή τους για καίρια ζητήματα

υγείας μέσω των digital μέσων της Affidea, όπως το blog για την υγεία της γυναίκας που έχουμε δημιουρ-

γήσει στην ιστοσελίδα μας. Επιπλέον, αναγνωρίζοντας

τη σημασία της πρόληψης, ως όμιλος αναλαμβάνου-

με πρωτοβουλίες και υλοποιούμε δράσεις που σκοπό

έχουν να ευαισθητοποιήσουν τις γυναίκες σχετικά με τα

οφέλη που προσφέρει η έγκαιρη διάγνωση, όπως τον

Οκτώβριο της περασμένης χρονιάς, που με αφορμή

την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου του Μαστού, πραγματοποιήσαμε συμβολική φωταγώγηση κεντρικών

μας μονάδων με ροζ χρώμα.

Μ Ά ΡΟΎ Σ Ω ΤΡΈΣΣΟΎ

Υπογραμμίζοντας τη σημασία του μαστογραφικού

ελέγχου, θα ήθελα να σημειώσω ότι η εμπειρία της μαστογραφίας είναι διαφορετική στην Affidea. Στο πλαίσιο αυτό, η εταιρεία μας πρωτοπορεί και επενδύει σε ψηφιακούς μαστογράφους υψηλής τεχνολογίας, εξασφαλίζοντας τη μέγιστη υποστήριξη στις γυναίκες που την επιλέγουν, είτε για προληπτικούς είτε για θεραπευτικούς λόγους. Παράλληλα, η Affidea πρωτοστατεί και συμμετέχει ενεργά στις σημαντικές δράσεις της Πολιτείας, όπως το πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου «Φώφη Γεννηματά», που δίνει τη δυνατότητα σε χιλιάδες γυναίκες να ενημερωθούν εγκαίρως για τον καρκίνο του μαστού και να κάνουν τις εξετάσεις τους εύκολα, άμεσα και δωρεάν. Επιπλέον με κάθε αφορμή, στην Affidea προσφέρουμε εξετάσεις προληπτικού μαστογραφικού ελέγχου σε προνομιακή τιμή, ώστε όλο και περισσότερες γυναίκες να πραγματοποιούν αυτό το σημαντικό ραντεβού!

Ξέρουμε όμως πως οι μαμάδες αγωνιούν για την υγεία ολόκληρης της οικογένειας. Γι’ αυτό, με στόχο την ενημέρωση γονέων και οικογενειών, έχουμε προχωρήσει σε μία μοναδική συνεργασία με τους πολυαγαπημένους ήρωες Peanuts για την προαγωγή της υγείας, ενημερώνοντας μικρούς και μεγάλους με έναν εύληπτο και θετικό τρόπο για την αξία του προληπτικού ελέγχου (check-up).

Η Affidea αγκαλιάζει τις γυναίκες και στον κλάδο της Δερματολογίας. Στα Δερματολογικά Κέντρα City Med του Ομίλου Affidea κάθε γυναίκα θα λάβει από το εξειδικευμένο προσωπικό μας ένα πλάνο υγείας του δέρματος προσαρμοσμένο στις ιδιαίτερες ανάγκες της. Είμαστε περήφανοι που με τον σύγχρονο εξοπλισμό και το έμπειρο προσωπικό μας εφαρμόζουμε στα City Med μια «ολιστική» προσέγγιση ομορφιάς. Αυτό δημιουργεί εντυπωσιακά αποτελέσματα στις γυναίκες που μας επισκέπτονται, αλλά και την αυτοπεποίθηση που τους αξίζει.

Εκ μέρους του Ομίλου Affidea, θα ήθελα να ευχηθώ σε όλες τις γυναίκες υγεία και να τους υπενθυμίσω

να αφιερώνουν χρόνο στον εαυτό τους. Η ένταξη της πρόληψης και έγκαιρης διάγνωσης είναι η καλύτερη «ασπίδα» του οργανισμού μας. Γι’ αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό να στρεφόμαστε σε επαγγελματίες υγείας

που νοιάζονται γι’ αυτό που κάνουν. ■

Η Μαρουσώ Τρέσσου είναι εμπορική διευθύντρια του Ομίλου Affidea από το 2021, μετά από μια μακρά πορεία

στην ανάπτυξη ασφαλιστικών εταιρειών & δικτύων της Affidea Ελλάδος.

Εργάζεται από το 1992 στον τομέα της Υγείας, και πριν την ένταξή της στην Affidea το 2006, κατείχε νευραλγικές θέσεις σε μεγάλες εταιρείες στον χώρο της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.

Πρόκειται για ένα στέλεχος με σπουδές στη Διοίκηση Επιχειρήσεων και τριακονταετή διαδρομή στον κλάδο Υγείας.

401 ΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟ

Γράφει η ΜΑΡ Ι Α ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΥ, MD, PhDc, δερματολόγος-αφροδισιολόγος, 401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών, επιστ. συνεργάτις Α' Παν/κή Κλινική Νοσοκομείου «Ανδρέας Συγγρός», συνεργάτις Δερμοϊατρικής Αθηνών.

Ν ΟΣΟΣ με έναρξη συνήθως κατά την περίοδο της εφηβείας και με παρατεταμένη

διάρκεια που φτάνει συχνά τα 15-20 έτη. Εντοπίζεται

στο πρόσωπο και συχνά συνυπάρχει κλινική εικόνα στη

ράχη, κατάσταση που συνήθως απαιτεί πιο επίμονη

θεραπεία. Αναγνωρίζεται ισχυρός γενετικός παράγοντας, όπως φαίνεται από την ομοιότητα της κλινικής

εικόνας στους μονοζυγωτικούς διδύμους και την τάση προς σοβαρή νόσο σε άτομα με θετικό οικογενειακό ιστορικό ακμής.

Έχουν εντοπιστεί πολλά γονίδια που διαμορφώνουν

την προδιάθεση για την εμφάνιση της ακμής, μεταξύ

αυτών και αρκετά που εμπλέκονται στο μεταβολισμό των ανδρογόνων. Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες που επηρεάζουν το νόσημα ερευνώνται συστηματικά τα τελευταία έτη και ιδιαίτερο ενδιαφέρον συγκεντρώνει ο ρόλος της διατροφής. Πληθυσμοί με πιο «φυσικό τρόπο» ζωής δεν αναπτύσσουν ακμή, ενώ επιδημιολογικές και ερευνητικές μελέτες συσχετίζουν την ακμή με τον «δυτικό τρόπο ζωής» και τις τροφές υψηλού «γλυκαιμικού δείκτη».

Η

παθογενετική βάση της ακμής είναι μία ανδρογονο-εξαρτώμενη διαταραχή της τριχο-σμηγματογόνου μονάδας, δηλαδή του μικρού εκείνου συστήματος που αποτελείται από την τρίχα και τους σμηγματογόνους αδένες. Οι τελευταίοι εκκρίνουν το σμήγμα, τη λιπαρή ουσία που λιπαίνει την επιφάνεια του δέρματος

και στην ακμή γνωρίζουμε ότι υπερλειτουργούν. Η αυξημένη παραγωγή σμήγματος, σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες, όπως μια διαταραχή στην κερατίνη του θυλάκου της τρίχας, η παρουσία του μικροβίου P. Acnes και η απελευθέρωση συγκεκριμένων βιοχημικών «φλεγμονωδών» μορίων, συνθέτει μία εικόνα επίμονης φλεγμονής. Αξίζει να αναφέρουμε ότι η ακμή δεν είναι μικροβιακή λοίμωξη με την κλασική έννοια του όρου. Αυτό που πραγματικά ισχύει είναι ότι το διαταραγμένο μικροβίωμα συντελεί στην οργάνωση και συντήρηση της φλεγμονής επί μακρόν. Το εξάνθημα αποτελείται από χαρακτηριστικές δερματικές βλάβες, που συνηθίζουμε να καλούμε «σπυράκια» (βλατίδες και φλύκταινες), «μαύρα ή άσπρα στίγματα» (ανοιχτοί ή κλειστοί φαγέσωρες), «κύστεις» (οζοκυστικά στοιχεία) και «ουλές». Η αρχική και πλέον χαρακτηριστική βλάβη είναι το μικρό «άσπρο ή μαύρο στίγμα», ο φαγέσωρας, και όχι το «σπυράκι», όπως οι περισσότεροι πιστεύουν. Όταν υπάρχουν φαγέσωρες, μιλάμε για ακμή, ενώ όταν αυτοί απουσιάζουν, το εξάνθημα χαρακτηρίζεται ως «ακμοειδές». Αναλόγως του αριθμού και του είδους των στοιχείων, διακρίνουμε βασικές κατηγορίες βαρύτητας της ακμής, που πέρα από την ανάγκη κωδικοποίησης, κυρίως εξυπηρετούν την ανάγκη της αποτελεσματικής θεραπευτικής προσέγγισης του νοσήματος. Αναφερόμαστε στη «φαγεσωρική», την «ήπια-μέτρια βλατιδοφλυκταινώδη», τη «σοβαρή βλατιδοφλυκταινώδη-μέτρια οζώδη» και τη «σοβαρή οζώδη-συρρέουσα» ακμή. Καθεμία από αυτές τις κατηγορίες ρυθμίζεται και παρακολουθείται με διαφορετικό τρόπο.

Στην ενήλικο ζωή διακρίνουμε δύο μορφές ακμής, αυτή που παρατείνεται από την εφηβεία και την όψιμη ενήλικο ακμή, η οποία εμφανίζεται τότε για πρώτη φορά σε άτομα που δεν αναφέρουν προηγούμενο ιστορικό ακμής. Η γυναίκα με όψιμη ενήλικη ακμή επισκέπτεται ολοένα και συχνότερα πια τα δερματολογικά

ΝΟΣΟΚΟΜΕ Ι Ο ΑΘΗΝ Ω Ν

Πώς να θεραπεύσετε την ακμή!

ιατρεία και συνιστά μία θεραπευτική πρόκληση για τον

δερματολόγο. Η ακμή επηρεάζει πρωτίστως την εικόνα

και για τη γυναίκα με πλήρη κοινωνική και επαγγελ-

ματική δραστηριότητα, η αποκατάσταση της εικόνας τίθεται συχνά σε προτεραιότητα, υπερβαίνοντας την

εύλογη ανάγκη για την αντιμετώπιση ενός νοσήματος.

Πρόκειται για κατάσταση με μεγάλη διάρκεια, μεταβαλλόμενες θεραπευτικές ανάγκες, που παράγει ποικίλα πρακτικά και ψυχοσυναισθηματικά αποτελέσματα είτε στο στάδιο της ενεργού φλεγμονής είτε μετά το σχηματισμό ουλών. Για όλους αυτούς τους λόγους χρήζει ορθής προσέγγισης από την αρχή.

Ο δερματολόγος οφείλει να λάβει ένα πλήρες ιατρικό ατομικό και οικογενειακό ιστορικό (νοσήματα, κάπνισμα, ιστορικό σοβαρής ακμής στους γονείς, έμμηνος ρύση κ.ά.), να ενημερωθεί για τις συνήθειες περιποίησης του δέρματος, τις πρακτικές και τα προϊόντα μακιγιάζ και να εξετάσει προσεκτικά την ασθενή.

Οι κλινικές πληροφορίες που συλλέγει και αξιολογεί ο ιατρός αφορούν όχι μόνο στη μορφολογία του εξανθήματος, αλλά επιπλέον στην παρουσία σημείων, που υποδηλούν κάποια ενδοκρινική διαταραχή και χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης, όπως η υπερβολική τριχοφυΐα σε θέσεις, όπου υπό κανονικές συνθήκες οι τρίχες απουσιάζουν. Γίνεται αντιληπτό ότι η ακμή στην ενή-

λικο γυναίκα δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ένα απλό, αποκλειστικά αισθητικής φύσεως πρόβλημα. Πρόκειται για νόσημα-«καθρέπτη» της ενδοκρινικού status της, με προεκτάσεις ενίοτε και στην αναπαραγωγική της ζωή. Συνεπώς, η σωστή ενημέρωση της ασθενούς και η πλήρης διερεύνηση κάθε κλινικής πληροφορίας είναι αναπόσπαστα στοιχεία της παρακολούθησής της.

Καθίσταται σαφές ότι στη διαμόρφωση της θεραπευτικής παρέμβασης πρέπει να συνυπολογιστούν πολλές παράμετροι και να εξατομικευτεί η αγωγή. Στη διάθεσή μας έχουμε πολυάριθμα, πολύ αποτελεσματικά σκευάσματα, τοπικά και συστηματικά. Χρησιμοποιούνται, επίσης, τα χημικά peelings (π.χ. σαλικυλικού οξέος) και εφαρμόζεται η πρακτική της «φαγεσωρο-εξαγωγής», του γνωστού σε όλους μας καθαρισμού. Ο τελευταίος πρέπει να εκτελείται υπό ελεγχόμενες συνθήκες υγιεινής από ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό των ιατρείων ή από τον ιατρό, αν κριθεί απαραίτητο. Τα τελευταία χρόνια έχουν εισαχθεί και οι πηγές φωτός στη θεραπευτική της ακμής. Ωστόσο, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι δεν πρέπει να εφαρμόζονται ως αποκλειστική θεραπεία και καλό είναι να προστίθενται μόνο ως επικουρικά μέσα, αν ο ιατρός κρίνει σκόπιμη τη χρήση τους. Επιπρόσθετα, χρησιμοποιούνται «δερ-

μοκαλλυντικά» σκευάσματα (καθαριστικά, ενυδατικά)

που επιλέγονται βάσει των αναγκών της τρέχουσας αγωγής και απαραιτήτως εφαρμόζεται «φωτοπροστασία» με τη χρήση κατάλληλου αντιηλιακού προϊόντος, ειδικού για δέρματα με ακμή.

Συχνά οι γυναίκες που πάσχουν από ακμή μάς ρωτούν πώς και πότε μπορούν να διορθώσουν τα «σημάδια», δηλαδή τις δυσχρωμίες και τις ουλές τους. Διαθέτουμε πια εξαιρετικές δυνατότητες αποκατά-

στασης με πολλά μέσα, όπως lasers, χημικά peelings, microneedling και συνήθως χρησιμοποιούμε συνδυ-

ασμούς αυτών των τεχνικών. Η επιλογή του χρονικού

σημείου έναρξης της διαδικασίας αποκατάστασης εί-

ναι κρίσιμη και καλό είναι να αποφεύγεται η βιασύνη.

Γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι οποιαδήποτε παρέμβα-

ση πρέπει να γίνει υπό την προϋπόθεση ότι το νόσημα

δεν είναι ενεργό και έχουμε περάσει σε περίοδο ηρεμίας, στη «φάση συντήρησης». Τότε είναι πια δυνατή η σωστή εκτίμηση των αναγκών και η διαμόρφωση του

Μ Ά Ρ ΙΆ Κ Ύ ΡΙ Ά ΖΟΠΟΎΛΟΎ

βέλτιστου επεμβατικού πλάνου.

Η γυναίκα είναι καλό να γνωρίζει ότι η πορεία προς τη θεραπεία περνάει μέσα από την κατανόηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του νοσήματος και ότι απαιτεί υπομονή, συνέπεια και συμμόρφωση με τις οδηγίες εφαρμογής της αγωγής. Η ανίχνευση άλλων διαταραχών που πιθανώς να συνυπάρχουν είναι δυνατή, μόνο αν αυτή η γυναίκα αναζητήσει ιατρική βοήθεια και τεθεί υπό παρακολούθηση. Η ακμή που αντιμετωπίζεται με την εφαρμογή πρακτικών αμφιβόλου ορθότητας από άτομα που στερούνται ανάλογης κατάρτισης και τη χρήση μη φαρμακευτικών σκευασμάτων είναι μία ακμή με δυσμενή προοπτική, μία νόσος που «χάνει χρόνο» και αυξάνει την πιθανότητα σχηματισμού ουλών. Ο δερματολόγος εφαρμόζει τις ορθές θεραπευτικές λύσεις, λαμβάνοντας υπόψη το άμεσο και μελλοντικό αποτύπωμα της ακμής στο ίδιο το δέρμα, την ψυχοσυναισθηματική κατάσταση και τη γενικότερη υγεία της ασθενούς. ■

Η δερματολόγος-αφροδισιολόγος Μαρία Κυριαζοπούλου είναι απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Άριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και της Στρατιωτικής Σχολής Άξιωματικών Σωμάτων (ΣΣΆΣ). Εργάζεται ως επιμελήτρια στη Δερματολογική Κλινική του 401 ΓΣΝΆ και ως ιδιώτης ιατρός στη Δερμοϊατρική Άθηνών ΆΕ. (https://www.dermoiatriki.com). Συνεργάζεται με την Ά' Πανεπιστημιακή Κλινική του Νοσοκομείου «Άνδρέας Συγγρός» ως ερευνήτρια και υποψήφια διδάκτωρ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Άθηνών. Έχει αξιόλογο συγγραφικό έργο σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και διαθέτει πολυετή εμπειρία ως ομιλήτρια σε συνέδρια εντός Ελλάδας και διεθνώς. Είναι μέλος της Ελληνικής Δερματολογικής και Άφροδισιολογικής Εταιρείας, της European Academy of Dermatology and Venereology, της American Academy of Dermatology, της International Dermoscopy Society κ.ά. Άσχολείται με την Κλινική, Επεμβατική και Άισθητική Δερματολογία.

ΟΣΟ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΠΙΛΕΓΟΥΝ φορητές συσκευές που

μπορούν να συνδεθούν στο Διαδίκτυο τόσο οι κυβερνο-

εγκληματίες θα προσπαθούν να αποκτήσουν πρόσβαση

σε προσωπικές πληροφορίες σε αυτές ή μέσω αυτών

των συσκευών. Η σύγχρονη εποχή απαιτεί σύγχρονη

αξιολόγηση των κινδύνων και αυτός είναι ο λόγος για

τον οποίο θα πρέπει να έχουμε μεγαλύτερη επίγνωση

των προβλημάτων που μπορεί να προκαλέσουν αυτές

οι συσκευές από άποψη ασφάλειας.

Πολλοί

είναι αυτοί που τους αρέσει να τρέχουν

φορώντας τα πιο εξελιγμένα αθλητικά ρολόγια και smartwatches, με την ετήσια αύξηση στις πωλήσεις

αυτών των συσκευών να έχει φτάσει στο 30%. Το

γεγονός ότι αυτές οι συσκευές μπορούν να παρακο-

λουθούν και να αναφέρουν τις μετρήσεις υγείας των

ιδιοκτητών τους αποτελεί μόνο μία από τις πολλές

ανησυχίες.

Προηγουμένως, τα εν λόγω δεδομένα υγείας ήταν

χρήσιμα μόνο στους ίδιους τους χρήστες ή στους γιατρούς τους. Σήμερα, όμως, τα δεδομένα αυτά μπορεί να καταλήξουν στα χέρια τρίτων, οι οποίοι μπορεί να

πουλήσουν τις πληροφορίες ή να τις αξιοποιήσουν

για τη δημιουργία εξατομικευμένων διαφημίσεων.

Στη χειρότερη περίπτωση, ένας εγκληματίας μπορεί να κάνει κατάχρηση αυτών των δεδομένων για

να παρακολουθεί με μεγάλη ακρίβεια την τοποθεσία

όπου βρίσκεται το άτομο, τις συνήθειές του και άλλα

στοιχεία.

Ταυτόχρονα, η δυνητική σύνδεση των φορητών συσκευών στα δίκτυα της εταιρείας μπορεί να δημιουργήσει περιττούς κινδύνους για την ασφάλεια των

επιχειρήσεων, καθώς αυτά τα wearables συχνά μοιράζονται τις συνδέσεις τους με τα τηλέφωνα, δημιουργώντας έναν πιθανό φορέα για κυβερνοεπίθεση.

ΚΙΝΔΥΝΕ Υ ΕΙ Η ΑΣΦΑ ΛΕΙ Α ΣΑΣ

Πολλοί ειδικοί σε θέματα ασφάλειας προειδοποιούν

ότι τα έξυπνα ρολόγια πολύ συχνά δεν διαθέτουν

επαρκείς μεθόδους ελέγχου ταυτότητας του χρήστη, καθώς δεν προτρέπουν τους χρήστες να δημιουργή-

σουν ισχυρούς κωδικούς PIN ή κωδικούς πρόσβασης

για να ξεκλειδώσουν τις συσκευές τους. Αλλά ακόμη

και αν το κάνουν, τα μέτρα αυτά είναι συχνά αδύναμα, καθώς οι εν λόγω συσκευές δεν προσφέρουν το ίδιο σύνολο επεξεργαστικής ισχύος για την παροχή σύνθετων μέτρων ελέγχου ταυτότητας, όπως π.χ. τα τηλέφωνα.

Κάτι άλλο που προκαλεί ανησυχία είναι η αποθήκευση δεδομένων. Και αυτό γιατί τα έξυπνα ρολόγια διαθέτουν πλέον τις δικές τους μονάδες δίσκων και τα δεδομένα που αποθηκεύονται σε αυτά συχνά δεν διαθέτουν κρυπτογράφηση ή, ακόμη χειρότερα, χρησιμοποιούν λύσεις cloud για τη μεταφορά των εν λόγω δεδομένων, τα οποία θα μπορούσαν να παραβιαστούν σχετικά εύκολα από μια κυβερνοεπίθεση για παράδειγμα.

Κάτι τέτοιο μπορούμε να πούμε ότι ισχύει και για τη σύνδεση Bluetooth μεταξύ του ρολογιού και του τηλεφώνου, καθώς απλοί ανιχνευτές δεδομένων είναι σε θέση να υποκλέψουν τη μεταφορά δεδομένων από το ρολόι στο τηλέφωνο ή αντίστροφα.

ΤΙ ΜΠΟΡΕ Ι ΤΕ ΝΑ Κ Α ΝΕΤΕ Ευτυχώς, υπάρχουν τρόποι για να κάνετε τη χρήση των φορητών συσκευών σας πιο ασφαλή. Όπως συμβαίνει με οτιδήποτε άλλο, το λάθος του χρήστη είναι η πιο κοινή αιτία των επιτυχημένων επιθέσεων, οπότε η εκπαίδευση σε πρακτικούς τρόπους για το μετριασμό αυτού του φαινομένου μπορεί να βοηθήσει πολύ. Αυτά είναι τα 5 βήματα που προτείνουν οι ειδικοί από την ομάδα της παγκόσμιας εταιρείας ψηφιακής ασφάλειας ESET:

1. Ελέγχετε τακτικά για ενημερώσεις λογισμικού και ασφαλείας στο ρολόι σας.

2. Ελέγξτε τα δικαιώματα των εφαρμογών σας.

3. Δημιουργήστε έναν κωδικό PIN ή έναν κωδικό πρόσβασης.

4. Προσέξτε τι αποθηκεύετε στη συσκευή σας.

5. Έχετε κατά νου ορισμένα βασικά μέτρα κυβερνοασφάλειας. ■

Πώς οι απόρρητες πληροφορίες

για την υγεία σας μπορούν να γίνουν

προσβάσιμες σε όλους!

που

χαρακτηρίζουν το ΣΠΩ.

Για να γίνει η διάγνωση του Συνδρόμου των Πολυκυστικών Ωοθηκών πρέπει μια γυναίκα να έχει τουλάχιστον 2 από τα παρακάτω χαρακτηριστικά:

• Πολυκυστική μορφολογία των ωοθηκών που διαγιγνώσκεται υπερηχογραφικά, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει απαραίτητα και την ύπαρξη του συνδρόμου.

Γράφει ο Ν Ι ΚΟΣ ΒΡΑΧΝ Η Σ, αν. καθηγητής

Μαιευτικής και Γυναικολογίας Ιατρικής

Σχολής ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο «Αττικόν», πρόεδρος Εποπτικού Συμβουλίου Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.

ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚ Ε Σ ΟΝΟΜ Α ΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΩΟΘ Η ΚΕΣ που εμφανίζουν πολλαπλές κύστεις στην επιφάνειά τους. Η πολυκυστική μορφολογία των ωοθηκών δεν σημαίνει πως μια γυναίκα πάσχει από το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών. Για να γίνει η διάγνωση των πολυκυστικών

ωοθηκών θα πρέπει να ισχύουν και ορμονολογικά κριτήρια εκτός από τη μορφολογία των ωοθηκών.

ΤΟ Σ Υ ΝΔΡΟΜΟ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚ Ω Ν ΩΟΘΗΚ Ω Ν (ΣΠΩ)

Πρόκειται για μια συχνή ορμονολογική πάθηση των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας. Η επίπτωσή της ποικίλλει ανάλογα με τη φυλή και τη χώρα και υπολογί-

ζεται πως 2 έως και 26 ανά 100 γυναίκες πάσχουν από το σύνδρομο αυτό. Το σύνδρομο χαρακτηρίζεται από

τη χαρακτηριστική μορφολογία που έχουν οι ωοθήκες, οι οποίες είναι διογκωμένες με πολλαπλές μικρές κύ-

στεις στην περιφέρεια αυτών. Το ότι μια γυναίκα έχει

πολυκυστικές ωοθήκες μορφολογικά δεν σημαίνει ότι πάσχει και από το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών, άρα δεν έχει απαραίτητα και τις ορμονικές διαταραχές

• Υπερανδρογονισμό. Οι ωοθήκες γυναικών που πάσχουν από ΣΠΩ παράγουν μεγαλύτερη ποσότητα τεστοστερόνης από το φυσιολογικό, οδηγώντας σε τριχοφυΐα στο πρόσωπο, τριχόπτωση, καθώς και έντονη ακμή.

• Διαταραχές στην έμμηνο ρύση. Αποτελεί το συχνότερο σύμπτωμα των γυναικών που πάσχουν από ΣΠΩ. Συνήθως εμφανίζουν ολιγομηνόρροια (λιγότερους από 6 κύκλους μέσα σε ένα έτος που διαρκούν περισσότερες από 35 ημέρες) ή αμηνόρροια (απουσία εμμήνου ρύσεως για τουλάχιστον 6 μήνες).

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Τα συμπτώματα των γυναικών που έχουν ΣΠΩ είναι:

• Διαταραχές εμμήνου ρύσεως με ανώμαλες ή και καθόλου περιόδους.

• Αυξημένη τριχοφυΐα στο πρόσωπο και το σώμα (δασυτριχισμός).

Σχηματική απεικόνιση μιας φυσιολογικής ωοθήκης (αριστερά) και μιας ωοθήκης με πολυκυστική μορφολογία (δεξιά).

ΓΕΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ

ΝΟΣΟΚΟΜΕ Ι Ο «ΑΤΤΙΚΟ Ν»

Πότε οι ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΕΣ ΩΟΘΗΚΕΣ

μπορούν να γίνουν επικίνδυνες!

• Τριχόπτωση κεφαλής (αλωπεκία).

• Αύξηση του σωματικού βάρους, καθώς και αδυναμία απώλειας κιλών.

• Έντονη ακμή και λιπαρό δέρμα.

• Υπογονιμότητα.

Πολλές γυναίκες που πάσχουν από Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών εμφανίζουν επίσης ψυχολογικές

μεταπτώσεις, καθώς και κατάθλιψη. Η συμπτωματο-

λογία ποικίλλει από γυναίκα σε γυναίκα. Έτσι κάποιες

γυναίκες μπορεί να έχουν πολύ ήπια συμπτώματα, ενώ άλλες μπορεί να εμφανίζουν μεγαλύτερης έντασης και εύρους συμπτώματα.

ΑΙΤΙΑ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ

Η αιτία εμφάνισης του ΣΠΩ δεν έχει ακόμα βρεθεί, αλλά εμφανίζει κάποια κληρονομικότητα. Αν στην οικογένειά σας (μητέρα, αδερφή, θεία) έχει το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών, τότε και εσείς έχετε μεγαλύτερη πιθανότητα να το εμφανίσετε. Τα συμπτώματα σχετίζονται με μη φυσιολογικές τιμές:

• Με τα υψηλά επίπεδα τεστοστερόνης. Η τεστοστερόνη παράγεται σε μικρές ποσότητες από τις ωοθήκες των γυναικών φυσιολογικά. Οι γυναίκες που πάσχουν από ΣΠΩ εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα τεστοστε-

ρόνης.

• Της ινσουλίνης. Πρόκειται για την ορμόνη που ευ-

θύνεται για τη διατήρηση των επιπέδων της γλυκόζης

σε φυσιολογικές τιμές. Οι γυναίκες με ΣΠΩ εμφανίζουν

αντίσταση στην ινσουλίνη με αποτέλεσμα τα αυξημένα

επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Στην προσπάθεια ομαλο-

ποίησης των επιπέδων αυτών ο οργανισμός παράγει

αντιδραστικά περισσότερη ινσουλίνη που οδηγεί τελικά

σε αύξηση βάρους, διαταραχές της εμμήνου ρύσεως, υπογονιμότητα και υψηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Η πολυκυστική μορφολογία των ωοθηκών δεν σημαί-

νει πως μια γυναίκα πάσχει από το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών. Οι γυναίκες που πάσχουν από ΣΠΩ

μπορεί να εμφανίζουν εξάρσεις και υφέσεις των συμπτωμάτων, ιδιαίτερα αν εμφανίζουν και αυξομειώσεις στο σωματικό τους βάρος. Αυτό κάνει τη διάγνωση δύσκολη, με αποτέλεσμα την καθυστέρηση αυτής. Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, η διάγνωση του συνδρόμου γίνεται όταν μια γυναίκα εμφανίζει τουλάχιστον 2 από τα κάτωθι:

• Ασταθή, αραιή περίοδο ή και καθόλου έμμηνο ρύση.

• Αυξημένη τριχοφυΐα στο πρόσωπο και το σώμα, αυξημένη ακμή και/ή αυξημένα επίπεδα τεστοστερόνης στο αίμα.

• Πολυκυστική μορφολογία των ωοθηκών σε υπερηχογραφική απεικόνιση (τουλάχιστον 12 κύστεις στην κάθε ωοθήκη).

ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Άντοχή στην ινσουλίνη και διαβήτης

Τα αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μπορεί να οδηγήσουν μακροχρόνια σε διαβήτη. Μία έως δύο γυναίκες που πάσχουν από ΣΠΩ τελικά θα εμφανίσουν

κάποια στιγμή στη ζωή τους σακχαρώδη διαβήτη. Εάν

ο διαβήτης μείνει χωρίς θεραπεία, μπορεί να προκαλέσει βλάβες σε διάφορα όργανα του σώματος και σοβαρά προβλήματα υγείας. Εάν πάσχετε από ΣΠΩ, έχετε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη εάν:

• Είστε άνω των 40 ετών.

• Έχετε κοντινούς συγγενείς που πάσχουν από διαβήτη.

• Αναπτύξατε διαβήτη κατά την εγκυμοσύνη (δια-

βήτης κύησης).

• Είστε παχύσαρκη (Δείκτης Μάζας Σώματος >30).

Υπέρταση

Οι γυναίκες με ΣΠΩ έχουν την τάση να έχουν αυξημένη

αρτηριακή πίεση, κάτι που πιθανότερα σχετίζεται με

την αντίσταση στην ινσουλίνη που εμφανίζουν και την

παχυσαρκία. Η αρτηριακή υπέρταση σε βάθος χρόνου, αν δεν αντιμετωπιστεί, προκαλεί προβλήματα και βλάβες σε διάφορα όργανα του σώματος και κυρίως στην καρδιά.

Καρκίνος

Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών έχει συσχετισθεί

με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του ενδομη-

τρίου. Η εμφάνιση ολιγομηνόρροιας μπορεί να οδηγήσει σε πάχυνση του ενδομητρίου και κατ’ επέκταση σε

καρκίνο του ενδομητρίου σε έναν μικρό αριθμό γυναικών. Για να αποφευχθεί αυτό, ο γιατρός σας μπορεί

να προτείνει τη λήψη προγεστερόνης, τη λήψη συνδυασμένου αντισυλληπτικού δισκίου ή την τοποθέτηση

ενδομήτριου σπειράματος λεβονοργεστρέλης.

Ψυχολογικές μεταπτώσεις και κατάθλιψη

Οι γυναίκες που πάσχουν από ΣΠΩ εμφανίζουν συχνές

ψυχολογικές μεταπτώσεις και κατάθλιψη. Η συμπτωματολογία που σχετίζεται με το σύνδρομο, όπως η τριχοφυΐα, η αύξηση του βάρους, καθώς και οι διαταραχές στην έμμηνο ρύση, μπορεί να επηρεάσουν την αυτοεκτίμησή σας και το πώς νομίζετε ότι σας «βλέπουν» οι γύρω σας.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Δεν υπάρχει θεραπεία που να εξαλείψει το Σύνδρομο

Πολυκυστικών Ωοθηκών. Στόχος των θεραπευτικών παρεμβάσεων είναι η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και η βελτίωση αυτών. Πολλές φορές και μόνο οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, χωρίς τη χορήγηση κάποιου φαρμακευτικού σκευάσματος, μπορεί να οδηγήσουν στα επιθυμητά αποτελέσματα.

Άλλαγές στον τρόπο ζωής Η απώλεια βάρους και η άσκηση βοηθούν σημαντικά στη μείωση της αντίστασης στην ινσουλίνη και στην ομαλοποίηση της εμμήνου ρύσεως. Επιπρόσθετα, προλαμβάνει την εμφάνιση διαβήτη και υπέρτασης. Οι κυριότερες αλλαγές στον τρόπο ζωής είναι:

• Ισορροπημένη μεσογειακή διατροφή. Μείωση της λήψης ζάχαρης, αλατιού, καφέ και αλκοόλ.

• Τακτικά γεύματα.

• Τακτική εβδομαδιαία άσκηση. Πιο ειδικά, η αερόβια άσκηση για 30 λεπτά τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα έχει αποδειχθεί πως βοηθά στην πρόληψη της εμφάνισης παχυσαρκίας, σακχαρώδους διαβήτη, αλλά και ψυχολογικών νοσημάτων όπως η κατάθλιψη. Φαρμακευτικά σκευάσματα Αυτά περιλαμβάνουν τη λήψη αντισυλληπτικών δισκίων από του στόματος, μετφορμίνης ή την τοποθέτηση ενδομήτριου σπειράματος λεβονοργεστρέλης για την αντιμετώπιση της αμηνόρροιας ή την ομαλοποίηση της εμμήνου ρύσεως, τη χορήγηση τοπικά κρεμών ή από του στόματος συστηματικής θεραπείας για την αντιμετώπιση της ακμής και την αντιμετώπιση

του δασυτριχισμού με τη χρήση laser ή τη λήψη από του στόματος αντισυλληπτικών δισκίων ή σπιρονολακτόνης. ■

Ν Ι ΚΟΣ ΒΡΆ ΧΝ Η Σ Ο Νίκος Βραχνής γεννήθηκε στη Βάρδα του Νομού Ηλείας. Είναι αναπληρωτής καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Άθηνών, καθώς και επισκέπτης καθηγητής Μαιευτικής

και Ιατρικής Εμβρύου στο Πανεπιστήμιο St George’s του Λονδίνου. Εργάζεται στο Γενικό Πανεπιστημιακό

Νοσοκομείο «Άττικόν». Είναι επίσης συντονιστής της Μονάδας Γυναικολογίας, Μαιευτικής και Περιγεννητι-

κής Ιατρικής στο Νοσοκομείο Ευγενίδειο του Πανεπιστημίου Άθηνών και επίτιμος διευθυντής στη Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο St George’s στο Λονδίνο.

Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Ξεκίνησε και ολοκλήρωσε την ειδικότητά του στη Μαιευτική και Γυναικολογία στο Ηνωμένο Βασίλειο (2001). Μετά την ειδικότητα μετεκπαιδεύτηκε το 2002 στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Guy’s and St. Thomas’ του Λονδίνου και από το 2017 έως το 2020 στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο St George’s στο Λονδίνο, μοιράζοντας κατά το παραπάνω διάστημα το χρόνο του μεταξύ των Πανεπιστημίων Άθηνών και Λονδίνου. Έλαβε μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στην Ιατρική Εκπαίδευση από το Πανεπιστήμιο του Cardiff στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η διδακτορική του διατριβή εκπονήθηκε

στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Άθηνών με θέμα «Φλεγμονή και πρόωρος τοκετός».

Είναι πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μαιευτικού και Γυναικολογικού Επείγοντος, πρόεδρος Εποπτικού Συμβουλίου Εθνικής Άρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Άναπαραγωγής, όπως και πρόεδρος της Επιτροπής

Άξιολόγησης της Διεθνούς Εταιρείας Υπερήχων στη Μαιευτική και Γυναικολογία. Είναι επίσης μέλος του Άνώτατου Υγειονομικού Συμβουλίου και μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του ΠΜΣ «Παθολογία της Κύησης».

|

PhARMA Innovation Forum Greece:

ΤΟ PHARMA INNOVATION FORUM (PIF) Greece ανακοίνωσε την πρωτοβουλία «Meeting Patients’ Needs», μια συνεισφορά στον θεσμικό διάλογο με γνώμονα τις

ανάγκες των ασθενών στην Ελλάδα. Πρόκειται για ένα

ζήτημα, το οποίο ο σύνδεσμος των 26 ηγέτιδων καινοτόμων φαρμακευτικών εταιρειών θεωρεί πως οφείλει

να βρίσκεται στο επίκεντρο της συζήτησης γύρω από

το μέλλον του υγειονομικού μας συστήματος.

Η

πρωτοβουλία «Meeting Patients’ Needs» συνί-

σταται στη διοργάνωση μιας σειράς κλειστών συνα-

ντήσεων εργασίας, κάθε μία από τις οποίες θα είναι

αφιερωμένη σε διαφορετική θεραπευτική κατηγορία.

Στόχος των συναντήσεων αυτών θα είναι η συζήτη-

ση γύρω από το ερώτημα τι πρέπει να βελτιωθεί κατά προτεραιότητα με στόχο την κατά το δυνατόν καλύτερη κάλυψη των αναγκών των ασθενών και τη βελτιστοποίηση της πρόσβασης στις πλέον καινοτόμες θεραπείες.

Η κάθε συνάντηση θα ολοκληρώνεται καταλήγοντας σε ένα συγκεκριμένο σύνολο δράσεων και προτάσεων προς ένταξη στον θεσμικό διάλογο. Το σκεπτικό της πρωτοβουλίας είναι πως όσο περισσότερες απόψεις συμπεριλαμβάνονται στο διάλογο και όσο περισσότερες οπτικές καλυφθούν τόσο πιο εποικοδομητική

θα είναι η συζήτηση και τόσο πιο πλήρη τα συμπεράσματα και οι προτάσεις που θα προκύψουν.

Για το λόγο αυτόν, στην κάθε συζήτηση για την

εκάστοτε θεραπευτική κατηγορία έχουν προσκληθεί εκπρόσωποι επιστημονικών εταιρειών και ειδικευμένων κέντρων Υγείας, εκπρόσωποι ασθενών, συναφών θεσμικών φορέων, αλλά και εκπρόσωποι της πολιτικής ηγεσίας του χώρου της Υγείας, ενώ στις συζητήσεις θα συμμετέχουν και εκπρόσωποι της βιομηχανίας.

Οι δύο πρώτες συναντήσεις πραγματοποιήθηκαν και αφορούσαν στην Ογκολογία και στην Αιματολογία. Στους προσεχείς μήνες θα ακολουθήσουν και οι επόμενες συναντήσεις για διαφορετικές θεραπευτικές κατηγορίες. ■

Πιστοποιητικό ποιότητας στο Γενικό

Νοσοκομείο Χανίων από την TÜV HELLAS

Η TÜV HELLAS (TÜV NORD) πιστοποίησε το Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας του Γενικού Νοσοκομείου Χανίων

«Ο Άγιος Γεώργιος», σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ EN 15224:2017, στο πεδίο εφαρμογής της παροχής Υπηρε-

σιών Υγείας στα τμήματα: ΜΕΝ Νεογνών, Μονάδα Εξωσωματικής Λιθοτριψίας και Τμήμα Πυρηνικής Ιατρικής. Το Νοσοκομείο Χανίων έχει ιστορικό ρόλο και σημασία στην πόλη των Χανίων αλλά και ευρύτερα στην Κρήτη. Η πρώτη λειτουργία του Νοσοκομείου Χανίων αναφέρεται στα τέλη του 19ου αιώνα στη θέση Συντριβάνι της παλαιάς πόλης των Χανίων. Τότε ονομαζόταν Δημοτικό Νοσοκομείο Χανίων και είχε δύναμη 40 κλινών ενώ νοσηλεύονταν όλα τα νοσήματα.

Σήμερα έχει δυναμικότητα 487 αναπτυγμένων κλινών που λειτουργούν στις νέες υπερσύγχρονες κτιριακές εγκαταστάσεις στις Μουρνιές Χανίων, με τις υποδομές του να αναπτύσσονται σε 49.400 τ.μ. καλυμμένου χώρου. Επίσης έχει αναπτύξει 94 κλίνες αποκεντρωμένων ψυχιατρικών δομών κοινωνικής αποκατάστασης που λειτουργούν στα όρια του Δήμου Χανίων. ■

Οι ανάγκες των ασθενών στο επίκεντρο

ΕΥΦΡΟΣ Υ ΝΗ Μ Α ΡΔΑ

Ιδρύτρια του Κέντρου Ρεφλεξολογίας και Έρευνας, υπεύθυνη του προγράμματος Ρεφλεξολογίας στην Ελλάδα

Η ΤΗΣ ΡΕΦΛΕΞΟΛΟΓ Ι ΑΣ !

μπορεί να προσφέρει και σε ποιους ασθενείς και ποιες είναι οι διαφορές της με άλλες εναλλακτικές θεραπείες μάς μιλά η Ευφροσύνη Μάρδα, από τις πρωτοπόρους ρεφλεξολόγους της χώρας μας, η οποία εφαρμόζει τη μέθοδο από το 1986, ιδρυτικό μέλος του ΣΕΡ, καθηγήτρια και δ/ντρια του Κέντρου Ρεφλεξολογίας και Έρευνας.

— Κυρία Μάρδα, θα ξεκινήσουμε με μια απλή ερώτηση για να καταλάβουν και οι αναγνώστες μας

ποια είναι ιστορία και φιλοσοφία της ρεφλεξολογίας και πώς έχει ξεκινήσει.

Η ΔΑΝ Ι Α ΚΑΙ Η ΑΥΣΤΡΑΛ Ι Α καλύπτουν τους πολίτες τους στον τομέα της ρεφλεξελογίας με κρατικά ασφαλιστικά συστήματα. Υπάρχουν όμως και ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες που αργά, αλλά σταθερά δημιουργούν προγράμματα που περιλαμβάνουν κάλυψη Εναλλακτικών και Συμπληρωματικών Μεθόδων.

Η ρεφλεξολογία είναι μία από τις πιο αναγνωρισμένες συμπληρωματικές μορφές θεραπείας. Πρόκειται για μια αρχαία μέθοδο που βοηθά στην εξισορρόπηση των λειτουργιών του οργανισμού μας. Για το πώς συμβάλλει στην καλυτέρευση της λειτουργίας αυτής, τι

Η ιστορία της ρεφλεξολογίας μπορούμε να πούμε ότι ξεκινά 5.000 χρόνια πριν, σε χώρες όπως η Αίγυπτος, η Ελλάδα, η Ινδία, η Κίνα, όπου έχουν παρατηρηθεί αναπαραστάσεις εφαρμογής ρεφλεξολογίας σε τοιχογραφίες, σε αγγεία και λιθογραφίες. Η ρεφλεξολογία ξεκινά από τη γνώση ότι το σώμα μας είναι εξοπλισμένο με διάφορους μηχανισμούς υποστήριξης και διατήρησης της υγείας. Το σώμα μας έχει τη δική του λογική, τη δική του σοφία που εξισορροπεί τις λειτουργίες του, γνωρίζοντας τις ανάγκες του κάθε στιγμή, επικοινωνώντας ολιστικά. Η ρεφλεξολογία είναι ένας πανάρχαιος και πολύ ιδιαίτερος τρόπος εξισορρόπησης των λειτουργιών του ανθρώπινου οργανισμού.

— Μιλώντας για τη ρεφλεξολογία, ακούμε συχνά την ορολογία «Holistic Balance - Ολιστική Υγεία», τι εννοούμε με αυτό; Με τον όρο Ολιστική Ισορροπία αναφερόμαστε στον

τρόπο αντιμετώπισης των λειτουργιών του σώματος ως ενιαίου οργανισμού, όπου όλα τα κύτταρα, τα όργανά

μας αλληλοεπηρεάζονται και υποστηρίζουν το ένα το

άλλο για να διατηρήσουν μία αρμονική λειτουργία με

σκοπό την ομοιόσταση. Πέρα όμως από το υλικό σώμα, η συναισθηματική και νοητική κατάσταση του ατόμου

έχει άμεση σχέση με την Ολιστική Ισορροπία του.

— Ποια είναι η διαφορά της ρεφλεξολογίας με το

βελονισμό;

Η ρεφλεξολογία είναι μία συμπληρωματική αγωγή και

βασίζεται στις δέκα ζώνες που διαπερνούν το σώμα μας και εφαρμόζεται στα άκρα. Ο βελονισμός είναι μία εναλλακτική αγωγή, βασίζεται στους μεσημβρινούς που διαπερνούν το σώμα μας, έχει σχέση με την παραδοσιακή κινέζικη Ιατρική και εφαρμόζεται σε όλο το σώμα. Είναι δύο διαφορετικές προσεγγίσεις, που συχνά συγχέονται.

— Γιατί χρησιμοποιούνται τα άκρα στη ρεφλεξολογία; Πώς λειτουργεί;

Βάσει της θεωρίας της ρεφλεξολογίας το σώμα χωρί-

ζεται σε 10 ζώνες, οι οποίες διαπερνούν όλο το σώμα

και καταλήγουν στα άκρα, δημιουργώντας ένα καθρέφτισμα, μία απεικόνιση όλων των περιοχών, των οργάνων του σώματος στα πέλματα και στις παλάμες.

Έτσι μπορούμε να πούμε ότι ένας έμπειρος ρεφλεξολόγος έχει στα χέρια του όλο το σώμα σε μικρογραφία. Έχει τη δυνατότητα να λάβει ρεφλεξολογικές πληροφορίες σχετικά με τις δυσλειτουργίες του οργανισμού και, ασκώντας ειδικές πιέσεις και χειρισμούς,

να τις απαλύνει, να τις εξισορροπήσει με σκοπό την

ομοιόσταση. Οι χειρισμοί αυτοί εξισορροπούν τη ροή

της ενέργειας στις ζώνες, επαναφέρουν την ηρεμία και

χαλάρωση στο σώμα, επιτρέπουν με αυτό τον τρόπο

το νευρικό σύστημα, η κυκλοφορία του αίματος και της λέμφου να γίνεται ανεμπόδιστα.

— Η ρεφλεξολογία χειρίζεται ουσιαστικά την ενέργεια του σώματος. Επιστημονικά την ενέργεια την αποδεχόμαστε;

Η ρεφλεξολογία πράγματι επιδρά και στη ζωτική ενέργεια, την οργόνη, όπως την αποκαλούσαν οι αρχαίοι Έλληνες. Πράγματι είναι δύσκολο να πει κανείς ότι ο επιστημονικός κόσμος έχει ασχοληθεί με το θέμα αυτό, καθώς η εκπαίδευση που λαμβάνει δεν εμπεριέχει ακόμα και παρόμοια θέματα.

— Σε ποιες ασθένειες θα μπορούσε να βοηθήσει η εφαρμογή της ρεφλεξολογίας;

Καθώς η ρεφλεξολογία βασίζεται στους μηχανισμούς αυτοθεραπείας, αυτοκάθαρσης, εξισορρόπησης των λειτουργιών του σώματος, ιδιαίτερα χρήσιμη είναι στις περιπτώσεις υποστήριξης της ιατρικής φροντίδας, όπως πριν και μετά από μια χειρουργική επέμβαση, καθώς και σε περιπτώσεις παρενεργειών των φαρμάκων

που καλείται να λάβει ο ασθενής. Επίσης σε προβλήματα ύπνου, εμμήνου ρήσης, πονοκέφαλων, πόνου στη σπονδυλική στήλη κ.λπ.

Τον Μάρτιο του 1997 συμμετείχα στο συνέδριο «Σκλήρυνση κατά Πλάκας, Μία Ολική Εικόνα» με σκοπό να παρουσιάσω τη ρεφλεξολογία και τα οφέλη της. Στο συνέδριο συμμετείχαν και ιατροί, βελονιστές, ομοιοπαθητικοί κ.ά. Με την ολοκλήρωση του συνεδρίου ήρθε και η αρχή της μακροχρόνιας συνεργασίας, η οποία περιείχε δωρεάν προσφορά ρεφλεξολογίας στα μέλη του Συλλόγου. Στόχος του Κέντρου ήταν η μελέτη για τα αποτελέσματα της ρεφλεξολογίας σε άτομα με ΣΚΠ. Ξεκίνησε με την υποστήριξη και ανακούφιση των δευτερογενών προβλημάτων που αντιμετώπιζαν, όπως άγχος, αστάθεια, κούραση, δυσκοιλιότητα κ.λπ.

Μια έρευνα που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.

Η έρευνα αυτή έκανε το γύρο του κόσμου. Το 2009

η Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα Πολλαπλής ΣΚΠ [European

MS Platform - EMSP] μας κάλεσε ως Κέντρο Ρεφλεξολογίας και Έρευνας να παρουσιάσουμε τα αρχικά αποτελέσματα της έρευνας στο διεθνές συνέδριό της στο Βουκουρέστι που είχε θέμα «Νέοι κάτω των 40 ετών με ΣΚΠ». Εκεί παρουσιάσαμε στους συμμετέχοντες (ασθενείς και ιατρούς) τα αποτελέσματα των 10 πρώτων χρόνων της δράσης. Λόγω της επιτυχίας αυτής, η ετήσια ημερίδα του Κέντρου Ρεφλεξολογίας και Έρευνας το 2009 αφιερώθηκε στη «Σκλήρυνση κατά Πλάκας και Ρεφλεξολογία» που παρουσιάστηκε στις εγκαταστάσεις

του Συλλόγου ΣΚΠ (Ελληνική Εταιρεία για τη Σκλήρυνση κατά Πλάκας) στο Ελληνικό. Δεκάδες επαγγελματίες ρεφλεξολόγοι, τελειόφοιτοι της διετούς εκπαίδευσης του Κέντρου ανέπτυξαν τα αποτελέσματα των ερευνών και αναφέρθηκαν στην εμπειρία που απέκτησαν. Τώρα πια μετεκπαιδεύουμε όλους τους επαγγελματίες ρεφλεξολόγους στα πρωτόκολλα και τις τεχνικές που παρήγαγε η έρευνα. Και το Κέντρο έχει ξεκινήσει παρόμοιες μελέτες και για θέματα ρεφλεξολογίας και Αλτσχάιμερ, βελτίωση άγχους και ψυχικής υγείας, πονοκεφάλους, προβλήματα έμμηνου ρύσεως κ.ά.

— Ποια είναι η διαφορά της ρεφλεξολογίας με το θεραπευτικό μασάζ; Υπάρχουν πολλά είδη θεραπευτικού μασάζ και εφαρμόζεται σε όλο το σώμα. Η ρεφλεξολογία δεν είναι ένα είδος μασάζ. Η ρεφλεξολογία, που εφαρμόζεται όπως είπαμε βασικά στα πέλματα, ενεργοποιεί και εξισορροπεί όλο το σώμα.

— Ποια είναι σχέση της ρεφλεξολογίας με το ρέικι; Η σχέση της ρεφλεξολογίας με το ρέικι είναι ο κοινός σκοπός τους, που είναι η βελτίωση της υγείας, της ευεξίας, της χαλάρωσης. Η ρεφλεξολογική προσέγγιση είναι συγκεκριμένη, βασίζεται σε έρευνες και έχει αντανακλαστική επίδραση, γι’ αυτό ονομάζεται και Αντανακλαστική Ζωνοθεραπεία.

— Πώς μπορεί να εκπαιδευτεί κάποιος στη ρεφλεξολογία; Στην Ελλάδα η εκπαίδευση στη ρεφλεξολογία, βάσει του Σωματείου Επαγγελματιών Ρεφλεξολόγων - 1992, διαρκεί δύο ακαδημαϊκά έτη. Εμείς στο Κέντρο Ρεφλεξολογίας και Έρευνας ακολουθούμε τις αρχές του Σωματείου μας που είναι από τις υψηλότερες παγκοσμίως.

— Το 2017 η Άυστραλία ανακοίνωσε ότι συμπεριλαμβάνει τη ρεφλεξολογία στις ασφαλιστικές της καλύψεις. Τι συμβαίνει σε όλο τον κόσμο; Κάθε χώρα έχει δική της νομοθεσία. Όπως λόγου χάρη η Δανία και η Αυστραλία καλύπτουν τους πολίτες τους με κρατικά ασφαλιστικά συστήματα. Υπάρχουν όμως

|

και ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες που αργά, αλλά σταθερά δημιουργούν προγράμματα που περιλαμβάνουν κάλυψη Εναλλακτικών και Συμπληρωματικών Μεθόδων.

— Άπό το 2009 έχουν γίνει μία σειρά από τυχαιοποιημένες δοκιμές και όλα τα διαθέσιμα στοιχεία αποδεικνύουν ότι η ρεφλεξολογία είναι αποτελεσματική θεραπεία για οποιαδήποτε ιατρική πάθηση. Τι γνώμη έχετε γι’ αυτό; Πράγματι τα τελευταία χρόνια έχουν πραγματοποιη-

θεί πολλές έρευνες, ιδίως στην Κίνα, στη Δανία, στις

ΗΠΑ και άλλες χώρες, που αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα της ρεφλεξολογίας. Αυτό βοηθάει και

τον ιατρικό κόσμο να αντιληφθεί τον τρόπο που λειτουργεί, για να βρεθούν τρόποι συνεργασίας προς

όφελος της υγείας των ανθρώπων. Βέβαια σε καμία περίπτωση οι έρευνες δεν αναφέρονται στο ότι αντιμετωπίζονται οποιεσδήποτε ιατρικές παθήσεις.

Το ιδιαίτερο πλεονέκτημα της ρεφλεξολογίας είναι ότι

έχει τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει κάθε περίπτωση

ξεχωριστά, καθώς λαμβάνει πληροφορίες για τις ανάγκες του σώματος σε κάθε συνεδρία και τις ικανοποιεί.

— Η ρεφλεξολογια έχει κοινά με τη μέθοδο - τεχνική Μπόουεν;

Και οι δύο είναι συμπληρωματικές μέθοδοι και γενικά

διεγείρουν τους αυτοθεραπευτικούς μηχανισμούς του

σώματος, με στόχο τη βελτίωση της λειτουργίας των συστημάτων του οργανισμού.

— Κάθε πότε πρέπει να κάνει κάποιος θεραπεία για

να πούμε ότι έχει αποτελέσματα;

Τα αποτελέσματα της ρεφλεξολογίας μπορεί να τα

ΈΎΦΡΟΣΎΝΗ ΜΆΡΔ Ά

βιώσει κανείς και από την πρώτη συνεδρία. Μία σειρά συνεδριών μπορεί να διαρκέσει από έναν έως και τρεις μήνες ανάλογα με την κάθε περίπτωση. Συνήθως ξεκινάμε με μία ή δύο φορές την εβδομάδα για έναν μήνα. Μπορεί να ακολουθήσουν εβδομαδιαίες συνεδρίες, φτάνοντας σε συχνότητα ανά 15-20 ημερών, ανάλογα τα ρεφλεξολογικά ευρήματα και την ανταπόκριση του οργανισμού. Όλα αυτά πραγματοποιούνται σε συνεργασία του ρεφλεξολόγου με τον δέκτη του και αν χρειαστεί και με τον θεράποντα

γιατρό του.

— Ποιες είναι οι προκλήσεις και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ρεφλεξολογία σήμερα; Η ρεφλεξολογία σήμερα είναι μια από τις πιο αναγνωρισμένες συμπληρωματικές αγωγές. Αυτό το καταφέραμε βάζοντας γερά θεμέλια εκπαίδευσης, με πολύ κέφι, κόπο και κοινή προσπάθεια, δημιουργώντας το Σωματείο Επαγγελματιών Ρεφλεξολόγων. Για να λάβει κανείς μία ολοκληρωμένη εκπαίδευση και να μπορεί να αναλάβει υπεύθυνα να προσφέρει τις υπηρεσίες του, καλείται να ακολουθήσει μία διετή εκπαίδευση. Η διετής αυτή εκπαίδευση είναι από τις ανώτερες στην Ευρώπη, αλλά και παγκοσμίως.

Διαπιστώνω όμως τα τελευταία χρόνια ότι κάποιες σχολές αρχίζουν και θυσιάζουν όλη την προσπάθεια που έχουμε κάνει στο βωμό του κέρδους, προσφέροντας σπουδές κάποιων μηνών και προσφέροντας ένα χαρτί που δεν τυγχάνει καμιάς αναγνώρισης. Αυτές οι κινήσεις θέτουν σε κίνδυνο το όραμα του Σωματείου Επαγγελματιών Ρεφλεξολόγων για μια ρεφλεξολογία αναγνωρισμένη, η οποία μπορεί να μπει και στα σπίτια όλων των ανθρώπων, ως μία καθημερινή πρακτική υποστήριξης της υγείας μας. ■

Η Ευφροσύνη Μάρδα είναι ιδρύτρια του Κέντρου Ρεφλεξολογίας και Έρευνας και υπεύθυνη του προγράμματος

Ρεφλεξολογίας στην Ελλάδα, ιδρυτικό μέλος των κορυφαίων διεθνών οργανισμών (ICR, ρεφλεξολογίας), πολλαπλώς βραβευμένη για τη συνεισφορά της. Η ενασχόλησή της με τη ρεφλεξολογία ξεκινά από το 1977, όταν η ίδια αντιμετώπισε ένα πρόβλημα υγείας το οποίο ξεπέρασε με την άγνωστη έως τότε μέθοδο της ρεφλεξολογίας. Άφού διαπίστωσε τα ευεργετικά αποτελέσματά της, αφήνει την ενασχόλησή της ως προγραμματίστρια ηλεκτρονικών υπολογιστών και ξεκινά την εκπαίδευσή της σε σεμινάρια και εκπαιδεύσεις σε όλον τον κόσμο. Δάσκαλοί της είναι οι μεγαλύτεροι ρεφλεξολόγοι διεθνώς όπως: Β. Gram, May Post, Ant. Porter, Bill Flocco, Chris Stormer, Fridlind Strutt κ.ά. Άπό το 1990 συμμετέχει εκπροσωπώντας την Ελλάδα στα διεθνή συνέδρια. Είναι ιδρυτικό μέλος και έχει υπηρετήσει ως πρόεδρος, αντιπρόεδρος και τώρα ως επίτιμο μέλος του Σωματείου Ελλήνων Ρεφλεξολόγων (ΣΕΡ). Είναι ιδρυτικό μέλος και έχει υπηρετήσει ως Director of the Board του International Council of Reflexologists (ICR)

τα πρώτα τέσσερα χρόνια από την ίδρυσή του. Επίσης είναι ιδρυτικό μέλος και συνεργάτις του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ρεφλεξολογίας Reflexology in Europe Network.

λίθος της

Η Εθνική Ασφαλιστική προσφέρει προστασία και φροντίδα, συμβάλλοντας σε ένα υγιέστερο και καλύτερο μέλλον

Του ΓΙ Α ΝΝΗ ΣΗΦΑ ΚΗ, διευθυντή

Marketing και Διαφήμισης.

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ είναι αυτόνομη, ατρόμητη και

δυναμική. Διαπρέπει στην εργασία της, έχει μπει για

τα καλά στην πολιτική, διαθέτει πολλά ενδιαφέροντα

και χόμπι, ενώ παράλληλα εξακολουθεί να κατέχει τα

ηνία της οικογένειας και να ασχολείται ενεργά με το

μεγάλωμα των παιδιών της. Οι ιλιγγιώδεις ρυθμοί του

σύγχρονου τρόπου ζωής, όμως, σε συνδυασμό με τους πολλαπλούς και απαιτητικούς ρόλους της, δημιουργούν στη σύγχρονη γυναίκα ολοένα και μεγαλύτερη ανάγκη για αποσυμφόρηση και φροντίδα τόσο σε σωματικό όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο. Εμείς, στην Εθνική Ασφαλιστική, υποστηρίζουμε έναν κόσμο ισότητας και είμαστε δίπλα στις γυναίκες προσφέροντάς τους την ξεγνοιασιά που χρειάζονται, υπενθυμίζοντάς τους ότι είναι σημαντικό να φροντίζουν τον εαυτό τους.

Η Παγκόσμια Τράπεζα υπογραμμίζει ότι οι υγιείς γυναίκες αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της σύγχρονης κοινωνίας. Και αυτό γιατί, σύμφωνα με μελέτες, τα προβλήματα σωματικής και ψυχικής τους υγείας έχουν άμεσο αντίκτυπο στα παιδιά, επεκτείνοντας τις επιπτώσεις τους στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.

Επίσημα στοιχεία του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ αναφέρουν ότι ακόμα και σήμερα ένα σημαντικό

ποσοστό γυναικών σε παγκόσμια κλίμακα χάνει τη ζωή

του κατά την κύηση και τον τοκετό, αλλά και από ασθένειες που θα μπορούσαν να είχαν αντιμετωπιστεί και

αποφευχθεί, αν είχε γίνει έγκαιρη διάγνωση. Βασικό

ρόλο σε αυτό, σύμφωνα με τους ειδικούς, εξακολουθεί

να παίζει η ανισότητα των δύο φύλων τόσο σε οικονο-

μικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Για τη γεφύρωση

του φυλετικού χάσματος εκτιμάται μάλιστα ότι θα χρειαστούν περί τα 132 χρόνια, ενώ απαιτείται μια ριζικά

διαφορετική προσέγγιση γύρω από την υγεία και την

ευημερία των γυναικών.

Η ΕΥΗΜΕΡ Ι Α ΣΕ ΠΡ ΩΤΟ Ρ ΟΛΟ

Στην Ευρώπη παρ’ όλα αυτά, το προσδόκιμο των γυναικών, σύμφωνα με τελευταία στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), έχει επιμηκυνθεί κατά 15 χρόνια, ενώ έχει καταγραφεί σημαντική πρόοδος σε θέματα που αφορούν την ισότητα των δύο φύλων. Τα συστήματα υγείας στις χώρες της «γηραιάς ηπείρου» έχουν αρχίσει να ανταποκρίνονται στις ανάγκες και στον σύγχρονο τρόπο ζωής των γυναικών, παρέχοντας πρόληψη μέσω των απαραίτητων εξετάσεων

γύρω από προβλήματα -πέραν των αναπαραγωγικώνκαι νόσους που πλήττουν κυρίως τις ίδιες. Παρά το γεγονός ότι τα καρδιαγγειακά προβλήματα συνεχίζουν να κατέχουν τα πρωτεία, τα προβλήματα νοητικής και ψυχικής υγείας είναι εκείνα που αυξάνονται απειλητικά τα τελευταία χρόνια σε όλες τις ηλικίες, με τα ποσοστά της κατάθλιψης και του αυξημένου στρες να χτυπούν κόκκινο ακόμα και σε έφηβα κορίτσια.

Η ευζωία και η ευημερία τα τελευταία χρόνια κερδίζουν διαρκώς έδαφος, καθώς, πέρα από την καλή υγεία και φυσική κατάσταση, σχετίζονται με την ψυχική ανάταση, την οικονομική ευμάρεια και τη γενικότερη κοινωνική πρόοδο. Στην Εθνική Ασφαλιστική πιστεύουμε ότι οι γυναίκες δεν κάνουν τον κόσμο μας απλά πιο όμορφο, αλλά πιο πλήρη. Ακούμε και «αγκαλιάζουμε» τις σύγχρονες ανάγκες τους, δημιουργώντας προγράμματα που ανταποκρίνονται στη σημερινή πραγματικότητα και προσφέρουν φροντίδα και ταυτόχρονα οικονομική ασφάλεια και σταθερότητα. Με πρωτοποριακές καλύψεις, όπως η ανοσοθεραπεία, μια σειρά από σημαντικές μοριακές εξετάσεις και η προληπτική μαστεκτομή, οι γυναίκες μπορούν να πάρουν την υγεία τους στα χέρια τους. Γιατί η υγεία μας είναι και θα πρέπει να είναι προτεραιότητα για όλους μας! ■

Οι γυναίκες με υγειονομικές

δραστηριότητες τα χρόνια

του 1821!

η Μόσχω Τζαβέλα, σύζυγος του Λάμπρου, με 400 Σουλιώτισσες, πολέμησε τον Αλή πασά. Ενώ η Δέσπω Φώτου Τζαβέλα θαυμάστηκε για την τόλμη και τη δεξιότητά της στις μάχες όπου υπηρέτησε ως αξιωματικός στο πολεμικό σώμα του συζύγου της. Οι γυναίκες του Μεσολογγίου, όσες δεν είχαν τη δύναμη να βγουν ένοπλες κατά την Έξοδο, πολέμησαν

ταμπουρωμένες σε οχυρές θέσεις ως τον ομαδικό αυτοκτονικό θάνατο, πυροδοτώντας την πυριτιδαποθήκη.

Γράφει ο ΓΕΡΑ ΣΙΜΟΣ Α. ΡΗΓΑΤΟΣ, ιατρόςσυγγραφέας, άμ. επικ. καθηγητής Ιατρικής και επίτ. δρ Παιδαγωγικού Τμήματος Δ.Ε. Πανεπιστημίου Αθηνών.

Αλλά και πριν την πτώση δεν τις απασχολούσε μόνο να βρουν ένα σπυρί σιτάρι να το δώσουν στα παιδιά τους ή να φτιάξουν φαγητό από μη φαγώσιμα υλικά για να σιτίσουν τους άντρες τους ή να συμβάλουν στην αποκατάσταση των γκρεμισμένων τειχών. Γράφει ο Δημ. Φωτιάδης:

«Κουκουλωμένες με τη μαντήλα στο κεφάλι πηγαίνουν πίσω από τις ντάπιες (προμαχώνες) και μαζεύουν

ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΣΑ ΑΝΙΣΟΤΗΤΑ των φύλων και την πολλαπλή καταπίεση της γυναίκας και κατά τον 19ο

αιώνα, πάντα υπήρχαν γυναίκες που έπαιζαν σημαντικό

ρόλο όχι μόνο στην καθημερινότητα και τον κοινωνικά

προσδιορισμένο ρόλο τους, αλλά και σε αξιομνημόνευτες έκτακτες περιστάσεις. Η Επανάσταση του 1821

ήταν μία από τις περιόδους αυτές. Οι γυναίκες, εκτός

από το σπίτι, τα χωράφια, την τεκνοποίηση κ.λπ., πήραν

πρωτοβουλίες και κέρδισαν ρόλους που καταγράφτηκαν

όχι μόνο στην εθνική, αλλά και στην κοινωνική Ιστορία.

Εκτός από την Ιστορία, τέτοια γεγονότα καταγράφονται

και στον λαϊκό λόγο, αλλά και στη λογοτεχνία της εποχής.

Το δημοτικό τραγούδι «Της Δέσπως», συζύγου του

Γεωργάκη Μπότση, αναφέρεται στην όχι σπάνια εμπλοκή σε μάχες. Η Δέσπω με δέκα ακόμα συγγενείς της (νύφες, θυγατέρες, εγγόνια) πολεμούν σκληρά κατά των Τούρκων. Κι όταν καταλάβουν ότι η μάχη χανόταν, στη μεταξύ τους συνεννόηση, αποφασίζουν να ανατιναχθούν πυροδοτώντας το μπαρούτι που τους είχε απομείνει. Από άλλη «φάρα» Σουλιώτισσα αλλά με ανάλογο φρόνημα,

τα βόλια του εχθρού και τα δίνουν στην Επιτροπή να τα ξαναχύσει. Κουβαλάνε ξύλα και χώμα και παίρνουν την τσάπα και το φτυάρι στο χέρι. Παρηγοράνε τους λαβωμένους, μοιρολογάνε τους σκοτωμένους και κάνουν ό,τι μπορούν για τους αγωνιστές μέσα στη μαύρη φτώχεια που τους δέρνει…».

Η Μανιάτισσα Σταυριάνα Σάββα, σύζυγος Γεωργίου Σάββα, από το Παρόρι Λακωνίας (1772-1868), πολέμησε στην πολιορκία της Τριπολιτσάς, στο Βαλτέτσι, στα Τρίκορφα, στη Βέργα και αλλού. Διοικούσε δικό της στρατιωτικό σώμα από γυναίκες, ασκέρι ενταγμένο στο σώμα του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη, και δεν ζήτησε ποτέ αμοιβή!

Αν και οι επίσημοι ιστορικοί των προηγουμένων δεκαετιών είχαν πολύ λίγο ασχοληθεί με τη συμμετοχή των γυναικών στα πολεμικά γεγονότα του 1821, σήμερα αναζητούνται όσα στοιχεία έχουν διασωθεί γι’ αυτές και μπορούν να δημοσιευθούν. Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι οι γυναίκες που έμπαιναν στον πόλεμο φορούσαν σε κάποιες περιπτώσεις ανδρικά ρούχα, ώστε να μην ξεχωρίζουν από τους άλλους πολεμιστές και να μην εκθέτουν τον εαυτό τους σε ανεπίτρεπτες κι επικίνδυνες ενέργειες. Έχουμε διάφορες συναφείς αναφορές

σε δημοτικά τραγούδια: «Ποιος είδε την Αδριανή/στα

κλέφτικα ντυμένη…».

ΟΙ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚ Ε Σ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚ Ε Σ ΑΝ Α ΓΚΕΣ

Κατά την περίοδο των περί την Επανάσταση χρόνων

ήταν φυσικό να υπάρχουν αυξημένες υγειονομικές και

θεραπευτικές ανάγκες. Τα λοιμώδη νοσήματα, είτε κατά

μεμονωμένα κρούσματα είτε κατά επιδημικά κύματα, προκαλούσαν μεγάλο αριθμό ασθενών, αλλά ήταν

υπεύθυνα και για πολλούς θανάτους. Η τροφή ήταν

ανεπαρκής, συχνά δε ακατάλληλη. Δεν υπήρχαν επαρκή

μέτρα για τη δημόσια υγεία και, εκτός από τον δαμα-

λισμό, δεν υπήρχαν άλλα εμβόλια για προστασία από

νοσήματα της παιδικής ή της ώριμης ηλικίας. Συχνά

το νερό των πηγαδιών ήταν μολυσμένο, προκαλώντας

διάφορα επιδημικά νοσήματα, ενώ ήταν ασήμαντες

και οι δυνατότητες συντήρησης των τροφίμων. Με την

έναρξη των πολεμικών γεγονότων τα υγειονομικά προ-

βλήματα αυξήθηκαν. Όχι μόνο από τραυματισμούς και

άλλα πολεμικά γεγονότα, αλλά και από «διευκόλυνση»

των επιδημιών, από φυλακίσεις, από πείνα κ.λπ.

Βεβαίως οι γυναίκες με θεραπευτικά και υγειονομικά

ενδιαφέροντα κατά την περίοδο του 1821, αν και επίσης

δεν είχαν σχετικές σπουδές, είχαν όμως από κοινωνική

παράδοση και άλλους λόγους περισσότερες εμπειρίες

και αποτελεσματικότερη παρέμβαση. Οι Μανιάτισσες

και οι Σουλιώτισσες λ.χ. είχαν βοηθητικό ρόλο στους

πολέμους υποστηρίζοντας τους πολεμιστές συζύγους

ή άλλους συγγενείς. Στα καθήκοντά τους ήταν και να

γεμίζουν ένα δεύτερο όπλο, για να μη χάνεται χρόνος

μάχης, καθώς η διαδικασία ήταν χρονοβόρα, ώστε να

μη διακόπτεται η μάχη. Κι ακόμα φρόντιζαν μικροτραυ-

ματισμούς ώσπου να φθάσει ο γιατρός, ο νοσοκόμος

ή ο τραυματιοφορέας. Ο Γ. Πουρναρόπουλος (1973)

μεταφέρει μαρτυρία του Πουκεβίλ ότι οι Σουλιώτισσες

ήταν πολεμίστριες κύριες και βοηθητικές, οι οποίες παράστεκαν στους άνδρες και στους πατέρες και στους

αδελφούς τους και χωρίς τη διδασκαλία καμιάς Florence Nightingal (1820-1912) ήταν γιάτρισσες και περίφημες

νοσοκόμες.

Μεταξύ των γυναικών με υγειονομικά ενδιαφέροντα

η Ιστορία περιβάλλει με ιδιαίτερο κύρος την Αλτάνη (κατ’

άλλους Λάμπρω), κόρη του Γεωργίου Ιγγλέζου-Γριλιανού

(ή Γρυλ(λ)ιανού), ευκατάστατου Μεσολογγίτη. Το σπίτι

της η Αλτάνα το παραχώρησε για τις ανάγκες του Αγώνα και λειτούργησε ως φαρμακείο, αρχικά κάτω από την ευθύνη του Γιόχαν Ντάνιελ Έλστερ, Πρώσου ταγματάρχη-γιατρού. Σύντομα εκπαιδεύτηκε επαρκώς και η Αλτάνη, προσφέροντας σημαντικές υπηρεσίες στους συμπατριώτες της και τους ξένους που υπηρετούσαν με

οποιονδήποτε τρόπο στην υπηρεσία του Μεσολογγίου.

Για τις σπουδαίες υπηρεσίες της η Αλτάνα επονομάστηκε

«Μάνα του Μεσολογγίου».

Από αυτή την παράδοση τις επόμενες δεκαετίες, μέχρι και τον τελευταίο πόλεμο, είχαμε για δραστήριες στα πεδία γυναίκες τον άτυπο τίτλο «Μάνα του στρατιώτη». Ο Έλστερ, εκτός από τη λειτουργία του φαρμακείου, επεκτάθηκε εξαιτίας των συνθηκών και σε δημιουργία, στον ίδιο χώρο, και νοσοκομείου. Η Αλτάνη γρήγορα επέκτεινε τις γνώσεις της και σε αυτό το αντικείμενο, τους φρόντιζε τα τραύματα, ενώ υποστήριζε τους νοσηλευομένους και στην καθημερινή τους φροντίδα, στη σίτιση, στην καθαριότητα και τις ψυχολογικές τους ανάγκες. Γι’ αυτό και δεν είναι τυχαίος ο τίτλος της «Μάνας του Μεσολογγίου», που όπως είδαμε πιο πάνω της είχε αποδοθεί. Ικανή και σκληρά εργαζόμενη, με μόνες τις εμπειρικές γνώσεις που είχε αποκτήσει σ’ αυτό το προσωρινό νοσοκομείο-σπίτι της με τον Έλστερ, εξελίχθηκε σε γνώσεις διοίκησης νοσηλευτηρίου, τραυματολογίας του πολέμου κ.λπ. Οι ικανότητές της και η επαγγελματική της επάρκεια αποδείχθηκαν κατά

τη

Μάχη του Πέτα (4/16 Ιουλίου 1822), όταν «εδέχθη τα λείψανα των Φιλελλήνων Ηρώων, τους ολίγους επιζήσαντες τραυματίες της φοβεράς εκείνης τραγωδίας» κ.λπ. (Πουρναρόπουλος 1973).

Κατά την περίοδο της πολιορκίας της Ακρόπολης

των Αθηνών, εκτός από τις διάφορες άλλες ελλείψεις, αναφέρονται και ελλείψεις σε υγειονομικούς λειτουργούς. Τις στοιχειώδεις υπηρεσίες τις παρείχαν εμπειρικές «γιάτρισσες», όχι από τις πιο ικανές. Από αυτές η πιο αξιόπιστη ήταν η λεγόμενη Γκούραινα, η σύζυγος δηλαδή του Φρούραρχου της Ακρόπολης, στρατηγού Γιάννη Γκούρα, που με ύπουλο τρόπο δολοφόνησε τον Οδυσσέα Ανδρούτσο (;-1825). Η Γκούραινα ήταν κόρη του Αναγνώστη Λιδωρίκη και το όνομά της ήταν Ασημούλα Λιδωρίκη. Πιο γνωστή όμως ήταν με το όνομα Νταλιάνα, επειδή ήταν ψηλόσωμη, λεπτή και όμορφη, προσωνύμιο που έβγαινε από τη λέξη νταλιάνι, που ήταν τύπος όπλου (μακρύ καριοφίλι).

Μετά το θάνατο του Γκούρα (1826) και πριν να έχουν συμπληρωθεί ούτε τρεις μήνες, η Γκούραινα παντρεύτηκε τον νέο φρούραρχο της Ακρόπολης Νικόλαο Κριεζιώτη (1785-1853). Η ίδια με συγγενείς της παρέμεινε στο Ερέχθειο, όπως και πρώτα. Σε έναν βομβαρδισμό της Ακρόπολης (12 Ιαν. 1827) όλοι οι ένοικοι του Ερεχθείου σκοτώθηκαν: ο κόσμος πίστεψε στην κατάρα του Γκούρα, που της είχε δώσει, αν τον ξεχνούσε γρήγορα και φαινόταν άπιστη. Έτσι και οι πολιορκημένοι στην Ακρόπολη επαναστάτες έχασαν τις νοσηλευτικές-θεραπευτικές υπηρεσίες που τους παρείχε η Ασημούλα Λιδωρίκη.

Η Μαντώ Μαυρογένους γεννήθηκε το 1796 ή 1797 στην Τεργέστη. Η καταγωγή της ήταν από τη Μύκονο και ήταν κόρη του Νικ. Μαυρογένους (ή Μαυρογένη) που

ήταν μεγαλέμπορας στην Τεργέστη. Το βαφτιστικό της

όνομα ήταν Μαγδαληνή (Μανταλένα - Μαντώ). Η μητέ-

ρα της ήταν Μυκονιάτισσα, ενώ ένας από τους θείους

της ήταν ηγεμόνας της Βλαχίας. Αυτά δικαιολογούν και

την οικονομική της κατάσταση που της έδινε τη δυνα-

τότητα για μια καλή

εκπαίδευση, σύγχρονη, ευρωπαϊκή

με πλήθος αντικειμένων και με εκμάθηση γλωσσών. Η

Μαντώ έμαθε τη γαλλική, την ιταλική και την τουρκική γλώσσα. Η γλωσσομάθειά της της επέτρεψε αργότερα

τη δυνατότητα επικοινωνίας με γυναίκες από την Ευρώπη. Επίσης η εκπαίδευσή της στη νοσηλεία ασθενών αξιοποιήθηκε αργότερα από τον Καποδίστρια, όπως

θα δούμε στη συνέχεια.

Με την έκρηξη της Επανάστασης διαθέτει τα χρήματά

της και εξοπλίζει δύο πλοία για τη Μύκονο, μετέχει δε

και η ίδια προσωπικά στη σύνθεση του πληρώματος.

Στις 22 Οκτωβρίου 1822 συνέτριψε δύναμη 20 Τούρκων

που έκαναν απόβαση στη Μύκονο. Στις 10 Φεβρουαρίου

1823 πολεμά με τα πλοία της επικεφαλής 80 Μυκονιατών.

Συνολικά η οικονομική της συνεισφορά στην Επανάσταση

ξεπέρασε τις 700.000 γρόσια, ενώ το 1826 εκποίησε

και τα κοσμήματά της.

Ο Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας (1776-1831)

της επιβεβαιώνει τιμητικά το βαθμό του αντιστράτηγου

που ήδη κατείχε και της αναθέτει την ευθύνη των 500

και πλέον παιδιών του Ορφανοτροφείου που είχε δημι-

ουργήσει στην Αίγινα. Μία από τις κύριες ασχολίες της

εκεί ήταν η θεραπεία των τραχωματικών παιδιών. Τα

παιδιά που φιλοξενούνταν εκεί ήταν πρώην αιχμάλωτα

στην Αίγυπτο, όπου το τράχωμα ήταν εκείνα τα χρόνια πολύ συνηθισμένη πάθηση. Όταν ο Καποδίστριας με

τη βοήθεια ξένων οργανώσεων και διαφόρων ευκατάστατων Ελλήνων μπόρεσε να τα εξαγοράσει από τη δουλεία, τα εγκατέστησε στο ίδρυμά του, όπου η Μαντώ Μαυρογένους φρόντιζε τη θεραπεία τους, την εκπαίδευσή τους και την επαγγελματική τους κατάρτιση. Η Μαντώ Μαυρογένους πέθανε σε κατάσταση ένδειας το 1840 στην Πάρο όπου τη φιλοξενούσαν συγγενείς.

Η Ελένη ή Ελέγκω Μιχαηλή-Τζώρτζη Παγκάλου, μετέπειτα Βάσσου -η επιλεγόμενη και Ωραία Ελένη της Επανάστασης-, είχε γεννηθεί στις αρχές του 19ου αι. στην Ήπειρο. Μετά από καταδίωξη από τους Τούρκους η οικογένεια αναχώρησε από την Ήπειρο και εγκαταστάθηκε στην Κέα. Εκεί φιλοξενούσαν και επίσημους ξένους, πολιτικούς και φιλέλληνες. Μεταξύ των φιλοξενηθέντων ήταν και ο Σατωβριάνδος, πολιτικός και φιλέλληνας, που είχε γοητευθεί από την Ελένη, την οποία είχε υμνήσει και ο ποιητής Παν. Σούτσος (1806-1868). Κατά τα τέλη της Επανάστασης στάθμευσε στην Κέα και ο Βάσσος Μαυροβουνιώτης πηγαίνοντας στη Βηρυττό για να προκαλέσει αντιτουρκική επανάσταση. Σταμάτησε στην Κέα, όπου και ερωτεύθηκε την Ελένη, που ήταν τότε παντρεμένη

Η Μαντώ Μαυρογένους.

με τον Μιχαήλ-Τζώρτζη Πάγκαλο, προεστό του νησιού και πρόξενο της Γαλλίας. Η Ελένη, ως τότε Παγκάλου, προτίμησε μια ζωή έξω από τα κλειστά τείχη της μικρής πόλης και ακολούθησε τον Μαυροβουνιώτη, δηλαδή τον καταγόμενο από το Μαυροβούνιο Βάσσο, που την εγκατέστησε στην Άνδρο, στον πύργο του Δημ. Γιαννούλη. Για να εξασφαλίσει ότι δεν θα την πάρουν από εκεί έχτισε την πύλη και εγκατέστησε εκεί μια γυναίκα. Ο εφοδιασμός τους με τρόφιμα γινόταν με σκοινί από ένα παράθυρο.

Το 1826 μετά το θάνατο του συζύγου της η Ελένη παντρεύεται τον Μαυροβουνιώτη και εγκαθίστανται στον Πειραιά. Το 1827 γίνεται η εκστρατεία του Κιουταχή εναντίον της Αττικής. Σκοπός του Κιουταχή ήταν να καταστρέψει τις ελληνικές δυνάμεις που έσπευδαν προς βοήθεια των Επαναστατών που ήταν πολιορκημένοι στην Ακρόπολη. Οι Έλληνες είχαν συγκεντρώσει περί τους 3.500 άνδρες με αρχηγούς τον Διον. Βούρβαχη (1787-1827), τον Βάσσο Μαυροβουνιώτη και τον Ιωάν.

Νοταρά. Οι απώλειες αναφέρονται σε 300 νεκρούς και πλήθος τραυματιών, ενώ κατ’ άλλους οι νεκροί ήταν πολλοί περισσότεροι. Η Ελένη ανέπτυξε εκεί τις νοσηλευτικές της ικανότητες, καθαρίζοντας τα τραύματα, περιδένοντας τις πληγές, φροντίζοντας με κάθε τρόπο

τους τραυματισμένους.

Σε όλη την περίοδο που ήταν με τον Βάσσο Μαυροβουνιώτη τον ακολουθούσε στις μάχες ως «σύζυγος

και στρατιώτης, ιατρός και νοσοκόμος», όπως γράφει

ο Αναστ. Γούδας (1816-1882). Η γνώμη του Γούδα έχει

βαρύνουσα σημασία, καθώς ήταν γιατρός, ο πρώτος

πτυχιούχος και πρώτος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου

Αθηνών. Κι ακόμα η Ελένη επιτελούσε χρέη γραμμα-

τέα, αλληλογραφώντας όπου χρειαζόταν -ακόμα και

με τον

Κιουταχή-, καθώς ο σύζυγός της και αρχηγός

του στρατιωτικού σώματος ήταν αναλφάβητος. Η Ελέ-

νη συνέβαλε, όπως αναγνωρίζεται, και στη λύση της

πολιορκίας της Καρύστου.

Άλλη

γυναίκα της ίδιας χρονικής περιόδου με αρκετά

σημαντικό ενδιαφέρον για την υγεία και την υγειονομική

φροντίδα είναι η Περρεζίτσα Μαγριπλή, από την Κωνστα-

ντινούπολη, καταγόμενη από πλούσια οικογένεια. Είχε

γεννηθεί το 1786 και ήταν δασκάλα. Η Περρεζίτσα είχε

παντρευτεί τον Ιωάννη Μαγριπλή, που καταγόταν από

το Σταυροπήγιο της Σπάρτης, και ασκούσε Ιατρική στην

Κωνσταντινούπολη, από όπου έφυγε το 1821 εξαιτίας

των διωγμών λόγω της Επανάστασης και εγκαταστάθηκε στη Σπάρτη. Ως γιατρός πήρε μέρος σε πολλές μάχες

και πολιορκίες πόλεων στην Πελοπόννησο. Σε ορισμένες

πηγές αναφέρεται ως Μαγιοκλς αντί Μαγριπλής.

Η Περρεζίτσα ήταν όχι απλώς εγγράμματη, αλλά δασκάλα. Ήταν λοιπόν εύκολα εκπαιδεύσιμη στην κα-

θημερινή πρακτική Ιατρική από τον σύζυγό της, που ασκούσε ήδη ευδόκιμα και υπεύθυνα, καθώς και τελείως

δωρεάν, καλύπτοντας τις όποιες δαπάνες με τα χρήματα

της συζύγου του και του αδελφού της.

Η Ρεγγίνα Σταματελοπούλου ήταν κόρη του στρατη-

γού Νικήτα Σταματελόπουλου, που ήταν περισσότερο

γνωστός ως Νικηταράς. Μητέρα της ήταν η Αγγελική-Αγ-

γελίνα, κόρη του περίφημου κλέφτη Ζαχαριά. Υπήρχαν

άλλα δύο παιδιά στην οικογένεια: η Σοφία και ο Γιάννης.

Η Σοφία είχε κακή μοίρα. Όταν παρέλαβε τον πατέρα της

από τη φυλακή της Αίγινας -μετά από μακρά φυλάκιση

από τον Όθωνα-, τον βρήκε σε τόσο άθλια κατάσταση που έχασε τα λογικά της. Ο Νικήτας είχε ήδη τυφλωθεί, πιθανότατα από τον σακχαρώδη διαβήτη που είχε πλήρως απορρυθμιστεί μετά τη μακρά φυλάκιση, που τη συνόδευε άκρα κακομεταχείριση. Στον Νικήτα, μετά την αποφυλάκισή του, παραχωρήθηκε για μία ημέρα την εβδομάδα το δικαίωμα της επαιτείας έξω από το ναό της Ευαγγελίστριας στον Πειραιά. Πέθανε επαίτης. Η Ρεγγίνα παντρεύτηκε τον Υδραίο Γιαννίτση και έζησαν στο Ναύπλιο. Το όνομά της το βρίσκουμε στους προεγγεγραμμένους συνδρομητές του «Εγκολπίου των Ιατρών», που είχε συγγράψει ο γιατρός και αρχιμανδρίτης Διονύσιος Πύρρος ο Θετταλός (1777-1853) και είχε κυκλοφορήσει το 1831 ή, όπως δηλώνεται, «τω δεκάτω έτει της Ελληνικής Ελευθερίας». Είναι πιθανόν ότι η Ρεγγίνα γνώριζε τον Διονύσιο Πύρρο, καθώς ο αρχιμανδρίτης και γιατρός και πολυδύναμος επιστημονικός συγγραφέας ήταν συνεργάτης με τον Νικηταρά σε ένα εργοστάσιο χαρτιού που είχαν δημιουργήσει στο Κεφαλάρι του Άργους. Η συνεργασία τους απέτυχε, καθώς τα χρήματά τους τελείωσαν, ο Καποδίστριας δεν το ενίσχυσε γιατί το έβρισκε πρόωρο, ενώ ο Όθωνας το πολέμησε όπως και τον Νικηταρά και τον Πύρρο. Δεν γνωρίζω αν η προαγορά του «Εγκολπίου των Ιατρών» δηλώνει ότι η Ρεγγίνα Νικηταρά ασκούσε θεραπευτική

ή νοσηλευτική εργασία ή αν αναζήτησε σ’ αυτό βοήθεια για να κατανοήσει τα προβλήματα υγείας των οικείων της (αδελφής και πατέρα) και ίσως να συμβάλει στη θεραπευτική τους αντιμετώπιση. ■

Το παρόν άρθρο αποτελεί απόσπασμα από το συλλεκτικό

Ημερολόγιο 2022 των Ιατρικών Εκδόσεων ΒΗΤΑ με

θέμα «Γυναίκες με υγειονομικές και άλλες θεραπευτικές

δραστηριότητες την περίοδο του 1821», που έγραψε ο Γεράσιμος Ρηγάτος. Ευχαριστούμε θερμά την εκδότρια Νατάσα Βασιλάκου για την ευγενική παραχώρηση μέρους από το υλικό του Ημερολογίου αυτού.

Γ Έ ΡΆΣΙΜΟΣ Ά. ΡΗΓΆΤΟΣ Ο Γεράσιμος Ά. Ρηγάτος εργάσθηκε ως γιατρός ειδικότητας παθολόγου-ογκολόγου επί 40 χρόνια, πολλά από τα οποία ως διευθυντής στο Νοσοκομείο «Άγιος Σάββας». Εκτός από το επιστημονικό, έχει πλούσιο και σημαντικό συγγραφικό έργο στους τομείς της Ιστορίας, της Λαογραφίας και του Πολιτισμού της Ιατρικής, καθώς και στην πεζογραφία. Για το συγγραφικό έργο του έχει τιμηθεί με τον τίτλο του επίτιμου διδάκτορα του Παιδαγωγικού Τμήματος Δ.Ε. του ΕΚΠΆ, με το χρυσό μετάλλιο «Γρηγόριος Ξενόπουλος» (δύο φορές), με έπαινο «Μάρκος Άυγέρης» και με το βραβείο «Άγις Θέρος» από την «Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών», με υποτροφία από το Τμήμα Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Princeton, με βραβείο Ά' τάξεως από την Άκαδημία Άθηνών και με άλλες διακρίσεις.

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ WOMEN’S HURDLES, στο

οποίο συμμετέχει ενεργά το Ελληνικό Ίδρυμα Καρδιο-

λογίας και διεξάγεται σε πέντε ευρωπαϊκές χώρες, έχει

ως σκοπό να αναπτύξει, να εφαρμόσει και να διαδώσει

καινοτόμες πρακτικές σχετιζόμενες με τη φυσική δραστη-

ριότητα σε έναν πληθυσμό δυνητικά υψηλού κινδύνου

και ταυτόχρονα δύσκολα προσεγγίσιμο: τις γυναίκες,

και ειδικά τις γυναίκες αυτές που έχουν οικογένεια και

ταυτόχρονα εργάζονται.

Η φυσική δραστηριότητα παίζει βασικό ρόλο στην

πρόληψη και αντιμετώπιση των καρδιομεταβολικών

παραγόντων κινδύνου, των καρδιαγγειακών νοσημά-

των και μερικών μορφών καρκίνου, ενώ παράλληλα

προάγει την υγεία του νου. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός

Υγείας εκτιμά ότι το 28% του συνολικού πληθυσμού της

Γης δεν έχει φυσική δραστηριότητα και το ποσοστό

αυτό είναι υψηλότερο στις γυναίκες (33%) συγκριτικά

με τους άνδρες (23%). Στοιχεία από την Ευρωπαϊκή

Ένωση επιπλέον επιβεβαιώνουν αυτή τη διαφορά.

Για το λόγο αυτόν, το πρόγραμμα στοχεύει στην αύ-

ξηση της επίγνωσης για τους κινδύνους της καθιστικής

ζωής στις γυναίκες και τα οφέλη της φυσικής δραστηριότητας. Επιπλέον, στοχεύει σε μια δημιουργική προσπάθεια βέλτιστης αξιοποίησης του χρόνου και των

ευκαιριών για τις γυναίκες με δημιουργία κινήτρων

για φυσική δραστηριότητα, εξάλειψη των δυνητικών εμποδίων και άρα συνεπή συμμετοχή σε προγράμματα

άθλησης και φυσικής δραστηριότητας.

Ειδικότερα, το Ελληνικό Ίδρυμα Καρδιολογίας δημιούργησε μια ομάδα από κορυφαίους αθλητές, γυμναστές, φυσικοθεραπευτές και μάνατζερ αθλητικών εγκαταστάσεων που σκοπός της θα είναι η διαμόρφωση ενός συνόλου πρακτικών και συναισθηματικών

παρεμβάσεων για την αλλαγή της υφιστάμενης κατάστασης και την αύξηση της ενασχόλησης των γυναικών με τα σπορ και τη φυσική δραστηριότητα.

Αυτοί οι «Χρυσοί Κανόνες» είναι ένα μανιφέστο που δίνει έμφαση σε βασικές αρχές με εφαρμογή σε μεγάλο ποσοστό στις περισσότερες γυναίκες. Έτσι, λοιπόν,

οι στόχοι το επόμενο διάστημα είναι:

• Τα γυμναστήρια να γίνουν χώροι πιο φιλικοί για τις γυναίκες που είναι ταυτόχρονα και μητέρες, δίνοντάς τους την ευκαιρία να φέρουν μαζί τα παιδιά τους για γυμναστική, διάβασμα ή οποιαδήποτε άλλη δημι-

ουργική απασχόληση.

• Η ενθάρρυνση επιχειρήσεων να δημιουργήσουν τις κατάλληλες υποδομές που θα επιτρέπουν στις εργαζόμενες γυναίκες, και όχι μόνο, να γυμνάζονται σε κάποιο διάλειμμα της εργασίας τους.

• Η δημιουργία στην κοινωνία πρότυπων εργαζόμενων γυναικών που βρίσκουν χρόνο να γυμναστούν και είναι χαρούμενες για αυτό.

• Η ενθάρρυνση της Πολιτείας και των θεσμών να ενσωματώσουν γυναίκες σε όλες τις θέσεις της ιεραρχίας και των αποφάσεων που σχετίζονται με τα σπορ, την άθληση, τη φυσική δραστηριότητα.

• Η στόχευση σε συγκεκριμένες ομάδες γυναικών που έχουν ακόμη μεγαλύτερη ανάγκη την άσκηση, όπως είναι γυναίκες με παχυσαρκία, κατάθλιψη, χρόνια νοσήματα, ειδικές ανάγκες, γυναίκες στην εγκυμοσύνη, τη λοχεία ή την εμμηνόπαυση. ■

ΕΛΛΗΝΙΚΟ Ι ΔΡΥΜΑ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓ Ι ΑΣ

Καινοτόμο πρόγραμμα παροτρύνει

τις γυναίκες να ασκηθούν!

Στο ΕΠΟΜΕΝΟ ΤΕΥΧΟΣ

Φιλελλήνων 3, 10557, Σύνταγμα, Άθήνα press@spiroueditions.gr nextdeal.gr