Health - Τεύχος 14

ΤΕΥΧΟΣ 14 MAΪOΣ 2023

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΆ ΤΗΝ ΥΓΕΙΆ ΕΚΔΟΤΗΣ:

Κωστής Σπύρου

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ:

Ευάγγελος Σπύρου

ΚΕΙΜΕΝΑ:

Κωστής Σπύρου, Άρης Μπερζοβίτης,

Λάμπρος Καραγεώργος, Άνθή Άγγελοπούλου

ΔΙΟΡΘΩΣΗ:

Παρή Χατζηγεωργίου

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ:

PressiousArvanitidis

ΕΚΤΥΠΩΣΗ:

PressiousArvanitidis

ΥΠΕΥΘYNH ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ:

Γεωργία Καλτσώνη

ΔΙΑΝΟΜΗ:

Γιώτα Ζαχαρίου, Πρακτορείο Άργος Ά.Ε.

ΕΤΗΣΙΆ ΣΥΝΔΡΟΜΗ

ΙΔΙΩΤΕΣ: 100 € - ΦΟΙΤΗΤEΣ: 50 €

ΕΤΑΙΡΕIΕΣ - ΟΡΓΑΝΙΣΜΟI: 200 €

ΤΙΜΗ ΤΕΥΧΟΥΣ: 5 €

ΓΙΆ ΠΛΗΡΩΜΗ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ

ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ:ΑΡ. ΛΟΓ.: 6828-121788-985

ΙΒΑΝ GR7201718280006828121788985

ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ: ΑΡ ΛΟΓ. 120/470640-48

IBAN: GR6401101200000012047064048

ΔΙΣΤΡΆΤΟ ΕΥΆΓΓΕΛΟΣ ΣΠΥΡΟΥ Ε.Π.Ε. Φιλελλήνων 3, Σύνταγμα, 105 57 Αθήνα

Τηλ.: 210 3229394, Fax: 210 3257074

Α.Φ.Μ. 095606935, Δ.Ο.Υ. Δ’ ΑΘΗΝΩΝ

e-mail: info@nextdeal.gr | website: www.nextdeal.gr

Τα ενυπόγραφα άρθρα και σχόλια που στέλνονται

στο περιοδικό δεν εκφράζουν απαραιτήτως και τις απόψεις του εντύπου.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

10 Ξέρετε ότι…

14 Η υπο-επένδυση στην Υγεία και οι επιπτώσεις της στους δείκτες υγείας και την ποιότητα ζωής

18 Οικονομικό Φόρουμ Δελφών

24 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΟΝΔΡΕΛΗΣ Διευθυντής

Ιατρικού Τμήματος ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ - ΛΙΛΛΥ, συντονιστής ομάδας Κλινικών Μελετών ΣΦΕΕ

30 Λήξη παγκόσμιου συναγερμού για την πανδημία

36 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ Ο ισχυρός και

τολμηρός άνδρας της Υγείας

38 Οι υπηρεσίες που προσφέρει η Λαπαροσκοπική και Ρομποτική Χειρουργική στους άνδρες

42 Από ποιες παθήσεις κινδυνεύει η καρδιά των ανδρών

46 Προστατίτιδα: Αίτια, συμπτώματα, διάγνωση και θεραπεία

48 Κιρσοκήλη: Ο ύπουλος εχθρός της γονιμότητας

49 Ανδρόπαυση: Μύθος ή πραγματικότητα;

50 Πώς επηρεάζουν τους άνδρες οι παθήσεις του

θυρεοειδούς

54 ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ

την πρώτη θέση

Φροντίδα υγείας για όλους από

56 Και οι άνδρες έχουν οστεοπόρωση

60 Η νεφροπάθεια απειλεί τους διαβητικούς ασθενείς

64 Οι τελευταίες εξελίξεις στη διάγνωση και τη χειρουργική θεραπεία του καρκίνου προστάτη

68 Γιατί οι άνδρες πρέπει να κάνουν εξέταση PSA

72 Ενδαγγειακή μέθοδος για τη θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας

74 Τι πρέπει να ξέρουν οι άνδρες για τα χάπια στυτικής δυσλειτουργίας

76 Τι να κάνουν οι άνδρες αν συμβεί «ατύχημα» στο κρεβάτι

78 AFFIDEA Η πρόληψη σώζει και τους άνδρες 80 Αρτηριοφλεβική δυσπλασία εγκεφάλου

84 Και οι άνδρες μπορεί να πάθουν καρκίνο μαστού 88 Η αντιμετώπιση της γυναικομαστίας στους άνδρες

92 Η προεγχειρητική θεραπεία του καρκίνου ορθού στους άνδρες

94 Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα στους άνδρες

96 Πότε η ακμή στους άνδρες χρειάζεται θεραπεία

98 Πώς πρέπει να φροντίζουν το δέρμα τους οι άνδρες

100 Γιατί οι άνδρες έχουν τριχόπτωση

104 Πώς θα παραμείνετε 50άρηδες και μετά τα… 50

108 All about sex για έφηβους και νεαρούς ενήλικες

110 Eurolife Πώς να επιλέξετε ένα πρόγραμμα ασφάλισης υγείας!

112 ΝΝ Hellas Men’s health matters too. Στην ΝΝ Hellas η υγεία όλων μας έχει σημασία

114 INTERAMERICAN Νέο Πολυϊατρείο Medifirst στο Περιστέρι

116 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΑΡΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Καθηγητής Νευροχειρουργικής Παν/μιο Λονδίνου, πρόεδρος Ιδρύματος Ερευνών Νευροεπιστημών

120 Πότε ο ιατρός έχει ευθύνη για σφάλμα ή αμέλεια 128 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΘΕΟΧΑΡΗΣ Πρόεδρος

του ΟΚΑΝΑ 134 Βοηθώντας εξαρτημένα άτομα στις πιάτσες της Ομόνοιας και της Ρώμης

140 ΙΑΣΩ ΓΕΝΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Ολοκληρωμένες υπηρεσίες

υγείας και στους άνδρες για προληπτικές εξετάσεις και θεραπείες

142 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ-ΚΟΥΤΑΒΑ

Διευθύντρια GIVMED

146 ΙΣΤΟΡΙΑ Οι παθήσεις των νεφρών και

της κύστεως στους άνδρες κατά τον

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ

Αρεταίο τον Καππαδόκη

148 ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ ΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

152 Ποιοι έγραψαν και

γράφουν στο «Health Next Generation»

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ

Ανήρ: αν-ηρ, ο προς τα άνω αίρων. Ο πράττων επί τη ανατάσσει: πατρίδος, κοινωνίας, οικογένειας…, «ανήρ… τη άνω ροή…», αναφέρει ο Πλάτων στον Κρατύλο. Ανήρ = ο άνδρας, ο ανδρείος, ο γενναίος. Άρρην ή άρσιν (ο αρρενωπός, ο αρσενικός) εκ του άρω, αραρίσκω, που σημαίνει: συνδέω, συνάπτω, τίθημι πλησίον, αρμόττω. Άλλοι ετυμολογούν εκ του άρδω, αρδεύω. Έρση = δρόσος, άρσην ή έρσην: ο εκχύνων σπέρμα, γονιμοποιόν υγρόν: «Άρσην παρά το άρδω, το ποτίζω και το μετεγχέω. Ο γαρ ανήρ τη γυναικί επαρδεύει». Άνδρας λοιπόν, ο «κυρίαρχος» με τη γυναίκα, συμπλήρωμα σύμφωνα και με τη Βίβλο. Στην πράξη όμως, όπως η Iατρική μάς διδάσκει και η μέχρι τώρα στατιστική επιβεβαιώνει, ο άνδρας είναι μάλλον πιο ευάλωτος από τη γυναίκα. Τελικά το ισχυρό φύλο δεν είναι τόσο ισχυρό και το «αδύναμο» αναδεικνύεται ο «προστάτης» του «ισχυρού» φύλου.

Τα στατιστικά το επιβεβαιώνουν. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Στατιστική Αρχή (Eurostat), το προσδόκιμο ζωής για τις γυναίκες στην Ε.Ε. ήταν, κατά μέσο όρο, 5,7 χρόνια μεγαλύτερο από αυτό των ανδρών το 2020 (83,2 έτη έναντι 77,5 ετών). Επίσης, ο αριθμός των ετών υγιούς ζωής ενός ανθρώπου στην Ε.Ε. από τη γέννησή του ήταν τα 64,5 έτη για τις γυναίκες και 63,5 έτη για τους άνδρες. Τα χρόνια υγιούς ζωής βέβαια αντιπροσωπεύουν το 78% και το 82% του συνολικού προσδόκιμου ζωής για τις γυναίκες και τους άνδρες, αντίστοιχα.

Ευάλωτη η υγεία των ανδρών, χρειάζεται ακόμη πιο στενή παρακολούθηση. Οι ασθένειες πολλές, όπως καρδιοπάθεια, παχυσαρκία, προστάτης, εγκεφαλικά, ουρολογικής φύσεως, νεφροπάθειες, πνευμονοπάθειες κ.ά., ορισμένες εκ των οποίων είναι αποκλειστικά «ανδρικό προνόμιο», όπως η στειρότητα

ή τα προβλήματα στυτικής δυσλειτουργίας. Στο παρόν τεύχος του «HEALTH

NEXT GENERATION» οι διακεκριμένοι επιστήμονες συνεργάτες έχουν κάνει μια επιλογή από θέματα που αφορούν στην υγεία του άνδρα και σας τα παρουσιάζουν. Ελπίζουμε ότι θα τα βρείτε ενδιαφέροντα όχι μόνο οι άνδρες, αλλά και οι γυναίκες αναγνώστριες, οι οποίες, δυστυχώς για τις ίδιες, ευτυχώς για τους άνδρες, πολλές φορές αναλαμβάνουν να στηρίζουν όχι μόνο ψυχολογικά τον άνδρα τους, τον αδελφό τους, τον πατέρα τους, τον γιο τους στην περίπτωση ασθένειας. Καλή ανάγνωση!

Η ατοπική δερματίτιδα είναι μία χρόνια κνησμώδης, φλεγμονώδης

δερματοπάθεια που προσβάλλει περίπου το 20% των παιδιών και

το 5 έως 10% των ενηλίκων. Συχνά εμφανίζεται στη βρεφική

ηλικία και στο 30% των ασθενών συνεχίζει και στην ενήλικη

ζωή, ενώ μπορεί να εμφανιστεί στην ενήλικη ζωή και στην

τρίτη ηλικία. Η σημαντικότερη διαταραχή είναι η φλεγμονή που οδηγεί στην εμφάνιση ερυθρών βλαβών με

πολλαπλές φυσαλίδες και έντονο κνησμό, ενώ το δέρμα

γίνεται πιο παχύ στην περιοχή των βλαβών. Η μη μεταδοτική αυτή νόσος επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα

ζωής των ασθενών, καθώς και των οικείων τους. Ο έντονος κνησμός και οι δυσκολίες στον ύπνο είναι κάποια από

τα πολυάριθμα συμπτώματα που επηρεάζουν αρνητικά την καθημερινότητα των ασθενών με ατοπική δερματίτιδα. Αξιοσημείωτο είναι πως το 45% των ασθενών με ατοπική δερματίτιδα αναγκάζεται να περιορίσει τις κοινωνικές του δραστηριότητες.

■ Σύμφωνα με έρευνες, τα Νεανικά Ρευματικά Νοσήματα στη χώρα μας επηρεάζουν χιλιάδες παιδιά κάτω των 16 ετών, φαινόμενο που

παρατηρείται και σε άλλες χώρες του κόσμου. Τα Νεανικά Ρευματικά Νοσήματα είναι μια ομάδα σπάνιων χρόνιων φλεγμονωδών καταστάσεων. Αυτό σημαίνει ότι επιμένουν για πολλά χρόνια και συχνά συνεχίζονται μέχρι και την ενήλικη ζωή. Τα συμπτώματα δεν

είναι ίδια σε όλα τα παιδιά που πάσχουν από κάποιο ρευματικό

νόσημα και μπορεί να αλλάξουν από μέρα σε μέρα. Δεδομένου ότι τα παιδιά μεγαλώνουν, είναι σημαντική η θεραπεία των νεανικών ρευματικών παθήσεων με τη βοήθεια της ιατρικής κοινότητας, η

οποία θα πρέπει να συνεργαστεί και με διάφορες άλλες ειδικότη-

τες, όπως οι φυσιοθεραπευτές, οι εργοθεραπευτές, οι ψυχολόγοι, οι νοσηλευτές κ.τ.λ. Αυτό βοηθά στην πρόληψη της βλάβης των

αρθρώσεων, των οστών και των υπολοίπων οργάνων του σώματος

και στη διατήρηση της υγιούς κοινωνικής ανάπτυξης.

■ Οι Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής έχουν εξελιχθεί σε ένα σοβαρό ιατρικό και κοινωνικό πρόβλημα, αφού η βιομηχανία της ομορφιάς, της δίαιτας, της γυμναστικής προβάλλουν για καθαρά εμπορικούς λόγους το ισχνό γυναικείο πρότυπο και το «χτίσιμο του καλογυμνασμένου

σώματος» από τα ΜΜΕ και κοινωνικά δίκτυα. Όπως συμβαίνει με τις περισσότερες ψυχικές ασθένειες, οι Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής αποσιωπούνται, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει ουσιαστική ενημέρωση.

■ Η ψωρίαση είναι μία χρόνια φλεγμονώδης, αυτοάνοση δερματοπάθεια, η οποία αφορά στο 2%-4% του πληθυσμού παγκοσμίως. Η ψωρίαση όμως δεν είναι μόνη. Έχει δικαίως χαρακτηριστεί ως η κορυφή του παγόβουνου, καθώς έχει συσχετιστεί με αρκετές συννοσηρότητες. Υπολογίζεται ότι το 73% των ασθενών με ψωρίαση έχουν τουλάχιστον μία συνυπάρχουσα νόσο: ψωριασική αρθρίτιδα, παχυσαρκία, υπέρταση, διαβήτη, υπερλιπιδαιμία, μεταβολικό σύνδρομο, καρδιαγγειακά νοσήματα, φλεγμονώδη νοσήματα εντέρου, ΧΑΠ, αποφρακτική άπνοια ύπνου, ψυχιατρικές διαταραχές, κατάθλιψη, λεμφώματα και σκλήρυνση κατά πλάκας. Η παρουσία αυτών των συνυπαρχουσών παθήσεων, καθώς και των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για αυτές επηρεάζει την επιλογή της θεραπείας. Χαρακτηριστικά μελέτες έχουν δείξει ότι σε ασθενείς με συννοσηρότητες, όπως το μεταβολικό σύνδρομο, η παχυσαρκία, τα καρδιαγγειακά νοσήματα κ.ά., θα πρέπει να επιλέγεται ανάλογη συστηματική θεραπεία για την ψωρίαση, ανεξαρτήτως της βαρύτητας αυτής, διότι έτσι μειώνεται η πιθανότητα θνησιμότητας από τις συνυπάρχουσες παθήσεις. Με λίγα λόγια οι συννοσηρότητες θα πρέπει να συνυπολογίζονται στην επιλογή

της θεραπείας για την ψωρίαση.

■ Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών πραγματοποιήθηκε συνάντηση της Κοινοπραξίας του Ευρωπαϊκού Προγράμματος ValueCare (Value-based methology for integrated care).

Στην Κοινοπραξία του ValueCare συμμετέχουν 17 Ευρωπαίοι εταίροι από 8 χώρες (Ολλανδία, Βέλγιο, Ισπανία, Κροατία κ.ά.), μεταξύ των οποίων το UNIVERSITY COLLEGE DUBLIN, το ERASMUS MEDICAL CENTER, το FONDAZIONE BRUNO KESSLER, και από την Ελλάδα το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, η Vodafone Innovus και η VIDAVO. Το ValueCare έρχεται να καλύψει ένα κενό στη φροντίδα των ασθενών με χρόνια νοσήματα, αφουγκράζοντας από τη μεριά τους τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους για την κατάλληλη και αποτελεσματική φροντίδα που τους ενδιαφέρει από τις υπηρεσίες και όχι μόνο από τη μεριά των επαγγελματιών υγείας και πρόνοιας.

Το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών εκπροσωπείται στην Κοινοπραξία με τη Διαβητολογική Μονάδα-Μονάδα Παχυσαρκίας και Ιατρείου Διαβητικών Εγκύων, που λειτουργεί υπό τη διεύθυνση της ειδικής παθολόγου, Δρος Γιούλης Αργυρακοπούλου.

Σε πρόσφατη επιστημονική εκδήλωση που πραγματοποίησε το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών για την αντιμετώπιση του διαβητικού ποδιού, μας έκανε θετική εντύπωση η άποψη της κ. Αργυρακοπούλου ότι οι γιατροί πρέπει πλέον να συμπεριφέρονται στους παχύσαρκους ως ασθενείς για να βελτιώσουν την υγεία τους. Άλλωστε, εξαιτίας της παχυσαρκίας άνδρες και γυναίκες υποφέρουν με περισσότερες από 10 ασθένειες.

Η Δρ Γιούλη Αργυρακοπούλου.

Επιστήμονες σαν τη Δρα Γιούλη Αργυρακοπούλου φέρνουν αισιοδοξία και τιμή στην ιατρική επιστήμη!

■ Μια πολύ συχνή διαταραχή που καταστρέφει τον ύπνο εί

ναι η αποφρακτική υπνική άπνοια. Σε ορισμένους ανθρώ

πους το ροχαλητό συνοδεύεται από πλήρεις διακοπές

της αναπνοής που διαρκούν από μερικά δευτερόλε-

πτα μέχρι πάνω από ένα λεπτό. Κατά τη διάρκεια

των διακοπών αυτών σταματάει το ροχαλητό και

ξαναρχίζει πιο έντονο, όταν το άτομο ξαναρχίζει να

αναπνέει. Οι διακοπές αυτές της αναπνοής ονομά-

ζονται άπνοιες και αν ένα άτομο εμφανίζει αρκετές

άπνοιες θεωρείται ότι πάσχει από το σύνδρομο της

άπνοιας στον ύπνο. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώμα-

τα της άπνοιας στον ύπνο είναι το χρόνιο ροχαλητό

με παρουσία διακοπών της αναπνοής (απνοιών) στον ύπνο, η νυχτερινή συχνουρία, οι πρωινοί πονοκέφαλοι, η υπνηλία και η κόπωση κατά τη διάρκεια της ημέρας.

■ Τέσσερα νέα Κέντρα Ημέρας (στον Πειραιά, στο Ν. Ηράκλειο, στον

Ασπρόπυργο και την Άρτα) για τη φροντίδα των ανθρώπων που πάσχουν από τη νόσο Αλτσχάιμερ και την υποστήριξη των φροντιστών τους πρόσθεσε στο δυναμικό της η Εταιρεία Alzheimer Αθηνών. Είναι πλήρως στελεχωμένα με επαγγελματίες υγείας, ενώ διαθέτουν ένα πρόσθετο σημαντικό πλεονέκτημα: μια Κινητή Μονάδα, που θα παρέχει τη δυνατότητα στην επιστημονική ομάδα του Κέντρου να παρεμβαίνει, με επισκέψεις κατ’ οίκον, σε Κέντρα Υγείας και Αγροτικά Ιατρεία, επεκτείνοντας τη φροντίδα σε περιστατικά όπου δεν υπάρχει δυνατότητα μετακίνησης, δημιουργώντας έτσι και μια γέφυρα διασύνδεσης με άλλες υπηρεσίες Υγείας και Κοινωνικής Φροντίδας.

■ Η αύξηση των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων δεν οφείλεται μόνο στη μικροβιακή αντοχή ή σε συσκευές οι οποίες δεν έχουν απολυμανθεί

σωστά πριν χρησιμοποιηθούν σε ασθενείς, αλλά κυρίως γιατί το 50%

του υγειονομικού προσωπικού δεν πλένει τα χέρια του πριν φροντίσει τον κάθε ασθενή. Η υγιεινή των χεριών ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού αποτελεί εδώ και χρόνια το μόνιμο κεντρικό θέμα των συνεδρίων της Ελληνικής Εταιρείας Ελέγχου Λοιμώξεων, χωρίς -όπως δείχνουν τα δεδομένα- ουσιαστικό αποτέλεσμα. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, το 2021 είχαμε 223.000 ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, από τις οποίες οι 3.000 ήταν θανατηφόρες. Κατά βάση, σύμφωνα

με στοιχεία του ΕΟΔΥ και της Ελληνικής Εταιρείας Ελέγχου Λοιμώξεων, λοίμωξη στα δημόσια νοσοκομεία αναπτύσσει το 9% των ασθενών που νοσηλεύονται, ποσοστό πολύ υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που είναι 6%. Όμως οι νοσοκομειακές λοιμώξεις όχι μόνο «θερίζουν» ασθενείς, αλλά οδηγούν στη σημαντική αύξηση του κόστους νοσηλείας και θεραπείας, το οποίο βαρύνει τόσο τον κρατικό ασφαλιστικό φορέα και τις ασφαλιστικές εταιρείες όσο και τους ίδιους τους ασθενείς.

■ Περίπου 300.000 Έλληνες αντιμετωπίζουν πρόβλημα

στυτικής δυσλειτουργίας, ωστόσο ελάχιστοι είναι αυτοί που επισκέπτονται τον ιατρό τους για να εξεταστούν.

Άποτελεί θέμα-0ταμπού

για έναν άνδρα, ενώ όλοι συμφωνούν πως αποτελεί βασικότατο παράγοντα για μια καλή ποιότητα ζωής. Ένας άνδρας που υποψιάζεται

ότι «κάτι δεν πάει καλά» θα πρέπει να παρατηρήσει βασικά στοιχεία, όπως η απουσία φυσιολογικών πρωινών ή/ και νυχτερινών στύσεων, η ξαφνική έναρξη του προβλήματος και η συσχέτισή του με κάποιο στρεσογόνο γεγονός της προσωπικής του ζωής, καθώς και η απουσία φυσιολογικών στύσεων μετά από σεξουαλικό ερεθισμό.

■ Κάθε χρόνο στην Ελλάδα

καταγράφονται από 3.200

έως 3.400 νέες διαγνώσεις

καρκίνου του προστάτη. Άπό αυτές το 65% - 70% των νέων

περιπτώσεων οδηγείται σε

ριζική προστατεκτομή. Το

υπόλοιπο 30% - 35% των

νέων διαγνώσεων παραμένει

υπό ιατρική παρακολούθηση

(φαρμακευτική αγωγή). Άξίζει να σημειωθεί ότι το 40% των νέων διαγνώσεων θα παρουσιάσει μετά από χρόνια βιοχημική υποτροπή της νόσου και από αυτούς άλλο περίπου 40% θα εμφανίσει επίσης μετά από μακρόχρονη εξέλιξη ορμονοάντοχο (ευνουχοάντοχο)

καρκίνο του προστάτη.

■ Ο όρος κατάθλιψη για τους περισσότερους ανθρώπους είναι συνώνυμος με τη θλίψη. Οι καταθλιπτικές συνδρομές είχαν πρωτοπεριγραφεί από τον Ιπποκράτη και βρίσκονταν ανάμεσα στις πλέον εμμένουσες, σταθερές

και σωστά διαγνωσμένες ιατρικές καταστάσεις. Η παθοφυσιολογία της κατάθλιψης είναι ετερογενής και περιλαμβάνει βιοχημικές μεταβολές στον εγκέφαλο, γενετική προδιάθεση και περιβαλλοντικούς και ατομικούς παράγοντες. Παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη κατάθλιψης αποτελούν

■ Η φυσική δραστηριότητα παίζει βασικό ρόλο στην πρόληψη και αντιμετώπιση των καρδιομεταβολικών παραγόντων κινδύνου, των καρδιαγγειακών νοσημάτων και μερικών μορφών καρκίνου, ενώ παράλληλα

προάγει την υγεία του νου. Ο

Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας

εκτιμά ότι το 28% του συνολικού πληθυσμού της Γης δεν έχει

φυσική δραστηριότητα και το

ποσοστό αυτό είναι υψηλότερο

στις γυναίκες (33%) συγκριτικά

με τους άνδρες (23%). Στοιχεία

από την Ευρωπαϊκή Ένωση

επιπλέον επιβεβαιώνουν αυτή τη διαφορά.

■ Έχετε τη συνήθεια να στηρίζετε το κεφάλι στους αγκώνες σας; Να χαλαρώνετε ακουμπώντας τους στο τραπέζι

οι σημαντικές αλλαγές στη ζωή ενός ατόμου, κάποιο ψυχικό ή σωματικό

τραύμα, κάποιες αγχώδεις καταστάσεις και η κακοποίηση. Το αίσθημα

θλίψης και η πνευματική κόπωση είναι φυσιολογικές καταστάσεις όσο κρατούν μικρό χρονικό διάστημα. Όταν αυτή η αίσθηση δεν φεύγει και συνεχίζει να υπάρχει για αρκετούς μήνες, τότε αρχίζουμε να μιλάμε για κατάθλιψη. Τα βασικά παράπονα των καταθλιπτικών ασθενών σχετίζονται με το οδυνηρό αίσθημα άγχους, τη διαρκή λύπη, την απογοήτευση, την απώλεια ενδιαφερόντων, την κούραση, τα προβλήματα ύπνου, τη μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης σκέψης και την κακή μνήμη. Αρκετές έρευνες της τελευταίας δεκαετίας δείχνουν ότι η συστηματική συμμετοχή σε προγράμματα άσκησης και οι φυσικές δραστηριότητες μειώνουν τα επίπεδα της κατάθλιψης.

κατά τη διάρκεια του δείπνου

ή να στηρίζεστε σ’ αυτούς ενώ

εργάζεστε στον υπολογιστή ή

διαβάζετε το βιβλίο σας όταν ταξιδεύετε; Τότε αυξάνετε σημαντικά τις πιθανότητές σας να πάθετε θυλακίτιδα του ωλεκράνου, μια πάθηση που προκαλεί πόνο στον αγκώνα και δυσκολεύει σοβαρά την καθημερινότητα του ασθενούς.

■ Με βάση εκτιμήσεις, η συνολική οικονομική επιβάρυνση από την παχυσαρκία στη χώρα μας ανέρχεται σε ποσοστό περίπου 2,4% του ΆΕΠ ή, σε νομισματικά μεγέθη, σε 4,3 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Πάνω από το 50% αυτής της δαπάνης αφορά σε απώλειες παραγωγικότητας, δηλαδή επηρεάζει το σύνολο της οικονομίας, ως αποτέλεσμα της απουσίας από την εργασία λόγω προβλημάτων υγείας που συνδέονται με την παχυσαρκία. Κάθε χρόνο, η νοσοκομειακή δαπάνη του δημόσιου συστήματος υγείας για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας (και των συνδεόμενων με αυτή νοσημάτων) υπερβαίνει τα 650 εκατομμύρια ευρώ, σε ένα σύστημα το οποίο διαχρονικά αλλά και ιδιαιτέρως στις μέρες μας λειτουργεί με μεγάλο φόρτο. Για τη χώρα μας προβλέπεται ότι το 2030 σχεδόν ένας στους 3 κατοίκους θα είναι παχύσαρκος, με ρυθμό ετήσιας αύξησης του ποσοστού από το 2010 έως το 2030 να είναι 1,5%, ενώ στα παιδιά ο αντίστοιχος ετήσιος ρυθμός αύξησης είναι 2,1%. Η άκρως δυσοίωνη πρόβλεψη είναι ότι το 2060 το 75% των κατοίκων της Ελλάδας θα είναι υπέρβαρο ή παχύσαρκο!

κών δεδομένων των ευρωπαϊκών χωρών. Το σύνολο του δείγματος των χωρών της Ευρώπης είναι 322.724

άτομα και της Ελλάδος 16.621 άτομα. Στις προοπτικές

των επερχόμενων εκλογών, τα πορίσματα της μελέτης είναι χρήσιμα για τον Στρατηγικό Προγραμματισμό και την επιστημονική τεκμηρίωση των μεταρρυθμίσεων στον τομέα της Υγείας που σχεδιάζουν τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα.

Γράφει ο ΓΙ Α ΝΝΗΣ ΥΦΑΝΤΟ ΠΟΥΛΟΣ, ακαδημαϊκός συντονιστής του University of Athens MBA και πρόεδρος του ΙΠΟΚΕ Ερευνητικού Κέντρου.

Η ΕΠ Ε ΝΔΥΣΗ ΣΤΗΝ ΥΓΕ Ι Α αποτελεί το κλειδί για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών, διασφαλίζοντας καλύτερη πρόσβαση των ασθενών σε ποιοτική και αποδοτική υγειονομική περίθαλψη. Το Ινστιτούτο Πολιτικών Οικονομικών και Κοινωνικών Ερευνών (ΙΠΟΚΕ) με μια ομάδα ερευνητών από την Ελλάδα, την Πολωνία, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία εκπόνησε έρευνα για τον αντίκτυπο της «υπο-επένδυσης στο Φάρμακο & τις Υπηρεσίες Υγείας». Η έρευνα βασίζεται σε συνδυασμό χρονολογικών σειρών που καλύπτουν την περίοδο 60 χρόνων (από το 1960 μέχρι το 2021) και διακρατι-

ΠΡΟΣΔΟ ΚΙΜΟ ΕΠΙΒ Ι ΩΣΗΣ Το προσδόκιμο επιβίωσης είναι ένας αντιπροσωπευτικός δείκτης της υγείας του πληθυσμού και έχει χρησιμοποιηθεί ευρύτατα σε πολλές έρευνες. Εξετάζοντας τη διαχρονική εξέλιξη του δείκτη αυτού για την Ελλάδα σε σύγκριση με τον μέσο όρο των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ορισμένων χωρών της Κεντροανατολικής Ευρώπης (βλ. διάγραμμα 1), παρατηρούμε μια σημαντική βελτίωση της κατάστασης υγείας των Ελλήνων σε σχέση με τον μέσο Ευρωπαίο πολίτη. Κατά την περίοδο των τελευταίων 60 χρόνων το προσδόκιμο επιβίωσης στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 13 χρόνια έναντι των 11,5 στην Ε.Ε.-27, 8,9 στην Πολωνία και 8,7 στη Ρουμανία. Η οικονομική ανάπτυξη, οι κοινωνικές/ υγειονομικές μεταρρυθμίσεις, η βελτίωση στις συνθήκες διαβίωσης και η μεσογειακή διατροφή συνετέλεσαν στην ευζωία των Ελλήνων. Ωστόσο, ό,τι κερδήθηκε σε όρους διαβίωσης της τελευταίας δεκαετίας απολέσθηκε λόγω της επιδημίας του COVID-19 μέσα στα τελευταία 2 χρόνια. Η Ελλάδα έχασε 1,4 χρόνια, η Πολωνία 2,4, η Ρουμανία 2,7 και ο μέσος Ευρωπαίος έναν χρόνο από τη ζωή του. ΥΠΟΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙ Ω Ν ΥΓΕ Ι ΑΣ Η δεκαετής οικονομική κρίση, τα 3 Μνημόνια και στη συνέχεια η επιδημιολογική κρίση του COVID-19 επηρέασαν σημαντικά την υποχρηματοδότηση του συστήματος υγείας στην Ελλάδα. Όσον αφορά το σκέλος της χρηματοδότησης, η Ελλάδα παρουσίασε σημαντικές αποκλίσεις από τον μέσο όρο των χωρών της Ε.Ε.-27. Οι αποκλίσεις αυτές ανέρχονται σε δύο ποσοστιαίες

Η υπο-επένδυση στην Υγεία και

οι επιπτώσεις της στους δείκτες

υγείας και την ποιότητα ζωής!

ΔΙΆΓΡΆ ΜΜ Ά 1 Προσδόκιμο επιβίωσης EE-27, Ελλάδα, Πολωνία, Ρουμανία 1960-2020

μονάδες στο σύνολο των δαπανών υγείας σε ποσοστό

του ΑΕΠ και σε τρεις ποσοστιαίες μονάδες στις δημόσιες δαπάνες υγείας. Η Ελλάδα αποτελεί τη μοναδική

χώρα των Ε.Ε.-27 με τις μεγαλύτερες υποχρηματοδοτή-

σεις του συστήματος υγείας. Ενδεικτικά αναφέρονται οι ακόλουθες μειώσεις/αποκλίσεις από τον Μ.Ο. των Ε.Ε.-27.

1) Για το σύνολο των δαπανών υγείας κατά κεφαλήν: μείωση στην Ελλάδα κατά 22,8% έναντι αύξησης στον Μ.Ο. Ε.Ε.-27 κατά 16,7%.

2) Δημόσιες δαπάνες κατά κεφαλήν: μείωση στην Ελλάδα κατά 32,5% έναντι αύξησης στον Μ.Ο των Ε.Ε.27 κατά 15,3%.

3) Σύνολο των φαρμακευτικών δαπανών κατά κε-

φαλήν: μείωση στην Ελλάδα κατά 26,2% έναντι αύξησης στον Μ.Ο. των Ε.Ε.-27 κατά 3,6%.

4) Δημόσιες φαρμακευτικές δαπάνες κατά κεφαλήν: μείωση στην Ελλάδα κατά 51,8%, σε σχέση με αντίστοιχη μείωση στον Μ.Ο. των Ε.Ε.-27 μόνο κατά 6.7%.

Όσον αφορά το μίγμα των δημόσιων/ ιδιωτικών δαπανών υγείας για φάρμακο, παρατηρείται επίσης μια σημαντική συρρίκνωση της δημόσιας δαπάνης

στην Ελλάδα από 78,1% το 2009 στο 51% το 2019. Οι αντίστοιχες εκτιμήσεις για τον Μ.Ο των Ε.Ε. 27 ήταν από 65,9% το 2009 στο 59,3% το 2019.

Εξετάζοντας διαχρονικά το πρότυπο χρηματοδότησης των δαπανών υγείας στην Ελλάδα, παρατηρούμε μια σημαντική συρρίκνωση των δημοσίων δαπανών

ΔΙΆΓΡΆ ΜΜ Ά 2 Ιδιωτικές δαπάνες υγείας (από την τσέπη) σε ποσοστό των συνολικών δαπανών υγείας

υγείας με αντίστοιχη αύξηση των ιδιωτικών δαπανών. Στο Διάγραμμα 2 παρουσιάζουμε τις δαπάνες υγείας

από την τσέπη των Ελλήνων πολιτών σε σχέση με τον

μέσο όρο της Ε.Ε.-27. Παρατηρούμε μια συνεχή απόκλιση από τον μέσο όρο της Ε.Ε.-27 σε βάρος των Ελλήνων. Η μετακύλιση αυτή της δαπάνης από τον δημό-

ΔΙΆΓΡΆ ΜΜ Ά 3 Ικανοποίηση από το σύστημα υγείας

σιο τομέα στις τσέπες των Ελλήνων πολιτών έφερε ένα επιπλέον βάρος στα ελληνικά νοικοκυριά δημιουργώντας σημαντικές καταστροφικές δαπάνες.

ΑΝΙΚΑΝΟΠΟ Ι ΗΤΕΣ ΑΝ Α ΓΚΕΣ Οι παραπάνω μειώσεις των δημοσίων δαπανών

επηρέασαν αναπόφευκτα την πρόσβαση στις υπηρε-

σίες υγείας, αυξάνοντας τις ανικανοποίητες ανάγκες

για υγειονομική περίθαλψη. Η Ελλάδα καταγράφεται

ως μία από τις χώρες της Ε.Ε.-27 με τη μεγαλύτερη

αύξηση στις ανικανοποίητες υγειονομικές ανάγκες.

Η αύξηση αποδίδεται στην υπο-επένδυση του δημό -

σιου τομέα στην Υγεία.

Συγκρίνοντας τις ανικανοποίητες ανάγκες σε

συνδυασμό με τις δημόσιες δαπάνες υγείας στις 27

χώρες της Ε.Ε., η Ελλάδα κατατάσσεται στην ομά-

δα των ανατολικών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία) με τις χαμηλότερες δαπάνες υγείας και τις υψηλότερες ανικανοποίητες ανάγκες.

ΓΙΆΝΝΗΣ ΥΦΆ ΝΤΌΠ ΌΥΛΌΣ

ΙΚΑΝΟΠΟ Ι ΗΣΗ ΑΠ Ο ΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣ Ι ΕΣ ΥΓΕ Ι ΑΣ Εξετάζοντας την ικανοποίηση των Ευρωπαίων πολιτών από το σύστημα υγείας, προέκυψε ότι οι Έλληνες δηλώνουν τη χαμηλότερη ικανοποίηση. Το 45% των Ελλήνων δηλώνει ικανοποίηση από το σύστημα υγείας έναντι του 96,5% των Ελβετών, το 94% των Δανών και το 91% των Ισπανών. Από περαιτέρω διερεύνηση των δεδομένων της έρευνας προέκυψε ότι για να αυξηθεί η ικανοποίηση των πολιτών από τις υπηρεσίες υγείας απαιτείται μεγαλύτερη αύξηση των δημοσίων

δαπανών και περισσότερες παραγωγικές επενδύσεις

στον τομέα της Υγείας. Η επένδυση στην Υγεία αυξάνει

σημαντικά την ευημερία των πολιτών της Ευρωπαϊκής

Ένωσης και των Ελλήνων. ■

Ο Γιάννης Υφαντόπουλος είναι ομότιμος καθηγητής Οικονομικών της Υγείας, ακαδημαϊκός συντονιστής του University of Athens MBA και πρόεδρος του ΙΠΟΚΕ Ερευνητικού Κέντρου. Είναι Διδάκτωρ (D. Phil.) του Πανεπιστημίου ΥΟΡΚ Άγγλίας. Διετέλεσε επιστημονικός σύμβουλος στο υπουργείο Υγείας, σε διαφορετικές κυβερνήσεις, και εκπροσώπησε την Ελλάδα σε πολλές παγκόσμιες και πανευρωπαϊκές συναντήσεις. Συμμετείχε ως σύμβουλος σε διεθνείς οργανισμούς, όπως η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (World Health Organization), η Παγκόσμια Τράπεζα (World Bank), η Ευρωπαϊκή Κοινότητα (European Commission), το Διεθνές Γραφείο Εργασίας (ILO) και ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Άνάπτυξης (OECD).

Στην 23η Ευρωπαϊκή Συνεδρίαση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, εκλέχθηκε παμψηφεί από τις 53 χώρες-μέλη ως Rapporteur. Βραβεύθηκε επίσης από τη Διεθνή Επιτροπή της Φαρμακοικονομίας (International Society of Pharmacoeconomics and Outcome Research) (ISPOR) με το βραβείο των «Διακεκριμένων Υπηρεσιών».

Εργάσθηκε στην Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat) και συνεργάσθηκε σε προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών με διάφορα πανεπιστήμια της Ευρώπης και των ΗΠΆ. Ενδεικτικά αναφέρουμε: Katholike University of Leuven, Belgium, Tilburg University the Netherlands, University of Lyon France, University of Barcelona Spain, University of Budapest Hungary, University of Western Siberia Russia, Russian Academy of Science Russia, The Moscow School of Economics Russia, University of Bosporus Turkey, University of East Anglia, U.K, Medical School University of Sofia, Medical School University of Warsaw, University of Clark USA.

Διετέλεσε στην Ελλάδα πρόεδρος του Δ.Σ. του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (EKKE), πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Δημόσιας Υγείας (ΕΣΥΔΥ), πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος του ISPOR (International Society of Pharmacoeconomics and Outcome Research), μέλος της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Άθηνών, πρόεδρος του Νοσοκομείου του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, αντιπρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Κοινωνικής Φροντίδας, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ) του Οργανισμού κατά των Ναρκωτικών ΟΚΆΝΆ, μέλος του Ευγενίδειου Νοσοκομείου, της Διυπουργικής Επιτροπής για την Έρευνα και μέλος της Ομάδας των «Σοφών» για τη μεταρρύθμιση του Εθνικού Συστήματος Υγείας.

Στην αξιολόγηση των ερευνητικών κέντρων το 2005, ως πρόεδρος του ΕΚΚΕ, έλαβε τον υψηλότερο βαθμό (5) (άριστα) για τη διοίκηση, συνεργασία και τη διεθνή προβολή του Κέντρου.

Στη συγγραφική του δραστηριότητα περιλαμβάνονται 310 άρθρα που έχουν δημοσιευθεί σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και 39 βιβλία. Συμμετέχει στην Επιστημονική Επιτροπή διαφόρων ακαδημαϊκών περιοδικών. Οι μελέτες του έχουν δημοσιευθεί από έγκυρους εκδοτικούς οίκους, όπως το Oxford University Press και το Springer, και έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, στα γαλλικά, στα γερμανικά, στα ισπανικά, στα ρουμάνικα, στα ρωσικά και τα αζέρικα.

Η ΔΥΝΑΜΙΚ Η ΤΗΣ

ΦΑΡΜΑΚΟΒΙΟΜΗΧΑΝ Ι ΑΣ σε Ελλάδα και Ευρώπη, η νέα φαρμακευτική στρατηγική της

Ε.Ε. και οι προκλήσεις για τον ελληνικό υγειονομικό

τομέα τέθηκαν στο φετινό 8o Οικονομικό Φόρουμ των

Δελφών που έγινε υπό την Αιγίδα της Α.Ε. της Προέ-

δρου της Δημοκρατίας, κ. Κατερίνας Σακελλαροπού-

λου, σε συνεργασία με το Σύνδεσμο Φαρμακευτικών

Επιχειρήσεων Ελλάδος. Τα σημαντικότερα σημεία των

ομιλιών από τις συνεδρίες που ήταν αφιερωμένες

στον κλάδο του φαρμάκου και της Υγείας γενικότερα

έχουν ως εξής:

Ο

πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχει-

ρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), Ολύμπιος Παπαδημητρίου,

υπογράμμισε ότι κακώς οι ρυθμιστές της πολιτικής δεν

νιώθουν ότι πρέπει να αναβαθμίσουν τη φαρμακοβιομηχανία και να της δώσουν κίνητρα για να αναπτύξει νέες τεχνολογίες. Αναφερόμενος στην ευρωπαϊκή φαρμακευτική στρατηγική που ανακοινώθηκε το 2020,

σημείωσε ότι η τελευταία αναθεώρηση της σχετικής

νομοθεσίας έγινε πριν τουλάχιστον 20 χρόνια και θεωρείται πλέον αναχρονιστική και μακριά από τις σύγχρονες εξελίξεις και ανάγκες. «Έχουμε τους ίδιους στό-

χους με την Κομισιόν, αλλά δεν βλέπουμε τα πράγματα με τον ίδιο τρόπο», σχολίασε, προσθέτοντας ότι έτσι

υπάρχει διαφωνία ως προς τη διαδικασία. Παράλληλα, έθεσε το θέμα της προστασίας της πνευματικής

ιδιοκτησίας και των αλλαγών που προτείνει η Κομισιόν,

κάτι που δημιουργεί ανασφάλεια, τη στιγμή που για να

προχωρήσει μία μεγάλη επένδυση στην έρευνα είναι

απαραίτητη η βεβαιότητα ότι υπάρχει ένα σταθερό και

μεγάλο διάστημα στο οποίο προστατεύεται η συγκεκριμένη καινοτομία που θα προκύψει.

Ο αντιπρόεδρος του ΣΦΕΕ και γενικός διευθυντής

της Boehringer Ingelheim Ελλάς, Δημήτρης Άναγνωστάκης, χαρακτήρισε την καινοτομία ως «ζήτημα

επιβίωσης» για τις φαρμακευτικές εταιρείες, σημειώνοντας ότι κάθε έρευνα προϋποθέτει μεγάλη οικονομική επένδυση. «Τελευταία η φαρμακοβιομηχανία

είναι από τους σημαντικούς πυλώνες ανάπτυξης στην

Ελλάδα και αυτό θέλουμε να το διατηρήσουμε», πρόσθεσε, τονίζοντας ότι η ιατρική καινοτομία θα συμβεί, αλλά το μόνο θέμα είναι το πού θα συμβεί. Εξέφρασε

την άποψη ότι η νέα νομοθεσία που θα διαμορφωθεί

με βάση την πρόταση της Κομισιόν πρέπει να εξα-

σφαλίσει κίνητρα για ανταγωνιστικότητα και παρα-

γωγικότητα και ανέφερε ότι τα τελευταία χρόνια μόνο

το 22% των νέων θεραπειών προέρχεται από την Ευρώπη. «Σε έναν τομέα όπου κυριαρχούν οι ΗΠΑ και η Ασία, όπως σε αυτόν των κλινικών μελετών, η Ευρώπη πρέπει πια να επιλέξει αν θα καινοτομήσει ή θα μείνει στάσιμη», σημείωσε. Στη δεύτερη περίπτωση, όπως επισήμανε ο κ. Αναγνωστάκης, η υψηλή αξία

που φέρνει το φάρμακο, οι θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης και οι μονάδες παραγωγής θα φύγουν προς άλλες χώρες όπου υπάρχει λιγότερο ρίσκο και μεγαλύτερο συμφέρον.

Ο Country President & CPO της Novartis στην Ελλάδα, Κώστας Παπαγιάννης, τόνισε ότι «στην Ελλάδα

έχουν γίνει βήματα και έτσι η καινοτομία φτάνει σχετικά γρήγορα στους ασθενείς», προσθέτοντας ότι σε άλλες χώρες υπάρχουν πολύ μεγάλες καθυστερήσεις εξαιτίας των εσωτερικών κανόνων. Συγκεκριμένα, κατά ποσοστό 75-80% οι λόγοι καθυστερημένης ή καθόλου πρόσβασης των ασθενών σε φάρμακα δεν σχετίζονται ούτε με την ευρωπαϊκή νομοθεσία ούτε με τη βιομηχανία, αλλά οφείλονται αποκλειστικά στις εθνικές διαδικασίες. Ο κ. Παπαγιάννης τόνισε ότι σήμερα και με αφορμή την πρόταση της Κομισιόν έχουμε μία μεγάλη ευκαιρία να ανοίξουμε έναν διάλογο που θα εστιάσει στο πώς μπορεί η καινοτομία να ενισχυθεί και να συνδεθεί πραγματικά με τους ασθενείς.

Η σταθερότητα του περιβάλλοντος, η μείωση της

Ο κ. Χρήστος Μπούκης,

γραφειοκρατίας και η παροχή οικονομικών κινήτρων αποτελούν σύμφωνα με τον Value Access & Policy Lead της Amgen Hellas, Χρήστο Μπούκη, τα βασικά συστατικά που θα διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα της καινοτόμου φαρμακοβιομηχανίας. Όπως είπε, η καινοτόμος φαρμακοβιομηχανία αποτελεί έναν κλάδο που απαιτεί μεγάλες επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη. «Είναι ενδεικτικό ότι τις τελευταίες δύο δεκαετίες οι φαρμακευτικές εταιρείες διοχετεύουν το 1/5 των εσόδων τους στην έρευνα και την ανάπτυξη, τη στιγμή που ο μέσος όρος της βιομηχανίας κυμαίνεται σε επίπεδα κάτω του 5%. Και τα επιτεύγματα της έρευνας αυτής έχουν οδηγήσει στην επέκταση του προσδόκιμου ζωής κατά 3,5 χρόνια τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Δεδομένου πως η έρευνα στο χώρο της βιοτεχνολογίας απαιτεί μεγάλο ύψος επενδύσεων, είναι μακράς διαρκείας και έχει με-

Value Access & Policy Lead Amgen Hellas.

και εμβόλια, αλλά επιπρόσθετα

σημαίνει διαγνωστικά, απεικονιστικά, ιατροτεχνολογικά

προϊόντα, χειρουργικές τεχνικές, Τεχνητή Νοημοσύνη, μαζί με ολοκληρωμένα μοντέλα σχεδιασμού, παροχής, διαχείρισης και χρηματοδότησης υπηρεσιών υγείας.

γάλες πιθανότητες αποτυχίας, το σταθερό οικονομικό

και πολιτικό περιβάλλον αποτελεί προϋπόθεση για την

ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων.

Η πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της

AbbVie Ελλάδας, Κύπρου και Μάλτας, Λαμπρίνα

Μπαρμπετάκη, κατέθεσε προτάσεις για τη δημιουργία

προστιθέμενης αξίας για τους ασθενείς, την κοινωνία

και την οικονομία μέσα από μια ολιστική προσέγγι-

ση του οικοσυστήματος της καινοτομίας. Όπως είπε, «καινοτομία στο χώρο της Υγείας δεν σημαίνει μόνο καινοτόμα φάρμακα και εμβόλια, αλλά επιπρόσθετα σημαίνει διαγνωστικά, απεικονιστικά, ιατροτεχνολογικά προϊόντα, χειρουργικές τεχνικές, Τεχνητή Νοημοσύνη, μαζί με ολοκληρωμένα μοντέλα σχεδιασμού, παροχής, διαχείρισης και χρηματοδότησης υπηρεσιών υγείας», και υποστήριξε ότι «πρέπει να δούμε το πλαίσιο πιο ολιστικά από ό,τι κάνουμε έως σήμερα, με επίκεντρο πάντα τον ασθενή». Περιγράφοντας το οικοσύστημα της καινοτομίας, εστίασε σε τρία επίπεδα.

Το πρώτο επίπεδο είναι αυτό που περιλαμβάνει λύσεις

για τους ασθενείς, υπηρεσίες, κλινικές μελέτες, έρευνα και ανάπτυξη, τεχνολογία, διαδικασίες. Στο στάδιο

αυτό είναι σημαντική η ενεργή συμμετοχή των φαρμακευτικών εταιρειών, των ερευνητών, των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, των νοσοκομείων, των λειτουργών υγείας, των κόμβων ερευνών, των startups. Το δεύτερο επίπεδο, όπως ανέφερε, «είναι τα δεδομένα υγείας

που δίνουν απαντήσεις σε βασικά ερωτήματα, όπως

π.χ. ποιος είναι ο επιπολασμός για το κάθε νόσημα, ποιος ασθενής είναι κατάλληλος για ποια θεραπευτική λύση. Τις απαντήσεις αυτές δίνουν τα δεδομένα

πραγματικού κόσμου, τα «Real World Data», τα οικονομικά δεδομένα υγείας και η αξιολόγηση τεχνολογιών υγείας, τα μητρώα ασθενών και τα θεραπευτικά πρωτόκολλα, οι κανονιστικές διαδικασίες». Και το τρίτο και κομβικό επίπεδο για την επίτευξη της καινοτομίας, όπως σημείωσε η κ. Μπαρμπετάκη, «είναι οι

συμμαχίες και οι συνέργειες, όπως με τους συλλόγους ασθενών, τις επιστημονικές ενώσεις, τα ερευνητικά κέντρα, το κράτος και όποιους stakeholders κρίνουμε ό,τι μπορούν να συνεισφέρουν ιδέες για την καλύτερη υγεία των ασθενών».

Η πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της AstraZeneca Ελλάδας και Κύπρου, Έλενα Χουλιάρα, εμβαθύνοντας στις προτάσεις εκείνες που θα μπορούσαν να ενισχύσουν αποτελεσματικά τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα του φαρμακευτικού κλάδου, εστίασε στις εξής βασικές προτεραιότητες:

1. Κατάρτιση κειμένου εθνικής πολιτικής φαρμάκου, πενταετούς διάρκειας, με τη συμμετοχή του συνόλου των εμπλεκόμενων μερών.

2. Δημιουργία αυτόνομου και ανεξάρτητου οργανισμού Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας.

3. Δημιουργία πλαισίου και μηχανισμού για την ανάλυση των δεδομένων χρήσης τεχνολογιών υγείας και τη διάθεσή τους στην επιστημονική κοινότητα.

4. Δημόσια διαθεσιμότητα των δεδομένων της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης και σταδιακή προσπάθεια καταγραφής θεραπευτικών εκβάσεων ώστε να συνδεθούν θεραπείες με αποτελέσματα.

5. Επέκταση και εμπλουτισμός ψηφιακών εργαλείων, όπως ηλεκτρονική συνταγογράφηση στα νοσοκομεία και ηλεκτρονικός φάκελος ασθενούς.

6. Ενίσχυση μηχανισμών ελέγχου συνταγογράφησης.

7. Καθιέρωση διαδικασίας ορισμού του ετήσιου ορίου δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης, με βάση τη ζήτηση, τις πραγματικές δηλαδή ανάγκες του πληθυσμού.

Η Global Head Corporate Public Affairs της Sanofi, Laura Gutierrez, υπογράμμισε τη δέσμευση της εταιρείας της για τη συνεχή ανάπτυξη ενός συμπεριληπτικού εργασιακού περιβάλλοντος, το οποίο, εκτός από τους εργαζομένους, επηρεάζει άμεσα τον τρόπο προ-

Kαινοτομία στο χώρο της Υγείας δεν σημαίνει μόνο

καινοτόμα φάρμακα

Η πρόεδρος και

διευθύνουσα σύμβουλος

της AbbVie Ελλάδας,

Κύπρου και Μάλτας

κ. Λαμπρίνα Μπαρμπετάκη.

σέγγισης και αλληλεπίδρασης της εταιρείας με τους ασθενείς, τους συνεργάτες και τις κοινότητες στις οποίες δραστηριοποιείται ανά τον κόσμο. Όπως είπε, «ως μία παγκόσμια εταιρεία Υγείας, έχουμε ευθύνη να συμμετέχουμε ενεργά στη διαχείριση των μεγαλύτερων προκλήσεων παγκοσμίως. Το συνολικό κοινωνικό

αποτύπωμα της Sanofi έχει ως στόχο τη δημιουργία

ενός πιο υγιούς και ανθεκτικού περιβάλλοντος, διασφαλίζοντας πρόσβαση χωρίς διακρίσεις».

ΣΗΜΑΝΤΙΚ Ε Σ ΕΠΕΝΔΥ ΣΕΙΣ ΑΠ Ο ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚ Η

ΦΑΡΜΑΚΟΒΙΟΜΗΧΑΝ Ι Α

Στον αντίποδα η ελληνική φαρμακοβιομηχανία ανα-

φέρθηκε στις σημαντικές επενδύσεις που δρομολογεί ο κλάδος, ενισχύοντας την απασχόληση με περίπου

5.000 νέες θέσεις εργασίας και δημιουργώντας προστιθέμενη αξία στην οικονομία της χώρας.

Σχολιάζοντας το μέτρο του συμψηφισμού του clawback, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας και συνδιευθύνων σύμβουλος του

Ομίλου Elpen, Θεόδωρος Τρύφων, μίλησε για το πιο πετυχημένο ΣΔΙΤ της κυβέρνησης, καθώς ήταν και ένας τρόπος για να περιοριστεί η τεράστια υπερφορολόγηση. «Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία είναι ένας από

τους μεγαλύτερους κλάδους σε επενδύσεις. Περάσαμε

δέκα δύσκολα χρόνια, αλλά σταθήκαμε όρθιοι», υπογράμμισε ο κ. Τρύφων, προσθέτοντας ότι οικονομική

ανεξαρτησία της χώρας σημαίνει παραγωγή, που θα πρέπει να αντιπροσωπεύει το 15-18% του ΑΕΠ. Όσον

αφορά στα σχέδια της Elpen, είπε ότι με το επενδυτικό πλάνο, που αφορά στο διάστημα 2019-2025, ο

H κ. Βασίλεια Παπαγιαννοπούλου, Government Affairs & Market Access Director της GSK Ελλάδος.

Η κ. Έλενα Χουλιάρα, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της AstraZeneca Ελλάδας και Κύπρου.

όμιλος προχωρά σε επενδύσεις ύψους 155.000.000 ευρώ. Στο τέλος του 2025, αναμένεται να έχει 2.000 εργαζομένους, να ενισχυθεί η συνεργασία με τα πανεπιστήμια της χώρας, αλλά και με Έλληνες επιστήμονες του εξωτερικού. Ο Δημήτρης Δέμος, διευθύνων σύμβουλος της DEMO ΑΒΕΕ και αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας, ανέλυσε το επενδυτικό πρόγραμμα του ομίλου. «Το πρόγραμμα, ύψους άνω των 350.000.000 ευρώ, κινείται σε δύο άξονες: από τη μία επικεντρώνει στη συμβατική τεχνολογία, με τις νέες εγκαταστάσεις στη Θεσσαλονίκη και την Τρίπολη, όπου θα γίνεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα παραγωγή πρώτων υλών. Ο δεύτερος άξονας έχει να κάνει με τη βιοτεχνολογία. Στο Ερευνητικό Κέντρο της DEMO στον Άγιο Στέφανο, θα γίνεται παραγωγή βιοτεχνολογικών προϊόντων», σημείωσε ο κ. Δέμος.

«Ισχυρή φαρμακοβιομηχανία σημαίνει καλύτερη υγεία για τους πολίτες», υπογράμμισε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΒΙΑΝΕΞ, Δημήτρης Γιαννακόπουλος, ζητώντας να απλουστευθεί το θεσμικό πλαίσιο, να υπάρξουν ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία και να επανεξεταστεί η τιμολογιακή πολιτική. Χαρακτήρισε θετικό το συμψηφισμό του clawback με επενδυτικές δαπάνες, τόνισε πως το επενδυτικό πρόγραμμα της ΒΙΑΝΕΞ είναι διαχρονικό και δεν εξαρτάται από τα κίνητρα που δίνει η Πολιτεία και ανέδειξε την ανάγκη τα μέτρα που λαμβάνονται από την εκάστοτε κυβέρνηση να βγαίνουν με άξονα την ίση μεταχείριση προς όλους και όχι κλείνοντας το μάτι σε επιλεγμένες εταιρείες. Στη συνέχεια, ο κ. Γιαννα-

Η

κ. Laura Gutierrez, Global Head Corporate Public Affairs Sanofi.

κόπουλος παρουσίασε το σχεδιασμό της ΒΙΑΝΕΞ, με το στόχο να ξεπερνά πλέον τα σύνορα της χώρας. «Η ελληνική αγορά έχει ταβάνι, το μερίδιό μας

δεν μπορεί να πάει πιο πάνω. Αφού, λοιπόν, έχουμε

εδραιωθεί στην κορυφή, το επόμενο στοίχημα είναι

να γίνουμε η μεγαλύτερη εταιρεία Υγείας στα Βαλκάνια. Ετοιμάζουμε επενδύσεις τόσο για τη γεωγραφική μας επέκταση όσο και σε παρεμφερείς τομείς

δραστηριότητας, όπως τα καλλυντικά, OTC, medical devices», ανέφερε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι το επόμενο διάστημα αναμένεται να ολοκληρωθεί το project για τη δημιουργία Ερευνητικού Κέντρου στη Βιομηχανική Ζώνη Πατρών για την ανάπτυξη νέων φαρμακευτικών προϊόντων.

Από την πλευρά του ο Άρης Μητσόπουλος, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Rafarm, σημείωσε πως η ελληνική φαρμακοβιομηχανία αποτελεί πυλώνα σταθερότητας και ανάπτυξης. «Τρέχουμε με ανάπτυξη 30% στις εξαγωγές. Το νέο ερευνητικό μας κέντρο θα μας δώσει τη δυνατότητα να αναπτύξουμε νέα σκευάσματα. Το επενδυτικό πρόγραμμα μέχρι το 2027 είναι άνω των 100 εκατ. ευρώ, ενώ θα δημιουργηθούν

και νέες 4 γραμμές παραγωγής». Κλείνοντας τη συζήτηση ο κ. Μητσόπουλος σημείωσε ότι η ελληνική φαρμακοβιομηχανία αποτελεί πυλώνα ανάπτυξης, σταθερότητας και εξασφάλισης επάρκειας φαρμάκων για την Ελλάδα και την Ευρώπη. Οι σημαντικές επενδύσεις γίνονται με ιδία κεφάλαια των εταιρειών, την υποστήριξη από το Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς και το όραμα κάποιων τολμηρών να πάρουν το ρίσκο και

να προχωρήσουν την ελληνική φαρμακοβιομηχανία

ένα βήμα μπροστά.

ΤΑ ΟΦ Ε ΛΗ ΤΗΣ ΠΡ ΟΛΗΨΗΣ Μ Ε ΣΩ ΤΟΥ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΥ Στο πάνελ για τις προοπτικές και τα οφέλη της πρόληψης μέσω του εμβολιασμού για την οικονομία και την κοινωνία, η Government Affairs & Market Access Director της GSK Ελλάδος, Βασίλεια Παπαγιαννοπούλου, επεσήμανε πως πρωταρχικός στόχος είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού για την αξία των εμβολίων, γι’ αυτό απαιτούνται δράσεις από όλους τους φορείς, ώστε να υπάρξουν καλά δομημένα και τεκμηριωμένα Εθνικά Σχέδια Δράσης για τον Εμβολιασμό. Παράλληλα, ανέφερε πως ο εμβολιασμός είναι από τις πιο οικονομικά αποδοτικές παρεμβάσεις δημόσιας υγείας και αποτέλεσε τη σωσίβια λέμβο όλων των κοινωνιών κατά την πανδημία, δίνοντας πρωτοφανή διδάγματα για την αξία του εμβολιασμού. Μεταξύ άλλων, σημείωσε πως η Ελλάδα βρίσκεται σε ανταγωνιστική θέση στο χρόνο που απαιτείται σε σχέση με άλλες χώρες για την πρόσβαση του πληθυσμού σε νέα εμβόλια, ωστόσο είναι αναγκαίο να επιταχυνθούν οι χρόνοι εισαγωγής, να υπάρχει καταγραφή βάσει του εθνικού μητρώου και να τεθούν συγκεκριμένοι εμβολιαστικοί στόχοι ώστε να επιτευχθεί καλύτερη πρόληψη. Επιπλέον, αναφέρθηκε στα οφέλη που θα είχε το ίδιο το κράτος μέσω της πρόληψης και του εμβολιασμού, καθώς για κάθε 1 ευρώ που επενδύει σε εμβόλια, 4 ευρώ αποδίδονται στα έσοδα της κυβέρνησης, ενώ τόνισε πως είναι απαραίτητη η συνεργασία μεταξύ όλων των φορέων -Πολιτείας, υπουργείου, ασθενών, γιατρών, ακαδημαϊκών και βιομηχανίας- για να υπάρξει ένα εθνικό σχέδιο δράσης για τον εμβολιασμό με οφέλη για όλη την κοινωνία. ■

Στιγμιότυπο από τη συνεδρία που διοργάνωσε η ελληνική φαρμακοβιομηχανία.

ΓΙ

PhD,

της ομάδας Κλινικών Μελετών του Συνδέσμου

Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων (ΣΦΕΕ) Η

Συνέντευξη στην ΑΝΘΗ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ

ΓΙΑ ΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ως προς την απορρόφηση περισσοτέρων κλινικών μελετών, την αναγκαιότητα ενός Γραφείου Κλινικών Μελετών στα νοσοκομεία μας, καθώς και το μεγάλο κενό στην εκπαίδευση των νέων

ιατρών στο πανεπιστήμιο ως προς τις κλινικές μελέτες, μας μιλά ο διευθυντής του Ιατρικού Τμήματος της ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ - ΛΙΛΛΥ και συντονιστής της ομάδας Κλινικών

Μελετών του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων (ΣΦΕΕ), Γιάννης Χονδρέλης.

— Η κλινική έρευνα ως πυλώνας ανάπτυξης; Είναι πλέον ευρέως αποδεκτό ότι η κλινική έρευνα απο-

τελεί σημαντική αναπτυξιακή παράμετρο που ενδιαφέρει ιδιαίτερα τον φαρμακευτικό κλάδο. Η κλινική έρευνα αποτελεί μια ιδιαίτερα σημαντική επένδυση, με εξαιρετικά υψηλή προστιθέμενη αξία για την πραγματική οικονομία. Εξασφαλίζει ταχεία πρόσβαση των ασθενών σε νέες θεραπείες, ενισχύει την εθνική οικονομία με εισροή σημαντικών κεφαλαίων από το εξωτερικό, εισάγει ερευνητική τεχνογνωσία, προσφέρει νέες θέσεις εργασίας, διαρκή εκπαίδευση και αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού σε εξειδικευμένους τομείς. Η ανάπτυξη της κλινικής έρευνας μπορεί να αποτελέσει μέγιστο αναπτυξιακό μοχλό για τη χώρα μας. Σύμφωνα με μελέτες διαφόρων φορέων, η επένδυση για κλινική έρευνα στην Ελλάδα θα μπορούσε να φτάσει τα 500 εκατ. € ετησίως, με άμεση θετική επίπτωση στο ΑΕΠ (αύξηση 1,1 δισ. €), στα φορολογικά έσοδα (αύξηση 270 εκατ. €)

και σε θέσεις εργασίας (23.000 νέες θέσεις εργασίας).

Η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να γίνει πιο ανταγωνιστική και ελκυστική σε επενδύσεις για κλινική έρευνα.

— Ποια είναι τα οφέλη της κλινικής έρευνας στην κοινωνία, στον ασθενή και την οικονομία;

Τα οφέλη από την κλινική έρευνα είναι πολλά και πολυσήμαντα και αφορούν, πέρα από τις προφανείς, και άλλες εκφάνσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας:

Για τους ασθενείς:

• Άμεση πρόσβαση σε νέες φάρμακα και θεραπείες.

Α ΝΝΗΣ ΧΟΝΔΡ Ε ΛΗΣ

διευθυντής Ιατρικού Τμήματος ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ - ΛΙΛΛΥ, συντονιστής

• Βελτίωση θεραπευτικής αντιμετώπισης των διαφόρων παθήσεων.

• Καλύτερη περίθαλψη.

• Βελτίωση προσδόκιμου επιβίωσης.

• Αναβάθμιση της ποιότητας ζωής.

Για τους επαγγελματίες της Υγείας:

• Συνεχής εκπαίδευση/ενημέρωση σε «πραγματικό» χρόνο.

• Δίνονται απαντήσεις σε συγκεκριμένα επιστημονικά ερωτήματα.

• Πρόσβαση σε ποικίλα θεραπευτικά σχήματα παγκοσμίως.

• Διευρύνεται η γνώση/κατανόηση των διαφόρων παθήσεων και αυξάνεται η εμπειρία στη θεραπευτική τους αντιμετώπιση.

• Νέα φάρμακα στη θεραπευτική φαρέτρα.

• Δημοσιεύσεις.

Για την Εθνική Οικονομία:

• Εισροή σημαντικών κεφαλαίων με υψηλή προστιθέμενη αξία.

• Δυνατότητα επενδύσεων σε δομές υγείας.

• Νέες θέσεις εργασίας.

• Αξιοποίηση ανθρώπινου δυναμικού σε εξειδικευμένους τομείς.

Για το Εθνικό Σύστημα Υγείας:

• Αποτροπή «brain drain».

• Απόκτηση ερευνητικής τεχνογνωσίας.

• Βελτίωση της οργάνωσης και του εξοπλισμού.

• Εξοικονόμηση πόρων.

— Ποιες είναι οι βασικές αλλαγές που συμπεριλαμβάνει ο νέος Ευρωπαϊκός Κανονισμός;

Είναι σημαντικό και πρέπει να αναφερθεί ότι στόχος

του Νέου Ευρωπαϊκού Κανονισμού (536/2014) είναι η

ενίσχυση της επίβλεψης και εναρμόνισης σε όλα τα

κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.), η μείωση

της γραφειοκρατίας, η απλοποίηση των διαδικασιών, η

αύξηση της ταχύτητας των εγκρίσεων, η διαφάνεια και

η συντονισμένη αξιολόγηση των δεδομένων ασφαλείας

των υπό διερεύνηση φαρμάκων. Με τον τρόπο αυτόν,

η Ε.Ε. θα ανακτήσει τη χαμένη ανταγωνιστικότητά της

έναντι των ΗΠΑ, αλλά και της Κίνας, στην προσέλκυση

διεθνών επενδύσεων για κλινική έρευνα.

Ο Κανονισμός μπορεί να καταστεί καταλύτης για

την κλινική έρευνα στην Ε.Ε. και, φυσικά, στην Ελλάδα, εάν η εφαρμογή του συνδυαστεί με αλλαγή νοοτροπίας

σε όλο το οικοσύστημα της κλινικής έρευνας. Το να κα-

ταστεί η χώρα μας ελκυστικός τόπος για τη διεξαγωγή

κλινικών δοκιμών σημαίνει μια μεγάλη ευκαιρία για την

Ελλάδα και, παράλληλα, μια σημαντική δυνατότητα για τους ασθενείς να αποκτήσουν πρόσβαση στις πλέον σύγχρονες θεραπευτικές επιλογές, το συντομότερο

δυνατό. Οι κυριότερες αλλαγές συνοψίζονται ως εξής:

1. Ορίζεται κεντρική διαδικασία, με μοναδικό σημείο εισόδου για την υποβολή αίτησης, αξιολόγηση, έγκριση και επίβλεψη των κλινικών δοκιμών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ) μέσω του CTIS.

2. Είναι απαραίτητη η εγγραφή των νοσηλευτικών ιδρυμάτων της χώρας σε Πανευρωπαϊκή Βάση Δεδομένων: Σύστημα Διαχείρισης Οργανισμών (Organisation Management System - OMS) του EMA.

3. Περισσότερη διαφάνεια σχετικά με τη διεξαγωγή και τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών.

4. Προβλέπεται δημόσιος ιστότοπος (public website) στο Πληροφοριακό Σύστημα Κλινικών Δοκιμών (CTIS) προκειμένου οποιοσδήποτε ενδιαφερόμενος να έχει πρόσβαση σε δεδομένα και έγγραφα των κλινικών δοκιμών που διεξάγονται στην Ε.Ε./ΕΟΧ.

5. Συντονισμένη αξιολόγηση θεμάτων ασφάλειας και βελτιστοποιημένες αναφορές ασφάλειας.

6. Ορίζονται οι «κλινικές δοκιμές χαμηλής παρέμβασης» σε μια προσπάθεια περαιτέρω απλοποίησης των διαδικασιών και της γραφειοκρατίας για μια συγκεκριμένη κατηγορία δοκιμών, όπως αυτή ορίζεται με βάση συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.

7. Δίδεται δυνατότητα για περισσότερους από έναν χορηγούς σε μια κλινική δοκιμή.

— Κύριε Χονδρέλη, έχετε επισημάνει αρκετές φορές

την ανάγκη δημιουργίας ενός γραφείου κλινικών μελετών. Ποια θα είναι η χρησιμότητά του; Η δημιουργία γραφείου κλινικών μελετών στα νοσοκομεία αποτελεί πλέον πραγματικότητα. Το άρθρο 83 του πρόσφατου νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας που δημοσιεύθηκε στις 5/4/2023 αναφέρεται στη Σύσταση Αυτοτελούς Τμήματος Κλινικών Μελετών στα νοσοκομεία. Υπάρχει εμπειρία από αντίστοιχη λειτουργία παρόμοιων δομών σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες με πολύ καλά αποτελέσματα όσον αφορά στην παραγωγικότητα και την ποιότητα στη διεξαγωγή των κλινικών δοκιμών στα νοσοκομεία. Τα γραφεία κλινικών μελετών θα συνεισφέρουν σημαντικά στην τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων και το συντονισμό των απαιτούμενων διαδικασιών που αφορούν στη διεξαγωγή κλινικών δοκιμών στο εκάστοτε νοσοκομείο. Θα έχουν αρμοδιότητα για τη διασφάλιση της συνεργασίας και του συντονισμού των αρμόδιων τμημάτων των υπηρεσιών του νοσοκομείου, µε σκοπό την ομαλή διεξαγωγή της βιοϊατρικής έρευνας, σύμφωνα µε την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία, την ανάπτυξη, επίβλεψη και επιτήρηση των διοικητικών διαδικασιών της βιοϊατρικής έρευνας και την παρακολούθηση, σε συνεργασία µε την ιατρική υπηρεσία, του αρχείου των εγκεκριμένων κλινικών μελετών και ερευνητικών πρω-

|

τοκόλλων. Ουσιαστικά αναμένεται ότι τα γραφεία αυτά θα εξαλείψουν τις καθυστερήσεις, θα αυξήσουν την επιχειρησιακή ετοιμότητα και θα ευνοήσουν την ανάπτυξη κουλτούρας έρευνας και διαχειριστικών αλλαγών που απαιτούνται στο επίπεδο νοσοκομείων.

— Άποκεντρωμένες κλινικές δοκιμές. Τι ακριβώς εννοούμε και πώς μπορεί να «δουλέψει» ένα τέτοιο σύστημα;

Το παρόν και το μέλλον της Κλινικής Έρευνας συνδέεται

άμεσα με την αξιοποίηση της τεχνολογίας, στοχεύοντας

τελικά στη διεύρυνση της γνώσης και στην έλευση νέων

θεραπευτικών λύσεων πολύ συντομότερα σε σχέση με το παρελθόν. Προς την κατεύθυνση αυτήν κινούνται

και οι Αποκεντρωμένες Κλινικές Δοκιμές (Decentralised Clinical Trials - DCTs).

Πρόσφατα δημοσιεύτηκαν οι πρώτες συστάσεις

αναφορικά με τη διεξαγωγή τους, με στόχο την ευθυγράμμιση όλων των εμπλεκομένων. Η προσπάθεια

αυτή έχει τη βάση της στην κοινή πρωτοβουλία ACT EU (Accelerating Clinical Trials in the EU), η οποία έχει

σκοπό να ενισχύσει ακόμη περισσότερο την Ευρώπη ως επιλογή για τη διεξαγωγή Κλινικής Έρευνας.

Οι Αποκεντρωμένες Κλινικές Δοκιμές βασίζονται στην πρόοδο των ψηφιακών εργαλείων, στην ανάπτυξη της τηλεϊατρικής, καθώς και στη δυνατότητα παροχής κινητής υγειονομικής περίθαλψης. Περιλαμβάνει πτυχές, όπως επισκέψεις ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού στην οικία των συμμετεχόντων, εξ αποστάσεως ενημέρωση και παρακολούθηση, απευθείας αποστολή φαρμάκων, ακόμη και ηλεκτρονική συγκατάθεση.

Η νέα φιλοσοφία των DCTs προβλέπει τη διεξαγωγή των κλινικών δοκιμών, έχοντας στο επίκεντρο όχι το νοσοκομείο, όπως μέχρι πρότινος, αλλά τον ίδιο τον συμμετέχοντα, στοχεύοντας στη διευκόλυνσή του, κατά την πραγματοποίηση των σχετικών διαδικασιών.

— Τι χρειάζεται από πλευράς Πολιτείας για να αλλάξει το πρόσωπο των κλινικών μελετών στη χώρα μας; Το πρώτο και πλέον βασικό είναι η ευαισθητοποίηση και η ουσιαστική ενασχόληση του υπουργείου Υγείας με

το θέμα των κλινικών μελετών. Οφείλω να πω ότι τα τελευταία τρία χρόνια έχουν γίνει σημαντικά βήματα σε αυτή την κατεύθυνση από πλευράς υπουργείου. Η Υπουργική Απόφαση για τη Συγκρότηση Ομάδας Εργασίας για την ανάπτυξη των Κλινικών Μελετών και

Τα οφέλη από την κλινική έρευνα είναι πολλά και πολυσήμαντα και αφορούν τους ασθενείς, τους επαγγελματίες της Υγείας, την εθνική οικονομία και το ΕΣΥ.

Βιοϊατρικής Έρευνας στη χώρα, τον Οκτώβριο του περασμένου έτους, επισημοποιεί έναν δίαυλο επικοινωνίας

της Πολιτείας με τους εμπλεκόμενους με την κλινική

έρευνα φορείς. Η διοργάνωση από το υπουργείο Υγείας

της διημερίδας με τίτλο: «Re-imagining Clinical Trials in Greece» στη Θεσσαλονίκη, στις 14-15 Δεκεμβρίου 2022,

έδωσε τη δυνατότητα ουσιαστικής «ζύμωσης» όλων

των φορέων στα θέματα που αφορούν στην Κλινική

Έρευνα και στη δημιουργία προτάσεων για την ανάπτυξη των κλινικών μελετών στη χώρα μας. Μία από τις

προτάσεις ήταν και η σύσταση του Γραφείου Κλινικών Μελετών, η υλοποίηση της οποίας αποτελεί την αρχή

σε μια σειρά απαραίτητων ενεργειών και παρεμβάσε-

ων που χρειάζεται να υλοποιηθούν για να επιτευχθεί ο κοινός μας στόχος. Έχουν ταυτοποιηθεί οι περιοχές

που χρειάζονται βελτίωση με στόχο την ανάπτυξη των

κλινικών δοκιμών στην Ελλάδα:

• Απλοποίηση των διαδικασιών & βελτίωση του απαιτούμενου χρόνου μέσω της επικαιροποίησης του σχετικού νομικού πλαισίου.

• Δημιουργία κουλτούρας κλινικών μελετών στα νοσοκομεία μέσω δημιουργίας & επένδυσης σε εκπαιδευτικά προγράμματα.

• Θέσπιση κινήτρων για νοσοκομεία και φαρμακευτικές επιχειρήσεις για περαιτέρω επενδύσεις σε R&D.

• Ψηφιακός εκσυγχρονισμός στο χώρο της Υγείας και κυρίως των νοσοκομείων, ώστε η χώρα μας να μπορεί να αξιοποιήσει την ψηφιακή τεχνολογία και στη διεξαγωγή

κλινικών δοκιμών. Η δυνατότητα υλοποίησης αποκεντρωμένων κλινικών δοκιμών θα αποτελέσει σύντομα

ένα βασικό κριτήριο για την επιλογή μιας χώρας για τη διεξαγωγή μιας κλινικής δοκιμής.

• Διευκόλυνση της συμμετοχής ασθενών στις κλινικές δοκιμές μέσω της ανάπτυξης κεντρικού σημείου πρό-

ΓΙΆΝΝΗΣ ΧΌ ΝΔΡ Ε ΛΗΣ

σβασης (platform) ή πύλης (portal) σε πληροφορίες, της οργάνωσης ενημερωτικής καμπάνιας & εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη η ανάπτυξη και λειτουργία ενός Εθνικού Πληροφοριακού Συστήματος για τη Βιοϊατρική Έρευνα στη χώρα μας, το οποίο θα συνεισφέρει σημαντικά στην πληροφόρηση των ασθενών, αλλά και της ερευνητικής κοινότητας γενικότερα.

— Δεν υπάρχει μάθημα κλινικών μελετών στις Σχολές Ιατρικής, όπως αναφέρθηκε σε πρόσφατο συνέδριο.

Πόσο μεγάλο «κενό» δημιουργεί στη γνώση ενός μελλοντικού γιατρού; Το έλλειμμα αυτό αποτελεί μια δυσάρεστη συνθήκη για όλους όσοι εμπλέκονται στο χώρο αυτό. Είναι παράδοξο για έναν φοιτητή Ιατρικής να γνωρίζει για πρώτη

φορά περί κλινικής έρευνας μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του.

Η

κλινική έρευνα δείχνει, σήμερα, το δρόμο για τη διεύρυνση της γνώσης και, φυσικά, τις θεραπευτικές

επιλογές του αύριο. Συνεπώς, ο φοιτητής κουβαλά πράγματι ένα κενό, το οποίο καλείται να καλύψει σε δεύτερο χρόνο, με έμμεσους τρόπους (προσωπική προσπάθεια, αυτο-εκπαίδευση, εμπλοκή σε ερευνητικά προγράμματα ως μέλος ερευνητικής ομάδας κ.ά.).

Η πρόταση, λοιπόν, από πλευράς μας είναι διαρκής: ένταξη μαθήματος για την κλινική έρευνα στο προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών των ιατρικών σχολών.

Μια εξαιρετική προσπάθεια που βρίσκεται σε λειτουργία τα τελευταία χρόνια είναι αυτή της υλοποίησης Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών από το Πανεπιστήμιο της Αθήνας, καθώς και από άλλους φορείς. Η επιτυχία των προγραμμάτων αυτών αναδεικνύει έτι περαιτέρω την επιτακτική ανάγκη για την κάλυψη του κενού αυτού. ■

Ο

Γιάννης Χονδρέλης, PhD, είναι απόφοιτος του Τμήματος Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Πατρών και κάτοχος διδακτορικού διπλώματος από το Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Πατρών. Εργάστηκε για δύο

έτη ως ερευνητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστήμιου του Calgary, στον Καναδά. Έχει έναν σημαντικό αριθμό δημοσιεύσεων σε έγκριτα διεθνή επιστημονικά περιοδικά και έχει συμμετάσχει σε πλήθος ελληνικών και διεθνών συνεδρίων.

Το 1994 ξεκίνησε την καριέρα του στη φαρμακευτική εταιρεία ΦΆΡΜΆΣΕΡΒ - ΛΙΛΛΥ, ως συνεργάτης Επιστημονικής Ενημέρωσης και στη συνέχεια και επί σειρά ετών διετέλεσε Product Manager, Group Product Manager και Marketing Manager. Τον Ιούνιο του 2004 ανέλαβε καθήκοντα διευθυντή Κλινικών Ερευνών, το 2009 προήχθη σε Sr. διευθυντή Κλινικών Ερευνών & Εγκρίσεων και από τον Ιανουάριο του 2020 κατέχει τη θέση του διευθυντή του Ιατρικού Τμήματος της ΦΆΡΜΆΣΕΡΒ - ΛΙΛΛΥ. Συμμετέχει ενεργά στις δραστηριότητες του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) ως συντονιστής της ομάδας εργασίας για τις κλινικές μελέτες και ως μέλος της ομάδας εργασίας του υπουργείου Υγείας για την ανάπτυξη των Κλινικών Μελετών και της Βιοϊατρικής Έρευνας στη χώρα.

συναγερμού για την πανδημία

ΤΗ Λ Η ΞΗ ΤΗΣ Ε ΚΤΑΚΤΗΣ ΑΝ Α ΓΚΗΣ για την πανδημία

κήρυξε ο Δρ Tedros Adhanom Ghebreyes, γενικός διευ-

θυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) στις

5 Μαΐου, επισημαίνοντας ωστόσο ότι μπορεί να έληξε

η έκτακτη ανάγκη, όμως τα κράτη σε εθνικό επίπεδο

πρέπει να είναι σε επιφυλακή. Για το λόγο αυτόν, για πρώτη φορά στην ιστορία του ΠΟΥ, τίθενται σε εφαρμογή οι Διεθνείς Κανονισμοί Υγείας.

Όπως εξήγησε, έπειτα από την εμφάνιση της πανδημίας στη Γουχάν της Κίνας, ο ίδιος στις 30 Ιανουαρίου

2020, κατόπιν συμβουλής της Επιτροπής Έκτακτης Ανάγκης που συγκλήθηκε βάσει των Διεθνών Κανονισμών Υγείας, κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία διεθνούς ανησυχίας για την παγκόσμια

έξαρση του COVID-19, που είναι το υψηλότερο επίπεδο συναγερμού σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο.

Φτάνοντας στο σήμερα και μετά από τρία δύσκολα χρόνια πανδημίας, η Επιτροπή Έκτακτης Ανάγκης στην τελευταία συνεδρίασή της του πρότεινε να κηρύξει το τέλος της έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία διε-

και η ανάκαμψη των

συστημάτων υγείας!

θνούς ενδιαφέροντος, το οποίο και έκανε. Ωστόσο, συμπλήρωσε ότι αυτό δεν σημαίνει ότι ο

COVID-19 έχει τελειώσει ως παγκόσμια απειλή για την

Υγεία, εξηγώντας ότι αυτό βασίζεται στο γεγονός ότι

υπάρχουν εβδομάδες που χάνεται μια ζωή κάθε τρία

λεπτά λόγω της COVID-19 και αυτοί είναι μόνο οι θά-

νατοι που γνωρίζουμε. Ο ιός, όπως είπε, εξακολουθεί

να σκοτώνει και να εμφανίζει νέες παραλλαγές. Και

μπορεί η επίσημη καταγραφή θανάτων να είναι σχεδόν 7

εκατομμύρια θάνατοι, αλλά, όπως γνωρίζουν οι ειδικοί, ο απολογισμός είναι πολύ υψηλότερος - τουλάχιστον

βυθίζοντας εκατομμύρια ανθρώπων στη φτώχεια. Επίσης, προκάλεσε σοβαρές κοινωνικές αναταραχές, με τα σύνορα κλειστά, τις μετακινήσεις περιορισμένες, τα σχολεία κλειστά και εκατομμύρια ανθρώπους να βιώνουν μοναξιά, απομόνωση, άγχος και κατάθλιψη. Ο COVID-19 επιδείνωσε όμως και τα πολιτικά ρήγματα, εντός και μεταξύ των εθνών, καθώς έχει διαβρώσει την εμπιστοσύνη μεταξύ ανθρώπων, κυβερνήσεων και θεσμών, που τροφοδοτείται από έναν χείμαρρο παραπληροφόρησης, και έχει αποκαλύψει τις έντονες ανισότητες του κόσμου μας, με τις φτωχότερες και πιο ευάλωτες κοινότητες να έχουν πληγεί περισσότερο και τις τελευταίες να έχουν πρόσβαση σε εμβόλια και άλλα εργαλεία.

Τώρα, όμως, για πάνω από έναν χρόνο, η πανδημία βρίσκεται σε πτωτική τάση, με την ανοσία του πληθυσμού να αυξάνεται από εμβολιασμούς και λοιμώξεις, η θνησιμότητα να μειώνεται και η πίεση στα συστήματα υγείας να μειώνεται.

ΠΡ ΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΕ ΕΦΑΡΜΟΓ Η ΟΙ ΔΙΕΘΝΕ Ι Σ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ Ι ΥΓΕ Ι ΑΣ Ο Δρ Tedros Adhanom Ghebreyes επεσήμανε ότι κατόπιν συμβουλής της Επιτροπής αποφάσισε να χρησιμοποιήσει μια διάταξη των Διεθνών Κανονισμών Υγείας, που δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ στο παρελθόν, για τη δημιουργία μιας Επιτροπής Αναθεώρησης για την ανάπτυξη μακροπρόθεσμων, μόνιμων συστάσεων για τις χώρες σχετικά με τον τρόπο διαχείρισης του COVID-19

σε συνεχή βάση.

Επιπλέον, η νέα έκδοση του Παγκόσμιου Σχεδίου Στρατηγικής Ετοιμότητας και Αντίδρασης για τον COVID-19 του ΠΟΥ περιγράφει το ποιες ενέργειες πρέπει

να κάνουν οι χώρες για την προστασία της κοινότητας.

ΟΧΙ ΣΤΗ ΔΙ Α ΛΥΣΗ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜ ΑΤΩΝ ΥΓΕ Ι ΑΣ Σύμφωνα με τον Δρα Tedros Adhanom Ghebreyes, το χειρότερο πράγμα που θα μπορούσε να κάνει οποιαδήποτε χώρα τώρα είναι να χρησιμοποιήσει αυτές τις ειδήσεις ως αφορμή για να διαλύσει τα συστήματα που έχει κατασκευάσει ή να στείλει το μήνυμα στους πολίτες της ότι το COVID-19 δεν είναι τίποτα ανησυχητικό.

20 εκατομμύρια.

Τα συστήματα υγείας, εξήγησε ο Δρ Tedros Adhanom Ghebreyes, έχουν διαταραχθεί έκτοτε σοβαρά, με εκατομμύρια ανθρώπους να χάνουν τις βασικές υπηρεσίες υγείας, συμπεριλαμβανομένων των εμβολιασμών που

σώζουν ζωές για παιδιά. Όμως η νόσος COVID-19 ήταν

κάτι πολύ περισσότερο από μια κρίση υγείας.

Προκάλεσε σοβαρή οικονομική αναταραχή, διαγράφοντας τρισεκατομμύρια από το ΑΕΠ, διατάραξε τα ταξίδια και το εμπόριο, κλείνοντας επιχειρήσεις και

«Αυτό που σημαίνει αυτή η είδηση είναι ότι είναι καιρός οι χώρες να περάσουν από τη λειτουργία έκτακτης ανάγκης στη διαχείριση του COVID-19 μαζί με άλλες μολυσματικές ασθένειες. Τονίζω ότι δεν πρόκειται για μια στιγμιαία απόφαση. Είναι μια απόφαση που έχει εξεταστεί προσεκτικά εδώ και αρκετό καιρό, έχει προγραμματιστεί και ληφθεί με βάση μια προσεκτική ανάλυση των δεδομένων. Εάν χρειαστεί, δεν θα διστάσω να συγκαλέσω μια άλλη Επιτροπή Έκτακτης Ανάγκης εάν ο COVID-19 θέσει για άλλη μια φορά τον κόσμο μας σε κίνδυνο», τόνισε επίσης.

ΠΟΥ: ΤΑ ΣΥΣΤ Η ΜΑΤΑ ΥΓΕ Ι ΑΣ ΑΡΧ Ι ΖΟΥΝ ΝΑ

ΑΝΑΚ Α ΜΠΤΟΥΝ ΑΠ Ο ΤΗΝ ΠΑΝΔΗΜ Ι Α

Σε συνέχεια της ανακοίνωσης για τη λήξη του συναγερμού διεθνώς για την πανδημία, μία νέα έρευνα του

Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) έρχεται να διαπι-

στώσει ότι μετά τα τρία δύσκολα χρόνια της COVID-19, τα συστήματα υγείας στις χώρες έχουν αρχίσει να δείχνουν τα πρώτα σημαντικά σημάδια ανάκαμψης. Σύμφωνα με την ενδιάμεση έκθεση του ΠΟΥ, η οποία έγινε κατά τη διάρκεια του Νοεμβρίου 2022 με Ιανουάριο 2023 και αποτελεί τον 4ο κύκλο της παγκόσμιας έρευνας παλμών του ΠΟΥ σε 222 χώρες συνολικά, οι 139 χώρες που ανταποκρίθηκαν ανέφεραν συνεχιζόμενες

διακοπές σχεδόν στο 1/4 των υπηρεσιών κατά μέσο

όρο. Σε 84 χώρες όπου είναι δυνατή η ανάλυση τάσεων, το ποσοστό των διαταραγμένων υπηρεσιών μειώθηκε κατά μέσο όρο από 56% τον Ιούλιο-Σεπτέμβριο 2020 σε 23% τον Νοέμβριο 2022- Ιανουάριο 2023.

Οι συνεχιζόμενες διακοπές οφείλονται τόσο σε παράγοντες ζήτησης όσο και σε παράγοντες προσφοράς, συμπεριλαμβανομένων των χαμηλών επιπέδων αναζήτησης υγειονομικής περίθαλψης στις κοινότητες καθώς και της περιορισμένης διαθεσιμότητας εργαζομένων στον τομέα της Υγείας και άλλων πόρων υγειονομικής περίθαλψης, όπως ανοιχτές κλινικές ή διαθέσιμα αποθέματα φαρμάκων και προϊόντων.

ΤΑ ΠΡ ΩΤΑ ΑΞΙΟΣΗΜΕ Ι ΩΤΑ ΣΗΜ Α ΔΙΑ ΑΝ Α ΚΑΜΨΗΣ

Σε αυτή τη νέα έρευνα, λιγότερες χώρες ανέφεραν σκό-

πιμη μείωση της πρόσβασης σε όλες τις πλατφόρμες παροχής υπηρεσιών και τις βασικές λειτουργίες δημόσιας υγείας από τις αναφορές 2020-2021, γεγονός που δείχνει ένα σημαντικό βήμα για την επιστροφή στα προ πανδημικά επίπεδα παροχής υπηρεσιών και την ευρύτερη λειτουργία του συστήματος. Μέχρι το τέλος του 2022, οι περισσότερες χώρες ανέφεραν ενδείξεις μερικής ανάκαμψης των υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών για τη σεξουαλική, την αναπαραγωγική, την υγεία της μητέρας, του νεογνού, του παιδιού και των εφήβων, την ανοσοποίηση, τις μεταδοτικές ασθένειες (συμπεριλαμβανομένης της ελονοσίας, του HIV, της φυματίωσης και άλλων σεξουαλικά μεταδιδόμενων λοιμώξεων), τις παραμελημένες τροπικές ασθένειες, τις μη μεταδοτικές ασθένειες, τη διαχείριση ψυχικών, νευρολογικών διαταραχών και διαταραχών χρήσης ουσιών, τη φροντίδα για ηλικιωμένους και την παραδοσιακή ή τη συμπληρωματική φροντίδα.

Ωστόσο, παρά τα σημάδια ανάκαμψης, οι διακοπές

παροχής υπηρεσιών εξακολουθούν να υφίστανται σε όλες τις χώρες σε όλες τις περιοχές και τα επίπεδα εισοδήματος, καθώς και στις περισσότερες ρυθμίσεις παροχής υπηρεσιών και περιοχές εξυπηρέτησης ανιχνευτών. Οι χώρες αντιμετωπίζουν επίσης αυξανόμενες καθυστερήσεις υπηρεσιών -πιο συχνά σε υπηρεσίες προσυμπτωματικού ελέγχου, διάγνωσης και θεραπείας μη μεταδοτικών ασθενειών- που μπορεί να οδηγήσουν σε αρνητικές συνέπειες, καθώς οι άνθρωποι καθυστερούν την πρόσβαση στην έγκαιρη περίθαλψη. ■

Η ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΔΡΑ!

Του Α ΡΗ ΜΠΕΡΖΟΒ Ι ΤΗ

Ο ΓΕ Ω ΡΓΙΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΠΟΥΛΟΣ, ο μεγαλύτερος

επενδυτής στο χώρο της ιδιωτικής Υγείας, σπουδαίος

άντρας με αξιομνημόνευτα επιτεύγματα, άλλαξε τον

ρου των παροχών νοσηλευτικών υπηρεσιών στην Ελ-

λάδα, καθώς κατάφερε να κάνει πραγματικότητα το

όνειρο που είχε από την αρχή της επιχειρηματικής του

πορείας: Να κλείσει τις πόρτες των αεροπλάνων για

τους Έλληνες ασθενείς που αναζητούσαν απεγνωσμένα

μια αξιοπρεπή περίθαλψη στο εξωτερικό.

O Γεώργιος Αποστολόπουλος, που γεννήθηκε στην

Κόρινθο, είναι ο άνδρας που σήκωσε ψηλά τον τομέα της

ιδιωτικής Υγείας και ανέβασε τον πήχυ στην ποιότητα των

υπηρεσιών υγείας. Είναι ο επιχειρηματίας που σήκωσε

την ελληνική σημαία στη Μόσχα, στην Παλαιστίνη και στα

Βαλκάνια, τολμώντας να επενδύσει και να δημιουργήσει

σε δύσκολα χρόνια κλινικές και διαγνωστικά κέντρα.

Ο Δρ Γεώργιος Β. Αποστολόπουλος ιδρύει το 1984 το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών στο Μαρούσι με τρεις στόχους:

1) «Κανένας Έλληνας στο εξωτερικό για νοσηλεία». 2) «Οι πόρτες του Ιατρικού να αντικαταστήσουν τις πόρτες των αεροπλάνων». 3) «Το μεγάλο ραντεβού της Επιστήμης με την Τεχνολογία» - συνάντηση επιστημονικού δυναμικού υψηλών προδιαγραφών με ιατρική τεχνολογία αιχμής. Πριν σπούδασε οικονομικά στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών (ΑΣΟΕΕ) και είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου MIDDLESEX UNIVERSITY του Λονδίνου. Έχει γράψει σειρά βιβλίων με αντικείμενο την Οργάνωση και Διοίκηση Νοσηλευτικών Μονάδων, τα οποία και δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής στα ΤΕΙ Αθηνών. Ο Δρ Γεώργιος Αποστολόπουλος δεν καταλάβαινε από δυσκολίες, ακόμη και πολιτικές και γεωπολιτικές, όταν είχε μια ιδέα που θεωρούσε ότι θα βελτίωνε το επίπεδο των προσφερόμενων υπηρεσιών υγείας. Έτσι στο τέλος της δεκαετίας του ’80 περνά

ένα ακόμη «βήμα μπροστά», με τη λειτουργία ιδιωτικής

νοσηλευτικής πτέρυγας και υπηρεσίας άμεσης ιατρικής

βοήθειας με ιδιόκτητα ασθενοφόρα, για πρώτη φορά στην ιστορία της τότε ΕΣΣΔ, στο μεγαλύτερο κρατικό νοσοκομείο της Μόσχας. Ένα χρόνο μετά εγκαινιάζεται το Ιατρικό Κέντρο Μόσχας. Δεν είναι τυχαίο ότι τα εγκαίνια του Ιατρικού Διαβαλκανικού Θεσσαλονίκης έγιναν (το 2000) από τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ.

Το 1995 με 20μελή ομάδα εξειδικευμένων ιατρών επισκέπτεται τη Λωρίδα της Γάζας για περίθαλψη ασθενών και εκπαιδευτικούς σκοπούς. Ο Παλαιστίνιος ηγέτης, Γιασέρ Αραφάτ, αναθέτει στο Ιατρικό Αθηνών μελέτη οργάνωσης του παλαιστινιακού Εθνικού Συστήματος Υγείας, της Λωρίδας της Γάζας, αλλά και της Δυτικής Όχθης.

Επίσης, ίδρυσε ένα δίκτυο πολυδύναμων διαγνωστι-

κών κέντρων στη Σόφια, στο Βουκουρέστι, στο Βελιγράδι και στα Σκόπια.

Παράλληλα όμως ο Γεώργιος Αποστολόπουλος είναι ο άνδρας τον οποίο ευγνωμονούν εκατομμύρια των

Ελλήνων, γιατί έδωσε λύση σε ένα τεράστιο πρόβλημα

των Ελλήνων ασθενών: να έχουν τον καλύτερο γιατρό

του κόσμου μόλις μερικά χιλιόμετρα από την πόρτα του σπιτιού τους. Είναι τεράστια η προσφορά του Γεωργίου Αποστολόπουλου στην ελληνική κοινωνία!

Από τα πρώτα κιόλας χρόνια που ξεκίνησε η λειτουργία του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών στο Μαρούσι κατάφερε να κερδίσει την εμπιστοσύνη διακεκριμένων Ελλήνων γιατρών που είχαν φύγει, ώστε να επαναπατριστούν

και να προσφέρουν τη γνώση και την πείρα που έχουν αποκτήσει στο εξωτερικό στην υπηρεσία των ασθενών στην Ελλάδα. Ό,τι τους υποσχέθηκε το υλοποίησε και μάλιστα χωρίς να φείδεται του κόστους. Η σύγχρονη ιατρική τεχνολογία τούς ακολουθεί και εδώ στην πατρίδα, βασικό εργαλείο για να μπορούν να πραγματοποιούν με επιτυχία επεμβάσεις που μέχρι πρότινος δεν ήταν εφικτές. Οι ρομποτικές επεμβάσεις, αλλά γενικότερα οι πρωτοποριακές επεμβάσεις είναι πλέον ρουτίνα στο Ιατρικό, με τους ασθενείς να έχουν γρήγορη ανάρρωση και να μην κινδυνεύουν από ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις. Έτσι, δεν χρειάζεται πλέον οι Έλληνες ασθενείς να πουλήσουν το σπίτι τους για να πληρώσουν τα έξοδα για ένα χειρουργείο στο εξωτερικό από κορυφαίο γιατρό, που συνήθως αυτός είναι Έλληνας. Δεν χρειάζεται να

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ

Ο ισχυρός και τολμηρός

άνδρας της Υγείας!

Ο Δρ Γεώργιος Αποστολόπουλος με την οικογένειά του.

διαλύονται οικογένειες, αφού κάποιοι από την οικογένεια

θα πρέπει να συνοδεύσουν τον ασθενή για πολλούς μήνες

στο ταξίδι. Τέλος στην ανασφάλεια, γιατί ασθενής και

συνοδοί δεν γνωρίζουν ξένες γλώσσες, καθώς και στο

φόβο της μετακίνησης και διαμονής σε μια ξένη χώρα.

Τα κρατικά ασφαλιστικά ταμεία δεν χρειάζεται να

δαπανούν εκατοντάδες ευρώ για τη θεραπεία ασθενών

στο εξωτερικό, αφού τώρα με τα ίδια χρήματα μπορούν

να δώσουν φροντίδα σε χιλιάδες ασθενείς (είναι γνωστό

τι πλήρωναν πριν τα ασφαλιστικά ταμεία).

Περισσότερο κερδισμένες βγήκαν οι ασφαλιστικές

εταιρείες, οι οποίες μπορούν να προσφέρουν με μι-

κρότερο κόστος ασφαλιστικά προγράμματα υγείας, να πληρώνουν με μειωμένο κόστος τις υπηρεσίες υγείας και να έχουν περισσότερους ασφαλισμένους πελάτες τους ικανοποιημένους. Αξίζει μάλιστα εδώ να αναφέρουμε τη

σημαντική παρατήρησή του για το ρόλο του ασφαλιστή: «Ο ασφαλιστής ασκεί λειτούργημα σε δύσκολες στιγμές δίπλα στον συνάνθρωπό του», τονίζοντας ότι πρέπει «οι ασφαλιστές να γυρίσουν στις πωλήσεις ασφαλειών εγκαταλείποντας το ομιχλώδες τοπίο των επενδυτικών

προγραμμάτων. Για να επιβιώσουν!».

Εξάλλου σημαντικό ρόλο έπαιξε ο Γεώργιος Αποστολόπουλος στις σχέσεις με την Ένωση Ασφαλιστικών

Εταιρειών Ελλάδας, όταν στις αρχές του 1990 ξεκίνησαν με τον Δημήτρη Κοντομηνά τις πρώτες συζητήσεις

για συνεργασίες των ασφαλιστικών εταιρειών με το

Ιατρικό Κέντρο.

Τα νέα δεδομένα, λοιπόν, που δημιούργησε στο

χώρο της Υγείας ο Γεώργιος Αποστολόπουλος σύντομα

οδήγησαν το Ιατρικό σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης

στον τομέα της ιδιωτικής υγείας, καθώς και στην κο-

ρυφή της ελληνικής επιχειρηματικότητας. Παράλληλα,

οδήγησαν και τους υπόλοιπους ομίλους στον τομέα

της ιδιωτικής υγείας να παρέχουν καλύτερες υπηρεσίες

ιατρικής φροντίδας.

Σήμερα, περίπου 40 χρόνια μετά από την ίδρυσή του, το Ιατρικό Κέντρο έχει μετεξελιχθεί σε κορυφαίο όμιλο υγειονομικής περίθαλψης στην Ελλάδα και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, που διαθέτει 8 υπερσύγχρονα νοσοκομεία χωρητικότητας 1.200 κλινών και συνεργάζεται με περισσότερους από 2.800 γιατρούς όλων των ειδικοτήτων, με διεθνή σταδιοδρομία στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, ενώ απασχολεί περισσότερους από 3.000 υπαλλήλους.

Η τελευταία σημαντική διάκριση για τον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών έρχεται από το «Forbes», το οποίο σε έρευνά του τον κατέταξε ανάμεσα στις 100 μεγαλύτερες επιχειρήσεις με κριτήριο το επίπεδο διαφάνειας

σε θέματα Περιβαλλοντικής, Κοινωνικής και Εταιρικής Διακυβέρνησης (ESG). Ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών αποτελεί τη μόνη επιχείρηση του κλάδου Υγείας που έλαβε τη συγκεκριμένη διάκριση, επιβεβαιώνοντας τις πρωτοποριακές πρακτικές και τη συνολική αναπτυξιακή στρατηγική του ομίλου στο χώρο.

Για την επιχειρηματική του δράση έχει τιμηθεί από την ελληνική Πολιτεία με σημαντικές βραβεύσεις, όπως εκείνη από το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο ως του πιο Επιτυχημένου Αυτοδημιούργητου Επιχειρηματία. Το 2003 έλαβε το βραβείο «Leaders of the Year» με σταθερή παρουσία του ονόματός του στη λίστα με τους «20 Επιχειρηματίες με την καλύτερη φήμη στην Ελλάδα». Ο Γεώργιος Αποστολόπουλος έχει πλέον μεταλαμπαδεύσει το πνεύμα του στους άξιους γιους του Βασίλη και Χρήστο, γι’ αυτό και το Ιατρικό παραμένει στην αιχμή της πρωτοπορίας και βρίσκεται πάντα ένα βήμα μπροστά.

Θεωρούμε ότι για αυτήν την τεράστια προσφορά του στην ελληνική κοινωνία, καθώς και στον ασφαλιστικό κλάδο, θα έπρεπε να βραβευθεί από τις ασφαλιστικές εταιρείες. Ελπίζουμε ότι ο πρόεδρος της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου θα αναλάβει την πρωτοβουλία για μια τέτοια τιμητική εκδήλωση! ■

υπηρεσίες που προσφέρει

άνδρες!

ΟΤΑΝ ΣΥΖΗΤΑΜΕ ΓΙΑ ΥΓΕΙΑ, οφείλουμε να γνωρίζουμε τις διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα και το κενό που υπάρχει μεταξύ τους. Οι άνδρες ζουν λιγότερο από τις γυναίκες και δεν υπάρχει μοναδική εξήγηση γιατί συμβαίνει αυτό. Αντ’ αυτού, υπάρχει ένα πολύπλοκο μίγμα βιολογικών και κοινωνικών παραγόντων, καθώς και διαφορετικές συμπεριφορές που εξηγούν αυτό το κενό.

Οι άνδρες υπολείπονται των γυναικών στο προσδόκιμο ζωής λόγω των παρακάτω παραγόντων:

Γράφει ο ΚΩΝΣΤΑΝΤ Ι ΝΟΣ Μ.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝ Ι ΔΗΣ, MD, PhD, FACS, MAMSE, Adjunct Professor of Surgery Ohio State University, USA, επιστημονικός

διευθυντής Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, διευθυντής Γενικής, Ογκολογικής, Λαπαροσκοπικής και Ρομποτικής

Χειρουργικής Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, πρόεδρος της Παγκόσμιας Επιστημονικής

Εταιρείας Ρομποτικής Χειρουργικής.

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ Ι ΠΑΡΑ ΓΟΝΤΕΣ

• Φυλετικά χρωμοσώματα.

• Ορμόνες.

• Ανατομία αναπαραγωγικού συστήματος.

• Μεταβολισμός.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ Ι ΠΑΡΑ ΓΟΝΤΕΣ

• Εργασιακό άγχος.

• Έλλειψη κοινωνικών δικτύων και υποστήριξης.

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

• Συμπεριφορά αυξημένου ρίσκου.

• Επιθετικότητα και βία.

• Κάπνισμα.

• Αλκοόλ και εξαρτησιογόνες ουσίες.

• Διατροφικές συνήθειες.

• Έλλειψη φυσικής άσκησης.

• Έλλειψη προληπτικού ιατρικού ελέγχου.

Παρά τα παραπάνω δεδομένα, η ιατρική επιστήμη

και συγκεκριμένα η τεχνολογία στη Χειρουργική, καθώς

και η συνεχής βελτίωση των απεικονιστικών εξετάσεων

και των φαρμακευτικών σκευασμάτων έχουν βοηθήσει

ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚ Η και

ΡΟΜΠΟΤΙΚ Η ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚ

να γίνουν άλματα προόδου στην έγκαιρη διάγνωση και

αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας των ανδρών,

σε μία προσπάθεια να μειωθεί το χάσμα της υγείας

ανάμεσα στα δύο φύλα.

Συγκεκριμένα στη Γενική Χειρουργική, πλέον μπορεί

να αντιμετωπιστεί με επιτυχία η συντριπτική πλειοψηφία

των χειρουργικών νόσων του άνδρα.

Οι συχνότερες επεμβάσεις Γενικής Χειρουργικής στους άνδρες είναι οι εξής:

• Κ Η ΛΗ Αφορά την προπέτεια ενδοκοιλιακών οργά-

νων ή λίπους διαμέσου αδυναμίας/οπής στο κοιλιακό τοίχωμα. Η συχνότερη περίπτωση στους άνδρες αφορά τη βουβωνοκήλη και αντιμετωπίζεται με απόλυτη επιτυχία είτε λαπαροσκοπικά με την εξωπεριτοναϊκή τεχνική (TEP) είτε ρομποτικά με τη διακοιλιακή προπεριτοναϊκή

τεχνική (TAPP). Σε όλες τις περιπτώσεις ακρογωνιαίος

λίθος της επέμβασης είναι η τοποθέτηση πλέγματος.

Άλλες κήλες που ταλαιπωρούν συχνά τους άνδρες είναι η κήλη αθλητών, η ομφαλοκήλη και η κοιλιοκήλη. Η

χειρουργική τεχνική που εφαρμόζουμε είναι κυρίως η λαπαροσκοπική με πλέγμα και στις πιο δύσκολες περιπτώσεις ή υποτροπές η ρομποτική τεχνική. Η εμπειρία της χειρουργικής μας ομάδας στη Λαπαροσκοπική Χειρουργική κήλης ξεπερνά τις 8.000 και στη Ρομποτική Χειρουργική τις 700.

• ΠΑΧΥΣΑΡΚ Ι Α Μετά από προσεκτική εκτίμηση και μελέτη του ασθενούς και εφόσον έχουν αποτύχει οι συντηρητικές θεραπείες και οι αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες, η λύση επίκειται σε επεμβάσεις παχυσαρκίας.

Η συχνότερη επέμβαση είναι η επιμήκης γαστρεκτομή ή αλλιώς το γαστρικό μανίκι. Διενεργείται λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά και αφορά στην επιμήκη εκτομή μέρους του στομάχου, ώστε να μειωθεί η χωρητικότητά του. Κατηγοριοποιείται ως γαστρο-περιοριστική επέμβαση.

• ΧΟΛΟΛΙΘ Ι ΑΣΗ Οι λίθοι στη χοληδόχο κύστη μπορεί να προκαλέσουν οξεία χολοκυστίτιδα (φλεγμονή της χοληδόχου κύστεως), μπορεί να αποφράξουν τη χοληδόχο κύστη οδηγώντας σε ύδρωπα, δύναται να ξεφύγουν από

τη χοληδόχο κύστη και να αποφράξουν τον χοληδόχο

πόρο προκαλώντας ίκτερο και χολαγγειίτιδα ή μπορεί

να προκαλέσουν οξεία παγκρεατίτιδα. Η θεραπεία της

χολολιθίασης, καθώς και των επιπλοκών της είναι η χολοκυστεκτομή, η οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί

είτε λαπαροσκοπικά είτε και ρομποτικά. Η χειρουργική

μας ομάδα εφάρμοσε πρώτη στον κόσμο τη ρομποτική

χολοκυστεκτομή διά μίας μόνο μικρής τομής στον ομφαλό με άριστα αποτελέσματα. Η εμπειρία της ομάδας

μας στη λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή ξεπερνά τις

6.000 επεμβάσεις και στη ρομποτική χολοκυστεκτομή περισσότερες από 800.

• ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΟΚ Η ΛΗ – ΓΑΣΤΡΟΟΙΣΟΦΑΓΙΚ Η

τις επεμβάσεις γαστρεκτομής ρομποτικά μαζί με πλήρη λεμφαδενικό καθαρισμό.

• ΟΞΕ Ι Α ΣΚΩΛΗΚΟΕΙΔ Ι ΤΙΔΑ Αφορά στην οξεία φλεγμονή της σκωληκοειδούς απόφυσης και είναι αρκετά συχνή στον νεαρό ανδρικό πληθυσμό. Με χρήση 2 λαπαροσκοπικών εργαλείων 5 χιλιοστών και της κάμερας στο σημείο του ομφαλού πραγματοποιούμε σκωληκοειδεκτομή και καθαρίζουμε επιμελώς όλη την κοιλία, ώστε ελαχιστοποιούνται οι πιθανότητες για απόστημα μετά την επέμβαση.

ΠΑΛΙΝΔΡ

Ο ΜΗΣΗ (ΓΟΠ) Άλλο ένα είδος κήλης που συναντάται συχνά στους άνδρες. Σε αυτήν την πάθη-

ση μέρος του στομάχου προπίπτει προς το θώρακα με

αποτέλεσμα ο κάτω οισοφαγικός σφιγκτήρας να μη

λειτουργεί σωστά και να παλινδρομούν υγρά του στο-

μάχου προς τον οισοφάγο, προκαλώντας οπισθοστερ-

νικό καύσο και άλγος. Σε προχωρημένες καταστάσεις

οι ασθενείς αναγκάζονται να κοιμούνται σχεδόν όρθιοι

και αρκετές φορές ταλαιπωρούνται από αναπνευστικές

λοιμώξεις, λαρυγγίτιδες, καθώς και αρρυθμίες. Με τη Ρομποτική Χειρουργική πραγματοποιούμε διόρθωση της

διαφραγματοκήλης και θολοπλαστική. Στη συντριπτική πλειοψηφία η επέμβαση διαρκεί 1-2 ώρες και οι ασθενείς εξέρχονται του νοσοκομείου την επόμενη ημέρα.

Έχοντας από τις μεγαλύτερες εμπειρίες παγκοσμίως στη

ρομποτική διόρθωση της διαφραγματοκήλης, σε αριθμό

που ξεπερνά τις 2.000 επεμβάσεις, είμαστε βέβαιοι για

το άριστο αποτέλεσμα της μεθόδου αυτής, δίνοντας σε

λίγη ώρα λύση σε ένα χρόνιο πρόβλημα που μειώνει

αρκετά την ποιότητα ζωής των ασθενών. Σημειωτέον

ότι η δική μας εμπειρία στη διόρθωση της διαφραγματοκήλης και της ΓΟΠ ξεπερνά τις 2.000 επεμβάσεις.

• ΚΑΡΚ Ι ΝΟΣ ΣΤΟΜ Α ΧΟΥ Από το 2006 κάνουμε όλες

ΚΩΝΣΤΆ ΝΤ Ι Ν ΌΣ Μ. ΚΩΝΣΤΆ ΝΤΙΝ Ι ΔΗΣ

• ΚΑΡΚ Ι ΝΟΣ ΠΑΧ ΕΟΣ ΕΝΤ Ε ΡΟΥ Η Λαπαροσκοπική παλιότερα και τα τελευταία 16 χρόνια η Ρομποτική Χειρουργική είναι η επιλογή μας για την αφαίρεση του πάσχοντος τμήματος του παχέος εντέρου και τον λεμφαδενικό καθαρισμό. Σε περιπτώσεις καρκίνου του ορθού, η ρομποτική τεχνική που χρησιμοποιούμε μας επιτρέπει να αποφεύγουμε τη μόνιμη κολοστομία, εκτός εάν ο όγκος είναι πάνω στον πρωκτικό δακτύλιο. Επίσης δεν κάνουμε προσωρινή ειλεοστομία.

• ΠΕΡΙΕΔΡΙΚΟ ΑΠΟΣΤΗΜΑ - ΣΥΡΙΓΓΙΟ- ΑΙΜΟΡΡΟΪΔΟΠΑΘΕΙΑ - ΚΥΣΤΗ ΚΟΚΚΥΓΟΣ Και οι 4 παθήσεις ορίζονται ως περιπρωκτικές παθήσεις. Σε όλες τις περιπτώσεις, ανάλογα με το περιστατικό, την πολυπλοκότητά του, καθώς και τις προεγχειρητικές απεικονιστικές

και την κλινική εξέταση του άνδρα, αντιμετωπίζουμε το περιστατικό με πλειάδα σύγχρονων και παλαιότερων τεχνικών που περιλαμβάνουν την απολίνωση αιμορροϊδικών όζων υπό υπέρηχο και αιμορροϊδοπηξία (HAL-RAR), τη χρήση laser για αντιμετώπιση της αιμορροιδοπάθειας, των περιεδρικών συριγγίων και της κύστης κόκκυγα, τη διάνοιξη και παροχέτευση των περιεδρικών αποστημάτων σε επείγουσα βάση, καθώς και όλες τις κλασικές μεθόδους σε προχωρημένες καταστάσεις των ανωτέρω παθήσεων, όπως αιμορροϊδεκτομή, μέθοδος Setton για περιεδρικά συρίγγια κ.τ.λ. Οι παραπάνω παθήσεις είναι αρκετά συχνές στους άνδρες. ■

Ο Δρ Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης, MD, PhD, FACS, MAMSE, είναι διευθυντής της Κλινικής Γενικής, Ογκολογικής, Λαπαροσκοπικής και Ρομποτικής Χειρουργικής, Ιατρικό Κέντρο Άθηνών, επιστημονικός διευθυντής του Ομίλου Ιατρικού Άθηνών, Adjunct Professor of Surgery, Ohio State University, USA, Governor του Ελληνικού Τμήματος Άμερικανικού Κολεγίου Χειρουργών, εισερχόμενος πρόεδρος της Παγκόσμιας Επιστημονικής Εταιρείας Ρομποτικής Χειρουργικής CRSA, μέλος του Διεθνούς Διοικητικού Συμβουλίου της Society of Robotic Surgery.

Έχει αφιερώσει την καριέρα του στην εκπαίδευση των νέων χειρουργών τόσο στη Λαπαροσκοπική όσο

και στη Ρομποτική Χειρουργική. Εκατοντάδες χειρουργοί έχοντας εκπαιδευτεί δίπλα του πλέον διαπρέπουν

σε νοσοκομεία και πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού. Πραγματοποίησε πρώτος στον κόσμο -μετά από πρόσκληση της κατασκευάστριας εταιρείας- ρομποτικές επεμβάσεις διά μίας μοναδικής τομής. Το καλοκαίρι του 2021 η κατασκευάστρια εταιρεία του ρομποτικού συστήματος τον αναγνώρισε ως top general surgery performer για όλο τον κόσμο ανάμεσα σε χιλιάδες χειρουργών.

Από ποιες παθήσεις κινδυνεύει

η ΚΑΡΔΙ Α των ανδρών!

Ο Ρ ΟΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙ Α Σ ΣΥΝ Ι ΣΤΑΤΑΙ στο να κυκλοφορήσει ως αντλία οξυγονωμένο αίμα σε ολόκληρο το

σώμα και τα όργανά μας και ως επίσης να αντλήσει το

μη οξυγονωμένο αίμα και πάλι από όλο το σώμα μας

και να το προωθήσει στους πνεύμονες για τον εμπλουτισμό του σε οξυγόνο. Θεωρείται το σημαντικότερο όργανο του οργανισμού μας μαζί με τον εγκέφαλο.

Οι καρδιακές παθήσεις είναι η κύρια αιτία θανάτου για τους άνδρες και τις γυναίκες παγκοσμίως. Είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια σειρά νοσημάτων που επηρεάζουν την καρδιά, συμπεριλαμβανομένης της στεφανιαίας νόσου, της καρδιακής ανεπάρκειας, των αρρυθμιών, της βαλβιδικής καρδιακής νόσου, των μυοκαρδιοπαθειών, της

Γράφει ο ΣΤ Ε ΛΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝ Ι ΔΗΣ, καρδιολόγος, διευθυντής Β' Καρδιολογικής Κλινικής Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ.

AΦΙΕΡΩΜΑ | Η ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΔΡΑ

αθηρωματικές πλάκες ρήγνυνται εντός του αγγείου, με αποτέλεσμα να σχηματισθεί θρόμβος, που έχει σαν συνέπεια το φράξιμο του στεφανιαίου αγγείου (οξύ έμφραγμα). Αντιμετωπίζεται φαρμακευτικά, αλλά η συνηθέστερη αντιμετώπιση είναι η αγγειοπλαστική (μπαλονάκι-stent). Υπάρχουν εξελιγμένες τεχνικές και ειδικά υλικά που σχεδόν όλα τα αγγεία μπορούν να διανοιχθούν. Εάν όχι, τότε γίνεται το γνωστό Bypass (αορτοστεφανιαία παράκαμψη-καρδιοχειρουργική επέμβαση).

Καρδιακή ανεπάρκεια: Η καρδιακή ανεπάρκεια εμφανίζεται όταν η καρδιά για διάφορους λόγους δεν

περικαρδίτιδας και της μυοκαρδίτιδας.

Στεφανιαία νόσος (CAD): Είναι ο πιο κοινός τύπος καρδιακής νόσου στους άνδρες. Εμφανίζεται όταν οι αρτηρίες που παρέχουν αίμα στην ίδια την καρδιά στενεύουν λόγω συσσώρευσης αθηρωματικής πλάκας.

Αυτό μπορεί να προκαλέσει πόνο στο στήθος (στηθάγχη), δύσπνοια και οξύ έμφραγμα. Συνήθως αυτές οι

μπορεί να κυκλοφορήσει αποτελεσματικά το αίμα. Αυτό μπορεί να συμβεί λόγω βλάβης στον καρδιακό μυ από οξύ έμφραγμα, μυοκαρδιοπάθεια, αρρυθμία, υψηλή αρτηριακή πίεση ή άλλους παράγοντες. Τα συμπτώματα της καρδιακής ανεπάρκειας περιλαμβάνουν κόπωση, δύσπνοια, ταχυκαρδία, και οίδημα στα πόδια. Αντιμετωπίζεται συνήθως φαρμακευτικά (υπάρχουν

νέα φάρμακα ελπιδοφόρα). Επίσης με εμφύτευση ειδικών συσκευών σε ειδικές περιπτώσεις. Βασικό είναι

να αντιμετωπιστεί η αιτία που προκαλεί την καρδιακή ανεπάρκεια.

Βαλβιδική καρδιοπάθεια: Πρόκειται για μια κατάσταση που επηρεάζει βαλβίδα ή βαλβίδες της καρδιάς, οι οποίες ελέγχουν τη ροή του αίματος εντός αυτής. Η βαλβιδική καρδιακή νόσος μπορεί να προκληθεί από συγγενές ελάττωμα, λοίμωξη, φθορά των βαλβίδων που σχετίζεται με την ηλικία. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν δύσπνοια, πόνο στο στήθος, ταχυκαρδίες, κόπωση, αρρυθμίες και ζάλη. Εάν δεν αντιμετωπιστούν, οδηγούν συνήθως σε καρδιακή ανεπάρκεια. Αντιμετωπίζεται χειρουργικά-θωρακοσκοπικά ή με εμφύτευση διαδερμικά νέων βαλβίδων.

Άρρυθμίες: Οι αρρυθμίες είναι μη φυσιολογικοί

καρδιακοί ρυθμοί που μπορεί να προκαλέσουν την

καρδιά να χτυπά πολύ

γρήγορα, πολύ αργά ή ακανό-

νιστα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ζαλάδα, λιποθυ-

μία, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και σε ορισμένες

περιπτώσεις ξαφνική καρδιακή ανακοπή. Αντιμετω-

πίζονται φαρμακευτικά, με εμφύτευση βηματοδότη ή

απινιδωτή ή με καυτηριασμό (Ablation) των ηλεκτρικών κυκλωμάτων που προκαλούν αρρυθμίες. Πάντα

πρέπει να ελέγχονται τα μέλη της οικογένειας σε περιπτώσεις κακοήθους αρρυθμίας. Μπορεί να υπάρ-

χει σπανίως γενετική προδιάθεση, ειδικά σε ξαφνικό θάνατο.

Μυοκαρδιοπάθειες: Είναι ειδικά νοσήματα που

οφείλονται σε βλάβη του μυοκαρδιακού κυττάρου

που έχει σαν συνέπεια την αλλαγή της αρχιτεκτονικής

της καρδιάς, με αποτέλεσμα την υπερτροφία των τοι-

χωμάτων της ή τη λέπτυνση αυτών με αύξηση ή όχι

της διαμέτρου των κοιλοτήτων της καρδιάς. Συνήθως οδηγούν σε καρδιακή ανεπάρκεια, αρρυθμίες ή σπανί-

ΣΤ Ε ΛΙ ΌΣ ΚΩΝΣΤΆ ΝΤΙΝ Ι ΔΗΣ

ως σε ανακοπή. Αντιμετωπίζονται φαρμακευτικά ή και χειρουργικά (σπανιότερα). Επειδή μπορεί να υπάρχει γενετική προδιάθεση συνιστάται έλεγχος της οικογένειας.

Περικαρδίτιδα - Μυοκαρδίτιδα: Η καρδιά περιβάλλεται από έναν υμένα που ονομάζεται περικάρδιο.

Συνήθως ιοί από νοσήματα όπως γρίπη, κορονοϊός κ.ά. μπορεί να προσβάλλουν το περικάρδιο ή και το μυοκάρδιο, με αποτέλεσμα να δημιουργείται φλεγμονή με παραγωγή υγρού (περικαρδιακό) ή όχι. Προκαλούν πόνο, δύσπνοια και σπανίως καρδιακή ανεπάρκεια (μυοκαρδίτιδα). Αντιμετωπίζονται φαρμακευτικά και σπανίως χειρουργικά.

Οι παράγοντες κινδύνου για καρδιακές παθήσεις στους άνδρες περιλαμβάνουν την ηλικία, το οικογενειακό ιστορικό, την υψηλή αρτηριακή πίεση, την υψηλή χοληστερόλη, το κάπνισμα, την παχυσαρκία, τον διαβήτη και τον καθιστικό τρόπο ζωής. Άνδρες που έχουν ιστορικό καρδιακής νόσου στην οικογένεια τους ή που έχουν άλλους παράγοντες κινδύνου θα πρέπει να μιλήσουν με τον ιατρό τους σχετικά με τον κίνδυνο και τρόπους μείωσής του.

Η πρόληψη και η θεραπεία των καρδιακών παθήσεων στους άνδρες περιλαμβάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως τακτική άσκηση, διατήρηση υγιεινής διατροφής, διακοπή του καπνίσματος και διενέργεια ειδικών ιατρικών εξετάσεων. Συμπερασματικά, οι καρδιακές παθήσεις αποτελούν σημαντικό πρόβλημα για τους άνδρες και πρέπει να κατανοήσουν τους τύπους και τους παράγοντες κινδύνου των καρδιακών παθήσεων, καθώς και τρόπους πρόληψης και διαχείρισής τους, λαμβάνοντας προληπτικά μέτρα για την υγεία της καρδιάς τους, ώστε να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιακής νόσου και να εξασφαλίσουν τη συνολική υγεία και ευεξία. ■

Ο Στέλιος Κωνσταντινίδης είναι καρδιολόγος, διευθυντής Β' Καρδιολογικής Κλινικής ΥΓΕΙΆ, αντιπρόεδρος Επιστημονικού Συμβουλίου Νοσοκομείου Υγεία.

ΕΚΠ ΆΙ ΔΕΥΣΗ & Ά Κ Ά ΔΗΜ Ά ΪΚΟ Ι Τ Ι ΤΛΟΙ

• Πτυχιούχος της Ιατρικής Σχολής του Ελληνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Άθηνών, 1981. • Τίτλος ιατρικής ειδικότητας Καρδιολογίας της Ιατρικής Σχολής Άθηνών, 1989. • Πιστοποίηση εκτέλεσης υπερήχων καρδιάς (υπουργείο Υγείας). • Πτυχιούχος μετά από εξετάσεις σε μετεκπαιδευτικά σεμινάρια της Ελληνικής

Άγγειοχειρουργικής Εταιρείας.

ΚΛΙΝΙΚΟ & ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΕΝΔΙ ΆΦ Ε ΡΟΝ

• Οξέα Στεφανιαία Σύνδρομα. • Καρδιακή Άνεπάρκεια. • Υπέρταση.

ΔΙ Ά ΚΡ Ι ΣΕΙΣ

• European Boards of Cardiology. • Άντιπρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου ΔΘΚΆ «Υγεία». • Συντονιστής

Παθολογικού Τομέα ΔΘΚΆ «Υγεία».

παρέχουν ουσιαστική στήριξη

στους καπνιστές!

Σ Υ ΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΕΥΡΩΒΑΡ Ο ΜΕΤΡΟ του 2020, το 42% των Ελλήνων κάνει χρήση καπνικών προϊόντων και

το 17% είναι πρώην καπνιστές, ποσοστά πολύ υψηλό-

τερα από αυτά των Ευρωπαίων, που είναι 22% και 27%

αντίστοιχα. Ιδιαίτερα δημοφιλή φαίνεται να είναι και

τα νεότερα καπνικά προϊόντα (ηλεκτρονικό και θερμαινόμενο τσιγάρο), με 17% και 9% να τα έχουν δοκιμάσει

σύμφωνα με την ίδια πηγή, ποσοστό που πιθανότατα

να έχει αυξηθεί τα τελευταία 3 έτη.

Όπως επισημαίνει η Παρασκευή Κατσαούνου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ,

υπεύθυνη Μονάδας Πνευμονολογίας και Αναπνευστι-

κής Ανεπάρκειας Α’ ΚΕΘ ΓΝΑ «Ο Ευαγγελισμός», είναι καθοριστικής σημασίας η γνώση των επιπτώσεων του καπνίσματος στην υγεία των ατόμων. Συγκεκριμένα

η κατανάλωση καπνού είναι η πρώτη αιτία καρκίνου

που μπορεί να προληφθεί, με το 27% των καρκίνων

να αποδίδεται στο κάπνισμα και 16 τύποι καρκίνων να

σχετίζονται με το κάπνισμα, με κορυφαίο τον καρκίνο

του πνεύμονα (80-90% των καρκίνων του πνεύμονα

σχετίζεται άμεσα με τη χρήση του καπνού) και άλλους

καρκίνους (ουροδόχου κύστεως, παγκρέατος, ωοθη-

κών). Ακόμα και κακοήθειες στα παιδιά σχετίζονται με

την έκθεσή τους σε παθητικό κάπνισμα τόσο κατά την

εγκυμοσύνη όσο και μετά τη γέννησή τους.

Οι επιπτώσεις είναι εξίσου δυσμενείς για πλειάδα

ασθενειών όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα, η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, οι λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος, ο σακχαρώδης διαβήτης κ.ά. Συγκεκριμένα το 90% των εμφραγμάτων του μυοκαρδίου που συμβαίνουν σε άντρες ηλικίας μικρότε-

ρης των 50 ετών έχει ως κύριο αίτιο το κάπνισμα. Σε

καμία περίπτωση τα παραπάνω δεν πρέπει να αποτε-

λούν στίγμα για τους καπνιστές, οι οποίοι ως εξαρτη-

μένοι από τη νικοτίνη αποτελούν θύματα.

Σύμφωνα με την κ. Κατσαούνου, η διακοπή του

καπνίσματος είναι ιδιαίτερα δύσκολη (αναφερόμενα

ποσοστά επιτυχίας 3-5%), όταν γίνεται μεμονωμένα

και με ατομική και μόνο προσπάθεια. Επιπλέον ακόμη

και οι λίγοι που τα καταφέρνουν και δηλώνουν αποφασισμένοι να παραμείνουν μακριά από το τσιγάρο, συχνά υποτροπιάζουν. Τα ποσοστά αυτά είναι ιδιαίτερα χαμηλά ακόμη κι όταν υπάρχει ιατρικός λόγος

που επιβάλλει τη διακοπή καπνίσματος, όπως στους

εμφραγματίες (14 %).

Η μεγάλη δυσκολία στη διακοπή του καπνίσματος

δεν θα πρέπει να ερμηνευτεί ως αδιαφορία των καπνιστών για την υγεία τους ή ανοησία. Απλά αναδεικνύει ουσιαστικά την εντονότατη ψυχολογική και σωματική εξάρτηση την οποία προκαλεί το τσιγάρο, ώστε όπως όλες οι εξαρτησιογόνες ουσίες απαιτεί όχι μόνο ισχυρότατη βούληση, αλλά και εξειδικευμένη ιατρική βοήθεια για να επιτευχθεί απεξάρτηση.

Σ’ αυτό το σημείο τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος μπορούν να βοηθήσουν όχι κάνοντας αντικαπνιστική εκστρατεία και στείρα κινδυνολογία για τις ασθένειες που προκαλεί το κάπνισμα, αλλά παρέχοντας ουσιαστική, οργανωμένη, συστηματική, επιστημονική και συνεχή στήριξη. Έχει υπολογιστεί ότι μόνο 10% των καπνιστών που αποπειρώνται να διακόψουν το κάπνισμα αναζητά βοήθεια, παρά το ότι αυτό δεκαπλασιάζει την πιθανότητα να τα καταφέρουν. Τα ποσοστά επιτυχίας διακοπής αυξάνονται σημαντικότατα στα Ειδικά Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος και φτάνουν έως 64% στα ιατρεία του ΕΚΠΑ. ■

Τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος

θεραπεία!

Γράφει ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΗΣ, ουρολόγος, διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής Metropolitan Hospital.

και «αγκαλιάζει» την ουρήθρα. Είναι για την ακρίβεια στο σημείο διασταύρωσης του ουροποιητικού με το αναπαραγωγικό σύστημα. Εχει σχήμα και μέγεθος που μοιάζουν με κάστανο και η λειτουργία του είναι η παραγωγή ενός μέρους από το σπερματικό υγρό. Συνεπώς η προστατίτιδα μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην ούρηση, αλλά και στη γονιμότητα.

Η ΠΡΟΣΤΑΤ Ι ΤΙΔΑ, ΠΡ Ο ΒΛΗΜΑ ΠΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΕ Ι σε μεγάλο βαθμό το ουρολογικό ιατρείο, είναι μια φλεγμονή του προστάτη που εμφανίζεται στους άνδρες από την ήβη μέχρι περίπου τα 50 με μεγαλύτερη συχνότητα. Μετά από αυτή την ηλικία είναι που συνήθως εμφανίζονται οι άλλες ασθένειες, όπως η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη και ο καρκίνος του προστάτη.

Ο προστάτης είναι ένας αδένας του αναπαραγωγικού συστήματος που βρίσκεται στη βάση της ουροδόχου κύστης

ΠΟΥ ΟΦΕ Ι ΛΕΤΑΙ ΚΑΙ Π Ω Σ ΕΜΦΑΝ Ι ΖΕΤΑΙ Η προστατίτιδα οφείλεται συνήθως σε μικρόβια που φτάνουν στον προστάτη μέσω της ουρήθρας. Είναι από τις λίγες ασθένειες του ουροποιητικού συστήματος που «προβληματίζουν» τόσο τον

ΠΡΟΣΤΑΤ Ι ΤΙΔΑ: Αίτια, συμπτώματα, διάγνωση και

ασθενή. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν πρόκειται

τόσο για νόσο όσο για ένα σύνδρομο που εμφανίζεται

με διάφορες κλινικές μορφές. Δεδομένου δε ότι αυτές

οι μορφές έχουν διαφορετικές θεραπευτικές προσεγ-

γίσεις, η κλινική αξιολόγηση της προστατίτιδας πρέπει

να είναι ιδιαίτερα λεπτομερής και σχολαστική.

Ο πρώτος διαχωρισμός των μορφών της προστατίτιδας έγινε το 1978 από δύο Αμερικανούς μικροβιολόγους, τους Stamey - Meares, και αυτές είναι: η οξεία μικροβιακή προστατίτιδα, η χρόνια μικροβιακή προστατίτιδα, η μη μικροβιακή προστατίτιδα και η προστατοδυνία (δυσφορία ή πόνος στην περιοχή του προ-

στάτη ή στην πυελική περιοχή). Όλες αυτές οι μορφές

εμφανίζονται με διαφορετικού βαθμού ερεθιστικά συμπτώματα όπως νυκτουρία, συχνουρία, διαφορετικού

βαθμού δυσκολία στην ούρηση και την εκσπερμάτιση, επιτακτική ούρηση (ξαφνική ισχυρή επιθυμία για ούρη-

ση που είναι δύσκολο να ανασταλεί), πόνος που μπορεί να εμφανιστεί σε διάφορα σημεία των γεννητικών ορ-

γάνων κατά την ούρηση και την εκσπερμάτιση, μερικές

φορές αίμα στο σπέρμα, μερικές φορές δυσκολία στη

στύση, ενώ ο πυρετός και το ρίγος αφορούν συνήθως

στην οξεία προστατίτιδα. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η ύπαρξη προστατίτιδας για μεγάλο χρονικό

διάστημα μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα του σπέρματος με τελικό αποτέλεσμα τη στειρότητα.

Π Ω Σ Τ Ι ΘΕΤΑΙ Η ΔΙ Α ΓΝΩΣΗ

Η απλούστερη αλλά και η πλέον ακριβής μέθοδος για

τη διάκριση της μικροβιακής από τη μη μικροβιακή

προστατίτιδα είναι η καλλιέργεια του προστατικού εκκρίματος με τέσσερα δείγματα που προτάθηκε το 1968

ΚΩΝΣΤΆ ΝΤ Ι Ν ΌΣ Κ Ά ΡΆ ΜΆΝΗΣ

από τους Stamey - Meares και εξακολουθεί να είναι η βάση για τη διάγνωση και τη θεραπευτική αντιμετώπιση της φλεγμονής. Η καλλιέργεια αυτή μας δίνει πληροφορίες για την παρουσία ή την απουσία μικροβίου, για το είδος του μικροβίου, καθώς και για την ευαισθησία του στα αντιβιοτικά, αυτά δηλαδή που «πιάνουν»

το συγκεκριμένο μικρόβιο. Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί αρκετές φορές και ανάλογα με το είδος του μικροβίου, απαιτείται μακροχρόνια αγωγή, γεγονός που καθιστά την επιλογή του σωστού αντιβιοτικού κρίσιμης σημασίας.

Η καλλιέργεια γίνεται ως εξής: Πρώτα παίρνουμε δείγματα πρώτης και δεύτερης ούρησης («ξεπλύματος») από την ουρήθρα, μετά δείγμα προστατικού υγρού με μάλαξη του προστάτη και, στη συνέχεια, ακόμα ένα δείγμα ούρων. Ουσιαστικά, δηλαδή, πρόκειται για τρία δείγματα ούρων και μία μάλαξη. Όλες αυτές οι λήψεις γίνονται ανώδυνα, χωρίς τη χρήση εργαλείων.

ΘΕΡΑΠΕ Ι Α Η θεραπεία γίνεται βάσει της καλλιέργειας που περιγράφεται παραπάνω. Έχοντας τα αποτελέσματά της μπορούμε πλέον να χορηγήσουμε στοχευμένα το κατάλληλο αντιβιοτικό, σε συνδυασμό με αντιφλεγμονώδη και φάρμακα που διευκολύνουν την ούρηση.

Είναι σκόπιμο μετά το πέρας της θεραπείας να επαναλαμβάνεται η καλλιέργεια για να ελεγχθεί/επιβεβαι-

ωθεί η εξάλειψη του μικροβίου. Η θεραπεία συνήθως

είναι ικανοποιητική, ωστόσο τα άτομα με ιστορικό προστατίτιδας καλό θα είναι να ελέγχονται πιο συχνά για την περίπτωση υποτροπής της. ■

Ο Κωνσταντίνος Καραμάνης είναι ουρολόγος, διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής Metropolitan Hospital.

Σπούδασε Βιολογία στη Φυσικομαθηματική Σχολή του Πανεπιστημίου Άθηνών και κατόπιν συνέχισε τις σπουδές του στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Άθηνών. Ξεκίνησε την ειδικότητα της Ουρολογίας από το Άντικαρκινικό Νοσοκομείο Μεταξά, συνέχισε στο Γενικό Νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» Άθηνών και την τελείωσε στο Τζάνειο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά. Κατόπιν εξετάσεων, πήρε την ειδικότητα του χειρουργού

ουρολόγου, καθώς και το ευρωπαϊκό δίπλωμα Ουρολογίας (European Board of Urology).

Συνέχισε τη μετεκπαίδευσή του στο Εδιμβούργο της Σκωτίας, εργαζόμενος στην αρχή ως Registrar και μετά ως λέκτορας στην Πανεπιστημιακή Ουρολογική Κλινική του Νοσοκομείου Western General Edinburgh με εξειδίκευση στην Άνδρική Στειρότητα, στην Ενδοουρολογία, στη Λιθοτριψία και την Ουροδυναμική. Συγχρόνως ασχολήθηκε με την εκπαίδευση των φοιτητών στην Ουρολογία και έδωσε σειρά διαλέξεων στα μετεκπαιδευτικά μαθήματα της Πανεπιστημιακής Κλινικής.

Με την επάνοδό του στην Ελλάδα ξεκίνησε να εργάζεται στο ΙΚΆ (έως τον Φεβρουάριο του 2014) και στην αρχή στο Θεραπευτήριο Υγεία ως συνεργάτης ουρολόγος, αργότερα στην Κλινική Λευκός Σταυρός Πειραιά ως υπεύθυνος του Ουρολογικού και, τέλος, ως διευθυντής ουρολόγος στο Θεραπευτήριο Metropolitan, από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα.

ΚΙΡΣΟΚ

Η ΛΗ: Ο ύπουλος εχθρός

ανδρικής γονιμότητας!

Γράφει ο ΙΩ Α ΝΝΗΣ ΜΠΟΥΖΑΛ Α Σ, ουρολόγος, διευθυντής ΣΤ’ Ουρολογικής Κλινικής, Κλινική Ενδοουρολογίας και Ελάχιστα Επεμβατικής Αντιμετώπισης της Ουρολιθίασης Metropolitan General.

Η ΚΙΡΣΟΚ Η ΛΗ Ε Ι ΝΑΙ ΜΙΑ ΣΥΧΝ Η Π ΑΘΗΣΗ, εμφανίζεται στους νέους άνδρες και αποτελεί το συχνότερο, χειρουργικά διορθώσιμο αίτιο ανδρικής υπογονιμοτητας.

Είναι μια ύπουλη νόσος γιατί δεν δίνει πάντα συμπτώματα. Εμφανίζεται περίπου στο 25% των ενηλίκων με πρόβλημα γονιμότητας. Επηρεάζει τον αριθμό, την κινητικότητα και τη μορφολογία των σπερματοζωαρίων, ενώ σε νεαρούς εφήβους μπορεί να επηρεά-

σει αρνητικά την ανάπτυξη του όρχι και την παραγωγή

τεστοστερόνης.

Η ακριβής σχέση μεταξύ ανδρικής υπογονιμότητας

και κιρσοκήλης δεν είναι πλήρως γνωστή. Μελέτες

όμως έχουν δείξει ότι το σπέρμα βελτιώνεται μετά τη

χειρουργική αποκατάσταση και επίσης διορθώνονται

βλάβες στο DNA των σπερματοζωαρίων. Η διάγνωση

γίνεται με την κλινική εξέταση και επιβεβαιώνεται με το υπερηχογράφημα οσχέου.

Οι κύριες ενδείξεις χειρουργικής αντιμετώπισης της κιρσοκήλης, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ουρολογική Ένωση (ΕΑU), είναι οι ακόλουθες:

• Η καθυστέρηση στην ανάπτυξη ή η ατροφία του όρχι στην ίδια πλευρά με την κιρσοκήλη σε έφηβους ή νέους άνδρες.

• Το παθολογικό σπερμοδιάγραμμα σε νέους υπογόνιμους άνδρες.

• Η δυσμορφία στο όσχεο ή η εμφάνιση συμπτωμάτων.

Η αντιμετώπιση της κιρσοκήλης είναι κατά κύριο λόγο χειρουργική. Συγκεκριμένα, η μικροχειρουργική αποκατάσταση αποτελεί τη μέθοδο εκλογής με το μικρότερο ποσοστό υποτροπών-επιπλοκών και πραγματοποιείται από εξειδικευμένους ουρολόγους-ανδρολόγους.

Η μικροχειρουργική διόρθωση έχει τα καλύτερα αποτελέσματα επί των παραμέτρων του σπερμοδιαγράμματος και των ποσοστών επίτευξης κύησης.

Οφέλη που παρατηρούνται μετά τη χειρουργική δι-

όρθωση της κιρσοκήλης:

• Διατήρηση της ποιότητας του σπέρματος ή βελτίωσή του, όταν υπάρχουν διαταραχές οφειλόμενες στην πάθηση.

• Σημαντική βελτίωση του σπερμοδιαγράμματος στο 60-80% των ασθενών.

• Αναστολή της ορχικής βλάβης.

• Βελτίωση στα ποσοστά κυήσεων της τάξεως του 20-60%.

• Μετά τη διόρθωση της κιρσοκήλης σε εφήβους παρατηρείται αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης του σύστοιχου και του ετερόπλευρου όρχι.

• Ενδοκρινικές διαταραχές που σχετίζονται με την κιρσοκήλη μπορεί να εξομαλυνθούν μετά την αντιμετώπισή της.

Η δεξιότητα και η εμπειρία στη χρήση του χειρουργικού μικροσκοπίου προσφέρουν εξαιρετικά βελτιωμένα αποτελέσματα σε ουρολογικές επεμβάσεις, όπως η αντιμετώπιση της κιρσοκήλης, βοηθώντας σημαντικά τα υπογόνιμα ζευγάρια στην επίτευξη του στόχου τους. ■

της

ΑΝΔΡ Ο ΠΑΥΣΗ:

ή πραγματικότητα!

Γράφει ο ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΕΡΤΖΙ Ω ΤΗΣ, Δρ Πανεπιστημίου Αθηνών, χειρουργός ουρολόγος, διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής Επανορθωτικής και Χειρουργικής Ανδρολογίας

Μetropolitan General Ex.H.R. Institute of Urology UCL, U.K.

Η ΑΡΣΕΝΙΚ Η ΑΝΔΡ Ο ΠΑΥΣΗ ή η κλιμακτήριος των

αρσενικών είναι μια κατάσταση στην οποία οι άνδρες

πάσχουν από μία σύνθετη συμπτωματολογία, λόγω του

χαμηλού επιπέδου ανδρογόνων (τεστοστερόνης) με τη

γήρανση. Μετά την ηλικία των 40 ετών τα επίπεδα της

τεστοστερόνης (της λεγόμενης και ανδρικής ορμόνης,

δηλαδή το αντίστοιχο των οιστρογόνων της γυναίκας)

αρχίζει να μειώνεται και η ανδρόπαυση θεωρείται ότι

αρχίζει στην ηλικία στην οποία εμφανίζεται αυτή η παθογόνος συμπτωματολογία.

Οι υγιείς ηλικιωμένοι υποβάλλονται σε ποικίλες ορμονικές αλλαγές, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης των επιπέδων ανδρογόνων στο πλάσμα. Οι προσπάθειες να περιγραφούν αυτές οι αλλαγές ως η «αρσενική εμμηνόπαυση» ή η «αρσενική κλιμακτήριος» θεωρούνται

γενικά ως ανακριβείς, καθώς οι ριζικές αλλαγές που συμβαίνουν στις γυναίκες δεν συναντώνται στους άν-

δρες. Σε αντίθεση με την εμμηνόπαυση, η μείωση της

λειτουργίας των όρχεων στους άνδρες είναι σταδιακή και

πολλά συναφή συμπτώματα είναι ασαφή και μη ειδικά.

Παλαιότερα εθεωρείτο ότι η ανεπάρκεια ανδρογόνων

υπάρχει μόνο σε ηλικιωμένους άνδρες και όχι σε νεαρά άτομα. Πρόσφατα όμως η Εταιρεία του Γηράσκοντος

Άνδρα του Ηνωμένου Βασιλείου εξέδωσε οδηγία ότι οι

άνδρες θα πρέπει να παρακολουθούν την τεστοστερόνη

τους από την ηλικία των 30 ετών.

ΤΑ ΣΥΜΠΤΩ ΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΝΔΡ Ο ΠΑΥΣΗΣ;

Πρώτα εξ αυτών είναι τα συμπτώματα της σεξουαλι-

κής δυσλειτουργίας που θορυβούν τον άνδρα και τον

οδηγούν στον γιατρό, όπως η μειωμένη λίμπιντο (επιθυμία), η μειωμένη απόδοση στο σεξ, η κακή αντα-

πόκριση στους αναστολείς της PDE-5 (Βιάγκρα, Σιάλις

κ.λπ.). Ακόμη υπάρχει μείωση της μυϊκής μάζας και της

δύναμης. Γνωσιακή παρακμή και ιδιαίτερα μείωση της

οπτικοακουστικής μνήμης. Αρνητικές σκέψεις, μεταβολές

της διάθεσης όπως αυξημένη ευερεθιστότητα, θυμός, κατάθλιψη που μπορεί να προκαλέσουν διαταραχές

στη σχέση του με το άλλο φύλο.

Ακόμη παρατηρείται μειωμένη οστική μάζα που έχει ως αποτέλεσμα οστεοπενία και οστεοπόρωση. Τέλος, παρατηρείται αυξημένο υποδόριο λίπος γύρω από την κοιλιά, αλλά και αυξημένο σπλαχνικό λίπος, ενώ συχνές είναι οι διαταραχές του ύπνου και η χρόνια κόπωση.

ΥΠ Α ΡΧΕΙ ΘΕΡΑΠΕ Ι Α; Η θεραπεία υποκατάστασης της τεστοστερόνης είναι ένα αντικείμενο επιστημονικής διχογνωμίας εδώ και

πάρα πολλά χρόνια και ακόμα δεν πλήρως λυθεί. Η τεστοστερόνη είναι γνωστό ότι χρησιμοποιείται από τα καρκινικά προστατικά κύτταρα για τον πολλαπλασιασμό τους και χορηγώντας φάρμακα που καταστέλλουν την

έκκρισή της -τα λεγόμενα αντιανδρογόνα- καταφέρνουν

οι γιατροί να ελέγξουν τη νόσο.

Θεωρητικά, λοιπόν, η χορήγηση της τεστοστερόνης

ως θεραπεία για την ανδρόπαυση μπορεί να αυξήσει

τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη. Παρά

την αμφισβήτηση αυτή, η συμπλήρωση τεστοστερόνης αυξήθηκε σημαντικά τα τελευταία χρόνια, με αύξηση των πωλήσεων προϊόντων τεστοστερόνης από το 1993 σε ποσοστό μεγαλύτερο του 500%.

Επί του παρόντος διατίθενται στοματικά, διαδερμικά, ενδομυϊκά και υποδόρια εμφυτεύματα για κλινική χρήση. Η επιλογή γίνεται από τους γιατρούς βάσει των θεραπευτικών ενδείξεων και των προτιμήσεων των ασθενών.

Παρά το ευρύ φάσμα της προσφερόμενης θεραπείας με τεστοστερόνη, η σύντομη δράση της διαδερμικής σε τζελ μορφή τεστοστερόνης φαίνεται να είναι η περισσότερο κατάλληλη για τη θεραπεία γηρασκόντων ανδρών με ανεπάρκεια ανδρογόνων. Βέβαια, οποιαδήποτε συνεχιζόμενη στρατηγική για τη μείωση των συμπτωμάτων και των κινδύνων της ανδρόπαυσης θα πρέπει να ενσωματώνει στρατηγικές αλλαγής του τρόπου ζωής όπως βέλτιστη ισορροπημένη διατροφή, τακτικές ασκήσεις, διαχείριση άγχους και κατανάλωση καπνού και οινοπνεύματος με μέτρο. ■

Μύθος

ναι πιο σπάνιες στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες, στις οποίες μάλιστα η εμφάνισή τους μπορεί να σχετίζεται με την εγκυμοσύνη. Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto παρατηρείται τέσσερις φορές πιο συχνά στις γυναίκες παρά στους άνδρες. Αντίθετα, δεν υπάρχει διαφορά στη συχνότητα διάγνωσης του καρκίνου θυρεοειδούς, αναφέρεται όμως στη βιβλιογραφία ότι στους άνδρες η διάγνωση του καρκίνου θυρεοειδούς μπορεί να διαφύγει ευκολότερα της προσοχής.

Γράφει ο ΓΕ Ω ΡΓΙΟΣ ΣΑΚΟΡΑΦΑΣ, χειρουργός θυρεοειδούς & παραθυρεοειδών, επ. καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Αθηνών, επιστημονικός συνεργάτης Νοσοκομείων

ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ - ΙΑΤΡΙΚΟ ΨΥΧΙΚΟΥ - ΜΗΤΕΡΑ - ΥΓΕΙΑ.

ΟΙ ΠΑΘ Η ΣΕΙΣ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥ Σ αφορούν και τα δύο φύλα και όλες τις ηλικίες. Υπάρχουν εντούτοις κάποιες

ιδιαιτερότητες που αφορούν ειδικότερα τους άνδρες, κάποιες από τις οποίες αναφέρονται στη συνέχεια.

ΣΥΧΝ ΟΤΗΤΑ ΠΑΘ Η ΣΕΩΝ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥ Σ

ΣΤΟΥΣ Α ΝΔΡΕΣ

Οι περισσότερες παθήσεις του θυρεοειδούς είναι

σπανιότερες στους άνδρες. Ενδεικτικά αναφέρεται η

βρογχοκήλη που παρατηρείται τρεις φορές πιο συχνά

στις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες. Μάλιστα για το

λόγο αυτόν χαρακτηρίζεται από κάποιους (εσφαλμένα) σαν γυναικεία πάθηση. Επίσης οι θυρεοειδίτιδες εί-

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚ Η ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓ Ι Α ΣΤΟΥΣ Α ΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΠΑΘ Η ΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥ Σ Είναι γνωστό ότι ο θυρεοειδής ελέγχει -μέσω της ρύθμισης του κυτταρικού μεταβολισμού- τη λειτουργία πρακτικά όλων των οργανικών συστημάτων του ανθρωπίνου σώματος. Υπάρχουν σήμερα αρκετές ενδείξεις ότι οι παθήσεις θυρεοειδούς μπορεί να ευθύνονται για διάφορες διαταραχές της σεξουαλικής λειτουργίας στους άνδρες. Τόσο ο υποθυρεοειδισμός όσο και ο υπερθυρεοειδισμός συνδυάζονται με διαταραχή της στυτικής λειτουργίας όσο και της εκσπερμάτωσης. Ο υποθυρεοειδισμός συνδυάζεται με καθυστερημένη εκσπερμάτωση, ενώ αντίθετα ο υπερθυρεοειδισμός με πρόωση εκσπερμάτωση. Και οι δύο αυτές παθήσεις του θυρεοειδούς μπορεί επίσης να μειώσουν τη libido και τη στυτική λειτουργία. Τόσο ο υποθυρεοειδισμός όσο και ο υπερθυρεοειδισμός μπορεί να προκαλέσουν και άλλες παράλληλες διαταραχές (όπως του ψυχισμού και της λειτουργίας του αυτονόμου νευρικού συστήματος), που από μόνες τους μπορεί επίσης να προκαλέσουν διαταραχές της σεξουαλικής λειτουργίας στους άνδρες. Η αποκατάσταση του ευθυρεοειδισμού στις περιπτώσεις

αυτές μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα τη δραματική

βελτίωση της σεξουαλικής λειτουργίας στους άνδρες, εφόσον αυτή δεν οφείλεται σε άλλα αίτια [όπως αγγειοπάθεια, άλλες ορμονικές διαταραχές (π.χ. υπόφυσης ή επινεφριδίων κ.λπ.)].

ΠΑΘ Η ΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥ Σ ΚΑΙ ΥΠΟΓΟΝΙΜ ΟΤΗΤΑ ΣΤΟΥΣ Α ΝΔΡΕΣ Η υπογονιμότητα στους άνδρες μπορεί να οφείλεται σε διάφορα αίτια (όπως ορμονικές διαταραχές, ανατομικά προβλήματα, διαταραχές σεξουαλικής λειτουργίας,

Πώς επηρεάζουν τους άνδρες

οι παθήσεις του ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥ Σ!

γενετικές βλάβες κ.λπ.). Ο υποθυρεοειδισμός είναι μία επιπλέον αιτία υπογονιμότητας στους άνδρες (αν και παρατηρείται τρεις φορές σπανιότερα στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες), εφόσον δεν αντιμετωπιστεί σωστά. Έχει αποδειχθεί ότι ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να προκαλέσει αλλοίωση της σύστασης του σπερματικού υγρού και ολιγοσπερμία, πέραν των διαταραχών της σεξουαλικής λειτουργίας που αναφέρθηκαν

γαλύτερη αυτή δυσκολία οφείλεται κυρίως στον σωματότυπο του ασθενούς, καθώς οι άνδρες έχουν συνηθέστατα πιο βραχύ και «βαθύ» τράχηλο και είναι περισσότερο μυώδεις, καθιστώντας έτσι πιο δύσκολους τους χειρισμούς της επέμβασης. Η παχυσαρκία όταν υπάρχει καθιστά ακόμη πιο δύσκολη την επέμβαση.

Τα προβλήματα αυτά στους άνδρες μπορεί να γίνουν ακόμη πιο εμφανή σε κάποιες ειδικές περιπτώ-

παραπάνω. Η σωστή αντιμετώπιση του υποθυρεοει-

δισμού στους άνδρες μπορεί να οδηγήσει σταδιακά

στη βελτίωση της ποιότητας του σπέρματος και στην

αποκατάσταση της διαταραχής της γονιμότητας.

ΕΠΕΜΒΑ ΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥ Σ

ΣΤΟΥΣ Α ΝΔΡΕΣ - ΙΔΙΑΙΤΕΡ ΟΤΗΤΕΣ

Σε γενικές γραμμές, οι επεμβάσεις θυρεοειδούς στους

άνδρες είναι τεχνικά δυσκολότερες σε σχέση με τις ίδιες

επεμβάσεις στις γυναίκες. Αυτό αφορά τόσο την απλή

αφαίρεση του θυρεοειδούς (θυρεοειδεκτομή) όσο και

το λεμφαδενικό καθαρισμό τραχήλου (που γίνεται σε επιλεγμένους ασθενείς με καρκίνο θυρεοειδούς). Η με-

σεις, όπως:

• Γιγάντιες βρογχοκήλες (δηλαδή βρογχοκήλες με σημαντική αύξηση των διαστάσεων του θυρεοειδούς αδένα).

• Καταδυόμενες βρογχοκήλες (δηλαδή βρογχοκήλες που καθώς αυξάνονται σε μέγεθος επεκτείνονται μέσα στη θωρακική κοιλότητα, στην οποία καταδύονται επεκτεινόμενες από τον τράχηλο).

• Τοξικές βρογχοκήλες (ιδιαίτερα όταν είναι γιγάντιες ή καταδυόμενες, χαρακτηρίζονται από λίαν αυξημένη αιμάτωση και αγγείωση και συχνά συνοδεύονται από μεγαλύτερη απώλεια αίματος στη διάρκεια της επέμβασης).

AΦΙΕΡΩΜΑ | Η ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΔΡΑ

Για το λόγο αυτόν στις περιπτώσεις αυτές καλό είναι η επέμβαση θυρεοειδούς να γίνεται από εξειδικευμένο και έμπειρο χειρουργό θυρεοειδούς.

ΚΑΡΚ Ι ΝΟΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥ Σ, ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΟ Ι Ω ΔΙΟ ΚΑΙ

ΓΟΝΙΜ ΟΤΗΤΑ ΣΤΟΥΣ Α ΝΔΡΕΣ

Η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο χορηγείται σε επιλεγμένους ασθενείς με καρκίνο θυρεοειδούς σαν συμπλήρωμα της χειρουργικής επέμβασης (επικουρική ή adjuvant θεραπεία). Στους άνδρες μπορεί να προκαλέσει ολιγοσπερμία και μείωση των επιπέδων τεστοστε-

ΓΕ Ω ΡΓΙ ΌΣ Σ Ά ΚΌ ΡΆΦΆ Σ

ρόνης. Η υπογονιμότητα που παρατηρείται στις περιπτώσεις αυτές είναι παροδική και υποχωρεί σταδιακά στη διάρκεια των επόμενων μηνών.

ΠΑΘ Η ΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥ Σ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜ Ε ΝΟΥΣ Α ΝΔΡΕΣ Η διάγνωση των παθήσεων του θυρεοειδούς μπορεί να διαφύγει εύκολα στους ηλικιωμένους άνδρες.

Αυτό μπορεί να οφείλεται σε διάφορους λόγους:

• Στη δυσκολία πρόσβασης των ηλικιωμένων σε δομές υγείας, ιδιαίτερα όταν ζουν μόνοι τους ή σε δομές φιλοξενίας ή σε άτομα με οικονομικές δυσκολίες.

• Στο ότι κάποια από τα συμπτώματα που αναφέρθηκαν παραπάνω και που παραπέμπουν σε πάθηση του θυρεοειδούς αγνοούνται ή αποδίδονται στο γήρας. ■

Ο Γεώργιος Σακοράφας είναι εξειδικευμένος χειρουργός θυρεοειδούς & παραθυρεοειδών. Είναι επ. καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Άθηνών, τ. συντονιστής διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής «ΆΓΙΟΥ ΣΆΒΒΆ», επιστημονικός συνεργάτης Νοσοκομείων ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ - ΙΆΤΡΙΚΟ ΨΥΧΙΚΟΥ - ΜΗΤΕΡΆ - ΥΓΕΙΆ.

Διαθέτει μεγάλη εμπειρία στην αντιμετώπιση των χειρουργικών παθήσεων θυρεοειδούς & παραθυρεοειδών, με μακρόχρονη, συνεχή, συστηματική και σε βάθος ενασχόληση με το γνωστικό αυτό αντικείμενο.

Έχει εκτελέσει περί τις 2.700 θυρεοειδεκτομές (σε 480 ασθενείς με ταυτόχρονο λεμφαδενικό καθαρισμό

για καρκίνο θυρεοειδούς) και περισσότερες από 320 παραθυρεοειδεκτομές. Με μεγάλη εμπειρία και με θητεία σε θέσεις ευθύνης σε μεγάλα νοσοκομεία και το Πανεπιστήμιο των Άθηνών, διαθέτει την εμπειρία για την αντιμετώπιση ακόμη και δύσκολων - επιπλεγμένων περιστατικών (καρκίνος θυρεοειδούς με εκτεταμένη διασπορά, επανεπεμβάσεις για υποτροπή καρκίνου θυρεοειδούς, βαθιά καταδυόμενες στο θώρακα βρογχοκήλες, υποτροπή υπερπαραθυρεοειδισμού, έκτοπα αδενώματα, θυρεοειδεκτομή σε παιδιά, καρκίνος θυρεοειδούς στην εγκυμοσύνη κ.λπ.).

Δικαίωμα στη

λήθη για τους

ασθενείς με

καρκίνο!

ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ Η ΕΠΙΒΙΩΣΗ από τον καρκίνο

υπολογίζεται ότι αυξάνεται κατά 3%, χάρη στις

σημαντικές εξελίξεις που σημειώνονται στην

ογκολογική περίθαλψη. Οι άνθρωποι που έχουν

νοσήσει από καρκίνο έχουν δικαίωμα να επανε-

νταχθούν στην κοινωνική και οικονομική ζωή,

χωρίς να υφίστανται διακρίσεις εξαιτίας του

ιστορικού τους.

Η

Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ)

θέτει σαν άμεσο στόχο την αναγνώριση του δι-

καιώματος στη λήθη για τους ασθενείς με καρ-

κίνο στην Ελλάδα. Το ιστορικό καρκίνου, υπό

προϋποθέσεις, δεν πρέπει να αποτελέσει πλέον

εμπόδιο στην πρόσβαση των επιβιωσάντων σε

χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και στην κάλυψη

των ασφαλιστικών τους αναγκών.

Πολλοί επιβιώσαντες, ακόμη κι αν έχουν

παρέλθει δεκαετίες από την περίοδο που νόσησαν από καρκίνο, αντιμετωπίζουν διακρίσεις

σε συγκεκριμένες διαδικασίες, όπως είναι η

λήψη δανείων ή η ασφάλεια ζωής, σε σύγκρι-

ση με άτομα που δεν έχουν εμπειρία καρκίνου.

Το θέμα, δε, αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό και

ζωτικής σημασίας για όσους έχουν νοσήσει σε

νεαρή ή παιδική ηλικία και μπορεί να αντιμε-

τωπίζουν τέτοιου τύπου δυσκολίες σε όλη την

ενήλικη ζωή τους.

Το δικαίωμα στη λήθη για τους ασθενείς

με καρκίνο αποτελεί μέρος του Ευρωπαϊκού

Σχεδίου για την Καταπολέμηση του Καρκίνου.

Μέχρι σήμερα αναγνωρίζεται σε έξι χώρες της

Ε.Ε. (Γαλλία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ρουμανία), οι οποίες έχουν λάβει

σχετικές νομοθετικές πρωτοβουλίες. Στις χώρες

αυτές, για τη λήψη δανείων μέχρι ένα ποσό και

για τη σύναψη συμβολαίων ασφαλειών ζωής, απαγορεύεται η συλλογή ιατρικών πληροφορι-

ών σχετικά με το ιστορικό καρκίνου, εφόσον έχει

παρέλθει συγκεκριμένος αριθμός ετών από τη

νόσηση (5 ή 10 έτη κατά περίπτωση), κατά τη

διάρκεια των οποίων δεν υπήρξε κάποια υπο-

τροπή ή θεραπευτική αντιμετώπιση. ■

ΞΕΚΙΝΗΣΕ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ του πρώτου τακτικού εξωτερικού ιατρείου γηριατρικής του ΕΣΥ στο «Λαϊκό» Γενικό Νοσοκομείο. Το ιατρείο συντονίζει η ειδική παθολόγος-γηρίατρος, ειδικευθείσα στις ΗΠΑ, Δρ Ευρυδίκη Κραββαρίτη. Όπως επισημαίνεται σε ανακοίνωση του νοσοκομείου, ο στόχος του ιατρείου αυτού είναι η ολιστική αντιμετώπιση των περίπλοκων προβλημάτων υγείας που σχετίζονται με τα γηρατειά, όπως είναι: αστάθεια βάδισης, πτώσεις και κατάγματα, κατάθλιψη, προβλήματα μνήμης, υποθρεψία και σαρκοπενία, ακράτεια ούρων, πολυφαρμακία, ευπάθεια σε λοιμώξεις, έλκη του δέρματος. Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα προβλήματα αυτά της τρίτης ηλικίας, τα οποία καλούνται «γηριατρικά σύνδρομα», προσεγγίζονται από τους γηρίατρους με συστηματικό τρόπο, αναζητώντας πιθανές αναστρέψιμες αιτίες, όπως π.χ. είναι η έλλειψη βιταμίνης Β12 για την αστάθεια βάδισης, ή η υπνική άπνοια για τα νοητικά προβλήματα. Ειδικότερα κάθε ασθενής εξετάζεται με βάση τις αρχές της ενδελεχούς γηριατρικής αξιολόγησης, η οποία καταπιάνεται με πέντε κατηγορίες προβλημάτων υγείας των ηλικιωμένων ανθρώπων: κινητικά προβλήματα, ψυχοδιανοητικά θέματα, διαταραχές θρέψης, περιπλοκότητα νοσημάτων, φαρμάκων και αποφάσεων, γηριατρική ευπάθεια, η οποία αποτιμάται με την ύπαρξη ή όχι δυσλειτουργίας του μυϊκού συστήματος ή/και την εξάρτηση από τρίτους για τις βασικές λειτουργίες της καθημερινότητας.

Παράλληλα, ο γηρίατρος προσπαθεί να εκμαιεύσει τις επιθυμίες και το αξιακό σύστημα των ηλικιωμένων ασθενών. Το αποτέλεσμα είναι η δημιουργία αναλυτικού αρχείου και ευσύνοπτης γνωμάτευσης, όπου καταγράφονται η ανίχνευση και η βαρύτητα καθενός από τα προαναφερθέντα Γηριατρικά Σύνδρομα, και το προτεινόμενο ολιστικό και εξατομικευμένο πλάνο διεπιστημονικής αντιμετώπισής τους.

Το τακτικό

εξωτερικό ιατρείο γηριατρικής στο «Λαϊκό» δέχεται ασθενείς 75 ετών και άνω, μέσω της τηλεφωνικής και διαδικτυακής «γραμμής για την υγεία» 1535, ή μέσω απευθείας παραπομπής από άλλους γιατρούς του νοσοκομείου. Οι επισκέψεις πραγματοποιούνται κάθε Τετάρτη πρωί στο κτίριο εξωτερικών ιατρείων επί της οδού Αγίου Θωμά στο Γουδή. ■

ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ «ΛΑΪΚΟ»

Το πρώτο τακτικό

εξωτερικό ιατρείο

γηριατρικής του ΕΣΥ!

Φροντίδα υγείας για όλους

ΤΟ «ΕΡΡ Ι ΚΟΣ ΝΤΥΝ Α Ν», ένα από τα μεγαλύτερα και

πλέον σύγχρονα νοσοκομεία στη Νοτιοανατολική Ευρώ-

πη, ανήκει στην επίλεκτη ομάδα των 640 νοσοκομείων

σε ολόκληρο τον κόσμο που έχουν λάβει Χρυσή Σφρα-

γίδα Έγκρισης από τον Οργανισμό Joint Commission

International (JCI).

Η κορυφαία διάκριση επιβεβαιώνει την εξέχουσα

θέση του στο χάρτη της ιδιωτικής υγείας στην Ελλά-

δα και εγγυάται την απόλυτη συμμόρφωσή του προς

τις απαιτήσεις του πιο αναγνωρισμένου προτύπου δι-

απίστευσης υπηρεσιών υγείας παγκοσμίως. Η Χρυσή

Σφραγίδα Έγκρισης (Gold Seal of Approval®), την οποία

έλαβε για δεύτερη συνεχή τριετία, αποτελεί σύμβολο

ποιότητας, που αντανακλά τη δέσμευση του «Ερρίκος

Ντυνάν» να παρέχει την πλέον ασφαλή και αποτελε-

σματική φροντίδα στους ασθενείς του.

Η διαπίστευση κατά JCI αποτελεί, ουσιαστικά, ένα ισχυρό μήνυμα προς όλους τους ασθενείς, συνοδούς, επισκέπτες, αλλά και γιατρούς και τους άλλους εργαζομένους για τη δέσμευση του «Ερρίκος Ντυνάν» για συνεχή βελτίωση της ποιότητας και της ασφάλειας, βάσει διεθνώς αναγνωρισμένων προτύπων που καθιστούν τον ασθενή ως την απόλυτη προτεραιότητα.

Στον νέο κύκλο της διεξοδικής επιθεώρησης, που

ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2023, ομάδα έμπειρων επιθεωρητών του οργανισμού Joint Commission International αξιολόγησε τη συμμόρφωση του «Ερρίκος

Ντυνάν» προς τα πρότυπα του JCI, τα οποία περιλαμβά-

νουν ένα ευρύ φάσμα θεματικών ενοτήτων, όπως είναι

οι Διεθνείς Στόχοι Ασφάλειας Ασθενών (International Patient Safety Goals), η ιατρονοσηλευτική εκτίμηση

και φροντίδα των ασθενών, η αναισθησιολογική και

χειρουργική φροντίδα, η διαχείριση των φαρμάκων, η βελτίωση της ποιότητας, η πρόληψη και ο έλεγχος

των λοιμώξεων, η διοίκηση και η ηγεσία, η διαχείριση

των εγκαταστάσεων, τα προσόντα και η εκπαίδευση του προσωπικού, καθώς και η διαχείριση των πληροφοριών.

ΤΟ «ΕΡΡ Ι ΚΟΣ ΝΤΥΝ Α Ν» ΕΝΙΣΧ Υ ΕΙ ΤΑ ΥΦΙΣΤΑ ΜΕΝΑ

ΠΡΟΝ Ο ΜΙΑ ΣΤΙΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚ

τα επόμενα βήματά του, έχοντας πάντα στο επίκεντρο τον άνθρωπο. Τα τελευταία χρόνια έχει επενδύσει σε ένα σχέδιο ανανέωσης του βιοϊατρικού εξοπλισμού με μηχανήματα τεχνολογίας αιχμής, μεταξύ των οποίων ρομποτικό σύστημα Da Vinci, μαγνητικοί και αξονικοί τομογράφοι, ρομποτική χειρουργική γόνατος, ψηφιακός αγγειογράφος, ψηφιακοί μαστογράφοι με τομοσύνθεση, ψηφιακοί στεφανιογράφοι, λιθοτρίπτη, γ-camera και τελευταίας γενιάς μηχανήματα αιμοκάθαρσης.

Ωστόσο, το «Ερρίκος Ντυνάν» δεν επενδύει μόνο σε εξοπλισμό, αλλά και σε συνεργασίες με ιατρούς αναφοράς κατόπιν αυστηρής επιλογής πρωτίστως βάσει ποιοτικών κριτηρίων.

Η φιλική, εξάλλου, εμπορική πολιτική προς τον μέσο πολίτη και η στρατηγική απόφαση της Διοίκησης του νοσοκομείου για χρέωση υπηρεσιών αισθητά χαμηλότερη σε σχέση με αντίστοιχης ποιότητας θεραπευτήρια έχουν καταστήσει το «Ερρίκος Ντυνάν» ελκυστικό προορισμό. Αντίστοιχα, το «Eρρίκος Nτυνάν» αποτελεί προορισμό προτίμησης και για ασφαλισμένους με συμβόλαιο κάλυψης υγείας, καθώς διαθέτει συμβάσεις συνεργασίας με όλες τις ελληνικές και τις μεγαλύτερες ξένες ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, παρέχοντας στους ασφαλισμένους τους ολοκληρωμένες υπηρεσίες υγείας υψηλού επιπέδου. Σε μια περίοδο που ο ανταγωνισμός αποσύρει ή περιορίζει δραστικά τα προσφερόμενα προνόμια προς ασφαλισμένους με συμβόλαιο κάλυψης υγείας, το «Ερρίκος Ντυνάν» στηρίζει έμπρακτα τους ασθενείς.

Στο πλαίσιο αυτό, επωμίζεται το επιπλέον κόστος που προκάλεσε η αύξηση του πληθωρισμού και διατηρεί αμετάβλητα τα προσφερόμενα προς τους ασφαλισμένους προνόμια.

Το «Ερρίκος Ντυνάν» θα συνεχίσει να προσφέρει τα ειδικά προνόμια υγείας σε δικαιούχους που καλύπτονται από συμβόλαιο υγείας. Ενδεικτικά:

• Απεριόριστες δωρεάν επισκέψεις σε 6-8 ιατρικές ειδικότητες (αναλόγως της ασφαλιστικής εταιρείας) στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών.

• Δωρεάν διαγνωστικές εξετάσεις €300 - €500 ανά περιστατικό (αναλόγως της ασφαλιστικής εταιρείας) στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών.

• Έκπτωση έως 70% στον τιμοκατάλογο του «Ερρίκος Ντυνάν» για διαγνωστικές εξετάσεις σε περίπτωση υπέρβασης του δωρεάν ποσού.

Αντίστοιχα προνόμια ισχύουν και στα Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία. Η παροχή ειδικών προνομίων, που δρουν συμπληρωματικά με τις καλύψεις των συμβολαίων των ασφαλισμένων, εντάσσεται στο πλαίσιο συνεργασίας του «Ερρίκος Ντυνάν» με τις ασφαλιστικές εταιρείες και δεν εμπεριέχει καμία απολύτως οικονομική επιβάρυνση. ■

Γράφει ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΡΟΒΑΣ, ενδοκρινολόγος, Εργαστήριο Έρευνας

Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος

«Θ. ΓΑΡΟΦΑΛΙΔΗΣ», ΕΚΠΑ-ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΑΤ.

ΟΣΤΕΟΠ Ο ΡΩΣΗ Ε Ι ΝΑΙ ΜΙΑ Π ΑΘΗΣΗ κατά την οποία τα οστά εμφανίζουν μειωμένη αντοχή, λόγω διαφόρων μεταβολών όπως είναι η μειωμένη οστική πυκνότητα και η διαταραχή της μικρο-αρχιτεκτονικής του οστού, με αποτέλεσμα αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων.

Η οστεοπόρωση μας ανησυχεί, γιατί σχετίζεται άμεσα με τα κατάγματα, με πιο συχνά των σπονδύλων, του

ισχίου και του αντιβραχίου, αλλά και σε άλλες σκελετικές θέσεις. Τα κατάγματα αυτά μπορεί να προκληθούν

με μικρή βία ή και αυτόματα (χωρίς εμφανή κάκωση). Τα κατάγματα αυτά προκαλούν σοβαρά κοινωνικοοικονομικά προβλήματα, αφενός γιατί σχετίζονται με

αυξημένη θνησιμότητα (ισχίου, σπονδύλων), αφετέρου

γιατί οι ασθενείς μπορεί να χρειαστούν εγχείρηση και

θα πρέπει να παραμείνουν ακινητοποιημένοι επί μακρό χρονικό διάστημα. Αυτό έχει ως άμεση συνέπεια τη μειωμένη λειτουργικότητα και τη σημαντική υποβάθμιση της ποιότητας ζωής του ατόμου.

ΥΠ Α ΡΧΕΙ ΟΣΤΕΟΠ Ο ΡΩΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ Α ΝΔΡΕΣ; Η απάντηση είναι ναι! Δυστυχώς η οστεοπόρωση πλήττει και τους άνδρες, αν και για πολλά χρόνια τη θεω-

ρούσαμε κατ’ εξοχήν γυναικείο νόσημα. Υπολογίζεται πως περίπου το 1/5 των οστεοπορωτικών ασθενών είναι άνδρες.

Π ΟΣΟ ΣΥΧΝ Η Ε Ι ΝΑΙ Η ΑΝΔΡΙΚ Η ΟΣΤΕΟΠ Ο ΡΩΣΗ; Σύμφωνα με το Διεθνές Ίδρυμα Οστεοπόρωσης (IOF), σε παγκόσμιο επίπεδο 1 στις 3 γυναίκες και 1 στους 5 άνδρες πλήττονται από οστεοπόρωση. Στην Ελλάδα, ο Ελληνικός Σύλλογος Υποστήριξης Ασθενών με Οστεοπόρωση ύστερα από επιδημιολογική μελέτη που διεξήγαγε κατέδειξε τα εξής αποτελέσματα:

• Παρόλο που ένα μεγάλο ποσοστό (25,9%) ανδρών άνω των 58 ετών αναφέρει κάποιο κάταγμα, μόλις το 6,6% έχει κάνει μέτρηση οστικής μάζας.

• Ωστόσο, η συχνότητα της ανδρικής οστεοπόρωσης δεν μπορεί να εκτιμηθεί πλήρως, λόγω του ότι πολλοί άνδρες δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν από οστεοπόρωση, κυρίως λόγω της ελλιπούς ενημέρωσης.

• Το μόνο σίγουρο είναι πως επειδή η οστεοπόρωση πλήττει τα άτομα μεγαλύτερης κυρίως ηλικίας, τα ποσοστά της θα αυξηθούν τα επόμενα χρόνια λόγω της αύξησης του προσδόκιμου επιβίωσης.

Π Ω Σ ΘΑ ΚΑΤΑΛ Α ΒΕΤΕ ΟΤΙ Π Α ΣΧΕΤΕ ΑΠ Ο ΟΣΤΕΟΠ Ο ΡΩΣΗ; Η οστεοπόρωση είναι μια ύπουλη πάθηση. Συνήθως

δεν προκαλεί πρόδρομα συμπτώματα ή αυτά είναι πολύ ήπια και δεν τυγχάνουν προσοχής από τους ασθενείς. Έτσι, αρκετές φορές το πρώτο σύμπτωμα της οστεοπόρωσης είναι το κάταγμα! Πρόδρομα συμπτώματα είναι:

• ήπιος πόνος στην πλάτη

• η προοδευτική απώλεια ύψους (συνήθως το αντιλαμβανόμαστε μέσα από καθημερινές μας συνήθειες όπως π.χ. δεν φτάνουμε αντικείμενα σε ψηλά ράφια που παλιά τα φτάναμε)

• η εμφάνιση κύφωσης

ΥΠ Α ΡΧΟΥΝ Α ΝΔΡΕΣ ΠΟΥ ΚΙΝΔΥΝΕ ΥΟΥΝ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠ

ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΤ

Και οι άνδρες μπορεί

να έχουν ΟΣΤΕΟΠ Ο ΡΩΣΗ!

έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να πάθουν κάταγμα λόγω της οστεοπόρωσης. Αυτοί κυρίως είναι όσοι:

• Έχουν ηλικία μεγαλύτερη των 50 ετών.

• Έχουν υποστεί κάταγμα χαμηλής βίας μετά τα 45 έτη τους.

• Έχουν συγγενή α’ βαθμού που έχει υποστεί κάταγμα ισχίου (ιδίως αν είναι η μητέρα τους).

• Έχουν Δείκτη Μάζα Σώματος (ΔΜΣ) μικρότερο από 20. Ο BMI υπολογίζεται ως εξής: ΔΜΣ= βάρος (σε κιλά) / ύψος (σε μέτρα)2.

• Έχουν υποβληθεί σε θεραπεία με κορτιζόνη για μεγάλο χρονικό διάστημα (μεγαλύτερο των 3 μηνών).

• Υποβάλλονται σε θεραπεία με συγκεκριμένα φάρμακα, όπως μερικά αντιεπιληπτικά, αντιψυχωσικά, αντικαταθλιπτικά, χημειοθεραπευτικά, ανοσοκατασταλτικά, για τον καρκίνο του προστάτη, λίθιο, αναστολείς αντλίας πρωτονίου κ.λπ.

• Πίνουν παραπάνω από 2 ποτήρια αλκοολούχων ποτών ημερησίως.

• Καπνίζουν.

• Κάνουν καθιστική ζωή ή έχουν αναγκαστεί να ακινητοποιηθούν για κάποιον λόγο.

• Είναι επιρρεπείς στις πτώσεις.

• Δεν καταναλώνουν τροφές πλούσιες σε ασβέστιο

και βιταμίνη D.

• Πάσχουν από κάποια ασθένεια που συνοδεύεται

από μείωση της οστικής πυκνότητας, όπως:

Ορμονικά: Σύνδρομο Cushing, υπερθυρεοειδισμός, υπερπαραθυρεοειδισμός, υπογοναδισμός.

Γενετικά: Ατελής οστεογένεση, νόσοι του συνδετικού ιστού, ομοκυστινουρία, Β-θαλασσαιμία, δρεπανοκυτταρική αναιμία, υποφωσφατασία, κυστική ίνωση.

Γαστρεντερικά: Νόσος Crohn, κοιλιοκάκη, έλλειψη λακτάσης, πρωτοπαθής χολική κίρρωση, γαστρεκτομή, σύνδρομα δυσαπορρόφησης.

Συστηματικές νόσοι: Ρευματοειδής αρθρίτιδα, αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, νεφρική ανεπάρκεια, ηπατική ανεπάρκεια, μαστοκύττωση

Νεοπλάσματα: Πολλαπλούν μυέλωμα, άλλες κακοήθειες.

• Ιδιαίτερα άντρες οι οποίοι εμφανίζουν μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας ή κάποιου άλλου είδους σεξουαλική διαταραχή είναι πολύ πιθανό να πάσχουν από κάποια μορφή υπογοναδισμού που αποτελεί ισχυρό προδιαθεσικό παράγοντα για οστεοπόρωση.

ΤΙ ΠΡ Ε ΠΕΙ ΝΑ Κ Α ΝΕΤΕ ΑΝ ΑΝ Η ΚΕΤΕ ΣΕ Κ Α ΠΟΙΑ ΑΠ Ο

ΤΙΣ ΠΑΡΑΠ Α ΝΩ ΚΑΤΗΓΟΡ Ι ΕΣ;

Το ότι κάποιος ανήκει σε κάποιες από τις παραπάνω

κατηγορίες δεν σημαίνει ότι πάσχει από οστεοπόρωση

και ότι θα υποστεί κάποιο κάταγμα στο μέλλον εξαιτί-

ας της. Η πιθανότητα όμως, ιδιαίτερα αν ανήκει σε παραπάνω από δύο κατηγορίες, είναι αυξημένη. Έτσι, είναι απαραίτητο να αναζητήσει την κατάλληλη ιατρική

συμβουλή από κάποιον ειδικό. Αυτός θα τον κατευθύνει όσον αφορά στη διάγνωση και αν χρειάζεται και στη θεραπεία.

Η ΔΙ Α ΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠ Ο ΡΩΣΗΣ Ε Ι ΝΑΙ ΜΙΑ

ΕΠ Ι ΠΟΝΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣ Ι Α;

Όχι! Η διάγνωση της οστεοπόρωσης γίνεται με απλά και σύγχρονα μέσα (ακτινολογικές εξετάσεις μέτρηση οστικής πυκνότητας με τη μέθοδο DXA, εξετάσεις αίματος και ούρων), χωρίς ο ασθενής να εξουθενώνεται

οικονομικά, αφού το κόστος τους καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία.

ΘΕΡΑΠΕ Υ ΕΤΑΙ Η ΟΣΤΕΟΠ Ο ΡΩΣΗ; Ναι. Η θεραπεία της οστεοπόρωσης στοχεύει στη μείωση της πιθανότητας του κατάγματος. Περιλαμβάνει τόσο φάρμακα όσο και υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής (αλλαγή διατροφικών συνηθειών, συστηματική άσκηση, διακοπή καπνίσματος, αποφυγή αλκοόλ)

και βέβαια τη θεραπεία άλλων νοσημάτων που προ-

καλούν οστεοπόρωση. Είναι σημαντικό η θεραπεία με φάρμακα να μη διακόπτεται μετά τα πρώτα θεαματικά αποτελέσματα, αλλά να συνεχίζετε να ακολουθείτε τις υποδείξεις του θεράποντος ιατρού σας.

Π Ω Σ ΜΠΟΡΕ Ι ΤΕ ΝΑ ΠΡΟΛ Α ΒΕΤΕ ΤΗΝ ΑΝ Α ΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠ Ο ΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΝΑ ΑΠΟΦΥ ΓΕΤΕ Ε ΝΑ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΟ Κ ΑΤΑΓΜΑ;

Βασικό βήμα για την πρόληψη της οστεοπόρωσης είναι η σωστή ενημέρωση από μικρή ηλικία. Κύρια προληπτικά μέτρα είναι τα εξής:

• Επαρκής πρόσληψη ασβεστίου και βιταμίνης D. Συνήθως η ισορροπημένη διατροφή στη μικρή ηλικία παρέχει τις απαραίτητες ποσότητες ασβεστίου στον αναπτυσσόμενο οργανισμό και έτσι επιτυγχάνεται ικανοποιητική Μέγιστη Οστική Πυκνότητα (όσο μεγαλύτερη Μέγιστη Οστική Πυκνότητα επιτυγχάνουμε τόσο μειώνεται ο κίνδυνος για οστεοπόρωση. Η Μέγιστη

Οστική Πυκνότητα επιτυγχάνεται γύρω στα 25-30 έτη).

Σε μεγαλύτερες ηλικίες όμως μπορεί να χρειαστούν και φαρμακευτικά σκευάσματα ασβεστίου και βιταμίνης

D, ακόμη κι αν τρεφόμαστε σωστά, λόγω της αναμενόμενης από τη γήρανση μείωσης της απορρόφησης

του ασβεστίου από το πεπτικό μας σύστημα και της μείωσης της σύνθεσης της βιταμίνης D από τον οργανισμό μας.

Στον παραπάνω πίνακα αναγράφονται οι συνιστώ-

μενες ημερήσιες προσλήψεις γαλακτοκομικών για

όλες τις ηλικιακές ομάδες.

Για παράδειγμα ένας έφηβος χρειάζεται να κατα-

ναλώνει έναν από τους ακόλουθους συνδυασμούς

τροφίμων:

α) 1 ποτήρι γάλα + 30 γρ. τυρί κίτρινο + 1 κεσεδάκι

γιαούρτι

β) 3 ποτήρια γάλα

γ) 90 γρ. τυρί κίτρινο

• Άσκηση. Η άσκηση κατά την εφηβεία βοηθά στην

επίτευξη όσο το δυνατόν υψηλότερης Μέγιστης Οστι-

κής Πυκνότητας. Στην ενήλικη ζωή η άσκηση βοηθά όχι μόνο στη διατήρηση της Μέγιστης Οστικής Πυκνό-

ΓΙ Ω ΡΓΌΣ ΤΡ Ό ΒΆΣ

τητας, αλλά προστατεύει από τον κίνδυνο των πτώσεων μέσω της επίτευξης ικανοποιητικής μυϊκής ισχύος. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για το ποιες είναι οι καταλληλότερες ασκήσεις για σας. • Διακοπή καπνίσματος και κατάχρησης οινοπνεύματος. Το οινόπνευμα αλλά και ουσίες του καπνού έχουν καταστροφική επίδραση σε κύτταρα των οστών με αποτέλεσμα την οστεοπόρωση, καθώς επίσης και στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα, με αποτέλεσμα την αύξηση των πτώσεων και των καταγμάτων.

• Αναγνώριση και θεραπεία νοσημάτων που προκαλούν οστεοπόρωση και αυξημένο κίνδυνο πτώσεων. • Σε περίπτωση σοβαρής οστεοπόρωσης (χαμηλής οστικής πυκνότητας ή κατάγματος) συνιστάται φαρμακευτική αγωγή με σκευάσματα αντικαταβολικά ή αναβολικά, τα οποία είναι αποτελεσματικά και με λίγες μακροχρόνια ανεπιθύμητες ενέργειες. ■

Ο Γιώργος Τροβάς είναι ενδοκρινολόγος - διαβητολόγος, επιστημονικός συνεργάτης του Εργαστηρίου Έρευνας Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος του Πανεπιστημίου Άθηνών «Θ. ΓΆΡΟΦΆΛΙΔΗΣ» και διατηρεί το

ιδιωτικό του ιατρείο στο Χαϊδάρι από το 1997. Έχει εξειδικευθεί στον σακχαρώδη διαβήτη και στην οστεοπόρωση σε άνδρες και γυναίκες. Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Άθηνών και στο πλαίσιο της ερευνητικής του δραστηριότητας έχει πραγματοποιήσει πλήθος ανακοινώσεων και δημοσιεύσεων σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια και περιοδικά αντίστοιχα, σε σχέση με την αιτιοπαθογένεια, τους παράγοντες κινδύνου, τη διατροφή και αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης.

Είναι επιστημονικό μέλος της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας, πρώην πρόεδρος και μέλος της

Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης μεταβολισμού των οστών, ιδρυτικό μέλος και πρώην πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Οστεοπόρωσης, μέλος της American Society for the Bone and Mineral Research και μέλος της American Endocrine Society. Κατέχει πλήθος θέσεων με την ιδιότητα επιστημονικού συμβούλου και συνεργάτη και συγγραφικά έχει συμμετοχές σε πολλά βιβλία και περιοδικά και δημοσιεύσεις σε ελληνικά και ξένα επιστημονικά περιοδικά.

Η ΝΕΦΡΟΠ ΑΘΕΙΑ απειλεί

Γράφει ο ΣΠ Υ ΡΟΣ ΜΟΥΤΑΦΗΣ, νεφρολόγος, διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος/ Μονάδας Τεχνητού Νεφρού, «Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center».

AΦΙΕΡΩΜΑ | Η ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΔΡΑ

ΣΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΠ Ι ΠΕΔΟ μεγάλος αριθμός ανθρώπων πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη. Πρόκειται για πάθηση

που χωρίζεται σε δύο κατηγορίες, αυτή που αναφέρεται

στις νέες ηλικίες και καταγράφεται ως σακχαρώδης διαβήτης τύπου I και αυτή των ενηλίκων ή τύπου II. Περίπου το 0,5 του πληθυσμού στις ΗΠΑ και στην Κεντρική Ευρώπη πάσχει από τύπου I σακχαρώδη διαβήτη, ενώ ο τύπου II είναι 2 έως 9 φορές πιο συχνός του τύπου I. Η διαφορά αυτής της συχνότητας εξηγεί εν μέρει τη μεγαλύτερη συμμετοχή των ασθενών με τύπου II στην πιθανότητα να παρουσιάσουν νεφροπάθεια και κατ’ επέκταση τελικό στάδιο χρόνιας νεφρικής νόσου (ΧΝΝ). Το ποσοστό που θα εκδηλώσει νεφρική ανεπάρκεια και θα οδηγήσει στην αιμοκάθαρση και για τους δύο τύπους είναι περίπου 25%-35%. Στην Αμερική το 50% των ανθρώπων που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση σε μονάδες τεχνητού νεφρού είναι διαβητικοί και το ετήσιο κόστος υπέρογκο, περίπου 10 δισεκατομμύρια δολάρια.

ΠΟΙΑ Ε Ι ΝΑΙ ΤΑ Α Ι ΤΙΑ ΤΗΣ ΝΕΦΡΟΠ ΑΘΕΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ Σ; Στη χώρα μας το ποσοστό των διαβητικών είναι πολύ υψηλό, περίπου 10%-12%. Οι λόγοι που οδηγούν έναν άνθρωπο να εμφανίσει διαβήτη, πέραν της κληρονομικότητας, είναι οι τρόποι του ζην και του ευ ζην: η παχυσαρκία και ταυτόχρονα η μη υγιεινή διατροφή. Το σύνηθες είναι οι διαβητικοί να είναι παχύσαρκοι-υπερτασικοί και με επηρεασμένο μεταβολικό προφίλ. Με δεδομένο ότι από μόνη της η ανθυγιεινή διατροφή μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική δυσλειτουργία, μπορεί κανείς να αναλογιστεί τις συνέπειες όταν συνοδεύεται και από παχυσαρκία-υπέρταση. Πάντα ο διαβητικός θα πρέπει να γνωρίζει ότι η ρύθμιση του σακχάρου βρίσκεται πάνω σε ένα κάρο που το σέρνουν τρία άλογα:

η άσκηση, η δίαιτα και το φάρμακο.

Δυστυχώς όμως συνήθως ο διαβητικός είναι απείθαρχος όσον αφορά τις διαιτητικές οδηγίες. Αρκετές φορές συμμέτοχος σε αυτό είναι και ο γιατρός, που δεν αφιερώνει χρόνο για να τον πείσει επαρκώς. Όταν λοιπόν καταστεί ένας άνθρωπος διαβητικός, οι πιθανότητες για χρόνια νεφρική νόσο αυξάνονται, αν δεν ακολουθήσει τις οδηγίες για δίαιτα άθληση και λήψη αγωγής.

ΠΟΙΑ Ε Ι ΝΑΙ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩ ΜΑΤΑ ΤΗΣ ΝΕΦΡΟΠ ΑΘΕΙΑΣ; Πώς λοιπόν μπορεί να εμφανιστεί η νεφροπάθεια; Αρχικά δεν έχει κανένα σύμπτωμα, γι’ αυτό ο θεράπων

ιατρός θα πρέπει να είναι σε επαγρύπνηση για την πιθανή εμφάνιση των ευρημάτων. Είναι γνωστό από την Ιπποκράτειο εποχή ότι ο διαβητικός μπορεί να συνοδεύεται από πολυφαγία, πολυουρία και πολυδιψία. Αυτά τον

οδηγούν στον γιατρό, ο οποίος θα κάνει τη διάγνωση και θα δώσει οδηγίες. Η πλέον απαραίτητη εξέταση

που θα πρέπει να κάνει είναι μια απλή γενική εξέταση ούρων ή μία 24ωρη μέτρηση λευκώματος στα ούρα.

Και αυτό γιατί αν διαγνωσθεί η διαβητική νεφροπάθεια

στα αρχικά στάδια, τότε μπορεί με κατάλληλη φαρμα-

κευτική αγωγή να επιτευχθεί αναστολή ή τουλάχιστον

στασιμότητα της εικόνας.

Τα στάδια της διαβητικής νεφροπάθειας είναι πέντε.

Μέχρι και του σταδίου 3, ιδίως δε μέχρι του σταδίου 2, η παρέμβαση μπορεί να είναι καταληκτική και θεραπευτική πλήρως.

Μετά από αυτό το στάδιο η ιατρική παρέμβαση μπορεί

να καθυστερήσει την ένταξη του ασθενούς σε αιμοκάθαρση, η οποία συνήθως έρχεται 20-25 χρόνια μετά τη διάγνωση. Ο σακχαρώδης διαβήτης συνοδεύεται, όπως

αναφέραμε, από παχυσαρκία, αιτία που οδηγεί συνήθως

στη νόσο. Η ίδια οδηγεί σε αρτηριακή υπέρταση και η πολυφαγία με κατανάλωση αλατιού σε υπέρταση και

λιθίαση (λίθον ουρικού οξέος και ασβεστίου). Στην ουσία,

η παρέμβαση βρίσκεται στη διαιτητική αγωγή, που θα μειώσει το σωματικό βάρος και κατ’ επέκταση θα μειωθούν

η αρτηριακή πίεση το σάκχαρο, καθώς και ο κίνδυνος

υψηλού ουρικού οξέος και μεταβολικού συνδρόμου Χ, δηλαδή του συνδρόμου που χαρακτηρίζει παχύσαρκους

με αρτηριακή υπέρταση και υψηλό ουρικό οξύ.

ΣΠΥΡ Ι ΔΩΝ Μ ΌΥΤΆΦΗΣ

ΤΙ ΔΕ Ι ΧΝΟΥΝ ΟΙ Ε ΡΕΥΝΕΣ

Λόγω των τεράστιων εξόδων, στα οποία υποβάλλονται

τα κράτη για τις μεγάλες ομάδες των διαβητικών και τις ακόμα μεγαλύτερου κόστους ομάδες των αιμοκαθαιρόμενων νεφροπαθών, είναι αναμενόμενο να επιδοθούν σε έρευνες για τη μείωση αυτών των ομάδων.

Η βιταμίνη D φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στους ασθενείς με διαβητική νεφροπάθεια. Είναι γνωστός ο ρόλος της στο μεταβολισμό του ασβεστίου Ca και στη θετική δράση καρδιοαγγειοπαθειών. Φαίνεται όμως να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο και στη διαβητική νεφροπάθεια. Οι μεταβολίτες της βιταμίνης D μπορούν να παρέμβουν θετικά στην εξέλιξη της διαβητικής νεφροπάθειας αναστέλλοντάς την και επιβραδύνοντάς την προς το τελικό στάδιο της αιμοκάθαρσης.

Εξάλλου, σε σχέση με τους υγιείς εξεταζομένους, η βιταμίνη D βρέθηκε χαμηλή στους έχοντες σακχαρώδη διαβήτη τύπου II σε σχέση με υγιείς, καθώς και ακόμη χαμηλότερη στους έχοντες λεύκωμα στα ούρα.

Από μελέτες σε επίπεδο γενετικής προδιάθεσης έχει βρεθεί ότι, από ασθενείς με ίδιο γλυκαιμικό προφίλ, άλλοι θα αναπτύξουν διαβητική νεφροπάθεια και άλλοι όχι.

Σε αυτούς που θα αναπτύξουν διαβητική νεφροπάθεια, ο καλύτερος τρόπος προστασίας έχει να κάνει με τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης (αφού παίρνουμε ως δεδομένη την ανάπτυξη διαβητικής νεφροπάθειας), του μεταβολισμού, των λιπιδίων και της υπερουριχαιμίας (υψηλό ουρικό οξύ). Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγονται τα συνοδά προβλήματα, από τα οποία κινδυνεύει ο έχων διαβητική νεφροπάθεια, δηλαδή αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, μακροαγγειοπάθεια-μικροαγγειοπάθεια και λιθίαση. ■

Ο Σπυρίδων Μουτάφης είναι νεφρολόγος, διευθυντής στο Νεφρολογικό Τμήμα/ Μονάδα Τεχνητού Νεφρού

του «Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center». Διετέλεσε επίσης διευθυντής Νεφρολογικής Κλινικής, Κυανούς Σταυρός, Άθήνα. Πτυχιούχος της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΆ (1981), με μετεκπαίδευση στην ειδικότητα Νεφρολογίας, «Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Άθηνών», Άθήνα (1987-1990), «Ιπποκράτειο» Νοσοκομείο, Άθήνα (1986-1987)

και στην ειδικότητα της Παθολογίας, 2ο Θεραπευτήριο ΙΚΆ, Άθήνα (1984-1986). Έχει παρακολουθήσει ειδικά Σεμινάρια για τον σακχαρώδη διαβήτη στο Διαβητολογικό Κέντρο Β’ Παθολογική Κλινική

Άθηνών «Ιπποκράτειο» Γενικό Νοσοκομείο (1984 &1986).

Η ΑΓΚΥΛΟΠΟΙΗΤΙΚ Η ΣΠΟΝΔΥΛΟΑΡΘΡ Ι ΤΙΔΑ προ-

σβάλλει περίπου το 0,7% παγκοσμίως και μπορεί να

οδηγήσει σε σημαντικού βαθμού ανικανότητα, ως και

αναπηρία. Η εργονομική μελέτη του χώρου και η αγορά

εργονομικού εξοπλισμού βοηθάνε σημαντικά εργαζομέ-

νους με ρευματικές παθήσεις και μειώνουν τις δυσκολίες

τους. Αυτά ήταν τα συμπεράσματα του webinar που

πραγματοποίησε η Ελληνική Εταιρεία Αντιρευματικού

Αγώνα μέσω της σελίδας της στο facebook.

Ειδικότερα, όπως αναφέρθηκε, η αγκυλοποιητική

(αξονική) σπονδυλοαρθρίτιδα είναι μία χρόνια, αυτo-φλεγμονώδης νόσος, που κατά κύριο λόγο προ-

σβάλλει σπονδυλική στήλη-λεκάνη, ιερολαγόνιες αρθρώσεις και σπονδύλους. Ο πόνος στη λεκάνη και την οσφύ ή/και τη ράχη είναι το πρώτο σύμπτωμα που θα ανησυχήσει τον πάσχοντα. Έχει καυστικό-φλεγμονώδη χαρακτήρα, αντανακλά στους γλουτούς και συνοδεύεται από χαρακτηριστική για τη νόσο δυσκαμψία.

Επίσης ο ασθενής δεν ανακουφίζεται με την ανάπαυ-

ση, όπως συμβαίνει συχνά με τον μηχανικό πόνο που οφείλεται σε δισκοκήλες ή στενώσεις και ολίσθηση σπονδύλων.

Η έγκαιρη διάγνωση είναι κάτι που ακόμα ταλαιπωρεί πολλούς ασθενείς, καθώς σε αρκετούς χρειάζονται περισσότερα από 5 έτη μέχρι να ανακαλύψουν ότι πάσχουν από αγκυλοποιητική σπονδυλοαρθρίτιδα, ενώ στις μέρες μας, με τις δυνατότητες της μαγνητικής τομογραφίας στη λεκάνη και τις ιερολαγόνιες αρ-

θρώσεις και τον κατάλληλο αιματολογικό έλεγχο που θα περιλαμβάνει τους δείκτες φλεγμονής και μοριακό έλεγχο για HLA-B27, ο χρόνος αυτός μπορεί να μειωθεί πάρα πολύ, ανακουφίζοντας τους ασθενείς νωρίτερα με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή.

Η τελευταία διακρίνεται στο πρώτο βήμα αντιμε-

τώπισης που είναι τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα με

στόχο την ανακούφιση από τον πόνο και τη φλεγμονή.

Η χρήση τους όμως περιορίζεται από το γεγονός ότι η

μακροχρόνια λήψη τους εγκυμονεί κινδύνους παρενερ-

γειών- ανάπτυξη υπέρτασης, γαστρεντερικές διαταρα-

χές, ηπατική ή νεφρική δυσλειτουργία. ■

ΔΡΑ ΣΗ ΑΚΟ ΜΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚ Ι ΝΟΥ μπορεί να

έχει η φαρμακευτική κάνναβη. Σύμφωνα με έρευνα

που πραγματοποιείται στο Τμήμα Φαρμακευτικής

του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), τα κανναβινοειδή οξέα που περιέχει το φυτό της κάνναβης, ύστερα από ειδική τροποποίηση στο εργαστήριο, φαίνεται ότι έχουν σημαντική δράση στα καρκινικά κύτταρα που προκαλούν καρκίνο μαστού, ήπατος και μελάνωμα. Εφόσον η αντικαρκινική δράση τους επιβεβαιωθεί, εκτιμάται ότι στο μέλλον θα είναι δυνατή η παρασκευή αντικαρκινικών φαρμάκων.

Τα παραπάνω ανακοίνωσε ο αναπληρωτής καθηγητής του Τομέα Φαρμακογνωσίας και Χημείας Φυσικών Προϊόντων, Τμήματος Φαρμακευτικής ΕΚΠΑ Προκόπιος Μαγιάτης, τονίζοντας ότι «βασικός σκοπός της έρευνας που γίνεται στο Τμήμα Φαρμακευτικής του ΕΚΠΑ είναι η τροποποίηση των κανναβινοειδών οξέων με σκοπό την παραγωγή πρωτότυπων χημικών ενώσεων. Η κατηγορία των ουσιών αυτών εμφανίζει αυξημένη

διεισδυτικότητα στις κυτταρικές μεμβράνες και τους λιπώδεις ιστούς, καθώς και βελτιωμένη σταθερότητα εντός και εκτός του οργανισμού, στοιχεία που οδηγούν σε πιο υποσχόμενες φαρμακολογικές δράσεις».

Παράλληλα, εξηγεί ο κ. Μαγιάτης, «προχωρώντας στη φαρμακολογική αξιολόγησή τους με πειράματα που διενεργήθηκαν σε συνεργασία με την ερευνητική ομάδα της Δρος Χαραλαμπίας Μπολέτη στο Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ, ανακαλύψαμε ότι οι ουσίες αυτές είχαν βελτιωμένη κυτταροτοξική δράση σε διάφορες καρκινικές σειρές κυττάρων (μαστού, μελανώματος, ήπατος κ.ά.), με την πιο υποσχόμενη ουσία να είναι ο βουτυλεστέρας του κανναβιγερολικού οξέος (CBG) έναντι των καρκινικών κυττάρων μαστού. Το συγκεκριμένο κανναβινοειδές έχει ελεγχθεί και ως προς την τοξικότητά του και ύστερα από πειράματα σε

ποντίκια φάνηκε ότι είναι μη τοξικό και μη ψυχοτρόπο, ακόμα και σε πολύ υψηλές δόσεις. Οι συγκεκριμένες ουσίες είναι κατοχυρωμένες με διεθνές δίπλωμα

ευρεσιτεχνίας με τη συμμετοχή του Πανεπιστημίου Αθηνών και της εταιρείας Ekati Alchemy Lab, SL. και αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε διαπραγματεύσεις

με μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες για τη συνέχιση

της αξιοποίησής τους». ■

Η αγκυλοποιητική

σπονδυλοαρθρίτιδα οδηγεί σε ανικανότητα!

Η αντικαρκινική

δράση της

φαρμακευτικής κάνναβης!

O ΚΑΡΚ Ι ΝΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ εμφανίζεται όταν κακοήθη κύτταρα αρχίζουν και πολλαπλασιάζονται εντός του προστατικού αδένα. Οι περισσότεροι καρκίνοι του προστάτη αναπτύσονται σχετικά αργά και δεν εξαπλώνονται γρήγορα, εντούτοις κάποιες φορές μπορεί να εξελιχθούν γοργά και να δώσουν μεταστάσεις σε άλλα όργανα.

Ε ΑΣ ΠΛΟΥΜ Ι ΔΗΣ, MD, BSc, MSc, PhD, FEBU, διευθυντής Κέντρου Ρομποτικής & Λαπαροενδοσκοπικής Χειρουργικής Ουρολογίας - Ανδρολογίας, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών.

ο

O καρκίνος του προστάτη αποτελεί τη δεύτερη συχνότερη αιτία θανάτου από καρκίνο στους άνδρες παγκοσμίως, μετά τον καρκίνο του πνεύμονα, καθιστώντας τον ως ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα υγείας του ανδρικού πληθυσμού.

Η πιθανότητα εμφάνισης του καρκίνου του προστάτη αυξάνεται με την πάροδο της ηλικίας. Η μέση ηλικία εμφάνισης του καρκίνου είναι τα 66 έτη, παρ’ όλα αυτά τελευταία εμφανίζεται ολοένα και σε πιο νέες ηλικίες.

Η ακριβής αιτία του καρκίνου του προστάτη παραμένει άγνωστη και στα αρχικά στάδια της νόσου συνήθως μπορεί να μην παρουσιάζει κανένα απολύτως σύμπτωμα, διαλανθάνοντας της προσοχής. Άλλες φορές πάλι μπορεί να εκδηλώνεται με συμπτώματα όπως συχνοουρία, διακοπτόμενη ούρηση, καύσος ή πόνος κατά την ούρηση, αιματουρία κ.τ.λ.

Σύμφωνα, λοιπόν, με βάση τις ευρωπαϊκές και αμερικανικές κατευθυντήριες οδηγίες ο σχετικός έλεγχος θα πρέπει να ξεκινά από την ηλικία των 50 ή και νωρίτερα σε ορισμένες περιπτώσεις, όπου υπάρχει θετικό οικογενειακό ιστορικό ή άλλοι παράγοντες κινδύνου. Ο προληπτικός αυτός έλεγχος αυτός θα πρέπει να πραγματοποιείται από τον ουρολόγο του κάθε ασθενούς και περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τη μέτρηση του PSA και την κλινική εξέταση του ασθενούς.

Το PSA είναι μια γλυκοπρωτεΐνη που παράγεται από τα κύτταρα του προστάτη και εντοπίζεται κυρίως στο

Οι τελευταίες εξελίξεις

ΘΕΡΑΠΕ Ι Α του ΠΡΟΣΤΑΤΗ!

σπέρμα, όπου βοηθάει στη ρευστοποίησή του κατά την εκσπερμάτωση, ενώ μικρές ποσότητές του όμως κυκλοφορούν και στο αίμα. Η διάγνωση του καρκίνου του

προστάτη έχει άμεση σχέση με τη μέτρηση του ειδικού

προστατικού αντιγόνου-PSA. Για την εξέταση του δεί-

κτη PSA δεν απαιτείται κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία.

Στην ουσία πρόκειται για μία απλή εξέταση αίματος

που όλοι οι άνδρες πρέπει να κάνουν. Πρέπει όμως

να σημειωθεί πως ο δείκτης PSA δεν έχει φυσιολογική

τιμή, καθώς τα επίπεδά του αλλάζουν ανάλογα με την

ηλικία και ως εκ τούτου θα πρέπει πάντα τα αποτελέ-

σματα να αξιολογούνται από τον εκάστοτε ουρολόγο, ο οποίος θα κρίνει αν χρειάζονται περαιτέρω εξετάσεις.

Η κλινική εξέταση του ασθενούς περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και τη δαχτυλική εξέταση του προστάτη, όπου προσφέρει τις πρώτες πληροφορίες σχετικά με το μέγεθος του αδένα, τη σύστασή του και την ανίχνευση τυχών σκληρίας στη σύστασή του, σημείο ύποπτο για συνύπαρξη πιθανής κακοήθειας.

Επί υποψίας κακοήθειας, ο ασθενής μπορεί να χρειασθεί να υποβληθεί σε πολυπαραμετρική μαγνη-

τική του προστάτη (mpMRI). Aποτελεί ένα σύγχρονο

όπλο που διαθέτουμε στην πρόληψη, στη διάγνωση

και στην αντιμετώπιση του καρκίνου του προστάτη και θα πρέπει να γίνεται σε κέντρα αναφοράς που έχουν εμπειρία και τον αναγκαίο τεχνολογικό εξοπλισμό. Η πολυπαραμετρική μαγνητική του προστάτη μάς προσφέρει πιο αναλυτικές εικόνες του προστάτη συγκριτικά με την απλή μαγνητική. Βασικό χαρακτηριστικό και πλεονέκτημα της συγκεκριμένης μαγνητικής τομογραφίας είναι το ότι μπορεί να εντοπίσει την εστία ή τις εστίες που είναι ύποπτες για καρκίνο, εστιάζοντας αποκλειστικά στον προστάτη αδένα και τις ανατομικές δομές γύρω από αυτόν.

Σε περίπτωση, λοιπόν, που κριθεί αναγκαίο από τον ουρολόγο, το επόμενο βήμα για τη διάγνωση του καρκίνου είναι η βιοψία του προστάτη. Η βιοψία προστάτη όπως γίνεται τώρα δεν έχει καμία σχέση με την τεχνική που ακολουθείτο μέχρι πρότινος. Ο τρόπος που γίνεται η βιοψία έχει εξελιχθεί και πλέον για μία σύγχρονη πρόληψη ο ασθενής οφείλει να αναζητεί τη λεγόμενη «fusion biopsy». Βασικό πλεονέκτημα της fusion βιοψίας προστάτη είναι ότι δεν επιλέγονται τυχαία περιοχές για εξέταση. Κατά τη fusion βιοψία, παραλληλίζονται τρισδιάστατα η μαγνητική τομογραφία με τις ζωντανές εικόνες του υπερήχου, με αποτέλεσμα την ακρίβεια και τη στοχο-

ποίηση των ύποπτων περιοχών. Πρόκειται για μία επαναστατική και εξειδικευμένη μέθοδο ακριβείας. Ακολουθώντας τις τελευταίες τεχνολογικές εξε-

λίξεις, η κλινική μας και το Ιατρικό Αθηνών προέβησαν στην αγορά μιας επαναστατικής μεθόδου fusion biopsy, τη λεγόμενη περινεϊκή fusion βιοψία του προστάτη. Με τη μέθοδο αυτή οι επιπλοκές από τη βιοψία

και τυχόν λοιμώξεις εκμηδενίζονται, αυξάνοντας ταυτόχρονα τα ποσοστά επιτυχίας της βιοψίας. Σε αντίθεση με την απλή διορθική βιοψία, όπου λαμβάνονται

ιστοτεμάχια μόνο από την κάτω επιφάνεια του προστάτη, στην περινεϊκή βιοψία τα ιστοτεμάχια λαμβάνονται

από όλη την έκταση του προστάτη.

Περίπου το 90% των ασθενών με καρκίνο του προστάτη διαγιγνώσκεται στα αρχικά στάδια της νόσου, όταν η νόσος είναι εντοπισμένη. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να αντιμετωπιστεί ο καρκίνος του προστάτη, ανάλογα από το στάδιο της νόσου, το βαθμό κακοήθειας, την ηλικία, τη γενική και φυσική κατάσταση του ασθενούς.

Ανάμεσα στις θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνονται: η ριζική προστατεκτομή (ρομποτικά ή λαπαροσκοπικά), υπέρηχοι υψηλής συχνότητας (HIFU), η ακτινοθεραπεία, η ορμονοθεραπεία, η χημειοθεραπεία, η ανοσοθεραπεία και νέες σύγχρονες στοχευμένες φαρμακευτικές θεραπείες (Enzalutamide, Abiraterone acetate, Apalutamide κ.ά.).

Η κλινική μας και το Ιατρικό Αθηνών, ακολουθώντας τις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις, βρίσκεται πάντα ένα βήμα μπροστά, προσφέροντας όλο το φάσμα των πιο σύγχρονων θεραπευτικών επιλογών για τον καρκίνο του προστάτη. Αυτή τη στιγμή διαθέτουμε δύο σύγχρονα ρομποτικά συστήματα 4ης γενιάς για την πραγματοποίηση ελάχιστα επεμβατικών ρομποτικών προστατεκτομών, καθώς και ένα ρομποτικό σύστημα Focal One HIFU (Ηigh-intensity Focused Ultrasound) για την εστιακή θεραπεία του καρκίνου του προστάτη.

ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤ Η ΜΑΤΑ

ΤΗΣ ΡΙΖΙΚ Η Σ ΠΡΟΣΤΑΤΕΚΤΟΜ Η Σ Η ρομποτική ριζική προστατεκτομή είναι μία ελάχιστα επεμβατική χειρουργική μέθοδος, στην οποία όλοι οι χειρουργικοί χειρισμοί πραγματοποιούνται με τη βοήθεια ενός ρομπότ, που χειρίζεται ο χειρουργός από ειδική κονσόλα. Επάνω στην κονσόλα υπάρχουν ειδικές λαβές χειρός, που επιτρέπουν τη μετάδοση των κινήσεων του χειρουργού στους βραχίονες του ρομπότ με πολύ μεγαλύτερη ευκαμψία και σταθερότητα από αυτήν του ανθρωπίνου καρπού. Τα μικροσκοπικά εργαλεία που προσαρμόζονται στους χειρουργικούς βραχίονες και η υψηλής ευκρίνειας μεγεθυμένη και τρισδιάστατη απεικόνιση των οργάνων του ανθρώπινου σώματος επιτρέπουν την πραγματοποίηση δύσκολων χειρουργικών χειρισμών με επιδεξιότητα

και ακρίβεια. Η αφαίρεση του προστάτη πραγματο-

ποιείται αναίμακτα και με απόλυτη οπτική ακρίβεια,

διατηρώντας την ακεραιότητα των αγγειονευρωδών

δεματίων και δημιουργώντας μία στεγανή ουρηθρο-

κυστική αναστόμωση που θα εξασφαλίσουν καλή

στυτική λειτουργία και εγκράτεια μετεγχειρητικά. Τα

πλεονεκτήματα της ρομποτικής προστατεκτομής είναι

πολλά, όπως:

▪ Λιγότερη απώλεια αίματος -μικρότερη πιθανότητα μετάγγισης.

▪ Άμεση εγκράτεια ούρων.

▪ Καλύτερη στυτική λειτουργία.

▪ Γρήγορη αφαίρεση καθετήρα.

▪ Ταχύτερη ανάρρωση και γρηγορότερη κινητοποίηση των ασθενών.

▪ Ελαχιστοποίηση του μετεγχειρητικού άλγους, μικρότερη χρήση αναλγητικών και λιγότερες μετεγχειρητικές επιπλοκές.

▪ Μικρότερος χρόνος νοσηλείας και συνεπώς ταχύ-

Ά ΧΙΛΛ ΕΆ Σ ΠΛΌΥΜ Ι ΔΗΣ

τερη έξοδος από το νοσοκομείο.

▪

Ταχύτερη επάνοδος στις καθημερινές-επαγγελματικές δραστηριότητες.

▪ Καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα.

Το ρομποτικό σύστημα υψηλής έντασης υπερήχων

Focal One HIFU αποτελεί μια σύγχρονη μη επεμβατική χειρουργική προσέγγιση για ασθενείς με συγκεκριμένες ενδείξεις. Αντιμετώπιζει τον καρκίνο του προστάτη, προκαλώντας μια μη αναστρέψιμη εστιακή πηκτική νέκρωση του καρκινικού προστατικού ιστού, με τη χρήση υπερήχων υψηλής συχνότητας, διατηρώντας ανέπαφους τους γύρω φυσιολογικούς ιστούς. Χρησιμοποιώντας τη ρομποτική τεχνολογία και όλες τις σύγχρονες τεχνολογίες απεικόνισης, εξασφαλίζει θεραπεία του καρκίνου του προστάτη με ακρίβεια, διατηρώντας παράλληλα άριστα λειτουργικά αποτελέσματα (εγκράτεια/στύση). Μετά από μία συνεδρία ο ασθενής εξέρχεται του νοσοκομείου την επόμενη μέρα, επιστρέφοντας στις καθημερινές δραστηριότητές του. ■

Ο Δρ Άχιλλέας Πλουμίδης διαθέτει τεράστια εμπειρία στη διαχείριση και αντιμετώπιση όλων των ουρολογικών παθήσεων, ακόμα και των πλέον σπάνιων και περίπλοκων καταστάσεων, εφαρμόζοντας τις πλέον σύγχρονες και καινοτόμες θεραπευτικές προσεγγίσεις.

Χάρη στην εκπαίδευσή του στη Ρομποτική Χειρουργική, πρώτα στο παγκοσμίου φήμης ογκολογικό κέντρο Karolinska Institutet, στη Σουηδία, και κατόπιν στο OLV Vattikuti Robotic Surgery Institute στο Βέλγιο, εξειδικεύτηκε στην πραγματοποίηση επεμβάσεων στο κατώτερο (προστάτης, ουροδόχος κύστη, λεμφαδένες) κι ανώτερο ουροποιητικό (νεφροί, ουρητήρας), καθώς και στην Ουρογυναικολογία, με τη χρήση ρομποτικού συστήματος, διασφαλίζοντας για τους ασθενείς του το βέλτιστο δυνατό χειρουργικό και αισθητικό αποτέλεσμα με μέγιστη ασφάλεια και ελάχιστη ταλαιπωρία.

Παράλληλα, μετεκπαιδεύτηκε σε Ενδοουρολογία, Λαπαροσκοπική Χειρουργική, Λιθίαση και Εύκαμπτη Ουρητηροσκόπηση στο Hopital Tenon, Universitι Pierre et Marie Curie στο Παρίσι, καθώς επίσης στην Παιδοουρολογία και την Πλαστική Γεννητικών Οργάνων και Ουρήθρας στο Πανεπιστημιακό Ουρολογικό Κέντρο της Γάνδης, στο Βέλγιο, και το Sava Perovic Foundation, στο Βελιγράδι (visiting fellow).

Διατηρεί θέση εκπαιδευτή Ρομποτικής και Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής στο ORSI Robotic Training Center και σε πρόγραμμα Ρομποτικής Χειρουργικής για Παιδοουρολόγους στο OLV Vattikuti Robotic Surgery Institute.

Το 2013 αναγορεύτηκε διδάκτωρ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Άθηνών και σήμερα διδάσκει στην Ιατρική Σχολή στο Μεταπτυχιακό «Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική, Ρομποτική Χειρουργική και Τηλεχειρουργική», όντας υπεύθυνος για την πρακτική εκπαίδευση των ιατρών στη Ρομποτική Χειρουργική.

Περίπου το 90% των ασθενών με καρκίνο του προστάτη διαγιγνώσκεται στα αρχικά στάδια της νόσου, όταν

η νόσος είναι εντοπισμένη.

Δρ ΗΡΑΚΛ Η Σ ΠΟΥΛΙΑΣ, χειρουργός

ουρολόγος, διευθυντής Β’ Ουρολογικής

Κλινικής Νοσοκομείου Μητέρα, τ.

πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής

Εταιρείας.

Η ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΟΥ PSA ΑΠΟΤΕΛΕΙ τον ακρογωνιαίο λίθο για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη,

παρότι δεν είναι τέλεια ούτε συμφωνούν όλοι οι γιατροί

με την ευρεία χρήση της. Ωστόσο οι περισσότεροι άνδρες (το 70%) που υποβάλλονται σε αυτήν δεν γνωρίζουν τι ακριβώς είναι, ούτε ποια πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα έχει, σύμ-

φωνα με μεγάλη έρευνα του Πανεπιστημίου Brown που

δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Urology».

«Η εξέταση του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA), που χρησιμοποιείται ευρέως από τη δεκαετία

του ’80, πιστεύεται ότι έχει συμβάλει σημαντικά στην έγκαιρη ανίχνευση πολλών κρουσμάτων καρκίνου του προστάτη», λέει ο χειρουργός ουρολόγος Δρ Ηρακλής Πούλιας, διευθυντής της Β’ Ουρολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου Μητέρα, τ. πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας.

«Ωστόσο δεν είναι τέλεια και μόνη της δεν είναι

επαρκής για την έγκαιρη διάγνωση. Παραδείγματος

χάρη, αδυνατεί να ξεχωρίσει τους ασθενείς με υψηλού

και χαμηλού κινδύνου καρκίνο (αυτές οι δύο ομάδες

συχνά έχουν παρόμοια επίπεδα PSA), δεν αυξάνεται

AΦΙΕΡΩΜΑ | Η ΥΓΕΙΑ TOY ΑΝΔΡΑ

μόνο σε περίπτωση καρκίνου και δεν ανιχνεύει όλους

τους αρχικούς όγκους (χάνει το 18-28%, σύμφωνα με τις υπάρχουσες μελέτες)».

Να, λοιπόν, τι πρέπει να γνωρίζουν όλοι οι άνδρες για το PSA, τα επίπεδα και τη σημασία τους:

1Τι είναι. Το PSA (ή ειδικό προστατικό αντιγόνο) είναι μία πρωτεΐνη που παράγεται μόνο από ορισμένα κύτταρα του προστάτη. Η πρωτεΐνη αυτή εκκρίνεται από τον προστάτη στο σπέρμα για να το υγροποιήσει μετά την εκσπερμάτιση. Επομένως, το μεγαλύτερο τμήμα του παραγόμενου PSA αποβάλλεται από τον οργανισμό του άνδρα με το σπέρμα. Υπάρχει όμως και μια μικρή ποσότητα που διαφεύγει στο αίμα. Αυτή την ποσότητα ανιχνεύει η εξέταση του PSA.

Το αυξάνουν πολλοί παράγοντες. Αν και τα περισσότερα εργαστήρια που μετρούν το PSA αναγράφουν στα αποτελέσματά τους ότι είναι ένας «καρκινικός δείκτης», στην πραγματικότητα τα επίπεδα του PSA μπορεί να αυξηθούν εξαιτίας πολλών ασθενειών και καταστάσεων. «Η έλλειψη ειδικότητας (specificity)

είναι ένας από τους μεγάλους περιορισμούς του PSA», τονίζει ο Δρ Πούλιας. «Τα επίπεδα του PSA δεν αυξάνονται μόνο σε περίπτωση καρκίνου του προστάτη, αλλά και άλλων προστατικών ασθενειών (καλοήθης υπερπλασία του προστάτη, προστατίτιδα), καθώς και μετά από διέγερση του προστάτη, όπως συμβαίνει, λ.χ., κατά την εκσπερμάτιση, τη δακτυλική εξέταση του προστάτη, την κυστεοσκόπηση, την κατακράτηση ούρων, την τοποθέτηση ουροκαθετήρα ή τη βιοψία προστάτου». Ακόμα και ορισμένες έντονες ασκήσεις, όπως η ποδηλασία, μπορεί να τα επηρεάσουν. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο συνιστάται στους άνδρες να αποφεύγουν το σεξ και την ποδηλασία επί τουλάχιστον 1-2 ημέρες πριν κάνουν το PSA. 3

Το μειώνουν ορισμένα φάρμακα και βότανα. Ορισμένα φάρμακα που λαμβάνονται για την αντιμετώπιση της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη μπορεί να μειώσουν το PSA κατά 50% μέσα σε 6-12 μήνες από την έναρξη της χρήσης τους. Στα φάρμακα αυτά συμπεριλαμβάνονται η φιναστερίδη, η δουταστερίδη και η ταμσουλοζίνη. Τα επίπεδα του PSA μπορεί να μειώσει και το φάρμακο κετοκοναζόλη που χορηγείται για τις μυκητιάσεις, καθώς και ορισμένα συμπληρώματα βοτάνων όπως η σερενόα η πριονωτή (saw palmetto) και τα συμπληρώματα φυτοοιστρογόνων. Επομένως, «οι άνδρες που πρόκειται να υποβληθούν σε εξέταση PSA πρέπει να ενημερώνουν τον γιατρό τους για όλα τα φάρμακα, τα βότανα και τα συμπληρώματα που ενδεχομένως παίρνουν», επισημαίνει ο Δρ Πούλιας. 4Δεν έχει συγκεκριμένες φυσιολογικές τιμές. Αν και πολλά εργαστήρια ορίζουν ως φυσιολογικές

τις τιμές του ολικού PSA κάτω από 4 ng/ml, στην πραγματικότητα αυτό δεν ισχύει. «Ο όγκος του προστατικού αδένα αυξάνεται με την ηλικία και έτσι παράγει περισσότερο PSA, συνεπώς είναι λογικό να βλέπουμε χαμηλότερα επίπεδα στους νεότερους άνδρες και υψηλότερα στους πιο ηλικιωμένους», εξηγεί ο Δρ Πούλιας. Εξαιτίας αυτής της ηλικιακής διακύμανσης, έχει προταθεί η ιδέα της προσαρμογής των φυσιολογικών τιμών ανάλογα με την ηλικία ως εξής:

• 40-49 ετών = έως 2,5 ng/ml

• 50-59 ετών = έως 3,5 ng/ml

• 60-69 ετών = έως 4,5 ng/ml

• Άνω των 70 ετών = έως 6,5 ng/ml

«Ούτε αυτές οι τιμές όμως είναι απόλυτες, διότι

μπορεί να υπάρξουν διαφοροποιήσεις ανάλογα με την

εθνικότητα ή με το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του

προστάτη», σπεύδει να προειδοποιήσει ο Δρ Πούλιας.

«Σε κάθε περίπτωση, όταν βλέπουμε έναν άνδρα με

πάρα πολύ υψηλό PSA για την ηλικία του ή με PSA το

οποίο αυξάνεται κατά περισσότερο από 0,20 ng/ml

από τον ένα χρόνο στον άλλο, συνήθως τον παραπέ-

μπουμε για βιοψία προστάτου, ακόμα κι αν η δακτυ-

λική εξέταση δεν αποκαλύψει κάτι ύποπτο. Για να μην

ανησυχεί όμως ο κόσμος, πρέπει να ξέρει ότι καρκίνο

θα έχει τελικά μόνο ο ένας στους τέσσερις άνδρες που

κάνουν βιοψία προστάτη. Οι υπόλοιποι συνήθως έχουν

καλοήθη υπερπλασία προστάτη ή προστατίτιδα». 5

Έχει σημασία και η μορφή του. Το PSA που απελευθερώνεται στο αίμα μπορεί να είναι ενωμένο

με άλλες ουσίες (συνδεδεμένο PSA) ή να είναι μόνο του (ελεύθερο PSA). Το άθροισμα αυτών των δύο εί-

ναι το ολικό PSA. Μελέτες έχουν δείξει ότι το ποσοστό

του ελεύθερου PSA (στα αποτελέσματα των εξετάσεων αναγράφεται και ως «free PSA») είναι χαμηλότερο στους άνδρες με καρκίνο του προστάτη, σε σύγκριση με τους άνδρες χωρίς καρκίνο. Έτσι, όταν υπάρχουν αμφιβολίες για το αν η αύξηση του PSA οφείλεται σε καλοήθη νόσο ή σε καρκίνο, οι γιατροί μπορεί να ελέγξουν και τον λόγο (αναλογία) του ελεύθερου προς το ολικό PSA (free PSA/total PSA ratio), που εξετάζεται κυρίως στις τιμές ολικού PSA από 4 έως 10 ng/ml.

Όταν η τιμή αυτού του λόγου είναι πάνω από 0,24, σημαίνει ότι ο άνδρας έχει πολύ ελεύθερο PSA και επομένως πολύ δύσκολα θα έχει καρκίνο. Όσο πιο χαμηλός, όμως, είναι, τόσο πιθανότερο είναι να έχει καρκίνο και επομένως χρειάζεται βιοψία. Επειδή, πάντως, ούτε αυτή η αναλογία είναι πάντοτε αρκετή, μπορεί να εφαρμοστεί μια ειδική εξέταση που λέγεται πολυπαραμετρική μαγνητική τομογραφία, για να αποφασιστεί αν είναι απαραίτητη η βιοψία προστάτη ή όχι.

Πρέπει να εξετάζεται κατά περίπτωση. Η Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου (ACS) συνιστά να αρχίζει τακτικός έλεγχος του PSA σε ηλικία 50 ετών στους άνδρες με μέτριο κίνδυνο προστατικού καρκίνου, σε ηλικία 45 ετών στους άνδρες υψηλού κινδύνου (όσοι έχουν έναν συγγενή πρώτου βαθμού με καρκίνο του προστάτη) και σε ηλικία 40 ετών στους άνδρες με πάρα πολύ υψηλό κίνδυνο (δύο ή περισσότεροι συγγενείς πρώτου βαθμού με καρκίνο προστάτη). Σε κάθε περίπτωση, για τις ηλικίες άνω των 50 ετών ο έλεγχος συνιστάται να είναι ετήσιος και να συνδυάζεται με δακτυλική εξέταση του προστάτη. ■

ΗΡΆ ΚΛ Η Σ Π ΌΥΛΙ Ά Σ Ο Δρ Ηρακλής Πούλιας είναι χειρουργός ουρολόγος, διευθυντής Β’ Ουρολογικής Κλινικής Νοσοκομείου Μητέρα, τ. πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας.

ΕΚΠ ΆΙ ΔΕΥΣΗ Κ Ά Ι Ά Κ Ά ΔΗΜ Ά ΪΚΟ Ι Τ Ι ΤΛΟΙ Πτυχίο Ιατρικής Σχολής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Άθηνών, διδακτορική διατριβή του ΕΚΠΆ, Post doctoral fellow Yale University, Diplome d’Universite Stransburg.

ΕΠ Ά ΓΓΕΛΜ ΆΤΙΚ Η ΠΡΟΫΠΗΡΕΣ ΙΆ

Registrar Urologist North Manchester General Hospital, επιμελητής Β’ Ουρολογικής Κλινικής ΝΕΕΣ «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο», επιμελητής Ά’ Ουρολογικής Κλινικής ΝΕΕΣ «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο», διευθυντής

Ουρολογικής Κλινικής ΝΕΕΣ «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο», συντονιστής Ουρολογικής Κλινικής ΝΕΕΣ «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο».

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚ Η ΔΡΆ ΣΤΗΡΙ ΟΤΗΤΆ Συγγραφή μονογραφίας με τίτλο: «Επιφανειακός καρκίνος ουροδόχου κύστεως, σύγχρονη διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση», Άθήνα 2001. Συμμετοχή σε συγγραφή Βιβλίων: Σύγχρονες απόψεις για την αντιμετώπιση του πολυτραυματία, «Στομίες», Άθήνα 2000. Λαπαροενδοσκοπική και ελάχιστα επεμβατική χειρουργική - επεμβάσεις στην Ουρολογία, Άθήνα 2002. Συμμετοχή σε12 κλινικές μελέτες και διεθνή ερευνητικά πρωτόκολλα, εισηγήσεις σε συνέδρια και σεμινάρια διεθνή και ελληνικά 47. Άνακοινώσεις ελληνόγλωσσες 176, ξενόγλωσσες 72. Δημοσιεύσεις ελληνόγλωσσες και ξενόγλωσσες 54.

Η ΑΣΤΙΚΗ ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ «ΚΑΡΚΙΝΑΚΙ -

Ενημέρωση για τον καρκίνο στην παιδική και εφηβική ηλικία»

εξέδωσε πρόσφατα έναν πρακτικό Οδηγό για γονείς και

φροντιστές, για θέματα επιβίωσης παιδιών και εφήβων που

νόσησαν με καρκίνο.

καρκίνοι είναι σπάνιοι, ωστόσο κάθε

χρόνο έχουμε 35.000 νέες διαγνώσεις και 6.000 παιδιά

και έφηβοι πεθαίνουν μόνο στην Ευρώπη, καθιστώντας

τον καρκίνο την πρώτη αιτία θανάτου από ασθένεια στην

παιδική ηλικία. Την ίδια ώρα, χάρη στα υψηλά ποσοστά

ίασης, αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη υπάρχουν 500.000

επιβιώσαντες από παιδιατρικό καρκίνο.

Όταν τελειώσει η θεραπεία και η ίαση είναι πια

πραγματικότητα, μια καινούργια περίοδος ξεκινά για τα

παιδιά και τους οικογένειές τους. Σε αυτή την περίοδο, τα τραύματα -σωματικά ψυχολογικά και κοινωνικά- που

έχει επιφέρει ο καρκίνος και η θεραπεία του πρέπει να

επουλωθούν και οι αγωνίες για την επόμενη ημέρα πρέπει

να καταλαγιάσουν. Η διαχείριση των προβλημάτων αυτών

είναι δύσκολη και μακροχρόνια. Βασικά στοιχεία για ένα

επιτυχημένο αποτέλεσμα είναι η σωστή παρακολούθηση και

η καλή ενημέρωση.

Με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής για τα

παιδιά και εφήβους που θεραπεύτηκαν από τον καρκίνο, το ΚΑΡΚΙΝΑΚΙ, σε συνεργασία με το Ιατρείο Μακροχρόνιας

Παρακολούθησης της Πανεπιστημιακής Αιματολογικής

Ογκολογικής Μονάδας της Α’ Παιδιατρικής Κλινικής

του ΕΚΠΑ με διευθυντή τον Αντώνη Καττάμη (καθηγητή

Παιδιατρικής-Παιδιατρικής Αιματολογίας-Ογκολογίας, υπεύθυνο Πανεπιστημιακής Αιματολογικής Ογκολογικής

Μονάδας Νοσοκομείο Παίδων «Αγ. Σοφία») προχώρησε

στην έκδοση του Οδηγού, ο οποίος περιλαμβάνει χρηστικές

οδηγίες για όλα τα θέματα (ιατρικά και ψυχοκοινωνικά) που

καλούνται να αντιμετωπίσουν το παιδί και η οικογένειά του

μετά το τέλος της θεραπείας.

Αυτός ο Οδηγός είναι ένα ακόμη μήνυμα στα παιδιά και

εφήβους που νόσησαν με καρκίνο ότι η καλύτερη ποιότητα

ζωής μετά το τέλος της θεραπείας τους είναι εφικτή και

είναι στο χέρι όλων μας!

Τον Οδηγό μπορείτε να βρείτε και σε ηλεκτρονική μορφή

στο https://karkinaki.gr/wp-content/uploads/2023/05/ praktikos-odigos-karkinaki-2023.pdf ■

Α ΝΟΙΞΕ Η ΠΛΑΤΦ Ο ΡΜΑ για την υποβολή αιτήσεων για το Dentist Pass, τη δωρεάν προληπτική οδοντιατρική

φροντίδα παιδιών από 6 έως 12 ετών, το οποίο προσφέρεται για πρώτη φορά στη χώρα μας από το υπουργείο Υγείας.

Οι δικαιούχοι μπορούν να κάνουν

αίτηση μέσω του gov.gr (https://vouchers. gov.gr/dentistpass) ή στα ΚΕΠ και να

κλείσουν ραντεβού με τον οδοντίατρό

τους.

Ειδικότερα τα φυσικά πρόσωπα

μπορείτε να εκδώσετε άυλη ψηφιακή

χρεωστική κάρτα 40€ για τη

βελτιστοποίηση της ποιότητας της προληπτικής οδοντιατρικής φροντίδας

παιδιού 6 έως 12 ετών, και πιο συγκεκριμένα για τα ακόλουθα: έλεγχο της στοματικής υγιεινής, καθαρισμό και απομάκρυνση πλακών, φθορίωση, παροχή οδηγιών για τη στοματική υγιεινή.

Τα ωφελούμενα παιδιά θα πρέπει να έχουν γεννηθεί από το 2011 έως και το 2016, να διαμένουν νόμιμα στην ελληνική

επικράτεια και να διαθέτουν Αριθμό

Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ)

ή Προσωρινό Αριθμό Ασφάλισης και

Υγειονομικής Περίθαλψης Αλλοδαπού (ΠΑΑΥΠΑ).

Η περίοδος υποβολής αιτήσεων θα λήξει την Κυριακή 22 Οκτωβρίου 2023. Η

υποβολή αιτήσεων μέσω ΚΕΠ μπορεί να γίνεται από τη Τρίτη 6 Ιουνίου 2023, για όλους τους ΑΦΜ.

H ψηφιακή χρεωστική κάρτα Dentist Pass μπορεί να χρησιμοποιηθεί για 6

πλήρεις ημερολογιακούς μήνες μετά το μήνα έκδοσής της. ■

Οδηγός για θέματα

επιβίωσης παιδιών

και εφήβων που

νόσησαν με καρκίνο!

η

πλατφόρμα για το Dentist Pass!

Η ΣΤΥΤΙΚ Η ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓ Ι Α είναι συχνό παθολογικό

εύρημα σε άνδρες άνω των 40 ετών και σταδιακά έχει

αναχθεί σε ένα πολύ σοβαρό παγκόσμιο πρόβλημα

υγείας και μειωμένης ποιότητας ζωής λόγω της στα-

διακής γήρανσης του ανδρικού πληθυσμού. Οι αιτίες

είναι πολλαπλές, αλλά μπορούν να συνοψιστούν κυρίως

σε αιτίες που προκαλούν κακή αιμάτωση του πέους ή

σε αιτίες που οδηγούν σε αδυναμία συσσώρευσης ή

διατήρησης του αίματος σε αυτό.

Η ΣΤΥΤΙΚ Η ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓ Ι Α ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥ Σ

Παγκοσμίως υπολογίζεται ότι η στυτική δυσλειτουργία

αφορούσε 152 εκατομμύρια άνδρες το 1995, ενώ ο αριθ-

μός αυτός αναμένεται να αυξηθεί σε 322 εκατομμύρια

άνδρες το 2025. Πολύ πιο ενδιαφέρον είναι ότι η εμφά-

νιση στυτικής δυσλειτουργίας εξαιτίας κακής αιμάτωσης

μπορεί να είναι ένα πρώιμο σημάδι στεφανιαίας νόσου,

καθώς 46% των ασθενών αυτών εμφανίζουν προβλήματα

στύσης. Αυτό σημαίνει ότι ασθενείς με διαβήτη, υψηλή

χοληστερίνη, χρόνιοι καπνιστές ή με υψηλή αρτηριακή πίεση θεωρούνται αυτόματα ασθενείς υψηλού ρίσκου για στυτική δυσλειτουργία λόγω αποφράξεων των αγγείων που αιματώνουν το πέος. Η κακή αιμάτωση του πέους

λόγω αποφράξεων των μεσαίων και μεγάλων αγγείων μπορεί να αντιμετωπιστεί επιτυχώς με τη σύμπραξη

ουρολόγων και ειδικών στην ενδαγγειακή Χειρουργική.

ΠΟΙΟΣ Ε Ι ΝΑΙ Ο ΚΛΑΣΙΚΟΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΣ

ΑΛΓΟ ΡΙΘΜΟΣ;

Μετά τη διενέργεια ενός triplex της πεϊκής αρτηρίας

μπορεί ο θεράπων ουρολόγος/ανδρολόγος να διακρίνει

εάν υπάρχει υπόνοια κακής αιμάτωσης. Σε αυτούς τους

ασθενείς χορηγούνταν ειδικά φάρμακα (αναστολείς φω-

σφοδιεστεράσης τύπου 5) στα οποία ένα μεγάλο μέρος των ασθενών παραμένει ανθεκτικό ή λόγω στεφανιαίας νόσου δεν επιτρέπεται να τα λάβει. Το επόμενο βήμα είναι

η διενέργεια ενδοπεϊκών ενέσεων με

αγγειοδιασταλτικές

ουσίες από τον ίδιο τον ασθενή. Σε μερικούς ασθενείς, ιδιαίτερα σε διαβητικούς που έχουν αποφράξεις στα πολύ μικρά αγγεία, διενεργούνται κρουστικά κύματα πέους με σκοπό τη δημιουργία νέων αγγείων. Η τελική λύση είναι η τοποθέτηση πεϊκής πρόθεσης που θεωρείται ο «χρυσός κανόνας» στη χειρουργική αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργίας.

ΠΟΙΑ Ε Ι ΝΑΙ Η Ν Ε Α ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚ Η Μ ΕΘΟΔΟΣ ΚΑΙ

Π Ω Σ ΣΥΜΠΛΗΡ Ω ΝΕΙ ΤΟΝ ΑΛΓΟ ΡΙΘΜΟ;

Η νέα μέθοδος βασίζεται στην αξιολόγηση των μεγάλων και μεσαίων αγγείων που αιματώνουν το πέος μέσω της διενέργειας αξονικής αγγειογραφίας των αγγείων της λεκάνης του ασθενούς, αμέσως με την εμφάνιση της στυτικής δυσλειτουργίας ή κατά τη διάρκεια των προαναφερόμενων θεραπειών. Η αρτηρία που αιματώνει το πέος είναι η έσω λαγόνιος αρτηρία και ο κλάδος αυτής που ονομάζεται έσω αιδοιική αρτηρία. Σε περίπτωση που υπάρχει στένωση ή απόφραξη των αγγείων που φτάνουν μέχρι και τα 2 χιλιοστά, μπορεί ο αγγειοχειρουργός να ανοίξει τα αγγεία αυτά ελάχιστα επεμβατικά με ειδικά μπαλόνια, τα οποία έχουν φαρμακευτική επικάλυψη, ώστε να εμποδίσουν μελλοντική απόφραξη. Η αύξηση της αιμάτωσης του πέους οδηγεί σε βελτίωση της στύσης, σε συνδυασμό με την παράλληλη συνέχιση της φαρμακευτικής θεραπείας ή των κρουστικών παλμών για 3 έως 6 μήνες.

ΠΟΙΟΣ Ε Ι ΝΑΙ Ο Ρ ΟΛΟΣ ΤΟΥ ΔΙΟΞΕΙΔ Ι ΟΥ ΤΟΥ Α ΝΘΡΑΚΑ ΣΤΗ ΔΙ Α ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕ Ι Α ΤΗΣ ΣΤΥΤΙΚ Η Σ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓ Ι ΑΣ;

Σε περιπτώσεις που οι αρτηρίες που αιματώνουν το

πέος δεν εμφανίζουν αποφράξεις και παρά τη χρήση κρουστικών παλμών δεν υπάρχει βελτίωση της στυτικής δυσλειτουργίας, είναι πολύ πιθανή η ύπαρξη της λεγόμενης ίνωσης του σηραγγώδους σώματος. Η διαγνωστική αγγειογραφία με διοξείδιο του άνθρακα μπορεί να επιβεβαιώσει την ύπαρξη ίνωσης και να διευκολύνει τους θεράποντες ουρολόγους/ανδρολόγους στη γρηγορότερη κι αποτελεσματικότερη επιλογή της σωστής θεραπείας (χρήση ενδοπεϊκής πρόθεσης). ■

ΘΕΌΔΌΣΙ ΌΣ ΜΠ Ι ΣΔ Ά Σ Ο Δρ Θεοδόσιος Μπίσδας είναι διευθυντής της Γ’ Άγγειοχειρουργικής Κλινικής στο Ιατρικό Κέντρο Άθηνών, αναπλ. καθηγητής Άγγειοχειρουργικής στo Universitätsklinikum Münster στη Γερμανία. Είναι πιστοποιημένος

από τη Γερμανική Άκαδημία Άγγειοχειρουργικής Endovascular Specialist για τη χρήση ελάχιστα επεμβατικών τεχνικών και θεωρείται ως ένας από τους πλέον ειδικούς στην αντιμετώπιση διαβητικού ποδιού παγκοσμίως. Ο Δρ Θεοδόσιος Μπίσδας ήταν ο κύριος ερευνητής του CRITISCH registry, της μεγαλύτερης γερμανικής έρευνας για τη θεραπεία του διαβητικού ποδιού με 1.200 ασθενείς που οργανώθηκε από τη Γερμανική Εταιρεία Άγγειοχειρουργικής και βραβεύτηκε με πολλά βραβεία.

πριν πάρουν χάπια για τη

ΣΤΥΤΙΚ Η ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓ Ι Α!

στους δέκα και στους άνδρες και στις ηλικίες άνω των 60 χρόνων ένας στους πέντε. Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι υπάρχουν πάνω από 500.000 άνδρες διαφόρων ηλικιών που ζουν με το συγκεκριμένο πρόβλημα, το οποίο είναι απόρροια τόσο ψυχολογικών όσο και οργανικών προβλημάτων.

Η «ΧΡΥΣ Η ΕΠΟΧ Η» ΠΟΥ ΤΟ ΜΠΛΕ ΧΑΠ Α ΚΙ για την

αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργίας ήταν το μόνο

που υπήρχε (το 1998) και έκανε θραύση στην αγορά

έχει παρέλθει. Έκτοτε βγήκαν πολλά ανταγωνιστικά του

προϊόντα. Το χρώμα και ο τρόπος δράσης τους άλλαξε,

αλλά ένα πράγμα δεν άλλαξε κι αυτό είναι το αποτέλεσμα, που συνήθως έχουν. Υπολογίζεται ότι πάνω από 200 εκατομμύρια άνδρες

έχουν πάρει τέτοια χάπια παγκοσμίως. Αυτό συνέβη

γιατί είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά στο 50-70% των περιπτώσεων. Επίσης έχει αποδειχθεί ότι είναι ασφαλή

- η μόνη απόλυτη αντένδειξή τους είναι η συγχορήγηση

με τα νιτρώδη, τα γνωστά φάρμακα για τη στηθάγχη.

Η στυτική δυσλειτουργία είναι ένα συχνό πρόβλη-

μα μεταξύ των ανδρών. Στις νέες ηλικίες κάτω των 40

ετών το πρόβλημα αντιμετωπίζει ένας στους 20 άνδρες.

Στις ηλικίες από 40 έως 60 ετών προβλήματα έχει ένας

ΟΔΗΓΟΣ «ΕΠΙΒ Ι ΩΣΗΣ» ΓΙΑ ΤΑ Χ Α ΠΙΑ ΤΗΣ ΣΤ Υ ΣΗΣ Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι τα χάπια για την αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργίας χορηγούνται μόνο με ιατρική συνταγή.

«Δυστυχώς πάρα πολλοί τα προμηθεύονται μέσω Ίντερνετ, κάτι που δυνητικά είναι απειλητικό για την υγεία τους. Είναι ευρέως γνωστό ότι πολλά από αυτά τα σκευάσματα είναι “μαϊμού”, αμφιβόλου προελεύσεως και δεν πληρούν τις απαιτούμενες προδιαγραφές, ώστε να είναι ασφαλή κατά τη χρήση τους και, βέβαια, αποτελεσματικά. Χρειάζεται προσοχή», τονίζει ο χειρουργός ουρολόγος - ανδρολόγος Κωνσταντίνος Ρόκκας. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα συγκεκριμένα φάρμακα απευθύνονται αποκλειστικά σε άνδρες, οι οποίοι έχουν διαγνωστεί με κάποιας μορφής στυτική δυσλειτουργία. Ωστόσο πολλοί τα χρησιμοποιούν καθαρά για λόγους επιδόσεων στην ερωτική αρένα. Σε αυτή την περίπτωση οι ειδικοί μιλούν για κατάχρηση και υπογραμμίζουν ότι αυτού του είδους η χρήση πρέπει να σταματήσει.

Όπως εξηγεί ο κ. Ρόκκας, η χρήση τους δεν ενδείκνυται για άτομα ηλικίας κάτω των 18 χρόνων, για όσους κάνουν θεραπεία για τη στηθάγχη, για κάποιους που παίρνουν φάρμακα για άλλες παθήσεις και μπορεί η συγχορήγηση να επιφέρει σοβαρά προβλήματα υγείας. Τέλος, ο θεράπων ιατρός πρέπει να είναι ενήμερος για την τυχόν λήψη συμπληρωμάτων διατροφής, καθώς πολλές φορές η παράλληλη χρήση των εν λόγω χαπιών αντενδείκνυται.

ΚΩΝΣΤΑΝΤ Ι ΝΟΣ Ρ Ο ΚΚΑΣ, M.D., χειρουργός ουρολόγος - ανδρολόγος.

«Κάτι που πολλοί άνδρες δεν γνωρίζουν είναι ότι τα χάπια αυτά δεν έχουν αφροδισιακή δράση. Δεν αυξάνουν, δηλαδή, την ερωτική επιθυμία, αλλά επιδρούν στα αγγεία του πέους, προκαλώντας αγγειοδιαστολή. Αυτό

έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνεται η ροή του αίματος

στην περιοχή και το ανδρικό μόριο να σκληραίνει, όταν

ο άνδρας ερεθίζεται σεξουαλικά», μας λέει ο κ. Ρόκκας.

Τα χάπια που κυκλοφορούν στα φαρμακεία είναι

η σιλδεναφίλη, η ταδαλαφίλη, η βαρδεναφίλη και η

αβαναφίλη. Χρησιμοποιούνται μία με δύο ώρες πριν

από τη σεξουαλική επαφή, ενώ η αβαναφίλη μπορεί να χρησιμοποιηθεί και μισή ώρα πριν από το σεξ.

Όπως επισημαίνει ο κ. Ρόκκας, οι διαφορές μετα-

ξύ τους είναι δύο: α) η αβαναφίλη, η ταδαλαφίλη και

οι νέες μορφές σιλδεναφίλης και βαρδεναφίλης, που

διαλύεται στο στόμα, δεν επηρεάζονται από τη λήψη

τροφής και β) η ταδαλαφίλη διαρκεί 36 ώρες, ενώ τα άλλα σκευάσματα διαρκούν από 4 έως12 ώρες, ανάλογα με τη βαρύτητα της νόσου. Επιπλέον η ταδαλαφίλη δι-

ΚΩΝΣΤΆ ΝΤ Ι Ν ΌΣ ΡΌΚΚ Ά Σ

ατίθεται και σε ημερήσια χορήγηση μικρής δόσης 5mg, για όσους έχουν συχνές ερωτικές επαφές. Η μορφή αυτή εγκρίθηκε τα τελευταία χρόνια για χορήγηση και σε ασθενείς με προβλήματα ούρησης, λόγω υπερτροφίας του προστάτη, καθώς τα φάρμακα της στυτικής δυσλειτουργίας έχει φανεί ότι βελτιώνουν σημαντικά και την ούρηση. «Συχνά παρατηρείται το φαινόμενο της υπερδοσολογίας, καθώς κάποιοι θεωρούν ότι όσο περισσότερα χάπια πάρουν τόσο καλύτερες θα είναι οι επιδόσεις τους στο σεξ. Όμως η υπερδοσολογία των φαρμάκων μπορεί να προκαλέσει προβλήματα, π.χ. υπέρταση. Η άμεση ενημέρωση του γιατρού σε αυτές τις περιπτώσεις κρίνεται παραπάνω από αναγκαία», καταλήγει ο κ. Ρόκκας. ■

Ο χειρουργός ουρολόγος - ανδρολόγος Κωνσταντίνος Ρόκκας γεννήθηκε στην Άθήνα το 1967. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Άθηνών το 1994. Υπηρέτησε τη στρατιωτική του

θητεία στο Πολεμικό Ναυτικό ως επίκουρος αξιωματικός, από το 1994 έως το 1996, και στη συνέχεια εργάστηκε στη Μονάδα Τεχνητού Νεφρού του Νομαρχιακού Νοσοκομείου Χαλκίδας, στο πλαίσιο της υπηρεσίας υπαίθρου. Ειδικεύθηκε στην Ουρολογία στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Άθηνών, από το 1998 έως το 2002. Την περίοδο 2002-2003 μετεκπαιδεύθηκε στην Άνδρολογία, στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Μιλάνου San Raffaele, δίπλα στον καθηγητή Francesco Montorsi.

Άπό τον Ιούνιο του 2003 έως τον Φεβρουάριο του 2014 διετέλεσε διευθυντής του Οργανικού Τμήματος στο Ινστιτούτο Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας του νευρολόγου - ψυχιάτρου, Δρος Θάνου Άσκητή και υπήρξε επιστημονικός συνεργάτης του Άνδρολογικού Ινστιτούτου κατά τη διάρκεια του 2014. Άπό τον Μάρτιο του 2014 διευθύνει το Ιατρείο Ουρολογίας-Άνδρολογίας στη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας 96, στην Άθήνα. Είναι υποψήφιος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Άθηνών, επιστημονικός συνεργάτης της Ά’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Άθηνών και πρώην ταμίας της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας.

Γράφει ο ΑΝΑΣΤΑ ΣΙΟΣ ΚΑΛΑΝΤΖ Η Σ, ουρολόγος, διευθυντής Α’ Ουρολογικής Κλινικής «Ερρίκος Ντυνάν

ξουαλική επαφή. Σχεδόν πάντα μετά την επαφή μπορεί

να υπάρχουν τέτοιου είδους αμυχές, όμως συνήθως

δεν γίνονται αντιληπτές. Κάποιες φορές, όμως, μπορεί να είναι βαθύτερες (προκαλώντας μικροαιμορραγίες)

και αρκετά δυσάρεστες, και πραγματικά κάποιες πολύ εντυπωσιακές. Σε κάποιες περιπτώσεις το πρόβλημα

είναι επαναλαμβανόμενο, όπου εκεί είναι αναγκαία η διερεύνηση με μεγαλύτερη προσοχή: Μπορεί να συνυπάρχει κάποιο ανατομικό πρόβλημα (βραχύς χαλινός, φίμωση), κάποια δερματική πάθηση ή συστηματικό νόσημα, π.χ. σακχαρώδης διαβήτης.

H ρήξη χαλινού είναι μια κατάσταση που επίσης σχετίζεται με τη σεξουαλική δραστηριότητα. Ο χαλινός φυσιολογικά είναι ελαστικός και ανθεκτικός στον εξελκυσμό, όμως κάποιες φορές μπορεί να τραυματιστεί

ή ακόμα και να κοπεί τελείως. Λόγω της πλούσιας αγγείωσης της περιοχής θα προκληθεί αιμορραγία (και μάλιστα έντονη!), ενώ θα υπάρχει και πόνος λόγω των πολλών νευρικών απολήξεων στο σημείο αυτό.

ΤΑ ΑΤΥΧ Η ΜΑΤΑ-ΚΑΚ Ω ΣΕΙΣ των έξω γεννητικών οργάνων του άνδρα είναι σχετικά συνηθισμένα και αποτελούν την πιο συχνή κάκωση του πέους. Τις περισσότερες φορές, η ανησυχία που προκαλεί κάποια κάκωση της γεννητικής περιοχής είναι μεγαλύτερη από το ίδιο το πρόβλημα: Πρόκειται για μικροτραυματισμούς, συνήθως επακόλουθα κάποιας σεξουαλικής πράξης, που αντιμετωπίζονται συντηρητικά και δεν αφήνουν κάποιο πρόβλημα για το μέλλον. Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις τα πράγματα είναι σοβαρότερα. Το παράδοξο σε αυτήν την κατάσταση είναι ότι άνδρες με πιο σημαντικές

κακώσεις διστάζουν να αναζητήσουν άμεσα την εκτίμηση από ουρολόγο, κάτι που μπορεί να τους δημιουργήσει τόσο άμεσες όσο και μακροπρόθεσμες επιπλοκές.

Πρόκειται συνηθέστερα για κακώσεις της ακροποσθίας και της βαλάνου που συμβαίνουν κατά τη σε-

Οι τραυματισμοί των όρχεων και το υποδόριο αιμάτωμα και αποτέλεσμα μηχανικής κάκωσης μπορεί να είναι κάποια απροσεξία στη σεξουαλική πράξη ή άμεση πλήξη της περιοχής. Αναλόγως της ασκούμενης δύναμης και του σημείου που δέχτηκε το χτύπημα, παρουσιάζεται αιμάτωμα και οίδημα. Συνήθως ο πόνος, αν υπάρχει, είναι τοπικός, ωστόσο το οίδημα και το αιμάτωμα μπορεί να είναι εντονότατα. Η κλινική εικόνα οφείλεται σε επέκταση της αιμορραγίας στο υποδόριο, δηλαδή μεταξύ των οργάνων και του δέρματος. Το αιμάτωμα ακολουθεί το δρόμο της βαρύτητας, δηλαδή όσο περνούν οι ημέρες «κατεβαίνει» προς το όσχεο, το περίνεο, και κατόπιν στην έσω επιφάνεια των μηρών. Είναι απαραίτητο τέτοιες περιπτώσεις να αξιολογούνται από τον ουρολόγο για να αποκλειστεί κάθε πιθανότητα ρήξεως στον όρχι ή άλλες καταστάσεις που χρήζουν μεγαλύτερης προσοχής ή και χειρουργικής αντιμετώπισης.

Η κάκωση - κάταγμα πέους δεν πρόκειται, φυσικά, για πραγματικό κάταγμα, αφού στο πέος δεν υπάρ-

Hospital Center».

Τι να κάνουν οι άνδρες αν συμβεί

«ΑΤ Υ ΧΗΜΑ» στο κρεβάτι!

χουν οστά. Συμβαίνει όταν υπάρχει στύση, οπότε τα

σηραγγώδη σώματα είναι γεμάτα αίμα. Ο μηχανισμός

της κάκωσης είναι η ισχυρή πλήξη ή γωνίωση του πέ-

ους, κάτι που μπορεί να συμβεί σε κάποιες στάσεις της

γενετήσιας πράξης ή στον αυνανισμό, προκαλώντας

δηλαδή βλάβη στον στυτικό ιστό. Χαρακτηριστικότατος

είναι ο ήχος «κριγμού» (σαν τρίξιμο ή σπάσιμο). Ακαρι-

αία ακολουθείται από έντονο πόνο στο πέος, σχεδόν άμεσα αρχίζει να δημιουργείται αιμάτωμα, το οποίο συνήθως παίρνει μεγάλες διαστάσεις. Είναι μια επείγουσα κατάσταση και η αντιμετώπιση πρέπει να γίνεται το συντομότερο από ουρολόγο. Η μη αντιμετώπιση στη χρονική στιγμή που πρέπει μπορεί να αφήσει μόνιμη στυτική διαταραχή. ■

Ά Ν Ά ΣΤΆΣΙ ΌΣ Κ Ά Λ Ά ΝΤΖ Η Σ Ο Άναστάσιος Καλαντζής είναι ουρολόγος, διευθυντής Ά’ Ουρολογικής Κλινικής «Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center» (2017 - σήμερα) και επιστημονικός υπεύθυνος του Ουροδυναμικού Εργαστηρίου. Έχει διατελέσει

επιμελητής Ά' της Ά' Ουρολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Ερρίκος Ντυνάν» (2011-2017), επιμελητής Β' της Β' Ουρολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Ερρίκος Ντυνάν» (2005-2011).

ΕΚΠ ΆΙ ΔΕΥΣΗ/ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΆ

• Ειδικ/νος ουρολόγος στην Ουρολογική Κλινική του ΠΓΝ Άθηνών «Γ. Γεννηματάς» (2000-2005).

• Ειδικ/νος Γενικής Χειρουργικής στην Ά' Χειρ/γική Κλινική του ΓΝΝ ΡΟΔΟΥ (1999-2000).

• Επιστημονικός συνεργάτης ιατρός στην Ουρολογική Κλινική του ΠΓΝΝ ΡΟΔΟΥ (1995-1996).

• Άναγνώριση Τίτλου Σπουδών» από το ΔΙΚΆΤΣΆ (1995).

• Άπόφοιτος Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου UMF CLUJ, Napokα (1987-1994).

ΜΕΤΕΚΠ ΆΙ ΔΕΥΣΗ

• Εκπόνηση Διδακτορικής Διατριβής με θέμα: «Μελέτη Των Δεικτών Κυτταρικού Πολλαπλασιασμού και Άπόπτωσης στον Προστάτη Άδένα σε Σχέση με τον Δείκτη Παχυσαρκίας».

• Advanced Trauma Life Support (ATLS) Hellenic National Center, American College of Surgeons. Hellenic Chapter University of Patras, Medical School, Department of Surgery 2002.

• European Board of Urology - In Service Examination / Assessment 2001-2004.

• Training In Minimal Access Surgery IRCAD-EITS, Louis Pasteur University, Strasbourg, France, December 2008.

Ο ΟΜΙΛΟΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ Affidea επισημαί-

νει τη σημαντικότητα της πρόληψης και της έγκαιρης

διάγνωσης, όχι μόνο για όλη την οικογένεια, αλλά και

για τους άνδρες, και παρέχει εξετάσεις διαγνωστικού

ελέγχου υψηλής αξιοπιστίας και ασφάλειας, με στόχο

την προστασία των ανδρών.

Όταν μιλάμε για πρόληψη, εννοούμε συνήθως την

προσπάθεια που κάνουμε για να προλάβουμε και να

αποτρέψουμε αρνητικές ή ανεπιθύμητες καταστάσεις,

λόγω και του σύγχρονου τρόπου ζωής που κατακλύζε-

ται από άγχος, κακή διατροφή, καθιστική ζωή. Αυτός

είναι και ο στόχος στον τομέα της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, που είναι και ο τομέας εξειδίκευσης του Ομίλου Affidea.

Τα οφέλη της πρόληψης είναι γνωστά, ωστόσο οι

αναπτύσσεται αργά και δεν παρουσιάζει ιδιαίτερα συμπτώματα μέχρι να φτάσει σε προχωρημένο στάδιο. Ο προληπτικός έλεγχος προστάτη με PSA, Free PSA, Ratio και υπερηχογράφημα ουροδόχου κύστεως - προστάτη μπορεί να οδηγήσει στην έγκαιρη διάγνωση και με τη σειρά της στην ίαση. Οι άνδρες άνω των 50 ετών πρέπει να πραγματοποιούν έναν αρχικό έλεγχο, ενώ σε συγκεκριμένες περιπτώσεις ο έλεγχος διενεργείται και σε άνδρες κάτω των 50.

Ο έλεγχος για καρκίνο του παχέος εντέρου με κολονοσκόπηση είναι ιδιαίτερης σημασίας, καθώς η έγκαιρη διάγνωση συνοδεύεται από υψηλά επίπεδα ίασης.

Ο έλεγχος ενδείκνυται σε άνδρες κάτω των 50 ετών με παρουσία οικογενειακού ιστορικού, ενώ σε 50άρηδες μέχρι και 75άρηδες ανεξαρτήτως ατομικού και οικογε-

περισσότεροι άνδρες παραμελούν την υγεία τους και τη φροντίδα του εαυτού τους. Για αυτόν το λόγο ο Όμιλος Affidea στέκεται αρωγός για τους άνδρες με τη διενέργεια ολοκληρωμένων προληπτικών και ειδικών ελέγχων σε προνομιακή τιμή.

ΤΙ ΣΥΣΤ Η ΝΟΥΝ ΟΙ ΕΙΔΙΚΟ Ι ΤΗΣ AFFIDEA Ο καρδιολογικός έλεγχος (ηλεκτροκαρδιογράφημα, δοκιμασία κοπώσεως, triplex καρδιάς, καρδιολογική εξέταση) βοηθάει στην πρώιμη ανίχνευση καρδιακών

συμπτωμάτων, την έγκαιρη αντιμετώπιση πιθανών νοσημάτων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των εξεταζομένων. Μπορεί να γίνει σε κάθε ηλικία και αποτελεί έναν απλό τρόπο παρακολούθησης της υγείας της

καρδιάς μαζί με την κλινική εξέταση. Εάν δεν υπάρχει

γνωστό πρόβλημα υγείας, ο έλεγχος αυτός είναι καλό

να γίνεται στο πλαίσιο των προληπτικών εξετάσεων, ώστε να υπάρχει ένα υπόδειγμα που θα χρησιμεύσει για αναφορές στο μέλλον.

Ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί μία πολύ συχνή μορφή προστάτη στους άνδρες, ο οποίος συνήθως

νειακού ιστορικού.

Ειδικές εξετάσεις, όπως η μέτρηση οστικής πυκνότητας, θεωρούνται κρίσιμες για τη διατήρηση της υγείας, την έγκαιρη διάγνωση και την πρόληψη σοβαρών νοσημάτων. Ιδιαίτερα για τους καπνιστές άνω των 40 ετών συστήνεται σπιρομέτρηση και χαμηλής δόσης αξονική τομογραφία θώρακος για την πρόληψη της Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ). Ο εργαστηριακός έλεγχος με εξετάσεις αίματος στους άνδρες άνω των 40 καλό είναι να πραγματοποιείται ετησίως ή πιο συχνά σε περιπτώσεις που υπάρχει κάποια πάθηση.

Αναλόγως των αποτελεσμάτων, ενδέχεται να συσταθούν πιο στενή παρακολούθηση και μέτρα πρόληψης ή αντιμετώπισης με εξατομικευμένη θεραπεία. Γίνεται εμφανές πως μέσω των εξετάσεων αποφεύγονται δυσάρεστες καταστάσεις και παθήσεις στους άνδρες. Σε κάθε περίπτωση ο γιατρός θα σχεδιάσει τον ενδεδειγμένο προληπτικό έλεγχο, ανάλογα με τις ανάγκες, το ιστορικό και την ηλικία του κάθε άνδρα. ■

ΑΡΕΤΑ Ι ΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕ Ι Ο

ΕΓΚΕΦΑ ΛΟΥ: Η κρυφή απειλή

Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙ Ω ΤΗΣ ΠΑΠΑΝΑΓΙ Ω ΤΟΥ, αναπληρωτής καθηγητής Ακτινολογίας

ΕΚΠΑ, Αρεταίειο Πανεπιστημιακό

Νοσοκομείο, καθηγητής

Νευροακτινολογίας Νοσοκομείου BremenMitte της Βρέμης.

ΟΙ ΑΝΗΣΥΧ Ι ΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕ Ι Α ΤΩΝ ΑΝΔΡ Ω Ν συχνά επικεντρώνονται στη φυσική κατάσταση, στην υγεία της καρδιάς ή στον καρκίνο του προστάτη, αλλά υπάρχουν και άλλες καταστάσεις -όπως οι αρτηριοφλεβικές (αγγειακές) δυσπλασίες του εγκεφάλου- που μπορεί να εγκυμονούν σημαντικούς κινδύνους. Αν και οι αγγειακές δυσπλασίες εγκεφάλου είναι σπάνιες, επηρεάζουν

πιο συχνά τους άνδρες, καθιστώντας αυτό ένα κρίσιμο θέμα για την ευαισθητοποίηση για την υγεία ανδρών, αλλά και γυναικών.

ΤΙ Ε Ι ΝΑΙ ΑΓΓΕΙΑΚ Ε Σ ΔΥΣΠΛΑΣ Ι ΕΣ ΕΓΚΕΦΑ ΛΟΥ Φανταστείτε ένα σύμπλεγμα αγγείων όπου οι αρτηρίες

ΑΡΤΗΡΙΟΦΛΕΒΙΚ Η ΔΥΣΠΛΑΣ Ι Α

για την υγεία των ανδρών!

και οι φλέβες αναμιγνύονται άμεσα. Αυτό συμβαίνει

σε μια αγγειακή δυσπλασία εγκεφάλου. Αντί της συνη-

θισμένης διαδικασίας όπου οι αρτηρίες μεταφέρουν

αίμα πλούσιο σε οξυγόνο στον εγκέφαλο και οι φλέβες

μεταφέρουν το αίμα με έλλειψη οξυγόνου πίσω στην

καρδιά και τους πνεύμονες, στην αγγειακή δυσπλασία

του εγκεφάλου διαταράσσεται αυτή η διαδικασία και

υπάρχει απευθείας επικοινωνία αρτηριών και φλεβών.

Αυτή η κατάσταση μπορεί να εμφανιστεί οπουδή-

ποτε στο σώμα, αλλά εντοπίζεται πιο συχνά στον εγκέ-

AΦΙΕΡΩΜΑ | Η ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΔΡΑ

περιλαμβάνουν επιληπτικές κρίσεις, πονοκεφάλους

αδυναμία σε ένα μέρος του σώματος.

ή

Μπορούν επίσης να εμφανιστούν πιο σοβαρά συμπτώματα, ανάλογα με τη θέση της δυσπλασίας, συμπεριλαμβανομένων σοβαρών πονοκεφάλων, απώλειας όρασης, δυσκολίας στην ομιλία, σύγχυση και σοβαρή αστάθεια. Αυτά τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως μεταξύ 10 και 40 ετών, με τα αποτελέσματα να αναπτύσσονται αργά με την πάροδο του χρόνου και συχνά να προκαλούν συμπτώματα στην πρώιμη ενήλικη ζωή.

Π ΟΤΕ ΝΑ ΖΗΤ Η ΣΕΤΕ ΒΟ Η ΘΕΙΑ Εάν εσείς ή κάποιος που γνωρίζετε αρχίσετε να αντιμετωπίζετε επιληπτικές κρίσεις, πονοκεφάλους ή άλλα συμπτώματα που συνδέονται με τις αγγειακές δυσπλασίες του εγκεφάλου, είναι σημαντικό να αναζητήσετε άμεση ιατρική βοήθεια. Η αιμορραγία του εγκεφάλου λόγω αγγειακών δυσπλασιών είναι μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση που απαιτεί επείγουσα φροντίδα.

ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕ Ι ΤΗΝ ΑΓΓΕΙΑΚ Η ΔΥΣΠΛΑΣ Ι Α ΕΓΚΕΦΑ ΛΟΥ Η ακριβής αιτία της αγγειακής δυσπλασίας του εγκεφάλου είναι άγνωστη, πιστεύεται ότι υπάρχει κατά τη γέννηση και σχηματίζεται κατά την ανάπτυξη του εμβρύου. Μερικά άτομα με κληρονομικές παθήσεις που επηρεάζουν το σχηματισμό αιμοφόρων αγγείων, όπως η κληρονομική αιμορραγική τελαγγειεκτασία, επίσης γνωστή ως σύνδρομο Osler-Weber-Rendu, μπορεί να αναπτύξουν αγγειακές δυσπλασίες του εγκεφάλου. Σε μια αγγειακή δυσπλασία, το αίμα ρέει γρήγορα και απευθείας από τις αρτηρίες στις φλέβες, παρακάμπτοντας τους περιβάλλοντες ιστούς. Αυτή η μη φυσιολογική ροή αίματος μπορεί να ασκήσει υπερβολική πίεση στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων, οδηγώντας σε αρκετές επιπλοκές και αιμορραγία.

φαλο και στον νωτιαίο μυελό. Τα αίτια των αγγειακών

δυσπλασιών του εγκεφάλου είναι ακόμα ασαφή. Πολ-

λοί άνθρωποι γεννιούνται με αυτές και, παρόλο που μπορούν να σχηματιστούν αργότερα στη ζωή τους, σπάνια μεταβιβάζονται σε οικογένειες.

ΤΑ ΣΙΩΠΗΛ Α ΣΥΜΠΤΩ ΜΑΤΑ

Συχνά, τα άτομα με αγγειακές δυσπλασίες εγκεφάλου

δεν εμφανίζουν σημεία ή συμπτώματα μέχρι να ραγεί

η δυσπλασία, προκαλώντας αιμορραγία. Αυτή η ρήξη

είναι το πρώτο σημάδι στις μισές περίπου περιπτώσεις

αγγειακών δυσπλασιών του εγκεφάλου. Ωστόσο, μπορεί να εμφανιστούν και με άλλα συμπτώματα και να

ΠΑΡΑ ΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥ ΝΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΚ Ε Σ Οι εγκεφαλικές αγγειακές δυσπλασίες μπορούν να επηρεάσουν οποιονδήποτε, αλλά οι άνδρες και τα άτομα με οικογενειακό ιστορικό της πάθησης έχουν υψηλότερο κίνδυνο. Οι επιπλοκές της αγγειακής δυσπλασίας του εγκεφάλου περιλαμβάνουν αιμορραγία στον εγκέφαλο, λόγω της πίεσης στα λεπτά και αδύναμα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων, μειωμένη παροχή οξυγόνου στους εγκεφαλικούς ιστούς και πιθανή εγκεφαλική βλάβη.

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚ Ε Σ ΕΠΙΛΟΓ Ε Σ: ΕΣΤ Ι ΑΣΗ ΣΤΙΣ

ΕΝΔΑΓΓΕΙΑΚ Ε Σ ΕΠΕΜΒΑ ΣΕΙΣ

Όταν πρόκειται για τη θεραπεία των αγγειακών δυ-

σπλασιών του εγκεφάλου, ο πρωταρχικός στόχος είναι

η πρόληψη της αιμορραγίας στον εγκέφαλο, η οποία

θα μπορούσε να οδηγήσει σε εγκεφαλικό επεισόδιο ή

άλλες σοβαρές επιπλοκές. Υπάρχουν διάφορες διαθέ-

σιμες επιλογές θεραπείας, ανάλογα με το μέγεθος και

τη θέση της δυσπλασίας, καθώς και τη συνολική υγεία

του ασθενούς.

Μία από τις πιο υποσχόμενες θεραπείες είναι ο ενδαγγειακός εμβολισμός. Αυτή η ελάχιστα επεμβατική

μέθοδος περιλαμβάνει την εισαγωγή ενός καθετήρα

στα αιμοφόρα αγγεία, ο οποίος οδηγείται στη θέση

της δυσπλασίας. Μόλις τοποθετηθεί, ο γιατρός εγχέει

μια ειδική ουσία μέσω του καθετήρα για να φράξει

τα ανώμαλα αιμοφόρα αγγεία, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο ρήξης. Αυτή η θεραπεία μπορεί να χρησιμο-

ποιηθεί μόνη της ή, σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες, όπως χειρουργική επέμβαση ή ακτινοχειρουργική, για να μειωθεί το μέγεθος της δυσπλασίας και να γίνει

ασφαλέστερη η αφαίρεση ή η θεραπεία. Εμβολισμοί

αγγειακών δυσπλασιών του εγκεφάλου διενεργούνται

σε εξειδικευμένα Κέντρα όπως το Κέντρο Εμβολισμών

ΚΝΣ του Νοσοκομείου «Ευαγγελισμός» με εξειδικευμέ-

νη επιστημονική ομάδα και υπεύθυνη την επεμβατική νευρακτινολόγο Μαρία Πολίτη.

Άλλες θεραπείες περιλαμβάνουν τη στερεοτακτική ακτινοχειρουργική, μια θεραπεία ακτινοβολίας υψηλής ακρίβειας που στοχεύει τη δυσπλασία, και τη χειρουργική εκτομή, όπου η δυσπλασία αφαιρείται μέσω της παραδοσιακής χειρουργικής.

Η καλύτερη επιλογή θεραπείας διαφέρει από άτομο σε άτομο, ανάλογα με διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των χαρακτηριστικών της δυσπλασίας και της συνολικής κατάστασης της υγείας του ασθενούς. Πάντα να συμβουλεύεστε έναν ειδικό στις αγγειακές δυσπλασίες για εξατομικευμένες ιατρικές συμβουλές.

Συμπερασματικά, αν και οι αγγειακές δυσπλασίες εγκεφάλου αντιπροσωπεύουν περίπου το 2% όλων των αιμορραγικών εγκεφαλικών επεισοδίων κάθε χρόνο, η επίγνωση αυτής της κατάστασης είναι σχετικά χαμηλή. Η έγκαιρη ανίχνευση και θεραπεία μπορεί να αποτρέψει επικίνδυνες επιπλοκές, καθιστώντας ζωτικής σημασίας την ενημέρωση σχετικά με αυτήν την κρυφή απειλή για την υγεία. ■

Π Ά Ν Ά ΓΙ ΩΤΗΣ Π Ά Π Ά Ν Ά ΓΙ ΩΤΌΥ Ο Παναγιώτης Παπαναγιώτου είναι αναπληρωτής καθηγητής Άκτινολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού

Πανεπιστήμιου Άθηνών στο Ά’ Εργαστήριο του Άρεταίειου Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου και καθηγητής

Νευροακτινολογίας του Νοσοκομείου Bremen-Mitte της Βρέμης. Άποτελεί μέλος της επιστημονικής ομάδας του Κέντρου Εμβολισμών ΚΝΣ του Νοσοκομείου «Ευαγγελισμός». Είναι επεμβατικός νευροακτινολόγος και θεωρείται ειδικός στις επεμβατικές θεραπείες στα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και στα ανευρύσματα εγκεφάλου με πλούσιο συγγραφικό και ερευνητικό έργο.

θετικά δεδομένα για τη χρήση

ρεμδεσιβίρης κατά της COVID-19!

N Ε Α ΘΕΤΙΚ Α ΔΕΔΟΜ Ε ΝΑ για τη χρήση της ρεμδεσιβίρης κατά της COVID-19 παρουσιάσθηκαν στο πρόσφατο 30ό Συνέδριο για τους ρετροϊούς και τις ευκαιριακές λοιμώξεις (CROI 2023). Από τρεις νέες αναλύσεις

της βάσης δεδομένων Premier Healthcare, οι οποίες

δείχνουν την επίδραση της ρεμδεσιβίρης στη θνητό-

τητα στον συνολικό πληθυσμό ασθενών, σε ανοσοκα-

τεσταλμένους ασθενείς και περιλαμβάνουν δεδομένα επαναχορήγησης κατά τη διάρκεια επικράτησης όλων

των παραλλαγών του ιού SARC- CoV-2 (Δεκέμβριος

2020-Απρίλιος 2022), διαπιστώθηκαν τα εξής:

• Η ρεμδεσιβίρη μείωσε τη θνητότητα σε σχέση με την ομάδα ελέγχου σε νοσηλευόμενους ασθενείς με

νόσο COVID-19 σε όλες τις παραλλαγές του ιού και σε όλα τα επίπεδα οξυγόνου.

• Η ρεμδεσιβίρη μείωσε τη θνητότητα σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς με νόσο COVID-19 σε σχέση με την ομάδα ελέγχου, σε όλες τις παραλλαγές του ιού.

• Η ρεμδεσιβίρη μείωσε στατιστικώς σημαντικά την ημέρα 30 την πιθανότητα επανεισαγωγής στο νοσοκομείο σε ασθενείς με COVID-19 λοίμωξη σε όλες τις

παραλλαγές του ιού, σε σχέση με την ομάδα ελέγχου.

Εξάλλου, η Gilead Sciences ανακοίνωσε θετικά

αποτελέσματα από Κλινική Μελέτη Φάσης 3, η οποία κατέδειξε ότι η ρεμδεσιβίρη (remdesivir) ήταν γενικά καλά ανεκτή σε άτομα με μέτρια έως σοβαρή νεφρική δυσλειτουργία, ενώ αναδρομική μελέτη έδειξε χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από COVID-19 σε καρκινοπαθείς.

ΘΕΤΙΚ Α ΑΠΟΤΕΛ Ε ΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠ Ο ΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚ Ε Σ

ΜΕΛ Ε ΤΕΣ

Τα επιστημονικά δεδομένα των μελετών που πραγματοποιήθηκαν σε ελληνικό επίπεδο παρουσίασαν πρόσφατα ο πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας και καθηγητής Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ, Στέλιος Λουκίδης, και η αναπλ. καθηγήτρια Παθολογίας-Λοιμωξιολογίας ΕΚΠΑ, Γαρυφαλιά Πουλάκου, ενώ ο επίκουρος καθηγητής Οικονομικών της Υγείας και Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας στο Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας, του Πανεπιστημίου Δυτικής

Αττικής, Κώστας Αθανασάκης, παρουσίασε τα στοιχεία

που αφορούν στη μείωση του κόστους νοσηλείας με τη

χρήση της ρεμδεσιβίρης.

Ειδικότερα ο κ. Λουκίδης επεσήμανε ότι «πολύ σημαντικό ρόλο παίζει η έγκαιρη χορήγηση της ρεμβδε-

σιβίρης και συχνά είναι η πρώτη επιλογή χορήγησης στους νοσηλευομένους ανάλογα με τα χαρακτηριστικά τους». Ο καθηγητής ανέφερε ακόμη ότι «είναι επίσης σημαντική η εξωνοσοκομειακή διαχείριση η οποία είναι πλέον εφικτή χάρη στα ισχυρά αντι-ιικά φάρμακα και αναχαιτίζει τις νοσηλείες. Εκτός από τις θεραπείες με χάπια, σε αυτή την περίπτωση μπορεί να γίνει επίσης χορήγηση της ρεμδεσιβίρης για τρεις ημέρες, ενώ είναι το σχήμα που αν προλάβει και χορηγηθεί έγκαιρα για τρεις ημέρες μπορεί να προλάβει τη σοβαρή νόσο».

Από την πλευρά της η κ. Πουλάκου τόνισε ότι «το κλινικό όφελος με τη ρεμδεσιβίρη ήταν περισσότερο εμφανές στους ασθενείς που έλαβαν πρώιμη θεραπεία (από πλευράς έναρξη των συμπτωμάτων και βαρύτητας νόσου)». Παράλληλα η κ. Πουλάκου ανέφερε τα εξής αποτελέσματα από αναδρομική μελέτη για τη χρήση της ρεμδεσιβίρης στα ελληνικά νοσοκομεία (551 ενήλικες νοσηλευόμενοι με λοίμωξη από SARS-CoV-2

και ακτινολογικά τεκμηριωμένη πνευμονία):

• Η μεγάλη πλειονότητα των νοσηλευομένων την περίοδο 09/2020-02/2021 που έλαβαν ρεμδεσιβίρη την ξεκίνησαν τις πρώτες 48 ώρες με διάρκεια χορήγησης 5 ημέρες και πλήρη ανάρρωση για το 93%.

• Το προφίλ ασφάλειας ήταν παρόμοιο με αυτό που περιγράφεται σε κλινικές δοκιμές και άλλες κοορτές με δεδομένα από την κλινική πράξη. Η αποτελεσματικότητα της ρεμδεσιβίρης ήταν υψηλότερη όταν η χορήγησή της ξεκινούσε εντός των πρώτων 2 ημερών από την εισαγωγή, ανεξάρτητα από τη σοβαρότητα της νόσου. Τέλος, ο κ. Αθανασάκης τόνισε ότι με τη χρήση της ρεμδεσιβίρης το συνολικό κόστος ανά ασθενή παρουσιάζεται μειωμένο κατά 4.290,9 €. ■

Νέα

να πάθουν ΚΑΡΚ Ι ΝΟ ΜΑΣΤΟΥ !

η Δρ ΛΥΔ Ι Α ΙΩΑΝΝ Ι ΔΟΥΜΟΥΖ Α ΚΑ, χειρουργός-γυναικολόγος, μαστολόγος-ογκολόγος, επίκ. καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μαστολογίας.

ΠΑΡ ΟΛΟ ΠΟΥ Ο ΚΑΡΚ Ι ΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ θεωρείται

γυναικεία πάθηση, αυτό δεν εμποδίζει την ανάπτυξή του και στον άνδρα. Η συχνότητα εμφάνισής του είναι 1 με

2 άνδρες σε κάθε 200 γυναίκες με καρκίνο του μαστού, δηλ. 0,5-1%. Δυστυχώς οι άνδρες δεν γνωρίζουν ότι

και αυτοί μπορεί να πάθουν καρκίνο στο μαστό και έτσι

η προσέλευση στον ιατρό γίνεται με καθυστέρηση και

καμιά φορά με σημαντική καθυστέρηση.

Γι’ αυτό και η έκβασή του έχει χειρότερη πρόγνωση, επειδή ακριβώς καθυστερεί η διάγνωση, αφού ασθενείς

και ιατροί δεν το σκέφτονται εύκολα. Ακόμη δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι το μεγέθους του μαστού στον άνδρα είναι πολύ μικρότερο από αυτό της γυναίκας και γι’ αυτό μπορούμε να έχουμε πιο εύκολη διήθηση του

δέρματος ή του μυός που βρίσκεται πίσω από το μαστό και ονομάζεται μείζων θωρακικός, με αποτέλεσμα τη διευκόλυνση των μεταστάσεων.

Τα τελευταία χρόνια οι ιατροί στον Καναδά κάνουν εκστρατείες και προσπαθούν να ευαισθητοποιήσουν τους άνδρες σχετικά με την πιθανότητα ότι μπορεί να νοσήσουν και αυτοί και να περάσουν το μήνυμα για την αξία της έγκαιρης διάγνωσης, προτρέποντάς τους να υποβάλλονται σε προληπτικό έλεγχο σε περίπτωση που διαπιστώσουν οποιαδήποτε ενόχληση στο μαστό τους. ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚ Α ΣΤΟΙΧΕ Ι Α Η αιτιολογία της εμφάνισης καρκίνου του μαστού στον

όμως άνδρες που παρουσιάζουν παράγοντες με με-

γαλύτερη επικινδυνότητα να αναπτύξουν καρκίνο στο

μαστό και ως τέτοιοι αναφέρονται:

• Η ηλικία. Είναι πιο συχνός στις ηλικίες μεταξύ 50

έως 75 ετών.

• Η εθνικότητα. Μεγαλύτερη συχνότητα παρουσι-

άζουν οι άνδρες της μαύρης φυλής και ακόμα μεγα-

λύτερη οι άνδρες της εβραϊκής φυλής Ασκενάζι, σε

μαστού.

• Συγγενή με ανάπτυξη καρκίνου του μαστού σε ηλικία <40 ετών.

• Μέλη της οικογένειας με καρκίνο των ωοθηκών ή και του παχέος εντέρου ή του ενδομητρίου.

• Υψηλή κοινωνικο-οικονομική κατάσταση (είναι συχνότερος σε αποφοίτους Πανεπιστημιακών Σχολών).

• Αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων στο αίμα (συνοδός πάθηση ή εξωγενής φαρμακευτική δράση) εμφανίζουν γυναικομαστία.

• Διάφορα σύνδρομα, όπως το Σύνδρομο Klinefelter ή βουβωνοκήλη με κρυψορχία.

• Μειωμένη στάθμη τεστοστερόνης, αυξημένη δράση οιστρογόνων που επιτρέπει την αύξηση του μαζικού αδένα. Οι άνδρες αυτοί εμφανίζουν 20 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα για ανάπτυξη καρκίνου του μαστού. • Εκτεθεί σε ακτινοβολία κατά τη νεαρή τους ηλικία.

ΚΛΙΝΙΚ Η ΕΙΚΟ ΝΑ-ΣΥΜΠΤΩ ΜΑΤΑ

Οι άνδρες δυστυχώς στην πλειοψηφία τους αντιλαμβάνονται τον καρκίνο στο μαστό τους σε πολύ προχωρημένο στάδιο. Αυτό είναι ίσως λίγο οξύμωρο, διότι λόγω της κατασκευής του ανδρικού μαστού η ψηλάφησή

του είναι πολύ πιο εύκολη από αυτή του γυναικείου.

Οι άνδρες όμως επαναπαύονται όταν διαπιστώσουν

κάτι ψηλαφητό στο μαστό τους, ακριβώς επειδή είναι άνδρες και αγνοούν την ύπαρξη καρκίνου του μαστού στους άνδρες. Έχοντας την εμπειρία της παροδικής

εφηβικής γυναικομαστίας με ψηλαφητό μόρφωμα σ’ αυτήν την ηλικία, εκλαμβάνουν και την περίπτωση του ογκιδίου που εμφανίζεται σε προχωρημένη ηλικία ότι θα μπορούσε να αντιστοιχεί σε καλόηθες μόρφωμα, το οποίο θα εξαφανιστεί από μόνο του όπως και αυτό στην εφηβεία.

Τα πλέον συχνά συμπτώματα τα οποία μπορούν να διαπιστώσουν οι άνδρες στο μαστό τους είναι:

• Ένα ανώδυνο ψηλαφητό ογκίδιο συνήθως κάτω από την περιοχή της θηλής και της θηλαίας άλω.

αντίθεση με τις γυναίκες που οι λευκές παρουσιάζουν

μεγαλύτερη συχνότητα.

• Το οικογενειακό ιστορικό και ιδιαίτερα η ύπαρξη

μετάλλαξης στο γονίδιο BRCA 1 & BRCA 2 στον άνδρα

12πλασιάζει τη συχνότητα ανάπτυξης καρκίνου του μα-

στού. Δηλ. το ποσοστό εμφάνισης της νόσου αυξάνεται από 0,5 έως 1 % και φθάνει στο 6-12%. Η μετάλλαξη στα γονίδια αυτά κληρονομείται στους απογόνους και από το αρσενικό μέλος της οικογένειας.

Έτσι η ανάπτυξη του καρκίνου του μαστού είναι συχνότερη σε άνδρες που έχουν:

• Άτομα στο στενό συγγενικό τους περιβάλλον (άνδρες ή γυναίκες) με καρκίνο του μαστού.

• Στενή συγγενή με αμφοτερόπλευρο καρκίνο του

• Αλλαγή στο μέγεθος του ενός μαστού.

• Αλλαγή στο σχήμα του ενός μαστού.

• Εξέλκωση του δέρματος του μαστού.

• Έκκριμα από τη θηλή του μαστού.

• Εισολκή της θηλής.

• Εξάνθημα.

• Ψηλαφητοί μασχαλιαίοι λεμφαδένες.

Οι ψηλαφητοί μασχαλιαίοι λεμφαδένες μπορεί να αποτελούν τη μοναδική κλινική εκδήλωση ενός καρκίνου του μαστού.

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚ Η ΠΡΟΣ Ε ΓΓΙΣΗ

Όταν προσέλθει σε μας άνδρας με ένα από τα προηγουμένως αναφερθέντα συμπτώματα-ευρήματα, ξεκινάμε

AΦΙΕΡΩΜΑ | Η ΥΓΕΙΑ TOY ΑΝΔΡΑ

τη διαγνωστική μας προσέγγιση. Αυτή αρχίζει με τη λήψη

ενός ιστορικού, όπου γίνεται λεπτομερής καταγραφή του

ατομικού και κληρονομικού ιστορικού, καθώς και των

συμπτωμάτων που παρουσιάζει ο ασθενής. Χωρίς τη

λήψη ενός λεπτομερούς ιστορικού δεν είναι δυνατόν

να γίνει σωστή εκτίμηση της επικινδυνότητας την οποία

διατρέχει ο ασθενής ευθύς εξ αρχής.

Στη συνέχεια προβαίνουμε στην κλινική του εξέταση,

η οποία αρχίζει με την επισκόπηση των μαστών και ακο-

λουθεί η ψηλάφηση. Όλα τα ευρήματα καταγράφονται

στο ιστορικό του ασθενούς. Η κλινική εξέταση θα πρέπει

να συμπληρωθεί με άλλες εξετάσεις όπως:

• Μαστογραφία.

• Υπερηχογράφημα μαστών.

• Παρακέντηση με λεπτή βελόνα.

• Κυτταρολογική εξέταση.

Εάν από τις εξετάσεις διαπιστωθεί καρκίνος του μαστού, τότε ο ασθενής υποβάλλεται σε συμπληρωματικό προεγχειρητικό έλεγχο ο οποίος περιλαμβάνει:

• Αξονική τομογραφία άνω και κάτω κοιλίας.

• Αξονική τομογραφία θώρακος και μεσοθωρακίου.

• Σπινθηρογράφημα οστών με γ- camera.

• Προεγχειρητικό αιματολογικό και βιοχημικό έλεγχο μαζί με τους καρκινικούς δείκτες.

Από τη στιγμή που ο προεγχειρητικός έλεγχος είναι

αρνητικός, γίνεται η σταδιοποίηση της νόσου και προ-

βαίνουμε προς την κατάλληλη εξατομικευμένη θεραπευτική αντιμετώπιση.

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩ ΠΙΣΗ

Η εκλογή της θεραπευτικής αντιμετώπισης βασίζεται στη σταδιοποίηση της νόσου. Η σταδιοποίηση στον άνδρα γίνεται με τον ίδιο τρόπο όπως και στη γυναίκα.

ΛΥΔ ΙΆ ΙΩ Ά ΝΝ Ι ΔΌΥ-Μ ΌΥΖΆΚ Ά

Εφόσον η νόσος σταδιοποιηθεί και η περίπτωση είναι χειρουργήσιμη, προβαίνουμε στη χειρουργική επέμβαση.

Η πιο συχνή χειρουργική θεραπευτική αντιμετώπιση

στον άνδρα είναι η μαστεκτομή, επειδή το μικρό μέγεθος του ανδρικού μαστού δεν επιτρέπει σωστή από ογκολογικής άποψης επέμβαση. Η μαστεκτομή θα ολοκληρωθεί με την αφαίρεση λεμφαδένων της μασχάλης. Ανάλογα με την κατάσταση των λεμφαδένων, έχουμε σήμερα τη δυνατότητα σε αρχικά στάδια της νόσου, οι εξειδικευμένοι χειρουργοί - μαστολόγοι που εργάζονται σε οργανωμένα θεραπευτικά ιδρύματα, να μην αφαιρέσουμε ευθύς εξ αρχής όλους τους λεμφαδένες της μασχάλης, αλλά μόνον τον λεγόμενο λεμφαδένα φρουρό, αφού τον έχουμε εντοπίσει με συγκεκριμένο τρόπο προεγχειρητικά. Κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επεμβάσεως εντοπίζουμε στο χειρουργικό μας πλέον πεδίο το λεμφαδένα φρουρό, τον αφαιρούμε και τον στέλνουμε για ταχεία βιοψία.

Εάν η ταχεία βιοψία αποβεί αρνητική, δεν προχωρούμε σε αφαίρεση των λεμφαδένων της μασχάλης. Εάν η απάντηση από την ταχεία βιοψία του λεμφαδένα φρουρού έρθει θετική, τότε προχωρούμε σε αφαίρεση των υπολοίπων λεμφαδένων της μασχάλης. Για τη διενέργεια της μεθόδου του λεμφαδένα φρουρού, εκτός από την εξειδίκευση του χειρουργού, χρειάζεται και εξειδίκευση του παθολογοανατόμου στο θέμα αυτό. Η περαιτέρω θεραπευτική αγωγή βασίζεται στη μετεγχειρητική εκτίμηση του σταδίου της νόσου, στην ηλικία του ασθενούς και τους προγνωστικούς παράγοντες που θα διαπιστωθούν από την ιστολογική εξέταση της μαστεκτομής και των λεμφαδένων.

Η θεραπευτική αγωγή μπορεί να συμπληρωθεί με χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία ή ορμονοθεραπεία. ■

Η Δρ Λυδία Ιωαννίδου-Μουζάκα είναι χειρουργός-γυναικολόγος, μαστολόγος-ογκολόγος, επίκ. καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Άθηνών, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μαστολογίας. Παράλληλα είναι μεταξύ άλλων: Εθνικός εκπρόσωπος της Ελλάδας στην ECIBC (European Commission Initiative on Breast Cancer) για τη σύνταξη των νέων κατευθυντηρίων οδηγιών στη διάγνωση και τον πληθυσμιακό έλεγχο του καρκίνου του μαστού, εκπρόσωπος του ΠΙΣ στη UEMS για τις ανάγκες στη χειρουργική εκπαίδευση στον καρκίνο του μαστού, διευθύντρια της Ελληνικής Σχολής Μαστολογίας, πρόεδρος του 21ου Παγκοσμίου Συνεδρίου Μαστολογίας της Senologic International Society που έγινε στην Ελλάδα τον Μάιο του 2023, μέλος της Διεθνούς Εταιρείας Προαγωγής της Υγείας & της Εκπαίδευσης, διευθύντρια Σύνταξης του Ιατρικού Περιοδικού «Mastologia» (εκδίδεται στα αγγλικά), μέλος της διεθνούς συντακτικής επιτροπής του ιατρικού τουρκικού περιοδικού «Meme Sağlığı Dergisi» («The Journal of Breast Health»), πραγματογνώμων σε θέματα της ειδικότητάς της στα ελληνικά δικαστήρια, από τον Ιανουάριο 2019 μέλος του Δ.Σ. της Senologic International Society (SIS).

Η κ. Μουζάκα έχει αναπτύξει ένα τεράστιο επιστημονικό έργο, καθώς και μια σημαντική κοινωνική προσφορά για τα οποία έχει βραβευθεί πάρα πολλές φορές.

|

Ψηφιακή

Ε Υ ΚΟΛΗ, ΧΡΗΣΤΙΚ Η ΚΑΙ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚ Η καθιστά

πλέον την αιμοδοσία το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσί-

ας, απαντώντας έτσι στις απορίες ή τις ενδεχόμε-

νες φοβίες των πολιτών. Πιο συγκεκριμένα, η νέα

ψηφιακή εφαρμογή (app) «Δίνουμε αίμα», που

ανέπτυξε, δίνει απαντήσεις απλά και γρήγορα

σε ερωτήσεις όπως «Πώς θα προγραμματίσω

με ακρίβεια την επίσκεψή μου σε ένα σημείο αι-

μοδοσίας που να με διευκολύνει;», «Πληρώ τις

βασικές προϋποθέσεις για να προσφέρω αίμα;»

ή «Πόσο χρόνο χρειάζομαι για να αιμοδοτήσω;».

Χρησιμοποιώντας την εφαρμογή «Δίνουμε

αίμα», ο χρήστης θα μπορεί:

• Να έχει τον δικό του προσωπικό λογαρια-

σμό.

• Να ενημερώνεται για όλες τις αιμοδοσίες

που πραγματοποιούνται και να συμμετέχει σε

όποια τον ενδιαφέρει, διαλέγοντας το ωράριο

που τον εξυπηρετεί.

• Να ενημερώνεται σχετικά με το αν πληροί τις προϋποθέσεις για να συμμετάσχει σε μια

αιμοδοσία, απαντώντας σε μερικές σύντομες ερωτήσεις.

• Να μπορεί να τροποποιεί το προσδιορισμένο ραντεβού μέχρι 1 ημέρα πριν από την αιμοδοσία.

Η εφαρμογή θα εμπλουτίζει σταδιακά το περιεχόμενό της, ενσωματώνοντας ολοένα και

περισσότερους φορείς και συλλόγους που διοργανώνουν δράσεις εθελοντικής αιμοδοσίας, προκειμένου να αποτελέσει ένα πλήρες, χρηστικό εργαλείο για τους αιμοδότες. Τηλεφωνικά ραντεβού για αιμοδοσία καθημερινά 09.00-14.30, στα τηλ.: 2132146716 και 2132146726.

Ψηφιακά ραντεβού μέσω της νέας εφαρμογής «Δίνουμε αίμα» για κινητά App store (iOS): https://bit.ly/appStoreDinoumeAima

Google play (Αndroid): https://bit.ly/

googlePlay-DinoumeAima

Οδηγίες για τη χρήση της ψηφιακής εφαρμογής

Οδηγός Αιμοδότη (2023) ■

Ε ΝΑ ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΟ Β Η ΜΑ για την ολοκλήρωση της αποασυλοποίησης έγινε στα Κάτω Πατήσια, όπου η υφυπουργός Υγείας Ζωή Ράπτη εγκαινίασε το πρώτο στην Ελλάδα Οικοτροφείο για ενήλικες με σοβαρές ψυχικές διαταραχές και διεγερτική συμπεριφορά, οι οποίοι χρήζουν ιδιαίτερης φροντίδας.

Το οικοτροφείο «Άγιος Μάρκος» (Μονάδα Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης τύπου Α7) δημιουργήθηκε κατόπιν διαγωνισμού από την ΑΜΚΕ ΙΑΣΙΣ και λειτουργεί στην 1η και τη 2η Υγειονομική Περιφέρεια Αττικής, σε συνεργασία με την Πανελλαδική Ένωση για την Ψυχοκοινωνική Αποκατάσταση και την Επαγγελματική Επανένταξη (ΠΕΨΑΕΕ). Η λειτουργία του στην πολυπολιτισμική γειτονιά των Κάτω Πατησίων ανοίγει διάπλατα την πόρτα στο όραμα για το κλείσιμο των ψυχιατρείων, προσφέροντας ένα νέο, αληθινό σπίτι σε 15 ασθενείς, οι οποίοι χρήζουν αυξημένης φροντίδας και μέχρι τώρα φιλοξενούνταν επ’ αόριστον σε ψυχιατρικές κλίνες.

Οι δωρεάν υπηρεσίες που παρέχονται στην πρωτοποριακή και μοναδική στο είδος της δομή αφορούν την ασφαλή και ευχάριστη διαμονή, σίτιση και ιατρονοσηλευτική περίθαλψη των φιλοξενουμένων, τη διενέργεια θεραπευτικών προγραμμάτων, καθώς και την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση, με γνώμονα τις επιθυμίες και τις δυνατότητες κάθε ατόμου. Το Οικοτροφείο στοχεύει, επίσης, στη δημιουργία ομάδων προσωπικής ανάπτυξης, στη διενέργεια εκπαιδευτικών και ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων για την ευεξία και την προαγωγή της ψυχικής υγείας στην περιοχή για τη μείωση του στίγματος, κάτι που διευκολύνεται από τον πολυπολιτισμικό χαρακτήρα της συγκεκριμένης γειτονιάς του Λεκανοπεδίου Αττικής.

Η νέα δομή στελεχώνεται από ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, εργοθεραπευτή, ειδικούς παιδαγωγούς, ψυχίατρο, νοσηλευτές και το απαραίτητο διοικητικό προσωπικό. Η μετάβαση των ασθενών για τη φιλοξενία τους στο Οικοτροφείο «Αγ. Μάρκος» θα πραγματοποιείται κατόπιν αποφάσεων της Επιτροπής Μετάβασης Ψυχικά Ασθενών της 1ης Υγειονομικής Περιφέρειας Αττικής, αλλά και της 2ης Υγειονομικής Περιφέρειας Πειραιά & Νήσων. Οι ενδιαφερόμενες οικογένειες μπορούν να ζητήσουν πληροφορίες στο τηλ. 2114188635 ή με αποστολή e-mail στo amkeiasis@gmail.com ■

Δωρεάν

Οικοτροφείο για ενήλικες με σοβαρές ψυχικές διαταραχές!

Του ΑΡΗ ΜΠΕΡΖΟΒΙΤΗ

αποτέλεσμα είναι να επιβαρύνεται σημαντικά η ποιότητα ζωής τους. Η εξέλιξη αυτή ωθεί γρήγορα τους πάσχοντες στην αναζήτηση θεραπειών, που βελτιώνουν ταχύτατα τη συναισθηματική δυσφορία και τη διάθεση για ζωή, αφού με την επιτυχή έκβασή τους αίρονται οι σωματικοί και ψυχοκοινωνικοί περιορισμοί που προκαλούνται από αυτήν.

Ο ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΤ Ι ΚΤΥΠΟΣ της γυναικομαστίας

στους άνδρες είναι μεγάλος, ιδίως όταν εκθέτουν το

γυμνό σώμα τους σε … κοινή θέα. Οι καλοκαιρινοί μήνες αποδεικνύονται γι’ αυτούς βασανιστικοί, ιδιαίτερα

των νεαρότερων σε ηλικία, όταν δεν έχουν παγιώσει

την εικόνα του σώματός τους, την αυτοεκτίμηση ή ακό-

μα και τη σεξουαλική τους ταυτότητα.

Νιώθουν ντροπή για το σώμα τους, αποφεύγουν

τις κοινωνικές επαφές, πολλές φορές και τις σεξουαλικές, αφού ένα ποσοστό αντιμετωπίζει στυτική δυσλειτουργία, που οφείλεται καθαρά σε ψυχολογικούς παράγοντες που πηγάζουν από την πάθησή τους. Το

«Η γυναικομαστία είναι η υπερβολική ανάπτυξη του μαστικού αδενικού των ανδρών, η οποία είτε είναι μονόπλευρη είτε αμφίπλευρη. Η διόγκωση είναι καλοήθης και προκαλείται συνήθως από αυξημένη παραγωγή οιστρογόνων, μειωμένη τεστοστερόνη ή τη χρήση διαφόρων φαρμάκων. Πρόκειται για μια συχνή κατάσταση που επηρεάζει το 30-70% των ανδρών. Συχνότερα κάνει την εμφάνισή της στη νεογνική περίοδο και στους εφήβους, σε ποσοστά που κυμαίνονται μεταξύ 60-90% και 50-60%, αντιστοίχως, καθώς και στο 70% περίπου των ανδρών άνω των 50 ετών.

Ενώ στα νεογνά και στους εφήβους το 90% των περιπτώσεων υποχωρεί αυτόματα εντός 3 ετών από την εμφάνισή της, η γυναικομαστία παραμένει και εξακολουθεί να βασανίζει το 3-6% των ανδρών. Αυτοί αναπτύσσουν μόνιμο στήθος, με διαφορετικής σοβαρότητας συμπτώματα, που προσδιορίζονται από το μέγεθος της διόγκωσης των μαστών, την περίσσεια του δέρματος και τη χαλάρωση, το οποίο τους προκαλεί μόνιμες ψυχοκοινωνικές συνέπειες μέχρι να επιλυθεί οριστικά το πρόβλημα», μας εξηγεί ο Γεώργιος Βελημβασάκης, MD, FEBOPRAS, πλαστικός επανορθωτικός και αισθητικός χειρουργός.

ΓΕ Ω ΡΓΙΟΣ ΒΕΛΗΜΒΑΣ Α ΚΗΣ, MD, FEBOPRAS, πλαστικός επανορθωτικός και αισθητικός χειρουργός.

Από τις διαθέσιμες έρευνες προκύπτει ότι η γυναικομαστία προκαλεί κατάθλιψη, άγχος, χαμηλή αυτοεκτίμηση, διατροφικές διαταραχές, αίσθημα ανεπάρκειας. Όσοι πάσχουν από αυτήν μπορεί επίσης να αισθάνονται λιγότερο άντρες και να βιώνουν σύγχυση σχετικά με τον σεξουαλικό προσανατολισμό τους, τον ανδρισμό και την ταυτότητα φύλου. Ορισμένες μελέτες διαπίστωσαν αυξημένο ποσοστό ομοφυλοφιλικού και αμφιφυλοφιλικού προσανατολισμού στους άνδρες με γυναικομαστία.

Οι ψυχοκοινωνικές συνέπειες

και η αντιμετώπιση της

ΓΥΝΑΙΚΟΜΑΣΤ Ι ΑΣ στους άνδρες!

Όσοι έχουν υπεραναπτυγμένο μαστό νιώθουν ντροπή για τη σωματική τους ανατομία, φόβο ότι θα γίνουν αντικείμενο χλευασμού και πειραγμάτων από

άλλους άνδρες, αλλά και γυναίκες, αλλά και φόβο ότι δεν θα μπορέσουν να εκπληρώσουν τους παραδοσιακούς ρόλους των φύλων μέσα στην οικογένεια.

Σοβαρότερες είναι οι ψυχολογικές επιπτώσεις

στους άνδρες που το στήθος τους έχει κρεμάσει, αφού

είναι εκείνοι που έχουν τη μεγαλύτερη ανησυχία για

την εικόνα του σώματός τους και υιοθετούν συμπερι-

φορές για να το καλύψουν. Για παράδειγμα, φοράνε

που παρουσιάζει. Αφού εντοπιστεί και αντιμετωπιστεί η υποκείμενη αιτία, συνήθως απαιτείται χειρουργική διόρθωση για την αισθητική αποκατάσταση, καθώς και για τη βελτίωση της ψυχοκοινωνικής λειτουργίας του ασθενούς. «Σε περιπτώσεις στις οποίες ο ιστός του μαστού δεν υποχωρεί, οριστική λύση προσφέρει η χειρουργική επέμβαση. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει παγκοσμίως ένας αυξανόμενος αριθμός ανδρών που προσφεύγει σε πλαστικούς χειρουργούς, αφού η δυσαρέσκεια για το σχήμα του σώματός τους και οι επιπτώσεις της πά-

ριχτά πουκάμισα, πολλά ρούχα, τυλίγουν το στήθος με πλαστική μεμβράνη, περπατούν με πεσμένους ώμους και σταυρωμένα χέρια, περιορίζουν τις σωματικές και κοινωνικές δραστηριότητες, ιδίως εκείνες που εκθέτουν το στήθος τους στα βλέμματα των άλλων. Μπορεί

επίσης να κάνουν εξαντλητικές δίαιτες, ακόμα και να εμφανίσουν διατροφικές διαταραχές, όπως βουλιμία

ή ανορεξία.

Για τη σωστή αντιμετώπιση της γυναικομαστίας, απαιτείται λεπτομερής διερεύνηση για τον προσδιορισμό της συγκεκριμένης αιτιολογίας, προσαρμοσμένη στην ηλικία του ασθενούς και στα συμπτώματα

θησης σε όλους τους τομείς της ζωής τούς οδηγεί στην απόφαση να υποβληθούν σε χειρουργική διόρθωση. Υπάρχουν διάφορες χειρουργικές τεχνικές για την αντιμετώπιση της αληθούς γυναικομαστίας κάθε βαθμού, αλλά και της ψευδογυναικομαστίας, η οποία προκαλείται από τη συσσώρευση λιπώδους ιστού στο στήθος, εξαιτίας μεγάλης αύξησης του σωματικού βάρους και όχι από υπερτροφία του αδένα, με τις ίδιες, όμως, αισθητικές συνέπειες.

Στις περιπτώσεις αληθούς γυναικομαστίας γίνεται υποδόρια μαστεκτομή, δηλαδή ολική αφαίρεση του αδένα με την τεχνική en bloc, μέσω μιας μικρής, ημι-

κυκλικής τομής στο όριο της θηλαίας άλω ή κυκλικής

τομής όταν συνυπάρχει μεγάλη χαλάρωση δέρματος.

Κατόπιν γίνεται μείωση του μεγέθους του στήθους με

σμίλευση των ιστών, οι οποίοι παίρνουν το επιθυμητό

αρρενωπό σχήμα. Η επέμβαση διαρκεί περίπου 90 λε-

πτά και ο ασθενής αναρρώνει ταχύτατα. Ενδεικτικά, η

επάνοδος σε εργασία γραφείου γίνεται σε 3-4 μέρες

μετά από την επέμβαση.

Όταν την αύξηση του στήθους προκαλεί η εναπόθεση υπερβολικού λίπους, τότε επιλέγεται η λιποαναρρόφηση με υψηλής τεχνολογίας εξοπλισμό, η οποία δίνει

ΓΕ Ω ΡΓΙ ΌΣ ΒΕΛΗΜΒΆ ΣΆΚΗΣ

τη δυνατότητα σμίλευσης και σύσφιγξης του στήθους, που τονίζουν τη φυσική γράμμωση των μυών στην περιοχή», καταλήγει ο κ. Βελημβασάκης.

Έτσι, οι άνδρες αποκτούν στήθος σε μέγεθος και σχήμα που συνάδει με τα ανδρικά πρότυπα και που βρίσκεται σε αρμονία με το υπόλοιπο σώμα. Έχει αποδειχθεί ότι η χειρουργική αντιμετώπιση της γυναικομαστίας τούς απαλλάσσει από κάθε ψυχοσωματική και κοινωνική επίπτωση, ιδιαίτερα τον εφηβικό πληθυσμό, με τη συνολική μετεγχειρητική ικανοποίηση να αγγίζει το 85%-100%. ■

Ο Γεώργιος Βελημβασάκης, MD, FEBOPRAS, είναι αισθητικός και επανορθωτικός πλαστικός χειρουργός, επιστημονικός διευθυντής «The Antiagers». Διαθέτει περισσότερα από 18 χρόνια διεθνούς εμπειρίας σε όλο

το εύρος των πλαστικών, επανορθωτικών και αισθητικών χειρουργείων, έχοντας πραγματοποιήσει πάνω από 3.000 επεμβάσεις ως βασικός χειρουργός στην Ελλάδα και τη Γερμανία. Εχει συμμετάσχει με ανακοινώσεις σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια, καθώς και σε ερευνητικά προγράμματα. Έχει κληθεί ως ομιλητής

και εκπαιδευτής σε σεμινάρια για προηγμένες τεχνικές Πλαστικής Χειρουργικής και φέρει άριστες διεθνείς

και ελληνικές συστατικές επιστολές.

Είναι μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Πλαστικής, Επανορθωτικής και Άισθητικής Χειρουργικής (ΕΕΠΕΆΧ)

και της Διεθνούς Εταιρείας Χειρουργικής Άποκατάστασης Τριχωτού (ISHRS), ενώ κατέχει διπλή πιστοποίηση

τόσο από την Ελληνική όσο και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Πλαστικής, Επανορθωτικής και Άισθητικής

Χειρουργικής.

ΠΑΡ ΟΛΟ ΠΟΥ Σ Η ΜΕΡΑ υπάρχουν στο θεραπευτικό

οπλοστάσιο καινοτόμα φάρμακα, ψηφιακές εφαρμογές,

ελάχιστα επεμβατικές μέθοδοι, η καρδιακή ανεπάρκεια

παραμένει μία από τις κυριότερες αιτίες νοσηρότητας

και θνητότητας, αλλά και οικονομικής απειλής για τα

συστήματα υγείας.

Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2017 στο

περιοδικό «International Journal of Cardiology», κάθε

ασθενής με καρδιακή ανεπάρκεια από τους συνολικά

περίπου 200.000 που υπάρχουν στην Ελλάδα κοστίζει

στο υγειονομικό σύστημα από 4.411 έως 4.764 ευρώ

το χρόνο.

Με αφορμή την Παγκόσμια Εβδομάδα Ενημέρωσης

Καρδιακής Ανεπάρκειας, το Σχολείο Ασθενών με Καρ-

διαγγειακές Παθήσεις της Γ’ Καρδιολογικής Κλινικής

του ΑΠΘ μας επισημαίνει τα εξής:

Τα συμπτώματα που μας υποψιάζουν για έλεγχο

καρδιακής ανεπάρκειας είναι η εύκολη κόπωση και

το αίσθημα αδυναμίας, η δύσπνοια (κυρίως κατά την

κόπωση και σε πιο προχωρημένα στάδια της νόσου

δύσπνοια ακόμα και κατά την ηρεμία), το οίδημα (πρήξιμο) κυρίως των κάτω άκρων, οι γαστρεντερικές ενοχλήσεις, το αίσθημα ζάλης και κακουχίας. Τα συμπτώματα αυτά παρουσιάζονται εξαιτίας της αδυναμίας

της καρδιάς να διατηρεί την ομαλή παροχή αίματος προς τα διάφορα όργανα του σώματος.

Πυλώνες διάγνωσης της καρδιακής ανεπάρκειας

είναι αρχικά η λήψη ιστορικού και η κλινική εξέταση.

Άλλες σημαντικές εξετάσεις με τις οποίες θα τεκμηριωθεί η διάγνωση είναι το ηλεκτροκαρδιογράφημα, η ακτινογραφία θώρακος, το υπερηχογράφημα καρδιάς και ειδικές αιματολογικές εξετάσεις. Υπάρχουν και πιο εξειδικευμένες εξετάσεις που γίνονται σε δεύτερο χρό-

νο για τη διάγνωση της αιτιολογίας καρδιακής ανεπάρκειας (π.χ. στεφανιογραφία, μαγνητική καρδιάς κ.λπ.).

Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι συχνά απόρροια παθήσεων που προκαλούν βλάβες στην καρδιά, όπως η στεφανιαία νόσος και το έμφραγμα του μυοκαρδίου, η αρρύθμιστη αρτηριακή υπέρταση, οι βαλβιδοπάθειες, συγγενείς και άλλες μυοκαρδιοπάθεις, η μυοκαρδίτιδα κ.ά.

Η επιτυχής αντιμετώπιση της καρδιακής ανεπάρκειας εξαρτάται από την αντιμετώπιση της πρωταρχικής αιτίας, τη βαρύτητα της νόσου και τη διαχείριση άλλων συννοσηροτήτων.

Οι θεραπευτικές επιλογές σήμερα είναι φαρμακευτικές και επεμβατικές, οι οποίες μειώνουν τη νοσηρότητα και τη θνητότητα και βελτιώνουν τη ζωή των ασθενών.

Για να περιοριστούν σημαντικά οι τραγικές συνέπειες της πάθησης θα πρέπει οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια να συμμορφώνονται στη θεραπεία που τους έχει συστήσει ο γιατρός τους, καθώς και να κάνουν αυτοφροντίδα που περιλαμβάνει καθημερινό έλεγχο βάρους (η απότομη αύξησή του μπορεί να σημαίνει συσσώρευση υγρών και πιθανή επιδείνωση της νόσου), αρτηριακής πίεσης, καρδιακής συχνότητας και παλμών, καθώς και αισθήματος δύσπνοιας.

Στην αυτοφροντίδα περιλαμβάνονται η άσκηση που προτάθηκε από τον θεράποντα ιατρό, η διατροφή χωρίς αλάτι, χωρίς λιπαρά, χωρίς κατάχρηση αλκοόλ και ζωή χωρίς κάπνισμα.

Σημειώνεται ότι η Γ’ Καρδιολογική Κλινική του ΑΠΘ διαθέτει δωρεάν για τους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια την εφαρμογή ThessHF για κινητά τηλέφωνα. ■

200.000 άτομα στην Ελλάδα

με καρδιακή ανεπάρκεια

Γράφει ο ΑΡΓ Υ ΡΙΟΣ ΙΩΑΝΝ Ι ΔΗΣ, MD, PhD, FACS, FASCRS, γενικός χειρουργός

- χειρουργός παχέος εντέρου και ορθού, Κλινική Γενικής, Λαπαροσκοπικής, Ογκολογικής και Ρομποτικής Χειρουργικής, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών.

TNT για την πλειοψηφία των όγκων σταδίου 2 και 3.

Συγκεκριμένα στους άνδρες, η πύελος είναι στενότερη σε σχέση με τις γυναίκες και αυτό καθιστά τεχνικά τη χειρουργική επέμβαση δυσκολότερη. Ακολούθως, η προεγχειρητική θεραπεία έχει κομβικό ρόλο.

Το κλασικό τρίπτυχο της αντιμετώπισης του καρκίνου του ορθού -που αφορά την ακτινοθεραπεία, τη χειρουργική επέμβαση και τη μετεγχειρητική χημειοθεραπεία- αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις στην εποχή μας. Η ΤΝΤ θεραπεία κερδίζει συνεχώς έδαφος στην προτίμηση των ιατρών. Ενθουσιασμό επίσης έχει φέρει και η τακτική «Watch and Wait» στην οποία μία πλήρης κλινική ανταπόκριση του όγκου στην TNT θεραπεία ακολουθείται από προσεκτική παρακολούθηση του ασθενούς και η χειρουργική επέμβαση αναβάλλεται εκτός περιπτώσεων υποτροπής.

Η ΟΛΙΚ Η ΝΕΟ-ΕΠΙΚΟΥΡΙΚ Η ΘΕΡΑΠΕ Ι Α (Total Neoadjuvant Therapy - TNT), που αφορά την πλήρη χημειοθεραπεία και χημειοακτινοβολία κατά την προεγχειρητική περίοδο, χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο από τους κλινικούς ιατρούς ως θεραπεία πρώτης γραμμής, ίσως και ως θεραπεία εκλογής.

Δεν υπάρχει κανένα πρωτόκολλο για την TNT, κάνοντας την επιλογή θεραπείας απαιτητική διαδικασία.

Με βάση το μεγάλο ρίσκο της υποτροπής στον καρκίνο του ορθού, αρκετοί συγγραφείς προτείνουν την

Η γρήγορη ανέλιξη της TNT θεραπείας οφείλεται σε κλινικές μελέτες που έδειξαν την ανωτερότητά της σε σχέση με την κλασική προσέγγιση στον καρκίνο του ορθού. Οι παράμετροι στις οποίες βάσισαν τα συμπεράσματά τους οι ερευνητές ήταν: τα καλύτερα ποσοστά πλήρους κλινικής ανταπόκρισης των όγκων, λιγότερη τοξικότητα για τον ασθενή, μεγαλύτερα ποσοστά επιβίωσης δίχως νόσο (disease-free survival), καλύτερη ανοχή στη χημειοθεραπεία και καλύτερη ποιότητα ζωής.

Παρά τις παραπάνω μελέτες όμως, ο λόγος που η TNT δεν έχει γίνει ακόμα «gold standard» είναι ότι λείπει ένα μοναδικό πρωτόκολλο χορήγησής της που να είναι κοινά αποδεκτό από τους κλινικούς ιατρούς.

Επίσης, παρά την πλειάδα δεδομένων που υποστηρίζουν την ανωτερότητα της TNT, καμία μελέτη δεν έχει ερευνήσει μόνο την αλλαγή στη σειρά της χημειοθε-

Ο ρόλος και η σημασία

της προεγχειρητικής θεραπείας

στον ΚΑΡΚ Ι ΝΟ ΤΟΥ ΟΡΘΟΥ

σε άνδρες ασθενείς

ραπείας και της χειρουργικής επέμβασης, κρατώντας όλες τις υπόλοιπες μεταβλητές σταθερές. Μέχρι και τον Μάιο του 2023, υπάρχουν 11 καταχωρισμένες τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες που ερευνούν την TNT. Οι 6 αφορούν φάση 2 και οι 3 κυριότερες

πολυκεντρικές βρίσκονται στη φάση 3 (STELLAR trial, PRODIGE 23, RAPIDO). Τα αποτελέσματα όλων αναμένονται με τεράστιο ενδιαφέρον από τους χειρουργούς παχέος εντέρου και ορθού και από τους ογκολόγους.

Με βάση τα αποτελέσματα των μελετών αυτών είναι πολύ πιθανόν να αλλάξουν οι κατευθυντήριες οδηγίες της αρχικής αντιμετώπισης του καρκίνου του ορθού.

Εν κατακλείδι, οι κλινικοί ιατροί χρησιμοποιούν

όλο και περισσότερο την TNT σε περιπτώσεις τοπικά προχωρημένου καρκίνου του ορθού. Φαίνεται ότι προσφέρει σημαντικά ποσοστά πλήρους κλινικής ανταπόκρισης, επιτρέποντας σε συγκεκριμένους ασθενείς την

Ά ΡΓ Υ ΡΙ ΌΣ ΙΩ Ά ΝΝ Ι ΔΗΣ

αποφυγή χειρουργικής επέμβασης με αρκετά καλή ποιότητα ζωής. Η χαμηλή τοξικότητα της TNT επιτρέπει τη συχνότερη και πλήρη χορήγηση χημειοθεραπείεας. Παρ’ όλα αυτά, η TNT πρέπει να χρησιμοποιείται

έχοντας ως δεδομένο ότι απουσιάζει ένα πρωτόκολλο

χορήγησής της και το σημαντικότερο όλων απουσιάζει μία αυστηρή κλινική τυχαιοποιημένη μελέτη που να αποδεικνύει με αδιάσειστο τρόπο την ανωτερότητα της. Έτσι, περιορίζουμε τη χρήση της σε καρκίνους ορθού σταδίου 2-3 και προσφέρουμε «watch-and-wait» σε ασθενείς στους οποίους η χειρουργική επέμβαση είναι ιατρικά υπερβολικά αυξημένου ρίσκου ή περιλαμβάνει μόνιμη κολοστομία την οποία δεν δέχεται ο ασθενής. Στον υπόλοιπο πληθυσμό προσφέρουμε ρομποτική χαμηλή πρόσθια εκτομή για την αντιμετώπιση του όγκου με εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά επιπλοκών και αποφυγής μόνιμης ή προσωρινής στομίας. ■

Ο Άργύριος Ιωαννίδης, MD, PhD, FACS, FASCRS, είναι γενικός χειρουργός - χειρουργός παχέος εντέρου και ορθού. Είναι επιμελητής χειρουργός στο Ιατρικό Κέντρο Άθηνών στην Κλινική της Γενικής, Λαπαροσκοπικής, Ογκολογικής και Ρομποτικής Χειρουργικής (δ/ντής: καθ. Κ.Μ. Κωνσταντινίδης MD, PhD, FACS, MAMSE). Το ερευνητικό του ενδιαφέρον αφορά κυρίως τον καρκίνο του ορθού, τη χειρουργική υπό φθορίζουσες ουσίες και τα μεσο-μακροπρόθεσμα αποτελέσματα της Λαπαροσκοπικής και Ρομποτικής Χειρουργικής στις παθήσεις παχέος εντέρου και ορθού. Έχει διατελέσει υπεύθυνος για την Ελλάδα σε περισσότερες από 10 διεθνείς πολυκεντρικές μελέτες. Είναι κριτής σε 11 περιοδικά Χειρουργικής και μέλος του εκδοτικού συμβουλίου σε 2 περιοδικά. Έχει συγγράψει

πάνω από 90 άρθρα-δημοσιεύσεις σε ξενόγλωσσα περιοδικά με περισσότερες από 1.300 αναφορές. Επίσης

έχει συμμετάσχει ως ομιλητής σε περισσότερα από 20 ελληνικά και διεθνή συνέδρια και έχει συγγράψει 2 κεφάλαια συγγραμμάτων Χειρουργικής.

Γράφει ο ΕΜΜΑΝΟΥ Η Λ Μ. ΦΑΝΔΡ Ι ΔΗΣ, ορθοπαιδικός χειρουργός, Κλινική

Χεριού-Άνω Άκρου-Μικροχειρουργικής

Νοσοκομείου ΚΑΤ, πρόεδρος της

Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Χεριού

και Άνω Άκρου.

Σ Υ ΝΔΡΟΜΟ ΚΑΡΠΙΑ Ι ΟΥ ΣΩΛ Η ΝΑ έχουμε όταν η πίεση ενός νεύρου, το οποίο ονομάζεται μέσο νεύρο, περνά από έναν «σωλήνα» στην περιοχή του καρπού. O σωλήνας αυτός ονομάζεται καρπιαίος σωλήνας.

Το μέσο νεύρο δίνει αίσθηση στην παλαμιαία πλευρά του αντίχειρα και στα δάκτυλα (εκτός από το μικρό δάκτυλο) και κίνηση σε μικρούς, αλλά σημαντικούς

μυς του αντίχειρα. Ο σωλήνας από τον οποίο περνά

το μέσο νεύρο στην περιοχή του καρπού σχηματίζεται

από οστά και έναν σύνδεσμο του καρπού (εγκάρσιος σύνδεσμος), ο οποίος σχηματίζει την οροφή του καρπιαίου σωλήνα.

ΠΟΙ Α Ε Ι ΝΑΙ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩ ΜΑΤΑ ΤΟΥ Τα συμπτώματα αρχίζουν σταδιακά. Αυτά είναι μουδιάσματα και πόνος στα δάκτυλα (εκτός από το μικρό

δάκτυλο), με επέκταση στον καρπό. Ορισμένες φορές ο πόνος μπορεί να επεκταθεί στο αντιβράχιο και στον αγκώνα. Σπανιότερα εμφανίζεται πρήξιμο στα δάκτυλα και δυσκολία στη χρησιμοποίηση του χεριού. Πολλές φορές τα συμπτώματα εμφανίζονται και στα δύο χέρια, ενώ ο ασθενής μπορεί να ξυπνήσει στον ύπνο του με μουδιασμένο ή «ξερό» χέρι. Ορισμένοι ασθενείς εμφανίζουν ασαφή συμπτώματα.

Σε προχωρημένες ή παραμελημένες περιπτώσεις ο ασθενής νιώθει συνεχώς μούδιασμα, του πέφτουν αντικείμενα, έχει μειωμένη δύναμη ή ακόμα δεν μπορεί να διακρίνει το κρύο από το ζεστό με τα δάκτυλά του.

ΠΟΙ Ε Σ Ε Ι ΝΑΙ ΟΙ ΑΙΤ Ι ΕΣ Συνήθως το πρόβλημα δεν είναι στο ίδιο το νεύρο, αλλά στο «σωλήνα» από τον οποίο περνά το νεύρο. Για παράδειγμα ορισμένοι άνθρωποι έχουν στενότερο καρπιαίο σωλήνα από κάποιους άλλους. Προδιαθεσικοί παράγοντες θεωρούνται ο τραυματισμός και τα κατάγματα στην περιοχή του καρπού, οι παθήσεις του θυρεοειδούς, της υπόφυσης, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η βαριά χειρωνακτική, αλλά και η επαναλαμβανόμενη εργασία με τα χέρια ή, τέλος, κάποια κύστη ή όγκος μέσα στο σωλήνα.

ΠΟΙΟ Ι ΕΜΦΑΝ Ι ΖΟΥΝ ΣΥΧΝ ΟΤΕΡΑ Σ Υ ΝΔΡΟΜΟ ΚΑΡΠΙΑ Ι ΟΥ ΣΩΛ Η ΝΑ Είναι σύνδρομο των ενηλίκων, οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη ή άλλες μεταβολικές παθήσεις είναι πιο επιρρεπείς και οι χειρώνακτες εμφανίζουν συχνότερα το σύνδρομο.

Π Ω Σ Γ Ι ΝΕΤΑΙ Η ΔΙ Α ΓΝΩΣΗ Το πιο σημαντικό είναι η επιμελής εξέταση από τον ιατρό. Πρέπει να λαμβάνεται καλό ιστορικό και λεπτομερειακή εξέταση ολόκληρου του άνω άκρου και του αυχένα. Υπάρχουν ειδικές κλινικές δοκιμασίες που αναπαράγουν το σύνδρομο, ενώ το ηλεκτρομυογράφημα

ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΤ

Τι πρέπει να γνωρίζουν

οι άνδρες για το Σ Υ ΝΔΡΟΜΟ

ΚΑΡΠΙΑ Ι ΟΥ ΣΩΛ Η ΝΑ!

επιβεβαιώνει σε μεγάλο βαθμό τη διάγνωση. Άλλες

πιο εξειδικευμένες εξετάσεις σπάνια απαιτούνται.

Π Ω Σ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠ Ι ΖΕΤΑΙ ΤΟ Σ Υ ΝΔΡΟΜΟ ΚΑΡΠΙΑ Ι ΟΥ

ΣΩΛ Η ΝΑ

Εξαρτάται από τη χρονιότητα του συνδρόμου. Σε

ασθενή με συμπτώματα που εμφανίζονται για πρώτη

φορά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε παυσίπονα, μη

στεροειδή αντιφλεγμονώδη (εάν επιτρέπονται-προσο-

χή στην αρτηριακή υπέρταση), νάρθηκες ακινητοποί-

ησης και ανάπαυση για 2 εβδομάδες. Εάν τα μέτρα

αυτά αποτύχουν ή εάν τα συμπτώματα επιμένουν από

καιρό, η χειρουργική θεραπεία έχει ένδειξη.

AΦΙΕΡΩΜΑ | Η ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΔΡΑ

ΤΙ ΑΦΟΡΑ Η ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚ Η ΘΕΡΑΠΕ Ι Α

Αφορά τη διάνοιξη του καρπιαίου σωλήνα και την απελευθέρωση (αποσυμπίεση) του μέσου νεύρου. Η τομή 3-5 εκ. γίνεται στην παλάμη κοντά στον καρπό, διατέμνεται ο σύνδεσμος, απελευθερώνεται το μέσο νεύρο και τοποθετούνται 4-6 ράμματα για να κλείσουμε το δέρμα.

Η Ν Α ΡΚΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΠ Ε ΜΒΑΣΗ ΚΑΙ Ο ΧΡ Ο ΝΟΣ ΑΠΟΘΕΡΑΠΕ Ι ΑΣ

Η τοπική νάρκωση στις περισσότερες περιπτώσεις είναι επαρκής και ασφαλής. Το χειρουργείο συνήθως διαρκεί 15 λεπτά. Τα ράμματα αφαιρούνται στις 14 μέρες μετά το χειρουργείο και μέχρι τότε καλό είναι να μη βραχεί το τραύμα. Ο ασθενής κάνει απλές δουλειές με

το χέρι του από την πρώτη ημέρα (να πιάσει ένα ποτήρι, να ντυθεί κ.τ.λ.), ενώ επανέρχεται σε χειρωνακτική εργασία 4-5 εβδομάδες μετά το χειρουργείο.

ΟΙ ΕΠΙΠΛΟΚ Ε Σ ΑΠ Ο ΤΗΝ ΕΠ Ε ΜΒΑΣΗ Όλες οι επεμβάσεις έχουν καταγεγραμμένες επιπλοκές. Στη συγκεκριμένη επέμβαση αναφέρονται ο τραυματισμός του νεύρου, η μετεγχειρητική αιμορραγία, η επώδυνη ουλή, η μετεγχειρητική δυσκαμψία και η ατελής διάνοιξη του συνδέσμου.

Η ΠΙΘΑΝ ΟΤΗΤΑ ΥΠΟΤΡΟΠ Η Σ ΤΟΥ ΣΥΝΔΡ Ο ΜΟΥ ΚΑΡΠΙΑ Ι ΟΥ ΣΩΛ Η ΝΑ Μετά από ένα επιτυχημένο χειρουργείο, οι πιθανότητες υποτροπής είναι πολύ μικρές και αυτές μετά από

πολλά έτη. Προσοχή πρέπει να δίνεται στην πίεση του μέσου νεύρου σε άλλα σημεία, όπως όταν συνυπάρχει αυχενικό σύνδρομο.

ΤΡ Ο ΠΟΙ ΠΡ ΟΛΗΨΗΣ Οι χειρώνακτες πρέπει να αποφεύγουν την έντονη και παρατεταμένη κάμψη του καρπού, να κάνουν συχνά επαναλαμβανόμενα διαλείμματα, ενώ οι χρήστες των υπολογιστών μπορούν να χρησιμοποιήσουν κηδεμόνες καρπού και εργονομικά εξαρτήματα υπολογιστών. ■

Ά Ν ΌΥ Η Λ M. ΦΆ ΝΔΡ Ι ΔΗΣ Ο Εμμανουήλ M. Φανδρίδης εργάζεται στην Κλινική Χεριού-Άνω Άκρου και Μικροχειρουργικής του Νοσοκομείου ΚΆΤ από το 2008. Η συγκεκριμένη κλινική ασχολείται αποκλειστικά με τις παθήσεις και τους τραυματισμούς του άνω άκρου. Εφημερεύει καθημερινά καλύπτοντας μεγάλο εύρος της χώρας σε αντιστοίχους τραυματισμούς, ενώ εκπαιδεύει ειδικευόμενους ορθοπαιδικούς στη χειρουργική του χεριού και άνω άκρου. Ο Εμμανουήλ Φανδρίδης υπήρξε πρόεδρος του Τμήματος Ώμου-Άγκώνα της Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Ορθοπαιδικής και Τραυματολογίας, ενώ τώρα είναι πρόεδρος για το 2023 της Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Χεριού και Άνω Άκρου.

Πότε η ΑΚΜ Η ΣΤΟΥΣ Α ΝΔΡΕΣ

Του Α ΡΗ ΜΠΕΡΖΟΒΙΤΗ

Ε ΝΑΣ ΣΤΟΥΣ Δ Ε ΚΑ Α ΝΔΡΕΣ ταλαιπωρείται από ακμή

στα 20 ή στα 30 τους χρόνια ή και αργότερα ακόμα, παρότι θεωρητικώς θα έπρεπε να έχουν απαλλαγεί πολύ

νωρίτερα από αυτήν.

«Η ακμή είναι σίγουρα μια αρκετά συχνή κατάσταση

στην εφηβεία, κατά την οποία προσβάλλει έως και το 90% των αγοριών», λέει ο Μάρκος Μιχελάκης, δερματολόγος-αφροδισιολόγος. «Τις τελευταίες δεκαετίες, όμως, διαπιστώνουμε ότι οι νέοι δεν ξεπερνούν την

ακμή τόσο γρήγορα όσα πιστεύαμε παλαιότερα».

Η ακμή προσβάλλει εξίσου τα δύο φύλα στην εφηβεία, αλλά στους άνδρες μπορεί να διαρκεί περισσότερο.

Επιπλέον, οι άνδρες έχουν περισσότερες πιθανότητες

από τις γυναίκες να παρουσιάσουν σοβαρή ακμή. Αυτό, ως φαίνεται, σχετίζεται με τα αίτιά της, τα οποία δεν είναι ούτε η κακή διατροφή ούτε η ελλιπής υγιεινή.

«Οι κύριες αιτίες της ακμής είναι η υπερπαραγωγή

σμήγματος, η συσσώρευση νεκρών κυττάρων στους

πόρους του δέρματος, ο πολλαπλασιασμός των βακτη-

ρίων της ακμής και η συνακόλουθη φλεγμονή», λέει ο

Δρ Μιχελάκης. «Η κινητήριος δύναμη πίσω από τις αιτίες της είναι η υπερβολική δραστηριότητα των ανδρογόνων, δηλαδή των ορμονών του ανδρικού φύλου».

Η υπερδραστηριότητα της τεστοστερόνης στους θυλάκους των τριχών και στους σμηγματογόνους αδένες οδηγεί σε υπερπαραγωγή σμήγματος και απόφραξη των

θυλάκων, εξηγεί. Οι αλλαγές αυτές δημιουργούν ιδανικές

συνθήκες για τον πολλαπλασιασμό των βακτηρίων της ακμής, ο οποίος, με τη σειρά του, οδηγεί στη φλεγμονή.

Η διαδικασία αυτή είναι κοινή στην εφηβική ακμή και στην ακμή των ενηλίκων. Η διαφορά είναι πως στους ενήλικες διαρκεί περισσότερο.

Π ΟΤΕ Ε Ι ΝΑΙ ΑΠΑΡΑ Ι ΤΗΤΗ Η ΙΑΤΡΙΚ Η ΣΥΜΒΟΥΛ Η

Πότε πρέπει, όμως, ένας άνδρας να απευθυνθεί στον δερματολόγο ιατρό για την ακμή του;

«Ιδανικά, κάθε έφηβος ή ενήλικας που παρουσιάζει

ακμή θα έπρεπε να ελέγχεται από έναν δερματολόγο πριν αρχίσει οποιαδήποτε θεραπεία», απαντά ο ειδικός. «Στην πράξη, όμως, οι περισσότεροι δοκιμάζουν πρώτα διάφορα μη συνταγογραφούμενα σκευάσματα για τα σπυράκια. Εάν, λοιπόν, ένας άνδρας έχει δοκιμάσει κάποιο ή κάποια προϊόντα για αρκετό χρονικό διάστημα (συνήθως για μερικούς μήνες) και βλέπει ότι δεν αποδίδουν, καλό είναι να συμβουλευθεί έναν δερματολόγο, διότι μπορεί να χρειάζεται κάτι ισχυρότερο».

Η δημιουργία ουλών είναι μία ακόμα ένδειξη ότι το δέρμα του ασθενούς χρειάζεται επειγόντως ειδική θεραπεία και ότι δεν επαρκούν τα κοινά προϊόντα, προσθέτει.

Τέλος, στον δερματολόγο πρέπει να απευθύνονται και οι άνδρες οι οποίοι νιώθουν ενόχληση από τα σπυράκια τους. «Πολλοί άνθρωποι νομίζουν ότι η ακμή είναι κάτι περαστικό και άνευ σημασίας, αλλά ξέρουμε ότι μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις», τονίζει ο Δρ Μιχελάκης. «Οι ασθενείς συχνά υποφέρουν από την εμφάνιση του δέρματός τους. Μάλιστα μελέτες έχουν δείξει ότι κάποιοι υποφέρουν όσο και οι πάσχοντες από απειλητικά για τη ζωή προβλήματα υγείας. Και επειδή τα σπυράκια μπορεί να αφήσουν ουλές, οι επιπτώσεις της ακμής μπορεί να συντροφεύουν τον ασθενή για όλη του τη ζωή».

ΜΑΡΚΟΣ ΜΙΧΕΛΑΚΗΣ, MD, δερματολόγοςαφροδισιολόγος, συνεργάτης ΕΔΟΕΑΠ.

ΟΙ ΠΙΘΑΝ Ε Σ ΘΕΡΑΠΕ Ι ΕΣ Δεδομένου ότι η ακμή σχετίζεται με τις ορμόνες, χρειάζεται ειδική αντιμετώπιση στους άνδρες. Ουσιαστικά, τρεις είναι οι θεραπευτικές επιλογές γι’ αυτούς: τα τοπικά προϊόντα, η λήψη αντιβιοτικών από το στόμα και η λήψη δισκίων ενός ρετινοειδούς που λέγεται ισοτρετινοΐνη.

χρειάζεται θεραπεία!

Τα τοπικά προϊόντα που χορηγούνται στους άνδρες

συνήθως είναι πιο ισχυρά απ’ ό,τι αυτά που χορηγούνται

στις γυναίκες, διότι το ανδρικό δέρμα είναι πιο λιπαρό από το γυναικείο και πιο ανθεκτικό. Έτσι, σε έναν

άνδρα με ακμή μπορεί, λ.χ., να χορηγηθούν προϊόντα με υπεροξείδιο του βενζολίου ή συνταγογραφούμενες

αλοιφές με ρετινοειδή.

Τα αντιβιοτικά σε μορφή δισκίων βοηθούν στην υπο-

Η ισοτρετινοΐνη είναι ιδιαίτερο φάρμακο και μπορεί να έχει ανεπιθύμητες ενέργειες για τις οποίες θα τον ενημερώσει αναλυτικά ο γιατρός του. Μεταξύ άλλων, ο ασθενής πρέπει να κάνει τακτικούς αιματολογικούς εργαστηριακούς ελέγχους και να είναι προσεκτικός στη διατροφή του, να αποφεύγει το αλκοόλ και να προστατεύεται στον ήλιο.

ΤΙ ΝΑ ΠΡΟΣ Ε ΞΟΥΝ ΟΙ Α ΝΔΡΕΣ Εκτός από το θεραπευτικό πλάνο που θα συστήσει ο γιατρός, οι άνδρες πρέπει να ακολουθήσετε μερικά πρόσθετα μέτρα: * Να διατηρείτε καθαρό το δέρμα σας. Η περιποίηση του δέρματος μπορεί να διευκολύνει τη θεραπεία της ακμής. Οι περισσότεροι άνδρες χρειάζονται καθαρισμό

του δέρματος πρωί και βράδυ με προϊόν που θα συστήσει ο δερματολόγος ιατρός και, αν είναι απαραίτητο, ενυδάτωση του δέρματος (οι θεραπείες για την ακμή συνήθως το ξεραίνουν).

* Να είστε προσεκτικοί όταν ξυρίζεστε. Μην ξυρίζεστε πάνω στα σπυράκια, αν μπορείτε να το αποφύγετε. Και αν η λεπίδα του ξυραφιού ερεθίζει το δέρμα σας, δοκιμάστε μια ηλεκτρική ξυριστική μηχανή. Αν έχετε σοβαρή φλεγμονώδη ακμή ή/και το ξύρισμα είναι ταλαιπωρία, δοκιμάστε ένα trimmer για γένια, ώστε να μην περνάνε οι λεπίδες ξυστά από το δέρμα. * Προσέξτε τα προϊόντα που αγοράζετε. Βεβαιωθείτε ότι δεν είναι λιπαρά, ειδάλλως μπορεί να αποφράξουν

χώρηση της φλεγμονής και καταπραΰνουν τα βαθιά

και επώδυνα σπυράκια. Ωστόσο, πλέον χορηγούνται

για μικρό χρονικό διάστημα και στη μικρότερη δυνατή

δόση, επειδή μελέτες έχουν δείξει ότι η μακρά θεραπεία

(επί μήνες ή περισσότερο) που ήταν συνηθισμένη έως

πρότινος αυξάνει τον κίνδυνο μικροβιακής αντοχής. Παραδείγματα αντιβιοτικών που μπορεί να χορηγηθούν

για την ακμή των ενηλίκων είναι τετρακυκλίνη, δοξυκυκλίνη και ερυρθομυκίνη.

Εάν, τέλος, η ακμή ενός άνδρα δεν ανταποκριθεί ικανοποιητικά στις τοπικές θεραπείες και σε έναν κύκλο θεραπείας με αντιβιοτικά από το στόμα, μπορεί να του χορηγηθεί ισοτρετινοΐνη σε μορφή δισκίων.

ΜΆΡΚΌΣ ΜΙΧΕΛΆΚΗΣ

τους πόρους και να εντείνουν την ακμή σας. Καλό είναι να αναγράφουν ότι δεν προκαλούν ακμή (θα υπάρχει η ένδειξη «μη φαγεσωρογόνο»).

* Προσέξτε τι φάρμακα παίρνετε. Αν παίρνετε στεροειδή όπως η πρεδνιζόνη ή η δεξαμεθαζόνη για φλεγμονώδεις παθήσεις, να ξέρετε ότι μπορεί να προκαλούν εξάρσεις της ακμής. Ακόμα χειρότερα είναι τα αναβολικά στεροειδή, που ούτως ή άλλως πρέπει να αποφεύγετε εντελώς.

«Οι άνδρες πρέπει να κάνουν υπομονή, διότι οι θεραπείες για την ακμή αργούν να δράσουν», τονίζει ο Δρ Μιχελάκης. «Συνήθως χρειάζονται 4-6 μήνες αγωγής για να δουν ουσιαστικά αποτελέσματα, ενώ για πλήρη ολοκλήρωση της θεραπείας μπορεί να χρειασθεί ακόμα περισσότερος καιρός». ■

Ο Μάρκος Μιχελάκης, MD, είναι δερματολόγος-αφροδισιολόγος και διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στο Μαρούσι, ενώ είναι ιατρός στον ΕΔΟΕΆΠ. Ο γιατρός εξειδικεύεται στην Άισθητική Δερματολογία και στη Δερματοχειρουργική και έχει υπάρξει ιατρός στο Νοσοκομείο Άφροδίσιων & Δερματικών Νόσων «Άνδρέας Συγγρός».

Επιπλέον, είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Άκαδημίας Δερματολογίας - Άφροδισιολογίας και της American Academy of Dermatology.

Πώς πρέπει να φροντίζουν

το δέρμα τους οι άνδρες!

ΟΙ Α ΝΔΡΕΣ ΑΝΑΓΝΩΡ Ι ΖΟΥΝ όλο και περισσότερο τη

σημασία της φροντίδας της εξωτερικής εμφάνισής

τους, και αυτό περιλαμβάνει και τη φροντίδα του δέρματός τους. Ένα υγιές και φροντισμένο δέρμα μπορεί να δώσει και στον άνδρα μια αίσθηση ευεξίας και αυξημένης αυτοπεποίθησης.

Γράφει η ΜΑΡ Ι ΤΑ ΚΟΣΜΑΔ Α ΚΗ, MD PhD, δερματολόγος - αφροδισιολόγος, Δερμοϊατρική Αθηνών.

Οι άνδρες έχουν υψηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης, ενώ οι γυναίκες έχουν υψηλότερα επίπεδα οιστρογόνων. Αυτή η διαφορά μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή σμήγματος και τη λιπαρότητα του δέρματος, με τους άνδρες να έχουν γενικά πιο λιπαρό δέρμα. Επίσης, το δέρμα τους είναι πιο παχύ και έχει περισσότερη τριχοφυΐα.

Τα σημαντικά σημεία που πρέπει να θυμόμαστε στη

φροντίδα του είναι: 1

Ο καλός καθαρισμός βοηθά στην απομάκρυνση

των προσωρινών και μόνιμων ρύπων που επικάθονται στο δέρμα και προετοιμάζει το δέρμα για την

εφαρμογή προϊόντων φροντίδας. Χρησιμοποιήστε ένα

καθαριστικό προϊόν που είναι κατάλληλο για τον τύπο

του δέρματος σας. Αν ο άνδρας έχει λιπαρό δέρμα, μπορεί να προτιμήσει ένα καθαριστικό που βοηθά

στον έλεγχο της λιπαρότητας. Αντίστοιχα, αν έχει ξηρό

δέρμα, μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα πιο απαλό καθαριστικό, ώστε να μην προκληθεί επιπλέον ξηρότητα.

2Οι αντιοξειδωτικές κρέμες ή οροί περιέχουν συστατικά που προστατεύουν το δέρμα από τη δράση των ελεύθερων ριζών (βιταμίνες C, E, φερουλικό οξύ

κ.ά.). Οι ελεύθερες ρίζες είναι ανεπιθύμητα μόρια που

προκαλούν οξειδωτική βλάβη στο δέρμα, συμβάλλο-

ντας στην πρόωρη γήρανση και τη δημιουργία ρυτίδων. Καλό είναι να εφαρμόζονται πρωί πριν από το

αντιηλιακό. 3Προστασία από

τον ήλιο: Ο ήλιος μπορεί να προκαλέσει βλάβες στο δέρμα, συμπεριλαμβανομέ-

νων των ανδρών. Ένα αντιηλιακό προϊόν με ευρέος

φάσματος προστασία SPF 30 ή ανώτερο και πρέπει

να εφαρμόζεται πριν από την έκθεση στον ήλιο και ίσως είναι η σημαντικότερη τοπική ουσία που έχουμε στην αντιγήρανση. Αυτό θα βοηθήσει στην προστασία

από την ηλιακή ακτινοβολία και κατά συνέπεια στην

προστασία από την πρόωρη γήρανση του δέρματος

(ρυτίδες, δυσχρωμίες, χαλάρωση) και τον κίνδυνο της

δερματικής κακοήθειας. Εκτός από τη χρήση αντιηλια-

κών προϊόντων, δεν ξεχνάμε καπέλο, γυαλιά ηλίου και

αποφυγή της έκθεσης στον ήλιο κατά τις πιο έντονες

ώρες της ημέρας. 4

Παράγωγα της βιταμίνης Α (ρετινόλη, ρετιναλδεΰδη), καθώς και πεπτίδια που έχουν παρόμοια δράση, έχει αποδειχθεί ότι μπορούν να ενισχύουν την

Μ Ά Ρ Ι ΤΆ ΚΌΣΜ Ά ΔΆΚΗ

παραγωγή κολλαγόνου στο δέρμα και άρα να έχουν αντιγηραντική δράση. Έτσι βοηθούν στη μείωση των λεπτών γραμμών και την αύξηση της ελαστικότητας του δέρματος. Εφαρμόζονται κυρίως βράδυ. 5

Φροντίδα μετά το ξύρισμα: Εάν ξυρίζεστε, εφαρμόστε ένα απαλό αντιφλεγμονώδες προϊόν μετά το ξύρισμα. Αυτό θα βοηθήσει στην καταπράυνση του δέρματος, στη μείωση των ερεθισμών και την πρόληψη των ενοχλήσεων μετά το ξύρισμα. Είναι σημαντικό ειδικά για όσους έχουν ξηρό δέρμα.

Αποφύγετε το κάπνισμα, καθώς μπορεί να επιταχύνει τη διαδικασία γήρανσης του δέρματος και να προκαλέσει βλάβες στο κολλαγόνο και την ελαστίνη, τα οποία είναι υπεύθυνα για την ελαστικότητα και τη συνοχή του δέρματος. Επιπλέον, έκθεση σε περιβαλλοντικούς ρύπους συνδέεται ξεκάθαρα και με γήρανση του δέρματος, καθώς συμβάλλει στην εμφάνιση ρυτίδων και δυσχρωμιών. Τα προϊόντα (κρέμες, οροί) που περιέχουν αντιοξειδωτικά μόρια εξουδετερώνουν σε σημαντικό βαθμό τις ελεύθερες ρίζες που προκείπτουν από τις επιδράσεις του περιβάλλοντος. 7Μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, ολικά δημητριακά, πρωτεΐνες και ωμέγα-3 λιπαρά οξέα μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση υγιούς επιδερμίδας. Οι αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχονται στα φρούτα και τα λαχανικά βοηθούν στην προστασία του δέρματος από τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου που προκαλούν γήρανση.

8Τέλος, ένας υγιεινός τρόπος ζωής, που περιλαμβάνει τη σωματική άσκηση, την επαρκή ξεκούραση και την αντιμετώπιση του στρες, μπορεί να συμβάλει στην υγεία και την καλή εμφάνιση του δέρματος.

Αν χρειάζεστε εξειδικευμένες συμβουλές, είναι πάντα καλό να συμβουλευτείτε έναν δερματολόγο. Ο ειδικός θα μπορέσει να αξιολογήσει την κατάσταση του

δέρματός σας και να σας παράσχει ατομικές συμβουλές

και προϊόντα που να ταιριάζουν στις ανάγκες σας. ■

H δερματολόγος-αφροδισιολόγος Μαρίτα Κοσμαδάκη MD, PhD, σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο της

Κρήτης, όπου συνέχισε με κλινική και ερευνητική εκπαίδευση. Άκολούθως ολοκλήρωσε μεταδιδακτορικό πρόγραμμα σπουδών στο Boston University, USA, όπου και κρίθηκε επισκέπτρια λέκτορας Δερματολογίας.

Εργάστηκε για 13 χρόνια ως επιστημονική συνεργάτις και ακαδημαϊκή υπότροφος στο Νοσοκομείο «Άνδρέας Συγγρός». Το 2011 συνίδρυσε τη Δερμοϊατρική Άθηνών, όπου παρέχονται υψηλού επιπέδου υπηρεσίες σε Κλινική, Χειρουργική και Άισθητική Δερματολογία. Η Δρ Κοσμαδάκη είναι μέλος πολλών ελληνικών και διεθνών ενώσεων Δερματολογίας, όπου και τακτικά συμμετέχει ως ομιλήτρια στις συναντήσεις τους. Έχει δημοσιεύσει πολλά πρωτότυπα ερευνητικά και ανασκοπικά άρθρα σε διεθνή δερματολογικά περιοδικά και έχει γράψει κεφάλαια σε δερματολογικά βιβλία. Ερευνητικά ενδιαφέροντα αφορούν στη γήρανση του δέρματος, στις διαταραχές φωτοευαισθησίας και την ψωρίαση.

Γράφει η ΜΑΡ Ι Α ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΥ, MD, PhD, δερματολόγος-αφροδισιολόγος, 401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο

Αθηνών, επιστ. συνεργάτις Α' Παν/κή

Κλινική Νοσοκομείου «Ανδρέας Συγγρός», συνεργάτις Δερμοϊατρικής Αθηνών.

τρίχα συνιστά ένα σύστημα που βρίσκεται σε συνεχή μεταβολική διαδικασία. Το στέλεχος, δηλαδή το ορατό σε εμάς τμήμα, αυξάνεται και αποπίπτει φυσιολογικά

μετά από έναν «κύκλο» διάρκειας 2 έως 3 ετών. Πρόκειται για μία φυσική διαδικασία που αντιλαμβανόμαστε, ή συνηθέστερα «δεν» αντιλαμβανόμαστε, και συμβαίνει με την απώλεια 60-100 τριχών την ημέρα. Στη συνέχεια, ένα νέο στέλεχος προκύπτει από τη ρίζα που έχει μείνει μέσα στο δέρμα και έτσι συνεχίζεται η ζωή της τρίχας με επαναλαμβανόμενους κύκλους. Αν η φυσική αλληλουχία των γεγονότων διακοπεί απότομα, όπως σε βαριές λοιμώξεις, στη χημειοθεραπεία, σε καταστάσεις σωματικού ή ψυχικού stress, τότε συμβαίνει τριχόπτωση μετά από λίγο καιρό. Αυτή αφορά σε ημερήσια απώλεια μεγαλύτερου αριθμού στελεχών από τον φυσιολογικά αναμενόμενο.

ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΠΟΧΗ, περισσότερο από οποτεδήπο-

τε άλλοτε, τα πυκνά και δυνατά μαλλιά συνδέονται με

τη νεότητα, την ομορφιά, την υγεία και την εικόνα του

«επιτυχημένου» ανθρώπου. Η αραίωση στο τριχωτό της

κεφαλής συνιστά αιτία σοβαρής ψυχολογικής επιβάρυν-

σης, τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες.

Ωστόσο, αν σκεφτούμε ότι στους άνδρες της καυκάσιας

φυλής σε ηλικία 50 ετών αναγνωρίζεται κάποιος βαθ-

μός αλωπεκίας σε ποσοστό 50-60%, αντιλαμβανόμαστε

εύκολα γιατί αυτή η κατάσταση θεωρείται περισσότερο

«ανδρικό αισθητικό πρόβλημα». Συχνά χρησιμοποιείται ο όρος «τριχόπτωση», για να χαρακτηρίσει την προοδευτική διαδικασία αραίωσης, που παρατηρείται συχνά στην τρίτη δεκαετία της ζωής του άνδρα, αλλά συχνά ξεκινά κατά τη διάρκεια της εφηβείας και διαλανθάνει της προσοχής μας. Πρόκειται για μύθο και, όπως όλες οι στρεβλώσεις, όχι μόνο δεν προσφέρει κάτι, αλλά συνήθως συντελεί στην καθυστερημένη διάγνωση και θεραπεία.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Η

Η αλωπεκία, που καταλήγει στη γνωστή «φαλάκρα», δεν είναι τριχόπτωση, αλλά «εκφύλιση». Σε διαδοχικούς κύκλους η τρίχα εμφανίζει μείωση της διάρκειας της αναγενούς φάσης (φάση κατά την οποία μακραίνει και παχαίνει) και, αντιστοίχως, χρονική επιμήκυνση της τελογενούς φάσης (κατά την οποία το στέλεχος οδηγείται σε απόπτωση) με αποτέλεσμα να καθίσταται χνούδι μετά την πάροδο του χρόνου (miniaturized hair). Αυτό είναι ένα φαινόμενο που προκαλείται από τη δράση των ανδρογόνων στη ρίζα της τρίχας και χαρακτηρίζεται από έναν σύνθετο μηχανισμό με συμμετοχή πολλών μορίων και αντιδράσεων. Η πιθανότητα να εμφανιστεί η «ανδρογενετική αλωπεκία» σε κάθε άνδρα προσδιορίζεται από το γενετικό του υπόστρωμα και πλέον έχουν αναγνωριστεί δώδεκα γενετικές περιοχές με αρκετά γονίδια που εμπλέκονται στην κατάσταση αυτή. Επίσης, θεωρείται πιο σημαντική η επιρροή των «πατρικής» προέλευσης γονιδίων, χωρίς να αποκλείεται η «μητρική» γενετική επίδραση.

Η δερματολογική εξέταση μιας αραίωσης του τριχωτού της κεφαλής είναι καθοριστικής σημασίας για πολλούς λόγους:

1. Πρώτον, πρέπει να διαπιστωθεί ότι όντως πρόκειται για ανδρογενετική αλωπεκία και όχι για κάποια

ΤΡΙΧΟ ΠΤΩΣΗ και τι να κάνουν

να την αντιμετωπίσουν!

νόσο που επηρεάζει τα μαλλιά. Ο όρος «αλωπεκία»

αναφέρεται σε όλες τις νόσους και καταστάσεις που

προκαλούν αραίωση και περιλαμβάνει ένα τεράστιο

φάσμα διαγνώσεων. Υπάρχουν φάρμακα και νοσήματα

που «ρίχνουν» τις τρίχες οξέως ή χρονίως, νοσήματα

που προκαλούν φλεγμονή και «ουλές», πάνω στις οποίες

δεν φύονται τρίχες. Συνεπώς, οι αλωπεκίες διακρίνονται

αδρά σε οξείες ή χρόνιες και ουλωτικές ή μη. Υπάρχουν

και άλλες ταξινομήσεις που μπορούν να εφαρμοστούν

και αφορούν σε ειδικά χαρακτηριστικά των νοσημάτων,

όπως για παράδειγμα την εμφάνιση βλαβών με πύον

στο δέρμα του τριχωτού, ο δερματολόγος μπορεί να

προβεί στη λήψη μικρού ιστοτεμαχίου για περαιτέρω διερεύνηση. Πρόκειται για λεπτομερή εξέταση που παρέχει πλήθος χρήσιμων και «κρίσιμων» πληροφοριών για την παθογένεια της αλωπεκίας και δεν αντικαθίσταται από άλλες προσεγγίσεις.

Οι θεραπείες που εφαρμόζονται είναι τοπικές και συστηματικές, επεμβατικές ή μη. Καμία από αυτές δεν μπορεί να αποκαταστήσει μία αλωπεκία που έχει πια ολοκληρωθεί σε τελικό στάδιο και καμία από αυτές δεν μπορεί να επαναφέρει πλήρως το τριχωτό της κεφαλής

και απώλεια τριχών.

2. Δεύτερον, πρέπει να διερευνηθεί αν συνυπάρχει

κάποιο άλλο νόσημα που επιδεινώνει την κατάσταση

της αλωπεκίας. Κάποιες φορές η παρουσία αναιμίας ή

η διαταραχή της θυρεοειδικής λειτουργίας προσθέτει

στην κλινική εικόνα μία ακόμη παράμετρο για διόρθωση.

3. Τρίτον, συχνά οι άνδρες επιλέγουν να εφαρμόσουν

σκευάσματα αμφίβολης ποιότητας και μη τεκμηριωμένης

αποτελεσματικότητας, συνεπώς «χάνουν χρόνο» και η

αραίωσή τους επιτείνεται. Η εξέταση των μαλλιών από

τον δερματολόγο περιλαμβάνει την επισκόπηση με το

φακό, την τριχοσκόπηση με το δερματοσκόπιο σε μεγά-

λη μεγέθυνση, την έλξη των τριχών από συγκεκριμένα

σημεία, το τριχορριζόγραμμα, δηλαδή την εξέταση των

τριχών στο μικροσκόπιο. Επίσης, λαμβάνεται λεπτομερές

ατομικό και οικογενειακό ιστορικό και, τέλος, σχεδόν

πάντα συνταγογραφούνται εξετάσεις για να υπάρχει

μία πλήρης εικόνα του status υγείας κάθε ασθενούς.

Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες διαπιστώνεται νόσημα

στην κατάσταση που εμφάνιζε στην εφηβεία, δηλαδή πριν εκκινήσει ο παθογενετικός μηχανισμός της αλωπεκίας. Τα φάρμακα εκδηλώνουν τη δράση τους και επιδρούν στο πάχος της τρίχας για όσο καιρό το άτομο παραμένει στη θεραπεία. Σε σύντομο διάστημα μετά τη διακοπή τους η διαδικασία της εκφύλισης εκκινεί ξανά, όπως είναι γενετικά «προγραμματισμένο». Συνεπώς, για την επίτευξη του επιθυμητού κλινικού αποτελέσματος απαιτείται μακροχρόνια συμμόρφωση στην αγωγή και τήρηση του θεραπευτικού πρωτοκόλλου που δίνεται από τον δερματολόγο.

Το πιο συχνά εφαρμοζόμενο φάρμακο είναι η μινοξιδίλη (minoxidil), που κυκλοφορεί σε μορφή διαλυμάτων με συγκέντρωση 2% και 5% ή σε μορφή αφρού 5%.

Υπό την επίδραση της μινοξιδίλης η μερικώς αδυνατισμένη τρίχα αναπτύσσεται και παχαίνει. Η δράση του φαρμάκου αρχίζει να καθίσταται ορατή μετά από 6-8 μήνες. Εκτός από την τοπικά εφαρμοζόμενη μινοξιδίλη, υπάρχουν και τα λαμβανόμενα από του στόματος

φάρμακα, η φιναστερίδη (finasteride) και η ντουταστερίδη (dutasteride). Αυτά λειτουργούν μπλοκάροντας τη

δράση της 5α- ρεντουκτάσης (5a-reductase), δηλαδή

του ενζύμου που μετατρέπει την τεστοστερόνη σε δι-υδρο-τεστοστερόνη (DHT). H DHT είναι το ανδρογόνο

που ευθύνεται για τις μεταβολές στην τρίχα και την

εκφύλισή της προς χνούδι. Στην Ελλάδα κυκλοφορεί

μόνο η φιναστερίδη 1mg με ένδειξη για την ανδρογε-

νετική αλωπεκία, ενώ αμφότερα κυκλοφορούν για τη

θεραπεία της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη

σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις και χορηγούνται από

τους ουρολόγους.

Η μεταμόσχευση τριχών είναι μία εξαιρετική μέθοδος

κάλυψης της αλωπεκίας με μεταφορά θυλάκων που

προέρχονται από τη «δότρια» περιοχή του ίδιου του

ατόμου στη «λήπτρια» περιοχή. Πρόκειται για ελάχιστα

επεμβατική διαδικασία που ολοκληρώνεται σε μία ημέρα

υπό τοπική αναισθησία στο τριχωτό της κεφαλής και

απαιτεί πλέον μικρή περίοδο αποθεραπείας. Η επιλογή

του κατάλληλου ατόμου για μεταμόσχευση γίνεται μετά

από εξέταση, λήψη ιστορικού και λεπτομερή ενημέρωση

για τα προσδοκώμενα αποτελέσματα σε βάθος χρόνου.

Επισημαίνεται ότι η μοναδική ένδειξη για μεταμόσχευση

μαλλιών είναι η ανδρογενετική αλωπεκία. Συνεπώς, η

εφαρμογή της μεθόδου χωρίς δερματολογική εξέταση

προς αποκλεισμό άλλου παθολογικού αιτίου αλωπεκίας ή

άλλης νόσου του τριχωτού μπορεί να μην είναι ωφέλιμη.

Ο υποψήφιος για μεταμόσχευση πρέπει να γνωρίζει ότι η

κάλυψη που επιτυγχάνεται «διορθώνει» την εικόνα στον

παρόντα χρόνο και ότι η διατήρηση του αισθητικά καλού

αποτελέσματος απαιτεί συνεχή φαρμακευτική αγωγή και παρακολούθηση από τον δερματολόγο. Ο ιατρός που εφαρμόζει τη μεταμόσχευση οφείλει να εξετάζει την πορεία των μοσχευμάτων μετά την επέμβαση και να παρακολουθεί την επανέκφυση των τριχών.

Πολύς λόγος γίνεται τα τελευταία χρόνια για το Platelet-Rich Plasma (PRP). Πρόκειται για ένα αυτόλογο

Μ Ά Ρ ΙΆ ΚΥΡΙ Ά ΖΌ Π ΌΥΛΌΥ

παρασκεύασμα που προέρχεται από το αίμα του ασθενούς και περιέχει συμπύκνωμα των αιμοπεταλίων του. Το PRP είναι γνωστό για τις επουλωτικές του ιδιότητες, έχει μελετηθεί και χρησιμοποιείται ευρέως στην Ορθοπαιδική, στην Αισθητική Ιατρική, στην αποκατάσταση δερματικών ελλειμμάτων και διαβητικών ελκών. Οι τεχνικές και τα πρωτόκολλα που χρησιμοποιούνται είναι πολλά και τα δεδομένα στη βιβλιογραφία ποικίλλουν ως προς την αποτελεσματικότητα. Φαίνεται ότι τα οφέλη της θεραπείας αυτής αφορούν κυρίως στα άτομα που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση θυλάκων. Είναι μία μέθοδος που εξελίσσεται διαρκώς με την προσθήκη νέων δεδομένων.

Πέρα από τα παραπάνω, μία πληθώρα σκευασμάτων και καλλυντικών κυκλοφορεί στο εμπόριο και «υπόσχεται» υγιή και όμορφα μαλλιά. Ο καταναλωτής οφείλει να είναι σκεπτικός και να διακρίνει την υπερβολή ή την παραπλάνηση. Υπάρχουν εξαιρετικά σκευάσματα της δερμοκαλλυντικής βιομηχανίας που είτε συμβάλλουν

στην αγωγή προετοιμάζοντας το δέρμα κατάλληλα, ώστε να δεχτεί τη δραστική φαρμακευτική ουσία, είτε δρουν συνεργικά με την αγωγή βελτιώνοντας την ποιότητα του στελέχους της τρίχας και ενισχύοντας το αποτέλεσμα.

Τέλος, διατίθενται πολλά συμπληρώματα διατροφής, τα οποία συστήνονται για μικρό διάστημα και λειτουργούν επικουρικά, αλλά δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη θεραπεία και δεν είναι ιατρικά ορθό να λαμβάνονται συνεχώς.

Η ανδρογενετική αλωπεκία είναι κατάσταση με δυναμικό χαρακτήρα και σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα της ζωής του ατόμου. Η αντιμετώπισή της και η βελτίωση της αισθητικής εικόνας του άνδρα είναι υπόθεση καλής συνεργασίας με τον δερματολόγο και σωστής συμμόρφωσης με αγωγές, των οποίων η ορθότητα, ασφάλεια και αποτελεσματικότητα έχει αποδειχθεί. Οποιαδήποτε άλλη επιλογή είναι πιθανό να καθυστερήσει τη θεραπεία και να επιδεινώσει με κρίσιμο τρόπο την αλωπεκία. ■

Η δερματολόγος-αφροδισιολόγος Μαρία Κυριαζοπούλου είναι απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Άριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και της Στρατιωτικής Σχολής Άξιωματικών Σωμάτων (ΣΣΆΣ). Εργάζεται ως επιμελήτρια στη Δερματολογική Κλινική του 401 ΓΣΝΆ και ως ιδιώτης ιατρός στη Δερμοϊατρική Άθηνών Ά.Ε. (https://www.dermoiatriki.com). Συνεργάζεται με την Ά' Πανεπιστημιακή Κλινική του Νοσοκομείου «Άνδρέας Συγγρός» ως ερευνήτρια και υποψήφια διδάκτωρ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Άθηνών. Έχει αξιόλογο συγγραφικό έργο σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και διαθέτει πολυετή εμπειρία ως ομιλήτρια σε συνέδρια εντός Ελλάδας και διεθνώς. Είναι μέλος της Ελληνικής Δερματολογικής και Άφροδισιολογικής Εταιρείας, της European Academy of Dermatology and Venereology, της American Academy of Dermatology, της International Dermoscopy Society κ.ά. Άσχολείται με την Κλινική, Επεμβατική και Άισθητική Δερματολογία.

ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ φαίνεται ότι επηρεάζουν το

προσδόκιμο ζωής. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα γονίδια

προβλέπουν κατά 25% περίπου τη διάρκεια ζωής ενός

ατόμου, με τη διατροφή, το περιβάλλον, την άσκηση

και άλλους παράγοντες της καθημερινότητάς μας να

προβλέπουν το υπόλοιπο.

Σύμφωνα με τις καθηγήτριες της Ιατρικής Σχολής

του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθη-

νών, Λίνα Πάσχου (επ. καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας),

Μελπομένη Πέππα (καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας),

Ευανθία Κασσή (καθηγήτρια Βιοχημείας-Ενδοκρι-

νολογίας), Αναστασία Θανοπούλου (επ. καθηγήτρια

Παθολογίας), Εριφύλη Χατζηαγγελάκη (καθηγήτρια

Παθολογίας-Μεταβολικών Νοσημάτων) και Θεοδώρα

Ψαλτοπούλου (καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής), δεν μπορείτε να αλλάξε-

τε τα γονίδιά σας, αλλά η βελτίωση της διατροφής

θα σας κάνει πιο υγιείς και θα μπορούσε να κάνει τη

διαφορά στο προσδόκιμο ζωής. Και οι μελέτες δεί-

χνουν ότι ακόμα κι αν ξεκινήσετε μετά τη μέση ηλικία

ή αργότερα να κάνετε βελτιώσεις, μπορείτε ακόμα να

προσθέσετε μια δεκαετία ή περισσότερο στο προσδόκιμο ζωής σας.

Έχουν εντοπιστεί 5 μέρη στον κόσμο όπου οι άνθρωποι έχουν εξαιρετικά μεγάλο προσδόκιμο ζωής, συχνά ζουν μέχρι τα 100 ή και περισσότερο. Αυτές οι περιοχές, που ονομάζονται «Blue Zones» περιλαμβά-

νουν τη χερσόνησο Nicoyan στην Κόστα Ρίκα, την πόλη Loma Linda στην Καλιφόρνια και τα νησιά Okinawa

στην Ιαπωνία, στη Σαρδηνία στην Ιταλία και την Ικαρία στην Ελλάδα.

Μπορείτε να ενσωματώσετε αυτές τις κοινές διατροφικές αρχές των αιωνόβιων στη ζωή σας κάνοντας

τα εξής:

1. Καταναλώστε συχνά όσπρια. Τα όσπρια είναι

ιδιαίτερα δημοφιλή στους ανθρώπους που ζουν στις «Blue Zones». Η σόγια είναι σημαντικό μέρος της παραδοσιακής διατροφής στην Okinawa, όπως και η φάβα

στη Σαρδηνία και τα μαύρα φασόλια στη Nicoyan.

2. Τρώτε μια χούφτα ξηρούς καρπούς καθημερινά.

Οι ξηροί καρποί είναι πλούσιοι σε βιταμίνες, φυτικές

ίνες και μέταλλα και αποτελούν βασικό διατροφικό συ-

στατικό για πολλούς κατοίκους των «Blue Zones». Τα

καρύδια και τα αμύγδαλα, για παράδειγμα, είναι δημοφιλή στην Ικαρία και τη Σαρδηνία, ενώ στη Nicoyan λατρεύουν τα φιστίκια.

3. Πρωινό σαν βασιλιάς, μεσημεριανό σαν πρίγκι-

πας και δείπνο σαν φτωχός. Οι άνθρωποι στις περισσότερες «Blue Zones» τείνουν να τρώνε τις περισσότερες από τις θερμίδες τους νωρίς μέσα στην ημέρα παρά αργότερα. Οι κάτοικοι της Okinawa παραδοσιακά τρώνε πλούσιο πρωινό και μέτριο μεσημεριανό γεύμα, δεν έχουν καν δείπνο.

4. Φάτε τα γεύματα μαζί με την οικογένειά σας. Στις «Blue Zones» είναι σύνηθες οι οικογένειες να τρώνε τουλάχιστον ένα καθημερινό γεύμα μαζί, συνήθως το μεσημεριανό τους γεύμα ή το τελευταίο της ημέρας.

Αν και είναι δύσκολο για τις οικογένειες που έχουν πολυάσχολη ζωή να παίρνουν συχνά τα γεύματα μαζί, αξίζει να προσπαθήσετε να το κάνετε όσο πιο συχνά μπορείτε. Οι οικογένειες που τρώνε μαζί τείνουν να τρώνε πολύ πιο θρεπτικά, ενώ τρώνε πιο αργά. Καταναλώνουν περισσότερα φρούτα και λαχανικά και τα παιδιά τους είναι λιγότερο πιθανό να εμφανίσουν παχυσαρκία.

Έρευνες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που κατοικούν σε κοινότητες όπου η μακροζωία είναι συνηθισμένη έχουν συνήθως ισχυρούς δεσμούς με τους φίλους και την οικογένεια, αίσθηση κάποιου σκοπού έξω από τον εαυτό τους και θετική προοπτική για τη ζωή. Συμμετέχουν σε υψηλά επίπεδα σωματικής δραστηριότητας και περνούν πολύ χρόνο έξω από το σπίτι, με την κηπουρική, τη γεωργία ή τη συναναστροφή με άλλα άτομα στις κοινότητές τους. ■

Το μυστικό για να ζήσουμε

χρόνια πολλά και καλά!

Πώς θα παραμείνετε 50άρηδες και μετά... τα 50!

ΓΙ Ω ΡΓΟΣ Η. ΓΟΥΔ Ε ΒΕΝΟΣ, φυσικοθεραπευτής, Dr. Οf Μanual Μedicine.

πόρωσης).

• Συνήθως τα οστά των ισχίων, της σπονδυλικής στήλης και των καρπών είναι πιο επιρρεπή σε κατάγματα.

• Δημιουργούνται εκφυλιστικές αλλοιώσεις στις αρθρώσεις (οστεοαρθρίτιδα, σπονδυλαρθρίτιδα), που προκαλούν δυσκαμψία και πόνο, αλλά όχι απαραίτητα σε όλους.

• Παρατηρείται εκφύλιση των μεσοσπονδύλιων δίσκων της σπονδυλικής στήλης, δηλαδή αφυδάτωσή

τους.

• Σε πολλές περιπτώσεις η στάση του σώματος αλλάζει, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται αυχενικό σύνδρομο, οσφυαλγία και κυφωτική στάση.

• Η απώλεια της μυϊκής μάζας συνήθως είναι σημαντική.

• Μειώνεται η ισορροπία στάσης και βάδισης, με αύξηση της πιθανότητας πτώσεων.

Η ΗΛΙΚ Ι Α ΤΩΝ 50 Ε Ι ΝΑΙ «ΣΤΑΘΜ ΟΣ» για κάθε άν-

δρα. Είναι η ηλικία που αναλογίζεται τι έχει κάνει όλα

τα προηγούμενα χρόνια της ζωής του και ταυτόχρονα

πώς θα πορευτεί στα χρόνια που έπονται.

Πρωταρχικός στόχος σε αυτή την ηλικία πρέπει να

είναι η διατήρηση ή η βελτίωση της υγείας. Στην εποχή

μας, πλέον, οι 50άρηδες εντάσσονται στην κατηγορία

των νέων. Όμως, αναπόφευκτα, με το πέρασμα των χρόνων γίνονται διάφορες βιοχημικές, ψυχολογικές, μηχανικές αλλαγές-μεταβολές και «φθορές χρήσης»

στον οργανισμό.

«Αυτές οι αλλαγές συνήθως είναι αναπόφευκτες.

Σε συνδυασμό με το οικογενειακό ιστορικό (κοινό γενετικό υλικό) μπορεί να επηρεάσουν την έκβαση της υγείας», εξηγεί ο φυσιοθεραπευτής, Dr Of Μanual Μedicine, επιστημονικός συνεργάτης Πανεπιστημίου Κρήτης, Γιώργος Γουδέβενος.

Σε ορμονικό επίπεδο έχουμε μεταβολές στη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα, αύξηση των επιπέδων χοληστερόλης, μείωση του μεταβολισμού και άλλα.

Σε ψυχολογικό επίπεδο έχουμε, επίσης, αρκετές μεταπτώσεις. Πολλοί άνδρες μπορεί να παρουσιάζουν συμπτώματα κατάθλιψης, έντονου άγχους και στρες, με αποτέλεσμα την απώλεια βάρους και τις διαταραχές ύπνου και συμπεριφοράς.

Παρουσιάζονται αλλαγές στο αναπνευστικό και το ουροποιητικό σύστημα, στο δέρμα και το τριχωτό, ειδικά το τελευταίο τούς επηρεάζει πολύ.

Τέλος, υπάρχουν τροποποιήσεις και στο μυοσκελετικό σύστημα. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον Dr Γουδέβενο:

• Παρατηρούνται αλλαγές στις δομές των οστών (οστεοφυτώσεις ή εμφάνιση οστεοπενίας και οστεο-

• Παλιά χτυπήματα ή κατάγματα κάνουν πάλι την εμφάνισή τους με την ύπαρξη πόνου.

• Επιπλέον παρατηρούνται και άλλες συνδυαστικές αλλαγές, ιδίως όπου συνυπάρχουν διάφορες άλλες παθήσεις. Για παράδειγμα κάποιος να έχει ένα μυοσκελετικό πρόβλημα και παράλληλα να έχει κι ένα αναπνευστικό πρόβλημα.

Όπως επισημαίνει ο κ. Γουδέβενος, στην προσπάθεια μείωσης του ρυθμού γήρανσης και της αποφυγής της νοσηρότητας και της θνησιμότητας, οι ειδικοί κατέληξαν:

Οι παράγοντες που δεν μπορούν να τροποποιηθούν (ηλικία, οικογενειακό ιστορικό) επηρεάζουν πολύ λιγότερο την έκβαση της υγείας σε σχέση με τους παράγοντες που μπορούν να τροποποιηθούν (διατροφή, σωματική δραστηριότητα, κάπνισμα κ.λπ.). Συγκεκριμένα:

1) Η υγιεινή διατροφή μπορεί να μειώσει τις πιθανότητες μιας σειράς ασθενειών.

2) Η μείωση ή η οριστική διακοπή του καπνίσματος βοηθάει κυρίως καρδιαναπνευστικά.

3) Ο έλεγχος του στρες, με τεχνικές διαχείρισής του, επίσης βοηθάει να παραμένετε υγιείς.

4) Η σωματική δραστηριότητα πολλές φορές είναι η καλύτερη μορφή θεραπείας για μια σειρά ασθενειών. Μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο καρδιακού ή εγκεφαλικού επεισοδίου, διαβήτη τύπου 2, καρκίνου του μαστού και του παχέος εντέρου, κατάθλιψης και των πτώσεων. Βελτιώνει τη διάθεση, τον ύπνο, την αντοχή, τον έλεγχο της γλυκόζης του αίματος, ακόμη και το σεξ.

• Αερόβιες ασκήσεις βελτιώνουν την καρδιοαναπνευστική υγεία. Κάνοντας δουλειές στον κήπο ή «μερεμέτια» στο σπίτι, εκτελείτε «κάποια μορφή άσκησης»,

χωρίς να το συνειδητοποιείτε.

• Χρησιμοποιήστε έναν βηματομετρητή για να βλέπετε τη σωματική σας δραστηριότητα καθημερινά.

• Οι επιστήμονες συστήνουν 150 λεπτά μέτριας έντασης άσκηση κάθε εβδομάδα, τα οποία είναι αρκετά, λένε. Μέτριας έντασης άσκηση μπορεί να θεωρηθεί το ζωηρό περπάτημα.

• Χρησιμοποιήστε χρονόμετρο όσο κάνετε κάποια δραστηριότητα.

• Διατηρήστε ένα ημερολόγιο δραστηριοτήτων.

• Χρησιμοποιήστε σημειωματάριο για να καταγρά-

ΓΕ Ω ΡΓΙ ΌΣ Η. ΓΌΥΔ Ε ΒΕΝ ΌΣ

φετε την πρόοδό σας.

• Η προπόνηση δύναμης (ελεύθερα βάρη, βάρη σε μηχανές, λάστιχα αντίστασης) βοηθά στο χτίσιμο και στη διατήρηση της μυϊκής μάζας και της δύναμης. Αυτό συνάδει και με δυνατότερα οστά, με συνέπεια λιγότερα κατάγματα λόγω οστεοπόρωσης.

• Ασκήσεις, με έμφαση στη δύναμη και στην ισορροπία, ενισχύουν τη δύναμη και τη σταθερότητα. Αυτό αυξάνει την αυτοπεποίθηση, ενθαρρύνοντάς σας να παραμείνετε δραστήριοι.

• Ασκήσεις διατάσεων θα βοηθήσουν στην αρμονία των κινήσεων και στη διατήρηση της ελαστικότητας των μυών, με αποτέλεσμα την αποφυγή των τραυματισμών και των πτώσεων.

• Το κολύμπι είναι μία άσκηση που συνεισφέρει στην αύξηση της μυϊκής δύναμης, στην ισορροπία και στην καρδιοαναπνευστική λειτουργία.

• Αδυναμία των μυών μπορεί να περιλαμβάνει δυσκολία έγερσης από την καρέκλα, χτενίσματος των μαλλιών, όπως και να σηκώσετε ένα αντικείμενο από ένα ψηλό ράφι ή να πετάξετε αντικείμενα.

• Πριν αρχίσετε κάποια έντονη άσκηση, ρωτήστε πρώτα τον γιατρό σας αν σας επιτρέπει τη συμμετοχή σας σε αυτήν.

• Όσοι έχετε προβλήματα ισορροπίας ή πόνο στις αρθρώσεις, ίσως χρειάζεστε αξιολόγηση από φυσικοθεραπευτή πριν ξεκινήσετε κάποια δραστηριότητα.

Θα σας εκπονήσει ειδικά προγράμματα ασκήσεων και προφυλάξεων, ιδιαίτερα αν έχετε ιστορικό μυοσκελετικών ή άλλων παθήσεων.

5) Τέλος, εμπιστευθείτε έναν γιατρό πρωτοβάθμιας φροντίδας. Θα σας προτείνει εξειδικευμένες εξετάσεις

ή το εμβόλιο που χρειάζεστε ή θα σας βοηθήσει σε κατάσταση ανάγκης. ■

Ο Γεώργιος Η. Γουδέβενος είναι διευθυντής του Κέντρου Osteo-Physio Therapy, ειδικευμένος φυσικοθεραπευτής και κατέχει τον τίτλο του Dr Of Manual Medicine, με πολυετείς σπουδές στην Άγγλία, στη Σουηδία και

την Άμερική. Συγκεκριμένα, είναι κάτοχος πτυχίου της Άνωτάτης Σχολής Naprapathic of Manual Medicine

της Στοκχόλμης, όπου ειδικεύτηκε στην Οστεοπαθητική - Χειροπρακτική Σπονδυλικής Στήλης - Άρθρώσεων.

Στη συνέχεια ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Ιατρικής της Florida, καθώς και στο Πανεπιστήμιο Ιατρικής του San Diego στην Άμερική, με αντικείμενο την Εργομέτρηση και την Άποκατάσταση Παθήσεων, Κακώσεων και Μετεγχειρητικών Καταστάσεων στη Σπονδυλική Στήλη και στα Άκρα. Μετεκπαιδεύτηκε στην ΤΗΛΕΜΕΤΡΙΆ στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης και είναι διπλωματούχος εκπαιδευτής στη συγκεκριμένη μέθοδο. Είναι επιστημονικός συνεργάτης της Πανεπιστημιακής Ορθοπαιδικής Κλινικής Τραυματολογίας του Πανεπιστημίου της Κρήτης, όπου συμμετέχει και σε σχετικά ερευνητικά προγράμματα. Παράλληλα, διδάσκει στα μεταπτυχιακά μαθήματα, καθώς και στη διδακτέα ύλη. Το ερευνητικό του έργο επεκτείνεται και στο εξωτερικό όπου συνεργάζεται με τα Πανεπιστήμια της Florida και του San Diego. Είναι επίσης γενικός γραμματέας του Συλλόγου Εναλλακτικής Θεραπευτικής Ελλάδος και ιδρυτικό μέλος της εταιρείας Manual Medicine Ελλάδος.

GENESIS PHARMA

Πλατφόρμα ενημέρωσης για

Η GENESIS PHARMA ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕ πως είναι πλέον

διαθέσιμη στα ελληνικά μια νέα ηλεκτρονική πλατφόρ-

μα ενημέρωσης για τη νωτιαία μυϊκή ατροφία (SMA), TOGETHER IN SMA, https://care.togetherinsma.gr. Την

πλατφόρμα έχει αναπτύξει η διεθνής φαρμακευτική

εταιρεία βιοτεχνολογίας Biogen.

Η

νέα πλατφόρμα έχει στόχο να βοηθήσει τους

ασθενείς και τους φροντιστές τους να αποκτήσουν

μια ολοκληρωμένη εικόνα για τις σύγχρονες επιλογές

φροντίδας και ολιστικής διαχείρισης της SMA, να ανα-

πτύξουν το δικό τους πλάνο φροντίδας σε συνεργασία

με τον γιατρό τους, αλλά και να αντλήσουν πληροφο-

ρίες και συμβουλές για τη διευκόλυνση της καθημε-

ρινότητάς τους. Συγκεντρώνει όλες τις επιστημονικές

πληροφορίες για τη νόσο, τα συμπτώματα και τη διάγνωσή της, καθώς και τα σύγχρονα επίσημα πρότυπα ολιστικής φροντίδας, σε ειδικές ενότητες για βρέφη/ παιδιά και ενήλικες. Περιλαμβάνει, επίσης, προτάσεις, πρακτικές συμβουλές και εύχρηστα εργαλεία καθημερινότητας που ποικίλλουν από τη διατροφή, την άσκηση, τη φυσιοθεραπεία μέχρι και τον υποστηρικτικό

εξοπλισμό, συνδυάζοντας την τεχνογνωσία ειδικών επιστημόνων αλλά και εμπειρίες πραγματικών φροντιστών υγείας και ασθενών.

Η νωτιαία μυϊκή ατροφία (SMA) είναι μια σπάνια γενετική, κληρονομική νευρομυϊκή νόσος, που εκδηλώνεται σε διαφορετικές ηλικίες -τη βρεφική, τη νεανική ηλικία ή και την ενήλικη ζωή- ανάλογα με τον τύπο της και εμφανίζει ένα μεγάλο εύρος βαρύτητας συμπτωμάτων. Είναι μια χρόνια, εξελικτική, πολυσύνθετη νόσος και κάθε άτομο επηρεάζεται διαφορετικά στην πορεία της ζωής του. Γι’ αυτό και οι σύγχρονες διεθνείς οδηγίες φροντίδας ακολουθούν μια πολυεπιστημονική προσέγγιση και ένα εξατομικευμένο πλάνο συνολικής διαχείρισης, το οποίο προσαρμόζεται στην πάροδο του χρόνου ανάλογα με την πορεία της νόσου. ■

Προσωπικός Βοηθός για άτομα με αναπηρία!

ΞΕΚΙΝΗΣΕ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ του προγράμματος Προσωπικού Βοηθού για τα άτομα με αναπηρία στην Ελλάδα.

Πρόκειται για ένα καινοτόμο, για τα ελληνικά δεδομένα, πρόγραμμα, το οποίο εφαρμόζεται ήδη στις προηγμένες

ευρωπαϊκές χώρες. Ο Προσωπικός Βοηθός των ΑμεΑ έχει ως στόχο την ένταξη των αναπήρων, που το μπορούν και το επιθυμούν, στην κοινωνική και οικονομική ζωή.

Στην πρώτη φάση του προγράμματος που υλοποιείται αυτή τη στιγμή ήδη έχουν πιστοποιηθεί δεκάδες Προσωπικοί Βοηθοί, οι οποίοι συνάπτουν συμβάσεις με τα άτομα με αναπηρία. Στόχος είναι στην Αττική να καλυφθούν με Προσωπικό Βοηθό 1.000 άτομα με αναπηρία και άλλα τόσα στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Ουσιαστικά ο Προσωπικός Βοηθός είναι το μέσο που διασφαλίζει την ανεξάρτητη διαβίωση του ατόμου με αναπηρία και τη συμπερίληψή του στην κοινότητα, με βάση τις εξατομικευμένες ανάγκες, επιθυμίες και επιλογές του. Έτσι το άτομο με αναπηρία έχει τον πλήρη έλεγχο των αποφάσεων για τη ζωή του, στη βάση της αυτονομίας και του αυτοπροσδιορισμού. Ο Προσωπικός Βοηθός καθοδηγείται από το άτομο με αναπηρία και το υποστηρίζει

σ’ ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων που δεν μπορεί να εκτελέσει αυτόνομα, λόγω των λειτουργικών του περιορισμών. Συμβάλλει στην πρόληψη και την αποτροπή της ιδρυματοποίησης και της απομόνωσης, είτε αυτή λαμβάνει χώρα σε κλειστές δομές είτε ακόμη και μέσα στα σπίτια και προάγει την ισότιμη συμμετοχή του ανάπηρου ατόμου σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας, χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς. ■

Η ΕΛΛΗΝΙΚ Η ΕΤΑΙΡΕ Ι Α ΕΦΗΒΙΚ Η Σ ΙΑΤΡΙΚ Η Σ έχει δημιουργήσει την πλατφόρμα we-knowhow.gr, η οποία παρέχει συμβουλές στους έφηβους και τους νεαρούς ενήλικες.

Την επιστημονική επιμέλεια της κατηγορίας «ALL ABOUT SEX», από όπου προέρχονται και οι παρακάτω συμβουλές, έχουν η Άρτεμις Τσίτσικα, αναπλ. καθηγήτρια

Παιδιατρικής-Εφηβικής Ιατρικής (ΕΚΠΑ) και πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής (ΕΕΕΙ), ο Χάρης Ασβέστης, ανδρολόγος - ουρολόγος, η Χρυσούλα Ηλιοπούλου, MSW/MEd, ψυχοθεραπεύτρια, κλινική σεξολόγος, ο Αθανάσιος Θήριος, παιδίατρος, η Θάλεια Τζίλα, παιδοψυχίατρος MSc, και ο Παναγιώτης Χριστόπουλος, επίκ. καθηγητής Εφηβικής Γυναικολογίας ΕΚΠΑ.

ΕΛΛΗΝΙΚ Η ΕΤΑΙΡΕ Ι Α ΕΦΗΒΙΚ Η Σ ΙΑΤΡΙΚ Η Σ

«ALL ABOUT SEX» για έφηβους

και νεαρούς ενήλικες!

• Τελικά έχει σημασία το μέγεθος; Πώς αυτό σχετί-

ζεται με την απόλαυση της κοπέλας μου;

Η γρήγορη απάντηση σε αυτή την ερώτηση είναι «όχι, το μέγεθος του πέους δεν έχει σημασία». Η σωστή

απάντηση σε αυτή την ερώτηση είναι «εξαρτάται ποιον

ρωτάς». Το μέγεθος του πέους κυμαίνεται από 9 έως

12 εκατοστά σε κατάσταση χαλαρότητας και από 11

έως 15 εκατοστά σε στύση. Ανάλογα με την ανατομία

κάθε ανθρώπου, το πέος μπορεί να επιμηκύνεται κατά

τη στύση

ή και να παραμένει το ίδιο. Επίσης, το μήκος

του πέους έχει διακυμάνσεις ανάλογα με τη φυλή. Οι

άνθρωποι αφρικανικής καταγωγής έχουν κατά μέσο

όρο μεγαλύτερα σε μήκος πέη, ενώ άτομα ασιατικής

καταγωγής έχουν πιο μικρά σε σύγκριση με τους Καυκάσιους (λευκούς).

Αν ξεκίνησες να μετράς το πέος σου, έχε στο νου

σου ότι παίζει επίσης ρόλο από ποιο σημείο του πέους

ξεκινάει κανείς το μέτρημα. Η βάση του πέους βρίσκε-

ται στον ηβικό οστό, αλλά ανάλογα με τη συσσώρευση

λίπους στο συγκεκριμένο σημείο, μπορεί η μέτρηση να

μην είναι ακριβής. Απ’ ό,τι γνωρίζουμε από τη βιβλιο-

γραφία, το μέγεθος του πέους δεν παίζει ρόλο στη σεξουαλική ικανοποίηση των γυναικών. Κάποιες κοπέλες

ικανοποιούνται με μεγαλύτερο μέγεθος, ενώ σε άλλες

μπορεί να προκαλεί ενόχληση ή πόνο.

Το ότι το μεγάλο πέος δημιουργεί σεξουαλικό πλεονέκτημα είναι ένας μύθος που ενισχύεται από το πορ-

νογραφικό υλικό που υπάρχει και στο οποίο είτε επιλέ-

γονται να πρωταγωνιστούν άτομα με μεγαλύτερα πέη

είτε σκηνοθετούνται έτσι ώστε το μέγεθος να φαίνεται

μεγαλύτερο. Αυτός ο μύθος έχει δημιουργήσει στους άνδρες προσδοκίες οι οποίες, ενώ δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα, δημιουργούν σε πολλά άτομα

κόμπλεξ, άγχος, και αισθήματα κατωτερότητας.

Η πραγματικότητα πάντως είναι ότι αυτό που παίζει τον καθοριστικότερο ρόλο για τη σεξουαλική ικανοποί-

ηση των straight γυναικών, αλλά και των ανθρώπων

γενικότερα, είναι το πόσο καλά επικοινωνούν οι σύντροφοι τις ανάγκες και τις σεξουαλικές τους επιθυμίες, πόσο ασφαλείς νιώθουν ο ένας με τον άλλον, πόση

οικειότητα έχουν και πόσο καλή «τεχνική» και χημεία

αναπτύσσουν μεταξύ τους.

Από τη στιγμή που το σώμα σου είναι υγιές και λειτουργικό, υπάρχουν χιλιάδες τρόποι να πάρεις και να

δώσεις σεξουαλική ικανοποίηση και απόλαυση. Μην αγχώνεσαι για διαστάσεις που δεν μπορείς να ελέγξεις!

• Ποια είναι μια φυσιολογική διάρκεια για το σεξ

και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η πρόωρη εκσπερμάτιση;

Πολύ συχνά οι άνθρωποι αναρωτιόμαστε για το αν το σεξ που κάνουμε είναι «αρκετό» σε συχνότητα και διάρκεια και ειδικότερα οι άνδρες προβληματίζονται για το πόσο λειτουργικό είναι το πέος τους. Είναι περίπλοκο να απαντήσει κανείς αυτή την ερώτηση, δεδομένου ότι ο ορισμός του τι είναι «σεξ» διαφέρει ανάλογα με το ζευγάρι. Υπολογίζουμε και τα προκαταρκτικά στη διάρκεια; Κι αν ναι, από πότε ξεκινάμε να μετράμε; Από το φιλί; Από τον ερεθισμό του λαιμού ή του στήθους; Από τον ερεθισμό των γεννητικών οργάνων; Και πότε σταματάμε το μέτρημα; Όταν τελειώνει ο άντρας, η γυναίκα ή και οι δύο σύντροφοι; Αν τελειώσουν παραπάνω από μία φορές; Όπως καταλαβαίνετε, είναι δύσκολο να βρούμε έναν αντικειμενικό τρόπο ορισμού και διάρκειας. Ισχύει όμως πάντα ένας βασικός κανόνας: Εφόσον η σεξουαλική δραστηριότητα είναι συναινετική και απολαυστική, οποιαδήποτε διάρκεια είναι φυσιολογική. Μια κάπως αντικειμενική μέτρηση είναι η διάρκεια της διείσδυσης. Από τη στιγμή που εισέρχεται το πέος έως τη στιγμή της εκσπερμάτισης, ο μέσος όρος χρονικής διάρκειας

είναι 5,4 λεπτά. Αν η εκσπερμάτιση γίνεται σε λιγότερο από 1,5 λεπτό, τότε υπάρχει ένδειξη Πρόωρης Εκσπερμάτισης (ΠΕ).

Υπάρχουν δύο τύποι ΠΕ: η πρωτοπαθής, που οφείλεται σε βιολογικούς και κληρονομικούς παράγοντες και η δευτεροπαθής που οφείλεται σε ορμονικές δυσλειτουργίες, προστατίτιδες, αλλά και ψυχολογικά αίτια. Ο τελευταίος λόγος είναι ο πιο συχνός στους εφήβους και τους νέους άντρες και έχει να κάνει με το άγχος και την ευθύνη που νιώθουν πολλά αγόρια σχετικά με την ικανοποίηση της συντρόφου τους. Αισθήματα ντροπής για το σώμα ή την πράξη, αμηχανίας, αγωνίας και φόβου, αλλά και η απουσία εμπειρίας και γνώσης για το σεξ επίσης μπορεί να οδηγήσουν σε ΠΕ. Πολλοί έφηβοι ανησυχούν ότι «τελειώνουν» γρήγορα επηρεασμένοι από τη διάρκεια που βλέπουν σε ταινίες ή άλλο πορνογραφικό υλικό. Το πορνό όμως δεν είναι πραγματικό! Σε νεαρές ηλικίες, η πρόωρη εκσπερμάτιση είναι μάλλον παροδική και όχι μόνιμη, οπότε αντιμετωπίζεται με τη συνεργασία και την καλή επικοινωνία μεταξύ των συντρόφων και με την κατάκτηση σεξουαλικής εμπειρίας. Αν ωστόσο επιμένει, καλό θα ήταν να συμβουλευτείτε κάποιον ουρολόγο-ανδρολόγο. ■

Πώς να επιλέξετε ένα

πρόγραμμα

ασφάλισης υγείας!

Ι ΝΑ ΘΕΩΡΟΥ Ν πως ένα ιδιωτικό πρόγραμμα ασφάλισης υγείας θα επιβαρύνει περισσότερο τον οικογενειακό προϋπολογισμό, η πραγματικότητα είναι πως μακροπρόθεσμα αποδεικνύεται μια πολύ πιο οικονομική λύση. Κι αυτό γιατί όχι μόνο εξασφαλίζει στον πολίτη ασφάλεια και σιγουριά

σε ένα ζωτικής σημασίας θέμα, αλλά διευκολύνει την

πρόληψη και την αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας

πριν αυτά εξελιχθούν και είναι πιο δύσκολη η θεραπεία

τους.

Στην ουσία, με ένα ιδιωτικό πρόγραμμα ασφάλισης υγείας αποκτάς πρόσβαση σε μεγάλο δίκτυο ιδιωτικών διαγνωστικών κέντρων και νοσοκομείων που

προσφέρουν υψηλού επιπέδου ιατρικές υπηρεσίες προηγμένης τεχνολογίας. Εξασφαλίζεις τη δυνατότη-

τα για διαγνωστικές εξετάσεις εύκολα και γρήγορα, χωρίς μεγάλες αναμονές. Η έγκαιρη διάγνωση και η πρόληψη βελτιώνουν τη γενικότερη υγεία και επιτρέπουν την αποφυγή μελλοντικών δαπανών για νοσηλεία ή φαρμακευτική αγωγή.

Επιπλέον, ο ασφαλιστικός τομέας έχει εξελιχθεί και αφουγκράζεται τις ανάγκες των πολιτών, δημιουργώντας ευέλικτα και προσβάσιμα προγράμματα υγείας με πολλαπλές καλύψεις για ατομικά συμβόλαια, αλλά και για όλη την οικογένεια. Τα προγράμματα ασφάλισης υγείας της Eurolife FFH προσφέρουν ολοκληρωμένες νοσοκομειακές και εξωνοσοκομειακές υπηρεσίες με ευέλικτες επιλογές που προσαρμόζονται στις δικές σας ανάγκες. Μπορείτε να διαμορφώσετε το πρόγραμμα υγείας που σας ταιριάζει και να υπολογίσετε τα ασφάλιστρα με το χρήσιμο υπολογιστικό εργαλείο.

ΣΥΧΝ Ε Σ ΕΡΩΤ Η ΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚ Α

ΜΕ ΤΗΝ ΑΣΦΑ ΛΕΙΑ ΥΓΕ Ι ΑΣ

• Σε ποια ηλικία πρέπει να αποκτάτε ασφαλιστική «ταυτότητα» με ένα πρόγραμμα ιδιωτικής ασφάλειας υγείας και γιατί;

ΠΑΡ ΟΤΙ ΜΠΟΡΕ Ι ΠΟΛΛΟ

Μπορείτε να αποκτήσετε ασφαλιστική «ταυτότητα»

σε οποιαδήποτε ηλικία. Ακόμη και ένα βρέφος που

έχει κλείσει τον πρώτο μήνα της ζωής του, μπορεί να

ασφαλιστεί μέσω ενός προγράμματος υγείας, παρότι

οι περισσότεροι γονείς, ενώ επιλέγουν να γεννήσουν

σε ιδιωτικές κλινικές, δεν συνάπτουν κάποιο νοσοκο-

μειακό πρόγραμμα για το παιδί τους. Οσο πιο νωρίς

αποκτήσετε ένα ιδιωτικό πρόγραμμα τόσο πιο οικονομικά θα είναι τα ασφάλιστρα που θα κληθείτε να πληρώσετε.

• Ποιες είναι οι προϋποθέσεις σε σχέση με την ασφά-

που να μην μπορούν να καλυφθούν από το πρόγραμμα

ή που θα επηρεάζουν το ύψος των ασφαλίστρων.

• Τι πρέπει να προσέξετε για να εξασφαλίσετε την

απαραίτητη κάλυψη ανάλογα με τις ανάγκες σας; Το ανώτατο όριο κάλυψης και το εκπιπτόμενο ποσό είναι δύο σημαντικοί όροι που καλό είναι να γνωρίζετε πριν αποφασίσετε ποιο πρόγραμμα υγείας θα επιλέξετε. Το ανώτατο όριο κάλυψης αναφέρεται στο μέγιστο ποσό που θα διαθέσει η ασφαλιστική εταιρεία ανά νοσηλεία ή ανά έτος. Το εκπιπτόμενο ποσό ή απαλλαγή είναι ένα αρχικό ποσό εξόδων που δεν καλύπτει η

λιση για υγεία και περίθαλψη;

Στην ασφαλιστική αγορά υπάρχει η πάγια τακτική της

εξαίρεσης των προ-υπαρχουσών ιατρικών παθήσεων,

καθώς και των ασθενειών που μπορεί να προκύψουν

από κάποιο ατύχημα προγενέστερο της ημερομηνί-

ας έναρξης του ασφαλιστηρίου συμβολαίου. Γι’ αυτό

και ζητείται ιατρικό ιστορικό όταν μπαίνετε στη διαδικασία να συνάψετε ένα ασφαλιστήριο πρόγραμμα υγείας.

Το πρόβλημα είναι ότι πολύ συχνά αμελούμε να

αγοράσουμε κάποιο πρόγραμμα υγείας, περιμένοντας

την κατάλληλη χρονική στιγμή να έχουμε περισσότερο

χρόνο ή περισσότερα χρήματα. Εκεί βέβαια υπάρχει

το ρίσκο ότι σε μεγαλύτερη ηλικία είναι πιθανότερο να

έχουμε αποκτήσει προ-υπάρχοντα προβλήματα υγείας

εταιρεία και το πληρώνει ο ασφαλισμένος. Αν υπάρχει εκπιπτόμενο ποσό στο πρόγραμμα υγείας, συνήθως τα ασφάλιστρα είναι πιο χαμηλά. Αν θα επιλέξετε να έχετε εκπιπτόμενο ποσό στο πρόγραμμά σας θα εξαρτηθεί από τον οικογενειακό σας προϋπολογισμό ή από το αν συμμετέχετε και σε κάποιο ομαδικό πρόγραμμα υγείας μέσω της εργασίας σας.

Η επιλογή του κατάλληλου προγράμματος υγείας που να ταιριάζει σε σας και την οικογένειά σας είναι σημαντική απόφαση με πολλούς παράγοντες που πρέπει να εξετάσετε. Αλλά δεν χρειάζεται να την αναλάβετε μόνος. Ένας εξειδικευμένος σύμβουλος ασφάλισης μπορεί να σας βοηθήσει για να μειώσετε το κόστος ασφαλίστρων και να βρείτε το πρόγραμμα που εξυπηρετεί καλύτερα τις ανάγκες σας. ■

Men’s health matters too

ΥΠ Α ΡΧΕΙ Ε ΝΑ ΑΡΧΑ Ι Ο ΡΗΤΟ που λέει ότι «δεν θα είναι πάντα καλοκαίρι, φτιάξτε αχυρώνες» ή, όπως το είπε ο πρόγονός μας, Ησίοδος, «ουκ αεί θέρος εσσείται, ποιείσθε καλιάς». Με απλά λόγια, δηλαδή, και η προνοητικότητα είναι απαραίτητο εφόδιο για να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά μία κατάσταση.

Μια τέτοια κατάσταση μπορεί να αφορά στην έγκαιρη προμήθεια ειδών που κάνουν την καθημερινότητά

μας πιο εύκολη ή, ακόμα περισσότερο, στην πρόληψη

της υγείας μας.

Το πολυτιμότερο αγαθό, ανεξαρτήτως φύλου και

ηλικίας, είναι η υγεία μας. Και επειδή έχουμε ήδη αναφερθεί στη σημασία της προνοητικότητας για την

υγεία των γυναικών, ήρθε η ώρα να μιλήσουμε και για τους άνδρες. Γιατί men’s health matters, too!

Η ισορροπημένη διατροφή, η τακτική σωματική άσκηση, ο επαρκής ύπνος αποτελούν πρωταρχικές

παραμέτρους για την πρόληψη της υγείας και για τους άνδρες. Ωστόσο, φροντίζοντας από τώρα για το μέλλον, οφείλουμε στον εαυτό μας να είμαστε προετοιμασμένοι για κάποια έκτακτη συνθήκη, που ενδέχεται να προκύψει. Γι’ αυτό, η ΝΝ Hellas έχει σχεδιάσει

ένα ολοκληρωμένο φάσμα υπηρεσιών και προγραμ-

μάτων που στοχεύουν στην κάλυψη των διαφοροποι-

ημένων αναγκών υγείας για όλους μας, γυναίκες και άνδρες.

Για παράδειγμα, η οικογένεια προγραμμάτων ΝΝ Orange Cross προσφέρει ευρεία ασφαλιστική κάλυψη

υγείας σε επίπεδο πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας

περίθαλψης, σε 5 μάλιστα διαφορετικές επιλογές, για

να διαλέξετε την ασφαλιστική κάλυψη για νοσοκομει-

ακές υπηρεσίες και παροχές που ταιριάζουν στις δικές

σας ανάγκες και επιπλέον να καθορίσετε το ύψος και

τον τρόπο συμμετοχής σας σε αυτές.

Για τους οικογενειάρχες, και όχι μόνο, το ΝΝ

Orange Health παρέχει όλες τις βασικές νοσοκομειακές καλύψεις, με προσιτό κόστος, αλλά και με οικογε-

νειακή έκπτωση, καθώς απευθύνεται σε όλα τα μέλη της οικογένειας, με δυνατότητα ασφάλισης μέχρι και 6 ατόμων στο ίδιο ασφαλιστήριο. Για όσους μάλιστα ταξιδεύουν συχνά, ενδιαφέρουσα πτυχή του προγράμματος αποτελεί η κάλυψη εξόδων νοσηλείας σε ιδιωτικά και δημόσια νοσοκομεία, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Στην περίπτωση που κάποιος επιθυμεί νοσοκομειακή κάλυψη και διαγνωστικές εξετάσεις σε ένα ευέλικτο πρόγραμμα, συστήνεται το ΝΝ Orange Easy.

Οι ασφαλισμένοι απολαμβάνουν, με απολύτως ανταγωνιστικό ασφάλιστρο, ολοκληρωμένες υπηρεσίες υγείας πλήρους νοσοκομειακής κάλυψης, αλλά και τη δυνατότητα πραγματοποίησης διαγνωστικών εξετάσεων σε διακεκριμένους παρόχους υπηρεσιών υγείας

της επιλογής τους, όπως τον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών, τον Όμιλο Ευρωκλινικής, το «Ερρίκος Ντυνάν» και το Mediterraneo.

Σημειώνεται ότι και τα τρία προαναφερόμενα

προγράμματα Orange της ΝΝ Hellas μπορούν να συνδυαστούν και με προαιρετικές καλύψεις παροχής ασφαλισμένου κεφαλαίου σε περίπτωση προσωπικού ατυχήματος, νόσησης από σοβαρές ασθένειες και νοσοκομειακών και χειρουργικών επιδομάτων, για μια ασφαλιστική κάλυψη πιο ολοκληρωμένη για κάθε ανάγκη.

Τέλος, τα παραπάνω τρία προγράμματα Orange της ΝΝ Hellas παρέχουν τη δυνατότητα συνδυασμού και με ένα αποκλειστικά εξωνοσοκομειακό πρόγραμμα, το NN Orange First Care, για την κάλυψη υψηλής ποιότητας υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας και πρόληψης, επιλέγοντας ένα από τα δύο μεγαλύτερα δίκτυα διαγνωστικών κέντρων των Ομίλων της Affidea ή της ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗΣ.

Ειδική αναφορά αξίζει να γίνει στο πρόγραμμα ΝΝ Hospital for Αll, ένα ολιστικό και συμπεριληπτικό πρόγραμμα, καθώς «δεν γνωρίζει ηλικία» και κατάσταση υγείας. Συγκεκριμένα, το ΝΝ Hospital for Αll δίνει τη δυνατότητα ασφάλισης σε άτομα 16 έως και 80 ετών, ακόμα και σε άτομα με επιβαρυμένη υγεία και ιατρικό ιστορικό. Οι υπηρεσίες υγείας που καλύπτει αφορούν τόσο τη νοσηλεία όσο και διαγνωστικές εξετάσεις και εξειδικευμένες θεραπείες, σε συνεργασία με τους πιο σύγχρονους και αξιόπιστους παρόχους σε Αττική και Θεσσαλονίκη.

Με σύμμαχο τη μεγαλύτερη ασφαλιστική στην Ελλάδα, είναι σίγουρο πως και οι άνδρες κάθε ηλικίας βρίσκουν το κατάλληλο πρόγραμμα ή συνδυασμό προγραμμάτων για να συμπληρώσουν και να «διασφαλίσουν» έναν τρόπο ζωής που εστιάζει στο σήμερα και ταυτόχρονα στοχεύει στο μέλλον, ό,τι και εάν αυτό επιφυλάσσει. ■

Νέο Πολυϊατρείο Medifirst της

INTERAMERICAN στο Περιστέρι

Από αριστερά διακρίνονται οι κ.κ. Μάρκος Φραγκουλόπουλος, Corporate Marketing Leader της INTERAMERICAN, Willem van Duin, τ. πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Achmea, Γιώργος Μπεκιάρης, αντιδήμαρχος Υγείας Περιστερίου, Γιάννης Καντώρος, διευθύνων σύμβουλος της INTERAMERICAN.

Δ Ι ΝΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕ Ι Α ΠΡΑΓΜΑΤΙΚ Η προτεραιότητα, η INTERAMERICAN είναι η μοναδική ασφαλιστική εταιρεία που έχει αναπτύξει ιδιόκτητες υποδομές

υγείας. Για την πρωτοβάθμια περίθαλψη τα Πολυϊατρεία Medifirst λειτουργούν με βάση ένα πραγματικά

καινοτομικό και ανθρωποκεντρικό μοντέλο, μοναδικό

για τα ελληνικά δεδομένα στην υγεία. Τα Πολυϊατρεία Medifirst ξεκίνησαν τη λειτουργία τους πριν 20 χρόνια

και σήμερα έχουν παρουσία στην Αργυρούπολη, στο

Μαρούσι και στο Περιστέρι.

Το Medifirst Περιστερίου άνοιξε πρόσφατα επίσημα τις πόρτες του, προσφέροντας σύγχρονες υπηρεσίες πρωτοβάθμιας υγείας μέσω 14 ιατρικών και 5 δια-

γνωστικών τμημάτων στους δημότες του Περιστερίου και των όμορων δήμων της Αττικής. Τα εγκαίνια του Medifirst Περιστερίου τίμησαν με την παρουσία τους οι κ.κ. Ανδρέας Παχατουρίδης, δήμαρχος Περιστερίου, Γιώργος Μπεκιάρης, αντιδήμαρχος Υγείας, Γιάννης Καλαντώνης, πρόεδρος Εμπορικού Συλλόγου Περιστερίου.

Το Medifirst Περιστερίου από την έναρξη της λειτουργίας του στις αρχές Οκτωβρίου 2022 έχει υποδεχτεί περίπου 10.000 περιστατικά. Μόνο κατά τους 2 πρώτους μήνες του 2023 διαχειρίστηκε 4.728 περιστατικά, ενώ έχουν πραγματοποιηθεί 2.403 επισκέψεις σε ιατρούς, 2.120 διαγνωστικές εξετάσεις και 205 check-

up, στοιχεία που επιβεβαιώνουν τη στρατηγική επιλογή

της INTERAMERICAN να επενδύσει στη συγκεκριμένη

περιοχή.

Τα Medifirst στελεχώνονται από γιατρούς διαφό-

ρων ειδικοτήτων, ενώ είναι εξοπλισμένα με σύγχρονο

τεχνολογικό εξοπλισμό, παρέχοντας υψηλού επιπέδου

ιατρικές υπηρεσίες. Λειτουργούν 24 ώρες το 24ωρο, 365 ημέρες το χρόνο και μπορούν να καλύψουν τις

την ιδιωτικότητά τους. Ο Γιάννης Καντώρος, CEO INTERAMERICAN, δήλωσε σχετικά: «Στην INTERAMERICAN η αξία της πρόληψης και της πρωτοβάθμιας περίθαλψης αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της στρατηγικής και λειτουργίας μας, και για αυτόν το λόγο επενδύουμε σε ιατρικές μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας που λειτουργούν συμπληρωματικά στο δημόσιο σύστημα υγείας

Από αριστερά διακρίνονται οι κ.κ. Γιώργος Βελιώτης, γενικός διευθυντής Ζωής & Υγείας της INTERAMERICAN, Willem van Duin, τ. πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Achmea, Γιώργος Μπεκιάρης, αντιδήμαρχος

Υγείας Περιστερίου, Ανδρέας Παχατουρίδης, δήμαρχος

Περιστερίου, Γιάννης Καντώρος, διευθύνων σύμβουλος της INTERAMERICAN.

Ο κ. Γιάννης Καντώρος, διευθύνων σύμβουλος της INTERAMERICAN.

ανάγκες για ιατρικές υπηρεσίες πρόληψης, διάγνωσης, θεραπείας και διαχείρισης χρόνιων ασθενειών, είτε αυτές αφορούν προγραμματισμένα ή έκτακτα περιστατικά. Χάρη σε αυτό το μοντέλο οι ανάγκες υγείας του κάθε ανθρώπου αντιμετωπίζονται άμεσα, αποτελεσματικά και σε ένα σημείο.

Μάλιστα η υψηλή ποιότητα υπηρεσιών των Medifirst πιστοποιήθηκε από τον ανεξάρτητο διεθνή

φορέα Swiss Approval σύμφωνα με το πρότυπο ISO 9001:2015. Η πιστοποίηση αφορά υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας που παρέχονται από τα

πολυϊατρεία Medifirst και πιο συγκεκριμένα στο Βιοπαθολογικό, στο Απεικονιστικό Τμήμα και τα εξωτερικά

ιατρεία των μονάδων. Τα Medifirst πληρούν όλες τις

προδιαγραφές ώστε οι ασθενείς να απολαμβάνουν

υψηλού επιπέδου εξατομικευμένες ιατρικές υπηρεσίες σε σύγχρονες και πρωτοποριακές μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, διασφαλίζοντας παράλληλα

Οι κ.κ. Γιώργος Βελιώτης, γενικός διευθυντής Ζωής & Υγείας της INTERAMERICAN, και Willem van Duin, τ. πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Achmea, με την ομάδα ιατρικού, νοσηλευτικού και διοικητικού προσωπικού του Πολυϊατρείου Medifirst.

της χώρας μας, προς όφελος πάντα των συμπολιτών μας». Ο δήμαρχος Περιστερίου Ανδρέας Παχατουρίδης συνεχάρη την πρωτοβουλία της INTERAMERICAN, καθώς, όπως δήλωσε, «με το νέο Πολυϊατρείο Medifirst αναβαθμίζεται περαιτέρω η περίθαλψη των πολιτών σε έναν από τους μεγαλύτερους δήμους της χώρας». ■

στη Μ. ΒΡΕΤΑΝΙΑ

Μ Α ΡΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟ ΠΟΥΛΟΣ

Καθηγητής Νευροχειρουργικής στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου

και πρόεδρος του Ιδρύματος Ερευνών Νευροεπιστημών

ΑΙΣΙ ΟΔΟΞΑ

ΜΕ ΑΦΟΡΜ Η ΤΟ WINGS FOR LIFE WORLD RUN, που φέτος κλείνει τα 10 του χρόνια, ο καθηγητής Νευροχειρουργικής (Πανεπιστήμιο Λονδίνου) και πρόεδρος του Ιδρύματος Ερευνών Νευροεπιστημών, Μάριος Παπαδόπουλος, μας μιλά για το ερευνητικό ίδρυμα Wings for Life και τις μελέτες που κάνει ο ίδιος μαζί με τη

Δρα Samira Saadoun στο Νοσοκομείο St. George στο Λονδίνο για την εύρεση θεραπείας στον τραυματισμό του νωτιαίου μυελού.

— Γιατρέ μου, εξηγήστε μας τι είναι το Wings for Life;

Το Wings for Life είναι ένα μη κερδοσκοπικό ερευνητικό ίδρυμα, το οποίο χρηματοδοτεί διεθνώς ερευνητικά έργα για την εύρεση θεραπείας για τον τραυματισμό του νωτιαίου μυελού, τόσο επιστημονικά όσο και κλινικά έργα.

— Τι προσφέρει στον πολίτη/ασθενή και πώς ακριβώς;

Το Wings for Life στοχεύει να βρει μια θεραπεία για τον τραυματισμό του νωτιαίου μυελού και για αυτόν το σκοπό χρηματοδοτεί ερευνητές από όλο τον κόσμο για να εργαστούν πάνω σε αυτό. Πρέπει να τονίσουμε ότι ο τομέας αυτός -δηλαδή του τραυματισμού του νωτιαίου μυελού- λαμβάνει σχετικά μικρή χρηματοδότηση

από άλλες πηγές, οπότε μέσα από αυτά τα ερευνητι-

στην ΑΝΘΗ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ

Υ ΜΑΤΑ ΓΙΑ ΘΕΡΑΠΕ Ι Α ΣΤΟΝ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜ Ο ΤΟΥ ΝΩΤΙΑ Ι ΟΥ ΜΥΕΛΟΥ !

κά προγράμματα και την πρόοδο που σημειώνεται οι

ασθενείς θα μπορούν να επωφεληθούν.

— Ποιο ήταν το έναυσμα για να ξεκινήσει;

Το 2003, ο Hannes Kinigadner, ο 19χρονος γιος του

Heinz Kinigadner, 2 φορές παγκόσμιου πρωταθλητή

motocross, είχε ένα άσχημο ατύχημα κατά τη διάρκεια

ενός αγώνα μοτοσικλέτας, το οποίο τον κατέστησε

παράλυτο από τους ώμους και κάτω - συγκεκριμέ-

να τραυμάτισε τον πέμπτο αυχενικό του σπόνδυλο.

Το ατύχημα αυτό οδήγησε τον Heinz Kinigadner μαζί

με

τον φίλο του Dietrich Mateschitz να ιδρύσουν το

2004 το ερευνητικό ίδρυμα Wings for Life, με στόχο

την ανεύρεση θεραπείας για όλους εκείνους που ζουν

με τις δραματικές συνέπειες που επιφέρει ένας τέτοιος σοβαρός τραυματισμός.

— Μπορείτε, παρακαλώ, να μας πείτε λίγα λόγια για

τη συμβολή σας στο ίδρυμα και τις μελέτες που έχε-

τε κάνει για τον τραυματισμό του νωτιαίου μυελού;

Αυτές οι μελέτες ξεκίνησαν από τη Δρα Samira

Saadoun και από εμένα στο Νοσοκομείο St. George

στο Λονδίνο. Κατά τη διάρκεια μίας χειρουργικής επέμ-

βασης για τη διόρθωση σπασμένης σπονδυλικής στή-

λης, τοποθετούμε στους ασθενείς αισθητήρες δίπλα στον τραυματισμένο νωτιαίο μυελό για να παρακολου-

θούμε την πίεση του νωτιαίου μυελού, το μεταβολισμό και την παροχή οξυγόνου. Μέσα από αυτό το σύστημα παρακολούθησης οι θεράποντες ιατροί στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας μπορούν να ανιχνεύουν και να αντιμετωπίζουν αμέσως τη μικρή ροή αίματος, το χαμηλό οξυγόνο ή τη χαμηλή γλυκόζη στο σημείο του τραυματισμού, αποτρέποντας την περαιτέρω βλάβη στον νωτιαίο μυελό.

Ένα βασικό εύρημα των μελετών μας είναι ότι ο τραυματισμένος νωτιαίος μυελός πρήζεται και συμπιέζεται από την περιβάλλουσα σκληρή μεμβράνη της μήνιγγας. Η Samira και εγώ, λοιπόν, ξεκινήσαμε μια μεγάλη κλινική δοκιμή σε 14 κέντρα του Ηνωμένου Βασιλείου, η οποία ονομάζεται DISCUS, για να μάθουμε

εάν μια νέα επέμβαση (κόψιμο της σκληράς μήνιγγας και συρραφή της, που ονομάζεται σκληροπλαστική/ duroplasy) βελτιώνει τα αποτελέσματα σε ασθενείς με

οξεία, σοβαρή κάκωση νωτιαίου μυελού.

Το DISCUS χρηματοδοτείται από το Εθνικό Ινστιτούτο Ερευνών Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου. Το ίδρυμα Wings for Life, από την πλευρά του, χρηματοδοτεί ευρωπαϊκά κέντρα για να ενταχθούν στα κέντρα του Ηνωμένου Βασιλείου για το DISCUS. Η κλινική δοκιμή μας στοχεύει να εντάξει 222 ασθενείς από όλα αυτά τα κέντρα για να ανακαλύψει εάν η σκληροπλαστική βελτιώνει το αποτέλεσμα μετά από τραυματισμό του νωτιαίου μυελού.

— Η περίπτωση του Steven Dowd δίνει ελπίδες σε άλλους ασθενείς με κάκωση νωτιαίου μυελού; Υπάρχουν τελευταίες ενημερώσεις σχετικά με την έρευνα για τον τραυματισμό του νωτιαίου μυελού; Ο Steven Dowd είναι ένας ασθενής που παρακολουθήθηκε μέσα σε λίγες ώρες από την ώρα του τραυματισμού του νωτιαίου μυελού στο Νοσοκομείο St George στο Λονδίνο. Είναι ένας καταπληκτικός άνθρωπος. Έχει κάνει αξιοσημείωτη ανάκαμψη και πλέον μπορεί να περπατήσει και να χρησιμοποιήσει τα χέρια του. Ο Steven και πολλοί άλλοι ασθενείς που έλαβαν την ίδια θεραπεία με αυτόν δίνουν σε όλους μας την ελπίδα ότι η παρακολούθηση βελτιώνει το αποτέλεσμα.

— Πόσο σημαντική είναι η συμβολή του Wings for Life World Run στον ιατρικό κόσμο; Το Wings for Life είναι ένας από τους σημαντικότερους χρηματοδότες -παγκοσμίως- της έρευνας για την εύρεση θεραπείας για τον τραυματισμό του νωτιαίου μυελού. Χωρίς τη χρηματοδότηση του Wings for Life, οι γνώσεις που έχουμε για τον τραυματισμό του νωτιαίου μυελού και τις πολλά υποσχόμενες νέες θεραπείες, όπως η παρακολούθηση στο σημείο του τραυματισμού και η νέα χειρουργική διαδικασία (σκληροπλαστική/ duroplasy) που περιγράφεται παραπάνω, δεν θα είχε συμβεί.

Το Wings for Life στοχεύει να βρει μια θεραπεία για τον

τραυματισμό του νωτιαίου μυελού και για αυτόν το σκοπό

χρηματοδοτεί ερευνητές από όλο τον κόσμο για να εργαστούν πάνω σε αυτό.

— Κάθε πότε διεξάγεται και τι μπορεί να κάνει κάθε

πολίτης για να γίνει μέρος του;

Διεξάγεται κάθε χρόνο, τον Μάιο, ίδια μέρα και ίδια

ώρα από άκρη σε άκρη της γης. Αυτό που μπορεί

να κάνει ο καθένας από εμάς είναι να κατεβάσει την

εφαρμογή Wings For Life World, να γραφτεί, να ξε-

κινήσει τις προπονήσεις και στις 7 Μαΐου μπει online

στην εφαρμογή και να τρέξει μαζί με τους χιλιάδες

δρομείς παγκοσμίως που θα τρέξουν εκείνη την μέρα.

Όλοι μπορούμε να βοηθήσουμε σε αυτόν τον σκοπό.

ΜΆΡΙ ΌΣ Π Ά Π Ά ΔΌΠ ΌΥΛΌΣ

— Πόσοι αγώνες έχουν διεξαχθεί μέχρι σήμερα και ποια ήταν η ανταπόκριση του κοινού;

Φέτος το Wings for Life World Run κλείνει τα 10 του χρόνια και είναι πολύ συγκινητικό και ελπιδοφόρο ότι πάνω από ένα εκατομμύριο συμμετέχοντες έχουν τρέξει σε αυτόν τον αγώνα. Συνολικά έχουν συγκεντρωθεί 38,3 εκατ. ευρώ από δωρεές, τα οποία βοήθησαν 276 μελέτες που ασχολούνται με την εύρεση θεραπείας για τον τραυματισμό του νωτιαίου μυελού. Είναι όμορφο να βλέπεις τέτοια ανταπόκριση από τους ανθρώπους. ■

Ο καθηγητής Μάριος Παπαδόπουλος είναι σύμβουλος νευροχειρουργός, με τα κλινικά του ενδιαφέροντα

να εντοπίζονται στη Γενική Νευροχειρουργική με υποειδικό ενδιαφέρον στην αγγειακή και πολύπλοκη χειρουργική της σπονδυλικής στήλης.

Το ερευνητικό του έργο επικεντρώνεται στην κάκωση του νωτιαίου μυελού και έχει δημιουργήσει (με τη Δρα S. Saadoun) την κλινική μελέτη ISCoPE και την τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή DISCUS με στόχο την ανάπτυξη νέων τεχνικών για τη διαχείριση του οιδήματος του νωτιαίου μυελού ύστερα από σοβαρό τραυματικό τραυματισμό του νωτιαίου μυελού.

Ο καθ. Μάριος Παπαδόπουλος είναι, επίσης, πρόεδρος του Ιδρύματος Ερευνών Νευροεπιστημών, το οποίο επενδύει στην ασθενοκεντρική έρευνα που αφορά στις κλινικές νευροεπιστήμες.

Με αξιοσημείωτο επιστημονικό υπόβαθρο, αλλά και πλούσιο βιογραφικό, που ξεκινά από τις αρχές του 1990 και συνεχίζει έως και σήμερα, έχει φοιτήσει σε διακεκριμένα πανεπιστήμια, έχει εργαστεί σε μεγάλα νοσοκομεία και έχει εκδώσει πληθώρα συγγραμμάτων.

Πότε ο ιατρός έχει ευθύνη

για σφάλμα ή αμέλεια!

Ομιλία του αρεοπαγίτη ε.τ., ΙΩ Α ΝΝΗ ΧΑΜΗΛΟΘ Ω ΡΗ ,

Ο ΟΜΙΛΟΣ ΙΑΣΩ διοργάνωσε πρόσφατα εκδήλωση με

θέμα «Ζητήματα Αστικής Ιατρικής Ευθύνης» και κεντρικό

ομιλητή τον αρεοπαγίτη ε.τ. και πρόεδρο της Εταιρείας

Δικαστικών Μελετών, Ιωάννη Χαμηλοθώρη. Καθηγητές

πανεπιστημίου, ιατροί, νομικοί σύμβουλοι, η Διοίκηση, το προσωπικό του Ομίλου ΙΑΣΩ, καθώς και πλήθος

κόσμου, είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν την

ομιλία του κ. Χαμηλοθώρη και να ενημερωθούν γύρω

από το πολύ σημαντικό ζήτημα της Ιατρικής Ευθύνης

στo πλαίσιo του Αστικού Δικαίου.

Λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος που συγκεντρώ-

νουν οι απόψεις του κ. Χαμηλοθώρη, παραθέτουμε πα-

ρακάτω τα βασικά σημεία της ομιλίας του:

«Ευχαριστώ θερμά για την τιμητική πρόσκληση που μου έγινε, να κάνω μία παρουσίαση σήμερα σε ένα

εκλεκτό ακροατήριο, διαφορετικό κατά βάση από αυτό

του δικού μου τομέα, αλλά πολύ ενδιαφέρον ακροατή-

ριο. Μην ξεχνάμε ότι εσείς -είναι και νομικοί από κάτω-

οι γιατροί είστε ο ιδιαίτερος κλάδος που ασχολείται

με τη ζωή, την υγεία όλων μας και έχει έναν εξέχοντα

ρόλο μέσα στην κοινωνία. Ευχαριστώ ακόμη ιδιαίτερα

τον κ. Αντσακλή, τον κ. Σταματίου και όλους σας που

μου κάνατε την τιμητική πρόσκληση και εσάς για την

παρουσία σας εδώ.

Θα κάνουμε μια διαδρομή σύντομη στο τοπίο της

Ιατρικής Αστικής Ευθύνης, να δούμε πού στηρίζεται, τι

νομολογιακά δεδομένα υπάρχουν, πού ενδιαφέρει κατ’ εξοχήν το ιατρικό σώμα. Σε διάκριση προς την Αστική Ευθύνη, έχουμε βέβαια την Ποινική Ευθύνη, που είναι

λογική διαφορετική από εκείνη της Αστικής Ευθύνης.

Αποβλέπει στην τιμωρία κάποιων ποινικού χαρακτήρα

αδικημάτων. Πρέπει να διακρίνουμε το ποινικό αδίκημα

από το αστικό αδίκημα, που δεν έχει καμία σχέση ως

προς τη χροιά που δίδεται. Το αστικό αδίκημα γεννά

υποχρέωση αποζημίωσης, ενώ το ποινικό αδίκημα γεννά υποχρέωση και ευθύνη για επιβολή ποινικών κυρώσεων, λόγω ποινικής απαξίας ορισμένων ιατρικών πράξεων. Θα περιοριστούμε λοιπόν σε αυτό το σπουδαίο τμήμα της Ιατρικής Αστικής Ευθύνης.

Η ΙΑΤΡΙΚ Η ΕΥΘΥ ΝΗ ΑΠ Ο ΑΔΙΚΟΠΡΑΞ Ι Α Θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να πούμε ότι η Αστική Ευθύνη του γιατρού ταυτίζεται συνήθως με την υποχρέωση αποζημίωσης που υπέχει ο γιατρός όταν, κατά την άσκηση της επαγγελματικής του δραστηριότητας, προξενεί ζημία. Αυτό προβλέπεται στο γενικό πλαίσιο του Αστικού Δικαίου και δημιουργείται, στο πλαίσιο του Αστικού Δικαίου, αφηρημένα θα λέγαμε, από τη δράση ενός γιατρού, η ευθύνη από αδικοπραξία, η λεγόμενη ενδοσυμβατική ευθύνη, δηλαδή από κάποια σύμβαση που έκανε ο γιατρός για τη διενέργεια κάποιων ιατρικών πράξεων. Αν υπάρχει κάποια παράβαση από τη σύμβαση, δημιουργείται ενδοσυμβατική ευθύνη. Δεν θα ασχοληθούμε με αυτήν σήμερα. Θα ασχοληθούμε με την ευθύνη από αδικοπραξία. Η χροιά της λέξεως

«αδικοπραξία» δεν έχει να κάνει με την ποινική χροιά του ποινικού αδικήματος, απλώς στο μυαλό μας θα έρχεται, όταν μιλάμε για αδικοπραξία, υποχρέωση προς αποζημίωση.

Γι’ αυτήν την υποχρέωση προς αποζημίωση από αδικοπραξία έχουμε προβλέψει τόσο στον Αστικό Κώδικα -και μ’ αυτήν θα ασχοληθούμε-, είναι η βασική και γενική διάταξη του άρθρου 914 Α.Κ., που λέει ότι όποιος προκαλεί παρανόμως και υπαιτίως ζημία σε άλλον υποχρεούται σε αποζημίωση. Αυτή η ρητή διάταξη εφαρμόζεται ευρέως στην καθημερινή δικαστική πρακτική. Αυτή είναι η βασική διάταξη και θα δούμε και μια άλλη διάταξη, που προέρχεται από το Ενωσιακό Δίκαιο, από το Κοινοτικό, που εφαρμόζεται, θα έλεγε κανείς σωρευτικά με το 914 Α.Κ. Είναι η διάταξη του άρθρου 8 του Ν. 2251/1994. Θα σας έχει παραξενέψει, διότι αυτός ο νόμος αναφέρεται στην προστασία του καταναλωτή και θα διερωτηθείτε, βέβαια, τι δουλειά έχουμε εμείς με την προστασία του καταναλωτή. Εκεί υπάρχει όμως μία διάταξη για την ευθύνη του παρέχοντος υπηρεσίες, και στους παρέχοντες υπηρεσίες, κατά το νόμο αυτόν, είναι και ο γιατρός και οι ιατρικές υπηρεσίες. Και να έχουμε υπόψη μας -οι νομικοί το ξέρουν- ότι αυτές οι διατάξεις, κοινοτικής προέλευσης, έχουν υπερέχουσα

προέδρου της Εταιρείας Δικαστικών Μελετών

Από αριστερά: οι κ.κ. Χριστίνα Χαμηλοθώρη, δικηγόρος, Αριστείδης Αντσακλής, MD, PhD, FRCOG (Hon.), καθηγητής Μ/Γ Πανεπιστημίου Αθηνών, πρόεδρος Επιστημονικού Συμβουλίου ΙΑΣΩ, Ιωάννης Χαμηλοθώρης, αρεοπαγίτης ε.τ., πρόεδρος της Εταιρείας Δικαστικών Μελετών, Ελπίδα Στρατικοπούλου, νοµικός σύµβουλος Ομίλου ΙΑΣΩ, Δρ Γεώργιος Σταματίου, Μ/Γ, πρόεδρος Δ.Σ. Ομίλου ΙΑΣΩ.

ισχύ σε σύγκριση με τις κοινές διατάξεις, γιατί έχουν

κοινοτική προέλευση. Και το Ενωσιακό Δίκαιο, το Κοινοτικό Δίκαιο, για να εφαρμόζεται ενιαία σε όλα τα κράτη-μέλη, έχει επιβάλει μία υπεροχή απέναντι στον κοινό νομοθέτη - όχι στον συνταγματικό, στον κοινό νομοθέτη. Να δούμε πρώτα, λοιπόν, το 914 Α.Κ., τη γενική ευθύνη προς αποζημίωση από αδικοπραξία και μετά θα μπούμε και σε αυτήν την ειδική περίπτωση του Νόμου 2251/1994.

ΤΟ ΙΑΤΡΙΚΟ ΣΦΑ ΛΜΑ

Όταν μιλάμε για ευθύνη προς αποζημίωση, για αδικοπρακτική ευθύνη του γιατρού, θα πρέπει να έχουμε

υπόψη μας ένα ιατρικό σφάλμα. Χωρίς ιατρικό σφάλμα, δεν μπορούμε να μιλάμε για ιατρική ευθύνη. Και μάλιστα, προχωράμε περισσότερο και μιλάμε για ιατρική

πράξη. Και αν θα μπούμε στον τομέα της αδικοπραξίας, πρέπει αυτή η ιατρική πράξη να είναι αποτυχημένη για να δημιουργήσει προβλήματα. Πολύ συχνά -θα το έχετε διαπιστώσει κι εσείς- είναι σχεδόν αδύνατον να διαπιστωθεί αν η κακή εξέλιξη της υγείας ενός ασθενούς ήταν αναπόφευκτη ή αν οφείλεται στην ιατρική πράξη και μάλιστα στην αποδοκιμαζόμενη από το Δίκαιο συμπεριφορά του γιατρού. Εδώ θα περιοριστούμε να πούμε ότι ο γιατρός ευθύνεται μόνο εφόσον υπαίτια παραβαίνει κάποια συμβατική υποχρέωση ή κάποια συναλλακτική υποχρέωση και επιπλέον, μαζί με την υπαιτιότητα, υπάρχει και μία παράνομη συμπεριφορά, δηλαδή μία παράβαση νομικής διάταξης. Η παράνομη συμπεριφορά έχει και ένα άλλο εύρος και θα το δούμε. Ακριβώς λόγω της φύσεως των ιατρικών υπηρεσιών, που συχνά είναι αδύνατον να διαπιστωθεί αν η

εξέλιξη της υγείας ήταν αναπόφευκτη ή οφείλεται στο

σφάλμα του γιατρού, θα λέγαμε ότι στον ασθενή -το

λέω τελείως συνοπτικά- επιρρίπτεται όχι μόνο ο κίν-

δυνος από την αναπόφευκτη εξέλιξη της υγείας του,

αλλά και ο θεραπευτικός κίνδυνος, με τη στενή έννοια.

Δηλαδή, αυτή η αμφιβολία που δημιουργεί η ιατρική

πράξη, είναι-δεν είναι, θα έλεγε κανείς ότι δημιουργεί

ένα «τεκμήριο», ότι δεν υπάρχει κατ’ αρχήν ευθύνη του

γιατρού, εάν υπάρχει αυτή η έντονη αμφιβολία.

Ακριβώς λόγω της φύσεως των ιατρικών υπηρεσιών, έχει τεθεί το ζήτημα, και στη θεωρία και από αρκετούς επιστήμονες, της επίτασης της ευθύνης του γιατρού. Δηλαδή, να μην περιοριστούμε σ’ αυτήν τη γενική διάταξη του 914 Α.Κ., που λέει ότι όποιος, παρά το νόμο, υπαιτίως ζημιώνει άλλον, υποχρεούται σε αποζημίωση, αλλά αυτήν την ευθύνη να την κάνουμε πιο έντονη. Να επιτείνουμε αυτήν την ευθύνη, ακριβώς λόγω της φύ-

σεως των ιατρικών υπηρεσιών. Και με αυτήν τη σκέψη, έχει υποστηριχθεί ακόμα ότι αυτή η ιατρική ευθύνη πρέ-

πει να εξαιρεθεί από το γενικό πλαίσιο του Αστικού και

γενικότερα του Ενοχικού Δικαίου στο Αστικό Δίκαιο και

να υπαχθεί σε ειδικούς κανόνες. Είναι κάποιες σκέψεις

που έχουν διατυπωθεί, δεν έχουν βρει ανταπόκριση

για να επικρατήσουν. Δηλαδή, δεν θα φύγουμε από το

γενικό πλαίσιο, θα πάμε σε κάποιες ειδικές ρυθμίσεις, αλλά όχι να φτάσουμε σε ειδικό καθεστώς ιατρικής

ευθύνης, που να υποκειμενικοποιήσουμε στην ουσία την ευθύνη, από αντικειμενική να την κάνουμε υποκειμενική, είναι επικίνδυνα πράγματα αυτά.

Η ΣΥΝΑ Ι ΝΕΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥ Σ

ΣΤΗΝ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚ Η ΠΡΑ ΞΗ

Μιλήσαμε για ιατρική πράξη. Αυτή η πράξη δημιουργεί προβλήματα όταν πρόκειται για επεμβατική ιατρική πράξη. Και όταν μιλάμε για επεμβατική ιατρική πράξη, πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι μια τέτοια επεμβατική πράξη νομιμοποιείται εάν είναι από ιατρική άποψη αναγκαία ή ενδεδειγμένη, και ακόμη εάν υπάρχει -και εδώ να το προσέξουμε, και το ξέρετε πολύ καλά- η σχετική συναίνεση του ασθενούς. Η συναίνεση του ασθενούς είναι αναγκαία. Έχουμε την αυτοδιάθεση του προσώπου, που δεν μπορούμε να την παραβλέψουμε, ούτε σε συνταγματικό επίπεδο ούτε πολύ περισσότερο στην

ιατρική επέμβαση.

Και επειδή ακριβώς η ιατρική πράξη και η επεμβατική ιατρική πράξη, κατά κανόνα, το λέω απλά, γίνεται πάντοτε με τη συναίνεση του ασθενούς, ο οποίος

προστρέχει στον γιατρό για κάθε παροχή υπηρεσιών,

για να διασώσει ακόμη και τη ζωή του ή και την υγεία

του, εδώ το βάρος θα λέγαμε απόδειξης της έλλειψης

της έγκυρης συναίνεσης ή της επαρκούς ενημέρωσης

το φέρει ο ασθενής, εάν υπάρξει αμφιβολία, δόθηκε ή

δεν δόθηκε συναίνεση. Και για τη συναίνεση, θα πρέπει να πούμε ότι μιλάμε για επέμβαση ιατρική, μόνο εάν το ενδιαφερόμενο πρόσωπο δώσει την ελεύθερη συναίνεσή του, κατόπιν όμως σχετικής εκ των προτέρων ενημέρωσης, ως προς το σκοπό και τη φύση της επέμβασης. Η συναίνεση έχει αξία, όταν είναι πλήρως ενημερωμένος ο ασθενής, αλλιώς δεν μπορεί να μιλάμε για συναίνεση. Και προϋποθέτει, όπως είπαμε, την ελεύθερη συναίνεση για ιατρική επέμβαση, που πρέπει να δίνεται ασφαλώς εκ των προτέρων και, όπως είπα και πριν, αφού ο ασθενής έχει κατάλληλα ενημερωθεί.

Έχουμε λοιπόν την ιατρική επέμβαση και το ιατρικό σφάλμα. Όταν μιλάμε για ιατρικό σφάλμα, αυτή η ορολογία και μόνο δεν μας φτάνει. Πρέπει να συντρέξουν και τα στοιχεία παράνομης και υπαίτιας συμπεριφοράς.

Είναι οι βασικές προϋποθέσεις που προβλέπει η αδικοπρακτική ευθύνη στο Αστικό μας Δίκαιο: παράνομη και υπαίτια συμπεριφορά. Λόγω της φύσεως των ιατρικών υπηρεσιών, κατ’ εξοχήν των ιατρικών υπηρεσιών, θα λέγαμε ότι το ιατρικό σφάλμα για το δικαστήριο, όταν δικάζει, είναι ετεροκαθοριζόμενο. Τι σημαίνει αυτό; Ότι για τη διαπίστωση του ιατρικού σφάλματος απαιτείται αξιολόγηση του πραγματικού υλικού, με βάση ειδική επιστημονική γνώση, που ασφαλώς δεν την έχει ο δικαστής, όπως ο γιατρός δεν έχει τη νομική γνώση στην εντέλεια που πρέπει να την έχει ο δικαστής.

Αυτό όμως, ότι χρειάζεται αυτή ακριβώς η εξειδικευμένη γνώση, δεν σημαίνει ότι μπορεί να αντιμετω-

πίζεται και να δικαιολογείται η άποψη ότι το ιατρικό

σφάλμα δεν πρέπει να είναι νομικό θέμα. Όχι, είναι νομικό και εξετάζεται από τον δικαστή. Θα μου πείτε, πώς θα κρίνει ο δικαστής, αφού δεν έχει τη γνώση; Υπάρχει η δυνατότητα ο δικαστής -και κατά κανόνα αυτό γίνεται, όπως το ξέρετε- για ιατρικά θέματα να διατάσσεται η ιατρική πραγματογνωμοσύνη.

Και εκεί εκτίθενται και οι απαντήσεις στα κρίσιμα ερωτήματα που θέτει ο δικαστής, ακόμα δε παρέχεται και στα διάδικα μέρη, και στον γιατρό και στον αντίδικο του γιατρού, η δυνατότητα να έχουν τεχνικούς συμβούλους, οι οποίοι θα κάνουν τεχνικές εκθέσεις και θα εκθέσουν από ιατρικής σκοπιάς τα ζητήματα που υπάρχουν.

Θα πείτε, πάλι, μα όλα αυτά είναι ιατρικά. Ναι, αλλά αυτό το υλικό μπαίνει υπό τον έλεγχο και την αξιολόγηση της δικαστικής έρευνας. Ο δικαστής θα πρέπει να ελέγξει εάν υπάρχει συμβατότητα όλων αυτών που λέγονται, αν υπάρχει αντίφαση μεταξύ των τεχνικών εκθέσεων και της ιατρικής πραγματογνωμοσύνης, να αξιολογήσει, να δει πού βρίσκεται το σωστό. Εάν βρεθεί σε νέα αδυναμία να προκύψει αυτή η αξιολόγηση, θα διατάξει νέα, πιο εξειδικευμένη πραγματογνωμοσύνη στα θέματα όπου κρίνει ότι υπάρχουν ακόμη ερωτήματα.

Θέλω να πω, λοιπόν, ότι εμφιλοχωρεί δικαστική κρίση, και η εμπειρία έχει δείξει και ακόμα ο δικαστής, σε εντελώς εξειδικευμένα θέματα, μπορεί, εάν έχει κάποιο ερώτημα, να προσφύγει και σε συγγράμματα ιατρικά, βοηθητικά προς τις εκθέσεις πραγματογνωμοσύνης.

Όχι ότι θα γίνει ο ίδιος γιατρός να ερμηνεύσει, αλλά να

βοηθηθεί σε έναν ανεκτό βαθμό, για να καταλήξει σε

ορθή δικαστική κρίση. Αυτά για την εξειδικευμένη φύση

της ιατρικής επέμβασης, που δημιουργεί το ερώτημα,

αφού έχουμε ετεροκαθορισμό του ιατρικού σφάλματος, γιατί να μην έχουμε απλώς αυτά τα στοιχεία; Όχι, δεν μας φτάνουν αυτά τα στοιχεία. Θα υπάρχει ο κριτής, ο οποίος μπορεί να αξιολογήσει και να καταλήξει σε σωστή κρίση.

Π ΟΤΕ ΥΠ Α ΡΧΕΙ ΠΑΡΑΝΟΜ Ι Α ΚΑΙ ΥΠΑΙΤΙ ΟΤΗΤΑ

Μιλάμε για παρανομία, όπως σας είπα, και για υπαιτιό-

τητα. Πότε έχουμε παρανομία; Παρανομία έχουμε όταν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη διάταξη, την οποία δεν

έλαβε υπόψη ο γιατρός, την παραβίασε, αλλά ακόμα και όταν, παρά την έλλειψη συγκεκριμένης διάταξης, που όφειλε να τηρήσει ο γιατρός κατά την ιατρική επέμβαση, παραβιάζει τη γενική υποχρέωση πρόνοιας και ασφάλειας, στο πλαίσιο της συναλλακτικής και γενικότερα της κοινωνικής δραστηριότητας των ατόμων. Έχει δημιουργηθεί νομολογιακά, πέρα από τη συγκεκριμένη παράβαση κάποιας διάταξης που υπάρχει και είναι συγκεκριμένη, οπότε αυτή, αν δεν την τηρήσεις,

συνιστά παρανομία, με την αστική έννοια πάντα. Όταν ακούμε «παρανομία» εδώ, πάμε στην αστική έννοια, όχι στην ποινική. Έχει διαμορφωθεί και νομολογιακά η ευρύτερη έννοια της παρανομίας, όταν παραβιάζεις το γενικό καθήκον. Το έχει πει και η νομολογία παλαιότερα, στην καθαρεύουσα λεγόταν «το μη ζημιούν άλλον υπαιτίως». Δηλαδή, το γενικό καθήκον να παραβιάζεις με τη συμπεριφορά σου το γενικότερο πνεύμα του Δικαίου. Είναι μία ευρύτερη έννοια παρανομίας. Έχει επικρατήσει στη νομολογία, η οποία το εξειδικεύει κατάλληλα κάθε φορά, πότε υπάρχει παράβαση του γενικού καθήκοντος, η οποία παράβαση θεμελιώνει αδικοπραξία.

Και μια αξιόλογη ακόμη παράμετρος, που πρέπει να έχουμε υπόψη μας, έχει διαμορφωθεί, μέσω της επιδειχθείσας αμέλειας, η υπαίτια συμπεριφορά και η παράνομη. Είναι η λεγόμενη «διπλή λειτουργία της αμέλειας». Μ’ αυτό που είπα ότι δεν μας φτάνει, δεν αρκούμαστε μόνο στην παράβαση συγκεκριμένης διάταξης, αλλά και στην παράβαση του γενικού καθήκοντος, όπως προκύπτει από την καλή πίστη και τα συναλλακτικά ήθη. Όταν έχουμε μία αμελή συμπεριφορά, η αμέλεια είναι η μία από τις δύο βασικές περιπτώσεις υπαιτιότητας: ο δόλος και η αμέλεια. Έχω αμέλεια, έχω υπαιτιότητα. Μέσα από αυτήν την αμέλεια που επιδείχθηκε, εάν αυτή η αμέλεια παραβιάζει τη γενική υποχρέωση που πρέπει να επιδεικνύει ο μέσος συνετός άνθρωπος, εδώ ο μέσος συνετός γιατρός, τότε παράλληλα έχουμε και παρανομία. Δηλαδή, έχουμε μία διπλή λειτουργία

της αμέλειας. Δεν καταργούμε την προϋπόθεση της πα-

ρανομίας, αλλά μέσα από τη φύση της συγκεκριμένης

αμέλειας μπορεί να συναχθεί ότι αυτή η αμέλεια δεν

είναι μόνο αμέλεια, αν και είναι μια απλή μορφή της

υπαιτιότητας -ο δόλος είναι η βαρύτερη-, αλλά αυτή

η αμέλεια έχει μέσα της, έτσι όπως συντελέστηκε, το

στοιχείο της παρανομίας.

Άρα, έχουμε συνδρομή και των δύο στοιχείων που

είναι αναγκαία για να δημιουργηθεί αστική ευθύνη προς

αποζημίωση, και παρανομίας και υπαιτιότητας, μέσω

της αμέλειας, η οποία, υπό τις συνθήκες που έλαβε χώρα, μπορεί να συγκεντρώσει και τα στοιχεία της παρανομίας, υπό τη γενικότερη έννοια.

Η ΑΜ Ε ΛΕΙΑ ΩΣ ΜΟΡΦ Η ΥΠΑΙΤΙ ΟΤΗΤΑΣ

Η αμέλεια, ως μορφή υπαιτιότητας, υπάρχει όταν εξαιτίας της παραλείψεως του γιατρού να καταβάλει την

επιμέλεια που θα κατέβαλλε, με μέτρο τη συμπεριφορά

του μέσου συνετού γιατρού, είτε δεν προέβλεψε την

επέλευση του ζημιογόνου αποτελέσματος -και εδώ θα

αναφέρεται το ζημιογόνο αποτέλεσμα στην υγεία ή

ακόμα και στη ζωή του ασθενούς- είτε το προέβλεψε

μεν αυτό ως ενδεχόμενο, ήλπιζε όμως ότι θα το απο-

φύγει. Αυτές είναι οι μορφές της αμέλειας που ξέρουμε.

Έχουμε, λοιπόν, για να θεμελιώσουμε αδικοπρα-

κτική ευθύνη του γιατρού, ιατρική πράξη, επεμβατική

ιατρική πράξη, ιατρικό σφάλμα, που δεν αρκεί να το

λέμε ιατρικό σφάλμα, αλλά πρέπει να συντρέχουν και

οι γενικές προϋποθέσεις της γενικής αδικοπρακτικής

ευθύνης, από την οποία δεν θα διακριθεί ο γιατρός

και θα πάμε σε ένα ιδιαίτερο νομικό καθεστώς, που

θα ήταν επικίνδυνο για τις ιατρικές υπηρεσίες, διότι

εάν πάμε σε ειδικό καθεστώς, τότε ο κάθε γιατρός θα επιφυλάσσεται, σου λέει θα βρω τον μπελά μου με το

παραμικρό, κάτσε να το αποφύγω αυτό.

Έχουμε λοιπόν παρανομία, υπαιτιότητα και ζημία.

Αυτά τα στοιχεία μας φτάνουν από μόνα τους; Όχι, πρέπει να συντρέχει και ένα άλλο στοιχείο ως προϋπόθεση.

Είναι ο αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ ζημίας και παράνο-

μης και υπαίτιας συμπεριφοράς. Δηλαδή η παράνομη

και υπαίτια συμπεριφορά, η ιατρική πράξη, να επέφερε

το ζημιογόνο αποτέλεσμα. Να συνδέεται αιτιωδώς με

το ζημιογόνο αποτέλεσμα. Εάν το ζημιογόνο αποτέλε-

σμα είναι άσχετο με τη συγκεκριμένη ιατρική πράξη, δεν

μπορεί να καταλογιστεί στον γιατρό, διότι δεν υπάρχει

ο αιτιώδης σύνδεσμος. Και είναι αρκετά τα παραδείγματα. Μπορεί σε μια επέμβαση να πάθει ο ασθενής μια απρόβλεπτη ανακοπή, που δεν μπορούσε ιατρικώς να προβλεφθεί. Είναι άσχετο από την επέμβαση που έκανε

ο γιατρός αυτό το αποτέλεσμα, λέω ένα παράδειγμα.

Ένα άλλο στοιχείο που πρέπει να πούμε ότι έχει συζητηθεί είναι πως έχει λεχθεί επιστημονικώς ότι η επι-

μέλεια που απαιτείται από τον γιατρό πρέπει να είναι ιδιαίτερη και αυξημένη. Τι γίνεται έτσι όμως; Ιδιαίτερη και αυξημένη, πάμε πάλι στα επίπεδα όχι της αντικειμενικής ιατρικής ευθύνης, μέσα από το 914 Α.Κ., αλλά πάμε στην πλήρη υποκειμενικοποίηση. Και τα ιδιαίτερα, βέβαια, χαρακτηριστικά της ιατρικής επέμβασης θα ληφθούν υπόψη, καθώς και η επικινδυνότητα που ενέχει κάθε ιατρική πράξη για την προσωπικότητα του ατόμου και για τη ζωή του. Όμως, θα πρέπει να ξέρουμε ότι ζητώντας αυξημένη επιμέλεια και ευθύνη, να το πω απλά, γίνεται κάποια απομάκρυνση από τη νομική ευθύνη, κατά το νόμο, από αδικοπραξία και αυτό είναι επικίνδυνο. Γι’ αυτό δεν πρέπει να τίθενται νομικά διαχωριστικά όρια, διάφορα από τις γενικές διατάξεις που έχουμε. Εκεί θα στηριχθούμε, όχι λόγω της φύσεως των ιατρικών υπηρεσιών, να λέμε ότι δημιουργούμε μια αυτοτελή, ιδιαίτερη υποχρέωση.

Λαμβάνουμε υπόψη αυτές τις ιδιαιτερότητες, αλλά θα τις εντάξουμε εκεί, στο γενικό πλαίσιο της αδικοπρακτικής ευθύνης. Μη δημιουργήσουμε μια ιδιαίτερη, προσωπική ευθύνη του γιατρού επειδή είναι γιατρός και έχει την ενασχόληση με την υγεία και τη ζωή του ασθενούς. Αυτό επιτάσσει η λεγόμενη κρατούσα αντικειμενική θεωρία για την αμέλεια και δεν πρέπει να ξεφεύγουμε από αυτήν.

Βέβαια, θα μου πείτε ότι ο γιατρός δεν είναι μόνο γιατρός, με την έννοια τη γενική. Ανήκει και σε μία ειδικότητα. Μπορεί να είναι ένας καρδιοχειρουργός και μέσα στους καρδιοχειρουργούς δεν ξέρω αν υπάρχει και κάποια άλλη περισσότερη εξειδίκευση. Αυτή η εξειδίκευση, εάν δημιουργεί έναν ιδιαίτερο κύκλο γιατρών, για να καταλογίσουμε την αμέλεια και την παρανομία, θα πάμε σ’ αυτόν τον ιδιαίτερο κύκλο. Δεν σημαίνει ότι την υποκειμενικοποιούμε την Αστική Ευθύνη του γιατρού, απλώς πάμε στον ιδιαίτερο κύκλο και από αυτόν τον κύκλο, στον οποίον εντάσσεται ο συγκεκριμένος γιατρός -αρκεί να υπάρχει αυτοτελώς ο κύκλος αυτός-, απ’ αυτόν θα πάρουμε τον μέσο συνετό γιατρό του ιδιαίτερου κύκλου.

Δεν θα πάρουμε του γενικού χειρουργού τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, θα πάρουμε του ειδικού καρδιοχειρουργού και μάλιστα, αν υπάρχει και περαιτέρω εξειδίκευση, του περαιτέρω ειδικού καρδιοχειρουργού τα χαρακτηριστικά, για να εντάξουμε εκεί μέσα το πλαίσιο ευθύνης του γιατρού. Η ευθύνη εξακολουθεί να είναι αντικειμενική και όχι υποκειμενική, που θα ήταν εάν είχαμε την εξειδικευμένη επιμέλεια και ικανότητα που επιδεικνύει ο συγκεκριμένος γιατρός.

Είναι ένας γιατρός παγκοσμίου φήμης, αστέρι, προικισμένος με εξαιρετικές ικανότητες, που δεν τις έχουν οι άλλοι γιατροί. Αυτός ο ένας γιατρός δεν θα κριθεί με

|

βάση αυτές τις εξιδιασμένες ικανότητές του. Θα κριθεί, όπως είπαμε, μέσα από τον κύκλο στον οποίον ανήκει, τον ιδιαίτερο κύκλο. Αλλά αυτός, το αστέρι, όπως το

λέω καταχρηστικά, για κάποιο αποτέλεσμα, για κάποια

ιατρική πράξη, αν είναι σφάλμα ιατρικό, από τις εξι-

διασμένες πράξεις, από τα εξιδιασμένα προτερήματα που έχει. Θα κριθεί με βάση τον ιδιαίτερο κύκλο, τον μέσο συνετό γιατρό μέσα στον ιδιαίτερο κύκλο. Για-

τί αλλιώς θα πηγαίναμε σε υποκειμενική ευθύνη. Θα

αλλοιώναμε την αντικειμενική ευθύνη του γιατρού σε υποκειμενική. Θα πείτε, μα αυτός ο γιατρός, το αστέρι, για τον οποίον πλήρωσα και τόσα λεφτά, μπορούσε να κάνει κάτι παραπάνω και δεν το έκανε. Αυτό το «κάτι παραπάνω» είναι σύμφυτο με τις προσωπικές ικανότητες του γιατρού.

Εάν δεν μπορεί να αποδοθεί αμέλεια σ’ αυτό το «κάτι παραπάνω» που δεν έκανε, δεν μπορούμε να του το αποδώσουμε. Μόνο αν μπορεί να αποδοθεί αμέλεια, δηλαδή αν το πρόβλεψε και το απέφυγε και είπε

ότι -αυτό το λέω έτσι, σαν ένα χοντρό παράδειγματο να κάνω εγώ αυτό, εάν το ήξερα θα έπαιρνα άλλα τόσα λεφτά, εκεί εμφιλοχωρεί υπαίτια συμπεριφορά.

Πάντως θα ξέρουμε ότι αποβλέπουμε στον ιδιαίτερο

κύκλο στον οποίο ανήκει ο γιατρός και όχι κατά βάση

στις προσωπικές ικανότητές του, για να του προσδώσουμε παράνομη και υπαίτια συμπεριφορά, χωρίς να

αποκλείεται, υπό συγκεκριμένες συνθήκες, να έχουμε και εκεί παράνομη και υπαίτια συμπεριφορά, που να συνδέεται με τις προσωπικές εξιδιασμένες ικανότητες.

Κατά βάση, όμως, θα έχουμε αντικειμενική ευθύνη και

δεν θα την κάνουμε υποκειμενική λόγω του συγκεκριμένου προσώπου.

ΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑ ΓΟΝΤΕΣ ΛΑΜΒΑ ΝΟΝΤΑΙ ΥΠ Ο ΨΗ ΣΤΗΝ

ΙΑΤΡΙΚ Η ΑΜ Ε ΛΕΙΑ

Και θα πρέπει να ξέρουμε ότι ο γιατρός δεν φέρει ευθύνη εάν ενήργησε κατά τους κανόνες, όπως λέμε με

τη λατινική έκφραση, την ξέρετε κι εσείς, lege artis. Με τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης και τέχνης. Και ενήργησε όπως θα ενεργούσε, υπό τις ίδιες συνθήκες και περιστάσεις, και έχοντας στη διάθεσή του τα ίδια μέσα, όπως θα ενεργούσε ένας συνετός και επιμελής γιατρός του ίδιου κύκλου. Ασφαλώς, όπως είπα, λαμβάνεται η ειδικότητα υπόψη, γι’ αυτό και προστρέχουμε στις υπηρεσίες του ειδικού γιατρού και γι’ αυτό λαμβάνεται υπόψη το στοιχείο της ειδικότητας, το οποίο δεν είναι προσωπικό εντελώς στοιχείο, είναι ο ιδιαίτερος κύκλος που είπαμε.

Μιλάμε για ιατρική αμέλεια και όταν μιλάμε για ιατρική αμέλεια, θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι εμφανίζεται κυρίως με τις εξής μορφές: Έχουμε μία εσφαλμένη διάγνωση ή μια μη διάγνωση της νόσου. Έχουμε μια εσφαλμένη ή πλημμελή θεραπευτική αγωγή, φαρμακευτική κ.λπ. Ακόμη μπορεί να έχουμε και αμέλεια όταν δεν γίνεται παραπομπή του ασθενούς σε ειδικό λ.χ. θάλαμο, για την ανάληψη και διεξαγωγή ενός διαγνωστικού ή θεραπευτικού εγχειρήματος. Συνοπτικά, μπορούμε να πούμε ότι για τη διαμόρφωση του προτύπου της επιμέλειας ενός γιατρού, λαμβάνουμε υπόψη τις αντικειμενικές συνθήκες -πάμε πάντα στην αντικειμενική ευθύνη- της παροχής της υπηρεσίας, το είδος της ιατρικής πράξης, την επικινδυνότητα της πράξης, την ευπάθεια του ασθενούς, τις αυξημένες ικανότητες ή δυνατότητες του γιατρού, με την έννοια που είπα, μέσα στον κύκλο που ανήκει. Και αν συντρέξει παρανομία, παράνομη και

υπαίτια συμπεριφορά, ζημία και αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ ζημίας και παράνομης και υπαίτιας συμπεριφοράς, τότε έχουμε υποχρέωση προς αποζημίωση.

Έχει γεννηθεί το ερώτημα εάν και κατά πόσον η

αμέλεια είναι ελαφρά και τι θα γίνει. Αν και ακόμη κι

αν συντρέξει ελαφρά αμέλεια, υπάρχει υπαιτιότητα,

διότι δεν μπορεί να εξαιρεθεί η ελαφρά αμέλεια από

την ευθύνη του γιατρού, και αυτό θα το δούμε καθα-

ρά στο άρθρο 332 Α.Κ., αν θυμάμαι καλά, που λέει ότι

μπορεί να συμφωνηθεί εκ των προτέρων απαλλαγή

μεταξύ των μερών για ελαφρά αμέλεια, εξαιρεί όμως

όταν έχουμε θέματα υγείας, σωματικής ακεραιότητας.

Συνεπώς, μια τέτοια συμφωνία, που θα γίνει a priori,

που θα λέει ότι απαλλάσσομαι για ελαφρά αμέλεια, δεν

ισχύει διότι πρόκειται για θέμα υγείας και σωματικής

ακεραιότητας. Δηλαδή, ακόμη κι αν συμφωνήθηκε, μια

τέτοια συμφωνία είναι άκυρη. Πρέπει πάντα να έχουμε

στο μυαλό μας ότι αν ο γιατρός ενεργήσει lege artis, αν τηρήσει την επιμέλεια του μέσου συνετού γιατρού του

ίδιου κύκλου, τότε έχει κάνει τη δουλειά του όπως έπρεπε και δεν δημιουργείται αδικοπρακτική αστική ευθύνη.

Π ΟΤΕ ΥΠ Α ΡΧΕΙ ΑΞ Ι ΩΣΗ ΓΙΑ ΑΠΟΖΗΜ Ι ΩΣΗ

Θα πω απλώς, γιατί εμφανίζεται στην πράξη, έχω υποχρέωση προς αποζημίωση. Σε τι συνίσταται η αποζημί-

ωση αυτή; Πρώτα απ’ όλα, με το άρθρο 929 Α.Κ., έχω

υποχρέωση προς αποζημίωση της θετικής ζημίας που

έχει συντελεστεί και της μελλοντικής. Θετική ζημία, ότι

υπεβλήθη σε έξοδα άσκοπα και δεν ξέρω τι άλλο, έχασε κάποιους μισθούς κ.λπ. Μελλοντική είναι ό,τι θα χάνει

στο μέλλον, για κάποιο διάστημα, κι αν δεν μπορεί να το διακριβώσει το δικαστήριο, θα πει ότι ασκείται πρόωρη εισαγωγή, έλα πιο αργά να τα ζητήσεις. Έχουμε, λοιπόν, την αξίωση προς αποζημίωση που έγκειται, που έχει αυτό το περιεχόμενο σύμφωνα με το άρθρο 929 Α.Κ. Έχουμε όμως και την άλλη αξίωση, που δεν είναι ακριβώς αξίωση αποζημίωσης, είναι η λεγόμενη χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, με το άρθρο 932 Α.Κ., δηλαδή για τον πόνο που υπέστη ο ασθενής

από την εσφαλμένη ιατρική πράξη και από την ταλαιπωρία που ενδεχομένως συντελέστηκε, οπότε έχουμε

μια χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης.

Και έχει τώρα δημιουργηθεί στη νομολογία και μια

τρίτη αξίωση, με το άρθρο 931 Α.Κ. -θα το ξέρουν οι

νομικοί που είναι εδώ, αλλά καλό είναι να το ακούσετε

κι εσείς- και τι λένε τα δικαστήρια. Το άρθρο 931 Α.Κ.

λέει, θα σας το πω ακριβώς για να έχετε μια εικόνα: «Η

αναπηρία ή η παραμόρφωση που προξενήθηκε στον

παθόντα λαμβάνεται ιδιαίτερα υπόψη κατά την επιδίκαση της αποζημίωσης και εάν επιδρά στο μέλλον του».

Εάν έχουμε αναπηρία ή παραμόρφωση, λένε τα δικαστήρια, τότε θα επιδικάσω μία χρηματική παροχή, μια

τρίτη αξίωση. Αυτό έχει πολλά ερωτηματικά. Μολονότι φαίνεται να έχει επικρατήσει προς το παρόν στη νομολογία, προσωπικά και το έχω θεμελιώσει, δεν το λέω έτσι, έχω γράψει και μια μικρή μελέτη, δεν στέκει. Δεν μπορεί να έχουμε τρίτη παροχή. Δύο είναι οι παροχές.

Η μία είναι της αποζημίωσης, που εμπίπτει, γι’ αυτό και λέγεται αποζημίωση, στο νόμο, άρθρο 929 Α.Κ.

Κι αν δεν έχουμε αυτή τη μορφή της αποζημίωσης, έχουμε μια χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης. Πάει εκεί. Τι πάει να πει χρηματική παροχή; Χρηματική παροχή ταιριάζει στη χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης. Θα έχουμε δύο χρηματικές ικανοποιήσεις λόγω ηθικής βλάβης; Είναι μια λύση μεσοβέζικη, που νομίζω δεν στέκει μέσα στο νομικό πλαίσιο που έχουμε.

Μπορεί ο δικαστής την αναπηρία ή την παραμόρφωση της σωματικής υγείας να τη μετρήσει, εάν από αυτήν προκύπτει ζημιά θετική, αν χάνει μεροκάματα ή δεν ξέρω τι άλλο, και να πάει στην αποζημίωση, ή αν εξαιτίας της παραμόρφωσης και της αναπηρίας επέφερε περισσότερο πόνο, να τον μετρήσει στη χρηματική ικανοποίηση.

Και μια και μιλάω γι’ αυτά τα μεγέθη, κυρίως στη χρηματική ικανοποίηση, και αυτή η χρηματική παροχή που για μένα είναι έωλη, είναι κατασκεύασμα που δεν στηρίζεται επιστημονικά, σ’ αυτήν τη διάταξη του άρθρου 931 Α.Κ., ο δικαστής έχει την ευχέρεια να κινηθεί πιο ελεύθερα, και θα το δείτε. Λέει: Επιδικάζω χρηματική ικανοποίηση ένα ποσό συγκεκριμένο, χωρίς περαιτέρω να προσδιορίζει, λαμβάνοντας υπόψη αυτά τα στοιχεία.

Άραγε είναι αυθαίρετος ο δικαστής, όταν προσδιορίζει τη χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης; Εύλογη χρηματική ικανοποίηση λέει ο νόμος. Αυτό τι σημαίνει; Δεν είναι αυθαίρετος. Μπορεί να είναι πιο ελεύθερος να προσδιορίσει ένα ποσόν. Αυτό όμως το ποσόν, όπως ορθά η Ολομέλεια της Νομολογίας του Αρείου Πάγου, το 2015 νομίζω, είπε ότι υπόκειται στον έλεγχο του Αρείου Πάγου. Δεν μπορείς να μου βάλεις για μια ελαφρά αναπηρία μία χρηματική ικανοποίηση 200 ή 300 χιλιάδων. Θα έρθω στον Άρειο Πάγο και θα πω ότι αυτή υπερέβη την εύλογη χρηματική ικανοποίηση. Δεν είναι εύλογη.

Είναι ένα θέμα γενικότερο αυτό. Οι Γερμανοί το έχουν αντιμετωπίσει με τη δημιουργία μιας νομολογίας για περιστατικά. Βάζουνε τόσο για μια μικρή αναπηρία, περισσότερο για κάποια άλλη μεγαλύτερη αναπηρία.

Προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα καθεστώς νομολογιακό, με ποσά χαρακτηριστικά. Εμείς δεν τα έχουμε αυτά, αλλά έχουμε τον έλεγχο του Αρείου Πάγου, για να μην είναι ποτέ κανείς αυθαίρετος, ούτε ο δικαστής της ουσίας. Θα λάβει εύλογη. Και πότε είναι εύλογη;

επιστήμης

και τέχνης. Και ενήργησε όπως θα ενεργούσε, υπό τις ίδιες

συνθήκες και περιστάσεις, και έχοντας στη διάθεσή του τα

ίδια μέσα, όπως θα ενεργούσε ένας συνετός και επιμελής

γιατρός του ίδιου κύκλου.

Λαμβάνοντας υπόψη τη φύση της ιατρικής πράξης, τις συνθήκες υπό τις οποίες συντελέστηκε η παρανομία και υπαιτιότητα, τις συνέπειες που είχε η ιατρική πράξη.

Και να έρθουμε τώρα και να πούμε δυο λόγια για την αποζημίωση -αδικοπρακτική είναι και αυτή- του Ν. 2251/1994, που είναι κοινοτικής προέλευσης. Αξίζει

να δούμε εδώ τις διατάξεις. Σας τις διαβάζω, ότι έχει υποχρέωση προς αποζημίωση ο παρέχων τις υπηρεσίες. Και τι λέει ο νόμος αυτός; «Ως παρέχων υπηρεσίες, θεωρείται όποιος παρέχει κατά τρόπο ανεξάρτητο υπηρεσίες, στο πλαίσιο άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας». «Ο ζημιωθείς υποχρεούται», και αυτό

είναι κρίσιμο, ζημιωθείς είναι ο παθών, «ο ζημιωθείς υποχρεούται να αποδείξει τη ζημία και την αιτιώδη συνάφεια μεταξύ της παροχής», φτάνει αυτό. Ενώ στο 914 Α.Κ., στη γενική αδικοπρακτική ευθύνη, αποδεικνύει όχι

μόνο τη ζημία και τον αιτιώδη σύνδεσμο με την ιατρική

πράξη, αλλά και την παρανομία και την υπαιτιότητα.

Εδώ έρχεται ο νόμος, ενωσιακής προέλευσης, και τι

λέει; Ότι το βάρος της απόδειξης της έλλειψης παρανο-

μίας και υπαιτιότητας το έχει ο γιατρός. Αντιστρέφει το

βάρος της απόδειξης. Δημιουργεί μια νόθα, θα έλεγα, αντικειμενική ευθύνη, αυτοτελώς, ο κοινοτικός νομοθέ-

ΙΩΆΝΝΗΣ Χ Ά ΜΗΛΌ Θ Ω ΡΗΣ

της. Γι’ αυτό εδώ έχουμε αντιστροφή, η διαφορά μεταξύ

του άρθρου 914 Α.Κ. και του νόμου αυτού είναι ότι εδώ

επιρρίπτει το βάρος στον γιατρό -κατ’ εξαίρεση- να

αποδείξει την έλλειψη παρανομίας και υπαιτιότητας. Κυρίως την έλλειψη αμέλειας. Ενώ εκεί, στο 914 Α.Κ., το αποδεικνύει ο παθών. Και έχει γεννηθεί το θέμα παρέχων υπηρεσίες και αν στην έννοια του Ν. 2251/1994, αν υπάγεται και ο γιατρός. Αυτό έχει νομολογηθεί πάγια σχεδόν τώρα. Ναι, υπάγεται και ο γιατρός, γιατί ο γιατρός παρέχει ανεξάρτητες υπηρεσίες. Και μάλιστα, και ο γιατρός που συνδέεται με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας, όταν είναι σε μια μεγάλη επιχείρηση. Διότι η σύμβαση εξαρτημένης εργασίας δεν επηρεάζει καθόλου την ανεξαρτησία του γιατρού κατά την ιατρική πράξη.

Στην ιατρική πράξη, ο γιατρός είναι απόλυτα ανεξάρτητος. Άρα, λοιπόν, έχουμε ανεξάρτητη παροχή υπηρεσιών, και στους παρέχοντες υπηρεσίες έχει νομολογηθεί ότι ανήκει και ο γιατρός. Συνεπώς ευθύνεται, άρα πρέπει, όταν έχουμε ευθύνη από τον ειδικό νόμο, που είναι και αυτή αδικοπρακτική, με αντιστροφή του βάρους της απόδειξης, ο γιατρός φέρει το βάρος της απόδειξης της έλλειψης παρανομίας και υπαιτιότητας». ■

Ο Ιωάννης Χαμηλοθώρης είναι αρεοπαγίτης ε.τ., πρόεδρος της Εταιρείας Δικαστικών Μελετών και πρόεδρος της Κεντρικής Επιτροπής Διαμεσολάβησης. Επίσης, διδάσκει στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών. Ο κ. Χαμηλοθώρης μεταξύ άλλων υπήρξε πρόεδρος της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής για την αναμόρφωση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, πρόεδρος της Επιτροπής για την προετοιμασία και το συντονισμό της Ελληνικής Προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σε θέματα Δικαιοσύνης, καθώς και πρόεδρος του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας, μέχρι το 2018. Άπό τον Μάρτιο του 1998 μέχρι το 2000 υπήρξε πρόεδρος του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης του Πρωτοδικείου Άθηνών και διετέλεσε μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2012 πρόεδρος του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης του Εφετείου Άθηνών.

Ο γιατρός δεν φέρει ευθύνη εάν ενήργησε κατά τους κανόνες, όπως λέμε με τη λατινική έκφραση, την ξέρετε κι

εσείς, lege artis. Με τους κανόνες της ιατρικής

ΑΘΑΝ Α ΣΙΟΣ ΘΕΟΧ Α ΡΗΣ

Πρόεδρος του ΟΚΑΝΑ

ΤΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΤΕΡΟ ΟΛΩΝ

ΝΑ ΚΑΤΑΦ Ε ΡΟΥΜΕ ΝΑ Σ Ω ΣΟΥΜΕ ΟΣΟ ΤΟ

ΤΕΡΕΣ

ήσει ακριβώς τι σημαίνει Μείωση της Βλάβης και τι ακριβώς προσφέρει.

Συνέντευξη στην ΑΝΘΗ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ ΤΟΥ ΟΚΑΝΑ, τα σωτήρια προγράμματα, το δίκτυο άμεσης πρόσβασης, τον πρώτο χώρο εποπτευόμενης χρήσης στην Ελλάδα, τη διεύρυνση χορήγησης της ναλοξόνης που σώζει ζωές, τις αλλαγές στις δομές σε όλη τη χώρα, αλλά και το πού βρισκόμαστε απέναντι στην αντιμετώπιση της μάστιγας

των ναρκωτικών μας μιλά ο πρόεδρος του ΟΚΑΝΑ, Αθανάσιος Θεοχάρης.

— Μιλάμε συχνά τελευταία στα ΜΜΕ για τη Μείωση

της Βλάβης. Ωστόσο, οι πολίτες δεν έχουν κατανο-

Η φιλοσοφία της Μείωσης της Βλάβης εστιάζει στην παροχή υπηρεσιών σε ενεργούς χρήστες ψυχοδραστικών ουσιών, μη ενταγμένους σε κάποιο θεραπευτικό πλαίσιο. Η προσέγγιση των εξαρτημένων ατόμων πραγματοποιείται από το Δίκτυο Άμεσης Πρόσβασης του ΟΚΑΝΑ στα σημεία συνάθροισής τους. Ο άμεσος στόχος της παρέμβασής μας είναι ο περιορισμός της βλάβης που προκαλείται από την εξάρτηση και φυσικά όλων εκείνων των κινδύνων που μπορεί να προκαλέσει η χρήση. Οι παρεμβάσεις Μείωσης της Βλάβης περιέχουν δράσεις στο δρόμο, σε σημεία συνάθροισης ή όπως αλλιώς λέγεται streetwork. Οι ομάδες streetwork του ΟΚΑΝΑ διανέμουν καθημερινά, πρωί - απόγευμα - νύχτα, καθαρά υλικά ασφαλούς χρήσης (ενέσιμης και εισπνεόμενης), ενημερωτικό υλικό για την ευαισθητοποίηση σε θέματα χρήσης ουσιών, για την προάσπιση της ατομικής υγείας από μεταδιδόμενα νοσήματα, φροντίδα υγιεινής, σίτισης, παροχή συμβουλευτικής/ψυχοκοινωνικής υποστήριξης και πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Απώτερος στόχος είναι η προσέγγιση, η δημιουργία σχέσης και η διασύνδεση των ωφελουμένων με τα θεραπευτικά προγράμματα του ΟΚΑΝΑ. Η ουσιαστική συμβολή όμως δεν έγκειται μόνο στον ίδιο τον ουσιοεξαρτημένο, αλλά και την ίδια την κοινωνία, καθώς προστατεύεται η δημόσια υγεία. Πώς; Αποσυμφορίζονται τα σημεία συνάθροισης

των ατόμων που κάνουν χρήση ουσιών, περιορίζοντας

την παραβατικότητα που συνδέεται συχνά με τη χρήση, αλλά και τη διασπορά της πανδημίας, την εξάπλωση

επιδημιών (HIV/HCV) και, τέλος, μειώνοντας τα υγειονομικά απορρίμματα σε δημόσιους χώρους. Όλα αυτά

αποτελούν βασικά σημαντικά οφέλη από την εφαρμογή

της Μείωσης της Βλάβης.

— Και όταν λέμε Δίκτυο Άμεσης Πρόσβασης, τι εννοούμε; Υπάρχουν δομές ή υπηρεσίες εκτός των

δράσεων στο δρόμο;

Πραγματικά χαίρομαι που αναφέρεστε στο Δίκτυο Άμε-

σης Πρόσβασης του ΟΚΑΝΑ, καθώς σήμερα έχει την

πιο ισχυρή και δυναμική παρουσία από την ίδρυση του

οργανισμού. Για πρώτη φορά είναι τόσο ανεπτυγμένο

και παρέχει υπηρεσίες σε πολλά επίπεδα καλύπτοντας

ολόκληρο το φάσμα των αναγκών των εξαρτημένων

συμπολιτών μας. Το Δίκτυο Άμεσης Πρόσβασης του

ΟΚΑΝΑ, λοιπόν, περιλαμβάνει την ομάδα streetwork,

το νέο Χώρο Εποπτευόμενης Χρήσης (ΧΕΧ), τις υπηρε-

σίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, τα Υπνωτήρια,

τα Κέντρα Ημέρας, τους Ξενώνες, τις Κινητές Μονάδες

Παρέμβασης και άλλες υποστηρικτικές υπηρεσίες, όπως νομική συμπαράσταση και κοινωνική ένταξη.

Το πλαίσιο λειτουργίας της Άμεσης Πρόσβασης, όπως καταλαβαίνετε, εμφορείται από μία ολιστική

ανθρωποκεντρική προσέγγιση. Δεν είναι τυχαίο, μάλιστα, ότι το Δίκτυο Άμεσης Πρόσβασης του ΟΚΑΝΑ

έχει αναγνωριστεί διεθνώς ως βέλτιστη πρακτική και παράδειγμα προς υιοθέτηση από ξένες χώρες.

Σήμερα, ο ΟΚΑΚΑ έχει τοποθετήσει την Ελλάδα στο επίκεντρο, καθώς η χώρα μας μαζί με μόνο άλλες 4 χώρες (Τσεχία, Ισπανία, Λουξεμβούργο και Νορβηγία) έχουν ξεπεράσει τις κατευθυντήριες οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για το διανεμόμενο

υγειονομικό υλικό ασφαλούς χρήσης που αντιστοιχεί σε

κάθε άτομο ανά έτος. Για να γίνει αντιληπτή η έμφαση

που έχει δοθεί από τον ΟΚΑΝΑ στη Μείωση της Βλάβης, αρκεί να αναφέρουμε ότι το 2022 διανεμήθηκαν

περισσότερες από 616.000 σύριγγες.

— Το 2022 εγκαινιάστηκε ο πρώτος Χώρος Εποπτευόμενης Χρήσης. Ποια ήταν η ανάγκη για τη

δημιουργία του;

Ο πρώτος Χώρος Εποπτευόμενης Χρήσης (ΧΕΧ) STEKI

46 στην Ελλάδα ήρθε να καλύψει μία ανάγκη, ένα κενό

που υπήρχε μέχρι σήμερα στη Μείωση της Βλάβης. Στην

προσπάθεια δημιουργίας και λειτουργίας του ΧΕΧ υπήρ-

ξαν αρκετές δυσκολίες. Τις δυσκολίες αυτές τις ξεπερά-

σαμε με τη συμβολή όλων. Σημαντική ήταν η στήριξη

τόσο από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη όσο και από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σα-

κελλαροπούλου, η οποία εγκαινίασε τον ΧΕΧ, αλλά και την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας. Με την ένθερμη υποστήριξή τους συνέβαλαν στην αποδοχή της νέας αυτής δομής από την κοινωνία, βοηθώντας στην αποστιγματοποίηση της χρήσης. Σημαντική συμβολή στο εγχείρημα ήταν η καθημερινή επαφή των στελεχών του ΟΚΑΝΑ και των ειδικών Μείωσης της Βλάβης με τους κατοίκους της περιοχής, ώστε να μάθουν για τη σημασία και τα οφέλη από τη λειτουργία ενός ΧΕΧ.

Σήμερα, ο πρώτος ΧΕΧ στη χώρα αποτελεί έναν χώρο που καλύπτει καθημερινά πραγματικές ανάγκες συνανθρώπων μας, προφυλάσσει την ατομική υγεία τους, αλλά και προασπίζει τη δημόσια υγεία της χώρας μας. Τα πολλαπλά οφέλη δεν περιορίζονται μόνο στους ωφελουμένους, αλλά έχουν επίδραση και στην ίδια την κοινωνία, ανακουφίζοντας τις περιοχές συνάθροισης των ενεργών χρηστών από την όχληση που μπορεί να δημιουργείται, αλλά και την παραβατικότητα που πιθανόν να συνδέεται με τη χρήση.

Κλείνοντας ένα χρόνο λειτουργίας, τα στοιχεία επιβεβαιώνουν την ουσιαστική συμβολή του ΧΕΧ στη Μείωση της Βλάβης, στη δημόσια υγεία και στην κοινωνική πολιτική της χώρας μας. Αυτό αποτυπώνεται καθημερινά με την ικανοποίηση των ωφελουμένων που πλέον μπορούν

να κάνουν χρήση με ασφάλεια και εποπτεία, σε ένα καθαρό περιβάλλον, προστατευμένοι από τα μεταδιδόμενα νοσήματα, αλλά και το ενδεχόμενο θανάτου από υπερδοσολογία. Η κάλυψη αυτής της ανάγκης των ενεργών χρηστών ψυχοδραστικών ουσιών συνοδεύεται και με την κάλυψη των βασικών βιοτικών αναγκών τους, αλλά και την ψυχοκοινωνική υποστήριξη, καθιστώντας τον ΧΕΧ ως το πρώτο σκαλοπάτι για το επόμενο θεραπευτικό βήμα. Χαρακτηριστικά, στον 1 χρόνο λειτουργίας, ο ΧΕΧ έχει δεχθεί 27.421 επισκέψεις από 987 μοναδικούς ωφελουμένους, 10.692 επισκέψεις για ασφαλή εποπτευόμενη χρήση και 16.729 επισκέψεις στις οποίες παρασχέθηκαν συνοδές υπηρεσίες, όπως ψυχοκοινωνική υποστήριξη, κάλυψη βασικών βιοτικών αναγκών και Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Το σημαντικότερο στοιχείο όμως είναι ότι εντός του ΧΕΧ έχουν σωθεί περισσότερες από 120 ανθρώπινες ζωές, είτε μέσω στενής παρακολούθησης για την πρόληψη υπερδοσολογίας είτε με τη χορήγηση ναλοξόνης.

— Άίσθηση προκάλεσε πρόσφατα η έγκριση χρήσης της ναλοξόνης. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Η ναλοξόνη είναι ένα πολύτιμο αντίδοτο στην υπερδοσολογία από τη χρήση ουσιών και αποτελεί σύμμαχο του Δικτύου Άμεσης Πρόσβασης του ΟΚΑΝΑ, καθώς αυτοί βρίσκονται συνεχώς στο πεδίο και έρχονται καθημερινά σε επαφή με ενεργούς χρήστες ψυχοδραστικών ουσιών. Η δυνατότητα που τους δίνεται σήμερα να έχουν

|

Χώρος ελεγχόμενης χρήσης.

μαζί τους εισπνεόμενη ναλοξόνη, μετά τη θετική γνω-

μοδότηση του ΟΚΑΝΑ και την απόφαση του υπουργού

Υγείας, Θάνου Πλεύρη, πραγματικά σώζει ζωές. Ίσως

είναι το πιο σημαντικό εργαλείο στη φαρέτρα μας. Από

την πρώτη στιγμή, ως πρόεδρος του ΟΚΑΝΑ έθεσα σε

προτεραιότητα τον άνθρωπο, και κατ’ επέκταση την αξία

της ζωής, και προτάξαμε το αίτημα για την διεύρυνση

χορήγησης της ναλοξόνης. Τα καταφέραμε. Ο υπουργός

μετά από άμεση απόκριση προχώρησε στην αλλαγή του

πλαισίου χορήγησης ναλοξόνης στο πεδίο, σε περισσότερους εργαζομένους και ακόμη και στους ίδιους τους ωφελουμένους και τις οικογένειές τους. O OKANA, άμεσα μετά τη διεύρυνση του πλαισίου χορήγησης της ναλοξόνης, προέβη σε σειρά εκπαιδευτικών σεμιναρίων, ώστε να μπορούν όλοι να χορηγούν το αντίδοτο για την υπερδοσολογία. Μετά την εκπαίδευση του προσωπικού που ανήκει στην πρώτη γραμμή, εκπαιδεύτηκε το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό του οργανισμού καθώς και στελέχη του ΕΚΑΒ. Η διεύρυνση αυτή και η πρόσβαση των στελεχών του ΟΚΑΝΑ σε ναλοξόνη έχουν οδηγήσει

στο να έχουν σωθεί μέχρι σήμερα με τη χορήγησή της

περισσότερες από 120 ανθρώπινες ζωές. Η εκτίμηση

είναι ότι με αυτή την εξαιρετικά σημαντική νομοθετική

αλλαγή και τη διεύρυνση του πλαισίου χορήγησης της

ναλοξόνης από όλους θα σώζονται ετησίως τουλάχιστον 200 ανθρώπινες ζωές.

— Ποιες είναι στο σύνολό τους οι δομές του ΟΚΆΝΆ

σε όλη τη χώρα και πόσους ανθρώπους εξυπηρετούν;

O ΟΚΑΝΑ είναι ο μεγαλύτερος δημόσιος φορέας παροχής υπηρεσιών στον τομέα των εν γένει εξαρτήσεων,

των εξαρτητικών συμπεριφορών και του εθισμού στην Ελλάδα. Δραστηριοποιείται σε 4 βασικούς πυλώνες: της πρόληψης, της Μείωσης της Βλάβης, της θεραπείας και της κοινωνικής επανένταξης. Στο πεδίο της πρόληψης, ο ΟΚΑΝΑ εξυπηρετεί περισσότερους από 210.000 ωφελουμένους μέσω των 75 Κέντρων Πρόληψης σε πανελλαδικό επίπεδο. Αντίστοιχα, στη Μείωση της Βλάβης λειτουργούν 25 δομές και υπηρεσίες Άμεσης Πρόσβασης - Μείωσης της Βλάβης καλύπτοντας τις ανάγκες 20.000 περίπου συνανθρώπων μας. Στον πυλώνα της θεραπείας, τα προγράμματα υποκατάστασης (μεθαδόνη/βουπρενορφίνη), τα οποία παρέχονται από τις 64 Μονάδες Ολοκληρωμένης Θεραπείας της Εξάρτησης (ΜΟΘΕ) που λειτουργούν σε όλη την επικράτεια, καλύπτουν μηνιαίως περίπου 7.600 ωφελουμένους. Το 73% των ωφελουμένων ακολουθεί θεραπεία υποκατάστασης με βουπρενορφίνη, ενώ το 27% με μεθαδόνη. Ο

ΟΚΑΝΑ διαθέτει και 9 «Στεγνά» Προγράμματα, τα οποία παρέχουν υπηρεσίες μηνιαίως σε περισσότερους από 580 ωφελουμένους. Τέλος, οι 4 υπηρεσίες της Κοινωνικής Επανένταξης σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Πάτρα καλύπτουν 367 ωφελουμένους, δίνοντας την ευκαιρία

για επανένταξη στο κοινωνικό σύνολο.

— Πρόσφατα αυξήσατε το δυναμικό του ΟΚΆΝΆ. Θέλετε να μας πείτε τι προσλήψεις έγιναν και πόσο θα βοηθήσουν το έργο του Οργανισμού;

Την τελευταία τριετία ενισχύθηκε το δίκτυο των δομών και υπηρεσιών του οργανισμού. Σήμερα, ο ΟΚΑΝΑ λειτουργεί πλέον 130 δομές και υπηρεσίες, εξυπηρετώντας περισσότερους από 30.000 ωφελουμένους, παρέχοντας και πρωτοβάθμια φροντίδα και εστιασμένες θεραπευτικές

προσεγγίσεις. Με την αύξηση των δομών και υπηρεσιών

και την ενίσχυση των δράσεων, όμως, χρειάστηκε να

προσληφθεί το αναγκαίο προσωπικό, ώστε όλο το εγχείρημα να λειτουργήσει. Σήμερα, απασχολούνται στον

οργανισμό περισσότεροι από 1.045 εργαζόμενοι στις

δομές και υπηρεσίες του σε όλη τη χώρα, μία αύξηση

σε ανθρώπινο δυναμικό μεγαλύτερη του 30%. Επιπλέον, απασχολούνται 424 άτομα στα Κέντρα Πρόληψης που λειτουργούν σε όλη την επικράτεια. Οι ειδικότητες που

κατά κύριο λόγο απασχολούνται στον ΟΚΑΝΑ είναι ιατροί, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, νοσηλευτικό προσωπικό, διοικητικό προσωπικό και ειδικοί θεραπευτές, ειδικότητες που είναι απαραίτητες για την αντιμετώπιση της εξάρτησης.

— Τι γίνεται με τους ενεργούς χρήστες μεθαμφεταμίνης; Πώς τους βοηθάει ο οργανισμός;

Η χρήση κρυσταλλικής μεθαμφεταμίνης είναι μία νέα τάση που εμφανίζεται στο πεδίο των εξαρτήσεων.

Πρόκειται κυρίως για μία κακής ποιότητας ουσία. Ο χρήστης αντιμετωπίζει αρκετές βλαβερές συνέπειες και

κινδύνους για τη ζωή του με τη χρήση της. Δυστυχώς

ακόμα και σήμερα δεν υπάρχει κάποια θεραπεία με

υποκατάστατο για την κρυσταλλική μεθαμφεταμίνη που

να έχει τεκμηριωθεί και να αποδίδει διεθνώς.

Ο οργανισμός, ωστόσο, έδρασε άμεσα σε αυτή τη

νέα πρόκληση και ξεκίνησε να διαθέτει υγειονομικό υλικό

ασφαλούς χρήσης για αυτή τη νέα ουσία shisha, όπως

αποκαλείται στο πεδίο, για τη μη διάδοση μεταδοτικών

ασθενειών. Μέχρι σήμερα έχουν διατεθεί περισσότερα

από 10.000 ΚΙΤ ασφαλούς εισπνεόμενης χρήσης, περιορίζοντας τα μεταδιδόμενα νοσήματα και επιτυγχάνοντας

τη Μείωση της Βλάβης για τους ενεργούς χρήστες αυτής

της ουσίας. Παράλληλα αναζητούμε επιλογές για τη διαχείριση της εξάρτησης από κρυσταλλική μεθαμφεταμίνη

σε συνεργασία με πανεπιστήμια και φορείς τόσο της Ευρώπης όσο και της Αυστραλίας. Ελπίζουμε σύντομα

να υπάρχει κάποια επιστημονικά τεκμηριωμένη θεραπεία

που να μπορεί να βοηθήσει τα άτομα που κάνουν χρήση shisha να αντιμετωπίσουν την εξάρτησή τους με θεραπεία με χορήγηση υποκατάστατου.

— Έχει γίνει λόγος για τη χρήση υποδόριας θεραπείας, πόσο κοστίζει αυτό;

Ο ΟΚΑΝΑ παρέχει θεραπεία με τη χορήγηση της υποκατάστατης ουσίας βουπρενορφίνης σε μορφή χαπιού ή

μεθαδόνης σε υγρή μορφή. Η αγωγή αυτή δίνεται από το στόμα (per os). Υπάρχει η δυνατότητα να χορηγείται η βουπρενορφίνη σε μορφή depot, υποδορίως. Η θερα-

πεία με depot βουπρενορφίνης είναι υβριδικό φάρμακο

για τη θεραπεία της εξάρτησης από οπιοειδή, ίδιο με το

φάρμακο (δραστική ουσία) αναφοράς βουπρενορφίνης,

με μόνη διαφορά στον τρόπο χορήγησής του, αλλά και το κόστος της. Κυκλοφορεί σε διάλυμα παρατεταμένης αποδέσμευσης για χρήση με υποδόρια ένεση, σε δόσεις των 8, 16, 24 και 32 mg. Το θεραπευτικό αποτέλεσμα μάλλον παραμένει το ίδιο, κάτι όμως το οποίο δεν είναι πλήρως αποδεδειγμένο, καθώς δεν έχει υπάρξει ευρεία εφαρμογή της depot βουπρενορφίνης. Το αρνητικό της depot βουπρενορφίνης είναι ότι έχει υψηλή τιμή σε σχέση με τα φάρμακα που μέχρι σήμερα χρησιμοποιούνται. Συγκριμένα, κοστίζει 350 ευρώ μηνιαίως ανά

άτομο, μία πάρα πολύ σημαντική απόκλιση από την τιμή του φαρμάκου της μεθαδόνης και της βουπρενορφίνης σε μορφή χαπιού, η οποία φτάνει στο ύψος των 10-20 ευρώ μηνιαίως για κάθε άτομο.

— Κύριε πρόεδρε, πώς ακριβώς γίνεται η κοινωνική επανένταξη σε πρώην χρήστες; Ποιοι άνθρωποι συμβάλλουν σε αυτό και τι προγράμματα χρησιμοποιείτε;

Τα προγράμματα Κοινωνικής Επανένταξης αποτελούν την τελευταία φάση των θεραπευτικών προγραμμάτων του ΟΚΑΝΑ. Στόχος μέσω των προγραμμάτων είναι να συμβάλουν, μέσω της παροχής υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής και ψυχοθεραπευτικής υποστήριξης, στη σταδιακή και ομαλή επανένταξη πρώην εξαρτημένων ατόμων που ολοκλήρωσαν τη θεραπεία τους σε μονάδες του οργανισμού. Οι υπηρεσίες περιλαμβάνουν την ψυχοκοινωνική υποστήριξη, τη σωματική και ψυχολογική

φροντίδα υγείας και την πρόληψη υποτροπής, προσαρμοζόμενες στις ανάγκες του κάθε ωφελουμένου, ο οποίος δημιουργεί μία ισχυρή και υποστηρικτική σχέση με τον θεραπευτή του.

Για την επίτευξη της επανένταξης των ατόμων απαιτείται η δημιουργία των κατάλληλων προϋποθέσεων. Διασφαλίζεται στους ωφελουμένους η δυνατότητα πρόσβασης στην εκπαίδευση και στην ανάπτυξη δεξιοτήτων. Παράλληλα υποστηρίζονται οι ωφελούμενοι στην προσπάθειά τους για εύρεση εργασίας.

Για την υποστήριξη των ωφελουμένων και στο πλαίσιο της διαδικασίας πρόσληψης των απόφοιτων του προγράμματος, η Μονάδα Κοινωνικής Επανένταξης του ΟΚΑΝΑ αξιοποιεί το πρόγραμμα «Απασχόλησης ανέργων από Ευπαθείς Κοινωνικές Ομάδες», διασυνδέοντας τα μέλη της με το Γραφείο των Ειδικών Κοινωνικών Ομάδων (ΕΚΟ) του ΟΑΕΔ. Με το συγκεκριμένο πρόγραμμα οι επιχειρήσεις και οι εργοδότες του ιδιωτικού και κοινωνικού τομέα επιχορηγούνται στο 90% του μισθού και των ασφαλιστικών εισφορών για να προσλάβουν άτομα που ανήκουν σε ευπαθή ομάδες, μεταξύ των οποίων και απεξαρτημένα από ουσίες άτομα. Επίσης, ο ΟΚΑΝΑ, σύμφωνα με τον Ν. 2161/1993, προσλαμβάνει ως ειδικούς θεραπευτές απόφοιτους θεραπευτικών

προγραμμάτων με σκοπό την ενθάρρυνση της επαγγελματικής επανένταξης των ατόμων που έκαναν χρήση

ναρκωτικών και εκουσίως προσήλθαν για θεραπευτική

αγωγή και ολοκλήρωσαν το θεραπευτικό πρόγραμμα.

Για την εργασιακή επανένταξη των απόφοιτων των

προγραμμάτων του ΟΚΑΝΑ, το 2022 ανοίξαμε δίαυλο

επικοινωνίας και συνεργασίας με το ΕΒΕΑ. Στόχος της

συνεργασίας είναι αφενός η ενημέρωση και ευαισθητο-

ποίηση των επιχειρήσεων και αφετέρου η εξασφάλιση

υποτροφιών και η εργασιακή απασχόληση των απόφοιτων των προγραμμάτων στις επιχειρήσεις αυτές.

Αντίστοιχα, στο πλαίσιο της κοινωνικής επανένταξης

ο Οργανισμός πραγματοποιεί συζητήσεις και δράσεις με στόχο την εργασιακή ενσωμάτωση αποφοίτων του προγράμματος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το

1ο EBEA talks που έγινε στο Επιμελητήριο Αθηνών, με στόχο την ευαισθητοποίηση για την πρόσληψη αποφοίτων του προγράμματος της Μονάδας Κοινωνικής Επανένταξης, από επιχειρηματίες και εργοδότες-μέλη

του επιμελητηρίου.

— Ποιες είναι οι διαφορές του ΟΚΆΝΆ με πριν από λίγα έτη;

Η μεγαλύτερη διαφορά είναι στο πλαίσιο λειτουργίας του οργανισμού, με το άνοιγμά του στην αντιμετώπιση πλέον όλων των εξαρτήσεων, των εξαρτητικών συμπεριφορών και του εθισμού. Σήμερα, ο ΟΚΑΝΑ έχει

αναλάβει το ρόλο της αντιμετώπισης και των νόμιμων

εξαρτήσεων, όπως το αλκοόλ, ο τζόγος και το Διαδίκτυο, με τα 5 Πολυδύναμα Κέντρα που λειτουργεί σε

όλη την επικράτεια αλλά και προγράμματα που έχουν

δημιουργηθεί.

Αναλυτικά, τα τελευταία 3 χρόνια στο δίκτυο δομών και υπηρεσιών του οργανισμού προστέθηκαν 6 Κέντρα Ημέρας, 1 Υπνωτήριο-Ανοιχτό Κέντρο Ημέρας, 5 Κινητές Μονάδες, 5 Πολυδύναμα Κέντρα, 1 Μονάδα Απεξάρτησης από το αλκοόλ και τις νόμιμες εξαρτήσεις, 1 Πρόγραμμα Κοινωνικής Ένταξης, 2 Προγράμματα Έγκαιρης Παρέμβασης, 3 Προγράμματα Γονεϊκής Στήριξης, 3 Προγράμματα Κοινωνικής Ένταξης με υπηρεσίες νομικής συμπαράστασης και φυσικά ο πρώτος ΧΕΧ στη χώρα μας και την Ανατολική Ευρώπη. Μέσα σε αυτά να συμπεριλάβουμε τη διεύρυνση του πλαισίου χορήγησης της ναλοξόνης από τους επαγγελματίες του χώρου, αλλά και τις συμμετοχές σε προγράμματα, όπως ο Τιτυός, για την εξάλειψη της ηπατίτιδας στους ωφελουμένους του

οργανισμού και άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως το ESCAPE του EMCDDA για την ανίχνευση του περιεχόμενου των ουσιών από τις χρησιμοποιημένες σύριγγες που συλλέγονται στο πεδίο. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με την εντατικοποίηση των δράσεών του, κατάφεραν να αναδείξουν τον ΟΚΑΝΑ και να τον κατατάξουν σε έναν από τους πιο ολοκληρωμένους οργανισμούς με τεράστια συμβολή στον αγώνα κατά των εξαρτήσεων σε παγκόσμια κλίμακα. Αποτελεί τον μοναδικό οργανισμό στην Ευρώπη που καλύπτει ολόκληρο το φάσμα των εξαρτήσεων από την πρόληψη, τη Μείωση της Βλάβης, τη θεραπεία και την κοινωνική επανένταξη σε όλη την επικράτεια. Φυσικά, για να μπορέσουν να λειτουργήσουν όλα αυτά τα προγράμματα και οι υπηρεσίες και να επιτευχθεί η επέκταση του δικτύου, στελεχώθηκε ο οργανισμός με το απαραίτητο προσωπικό. ■

ΆΘΆ ΝΆΣΙ ΌΣ ΘΕΌΧΆΡΗΣ Ο Άθανάσιος Θεοχάρης είναι πολιτικός επιστήμονας, απόφοιτος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Έχει πραγματοποιήσει μεταπτυχιακές σπουδές στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Άθηνών (ΜΆ) και στο Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Πειραιά (ΜΒΆ). Στην επαγγελματική του πορεία έχει υπάρξει διοικητικό στέλεχος εταιρειών και διετέλεσε αναπληρωτής διοικητής του ΨΝΆ Δρομοκαΐτειο (2014-2019) και κοινός διοικητής ΨΝΆ Δαφνί-ΨΝΆ Δρομοκαΐτειο (2019-2020). Άπό το 2020 είναι πρόεδρος του Δ.Σ. του Οργανισμού κατά των Ναρκωτικών (ΟΚΆΝΆ). Μιλά αγγλικά, γερμανικά, γαλλικά και ιταλικά.

Σήμερα, ο ΟΚΑΝΑ μπορεί να αντιμετωπίσει και εξαρτήσεις όπως αλκοόλ, τζόγος και Διαδίκτυο.

Η συντάκτριά μας ΑΝΘ Η ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ

στο street work με την ομάδα «κρούσης»

του ΟΚΑΝΑ Αθήνας και Ρώμης!

ΒΟΗΘ Ω ΝΤΑΣ ΕΞΑΡΤΗΜ Ε ΝΑ ΑΤΟΜΑ ΣΤΙΣ ΠΙ ΑΤΣΕΣ

ΟΙ Λ Ε ΞΕΙΣ ΝΑΡΚΩΤΙΚ Α, ΝΑΡΚΟΜΑΝΕ Ι Σ, τοξικοεξαρτώμενος είναι συχνά πυκνά στο λεξιλόγιό μας σχεδόν ποτέ για καλό λόγο, πάντα με μεγάλη επιφύλαξη και ελάχιστες φορές με συμπόνια και νόημα. Στο δρόμο αποστρέφουμε το βλέμμα, στην τηλεόραση δείχνουμε

τα περιστατικά στα παιδιά μας με απέχθεια, σχεδόν με

φόβο. Ο,τι δεν αγγίζει το σπιτικό μας το ξορκίζουμε

σαν το κακό και δεν μας αφορά.

Χιλιάδες φορές μέσα από το ρόλο μου ως δημοσιο-

γράφου έχω αναφερθεί στο θέμα των εξαρτήσεων, στο

πρόβλημα που ταλανίζει τον πλανήτη με κίνδυνο έπει-

τα από μια τριετία πανδημίας να εξελιχθεί σε μάστιγα

του αιώνα... Οι εξαρτήσεις δεν αφορούν το παιδί του γείτονα, τον κακό μαθητή στο σχολείο, τον μηχανόβιο

της γειτονιάς, το αλάνι της παρέας όπως χαρακτηρί-

ζαμε και εξακολουθούμε να «ταμπελιάζουμε» τα παιδιά

των άλλων. Αφορούν όλους και όλες, μορφωμένους

και αμόρφωτους, πλούσιους και φτωχούς, μικρούς και μεγάλους.

Με έναυσμα το έργο των τελευταίων ετών της νέας

διοίκησης του Οργανισμού ΟΚΑΝΑ και της μεγάλης μου απορίας τού τι γίνεται εκεί μέσα, πήρα το δρόμο ένα βράδυ μαζί με την ομάδα κρούσης του ΟΚΑΝΑ και βγήκα στους δρόμους να ζήσω από κοντά τη δική τους

καθημερινότητα.

ΑΓΩ ΝΑΣ ΓΙΑ ΖΩ Η! Street work το λένε τα παιδιά της ομάδας. Η Αθήνα έχει τρεις πιάτσες, όμως παρατηρούμε μια αύξηση στην κρυσταλλική μεταμφεταμίνη (shisha), μου εξηγεί ο Αλέξανδρος, κάτω από την επίβλεψη του οποίου η ομάδα κάνει εξόρμηση στην οδό Καρόλου. Αυτή η δουλειά είναι για εμάς στοίχημα ζωής, μου λέει. Και μετά από λίγο καταλαβαίνω γιατί. Σωθήκανε οι ίδιοι και τώρα παλεύουν νύχτα-μέρα να σώσουν κι άλλους.

Τους ακολουθώ με προσοχή για να μην τους δημιουργήσω κανένα πρόβλημα. Κάνω street work από το 1997, μου εκμυστηρεύθηκε κάποια στιγμή ο Σωτήρης, ο νευρολόγος της παρέας, και δεν το αλλάζω με τίποτα στον κόσμο. Ακόμα και ένα άτομο να σώσουμε, για μένα είναι μια μεγάλη νίκη. Όλα τα παιδιά της ομάδας δουλεύουν στους δρόμους πολλά χρόνια, όπως μου είπε, πάνω από 20 τα περισσότερα. Κανά δύο είναι 5 χρόνια και τους φωνάζουν «νέους» πειρακτικά.

Ο Σωτήρης, ο Ηρακλής, η Βαγγελιώ, ο Νίκος, η Κωνσταντίνα, η Πόπη, ο Αλέξανδρος, ο Ανδρέας, ο Γεράσιμος, ο Παναγιώτης..., όλοι μαζί μια γροθιά, στήνουν το αυτοκίνητο ανοίγουν το πορτπαγκάζ και περνάει ένας

ΤΗΣ ΟΜ Ο ΝΟΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ Ρ Ω ΜΗΣ!

ένας... Εγώ παρακολουθώ με αγωνία, τα παιδιά του

δρόμου έρχονται ένα ένα και παίρνουν τα πιπάκια και

τα γλυκά που μοιράζει η ομάδα. Με ευγένεια τους υποδέχονται οι άνθρωποι του ΟΚΑΝΑ, τους προσφωνούν

με το μικρό τους όνομα και αυτοί αναθαρρούν, σαν να

είναι οι δικοί τους άνθρωποι.

«Είναι μεγάλη δουλειά να τους δείξεις ότι τους θυμάσαι, ότι είσαι εκεί γι’ αυτούς», όπως μου εξηγεί η

Δεν παραπονιέται, κάθεται στην άκρη και περιμένει με υπομονή. Ένας άλλος παίρνει το γλυκό και η ομάδα τού δίνει ένα ακόμα για τον κολλητό του που ξέρουν ότι είναι δύσκολο να μετακινηθεί... όχι, όχι λέει, ευχαριστώ, δεν θέλω, μόνο ένα φτάνει, δώσε στους άλλους. (Δεν μπορώ

να πιστέψω ότι μέσα στην ανέχεια και τη δυσκολία του να ζήσει η σκέψη του είναι να δώσει και στους άλλους.)

Η ομάδα street work του ΟΚΑΝΑ.

ομάδα. «Δεν κουνάμε το δάχτυλο σε κανέναν, χτίζουμε

γέφυρες μέσω της εμπιστοσύνης και της αποδοχής για

να έχουμε ένα θετικό αποτέλεσμα. Να καταφέρουμε

να “σώσουμε” όσους το δυνατόν περισσότερους, γιατί

το να δεχθεί κάποιος να ζητήσει βοήθεια και μπει στα

προγράμματα είναι δύσκολο, αν δεν σε έχει εμπιστευθεί

και δεν έχει αποφασίσει ότι θέλει να ξεμπλέξει. Αν του

δείξεις και την άλλη πλευρά του νομίσματος, ότι είσαι

εκεί γι’ αυτόν, ότι τον στηρίζεις ακόμα και με τα λάθη

που κάνει, ότι τον αποδέχεσαι όπως δεν τον έχει απο-

δεχθεί κανείς, τότε ίσως καταφέρεις να τον “κερδίσεις”

και τον φέρεις μέσα στις δομές».

«Έχουμε καταφέρει μέχρι σήμερα να σώσουμε πολλά

άτομα, τους έχουμε δει να φτιάχνουν ξανά τη ζωή τους

από την αρχή και αυτό είναι για εμάς δικαίωση», μου

λένε με τη χαρά να λάμπει στα πονεμένα τους μάτια

γιατί όπως λένε: «Έχουμε χάσει και άλλους και ο πόνος

είναι μέσα μας... βλέπεις όμως ότι η απώλεια δεν αγγί-

ζει όσους είναι μαζί τους στο δρόμο, είναι η δική τους

αντίσταση συναισθηματικά για να μην τους πάρει από

κάτω… το προσπερνάνε και δεν το αναφέρουν καν...».

Μπορώ να πάρω ένα ακόμα γλυκό, ρωτάει μια κοπέ-

λα; Μόλις δώσουμε σε όλους, ευχαρίστως, της απαντά

η Κωνσταντίνα... να μη μείνει κανένας χωρίς...

Σοκ, κάποια στιγμή παγώνω, τα παιδιά το «πιάνουν»

και με κοιτάνε με στοργή... περνάει από μπροστά μου

ένα πιτσιρίκι, καλοντυμένο, πάνω από 15 με τίποτα, και

αυτό το παιδάκι είναι εξαρτημένο... ένα γιατί, ρε φίλε;

Με πληγώνει σαν μαχαιριά στην καρδιά και ένα δάκρυ τρέχει χωρίς να το καταλάβω. Αποστρέφω το βλέμμα

αλλού, να μη δείξω στα παιδιά ότι κιότεψα. Αυτοί έχουν τη δύναμη και το ζουν όλο αυτό κάθε βράδυ χρόνια τώρα και εγώ λύγισα με την πρώτη. Αναρωτιέμαι τι βλέπουν και τι ζουν κάθε μέρα αυτά τα παιδιά της ομάδας...

Θέλουν να βοηθήσουν, όμως αν ο άλλος δεν το αποφασίσει από μόνος του να ζητήσει βοήθεια, δεν μπορείς να τον βοηθήσεις, έχουν δίκιο. Ακόμα και αν τους πας με το ζόρι για απεξάρτηση, θα ξαναπέσουν στο ίδιο λούκι, αν δεν το έχουν αποφασίσει να το παλέψουν. Έτσι τα παιδιά του ΟΚΑΝΑ κάνουν αυτό που είναι καλύτερο. Παλεύουν και στέκονται καθημερινά δίπλα τους μέχρι να τους πείσουν ότι μπορούν να έχουν ένα καλύτερο αύριο και είναι εκεί να δώσουν βοήθεια μόλις καταστεί αναγκαίο.

Βλέπω τον Σωτήρη να μιλά με έναν από τους χρήστες πολύ σοβαρό και να κοιτάει προς την ομάδα. Πρέπει να πάει νοσοκομείο, όπως μας εξηγεί. Η ομάδα αμέσως συντονίζεται. Πρέπει να τον πάνε στη δομή φιλοξενίας,

να κάνει μπάνιο και να αλλάξει ρούχα και ο Αλέξανδρος, που έχει επωμισθεί τη συνοδεία ασθενών με σοβαρές

παθήσεις, θα τον πάει αύριο στο νοσοκομείο για τις

εξετάσεις του. Ο Ηρακλής στο υπνωτήριο θα φροντίσει

να κοιμηθεί εκεί για να είναι στην ώρα του το πρωί, να

μη χάσει το ραντεβού του με τον γιατρό.

«Η απεξάρτηση είναι νοιάξιμο, είναι ο άνθρωπος

που κουβαλάει μια ιστορία πόνου και εμείς πρέπει να

την ακούσουμε», μου λέει σύσσωμη ο ομάδα μετά το

πέρας της εξόρμησης, όταν όλοι κομμάτια από την κού-

ραση, το κρύο και την ψυχική πίεση κάθονται στη μεγάλη

αίθουσα σε έναν μεγάλο κύκλο και ανταλλάσσουν νέα

και απόψεις για να επισημάνουν τυχόν ελλείψεις τους

ή νέες προτάσεις ή κάτι που έπεσε στην αντίληψή τους

σχετικά με τα άτομα που προσήλθαν. Προσπαθούν με

λίγα λόγια να επαναφέρουν στη μνήμη τους και στη

συζήτηση όλη τη βραδιά γιατί από ακόμα και την πιο

μικρή λεπτομέρεια που μπορεί να κατέγραψαν μπορεί

να σωθεί μια ζωή ή να προλάβουν κανένα κακό.

Τους χαιρέτησα με την υπόσχεση να ξαναπάω μαζί

τους, πρωινό street work αυτή τη φορά, στις πιάτσες

της ηρωίνης. Εκεί τα πράγματα είναι σαφώς πιο σκληρά!

ΠΡΩ Ι ΣΤΗΝ ΗΡΩ Ι ΝΗ

Το σκέφτηκα και 2η και 3η φορά πριν το κάνω. Φέρ-

νοντας στη μνήμη μου αυτό που έζησα το βράδυ στην

πιάτσα με ελαφρά ναρκωτικά ήταν συγκλονιστικό.

Θαύμασα τη δύναμη των παιδιών του ΟΚΑΝΑ και τη

δουλειά που κάνει ο οργανισμός, παρόλη τη συναισθη-

ματική πίεση που βίωσα. Γιατί, για να είμαι ειλικρινής, με όλους και με τον εαυτό μου πρωτίστως, εκείνο το βράδυ επέστρεψα σπίτι με τεράστια συναισθηματική

φόρτιση, κάθισα μπροστά στην τηλεόραση για να ξεφύγει η σκέψη μου και δεν κατάφερα να κοιμηθώ όλο

το βράδυ. Την άλλη μέρα κατάλαβα ότι απλά την είχα

ανοιχτή μπροστά μου και δεν είχα καταφέρει να δω τίποτα, γιατί οι σκέψεις έτρεχαν σε χιλιάδες πράγματα

και μαζί με αυτές και τα μάτια μου από δάκρυα...

Η γνωριμία με τις ομάδες του ΟΚΑΝΑ με έκαναν

να νιώθω τεράστιο σεβασμό για το έργο τους. Αφού

μπορούν αυτοί, πρέπει να μπορώ κι εγώ, είπα, και το

νέο ραντεβού κλείστηκε.

Η προϊσταμένη του ΣΦΕΑ και συντονίστρια του Δι-

κτύου Άμεσης Πρόσβασης και οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια Ευαγγελία Λαγάκου μού φόρεσε το γιλέκο του ΟΚΑΝΑ και με είχε δίπλα της καθ’ όλη τη διάρκεια. Η

ομάδα δέχθηκε να τους βοηθήσω να γεμίσουν τα σακίδια με το φουλ κιτ ασφαλούς χρήσης που έχει σύριγγες, ταψάκι για την ηρωίνη, μαντιλάκια, προφυλακτικά κ.λπ.

που θα δίναμε στους χρήστες.

Φτάσαμε σε μια περιοχή λίγο πιο κάτω από την Ομόνοια, που στα νιάτα μου τη θυμάμαι να είναι στολίδι

της Αθήνα με υπέροχα νεοκλασικά κτίρια και να σφύζει από ζωή. Στον πεζόδρομο πολλοί ακόμα κοιμόντουσαν ανάμεσα στα χαρτόκουτα, που για προστασία από το κρύο τα έχουν κάνει αυτοσχέδια δωμάτια. Παρ’ όλη την κατάστασή τους με εξέπληξε η χαρά στα μάτια τους μόλις είδαν την ομάδα του ΟΚΑΝΑ. Με ευγένεια ήρθαν

και χαιρετούσαν και έπαιρναν το κιτ για να πάνε λίγο πιο πέρα, πίσω από τα αυτοκίνητα να κάνουν τη δόση τους. Κάποια στιγμή η Ευαγγελία με πήρε μαζί της προς αναζήτηση δύο κοριτσιών, της Αγγελικής και της Ελένης.

Κάθε φορά τους μιλάω και προσπαθώ να τις βοηθήσω

μου λέει. Είναι καλά κορίτσια, καίγεται η καρδιά μου... Από τα λεγόμενα της Ευαγγελίας κατάλαβα ότι χρειάζονταν βοήθεια, αλλά δεν έπαιρναν την απόφαση να τη ζητήσουν και φυσικά πού λόγος για να τις πιέσει να τη δεχθούν. Πηγαίνοντας πάνω-κάτω στον πεζόδρομο δεν τις βρήκαμε πουθενά, μέχρι που μας πλεύρισε ένα από τα παιδιά και μας είπε ότι δυστυχώς «έφυγαν». Τις πήγανε στο νοσοκομείο, αλλά δεν άντεξαν. Η Ευαγγελία προς στιγμήν λύγισε. Τα μάτια της γυάλισαν

από τα δάκρυα. Η απώλεια είναι μέρος της δουλειά της καθημερινά, αφού δουλεύει με ανθρώπους που «παίζουν» τη ζωή τους κορόνα-γράμματα και δεν το αποδέχονται για να βοηθηθούν, και παρ’ όλα αυτά ο πόνος κάθε φορά σε ξαφνιάζει.

Την απογοήτευση διαδέχθηκε αμέσως και μια αχτίδα φωτός, όταν ένα από τα παιδιά ζήτησε να επισκεφθεί τις δομές για να ενημερωθεί για τα προγράμματα. «Έστω

και ένας να σωθεί είναι νίκη». Αυτό μου ήρθε αμέσως στο μυαλό.

Στην ομάδα που ήλθε στο street work ήταν και δύο πολύ νεαρές κοπέλες αυτή τη φορά και μου έκανε εντύπωση. Τις ρώτησα πώς και ήρθαν στην ομάδα και μου αποκάλυψαν ότι σπουδάζουν Ψυχολογία, ζουν εκτός Αθηνών και ήρθαν να εκπαιδευτούν για να μπορούν να προσφέρουν μόλις πάρουν το πτυχίο τους. Χαμογέλασα με την καρδιά μου, η απάντησή τους ήταν το ουράνιο τόξο που θέλεις να δεις μετά την καταιγίδα!

ΘΕΣΣΑΛΟΝ Ι ΚΗ ΚΑΙ Π ΑΤΡΑ

Στην ομάδα το βράδυ που έλαβα μέρος στο street work είχαν προσαρτηθεί και εθελοντές από την Πάτρα και

τη Θεσσαλονίκη, που είχαν επισκεφθεί τις δομές του

ΟΚΑΝΑ για να εκπαιδευτούν. Τα παιδιά έκαναν πρώτα εκπαίδευση στο θεραπευτικό κομμάτι και στα θεωρητικά και στη συνέχεια ακολούθησαν την ομάδα του street work για να δουν και στην πράξη όσα διδάχθηκαν.

Όπως μου ανέφερε ο Παναγιώτης Παπαπαύλου, που ανήκει στο Θεραπευτικό Προσωπικό του ΟΚΑΝΑ της Πάτρας, το Κέντρο Ημέρας και οι υπηρεσίες Βραχείας Φιλοξενίας, απευθύνονται σε άστεγους χρήστες ψυχοδραστικών ουσιών που μένουν στο δρόμο ή δι-

|

ανυκτερεύουν σε Υπνωτήρια/Ξενώνες Φιλοξενίας. Το

νέο Υπνωτήριο προσφέρει ανακούφιση σε αυτούς τους

ανθρώπους, ενώ, σε συνδυασμό με το Κέντρο Ημέρας, μπορούν να έχουν ένα σημείο αναφοράς. «Πρόκειται

για μια μεταβατική δομή με πιο εύκολη πρόσβαση για

τους χρήστες από ό,τι ένας ξενώνας, η οποία έχει στόχο να τραβήξει τον άνθρωπο από το δρόμο», επισημαίνει ο Παναγιώτης συμπληρώνοντας:

«Στο Κέντρο Ημέρας, που διαθέτει λουτρά και πλυντήρια, οι άστεγοι χρήστες μπορούν να πλύνουν τα ρούχα τους και να κάνουν ατομικό λουτρό. Υπάρχουν χώροι φύλαξης των προσωπικών τους αντικειμένων

και χώροι όπου οι άστεγοι μπορούν να συζητήσουν, να παρακολουθήσουν τηλεόραση, αλλά και δυνατότητα σίτισης. Στο Υπνωτήριο ο άστεγος μπορεί να βρει ένα ασφαλές καταφύγιο για να κοιμηθεί, χωρίς ιδιαίτερες γραφειοκρατικές διαδικασίες. Εκτός από στέγη, τροφή, καθαριότητα, οι άνθρωποι βρίσκουν φροντίδα. Κάτι που

έλειπε από τη ζωή τους. Έχουν ψυχολογική υποστήριξη

εδώ. Από την άλλη, όμως, τους είναι πολύ δύσκολο, εκεί

που είχαν μάθει να είναι ελεύθεροι όλη τη μέρα, να

περιοριστούν σε ένα χώρο. Αλλά και για αυτούς είναι

το αντιστάθμισμα ότι έχουν όλο το υπόλοιπο, τη στέγη

και τη φροντίδα».

Το πρότυπο της Ρώμης

και η Villa Maraini

ΑΠΟΣΤΟΛ Η ΣΤΗ Ρ Ω ΜΗ

«Η φροντίδα ατόμων με προβλήματα που σχετίζονται

με τη χρήση ναρκωτικών αποτελεί θεμελιώδη αρχή για

εμάς από το 1976», επισημαίνει ο Dr. Massimo Barra,

ιδρυτής της Villa Maraini και πρώην μέλος της Διαρκούς Επιτροπής Κίνημα Ερυθρού Σταυρού Ερυθράς Ημισελήνου. Το «HEALTH Next Generation» βρέθηκε στη Ρώμη και στη Villa Maraini για να δει από κοντά τον τρόπο διαχείρισης των ατόμων με εθισμό στην ιταλική πρωτεύουσα, καθώς αποτελεί πρότυπο, αφού πάνω από 40 χρόνια βρίσκεται στην υπηρεσία των ασθενών-χρηστών, ενώ είναι από τα πρώτα κράτη που χορηγούσαν

naloxone πάνω από 30 χρόνια τώρα, όταν δεν ήταν ακόμα γνωστή η δραστική ουσία στο ευρύ κοινό. Στην Ιταλία η ναλοξόνη χορηγείται χωρίς ιατρική συνταγή από τα φαρμακεία, ενώ υπάρχει και πρόγραμμα εκπαίδευσης των αστυνομικών για να χορηγούν με μηχάνημα τη δόση στον χρήστη. Μόνο το 2021 έσωσαν κυριολεκτικά 48 άτομα από υπερβολική δόση. «Αναγνωρίζουμε το πρόβλημα αλλά δυστυχώς πολλοί είναι αυτοί που αρνούνται να εξεταστούν ή να μπουν στο πρόγραμμα. Έχουμε δυσκολία να τους πείσουμε ακόμα και στο να εξεταστούν για ηπατίτιδα C, η οποία αποτελεί μεγάλο κίνδυνο για τους χρήστες», εξηγεί ο Dr. Massimo Barra. Ο ίδιος εργάζεται στον τομέα της προσφοράς από παιδί, όπως αναφέρει: «Ξεκίνησα από πολύ μικρός ως εθελοντής του Ερυθρού Σταυρού και μεγαλώνοντας ήταν φυσικό επόμενο να σπουδάσω Ιατρική. Νομίζω ότι το κλειδί για όλα είναι απλά το νοιάξιμο για τον συνάνθρωπο».

Οι ομάδες εθελοντών του αντίστοιχου ΟΚΑΝΑ της

Ρώμης κάνουν περίπου ό,τι και στην Ελλάδα. Βγαίνουν καθημερινά για street work για να βοηθήσουν τους χρήστες και να τους προσφέρουν βοήθεια. Όπως μου εξήγησαν τα παιδιά της ομάδας, την οποία ακολούθησα μια μέρα στο street work, είναι πολύ διαφορετική η

Massimo Barra, Gabriele Mori, Αθανάσιος Θεοχάρης, Αθανάσιος Δημητριάδης.

αντιμετώπιση από άτομο σε άτομο. Όπως επίσης είναι

διαφορετική η αντιμετώπιση και στο άτομο που θα ζητήσει από μόνο του βοήθεια από κάποιον άλλο που ζει

στο δρόμο μεν, αλλά δεν θέλει να αλλάξει τον τρόπο

ζωής του. Η μεγαλύτερη δυσκολία όμως είναι τη νύ-

χτα, αλλά και τις περιόδους των εορτών. Για τα άτομα

που ζητούν βοήθεια έχουν ένα Κέντρο Υποδοχής, όπου

εκεί οι ειδικοί πρέπει να ανιχνεύσουν με κάθε τρόπο τις πιθανότητες θεραπείας τους. Αν δηλαδή κάποιος έχει έντονο το συναίσθημα να θεραπευθεί ή είναι κάτι παρορμητικό, για να ξέρουν πώς να τον πλησιάσουν συναισθηματικά και να τον αντιμετωπίσουν.

Η Villa Maraini βρίσκεται μέσα σε ένα τεράστιο ελεγχόμενο πάρκο, δίπλα από τον Ερυθρό Σταυρό και κάποια νοσοκομεία. Η φιλοσοφία της λειτουργίας της έγκειται στο ότι η εργασία παρέχει την ευκαιρία να δημιουργήσει μια ανθρώπινη σχέση με τον χρήστη ναρκωτικών. Επίσης, ότι πρέπει να ακούς και να αντιμετωπίζεις κάθε άτομο ως μια μοναδική οντότητα. Και, τέλος, να γνωρίζεις ότι οι χρήστες ναρκωτικών που ζητούν βοήθεια είναι άρρωστοι, όμως αυτοί που δεν μπορούν να ζητήσουν βοήθεια είναι δύο φορές πιο άρρωστοι. Προσφέ-

ρει ένα ευρύ φάσμα δυνατοτήτων προσαρμοσμένων

στις ατομικές ανάγκες και δυνατότητες, από υπηρεσίες

πολύ χαμηλού έως υψηλού ορίου. Μερικές από αυτές

είναι οι μονάδες έκτακτης ανάγκης, η επίσκεψη και βοήθεια στις φυλακές, η παροχή νυχτερινού καταφυγίου,

το κέντρο κλινικής, η θεραπευτική κοινότητα, η οικιστική κοινότητα για κατ’ οίκον περιορισμό, το πρόγραμμα εξωτερικών ασθενών, η μονάδα υποστήριξης οικογένειας, ο κοινωνικός συνεταιρισμός αποκατάστασης, η μονάδα HIV/HCV (Covid-19), η σχολική ομάδα πρόληψης, το εκπαιδευτικό κέντρο για τη μείωση της βλάβης που λειτουργεί από το 2004 και πολλά άλλα.

Το 2012 ως απάντηση στο αυξανόμενο επίπεδο χρήσης ναρκωτικών σε παγκόσμιο επίπεδο, προκειμένου να γίνει προσπάθεια ολοκληρωμένων προσεγγίσεων, η IFRC, ο Ιταλικός Ερυθρός Σταυρός και το Ίδρυμα Villa Maraini υπέγραψαν συμφωνία σχετικά με τη «Σύμπραξη

Εκπαίδευσης και Έρευνας RC/RC για την κατάχρηση ουσιών». Το 2016 έγινε η επίσημη αναγνώριση ως Εκπαιδευτικό Κέντρο της IFRC στον τομέα της κατάχρησης ουσιών και το 2017 το ίδρυμα Villa Maraini αναγνωρίστηκε επίσημα ως η Εθνική Υπηρεσία του Ιταλικού Ερυθρού Σταυρού για τον Εθισμό.

Ένα μεγάλο κομμάτι ενδιαφέροντος είναι οι φυλακισμένοι που εκτίουν τις ποινές τους μέσα στο ίδρυμα Villa Maraini, εργαζόμενοι και ενταγμένοι σε προγράμματα απεξάρτησης και επανένταξης στο κοινωνικό σύνολο. Ανάμεσά τους ο Oggey Magoryabanda που μας χαιρέτησε στα ελληνικά. Όπως μου είπε, γεννήθηκε στη Ρουάντα, αλλά η δύσκολη πολιτική κατάσταση της χώρας τούς ανάγκασε να πάνε στην Ουγκάντα και μετά στην Τανζανία, όπου έμεινε μέχρι τα 16 του. Τότε ανα-

Ettore Rossi, Philippe Garcia, Νικόλαος Αυγερινός, Αθανάσιος Θεοχάρης, Αθανάσιος Δημητριάδης, Ευαγγελία Λαγάκου, Μελίνα Κλεφτοδήμου, Αναστάσιος Τρακάκης, Nadia Gasbarrini.

γκάστηκε να εγκαταλείψει το σχολείο και να δουλέψει

για να συντηρήσει την ανύπαντρη μητέρα του και τη

μικρή του αδερφή, αφού ο πατέρας του είχε πεθάνει

όταν ήταν 4 ετών. Άρχισε να δουλεύει σε ένα ελληνικό

πλοίο και όταν έφτασε στην Ελλάδα αποφάσισε να

ζήσει εδώ, μεταξύ Αθήνας και Πειραιά, κάνοντας ό,τι

δουλειά έβρισκε. Εδώ γνώρισε τον Γιώργο, που, όπως

λέει, ήταν γι’ αυτόν ο μεγάλος αδελφός που δεν είχε.

Τον βοηθούσε να βρει δουλειά, όμως εν καιρώ τον

μύησε και στην ηρωίνη. «Αγάπησα την Ελλάδα, τους

Έλληνες, και τους αγαπώ ακόμα μέχρι σήμερα και η

αγάπη μου για την Ελλάδα δεν θα τελειώσει ποτέ.

Αλλά, δυστυχώς, πήρα την απόφαση να φύγω από

την Ελλάδα όταν άρχισα να ξυπνάω από τα ναρκω-

τικά και ήθελα να “καθαρίσω”, αλλά τότε δεν υπήρχε

υποστήριξη για έναν τοξικομανή και λαθρομετανάστη

σαν εμένα που δεν έχει οικογένεια εκεί. Ήθελα να πάω

σχολείο για να δουλέψω και να αλλάξω τη ζωή μου, αλλά αυτό ήταν αδύνατο. Η Ελλάδα εκείνη την εποχή

δεν έδινε δεύτερη ευκαιρία σε έναν ξένο που είχε κάνει

λάθος να ξαναφτιάξει τη ζωή του και να αποκαταστή-

σει ξανά την αξιοπρέπειά του. Αν συνέχιζα να μένω

στην Ελλάδα η ζωή μου θα ήταν δύσκολη και κινδύνευα

να παραμείνω τοξικομανής και πιθανός έμπορος. Έτσι

έφυγα για τη Ρώμη. Ζω εδώ 15 χρόνια, είμαι πολύ καλά ενσωματωμένος τώρα, όμως, όταν πρωτοήρθα, είχα ακόμη υποτροπή ως εξαρτημένος και με συνέλαβαν για

πώληση ναρκωτικών. Στη φυλακή άρχισα να πηγαίνω στην ψυχολογική ομάδα του ιδρύματος Villa Maraini και μπήκα στη θεραπεία με μεθαδόνη, ενώ ξεκίνησα να σπουδάζω. Έπειτα από κάποιο διάστημα παρακολούθησης οι γιατροί του ιδρύματος μου έδωσαν ως εναλλακτική λύση να ζήσω στο κέντρο κράτησης του ιδρύματος, όπου μπήκα στο πρόγραμμα αποκατάστασης, συνέχισα τις σπουδές μου και ξεκίνησα μια νέα ζωή χωρίς ναρκωτικά. Χάρη στον Δρα Massimo Barra και την ομάδα του, τώρα εργάζομαι με πλήρη απασχόληση στο εναλλακτικό κέντρο κράτησης Villa Maraini ως κοινωνικός διαμεσολαβητής. Η Villa Maraini

έγινε η οικογένειά μου και η Ρώμη και η Ιταλία το σπίτι μου. Μου λείπει Ελλάδα, γι’ αυτό είμαι χαρούμενος

που ήρθα σε επαφή με τον ΟΚΑΝΑ, τον θετικό πλέον ελληνικό οργανισμό, και τους ανθρώπους του, που, όπως είδα, αντιμετωπίζουν πλέον τους εξαρτημένους με ενσυναίσθηση και ανθρωπιά και ελπίζω να έρθω στην Ελλάδα για δουλέψω εθελοντικά για ένα διάστημα, καθώς η εθελοντική βοήθεια σε τοξικομανείς έγινε για μένα αποστολή ζωής».

ΜΙΑ ΑΓΚΑΛΙ Α ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΚΑΙ ΟΙ Ν ΕΟΙ Φ Ι ΛΟΙ Δεν ξέρω αν θα μείνει κάτι στον κόσμο από αυτό το ρεπορτάζ, ένα είναι σίγουρο, εμένα θα μου μείνουν

αξιόλογοι νέοι φίλοι που υπόσχομαι στον εαυτό μου να είμαι δίπλα τους να βοηθώ σε ό,τι χρειαστούν. Ο Σωτήρης, ο Ηρακλής, η Βαγγελιώ, ο Νίκος, η Κωνσταντίνα, η Πόπη, ο Αλέξανδρος, ο Ανδρέας, ο Γεράσιμος, ο Παναγιώτης, η Μελίνα, η Ευαγγελία, ο Θανάσης, ο Τάσος, ο Νίκος και ο άλλος Θανάσης είναι τα παιδιά του ΟΚΑΝΑ, οι γιατροί, η διοίκηση, όλοι αυτοί που άνοιξαν την αγκαλιά τους και με υποδέχθηκαν με χαμόγελα και ελπίδα, σκεφτόμουν καθώς πήγαινα στις δομές φορτωμένη με σακούλες με ρούχα και κλινοσκεπάσματα. Ρούχα και παπούτσια, ακόμα και εσώρουχα και κλινοσκεπάσματα, καθαρά και καθημερινής χρήσης, για να έχουν να δίνουν στους χρήστες.

Όσοι μπορείτε να προσφέρετε μη διστάσετε. Μην ξεχνάτε ότι οι χρήστες και οι άνθρωποι που ζουν στους δρόμους είναι δικοί μας άνθρωποι. Είναι κομμάτι της κοινωνίας μας και αντί να στρέφουμε το βλέμμα είναι καλύτερα να κοιτάξουμε με ενδιαφέρον. Η παραμικρή βοήθεια είναι αχτίδα φωτός. Κανείς μας δεν είναι στο απυρόβλητο σε αυτή τη ζωή. Όπως έλεγε ο παππούς μου, «μπάλα είναι και γυρίζει». Ποτέ δεν ξέρεις τι θα σου ξημερώσει. Όταν προσφέρεις, η ίδια η ζωή, ο Θεός, το σύμπαν, όπως θέλετε πείτε το, σου το φέρνει πίσω! ■

Η ΓΕΝΙΚ Η ΚΛΙΝΙΚ Η ΤΟΥ ΙΑΣΩ αποτελεί την πρώτη επιλογή στην κορυφαία φροντίδα για άνδρες και γυναίκες

κάθε ηλικιακής ομάδας. Παρέχει ολοκληρωμένες υπηρεσίες υγείας, ακολουθώντας τις πιο σύγχρονες μεθόδους

διάγνωσης και θεραπείας. Βασική προτεραιότητα είναι

η ασφάλεια των ασθενών από την πραγματοποίηση

της πιο απλής εξέτασης μέχρι την αντιμετώπιση του

πιο σύνθετου προβλήματος υγείας. Διαθέτει τον πλέον

σύγχρονο ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό σε άνετες και

μοντέρνες εγκαταστάσεις και στελεχώνεται από κορυφαίους ιατρούς όλων των ειδικοτήτων.

Η υγεία του κάθε άνδρα βρίσκεται στο επίκεντρο τόσο

για προληπτικές εξετάσεις όσο και για κάθε πρόβλημα

υγείας. Η πραγματοποίηση του απαραίτητου προληπτικού

ελέγχου σε ετήσια βάση σίγουρα δημιουργεί ασφάλεια

και την αίσθηση ελέγχου της υγείας κάθε άνδρα, καθώς

η πρόληψη πάντα είναι η καλύτερη θεραπεία! Η Γενι-

κή Κλινική του ΙΑΣΩ διαθέτει Εξωτερικά Ιατρεία όλων

των ειδικοτήτων και υπερσύγχρονο τμήμα Check-Up με

εξειδικευμένα πακέτα healthUp Μen όπως:

• healthUp MEN BASIC: Βασικές αιματολογικές εξε-

τάσεις και ιατρική αξιολόγηση. Συστήνεται για νεαρές ηλικίες ανδρών έως 30 ετών.

• healthUp MEN ADVANCED: Αιματολογικός και απεικονιστικός έλεγχος και εξέταση από οφθαλμίατρο, ΩΡΛ και παθολόγο. Συστήνεται για άνδρες ηλικίας 30-40 ετών.

• healthUp MEN PLUS: Πλήρης αιματολογικός και απεικονιστικός έλεγχος και εξέταση από οφθαλμίατρο, ΩΡΛ, καρδιολόγο και παθολόγο. Συστήνεται για άνδρες ηλικίας 40 ετών και άνω.

• healthUp PROSTATE: PSA, Free PSA, υπερηχογράφημα προστάτη, ουρολογική εξέταση. Συστήνεται για άνδρες ηλικίας 40 ετών και άνω.

• healthUp CARDIO για την πλήρη εικόνα της κατάστασης της καρδιάς.

• healthUp DIABETES για τον πλήρη έλεγχο του διαβήτη.

• healthUp LIPID για τον έλεγχο της χοληστερόλης.

Το νοσοκομείο διαθέτει μεγάλη εμπειρία στην αντιμε-

τώπιση απαιτητικών γαστρεντερολογικών περιστατικών, όπως Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη Νοσήματα του Εντέρου, Νοσήματα του Ανωτέρου και Κατωτέρου Πεπτικού, Λειτουργικές Διαταραχές Πεπτικού, Ηπατικά Νοσήματα και Νοσήματα των Χοληφόρων, Παγκρεατικά Νοσήματα. Η άρτια εξοπλισμένη Ενδοσκοπική Μονάδα προσφέρει

υψηλού επιπέδου υπηρεσίες υγείας για τη διάγνωση και τη θεραπεία όλων των παθήσεων του γαστρεντερολογικού και του αναπνευστικού συστήματος.

Η Καρδιολογική Κλινική-Επεμβατική Καρδιολογία και τα εξειδικευμένα εργαστήρια συμβάλλουν στη διάγνωση και τη θεραπεία των νοσηλευομένων και των εξωτερικών καρδιολογικών ασθενών. Το Καρδιολογικό Ρυθμολογικό Κέντρο είναι ένα πρότυπο κέντρο για τη διάγνωση και τη θεραπεία των καρδιακών αρρυθμιών και τη διαχείριση εμφυτεύσιμων καρδιακών συσκευών.

Το Ηλεκτροφυσιολογικό Εργαστήριο διαθέτει τον αρτιότερο υλικοτεχνικό εξοπλισμό και το Τμήμα Υπερηχοκαρδιογραφίας παρέχει εξειδικευμένες υπηρεσίες για τη διάγνωση και αντιμετώπιση καρδιαγγειακών και θωρακικών παθήσεων.

Ολοκληρωμένες υπηρεσίες υγείας

και στους άνδρες για προληπτικές

εξετάσεις και θεραπείες!

Η Γενική Κλινική του ΙΑΣΩ έχει τη δυνατότητα να αντιμετωπίζει το σύνολο των ουρολογικών παθήσεων, όπως Ουρολογική Ογκολογία, Καλοήθη Υπερπλασία Προστάτη, Επανορθωτική Ουρολογία, Νευροουρολογία-Ουροδυναμική, Ακράτεια Ούρων, Ανδρολογία-Υπογονιμότητα, Λιθίαση Ουροποιητικού κ.ά.

Επιπρόσθετα, η Μονάδα Παθολογικής Ογκολογίας στελεχώνεται από ειδικά εκπαιδευμένο νοσηλευτικό προσωπικό και λειτουργεί με τις πλέον σύγχρονες συνθήκες, όσον αφορά στην ημερήσια νοσηλεία για χορήγηση χημειοθεραπευτικής αγωγής, αλλά και στη νοσηλεία για τη διάγνωση και θεραπεία των κακοήθων νεοπλασμάτων.

εργονομικό σχεδιασμό και τελευταίας γενιάς βρογχοσκόπια υψηλής ευκρίνειας (HD), καθώς και βρογχοσκοπήσεις με τη χρήση ενδοβρογχικού υπερήχου (EBUS).

Οι Παθολογικές Κλινικές του ΙΑΣΩ Γενική Κλινική ακολουθούν τα πρότυπα κορυφαίων νοσοκομείων του εξωτερικού και εφαρμόζουν σύγχρονα ιατρικά πρωτόκολλα και διαδικασίες.

Η Γενική Κλινική του ΙΑΣΩ καλύπτει όλο το εύρος των ορθοπαιδικών παθήσεων που χρήζουν χειρουργικής αντιμετώπισης, όπως ολική αρθροπλαστική γόνατος και ισχίου, μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική γόνατος, αθλητικές κακώσεις, αρθροσκοπική χειρουργική γόνατος, ώμου, ισχίου, ποδοκνημικής και καρπού, παραμορφώσεις άκρου ποδός, τραυματολογία - αντιμετώπιση καταγμάτων. Στις περιπτώσεις αρθρίτιδας ισχίου εφαρμόζεται SuperPath

Αρθροπλαστική Ισχίου, μια εξαιρετικά σύγχρονη μέθοδος, που υπόσχεται ταχεία και χωρίς πόνο ανάρρωση. H Κλινική Ενδοσκοπικής & Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής Σπονδυλικής Στήλης (MISS) αποτελεί πιστοποιημένο Κέντρο Αριστείας (Center of Excellence) στον τομέα ενδοσκοπικής χειρουργικής σπονδυλικής στήλης. Το Τμήμα Ιατρικών Απεικονίσεων καλύπτει όλο το φάσμα των ιατρικών απεικονίσεων και επεμβατικών εξετάσεων, όπως Ακτινολογικό - Ακτινοσκοπικό Τμήμα, Αξονική Τομογραφία, Μαγνητική Τομογραφία, Μέτρηση Οστικής Πυκνότητας, Υπερηχογραφία, Επεμβατική Ακτινολογία κ.ά. Μία από τις πιο σημαντικές προτεραιότητες στη Γενική Κλινική του ΙΑΣΩ είναι ο Τομέας της Τεχνολογίας και της Καινοτομίας. Ξεχωρίζουν οι νέες ψηφιακές χειρουργικές αίθουσες, ο Εξωσωματικός Λιθοτρίπτης Modulith SLX F2 CONNECT, το ρομποτικό σύστημα Da Vinci Χi, ο Γραμμικός Επιταχυντής Elekta Versa HD™ στο Κέντρο Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας. Το υπερσύγχρονο σύστημα νευροπλοήγησης για νευροχειρουργικές επεμβάσεις, StealthStation S8 με 3D real time απεικόνιση, η πρότυπη Μονάδα Βρογχοσκοπήσεων και η μεγαλύτερη κεντρική αποστείρωση που υπάρχει σε ελληνικό νοσοκομείο με υπερσύγχρονο εξοπλισμό.

Πολύ σημαντικό να αναφερθεί ότι η Γενική Κλινική του ΙΑΣΩ μπορεί να αντιμετωπίσει επείγοντα περιστατικά και εφημερεύει 24/7, 365 ημέρες.

Το νοσοκομείο παρέχει ολοκληρωμένες υπηρεσίες

στους ασθενείς για όλες τις πνευμονολογικές παθήσεις.

Η χρήση εξοπλισμού τεχνολογίας αιχμής και η εφαρμογή

σύγχρονων μεθόδων εγγυώνται την ορθή και την άμεση αντιμετώπιση χρόνιων και οξέων καταστάσεων του

αναπνευστικού συστήματος. Διαθέτει Ιατρείο Διακοπής

Καπνίσματος, Ιατρείο Μελέτης Υπνου, καθώς και πρότυπη

Μονάδα Βρογχοσκοπήσεων όπου πραγματοποιούνται

βρογχοσκοπήσεις για διαγνωστικούς και θεραπευτικούς

λόγους σε υπερσύγχρονη αίθουσα ενδοσκοπήσεων με

• ΙΑΣΩ Γενική Κλινική - Διεύθυνση: Λεωφόρος Κηφισίας 37-39, Μαρούσι, 15123

• Το τμήμα Check-Up λειτουργεί από τη Δευτέρα έως την Παρασκευή, 08:00-15:00, τηλ. επικοινωνίας: 201 6383090 & 210 6383091, e-mail: checkup@iaso.gr

• Τα Εξωτερικά Ιατρεία λειτουργούν από τη Δευτέρα έως την Παρασκευή, 09:00-15:00, τηλ. επικοινωνίας: 201 6383090 & 210 6383091, e-mail: outpatient@iaso.gr

• Τηλέφωνο επικοινωνίας για το Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών, 210 6383081 ■

ΙΩ

ΝΝΑ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ-ΚΟΥΤΑΒ Α

Διευθύντρια GIVMED

Συνέντευξη στην ΑΝΘΗ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ

στο φάρμακο για τις κοινωνικά ευπαθείς ομάδες, διευκολύνοντας, μεταξύ άλλων, τη δωρεά φαρμάκων.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝ Α ΓΚΗ ΠΟΥ Ω ΘΗΣΕ στη δημιουργία μιας

σημαντικής τεχνολογικής οργάνωσης με την ονομασία

GIVMED μας μιλά η διευθύντρια του οργανισμού Ιω-

άννα Δημητρακοπούλου-Κουταβά, εξηγώντας μας ότι

ο στόχος είναι ένας, η πρόσβαση όλων των ευπαθών

ομάδων της κοινωνίας μας στη θεραπεία.

— Ποια ήταν η ιδέα πίσω από τη δημιουργία του

GIVMED;

Το 2016, ο Θανάσης Βράτιμος, ιδρυτής του GIVMED,

έχασε τον παππού του. Βρέθηκαν έτσι στη διάθεσή

του πολλά κουτιά φαρμάκων μεγάλης αξίας. Συνειδη-

τοποίησε τότε, εν μέσω οικονομικής κρίσης, πως δεν

υπήρχε ένας ασφαλής, διαφανής και απλός τρόπος να

δωρίσει τα φάρμακα αυτά, που ήταν απαραίτητα σε

ευπαθή άτομα. Έχοντας τεχνολογικό background, δη-

μιούργησε το GIVMED, μία τεχνολογική, ανθρωπιστική

οργάνωση, με όραμα την εξασφάλιση της πρόσβασης

— Τι όγκος φαρμάκων, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχετε, πετιούνται στα σκουπίδια κάθε χρόνο στη χώρα μας; Σύμφωνα με τεχνική έκθεση του ΙΦΕΤ (2019), εκτιμάται πως κάθε χρόνο καταλήγουν στα σκουπίδια φάρμακα αξίας ενός δισεκατομμυρίου ευρώ. Γνωρίζουμε, επίσης, από έρευνα που διεξήγαγε το GIVMED σε συνεργασία με τους Φαρμακοποιούς του Κόσμου (2017) πως το 28% των συμπολιτών μας δώρισε φάρμακα στο διάστημα των 12 τελευταίων μηνών. Τα φάρμακα που λήγουν στα σπίτια όλων μας, εκτός του ότι θα μπορούσαν, πριν λήξουν, να έχουν δωρηθεί σε άτομα που τα έχουν ανάγκη, μολύνουν το περιβάλλον και χάνουν την οικονομική τους αξία. Το πρόβλημα των περισσευούμενων φαρμάκων έχει συνεπώς πολλαπλές αρνητικές επιπτώσεις, σε περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο.

Το θετικό, από την άλλη, είναι πως όταν οι άνθρωποι στην Ελλάδα ενημερώνονται πως μπορούν να δωρίσουν φάρμακα, υπάρχει μεγάλη θετική ανταπόκριση και περισσότερες δωρεές φαρμάκων!

— Πώς μπορεί να βοηθήσει ο πολίτης να μη γίνεται σπατάλη και να «πιάσουν» τόπο τα σκευάσματα που έχει σπίτι του; Είναι απλό! Αρκεί να επισκεφθεί το κοντινότερο σημείο δωρεάς φαρμάκων κοντά του/της και να δωρίσει τα φάρμακα που δεν χρειάζεται πια. Το GIVMED παρέχει σχετική καθοδήγηση και πληροφορίες μέσω του givmed.org και τηλεφωνικά στο 210 3007222. Σε συνεργασία με ιδιωτικές εταιρείες, το GIVMED

ΣΤ ΟΧΟΣ ΜΑΣ Η ΠΡ ΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟ ΦΑ ΡΜΑΚΟ ΓΙΑ ΟΛΕΣ

ΤΙΣ ΕΥΠΑΘΕ Ι Σ ΟΜ Α ΔΕΣ!

διοργανώνει επίσης δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, μέσω των οποίων, συλλογικά, οι εργαζόμενοι δωρίζουν τα φάρμακα που δεν χρειάζονται πια, ενώ ενημερώνονται, και μέσω μιας διαδραστικής παρουσίασης, σε σχέση με το ζήτημα της πρόσβασης στο φάρμακο.

Εκτός από φάρμακα, μέσω του GIVMED όλοι μπορούμε να δωρίσουμε και προϊόντα υγείας, όπως ορθοπαιδικά είδη και βοηθήματα βάδισης, παραφάρμακα, υγειονομικό υλικό, ιατρικές συσκευές και άλλα αναλώσιμα. Σε κάθε περίπτωση, όταν ένας ιδιώτης δωρίσει φάρμακα, τα δωρηθέντα παραλαμβάνονται

και ελέγχονται από τους υπεύθυνους φαρμακοποιούς

των κοινωφελών φορέων στα οποία δωρίζονται. Κάποια φάρμακα, όπως παραδείγματος χάρη τα ληγμένα, αλλοιωμένα φάρμακα ή φάρμακα ψυγείου, δεν δωρίζονται. Λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά είναι διαθέσιμες στο givmed.org.

— Πού ακριβώς συμβάλλει το GIVMED;

To GIVMED συμβάλλει στη λύση του προβλήματος της πρόσβασης στο φάρμακο ολιστικά. Πρώτα και κύρια, το GIVMED έχει δημιουργήσει και συντονίζει ένα ψηφιακό δίκτυο δωρεάς φαρμάκων, στο οποίο συμμε-

τέχουν 175 κοινωφελείς φορείς από όλη την Ελλάδα, όπως κοινωνικά φαρμακεία, γηροκομεία, δομές για παιδιά, ΑμεΑ, πρόσφυγες και μετανάστες. Οι φορείς αυτοί έχουν δωρεάν πρόσβαση στις τεχνολογίες του

GIVMED, μέσω των οποίων μπορούν να καταγράφουν

τις ανάγκες και το περίσσευμά τους σε φάρμακα, να δωρίζουν φάρμακα σε άλλους φορείς και να παραλαμβάνουν δωρεές. Πολύ σημαντική είναι η συμβολή

της ACS Courier, που παρέχει δωρεάν μεταφορές των δωρηθέντων, από φορέα σε φορέα.

Επίσης, το GIVMED σχεδιάζει και υλοποιεί προγράμματα και καμπάνιες, ώστε να ενημερώνει και να ευαισθητοποιεί το ευρύ κοινό σχετικά με το ζήτημα της πρόσβασης στο φάρμακο και τη δωρεά φαρμάκου.

Επίσης, παρέχει εκπαιδεύσεις σε επαγγελματίες υγείας και ευπαθείς ομάδες σχετικά με το φάρμακο. Τέλος, υλοποιεί δράσεις για τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου σχετικά με την πρόσβαση στο φάρμακο, ώστε οι κοινωνικά ευπαθείς ομάδες να αποκτήσουν πρόσβαση

στα φάρμακα που χρειάζονται.

Στόχος μας, λοιπόν, είναι η πρόσβαση στο φάρμακο να καταστεί δεδομένη για όλες τις ευπαθείς ομάδες, χωρίς να είναι απαραίτητη η διαμεσολάβηση του GIVMED.

— Ποιοι άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση στα φάρμακα που χρειάζονται; Παρά τις σχετικές κοινωνικές πολιτικές, οι κοινωνι-

κά ευπαθείς ομάδες συνεχίζουν να μην έχουν πλήρη πρόσβαση στο φάρμακο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ., o πληθυσμός που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικό αποκλεισμό στην Ελλάδα ανέρχεται σε 2.971.200 άτομα. Σε συνδυασμό με την ενεργειακή κρίση, το ζήτημα του προσφυγικού και τον πόλεμο στην Ουκρανία, ακόμα περισσότερα άτομα που διαμένουν στην Ελλάδα δυσκολεύονται να καλύψουν τις ανάγκες τους σε φάρμακα.

Παραδείγματος χάρη, οι ηλικιωμένοι με πολύ χαμηλό ή μηδενικό εισόδημα και προβλήματα υγείας συχνά αδυνατούν να ανταποκριθούν στη δαπάνη συμμετοχής, αλλά και σε αναγκαία υλικά που δεν καλύπτονται (υλικά κατακλίσεων, καθετήρες κ.λπ.). Επίσης, μονογονεϊκές οικογένειες με ιδιαίτερο νόσημα

του παιδιού, που απαιτεί τη λήψη σκευασμάτων μη συνταγογραφούμενων, όπως οι βιταμίνες, ή τη χρήση υλικών, όπως πεταλούδες, που έχουν σοβαρό οικονομικό βάρος.

— Με ποιους κοινωνικούς φορείς συνεργάζεται το GIVMED;

Το GIVMED συνεργάζεται με 175 κοινωφελείς φορείς από όλη την Ελλάδα, με τη συνεργασία των οποίων συντονίζει δωρεές φαρμάκων για ευπαθείς ομάδες.

Ανάμεσα στους φορείς αυτούς υπάρχουν 75 κοινωνικά φαρμακεία, αλλά και γηροκομεία, δομές για παιδιά, πρόσφυγες ή μετανάστες, φορείς που υποστηρίζουν

ΑμεΑ, ψυχικά ασθενείς ή απόρους. Παραδείγματα φορέων που συμμετέχουν στο δίκτυο του GIVMED είναι το Κέντρο Υποδοχής και Αλληλεγγύης Δήμου Αθηναίων, τα Κοινωνικά Φαρμακεία Ζωγράφου και Κέρκυρας, ο Ερυθρός Σταυρός, αλλά και το CMA, οργάνωση που ωφελεί μετανάστες και πρόσφυγες στη Λέσβο.

Μέσα από το GIVMED, δωρίζονται φάρμακα και σε δημόσιες δομές, όπως νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας. Τέλος, το GIVMED συντονίζει δωρεές φαρμάκων και για έκτακτες ανάγκες ή φυσικές καταστροφές, όπως παραδείγματος χάρη σε θύματα του πολέμου στην Ουκρανία ή στο παρελθόν όταν έχουν υπάρξει ανάγκες λόγω πυρκαγιών στην Ελλάδα. Αυτή την περίοδο, παρακολουθώντας τα τρομακτικά συμβάντα στην Τουρκία και τη Συρία, είμαστε στη διαδικασία διερεύνησης τρόπων να δωρίσουμε φάρμακα σε δομές στην περιοχή, με τη βοήθεια και άλλων κοινωνικών φορέων.

— Οι φαρμακευτικές εταιρείες πώς συμβάλλουν στον αγώνα σας;

Μέχρι τώρα, 34 φαρμακευτικές εταιρείες, όπως η FarmaSyn S.A., αλλά και εταιρείες προϊόντων υγείας

όπως η APIVITA, έχουν δωρίσει φάρμακα και προϊόντα υγείας, από το περίσσευμά τους, μέσω του GIVMED.

Η συμβολή των φαρμακευτικών εταιρειών έχει μεγά-

λη βαρύτητα, καθώς με τις δωρεές τους καλύπτονται

ανάγκες χιλιάδες ωφελουμένων ετησίως. Επίσης εγκα-

θιδρύουν τη δωρεά φαρμάκων ως μία καλή πρακτική

στο πεδίο της Υγείας σε μακροπρόθεσμη βάση, πράγ-

μα πολύ καίριο, δεδομένων των μεγάλων αναγκών που υπάρχουν και σε φάρμακα και σε προϊόντα υγείας.

— Τι ανάγκες υπάρχουν τις οποίες προσπαθεί να καλύψει το GIVMED;

Δυστυχώς, οι ανάγκες παραμένουν τεράστιες και σε φάρμακα, αλλά και σε προϊόντα υγείας. Από τα δε-

ΙΩΆΝΝ Ά ΔΗΜΗΤΡΆ ΚΌ Π ΌΥΛΌΥ-ΚΌΥΤΆ ΒΆ

δομένα που συλλέγουμε υπολογίζουμε πως μόνο στους κοινωφελείς φορείς του δικτύου του GIVMED, οι ετήσιες ανάγκες ανέρχονται σε εκατοντάδες χιλιάδες κουτιών φαρμάκων. Παρά τις μεγάλες δυσκολίες, η ανταπόκριση φαρμακευτικών και άλλων εταιρειών, ιδιωτών, αλλά και η συνεργασία των κοινωφελών φορέων μάς κάνουν αισιόδοξους για το μέλλον.

Σας ευχαριστούμε πολύ για τη συνέντευξη αυτή, μέσα από την οποία ελπίζουμε και οι αναγνώστες/ριες του «Health Next Generation» να γίνουν φίλοι/ες του GIVMED, δωρίζοντας τα φάρμακα που δεν χρειάζονται πια! ■

Η Ιωάννα Δημητρακοπούλου-Κουταβά ανέλαβε τη διεύθυνση του GIVMED τον Μάρτιο του 2022. Στο παρελθόν, έχει εργαστεί μεταξύ των ετών 2014-2020 στο CERN, στην Ελβετία, κυρίως σε θέματα διαφορετικότητας και συμπερίληψης στο χώρο εργασίας και επικοινωνίας. Μετά την αποφοίτησή της στη Διοίκηση Επιχειρήσεων από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Άθηνών, καλλιέργησε το ενδιαφέρον της για τις κοινωνικές επιστήμες, παρακολουθώντας σχετικές επαγγελματικές εκπαιδεύσεις. Επίσης, έχει εργαστεί εθελοντικά σε πολλαπλές πολιτιστικές και ανθρωπιστικές οργανώσεις.

Social media του GIVMED

facebook.com/givmed • instagram.com/givmed_share_medicine • linkedin.com/company/givmed • twitter.com/GIVMED1 • website: givmed.org

παθήσεις των νεφρών και

αποβολής των ούρων δημιουργεί στο σώμα διάφορα άλλα συμπτώματα, ακόμα και αν το υπόλοιπο σώμα είναι υγιές, γράφει ο Αρεταίος.

Περιγράφει δε τη συμπτωματολογία των κολικών του νεφρού: πόνο στην πλάτη κατά μήκος της σπονδυλικής

στήλης, ναυτία, έμετο, δυσχέρεια στην αποβολή των ούρων παρά την αίσθηση ότι η κύστη είναι γεμάτη. Σε κάποιες περιπτώσεις αναφέρει και πυρετό, προφανώς

Γράφει ο ΓΕΡΑ ΣΙΜΟΣ Α. ΡΗΓΑΤΟΣ, ιατρόςσυγγραφέας, άμ. επίκ. καθηγητής Ιατρικής

και επίτ. δρ Παιδαγωγικού Τμήματος Δ.Ε. Πανεπιστημίου Αθηνών.

Ο ΑΡΕΤΑΙΟΣ, ο επιλεγόμενος λόγω της καταγωγής του

Καππαδόκης, έζησε κατά τον 1ο αιώνα μ.Χ. και άσκησε

την Ιατρική στην Αίγυπτο, στη Συρία και τελικά στη Ρώμη.

Δεν μας είναι πολλά πράγματα γνωστά για τη ζωή του.

Από τα σωζόμενα όμως έργα του διαπιστώνεται ότι

ήταν ιδιαιτέρως αξιόλογος γιατρός, που απέδιδε μεγά-

λη σημασία στην ανατομική κατασκευή των οργάνων.

Ήταν επίσης πολύ μεθοδικός και ως συγγραφέας. Στα

δύο από τα τέσσερα σωζόμενα βιβλία του εξετάζει τα

αίτια και τις κλινικές εκδηλώσεις των διαφόρων νοσημάτων, πρώτα των οξέων και χωριστά των χρονίων.

Στα άλλα δύο βιβλία του, με την ίδια σειρά και μέθοδο, αναφέρεται στη θεραπεία των νοσημάτων αυτών. Ας

εξετάσουμε εδώ, με την οικονομία που απαιτεί ο χώρος,

τα αναφερόμενα στις οξείες παθήσεις των νεφρών.

«Επίκαιρον δε αυτέων το έργον», γράφει, «η τε διάκρισις των ούρων από του αίματος και η απόκρισις».

Είναι , δηλαδή, σπουδαίο το έργο τους γιατί αποχωρίζουν

τα ούρα από το αίμα και τα απεκκρίνουν έξω από το ανθρώπινο σώμα. Η ουσιαστική αυτή λειτουργία μπορεί

να διαταραχθεί από την παρουσία λίθων στο νεφρό, από αιμάτωμα ή από φλεγμονή. Αυτή η παρεμπόδιση της

από την επιμόλυνση των ούρων που δεν μπορούν να αποβληθούν κ.λπ. Αναφέρει επίσης το πιο χαρακτηριστικό ίσως στοιχείο του κολικού, την αυτόματη μείωση των συμπτωμάτων που ακολουθείται από νέα έξαρση κ.ο.κ.: «...σμικρόν επανήκε των πόνων είτα ες τα αυτά παλινδρομέες». Αλλά η πλειονότητα των ασθενών θεραπεύεται από τον κολικό είτε διότι η πέτρα κινουμένη πέφτει στην κύστη είτε διότι προκαλείται διαπύηση και σταδιακή

αποβολή του πύου ή/και του λίθου. Πιο σοβαρά γίνονται τα πράγματα αν η δυσχέρεια της αποβολής των ούρων χρονίσει ή αν σταματήσει τελείως η ούρηση. Άλλοτε, σπανίως, μπορεί να εμφανισθεί αθρόα αιμορραγία και επί πολλές μέρες, ώστε να είναι σε κίνδυνο η ίδια η ζωή του ασθενούς: «...εξερράγη ποτέ αίμα από των νεφρών πολλόν αθρόον, και πολλήσι ημέρησι ξυνεχές έρρεε...».

Ακόμα πιο επικίνδυνες από τις παθήσεις των νεφρών θεωρεί ο Αρεταίος τις παθήσεις της κύστης, είτε αυτές δηλώνουν τοπικό πρόβλημα είτε αποτελούν έκφραση άλλων νοσημάτων. Διότι αν κάποιος λίθος ή θρόμβος ή άλλο αίτιο εσωτερικό ή εξωτερικό αποφράξει το όργανο και αποκλείσει την αποβολή των ούρων, μπορεί να επέλθει ακόμα και ο θάνατος. Μεταξύ δε των αιτίων που αποκλείουν την αποβολή των ούρων ο Αρεταίος επισημαίνει για τους άνδρες τα μορφώματα της τελικής μοίρας του εντέρου: «Επ’ ανδρών δε το έσχατον, το ευθύ, το παράμηκες έντερον».

Γράφει ακόμα ότι προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει και η επίμονη αναστολή της ούρησης, η συγκράτησή τους από ντροπή, όταν κάποιος βρίσκεται σε συλλόγους, συνελεύσεις, συμπόσια και άλλες ανάλογες περιστάσεις. Η μεγάλη διάταση της κύστης την κάνει να χάσει την ικανότητά της να συστέλλεται, ώστε να αποβάλλει

τον Καππαδόκη!

τα ούρα. Αυτή

η κατακράτηση των ούρων, η επίσχεση, προκαλεί σοβαρά ενοχλήματα, όπως διόγκωση του

κάτω μέρους της κοιλιάς, διάταση στη συνέχεια των

ουρητήρων και των νεφρών, πόνους στα σπλάχνα και

στα λαγόνια, ρίγη (πυρετικά ή άλλα) κ.λπ. Αν μάλιστα

η ιδια η κύστη εμφανίζει πληγές, αποστήματα ή φλεγ-

μονές, η εξέλιξη γίνεται πολύ πιο σοβαρή και μπορεί

να οδηγήσει στο θάνατο.

Στο «Περί αιτιών και σημείων χρονίων παθών» ο Αρε-

ταίος περιγράφει αντίστοιχα τις χρόνιες παθήσεις του

ουροποιητικού συστήματος. Ενώ οι οξείες καταστάσεις

μπορεί να αποβούν κάποτε ακόμα και θανατηφόρες

από την αιμορραγία, τους πυρετούς και τις

φλεγμονές, οι χρόνιες παθήσεις προ

καλούν μεγάλη φθορά στο σώμα,

λιώνουν τον άρρωστο («τηκεδόνι

λύοντα τον άνθρωπον»). Και

παρόλο που δεν είναι θανα

τηφόρα («ανώλεθρα μεν»),

εντούτοις ακολουθούν τον

πάσχοντα για όλη του τη

ζωή («αναλθέα δε ξυναπο-

θνήσκονται»).

Οι χρόνιες παθήσεις

των νεφρών είναι -κατά τον

Αρεταίο- τα αποστήματα, οι

εξελκώσεις, η λιθίαση και οι

αιμορραγίες («αποστάσιες, έλ

κεα, λίθων γέννα, αιμορροϊδες»). Η

ενσφήνωση κάποιου λίθου που πέφτει στον ουρητήρα είναι πολυώδυνη γιατί σταματά η απέκκριση των ούρων. Αν ενσφηνωθούν λίθοι

και στους δύο ουρητήρες τα πράγματα γίνονται πολύ

σοβαρά, γιατί δεν αποβάλλονται καθόλου ούρα, προκαλείται διάταση των νεφρών (υδρονέφρωση), ακόμα

και θάνατος. Για λίθους που εντοπίζονται μέσα στα νεφρά, δηλ. στη νεφρική πύελο, η κλινική εικόνα είναι διαφορετική και μπορεί να προκληθεί σύγχυση με πα-

θήσεις της σπονδυλικής στήλης ή του εντέρου ή ακόμα

και με πλευρίτιδα.

Αναφέρει επίσης ο Αρεταίος την αιματουρία, δηλ. την αιμορραγία με τα ούρα, τον πυρετό από λοίμωξη που αναπτύσσεται, την ενσφήνωση λίθων στην ουρήθρα, την αναιμία ως αποτέλεσμα της χρονίας υποτροπιάζουσας αιμορραγίας και όλες τις συνέπειες της αιμορραγίας. Θρόμβοι αίματος που παραμένουν στην κύστη και δεν μπορούν να αποβληθούν έχουν και αυτοί τις δικές τους επιπτώσεις.

Ανάλογα περιγράφει και τις χρόνιες παθήσεις της κύστης, τις εξελκώσεις και τα αποστήματα, την παράλυση ή το σχηματισμό πολύ μεγάλου λίθου. Στις χρόνιες ελκώσεις, τα «έλκη» όπως τα γράφει, θα μπορούσαμε ενδεχομένως να πιθανολογήσουμε και κάποια καρκινώματα. Οι μεγάλοι λίθοι της κύστης είναι σοβαρό θεραπευτικό πρόβλημα, καθώς δεν επηρεάζονται από την πόση νερού, ώστε να μειωθεί το μέγεθός τους και να αποβληθούν, αλλά ούτε διαλύονται με φάρμακα ή άλλες ουσίες. Η χειρουργική αφαίρεση που θα μπορούσε να βοηθήσει εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους, όπως κινδύνους συνεπάγεται και η παραμονή του λίθου και των ούρων, οι μολύνσεις, ο πυρετός κ.λπ. Όσο για τους μικρότερους λίθους που μπορεί να αποκοπούν, υπάρχει ένας άλλος σοβαρός κίνδυνος: η ακράτεια των ούρων. Κι αυτό, γράφει, είναι ανυπόφορο για έναν ελεύθερο άνθρωπο, το να του τρέχουν διαρκώς τα ούρα, είτε περπατάει είτε κοιμάται. Στα αντίστοιχα θεραπευτικά του βιβλία («Οξέων Νούσων...» και «Χρονίων νούσων θεραπευτικόν») ο Αρεταίος καταγράφει τις θεραπευτικές δυνατότητες της εποχής του. ■

ΓΕΡΆΣΙΜ ΌΣ Ά. ΡΗΓΆΤΌΣ Ο Γεράσιμος Ά. Ρηγάτος εργάσθηκε ως γιατρός ειδικότητας παθολόγου-ογκολόγου επί 40 χρόνια, πολλά από τα οποία ως διευθυντής στο Νοσοκομείο «Άγιος Σάββας». Εκτός από το επιστημονικό, έχει πλούσιο και σημαντικό συγγραφικό έργο στους τομείς της Ιστορίας, της Λαογραφίας και του Πολιτισμού της Ιατρικής, καθώς και στην πεζογραφία. Για το συγγραφικό έργο του έχει τιμηθεί με τον τίτλο του επίτιμου διδάκτορα του Παιδαγωγικού Τμήματος Δ.Ε. του ΕΚΠΆ, με το χρυσό μετάλλιο «Γρηγόριος Ξενόπουλος» (δύο φορές), με έπαινο «Μάρκος Άυγέρης» και με το βραβείο «Άγις Θέρος» από την «Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών», με υποτροφία από το Τμήμα Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Princeton, με βραβείο Ά’ τάξεως από την Άκαδημία Άθηνών και με άλλες διακρίσεις.

ΤΟ «ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ» ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ είναι η συνέχεια του Νοσοκομείου της Ελληνικής Κοινότητας της Θεσσαλονίκης. Με βάση ένα πωλητήριο έγγραφο του 1823 και

τα γραπτά του Ελβιγιά Τσελεμπή, εντοπίσθηκε η θέση τουλάχιστον δύο αρχαιότερων ελληνικών νοσοκομείων. Ενός παλαιότερου διπλού συγκροτήματος, γνωστού

σαν «Σπιτάλια», στην περιοχή του Οκταγώνου (σημερινή Δ. Γούναρη), δίπλα σε παλαιό μητροπολιτικό ναό, και ενός δεύτερου δίπλα στον (νεότερο) μητροπολιτικό ναό του Αγ. Δημητρίου, κοντά στην περιοχή του σημερινού ναού του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. Τεκμηριωμένα, το Νοσοκομείο της Ελληνικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης

«ΘΕΑΓ Ε ΝΕΙΟ»

ΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟΜΕ Ι Ο ΘΕΣΣΑΛΟΝ Ι ΚΗΣ

Το Νοσοκομείο της Ελληνικής

Κοινότητας του 17ου αιώνα που

εξελίχθηκε σε αντικαρκινικό!

καταγράφεται περί το 1740 από τον Βασίλη Δημητριάδη.

Είναι το παλαιότερο της Θεσσαλονίκης και ένα από

τα αρχαιότερα της χώρας. Υπάρχει αναφορά του 1754

για γαλλική βοήθεια, με σκοπό επιδιορθώσεις και επέ-

κταση του νοσοκομείου, ενώ έχει εντοπιστεί με μεγάλη

ακρίβεια και η θέση του «Πανουκλόσπιτου», μικρότερου

νοσοκομείου έξω από τα ανατολικά τείχη στην παραλία, που χρησίμευε για νοσηλεία πασχόντων σε περιόδους

επιδημιών, κυρίως πανούκλας.

Ονομάστηκε «Θεαγένειο» προς τιμήν του Θεογέ-

νους Χαρίση, ο οποίος με τη διαθήκη του προσέφερε

χρήματα για την οικοδόμηση νέου νοσοκομείου. Σύμ-

φωνα με κάποιες αναφορές, ο θεμέλιος λίθος τέθηκε

το 1866, με εντεταλμένο πληρεξούσιο του νοσοκομεί-

ου τον ιατρό Ι. Πρασακάκη, και αποπερατώθηκε το

1869. Είχε 50 κλίνες. Στο νοσοκομείο δραστηριοποιήθηκε ο ιατρός Μιχαήλ Παπαδόπουλος, που εκτόπισε τους εμπειροτέχνες και θεωρείται ότι ήταν ο πρώτος

γιατρός του νοσοκομείου. Επίσης, αναφέρονται τα

ονόματα των χειρουργών Γεωργίου Βόγα και Κωνστα-

ντίνου Σχινά, αργότερα δε το όνομα του χειρουργού

Αναστασίου Αστεριάδη. Κάηκε το 1890 και μεταφέρθη-

κε με την ανέγερση νέου το 1893-94 στη σημερινή θέση

έξω από τα ανατολικά τείχη, σε ιδιόκτητο οικόπεδο, στην περιοχή της Αγίας Τριάδος. Διώροφο, άνετο, σύγχρονο για την εποχή του, με 34 κλίνες. Το 1909, με δωρεά Δ. Ιωαννίδη του Σιατιστέως, ανεγέρθησαν 2 νέα κτίσματα, ένα για χειρουργικά περιστατικά με 10 νέες κλίνες και ένα για μολυσματικά νοσήματα. Παράλληλα με τη λειτουργία του νοσοκομείου, υπήρχε και μέσα στην πόλη μικρή κλινική, υπό τύπον παραρτήματος, κατάλοιπο του παλαιού νοσοκομείου κοντά στην Καμάρα, που λειτουργούσε μέχρι το 1927, αποκαλούμενο Αστυκλινική, όπου γίνονταν μικροεπεμβάσεις. Εξυπηρετούσε απόρους και χορηγούσε φάρμακα.

Το «Θεαγένειο» εξυπηρετούσε τις ανάγκες κυρίως του ελληνικού πληθυσμού, περιθάλποντας περισσότερο ηλικιωμένους ασθενείς. Μεγάλη ήταν η βοήθειά του προς την ελληνική κοινότητα, κυρίως προ του 1910 και κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα, με την περίθαλψη αγωνιστών. Από το 1915 επιτάχθηκε για στρατιωτικές ανάγκες και αργότερα για τις ανάγκες των προσφύγων, του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου (Προσφυγικό Νοσοκομείο), για να χρησιμοποιηθεί στη συνέχεια το 1918 ως Μαιευτήριο και Παιδιατρική Κλινική, από ομάδα Αμερικανίδων κυρίων του Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού.

Το 1926, ανακαινισμένο παραδίδεται στον πραγματικό του σκοπό με Παθολογικό και Χειρουργικό Τμήμα για την περίθαλψη απόρων ασθενών δωρεάν, όχι μόνο της Θεσσαλονίκης, αλλά ολόκληρης της Μακεδονίας. Ανακαινίζεται εκ νέου το 1935. Κατά τον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο χρησιμοποιείται για στρατιωτικές ανάγκες. Στην Κατοχή, για να μην επιταχθεί από τους Γερμανούς, λειτούργησε ως νοσοκομείο του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού μέχρι το 1950, με Παθολογικό, Παιδιατρικό, Χειρουργικό, ΩΡΛ και Οφθαλμολογικό Τμήμα. Μετά την έναρξη λειτουργίας της Ιατρικής Σχολής της Θεσσαλονίκης φιλοξενούταν σε αυτό και η Πανεπιστημιακή Παιδιατρική Κλινική μέχρι το 1955. Το 1957, με αισθητή την έλλειψη ανάλογου νοσοκομείου και με προσπάθειες του καθηγητή Αλέξανδρου Συμεωνίδη, αλλά και του μητροπολίτη, άλλαξε χαρακτήρα, μετονομάστηκε σε Αντικαρκινικό Ινστιτούτο. Σταδιακά κατεδαφίστηκαν τα παλαιά κτίρια, με ανέγερση νέων. Το 1963 λειτούργησαν τα νέα Εξωτερικά Ιατρεία και τα Ακτινοθεραπευτικά Εργαστήρια, ενώ το 1975, με την αποπεράτωσή του, τίθεται σε λειτουργία το νέο πολυώροφο κτίριο ως «Θεαγένειο Αντικαρκινικό Νοσοκομείο». Το 1985 παύει η λειτουργία του ως αυτόνομο και εντάσσεται στο ΕΣΥ, ως Ειδικό Αντικαρκινικό Νοσοκομείο, παίρνοντας τη σημερινή ονομασία του «Θεαγένειο» Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης.

Άριστα εξοπλισμένο, διαθέτει όλες σχεδόν τις ει-

δικότητες Παθολογικού, Χειρουργικού και Εργαστηρι-

ακού Τομέα και εξυπηρετεί τις ανάγκες των κατοίκων

όλης της Βορείου Ελλάδος. Είναι δυνάμεως 365 κλι-

νών.

Κατά την περίοδο της αυτόνομης λειτουργίας του

ως Αντικαρκινικού Νοσοκομείου (1975-1985), έχει δύο

Χειρουργικές Κλινικές, την Α’ υπό τη διεύθυνση του καθηγητού Γεωργίου Μπλάτζα και την Β’ υπό τη διεύθυνση του Σταμάτη Κωνσταντινίδη. Το 1985, οι Κλινικές ονομάζονται Χειρουργικά Τμήματα Α’ και Β’ και λειτουργούν υπό την ίδια διεύθυνση.

Το 1976 δημιουργήθηκε η Γ’ Χειρουργική Κλινική, η οποία εξελίχθηκε σε Χειρουργική Κλινική Μαστού, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, με πρώτο διευθυντή τον χειρουργό Δημήτρη Τούση (1972-1985). Οι επόμενοι διευθυντές ήταν οι: Μάρκος Πινακίδης (1976-1996), Άρης Μπουσουλέγκας (1997-2000), Γεώργιος Σιμπιλίδης (2000-2016) και Ροδονίκη Ιωσηφίδου. Η δημιουργία της Κλινικής αυτής και η εκπαίδευση πολυάριθμων χειρουργών στη Χειρουργική του μαστού έδωσαν ώθηση

στην καλύτερη και αρτιότερη αντιμετώπιση του καρκί-

νου του μαστού στη Μακεδονία.

Ο Άλέξανδρος Συμεωνίδης γεννήθηκε στην Κομοτηνή. Αποφοιτά από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1930 και αναγορεύεται διδάκτορας

Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1933. Στο ίδιο πανεπιστήμιο γίνεται υφηγητής Παθολογικής Ανατομικής

το 1941. Μετεκπαιδεύεται στη

Γερμανία και επιστρέφει στην Αθήνα, όπου αναλαμβάνει μέχρι το 1947 τη διεύθυνση του

Εργαστηρίου της Παθολογικής Ανατομίας και Πειραματικής Παθολογίας του Ελληνικού Αντικαρκινικού Ινστιτούτου «Άγιος Σάββας». Το 1947 πηγαίνει στην Αμερική, όπου ζει αρκετά χρόνια, αναλαμβάνοντας την οργάνωση και τη διεύθυνση του Τμήματος Γεωγραφικής Παθολογίας και Επιδημιολογίας του Καρκίνου, στο Κέντρο Έρευνας του Καρκίνου στην Ουάσιγκτον, και τη διεύθυνση του Αμερικανικού

Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου. Τον Νοέμβριο του 1955

ο Α. Συμεωνίδης εκλέγεται τακτικός καθηγητής της τακτικής έδρας της Παθολογικής Ανατομικής και Γενικής

Παθολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου

Θεσσαλονίκης και διορίζεται στις 17 Φεβρουαρίου 1956. Με δική του εισήγηση, το «Θεαγένειο» Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης μετατρέπεται το 1957 σε πρότυπο Αντικαρκινικό Ινστιτούτο, για να συμβάλει στις έρευνες για τον καρκίνο και για να καλύψει τις ανάγκες της Βόρειας Ελλάδας. Τη διεύθυνση αναλαμβάνει ο ίδιος.

Ο Αλέξανδρος Συμεωνίδης πεθαίνει στις 16 Νοεμβρί-

ου 1972. Το πλούσιο επιστημονικό του έργο έχει δημοσιευτεί σε έγκριτα επιστημονικά διεθνή και ελληνικά περιοδικά.

Ο χειρουργός Γεώργιος Μπλάτζας γεννήθηκε το 1930 στο Καταφύγιο Κοζάνης. Έλαβε την ειδικότητα της Χειρουργικής το 1958. Ανακηρύχθηκε διδάκτωρ

ΑΠΘ και στη συνέχεια καθηγητής. Προσελήφθη ως διευθυντής στο «Θεαγένειο» το 1973, όπου παρέμεινε 25 χρόνια, μέχρι την αφυπηρέτησή του. Αξιοσημείωτη ήταν η προσφορά του για την προώθηση της Ογκολογικής Χειρουργικής, κυρίως των οργάνων της κοιλίας, με μείζονες επεμβάσεις και άριστα αποτελέσματα.

Το έργο του Γεωργίου Μπλάτζα συνέχισαν επάξια ο Γεώργιος Χατζηγεωργίου από το 1998 και οι διάδοχοί τους Γ. Χρυσάφης, Σπύρος Οικονόμου και Γεώργιος Ζαφειρίου. Τον Σ. Κωνσταντινίδη διαδέχθηκε το 1997 ο Χρήστος Σέμογλου μέχρι το 1999. Σήμερα, οι δύο Χειρουργικές Κλινικές έχουν συγχωνευθεί και διευθυντής είναι ο Γεώργιος Ζαφειρίου.

Ο Γεώργιος Ζαφειρίου γεννήθηκε το 1955 στα Μήθυμνα της Λέσβου. Το 1981 έλαβε πτυχίο Ιατρικής από

την Ιατρική Σχολή PAVIA στην Ιταλία. Το 1988 απέκτησε τίτλο ειδικότητας Γενικής Χειρουργικής. Το 2002 ανακηρύχθηκε

διδάκτορας του Τμήματος Ιατρικής της Σχολής Επιστημών

Υγείας. Το 1990-2010 διετέλεσε επιμελητής Β’ στο Α’ Χειρουργικό Τμήμα του Αντικαρκινικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης «Θεαγένειο». Το 2010-2012 χρημάτισε διευθυντής και από το 2012 ως σήμερα προϊστάμενος διευθυντής στο Χειρουργικό Ογκολογικό Τμήμα του Αντικαρκινικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης «Θεαγένειο» και τομεάρχης του Χειρουργικού Τομέα.

Ο Γιώργος Συμπιλίδης γεννήθηκε το 1949 στην Ευκαρπία Κιλκίς. Αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1973. Πήρε την ειδικότητα του γενικού χειρουργού και άσκησε το επάγγελμα του ιατρού-χειρουργού έως το 1989. Το 1999 καταλαμβάνει τη θέση του διευθυντή στη Χειρουργική Κλινική Μαστού του «Θεαγενείου» Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, όπου παραμένει μέχρι το 2017. Προώθησε τη σύγχρονη χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού και εισάγεται για πρώτη φορά η τεχνική του φρουρού λεμφαδένα στο «Θεαγένειο» Νοσοκομείο. Δημιουργείται η Κινητή Μονάδα Μαστού που

επισκέπτεται όλη η Μακεδονία και Θράκη, εθελοντική προσφορά του ιατρικού και παραϊατρικού προσωπικού τα Σαββατοκύριακα.

Σε ό,τι αφορά ιστορικά τους ιατρούς και ιδίως τους χειρουργούς του νοσοκομείου, αλλά και τις διενεργούμενες επεμβάσεις, κατά τα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, οι πληροφορίες είναι αρκετές και ενδιαφέρουσες.

Για τη λεγόμενη «Αστυκλινική», από το 1890 μέχρι το 1893 υπηρετούσε εκεί ο ιατρός Ιωάννης Σαμαριναίος, διδάκτωρ της Ιατρικής και Χειρουργικής, χωρίς να είναι γνωστό το πανεπιστήμιο από το οποίο αποφοίτη-

σε, από τους προύχοντες της πόλης, με παρουσία στη

Θεσσαλονίκη από το 1859. Ο Πεντόγαλος τον αναφέρει ως αναμορφωτή της Ιατρικής στη Θεσσαλονίκη.

Ήταν παρών, σύμφωνα με τον Τύπο της εποχής, στην προσπάθεια μεταγγίσεως αίματος που έγινε από τον Ι. Πρασακάκη στον Ρώσο πρόξενο Ουλιάνοφ, τον Οκτώβριο του 1879, που πέθανε από πνευμονορραγία.

Στην πρώτη φάση της λειτουργίας του το νοσοκομείο δεν είχε μόνιμο ιατρό χειρουργό. Εγχειρήσεις

της μικράς μόνο λεγομένης Χειρουργικής εκτελούσε

ο γιατρός του νοσοκομείου. Εάν απαιτείτο διενέργεια

μεγαλύτερης επέμβασης προβλεπόταν μετάκληση χει-

ρουργού, εν γνώσει πάντοτε της Εφορείας του Νοσο-

κομείου. Το 1889 αναφέρεται ότι απομακρύνθηκε για

άγνωστους λόγους ο χειρουργός Μ. Χρίστοβιτς, που

προσέφερε υπηρεσίες. Το 1895 αναφέρεται δαπάνη

όχι για χειρουργικές υπηρεσίες, αλλά για φθορά χειρουργικών εργαλείων στον γιατρό-χειρουργό Π. Δούκα (διπλωματούχο του Πανεπιστημίου της Βιέννης), με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει.

Το 1897 απαγορεύεται κάθε χειρουργική επέμβαση ελλείψει χειρουργού, ενώ στη λογοδοσία του Ιουνίου

1900-Μαΐου 1901 αναφέρεται ότι εκλήθησαν για αναγκαίες εγχειρήσεις ο χειρουργός Π. Οικονόμου και ο

οφθαλμίατρος Δ. Μαργαρίτης, ιδρυτικό και σημαίνον μέλος Τεκτονικών Στοών της Θεσσαλονίκης, μία εκ των οποίων σήμερα φέρει το όνομά του. Οι υπηρεσίες

«προσεφέρθησαν προθύμως και άνευ τινός αμοιβής κατά το πλείστον μετ’ αισίας εκβάσεως».

Στη λογοδοσία αυτή υπάρχει «Στατιστική των Ασθενών του Θεαγενείου Νοσοκομείου», με ιδιαίτερη αναφορά στις χειρουργικές επεμβάσεις. Αναφέρεται

χαρακτηριστικά: «Και εν μεν τη καθόλου χειρουργική επέμβασις έγινεν επί των εξής νοσημάτων: Κεντρικών φλεγμονών, περινεφρικών αποστημάτων, νεφρικών αποστημάτων, εντεροκήλης περιεσφιγμένης καθ’ ην απεκόπη γαγγραινωμένον τμήμα εντέρου μήκους ενός και ημίσεως περίπου μέτρου, οστεϊτίδων διαφόρων εντοπίσεων και μορφών, ποτείων νόσων (νόσος του Pott), εξαρθρώσεων, καταγμάτων απλών και επιπλόκων, ακρωτηριασμών επειγόντως ενδεδειγμένων, επιχοιραδώσεων, επιθηλιωμάτων, καρκίνου κάτω σιαγώνος, σαρκώματος όρχεος, επί λίαν εκτετοπισμένου και υπερτροφικού σπληνός διά καισαρικής τομής, επί νοσούσης μήτρας μετά των εξαρτημάτων αυτής, επί αγκυλώσεων, λευκών όγκων, εκτροπίων, επί λιθιάσεων της ουροδόχου κύστεως, επί χειρουργικού εργαλείου από χρόνου ενεσφηνωμένου εν τω εντερικώ σωλήνι καθ’ ο εδέησε να γίνει καισαρική τομή προς εξαγωγήν αυτού, υδροκήλης, κ.λπ. Εις δε τα οφθαλμικά μετ’ επιτυχίας εξετελέσθησαν εγχειρήσεις επί τριών υποχυμάτων υπό του κ. Μαργαρίτου». Από τις επεμβάσεις που εξετέλεσε ο Π. Οικονόμου θα ανακοινωθούν κάποιες, λόγω του ειδικού ενδιαφέροντος που παρουσίαζαν, στο 2ο Ιατρικό Συνέδριο στην Αθήνα, τα αμέσως επόμενα χρόνια! ■

*Απόσπασμα από το βιβλίο «Η ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙΑ ΜΕΣΟΥ ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ» των εκδόσεων ΜΙΛΗΤΟΣ.

Ποιοι έγραψαν και γράφουν

στο Health Next Generation!

• Clarke Jennifer τ. 8

• Coletti Luizi Franco τ. 5

• Jakoncic Agata τ. 13

• King - Barnardo Susan τ. 2

• Pons Roser τ. 12

• Αγγελέτος Δημήτριος τ. 12

• Αγγελίδη Θάλεια τ. 1, 2, 5, 6

• Αγοραστός Θεόδωρος τ. 7

• Αδαμίδου Ιωάννα τ. 3

• Αδαμοπούλου Μαίρη τ. 12

• Αθανασάκης Κώστας τ. 1

• Αθανασιάδης Ηλίας τ. 6

• Αλεξανδρόπουλος Κώστας τ. 3

• Αλευρογιάννης Σταύρος τ. 8

• Αντσακλής Παναγιώτης τ. 5

• Αργυρακοπούλου Γιούλη τ. 3, 5

• Αρμπής Σπυρίδων τ. 10

• Βαβούλη Χαριτωμένη τ. 9, 13

• Βαρδινογιάννη Μαριάννα τ. 7

• Βασιλάτου - Κοσμίδη Ελένη τ. 12

• Βασιλόπουλος Ιωάννης τ. 3, 5, 7

• Βασιλοπούλου Αιμιλία τ. 9

• Βελημβασάκης Γεώργιος τ. 14

• Βιάζης Νίκος τ. 9

• Βιδαλάκης Ελευθέριος τ. 4

• Βιτάλη Γκρατσιέλλα τ. 10

• Βλάμης Ιωάννης τ. 8

• Βλαχοπιώτη Ζέφη τ. 7

• Βλάχος Ευγένιος τ. 12

• Βοζίκης Αθανάσιος τ. 1, 6

• Βουγιούκας Βασίλειος τ. 2, 6

• Βουδούρης Νικόλαος τ. 12

• Βραχνής Νίκος τ. 13

• Γαβριήλ Στέλιος τ. 1

• Γαλάνη Ελένη τ. 6

• Γεροτζιάφας Γρηγόρης τ. 9

• Γεωργακόπουλος Γεώργιος τ. 1

• Γεωργόπουλος Νίκος τ. 10

• Γιαβή Σταυροούλα τ. 7, 9, 10, 13

• Γιαννιού Ναταλία τ. 1

• Γκάγκα Μίνα τ. 7, 13

• Γκάτσης Γιώργος τ. 1

• Γουδέβενος Γιώργος τ. 9, 14

• Γούμενος Δημήτρης τ. 5

• Γουργουλιάνης Κωνσταντίνος

τ. 2

• Γρίβα Παναγιώτα τ. 12

• Γρουζή Ελισάβετ τ. 4, 6

• Δεληγιώργης Αναστάσιος τ. 8

• Διαμάντη - Κανδαράκη Ευανθία

τ. 3, 7

• Δίνας Κωνσταντίνος τ. 7

• Δημητρακόπουλος Αντώνιος τ. 9

• Δημητρακοπούλου - Κουταβά Ιωάννα τ. 14

• Δημητρακόπουλος Γιώργος τ. 2

• Δημητριάδης Γιώργος τ. 11

• Δημόπουλος Αθανάσιος τ. 7

• Δημόπουλος Μελέτιος Αθανάσιος τ. 6

• Δούρδουνα Αγγελική τ. 6

• Ελευθερίου Ανδρούλλα τ. 7

• Ευγενίδης Σωτήρης τ. 2, 4

• Ζαχαρόπουλος Γεώργιος τ. 5

• Ζέρβας Ελευθέριος τ. 11

• Ζηκίδου Χριστίνα τ. 9

• Ζησιμοπούλου Βάσω τ. 7, 11

• Ζουμπούλης Παναγιώτης

• Ηλιάδη Αλεξία τ. 6

• Θεοδωρακοπούλου - Νεγκή Ιωάννα τ. 7

• Θεοδοσίου Ιάκωβος τ. 7

• Θεοχάρης Αθανάσιος τ. 14

• Θωμάς Διαμαντής τ. 5

• Ιατρού Χρήστος τ. 5

• Ιντζόγλου Κωνσταντίνος τ. 8

• Ιωαννίδης Δημήτριος τ. 9

• Ιωαννίδης Αργύριος τ. 14

• Καλαντζής Αναστάσιος τ. 14

• Καλαντώνη Δήμητρα τ. 10

• Καλδής Βασίλειος τ. 8

• Καλογεράς Ιωάννης τ. 8

• Καλογερή Βαρβάρα τ. 11

• Καμπούρογλου Γεώργιος τ. 12

• Κανακάκης Γιάννης τ. 4

• Καντώρος Γιάννης τ. 1, 2

• Καπάνταης Ευθύμιος τ. 13

• Καραγεώργου Μαίρη τ. 5, 13

• Καραγκιοζάκη Βαρβάρα τ. 5

• Καραϊτιανός Ιωάννης τ. 6, 9, 11

• Καραμανής Κωνσταντίνος τ. 14

• Καραπάντσιος Θεόδωρος τ. 2, 4

• Καρύδη Παναγιώτα τ. 7

• Καρυπίδης Γρηγόρης

• Κατούλης Αλέξανδρος τ. 9

• Κατσάμπας Ανδρέας τ. 9

• Κατσαούνου Παρασκευή τ. 13

• Κατσίκης Ευάγγελος τ. 1, 11

• Κατταμής Αντώνης τ. 6, 12

• Καφετζής Δημήτριος τ. 12

• Κασκαρέλης Γιώργος τ. 1, 2

• Κοκκίνου Ελευθερία τ. 12

• Κολοβού Γενοβέφα τ. 7

• Κολαΐτης Γεράσιμος τ. 10

• Κορδάς Αλέξανδρος τ. 12

• Κοσμοπούλου Φαίη τ. 13

• Κοτρώνη Αικατερίνη τ. 8

• Κουλάλης Δημήτριος τ. 8

• Κουτίνας Γιώργος τ. 5

• Κολιοπούλου Ουρανία Καρολίνα τ. 7

• Κοσμαδάκη Μαρίτα τ. 14

• Κουτσογιάννη Κατερίνα τ. 13

• Κυριαζοπούλου Μαρία τ. 13, 14

• Κυριακίδου Στέλλα τ. 2, 7

• Κυριακού Σκέβη τ. 4

• Κυριόπουλος Ιωάννης τ. 1

• Κωλέτης Θεόδωρος τ. 1

• Κωνσταντινίδης Κωνσταντίνος τ. 2, 5, 6, 10, 13, 14

• Κωνσταντινίδης Στέλιος τ. 4, 9, 11, 13, 14

• Κωνσταντοπούλου Φρίντα τ. 11, 12

• Κωστομοίρη Δέσποινα τ. 13

• Κωτούλας Χριστόφορος τ. 4

• Κωτσιόπουλος Ιωάννης τ. 8

• Λαγκώνα Ευαγγελία τ. 9

• Λαμπρινουδάκη Ειρήνη τ. 7, 13

• Λαπατάς Γιάννης τ. 4

• Λεκάκης Ιωάννης τ. 5, 7

• Λέπουρας Αντώνης τ. 3

• Λιάκου Παρασκευή τ. 7, 9, 13

• Λιάτσικος Ευάγγελος τ. 9

• Λινός Δημήτρης τ. 1, 6

• Λουρίδα Αθανασία τ. 12

• Λυκίσσας Μάριος τ. 8, 12

• Λυμπεροπούλου Όλγα τ. 11

• Λύρας Ιωάννης τ. 7, 9, 13

• Μαγγανά Σταυρούλα τ. 3, 9

• Μαλτέζος Χρυσόστομος τ. 9

• Μαραβέλια Αλίκη τ. 11

• Μάργαρης Ηλίας τ. 7

• Μάρδα Ευφροσύνη τ. 13

• Μαρκόπουλος Χρήστος τ. 1, 6

• Μέγας Γεώργιος τ. 10

• Μελιδώνης Ανδρέας τ. 3, 9

• Μερτζιώτης Νικόλαος τ. 14

• Μιχαηλίδου Δόμνα τ. 10

• Μιχάλης Λάμπρος τ. 4

• Μιχελάκης Μάρκος τ. 14

• Μητσικώστας Δήμος Δημήτριος τ. 7

• Μόκα Ελένη τ. 10

• Μόσχου Ανέλ τ. 8

• Μουζάκα - Ιωαννίδου Λυδία τ. 6, 14

• Μουσάτου Βασιλική τ. 12

• Μουτάφης Σπυρίδων τ. 5, 14

• Μπαδέκας Αθανάσιος τ. 8

• Μπάλλας Ευστάθιος τ. 10

• Μπαλτάς Δημοσθένης τ. 6

• Μπαρμπούνης Βασίλειος τ. 6

• Μπαφαλούλος Δημήτριος τ. 6

• Μπαφίτης Κυριάκος τ. 6

• Μπεντενιώτης Μανώλης τ. 7

• Μπουζάλας Ιωάννης τ. 14

• Μπίσδας Θεοδόσιος τ. 1, 3, 6, 7, 14

• Μπούσμπουλας Σταύρος τ. 5

• Μπούτης Αναστάσιος τ. 6

• Νιάρχος Βασίλης τ. 1

• Νίκας Δημήτριος τ. 5, 10

• Νίκας Γιάννης τ. 8

• Νικολαΐδου Ηλέκτρα τ. 9

• Ξενάκης Ξενοφών τ. 13

• Οικονομοπούλου Μαριάντζελα

τ. 10

• Ολλανδέζος Μάρκος τ. 2

• Παγώνη Μαρία τ. 11

• Παναγιώτου Αγγελική τ. 5

• Παναγιώτου Αθανάσιος τ. 1

• Πάνου Εβελίνα τ. 3, 12

• Πανταζής Τριαντάφυλλος τ. 7, 8, 9

• Παπαδημητρίου Δημήτρης τ. 12

• Παπαδημητρίου Ολύμπιος τ. 1

• Παπαδόπουλος Ηλίας τ. 8

• Παπαδόπουλος Μάριος τ. 14

• Παπαζαχαρίας Χάρης τ. 1

• Παπαθανάσης Θανάσης τ. 9

• Παπακώστας Κωνσταντίνος τ. 12

• Παπαλάμπρου Δήμητρα τ. 4

• Παπαναγιώτου Παναγιώτης τ. 13, 14

• Παππά Αθανασία τ. 7

• Πάππας Αθανάσιος τ. 13

• Παταρίδου Ανατολή τ. 7, 11

• Πατρινός Γεώργιος τ. 12

• Παττακός Στρατής τ. 4

• Παυλίδης Αθανάσιος τ. 7

• Παύλου Γιάννης τ. 9

• Πετράτος Δημήτριος τ. 8

• Πιλάλης Ελευθέριος τ. 10

• Πιπιλής Αθανάσιος τ. 4

• Πισσάκας Γιώργος τ. 6

• Πλαστήρας Άρης τ. 5

• Πλάτωνα Ηλιάνα τ. 13

• Πλουμίδης Αχιλλέας τ. 1, 4, 6, 7, 10, 12, 13, 14

• Πολίτου Μαρία τ. 9

• Πούλιας Ηρακλής τ. 9, 14

• Πράπας Σωτήρης τ. 4

• Πυργάκης Βλάσης τ. 4

• Ράπτη Ζωή τ. 7, 12, 13,

• Ρέτσα Πένυ τ. 6

• Ρίχτερ Δημήτρης τ. 4

• Ρηγάτος Γεράσιμος τ. 5, 6, 13, 14

• Ρόκα Κλεονίκη τ. 12

• Ρόκκας Κωνσταντίνος τ. 14

• Σακκάς Δαμιανός τ. 8

• Σακοράφας Γεώργιος τ. 13, 14

• Σαλβάνος Παναγιώτης τ. 7, 12, 13

• Σαξώνη - Παπαγεωργίου Φωτεινή τ. 12

• Σαραφιανός Γρηγόρης τ. 1

• Σαρδελή Χρυσάνθη τ. 7

• Σαριδάκη - Ζώρα Ζένια τ. 7

• Σαρηγιάννης Δημοσθένης τ. 9

• Σαρρή - Δημητρακοπούλου Γαρυφαλλιά τ. 5

• Σίμου Έφη τ. 4

• Σηφάκης Γιάννης τ. 1, 2, 7, 13

• Σκληρός Ευστάθιος τ. 11

• Σκουτέρης Βασίλειος τ. 3

• Σμυρνιούδης Νικόλαος τ. 4

• Σπανού Ιωάννα τ. 7

• Σπίνου Άννα τ. 12

• Στάμου Χρήστος τ. 3

• Σταραντζής Κωνσταντίνος τ. 8, 10

• Στεργίου Ιωάννα τ. 3

• Στεφανίδης Κωνσταντίνος τ. 12

• Σύλλας Κωνσταντίνος τ. 9

• Συριοπούλου Βασιλική τ. 12

• Σωτηρλή Στεφανία τ. 7

• Σωτηροπούλου Λαμπρινή τ. 12

• Ταβερναράκης Νεκτάριος τ. 10

• Τεντολούρης Νικόλαος τ. 9

• Τερζόπουλος Αναστάσιος τ. 9, 10

• Τζίφα Αφροδίτη τ. 10

• Τζουρμπάκης Ματθαίος τ. 8

• Τριανταφυλλίδης Παντελής τ. 8

• Τριανταφυλλόπουλος Γιώργος τ. 6, 8

• Τριανταφυλλόπουλος Δημήτρης τ. 8

• Τριάντη Βασιλική τ. 7

• Τρικαληνού Αικατερίνη τ. 3

• Τροβάς Γιώργος τ. 14

• Τσαρούχας Ιωάννης τ. 8

• Τσέτη Ιουλία τ. 13

• Τσιλιμιγκάκης Νικόλαος τ. 8

• Τσίτσικα Άρτεμις τ. 7, 13, 14

• Τσούκας Φώτης τ. 8

• Τσουτσάνης Αθανάσιος τ. 3, 8

• Τούντας Γιάννης τ. 13

• Τουρμούζης Κωνσταντίνος τ. 9

• Τυρολόγου Γεωργία τ. 1

• Υφαντόπουλος Γιάννης τ. 1, 2, 14

• Φανδρίδης Εμμανουήλ τ. 8, 14

• Φλιάτουρας Χρήστος τ. 6

• Φούκα Εύα τ. 9

• Φουρλάνη Ελένη τ. 12

• Φώτης λάμπρος τ. 12

• Χαμηλοθώρης Ιωάννης τ. 14

• Χανδρινός Αριστείδης τ. 9

• Χαρμανδάρη Ευαγγελία τ. 12

• Χειμώνας Μιχάλης τ. 2

• Χηνιάδης Χάρης τ. 7

• Χονδρέλης Γιάννης τ. 14

• Χρισταράς Δημήτριος τ. 10

• Χριστοπούλου Αθηνά τ. 6

• Χρονοπούλου Γενοβέφα τ. 11

• Χουλιάρα Έλενα τ. 13

• Χουντή Αρετή τ. 12

• Ψυχάρης Παναγιώτης τ. 11 ■

Στο ΕΠΟΜΕΝΟ ΤΕΥΧΟΣ

ΙΌΥΛΙΌΣ 2023

ΟΙ ΒΆΡΙΕΣ ΆΣΘΕΝΕΙΕΣ

ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΔΙΆΚΟΠΕΣ!

Τι να προσέχετε για να

έχετε ένα καλό και ασφαλές

καλοκαίρι με υγεία!

Αποκτήστε το έντυπο περιοδικό και κρατήστε το ή διαβάστε

ΙΝΤΕΡΝΕΤΙΚΑ όσα σας ενδιαφέρουν στο nextdeal.gr

Φιλελλήνων 3, 10557, Σύνταγμα, Άθήνα press@spiroueditions.gr nextdeal.gr

Κλινική καινοτομία

Οι ψηφιακές τεχνολογίες δημιουργούν πρωτόγνωρες ευκαιρίες συλλογής δεδομένων

από τους ασθενείς σε πραγματικό χρόνο.

Στην AstraZeneca αναπτύσσουμε τις ψηφιακές

μας δυνατότητες σε όλο το φάσμα της Έρευνας

και Ανάπτυξης, για να ανακαλύψουμε καλύτερους

τρόπους τροφοδότησης των κλινικών μας μελετών με επικαιροποιημένη γνώση και να βοηθήσουμε τους ασθενείς στην πρόληψη, τη διαχείριση

και τη θεραπεία της ασθένειάς τους.