Συ
σθηματικά
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΥΆΓΓΕΛΟΣ ΣΠΎΡΟΥ
Στοχαστής και Ποιητής ο
ΟΔΥΣΣΈΑΣ
ΕΛΎΤΗΣ Ο έφεδρος ανθυπολοχαγός του Άξιον Εστί
Με άξονα την Ελλάδα Του καθηγητή ΓΡΗΓΌΡΗ ΦΙΛ. ΚΩΣΤΑΡΆ
ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ
| ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ | 18
Εν αρχή ην η Λέξις
«…Όντας στον ελάχιστο βαθμό “πατριώτης”, αγάπησα στον μέγιστο βαθμό την Ελλάδα… ένιωσα να είμαι Έλληνας, όπως ένας άλλος φτάνει να αισθάνεται ότι είναι τοξικομανής… οργανικά, ψυχολογικά, αισθησιακά, ακατανίκητα…» ΟΔ. ΕΛΎΤΗΣ, «Ανοιχτά Χαρτιά»
1. Η ΑΝΎΠΝΩΤΗ ΈΓΝΟΙΑ Λένε πως απαιτούνται αιώνες για να συντεθεί ένα έργο σε μια ποιητική γλώσσα καινούργια και με μια σκέψη πρωτότυπη, που επινοεί δρόμους νέους, πρωτοβάδιστους και ανεξερεύνητους, ζωντανό υποθηκοφυλακείο και εγγυητές της επιβίωσης του έθνους και της πνευματικής του κληρονομιάς. Τέτοιο το έργο του Οδυσσέα Ελύτη! Σύνολο το έργο του Ελύτη, μεγάλο και βαθύ, αλλά δύσκολο στην προσέγγισή του, βλασταίνει από μιαν ολόχλωρη και ευγενική ρίζα: από τον πόνο για την Ελλάδα και από την προσωπική του ευθύνη για το παρόν και το μέλλον της! Τα κείμενά του δεν θα χάσουν τίποτα από τη λάμψη τους, το μεγαλείο και τη γοητεία τους, επειδή κλείνουν μέσα τους διασκεπτική και γλωσσική ζωή αιώνων, πλούσια και σφριγηλή, αποσκοπούσα στην αέναη μετάδοση του μηνύματος της Ελλάδος και του Ελληνισμού. Ακούς να έρχεται μέσα από τη λυρική του Τέχνη μια φωνή αυθεντική και αποκαλυπτική συνάμα του φωτεινού και μαζί τραγικού μεσογειακού πνεύματος της χώρας μας και της διαιώνιας παραδόσεώς της. Η ηχώ της, «φρουρός και κλειδοκράτορας» των ποιητικών του προσανατολισμών και των ελληνικών του αξιών, ζωντανεύει το πρόσωπο της Ελλάδος από τα πανάρχαια βάθη έως σήμερα, μέσα στο απαλό φως της Ζωής και της Ομορφιάς, που αναβλύζει ως βροχή κάλλους και αρμονίας θεϊκής από τα κείμενά του. Μόνο με την ομορφιά μπορούμε να χαρούμε την αρετή των στίχων του, να ψαύσουμε τα ιμάτια των λογισμών του, να ιχνεύσουμε τα άυλα πατήματα των ελληνικών του αληθειών, να περιηγηθούμε στους μεθυστικούς κήπους της Ποιητικής του και να τρυγήσουμε κάτι από τον αισθητικό, φιλοσοφικό και μεθοδολογικό θησαυρό του έργου του, ανεκτίμητο σπασμό και ανθό και καρπό του ελληνολατρικού -αρχαίου, βυζαντινού και νεοελληνικού- του πνεύματος! «Ο νεοελληνικός λαός», βεβαιώνει ο Ελύτης, «συνεχίζει κατ’ ευθείαν την παράδοση του αρχαίου. Βρίσκεται μέσα στο πνεύμα του ίδιου πολιτισμού…»! Ο Ποιητής νιώθει τη χώρα του ως ακατάτμητο πολιτιστικό και ως πανανθρώπινο πνευματικό μέγεθος και βαριά την ευθύνη του για μια δημιουργική της ανύψωση, για ένα νέο ελληνικό Ορθρό! «Δυόμισι χιλιάδες χρόνια πίσω, στη Μυτιλήνη, βλέπω ακόμη τη Σαπφώ σαν μια μακρινή εξα-
δέλφη που παίζαμε μαζί στους ίδιους κήπους, γύρω από τις ίδιες ροδιές, πάνω απ’ τις ίδιες στέρνες. Λιγάκι μεγαλύτερη στα χρόνια, μελαχρινή, με λουλούδια στα μαλλιά και ένα κρυφό λεύκωμα γεμάτο στίχους, που δεν μ’ άφησε ν’ αγγίξω ποτέ. Βέβαια, είναι που ζήσαμε στο ίδιο νησί. Που είχαμε την ίδια αίσθηση του φυσικού κόσμου, τη χαρακτηριστική, που εξακολουθεί αναλλοίωτη από τα χρόνια εκείνα ίσαμε σήμερα να παρακολουθεί τα τέκνα της Αιολίδας. Αλλά πάνω απ’ όλα είναι που δουλέψαμε -στα μέτρα του ο καθένας- με τις ίδιες έννοιες, για να μην πω περίπου με ίδιες λέξεις: με τον ουρανό και τη θάλασσα, τον ήλιο και τη σελήνη, τα φυτά και τα κορίτσια, τον έρωτα… Ας μου συγχωρεθεί, λοιπόν, να μιλήσω για τη Σαπφώ σαν για μια
19 | ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ | ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ