|
| Επιχειρείν Ρεπορτάζ kanakhσ
τα θεμελια της ελληνικής οικονομίας ΒΑΣΙΖΟνται ΣΤΙΣ οικογενειακές επιχειρήσεις. ΕΞΕΤΑΖΟΥΜΕ ΤΙΣ παθογένειές τους και πώς αντιμετωπίζονται για να ΜΠΟΥΝ σΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ!
Το εμβληματικό καφεζαχαροπλαστείο ιδρύθηκε το 1947, στη Νέα Φιλαδέλφεια. Νέο εγχείρημα της οικογένειας, το εστιατόριο Νάρκισσος στην Εκάλη.
Άρθρο του Σπύρου Γκανάτσιου, Marketing Expert Ρεπορτάζ Ελένη Μανίκα
τοτε
οργανωση
σ η μ ε ρα
“Οι οικογενειακές επιχειρήσεις αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας και δεν υπάρχει η πολυτέλεια να κλείσουν άλλες ή να λειτουργούν ανοργάνωτες για τα σημερινά δεδομένα.” Το κέρδος της οργάνωσης
της οικογενειακησ
Η αποτελεσματική οργάνωση σε μία επιχείρηση αποτελεί μαζί με το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και την ανάπτυξη σχέσεων με τους πελάτες τους βασικούς πυλώνες επιτυχίας. Σε μία οργανωμένη επιχείρηση οι διάφορες λειτουργίες εκτελούνται ταχύτερα και με μικρότερο κόστος, η επικοινωνία μεταξύ των εργαζομένων είναι ανεμπόδιστη, η λήψη αποφάσεων ορθότερη και η επίλυση προβλημάτων ταχύτερη. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι η επιχείρηση έχει μικρότερα έξοδα και μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους. Επιπλέον, έχει ικανοποιημένους εργαζόμενους και πελάτες. Και όλα αυτά σε μετρήσιμα μεγέθη για να μπορεί να αξιολογήσει
επιχειρησησ Ασφαλής μετάβαση
την απόδοσή της και να πετύχει τους στόχους της. Αν και τα οφέλη της οργάνωσης είναι γνωστά στους επιχειρηματίες, το μεγαλύτερο μέρος των ελληνικών μικρών, μικρομεσαίων και οικογενειακών επιχειρήσεων αγνοεί ή παραβλέπει τη σημασία της. Οι οικογενειακές επιχειρήσεις αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας μας, αλλά και το επιχειρηματικό μέλλον της χώρας αφού οι θέσεις εργασίας και το προσωπικό που απασχολούν καλύπτουν πάνω από το 50% του εργατικού δυναμικού. Καθώς τις τελευταίες δεκαετίες η αγορά γίνεται παγκόσμια και ο ανταγωνισμός πιο έντονος, είναι ακόμα πιο μεγάλη η ευθύνη και ο ρόλος των οικογενειακών επιχειρήσεων για την οικονομία.
τοτε
Τ
ο επιχειρηματικό περιβάλλον έχει γίνει πλέον τόσο ανταγωνιστικό που για να επιβιώσουν και να ευημερήσουν οι μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις έχουν μία και μόνο επιλογή. Να δουν μακριά, να οργανωθούν και να αναπτυχθούν σε σύγχρονες και λειτουργικές επιχειρήσεις. Τα οικογενειακά ζαχαροπλαστεία και συναφείς επιχειρήσεις δε χρειάζεται πλέον να παραμένουν “μικρά”, αλλά με τους κατάλληλους χειρισμούς, να αποκτούν οργάνωση όπως προστάζει η εποχή, με διαδικασίες που έχουν αρχή, μέση και τέλος. Zαχαροπλαστείο + Gelateria
Στο ρεπορτάζ που συνοδεύει το εξαιρετικό και πλήρες άρθρο του Marketing Expert, Σπύρου Γκανάτσιου, μιλάμε με τις κυρίες Άννα Κανάκη και Έφη Παύλου, των ομώνυμων αθηναϊκών ζαχαροπλαστείων. Πρόκειται για δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις νεότερων γενιών που πέτυχαν τη μετάβαση από την αμιγώς οικογενειακή επιχείρηση στην οργανωμένη παρά τις όποιες δυσκολίες αντιμετώπισαν είτε σε πρακτικά ζητήματα είτε σε θέματα διαφορετικής αντίληψης λόγω της νοοτροπίας και των επιχειρηματικών κινήσεων της προηγούμενης γενιάς.
σ η μ ε ρα
ΠΑΥΛΟΥ Από το 1969 αποτελεί σημείο αναφοράς στα Ιλίσσια, με πιστούς πελάτες τόσο από την ευρύτερη περιοχή όσο και από κάθε γωνιά της Αθήνας.
Zαχαροπλαστείο + Gelateria
|
| Επιχειρείν Ρεπορτάζ η επομενη γενια | κανακησ ▼
ΑΝΝΑ ΚΑΝΑΚΗ
Με σεβασμό και θέληση για επόμενα βήματα!
Όταν μπήκατε στην οικογενειακή επιχείρηση, βρήκατε διαδικασίες στην παραγωγή ή στις πωλήσεις; Ναι, υπήρχαν διαδικασίες μελετημένες μέσα από την εμπειρία των παλαιότερων, τις οποίες, η αδερφή μου κι εγώ εκσυγχρονίσαμε “συμφιλιώνοντας” την πείρα με την τεχνολογία. Είχατε συγκρούσεις οι διαφορετικές γενιές; Πώς τις λύσατε; Συγκρούσεις υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν, το κλειδί βρίσκεται στη διαχείριση. Σεβασμός υπάρχει και θέληση για επόμενα βήματα κι αυτό είναι το ουσιαστικό. Είμαστε τυχεροί γιατί η μητέρα μου είναι εξαιρετικά ανοιχτόμυαλος άνθρωπος που έχει ζήσει χίλιες ζωές μέσα σε αυτή την επιχείρηση κι αποτελεί πολύτιμο συνεργάτη. Υπήρχε πλάνο διαδοχής; Τα γεγονότα συχνά προλαβαίνουν τα πλάνα και με αυτό κληθήκαμε να συμφιλιωθούμε, την ξαφνική απώλεια της γιαγιάς, που για τον παππού και για μια δεμένη οικογένεια ήταν σοκ. Η εικόνα σήμερα πια είναι σαφής ίσως γιατί η δεύτερη γενιά πέρασε δια πυρός και σιδήρου.Οι επιχειρηματίες βλέπεις, μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν τα καθημερινά ζητήματα μηχανικά και ψυχρά, αλλά όπως υπέροχα περιέγραψε ο Σπινόζα, “ο άνθρωπος είναι πλάσμα χειροποίητο”.
3
γενιές
οικογένειας Κανάκη
7 σημεία προσοχής για ασφαλή μετάβαση Υπάρχουν επτά “πληγές” σε μία οικογενειακή επιχείρηση που καταδεικνύουν ότι το περιβάλλον της είναι τοξικό κι ότι η ευημερία της κλυδωνίζεται. Όσο πιο γρήγορα αναγνωρίσει κανείς πού είναι τα προβλήματα τόσο πιο εύκολα θα περάσει στην επόμενη φάση της οργανωμένης επιχείρησης. Μη καταγεγραμμένη στρατηγική. 1 Πολλές οικογενειακές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα που πηγάζουν κυρίως από την έλλειψη μακροπρόθεσμης στρατηγικής. Το πλέον κοινό σύμπτωμα είναι ότι προσφέρουν λάθος προϊόν σε λάθος πελάτες. Ένα πλάνο στρατηγικής θα μας βοηθήσει να τα καθορίσουμε, να βάλουμε στόχους και να σχεδιάσουμε τους τρόπους που θα τους πετύχουμε. Zαχαροπλαστείο + Gelateria
▼
Πρώτα εξοφλούνται οι υποχρεώσεις και η οικογένεια έπεται. Στις μέρες μας σε πρώτο πλάνο επίσης είναι ο εκσυγχρονισμός των εγκαταστάσεων, του εξοπλισμούκαι των υπηρεσιών.
16
υπάλληλοι
Δεν υπάρχουν ξεκάθαροι ρόλοι. Όταν ξεκινάει να λειτουργεί μία οικογενειακή επιχείρηση, το εργατικό δυναμικό αποτελείται κυρίως από τα μέλη της οικογένειας. Λόγω έλλειψης προσωπικού και πόρων, όλοι ασχολούνται με όλα. Καθώς η επιχείρηση αναπτύσσεται και μεγαλώνει, νέοι εργαζόμενοι προστίθενται στο δυναμικό της, όμως η έλλειψη συγκεκριμένων ρόλων παραμένει. Οι εργαζόμενοι εκτελούν εργασίες μόνο και μόνο για να λάβουν διαφορετικές οδηγίες αργότερα από άλλο μέλος της οικογένειας. Αυτό οδηγεί σε σπατάλη πόρων και έξοδα που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, ολιγωρία και πολύτιμο χαμένο χρόνο αλλά και συγκρούσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας στις οποίες θα αναφερθούμε πιο αναλυτικά και παρακάτω.
2
η ε π ο μ ε ν η γ ε ν ι α | π αυλ ο υ
80
Όταν μπήκατε στην οικογενειακή επιχείρηση, βρήκατε διαδικασίες; Σίγουρα υπήρχαν διαδικασίες που εξασφάλιζαν την παραγωγή, όχι όμως με την έννοια τη σημερινή, πιο πολύ σαν μια σειρά όσων έπρεπε να γίνουν. Καταγεγραμμένες όχι, αλλά υπήρχαν στο μυαλό του μπαμπά μου. Υπήρχαν εξαρχής ξεκάθαροι ρόλοι; Όταν αποφάσισα ότι θα εργαστώ στην επιχείρηση, το 2005, ήταν κάπως πιο ξεκάθαροι οι ρόλοι. Ξεχώριζε το εργαστήριο από την πώληση και το ποιός ήταν πού. Ασχολούμαι με την καθημερινή οργάνωση της δουλειάς και την πώληση, στο μέλλον όμως, θέλω να μπω και στο εργαστήριο, με ενδιαφέρει να γνωρίζω όλα τα πόστα. Είχατε συγκρούσεις; Για ποιούς λόγους; Εννοείται ότι υπάρχουν συγκρούσεις που οφείλονται στο διαφορετικό τρόπο σκέψης. Εμείς, ας πούμε διαφωνήσαμε όταν θέλησα να φτιάξω σελίδα στο facebook, γιατί δεν ήξερε τι ακριβώς είναι αυτό. Πάντως, στο τέλος πάντα θα βρούμε μια μέση λύση. Υπήρχε πλάνο διαδοχής; Όχι ακριβώς, αλλά ο αδερφός μου είχε ξεκαθαρίσει ότι δεν τον ενδιαφέρει. Εγώ, θα ήθελα με τη σειρά της η κόρη μου να αποτελέσει την επόμενη γενιά, δεν μπορώ να φανταστώ ότι η οικογένειά μου δε θα συνεχίσει αυτό το ιστορικό μαγαζί.
κωδικοί προϊόντων
Έλλειψη σταθερών διαδικασιών. Η έλλειψη ξεκάθαρων ρόλων συνοδεύεται συχνά από έλλειψη συγκεκριμένων διαδικασιών. Δεν υπάρχει δηλαδή ένας μοναδικός τρόπος για να εκτελεστεί μία λειτουργία αλλά πολλοί και διάφοροι ανάλογα με την περίσταση και τη διάθεση του εργαζόμενου που είναι υπεύθυνος. Όταν συμβαίνει όμως αυτό είναι πολύ δύσκολο να βελτιστοποιηθεί η λειτουργία όπως και οι παρεχόμενες υπηρεσίες. Το πρόβλημα μπορεί να είναι βαθύτερο από όσο φαίνεται στην περίπτωση που η διαδικασία αγγίζει τον τελικό πελάτη, ο οποίος δε λαμβάνει σταθερά την ίδια ποιότητα προϊόντων και υπηρεσιών. Ο καθορισμός συγκεκριμένων διαδικασιών ενισχύει την αξιοπιστία και ιδιαίτερα βοηθούν τα συστήματα τυποποίησης ποιότητας (ISO – HACCP κ.τλ).
3
Έφη παυλου
Σπουδαία η αξιοποίηση της εμπειρίας των παλιών!
Η αξία της επιχείρησης ήταν πάντα γνωστή, γιατί το μαγαζί υπάρχει πάρα πολλά χρόνια και έχει αποκτήσει καλό όνομα.
2
γενιές
οικογένειας Παύλου
Συγκρούσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας. Πολύ συχνό σύμπτωμα της έλλειψης οργάνωσης είναι οι συγκρούσεις μεταξύ των εργαζομένων. Στις οικογενειακές επιχειρήσεις μεταφέρονται πολύ συχνά οι συγκρούσεις και τα προβλήματα από το σπίτι. Συμβαίνει όμως και το αντίστροφο που αποτελεί την άλλη όψη του ίδιου νομίσματος. Αν και αρχικά φαντάζει δύσκολο, πρέπει στην οικογένεια να αναπτυχθεί από νωρίς μία σχετική κουλτούρα που θα θέτει σαφή όρια μεταξύ εργασιακής και οικογενειακής ζωής. Δεν αξιοποιούνται αποδοτικά οι 5 χρηματοοικονομικοί πόροι. Το συνηθέστερο ατόπημα των μελών της διοίκησης είναι ότι αδυνατούν να διαχωρίσουν τα έσοδα από τα κέρδη και το οικογενειακό ταμείο από το ταμείο της επιχείρησης. Συ-
4
11
υπάλληλοι
νέπεια αυτού είναι η ρευστότητα της επιχείρησης να δέχεται ισχυρό πλήγμα. Επιπλέον, ιδιαίτερα συχνά το φαινόμενο αυτό δημιουργεί έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των μελών της οικογένειας, ειδικά όταν αναλαμβάνει η δεύτερη γενιά. Δεν είναι γνωστή η αξία της επι6 χείρησης. Μετά από έναν πολύχρονο και γεμάτο θυσίες αγώνα έρχεται η στιγμή που ο ιδρυτής της επιχείρησης πρέπει να συνταξιοδοτηθεί. Αυτό δε σημαίνει ότι αποσύρεται από την επιχείρηση αφού είναι γνωστό ότι η καρδιά και το μυαλό του είναι πάντα εκεί. Σημαίνει όμως ότι η επιχείρηση πρέπει να μεταφερθεί στους διαδόχους. Επιπλέον, πολύ συχνά κάποιοι από τους διαδόχους αποφασίζουν να μην ασχοληθούν με την επιχείρηση και να πουλήσουν το μερίδιό τους. Πολλές φορές, όμως, οι διάδο-
100
κωδικούς προϊόντων
χοι έχουν το δικό τους μεγάλο όραμα για ανάπτυξη πραγματοποιώντας συγχωνεύσεις και συνεργασίες με στρατηγικούς επενδυτές. Για νομικούς και λογιστικούς λόγους σε όλες αυτές τις περιπτώσεις η αξία της επιχείρησης πρέπει να είναι σαφής. Απουσία πλάνου διαδοχής. Όσο 7 κι αν οι “αρχηγοί” των οικογενειακών επιχειρήσεων δεν θέλουν να σκέφτονται αυτή τη στιγμή, η ώρα της διαδοχής έρχεται πιο σύντομα από ό,τι περιμένουν. Έχοντας φροντίσει την επιχείρηση για τόσα πολλά χρόνια, πρέπει να φροντίσουν με συνέπεια και για τη μετάβασή της στην επόμενη γενιά της οικογένειας. Πολλές μέθοδοι και τεχνικές έχουν αναπτυχθεί γύρω από το θέμα αυτό και πολλοί σύμβουλοι επιχειρήσεων κατέχουν εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία. n Zαχαροπλαστείο + Gelateria