(ค.๒) คํา...ขอใหพิจารณาคดีใหม
คํารองที่ ............./๒๕๕๕......
ศาลปกครองสูงสุด วันที… ่ ๒๔… เดือน…กันยายน...พุทธศักราช ...๒๕๕๕... ขาพเจา นายศรัลย ธนากรภักดี ผูรอง (ผูประสานงาน กลุมพิทักษอากาศสดชืน่ ฯ มาบตาพุด ระยอง ตัวแทน ประชาชน พรอมรายชื่อประชาชนลงชื่อรวมขอใหพจิ ารณาคดีใหม - แนบทาย) เกิดวันที่ ๒๒ เดือน สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๐๖ อายุ ๔๙ ป อาชีพ รับจาง อยูที่ ๑๒๗/๗๑ หมูบานเบญจพร ถนน สุขุมวิท ซอย ๓๓ ตําบล มาบตาพุด อําเภอ เมืองฯ จังหวัด ระยอง รหัสไปรษณีย ๒๑๑๕๐ โทรศัพท ๐๘๑-๓๕๗๔๗๒๕ โทรสาร ๐๓๘-๖๐๘๘๙๑ ฟอง เทศบาลเมืองมาบตาพุด ที่ ๑, การนิคมอุตสาหกรรมแหงประเทศไทย ที่ ๒, บริษทั ปตท. จํากัด (มหาชน) ที่ ๓, กระทรวงอุตสาหกรรม ที่๔ และกระทรวงพลังงาน ที่ ๕ (ที๑่ และ ที่ ๒ เปนผูอนุมตั ิแบบ, ที่ ๓ ผูขออนุมตั ิและเจาของ โครงการ , ที่ ๔ ผูอนุมตั โิ ครงการและ ที่ ๕ ผูกํากับดูแลโครงการ ) อยูที่ (ตามแนบทาย – ๑ ของคําฟองเดิม) มีความประสงค ขอใหพจิ ารณาคดีใหม มีขอความตามทีจ่ ะกลาว ดังตอไปนี้ อางถึง คดีหมายเลขดําที่ ๑๒๑/๒๕๕๓ คดีหมายเลขแดงที่ ๑๑๒/๒๕๕๓ ของศาลปกครองระยอง คํารองที่ ๘๒๗/๒๕๕๓ คําสัง่ ที่ ๒๕๐/๒๕๕๕ ของศาลปกครองสูงสุด ดวยกรณีคาํ รองเรื่อง การปโตรเลียมแหงประเทศไทย หรือ บริษทั ปตท. จํากัด (มหาชน) ไดสรางทําและดําเนินการ โรงงานวัตถุอันตราย และสารไวไฟ ๓ แหงคือ โรงแยกกาซใหมที่ 6 โรงแยกกาซอีเทน ของ ปตท.และโรงงานผลิต สารฟนอล ผิดหรือขัดกับ พระราชบัญญัตโิ รงงาน ป ๒๕๓๕ และ พระราชบัญญัติวตั ถุอันตราย ป ๒๕๓๕ รวมทั้งการ ปลอยปละละเลย ของพนักงานเจาหนาที่รฐั ทีเ่ กี่ยวของกับการอนุมตั -ิ อนุญาต ใหมี สรางทํา และดําเนินการโรงงาน ดังกลาว แตศาลปกครองสูงสุดมีคาํ สั่งไมรบั คํารอง ซึง่ ผูร องเห็นวา ศาลปกครอง ฟงขอเท็จจริงผิดพลาด ขณะนี้มี พยานหลักฐานใหมอันอาจทําใหขอเท็จจริงที่ฟงเปนยุตแิ ลวนั้นเปลี่ยนแปลงไปไดในสาระสําคัญ และขบวนการ พิจารณาไมชอบตามวิธีพิจารณาคดีของศาลปกครอง มีขอบกพรองสําคัญในกระบวนพิจารณาพิพากษาทําใหผลของ คดีไมมคี วามยุติธรรม ดังจะกลาวดังตอไปนี้ การทีห่ นวยงานรัฐ ปลอยปละละเลย ใหมกี ารสรางทําดําเนินการ โรงงานวัตถุอันตรายและสารไวไฟ ที่มีคลังกาซ ไวไฟขนาดใหญ สรางทําต่ํากวามาตรฐาน ไมมนั่ คงแข็งแรงเหมาะสม และไมนาไววางใจ ในเขตเทศบาล ที่มชี าวบาน อยูกันอยางหนาแนน จึงยอมตองมีความถีถ่ วนรอบดานในการใชอํานาจทางปกครอง โดยเฉพาะอยางยิ่ง ผลกระทบ ตอสาธารณะ ทีต่ ามรายงานการประเมินความเสี่ยง ของโรงแยกกาซที่ ๕ ของ ปตท. ที่แจงวา "คนในรัศมี ๑ กม. ๑๐๐ เปอรเซนต ตายภายใน ๑ นาที ถามีการระเบิดของถังเก็บกาซแอลพีจที รงกลมขนาดใหญนนั้ " อันตรายรุนแรงอยาง กวางขวาง ที่กระทบทัง้ ประชาชน และโรงงานวัตถุอันตรายและสารไวไฟที่รายลอมอยูในรัศมีอนั ตรายรุนแรงนั้น
แผนที่ ๒ ยอมที่จะตองใชความถีถ่ วนรอบคอบแคไหน เพราะไมใชปายโฆษณาลมพัง ที่จะสรางผลกระทบในพืน้ ที่จํากัด เทานั้น การพิจารณาขอกฎหมายปายโฆษณา ใชพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร ป ๒๕๒๒ ก็ยังไมเพียงพอ วัสดุ ลักษณะ ขนาด และแรงลมทีใ่ ชในการคํานวณ ก็ยังมีคาํ แนะนําใหเปลี่ยนแปลง มีกฏระเบียบใหม ซึง่ พนักงาน เจาหนาที่จําเปนตองรู และเขาใจ เพื่อจะไมทงิ้ ภัยเสี่ยงใหกบั ประชาชน ในงานกอสรางพิเศษสําคัญ ก็มมี าตรฐาน อางอิงเฉพาะ เชนรันเวยสนามบิน เพราะการทรุดพัง จะสรางวิบัติภัยหายนะได ซึง่ โรงงานวัตถุอันตราย และสาร ไวไฟ ก็มมี าตรฐานการสรางทํา และยังอิงกับการประเมินความเสี่ยง ที่จะสรางอันตรายรุนแรงดวย ซึง่ กรณี การ ประเมินความเสี่ยงของโรงแยกกาซแบบ HAZOP นั้น ใหเสมือนวา ไมมีแรงที่คาํ นวณหรือคาดการณไมได ที่มผี ล มาจากการทรุดตัวของโครงสราง และองคอาคารตางๆ หมายถึงไมยอมใหทรุดตัวไดเลย หรือยอมใหทรุดไดนอย มาก ขอกําหนดคาทรุดตัวตางกันที่ยอมรับได ๕ – ๑๐ มม. คือมาตรฐานโรงกลั่น โรงแยกกาซของ ปตท. เพราะถา ทรุดมากกวานี้ จะมีผลตอทอ-ขอตอตางๆ อุปกรณวาลว เครื่องมือ เครื่องจักร บิดแตกรั่วได และการรั่วของกาซ ไวไฟเหลวซึง่ มีอตั ราขยายตัว ๒๕๐ เทา การเกิดไฟไหมระเบิดเองไดดวยกระแสไฟฟาสถิตย หรือจากการควบแนน ที่จุดรั่วก็สามารถทําใหระเบิดเองไดดวย เปนดังนี้ การเลือกไมเจาะหรือตอกเสาเข็มสําหรับฐานรากทัง้ หมดยอม เปนสภาวะการเพิ่มโอกาสและสงเสริมใหเกิดความเสียหายได เพราะขอเสียขอแรกของการใชฐานรากตืน้ คือเสี่ยง ทรุดตัว การทรุดตัวแบบประลัย หรือการวิบัตขิ องทอ-ขอตอ-อุปกรณตางๆ ที่มาจากแรงบิดมหาศาล ประหนึ่งฟาง เสนสุดทายบนหลังลา ซึ่งมีแรงเครียดเคนแฝงอยู ซึง่ ลักษณะนี้จะตางจากกําแพง ผนัง ฝา คอนกรีต ทีจ่ ะเกิดการ แตกราว ตรงนี้คอื ภัยทีม่ องไมเห็น สังเกตุไมได จะเกิดเหตุเมื่อไหรวันใด จึงไมมใี ครคาดเดาได อาจเปนไปไดทั้ง วันที่ฝนตกหนักพายุลมแรง หรือวันที่ภาวะอากาศปกติ ถึงตรงนี้ จึงสรุปไดวา โรงงานทีถ่ ูกรอง เปนโรงงานวัตถุ อันตราย และกาซไวไฟ ที่มคี วามเสี่ยงทรุดทัง้ โรงงาน และมีโอกาสสรางภัยอันตรายรุนแรงไดทกุ วันทุกเวลา เพราะ มีความเสี่ยงทรุดทัง้ โรงงาน การอางถึงการศึกษา HAZOP วามีโอกาสเกิดไดนอยมากเพียง ๑ ในหลายรอยลานครั้ง ตอปนั้น ตองอิงจากมาตรฐานการสรางทํา ที่เสมือนไมยอมใหทรุดไดเลย เจตนจํานงของ พระราชบัญญัติโรงงาน และพระราชบัญญัติวัตถุอันตราย ป ๒๕๓๕ บัญญัตไิ ววา “อาคารโรงงาน ตองสรางทําใหมนั่ คงแข็งแรงเหมาะสม และไววางใจได” ซึ่งควรอธิบายไดดังนี้ และมีรูป ประกอบอธิบายเปรียบเทียบใหเห็นความชัดเจนในหนาถัดไป คําวา “มั่นคงแข็งแรง” คือ ทนรับสภาวะการณตางๆ ได โดยไมทรุดพัง ตลอดอายุการใชงาน ๓๐-๔๐ ป คําวา “เหมาะสม” คือ อิงมาตรฐาน ขอกําหนดตางๆ หรืออิงขอกําหนดของเครื่องจักร ที่แกนเครื่องจักร คาที่ยอมรับ ใหเอียงหนีศนู ยนอยมาก อิงกับวิธีการศึกษาประเมินบงชี้ความเสี่ยงอันตรายตางๆ คําวา “ไววางใจได” คือ การดําเนินที่ถถี่ วนรอบคอบ รอบดาน มีมาตรการตางๆ มีปายสัญลักษณตางๆเปนตน ความมุง หมายในการบัญญัติกฎหมาย มาจากความตองการใหมีการสรางทําโรงงานที่ปลอดภัย และไมสรางอันตราย ตอสาธารณะ ซึง่ ตัวอยางภัยจากโรงกาซแอลพีจรี ะเบิดทีเ่ ม็กซิโก มีประชาชนเจ็บตายจํานวนมาก ไฟไหมบานเรือน อยางกวางขวาง ระเบิดตอเนื่องกันนานมากกวา ๑๐ ชั่วโมง แมจะบอกกันวา โอกาสเกิดไดนอยมากเรื่องโรงงานไฟ ไหมระเบิดนัน้ ในรอบ ๔-๕ เดือนที่ผานมา มีเหตุไฟไหมระเบิดของโรงงานอุตสาหกรรมพลังงาน และปโตรเคมี เฉลี่ย มากกวาเดือนละครัง้ เฉพาะที่เปนขาวใหญๆ คือ โรงงานบีเอสที มาบตาพุด ๕ พ.ค.๕๕, โรงกลัน่ บางจาก ๔ ก.ค.๕๕, โรงกลัน่ เชฟรอน ๘ ส.ค.๕๕ (วันที่มีคาํ สั่งไมรับฟอง), โรงกลั่นเวเนซูเอลา ๒๕ ส.ค.๕๕ และโรงงานกาซพีเม็กซ เม็กซิโก ๑๙ ก.ย.๕๕ ซึง่ เหตุที่เกิดบอยครัง้ สรางความตระหนกตืน่ กลัวกับภัยที่อยูใ กลบานมากทวีคณ ู ขึน้ อีก ทีค่ น หางไกลอาจไมเคยรูสกึ กันเลย อีกทั้งเหตุโรงกลัน่ เวเนซูลาระเบิด ถูกระบุวา สาเหตุมาจากกาซไวไฟรั่ว
แผนที่ ๓ ปายโฆษณาขนาดใหญลมพัง สรางภัยในวงจํากัด เฉพาะพื้นที่ใตปายเทานั้น แตถาถังสารเคมี วัตถุ ไวไฟ ลมพังสรางภัยอยางกวางขวาง การสรางทํา จึง ตองทําใหแข็งแรงเปนพิเศษ ไมมีปญหาที่เกิดจาก การลมพังได เพราะมีอายุการใชงานยาวนาน ไมใช ใชตั้งวางไวเพียงชั่วคราว จากความไมแข็งแรงทรุด พังสรางภัยใหสาธารณะมาแลว เชนกรณี การทรุด ของฐานวางพลุที่จุดในงานตรุษจีน ของจังหวัด สุพรรณบุรี ทําใหมีคนบาดเจ็บลมตาย บานเรือนถูก ไฟไหม และเสียหายจากแรงอัดของระเบิด แมใช ชั่วคราวก็ยังตองแข็งแรงพอฯ เจตนจํานงของ พรบ.โรงงาน และวัตถุอันตราย ป ๒๕๓๕ เพื่อควบคุมใหมีโรงงาน “ที่แข็งแรง มั่นคงเหมาะสม และนาไววางใจได “ จากภาพเปรียบเทียบใหเห็นวา กรณีถังน้ําทรุด ทอ น้ําแตกรั่ว ไมสรางภัยอันตรายอยางใด ในขณะที่ ถังของสารเคมีอันตราย ถาทรุดพัง ทอแตกรั่ว ยอมจะสรางภัย อยางกวางขวาง แมจะมีการ คํานวณ และถูกตองตาม พรบ.ควบคุมอาคารแลว แตไมแข็งแรงมั่นคงเหมาะสม และไมนาไววางใจ ผิด พรบ.โรงงาน และ พรบ.วัตถุอันตราย พนักงานเจาหนาที่หนวยงานรัฐ ที่มีหนาที่อนุมัติ อนุญาต และ ตรวจสอบ ปลอยปละละเลย ใหมีการ สรางทํา-ดําเนินการ โรงงานวัตถุอันตรายและสาร ไวไฟ ที่มีคลังกาซขนาดใหญ สรางทําต่ํากวา มาตรฐาน ไมมั่นคงแข็งแรงเหมาะสม และไมนา ไววางใจ ในเขตเทศบาล ที่มีชาวบานอยูกันอยาง หนาแนน... ทรุดพัง ยอมสรางภัยกวางขวาง เพราะมี คลังกาซไวไฟมหาศาล มาตรฐานโรงกลั่น โรงแยกกาซ ที่ ปตท.กําหนดขึ้น ยอมใหทรุดตางกันไดเพียง ๕-๑๐ มม. ถาทรุด มากกวานี้ จะสงผลกระทบกับทอ-ขอตอตางๆ อุปกรณตางๆ ทําใหบิดแตก ทําใหกาซไวไฟ รั่วไหล อาจทําใหเกิดไฟไหม ระเบิดได โอกาสนอยมากที่จะ เกิดการรั่ว ของกาซไวไฟ ในการศึกษาประเมินความ เสี่ยง มาจากมาตรฐานของฐานรากโครงสรางพิเศษ สําคัญ ตางๆ ที่ไมยอมใหทรุดไดเลย ดังนั้นการไม ตอกเสาเข็มฐานรากทั้งหมด ยอมเปนการสร แผนทีา่งทํ๓าต่ํา กวามาตรฐาน แบบกอสรางไมระบุขอกําหนดงานดิน
แผนที่ ๔
การอางวา “ขออนุมัติถูกตองตามพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร” แตสรางทําไมไดตรงตามการออกแบบ จะรับ น้ําหนักโครงสรางตางๆ ไดอยางไร คาความสามารถรับน้ําหนักของดิน ทีใ่ ชสูงมากถึง ๓๐ ตัน / ม๒ โดยทั่วไป เทียบเทา ชั้นดินที่มีลักษณะเปนหินปูนหินทราย ตอกหรือเจาะเสาเข็มไมได ชั้นดินดานหินดาน ยังใชกันเพียง ๒๕ ตัน/ม๒ ชั้นดินในความลึกของเสาเข็ม ยาว ๑๐-๑๒ ม. นั้น ไมปรากฏ ในรายงานการทดสอบดินของ ปตท. โรงแยกกาซที่ ๖ วาดินมีความแข็งแรงกวา โรงงานอื่นๆ เมื่อเปรียบเทียบกับโรงงานแพรกแอรที่อยูติดกัน ซึ่งใช เสาเข็มเจาะ ๑๐-๑๒ ม. และใชคาความสามารถรับน้ําหนักของดินเพียง ๕ ตัน/ม๒ เทานัน้ ในสวนของอาคาร SUBSTATION ของโรงแยกกาซที่ ๖ ซึ่งกอสรางโดย บ. ABB ก็ใชเสาเข็มเจาะ ลึก ๑๐-๑๒ ม. (จะมั่นคงแข็งแรงได ตรงตามการออกแบบหรือ ไมมี วิศวกรสนามหรือวิศวกรควบคุมคุณภาพ คนใดเลยทีท่ ราบถึง คาความสามารถ รับน้ําหนักของดินทีใ่ ชในการออกแบบ สูงถึง ๓๐ ตัน/ม2 เพราะควบคุมการกอสรางใหไดสงู ขนาดนั้นยากมาก) * แบบกอสราง ฐานรากตื้น ทั้งหมดของโรงแยกกาซใหม ปตท. ไมมีมาตรฐานขอกําหนด งานดิน *
แผนที่ ๕
ฐานรากโรงงานแพรกแอร ที่อยูในพื้นที่โรงแยกกาซ ปตท. มาบตาพุด ใชเสาเข็มเจาะ ขนาด ๓๕๐ มม. ยาว ๑๐ เมตร คารับน้ําหนัก ๔๐ ตัน/ตน และกําหนดคาความสามารถรับน้ําหนักของดินไวในแบบเพียง ๕ ตัน/ม๒ ซึ่ง นอยกวา ๖ เทา เทียบกับของโรงแยกกาซที่ ๖ ของ ปตท.ใชออกแบบฐานรากตืน้ (ไมใชเสาเข็มฐานรากทัง้ หมด) ที่๓๐ ตัน/ม๒ ชั้นดินที่หางกันเพียงรอยกวาเมตรอยูในรั้วเดียวกัน คารับน้ําหนักของดินตางกันถึง ๖ เทา ดินโดยปรกติ จะมีคา รับน้ําหนัก หรือ ลักษณะของเม็ดดินคลายคลึงกัน ยกเวนที่มลี ักษณะเปนกอนหินขนาด ใหญ เชน กรณีพนื้ ที่ไหลเขาของการกอสรางเจดียวัดเขาสุกิม ที่มลี ักษณะแตกตางกันหลายลักษณะ ซึ่งยังตอง ใชทง้ั เสาเข็มตอก และเสาเข็มเจาะที่เจาะลงไปในชั้นหินลึก ๓ เมตร ผสมผสานกับฐานรากคอนกรีตหลา
แผนที่ ๖ พนักงานเจาหนาที่รัฐ ยอมรูดีวา โรงงานที่อนุมตั ิใหสรางทํา หรือดําเนินการนั้น มีความเสี่ยงภัยที่จะกออันตราย รุนแรงอยางไร โดยเฉพาะอยางยิ่งโรงงาน ที่อยูในเขตเทศบาล อยูกลางชุมชนจํานวนมาก ยอมตองมีความถี่ ถวน ในการพิจารณาอันตรายตางๆ ที่จะเกิดตอสาธารณะได เชนในการตอเติมอาคารตางๆ เมื่อผิดแบบ หรือใช แบบที่ไมสมบูรณ ยังสามารถใชอํานาจทางปกครอง สั่งใหรื้อได จากคํารองที่แจงถึงการสรางทําวา ไมระบุคา ความสามารถรับน้ําหนักของดินทีใ่ ชในการออกแบบ ไวในแบบกอสรางแลว ก็ควรจะเรงรัดใหมีการตรวจสอบ เพราะโครงสรางพิเศษสําคัญทั้งหมดวางไวบนดิน ที่อางวามีความแข็งแรงมาก แตไมมีการทดสอบซ้ํา หลังการ ขุด และบดอัด เพื่อวางฐานรากตื้น ซึง่ สรางทําอยางไร ก็ไมสามารถรับน้ําหนักไดตามการออกแบบ ดังนี้แลว นอกจากจะสรางทําโดยขาดความมั่นคงแข็งแรง และเหมาะสม เพราะเลือกที่ไมตอกเสาเข็มฐานราก ซึ่ง มาตรฐานขอกําหนด คาทรุดตัวตางกันนอยมากที่กําหนดไวเพียง ๕ – ๑๐ มม. เทานั้นเสมือนไมยอมใหทรุดได เลย การกอสรางโรงแยกกาซใหมใชแบบกอสราง กับขอกําหนด ที่ไมมีมาตรฐานงานดินในการกอสราง วา จะตองควบคุมใหดินสามารถรับน้ําหนักไดเทาใด เพื่อหลอ หรือติดตั้งฐานรากตื้นทั้งโรงงาน จึงเปนการสรางทํา โดยไมมีมาตรฐาน แตที่ผานมาก็ไมมีหนวยงานรัฐ ที่เกี่ยวของเขาไปตรวจสอบ เพียงแตหาเอกสารเพื่อใหพวก ตนพนผิด อางเพียงวา อนุมัติกนั ถูกตองตาม พระราชบัญญัติควบคุมอาคาร ป ๒๕๒๒ แลวเทานัน้ ก็ยอมถือได วาละเลยหนาที่ที่จะตรวจสอบดวย เพราะทิ้งความเสี่ยงภัยใหประชาชน รายงานการประเมินความเสี่ยงอันตรายรุนแรงของโรงแยกกาซที่ ๕
ระยะรัศมี ๑ กม. ที่แจงวาผลกระทบตอคน คือ ๑๐๐ % ตาย ภายใน ๑ นาที คืออันตรายรุนแรงของเหตุที่เกิดขึ้น ได พนักงานเจาหนาทีท่ ี่เกี่ยวของจะอางวาไมรูไมไดดูไมได โอกาสของการเกิดกาซรั่วที่อางวานอยมากนั้น เมื่อ สรางทํากันไมมนั่ คงแข็งแรงแลว เมื่อมีธรรมชาติภัยที่ไมเคยเกิดมาในรอบ ๑๐๐ ป เกิดขึ้น จะเอาอยูหรือ น้ําทวม ป ๒๕๕๔ สรางความเสียหายใหญหลวงยังเกิดใหเห็นแลว รอจะโทษเหตุสุดวิสัย หรือ มักงายประมาท
แผนที่ ๗
กรณีคาํ สัง่ ของศาลปกครองระยอง และศาลปกครองสูงสุดไมรับคําฟอง วา “ไมมีสทิ ธิฟองคดี” และอางวา พนักงานเจาหนาที่หนวยงานรัฐ ปฏิบัตถิ กู ตองตามพระราชบัญญัติควบคุมอาคารป ๒๕๒๒ แลวนั้น ผูรองได อุทธรณ หรือโตแยงคําสัง่ มาแลว ตัง้ แต ๒๔ กันยายน ๒๕๕๓ และสงหนังสือชี้แจงเพิม่ เติม-เรงรัดคดีหลายครั้ง แตการอานคําสั่งไมรับฟองที่อานเมื่อตนฤดูฝน ๘ สิงหาคม ๒๕๕๕ (ฝนมาพายุเขา โรงงานไมตอกเสาเข็มจะ ปลอดภัยดี หรือจะทรุดพังสรางภัย) ที่มีการสัง่ คดี ๓๐ พฤษภาคม ๒๕๕๕ ซึง่ คําสั่งแลวเสร็จมาตั้งแตปลายป ๒๕๕๔ หลังจากเหตุน้ําทวมศาลปกครอง น้ําทวมสนามบินดอนเมือง และทวมหลายนิคมอุตสาหกรรม ซึง่ ก็ไมมี การทบทวนคําสั่ง (ผูร องไปติดตามในเดือน มกราคม ๒๕๕๕ ไดรับแจงวาอยูระหวางการตรวจอักษรคําสัง่ ไม ตองสงอะไรมาแลว) และแมมีเหตุโรงงาน บีเอสที มาบตาพุด ระเบิด เมื่อ ๕ พฤษภาคม ๒๕๕๕ การมีหมายให ไปรับฟงคําสัง่ เมื่อ ๑๓ กรกฎาคม ๒๕๕๕ หลังเหตุโรงกลั่นบางจากระเบิด เมื่อ ๔ กรกฎาคม ๒๕๕๕ ซึ่งทั้ง ๒ เหตุการณ ไดสรางผลกระทบประชาชนในวงกวาง และสรางความตื่นตระหนกใหประชาชน การสั่งคดีไมรับฟอง ในตนฤดูฝน และหลังเหตุระเบิดของโรงงาน ที่มาบตาพุด ที่บางจาก แสดงใหเห็นวา การพิจารณาคดี ไมไดให ความสนใจเหตุภัยตางๆ ความแปรปรวนของธรรมชาติภยั ที่รนุ แรงขึ้น กับความไมมั่นคงแข็งแรงในการสรางทํา และความเสี่ยงภัยอันตรายรุนแรงที่อาจจะเกิดขึ้นกับประชาชน ในพื้นที่เศรษฐกิจของชาติตามที่อางกัน สวนหนึง่ ของนิติรัฐ หรือไม การที่ประชาชนสามารถเขาถึงองคกรตุลาการไดยอมเปนหลักประกันสิทธิของ ประชาชนไดวา องคกรตุลาการจะพิจารณาเรื่องของตนอยางถูกตอง และเปนธรรมโดยปราศจากการมีอิทธิพล จากองคกรอื่นๆ โดยเหตุนี้หลักประกันในการคุมครองสิทธิและเสรีภาพของประชาชน จึงเรียกรองวาอยางนอย ประชาชนจะตองสามารถไดรับความคุมครองจากองคตุลาการได (ประชาชนมีสิทธิรองทุกข ในเรื่องตางๆ และมี สิทธิฟองหนวยงานของรัฐได รัฐธรรมนูญ ป ๒๕๔๐ มาตรา ๖๑ บุคคลยอมมีสิทธิเสนอเรื่องราวรองทุกข และ ไดรับแจงผลการพิจารณา ภายในเวลาอันสมควร ทัง้ นีต้ ามที่กฎหมายบัญญัต)ิ “สิทธิขั้นพื้นฐาน ความเปนมนุษย และสัตว คือการกลัวเจ็บกลัวตาย การหลีกลี้หนีภัย ปกปองอันตราย ปกปอง ทรัพยสิน อาณาเขตของตน ที่ยังไมตองกาวลวงไปถึง ศักดิ์ศรีความเปนมนุษย หรือ สิทธิมนุษยชนอะไร”
แผนที่ ๘ ๕ พ.ค. ๕๕ โรงงานบีเอสที มาบตาพุด ระเบิด เมื่อเกิดเหตุภัยแลวระงับไมไดเอาไมอยู ถาไมมีฝนชวย ซ้ํารายยัง ปลอยทิ้งชาวบานใหตาย ไมมสี ัญญาณเตือนภัย ไมมีการแจงเตือนแจงภัยแจงอพยพ ไมมีหนวยงานใดชวยเหลือ ประชาชน ทุกฝายอางวาไมมีอํานาจหนาที่ ไมมใี ครกลาสั่ง ถาประชาชนเจ็บตายจํานวนมาก ใครจะรับผิดชอบ ชาวบานตองการหรือ เงินเยียวยาชดเชยที่แลกดวยชีวิต การเจ็บปวยพิการ บานเรือนไหมไฟ ประเด็นนีไ้ ดสง เปนคําชี้แจงเพิ่มเติมมายังศาลปกครองแลว แตคาดวา องคคณะตุลาการ ไมไดอานไมไดดู วาเมื่อเกิดเหตุภัย อะไรกับชาวบาน ชาวบานไดรับผลกระทบอะไร รัศมีไกลกวา ๖ กม. เงินเยียวยาชดเชย ที่วันนี้ถงึ มือผูไ ดรับ ผลกระทบแบบไมครบถวน คนทีไ่ มมที ะเบียนบานในพื้นที่ ไมใชผูไดรับผลกระทบ ไมไดรับเงินเยียวยาชดเชย ตองเจ็บตายฟรีหรืออยางไร ถาเกิดภัยอันตรายรุนแรงขึน้ (ดร.วีรพงศ ไชยเพิ่ม ผูวาการการนิคมอุตสาหกรรม แหงประเทศไทย (กนอ.) ระบุวา สาเหตุของเพลิงไหมเกิดจากถังบรรจุสารโทลูอีน ขนาด ๗.๔ ลูกบาศกเมตร – ปริมาณคลังกาซไวไฟเหลว ของ ปตท. ปริมาณ ๓๓,๖๐๐ ลบ.ม. หรือมากกวา ๔.๒ พันคันรถ ที่อยูในสภาวะ เสี่ยงที่จะกอใหเกิดภัย ถามีเหตุระเบิดไฟไหมลุกลามในโรงแยกกาซมาบตาพุด)
รูปเหตุโรงงาน บีเอสที มาบตาพุด ระเบิด เมื่อ ๕ พฤษภาคม ๒๕๕๕ ในสื่อ ออนไลน ของกลุมทวงคืน ปตท.
วันที่ ศาลปกครอง รูส ึกสั่นคลอน และมีความเสี่ยง อางวามีกลุมคนจองจะรื้อลม พวกทานเรียกรองใหสื่อ-ให ประชาชนชวยกันดู เพื่อชวยกันรักษาพวกทาน องคกรทานไว อางวา เพื่อเปนที่พึ่งพาของประชาชน ดํารงความ เปนธรรม ชอบธรรม สรางความปลอดภัยผาสุกใหสงั คม แตครั้นเมื่อประชาชนเสี่ยงเจ็บตาย ตื่นกลัว ทานกลับ บอกวา “ประชาชน ไมมีสทิ ธิ จะกลัวเจ็บกลัวตาย” ทั้งที่เมื่อเกิดเหตุรายแรงแลว ก็ไมมหี นวยงานไหนดูแล ประชาชนได แมกระทั่งขบวนการศาลปกครอง ก็ไมเคยเอยถึงเรื่องที่เกิดขึ้น และยังซ้ําเติมดวยการทิ้งประชาชน ใหเสี่ยงเจ็บตายไดอีก หนวยงานของรัฐ เจาหนาที่รฐั ทุกหนวยงาน อางวาไมมีอํานาจหนาที่ สัง่ ตรวจสอบ โรงงานเสี่ยงสรางอันตราย ของ ปตท. ทีส่ รางทําไมมนั่ คงแข็งแรงเหมาะสมและนาไววางใจ ผิด พรบ.โรงงาน และ พรบ.วัตถุอันตราย อยางประจักษชัด แตทุกคนทุกหนวยงาน อางวา "ตองรอศาลปกครองสั่ง" ศาลปกครอง สูงสุดสั่งไมรับคดีอางวาถูกตองแลว ไมมีการตรวจสอบ ทั้งที่วิศวกรรมสถาน ก็รูวามีความเสี่ยงมหาศาล แตตอง รอศาลปกครองสั่ง ประเทศไทย จะปลอยทิ้งความเสี่ยงภัยกันไวแบบนี้หรือ?
แผนที่ ๙ คนมาบตาพุดไมมสี ิทธิ์กลัวเจ็บกลัวตายหรือ ผูร องไดออกไปชี้ชวนใหประชาชนเห็นภัย เพียงระยะเวลาสั้นๆ ก็มี ประชาชนรวมลงชื่อเพื่อรวมกันรองฟองใหม ใหศาลปกครองสูงสุด ตรวจตราแบบรอบคอบถี่ถวนในการพิจารณา อีกครั้งหนึง่ ที่ศาลปกครองสูงสุด บอกวา ไมผิด การเลือกใชขอกฎหมายของตุลาการศาลปกครองสูงสุด คําวา สูงสุด ยอมมีคาํ ถีถ่ วนรอบคอบ ในการชีผ้ ิดถูก โดยเฉพาะอยางยิ่ง ผลกระทบตอสาธารณะ ทีต่ ามรายงานการ ประเมินความเสี่ยง ของ ปตท. ที่แจงวา "คนในรัศมี ๑ กม. ๑๐๐ เปอรเซนต ตายภายใน ๑ นาที นั้น" อันตราย รุนแรงแบบนี้ ที่จะตองใชความถีถ่ วนรอบคอบแคไหน ระบุวาเปนการคาดการณ สิ่งที่จะเกิดหรือไมเกิดก็ได แต จะทิ้งภัยเสี่ยงใหประชาชนตองรับหรืออยางไร เสี่ยงภัยดานสุขภาพอนามัย ก็ยังแกกนั ไมได วันนี้จะทิ้งใหเสี่ยง ภัยอันตรายรุนแรงอีก โดยไมมีการตรวจสอบ ไมมีขอมูลทางวิทยาศาสตรหรือ วาระที่ ทานประธานศาลปกครอง ประกาศผานสื่อ กับการปฏิบัติที่แตกตางกัน ที่ทานกลาวไววา “เมื่อมีการ กอตั้งศาลปกครองและใชระบอบไตสวนในการพิจารณาคดี ศาลมีอํานาจในการแสวงหาขอเท็จจริง พยานหลักฐานตางๆ ใหปรากฏออกมาบนพื้นฐานขอเท็จจริงทีค่ รบถวนทัง้ หมด จึงนาจะเปนธรรมและถูกตอง มากกวาการพิจารณาตามขอเท็จจริงที่คูกรณีเสนอใหมา ซึ่งตนเห็นวาการใชศาลปกครองพิจารณาคดีอยางนี้เปน ประโยชนกับประชาชนมากกวา ...” ซึ่งกรณีการไมรับคําฟอง ซึ่งนอกจากการไมมีการไตสวน ไมอานไมดคู าํ ชี้แจงตางๆ ไมไดแสวงขอเท็จจริงอยางครบถวนแลว แตกลับเพิ่มสงเสริมสภาวะการไดรับความเสียหายของ ประชาชนขึ้นอีก ความเสี่ยงไมใชความรูส ึก เปนการเพิ่มสงเสริมโอกาสที่จะใหประชาชนประสบพบภัย ให ประชาชนเสี่ยงภัยเสี่ยงตายเพิ่มขึ้น ยอมเปนผลกระทบ ที่มาจากการประมาทมักงาย ละเลยการปฏิบัติหนาที่ที่ ควรถีถ่ วนรอบคอบ จึงไมเฉพาะเพียงพนักงานเจาหนาทีข่ องรัฐ ที่มีอํานาจทางปกครอง อนุมตั ิใหสรางทําอนุญาตใหดําเนินการโรงงานเสี่ยงภัย เทานั้นฯ ผูรอง และประชาชนในพืน้ ที่มาบตาพุดทีร่ ว มกันลงชื่อ หรือมิไดลงชื่อรวม พักอาศัยอยูใกลโรงงานที่สามารถ สรางอันตรายรุนแรงรายแรงไดนั้น ถือวา มีความเสี่ยงภัยเดิมอยูแลว จากการปลอยปละละเลยของเจาหนาที่รัฐ ใหสรางทํา และดําเนินการโรงงานวัตถุอันตราย และสารไวไฟ โดยไมมั่นคงแข็งแรงเหมาะสม และไมนาไววางใจ เปนการเพิ่มสภาวะที่สง เสริมใหเกิดความเสียหาย หรือเพิ่มโอกาสที่จะเกิดความเสียหายขึ้นไดอีกนั้น ยอมถือวา ไดรับผลกระทบจากการละเลยการทําหนาที่แลว ซึ่งประชาชนสวนใหญก็มีความเห็นตรงกันวา “การมีโรงงาน อันตราย ในเขตชุมชน ก็มคี วามเสี่ยงเดิมอยูแลว ยิ่งไมตอกเสาเข็มฐานรากนั้นจะเอาอยูหรือ ไมมใี ครเชื่อวา ปตท.จะไมตอกเสาเข็มฐานราก ทําไมมักงายประมาท เพราะทุกวันนี้ ธรรมชาติภัยอะไรอะไรก็เกิดขึ้นได สนามบินดอนเมืองยังถูกน้ําทวม และตอนมีเหตุระเบิดทีโ่ รงงาน บีเอสที ก็ไมเห็นมีใครออกมาชวยประชาชน คาชดเชยเยียวยาไมถึงมือผูไ ดรับผลกระทบครบถวน ตองมีทะเบียนบาน มาทํางานหลายป ก็เชาบานเขาอยู แบบนี้ เจาของบานนอนอยูระยอง ไมใชผไู ดรับผลกระทบ แตมารับสตางค “ แมขณะนี้ จะอางวายังไมมีเหตุไฟไหมระเบิด จนสงผลเสียหายรายแรง แตการรั่วไหลของกาซบอยครั้ง ของ โรงงานผลิตสารฟนอล กับกลิ่นกาซหุงตมรั่วไหลรุนแรง บริเวณหนาโรงแยกกาซ ปตท. มาบตาพุด ซึง่ สงผล กระทบชาวบาน และมีการรองเรียนบอยครั้งนัน้ ถือไดวา เกิดความเสียหายดานสุขภาพอนามัย ทั้งทางกาย ทัง้ ทางจิตใจ แลวหรือไม หรือจะตองรอใหกอเหตุเจ็บตาย ไฟไหมบานเรือนรานโรงจํานวนมากกอน จึงถือวาเปน การละเลยการทําหนาที่ ของพนักงานเจาหนาที่ของรัฐ ผูร องและชาวบานจึงจะมีสทิ ธิในการฟองคดี - “แมจะอาง วา การละเลยการทําหนาที่ หมดอายุความไปแลว แตความเสี่ยงภัยของประชาชน ไมมีวันที่จะหมดอายุภัยเสี่ยง จนกวา จะมีการตรวจสอบ ซอมสรางใหแข็งแรงมั่นคง หมดความเสี่ยงที่จะทรุด”
แผนที่ ๑๐ การรับรูของประชาชน กับเสียง และแสงบนทองฟา ยามกลางคืนตามภาพนั้น ความรูส ึกหวาดกลัว วิตกกังวล เปนอยางไร เมื่อเกิดเหตุแลวไมมีสญ ั ญาณเตือนภัย ไมมกี ารแจงเตือน ไมมหี นวยงานใดๆ ชวยเหลือประชาชน เสียงโรงงานระเบิด กับเสียงฟารองฟาผา เปนเสียงเดียวกัน ถาเกิดเหตุตอนกลางคืนขณะหลับ จะเกิดอะไรขึ้น ผลกระทบเกิดแลว การเยียวยา ที่ตองตามทวงถาม ไมมสี ื่อใหความสนใจ คนไมมีทะเบียนบานในพืน้ ที่ ไดรับ ผลกระทบ ไมไดคา ชดเชย เหลียวแล อะไรเกิดขึ้นในพืน้ ที่มาบตาพุด พื้นที่เศรษฐกิจของชาติ ผลกระทบจาก มลพิษเยียวยาไมได ยังถูกทิง้ ใหเสี่ยงภัย จากขบวนการยุติธรรม ซ้ําอีก...
ทองฟากลางคืนที่เหมือนมีเหตุไฟไหมเปนประจํา มีเสียงไซเรนรถฉุกเฉินสําทับอีก ไมรูวามีเหตุอะไรเกิดขึ้น มีแตความหวาดวิตกกังวล ที่คนนอกพื้นที่ไมเคยรูสึก ถึงความหวาดกลัว
จากรายงาน การประเมินความเสี่ยง ของ โรงแยกกาซ ที่ ๕ ของ ปตท. นั้น พนักงานเจาหนาที่ ตองทราบถึง อันตรายรุนแรงดีแลว อีกทั้งรัศมีอันตรายรุนแรงครอบคลุม ทั้งตลาด ชุมชน โรงเรียน และโรงงานวัตถุอันตราย และสารไวไฟ อื่นๆ จํานวนมาก ที่จะกอใหเกิดระเบิดลุกลาม - อันตรายรุนแรง ของปายโฆษณา คือ พังลมทับ คนตาย แต อันตรายรุนแรง ของโรงแยกกาซใหม ปตท. คือ คนในรัศมี ๑ กม. ๑๐๐% จะตายภายใน ๑ นาที การอางวา โอกาสเกิดการรั่วไหลของกาซอยางรุนแรงนัน้ นอยมาก เพียง ๑ ในหลายรอยลาน ครั้งตอป แตเมื่อ การสรางทําต่ํากวามาตรฐานแลว ไมมีความมั่นคงแข็งแรงไดจริงตามขอกําหนดแลว การศึกษาเรื่องโอกาสและ ความเสี่ยง จึงอางอิงกันไมได ดังนั้นการปลอยปละละเลยใหมี โรงงาน ทีส่ ามารถสรางภัยอันตรายรายแรงเชนนี้ แลว นาจะถือไดวา เปนการประมาทอยางไมนาใหอภัย ไมใชแคการละเลย การปฏิบัติหนาที่เทานั้น ผูวาราชการจังหวัดระยอง นายกเทศมนตรีมาบตาพุด อาง วาไมมีอํานาจทางกฎหมาย, ผูวาการการนิคมอุตสาหกรรม แหงประเทศไทย, ผูอํานวยการการนิคมมาบตาพุด อางวา อยูนอกเขตอํานาจ ของการนิคมอุตสาหกรรม เพราะอยูใน เขตเทศบาล วิศวกรรมสถาน รับรู แตอางวาตองรอคําสัง่ ศาลปกครอง หนวยงานอื่นๆ รับรูแตเงียบเฉยกันหมด ทั้งที่ รูวาไมปลอดภัย สื่อมวลชน เงียบเพราะหวงแคคาโฆษณา หรือเพราะ ผลประโยชนทับซอนอื่นๆ สส.สว. ของจังหวัด ระยอง ก็อางเพียงวา นากยกรัฐมนตรี รูเรื่องแลว ยังไมสั่ง การอะไร เห็นวา จะเรงรัดทําสัญญาณเตือนภัย แตเกิดเหตุ ภัยแลว สัญญาณเตือนภัย อะไรๆ ก็ไมมีเสียงดังเตือน
แผนที่ ๑๑ พระราชบัญญัติจัดตัง้ ศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ซึ่งบงชีส้ ิทธิประชาชน มาตรา ๔๒ ผูใดไดรับความเดือดรอนหรือเสียหาย หรืออาจจะเดือดรอนหรือเสียหายโดยมิอาจหลีกเลี่ยงไดอัน เนื่องจากการกระทําหรือการงดเวนการกระทําของหนวยงานทางปกครองหรือเจาหนาที่ของรัฐหรือมีขอโตแยง เกี่ยวกับสัญญาทางปกครอง หรือกรณีอื่นใดที่อยูในเขตอํานาจศาลปกครองตามมาตรา ๙ (กรณี คดีพิพาท เกี่ยวกับการกระทําละเมิดหรือความรับผิดอยางอื่นของหนวยงานทางปกครองหรือเจาหนาที่ของรัฐอันเกิดจาก การใชอํานาจตามกฎหมาย หรือจากกฎ คําสั่งทางปกครอง หรือคําสัง่ อื่น หรือจากการละเลยตอหนาที่ตามที่ กฎหมายกําหนดใหตองปฏิบัติหรือปฎิบตั ิหนาที่ดงั กลาวลาชาเกินสมควร) รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ มีบทบัญญัตใิ นการคุมครองสิทธิ และเสรีภาพของ ประชาชน มาตรา ๔๐ (๑) และ (๒) ที่บัญญัตใิ หสิทธิในกระบวนการยุติธรรมแกประชาชน ทัง้ สิทธิในการเขาถึง กระบวนการยุติธรรมไดโดยงาย สะดวก รวดเร็ว ทั่วถึง สิทธิพื้นฐานในกระบวนการพิจารณา ซึ่งอยางนอยตองมี หลักประกันขั้นพืน้ ฐานเรื่องการไดรับการพิจารณาโดยเปดเผย การไดรับทราบขอเท็จจริงและตรวจเอกสารอยาง เพียงพอ การเสนอขอเท็จจริง ขอโตแยง และพยานหลักฐานของตน มาตรา ๖๐ ใหประชาชนสามารถใชสทิ ธิใน การฟองหนวยราชการ หนวยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจ ราชการสวนทองถิ่น หรือองคกรอื่นของรัฐที่เปนนิติบุคคล ใหรับผิดเนื่องจากการกระทําหรือการละเวนการกระทําของขาราชการ พนักงานหรือลูกจางของหนวยงานนั้น และมาตรา ๖๗ วรรคสาม ใหสทิ ธิ ชุมชนในการฟองหนวยงานทางปกครองเกี่ยวกับสิ่งแวดลอม ฯลฯ ระเบียบกรมโรงงานอุตสาหกรรม วาดวยหลักเกณฑการชี้บงอันตราย การประเมินความเสี่ยง และการจัดทํา แผนงานบริหารจัดการความเสี่ยง พ.ศ. ๒๕๔๓ การประเมินความเสี่ยง (Risk Assessment) หมายถึง กระบวนการ การประมาณระดับความเสี่ยง และการ ตัดสิน วาความเสี่ยงนั้นอยูในระดับที่ยอมรับไดหรือไม ซึง่ ตองทําแลวเสร็จกอนการดําเนินการโรงงาน “ความเสี่ยง” หมายถึง ผลลัพธของความนาจะเกิดอันตราย และผลจากอันตรายนั้น (อุบตั ิเหตุหรืออุบัติการณ) “การชี้บงอันตราย” หมายถึง กระบวนการ ในการรับรูถ ึงอันตรายที่มีอยู และการกําหนดลักษณะของอันตราย “อันตราย” หมายถึง แหลงหรือสถานการณที่อาจกอใหเกิดการบาดเจ็บ หรือความเจ็บปวย ความเสียหายของ ทรัพยสิน ความเสียหายตอสิง่ แวดลอมหรือสิง่ ตาง ๆ เหลานี้รวมกัน "อุบัติภัยรายแรง" หมายความวา การเกิดเพลิงไหม การระเบิด หรือการรั่วไหลของสารเคมีหรือวัตถุ อันตรายที่สงผลกระทบรุนแรงตอสุขภาพอนามัย ชีวิต ทรัพยสิน ชุมชน หรือสิง่ แวดลอม Hazard and Operability Study (HAZOP) เปนเทคนิคการศึกษา วิเคราะหและทบทวน เพื่อชี้บง อันตรายและ คนหาปญหาที่อาจเกิดขึ้นจากการดําเนินงานโรงงาน โดยการวิเคราะหหาอันตรายและปญหาของระบบ ตางๆ ซึ่งอาจจะเกิดจากความไมสมบูรณ ในการออกแบบ ที่เกิดขึ้นโดยไมไดตงั้ ใจ ดวยการตั้งคําถามที่ สมมุติสถานการณของการผลิตในภาวะตาง ๆ โดยการใช HAZOP Guide Words มาประกอบกับปจจัยการผลิต ที่ไดออกแบบไว หรือความบกพรองและความผิดปกติในการทํางาน เชน อัตราการไหล อุณหภูมิ ความดัน เปนตน เพื่อนํามาชี้บงอันตรายหรือคนหาปญหาในกระบวนการผลิตซึง่ อาจทําใหเกิดอุบัติเหตุ หรืออุบัติภัย รุนแรงขึ้นได (ซึ่งไมไดระบุเรื่องการทรุดของฐานรากองคอาคารตางๆ จึงเสมือนวาไมมีการทรุดตัวเลย)
แผนที่ ๑๒
เชื่อถือไดอยางไร สรุปการประเมินอันตรายรายแรง ของโรงแยกกาซ ที่ ๕ ปตท. คงเขียนแบบเดียวกันกับโรง แยกกาซที่ ๖ ของ ปตท. จากผลการศึกษาเมื่อเกิดกรณีสารเคมีรั่วไหล ลูกไฟ (Fireball) Pool Fire และ Jet Fire ที่อาจจะเกิดขึ้น จะมีรัศมีความรอนจะครอบคลุมพื้นที่ภายในพื้นทีโ่ รงแยกกาซธรรมชาติและบริเวณใกลเคียง แตกระนั้น เหตุการณเหลานี้มโี อกาสเกิดขึ้นนอยมาก เนื่องจากทางโรงงานมีมาตรการปองกันดานตาง ๆ มากมาย รวมถึง แผนฉุกเฉิน และการศึกษา HAZOP ดังนั้นผลกระทบที่จะเกิดขึ้นจากอันตรายรายแรงจึงอยูในระดับต่ํา * ที่มาของโอกาสเกิดอันตรายรุนแรง ที่อางวามาจากการศึกษา HAZOP ยอมเชื่อถือไมได เมื่อพื้นฐานรากฐาน ของทุก NODE ที่การศึกษา ไมมีความมั่นคงแข็งแรง เพราะมีแรงบิดมหาศาล ที่เกิดจากการทรุดตัวตางกัน *
แผนที่ ๑๓ Failure Modes and Effects Analysis (FMEA) เปนเทคนิคการชี้บง อันตรายที่ใชการวิเคราะหในรูปแบบความ ลมเหลวและผลที่เกิดขึ้น ซึ่งเปนการตรวจสอบชิ้นสวนเครือ่ งจักรอุปกรณในแตละสวนของระบบแลวนํามาวิ เคราะหหาผลที่จะเกิดขึ้นเมื่อเกิดความลมเหลวของเครื่องจักรอุปกรณ (ซึง่ ไมไดระบุเรื่องการทรุดของฐานราก องคอาคารตางๆ จึงเสมือนวาไมมีการทรุดตัวเลย เชนเดียวกันกับ การศึกษา HAZOP) กรณีใช WHAT-IF Analysis ซึ่งจะพบวา เกิดเหตุอันตรายไดทั้งโรงงาน เชน ถาฐานทรุดพัง ทอแตก ขอตอแตก วาลวแตก นอตหนาจานขาด กาซไวไฟเหลวรั่ว เกิดไฟไหม เกิดระเบิด แลวอะไรจะเกิดขึ้น ซึง่ ตองทํากับทุก โครงสรางทั้งโรงงาน เพราะมีความเสี่ยงทรุดทั้งหมด แตสามารถแยกโซนเปนสวนเฝาระวังพิเศษได กรณีการศึกษา เรื่องการประเมินความเสี่ยง กับความนาหวงใย
เกิดเหตุบอยครั้งมากขึ้น ที่เกิดเหตุระเบิดรุนแรง ของ ภาคอุตสาหกรรมพลังงาน และปโตรเคมี ที่หลายประเทศเพิ่มมาตรการควบคุม ดวยการออกระเบียบ และออกกฎหมายเพิ่มเพื่อปกปองประชาชน-สภาวะแวดลอม
เมือ่ เกิดเหตุแลว มีการเจ็บตายจํานวนมาก ที่โรงงานบีเอสที ระเบิดนั้น ขาวในพื้นที่มีการเสียชีวิต มากกวา ๑๐๐ คน
ความรุนแรงของ การระเบิดของโรงงาน บีเอสที แรงอัดระเบิดสงผลกระทบตอบานเรือน ไกลถึง ๖ กิโลเมตร การประเมินความเสี่ยงใหม ของโรงงานตางๆ ในมาบตาพุด กําลังอยูระหวางการดําเนินการ (อางจากขาว)
แผนที่ ๑๔
ปญหาของโรงงานในมาบตาพุด กับผลกระทบสิ่งแวดลอมแกไขไมได วันนี้กลับเพิ่มใหเสี่ยงภัยอันตรายรุนแรงรายแรงอีก
เมื่อรับรูวา มีความเสี่ยงสูง จึงควรตองมีการตรวจสอบ มีขอมูลทางวิทยาศาสตร มีการซอมสรางแกไข และการติดตาม, ความมั่นคงแข็งแรงที่ควรเกิน ๑๐๐% สําหรับโรงงานที่มีโอกาสสรางอันตรายรุนแรงมาก ไมใชปลอยทิ้งใหเสี่ยงทรุดพังได เมื่อเกิดเหตุภัยแลว ถาระงับไมไดเอาไมอยู ยอมจะสรางความเสียหายใหญหลวง เหตุที่เคยสรางความเสียหายใหญหลวงกลางทะเลติมอร ก็มาจากการสรางทําต่ํากวามาตรฐานที่ ปตท.สผ.กําหนดขึ้นเอง ซึ่งเปนผลสอบสวนจากคณะกรรมการตรวจสอบของรัฐบาลออสเตรเลีย (ตามที่เคยสงมาในหนังสือชี้แจงเพิ่มเติมแลว)
ภาพตัวอยาง การทรุดทําใหเกิดการแตกรั่ว ในกรณี ที่เปนกาซไวไฟแอลพีจีเหลว จะขยายตัวเปนกาซ ๒๕๐ เทา (ซึ่งแอลพีจีในสถานะที่เปนของเหลว ถารั่วออกมาจะมีอันตรายมากกวาที่เปนกาซ เพราะจํานวนที่ออกมาเปนของเหลว เมื่อกลายเปนกาซจะเพิ่มปริมาตร มากขึ้น ปริมาณกาซมาก อันตรายและความรุนแรงก็ยอมมีมาก อีกทั้ง แอลพีจีบริสุทธ ไมมีสี ไมมีกลิ่น และผลทางกาย อยูในกลุมยาสลบทั่วไป ขอมูลจาก กรมธุรกิจพลังงาน) ซึ่งในโรงแยกกาซ ยอมมีแอลพีจีบริสุทธ ในขบวนการกอนการเติมสีเติมกลิ่น ซึ่งจะมีอันตรายมากขึ้นเมื่อรั่ว
แผนที่ ๑๕
ธรรมชาติของดิน เมื่ออุมน้ําแลวออนตัวได จะเชื่อไดอยางไรหรือ กับโรงกลั่น-โรงแยกกาซไมตอกเสาเข็ม
โรงงานระเบิดเปนขาวใหญในรอบ ๔-๕ เดือน เฉลี่ยมากกวาเดือนละครั้ง โอกาสที่เกิดยากนั้นจริงหรือ
โรงแยกกาซ ที่ ๖ และ โรงแยกกาซอีเทน ของ ปตท. สรางทําแบบนี้ เชื่อมั่นหรือวาจะไมทรุดพังสรางภัย ยอมใหทรุดตางไดเพียง ๕ – ๑๐ มม. ทรุดมากกวานี้อาจจะทําใหทอ-ขอตอแตก กาซรั่วเปนสาเหตุไฟไหมระเบิด คารับน้ําหนักของดิน ๓๐ ตัน/ม๒ ที่เทียบเทา ดินที่เปนหินปูนหินทราย แข็งกวาดินดานหินดานที่ตอกเสาเข็มไมลง
แผนที่ ๑๖
ลาสุด ๑๙ ก.ย.๕๕ ที่โรงงานกาซพีเม็กซ ของ เม็กซิโก และในป ๒๕๒๗ ก็เคยเกิดระเบิดหลายระลอกที่โรงงานผลิตกาซแอลพีจี ของบริษัทนี้ ในเมืองซาน ฮัวนิโก ทําใหมีผูเสียชีวิตหลายรอยศพบาดเจ็บนับหมื่น จนถูกเรียกกันวา “หายนะที่ซาน ฮัวนิโก” ซึ่งเปนเหตุการณที่อางถึง “อันตรายรุนแรงรายแรง” ที่สรางหายนะทั้งเมือง แตโชคดีที่ไมมีโรงงานอื่นๆรายลอมแบบที่มาบตาพุด
ในกรณีที่รับคําฟองไวพิจารณาแลว ขอใหศาลมีคําสั่งบรรเทาทุกขชั่วคราว โดยให ปตท. กับพนักงานเจาหนาที่ รัฐที่เกี่ยวของ รวมกันทํารายงานประเมินความเสี่ยงใหม ดวยวิธีการศึกษา HAZOP และ FMEA โดยจะตองนํา โอกาสในการทรุดตัวของฐานรากตางๆ ทัง้ หมดเขาไปรวมดวย โดยใหคํานวณหาโอกาสที่จะทําเกิดอันตราย รุนแรงใหมทั้งหมด ของโรงงานวัตถุอันตราย และกาซไวไฟทั้ง ๓ แหง ที่สรางทําโดยไมมั่นคงแข็งแรงเหมาะสม และไมนาไววางใจ โดยอิงหลักวิชา หลักเหตุผล เพื่อประชาชนจะอุนใจไดวา เหตุอันตรายรุนแรงนั้น มันเกิดขึ้น ไดยากจริงๆ และเปนเพียงการคาดการณ เปนจินตนาการเกินจริงฯ การขอใหมีการพิจารณาใหมนี้ มีเจตนจํานง และแสวงหาคําตอบของขอผิดปกติตางๆ ที่ประชาชนตั้งขอกังขาไว ดวยดังนี้ ความเปนรัฐวิสาหกิจ ที่มีการสรางทําต่ํากวามาตรฐาน จะเขาขายคอรรัปชั่นหรือไม, ประชาชนไดรับ สิทธิอยางไร และไดรับความยุติธรรมอยางไรจากขบวนการ หรือระบบ ทีจ่ ะเขาถึงเปาประสงคจุดมุงหมายของ รัฐธรรมนูญที่บัญญัตไิ วหรือไม และประเทศไทยเปนนิติรฐั มีนติ ิธรรมหรือไม เมื่อ กฎหมายไมสามารถบังคับใช กับองคกรขนาดใหญ กับผูท ี่มีอํานาจ หรือขัดกันซึง่ ผลประโยชนทบั ซอน เพือ่ โปรดพิจารณาอยางถี่ถวนรอบดาน ใหเปนไปตามวิธขี บวนการพิจารณาของศาลปกครอง ตามที่กฎหมาย กําหนด เพื่อปลดภัยความเสี่ยงของชาวบาน และสรางความผาสุกใหสังคม เพื่อเขาไปสูขบวนการตรวจสอบติดตาม-แกไข และเสริมความมั่นคงแข็งแรง ของ ๓ โรงงานเสี่ยงสรางอันตรายรุนแรง ของ ปตท. เพื่อใหเกิด ความมั่นใจของชาวบานไดวา โรงงานเสี่ยงสรางภัย จะไมสรางเหตุอันตรายรุนแรงรายแรงขึน้ ดวยเถิด เพื่อศาลโปรดพิจารณา ผูรอง
(ลงชื่อ) (...ศรัลย..ธนากรภักดี...)