Mei 2014 l Jaargang 5 l nr 9
GRATIS FIETSKAART VAN
’ t West-Vlaamse hart
p.
3
Eén zwaluw MAAKT NOG GEEN LENTE p. 5 Landschapsplan: EEN AANRADER VOOR WIE LANDELIJK WOONT p. 7
Vind de schat
en win een giftcard van Decathlon! p. 9
1
“Veel te beleven in eigen streek!”
2
De zomer staat voor de deur. Velen onder ons hebben misschien al een reis geboekt. Voor anderen is het wegens allerhande omstandigheden onmogelijk om een verre uitstap te plannen. Geen nood, ook dicht bij huis is er veel te beleven! Stad-Land-schap biedt een waaier van mogelijkheden om onze vrije tijd in eigen streek op een zinvolle manier te spenderen. Dat kan bijvoorbeeld door de gloednieuwe fietskaart ter hand te nemen en één of meer van de zes unieke fietstochten in ’t West-Vlaamse hart te verkennen. De tochten laten je genieten van bosrijke omgevingen, landelijke wegen, oude spoorwegbeddingen en prachtige vergezichten. Wil je zo’n gratis fietskaart op de kop tikken? Kom dan naar de fietsevents van ‘Fietsen in ’t West-Vlaamse hart’. Of wat dacht je van de pop-up picknicks in ’t West-Vlaamse hart? In de gemeenten Ardooie, Hooglede en Roeselare kan je met de ganse familie je eigen picknick verorberen op een prachtige en unieke locatie. De plek en het tijdstip geven we nog niet prijs want voor de pop-up picknicks laat Stad-Land-schap zich leiden door het weerbericht. Abonneer je op het e-zine van ’t West-Vlaamse hart en blijf zo op de hoogte van dit picknickfestijn. In dit nummer vind je nog tal van wandelingen, activiteiten, themadagen, … om je vrije tijd in ’t West-Vlaamse hart door te brengen. Er is dus voor elk wat wils! Ook op het vlak van landschapsverfraaiing werken Stad-Land-schap en de provincie nauw samen met de gemeenten van ’t West-Vlaamse hart. Landbouwers en particulieren die plannen hebben om kleine landschapselementen aan te brengen, kunnen hierbij advies en onder bepaalde voorwaarden ook ondersteuning krijgen, bijvoorbeeld in de vorm van een inrichtingsplan of subsidie voor plantgoed. Nieuw is de campagne rond zwaluwen. Er zijn plannen om nesten te vrijwaren en nieuwe nestgelegenheden te creëren. Monitoring en sensibilisering zijn daarbij uiterst belangrijk. Stad-Land-schap denkt ook aan de schoolgaande kinderen. Zoom@regio, een fietsexcursie rond het thema ‘voeding’, dompelt de leerlingen van het 5de en 6de leerjaar onder in ’t WestVlaamse hart. In deze editie vind je een kort verslag van een klas die in april door de streek ‘zoomde’. Het Stad-Land-schap zit duidelijk niet stil en denkt voortdurend na over nieuwe initiatieven die de omgevingskwaliteit, de belevingswaarde en de leefbaarheid van ’t West-Vlaamse hart verhogen. Kathleen Verhelle Bestuurder Stad-Land-schap ’t West-Vlaamse hart Schepen gemeente Ardooie
www.westvlaamsehart.be Coverfoto: Groene as de Vrijbosroute ter hoogte van Stadenberg en de Vijfwegen
Pop-up picknicks Mooi weer krijg je niet op bestelling. Een weken op voorhand geplande picknick durft daarom wel eens letterlijk in het water te vallen. Stad-Land-schap heeft daar iets op gevonden: pop-up picknicks in ’t West-Vlaamse hart! Met als ingrediënten in de picknickmand: een unieke plek, stralend weer en randanimatie! Wil je er ook bij zijn? Schrijf je vandaag nog in op het e-zine en blijf op de hoogte van het picknickfestijn. Van mei tot september plant het Stad-Land-schap drie pop-up picknicks in ’t West-Vlaamse hart. Wanneer? Als de barometer aangeeft dat het een stralende zondag wordt. Minstens 24 uur op voorhand informeert Stad-Land-schap je waar en wanneer je je picknicklakentje kan uitgooien. Samen met de gemeenten Ardooie, Hooglede en Roeselare heeft Stad-Land-schap drie originele en mooie plaatsen uitgekozen om broodjes te smeren en een flesje wijn te kraken. Het proviand breng je zelf mee. Er is dus geen buffet of bar voorzien. Dat is ook moeilijk te regelen als je maar 24 uren op voorhand beslist om een picknickplek in te palmen. Wat is dan wel voorzien? De pop-up picknicks in ’t West-Vlaamse hart staan garant voor mooi weer, een uniek decor, randanimatie, compagnie, voldoende parkeergelegenheid voor fietsen en auto’s en toiletvoorzieningen. Oh ja, je houdt het beter afvalarm. Stad-Land-schap gaat voor duurzaamheid en voorziet dus geen pop-up vuilnisbakken. Voor een leuk en passend picknickdecor hoef je heus niet ver te rijden. Met deze spontane picknicks in ’t West-Vlaamse hart wil Stad-Land-schap je hiervan overtuigen.
Abonneer op het e-zine en blijf zo op de hoogte van het picknickfestijn! www.westvlaamsehart.be/e-zine
Fietskaart met 6 unieke routes in ’t West-Vlaamse hart Haal de fietsdrager maar van de trekhaak want met de gloednieuwe fietskaart ‘Fietsen in ’t West-Vlaamse hart’ schuiven Stad-Land-schap en TERF je zes unieke fietsroutes in eigen streek onder de wielen. Wedden dat je nooit eerder de streek op zo’n interessante en aangename manier verkend hebt!
30 à 45 kilometer De fietsroutes variëren tussen 30 en 45 kilometer. Voor elke route is een startplaats met parkeergelegenheid aangeduid. Uiteraard kan je ook van thuis uit inpikken op de fietsroutes. Wie een bezoekje aan een museum of bistro wil koppelen aan zijn fietstocht kan zich hiervoor laten leiden door de icoontjes en de legende op de kaart. Je kan ook informeren bij de diensten voor toerisme en de gemeenten van ’t West-Vlaamse hart. De contactgegevens vind je op de kaart.
Groen-recreatief netwerk Voor Stad-Land-schap vormt deze fietskaart een belangrijke schakel in het streven naar een dens en kwalitatief groen-recreatief netwerk. Voor TERF is de kaart met beelden en weetjes van weleer een nieuw en uniek hoofdstuk in het erfgoedverhaal van de streek. Voor de uitwerking van ‘Fietsen in ’t West-Vlaamse hart’ konden StadLand-schap en TERF rekenen op ondersteuning van Maxigreen, een Europees project in het kader van het 2 Zeeën-programma (Interreg IVa / www.maxigreen.eu).
Gratis fietskaart voor deelnemers fietsevents Om de fietskaart en de routes in te zegenen, hebben TERF en Stad-Land-schap zes lokale partners aangezocht om een fietsevent te organiseren. Wie deelneemt aan één van deze events tikt een gratis fietskaart op de kop! Na afloop van deze events stelt Stad-Land-schap de kaart ter beschikking via de gemeentehuizen van ’t West-Vlaamse hart.
De Roeselaarse Gordel Fietsen langs groene longen Op naar de Keuneleute! Kanaal met een verhaal Tuffend langs de Stroroute Toertje boerenstebuiten
do 22 mei do 29 mei zo 1 juni zo 22 juni zo 14 sept do 18 sept
Org. stad Roeselare i.s.m. seniorenadviesraad Org. ACW Lichtervelde Org. 5 Spaken Comité Org. Pasar Ingelmunster/Izegem Org. Toerisme Dadizele, heemkring Moorslede/Dadizele en Kolleblomme Org. gemeente Ledegem i.s.m. seniorenadviesraad
Meer info over de fietsevents lees je in de rubriek ‘kalender’ op p. 10, 11 en 12 en op www.westvlaamsehart.be/fietsen.
3 SMOUT JE KITTEN
De routes zijn gebaseerd op het fietsknooppuntennetwerk en brengen je langsheen groendomeinen, interessante erfgoedsites, voormalige spoorwegbeddingen, open landschap met mooie vergezichten, dorpscentra, … Voor elke route werd een passende naam bedacht die het thema en de locatie van de fietstocht aangeeft: De Roeselaarse Gordel, Fietsen langs groene longen, Op naar de Keuneleute, Kanaal met een verhaal, Tuffend langs de Stroroute en Toertje Boerenstebuiten. Met woord en beeld zoomt de kaart hier en daar in op interessante sites en gebouwen. Enkele voorbeelden: het soldatenfriedhof in Hooglede, de Vrijbosroute in Staden, het domeinbos de Vierkaven in Moorslede, de velodroom in Rumbeke, een unieke watertoren op de Bosmolens, … In de rubriek ‘Wist je dat …’ lees je verrassende feiten van de streek. Zo kom je bijvoorbeeld aan de weet dat er in 2009 in De Kleiputten in Roeselare beenderen en tanden van een wolharige mammoet
werden opgegraven. Met foto’s uit de erfgoeddatabank van TERF (www.erfgoedbankmidwest.be) werpt de fietskaart hier en daar ook een historisch perspectief op ’t West-Vlaamse hart.
© Tordale
© Floor Soen
SCHIJNWERPERS OP HET ERFGOED VAN ’T WEST-VLAAMSE HART
Opzij, opzij, de Cultuurkaravaan komt voorbij!
SITE ROER ME NIET
4
Wie cultuur zegt, denkt aan zwarte podiumgordijnen en met rood velours overtrokken zetels. Maar muziek, theater, poëzie, dans,… komen ook best tot hun recht in openlucht. Dat kan je live ondervinden door in te pikken op de Cultuurkaravaan in ’t West-Vlaamse hart. Deze karavaan houdt tussen 31 mei en 14 september drie keer halt op een unieke en waardevolle erfgoedsite in de streek.
openingsweekend plaats van deze herinneringsreeks. De werkgroep plant in dat weekend fiets- en wandelactiviteiten langsheen het oorlogserfgoed en –verleden van de gemeente. Op uitnodiging van deze werkgroep passeert de Cultuurkaravaan op zaterdag 31 mei aan deze pillbox.
Met de Cultuurkaravaan wil Stad-Land-schap het waardevolle en vaak onbekende erfgoed uit de streek naar waarde schatten, in de schijnwerpers zetten en ontsluiten. Drie erfgoedsites, die recent werden heringericht of in de belangstelling stonden, vormen het decor voor de Cultuurkaravaan. Het zijn de pillbox in Ledegem, de voormalige industriële site Vancoillie in Lichtervelde en een intact gebleven Vlasroterij in Lendelede. Wie er op deze sites artistiek uit de hoek zal komen, houden we nog even als verrassing. Via www.westvlaamsehart.be/cultuurkaravaan en het e-zine houden we je op de hoogte.
Recent hebben een tiental residenten van Tordale, een organisatie die mensen met een beperking bijstaat om zelf hun leven zoveel mogelijk te sturen en kwaliteitsvol uit te bouwen, hun intrek genomen in de nieuwe woongelegenheden op site Vancoillie in Lichtervelde (foto rechts). Deze voormalige industriële site bestond uit een maalderij, olieslagerij en houtzagerij. Tordale en zijn inwoners nodigen de Cultuurkaravaan op zondag 22 juni uit op hun site die onlangs als beschermd erfgoed werd erkend. De binnenplaats en de groenzone lenen zich perfect als ontmoetingsplaats voor de residenten, inwoners en bezoekers van Lichtervelde. Kom je daarvan vergewissen op zondag 22 juni.
Pillbox Ledegem Op zaterdag 31 mei houdt de Cultuurkaravaan halt aan de pillbox gelegen aan de Industrieweg in Ledegem (foto links). De pillbox is een Duitse bunker uit de Eerste Wereldoorlog en dankt zijn naam aan zijn vorm die doet denken aan een pillendoosje. Voorbije zomer werd de pillbox toegankelijk gemaakt voor het publiek. Er werden poortjes aan de schapenweide geïnstalleerd. Langs een mooie toegangsdreef komt men via een kasseien pad vlot aan de ingang van de bunker. In Ledegem is een gemeentelijke werkgroep ‘Ledegem 20142018’ opgericht om in de periode 2014-2018 activiteiten ter herinnering van WOI te coördineren. 30, 31 mei en 1 juni vindt het
Site Vancoillie in Lichtervelde
Vlasroterij Holvoet op de Bosmolens Sinds de laatste bedrijvigheid, begin jaren ’90, is de voormalige vlasroterij Holvoet (foto midden) onaangeroerd gebleven. De gebouwen en machinerie zijn daardoor nog intact. Tijdens Open Monumentendag gaan de Verenigde Roters, TERF en Stad-Land-schap op zoek naar het vlasverleden van de Bosmolens. Hierbij stelt Edgard Holvoet, de derde generatie van een vlassersfamilie, zijn vlasroterij die gelegen is op de grens tussen Lendelede en Izegem, open voor het publiek én voor de Cultuurkaravaan. Benieuwd welk effect de rootbunkers op artiesten hebben? Hou je dan vrij op zondag 14 september voor een bezoek aan het vlasbedrijf van Edgard.
Maxigreen De Cultuurkaravaan in ’t West-Vlaamse hart geniet ondersteuning van Maxigreen, een Europees project binnen het 2-zeeënprogramma. Maxigreen brengt verschillende partners uit Europa samen, waaronder het Stad-Land-schap, om na te denken over de vraag hoe we onze erfgoedsites kunnen ontwikkelen tot multifunctionele en duurzame ruimtes. Veel aandacht gaat hierbij uit naar omgevingsaanleg en groeninrichting. Als partner van Maxigreen wenst Stad-Land-schap
enerzijds expertise op te doen in binnen- en buitenland en anderzijds ook zelf innovatieve en wervende projecten in eigen streek op gang te brengen. Zo lanceert Stad-Land-schap in 2014 deze Cultuurkaravaan langsheen erfgoedsites in ’t West-Vlaamse hart. www.maxigreen.eu www.westvlaamsehart.be/cultuurkaravaan
© Thierry Tancrez
Zwaluwen maken (almaar minder) de lente in ’t West-Vlaamse hart Elk jaar kondigt de terugkeer van de zwaluwen de lente aan. Spijtig genoeg vinden zwaluwen bij hun terugkeer naar onze regio steeds minder plaatsen waar ze hun nest kunnen bouwen. Samen met Natuurpunt De Buizerd, Mandelstreke en De Torenvalk wil Stad-Land-schap het tij keren. Ook jij kunt een steentje bijdragen. Zowel de huis-, boeren- als gierzwaluw zijn voor hun nestplaats immers aangewezen op de mens. Met enkele eenvoudige ingrepen kan je ervoor zorgen dat zwaluwen zich opperbest voelen in ’t West-Vlaamse hart.
1. Met z’n allen zwaluwen spotten
2. Bouw mee! Huis- en boerenzwaluwen hebben modder nodig om hun nest te bouwen. Door poelen te onderhouden en aan te leggen bieden we hen de nodige metselspecie. Wist je dat de provincie en Stad-Land-schap onder bepaalde voorwaarden ondersteuning bieden voor het opschonen en uitgraven van poelen (zie artikel op p. 7). Geen plaats voor een poel maar wel veel zwaluwen in de buurt? Dan kan de plaatsing van een kunstnest een oplossing bieden.
Zwaluwen voeden zich met vliegende insecten, tot wel 10.000 per dag. Wie zijn tuin voorziet van wilde hoekjes met een overvloedige vegetatie wilde planten en bloemen zorgt voor een extra bron aan insecten. Vermijd het gebruik van insecticide. Boerenzwaluwen zijn eigenlijk de perfecte natuurlijke insectenverdelgers. Meldingen, vragen, info, ...: www.westvlaamsehart.be/zwaluwen - 051 27 55 50
5
Wist je dat…
LUCHTACROBATEN
Om een beter zicht krijgen op de zwaluwen in onze streek kunnen we met z’n allen zwaluwen spotten. Weet je waar ze voorkomen, nesten bouwen en broeden? Meld het ons!
3. Eten op de plank
✔ je van de gemeenten Hooglede, Ingelmunster, Izegem en Roeselare een subsidie krijgt als er zwaluwen bij jou thuis een nest maken? ✔ de gierzwaluw eigenlijk geen echte zwaluw is en tot een aparte familie behoort? ✔ er in 1988 in Izegem nog 63 nesten van huiszwaluwen geteld werden en in 2012 nog slechts 3? ✔ er op de gebouwen van het MPI St. Idesbald dit jaar 36 nestjes van huiszwaluwen geteld werden. Dat zijn er 8 meer dan vorig jaar. Zou dit een voorbode zijn van een kentering? ✔ de natuurpuntafdelingen gratis mestplankjes installeren bij jou thuis als de uitwerpselen van zwaluwen voor overlast zorgen?
Gierzwaluw
• Kenmerken: blauwzwarte rug, spierwitte buik en keel, witte stuit, korte gevorkte staart • Lengte: 12 tot 13 cm • Leefgebied: steeds minder in de stad, maar wel nog op industrieterreinen, in buitenwijken of dorpen en nabij boerderijen • Nest: gesloten bolvormig nest, hoofdzakelijk bestaande uit modder tegen de gevel van gebouwen, onder een uitstekende dakrand of dakgoot of onder bruggen
• Kenmerken: donkere metaalglanzende rug, crèmekleurige buik, opvallend roodbruine keel met zwarte borstband, lange, diepgevorkte staart • Lengte: 13 tot 19 cm • Leefgebied: vooral op en rond boerderijen • Nest: halfopen nestkommetje bestaande uit modder tegen een balk of onder het plafond van schuren of stallen
• Kenmerken: lichte keelvlek, gevorkte staart, lange sikkelvormige vleugels • Lengte: 16 tot 17 cm • Leefgebied: brengt zijn hele leven vliegend door (voornamelijk in en boven steden), behalve in de broedtijd • Nest: hoog in holtes onder daken en in spouwmuren, vroeger in boomholtes en rotsspleten
s Ad
o-
o-
© Vi
lda
ph
ot
ry
ot
ier
Yve
s Ad Yve
z cre
Ta n
© Th
a ms
Boerenzwaluw
a ms
Huiszwaluw
© Vi
lda
ph
GROEN IN HET BELANG VAN DE SECTOR GLASTUINBOUW
Glastuinbouw verweven met het landschap
KOMKOMMERTIJD
6
Ook zonder stedenbouwkundige verordening zou Nico Perneel investeren in groen rondom zijn glastuinbouwbedrijf in Sleihage. “Het is nu eenmaal aangenamer fietsen en wandelen tussen serres waarlangs bomen, hagen of een houtkant staan”, is de zaakvoerder van Agrokom van oordeel. “Mijn bedrijf beperkt zich niet tot het glasareaal aan de Nieuwkerkhofstraat,” zegt deze komkommerteler, “het is sterk verweven met de omgeving en het landschap eromheen.” Als jonge ondernemer hecht hij daarom veel belang aan de landschappelijke integratie van zijn onderneming. Welke maatregelen heb je genomen op het vlak van landschappelijke integratie? Nico Perneel: “In 2009 hebben we een houtkant aangeplant tussen de loods van het bedrijf en het aanpalende perceel van de buurman. Wettelijk gezien was een bomenrij of een haag voldoende geweest. Toch kozen we ervoor om een robuuste groenbuffer aan te leggen met voornamelijk streekeigen planten zoals eik en ligustrum. Langs het glastuinbouwcomplex hebben we haagbeuk aangeplant.” Hoe bepaal je waar, hoeveel en welke planten er komen? Nico Perneel: “Vooreerst wil ik meegeven dat landschappelijke integratie van een glastuinbouwbedrijf lang niet altijd vanzelfsprekend is. Een tuinder moet bijvoorbeeld rekening houden met schaduwslag, voldoende doorgang om het glas machinaal te kunnen reinigen, bladval, … Bij komkommerteelt is bladval minder
van tel in vergelijking met een slakweker. Daarom zal die veelal voor lage beplanting kiezen rondom zijn bedrijf. Het inrichtingsplan en de plantenkeuze van de groenbuffer rond ons bedrijf kwamen tot stand in nauw overleg met de milieuambtenaar van de gemeente Staden en met de landschapsarchitect van Inagro. Zij adviseerden ons bijvoorbeeld rond streekeigen planten en groen dat weinig tot geen onderhoud vraagt.” Waarom vind je het als ondernemer belangrijk om te investeren in groen? Nico Perneel: “Een tuinbouwbedrijf staat niet los van zijn omgeving. Daarom is het voor de ondernemer zaak om te zoeken naar een manier om ondernemerschap en groen te combineren. Als jonge ondernemer aandacht hebben voor het landschap en groen betekent ook investeren in de toekomst van het bedrijf. Daarenboven heb je als teler ook een rol te vervullen in het belang van de glastuinbouwsector.”
Trajectbegeleiding bevordert integratie Uit bovenstaand interview met Nico Perneel van Agrikom komt duidelijk naar voor dat de integratie van een glastuinbouwbedrijf in zijn omgeving een belangrijk element is. Het ruimtelijk strategisch project ‘duurzame ontwikkeling van glastuinbouwgebied Roeselare’ onderzoekt daarom o.a. hoe de dynamische serreteelt in de regio verder evolueren kan en tezelfdertijd kan bijdragen tot een aantrekkelijker landschap. Hierbij worden innovatieve concepten onderzocht die verder gaan dan het verplichte schaamgroen rond bedrijven. Dat kan bijvoorbeeld integratie zijn d.m.v. het versterken van omgevingselementen die verderaf gelegen zijn van het bedrijf, op privaat of openbaar terrein. Het project lanceerde recent ook
gratis trajectbegeleiding voor de glastuinbouwer met investeringsplannen. Die begeleiding houdt in dat de tuinbouwer hulp krijgt bij het doorlopen van de procedures, bij het omzetten van diverse adviezen van overheidsdiensten, bij de integratie van het bedrijf in de omgeving en bij het communiceren met de omgeving. Info: jan.vanwinghem@west-vlaanderen.be – 051 27 55 55
LANDSCHAPSPLAN: EEN AANRADER VOOR WIE LANDELIJK WOONT
“Een gestileerde tuin? Daar bedank ik voor!” De spade en de grondboor van Kris Verbrugghe werden weinig rust gegund in het voorjaar. De Moorsledenaar plantte meer dan duizend stekjes meidoorn in een landschappelijke haag, ook 7 zomereiken, 7 zwarte elzen, een populier, enkele knotwilgen en nog eens 8 hoogstamfruitbomen gingen de grond in. Voor advies, een inrichtingsplan en de aankoop van het plantgoed kon hij rekenen op provinciale ondersteuning in de vorm van een landschapsplan.
Een beproefde methode: meidoornhaag Via een artikel in het vorige magazine van ’t West-Vlaamse hart kwam Kris Verbrugghe in contact met de landschapsconsulent van Stad-Land-schap. “Ik was meteen gewonnen voor de principes van zo’n landschapsplan,” vertelt Kris die het landelijke karakter
Koekuitwandelroute Benieuwd naar het resultaat van dit landschapsplan? Onderneem de Koekuitwandelroute (8,2 km met start aan de begraafplaats in de Kerkhofstraat in Moorslede) en kijk uit je doppen ter hoogte van de Kouterweg. Daar vind je de voormalige en authentieke hoeve waarrond een landschappelijke haag, solitaire bomen en een hoogstamboomgaard werden aangeplant.
Kom jij in aanmerking voor ondersteuning landschapsverfraaiing? Wie een terrein heeft dat landelijk gelegen is, komt onder bepaalde voorwaarden in aanmerking voor een landschaps(bedrijfs)plan zoals bij Kris Verbrugghe uit Moorslede. Voldoe je aan de voorwaarden, dan stelt de landschapsconsulent van Stad-Land-schap samen met jou een gratis plan op. Ben je landbouwer? Dan voeren we het plan ook kosteloos uit. Particulieren kunnen rekenen op streekeigen plantgoed tegen een gunsttarief. Ook voor het onderhoud van de aanplantingen bestaat er ondersteuning. De landschapsconsulent maakt je graag wegwijs in de verschillende mogelijkheden voor ondersteuning (vb. nazorg in het kader van de landschapsbedrijfsplan, de knotploeg, gemeentelijke subsidies, …).
Benieuwd of jij in aanmerking komt voor ondersteuning landschapsverfraaiing? De landschapsconsulent van ’t West-Vlaamse hart (op foto met pet) zoekt het graag voor je uit! Pieter Blontrock Landschapsconsulent regio Midden- en Zuid-West-Vlaanderen 051/26 14 42 - pieter.blontrock@west-vlaanderen.be
7 MAN MET EEN PLAN
Kris heeft ook nog plannen om een amfibieënpoel te graven in de weide. “Ik hou van het landschap en de natuur,” zegt deze landbouwerszoon, “daarom verkies ik landschappelijke ingrepen boven een aangelegde tuin met van die gestileerde haagjes, houten afsluitingen en zo.” “Zo’n landschapsplan bevat zeer nuttig advies over de indeling van het terrein, landschappelijke maatregelen en de plantenkeuze,” klinkt het tevreden, “een heuse aanrader voor mensen die landelijk wonen!”
van zijn voormalige hoeve en het omliggende terrein zo veel als mogelijk wil behouden. Het gaat om principes zoals landschappelijke integratie, keuze voor streekeigen planten, biodiversiteit, onderhoudsvriendelijkheid, ... “Typische hoogstamfruitbomen in het landschap, waar zie je ze nog?”, klinkt het enigszins verontwaardigd. Daarom plantte Kris vier appelaars, twee perenbomen en een kerselaar in zijn weide. Geen houten afsluiting om de schapen binnen te houden, maar 250 meter landschappelijke meidoornhaag met hier en daar een knotwilg erin. Een beproefde methode uit vervlogen tijden. Hoekige percelen moeten niet per se hertekend worden, ze zijn nu eenmaal typisch voor ons landschap! Met deze en nog enkele sobere maatregelen is Kris erin geslaagd om zijn hoeve en terrein te enten op het omliggende landschap.
Inzoomen op ’t West-Vlaamse hart Zoom@regio, de tweedaagse fietsexcursie in ’t West-Vlaamse hart, is de leerlingen en de leerkrachten van basisschool Driekoningen van Torhout zo goed bevallen dat ze al een optie genomen hebben voor volgend schooljaar! Dit fotoverslag geeft je een beeld van hun fietsverkenning in de streek rond het thema ‘voeding’ die ze in april ondernomen hebben.
Donderdag 3 april 9u20 Oliefabriek Lichtervelde
Donderdag 3 april 21u00 Bivakhuis Het Rokken in Roeselare
Behalve Juliette wist geen enkele leerling hoe lijnzaad eruitziet. Zij weet dat omdat d’r oma er dagelijks een lepeltje van inneemt. Hmmm, waar zou dat goed voor zijn? Na zoom@regio kent het crushen van lijnzaad geen geheimen meer voor de zesdejaars van de Driekoningen.
Donderdag 3 april 11u25 Huwijnsbos Lichtervelde
OP PAD
8
Hoe hoog meet deze boom? In de fietskar steekt een boomhoogtemeter. Maxime weet hoe je ermee aan de slag moet. Jana, Charline en Bette luisteren aandachtig alvorens uit te testen.
Donderdag 3 april 13u15 Melkveebedrijf Sint-Maartenshove in Koolskamp Milan ervaart even hoe het voelt om koe te zijn. In zo’n bindstel blijft het dier mooi staan. Handig om de melkmachine aan te leggen.
Donderdag 3 april 16u25 Aardbeienkwekerij Pattyn in Ardooie Hoeveel aardbeienplantjes kunnen er op een halve hectare geplant worden? Met deze vraag daagt zaakvoerder Johan Pattyn de wiskundeknobbels uit.
De buren van het bivakhuis zullen het geweten hebben. Het nieuwe seizoen van zoom@regio is weer op gang geschoten. Voor het slapen gaan slaan de leerlingen er deftig op los tijdens een initiatie djembé.
Vrijdag 4 april 10u35 Miummm, Vlaams Huis van de Voeding in Roeselare Illian kruipt even in de huid van een preistengel. Say pret ... euh cheese!
Vrijdag 4 april 14u15 Tuinbouwschool Vabi in Roeselare Tijdens een workshop schoffelen steekt Delphine een handje toe bij het verpotten van de plantjes. Zo kunnen de plantjes en de leerkrachten van de tuinbouwschool met een gerust geweten hun paasvakantie inzetten.
Meer verslag en sfeer van basisschool Driekoningen op zoom@regio vind je op http://tweedaagse.weebly.com. Info over zoom@regio: westvlaamsehart@west-vlaanderen.be - 051 26 14 49 www.westvlaamsehart.be/zoomregio
Zoom@regio komt dit schooljaar tot stand met de medewerking van melkveebedrijf Sint-Maartenshove, aardbeienkwekerij Pattyn, tuinbouwbedrijf Vandaele-Vandepitte en de bedrijven en organisaties waarvan hun logo hieronder gepubliceerd wordt.
© Olivier Dochy
“Geocaching brengt je op plaatsen waarvan je niet eens het bestaan afwist” Zonder satellieten zouden de weekends van Isabelle en Andy er helemaal anders uitzien. Deze fervente geocachers uit Izegem snorden sinds 2011 al 5.000 caches op met hun gps. Voor de nietingewijden onder ons: een cache is een ‘schat’ ergens verborgen te velde. Zelf hebben ze ook een 50-tal caches verstopt, o.a. in en rond het provinciedomein Wallemote-Wolvenhof.
Wat drijft jullie om zelf ook schatten te verbergen? Isabelle en Andy: “Geocaches worden meestal aangemaakt door mensen uit de buurt. Zij kennen de streek op hun duimpje en willen de geocacher laten meegenieten van de vele mooie en verrassende plekjes in hun buurt. Zo kom je op plaatsen waarvan je niet eens het bestaan afwist, zelfs in je eigen regio. Een verdoken kerkwegel, een ongekende fietsroute, een verdoken natuurdomein, een historisch gebouw, … Via geocaching hebben wij bijvoorbeeld het domeinbos De Vierkaven, het Vijverbos, het Moerasbos, domein Ter Kerst en nog tal van mooie plekjes ontdekt. Zelf hebben wij een 50-tal caches verstopt, o.a. in Izegem en Hooglede-Gits maar ook buiten ’t West-Vlaamse hart in Meulebeke en Tielt. In en rond het provinciedomein Wallemote-Wolvenhof hebben we 7 caches verstopt. De reeks kreeg de titel ‘De Wolf en de 7 geiten’. Het is een kindvriendelijke wandeling waarbij je op zoek moet gaan naar 7 geitjes (traditionals) alvorens de grote schat te vinden.”
Met onderstaande handleiding heten Isabelle en Andy je welkom in de wereld van geocaching. De sport bestaat sinds 2000. Bij geocaching maak je gebruik van een gps of smartphone om ergens een cache (d.i. een kleine of grote waterdichte doos) te vinden. In de doos zit een logboekje waarin je de datum en je nickname kan noteren. De kunst bestaat erin om dit onopgemerkt te doen. De verstopplaats moet immers geheim blijven voor de andere fietsers, wandelaars en geocachers. Het doosje mag je niet meenemen! Je moet het op exact dezelfde plaats terugsteken voor de geocachers die na jou komen. Sommige schatten bevatten speelgoedjes of gadgets. Als je een cache vindt, mag je zo’n gadget meenemen op voorwaarde dat je er zelf een kleinigheid achterlaat. Hoe en waar beginnen zoeken? Iemand die een schat verbergt, kondigt dit aan via www.geocaching.com. Hierbij vermeldt hij/zij de coördinaten van de cache. Vaak geeft hij/zij ook een hint en wat info over de locatie zoals de plaatsbeschrijving, voorziene parkeergelegenheid, moeilijkheidsgraad, al dan niet kindvriendelijk, ... Er bestaan verschillende types caches. Vooreerst heb je de ‘traditionals’. Daarbij loop je rechtstreeks naar de juiste locatie a.d.h.v. de gps-coördinaten. Voor wie het iets uitdagender mag zijn, zijn er de ‘multi -caches’. Hierbij moet je eerst het antwoord vinden op verschillende vragen of verschillende coördinaten opzoeken alvorens op het juiste spoor naar zo’n multi-cache te komen. Word gecoacher en registreer je gratis op www.geocoaching.com!
Vind de schat en win een giftcard van € 50 Stad-Land-schap heeft in elke gemeente van ’t West-Vlaamse hart een schat verborgen. Wie vier van deze negen caches vindt, maakt kans op een giftcard van Decathlon t.w.v. € 50. Vind je er mee dan vier, dan verhoog je je kansen om één van de 10 cards op de kop te tikken. Meer info over geocaching en de schattenjacht in ’t WestVlaamse hart lees je op www.westvlaamsehart.be/geocaching.
9 WIE ZOEKT, DIE VINDT
Wat maakt jullie zo verslingerd aan geocaching? Isabelle en Andy: “Wij houden van fietsen en wandelen. Wekelijks trekken we er op uit om een aantal geocaches te zoeken. Op www.geocaching.com zoeken we meestal een lusvormige wandeling of fietstocht. Er zijn verschillende moeilijkheidsgraden in het opsporen van caches. Als de kinderen mee zijn, kiezen we vooral kindvriendelijke plaatsen. Zij verkiezen een wandeling of fietstocht met opdrachten onderweg boven een uitstapje zonder doel. Met de gps in de hand helpen ze gretig meezoeken naar waypoints, antwoorden ze op verschillende vragen en zoeken ze de caches. Geen gezeur meer zoals “Is het nog ver?”.”
Geocaching for dummies
Wat gaan we doen van ‘t weekend? Nog geen plannen voor het weekend? Werp dan eens een blik op de kalender van ’t West-Vlaamse hart op deze en volgende pagina’s. Meer info vind je op www.westvlaamsehart.be/kalender. Ook via het e-zine blijf je op de hoogte van de komende activiteiten. Abonneren kan via www.westvlaamsehart.be/e-zine.
Prikkelende natuur 11 mei – 14 tot 16u
Fietsen langs groene longen 29 mei – 13 tot 15u
© Koen Cornelus
Je hebt niet veel nodig als je in de natuur wil spelen. Met gretigheid, verbeelding en enthousiasme kom je al een heel eind ver. Tijdens een wandeling in Wallemote-Wolvenhof leren (groot)ouders en kinderen leuke spelletjes en opdrachten rond natuur. Kom dat zien, horen, voelen, smaken, ruiken, doen, ... Je zult versteld staan van zoveel prikkelende natuur!
Workshop wildborduren 11 mei – 14 tot 16u
rondgang in ’t Veld van Ardooie. Verplicht inschrijven (€3) vóór 12 mei. (*)
10 HANG MIJ AAN DE KOELKAST!
De Roeselaarse Gordel 22 mei – 14u Fietstocht in het kader van de fietskaart ‘Fietsen in ’t West-Vlaamse hart’ (zie blz 3). We verzamelen aan het Stationsplein in Roeselare en fietsen in groep. Onderweg zijn een drankje en animatie voorzien. Inschrijven (€ 5) verplicht (*). Org. van stad Roeselare i.s.m. seniorenadviesraad.
De ‘morgenstond’ op de gevoelige plaat 17 mei – 5u30 tot 7u30 Initiatie natuurfotografie met Tom Linster, o.a. bekend door zijn fraaie natuurfoto’s in Man Bijt Hond. Zijn passie, kennis, tips en tricks deelt hij graag met amateurfotografen tijdens een twee uur durende
Vroeg-uit-de-veren wandeling met ontbijt 25 mei – 5 tot 8u30
Cultuurkaravaan aan pillbox Ledegem 31 mei (zie blz 4) Op naar de Keuneleute 1 juni – 10 tot 15u Fietstocht in het kader van de fietskaart ‘Fietsen in ’t West-Vlaamse hart’ (zie blz 3). Familiefietstocht met start in het centrum van Hooglede. Je kan kiezen tussen 20 of 42 km. Onderweg zijn er attracties en leuke “doe”-opdrachten. Ter plekke inschrijven (€ 2). Org. 5 Spaken Comité vzw met steun van Hooglede en Staden.
Dieren zoeken en lokken in park en tuin 8 juni – 14 tot 16u Dieren van dichtbij observeren is een onvergetelijke ervaring! Op deze wandeling in Wallemote-Wolvenhof leer je de kneepjes van het vak van hoe je de dieren kunt benaderen en hoe je je tuin diervriendelijk kunt inrichten.
© Luc Lambert
Het klassieke textiellapje ruilen we in voor metalen rasters. Met repen gekleurd vlaslinnen borduren we in het groot motieven op hekken en meubilair. De workshop vindt plaats bij Flax Ghekiere (Rollegemkapelsestraat 67A in 8800 St. Eloois-Winkel) en maakt deel uit van een project van een laatstejaarsstudent interieur-architectuur. Het borduurwerk wordt tentoongesteld tijdens ‘Vlasroots’, een project op Open Monumentendag dat de vlasnijverheid op de Bosmolens in de kijker zet. Vooraf inschrijven (gratis) is verplicht.(*)
Fietstocht in het kader van de fietskaart ‘Fietsen in ’t West-Vlaamse hart’ (zie blz 3). Van aan Cinema De Keizer (Neerstraat 11 in Lichtervelde) start een sneukelroute met 6 traktaties onderweg. Er is keuze tussen een familietocht (25 km) en een sportieve tocht (45 km). Inschrijven (€ 7,5) verplicht (*). Org. ACW Lichtervelde.
Voor de vroege vogels onder ons! Samen met Piet Desmet en Koen Vandepitte, twee notoire vogelkenners van Natuurpunt Mandelstreke, luisteren we naar de vogels in het Sterrebos en Bergmolenbos. Na de wandeling praten we nog wat bij tijdens een heerlijk ontbijt. Verplicht inschrijven (€ 7) vóór 17 mei. (*)
Scheppen in het water van ’t Veld 15 juni – 14 tot 16u
Een interactieve namiddag voor gezinnen met kinderen waarbij we op zoek gaan
naar allerhande ‘monstertjes’ in de waterplassen en poelen van het domein. De waterkoffer is alvast gereserveerd. Schep je met ons mee?
Fietsverkenning langs de Vrijbosroute 29 juni – 14 tot 17u
‘Bij’-zondere dag in Lichtervelde 15 juni – 13u30 tot 15u30
ontcijfer de heksentekens van Mavelle. Op ’t einde trakteert de heks je op een heksendrankje en -diploma. Een boeiende namiddag voor kinderen tussen 7 en 12 jaar. Verplicht inschrijven (gratis) vóór 23 juni. (*)
Plantaardigheden 27 juli – 14 tot 16u Oud en jong proberen hun plekje te veroveren in het druk bewortelde domein ‘t Veld. Door de verschillende groeiomstandigheden is de variatie aan planten merkwaardig groot. Willy Herreman, een ervaren plantenkenner, bloeit open in ’t Veld! Scherp je botanische kennis bij en wees van de partij!
Scheppen in het water van het Sterrebos 22 juni – 14 tot 16u
Verdien een heksendiploma 2 juli – 14 tot 16u
Zie omschrijving hiernaast.
Kanaal met een verhaal 22 juni – 13u30 tot 14u30 Fietstocht in het kader van de fietskaart ‘Fietsen in ’t West-Vlaamse hart’ (zie blz 3). Van aan café De Wante in Ingelmunster kan je de fietsroute afleggen. Pasar Ingelmunster/Izegem voorzien 4 leuke en interessante haltes onderweg. Inschrijven ter plekke (€ 2).
Cultuurkaravaan aan site Vancoillie Lichtervelde 22 juni (zie blz 4)
© Clindoeilphotographybe
Exploratie nachtvlinders 2 augustus – 21 tot 23u
11 Natuurpunt De Torenvalk nodigt je uit om te ‘nachtvlinderen’ in ‘t Veld. Na een korte inleiding over nachtvlinders lokken we met speciale technieken zoals een lichtbak en bomen ingesmeerd met stroop de nachtvlinders van het domein. Vergeet je zaklamp niet!
Op zoek naar vleermuizen in het Sterrebos 9 augustus – 21 tot 22u30
Heks Mavelle schotelt je allerlei heksenproeven voor. Zo maak je kennis met de natuur in het Sterrebos. Test uit hoeveel heksenbloed er in jouw aderen vloeit en
Het domein met zijn vele oude bomen is een uitstekende plaats om vleermuizen in actie te zien. Met een vleermuisdetector gaan we op zoek naar de verschillende soorten die in het domein jagen. Uitzonderlijk kunnen we een kijkje nemen in de ijskelder van het domein.
(*) Info en inschrijvingen: westvlaamsehart@west-vlaanderen.be - 051 27 55 50. Enkel voor activiteiten waar expliciet vermeld wordt om in te schrijven, neem je contact op. Voor de overige activiteiten (zonder(*)) moet je niet inschrijven. De vaste afspraakplaatsen voor activiteiten in provinciedomeinen zijn: • Het Sterrebos, parking, Sterrebosdreef 66 in Rumbeke • ’t Veld, parking, Bloemgatstraat in Ardooie • Wallemote-Wolvenhof, parking, Kokelarestraat in Izegem
>>
HANG MIJ AAN DE KOELKAST!
De gemeente Lichtervelde draagt de bij een warm hart toe en organiseert daarom een fietstocht rond het thema ‘de bij’. Onderweg houd je halt aan bijenkasten, een fruitboomgaard, ... Start en aankomst aan site Vancoillie, Statiestraat 179 in Lichtervelde.
De groene as Vrijbosroute verbindt de Handzamevaart in Kortemark met het Ieperleekanaal in Boezinge. Op de bedding van deze verdwenen spoorlijn 63 wordt een pad voor fietsers en wandelaars aangelegd. Tijdens een fietsverkenning op en langs de Vrijbosroute maak je kennis met de principes van de inrichting van groene assen, de geschiedenis van de spoorlijn en de streek, met de natuur en het landschap, ... We rijden aan een gezapig tempo in groep (+/- 30 km) van aan de Carninstraat in Staden richting Langemark en terug. Verplicht inschrijven (gratis) vóór 20 juni. (*)
Nacht van Bergmolenbos 29 augustus – vanaf 17u
© Frank Renard
Monumentendag gaan we op zoek naar de sporen van de vlasnijverheid op de Bosmolens. Via een uitgetekend parcours maak je kennis met deze vlasroots. Het provinciedomein Wallemote-Wolvenhof vormt een startplek van deze landschapsverkenning (te voet, per fiets of auto).
HANG MIJ AAN DE KOELKAST!
12
Cultuurkaravaan aan Vlasroterij Holvoet Lendelede 14 september (zie blz 4)
Kamperen in Bergmolenbos, een filmpje meepikken in openlucht, een laatavond workshop rond natuur, … en nog veel meer in en rond het speelbos in Roeselare. Op www.westvlaamsehart.be/ nachtvanbergmolenbos vind je het volledige programma. Via deze link kan je ook meebeslissen welke film gedraaid zal worden in het speelbos. Verplicht inschrijven vóór 20 augustus. (*)
Op zoek naar kriebeldiertjes in het Sterrebos 21 september – 14 tot 16u
Foto-expositie ‘Ontdek de natuur in Mandelstreke’ van 14 september t.e.m. 12 oktober
Tuffend langs de Stroroute 14 september – 13 tot 14u30
Expo met bekroonde natuurfoto’s van amateurfotografen die deelnamen aan de fotowedstrijd van Natuurpunt. Van 14 september t.e.m. 12 oktober is de expo elke zondag gratis te bezichtigen in het kasteel van Rumbeke in het Sterrebos.
Op zoek naar vlasroots op de Bosmolens 14 september – 10 tot 17u
Tussen de bladeren en de boomschors krioelt het van de kriebeldiertjes. JNM stelt loepjes, zoekkaarten en begeleiders ter beschikking. Wie meespeurt, zal versteld staan van de ministad vol geleedpotigen, vliesvleugeligen, wormpjes, ...
Fietstocht in het kader van de fietskaart ‘Fietsen in ’t West-Vlaamse hart’ (zie blz 3). Fotozoektocht met optredens en animatie. Inschrijven (gratis) ter plekke aan gemeentelijk domein ‘t Torreke in Dadizele. Org. Dienst Toerisme Dadizele, Heemkundige kringen Moorslede en Dadizele en Natuurwerkgroep De Kolleblomme.
Toertje boerenstebuiten 18 september – 13u30 Fietstocht in het kader van de fietskaart ‘Fietsen in ’t West-Vlaamse hart’ (zie blz 3). We fietsen in groep en komen onderweg leuke en interessante haltes tegen. Inschrijven (gratis) ter plekke in De Kobbe, Schoolstraat 19 in RollegemKapelle. Org. gemeente Ledegem i.s.m. seniorenadviesraad.
Culinaire herfstwandeling 28 september – 14 tot 16u
Ook in de omgeving van WallemoteWolvenhof waren vlassers actief. Een watertoren en voormalige vlasroterijen getuigen hiervan. Tijdens Open
Onder leiding van herboriste Rita Gesquière maak je kennis met kruiden, bomen, bessen en noten in het Sterrebos. Je krijgt voeling met de natuur en je gaat naar huis met nieuwe ideeën. Je geniet van originele proevertjes. En wie weet, misschien ga je thuis aan de slag om een kastanjepastei of hazelnoot-
Stad-Land-schap ’t West-Vlaamse hart Hoe kunnen we de leefbaarheid, de belevingswaarde en de omgevingskwaliteit van Midden-West-Vlaanderen verhogen? Dit is de hamvraag die voorligt in het Stad-Landschap ’t West-Vlaamse hart, een samenwerkingsverband tussen Ardooie, Hooglede, Ingelmunster, Izegem, Ledegem, Lichtervelde, Moorslede, Roeselare, Staden en de provincie West-Vlaanderen. Samen gaan de partners op zoek naar mogelijkheden en impulsen op het domein van landschappelijkheid, natuur, recreatie, educatie en erfgoed, zowel in de stad als op het platteland en met oog voor de interactie tussen beiden.
Maxigreen Stad-Land-schap maakt ook deel uit van Maxigreen, een Europees netwerk dat zijn hoofd buigt over de vraag hoe we onze erfgoedsites kunnen ontwikkelen tot multifunctionele en duurzame ruimtes. Veel aandacht hierbij gaat ook uit naar omgevingsaanleg en groeninrichting. Als partner van Maxigreen wenst Stad-Land-schap enerzijds expertise op te doen in binnen- en buitenland en anderzijds om ook zelf innovatieve en wervende projecten in eigen streek op gang te brengen. Voor meer info over Maxigreen, surf naar www.maxigreen.eu.
COLOFON Dit magazine is een uitgave van het Stad-Land-schap ’t West-Vlaamse hart, Streekhuis Midden-West-Vlaanderen, Peter Benoitstraat 13, 8800 Roeselare, 051 27 55 64, westvlaamsehart@west-vlaanderen.be www.westvlaamsehart.be Verantwoordelijke uitgever: Guido Decorte Werkten mee aan dit nummer: Myriam Deboysere, Pieter Blontrock, Pieter Bekaert, Jasper Dugardeyn, Pieter Santens, Roeland Vanlerberghe en Koen Vankeirsbilck. Vormgeving: Kliek Creatieve Communicatie Druk: drukkerij T’Hooft Gedrukt op gerecycleerd, chloorvrij gebleekt papier