AALST VERGEET JE NOOIT MAGAZINE TOERISME AALST
Antwerpen
Brugge E40
E17
Kortrijk
2
E17
Gent
Aalst
E40
Brussel
Welkom in Aalst
De platgetreden paden van Gent, Brussel, Antwerpen en Leuven ook beu? De Aalsterse ‘Ajuinen’ verwelkomen je graag in de tweede grootste stad van Oost-Vlaanderen. Aalst is een pittige stad met veel gezichten: oude gebouwen, nieuwe architectuur, historische figuren, hippe festivals, openlucht winkelcentrum…
3
Belfort • °1225 • Stadsspreuk ‘Nec spe, nec metu’ (zonder hoop, noch vrees) Borse van Amsterdam • °1630 • Het vroegere vleeshuis • Verzamelplaats katholieke partij tijdens Daens-periode
Dirk Martens • °1856 • Ode aan Dirk Martens (1446-1534), de invoerder van de boekdrukkunst in de Zuidelijke Nederlanden • Bijnaam: De zwarte man
4
Stadhuis • °1830 • Stadsfeestzaal en trouwzaal • Binnenkoer met standbeeld Ondineke
Grote Markt Wandelbrochure Kom meer te weten over de bezienswaardigheden in het centrum met de wandelbrochure ‘Tussen de rokken van de ajuinenstad’.
5
De imposante Sint-Martinuskerk in hartje stad is een plaats van rust, stilte en kunst. 1. De kerk is toegewijd aan de patroonheilige Sint-Maarten. Hij, en niet Sinterklaas, brengt ieder jaar op 11 november lekkers voor brave kinderen. 2. Bewonder het origineel schilderij ‘Christus stelt Sint-Rochus aan als patroon van de pestlijders’ van Pieter Paul Rubens. 3. Priester Daens werd hier gedoopt, deed hier zijn communie en droeg hier zijn eerste mis op in 1873. 4. In ’t Gasthuys – Stedelijk Museum kan je een maquette van de Sint-Martinuskerk bekijken zoals ze er volgens de architect had moeten uitzien, zijn plan was om er een nog veel grotere kerk van te maken. 5. In mei 2003 begonnen de restauratiewerken van de Sint-Martinuskerk, een project in 10 fasen dat nog loopt tot 2027.
6
Sint-Martinuskerk
7
Wie Aalst zegt, zegt Carnaval. Ieder jaar houdt dit unieke volksfeest onze stad 3 dagen en 3 nachten in de ban. Elk jaar leven en werken duizenden Aalstenaars naar dit moment toe. Het resultaat kun je op carnavalszondag bewonderen in een prachtige stoet vol humor en satire. Aalst Carnaval is het feest van de spot, van het cassante dialect, van de echte ‘Voil Jeanet’ en van de talloze ‘Oilsjterse’ carnavalshits.
8
Aalst
carnaval
9
10
carnavalzondag UNESCO
Oilsjt kostuums
stoet 7,5 km parcours satire feeëriek
carnavalswerkhallen
70 carnavalsgroepen smoutebollen
winterfoor
volksfeest voil jeanet
praalwagens
Tijdens de zondagsstoet trekken 70 carnavalsgroepen door de centrumstraten. De praalwagens zijn ingenieus, de kostuums zelfs kunstwerkjes. Humor en zelfspot vormen de rode draad in deze kleurrijke parade. Aalst Carnaval staat terecht op de Unescolijst van ‘Immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid’.
dialectliedjes
De week voor en de week na carnaval palmen meer dan 100 foorkramers de pleinen in de stad in. Probeer zeker eens de ‘smoutebollen’, misschien het best nadat je in een wilde attractie bent geweest.
11
carnavalmaandag Maandagmiddag verjagen de Aalsterse Gilles de boze geesten tijdens hun traditionele bezemdans op de Grote Markt. Nadien is er nog de Ajuinenworp, waarbij vanop het balkon van het stadhuis duizenden ajuintjes het publiek worden ingegooid.
12
carnavaldinsdag Dinsdag is de dag van de ‘voil jeanetten’. Geen travestietenshow, maar wel een ode aan de oude carnavalstraditie om je als man te verkleden in een vrouw. Verplichte accessoires: korset, kapotte paraplu, vogelkooi met droge haring, lampenkap en ‘vellen frak’. De traantjes
die dinsdagavond vloeien, wanneer de carnavalspop in vlammen opgaat, zijn écht. Man en vrouw, jong en oud, arm en rijk, Aalst Carnaval leeft in alle lagen van de bevolking. En iedereen roept uit volle borst ‘Weir doen voesj’.
13
14
’t Gasthuys
Stedelijk Museum Aalst
Het stedelijk museum van de stad aan de Oude Vismarkt kreeg zijn naam door het oude hospitaal dat hier vroeger was. De ziekenzalen en kapel zijn nu omgevormd tot tentoonstellingsruimtes. Dirk Martens, Valerius De Saedeleer, Adolf Daens en Boon, de vier grote Aalstenaars, hebben elk hun zaal. Je vindt er onder andere de drukpers van Dirk Martens en de prachtige schilderijen van De Saedeleer. In het carnavalsmuseum kan je je helemaal onderdompelen in de Aalsterse carnavalssfeer.
15
Louis Paul
16
Boon Louis Paul Boon is het schoolvoorbeeld van het gezegde ‘De pen is krachtiger dan het zwaard’. Hij beschreef onder andere de bewogen sociale geschiedenis van Aalst. Zo groeide hij uit tot één van de belangrijkste Nederlandstalige schrijvers. Op de binnenkoer van het museum kun je oog in oog zitten met ‘De verteller’. Het standbeeld van Ondineke, het hoofdpersonage uit ‘De Kapellekesbaan’ staat op de binnenkoer van het stadhuis.
• • • • •
Geboren op: 15 maart 1912 Geboren in: Aalst Overleden op: 10 mei 1979 Overleden in: Erembodegem Bekendste werken: De Kapellekesbaan, De Bende van Jan De Lichte, Daens, Mieke Maaike • Kandidaat Nobelprijswinnaar • Ereburger van de Stad Aalst
De brochures ‘Wandelen in de voetsporen van Boon’ en ‘Boonfietstocht’ dompelen je onder in de wereld van Boon.
17
Adolf Daens
“Slaaf noch bedelaar mag de arbeider zijn. Hij moet een vrij en welvarend man wezen.” Zo sprak priester Adolf Daens vanop zijn preekstoel in de Sint-Martinuskerk. Dat staat ook te lezen op zijn standbeeld op het Werfplein.
18
Daens – in België zeker bekend dankzij de gelijknamige film en musical – zette zich in voor de arbeiders, boeren en kleine middenstanders. Hij ijverde voor politieke en sociale hervormingen en lag hierdoor vaak in de clinch met de top van zijn conservatieve christelijke partij en zijn geestelijke oversten.
Meer weten over het leven en werk van Daens? Dat kan via de wandelbrochure ‘In de voetsporen van Daens’.
• Geboren op: 18 december 1839 • Geboren in: Aalst (Kerkstraat 11) • Overleden op: 14 juni 1907 • Overleden in: Aalst • Priester • Primus perpetuus aan het Sint-Jozefcollege • Volksvertegenwoordiger christelijke volkspartij • Ereburger van de Stad Aalst
19
Dirk Martens
• • • • •
Geboren in: 1446 Geboren in: Aalst Overleden op: 25 mei 1534 Overleden in: Aalst Invoerder van boekdrukkunst in de Zuidelijke Nederlanden • Promotor van het humanisme • Goede vriend van Erasmus • Drukte de Utopia van Thomas More en de reisverhalen van Christoffel Columbus • Ereburger van de Stad Aalst
20
Hendrik Conscience leerde zijn volk schrijven, Dirk Martens leerde zijn volk drukken. In 1473 richtte hij zijn eerste drukkersatelier op in Aalst. Martens was een fervent humanist en begaf zich in de intellectuele kringen. Dankzij de persen van Martens werd onder andere ‘Utopia’ van Thomas More echte werkelijkheid. In het museum kun je nog een drukpers van Martens bekijken. Tijdens workshops wordt de techniek van drukken nog doorgegeven aan kinderen, om de traditie niet verloren te laten gaan.
Valerius De Saedeleer Schilder en kunstenaar Valerius De Saedeleer was één van de belangrijkste vertegenwoordigers van de Latemse school. Hij maakte voornamelijk landschappen van de Leiestreek en de Vlaamse Ardennen. Je kunt de meesterwerken van De Saedeleer bezichtigen in ’t Gasthuys – Stedelijk Museum Aalst. Tussen de kunstwerken door kan je – via een glimp door het venster – het standbeeld op de Oude Vismarkt van de kunstenaar aanschouwen.
• • • • •
Geboren op: 4 augustus 1867 Geboren in: Aalst Overleden op: 26 september 1941 Overleden in: Leupegem Voornaamste vertegenwoordiger van de eerste periode van de Latemse school • Ereburger van de Stad Aalst
21
Stadspark
Even ontsnappen aan de stadsdrukte kan in Aalst in het stadspark, de Gerstjens en het Kravaalbos. Het stadspark werd in 1915 aangelegd en bevat meer dan 100 verschillende boomsoorten. Het aanpalende natuurgebied Osbroek is een paradijs voor wandelaars en lopers. In het Kravaalbos, in Meldert, kun je prachtige natuurwandelingen maken. Iedere eerste zondag van september vindt de hopplukwedstrijd plaats, een overblijfsel van de ooit rijke hopcultuur in onze streek. Ook de Dender biedt rust. Langs het jaagpad aan de Dender kun je heerlijk wandelen en fietsen. En waarom eens niet een boottocht uittesten? Een overzicht van alle fiets- en wandelbrochures vind je op pagina’s 42-43.
22
Kravaalbos
Groen
Gerstjens
23
FA
LU
IN
TJ
ES
ST
R
E EK
24
Faluintjes
‘De Faluintjes’ is een natuurgebied dat zich uitstrekt tussen Herdersem en de Abdij Affligem. Het is de verzamelnaam van de deelgemeenten Meldert, Moorsel, Baardegem en Herdersem. Dit groene stukje Aalst is een trekpleister voor fietsers en wandelaars. De ‘Faluintjes wandelbrochure’ is de perfecte gids om de Faluintjes te ontdekken.
25
Pikkeling De Pikkeling is een jaarlijks oogst- en folklorefestival met internationale optredens tijdens het laatste weekend van de maand juli. Afwisselend slaat het festival zijn tenten op in ĂŠĂŠn van de vier Faluintjesgemeenten (Meldert, Moorsel, Baardegem en Herdersem). Op vrijdagavond mag een bekende naam uit de kleinkunstwereld het festival openen en op zaterdag en zondag leent de Pikkeling zich tot een ideale gezinsuitstap. Traditie en folklore kleuren het programma met demonstraties oude ambachten en veldactiviteiten en een oldtimer tractortreffen. Je kunt ook verschillende streekproducten ontdekken. Volksdansgroepen uit elk hoekje van de wereld zorgen voor een exotisch tintje.
Moorsel
ovenkoek trekpaarden bloementapijt traditie oogstfeest hoeve
muziek Pikkeling dorsen Baardegem
folklore Meldert Herdersem
26
27
28
Natourcriterium Chris Froome, Vincenzo Nibali, Alberto Contador, Peter Sagan, Mark Cavendish… jaar na jaar slaagt het Koninklijk Wielercomité er in om de allergrootste namen uit de Ronde van Frankrijk naar Aalst te lokken. Amper 24 uur na hun aankomst op de Champs-Elysées staan ze op onze Grote Markt aan de start voor het oudste Natourcriterium van het land. In hun zog zakken jaarlijks tienduizenden wielerfanaten af naar Aalst die er telkens één groot volksfeest van maken. Als opwarmer voor de profs gaan ook wielerhelden van weleer met elkaar de strijd aan in de Gentlemens Classic.
Waag je op het trainingsparcours van een wielerlegende met de fietsbrochure ‘In het wiel van Lucien Van Impe’.
29
30
Cirk!
Ieder derde weekend van augustus is het meer dan ooit Cirk! in Aalst. Tijdens dit gratis straattheaterfestival overspoelen kleurrijke artiesten 3 dagen lang de centrumstraten. DĂŠ ideale familieuitstap.
31
Aalst is dan misschien (nog) geen wereldstad, hippe vogels zijn er genoeg. En die geven de stad een energieke vibe. Ieder weekend kan je wel ergens een legendarisch feestje meepikken.
32
Het concrete park in het stadspark is het grootste outdoor skatepark in Vlaanderen. Ieder jaar vindt daar ook het skate- en muziekfestival Betong plaats.De graffiti aan de carnavalswerkhallen zijn echte kunstwerken. En ieder jaar groeit de collectie.
Urban
33
Toegegeven, de skyline van Aalst is wegens haar compacte karakter eerder beperkt. Toch vind je ook veel verborgen hoekjes en kantjes als je met je hoofd in de wolken loopt. De recente bouwwerken zijn ontworpen door toparchitecten en zijn echt wel state of the art. Het Statieplein doet het prachtige station nu alle eer aan, betonnen stoelen in de winkelstraten en de ingenieuze ophaalbrug vlakbij het administratieve centrum op het Werfplein zijn maar enkele voorbeelden. Ook ’s avonds kun je genieten in Aalst. In het centrum zijn heel wat gevels prachtig uitgelicht. De perfecte setting voor een mooie avondwandeling.
34
Vernieuw(en)de stad
35
36
Horeca Aalstenaars zijn echte BourgondiĂŤrs. Dat merk je wel aan het aantal cafĂŠs, brasseries en tea-rooms in de binnenstad en in de deelgemeenten. Hippe koffiebars, bruine kroegen en stijlvolle restaurants. Voor iedere smaak wat wils. Ook de plaatsen op de terrasjes worden niet snel koud, zelfs niet in de winter.
37
De centrumstraten van Aalst vormen één groot openlucht winkelcentrum. In de autovrije winkelstraten, die allemaal uitgeven op de Grote Markt, vind je een mix van grote ketens, speciaalzaken en trendy boetieks. Om helemaal in de vakantiesfeer te komen moet je zeker een bezoek brengen aan de zaterdagmarkt. Van 7 tot 13 uur hoor je van ver de marktkramers hun waren aanprijzen. Het aanbod is ook heel compleet: groenten en fruit, textiel, bloemen en planten…
38
Winkelparadijs
39
40
Streekproducten Wil je de smaak van Aalst thuis ook nog proeven? Zet deze streekproducten dan zeker op je boodschappenlijstje: Aalsterse vlaaien, gin en bier. Zoetebekken zullen verlekkerd zijn op de vlaaien, ‘het bruine goud’ van Aalst. Een erkend streekproduct dat gemaakt wordt met mastellen, en niet met peperkoek of speculaas. Er zijn 2 Aalsterse soorten gin en verschillende soorten bier. Santé!
Recept Aalsterse Vlaaien
Ingrediënten: 1 liter melk, 45 klontjes suiker, 2 eieren, 400 g kandijsiroop, 1 koffielepel kaneel, 1 snuifje foelie, 7 mastellen Bereiding: • Kook de melk • Voeg suiker toe • Rasp de mastellen • Meng met de flink opgeklopte eieren, kaneel en foelie • Voeg dit toe aan de melk • Giet er de kandijsiroop bij en meng goed • Laat 2 uren bakken in een oven op 170°C
41
Voor de fietsers
Een fiets huren? Neem contact op met De Fietserij (Tragel 5, Aalst, info@defietserij.be, gsm 0491 34 85 67).
42
• Fietsknooppuntenkaart Scheldeland Het fietsnetwerk Scheldeland, waartoe Aalst behoort, betekent 840 kilometer fietsplezier langs de oevers van de Schelde en de Dender en over de landelijke wegen. • Hoppetocht Twee fietslussen voeren je langs plekken die herinneren aan de ooit zo bloeiende hopcultuur in het verrassende stukje groen tussen Brussel en Aalst. • Denderende stedentocht Ontdek de Dendersteden Aalst, Dendermonde, Ninove en Geraardsbergen vanop je stalen ros. Er zijn vier fietslussen. • Boonthematocht Twee fietslussen brengen je langs locaties uit de historische romans van Boon. Je fietst langs de bekende ‘Kapellekensbaan’, kerken en kastelen uit het ‘Geuzenboek’ en plaatsen waar de bende van ‘Jan de Lichte’ samenkwam.
Toeristische producten Toerisme Aalst biedt heel wat producten aan waardoor je Aalst op een aangename, originele en zelfs digitale manier kunt ontdekken.
Voor de wandelaars • In de voetsporen van Boon Twee wandellussen brengen je langs plaatsen die belangrijk waren in het leven en werk van Boon. • In de voetsporen van Daens Deze wandelbrochure voert je van de wieg tot het sterfbed van deze memorabele man, langs plaatsen in Aalst die herinneren aan zijn verbeten en soms heroïsche strijd. • Wandelen in de Faluintjes Vier bewegwijzerde lussen laten je genieten van de groene long van Aalst in één van de vier Faluintjesgemeenten (Baardegem, Herdersem, Meldert en Moorsel).
43
I-Padwandeling ‘Wij zijn zot van Aalst’ Trek gewapend met een I-Pad de stad in en ontdek het roemrijke Aalsterse verleden tijdens een interactieve wandelzoektocht. Je kunt de app gratis downloaden in de app-store. Heb je geen I-Pad? Geen probleem, je kunt er eentje huren bij Toerisme Aalst.
44
Toeristische producten
Kinderwandelzoektochten ‘Van ier no doar’ Kinderen komen aan de hand van leuke vragen, rebussen en doe-vragen meer te weten over de Aalsterse monumenten en de vier Aalsterse helden. Er zijn 3 verschillende brochures: • Adolf Daens • Louis Paul Boon • Dirk Martens en Valerius De Saedeleer
‘Dagtrippen’ voor groepen De brochure ‘Dagtrips voor groepen’ is hét instrument om een bezoek aan Aalst voor te bereiden. Ontdek samen met je familie, je vrienden, je vereniging of je collega’s de unieke kantjes van onze stad. Een rondleiding met een gids, een bedrijfsbezoek of een volledig uitgestippelde teambuilding… Neem gerust contact op met de medewerkers van Toerisme Aalst.
45
Overnachten Verleng je verblijf in Aalst met een overnachting in één van deze hotels of gastenkamers. Er is ook een mobilhomeparking met sanizuil. Aparthotel Malpertuus * Kattestraat 77 9300 Aalst tel. 0473 92 85 14 fax 053 78 62 00 aparthotel_malpertuus@telenet.be Hotel de la Gare * Stationsplein 11 9300 Aalst tel. 053 77 58 43 fax 053 77 12 89 Hotel Hostellerie De Biek *** Moorseldorp 3 9310 Moorsel tel. 053 60 76 40 fax 053 60 76 41 info@hostelleriedebiek.be www.hostelleriedebiek.be Hotel Ibis *** Villalaan 20 9300 Aalst tel. 053 71 18 19 fax 053 71 07 11 ibisaalst@cgmhotels.com www.ibis.com/3155 Hotel Station *** A. Liénartstraat 14 9300 Aalst tel. 053 77 58 20 fax 053 78 14 69 info@stationhotel-aalst.com www.stationhotel-aalst.com
46
Hotel Royal Astrid *** Keizersplein 27 9300 Aalst tel. 053 70 65 00 fax 053 75 08 75 info@royal-astrid.be www.royal-astrid.be Hotel Keizershof Best Western **** Korte Nieuwstraat 15 9300 Aalst tel. 053 77 44 11 fax 053 78 00 97 info@keizershof-hotel.com www.keizershof-hotel.com Tower Hotel **** Vrijheidsstraat 62 9300 Aalst tel. 053 21 01 00 info@towerhotelaalst.com www.towerhotelaalst.com
Vakantielogies De Mooie Molen *** Nedermolenstraat 3 9310 Meldert tel. 052 36 95 40 fax 052 36 95 60 info@dmm.be www.demooiemolen.com Gastenkamers Hof Selmussen **** Blektestraat 140 9308 Hofstade-Aalst tel. 053 21 50 53 gsm 0477 61 18 71 info@hofselmussen.be www.hofselmussen.be Gastenkamers La Vie en Roses **** Tinnenhoekstraat 61 9310 Moorsel-Aalst tel. 053 78 80 34 gsm 0472 76 86 05 info@lavieenroses.be www.la-vie-en-roses.be
47
Gastenkamer ‘t Slaapmutske Zijpstraat 97 9308 Hofstade tel. 0472 53 00 70 info@tslaapmutske.be www.tslaapmutske.be B&B De Zwarte Maan Dirk Martensstraat 11 9300 Aalst tel. 053 78 37 29 gsm 0478 59 94 81 info@dezwartemaan.be www.dezwartemaan.be B&B Den Boomgaard Hollestraat 72 9310 Moorsel gsm 0473 86 40 92 karel@denboomgaardmoorsel.be www.denboomgaardmoorsel.be Vakantiewoning Het Gedicht (slaapgelegenheid tot 4 pers.) Denderstraat 15 9300 Aalst gsm 0486 78 33 59 het.gedicht@hotmail.com Vakantiewoning Hof Ter Dromen (slaapgelegenheid tot 4 pers.) Grote Baan 13 9310 Herdersem tel. 053 21 48 10 gsm 0476 60 37 10 / 0475 29 76 69 hof.ter.dromen@skynet.be www.hofterdromen.be
Parkeerplaats Mobilhomes met sanizuil Zwembadlaan 2, Aalst
48
49
Toerisme Aalst
De medewerkers van Toerisme Aalst heten je van harte welkom in het toeristisch kantoor op de Hopmarkt, op een boogscheut van de Grote Markt. Een muur van brochures leidt je naar de praktische touch screens waar je meteen de beste restaurants, leukste winkels en het hele toeristische aanbod vindt.
Film in een 360° koker Dé blikvanger van het nieuwe kantoor is de 360° koker. Je stapt binnen in een mini-cinemazaal waar je in 7 minuten tijd het allerbeste van Aalst en haar deelgemeenten te zien krijgt. Een unieke ervaring!
50
Colofon
Redactie Toerisme Aalst & Stadsmarketing en communicatie - Grote Markt 3 - 9300 Aalst - tel. 053 77 9300 - info@aalst.be Fotografie Alle foto’s in dit magazine zijn genomen door Gert Swillens, uitgezonderd: • Guy Kokken: pagina’s 6 (glasraam), 7 • Jo De Coninck: pagina’s 23 (Kravaalbos), 25, 28, 29 • Joris Strickx: pagina’s 26, 27 • Jean-Pierre Swirko: pagina’s 35 (Sint-Annabrug), 44
• Stijn Bollaert: pagina 20 (inzetfoto) • Kris Goubert: pagina’s 40, 41 Druk en lay-out: Drukkerij Artoos, klimaatneutraal bedrijf Dit magazine is gedrukt op 100% gerecycleerd papier Depotnummer: D/7199/2015/27 Verantwoordelijke uitgever: Christoph D’Haese - burgemeester p.a. Grote Markt 3 - 9300 Aalst
51
AJUINEN
In de stad van spot en satire draagt iedere Aalstenaar de naam ‘Ajoin’ met de nodige fierheid. Die spotnaam hebben de Aalstenaars te danken aan de uienteelt die in de 19e eeuw floreerde langs de vruchtbare rivierpolders aan de Dender. Toevallig klinkt het bevestigend antwoord ‘ha, ja, hij’ in het Aalsters dialect als ‘a’joi’n’.