dagje in Eeklo Lokale economie, toerisme Stad Eeklo & VVV Eeklo Š juni 2017
Welkom in Eeklo!
Onze stad en haar inwoners heten u van harte welkom in Eeklo, de centrumstad van het Meetjesland. U maakt dus de juiste keuze om deze aantrekkelijke brochure te openen en niet alleen een duik te nemen in de historiek, maar ook vol overgave te proeven van het Eeklo van vandaag. Onze stad ontdekken kan op verschillende manieren, maar één van de meest attractieve en boeiendste reis maakt u in combinatie met de stoomtrein en met de welbespraakte ‘bakker van Eeklo’. Onze geschiedenis, bol van feiten en vertelsels, wordt u tijdens een wandeling van zo’n 2,5 km kleurrijk verhaald. Zelfs vele doorgewinterde Eeklonaars hebben niet altijd weet van de pittige details van de grootste, diepste en al eens duistere praktijken en gebruiken die onze stad rijk is. De wandeling is voor ieder geschikt die nieuwsgierig is en een beetje een kleine Christoffel Columbus in zich heeft. Verhalen van de vroege middeleeuwen tot nu komen aan bod en illustreren ons toch wel een imposant cultuureel verleden. Maar er is meer dan cultuur alleen, want wie wil proeven van de heerlijkheden en delicatessen van onze lokale horecazaken komt ook op dit aangenaam voettochtje uitgebreid aan z’n trekken. Cultuur, toerisme en economie zijn de basisingrediënten van uw dagje in Eeklo dat u perfect kan aanvullen met een wandeling langs en natuurlijk in de vele winkels die het ganse jaar door Eeklo als inkoopstad van het Meetjesland op de kaart zetten.
Christophe De Waele Schepen Lokale Economie
Deze brochure werd samengesteld door onze dienst economie i.s.m. Toerisme Meetjesland, Horeca Meetjesland, VVV Eeklo en met het Stoomcentrum Maldegem als bijzondere en unieke transporteur naar onze stad. Met de door Erfgoed beschermde spoorwegbrug in Balgerhoeke bezit Eeklo één van de pareltjes van deze spoorlijn. Ook op de intensieve medewerking van een aantal Eeklo-minded personen kon worden gerekend. Zij zorgen er mede voor dat u een boeiende en leuke wandeling door Eeklo zal beleven. Onze stadsgidsen bieden een enorme meerwaarde op de rondleidende tocht maar onze brochure zorgt er eveneens voor dat u meteen kennis hebt van een arsenaal aan weetjes en al dan niet herbakken koppen in alle vormen en kleuren. En weet dat dit niet het einde is van het Eeklose verhaal, maar pas het begin. Onze stad biedt u nog vele andere arrangementen en diensten aan. Zowel op economisch, cultureel, toeristisch als op sportief vlak maar evenzeer als woonstad is Eeklo the place to be. Surf dus zeker ook eens naar www.eeklo.be en maak kennis met het fraai pallet en al het moois dat Eeklo te bieden heeft!
Rita De Coninck Schepen Cultuur en Toerisme
OOK MET GROEPEN
Den bakker vertelt Geleide wandeling met weetjes van peetjes en meetjes uit de herbakkerstede Den bakker van Eeklo gidst de groep doorheen de geschiedenis van de herbakkerstede. Hierbij maken we een reisje door het centrum van onze stad, waar Den Bakker verhalen laat verder leven en anekdotes koppelt aan bepaalde locaties, straten en pleinen in het stadscentrum.
We reizen terug in de tijd en volgende periodes komen aan bod: de vroege middeleeuwen toen Eeklo gesticht werd, de geuzentijd met zijn beeldenstormen, de Franse overheersing ten tijde van Napoleon, de Hollandse periode en beide wereldoorlogen. Legendes en feiten, bekende of vergeten Eeklose helden, doorspekt met een gezonde portie humor. Den bakker vertelt... sticker.indd 1
Deze wandeling kan in een totaal arrangement worden aangeboden met de nodige start- en stopplaatsen in de lokale horeca, op maat van iedere groep. CONTACT JAN MARTENS gsm 0470 60 48 11 jannemanmartens@skynet.be
7-12-2010 23:38:10
4
3
PROV. STREEKCENTRUM HUYSMANHOEVE 1,5 km
16
2
5
6
7 8 9
10
12
13
2
1
11
START 17
HELDENPARK 800 m
15 14
18
HET LEEN 2 km
Blue-bike
Voormalige kleuterschool
Melkerij
1
De leerlooierij Vermast werd opgericht in 1910 en vervaardigde vooral zoolleder. Op het einde van de jaren dertig vestigde Stassano Stabilac hier een melkverwerkingsfabriek, gekend als de Melkerij. Na de overname door de groep Comelco verhuisde ze in 1976 naar Aalter. De oude gebouwen aan de Raamstraat werden vanaf 2002 gerenoveerd tot lofts. Het achterliggend complex is naar een ontwerp van architect Stéphane Beel gerenoveerd tot een kantoorgebouw voor de CM.
2 Teirlinckstraat 37 Achterin gelegen, tussen de huisnummers 35 en 39, en haaks op de straat ingeplant, vindt men de voormalige kleuterschool (in de Eeklose volksmond ‘den unief’ genoemd). Dit gebouw staat op de lijst van het bouwkundig erfgoed. Let op de bekronende dakkapel met rondboognis en terracottabeeld van de H. Familie, uitgevoerd door Karel Smitz. Op de hoek met de Prinsenhofstraat staat het beeld ‘Ontmoeting’ van Dirk Verstraete.
Textielverleden in Eeklo
Eeklo heeft een rijk textielverleden. De textielmanufacturen of handweverijen situeerden zich oorspronkelijk in de nabijheid van de Boelare. Eens de stoommachine zijn intrede deed, werd er uitgeweken naar de rand van het centrum, maar Jan Louis Goethals breidde zijn weverij toch ter plaatse uit in de Boelare. Zijn werknemers kregen onderdak in de buurt van zijn fabriek. Kleine arbeiderswoningen herinneren ons nu nog aan de industrialisering van de textielnijverheid.
Roze kop - Maen Florin
3
Dit bronzen, bleekroze beeld aan het Jans Frans Willemsplein werd opgericht ter nagedachtenis aan Jan Frans Willems, de vader van de Vlaamse beweging, die tussen 1831 en 1835 in Eeklo woonde en hier zijn inleiding op Reynaert de Vos, beschouwd als manifest van de Vlaamse Beweging, schreef. De kop verbeeldt een in zichzelf gekeerde jongen die droomt en denkt over het leven.
August Van Acker
3
Jan Frans Willems en Pieter Ecrevisse
3
4
Patrick Ysebaert
4
Dirk Verstraete geboren in 1827 als zoon van een klompenmaker, werd notarisklerk en schreef al vroeg gedichten en novellen, die bekroond werden. Hij werd in 1849 redacteur van het weekblad De Eecloonaer en stichtte in 1867 zijn eigen weekblad Gazette van Eecloo. August Van Acker werd stadssecretaris en ontpopte zich tot eerste geschiedschrijver van Eeklo in talloze bijdragen die hij publiceerde in zijn weekblad.
Luc Verstraete
Jeannine Van Landschoot Luc was leraar aan diverse kunstacademies. Hij schilderde, tekende en was een vermaard graficus. Zijn veelzijdigheid als kunstenaar etaleerde hij jarenlang in talloze illustraties, cartoons en ‘sienemapatees’ voor het weekblad De Eecloonaar en voor lokale activiteiten en in ontelbare tekeningen en collages.
Broederlijk naast mekaar staan de monumentale gedenkstenen voor de letterkundigen Jan Frans Willems (17931846) die tussen 1831 en 1835 naar Eeklo “verbannen” werd en toen actief was als ontvanger registratie en zijn tijdgenoot Pieter Ecrevisse (1804-1879) die van 1839 tot zijn overlijden in Eeklo vrederechter was.
Jeannine Van Landschoot Patrick was leraar aan de stedelijke Academie voor Schone Kunsten, tekenaar, schilder, fotograaf en flamboyant productieleider van toneelvereniging De Kultuurdaad. Hij trok naar Palermo en schilderde daar o.a. de mummies in de catacomben van het kapucijnenklooster.
Schilderij van de legende van de Eeklose Herbakker
4
Kijk goed, zo word je nieuw in Eeklo! Niet tevreden met je hoofd? Van harte welkom in onze stad! Je hoofd wordt afgehakt, op je romp komt een groene kool om het bloeden te stelpen. Het hoofd gaat in de oven om herbakken te worden en het komt eruit als jong en herboren. Het bakproces kon gevaarlijk zijn! Hoofd te lang in de oven, dan was je een heethoofd; niet lang genoeg, dan was je een halve gare. Indien het bakproces mislukte, was je een misbaksel. Dus denk na voor je de stap zet en wees tevreden met je eigen hoofd. Het doek aan de zijgevel van het CC De Herbakker is van de hand van Erik Overmeire en Dirk Verstraete naar een 16de-eeuws schilderijtje van ‘De Backer van Eelco’ dat hangt in het Muiderslot in Muiden (Nederland). Er hangt ook een replica in het stadhuis van Eeklo.
Restant van de jeneverstokerij Van Hoorebeke
5
De stokerij Van Hoorebeke was sedert het einde van de 18de eeuw op deze locatie een landbouwstokerij. Het restproduct van de alcoholdestillatie, de zgn. draft, was zeer voedzaam voor de runderen die hier werden gekweekt. De stallen voor het vee bevonden zich waar nu het eetcafé De Bakkerei staat. In Eeklo stond ‘nen Hoorebeke’ garant voor een lekker jenevertje. Het alcohol stoken werd voor de Tweede Wereldoorlog stopgezet, maar de jeneverproductie ging door tot omstreeks 1990.
De dansende nimfen
5 Leo De Buysere Deze beeldengroep van Leo De Buysere is een allegorie op de levensvreugde en de kunst. De molensteen verwijst naar de 200 jaar lange productie van de Eeklose graanjenever Van Hoorebeke op deze plaats. 6
Oude stadsfontein
6
Deze fontein, uitgevoerd door Edward Heene, stond vanaf 1938 tot 1997 voor het stadhuis. Ze herinnert aan de aanleg van de waterleiding (stadswater) in Eeklo, de bouw van het pompstation in de Waaistraat en de watertoren op Blommekens. De vissen van de fontein zijn in brons en de leeuw in blauwsteen.
Rasactrice Yvonne Van Acker
Jeannine Van Landschoot Yvonne was een natuurtalent en acteerde van haar 15de tot haar 87ste. Op die hoge leeftijd riep ze uit volle borst: “ ‘k spele nogawtijd toneeuw, al is’t nu nemeer in de Leeuw. T’en is mij geen rolle te zwoir, aw zij’k nu hoist negentig joar. Ze zeggen wew: zheet hoge in heur bolle, moir ‘k kenne awtijd d’eeste myn rolle”.
De soldaat en het meisje
7 Leo De Buysere Dit ingetogen beeld dat door George E. Spittael aan het stadsbestuur werd geschonken, staat symbool voor de tragiek van de oorlog en is een eerbetoon aan alle burgerlijke en militaire slachtoffers van de beide wereldoorlogen. De grond van dit pleintje werd symbolisch geschonken aan Canada als dank aan de Canadese soldaten die Eeklo in september 1944 bevrijdden.
Den Bouw
7
Prinsenhofstraat 7 Was in het midden van de 19de eeuw een weverij en werd kort daarop de eerste weefschool voor de textielarbeiders, een leeratelier waar wevers zich konden bijscholen. In totaal werden 200 bekwame wevers hier gevormd. Het atelier bezat een 50-tal weefgetouwen. De meeste wevers werden tewerkgesteld in de eerste grote textielfabriek van Neelemans op de Tieltsesteenweg. Vanaf de jaren zestig van de 20ste eeuw deed het gebouw dienst als parochiale zondagsschool en bibliotheek.
In ons strate zijn ’t allemaal komeeren, alles wat dat er gebeurt ’t is gelijk wie er daar moet passeeren Zij worden gekeerd en gekeurd ...
Beeld van de volkszanger Tamboer
8 Achiel Pauwels Lionel Bauwens (1892-1974) groeide onder de naam van Tamboer uit tot één van de populairste marktzangers van het land. Deze troubadour klaagde sociale wantoestanden aan en bracht het laatste nieuws via zijn liedjes tot bij het publiek. Begin 20ste eeuw was hij de levende gazet van de mensen.
8
Hoofdkerk Sint-Vincentiuskerk
In 1883 maakte de bouwvallige kerk plaats voor een gloednieuwe, monumentale neogotische kerk, een ontwerp van Modeste De Noyette. Het rijke interieur is een ware schatkamer van neogotiek. Talrijke kunstenaars uit onze streek zorgden voor de totale neogotische uitstraling, waarin het schitterende glasraam Johannes op Patmos (of de Apocalyps) in de rechterkruisbeuk, een werk van Gust Ladon, een hoogtepunt vormt. De toren is 99 m hoog en is de hoogste in het Meetjesland.
Stadhuis
9
Reeds in de 14 eeuw was er sprake van een schepenhuis waar nu het stadhuis staat. Het beschermde, 17de eeuwse stadhuis in Vlaamse renaissancestijl werd in 1932 grondig gerestaureerd en vergroot met een belfort dat behoort tot het UNESCO-werelderfgoed. Het kwam er als eerbetoon aan de gesneuvelden van WO I. In het belfort hangt ook de vredesbeiaard die op 18 augustus 1985 door de plaatselijke VVV aan het stadsbestuur werd geschonken. Het project kon door de bijdrage van zowat 650 Eeklonaren en verenigingen worden gerealiseerd. de
De gezellige huisjes op een rijtje naast het belfort noemt men het Rootjen. Het oudste huisje dateert van 1667. Op de zijgevel van het laatste huisje in de rij (’t Kabouterke) is een keramieken basreliëf te bezichtigen als eerbetoon aan de Koninklijke Harmonie Sint-Georges en Sint-Cecilia en de Koninklijke Harmonie Amicitia. De markt voor het ‘rootjen’ was vanaf de 14de eeuw tot 1970 biggenmarkt.
Beeld Lotjen
9
Jeannine Van Landschoot In Eeklo betekent ‘Lotjen’ een lieftallige vrouw. Dit bronzen beeldje voor het belfort stelt een naakte vrouw voor met kool op de romp en verwijst zo ook naar de herbakkerslegende. Net als Manneken Pis in Brussel kan ze aangekleed worden met het uniform van een vereniging.
Beeld van De Eeklose Herbakker
10
Leo De Buysere Dit imposant beeld op de doortocht van de N9 dat refereert naar de legende van de herbakker domineert deze drukke weg door het stadscentrum.
Gebouw vredegerecht
11
Stationsstraat 21 Vooraleer de Stationsstraat te dwarsen, ziet men even verderop het gebouw van het vredegerecht dat tussen 1895 en 1899 in een voor die tijd representatieve neogotische baksteenarchitectuur werd opgetrokken naar een ontwerp van Gents architect Henri Vaerwyck en stadsarchitect Frans Van Wassenhove. Let op het speelse klokkentorentje en de gesmeed ijzeren bekroningen, gevelankers en balkon.
12
Het smalste huis
Patersstraat 33 De gevel van dit huisje is amper een deur breed. In het verleden diende men gemeentebelasting te betalen op de gevelbreedte van het huis. De eigenaar van dit pand kwam er heel wat goedkoper vanaf dan de toenmalige familie De Scheppere die destijds eigenaar was van het imposante herenhuis nr. 43 en waarvan ook het huisnummer 41 deel uitmaakte.
Het klooster ten Doorn & kapel O.-L.-Vrouw ten Doorn
13
Reeds in 1448 stichtten enkele grauwzusters hier een klooster. In 1578 werd het klooster door de calvinisten verwoest en moesten de nonnen met hun miraculeuze Mariabeeldje naar Gent vluchten. In de 17de eeuw vestigden zich hier de paters recolletten. Deze werden op hun beurt verdreven door de troepen van Napoleon in 1797. De Zusters van Liefde namen in 1832 het klooster terug in handen en bouwden het uit tot een van de bloeiendste scholen uit het Meetjesland.
De Oude Kaai
Gebroeders Van De Woestyneplein 14 Het Leiken werd in de 14de eeuw gegraven van het centrum van de stad naar de Lieve aan het Wambuis (Nieuwendorpe). Op die manier kon men naar Gent en Damme (Brugge) varen. Het marktschip bracht hout, granen en zaden, zelfs kasseistenen naar Eeklo tot op het Kaaiken. Tot het begin van de 20ste eeuw was het Leiken belangrijk voor de afwatering van de omliggende textielfabrieken, pelterijen en leerlooierijen. Na de Eerste Wereldoorlog werd de zwaaikom gedempt en werd er een pleintje gevormd dat genoemd werd naar de gebroeders Van De Woestyne die door de Duitsers werden gefusilleerd wegens spionageactiviteiten.
Krüger
15
Vanaf 1905 brouwde de Brasserie Georges Euerard Krügerbier, genoemd naar Paul Krüger, president van Transvaal. In WO I werden in Eeklo alle koperen brouwketels aangeslagen, maar Euerard mocht voort brouwen. Na de Eerste Wereldoorlog fuseerden 23 kleinere Meetjeslandse brouwers tot de centrale brouwerij Krüger. Hier werd bier van lage gisting gebrouwen en (voor het eerst) op flessen getrokken. De brouwerij was een modern bedrijf, waar in 1986 nog 167 mensen werkten. In 1978 werd het bedrijf overgenomen door Piedboeuf en later door Interbrew en Inbev. Voornaamste soorten bier: Bock Krüger, Export Krüger, Krüger pils, stout, tafelbier,... Vandaag herinnert de naam van het shopping center nog aan de voormalige brouwerij op deze site.
leer ‘n mondje
ôôklôôs
Bènêênt
Een wens die iemand uitspreekt bij het afscheid nemen van iemand die aan het werk is. Het betekent zoveel als: het ga je goed bij het werk.
‘t Is mij verlêêd!
Ik ben het beu
Een excentriek, komisch iemand
Stète brak(k)e Een stout kind
De buile teegen de blutse slōān
Bèjoak, bèjōāt
jawel
De nistiegijt!
Da’s ne nummeroo
Anneketiek
fruit- of appelworm
Het nadeel tegen het voordeel afwegen
Teris gêên doen an
het is zo niet Benèteschijtere
een bangerik Blageur
opschepper Knechtjong
jongen
Konsemoasje
consumptie
Loetsepoep
onhandige Lochtijnk
moestuin
Mōāneschijtere
een grote vlieg Petoatere
aardappel
Er is niets aan te doen
Hapje/drankje op je route brasserie Trappenhuis Stationsstraat 105
restaurant Boelare 14 Boelare 14
brasserie Het Burgerhuis Markt 26
brasserie Mélisse Kerkstraat 114
café De Paddock II Boelare 26
brasserie ’t Binnenhof Markt 24
café de Corner Boelare 80 restaurant Thai Chang Boelare 76 café In de Lift Boelare 70 Koffiebranderij De Witte Zwaan Boelare 36-38 koffiebar Coiffee Boelare 25 koffiehuis Koffiesta Jan Frans Willemsplein 12 cultuur- en eetcafé de Bakkerei P. De Nevestraat 12
café St-Jean Boelare 4 brasserie Kupi d’O Molenstraat 1 brasserie Brazza Ledeganckplein 1 snack-bar Panos Markt 87 koffiebar Cobana Markt 75 Sushi bar & grill Markt 63 café De Gouden Pluim Markt 36 lounge 30 Degrees Markt 30
Lounge-Bar de Q Kaaistraat 19 sandwichbar De Smulstal Zuidmoerstraat 142
café ’t Kabouterke Markt 18
sandwichbar ’t Kaaiken Zuidmoerstraat 112
biljartcafé Den Eiktak Markt 16
frituur ’t Kaaiken Zuidmoerstraat 109
eethuis De Raedt Markt 8
brasserie De Krüger Stationsstraat 82
café De Luxor Markt 6 café Gambrinus Markt 4 brasserie Leffe Middenstandshuis Markt 2 frituur Fr-Eeklo Stationsstraat 1 restaurant la Maryse Stationsstraat 69
STOOMCENTRUM MALDEGEM Op zoek naar de perfecte uitstap deze zomer? Stap dan vlug terug in de tijd aan boord van onze authentieke stoomtrein in pluche zetels of op houten banken, of kijk mee over de schouder van de bestuurder van de dieseltrein. In Maldegem kan er een bezoek gebracht worden aan treinenloodsen en een ritje
worden gemaakt in het smalspoortreintje met open wagonnetjes. Vzw Stoomcentrum Maldegem Stationsplein 8, B-9990 Maldegem BelgiĂŤ Tel. +32 50 71 68 52 info@stoomcentrum.be
De stoom- en dieseltreinen rijden elke zon- en feestdag vanaf 1 mei tot eind september, alsook op woensdag in juli en augustus. Concrete info en uurregeling zijn te vinden op www.stoomcentrum.be. Groepen kunnen ook terecht op andere dagen (mits reservatie).
Provinciaal Streekcentrum Huysmanhoeve
16
Bus 1 Wie wil neuzen in het erfgoed van het Meetjesland? Hoe bewaren we interessante museumstukken voor de toekomst? In het Provinciaal Streekcentrum Huysmanhoeve leer je meer over erfgoedwerking in de streek. Je wandelt er door een depot van erfgoedstukken over landbouw en ambachten. Het is de ideale locatie voor dit verhaal, hier staat immers het oudste gebouw van Eeklo: het poortgebouw. Dit pand is gebouwd nadat Johanna Van Constantinopel een stuk grond verkocht aan het Gentse Rijke Stadhuis die er het ‘Groot Goed’ stichtte. In 1736 neemt Joannes Huysman zijn intrek op de hoeve. De familie blijft er tot 1996. Nu is het een bruisende site met veel evenementen tijdens de zomer.
Prov. domein het Leen en arboretum
Heldenpark
Oostveldstraat 17 Het Heldenpark in hartje Eeklo is een plekje om rustig te kuieren, te verademen en te genieten van de zon. Er is een mooie speeltuin. En bij terrasjesweer zit het er steeds gezellig vol. Tijdens de zomer is er vier donderdagen lang, van eind juli tot de voorlaatste week van augustus, een gezellig wereldmuziekfestival met de naam ‘Helden in het Park’.
Gentsesteenweg 40 18 Ontdek het bos en het arboretum van het provinciaal domein Het Leen bij Eeklo. Kom een dagje genieten in de natuur of verken het gebied te voet of per fiets. Het provinciaal domein Het Leen is een 262 ha groot boscomplex en bevindt zich op het grondgebied van de gemeenten Zomergem, Waarschoot en Eeklo. Het is grotendeels bebost met een gemengd loofbos.
welkom in Eeklo
Enkele tips Gezellige donderdagmarkt
De wekelijkse markt in Eeklo vindt plaats op
donderdag van 8 tot 13 uur op de Markt en de
Boelare. Je vindt er de meest uiteenlopende handelswaar.
MEER INFO www.eeklo.be/markt
Verken Eeklo met de fiets
In het station van Eeklo kan u een Blue-Bike ontlenen. Eens u abonnee bent (€ 10 / jaar),
o Vanaf het stati
n
e f ie t s d t e m r e d r e v
kan u in elk fietspunt een blue-bike huren of u neemt er eentje via de 24/24 sleutelautomaat.
Je betaalt € 1 per rit.
MEER INFO www.eeklo.be/blue_bikes
Eeklo inkoopstad
Eeklo heeft vele winkels in het centrum en een winkelcentrum Krüger in de Stationsstraat.
Ideaal voor een shopuitje.
MEER INFO www.eeklo.be/eeklonomie v.u Ambtenaar lokale economie, Nicole Daelemans, Industrielaan 2, Eeklo tekst & redactie VVV Eeklo - foto’s Eddy Deketelaere, Michel Moens, Piet De Backer, Tim Hoste
VVV EEKLO sticker.indd 1
7-12-2010 23:38:10