e t je s l a n d s e e m
Gids
verder studeren
2015
inhoud
deel 1 studiemogelijkheden en keuze 1. Studiemogelijkheden
De gids verder studeren Als je als 18-jarige schoolverlater beslist om verder te studeren sta je voor een belangrijke keuze die invloed heeft op de rest van je leven. Je kan heel veel richtingen uit. Deze brochure wil je gidsen doorheen de verschillende studie- en opleidingsmogelijkheden. Ook geven we je een aantal tips om een goede studiekeuze te maken. Eens je keuze gemaakt is, vind je in dit boekje heel wat info die je doorheen je studententijd loodst.
colofon
1. Hoger Onderwijs - bachelor en master 3 2. Hoger beroepsonderwijs (hbo5) 6 3. Secundair-na-secundair (Se-n-Se) 7 4. Secundair onderwijs specialisatiejaren 3de graad beroepssecundair onderwijs 7 5. Secundair volwassenenonderwijs 7 6. Opleidingen tot uniformberoepen 7 7. Syntra-opleidingen 7 8. Flexibele leerroutes 7 9. Examencommissie 8 10. VDAB 8 11. Meer info? 8
2. Studiekeuze
1. Je studiekeuze is jouw keuze 2. Een studiekeuze vraagt tijd 3. Zorg dat je ge誰nformeerd bent
deel 2 student en centen
1. Studiefinanciering 10
2.
1. Voorwaarden 10 2. Bedragen studiefinanciering 11 3. Aanvraag van de studietoelage 11 Studentenjob 12 1. Wie mag een vakantiejob doen? 12 2. Contracten en reglementen? 12 3. Wanneer mag een student werken? 12 4. Studeren en kinderbijslag? 13 5. Studeren en werken en kinderbijslag? 13 6. Sociale zekerheid? 14 7. Belasting? 14 8. Waar vind je een vakantiejob? 15 9. Meer info 15
deel 3 hulp, info...
Deze brochure is een initiatief van Jeugdcentrum Kubiek - JIP Eeklo en Regionale jeugddienst Meetjesland in samenwerking met vakbonden ACV, ACLVB en ABVV, ADMB Kinderbijslagfonds, het OCMW, jongerenonthaal CAW Oost-Vlaanderen regio Gent Eeklo, Vrij CLB Meetjesland, Hogeschool Gent, Odisee technologiecampus Gent en de gemeentelijke jeugddiensten van Maldegem, Aalter, Assenede, Evergem, Kaprijke, Knesselare, Lovendegem, Nevele, Waarschoot, Sint-Laureins, Wachtebeke en Zomergem. 2015
9 9 9
16
Deel 1 studiemogelijkheden en keuze In de laatste jaren van het secundair onderwijs word je geregeld tot nadenken aangezet. Je studiekeuze bepaalt immers voor een groot deel je toekomstige beroepsloopbaan. Het is dus echt wel belangrijk om een opleiding te kiezen die het dichtst bij je persoonlijke interesses aansluit. In dit hoofdstuk geven we je een beknopt overzicht van de brede waaier aan opleidingsvormen.
1.2 Leerkrediet Elke student krijgt bij de inschrijving in het hoger onderwijs een leerkrediet van 140 studiepunten. Bij je inschrijving neem je de vereiste studiepunten op. Als je slaagt (in eerste of tweede zittijd), krijg je de opgenomen studiepunten terug. Als je niet slaagt of gedelibereerd wordt, verlies je de opgenomen studiepunten.
1. studiemogelijkheden 1. Hoger Onder wijs - bachelor en masteropleidingen
Om toegang te krijgen tot het hoger onderwijs moet je in het bezit zijn van een diploma van secundair onderwijs. Binnen het hoger onderwijs heb je de keuze om aan een hogeschool te studeren of aan een universiteit. 1.1 Structuur Het hoger onderwijs in Vlaanderen bestaat uit: - Professioneel gericht onderwijs: Dit volg je aan een hogeschool. Een professioneel gerichte bachelor (PBA) is gericht op beroepspraktijk en biedt een directe uitstroommogelijkheid naar de arbeidsmarkt. - Academisch gericht onderwijs: Dit volg je aan een universiteit. Een academisch gerichte bachelor (ABA) legt de nadruk op brede academische vorming of een vorming in de kunsten en bereidt dus voornamelijk voor op een masteropleiding. De master legt de nadruk op gevorderde wetenschappelijke of artistieke kennis.
deel 1 studiemogelijkheden en keuze
studiemogelijkheden
studiekeuze
De bedoeling van het leerkrediet is je te stimuleren om een bewuste studiekeuze te maken en de hogeschool of universiteit aan te sporen te studievoortgang te bewaken. Als je na je inschrijving ontdekt dat je toch een verkeerde studiekeuze hebt gemaakt en dus toch van opleiding wil veranderen of stoppen met studeren, dan kan dit gevolgen hebben voor je leerkrediet. Elke hogeschool of universiteit bepaalt de datum tot wanneer je je kan uitschrijven zonder leerkrediet te verliezen. Kijk hiervoor in het onderwijsreglement van je instelling. Voor studenten die zich voor de eerste keer in het hoger onderwijs inschrijven is er wel een voordeligere regeling: - verander je voor 1 december van studierichting dan krijg je het volledige leerkrediet terug. - verander je tussen 1 december en 15 maart van studierichting dan krijg je de helft van de ingezette studiepunten terug. Uitzondering: Je krijgt je leerkrediet niet terug voor opleidingsonderdelen waarvoor de examenperiode reeds gestart is of als je ingeschreven bent met een creditcontract. De enige manier om je leerkrediet dan terug te krijgen is slagen voor de examens. 1.3 Professioneel gerichte bacheloropleidingen (PBA) Een professioneel gerichte bacheloropleiding omvat 180 studiepunten (3 studiejaren van 60 studiepunten) en bereidt je rechtstreeks voor op een job onmiddellijk na de studie. Je vindt PBA opleidingen in een hogeschool. deel 2 student en centen
studiefinanciering
studentenjob
deel 3 hulp, info,...
3
Inhoud en adressen van hogescholen:
HOGESCHOOL Professioneel gerichte bacheloropleidingen die je rechtstreeks voorbereiden op een job na de studie Meer les en meer uitleg. Je bespreekt theoretische modellen en hun toepassingsmogelijkheden in de dagdagelijkse praktijk. Meer nadruk op praktijk (taken, opdrachten,...). Je leert en traint je beroepsvaardigheden en maakt tijdens stages kennis met je toekomstig werkveld.
ADRESSEN HOGESCHOLEN Gent Hogeschool Gent Kortrijksesteenweg 14 09/243 33 33 info@hogent.be www.hogent.be Katholieke Hogeschool Sint-Lieven Gebroeders Desmetstraat 1 09/265 86 10 info@kahosl.be www.kahosl.be Arteveldehogeschool Hoogpoort 15 09/235 20 00 info@arteveldehs.be www.arteveldehs.be Vlerick Leuven Gent Management School (Vlerick) Reep 1 09 210 97 00 admissions@vlerick.be www.vlerick.com Operastudio Vlaanderen Bijlokekaai 6 09/233 24 30 info@operastudio.be www.operastudio.be Hogeschool voor wetenschap en kunst www.wenk.be Sint-Lucasarchitectuur Hoogstraat 51 09/225 10 00 info.architectuur@luca-arts.be Sint-Lucas beeldende kunst Zwartezustersstraat 34 09/225 42 90 info.kunst@luca-arts.be Adressen andere steden: www.onderwijskiezer.be
4
1.4 Academisch gerichte bachelor- en masteropleidingen Een academisch gerichte bacheloropleiding omvat 180 studiepunten (3 studiejaren van 60 punten). Is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en beriedt je voornamelijk voor op een masteropleiding. De masteropleiding omvat minstens 60 studiepunten afhankelijk van de studierichting. Het uiteindelijke doel is de vorming van een onderzoeker. Inhoud en adressen van universiteiten:
UNIVERSITEIT
Academisch gerichte bacheloropleidingen, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en die je voorbereiden op een masteropleiding. Masteropleiding legt de nadruk op gevorderde wetenschappelijke of artistieke kennis. Theoretischer. Je leert er een specifieke wetenschapstaal en een uitgebreid begrippenkader. Klemtoon ligt op zelfstandig studeren. Er komt heel wat denkwerk bij kijken. Je moet ook over een stevig geheugen beschikken want je krijgt beduidend meer leerstof te verwerken dan in het secundair onderwijs.
ADRESSEN UNIVERSITEITEN Vlaanderen Gent UG - St. Pietersnieuwstraat 25 09/264 70 00 guide@ugent.be www.ugent.be Antwerpen Universiteit Antwerpen 03/265 41 11 http://www.ua.ac.be Leuven KU Leuven 016/32 40 10 info@kuleuven.be www.kuleuven.be Kortrijk KU Leuven Kulak 056/24 61 38 info@kuleuven-kulak.be www.kuleuven-kulak.be
Brussel VUB 02/629 21 11 info@vub.ac.be www.vub.ac.be HUB (Hogeschool-universiteit Brussel) 02/412 42 00 info@hubrussel.ac.be www.hubrussel.be Limburg: Universiteit Hasselt 011/26 81 11 info@uhasselt.be www.uhasselt.be Vanaf september 2013 bieden universiteiten ook opleidingen aan in andere steden. Meer info op hun websites.
Kom naar onze infodagen 2015 Vrijdag 20 februari 2015 van 13u tot 17u Woensdag 18 maart 2015 van 13u tot 17u Zaterdag 25 april 2015 (open dag) van 9u tot 17u Zaterdag 27 juni 2015 van 9u tot 13u Vrijdag 20 februari 2015 van 13u tot 17u Woensdag 18 maart 2015 van 13u tot 17u Zaterdag 25 april 2015 (open dag) van 9u tot 17u Zaterdag 27 juni 2015 van 9u tot 13u Zaterdag 5 september 2015 van 9u tot 13u
Zaterdag 5 september 2015 van 9u tot 13u
www.odisee.be
H Gent ONEINDIG VEEL TOEKOMSTMOGELIJKHEDEN
OPENDEURDAG 25.04 (SCHOOL OF ARTS 26.04) INFOMOMENTEN 25.02 / 27.06 / 05.09
2. Hoger beroepsonder wijs (hbo5) Deze opleidingen bereiden je voor op het uitoefenen van een beroep. Ze behoren tot het hoger onderwijs en situeren zich qua niveau tussen het secundair onderwijs en de bachelors. Breng je zo’n opleiding tot een goed einde, dan behaal je het diploma van gegradueerde. De opleidingen van het hoger beroepsonderwijs zijn sterk praktijkgericht. Heel wat van die opleidingen geven aansluiting op een verkort leertraject in een professionele bacheloropleiding. Eens je het diploma van gegradueerde hebt behaald, kan je dus een aansluitende bacheloropleiding beginnen. 2.1. Hoger beroepsonderwijs in centra voor volwassenenonderwijs (hbo5) Deze opleiding worden modulair georganiseerd. Zo kan je als cursist het opleidingstraject afleggen op je eigen tempo. Afhankelijk van de opleiding doe je er ongeveer twee jaar over om het diploma van gegradueerde te behalen.
6
deel 1 studiemogelijkheden en keuze
studiemogelijkheden
studiekeuze
Je kan deze opleidingen zowel in dag-, avond-, als gecombineerd onderwijs volgen. meer info: www.onderwijskiezer.be 2.2 Hoger beroepsonderwijs voor verpleegkunde (hbo5) Deze opleiding duurt drie jaar en wordt georganiseerd door secundaire scholen die hiervoor samenwerken met een hogeschool die de professionele bachelor opleiding verpleegkunde aanbiedt. Na deze opleiding behaal je het diploma van gegradueerde. De opleiding bestaat uit 5 modules, zo kan je als cursust het opleidingstraject afleggen op je eigen tempo. Daarna kan je indien je dit wil een verkort traject bachelor in de verpleegkunde volgen. Dichtstbijzijnde school: Sint-Vincentius, instituut voor verpleegkunde Zuidmoerstraat 125 - Eeklo, 09/341 82 29, e-mail:campus.eeklo@ivv-gent.be www.ivv-gent.be meer info: www.onderwijskiezer.be deel 2 student en centen
studiefinanciering
studentenjob
deel 3 hulp, info,...
3. Secundair-na-secundair (Se-n-Se) Secundair-na-secundair staat voor het geheel van korte opleidingen binnen de derde graad technisch en kunstsecundair onderwijs. Ze zijn sterk beroepsgericht en bevinden zich qua niveau tussen het secundair en hoger onderwijs in. Je kan deze opleidingen volgen in een secundaire school en je behaalt er een certificaat mee. Meer info op je eigen school of CLB
4. Secundair onder wijs specialisatiejaren 3de graad beroepssecundair onder wijs Na het zesde jaar kan je aansluitend een zevende specialisatiejaar (derde leerjaar van de derde graad) in het beroepssecundair onderwijs volgen. Specialisatiejaren hebben tot doel leerlingen een bijkomende en meer gespecialiseerde vorming te geven en op die manier beter voor te bereiden op de arbeidsmarkt. De aandacht gaat naar praktijkvakken en stages naast een beperkt aantal uren algemene vorming. De toelating tot het zevende jaar is beperkt tot studierichtingen van hetzelfde studiegebied. Meer info op je eigen school of CLB
5. Secundair volwassenenonder wijs (2de kansonder wijs) Secundair volwassenenonderwijs is er voor volwassenen die minimum 18 jaar zijn en alsnog een diploma van het secundair onderwijs (ASO/TSO/BSO) willen behalen. De lessen worden overdag en/of ‘s avonds gegeven in de centra voor volwassenenonderwijs (CVO) Meer info www.tweedekansonderwijs.be
6. Opleidingen tot uniformberoepen De opleidingen tot uniformberoepen (defensie of politie) zijn pas toegankelijk na een bepaalde toelatingsprocedure. Alle info is terug te vinden op hun websites. Meer info www.mil.be www.jobpol.be
deel 1 studiemogelijkheden en keuze
studiemogelijkheden
studiekeuze
7. Syntra-opleidingen In de syntra-opleidingen staat praktijk centraal. De docenten zijn vakmensen, ondernemers die zelf elke dag in de praktijk staan. Leertijd De leertijd, ook wel ‘leercontract’ genoemd, is een praktijkgerichte voorbereiding op een leven als werknemer of ondernemer. De leertijd koppelt een praktijkopleiding in een onderneming (4 dagen per week) aan en theoretische vorming (1 dag oer weej) in een syntracampus. Leertijdopleidingen vinden overdag plaats. De leertijd duurt één tot drie jaar en is voor jongeren tussen 15 en 25 jaar. Voltijdse dagopleidingen Vanaf 18 jaar kunnen jongeren (die voldaan hebben aan de leerplicht) ondernemerschapstrajecen volgen in een voltijds onderwijstempo (dagopleidingen). Deze opleidingen (één tot twee jaar) zijn vooral interessant voor jongeren die, na hun secundair onderwijs, willen kiezen voor méér praktijk en minder theorie. Er is ook een praktijkstage voorzien. Na afloop ontvang je een ondernemerschapsdiploma. Ondernemerschapstraject In een ondernemerschapstraject leer je hoe je een eigen zaak opzet, uitbouwt en leidt. De opleiding is alternerend en omvat twee delen: een cursus bedrijfsbeheer en een deel beroepskennis. De meeste opleidingen duren twee tot drie jaar en kun je zowel overdag als ‘s avonds volgen. Naast de ondernemerschapstrajecten en de leertijd biedt Syntra nog een ruime waaier van korte cursussen. Meer info www.syntra.be www.syntra-mvl.be, www.syntrawest.be
8. Flexibele leerroutes Als je om een of andere reden geen (voltijds) dagonderwijs kan volgen, zijn er ook mogelijkheden om toch een diploma hoger onderwijs te behalen. De flexibilisering van het hoger onderwijs laat jou als student toe, in samenspraak met je instelling, zelf je studieprogramma samen te stellen. Enkele instellingen hoger onderwijs ontwikkelden een aanbod in begeleide zelfstudie. Sommige opleidingen kan je via afstandsonderwijs of weekend- of avondonderwijs volgen. Andere instellingen maken de combi van werk en studeren mogelijk door bijv. alle lessen op één dag per week te groeperen of door specifieke trajecten voor werkstu-
deel 2 student en centen
studiefinanciering
studentenjob
deel 3 hulp, info,...
7
denten aan te bieden. Informeer je dus bij je hogeschool of universiteit zelf voor de concrete mogelijkheden over flexibele leertrajecten. Meer info www.onderwijskiezer.be
9. Examencommissie
De examencommissie van de Vlaamse Gemeenschap voor het voltijds secundair onderwijs is een dienst van het departement Onderwijs. Bij deze dienst kan je terecht indien je een getuigschrift of diploma van het secundair onderwijs wilt behalen. Tweemaal per jaar organiseert de commissie examenzittijden. Er is geen enkele voorwaarde om te mogen deelnemen noch moet je enige voorkennis bewijzen. Voor meer informatie kan je terecht bij de Examencommissie van de Vlaamse Gemeenschap voor het Voltijds Secundair Onderwijs, H. Consciencegebouw, K. Albert-II-laan 15, 1210 Brussel. Meer info www.ond.vlaanderen.be/secundair/examencommissie
10. VDAB De VDAB organiseert opleidingen die gericht zijn naar werkzoekenden enerzijds en naar tewerkgestelden anderzijds. Ook wie dus ingeschreven is als werkzoekende of stempelt kan verschillende soorten opleidingen volgen. Deze cursussen bestaan uit basispakketten, maar ook uit gespecialiseerde opleidingen. Het aanbod wisselt van jaar tot jaar. Vaak moet je een selectieproef doen voordat je toegelaten wordt tot een opleiding. Voor meer informatie kan je terecht in de werkwinkel (adressen achteraan). Meer info opleidingen vdab: www.vdab.be
11. Meer info? Op www.onderwijskiezer.be kom je op een interactieve manier meer te weten over het hoger onderwijs. Je vindt er info over alle verschillende opleidingen en beroepssectoren. Vind de opleiding die bij je past aan de hand van je favoriete vakken in het secundair of doe een belangstellingstest (I-prefer).
8
2. Studiekeuze Je studiekeuze is een heel belangrijke keuze die heel wat invloed zal hebben op je verdere leven. We willen je een aantal tips geven om een doordachte keuze te maken. 1. Je studiekeuze is jouw keuze Je studiekeuze is jouw keuze en houdt heel wat zelfkennis in. Wie ben ik? Wat wil ik? Wat kan ik? Zijn de 3 kernvragen. Maak een lijstje van je interesses en vaardigheden. Vergelijk dat lijstje met de eisen die aan bepaalde opleidingen worden gesteld. Ga ook op zoek naar je zwakke punten en hou daar rekening mee in je keuze. Analyseer kritisch je studiehouding Ben je voldoende gemotiveerd en heb je een goede studiemethode? Wat zijn je mogelijkheden? Ben je bereid meer aandacht aan je studies te besteden indien nodig? Stel een lijst op met pro’s en contra’s als je moeilijk kan kiezen tussen gaan werken of verder studeren.
2. Een studiekeuze vraagt tijd
Voor meer informatie over de verschillende opleidingen kan je terecht bij de hogescholen en de universiteiten zelf. Meer info op hun websites. In elke Vlaamse provincie gaat een SID-in door. Op deze Studie-informatiedagen hebben alle Vlaamse onderwijsinstellingen en heel wat beroepssectoren een infostand. Op www.onderwijs.vlaanderen.be/sidin vind je de meest recente data in jouw buurt. - bij het CLB: · CLB GO!: Eikelstraat 42 - 9900 Eeklo - 09/377 36 93 info@clbgo-eeklo.be · Vrij CLB Meetjesland: Visstraat 14 - 9900 Eeklo - 09/376 70 50 info@vclbmeetjesland.be www.vclbmeetjesland.be - Studieadviespunt De Stap:
Ook bij het studieadviespunt van Gent "de Stap" kan je terecht met al je vragen rond verder studeren, studietoelagen, andere opleidingsvormen, studiekeuze, toekomstmogelijk-heden. Meer info: De Stap - Klein Raamhof 8 - Gent 09/233 75 15 - info@destapgent.be - www.destapgent.be Open op maandag, dinsdag en woensdag van 12u 17u, zonder afspraak Brochure: ‘De wijze stap 2015’ (deze brochure bundelt alle opleidingen die door +18 jarigen kunnen gevolgd worden in Gent-Eeklo en is te downloaden op de site) - Via de brochure “wat na het secundair onderwijs” die je in het begin van het schooljaar kreeg van je CLB.
Begin er dus tijdig mee en doe het grondig. Laat je niet opjutten door je omgeving die vindt dat je in april al moet beslist hebben. Je beslist beter wat later en overtuigd, dan dat je te vroeg een verkeerde keuze maakt.
3. Zorg dat je geïnformeerd bent Over de verschillende opleidingen en mogelijkheden kan je je informeren via verschillende manieren: - Via internet Surf naar www.onderwijskiezer.be voor gedetailleerde info over alle mogelijke opleidingsvormen. Je kan de info raadplegen vanuit verschillende invalshoeken: belangstelling, schoolvakken of studiegebieden. Doe de I-Prefer-test en kom te weten wat je interesses zijn: www.onderwijskiezer.be/iprefer. - Bij het hoger onderwijs zelf:
deel 1 studiemogelijkheden en keuze
studiemogelijkheden
studiekeuze
deel 2 student en centen
studiefinanciering
studentenjob
deel 3 hulp, info,...
9
Deel 2 student en centen Studeren in het hoger onderwijs is duur. Het is moeilijk om een bedrag voorop te stellen. Bij de berekening moet je rekening houden met: inschrijvings- en examengeld, de aankoop van studiemateriaal, verplaatsingskosten, voeding, huisves-ting, kledij, ontspanning,… Je inkomsten kunnen, naast het deel dat je ouders betalen, ook bestaan uit een studietoelage en/of het geld dat je verdient met een studentenjob. Financiële voorwaarden Jij of je ouders mogen niet meer verdienen dan een bepaald bedrag. Het toegelaten jaarinkomen is afhankelijk van het aantal personen ten laste (sommige gezinsleden tellen dubbel) en van het kadastraal inkomen. Er worden jou een aantal punten toegekend. Dit aantal punten is bepalend voor de berekening.
1. Studiefinanciering
Studiefinanciering is gebaseerd op studiepunten en het houdt ook rekening met ‘leefeenheden’ vb. gezin, samenwonenden, alleenstaande studenten. Op basis van een af te leggen studietraject, waaraan een globaal pakket studiepunten wordt gekoppeld, krijgt een beursstudent een soort krediet waarmee hij/zij de studies kan financieren. De toekenning van de studietoelage is onder meer afhankelijk van de voortgang in het studietraject.
1. Voor waarden Er zijn een aantal voorwaarden waaraan je moet voldoen om studiefinanciering van de Vlaamse Gemeenschap te krijgen: De nationaliteitsvoorwaarden Je moet Belg zijn op 31 december 2015. Als je geen Belg bent, moet jij of je ouders al een tijd in België wonen, werken of gewerkt hebben. Studievoorwaarden - Je volgt een financierbare opleiding. - je studeert met een diplomacontract van minstens 27 studiepunten. - Je hebt nog studietoelagekrediet. (als je voor het eerst in het hoger onderwijs bent ingeschreven, krijg je een startkrediet van 60 studiepunten.)
10
deel 1 studiemogelijkheden en keuze
studiemogelijkheden
studiekeuze
Om dit te berekenen zijn er 4 stappen: Stap1: Tot welke leefeenheid behoor je op 31 december 2015 (gehuwd student, zelfstandig student, student ten laste of alleenstaand student). Stap 2: Bereken het aantal punten in je leefeenheid. Om dit aantal punten te bepalen wordt rekening gehouden met je gezinssituatie op 31 december 2013. Stap 3: Bereken je referentie-inkomen. De studietoelage voor 2015-2016 wordt berekend op basis van het referentie-inkomen van je leefeenheid aan de hand van het aanslagbiljet inkomsten 2013 (aanslagjaar 2014). Stap 4: Voldoe je aan de financiële voorwaarden? Je komt in aanmerking voor een studietoelage wanneer je referentie-inkomen (stap 3) lager ligt dan de maximumgrens die overeenstemt met het aantal punten van je leefeenheid (stap 2). inkomensgrens Punten
Maximum
0 1 2 3 4 5 6 7 8
17016,27 7719,74 25131,25 13950,92 31484,33 16131,86 36556,21 17966,57 42055,17 19074,36 48835,41 20170,63 53426,76 21266,83 55882,63 22363,05 58338,48 23459,27
deel 2 student en centen
studiefinanciering
studentenjob
Minimum
deel 3 hulp, info,...
Opgelet: Voor de berekening van uw studietoelage moet je altijd rekening houden met het krediet dat je nog overhebt. Als je je inschrijft voor 60 punten maar nog slechts 30 punten overhebt op je krediet(en), dan ontvang je de toelage voor 30 studiepunten zoals ze wordt berekend indien de toelage minder dan 60 studiepunten bevat (meer info www.ond.vlaanderen.be/ studietoelagen) Meestal wordt een studiefinanciering aangevraagd voor kinderen die ‘persoon ten laste’ zijn in een gezin. Er zijn enkele gevallen waarin studenten zelf een studiefinanciering kunnen aanvragen: Zelfstandige studenten Je kan een studiefinanciering als zelfstandig student krijgen als je volledig financieel onafhankelijk en niet gehuwd of samenwonend bent. Je moet je financiële onafhankelijkheid kunnen aantonen. Alleen een eigen domicilie (= officiële verblijfplaats) kiezen, volstaat niet. Je moet aan een aantal voorwaarden voldoen om die zelfstandigheid te kunnen bewijzen. Gehuwde en samenwonende studenten Gehuwde en samenwonende studenten moeten een eigen inkomen hebben en voor 31 december gehuwd zijn of een samenlevingscontract hebben ofwel sedert minstens 1 jaar ononderbroken samenwonen en een gemeenschappelijke huishouding voeren.
2. Bedragen studiefinanciering Als het inkomen boven de maximumgrens ligt, krijg je geen studietoelage. Als het inkomen gelijk is aan de maximumgrens, dan ontvang je de minimumtoelage: 253,54 euro. Als het inkomen lager of gelijk is aan de minimumgrens, dan krijg je de volledige toelage: als kot-student een bedrag 3923,71 euro, een niet-kotstudent krijgt 2354,99 euro. Ligt het inkomen zeer laag, dan heb je in sommige gevallen recht op een uitzonderlijke studietoelage. Wie een studiefinanciering krijgt, betaalt tegelijk ook minder inschrijvingsgeld.
3. Aanvraag van de studietoelage Dien je aanvraag zo snel mogelijk in ook al heb je hiervoor tijd tot en met 1 juni 2016. Een aanvraagformulier haal je bij het secretariaat of sociale dienst van je hogeschool of universiteit of via de website: www.studietoelagen.be , waar je het aanvraagformulier kan downloaden. Je kan de aanvraag op twee manieren doen: - je kan het aanvraagformulier per post sturen naar: Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Afdeling Studietoelagen Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II - laan 15 1210 Brussel - wie over en federaal token of elektronische identiteitskaart en kaartlezer beschikt, kan zijn aanvraag digitaal indienen via de link “online diensten” op www.studietoelagen.be Via de link “online diensten” op www.studietoelagen.be kun je eveneens met een federaal token of elektronische identiteitskaart en kaartlezer de stand van je dossier opvolgen. Dit systeem is voor iedere aanvrager toegankelijk, ook al diende je jouw aanvraag niet digitaal in. Je moet het aanvraagdossier, met een overzicht van de nodige documenten (kopie huurcontract, inschrijving,...) opsturen ten laatste op 1 juni 2016. Maar het is beter om dit in het begin van het schooljaar in orde te brengen. Studietoelagen kunnen ook teruggevorderd worden, meer info krijg je bij de toestemming. Voor ondersteuning bij het invullen van je aanvraag kan je tevens terecht bij: - Vrij CLB Meetjesland - Visstraat 14, Eeklo 09/376 70 50 - CLB GO! - Eikelstraat 42, Eeklo - 09/377 36 93 - CAW – Zuidmoerstraat 136/1, Eeklo - 09/377 39 39 - sociale dienst van je school - de vakbonden (adressen zie achteraan de brochure) - informeer bij de sociale dienst van je mutualiteit (adressen zie achteraan de brochure) Twijfel je of je in aanmerking komt, doe toch maar een aanvraag, je weet maar nooit. Met vragen kan je terecht op het gratis nummer van de Vlaamse Overheid: 1700 (elke werkdag tussen 9 en 19 uur).
deel 1 studiemogelijkheden en keuze
studiemogelijkheden
studiekeuze
deel 2 student en centen
studiefinanciering
studentenjob
deel 3 hulp, info,...
11
2. Studentenjob
Onderstaande regels gelden enkel voor de studerende jobstudent. Voor de schoolverlater-jobstudent zijn er andere regels. Deze vind je in de schoolverlatersgids. 1. Wie mag vakantiejob doen? Elke student die 16 jaar is, kan een studentencontract afsluiten. Maar … als je 15 jaar bent en de eerste 2 jaren van het secundair onderwijs achter de rug hebt, kan je al eerder als jobstudent aan de slag gaan. Tot je 18 jaar heb je de toestemming van je ouders nodig om te mogen werken. Een schriftelijk bewijs is niet nodig.
2. Contracten en reglementen? Een contract is voor jobstudenten het allerbelangrijkste! Ga nooit aan de slag zonder een ‘Overeenkomst voor tewerkstelling van studenten’ te tekenen (één voor jezelf en één voor de werkgever). Vooraleer je tekent lees je grondig de inhoud van het contract na. Hoe zit het met je loon, arbeidsuren, proeftijd,… De meeste van deze zaken zijn bij wet geregeld, dus laat je niets op je mouw spelden! Dit contract moet je ontvangen, ten laatste op het moment dat je begint te werken. Dit is heel belangrijk om je 50 dagen verlaagde sociale zekerheidsbijdrage correct bij te houden (zie verder). Wil je meer weten over studentencontracten of heb je moeilijkheden in je vakantiejob, bel dan student at work, 02/544 50 77 of kijk op studentatwork.be
3. Wanneer mag een student werken? Met een studentencontract mag je naast de vakantieperiodes ook tijdens het schooljaar werken. Studentenarbeid is dus niet beperkt tot vakantiewerk in de zomermaanden. Naar gelang de lengte en het tijdstip van je tewerkstellingsperiode gelden er andere regels (zie verder).
12
deel 1 studiemogelijkheden en keuze
studiemogelijkheden
studiekeuze
4. Studeren en kinderbijslag ont vangen? Tot en met de maand augustus van zijn of haar 18de levensjaar, krijgt iedere jongere sowieso kinderbijslag. Na de 25ste verjaardag vervalt dit recht onherroepelijk. De voorwaarden waaraan studenten tussen hun 18de en 25ste moeten voldoen, verschillen volgens het type onderwijs. Hieronder vinden jullie alvast een beknopt overzicht.
Voltijdse studenten Secundair onderwijs • In het secundair onderwijs met volledig leerplan moet je minstens 17 uren per week les volgen. • Verplichte stages of avondonderwijs tellen ook mee als lesuren. • Je moet wel steeds regelmatig de lessen volgen. • Kinderen in het buitengewoon onderwijs hebben zonder meer recht op kinderbijslag. Hoger onderwijs • Om het volledige academiejaar kinderbijslag te krijgen, moet je je ten laatste op 30 november inschrijven voor minstens 27 studiepunten. Als het aantal studiepunten in de loop van het academiejaar daalt onder de 27 punten, dan stopt de kinderbijslag. • Schreef je je ten laatste op 30 november in, maar heb je geen 27 studiepunten? Dan heb je geen recht op kinderbijslag. Schrijf je je na die datum in voor bijkomende studiepunten waardoor je jaartotaal op minstens 27 punten komt, dan krijg je kinderbijslag met terugwerkende kracht tot het begin van het academiejaar. • Schrijf je je na 30 november in voor minstens 27 studiepunten, dan heb je recht op kinderbijslag vanaf de maand die volgt op de inschrijving. • Ben je ingeschreven voor een bijkomend jaar om aan je eindverhandeling of stageverslag te werken (eventueel met extra studievakken), dan heb je ook nog recht op kinderbijslag. • Ook doctorandi moeten voor minstens 27 studiepunten ingeschreven zijn. De punten voor de doctoraatsopleiding tellen mee. De punten voor het proefschrift niet.
Deeltijdse studenten
Volg je deeltijds onderwijs, dan heb je recht op kinderbijslag indien deze opleiding erkend is door de Vlaamse, Franse of Duitstalige Gemeenschap. Jouw bruto inkomsten per maand mogen niet meer bedragen dan € 520,08 (bedrag geldig vanaf 1 december 2012).
deel 2 student en centen
studiefinanciering
studentenjob
deel 3 hulp, info,...
Jongeren met een leercontract Jongeren met een leercontract hebben recht op kinderbijslag indien • hun leercontract erkend is door Syntra Vlaanderen; • hun bruto inkomsten per maand niet meer bedragen dan € 520,08 (bedrag geldig vanaf 1/2/2012).
Jongeren met een stage-overeenkomst Voor de opleiding tot ondernemingshoofd moet je minstens 17 uren per week les volgen om je kinderbijslag niet te verliezen. • Verplichte stages tellen mee en met 17 uren stage voldoe je aan de voorwaarden. • De stage-overeenkomst moet erkend zijn door Syntra Vlaanderen. • In het kader van de stage mag je maximum € 520,08 verdienen (bedrag geldig vanaf 1 december 2012).
Studeren in het buitenland Wie in het buitenland wil gaan studeren, kan ook nog verder recht hebben op kinderbijslag tijdens die studies. Je neemt best vooraf contact op met je kinderbijslagfonds om de exacte voorwaarden te kennen.
Wil je stoppen met studeren of veranderen van richting? Breng je kinderbijslagfonds hiervan zo snel mogelijk op de hoogte. Zo vermijd je dat je ten onrechte kinderbijslag ontvangt.
5. Studeren én werken én kinderbijslag ont vangen? Op zondag achter de toonbank bij de bakker in de buurt, een avond in de week opdienen in een café of restaurant, of na de lessen nog wat uurtjes kloppen in een callcenter? Het klinkt je als student ongetwijfeld bekend in de oren. Maar hoe zit het met de kinderbijslag als je een centje bijverdient?
Ik ben voltijds student • Tijdens het eerste (januari, februari, maart), het tweede (april, mei, juni) en het vierde (oktober, november, december) kwartaal mag je als student niet meer dan 240 uur werken. Het maakt hierbij niet uit of het gaat om een gewoon contract als loontrekkende, een activiteit als zelfstandige of een studentenjob. • In het derde kwartaal (juli, augustus, september) mag je onbeperkt werken op voorwaarde dat je na de zomervakantie de studies hervat. • Tijdens de laatste zomervakantie, dus op het einde van de studies, geldt eveneens de grens van 240u per kwartaal. • Werk je meer dan 240u in een kwartaal, dan krijg je geen kinderbijslag voor dat kwartaal. • Een voltijdse student die werkloosheidsuitkeringen ontvangt, verliest onmiddellijk het recht op kinderbijslag.
Ik ben deeltijds student Volg je lessen in het deeltijds onderwijs (deeltijds leren, deeltijds werken), dan mag je niet meer dan € 520,08 bruto per maand verdienen (bedrag geldig vanaf 1 december 2012) indien je jouw kinderbijslag wil behouden. Zowel de inkomsten uit tewerkstellingen als sociale uitkeringen tellen hiervoor mee.
Ik heb een leercontract • Deze jongeren mogen niet meer dan € 520,08 bruto verdienen (bedrag geldig vanaf 1 december 2012) om het recht op kinderbijslag niet te verliezen. Hier tellen zowel tewerkstellingen in het kader van de leerovereenkomst als alle andere bijkomende jobs of sociale uitkeringen mee. • Bij verbreking van het leercontract of intrekking of weigering van de erkenning, kan je jouw kinderbijslag onder bepaalde voorwaarden gedurende drie maanden behouden (onder andere verder de lessen volgen en niet tewerkgesteld zijn).
deel 1 studiemogelijkheden en keuze
studiemogelijkheden
studiekeuze
deel 2 student en centen
studiefinanciering
studentenjob
deel 3 hulp, info,...
13
Ik heb een stage-overeenkomst Als je een ondernemersopleiding volgt, kan je jouw kinderbijslag behouden als je maximum € 520,08 bruto per maand verdient (bedrag geldig vanaf 1 december 2012) in het kader van de stage. Naast deze stage mag je maximum 240 uur per kwartaal werken.
Opgelet Denk je deze grens (inkomen of aantal uur per kwartaal) te overschrijden? Laat het dan zo snel mogelijk weten aan je kinderbijslagfonds en vermijd zo dat je ten onrechte kinderbijslag ontvangt.
Nog vragen? Volledig zijn is hier uiteraard onmogelijk. Heb je nog vragen, kijk dan zeker eens op de onze website admb. be/kinderbijslagfonds. Je ontdekt er in enkele muisklikken alles over je kinderbijslag. Bovendien kan je er vlot jouw kinderbijslag berekenen of nuttige documenten downloaden. Je bent ook van harte welkom op het kantoor van ADMB kinderbijslagfonds Lijnendraaierstraat 10 9900 Eeklo Tel: 09 377 11 93
6. Sociale zekerheid? De sociale zekerheid is een soort verzekering. Je werkgever betaalt maandelijks een bepaald bedrag - dat afgehouden wordt van je loon - in de pot van de sociale zekerheid. Iedereen kan immers ziek of werkloos worden. Overkomt je dat, dan krijg je een vervangingsinkomen en dat geld komt van de sociale zekerheid. Vanaf 1 januari 2012 is er een nieuwe jobstudentenwetgeving van toepassing waardoor je 50 dagen aan verminderde sociale zekerheidsbijdrage (2,71%) kan werken. Om hiervoor in aanmerking te komen zijn een aantal voorwaarden: - Je werkt met een arbeidsovereenkomst voor studenten (studentencontract). - Je tewerkstelling als student is beperkt tot 50 dagen per kalenderjaar. - Je tewerkstelling als student is enkel toegestaan op momenten dat je niet verplicht aanwezig moet zijn op school of universiteit. 50 dagen? - Elke begonnen werkdag telt als één van de 50 dagen. - Je mag je 50 dagen kiezen doorheen het kalenderjaar. - Je mag je 50 dagen gebruiken bij één werkgever of bij verschillende werkgevers (zorg wel dat je bij elke werkgever een studentenovereenkomst hebt). - Ook een eventuele feestdag die valt binnen je tewerkstellingsperiode telt mee, zelfs als je op de feestdag niet werkt. - Werk je meer dan 50 dagen dan gaat er vanaf de 51 ste dag de normale sociale zekerheidsbijdrage (13,07%) af van je loon. Op www.studentatwork.be kan je op de teller zien hoeveel dagen je reeds gepresteerd hebt.
7. Belasting Het loon dat je verdient kan gevolgen hebben voor de belastingen die je ouders moeten betalen en voor de belastingen die je zelf moet betalen. Ouders ontvangen een fiscale compensatie voor de kinderen die zij opvoeden. Om thuis fiscaal ten laste te kunnen zijn geldt voor het kind echter een maximumbedrag aan eigen inkomsten (netto belastbaar inkomen of netto bestaansmiddelen). Wanneer deze maxima worden overschreden is het kind niet langer fiscaal ten laste en betalen de ouders hierdoor meer belastingen.
14
deel 1 studiemogelijkheden en keuze
studiemogelijkheden
studiekeuze
deel 2 student en centen
studiefinanciering
studentenjob
deel 3 hulp, info,...
Voor het inkomstenjaar 2015 (aanslagjaar 2016) zijn deze bedragen: - voor een kind van een gehuwd koppel 3120 euro - voor een kind van een alleenstaande is dit 4500 euro; indien je alimentatiegeld krijgt dan wordt het bedrag aan alimentatiegeld dat boven de 3120 euro ligt, beschouwd als inkomsten en moet 80 % van dit bedrag worden samengevoegd bij je netto bestaans middelen. - voor een kind van een alleenstaande, dat bovendien gehandicapt is, is dit 5720 euro
8. Meer info?
Liggen je inkomsten tussen 3120 euro en 7380 euro, dan ben je niet meer ten laste van je ouders, maar moet je zelf geen belastingen betalen (je ouders betalen hierdoor wel extra belastingen).
Meer info? RSZ (Rijksdienst voor Sociale Zekerheid) Victor Hortaplein 11 - 1060 Brussel 02/ 509 31 11 ma - vrij: 7 tot 20 uur
De netto bestaansmiddelen worden als volgt berekend: Brutojaarloon - RSZ (socialezkerheidsbijdrage, 2,71% of 13,07% van je brutoloon) = bruto bestaansmiddelen - 2 600 euro (forfaitaire vrijgestelde eerste schijf van je inkomsten als student werkend met een studentenovereenkomst) - 20% van je brutobestaansmiddelen (dit is aftrek voor kosten, met een minimum van 430 euro) = netto bestaansmiddelen + eventueel 80% van het bedrag aan alimentatiegeld boven de 3120 euro = maximumbedrag aan eigen inkomsten dat bepaalt of je al dan niet fiscaal ten laste van je ouders blijft.
Wil je meer weten over de regelgeving jobstudenten surf dan naar www.studentatwork.be. Deze site van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) informeert je over de ‘50 days’ regelgeving, over alles over studentenjobs en geeft een overzicht van alle jobdiensten in België. Op de onlinetoepassing ‘student@work - 50 days’ kan je checken hoeveel dagen je nog kunt werken tegen verminderde sociale bijdrage (en kan je hiervan een attest voor je werkgever afprinten).
Zelf moet een jobstudent pas belastingen te betalen wanneer zijn/haar netto belastbaar inkomen op jaarbasis hoger is dan 7380 euro.
8. Waar vind je een vakantiejob? · In de werkwinkel kan je jouw dossier laten invoeren waarin je je kandidaat stelt voor een vakantiejob. Via de website kun je ook vakantiejobs opzoeken: www. vdab.be · schrijf je in bij de interimbureaus · Gent: UG - jobdienst: 09/264 70 74 SOVOREG, STUDIOO en SOKAHO: telefoonnum- mers zie bij “student… op kot”. Hou ook vacatures bij middenstanders in het oog. Informeer bij familie en kennissen.
deel 1 studiemogelijkheden en keuze
studiemogelijkheden
studiekeuze
deel 2 student en centen
studiefinanciering
studentenjob
deel 3 hulp, info,...
15
Deel 3 Hulp, info,... wie helpt je verder Als schoolverlater zit je waarschijnlijk met heel wat vragen. Je wil verder studeren,... maar weet niet welke studierichting te kiezen. Je denk eraan om alleen te gaan wonen. Je weet niet goed hoe een goede sollicitatiebrief te schrijven. Je wil op eigen benen staan, maar weet niet of dit wel financieel haalbaar is. Een aantal organisaties helpen je een antwoord te vinden op je vragen:
KAHO St. Lieven
blz. 5
Hogeschool Gent blz. 6 JIP - jongereninformatiepunt
blz. 17
Werkwijzer blz. 18 ACLVB blz. 19 ACV blz. 20 ABVV blz. 21 ADMB Kinderbijslagfonds
blz. 22
CAW blz. 22
16
deel 1 studiemogelijkheden en keuze
studiemogelijkheden
studiekeuze
deel 2 student en centen
studiefinanciering
studentenjob
deel 3 hulp, info,...
het JIP in jouw buurt? jongereninformatiepunt
EEKLO Kerkstraat 121 - 9900 Eeklo jip@eeklo.be www.eeklo.be/jeugd di, woe en do van 12 - 17 uur of op afspraak MALDEGEM Marktstraat 7 - 050/72 86 28 jeugddienst@maldegem.be www.jeugd-maldegem.be elke voormiddag 8.30 - 12 uur, woe 14 - 16 uur, do 16 - 18.30 uur
Verder studeren of toch maar gaan werken? Wat ben je van plan om tijdens de vakantie te doen? Vrijwilligerswerk? Een vakantiejob? Een avontuurlijke, sportieve, muzikale, ... jongerenvakantie? Of zoek je info over een animatorcursus? Op vrijers voeten? Je maakt een schoolwerk over drugs, maar weet niet hoe eraan te beginnen.
Vanuit de Regionale Jeugddienst Meetjesland (www.meetjesman.be) én de 2 JIP's vind je in het Meetjesland een 80-tal informatiezuilen. Deze blauwe zuilen vind je o.a. in scholen, sportdiensten, bibliotheken, jeugdhuizen,... Op die manier willen we vanuit het JIP onze informatie gemakkelijker naar jongeren brengen. In de zuilen vind je een aantal algemene folders en om de 3 maanden staat er één thema in de kijker.
Zoek je niet langer suf naar antwoorden, steek je licht op in het JIP. In het JIP (jongereninformatiepunt) kan je gratis en anoniem terecht voor informatie, documentatie of een rustig gesprek.
vlieg eens binnen in het
JIP
VZW Werkwijzer
Kerkstraat 45, 9900 Eeklo  philippedesmet@werkwijzervzw.be  www.werkwijzervzw.com
Doe je binnenkort de schoolboeken toe en ben je op zoek naar een job? Dan kan je je gratis abonneren op de gepersonaliseerd jobkrant van de werkwijzer. op basis van je ervaring en interesses zoeken we wekelijks alle vacatures uit de regio samen. Die bezorgen we via E-mail. Inschrijven kan via www.werkwijzervzw.com.
Bij de Liberale Vakbond kan je rekenen op:
Vakantiejob? Werk zoeken? Afstuderen? G N I T I U L S GRATIS AANDENTEN VOOR STU
• een persoonlijke en discrete benadering • professioneel advies en juridische bijstand • een snelle en correcte betaling van je (werkloosheids)uitkering • een sterke verdediging van jouw belangen op het werk • boeiende opleidingen en vorming • heldere informatie met tal van publicaties • een unieke syndicale aanpak vanuit een sociaal-liberale visie • duizend en één voordelen dankzij je WINcard Je onze kantoren van Eeklo, Maldegem, Zelzate, St-Amandsberg, Gent of Deinze vinden via onze website www.aclvb.be > contactinfo > ACLVB-secretariaten
Meer info: www.aclvb.be www.freezbe.be
Like us on
facebook.com/ilikefreezbe
Š Shutterstock
Jongeren worden gratis lid van het ACV! Het ACV heeft speciaal voor jongeren Enter uitgewerkt. Enter is het ACV-lidmaatschap voor jongeren, studenten en schoolverlaters in beroepsinschakelingstijd, vanaf 15 jaar tot 25 jaar. En dit volledig gratis. Door gratis lid te worden van Enter krijg je de nodige informatie om niet ongewapend je eerste centen te gaan verdienen. En kan je een beroep doen op de diensten van het ACV. Het ACV kan je helpen om de vragen waarmee je als (job)student of schoolverlater worstelt op te lossen. Ook later, als je vast werk hebt gevonden zal je geen spijt hebben van de stap die je nu zet.
Schrijf je als de gesmeerde bliksem in via
www.acv-enter.be Meer info?
Neem contact met Linde van ACV-jongeren: tel.: 09 265 43 93 e-mail: linde.walters@acv-csc.be dĂŠ vak bond v oor
studen ten
Loopbaanconsulent
De loopbaanconsulent
maakt je wegwijs in je loopbaan Heb je vragen over je loopbaan?
Pas afgestudeerd? Hulp nodig bij zoeken naar jouw 1e job? Vragen zoals: • Ik zoek (ander) werk en heb vragen over solliciteren. • Ik heb mijn beroep geleerd op de werkvloer en wil dat kunnen bewijzen met een getuigschrift. • Ik weet niet in welke beroepen en sectoren ik aan de slag kan. • Ik wil weten wat mijn rechten en plichten zijn als werkzoekende schoolverlater. • Ik vraag me af hoe ik een opleiding combineer met werk.
De loopbaanconsulent wijst je de weg! Onze loopbaanconsulenten weten meer over: • • • •
Hoe je solliciteert. Het opleidingsaanbod in je regio. Je loopbaanmogelijkheden op de arbeidsmarkt. Maatregelen om arbeid, gezin en opleiding te combineren.
Individuele begeleiding Tijdens een persoonlijk gesprek luistert de loopbaanconsulent naar al je vragen. De loopbaanconsulent zal: • Je concrete loopbaanvragen beantwoorden • Je oriënteren op de arbeids- en opleidingsmarkt. • Je helpen met je cv en je sollicitatiebrief
Maak een afspraak: 09 265 52 13 (Vrijdagmarkt 9) 053 72 78 13 (Houtmarkt 1) 03 760 04 30 (Vermorgenstraat 9) 055 33 90 15 (Stationstraat 21) 052 25 92 82 (Dijkstraat 59)
loopbaanconsulent.oostvlaanderen@abvv.be
VU: Katrien Neyt - Vrijdagmarkt 9 - 9000 Gent
regio Gent/Eeklo: regio Aalst: regio Sint-Niklaas: regio Ronse: regio Dendermonde:
Â
ADMB Kinderbijslagfonds - ADMB Sociaal Bureau Lijnendraaierstraat 10 - Stationstraat 17 9900 Eeklo info@admb.be – www.admb.be ADMB begeleidt en ondersteunt bedrijven, zelfstandigen en particulieren op diverse terreinen van de sociale wetgeving en HR-management.
jeugdcentrum
KUBIEK
Het JIP (jongereninformatiepunt), de stedelijke jeugddienst en jeugdhuis de Route vind je in:
Jeugdcentrum Kubiek - Kerkstraat 121 - 9900 Eeklo - 09/218 29 20
3
jeugdcentrum
KERKSTRAAT 121
eeklo
KUBIEK
3