InfoGeel december 2018

NFO GEEL stadsmagazine

editie 4 - december 2018

9 Winter in Geel

4 Geel sneeuw- en ijzelvrij 6 Zuidergekte daagt Geel uit 7 Start je zaak in Geel 16 Welke wegenwerken starten er in 2019?

24 Curieuzeneuzen meet luchtkwaliteit in Geel Jaargang 51

december 2018 I

1

SPREEKUREN

Burgemeester & schepenen Vera Celis

algemeen beleid, GAS, gemeenschapswachten, politie, brandweer, communicatie, informatie, PR, ICT, IKZ vrijdag van 11.00 tot 12.30 u. en elke derde zaterdagvoormiddag van de maand na afspraak 014 56 60 60

Ben Van Looveren

openbare werken, woonbeleid, patrimonium, landbouw en platteland, ambtenaar burgerlijke stand, stadsvernieuwing (1/2) maandag van 9.00 tot 10.00 u. en na afspraak 014 56 60 57

Pieter Verhesen

mobiliteit, lokale economie en financiën enkel na afspraak 0492 90 10 24

Nadine Laeremans

sport, evenementen, stadsanimatie, jeugd vrijdag van 10.00 tot 12.30 u.

0474 73 62 80

INHOUD

Marleen Verboven

cultuur, toerisme, internationale samenwerking, stadsvernieuwing (1/2) donderdag enkel na afspraak 0492 90 10 23

Griet Verhesen

burgerzaken, onderwijs, Noord-Zuidwerking, diversiteit, personeel, kinderopvang, senioren maandag van 11.30 tot 12.30 u.

0473 36 73 31

Bart Julliams

4 Geel sneeuw- en ijzelvrij: een gedeelde verantwoordelijkheid 6 Zuidergekte daagt Geel uit: Maak van Geel een wereldstad!

7 Start je zaak in Geel 9 Winter in Geel

ruimtelijke ordening, milieu, duurzaamheid, tewerkstelling en sociale economie, dierenwelzijn enkel na afspraak 014 56 60 60

12 Hoe is het gesteld met stad Geel?

Omgevingsanalyse brengt troeven en uitdagingen in kaart

Griet Smaers

15 Gft sorteren wordt gemakkelijker

voorzitter OCMW, schepen sociaal beleid, dienst- en hulpverlening, preventief werk, structureel werk, residentiële zorg, drugbeleid enkel na afspraak 0479 61 08 92 • De burgemeester heeft spreekuur in het kantoor van de burgemeester (stadhuis, lokaal 1.23).

• De schepenen hebben spreekuur in de kantoren van de schepenen (stadhuis).

• De OCMW-voorzitter kan je bereiken in het Sociaal Huis.

• Tijdens de schoolvakanties houden de schepenen enkel spreekuur na afspraak.

2

I INFO GEEL I stadsmagazine

VOORWOORD

Beste Gelenaar

B

ij het schrijven van dit voorwoord zijn de 11 novembervieringen net achter de rug. 2018 is een bijzonder jaar. De wereldoorlog ligt

ondertussen 100 jaar achter ons. Toch blijft het belangrijk dat we deze gebeurtenissen blijven herdenken. Het project Kempense Klaprozen zet al enkele jaren de verhalen achter Kempense soldaten die sneuvelden tijdens de wereldoorlogen in de kijker. Dit jaar plaatsten ze samen met de lokale erfgoedcel k.ERF, Erfgoed Noorderkempen en achttien Kempense gemeentes een bordje met een QR-code en link naar de website www.kempenseklaprozen.be aan alle oorlogsmomumenten. Hier vind je per soldaat info over zijn leven en militaire loopbaan. Initiatieven die we graag ondersteunen en bekendmaken zodat we de oorlogen nooit vergeten, op weg naar een betere wereld …

Dat streven naar een betere wereld willen we ook doen op het vlak van milieu. Uit het onderzoek van Curieuzeneuzen blijkt dat er nog werk aan de winkel is! Net als 365 Gelenaren hing ik in mei een meetopstelling aan het raam van het stadhuis om de concentratie van stikstofdioxide (NO2) in de lucht te meten. Vooral op drukke plaatsen

in onze stad is de luchtkwaliteit minder goed. Daar kunnen we samen aan werken! Vaker de wagen laten staan, dichtbij huis boodschappen doen of je woning goed verwarmen en verluchten helpen om de

16 Welke wegenwerken starten er in 2019?

19 Politiezone Geel-Laakdal-Meerhout zoekt verkeersvrijwilligers 20 ‘Kempense Klaprozen’ geeft gesneuvelde soldaten een gezicht 22 Een propere stad?

Daar werken we samen aan!

24 Curieuzeneuzen meet luchtkwaliteit in Geel

luchtkwaliteit te verbeteren.

Nu de kerstperiode aanbreekt, is het weer gezelligheid troef in ons stadscentrum. Kom genieten van de betoverende lichtjes en winterse sfeer tijdens Geel Wintert!, de kerstmarkt, en de Tractor Kerst Run. Ontdek de nieuwe diervriendelijke kerststal of doe mee met de Santa Run. Je leest het, de komende weken zul je aan de jingle bells niet ontkomen. Geniet vooral van het samenzijn met familie en vrienden.

Ik wens je alvast fijne feestdagen toe en een schitterend 2019!

Vera Celis

25 Stad gaat in tien gebouwen 45 % minder elektriciteit verbruiken

december 2018 I

3

Geel sneeuw- en ijzelvrij

EEN GEDEELDE VERANTWOORDELIJKHEID Sneeuw zorgt voor prachtige l足andschappen, maar als je je moet verplaatsen zorgen sneeuw en ijzel voor gevaarlijke situaties.

Het weer laat zich niet altijd gemakkelijk voorspellen. Vijf strooiploegen staan stand-by om te strooien. Er zijn drie routes voor 足wegen en twee routes voor fietspaden.

W

egen en fietspaden langs schoolomgevingen, rusthuizen en andere drukke plaatsen worden sneeuwen ijzelvrij gemaakt door stad Geel en het Agentschap Wegen en Verkeer. Medewerkers van de stedelijke werkplaats staan al vroeg klaar om voetpaden aan scholen en openbare gebouwen vrij te maken. Ook jij, als Gelenaar, bent verplicht om je eigen stukje van Geel veiliger te 足maken.

VASTE STROOIROUTES

De wegen worden gestrooid volgens drie vaste strooi足 rondes. De routes omvatten verschillende centrumstraten, verbindings- en ontsluitingswegen (geen sluipwegen), openbaarvervoersverbindingen, fietsverbindingen (voor

4

I INFO GEEL I stadsmagazine

schoolgaande jeugd) waar geen fietspaden zijn, wegen naar rusthuizen, schoolomgevingen, industriezones, bruggen en eventuele omleidingen. In woonwijken wordt niet gestrooid, uitgezonderd in delen van de Leunen en het Velleke. De stadsdiensten staan ook in voor het strooien op fietspaden langs gemeentewegen. Ze nemen een aantal voetpaden voor hun rekening, zoals aan de bibliotheek, het zwembad, het stadspark, kerken die eigendom zijn van de stad, kerkhoven, vrije en stedelijke scholen, kinderopvang De Bengelbende en de tekenschool in Ten Aard. Op plaatsen die geen eigendom zijn van de stad, of die door externe organisaties gebruikt worden, strooien de stadsdiensten niet. Voorbeelden hiervan zijn de verschillende parochiezalen en de omgeving van het OPZ.

VEILIGHEID

Medewerkers van de stedelijke werkplaats staan al vroeg klaar om voetpaden aan scholen en openbare gebouwen vrij te maken.”

NATZOUTSTROOIEN IS BETER VOOR HET MILIEU

Om de strooirondes tot een goed einde te brengen, beschikt de stad over drie strooiers, waarvan één getrokken wordt door een tractor en twee op een vrachtwagen geplaatst worden. Bij deze systemen bestaat de mogelijkheid om een sneeuwschaaf te monteren. De strooiers kunnen ook strooien met pekel. Pekel is een mengeling van water met zout. Strooien met pekel wordt ook wel natzoutstrooien genoemd. Het zorgt voor een meer gelijkmatige zoutverdeling en een betere hechting aan het wegdek, dus een snellere dooiwerking. Doordat minder verwaaiing optreedt, is natzoutstrooien ook beter voor het milieu. Voor het strooien van de fietspaden beschikt de stad over een kleiner voertuig dat met zout kan strooien. Vanaf begin december tot halverwege maart hebben vier stadsmedewerkers wachtdienst. Zij kunnen op elk ogenblik opgeroepen worden om uit te rukken om te strooien.

STEDELIJKE WERKPLAATS MAAKT ZELF PEKEL

Werken met vaste strooiroutes is veel efficiënter dan lukraak strooien. Met de vaste routes geraakt elke inwoner in principe binnen een aanvaardbare straal op een gestrooide weg. De drie strooiroutes voor de wegen zijn voorgeprogrammeerd. Het strooisysteem strooit dus automatisch de juiste dosissen op de juiste plaatsen. In functie van de wegbreedte past het systeem zich ook aan.

Elke dag rond 15 uur beslist een leidinggevende van de stedelijke werkplaats of er gestrooid moet worden.

Hij baseert zijn beslissing op de weersvoorspellingen van drie websites: buienradar, mil.be en het betalende agri.infoplaza.nl. De leidinggevende informeert ook de politie en de brandweer.

Op de wegen wordt altijd gestrooid met een mengeling van pekel en zout om het smeltproces te verkorten. Er is dan minder kans op verwaaiing. De pekel maken medewerkers van de stedelijke werkplaats zelf met een eigen installatie. Als er sneeuw ligt, maken de sneeuwploegen het wegdek eerst sneeuwvrij. Dan werkt het dooizout beter, maar duurt het wel langer om de route af te werken.

Stad Geel mobiliseert haar personeel om de voetpaden rond de bibliotheek, het zwembad, het stadspark, de kerken, de kerkhoven, de scholen, de kinderopvang, enzovoort sneeuwvrij te maken. Op de voetpaden wordt met de hand gestrooid. De ploegen starten al om 7 uur en beginnen aan de scholen. Elke manuele strooiploeg doet vijf tot zes locaties.

!

Elke inwoner is verplicht de stoepen, goten en rioolroosters voor de woning of onbebouwde eigendom vrij te houden van sneeuw en ijzel.

Dit is opgenomen in de politiecodex onder artikel 14543: Bij sneeuwval of bij ijzelvorming moeten de bewoners, de uitbaters van de handelszaak en bij gebrek hieraan, de eigenaars van de percelen die grenzen aan de openbare weg, erover waken dat voor de eigendom die zij bewonen of in eigendom hebben voldoende ruimte voor de doorgang van de voetgangers op het voetpad wordt schoongeveegd en dat het nodige wordt gedaan om de gladheid ervan te vermijden. december 2018 I

5

Zuidergekte daagt Geel uit MAAK VAN GEEL EEN WERELDSTAD!

Meer verdraagzaamheid en solidariteit binnen een diverse samenleving is een belangrijk thema voor onze stad. Daarom organiseert stad Geel sinds 2003 elke vijf jaar ‘Zuidergekte’. Ze motiveert burgers, verenigingen, organisaties en scholen om activiteiten op touw te zetten rond mondiale thema’s die wereldburgerschap aanwakkeren.

J

e hoeft geen verre reizen te maken om wereldburger te zijn. De wereld komt op allerlei manieren bij je binnen – ook als je je ervoor zou willen afsluiten. De wereld begint in het hier en nu, niet ver van je bed. Als wereldburger ben je verbonden met de wereld en de wereld met jou. Telkens wanneer je een kledingstuk koopt of bijvoorbeeld je smartphone gebruikt, maak je eigenlijk een reis rond de wereld. Zoek je tijdens Zuidergekte als echte wereldburger mee naar manieren om van de wereld een betere plek te maken? En waar beter beginnen dan in Geel zelf?

ZELF IETS ORGANISEREN

Heb je zin om iets op poten te zetten? Alle Gelenaars, verenigingen en organisaties kunnen een Zuidergekke activiteit organiseren die plaatsvindt tussen 22 maart en 25 augustus 2019. Je kunt hiervoor tot 200 euro aan subsidies ontvangen. Neem contact op met dienst gelijke kansen als je iets Zuidergeks op touw wil zetten.

ZUIDERGEKKE INSPIRATIE NODIG?

Iets organiseren lijkt je een leuk plan, maar je hebt nood aan ideetjes? Snuister dan eens in de Zuidergekke inspiratiegids die je vindt op www.geel.be/zuidergekte. Er zijn veel mogelijkheden: van een bio-barbecue met lokale producten met je buren, een uitstap met vrienden naar het Red Star Line museum (over migratie) tot een Zuidergekke speelstraat met een workshop over wereldburgerschap.

De leden van de Derde Wereldraad hebben ook een divers aanbod uitgewerkt voor Zuidergekte. Je kunt met een van hen samenwerken voor bijvoorbeeld een proeverij van Oxfam Wereldwinkel, een Afrikaanse kookworkshop, een schrijfsessie voor Amnesty International of lezingen en workshops door Gelenaars die actief zijn bij projecten in derdewereldlanden of door organisaties zoals Cunina en 11.11.11.

6

I INFO GEEL I stadsmagazine

DE LANGSTE TAFEL GEEFT STARTSCHOT

De Langste Tafel is hét feestelijk startmoment van Zuidergekte 2019. Op zondag 24 maart verzamelt een bontgekleurd gezelschap om 14.30 uur op de Bogaard aan één lange tafel voor een ‘afternoon tea’. Het is de bedoeling om zo veel mogelijk van de 114 verschillende nationaliteiten die in Geel samenleven, aan de tafel te krijgen.

Ga mee de uitdaging aan en geef wereldburgerschap een gezicht! Ben je afkomstig uit een ander land of ken je iemand met een migratieachtergrond? Geef een seintje aan dienst gelijke kansen. Breng je buren, vrienden en familie mee. Kinderanimatie zal niet ontbreken.

NOORDZUID

Laat vooraf weten dat je komt aan dienst gelijke kansen.

Zo krijgen ze een idee van het aantal deelnemers. Maar ook zonder inschrijving zeker welkom. Deelname is gratis.

Thee, koffie en water is beschikbaar, maar breng zelf een hapje of dessertje mee voor het aantal personen waarmee je komt. Alle meegebrachte hapjes vormen samen een multicultureel buffet voor alle aanwezigen.

ORGANISEER JE EEN ZUIDERGEKKE ACTIVITEIT? Iedereen mag het weten!

Deel je nieuws en foto’s met #Zuidergekte!

Dienst gelijke kansen geeft tien drankkaarten weg voor de ZUIDERGEKTEMARKT van 25 augustus!

STADSONTWIKKELING

ZUIDERGEKTEMARKT SLUIT FEESTELIJK AF

Op zondag 25 augustus 2019 wordt Zuidergekte in stijl afgesloten met een grote Zuidergektemarkt. Op de markt barst dan een kleurrijk wereldfeest los met (kinder)animatie, eet- en marktkraampjes, dans en muziek.

Noteer deze datum alvast in je agenda want dit feestje wil je niet missen! dienst gelijke kansen 014 56 73 12 gelijke.kansen@geel.be

Start je zaak in Geel Het stadsbestuur van Geel zet in op kernversterking. De stad stelt een aantrekkelijk, bruisend stadscentrum voorop dat vele bezoekers aantrekt die komen proeven van het ruime aanbod aan winkels en horeca.

Een van de acties die in samenwerking met Unizo Geel en handelaarsvereniging vzw Geel Centrum gelanceerd wordt, is het digitale platform www.startjezaakingeel.be.

D

eze nieuwe website geeft potentiële ondernemers een actuele lijst van de beschikbare panden, zodat ze met slechts enkele muisklikken een zicht krijgen op de mogelijkheden. Kandidaat-ondernemers moeten dus niet langer de sites van de diverse makelaars bezoeken. Hiermee speelt de stad Geel kort op de bal voor wie zin heeft om te ondernemen.

KERNVERSTERKING EN AANTREKKEN VAN ONDERNEMERS

De stad Geel kiest resoluut voor een kernversterkend beleid. Mode, modeaccessoires, vrije tijd, voedingsspeciaalzaken … ze zijn allemaal terug te vinden in de binnenstad en de stad wil dit versterken. De stad hanteert

al een duidelijke visie en handelt hier consequent naar.

Het grootschalige aanbod langs invalswegen moet het aanbod in de binnenstad aanvullen.

Via www.startjezaakingeel.be kunnen potentiële ondernemers op zoek gaan naar hun droompand in GeelCentrum. Je ziet een duidelijk overzicht van de panden met een foto, relevante info zoals prijs, oppervlakte, ligging en de nodige contactgegevens van makelaar en/ of eigenaar. Op elk beschikbaar pand komt een duidelijke raamsticker met een verwijzing naar de online databank.

De stad Geel heeft ook een folder opgesteld om mogelijke ondernemers of investeerders aan te spreken. Deze folder wordt verdeeld onder retailers, en via boekhouddecember 2018 I

7

kantoren, notarissen, makelaars en eigenaars. In combinatie met de website zet de stad zo extra in op het aantrekken van ­nieuwe ondernemers.

AMBASSADEURS VAN DE STAD

Heel wat handelaars en horeca-uitbaters brengen de troeven van Geel-Centrum in beeld op www.startjezaakingeel. be. Letterlijk, want dit doen ze voor de camera. Via filmpjes met inspirerende verhalen stellen ze niet alleen zichzelf voor, maar schetsen ze ook duidelijk de mogelijkheden die het stadscentrum te bieden heeft. De al aanwezige handelaars en horeca-uitbaters presenteren zich als ambassadeurs van de stad. Zo kan een toekomstige ondernemer alvast kennismaken met zijn/haar collega’s in Geel-Centrum.

Www.startjezaakingeel.be biedt ook de mogelijkheid om meer te weten te komen over het stadscentrum en handelaarsvereniging vzw Geel Centrum. Kandidaat-ondernemers kunnen meer lezen over mogelijke subsidies en hebben de contactgegevens van de stad bij de hand.

STRAAT IN HET VIZIER

Het nieuwe digitale platform en de bijhorende acties ­kaderen in het nieuwe EFRO-project ‘Straat in het vizier’.

De provincie Antwerpen werkt hiervoor samen met Geel, Heist-op-den-Berg, Herentals, Mol en Hoogstraten. Bedoeling is winkelstraten een nieuwe ‘schwung’ mee te geven.

In elke deelnemende stad/gemeente wordt één straat tot een zogenaamde conceptstreet uitgeroepen. Voor Geel omvat de conceptstreet het kernwinkelgebied, namelijk Nieuwstraat en Pas met het marktplein als schakel. Deze vormen samen één lange winkelstraat en de stad wil de verbinding tussen beide duidelijk in de verf zetten.

8

I INFO GEEL I stadsmagazine

“De kracht van dit project ligt in de samenwerking om onze detailhandel in de kernen voldoende overlevingskansen te bieden,” licht gedeputeerde voor Economie Ludwig Caluwé toe. “Alle betrokkenen gaan samen op zoek naar antwoorden op vragen als: welke winkels en andere functies heeft de straat nodig? Wat maakt deze straat uniek? Hoe promoten we die nieuwe identiteit en welke acties kunnen voor extra beleving zorgen?”

Handelaars, eigenaars, bewoners, lokale overheid, provin­ ciebestuur, middenveldorganisaties en externe experts gaan binnen de projectperiode van mei 2018 tot mei 2020 op zoek naar een nieuwe en unieke identiteit voor de conceptstreet. Ze houden hierbij rekening met de couleur ­locale. Samen stippelen ze een parcours met concrete ­acties uit om die identiteit uit te dragen.

Gedeputeerde voor Europese samenwerking Peter Bellens: “Projecten als ‘Straat in het vizier’ tonen aan dat Europa geen ver-van-mijn-bed-show is, maar een belangrijke partner is voor de ontwikkeling van de Kempen. Dit project injecteert via de vijf deelnemende centrumsteden maar liefst 1 225 000 euro in de Kempense lokale economie. Daarvan wordt 490 000 euro gesubsidieerd door Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). De provincie Antwerpen past 328 000 euro bij. De lokale besturen van Geel, Herentals, Heist-op-den-Berg, Mol en Hoogstraten investeren elk om en bij 80 000 euro in het project.”

centrummanager Jochen Vandeven

dienst stadsontwikkeling en kernversterkend beleid 014 56 60 92 jochen.vandeven@geel.be

Winter in Geel

VRIJETIJD

Gezelligheid troef in het Geelse centrum tijdens de koude wintermaanden.

Vijf weken lang vormt Geel Wintert! met overdekte schaatsbaan en gezellige bar het kloppende hart van het centrum. Ook de oude vertrouwde kerstmarkt met standjes van verenigingen, de kerstmusical en de Tractor Kerst Run staan dit jaar opnieuw op de agenda! Nieuw zijn het nostalgische reuzenrad, de Santa Run en de diervriendelijke kerststal.

GEEL WINTERT!

Geel Wintert! tovert van vrijdag 30 november tot zondag 6 januari de Geelse markt om in een sfeervol verlicht wintertafereel. Leef je uit op de schaatsbaan, maak een ritje in het reuzenrad of geniet van iets lekkers in de gezellige binnen- en buitenbar. Tijdens de weekends brengen optredens en DJ’s je in feeststemming! Ga je shoppen in Geel Centrum, dan maak je van 15 tot en met 31 december kans op gratis ritjes op het reuzenrad. van 30 november t.e.m. 6 januari • ma - do: van 14 tot 21 uur • vr - za - zo: van 14 tot 23 uur (24 en 31/12 gesloten om 16 uur) www.geelwintert.be of volg Geel Wintert! op Facebook

NIEUW

SANTA RUN

Op zondag 23 december kun je vanaf 13.30 uur deelnemen aan de eerste editie van de Geelse Santa Run, met start en aankomst op Geel Wintert! op de Markt. Kinderen tot 12 jaar kunnen zich inschrijven voor een parcours van 1 km doorheen het centrum. Alle deelnemers aan de kidsrun krijgen vanuit de centrumhandelaars een gratis ritje in het reuzenrad aangeboden. De eerste 100 deelnemers krijgen er een kerstmuts bovenop. Wie zich aan een langere afstand wil wagen, kan zich registreren voor het parcours van 6 km, met onderweg een hartverwarmend borreltje. Ook hier krijgen de eerste 500 deelnemers een gratis kerstmuts aangeboden. De organisatie roept sowieso op om verkleed deel te nemen om er samen een ludiek en gezellig loopevenement van te maken. Deelnemen kost respectievelijk 3 en 6 euro. Inschrijven kan via http://geelloopt.be.

• zondag 23 december vanaf 13.30 uur december 2018 I

9

EINDEJAARSSHOPPEN

Nog een last-minute cadeau of party-outfit nodig? Dat treft, want tijdens de eindejaarsperiode zetten de Geelse centrumhandelaars de deuren extra open op zondag 16, 23 en 30 december van 13 tot 18 uur. Op 16 en 23 december zul je bovendien kunnen genieten van sfeervolle straatanimatie.

• 16, 23, 30 december van 13 tot 18 uur

DOMPEL JE ONDER IN DE KERSTSFEER KERSTMARKT

Breng op 15 en 16 december een bezoekje aan de gezellige kraampjesmarkt op de Havermarkt.

Ontdek originele kerstcadeaus en geniet van lekkere hapjes en drankjes. De kerstman en zijn vrienden van Paw Patrol staan klaar om de allerkleinsten te ontvangen voor een fotoshoot en op zaterdagavond trakteert de Tractor Kerst Run, die ondertussen aan hun elfde editie toe is, de bezoekers van de kerstmarkt op een heus lichtfestijn.

• 15 december van 14 tot 23 uur • 16 december van 14 tot 19 uur

BEKLIMMING KERKTOREN SINT-AMANDS

Wil je de kerstmarkt en Geel Wintert! eens van een andere kant bekijken? Dat kan!

Op 15 en 16 december krijg je de kans om de toren van de Sint-Amandskerk te beklimmen. Hier heb je niet alleen een prachtig uitzicht op het kerstgebeuren, maar ook over heel Geel. De rondleidingen starten op zaterdag en zondag om 16 en 17 uur. Tickets zijn verkrijgbaar voor 1 euro per persoon bij de dienst toerisme en stadsanimatie.

• 15 en 16 december, telkens om 16 en 17 uur

KERSTMUSICAL ‘A CHRISTMAS CAROL’

Op zaterdag 15 en zondag 16 december speelt in zaal De Waai de musical ‘A Christmas Carol’. Vrijwilligers brengen onder leiding van Rikkert van Dijck een klassiek kerstverhaal van Dickens in een nieuw en uitdagend jasje.

Een voorstelling van de kerstmusical duurt telkens een klein uurtje. Tickets zijn te koop bij dienst toerisme en stadsanimatie. Volwassenen betalen 5 euro in voorverkoop en 7 euro aan de kassa. Kinderen jonger dan 14 jaar kunnen voor 2 euro een ticket kopen. Er wordt ook een korting toegekend aan houders van een vrijetijdspas. Snel erbij zijn is de boodschap want het aantal tickets is beperkt!

• Op zaterdag 15 december wordt er vanaf 13 uur tot en met 21 uur elk uur een nieuwe voorstelling gespeeld.

• Op zondag 16 december is dat vanaf 13 uur tot en met 19 uur.

VRIJETIJD

TRACTOR KERST RUN

Op zaterdag 15 december – tijdens Geel Wintert! en de Kerstmarkt – rijden zo’n 80 verlichte en versierde tractors door Geel. De elfde editie van de Tractor Kerst Run start omstreeks 19 uur in Elsum en passeert een kwartiertje later over de Markt. Een niet te missen spektakel voor jong en oud!

Voor meer info over de planning en het parcours, neem een kijkje op: www.tractorkerstrun.be. Daar vind je ook in real time de GPS-positie weer van de eerste tractor. Hierdoor kun je perfect weten waar het begin van de stoet zich bevindt. · 15 december vanaf 19 uur

NIEUW

DIERVRIENDELIJKE KERSTSTAL

De iconische kerststal die 30 jaar het marktplein van Geel sierde, wordt dit jaar vervangen door een splinternieuw exemplaar. Het diervriendelijke ontwerp van KOGEKA is een unicum in België! De dieren krijgen gezelschap van nieuwe beelden, die het traditionele kerstverhaal vertellen. Breng een bezoekje tussen 9 december en 6 januari en ontdek het zelf! · van 9 december t.e.m. 6 januari van 9 tot 20 uur

Elk jaar stelt Gelenaar Theo Van Nueten zijn prachtige collectie kerststallen tentoon tijdens de eindejaarperiode. De kerststallen zijn stuk voor stuk kleine kunstwerkjes. Inspiratie vindt hij bij de typische Kempische boerderijen van weleer die zo waarheidsgetrouw mogelijk door hem worden nagebouwd. Naast de miniatuurkerststallen van Theo bestaat de tentoonstelling ook uit wassen kerstbeelden van de hand van Paul Willems. De stalletjes en beelden kun je gratis bewonderen in een leegstand handelspand op het Geelse marktplein. · van 14 tot en met 26 december ma - zo: van 13 tot 20 uur.

Enkel op maandag 24 en dinsdag 25 december is dat van 10 tot 17 uur.

Vroeger gingen de mensen bij familie, vrienden en kennissen ‘buurten’: ze vertelden over weer en wind, maar disten ook straffe verhalen op.

De Geelse Gidsenbond neemt je terug mee in de tijd, met straffe, spannende, grappige en soms ook ontroerende verhalen. Afspraak aan Oude Brouwerij op Parking Nieuwstraat. · 5 januari 2018 om 19 uur © Maarten Vanuytsel

GEEL VERWELKOMT POP-UP KERSTSTALLENTENTOONSTELLING

OP STAP MET DE GIDS: VERTELLINGEN IN DE OUDE BROUWERIJ

dienst toerisme en stadsanimatie toerisme@geel.be 014 56 63 80

11

I INFO GEEL I stadsmagazine

december 2018 I

11

Hoe is het gesteld met stad Geel?

OMGEVINGSANALYSE BRENGT TROEVEN EN UITDAGINGEN IN KAART Bij het begin van de volgende legislatuur zal de stad het nieuwe meerjarenplan 2020-2025 voorbereiden. In het meerjarenplan wordt het beleid voor de komende legislatuur uitgestippeld.

Het meerjarenplan beschrijft wat de stad wil bereiken en hoe ze dat wil doen.

V

ooraleer stad Geel het meerjarenplan kan maken, heeft de stad de huidige situatie van haar inwoners

en grondgebied in kaart gebracht. Er werd een omgevingsanalyse gemaakt. Dit is een verzameling van allerlei gegevens over de stad uit verschillende rapporten, onderzoeken en participatietrajecten. In de omgevingsanalyse wordt Geel vergeleken met de situatie van vier gelijkaardige steden en gemeenten: Mol, Lier, Sint-Truiden en Turnhout. Het volledige rapport kun je ontdekken op www.geel.be/omgevingsanalyse. Hier lees je alvast enkele opmerkelijke vaststellingen.

GEEL GROEIT SNEL

De Geelse bevolking kent in vergelijking met Mol, Lier, Sint-Truiden en Turnhout de sterkste groei. Volgens de voorspellingen blijft Geel ook de volgende jaren nog de snelst stijgende groeier. Al in de zomer van 2018 – vroeger dan voorspeld – werd de 40 000ste Gelenaar geboren.

Geel heeft de aangroei in inwoners de laatste jaren vooral te danken aan een hoog aantal inwijkelingen. Een aantal troeven zoals een goede werkgelegenheid, het ruime onderwijsaanbod en een sterke traditie in zorg trekt heel wat

Bevolkingsgroei (2012-2018) - Stad Geel en buurgemeenten

12

I INFO GEEL I stadsmagazine

mensen aan om zich in Geel te vestigen. De faciliteiten van een stad liggen hier binnen handbereik en tegelijk is de rust van de groene natuur nooit veraf. Onze slogan ‘je komt er, je blijft er’ blijkt dus nog lang niet uitgewerkt.

INHAALBEWEGING VOOR BETAALBAAR WONEN

De meeste inwoners wonen in het centrum van Geel: in Sint-Dimpna, Sint-Amands en Holven. De laatste tien jaar groeiden Holven, Sint-Dimpna en Ten Aard het sterkst.

In Geel besteedt 22 procent van de inwoners meer dan 30 procent van het gezinsinkomen aan wonen. Dat is het hoogste percentage van de referentiegemeenten.

Geel heeft ook het laagste aantal sociale woningen in verhouding met het aantal huishoudens. Samen met Mol telt onze stad het minste sociale huurwoningen. Geel heeft de laatste jaren wel een inhaalbeweging ingezet op dit vlak. In onze stad is 79 procent van de inwoners tevreden over de buurt waarin hij woont, vergelijkbaar met de referentiegemeenten.

DE FIETSER VOOROP

De Gelenaar fietst veel, de fiets scoort hoog als vervoersmiddel. Volwassenen ervaren voor zichzelf en voor hun kinderen een laag veiligheidsgevoel als fietser. Slechts 35 procent vindt dat er voldoende fietspaden zijn en 39 procent vindt dat ze in goede staat zijn. Het aantal verkeersongevallen met fietsers is sinds 2007 met 25 procent gedaald.

Geel heeft per 1000 inwoners het hoogst aantal ingeschreven personenwagens. Daarnaast wordt er ook veel elektrisch gefietst: 28 procent van de inwoners beschikt over minstens één elektrische fiets in het gezin.

Ons uitgestrekte grondgebied met verspreide dorpskernen kan dit mogelijk verklaren.

BELEIDSPLANNING

De nieuwe bestuursploeg neemt de gegevens uit de omgevingsanalyse mee om haar nieuwe politieke bestuursakkoord te maken.�

CULTUURLIEFHEBBERS EN SPORTFANATEN

Zestig procent van de Gelenaren gaat minstens eenmaal per maand naar een cultureel evenement in de stad.

Dit is het hoogste cijfer van de referentiegemeenten.

Bovendien is 86 procent tevreden over de culturele voorzieningen in Geel, na Mol het hoogste cijfer. Ook de bibliotheek kan positieve cijfers voorleggen. Sinds 2010 stijgt het aantal leners in de bib en ook het aantal bezoekers blijft omhoog gaan.

Iets meer dan vijf op de tien Gelenaren doen wekelijks aan sport. Dit is vergelijkbaar met Mol en Lier. De Gelenaar gebruikt hiervoor vaak de sportvoorzieningen van de stad. In Geel geeft 25 procent van de inwoners aan dat ze het afgelopen jaar meer dan 12 keer hebben gebruikgemaakt van de sportvoorzieningen in de stad.

Dit cijfer ligt hoger dan in de referentiegemeenten.

CENTRUMFUNCTIE ONDERWIJS

Geel oefent in de regio een centrumfunctie uit op het vlak van onderwijs. Onze stad heeft een divers onderwijsaanbod van de verschillende onderwijsnetten: gemeenschapsonderwijs, stedelijk onderwijs en vrij onderwijs.

Soorten huishoudens

De hogeschool Thomas More en de Katholieke Universiteit Leuven bieden hier hoger onderwijs aan.

Enkel in Geel neemt het aantal leerlingen in het secundair onderwijs nog toe. Er zijn veel leerlingen die van buiten Geel naar onze scholen komen. Zowel bij de kleuters en in het lager en secundair onderwijs (ASO & TSO) is Nederlands bij ongeveer 90 procent van de leerlingen de thuistaal, dit is het hoogste cijfer van de referentiegemeenten. Enkel in het deeltijds en voltijds beroepsonderwijs merken we een dalende trend van het Nederlands als thuistaal op.

Gebouwen per type in 2018 december 2018 I

13

BELEIDSPLANNING

Naar waar pendelen de inwoners van Geel?

Waar wonen de mensen die hier in Geel komen werken?

JE KOMT ER, JE WERKT ER

Op Sint-Truiden na, heeft Geel van de referentiesteden de meeste ondernemingen op haar grondgebied. Sinds 2008 is Geel hier de sterkste stijger. Onze stad beschikt dan ook over veel bedrijvenzones voor kmo’s en industrie, waar de voorbije jaren heel wat nieuwe bedrijven zich gevestigd hebben of bestaande werden uitgebreid.

Zo werd extra werkgelegenheid gecreĂŤerd, wat je ook ziet aan de stijgende jobratio (verhouding van aantal jobs en de bevolking op beroepsactieve leeftijd). De verwachting is dat deze cijfers de komende jaren zullen blijven stijgen aangezien er nog investeringen en bijkomende ontwikkelingen in de pijplijn zitten. De werkloosheidsgraad is in 2017 het laagst in vergelijking met Mol, Lier, Sint-Truiden en Turnhout.

UITDAGINGEN IN DE ZORGSECTOR

De Gelenaar is in het algemeen wat minder tevreden over kinderopvang, oudervoorzieningen en gezondheidsvoorzieningen dan de inwoners van de referentiegemeenten.

Achtenzestig procent van de Gelenaren vindt dat er voldoende kinderopvang is in Geel, in de andere referentiegemeenten behalve Turnhout ligt dit cijfer hoger.

Driekwart van onze inwoners is tevreden over de oudervoorzieningen, maar in Mol en Lier bedragen de cijfers respectievelijk 82 en 90 procent. Iets meer dan acht op tien Gelenaren is tevreden over de eerstelijnsgezondheidsvoorzieningen zoals de huisarts en tandarts. Maar toch is dit het laagste cijfer van de referentiegemeenten.

SAMEN OP WEG NAAR 2025

De nieuwe bestuursploeg neemt de gegevens uit de omgevingsanalyse mee om haar nieuwe politieke bestuursakkoord te maken. Hierin schrijft de nieuwe bestuursploeg wat ze wil realiseren in de nieuwe legislatuur en welke accenten ze wil leggen bij het maken van het

14

I INFO GEEL I stadsmagazine

Belangrijkste buitenlandse nationaliteiten

meerjarenplan. Het meerjarenplan 2020-2025 komt in 2019 tot stand en wordt door het college van burgemeester en schepenen en de gemeenteraad op het einde van 2019 goedgekeurd.

Graag meer weten over hoe het met stad Geel gesteld is?

Op www.geel.be/omgevingsanalyse vind je de volledige omgevingsanalyse, nog meer cijfergegevens en links naar de geraadpleegde bronnen.

BELEIDSMILIEU PLANNING

Gft sorteren wordt gemakkelijker NIEUWE GFT-SORTEERREGELS VANAF 1 JANUARI Onze stad was begin jaren ’90 een van de eerste in Vlaanderen om gft (groente-, fruit- en tuinafval) apart in te zamelen. Dat verklaart voor een stuk waarom wij als Kempenaren de laagste restafvalcijfers in Vlaanderen hebben. Na meer dan 25 jaar versoepelen de sorteerregels een beetje.

D

e sorteerregels van gft zijn aan herziening toe.

Materialen zijn van samenstelling veranderd en ook de inzichten in de verwerking van gft zijn gewijzigd. Tot nu toe zijn vlees- en visresten niet toegelaten in gft. Uit onderzoek blijkt dat er geen risico’s zijn verbonden aan het inzamelen en verwerken van deze afvalstroom. Zo kan de gft-inzameling uitgebreid worden met keukenafval.

Sorteren van gft wordt vanaf 1 januari dus een stuk gemakkelijker. Voor thuiscomposteren blijven de sorteerregels ongewijzigd. Deze vind je op www.vlaco.be > thuiskringlopen > thuiscomposteren.

WAT VERANDERT ER?

Vanaf 1 januari 2019 mag je de volgende zaken wel bij het gft sorteren: • keukenafval en etensresten (zowel plantaardig als dierlijk); ook vis- en vleesresten • schaaldierresten (maar géén mosselschelpen, oesterschelpen …)

• vaste zuivelproducten (kaas) • eieren en eierschalen • mest van kleine plantenetende huisdieren (bv. cavia, konijn)

OPGELET! GEEN THEEZAKJES EN KOFFIEPADS Om de verspreiding van plastics in het milieu verder te beperken, horen theezakjes en koffiepads niet meer in het gft. Uit onderzoek blijkt immers dat deze kunststoffen bevatten. Papieren koffiefilters mogen nog wel bij het gft.

DIT MAG ZEKER NIET IN HET GFT!

Regelmatig worden fruitstickers, plastic bloempotjes, plastic zakjes en oorstokjes uit het gft gehaald. Deze verontreinigingen mogen zeker niet in het gft!

• fruitstickers • plastic bloempotjes • plastic zakjes • oorstokjes

AFVALKALENDER 2019 VANAF 10 DECEMBER IN JE BRIEVENBUS

Vanaf 10 december valt de afvalkalender 2019 in je brievenbus. Op deze kalender vind je alle vertrouwde informatie over ophaaldata en sorteerregels. Nieuw voor 2019 is dat in de zomermaanden juli en augustus alle ophalingen zullen starten vanaf 6.30 uur.

Mensen die slechtziend zijn, kunnen een groter formaat van de ophaalkalender vragen via de afvalinfolijn 014 56 27 75 of via afvalbeheer@iok.be.

MIS GEEN ENKELE OPHALING MET DE RECYCLE! APP

Met de superhandige app ‘Recycle!’ krijg je op je smartphone bericht van elke ophaling aan huis. Verder vind je er de sorteerregels, de openingsuren van het recyclagepark en het adres van de dichtstbijzijnde Kringwinkel. De app is beschikbaar voor Android en Apple. december 2018 I

15

Welke wegenwerken starten er in 2019?

Wegenwerken brengen onvermijdelijk hinder met zich mee en dat is niet altijd fijn als buurt­ bewoner. De stad probeert de overlast te beperken en inwoners goed te informeren. Zo kun je heel veel info over wegenwerken vinden op www.geel.be/wegenwerken. Hier krijg je alvast wat informatie over enkele grotere wegenwerken die in 2019 zullen starten.

LEUNEN KRIJGT ONTSLUITING NAAR WESTELIJKE RING

In het voorjaar van 2019 realiseert de stad een bijkomende ontsluiting voor de wijk Leunen naar de Westelijke Ring. De vraag kwam enkele jaren geleden vanuit de buurtbewoners en na een bevraging bleek de meerderheid van de buurtbewoners voor deze ontsluiting te zijn. Na heel wat verplichte processen zoals een archeologienota, grondonderzoek en bouwvergunning zijn de plannen nu concreet.

VERLENGING ­DUIVENSTRAAT Voor de ontsluiting verlengt de aannemer de rijweg van de nu nog doodlopende Duivenstraat tot naast het

16

I INFO GEEL I stadsmagazine

voetbalstadion. Daar zal de verlengde Duivenstraat aansluiten op de weg die leidt naar de Westelijke Ring.

Dit zal de enige toegang worden voor de bezoekersparking van ASV Geel. De nieuwe weg krijgt ook openbare verlichting.

De werkzaamheden zullen weinig hinder veroorzaken voor de buurtbewoners. Alle informatie vind je ook terug op www.geel.be/duivenstraat. De info op die pagina wordt nog aangevuld zodra de exacte timing van de ­werken gekend is. www.geel.be/duivenstraat

WEGENWERKEN

SCHUTTERSHOF WORDT FIETSSTRAAT Schuttershof wordt in de toekomst een fietsstraat.

Voor gemotoriseerd verkeer zal het een eenrichtingsstraat zijn vanuit Gasthuisstraat naar Diestseweg. Zo wordt het een veilige straat voor de schoolgaande jeugd en bewoners, maar er komt ook een mooie belevingsruimte aan Sint Aloysius.

Tijdens de werken krijgt de straat ook een gescheiden rioleringsstelsel.

Een schets uit het voorontwerp licht al een tipje van de sluier op. Dit ontwerp wordt nog verder uitgewerkt na input van alle betrokkenen. De werkzaamheden zijn gepland na het bouwverlof van 2019. www.geel.be/schuttershof

PAS KRIJGT UITZICHT GEMEENTEWEG Midden 2019 starten er werkzaamheden aan Pas. Pas was vroeger een gewestweg. Nu zal de straat de uitstraling krijgen van een gemeenteweg met genoeg plaats en ruimte voor fietsers en voetgangers. Het gaat over de zone tussen Dr. Sanodreef en Waterstraat, met beide kruispunten erbij.

Deze schets uit het voorontwerp geeft je al een beeld van hoe Pas eruit zou kunnen zien in de toekomst. Nadat alle betrokkenen hun inbreng hebben gegeven, krijgt het ontwerp verder vorm. Op de website van Geel kun je meer gedetailleerde informatie vinden wanneer de startdatum nadert. www.geel.be/pas

december 2018 I

17

WEGENWERKEN

START VERNIEUWING STOEPEN VOLGENS DIGITALE STOEPENKAART In 2018 maakte de dienst openbare werken en verkeer een digitale stoepenkaart waarbij de toegankelijkheid van de Geelse stoepen in kaart werd gebracht. Er werd niet enkel naar de fysieke toestand van de verharding gekeken maar ook naar obstakels in de stoep die het gebruik ervan beperken. Bijvoorbeeld een verlichtingspaal midden in de stoep.

In het voorjaar 2019 vernieuwt de stad de eerste stoepen in straten waar geen hinder van bomen is en de riolering in het midden van de straat ligt. Daardoor moet Aquafin geen preventief camera-onderzoek van de riolering doen. Ook De stoep in de Dr.-Peetersstraat de nutsmaatschappijen voor gas, water, elektriciteit en telecom gaven aan dat er geen vernieuwing in deze straten nodig is. Dus moeten enkel de stoepen vernieuwd worden.

Het gaat over volgende straten: • Mezenstraat en Zwaluwenstraat - Leunen • Dr.-Peetersstraat, gedeelte tussen Pas en Waaiburg/Poiel • Sint-Franciscusstraat achter de kerk in Elsum In deze straten wordt de stoepverharding en waar nodig ook de boordsteen en goot vernieuwd. De bewoners van deze (gedeelten van) straten ontvangen hierover nog een bewonersbrief.

PALLO: VOOR & NA Dit jaar gebeurden er ingrijpende werken in Pallo, een smalle zijstraat van Nieuwstraat. Deze werken zijn nu bijna afgerond en het uitzicht is nu dat van een kwaliteitsvolle en leefbare centrumstraat.

Voetgangers, fietsers en auto’s hebben meer ruimte.

De straat kreeg meer groen en zuinige ledverlichting.

Auto’s kunnen voortaan op afgebakende parkeerplaatsen staan in plaats van op de stoep of rijweg.

Het allerlaatste Kempense bovengrondse kopernet voor elektriciteit is nu ondergronds gebracht. Er werd ook gewerkt aan het aardgasnet, het telecomnetwerk en de waterleiding en de straat kreeg een gescheiden riolering. Dit zorgt ervoor dat het regenwater gescheiden blijft van het afvalwater.

18

I INFO GEEL I stadsmagazine

VEILIGHEID

Politiezone

Geel-Laakdal-Meerhout ZOEKT VERKEERSVRIJWILLIGERS De politiezone werkt al een paar jaar met vrijwilligers om de verkeersveiligheid te bevorderen.

Ondertussen zijn deze vrijwilligers onmisbaar geworden en wil de politiezone de werking uitbreiden.

D

eze vrijwilligers zullen ingezet worden om schoolkinderen te voet of met de fiets te begeleiden op uitstap, toezicht te houden in schoolomgevingen, om te helpen bij het oversteken, mee fietscontroles uit te voeren, te helpen bij het oefenen van fietsproeven en afnemen van fietsexamens of om te helpen bij het labelen van fietsen.

HELP KINDEREN VEILIG DE STRAAT OVERSTEKEN

KENNISMAKING EN OPLEIDING

Gemachtigde opzichters verhogen de verkeersveiligheid in de buurt van de school en helpen kinderen veilig de straat oversteken. Scholen zijn steeds op zoek naar vrijwilligers! Daarom organiseert het stadsbestuur in oktober en februari een cursus gemachtigd opzichter.

IETS VOOR JOU?

Ben je minstens 18 jaar en wil je meewerken aan de verkeersveiligheid in schoolomgevingen? Schrijf je voor 4 februari in via de school waar je graag een handje wil toesteken.

Vooraleer je ingezet wordt als verkeersvrijwilliger, nodigt de politiezone je uit voor een gesprek. Daarna krijg je een korte opleiding over de belangrijkste bepalingen voor voetgangers en fietsers in de verkeerswetgeving.

Ben jij ook bezorgd om de verkeersveiligheid van jouw en onze (klein)kinderen? Ben jij een geĂŤngageerd persoon die iets wil doen voor de school van je (klein)kinderen of voor anderen? Ben je toe aan een nieuwe uitdaging? Kun je je overdag regelmatig vrijmaken? Heb je interesse in verkeer? Zie je een korte opleiding zitten? Dan ben jij de geschikte man/vrouw!

INFO

Neem contact op met Jos Delarbre, politiezone Geel-Laakdal-Meerhout, 014 56 47 33, jozef.delarbre@police.belgium.eu

De volgende cursus vindt plaats in het stadhuis op maandag 11 februari 2019 van 19.30 tot 21 uur en woensdag 13 februari 2019 van 13.30 tot 15 uur.

dienst onderwijs onderwijs@geel.be 014 56 64 00 december 2018 I

19

‘Kempense Klaprozen’ geeft gesneuvelde soldaten een gezicht De Eerste Wereldoorlog ligt 100 jaar achter ons en dat werd dit jaar overal herdacht. In Geel waren geen loopgraven, maar de Gelenaars werden wel degelijk geconfronteerd met de Eerste Wereldoorlog. Jonge Gelenaren werden naar het front gestuurd, velen van hen kwamen nooit meer terug. Het project Kempense Klaprozen geeft deze soldaten nu een gezicht.

OORLOGSMONUMENTEN OPNIEUW LEESBAAR

Op 11 november 1918 eindigde de Eerste Wereldoorlog.

Om de omgekomen soldaten te herdenken, werden in de meeste gemeentes en steden monumenten opgericht die tot op de dag van vandaag een belangrijke rol spelen tijdens herdenkingsplechtigheden. De monumenten bevatten een lijst namen van jongens en mannen die naar het front trokken of in gevangenkampen terechtkwamen, maar nooit meer naar huis terugkeerden. Bij de oprichting van de monumenten waren deze omgekomen soldaten geen onbekenden. Iedereen kende de families, leefde mee, kende het verhaal van de overleden soldaten en kon een gezicht plakken op de in steen gebeitelde namen.

Vandaag, 100 jaar na het einde van de Groote Oorlog, ligt dat anders. Tastbare herinneringen van deze soldaten zijn er amper, en ook de verhalen zijn met de jaren vervaagd.

Daar willen de lokale erfgoedcel k.ERF, Erfgoed Noorderkempen, het team Kempense Klaprozen en achttien Kempense gemeentes verandering in brengen. Ze engageerden zich om tegen 11 november de oorlogsmonumenten in hun gemeente opnieuw leesbaar te maken. Bij elk lokaal oorlogsmonument hangt er nu een bordje met een QRcode en link naar de website www.kempenseklaprozen.be.

20

I INFO GEEL I stadsmagazine

Hier vind je per soldaat info over zijn leven, militaire loopbaan, en waar mogelijk ook foto’s en documenten.

ALLE OMGEKOMEN SOLDATEN OPNIEUW EEN VERHAAL EN GEZICHT

Het initiatief om de monumenten leesbaar te maken, kon enkel gerealiseerd worden dankzij het project ‘Kempense Klaprozen’. Dit ambitieuze en meermaals gelauwerde onderzoeksproject startte in 2011 in de Geelse school Sint Maria. Geschiedenisleraar Herman Sterckx ging samen met zijn leerlingen, gesteund door lokale heemkringen en archieven op een intensieve speurtocht naar archiefstukken en verhalen van omgekomen Kempense soldaten, de ‘Kempense Klaprozen’. Niet veel later sloten ook enkele Turnhoutse scholen en erfgoedorganisaties bij het onderzoek aan. Er werden interviews afgenomen met families, inzameldagen georganiseerd en het onderzoeksteam bracht veel tijd door in de militaire archieven in Brussel. Hoewel er geen rechtstreekse getuigen meer zijn die de Eerste Wereldoorlog meemaakten, leverde het onderzoek enkele verbluffende resultaten op. De info die werd gevonden, plaatsten de deelnemende leerlingen en leerkrachten op www.kempenseklaprozen.be. Na jaren onderzoek is de website zo goed als volledig aangevuld.

Alle omgekomen soldaten uit de Noorderkempen en

ERFGOED

Van links naar rechts: Stijn Van Delm, leerkracht Peter Wynants, Robbe Van Eynde, leerkracht Herman Sterckx, Jitse Verwimp, Elize Vanheuckelom, Ibe de Jager en Niels Peeters.

Niet op de foto: Kato Geukens en Jodi Bergen.

regio Geel-Mol kregen dankzij de inspanningen van het team Kempense Klaprozen opnieuw een gezicht en een verhaal. De website vormt zo een waardevolle, online aanvulling bij de oorlogsmonumenten.

STEUN VAN EUROPA

Het initiatief om de oorlogsmonumenten opnieuw leesbaar te maken, kan rekenen op de steun van Europa in het kader van het Europees Jaar voor Cultureel Erfgoed.

De Kempen krijgt zo een impuls om de oorlogsdoden niet enkel te herdenken maar hen blijvend te herinneren.

TOEKOMSTVERHAAL

Toch is niet alles over Geel en de Grote Oorlog verteld.

Tijdens de oorlog verbleven 250 000 Belgische oorlogsvluchtelingen in het Verenigd Koninkrijk. Elk van hen werd door de Britse overheid geregistreerd. Het archief van dit register bevindt zich vandaag in Brussel en Londen. Tot

op vandaag is niet exact bekend wie deze vluchtelingen waren. Hier ligt een nieuwe uitdaging voor de leerlingen van Sint Maria Geel en hun nieuwe project Arch-Hive. In november raadpleegden ze in Brussel en Londen archieven. Met die eerste gegevens creĂŤren ze een databank van Kempense oorlogsvluchtelingen in het Verenigd Koninkrijk.

Wil je hen helpen bij dit onderzoek en heb je informatie over Gelenaars in het Verenigd Koninkrijk tijdens de Eerste Wereldoorlog? Neem dan contact op met herman.sterckx@kogeka.be. dienst archief 014 56 66 90 archief@geel.be

Als je de QR-code met je smartphone scant, vind je per soldaat info over zijn leven, militaire loopbaan, en waar mogelijk ook foto’s en documenten. december 2018 I

21

Een propere stad?

Daar werken we samen aan!

OPRUIMACTIES EN SENSIBILISERING OM ZWERFVUIL AAN TE PAKKEN Afval in de openbare ruimte veroorzaakt niet alleen ergernis. Het is ook duur. In Vlaanderen gaat het over duizenden tonnen afval per jaar. Jaarlijks betaalt Vlaanderen 60 miljoen euro voor de opruiming van zwerfvuil. Dat is bijna 10 euro per inwoner. Om het probleem aan te pakken, zet onze stad in op sensibilisering, opruimacties en het beboeten van overtreders.

M

isschien zag je al de bermborden ‘geen zwerfvuil in mijn muil’ op landelijke wegen, nam je deel aan een opruimactie via een school of vereniging of zag je onze stadsmedewerkers in actie tijdens de Week van de Handhaving. Met deze en andere acties wil de stad de problematiek in de kijker zetten en een duidelijk signaal geven dat afval dumpen niet kan!

MOOIMAKERS

Tijdens de handhavingsweek in september werden in heel Vlaanderen extra controles uitgevoerd op sluikstorten en zwerfvuil. Geel zette een actie op poten waarbij zes stadsmedewerkers alle wegen en straatvuilbakken in Geel controleerden. In september 2018 werden 1470 kilogram sluikstort opgeruimd. Ook in september 2017 en in april 2018 organiseerde de stad opruimacties. Een belangrijke vaststelling is het bijzonder hoog aantal sluikstorten in het centrum van Geel: omgerekend zouden zo’n 100 sluikstorten per dag of 32 ton sluikafval op jaarbasis in de straatvuilbakken in het centrum terecht komen. In de meeste sluikstorten vinden de gemeenschapswachten in het afval geen verwijzingen naar de overtreders. Daarom wil de stad in de toekomst nog meer inzetten om sluikstorters op heterdaad te betrappen met verplaatsbare en vaste bewakingscamera’s.

22

I INFO GEEL I stadsmagazine

September 2017

April 2018

September 2018

Aantal sluikstorten in straatvuilnisbakken

410 kg

320 kg

630 kg

Aantal sluikstorten in grachten en bermen

1500 kg

565 kg

840 kg

Totaal

1910 kilogram

885 kg

1470 kilogram

ORGANISEER EENS EEN OPRUIMACTIE MET JE VERENIGING OF SCHOOL!

Geel werkt al sinds 2010 met een subsidiereglement voor burgers, verenigingen en scholen die zich willen inzetten om het probleem van sluikstorten en zwerfvuil aan te pakken. Elke inwoner van Geel kan zich kandidaat stellen om netheidsverantwoordelijke te worden. Netheidsverantwoordelijken zijn vrijwilligers die zich inzetten voor de inzameling van zwerfvuil. Het is niet de bedoeling om grote opkuisacties te doen, maar je gaat op pad om kleine hoeveelheden weggegooid afval met de hand of met een grijper te verzamelen. Netheidsverantwoordelijken engageren zich om drie keer per jaar een traject van minstens 500 meter op te ruimen. In ruil krijgt elke netheidsverantwoordelijke een waardebon van 30 euro.

Ook verenigingen en scholen kunnen een opruimactie organiseren. Verenigingen of scholen kunnen een premie krijgen voor maximaal drie opruimacties per jaar langs

hetzelfde traject. De vergoeding bedraagt 50 euro/km traject, met een maximum van 1700 euro per jaar. De stad voorziet voor elke deelnemer een fluovest, een paar handschoenen, een vuilgrijper en een aantal speciale zwerfvuilzakken. Ben je geïnteresseerd? Stel je dan kandidaat via www.geel.be/zwervuil.

DIVERSITEIT MILIEU

SLUIKSTORT OPGEMERKT? MELD DIT AAN DE STAD

De gemeenschapswachten gaan regelmatig op pad in onze stad en controleren de gekende plekken waar afval gedumpt wordt. Op plaatsen waar sluikstorters betrapt werden, plaatst de stad een bord met de boodschap ‘Sluikstorter betrapt! Tot 500 euro verwijderingskosten en boete’.

De controles door de gemeenschapswachten zijn helaas niet voldoende. Het Geels grondgebied is te groot om structureel te controleren. Meldingen door omwonenden of voorbijgangers zijn onmisbaar om het probleem aan te pakken. Zo kunnen de stadsdiensten snel optreden. In 2018 kreeg het contactcentrum grondgebonden zaken al meer dan 200 meldingen van sluikstorten binnen.

Sluikstorten of zwerfvuil melden kan via het meldingsformulier op de www.geel.be/melding. Binnenkort zal OVAM een zwerfvuil-app lanceren waarmee je ter plaatse een melding kan maken. De app geeft met behulp van Google Maps de exacte locatie door aan de gemeentes.

geen zwerfvuil in mijn muil!

Contactcentrum grondgebonden zaken 014 56 62 50 grondgebondenzaken@geel.be

JONG EN OUD VAN SINT-ALOYSIUS RUIMEN SAMEN ZWERFVUIL! Sint-Aloysiusscouts Geel engageert zich om drie keer per jaar zwerfvuil te rapen. In juni en oktober gingen ze al samen op pad om een aantal straten in Geel Punt proper te maken. De volgende actie is al gepland voor maart. Bart Vandecruys, voorzitter van de oud-scouts en Toon Bens, groepsleider Sint-Aloysiusscouts hopen hier een jaarlijkse traditie van te kunnen maken.

Bart: ‘Bij de oud-scouts van Sint-Aloysius Geel wordt er heel wat gewandeld. In plaats van ons te ergeren aan het zwerfvuil, besloten we om dit jaar zelf de handen uit de mouwen te steken. We klopten aan bij de milieudienst van de stad om een opruimactie te organiseren. Samen met de stad stippelden wij het traject uit dat we proper moeten maken.

De stad zorgt voor fluohesjes, grijpers, speciale zwerfvuilzakken en komt het afval ophalen.’

Toon: ‘Drie keer per jaar doen we een oproep bij onze leden en gaan we samen met de oud-scouts een uur of drie op pad om vuil te rapen. Meestal zijn we met zo’n 20 personen. Als scouts hebben we een hart voor de natuur. We vinden het belangrijk dit mee te geven aan onze leden en hopen om hen bewust kunnen maken van het probleem. Het is niet de leukste activiteit, maar het geeft een goed gevoel om nuttig bezig te zijn.’

Bart: ‘De spontane reacties van de kinderen – “Waarom werpen stoute mensen dit niet allemaal in de vuilnisbak?” – maken ons alvast hoopvol dat de toekomstige generatie geen vuil op straat zal gooien. Ook de dankbare blikken en omhooggestoken duimen van buren en voorbijgangers, zorgen voor een warm gevoel!’

december 2018 I

23

CURIEUZENEUZEN meet luchtkwaliteit in Geel

CurieuzeNeuzen is een wetenschappelijk onderzoek waarbij de bevolking de handen uit de mouwen steekt. Onder leiding van professionele wetenschappers verzamelden burgers in Vlaanderen data over luchtkwaliteit. Het onderzoek brengt de luchtkwaliteit over heel Vlaanderen gedetailleerd in kaart, zowel in de stad als op het platteland. Ook 266 Geelse inwoners namen deel aan de actie.

N

iet minder dan 20 000 gezinnen, verenigingen, bedrijven en scholen kregen de kans om de luchtkwaliteit te meten. Door een eenvoudige meetopstelling op te hangen aan een raam van hun woning, appartement of gebouw werd gedurende de maand mei de concentratie van stikstofdioxide (NO2) in de lucht gemeten. NO2 is een belangrijke indicator van luchtverontreiniging die veroorzaakt wordt door het verkeer.

GEVOLGEN OP GEZONDHEID

er veel filevorming is. Op de kaart van curieuzeneuzen is duidelijk te zien dat in Geel het gemotoriseerd verkeer de voornaamste bron van NO2-vervuiling is. In de omgeving van het St.-Dimpna-plein en bij de rotonde van de Antwerpseweg, de locaties met veel (stilstaand) verkeer werden de hoogste concentraties gemeten. Doordat NO2 zeer snel met andere stoffen in de omgeving reageert, daalt de NO2-concentratie zeer sterk wanneer je bijvoorbeeld op een minder druk punt in de buurt komt.

Momenteel zijn nog niet alle mechanismen die leiden tot schadelijke effecten op de menselijke gezondheid bekend.

Zeker is wel dat stikstofdioxide bepaalde enzymen afremt.

Die enzymen maken normaal gezien de voor het tere longslijmvlies gevaarlijke, chemisch agressieve moleculen onschadelijk (voor de bollebozen: glutathione peroxidase en glutathione S-transferase). Daarom is NO2 zo gevaarlijk voor de gezondheid van onze longen. Kinderen zijn hier bijzonder gevoelig aan. De longen van kinderen die in met NO2 vervuilde lucht opgroeiden zijn minder goed ontwikkeld dan die van kinderen die in zuivere lucht leefden.

Op het eerste gezicht is een groen meetresultaat zeer positief en een rood meetresultaat negatief. Maar de waarheid is veel genuanceerder. Je brengt slechts 1/3 van je tijd thuis door, de andere plekken waar je komt, bepalen dus mee je totale blootstelling aan NO2. Iemand kan in een drukke straat wonen met een rode meting, maar elke dag langs de meest rustige en groene wegen naar het werk in een rustige straat fietsen. Je totale blootstelling is dus anders dan je meetresultaat thuis.

RESULTATEN IN GEEL

Om de luchtkwaliteit in leef- en woongebieden te verbeteren, is een overstap naar meer duurzame mobiliteit nodig.

De wagen iets vaker aan de kant laten staan is gezonder én goedkoper! Dicht bij huis boodschappen doen in plaats

De luchtkwaliteit kan sterk verschillen van straat tot straat.

In straten waar veel verkeer passeert, is er bijvoorbeeld veel NO2-uitstoot door de uitlaatgassen, zeker wanneer

24

I INFO GEEL I stadsmagazine

HELP MEE OM DE LUCHTKWALITEIT TE VERBETEREN

van via webshops te kopen helpt om de luchtkwaliteit te verbeteren. Ook het plaatsen van groen heeft een positief effect op de luchtkwaliteit. Goed ingezette beplanting kan verschillende verontreinigende componenten uit de lucht filteren. Luchtvervuiling beperkt zich niet enkel tot publieke ruimten en straten, maar dringt ook door tot in je woning.

Door op de juiste manier te verwarmen en te verluchten kun je de kwaliteit van de lucht in je woning verbeteren.

Het gebruik van een woonmeter, een toestel dat de temperatuur en luchtvochtigheid meet, kan hierbij helpen.

MILIEU

SAMENAANKOOP WOONMETERS EEN GROOT SUCCES!

Geel nam via IOK deel aan een groepsaankoop voor woonmeters. Zo geeft het inwoners de kans om energie te besparen en de luchtkwaliteit in huis te verbeteren! Een woonmeter kost slechts 11 euro per stuk, een besparing van bijna 50 %. De actie was een groot succes. In vier dagen tijd vlogen 100 woonmeters de deur uit. De stad bestelde nog 200 extra woonmeters.

WAT IS EEN WOONMETER?

Een woonmeter is een eenvoudig en gebruiksvriendelijk toestel dat de temperatuur en luchtvochtigheid in huis meet. Een te hoge luchtvochtigheid leidt tot hogere stookkosten. Vochtige lucht opwarmen kost immers meer energie dan het opwarmen van lucht met een goede luchtvochtigheid. En deze hoge luchtvochtigheid werkt ook schimmelvorming en gezondheidsproblemen in de hand.

µg/m3

Gemeten NO2-concentraties in Geel: 1 µg = 1 miljoenste of 0,000 001 gram

Ook een te hoge of te lage temperatuur geeft onnodige stookkosten. De temperatuurweergave van veel thermostaten is na enkele jaren gebruik niet meer nauwkeuring. Hier geeft de woonmeter je een juiste inschatting in een oogwenk. Een goed binnenklimaat kent dus vele voordelen. Bij elke woonmeter krijg je tips om tot de juiste luchtvochtigheid en temperaturen in huis te komen. Tips en meer info over de woonmeters vind je ook op www.geel.be/woonmeter.

Stad gaat in tien gebouwen 45 % minder elektriciteit verbruiken Stad Geel pakt haar energieverbruik aan met hulp van het Vlaams Energiebedrijf. De stad koos voor een grondige totaalaanpak in de vorm van een energieprestatiecontract met een energiedienstenbedrijf. In het contract zijn tien stedelijke gebouwen opgenomen. Stad Geel begint zo aan het grootste energie-efficiëntieproject in de Kempen.

O

nder begeleiding van het Vlaams Energiebedrijf (VEB) ging stad Geel op zoek naar manieren om de factuur te laten dalen. Vandaag betaalt de stad jaarlijks een energiefactuur van zowat 400 000 euro voor de gebouwen die het hart van de stedelijke activiteiten vormen. Naast het stadhuis vallen het zwembad, de sporthal, de bibliotheek, het cultureel centrum en enkele scholen onder het project.

BESPARING

Om de factuur naar beneden te halen, werkte de stad een energieprestatiecontract (EPC) uit. De firma Engie - Cofely kwam uiteindelijk als winnaar uit de bus na de aanbestedingsprocedure. Cofely Services zal de komende twaalf jaar zich inzetten als energiedienstenbedrijf of afgekort ESCO. december 2018 I

25

MILIEU

Stad Geel zal in deze gebouwen maar liefst 45 % op haar elektriciteitsverbruik en 18 % op haar aardgasverbruik besparen. Via een energieprestatiecontract wordt het energiedienstenbedrijf verplicht deze energiebesparing jaarlijks te bereiken. Het pakket aan energiebesparende maatregelen kost 1,7 miljoen euro, betaald door stad Geel.

Gedurende twaalf jaar verdient Stad Geel deze investeringen terug met een deel van de energiebesparing.

Zo zorgt dit energieprestatiecontract ervoor dat er geen druk staat op het budget. De stad wapent zich zo ook tegen de steeds stijgende energieprijzen.

PIONIERSWERK

Stad Geel begint hiermee aan het grootste energie-efficiëntieproject ooit in de Kempen. Met dit project kiest de stad duidelijk voor een duurzame toekomst en wil ze het goede voorbeeld geven op het vlak van energiezuinigheid. De investeringen verdienen zich relatief snel terug waardoor middelen vrijkomen om op andere noden in te zetten. De stad is blij met dit project, het was pionierswerk maar het toont duidelijk aan dat het de stad menens is op vlak van duurzaamheid.

VAN LAMP TOT WARMTEKRACHTKOPPELING

Het energieprestatiecontract kwam er na uitgebreid studiewerk. Enkele maatregelen die worden genomen: • in acht gebouwen wordt de klassieke verlichting vervangen door LED-verlichting • nieuwe stookketels en beheer op afstand in drie scholen en cc de Werft • het Sociaal Huis krijgt een warmtekrachtkoppeling, dat is een motor die warmte en elektriciteit levert op aardgas

26

I INFO GEEL I stadsmagazine

V.l.n.r.: Stijn Valgaeren (sectormanager grondgebonden zaken stad), Erwin Van Damme (expert gebouwbeheer stad), Stijn Trappeniers (projectleider Energie-Efficiëntie VEB) en Frederik Christiaens (Manager Energie-Efficiëntie VEB).

• 1250 zonnepanelen op verschillende gebouwen die 335 kWp opleveren • in één school worden de stalen ramen met nog enkel glas volledig vervangen.

De ESCO doet het volledige beheer en onderhoud van de huidige installaties en de nieuwe installaties voor verwarming, ventilatie en koeling, met de garantie dat alles in goede conditie blijft. Door het onderhoud en het beheer te koppelen aan de investeringen verzekert de stad er zich van dat de maximale energiebesparing gehaald wordt en de investeringen zich maximaal terugverdienen.

Via een energiemonitoringsysteem kunnen de prestaties voortdurend opgevolgd worden. Alle energiemeters en ook de watermeters worden automatisch ingelezen.

ONDERSTEUNING DOOR VEB

Het Vlaams Energiebedrijf (VEB) zorgde voor de technische, aankoop- en juridische kennis om het bestek in de markt te zetten en het contract af te sluiten. VEB zal ook mee instaan voor de opvolging van het contract gedurende het eerste jaar.

i STADHUIS

i SOCIAAL HUIS J.-B. STESSENSSTRAAT 69

WERFT 20

ALLE DIENSTVERLENING NA AFSPRAAK 014 56 77 77 OF AFSPRAKEN.GEEL.BE

volg ons ook via facebook.com/stadgeel

Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag

twitter mee # twitter.com/geelstad

9.00 - 12.30 u. en 13.30 - 16.30 u.

9.00 - 12.30 u. en 13.30 - 16.30 u. en 17.00 - 19.30 u.

9.00 - 12.30 u. en 13.30 - 16.30 u.

9.00 - 12.30 u. en 13.30 - 16.30 u.

9.00 - 12.30 u. en 13.30 - 16.30 u.

drukkerij 014 56 62 20

algemeen bestuur 014 56 60 60

burgerzaken 014 56 61 80

dienst kernversterking en stadsontwikkeling 014 56 60 90

vreemdelingenzaken 014 56 62 10

ICT 014 56 61 00

onthaal stadhuis 014 56 60 00

onthaal sociaal huis 014 56 70 00

dienst communicatie 014 56 60 10

dienst sociale zorg en senioren 014 56 71 20

dienst personeel 014 56 70 30

dienst hulpverlening 014 56 70 00

contactcentrum grondgebonden zaken wonen & omgeving, verkeer & mobiliteit, patrimonium, openbare werken, GIS - werkplaats, grondgebonden zaken 014 56 62 50

woonzorgcentrum Wedbos 014 56 74 00

dienst onderwijs 014 56 64 00

dienstencentrum Luysterbos 014 56 70 70

i BUITENDIENSTEN archief bibliotheek brandweer CC de Werft containerpark dienst cultuur

Voor openingsuren contacteer de betrokken dienst of surf naar www.geel.be Werft 30

014 56 66 90

Werft 30

014 56 67 50

Stelenseweg 92

014 56 66 30

Werft 32

014 56 66 66

Drijhoek

014 56 27 75

Markt 1

014 56 66 85

dagcentrum gehandicapten 014 56 79 00

Gasthuismuseum Gasthuisstraat 1 014 56 68 40 Gemeentelijk Administratieve Sancties Stelenseweg 92

JAC Diestseweg 135 dienst jeugd Diestseweg 135 dienst gelijke kansen politiezone G-L-M Stelenseweg 92 preventiedienst Werft 20 dienst sport Fehrenbachstr. 26A toerisme en stadsanimatie Markt 1 wijkwerking Velleke 220 zwembad Fehrenbachstr. 26A

014 56 60 86

014 56 68 20 014 56 68 00 014 56 73 10 014 56 47 00 014 56 63 70 014 56 67 00 014 56 63 80 014 56 73 20 014 56 67 00

COLOFON INFOGEEL verschijnt vier keer per jaar • Verantwoordelijke uitgever burgemeester Vera Celis, Werft 20 • Werkten mee aan dit infoblad Sofie Luyten, Karolien Fonteyne, Lieve Geuens en Annelies Vervoort • Voor blinden en slechtzienden de ingesproken versie door vzw Transkript is ter beschikking in de stedelijke bibliotheek, Werft 30 • Vormgeving Meandros Grafische Producties • Druk en afwerking Meandros Grafische Producties • Coverfoto stad Geel december 2018 I

27

#WinterinGeel GEEL WINTERT!

Met schaatsbaan, reuzenrad en gezellige ­ binnen- en buitenbarretjes Van vrijdag 30 november t.e.m. zondag 6 januari

KERSTSTALLENTENTOONSTELLING Van 14 t.e.m. 26 december

TRACTOR KERST RUN Zaterdag 15 december

KERSTMARKT

Gezellige kraampjesmarkt, kerstmusical en ­beklimming kerktoren Zaterdag 15 en zondag 16 december

EINDEJAARSSHOPPEN Zondag 16, 23 en 30 december

SANTA RUN

Loopwedstrijd voor jong en oud Zondag 23 december