FUSIEKRANTJE HASSELT-KORTESSEM
NOVEMBER 2023
Hoe ziet de fusiestad eruit? p. 2-3
Hoe ver staan we in het fusieproces? p. 4-5
» Enthousiast samen op pad p. 4-5
De vijf meest gestelde fusievragen op een rij p. 6-7
Financiële voordelen van de fusie p. 7
Het laatste nieuws, de meest gestelde vragen, zelf meebouwen…? Ga naar hasseltkortessem.be
Kortessem en Hasselt kiezen samen voor de toekomst
Een vraag of idee? Mail naar fusie@hasselt.be of fusie@kortessem.be.
Met hun akkoord voor een fusie namen de gemeenteraden van Kortessem en Hasselt een goede beslissing. Hasselt en Kortessem zijn immers objectieve bondgenoten in hun streven naar groei. Die groei is nodig om de toekomst, de veiligheid, het welzijn en de welvaart van de nieuwe stad te verzekeren en te versterken.
Hasselt en Kortessem zijn tijdens het fusietraject van het afgelopen jaar naar mekaar toegegroeid. Onze diensten hebben achter de schermen bergen werk verzet om alles vlot te laten verlopen. Dank daarvoor. Daar zal u de vruchten van plukken. Van Wolske tot Grimmertingen en van Vliermaal tot Spalbeek.
We zijn ervan overtuigd dat we klaar zijn om vanaf nu de uitdagingen die eraan komen, samen aan te pakken. We zijn ervan overtuigd dat ook de grootste twijfelaars snel de positieve kant van dit fusieverhaal zullen inzien, zodra ze de voordelen ervan aan den lijve ondervinden. We zijn ervan overtuigd dat deze fusie een duidelijke meerwaarde zal zijn voor iedereen, of u nu in Zammelen of in Kiewit woont.
Samen bereiken we nu een voorlopige ontknoping van het intensieve fusietraject, dat begin dit jaar werd opgestart.
Deze fusie is een beslissing met het oog op de toekomst, zonder het specifieke verleden en het karakter van de twee gemeenten te verloochenen of te vergeten. Dit zal u zien.
Een nieuwe fase kondigt zich aan. In de komende maanden versmelten en ‘blenden’ we de beide besturen verder. We bouwen verder aan een gezamenlijk toekomstplan, voor u, voor nu en voor de volgende generatie(s). Daarom doen we het.
Steven Vandeput, Burgemeester Hasselt Tom Thijsen, Burgemeester Kortessem
1
We gaan samen verder Met de definitieve beslissing van de gemeenteraden, genomen op 21 november, is de voorbereidende fase van de fusie afgerond. De kogel is door de kerk: Hasselt en Kortessem gaan samen verder. De nota waarop de gemeenteraden zich baseerden voor deze beslissing, is het resultaat van een intense samenwerking tussen medewerkers van onze beide gemeenten. Deze nota schetst een beeld van hoe de fusiestad er kan uitzien voor onze inwoners, ondernemingen, vrijwilligers, verenigingen en medewerkers. Wat verandert er? En, minstens even belangrijk, wat niet? Uiteraard weten we nog niet alles. Aan de ene kant omdat we sommige complexere zaken nog verder moeten uitspitten. Daar hebben we gelukkig nog een jaar de tijd voor. Aan de andere kant omdat het uiteindelijk aan een nieuwe bestuursploeg zal zijn om beleidskeuzes te maken en prioriteiten te stellen.
Hoe kwamen we tot deze beslissing? Op welke manier gingen we het afgelopen half jaar tewerk om een gefundeerde beslissing te kunnen nemen? Een blik achter de schermen. »
D
e samenvoegingsoefening die we de voorbije maanden maakten, bevestigde ons vermoeden: de fusie tussen Hasselt en
Kortessem brengt voordelen met zich mee. Voor de inwoner, voor de interne organisatie én voor onze rol als groeiende centrumstad. We kunnen nog klantgerichter werken, onze dienstverlening en specifieke voordelen uitbreiden en tegelijk profiteren van schaalvoordelen. Maar wat betekent dat nu in de praktijk voor jou? Hoe kan de nieuwe fusiestad er vanaf 2025 uitzien? We proberen je al een concrete inkijk te geven op een aantal vlakken:
We organiseerden een tweede burgerbevraging. Deze keer over dienstverlening. We hielden zo veel mogelijk rekening met de resultaten in onze voorstellen. Dit zijn enkele van de belangrijkste bevindingen uit de antwoorden van 1562 respondenten: »
»
»
Kortessemnaren leggen de nadruk op de nabijheid van dienstverlening en op persoonlijk contact. Ruime openings- en contacturen zijn zowel voor Kortessemnaren als Hasselaren belangrijk. De meeste inwoners van beide gemeenten zijn vragende partij voor meer digitalisering, zonder dat hierbij iemand uit de boot valt. Nog meer klantgerichtheid en een gespecialiseerde dienstverlening mogen de focus krijgen.
»
We richtten maar liefst 28 werkgroepen op, waarin telkens medewerkers van Hasselt én Kortessem zitten. Elke werkgroep ging op zoek naar de gelijkenissen en verschillen binnen specifieke diensten – zoals burgerzaken, ICT, cultuur, jeugd, financiën … – én deed een voorstel voor de toekomstige werking.
»
De colleges van burgemeester en schepenen en de managementteams van de twee gemeenten kwamen maandelijks samen om te overleggen. Ze namen ook deel aan twee gezamenlijke workshops over dienstverlening.
»
We verwelkomden leden van de adviesraden en wijkraden van Hasselt en Kortessem tijdens een ontmoetingsmoment en workshop.
»
Een projectteam coördineerde het geheel en leidde alles in goede banen.
Hoe gaan we nu verder? Het resultaat? Een overtuigde ‘ja’. In 2024, een overgangsjaar, bereiden we met deze werkgroepen en teams intensief het moment van de daadwerkelijke fusie voor: 1 januari 2025. Want vanaf dan vormen we samen één stad. Je leest alle resultaten van de burgerbevraging en de volledige beslisnota op www.hasseltkortessem.be.
ALS JE VRAGEN HEBT » Zowel het gemeentehuis in Kortessem als het stadhuis in Hasselt blijft open. » Op beide plaatsen kun je op afspraak langsgaan én vrij binnenlopen. » Voor eenvoudige standaarddiensten, zoals eID’s, rijbewijzen en attesten, kun je naar beide gemeentehuizen gaan. Voor complexere diensten, zoals omgevings- en verblijfsvergunningen, ga je naar het stadhuis in Hasselt. Daar helpen gespecialiseerde medewerkers je verder. » Je kunt rekenen op een ruime telefonische bereikbaarheid van maar liefst 42 uren op weekbasis.
OM OP DE HOOGTE TE BLIJVEN » Volgend jaar stemmen we de inhoud van De Nieuwe Hasselaar en In ’t Kort meer op elkaar af. In 2025 lanceren we samen een nieuw stadsmagazine. » We bekijken de mogelijkheden voor een apart krantje voor Kortessem, zoals dat ook in bijvoorbeeld Stevoort en Kuringen bestaat. In 2024 mag je een oproep verwachten voor helpende handen. » We gaan naar één website en gezamenlijke sociale media. » Alle inwoners kunnen vanaf 2025 de handige stadsapp gebruiken.
2
HOE ZIET DE FUSIESTAD ERUIT? IN JE VRIJE TIJD
VOOR DE JONGSTEN
» De bibliotheken in Kortessem, Kuringen en Hasselt centrum blijven open. Met één lidmaatschap kan je op termijn materiaal uitlenen in drie bibliotheken.
» Het aanbod aan kleuter- en lager onderwijs en kinderopvang blijft behouden. » De dienst Onderwijs van Hasselt zal vanaf 2025 ook de stedelijke basisscholen van Kortessem ondersteunen met administratie en er een aanbod voorzien rond bijvoorbeeld taalontwikkeling, STEM...
» Naast 3 bibliotheken zijn er voortaan ook 2 spelotheken en 2 fietsbibs. » Het aanbod van de sportdiensten van Hasselt en Kortessem blijft bestaan. We gaan meer uniform werken op het vlak van subsidies en inschrijvingen.
» Er komt één centraal loket voor kinderopvang, dat al je opvangvragen helpt beantwoorden. » Het aanbod rond gezinsondersteuning, zoals het Huis van het Kind, de opvoedingswinkel, de fietsbib, de spelotheek en de ruilwinkel, wordt voor alle burgers toegankelijk, met een aantal ‘antennes’ op verschillende locaties.
» We stemmen culturele activiteiten op elkaar af en behouden sowieso een cultureel programma in CC Mozaïek in Kortessem. » De gratis UiTPAS, een spaar- en voordelenkaart voor vrije tijd, breidt uit naar Kortessem. Mogelijk zelfs al vóór 2025.
» Ook Kortessemnaren tussen 6 en 20 jaar ontvangen in 2025 een gratis Buzzy Pazz. Met dit abonnement neem je gratis de bussen en trams van De Lijn in heel Vlaanderen.
» We versterken het toeristische aanbod door de troeven van centrumstad Hasselt en het meer landelijke Kortessem samen te promoten.
ALS JE ONDERSTEUNING NODIG HEBT » We bekijken de mogelijkheden om sociale diensten die momenteel alleen in Hasselt beschikbaar zijn, zoals het seniorenloket en de lokale dienstencentra, ook aan te bieden in Kortessem.
VOOR JOU ALS ONDERNEMER » Het uitgebreide ondernemersaanbod van Hasselt is er binnenkort ook voor de Kortessemse ondernemers. Denk onder meer aan netwerkevenementen en initiatieven voor de horeca en startende ondernemers.
» We streven naar een uitgebreide wijkwerking met teams van wijkmanagers, buurtwerkers en straathoekwerkers om de sociale cohesie nog te vergroten. » Het Hasseltse project van de digipunten – plaatsen waar je als burger kunt aankloppen voor al je digitale vragen – komt er ook in Kortessem.
VOOR ONZE TOEKOMST VOOR JOUW VEILIGHEID » We ondersteunen buurtbewoners om samen volwaardige BuurtInformatienetwerken (BIN’s) op te richten en zo criminaliteit en overlast te voorkomen. » Kortessem en Hasselt krijgen hetzelfde GAS-(boete)reglement. » Op het vlak van noodplanning en crisisbeheer gaan we voor 24/7 bereikbaarheid, ook in Kortessem.
» In het kader van het Vlaamse project SURE2050 streven we ernaar om alle publieke gebouwen op de meest efficiënte manier klimaatneutraal te maken. » De site van de Kortessemse dienst Werken & Veiligheid wordt een satellietvestiging van de centrale werkplaatsen in Hasselt. We kunnen, waar mogelijk al vanaf 2024, gebruikmaken van elkaars materialen, voertuigen en magazijnvoorraad. » Voor de recyclageparken onderzoeken we wat de mogelijkheden zijn, zodat alle inwoners toegang hebben tot een recyclagepark in de buurt. 3
Enthousiast samen op pad Achter de schermen is er het voorbije jaar al veel werk verricht. Medewerkers van Kortessem en Hasselt sloegen de handen in elkaar om de verschillen en gelijkenissen tussen hun diensten en aanbod te ontdekken en een gezamenlijk pad voor de toekomst uit te tekenen. En wat blijkt? Hun enthousiasme blijft groeien! Want ze zien de vele troeven voor beide gemeenten.
Kelly Knevels brugfiguur digitalisering, Hasselt “De digitale trein rijdt sneller en sneller. Sommige inwoners hebben moeite om aan boord te blijven. Voor hen hebben we de Digipunten opgericht. In die punten – vandaag al 10 – kun je terecht met al je vragen over je smartphone, tablet of laptop. Hoe installeer ik Itsme? Hoe kan ik mijn smartphone beter beveiligen? Hoe vraag ik online een attest aan? Hoe werkt de stadsapp precies? Enthousiaste vrijwilligers staan voor je klaar om je met deze vragen verder te helpen. Ik ben ervan overtuigd dat een Digipunt in Kortessem een grote meerwaarde zal betekenen voor heel veel mensen.”
Margot Lemoine onthaalmedewerker Jenevermuseum, Hasselt “De gratis UiTPAS is erg populair in Hasselt, en ik ben er zeker van dat de pas ook in Kortessem in de smaak zal vallen. Het is een spaar- en voordeelkaart voor vrijetijdsactiviteiten. Je kunt punten sparen bij onder meer sportactiviteiten en culturele voorstellingen, en daar vervolgens kortingen, cadeaus of gratis tickets voor krijgen. Voor nieuwe gebruikers is er een leuk pakket aan welkomstvoordelen, voor mensen met een kansenstatuut zijn er bijkomende voordelen. In Hasselt kun je de kaart nu al op meer dan vijftig plaatsen gebruiken. Van de bibliotheek en het CCHA tot voetbalclubs en het Jenevermuseum. Benieuwd welke plaatsen er in Kortessem zullen bijkomen!”
Steven Wilberts sportfunctionaris, Kortessem “De sport- en jeugddiensten van Hasselt en Kortessem hebben een brede waaier aan activiteiten, infrastructuur, subsidies… Dat aanbod willen we behouden in de nieuwe stad. Voor Kortessemnaren is het zeker een stap vooruit. Zodra ze officieel Hasselaar zijn, kunnen ze voorrang krijgen bij de inschrijving voor de zeer populaire sportkampen- en cursussen én de zwemlessen in Hasselt. Maar de sportdienst van Hasselt kan ook inspiratie opdoen in Kortessem. Bijvoorbeeld, voor jongeren, in ons mooie aanbod van Sport na school en de bewegingsschool Kaboem, een uitdagend bewegingsparcours voor kleuters.”
2024
1 januari 2025
Wat hebben we al achter de rug? DE VOORBEREIDENDE FASE
HOE VER STAAN WE IN HET
FUSIEPROCES? 4
» De kennismakingsgesprekken en de beslissing om een mogelijke fusie te onderzoeken. » De principiële beslissing voor een fusie (april 2023). » De definitieve beslissing voor een fusie (november 2023).
Dit gebeurde telkens op basis van bevragingen én grondig voorbereidend werk door teams van medewerkers uit beide gemeenten. De conclusie? Samen zijn we sterker, dus we gaan samen verder. We vragen nu de officiële goedkeuring aan het Vlaams parlement en steken dan nog een tandje bij om de twee organisaties echt te integreren.
Wat volg 2024
DE OVER
2024 wordt nauwer zull gelijk voor, en medewe
In oktober t Hasselaren gezamenlijk wie de nieu
Martijn Evens technische beambte Werk & Veiligheid, Kortessem “Fijn dat de technische diensten hun uitvalsbasis aan de Industrieweg behouden in Kortessem. Tegelijk kijken we uit naar de samenwerking met onze Hasseltse collega’s. Hun centrale werkplaatsen hebben een grote stock. Dat is handig, want nu moeten we regelmatig materiaal lenen en dat komt de efficiëntie niet ten goede. De technische mogelijkheden nemen ook toe. Hasselt heeft heel wat specifiek materiaal en voertuigen. Door de fusie breiden we het totale machinepark dus uit. Dat we al in 2024 kunnen gebruikmaken van bijvoorbeeld de garage, schrijnwerkerij en smidse in Hasselt vind ik top. Zo begint de samenwerking stap voor stap en leren we elkaar en elkaars werking al kennen.”
t een overgangsjaar waarin we almaar len samenwerken. We bereiden zo veel mozodat de overgang voor alle inwoners erkers vlot kan verlopen.
trekt iedereen naar de stembus. n en Kortessemnaren stemmen op ke kandidatenlijsten en bepalen zo uwe stad zal besturen.
“Ik ben heel blij dat we de Kortessemnaren kunnen blijven verwelkomen in het administratief centrum in Kortessem voor de meest gangbare dienstverlening zoals eID’s en rijbewijzen. Deze wens is ook gebleken uit de burgerbevraging. Voor meer complexe zaken zal je terecht kunnen in stadhuis ‘t Scheep in Hasselt. De medewerkers hebben er elk hun eigen expertise. De wet- en regelgeving is ingewikkeld en wijzigt voortdurend. Met een groter en meer gespecialiseerd team kunnen we nog beter op specifieke noden inspelen.” Fien Liefsoens medewerker dienst Burgerzaken, Hasselt “De inwoners van de fusiestad worden hier dus beter van. Ook de Hasselaren ja, want vanuit Wimmertingen, Rapertingen of SintLambrechts-Herk ben je snel in Kortessem voor een eenvoudig product.”
Katleen Bosmans Diensthoofd Visit, Hasselt “Hasselt heeft een ruim toeristisch aanbod, waardoor we als provinciehoofdstad perfect kunnen fungeren als uitvalsbasis om de rest van Limburg en de regio te ontdekken. De grote thema’s zijn smaak zowel op het vlak van gastronomie als op het vlak van mode, muziek en cultuur - wandelen en fietsen. Deze laatste focus sluit mooi aan bij wat Kortessem te bieden heeft. Want je kunt er heerlijk wandelen en fietsen in het hart van Haspengouw. Ik zie tal van mogelijkheden om Hasselt en Kortessem, dat sinds kort tot het Landschapspark Haspengouw behoort, te promoten bij verblijfstoeristen! Een Hasselts hotel in het hartje van de stad als uitvalsbasis om de musea, winkels en horeca te ontdekken, om de volgende dag per fiets de natuur in te trekken en enkele kastelen in Kortessem te bezoeken. Kun jij je een betere citytrip voorstellen?”
gt er nog?
RGANGSFASE
Leentje Achten medewerker dienst Burgerzaken, Kortessem
En dan wordt het... 2025
1 JANUARI 2025 De nieuwe fusiestad is officieel een feit en de nieuwe bestuursploeg gaat aan de slag.
5
De vijf meest gestelde fusievragen op een rij Van naamgeving tot burgemeester. Van politiezone tot personeel. De fusie roept uiteenlopende vragen op. En dat is logisch natuurlijk, want er gaat heel wat veranderen. Tijd voor een antwoord op de meest gestelde vragen die binnenkwamen via de fusiewebsite, de tweede burgerbevraging en de infosessie op zaterdag 18 november in Kortessem.
1
Hoe zal de nieuwe stad heten?
2
Wat gebeurt er met de postcodes en met dubbele straatnamen?
Hasselt. We kiezen samen voor de naam Hasselt, omdat Hasselt al een sterke naamsbekendheid heeft en de provinciehoofdstad is. Dat wil niet zeggen dat de naam Kortessem verdwijnt. Die blijft bestaan. Net zoals bij vroegere fusies de namen Stevoort, Wimmertingen, Rapertingen, Kuringen… behouden bleven.
Alle postcodes blijven zoals ze nu zijn. We veranderen de straatnamen die volledig identiek zijn, zowel in spelling als uitspraak, en straatnamen die gelijkklinkend zijn in uitspraak. Zo voorkomen we problemen voor bijvoorbeeld postbedeling en hulpdiensten. Hoe kiezen we welke van de twee straatnamen verandert? In eerste instantie identificeren we historisch belangrijke straatnamen die niet weg te denken zijn uit hun omgeving. Vervolgens kijken we naar de objectieve parameters, zoals het aantal gezinnen en bedrijven. Voor de historische waarde overleggen we met leden van de cultuurraad en erfgoedraad in Hasselt en heemkundige kring in Kortessem. Ook om nieuwe straatnamen te bepalen, overleggen we met deze mensen. Wijzigt de naam van jouw straat? Dan brengen we je op de hoogte zodra de gemeenteraden de nieuwe naam hebben goedgekeurd. We helpen je dan ook met alle nodige stappen.
3
Veranderen we van zones, bijvoorbeeld politie- of hulpverleningszone? In sommige gevallen wel, in andere niet. Hasselt behoort vandaag tot politiezone LRH (Limburg Regio Hoofdstad), samen met Diepenbeek, Halen, Herk-deStad, Lummen en Zonhoven. Kortessem maakt deel uit van politiezone Kanton Borgloon, samen met Alken, Borgloon, Heers en Wellen. Deze zone is op het vlak van omvang, bereik en capaciteit eerder klein en landelijk. De Kortessemse gemeenteraad besliste daarom om toe te treden tot LRH. Ook op het vlak van eerstelijnszone (ELZ) – dit is het netwerk waarin onder meer huisartsen, maatschappelijk werkers en eerstelijnspsychologen in de eerste lijn zitten – stellen we voor dat Kortessem de overstap maakt van ELZ Haspengouw naar ELZ Herkenrode. We bespreken dit nog volop met de betrokken zorgraden. Voor de hulpverleningszone van de brandweer verandert er niets. Want Hasselt en Kortessem liggen nu al binnen één zone: Zuid-West Limburg.
6
FINANCIËLE VOORDELEN VAN DE FUSIE Kortessem en Hasselt zijn financieel gezonde gemeenten. Het fundament voor onze fusiestad is dus heel stevig! We zien bovendien extra middelen binnenkomen. En tegelijk besparen we dankzij schaalvoordelen.
4
Wie wordt de burgemeester? En hoeveel mandatarissen zullen er zijn? Bij de eerstvolgende verkiezingen – op 13 oktober 2024 – kiezen alle Hasselaren en Kortessemnaren uit dezelfde lijst met kandidaten. Per politieke partij staan hierop kandidaten uit beide gemeenten. Wie de burgemeester wordt, hangt samen met de verkiezingsuitslag. De fusiestad zal in totaal minder mandatarissen tellen. Hasselt heeft op dit moment 9 leden in het College van Burgemeester en Schepenen, Kortessem 5 leden. Hasselt telt 41 gemeenteraadsleden, Kortessem heeft er 19. Omdat we in de eerste jaren na de fusie voor een aantal bestuurlijke uitdagingen staan, mogen we als fusiestad 11 leden in het College van Burgemeester en Schepenen en 43 gemeenteraadsleden hebben in de eerste bestuursperiode na de fusie. In totaal minder dan nu dus. Ook goed om te weten: voor de manier van stemmen blijven we in 2024 nog bij het oude. Via computer in Hasselt, op papier in Kortessem.
5
Behouden alle medewerkers van Kortessem en Hasselt hun job? Ja, we houden alle medewerkers aan boord. Niemand verliest zijn job. We streven hoe dan ook naar de juiste persoon op de juiste plaats en gaan samen voor een correct, uniform en modern beleid. De fusie biedt heel wat mogelijkheden voor de medewerkers, zoals groeikansen en interne mobiliteit. Alle medewerkers zullen vanaf de fusie bovendien kunnen steunen op specialisten, zoals juristen en ICT-experten, waardoor ze meer kunnen focussen op hun kerntaken. En dankzij grotere teams is de continuïteit verzekerd. We zijn er ook van overtuigd dat onze aantrekkingskracht als lokale overheid zal verhogen en we dus meer talent kunnen aantrekken om voor de fusiestad te werken. Tegelijk beseffen we dat het voor medewerkers uitdagende tijden zijn. We schenken dan ook veel aandacht aan een open en transparante communicatie en een goede begeleiding.
FUSIEBONUS Op korte termijn komen er extra middelen binnen. Meer bepaald een fusiebonus van 500 euro per inwoner, die we krijgen van Vlaanderen. In totaal goed voor 44 miljoen euro. Hiermee kunnen we onze schuldgraad verlagen en investeren in een nog betere dienstverlening voor jou.
BIJDRAGEN UIT HET GEMEENTEFONDS Na de fusie tellen we samen meer inwoners – zo’n 89.000 in totaal – en krijgen we dus een grotere bijdrage per inwoner uit het gemeentefonds. Het gaat om een stijging van zowat 1,7 miljoen euro per jaar. Een mooie som voor een nog ambitieuzer beleid.
BESPAREN DANKZIJ SCHAALVOORDELEN Op veel vlakken besparen we dankzij de fusie én winnen we aan efficiëntie. Onze samengevoegde technische diensten hebben bijvoorbeeld meer materiaal en kunnen samen aankopen doen en zo de prijzen drukken. Op communicatievlak gaan we vanaf 2025 voor één website, één magazine en één intranet. Ook dat betekent schaalvoordelen en minder kosten. Hetzelfde voor ICT en nog heel wat andere werkingskosten en aankopen.
GEMEENTEBELASTINGEN En de belastingen? Wel, dat is een beslissing voor het volgende bestuur. In 2023 en 2024 kunnen we hierover geen knopen doorhakken. In januari 2025 neemt de nieuwe gemeenteraad die beslissing. Het enige dat we zeker weten, is dat het eenzelfde belastingtarief wordt voor de hele fusiestad.
7
Een duik in onze gemeenschappelijke geschiedenis Voor een sterkere verbintenis dan een fusie kun je als gemeenten niet kiezen. Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat de band tussen Hasselt en Kortessem helemaal nieuw is. Onze gemeenten hebben tal van historische raakpunten. Via deze puzzel neem je een leerrijke duik in onze gemeenschappelijke geschiedenis. Volg de instructies, vul in elk vakje een letter in en ontdek de verticale woordcombinatie. De oplossingen vind je in kleine lettertjes op zijn kop, onderaan deze pagina.
»
De linkerdelen van de wapenschilden van Hasselt en Kortessem zijn hetzelfde. Dat komt omdat ze ooit tot hetzelfde graafschap behoorden. Vul de naam van dat graafschap in bij vakje 1.
»
De hoogste rechtbank van dit graafschap bevond zich in Kortessem, voor het in 1508 naar Hasselt verhuisde. Wat is de naam van het pand op de Grote Markt van Hasselt, waar zeven rechters die benoemd waren voor het leven, zetelden? Het werd ook wel ‘Voetkamerboge’, of ‘Majestic’, genoemd. Schrijf de naam in vakje 4.
»
In welke deelgemeente van Kortessem zetelde de rechtbank eerst? Dit Oppergerecht behield zijn naam en bleef bestaan tot aan de Franse revolutie. Kortessem dankt er de kroon op haar wapenschild aan. Invullen in vakje 3.
»
Heel wat gronden en gebouwen in Kortessem waren lange tijd in Hasselts bezit. Een mooi voorbeeld hiervan is een hoeve in Wintershoven die Willem van Altena in de dertiende eeuw aan een abdij schonk. Noteer de naam van deze hoeve in vakje 2.
»
Over welke abdij in Hasselt gaat het? Ze had heel wat gronden en bezittingen in Kortessem. Er bleef een ‘bunderboek’ van deze abdij bewaard, waarin alle gronden staan. Vul de naam in bij vakje 10.
»
Een van de belangrijkste abdissen was Anna Catherina de Lamboy, dochter van de Heer van Desseneer uit Wintershoven. Ze was abdis van 1653 tot 1675 en liet heel wat verbouwingen uitvoeren aan de abdij. Aan de ingang van de huidige cafetaria hangt een bord, dat eraan herinnert dat zij dit gebouw als tiendenschuur liet bouwen. Vul de naam van de basiliek waar haar praalgraf zich bevindt in bij vakje 7.
»
Vanaf de jaren 1740, naar aanleiding van de Oostenrijkse Successieoorlog die het handelsverkeer van Holland met het prinsbisdom Luik bemoeilijkte, werd het voor Hasselaren en Kortessemnaren gemakkelijker om elkaar te bezoeken. Wat werd er toen aangelegd? Noteer in vakje 5.
»
In de eerste helft van de twintigste eeuw werd de band tussen Kortessem en Hasselt versterkt, dankzij een handig vervoersmiddel dat tot 1951 tussen Hasselt en Tongeren reed via Kortessem. Schrijf in vakje 9 over welk voertuig het gaat.
»
Toen op 8 en 10 april 1944 het station van Hasselt gebombardeerd werd, vluchtten er heel wat Hasselaren naar omliggende steden en gemeenten. In welk gehucht in Kortessem vingen een aantal gezinnen Hasselaren op? Eén van de toegangen tot het wandelpad uit de volgende vraag bevindt zich hier. Noteer in vakje 6. Wist je dat … … in de weken na de bombardementen heel wat Kortessemse jonge mannen door de Duitsers opgeëist werden om puin te gaan ruimen in Hasselt? Maar ze waren vindingrijk genoeg om de vijand niet al te veel te moeten helpen. Ze maakten hun Duitse bewaker zo bang voor nieuwe luchtaanvallen, dat ze de hele dag niets moesten doen.
»
Welk natuurgebied, in de vallei van de Mombeek, hebben Kortessem, Hasselt en Diepenbeek gemeenschappelijk? In dit natuurgebied werd in 2010 een wandelpad geopend dat ook voorbij een historische hoeve met een indrukwekkende toegangspoort loopt. Schrijf de naam in vakje 8.
Wist je dat … … de broer van Anna Catherina internationaal wellicht de meest bekende Kortessemnaar is vanuit geschiedkundig oogpunt? Willem de Lamboy was rijksmaarschalk van de Oostenrijkse keizer tijdens de dertigjarige oorlog (16181648). Hij verkocht uiteindelijk zijn bezittingen in Kortessem en vestigde zich in Dymokury in Bohemen, Tsjechië, waar hij ook stierf.
1
2
3
4
5
6 » Vakje 4 | © stadsarchief
» Vakje 2 | © onroerenderfgoed.be
8
9
10
Met dank aan Jos Punie, voorzitter van de Heemkundige Kring van Kortessem, voor zijn medewerking aan deze pagina. OPLOSSING: (1 Loon, 2 Schoonwinckel, 3 Vliermaal, 4 Hoogbrugge, 5 Steenweg, 6 Herbroek, 7 Virga Jesse, 8 Nietelbroeken, 9 Tram, 10 Herkenrode) nieuwe stad
8
v.u. Steven Vandeput, burgemeester | Limburgplein 1, 3500 Hasselt p b 0 0 91 7 – A f g i f t e k a n t o o r H a s s e l t
7