25 jaar geheugenlessen > p. 30 Nieuwe werking maaltijden > p. 44 8 november Mantelzorgcafé > p. 48 Samen bij HOGEVIJF > p. 14 Een magazine over, door en voor senioren 2022 - nr3GOUDHasselts
Familieraden bij HOGEVIJF
Vier keer per jaar organiseert HOGEVIJF voor familieleden van bewoners een ‘familieraad’. We geven hier aan de familie van onze nieuwe bewoners graag informatie mee rond de algemene organisatie van het woonzorgcentrum. In een
hun vragen stellen in verband met een specifieke afdeling.
Om de avond vlot te laten verlopen, kan je jouw vragen al op voorhand doorgeven.
Voor de familieraden ontvangen je telkens een uitnodiging met vermelding van de eerstvolgende datum waarvoor je kan inschrijven en je agendapunten op voorhand kenbaar kan maken.
Beste lezer
Onze Centra voor Dagverzorging spelen een cruciale rol in het seniorenbeleid van de stad Hasselt. Het stadsbestuur hecht er immers veel belang aan dat hulpbehoevende personen die thuis verzorgd worden, ook kunnen deelnemen aan de verschillende activiteiten die we in een gezellige sfeer aanbieden. De sociale contacten die daar telkens weer ontstaan, geven kleur aan het leven van onze senioren. Daar zetten we hard op in. We hebben daarvoor ook excellente mensen in dienst. Hen stellen we graag eens aan jullie voor.
Een belangrijk onderdeel van onze werking zijn de maaltijden die we aanbieden. Vanaf 1 oktober wordt die in een nieuw kleedje gestoken. Kwaliteit blijft vanzelfsprekend gegarandeerd zodat jullie in de toekomst nog steeds dagelijks van jullie lekkere maaltijd kunnen genieten.
Verder zetten we opnieuw een vrijwilliger in de kijker. Deze keer is het de beurt aan Simone. Zij is begeleidster van het kienen, een activiteit die erg gesmaakt wordt door onze bezoekers. Behalve Simone vertellen nog enkele bewoners en cliënten hun verhaal over de tijd die ze spenderen bij Hogevijf.
Oh ja, ik zou het bijna vergeten maar de geheugenles bestaat al twintig jaar! Ook daar lees je in deze editie alles over.
Veel leesplezier! Zorg goed voor jezelf en voor elkaar.
Dymfna Meynen Schepen van de Hasselaar – Zorg & Samenleving Colofon
Verantwoordelijk uitgever: Koen Deconinck e-mail: info@hogevijf.be
Contactgegevens: Hasselts GOUD t.a.v. Tom Daniels Hadewychlaan 74 3500 Hasselt
Newsflash OCMW Ha ssel Seniorenvoor z en nge n
Volg jij ons al op facebook? Scan mij! Voorwoord 2 3 HOGEVIJF – Hasselts GOUD S e n
“Structuur in mijn leven verdrijft de eenzaamheid en houdt me gezond.”
Louis Cuypers mag dan wel 93 jaar zijn, heel gedisciplineerd houdt hij er een gestructureerd leven op na. Elke morgen gaat de wekker om 6 uur af. De start van een nieuwe dag vol beweging en bezigheden. “De beste remedie tegen ouderdom en eenzaamheid is ritme en structuur in je leven houden”, weet hij uit ervaring.
Louis werd op 12 februari 1929 geboren in Averbode. Na heel wat verhuizingen kwam hij in de jaren negentig in Hasselt terecht. “In 1995 huurden en renoveerden we een ap partement aan het Katarinaplein in Hasselt. In 1996 gingen we er wonen. Vanaf de zesde verdieping hadden we een fantastisch uit zicht. We konden zelfs de rode cementtoren in Houthalen zien. 25 jaar hebben mijn echt genote en ik daar met veel plezier gewoond. Toen we naar Hasselt trokken, was dat voor mij trouwens mijn achtste verhuizing. Die naar HOGEVIJF in de zomer van 2020 de negende. Er staat me nog één verhuizing te wachten, die naar de eeuwige jachtvelden. Dat zal nummer tien zijn.”
“Toen we op 20 juli 2020 onze intrek namen in HOGEVIJF, was mijn echtgenote al zwaar dementerend. Ik kan je zeggen, die ziekte vreet aan je lichaam. Ze is daarna heel snel overleden, nog geen twee weken later. Ei genlijk herkende ze me het laatste anderhalf jaar al niet meer, maar onze twee dochters wel. Het lijkt mij dan ook dat de band tussen ouders en kinderen sterker is dan die tussen man en vrouw.”
leerling aan het college. We fietsten de zelfde route naar school, maar eenmaal in Diest scheidden onze wegen, want jongens mochten absoluut niet dezelfde weg nemen als de meisjes. Je mocht in die tijd geen contact hebben met meisjes, laat staan ermee spreken. Dat maakte het niet eenvoudig om toch bij haar onder de aandacht te komen. Er kon links of rechts altijd een leraar achter de haag staan … En als ze je betrapten, moest je bij de directeur komen. Toch hield ons dat niet tegen. We waren heel vindingrijk en slim mer dan de priesters van het college, die een oogje in het zeil hielden. Er zat leven in ons! Als je bijvoorbeeld naar de cinema wilde gaan, was dat bijna ‘zelfmoord ple gen’. Maar altijd vonden we wel een ma nier om niet gesnapt te worden. En zo heb ik mijn vrouw toch leren kennen en trouw den we in 1952. We kregen twee dochters, die intussen ook al tegen de zeventig zijn. Er volgden nog vier kleinkinderen en vijf achterkleinkinderen. En ze vergeten me niet, hoor, want ze brengen me regelmatig een bezoekje.”
Heel zelfstandig
Het mooiste meisje “Mijn vrouw leerde ik kennen tijdens onze schooltijd. Zij was zonder meer het mooi ste meisje van Okselaar, een kerkdorp van de gemeente Scherpenheuvel-Zichem. Ik woonde in Engsbergen, een gehucht in de gemeente Tessenderlo op nog geen kilometer van haar thuis. Zij ging naar school bij de ursulinen in Diest en ik was
“Als 93-jarige acht ik me bij de gelukki gen, ik kan nog tot drie tellen, nog drie stappen zetten en ben nog mobiel. En op een paar uitzonderingen na klopt wat ik vertel nog steeds. (lacht) Zelfs een ge hoorapparaat heb ik alleen nodig als ik tv-kijk. Mijn geheim is misschien wel mijn gestructureerde leven. Ik sta elke dag om 6 uur op, fris me op en fiets een halfuur op
Vroeger en nu
4 5S e n HOGEVIJF – Hasselts GOUD
Newsflash
de hometrainer. Dan eet ik twee stukken fruit en voer ik het dagelijkse telefoonge sprek met mijn dochter. Als het weer goed is, wandel ik zo’n 3 kilometer. ’s Avonds stap ik nog eens op de hometrainer voor mijn afsluitende fietstocht. Tussendoor lees ik veel. Mijn volgende boek gaat over het Romeinse Rijk. Ik heb in de les ge schiedenis niet zo goed opgelet, dus ga ik dat nu inhalen!” (lacht) Ik heb net een boek uit over WO I, geschreven door een Nederlandse journalist. Heel interessant, maar wat is die oorlog toch afschuwelijk geweest … WO II heb ik zelf meegemaakt. We woonden toen in Molenstede. Geluk kig kan ik wel zeggen dat we niet veel hebben geleden. Verder ga ik op zater dag nog weleens naar de rommelmarkt, maar daar willen ze me nog niet. Naar het schijnt ben ik nog niet oud genoeg om tus sen de rommel te liggen. (lacht) Alles doe ik te voet. De wagen deed ik de deur uit toen we naar HOGEVIJF verhuisden. Fiet sen doe ik ook niet meer, want ik vond het niet veilig genoeg meer, zowel voor mezelf als voor de anderen.”
Herinneringen koesteren
“Ik mag terugblikken op een mooi leven. Mijn vrouw en ik reisden veel. We hebben alle landen in Europa bezocht, behalve Ierland. Het zou daar het eldorado zijn voor vissers. Het leuke van al die reizen is dat ik de plekken vaak nog herken als ze op tv komen. Zo pluk ik nu nog de vruch ten van al die mooie dingen die mijn vrouw en ik hebben gezien. De Scandinavische
landen sprongen er voor ons het meeste uit, daar zijn we helemaal fan van. En zelfs toen we al 85 jaar waren, maakten we nog fietstochten van wel 75 kilometer in het Moezelgebied. Aan de Veluwe in Ne derland hebben mijn vrouw en ik ons hart helemaal verloren. Dit natuurgebied heb ben we van noord naar zuid en van oost naar west doorkruist met de fiets. Zowel in de zomer als in de winter. Een prachtig gebied, zeker in de lente!”
“Je zult het misschien vreemd vinden, maar foto’s van al die mooie reizen vind je niet terug in mijn kamer. Ik koester de herinneringen in mijn gedachten. Het geeft me veel voldoening om me de prachtige beelden weer voor de geest te halen. Al die geweldige indrukken die ik op mijn netvlies heb staan kan geen enkele fotograaf vastleggen. En daarbij, het is ook wel handig voor het onderhoudspersoneel dat het op mijn kamer niet vol kadertjes staat”, grinnikt Louis. “Ik hou ook enorm van bloemen. Meestal heb ik wel vijf of zes potjes met bloemen op mijn kamer staan. Mijn principe is dat je bloemen aan de le venden geeft. Ik leg er dus principieel ook geen op het graf van mijn ouders. Ik koop de potjes met bloemen wanneer ze nog goed in de knop zitten. Na een ruime week zie ik ze dan langzaam opengaan. Dat is genieten. Ik kies altijd voor een variatie aan kleuren: witte, gele, rode en oranje. De gele zijn bijna uitgebloeid, dus die ga ik volgende week vervangen door een nieuw potje, met de bloemen nog in de knop!”
Praatcafé dementie
HOGEVIJF organiseert maandelijks een praatcafé dementie. Dat is een ontmoe tingsmoment voor personen met dementie, hun familieleden en mantelzorgers.
Elke maand stelt een andere gastdeskundige een bepaald thema rond dementie voor.
Nadien kan je, samen met de deskundigen en andere aanwezigen van gedachten wisselen of ervaringen uitwisselen. Natuurlijk is dat volledig vrijblijvend, je mag ook gewoon luisteren.
Tijdens het praatcafé geven wij je ook informatie over de verschillende hulp- en zorgmogelijkheden waarop je in je zorgsituatie thuis of in het woonzorgcentrum beroep kan doen.
We geven je graag een kort overzicht van de eerstvolgende praatcafés:
• Dinsdag, 4 oktober 2022 om 19u30: “Hulpmiddelen bij dementie.”
Door Laurine Ven – Expertisecentrum Dementie Contact.
• Dinsdag, 8 november 2022 om 19u30: “Steeds weer loslaten bij dementie.”
Door Lies Swert – Christelijke Mutualiteit.
• Dinsdag, 6 december 2022 om 19u30: “Humor als vorm van belevingsgerichte communicatie bij dementie.” Getuigenis van een contactclown
Door Geert Baetens - Contactclown
De praatcafés gaan door in het Lokaal Dienstencentrum – Campus Banneux, Hadewychlaan 74, 3500 Hasselt.
Heb je vragen rond dementie of wil je graag dat we je maandelijks op de hoogte brengen van het volgende praatcafé? Neem dan zeker contact met ons op via het telefoonnummer 011 88 84 84 of e-mailadres info@hogevijf.be. Even binnenlopen kan natuurlijk ook altijd.
6 7 HOGEVIJF – Hasselts GOUD S e n
Hallo, ik ben Simone Smets en word in oktober 84 jaar. Al meer dan 25 jaar doe ik vrijwilligerswerk. Graag stel ik me even aan je voor.
Toen ik als vrijwilliger begon, dacht ik: ik doe het vijf jaar. Eenmaal die periode voorbij was, vond ik het eigenlijk wat weinig. Ik wilde er graag nog wat jaartjes bijdoen. Zo werden het er tien. Toen herinnerde ik me dat ze op het stadhuis vrijwilligers vieren die twintig jaar actief zijn. Daarmee had ik een nieuw doel gevonden: twintig jaar vrijwilligerswerk doen! Dus ik plakte er nog eens tien jaar bij. En voilà, ik werd inderdaad uitgenodigd voor een borrel en een feestje op het stad huis. Daar heb ik van genoten. Omdat ik me nog altijd gezond genoeg voelde, bleef ik me vrijwillig inzetten. En zo doe ik intussen al 25 jaar vrijwilligerswerk. Ze vragen me toch nog altijd, dus ik denk wel dat ze content zijn.
Frans leren
Hoe ik gestart ben? Ik gaf me op als vrijwilli ger bij thuiszorgorganisaties Zorgende Han den en i-mens. Ik hielp in de nachtzorg voor thuiswonende ouderen. Je slaapt dan in bij mensen en houdt ’s nachts een oogje in het zeil, voor als er iets zou gebeuren. Regelma tig bleef ik van zaterdag tot maandag over nachten bij zorgbehoevende ouderen. Zo heb ik bijvoorbeeld zeventien jaar voor mevrouw Lavigne gezorgd. Ze was de echtgenote van
dokter Lavigne. Als Française wilde ze graag Vlaams leren, dus vroeg ze mij om Vlaams te spreken. Maar ik wilde net graag Frans van haar leren … Lang woonde mevrouw Lavigne op een appartement in de Lombaardstraat. Drie dagen per week was ik bij haar om voor haar te zorgen en haar gezelschap te hou den. We wandelden veel en gingen regelma tig een stukje taart eten. Later verhuisde ze naar het woonzorgcentrum Sint-Elisabeth in het centrum van Hasselt. Ook toen bleef ik haar trouw bezoeken. Ze werd uiteindelijk 100 jaar!
Geduld is een schone zaak Vrijwilligerswerk doen bij senioren vraagt veel geduld. Je houdt het alleen vol als je het echt met plezier doet. Ik ben graag bij oude mensen en ervaar veel vriendschap van hen. Ze vertellen mij hun hele levens loop. Je moet als vrijwilliger dus ook goed kunnen luisteren. Mijn liefde voor oudere mensen is trouwens al in mijn kindertijd ontstaan. Mijn vader heb ik nooit gekend en ik ben eigenlijk opgevoed door mijn grootva der, die bij ons kwam inwonen. Zo leerde ik al van kleins af aan om met oudere mensen om te gaan.
Vrijwilliger in de kijker
8 9S e n HOGEVIJF – Hasselts GOUD
Mijn moeder was stikster. Ze werkte met een naaimachine die ze met haar voet moest aandrijven.
Mensen deden graag een beroep op haar diensten. Klanten kwamen van heinde en verre om haar overhemden te kopen. Ze stond erom bekend dat ze heel goed mooie collekes kon maken. Ik weet nog dat er mensen uit Hasselt waren die haar over hemden altijd per zes kochten. Ze wilden graag wat voorraad hebben. Mijn moeder is op latere leeftijd hertrouwd, maar het boterde totaal niet tussen mijn stiefvader en mij. Dus ging ik het huis uit en ben ik in een specerijenwinkel aan de Kempische Steenweg gaan werken. Daar had ik mijn eigen kamertje, al sliep het kindje van de eigenaars wel bij mij. Ik heb vier jaar bij hen ingewoond. Het was een fijne tijd. Daarna trok ik bij mijn tante in, totdat ik trouwde. Toen onze tweede dochter geboren werd, ben ik gestopt met werken. Intussen mag ik genieten van vier kleindochters en twee achterkleinkinderen.
Duivenmelkerslong
Mijn man is elf jaar geleden overleden, aan klierkanker. Hij was een fervent duiven liefhebber. Ik heb helaas wel een duiven melkerslong overgehouden aan zijn hobby. Toen hij kanker kreeg, heb ik de duiven een tijdje voor hem gevoederd. Zo kwam ik in
aanraking met het duivenstof. En waar schijnlijk ook wel via zijn kleding. In 1997 kreeg ik voor het eerst te horen dat ik een duivenlong had. Ik was me er helemaal niet bewust van dat er iets aan de hand was. Wel merkte ik dat ik kortademiger werd. Het viel me het meest op toen ik eens een be woonster van Sint-Elisabeth in haar rolstoel naar de Grote Markt duwde. Op een gege ven moment was ik helemaal buiten adem en moest ik even halt houden. Dat was niet normaal voor mij. Onderzoeken wezen uit dat ik een duivenmelkerslong had: een aandoening die ontstaat door het inademen van duivenstof. Je krijgt dan ontstekingen in en rond je longblaasjes en de kleinste luchtwegen, wordt kortademig en kunt last van droge hoestbuien hebben. Het is eigen lijk een hevige, allergische reactie van je immuunsysteem waardoor je longfunctie achteruitgaat. Gelukkig hoef ik nog geen puffer (inhalator, red.) te gebruiken, want daar begin ik toch liever niet aan.
Kienen
Hoe ik bij HOGEVIJF terechtgekomen ben? Toen het woonzorgcentrum vijf jaar geleden in Banneux opende, zochten ze vrijwilligers. Ik woon heel dichtbij, dus het is voor mij een kleine moeite. Ik meldde me aan en hou me sindsdien bezig met het ziekenbezoek en met kienen. Ik roep ‘kien’ af in de grote zaal.
Soms doe ik het alleen, soms zijn we met z’n tweeën. In de zomer wordt er even niet gekiend, maar in september pakken we de draad weer op. De winnaar van een volle kaart krijgt een prijs, dit kan bijvoorbeeld een zakje chips zijn. Ik ga ook nog weleens kienen bij de paters. De prijzen die ik daar win, neem ik mee naar hier. Het zijn vaak gehaakte kunstwerkjes waarmee de win naars dan fier vertrekken.
Heksenfeest
In september vieren we in de Banneuxwijk na vele jaren eindelijk weer het Heksen feest, op initiatief van Jan de Belleman
(Jan Dierckx, red.). Vroeger kwamen er duizenden mensen op af. Dit volksfeest werd voor het eerst gevierd in 1974 ter ere van de 100ste geboortedag van Alfons Jeurissen. Hij schreef over de heide, over spoken en hekserij. Daar ligt de oor sprong van het event. We zijn nu al druk bezig met de voorbereidingen, en mensen plaatsen al volop heksen in hun voortuin. Zelf moet ik nog alle attributen bijeen zien te vinden. Een heksenmasker vind je niet meer zo gemakkelijk, al heb ik mijn hek senneus wel nog ergens liggen. Maar de muts, rok en bezem ben ik kwijtgespeeld, vrees ik.
Newsflash Gebruikersraden assistentiewoningen
Om de drie maanden nodigen we de bewoners van onze assistentiewoningen graag uit op een gebruikersraad. We stellen hier nieuwigheden binnen onze werking voor, maar geven natuurlijk ook telkens opnieuw een toelichting over hoe alles in zijn werk gaat op de campus. We wisselen met plezier van gedachten met de aan wezigen en vragen staat dus uiteraard steeds vrij.
Je kan als deelnemer zelf natuurlijk ook bepaalde zaken ter bespreking agenderen op deze vergadering.
Let er wel op dat we voor elke campus een aparte gebruikersraad organiseren.
De volgende data zijn:
• Campus Banneux: Maandag 12 december 2022 vanaf 10u00
• Campus Stadspark: Donderdag 15 december 2022 vanaf 10u00
• Campus Rederijkers: Woensdag 14 december 2022 vanaf 10u00
Deze gebruikersraad gaat telkens door in de gemeenschappelijke ruimte van het gebouw.
“Toen onze tweede dochter geboren werd, ben ik gestopt met werken. Intussen mag ik genieten van vier kleindochters en twee achterkleinkinderen.”
HOGEVIJF
10 11S e n
Yvette Swerts trok op 1 juli de deur van HOGEVIJF achter zich dicht. Daarmee sloot ze haar loopbaan af als zorgkundige bij Zonnestraal en later, bij HOGEVIJF. Veertig jaar lang gaf ze zich met hart en ziel voor iedere bewoner. Toch ging die deur onverwachts snel weer open. Haar ouders werden begin dit jaar namelijk bewoners van HOGEVIJFcampus Banneux.
“Van opleiding ben ik eigenlijk kinderverzorg ster. Met mijn diploma op zak trok ik naar Sicilië. Daar ben ik anderhalf jaar au pair geweest bij een gezin met drie kinderen. Het liefste was ik naar Frankrijk gegaan omdat ik de Franse taal wilde leren, maar er was helaas geen plek. In Sicilië heb ik Italiaans geleerd. Als je drie jongere kinderen om je heen hebt, krijg je de taal al snel onder de knie. Na mijn Italiaanse avontuur, kwam ik terug naar België. Niet veel later ging ik werkplekleren als opvoedster. Vervolgens werkte ik acht jaar bij de Wiekslag. Ik trouw de en kreeg twee dochters.”
Voor de leeuwen gegooid “Hoe ik bij Zonnestraal terecht kwam? De papa van mijn vriendin was voorzitter van het OCMW Hasselt. Tijdens een verjaar dagsfeestje zei hij me dat ze personeel zochten bij het toenmalige rust- en ver zorgingstehuis Zonnestraal. Hij vroeg me of dat niets voor mij was. Ik was niet direct enthousiast, want het is toch een heel an dere doelgroep. Toch daagde hij me uit om het gewoon eens te proberen. Zo kwam ik bij zuster Renilde terecht. Het was de tijd dat de nonnekes nog aan het hoofd ston den van het centrum. Ze bood me meteen een langdurige tewerkstelling aan, maar ik wilde dit nieuwe werk liever eerst eens uitproberen. Ik werd direct voor de leeu
wen gegooid, want het eerste wat ik moest doen, was mensen wassen. Ik had nog nooit een blote man gezien, behalve mijn eigen man natuurlijk. En mensen wassen was ook geen onderdeel van mijn opleiding.
Zo rolde ik in de job van zorgkundige.”
Toch naar HOGEVIJF
“Intussen wonen mijn ouders op Campus Banneux. En dat is best vreemd verlopen. Tot december 2021 woonden ze nog in een appartement aan het Leopoldplein, met een gezegende leeftijd van 94 jaar! In decem ber werd mijn vader plots opgenomen in de Salvator-campus van het Jessa Ziekenhuis.
De geriater liet hem weten dat terugkeren naar hun appartement niet meer mogelijk was. Hij kwam in het kortverblijf van HOGE VIJF terecht, maar het werd al snel duidelijk dat hij beter residentiële opvang zou krijgen.
Ik had mijn ouders ingeschreven bij enke le woonzorgcentra, behalve bij HOGEVIJF. Misschien vreemd, maar ik heb er 40 jaar gewerkt en wilde, nu ik gepensioneerd ben, graag wat afstand houden van mijn vroege re werkomgeving.”
“Toch is het anders gelopen. De maatschap pelijk assistenten van het ziekenhuis en HOGEVIJF stelden voor om mijn vader toch naar HOGEVIJF te laten gaan. Groot voor deel zou zijn dat ik het woonzorgcentrum
Mantelzorger
“Mijn mooiste momenten? Frietjes eten met mijn collega’s!” 12 13S e n HOGEVIJF – Hasselts GOUD
“Het grote voordeel is dat ik hun nieuwe woonst en het personeel heel goed ken. Dat maakt overleg en een babbel tussendoor zoveel gemakkelijker.”
PUZZELEN MET
Aanvoerder
Stengel Belemmeren
Warme streken
al heel goed kende en dat ik in de buurt woonde. Ik was zelf eerst helemaal niet enthousiast, maar heb het idee toch voor gelegd aan mijn broer en zus. Ze vonden dat we die kans niet voorbij moesten laten gaan, dus gaven we ons akkoord. Ik stelde wel als voorwaarde dat het moest gaan over een tweepersoonskamer. Dan kon moeder later ook komen. Al vrij snel kwam er zo’n kamer voor mijn vader vrij. Mijn moeder bleef wat verweesd achter in het appartement. Ze vroeg voortdurend naar haar man. Twee we ken later hebben we ze kunnen herenigen. Mijn moeder was in het begin erg gedeso riënteerd. Ze vond niets terug en vroeg zich af waar haar tapijten waren. Voor mijn vader was de aanpassing nog veel groter. Toen hij begreep dat hij niet meer kon terugkeren naar zijn appartement, was dat een hele slag voor hem. Er leeft nog altijd frustratie. Hij mist zijn vrijheid en de ruimte om zijn eigen leven te leiden. Ondanks die moeilij ke start, ben ik intussen toch blij dat mijn ouders hiér verblijven en niet in een ander woonzorgcentrum. Het grote voordeel is dat ik hun nieuwe woonst en het personeel heel goed ken. Dat maakt overleg en een babbel tussendoor zoveel gemakkelijker.”
Mooiste herinneringen
Terug naar de ervaringen van Yvette als zorgkundige. Wat zijn haar mooiste herinne ringen uit haar loopbaan bij Zonnestraal en HOGEVIJF? “Met de collega’s frietjes eten”, zegt ze enthousiast. “De bewoners zaten in die tijd nog op behoorlijk kleine kamer tjes. Er waren twee refters in het gebouw, op de eerste en tweede verdieping. Als het etenstijd was, zorgden wij dat iedereen in zijn refter terecht kwam. Het was altijd een hele volksverhuizing waarbij de liften ‘over bevolkt’ waren. Stonden er frietjes op het menu, dan zagen we de karren met bakken vol friet met veel plezier de lift uitkomen. Eerst zorgden we dat de bewoners konden gaan eten. Dan was het aan ons, het per soneel. We genoten van die kom vol frieten. Een pot mayonaise erbij en smullen maar. Heerlijk! En dan was er nog onze kok Mauri ce. Hij maakte de beste pudding van de hele wereld. Wij durfden al eens om een extra puddingske te vragen. Voor ons wilde hij dat wel doen. Dat was zo heerlijk. We genoten ervan, samen met onze lepels in de kom. Daarna boenden we ons kleine keukentje weer op met azijn of dreft. Want de zusters zagen erop toe dat alles spic en span was!”
OPLOSSING
Trek in eten Spaanse borrelhapjes
Hetzelfde Drukte Planeet Gelige kleur Brandstof Geen licht Stekel
Bestelling
Grappige acteur
Kaarsenhouder
Luilekkerland
Niet aan het slapen
O C M W Ha sselt S e niore nvoor z ie ninge n
14 HOGEVIJF – Hasselts GOUD 15S e n
“Hogerop moet je gaan, omlaag ga je vanzelf wel.”
Toen we Janine Van den Bossche de vorige keer spraken, woonde haar 93-jarige moeder Anna Vranken nog zelfstandig in het centrum van Hasselt. Sinds oktober 2021 is Anna ook bewoonster van HOGEVIJF Campus Stadspark. Moeder en dochter wonen nu op wandelafstand van elkaar. Een mooi moment om nader kennis te maken met Anna.
men lag ik regelmatig in het ziekenhuis. Maar ze bezocht me élke dag, ondanks haar drukke bestaan als ondernemer. Ik ben haar daar nog steeds heel dankbaar voor. Nu ze hier is, ben ik blij dat ik op mijn beurt ook wat voor haar kan betekenen.”
Ondernemersbloed
Anna Vranken werd geboren in Antwerpen maar belandde al snel in Limburg. “Mijn moeder was Antwerpse en mijn vader Lim burger”, verklaart Anna. “Al snel na mijn geboorte zijn we in Limburg komen wonen. Ik ben in Hasselt opgegroeid. Met mijn man heb ik tot mijn 68ste een elektrozaak uitgebaat in het centrum van Hasselt. Als vrouw ondernemen was in die tijd nog niet zo vanzelfsprekend als nu. Ik heb veel op mijn tanden moeten bijten. Ben altijd blijven doorgaan. Zo zijn we uitgegroeid tot een onderneming met meerdere winkels in Has selt en een filiaal in Sint-Truiden. Ik werkte vanuit de gedachte ‘hogerop moet je gaan, omlaag ga je vanzelf wel’.”
We ontmoeten Anna en Janine in een klein vergaderzaaltje in Campus Stadspark. Ze hebben als moeder en dochter altijd een goede verstandhouding met elkaar gehad. “Mama heeft veel voor me betekend”, ver telt Janine. “Door mijn gezondheidsproble
Anna verloor in haar leven twee keer haar man: “Mijn eerste man is overleden aan een hartaderbreuk. Hij was net 65 jaar. Zelf was hij wel op de hoogte van zijn hartpro blemen, maar wij wisten er niets van. Zijn huisdokter liet ons na zijn overlijden weten dat hij ons niet ongerust wilde maken. Door zijn beroepsgeheim mocht hij ons ook niets zeggen. Daardoor kwam het overlijden van mijn man wel als een totale verrassing. Op die bewuste avond voelde hij zich onwel. De dokter dacht dat hij misschien iets ver
Samen bij HOGEVIJF
16 17 HOGEVIJF – Hasselts GOUD S e n
keerds had gegeten en schatte in dat het wel weer zou overgaan. Dus hij kroop zijn bed in.”
“Ik had een raar voorgevoel”, vult Janine aan. “Ik besloot toch maar eens te gaan kij ken hoe het met hem ging. Toen ik de deur opende, zag ik hem tot mijn schrik naast zijn bed liggen, bewusteloos. Ik belde snel naar de 100 en bracht mama op de hoogte. Helaas kon er niets meer voor hem gedaan worden, hij was overleden.”
“Later ben ik een nieuwe man tegengeko men maar we zijn nooit getrouwd”, gaat Anna verder. “Hij was ook ondernemer.
Ik kende hem nog van onze kindertijd. Hij baatte een garage uit.
Ook hij is veel te vroeg overleden. En zo heb
ik tot mijn 68ste de elektrozaak nog heel wat jaren alleen uitgebaat. Ik wilde eigenlijk nog niet stoppen, maar mijn twee kinderen overtuigden me om dat wel te doen. Wel leuk is dat ik zelfs vandaag nog klanten van vroeger tegenkom die me vragen of ik niet opnieuw wil beginnen. Ik waardeer hun vraag, als blijk van vertrouwen, maar moet hen helaas toch teleurstellen.”
Exclusief Philips
“Als elektrozaak waren we exclusieve en officiële verdeler van het merk Philips. Later zijn daar wel een paar merken bij gekomen, op vraag van de klanten. Ik had een heel goede verstandhouding met Philips in Brus sel. Elke week trok ik naar daar om onze producten op te halen en om te vergaderen.
Ik deed de ‘buitendienst’, mag je zeggen. Niet vergeten, er was in die tijd nog geen straatverlichting en ik reed zelfs naar Brus sel als het sneeuwde.”
“Er hoorden ook onderhandelingen bij en daar hield ik wel van. Ik liet me niet doen en durfde als dat nodig was gerust op tafel te kloppen. Door de auto in te stappen en naar Brussel te gaan, kreeg ik veel gedaan. Ik herinner me nog dat ik in een situatie eens een stomp onder tafel kreeg. Dat was van de directeur! Die was niet altijd zo gediend van mijn aanpak en vrijmoedigheid, denk ik. Ik zal het nooit vergeten, want die stomp heeft hij wel teruggekregen. Ik glijd soms ook eens uit, hè. (schaterlacht)”
“Ja, soms moest je van je neus maken. Er was bijvoorbeeld een klant die lang moest wachten op zijn nieuwe tv. Op een gege ven moment had ik er schoon genoeg van en trok ik naar Brussel met de auto. En voilà, de week erna stond de tv bij de klant thuis! Ja, wij deden veel voor onze klanten en stonden in voor een sterke service. Ik kreeg zelfs wisselstukken vast die andere verdelers niet konden krijgen. Ik heb altijd goed mijn plan weten te trekken. Moeilijk gaat ook.”
“Onze service was ook zo sterk omdat we eigen techniekers in dienst hadden. Die konden snel reageren en zowel in de win kel als bij de klant thuis voor herstellingen zorgen. Zij plaatsten ook tv-antennes op het dak. Die waren tot wel vijftien meter hoog. Een werk met heel wat risico. Daarom had
ik mijn zoon strikt verboden om daarbij te helpen. Ja, ik had nog iets te zeggen, want hij was nog niet getrouwd. (lacht) Toen ik eens terugkwam van een klantenbezoek, zag ik dat onze oude antenne, die stuk was, vervangen was. Bleek dat mijn zoon tijdens mijn afwezigheid toch het dak was opge klommen om de antenne te vervangen. En de technieker mocht natuurlijk vooral niks zeggen tegen ‘mevrouw’ …”
Beloond naar werken “We werkten hard, maar beleefden ook veel voldoening aan ons werk. Op een gegeven moment hadden we 14 vertegenwoordigers die dagelijks de baan op waren. Er was een goede verstandhouding onder elkaar. Met Kerstmis nodigde ik iedereen thuis uit voor een kerstdiner. Heel plezant, we zaten dan met 24 man rond de tafel.”
“Ook Janine koestert goede herinneringen aan de elektrozaak van haar ouders. “Ik mocht papa soms helpen in de winkel. Ik kon bijvoorbeeld heel goed scheerappara ten verkopen. En ook de draagbare radio’s gingen als zoete broodjes over de toonbank. Ze werden heel veel gekocht door mijnwer kers die graag naar muziek van hun eigen land luisterden.”
“Ons werk werd zeker gewaardeerd door Philips. Als dank voor onze inzet kregen we als zaakvoerders af en toe een luxereis aangeboden. We hebben wel vier cruises mogen maken. Dat was chic, hoor. En ook Janine is toen een paar keer kunnen meegaan.”
Samen bij HOGEVIJF
18 19 HOGEVIJF – Hasselts GOUD S e n
Woonzorgcentrum Banneux
Huwelijksverjaardag Gielen-Paredis
70ste Huwelijksverjaardag Reymen-Ilsbroux
Bloemen planten
Contactclowns
Diploma’s geheugenexamen Heksenfeesten
Bewoners woonzorgcentrum
Centrum voor dagverzorging Banneux Huifkartocht Bewegen op muziek Centrum voor dagverzorging Stadspark Mevr. Quintens Melanie 100 jaar Wandeling Spiegeltent
60ste
De-MENS-ie vriendelijke wandeling
Bewoner woonzorgcentrum Bewoners woonzorgcentrum 20 21S e n
Duofiets
Hockeywedstrijd tegen dagzorg
Misviering
Kampje Koning Kevin
Keramiek
Kookgroep
Knutselen met cd
Mobiele zomerbar
Rummikub
Woonzorgcentrum Banneux 22 23S e n
Wekelijkse activiteiten 2022 Campus Banneux
Wekelijkse activiteiten 2022 Campus Stadpark
Maandag 10u00 Geheugenles Woonzorgcentrum Campus Banneux
EKA lokaal
3de verdieping
Maandag 14u00 Kienen Woonzorgcentrum Campus Banneux (om de 14 dagen) Inkomhal
Dinsdag 10u00 Geheugenles Woonzorgcentrum Campus Banneux
EKA lokaal
3de verdieping
Dinsdag 14u00 Kaartgroep Woonzorgcentrum Campus Banneux
EKA lokaal
3de verdieping
Woensdag 10u30 Stoelyoga Woonzorgcentrum Campus Banneux Vergaderlokaal gelijkvloers
Woensdag 13u30 De-MENS-ie Woonzorgcentrum vriendelijke wandeling Campus Banneux (onder voorbehoud weerbericht)
Donderdag 10u00 Handwerkgroep Woonzorgcentrum Campus Banneux Inkomhal
Vrijdag 10u00 Wandelgroep Woonzorgcentrum Campus Banneux (onder voorbehoud weerbericht)
Vrijdag 14u00 Rummikub Woonzorgcentrum Campus Banneux EKA lokaal
3de verdieping
Maandag 10u00 Creagroep Woonzorgcentrum Campus Stadspark Polyvalente zaal
Maandag 13u30 De-MENS-ie Woonzorgcentrum Campus Stadspark vriendelijke wandeling (onder voorbehoud weerbericht)
Maandag 14u30 Kienen Woonzorgcentrum Campus Stadspark Afwisselend leefgroep Oscar of Arthur
Dinsdag 10u30 Geheugenles Woonzorgcentrum Campus Stadspark Polyvalente zaal
Dinsdag 13u30 Geheugenkoor Woonzorgcentrum Campus Stadspark Leefruimte Oscar
Dinsdag 14u30 Geheugenkoor Woonzorgcentrum Campus Stadspark Nog te bepalen
Woensdag 14u00 Handwerkgroep Woonzorgcentrum Campus Stadspark (om de 14 dagen) Leefruimte Oscar
Donderdag 10u30 Geheugenles Woonzorgcentrum Campus Stadspark Polyvalente zaal
Donderdag 10u30 Wandelgroep Woonzorgcentrum Campus Stadspark (onder voorbehoud weerbericht) Polyvalente zaal
Overzicht activiteiten
24 25S e n
Rabarbertaart maken
Leia op bezoek Receptie zomerstop handwerkgroep
Uitstap naar de markt
Voorlezen
Viering jarigen
Wandeling met Leia
Woonzorgcentrum Stadspark
Zomerfestival
Barbeque
Woonzorgcentrum Banneux kinderopvang
Bezoek
Contactkoor 26 27S e n
Harmonica optreden
Petanque
Tour de France & Bistro
Uitstap naar
markt
Voorbereiding pastanamiddag
Woonzorgcentrum Stadspark
de
Voetbadje
65ste huwelijksverjaardag Wouters-Vandervelden 60ste Huwelijksverjaardag Vandersmissen-Robben Zuiderse middag Duofiets 28 29S e n
Miguel Porta, coördinator van de centra voor dagverzorging graaft voor de gelegenheid diep in zijn geheugen. Aan zijn zijde ergotherapeuten Rita Bijnens en Erika Convents. Wanneer waren ze nu ook alweer begonnen met die geheugenlessen? Met aftrek van 1 coronajaar blijkt dat 25 jaar geleden te zijn! Miguel was toen nog student ergotherapie en zweette in het voorjaar van 1996 op zijn eindwerk over de werking van de hersenen en het geheugen. Zijn scriptie vormde de basis voor de geheugenlessen die dat najaar startten.
Ergotherapeut Rita Bijnens weet het nog goed: “Ik werkte al enkele jaren als ergothe rapeut bij het toenmalige rusthuis Zonne straal. Regelmatig deden studenten stage bij ons. In 1996 was Miguel Porta stagiair bij ons. Hij wilde zijn eindwerk graag maken over de werking van de hersenen en specifiek over geheugentraining. Hij vroeg me of ik zijn scriptie wilde begeleiden als promotor. Daar werd de kiem gelegd van de latere geheugen lessen. Miguel is na zijn afstuderen bij ons komen werken. Het was in dat najaar dat we begonnen met de eerste geheugenlessen.”
“Het was de tijd dat rust- en verzorgingste huizen ook ergotherapeuten in dienst moes ten nemen. We waren nog wat zoekend naar een onderscheidende invulling van ons vak in de tehuizen. We wilden vooral een verschil maken, want er was al een goed onderbouwd animatieteam. Ik herinner me nog altijd dat boek met een tekening van hersenen op de kaft. Er groeide in die tijd meer aandacht voor de werking van onze hersenen en het geheu gen. Ook nam het besef toe dat je dementie niet kon tegenhouden, maar het geheugen activeren bleek wel heel zinvol. Want door je brein actief te houden en te trainen, prikkel je het geheugen. Ook hier geldt: rust roest.”
Miguel: “Voor mijn scriptie heb ik me toen verdiept in die materie. Daar is een reeks van tien geheugenlessen uit ontstaan. Die be stonden niet alleen uit oefeningen, we gaven de cursisten ook informatie mee. Zo legden
we bijvoorbeeld uit hoe het geheugen werkt. De bewoners kregen ook huiswerk. Dat ver beterden we dan collectief in de volgende les. Op het einde van de reeks kregen de deelne mers een testje met multiplechoicevragen van ons. Het gaf ons een indruk van wat er was blijven hangen van de geheugenlessen.”
Het hele schooljaar
Rita: “Intussen zijn de geheugenlessen verder geëvolueerd. Op beide campussen bieden we ze nu het hele schooljaar aan. De groepen komen op een vast moment in de week samen. Meestal lopen er 2 reeksen tegelijk met zo’n 10 tot 12 deelnemers. We haken vaak in op de actualiteit. Dan han gen enkele krantenkoppen vooraan op het bord en vragen wat ze nog weten over deze nieuwsberichten. We sluiten de les tradi tiegewijs af met een borrelke, een glaasje Martini of porto en een gezellige babbel.”
Erika: “Op campus Stadspark werk ik met mijn groep ook veel rond de actualiteit. We doen taal- en spellingsoefeningen, verdie pen ons in spreekwoorden, synoniemen en tegenstellingen. En ik heb zelfs al eens wat Franse les gegeven. Regelmatig wagen we ons aan een quiz, een kruiswoordraadsel, een sudoko of woordzoeker. Allemaal leuke instrumenten om met je geheugen bezig te zijn. Ons aanbod groeit gedurende de jaren, want je inspireert elkaar als collega’s. En ook de stagiairs zorgen voor nieuwe in breng.”
HOGEVIJF
“Door je brein actief te houden en te trainen, prikkel je het geheugen.” 30 31 HOGEVIJF – Hasselts GOUD S e n
Miguel: “Je moet een hele grote duim vol in spiratie hebben. Zowel voor jezelf als voor de cliënten wil je blijven variëren in je aanbod en nieuwe vormen en inhoud vinden. Ook zorgt elke nieuwe cliënt voor een eigen insteek. Wij stemmen ons aanbod af op de deelne mers. Intussen groeien we ook mee met de ontwikkelingen op het vlak van digitalisering. We hebben grote schermen ter beschikking waarop we kunnen projecteren. Heel handig als je een quiz doet. Dat scheelt trouwens een hoop papier.”
Rita: “Intussen geeft een bewoner van de assistentiewoningen zelf geheugenlessen aan zijn medebewoners. Hij maakt er echt werk van en stelt zijn powerpointpresen taties helemaal zelf samen. Ook heb ik onlangs voor de eerste keer deelnemers gevraagd om eens een spreekbeurt te geven. Dat vonden ze best wel spannend, maar het verliep heel goed. Natuurlijk vraagt dat wel wat begeleiding en tijd, maar als je ziet hoe de mensen erdoor ‘groeien’ dan is het dat meer dan waard. Een deelneemster afkom stig van Hongarije vertelde haar immigratie verhaal aan de hand van foto’s en filmpjes. Iemand anders gaf ons een indruk van haar goed gevulde sociale leven. Een derde per soon vertelde over zijn tijd als kompel in de steenkoolmijn. Spreken voor een groep cre eert nieuwe vaardigheden, het versterkt de betrokkenheid en geeft de deelnemers het gevoel ergens bij te horen.”
Diploma op zak Erika: “Naast het trainen van het geheugen, bieden de lessen ook een kans om gelijkge stemden te ontmoeten. Erg belangrijk voor senioren die zich nog wel eens eenzaam voelen. Verkeren in goed gezelschap, sociaal contact hebben en een fijne babbel zijn dus zeker zo belangrijk. Na een jaar les volgen, eindigt het voor de deelnemer niet per se. Ze mogen gerust weer instappen in september.”
Miguel: “Op het einde van elk jaar overhan digen we iedere deelnemer een heus diplo ma. Dat is altijd een heel leuk moment. We maken er een echte officiële uitreiking van waarbij de directie een mooi diploma over handigt, beschreven in sierlijk schrift met de nodige handtekeningen erop. De deel nemers zijn er altijd erg trots op. Sommi gen hebben er al vijf aan de muur hangen. Anderen vragen of we hun certificaat willen plastificeren, want dat mag absoluut niet vuil worden!”
Rita: “Dit jaar was dat moment extra bijzon der, vond ik. Want nu was het Miguel die voor de eerste keer de diploma’s overhandigde. Daarmee was voor mij de cirkel rond. Hij begon als stagiair bij mij. Later heeft hij op zijn beurt ook weer stagiairs opgeleid. En nu heeft hij zelf de diploma’s mogen uitreiken aan de deelnemers van de geheugenlessen, waar hij aan de wieg van stond. Een heel mooi moment!”
Voorbeeldoefeningen
1. Voeg een tussenwoord in dat je achter het eerste woord kunt hangen en voor het tweede woord.
Voorbeeld: Peper Munt Thee Pepermunt en muntthee
Kinder ………………………. Bel Dans ………………………… tegel
Collecte …………………… kruit
2. De letters zijn door elkaar geslagen, welk woord zoeken we, de betekenis staat erachter.
KLOOM ………………………………….. Zuil
❍ b. Een voedingsmiddel in kokend water gaar laten worden
❍ c. Vlees of vis zachtjes laten gaar worden in het kooknat.
5. Zoek het woord en duid de middelste letter aan.
EEDBG ENSOP NOPJA
6. Wat hoort niet thuis in de rij? Onderlijn
Komkommer – sla – potlood – stok Duwen – sleuren – stoten – stampen Oor – neus – haar – tong
RINGNIERHEN…………………………. aandenken
AKNOORT ……………………………….... Bureel
3. Zoek zoveel mogelijk woordjes in het woord:
OPENLUCHTMUSEUM
4. Duid aan: wat betekent “pocheren”?
❍ a. Voedingsmiddelen in een beetje water op een hoog vuur tot het kookpunt bren gen en daarna op een laag vuurtje laten gaar worden.
7. Wat is het tegenovergestelde van: Eigentijds: ………………………………………. Buigzaam: ………………………………………….
Bestuurder: ……………………………………….
8. Hoeveel liter bloed heeft een volwassen mens?
❍ a. Ongeveer 2 liter
❍ b. Ongeveer 9 liter
❍ c. Ongeveer 6 liter
HOGEVIJF
32 33 HOGEVIJF – Hasselts GOUD S e n
Oplossingen
Geelen Lutgarde CB Madeleine 17/06/2022
Thijs Emmanuel CS Pauline 18/06/2022
Jacobs Hubertina CB Edward 21/06/2022
Daniels Alice CB Emiel 22/06/2022
Driesen Bertha CS Germaine 26/06/2022
Wils Gilberte CB Virginie 26/06/2022
Velghe Bruno CS Xavier 27/06/2022
Vandereycken Stefanie CB Madeleine 12/07/2022
Slangen Maria CB Virginie 22/07/2022
Hermans Jean CB Emiel 23/07/2022
Ville Emile CS Germaine 1/08/2022
Nutelaers Jenny CS Katrien 1/08/2022
Poels Gabriella CB Virginie 3/08/2022
Janssens Victor CS Xavier 15/08/2022
Hermans Jeanne CB Emiel 16/08/2022
Goor Valère CS Theofiel 17/08/2022
Vereycken Prosper CB Virginie 23/08/2022
Grauls Lea CS Marie-Louise 25/08/2022
Vandeput Rene CB Edward 26/08/2022
Quintana-Garcia Maria CB Emiel 31/08/2022
Houbrechts Georgette CB Hendrik 31/08/2022
Smeers Maurice CB Hendrik 1/09/2022
Lambrechts Josephina CB Hendrik 1/09/2022
Vanwing Mariette CS Marie-Louise 3/09/2022
Bas Marcellina CB Madeleine 12/09/2022
Gavrilina Vera CB Virginie 14/09/2022
Aerts Simonne CB Hendrik 15/09/2022
Afscheid nemen is met zachte vingers wat voorbij is dichtdoen en verpakken in de goede gedachten der herinnering
In Memoriam
9. Vul de voornaam van deze bekende mensen in. a. ………………….….... Mandela (Zuid Afrika) b. …………………..…….. Schreurs (Journalist) c. ………………………….. Bergman (Filmster) 10. Zoek in de prent zoveel mogelijk woorden met een Z : B: ……..…..…..……...........................…..….. ……..…..…..……...........................…..…..
1.fiets/vloer/bus 2.kolom/herinnering/kantoor 3.open/lucht/mus/museum pen/op/en/Luc 4.c 5.gebed/snoep/japon 6.sla/sleuren/haar 7.ouderwets/stram-stijf/passagier 8.c 9.Nelson/Armand/Ingrid 10.Z:zee/zwemmen/zand/zeil zeilschip/zeester/zak/zwembroek zonnebaden/zonnebril/zonnescherm zwemvliezen/zeemeeuw/zandkasteel zonnehoed B:boot/bal/boek/boei/badhanddoek bikini/bruinen/boom/beker/bar/bloot box/bril/benen 34 35 HOGEVIJF – Hasselts GOUD S e n
De centra voor dagverzorging van HOGEVIJF bestaan al bijna 35 jaar. Toch komen de medewerkers nog steeds mensen tegen die geen weet hebben van die dienstverlening. Hasselts GOUD ging op gesprek bij Miguel Porta, coördinator van de centra in Banneux en Stadspark, Kirsten Jannis, seniorenconsulente en Ingeborg Dubois, zorgkundige in campus Stadspark. Vol enthousiasme vertellen ze ons alles over hun dagelijkse werkplek. Warme ontmoetingsplekken waar senioren graag hun dag doorbrengen, en waar mantelzorgers dankbaar op kunnen terugvallen.
HG: Wat is de opdracht van een centrum voor dagverzorging en wat is het profiel van jullie cliënteel?
Miguel: “Onze allereerste prioriteit is ervoor zorgen dat onze cliënten een aangename dag beleven. Zij staan voor ons centraal. Het gaat om hun plezier, beleving en socia le contacten. Daarnaast willen we met ons aanbod het werk van de thuiszorg verlich ten. We ondersteunen de mantelzorgers, die tijd krijgen om hun batterijen weer op te laden. Ze kunnen zich even zonder zorgen ontspannen of dingen regelen waar ze an ders niet aan toekomen. De mantelzorgers zijn trouwens meestal de partners of de kinderen van de cliënt.”
“Ons centrum in Banneux richt zich vooral tot mensen met cognitieve problemen. Dat zijn meestal personen met dementie. In ons centrum in het Stadspark ontvangen we cliënten die eerder tegen fysieke, sociale of psychiatrische moeilijkheden aanlopen. Deze cliënten komen bijvoorbeeld omdat ze nog een partner hebben die graag eens gaat fietsen. Of wat tijd wil nemen voor zijn of haar hobby. Of omdat de kinderen die mantelzorg verlenen overdag werken. Cliënten met een psychiatrische achter grond hebben dan weer veel behoefte aan een gestructureerde dag. Die kunnen wij hen bieden. Ook zijn er cliënten die komen voor een zinvolle dagbesteding. Ze willen iets fijns doen, leeftijdsgenoten ontmoeten en eens babbelen over vroeger. Heel wat redenen om bij ons 1 of meer dagen door te brengen dus.”
HG: Welke activiteiten bieden jullie aan? Ingeborg: “We werken vaak themagericht en sluiten regelmatig aan op de actuali teit. Volgende week grijpen we bijvoorbeeld de Internationale Dag van de Chocolade aan om verschillende soorten pralines te proeven. En we organiseren een quiz rond chocolade. Er zijn een aantal activiteiten die elke dag weer terugkomen, zoals de krant lezen, turnen, de geheugenlessen en gezelschapsspelletjes spelen. Maar we bieden nooit 2 activiteiten van hetzelfde type tegelijk aan. Wekelijks bakken we iets lek kers, zoals cake of koekjes en speculaas in het najaar. Elke dag maken we verse soep. Cliënten die houden van kokkerellen, hel pen dan de groenten fijn te snijden. Aan de feestdagen besteden we ook altijd veel aan dacht. Onze creagroep zorgt voor feestelijke decoratie en als personeel lopen we bijvoor beeld tijdens de kerstperiode in passende themakledij rond. Dat maakt het allemaal nog gezelliger.”
Miguel: “We proberen altijd meer dan 1 activiteit tegelijk aan te bieden. Zo zit er voor iedereen wat interessants bij. Om daar een goed zicht op te krijgen, leggen we elke nieuwe cliënt bij onze intake altijd een uit gebreide vragenlijst voor. Zo krijgen we een goed beeld van waar iemand van houdt, wat hij of zij graag doet, wat hem of haar rustig maakt, … Dat helpt ons om leuke, passen de activiteiten te organiseren. We hebben intussen al meer dan 100 activiteiten en quizzen uitgewerkt. Als we tijdens een quiz maar 2 vragen kunnen behandelen, is dat
“We bezorgen onze cliënten een aangename dag en ondersteunen de thuiszorg”
Team Campus Banneux
Vlnr: Katja - Sandra - Joke - Claudia - Inge
Centra voor dagverzorging
36 37S e n
trouwens helemaal niet erg. Het gaat ons echt om de interactie, het plezier en de goe de babbel. Ons programma is daartoe maar een medium.”
HG: Hoe komen jullie cliënten naar de campus en bieden jullie daarin ondersteuning?
Miguel: “Voor cliënten die zelf geen vervoer hebben, bieden we een pendeldienst aan. Een busje komt hen op vaste dagen en tijd stippen ophalen en brengt hen weer thuis. Die vaste momenten geven de mantelzorger de mogelijkheid om de thuiszorg daarop
af te stemmen. Er zijn ook cliënten die op eigen kracht naar hier komen of worden gebracht door de partner of kinderen.”
HG: Hoe houden jullie de contactpersonen van de cliënten op de hoogte?
Miguel: “Vroeger werkten we met een heen-en-weerboekje. Daarin schreven we dagelijks hoe de dag voor de cliënt was ver lopen, wat hij of zij had gedaan en gegeten.”
Kirsten: “Sinds corona sturen we de con tactpersonen elke vrijdag een e-mail met een weekoverzicht. Daarin blikt elk centrum
terug op de voorbije week. Ook geven we alvast mee wat er volgende week op het menu staat. Daar kunnen de mantelzorgers dan weer hun boodschappen en maaltijden thuis op afstemmen.”
Miguel: “Ook actuele informatie over acti viteiten die volgen nemen we erin op, zoals het praatcafé dementie. We sluiten af met onze contactgegevens en zeggen erbij dat mensen ons altijd mogen bellen met hun vragen of voor meer inlichtingen. Tijdens de coronacrisis was het voor ons ook de snelste manier om te communiceren over besmettingen. Of om te vragen een zelftest uit te voeren, als dat nodig was.”
Team Campus Stadspark
Vlnr: Ingeborg - Kristien - Liesbeth - Els - Saskia
Hoe ervaren familie en mantelzorgers jullie aanbod? Welke reacties krijgen jullie? Miguel: “We houden jaarlijks een tevre denheidsenquête en daarin krijgen we een mooie score. Nieuwe cliënten en hun fami lie komen aanvankelijk nog wel eens met twijfels naar hier. Wat mogen ze verwach ten? Hoe gaat het er bij ons aan toe? Het is altijd mooi om te zien hoe die twijfel al snel omslaat in enthousiasme. Eerst komt de cliënt voor 1 dag, maar al snel vragen ze naar meer dagen. ‘We zijn zo tevreden, ons ma fleurt helemaal op!’, laat de familie bijvoorbeeld weten. En als ik hen telefonisch spreek, hoor ik veel dankbaarheid: ‘Dank je voor jullie goede zorgen voor pa. Zo mooi wat jullie voor mensen doen.’”
• De 2 centra voor dagverzorging be staan sinds 1988. Toen nog onder de naam Plankeweeke, als onderdeel van het rusthuis Zonnestraal.
• Sinds 2017 vallen de centra onder het departement HOGEVIJF.
• De centra staan voor iedereen open, al komen er in de praktijk vooral ouderen naartoe. Er zijn wel enkele opnamevoorwaarden.
• Ze zijn elke werkdag geopend van 8 tot 17 uur.
• Je kunt je inschrijven voor 1 of meerdere dagen per week.
• Mutualiteiten kunnen tussenkomen in de verblijfskost. Vraag dit even na bij je mutualiteit. Voor mensen die zwaar zorgbehoevend zijn is er ook een bijdrage mogelijk voor vervoer.
• Elk dagcentrum heeft 20 plaatsen. Op weekbasis ontvangen de 2 centra 35 tot 40 mensen.
Kirsten & Miguel FEITEN EN CIJFERS
38 39 HOGEVIJF – Hasselts GOUD S e n
Op een snikhete zomerse vrijdag ontmoeten we Simonne (84) en José Panis (82) in de assistentiewoning van José. Ze woont intussen al een paar jaar op Campus Banneux. Ook hun jongste zus Irène (bijna 80) is van de partij. Samen blikken ze terug op hun rijkgevulde levens. Terwijl een ventilator zorgt voor een verkoelend briesje, vult de kamer zich al snel met gelach. Sweet memories.
De drie zussen groeiden op in een kroostrijk gezin, zoals veel kinderen in die tijd. Ten huize Panis liepen er zeven meisjes en twee jongens rond. Vandaag schuiven we bij de jongste drie zussen aan tafel. Van hun an dere broers en zussen moesten ze eerder al afscheid nemen.
“We groeiden op in Diepenbeek maar gin gen naar Hasselt op school. We hebben een mooie kinder- en jeugdtijd beleefd. Onze ouders waren landbouwers waardoor we opgroeiden in een heel vrije en speelse om geving. We teelden aardappelen, bieten en kolen, en hadden een paar koeien, varkens, kippen en konijnen. Als kinderen zaten we vaak in de velden. En we hielpen onze ou ders mee met de oogst. Ik deed dat graag: aardappelen rapen”, vertelt Simonne. “Ieder gezinslid had zo zijn taak. Zo stak onze moe der in de ochtend altijd de stoof aan.”
Halve kerstboom “Ik was drie jaar toen ik met de grote zussen mee naar school ging”, herinnert José zich. “In de winter gingen we nog wel eens over het bevroren ijs van de grachten zwieren, wij noemden dat ‘sleuren’. Dan kwamen we veel te laat thuis van school omdat we onderweg bleven spelen. Als we naar school fietsten, namen onze grote zussen de kleine zusjes achterop. Met de beentjes mooi opzij, zodat we met onze voetjes niet tussen de spaken zouden komen. Het was een tijd dat ieder
een nog met de fiets naar school ging. Er waren zelfs kinderen bij die helemaal vanuit Bilzen en Waltwilder naar Hasselt fietsten!”
“Onze broer fietste altijd mee tot aan onze school aan de Maastrichtersteenweg. Hij had zo’n echte racefiets met een gebogen stuur en daar was hij heel fier op. Trots trap te hij nog wat rondjes voor de schoolpoort en fietste dan terug naar huis. Wanneer het bijna Kerstmis was, zorgde hij voor een kerstboom op school. Die haalde hij ergens uit het bos, hij bond die achter op zijn fiets en bracht die zo naar school, terwijl de boom over de straat sleepte”, lacht Simon ne. “Je kunt je inbeelden dat de helft van de boom weggeschuurd was toen hij die bij de juf afleverde. Maar de zuster zei dan: ‘Och ja, dan draaien we de goede kant gewoon naar voren’. En het was opgelost. Er stond een zandbak in de klas die de zuster het hele jaar versierde in het thema van de seizoenen en feestdagen. Met kerst pronkte de kerst boom van onze broer dus in die bak!”
Model
José blijkt in haar jonge jaren nog model te zijn geweest. “Mijn zus was kapster en deed mee aan wedstrijden. Dan heb je een model nodig om kapsels te tonen. Mijn haar bleek ideaal te zijn. Een beetje showen, welke vrouw doet dat niet graag?”, lacht José. De zussen laten ons enkele foto’s zien waarop José straalt met haar indrukwekkende, ar
Assistentiewoningen
“We groeiden op in een heel vrije en speelse omgeving.” 40 41 HOGEVIJF – Hasselts GOUD S e n
tistieke kapsels. “Ja, dat deed ze graag”, be vestigen Irène en Simonne al lachend. “Ook in de Lorka was ze op maandag nog weleens van de partij voor een show en dan ging ik natuurlijk kijken”, vult Simonne nog aan.
Maar het leven van José ging niet altijd over rozen. Toen ze in 2000 plots een hersenin farct kreeg, volgde een lange revalidatie. “Ik kon niets meer zeggen, was deels verlamd en kon dus ook niet stappen. Ik ben een half jaar naar Pellenberg geweest om te revalideren. Ook ging ik naar zee om revali datieoefeningen te doen. Als je terug moet leren stappen, zijn oefeningen in het water heel effectief. En zo werd ik langzaam maar zeker weer de oude.”
Thuiskomen
In januari 2018 verhuisde José naar een assistentiewoning op Campus Banneux. “Het voelde als thuiskomen. Ik ben er heel blij mee dat ik nu mijn twee zussen weer in de buurt heb. Mijn man overleed onverwachts in 2015. Ik heb dan nog een paar jaar alleen gewoond. Gelukkig bezocht mijn jongste zus me in die tijd regelmatig. Daar ben ik haar heel dankbaar voor, want tegen je zus kun je toch meer vertellen dan tegen een vreemde.”
José woont graag op de campus. “Regelma tig drinken we samen een kop koffie. Tegen het einde van de middag zien we elkaar dan in de gemeenschappelijke ruimte beneden. En altijd is er wel iemand die koekjes mee neemt. We worden hier goed verzorgd. Ik kijk dankbaar terug op mijn leven, ik heb
veel mooie momenten meegemaakt en er van genoten.”
Gouden bruiloft Simonne woont al sinds 2016 in een assis tentiewoning in de Rederijkerstraat. “Toen mijn man in 2010 overleed, heb ik nog zes jaar alleen in ons huis gewoond. Op een ge geven moment werd het me te veel om alles nog goed te kunnen onderhouden. Jammer, want ik was altijd graag bezig in de tuin. Maar ik ben longpatiënt en mijn huisdokter adviseerde me om kleiner te gaan wonen. Mijn man en ik hebben er 52 jaar gelukkig mogen wonen. We hebben zelfs nog onze gouden bruiloft kunnen vieren. Daar ben ik heel dankbaar om.”
“Ik ben graag op Campus Rederijkers. Vo rige zaterdag hebben we nog een tuinfeest gevierd. Ook Albert, onze conciërge, was van de partij. We kennen hem nog van vroeger, want zijn zussen gingen ook bij ons naar school. Verder houd ik wel van wat rust om me heen. Ik ben altijd graag op mezelf ge weest. Niet te veel volk over de vloer. Omdat ik nog redelijk veel zelf kan, hoef ik niet al te vaak zorgverleners te laten komen.”
Samen op reis gaan of grote uitstappen doen zit er niet meer in voor de zussen. Wel gaan ze regelmatig eens op stap om een pannen koekske te eten of lekker te tafelen bij Be vershof. Bij warm weer laten ze zich maar al te graag verleiden tot een ijsje. Met jongste zus Irène als chauffeur valt er voor de drie nog veel te genieten.
PUZZELEN MET
Bakken Barbecue Bewonersraad Contactkoor Dienstencentrum Duofiets
Ergotherapeut Gebruikersraad Geheugenles Handwerk Inschrijvingen Kaarten
Knutselen Maaltijden Markt Medewerker Praatcafé Rummikub
Schoenen Uitstap Valpreventie Wandeling
O OPLOSSING
C M W Ha sselt
S e niore nvoor z e ninge n
D U O F I E T S C H O E N E N
U I T S T A P R U M M I K U B
A G E B R U I K E R S R A A D
V H A N D W E R K B A K K E N
A W K C S P O R T E L E N T I
L A A V I T K N U T S E L E N
P N A T E M E D E W E R K E R R D R B E W O N E R S R A A D
E E T B A E B E C U E I T E N V L E G E H E U G E N L E S M
E II N S C H R IJ V I N G E N A N N M A A L T IJ D E N T K A R T G C O N T A C T K O O R L K
I E E R G O T H E R A P E U T E N D E R P R A A T C A F E M
Woordzoeker
42 43 HOGEVIJF – Hasselts GOUD S e n
“Genieten van een maaltijd, net zoals thuis.”
Vanaf oktober zullen bewoners en cliënten van HOGEVIJF op een heel nieuwe manier genieten van hun dagelijkse maaltijden. Er ging een grondig proces van inspraak en participatie aan vooraf, en zelfs een proefproject. Wat zal er straks veranderen? En hoe zorgt het management voor een soepele overgang naar deze nieuwe aanpak? We vragen het aan Veerle Vanlook, directeur ouderenbeleid, Katrin Jansen, interim-campusmanager en Tom Daniels, coördinator administratie en informatie. Ze waren nauw betrokken bij het aanbestedingsdossier en de uitrol van deze nieuwe maaltijdbeleving.
HG: Waarom kiest HOGEVIJF voor een nieuwe maaltijdenleverancier?
Veerle: “We hebben altijd heel fijn samen gewerkt met het Jessa Ziekenhuis. Zij lever den dagelijks onze maaltijden. We zijn hen heel dankbaar voor hun jarenlange inzet. De overheid verplicht ons echter om op regel matige basis een prijsvraag te doen. Door dat het ziekenhuis een zelfstandig zorgbe drijf werd, moesten we een aanbesteding voor onze maaltijdleveringen uitschrijven.
Twee jaar geleden zijn we met de voorberei dingen van dit aanbestedingsdossier begon nen. Het is een groot dossier, want het gaat over de levering van maaltijden aan onze twee woonzorgcentra, dienstencentra en centra voor dagverzorging. Voor ons was het erg belangrijk dat we een partner vonden die meeging in onze visie en onze bewoners centraal zet. Het is onze wens om bewoners en cliënten kwaliteitsvolle maaltijden aan te bieden in een huiselijke sfeer. Maaltijd leverancier Sodexo is op basis van de beste prijs-kwaliteitverhouding gekozen als nieu we partner.”
HG: Wat houdt die nieuwe maaltijdbeleving in?
Veerle: “We willen bewoners meer keuze vrijheid aanbieden, natuurlijk wel binnen het aanbod dat er die dag is. Ze mogen aange ven wat ze meer of net minder op hun bord willen. Dat kon vroeger niet. We beginnen met kleine porties zodat ze nog eens kun nen bijvragen. De variatie in menu’s zal ook uitbreiden. Pas na 12 weken herneemt de cyclus van menu’s zich weer. We hebben deze nieuwe aanpak al vóór de coronacrisis uitgeprobeerd bij één leefgroep. In plaats van geportioneerde maaltijden werkten we
Maaltijden HOGEVIJF
44 45S e n
met bulkmaaltijden. Bewoners bepaalden zelf de portiegrootte van hun maaltijd. We schepten die ter plekke op. De meeste be woners waren enthousiast over deze nieuwe werkwijze. Ze vonden het er huiselijker en rustiger aan toegaan. Ook waardeerden ze de keuzemogelijkheden die ze kregen. Daarom hebben we deze manier van wer ken opgenomen in de aanbesteding.”
Katrin: “De maaltijden worden straks per leefgroep in de eigen leefruimte opgediend. Met behulp van buffetkarren brengen we het ontbijt en het avondeten naar de afde lingen. ’s Middags krijgen de bewoners een warme maaltijd die we voortaan opdienen vanuit porseleinen schalen. Ook een manier om meer huiselijkheid te creëren. Naast de levering van maaltijden blijft Sodexo ons ook ingrediënten aanleveren om zelf te bakken en te koken. In het dagcentrum maken ze bijvoorbeeld elke dag soep en wordt er re gelmatig iets gebakken of gekookt.”
HG: Wat betekent deze verandering voor het personeel? Wat wordt er van hen ver wacht?
Tom: “Dit is een groot project. Het zal voor iedereen even wennen zijn: van medewer kers en bewoners tot mantelzorgers en cliënten van de centra voor dagzorg en de dienstencentra. Daarom hebben we in het proces iedereen zoveel mogelijk betrokken, bevraagd en geïnformeerd. Zowel bewoners en medewerkers, als mantelzorgers hebben kunnen participeren in het proces en input
geleverd. We gaan nu een charter uitwer ken voor alle medewerkers zodat ze precies weten wat er van hen verwacht wordt tij dens de maaltijdmomenten. Ook werken we een heel praktische handleiding uit om het personeel zo goed mogelijk te helpen bij de uitvoering van deze nieuwe werkmethode.”
“We beseffen dat deze nieuwe werkwijze iets meer van het personeel zal vragen. Daarom hebben we hen zo snel mogelijk be trokken in dit proces. We geven begeleiding en bieden vormingsmomenten aan. Daar leggen we uit hoe ze sociale interactie met de bewoners kunnen bevorderen. En hoe ze in overleg met hen de maaltijd kunnen sa menstellen. Ze zullen meer vragen stellen. Heb je veel of weinig honger? In welk beleg heb je zin? Wil je meer of net minder vlees, aardappelen, groenten? Ik ben ervan over tuigd dat de maaltijdbeleving op het einde van de rit aangenamer zal zijn, zowel voor de bewoners als de medewerkers.”
Katrin: “Ons doel blijft hetzelfde: gezonde, gevarieerde maaltijden aanbieden die lekker zijn. Wel willen we meer inzetten op keuze vrijheid, autonomie en zelfredzaamheid. Het personeel zal de maaltijd als het ware wat meer gaan ‘verkopen’ en het aanbod in de verf zetten. Zo wordt eten een fijne beleving om naar uit te kijken.”
HG: Volgen er nog evaluatiemomenten?
Tom: “We gaan dit project en de verande ringen van nabij opvolgen. Er werkt een
beperkte ploeg van Sodexo in de kelder. Daardoor zullen we vlot kunnen bijsturen waar nodig. We zullen de komende weken en maanden in een continu evaluatieproces zitten, tot de medewerkers de routine te pakken hebben en de bewoners en cliënten de nieuwe maaltijdbeleving ‘gewoon’ zijn.”
Katrin: “Ik merk wel wat zenuwachtigheid bij de medewerkers. Het is best spannend voor hen. Zoals bij elke verandering, roept ook deze vragen op. Daarom investeren we nu veel in opleiding en infomomenten om zoveel mogelijk vragen weg te nemen. Sodexo is daarbij ook aanwezig. We mer ken dat die meetings belangrijk zijn en de teams rust geven. De komende weken volgen er nog informatiemomenten en op
leiding, zodat we er begin oktober helemaal klaar voor zijn.”
HG: Wat verwachten jullie van deze nieuwe aanpak?
Veerle: “Maaltijden zijn een heel belangrijk moment in de dag. Velen kijken daar echt naar uit. Daarom vinden we het belangrijk er een aangenaam en sociaal gebeuren van te maken. Ik verwacht dan ook dat deze ver nieuwing zeker positief zal uitpakken.”
Tom: “Deze vernieuwing is een uitdaging voor het personeel. Ik verwacht dat zodra iedereen weet waar hij aan toe is en heeft kunnen wennen, alles in z’n plooi valt. Niet alleen de bewoners zullen blij zijn met deze aanpak, maar ook de medewerkers.”
Vlnr: Tom - Katrin - Veerle
Maaltijden HOGEVIJF
46 47 HOGEVIJF – Hasselts GOUD S e n