STADSMAGAZINE VAN EN OVER LEUVEN
HALLO IK BEN
MAGDA LEIVES LAK AS NIKSKE!
Het abc van het Leuvens
10
NOV 2017
MINDER FILES, SCHONERE LUCHT
Een schip vol huisvuil NIEUW: FILMANJARO
Het festival van de jeugdfilm WIN EEN ABONNEMENT!
Een jaar gratis zwemmen
‘Ik ben dolgraag kotmadam’
Indian Summer Heerlijk sjotten in het Arenbergpark op de warmste 15 oktober ooit gemeten. Opmaak en druk: artoos group LVN is gedrukt met milieuvriendelijke inkt op papier uit duurzaam beheerde bossen.
2
IN DIT NUMMER
samen 04 Kort 06 Van A tot Z: het Leives dialect 08 De street art van Bisser (26)
in 10 Kort 12 EcoWerf vervoert huisvuil voortaan via de Vaart 14 Sterven in Leuven: de stads begraafplaatsen in cijfers 16 Open Gym: gratis sporten onder het viaduct
uit 18 Kort 21 Vlaamse Zwemweek: win een jaarabonnement 22 Filmanjaro: een berg jeugdfilms!
MAGDA 5 VERTELT 11 DROOMT 19 BELEEFT Elke maand zet LVN een inwoner van Leuven in de kijker. Deze maand is dat Magda Iliaens (68), een rasechte kotmadam uit Heverlee.
Colofon LVN is een uitgave van stad Leuven, Professor Van Overstraetenplein 1, 3000 Leuven, 016 27 20 00. Verantwoordelijke uitgever: Erik Vanderheiden, schepen van communicatie, sport, handel en landbouw Hoofdredacteur: Ann-Catherine Metz Coördinatie en eindredactie: Heyvaert&Jansen, Kristien Quintiens, Catherine Van Dievoet, Sien Vanlommel
Redactie: Hedwig Bogaerts, Heyvaert&Jansen, Ann-Catherine Metz, Kristien Quintiens, Kristel Salaets, Tom Stroobants, Catherine Van Dievoet, Veerle Vandenborre, Sien Vanlommel Fotografie: Layla Aerts, Koen De Langhe, Yoric De Vos (openingsbeeld LVN 09), Joel Hoylaerts, Guy Kokken, Andy Merregaert, Marco Mertens, Rob Stevens, Ben van Duin, Patrick Vertommen, Julian Weber Contact: lvn@leuven.be of 016 27 22 48
Het stadskantoor is open: • maandag: van 9 tot 20 uur • dinsdag: van 9 tot 12.30 uur • woensdag: van 9 tot 16.30 uur • donderdag: van 9 tot 20 uur • vrijdag: van 9 tot 12.30 uur Voor heel wat diensten en producten van de stad moet je vooraf een afspraak maken. Meer info: www.leuven.be/afspraak of 016 27 28 29.
3
CIJFER
samen Telex
Vzw Leuven 2030 wil de komende maanden minstens 1.000 Leuvenaars laten overstappen op groene stroom. Dat past in de ambitie om Leuven tegen 2030 klimaatneutraal te maken.
• Wake Omdat oorlog ook hard is voor vrouwen vindt op zaterdag 11 november de jaarlijkse wake voor de onbekende oorlogsvrouw plaats. Van 9.30 tot 10.30 uur is iedereen welkom op het Martelarenplein.
Een online tool op www.leuven2030.be helpt je eenvoudig van energieleverancier te veranderen. Op basis van je profiel (alleenstaand, samenwonend, aantal kinderen ...) krijg je een overzicht van de goedkoopste groenestroomcontracten en kan je meteen overstappen. Je hoeft je huidige contract bovendien niet zelf op te zeggen - dat doet de nieuwe leverancier voor jou.
• Kijkdagen Zorg Leuven In november kan je een kijkje gaan nemen in enkele assistentiewoningen, lokale dienstencentra en woonzorgcentra: in Ter Putkapelle op 15 en 16 november, in Ter Vlierbeke op 17 en 21 november en in Ruelenspark op 22 en 24 november. Meer info: www. zorgleuven.be.
VRIJE TIJD
• Shop till you drop Op zondag 5 november zijn de meeste winkels na de middag open. Op vrijdag 24 november zijn de meeste winkels open tot 22 uur tijdens Leuven by Night. Meer info: www.leuven.be/ koopzondagen.
Je kan kiezen uit negen leveranciers, die zorgvuldig geselecteerd zijn: ze bieden enkel groene stroom aan en investeren niet (meer) actief in fossiele brandstoffen en kernenergie. Bij voorkeur wordt de stroom lokaal geproduceerd. www.leuven2030.be | info@leuven2030.be | 016 27 25 31
Voor en door senioren Van woensdag 15 tot vrijdag 24 november vindt de Seniorenweek plaats. Er zijn tientallen activiteiten op verschillende locaties in Leuven, allemaal rond het thema ‘ontmoeten’. Je kan gaan ontbijtzwemmen, kennismaken met andere culturen tijdens een workshop of een liveoptreden meepikken bij jou in de buurt. Op 13, 15 en 18 november is er in de lokale dienstencentra een muzieknamiddag met een infomarkt waarop onder meer lokale senioren-, vrijetijds- en mantel zorgverenigingen zich komen voorstellen. Het aanbod is gericht op 55-plussers en bijna helemaal gratis. Het volledige programma vind je online. dienst samenleven | 016 27 26 05 | samenleven@leuven.be | www.leuven.be/seniorenweek
INTERNATIONALE DAG
Geweld tegen vrouwen
11.11.11
Wereldwijd krijgt één op de drie vrouwen in haar leven te maken met lichamelijk of seksueel geweld. Op zaterdag 25 november kan je in bibliotheek Tweebronnen terecht voor informatie of om in vertrouwen je verhaal te delen.
In haar 11.11.11-campagne vraagt de Vlaamse Noord-Zuidbeweging dit jaar om de grondoorzaken van migratie aan te pakken en veilige en legale migratieroutes op te zetten. Steun hen en koop tussen 3 en 12 november chocolade, wenskaarten of stiften bij de vele Leuvense vrijwilligers.
za 25/11 | 10.30 - 16.30 uur | Tweebronnen diversiteit@leuven.be | 016 27 28 80 of 1712
4
HET GOEDE DOEL
allemaalmensen.11.be
GEZOCHT: VRIJWILLIGERS
Warme winternachten voor daklozen Tijdens de koudste wintermaanden organiseren CAW Oost-Brabant en OCMW Leuven winteropvang voor daklozen. In het opvanghuis in de Vesaliusstraat kunnen ze terecht voor een bed, een douche en een warme maaltijd. Vorige winter hebben 60 mensen er in totaal 1.042 keer de nacht doorgebracht.
Magda VERTELT
De organisatoren zijn dringend op zoek naar vrijwilligers voor de nachtopvang. Als vrijwilliger eet je samen met de gasten en houd je hen gezelschap. 's Avonds heb je het gezelschap van een medewerker van het opvanghuis, die het 's ochtends opnieuw van je overneemt. Je bent verzekerd, krijgt je vervoerskosten terugbetaald en kan rekenen op professionele ondersteuning. Wie interesse heeft, kan contact opnemen via vrijwilligers@cawoostbrabant.be of op 0488 24 92 70. www.cawoostbrabant.be/vrijwilligers
‘Mijn kotstudenten brengen leven in huis’ ‘Ik heb mijn hele leven in Heverlee gewoond. Mijn ouders woonden op de Naamsesteenweg. Mijn mama was kotmadam - we hadden vijfentwintig studenten in drie huizen - en mijn papa was turnleraar. Ik ben vijftien jaar naar school gegaan in het Heilig-Hartinstituut en daarna ben ik gaan studeren aan de sociale hogeschool in Brussel, want in Heverlee waren toen enkel jongens toegelaten.’
NIEUWE FOODMARKET
De Smidse start Vroeger lag er de smederij van brouwerij Stella Artois, nu opent er een overdekte markt. De Smidse in de Sluisstraat biedt ambachtelijke voedingsproducten aan, zoals vlees, brood, pasta, koffie en thee. Op zaterdag 18 november van 10 tot 18 uur is iedereen welkom op de feestelijke opening.
De Smidse | Sluisstraat 10 | di - za | 10 - 18 uur www.desmidseleuven.be
‘Ik heb mijn man leren kennen bij de zeescouts. We trouwden in 1972, en in de hete zomer van 1976 begonnen we aan de verbouwing van ons huis in de Groenstraat. We kregen vier kinderen en namen enkele studenten in huis. Ik was kotmadam, maar ik heb ook gewerkt bij een ziekenfonds, een farmaceutisch bedrijf en enkele kledingwinkels.’ ‘Ondertussen ben ik 68. Mijn man is in 2015 overleden. Ik mis hem ontzettend hard. Maar ik woon nog heel graag in ons huis met onze grote, zalige tuin. Mijn kinderen en kleinkinderen - acht ondertussen - komen vaak op bezoek, en ik geniet van het gezelschap van mijn vier kotstudenten. Zij brengen echt leven in huis.’
5
Leives lak as nikske
Den ABC van ’t Leives Leives es e floike van ne cent! Of toch niet? Dan zijn de gratis lessen Leives van den Akademie van ’t Leives, die binnenkort van start gaan, misschien wel iets voor jou. Als voorsmaakje selecteerde LVN de sappigste, gekste en leukste woorden uit ons dialect.
AMEZOOSE - PLEZIER
Vroeger was er veel Amezoose on de Stoose, dankzij de vele frituren, cafés en ander vertier rond het station. Er hingen ook vaak militairen rond die op weg waren naar Kazerne de Hemptinne in Heverlee. Of naar huis.
BROË - STOEP
DELPER - DORPEL
Den Delper in de Parijsstraat is zeker niet het enige café met een naam uit het Leuvens dialect. Café Jeeskesboom in de Diestsestraat is bijvoorbeeld genoemd naar de boom die ooit voor het café stond er hing een christusbeeldje in. En de Carlisse is niet alleen een café in de Arendstraat, maar ook de Leuvense naam voor het Mgr. Ladeuzeplein: ooit lag er een klooster van de orde der clarissen.
GREIMELINK KRUIMELS
IEËRINK - HARING
Een bakharing is dan weer een bukserink.
JÊREDOLLEKE
VELDMUIS, SPITSMUIS
jêt Ge moet de s ei van et pjêd m ! ë de sjieër sno
ETFRÈTTER
KNIEZER, NIJDIG PERSOON Afkomstig van ‘hartenvreten’, wat in Van Dale omschreven staat als ‘zijn hart opvreten, zich dood kniezen’.
FIEËRE PUPPESTRONT
IEMAND DIE ERG FIER IS
6
Jêre betekent aarde, en dolleke is ook in andere streken het dialect voor ‘muis’. Een jêredolleke is dus een muis die graag in de aarde wroet, zoals bijvoorbeeld veldmuizen dat doen.
KRAKEBAAZE
BOSBESSEN
De Leuvenaars hadden vroeger de spotnaam krakebaazeplikker. Die kwam er in 1542, toen de beruchte legeraanvoerder Maarten van Rossum de stad belegerde. Het volk sloeg de aanval af, maar een deel van de inwoners - vooral de rijksten - vluchtten naar hun buitenverblijf. Toen ze terugkeerden, werden ze al spottend verwelkomd met de vraag of ze krakebaaze waren gaan plukken. Het woord komt van ‘krakende bessen’, vanwege het knarsend geluid als je erop bijt.
LAMEIR KLETSKOUS
MOUSPACHT
REINIGINGSDIENST
Het ophalen van vuilnis en modder werd vroeger uitbesteed of verpacht. En aangezien mous in het Leuvens ‘modder’ betekent, is mouspacht dus een logische benaming voor de reinigingsdienst.
TRIT-ANZJÈL - FOREL IN
GELEI OF EEN DOMME VROUW
De uitdrukking komt letterlijk van het Franse truite en gelée. Al wordt het vooral gebruikt in de betekenis van domme vrouw. De link tussen beide betekenissen is onduidelijk.
UMBAKKES MASKER
Ook mumbakkes
NOOGELENBOEËK NAVEL
OECHELE - STRUIKEN PJÊD - PAARD
VÊREKESBIEËST
ONVOLDOENDE GEKRUID, TE FLAUW
RIETEPETIE - PLOTS, VLUG
ZJALEUZIE - JALOEZIE
SJEPOEËT - BANKET
Oftewel: ‘schep uit!’
Goed nieuws voor wie Leives wil leren of het wat bijschaven: den Akademie van ’t Leives organiseert dialectlessen. Die vinden plaats op vijf woensdagavonden van november tot januari in de gotische zaal van het stadhuis. Je kan er gratis naartoe. Lessen in ’t Leives wo 22/11, 06 & 20/12, 10 & 24/01 | 19.30 - 21.30 uur stadhuis | inschrijven via marc.juchtmans@ telenet.be
GÉÉN VARKEN
Terwijl een koeibieëst gewoon een koe is, is een vêrekesbieëst geen varken, maar … een pissebed. Er zijn trouwens nog vele andere insecten met een typisch Leuvense benaming. Zo is een vlieveiger een meikever, en een dol een bromvlieg.
Volgens de voorzitter van den Akademie, Flory Vloebergs, beheers je het Leuvens als je erin slaagt deze zin correct uit te spreken: ‘Ge moet de sjêt van et pjêd mei de sjieër snoë’. Bonuspunten als je weet wat het betekent!
Je zou het niet zeggen, maar waarschijnlijk komt rietepetie van het Frans. Het zou een verbastering zijn van de uitdrukking à bride abattue, wat ‘met de teugels los’ of ‘in galop’ betekent. In ne rietepetie was’t gedon betekent dus zoveel als ‘in een wip was het gedaan’.
Lessen in ’t Leives
WÈPSIG
Een uitspraak die elke Leuvenaar kent, is zjaleuzie en biskandoose, wat staat voor jaloezie en afgunst. Biskandoose komt van het Franse woord bisquer, wat ‘boos zijn’ betekent.
Leivesen Achteneun Op zaterdag 18 november wordt weer de Leivesen Achteneun georganiseerd. Die begint traditioneel met een quiz, waarbij de ploeg van de burgemeester het opneemt tegen de ploeg van de deken. Aansluitend volgt een komedie, ‘Madame Claude van et Vougelstroike’, volledig in het Leives uiteraard. Tickets kosten vijf euro en zijn verkrijgbaar in de Bib Leuven. Leivesen Achteneun za 18/11 | 14 uur 30CC/Schouwburg
Een dialect in verandering Het Leuvens dat pakweg vijftig jaar geleden werd gesproken, hoor je nu niet meer. Toen waren er zelfs binnen het centrum verschillende varianten te horen. Iemand uit de parochie van Sint-Jacob had bijvoorbeeld een andere tongval dan iemand uit de parochie van Sint-Kwinten, waar ze ook wat trager spraken. Zoals elke levende taal is ons dialect in de loop der jaren erg geëvolueerd. De invloed van het Frans is al die tijd overeind gebleven.
7
Bisser: alweer een kunstenaar op straat
‘Street art is hard werken’ Zelfs als zijn naam je niks zegt, ken je vast wel zijn werk: Bisser. De 26-jarige Leuvense street artist tovert kale muren en elektriciteitskasten om tot prachtige murals, in onze stad en steeds vaker ook in het buitenland. Maar vanwaar eigenlijk die merkwaardige artiestennaam?
8
Bisser: ‘Ik had in Leuven wel al wat graffiti gezien en gespoten, maar ik ben pas echt in street art geïnteresseerd geraakt toen ik mijn eerste jaar animatiefilm biste aan KASK in Gent. Vandaar: Bisser.’ ‘Ik hoef niet zo nodig met mijn echte naam naar buiten te komen: mijn werk mag op zichzelf staan. Een beetje mysterie zoals bij Banksy - de Britse street artist wiens identiteit al jaren een goed bewaard geheim is - is natuurlijk leuk. Met illegaliteit heeft dat niets te maken. Ik doe trouwens geen graffiti, ik maak muurschilderingen.’
Is graffiti dan per definitie illegaal en street art niet? ‘Het verschil zit vooral in de vorm. Graffiti draait rond letters en 3D-vormen, en je gebruikt er een spuitbus voor. Bij street art zijn er veel meer technieken en materialen - sjablonen, posters, sculpturen, muurschilderingen …’ Street art: hoe begin je daar eigenlijk aan? ‘Tekenen, tekenen, tekenen. Omdat street art de laatste tijd aan populariteit wint, denken mensen soms dat iedereen zomaar street artist kan worden. Maar je moet een stijl ontwikkelen die uniek is én mensen aanspreekt. Dat is hard werken en veel oefenen.’
Is er in Leuven voldoende plaats om zoveel te oefenen? ‘Dat is nu net een van de mooie dingen aan street art: als beginner op zoek gaan naar een plek om te oefenen. Je vindt altijd wel iets: een verlaten gebouw, een plek waar niemand komt, plaatsen die door de stad worden weggestopt omdat ze niet zo interessant zijn ...’ ‘In Leuven worden zulke plekken wel zeldzamer. De Vaart was vroeger een topplek, met al die leegstaande fabrieken. Maar die worden stuk voor stuk gerenoveerd. Zo zijn er al twee van mijn werken verdwenen. Hoort erbij natuurlijk, maar er zouden
Steeds minder illegale graffiti wel wat muren mogen bijkomen.’ ‘Wat Leuven ook mist, is een artistieke hogeschool. In Gent heb je er wel een, en dat voel je in de stad en in het straatbeeld. Je hebt er veel meer muurschilderingen en veel meer getalenteerde street artists.’ Hoe pak je een muurschildering aan? ‘Soms werk ik iets uit dat typisch bij een stad, buurt of straat hoort. In Aarschot - dat volgens de legende komt van Arendschot - heb ik bijvoorbeeld een dode arend getekend die door enkele mannekes ontdekt wordt.' ‘Het gebeurt ook dat ik speel met de vormelijke elementen van de muur zelf. In de buurt van het Heilig-Hartziekenhuis heb ik bijvoorbeeld een muur beschilderd waar een schoorsteen op stond. Die schoorsteen tekende ik door op de muur en
ik liet er een manneke van rook uit komen. Of neem mijn mural op de elektriciteitscabine achter OPEK: de mannekes zitten precies in een kast gepropt.' (zie foto) Vinden we werk van jou in het buitenland? ‘In Brazilië, New York, Bologna, Cyprus, Ibiza … Ik trek naar die plekken omdat er street-artfestivals plaatsvinden, of omdat ik er word uitgenodigd door een galerie. Ik hoop trouwens steeds vaker naar het buitenland te gaan. Reizen en schilderen, dat is de street art lifestyle, en gewoon het leukste wat er is.’ Heb je nog een droom die je in Leuven wil verwezenlijken? ‘Ik zou supergraag de muur van het provinciehuis aan de kant van de spoorweg beschilderen, die is gigantisch. De kans is klein dat het mag, maar misschien moet ik het toch maar gewoon eens gaan vragen.’
Vijf jaar geleden stippelde de stad een graffitibeleid uit. ‘Dat was nodig’, vertelt Jochem Daelman van de jeugddienst. ‘Graffiti bestaat in twee soorten. Er is een illegale vorm - denk maar aan tags op gebouwen of wildspuiten op treinwagons - en een legale vorm die we street art noemen.’ ‘De stad bestraft en verwijdert al jaren illegale graffiti. De jeugddienst informeert artiesten over de do’s en don’ts en gaat op zoek naar ruimte voor street art in de stad. Bijvoorbeeld met het project ‘Muur zoekt Kunst’, een soort online datingbureau dat lege muren - privaat of openbaar - en artiesten samenbrengt.’ ‘We zouden ook graag een graffitimuur installeren aan Den Bruul, Casablanca of de Centrale Werkplaatsen. Zo’n muur geeft graffiteurs een legaal alternatief voor wildspuiten en helpt mee om de stad te beschermen tegen illegale tags.’ Het beleid van de stad werpt vruchten af. Het aantal meldingen van illegale graffiti is de voorbije jaren sterk gedaald. In 2014 kreeg de Leuvense politie 281 meldingen, in 2015 nog 83 en in 2016 nog maar 55. www.mijnleuven.be/muurzoektkunst
SLACHTOFFER VAN ILLEGALE GRAFFITI? De stad verwijdert gratis graffiti op privédomein (woningen, bedrijven, winkels …). Eigenaars kunnen een aanvraag doen op www.leuven.be/graffitiverwijderen.
9
NATUUR
in
Zwaluw in nesten
CIJFER
Telex
414.000
• Stadsdiensten gesloten De meeste stadsdiensten zijn gesloten op woensdag 1 november (Allerheiligen), donderdag 2 november (Allerzielen) en zaterdag 11 november (Wapenstilstand). Meer info: www.leuven.be/ sluitingsdagen.
Zoveel euro hebben meer dan 200 particulieren en organisaties uit de steden Leuven en Neuss al bijeengebracht voor de nieuwe Vredesbeiaard in Abdij van Park. Het instrument wordt een replica van de abdijbeiaard uit 1730. In 1811 verhuisde die naar de SintPieterskerk, waar hij in 1914 tijdens de Brand van Leuven werd verwoest door Duitse troepen. Een deel van die troepen kwam uit Neuss.
• Toegankelijkheid stadskantoor In de parking onder het stadskantoor zijn twee parkeerplaatsen voor personen met een handicap. Bel aan bij de bareel, parkeer je wagen en neem de lift naar de gelijkvloerse verdieping. Daar wacht een medewerker je op om je naar de balie te brengen. • Nieuw lichtplan Het ontwerp van het nieuwe lichtplan voor de Oude Markt, de Grote Markt en de Kortestraat is klaar. Er komt een afwisseling tussen formele belichting op de Grote Markt, en wat warmer, wit licht op de Oude Markt. Op 13 november worden al enkele lampen uitgetest.
10
Zwaluwen hebben het lastig in Leuven: omdat er zoveel grond verhard is, vinden ze steeds minder modder om hun nest te bouwen. De zoektocht naar modder duurt nu zo lang dat ze vaak maar eenmaal - in plaats van twee- of driemaal - per jaar jongen hebben. Zo neemt hun populatie snel af. Door kunstnesten op te hangen, kunnen we helpen. Of je gevel geschikt is voor zo’n kast, kan je eenvoudig laten nakijken door te bellen of te mailen naar de dienst groenbeheer. Bovendien kan je gratis een kunstnest laten plaatsen. De stad weet alvast dat zwaluwen de beste muggenvangers ter wereld zijn.
dienst groenbeheer | 016 27 23 87 groendienst@leuven.be | www.leuven.be/zwaluw
Over één jaar, op 11 november 2018, zullen de 40 klokken van de vredesbeiaard voor het eerst klinken, precies 100 jaar na de wapenstilstand - een feestelijk moment, waarop iedereen welkom is. Het hele project kost 500.000 euro. Wie wil bijdragen kan Partner in Peace worden voor 250 euro of sympathisant voor 50 euro.
www.vredesbeiaardleuvenneuss.eu
VOOR JONGE EN MINDER JONGE ONDERNEMERS
Op uw plaatsen-klaar-onderneem! Ben je jong en gebeten door ondernemerschap? Op het BAAS-event op 2 december kan je terecht voor inspirerende gesprekken, speeddates met professionals en praktijkgerichte informatie. Jonge en minder jonge starters kunnen op 27 november ook naar Tour LEON. Je gaat langs bij enkele ondernemers die getuigen over hun stap naar ondernemerschap. Daarna kan je een babbel doen met medewerkers van ondernemingsloketten, financiële instellingen en andere experten.
BAAS | za 02/12 | stadhuis | vanaf 13 uur | gratis | www.mijnleuven.be Tour LEON | ma 27/11 vanaf 18 uur | gratis | www.leuven.be/LEON
ARCHIEFDAG
Boeken en bubbels Op zaterdag 4 november houdt het stadsarchief zijn jaarlijkse opendeurdag. Je kan er gratis naartoe.
Magda DROOMT
In de hal van Tweebronnen is er van 10 tot 17 uur een tweedehandsbeurs waar je boeken over de Leuvense geschiedenis kan kopen, en ook voorwerpen die verband houden met de stad. In de leeszaal wordt een stockverkoop van het archief georganiseerd. Wie zich op voorhand inschrijft, kan om 10 of 14 uur ook een exclusieve rondleiding door het archiefdepot meemaken. Een aanrader! Om 11 uur stelt de vriendenkring van het archief twee nieuwe champagnes voor in het stadhuis. De flessen verwijzen naar twee van de zeven Leuvense geslachten: de families Verrusalem en van Calsteren. De champagnes hebben een gelimiteerde oplage en kunnen na de middag voor het eerst geproefd én gekocht worden in het archief.
za 04/11 | van 10 tot 17 uur | stadsarchief en stadhuis inschrijven op archief@leuven.be of 016 30 08 69 www.erfgoedcelleuven.be
‘Leuven mist een forum voor kotmadammen’ ‘Ik ben dolgraag kotmadam. Ik maak het graag huiselijk en gezellig voor mijn studenten. Ze kunnen altijd bij mij terecht en ik kan ook op hun hulp rekenen - een brandalarm ophangen, mijn auto uit de garage manoeuvreren als de straat vol vrachtwagens staat …’
PRIJS!
Leuven is Vlaamse jeugdstad Op 22 oktober werd Leuven - samen met Eeklo - uitgeroepen tot ‘Jeugdstad van Vlaanderen’. We mogen de titel twee jaar dragen dankzij de inspanningen die de stad levert opdat kinderen en jongeren zich er thuis zouden voelen. De Leuvense jeugd beslist zelf waarvoor de geldprijs van 10.000 euro gebruikt zal worden. jeugddienst | jeugddienst@leuven.be | 016 27 27 50 www.leuven.be/jeugdstad
‘Dit jaar kreeg ik wooninspectie. Ik begrijp waarom de stad dat doet - denk maar aan die kotbrand van enkele jaren geleden - maar het was moeilijk voor mij. Ik heb wat aanpassingen moeten doen in de kamers, ik moest nummers op de kamers en brievenbus aanbrengen, aparte bellen hangen … Als mijn man - een handige Harry! - er nog zou zijn, was dat zo gebeurd. Maar nu moest ik steeds stielmannen zien te vinden … Niet simpel.’ ‘Leuven mist nog een forum voor kotmadammen. Kan de stad daar niet voor zorgen? We zijn niet meer zo talrijk en er is heel wat nieuwe regelgeving. Op zo’n forum kunnen we elkaar ontmoeten, steunen, tips uitwisselen … Ik vind dat we dat verdienen, want we houden een mooie Leuvense traditie in ere.’
11
Schepen voor afvalvervoer: waarom je huisvuil voortaan over het water gaat
Gert Peeters en Jos Artois van EcoWerf
‘Kortere files, en de helft minder CO2’ 3.300 vrachtwagenritten: zoveel zijn er ieder jaar nodig om huishoudelijk afval vanuit Leuven naar de verbrandingsinstallatie in Beveren te brengen. Vanaf volgende maand komt daar een eind aan: voortaan gaat driekwart van het afval met de boot. Dat moet leiden tot kortere files en de helft minder CO2-uitstoot. De intercommunale EcoWerf verwerkt het huishoudelijk afval van 27 Oost-Brabantse gemeenten, waaronder Leuven. Een kwart is restafval - de inhoud van de bruine zak, zeg maar. Aangezien er in Vlaams-Brabant geen huisvuilverbrandingsinstallaties zijn, gaat het naar de installatie van Indaver in Beveren, waar de energie die bij de verbranding vrijkomt
12
wordt gerecupereerd. Het transport gebeurt al jaren met vrachtwagens, maar vanaf december gaat bijna driekwart over het water, in een speciaal gebouwd binnenschip. Jos Artois en Gert Peeters van EcoWerf leggen uit waarom dat een goed idee is. Jos Artois: ‘De verbinding naar Antwerpen is erg filegevoelig. Door het afval uit Oost-Brabant over het water te sturen,
maken we ieder jaar 2.400 vrachtwagenritten overbodig. Zo helpen we de files korter te maken, sparen we brandstof uit en verkleinen we de uitstoot van CO2: die ligt 50% lager dan wanneer we hetzelfde afval over de weg zouden sturen. Zelfs als je rekening houdt met de vrachtwagens die het afval van en naar het schip brengen. Dat hebben we uitgerekend en ook uitgebreid getest.’
GEEN GEURHINDER
Het restafval uit de 27 gemeenten komt met ophaalwagens naar EcoWerf aan de Aarschotsesteenweg. Van daaruit gaat het naar de laad- en loskade aan de Vaart, waar het op het afvalschip wordt geladen. Gert Peeters: ‘Het afval wordt vervoerd in speciale containers: die zijn iets hoger dan de standaardmodellen en
DE VAART: LEVENSADER VAN LEUVEN Goederen vervoeren over de Vaart is niks nieuws: het kanaal is er letterlijk voor gemaakt. In de middeleeuwen werd Leuven bevoorraad met ‘Dijlepleiten', platbodems die de stad bereikten via de Dijle en aanlegden op de Vismarkt. In de eeuwen daarna werden er geregeld plannen gesmeed voor een kanaal richting Mechelen en de Schelde, maar pas in 1763, na drie jaar graven en talloze moeilijkheden, konden de goede burgers van Leuven hun Vaart in gebruik nemen. Helaas had de aanleg sloten geld gekost en vielen de opbrengsten tegen - de stad ging er ei zo na aan failliet. Het duurde tot de 19e eeuw, toen de Vaart bevaarbaar was gemaakt voor schepen tot 200 ton, voor ze grote bedrijven als Remy en Marie Thumas aantrok en een motor van de Leuvense welvaart werd.
ze hebben een gladde binnenkant, waardoor er geen afval vastkoekt achter de dwarsbalken. Om geurhinder te vermijden, en om te voorkomen dat er vuil uit wegwaait, worden de containers afgedekt met een speciaal zeil.’ Het schip gaat via de Vaart, de Rupel en de Schelde naar Kallo in het Antwerpse havengebied, waar het gelost wordt. Van daaruit brengen vrachtwagens van Indaver het naar de verbrandingsinstallatie van Beveren, een paar kilometer verderop. Het schip neemt de lege containers daarna mee terug naar Leuven. Het vaart twee of drie keer per week op en neer.
ROZE ZAK
Afval transporteren over het water is duurder dan over de weg: in plaats van één vrachtwagen moet je twee vrachtwagens én een schip laden en lossen. Het verschil wordt bijgepast door Indaver, de afvalintercommunales
en Vlaamse Waterweg, de beheerder van onze waterwegen. De Vlaamse overheid ondersteunt het project met een verlaging van de milieuheffing. Jos Artois: ‘We overwegen op termijn ook andere soorten afval via het water te transporteren, maar het moet natuurlijk wel mogelijk zijn. Neem nu de zachte plastics uit de roze zak: die worden verwerkt in Houthalen, en dat is onbereikbaar via het water. Maar de invoering van de roze zak heeft er wél voor gezorgd dat ons restafval minder volume inneemt en dat maakt het dan weer efficiënter om het met de boot te vervoeren.’
DE HUISVUILOPHALING VAN ECOWERF vroeger
3.300 ritten
nu 900 ritten
12 x 25 ton
300 ton
7.800 ton uit Leuven
30.000 ton restafval per jaar over het water
Leeggoed heen, cement terug
EcoWerf is niet het enige Leuvense bedrijf dat de Vaart gebruikt als transportas. De afvalintercommunale deelt haar laad- en loskade aan de Vaart met bouwmaterialenhandel André Celis. Dat bedrijf werkt op zijn beurt samen met AB InBev. Ieder jaar vervoert André Celis 20.000 pallets met leeggoed van Leuven naar de vestiging van AB InBev in Jupille bij Luik – een aanpak die maar liefst 1.500 vrachtwagenritten uitspaart. Van daaruit vaart het schip nog een halfuurtje verder naar Lixhe, waar het wordt geladen met zakken cement die teruggaan naar André Celis in Leuven.
13
STADSBEGRAAFPLAATSEN IN CIJFERS
Anno 2016 836
overleden Leuvenaars
CREMEREN
BEGRAVEN
60%
40%
27% asverstrooiingen
in een grondgraf
38%
14% bijzettingen
in een grafkelder
2%
in een grondgraf
RIP
10% in een columbarium 9% in een urnenkelder
68
15
48
44
Leuvenaars legden hun laatste wilsbeschikking vast
overledenen kregen een eenzame uitvaart zonder familie of vrienden
levenloos geboren kindjes kregen een plekje in de sterretjestuin
9
stedelijke begraafplaatsen
14
overledenen schonken hun lichaam aan de wetenschap
52.366 graven
24,5 hectare
Eenwereld wereldvanvanverhalen verhalen Een
WEDSTRIJD
Eeuwenlang werden Leuvenaars in en rond Eeuwenlang werden Leuvenaars in en rond kerken begraven. Vanwege de geurhinder werd kerken begraven. Vanwege de geurhinder werd in 1785 buiten de stadsmuren de Stadsbegraafin 1785 buiten de stadsmuren de Stadsbegraafplaats aangelegd. Momenteel is een het van een de van de plaats aangelegd. Momenteel is het negen begraafplaatsen die worden beheerd negen begraafplaatsen die worden beheerd doordoor de stad. Daarnaast in Leuven de stad. Daarnaast zijn zijn er iner Leuven nog nog de kerkhoven van Abdij van Park, Keizersberg, de kerkhoven van Abdij van Park, Keizersberg, zusters annuntiaten enmilitaire de militaire begraafde de zusters annuntiaten en de begraafplaats in Heverlee. plaats in Heverlee. hectare is Stadsbegraafplaats de Stadsbegraafplaats een van MetMet 8,5 8,5 hectare is de een van de grootste historische begraafplaatsen de grootste historische begraafplaatsen in in België. Er rusten burgemeesters, socialistische België. Er rusten burgemeesters, socialistische voormannen, kolonels uit het Russische keizervoormannen, kolonels uit het Russische keizerlijkelijke leger, gerenommeerde professoren, oorlogsleger, gerenommeerde professoren, oorlogsslachtoffers en duizenden andere Leuvenaars. slachtoffers en duizenden andere Leuvenaars. EenEen blikvanger is het monument voorvoor de slachtblikvanger is het monument de slachtoffers vanvan de Eerste Wereldoorlog. De crypte offers de Eerste Wereldoorlog. De crypte onder de gedenksteen is vrij het het onder de gedenksteen is toegankelijk: vrij toegankelijk: vergt wat bukwerk, maar beneden zijn hondervergt wat bukwerk, maar beneden zijn honderdenden gesneuvelden bijgezet - een indrukwekkend gesneuvelden bijgezet - een indrukwekkend gezicht. In de sterretjestuin liggen levenloos gezicht. In de sterretjestuin liggen levenloos geboren kindjes begraven en kijk uitjeop geboren kindjes begraven en je kijk uiteen op een zee van witte sterretjes. De anatomieperken wat zee van witte sterretjes. De anatomieperken wat verderop zijn uniek in Vlaanderen. Elk jaar verderop zijn uniek in Vlaanderen. Elk jaar worden er zowat veertig mensen begraven die worden er zowat veertig mensen begraven die hun lichaam aan de wetenschap hebben hun lichaam aan de wetenschap hebben geschonken. En wat dacht je van de dakwerker geschonken. En wat dacht je van de dakwerker die zijn eigen graf in elkaar knutselde met die zijn eigen graf in elkaar knutselde met dakmateriaal? dakmateriaal? De Stadsbegraafplaats is een wereld van De Je Stadsbegraafplaats is een wereld van verhalen. kan altijd een afspraak maken voor verhalen.info Je en kanvoor altijd een afspraak praktische antwoorden op maken vragen voor infoeen en graf?’, voor antwoorden opmet vragen als: praktische ‘Hoeveel kost ‘Kan ik samen als: ‘Hoeveel kost een graf?’, ik samen iemand begraven worden?’, ‘Hoe‘Kan verloopt een met iemanden begraven ‘Hoe verloopt crematie?’, ‘Hoe kanworden?’, ik mijn lichaam schenkeneen crematie?’, en ‘Hoe kan ik mijn lichaam aan de wetenschap of me opgeven voorschenken aan de wetenschap of me opgeven voor orgaandonatie?’ Ook een rondleiding is mogelijk. orgaandonatie?’ Ook een rondleiding is mogelijk.
dienst begraafplaatsen begraafplaatsen@leuven.be dienst begraafplaatsen 016begraafplaatsen@leuven.be 22 21 15
Erfgoed gespot! Tot en met december daagt LVN je uit met een maandelijkse wedstrijd over het Leuvens onroerend erfgoed. Wie het antwoord op de wedstrijdvraag kent, maakt telkens kans op een doos lekkere Leuvense pralines. De opgave van dit nummer: Wat was in de jaren 60 de functie van dit gebouw in Wijgmaal? Stuur je antwoord voor 15 november naar lvn@leuven.be.
OPLOSSING VORIGE WEDSTRIJDVRAAG Gitte Stenuit uit Kessel-Lo wist dat de foto genomen werd in de Matadiwijk en wint de wedstrijd van vorige maand. De Matadiwijk werd tussen 1922 en 1925 gebouwd om het grote woningtekort na de Eerste Wereldoorlog te helpen oplossen. In het ontwerp van de broers Georges en Eugène Jotthier was er veel aandacht voor open en groene ruimtes rond de woningen.
ERFGOED, DAT ZIE JE VAN HIER! Heb je de ‘Erfgoed, dat zie je van hier’-stickers op de grond al opgemerkt? Ze maken deel uit van een campagne van de stad om de Leuvense erfgoedwijken in de kijker te zetten. Ga op de bollen staan en ontdek enkele Leuvense pareltjes.
016 22 21 15
15
Open Gym: 24 uur per dag, helemaal gratis
Sporten onder het viaduct Een openbaar sportpark, toegankelijk voor iedereen én gemaakt van duurzaam materiaal: dat is Open Gym. Oprichters Axel Servaes en Gil Op de Beeck willen zo bijdragen tot een sportiever Leuven. ‘Je eigen lichaam en een beetje motivatie: meer heb je niet nodig om aan de slag te gaan.’
Open Gym ging van start in 2015. Axel en Gil bouwden tijdens hun zomervakantie enkele kleine fitnesstoestellen bij boksclub Partizan in een silo aan de Vaartkom. In 2016 werd de silo afgebroken en verhuisden ze naar het terrein onder het viaduct van de E314 in Wilsele. ‘Het is er altijd droog en rustig’, vertelt Axel. ‘Ideaal voor een goede work-out, gratis én voor iedereen.’
16
GEVONDEN HOUT EN KASSEIEN De toestellen zijn bijna helemaal gebouwd met gerecycleerd materiaal. ‘Er worden tegenwoordig zoveel spullen weggegooid, terwijl ze vaak nog bruikbaar zijn’, zegt Gil. ‘We wilden het duurzaam aanpakken. Axel studeert bouwkunde en weet dus hoe je met herbruikbare materialen een degelijke constructie kan maken. We werken vooral met
hout en metaal. Dat vinden we online of gewoon bij mensen voor de deur. De halters hebben we van kasseien gemaakt.’ ‘Op de toestellen kan je klimmen of aan calisthenics doen’, zegt Axel. ‘Calisthenics betekent dat je traint met je eigen lichaamsgewicht als weerstand: hangen, optrekken, pompen en squatten.’
ALTIJD OPEN ‘Ons sportpark is altijd open, ook als het donker is, want we hebben verlichting die we opladen met de zonnepanelen op mijn camionette. Sommige materialen, zoals de rekkers en springtouwen, liggen in een kast met cijferslot.
Als je enkele keren komt sporten - als we je gezicht kennen - geven we je de code. Maar ook zonder dat materiaal kan je al flink wat trainen aan de toestellen.’
TOEKOMSTPLANNEN Open Gym ontving onlangs een subsidie van 34.500 euro (zie kaderstuk) en heeft toekomstplannen. ‘We willen een constructie bouwen die we kunnen uitlenen aan scholen, sportclubs en dergelijke, en die we in Leuvense parken kunnen zetten. Verder gaan we ons toestellenpark uitbreiden, en we zijn ook van plan evenementen te organiseren en meer lessen aan te bieden via een online-agenda.’
TOT UW DIENST!
Gids in museum M Wie een rondleiding boekt in museum M krijgt misschien wel Bram Ollieuz (38) als gids. Samen met zijn 24 collega's geeft hij tekst en uitleg aan museumbezoekers. Axel Servaes en Gil Op de Beeck
‘Maar aan het uitgangspunt van Open Gym verandert er niks’, volgens Axel. ‘Het is niet onze bedoeling dat je hier komt om een prachtig gespierd lichaam te krijgen. We willen
mensen samenbrengen om te sporten voor hun plezier en mentale gezondheid.’
www.facebook.com/ OpenGymLeuven
Leuven, vitale stad! In januari ging de stad op zoek naar initiatieven die meer mensen aan het sporten krijgen. Twaalf projecten werden ingediend, zeven daarvan kregen een subsidie van 34.500 tot 43.000 euro en mogen gebruikmaken van de openbare ruimte voor een testfase van drie tot twaalf maanden: Moving Neighbours, Traject Yourself, IPitup, Beweeg Leuven, THE BOX, BAR-CODE en Open Gym.
‘Tijdens de grote expo Utopia vorig jaar heb ik een zestigtal rondleidingen gegeven. Dat was uitzonderlijk, normaal gids ik twee à drie keer per maand. Ik ben leerkracht beeld en grafisch vormgever. Gidsen doe ik freelance in bijberoep, dus ik kan zelf plannen hoe vaak.’ ‘Ook al doe je vaak dezelfde tentoonstelling, het wordt nooit saai. Elke groep is anders. Je zoekt telkens uit wat werkt en wat niet: is er ruimte voor interactie, hoe reageren de mensen …? Je probeert de informatie over te brengen op maat van de groep. Het is heerlijk om mensen mee te nemen in een verhaal. Daar haal ik veel energie uit.’ ‘Er komt wel wat studeerwerk bij kijken, maar ik vind het geweldig dat ik zoveel bijleer. Ik leg de lat hoog voor mezelf, want samen met de mensen aan de balie zijn wij het gezicht van het museum. We hebben best wel een grote verantwoordelijkheid.’
www.mleuven.be
Benieuwd wat die projecten inhouden? Op www.leuven.be/vitalestad kom je er alles over te weten.
17
KARATE
uit • Kanaries Zaterdag 4 en zondag 5 november vindt in de Brabanthal de 44e internationale kleurkanarieshow plaats. Je kan er vogels kopen, maar je mag je ook gewoon vergapen aan de bonte kleurenpracht. Meer info: www.vvnk.net.
• Wijnbeurs Wijnliefhebbers kunnen van vrijdag 17 tot zondag 19 november terecht in de Brabanthal voor Winefair, de grootste wijnbeurs van Vlaams-Brabant. Op vrijdag is er een nocturne tot 23.30 uur. Meer info: www.winefair. be/leuven.
• De Sint Op zaterdag 18 november moet het jonge volkje beslist afzakken naar het stadshart, want dan maakt de Sint zijn blijde intrede, met een vrolijke stoet die om 13 uur vertrekt aan het station. Van 14 tot 17 uur zit de Sint op zijn troon in bibliotheek Tweebronnen. Meer info: www.leuven.be/ sint.
Met handen en voeten Op zondag 5 november kan je in Sportoase gaan kijken naar topkarate. Zo’n 650 deelnemers uit 15 landen strijden er voor de winst op de International Belgian Open Kumite. Ondanks het internationale karakter van het tornooi nemen er maar liefst 300 Belgen aan deel. 14 van hen zijn lid van medeorganisator Karateclub Samoerai Leuven. Er zijn verschillende categorieën, van jong tot oud en van licht tot zwaar. Bij de volwassenen gaat het hard tegen hard, maar ook bij de jongsten is spektakel verzekerd. Supporters jonger dan tien mogen gratis binnen. zo 05/11 | vanaf 9 uur | Sportoase | tickets ter plaatse verkrijgbaar www.belgianopenkarate.be
ELSEWHERE
Rockconcert in de kerk Elsewhere is een reeks concerten op buitengewone locaties in de stad, met artiesten uit het grensgebied van muziek en geluidskunst. In de Predikherenkerk kan je gaan luisteren naar Douglas Firs, de Gentse band rond zanger-gitarist Gertjan Van Hellemont. Je kent Douglas Firs misschien van hun ontroerende melodieën en rauwe roots rock, maar op hun derde album ‘Hinges of Luck’, dat Van Hellemont schreef in New York, klinken ze heel anders. Het nieuwe geluid is een pak gedrevener en meer uptempo, zoals je hoort in de single ‘Shine em up Sadie’. Vóór het concert kan je aansluiten bij een rondleiding in de kerk. di 21/11 | 30CC/Predikherenkerk | 19.30 uur (rondleiding) en 21.20 uur (concert) info & tickets: www.30CC.be
DANS
Lichamelijke opvoering
Liaison Publiek
De Oostenrijkse choreografe Florentina Holzinger staat bekend voor haar erg fysieke, vaak brutale producties. Haar nieuwste voorstelling Apollon Musagète is losjes gebaseerd op het neoklassieke ballet van Balanchine. Ze verkent met veel humor de grens tussen kunst en entertainment, en stelt vragen bij de mythe van de perfecte vrouw.
Cie Tartaren en De FactorY nodigen je uit op de zesde editie van hun Liaison Publiek, een festival met werk van en voor Leuvenaars.
Apollon Musagète | wo 29/11 | 20.30 uur STUK | info & tickets: www.stuk.be
18
THEATER & EXPO
di 28/11 - zo 03/12 | OPEK www.uitinleuven.be/liaisonpubliek
LEUVEN LEEST
Dimitri Verhulst gaat muzikaal In november korten de dagen. Hét moment om je in de sofa te nestelen, bijvoorbeeld met een boek dat een Leuven Leest-ambassadeur heeft getipt op leuvenleest.be. Lezers die wél het huis uit willen, hebben de keuze uit heel wat events. Dimitri Verhulst laat zich omringen door een negenkoppige band in de muzikaal-literaire trip ‘Godverdomse Dagen op een Godverdomse Bol’. Tom Lanoye brengt in ‘Solo Ten Oorlog’ acht koningsdrama’s van Shakespeare. Charlotte Van den Broeck nodigt op ‘Stille Nacht’ haar collega-dichters Peter Verhelst, Eli Elise Hoopman, Vincent Van Meenen en Idwer de la Parra uit. Singer-songwriter Julie Byrne maakt het plaatje compleet met tijdloze liedjes. De Sprekende Ezels biedt een vrij podium aan jonge schrijvers, dichters, muzikanten, filosofen en comedians. En Reinhilde Decleir vertelt over haar liefde voor boeken in ‘De Boekenkamer’. do 09 - do 16/11 | verschillende locaties info & tickets: www.30CC.be
Magda BELEEFT
‘Ik verslind de boeken van Jo Claes’ ‘Ik lees heel graag. Mijn favoriete auteur is een Leuvenaar: Jo Claes. Zijn verhalen zijn niet alleen ontzettend spannend, ze spelen zich ook af in Leuven. Je leert dus altijd wel iets bij over de stad.’ ‘Ik wandel ook vaak. Naar Abdij van Park of het Kasteel van Arenberg. Het is daar zo mooi en rustig - ideaal om je hoofd leeg te maken. Maar ik hou ook van een goeie babbel, met vriendinnen op restaurant bijvoorbeeld. We vinden het leuk om steeds een nieuw adresje uit te testen. Onlangs zijn we naar De Abdijmolen in Heverlee geweest. Lekker, vriendelijke bediening en een prachtige omgeving!’ ‘Ik geniet ook van een terrasje in de stad, van de films in Cinema ZED, van theater en van winkelen. Bij de Style Shop in de Brusselsestraat hebben ze hele mooie kleren. In Karma op de Naamsesteenweg is het zalig snuisteren tussen de juwelen, de kleren, de decoratie ... Ik kan er bijna onmogelijk met lege handen buiten wandelen.’
MUSEUM
Rondleiding op zondag Elke eerste zondag van de maand kan je in je eentje of met een klein gezelschap aansluiten bij een gidsbeurt door museum M (anderhalf uur). Ontdek de vaste collectie en de tijdelijke opstellingen. De toegang is gratis, voor de rondleiding betaal je 5 euro.
reserveren verplicht op 016 27 29 29 of www.mleuven.be/nl/kijken-een-kunst
19
Playground brengt beeldende kunst en podiumkunst
Theeceremonie met Julian Weber
Thee, detectives en de poĂŤzie van het ademhalen Van donderdag 16 tot zondag 19 november kan je in M-Museum Leuven en STUK terecht voor het jaarlijkse Playgroundfestival. Verwacht een bont programma met het beste van twee werelden: beeldende kunst en podiumkunst.
MISSING LINK
Niet te missen in M: de traditionele Japanse theeceremonie van choreograaf Julian Weber. Je neemt plaats in een decor van bonsaiboompjes voor een voorstelling die dans combineert met beeldende kunst en eeuwenoude Japanse bewegingen. Voorwerpen, verhalen of kleuren vullen een museum. Toch ontbreekt er soms iets. Kunstenares Dominique Guilliot gaat samen met jou op zoek naar die leemtes in de collectie van Museum M.
20
Ze prikkelt je verbeelding en wie weet zijn jouw liedjes, grappen of objecten wel de missing link.
BLIJVEN ADEMEN In STUK is de latenightshow van acteur Benjamin Seror zeer de moeite. Hij neemt je mee naar het Los Angeles van de jaren 30. Met aangepaste muziek vertelt hij moordmysteries waarin de vermaarde filosoof Wittgenstein wordt opgevoerd als detective.
De Belgische kunstenaar Fabrice Samyn heeft in STUK een parcours uitgetekend met zeven breath pieces: kleine oefeningen waarin je zelf de betekenis en poĂŤzie van ademhalen verkent. In een werk van de Duitse Helena Dietrich trek je kledingstukken aan die je een andere identiteit geven. Maken de kleren de man (of de vrouw)? Dat en nog veel meer kan je ontdekken op Playground.
do 16 - zo 19/11 | M-Museum Leuven en STUK info & tickets: www.playgroundfestival.be
De Vlaamse Zwembaddagen
‘Kom af, het wordt plezant!’ Naar jaarlijkse traditie vinden binnenkort de Vlaamse Zwembaddagen plaats in de sportcentra van Kessel-Lo en Wilsele. Niet alleen worden er dan tal van activiteiten georganiseerd; je kan er ook gratis gaan zwemmen. Volgend najaar krijgt Wilsele een spiksplinternieuw zwembad. ‘We hopen dan ook dat deze laatste Zwembaddagen in het ‘oude’ bad een groot succes worden’, vertelt zwembadbeheerder Patrick Iliaens. Dit jaar hebben beide zwembaden weer heel wat in petto. ‘Voor de kinderen is er een groot springkasteel op het water. Tijdens het seniorenzwemmen is er gratis taart en koffie.
Zondag sluiten we af met een ontbijt: gratis koffiekoeken, fruitsap en koffie voor iedereen. In Wilsele gooien we er nog een extraatje bovenop: op woensdag trakteren we iedereen op bitterballen. Kom af, het wordt plezant!’
Woensdag trakteren we op bitterballen
De stad heeft al geruime tijd de goede gewoonte om de zwembadbezoekers één keer per jaar extra te verwennen. ‘Ik ben er al bij sinds het ontstaan van de Vlaamse Zwembaddagen, destijds nog de Vlaamse Zwemweek’, zegt Patrick. ‘Het is een geweldig event. Veel bezoekers zijn enthousiast, en we krijgen ook geregeld een complimentje over de organisatie. Het is fijn om geapprecieerd te worden.’
ma 20 - zo 26/11 | zwembad Kessel-Lo en zwembad Wilsele gratis toegang tijdens de activiteiten | www.leuven.be/zwembaddagen
WED STRIJD
ZWEMMEN
WIN!
EEN JAARABONNEMENT Naar aanleiding van de Vlaamse Zwembaddagen geeft Tofsport Leuven drie Leuvenaars de kans om een jaar lang gratis te gaan zwemmen in het sportcentrum van Kessel-Lo of Wilsele. Mail voor 15 november je gegevens en de naam van de mascotte van de Vlaamse Zwembaddagen naar lvn@leuven.be en wie weet komt een van de abonnementen ter waarde van 130 euro jouw kant uit!
21
Volwassenen toegelaten!
Een berg jeugdfilms: Filmanjaro Filmanjaro: zo heet het gloednieuwe jeugdfilmfestival in Cinema ZED. Kleuters, kinderen, jongeren en hun (groot)ouders kunnen er de hele herfstvakantie genieten van verrassende nieuwe titels en onvergetelijke klassiekers.
'Gruwelijke Rijmen' van Roald Dahl
Filmanjaro brengt cinema van ongekend niveau: er is virtual reality, een kunstenaar die met zand op het grote scherm tovert en aan de Roald Dahl-film ‘Matilda’ zit voor één keer een geurtje! Daarnaast zijn er ook enkele cinéconcerten: zo krijg je bij de ‘Classic Disney Cartoons’ live piano begeleiding.
Twee beroemde jeugdschrijvers worden in de schijnwerpers gezet. Van Roald Dahl kan je behalve naar ‘Matilda’ ook naar de première van ‘Gruwelijke Rijmen’ en juweeltjes als ‘Daantje de Wereldkampioen’ en ‘The Witches’. En van Astrid Lindgren is ‘Emil & Ida van de Hazelhoeve’ voor het eerst op het grote scherm
te zien, en ook ‘Pippi Langkous’ en ‘Lotta uit de Kabaalstraat’ zijn van de partij. Duik mee in de tijdloze wereld van Dahl en Lindgren, of ga naar een van de meer dan dertig andere voorstellingen.
tot zo 05/11 | Cinema ZED | tickets & info: www.filmanjaro.be
Kunstendag voor Kinderen
Kliederen in OPEK Het is een mooie traditie: elk jaar opnieuw vindt op de derde zondag van november de Kunstendag voor Kinderen plaats. Ook Leuven is van de partij met theater, film, muziek, dans en nog veel meer, allemaal op maat van de jongsten.
'Nesten' in OPEK
Vooral OPEK is op zondag 19 november de place to be. Je kan er met de hele familie terecht voor workshops. De dag begint met zang, de allerkleinsten kliederen met verf, de groteren maken een robot. En uiteraard
is er ook theater. Een klein pareltje is ‘Nesten’ (4+): een woordeloze voorstelling over je thuis voelen, geborgenheid en vriendschap.
staat op stelten, want kinderen zijn er baas. Ze kunnen er luisteren naar spannende verhalen of zich uitleven met action painting tussen de kunstwerken.
Ook museum M neemt deel. Het hele museum
zo 19/11 | verschillende locaties in Leuven | info & tickets: www.uitinleuven.be/ kunstendagvoorkinderen
22
Holebifilmfestival
Cannes, Berlijn, Leuven De 17e editie van het Holebifilmfestival pakt uit met enkele sterke films en een brede waaier aan andere activiteiten. Top of the bill in Leuven zijn ‘120 Bpm’ en ‘God’s own Country’, twee films die al internationaal in de prijzen zijn gevallen. ‘120 Bpm’ (Battements par minute) van Robin Campillo speelt zich af in het Parijs van begin jaren 90. De aidsepidemie woedt er al meer dan tien jaar, en heeft vele levens geëist. Drukkingsgroepen proberen de Franse overheid en de farmaceutische sector wakker te schudden. De film ontving op het Filmfestival van Cannes de juryprijs en de prijs van de internationale filmpers. Ook ‘God’s Own Country’ (Francis Lee), het verhaal van Johnny die op de boerderij van zijn vader
een verhouding krijgt met de Roemeense boerenknecht Gheorghe, mocht in 2017 heel wat prijzen in de wacht slepen, onder andere op het Internationaal Filmfestival in Berlijn.
WEDSTRIJD, THEATER EN DANS Het negentien dagen durende feest trapt af met de kortfilmwedstrijd Holebikort. Een vakjury onder leiding van regisseur Lieven Debrauwer selecteerde
uit meer dan 160 inzendingen uit 38 landen de sterkste kortfilms. Het publiek beslist op vrijdagavond 10 november wie de wedstrijd wint. Naast film pakt het festival uit met vier spraakmakende theaterproducties en één indrukwekkende dansvoorstelling waarin vijf dansers en vijf danseressen ‘mannelijk’ en ‘vrouwelijk’ helemaal door elkaar gooien.
vr 10/11 - zo 03/12 | verschillende locaties www.holebifilmfestival.be
UITPASVOORDELEN BEZOEK MUSEUM M MET JE UITPAS Museum M gonst deze maand van de bedrijvigheid met maar liefst drie grote evenementen: Rode Hond (herfstvakantie), het Playgroundfestival (16 tot 19 november) en Museumnacht (22 november), wanneer het museum tot middernacht open blijft. Daarnaast heb je in november de laatste kans om de felgesmaakte expo van Cécile B. Evans te zien en meteen de nieuwe expo ‘Over de Grens’ mee te pikken. Wie zijn UiTPAS meebrengt naar M, spaart niet alleen een punt, maar kan profiteren van het UiTaanbod van november: in ruil voor 15 UiTPAS-punten ga je met z’n tweeën naar het museum voor de prijs van één. Opgelet: in het vorige nummer sloop een foutje. Een UiTPAS voor kinderen kost 2 euro.
LVN presenteert iedere maand een selectie uit het vrijetijdsaanbod in de stad. Wil je niets missen? Neem dan geregeld een kijkje op www.uitinleuven.be. Organiseer je zelf een activiteit? Voer ze gratis in op www.uitdatabank.be. ‘120 Bpm’ van Robin Campillo
23
Wil je ook een plaatsje op deze pagina? Tag je Instagramfoto’s met ‘@leuven’
Fonske @_______.j.v._______
Opening academiejaar @kuleuven
150 kaarsjes voor de schouwburg @jjemaes
De Grote Markt @khaled_al_sabbah
Bissers nieuwste werk aan de Tervuursevest @leuven_exploration
24
Het stadspark @aaron.hendriks