lvn Stadsmagazine van en over Leuven
JULAUG 2022
06
14
20
NAAR EEN KLIMAATBESTENDIGE STAD
NETJES IN DE VUILNISBAK
HET GROOT VERLOF
Op stap met de zwerfvuilophalers
Een zomer lang sfeer en muziek
Gewapend tegen extreme zomers
‘Hier in Wijgmaal waan ik me soms in Frankrijk’ NOÉMIE
2
In dit nummer samen lvn 04 06 08
Kort Hoe pakken we overstromingen samen aan? Puffen in de stad: 's nachts tot 7 graden warmer
in lvn 10 12 14 16
Kort Opnieuw op café in M Leuven Op stap met de zwerfvuilophalers Rapportentijd: hoe scoort het stadskantoor?
uit lvn 18 20 24 26
Torpedo Tormena
Kort Het Groot Verlof is terug! De zomerplannen van de Leuvenaars Zeven sportieve topevents
Noémie
Op zondag 5 juni vond een wedstrijd van de wereldbeker ‘eliminator’ plaats op het Ladeuze- en Hooverplein. Tijdens die spectaculaire discipline leggen mountainbikers een parcours af vol stevige jumps en scherpe bochten. Extra hindernis tijdens deze race: de regen – die viel met bakken uit de lucht! De Italiaanse wereldkampioene Gaia Tormena won de vrouwenrace.
Elke maand zet LVN een inwoner van Leuven in de kijker. Deze maand is dat Noémie Schellens. Ze woont in Wijgmaal, met haar man Kobe en drie kinderen: Mila, Vladimir en Julian. Noémie is zangeres en actrice. Wil je zelf ook eens op de cover van LVN staan of ken je een Leuvenaar met een interessant verhaal? Laat het ons weten via lvn@leuven.be.
3
samen lvn
Telex Einde proefproject elektrische deelfietsen Vanaf juli vind je geen e-bikes van Urbee meer aan de Leuvense mobipunten. De stad testte het deelsysteem bijna twee jaar uit, maar zet de samenwerking nu stop – onder andere vanwege het einde van de Europese subsidiëring en technische problemen met de fietsen. Je kan wel nog een elektrische bakfiets of een gewone fiets lenen. Op www.leuven.be/ mobipunten vind je er meer info over. Via www.leuven.be/bevragingcargoroo kan je tot 15 juli deelnemen aan een tevredenheidsonderzoek over de elektrische bakfietsen.
Vakantie met beperkt budget Droom je van een reis of daguitstap, maar heb je het financieel wat moeilijker? Je kan elke donderdag van 13.30 tot 15 uur terecht bij Rap op Stap in het Hoeckhuys (Vital Decosterstraat 86-88). Die organisatie helpt je om je vakantiedroom waar te maken. Lid zijn of een afspraak maken is niet nodig. Meer info: www. stapjeindewereld.be/rapopstap.html
Onderzoek ongebruikte toestellen Maakbaar Leuven en Recupel werken samen aan een onderzoeksproject om ongebruikte elektrotoestellen nieuw leven in te blazen. Daarvoor zijn ze op zoek naar 50 gezinnen uit Leuven. Die worden een jaar lang gevolgd en krijgen ook begeleiding, tips en advies om ongebruikte toestellen op te sporen en eventueel te herstellen, te recycleren, te verkopen of weg te schenken. Interesse? Meld je aan op www.leuvenfixt.be/stuk.
FOLKLORE
De (enige echte!) Meyboomplanting Op dinsdag 9 augustus om 15 uur moet je op de Grote Markt zijn voor de Leuvense Meyboomplanting. Eerst trekt een bonte stoet met reuzen, vlaggen en een fanfare door de straten van de stad. Daarna wordt de boom geplant en versierd. En dan is het: feesten en plezier maken, met volksdans en concerten. De traditie gaat terug op een eeuwenoude vete. In 1213 krijgen enkele Brusselaars en Leuvenaars het met elkaar aan de stok tijdens een trouwfeest. De Brusselaars winnen het gevecht en krijgen van de hertog van Brabant de eer om jaarlijks op 9 augustus een ‘meyboom’ te planten. Maar: dat voorrecht zou vervallen als de Leuvenaars er ooit in zouden slagen de boom vóór 5 uur ’s middags van de Brusselaars te stelen. En zo geschiedt in 1974: de 'Mannen van 1929' bemachtigen de Brusselse boom met een list en planten hem voor 17 uur op de Leuvense Grote Markt. Sindsdien vinden beide steden dat zij – en zij alleen – de enige echte meyboom mogen planten. di 09/08 | 15 uur | Grote Markt | www.leuven.be/meyboom
HOOGLAND FIETST
Gezocht: fietsbuddy’s en fietsmateriaal Snel met de fiets naar de supermarkt of naar de sportclub: het is niet voor iedereen zo makkelijk. Omdat ze geen fiets hebben, of nooit hebben leren fietsen. Daar proberen de buurtwerkers van Hoogland – de wijk tussen de Tiensesteenweg en de Meerdaalboslaan in Korbeek-Lo – iets aan te doen. Samen met Mobiel 21 bieden ze fietslessen voor volwassenen aan en organiseren ze een herstel- en een uitleendienst in de buurt. Wil jij gezinnen begeleiden op korte fietstochtjes? Wil je helpen om veilige fietsroutes uit te stippelen? Of heb je nog een fietsstoeltje of fietshelm liggen die je kan missen? Neem contact op met het buurtcentrum. Buurtcentrum Hoogland | Hoogland 69 bc.hoogland@leuven.be | 016 27 29 64
4
VLAANDEREN FEEST
Daar zit muziek in Op 11 juli is het Feest van de Vlaamse Gemeenschap. In Leuven vieren we dat een dag vroeger, op zondag 10 juli. Aan de Abdij van Park valt er die dag heel wat te beleven, helemaal gratis. Tussen 13 en 16 uur vertrekt er om het half uur een muzikale wandeling. Een muzikant neemt je mee op pad en trakteert je onderweg op intieme concertjes. Om 10.30 uur neemt Boer Juul gezinnen met kinderen vanaf 6 jaar mee op een muzikale wandeling vol weetjes over het boerenleven. Wandel je graag mee? Schrijf je dan op voorhand in via de website. Na de middag is er muzikaal theater: ‘Ik en den Theo’ voor kinderen vanaf 5 jaar. Vanaf 15 uur staat er nog meer muziek op het programma: eerst is er een beiaardconcert, daarna kan je tot 21.30 uur genieten van wereldmuziek en folk van onder meer Naragonia en Refa.
NOÉMIE VERTELT
zo 10/07 | 13 – 21.30 uur | Abdij van Park www.leuven.be/vlaanderenfeest
‘Ik wil een maker zijn’
AUTOVRIJE ZONDAG
'King of the Ring' Op 28 augustus is het Autovrije Zondag. Auto’s zijn van 10 tot 18 uur niet toegelaten in het gebied binnen de ring én op de binnenring tussen het Martelarenplein en de Naamsepoort. Ook de bussen rijden om. Het is de ideale dag om naar buiten te komen: brunchen op straat, flaneren op de verkeersvrije Bondgenotenlaan of deelnemen aan de vele gratis activiteiten. Overal in de stad geniet je van muziek, lekkers en ambiance. Het programma en de verkeersmaatregelen vind je online. Haal zeker je fiets van stal, want om 16 uur kan je meerijden met 'King of the Ring'. Dat is een fietstocht voor iedereen die onbezorgd de Leuvense binnenring af wil rijden. We nemen even, onder politiebegeleiding, de volledige breedte van de weg in. Kleine fietsen, grote fietsen, bakfietsen, aangepaste fietsen ... ze zijn allemaal welkom! zo 28/08 | 10 – 18 uur | www.leuven.be/autovrij (vanaf eind juli)
5
‘Ik ben in Leuven geboren. Tot mijn achttiende woonde ik samen met mijn ouders en vier broers in de Schrijnmakersstraat. Daarna ben ik uitgevlogen naar Brussel, waar ik aan het conservatorium mijn master Zang behaalde.’ ‘Mijn man Kobe heb ik leren kennen tijdens een operastage, toen ik zeventien was. Intussen wonen we met onze drie kinderen al negen jaar in Wijgmaal, in een huis dat destijds niemand wilde (lacht). Het had veel charme, maar het moest grondig gerenoveerd worden. We zijn ervoor gegaan en nu zou ik nergens anders meer willen wonen.’ ‘Ik ben zangeres en actrice. Vorig jaar deed ik nog mee in ‘Annette’ van Leos Carax en binnenkort starten de opnames voor een nieuwe RTBF-serie 'Talk Talk', een misdaadthriller. Maar ik voel ook de drang om zelf dingen te creëren. Ik wil een ‘maker’ zijn. Momenteel werk ik samen met Mirko Banovic aan een gloednieuwe performance met opera en electro-rock en met Pieter Embrechts aan ‘La Serenata’, een combinatie van klassieke muziek en poëzie. Volgend jaar treden we op in Vlaamse kerken. Onder meer de Sint-Hadrianuskerk in mijn eigen Wijgmaal!’
EXTREEM ZOMERWEER
Stijn Claeskens
ACTIEPLAN TEGEN WATEROVERLAST Wat doet de stad? En wat kan je zelf doen? Vorige zomer kreeg Leuven te kampen met wateroverlast. Een stuk of tien straten stonden blank en in heel wat huizen liep het water binnen. Stijn Claeskens (34), noodplanningscoördinator van de stad, vertelt hoe Leuven anticipeert op het overstromingsgevaar. Stijn: ‘Midden juli 2021 had het dagen aan een stuk geregend. De toplaag van de bodem was op veel plaatsen verzadigd, waardoor het water niet in de grond kon trekken. Het stroomde naar de beken en rivieren, die op dat moment al vol waren en dus buiten hun oevers traden. In onze stad was dat het geval met de Molenbeek, die langs de Abdij van Park komt, de Winge en de Lossingsbeek in WilselePutkapel, en de Vunt aan de
Kessel-Losesteenweg. Enkele straten en huizen langs die waterlopen liepen onder. Onze hulpdiensten kregen zo'n 800 oproepen.’
En de Dijle? ‘Die is in Leuven nét niet buiten haar oevers getreden, omdat we die beter kunnen controleren dankzij de sluizen en het grote wachtbekken in Egenhoven (zie foto). Bovendien stroomt de Dijle – in tegenstelling tot de Vunt en de Molenbeek – door natuurgebieden die onderlopen en zo een bufferzone vormen.’
Wat doen de stad en de hulpdiensten bij overstromingen? ‘We hebben een duidelijk actieplan, waardoor we goed samenwerken met de verschillende hulpdiensten. De Vlaamse Milieumaatschappij
6
volgt de weersvoorspellingen goed op en meldt of er sprake is van code geel, oranje of rood. Aan elke code hebben de hulpdiensten en de stad acties gekoppeld: controles uitvoeren op het terrein, extra middelen en mankracht inzetten, de bewoners inlichten ...’ ‘Bij noodsituaties verschijnen de meldingen in een duidelijk overzicht. Zo kunnen de hulp- en de stadsdiensten hun middelen efficiënt verdelen en inzetten, afhankelijk van de noden.’ ‘Achteraf zorgen de hulpdiensten dat het openbaar domein veilig is en ruimen ze obstakels en puin. De stadsdiensten maken het openbaar domein weer proper. En bij grote wateroverlast bekijkt de crisiscel van de stad hoe we bewoners kunnen ondersteunen om hun puin te ruimen.’
Hoe wil de stad overstromingen voorkomen?
Ook vroeger stond Leuven soms onder water ...
‘We zetten al jaren in op ontharding en infiltratie, zodat water beter in de bodem kan dringen. Bovendien creëren we overstromingszones en wadi’s. Wadi staat voor ‘waterafvoer door infiltratie’: het is een lagergelegen groenvak dat regenwater vasthoudt, zodat het vervolgens in de grond kan dringen. Onder andere in de Prinses Lydialaan heeft de stad wadi’s gecreëerd. Een voorbeeld van een overstromingszone is het nieuwe park Tweewaters aan de Vaart: daar kan de Dijle bij hoog water in het park lopen.’
De zomer van 2021 was niet de eerste keer dat Leuven te kampen kreeg met overstromingen. In de 19e en 20e eeuw stond de stad maar liefst vier keer onder water. Januari 1891: geschilderd door Meunier Na meer dan een eeuw zonder grote watersnood sloeg op 25 januari 1891 het noodlot toe. Na een lange periode van vorst begon het plots te dooien én hevig te regenen. Een derde van de stad overstroomde, en in verschillende straten stond het water meer dan twee meter hoog. Er kwam een ongeziene reddingsoperatie op gang. Militairen in wagens met paarden organiseerden reddings- en bevoorradingsacties, en binnenschippers zetten hun boten in.
‘Bovendien doen we bij elke aanvraag voor een groot bouwproject een watertoets. Als er bijvoorbeeld plannen zijn voor een betonnen parking, onderzoeken we waar het water dan naartoe stroomt. Zo is er in de plannen van het toekomstige Vuntcomplex een bufferzone opgenomen, zodat de wijken erachter geen extra wateroverlast krijgen.’ ‘Verder onderzoeken we samen met andere gemeentes, de provincie en de Vlaamse Milieumaatschappij enkele mogelijke projecten rond waterlopen. Zo gaan we bekijken of we het waterpeil van de vijvers van de Abdij van Park kunnen verlagen bij hevige regenval. De provincie gaat de Molenbeek bovendien laten kronkelen, zodat hij trager stroomt en het water meer in de bodem dringt.’
Achteraf vroeg burgemeester Vanderkelen aan de schilder Constantin Meunier om de gebeurtenis op doek vast te leggen. Het schilderij behoort tot de collectie van M Leuven. Mei 1906: hagel als duiveneieren
Wat kunnen inwoners zelf doen?
Op 14 mei 1906 barstte boven het Leuvense een wolkbreuk los, met hagelstenen zo groot als duiveneieren. Die verwoestten heel wat huizen, akkers en tuinen. Het noodweer veroorzaakte ook overstromingen in Leuven en omstreken.
‘Iedereen kan ervoor zorgen dat water zoveel mogelijk in de bodem van zijn tuin trekt en niet naar de riolering stroomt, bijvoorbeeld door te ontharden, een water- en infiltratieput te plaatsen of een groendak aan te leggen.’ ‘Op www.waterinfo.be kan je nagaan of je in overstromingsgevoelig gebied woont. Als dat zo is, moet je zeker eens denken aan preventieve maatregelen. Op www.vmm.be vind je allerlei tips. Zo kan je je verluchtingsroosters, deuren, ramen, poort en oprit dichten en je buitengevel en omheining onderaan waterdicht maken. Wie zulke investeringen niet kan doen, kan wel een waterpomp en zandzakjes in huis halen.’
Februari 1940 en maart 1947: Heverlee de dupe Net zoals in 1891 werden de overstromingen van 1940 en 1947 veroorzaakt door dooi en hevige regens. Om wateroverlast in de binnenstad te voorkomen, sloot de stad de Volmolensluizen aan de Grote Spui, waardoor Heverlee blank kwam te staan (zie foto). Er gingen stemmen op om een wachtbekken aan te leggen in Egenhoven. Maar dat zou nog tot 2011 op zich laten wachten ...
‘Volg de nationale media om op de hoogte te blijven van het juiste nieuws en de juiste contactgegevens. Schrijf je ook in op www.be-alert.be zodat de overheid je kan alarmeren bij overstromingen. En als je te maken krijgt met wateroverlast kan je de brandweer om hulp vragen via 1722 of via www.1722.be.’ www.leuven.be/wateroverlast
7
EXTREEM ZOMERWEER
samen lvn
HOE KOEL IS DÁT?!
en asfalt. Die nemen warmte op en laten die ’s nachts geleidelijk weer los. Alleen: door al die hoge en dichte bebouwing is er weinig natuurlijke ventilatie, waardoor de warmte niet weg kan. Bovendien heb je in steden vaak ook minder groen en water, twee natuurlijke afkoelers. En er wordt meer warmte geproduceerd, bijvoorbeeld door auto’s en airco’s.’
Stad onderneemt actie tegen hitte-eilandeffect Warme zomerdagen zijn heerlijk. Maar ze hebben ook een schaduwzijde: op hete dagen kunnen steden hitte-eilanden worden. Dat is schadelijk voor de gezondheid, en daarom doet de stad heel wat om dat hitte-eilandeffect tegen te gaan. Ook inwoners kunnen hun steentje bijdragen. Of beter nog: wégdragen, want een groot stuk van de oplossing ligt in vergroenen en ontharden. Geert Vanhorebeek, adviseur duurzaamheid van stad Leuven: ‘Een hitte-eiland is een plaats waar het warmer is dan in de nabije omgeving. Vaak is dat het geval in het stadscentrum. Da’s makkelijk te verklaren: in een stad heb je veel stenige materialen – denk maar aan beton
8
‘Ook in Leuven is er tijdens hittegolven sprake van een hitte-eilandeffect. Onderzoek toont aan dat het in de binnenstad overdag tot drie graden warmer kan zijn dan op meer landelijke plekken in de deelgemeenten en ’s nachts tot zelfs zes à zeven graden warmer. Daardoor krijgt ons lichaam niet de tijd om te recupereren en af te koelen. Vooral ouderen, kinderen en mensen met hart- en vaatziekten ervaren dat als onaangenaam. Overmatige hitte kan ook leiden tot ademhalingsproblemen en uitdroging, met soms ernstige gevolgen.’
Water en wind ‘Drie factoren spelen een belangrijke rol bij het ontstaan van hitte-eilanden: bebouwing, groen en water. Om het hitte-eilandeffect tegen te gaan, spelen we daar dus op in. We zorgen bijvoorbeeld voor meer natuurlijke ventilatie en wind, door groene corridors en water de stad in te trekken. Denk maar aan het openleggen van de Dijle: die wordt steeds meer een snoer door de stad, met groene parels zoals de toekomstige Hertogensite en Redingensite, het Handbooghof en het Sluispark.’
samen lvn
‘We zetten ook in op de ontharding van de bodem. Beton en asfalt houden warmte vast. Als we ze zoveel mogelijk vervangen door groen, is dat goed tegen de hitte – groen zorgt immers voor verdamping, en dus voor ventilatie en verkoeling. Maar we zorgen er ook voor dat er meer regenwater kan doorsijpelen in de grond. En dat is een goeie zaak voor het grondwaterpeil. Twee vliegen in één klap, dus.’
Hitte in cijfers* Gemiddelde temperatuur in de zomermaanden in Leuven:
21,6 °C
20,2 °C 2030
2050
17,2 °C
Tandje bij
2017
‘Ook bij de heraanleg van straten en buurten hebben we oog voor hitte. Dat was in het verleden al zo, maar binnenkort steken we nog een tandje bij met het ‘masterplan openbaar domein’, dat dit najaar klaar zal zijn. Als we een ontwerp maken, zullen we niet meer alleen oog hebben voor bijvoorbeeld mobiliteit, maar evengoed rekening houden met hitte. Op basis daarvan bepalen we welke materialen we gebruiken, of er extra groen moet komen, welk groen dat moet zijn en waar het precies moet terechtkomen … Allemaal om dat hitteeilandeffect zoveel mogelijk tegen te gaan.’
Aantal hittegolfdagen per jaar in Leuven: 2017 2030 2050
6 15 22
Hittegolf = een periode van minstens 5 opeenvolgende dagen met dagelijkse maxima van ten minste 25°C, en ten minste 3 dagen van 30°C of meer.
*Actuele data en scenario’s bron: Klimaatportaal Vlaanderen
Groene daken en gevels Oproep: Leuven.cool
‘En dan belanden we bij de gebouwen in de stad. Die zijn vaak opgetrokken uit stenige materialen, die warmte vasthouden. Hout doet dat bijvoorbeeld minder. Gevelgroen helpt ook: daarmee zet je de stenen letterlijk in de schaduw. Ook platte daken – zeker die met zwart dakleer erop – creëren veel hitte. Daarvoor kunnen groendaken een oplossing bieden. En dan heb je nog grote ramen en glazen gevels. De zonnestralen die door de ramen vallen, warmen de binnenkant van het gebouw sterk op. En de airco die zulke gebouwen aan de binnenkant koelt, blaast warmte de buitenlucht in.’
Leuven.cool is een onderzoek van de KU Leuven, in samenwerking met de stad, vzw Leuven 2030 en het KMI. Het zal deze zomer nagaan in welke mate groen en water een invloed hebben op je gezondheid en comfort. Daarom is het op zoek naar Leuvenaars die voor en tijdens een eventuele hittegolf een korte online vragenlijst willen invullen. Stel je via https://leuven.cool kandidaat.
‘Bij grote stadsontwikkelingsprojecten houden we zoveel mogelijk rekening met al die zaken. Maar we willen ook inwoners stimuleren om dat te doen, met premies voor onder andere groendaken, gevelgroen, regenwaterinfiltratie en – binnenkort – voor het planten van een boom in je voortuin. Ik zou zeggen: maak er gebruik van. Het klimaat verandert, en we zullen steeds meer met hitte te maken krijgen. Dus iedereen moet mee het bad in.’
Frisse tips, warm hart Je hoofd en je lijf koel houden tijdens een hittegolf? Op www.vlaanderen.be/beschermingtegen-hitte-en-ozon vind je tips. Zorg ook voor elkaar Via www.leuven.be/leuven-helpt kan je je opgeven om op extra warme dagen eens langs te gaan bij ouderen, zieken of alleenstaanden. Zij kunnen die verkoelende hulp aanvragen op dezelfde website, of via 016 27 27 72. Je kan ook 7 dagen op 7 en 24 uur op 24 terecht bij het Wit-Gele Kruis via 016 31 95 50.
Op www.leuven.be/premies vind je meer info over de premies, en op www.leuven.be/hierdringthetdoor over het belang van ontharding. dienst duurzaam beleid | 016 27 24 00 duurzaamheid@leuven.be
9
in lvn
Nieuwe Mechelsesteenweg
Het tekenseizoen is weer volop op gang. Controleer jezelf dus op tekenbeten wanneer je in de tuin of in de natuur geweest bent. Op www.tekenbeten.be vind je tips om beten te voorkomen, te herkennen en te verwijderen.
Kar eelv eld
ssel Bru
aat Vlietstr
18
Herent
laan togen
Opgelet: teken
t eren H
N26
's-Her
Heel wat stadsdiensten zijn gesloten op maandag 11 juli (Feest van de Vlaamse Gemeenschap), donderdag 21 juli (nationale feestdag) en maandag 15 augustus (O.L.V.-Hemelvaart). Meer info: www.leuven.be/sluitingsdagen
R Leuven
Vacatures
Sluiting stadsdiensten
g nwe stee
en umm L
E314
Op zoek naar een nieuwe uitdaging? Bij stad Leuven zijn er altijd interessante vacatures. Zo kan je deze zomer solliciteren voor de functie van maatschappelijk werker. Meer info: www.leuven.be/vacatures
else
Mech
ld
Telex
Ka ree lve
t raa rgst nbe Eike
MOBILITEIT
Veilige fietsverbinding met Herent Goed nieuws voor al wie van en naar buurgemeente Herent fietst: dat zal in de toekomst een pak veiliger en comfortabeler kunnen. Dat komt door de herinrichting van de Nieuwe Mechelsesteenweg tussen de op- en afritten van de E314 en de Leuvense ring. Onder die op- en afritten komen twee tunnels voor fietsers en voetgangers. Via die tunnels bereik je de nieuwe fietsers- en voetgangersbrug over de snelweg. Aan de Vlietstraat komt een fiets- en voetgangerstunnel om de Nieuwe Mechelsesteenweg veilig over te steken. Ook wat verderop richting Leuven – aan het kruispunt met Kareelveld – komt een fiets- en voetgangerstunnel. De plannen zijn klaar, maar het is nog even wachten op de heraanleg: die start vermoedelijk over vijf jaar. dienst mobiliteit | 016 27 25 50 | mobiliteit@leuven.be
Tofsportdag voor 55+ Ben je 55 jaar of ouder en maak je graag kennis met het Leuvense sportaanbod voor 55-plussers? Neem dan deel aan de Tofsportdag op maandag 12 september van 8.45 tot 17 uur in het Sportcomplex van Kessel-Lo. Op www.leuven.be/tofsportdag kan je je nu al inschrijven.
WOONPROJECT
De Boomgaard wordt een zorgzame wijk AG Stadsontwikkeling Leuven heeft vorig jaar de site van de vroegere basisschool De Boomgaard aan de Wilselsesteenweg gekocht. Livez, het Leuvens Initiatief Voor Eerlijke Zorg, gaat er nu als erfpachter een inclusief woonproject realiseren. In dat woonproject krijgen mensen met verschillende zorg- en ondersteuningsnoden de kans om aangepast te blijven wonen in hun eigen buurt. Het gaat bijvoorbeeld om mensen met jongdementie, kwetsbare jongvolwassenen en gezinnen, mensen met een fysieke beperking of ouderen met een zorgbehoefte. Naast informele zorg komt er ook een professioneel zorgaanbod. De werken voor het woonproject starten over twee jaar. In de tussentijd komt er in samenspraak met de buurt een tijdelijke invulling. www.agsl.be/boomgaard
10
MOBILITEIT
Twee nieuwe elektrische deelwagens Aan het mobipunt ‘OCMW Leuven’ in de Frederik Lintsstraat kan je vanaf 1 juli twee nieuwe elektrische deelwagens lenen. Het gaat om een personenwagen en een bestelwagen. Tussen 8 en 18 uur maken Zorg Leuven en OCMW Leuven gebruik van de auto’s; buiten die tijdstippen kan je de auto’s reserveren via www.cambio.be/leuven. De twee deelwagens kwamen er dankzij een projectsubsidie van de Vlaamse overheid. In een eerste fase zal worden getest of zo’n gedeeld gebruik door overheid en burgers goed werkt. Nog op www.cambio.be/leuven kan je je inschrijven voor een digitale infosessie over autodelen. De stad en Cambio organiseren die op maandag 18 juli om 20 uur. dienst mobiliteit | 016 27 25 50 | mobiliteit@leuven.be www.leuven.be/mobipunt-ocmw-leuven
NOÉMIE DROOMT KLIMAAT
Leuven is pionierstad De Europese Commissie heeft honderd pioniersteden uitgekozen, die ze zal ondersteunen om hun klimaatplannen waar te maken. Leuven is er één van. Samen met onder andere Parijs, Barcelona en Kopenhagen dienen we als voorbeeld om alle andere Europese steden klimaatneutraal te maken tegen 2050. De pioniersteden stellen eerst een ‘Climate City Contract’ op. Daarin staat hoe zij al tegen 2030 versneld klimaatneutraal willen worden, en hoe ze dat gaan financieren. Niet alleen de steden zelf, maar ook alle lokale klimaatpartners zetten zich daarvoor in. In onze stad zijn die partners verenigd in de vzw Leuven 2030. Wil jij ook meehelpen om de CO2-uitstoot te verkleinen? Uit onderzoek blijkt dat personenwagens verantwoordelijk zijn voor ongeveer 22% van de Leuvense CO2-uitstoot. Jij kan dat percentage helpen verlagen door te kiezen voor autodelen. Als lid van Leuven 2030 kan je tot 18 augustus een Cambioabonnement nemen zonder de instapkost van 35 euro.
‘Ik heb het gevoel dat ik gedragen word door de stad’ ‘Ik kijk enorm uit naar de komst van de Podiumkunstenzaal in de Brusselsestraat. Die zal ook plaats bieden aan grote orkesten, koren en opera. Dankzij allerlei nieuwe technieken zal je er concerten kunnen beluisteren in de beste omstandigheden. En het wordt natuurlijk een brede culturele ontmoetingsplek.’ ‘Al heeft Leuven nu ook al veel te bieden. 30CC bijvoorbeeld heeft een boeiende programmatie. Je voelt dat er een visie achter zit. Ik ben heel dankbaar voor de kansen en het vertrouwen die ik er krijg. Ik heb écht een band met 30CC en met Leuven. Ik heb het gevoel dat ik gedragen word door de stad, en dat geeft me zelfvertrouwen.’
www.leuven2030.be
‘Vorig jaar heb ik voor de opening van het cultuurseizoen de voorstelling ‘Before the Lake’ gemaakt. Ik kreeg carte blanche. Het resultaat was een muzikale beleving waar barokmuziek en elektronica in dialoog gingen met de natuur. 30CC heeft ons erg goed ondersteund. Ik wilde de zonsondergang mee in het verhaal en liefst aan de grote vijver van het Provinciedomein. Wel, 30CC heeft ervoor gezorgd dat dat kon.’
11
Samantha Fadahunsi
12
in lvn
KUNST, KOFFIE EN KEUVELEN M Leuven opent nieuwe museumshop en koffiehoek Binnenkort kan je in M Leuven opnieuw iets lekkers gaan drinken of eten. Begin juli opent daar een gloednieuw concept: een combinatie van koffiehoek en museumshop. Iedereen is er welkom, ook mensen die het museum niet gaan bezoeken. ‘We willen dat dit een nieuwe huiskamer voor Leuven wordt’, zegt Samantha Fadahunsi van M Leuven. Samantha: ‘Sinds het sluiten van het vroegere M-café in 2019, hebben we de tijd genomen om een concept uit te werken dat goed past bij M Leuven. We willen mensen met open armen ontvangen en in hun eigen tempo kunst laten beleven – of dat nu in de zalen is, of in alle rust met een drankje tussen de kunstboeken.’ ‘We worstelden ook wat met onze museumshop. Die bevond zich vroeger links van de ticketbalie, maar die ruimte hebben we regelmatig nodig voor evenementen. Daarom hebben we nu voor een combinatie gekozen. We breken de wand tussen het museum en het vroegere café uit. De koffiehoek met shop zal de ruimte van het vroegere café innemen, plus de plek waar de vleugelpiano stond. Extra veel plaats voor ons nieuwe concept dus. De ticketbalie blijft waar ze was.’
inox plinten en kasten in okoume, een roodachtige houtsoort. Alles is op maat gemaakt.’ ‘We baten de bar en shop niet zelf uit. Dat doen de mensen van Barbóék, de boekenwinkel annex koffiebar in de Schrijnmakersstraat. Zij weten als geen ander hoe je cultuur en gezelligheid combineert. Het café krijgt ook de naam Barbóék in M: Barbóék komt naar het museum, wij voegen daar extra kunstboeken en hebbedingen aan toe. Het moet voelen zoals thuis.’
Geen typisch café of restaurant ‘Je kan er iets drinken of kleins eten, maar het is geen typische horecazaak. We hebben een beperkte kaart met verse, lokale producten zoals taart, soep en quiche. En je kan er terecht tijdens de openingsuren van M: elke dag behalve woensdag van 11 tot 18 uur, en op donderdag tot 22 uur. Het wordt meer een publieke ontmoetingsplaats dan echt een café of restaurant.’ ‘Je zit er ook letterlijk tussen de boeken en andere leuke dingen. Je kan er onder meer bladwijzers, notitieboekjes en kunstboeken kopen, en er is gratis wifi. Iedereen die op pad is in de stad is welkom. Kunstliefhebber of niet.’
Feestweekend ‘We openen in het weekend van 2 en 3 juli, dat is meteen ook de start van ons zomerprogramma. Je kan dan de nieuwe bar en shop ontdekken, en zelfs een jaar lang gratis koffie bij Barbóék in M winnen – hou daarvoor onze socialemediakanalen in het oog. Maar er is meer. Op zaterdagmiddag kunnen kinderen in de Museumspelstraat gratis deelnemen aan een circusactiviteit of levensgrote zeepbellen blazen. En we maken van de gelegenheid gebruik om ook onze ZoMerbar weer te openen, ons terras met uitzicht op de tuin en de prachtige oude eik. Als je het mij vraagt, is er geen betere plek dan M Leuven om de vakantie in te zetten!’ FEEST | za 2/07 – zo 3/07 | gratis www.mleuven.be/zomer-van-m
Zoals thuis ‘M Leuven is een bijzonder gebouw met grootse, monumentale ruimtes. Het is niet evident om daar iets intiems van te maken. Dat hebben we overgelaten aan de interieurarchitecte van Fragmenture. En dat is haar goed gelukt, vind ik.’
Jouw mening over M Leuven Wat vind jij van het museum? Of waarom kom je er (niet)? M Leuven voert samen met heel wat partners een onderzoek naar ervaringen met musea in België. In ruil voor je mening red je 1 m² bedreigd regenwoud en maak je kans op een cadeaubon van 250 euro. Op www.bit.ly/marktonderzoek-22 kan je voor 31 augustus de bevraging invullen.
‘Het kleurenpalet hebben we afgestemd op onze eigen tentoonstellingen. Daarin werken we veel met natuurlijke materialen en inox, met basiskleuren als geel en blauw en ook met goudtinten. In de museumshop en koffiebar komt vooral geel terug, een kleur die warmte en gezelligheid uitstraalt: in de meubels, de vloer, de muren … Daarnaast zie je ook een goudkleurige toog,
13
in lvn
‘IEDER COMPLIMENTJE DOET DEUGD’ Op pad met de zwerfvuilophalers
De meeste Leuvenaars gooien hun afval netjes in de vuilnisbak en niet op straat. Toch gaan elke dag een twintigtal zwerfvuilophalers op pad om de stad weer schoon te maken. LVN vergezelde hen – prikker en straatstofzuiger in de aanslag! We spreken af om 7 uur ’s ochtends met Eli (foto 1), Halil (foto 2), Ahmed (foto 4), Gamal (foto 3 links) en hun ploegbaas Benny (foto 3 rechts). Ochtendmens Gamal heeft geen probleem met dat vroege startuur: ‘Ik sta al negentien jaar lang om halfvijf ‘s morgens op. Zo kan ik me rustig klaarmaken voor het werk.’ ‘Alleen regenweer vinden we allemaal zwaar’, zegt Halil: ‘Want je kan nooit schuilen.’
16 kilometer stappen De zwerfvuilophalers ontfermen zich elke dag over de straten, pleinen en parken in het stadscentrum, en nemen daarnaast ook een stuk van de invalswegen voor hun rekening. Enkele keren per maand komen daar locaties buiten de ring bij. Sommige mannen leggen wel zestien kilometer per dag af. ‘Waar we het meeste afval vinden, hangt een beetje af van de tijd van het jaar’, vertelt Benny. ‘Maar over het algemeen laten mensen vooral in het winkelwandelgebied en het stads- en Sluispark afval achter.’ Gelukkig staan de ophalers van de stad er niet alleen voor. Een 150-tal zwerfvuilvrijwilligers zetten zich in om het gebied buiten de ring schoon te maken. En daar is Eli heel blij mee: ‘Het is goed dat zij rondslingerend afval ruimen op plekken waar wij niet komen.’
Blauwezakkenvoetbal Maar waarom laten mensen eigenlijk afval achter? ‘Er zijn zeker genoeg vuilnisbakjes,’ zegt Eli, ‘dus daar ligt het niet aan.’ Leuven heeft er 1.200, waarvan een 700-tal binnen de ring. Mensen hoeven dus nooit te zoeken of ver te lopen om een vuilnisbak te vinden. ‘De meeste mensen zijn geen echte sluikstorters, maar laten zonder nadenken zwerfafval achter’, vertelt Eli terwijl hij wat gebroken glas lospeutert van tussen twee straatklinkers. ‘En op plekken waar het al vuil is, gooien mensen veel sneller afval bij. Dat merken we bijvoorbeeld op drukke momenten aan de snackmuur, hier in een zijstraat van de Oude Markt.’ Het vervelendste vindt Eli het als mensen ‘blauwezakkenvoetbal’ spelen. Als pakweg de Bondgenotenlaan bezaaid ligt met pmd, steekt zelfs de ploegbaas mee de handen uit de mouwen: ‘Als je dat in je eentje moet doen, ben je uren bezig.’ Gelukkig doen de meeste mensen wél de moeite om hun afval netjes in de vuilnisbakken te gooien. Benny, die al dertig jaar als ploegbaas werkt, heeft de laatste jaren veel vooruitgang gezien: ‘Aan het stadspark staan grijze afvalcontainers, en studenten helpen ons door hun drankjes en pizzadozen erin te gooien. Op mooie lentedagen zat er veel volk in het park, maar bleef het toch vrij proper.’
Lang leven de microplastics Ahmed toont ons zijn opbrengst van de eerste drie uur. ‘Qua aantal winnen de sigarettenpeuken. Die zijn ook moeilijk om op te rapen
14
omdat ze zo klein zijn, net zoals gebroken glas. We vinden ook heel veel verpakkingen van eten, vooral take-away. Verder zit onze zak vol koffiebekers, blikjes en petflessen.’ En het vreemdste voorwerp? ‘Een beha in het Noormannenpark!’, lacht Eli. Ook Gamal heeft al heel wat kleren gevonden: ‘Soms vraag ik mij echt af: hoe gaan die mensen naar huis (lacht)?!’ Mensen die een peuk weggooien, staan misschien niet altijd stil bij de impact op het milieu. Een peuk vergaat pas na 10 tot 15 jaar, bij blikjes duurt het 50 tot 100 jaar, en bij een plastic flesje liefst 500 jaar. ‘Maar het afval gaat nooit helemáál weg’, legt Benny uit. ‘Peuken en plastic verpakkingen versplinteren in deeltjes van kleiner dan 5 mm – zoals microplastics – die in de bodem en het water terechtkomen. En zo krijgen wij die microplastics dus ook binnen via de voedselketen.’
Dank doet deugd De werkdag van de zwerfvuilophalers eindigt om 15 uur. ‘Ik heb zestig kilo opgezogen met de straatstofzuiger’, zegt Halil, ‘en in het seizoen van de vallende bladeren is het nog veel meer.’ Ze voeren het zwerfafval af naar de stortbunker van Ecowerf, waar het wordt verwerkt in een verbrandingsoven. De mannen weten dat ze morgenochtend opnieuw veel afval zullen aantreffen. Maar de bedankjes van voorbijgangers maken alles goed voor Gamal: ‘Ieder complimentje doet deugd. Het is een teken dat we ons werk goed doen.’ www.leuven.be/zwerfvuil
1
2
‘Een peuk vergaat pas na 15 jaar’
3
4
15
in lvn
ZO SCOORT HET STADSKANTOOR 9,1/10 sfeer
openings8,8/10 uren
dienstverlening 9,5/10 aan de loketten
toegan9,1/10 kelijkheid
wacht9,5/10 tijden
algemene 9,2/10 tevredenheid over het bezoek
Op afspraak?
72% 26%
had een afspraak had geen afspraak nodig wist niet dat ze een afspraak nodig hadden
2%
Ik wil het liefst bij de stad terechtkunnen:
47%
in het stadskantoor
1%orkeur
1
en
ge
vo
123.000
42% online
bezoekers per jaar
1 doe-het-zelf-zone
18
loketten
(hier kan je o.a. terecht om een afspraak te maken, een verhuizing te melden of een attest of akte op te vragen)
TOP 5 1. 2. 3. 4. 5.
REDENEN VOOR BEZOEK
71.018 16.724 9.181 8.784 5.045 16
identiteitsbewijs aanvragen of afhalen rijbewijs aanvragen of afhalen verhuizing aankoop vuilniszak of gft-sticker geboorteaangifte, erkenning kind of naamswijziging
DE OPSTEKER
LEUVENAARS TEVREDEN OVER DIENSTVERLENING STADKANTOOR Het schooljaar zit erop. Duizenden leerlingen en studenten hebben hun rapport op zak. En ook het stadskantoor kreeg er eentje - een heel mooi nog wel! In maart namen studenten van hogeschool UCLL 539 enquêtes af bij mensen die net tevoren in het stadskantoor waren geweest. Eind mei maakten ze de resultaten bekend. Daaruit blijkt dat Leuvenaars over het algemeen heel tevreden zijn over een bezoek aan het stadskantoor: ze geven het gemiddeld 9,2 op 10.
‘Door de G-sport ben ik opengebloeid’ Proficiat Elias Hendrickx! De 28-jarige zwemmer uit Wijgmaal won eind mei een zilveren en een bronzen medaille op de Special Olympics Belgium.
Aan de loketten scoren de korte wachttijd, en de behulpzaamheid en deskundigheid van de medewerkers. Samen goed voor een 9,5 op 10! Dat mooie resultaat geldt voor de vier loketten waar je terechtkan voor vragen rond bouwen, wonen, energie, sport, welzijn, financiën en kinderopvang, én voor de loketten van de dienst burgerzaken. Dat zijn er gemiddeld veertien, maar op drukke momenten kunnen er tot tien extra geopend worden.
‘Het voelde heerlijk om op het podium te staan en een high five te geven aan de andere winnaars. De sfeer was schitterend. Hopelijk doe ik het even goed op de World Games volgend jaar. Er mogen maar twee Belgische mannen deelnemen, dus het is een unieke kans. Ik ga ervoor!’
Liever online?
‘In mijn tienerjaren turnde ik bij een gewone club. Maar door mijn autisme begreep ik niet alles en kon ik mij niet altijd goed uitdrukken. Dat zorgde soms voor conflicten. Daarom maakte ik op mijn zestiende de overstap naar G-sport, voetbal deze keer. Daar ben ik opengebloeid. In een G-ploeg begrijpt iedereen elkaar en is het niet erg als je een oefening niet snapt. Een paar jaar later ben ik dan begonnen met G-zwemmen, dat was pas écht mijn ding.’
47% van de deelnemers aan het onderzoek wil liever zelf naar het stadskantoor, 42% wil liefst zoveel mogelijk online bij de stad terechtkunnen. Heel wat stadszaken kan je via de website regelen: een afschrift van een geboorteakte, akten en attesten opvragen, een verhuizing melden, een parkeerkaart kopen of verlengen ... Het kan allemaal via www.leuven.be/aanvragen-en-documenten.
Verbeterpunten Uit het onderzoek kwamen ook verbeterpunten naar voren. Zo is de bewegwijzering in het stadskantoor niet voor iedereen even duidelijk. En bezoekers zijn minder tevreden over de privacy aan de loketten, de speelzone voor kinderen (niet zo makkelijk te vinden, en ook nogal bescheiden) en de toegankelijkheid van het stadskantoor voor wie minder mobiel is. De stad gaat met die feedback aan de slag!
‘Drie jaar geleden ben ik gestart met de blog www.g-sportse.be. Daarop deel ik mijn ervaringen. Vooral om mensen gerust te stellen: beperking of niet, je kan sporten. Anderen helpen is mij nog veel meer waard dan medailles!'
17
uit lvn
Telex Museumspelstraat In de tuin van M Leuven kan je deze zomer bijna elk weekend even uitrusten of vrij spelen met reuzenspeelgoed. Op zaterdagmiddag zijn er gratis familieactiviteiten. Inschrijven is niet nodig, en neem gerust je picknick mee. Meer info: www.huisvanhetkindleuven.be/ museumspelstraat
Picknick in het Park Op zondag 31 juli organiseert de stad van 10 tot 13 uur een picknick in het stadspark. Jij zorgt voor picknickmand, dekentje en fijn gezelschap, de stad trakteert op koffie, fruitsap en verse koffiekoeken. De picknick op 10 juli in de Abdij van Park is al volzet. Meer info en inschrijven (verplicht): www.leuven.be/picknick
Festival Habitat is een gratis zomerfestival voor en door Leuvense jongeren. Ze verwachten je op vrijdag 5 en zaterdag 6 augustus aan Alma 3 voor elektronische muziek en verrassende performances, allebei op podia die zijn ontworpen door jonge architectuurcollectieven. Meer info: www.habitatfestival.be
LVN presenteert iedere maand een selectie uit het vrijetijdsaanbod in de stad. Wil je niets missen? Kijk dan op www.uitinleuven.be. Organiseer je zelf een activiteit? Voer ze in op www.uitdatabank.be.
JONGEREN
Zomer in STELPLAZA STELPLAATS wordt in juli en augustus opnieuw dé plek waar jongeren terechtkunnen voor zomerse activiteiten – dit jaar onder de naam STELPLAZA. Elke dinsdag, woensdag en donderdag is er een zomerbar, hoor je dj’s aan het werk en kan je petanque, spikeball of pingpong spelen. Op dinsdag en woensdag is er ook lekker eten: de ene dag een driegangenmenu van een jonge, ambitieuze chef, de andere dag pizza uit een zelfgebouwde leemoven. STELPLAZA is gratis, al betaal je natuurlijk wel voor je eten en drinken. Het volledige programma vind je online. do 30/06 – do 25/08 | Diestsepoort 15 | www.stelplaats.be
PROEF KLASSIEK
Middagen met Bach & co ‘Zomer van Sint-Pieter': dat is heel de zomer lang (bijna) elke middag genieten van meesterwerken uit het klassieke repertoire en verrassende andere genres. Tijdens de 34 middagconcerten proef je telkens drie kwartier van onder meer Bach, Liszt, Purcell, Schumann, Bartók, Mendelssohn of Dvořák, maar ook van volksmuziek, zigeunermelodieën, liefdesliederen en zelfs drinkliederen uit de tijd van Elizabeth I. Ook de populaire themaweken voor piano (19-22 juli) en strijkkwartetten (23-26 augustus) staan weer op het zomermenu. Het hele programma ontdek je online. elke di, wo, do en vr (niet op 21/07) | 12.15 uur 30CC/Schouwburg, enkel op 31/08 in Sint-Pieterskerk www.zomervansintpieter.be
18
ZOMERDORPEN
Timmeren, yoga, klauteren en Streetville Vier weken lang kunnen kinderen terecht in een van de Leuvense zomerdorpen, onder het toeziend oog van ervaren animatoren. Kinderen jonger dan tien jaar komen met een volwassen begeleider. Je hoeft niet vooraf in te schrijven. Van 6 tot 10 juli móéten alle Bob de Bouwers afzakken naar het Timmerdorp op de Philipssite. Kinderen tussen 6 en 12 jaar gaan aan de slag met hamers en nagels. De kleinsten (van 3 tot 5 jaar) bouwen met veilige Clics-blokken. In GC De Bosstraat in Wilsele ben je van 25 tot 31 juli welkom in het Yogadorp om heerlijk te ontspannen. Luister naar rustige muziek, droom weg bij prachtige verhalen, geniet van een massage, maak kaarsen en mandala’s, speel yogaspellen … Chill! Van 8 tot 14 augustus kunnen klimaapjes van 2 tot 7 jaar hun hartje ophalen in het Klauterdorp in HAL 5. Leuvens coolste kids kunnen zich uitleven met graffiti, slam poetry en andere urban activiteiten tijdens Streetville, van 22 tot 27 augustus in Gemeenteschool Wijgmaal. Van 4 tot 12 jaar.
NOÉMIE BELEEFT
‘In Wijgmaal zijn we verwend wat lekker eten betreft’
www.leuven.be/zomerdorpen
COLORA FESTIVAL
Dansen op wereldmuziek Feest in Park De Bruul: het Colora Festival laat je kennismaken met andere culturen. Op dit gratis festivalweekend op vrijdag 19, zaterdag 20 en zondag 21 augustus is iedereen welkom. Vrijdag vertrekt er om 14 uur een muzikale optocht vanaf het station van Leuven tot in het park. Wie meeloopt, ontdekt onderweg een interactieve kunstinstallatie. ’s Avonds kan je gaan kijken naar een film op groot scherm. Zaterdag zijn er circus- en dj-acts en tal van liveoptredens – van de Leuvense band FAAR tot Congolese en Amerikaanse artiesten. Zelfs Japan is vertegenwoordigd! Op zondag staan (kinder)theater, circus en cabaret centraal, want dan is het familiedag. Jong of oud, iedereen feest mee! vr 19/08 – zo 21/08 | Park De Bruul | www.leuven.be/colora
‘Ik ben zo dankbaar dat ik in Wijgmaal woon. Op maandag heb je hier een marktje. Als ik daar rondwandel en de zon schijnt, dan waan ik me in Frankrijk. Ik ga ook wekelijks naar Het Avonduur. Ze bakken er heerlijk zuurdesembrood en je kan er pakketten met groenten, fruit, geitenkaasjes en honing afhalen. Alles is lokaal en biologisch. In Wijgmaal zijn we verwend wat lekker eten betreft.’ ‘Omdat ik regelmatig op begrafenissen zing, kom ik vaak in de Abdij van Park. Ik heb dat altijd een magische plek gevonden. We hebben de afscheidsviering van mijn oma daar gehouden. Ze is in mei overleden, op haar 95e. Sindsdien heeft die plek voor mij nog een extra dimensie gekregen.’ ‘Ik ben onlangs opnieuw begonnen met klimmen, soms samen met mijn zoontje Julian. In De Stordeur hebben ze een zaaltje waar kleine kinderen veilig kunnen experimenteren met een harnasje aan.’ ‘En verder ben ik een mega-cinefiel. Je vindt me dus vaak bij Cinema ZED. Ik kijk zoveel mogelijk films op groot scherm. Een van de laatste was ‘Petrov’s Flu’ van Kirill Serebrennikov.’
19
13 augustus Coely op Half Oogst
HET GROOT VERLOF
20
uit lvn
‘IK WIL UNIEK ZIJN’ Coely op Half Oogst Zin in een stomend avondje in de stad? Kom op 12 of 13 augustus naar Half Oogst, een soul- en funkfestival om duimen en vingers bij af te likken. Headliner op zaterdag 13 augustus is Coely: de Antwerpse rapster die enkele zomers geleden een paar stevige hits had, daarna wat uit de belangstelling verdween maar nu weer helemaal terug is met een aanstekelijke single, ‘Run it up’. Coely: (enthousiast) ‘Ja! En de eerste reacties zijn superpositief. Mensen zijn blij om weer iets van me te horen.’
Waar heb je al die tijd gezeten, Coely? ‘Ik moest wat tijd voor mezelf nemen. Weet je, ik ben al zeker tien jaar bezig – ik was 17, 18 jaar toen ik met muziek begon. Ik heb snel een EP uitgebracht, dan een plaat, daarna ben ik zot veel gaan toeren ... Ik had echt even een pauze nodig. Alleen duurde die door corona wat langer dan gedacht. De eerste lockdown was nog wel nice, maar de tweede was lastiger. Ik kon wel werken aan mijn muziek, maar ik miste het optreden – voor mij is dat een uitlaatklep.’
Je hebt eens verteld dat je toen een depressie hebt gehad. Steeds meer artiesten komen ervoor uit dat ze het mentaal soms moeilijk hebben – denk maar aan Stromae of Selah Sue. ‘Artiesten zijn ook gewoon ménsen. We worstelen allemaal.’ ‘Ik vond het soms lastig om mijn verplichtingen als artiest – platen maken, toeren, de pers te woord staan ... – te combineren met wat ik wilde als méns. Niet makkelijk hoor, soms was het echt wel chaos in mijn hoofd. Ik heb dan hulp gezocht, ben gaan babbelen met een psycholoog. Ik heb vooral geleerd dat ik meer moet loslaten. Minder kritisch zijn voor mezelf. De druk blijft, ik ga nog altijd voor het allerbeste resultaat, maar ik kan er nu meer van genieten.’
Je hebt een single uit, en binnenkort kom je met een nieuwe plaat. Ben je muzikaal een andere richting ingeslagen? ‘Hmm, niet echt. Ik maak gewoon wat ik zelf leuk vind. Het mooiste compliment is als mensen zeggen dat mijn muziek nergens mee te vergelijken is. Niemand maakt muziek zoals Beyoncé, zoals Kanye West, zoals Ariana Grande ... Dat wil ik ook: uniek zijn. Daarvoor moet je wel lang zoeken, en brainstormen met de producers, en dingen uitproberen die uiteindelijk toch niet blijken te werken. Maar als je het dan gevonden hebt, is dat een fantastisch gevoel.’
21
Je bent vorig jaar ook moeder geworden van een zoontje. Proficiat! ‘Dank je (lacht). Mama zijn is vooral véél plannen: dan moet Jabari naar de crèche, dan naar oma, dan moet-ie dringend eten ... Soms is het hectisch, maar ’t is het mooiste wat er is.’
‘Ik hoop dat iedereen zich weer even zestien kan voelen: dan is mijn show geslaagd’ Op 13 augustus sta je dus op de Oude Markt. Kijk je ernaar uit? ‘Heel hard. In 2018 stond ik ook al eens op Half Oogst: supergezellige sfeer, hevige fans en een leuke vibe. Ik heb op het podium zelfs mijn Dr Martens-schoenen uitgedaan, en dat doe ik nooit! I guess it was de gezelligheid (lacht). Dat gaan we dit jaar dus nog eens overdoen - echt knallen, dat kunnen we allemaal gebruiken. Ik hoop dat iedereen zich weer even zestien kan voelen: dan is mijn show geslaagd.’ Half Oogst is de afsluiter van Het Groot Verlof, de zomerprogrammatie van stad Leuven: www.hetgrootverlof.be Coely tijdens Half Oogst za 13/08 22.50 uur | Oude Markt www.leuven.be/half-oogst
HET GROOT VERLOF
uit lvn
‘IK BEN GEFASCINEERD DOOR VERLOREN VERHALEN’ Tom Hallet exposeert tijdens M-IDZOMER De laatste vier dagen van juli is het opnieuw M-IDZOMER in M Leuven. Op het podium staan artiesten als Buffalo Tom, Intergalactic Lovers, Meskerem Mees en Naima Joris. Maar M-IDZOMER is meer dan muziek: er is ook dans en performance, film en expo. En die expo, die is van de kunstenaar Tom Hallet (31). Die was van begin februari tot eind juni M-resident. In die periode kon hij, met steun van M Leuven, werken aan het project 'Mare'. Het resultaat: grote,
mythische potloodtekeningen die je alleen kan ontdekken tijdens M-IDZOMER. Zeker doen, want kijken zal je. En tegelijk kijken de tekeningen ook naar jou …
Aantrekken en afstoten Tom Hallet: ‘Mijn werk nodigt uit om intens te zoeken. De toeschouwer moet echt moeite doen. Ik teken veel details, en er zijn verschillende lagen. Op een van mijn tekeningen zie je bijvoorbeeld twee vrouwen aan een meer. Ze zijn verliefd en spelen met elkaar. Maar kijk je intenser, dan zie je dat een van de vrouwen fijne draden rond haar vingers heeft. Het
zijn de zenuwen die uit het lichaam van haar geliefde komen. Zulke details maken een frivool tafereel opeens beklemmend. Ik hou daar wel van, van dat spel van aantrekken en afstoten. Dat is het gevoel dat ik de toeschouwer wil geven.’ ‘In sommige van mijn tekeningen zit een paard verborgen. Maar je moet met een open blik kijken om het te vinden. Sommige details komen ook in verschillende tekeningen terug. Misschien is de expo wel een beetje ‘Waar is Wally?’ (lacht). Het is in elk geval een manier om mijn werken met elkaar in dialoog te laten gaan.’
Merries in de nacht Behalve van figuratieve tekeningen houdt Hallet ook van het abstracte. Zie je een landschap? Of is het een vergroot detail van de onderkant van een rieten mand? Je weet het niet zeker, maar je blijft wel aangetrokken door het dynamische, fijne lijnenspel. Of neem die tafel waarin de kunstenaar een gemummificeerd vogeltje heeft verwerkt. Zo krijgt een alledaags voorwerp een sculpturaal karakter: de tafel wordt als het ware een beeldhouwwerk. ‘Ik heb mijn project ‘Mare’ genoemd. Dat is Engels voor merrie en verwijst naar nachtmerries, ‘nightmares’ – weer dat beklemmende. Maar je kan er ook het Franse woord ‘mère’ in lezen, ‘moeder’. Weet je, ik ben gefascineerd geraakt door verloren verhalen. Zo stuitte ik ooit op een halve zin uit de 'Gilgamesj', een verhalend gedicht uit het oude Mesopotamië. Het ging over de paardengodin Silili, maar omdat het maar een halve zin was, miste je context: verder weten we niks over Silili, terwijl je toch voelt dat ze in die cultuur belangrijk moet zijn geweest. Zoiets boeit me. In de toekomst wil ik met dat beeld iets groots creëren.’ M-IDZOMER do 28/07 – zo 31/07 | M Leuven info & tickets: www.m-idzomer.be
22
The Clement Peerens Explosition vrijdag 8 juli
Wim Soutaer & Charles van Domburg vrijdag 5 augustus
Hapje-Tapje zondag 31 juli
Zomerfilm 'Boiling Point' woensdag 13 juli
BELEUVENISSEN
ZOMERFILMS
Het Groot Verlof schiet uit de startblokken met Beleuvenissen: gratis optredens van nationale en internationale artiesten in de binnenstad, op vrijdag 8, 15 en 22 juli. Onder anderen Zornik, Flip Kowlier, Faisal, Admiral Freebee, Tuur Florizoone, OMD en Vive la Fête zijn van de partij. Nieuw dit jaar: ook aan de Velodroom kan je een concert meepikken, van onder anderen Majé en Vito.
Van 13 juli tot 13 augustus kan je tien gratis films meepikken in de zomerse buitenlucht. Op zaterdag ben je welkom aan de Velodroom, op woensdag telkens op een andere verrassende plek. De films starten rond 22 uur, na zonsondergang. De eerste film, ‘Boiling Point’ in het Van Dalepark in de Naamsestraat, neemt je mee naar de meedogenloze omgeving van een restaurantkeuken. Een Leuvense chef geeft voor de start van de film een woordje uitleg over hoe het er in het echt aan toegaat.
Gratis optredens
LEKKERS UIT LEUVEN Hapje-Tapje
Op zondag 31 juli vanaf 12 uur presenteren de Leuvense restaurants hapjes op een parcours langs de Muntstraat, de Tiensestraat en het Hogeschoolplein. Op de Oude Markt proef je van fris getapte speciaalbieren en supporter je voor de barmannenrace. En de Grote Markt wordt opnieuw omgetoverd tot Grand Place Gourmande: de beste Leuvense chefs serveren er elk een speciaal Hapje-Tapjegerecht. Om 21 uur sluit het culinaire festival af met een optreden van coverband Les Truttes op de Oude Markt.
Openluchtcinema na zonsondergang
AMBIANCE OP DE OUDE MARKT Leuven Zingt en Leive Vloms
Op zaterdag 23 juli kan je je schor zingen tijdens Leuven Zingt. Samen met duizenden anderen keel je hits van vroeger en nu mee. En op vrijdag 5 augustus is er alwéér een feestje op de Oude Markt. Dan staan onder meer Laura Lynn, Margriet Hermans en Wim Soutaer & Charles van Domburg op de affiche van Leive Vloms, het leukste schlagerfeest van Vlaanderen. Volks, sfeervol en helemaal gratis!
Vergeet je UiTPAS niet
Hergebruiken, sorteren en recycleren
Met een UiTPAS spaar je punten tijdens evenementen of activiteiten. Die kan je omruilen voor kortingen en andere voordelen. Op Beleuvenissen, Half Oogst, M-IDZOMER en enkele Zomerfilms kan je aan de UiTPAS-bakfiets punten sparen én ruilen voor cadeautjes. Ook op het Colora Festival (p. 19) en tijdens de Zomerdorpen (p. 19) kom je de bakfiets tegen.
Het Groot Verlof, dat is veel volk in de stad. En toch betekent dat niet noodzakelijk veel afval. Op Beleuvenissen, Half Oogst, Leuven Zingt en Leive Vloms krijg je bij aankomst voor 1 euro een token die je kan inruilen voor een herbruikbare beker. Tijdens Hapje-Tapje wordt alles – van vorkje tot bordje – geserveerd met biologisch afbreekbaar materiaal. Dat kan je sorteren aan de afvaleilanden.
www.uitinleuven.be/uitpas www.hetgrootverlof.be
23
uit lvn
EN, AL PLANNEN VOOR DE ZOMER? Leuvenaars over hun zomervakantie Het is zover: zomervakantie! Mag het voor jou dan allemaal wat trager gaan, of zit je net boordevol zwoele, gezellige of wilde plannen? LVN vroeg het aan vijf Leuvenaars.
‘Leive Vloms is ongelofelijk!’ Chris ‘Krikke’ Durinckx (54): ‘In januari 2021 ben ik gevallen, en achteraf moest ik maandenlang revalideren. Maar nu ben ik weer helemaal de oude, dus ik ga deze zomer dubbel genieten! Schlagerfestival Leive Vloms op 5 augustus staat bij mij met stip op één. Het is een ongelofelijk evenement: op de vorige editie zakten 12.000 mensen af naar de Oude Markt, meer volk kan er niet op. Er worden plaatjes gedraaid, er zijn gastoptredens en iedereen zingt mee. En ik mag de avond mee presenteren, in het Leives. Als ik de kans krijg, pak ik de microfoon en begin ik te entertainen (lacht)!’ ‘Ook Hapje-Tapje heb ik vanaf de eerste editie meegemaakt, zo’n kwarteeuw geleden. Het was toen ongezien, al die standen en die sfeer! Ik vind het nog steeds heel leuk om over het parcours te wandelen en hier en daar iets te eten. En de toffe barmannenrace mag je ook niet missen. Als ex-barman heb ik aan de laatste editie meegedaan, tussen al die twintigjarige snotapen. En ik heb gewonnen! Ik was wel de enige in de categorie vijftigplussers, maar toch (lacht).’ ‘Beleuvenissen is ook altijd heel tof, omdat er verschillende genres muziek worden gespeeld op verschillende locaties. Ik pik een drietal nummers mee op de Grote Markt, wandel dan verder naar het Hogeschoolplein … Er is voor elk wat wils!’
‘Na twee jaar organiseren we eindelijk weer BURn Festival’ Emeraude Kabeya alias Emee (31 - links op de foto): ‘Ik coördineer de werking van BURn Leuven, dat dit jaar opnieuw het gratis BURn Festival organiseert, zaterdag 23 juli in de Romaanse Poort. Eerst zijn er breakdancebattles en daarna kan je naar optredens van Belgische hiphopartiesten en lokaal talent. Jongeren met een passie voor hiphop kloppen bij BURn aan, en we zorgen dan dat ze bijvoorbeeld rapworkshops kunnen volgen. Het is fantastisch om hen te zien groeien tot hun ultieme toonmoment op BURn Festival.’ ‘Ook op Half Oogst is er altijd wel een soulful programma dat mij ligt. Ik ben héél excited dat Joss Stone dit jaar komt. Ik ben opgegroeid met haar muziek; het was een van mijn eerste platen, en ik heb haar nog nooit live gezien. En naar Coely ga ik ook zeker kijken, zij is echt een vaste waarde!’ ‘Deze zomer neem ik ook mijn nieuwe EP op, die in september verschijnt. En daarna volgt er zeker snel een optreden in Leuven! De nieuwe plaat zal anders klinken dan mijn vorige werk. Ik zing voor het eerst in drie talen: Nederlands, Frans en Engels. Ik heb eindelijk mijn volledige identiteit omarmd, en dat ga je horen in mijn muziek.’ ‘En tijdens de zomermaanden vind je mij zeker ook in STELPLAATS. Dat heeft in de zomer een leuke programmatie, met optredens en gerechtjes gemaakt door beginnende koks. En mijn dochter van twaalf is net begonnen met skaten, dus we gaan daar in het skatepark tricks uittesten en workshops volgen bij vzweetje.’
24
uit lvn
‘Met de fietskar naar de Vaartkom, even de vakantiesfeer opsnuiven’ Sergeï Kolobov (33): ‘Dit is mijn eerste zomer als papa, ons zoontje is nu 8 maanden. Sinds Lukas er is, gaan we nog vaker wandelen en fietsen. Kessel-Lo, waar wij wonen, is de ideale uitvalsbasis: dicht bij het centrum, maar ook het Provinciedomein en de Abdij van Vlierbeek zijn in de buurt. Als het kan, trekken we naar buiten en zoeken we de rust op. De grote zomerevenementen laten we aan ons voorbijgaan.’ ‘Op een van onze tochtjes met de fietskar, in mei, ontdekten we hoe aangenaam het is aan de Vaartkom. In de winkelstraten was het warm en druk, maar aan de Vaart was het heerlijk: koffietje drinken, naar het water kijken … echt vakantiesfeer. Daar vind je ons deze zomer zeker opnieuw.’ ‘Nóg dichter bij huis, in Kessel-Lo, houden we van een stevige wandeling op het Tiggelpad met zijn glooiende landschappen. En als beloning: een ambachtelijk ijsje bij Lucullus. De ideale combinatie.’
‘Dit jaar ga ik tijdens de Leuven Night Run voor de 10 kilometer’ Litsa Hellings (30): ‘Vorig jaar in augustus ben ik met Start To Run begonnen. Dezelfde maand heb ik al deelgenomen aan de Family Run: 4 kilometer door Leuven. Dat was best pittig, zonder training. Maar sindsdien ben ik niet meer gestopt met lopen.’ ‘Onze tuin komt uit op het Jan Vranckxpad in Kessel-Lo. Ik vertrek van daar en ga dan vaak naar de Finse piste in park Heuvelhof of richting park BelleVue. Ik loop meestal tussen de 5 en de 8 kilometer, maar tijdens de Leuven Night Run in augustus ga ik voor 10 kilometer. Nog een beetje trainen en dan gaat me dat wel lukken, met een positieve mindset en de adrenaline van de wedstrijd. En dat terwijl ik lopen vroeger saai vond!’ ‘Ik denk dat ik deze zomer ook wel een van de Zomerfilms zal meepikken. Als student ging ik al naar de Terrasfilms bij STUK. Dat blijft een tof concept, die openluchtcinema.’
‘Arm in arm richting Grote Markt’ Josée Maes (92) ‘Ik ga elke zaterdag om 14 uur naar de Agora met een vriendinnengroepje van tien weduwes. We worden één voor één opgepikt door een taxi en wandelen het laatste stuk arm in arm naar de Grote Markt. We babbelen de hele middag, en ’s avonds blijven we er eten. Als er een zomerevenement is op de Grote Markt, genieten we mee op het terras. Deze zomer willen we ook een paar dagen samen naar zee, maar we moeten nog een manier vinden om er te geraken. De trein, dat gaat niet meer.’ ‘Ik ga ook graag naar dienstencentrum De Wingerd, bij mij op de hoek. Dan eet ik er ’s middags en blijf ik voor de activiteiten, zoals de ‘zomeravonden’ op dinsdag met een optreden, hapjes en drankjes. Het is altijd fijn om er een fris glaasje te drinken en andere mensen te zien.’ ‘Als het mooi weer is, zit ik ook graag gewoon met een stoel in de tuin. Ik hou van de rust. En hitte, daar heb ik helemaal geen last van!’ Nog op zoek naar zomertips? Je vindt ze op www.uitinleuven.be.
25
uit lvn
jeugdspelers, recreanten, bedrijven en een manche van het Belgisch Kampioenschap is er ook een internationaal tornooi. Ook de randanimatie is de moeite: er zijn spikeball- en kubbtornooien, een korfbaltornooi en een heuse familiedag op 16 juli. Supporters mogen gratis binnen. Deelnemen aan een tornooi is betalend, en vergeet je niet vooraf inschrijven. wo 13/07 – zo 24/07 | Ladeuzeplein www.leuven.be/leuven-beach
SPORTEN OF SUPPORTEREN? 7 tips voor een geslaagde sportzomer Supporteren aan de zijlijn of liever zelf volleyballen, rolschaatsen of lopen? Wat je ook kiest: dankzij deze zeven topevents wordt het een zomer boordevol sport! 1
Rollerparades
Haal je (inline-)skates of skateboard boven en cruise mee door de Leuvense straten. Om 19.30 uur vertrekt een kleine toer (+-8 km) langs toeristische plekjes in de binnenstad. Na een korte pauze – rond 20 uur – start de grote toer (+-15 km) door de Leuvense rand. Je kan aan één of aan allebei de tochten deelnemen. Bij slecht weer wordt de parade uitgesteld tot 31 augustus. 6/07, 20/07, 3/08 | 19.30 en 20 uur start: Martelarenplein | gratis www.leuven.be/rollerparade
2
#Flametime fanvillage
Op zondag 10 juli opent op het Martelarenplein de Flame Village. In dat fandorp kan je gaan supporteren voor onze Red Flames op het EK vrouwenvoetbal in Engeland. Hun wedstrijden worden live uitgezonden op groot scherm. Kom supporteren en geniet van een hapje, drankje en randanimatie! Op 10 juli spelen de Flames om 18 uur tegen IJsland, vier dagen later nemen ze het om 21 uur op tegen Frankrijk en op 18 juli om 21 uur staat de match tegen Italië gepland. Op 22, 26 en 31 juli zijn de (eventuele) kwartfinale, halve finale en finale. www.leuven.be/redflames
3
Volleybaltoernooi Leuven Beach
Van 13 tot 24 juli wordt het Ladeuzeplein omgevormd tot een groot strand voor Leuven Beach. Naast volleybalwedstrijden voor
26
4
Rolstoeltennistornooi Flanders 25
Van 21 tot 24 juli vindt het internationaal rolstoeltennistornooi Flanders 25 plaats op de terreinen van T.C. Stade Leuven. Supporteren is gezellig en gratis! Zelf eens rolstoeltennis proberen? Dat kan op zaterdag 2 juli van 13 tot 17 uur in het Sluispark. do 21/07 – zo 24/07 T.C. Stade Leuven www.leuven.be/rolstoeltennis
5
Meeting voor Mon & polsstokgala
Op zaterdag 6 augustus vanaf 13.30 uur word je getrakteerd op kamp- en loopnummers (sprint, horden, verspringen, speerwerpen, kogelstoten ...) tijdens de Meeting voor Mon. Diezelfde dag kan je van 13 tot 22 uur aan HAL 5 genieten van vlieg- en stuntwerk tijdens het jaarlijkse polsstokgala. Ook dit jaar zullen opnieuw heel wat (inter)nationale toppers deelnemen, waaronder onze Leuvense topper Ben Broeders. za 06/08 | 13.30 uur en 13 uur AtletiekArena Gaston Roelants en HAL 5 www.leuven.be/meeting-voor-mon www.leuven.be/polsstokgala
ZOEKERTJE
6
WIN!
Leuven Night Run & Family Run
De Leuven Night Run is een looptocht door gebouwen en langs bijzondere plekjes. De Family Run van 3 km start om 20 uur, de Night Run van 10 km om 20.30 uur. De eindmeet voor beide afstanden ligt in het HeiligeDrievuldigheidscollege, waar elke deelnemer een leuk geschenkje krijgt. 27/08 | start: Bondgenotenlaan vertrek: 20 uur / 20.30 uur info & inschrijven: www.leuven.be/nightrun
7
Nieuw: Tour of Leuven – Memorial Jef Scherens
Weet jij waar deze foto is genomen?
Het memorabele WK Wielrennen van vorig jaar smaakte naar meer. Daarom is de Memorial Jef Scherens, begin augustus, omgevormd tot een nóg groter wielerfeest: Tour of Leuven.
Bezorg je antwoord vóór 15 juli via www.leuven.be/wedstrijd-lvn en maak kans op een strandstoel, gemaakt van Leuvense eventbanners door People Made.
Nieuw dit jaar is dat de renners naast de stadslus ook tweemaal de Flandrienlus uit het WK rijden. Bovendien staat de wedstrijd voor het eerst op de UCI Europe Tourkalender en doen er verschillende WorldTour-ploegen mee.
De foto van de mol op de gevel in onze juni-editie was genomen aan de Tiensesteenweg 347. Thomas E., Jesse B. en Elisabeth V. wisten dat en winnen een ijsjesbon.
Tussen 9.30 en 10.30 uur worden de ploegen voorgesteld, en om 12.30 uur klinkt het startschot op de Grote Markt. Het parcours is 199 km lang en bevat 37 hellingen. Na een halve ronde op de stadslus zet het peloton koers richting Huldenberg, waar de steile Smeysberg (8%) hen opwacht. Nieuw is de lange kasseiklim in de Mommaertstraat. Na verschillende hellingen in Huldenberg, Overijse en Duisburg keren de renners via Oud-Heverlee en Bierbeek terug naar de Leuvense binnenstad. Daar werken ze nog zes pittige stadslussen af met de Keizersberg (5%), de Decouxlaan (3,4%), de Wijnpers (8,3%) en de Sint-Antoniusberg (4,7%). Rond 17.15 uur worden ze verwacht aan de finish op de Bondgenotenlaan.
Het pand werd in 1733 gebouwd en was oorspronkelijk ‘De Mol’, een afspanning. Dat is een herberg waar gasten hun rijtuig konden uitspannen en hun trekdieren stallen. In De Mol kon je bovendien bakstenen kopen. Net daarvoor, in 1717, was de nieuwe steenweg van Leuven naar Tienen aangelegd. Dat zorgde voor meer handel, en verschillende herbergen vestigden zich langs deze tolweg.
Tof om te weten: kort voor de profs hun finale rijden, wordt er in samenwerking met Special Olympics in hartje Leuven een G-wedstrijd voor renners met een beperking georganiseerd. Kom hen dus zeker aanmoedigen!
Het gebouw maakte bijna twee eeuwen deel uit van kasteeldomein de Bunswyck. In 1966 werd het verkocht en kreeg het een nieuwe invulling als restaurant. Sinds 2021 is het een beschermd monument.
En er is ook goed nieuws voor families, zondagsfietsers en wielertoeristen, want voor hen is er Ride Leuven met drie fietsroutes. Voor de profkoers begint, kunnen zij hun kuiten losgooien op een verkeersvrije stadslus: een afgesloten parcours van 15 km met onderweg alle bekende hellingen van het WK. Getrainde wielertoeristen kunnen zich wagen aan fietstochten van 70 en 110 km langs de Flandrienlus en de stadslus. zo 07/08 | info & inschrijven: www.leuven.be/tour-leuven
27
Wil je ook een plaatsje op deze pagina en heb je een openbaar profiel? Tag je Instagramfoto’s met ‘@leuven’.
@KristelVanLoock ReuzeLeuven!
@giulia_gg_ Op welk terras vinden we jou deze zomer?
@just_sam_leuven Leuven Boert op het Ladeuzeplein
@charlottevandenweyer Kesselse Feesten
Verantwoordelijke uitgever: Mohamed Ridouani, burgemeester | Fotografie: Herald Aerts, Agentschap Wegen en Verkeer, Bardt, Matías Batallé, Jan Crab, Joel Hoylaerts, Marco Mertens, Jan Pollers, Stadsarchief en Rob Stevens | Opmaak: Designskills | Hoofd- en (eind)redactie: dienst communicatie i.s.m. Heyvaert & Jansen | LVN is gedrukt met milieuvriendelijke inkt op papier uit duurzaam beheerde bossen Contact: lvn@leuven.be of 016 27 22 40
