5 minute read
Uniek werelderfgoed de Mannen van het Jaar
Uniek Leuvens erfgoed: de Mannen én Vrouwen van het Jaar
De Mannen van het Jaar zijn uniek voor Leuven: een vereniging die al meer dan honderd jaar mannen van hetzelfde geboortejaar bij elkaar brengt. Samen doen ze activiteiten, organiseren ze vieringen en zetten ze zich in voor goede doelen. En sinds 2018 bestaan er ook Vrouwen van het Jaar.
Swa Michiels (72) is secretaris van de Mannen van ’50 en al tien jaar voorzitter van het overkoepelende Koninklijk Verbond der Jaartallen. Hij geniet nog iedere dag van dit unieke stukje verenigingsleven. Swa: ‘Elk jaar wordt er een nieuw Jaartal gesticht door mannen die het jaar erop veertig worden. In de tien jaar daarna bereiden ze samen hun vijftigste verjaardag voor. Je leert elkaar kennen door samen plezier te maken en deel te nemen aan Leuvense activiteiten. De levenslange vriendschappen krijg je er zomaar bij.’
Tradities
‘Op de zaterdag vóór de eerste zondag van september – Abrahamdag – vieren we de 50-jarigen. De week erna, op zondag, starten we met een gezamenlijk ontbijt, en daarna volgen een misviering, een academische zitting, een receptie en een lunch. En om 16 uur vertrekt de stoet van alle Jaartallen, met de 50-jarigen op kop.’ ‘Elk Jaartal organiseert activiteiten om geld in het laatje te brengen. Daarmee bekostigen ze hun verjaardagsviering, maar ze schenken ook aan goede doelen. Dat gaat terug op Arthur Dewit, een lid van de Mannen van ‘18. Hij groeide op in het weeshuis Bon Pasteur. Later stond hij ieder jaar met een smoutebollenkraam op Leuven kermis, en dan nodigde hij alle Leuvense weeskinderen uit om smoutebollen te komen eten. Intussen is er geen weeshuis meer, maar de traditie houdt stand: elk jaar mogen 400 kinderen uit een kwetsbare omgeving een dag gratis naar de kermis. Ze krijgen een cadeautje en we schenken ook telkens een bedrag aan twaalf Leuvense organisaties.’
Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid
‘Als er een Jaartal gesticht wordt, dan gaat dat meestal samen met een stunt. Herinner je je het nieuws nog over de archeologische opgravingen aan het Fochplein, in 2010? Er waren mannen aan het graven, die zogenaamd oude voorwerpen naar boven haalden en ze uitstalden op het plein. Wel, dat was zo’n stunt (lacht). Zo proberen we aandacht te trekken en leden te werven.’
‘Maar de Jaartallen betekenen veel meer dan alleen maar gekkigheden. We bestaan nu al meer dan honderd jaar en we zijn Leuvens erfgoed. Elf jaar geleden heeft de Unesco ons zelfs erkend als Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid. Dat komt vooral door het sociale aspect van onze werking: vriendschap staat centraal, en de ouderen zorgen voor de jongeren. Elk nieuw Jaartal krijgt steun van de mannen die precies tien jaar ouder zijn.’
‘Dat we erkend zijn door de Unesco, daar ben ik trots op. Maar er staan ook wel inspanningen tegenover. Zo moeten we alles wat we doen promoten en bewaren. Om de vijf jaar moeten we een dossier indienen. En we moeten ook meer werk maken van genderdiversiteit. Dankzij de mannen van ’78 bestaan er nu ook Vrouwen van het Jaar. Al is dat voor de ouderen onder ons toch een beetje wennen (lacht).’
Vrouwen op de kaart
Wennen of niet, er zijn nu dus ook Vrouwen van het Jaar. Ann Vanhove (43) is voorzitter van de Jaartallen ’78 en ‘79. Ann: ‘We zijn er in 2018 mee begonnen. Wij wilden ook graag deel uitmaken van die mooie Leuvense traditie. We komen één keer per maand samen: voor een picknick, een paasbrunch, een muziekquiz of gewoon eens een avond op café. Het moet voor iedereen leuk zijn. De klik komt meestal vanzelf, omdat we allemaal in dezelfde levensfase zitten.’
‘Net zoals bij de mannen begin je op je 39e en kijk je ernaar uit om samen je vijftigste te vieren. Daar zamelen we geld voor in, bijvoorbeeld met onze wijnverkoop in november en onze jaarlijkse spaghettidag in Café Sport. Maar we schenken ook een deel aan het goede doel.’ ‘We zijn nog volop onze weg aan het zoeken. Nog niet iedereen weet dat er nu ook Vrouwen van het Jaar bestaan. Maar daar werken we aan! Als voorzitter zal ik me de komende tien jaar blijven inspannen om de vrouwelijke Jaartallen op de kaart te zetten.’
Wil je kennismaken met de rijke geschiedenis en de vele verhalen achter het Leuvense Jaartallenleven? Spring dan eens binnen in het stadhuis. In september kan je er collectiestukken en foto’s bekijken.
expo Jaartallen | za 03/09 - zo 18/09 (woe - zo) 14 - 17 uur | stadhuis | gratis
Of ga op wandel met de gratis Erfgoedapp. Download ‘m op je smartphone en kies de route ‘De Leuvense Jaartallen’. De wandeling van 2,5 km brengt je langs plekken in de stad die verbonden zijn met het Jaartallenleven. De vele verhalen krijg je er in audiofragmenten bij.
https://erfgoedapp.be/tour/933
DE OPSTEKER
‘Schilderen deed me mijn ziekte vergeten’
Karolien Smets (40) uit Wijgmaal kreeg in januari de auto-immuunziekte GuillainBarré. Ze revalideerde in UZ Pellenberg.
‘Eerst werden mijn voeten gevoelloos. Ik dacht dat het door de koude kwam, dus ik deed een extra paar sokken aan. Pas toen ik door mijn benen zakte, ben ik naar het ziekenhuis gegaan.’ ‘Guillain-Barré ontstaat na een infectie. Je lichaam valt je zenuwen aan, waardoor je spieren verlammen. Mijn zenuwen herstellen traag. Tijdens de revalidatie heb ik gewerkt aan mijn spierkracht en mijn balans. Die is nog niet in orde, want ik zwalp als een dronkaard (lacht).’ ‘Vier maanden lang heb ik van zondagavond tot vrijdag in UZ Pellenberg verbleven. De eerste week was zwaar: al die nieuwe gezichten ... Maar na een tijdje zijn er echte vriendschappen ontstaan. De wekelijkse creatieve therapie was ook heel fijn. Als ik met kunst bezig was, voelde ik mij even geen patiënt. Bovendien was schilderen goed voor mijn fijne motoriek.’ ‘Mijn grootste doel is om weer te leren fietsen. Zodra ik kan lopen, wil ik opnieuw proberen te volleyballen. Sporten is echt belangrijk voor mij. En met kunst ga ik ook zeker verder!’
