9789023495796

het glazen huis

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 1

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 2

Leonora Christina Skov

Het glazen huis vertaald door lammie post-oostenbrink

2016 Amsterdam

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 3

Deze uitgave is mede tot stand gekomen dankzij een subsidie van het Danish Arts Council.

Cargo is een imprint van Uitgeverij De Bezige Bij, Amsterdam | Antwerpen Copyright © 2015 Leonora Christina Skov en JP/Politikens Hus A/S [contract] Copyright Nederlandse vertaling © 2016 Lammie Post-Oostenbrink Oorspronkelijke titel Hvor intet bryder vinden Oorspronkelijke uitgever Politikens Forlag, Kopenhagen Omslagontwerp b’IJ Barbara Omslagbeeld Shutterstock/mikeledray [?]

Foto auteur Sofie Amalie Klougart [?]

Vormgeving binnenwerk Perfect Service, Schoonhoven Druk Koninklijke Wöhrmann, Zutphen isbn 978 90 234 9579 6 nur 302 [?] uitgeverijcargo.nl

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 4

Voor Sidsel Mijn spirituele zuster En voor mijn geliefde Annette

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 5

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 6

Addis Abeba, EthiopiĂŤ, maandag 5 mei 2014

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 7

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 8

Het spitsuur begon langzaam op gang te komen in Addis Abeba, de drukke hoofdstad van Ethiopië. Een paar verdiepingen onder Café Lime Tree stonden blauwe en witte gehavende taxi’s met stationair draaiende motor te wachten (hey sister, need a ride?) en de zon brandde boven de uitlaatgassen. Over twee uur zou die pas boven de dagelijkse drukte ondergaan, maar het koelde nu al af. Robin Lee schoof het caféraam dicht en scrolde door haar artikel. Als ze opschoot, kon ze het concept vandaag nog af krijgen.

‘Dacht jij nu werkelijk dat je zomaar weg kon lopen van wat je hebt aangericht?’ vroeg een mannenstem vlak boven haar hoofd, buiten adem door de ijle lucht. Haar handen bleven een paar centimeter boven het toetsenbord zweven.

‘Ik heb geen idee waar u het over hebt,’ zei ze. Ze keek op naar de oudere man die bij haar tafel stond. Hij had de handen voor zijn buik over elkaar geslagen en keek haar aan met een hatelijke trek om zijn mond. Een langwerpige envelop stak uit de borstzak van zijn smoezelige, gele overhemd en zijn huid was even wit als zijn haar, dat zich had teruggetrokken tot op zijn voorhoofd.

‘Jij weet donders goed wat je hebt gedaan, Robin Lee,’ zei hij, waarbij hij haar naam met nadruk uitsprak. Hij hoorde niet te weten wie zij was. Absoluut niet. Even was Robin ervan overtuigd dat ze hem eerder had gezien, maar aan de andere kant: hoe langer ze in Afrika verbleef, hoe meer haar Deense landgenoten op elkaar begonnen te lijken; na vijftien jaar kon ze hen slechts met moeite van elkaar onderscheiden.

9

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 9

‘Ik moet u teleurstellen, ik ben niet de Robin Lee die u zoekt,’ zei ze, wat de waarheid was. Ze was een gewetensvolle journalist met Afrika en Azië als specialisme, niet meer en niet minder. Op dit moment was ze bezig met een belangrijk artikel over de euforiserende qatplant, die het grondwater uit de Hoorn van Afrika zuigt en grote delen van de bevolking van Somaliland tot en met Jemen in zombies verandert. Ze had zojuist een paar e-mails van haar redacteuren beantwoordt (Ja, ik leef nog. Die terreuraanval waar je het over had, was aan de andere kant van het continent) en had een mail gestuurd naar haar vaste Cambodjaanse tolk om te horen of ze mee wilde naar een klus in een armetierige badplaats in het zuiden van Cambodja.

‘Ik kan je verzekeren dat jij de juiste Robin Lee bent,’ zei de man. Zijn borstkas ging veel te snel op en neer. Wie was die man? dacht ze. Wie was hij in vredesnaam?

‘Je doet zoals gewoonlijk alsof je van de prins geen kwaad weet, zie ik,’ zei hij vervolgens. Hij keek haar aan alsof hij persoonlijk aanstoot nam aan haar broekpak en rommelig opgestoken haar.

‘Je bent zeker weer druk bezig de wereld te redden?’ Hij knikte naar haar notities en uitgewerkte interviews, die verspreid over de tafel lagen naast de laatste editie van New African Magazine.

‘Exclusive. African leaders tell it like it is.’ Afrikaans optimisme op zijn best. Zijn kaak trilde. ‘Of ben je misschien van plan eerst nog meer onschuldige mensen over de kling te jagen?’

Robin had al veel meegemaakt, maar ze was nog nooit gevraagd de rol van schurk te spelen in iets wat nog het meest leek op een aflevering van een sombere Deense tv-krimi. Ze had zin om tegen hem te zeggen dat hij verder moest zappen, maar in plaats daarvan glimlachte ze zwijgend. Die strategie had ze voor het laatst in november gebruikt, toen een paar Zimbabwaanse politieagenten in Bulawayo hadden geprobeerd haar voor een vermogen te chanteren. Het was ze niet gelukt.

‘Hoe is het eigenlijk om nog in leven te zijn terwijl zoveel 10

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 10

mensen zijn gestorven? Voelt vast vreemd, of niet soms?’ vroeg de man met luide stem.

Gelukkig werd hij overstemd door een vliegtuig dat een paar kilometer verderop met monotoon gedreun opsteeg.

‘Wie bent u?’ vroeg ze. De glimlach was verdwenen. ‘Wat wilt u van mij?’

Haar plaaggeest was het type man dat bij het ouder worden steeds dunnere lippen kreeg. Wat er nog van over was vormde een bijna kleurloze streep die aan de ene kant naar beneden hing.

‘Ik heb een theorie ontwikkeld die ik graag met je wil delen,’ zei hij. ‘Sommige mensen worden geboren met een speciaal soort klittenband op hun lichaam, dat idioten zoals jij aantrekt.

Klinkt je dat bekend in de oren?’

Robin keek vluchtig rond. Om haar heen zat de gebruikelijke mix van nieuwrijke Ethiopiërs en witte zakenlui westerse sandwiches te eten. Een paar Ethiopische vrouwen met steil haar en op laklaarzen met hakken van twaalf centimeter stonden discreet op klanten te wachten en een handjevol ongewassen toeristen in grauwe batikhemden en slobberbroeken zat reisgidsen te lezen of te mailen. Een ober laveerde tussen de tafels door en serveerde sterke Ethiopische koffie, maar daar werden de aanwezigen niet alerter van. De waanzinnige Deen was niemand opgevallen.

‘Als ik “Stormø” zeg, wat zeg jij dan?’ vroeg hij. Robin had altijd gedacht dat de uitdrukking ‘de koude rillingen lopen je over de rug’ onzin was, maar zijn vraag had bij haar wel dat gevolg, en ze kreeg het ijskoud. Stormø was de laatste plek op aarde waar ze aan wilde denken, en toch zag ze het eiland, het huis en de zeven bewoners levendig voor zich. Zij was een van hen geweest.

Ze wist nog steeds niet goed hoe het haar was gelukt om te ontsnappen, en ze wilde er ook liever niet aan denken, niet meer.

Stormø was een detail uit het verleden, dat was alles. Een van vele verdrongen details.

11

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 11

‘Je ziet lijkbleek,’ zei hij. ‘Misschien gekweld door een beetje schuldgevoel?’

Robin deed haar laptop met een klap dicht en gebaarde naar de dichtstbijzijnde ober dat hij bij haar tafel moest komen.

‘Excuse me! Yiqirta! This man is bothering me.’

Maar de ober was druk bezig met een paar door reuma geplaagde toeristen met grote hoeden en zwabberarmen, die voor hun koffie wilden betalen met verfrommelde birr-bankbiljetten.

‘Ik probeer iemand te vinden die me kan helpen u discreet bij mijn tafel weg te halen zodat ik geen scène hoef te schoppen,’ zei ze tegen de man. ‘Ethiopiërs houden daar niet van. In tegenstelling tot u zijn het beleefde mensen. Wilt u alstublieft onmiddellijk weggaan.’

‘Niet voor ik je dit heb gegeven.’

De man haalde de envelop uit zijn borstzak en legde hem met een plechtig gebaar voor haar op tafel. Hij zag er opeens vredig uit, draaide zich om en liep doelgericht naar de uitgang.

Zodra hij de trap was af gelopen en was verdwenen, pakte Robin voorzichtig de envelop van tafel en bekeek hem aandachtig. Ze bleef er even mee tussen haar duim en wijsvinger zitten draaien. Hij was niet dichtgeplakt. Scherp gevouwen, geprinte blaadjes piepten eruit. Tien stuks aan beide kanten beschreven, constateerde ze terwijl ze de papieren voor zich op tafel gladstreek. Je keek niet op of om, Robin Lee, het kon je niets schelen, jij wilde gewoon verder en dat is je gelukt. Zo ziet het kwaad eruit, las ze. Haar hart klopte veel te snel. Ik was ervan uitgegaan dat je vroeg of laat je verdiende loon zou krijgen, maar dat gebeurde niet.

Het is voor jou een gewoonte geworden, nietwaar?

Robin zocht in haar tas naar het potje cacaoboter, draaide de deksel eraf en smeerde geconcentreerd haar handen en onderarmen in. De zoete lucht had gewoonlijk een ontspannend effect op haar, maar vandaag bleef de geur in haar neus hangen. Ze was een gewetensvolle reisjournalist, niet meer en niet minder, zo 12

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 12

was het altijd geweest. Gewetensvol. Altijd. Al het andere waren gewiste details.

Het geluid van piepende remmen en brekend glas sneed opeens door Café Lime Tree. Er viel een onbehaaglijke stilte over Bole Road beneden. Al snel hoorde ze auto’s toeteren en mensen die steeds harder schreeuwden.

‘Policetira tiri! Help! First aid, anyone?’

Robin keek uit het raam en zag meer dan haar lief was: een taxi met een bebloede motorkap, een blanke man onder het bloed liggend op de derde rijstrook. Zijn gele overhemd onder de donkerrode vlekken, de bloedplas onder hem die steeds groter werd, stilstaande auto’s op alle rijstroken. Snel pakte ze haar spullen bij elkaar, legde 130 birr op tafel, liep de trap af naar buiten en de straat op, waar de mensen net zo stilstonden als het verkeer. Drie mannen bogen zich gedempt discussiërend over wat er nog over was van de Deen, terwijl het geluid van sirenes steeds dichterbij kwam. Als op bevel zetten de auto’s op de andere rijbanen zich weer in beweging.

‘The gentleman didn’t watch out for the traffic at all,’ zei een jonge Ethiopische man tegen haar. Zijn papieren koffiebeker van Kaldi’s Coffee beefde in zijn handen. ‘I think he’s dead, sister. Did you know him?’

Robin schudde haar hoofd en liep weg. Ze had die man niet gekend en nu was hij dood. Ze zou zich opgelucht moeten voelen, maar dit alles had meer weg van een film die iemand haar dwong te kijken. Ze zocht zich een weg door de westers en traditioneel geklede Ethiopiërs met parasols tegen de zon en groepen winterbleke West-Europese toeristen die een tussenstop maakten in Addis.

‘Hey, faranji! Look, look!’

Een paar armoedige straatverkopers liepen haar tegemoet, de ene hield cd’s met Amharisch voor beginners voor haar neus, de andere een collectie valse Rolex-horloges. Rijen taxi’s stonden 13

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 13

voor de supermarkt, net als anders. Alles zag er heel normaal uit, afgezien van de brief van de dode Deen die in haar tas brandde, en zijn woorden, die een gat in haar gedachten brandden. Hoe voelt het eigenlijk om nog in leven te zijn, terwijl zoveel mensen zijn gestorven?

‘Salam. Gerji area, 150 birr,’ zei ze tegen de eerste de beste taxichauffeur, die direct zijn mond opendeed om te onderhandelen.

Haar ogen begonnen te tranen van de uitlaatgassen, de droge lucht kriebelde in haar neus.

‘Final offer. Just drive me there, okay?’

Ze stapte in de taxi en smeet het portier zo hard dicht dat de carrosserie uit elkaar dreigde te vallen. De Lada’s uit de tijd van het Derg-regime hadden hun beste tijd gehad.

‘Now please. I am in a hurry.’

Ze haalde haar mobieltje uit haar tas en zocht het nummer van haar vriend, Solomon op, droogde haar ogen met de rug van haar hand. Een van de vele wit-geel gestreepte metalen hekken voor de zoveelste bouwplaats gleed buiten voorbij. Weet je nog toen ik vorig jaar augustus uit Denemarken terugkwam? typte ze.

Er is iets wat ik je nooit heb verteld. Het is belangrijk. Kom alsjeblieft zo snel mogelijk naar het Laza View Café.

14

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 14

Dag 1 Kopenhagen, donderdag 1 augustus 2013

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 15

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 16

Toen Agnete de slaapkamer binnenkwam, wist Kevin Bergman direct dat er iets helemaal mis was.

‘De nekplooimeting,’ zei ze. De laatste keer dat ze zo bleek had gezien, was de dag dat haar zus na een bedrijfsfeest was verdwenen en nooit meer was teruggevonden. Zijn ruggenwervels knakten toen hij rechtop ging zitten. Hij zou voor een maand naar het eiland Stormø gaan en was bezig zijn koffer in te pakken, die wagenwijd open op het bed stond. Minstens vijfentwintig boeken, veel te weinig kleren.

‘De nekplooi van ons kindje is 5,8 millimeter,’ zei Agnete. Ze keek hem afwachtend aan. Hij liet zijn schouders zakken.

‘Dus?’ Dat was de verkeerde reactie. Agnete deed haar ogen dicht en masseerde haar slapen. Ze had haar haar niet moeten knippen, dacht hij. Kort haar stond haar niet. Had ze nou maar naar hem geluisterd toen hij haar dat zei, maar naar hem luisterde ze allang niet meer. Het leek of hij met onzichtbare inkt tegen haar praatte.

‘Er is een kans van tien procent dat ons kind het syndroom van Down heeft,’ zei ze terwijl ze zich op het bed liet vallen, waardoor zijn laptoptas met daarin zijn MacBook op de grond smakte. ‘De dokter had het ook over een grote kans op hartproblemen en bombardeerde me met verhalen over zeldzame chromosoomfouten, stofwisselingsziekte en weet ik wat nog meer. Ik kan me de helft van wat hij me heeft verteld niet meer herinneren, en jij was er immers niet bij.’

Zoals gewoonlijk, had ze eraan toe kunnen voegen. Haar ka17

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 17

ken gingen heen en weer, alsof ze op haar eigen teleurstelling over hem aan het kauwen was.

‘Kevin, luister je überhaupt wel naar wat ik zeg, of knik je gewoon op dezelfde manier als wanneer je moé-der tegen je staat te praten?’

Ze sprak het woord ‘moeder’ langzaam en met nadruk uit om hem te provoceren.

‘Ik luister wel,’ zei hij terwijl hij zich moest beheersen om niet te controleren of zijn laptop nog heel was. De laptop maakte deel uit van het onderzoeksleven waarvan hij had gedroomd sinds hij zijn proefschrift over Mary Shelleys Frankenstein anderhalf jaar geleden had ingeleverd. Hij had de computer gekocht hoewel hij alleen hier en daar een uurtje zou kunnen lesgeven. 329 kroon per maand, gespreid betalen gedurende 66 maanden. Boven op zijn studieschuld. Gelukkig had hij gisteravond een kopie gemaakt van de complete harddisk.

‘Het neusbeen konden ze op de scan ook niet zien,’ zei Agnete.

Hij zag aan de roze vlekken in haar hals dat ze op het punt stond in tranen uit te barsten.

‘Neusbeen?’

Hij zag een oude fotoserie van een kindertehuis even buiten Tsjernobyl voor zich, met allemaal zwaar misvormde kinderen: maar één oog, geen neus, enorme klompvoeten. De vlekken in Agnetes hals waren inmiddels vuurrood.

‘De folders liggen er al weken, maar je hebt ze nog niet eens gelezen, of wel?’

‘Natuurlijk wel.’

‘Natuurlijk niet. En niet omdat je niet kunt lezen, want je doet immers de hele dag niets anders dan met je neus in een boek zitten.’

Dat was niet helemaal waar, maar hij zag geen reden Agnete uit de droom te helpen. Ze was tandtechnicus van beroep en toen ze elkaar vijfenhalf jaar geleden hadden leren kennen, had 18

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 18

ze hem bewonderd omdat hij van die moeilijke boeken over Walter Benjamin en Sophie Calle las. Hij zag haar voor zich, naakt en tien kilo lichter. Ze rolde op haar zij en keek hem met haar verrassend grote ogen indringend aan.

‘Ik heb het gevoel dat je iets achterhoudt,’ zei ze. ‘Wil je me niet vertellen wat het is?’

Maar dat was voor ze waren gaan samenwonen en zij was opgehouden vragen te stellen. Toen hij op een dag thuiskwam van de bibliotheek had ze de muren slagroomwit geverfd. ‘Breathe’ heette de kleur. Goed dat hij daar nu aan werd herinnerd.

‘De dokter wil volgende week donderdag om twee uur in het ziekenhuis in Hvidovre een placentabiopsie doen,’ zei ze. Ze keek hem aan met haar speciale, berustende blik die benadrukte dat ze nu al teleurgesteld was dat hij haar niet overal voor kon behoeden. ‘Ik heb natuurlijk gevraagd of het niet eerder kon, maar dat was kennelijk niet mogelijk vanwege de zomervakantie. Er is een kleine kans dat ik tijdens de procedure een abortus krijg en het kan naderhand pijn doen, dus het is een goed idee als er iemand bij me is. Ja, wacht, ik weet al wat je wilt gaan zeggen.

Je wilt me gegarandeerd vragen of mijn moeder niet gewoon mee kan gaan. Of mijn collega Gitte. Of iemand anders, zolang jij maar niet mee hoeft, want jij gaat weg en dat is immers veel belangrijker, al ben je de vader van dit kind. Of niet soms?’

Agnete liet een stilte vallen. Het was de bedoeling dat hij nu zou zeggen dat hij uiteraard mee zou gaan, maar hij schudde alleen zijn hoofd. Het woord ‘vader’ rammelde als een losse schroef door zijn gedachten. Dit was plotseling allemaal veel te tastbaar. De foetus in Agnetes buik was inmiddels gepromoveerd tot het kind. Al die verwachtingen die in een strak tempo zijn richting op marcheerden. Maar hij kon met geen mogelijkheid iemands vader worden, hij had zelfs nooit die wens gehad.

‘Wat is het nut van dit gesprek als jij toch al weet wat ik wil gaan zeggen?’ vroeg hij, meer timide dan de bedoeling was. Ag19

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 19

nete keek naar haar handen. Haar knokkels waren wit.

‘Ik hoop blijkbaar steeds dat jij iets anders zult zeggen dan ik in mijn hoofd heb.’

De situatie was volkomen hopeloos, dacht hij. Het afgelopen halfjaar had hij vierhonderd sollicitatiebrieven geschreven, zonder enig resultaat. Hij kon zelfs de helft van de huur niet meer opbrengen en zijn dagen waren langzaam maar zeker steeds verder leeggelopen. Als hij toevallig een van zijn voormalige studiegenoten van de universiteit tegenkwam, keken ze hem aan met een mengeling van medelijden en angst dat zijn pech besmettelijk was. Vervolgens vroegen ze gemaakt opgewekt: Hoe gaat het met je?, alsof hij nog maar een paar maanden te leven had. Dat had hij ongetwijfeld ook in hun beleving.

‘Op een later moment willen de dokters een echo van het hart maken en nog een paar andere onderzoeken doen,’ zei Agnete.

Ze wreef met haar hand over haar buik. Gelukkig was de zwangerschap nog niet goed zichtbaar. De foetus was er bijna niet.

Zo dacht hij er het liefst aan. ‘Kennelijk kun je maar liefst tot de tweeëntwintigste week een abortus krijgen en ook daarna nog, als blijkt dat...’

Ze sloeg op haar buik. Het klonk hol.

‘Maar als je negenendertig bent is het eigenlijk nu of nooit, nietwaar?’ zei ze, met een afwachtende blik op hem. ‘Het kindje kan immers best een goed leven krijgen, zelfs als het het syndroom van Down heeft, of hartproblemen, toch?’

‘Niet bij ons, lijkt me,’ flapte hij eruit. Ze hapte naar adem, maar in deze beigekleurige hel was de zuurstof al lang geleden verdwenen.

‘Hoe bedoel je?’

Hij realiseerde zich dat ze dit gesprek al veel eerder hadden moeten voeren, maar het was makkelijker geweest om het onderwerp niet aan te snijden. Een van zijn vele kortzichtige oplossingen.

20

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 20

‘Nou ja, onze relatie is al een paar jaar niet al te best,’ antwoordde hij. ‘We hebben constant ruzie en jij doet niets anders dan mij afsnauwen en je aan mij ergeren. Ik wilde geen kind, Agnete. Jij bent stiekem gestopt met de pil en nu verlang je van mij dat ik me gedraag als de ideale vader die alles meteen uit zijn handen laat vallen om met jou van het ene na het andere onderzoek te gaan, en die het vanzelfsprekend vindt om een kind op de wereld te zetten dat veel zorg nodig heeft. Ik vind niet dat je dat van mij mag verwachten. Dit is helemaal niets voor mij, dat moet je toch ook inzien.’

In een paar zinnen was hij een volslagen vreemde voor haar geworden. Dat kwam goed uit; zij dacht dat ze hem door en door kende, maar deze ruzie hielp haar razendsnel uit die droom.

‘Ik had gehoopt dat je van mening zou veranderen als het kindje onderweg was,’ zei ze. ‘Ik had me voorgesteld dat je, als je aan het idee was gewend, blij zou zijn om vader te worden. Het is namelijk de bedoeling dat je je op het ouderschap verheugt, zo zit de natuur in elkaar, Kevin. Je bouwt een nestje, je bestudeert de scans nauwkeurig, je bedenkt namen voor het kindje, je koopt een kinderwagen en piepkleine babykleertjes. Als je dat niet doet, komt het afgestompt over. Jíj bent afgestompt, dat moet wel als je zulke dingen zegt.’

Hun gesprek was zo van de rails gelopen dat Kevin het overzicht kwijtraakte. Zo ging het altijd als Agnete haar zin wilde doordrukken. Ze bleef doorgaan tot hij het uiteindelijk opgaf.

‘Eerlijk gezegd vind ik dat er geen bewijs bestaat dat jij en ik goede ouders zullen zijn voor om het even welk levend wezen,’ zei hij. Agnete kwam met een ruk overeind. Ze was langer dan hij. Niet veel langer, maar toch. Toen ze elkaar pas kenden, had ze hem verteld dat haar moeder haar had gestraft door haar strak aan te staren tot ze voor haar gevoel in elkaar was geschrompeld tot een mier. Nu deed ze hetzelfde met hem, maar hij kromp niet langer. Sinds hij zijn proefschrift had afgerond, trainde hij twee 21

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 21

uur per dag en had hij acht kilo aan spiermassa gekweekt.

‘Wat wil je daar nu eigenlijk mee zeggen?’ riep ze recht in zijn gezicht. ‘Dat ik net zo goed direct het kind kan laten aborteren, omdat ik toch een slechte moeder word?’

Hij had er een hekel aan als ze schreeuwde. Daarom deed ze het ook.

‘Dat heb ik je al geadviseerd toen je me vertelde dat je zwanger was,’ zei hij, in de wetenschap dat ze zich alleen maar meer zou opwinden over alles wat hij zei. ‘Ik vind niet dat we een kind iets te bieden hebben, Agnete. Ik zie niet in hoe we een mongooltje moeten bekostigen, of een ander ziek kind, of een gezond kind wat dat betreft.’

Ze gaf een schop tegen zijn laptoptas, die met een klap tegen de muur vloog.

‘Ik droom al jaren over het krijgen van een kind, oké! Het kan wel zijn dat jij de mooiste gebeurtenis in het leven wil missen, maar dat wil ik niet. Ik heb al genoeg moeten opgeven voor jou.’

Kevin moest even slikken.

‘Het was eerlijker geweest als je die droom wat eerder met mij had gedeeld. Bijvoorbeeld toen we elkaar leerden kennen,’ zei hij met een blik op de wekker. Het was tien over tien. Als hij op tijd in Esbjerg wilde zijn, moest hij nu gaan.

‘Ik wist dat jij geen kinderen wilde, dus wat moest ik anders?’ zei Agnete zachtjes. ‘Ik wilde jou niet verliezen.’

Dat zou anders wel het beste voor jou zijn geweest, dacht hij.

Geen van beiden zei iets.

‘Ik moet nu echt gaan,’ zei hij na een tijdje. Ze verwrong haar gezicht, ze leek op een tekenfilmfiguur uit een Cartoon Network-serie, het tv-kanaal dat binnenkort zijn leven zou overnemen.

‘Ik hoop echt dat dat niet waar is,’ zei ze. ‘Je gaat nu toch niet weg in die belachelijke, poepbruine Skoda van je, dat doe je me toch niet aan!’

22

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 22

‘Ja, dat doe ik wel.’

Kevin had zich verheugd om een maand uit zijn agenda te kunnen scheuren, en die maand begon vanmiddag om drie uur op de kade in Esbjerg, waar een boot hem en zes andere kunstenaars en wetenschappers naar het eilandje Stormø zou brengen.

Daar zou hij in een pas geopend kunstenaarshuis verblijven, om in alle rust zijn proefschrift te bewerken tot een boek. Het Stormøhus Fonds had hem het verblijf toegekend zonder dat hij een aanvraag had ingediend; een grotere buitenkans had zich sinds de verdediging van zijn proefschrift niet voorgedaan. Het was zelfs de enige kans die hij had gekregen.

Hij raapte de laptoptas van de vloer en ritste hem open. De laptop leek op het eerste gezicht de botsing met de muur te hebben overleefd. Agnete huilde inmiddels echt.

‘Nee, je mag niet weggaan,’ zei ze. ‘Ik weet niet wat ik aan moet met deze zwangerschap en het schokkende nieuws van vandaag.

Please, ga alsjeblieft volgende week donderdag met mij naar het ziekenhuis in Hvidovre om mijn hand vast te houden als ze de placentabiopsie doen. Ik loop het risico het kindje te verliezen.

We moeten hier echt fatsoenlijk over praten.’

Kevin deed de koffer dicht en zette hem op de grond naast het bed.

‘Maar jij hebt toch al besloten dat jij het kind koste wat kost wilt hebben? Ik zie absoluut niet in waar we over zouden moeten praten,’ zei hij. We kúnnen niet eens samen praten, dacht hij.

Is je dat nou nog niet duidelijk?

Toen hij Agnete voor het eerst ontmoette, was hij volslagen verrast geweest toen hij hoorde dat ze zeven jaar ouder was dan hij, maar sinds die dag hadden de jaren versneld bezit genomen van haar gezicht. De laatste tijd hingen haar mondhoeken constant naar beneden als ze praatte.

‘Ga je voor je weggaat ook nog even langs bij je moé-der?’ vroeg ze. Kevin gaf altijd de voorkeur aan een gemene Agnete 23

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 23

boven een smekende, die hem het gevoel gaf dat hij een slecht mens was.

‘Ja, dat was ik wel van plan,’ zei hij afwachtend. Agnete begon gewoonlijk te flippen als ze ontdekte dat hij zijn moeder in het rijtjeshuis in Hvidovre alweer had bezocht, al was het geen geheim dat ze fibromyalgie en een slecht hart had en het huishouden niet kon doen zonder in het ziekenhuis te belanden met onverdraaglijke pijn door overbelasting.

‘Ze heeft vast gedreigd dat ze doodgaat als jij een maand weg bent,’ ging Agnete door. Kevin had zijn moeder nog niet verteld over Stormø of de zwangerschap. Toen ze onlangs achtenzestig werd, had hij haar een MacBook gegeven, al betekende dat een extra lening van 329 kroon gedurende 66 maanden, die ook boven op zijn studieschuld kwam, en al het andere dat hij niet kon terugbetalen. Hij hoopte stiekem dat het cadeau een pleister op de wond zou zijn die gegarandeerd zou openspringen als hij haar vertelde hoe zijn leven ervoor stond.

‘Waarom kun je niet net zo zorgzaam en lief voor mij zijn als je voor háár bent?’ vroeg Agnete. Ze zweeg even alsof ze haar eigen woorden wilde laten bezinken. ‘Hoe kan het toch dat ik me in vergelijking met haar altijd minderwaardig voel, zelfs nu?’

Het was nu zo stil in de slaapkamer dat je de wekker kon horen tikken. Kevin voelde iets. Hij wist niet wat het was, dus hij negeerde het.

‘Dat kun je toch niet met elkaar vergelijken,’ antwoordde hij, want dat kon werkelijk niet. Hij was beslist niet van plan geweest om met een hand over Agnetes buik te strelen, maar dat was desalniettemin wat hij deed. Ze keek hem indringend aan. De tranen liepen over haar wangen terwijl ze met haar ogen knipperde.

‘Ik heb gewoon het gevoel dat er iets vreselijks zal gebeuren op Stormø,’ zei ze. ‘Ik heb geprobeerd het eiland te googelen, maar ik kan niets vinden. Dat vind ik raar. Ik heb rondgevraagd, 24

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 24

maar niemand heeft ooit gehoord van dat eiland. Níemand, Kevin. Waarom ben je eigenlijk uitgenodigd? Vind je het zelf niet een klein beetje vreemd? Ik ben bang... Ach, verdomme nog aan toe.’

Ze haalde een keer diep adem en veegde haar tranen weg.

‘Ik ben bang dat ons kind zijn vader nooit zal kennen,’ zei ze.

De wijzers op de wekker verplaatsten zich veel te snel. ‘Ik smeek je, wil je alsjeblieft thuisblijven?’

Als Agnete haar zin niet op een andere manier kon krijgen, dan probeerde ze hem bang te maken met huilerige voorgevoelens, al was ze absoluut niet helderziend. Dat had hij eerder meegemaakt en toch gaven haar woorden en tranen hem een zeurend gevoel in zijn maag. Jij gaat dit niet voor mij verpesten, dacht hij. Je hebt genoeg kapotgemaakt, Agnete. We hebben samen genoeg kapotgemaakt. Hij pakte de koffer en keek haar nog een laatste keer aan.

‘Nou, dan zien we elkaar over een maand,’ zei hij. Vervolgens liep hij rustig de deur uit. Het was nooit bij hem opgekomen dat het zo eenvoudig zou zijn.

25

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 25

Voor één keer in zijn leven was Joachim Wedel Nordgren op tijd.

Hij reed nu over de Storebæltsbro en pas over tweeënhalf uur zou de boot naar Stormø vanuit de haven in Esbjerg vertrekken. Het was helder weer. Hij bedacht dat er veel was om zich op te verheugen, voor hij weer besefte dat het precies vijf jaar geleden was dat Nanna zijn leven had verwoest. 1 augustus 2008.

Hij kwam thuis na een late dienst op de krant met het hoofd vol internetnieuws en een buik vol fastfood van het Shawarma Grill House, en toen hij de voordeur dichtsloeg, hoorde hij een onbekend, echoënd geluid. Het onheilspellende gedreun galmde door het appartement en hij rende erachteraan, van de keuken naar de woonkamer en weer terug.

‘Nanna?’ had hij met dichtgeknepen keel geroepen. Dat gevoel had hij nu nog steeds. ‘Nanna, waar ben je?’ Meestal was ze met een glas wijn aan de keukentafel op haar laptop bezig met een van de grafische opdrachten voor het werk.

‘O, hoi schat,’ zei ze dan. ‘Kun je een karaf water voor me vullen en hier neerzetten?’

Maar Nanna zat nergens op hem te wachten. De keukentafel en de stoelen waren weg, haar vluchtige kussen waren weg, boeken en foto’s waren verdwenen uit de aan de muur gemonteerde Montana-boekenkasten. Zelfs de gestreepte kopjes stonden niet langer op de plank boven de gootsteen. Hij had ze er zelf neergezet voor hij die ochtend naar het werk ging.

‘Dit kun je me gewoon niet aandoen,’ zei hij tegen de witte keukenkastjes. ‘Dit kan niet waar zijn!’

Maar dat was het wel. Hij wist al dat August en Ava ook niet 26

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 26

in hun gebruikelijke houding in hun stapelbed zouden liggen te slapen: August op zijn rug met zijn mond wijdopen en Ava opgerold op haar zij. Waar August normaal lag, had Nanna een verzoekschrift tot echtscheiding achtergelaten. Ze had haar eigen naam achter echtgenoot 1 en zijn naam achter echtgenoot 2 ingevuld, het hokje bij ‘wij vragen samen echtscheiding aan’ aangekruist en bij reden ‘ontrouw’. Echtgenoot 1 zag af van alimentatie en droeg het appartement in de Studiestræde aan echtgenoot 2 over, en als tegenprestatie moest echtgenoot 2 het volledige ouderlijk gezag over August en Ava aan echtgenoot 1 overdragen. Het enige wat nog ontbrak was zijn handtekening en een reden om verder te leven. Onder aan het formulier had Nanna een felgele post-it geplakt, waarop ze met een lekke balpen haastig een vlekkerige boodschap had gekrabbeld: Ben bij mijn vader in Virum met A & A. Stuur het formulier ondertekend naar me op / Nanna.

Met een ruk stuurde Joachim de Audi naar de linkerrijstrook, trapte het gaspedaal in en haalde een idiote zondagsrijder in een poepbruine Skoda Estelle in, terwijl hij zichzelf eraan herinnerde dat hij al een hele tijd met 160 kilometer per uur verder door het leven was geraasd. Met één oog op de weg gericht maakte hij het handschoenenvakje open, voor de zekerheid. Zijn Heckler & Koch usp Compact 9 mm pistool lag op zijn plek, klaar om in zijn jaszak gestopt te worden als hij op de kade in Esbjerg aankwam. Hij was volkomen veilig, ook de komende vier weken op Stormø. As was verbrande turf, leef in het nu, zijn thrillers verkochten zichzelf en elkaar, en Linea was overal voor in. Ongelooflijk irritant dat hij haar niet eens kon kussen zonder het gevoel te hebben dat hij Nanna bedroog, zelfs al had Nanna de afgelopen vierenhalf jaar in een groot appartement in stadsdeel Østerbro patchworkgezinnetje gespeeld met Rasmus de Tekstschrijver en zijn twee oogappeltjes Noah en Liam. Ze wilde Joa27

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 27

chim helemaal niet terug en toch bleef hij met open armen klaar staan. Het appartement in de Studiestræde was nog steeds hun thuis en Linea zou nooit meer worden dan een gast. Dat had hij de vrouwen met wie hij vóór haar wat had gescharreld ook te verstaan gegeven, maar Linea was vasthoudender. Dat kwam vast door haar jeugdig optimisme.

Hij had haar een halfjaar geleden leren kennen bij een gemeenschappelijke kennis en was in de veronderstelling geweest dat ze de tienerdochter van een van de aanwezigen was. Hij was dus des te meer verrast om te horen dat ze zevenentwintig was en op het punt stond te trouwen met haar vriend, met wie ze al zeven jaar een relatie had. Een enorme bruiloft op een kasteel en een huwelijksreis naar de Maldiven of Mauritius, Joachim haalde die twee bestemmingen altijd door elkaar.

‘Jeppe is de man van mijn dromen,’ had ze gezegd. ‘Dat weet ik gewoon, snap je?’

Misschien kwam het door de lekkere bourgogne dat hij Linea’s blik net iets te lang vasthield. Of door het volkomen vrijblijvende, intieme gesprek met een meisje met een kort koppie, dat het woord ‘wij’ gebruikte als ze het over zichzelf en haar vriend had. Joachim vroeg naar haar verleden, hoop en dromen, en zij vroeg naar die van hem. Hij antwoordde zo dat hij perfecter leek dan hij ooit was geweest of zou kunnen worden, alleen om zichzelf te herinneren aan de tijd dat zijn leven nog voor hem lag. Hij voelde zich intens opgelucht toen hij haar bij het afscheid op haar wang kuste. Weliswaar had hij half haar mond geraakt, maar het was geen scenario dat hij van plan was verder uit te werken. Daar dacht zij heel anders over. Twee weken later stond ze onaangekondigd voor zijn deur in de Studiestræde en zei dat ze ‘het’ had gedaan.

‘Wat heb je gedaan?’ vroeg hij buiten adem nadat ze op haar tenen was gaan staan en hem minutenlang had gekust.

‘Ik ben bij Jeppe weg,’ zei ze. ‘Ik heb nog nooit zoiets gevoeld.’

28

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 28

Ze maakte een hoofdbeweging alsof zoiets zich overal om hen heen bevond. Joachim zag alleen maar de rommel die als atoomafval door de keuken lag verspreid.

‘Ik heb het gevoel dat ik je altijd heb gekend,’ zei ze, ademloos, want daar krijg je snel last van als je achter je droom over de ware Jacob aan rent. Joachim wist dat hij zich ook zo had gevoeld toen hij Nanna leerde kennen. ‘We hebben een klik, toch?’ bleef ze aandringen. Ze ging er gewoon van uit dat hij hetzelfde voelde, al bleef hij de stap om te gaan samenwonen, te praten over de toekomst of haar voor te stellen aan August en Ava en zijn vrienden maar voor zich uit schuiven. De laatste tijd merkte hij dat haar iets begon te dagen.

‘Realiseer jij je wel hoeveel ik voor jou heb opgegeven?’ zei ze huilend en dat deed hij. Het zat hem ook dwars. ‘Heb je überhaupt door dat ik alles heb weggegooid, omdat ik toevallig moedig genoeg was om in de liefde te geloven?’

Overmoedig, dacht hij. Ze moest eens weten hoe makkelijk overmoedig in overrijp kon veranderen. Opeens waren de jaren voorbijgevlogen en begon het allemaal een beetje melig te smaken. Het ligt aan mij, niet aan jou, wilde hij zeggen. Het is allemaal mijn schuld. Ik ben niet zo goed in relaties. Het zit allemaal in jouw hoofd. Maar de enige die dat soort dingen zei, was een ontrouwe echtgenoot op tv. Toen hij vanochtend bij de Audi afscheid nam van Line, schonk ze hem haar meest aanhankelijke blik.

‘Ik hou van je,’ zei ze voor hij haar had kunnen tegenhouden, en de daarop volgende seconden leken eeuwig te duren. Hij haalde diep adem en opende het portier.

‘Nou, dan zie ik je over een maand weer,’ zei hij terwijl hij zich in veiligheid bracht. Terwijl hij het raampje naar beneden draaide, leek ze nog kleiner en dunner dan normaal. Dat was de schuld van die top met stippen van haar. De bescheiden hoeveelheid textiel slobberde op de plek waar haar borsten hoorden 29

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 29

te zitten en ertussen, in het diepe decolleté, waren haar ribben bij iedere ademhaling zichtbaar.

‘Je weet toch hoe het gaat als je vriendje een schrijver is,’ zei hij. ‘We hebben het erover gehad: boeken schrijven is niet altijd zo romantisch als het klinkt, Linea. Er zijn momenten dat ik rust nodig heb om te kunnen schrijven.’

‘Dat weet ik, maar dit is zo lang,’ zei ze terwijl ze de tranen van haar wangen veegde met de rug van haar hand. Hij haalde de autosleutel uit zijn zak en stak hem in het contact.

‘Klopt, het is veel te lang en dat vind ik ook heel erg,’ zei hij.

Linea hield meestal op met huilen als hij haar naar de mond praatte. ‘Maar ik kan er helaas weinig aan doen dat ik nu moet gaan, Linea. Zo is het nu eenmaal.’

In principe had hij nee kunnen zeggen toen het Stormøhus Fonds hem drie maanden geleden een schriftelijk uitnodiging stuurde, maar die mogelijkheid had hij niet eens in overweging genomen. Uit de uitnodiging werd duidelijk dat een weldoener een huis had laten bouwen op zijn privé-eiland, Stormø, voor de kust van Esbjerg. Het idee was dat Deense kunstenaars en wetenschappers ieder jaar de kans zouden krijgen om in de periode van april tot oktober een maand kosteloos in het huis te wonen en werken. Het was momenteel niet mogelijk een aanvraag voor een verblijf in te dienen, stond er in de brief met de goudkleurige letters, maar het bestuur van het Stormøhus Fonds had de eer en het genoegen om schrijver en journalist Joachim Wedel Nordgren mee te delen dat ze hem een gratis verblijf in het huis in de openingsmaand hadden toegekend, van 1 augustus tot 1 september 2013. Indien hij de uitnodiging accepteerde, zou hij samen met zes andere Deense kunstenaars en wetenschappers worden ingekwartierd in het Stormøhus. Deze kunstenaars en wetenschappers hadden ieder in hun eigen vakgebied buitengewone verdiensten geleverd met een breed belang voor de Deense samenleving. Die laatste zin had hij een paar keer opnieuw gelezen.

30

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 30

Starend naar de middenstreep die de rijbaan in tweeën deelde probeerde Joachim zich te herinneren wat er verder nog in de brief had gestaan, maar beelden van de vreselijke avond, toen Nanna hem verliet, bleven maar opduiken. Hij zag zichzelf daar staan, in de kinderkamer met de echtscheidingspapieren in de hand, in het besef dat zijn verleden, heden en toekomst op zeven bladzijden konden worden samengevat. Zo weinig stelde het voor. Zo weinig was het waard. Hij haalde een van de goedkope balpennen van de krant uit zijn zak en zette een handtekening onder zijn eigen vonnis, omdat hij geen keuze had, niet zoals hij zich had gedragen. Ik, Joachim Wedel Nordgren, verklaar dat ik het eens ben met het aanvragen van een echtscheiding vanwege ontrouw.

Hij had zich doodgeschaamd als hij Nanna bezocht toen ze bij haar vader in Virum woonde en later, elk derde weekend van de maand, wanneer hij August en Ava ophaalde en terugbracht, kwam hij niet verder dan de gang in Nanna’s patchworkgezinsappartement. Ze stond meestal afgemeten te knikken voor de deur naar de woonkamer en iedere keer bedacht hij dat ze de ideale vrouw was. Vandaag nog mooier dan twaalf jaar geleden.

Hij moest pudding in plaats van hersens in zijn hoofd hebben gehad toen hij haar bedroog.

‘Pap?’ zei August gisteren toen hij ’s middags in de Studiestræde langskwam en zijn bruine armen en benen nonchalant op een keukenstoel slingerde.

‘Ja?’ Joachim legde de krant boven op alle andere die verspreid over de keukentafel lagen en keek zijn zoon aandachtig aan. August was net zo’n scharminkel als hij zelf was geweest op tienjarige leeftijd: dunne armpjes en benen, rossige sproeten op zijn neus; steil, door de zomerzon gebleekt haar dat een paar centimeter te lang was voor het perfecte kapsel. Hij kwam in zijn eentje met de bus van Østerbro naar de binnenstad, dat deed hij zelfs al een 31

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 31

paar jaar. Joachim gaf hem geld voor een buskaartje en vroeg nooit of Nanna wist waar hij een paar keer per week heen ging na schooltijd. Om nog maar te zwijgen van de vakantieperiodes, zoals nu. August hield zijn koffiemok krampachtig vast.

‘Er is toch niets mis, Grote A?’ vroeg Joachim. Hij rommelde wat in het haar van de jongen, pakte voorzichtig de mok uit zijn handen. Zo bleven ze een tijdje zitten. De handpalmen van August waren vochtig en hij schopte ritmisch tegen zijn tas onder de tafel. Dat deed hij altijd als hij zenuwachtig was.

‘Ik wil graag een tijdje bij jou wonen in plaats van bij mama en Rasmus,’ zei hij met zijn blik naar beneden gericht.

‘Maar... ik dacht dat het zo leuk was om bij...?’

August schudde zijn hoofd. Joachim voelde hoe een golf van waanzinnige vreugde door zijn lichaam spoelde. Hij was er totaal niet op voorbereid dat hij zich zo zou voelen als ze voor hem zouden kiezen.

‘Nou, het is best leuk wonen daar,’ zei August, ‘maar we zijn met zoveel en het is altijd Noah en Liam tegen mij. Ik vind het hier veel fijner, jij laat me met rust. Pap, waarom huil je? Wil je niet dat ik hier kom wonen?’

August schopte per ongeluk zo hard tegen zijn tas dat die over de vloer rolde en opensprong, waardoor zijn legorobots, de legotijdmachine en een heleboel losse blokjes eruit rolden.

‘Ik weet wel dat je iedere dag moet schrijven, en ik zal héél zachtjes doen,’ zei hij. ‘Ik belóóf het, ik zal echt...’

Joachim veegde zijn ogen droog aan de mouw van zijn overhemd.

‘Kom hier,’ zei hij. Hij trok hem naar zich toe. Hij hield meer van deze jongen en zijn zusje dan hij ooit van iemand zou kunnen houden.

‘Er is niemand met wie ik liever samenwoon dan jij,’ zei hij in het haar van August. Het rook naar hooi. ‘Ik zal het er met mama over hebben als ik terug ben van Stormø, oké?’

32

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 32

(Hoe moest hij dit in vredesnaam aanpakken? Ze hadden de afgelopen vijf jaar nauwelijks met elkaar gesproken, verder dan hallo en tot ziens kwamen ze niet).

‘Beloofd?’ vroeg August. Joachim beloofde het.

‘Doe ik soms niet altijd wat ik beloof?’

August snufte wat.

‘Niet altijd,’ antwoordde hij. Joachim herinnerde zich glashelder hoe hij zich tijdens Nanna’s zwangerschap een rad voor ogen had gedraaid over zijn vaderschap. Zijn zoon zou op hem kunnen vertrouwen, hij zou hem meenemen naar alle mannendingen waar vrouwen geen verstand van hadden, en echt het goede voorbeeld geven en niet zoals zijn eigen vader die om elk wissewasje van ontroering begon te janken. Hij zou zijn zoon leren dat je vrouwen liet uithuilen op je schouder, maar direct na de geboorte had Joachim aan één stuk door gehuild en sindsdien waren er zoveel barsten in het ideaalbeeld ontstaan dat de vaderfiguur onherstelbaar beschadigd was. Of eigenlijk leek die nog het meest op zijn eigen vader. Ze waren allebei afwezig, gedroegen zich zakkerig en maakten hun gezinnen kapot. Hier zat Joachim met trillende onderlip zijn tienjarige zoon te leren dat volwassen mannen de boel verkloten en medelijden met zichzelf hebben, zowel voor, tijdens als na het gebeurde.

‘Ik heb er een klerezooi van gemaakt,’ zei hij. In zijn hoofd hoorde hij zijn vader precies hetzelfde zeggen. ‘Ik heb ons gezin kapotgemaakt, je moeder zonder enige reden heel veel pijn gedaan, en het is mijn schuld dat jij en Ava verdrietig zijn.’

‘Mama zegt dat je een grote idioot bent,’ zei August tegen Joachims overhemd. Het klonk alsof hij moest lachen.

‘Zegt ze dat?’

‘Ja, soms. Klopt het?’

Joachim begon hem te kietelen. August kietelde terug. Het eindigde ermee dat ze over de smerige keukenvloer rolden, tussen de legoblokjes en de robotonderdelen, tot Joachim August 33

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 33

liet winnen. Hij zat schrijlings op Joachim en hield hem met zijn dunne armpjes in bedwang. Een paar blokjes sneden in Joachims nek.

‘Klopt het, papa?’ Joachim keek naar zijn zoon. Zijn haar hing voor zijn gezicht, zodat hij op een meisje leek.

‘Ooit klopte het, maar nu niet meer,’ antwoordde Joachim.

Hij meende het. ‘Ik zal me nooit meer zo slecht gedragen, oké Grote A?’ Hij herkende de hersenloze man met de midlifecrisis die hij vijf jaar geleden was geweest niet meer. De jaren ervoor had hij zichzelf beschouwd als een uitzondering, een man die altijd tweeëndertig bleef. Maar er bestaan per definitie niet veel uitzonderingen en op een dag bekeek hij zichzelf op klaarlichte dag in de spiegel en zag hoe oud hij was geworden. Laatste ronde, had hij gedacht. Die gedachte bleef in zijn hoofd ronddolen als een huisdier dat naar liefkozingen hunkert. Dus had hij drie maanden een verhouding gehad, maar het meisje was gestorven een halfjaar voor Nanna hem verliet. Zo ironisch was het.

Dat sterfgeval had om verschillende redenen de belangstelling van de media gewekt. Joachim had geen behoefte daar lang bij stil te staan, net als hij het liefst de politieverhoren van een paar weken na het overlijden wilde vergeten, om nog maar te zwijgen van de angstige blikken van zijn collega’s en hun daarop volgende artikelen over de zaak, waarin ze het hadden over de getrouwde minnaar van de jonge studente, de journalist bij een groot dagblad, met een alibi dat zo lek was als een zeef.

Hij had nog steeds nachtmerries over die tijd. Ik heb maar een korte affaire met haar gehad! Ik ken haar nauwelijks! probeerde hij Nanna afgelopen nacht nog uit te leggen. In zijn dromen natuurlijk. In het echte leven had hij niet eens sorry tegen haar gezegd. Hij had haar ook niet om vergeving gevraagd, omdat hij had gewacht tot ze zelf ontdekte hoe de vork in de steel zat. Zijn 34

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 34

handen om het stuur werden zweterig bij de gedachte. Zodra hij op de krant over het sterfgeval hoorde, had hij natuurlijk open kaart moeten spelen bij haar en de politie, maar achteraf is het ‘natuurlijk’ altijd makkelijk praten. De waarheid was dat het niet bij hem was opgekomen dat iemand achter de affaire zou komen. Dat was zijn leven in een notendop: hij verdiende elke dag zijn brood door zijn fantasie te gebruiken, maar als puntje bij paaltje kwam, liet diezelfde fantasie hem in de steek.

In de weken na het sterfgeval begonnen zijn collega’s hem steeds meer te negeren, de meeste liepen met een grote boog om hem heen. Na een tijdje had hij het donkerbruine vermoeden dat er ergens een poppenspeler zat die iedereen die hij kende bij hem weg dirigeerde. In oktober 2008 voelde hij zich gedwongen een frisse start te maken. Het had echter niet fris aangevoeld, toen hij zijn baan opzegde, het Heckler & Koch-pistool kocht voor het geval de poppenspeler van plan was hem te vermorzelen, en in het halflege appartement in de Studiestræde ging zitten. Hier schreef hij zijn eerste thriller en miste hij zijn gezin iedere keer als hij om zich heen keek. Hij nam een student aan als schoonmaker, maar als zij was geweest, stond alles op de verkeerde plaats of waren er dingen verdwenen, dus hij ontsloeg haar en liet de boel verslonzen.

Toen zijn eerste thriller begon te verkopen, realiseerde hij zich dat hij alleen kon schrijven als het pistool in de bovenste lade van zijn bureau lag, gereed om hem te beschermen. Met één oog op de weg deed hij nog een keer het handschoenenkastje open, gewoon om er zeker van te zijn dat het pistool er nog lag, wat natuurlijk het geval was (waar moest dat ding anders zijn? Voel jij je wel helemaal lekker, gast?). Toen hij de tweede en de derde thriller schreef, controleerde hij alleen ’s ochtends en ’s avonds of het pistool er nog lag, maar het afgelopen jaar deed hij de hele dag door niets anders dan de lade opentrekken. Niet dat hij daar rustiger van werd. Het was gewoon een gevoel dat hij 35

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 35

had. Het gevoel dat een dreiging zich als een wolkendeken boven hem samenpakte. Hij had het pistool nu altijd bij zich als hij het huis uit ging. Dan was hij een piepklein beetje minder bang voor andere mensen, maar ook veel banger voor zichzelf. Hij wist niet goed of dit een stap in de goede of in de verkeerde richting was.

Iedereen zei altijd tegen hem dat hij zo ongelooflijk veel mazzel had en dat zijn droom uitkwam omdat zijn boeken zo’n succes waren, maar die droom zag er vast beter uit als je hem van een afstandje bekeek. Joachim wilde dat hij anderen kon uitleggen hoe kwetsbaar hij zich voelde, maar als je droom uitkwam, verloor je helaas het recht om eerlijk te zijn. Goed gecomponeerd, vonden de recensenten zijn boeken. Of: goed gevormd. Het deed denken aan iets tussen een muziekstuk en naakte dames.

Zijn uitgever verwachtte dat hij over anderhalve maand het manuscript van zijn vijfde thriller zou inleveren, ze hadden hem al tijden geleden het marketingplan en de omslag gestuurd en hij had hen al tijden geleden alle verkoopteksten gestuurd. Een wetenschapper ontdekt puur toevallig dat Europa op het punt staat compleet te worden vernietigd. Wat doet hij? De titel van de roman was Damnatio memoriae, vernoemd naar de strengste straf in de tijd van de Romeinen: uit de geschiedenis van de mensheid te worden gewist. Joachim hoefde het document met de titel damnatio–2013 echter niet iedere ochtend te openen om het gevoel te krijgen dat hij uit zijn eigen leven werd gewist. Misschien had hij het daarom sinds april niet meer geopend, of anders kwam het door vesnas–vrije–val–2013.

Vesna Vulović. Hij vervloekte het artikel dat hij over haar had gelezen. De foto van de jonge vrouw die bij de tekst stond, de vrouw die zo Nanna leek. De creatieve explosie die ze in zijn uitgewiste leven had veroorzaakt. Hij vervloekte iedere ochtend waarop hij met een glimlach opstond, wat Linea de indruk gaf dat hij door haar in zo’n goed humeur was, terwijl het in werkelijkheid kwam door Vesna’s vrije val. Een literaire fantasie. Een 36

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 36

literaire fantasie! Dat was het soort boeken dat overgevoelige vrouwen voor elkaar schreven.

Op 26 januari 2017 ontplofte de dc-9 in duizend stukken door een terreuraanslag toen het vliegtuig boven Srbská Kamenice in Tsjechoslowakije vloog. Aan boord was de tweeëntwintigjarige stewardess Vesna Vulović. In de daarop volgende drie minuten stortten de achtentwintig passagiers en bemanningsleden 10.160 meter naar beneden en sloegen te pletter op een bevroren bergwand. Niemand overleefde de ramp, behalve Vesna, die in comateuze toestand werd gevonden, half uit het vliegtuig hangend, tussen een dood bemanningslid en een serveerwagen.

Zevenentwintig dagen later werd ze wakker en vroeg ze om een sigaret. Ze was geheel verlamd, maar herstelde volledig en hield nauwelijks een trauma over aan de gebeurtenis: ze bleef vliegen.

Ze leek nog steeds op Nanna, nu in elkaar gefrommeld alsof ze wachtte dat hij haar weer zou gladstrijken. Dat ze die extreme omstandigheden had overleefd, was de reden dat hij steeds meer over haar ging schrijven. Misschien hoopte hij stiekem dat ze hem kon leren hoe je dat deed, voor hij zelf aan de beurt was, want dat zou gebeuren, of hij nou een pistool had of niet. Het wolkendek zag er dreigend uit.

Hij had het concept opgedragen aan Nanna met al mijn liefde en duizend excuses, en het eerder die ochtend naar zijn redacteur gestuurd. Hierbij een concept voor een manuscript. Het spijt me dat het voor het verkeerde boek is, maar kijk maar wat je ervan vindt, had hij geschreven voor hij op ‘send’ had geklikt. Hij had nog geen ontvangstbericht van de redacteur gekregen, maar dat kwam vast omdat hij de benen had genomen. Joachims fans zouden hetzelfde doen. De poppenspeler hoefde niet eens iedereen die Joachim kende bij hem weg te halen, of alles wat hij had opgebouwd te laten verdwijnen, dat kon hij heel goed zelf. Linea zou ook niet staan te juichen als ze erachter kwam dat hij had gelogen over de roman waar hij aan schreef, en die hij nu ook 37

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 37

nog eens opdroeg aan Nanna, terwijl hij beweerde dat hij compleet over haar heen was. Het zei al genoeg dat Linea’s reactie op de laatste plaats kwam in de lange rij zorgen waaronder hij gebukt ging.

Hij zette de cd-speler aan en Peggy Lee vulde de auto. Nanna was dol op die plaat. Vooral het eerste lied over een vrouw die zwarte koffie dronk om wakker te blijven terwijl ze wachtte tot haar geliefde thuiskwam. Hij kende dat gevoel. Een maand lang overal ver vandaan, dat zou hem goed doen.

38

Het glazen huis; Skov [PS] 1e proef pag 38