Η γλώσσα προγραμματισμού GW – Basic
Γουρζής Στάθης – Φυσικός ( Άρθρο δημοσιευμένο στην εφημερίδα « Λευκαδίτικος Λόγος» - Οκτώβριος 1999 )
Με το ξεκίνημα του 21ου αιώνα οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές φιλοδοξούν να βρίσκονται σε κάθε σπίτι, σε όλες τις χώρες του πλανήτη μας. Τα προγράμματα για τον χειρισμό και την αξιοποίηση του ηλεκτρονικού υπολογιστή, γίνονται ολοένα και πιο εύχρηστα, ολοένα και πιο εύκολα στην εκμάθηση τους για κάθε άνθρωπο. Ο ηλεκτρονικός κειμενογράφος έχει αντικαταστήσει τις παλιές γραφομηχανές στα περισσότερα γραφεία και σε πολλές επιχειρήσεις τα λογιστικά είναι πια υπόθεση του ηλεκτρονικού υπολογιστή και των ειδικών προγραμμάτων που διατίθενται για το ευρύ κοινό. Ο προγραμματισμός των ηλεκτρονικών υπολογιστών, η δημιουργία ειδικών προγραμμάτων για κάθε εφαρμογή, δεν είναι πια μια παράξενη και δύσκολη ενασχόληση για κάποιους ειδικούς των computers,αλλά μια δημιουργικότατη και χρησιμότατη επέκταση των γνώσεων που ήδη έχουμε αποκτήσει στην πληροφορική. Σε παλαιότερο αφιέρωμα του «Λευκαδίτικου Λόγου», με τίτλο «Η ιστορία του προγραμματισμού των ηλεκτρονικών υπολογιστών», (Φεβρουάριος 1999,φύλλα 468 - 469 - 470), είχαμε αναφερθεί στον προγραμματισμό και στις πιο σημαντικές γλώσσες προγραμματισμού, τόσο από ιστορική όσο και από πρακτική άποψη. Τότε είχαμε κάνει μια πρώτη αναφορά στην GW–Basic, σαν ένα από τα πρώτα εργαλεία ανάπτυξης εφαρμογών, στην δεκαετία του ’70. Η πιο διάσημη γλώσσα προγραμματισμού δημιουργήθηκε το 1964 και είναι γνωστή σαν πρόγραμμα μέχρι σήμερα, ακόμα και σε ανθρώπους που δεν ασχολούνται με την πληροφορική. Το όνομα BASIC,είναι τα αρχικά των λέξεων Beginners All-purpose Symbolic Instruction Code, και σημαίνει, σε ελεύθερη μετάφραση, Κώδικας Συμβολικών Εντολών Γενικής Χρήσης. Πιο απλά θα μπορούσαμε να μεταφράσουμε το όνομα της BASIC με τις λέξεις Γλώσσα Προγραμματισμού για Αρχάριους Προγραμματιστές. Σήμερα, δύο ολόκληρες δεκαετίες ύστερα από την εμφάνιση του πρώτου προσωπικού υπολογιστή, (Personal Computer - PC), θα δυσκολευτείτε να συναντήσετε πεπειραμένο προγραμματιστή
computers που δεν θα έχει μελετήσει, ή το λιγότερο, να έχει ασχοληθεί με την Basic. Η BASIC έχει δημιουργηθεί με βάση την μιαν άλλη γλώσσα προγραμματισμού, την FORTRAN,και το αναφέρουμε αυτό για να δειχθεί, πως από τα πρώτα τους βήματα όλες οι γλώσσες προγραμματισμού έχουν σχέση μεταξύ τους, μεγάλη ή μικρή. Δημιουργήθηκε από τους καθηγητές John Kemency και Thomas Kurtz,του Dartmouth College των Η.Π.Α., με σκοπό να διδάξουν τις βασικές αρχές του προγραμματισμού σε αρχάριους φοιτητές ηλεκτρονικών υπολογιστών. Η γλώσσα αυτή θεωρείται ιδανική για να ξεκινήσει κάποιος να μαθαίνει προγραμματισμό, επειδή έχει πολύ απλό συντακτικό. Πολλοί προγραμματιστές ξεκινούν να μελετούν τα μυστικά της δημιουργίας προγραμμάτων για ηλεκτρονικούς υπολογιστές με την BASIC ακόμα και σήμερα, αν και οι περισσότεροι χρησιμοποιούν πια την PASCAL,στην οποία θα αναφερθούμε στο επόμενο φύλλο του «Λευκαδίτικου Λόγου». Το 1966 η Basic εδραιώθηκε σαν βασικό μάθημα στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση των Η.Π.Α. και την δεκαετία του ’70 καθιερώθηκε ως η δημοφιλέστερη γλώσσα προγραμματισμού. Σαν εργαλείο παραγωγής λογισμικού είναι αρκετά εύκολο στην εκμάθησή του και μπορεί να δημιουργήσει αξιόπιστα προγράμματα σε λίγο σχετικά χρόνο. Για την δημιουργία όμως μεγάλων εφαρμογών παρουσιάζει δυσκολίες, πράγμα που τονίζει τον εκπαιδευτικό χαρακτήρα που έχει. Βασικότερα πλεονεκτήματα της Basic είναι η φιλικότητα του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο γίνεται η ανάπτυξη του κώδικα του προγράμματος, η εύκολη διόρθωση των λαθών που μπορεί να γίνουν και η ευκολία στην εκμάθησή της. Η BASIC διαθέτει διερμηνευτή, interpreter, εντολών και αρίθμηση γραμμών κατά αύξουσα σειρά. Η πιο γνωστή της έκδοση, για αυτούς που κάνουν προγραμματισμό από το ξεκίνημά του, είναι η GW-BASIC,Graphics Window – BASIC,ενώ σήμερα είναι διαδεδομένη σε όλο τον κόσμο η VISUAL BASIC,που χρησιμοποιείται για την ανάπτυξη εφαρμογών και προγραμμάτων κάθε είδους. Άλλες εκδόσεις της γλώσσας είναι η Basica, η Turbo Basic και η Quick Basic. Έχουν όλες παρόμοιο συντακτικό,
σχεδόν ίδιες εντολές και είναι πολύ εύκολες στην εκμάθηση και την χρήση τους. Στα βασικά προγράμματα του λογισμικού ενός computer περιλαμβάνονται οι Μεταφραστές προγραμμάτων,(Compilers), και οι Διερμηνευτές προγραμμάτων,(Interpreters). Τα ειδικά αυτά προγράμματα μεταφράζουν τον κώδικα, τις εντολές, που γράφουν οι προγραμματιστές με τις διάφορες γλώσσες προγραμματισμού, σε γλώσσα μηχανής για να εκτελεστούν από τον υπολογιστή. Γλώσσα μηχανής λέγεται το σύνολο των εντολών που αντιλαμβάνεται ο επεξεργαστής του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Οι εντολές σε αυτό το επίπεδο αποτελούνται από σύμβολα εξαιρετικά περίπλοκα, και γι’ αυτό το λόγο χρησιμοποιούμε άλλα προγράμματα, όπως η Basic, για να γράψουμε τον κώδικα της εφαρμογής μας. Ο Compiler είναι ένα πρόγραμμα που περιλαμβάνεται σε όλες τις σύγχρονες γλώσσες προγραμματισμού και μετατρέπει τις εντολές που έχουμε γράψει στον Editor, (κειμενογράφου), σε εκτελέσιμο πρόγραμμα, ακολουθώντας την ροή του προγράμματος,(όπως στην Turbo Pascal). Ο Compiler παράγει ανεξάρτητα προγράμματα, που μπορούν να «τρέξουν» χωρίς την βοήθεια του περιβάλλοντος της γλώσσας προγραμματισμού. Ο Interpreter, που περιλαμβάνεται και αυτός στις πιο παλιές γλώσσες προγραμματισμού, μετατρέπει τον κώδικα σε γλώσσα μηχανής, γραμμή προς γραμμή, χωρίς να επιτρέπει την περαιτέρω εκτέλεση του προγράμματος αν συναντήσει κάποιο λάθος. Ο κώδικας, το πρόγραμμα που έχουμε φτιάξει, δεν εκτελείται χωρίς την παρουσία του Διερμηνευτή Εντολών, του Interpreter, δηλαδή δεν φτιάχνουμε ένα ανεξάρτητο πρόγραμμα, αλλά απαιτείται η παρουσία του περιβάλλοντος της γλώσσας προγραμματισμού. Στην ιστορία των ηλεκτρονικών υπολογιστών, το ξεκίνημα του προγραμματισμού από τους πρώτους επιστήμονες ήταν εξαιρετικά δύσκολο και οι προσπάθειες που κατέβαλαν για να αξιοποιήσουν την τεχνολογία προς όφελος της γνώσης, ήταν πολύ περισσότερες σε σύγκριση με τις σημερινές. Οι δυσκολίες που αντιμετώπιζαν ήταν πέρα από κάθε περιγραφή, αφού, όσο προχωράμε προς το παρελθόν, λιγοστεύουν τα μέσα αλλά και η
γνώση. Σήμερα ο προγραμματισμός έχει απλουστευθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε να ασχολούνται διεξοδικά μαζί του ακόμη και μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου. Οι γνώσεις που προαπαιτούνται είναι πια ελάχιστες, όσον αφορά τα Μαθηματικά, την Φυσική ή ακόμα και την ίδια την Πληροφορική. Τα καινούργια προγράμματα ανάπτυξης εφαρμογών, οι τελευταίες εκδόσεις των πιο σύγχρονων γλωσσών προγραμματισμού, κάνουν τον νέο προγραμματιστή τόσο πλήρη, από πλευράς δυνατοτήτων που μπορεί να δημιουργήσει μόνος του οποιαδήποτε εφαρμογή. Η δύναμη που κρατά ο γνώστης των τελευταίων επιτευγμάτων της τεχνολογίας, αυξάνεται καθημερινά και έχει φτάσει πια σε δυσθεώρητα επίπεδα. Αν προσθέσουμε και την ραγδαία ανάπτυξη των υπολογιστικών συστημάτων καθώς και την ταυτόχρονη μείωση της τιμής τους, δεν θα ήταν υπερβολή να μιλάμε πια για μια καινούργια εποχή, που όλοι μας, ο κάθε ένας με τον δικό του τρόπο, θα μπορεί να διαμορφώνει σε σημαντικό βαθμό. Η ανάπτυξη του παγκόσμιου Διαδικτύου,(Internet), φέρνει, ολοένα και περισσότερο, στο προσκήνιο την ανάγκη ανθρώπων με εξειδικευμένη γνώση που θα επικοινωνούν μεταξύ τους σε όλες τις γωνιές της Γης, ανεξάρτητα από τις οποιεσδήποτε διαφορές τους. Μιλάμε για το μέλλον και απλά κάνουμε κάποιες υποθέσεις που μπορεί να επαληθευθούν, μπορεί και όχι. Το γεγονός όμως ότι όλοι μπορούμε να βλέπουμε μπροστά, δεν είναι τόσο συνηθισμένο γεγονός στην ανθρώπινη ιστορία, αλλά ούτε και τόσο απλό. Η δυνατότητα που αποκτά ο άνθρωπος να δημιουργεί το μέλλον των επόμενων γενεών είναι γεγονός χάρη στην ύπαρξη και την εξέλιξη της τεχνολογίας. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι ο έλεγχος των εξελίξεων, τόσο μέσα στην κοινωνία όσο και γενικότερα στην ιστορία και την πολιτική, είναι στενά συνδεδεμένος με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Υ.Γ. Στην συγγραφή του άρθρου για τον «Λευκαδίτικο Λόγο», χρησιμοποιήθηκε σαν πηγή δεδομένων το βιβλίο του Χρήστου Παναγιωτακόπουλου, (Μαθηματικού), με τίτλο «Basic», που έχει εκδοθεί από τις «Αχαϊκές Εκδόσεις» το 1990.