50 - Όξινος χαρακτήρας των καρβοξυλικών οξέων

Όξινος χαρακτήρας των καρβοξυλικών οξέων

Γουρζής Στάθης – Φυσικός Συνεργάτης ΕΚΦΕ Λευκάδος 2008 – 2011 Εργαστήριο Φυσικών Επιστημών 2ου Λυκείου Λευκάδος

Όλα τα πλαίσια είναι από τον εργαστηριακό οδηγό Χημείας της Β’ Λυκείου Γενικής Παιδείας

Για να μελετήσουμε τον όξινο χαρακτήρα των καρβοξυλικών οξέων θα χρειαστούμε :

CH3COOH KI

Μόλυβδο - Pb

Πεχαμετρικό χαρτί

Ηλιανθίνη

Δοκιμαστικούς σωλήνες Σταγονόμετρο Ποτήρια ζέσης 250 ml Ογκομετρικό σωλήνα 10 ml Ποτήρια ζέσης 100 ml

Ποτήρια ζέσης 50 ml

Θα παρασκευάσουμε υδατικό διάλυμα CH3COOH 1M …

Σιφώνιο των 5 ml CH3COOH 1M

Υδροβολέας

Ογκομετρική φιάλη των 100 ml

Σιφώνιο του 1 ml

Παίρνουμε με τα σιφώνια τα 5,7 ml του οξέος …

Π.χ. πρώτα τα 5 ml με το σιφώνιο των 5 ml και μετά τα 0,7 ml με το σιφώνιο του 1 ml …

Αραιώνουμε σε ογκομετρική φιάλη των 100 ml, προσθέτοντας νερό με τον υδροβολέα μέχρι την χαραγή των 100 …

Βάζουμε 10 ml νερό στον ογκομετρικό σωλήνα …

… και 10 ml οξικού οξέος στον άλλο …

H2O

Ηλιανθίνη CH3COOH 1M

CH3COOH 1M H2O

Για μεγαλύτερη ακρίβεια στην μέτρηση του Ph, θα χρησιμοποιήσουμε το ηλεκτρονικό πεχάμετρο, αφού πρώτα το βαθμονομήσουμε σε νερό βρύσης, με Ph γύρω στο 7,15 – 7,20. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και εμφιαλωμένο νερό, στο οποίο αναγράφεται το Ph, που συνήθως είναι γύρω στο 7,4.

Για την καλύτερη χρήση του ηλεκτρονικού πεχάμετρου, καλό είναι να διατηρούμε τον αισθητήρα διαρκώς μέσα σε ελαφρά ιοντικό περιβάλλον, ώστε να μην χρειάζεται ρύθμιση κάθε φορά. Επίσης πρέπει να έχουμε πάντα συνδεδεμένο και τον αισθητήρα της θερμοκρασίας.

Το ηλεκτρονικό πεχάμετρο συμφωνεί με μεγάλη ακρίβεια με το πεχαμετρικό χαρτί …

… και στο Ph του νερού …

… και στο Ph του οξέος …

Ακόμα θα χρησιμοποιήσουμε και τον αισθητήρα του Ph, συνδεδεμένο με το Multilog, μαζί με τον αισθητήρα της θερμοκρασίας. Η διαδικασία βαθμονόμησης είναι ίδια με το προηγούμενο ηλεκτρονικό πεχάμετρο.

Υπάρχει μια μικρή βίδα στο πίσω μέρος του αισθητήρα. Θέλει πολύ λίγο σφίξιμο ή λασκάρισμα για να αλλάξει η ένδειξη, αλλά το κάνουμε πάντα όταν το Multilog δεν καταγράφει. Σταματάμε δηλαδή τις μετρήσεις όταν ρυθμίζουμε με το κατσαβιδάκι και μετά ξανακάνουμε ρυθμίσεις.

Βήμα 2ο

Ρυθμίζουμε το Multilog …

Βήμα

1ο

Βήμα 3ο

Το Multilog συμφωνεί και αυτό με μεγάλη ακρίβεια με το πεχαμετρικό χαρτί …

… αλλά χρειάζεται λίγο χρόνο μέχρι να δώσει μια σταθερή τιμή, γύρω στα 30 με 40 δευτερόλεπτα …

Ph του νερού

Ph του νερού

Ph του οξέος … εδώ υπάρχει αρκετή απόκλιση από την τιμή 3 που μετρήσαμε προηγούμενα …

Το οξύ αντιδρά με το μέταλλο και δίνει οξικό μόλυβδο και υδρογόνο, γεγονός που δηλώνεται από τις φυσαλίδες που θα σχηματισθούν στο μέταλλο.

Για να παρατηρήσουμε φυσαλίδες Η2 σε μικρό χρονικό διάστημα, στην επιφάνεια του μολύβδου, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε πυκνό CH3COOH και θέρμανση …

Ζυγίζουμε 1,6 g KΙ για να παρασκευάσουμε διάλυμα 0,1 Μ …

Προσθέτουμε 100 ml νερό και το KI …

… και ανακατεύουμε …

Προσθέτουμε και μικρή ποσότητα διαλύματος Ιωδιούχου Καλίου (ΚΙ). Παρατηρούμε σχηματισμό κίτρινου ιζήματος που οφείλεται στον Ιωδιούχο μόλυβδο (PbI2) που σχηματίσθηκε.

Οξικός μόλυβδος + ιωδιούχο κάλιο Pb( CH3COO)2 + 2KJ

οξικό κάλιο + ιωδιούχος μόλυβδος 2CH3COOK + PbJ2

Na2CÎ&#x;3

Na2CΟ3

Νερό

Na2CΟ3 CH3COOH 1M

Αν βάλουμε ξίδι, που περιέχει οξικό οξύ, και σόδα, τότε το οξικό νάτριο αντιδρά με το μονοξείδιο του χαλκού και τα χάλκινα νομίσματα «καθαρίζουν», χρειάζεται όμως αρκετός χρόνος, δηλαδή αρκετές μέρες …

… τέλος παρουσίασης …