TRANSITIONS 2 | LATIN AMERICA

Φεστιβάλ στη Στέγη

18-30 Νοεμβρίου 2014

Συγγρού Ι07

sgt.gr

Transitions 2. Latin America Σύλληψη και καλλιτεχνική διεύθυνση φεστιβάλ: Κάτια Αρφαρά Συντονισμός παράλληλων δράσεων: Μυρτώ Λάβδα και Μαρίνα Τρουπή Γενική διεύθυνση παραγωγής: Δήμητρα Δερνίκου Γενική τεχνική διεύθυνση: Λευτέρης Καραμπίλας

FESTIVAL TRANSITIONS (Μεταβάσεις) 1. BALKANS Μάρτιος 2014 2. LATIN AMERICA Νοέμβριος 2014 3. CENTRAL EUROPE Νοέμβριος 2015

Φεστιβάλ στη Στέγη Transitions 2. Latin America Φεστιβάλ της σύγχρονης ανεξάρτητης λατινοαμερικανικής σκηνής

18-30 Νοεμβρίου 2014 Εισιτήρια: 3-10€ και δράσεις με ελεύθερη είσοδο

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Εικαστικά Νοέμβριος 2014 Dan Perjovschi Φουαγιέ ισογείου

Θέατρο Αργεντινή - Μπουένος Άιρες 18-19 Νοεμβρίου 2014 Lola Arias Η ζωή μου μετά Κεντρική Σκηνή | 21:00 ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ Τετάρτη 12 έως και Κυριακή 16 Νοεμβρίου Workshop για το θέατρο-ντοκουμέντο με τη Lola Arias «Aληθινές φανταστικές ιστορίες στην Αθήνα» Τρίτη 18 Νοεμβρίου Συζήτηση μετά την παράσταση Η ζωή μου μετά (Mi vida despues)

Θέατρο Χιλή - Σαντιάγο 19-20 Νοεμβρίου 2014 Guillermo Calderón Το Σχολείο Μικρή Σκηνή | 19:00 ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΔΡΑΣΗ Τετάρτη 19 Νοεμβρίου Συζήτηση μετά την παράσταση To Σχολείο (Escuela)

Συζήτηση / Λέξεις & Σκέψεις 20 Νοεμβρίου 2014 Η Λατινική Αμερική μετά τη δεκαετία του 1980: Μετάβαση προς ποια δημοκρατία; Κεντρική Σκηνή | 19:00

Χορός Χιλή - Σαντιάγο 22-23 Νοεμβρίου 2014

Θέατρο Αργεντινή - Μπουένος Άιρες 18-23 Νοεμβρίου 2014

José Vidal LOOP3 Μικρή Σκηνή | 19:00

Fernando Rubio Όσα είναι δίπλα μου Στοά του Βιβλίου 19:00 | 19:15 | 19:30 | 19:45 | 20:00 | 20:30 | 20:45 | 21:00 | 21:15 | 21:30

ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ Σάββατο 22 Νοεμβρίου Συζήτηση μετά την παράσταση Loop3

ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΔΡΑΣΗ Παρασκευή 21 Νοεμβρίου Συζήτηση με τον Fernando Rubio (22:00)

Δευτέρα 24 έως και Τετάρτη 26 Νοεμβρίου Workshop χορού με τον José Vidal

Θέατρο Βραζιλία - Σάο Πάουλο 23-24 Νοεμβρίου 2014

Θέατρο Κολομβία – Μπογκοτά 26-27 Νοεμβρίου 2014

Leonardo Moreira / Companhia Hiato Ο Kήπος Κεντρική Σκηνή | 21:00

Jorge Hugo Marín / La Maldita Vanidad Ο διανοούμενος συγγραφέας Μικρή Σκηνή | 19:00

ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΔΡΑΣΗ Κυριακή 23 Νοεμβρίου Συζήτηση μετά την παράσταση O Kήπος (O Jardim)

Θέατρο Κολομβία - Μπογκοτά 29-30 Νοεμβρίου 2014

Κινηματογράφος / Θέατρο Αργεντινή - Μπουένος Άιρες 24 Νοεμβρίου 2014 Federico León Αστέρια (Estrellas) Μικρή Σκηνή | Διάλεξη 19:00 | Προβολή 21:00 ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΔΡΑΣΗ Τετάρτη 19 Νοεμβρίου έως και Κυριακή 23 Νοεμβρίου Workshop θεάτρου-κινηματογράφου με τον Federico León

Θέατρο Αργεντινή - Μπουένος Άιρες 26-27 Νοεμβρίου 2014 Mariano Pensotti Το παρελθόν είναι ένα ζώο αλλόκοτο Κεντρική Σκηνή | 21:00 ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΔΡΑΣΗ Τετάρτη 26 Νοεμβρίου Συζήτηση μετά την παράσταση Tο παρελθόν είναι ένα ζώο αλλόκοτο (El pasado es un animal grotesco)

Jorge Hugo Marín / La Maldita Vanidad Οι δράστες Μικρή Σκηνή | 19:00 ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΔΡΑΣΗ Σάββατο 29 Νοεμβρίου Μετά την παράσταση, συζήτηση με την ομάδα La Maldita Vanidad για τα δύο έργα της, Ο διανοοούμενος συγγραφέας και Οι δράστες

Χορός Βραζιλία - Ρίο ντε Τζανέιρο 29-30 Νοεμβρίου 2014 Lia Rodrigues Companhia de Danças Pindorama Κεντρική Σκηνή | 21:00 ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ Σάββατο 29 Νοεμβρίου Συζήτηση μετά την παράσταση Pindorama Κυριακή 30 Νοεμβρίου Workshop χορού με τη Lia Rodrigues

Η περιοδεύουσα έκθεση Transitions – From Dictatorship to Democracy in Latin America που ανακάλυψα τυχαία τον περασμένο Ιανουάριο στο νεοσύστατο Μουσείο Μνήμης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Σαντιάγο της Χιλής τεκμηρίωνε ιστορικά τα θέματα που είχα εντοπίσει παρακολουθώντας συστηματικά την ανεξάρτητη σκηνή της Λατινικής Αμερικής τα τελευταία χρόνια. Τα θέματα αυτά ήταν η «εύθραυστη» ισορροπία στις δημοκρατίες που άρχισαν προοδευτικά να εγκαθίστανται στη δεκαετία του 1980, το επείγον αίτημα για κοινωνική δικαιοσύνη, τα πολιτικά αδιέξοδα, η οικονομική κρίση που οδήγησε απελπισμένους τους Αργεντινούς στους δρόμους του Μπουένος Άιρες το Δεκέμβριο του 2001 και βέβαια, πάνω από όλα, η ελλιπής απόδοση δικαιοσύνης και η ολιγωρία στον καταλογισμό ευθυνών για τους χιλιάδες νεκρούς και αγνοουμένους των δικτατοριών. Το Σαντιάγο είναι κατάστικτο από χώρους βασανιστηρίων και εκτελέσεων που λειτουργούσαν παράνομα στα χρόνια της κρατικής τρομοκρατίας –όπως η Villa Grimaldi στις παρυφές της πόλης– και το ζήτημα της ιστορικής μνήμης απασχολεί τη νέα γενιά των Χιλιανών καλλιτεχνών που γεννήθηκαν στα χρόνια της δικτατορίας του Πινοσέτ και οι οποίοι αγωνίζονται σήμερα, μέσα από το πολιτικό θέατρο, ενάντια στη λήθη.

Το δεύτερο γεωπολιτικό φεστιβάλ της Στέγης, με τίτλο TRANSITIONS (Μεταβάσεις), παρουσιάζει καλλιτέχνες από το Σαντιάγο, αλλά και από το Μπουένος Άιρες, την Μπογκοτά, το Σάο Πάουλο και το Ρίο ντε Τζανέιρο, που αντιμετωπίζουν το θέατρο και το χορό ως ένα μέσο διαχείρισης του συλλογικού τραύματος, ένα χώρο ενεργοποίησης της μνήμης και επανεξέτασης της Ιστορίας. Παραστάσεις αντισυμβατικές, στα όρια του θεάτρου και του κινηματογράφου, του χορού και της εικαστικής εγκατάστασης, ποιητικές γραφές που δεν φοβούνται τη συγκίνηση, ριζοσπαστικό θέατρο-ντοκουμέντο που πραγματεύεται θέματα ταμπού όπως το αντάρτικο πόλεων και η καταπίεση των γηγενών πληθυσμών, αιχμηρές νατουραλιστικές φόρμες που «αγγίζουν» σύγχρονα ζητήματα όπως η πολιτική βία, η διαφθορά και οι κοινωνικές αντιθέσεις, σεμινάρια, προβολές, συζητήσεις με ιστορικούς για τη σημερινή κατάσταση των λατινοαμερικανικών δημοκρατιών, αλλά και ο εικαστικός σχολιασμός του Dan Perjovschi, θα επιχειρήσουν να διευρύνουν τον πολιτιστικό διάλογο με αυτήν την εξαιρετικά πολύμορφη και συνεχώς μεταλλασσόμενη περιοχή του παγκόσμιου Νότου. Κάτια Αρφαρά Καλλιτεχνική διευθύντρια του Transitions

Χρονικό Μισός αιώνας λατινοαμερικανικής ιστορίας: 1959-2014 του Olivier Compagnon

1959 1 Ιανουαρίου: Ύστερα από ανταρτοπόλεμο τριών χρόνων ενάντια στο απολυταρχικό καθεστώς του Fulgencio Batista, τα στρατεύματα του Fidel Castro μπαίνουν στην Αβάνα. Η κουβανική επανάσταση είναι το πρελούδιο μιας σειράς από εξεγέρσεις στη Λατινική Αμερική τις δεκαετίες του 1960 και του 1970.

1960 Μάιος: Εντοπίζεται στο Μπουένος Άιρες από τις ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες ο ναζί εγκληματίας πολέμου Adolf Eichman, ο οποίος είχε εκμεταλλευτεί το παράνομο δίκτυο εκπατρισμού που στήθηκε στο τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου, επιτρέποντας σε εκατοντάδες ναζί να διαφύγουν στο εξωτερικό για να γλιτώσουν τις δικαστικές διώξεις. Οι Ισραηλινοί πράκτορες απήγαγαν τον Άιχμαν και τον μετέφεραν στο Ισραήλ, όπου δικάστηκε για τη θανάτωση χιλιάδων Εβραίων σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και καταδικάστηκε σε θάνατο.

1961 Μάρτιος: Προκειμένου να εμποδίσει τη διάδοση του κομμουνισμού, ο John F. Kennedy εγκαινιάζει τη «Συμμαχία για την πρόοδο», ένα πρόγραμμα βοήθειας για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της Λατινικής Αμερικής. Απρίλιος: Καταλήγει σε φιάσκο η απόβαση αντεπαναστατικών στρατιωτικών δυνάμεων στον Κόλπο των Χοίρων της Κούβας, που υποκινήθηκε από τις ΗΠΑ ενάντια στο καθεστώς του Κάστρο, ως αντίδραση στην προσέγγιση Κούβας-ΕΣΣΔ κατά το απόγειο του Ψυχρού Πολέμου.

1962 Μάιος: Τρία χρόνια μετά το Orfeu negro (Μαύρος Ορφέας) του Marcel Camus, που παρουσίαζε τις φαβέλες του Ρίο ντε Τζανέιρο, η ταινία O pagador de promessas (Η υπόσχεση), όπου ο σκηνοθέτης Anselmo Duarte αποτυπώνει τη φτώχεια και τις δεισιδαιμονίες στη βορειοανατολική Βραζιλία, τιμάται στις Κάννες με το Χρυσό Φοίνικα. Οκτώβριος: Στο αποκορύφωμα του Ψυχρού Πολέμου, η εγκατάσταση σοβιετικών πυραύλων στην Κούβα πυροδοτεί μια μείζονα πολιτική κρίση ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και τη Μόσχα. Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των «δύο Κ», δηλαδή του Σοβιετικού ηγέτη Khrouchtcev και του Αμερικανού προέδρου Κέννεντυ, καταλήγουν στην απομάκρυνση του σοβιετικού οπλοστασίου ως αντάλλαγμα της δέσμευσης των ΗΠΑ ότι δεν πρόκειται να εισβάλλουν στην Κούβα.

1963 Η οργάνωση ένοπλου αντάρτικου των Τουπαμάρος κάνει την εμφάνισή της στην Ουρουγουάη. Η οργάνωση πήρε το όνομά της από τον Tupac Amaru, τον τελευταίο ηγέτη των Ίνκας, που η αντίστασή του ενάντια στους Ισπανούς κατακτητές του Περού τερματίστηκε με την εκτέλεσή του το 1572. Οι Τουπαμάρος επεδίωκαν την αποσταθεροποίηση του εγχώριου πολιτικού συστήματος και την ανάφλεξη της επανάστασης, στα πρότυπα του κουβανικού μοντέλου, εξαπολύοντας μια σειρά από επιθέσεις σε τράπεζες, δολοφονικές απόπειρες και απαγωγές.

1964 31 Μαρτίου: Ένα στρατιωτικό πραξικόπημα στη Βραζιλία ανατρέπει τον μεταρρυθμιστή πρόεδρο Joâo Goulart και εγκαθιδρύει δικτατορικό καθεστώς, που θα διατηρηθεί στην εξουσία για 21 χρόνια. Η Βραζιλία είναι η πρώτη χώρα της Λατινικής Αμερικής που κηρύσσεται σε κατάσταση «εθνικής ασφάλειας» προκειμένου να περιοριστεί η εξάπλωση του επαναστατικού πυρετού. Θα την ακολουθήσουν η Αργεντινή, η Χιλή, το Περού, αλλά και η Ουρουγουάη.

1966 Ιανουάριος: Έντεκα χρόνια μετά τη διάσκεψη του Μπαντούνγκ, που σηματοδότησε ένα αντιαποικιακό κίνημα αλληλεγγύης μεταξύ των χωρών της Αφρικής και της Ασίας, η Αβάνα υποδέχεται την τριηπειρωτική πλέον συνδιάσκεψη καθιστώντας την Κούβα το επίκεντρο του «τριτοκοσμικού» αντι-ιμπεριαλιστικού συνασπισμού.

15 Φεβρουαρίου: Δολοφονείται στην Κολομβία ο πάτερ Camilo Torres, μέλος του Στρατού Εθνικής Απελευθέρωσης, που είχε προσχωρήσει στο αντάρτικο έπειτα από τις άκαρπες καταγγελίες του για τις ανισότητες στην Κολομβία και τις ευθύνες της πολιτικής και εκκλησιαστικής ελίτ στη διαιώνιση της οικονομικής και κοινωνικής καταπίεσης.

1967 9 Οκτωβρίου: Ο Αργεντινός Ernesto «Che» Guevara, που δύο χρόνια νωρίτερα είχε εγκαταλείψει την Κούβα για να διαδώσει το μήνυμα της επανάστασης, σκοτώνεται στη Βολιβία από τα πυρά των ειδικών δυνάμεων, στην προσπάθειά του να οργανώσει τον πυρήνα του αντάρτικου σε μια ορεινή περιοχή δυτικά της πόλης Σούκρε.

Δεκέμβριος: Ιδρύεται στη Βραζιλία το Εθνικό Ίδρυμα για τους Ινδιάνους, με σκοπό να προασπίσει τη ζωή, τα εδάφη και τα θεμελιώδη δικαιώματα των κοινοτήτων των ιθαγενών.

1968 Αύγουστος-Σεπτέμβριος: Συνέρχεται στην πόλη Μεντεγίν της Κολομβίας η 2η Γενική Σύνοδος των Επισκόπων της Λατινικής Αμερικής. Με σύνθημα την επιστροφή στις ευαγγελικές αρχές της ευσπλαχνίας και της «προτεραιότητας στους φτωχούς», η Σύνοδος θα θεσμοθετήσει τη «Θεολογία της Απελευθέρωσης», ένα κίνημα που έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στον πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό μετασχηματισμό της Λατινικής Αμερικής.

2 Οκτωβρίου: Εν μέσω ενός κύματος φοιτητικών εξεγέρσεων και κοινωνικής διαμαρτυρίας στις πρωτεύουσες των περισσότερων χωρών της Λατινικής Αμερικής, στην Πόλη του Μεξικού ο στρατός καταπνίγει βίαια την εξέγερση, με τη σφαγή στη συνοικία Τλατελόλκο, τις παραμονές της έναρξης των θερινών Ολυμπιακών Αγώνων.

3 Οκτωβρίου: Ένα στρατιωτικό πραξικόπημα στο Περού φέρνει στην εξουσία την προοδευτική κυβέρνηση του Juan Velasco Alvarado, ο οποίος προωθεί την αγροτική μεταρρύθμιση, εθνικοποιεί πολλές επιχειρήσεις και προσεγγίζει τις χώρες της Δύσης.

1969 Μάιος: Στην Αργεντινή, η λαϊκή εξέγερση στην Κόρδοβα, που συνένωσε φοιτητές, εργάτες και ποικίλα κοινωνικά κινήματα, εξαπλώνεται σε πολλές άλλες πόλεις, οδηγεί στην πτώση του δικτάτορα στρατηγού Juan Carlos Ongania και ανοίγει το δρόμο για την επάνοδο του περονισμού, που είχε τεθεί εκτός νόμου στα μέσα της δεκαετίας του 1950.

Χρονικό Μισός αιώνας λατινοαμερικανικής ιστορίας: 1959-2014 του Olivier Compagnon

Ιούλιος: Ο «πόλεμος του ποδοσφαίρου» ή, αλλιώς, «πόλεμος των 100 ωρών», που ξέσπασε με αφορμή τους προκριματικούς αγώνες ανάμεσα στο Ελ Σαλβαδόρ και την Ονδούρα για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1970, αλλά στην πραγματικότητα υποκινήθηκε από τις εθνικιστικές τάσεις των δύο χωρών, αφήνει πίσω του περίπου 3.000 νεκρούς. Στη Βραζιλία, με πρωτοβουλία συγγραφέων και καλλιτεχνών που διαμαρτύρονταν για τη σκλήρυνση του δικτατορικού καθεστώτος το Δεκέμβριο του 1968, αναπτύσσεται ένα παγκόσμιο κίνημα αλληλεγγύης που οδηγεί στο μαζικό μποϊκοτάζ της Μπιενάλε του Σάο Πάουλο το 1971.

1971 Τα έργα Teologia de la liberación. Perpectiva (Θεολογία της απελευθέρωσης – Προοπτικές) του Περουβιανού Gustavo Gutiérrez και Jesus Cristo libertador (Ιησούς Χριστός απελευθερωτής) του Βραζιλιάνου Leonardo Boff παρέχουν στη Θεολογία της Απελευθέρωσης ένα θεωρητικό οπλοστάσιο, που αποβλέπει να ενδυναμώσει τη στράτευση της Εκκλησίας στο πλευρό των φτωχών και των καταπιεσμένων. Απρίλιος: Στην Αϊτή, ο Jean-Claude Duvalier διαδέχεται τον πατέρα του, François, και διατηρεί το νεποτισμό και τον αυταρχισμό του σε ένα καθεστώς βαθιά σημαδεμένο από τη διαφθορά και την πολιτική βία. Οκτώβριος: Ο Χιλιανός συγγραφέας και διπλωμάτης Pablo Neruda, πρέσβης τότε στη Γαλλία, παίρνει το Νόμπελ Λογοτεχνίας.

1973 Ιούνιος: Στρατιωτικό πραξικόπημα στην Ουρουγουάη φέρνει στην εξουσία ένα αυταρχικό και καταπιεστικό καθεστώς, υπό την ηγεσία αρχικά του Juan Maria Bordaberry, που θα παραμείνει στη θέση του μέχρι το 1985.

11 Σεπτεμβρίου: Στη Χιλή, ένα στρατιωτικό πραξικόπημα με την υποστήριξη των ΗΠΑ ανατρέπει τη νόμιμα εκλεγμένη κυβέρνηση της Λαϊκής Ενότητας, οδηγεί στο θάνατο τον πρόεδρο Salvador Allende και επιβάλλει το δικτατορικό καθεστώς του στρατηγού Pinochet, που θα θέσει τις βάσεις του νεοφιλελευθερισμού (δραστική περικοπή δημοσίων δαπανών, περιορισμός του κράτους, ελεύθερο εμπόριο και οικονομία).

1976 24 Μαρτίου: Το στρατιωτικό πραξικόπημα στην Αργεντινή σηματοδοτεί το απόγειο της κρατικής τρομοκρατίας και της κατάπνιξης των επαναστάσεων στη Λατινική Αμερική. Υπό την ηγεσία του στρατηγού Jorge Videla, το καθεστώς προέβη μέχρι το 1981 στην θανάτωση και την εξαφάνιση 30.000 ατόμων.

1978 18 Ιουνίου: Ιδρύεται στη Βραζιλία το Ενωμένο Μαύρο Κίνημα, συνενώνοντας διάφορες ομάδες και συνδέσμους που μάχονταν κατά των φυλετικών διακρίσεων. Το Κίνημα αναδεικνύεται σε μείζονα ρυθμιστή των πολιτικών εξελίξεων και διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην αναγνώριση της πολυπολιτισμικότητας από το Σύνταγμα του 1988.

25 Ιουνίου: Στο Μπουένος Άιρες, παρά τη διεθνή κινητοποίηση για μποϊκοτάζ, η εθνική ομάδα της Αργεντινής κερδίζει το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου, εν μέσω της δικτατορίας. Οι αγώνες πραγματοποιούνται συχνά λίγα μέτρα μακριά από τα κτίρια βασανιστηρίων του καθεστώτος. Διοργανώνεται στο Μεξικό το πρώτο λατινοαμερικανικό συμπόσιο αφιερωμένο στη φωτογραφία. Η τρίτη του διοργάνωση, το 1984, λαμβάνει χώρα στην Κούβα υπό την αιγίδα του Casa de las Américas.

1979 Ιανουάριος: Αμέσως μόλις καταλαμβάνει το αξίωμα του νέου ποντίφικα, ο πάπας ΙωάννηςΠαύλος Β΄ πραγματοποιεί το πρώτο του ταξίδι εκτός Ιταλίας στο Μεξικό και εκμεταλλεύεται την 3η Γενική Σύνοδο των Επισκόπων της Λατινικής Αμερικής στην Πουέμπλα, σε μια προσπάθεια περιθωριοποίησης της Θεολογίας της Απελευθέρωσης.

19 Ιουλίου: Το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο των Σαντινίστας ανατρέπει το δικτατορικό καθεστώς του στρατηγού Somoza και ανέρχεται στην εξουσία. Θεωρούμενο από την Ουάσινγκτον ως απόλυτη έκφραση του καστρισμού, το καθεστώς των Σαντινίστας θα τεθεί στο επίκεντρο τόσο της βορειοαμερικανικής διπλωματίας στην Κεντρική Αμερική όσο και των εμφυλίων πολέμων που μαίνονταν στην περιοχή κατά τη δεκαετία του 1980, προκαλώντας εκατοντάδες χιλιάδες θύματα.

1980 Το Φωτεινό Μονοπάτι στο Περού, ένα επαναστατικό κίνημα μαοϊκών αρχών, ασπάζεται τον ένοπλο αγώνα και παραμένει ενεργό μέχρι το 2000, παρά τη σύλληψη του ιστορικού ηγέτη του, Abimael Guzmán, το Σεπτέμβριο του 1992. Η δράση του αντάρτικου και η ένοπλη καταστολή του επρόκειτο να κοστίσουν τη ζωή τουλάχιστον 70.000 ανθρώπων.

24 Μαρτίου: Δολοφονείται στον καθεδρικό ναό του Σαν Σαλβαδόρ ο Oscar Romero, ο επονομαζόμενος «κόκκινος αρχιεπίσκοπος», εξαιτίας των δεσμών του με το κίνημα της Θεολογίας της Απελευθέρωσης.

21 Σεπτεμβρίου: Η Μπελίζ, που βρισκόταν υπό βρετανική κατοχή από τα μέσα του 19ου αιώνα, ανακηρύσσεται ανεξάρτητο κράτος.

1982 Ιούνιος: Η ήττα του στρατού της Αργεντινής από τη Μεγάλη Βρετανία στον πόλεμο των Μαλβίνων νήσων (Φόκλαντ), τον οποίο προκάλεσε το δικτατορικό καθεστώς με την ελπίδα να ανακαταλάβει αυτό το ημιέρημο αρχιπέλαγος που περιήλθε στη βρετανική κατοχή το 19ο αιώνα, επιταχύνει την κατάρρευση της στρατιωτικής χούντας, θέτοντας τις βάσεις για τη δημοκρατική μετάβαση που θα φέρει τον ριζοσπάστη Raúl Alfonsin στην προεδρία της χώρας το Δεκέμβριο του 1983.

1984 Νοέμβριος: Πραγματοποιούνται στην Ουρουγουάη οι πρώτες δημοκρατικές εκλογές από το 1973, που φέρνουν στην εξουσία τον συντηρητικό Julio María Sanguinetti.

Χρονικό Μισός αιώνας λατινοαμερικανικής ιστορίας: 1959-2014 του Olivier Compagnon

1985 Ένας σεισμός μεγέθους 8,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ πλήττει την Πόλη του Μεξικού, αφήνοντας πίσω του τουλάχιστον 10.000 νεκρούς και 30.000 τραυματίες.

1986 24 Δεκεμβρίου: Στην Αργεντινή, ένα χρόνο μετά τη δίκη των πρωταγωνιστών του στρατιωτικού καθεστώτος, προωθείται ο «νόμος της τελείας» που εγγυάται αμνηστία στους περισσότερους βασανιστές της δικτατορίας. Ο νόμος θα συμπληρωθεί και με άλλες ρυθμίσεις τις επόμενες δεκαετίες, εγκαινιάζοντας μια περίοδο ατιμωρησίας, που έλαβε τέλος μόλις στη δεκαετία του 2000.

1987 7 Αυγούστου: Οι συμφωνίες ειρήνης Esquipulas II, υπογεγραμμένες από τους προέδρους της Κόστα Ρίκα, του Ελ Σαλβαδόρ, της Γουατεμάλας, της Ονδούρας και της Νικαράγουας, ανοίγουν το δρόμο για τη σταδιακή εκτόνωση των ένοπλών συγκρούσεων στην Κεντρική Αμερική.

1988 5 Οκτωβρίου: Στο δημοψήφισμα που οργανώνει το στρατιωτικό καθεστώς της Χιλής για να αποφασιστεί η παραμονή στην εξουσία του στρατηγού Πινοσέτ, επικρατεί το «όχι». Είναι η απαρχή της μετάβασης στη δημοκρατία, που το Μάρτιο του 1990 θα φέρει στην εξουσία τον χριστιανοδημοκράτη Patricio Aylwin, αν και ο ίδιος είχε υποστηρίξει το πραξικόπημα της 11ης Σεπτεμβρίου 1973.

1989 Ένα άρθρο του Αμερικανού οικονομολόγου John Williamson προλειαίνει το έδαφος για τη «Συναίνεση της Ουάσινγκτον». Πρόκειται για τη λήψη από την αμερικανική κυβέρνηση μιας σειράς μέτρων με σκοπό την επίλυση της κρίσης χρέους των χωρών της Λατινικής Αμερικής, ενώ συγχρόνως εδραιώνει την επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού στην περιοχή κατά τη δεκαετία του 1990. Φεβρουάριος: Η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση του Carlos Andrés Pérez καταστέλλει βίαια ένα αυθόρμητο κύμα λαϊκών εξεγέρσεων ενάντια στο νεοφιλελευθερισμό στο Καράκας και στις περισσότερες μεγάλες πόλεις της Βενεζουέλας.

3 Φεβρουαρίου: Πτώση του καθεστώτος του στρατηγού Stroessner, που μονοπωλούσε την εξουσία στην Παραγουάη από το 1954.

14 Μαΐου: Ο ακραιφνής νεοφιλελεύθερος πολιτικός Carlos Menem εκλέγεται πρόεδρος της Δημοκρατίας στην Αργεντινή. Η περίοδος της διακυβέρνησής του σημαδεύεται από βίαιες υποτιμήσεις, πολυάριθμες ιδιωτικοποιήσεις και όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων. Σε μια ταινία του 2004, με τίτλο Memoria del saqueo (Μνήμες λεηλασίας), ο σκηνοθέτης Fernando Solanas σκιαγραφεί με μελανά χρώματα τη δεκαετή διακυβέρνηση του Μενέμ. Ιούνιος: Σε μια σειρά από δίκες στην Κούβα, καταδικάζονται σε θανατική ποινή για εσχάτη προδοσία τέσσερις αντιφρονούντες, ανάμεσα στους οποίους περιλαμβάνεται και ο στρατηγός Arnaldo Ochoa, ιστορικό στέλεχος και σύντροφος των αδερφών Κάστρο.

Δεκέμβριος: Παρέμβαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στον Παναμά ενάντια στο καθεστώς του στρατηγού Noriega, διπλού πράκτορα της CIA και των κουβανικών μυστικών υπηρεσιών και σημαντικού παράγοντα του εμπορίου ναρκωτικών σε ολόκληρη την αμερικανική ήπειρο.

1992 12 Οκτωβρίου: Μεγάλες γιορτές διοργανώνονται στις περισσότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής για τη συμπλήρωση 500 ετών από την ανακάλυψη του Νέου Κόσμου από τον Χριστόφορο Κολόμβο, εγείροντας παράλληλα ποικίλες αντιδράσεις στη μνήμη της κατάκτησης.

1990 Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης αναγκάζει την κυβέρνηση της Κούβας να διακηρύξει την έναρξη μιας «ειδικής περιόδου», που χαρακτηρίζεται κυρίως από το άνοιγμα στο μαζικό τουρισμό, τη νομιμοποίηση του δολαρίου στο νησί και την αναζήτηση νέων διεθνών συνεργασιών.

Οκτώβριος: Η ακτιβίστρια Rigoberta Menchú από τη Γουατεμάλα τιμάται με το Νόμπελ Ειρήνης, σε αναγνώριση του αγώνα της για τα ανθρώπινα δικαιώματα των ιθαγενών.

Οκτώβριος: Ο Μεξικανός Octavio Paz, συγγραφέας μεταξύ άλλων του βιβλίου Ο λαβύρινθος της μοναξιάς (1950), παίρνει το Νόμπελ Λογοτεχνίας.

1991 Φεβρουάριος: Η έκθεση Rettig της Επιτροπής Εθνικής Αλήθειας και Συμφιλίωσης της Χιλής, που ιδρύθηκε το προηγούμενο έτος, ανακοινώνει το επίσημο πόρισμά της για τα θύματα της δικτατορίας –περίπου 2.300 νεκροί και αγνοούμενοι (αριθμός που στη συνέχεια θα επανεκτιμηθεί πολλές φορές προς τα πάνω)– και προβλέπει τη χορήγηση κρατικών αποζημιώσεων στους συγγενείς των θυμάτων, χωρίς ωστόσο να επιτρέπει την ποινική δίωξη των υπαιτίων των εγκλημάτων. Μάρτιος: Με τη συνθήκη της Ασουνσιόν ιδρύεται η Mercosur, μια Κοινή Αγορά των κρατών της Νότιας Αμερικής, στην οποία συμμετέχουν αρχικά η Αργεντινή, η Βραζιλία, η Παραγουάη και η Ουρουγουάη, ενώ από το 2012 εντάσσεται και η Βενεζουέλα.

Δεκέμβριος: Στην Ασουνσιόν, πρωτεύουσα της Παραγουάης, βλέπουν το φως σημαντικά αρχεία, που αποδεικνύουν την ύπαρξη ενός εκτεταμένου σχεδίου εκφοβισμού και εξολόθρευσης των αντιφρονούντων σε διάφορες χώρες της Νότιας Αμερικής (Αργεντινή, Χιλή, Βολιβία, Βραζιλία, Παραγουάη, Ουρουγουάη), γνωστού με την ονομασία Κόνδορας.

1994 Ιανουάριος: Στο Μεξικό, την ίδια περίοδο που τίθεται σε ισχύ η Βορειοαμερικανική Συμφωνία Ελευθέρων Συναλλαγών μεταξύ Καναδά, ΗΠΑ και Μεξικού, ο Στρατός των Ζαπατίστας για την Εθνική Απελευθέρωση, υπό την καθοδήγηση του υποδιοικητή Marcos, διεκδικεί από την πολιτεία Τσιάπας τον εκδημοκρατισμό και την αναθεώρηση της στάσης του καθεστώτος απέναντι στους ιθαγενείς.

Χρονικό Μισός αιώνας λατινοαμερικανικής ιστορίας: 1959-2014 του Olivier Compagnon

1998 Ιανουάριος: Επίσκεψη του πάπα Ιωάννη-Παύλου Β΄ στην Κούβα.

Με 523 εκατομμύρια κατοίκους, η Λατινική Αμερική έχει τριπλασιάσει τον πληθυσμό της μέσα σε μισό αιώνα και αντιπροσωπεύει το 8,6% του παγκόσμιου πληθυσμού.

16 Οκτωβρίου: Μετά από πρωτοβουλία του Ισπανού δικαστή Baltasar Garzón, συλλαμβάνεται με διεθνές ένταλμα ο στρατηγός Πινοσέτ στο Λονδίνο, αλλά τελικά αφήνεται ελεύθερος να επιστρέψει στη Χιλή το 2000, όπου και πεθαίνει το 2006, χωρίς να του απαγγελθεί ποτέ οποιαδήποτε κατηγορία για τα εγκλήματα που διέπραξε στη διάρκεια της δικτατορίας.

Για πρώτη φορά στην ιστορία των ΗΠΑ, η απογραφή πληθυσμού κατατάσσει τις κοινότητες των Λατινοαμερικανών –στις οποίες οι Μεξικανοί και οι Μεξικανο-αμερικανοί αποτελούν τα δύο τρίτα– στην πρώτη θέση των μειονοτήτων, μπροστά από τους Αφροαμερικανούς.

6 Δεκεμβρίου: Εν μέσω οξείας πολιτικής κρίσης στη Βενεζουέλα, η εκλογή στο προεδρικό αξίωμα του πρώην πραξικοπηματία και αντισυνταγματάρχη Hugo Chávez Frias εγκαινιάζει μια «στροφή προς τ’ αριστερά» στη Λατινική Αμερική.

2001 Δεκέμβριος: Η συνεχιζόμενη ύφεση της οικονομίας, που επηρεάζει την πλειοψηφία του πληθυσμού, πυροδοτεί βίαιες εξεγέρσεις στο Μπουένος Άιρες κατά του νεοφιλελευθερισμού, οδηγώντας σε μια βαθιά πολιτική κρίση και ανοίγοντας το δρόμο στον Néstor Kirchner, που θα ανέλθει στην εξουσία το 2003.

1999 Τίθεται σε εφαρμογή το «σχέδιο Κολομβία», με την καθοδήγηση της Ουάσινγκτον, με στόχο να προσφέρει στην κυβέρνηση της Μπογκοτά στρατιωτική και οικονομική βοήθεια για να περιοριστεί η μαζική παραγωγή ναρκωτικών.

2000 Ιούλιος: Το χριστιανοσοσιαλιστικής έμπνευσης Κόμμα Εθνικής Δράσης κερδίζει τις προεδρικές εκλογές στο Μεξικό, βάζοντας τέλος στην ογδοντάχρονη ηγεμονία του Θεσμικού Επαναστατικού Κόμματος, το οποίο όμως θα επανέλθει την εξουσία το 2012, μετά από τρεις θητείες των Vicente Fox και Felipe Calderón, εξαιτίας κυρίως της αποτυχίας των κυβερνήσεών τους στην καταπολέμηση του κυκλώματος διακίνησης ναρκωτικών.

2002 11 Απριλίου: Το πραξικόπημα που υποκινεί στη Βενεζουέλα η αντιπολίτευση, με τη σύμπραξη των εργοδοτών, αποτυγχάνει να ανατρέψει τον Ούγκο Τσάβες. Οκτώβριος: Εκλέγεται πρόεδρος της Βραζιλίας ο καταγόμενος από τα βορειοανατολικά της χώρας συνδικαλιστής Luiz Inácio Ferreira da Silva, ο επονομαζόμενος Lula. Στις δύο θητείες του δεν συγκρούστηκε με τη νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία, ενώ η διακυβέρνησή του χαρακτηρίστηκε από σταθερή οικονομική ανάκαμψη, αύξηση των κρατικών επενδύσεων και δραστική μείωση στους δείκτες φτώχειας (το ποσοστό του πληθυσμού κάτω από το όριο της φτώχειας μειώθηκε από 43% το 2003 στο 22% το 2010), αλλά και από τη διατήρηση μεγάλων ανισοτήτων στην κατανομή του πλούτου.

2003 Ιανουάριος: Ο μουσικός Gilberto Gil από την Μπαΐα, σύμβολο –μαζί με τον Caetano Veloso– του βραζιλιάνικου κινήματος της Tropicalia, αναλαμβάνει υπουργός Πολιτισμού στην πρώτη κυβέρνηση Λούλα.

2005 Δεκέμβριος: Ο αυτόχθων Aymara Evo Morales, συνδικαλιστής ηγέτης του κινήματος των παραγωγών φύλλων κόκας (των επονομαζόμενων cocaleros), που μάχεται για τη συνέχιση της παραδοσιακής αυτής καλλιέργειας και την εξαίρεσή της από τον αγώνα κατά των ναρκωτικών, εκλέγεται πρόεδρος της Δημοκρατίας στη Βολιβία. Σηματοδοτώντας μια ανατροπή στην ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή των Άνδεων, εκλέγεται και δεύτερη φορά το 2009, προωθώντας κοινωνικές πολιτικές με στόχο τα αποκλεισμένα τμήματα της κοινωνίας και διεκδικώντας την ανάκτηση της εθνικής κυριαρχίας στους φυσικούς πόρους.

2006 Ιανουάριος: Εκλέγεται πρόεδρος της Δημοκρατίας στη Χιλή η σοσιαλίστρια Michelle Bachelet, κόρη στρατιωτικού που παρέμεινε πιστός στον Σαλβαδόρ Αλλιέντε το 1973 και υπήρξε θύμα της δικτατορίας του Πινοσέτ. Ιούλιος: Επικεφαλής του κουβανικού κράτους από το 1959, ο Φιντέλ Κάστρο εκχωρεί τις εξουσίες του στον αδερφό του, Ραούλ, ο οποίος επιχειρεί να κάνει μερικά δειλά βήματα προς τη φιλελευθεροποίηση της οικονομίας και να αμβλύνει ορισμένες κατασταλτικές πολιτικές.

2008 Σεπτέμβριος: Στον Ισημερινό (Εκουαδόρ), όπου εδώ και ένα χρόνο βρίσκεται στην εξουσία ο Rafael Correa, ο λαός εγκρίνει με δημοψήφισμα την κύρωση νέου Συντάγματος που ενισχύει την εκτελεστική εξουσία, διευκολύνει σημαντικά το κράτος στην προσπάθεια ελέγχου των φυσικών πόρων και παραχωρεί μια σειρά από δικαιώματα στους ιθαγενείς. Οκτώβριος: Στη Βραζιλία, πενήντα pixadores (οι γκραφιτάδες του κινήματος Pixacaos) εισβάλλουν στην 28η Μπιενάλε του Σάο Πάουλο, για να διαμαρτυρηθούν ενάντια στην εμπορευματοποίηση και τον ιδρυματισμό του πολιτισμού.

2010 12 Ιανουαρίου: Ένας ισχυρός σεισμός πλήττει την Αϊτή, προκαλώντας το θάνατο 230.000 ατόμων.

1 Μαρτίου: Ανάρρηση στην εξουσία της Ουρουγουάης του πρώην αντάρτη Τουπαμάρο José Mujica.

31 Οκτωβρίου: Η πρώην αντάρτισσα πόλης Dilma Roussef επικρατεί στις προεδρικές εκλογές της Βραζιλίας. Στη Βραζιλία, τα αποτελέσματα της απογραφής πληθυσμού επιβεβαιώνουν τη ραγδαία αύξηση των προτεσταντικών Εκκλησιών και τη συρρίκνωση του καθολικισμού, τον οποίο ασπάζεται το 65% των Βραζιλιάνων έναντι ποσοστού 89% το 1980.

Χρονικό Μισός αιώνας λατινοαμερικανικής ιστορίας: 1959-2014 του Olivier Compagnon

2011 Μια διεθνής έκθεση για τη βία ανά τον κόσμο, κατατάσσει την Κεντρική Αμερική στην πρώτη θέση παγκοσμίως, με περισσότερες από 30 δολοφονίες ανά 100.000 κατοίκους το χρόνο. Το Καράκας στη Βενεζουέλα και το Χουαρέζ στο Μεξικό συγκαταλέγονται ανάμεσα στις πιο βίαιες πόλεις του κόσμου, με τον αριθμό των δολοφονηθέντων ανά 100.000 κατοίκους να ξεπερνάει κατά πολύ τους 100. Οκτώβριος: Στη Αργεντινή, όπου πολλαπλασιάζονται οι δίκες κατά των βασανιστών των «μολυβένιων χρόνων», ο αξιωματικός του πολεμικού ναυτικού Alfredo Astiz, ο αποκαλούμενος και «ξανθός άγγελος του θανάτου», καταδικάζεται σε ισόβια κάθειρξη.

2012 Δύο διεθνείς εκθέσεις πιστοποιούν ότι το 80% του πληθυσμού στη Λατινική Αμερική κατοικεί σε πόλεις έναντι ποσοστού 40% στις αρχές της δεκαετίας του 1980, και ότι το 28,8% των κατοίκων της ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, έναντι 40,5% στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Ιούλιος: Το Ρίο ντε Τζανέιρο γίνεται ο 128ος τόπος στη Λατινική Αμερική που εγγράφεται στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας (πολιτιστικής ή φυσικής) Κληρονομιάς της UNESCO. Στον κατάλογο αυτόν η Λατινική Αμερική αντιπροσωπεύει συνολικά το 13% των σχετικών καταγραφών. Νοέμβριος: Ενεργή από το 1964 και με αναβαπτισμένο ρόλο στη διακίνηση ναρκωτικών, η αντάρτικη οργάνωση Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις της Κολομβίας (FARC) ξεκινάει νέες συνομιλίες με την κυβέρνηση της Μπογκοτά, που εξακολουθεί εδώ και σχεδόν μισό αιώνα να μην ελέγχει ένα τμήμα της χώρας.

2013 5 Μαρτίου: Πεθαίνει στη Βενεζουέλα ο Ούγκο Τσάβες, ο οποίος είχε επανεκλεγεί στην προεδρία της Δημοκρατίας τον Οκτώβριο του 2012. Προκηρύσσονται νέες εκλογές, όπου επικρατεί ο Nicolás Maduro (14 Απριλίου), τον οποίο ο Τσάβες είχε ορίσει διάδοχό του για τη συνέχιση της «μπολιβαριανής επανάστασης».

13 Μαρτίου: Εκλογή του πρώτου Λατινοαμερικανού πάπα στην ιστορία. Πρόκειται για τον Αργεντινό ιησουίτη Jorge Mario Bergoglio, ο οποίος λαμβάνει το όνομα Φραγκίσκος. Ιούνιος: Η Βραζιλία φιλοξενεί το Κύπελλο Συνομοσπονδιών, ως μια πρόβα τζενεράλε πριν από το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου του 2014, ενώ την ίδια περίοδο αναδύεται ένα σημαντικό κοινωνικό κίνημα στις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας. Ξεκινώντας αρχικά ως αντίδραση ενάντια στην αύξηση των εισιτηρίων στις δημόσιες συγκοινωνίες διαφόρων δήμων, σύντομα εξελίσσεται σε κίνημα ευρύτερης διαμαρτυρίας κατά της κυβέρνησης της Ντίλμα Ρούσσεφ, με κυριότερα αιτήματα τη βελτίωση της δημόσιας παιδείας και υγείας. Αύγουστος: Ο πλουσιότερος άνθρωπος της Παραγουάης, Horacio Cortes, εκλέγεται πρόεδρος της χώρας. Δεκέμβριος: Η Μισέλ Μπασελέ επανεκλέγεται πρόεδρος της Χιλής. Η Ουρουγουάη γίνεται η πρώτα χώρα στον κόσμο που νομιμοποιεί πλήρως τη μαριχουάνα.

2014 Μάρτιος: Δεκάδες αντικυβερνητικοί διαδηλωτές σκοτώνονται στη Βενεζουέλα. Μάιος: Οι αντάρτες του FARC και η κυβέρνηση της Κολομβίας έρχονται σε συμφωνία για την εξάλειψη της παραγωγής παράνομων ναρκωτικών. Ιούνιος: Η Βραζιλία φιλοξενεί το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου, έχοντας χρειαστεί να καταστείλει πολύμηνες διαδηλώσεις κατά της διοργάνωσης, την οποία οι διαμαρτυρόμενοι θεωρούν πολυδάπανο και περιττό κόστος. Ιούλιος: Η Αργεντινή κηρύσσει για δεύτερη φορά μέσα σε 13 χρόνια στάση πληρωμών κατά των δανειστών της. Σεπτέμβριος: Η μεξικανική αστυνομία της πόλης Ιγκουάλα, θέλοντας να καταστείλει φοιτητικές διαμαρτυρίες κατά της διαφθοράς τοπικών αξιωματούχων, παραδίδει 43 φοιτητές σε τοπική συμμορία εμπόρων ναρκωτικών, οι οποίοι τους δολοφονούν όλους. Οκτώβριος: Η Ρούσσεφ επανεκλέγεται πρόεδρος της Βραζιλίας, αν και με οριακή διαφορά στο δεύτερο γύρο των εκλογών (26 Οκτωβρίου).

Ο Ολιβιέ Κομπανιόν είναι καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Παρίσι III – Νέα Σορβόννη (Ινστιτούτο Ανωτάτων Σπουδών για τη Λατινική Αμερική) και αρχισυντάκτης του περιοδικού Cahiers des Amériques latines. Το 2013 εξέδωσε το βιβλίο L’adieu à l’Europe. L’Amérique latine et la Grande Guerre.

Συμπληρώσεις στα έτη 2013 και 2014 από τη συντακτική ομάδα της Στέγης. Το χρονικό δημοσιεύτηκε στον κατάλογο της έκθεσης América Latina 1960-2013 του Fondation Cartier pour l’art contemporain, Παρίσι, 2013.

© Σταύρος Πετρόπουλος

Εικαστικά Dan Perjovschi

4-30 Νοεμβρίου 2014 Φουαγιέ ισογείου

Μαζί σας εδώ και τώρα Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 έπαιρνα μέρος σε εκθέσεις που είχαν για υπότιτλο «Καλλιτέχνες από την Κεντροανατολική Ευρώπη», στα μέσα της ίδιας δεκαετίας βρισκόμουν σε φεστιβάλ για την «Ανατολική Ευρώπη» και στο τέλος της δεκαετίας σε αντίστοιχα για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, ενώ τώρα με προσκαλούν σε αφιερώματα για τα Βαλκάνια. Δεν μετακόμισα ποτέ από το Βουκουρέστι. Γι’ αυτό ακριβώς στο αφιέρωμα για τα Βαλκάνια ήμουν ομιλητής, σε αυτό για τη Λατινική Αμερική δημιουργώ σχέδια και για την Κεντρική Ευρώπη θα κάνω κάτι άλλο, αλλά δεν ξέρω ακόμα τι. Μιλάω μια λατινογενή γλώσσα, έχω εκθέσει στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Σαντιάγο της Χιλής, η σύζυγός μου έχει συμμετάσχει στην Μπιενάλε του Μεντεγίν, ενώ και οι δυο μας έχουμε αυτή την εποχή έργα μας στην Μπιενάλε του Σάο Πάουλο. Ίσως αυτά να αρκούν για να μου κρατήσετε μια θέση σε αυτό το αφιέρωμα στη Λατινική Αμερική… Ίσως πάλι και όχι. Είμαι «διεθνής» στον ίδιο βαθμό που είμαι και «τοπικός». Δεν ορίζω τον εαυτό μου γεωγραφικά, αλλά εννοιολογικά: Ανήκω στην ενσυναίσθηση, σε ό,τι είναι φιλοπερίεργο, σε ό,τι είναι ανοιχτό και στο πνεύμα. Και σε κάποιο χιούμορ.

Dan Perjovschi

Επιμέλεια έκθεσης: Κάτια Αρφαρά Οργάνωση και συντονισμός έκθεσης: Μαρίνα Τρουπή Καταγραφή και βίντεο: Σταύρος Πετρόπουλος

Εικαστικά Dan Perjovschi

Dan Perjovschi Ο Νταν Περζόφσκι (γενν. 1961) ζει και εργάζεται στο Βουκουρέστι και το Σίμπιου της Ρουμανίας. Σπούδασε ζωγράφος επί κομμουνιστικού καθεστώτος. Χρησιμοποίησε το σχέδιο για να ξεφύγει από το αυστηρό εκπαιδευτικό πλαίσιο. Μετά την κατάρρευση της δικτατορίας, σταδιακά προχώρησε από το σχεδιασμό στο χαρτί στο σχεδιασμό απευθείας στους τοίχους του χώρου τέχνης. Μετά το The project στην Μπιενάλε της Βενετίας του 1999, όταν η τέχνη του έγινε διεθνώς γνωστή, ανέπτυξε μια πρακτική εγκαταστάσεων σχεδίου καθορισμένου χρόνου, σε σόλο πρότζεκτ στo MoMa της Νέας Υόρκης, στην Tate Modern του Λονδίνου, στο Centre Pompidou του Παρισιού, στο Moderna Museet της Στοκχόλμης, στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Ρώμης, στο Ludwig Museum της Κολωνίας, ενώ συμμετείχε επίσης στις Μπιενάλε της Βενετίας, της Κωνσταντινούπολης, της Θεσσαλονίκης, της Λυών, του Σύδνεϋ και της Μόσχας. Η φευγαλέα, προσωρινή και ριζοσπαστική του πρακτική γέμισε τους τοίχους χώρων τέχνης για περισσότερο από μία δεκαετία. Μετά το 2011 έδειξε ενδιαφέρον για τα κινήματα ακτιβισμού ανά τον κόσμο και είδε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ένα χώρο για να έρθει κοντά σε ανάλογα κινήματα και να τα υποστηρίξει. Το 2013, με την ευκαιρία των μαζικών οικολογικών διαδηλώσεων στη Ρουμανία, διέθεσε σχέδιά του στο Ίντερνετ, τα οποία κατέβασαν άνθρωποι που συμμετείχαν με αυτά σε εκδηλώσεις διαμαρτυρίας στο Βουκουρέστι και σε μεγάλες πρωτεύουσες και πόλεις ανά τον κόσμο.

Στις ατομικές του εκθέσεις περιλαμβάνονται οι: Unframed στο μουσείο σύγχρονης τέχνης Kiasma του Ελσίνκι (2013), News from the Island στο Μουσείο Τέχνης του Ρέυκιαβικ (2012), Not over στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Ρώμης (MACRO, 2011), Late News στο Βασιλικό Μουσείο του Οντάριο στο Τορόντο (2010), What Happen to US? στο MoMA της Νέας Υόρκης και I am not Exotic I am Exhausted στην Kunsthalle της Βασιλείας (2007), The Room Drawing στην Tate Modern του Λονδίνου, On the Other Hand στο Portikus της Φρανκφούρτης και First of May στο Moderna Museet της Στοκχόλμης (2006), Naked Drawings στο Ludwig Museum της Κολωνίας (2005). Έχει συμμετάσχει επίσης σε ομαδικές εκθέσεις: Μπιενάλε του Σάο Πάουλο (2014), Τριενάλε του Αΐτσι (Ιαπωνία, 2013), Τριενάλε του Παρισιού (2012), Contemporary του Δουβλίνου (2011), Freedom of Speech στο Nbk του Βερολίνου και στην Kunstverein του Αμβούργου (2010), Μπιενάλε της Λυών (2009), Μπιενάλε του Σύδνεϋ (2008), Fifth Floor στην Tate του Λίβερπουλ (2008), The Magelanic Cloud στο Κέντρο Πομπιντού του Παρισιού (2007), 52η Μπιενάλε της Βενετίας (2007), Μπιενάλε της Μόσχας (2007), New Europe στο Ίδρυμα Generali της Βιέννης (2005), 9η Μπιενάλε της Κωνσταντινούπολης (2005). Ο Νταν Περζόφσκι τιμήθηκε με το βραβείο George Maciunas το 2004 και με το ECF Princess Margriet Award το 2013 (μαζί με τη Lia Perjovschi). www.perjovschi.ro

© Σταύρος Πετρόπουλος

Θέατρο Αργεντινή - Μπουένος Άιρες Lola Arias Η ζωή μου μετά

18-19 Νοεμβρίου 2014 Κεντρική Σκηνή | 21:00

Όταν άρχισα να κάνω την έρευνά μου για το έργο Η ζωή μου μετά, δεν είχα καθόλου κείμενο, παρά μόνο τη γενική ιδέα: μια ομάδα νέων ανθρώπων που γεννήθηκαν στη διάρκεια της δικτατορίας στην Αργεντινή ανασυνθέτουν τη ζωή των γονιών τους με τη βοήθεια οικογενειακών τεκμηρίων, δηλαδή φωτογραφιών, εγγράφων και φιλμ super 8.

Η ζωή μου μετά είναι θέατρο-ντοκουμέντο· ένα θεατρικό έργο βασισμένο σε αληθινές ιστορίες, που επιπλέον ερμηνεύεται από τους πρωταγωνιστές αυτών των ιστοριών. Αλλά υπάρχει επίσης και μυθοπλασία, όπως σε κάθε ιστορία που αφηγείται κάποιος. Οι ηθοποιοί αφηγούνται τις δικές τους οικογενειακές ιστορίες και τις ανασυνθέτουν, επικαλούμενοι τη φαντασία τους για το παρελθόν. Υπάρχουν πολλές σκηνές στο έργο όπου οι ηθοποιοί κάνουν αναπαράσταση μιας σκηνής από τη ζωή των γονιών τους, παίρνοντας το ρόλο εκείνων. Οι ηθοποιοί λειτουργούν ως κασκαντέρ των γονιών τους, αναλαμβάνοντας να παίξουν τις πιο επικίνδυνες σκηνές της ζωής τους. Η ζωή μου μετά είναι μια ιστορία δίχως τέλος. Το έργο ξαναγράφεται επειδή και η ιστορία της ζωής μας ξαναγράφεται διαρκώς. Είναι σαν ένα ζωντανό πλάσμα που μεγαλώνει χρόνο με το χρόνο.

Έχοντας λοιπόν αυτή την ιδέα, άρχισα να παίρνω συνεντεύξεις από διαφόρους. Οι άνθρωποι αυτοί έρχονταν στη συνέντευξη με την ιστορία τους και προέκυψαν έτσι πάρα πολλές ενδιαφέρουσες ιστορίες. Επέλεξα τους συγκεκριμένους έξι ερμηνευτές λόγω της ιστορίας τους. Η Κάρλα είναι κόρη ενός μαχητή του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού, ο οποίος σκοτώθηκε σε ένοπλη σύγκρουση· η Βανίνα είναι κόρη ενός μυστικού αστυνομικού· ο Μπλας είναι γιος κάποιου που σπούδασε για να γίνει ιερέας· ο Μαριάνο είναι γιος ενός δημοσιογράφου που ήταν ενταγμένος στη νεολαία του περονιστικού κόμματος και εξαφανίστηκε· ο Πάμπλο είναι γιος ενός υπαλλήλου τράπεζας που βρισκόταν υπό τον έλεγχο του στρατού· και, τέλος, η Λίζα είναι κόρη διανοουμένων που αυτοεξορίστηκαν στο Μεξικό. Ήθελα να συγκεντρώσω ανθρώπους με διαφορετικό υπόβαθρο: ανθρώπους που οι γονείς τους ήταν στο αντάρτικο ή στην αστυνομία ή αδιαφορούσαν για την πολιτική.

Το 2009, στην πρεμιέρα του έργου, η Βανίνα διάβαζε τα πρακτικά μιας δίκης κατά του πατέρα της, που ήταν μυστικός αστυνομικός. Ο πατέρας της είχε κλέψει ένα μωρό από ένα κέντρο κράτησης και βασανιστηρίων, που λεγόταν ESMA, και στη συνέχεια το παρουσίαζε ως δικό του παιδί. Η Βανίνα δεν ήταν σε θέση να καταθέσει κατά του πατέρα της στη δίκη. Μετά την παράσταση, οι δικηγόροι κατέθεσαν ένα αίτημα ζητώντας από τη Βανίνα να δηλώσει ότι η κατάθεσή της γινόταν σε ένα θεατρικό έργο, κάτι που τελικά έκανε, χάρη στο έργο αυτό. Πριν από δύο χρόνια, ο πατέρας της καταδικάστηκε σε φυλάκιση 18 ετών. Τελικά, η μυθοπλασία μεταμόρφωσε την πραγματικότητα.

Lola Arias

Θέατρο Αργεντινή - Μπουένος Άιρες Lola Arias Η ζωή μου μετά

Η ζωή μου μετά (Mi vida despues) Ερμηνεύουν οι: Blas Arrese Igor, Liza Casullo, Carla Crespo, Vanina Falco, Pablo Lugones, Mariano Speratti Κείμενο και σκηνοθεσία: Lola Arias* Δραματουργία & Παραγωγή: Sofía Medici Μουσική: Ulises Conti ** Σκηνικά: Ariel Vacaro Χορογραφία: Luciana Acuña Τεχνική διεύθυνση: Gustavo Kotik Βίντεο: Marcos Medici Σχεδιασμός Φωτισμών: Gonzalo Córdova Σχεδιασμός Κοστουμιών: Jazmín Berakha Σύμβουλος ιστορικών θεμάτων: Gonzalo Aguilar Φωτογραφίες: Lorena Fernández Βοηθός: Ariel Zagarese Μετάφραση: Παναγιώτης Ευαγγελίδης

* Το έργο γράφτηκε με τη συνεργασία και με πρωτότυπο υλικό που συνεισέφεραν οι ερμηνευτές. ** Η σύνθεση της μουσικής έγινε σε συνεργασία με τη Λίζα Κασούγιο και τη Λόλα Αρίας.

Παγκόσμια πρεμιέρα: 26 Μαρτίου 2009, Teatro Sarmiento, Μπουένος Άιρες Συμπαραγωγή: Complejo Teatral de Buenos Aires (Αργεντινή), Steirischer Herbst (Αυστρία), Theater Spektakel Zurich (Ελβετία), International Summer Festival Kampnagel Hamburg (Γερμανία), Noorderzon Performing Arts Festival και Grand Theatre Groningen (Ολλανδία) Με την ειδική υποστήριξη: BIT Teatergarasjen (Νορβηγία), Spielart Festival και Goethe Institute (Γερμανία) Διάρκεια: 90 λεπτά

Lola Arias Η Λόλα Αρίας (γενν. 1976, Μπουένος Άιρες) είναι ποιήτρια, συγγραφέας, σκηνοθέτης, ηθοποιός και τραγουδοποιός. Έχει ιδρύσει μια κολεκτίβα καλλιτεχνών, με την οποία δουλεύει τα θεατρικά, λογοτεχνικά, μουσικά και εικαστικά της πρότζεκτ. Οι παραστάσεις της συνιστούν ένα κράμα θεάτρου-ντοκουμέντου και μυθοπλασίας. Η Αρίας εργάζεται τόσο με επαγγελματίες ηθοποιούς όσο και με ερασιτέχνες, ακόμα και με παιδιά ή βρέφη. Στην παράσταση Striptease (2007), ένα βρέφος βρίσκεται επί σκηνής, ενόσω οι γονείς του καυγαδίζουν στο τηλέφωνο. Στο El amor es un francotirador (Ο έρωτας είναι ένας ελεύθερος σκοπευτής, 2007), οι περφόρμερ της παράστασης ερμηνεύουν πραγματικές και φανταστικές ιστορίες αγάπης, υπό τους ήχους της ζωντανής συναυλίας ενός ροκ συγκροτήματος. Στο Mi vida después (Η ζωή μου μετά, 2009), έξι ηθοποιοί ανασυνθέτουν τα νεανικά χρόνια των γονιών τους στην Αργεντινή της δεκαετίας του 1970. Η Αρίας συνεργάζεται με μεγάλα ευρωπαϊκά θέατρα, όπως το Kammerspiele του Μονάχου, το HAU του Βερολίνου, το Τhéâtre Vidy της Λωζάννης, το Τhéâtre de la Ville του Παρισιού, ενώ οι παραγωγές της παίζονται σε διεθνή φεστιβάλ ανά τον κόσμο: Festival Ciudades Paralelas (σε διάφορες πόλεις), Steirischer Herbst (Γκρατς, Αυστρία), Festival d’Avignon (Γαλλία), In Transit Festival (Βερολίνο), Alkantara Festival (Λισαβόνα), Radicals Festival (Βαρκελώνη), Under the Radar (Νέα Υόρκη) κ.ά.

Η Λόλα Αρίας και ο Stefan Kaegi της πρωτοποριακής ομάδας Rimini Protokoll έχουν επιμεληθεί από κοινού δύο περφόρμανς «θεάτρου της καθημερινότητας», τις SOKO São Paulo (2007) και Airport Kids (2008). Πρωταγωνιστές της πρώτης ήταν Βραζιλιάνοι αστυνομικοί και της δεύτερης οχτώ παιδιά ηλικίας 7-13 ετών, τα οποία, λόγω των επαγγελματικών υποχρεώσεων των γονιών τους, ήταν αναγκασμένα να ταξιδεύουν μόνα τους ανά τον κόσμο. Το διάστημα 2010-12 επιμελήθηκαν από κοινού το διεθνές πρότζεκτ αστικών παρεμβάσεων Ciudades Paralelas στο Βερολίνο, το Μπουένος Άιρες, τη Βαρσοβία, τη Ζυρίχη, τη Σιγκαπούρη και άλλες πόλεις. Ως τραγουδοποιός, η Αρίας συνεργάζεται με τον Ulises Conti, με τον οποίο έχει κυκλοφορήσει τα άλμπουμ El amor es un francotirador (2007) και Los que no duermen (2011). Έχει εκδώσει τα βιβλία Las impúdicas en el paraíso (2000), La escuálida familia (2001), Mi nombre cuando yo ya no exista (2005), Poses para dormir (2005), Striptease/Sueño con revólver/El amor es un francotirador (2007), Mein Leben danach (2010), Liebe ist ein Heckenshütze (2010) και Los posnucleares (2011). Τα κείμενά της έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από επτά γλώσσες. Το 2014 έλαβε την τιμητική διάκριση Premio Konex, με την οποία αναγνωρίστηκε ως μία από τις σπουδαιότερες προσωπικότητες των Γραμμάτων και των Τεχνών της Αργεντινής για την περίοδο 2009-13. www.lolaarias.com.ar

Θέατρο Αργεντινή - Μπουένος Άιρες Fernando Rubio Όσα είναι δίπλα μου

18-23 Νοεμβρίου 2014 Στοά του Βιβλίου 19:00 | 19:15 | 19:30 | 19:45 | 20:00 | 20:30 | 20:45 | 21:00 | 21:15 | 21:30

Το έργο γεννιέται μετά από ένα όνειρο, με την ξεχασμένη για καιρό ανάμνηση μιας παιδικής ιστορίας. Μια ιστορία που είχε παραμείνει αδρανής κάπου στο μυαλό και την ψυχή για 25 χρόνια. Εκείνος ο αληθινός και φαντασιακός τόπος δίνει μορφή σε μια νέα αισθητική σκέψη σχετικά με την οικειότητα, τη λεπτή κίνηση, τη σύνδεση με τους άλλους, την παρουσία μας στο χρόνο και τον παράξενο τρόπο με τον οποίο κατοικούμε σε χώρους αγάπης που σχετίζονται με το άγνωστο. Αναγνωρίσιμα αντικείμενα σε αναγνωρίσιμους χώρους απαιτούν νέα σημασία και μεταμορφώνονται μέσω των σωμάτων.

Όσα είναι δίπλα μου (Todo lo que está a mi lado) Κείμενο & Σκηνοθεσία: Fernando Rubio Ηθοποιοί: Κίκα Γεωργίου, Δήμητρα Κούζα, Άννα Μάσχα, Έλενα Μεγγρέλη, Αγγελική Παπαθεμελή, Μαρία Παρασύρη, Εύη Σαουλίδου Bοηθός σκηνοθέτη: Λιάνα Ταουσιάνη Παραγωγή: Martín Grosman Μετάφραση: Παναγιώτης Ευαγγελίδης

Fernando Rubio

Χορηγός

Με την υποστήριξη

Θέατρο Αργεντινή - Μπουένος Άιρες Fernando Rubio Όσα είναι δίπλα μου

Fernando Rubio Ο θεατρικός συγγραφέας, σκηνοθέτης, ηθοποιός και εικαστικός καλλιτέχνης Φερνάντο Ρούμπιο γεννήθηκε το 1975 στο Μπουένος Άιρες. Από το 1998 παρουσιάζει πρότζεκτ τα οποία απαιτούν την αναδιαμόρφωση χώρων και τη σύνδεση με τους θεατές. Έχει παρουσιάσει τη δουλειά του σε διάφορα διεθνή φεστιβάλ στην Αίγυπτο, την Αργεντινή, την Αυστρία, τη Βολιβία, τη Βραζιλία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιρλανδία, την Ισπανία, την Ιταλία, την Κούβα, το Μεξικό, την Ουγγαρία, την Πορτογαλία, τη Ρωσία και τη Χιλή. Έργα του έχουν μεταφραστεί στα γερμανικά, τα αγγλικά, τα ιταλικά και τα γαλλικά. Έχει εκδώσει αρκετά έργα του, καθώς και ένα βιβλίο με φωτογραφίες και διηγήματα. Έχει συμμετάσχει επίσης σε συλλογικές εκδόσεις στην Αργεντινή και το εξωτερικό.

Το 1999 ίδρυσε, μαζί με τον Norman Briski, την ομάδα Brazo Largo (Μακρύ Χέρι) και το 2001 την ομάδα Intimoteatroitinerante. Έχει τιμηθεί με εθνικά και διεθνή βραβεία για κάποια από τα έργα του, ανάμεσα στα οποία είναι και τα πιο πρόσφατα: Κανείς δεν μου είπε ότι ήρθα σε αυτό τον κόσμο για να ξεχάσω όσα ονειρευόμουν κάποτε (που παρουσιάστηκε στο Κέντρο Πειραματισμού του Θεάτρου Κολόν), Όσα είναι δίπλα μου και Μπορείτε να αφήσετε ό,τι έχετε ευχαρίστηση (βραβευμένο στον πρώτο Διαγωνισμό Θεατρικών Πρότζεκτ του Διεθνούς Φεστιβάλ του Μπουένος Άιρες). Από τη σειρά των εκδόσεων Colihue που διευθύνει ο Jorge Dubatti, κυκλοφόρησε πρόσφατα μια επιλογή κειμένων του, με τίτλο Θεατρικοί Συγγραφείς της Δράσης: έργα για το θέατρο, παρεμβάσεις και περφόρμανς του Φερνάντο Ρούμπιο. www.fernando-rubio.com.ar

Θέατρο Χιλή – Σαντιάγο Guillermo Calderón Το Σχολείο

19-20 Νοεμβρίου 2014 Μικρή Σκηνή | 19:00

Το Σχολείο ήταν ανάθεση και παραγωγή του Διεθνούς Θεατρικού Φεστιβάλ Σαντιάγο α Μιλ, στο πλαίσιο ενός αναμνηστικού κύκλου για το πραξικόπημα του 1973. Στις 11 Σεπτεμβρίου του 1973 ο στρατηγός Augusto Pinochet ηγήθηκε ενός πραξικοπήματος για την ανατροπή του νόμιμα εκλεγμένου σοσιαλιστή προέδρου Salvador Alliende και του πολιτικού συνασπισμού του, της Λαϊκής Ενότητας. Επί 17 χρόνια η δικτατορία διέπραξε χιλιάδες δολοφονίες και καταδίωξε βάναυσα τους αντιπάλους της. Στις 5 Οκτωβρίου του 1988 ο Πινοσέτ διεξήγαγε ένα δημοψήφισμα για να πάρει τη συναίνεση του χιλιανού λαού να κυβερνήσει άλλα οκτώ χρόνια με ένα πολίτευμα ημι-δημοκρατικό· όμως, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν αρνητικό γι’ αυτόν και η χώρα εξέλεξε σύντομα έναν δημοκρατικό πρόεδρο. Η δικτατορία έληξε τυπικά στις 11 Μαρτίου του 1990, όταν ο Patricio Aylwin ανέλαβε την προεδρία. Το Σχολείο διαδραματίζεται στο έτος 1988, όταν οι Χιλιανοί ετοιμάζονται να συμμετάσχουν στο δημοψήφισμα του Πινοσέτ. Εκείνη την περίοδο, πολλοί πιστεύουν πως είναι μια μεγάλη ευκαιρία για να τελειώνουν με τη δικτατορία. Πιστεύουν πως ο δικτάτορας έχει εξαντληθεί από τις λαϊκές διαμαρτυρίες και πως είναι δυνατό να τον ανατρέψουν στις κάλπες. Άλλοι Χιλιανοί, οι νέοι του Σχολείου, σκέπτονται πως ο Πινοσέτ έχει προκηρύξει εκλογές για να αποφύγει μια πλήρη κατάρρευση που θα θέσει σε κίνδυνο το νέο οικονομικό μοντέλο που επέβαλε στη δικτατορία. Επίσης, σκέφτονται πως ο δικτάτορας θέλει να διατηρήσει μια θέση ισχύος που θα του επιτρέψει να εξασφαλίσει την ατιμωρησία για τους στρατιωτικούς που διέπραξαν εγκλήματα και καταπάτησαν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η ιστορία τους δικαίωσε τελικά, διότι ο Πινοσέτ διατήρησε τη θέση του αρχηγού του στρατού έως το Μάρτιο του 1998. Η πολιτική του κληρονομιά εξακολουθεί να ορίζει μέχρι και σήμερα τη ζωή της χώρας.

Χιλιάδες περιπτώσεις παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων εξακολουθούν να παραμένουν ατιμώρητες μετά από είκοσι και πλέον χρόνια δημοκρατίας.

Guillermo Calderón Μάρτιος 2014, Σαντιάγκο, Χιλή

Το Σχολείο (Escuela) Κείμενο & Σκηνοθεσία: Guillermo Calderón Βοηθός Σκηνοθέτη: María Paz González Παίζουν: Luis Cerda, Camila González, Trinidad González, Francisca Lewin, Carlos Ugarte Σκηνικά: Loreto Martínez Μουσική: Felipe Bórquez Μετάφραση: Παναγιώτης Ευαγγελίδης Παραγωγή: Fundación Teatro a Mil

Guillermo Calderón Ο Γκιγιέρμο Καλντερόν σπούδασε τη δραματική τέχνη στο Πανεπιστήμιο της Χιλής και στις ΗΠΑ. Έγραψε και σκηνοθέτησε τα θεατρικά έργα Neva, Diciembre, Clase, Villa + Discurso και Beben. Οι παραγωγές του έχουν παρουσιαστεί σε περισσότερες από 25 χώρες ανά τον κόσμο και έχουν τιμηθεί με αρκετά βραβεία. Το 2013 σκηνοθέτησε μια αγγλική εκδοχή του έργου του Neva στο Public Theater της Νέας Υόρκης. Το Μάρτιο του 2014 παρουσίασε το νέο έργο του, Kuss, στο Schauspielhaus του Ντύσσελντορφ. Με την υποστήριξη

Συζήτηση / Λέξεις & Σκέψεις Η Λατινική Αμερική μετά τη δεκαετία του 1980: Μετάβαση προς ποια δημοκρατία;

20 Νοεμβρίου 2014 Κεντρική Σκηνή | 19:00

Ύστερα από το κύμα στρατιωτικοποίησης, που έπληξε τις κοινωνίες της Λατινικής Αμερικής τις δεκαετίες του 1960 και του 1970, και την εγκαθίδρυση βίαιων και αυταρχικών καθεστώτων, όπως αυτό που επέβαλε ο στρατηγός Πινοσέτ στη Χιλή στις 11 Σεπτεμβρίου του 1973, τη δεκαετία του 1980 σημειώθηκε σταδιακή επιστροφή στη δημοκρατία, σε όλη την περιοχή.

Ο Ολιβιέ Κομπανιόν είναι καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Παρίσι III - Νέα Σορβόννη (Ινστιτούτο Ανωτάτων Σπουδών για τη Λατινική Αμερική). Διετέλεσε επισκέπτης καθηγητής σε πανεπιστήμια της Ισπανίας (Σαλαμάνκα), της Βραζιλίας (Σάο Πάουλο) και των Ηνωμένων Πολιτειών (Μπέρκλεϋ). Επιπλέον, συμμετείχε στη συλλογική έκδοση Violencia y transiciones políticas a finales del siglo XX. Europa del Sur – América latina (Casa de Velázquez, Μαδρίτη, 2009) και πρόσφατα εξέδωσε το βιβλίο L’adieu à l’Europe. L’Amérique latine et la Grande Guerre (Fayard, Παρίσι, 2013).

Έπειτα από τριάντα χρόνια, ωστόσο, εγείρονται πολυάριθμα ερωτήματα για την ποιότητα της νεοαποκτηθείσας αυτής δημοκρατίας. Πώς ερμηνεύεται η σχετική αδυναμία των περισσότερων χωρών να διαχειριστούν τα ζητήματα δικαιοσύνης και μνήμης; Μέχρι ποιου σημείου έχουν απομακρυνθεί από τη «νεοφιλελεύθερη επανάσταση», τη γενεσιουργό αιτία αποκλεισμών και φτώχειας, την οποία προώθησαν τα δικτατορικά καθεστώτα που προηγήθηκαν; Στη στρογγυλή τράπεζα θα τεθούν προς συζήτηση αυτές ακριβώς οι ατελείς μεταβάσεις και η κατάσταση των λατινοαμερικανικών δημοκρατιών στη δεκαετία του 2010.

Επιστημονική επιμέλεια και συντονισμός: Olivier Compagnon Ομιλητές: Nancy Nicholls Lopeandía Daniel Aarão Reis

Η Νάνσυ Νίκολλς Λοπεαντία, διδάκτωρ κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου του Έσσεξ της Μεγάλης Βρετανίας, είναι καθηγήτρια Σύγχρονης Ιστορίας στην Ακαδημία Χριστιανικού Ανθρωπισμού και στο Ποντιφικό Καθολικό Πανεπιστήμιο της Χιλής στο Σαντιάγο. Έχει εκδώσει το βιβλίο Memoria, arte y derechos humanos: la representación de imposible (Μουσείο Μνήμης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Σαντιάγο Χιλής, 2013). Ο Ντανιέλ Αράου Ρέις, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Σάο Πάουλο, είναι καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο του Νιτερόι στο Ρίο ντε Τζανέιρο και συγγραφέας πολυάριθμων διατριβών για τη Βραζιλία στον 20ό αιώνα και για την ιστορία της διεθνούς Αριστεράς. Πρόσφατα, εξέδωσε τα βιβλία A ditadura que mudou o Brasil (με τους Μαρσέλο Ριντέντι και Ροντρίγο Πάττο Σα Μόττα, Jorge Zahar, Ρίο ντε Τζανέιρο, 2014) και Ditadura e democracia: do golpe de 1964 à Constituição de 1988 (Jorge Zahar, Ρίο ντε Τζανέιρο, 2014).

Š Jano Torres

Χορός Χιλή – Σαντιάγο José Vidal LOOP3

22-23 Νοεμβρίου 2014 Μικρή Σκηνή | 19:00

Ο ταλαντούχος José Vidal, καθιερωμένος χορογράφος στη Χιλή, στην πρώτη του εμφάνιση στην Ελλάδα χορογραφεί μια ιδιόμορφη περφόρμανς, ένα έργο μεγάλης εικαστικής ομορφιάς και δύναμης. Εννέα σώματα κινούνται μέσα σε ένα τετράγωνο, μόλις δύο επί δύο μέτρα. Μια χορογραφική φράση που διαρκεί περίπου δύο λεπτά επαναλαμβάνεται σε loops, που ξεκινούν από διαφορετικό κάθε φορά σημείο του τετραγώνου, περιστρέφοντας σιγά σιγά το σύνολο κατά 360 μοίρες. Έτσι, οι θεατές μπορούν να δουν απ’ όλες τις πλευρές τη χορογραφία, μια ζωντανή κατασκευή από εννέα σώματα εμπνευσμένη από μπαρόκ πίνακες και σύγχρονες φωτογραφίες.

Χορογραφία: José Vidal Ερμηνεύουν: Gonzalo Beltrán, Jesús Briceño, Sebastián De La Cuesta, Loreto Leonvendagar, Ana José Manríquez, Gonzalo Morales, Natalia Bakulic, Paula Sacur, Francisca Sazie Βοηθός χορογράφου: Loreto Leonvendagar Σχεδιασμός Φωτισμών: Claudio Rojas Πρωτότυπη Μουσική: Álex Anwandter, Cristián Bidart Κοστούμια: Mauro Nuñez Παραγωγή: Catalina Avaria

Σκηνές μάχης, σκηνές πάλης αθλητών από ομαδικά σπορ, σκηνές λατρείας και μίσους εναλλάσσονται διαρκώς μπροστά στα μάτια μας, ανακαλώντας στη μνήμη γνωστούς πίνακες, όπως το ναυάγιο της Σχεδίας της Μέδουσας του Géricault, κινηματογραφικές εικόνες ή στιγμιότυπα από δελτία ειδήσεων. Οι εικόνες αλληλοδιαδέχονται η μία την άλλη, σαν να είναι ένας ζωντανός οργανισμός που αλλάζει μορφή καθώς εξελίσσεται. Ο Βιδάλ πειραματίζεται με την αργή και γρήγορη ταχύτητα, η ανθρώπινη μάζα συμπυκνώνεται και αραιώνει, αναπνέει, ιδρώνει και παράγει ήχους που αποτελούν τμήμα της μουσικής της παράστασης.

Xορηγός

Με την υποστήριξη

Χορός Χιλή – Σαντιάγο José Vidal LOOP3

José Luis Vidal Ο Χοσέ Λουί Βιδάλ γεννήθηκε στη Βαλδίβια της Χιλής. Σπούδασε κοινωνιολογία και ανθρωπολογία και, στη συνέχεια, το 1994 στράφηκε σε σπουδές χορού. Το 1996 βρέθηκε στη Νέα Υόρκη με υποτροφία του American Dance Festival, για να συνεχίσει τις σπουδές του στο χορό. Κατόπιν εντάχθηκε στην τσεχο-ιταλική ομάδα DejaDone και υπήρξε βοηθός της Simona Sandroni στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Μπρατισλάβα. Συνεργάστηκε επίσης με την ομάδα Ernesto στις Βρυξέλλες και το 1998 εντάχθηκε στην ομάδα Transit στη Βαρκελώνη. Επιστρέφοντας στη Χιλή, υπήρξε συνδημιουργός του έργου Dos pantalones grises, σκηνοθέτησε δύο άλλα έργα (Roundtrip και Pichanga) και εργάστηκε στο σχεδιασμό χορογραφιών για δύο θεατρικά έργα, σε σκηνοθεσία της María Izquierdo (Ojos Rotos και Circulando). Κατόπιν πήρε μεταπτυχιακό στη χορογραφία από τη Σχολή Σύγχρονου Χορού του Λονδίνου (Πανεπιστήμιο του Κεντ). Συνδέθηκε με το The Place της βρετανικής πρωτεύουσας, όπου είναι συχνά φιλοξενούμενος καλλιτέχνης και παρουσιάζει τα βραβευμένα έργα του, όπως τα 21 frames 21 minutes, Inventario, The Kiss και Loop. Μέχρι το 2011 ήταν επισκέπτης καθηγητής στη Σχολή Σύγχρονου Χορού του Λονδίνου και μέλος της κολεκτίβας Hopscotch, στην ίδια πόλη.

Το 2010 επέστρεψε στη Χιλή, μετά από πρόσκληση για να εγκαινιάσει το πολιτιστικό κέντρο GAM (Gabriela Mistral), με την παράστασή του, Loop.3. Έκτοτε, έχει παρουσιάσει τις παραγωγές Tramas coreográficas, Inventario.4 και Dosmildoce, ενώ προσκλήθηκε να χορογραφήσει την παράσταση Lo Impermanente για το Εθνικό Μπαλέτο της Χιλής. Το 2013 χορογράφησε την Ιεροτελεστία της Άνοιξης, με περισσότερους από 40 ερμηνευτές, και τον Ιανουάριο του 2014 προσκλήθηκε στο 6ο Διεθνές Συνέδριο για τον Πολιτισμό και τις Τέχνες (IFFACA), που διοργανώθηκε στη Χιλή, όπου δημιούργησε το έργο Lat 33, με περισσότερους από 60 ερμηνευτές από την ομάδα του και το Εθνικό Μπαλέτο της Χιλής.

Š Jano Torres

Θέατρο Βραζιλία - Σάο Πάουλο Leonardo Moreira / Companhia Hiato Ο Κήπος

23-24 Νοεμβρίου 2014 Κεντρική Σκηνή | 21:00

Το 1979, δύο αδελφές (η Μαρία Αμέλια και η Λουσιάνα) αποχαιρετούν τον πατέρα τους (Τιάγκο) που πάσχει από Αλτσχάιμερ, γιορτάζοντας τα γενέθλιά του, προτού τον μεταφέρουν σε οίκο ευγηρίας. Το 2011, η εγγονή του Τιάγκο (Αλίνη) και η οικιακή βοηθός της (Πάουλα) προσπαθούν να βάλουν μια τάξη στο εγκαταλειμμένο πατρικό σπίτι. Οι δύο γυναίκες στοιχειώνονται από τα αντικείμενα που έχουν απομείνει και δημιουργούν αναμνήσεις για να καλύψουν την απελπισία τους. Το 1938, ένα ζευγάρι (Τιάγκο και Φερνάντα) παίρνει διαζύγιο και οι δύο σύζυγοι καλούνται να μοιράσουν τις φωτογραφίες της κοινής ζωής τους. Τρεις συμπληρωματικές ιστορίες από διαφορετικές εποχές συγχωνεύονται, αλληλεπικαλύπτονται και συγκρούονται μεταξύ τους δημιουργώντας ένα δραματικό τοπίο που προσφέρει στο κοινό μια ευκαιρία προβληματισμού. Ένας κήπος ενοποιεί χαμένες αναμνήσεις, κάποιες από αυτές μόνιμες και άλλες πάλι επινοημένες. Παρατηρώντας αυτές τις ζωές σε ένα τοπίο από σκηνές που διασταυρώνονται μεταξύ τους, ο Κήπος αποσκοπεί στην κατανόηση της μνήμης ως ενός παρεκβατικού γεγονότος που υλοποιείται μέσα από την πράξη της εκφοράς της και των κενών της, δηλαδή μέσα από την αφήγηση αυτών που θυμούνται οι χαρακτήρες, και υποδηλώνει ότι τόσο η γλώσσα όσο και η μνήμη είναι πράξεις εκφοράς που προκύπτουν από κοινωνικά κενά. Συνεπώς, η γλώσσα θα μπορούσε να είναι το όργανο που κοινωνικοποιεί, ενισχύει, οργανώνει και συγκροτεί τη μνήμη. Η αφήγηση και η ανάμνηση σχετίζονται με την πράξη της αναφοράς, φέρνοντας στη μνήμη αυτό που έχει χαθεί, γνωστοποιώντας αυτό που έχει ξεχαστεί και προσομοιώνοντάς το ως γεγονός ή ακόμα ως φανταστική αναπόληση. Ο Κήπος, σε κείμενο και σκηνοθεσία του Λεονάρντο Μορέιρα, είναι ένα έργο βασισμένο σε ορισμένες αληθινές αναμνήσεις του συγγραφέα και των ηθοποιών (τα ονόματα των

χαρακτήρων που παίζουν είναι τα πραγματικά τους) και αποσκοπεί στο συλλογισμό πάνω στη μνήμη, μέσα από χιουμοριστικές και συγκινητικές ιστορίες που αποτελούν μέρος της κατασκευής των προσωπικών ιστοριών μας. Η παράσταση παρουσιάζεται επίσης ως μια προσωπική εμπειρία· εφόσον οι δημιουργοί μοιράζονται την ιστορία τους, το κοινό καλείται επίσης να μοιραστεί τη δική του ιστορία. Η προοπτική αυτή δημιουργεί μια ματιά σε αυτό που μας δίνει την αίσθηση του «ανήκειν» και μας συνδέει με τις καταβολές μας. Ο Κήπος (O Jardim) Κείμενο & Σκηνοθεσία: Leonardo Moreira Παίζουν: Aline Filócomo, Edison Simão, Fernanda Stefanski, Luciana Paes, Mariah Amélia Farah, Paula Picarelli, Thiago Amaral Παραγωγή & Διεύθυνση ομάδας: Aura Cunha Σχεδιασμός Σκηνικών & Φωτισμών: Marisa Bentivegna Βοηθός Σκηνογραφίας: Ayélen Gastaldi Πρωτότυπη Μουσική: Marcelo Pellegrini Κοστούμια: Theodoro Cochrane Βοηθός Σκηνής: Amanda Lyra Βοηθός παρασκηνίων: Cezar Renzi Βοηθός παραγωγής: Yumi Ogino Φωτογραφίες: Otávio Dantas / Ligia Jardim Βίντεο: Ricardo Sêco Μετάφραση: Γιάννης Παπαδάκης

Με την υποστήριξη

Θέατρο Βραζιλία - Σάο Πάουλο Leonardo Moreira / Companhia Hiato Ο κήπος

Leonardo Moreira / Companhia Hiato Η ομάδα Hiato, που ιδρύθηκε από τον θεατρικό συγγραφέα και σκηνοθέτη Λεονάρντο Μορέιρα, θεωρείται από τις πιο υποσχόμενες και ταλαντούχες της Βραζιλίας. Το πρώτο έργο του Μορέιρα ως συγγραφέα και σκηνοθέτη ήταν το Cachorro Morto (2008), που ήταν υποψήφιο για δύο βραβεία FEMSA (στις κατηγορίες καλύτερου έργου και καλύτερης σκηνογραφίας). Για το επόμενο έργο του, με τίτλο Escuro (2009), τιμήθηκε με τρία βραβεία Shell το 2011: καλύτερος θεατρικός συγγραφέας, καλύτερη σκηνογραφία και καλύτερα κοστούμια (ενώ ήταν επίσης υποψήφιο στην κατηγορία καλύτερης σκηνοθεσίας). Το τρίτο έργο του, Ο Κήπος, ήταν υποψήφιο για 19 από τα κορυφαία βραβεία στη Βραζιλία και τελικά κέρδισε το βραβείο Shell 2012 για τον καλύτερο θεατρικό συγγραφέα, το βραβείο Governador do Estado για το καλύτερο έργο της χρονιάς, το APCA (βραβείο της Ένωσης Κριτικών Τέχνης του Σάο Πάουλο) για τον καλύτερο σκηνοθέτη και δύο βραβεία της Συνομοσπονδίας Θεάτρου του Σάο Πάουλο για το καλύτερο έργο και τον καλύτερο θεατρικό συγγραφέα.

Ο Κήπος έχει ανακηρυχθεί καλύτερο έργο των τελευταίων ετών από διάφορους κριτικούς και έχει παρουσιαστεί στη Γερμανία (HAU, Βερολίνο), στη Χιλή (Santiago a Mil), στην Κολομβία (Ιβηροαμερικάνικο Φεστιβάλ Θεάτρου) και στην Ολλανδία (Ervaar Daar Hier Theater). Το επόμενο έργο του, με τίτλο Fiction (2013), είναι επίσης υποψήφιο για τρία βραβεία Shell (ανάμεσά τους και βραβείο σκηνοθεσίας) και έκανε φέτος την ευρωπαϊκή του πρεμιέρα στο Theater der Welt (Μάνχαϊμ, Γερμανία). Πρόσφατα δόθηκε και η πρεμιέρα του τελευταίου του έργου, 2 Fictions, στο KunstenFestivaldesArts των Βρυξελλών.

Κινηματογράφος / Θέατρο Αργεντινή - Μπουένος Άιρες Federico León Estrellas (Αστέρια)

24 Νοεμβρίου 2014 Μικρή Σκηνή Διάλεξη 19:00 | Προβολή 21:00

Ο Federico León, ένας από τους σημαντικότερους Αργεντινούς καλλιτέχνες, είναι ο δημιουργός ενός ανθρωποκεντρικού θεάτρου, σκληρού και δηκτικού, όπου η μυθοπλασία και η πραγματικότητα συνθέτουν από κοινού τον αφηγηματικό ορίζοντα. Συμμετέχει στο φεστιβάλ Transitions με μια ομιλία σχετικά με τη δουλειά του, ένα εργαστήριο πειραματικού θεάτρου και την ταινία Estrellas (Αστέρια, 2007). Το Estrellas προβλήθηκε πρώτη φορά στην Ελλάδα το 2007 στο 48ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο του αφιερώματος «Κάποιος να τους προσέχει: Νέες φωνές από την Αργεντινή». Η ταινία του Φεντερίκο Λεόν είναι ένα μυθοπλαστικό ντοκυμανταίρ, στο οποίο οι κάτοικοι μιας παραγκούπολης του Μπουένος Άιρες συνειδητοποιούν πως, παίζοντας τους εαυτούς τους, μπορούν να αποκτήσουν μια κερδοφόρα απασχόληση στη βιομηχανία του θεάματος. Γυρισμένο εξ ολοκλήρου στην εξαθλιωμένη Βίγια Μιζέρια 21, το Estrellas είναι το χρονικό της μεταμόρφωσής της σε κινηματογραφικό πλατώ. Κι ενώ οι άνθρωποι των σκουπιδιών μεταμορφώνονται σε αστέρες του σινεμά, ο Λεόν μοιάζει να μας ζητά να αναλογιστούμε τα εξής: Είναι η προβολή της φτώχειας το νέο «εξωτικό φρούτο» του σύγχρονου συγκινησιακού καπιταλισμού; Μήπως, δηλαδή, η φτώχεια ως «καλλιτεχνικό προϊόν» έχει τη δική της αγοραστική δύναμη; Εάν ναι, μήπως η φτώχεια μπορεί να ωφεληθεί από την εμπορευματοποίησή της; Γιατί εάν αυτό συμβεί, τότε μια τενεκεδούπολη μπορεί αίφνης να αποκτήσει… χολλυγουντιανή αίγλη!

Σκηνοθεσία: Federico León & Marcos Martínez Σενάριο: Federico León & Marcos Martínez Παραγωγή: Jimena Monteoliva & Federico León Έκτελεση και Διεύθυνση Παραγωγής: Jimena Monteoliva Διεύθυνση φωτογραφίας: Guillermo Nieto, Julián Apezteguia Μοντάζ: Catalina Rincón Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Florencia Fernández Feijóo Μουσική: Nicolás Varchausky / Guillermo Guareschi Ήχος: Jésica Suárez Με τους: Julio Arrieta, Esther Arrieta, Sebastian Antinco Διάρκεια: 64 λεπτά Στα ισπανικά με αγγλικούς υπότιτλους

Κινηματογράφος / Θέατρο Αργεντινή - Μπουένος Άιρες Federico León Estrellas (Αστέρια)

Federico León Ο Φεντερίκο Λεόν (γενν. 1975, Μπουένος Άιρες) είναι συγγραφέας, σκηνοθέτης, κινηματογραφιστής και ηθοποιός. Εμβληματικός καλλιτέχνης, από τους πιο διακεκριμένους της ανεξάρτητης αργεντίνικης σκηνής, γράφει και σκηνοθετεί στο θέατρο έργα, όπως τα Cachetazo de Campo (1997), Museo Miguel Angel Boezzio (1998), 1500 metros sobre el nivel de Jack (1999), El Adolescente (2003) και Yo en el futuro (2009). Ειδικότερα, οι περισσότερες από τις θεατρικές παραγωγές του έχουν παρουσιαστεί στο Kunstenfestivaldesarts στις Βρυξέλλες, στο Festival d’Automne στο Παρίσι ή στο Φεστιβάλ της Αβινιόν. Το τελευταίο έργο του, Las Multitudes, πρωτοπαρουσιάστηκε τον Ιούλιο του 2012 στο Μπουένος Άιρες και ξαναπαίχτηκε στο Festival Foreign Affairs του Βερολίνου το Σεπτέμβριο του 2012 και στο Festival Steirischer Herbst στο Γκρατς τον Οκτώβριο του 2013. Τα έργα του έχουν παιχτεί σε θέατρα και φεστιβάλ στη Γερμανία, τη Γαλλία, τις Κάτω Χώρες, την Αυστρία, την Ιταλία, τη Δανία, τη Σκωτία, τον Καναδά, το Βέλγιο, την Ισπανία, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Βραζιλία, την Αυστραλία και την Ιαπωνία. Το 2001 γράφει και σκηνοθετεί την πρώτη του ταινία, με τίτλο Todo Juntos, ερμηνεύοντας και ο ίδιος ένα ρόλο. Ειδικότερα, αυτή η ταινία μεγάλου μήκους επιλέχθηκε για να συμμετάσχει στα φεστιβάλ του Λοκάρνο, του Λονδίνου, της Αβάνας, της Τουλούζης και στο Διεθνές Φεστιβάλ του Μπουένος Άιρες. Το Estrellas (Αστέρια), η δεύτερη ταινία του, τιμήθηκε με το Ειδικό Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής του 9ου Φεστιβάλ Ανεξάρτητου Κινηματογράφου του Μπουένος Άιρες. Διακρίθηκε στο Kunstenfestivaldesarts του 2006 στις Βρυξέλλες και συμμετείχε μαζί με άλλες ταινίες στα φεστιβάλ του Λοκάρνο, του Λονδίνου, του Λος ΄Αντζελες, του Μαϊάμι, της Αβάνας, της Θεσσαλονίκης και της Λειψίας. Το 2006 σκηνοθέτησε μαζί με τον Μαρτίν Ρέχτμαν την ταινία Entrenamiento elemental para actores.

Η δουλειά του έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία, ανάμεσα στα οποία το Πρώτο Βραβείο Θεατρικής Γραφής του Εθνικού Ινστιτούτου Θεάτρου της Αργεντινής, το βραβείο Konex 2004 του Εθνικού Ιδρύματος Τέχνης και το Πρώτο Βραβείο Θεατρικής Γραφής 1996-99 της κυβέρνησης της Αργεντινής. Το 2002, επιλέχθηκε ανάμεσα σε πολυάριθμους καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο για να συμμετάσχει στο πρόγραμμα The Rolex Mentor and Protégé Arts Initiative. Σε αυτό το πλαίσιο, δούλεψε επί ένα χρόνο με τον Robert Wilson. Τα θεατρικά έργα του και το σενάριο τού Todo Juntos, όπως και διάφορες κριτικές, συνεντεύξεις και δοκίμιά του γύρω από τη διαδικασία δημιουργίας των έργων του, δημοσιεύτηκαν στο βιβλίο Registros - Teatro reunido y otros textos (εκδόσεις Adriana Hidalgo). Τα τελευταία χρόνια δημιουργεί για το θέατρο, σκηνοθετεί ταινίες και συγχρόνως διευθύνει σε μόνιμη βάση μαθήματα και εργαστήρια πειραματικού θεάτρου στην Αργεντινή και στο εξωτερικό. Είτε διαμέσου των παραστάσεών του είτε στο πλαίσιο των εργαστηρίων του για ηθοποιούς, ο Φεντερίκο Λεόν διεκδικεί ένα a priori ελεύθερο θέατρο, ανοιχτό σε όλες τις γλώσσες και απαλλαγμένο από ειδολογικούς περιορισμούς ή αισθητικές προκαταλήψεις. Εάν το ζήτημα της «ολικής ύπαρξης» βρίσκεται στον πυρήνα της δουλειάς του, κάθε δημιουργία είναι πρώτα απ’ όλα ο καρπός μιας διαδικασίας που εξελίσσεται με πλήρη επίγνωση της ομάδας στο σύνολό της – της οποίας την ιδιαίτερη λογική οφείλει να αντιληφθεί. Έτσι, λοιπόν, από καθεμιά από τις «προσωρινές κοινότητές» του πηγάζει μια μοναδική ποιητική, που θρέφεται από τη δέσμευση, τη διαθεσιμότητα και την τόλμη καθενός από τους ηθοποιούς, τους οποίους ο Φεντερίκο Λεόν δεν σταματάει ποτέ του να κεντρίζει.

Š Almudena Crespo

Θέατρο Αργεντινή - Μπουένος Άιρες Mariano Pensotti Το παρελθόν είναι ένα ζώο αλλόκοτο

26-27 Νοεμβρίου 2014 Κεντρική Σκηνή | 21:00

Είναι δυνατόν σε αυτούς τους καιρούς να δημιουργήσει κανείς μεγάλες μυθοπλαστικές αφηγήσεις που να περιέχουν αυτά που φανταζόμαστε μαζί με πραγματικά περιστατικά από τη ζωή μας και από τη ζωή των ανθρώπων που γνωρίζουμε; Με ποιον τρόπο η ιστορία των πόλεών μας επηρεάζει την προσωπική μας ιστορία; Τι συμβαίνει όταν η μυθοπλασία τοποθετείται σε ένα συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο; Πώς μπορούμε να αφηγηθούμε δέκα χρόνια από τη ζωή ενός ανθρώπου; Πώς ενσωματώνουμε την πολύ πρόσφατη ιστορία –πάνω στην οποία δεν είχαμε το χρόνο να σκεφτούμε διεξοδικά– στις πιο διεξοδικές προσωπικές μας ιστορίες; Εδώ έχουμε τις ιστορίες τεσσάρων χαρακτήρων σε μια περίοδο δέκα ετών, από το 1999 έως το 2009. Μέσα από σύντομα, διάσπαρτα επεισόδια παρακολουθούμε την αφήγηση της προσωπικής ιστορίας τεσσάρων ανθρώπων από το Μπουένος Άιρες, στην ηλικία μεταξύ 25-35 ετών, δηλαδή τη στιγμή που σταματάει κανείς να είναι αυτό που φαντάζεται ότι θα γίνει το πρόσωπο που είναι, με μια περιστασιακή αναφορά στις κοινωνικο-οικονομικές αλλαγές που συνέβησαν αυτά τα δέκα χρόνια. […] Πριν από δέκα χρόνια άρχισα να μαζεύω τις χαλασμένες φωτογραφίες που πετούσαν κάθε μήνα από ένα φωτογραφικό εργαστήριο κοντά στο σπίτι μου. Δεν είχα κάποιο σκοπό. […] Θολές και αλλοιωμένες, αποτελούσαν τα θραύσματα από τις ζωές κάποιων αγνώστων. Αρκετοί από αυτούς έμοιαζαν άνθρωποι της γενιάς μου: ένα ελαττωματικό χρονικό μιας δεκαετίας. Θυμήθηκα μια ρήση του Balzac, στην οποία μιλούσε για την τέχνη του ως μια προσπάθεια να φωτογραφίσει «την ψυχή των ανθρώπων και της εποχής τους». Αποφάσισα να πάρω κάποιες από αυτές τις φωτογραφίες και να προσπαθήσω να αναδημιουργήσω το φιλόδοξο πνεύμα αυτών των αφηγήσεων του 19ου αιώνα, διηγούμενος τις ιστορίες τεσσάρων χαρακτή-

ρων της γενιάς μου σε μια περίοδο δέκα ετών. Χρησιμοποίησα τις χαλασμένες φωτογραφίες ως βάση πάνω στην οποία θα δημιουργούσα τις ιστορίες. Το αποτέλεσμα ήταν ένα ιδιαίτερα αφηγηματικό, λογοτεχνικό κείμενο, γεμάτο από γεγονότα και καταστάσεις που ήταν σχεδόν αδύνατο να αναπαρασταθούν, αλλά συγχρόνως παρείχε αρκετή ελευθερία στην απόδοση. Σκέφτηκα την ιδέα της «ταυτότητας ως αφηγηματικής κατασκευής»: είμαστε αυτό που αφηγούμαστε. Και επίσης, το πώς η ζωή γίνεται μυθοπλασία. Με τη βοήθεια της επικής προσπάθειας των τεσσάρων ηθοποιών που αφηγούνται και ερμηνεύουν ένα πολλαπλό φάσμα ιστοριών, το παρελθόν εγείρεται σε αυτό το έργο σαν ένα ζώο που το κοιτάμε φευγαλέα μέσα στη ζούγκλα των ονείρων μας. Ένα ζώο που αλλάζει μορφή κάθε φορά που το ανακαλούμε στη μνήμη μας. Ένα ζώο αλλόκοτο. Η αφετηρία των τεσσάρων βασικών ιστοριών: O Μάριο, αποχαιρετώντας το όνειρο για μια καριέρα κινηματογραφιστή, θα γυρίζει δευτεροκλασάτα διαφημιστικά σποτ. Η Λόρα, ξεχνώντας την μποέμικη ζωή στο Παρίσι, θα εργαστεί σε ένα θεματικό πάρκο. Η Βίκυ θα ανακαλύψει πως ο πατέρας της έχει μια κρυφή παράλληλη οικογένεια και ο Πάμπλο θα βρεθεί να έχει στην κατοχή του ένα… κομμένο χέρι. […] Ο τίτλος, Το παρελθόν είναι ένα ζώο αλλόκοτο, είναι μετάφραση ενός τραγουδιού του συγκροτήματος Of Montreal (“The Past is a Grotesque Animal”). Το άκουγα αρκετά αυτό το τραγούδι όταν έγραφα το κείμενο. Η μεγάλη του χρονική διάρκεια και η φιλόδοξη αφήγησή του με έκαναν να αισθανθώ ότι ήταν πολύ κοντά σε αυτό που ετοίμαζα. Αποφάσισα να χρησιμοποιήσω τον τίτλο και να εντάξω τους στίχους του στο έργο, στο σημείο όπου οι ιστορίες πλησιάζουν προς το τέλος τους.

Mariano Pensotti

Θέατρο Αργεντινή - Μπουένος Άιρες Mariano Pensotti Το παρελθόν είναι ένα ζώο αλλόκοτο

Το παρελθόν είναι ένα ζώο αλλόκοτο (El pasado es un animal grotesco)

Με τους: Santiago Gobernori, Javier Lorenzo, Pilar Gamboa, María Ines Sancerni Κείμενο & Σκηνοθεσία: Mariano Pensotti Σχεδιασμός Σκηνικών & Κοστουμιών: Mariana Tirantte Σχεδιασμός Φωτισμών: Matías Sendón Μουσική: Diego Vainer Βοηθός Σκηνοθέτη: Leandro Orellano Χειρισμός φωτισμών: Alejandro Le Roux Ηχοληψία: Ernesto Fara Τεχνική βοήθεια: José Ansaldo Εκτελεστική διεύθυνση παραγωγής: Florencia Wasser Μετάφραση: Κωνσταντίνος Παλαιολόγος Παραγωγή περιοδείας: Ligne Directe / Judith Martin (www.lignedirecte.net) Διάρκεια: 110 λεπτά Το έργο El pasado es un animal grotesco δημιουργήθηκε το Μάρτιο του 2010 στο Teatro Sarmiento (Μπουένος Άιρες, Αργεντινή), σε παραγωγή του Grupo Marea (Μπουένος Άιρες, Αργεντινή) και συμπαραγωγή του Complejo Teatral de Buenos Aires (Αργεντινή), του Kunstenfestivaldesarts (Βρυξέλλες, Βέλγιο), του Theaterformen (Αννόβερο, Γερμανία), του Festival de Otoño de Madrid (Ισπανία) και του Norfolk and Norwich Festival (Αγγλία)

Mariano Pensotti Ο Αργεντινός θεατρικός συγγραφέας και σκηνοθέτης Μαριάνο Πενσόττι σπούδασε κινηματογράφο, εικαστικά και θέατρο στο Μπουένος Άιρες, την Ισπανία και την Ιταλία. Τα τελευταία δέκα χρόνια έχει παρουσιάσει περισσότερα από δεκαπέντε θεατρικά έργα, ως συγγραφέας και σκηνοθέτης. Το έργο του, Το παρελθόν είναι ένα ζώο αλλόκοτο (2010), έκανε πρεμιέρα στο Complejo Teatral του Μπουένος Άιρες και στη συνέχεια παρουσιάστηκε στο KunstenFestivaldesArts (Βρυξέλλες), στο Festival de Otoño (Μαδρίτη), στο Theaterformen (Αννόβερο), στο Hebbel am Ufer (HAU, Βερολίνο), στο Auabirlewen (Βέρνη), στο Norwich & Norfolk Festival (Αγγλία), στο Kampnagel Festival (Αμβούργο), στο Zürcher Theater Spektakel (Ζυρίχη), στο Tempo Festival (Ρίο ντε Τζανέιρο), στο Fiac (Μπαΐα Βραζιλίας), στο Rotterdamse Schowburg (Ρόττερνταμ), στο Frascati Theater (Άμστερνταμ), στο Under The Radar και στο COIL (Νέα Υόρκη), στο Wexner (Κολάμπους, Οχάιο), στο Walker Arts Center (Μιννεάπολις), στο Push Festival (Βανκούβερ), στο On the Boards (Σηάτλ), στο Yerba Buena (Σαν Φρανσίσκο) και στο Redcat (Λος Άντζελες). Αντίστοιχες περιοδείες σε πολλές πόλεις του κόσμου έχουν κάνει και τα υπόλοιπα έργα του. Ο Πενσόττι έχει αναδειχθεί σε έναν από τους πιο διακεκριμένους πειραματικούς σκηνοθέτες παγκοσμίως. Έχει σχηματίσει την ομάδα Grupo Marea, από κοινού με τη σκηνογράφο Mariana Tirantte, τον σχεδιαστή φωτισμών Matías Sendón και τον μουσικό Diego Vainer. Στο έργο του έχει χαράξει δύο διακριτές πορείες: από τη μια δημιουργεί σκηνικές παραστάσεις, όπου γράφει ο ίδιος τα κείμενα και το έργο βασίζεται έντονα στη δουλειά με τους ηθοποιούς, ενώ από την άλλη δημιουργεί site-specific περφόρμανς, στις οποίες η βασική του πρόθεση είναι να δημιουργεί μια ιδιαίτερη αντίθεση ανάμεσα στη μυθοπλασία και την πραγματικότητα, με παραστάσεις σε δημόσιους χώρους. www.marianopensotti.com

Š La Maldita Vanidad

Θέατρο Κολομβία – Μπογκοτά Jorge Hugo Marín / La Maldita Vanidad Ο διανοούμενος συγγραφέας

26-27 Νοεμβρίου 2014 Μικρή Σκηνή | 19:00

«Μια ομάδα που παρουσιάζει αυτό που συμβαίνει σήμερα, εδώ και τώρα»: με αυτή τη φράση μας συστήνεται η ομάδα-αποκάλυψη από την Κολομβία που ιδρύθηκε το 2009.

Maldita Vanidad σημαίνει «Καταραμένη Ματαιοδοξία» και η ραγδαία ανερχόμενη ομάδα από την Μπογκοτά πειράζει εξίσου τις λέξεις όσο και την πραγματικότητα. Τα έργα τους, σε ένα βαθιά ανθρωποκεντρικό θέατρο της πραγματικότητας, υιοθετούν έναν πρωτόγνωρο υπερνατουραλισμό. Οι ηθοποιοί ερμηνεύουν απλούς ανθρώπους σε ακραίες καταστάσεις με μια φυσικότητα που εκπλήσσει. Οι παραστάσεις τους αποδίδουν με τρομερή πιστότητα ιδιωτικές στιγμές της καθημερινότητας. Γροθιά στο στομάχι είναι η τριλογία τους με το γενικό τίτλο Sobre algunos asuntos de familia (Σχετικά με κάποια οικογενειακά ζητήματα, 2009-11), που έχουν περιοδεύσει σε δεκαεννέα φεστιβάλ ανά τον κόσμο και στην οποία διαφαίνεται πως η βία των καρτέλ και της τρομοκρατίας έχει διαποτίσει κάθε έκφανση της ζωής στην Κολομβία.

Λίγα λόγια για το έργο Ο διανοούμενος συγγραφέας Κάποιος ανοίγει τις κουρτίνες. Πίσω από τα παράθυρα διακρίνεται το εσωτερικό ενός μικροαστικού σπιτιού. Τα παλιά έπιπλα με τα σεμεδάκια, οι σκυθρωπές κουρτίνες, οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες, τα πάντα προδίδουν πως ο ιδιοκτήτης είναι ηλικιωμένο άτομο. Κρυφοκοιτάζοντας τον ιδιωτικό αυτό χώρο σαν ηδονοβλεψίες, θα δούμε να εκτυλίσσεται στο εσωτερικό του μια συνάντηση. Τρία αδέρφια, η Νόρα, ο Χόρχε κι ο Σέρζιο, με τους δύο τελευταίους να συνοδεύονται από τις συζύγους τους, βρίσκονται στο σπίτι της μητέρας τους για να αποφασίσουν ποιος θα αναλάβει εφεξής τη φροντίδα της. Η άρνηση των δύο συζύγων να επωμιστούν μια τέτοια ευθύνη προκαλεί ένταση και, σταδιακά, η σκοτεινή πλευρά της δυσλειτουργικής αυτής οικογένειας αποκαλύπτεται σε όλο της το μεγαλείο. Οι αναγνωρίσιμοι χαρακτήρες, τα οικεία περιστατικά και οι «βγαλμένοι από τη ζωή» διάλογοι εμβαπτίζονται στο μαύρο χιούμορ και τη συγκίνηση που επιφυλάσσει ο συγγραφέας και δραματουργός Χόρχε Ούγκο Μαρίν στο πρώτο αυτό έργο της τριλογίας του, το οποίο απέφερε στην ομάδα τη διεθνή αναγνώριση.

Κείμενο & Σκηνοθεσία: Jorge Hugo Marín Βοηθός & Παραγωγός: María Adelaida Palacio Παραγωγή: Wilson L. García D. Ερμηνεύουν οι: Ella Becerra, María Soledad Rodríguez, Angélica Prieto, Juan Manuel Lenis, Andrés Estrada Μετάφραση: Παναγιώτης Ευαγγελίδης Με την υποστήριξη

Š Carlos Spoon

Θέατρο Κολομβία – Μπογκοτά Jorge Hugo Marín / La Maldita Vanidad Οι δράστες

29-30 Νοεμβρίου 2014 Μικρή Σκηνή | 19:00

Στο δεύτερο έργο της «οικογενειακής» τριλογίας του, ο Χόρχε Ούγκο Μαρίν αντλεί έμπνευση από ένα κλασικό έργο του μαιτρ του τρόμου, Άλφρεντ Χίτσκοκ, τη Θηλιά (1948). Μόνο που η ιστορία των δύο κολεγιόπαιδων που δολοφονούν έναν συμφοιτητή τους για να αποδείξουν τη θεωρία του «τέλειου φόνου», προσαρμόζεται στα σημερινά δεδομένα της Κολομβίας.

Jorge Hugo Marín / La Maldita Vanidad

Ο Μαρίν παρουσιάζει τρεις φοιτητές που δυσκολεύονται να πληρώσουν το ενοίκιο για το διαμέρισμα στο οποίο συγκατοικούν. Ο ηλικιωμένος ιδιοκτήτης διαμαρτύρεται εδώ και τρεις μήνες και, εντελώς ξαφνικά, μια νύχτα εμφανίζεται στο κατώφλι τους, μεθυσμένος και εξοργισμένος, απαιτώντας το ενοίκιό του. Εν μέσω έντασης και απόγνωσης, οι τρεις φοιτητές τον σκοτώνουν. Τους συναντούμε το επόμενο πρωινό στην κουζίνα του διαμερίσματος να ετοιμάζουν την ομελέτα τους και να αναρωτιούνται τι θα κάνουν με το πτώμα. Η απροσδόκητη εμφάνιση της κυρίας που καθαρίζει, με τον γιο της, θα περιπλέξει τα πράγματα. Με την πρόφαση του φόνου και το πρόσχημα ενός θρίλερ δωματίου, η ομάδα διερευνά το ζήτημα της ανοχής και συνενοχής στη βία, έχοντας τους θεατές σε απόσταση αναπνοής από τους δράστες του εγκλήματος…

Κείμενο & Σκηνοθεσία: Jorge Hugo Marín Βοηθός Σκηνοθέτη: María Adelaida Palacio Παραγωγή: Wilson L. García D. Ερμηνεύουν οι: Ella Becerra, Andrés Estrada, Juan Manuel Lenis, Santiago Reyes, Daniel Diaza Μετάφραση: Παναγιώτης Ευαγγελίδης

Ο Χόρχε Ούγκο Μαρίν γεννήθηκε στις 17 Ιανουαρίου του 1981 στο Μεντεγίν της Κολομβίας. Είναι ηθοποιός, σκηνοθέτης, θεατρικός συγγραφέας και καθηγητής Δραματικής Τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Αντιόκια. Το 2009 δημιούργησε τη θεατρική ομάδα La Maldita Vanidad, για την οποία έγραψε και σκηνοθέτησε την τριλογία Σχετικά με κάποια οικογενειακά ζητήματα, που εκδόθηκε από το Περιφερειακό Πανεπιστήμιο της Μπογκοτά το 2012. Το Πεθαίνοντας από έρωτα, τέταρτο έργο του, έχει συμπεριληφθεί στην ανθολογία Η σύγχρονη κολομβιανή δραματουργία, 2013, που κυκλοφόρησε το Υπουργείο Πολιτισμού της Κολομβίας από κοινού με τις εκδόσεις Paso de Gato του Μεξικού. Το 2013 κέρδισε την υποτροφία δημιουργίας του IDARTES για καταξιωμένους σκηνοθέτες με το καινούργιο του έργο, Σκοτώνοντας το χρόνο, που ανέβηκε στην Μπογκοτά. Η Maldita Vanidad κατάφερε να καθιερωθεί και να διακριθεί σε εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα εντός και εκτός Κολομβίας. Τον Ιανουάριο του 2013 απέκτησε μόνιμη βάση στην Μπογκοτά, σε ένα χώρο που λειτουργεί ως θερμοκοιτίδα πολιτισμού για τα πειραματικά εγχειρήματα των μελών της ομάδας, αλλά και ομότεχνών τους. Η ομάδα έχει ήδη συμμετάσχει σε σημαντικά διεθνή φεστιβάλ: Festival Iberoamericano de Teatro (Κολομβία, 2010 και 2012), “Freiheit & Unordnung – Junge Kunst aus Kolumbien” στο Hebbel Am Ufer (Βερολίνο, 2010), Wiener Festwochen (Βιέννη, 2012), Festival Internacional de Teatro de Manizales (Κολομβία, 2010, 2012 και 2013).

Με την υποστήριξη

Š Sammi Landweer

Χορός Βραζιλία - Ρίο ντε Τζανέιρο Lia Rodrigues Companhia de Danças Pindorama

29-30 Νοεμβρίου 2014 Κεντρική Σκηνή | 21:00

Η χορογράφος μιλά για το έργο της…

Το νήμα που διατρέχει αυτά τα έργα είναι φυσικά το ζήτημα της σχέσης μας με τους άλλους: Πώς μπορείς να είσαι κάποιος και συγχρόνως να σχετίζεσαι με άλλους; Και πώς αυτό αλλάζει τη σχέση σου με τον εαυτό σου; Υπάρχει μια λέξη στα πορτογαλικά, που είναι ο ρηματικός τύπος της λέξης «άλλος»: είναι η λέξη outrar, που σημαίνει να είσαι ο άλλος, να τείνεις προς τον άλλον, να σχετίζεσαι με τον άλλον. Αυτό το ρήμα περιγράφει με τον καλύτερο τρόπο τον τύπο της σχέσης που επιδιώκουμε μέσα από αυτό το έργο. […] Η λέξη Pindorama μου φέρνει στο μυαλό τη λέξη τοπίο. Αυτή ήταν η ονομασία της Βραζιλίας πριν από την άφιξη των Πορτογάλων. Διάβαζα έναν Βραζιλιάνο ιστορικό που έγραφε ότι όταν έφτασαν στην ακτή οι Πορτογάλοι με τις καραβέλες τους, οι αρχικές περιγραφές τους ανέφεραν μια «ακατοίκητη γη». Στην πραγματικότητα, όμως, υπήρχαν πέντε εκατομμύρια άνθρωποι, οι οποίοι κατοικούσαν αυτή τη γη με έναν τρόπο που οι άποικοι δεν ήταν σε θέση να τους δουν. Αυτό που οι ίδιοι εξέλαβαν ως ακατοίκητη γη, ήταν αντιθέτως μια κατοικημένη και καλλιεργημένη γη. Για μένα, αυτό συνιστά μια πολύ σημαντική μεταφορά: είναι η ιδέα ότι όταν δεν αναγνωρίζουμε κάτι, δεν το βλέπουμε κιόλας. Όταν δεν γνωρίζουμε την κουλτούρα του άλλου, ο άλλος δεν υπάρχει για μας. Είτε αρνούμαστε τη διαφορά, είτε αυτή αντιπροσωπεύει για μας μια απειλή που πρέπει να εξαλειφθεί. Τι μπορούμε να κάνουμε σε μια ακατοίκητη γη; Μπορούμε να κάνουμε οτιδήποτε, τα πάντα είναι δυνατά! Οι κάτοικοι είναι τιποτένιοι, είναι κατώτεροι. Η κουλτούρα, η υποκειμενικότητα, οι δημιουργίες των κατοίκων είναι παντελώς αόρατες. Για μένα, όλο αυτό λειτουργεί σαν μια μεταφορά για στοχασμό πάνω στην ιδέα του άλλου. Από πού πηγάζει αυτή η επιθυμία για κυριαρχία και καταστροφή και πώς πάμε να επινοήσουμε κάτι άλλο;

Για μένα, αυτό το έργο είναι το τρίτο μέρος ενός τρίπτυχου (που ξεκίνησε με το Pororoca και συνεχίστηκε με το Piracema), αλλά συγχρόνως δεν θα έλεγα ότι με αυτό «κλείνει» ο κύκλος, αλλά μάλλον ότι ανοίγεται ένας νέος ορίζοντας, ορίζεται μια νέα αφετηρία. Όταν ακούω τη λέξη «τριλογία», το μυαλό μου πάει κατευθείαν σε κάτι βαρύ, με αυστηρά όρια, σε τρία ανεξάρτητα πράγματα – ενώ, για μένα, τα περάσματα, οι αντηχήσεις, οτιδήποτε κυκλοφορεί ανάμεσα σε αυτά τα τρία έργα συμβαίνει με έναν πολύ ρευστό τρόπο. Γι’ αυτό προτιμώ να μιλώ για τρίπτυχο, σαν να πρόκειται για πίνακες που τα σχέδιά τους αναμειγνύονται, περνούν το ένα μέσα στο άλλο. […] Το ζήτημα της συλλογικότητας με ενδιαφέρει επειδή είναι συμβολικό και για το συνολικό τρόπο δουλειάς μου. Είναι μια μεταφορά τόσο της δημιουργικής διαδικασίας όσο και της δουλειάς που έχω κάνει εδώ και μια δεκαετία στη φαβέλα Μαρέ, με το πολιτιστικό κέντρο, τη σχολή χορού… Όλες οι σχέσεις που χρειάζεται να εγκαθιδρύσω, να διατηρήσω προκειμένου να παραμείνω εκεί –όλοι οι άνθρωποι με τους οποίους έχω ανάγκη να συνεργαστώ–, όλα αυτά μπορούν να λειτουργήσουν μόνο με μια συγκεκριμένη ιδέα της συλλογικότητας – η οποία συγκροτείται από ελπίδα, συμβιβασμούς, συζητήσεις, ενέργεια. Αυτό το ζήτημα επανέρχεται τόσο έντονα στη ζωή μου πότε πότε, ώστε μου είναι απαραίτητο να του δώσω μορφή με έναν άλλο τρόπο, με το χορό. Ουσιαστικά, είναι σε μια διαρκή κατασκευή! Το τρίπτυχο είναι μια απάντηση σε αυτή την ανάγκη για επεξεργασία. Και όταν λέω ότι αυτό το έργο δεν αποτελεί το κλείσιμο ενός κύκλου, θέλω να πω συγχρόνως ότι ανοίγεται προς νέες ιδέες, νέες πράξεις εκτός της παράστασης: ανοίγεται προς την πραγματικότητα. […]

Θέατρο Αργεντινή - Μπουένος Άιρες Lia Rodrigues Companhia de Dancas Pindorama

Από την άλλη πλευρά, αυτό με φέρνει στη σύγχρονη Βραζιλία και στο πώς φαντάζεται τη Βραζιλία ο υπόλοιπος κόσμος. Φαίνεται πως οι άνθρωποι στο εξωτερικό έχουν μια ιδέα για τη χώρα μας ότι βρίσκεται σε φάση πλήρους ανάπτυξης – σωστό είναι αυτό. Αλλά η χώρα οικοδομείται πάνω σε μια πολύ επικίνδυνη οικονομική φούσκα, η οποία θα μπορούσε να καταρρεύσει ανά πάσα στιγμή. Το Παγκόσμιο Κύπελλο που διοργανώθηκε εδώ είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα: το χρήμα ρέει άφθονο, ενώ την ίδια στιγμή η οικονομική κατάσταση εκατομμυρίων ανθρώπων είναι δεινή και οι ανισότητες εξακολουθούν να διευρύνονται. Το βλέπω αυτό πολύ καλά ενόσω δουλεύω εδώ, στη φαβέλα Μαρέ. Η συνοικία αρχίζει να «ειρηνεύεται» από την αστυνομία, αλλού όμως οι κάτοικοι στερούνται τα πάντα. […] Προσπαθώ πάντα να κάνω έργα που να μπορούν να παραχθούν και να παιχτούν στο δικό μου χώρο, στη Μαρέ – όπου δεν υπάρχει τίποτα, ούτε φώτα, ούτε σκηνικά… Η ιδέα που είχα για το Pororoca ήταν ότι όλο το έργο θα έπρεπε να χωράει σε μια βαλίτσα, έτσι ώστε να είμαστε σε θέση να ταξιδέψουμε σε οποιοδήποτε μέρος της Βραζιλίας – ακόμα και σε περιοχές όπου δεν υπάρχει καμία απολύτως τεχνική υποστήριξη. Για μένα, βλέποντάς το από πολιτική άποψη, αυτό είναι πολύ σημαντικό, αν αναλογιστεί κανείς την κατάσταση του χορού στη Βραζιλία, που είναι ιδιαίτερα προβληματική, καθώς υπάρχουν ελάχιστα μέσα, χώροι, δίκτυα. Γι’ αυτό, λοιπόν, η συγκεκριμένη δουλειά είναι τελείως διαφορετική απ’ ό,τι κάνω όταν δουλεύω στη Γαλλία. Θέλω να φτιάχνω παραστάσεις στις οποίες να έχει εύκολη πρόσβαση ο κόσμος. Νομαδικά έργα για ένα συλλογικό σώμα… Αποσπάσματα από συνέντευξη της Lia Rodrigues στον Gilles Amalvi για το Festival d’Automne στο Παρίσι

Δημιουργία: Lia Rodrigues Δημιουργήθηκε σε συνεργασία με τους: Amalia Lima, Leonardo Nunes, Gabriele Nascimento, Francisco Thiago Cavalcanti, Clara Castro, Clara Cavalcante, Felipe Vian, Dora Selva, Glaciel Farias, Luana Bezerra, Thiago de Souza και με τη δημιουργική συμμετοχή της Gabriela Cordovez Δραματουργία: Silvia Soter Καλλιτεχνική συνεργασία: Guillaume Bernardi Σχεδιασμός Φωτισμών: Nicolas Boudier Φωτογραφία: Sammi Landweer Βοηθός χορογράφου: Amalia Lima Διεθνής διανομή: Thérèse Barbanel, Les Artscéniques Συντονισμός παραγωγής: Colette de Turville Διάρκεια: 80 λεπτά

Με την υποστήριξη

Lia Rodrigues Η Λία Ροντρίγκες γεννήθηκε στη Βραζιλία και έκανε σπουδές κλασικού μπαλέτου στο Σάο Πάουλο. Το 1977 ίδρυσε την ομάδα χορού Andança και από το 1980 έως το 1982 βρέθηκε στη Γαλλία, στην ομάδα της Maguy Marin. Επιστρέφοντας στη Βραζιλία, εγκαταστάθηκε στο Ρίο ντε Τζανέιρο, όπου ίδρυσε την ομάδα Lia Rodrigues Companhia de Danças. Έχει τιμηθεί για το έργο της με διάφορα βραβεία στη Βραζιλία και το εξωτερικό. Εκτός από τη χορογραφία και την παραγωγή όλων των έργων της, η Ροντρίγκες ασχολείται επίσης με την παραγωγή πολιτιστικών εκδηλώσεων, ενώ από το 1992 είναι καλλιτεχνική διευθύντρια του ετήσιου φεστιβάλ σύγχρονου χορού Panorama de Dança. Πρόσφατα, η Ροντρίγκες εγκαταστάθηκε με την ομάδα της στη φαβέλα Μαρέ του Ρίο ντε Τζανέιρο, όπου ανέπτυξε το καλλιτεχνικό πρότζεκτ «Αντίσταση Φιλοξενίας» και άνοιξε το Κέντρο Τεχνών για τις Τέχνες, μια σχολή χορού που παρέχει επαγγελματική εκπαίδευση σε νεαρούς χορευτές από τη φαβέλα, αλλά και από όλη τη χώρα της. Οι μαθητές έρχονται επίσης σε επαφή με το έργο της ομάδας της, η οποία κάνει πρόβες και δημιουργεί στον ίδιο χώρο. Η Ροντρίγκες γιόρτασε τα εικοσάχρονα της ομάδας της, με μια διεθνή περιοδεία του έργου της Piracema, όπου είχε τη στήριξη σημαντικών συμπαραγωγών (Festival d’Automne/Théâtre de la Ville Παρισιού, Εθνικό Κέντρου Χορού Ανζέ, Théâtre Jean Vilar Βιτρύ, KunstenfestivaldesArts Βρυξελλών, +Tanzfabrik Πότσνταμ, φεστιβάλ Façil Σαλαμάνκα, Culturgest Λισαβόνας, Museo Serralves Πόρτο, φεστιβάλ TransAmériques Μόντρεαλ, Μπιενάλε Βενετίας, φεστιβάλ Julidans Άμστερνταμ και τα μεγαλύτερα φεστιβάλ της Βραζιλίας).

Το τελευταίο της έργο, Pindorama, έκανε πρεμιέρα το Νοέμβριο του 2013 στο Théâtre Jean Vilar του Βιτρύ, με το οποίο η Ροντρίγκες συνεργάζεται ως φιλοξενούμενη καλλιτέχνης εδώ και δέκα χρόνια. Παράλληλα, έχει δύο αναθέσεις: Against those with difficult tastes από το La Petite Fabrique και Hymnen, πάνω σε μουσική Karl Stockhausen, από το μπαλέτο του Εθνικού Κέντρου Χορού της Λορένης, σε συνεργασία με τους Didier Deschamps και Gérard Fromanger. Η Λία Ροντρίγκες διακατέχεται από μαχητικό πνεύμα, σώμα και ψυχή. Κατά συνέπεια, στην τέχνη της το σώμα παίρνει το μανδύα ενός μανιφέστου. Το έργο της, κινούμενο στα όρια μεταξύ περφόρμανς, πλαστικών τεχνών και χορού, μεταφέρει το σώμα από την οικεία και άνετη κατάσταση σε κάτι που είναι νέο και άγνωστο.

Συντελεστές εντύπου Επιμέλεια εντύπου: Χριστίνα Κοσμόγλου Επιλογή ύλης: Κάτια Αρφαρά και Χριστίνα Κοσμόγλου Επιμέλεια κειμένων προγράμματος και μεταφράσεις από τα αγγλικά: Βασίλης Δουβίτσας Μεταφράσεις από τα γαλλικά: Βασίλης Κιμούλης Μεταφράσεις από τα ισπανικά: Παναγιώτης Ευαγγελίδης Σχεδιασμός: beetroot.gr

Διεύθυνση Επικοινωνίας & Marketing Τμήμα Εκδόσεων

Χορηγοί επικοινωνίας

Με την υποστήριξη

Xορηγός

Επίσημος ιατρικός υποστηρικτής

Χορηγός φιλοξενίας