Steiermark - Noordoost Slovenië
LANDSCHAPSGEZICHTEN Dachstein, Nationale Park Gesäuse, Hochschwab Niet alleen de bergen en de mensen zijn hier hartelijk, deftig en wild-hartelijk, deftig
Naast glooiende berglandschappen kun je in de Steiermark ook spannende rotsavonturen verwachten.
en wild zijn ook de spijzen en dranken. En
Van gletsjer tot wijn De 8 natuurparken Alpenvee, Pöllauer Hirschbirnen, fruitige wijn(bergen), wild (ijzerhoudend)water, eenzame dalen, alpiene historische Mürzer Oberlandgipfel,
‘wilde’ herbergiers zijn er in overvloed.
wonderlijk Zirbitzkogel-Panorama en een zoete weg in het naturpark Goricko. De kortste Klettersteig in den Steiermark, de Teufelsstein in de Fischbacher Alpen.
Hochlantsch im het Naturpark Almenland.
De ingang van de Gesäuse met de Haindlmauer.
Verdiende rust op den top in de Schladminger Tauern.
Blik op de Brunnsee in het Hochschwab massief.
De Niedere Tauern Dalen, die jarenlang nog niet betreden zijn
4
Pohorje, Waldheimat, Seetaler Alpen en Koralpe Wat zal ik schrijven? Mij valt niets te binnen
door toeristen, midden in Oostenrijk, midden
Op deze bergen
in Steiermark. Oorspronkelijk, onvervalst en
Vol zonneschijn
een beetje avontuurlijk. En met tot 2863 me-
Beloven te zwijgen
ter hoogte zijn de toppen niet laag!
En gelukzalig zijn.
EXTRA
Peter Rosegger
EXTRA
5
Steiermark - Noordoost Slovenië
LANDSCHAPSGEZICHTEN
Van gletsjer tot wijn Te gast in het tuinenlandschap Wit en heet, steil en vlak! Terwijl hier in het noorden op de bergtoppen tussen de laatste sneeuwvlekken de eerste Alpenbloemen bloeien, wordt in het zuiden tussen hete bronnen alweer de nieuwe zomermode gepresenteerd. Culinair staat de regio echter van noord tot zuid bekend.
In Naturpark Pöllauer Tal kijken we richting Jogllandf-Waldheimat met de Fischbacher Alpen in het noorden.
Tweemaal twee na grootste stad van hun land, Maribor en Graz.
Graz en Maribor ‘De groene band’
Alle twee Cultuurhoofdstad, fietspaden langs de rivier, glooiende ber-
Wat hebben mountainbikers, die door gen rondom – en dat ondanks het de grotten rijden, wijnboeren uit Jerude twee na grootste steden zijn van zalem (geen schrijffout), de zuidelijkste hun land! Behalve bij de gastvrijheid almen van Oostenrijk en een route van – daar zijn ze nummer 1! de Barentszzee tot aan de Zwarte Zee gemeen? ‘De groene band’!
Onderweg in het landschapspark Robanov Kot te modden van de Steiner Alpen. 6
EXTRA
EXTRA
7
Steiermark - Noordoost Slovenië Dachstein I Nationalpark Gesäuse I Hochschwab
het groene merk
De witte reuzen, Tegenwoordig hoeft men geen gemzen meer te stropen. De
1
DACHSTEIN-RONDWANDELING – GLETSJER ETTAPPE
5 UUR I 800 HM AFDALING I LICHT
herbergiers zorgen voor het culinaire. ranz Knaus, de ‘Schwarze Peter’ en Aartshertog Johann - toegegeven het is een ietwat geïllustreerde mengeling van stropers en adellijken. Toch waren zij tussen Dachstein, Ausseerland, Gesäuse en het Steirischen Gamsgebergte - de Hochschwab - onderweg. De Franzl, ooit als sterkste man van het Ennstal benoemd, at met voorliefde verse boter ‘Striezel’ op een van de almen van het Dachsteingebied, om vervolgens een gems te verorberen die hij zelf had gestroopt. Tegenwoordig is er Steirerkaas, Alpenboter en verse melk op de weiden van het Dachsteingebied en het Ausseerland. Daar hoeft geen gems meer voor geschoten te worden. De ‘Schwarze’ Peter, een met roet gecamoufleerde stroper vluchtte door de rotswanden van Hochtores in Gesäuse voor de jagers die hem vervolgden. Op het Peternpad. Bij een wandeling naar de Hess of Haindlkarhütte kun je tegenwoordig de romantiek van het stropen verbinden met culinaire genot. Wilde gemzen zijn er gelukkig nog steeds te vinden bij ‘Schwaben’ zoals de Steirer het gebergte noemen. Ook hebben 25 ‘wilde’ herbergiers rond de Hochschwab hun plaats gevonden en bereiden de gems op gemsvriendelijke wijze.
Sa iblin g+
St eir er ka s
-d at g
F
8
EXTRA
! ht c ra k ft e e
Koningsetappe van Hunerkogel naar Guttenberghaus. Beste tijd: mei – september. Dorp in dal: Ramsau am Dachstein. Vertrekpunt: Ramsau am Dachstein, Südwandhütte. Route: naar boven tot Bergstation Hunerkogel of beklimming door de Hunerscharte over weg nr. 615 naar de gletsjer, het laatste deel is een Klettersteig. De gletsjerwandeling over weg 674. Geen gletsjerspleten. BEREIKBAARHEID Tauernautobahn en Radstadt of Liezen tot Schladming, links richting Ramsau am Dachstein. INFO TV Schladming, tel. +43 3687 23310, www.schladming-dachstein.at
2
TV Ramsau am Dachstein, tel. +43 3687 81833, www.ramsau.com HUTTEN Gasthof Hunerkogel, Gletscherbahn Panoramarestaurant, Südwandhütte, Seetalerhütte op de Dachsteinwarte (bij topbeklimming). Geen verzorging tot het Guttenberghaus! BERGBANEN Dachstein Gletscherbahn, tel. +43 3687 22042-810, www.derdachstein.at LITERATUUR Reinhard Lamm: Wanderführer Ramsau am Dachstein of Wanderführer Dachstein und Schladminger Tauern, Verlag Reinhard Lamm, 2009. KAARTEN Kompass, 1:25 000, 031, Dachstein, Ramsau, Filzmoos; Freytag & Berndt, 1:35 000, WK 5201, Schladming, Ramsau am Dachstein, Haus im Ennstal, Filzmoos, Stoderzinken.
6-MEREN WANDELING OP DE TAUPLITZALM
3 UUR | 100 HM | LICHT
Bloemenwandeling naar bergmeren Beste tijd: juni – oktober. Dorp in dal: Tauplitz. Vertrekpunt: Tauplitz dalstation. Route: Tolweg vanaf Bad Mitterndorf of stoeltjeslift vanaf Tauplitz op de alm. Op almenpaden met uitzicht op de Grimming langs meren naar de Steirerseebankjes met heerlijk uitzicht . Verder over de Salzsteig bijv. weg 218 naar Lesialm. Terug naar Steirerseeufer. BEREIKBAARHEID A 1 Westautobahn, afslag Reggau, B 145 richting Bad Ischl, Bad Aussee, Bad Mitterndorf. TV Ausseerland-Salzkammergut, tel +43 3622 54040. www.ausseerland.at HUTTEN Lenzbauer Hütte, Traweng Hütte, Leistalm, Steirersee, Hollhaus, Grazer Hütte. Berggids Alpinschule am Tauern, tel +43 664 4432345 www.alpin schule-amtauern.at BERGBANEN www. dietauplitz.com LITERATUUR Erich Gaswinkler: Spazierwege,
Balanceren bij de Steiersee..
Wanderungen, Bergtouren, Eigenverlag, 2001; Franz Hauletner: Wanderführer Salzkammergut, Bergverlag Rother, 2007. KAARTEN Kompass, 1:50 000, 020, Dachstein, Ausseerland; 068, Ausseerland, Ennstal; Freytag & Berndt, 1:50 000, WK 082, Bas Aussee, Totes Gebirge, Bad Mitterndorf.
Het siert ieder toerenboek: Dachstein.
3
WATER EN STROPERS
8 UUR | 1400 HM | ZWAAR
Het Peternpfad naar de Haindlkarhütte behoort tot de klassiekers. Beste tijd: mei – oktober. Dorp in dal: Gstatterboden. Vertrekpunt: Kummerbrücke. Route: Van de parkeerplaats op de Wasserfallweg (weg 660) naar de Hesshütte. Mogelijkheid de tocht te verlengen over het Peternpfad (weg 663, moeilijkheidsgraad II) tot de Haindlkarhütte. Verder over de weg 658 richting Gstatterboden en met de regionale bus nr. 912 weer terug. BEREIKBAARHEID A 9 Phyrnautobahn, afrit Ardning/Admont/Gesäuse, verder de B 146 richting Admont, na over gaan van de Ennsbrucke is de parkeerplaats. INFO TV Alpenregion Gesäuse, tel +43 3613 21160-1-, www.gesaeuse.at HUTTEN Hesshütte, Haindlkarhütte. Berggids Alpinschule Alpinstil, tel +43 664 8633789, www.alpinstil.at Bergführering Gesäuse, tel +43 664 2744281; Luis Leitner, tel +43 664 8633795; Paul Sodamin, tel +43 664 4238448, www.paul-sodamin.at LITERATUUR Günter en Luise Auferbauer: Wanderführer Gesäuse, Bergverlag Rother, 2008, Jürgen Reinmüller, Andreas Hollinger: Xeis Auslese, Auswahlkletterführer Gesäuse, Alpiner Rettungsdienst Gesäuse, 2009. KAARTEN Kompass, 1:25 000, 206, Nationalpark Gesäuse, Freytag & Berndt, 1:50 000, WK 062, Gesäuse. CULUURTIP Benedictijns klooster Admont, www.stiftadmont.at
Alpiene Steiermark Gesäuse en Hochschwab.
4
Bluoemenweide op de weg naar Hochschwab.
HOCHSCHWAB
8 UUR | 1300 HM | MIDDELZWAAR
Panorama’s en bloemenpracht in Steirischen Gamsgebergte. Beste tijd: mei - oktober Dorp in dal: Seewiesen/Turnau Vertrekpunt: Seewiesen/Turnau Route: van de parkeerplaats (weg 01, 05 als ook E4 en E6) langs de Florlhütte en Untere Dullwitz naar Voisthaler Hütte. Rechts door Kühreichkar (weg 850) de Hutkogel op. Over de Aflenzer Staritzen (weg 853) via Almböden naar Seewiesen. Uitbreiding: na Kühreichkar links over de Ochsenreichkar (weg 853) en Schiestlhaus naar de top. BEREIKBAARHEID A 8 tot Salzburg, A 1 tot afrit Sattledt en op de A 9 richting Graz, bij knooppunt St. Michael de S6 Semmering snelweg op tot afrit Kapfenberg, B 20 richting Aflenz/Mariazell. INFO Alpenregion Hochschwab, tel +43 3861 3700, www.regionhochschwab.at TRV Hochsteiermark, tel +43 3855 45570, www.hochsteiermark.at
HUTTEN Florlhütte, Voisthalerhütte, Schiestlhaus. Berggids Alpinschule Nolimit, tel +43 664 1328700, www.alpinschule-nolimit.com Alpinschule High Mountains, tel +43 676 6707466, www.hm-alpin. com Bergsteiger- und Kletterschule Hochschwab, tel +43 664 3701165, www.ah-aktiv.at BERGBANEN tel +43 3861 2339, www,aflenz-buergeralm.at LITERATUUR Rudolf Lindner: Hochschwab, Weishaupt verlag, 2002; Ewald Putz: Hochschwab, verlag Christian Brandstätter: G. u. L. Auferbauer: Wanderführer Hochschwab, Bergverlag Rother, 2008; Hans Hödl; Hochschwab & Hohe Veitsch, NP Verlag. KAARTEN Freytag & Berndt, 1:35 000, WK 5041, Hochschwab, Aflenz, Wildalpen, Salzatal; Freytag & Berndt, 1:50 000, WK 041, Hochschwab. TIP Regina Müllner, Kneipp geneeskrachtige kruidencoach, tel +43 664 73626132.
EXTRA
9
Steiermark – Nooroost-Slowenië Niedere Tauern
Fijn en helemaal niet zo klein Hoge doelen in de Niedere Tauern – na het behalen van de top genieten in de dalen. ochreichart, Gamskögel, Hochwildstelle, Hochgolling en Talkenschrein – nog nooit van gehoord? Dit is de geschiedenis van een gebergte, welk van de Obersteirischen universiteitstad Leoben in het oosten tot aan de landsgrens tussen Steiermark en Salzburg in het westen als wel van Ennstal in het noorden tot het Murtal in het zuiden loopt en ver onder haar waarde wordt geschat – de Niedere Tauern met juwelen als het Krakaudal aan de zuidflank van de Schladminger Tauern. Eigenlijk ongelooflijk, dat de Niedere Tauern, dit dominerende berglandschap, nog zo onbekend is gebleven. Behalve bij de echte natuurliefhebber, die bergwandelingen ver van de massaal betrede paden maakt en zich graag in topboeken inschrijft, die al lang niet meer gebruikt worden. Natuurliefhebbers die behoren tot de onbekende bergbeklimmers die reeds in de tijd van de Franse Revolutie de hoogste top van de Niedere Tauern, de 2863 m hoge Hochgolling, voor het eerst hebben beklommen. In 1814 komt dan voor het eerst een oude bekende in de Tauern, die bovendien succesvol is op de Hochgolling – Aartshertog Johann. Ondanks dat bleef
H
Ste iris c
he Al p
en m el k
an v -
10
EXTRA
ht c e
g
het tot vandaag relatief stil in deze bergen. Een ding is in ieder geval zeker – dat iedereen, die zich opmaakt de Niedere Tauern te ontdekken, thuiskomt met onvergetelijke indrukken van de natuur en zeker terug zal komen. Waterlandschappen: hetb wilde water.
5
ALPINE BEKLIMMING HET WILDE WATER
3 UUR | 1290 HM | MIDDELZWAAR
Naast de bijzonder voor de familie geschikte themaweg Wilde Wasser is onze tocht een spectaculaire alpiene beklimming met een 35 meter lange hangbrug die gaat door de Höll naar de Riesachsee. Beste tijd: mei – oktober. Dorp in dal: Rohrmoos Untertal. Vertrekpunt: Wandelparkeerplaats Wilde Wasser. Route: van Gasthof Riesachfall richting Riesachwasserfall. Na een steile, maar brede weg met trappen bereiken we na ongeveer 30 minuten de beklimming die door de kloof van de waterval Riesachfall gaat. Bovenal vraagt de beklimming op stapzekerheid en geen hoogtevrees – maar desondanks is hij geschikt voor kinderen.
ie n ige koe k k elu
… en de Schattensee in het Krakautal.
6
KRAKAUTALER HOOGTEWANDELING
5 UUR | 600 HM | MIDDELZWAAR
BEREIKBAARHEID B 320 van Radstadt of Liezen tot afrit Schladming Mitte. Verder in de richting Untertal over de Ramsauer, Rohrmoos-, Täler- und Untertalstraße tot Parkplatz Riesachwasserfall. INFO Schladming-Dachstein, Tel. +43 3687 23310, www.schladming-dachstein.at HUTTEN Gasthog Riesachfall, Gfölleralm, Preintaler Hütte. Berggids Bergführerbüro Schladming, www.dt-adventure.at Alpinschule Herbert Raffalt, www.raffalt.com LITERATUUR Wilde-Wasser-Prospekt inkl. Tourenblätter gratis via TV Schladming – Rohrmoos. KAARTEN Wandelkaart RohrmoosUntertal, 1:25 000, TV Schladming – Rohrmoos; Kompass, 1:25 000, 031, Dachsteingruppe, Schladminger Tauern; Freytag & Berndt, 1:50000, WK 201, Schladminger Tauern, Radstadt, Dachstein; Ortsplan Schladming – Rohrmoos, Verlag Schubert & Franzke, St. Pölten. Tip Schladming-Dachstein Sommercard: 100 attracties voor de vrije tijd zonder een cent extra. Bijvoorbeeld gebruik van de Bergbahnen, wandelbus en tolwegen inclusief. De Sommercard verkrijgt men kosteloos bij een overnachting in een van de 800 deelnemende bedrijven in de vakantieregio, www.sommercard.info
Lariksen zijn de hoofdpersonen tijdens deze mooie maar ook intensieve kamwandeling bij de Schattnerberg. Beste tijd: mei – oktober. Dorp in dal: Krakaudorf. Vertrekpunt: Jagawirt, dorpsdeel Unteretrach Route: tot de eerste markeringspaal (weg nr. 8 – richting Holzerhütte). Na de
7
Isidor-Kapelle komt een klein bospad die de eerste 40 minuten steil in het bos van de Schattnerberg omhoog gaat. BEREIKBAARHEID A 10 Tauernautobahn afrit St. Michael of afrit Radstadt en over de Radstädter Tauernpass (geen tol) en de B 96 naar Tamsweg. Bij de marktplaats richting Seetal en na 5,5 km links afslaan naar Krakau.
INFO TV Krakautal, tel +43 3535 8606, www.krakautal.at HUTTEN Jagawirt, Fischerhütte am Schattensee. LITERATUUR OeV (Hrsg): Die Steirische Krakau, OeAV 2009. KAARTEN Freytag & Berndt, 1:50 000, WK 222, Sölktäler, Ennstal, Murau.
VAN ALMHUT NAAR ALMHUT
2 UUR | 200 HM | LICHT
Familievriendelijke almenroute met meerdere actieve stations. De nieuw aangelegde wandelweg gaat langs de Eselsbergbeek. Informatietafels van flora en fauna, over de betekenis van het water en de bewerking van de almen maken de route met de prachtige uitzichten op de bergen afwisselend. Wanneer je op het juiste moment daar bent, kun je het maken van boter en kaas bekijken. Beste tijd: mei - oktober Dorp in dal: Oberwölz Vertrekpunt: Funklhütte Route: De drie almHutten langs de Eselsbergbeek aan de voet van de 2474 m hoge Greim zijn de hoofdpersonen van deze heerlijke wandeling in de echte zin van het woord. Van de Funklhütte gaat de weg nr. 926 naar de Knollihütte. Onderweg zijn allerlei stations waar de kinderen zich kunnen vermaken. Bij de Knollihütte moet je gewoon een ‘Woazer’ proberen. Verder licht bergop, voorbij de Neukirch-
ner Hütte, kom je bij de Hölzer- Hütte, waar in de buurt een waterval omlaag dendert. De Neukirchner Hütte is ook een geliefd uitgangspunt voor alpine toeren in de Niedere Tauern rond de Schoberspitze (2423 m). BEREIKBAARHEID S 36 Murtal-snelweg tot Judenburg, verder op de B 317 tot Scheifling, afbuigen op de B 96 en bij Niederwölz afbuigen op de B 75 naar Oberwölz. INFO: TV Wölzertal, A-8832 Oberwölz, tel +43 3581 8420, www.woelzertal.at HUTTEN Funklhütte, Knollihütte, Neukirchner Hütte, Hölzer-Hütte. LITERATUUR Hans Hödl: Bergelegnis Wölzer, Rottenmanner, Triebener Tauern en Seckauer Alpen, Steirische Verlagsges., 2008. KAARTEN Freytag & Berndt, 1:50 000, WK 203, Wölzer Tauern, Sölktal, Rottenmanner Tauern. … amaar het water is er ook om te wassen.
EXTRA 11
Steiermark – Noordoost-Slovenië Acht natuurparken
Natuurlijk grenzeloos
wandelen Acht aantrekkelijke natuurparken en goede buren – maar ook de gastvriendelijkheid kent hier geen grenzen
et Almenland - het grootste samenhangende en beheerde almengebied van Europa – mogelijk gemaakt door een gecontroleerde, dicht bij de natuur staande bewerking van weides en regionale producten van hoogste kwaliteit. Het Pöllauer dal biedt met de hertenperen een uniek product welk door de juiste behandeling en verzorging culinaire bijzonderheden voortbrengt zoals de Hirschbirnen Schnapps. De ijzerkruiden geven een blik in de geschiedenis en de geologie. Waren in het verleden de smeden de heren van de regio, zo zijn het tegenwoordig de geïnteresseerde gasten die het UNESCO Global Geopark bezoeken. De Grebenzen waren de oostelijke begrenzing tijdens de ijstijd en de vorming van gletsjers in de Alpen. De 2396 m hoge Zirbitzkogel telt tot een van bergen met het mooiste uitzicht. De Sölktäler in het hart van de Niedere Tauern vormen met almen, bergweiden, bergmeren en hoogalpine toppen een landschappelijk kleinood. Het Mürzer Oberland heeft de ontwikkeling tot een toeristische regio met behoud van de natuur ook doorgemaakt. Het Südsteirische wijnland is een natuurpark buiten het alpine bereik. Topwijnen, Kernöl en tavernen nodigen je uit om te relaxen. Het landschapspark Goricko is vanwege haar mozaïekachtige landschap en haar bestaande natuur beschermd. Verstrooid liggende dorpjes zijn met haar verspreid liggende boomgaarden vervlochten en op de zonnige hellingen gedijen wijngaarden en fruitbomen. Een culinaire bijzonderheid zijn de specialiteiten van gedroogd vlees.
H
12
EXTRA
8
ALMENLANDTOER
5 UUR | 330 HM | MIDDELZWAAR Toer door het grootste samenhangend en bewerkt almengebied van Europa. Beste tijd: mei – oktober. Dorp in dal: Fladnitz an der Teichalm. Vertrekpunt: Teichalm. Route: van Teichalmsee Weg nr. 745 in de richting van Sommeralm. Het gaat voorbij aan de Harrerhütte, over een weide en door een stuk bos tot Gasthaus Holzmeister. Verder de Siebenkögelweg (weg nr. 45), wanneer je bij Windrad weer op weg nr. 745 uitkomt. Over de Stoakoglhütte, over de weiden en akkers naar Brandlucken.
BEREIKBAARHEID S 35 Brucker snelweg, afslag Frohnleiten, op de B 65 verder naar Teichalm. INFO TV Naturpark Almenland, tel +43 3170 23000-0, www.almenland.at HUTTEN Gh. Teichalmsee, Harrerhütte, Gh. Holzmeister, Holdahüttn, Wezierhütte, Gh. Sommeralm, Stoakoglhütte, Gh. Unterberger, Gh.Bauernhofer. BERGGIDS Heimo Gohla, tel. +43 676 6834724. LITERATUUR Wanderführer Almenland gratis bij TV Almenland verkrijgbaar. KAARTEN Wanderkarte Almenland voor 2 Euro bij TV Naturpark Almenland verkrijgbaar; Freytag & Berndt, 1: 50 000, WK 131, Grazer Bergland, Schöckl, Teichalm, Stubenbergsee. FAMILIETIP Zomer rodelbaan Koglhof met 1050 m lengte, 8 s-bochten. Men kan een snelheid van 40 km/h halen.
Hutten en gastronomie op de Schneealm.
9
SNEEUW ALMWANDELING
6 UUR | 950 HM | ZWAAR Een wandeling waarbij je op culinair gebied niets te kort komt. Beste tijd: mei – oktober. Dorp in dal: Altenberg an der Rex. Vertrekpunt: Lurgbauer. Route: het begint met een klim (weg nr. 446) richting Schneealpenhaus. na ongeveer 1 ½ uur linksaf de Blarergrabenweg op (weg nr. 401) naar het Scheealpenhaus. verder op weg nr. 401 (auch E4) tot de Lurgbauer Hütte. Over weg nr. 446 retour.
BEREIKBAARHEID S 6 Semmering snelweg, Abfahrt Mürzzuschlag, verder richting Neuberg an der Mürz. INFO TV Naturpark Mürzer Oberland, tel. +43 3857 8321, www.muerzeroberland.at HUTTEN Schneealpenhaus, Lurgbauer Hütte. KAARTEN Freytag & Berndt, 1: 50 000, WK 022, Semmering, Rax, Schneeberg, Schneealpe.
Alpenboter op de Tuchmoaralm in het Nationale Park Sölktaler.
Verfrissing bij de Kaskaden waterval in de Graggersclucht.
wirt, Buschenschank Zeischgl. Natuurparkgids Tel. +43 3584 2005, www.naturpark-grebenzen.at LITERATUUR Günter, Luise en Roland Auferbauer: Wanderführer Naturpark Zirbitzkogel – Grebenzen, Bergverlag Rother, 2005. KAARTEN Freytag & Berndt, 1: 50 000, WK 211, Murau, Schifling, Grebenzen, Sölkpass. TIP Natur-Lese-Inseln „Inspiratiebron natuur (Bionik)“ in Mühldorf, „Das Wesen des Wassers“, in Zeutschach en „Natur-Lesen-Lernen“ in Neumarkt. De zoetstof gaat onderweg niet op.
OP ZOEK NAAR DE OORSPRONG 10
BEREIKBAARHEID via Salzburg over de Tauernautobahn naar Tamsweg, Murau tot Neumarkt/Stmk. INFO Naturpark Zirbitzkogel – Grebenzen, Tel. +43 3584 2005, www.naturpark-grebenzen.at HUTTEN Forellenhof Knauder, Fischer-
HET ZOETE PAD
ee
2 UUR | 70 HM | LICHT De weg in het natuurpark Goricko brengt ons dichter bij het handwerk in de dorpjes Ratkovci, Berkovci en Ivanjsevci. Omdat het resultaat meestal met zoetigheid te maken heeft, noemt men deze wandeling ‘het zoete pad’ De wandelaars kunnen tijdens deze route kennis maken met de meer dan honderden jaren oude traditie van de ‘Lebkuchen’ bakkerijen. Bovendien kun je het cultuur technische monument Casarov mlin (Casars molen) bezoeken. Beste tijd: maart – oktober. Dorp in dal: Ratkovci. Vertrekpunt: Lebkuchenbäckerie Joica Celec in Ratkovci. Route: De acht
Alm oe n ‘H irs ch bir ne n’ -
4 UUR | 420 HM | LICHT Afwisselende wandeling langs de beek met belevenis stations. Beste tijd: april – oktober. Dorp in dal: St. Marein/Mühldorf. Vertrekpunt: Bionikinsel bij de het massabedrijf Mühldorf. Route: de weg gaat langs een beek door de Graggerschlucht. Na 1 uur bereikt men de Kaskadenwasserfall. Verder door het bos en weiden en voorbij de Grasluppenteichen kom je na een uur bij de Zeutschacher oorsprongsbron. Terug naar uitgangspunt of met de ter beschikking staande elektrische fietsen over de bosweg langs de Jakobikerk.
11
kilometer lange rondtoer is een doorgaans korte en eenvoudige wandelweg in het natuurpark en gaat licht bergop en bergaf door dorpjes en bossen van het heuvellandschap (‘de zoete weg’).
BEREIKBAARHEID Op de autosnelweg richting Murska Sobota en verder richting Moravske Toplice rijden. In Martjanci links naar Sebeborci afbuigen en verder naar Ratkovci. Een groot hart leidt naar de Lebkuchenbäckerei Jožica Celec, het vertrekpunt van de toer. INFO TIC Moravske Toplice, Tel. +386 2 5381520, www.moravske-toplice.com HUTTEN Het zoete pad (hutten) mooie en authentieke hutten en almen in het gehele wandelgebied. LITERATUUR Brochures „Ein Paradies für Wanderer – Moravske Toplice en Naturpark Goricko“, verkrijgbaar bij de gemeente Moravske Toplice.
apps Schn e d an d d un r et h t rs
EXTRA 13
Steiermark – Noordoost-Slovenië Pohorje I Waldheimat I Seetaler Alpen en Koralpe
Waar het
groene hart thuis is In de woonplaats van Peter Rosegger leven ook verhalen, fabelen en sagen – voor grote en kleine kinderen een goede plek voor avontuur.
eter Rosegger leefde en schreef hier. Al snel behoorde hij tot de belangrijkste Duits sprekende schrijvers en gaf hij zijn omgeving de naam thuisbos. het gaat echter veel verder terug dat de duivel hier tijdens de Kerstnacht een toren wilde bouwen die tot de hemel zou reiken. De toren stortte in en de duivel moest zich gewonnen geven. Men noemt deze oudste cultuurplek van Steiermark Teufelstein. Tegenwoordig telt deze regio, samen met de Seetaler Alpen en de Glein-, Stub-, Sau-, Pack- der Koralm tot een van de zuidelijkste Alemen van Oostenrijk. In het zuiden kom je bij Pohorje (Bacherngebergte) en bij Koroska met de machtige Petzen aan de Oostenrijks-Sloveense grens. In het zuidwesten lonkt de KoralmKristall-Trail de lange afstand wandelaar. Aan de Sloveense kant is het de toer over het Poherje gebergte naar Koroska – de ingang naar de Sloveense Alpenweg, die van Maribor tot aan de Adria loopt. En in het noordoosten van Steiermark brengt de 120 kilometer lange Alpannonia lange afstand wandelweg ons van de Fischbacher Alpen tot in de laagvlakte van Hongarije.
P
goud e en o r g et h l– ö n er K
14
EXTRA
12
PANORAMAWEG OOST-STEIERMARK
21 UUR | 2450 HM | MIDDELZWAAR Technisch gezien eenvoudig, maar conditioneel behoorlijk pittige driedaagse wandeling hoog door Oost Steiermarken met het meest alpine deel van de Alpannonialange afstand wandeling van Fischbach tot Köszeg (West Hongarije), www.alpannonia.at Beste tijd: mei – oktober. Dorp in dal: Fischbach, St. Kathrein am Hauenstein, Krieglach, Ratten, Rettenegg, Mönichwald en Vorau. Vertrekpunt: dorpscentrum (kerk) van Fischbach, berg kuuroord en mooiste bergdorp van Steiermarken. Route: Van Fischbach steeds langs de gemarkeerde weg over de Teufelstein en langs het geboortehuis van Peter Rosegger in Pretul (overnachting). Verder over de Stühleck naar de Hochwechsel (overnachting). Van Hochwechsel bijna alleen maar bergaf over Mönichwald en Riegersberg tot in Vorau met het beroemde Augusteiner Chorherren klooster.
BEREIKBAARHEID Van de Pyhrnautosnelweg A 9 over de S 6 – Semmering snelweg tot de afrit Kindberg. Dan over de Schanzsattel naar Fischbach. Van de Zuid autosnelweg
over Semmering snelweg S 6 (Afrit Kindberg) en de Schanzsattel naar Fischbach. INFO TV Joglland – Waldheimat, Tel. +43 3336 20255, www.joglland.at www.alpannonia.at HUTTEN Meerdere schuilhutten en Gasthöfe langs de gehele route. LITERATUUR Andreas Steininger: Joglland, Kompass Verlag, 2010. KAARTEN Kompass, 1: 50 000, WK 226, Joglland. CULTUUR TIP Het Augusteiner Chorherren klooster geldt als een van de mooiste Barokkerken van Oostenrijk. Geboorthuis van Rosegger, rijk der krachten St. Jakob im Walde. www.kraeftereich.at
13
KORALM-KRISTALL-TRAIL
20 UUR, 3 DAGEN | 1890 HM | MIDDELZWAAR In de buurt van de Speikkogel alpiene, maar verder een technisch eenvoudige wandeling in het middelgebergte. Op 1 dag is een goede conditie vereist. In beide richtingen mogelijk (hier de noord zuid variant). Beste tijd: april – oktober. Dorp in dal: Soboth, Wenebene, Pack (bergpas), Gaberl (bergpas). Vertrekpunt: wandeldorp Soboth, centrum (wandel informatieplaats). Route: van wandeldorp Soboth over de Dreieckhütte op de 2140 m hoge Speikkogel. Afdaling tot Weinebene (overnachting). Over de Handlalm en de Stoffhütte naar de Hebalm en van daar naar de Packsattel (Barbarahaus, overnachting). De derde dag langs de Bernsteinhütte en het Alte Almhaus (bekend toeristisch punt) naar de Gaberl (1547 m).
Wandelaars en bikers maken een praatje op de Panoramaweg van Oost-Steiermark.
BEREIKBAARHEID Van de Tauernautobahn A 10 over Villach op de Südautobahn A 2 en verder over Völkermarkt tot aan de afrit Griffen. Over Lavamünd en de Soboth Pass naar Soboth. INFO Süd & West Steiermark, KoralmKristall-Trail, Tel. +43 3462 43152, www.sws.at HUTTEN Meerder hutten en Gasthöfe langs de gehele toer. LITERATUUR Wanderführer van KoralmKristall-Trail, verkrijgbaar bij de regio Süd& West Steiermark. KAARTEN Kompass, 1: 50 000, 219. TIP De beroemde Lipizzaner verblijven tijdens hun jeugd bij het Alten Almhaus (Gaberl) en kunnen daar bekeken worden. FAMILIETIP Wildwandelingen in wandeldorp Soboth (nieuw vanaf juli 2010).
KLUB 24 - KOROSKA BERGUITDAGING 14
24 UUR I 5800 HM I ZWAAR De route loopt over de vijf hoogste toppen van de regio Koroska. Met meer dan 80 km lengte en met de beklimmingen van de toppen Uršlja gora (1699m), Smrekovec (1577m), Raduha (2062m), Olševa (1930m) en de Petzen/Peca (2126m) geldt deze toer als een van grootste uitdagingen voor bergbeklimmer. Wie de route binnen 24 uur bedwingt mag zich lid van de ‘Klub 24’ noemen. Beste tijd: juni – september Dorp in dal: Crna na Koroskem Vertrekpunt: Dorpscentrum (gedenkteken) van Crna. Route: We beginnen in het centrum van rna Na Koroskem en stijgen tot de kerk
op de Urslja Gora, verder langs de berghütten Slerne, Smerkovec en Loka onder de Raduha. Hier gaat de weg verder over de Bukovniksattel naar de top van de Olseva en na de boerderij Kumer in Koprivna gaat het nogmaals omhoog naar de top van de Petzen. Vanaf hier leidt de afdaling ons weer terug naar het vertrekpunt in rna na Koroškem.
BEREIKBAARHEID A 2 Südautobahn afrit Griffen, verder richting Bleiburg tot rna na Koroškem INFO TIC Park kralja Matjaža, Crna na Koroškem, Tel. +386 2 8703066, www.koroska.si HUTTEN berghutten Dom na Uršlji gori, Andrejev dom na Slemenu, Dom na Smrekovcu, Koca na Loki, Koca v Grohotu pod Raduho, Kumer in Koprivna und Dom na Peci. KAARTEN Berg- und Wanderkarte Kamniško – Savinjske Alpe, 1: 50 000, PZS TIP De Petzen/Peca is met haar 2126 meter de meest uitnodigende top van de Oost Karawanken. Met het Topla dal aan je voeten en de bij de top lopende staatsgrens tussen Oostenrijk en Slovenië geldt ze als een van de mooiste uitzichtbergen van de Karawanken.
Ook even rusten mag.
waar men verder gaat tot Rogla. Aan de meren van Lovrenc voorbij, over Ribniski vrh en Crni vrh naar de Velika Kopa en Mala Kopa. Over Kremzarjev na 54 kilometer in Slovenj Gradec. Van Slovenj Gradec gaat het nog over bergrug rond om de Urslja Gora met de Ursulinenkerk, de hoost gelegen kerk van Slovenie, naar Crna na Koroskem.
BEREIKBAARHEID VVan Maribor naar Radvanje Aan de voet van het Pohorjegebergte. INFO TIC Maribor tel. +386 2 2346611, www.maribor-pohorje.si TIC Slovenj Gradec, SI-2380 Slovenj Gradec, tel. +386 2 8812116, www.koroska.si HUTTEN Mariborska koca, Ruška koca, Dom na Pesku, Koca na Klopnem vrhu, Ribniška koca, Grmovškkov dom pod veliko Kopo, Koca pod Kremžarjevim vrhom LITERATUUR Berg- und Wanderkarte Pohorje, 1: 50 000, PZS. TIP Oerbos met waterval Mali en Veliki Šumik, Torfmoor Lovrenška jezera en Ribniško jezero.
Het Topla dal bij Koroska.
15
SLOVEENSE ALPENWEG
2 DAGEN | 1900 HM | MIDDELZWAAR Het begin van de Sloveense Alpenweg. Beste tijd: mei – oktober. Dorp in dal: Radvanje / Maribor. Route: weg 1 aan de kerk voorbij, op Mariborski razglednik, verder de Areh op. Over de Zigartov vrh over Baj got, van
EXTRA 15
Steiermark – Nordoost-Slowenië Oost-Steiermark
Tuinen nodigen uit Het bloeiende zuiden en oosten van Steiermark en noordoosten van Slovenië - een mozaik van fruit, bloemen en bieten de natuur op haar mooist ontvouwen. p een reis door Steiermarken en het noordoosten van Slovenië beleven we de bloeiende pracht: de tuinen als totaal kunstwerk van de natuur, haar verschijningsvormen, haar kracht en haar producten. Tijdens een wandeling of rit door de boomgaarden, langs de burchten en kastelen van Steiermark. We voelen de kracht van de voormalige vulkaankegels en doen ons te goed aan de kostelijke producten die het land voortbrengt. Want in deze tuinen zijn alle vruchten speciaal voor ons gegroeid. Een zwerftocht door deze tuinen brengt ons in het oosten en zuiden van Steiermark van Joglland - dat ook liefdevol de Alpentuin van Oostenrijk wordt genoemd - naar het land van de hertenperen in het natuurpark Pöllauer Tal en het Apfelland tot in het land van de Sauvignon Blanc en de Schilcher in het zuidwesten van Steiermark. Het leidt ons echter ook in de bergwereld voor de steden Wenen en Graz met toppen van net 2000 meter, die aan de oostrand van de Alpen een indrukwekkend panorama vormen: aan de ene
O
Kü rb is,
St er z,
M
os
16
EXTRA
n e t
kant – richting westen – de Gesäuse, Hochschwab en Dachstein, aan de andere kant de blik richting Hongarije. ook Slovenië biedt ons vele gezichten: daar zijn de romantische turfvenen en haar meren in de omgeving van Maribor en het Pohorje gebergte. Wij ‘plukken’ de vruchten van haar tuinen in de oudste wijnkelder van Slovenië, in de stad van Kurent, in Ptuj. Maar een beschermd bosgebied is deel van het Sloveense tuinenlandschap. Een bezoek aan de waterval Sumnik is bijna een must. Of we volgen de stroompjes in het dromerige landschap van Mur in het oosten van Slovenië met haar open velden en zacht glooiende heuvels. Waar we ook zijn, genieten we van de kostelijkheden van de tuinen van Steiermark en Slovenië: de Schilcher, de Traminer, de veelvoud aan appelproducten. Nergens is het klimaat zo vriendelijk zodat alles wat de natuur voortbrengt optimaal kan rijpen.
ngenot e n i u l-t e p Ap
16
HIRSCHENBIRNEN WANDELING
4 ½ UUR | 300 HM | LICHT Eenvoudige, panoramische wandeling in het hart van het natuurpark Pöllauer Tal. Beste tijd: april – oktober. Dorp in dal: Pöllau, Rabenwald, en Pöllauberg. Vertrekpunt: Schloss Pöllau, die ook wel Petersdom van Oostenrijk genoemd wordt. Route: van Schlosspark in Pöllau in de richting van Buschenschank Schweighofer (weg is als Hirschbirnenwanderweg aangegeven) en van daar over de Streuobswiesen naar boerderij Höllmüllner. Vanaf hier bergop naar Sägewerk en voorbij de uitzichttoren in Haidenwald retour naar Pöllau. Hier naar Pöllauberg, de gemarkeerde weg volgend (de markante bedevaartskerk is steeds zichtbaar).
BEREIKBAARHEID Van de Pyhrnautobahn A 9 over de S 6 – Semmering snelweg en bij de afrit Krieglach over de Alpl. Verder over Birkfeld naar Pöllau. INFO TV Naturpark Pöllauer Tal, Schloss 1, A-8225 Pöllau, tel. +43 3335 4210, www.naturpark-poellauertal.at HUTTEN Buschenschank Schweighofer, verschillende producten gemaakt van hertenperen. LITERATUUR Wandertipps und Ausflugsziele im Pöllauer Tal – pdf gratis te downloaden. www.naturpark-poellauertal.at KAARTEN Kompass, Nr. 226, 1: 50 000, Joglland. TIP De bedevaartskerk in Pöllau geldt als een van de indrukwekkendste van Oostenrijk. Vooral door de hogere ligging heb je een van de mooiste uitzichten van OostSteiermark. Familietip uitzichtstoren in Haidenwald.
Onderweg op de Hirschbirnen wandelweg.
Der vogelverschrikker verjaagt de vogels.
TIC Lendava, tel. +386 2 5788390, www.lendava-turizem.si HUTTEN Bijzonder mooie en authentieke hutten en almen langs de lange afstand wandelweg. KAARTEN Pomurje & Podravje, touristische map, 1: 50 000, TIC Moravske Toplice.
ING 18
Langs de kant van de weg vind je de wijnbergen.
17
VIA POMURJE
De Via Pomurje is 320 kilomter lang en in 20 etappes verdeeld. Deze wandeling gaat door het gehele gebied van Pomurje. Beste tijd: hele jaar. Vertrekpunt: Murska Sobota. ETAPPES 1 MURSKA SOBOTA – SELO 3 ½ – 4 ½ UUR | 17 KM | EENVOUDIG 2 SELO - GORNJI PETROVCI 4 – 5 UUR | 19 KM | EENVOUDIG 3 GORNJI PETROVCI – DOLIC 4 ½ – 5 ½ UUR | 17 KM | EENVOUDIG 4 DOLIC – ROGAŠOVCI 4 ½ – 5 ½ UUR | 22 KM | MIDDELZWAAR 5 ROGAŠEVCI – BODONCI 3 – 4 UUR | 14 KM | EENVOUDIG 6 BODONCI RADENCI 4 ½ – 5 ½ UUR I 18 KM I EENVOUDIG 7 RADENCI – GORNJA RADGONA 4 ½ – 5 ½ UUR I 16 KM I EENVOUDIG 8 GORNJA RADGONA – SVETA ANA 5 – 6 UUR I 22 KM I EENVOUDIG 9 SVETA ANA – ZAVRH 4 – 5 UUR I 17 KM I EENVOUDIG 10 ZAVRH – SNEGOVA 5 – 6 UUR I 17 KM I EENVOUDIG 11 NEGOVA – SVETI JURIJ 5 – 6 UUR I 15 KM I MIDDELZWAAR
12 SVETI JURIJ – GOMILA 3 – 4 UUR I 12 KM I MIDDELZWAAR 13 GOMILA – CEZANJEVCI 3 – 4 UUR I 4 KM I MIDDELZWAAR 14 CEZANJEVCI – JERUZALEM 3 UUR I 8 KM I MIDDELZWAAR 15 JERUZALEM – VERŽEJ 3 ½ – 4 ½ UUR I 16 KM I EENVOUDIG 16 VERŽEJ – VELIKA POLANA 4 – 5 UUR I 20 KM I EENVOUDIG 17 VELIKA POLANA – LENDAVA 2 ½ – 3 UUR I 16 KM I EENVOUDIG 18 LENDAVA – TURNIŠCE 6 – 7 UUR I 23 KM I EENVOUDIG 19 TURNIŠCE – BOGOJINA 4 – 5 UUR I 15 KM I EENVOUDIG 20 BOGOJINA – SOBOTA 4 ½ – 5 ½ UUR | 17 KM | EENVOUDIG
INFO TIC Murska Sobota, tel. +386 2 5341130, www.murska-sobota.si TIC Moravske Toplive, tel. +386 2 5381520, www.moravske-toplice.com TIC Jeruzalem, tel. +386 2 7194545, www.jeruzalem.si TIC Gornja Radgona, tel. +386 2 5648240, www.tic.radgona.si
WIJNWEG DER BEZINNING
6 UUR | 300 HM | LICHT Wandelweg door het aantrekkelijke landschap in het zuidoostelijke Steirischen heuvelland. Het zijn de vruchtbare vulkaangronden die een fantastische veelvoud laten gedijen: wijnranken, kruiden, appelbomen, Kürbis... Beste tijd: april – oktober. Dorp in dal: St. Anna am Aigen. Vertrekpunt: Gemeenschappelijke Vinothek in St. Anna am Aigen. Route: De wijnweg der bezinning loopt tegenover het warenhuis Lippe, tussen de Post en Pastoorswoning door over de westhelling van St. Anna am Aigen in het Pleschbachtal. verder gaat het over de Riede Scheming zuidelijk aan Hochstraden voorbij, tot de Grenzlandhof en tenslotte naar het uitzichtpunt. De terugweg leidt over de Ried Annaberg (steile ladder) terug naar de Vinothek.
BEREIKBAARHEID A 2 Südautobahn, afrit Gleisdorf, op de B 68 richting Feldbach, bij Auersberg op de B 66 en bij Sulz richting St. Anna am Aigen. INFO Steirisches Thermenland, tel. +43 3385 66040, www.thermenland.at HUTTEN 11 bankjes en uitrustpunten verwachten de wandelaar. KAARTEN Kompass, 1: 50 000, 225, Steirisches Hügel- und Vulkanland; 216, Steirisches Thermenland; Freytag & Berndt, 1: 50 000, WK 412, Südsteirisches Hügelland, Vulkanland, Bad Gleichenberg, Bad Radkersburg; WK 423, Steirisches Thermenland, Südliches Burgenland.
EXTRA 17
Steiermark – Nordoost-Slowenië De groene band
Wijn(bergen), wijf & gezang aan deze en de andere kant van de grens In de wat vlakkere grensregio vinden lange afstand wandelaars en vooral mountainbikers heerlijke paden en een vriendelijke en zinnenstrelende verwengastronomie.
ier sluit zich de cirkel – van groene hart naar groene band, van de Koralm over het Pohorgebergte in het land van Kernöl en wijn, van de almen van de Fischbacher Alpen tot de zuidelijkste alm van Oostenrijk. En van de oudste wijnranken van de wereld tot de oudste stad van Slovenië! Even op een rijtje. In Crna na Koroskem begint een unieke mountainbiketoer door de oude mijngrotten. Wie dan dorst heeft, kan in Jeruzalem aan de Sloveense wijnstraat druivensap krijgen. De naam van deze plaats stamt uit de tijd van de kruisridders. Historisch gezien kan de regio naast het reeds genoemde Jeruzalem bogen op Ptuj, de oudste stad van Slovenië, welk reeds vanaf de jongste steentijd is bewoond! Maar genoeg geschiedenis – vervolgens is er een wandeling over de grenspanoramaweg op de zuidelijkste almen van Steiermark, de Remschniggalm. Tientallen jaren lang was hier het grensgebied niet toegankelijk vanwege het ijzeren gordijn, echter het menselijk lijden was voor de natuur een deugd. Zo kon flora en fauna zich onbekommerd ontwikkelen en het geeft vandaag de dag toegang tot een onvergelijkbaar natuurgebied tussen Steiermark en Slovenië, de groene band.
Top kw ali te it ke n
H
18
t
EXTRA
en e g
n ze n e gr
19
GRENSPANORAMAWEG
18 UUR/ 4 DAGEN | 1240 HM | LICHT
Meerdaagse wandeling met weinig stijging door bossen, over weiden en over de zuidelijkste alm van Oostenrijk. Beste tijd: maart – oktober Dop in dal: Soboth, St. Lorenzen, St. Pongratzen, Arnfels, Langegg. Vertrekpunt: Stuwmeer bij wandeldorp Soboth, 1065 m. Route: van het stuwmeer op de Hühnerkogel en verder naar Zweibach en St. Lorenzen (overnachting). Langs de staatsgrens naar de Radlpass en over de Kapunerhütte naar St. Pongratzen (overnachting). Dan over de Renschniggalm naar Gasthaus Pronintsch (overnachting). De volgende dag verder over de Zollhütte Obergüss en Sveti Duh op de Krebskogel en bergaf naar Langegg.
BEREIKBAARHEID Van de Tauernautobahn A 10 over Villach op de Südautobahn A 2 en verder over Völkermarkt tot de afrit Griffen. Over Lavamünd en de Soboth-Pass naar Soboth. INFO Süd & West Steiermark, Naturpark Südsteirisches Weinland, tel. +43 3452 71305, www.naturparkweinland.at HUTTEN Meerde hutten en pensions langs de gehele route. LITERATUUR Folder Wandern am Grenzpanoramaweg gratis verkrijgbaar bij bureau van de Süd & West Steiermark. Kaart Kompass WK nr. 224, 1: 50 000, Steirisches Weinland TIP Remschniggalm, zuidelijkste alm van Oostenrijk, aansluiting op de Koralm-Kristall-Trail. FAMILIETIP Wildwandeling in wandeldorp Soboth (nieuw vanaf juli 2010).
De oudste wijnranken van de wereld in Maribor.
20
DRAU FIETSROUTE
1 – 3 DAGEN | 129 KM | MIDDELZWAAR
De Drau fietsroute is op grond van haar natuurlijke schoonheid en veelvoud aan cultuur een van de mooiste fietsroutes van Europa. Let op: men kan de toer ook in omgekeerde richting rijden. Beste tijd: mei – oktober Vertrekpunt: Vic/Dravograd Route: Vic, Dravograd – Trbonje – Dravce – Vuzenica – Vuhred – Podvelka – Razpotje – Lovrenc na Pohorju – Pušcava – Cinžat – Ruše – Bezena – Laznica – Maribor – Duplek – Ptuj – Markovci – Ormož. BEREIKBAARHEID A 2 Südautobahn Abfahrt Griffen, verder naar Lavamünd tot grensovergang Libelice en verder naar Dravograd. INFO TIC Dravograd, tel. +386 2 8710285, www.koroska.si www.mariborpohorje.si www.ptuj-tourism.si. HÜTTEN Hotels en pensions in de dorpen langs de route. Hutten zijn er niet. LITERATUUR Drau fietsweg – fietsrouteboek van Vic naar Ormoz, MRA, ZRS, Bistra, RRA Koroška – gratis bij TIC Davograd en TIC Maribor. TIP Een ander avontuur wat je kunt beleven op de Drau is de traditionele vlottentocht – van drie aanlegsteigers starten de vlotten, die uitsluitend voor toeristische rondvaarten op de Drau gereserveerd zijn. Langs de Drau liggen veel mooie steden, waar men van de natuur en de cultuur kan genieten. Dravo-
De Petzentoer, een onderneming voor elk conditieniveau.
Grottenbiken – een unieke belevenis.
Uitzicht van de grenspanoramaweg naar het wijnlandschap.
grad met de oude burcht, Muta met de Rotunde, Lovrenc, Maribor en Ptju als oudste stad van Slovenië. Het gedeelte van Maribor naar Ptuj en verder naar Ormož is niet zwaar en ook voor families geschikt.
21
PETZEN TOER
4 – 5 UUR I 1500 HM I ZWAAR
Grensoverschrijdende mountainbike toer om het hele gebergte Petzen. Met grottenbiken 2 ½ uur langer, het biken door de grotten is technisch middelzwaar. Beste tijd; mei – oktober Dorp in dal: Crna na Koroškem (Mežica, Globasnitz, Feistritz of Bleiburg). Vertrekpunt: Info-centrum landschap- en natuurpark Topla. Route: Topla – Koprivna – Luschasattel – Globasnitz– Feistritz ob Bleiburg – Mežica (Slovenië) – Podpeca. Variatie: met grottenbiken naar Crna en terug naar landschap- en natuurpark Topla. Zie ook de TIP!
BEREIKBAARHEID van de Südautobahn A 2 over Griffen naar Slowenien – Mežica en verder naar Crna na Koroškem.
INFO Bike Info Zentrum Jamnica, tel. +386 2 8703060, www.mtbpark.com www.podzemljepece.com KAARTEN Fietskaart Mountainbikepark, uitgever Kreatur. TIP Mountainbikes zijn hoofdzakelijk bedoeld om in de bergen te genieten. Letterlijk kun je hier door de berg rijden, door de indrukwekkende en spookachtige grotten in de onderwereld van de Petzen (www.podzemljepece.com). Met slechts 15 meter hoogteverschil is de grottenbiketoer met een gids ook voor minder geoefende bikers geschikt. Je moet alleen geen ruimteangst hebben. Bike, mijnwerkershelm en lamp kun je lenen ter plekke. Voor de rit in de diepte neemt de gids de bikers eerst mee op een panoramische route met 1000 hoogtemeters naar de ingang van de mijn. Wie zich de krachten tijdens de twee uur durende klim wil besparen, kan de shuttlebus nemen. 22
OM DE URŠLJA GORA
Beste tijd: mei – oktober. Dorp in dal: Kotlje bij Ravne na Koroškem (ook Slovenj Gradec en Crna na Koroškem). Vertrekpunt: Ivarcko See. Route: Eerst verloopt de weg over de noordelijke hellingen van Uršlja gora tot Weiler Raduše. Daarna steil omhoog tot de bergrug. Bij de boerderij Podvajšek rechts naar de zuidzijde van Uršlja gora en verder tot Zgornji Razbor. Na de afdaling terug naar Ivarcko See.
BEREIKBAARHEID van de Südautobahn A 2 over Griffen, Bleiburg naar Slowenien en verder naar Ivarcko See. INFO TIC Ravne na Koroškem, tel. +386 2 8221219, www.koroska.si TIC Slovenj Gradec, tel. +386 28812116, www.koroska.si KAARTEN Uršlja gora, RRA Koroška. TIP beklimming (zwaar) naar St.-UrsulaKirche op de Uršlja gora (1699 m) – de hoogst gelegen kerk van Slovenië.
2 ½ – 4 UUR I 1112 HM, 41 KM I MIDDELZWAAR
De weg gaat hoofdzakelijk over veldwegen en door kleine pijnboombossen.
EXTRA 19
Steiermark - Noordoost Slovenië Graz en Maribor
De twin city’s aan de Mur en de Drau Ze zijn de tweede grootste steden van hun land – maar waren de hoofdsteden van cultuur en op culinair gebied. En rondom Graz en Maribor zijn er tal van toeren voor wandelaars en fietsers.
en avondwandeling in de winter op de 1442 meter hoge Schöckl, de huisberg van de hoofdstad van Steiermark en de UNESCO werelderfgoedstad Graz, zorgt voor een betoverende beleving. Sinds 1964 vinden boven de tweede grootste stad van Slovenië wereldbekerwedstrijden skiën om de ‘gouden vos’ plaats en natuurlijk is deze piste ook voor normale skiërs geopend. En zo zijn deze beide buren aan de ene en aan de andere kant van de grens niet alleen culturele hoofdsteden (Graz was het in 2003, Maribor wordt het samen met haar partnersteden Murska Sobota, Ptuj, Slovenj Gradec, Velenje en Novo Mesto in 2012), maar ook wereldbekerproef. Fietsers genieten van Maribor op de Drau fietsroute, van Graz vandaan over de Mur fietsweg en daarnaast zijn er aantrekkelijke fiets- en biketoeren, die vanuit beide steden door het wijnland gaan. Wandelaars genieten van Graz en de 1442 meter hoge Schöckl en het Grazer bergland, wandelvrienden uit Maribor kiezen voor de Pohorje met de1543 meter hoge Schwarzkogel. Graz draagt sinds 2008 de titel ‘Oosten-
en h oog tep un te n
va n
ge
E
20
EXTRA
en t e ni
r ltuu u c en
rijkse hoofdstad van het genieten’. Dat verklaart de titel van het studentenlied: “Traumend sah vom Schlossberg nieder” (red: dromend kijken we omlaag vanaf de Schlossberg). De UNESCO heeft de stad bij de Schlossberg op de wereld erfgoedlijst geplaatst, misschien volgt Maribor?
23
GRAZER BERGLAND-TOER
3 DAGEN / 170 KM | 5000 HM | MIDDELZWAAR
Alle bike hoogtepunten tussen de Schöckl en Teichalm zijn in een driedaagse toer verenigd. Aantrekkelijke trails in een heerlijk landschap zijn het deel bike en de cultuurhoofdstad Graz voegt het het deel cultuur toe. Gezamenlijk vormen zij het thema van de regio: ‘bikeCulture’! Beste tijd: april – oktober. Dorp in dal: Graz/Stattegg. Vertrekpunt: Hauptplatz Graz/Stattegg. Route: de toer gaat door de regio van de UCI Mountainbike Marathon WK 2009 met alle hoogtepunten zoals de Schöckl, of het Almenland, het grootste bewerkte almengebied van Europa.
BEREIKBAARHEID Over de A9 Pyhrnautobahn naar Graz-Nord en bij de afrit Gratkorn richting Stattegg. INFO Region Graz, tel. +43 316 8075-0, www.regiongraz.at, www.bikeculture.at. KAARTEN Rad-, Trekking- und Mountainbike-Karte van de regio Graz, 1: 75 000, gratis verkrijgbaar bij de regio Graz.
24
MUR FIETSWEG
5 – 8 DAGEN | 450 KM | LICHT
De Mur fietstocht gaat langs de rivier de Mur van het Nationale Park Hohe Tauern door de hele Steiermark en sinds 2010 ook door Slovenië tot de monding in het Kroatische Legrad door een indrukwekkende veelvoud aan landschappen. In het zuiden zijn het velden met maïs, die voor de regio de zo typische Kürbissöl leveren en de uiterwaarden midden in het land van de warmwaterbronnen, vanwaar het ook niet ver naar de wijnbergen is. Daartussen liggen steden als Graz, de Oostenrijkse hoofdstad van het genieten, die met hun stedelijke flair voor vervolmaking zorgen naast de natuurbeleving. Beste tijd: april – oktober. Dorp in dal: Muhr im Lungau. Vertrekpunt: Sticklerhütte in Lungau. Route: de route gaat steeds langs de Mur door verschillende landschappen van Steiermark en de aangrenzende regio Pomurje in Slovenië tot de monding van de Mur bij de Hongaarse- en Kroatische grens bij Legrad.
In het zadel onderweg bij Pohorje.
Cultuur stad Graz (links) en Ptui, de oudste stad van Slovenë.
Zentrum naar Radvanje onder het Pohorje gebergte (ca. 10 minuten met de auto), dan met de kabelbaan Pohorska vzpenjaca naar boven. Je kunt ook van het dalstation de gemarkeerde weg omhoog nemen. Je komt dan direct bij de Pohorje fietsweg (PT) bij Videc aan. INFO TIC Maribor, tel. +386 2 2346611, www.maribor-pohorje.si TIC Slovenj Gradec, tel. +386 2 8812116, www.koroska.si HUTTEN Koca Koca, Dom na Glažuti, Koca na Pesku, Koca na Pesniku, Grmovškkov dom pod veliko Kopo, Koca Planinc, Koca pod Kremžarjevim vrhom. LITERATUUR Fietskaarten Pohorje, gratis verkrijgbaar bij Maribor Tourismus. TIP Men kan de fiets laten staan en te voet naar het oerbos en de watervallen Mali en Veliki Šumik wandelen of de turfvennen Lovrenška jezera en Ribniško jezero bezoeken. Kabelbaan: Seilbahn Pohorska Vzpenjaca, tel. +386 2 6036553, www.pohorje.org
26
CULTUURWEG PTUJ
3 UUR | 300 HM | LICHT
BEREIKBAARHEID Over de A 10 Tauernautobahn tot de afrit St. Michael im Lungau en verder naar Muhr im Lungau of via de B 99 over Obertauern. INFO Steiermark Tourismus, tel. +43 316 4003-0, www.murradweg.com KAARTEN Informatiefolder met overzichtkaart, plaatsbeschrijvingen, bezienswaardigheden en overnachtingadressen gratis verkrijgbaar bij Steiermark Tourismus; Bikeline fietsgids Mur-Radweg – Von der Quelle nach Bad Radkersburg, 1:75000, www.esterbauer.com
25
POHORJE FIETSWEG
1 – 2 DAGEN | 1600 HM, 75 KM | ZWAAR
Ga met je fiets op ontdekkingsreis in de ongerepte natuur en naar de bezienswaardigheden van het Pohorje gebergte; begin bij de kerk van HI. Bolfenk op het deel van Maribor en rijd tot aan de voet van Kremžarjev aan de westkant van het bergmassief en dan naar Koroška! Op de bergrug loopt een afwis-
selende fietsroute van 75 kilometer, die het oostelijke deel met het westelijke deel verbindt. Beste tijd: mei – oktober. Dorp in dal: Maribor. Vertrekpunt: bergstation van de kabelbaan Pohorska vzpenjaca/Maribor. Route: men rijdt de gemarkeerde weg PT. De weg begint naast de kerk Sv. Bolfenk (HI Bolfenk) en gaat verder over Dom na Glažuti, Bajgot en onder aan de top van Klopni vrh voorbij, dan tot Koca na Pesku. Rustmogelijkheid. Aangesterkt en uitgerust vervolg je de weg verder richting Grmovškov dom na Kopah, wat bijna 8 kilometer verder ligt. Van Kope rijd je over de bosweg bergaf, aansluitend een stijgende straat in de richting van de hut Planinc. Hier gaat het nogmaals bergop naar de hut Koca pod Kremžarjevim vrhom en na bijna 75 kilometer bereik je de eindbestemming.
BEREIKBAARHEID Naar Maribor van Graz A 9, E 57, E 59 en dan van Maribor
Eenvoudige wandeling dwars door het licht glooiende middelgebergte landschap Slovenske Gorice. Beste tijd: mei – oktober. Dorp in dal: Ptuj. Vertrekpunt: Therme Ptuj. Route: de weg begint bij de Therme Ptuj en gaat over de voetgangersbrug over de Drau in het oude centrum van Ptuj. Vanaf hier kom je in het westelijke deel van het gebergte Slovenske Gorice. De bewegwijzering volgend steeds bergop over uitzichtrijke weiden en aan boerderijen voorbij. Onderweg passeer je de geboortehuizen van de bekende Sloveense schrijvers Murko en Potrc.
BEREIKBAARHEID over de A 4 naar Ptuj.
INFO TIC Ptuj, tel. +386 2 7796011, www.ptuj-tourism.si en ZRS Bistra Ptuj, tel. +386 2 7480250, www.bistra.si LITERATUUR Viktorija Dabic: Mestna obcina Ptuj, Ptujska tiskarna d.o.o., 2006. TIP Bezoek aan de geboortehuizen van de schrijvers Murko en Potrc.
EXTRA 21
Steiermark – Noordoost Slovenië Info
En eldorado voor bergbeklimmers: de geweldige Dachstein – maar niet alle dromen van de top …
i
INFOS, TIPS EN ADRESSEN
Wij kunnen de ingetekende toeren op de hiernaast afgebeelde overzichtskaart in de zeven regio‘s van Steiermark en Slovenië ter zeerste aanraden. Natuurlijk heeft elke van deze vakantieregio‘s nog veel meer te bieden, zoals het landschappelijke- en culinaire genot. Bij de volgende toeristenbureau‘s zal men u vriendelijk en deskundig met informatie en hulp bij het vinden van accommodatie enz. te woord staan. Bellen, een e-mail of beter nog een bezoek aan het plaatselijke bureau is gratis en levert veel op!
info@jeruzalem.si www.jeruzalem.si TIC Moravske Toplice Kranjceva 3 9226 Moravske Toplice, Slowenien tel. +386 2 5381520 info@moravske-toplice.com www.moravske-toplice.com TIC Ptuj Slovenski Trg 5 2250 Ptuj, Slowenien tel. +386 2 7796011 info@ptuj-tourism.si www.ptuj-tourism.si
ADRESSEN Graz Tourismus Herrengasse 16 8010 Graz, Austria tel. +43 316 8075-0 info@graztourismus.at www.graztourismus.at TIC Maribor-Pohorje Partizanska c. 6a 2000 Maribor, Slowenien tel. +386 2 2346611 tic@maribor.si www.maribor-pohorje.si Pomurje - LTO Prlekija Jureša Cirila 4 9240 Ljutomer, Slowenien tel. +386 2 581110
22
EXTRA
Koroška - TIC Park Kralja Matjaža Center 100 2393 Crna na Koroškem, Slowenien tel. +386 2 8703066 pkm@siol.net www.koroska.si Verdere informatie voor de mooiste regionale- als ook grensoverschrijdende toeren en de vakantieregio vindt u op www.hiking-biking.com Het project wordt mede gefinancierd uit het Europese fonds voor regionale ontwikkeling van de EU.
… maar ook de prachtige natuur niet alle in de bergen.
Toerenoverzicht
STEIERMARK – NOORDOOST SLOVENIË
Dachstein Nationale Park Gesäuse Hochschwab 1 2 3 4
Dachstein rondwandeling 6-meren wandeling water en stropers Hochschwabtoer
De Niedere Tauern 5 5 7
Alpiene klim Wilde Wasser Krakautaler hoogtewandeling Van almhut tot almhut
De 8 Natuurparken 8 9 10 11
Almenlandtoer Sneeuw-almwandeling Graggerschlucht Het zoete pad
Tuinlandschappen 16 17 18
Hirschbirnen wandelweg Via Pomurje Wijnweg der bezinning
Graz und Maribor 23 24 25 26
Grazer bergland toer Mur fietsweg Pohorje biken Cultuurweg Ptuj
De groene band Pohorje I Waldheimat Seetaler Alpen und Koralpe Oost-St. Panoramaweg Koralm-Kristall-Trail 14 Klub 24 Koroska berguitdaging 15 Sloveense Alpenweg
19 20 21
12 13
22
Grenspanoramaweg Drau fietsweg Bergweg om de Urslja Gora Petzentoer | grottenbiken
EXTRA 23