Proscenium 12 by STEPP vzw

P.B. 9000 GENI X 3/5493

scenium.

-::

;

.:: .

-â&#x20AC;&#x2DC;

Vakblad voor theatertechniek en scenografie in samenwerking met de BASU

Commissie Publicatie Rose Werckx september1999 Driemaandelijks jaargang3 PRoscenium is een uitgave van N72

3 -

)

t l?Ja

Iî

Bl.C/MAKING MAGAZINES Baudelostraat 29 8-9000 Cent (09) 233 8463 (os) 233 8o 87 ‘

tel. fax Uitgever

Patrick Verleye

Redactie Rose Werckx AZalealaan 30 8-1030 Brussel (02)2150852 ‘

tel.

fax (02) 241 4476 Werkten mee aan dit nummer

Jacques Berwouts, Guido Can1’n, Dré Darden, Luc Dhooghe, Johan Rutgeerts, Eric Van Droogen broeck,

Chris Van Goethem, Rose Werckx Advertenties MAKING MAGAZINES

nent]=

lnge De Ridder

tel. (09) 233 8463 fax (os) 233 8o 87 Secretariaat en abonnementen Anja Staelens Vormgeving

raagse Quadriënnale ‘99 Gouden Stad

raag

—

MAKING MAGAZINES Yves Peters & Patrick Cattoir

Druk Sintjoris - Nevele Prijs per nummer

200 BEF

Abonnement België (4 nrs.)

700 BEF

Bank 068-2148521 -95 Andere landen Nederland

eacties van een techrncus Dagboeknotities

‘Our Common World”

LLCht

-- -

oelen met je ogen (James Turrel) 1.000 BEF

—-

Beweeging 4 niet ‘Light matters’

f45

ABN-Amro 46.12.48913 scenotrafLe

Teksten,foto’s en illustraties mogen enkel worden overgenomen mits voorafgaande schnfteljke toestemming van de uitgever. Verantwoordelijk uitgever Jacques Berwouts Kunstenaarsstraat 100

‘

9040

e Man in de Boot iek Kortekaas Cent

essii-nceuus

Adreswijziging ‘an het secretariaat

nder het oog van een witte dame

Sinds i september heeft het secretariaat van

de BASU een nieuw adres:

-: -‘ .:,

tel.

BASU vw AZalealaan 30 1030 Brussel (02)215 o8 52

fax

(02)241

ocatieproject CockeriïÏ Yards in het kader an De Zomer van Antwerpen.

Vertrek uit het secretariaat van Drt Darden enJuÏeke Cammans.

‘

4476

Het volgende nummer verschijnt in december

&verder

2 27 31 32 ..

Varia Varia BASTT-nieuws Reactie

_1aI:L11uIJI_IIii• i—

inhoud

BOCLA

bvba

Fonteïnstraat 1 00

•

7T8L7

B 2300 Turnhout

TeL 014/43 61 00 Fax 014/47 93 78

Vïva Musica Het salon voor muziek Van 21 tOt 24 oktober 1999 lOOpt fl het Brusselse Paleis voor Congressen de muziekbeurs Viva Musica. Viva Musica is bestemd voor het grote publiek en de organisatie is in han den van VO Communication en het Paleis voor Congressen.

De troeven van dit salon: fr talrijke exposanten uit de verschillende muzieksectoren. meer dan 20 000 bezoekers in een cruciale periode voor de sector: het begin van het academiejaar en de aanloop naar de eindejaarsfeesten een krachtig mediaplan: advertenties, spots op radio en televisie, affichecampagne, verdeling van leaftets, interactieve campagne op internet en een verzekerde mediabelangstelling dankzij een partnership met o.a. VRT, RTBP (live-uitzendingen), Teek, Roularta, MCM en TMF. verrassende animaties: . muziek uit alle werelddelen verteld aan kinderen . jazz begrijpen dankzij de mediatheek . demo’s over elektroakoestische muziek . showcases en concerten met jazz, folk, pop, wereldmuziek en klassieke muziek . demo’s met muziekinstrumenten . documentaires uit de RTBF- en VRT-archieven .

(1)

0) 0) III

— —

een professioneel colloquium over On-line music en auteursrechten” met de medewerking van Sabam, IFPI, de Europese Commissie, Bird&Bird, KBVM, Uradex een conferentieworkshop voor jonge muzikanten met Zamu en Court Circuit over de spelregels in de muziekwereld (managers, platenfirma’s, contracten, enz.).

Inlichtingen Viva Musica Museumstraat 6 iooo Brussel tel. (02)503 14 77 of5o3 1249 fax (02)503 19 27 ‘

In oktober start het RITS met een voltijdse opleiding podium’ De drie jaar durende opleiding bereidt jonge mensen voor op de beroepen van toneelmeester en regieassistent(e) in de podiumsector. De eerste twee jaar worden besteed aan algemene, technische en organisatorische vorming. Uiteraard wordt er ruime aandacht besteed aan praktijk. Vanafhet eerste jaar wordt er samen met de afdeling regie en spel gestreefd naar een op de praktijk geënte situatie. Het laatste jaar is zelfs integraal gereserveerd voor prak tijk: naast het begeleiden van de eindwerken van collega’s wordt een ruime stage in de sector voorzien. De afdeling krijgt samen met regie en spel onderdak in Anderlecht, waar momenteel druk gewerkt word om de nodige infrastructuur (black boxes, studio’s) afte werken. Cassistentie

• 5 modellen met werkhoogte vanaf 7.80 tot 16.60 m. • Alle toestellen CE gekeurd • Het meest verkochte merk in België • Vele referenties, culturele centra, toneelzalen, openbare besturen, enz. • Gratis en vrijblijvende demonstratie op aanvraag

Inlichtingen Erasmus Hogeschool Brussel Departement Rits Dansaertstraat 70 mcc Brussel tel. (02)507 14 51

UpRight

éénpersoonslïften

fax

(02)507 14

De vlooien vande hond Zaakvoerder Guy François lijkt helemaal niet op een stoffenhandelaar. Met zijn bootschoenen en zijn gestreepte sweater ziet hij eruit alsofhij elk moment op zeilweekend gaat vertrekken. Die indrukken kloppen: François is zoon van een botenbouwer en een fer vent Noordzeezeiler. Daarnaast runt hij stoffenzaken: Les Tissus dis Chien Vert, Le Chien du Chien en Les Puces do Chien in MoÏenbeek, tegenover het Klein Kasteeltje. Sinds kort heeft hij ook een zaak in Luik, dichtbij de place Saint Lambert.

“Ik wilde niet alleen stoffen verkopen”, vertelt François, “ik wilde âlle stoffen verkopen, en tegen de laagst mogelijke prijzen. Dat was de filosofie achter de eerste winkel, Les Tissus du Chien Vert. Er zijn tules te vinden, meubelstoffen, decoratiestoffen en kledingstoffen in alle variaties : katoen, polyesterkatoen, nylon, viscose, enzovoort. Binnen de kortste keren werd die keuze ook het grootste probleem van de winkel, want we hadden ten eerste nooit alles en ten tweede, waar blijfje het stouwen? Maar bon, de keuze bij Les Tissus du Chien Vert is ondertussen toch wel reusachtig en de prijzen zijn scherp. Ik wil je meenemen naar de stoffenwinkels in het centrum van Brussel en daar zul je dezelfde stoffen zien die tweemaal zoveel kosten”, zegt hij Het is aan de kritische consument om de proefop de som te nemen. Hoe François dat voor elkaar krijgt? “De meeste stoffenverkopers werken met tussenpersonen, vertegenwoordigers, groothandelaars, en dat doet de eindprijs geen goed. Ik ga zelfop zoek en ik doe mijn aankopen rechtstreeks bij de producent.” .

“Begin deze eeuw was dat een belangrijk zijdecentrum. Ik ben een paar gerenommeerde producenten beschei den gaan vragen ofze me de stoffen wilden verkopen die daar niet door de fabriekskeuring geraakt waren. Ik heb lang moeten smeken, want de Fransen, dat is toch wel een ras apart. Maar in Lyon doen ze echt zon fantastische din gen met zijde dat ik per se hun stoffen wilde voor mijn winkel. Toen vertelden ze me dat ze in het bedrijfeen staalkamer hadden, waaruit ik stoffen kon kopen. In zon staalka mer belanden stukken stofdie bijvoor beeld te laat klaar waren voor een levering. Stel: een handelaar in Duitsland bestelt honderd meter van een speciaal op maat gemaakte zijden stof. De producenten in Lyon zijn er twee weken te laat mee. Dan wil die Duitser die stof niet meer en zijn de producenten er niks meer mee. Op dat moment grijp ik in: bevalt die stofme, dan koop ik ze aan voor de Chien. Goede betaler Ondertussen heb ik een goeie naam gekregen bij de overige Franse produ centen, omdat ik niet alleen interesse toon, maar ook stipt betaal. Da’s zoiets raars in de textielwereld: er worden fan tastisch dure stoffen besteld door van die Parijse createurs, maar betalingen schijnen een probleem te zijn. In ieder geval heeft mijn stipte betaalgedrag ervoor gezorgd dat de mensen uit Lyon mij nu opbellen als er iets interessants te koop is.”

Lyon is één voorbeeld. Waar Guy François tijdens zijn zoektochten ook op stootte, was op stofwaarmee men de bodem verstevigt. Men gebruikt die bijvoorbeeld in modderige gebieden met veel hellingen, om te voorkomen dat de grond gaat schuiven. “Ik ontdekte die stoftoevallig” zegt François, “Ze was niet goedkoop, maar ik het vond het zon gek idee om ook dat in huis te hebben, dat ik er aankocht. De stofzit nu twee jaar in de collectie en ze doet het goed. Van tijd tot tijd bellen ook die Noord-Franse fabrikanten me nu op om me iets aan te bieden.” François beschouwt Les Tissus Chien Vert als zijn algemene winkel. “Wie iets zoekt, gaat het beter daar vragen” zegt hij. “Moet er dan verder gezocht wor den, in Le Chien dit Chien ofLes Puces du Chien. dan wordt dat daar meegedeeld. ,

Les Tissus du Chien Vert Le Chien du Chien Les Puces du Chien Groene Hondstraat 2 io8o Brussel tel. (02)41154390f4115628 Les Tissus du Chien Vert me de la Madeleine 12 4000 Liège tel. (04)22138 62 Alle zaken zijn open van maandag tot zaterdag, van 10 tot iS u. De ‘happenings’ op zaterdag beginnen doorgaans tussen 14 en 15 u.

Farida O’Seeiy (uit De Morgen van 2fijuni

Erratu m NV ADB-TTV Technologies SA, 1930 Zaventem meldt ons een foute interpretatie in de hoofding van het artikel verschenen in ProScenium ii. De titel luidde: “Nieuwe zefitandige dochteronderneming van ADB”. Dit moet zijn: “NVADB-TTV Technologies SA nieuwe zelfstandige dochteronderneming van Siemens”.

1999)

. . .

Zijde van Lyon In zijn streven om alles in huis te hebben, gedraagt François zich als een koppige volhouder. Hij zoekt tot hij vindt en als hij gevonden heeft, blijft hij aandringen tot hij krijgt wat hij wil. “Eén van mijn dromen is bijvoorbeeld de stof in huis te hebben die men gebruikt voor het maken van de zeilen voor een zeilboot. Ik bel, schrijfen fax daarvoor al een hele tijd naar Milar en Kevlar, de ( laatste) traditionele stoffenmakers in die branche. Maar zij houden het been stijf, willen voorlopig niet aan mij verko pen. Het zou leuk zijn om zeilstof te hebben; je kunt daar bijvoorbeeld hele leuke kledij van maken.” Andere (succesvolle) pogingen ondernam François bij talrijke stoffenprodu centen in de omgeving van Lyon.

Tekeningen van Lorca bij Ronny Van de Velde Van de Spaanse auteur Federico Garcia Lorca (18981936) i5 binnenkort grafisch werk te zien in de Antwerpse galerie Ronny Van de Velde. Van 12 september tot 14 november hangen daar een tachtigtal originele tekenin gen en gouaches. Ze maken deel uit van een ruimere Lorca-tentoonstelling waarin Van de Velde ingaat op Lorca’s leven en artistieke carrière aan de hand van ori ginele foto’s, manuscripten en andere voorwerpen. Onder meer zijn relatie met Salvador Dali komt uitvoerig aan bod. Van Dali worden enkele originele brieven,

andere correspondentiestuk ken, schilderijen, collages en tekeningen tentoongesteld. Lorca’s dichtbundel “Dichter in New York” inspireerde de Brusselse fotografe Mirjam Devriendt tot een reeks foto’s van de Amerikaanse metro pool. Bart Vonck maakte een nieu we vertaling van de gedich ten. Bij de tentoonstelling hoort een boek met een bijdrage van professor Christian de Paepe (KU Leuven), de vertaling van Vonck en de foto’s van Devriendt. (RP) (uit De Morgen van 5 augustus 1999) ;;1DI:II(:Iwli•L%i:J

N 1 11 you r ;ou nU system ‘a ke the stage Nr hen ‘1h e cu rta .i n oes up?

Many standard sound reinforcement instaHations tend to capture the audïenc&s attention by producing sound effects such as distortion, clipping, feedback and comb filtering. 1f you want the play to take centre stage It is advisable to start out by planning an integrated sound concept. The realisation should then be carried out using the products of a system manufacturer like d&b audiotechnik who not only design loud speakers wïth neutral and predictable sound but also provide control electronics specific to each speaker, as well as a wide range of practical accessories from simple flanges to complete rigging systems, from remote monitoring to remote control. So why make a drama of it when you can have d&b audiotechnik system products and project support from the same suppiler:

AII MPT 4

staac & tyd/Z7 techno/oa

Heistraat 25 3500 Hasselt EELGIUM

TeI.+32-1 1-28 14 5$ Fax+32-1 7 -2$ 74 59 OiI:s@arnptec.be

Praag Een PQ-trip

tad

blijft de moeite waard en is nog steeds blik- en geestesverruimend voor elke theatermaker

die met zijn vak begaan is. En de locatie mag er ook zijn, want Praag heeft zijn bijnaam niet gestolen. Ondanks de verwestering heeft de stad nog niets van zijn charme verloren.

raag blijft een van de mooiste hoofdsteden var Europa, hoewel de prijzen er pijlsnel de hoogte zijn ingegaan sinds de ommekeer van het regime. Niettemin heeft Praag nog steeds het beste bier van de wereld en je kan er gaan eten voor bedragen die ver onder de duizend frank liggen.

.; 4-’

w w

België op de Quadriënnale De Quadriënnale heeft sprongen vooruit gemaakt en was zo goed als foutloos georganiseerd. Aan elke vraag kon bijna onmiddellijk worden voldaan, maar dit vertaalde zich wel in huurprijzen die met onze gangbare beursprijzen kunnen wedijveren. Soms werd er wat overgeorganiseerd, zo bleek het niet eenvou dig om uitnodigingen te krijgen voor de opening. Uiteindelijk was de belangstel ling zo groot dat de vernissage plaatsgreep in openlucht voor het Tentoonstellingspaleis, zodat iedereen aanwezig kon zijn. Wij mochten ons verheugen op de aanwezigheid van de heer Pierre, Ambassadeur van België en de heer Kowal, vertegenwoordiger van de Franse Gemeenschap, die beiden veel belangstelling toonden voor onze natio nale inzending en voor de stand van de scholen. Onze stand van ‘jonge scenografie” stond er keurig en functioneel bij. Sober ook in vergelijking met de overdaad die alom werd tentoongespreid, zodanig dat het je soms om de ogen begon te schemeren! België was ook bijna het enige land dat zich consequent had

—

gehouden aan het thema: “toekomst visie jonge scenografie” Vaak werd uitgepakt met gevestigde waarden, daarom niet slechter natuurlijk, maar toch wel enigszins oneerlijke concurrentie tegenover het ‘jonge geweld’, dat het thema moest zijn van deze vierjaarlijk 5e. Tot onze verbazing vonden we zeer weinig nieuwe ofvernieuwende ideeën, wel een overdaad aan vakmanschap en precisie, wat meerdere sublieme maquettes opleverde. .

[ auteursjacçuesoecwouts+océoarden ] Als hulde aan Jozef Svoboda had men voor deze gelegenheid zijn ontwerp uit 1947 herbouwd. Ook de kostuums van de voorstelling werden opnieuw gemaakt, zodat er werkelijk een histori sche reconstructie te zien was. Als hulde aan een scenograafeen inspan ning die kan tellen.

OISTAT dakloos? Het kleine Congres van OISTAT, dat traditioneel samen met de PQ plaatsvindt, kende dit j aar een overweldigen Randactiviteiten trekken de opkomst. Aan de OJSTAT-balie in de aandacht het Tentoonstellingspaleis, waar ook Er waren ook een massa randactivitei ingeschreven kon worden voor de ten, zowel op het technische als op het nevenactiviteiten, heerste chaos, met als artistieke vlak. Technisch pakte MAPPA gevolg dat de planning door elkaar uit met een show over bewegend licht, gehaald werd. Niet iedereen aanvaardde al dan niet nieuw voor ons, maar toch dit in dank. uiterst verzorgd. Ook de scholen waren Het voornaamste punt op de agenda zeer goed vertegenwoordigd en wisten van de OISTAT-vergadering was het hier en daar te verrassen met op zijn vinden van een nieuwe locatie voor het minst originele ontwerpen, helaas te secretariaat-generaal. Tot nu toe is dat veel om hier allemaal te beschrijven en gevestigd in Nederland. De Neder landse regering wenst echter niet meer op te noemen. De architectuurtentoonstelling deed te subsidiëren, zodat een ander land ons soms het schaamrood naar de wan wordt gezocht. gen stijgen, bij de gedachte wat er soms Na een rumoerige vergadering kwam bij ons wordt gebouwd. Een bezoek aan uiteindelijk Finland met een ernstige dit onderdeel zou een verplicht item kandidatuur voor de dag, naast een moeten zijn voor al onze architecten die bescheiden aanbod van België met veel zich aan de bouw van een schouwburg vraagtekens. wagen. In de rand van de Quadriënnale Opvallend was de steeds groter wordenwas er dan nog een indrukwekkende de stem van de Aziatische landen en tentoonstelling van Ralph Koltai, op daarnaast de algemene verouderings zichzelfal een bezoek waard. graad van de leden, ook hier is er dus Een belangrijke nevenactiviteit was de behoefte aan jonger bloed. opvoering van Tosca in de Statni Opera. •I:I,I:I1uIWI•

evenement r

‘

Algemeen was de PQ een zeer boeiende ..

ervaring. Zoveel visies op scenografie,

is je als technicus op de PQ rondloopt tus sen maquettes en tekeningen, zijn er een aantal elementen die telkens terugkomen.

Een mooie maquette zegt niet alles

Vooreerst zijn er veel ontwerpen die zo gepresen zoveel mensen samen die allemaal bezig teerd worden dat er slechts één zichtpunt mogelijk is. Het ontwerp kan dan wel heel mooi zijn als maquette, er wordt geen rekening gehouden met zijn met hetzelfde: vormgeven aan een de zichtlijnen. Soms zijn maquettes opgevat als kijkdozen, zodat de kijker verplicht wordt om het ontwerp te bekijken vanuit een bepaalde zichtlijn. idee, een visie, een droom. Maat een tech Verder zijn er een heel aantal maquettes waarbij geen rekening is gehouden met de constructie. Een muur van 12 m hoog in doorschijnend plexi nicus blijft toch soms op zijn honger... glas is natuurlijk een prachtig beeld op schaal. Als je zoiets echter op ware grootte wil bouwen, moet er een behoorlijk stevige constructie achterzitten, die het concept een veel minder mooi uitzicht kan geven. In het algemeen wordt er in de ontwerpfase blijkbaar weinig rekening gehouden met de prak tische consequenties. Ondanks deze bedenking zijn de meeste ontwerpen wel uitgevoerd, wat maar weer bewijst dat de techniek voor niets staat. Het valt ook op hoe weinig aandacht er is voor techniek. De stand van de Spaanse (Catalaanse) school was een van de weinige waarin duidelijk

Q ‘99 Reacties van aandacht werd besteed aan belichting als sceno grafisch werkmiddel. De stand van Vs (de Finse scholen) was de enige die aandacht had voor klank als onderdeel van de scenografte. Toch wel merkwaardig dat scenografie in een zon eng daglicht wordt geplaatst. Het lijkt wel ofvoor de scenogra fen het beeld op zich kan bestaan, zonder licht of klank. De sectie architectuur bracht vooral ontwerpen van immense, grootschalige projecten. Veel van deze ontwerpen leken meer bedoeld om grandeur uit te stralen dan om theater in te maken. Gelukkig bracht o.a. Polen een aantal boeiende kleinschalige projecten. In het oog sprongen een ontwerp van een schouwburg in een zoutmijn en een uitgebrande schouwburg die (na aanpassin gen) opnieuw in gebruik werd genomen als openluchtschouwburg, in zijn uitgebrande staat. Een interessant Zweeds ontwerp was een omgebouw de gastoren met het publiek in het midden op een grote draaischijf. Een ontwerp uit Brazilië was vrij fascinerend: in een langwerpig pakhuis zit het publiek aan beide langszijden op verschillende niveaus, het spel vindt plaats op een smalle, 50 meter lange centrale loopbrug.

Reizen om te leren Naast de tentoonstelling organiseerde OISTAT een aantal activiteiten voor de naar schatting iooo aanwezige studenten. Ze konden een wandeling door de tentoonstelling maken met architecten, scenografen, belichters oftechnici. Tijdens de

en technicus wandeling konden de studenten van mening wisselen vanuit de specifieke invalshoek van de bege leider. Zelfbegeleidde ik met een Nederlandse en een Canadese collega een groep scenografiestudenten. Opvallend is dat de problemen voor de technici overal dezelfde zijn: hoe zet je een ontwerp om in een werkbaar decor dat aan alle eisen voldoet? Belangrijke aandachtspunten zijn vooral veiligheid en reisbaarheid, binnen de beperkingen van het budget. Het is wel boeiend om de visie van de studenten en de technici met elkaar te confronte ren. Er kwam in elk geval een open en verhelde rend gesprek op gang tussen de gelijkwaardige visies, wat volgens mij in de praktijk niet veel meer gebeurt. OJSTAT organiseerde ook een aantal lezingen. waaronder die van Michael Ramsaur over zijn visie op opleidingen podiumtechniek mij het meest boeide. Ook België deed zijn duit in het zakje met een workshop van Jerôme Maeckel bergh over uitwisselbaarheid van computerfiles voor tekenprogramma’s.

werken op muziek maken de studenten vertrouwd met de basiseigenschappen van het licht. Uiteraard krijgen ze naast de artistieke basis een grondige basis techniek mee. Het geheel mondt uit in een eindwerk.

auteucchcLsvanGoethem]

Ook Light Lab, een Nederlands-Tsjechisch initia tiefom jonge mensen op te leiden in podiumtech nieken, was aanwezig en organiseerde een groot aantal workshops. De meeste van deze workshops waren gericht op het verwerven van technologi sche kennis. In elk geval een initiatiefmet toekomst. Wat opviel doorheen de tentoonstelling en de workshops is dat veel elektronische apparaten en computers het lieten afweten. Er is duidelijk nog veel werk aan de winkel wat betreft automatisering en stabiliteitsproblemen in moeilijke omgevingen. Tot nu toe blijkt de elektronica een zwakke schakel in het productieproces.

Het belangrijkste van heel de Quadriënnale blijft voor mij het informele contact. Het samenbren De opleidingsvisie van Ramsaur vertrekt vanuit gen van studenten en professionelen vanuit de het idee dat je jonge ontwerpers eerst moet laten hele wereld, de uitwisseling tussen verschillende kennismaken met ‘licht als materie’ Vertrekkend landen en culturen is een verrijking voor iedereen. vanuit de analyse van licht om ons heen, in kunst- Er waren ook Waalse scholen aanwezig en de werken, in drukwerk en in voorstellingen, gaan de gesprekken met de studenten waren zeer boeiend. studenten aan het werk in verschillende labos. Toch merkwaardig dat je naar Praag moet om te Oefeningen rond kleur en vorm van licht, een weten te komen wat er aan de andere kant van de oefening waarbij het licht van een schilderij wordt taalgrens gebeurt. uitgevoerd, oefeningen rond realisme en rond .

:itii1(II 1

evenement

-1

jij

4--

S_.5j

iii

LauteurAo5ewerck 1

Praha, 4juni 7999 Deze morgen ligt het Industrial Palace te blaken in de zon. Het plein, de torens, de eethuizen, alles lijkt onaan geroerd sinds de laatste quadriënnale. Toch hebben we die ochtend weinig oog voor de omgeving. De vrachtwagen met het materiaal is op tijd toegekomen, T erôme en David hebben alles al uitgeladen. Even een korte verkenningsronde. De alfabetische volgorde brengt ons geluk: de Belgische standplaats ligt mooi in beide invaishoeken van de inkom. De linkervleugel bevat de nationale standen in verband met scenografie. In de eentrale patio komen de thematische stan den en in de rechtervleugel is er plaats vrijgemaakt voor architectuur, de scho len en het Light Lab. Alles ligt er nog leeg bij, het ‘mierenspektakel’ kan beginnen! De opbouw van onze stand vlot goed, de algemene repetitie in het atelier van de Muntschouwburg was zeker geen dwaas idee. Praha, 5 juni 7999 Vandaag krijgen we versterking uit België. Jacques zorgt op professionele wijze voor de belichting, terwijl Saskia met een engelengeduld de fotoselectie aanbrengt. Druppeisgewijze dagen de vijfdeelnemende scholen op. Luc orga

$. niseert de opbouw terwijl Dré enkele administratieve problemen oplost Achter grote kratten en bergen inpak papier zie je bekende gezichten. Het is prettig deze mensen weer te zien, maar soms ook triest. Hoe reageer je op de vragende blik van iemand uit Belgrado, tenslotte zitten we in een oorlogs situatie. Toch hebben zij de moed en de energie hier aanwezig te zijn.

Opvallend is het expressionistsche scènebeeld van Godo Came, een verhet lichaam de groot personage waarvan

scène vormt.

Bij de vorige PQ pakte Wit-Rusland uit met onder andere het werk van Zinovij Margolin. Hij maakte merkwaardige surrealistische maquettes in koper, zeer minutieus uitgevoerd, en kreeg hiervoor toen een zilveren medaille. Nu kunnen hij noch de andere scenografen Praha, 6 juni 7999 mij nog verrassen. De stand van onze Scenografie” De Deense stand harmonieert met de is af. Bij de scholen hoor je de drilboor het paleis. Op het parket van Laurence draaien, haar handigheid hemelbed met zes nachtkast slaat vele mannen perplex. Tijd nu om wieltjes, en stoeltjes waarop prui even rond te kijken. ken, schoenen en flessen liggen. Met Naast ons staat Brazilië, en hun stand deze attributen vanJeppe ofthe kill valt op om diverse redenen. Opgevulde ( L. Holberg) zullen de acteurs op hun zwarte vuilniszakken bedekken de open nationale receptie een korte humoristi ruimte. Prachtmeiden zetten de stand sche performance geven. Het stuk is op. Ze lijken weggelopen uit een toeris geconcipieerd om op verschillende loca tische folder voor Zuid-Amerika en direct contact met het doen de hoofden van onze opbouwers publiek is voor dit gezelschap onont doldraaien. Achter de meisjes zijn heerlijk. kwalitatiefgoede maquettes verborgen, Onze buren, de Tsjechen (winnaars van onder andere van José Dias, wiens de Golden Triga ‘999), hebben een Dr. Faustus (Marlowe, 1997) opvalt door vreemd aandoende, non-conformisti een goede invulling van de scenische sche doos gebouwd. Het is een hoog, ruimte. De schuin oplopende banen in onafgewerkt volume bestaande uit verschillende richtingen geven de decorpanelen, kunststof gietvormen acteur tal van spelmogelijkheden. lijstwerk, oude deuren, afraste Bulgarije stelt een twintigtal sceno ringspanelen, Een vrij plomp geheel. grafen voor van diverse plumage. Aan de inkom staat een fris theaterkos CCJonge

ruimte van

staat een

jes op

ties te staan,

een

voor

. . .

trappenpartij bevindt zich een immens grote monitorenwand met videoproj ccworpen door Miriam Goretzki. De hori ties van veertien verschillende produc tuum van Simona Rybakova, volledig opgebouwd uit fruit. Het is de publieks zontale scène, met vooraan ijzeren bed- ties, waaronder parels van poëtische trekker van het labyrint, waar acht jes en op de achtergrond een roze wasscenografie, zoals bijvoorbeeld Mass in hedendaagse scenografen op een eigen- zaal, wordt doorbroken met een hellend B minorvan J.S. Bach voor het festival geel vlak, waardoor een mooi spanSchwetzingen 1996. Deze videobeelden zinnige manier hun werkproces voorstellen. Flet tonen van een evolutie, ningsveld ontstaat. zijn een leerschool van kwaliteit, maar opzoekingen, voorschetsen, werktuigen Iets verderop staat Canada, zij bena toch rijst de vraag ofeen dergelijke drukken de diversiteit in hun theateren eindfoto’s is een pluspunt, maar de figuur past in de nationale sectie ‘.

rnoiiWqai d manier waarop is soms verwarrend. Ben verademing is de witte, intiledrenk te plek met boeiend fotomateriaal van T ana Prekov. De poortwachters van Israel zijn drie gekostumeerde poppen van Rakefet Levy, ontworpen voor Beheading (H. Levin). Het zijn prachtstukken qua materiaal, kleurkeuze en het meesterlijk gebruik van oude autobrillen, poppen, parels, enz. Binnenin heeft de standontwerper een lichte houten lattenconstructie aangebracht, ondersteund door namaakrotsbiokken en maquettes; een mooie oefening in stabi liteit. Op een van die rotsbiokken staat een maquette van Medea, ont

landschap. Alan Stichburgy stelt de sce nografische evolutie van Mbee’s Three TaiÏ Women voor door middel van vier kleine maquettes. De werking van het diepteperspectief, samen met de schuin oplopende vloer, is een interessante ingreep. Duitsland pakt zowel in de nationale sectie als op de thematische tentoonstel ling uit met een groot kanon: Achim Freyer. Hun stand is een wit volume, uitgevoerd in textiel, met een losse zwart-wittekening aan de ingang. Via een smalle opening kom je terecht in een wit audilorium, met genummerde treden en koptelefoons. Tegenover de

Tegen zo’n monument is jong geweld gewoon niet opgewassen! De dag loopt op zijn eind: vlug naar het boothotel om te genieten van een lekkere maaltijd. Die nacht droom ik dat de boot op de bodem van de Moldau terechtkomt. Morgen gaat de PQ officieel open. Praha, 7 juni 7999

Ochtends moeten we nog even wer ken aan de opbouw van onze scholen, de papieren wanden met teksten ophangen, verlichting regelen. Alles staat er picco bello bij. Het officiële gedeelte laat ik links liggen, ik ga op zoek naar de oorsprong van een bizar metalen geluid dat giste ren al afen toe door het paleis weerklonk. Het blijkt aficomsfig te zijn van een hoge stelling met kleine pannetjes, draden envideo’s: dc attractiepool van Nederland. De ‘5

/: 1P1

YOUR PARTNER IN PRO AUDIO Bijvennestraat ÏA

35t)t) Ilasselt

Tel 01 1/23.23.55.

F—Iflall sales@tenal.be

ETAALBARE EDITING VoOR PC&MAC: Harti- en software van Bias, Lucid, Sek’d...

MARKEER A.U.B.

PRo AUI)It)

I\ABELS EN Ct)NNECTt)REN Multikabelsysterneri op maat, Fastline, Hosa, Neutrik, Switchcraft...

c’J

j:1

x 0 LL

RAAI)LOZE SYSTEMEN, RTT GOE1)GEKEURD :

A LC) L()

LIGIITCASE S cl)

c%E

cl)

00 00

••

X 11D

() t) 00 t) t) 0 0

00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 0 t) 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 00 t) 0 00

AEE : Ïimtters AUDIO TECHNICA : mies. mixers, headpitones BIAS : attdto edtttng softttareJor 111C BOUYEI{ : indttstrtnÏ sound eejutptnent, 100V CADAC : antotnated Ïive rntxiîzg consoles CEDAR : audio restoration CHESLEY : CD-pta1ers. tttrntabtes (DLt) CROWN : amjsÏtfiers, mies DAS : speaker systeins DRAWMER t EQ & dnamtcs, + titbes ELECTRO-VOICE : speakers, ampÏtfiers, mies fOC{JSRITE : pré-amps, EQi, comp/hin, convertors FOSTEX : DAT ree.. inttltttracks, speakers, uurs GENEX : 110 recorders IIARTKE : speakers & antplflersfor bass guitars HELICASE : lig/it wetghtftigÏttcases 1111H : speakers HHB : portuble DAT recorders, CD-R recorder LA AUDIO : signal processing LUCID audio hardwarefor IIAC MACKIE : anatogue & digital mixers, amps, speakers MC LARREN t speaker systems MC TIQUE : speaker systems METRO AUDIO : intercom sestems MOTIONWORKS : remote controtlers, s)stc/t rontsers NEXO : speaker 5)stemns PANASONIC : DAT recorders PIONEER : DAT recorders PHL : speakers PHOMC : equipmenufor Di’s RAINBOW :fltgÏttcases SABINE :feedbackcontroÏters, detayi, fQi SAMSON AUDIO : mixers, amps, unics, EQi SAMSON WIREIESS : wtreless mie systems SEKD : soft- and Ïtardwarefor PC SOUNUTRAGS : anaÏogtte & digital mixers SPENDOR : studio mnonitors TUBE-TECH t tube gear, signal processiuig UNICASE :fiightcases VEGE : wireless intercom systems -

ACCESSORIES

SYSTEMEN OP MAAT: DAS, Electro-Voice, Mc-Laiien, Mc-

0 0 0 0 0 0 0 0 /) 0 0 0 0 0 0

AUDIO ACCESSORIES : patcÏtpuneÏs, acc. EML : ucoustic treatment, materiaÏsfor FC, tape FASTLINE : cabÏes, FLITE’I\ ARE t materiaÏsforfiightcoses HARTING : unulti-connectors HHB : recordiog media, tapes, CD-Ri HOSA : cables, adaptors, 1kM t cable drums K&M : mie stands, speaker stands LIT]’LITE : gooseneck ligÏtts, NEUTRIK : coutnectors, adaptors OMNIMOUNT : mounting systemsfor speakers PENN : matertatsJorfiightcases SOCAPEX : muÏti-connectors SWITCHCREFT t connectors

EML PRO AUDIO CATALOGUfeegtt

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

000TERWAY : light & special effects

of fax Raf

Lensseiis

r meer iuforniatie,

t tlelIl()

of ‘oor eeii

ijl)lijventl I)eZoek

1. t)91 236.37.18 tx. t)9/ 236.37.19 1 : t)751 66.9849

M IXERS VOOR IEDERS BUDGET

Cadac, Mackie, Samson, Soundtracs.

. . .

(UF

TEL

STRAAT EMEENTE

t,,,’, (1(IC

i=Prts

...

Ï’ax oh 1/23.21.72.

DoCUMENTATIE AANVRAAG

00 00

XVebsite I1ttp://w%’w.eIn1.be

FAX

NR POSTCODE

klank verwijst naar de beiaard. In wezen is het een decorstuk van Klepperrek, een ontwerp van Sjoerd Wagenaar. Onze noorderburen hebben, tegen de regels van de PQ in, een pavil joen met werk van studenten, theatertechnici, theaterarchitecten en profes sionele vormgevers. Hiermee bena drukken ze de noodzakelijke wederzijd. se contacten tussen deze mensen en ook de verschillende generaties. Het geheel is functioneel, maar de vormgeving lijdt onder het zware programma. Positieve uitschieters zijn de Woyzeck-projecten van de studenten, dit werk van Buchner lijkt vormelijk onuit puttelijk! In een kleine ruimte kan je na reservatie Rick Swartes Minehaha bijwonen. Deze Haarlemse regisseur, decorontwerper, schrijver en acteur laat met gespeelde verwondering zien hoe hij een gezellige rommelzolder omto vert tot een duistere schuilplaats waar grimmige sprookj es worden verteld. Deze voorstelling kan tijdens de hele PQ bijgewoond worden, wat een groot engagement vraagt van de medewer kers. Hoed af! Amerika heeft het thema “Our common world” letterlijk genomen: er staat een halve doorzichtige globeconstructie die mij sterk doet denken aan Expo ‘8. De kwaliteit van het grote aantal deelne mers is ongelijk. Een uitschieter is Robert Wilson, maar hij wordt voorge steld met slechts één productie: enkele potloodtekeningen voor Lady ofthe sea ( H. Ibsen) uit 1998, zonder foto’s van opvoeringen. Heeft Wilson in Amerika geen adepten die goed werk verrichten in zijn vaarwater?

Praha, 8 juni 7999 De laatste dagen behoort Praha niet meer aan de autochtonen, maar kennen zij een invasie van. . . de Schotten. Overal Hongarije speelt in op de integratie van in de stad zie je zware mannen lopen de toeschouwer in het spel. Hun stand met korte rokjes, behaarde ledematen is een verticale metalen constructie met en een pluimhoed. Zij beheren de stad wanden en trappen in vervormde plexi, en wachten op de voetbalmatch waarvan waar burleske poppen in en op zitten, het resultaat hun een serieuze opdoffer je waant je in een cabaret! zal geven. Catalonië (Spanje) kiest voor een modu Vandaag komt op de PQ de grote massa lair vormgeeflijk intrieste stand, die in opdagen. Onze sprekende retromicro schril contrast staat met het kwaliteits foon in zijn vogelkooi wekt nieuwgierig werk van bv. Jaume Plensa, de stuwen heid, bekenden en onbekenden stellen de kracht achter Fura Del Baus (gouden allerlei vragen, folders gaan van hand medaille set design ‘). Deze groep tot hand. Toch vinden we nog de tijd blijft ons verwonderen: de eenheid van voor een volgende verkenningsronde. alle gebruikte elementen zoals kos tuums, licht, materialen voel je in een De buizenconstructie van Slovenië is productie als Atlatida (Manuel de Falla, ontworpen als een computerspel, een 1996), een locatieproject in Granada. labyrint, een poppenhuis? Kortom: de Een gek fenomeen op de PQ zijn de indeling is wat verwarrend. De maquet ‘deurzitters’ . Even verklaren: zon hal te van Marko Japeij voor Babylon (Ivo heeft vele zij- en achteruitgangen, naar Svetina) intrigeert. Het speelvlak is een alle waarschijnlijkheid voor de evacuatie driedimensionele blokkendoos met van personen in geval van brand. Aan trappen, begrensd door hoge muren elke uitgang zit op een oude Leger-des- met kleine vierkante openingen. De toeHeilsstoel een vrouw ofman, die wegschouwers kijken vanuit de hoogte door gelopen lijkt uit een geschiedenisboek. spleten naar de acteurs. Hoe zouden De ‘deurzitters’ staren voor zich uit, hun stemmen klinken in de ruimte? soms onwezenlijk. Maar wee degene Zwitserland is conceptueel meestal een die aanstalten maakt om iets naar buihoogvlieger. Hun stand is een grote ten ofbinnen te dragen. Dan verande gesloten hellende sculptuur met een ren zij in nee-schuddende, molenwie kleine gleufals ingang. Binnen onderga kende personages waarbij geen enkele je een evocatie van poëtische elemen glimlach je ook maar een stap dichter ten, muziek en licht, met als ondernaar je doel brengt. Het zijn de strenge werp: Love” . In feite is het een minder bewakers van een ver verleden. geslaagde combinatie van het PhilipsDe opening is voorbij. We krijgen paviljoen van Expo ‘58 met namaak onverwacht vriendelijk bezoek van onze figuren van Niki de Saint.Phalle, zonder ambassadeur en een vertegenwoordiger enige ventilatie. De zomerse warmte is van de Franse Gemeenschap. Ze nodi ook hier binnengedrongen. gen ons uit op een verkenningstocht in De Zweden mikken op Droomspel van de kelders van Praag, wat we alvast August Strindberg. Rond een achthoek doen. De vermoeidheid van het werk hebben zij cellen opgebouwd, waarin de laat zich voelen, maar we gooien ons verschillende toch nog in het avondverkeer. benaderingen “

evenement

vaii acht recente opvoeringen zichtbaar zijn gemaakt. Door middel van foto’s van Droomspel opvoeringen van Craig en Appia leggen zij ook een link met het verleden. op de stand van Slovakije staan in een blauwe omgeving objecten opgesteld uit The story ofthe city (ME. Salykov Scedrin), een ontwerp van JozefCiller. Een oude manke tafel met papiersnip pers en een gebroken lade, een stoel met een metalen constructie waaraan een kleine bel hangt, het zijn objecten die onmiddellijk een poëtische link leggen met de voorstelling. op de vorige PQ was de stand van Rusland met zijn metershoge opgehangen jassen uitstekend qua ontwerp, nu zie je een neutrale ruimte met veel kostuumtekeningen, die niet kunnen wedijveren met de grootmeesters van de jaren 20. Zeer discreet staat er een maquette opgesteld van 1. Popov en A. Vasiljev, gemaakt voor The ciy ofJeremy (1996). De lichtinval op twee schuingeplaatste verticale vlakken in een strenge archi tecturale ruimte creëert een spanning die de tekst en de acteurs ondersteunt. De Britse inzending is gefundeerd op een studie met als thema Time + Space. Hoe ontdekken ontwerpers de elemen ten tijd en ruimte in het spel en wat is de link met de techniciteit? Hun acht items zijn: Design Proccss, Time Trans posed, Aïlusions to Time, Movement in Time and Space, Colour and Light in Time and Space. Deze onderwerpen vragen om een visuele analyse. De voorstelling van 22 ontwerpers in deze stand maakt echter niets duidelijk: immers, de begrippen tijd en ruimte zijn sowieso toch steeds in elk theaterstuk aanwezig! In de vooravond spoeden we ons naar het centrum van Praha. Aan de Moldau, in de schaduw van het Ghéry-gebouw, ligt de Manes-galerie, waar Ralph Koltai exposeert. Deze retrospectieve toont een indrukwekkend uvre met veel operauitvoeringen in diverse landen. Drie kwaliteiten vind je steeds terug in zijn werk. De open, abstracte scènebeelden geven de acteurs veel armslag (Brand, 1978). De belichting (OthelÏo, 1985) 5 uiterst verfijnd uitgevoerd. Koltai’s inte resse voor kosmos en tijd vertaalt zich

in beelden die tot de verbeel ding spreken (The pÏancts, foto’s verborgen zitten in smalle laden van de tafel. Uitschieter is de voorstelling Swing Whale (1998), waarvoor Diane Prince in een kale ruimte een heuvel aanbrengt waarop de performer speelt. De kracht zit in de verhouding ruimte-heuvelacteur en de eenvoud die het geheel uitMet de zomerse buitentemperaturen straalt. schijnen de toeristen zich te vermaken Eenvoud is ook de grootste kwaliteit van op georganiseerde pleziervaarten. Het de Noorse ontwerper Erlend Birkeland. is een defilé van diverse boten waarin Hij ontwierp een houten raamwerk, men zoveel mogelijk mensen opeen. opgevuld met lichtgelig papier. Binnenstapelt met eten, drinken, muziek en in wordt de kale ruimte doorbroken geldeurde spots op ‘vlinderdames’, door een lege horizontale wand waarop die de massa moeten aanzeffen tot twee kledingstukken liggen. Links en bewegen. De zwanen kijken er vreemd rechts staat een installatie met diavan op. projectoren die beelden werpen op gedrapeerde kostuums. Deze abstracte Praha, 9 juni 7999 setting creëert de nodige ruimte voor de We wennen al aan onze ochtendritus. acteurs van Birds (V. Tarsei, 1997), het De rit door de stad, controle van onze is een rustige omgeving die prioriteit standen, aandacht voor het programma. geeft aan het woord. Vandaag maakt Luc een rondgang met enkele geïnteresseerden. Mijn ontdek Ikloop even het park in, daar ligt een kingstocht loopt verder. oud thermengebouwtje met terrassen. Bij zonnig weer komen oudere mensen Irena brengt mij naar de stand van hier kuieren en dansen, begeleid door J oegoslavië. Hier hangen foto’s van een enkele muzikanten. Een kleine jongen opmerkelijk spektakel: The silence ofthe met grote valse ogen op zijn bril tart de Balkans, opgevoerd in Thessaloniki beo in zijn kooi. (i’). Over Angelina Atlagic, de kos. Morgen wacht ons nog een overvol tuumontwerpster van deze productie, randprogramma! lees ik in een folder: “In Australia there is a bird withfantastic shinyfeathers. Scientists claim that thefeathers are not strictïyfunctional and that they do not serve onÏy to the natural survival needs of those birds, which would live quite peace fully without such beauty covering them. So it is an example ofa certain evolutiona ly excess, unnecessary, play, art. Een gevaarlijke stelling, tenzij je, zoals Angelina, het werk juist kan doseren. Nieuw.Zeeland is een hoogvlieger qua eenvoud en inventiviteit. Hun voorkeur voor hout als materiaal is wereldbe kend, de maorisculpturen zijn hiervan prachtige voorbeelden. Hier staat cen traal in de ruimte een langwerpige houten tafel, bezaaid met bizarre voorwer pen: weckpotten, een badje gevuld met water waarin ideine plexi kubussen dob beren, een bult in het houten tafelbiad. Het zijn objecten die verwijzen naar een voorstelling waarvan tekeningen en 1990).

De kunstenaar was zelfaanwezig: een kwieke zeventiger in wit pak, die de goed samengestelde catalogus signeert. Overmorgen geeft hij in een panelgesprek met Jozef Svoboda en Ming Cho Lee zijn visie op scenografie.

“

SPARK 4D

‘rji rr’ O41P UL%i

MICRON 4D

PHQTON

:•.

4 .

MEGALIGHT nv : Tel O2-512O5.25 Fax O2-51287.54 1 3 U Parnassiusgaarde 1 050 Brussel WÎj verdelen de volgende merken: COMPULITE, RVE, GE, PHILIPS, LËË, ROSCO, CONCEPT CABLE, SAGITTER, JEM, DTS, MAGLITË, LEATHERMAN, MANËROTTO, M TRUSS, MOBILTECK, VËRLINDE, CM LODESTAR, TESA, ADVANCË,NICHIBAN, VELCRO,. enz

N.V. ERNATEC S.A. Mechelsesleenweg 317 B-1800 VIIVOORDE Tel.: 02/257.27.27 Fax: 02/253.80.83 E-mail: ernalec@skynef.be

VION8flteI1

ENGINEERING AND SYSTEM BUILDER

Dealer of:

BARCO TASCAM TEKTRONIX PIXEL INTRUMENTS SAV

pROTO Audio

AEQ AEV BAF BEL CHROMATEC CRL COMSIREAM COURTYARD DIGIPAIH ELENOS EVENTIDE FOUGEROLLE HARRISON LINDOS MAYCOM NORIYUKI NIP NUMERIC VIDEO PRODYS RTI NETWORK SIERRA DESIGN LABS lEK POINT TELECAST VINTEN WHARTON

: Hybrids & Audio codecs & Commentator uniIs : Elecironic Broadcast Equipmeni : Satetlite SNG-vehicles & groundstations : Audio delay synchronisers : In-picture audio meters : Audio-processing, RDS : Digital earth station & modems & teceivers : Sync Generators : Video & audio roufing & distribufion : Transmiffers & signal processors : Harmoniser & logging recorder : Video converters, Iranscoders & distribufion : Audio consoles : Audio measuring set : tasycorder & audio codec : Scripfboy : Audio measuremenĂ? & roufing : Digital video equipment : Audio Codecs : Tape cleaners & tape evaluafors : Routing & distribution : DigaI video disk recorder : Roufers & distribulion : Fibre optic equipment : (amera tripods, pedesfals, pan & uh heads : DCF Clock displays & fimers

Licht

Interferentie en perceptie Bij de samensteling van Beweeging 4 heb ik interferentie als principe gecom bineerd met de werking van licht. De focus van het programma is een onderzoek naar het fenomeen visuele interfe rentie, bestudeerd vanuit verschillende hoeken: fysica, wetenschap, kunst, waarneming, cultuur, industrie.” Interfrrentië is geen voor de hand liggende term. Wat bedoelje er precies mee? Lichtinterferentie kan worden waarge nomen wanneer twee parallelle of bijna parallelle stralenbundels elkaar ont moeten. In bepaalde situaties is het lichteffect niet enkel de samenvatting van de individuele stralenbundels, maar is het groter ofkleiner, met volledige duisternis oftotale helderheid tot gevolg. Het resultaat is een patroon, zeg maar een netwerk van lijnen, waarvan sommige wel en andere niet belicht zijn. Eenvoudiger gesteld zou je kunnen zeggen dat 1+1 soms o en soms 4 kan zijn.” CC

Een gesprek met Kirsten Dehiholm “Licht was het uitgangspunt.” Daarmee is alles en niets gezegd. Uiteindelijk hebje dit principe terugge bracht tot ‘interferentie en perceptie’. Hoe benje daartoe gekomen? Kirsten DehlhoÏm: “Interferentie is een fundamenteel artistiek principe in mijn werk. Elke voorstelling komt tot stand vanuit een samenwerking met beeldend kunstenaars, architecten, componisten, schrijvers, cineasten of lichtontwerpers. De wisselwerking tussen al deze mensen en de disciplines waarin zij gespe cialiseerd zijn, vormt de basis van mijn werk. Het zijn als het ware de bouwste nen waarmee ik aan de slag ga.

ç IT’

Is Beweeging 4 dafl een wetenschappe lijk programma? CCBeweeging 4 staat stil bij de lichame lijke en psychologische gevolgen van lichtinterferentie: hoe beïnvloedt de interferentie van samenvallende lichtgolven onze zintuigen? En wat zijn de psychologische aspecten wanneer licht interfereert met een culturele, architec tonische en/ofsociale context? Hoe

.-,,,

wordt ons gedrag bepaald door licht en welk soort licht is dat dan? De nieuwe technologie doet de maatschappij veranderen. De zogenaamde ‘moderne’ maatschappij is multistruc tureel, ofhypercomplex: ze biedt geen enkelvoudig gezichtspunt, maar verschillende onderling compefitieve standpunten, elk met een eigen sociale context. Hieruit ontstaat de noodzaak om de wereld anders te bekijken, er ont staat een nieuwe esthetiek die het resul taat is van interferenties tussen com plexe systemen. Kunst, wetenschap, politiek, industrie en cultuur hebben verschillende codes voor communicatie. Communicatiemiddelen die elk een eigen sociale en culturele context hebben en afzonder lijk als golven geïnterpreteerd kunnen worden. In de nieuwe maatschappij, gebaseerd op nieuwe technologieën, vallen deze golven samen en creëren ze een complex patroon met interfeientie als belangrijkste resultaat.” Waaraan mogen de toeschouwers zich verwachten? “Beweeging 4 wil een reeks werken presenteren die alle gebaseerd zijn op interferentie als basisprincipe. Gebeurtenissen die licht als belangrijkste element hebben, alleen ofals medespeler, met andere elementen zoals architectuur, mensen, objecten, bewe ging, geluid, tijd en traditie. De werken spelen subtiel in op het verschil tussen kennis en beleving/waarne ming. Ze interfereren in de wereld van en in de toeschouwer. Ze kunnen erva ren worden op een fysieke en zintuiglij ke manier, als iets anders dan een kunstwerk. De toeschouwer wordt spe ler in zijn eigen schouwspel.”

Interferentie en diffractie Oorzaak van kleurwijziqingen

De Beweeging was zo welwillend ons een wetenschappelijke tekst over interferentie ter beschikking te stellen, geschreven door Lars R. Lindvold, van de afdeling optica en hydrodynamica aan het Nationaal

De kleurvan de meeste materialen die ve kennen, wordt veroorzaakt door de 3anwezigheid van een verfstofofpig ment dat een afzonderlijk gedeelte van Nit licht absorbeert. Het resterende gedeelte van het zichtbare spectrum zal let netvlies vervolgens stimuleren in Functie van deze kleur. De door de kijker vaargenomen kleur verandert niet als de gezichtshoek verandert.

mineralen, ze wor den ook benut in de dunne filmsen soren die gebruikt worden om tempe raturen te meten. De meeste mensen zijn onderhand wel vertrouwd met de zogenaamde LCD thermometers (Liquid Crystal Display). Dit soort thermometers bestaat uit een polymeerfilm waarin een bepaald type vloeibaar kristal werd vastgezet. De moleculen van het vloeibaar kristal zijn geordend en geo riënteerd als een sandwich van zeepfilms. Deze microscopische struc tuur veroorzaakt de constructieve interferentie met wit licht. Als de temperatuur verandert, wijzigt de microscopische afstand tussen de lagen en zodoende ookde kleurvan het weerkaatste licht.

Toch bestaan er een aantal objecten, met name opaalstenen en zeepbellen, die van kleur veranderen als de gezichts hoekverandert. Dit effect wordt veroor zaakt door de fysische verschijnselen van diffractie en interferentie. Beide fenomenen zijn een gevolg van het golfsche eigenschap, met name de zoge naamde dispersie. Dergelijke microscopische groeven zijn ook aan te treffen op de rug van bepaal de insecten zoals de mestkever, die hierdoor een sterk iriserende kleur vertoont. Ook bij de mannelijke pauw ligt het interferentieverschijnsel veroorzaakt door de microstructuren in de veren aan de basis van de rijke iriserende kleuren. Interferentie is net als diffractie een verschijnsel dat samenhangt met het olf karakter van licht. Dit effect is vaak te zien in zeepbellen ofin oliefilms op water. Het effect doet zich voor omdat de zeepbel ofde oliefilm halfzo dik is als de golflengte van het weerkaatste licht. Hierdoor zal het door de voor- en achterzijde van de zeepbel weerkaatste licht Objecten met dit soort kleur kennen we constructiefinterfereren. In dit proces allemaal wel uit het dagelijks leven en de ziet de kijker een kleurverandering optre den als hij zijn gezichtshoek wijzigt. natuur. Het kleurenspel van een cd, bijvoorbeeld, wordt veroorzaakt door de diffractie vanuit de microscopische groe Diffractie en interferentie zijn niet alleen verantwoordelijk voor de rijke kleuren ven die de digitale informatie bevatten. van bepaalde insecten, vissen, vogels en Hoewel er gelijkenissen bestaan tussen de spectrale kleuren veroorzaakt door een cd en die veroorzaakt door een pris ma, bestaat er een wezenlijk verschil tus sen de fysische effecten. In het geval van de cd hebben we te maken met een interactie tussen fysische microstructuren, terwijl de regenboogkleuren van een prisma bepaald worden door een fysi

karaktervan licht. In beide gevallen doen de fysische effecten zich voor als de microscopische structuren in het matenaal, zowel binnenin als aan de oppervlakte, qua omvang vergelijkbaar worden met de golflengte van zichtbaar licht (0,0004-0,0007 mm).

Laboratorium Riso in Roskilde, Denemarken. Deze tekst maakt deel uit van het reflectie- en werkmateriaal van Hotel Pro Forma en past in hun onderzoek rond licht als taal in de kunst.

De kleuren van een zeepbel worden veroorzaakt door de constructieve interferentie van wit licht tussen het voor- en achtervlak van de dunne film waaruit de bel is opgebouwd. De waargenomen kleur verandert zowel in functie van de dikte van de film als in functie van de waarne m i n gs hoek. door Lars R. Lindvold, Ph. 0 Afdeling optica e Bij wijze van besluit kunnen we stellen dat de natuur en de wetenschap, dankzij hydrodynarnica de fysische fenomenen van diffractie en Nationaal Laboratorium Riso DK-4000 Roskilde interferentie, leverancier zijn van schoonheid voor onze ogen en refiecties Denemarken Vertaling: Catherine Thys voor onze geest. __•1:DM(:1IUhi• Licht 1

GEMEENTE MERELBEKE Open Prijsvraag voor Ontwerpen Publieke Oproep tot kandidaatstelling DE OPDRACHTGEVER College van Burgemeester en Schepenen Gemeente Merelbeke dienst Cultuur Adres: Brandegems Ham 5, 9820 Merelbeke Tel. (09) 362 33 31 Fax (09) 362 29 81 -

KORTE BESCHRIJVING VAN HET PROJECT EN WEDSTRIJDTYPE Architectuurwedstrijd in twee fazen met het oog op het bouwen van een nieuw Cultureel Centrum voor Merelbeke voor 90 miljoen BEF, exclusief erelonen en BTW. Locatie: Gemeentekern. DEELNAME AAN DE PRIJSVRAAG VOOR ONTWERPEN Van de inschrijvers voor de eerste fase wordt verwacht dat zij hun selectiedossier samen met hun conceptont werp anoniem indienen. Van de 3 geselecteerde ontwer pers voor de tweede fase wordt verwacht dat zij hun voorontwerp indienen binnen de drie maanden na de kennisgeving van hun selectie. Voor de tweede fase is een prijzenpot van 1 .200.000 BEF voorzien. UITERSTE DATUM EN UUR VAN INDIENEN VAN SELECTIEDOSSIER EN CONCEPTONTWERPDOSSIER De uiterste indiendatum wordt vastgelegd op 6 decem ber 1 999 om 1 5u00. Alle inschrijvingen en teksten dienen opgesteld in het Nederlands en ingediend op het wedstrijdsecretariaat, Brandegems Ham 5, te 9820 Merelbeke. VOORWAARDEN Er kan deelgenomen worden door natuurlijke personen en rechtspersonen die gevestigd zijn op het grondge

bied van een lidstaat van de Europese Unie. De natuurlijke personen moeten werkzaam zijn als architect of architecten-stagiairs en aldus ingeschreven zijn in de Orde van Architecten van België of het bewijs kunnen leveren dat zij in de lidstaat van de EU waar zij geves tigd zijn, het beroep van architect mogen uitoefenen. CRITERIA Het selectiedossier dient te bestaan uit: . het volledig ingevulde inschrijvingsformulier(en) met wat de ontwerpteams betreft: de precieze samenstel ling van het team en een document waaruit blijkt hoe de samenwerking voor dit project is geregeld (organi satiestructuur, taakverdeling, onderlinge communica tie en procedures, verantwoordelijkheden); . wanneer de inschrijver een rechtspersoon of ontwerpteam is: een verklaring waarbij wordt vermeld welke natuurlijke persoon (personen) gelast zal worden met de opdracht. Minstens één van hen is een architect die voldoet aan hierna vermelde voorwaarde; . per inschrijver: het bewijs dat de inschrijver zelf of wat de rechtspersonen/ontwerpteams betreft één van de natuurlijke personen ingeschreven is op een tabel van de Orde van Architecten of het bewijs dat hij/zij in de lidstaat van de Europese Gemeenschap waar hij/zij gevestigd is, voldoet aan alle voorwaarden om het beroep van architect te mogen uitoefenen; RSZ attest, indien nodig zoals bepaald in art. 90, §3, 4 en 6 van het KB van 08/01/96; een getuigschrift uitge reikt door de bevoegde overheid van het betrokken land waaruit blijkt dat hij/zij in orde is met de beta ling van zijn/haar belastingen overeenkomstig de Belgische wetgeving of die van het land waar hij/zij

gevestigd is; een bewijs van verzekering tegen beroepsrisico’s. De samenstelling en beoordelingscriteria van conceptdossiers (eerste fase) en voorontwerpdossier (tweede fase) worden nader toegelicht in het wedstrijdregle ment. Voor de totale wedstrijdbundel + bijlagen wordt een forfaitaire prijs van 4.000 BEF aangerekend. Deze bundel wordt toegestuurd binnen de veertien dagen na ont vangst op het wedstrijdsecretariaat van het bewijs van storting van dit bedrag op rekening 000-001 9995-1 3 van de gemeente met de vermelding van “aanvraag wedstrijdbundel Cultureel Centrum Merelbeke”. Het dossier kan ook tijdens de kantooruren worden afgehaald op het wedstrijdsecretariaat, Brandegems Ham S, 9820 Merelbeke, tegen contante betaling. PUBLICATIE Dit publicatiebericht werd meegedeeld aan: Het Bulletin der Aanbestedingen de Bouwkroniek de regionale pers met vraag om opname en publicatie

—

Merelbeke, 22 september 1999

Namens het College van Burgemeester en Schepenen De Secretaris

De Burgemeester

1onkey Business Class -let project Monkey Business CÏass is het esultaat van eei samenwerking tussen -lotel Pro Forma (Denemarken), Dumb Fype (Joegoslavië) en DiÏÏer + Scofidio VS). De voorstelling is een kruising ussen musical, opera en toneel. Uit dit ;pektakelstuk toont Hotel Pro Forma en merkwaardige lichtingreep. Vanneer een raster op een naakt ichaam geprojecteerd wordt, verliest wt zijn derde dimensie.

‘Als lichtoiitwerper probeer ik hij de :oeschouwer herinneringen, illusies of terke associaties op te roepen. 1 let licht lat ik ontwerp, moet beelden in elk van ns creëren, alsook nieuwe ruimtes in :1e bestaande. Spirituele plekken, waar Ne steeds naar terugkeren omdat ze op 1e een ofandere manier reflecties zijn an onszelf. Meestal werk ik daarom met duisternis n schaduw. Niet de duisternis die ons verblindt, maar zij die een voorwaarde is voor de verbeelding.” (Jesper Kongshaug)

BEWEEGING5(HERFSTÏ999)

Schone Schijn • Skin Deep Een overwegend Brits programma over hoe het lichaam, naakt of gekleed, ingaat tegen ofteken is van de heersende cultuur. Samengesteld door Lois Keidan en Catherine Ugwu van het Lift Art DevcÏopment Agency in Londen. op 29, 30, 31 oktober en i november in De Beweeging.

t_samensteLLLnLucDhooghe_]

De Beweeging Gasstraat 90 2060 Antwerpen tel. (03)225 TO 66 fax (03)2252135

c-mail website

mail@de beweeging.be www.de beweeging.be

LAST MINUTE De grote theaters van Europa Workshop Met de voorstelling van het op 6 en 7 december en van 13 tot 17 december 1999 organiseert La maison Berflner Ensemble start het du spectacle La Bellone een workshop Cifas een serie voordrachten over de grote theaters van voor 15 professionele scenografen, Europa. Nadien volgen La Guy-Claude van leiding onder de François (technisch directeur en sceno Cornédic Prançaise, The Royal Shakespeare Company, het graafbij het Thâtre du SoleiÏ). Inschrijven kan tot io november bij Cifas. Weense Burgthcater, het Piccolotheater van Milaan, e.a. Info La maison du spectacle La Bellone tel. (02)502 54 27 —

De eerste conferentie met projecties is gespreid over twee dagen en vindt plaats op 23 en 24 oktober 1999 in Théâtre de la Vie Dwarsstraat 45 1030 Brussel

Toegangsprijs:

350 BEF.

Info en resen’aties tel.

(02)502

dTfl

ONTWERPEN, BOUWEN EN NV ONDERHOUDEN

MACH 1 N ECON STR UCTI E

DE METS

Pr. Pattynstraat 1 8870 Izegem-Kachtem Tel. 051/335588 Fax 051/31 38 15 E-mail: de_mets@kortrijk.be

Beweegbare podia

Podia voor discotheken

Brandschermen

Rookluiken

Decorliften

;AM Pco BELGIUM

AKG A.R.T. ASL

REFERE NHES . Boura theater . . .

BSS

(Antwerpen) Luna theater (Brussel) NTO (Cent) Museum voor Sierkunst (Cent)

PASKLARE DPLDSSINGEN VDDR ELK PRDJECT

CREST Audio

? ADVIES, DNTWIKKELING, REALISATIE

DDA

? TECHNISCHE ONDERSTEUNING EN OPVOLGING

MAIN Audio

! BEKABELING AKOESTISCHE STUDIES

MIDAS

EXCLUSIEVE DISTRIBUTIE

Bourla theater als orkestbak voorpodium zaalverlenging -

AMPCO PRODUCTEN -

RENKUS-HEINZ

—4

De Man in de Boot speelde van

o-r

‘-rv

tot 31 juli als locatieproject op de terreinen van

Vq4#J

een evacuatiemand gebruikt bij de bouw van boten) We konden ook onge limiteerd gebruik maken van water en vuur. Wat me tevens boeide is de schaal: de hal waarin we werkten is 300 m lang, 40 m breed en 23 m hoog, ongeveer te vergelijken met drie voetbalvelden.” .

Cockerill Yards, in het kader van de Zomer i’an Antwerpen. Nieuwsgierig als we zijn, gingen we niet alleen kijken naar de indrukwekkende voorstelling, maar vroegen we ook naar het hoe en waarom. Antwoord kregen we van Niek Kortekaas, die samen met de Monty dit project heeft gebaard, en van Dre Schneider, die instond voor de klank- en lichtinstallatie. [_auteur jacçueseerwouts_j

Waarom deze voorstelling?

Niek Kortekaas: “Op locatie word je gedwongen te breken met alle conven tionele dingen. Eens je als theatermaker de zwarte doos beheerst, ondervind je ook de beperkingen hiervan. Op locatie vallen alle beperkingen weg, maar dan word je wel geconfronteerd met de afwezigheid van deze conventionele faciliteiten en moet je gaan creëren vanuit de mogelijkheden die de locatie zelf biedt. Zo hebben we voor de Man veel ter plekke gevonden, zoals de betonblokken of de gondel voor het vuur (oorspronkelijk

Is er een verband tusen de locatie en het thema van het stuk? CCJawel Je krijgt een bijna mythologi sche proportie, waar de mens als het ware in verloren loopt. Door de monu mentaliteit van het gebouw wordt de mens klein, zoals ook de wereld die te groot is voor de mensen. Ik wou een verhaal maken over de keuze van de mens tussen goed en kwaad. Voor insi ders is De Man in de Boot een vervolg op De Man aan het Raam, dat ik ooit met de Monty maakte. Maar waar het hier over gaat, is de vraag waar we staan als mens in de maatschappij qua oorlogvoering, qua pornografte, qua drugs. Alle rottigheid van de wereld op een hoop gegooid, en wat kan

•I:DM*1IWIi•

scenografLe

:.t k

sing werkt zoals in een kathedraal, wat we tot de vaststel zijl; gevolgen heeft voor de verstaanling dat we net maar hij heeft de klank dan haarheid, moesten ingaan ook opgevat als een kathedraaiklank. tegen die grauwheid, dat realisme, Voor liet licht werken we bijna zonder dim voor het hele concept. We maken die desolaatheid, gebruik van de vaste spanning die hier door net iets te gelukkig overal in liet gebouw voldoengaan bouwen dat lichter was. Zo zijn de aanwezig is: aan en uit. Door de we uitgekomen op opeenvolging lijkt het toch een heel vloeiende belichting. Ikhad ook een een constructie van stellingbouw, lichtbron van io kW voorzien aan een omsloten met zei- van de rijdende kranen, maar dat konden we niet betalen. We hebben dan len die dat schip moesten suggere maar een gigantische kabelhaspel inge ren. We hebben de hangen, met daaraan een vijftigtal pars. illusie van de boot Zo kregen we één lamp van o ooo Watt.” gemaakt vanuit poëtische, dramati En de repetities? sche, meer theatra Ontzettend zwaar. We hadden maar le taal. tien dagen, en in het begin werd er nog Staal copiëren in gewerkt aan de boot. Als iemand een die ruimte heeft gafop een stuk staal, kon je drie klap het voor hier wordt je daar tegen doen? Inschepen naar een totaal geen zin. Er lang geen woord verstaan door minuten beeld het en gelast boot een ogenblik betere wereld. Dus begint het stuk met nagalmlawaai. We hebben dan ook een sfeerschepping van het hedendaags dat wij daarvan hebben, klopt absoluut het stilte moeten afdwingen voor absolute niet met de realiteit. Zo zijn we met de klimaat en zeker van Antwerpen, waar repetities. Hieruit hebben we verdere de haakjes er tussen één op de drie mensen voor het Vlaams bouwers dat waren om voor de voorstellingen geleerd ook gekomen vaststelling de tot drie maar Blok stemmen. een Motorola-systeem met werken te zinloos eigenlijk nabouwen realiteit dat scenisch Ik haal alle bestaande clichés maakt de klank aan te mogelijk het technisch aan: de swastika, de davidster, is binnen het theater. Je moet een eigen dat toeschouwers.” aantal het aan passen een realiteit, invulling maken van de Coca-Cola, het katholieke kruis, de hamer en de sikkel. Vandaar ga ik over naar een gedwongen inscheping, een soort loutering, die eigenlijk niets nieuws te melden heeft. Ik gebruik daarbij teksten van Muller, waarbij Hamlet het soort nieuwe mens is, die de vraag stelt ofhij opnieuw mensen moet vermoorden omdat het zo hoort, en of ze alle vrouwen moesten dichtnaaien, opdat dit zich niet zou herhalen. Want de mens houdt zichzelfin stand, en zolang dit gebeurt zal er oorlog blijven. En dan dringt God in de ark, maar hij denkt bij zichzelf: Het heeft eigenlijk allemaal geen zin, want het kwade en het goede zitten beide in de mens en het kwaad zal altijd overheersen, omdat de mens zo geboren is. Op het einde gebruiken we nog een hele mooie tekst van Koltes die zegt: ‘Ik wil helemaal geen held spelen, want aan alle helden kleeft bloed.” De stem van de acteurs eigen vorm gaan geven aan het begrip Hoe komt zo ‘n productie nu tot stand? ‘boot’. Het is eigenlijk een beeldspraak. Een paar acteurs zijn erbij komen zitten en we vragen wat een productie in een We hebben geprobeerd met een mini“Eigenlijk uit het niets. Er is een idee, dergelijke ruimte voor hen betekent. te output maximale een input een productiecentrum (Monty) met heel male realiseren.” ter weinig mensen, en dan de ruimte Isnel Da Silvera, danseres van vorming, beschikking gesteld door De Zomer van Veroorzaakte de locatie bijzondere pio heeft vooral problemen gehad met de Antwerpen, die zo inspirerend werkt. Er blemen qua licht en klank? zang. Als ongeschoolde zangeres werd is ruimte, er is staal, er is water, de kra ze geconfronteerd met Gary Boyce, een meer van galmtijd een heeft ruimte De bijnen werken in het gebouw, er is een contratenor met een klassieke zangop dan een minuut. Dré Schneider heeft zondere lichtinval, vooral bij valavond, t hiervoor een assymetrisch ldankconcep leiding. Ook het korte tijdsbestek waarzoveel elemnenten om mee te spelen. vertrouwd moest maken met Aanvankelijk was er het idee een echte bedacht, waardoor de galm wordt gebro in ze zich ruimte viel niet mee. gigantische de aandaar de door muur, lange de op ken de boot te bouwen die aanleunde tegen ze vooral het samenvond Aangenaam realiteit van staal. Maar al vlug kwamen wezige staalconstructie. De weerkaat ‘C

—

‘

“

...

werken met een totaal nieuwe groep en de confrontatie met al die nieuwe men-

Geary Boyce, de contratenor, is vooral gefascineerd door de gigantische ruimte en de mogelijkheden die ze schept voor de menselijke stem. Hij vindt het jammer dat er microfoons moeten gebruikt worden. De klank komt daardoor erg dichtbij, terwijl hij gewend is a capella te zingen in grote zalen. Daar moet hij zijn stem aanpassen aan de zaal met zijn zangtechniek en niet via mechanische hulpmiddelen.

cluster ymmetrisch ingehangen, dan was er midden in de hal een complete faseverdraaiing geweest. Niek vroeg ook om een vertragingsys teem in te bouwen, omdat de acteurs tot 150 m voor de boxen stonden. Hij wou de klank mee laten evolueren met de acteurs. Als je rekent dat we van de 300 m lengte pakweg 250 m hebben gebruikt, is dat niet zo evident. We konden ook niet met een kar met mengtafel en boxen gaan meerijden, want dat miste effect. Als basis hebben we dus de cluster gebruikt, in de eerste plaats om de natuurlijke galm te versterken, maar ook omdat je op die manier de galm onder controle krijgt. We konden de natuurlijke galm niet uitsluiten, dus moesten we er gebruik van maken. In totaal hebben we zo’n 30 kW moeten inzetten om die natuurlijke galm te beheersen. We hebben besloten om overal de kleine theaterschetsjes van Niek van lokaal geluid te voorzien met kleine systeempjes: het café, het kleine theatertje van Lucas

cluster toe. Dat was zowat het concept. We hebben een beetje moeten zoeken en hebben uiteindelijk de kasten in de boot in de doodse hoek gehangen, om de galm die er in de boot zou kunnen zijn gelijk afte schermen.”

assymetrische opstelling overal doorge trokken, het vermogen van die boxjes was toch te klein om de galm mee te versterken. Alleen in de stube stonden ze in het verlengde, omdat de stube in een boot stond die zelffungeerde als box. Door gebruik te maken van twee meng tafeltjes konden we vrij vlug kiezen. Zo konden we het geluid langzaam laten doorsijpelen vanuit het midden naar de stube toe. De klank kwam stilaan vanachter de in aanbouw zijnde boot en liep als het ware voor het publiek uit, langzaam dichter en dichter naar de

acteur die stond te spreken, werd opge pikt door een boxsysteem. Als we de stemmen altijd door de cluster hadden gehaald, dan was er ook continu een versterkte galm meegegeven. Eigenlijk is het een voortdurend gevecht geweest met de akoestiek van de ruimte. Uiteindelijk hebben we een leuke oplos sing gevonden, weliswaar door verschrikkelijk veel materiaal te gebruiken.

Er was sprake van een Motorola-sys teem, wat houdt dat in?

Dat was gewoon een walkie-talkie waardoor Niek continu in verbinding stond met de technici om correcties ad hoc uit te voeren. We gebruikten acht zendsystemen waarvan er vijf effectief zijn gebruikt door de acteurs en de ove rige om de lengte van het gebouw op te Geluid: galm tegengaan vangen. Oorspronkelijk gebruikten we De volgende stem die we horen is die Senheisser, maar dat leverde proble men bij het overnemen. We hebben dan van Dré Schneider, die het geheel tech nisch heeft begeleid. Dré is een solist. gewerkt met AKG, niet zo’n duur sys Hij vertelt zonder vragen zijn benade teem, maar toch goed genoeg om in een ring van het hele probleem. dergelijke ruimte een zekere zuiverheidsgraad te bereiken. “Het centrale punt van het concept was Ofwel bleven we onder, ofwel boven de één heel grote cluster die het draagvlak akoestische galm van de ruimte, omdat vormde voor de rest van de klank. De het zo goed als onmogelijk was de mencluster was 6 breed en 6 diep, in totaal selijke stem perfect weer te geven in 36 boxen. Hij was verdeeld in een linkszon grote ruimte. Van in het begin hadrechtssysteem, een middensysteem en De boxen hebben we steeds in de dwar den we een continue druk met een vrij een aparte sturing voor sub. se richting van het gebouw gezet, om de zacht geluidssysteem vooraan, dat sterDaarnaast was de cluster onderverdeeld klank zo direct mogelijk bij het publiek ker werd naar achteren toe, daar waar de in twee o-gradensystemen, twee van 12 te brengen. Eigenlijk hebben we de cluster meer begon in te werken. Elke

graden en één van 30 graden. Die waren weer onderverdeeld in 12 combisyste men, vierweg-actief, en een tiental longthrowkasten. De cluster was niet bedoeld om de galm die er was tegen te werken daar was geen beginnen aan, we hadden er ook te weinig materiaal voor maar om de galm te versterken. Daarom hebben we er ook voor gekozen de cluster asymmetrisch te gebruiken en de lange wand te laten meespelen in het geluidsconcept. Zo konden we nog eens 4 dB extra genereren en kregen we ook iets minder reftectie. Hadden we de —

—

“

We hadden niets op voorhand uitge schreven. De mensen wisten wat ze wilden, ze hoorden goed wat het probleem —•1:T.M.I::1oIII•

scenocafLe

CITY SOUND

Igibvba SOUND & LIGHTING EQUIPMENT Rent 6i Sale FIight-case Industrie

. .

Verhuur van discobars met of zonder Di, licht en geluid voor optredens, inrichting en onderhoud van horeca Fabricatie van flight-cases op maat Totaalorganisatie en ondersteuning van evenementen

PROFESSIONEEL KLANK EN LICHT VERKOOP VERHUUR STUDIE

Wïlgstraat 3 9320 Erembodegem Tel. 053! 78 25 39 Fax 053/ 7$ 5$ 99 GSM 075/ 59 03 45

brusselsesteenweg 47, 9050 gent

ledeberg

sales: (09) 231 71 62 rent: (09) 230 77 03 fax: (09) 230 54 16 -

Rodën Staal BV VOOf Ontwerp, fabricage, montage en onderhoud van toneeÏrnachînes, zoals: 41Ii D DECORTREKKENttELECTRÎSCH BEDIEND

DECOATRËKKEN

D BRANDSCHERMEN 0 LICHTBRUGGEN

c MANTEAS c BEWEEGBARE PODIA D VARIABELE AKOESTIEK

e treklçenwan ‘

4)i

RODEN_STjAALBV.1 &EFOON

(0) O4O1 (Û)O.SOI 67

frb13d4 IJ

Andere Clusters 10 x Renkus Heinz SR-5/6 (top) 2 x Renkus Heinz BPS 15-1 (sub) 4x MeyerMSL-2(top) 4x MeyerMSW-2(sub) 4 x Martin Audio BSX (sub) 2 x Martin Audio LE-400 6x Crown2400versterker 4 x Crown 24 x 6 versterker 4 x Synco 4OO, processor 2 x MeyerS-1ocessor 2 x Meyer-2EX processor 2 x Yamaha 02/R dïgitale mengta 4x BSSECS-926VaricurveequaIi 1 x Pentium II computer met Soundforge software 1 x lascam MD-8OÏmMIminidisk 4 x Tascam CD-401 mkII cd-speIer 1 x Rodec MX-18Qjpkll menqtafel 1 x Denon 2OOOubbeIe cU-speler 1 x Soundcraft 8008 24-8-2 (Monty) Microfoons 8x AKGSR300receiver 6x AKGPT3OObeItpack II 6 x AKG CK-11 WL-900 micro

r€q14%4J-(7Eo boxen en dergelijke zijn acteurs, en wor—-kwartier in de boot gespeeld, de rest is den op die manier gebruikt. Discussies een totaalspektakel geworden buiten de over wat soort boxen hebben totaal geen boot. zin. Wij hebben drie soorten materiaal door mekaar gebruikt om de verstaanbaarheid te verbeteren, ook omdat ik vind dat elk geluidssys teem een eigen klank produ ceert. In een ruimte van driehonderd meter lang mag elk stukje dat wordt gespeeld anders klinken, dat moet gewoon mee evolueren met de productie. Voor De Man in de Boot zijn we begonnen met tien boxjes en vier zendsystemen. Uiteindelijk hadden we over de honderd boxen, acht zendsys temen en twee digitale meng tafels. Die zijn nooit in het was, maar wisen niet hoe ze het klankbudget opgenomen en er is technisch moeten plaatsen. Niek heeft ook nooit discussie over geweest. Bij een concert weet je op voorhand hoeme het verhaal verteld en daarop heb ik Daarom ben ik blij dat ik mijn eigen veel materiaal er nodig is en hoeveel je met hem de ruimte bezocht en hem verhuurbedrijfheb. Ook de mensen van moet inhuren. Bij theater kan je geen enkele voorstellen gedaan. Hij heeft me de Monty hebben zeer goed geholpen. drie maand op voorhand zeggen waar een grote bouwtekening getoond met Voor hetzelfde geld had Niek kunnen een acteur gaat staan en welk materiaal plaatjes erop, waar hij acteurs te wilde zeggen: ‘We gaan akoestisch werken’, je gaat gebruiken, ook omdat regisseurs hebben. Ik probeerde dat dan akoe maar nu hebben we pech gehad, en het het materiaal gewoon niet kennen. Dât stisch in te vullen. zijn meer dan honderd boxen gewor. is voor mij theater. Een zekere flexibili den. In het begin gingen we ervan uit teit is nodig, dat maakt het werk tenslot Voor regisseurs telt in de eerste plaats dat we een boot zouden bouwen en te plezierig. Daarom hou ik ook de verstaanbaarheid. Klankmateriaal, daarin spelen. Uiteindelijk werd er een zo van het theater.

[

“

1:1,M1iKIli

scenografLe

MCE7

DI 290

beverdynamic)))) .

Deze fabrikant van studio-micro’s en -hoofdte[efoons met zijn stevige reputatie als leverancier van kwaliteitsprodukten stelt een nieuw gamma microfoons en hoofdtetefoons voor. Dit omvat ‘onzichtbare” theatermicro’s (MCE 7), gehomologeerde en (als enige) volledig kristalge stuurde draadloze sets S 250 en S 350 (NO mechanical sound!), micro’s voor scène-beluistering (SHM 22); grensvlak- en shotgunmicro’s, enz. Het nieuwe gamma hoofdtelefoons omvat het model DT 250 en de afgeleide headsets met micro DT 280 en DT 290. Comfort en kwaliteit verzekerd!!!

Ce fobricant, qui a to réputation depuis tangtemps de fournir des produits de haute quatité, présente une nauvette gamme de micraphanes et casques. Cette-ci se campase de micros “invisibtes” pour théôtre (MCE 7); de micras sansflt homatogués, Les seuls b être camptètement pitotés par quartz et qui n’ont pas un san mécanique, te S 250 et 5 350; de micros d’écaute de scène, te 5HM 22; de micras de surface b gradient de pressian, de micros fusits, etc. La nouvetle gamme de casques camprend te modète DT 250 ainsi que Les cambinaisans micra-casque dérivées, Les DT 280 et DI 290. Canfort et quaLité assuré!

DYNACORD

F 200

n.v. a. Prévost s.a. Houtweg 7

Dynacord, U aLlen wel bekend, omvat het compLete gamma van professionele audio-produkten, zoas mengpane[en, versterkers, digitale processoren en hoogwaardige tuidsprekersystemen. De realisatie van HiFi-weergavekwaUteit in uw theater/cultureeL centrum is ons streefdoetU!

Dynocord, qui nest plus â présenter, offre une gomme comptète de produits oudio professionnets comme métongeurs, omptiflcoteurs, processeurs digi-toux et systèmes de hout-porteurs de haute quatité. La réatisatian dune quatité sonore HIFI dans votre théôtre/centre cutturet est notre but!!!

1 130 Brusset/Bruxe[tes Tel.: 02/2 16.80.25 E-mait: sates@prevost.be

Het ontwerpen, bouwen, onderhou den of renoveren van toneeltechni sche installaties (brandschermen, elektrische of handbediende trekken, beweegbare podia, lichtbruggen, enz.) in zowel grote als kleine theaters, feestzalen,culturele centra en derge lijke kent geen geheim voor ons. De Koninklijke Opera,de K.N.S., de Vooruit te Gent, de Spil te Roeselare en het BourlaTheater te Antwerpen zijn slechts een paar van onze realisa ties. Wenst u een informatie, studie, een vrijblijvende offerte of een bezoek aan één van onze realisaties?

Neem contact met ons op volgend adres:

THYSSEN DE REUS N.V. Kaleweg 20 9030 GENT MARIAKERKE Tel. (09) 216 65 65 Fax (09) 216 65 75

—

GROEP

Le Festival de Rabat Dankzij die locatie ging de lichttech nicus van dienst een rustige dag tege moet. Aangezien ze in open lucht speelden, kwam er geen belichting aan te pas. De enige aanwezige techniek was een kleine versterking met vier micro’s. Uitgenodigd worden op een theaterDe installatie was dus zeer eenvoudig, festival in Marokko, meerbepaald Le de Marokkaanse technicus die het volu me steeds op tien draaide niet te na Festival de Rabat, is een beetje een sprong in het duister. Poppentheater gesproken. De Spiegel waagde echter de sprong en De tweede festivaldag verliep in onge kwam ongeschonden uit de strijd. Met veer dezelfde omstandigheden. Op aande jeugdvoorstelling Dikke Vrienden vraag van de Belgische ambassade had speelde Karel Van Ransbeeck als enige de voorstelling plaats in het weeshuis voor dc jongste inwoners van Rabat. van Rabat. Het Poppentheater instal Poppentheater De Spiegel wist niet wat leerde de Dikke Vrienden onder de palm te verwachten als locatie, maar uiteinde bomen, waarna de zusters van het weeslijk kwamen ze op een zeer mooie plaats huis alle kindjes naar buiten brachten terecht: een kleine binnenplaats van een om zelfniets te moeten missen van de oude medina, met een prachtige tuin. voorstelling.

De andere keuze? Megalight is al meer dan io jaar actiefin de spekta kelwereld. Sinds kort verkopen zij ook belichtingsma teriaal. Naast lampen, tapes, kleu ren, enz. voert Megalight twee bekende merken in: RVE en Compulite.

Hoewel kleine theatergroepen wel eens op hun strepen moeten staan, was het festival goed georganiseerd, met dagelijks verschillende groepen op verschillende locaties. Het omvatte zowel dans, muziek als theater. De slotact van het festival was een Tunesische groep met een imposante bezetting. Het enorme openluchtpodi um werd alleen langs de zijkanten uitgelicht met een paar spots en enkele filters. Er werden geen overspanningen voorzien voor toplicht, en ook de front kwam alleen van een PA-toren die zeer ver weg stond. De klanktechnici maakten hier echter een mooie beurt. De zeventig zangers werden elk apart versterkt, wat een indrukwekkend klankbeeld opleverde.

[

auteuc3ohanAutgeects]

Trillennium Expo Het Transmillennium

en het mysterie van de tijd

De officiële Greenwichsite geeft een ldokken, apocalyptische visioenen, vlin overzicht van alle evenementen die over deruurwerken en de nieuwe auguren de hele wereld zullen plaatsvinden naar van de ie eeuw... aanleiding van het transmillennium. De rubriek België is wel heel kort: 5. CClnformation not available” En toch roept de overgang naar het jaar 2000 ontzettend veel vragen op over de tijd die komen gaat, maar ook over het verleden en de tegenwoordige tijd. Om de lacune op te vullen en de overgang naar -; een nieuw millennium op waardige RVE fabriceert en ontwikkelt stralers, dimmers en wijze te vieren, zet Sien, The Art of stuurtafels. Het nieuwe gamma stralers is zeer Exposure een scenische tentoonstelling innovatief. De pc’s en de Fresnels hebben een op. draaibare voorkant en kunnen werken met messen in plaats van flappen. De profielen 18/40 en Twee maanden lang zal de Trillennium i8/6o hebben een grote zoomopening die past Expo de Basiliek van Koekelberg omto voor alle zalen. Het gamma dimmers bevat draag- veren tot een gigantische tijdsgalerij. bare dimmerblolden, murale en modulaire kasBezoekers van de tentoonstelling zullen De Trillennium Expo wordt opgebouwd ten. Voordelen van het RVË-gamma zijn de kwali er het ‘Traject van de Time kun- op de snijlijn van cultuur, wetenschap teit, de flexibele constructie en de gemakkelijke nen afleggen in acht galerijen met telen technologie. Op een interactieve en toegang voor onderdelen. De stuurtafels zijn toekens een andere, specifieke benadering: constructieve manier wordt hier aange . de Tijdspoort pasbaar in de meeste Belgische theaterzalen dankzet tot reflectie over de ie eeuw en over . de Paleontologie zij hun gebruiksvriendelijkheid en hun grote onze toekomst. In die zin is de . de Apocalyps gamma kringen. Trillennium Expo een sociaal geënga . de Utopie geerd gebeuren. . de Tijdfabriek Compulite is vooral bekend om zijn de betrouwba De Trillennium Expo vindt plaats in de . Aporieën van de ie eeuw re software. De stuurtafels bieden veel mogelijkhe Basiliek van Itoekelberg van i december . de Afteltoren den en zijn ook geschikt voor het gebruik van de 1999 tot 31 januari2000. . Brussel 2000. eenvoudig te programmeren Moving Lights. Inlichtingen Compulite heeft het Ethernet-concept op de markt Alle ruimtes worden ingericht en Ghislain Belmans gebracht en ook een computertekensoftware die in bevolkt met interactieve mijlpalen, mul Sien bvba real time met de stuurtafels kan werken. De stuur- timediale installaties, acteurs, kunst in Alsembergsesteenweg 703 tafels van Compulite zijn allemaal met dezelfde verband met de natuurlijke, de chrono ii8o Ukkel floppy te bedienen, reizen is dus geen probleem. logische en de mythologische tijd. De tel. (02)240 62 22 of Compulite maakt ook kleurwisselaars, HMI-lui bezoeker zal ook de geboorte van de tijd (075)461 454 ken, geautomatiseerde beugels en een reeks DMX meemaken en worden ondergedompeld e-mail ghislain.belmans®skynet.be en Ethernet-toebehoren. in een mysterieus universum van ijs.

‘

op de Bastt-vergadering van augustusheerste een vreemde,ietwat nerveuze stemming. Hettoekomstigvertrekvan secretaris Dré Darden en zijn medewerkster Juleke 4

___1

woog zwaarop de agendapunten. In de wandelgangen doken plotseling bekende ..‘% .

__,

gezichten op, die de vergadering kwamen bijwonen. Jacques Berwouts sprak een Jk

inleidend woord en Guido Canfn, oud-voorzitter, vertelde nadien het volgende: ,

Kamertoneel, eerst in het Theater op Zolder, boven De Moriaan in de Lange Brilstraat aan de Stadswaag, en later op de hoek van de Leysstraat. Het was daar dat hij het eerste Strand-’klavier’ instal leerde, een voor die tijd revolutionair lichtorgel met enige preset-mogelijk heid. Later zou het NKT naar de Breydelstraat verhuizen, ongeveer naast Dré’s woning, maar toen werkte hij al als belichter in de Opera, een taak waartoe directeur Mina Bolotine hem in 1958 had uitgenodigd. In de Leysstraat werd Dré opgevolgd door Mon De Leenheir, Ik herinner het me nog zeer goed, en hierin ben ik niet de enige: bij elk chan die van het MMT kwam. Iii november 1959 slaagden beiden in gement in de KVO stonden Dré als examen van de stad. Mon werd het Schuurmans Albert ist en hoofdmachin hoofdelektricien, afwisselend in Opera als hoofdelektricien met de handen op en KNS, en Dré hoofdmachinist in de de rug tegen het imposante rode voorOpera. Onder het pseudoniem Fokke doek, als kapiteins op hun schip. Zo Braaksma ontwierp hij decors, zowel het en autoriteiten beide overschouwd gesleur van jardin- en courmachinisten voor de Opera als voor liefhebberskringen. met immense schermen en practi En zo zijn we weer aan het begin van dit kabels, terwijl de centermannen de in 1972 werd Dré Technisch verhaaltje: neerlieten, of ophaalden nodige trekken Opziener van de Stadsschouwburgen de accessoiristen aan- en afliepen met meubels ofrekwisieten, en er langs alle en het Stadsdecoratelier. kanten elektriciens van onder-, bovenofzijbruggen, uit de manteaux ofop de Met dit palmares is het niet verwonder scène nummers toeriepen naar ‘het kla lijk dat Dré mee aan de wieg stond van BASTT. Sinds 1969 bestond de OISTT, vier’ om hun schijnwerpers bij te rich ten voor de volgende akt. Een vluchtige met zetel in Praag en een dertigtal aanblik op het grond- oflichtplan bevestig gesloten landen, waaronder België. de dat alles volgens plan verliep, slechts Serge Creuz was de stuwende kracht uitzonderlijk moesten de chefs een cor- voor het Waalse gewest, met een toen zeer actieve rectie aanbrengen. IEr ging van deze heren een uitstraling uit die doorwerkte ABSTT, maar het Nederlandstalige naar alle medewerkers: geen van de solisten, choristen ofballetdansers zou landsgedeelte zich in dit mierennest op de scène heb- kwam veel minder ben gewaagd véôr het goedkeurend sig aan bod. In januari 1981 naalvan Dré of Bert. nam Werner De Bondt, architect en Wat aangenaam opzoekingswerk in scenograaf, het mimijn archiefen welgekomen tips van collega’s leverden volgende onvolledige tiatiefeen vergade ring bijeen te roe biografie op: Dré Darden werd geboren te Antwerpen pen om ook een Vlaamse beroepsin 1929 en zette zijn eerste stappen in het theater bij Thepsis, een liefhebbers- vereniging van Theaterpractici te kring waar Jo Dua regisseerde en stichten, mede op mensen als Paul ‘s Jongers, Mimi vraag van het Peetermans en Julien Schoenaerts Belgisch centrum actiefwaren. van het ITI. De eerHij werd elektricien bij de stad ste werkgroep daartoe werd gevormd Antwerpen, en als hobby verzorgde hij door Werner (architect) Marc licht en klank in het Nederlands

este Dré en Juleke, beste BASH-vrienden van in het begin en van nu, Het feit dat ik hier een deel van uw theatergeschiedenis in herinnering kan brengen, bewijst natuurlijk vooral dat ikzelfook behoor tot die ‘oude rotten’, en dat ik wellicht een van de weinige huidige theatertechnici ben, die nog echt met u ‘op de scène’ heb gestaan. Het was in de eerste jaren van het Ballet van Vlaanderen, vanafaugustus 1970, bijna 30 jaar geleden dus.

Onder het Cammaert (scenograaf) Guido Snoeck (Arenberg/receptieve theaters), Dré (residentiële theaters) en ikzelf (reisge zelschappen). Een maand later, op 20 februari, ondertekenden 12 stichtende leden de statu ten van de vzw BASTT: de 5 eerder vernoemden, en Eric Antonis, Jozef Dewever, Luc Dhooghe, Eddy Galle, Ria Verbergt, Jan Verstraeten en Rose Werckx. Uit de eerste algemene verga dering op 8 april (28 aanwezigen en 8 verontschuldigingen) kwam de eerste raad van beheer, met de volgende taakverdeling: ikzelfwerd verkozen als voorzitter, Werner De Bondt werd secretaris, Guido Snoeck penningmeester en Paul Celis ondervoorzitter. De laatste moest in augustus al ontslag nemen uit die functie wegens een te drukke agenda. Het was Dré Darden die hem in oktober opvolgde en daarmee ook verantwoor delijk werd voor de commerciële rela ties van BASTT. Andere leden waren Jacques Berwouts ( Arena Gent), Marc Cammaert, Rudy Dox (CC. Hasselt), Eddy Galle (deSingel), Marc Peeters (RVT), Roland Vromant (AB Brussel), Rose Werckx ( scenografe) en Patrick Van Brabant (CC. Zolder). Roland, Paul en Marc Cammaert namen onslag einde ‘82, evenals Patrick Van Brabant, ten gevol ge van een zeer ernstig werkongeval. Met Leo Van Horenbeeck (Munt en KVS), Ria Verbergt en Jerôme Maeckelbergh (scenografen) werd het effectiefterug op 12 gebracht. In juni ‘83 was er op de Praagse Quad riënnale voor het eerst een officiële Vlaamse deelname. ,

og van een witte dame Marc Peeters de raad van beheer. Roger Pottier (KJT) en Mon De Leenheir (KNS) kwamen erbij in maart ‘4. Wegens beroepswerkzaamheden vroeg ikzelftoen vervangen te worden als voorzitter en die functie werd aanvaard door Dré, terwijl Jacky ondervoorzitter werd. Leo Van Horenbeeck overleed plots op 3 juli ‘84. In ‘85 ging Eddy weg en kwamen Piet Verschelden (De Munt) en Luk De Bruyker (Taptoe) erbij. In ‘87 kreeg Werner De Bondt het te druk in zijn architectenbureau. De Antwerpse S S B werd nu het adres van BASTT en Dré nam, naast het voorzit terschap, ook de secretariaatstaak op zich, hierin terdege bijgestaan door zijn sympathieke echtgenote. Einde ‘88 werd Ria vervangen door Ivo Kersmaekers (KJT). Sorry voor de vele namen en details, maar hieruit blijkt enerzijds dat er in die eerste tien jaar van BASTT een grote constante kern in het bestuur werkzaam bleefmet slechts sporadische kleine verschuivingen, en anderzijds dat de meest constante waarde, met een groot verantwoordelijkheidsbesef en een onvoorwaardelijke inzet steeds te vin den was in de persoon van Dré. Door een dubbele taak te aanvaarden hoefde hij zeker niet te vrezen zich te gaan vervelen eens hij met pensioen was, vanaf T juli ‘88. Zeker als voorzitter had hij geen gemakkelijke en soms zelfs een ondankbare taak. Met een minimum aan financiële middelen en een soms roerige beman ning een boot doen varen vergt geduld en klasse, twee eigenschappen die hij in zich heeft. In 1987 was hij Commis

‘

sans-Generaal voor België op de PQ: door zijn tussenkomst verliep alles er op een vlotte manier. OP de technische beurzen liep hij altijd geïnteresseerd rond, uitkijkend naar nieuwigheden en steeds contacten leggend met binnen- ofbuitenlandse vakmensen. Overal was en is hij een graaggeziene en gewaardeerde collega. Met de theatertechnische cursus is hij erg begaan. Kennis doorgeven aan jon geren is voor hem essentieel, zowel clementaire zaken als nieuwigheden. Misschien wordt zijn droom, een teater technische school in Vlaanderen, nog ooit werkelijkheid. In ‘93 was hij mede-auteur van 2 boeken: “Op het puntje van je stoel”, gedenkboek o jaar KJT, en “De Bourla schouwburg” Voor het behoud en de restauratie van deze schouwburg stond hij zelfop de barricaden!

[auteurAosewerckJ

ook heel wat meer geworden dan een briefje sturen of een verslag opmaken. De vereniging is gegroeid, zowel nationaal als qua buitenlandse uitstraling. De BASTT heeft vertegen woordigers in verschillende internationale commissies, en niets gebeurt zonder degelijke administratie. Dré’s opvolger zal het niet onder de markt hebben, maar zal zeker nog kunnen gebruik maken van heel wat gouden raad. Iedereen zal het hiermee eens zijn: Dré is de rustgevende figuur tussen verschillende generaties. Voor deze bijna 20 jaar ten dienste van BASTT willen wij Dré en Juleke van harte danken, en we hopen nog lang op hun steun te kunnen rekenen.”

De lekkere wijn die daarop volgde, was nodig om de emoties door te spoelen, maar er wachtte het nietsvermoedend duo Darden-Cammans ook nog een verrassing. Te voet vertrok het gezelschap naar het plein achter de Bourlaschouwburg, waar een kleine vrachtwagen stond. Enkele technici wentel den de laaddeur open: een niet onbekende dame van wel vier meter hoog, vervaardigd uit witte kunststof, lag er rustig te wachten. Met vereende krachten werd ze uit de vrachtwagen getild: een origineel werkstuk van Jerôme, een ‘klein’ aandenken voor Dré en Juleke. CCHet is tijd dat er jongere mensen aan Met enkele auto’s vetrok iedereen naar Brecht, waar de dame bod komen” zei Dré op een BASTT-ver met een spade, en onder het goedkeurend oog van de aanwe gadering. De aanwezigen keken verzige tuinier, in de tuin werd gedeponeerd, onder een prach wonderd op. “Oud worden in de theater- tige rij bomen. Een voorbijfietsend oudje keek met enorme wereld: je merkt niet dat de tijd soms vraagtekens in haar ogen naar het hilarische volkje op het aan TGV-snelheid voorbij vliegt...” Zo grasveld. En de witte dame? Die zei... dat het goed was! verwoordde Rose Werckx het afscheid van Dré als BASTT-voorzitter in Aktualiteiten 52 van november ‘94. N Jacky Berwouts volgde hem op. Ondertussen waren er enkele jonge en energieke nieuwelingen bij gekomen, met onder andere een grotere regionale spreiding, ter vervanging van een aantal anciens. .

;!-

Dit jaar heeft Dré gevraagd ook de zware taak van secretaris te mogen neerleggen en we zijn er zeker van dat deze beslissing hem niet makkelijk viel. Toch primeert de zorg voor een goede gezondheid boven idealisti sche inzet. Het secretariaatswerk is

h GAsTTnLeuwsIL29J

BOUWSTENEN VOOR PERFECTIE LUIDSPREKERS

. . . .

as verstaanbaarheid belangrijk is de digitale stap richting perfectie een ‘must’ voor geluidstechnici compad, krachtig en topkwabteit

AUDIOPROF n.v.

SLP b.v.b.a. lbekomst[aan 1 teL

Krijgsbaan 25

2 1 70 AJWERPEN 641.62.51

641.62.50 fax: O

tel: 05

2640 MORTSEL

448.01.60 fax: 05

448.01.59

E-MaiL slp@innet.he

een gewaarborgde kwaliLeit

voor alle geluidstoepassingen

•

DECORWËEËSEL

•

GORDIJNEN

•

KLANK EN LICHT

AI{LI’I’E

4 j[M1 0

hree weetsels uoor thu

hatejtextïeI

hSSO$ oraoe larotot pour ecot

Eigenaarsstraat 1 7

1)oorniksesteenweg 151 85%t) kvelgezn

2300 Turohout Tel./Fax (014) 41 72 73

teL 1)56/64 89 28

opte sturen of

Baudelostraat 29

audFo service’ KLANKTECHNIEK VERHUUR VAN CONCERTINSTALLATIES VOORTHEATERS EN CLUBS. Materiaal o.a. Meyer Sound Soundcraft Shure Wireless Lexicon Pierre Leconte Tel.: 015/32 27 46 Klokkestraat 84 Fax: 015/32 27 47 2570 Duffel

IN DUSTRILS Totale technische logistiek voor evenementen zowel huur als aankoop Belichting en geluidssystemen podia. decor Mortelsesteenweg 4t 2540 Have Tel. 32 (3) 454 32 03

•

Fax 32 (3) 454 32 04

4 opeenvolgende inlassingen ProSpot.

Ik bestel

Rubriek

onder

Firma

te faxen naar

Making Magazines

E-mail SlA@Pandvra.be

fax 056/64 89 3f)

Gelieve deze bon

soN(:

Prijs per inlassing

..,

Naam

inlassingen

+ magenta

Adres

2.000

BFex.BTW

8.ooo BFex.BTW 500

BF/inlassing

—

9000 Gent fax 09-2338087

J Postcode

Gemeente

Tel.

Fax

BTW

Handtekening

Ik wens

een steunkleur (magenta-rood)

advertenties worden per inlassing gefactureerd (Buitenland +oo BF per factuur) Het materiaal wordt opgestuurd tegen de 1 ste van de maand voor verschijning Gelieve mij te contacteren in verband met advertentiemateriaal

Sinds i september heeft het secretariaat van de BASTT ee nieuw adres: BASTT vzw Azalealaan 30 1030 Brussel tel. (02)2750852 fax (02)2474476 ‘

Voor het eerst sinds de mensheid het schrijven heeft aangeleerd, kan iedereen Vrij eenvoudig teksten publiceren die over de hele wereld te lezen zijn. Dankzij internet kan ook BASTT zijn ei kwijt op een website. Je kan ons Vinden O http://users.skynet.be/bastt/.

FEVECC, BASTT, VDP, OMOB en RITS werken op het ogenblik aan de praktische invulling van de wetgeving “werken met derden” en “welzijn op het werk” De algemene werkgroep houdt zich bezig met de algemene, juridi sche en praktische complicaties van deze wetgeving. Dit houdt onder andere in dat er standaard contractuele clausules moeten komen en een standaard veiligheidsovereenkomst. De technische werkgroep schrijft ondertussen, naar analogie met de Engelse “Code of practice”, een concreet voorstel voor de praktijk over wat kan en niet kan op de werkvloer. .

e site bestaat uit een twaalftal Op de pagina links opleidingen vind bladzijden. Je vindt er de volgen- je alle informatie die we hebben over de onderdelen: opleidingen voor technici en sceno grafen. op de bladzijde activiteiten staan de activiteiten die BASTT zelf organiseert, De vermelding links theatertechni ofactiviteiten die van belang zijn voor sche bedrijven geeft een overzicht van BASTT-leden. alle ons bekende links naar producten van materialen die voor ons interessant b De bladzijde çsu geeft de actuele kunnen zijn. samenstelling van het BASTT-bestuur. Ook de telefoon- en faxnummers en de Daarnaast is er de pagina nieuwse-mailadressen van de bestuursleden 1jçf Die geeft de laatste nieuwtjes van zijn hier te vinden. BASTTvzw.

Op de discussiepginakan al wie een interessant onderwerp heeft een voorstel doen om dit via het net te bespreken. Dat kan gaan van een tech niek tot een onderwerp over het ARAB of Vlarem.

Bij çpleidineien vind je de bijscho lingen die georganiseerd worden door BASTT zelfofin coproductie met ande re verenigingen, zoals FEVECC.

En tenslotte brengt de link OISTAT je naar de website van OISTAT, de overAls je het item jpbaanliie4jpgen aan- koepelende vereniging voor sceno klikt, zul je zien dat hier alle ons beken grafen en theatertechnici. de vacatures staan. Leden die weet hebWat de inhoud van de website betreft, ben van vacatures kunnen die ook aan roepen we alle technici op ons informa ons doorspelen. Verder is het mogelijk tie ofartikels te bezorgen die voor colle om hier een vermelding achter te laten ga’s interessant kunnen zijn. Want voor over leden die zoeken naar een gepaste internet geldt meer dan ooit dat een site betrekking. maar zin heeft als er toegevoegde waarde mee gegeven wordt. Wie ideeën of Op de link 1çdçn_lijs vind je de alfabetische ledenlijst van BASTT. Mensen suggesties heeft voor de website kan die hun naam niet zien staan, kunnen contact opnemen met ondergetekende steeds een seintje geven. op dit e-mailadres:eric.vandroogen broeck@advalvas.be. Verder is er de rubriek lid worden Tot slot nog een woord van dank aan yanI$TT. Hierkan je je gegevens ohn De Sloover van het CC. Waregem. invullen, we doen dan het nodige om je J Zonder zijn steun zouden het opstellen aanvraag tot lidmaatschap te verwerken. en het onderhouden van de BASTT-site De vermelding ledenblad geeft een onmogelijk zijn. Bedankt John en doe kort overzicht van enkele artikels die zo voort. verschenen zijn in ProScenium. .

[ auteucEcLcvanDcoogenbroecij

Cultureel Centrum “Den Horinck” vzw werft aan: een theatertechnicus -

houdervan een getuigschrift van minimum hogertechnisch onderwijs elektriciteit, mechanica of elektro mechanica (ofgelijkgesteld) gemeentelijkweddebarema: Ci.

procedure: . aangetekend solliciteren conform het examenreglement, verkrijgbaar bij Vic De Boeck Noorderlaan 20 1731 Zellik fax (02)463 32 92 . Verdere informatie overfunctie, profiel en selectieverloop kan worden aange vraagd op hetzelfde adres. . Ervaring in aanverwante sectoren strekt tot aanbeveling. —I:T.M1UiWM• BASTT-nLeuws i

ProSceniumil “Jonge scenografie in Vlaanderen” Een korte reactie...

AUTHORIZED EVOLUTION DEALERS 1000

Bruxelles

Drums Clinic rue de I’Ecuyer 59 Key Music zuidstraat 143 Music Machine rue de I’Escalier 6 Orbit rue Marché aux Charbons 99 Orchestral Music’s rue de Laeken 70 Graal Audio Chée. de Louvain 572 ADS Eledronique Place St. Pierre 1

02/513.57.22 02/502.81.26 02/514.24.42 02/503.41.20 02/219.14.15

Puissance rue des Palais 88 Q & S Chée. de Bruxelles 736A Muziek + Visie Stijfselrui 46 MIGS Music Logen 66 AED Eglantier Vrjgeweidestraat 48 Verbiest Industriezone Berkenhoek Muziekparadijs Kapellensteenweg 219

02/215.11.18 02/385.09.70 03/226.33.22 014/58.15.06 015/43.00.79 015/75.49.59 03/666.69.45 01 5/50.06.30

—

Bedankt BASTT, bedaïilt Geert Sels, voor de aandacht die jullie in het vorige nummer van ProScenium besteed hebben aan de ‘jonge scenografic in Vlaanderen” en mijn werk op dat vlak. Toch wil ik enkele misverstanden rechtzetten die in het artikel geslopen zijn, wellicht ten gevol ge van het laatavondlijk telefonisch interview. Mijn job aan de Bühnen der stadt Köln bestaat niet uit loutere assistentie van scenografen, maar behelst de prak tische en technische realisatie vanafhet voorontwerp tot het definitieve Bühncnbild en koppelt het creatieve aan het tech nische. Ik wil er niet enkel mijn technische bagage verrui men, maar meer inzicht verwerven in de artistieke mogelijkheden van de techniek. Pen hagelwit plafond van i6 meter bij 12 meter kan 5v. in plaats van een opgehangen raamconstructie met geniete stofbespanning uit een perfect naadloos spandoek bestaan. Dat biedt extra mogelijkheden qua belichting en mobiliteit en dient het concept zonder het te beperken. Gemakkelijkheidshalve gebeurt dat namelijk wel eens in ons land, zogezegd omdat het ‘niet anders gaat’. In dit geval zijn een beter doordachte, complexere constructie en ophanging nodig, maar niet per se meer geld. We gaan er nooit van uit dat een concept onreali seerbaar is. Integendeel, we doen alles om te realiseren wat binnen de beperkingen onmogelijklijkt. Een oniluisterende leerschool... Wat mijn werk als scenograafbetreft, wil ik bena drukken dat ik enkel echte materialen gebruik (geen materiaal dat er moet uitzien als koper, maar écht koper dus), en de eigenschappen van dat materiaal ten volle wil tonen ( kopergroen is het gevolg van een traag oxidatieproces, dat ik versnelde met behulp van een inderdaad niet zo orthodox middel als WC-eend). Echt materiaal heeft gevolgen. Als ik in Bloedbruiloft een tafel voorzie van een loden tafeikleed, wordt die tafel moeilijk hanteerbaar. Deze materiaallogica is geen prin cipe om acteurs te hinderen ofte helpen, maar een keuze ingevolge intuïtie, maatgevoel, verhouding ofgewoon liefde voor een materiaal, waarvan ik vind dat het uitdrukt wat ik op de bühne wil tonen. In die zin is ook kitsch écht materiaal, zoals in Troje-trilogie het afschuwelijk grote (niet rode!) watergroene synthetisch tapijt met extreem hoge pool, waarin frêle chro men stoelpootjes verzinken.

—

Bruxelles

1210 1410

Eruxelles Waterloo

2000 2440 2800 2861 2920 3191

Antwerpen Geel

3200 3680 3700 4000 4030 4430 4540 . 4800 4980 5000 5300 5660 6001 6040 6220 6700 6740

Mechelen CLV. Waver Kalmthout Boortmeerbeek Aarschot Maaseik Tongeren Liège Liège Ans Amay Verviers Trois-Ponts Namur Andenne Couvin Marcinelle Jumet Fleurus Arlon Etalle

6810 Izel 6680 ‘Sainte Ode 7000 Mons 7100 La Louvière 7321 7700 8310 8400 8800 8870 8940

Bernissart Mouscron Brugge Oostende Roeselare Izegem Geluwe Gent

—

Ampli Leuvensesteenweg 128 Corasound Liersesteenweg 173 LL Music Center— Burg. Philipslaan 108-110 Drums Express Koniksemsteenweg 8 Denny Marshall —Jules Frèrelaan 35 Valkenborgh Musique rue Ste. Walburge 1 15 —

—

Techni-Scène rue du Beau Mur 34 Guitar Center rue des Français 65 La Flute Traversière rue Terwagne 90 Musique Fraipont rue du Gymnase 42 Connection Henri Moulin 14 Promoscène rue Adolphe Bastin 23 —

—

Promusic Av. Roi Albert 28 Poly Son rue de la Marcelle 54 Omega Produdions rue Sabatier 17 Rudy Music Chée. de Bruxelles 14 —

—

Sonomats rue Gén. Patris 38 Maxi Music rue des Faubourgs 21 Pierson Musique Rue du Moulin, 16 Orban rue viellies églises 10 Roth Christophe Magerotte 12 Omega nv Av. Joseph Wauters 143 —

—

Diapason rue L. de Brouckère 102 PTB Music— rue de ‘industrie 12 —

JetSound—AvenueRoyale86 Devriese Frank Maalsesteenweg 492 Rudy’s Music Shop Kerkstraat 21 —

—

Key Music— Noordstraat 113 Bekafun Heilig Hartstraat 23 Gerdy’s Music leperstraat 49 —

—

9050 9100

The Sound Fadory J. de Vigneplein 1 Midician Kasteellaan 1-3 Gent (Ledeberg) City Sounds Brusselsesteenweg 47 Key Music Ankerstraat 81 St. Niklaas

9140

flelrode

9300 9400

Aalst

9000

—

Ten slotte wil ik kwijt dat ik in de eerste plaats de regisseur een ruimtelijk ontwerp aanbied om samen met de acteurs te exploiteren. Ik ontwerp de ruimte nooit voor het publiek. Het publiek ziet de ruimte niet zoals ze is, maar ervaart ze door de acteurs. Technische middelen zijn daarbij nooit trucs, maar hulpmiddelen, die de ontstane ruimte mee gestalte geven.

9700 9800

—

Ninove Oudenaarde Deinze

AVB Electronics Antwerpsesteenweg 48d Gotron Leo de Bethunelaan 101 Gigatek Albertlaan 109 Grizzly Music Show Dorre Wei 2 Piens Guido Gezellelaan 30-42 La Roy Sound Projects G. Gezellelaan 21 —

—

9820

Merelbeke

Swing CV Hundelgemsesteenweg 635A —

GRAND DUCHE DE LUXEMBOURG SAM Electronics rue d’Anvers 56 1 130 Luxembourg Belle Etoile 8060 Betrange

Met mijn oprechte vriendschappelijke dank aan Rose Werckx en Luc Dhooghe voor hun interesse en bezielde inzet voor de jonge scenografie in Vlaanderen en niet minder op de Praagse Quadriënnale.

Patrick Durwael ijuli 1999

Bruxelles

1030 1040

—

02/734.08.25 02/736.97.33

016/56.34.69 089/56.89.58 012/23.99.81 012/26.20.78 04/224.08.88 04/344.16.18 04/246.92.93 085/31.60.55 087/33.74.54 080/68.48.74 081/2271.26 085/84.27.10 060/34.46.96 071/47.01.82 071 /34.03.00 071/81.75.05 063/22.21.27 063/45.65.62 061/31.19.18 061 /26.60.86 065/31.83.84 064/21.72.07 069/57.51.14 056/33.63.33 050/35.60.30 059/50.54.09 051/20.43.44 051/31.28.03 056/51.73.71 09/233.03.11 09/223.99.34 09/231.71.62 03/766.63.93 03/71 1.0834 053/78.30.83 054/32.84.56 055/31.37.11 09/386.85.31 09/386.12.99 09/232.03.55

49.46.661 31.41.76

CvoIution The Microphone Series