Uwagi SMB do porozumienia w ramach ZIT

Uwagi do „Porozumienia pomiędzy miastami i gminami tworzącymi Miejski Obszar Funkcjonalny Bydgoszczy i Miejski Obszar Funkcjonalny Torunia na rzecz realizacji zadań w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych: 1/ Sygnatariusze porozumienia W propozycji Rządu zawartej w opracowaniu PAN prof. Śleszyńskiego (wykonanym na zlecenie MRR) znajduje się 11 gmin bydgoskich i 8 toruńskich, proporcjonalnie 504 tys. i 281 tys. mieszkańców (stosunek 1,79). W takiej też proporcji powinny się rozkładać środki oraz głosy reprezentacji we wspólnym ZIT. Opracowanie to jednoznacznie pokazuje dwa Obszary Funkcjonalne, oddzielny dla Bydgoszczy i oddzielny dla Torunia. Najlepszym rozwiązaniem byłoby więc zachowanie dwóch odrębnych obszarów funkcjonalnych, z własnymi środkami w ramach dwóch ZIT. Stronami Porozumienia są natomiast 23 miasta i gminy, z czego 12 reprezentuje Bydgoszcz, gminy i powiaty dawnego województwa bydgoskiego, a 11 Toruń, gminy i powiaty dawnego województwa, co nie tylko, że jest niezgodne z opracowaniem PAN, to powoduje już wyraźne zachwianie proporcji: 12/11 gminy oraz mieszkańcy proporcjonalnie 537 tys. i 307 tys. (stosunek 1,74).

Z chwilą uwzględnienia kolejnych toruńskich propozycji, włączenia Ciechocinka i Aleksandrowa Kujawskiego, proporcje reprezentacji odwróciłyby się całkowicie na 12 do 13, jeszcze bardziej na niekorzyść Bydgoszczy i gmin dawnego województwa bydgoskiego, proporcjonalnie 537 tys. i 331 tys. (stosunek 1,62). Taka propozycja jest niedopuszczalna.

Należy dodatkowo zwrócić uwagę na fakt zwiększenia ludności w Obszarze Funkcjonalnym Torunia powyżej 300 tys.

Propozycja ta w znaczący sposób rzutuje także na podział środków, jak i na system reprezentacji w procesie podejmowania kluczowych decyzji. Dlatego tak istotne jest określenie zasięgu terytorialnego BOF i TOF w obecnej formule ZIT, którą niewykluczone, że należałoby poszerzyć dla BOF o Świecie i gminę Pruszcz z uwagi na usytuowanie na trasie S-5, co w najbliższej zapowiadanej perspektywie realizacji podniesie jeden z ważniejszych wskaźników - dostępność komunikacyjną tych obszarów. W opracowaniu PAN autorstwa prof. Śleszyńskiego widoczna jest również gmina Żnin jako kolejna wskazująca cechy przynależności do obszaru funkcjonalnego Bydgoszczy z podobnymi cechami jak gmina Świecie.

2/ Podział środków w ramach ZIT W przypadku wspólnego ZIT

podział środków finansowych w ramach ZIT

proporcjonalnie do liczby mieszkańców BOF i TOF jest jedyną, słuszną zasadą. Liczymy zatem na konsekwentne stosowanie kryterium ludnościowego przy pozostałych podziałach nowych środków unijnych przez Samorząd Województwa. Warto jednak zauważyć, że zakres przedmiotowy projektów realizowanych w ramach ZIT jest ograniczony rzeczowo: transport publiczny, ochrona środowiska, rewitalizacja miast. Z kolei preselekcja projektów w ramach BOF i TOF, dokonana przez Zarząd ZIT, będzie przekazywana do IZ RPO, gdzie poddana zostanie weryfikacji pod kątem formalnoprawnym i zgodności z celami RPO i wytycznymi Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju.

3/ Zarząd ZIT SMB uważa, że Bydgoszcz powinna posiadać Zarząd ZIT dla odrębnego Bydgoskiego Obszaru

Funkcjonalnego.

W

przypadku

narzuconego

odgórnie

wspólnego

ZIT

Przewodniczącym Komitetu Sterującego jest Prezydent Bydgoszczy, który jest jednocześnie przewodniczącym Zarządu ZIT. Należy bezwzględnie odrzucić wszelkie pomysły rotacji władz, a mianowicie, iż po upływie dwuletniej kadencji Zastępca Przewodniczącego, Prezydent Torunia, staje się Przewodniczącym i vice versa, jako szkodliwe dla funkcjonowania ZIT i pozbawione merytorycznego uzasadnienia. Kontrola nad zarządzaniem Zintegrowanymi Inwestycjami Terytorialnymi może w niedalekiej przyszłości stać się kontrolą nad nową strukturą samorządową, np. powiatami metropolitarnymi.

Komitet Sterujący (wszystkie podmioty Porozumienia) podejmuje decyzje systemem podwójnej większości: większości sygnatariuszy Porozumienia oraz większości łącznej liczby ludności BOF i TOF. Zgodnie z systemem „podwójnej większości”, uchwały KS zostaną przyjęte, jeśli ustanowi je co najmniej 50% sygnatariuszy, reprezentujących co najmniej 65% ludności BOF i TOF. Zasada podwójnej większości, stosowana jaka obligatoryjna zasada podejmowania procesów decyzyjnych, służyć może do skutecznego blokowania woli większości przez Toruń i gminy z nim związane, które nie mogą zdobyć większości, ale łatwo mogą blokować inicjatywy reprezentantów większości miast i gmin skupionych w ZIT. 5/ Uwagi ogólne Rada Miasta Bydgoszczy w czerwcu 2013 r. przystała na przeprowadzenie projektu zmierzającego do określenia potencjalnych korzyści i problemów przy tworzeniu osobnych

obszarów funkcjonalnych Bydgoszczy i Torunia lub wspólnego obszaru obu miast. SMB ostrzegało, że jest to otwieranie furtki dla dalszych zabiegów toruńskich polityków i samorządowców zmierzających do dalszego narzucania Bydgoszczy swojej wizji integracji.

Nie minął nawet rok i okazuje się, że przez tę uchyloną furtkę wślizguje się już idea wspólnego ZIT, na którego powstanie Rada Miasta Bydgoszczy nie wyraziła zgody. Nie ma nawet jeszcze opracowania, które miało wykazać, który model integracji przyniesie większe korzyści, bardziej odpowiada naturalnym powiązaniom funkcjonalnym. Stoimy niezmiennie na stanowisku, że jest to działanie przeciwne istocie samorządu, a wręcz uzurpowanie sobie przez Prezydenta Miasta prawa do stania ponad stanowiskiem Rady Miasta, której uchwały powinien realizować. Nie są to działania zgodne z interesem Bydgoszczy, ale wręcz z nim sprzeczne.

Zauważmy, iż zmiany w treści Porozumienia wymagają zgody wszystkich Stron Porozumienia, są więc po przyjęciu nieodwracalne. Każdy, kto podpisze się pod tym dokumentem, bierze odpowiedzialność polityczną za długoletnie skutki tej decyzji dla bydgoszczan i znaczenia Bydgoszczy na mapie Polski.