Levensgevaarlijke ontsnapping na 78 jaar nagespeeld

Het zal je maar gebeuren: je vliegtuig maakt een noodlanding bij Opheusden en opeens zit je midden in vijandig Duits gebied. Het overkwam 16 Engelse parachutisten in september 1944. Je kunt je voorstellen dat je dan wel spannende uren doormaakt! Gelukkig was er de verzetsgroep van Johannes van Zanten, die de para’s verborg op boerderij De Hazenhof in Kesteren. Na een paar nachten liepen ze ‘s nachts in het grootste geheim naar de steenfabriek bij IJzendoorn, waar ze de Waal over werden gezet naar bevrijd gebied. Ze overleefden het allemaal. Om deze levensgevaarlijke operatie 78 jaar later te herdenken, werd de tocht nog eens overgedaan. De steenfabriek is niet meer in bedrijf, maar de gebouwen staan er nog. Het terrein is nu van de Dekker Groep, die alle medewerking verleende voor deze dag.

Met een groep scholieren van de basisscholen uit de gemeente Neder-Betuwe en jeugdleden van de

Een filmpje van twee spelende meisjes in een boomgaard in Ochten. De jongste heeft een grote strik in het haar. Ze lachen naar de camera. Er is ook een hondje bij. Niks bijzonders, zou je zeggen. Op TikTok kun je duizenden van zulke filmpjes bekijken. Maar dit filmpje is voor de oorlog gemaakt, de Tweede Wereldoorlog. Daarom zijn de beelden in zwart-wit en is er geen geluid. Het filmmateriaal is in 2007 gevonden in het archief van het Joods Historisch Museum in Amsterdam.

Op vakantie naar het einde

Het zijn de laatste beelden van de joodse familie Frank die in 1943 werd weggevoerd om nooit meer terug te keren. Vader Salomon David Frank, moeder Maria Anna Frank en hun dochtertjes Betty en Ietje. Op een dag in 1943 kwam er een grote bus voorrijden in de straat waar zij woonden. Ook de politie was erbij. De kinderen waren blij, ze hadden nog nooit in een bus gezeten, en ze dachten dat ze op vakantie gingen. Naar Polen, werd er gezegd.

Het halve dorp was uitgelopen om ze uit te zwaaien, want ze waren geliefd in Ochten. De reis ging via het concentratiekamp Vught, Westerbork in Drenthe naar het vernietigingskamp Sobibor in Oost-Polen. Ze kwamen nooit meer terug.

Respect

Ter herinnering aan deze slachtoffers van de nazi’s heeft ook Ochten nu vier ‘ Stolpersteine’ of ‘Struikelstenen’ van de Duitse kunstenaar Günther Demnig. Om de tekst op de bronzen plaatjes te kunnen lezen, moet je een beetje moeite doen. Iemand die groot is, moet zich kleiner maken door het hoofd te buigen. En een klein iemand moet zich nog kleiner maken. Uit respect en medeleven met het tragische lot van ‘die andere familie Frank’.

Samenwerking met Dekker Groep krijgt een vervolg

Eén van de drijvende krachten om de gedachte aan onze vrijheid te ondersteunen is de Dekker Groep. Zij hebben toegezegd om Tour de Waal ook de komende jaren financieel te ondersteunen, een geweldige opsteker. Momenteel werkt het bedrijf aan de gebiedsontwikkeling van de Gouverneurspolder, waarmee ook de natuurwaarde in het gebied een positieve uitbreiding krijgt. Samen met het 4/5 mei comité Ochten gaan we plannen maken om de komende jaren aandacht te besteden aan historische gebeurtenissen in dit gebied.

Bewellgroep uit IJzendoorn werd op zaterdagmorgen 17 september de tocht van de boerderij De Hazenhof naar de oversteekplaats bij IJzendoorn nogmaals gelopen, begeleid door enkele oude legervoertuigen. Leden van de Pontoongroep ‘40‘45 uit Medemblik staken daarna met originele boten uit de Tweede

Wereldoorlog de Waal over. Bij de terugkeer brachten ze een schilderij mee van verzetsstrijder Johannes van Zanten. Zijn dochter Irene onthulde het schilderij (foto onder).

Bij de herdenking waren meerdere familieleden van de 16 Britse para’s aanwezig. Een indrukwekkende dag!

De Oost-Betuwe heeft niet veel activiteiten op Bevrijdingsdag. Begrijpelijk, want op 5 mei 1945 was hier niet veel te vieren. De bewoners waren geëvacueerd en het gebied was, na de lange strijd die hier heeft gewoed, compleet verwoest. De wederopbouw was belangrijker dan feestvieren. Pas in 1946 zijn voorzichtig de eerste bevrijdingsfeesten gehouden. Op boerenwagens werden optochtjes georganiseerd om even alle ellende te vergeten en een vrolijkere toekomst tegemoet te rijden.

Bijna 80 jaar later vinden wij dat de tijd rijp is voor een echte Bevrijdingstocht door de Oost-Betuwe. En die komt er dan ook op 5 mei: van Ochten naar Kasteel Doornenburg.

Het wordt een bonte stoet van historische voertuigen. Niet alleen militair, ook oldtimers, oude tractoren, oude brommers. Iedereen mag deelnemen aan de Bevrijdingstocht 2023, als het voertuig maar oud is.

Tekening: Arie van Vliet

Wij gaan colonnes samenstellen van gelijken, dus tractoren bij tractoren, oldtimers bij oldtimers en militaire voertuigen bij militaire voertuigen. Zij zullen een route rijden langs diverse bezienswaardigheden in het gebied en er worden onderweg versnaperingen aangeboden aan de deelnemers. Met een paar militaire voertuigen gaan we langs enkele verzorgingstehuizen voor het afgeven van een presentje namens Tour de Waal.

Wil je de voertuigen zien? Kom dan naar de start in Ochten, de finish bij Kasteel Doornenburg of natuurlijk ergens onderweg.