Health Valley Event 2014 by Jop van der Kroef

Where health & innovation connect HEALTH VALLEY EVENT 2014 13 MAART CONCERTGEBOUW DE VEREENIGING, NIJMEGEN

Dit evenement wordt mede mogelijk gemaakt door:

Follow the twitterfeed! #HVE2014

Inhoud Een frisse start 3 Meer naar de vraagkant kijken 4 Niet elke innovatie is een verbetering 6 Ons ideaal is volledig hergebruik van grondstoffen 7 Belemmeringen in de bekostiging wegnemen 8 knuffelen met een robot 9 Met advies en lening de eerste fase door 10 Filmploeg Pluryn maakt impressie van de dag 11 Voet tussen de deur in ingewikkelde markt 12 Innoveren in actie 14 Zeepkist 16 HVE in beeld 17 Novio Tech Campus en SMB Life Sciences 18 Matchmaking in actie 19 Eerste hulp bij ondernemen 20 De patiĂŤnt is meer dan zijn ziekte 22 Siza benadert markt met paswoningen 24 Fieldlabs Provincie Gelderland 26

Colofon CoĂśrdinatie & eindredactie Maaike Zweers Redactie

Ontwerp

Martijn Gort

Winneke de Groot

Daan Marselis

Floor Winter

Folker Hazelaar

Jop van der Kroef

Monique Bodde

Felix van Dam Willem Verweijen

Fotografie Jack Tillmans

Druk

Marjet van Veelen

RICOH & drukkerij Copy Kronenburg

Health Valley Event 2014; een frisse start

dezorgendestad ‫@‏‬dezorgendestad Vandaag zijn we op Health Valley Event in Nijmegen. Inspiratie opdoen en leren over veelbelovende digitale ontwikkelingen #HVE2014

Meer naar de vraagkant kijken Interview Chris Doomernik, Directeur en René Penning de Vries, Bestuursvoorzitter

‘We onderzoeken eerst welke vragen er in de zorg leven. Daarna definiëren we deze patiënt- of marktvragen zo dat innovatieve bedrijven daar iets mee kunnen. En tenslotte zetten we dat uit in ondernemersland.’ Dat is volgens voorzitter René Penning de Vries de nieuwe manier van werken waar Health Valley het afgelopen jaar voor heeft gekozen: van push naar pull. Van push naar pull Want tot voor kort werkte Health Valley meer aanbodgericht. Health Valley was een netwerkorganisatie die nicheoplossingen van wetenschappers en ondernemers aan de man probeerde te brengen. En nog steeds is valorisatie een belangrijk speerpunt, zegt de voorzitter. ‘Maar valorisatie is vaak een moeizaam proces en de trefkans is relatief klein. Door meer de verbinding aan te gaan met de vraagkant kunnen we ontwikkelingen in de gezondheidszorg in een stroomversnelling brengen.’

4 | HEALTH VALLEY EVENT 2014

Verbindingen leggen Directeur Chris Doomernik, net begonnen bij Health Valley, treft een gezonde organisatie aan. ‘Er is in de afgelopen jaren een hele goede basis gelegd. Steeds meer organisaties haken aan en ook geografisch bestrijken we een groter gebied. Het gaat al jaren niet meer over Nijmegen alleen. Met onze RedMedtech Highway verbinden we universiteiten, hogescholen, zorginstellingen en bedrijven op de lijn Eindhoven, Oss, Nijmegen en Enschede met elkaar, maar ook in Wageningen, Groningen, Zwolle, ’s-Hertogenbosch, Maastricht, en in België en Duitsland zijn we actief.’ Ze schetst in het kort de ontwikkelingen: ‘Zorginstellingen staan voor grote veranderingen. De financiering staat onder druk en er vinden de nodige transities plaats. Health Valley kan zorginstellingen aan zorginnovaties helpen om deze veranderingen aan te kunnen. En voor ondernemers en kennisinstituten zijn wij een gerenommeerd netwerk met interessante bijeenkomsten en veel mogelijkheden om contacten en verbanden te leggen.’ Discovery Fund Ondernemers krijgen er nog een interessant hulpmiddel bij: het RedMedtech Discovery Fund. Dit met 4,5 miljoen euro gevulde fonds verstrekt leningen aan start-ups. Dankzij financiering vanuit de provincies Gelderland, Overijssel en Noord Brabant kan Health Valley met deze leningen ondernemers door de moeilijke eerste fase van productontwikkeling heen helpen. Daar-

Tekst: Martijn Gort

Te midden van een zorgmarkt die sterk in beweging is, maakt ook Health Valley zelf een transformatie door. Voorzitter René Penning de Vries en directeur Chris Doomernik vertellen hoe de netwerkorganisatie wat minder technologiegedreven opereert en meer de functie van kennismakelaar vervult. ‘We willen de ontwikkelingen in een stroomversnelling brengen.’

A. Schoenmakers ‫@‏‬anneshealthnews >20% van de mensen heeft geen idee welke medicijnen zij gebruiken. Shocking? deTabletApp.nl on Health Valley #HVE2014

naast kunnen start-ups bij RedMedtech Ventures terecht voor netwerkcontacten en coaching. Health Valley werkt hierin samen met universiteiten, hogescholen, ziekenhuizen en bedrijven. Vandaag, tijdens het Health Valley Event 2014, is bekendgemaakt welke ondernemer de eerste lening krijgt. Dilemma’s in de zorgketen Inhoudelijk sluit Health Valley aan bij de samenwerking in zorgketennetwerken, een fenomeen dat sterk in opkomst is. Om te beginnen jaagt Health Valley op drie terreinen de innovatieve samenwerking tussen zorgorganisaties, kennisinstituten en andere stakeholders aan: in de palliatieve zorg, de CVA-zorg en de gehandicaptenzorg. ‘Met deze zogeheten health deals willen we problemen en dilemma’s oplossen die de implementatie van innovaties in de weg staan’, legt de directeur van Health Valley uit. Doomernik noemt het netwerk palliatieve zorg als concreet voorbeeld. ‘Wij leggen contact met de belangrijke spelers in de keten van palliatieve zorg. In Nijmegen is dat bijvoorbeeld hoogleraar palliatieve zorg Kris Vissers. Hij heeft met zorginstellingen zoals de ZZG Zorggroep een goede samenwerking voor elkaar gekregen van de derde tot en met de eerste lijn. Health Valley zoekt naar bestuurders die als een coalition of the willing de palliatieve zorg vooruit willen helpen. Het gaat hierbij om grote regionale verbanden, over de provinciegrenzen heen. Samenwerking en innovatie zijn de sleutelwoorden.’ Zorginnovaties Health Valley inventariseert aan welke zorginnovaties binnen – in dit geval – de zorgketen palliatieve zorg behoefte is en zoekt daar ondernemers en kennisinstituten bij. Hier wordt de nieuwe manier van werken

in praktijk gebracht, zegt Doomernik. Uit een veldraadpleging van Health Valley blijkt bijvoorbeeld dat er in de palliatieve zorg veel behoefte is aan beeldcontact. Voorzitter Penning de Vries: ‘Op zichzelf is dat niet verrassend. Maar voor deze vorm van zorg-op-afstand blijkt geen uniforme techniek te bestaan. Oplossingen worden vaak op lokaal niveau beschikbaar gesteld. Als we deze techniek kunnen opschalen naar landelijk niveau, dan gaat de wet van de grote aantallen werken. En dan wordt het voor leveranciers veel aantrekkelijker om in te stappen.’ Veel energie De voorzitter en de directeur zijn positief gestemd in de aanloop naar het Health Valley Event. ‘Ik denk dat het een hele leuke dag wordt’, zegt Penning de Vries. ‘De zaal zit vol en er is enorm veel energie. Logisch ook, want de zorg biedt een wereld aan mogelijkheden. Soms is het alleen nog een kwestie van goed organiseren, verbindingen leggen en aan de juiste touwtjes trekken om die tot ontwikkeling te brengen. Vanuit Health Valley dragen we daar graag ons steentje aan bij.’

WHERE HEALTH & INNOVATION CONNECT | 5

Robert Houtenbos ‫@‏‬hout DG Kees van der Burg onderstreept nog even dat tech innovatie in de langdurende zorg een tool is en geen doel. De mens centraal. #hve2014

-André Rouvoet, Zorgverzekeraars Nederland

‘Niet elke innovatie is een verbetering’ Na een persoonlijke noot van dagvoorzitter Harmke Pijpers is het aan André Rouvoet om af te trappen. De voorzitter van Zorgverzekeraars Nederland gaat er meteen hard in: niet elke innovatie is een verbetering. Blijkens een peiling via de Health Valley netwerkapp is driekwart van de aanwezigen het met hem eens.

Geen garantie Rouvoet: “Iedereen is altijd juichend over innovatie, maar ik wil graag prikkelen omdat ik zelf heb meegemaakt dat het woord ‘innovatie’ geen garantie biedt dat iets een goed idee is.” Als het gaat om innovatie, zijn verzekeraars op zoek naar ontwikkelingen waarbij substitutie plaatsvindt, zegt Rouvoet. “We proberen ook te kijken of we de financiering anders kunnen doen dan vroeger. Hoe minder verrichtingen en hoe sneller de patiënt beter wordt, hoe hoger de vergoeding.” De oud-politicus merkt dat verzekeraars als het gaat om innovatie in een lastig parket zitten. Zij moeten de belangen van alle verschillende partijen afwegen. Zorgaanbieders willen groeien, gemeentes willen samenwerken, artsen willen alle middelen inzetten om mensen beter te maken, bedrijven willen geld verdienen en de overheid wil beheersen. “En laten we dan de verzekerden niet vergeten. Die willen verzekerd zijn van de beste zorg tegen een scherpe premie.” Beperkte groep Als voorbeeld noemt Rouvoet protontherapie voor kankerpatiënten. Minister Schip6 | HEALTH VALLEY EVENT 2014

pers verleende onlangs een vergunning aan nog twee instellingen om die therapie aan te bieden. “Protontherapie is een goede innovatie, maar voor een beperkte groep. Zorgverzekeraars zeggen niet dat je die therapie niet moet doen. Maar we vragen ons wel af of je die therapie op vier plekken in Nederland moet aanbieden, gezien de kleine groep patiënten.” Rouvoet pleit daarom voor een duidelijke stelregel: iets nieuws voor iets ouds. “Anders heb je al snel dubbele bekostiging”, zegt hij. Bij beslissingen over zinnige innovatie moet ook gekeken worden naar de efficiëntie. Rouvoet: “Innovaties moeten goed werken voor de patiënt en niet te duur zijn voor de premiebetaler.” Slimme oplossingen Bij efficiëntie gaat het om productieve efficiëntie. Rouvoet: “Denk aan slimme oplossingen via ict of het verminderen van de overhead.” Daarnaast moeten we letten op de allocatieve efficiëntie, waarmee hij bedoelt dat we niet te veel betalen aan een kleine groep. Dat laatste is volgens Rouvoet van belang omdat de zorg op basis van solidariteit betaald worden. “Gemiddeld betaalt iedere volwassene 5.000 euro per jaar aan de zorg. Gezond betaalt voor ziek, jong betaalt voor oud en rijk betaalt voor arm. Verzekeraars zijn via de zorginkoop de spin in het web. Die solidariteit staat onder druk door stijgende zorgkosten. En die zorgkosten stijgen door innovatie en technische vooruitgang.”

‘Hoe minder verrichtingen en hoe sneller de patiënt beter wordt, hoe hoger de vergoeding’

Vita-Care ‫@‏‬VitaCareTMS Zorgverzekeraars hebben slimme specialisten nodig,die waarde en preventieve toepassing van #robotica goed kunnen inschatten! #HVE2014

MedZine App ‫@‏‬Medzineapp RT @WouterWolters: Verfrissende keynote van @M_Steinbuch over de robot als (zorg)vriend #hve2014

-Hans de Jong, Phillips

‘Ons ideaal is volledig hergebruik van grondstoffen’ Het slagen van zorginnovatie is afhankelijk van de inrichting van het zorgstelsel en de sociale acceptatie van technologie, stelt Hans de Jong, voorzitter directie Benelux van Philips. Sinds tien jaar richt het technologieconcern zich uitsluitend op 'wereldwijd spelende maatschappelijke thema's' zoals gezondheid, de zorg en milieu.

De Jong schetst een aantal factoren die zullen leiden tot drastische veranderingen in de zorg. Zo is straks iedereen altijd verbonden, zal er steeds meer tussen verschillende disciplines worden samengewerkt en kan zorg op iedere locatie plaatsvinden. Tot zo ver het evidente. De Jong gelooft ook dat de zorg steeds persoonlijker wordt door de ontwikkelingen in big data. “Door de combinatie van real time patiënt- en omgevingsdata kunnen we veel betere op de persoon gerichte behandeling inzetten.” Daarbij geldt dat ingrepen steeds minder gecompliceerd zullen worden en hersteltijden zullen worden bekort. “We werken met TU Eindhoven en UMC Utrecht aan non invasieve operaties met ultrasound.” Zo zouden tumoren met ultrasound in het lichaam verbrand kunnen worden. “Dat is minder belastend voor de patiënt en goed voor de kosten,” aldus De Jong. Eenzaamheid De topman van Philips stelt dat begrip over gedrag essentieel is voor het slagen van technologische innovatie. “We kijken dus ook hoe processen en oplossingen erva-

ren worden door de gebruikers en hoe de oplossingen dan verbeterd kunnen worden. Met name in de thuisomgeving zal het succes van nieuwe technologie- en zorgmodellen afhangen van hoe mensen zorg beleven. Eenzaamheid bijvoorbeeld speelt daar een belangrijke rol.” Die eenzaamheid speelt met name een rol bij zorg thuis, volgens Philips in principe de beste plek voor een patiënt om zorg te krijgen. Toch komen proeven daarmee lang niet altijd goed van de grond, merkt De Jong. “Eenzaamheid is een belangrijke bottleneck voor succes.” Beheerder Philips ziet zichzelf daarbij steeds meer ook als de beheerder van de techniek. “Waarom zou een ziekenhuis zelf nog alle complexe apparatuur in bezit willen hebben? De kerncompetentie is toch dat ze de plaatjes kunnen beoordelen,” zegt De Jong. Philips biedt daarom steeds meer leasecontracten aan. De elektronicagigant levert het apparaat, onderhoudt het en zorgt voor actuele software. Na afloop haalt Philips het apparaat weer op en bouwt het om voor hergebruik. De Jong noemt het de circulaire economie. “Het ideaal daarbij is een volledig hergebruik van grondstoffen. Op dit moment is het bij ons al een business van 150 miljoen euro.”

‘Waarom zou een ziekenhuis zelf nog alle complexe apparatuur in bezit willen hebben? De kerncompetentie is toch dat ze de plaatjes kunnen beoordelen’

WHERE HEALTH & INNOVATION CONNECT | 7

-Kees van de Burg, directeur-generaal Langdurige Zorg

‘Belemmeringen in de bekostiging wegnemen’ “Het is een bijzondere tijd. Nog nooit heeft de zorg voor zulke grote veranderopgaven gestaan als nu. En verbinding, het thema van dit congres, is daarbij het sleutelwoord”, zegt Kees van de Burg, directeur-generaal Langdurige Zorg bij het ministerie van VWS. In de bekostiging en organisatie van de zorg wordt steeds meer vanuit de integrale benadering gewerkt, waarbij het gaat om samenwerking gaat die de grenzen van organisaties overstijgt.

De directeur-generaal vertelt hoe vws met drie grote verandertrajecten tegelijkertijd bezig is: de hervorming van de langdurige zorg, de verschuiving van verantwoordelijkheden naar de gemeenten en de veranderingen in de zorgverzekeringswet. “Wat we aan het doen zijn, is dat we de systemen aanpassen aan de tijd. Vroeger was het voor patiënten in de zorg vaak een zaak van leven of dood. Nu zijn veel ziekten chronische ziekten geworden. Dan gaat het meer om kwaliteit van leven.” Van de Burg constateert dat burgers steeds meer bereid zijn de verantwoordelijkheid voor hun eigen gezondheid te nemen. “Ook neemt de toepassing van nieuwe technologieën een hoge vlucht in de zorg. Dat geldt ook voor de thuissituatie. Mensen kunnen vrij eenvoudig zelf hun bloeddruk, longfunctie en nog een hele reeks andere parameters in de gaten houden.” En op social media zijn patiëntenverenigingen actief in discussiegroepen, belangrijk voor de informatiefunctie en het lotgenoten8 | HEALTH VALLEY EVENT 2014

contact. Met steeds meer 55-plussers actief op internet nemen de technische belemmeringen steeds meer af. “Vergeet bij alle nieuwe ontwikkelingen niet dat innovaties er ook aan kunnen bijdragen dat mensen hun gevoel van eigenwaarde behouden”, benadrukt Van de Burg. Uitkomstfactoren De minister en de staatssecretaris sturen binnenkort een brief naar de Tweede Kamer waarin het overheidsbeleid ten aanzien van innovatie wordt uiteengezet. “De signalen die wij uit het veld krijgen, zijn dat innoveren loont. Wel moeten de belemmeringen in de bekostiging van innovatie weggenomen worden. Dat doen we bijvoorbeeld door onder de zorgverzekeringswet de wijkverpleegkundige centraal te stellen. En door de zorg niet af te rekenen op productie maar veel meer op uitkomstfactoren.” Koud en kil De zaal is het aanvankelijk in overgrote meerderheid eens met zijn stelling dat het innovatiebeleid zich niet alleen op technologie moet richten, omdat anders de zorg koud en kil wordt. Maar dan moet de keynote van hoogleraar Maarten Steinbuch van de TU Eindhoven nog komen. Die poneert de stelling dat de robot onze allerbeste vriend is. Zijn verhaal trekt een deel van de ‘eens’-stemmers voor de stelling van de VWS-directeur-generaal naar het andere kamp.

‘Vergeet bij alle nieuwe ontwikkelingen niet dat innovaties er ook aan kunnen bijdragen dat mensen hun gevoel van eigenwaarde behouden’

-Maarten Steinbuch, TU Eindhoven

‘Knuffelen met een robot’ De robot is je allerbeste vriend is mijn stelling. Maar uit het feit dat 56 procent van de zaal tegen mijn stelling stemt, blijkt wel weer wat veel mensen denken dat techniek eng is.

Dit zegt hoogleraar Maarten Steinbuch van de TU Eindhoven in zijn speech. In zijn verhaal probeert hij dit vooroordeel onderuit te halen. Want Nederland, dat de cd-speler met zijn combinatie van fijnmechanica en elektronica uitvond, mag volgens Steinbuch wel wat trotser zijn op de kennis en kunde die dit land in huis heeft. “Dezelfde fijnmechanica als in de bij Philips ontwikkelde cd-speler wordt tegenwoordig toegepast bij de fabricage van chips door wereldleider ASML in het Nederlandse Veldhoven.” Waarom deze Nederlandse voorsprong in de fijnmechanische technologie niet gebruiken om de medische wereld vooruit te helpen? “Die gedachte was mij de aanleiding een onderzoekslijn voor medische robots te beginnen”, zegt Steinbuch. Eenzame ouderen Op de toepassing in bijvoorbeeld de operatiekamer komt hij later nog terug, maar voor het probleem van het toenemende aantal eenzame ouderen kan een robot ook de oplossing zijn. ‘Knuffelen met een robot, een aangekleed geheel van sensoren, snoertjes en plastic?”, leest dagvoorzitter Harmke Pijpers voor uit een krantenartikel. “Ik hoorde laatst op de radio dat 25 procent van de volwassenen met een knuffel slaapt, dus waarom geen knuffelrobot?”, repliceert

de hoogleraar van TU Eindhoven. Steinbuch demonstreert de in Eindhoven ontwikkelde robot Amigo. De robot brengt hem een flesje water en ontwijkt handig een losliggende kabel op het podium. In de toekomst kan deze robot mensen thuis gezelschap houden en via beeld en spraak verbinding onderhouden met de thuiszorg of familieleden, zegt de hoogleraar. Hij neemt de zaal in hoog tempo mee naar de promotieonderzoeken van zijn studenten. Dat heeft bijvoorbeeld een operatierobot opgeleverd die de chirurg niet alleen visuele (zoals bij de DaVinci-operatierobot), maar ook tactiele feedback geeft. Een andere robot helpt een oogchirurg om veel nauwkeuriger te werken, door op eenzelfde manier als bij opereren-op-afstand de menselijke bediening los te koppelen van de mechanica die het chirurgie instrument aanstuurt. Dit project is al zover dat het in een bv ondergebracht wordt en financiers aangetrokken kunnen worden op weg naar daadwerkelijke toepassing.

‘Nederland mag wel wat trotser zijn op de kennis en kunde die dit land in huis heeft’

Broers Maar het mooiste voorbeeld van het nut van robots in de zorg is misschien wel het verhaal van twee spastische broers. “Zij vertelden me wat het betekent dat ze dankzij een robotarm op hun rolstoel zelf iets kunnen drinken zonder om hulp te hoeven vragen. Hoezo zijn robots kille en koude technologie? Voor deze twee mensen betekent het eenvoudigweg dat ze meer zelfrespect krijgen.” WHERE HEALTH & INNOVATION CONNECT | 9

Met advies en lening de eerste fase door

‘Als een nieuw medicijn of een innovatief medisch product op de markt komt en geld gaat opleveren voor een bedrijf, dan is daar meestal een lange fase van onderzoek aan vooraf gegaan. Dat vergt voor startende bedrijven een lange financiële adem. Wij willen start-ups die eerste fase door helpen’, vertelt programmamanager Alexander Schippers van RedMedtech Ventures. Professionele begeleiding Start-ups kunnen professionele begeleiding krijgen vanuit de expertise die bij de tien consortiumpartners van RedMedtech Ventures beschikbaar is. RedMedtech Ventures kijkt ook hoe het businessplan eruit ziet en adviseert over wat er nog aan ontbreekt. Waar nodig wordt naar zakelijke en technologische partners gezocht. Discovery Fund Een nieuwe vorm van ondersteuning in de eerste fase van productontwikkeling is het RedMedtech Discovery Fund. Start-ups kunnen een lening van maximaal 375.000 euro krijgen om door de moeilijke eerste fase van

10 | HEALTH VALLEY EVENT 2014

productontwikkeling heen te komen. De provincies Gelderland, Overijssel en Noord Brabant steken 4,5 miljoen euro in dit fonds. Dit project loopt vier jaar en moet ertoe leiden dat minimaal 360 nieuwe ideeën op hun technologische en economische haalbaarheid worden getoetst. Dit proces van ‘scout & screen’ levert volgens de doelstellingen van het project uiteindelijk 30 tot 60 succesvolle start-ups en 45 tot 90 arbeidsplaatsen op. Een ambitieuze doelstelling, zegt programmamanager Schippers, ‘want in de sector Life Science & Health slaagt gemiddeld 1 op de 10 nieuwe initiatieven.’ Maar RedMedtech Ventures verstrekt dan ook niet alleen een lening, maar combineert dit met een uitgebreid coachings- en begeleidingstraject. Inmiddels zijn er 60 bedrijven gescout, waarvan er 6 een aanvraag hebben gedaan bij het fonds. Eerste leningen Amphera is een van de eerste bedrijven die een lening krijgt van het fonds. Directeur Ilona Enninga: ‘We vinden dit natuurlijk geweldig!’ De lening stelt Amphera in staat om klinische studies te doen naar een therapie voor de behandeling van mesothelioom (asbestkanker). ‘Onderzoek is ontzettend duur, dat moet ergens van betaald worden. Met banken en de farmaceutische industrie komen we in deze fase nog niet zo ver.’ Enninga heeft al wel de status

van weesgeneesmiddel binnen voor deze zeldzame ziekte en de European Medicines Agency heeft haar vertrouwen uitgesproken. Ook voor InnatOss Laboratories is de toekenning van financieringsaanvraag goed nieuws. Directeur Anja Garritsen: ‘Nu kunnen we een bloedtest ontwikkelen voor de ziekte van Lyme. Daarmee kunnen mensen die zich zorgen maken snel uitsluitsel krijgen of ze de ziekte hebben. Doe je dit onderzoekstraject met beperkte financiering, dan blijf je jarenlang door de modder kruipen. Dit brengt een enorme versnelling. Eenmaal bij de praktische toepassing aanbeland wordt het veel gemakkelijker om financiers aan boord te krijgen’, stelt Garritsen vast. Aan het rollen houden Alexander Schippers bevestigt dat. ‘Bedrijven lopen er tegenaan dat het voor een lening vaak een vereiste is dat je iets ontwikkelt dat aantoonbaar interessant is voor een vervolginvesteerder. Met behulp van het fonds houden we nieuwe kansrijke initiatieven aan het rollen totdat andere investeerders aanhaken.’

Tekst: Martijn Gort

Nieuwe kansrijke vindingen de eerste fase van ontwikkeling door helpen, totdat vervolginvesteerders het stokje overnemen. Dat is het doel van RedMedtech Ventures, dat start-ups helpt met professionele begeleiding en met een lening vanuit het RedMedtech Discovery Fund.

Monique van Doorn ‫@‏‬Doorn1 Partnerships noodzaak om technologie toe te passen in zorg. Aldus #quli #HVE2014

Filmploeg Pluryn maakt sfeerverslag ‘Crew Multimedia’ staat er groot achterop hun bodywarmers. De leden van de filmploeg van het Multimediateam van Pluryn zijn duidelijk herkenbaar aanwezig op het Health Valley Event. Ze maken een luchtig filmverslag van het evenement. Reporters Marco en Nathalie doen de interviews, terwijl Jeroen en Aart de camera bedienen. Bij het Multimediateam van Pluryn werken mensen met een lichamelijke en/of verstandelijke beperking.

Ze worden begeleid door professionals. De filmploeg is actief binnen Pluryn maar werkt ook voor externe opdrachtgevers. Benieuwd naar hun videoverslag van Health Valley Event en andere producties? Kijk eens op het Youtube-kanaal van Pluryn: www.youtube.com/ stichtingpluryn

Wij zijn zelf aan zet! Sterker in de samenleving. Powered by Pluryn

www.plurynwerkt.nl

‘Voet tussen de deur in ingewikkelde markt’

Startende ondernemers leggen in een pitch van vijf minuten hun plannen voor aan een panel van ervaren investeerders. Het panel bestaat uit een investeerder van De Friesland participaties, een investeerder met eigen geld die het klappen van de zweep kent, de investeringsmaatschappij PPM Oost van de provincie en een vertegenwoordiger van het programma Science Meets Business. Zij letten op het rendement, de impact op de zorg, het preventieve aspect, de voordelen voor Oost-Nederland en de balans tussen het team, de business case en de financiering van het jonge bedrijf. Artpred wil een vinding van ErasmusMC vermarkten die tot optimalisering van het IVF-proces kan leiden en daarmee tot 39 procent kostenbesparing. “IVF is voor veel vrouwen en stellen de laatste mogelijkheid om hun kinderwens alsnog in vervulling te laten gaan. In dit 12 | HEALTH VALLEY EVENT 2014

proces is het meest kritische moment de fase waarbij de bevruchte eicel wordt teruggeplaatst. De vinding die wij op de markt willen brengen, kan aan de hand van bacteriën in het urinemicrobioom met 96 procent zekerheid voorspellen of de zwangerschap tot stand komt.” Door vrouwen op basis hiervan te selecteren, kan bespaard worden op het aantal IVF-cycli. Het bedrijf zoekt een miljoen euro per jaar van investeerders. Ja, dit neemt omzet weg bij sommige IVF-artsen en privé-klinieken beaamt de directeur van Artpred. Maar daar kan een besparing van 2 miljard over heel Europa tegenover staan. Dat moet overheden toch aanspreken, zegt hij. Voor de 115 duizend reumapatiënten in Nederland die zichzelf thuis moeten injecteren, is het gedoe

met deze injecties in de bloedbaan een vervelende bezigheid. “Maar je kunt ook intradermaal (onder de huid) injecteren”, zegt ondernemer Luuk Jansen van DermaDose. “Wij hebben een applicator en een capsule met microjets ontwikkeld. Binnen een seconde wordt een shot geplaatst, waarna de patiënt de capsule kan wegwerpen.” DermaDose zoekt investeerders die niet alleen geld meebrengen (115 duizend euro), maar ook kunnen helpen met het bestormen van de markt. Waarom zelf de productie ter hand nemen als je ook het intellectueel eigendom te gelde kunt maken? “Daar hebben we bewust voor gekozen. Ons business plan is erop gericht dat we zelf produceren en leveren aan onze klant, te weten de farmaceutische industrie.” Nu nog een voet tussen de deur in die ingewikkelde markt.

Tekst: Martijn Gort

Presentaties die met een lichte toets van nervositeit gebracht worden, gerichte vragen naar de resultaten die in de praktijk concreet verwacht mogen worden en een enorme bevlogenheid voor innovaties die de gezondheidszorg vooruit kunnen helpen. Welkom bij de investorslounge op het Health Valley Event.

Hoogwaardige serieus games, technologische innovaties voor hartklepoperaties en gepersonaliseerde medicijnen; dit is slechts een greep uit de vele onderwerpen die aan bod kwamen tijdens de parallelle sessies.

WHERE HEALTH & INNOVATION CONNECT | 13

Innoveren in actie

14 | HEALTH VALLEY EVENT 2014

1. Snelle steunkousen Het EC-steunkousenpistool levert een enorme tijdwinst op voor ouderen en/of thuiszorgmedewerkers. Volgens Leon van de Werve, die vandaag al een keer of honderd zijn steunkousen aan en uit gedaan heeft, scheelt het wel zeven of acht minuten peer keer.

2. Geen paniek De In-Balanz app biedt uitkomst bij elke denkbare angst. Voor acute angst is er de paniekknop. 3. Snelle prostaatmachine Gerrit Tigelaar toont zijn apparaat voor prostaatbiopties. Het apparaat werkt volgens hem sneller en eenvoudiger dan bestaande apparaten.

4. Veilig wandelen Herman Wouters demonstreert de veilige rollator voor buiten die volgens hem eigenlijk geen rollator mag heten. 5. Tegen doorliggen Rob Doon toont vol trots de antidecubitus zorgmatras van Culsana.

WHERE HEALTH & INNOVATION CONNECT | 15

Zeepkist

Peter Spaans: “Meer audiovisuele focus door integratie van audiovisuele systemen voor de OK”

Manon ter Hoeven, Pluryn: Investeren in innovatie om mensen met een handicap en/of gedragsproblematiek zo zelfstandig mogelijk in de maatschappij te helpen participeren!

Marco de Leeuw, Design + Ambacht /SIZA “Bij ons kunnen mensen met een beperking trots zijn op de door hen gemaakte meubels EN bouwen aan een kleinere afstand tot de arbeidsmarkt!

Jan Taco Te Gussinklo, Dutch Buttonworks: “Veel interesse in e- health.

Ramon Wijnands, TU Eindhoven, team united: “Ik zie voor de Amigo zorgrobot een mooie toekomst weggelegd zodat bijvoorbeeld ouderen langer thuis kunnen blijven wonen”

Dhr. van Baren, Simultrain Verblijdt in samenwerking met professor Bas Bloem van Radboudumc Parkinson-patiënten met fiets, horloge, medicijndispenser en Ipad. Data kunnen gedeeld worden met alle zorgverleners en natuurlijk de patient zelf. Hij zoekt partners in de regio.

16 | HEALTH VALLEY EVENT 2014

HVE in beeld

WHERE HEALTH & INNOVATION CONNECT | 17

Novio Tech Campus en SMB Life Sciences Verbinden en groeiversnellen in life sciences en high tech Van prototype naar marktrijp product… van zolderkamer naar een ruimte om te groeien… Op de gloednieuwe Novio Tech Campus in Nijmegen werken starters en doorgroeiers dicht bij elkaar in een ondernemende omgeving. Met toegang tot stateof-the-art-faciliteiten en netwerken van bedrijven en kennisinstellingen. Verbinden van kennis en technieken geeft innovaties een enorme stimulans. Het Health Valley Event bleek een prima plek om deze boodschap uit te dragen. Hoogwaardige faciliteiten Op de Novio Tech Campus is een high tech bedrijfsverzamelgebouw gerealiseerd voor jonge en ervaren bedrijven in de life sciences, health en high tech-sector. SMB Life Sciences en Kadans Biofacilities verhuren er geavanceerde laboratoria (ML1, 2, 3),

18 | HEALTH VALLEY EVENT 2014

flexlabs, cleanrooms en kantoren met alle noodzakelijke support en services. Tevens begeleiden zij jonge bedrijven naar professioneel ondernemerschap. The Art of Venturing Tijdens het Health Valley Event organiseerde SMB Life Sciences een bijeenkomst Science Meets Business: The Art of Venturing. Drie ondernemers vertelden over hun ervaringen, succesfactoren en valkuilen bij het runnen van een business. Dergelijke bijeenkomsten organiseert SMB regelmatig bij het Radboudumc en op de Novio Tech Campus in de moderne Meet&Greet-ruimte. Dat is ook de kracht van de campus en de samenwerking met de kennisinstituten: ervaringen uitwisselen, technologieën delen en kruisbestuiving creëren om innovaties sneller naar te markt te brengen.

Informatie

www.noviotechcampus.com www.smb-lifesciences.nl www.biofacilities.nl

Iris Manders ‫@‏‬missuanmi Van technologie push naar technologie pull: een goede eHealth oplossing is geen garantie voor succes. Focus op implementatie! #HVE2014

Matchmaking in actie

De Meetingpoint wordt goed gevonden door de bezoekers.

Het Health Valley Event 2014 staat in het teken van connectie. Deze connectie wordt onder andere tot stand gebracht met de Netwerkapp. Dankzij de app worden de juiste personen gevonden, kennis gedeeld, ideeën getest en wordt er samen geïnnoveerd.

‘Die Netwerkapp is echt een heel leuk idee. Dankzij de profielfoto’s kan je elkaar makkelijk herkennen.’

De Netwerkapp is daarnaast een essentieel onderdeel van het programma. Via stellingen vroeggen wij de mening van de bezoekers over onderwerpen die aan bod zijn gekomen. Er kon zelfs mee gestemd worden tijdens de Health Battle.

De Netwerkapp heeft gezorgd voor maximale connectie en interactie op het Health Valley Event 2014!

WHERE HEALTH & INNOVATION CONNECT | 19

Eerste hulp bij ondernemen

20 | HEALTH VALLEY EVENT 2014

Speciaal voor ondernemers in de Health-sector organiseerde Health Valley in de Kleine Zaal â&#x20AC;&#x153;eerste hulp bij ondernemenâ&#x20AC;?. Hier konden ondernemers terecht voor adviesgesprekken met dienstverleners in de zorg. Een groot aantal ondernemers maakte hier gebruik van om praktische problemen te bespreken of het netwerk te vergroten.

WHERE HEALTH & INNOVATION CONNECT | 21

vanklachtnaarkracht ‫@‏‬vknkracht Samenwerking belangrijk om de kwaliteit in de zorg te verbeteren #HVE2014

‘De patiënt is meer dan zijn ziekte’

Betuttelen In zekere zin is Anneke van Broekhuizen (36) het met die stelling wel eens. Mits het gaat om onderwerpen waar mensen invloed op hebben. “Bij betutteling gaat het om de wisselwerking tussen de zelfstandigheid van de patiënt en de deskundigheid van de arts.” Broekhuizen werd op haar achtentwintigste geconfronteerd met borstkanker. Na aanvankelijk succes in de behandeling, volgde twee jaar geleden een keihard oordeel: de kanker was toch uitgezaaid. Ze houdt over haar ervaringen een blog bij. Als jonge vrouw met kanker (AYA in jargon, Adolescents and Young Adults with Cancer) bevindt ze zich in een bijzondere positie. In veel opzichten valt ze tussen wal en schip. Ze is te oud voor de kinderoncologie, maar de volwassenen oncologie heeft geen antwoord op de vraag waar ze als AYA mee worstelt: vragen rond vruchtbaarheid, hypotheken, studie, werk en seksualiteit. Broekhuizen vertelt op het podium samen met haar arts Suzanne Kaal (internist oncoloog van het Radboudumc) over het AYA platform Radboudumc. Het is de bedoeling dat het AYA platform een landelijk dekkend netwerk wordt. 22 | HEALTH VALLEY EVENT 2014

Doorbraak De patiënt is meer dan zijn ziekte. Het is een credo dat in de zorg de laatste jaren steeds vaker herhaald wordt. Toch valt ook in het zorgproces nog veel te verbeteren, weet Joris Moolenaar. En e-health kan daar een grote rol bij spelen, met name daar waar het de communicatie betreft. De CEO van softwarebedrijf IPPZ presenteert Karify: patiënt-relatiemanagement software. Verbinding, dat is ook het centrale thema in het werk van Ard Jacobs (26). Jacobs, tot zeer kort nog student Industrial Design en tegenwoordig voltijds ondernemer is de bedenker van de Pillo. Dat is een kussen waarmee spelcomputers te bedienen zijn. “Het spelen van spellen is belangrijk in de psychische en fysieke ontwikkeling van mensen.” Door met andere te spelen ontwikkelen mensen ook belangrijke sociale vaardigheden en creativiteit. Het kussen is nog niet op de markt, maar Jacobs werkt er hard aan.

Vlnr: -Anneke van Broekhuizen AYA -Suzanne Kaal Internist oncoloog -Joris Moolenaar IPPZ

Tekst: Daan Marselis

Geheel in lijn met traditie is het Health Valley Event 2014 afgesloten met een plenaire slotsessie, ditmaal onder leiding van dagvoorzitter Harmke Pijpers. In de zomer van 2006 werd ze gediagnosticeerd met diabetes. en een traag werkende schildklier. De gezondheidsprogramma’s die ze voorstelde werden als ‘betuttelend’ veroordeeld. Maar, zegt Pijpers: “Betuttelen moet. Daarvan ben ik overtuigd.”

Siza benadert markt met paswoningen

De keuken van industrieel staal is rond, telt drie pitten en een gootsteen en is ideaal voor mensen in een rolstoel. Niet omdat ie in hoogte verstelbaar is, maar omdat het aanrechtblad rond kan draaien. De rolstoeler kan zo vanuit één positie de gehele keuken bedienen.. Het klinkt simpel en geniaal tegelijk. Toch bestaat van deze keuken nog maar één prototype. Dat model staat in een van de twee paswoningen van Siza in Arnhem. De traditionele op rolstoelers aangepaste keuken is alleen in hoogte verstelbaar maar bestaat nog steeds uit een langgerekt aanrecht. Dat is dus juist onhandig, weet manager Business Development Jorrit Ebben van Siza. “Dan moeten ze steeds opnieuw insteken.”

Informatie

www.paswoningen.nl

Enthousiast De vraag is nu hoe dit soort innovaties op de markt te brengen. “Het is nog best een vraagstuk hoe je de fabrikanten erbij betrekt,” zegt Ebben. “Ze zijn vaak heel enthousiast, maar vragen zich wel meteen af hoe groot de markt zal zijn. Ze rukken de innovaties niet direct uit onze handen om ze verder te ontwikkelen.” Om Siza te helpen zijn de paswoningen door de provincie Gelderland aangewezen als ‘Fieldlab’, een proeftuin voor de marktintroductie van

24 | HEALTH VALLEY EVENT 2014

zorginnovaties. Ebben heeft het over een ‘leereffect’. “We zijn bijvoorbeeld met een keukenfabrikant in gesprek. Die hebben we pas betrokken toen we een werkend prototype van de ronde keuken hadden. In de toekomst zullen we zo’n fabrikant al in een veel vroeger stadium betrekken, want dan weet je beter of een product kans van slagen heeft.” Bank De ronde keuken is slechts een van de innovaties. Bij een deel daarvan gaat het om technologische oplossingen. Denk aan een bank die automatisch uit- en opklapt een verrijdbare kastwand. Daarnaast gaat het om ‘slimme oplossingen’. Ebben: “We hebben bijvoorbeeld speciale vloeren gelegd die de ruimte accentueren. Dat werkt voor mensen met niet aangeboren hersenletsel heel goed. En we bedachten een siliconen oplegger voor op de inductiekookplaat. Die stelt mensen die halfzijdig verlamd zijn in staat met één hand in een pan te roeren zonder dat de pan verschuift.” De paswoningen ontstonden bij Siza nadat een andere manier van werken werd geadopteerd. Ebben: “Uit ervaringsonderzoek bleek dat onze bewoners zich vaak gedwongen afhankelijk voelden. Ze vroegen ons te denken aan betere oplossingen. Samen met hen en zestig bedrijven hebben we deze paswoningen gebouwd vol techniek en slimme oplossingen die de zorg ook nog eens goedkoper maken.”

Tekst: Daan Marselis

In de paswoningen van Siza staat het vergroten van de zelfredzaamheid centraal. Inmiddels is daartoe een aantal innovatieve oplossingen bedacht. Tijd om ze naar de markt te brengen, maar dat blijkt nog niet zo eenvoudig zegt Jorrit Ebben van Siza.

WHERE HEALTH & INNOVATION CONNECT | 25

Iris Manders ‫@‏‬missuanmi Kansen!: Embedded Fieldlabs om innovatie te versnellen, het verbinden van partijen die samen sterker willen staan in zorginnovatie.#HVE2014

Fieldlabs Provincie Gelderland

Pluimers onderzocht in opdracht van de provincie acht Fieldlabs in Nederland. Ze keek met name naar hoe eigenaarschap georganiseerd was en naar het verdienmodel. “Op basis van de bevindingen kiest de provincie nu voor vier embedded Fieldlabs. Dit zijn proeftuinen waar innovaties feitelijk getest worden door gebruikers en professionals.” De vier proeftuinen zijn gericht op de eerste- en de tweedelijnszorg, de gehandicaptenzorg en de revalidatiezorg. “Binnen

de proeftuinen moeten er consortia worden opgericht bestaande uit de zorginstelling, kennisinstellingen en het bedrijfsleven.”

www.oostnv.nl

Oost NV, de werkgever van Pluimers, is door de provincie aangewezen voor het procesmanagement en de ontwikkeling van de Fieldlabs. Pluimers houdt op dit moment gesprekken met de zorgpartners. De partijen hebben nog een half jaar de tijd om een consortium te vormen per Fieldlab. Ook moet in diezelfde tijd het subsidievoorstel geschreven worden. Pluimers heeft inmiddels een viertal zorgorganisaties op het oog waaronder het Arnhemse Siza voor de gehandicaptenzorg. Voor de eerste lijn voert ze gesprekken met Thermion uit Lent, voor de tweedelijnszorg met het Slingelandziekenhuis uit Doetinchem en voor de revalidatiezorg met ZZG Herstelhotel Dekkerswald. Zorgorganisaties, bedrijven en kennisinstellingen die ook interesse hebben, kunnen zich bij Oost NV melden. Projecten die Pluimers noemt zijn gericht op bijvoorbeeld e-health. “We hebben een project dat gericht is op beeldbellen tussen de patiënt, huisarts en het ziekenhuis. Daarvoor wordt een beveiligde verbinding gebruikt. In het Fieldlab willen we de toepassing op grotere schaal testen. Dat is cruciaal. Dan zien we ook of de markt er überhaupt op zit te wachten.”

26 | HEALTH VALLEY EVENT 2014

Informatie

Tekst: Daan Marselis

Om zorginnovaties sneller op de markt te krijgen, ondersteunt de provincie Gelderland de ontwikkeling van vier Fieldlabs. Daarbinnen bundelen zorg, kennisinstellingen en bedrijfsleven hun krachten. De proeftuinen worden over een half jaar geopend, zegt projectmanager Dorine Pluimers van Oost NV.