)
/
""-..,
)
1
'\
1
\ !
i
\
J
(
:
\.i
-1 \
1
\?~l \
(\
(î
1 ',
1
1
'--
l l\ i
) 1 D( \
\\
.......
\v· /
\ \ 1
1 \;
1 1
1
/_
\ 1j 1
, ' -
//!
I\_ ! . No . 1
augustus 1974 c--·" -- ·~----
i"-
··· ---------------
~--· --- ·
·--J
· ;,RING KRONIEK is een uitgave van de KRING VRIENDEN VAN 's-HERTOGEr:-,:: · cdactie-adres: Muntelstraat 14 , 's-hertogenbosch ( telefoon: 135 0 -. .-
---r -----·-·------·-·---· -------1
)
)
T e n
G e 1 e i d e
Zijn eerste activiteit: een foto-expositie in "Lohengrin" met daaraan verbonden een speurtocht door de binnenstad voor de leerlingen van de twee hoogste klassen van onze basisscholen, was voor onze Kring een bijzonder succesvolle start . Het aantal bezoekers~ dat deze foto-expositie bezocht, gaf het voorlopige bestuur van de Kring de hoop, dat zijn initiatief was aangeslagen. Dat deze hoop niet ijdel bleek, bewees de overweldigende deelname aan onze eerste stadswallenwandeling op zondag 17 februari 1 . 1 . En onze op zondag, 5 mei 1 .1., gehouden dia- en filmdag9 die tijdens al de vier de voorstellingen de grote zaal van het Jeroen Bosch-huis met belangstellenden vulde, gaf ons de overtuiging, dat we op de goede weg zijn. Oèk uit het aantal personen, zowel in als buiten onze stad die zich daarna als lid van onze Kring meldden, viel dit eveneens af te lezen . Het succes van deze eerste activiteiten, dat mede vooral te danken is aan de uitstekende medewerking van onze pl ·,;: - selijke pers, ~n een nog steeds gestadig groeiend ledenbest~ r (binnenkort hopen we ons honderdenvijftigste lid te kunnen nc-teren) hebben aangetoondp dat er in onze stad behoefte bestaat aan en plaats is voor een Kring "Vrienden van 's-Hertogenbosch'', die op een eigentijdsep populaire wijze zijn doelstelling : meer belangstelling en liefde te kweken voor on ze stad tracht te verwezenlijken . Na deze eerste succesvolle activiteiten wordt het thans tijds dat onze Kring door het vaststellen van stàtuten en reglement als vereniging een hechte basis wordt gegeven, waarop voortgewerkt kan worden . Daarom is de ledenvergadering, die op woensdag 9 4 september a.s,p in het Eurohotel wordt gehouden zo uitermate belangrijk .· Vandaar dat we het zéér op prrjs zullen stellen U op deze l edenver gadering te mogen begroeten.
J . MoM . VERDOHK voorzitter
.•
- 2 Het Begin _._......... ...
-
"~___....._.._-
Het initiatief om tot oprichting van een Kring "Vrienden van 1 s-Hertogenboschi 1 te kornen 'lntstond in maart 1973 in een café-restaurant in Zuid 1 n.l. in "Lohengrin 11 (aan de Zuiderpassage). Men was daar toen bezig met plannen om een foto-expositie te organisaren, vervaardigd door onze 11 stadsfotograaf11, de heer Gijs Le Ruet. Eén van de plannenmakers, de heer Louis Aarts, herinnerde zich toen een gesprek, dat htj eens had met de heer Arnold v.d. Laar en waarbij deze he1n erop gewezen had, dat er, b.v. in België, steden zijn, waar een Kring gevestigd is, die tot doelstelling heeft: meer liefde en belangstelling te kweken voor de stad. nwaarom", zo vroeg de heer v.d. Laar zich af "heeft onze. Hertogstad niet een dergelijke Kring ?n Tijdens de voorbereidingen voor de foto-expositie wer~ deze vraag gesteld en na ampele bespreking werd er unanic · mee ingestemd, dat de te houden foto-expositie in ''Lohengrin11, die inmiddels reeds op de daadwerkelijke medewerking van het gemeentebestuur kon rekenen, de eerste activiteit van de Kring "Vrienden van 1 s--Hertogcmbosch!t zou worden. Het voorlopige bestuur werd gevormd door de heren A. Brekelrnans (voorz.), J. Kleyne (secr.) 1 H. Lutgerink (penn.) en de leden H. Kitslaar, P.J. v.d. Heijden, 1. Neefs~ G. Le Ruet en L. Aarts. Op 11 april 1973 werd er een persconferentie gehouden en het resultaat daarvan was, da t door alle in onze stad verschtjnende dag- en weekbladen in ruime mate aandacht aan de Kring en zijn eerste activiteit werd gewjjd. Niet alleen door de plaatseltjke pers, maar ook door het Bossche zaken- en bedr~fslevcn werd het initiatief gunstig ontvangen, hetgeen tot ui tdru.r(king kwam in s" ldel ijl-ce bij dragen en tientallen prijzen. De prtjzen werden beschikbaar gesteld voor de speurwedstrtjd 9 die aan de foto-expositie 11 I<:ijk hier 1 ns ... löjk daar 1 ns ! 11 was verbonden en w2araan tijdens de Paasvakantie 1973 door honderden en honderden leerlingen van onze basisscholen werd deel genomen. Eerste Succes Foto-expositie ~n speurtocht werden beide een prachtig succes. De expositie, die door wethouder Jan va~ Berkom offici~el werd geopend en die door alle leden van het college van b en w9 soms in gezelschap van hun dames, weri bezocht, trok gedurende de periode van 21 tot 26 april me _ dan zeshonderd bezoekers, terwijl aan meer dan honderd kinderen prijzen werden uitgereikt, die waren toegekend door een jury, die bestond uit: mevr. A. Eecker, frater Floor Stroeve, J. Netten, H. Tcering en II. v.d. })e::..~selaar. Nieuwe Activiteiten Begin oktober 1973, n2da~ de vakantieperiode achter de rug was, werd er met enkele leden weer ~en ori~nterend gesprek gehouden met het doel tot nieuwe activiteiten te komen. Hiervoor waren uitgenodigd de heren H. v.d, Eerselaar, H. Teering, L. Neefs, J. V2rdon\, L. Gevers, J. Jan-
"
- 3 -
sen, J . Kleyne, P.J.
~.d.
Heijden, L . Aarts 9 A. v.d. Laar,
E. Sauren en S. Kutjpers . Na enkele besprekingen werd een nieuw 1 voorlopig bestuur samengesteld 7 dat ook thans nog als zodanig werkzaam is en bestaat uit de heren J. Verdonk (voorz.), J. KlByne (secr.), J . Jansen (penn.) en de leden 1. Gevers 1 S. Kutjpers, P . J . v . d. Hetjden, H. Teering en L. Aarts.
)
)
Onder leiding van de heer H. Teering werd een werkgroep "stadswandeling" samengesteld, waaraan wordt deel genomen door de leden P.J. v.d. Heijden, J . Jansen en L . Aarts. Het eerste werkstuk van deze groep was de zo grandioos geslaagde stadswallentocht op zondag, 17 februari 1.1. (ca . 2 . 000 deelnemers), ter gelegenheid waarvan een handzaam boekwerkj e werd uitg egeven, waarnaar nog steeds vraag bestaat en waarvan, in beperkte mate, nog archief-exemplaren voorhanden zijn. De volgende activiteit was de dia- en filmda g op zondag 9 5 mei 1 . 1 ., in het Jeroen Bosch-huis, die vooral ge organiseerd werd om de vele honderden deelnemers, die tijdens de stadswallenwandelinff de dia-voorstellingen in Hotel i;central", "' t Kroontje 11 en "De Rode Leeuw" gemist hadden 9 alsnog in de gelege1.heid te stelleri deze te路 zien. Voor deze Krin gdag . waren enkele nieuwe elementen ingebracht. Zo was er in de ~oifiekamer van het Jeroen Boschhuis, 路 in samenwerking met het stadsarchief, het provinciaal genootschap en de 0penbare bibliotheek, een expositie ingericht over enkele voorname huizen in de Hinthamer straat. Enkele leerlingen van de Stedelijke Muziekschool luisterden enkele dia- en filmvoorstellingen op, een optreden, dat blijkens de reacties van de aanwezigen, bijzonder gewaardeerd werd . Ca. achthonderd belangstellenden waren tijdens de dia- en filmvoorstellingen in de grote zaal van het Jeroen Boschhuis aanwezig . Ook burgemeester mr. G. v.d. Ven gaf, vergezeld van zijn Vrouw en enkele leden van het college van b en w acte de pr茅sence . De eerste burger van onze stad hield een toespraak, waarin hij ztjn lof voor ~e activiteiten van onze Kring niet onder stoelen of banken stak. Aan deze dia- en filmdag verleende ook medewerking de bekende, Bossche cineast 1 de heer Frans v.d. Heuvel . Hij vertoonde een van zijn films 9 die uiteraard onze stad tot onderwerp had en die bij de aanwezigen bijzonder in de smaak viel. Hiermee hebben we in vogelvlucht de nog jonge geschiedenis van nnze Kring "Vrienden van 's-Hertogenbosch 11 beschreven. Aan achter zijde dezes willen we graag met U een blik in de toekomst werpen.
- 4 -
•
!
van de Kring ;;Vrienden van 1 s-Hertogenbosch 1i staat bovenaan e~n tweede stadswandeling 1 ~aarvoor als streefdatum zondag, 20 oktober a.s. 1 is gep land . De aantrekkelijke ïnen doorkijkjes, waaraan onze binnenstad zo rijk is 9 zullen het uitgangspunt vormen voor deze fascinerende tweede stadswandeling. Evenals voor onze eerste wallentocht wordt ook nu weer geprobeerd de deelnemers eraan en andere belangstellenden in het bezit te stellen van een aantrekkelijk boekwerkj e 9 waarin de wandeling 9 verlucht met illustraties 9 op onderhoudende wijze zal worden beschreven. Voorts leeft bjj het voorlopig bestuur al sinds geruime tijd de gedachte om tot een expositie te komen van werkstukken van amateur-schilders -en tekenaars, d ie onze binnenstad tot onderwerp hebben. Er blijken tal van deze zondagschilde rs en tekenaars in onze stad te wonen, zodat het realiseren van een dergelijke tentoonstelling in hartje stad daarom zeer wel mogelijk zal zijn. Voor dit evenement 9 dat een behoorlijke tjjd van voorbereiding vraagt 9 zal binnenkort een werkgroep worden samengesteld~ ~ie uiteraard ook de hieraan verbonden publikaties enz. ter hand zal nemen. Voor andere in 1975, dat ~'iONUMENTEhJAAR zal zjjn, te houden stadswandelingen, wordt gedacht aan tochten 9 waarin b.v. de Binnendieze en de aloude Omgangsweg centraal ~ullen staan. Ook zou de Kring gaarne een wandeling organiseren -b-v- in het komende voorjaar- die een bijzonder boeiend 9 maar, helaas, nog te weinig bekend facet van onz ' stad als thema zou hebben, n.l. '''s-Hertogenbosch-Tuin stad1t, Uit bovenstaand, summier
prograr~a-overzicht
1974 -
1975 van onze Kring blijkt, dat er 9 vóór het l1ele1naa.l gerealiseerd is 7 heel wat werk verzet zal moeten worden. _Werkgroepe n, die een van deze evenementen voor hun rekening nemen, zijn daarom onmisbaar. Degenen onder onze l eden 9 die als lid van een werkgroep aan deze z~~r gevari~erde werkzaamheden wensen deel te nemen 9 kunnen zich daarvoor opgeven bij~ de heer H.E. Teering 9 Gregoririssingel 23 9 alhier (t elefoon: 134797). VRIBNDELIJK VERZOEK Door vertraging .in het openen van onze postgirorekening ten tijde van onze stadswandeling medio februari, zijn verschillende aanmeldingen en/of betalingen van nieuwe leden de mist ingegaan. Dat is ook het geval geweest met betalin~en van leden, die hun bijdrage voor 197 4 wilden voldoen via - deze postgirorekening. Waarschijnlijk is door deze oorzaak 7 die we z~~r betreuren, het voldoen van de bijdrage daarna in het vergeethoek geraakt. Onze penningmeester zal het ten zeerste op prijs .stellen -zo U dit nog niet gedaan hebt- de door Uzelf te bepalen .bijdra;e voor 1974 te mogen ontvangen op postg ir orekening 3119716 t.n.v. Kring "Vrienden -van 's-Eertoe;enbosch", Sonniusstraat 20, alhier of via de Fa. F. van Lanschot, alhier 9 rekeningnummer 22.51.~ . 202 t.n.v. Kring "Vrienden van 's- Hertogenbosch i1 (postgir ._ rekening van Fa. van Lanschot: 1117570) Bij voorbaat oprecht dank ! HET :SBSTUUR
" t)
)
:x~ ;'r-:\ 1\\
)
In 1753, toen bijna alle huizen in onze st~d nog prach= tige en grappige namen hadden, woonde er in de Hintham@rstraat in het huis 11 De Blauwe Hand 11 (tegenover de Sint Anthoniuskapel) Schepen Piper . Deze Schepen Piper die , zoals onze burgemeester en wethouders nu, de stad meebsstuurde, moest niets hebben van de katholieken, die in die dagen alleen maar stiekem in hun schuilkerkjes hun godsd i ens t konden uitr efenen. Schepen Piper had een geweldige hekel aan al die roomse feesien. En zo ergerde ~- ij zich groen en e;eel, als hij op Driekoningenavond de Bossche jeugd zingend door de straten zag trekken. Dat mnest nu maar eens voorgoed afgelopen zijn, zei Sc]J.epen Piper. En hij verbood de kinderen nm op Driekoningen avond zingend langs de huizen te gaan. Nou, jullie begrijpen, dat de Bossche jongens en meisjes dat toen niet namen. Schepen Piper kon hoog 0f laag springen, ze bleven toch Driekoningen zineen. En om Schepen Piper te laten vnelen h,e kwaad ze op hem waren, zongen ze voortaan: Piep zeet de muis ~l in het zomerhuis ! En met dat " Piep" - maar dat hebben jullie natuurlijk al begrepen- bedoelde n de Driekoningen- zangertj es niemand anders dan Schepen Piper, die zn lang hij leefde op Driekoningenavond niet meer buiten de deur durfde te komen. . ~~~=o__ ;]?:..---111 '!
[/'1~~--===~) · .-~--- ~ -.:_-rz-Jf-
Maar waarom zingen jullie nu: g if mij u~J.ne ::iieuwe hoed, hoed, hoed ! Om daar achter te komen, moeten we weer zo!n t~eehonderd jaar teruggaan. Tnen hadd~n we nog niet z0als nu een cnmmissaris en agenten, maar een schout en zijn rakkers, d ie de orde in nnze stad moesten bewaren. En die ordebewaarders droegen gAPn petten, maar •.. .. . een hóge hoed. Rond Nieuwjaar mochten ze op het stadhuis ee~1 ::1ieuwe ~oed komen afhalen. Nou, en daarom zingen jullie nu no g ~ü tijd: g if mij unne nieuwe hoed, hoed, hoed
En iedere Driekoningenavond, als jullie met brandende lantaarns de huizen langs gaan, hoor je in het lied dat jullie dan zingen, nog steeds de echte, Bossche hum~r klinken. Van meer dan tweehonGerd jaar geleden ... . . . . . . . . . . . . • Dit folkl~re-bulletin nr . 1 is ee n gezamenl~ke uit2ave ---~-~---------··· 0 van de Stichting "Bossche Vlooienmarkt", s ecretariaat: Sint Jans1 s ---"' ~ ~~ ' s- Her t ogenooscD ' ' ( t e 1 . 132571 b.g.g . 130540) _i,(er1u101 9 en van de Kring "Vrienden·: van 'S-'Hertogenbosch" 1 secretariaat: Muntelstraat 14, 's-Hertogenb0sch (tel. 135073 b.g.µ~ 0
145697).
BOSSCHE .TWEE . . ---- ·-·--·· ·'-"'...... .._ .. .... . ···~
~
DRL8 . ·--·-·. . J~Ol'JINGEN · --- -....".. ~·
LIEKES
4··-- --·---- --..-~---- · ~---
Daar ko@nen we aon mit onze lant~~e ' We zuken d'rr Heer en we hadden um z~ gere. 1 We klopten al aon Her0dus z n deur Herndus de koning kwam zellevers veur. Hern dus de koning sprak !Jli t 1 n -r:=tls hart; W~ ziet er de jongste van drie~n zn zwart De jongste van drie~n? die ziet er wel zwart, Maar hij is de schoonste uit ~~renland. In Morenland is er z0 1 n scho~e stad waor ivJaria mi t 1 t Kleine l\.inde }~e zat. Maria die moest er 1 n berg op kli~n en 1 Danr heurde ze de Heilige Drie Koningen zingen. De Heil 1 ge Drie Koningen zongen zo schoon Zij maakten van vreugde 1 n gouden kroon.
Drie Koningen 9 Drie honingen 1 gif mij unne nieuwe hoed 1 hoed 1 hoed. Munne ouwe is versleten M 1 n vader mag 1 t nie weten En m1 n moeder is nie thuis Piep zeet de muis al in 1 t zomerhuis. Il '
_": --
// /
-
1=-~ (
.,___.-
~
\- -
~
~
--
!~
\,
1
........_'"
/
_~ ~ -·
·:
-
~
:$
-
-
~~i_.:" ~. ~;---.
- ~~-
'----
""'- .//
~'
.·
lf _,./_,... ~~·/
--.-_/~ -- --- /
'< ==-=-
/
'è
- - ·-.
<\_ ----
·s >·
--z_~---~~--
-
-·
--
~) -==--
. --'\'" "---
~
' "·
Overgenomen uit~ 11 J eugd in een nu de Stad 11 van Carel Teulings (uitgave: Boekhandel Adr. Heinen 1 Kerkstraat 27, 1 s-hertogenb,.,sch, 19510)