Kringnieuws special november 2002

KRING n i e u w s uitgave van kring ‘vrienden van ’s-Hertogenbosch’

Voorwoord Binnenkort wordt in het Bosche Prentenmuseum aan de Verwersstraat een bijzondere tentoonstelling geopend. Op die tentoonstelling staan de maquettes opgesteld, die Lambert van de Leemput in vele jaren noeste arbeid vervaardigd heeft van de meest belangrijke panden van ’s-Hertogenbosch in heden en verleden. In zijn winkel, De Arend in de Hinthamerstraat, werkte hij in zijn vrije uren stug door. Helaas heeft hij niet mogen beleven dat zijn levenswerk compleet geëxposeerd werd. Wel zijn in het recente verleden delen van zijn verzameling te zien geweest. Zo stonden verschillende van zijn maquettes opgesteld in het Noordbrabants Museum in 1983. Een van de onderdelen van de uitgebreide viering van het 800-jarig bestaan van ’s-Hertogenbosch was Uilenburg Aktief.

In galerie De Swarte Leers lieten verschillende kunstenaars hun werken zien; een van hen was Lambert van de Leemput.

En natuurlijk konden zijn klanten genieten van de werkstukken: deze stonden immers opgesteld in zijn zaak.

Dankzij de kinderen van Lambert van de Leemput heeft de Kring “Vrienden van ’s-Hertogenbosch” de maquettes in bruikleen gekregen. Zij hebben alle medewerking verleend aan de tentoonstelling. Naast de maquettes zelf zijn daar ook te zien de schouw, waarmee het houtsnijwerk allemaal begonnen is, tal van handgesneden wapens en enkele van de gereedschappen waarmee hij zijn maquettes vervaardigde.

In deze speciale bijlage van het Kringnieuws laten we u via een aantal foto’s een voorproefje zien van de tentoongestelde maquettes. In enkele artikelen worden verschillende aspecten belicht: hoe is het werk bij de Kring gekomen, fragmenten uit het leven van Lambert van de Leemput en persoonlijke herinneringen aan deze markante persoonlijkheid.

Wij danken de kinderen Van de Leemput voor de medewerking die wij van hen mochten ondervinden bij de voorbereiding van deze bijlage.

De redactie Kringnieuws special november 2002

2002 SpECIAL

November 2002

De maquette van de markt van de heer Van de Leemput en de werkgroep “Het Kleine Monument” van de Kring Wanneer precies de prachtige maquette op de agenda van onze werkgroep terecht is gekomen is niet geheel zeker. Reeds in de jaren rond 1990 hebben Kringgidsen het werkstuk, dat de markt weergeeft van rond 1600, aan menig geïnteresseerde laten zien. De heer Van de Leemput heeft met grote ijver gedurende vele jaren, kennelijk met veel genoegen, aan de maquette gewerkt. Daartoe was een ruimte achter de speelgoedwinkel omgebouwd tot werkplaats.

Er is hoegenaamd geen verf aan te pas gekomen. Het geheel is opgebouwd uit natuurlijke houtsoorten in diverse kleuren. Het hout hiervoor was onder andere afkomstig uit Brazilië, waar een broer van de heer Van de Leemput missionaris is.

Onze werkgroep vond het werkstuk altijd al een kostbaar bezit, niet alleen voor de familie Van de Leemput, maar voor de gehele stad.

In maart 1999 komt voor het eerst het ‘onderwerp’ Van de Leemput in de notulen van de werkgroep “Het Kleine Monument” voor. Zeker is dat vanaf dat moment de werkgroep actie is gaan ondernemen om voor de toekomst de gehele maquette voor de stad te bewaren. Enkele dames van “Het Kleine Monument” zijn op bezoek gegaan bij de heer Van de Leemput en de eerste contacten werden toen gelegd met het Noordbrabants Museum. Ze vonden namelijk dat de maquette uiteindelijk een plaatsje diende te krijgen op de Bossche historische afdeling van het museum.

In mei 1999 vertellen onze notulen dat de heer Van de Leemput overleg zal plegen met zijn echtgenote en kinderen en dat een van ons foto’s gaat maken van de maquette. Prachtige foto’s worden het; ze worden door ons ter beoordeling voorgelegd aan mensen van het Noordbrabants

De Arend (rechts). Het pand van de familie Van de Leemput sinds 1945. Tot eind augustus 2001 was hier de winkel gevestigd in huishoudelijke artikelen, speelgoed en wat al niet meer.

De foto’s in deze bijlage zijn gemaakt door Marjan Vonk, behalve de foto van Lambert van de Leemput met zijn kleindochter Jacqueline; deze laatste komt uit het familiearchief.

1

Museum met het verzoek eens een kijkje te gaan nemen in de speelgoedzaak aan de Hinthamerstraat, waar de maquette zo’n markante plaats innam. Helaas komt in september 1999 het bericht dat het museum niet geïnteresseerd is.

Wat nu? Besloten werd aan de heer Van de Leemput voor te leggen dat, met zijn toestemming, de Kring zelf op zoek zal gaan naar een passende bestemming. Daartoe werd de voorzitter van de Kring verzocht contact op te nemen met de familie.

Dan blijft het lange tijd stil. Tot ieders verdriet overlijdt in augustus 2001 de heer Van de Leemput. Pas in de notulen van september 2001 wordt melding gemaakt

van het feit dat zeer binnenkort de winkel aan de Hinthamerstraat zal worden gesloten. De familie Van de Leemput is vervolgens zo genereus de maquette in bruikleen te geven aan de Kring “Vrienden van ’s-Hertogenbosch”, zoals blijkt uit het verslag van de werkgroep “Het Kleine Monument” van 1 november 2001.

De maquette wordt voorlopig opgeslagen op de zolder van de heer Timmermans en aldaar schoongemaakt. Dan wordt het januari 2002 en komt het bericht dat de maquette een plaatsje in het Kringhuis zal krijgen en in maart 2002 wordt bekend dat deze zal worden geëxposeerd in het Bosche Prentenmuseum aan de Verwersstraat.

De werkgroep is uitermate verheugd over het feit dat uiteindelijk de maquette voor het nageslacht bewaard zal worden en het verhaal achter de maquette tot in lengte van jaren verteld kan worden. Met vasthoudendheid is er aan dit onderwerp gewerkt en we zijn heel gelukkig dat we wederom op de juiste momenten de juiste mensen tegen zijn gekomen.

Hulde aan de familie Van de Leemput, hulde aan het bestuur van de Kring “Vrienden van ’s-Hertogenbosch” en aan de heer Timmermans.

Namens de werkgroep, Nort Lammers

Biografie Lambert van de Leemput Lambert van de Leemput werd in 1916 geboren in een gezin met vier broers en vijf zussen. Zijn vader had sinds 1902 een grossierderij in Achter ‘t Verguld Harnas in ’s-Hertogenbosch. Al jong hielp Lambert zijn vader in de zaak en in de winkel in huishoudelijke artikelen die naast het pand op de hoek van de Vughterstraat was gevestigd. Weliswaar kon hij goed studeren en volgde hij na de lagere school de HBS in ’s-Hertogenbosch, toch werd hij op zijn zestiende van school gehaald en zei zijn vader tegen hem: “Ga jij hier maar je kunsten vertonen.”

Dat was niet tegen dovemansoren gezegd.

De jonge Lambert van de Leemput leerde al snel de adressen kennen waar zijn vader de artikelen inkocht. Die zouden hem later

goed van pas komen! Lambert ontpopte zich als een harde werker. Een voorbeeld.

Zo kreeg hij van zijn vader ooit een doos wekkers in de hand geduwd, met de vraag of “hij die maar even wilde maken”. Eerder had hij al honderden wekkers uit elkaar gehaald, maar hij had er nog nooit een in elkaar gezet. Hij ging op zijn kamer zitten en uiteindelijk lukte het hem. Zo leerde Van de Leemput ook schilderen. In de winkel werden vroeger veel kerstbeelden verkocht.

Die werden gemaakt in de Peel, door thuiswerkers. De vader van Lambert van de Leemput kocht die al in juni, omdat ze dan goedkoper waren. Gipsen beeldjes werden dan geverfd en vervolgens tot Kerstmis in kranten bewaard. Op een keer bleek dat alle verf in de kranten was gaan zitten, alles moest opnieuw. Sindsdien schilderde de jonge Lambert ook vaak voor zijn plezier.

Een deel van de rij gevels, waar het allemaal mee begonnen is: de Bossche Markt rond 1600. U mag zelf bekijken welke panden hier zijn weergegeven en welke ervan nog in een of andere vorm bestaan.

2

Lambert van de Leemput bleef in de winkel van zijn vader (De Adelaar) werken tot na de oorlog. Daarna startte hij een eigen winkel in de Hinthamerstraat. Hij noemde die winkel De Arend en bracht daarmee tot uitdrukking dat het toch een beetje om hetzelfde bedrijf ging als dat in de Vughterstraat. In een interview zei Lambert van de Leemput ooit: ”Mijn jongste broer kon de zaak van mijn vader overnemen. Ik kreeg toch geen kans om opvolger te worden; er waren er nog teveel (broers en zussen) thuis. Ik smeerde hem. Vader was wel kwaad…”

Een eigen zaak Vanaf 1945 werkte Lambert in zijn eigen winkel annex (eveneens) grossierderij. Hij trouwde en kreeg in de loop van de jaren vijf kinderen. Terwijl Lambert de winkel draaiende hield, zorgde zijn vrouw voor de kinderen, die allen de kans kregen een goede studie te volgen. De kinderen van Lambert van de Leemput herinneren zich maar al te goed, dat zij regelmatig in de winkel moesten assisteren. Vooral de jongste zoon Hans was altijd de sigaar. Op bepaalde tijden, rond Carnaval, Kerstmis en Oud en Nieuw, was het erg druk in de winkel aan de Hinthamerstraat. Vooral met de jaarwisseling werd er veel vuurwerk verkocht. Van de Leemput was zelfs grossier in mooi vuurwerk. Anno 2002 weten de kinderen Van de Leemput nog wat er in de zestiger jaren aan vuurwerk verkocht werd. “Het was een mooie tijd,” zegt een van de zonen die nu in Limburg woont. “Tegenwoordig, als ik in de Kringnieuws special november 2002

Het Stadhuis. Het Stadhuis bestaat in feite uit drie samengevoegde woonhuizen, waarvan het middelste, brede pand, de Lijscap, in 1366 door de stad werd aangekocht om te worden herbouwd tot raadhuis. Na ruim een eeuw (1481) werd het linker buurpand, De Gaffel genaamd, bij het stadhuis gevoegd. In 1529 werden deze beide samengevoegde panden verbouwd, waarbij het bordes voor het stadhuis en de kelders werden vernieuwd naar ontwerp van Jan Darkennis, een uit Henegouwen afkomstige meestersteenhouwer, die van 1521 tot 1572 werkzaam was als bouwmeester van de Sint-Jan. In 1563 werd een nieuw griffiehuis gebouwd op het achtererf; daarvan is de verdieping momenteel in gebruik als trouwzaal. In 1599 werd ook het rechter buurpand, Sinterclaes genaamd, aangekocht en bij het stadhuis gevoegd.

buurt ben, denk ik: Ik ga even tanken in ’s‑Hertogenbosch. Ik heb echt het idee dat ik terug wil naar deze stad, waar het altijd zo goed voelde”.

Ondanks alle drukte kreeg het echtpaar Van de Leemput aan het begin van de zestiger jaren iets meer tijd voor zichzelf.

De kinderen werden groter en af en toe maakte het echtpaar op zondag wel eens een uitstapje met de auto. Dat waren de zogenaamde ‘België-tochtjes’. Een dochter van Lambert van de Leemput: “Vader wilde de stamboom van de familie gaan uitzoeken en moest daarvoor naar België.

Hij was er bijzonder goed en volhardend in, want het is hem gelukt om terug te gaan tot ongeveer 1486. Dat is echt een prestatie!” Bij die stamboom hoorde ook een familiewapen. Lambert van de Leemput probeerde zelf dat wapen te vervaardigen, en bemerkte tot zijn eigen verwondering dat het houtsnijwerk hem niet onverdienstelijk afging.

Van het een kwam het ander. Zo vond hij een paar jaar later een tekening op een rommelmarkt van de Markt in ’sHertogenbosch rond 1600. Ook van deze panden ging hij uitzoeken wanneer ze gebouwd waren, door wie ze ontworpen waren. Zijn nieuwsgierigheid was niet te Kringnieuws special november 2002

stuiten. In enkele jaren tijd lukte het Van de Leemput om de markt van ’s‑Hertogenbosch minutieus na te bouwen. De tekeningen haalde hij uit archieven in Amsterdam, Brussel en Antwerpen. In veel Belgische steden staan zulke 17deeeuwse huizen nog steeds. Alleen in

’s-Hertogenbosch zijn ze (helaas) verdwenen. In de loop der jaren heeft Lambert van de Leemput niet alleen de markt van ’s- Hertogenbosch nagebouwd, maar ook vrijwel alle belangrijke gebouwen. Alle miniaturen vonden een plaats in zijn winkel in de Hinthamerstraat die hij tot zijn dood in 2001 gerund heeft.

“Ik herinner me nog goed de laatste avond van zijn leven,” zegt een zoon.

“Ik was jarig en wilde mijn verjaardag bij mijn ouders vieren. Dan hoefden zij niet helemaal naar ons toe te komen. Het was 28 augustus 2001. Het werd een gezellige verjaardag en we moesten allemaal nog in de winkel gaan kijken naar wat hij weer gemaakt had. Ik was er blij om dat hij op zijn leeftijd (hij was inmiddels 85) nog zo actief was. Ik dacht bij mezelf ”Wat een enthousiasme heeft hij nog. Op zo’n manier wordt hij wel 100…”

De volgende dag was hij zomaar dood… Niet te begrijpen. Ik ben blij dat al zijn miniaturen binnenkort in het Prentenmuseum te zien zullen zijn. Nog mooier had ik het gevonden als mijn vader het mee had mogen maken… Hij heeft ons, kinderen, iets prachtigs nagelaten en ik ben blij dat we er de komende maanden allemaal van mogen genieten.

Hij heeft al wel eens eerder wat geëxposeerd, maar op zo’n grote schaal als nu in het Prentenmuseum, dat zou hij in zijn stoutste dromen niet verwacht hebben.

Wij zijn trots op hem. En dankbaar, dat we zo’n vader hebben gehad!”

Gerdie de Zeeuw-Nieuwenhuis

Het Stadhuis. De huidige vorm dateert uit 1670. Nadat Frederik Hendrik de stad ingenomen had, drukten de Noordelijke Nederlanden hun stempel op de bouwstijl. In 1670 werd het stadhuis van Jan Darkennis ingrijpend verbouwd. De afzonderlijke panden werden achter een classicistische gevel samengevoegd. Aan de achterkant werd in 1691, naar ontwerp van hofarchitect Jacob Roman, een galerij gebouwd als verbinding met de 16de-eeuwse gebouwen op het achterterrein. Het Stadhuis heeft een rijk interieur, maar dat wordt op deze miniatuur niet weergegeven.

3

Eten doen we morgen wel In De Arend, de mooie bazaar van Lambert van de Leemput en zijn vrouw in de Hinthamerstraat, is het vaak erg druk. Alle hens aan dek derhalve. De kinderen helpen vader en moeder mee.

Het eten wil er dan nog wel eens bij inschieten, zeer tot verdriet van de jongste zoon. ‘Wanneer gaan we eten?’

‘Och, jongen, eten doen we morgen wel!’ Het wordt een gevleugelde uitdrukking in huize Van de Leemput.

Het Refugiehuis aan de Spinhuiswal.

Aanvankelijk was dit een echt refugiehuis, een huis voor gevluchte paters.

Het is flink beschadigd tijdens het Beleg van ’s-Hertogenbosch in 1629.

Nu nog zitten er kogels uit die tijd in de gevel.

Praten met de kinderen Van de Leemput is een duik in de recente Bossche geschiedenis. Van alles komt langs, waarvan je als gesprekspartner denkt: ‘O ja, zo zat het, dat is waar ook.’ Zeker als je als interviewer vroeger vaak in de winkel van Van de Leemput bent geweest. De Arend is de tweede winkel van de familie; de eerste heet De Adelaar en staat aan de Vughterstraat, hoek Achter het Verguld Harnas. Daar gaat Lambert als 16-jarige bij zijn vader werken. De HBS kan hij niet afmaken, er is werk aan de winkel. Eerst werkt hij voor in de zaak, waar de ‘gewone’ klanten hun inkopen doen. Al snel krijgt hij het toezicht over de grossierderij achter in de zaak, met een eigen ingang aan Achter het Verguld Harnas.

voor goede handel, weet precies wanneer wat in de mode gaat komen, is op de hoogte van elke rage. Knikkertijd: je koopt je knikkers bij Van de Leemput. Vliegertijd: je haalt het materiaal voor een zelfbouwmodel in De Arend.

O ja, dat vliegerpapier. Ongelooflijk dun spul is het, heel teer ook. Het komt binnen in een grote stapel. Zie de velletjes maar eens van elkaar te krijgen. Alle kinderen op een na –zij is daar niet handig genoeg in, zoals ze nu zelf toegeeft- worden aan het werk gezet. Vellen splitsen, voorzichtig oprollen, rolletjes in een grote bak. En zo wordt het papier uiteindelijk verkocht. Een paar uiterst dunne en lichte latjes erbij, wat speciale lijm, een klos dun touw en dan maar hopen dat je een handige vader of moeder hebt...

Inkoop Later doet Lambert ook de inkoop. ‘Een goede verkoper koopt zelf in; je moet toch weten wat je verkoopt.’ En als hij vanaf 1947 zijn eigen zaak in de Hinthamerstraat heeft –zijn broer heeft inmiddels de ouderlijke winkel aan de Vughterstraat overgenomen- , is het niet meer dan logisch, dat hij zijn eigen inkoop verzorgt. Zo gaat hij vaker dan eens naar Parijs, een hele reis zo vlak na de Tweede Wereldoorlog. Daar kan hij goede zaken doen. Maar als hij op een goede dag terugkomt met duizenden rozenkransen, heeft moeder Van de Leemput er een hard hoofd in dat ze die kwijt raken. Zijn reactie? ‘Bid maar een rozenhoedje, we hebben rozenkransen zat.’ Lambert en zijn vrouw zijn ze binnen de kortste keren kwijt. Hij heeft een neus

Braderie De vader van Lambert van de Leemput is een actief man in de Vughterstraat. Niet alleen runt hij een bloeiende en drukke zaak, maar hij is tevens bestuurslid van de winkeliersvereniging van zijn straat.

Als zodanig is hij de grote initiator achter de jaarlijkse braderie. Het idee heeft hij van elders, maar hij ziet meteen de positieve kanten ervan. Alle winkeliers –en dat zijn er veel, en bijna allemaal zijn ze kleine zelfstandige- doen mee. Ze zetten hun handel op straat, in mooi versierde kraampjes. Er zijn aanbiedingen en prijsvragen. En de heer Van de Leemput sr. laat treintjes rijden, van het begin van de Vughterstraat tot het einde en terug, een heerlijke en spannende bezigheid voor met name de kinderen.

De Breede Haven. De haven stond via de Dieze en de Maas in verbinding met verre streken en landen en diende tevens als knooppunt voor het achterland via land- en kleinere waterwegen. In de haven werd verse riviervis aangevoerd, maar ook gezouten vis; in de 14de eeuw zelfs al vanuit het Oostzeegebied. In de loop van de Middeleeuwen werden ook veel andere zaken, zoals tin, lood, zout, teer, hout, turf, en wijn ontscheept.

In de 18de eeuw kwam er ook koffie, thee, suiker aan wal. Middeleeuwse exportproducten waren bijvoorbeeld bier, en bewerkte producten van ijzer, leer en laken.

4

Kringnieuws special november 2002

Het Gouvernement. Dit monumentale pand heeft in de loop van de eeuwen veel functies gehad. Het is een jezuietenklooster geweest. Later dient het als woning en werkruimte van de gouverneur. Onder anderen de ‘Dikke Hertog’ heeft er geresideerd. Nadat Nederland een koninkrijk werd, deed het gouvernement dienst als woon- en werkruimte van de Commissaris des Konings, resp. Der Koningin. Sinds de jaren ’80 van de vorige eeuw is het ingericht als Noordbrabants Museum.

Buurtwinkels We gaan even terug naar de grossierderij.

Zoals Lambert eerder zijn vader daarmee geholpen heeft in de Vughterstraat, zo gaat hij ook met dit onderdeel van de handel verder in zijn eigen zaak. Hij koopt in in het groot, soms in het heel groot, zoals we eerder zagen, en verkoopt een deel van die handel door. Daar komen elke dag tegen de avond de marskramers, vaak oorlogsinvaliden, om hun voorraadje aan te vullen voor de volgende dag. Een van hen is ‘de Balpen’, die 100 pennen per keer inkoopt. Die betaalt hij contant, elke avond is hij present. Hij heeft de Ziekte van Parkinson, wat zijn handel mogelijk bevorderd zal hebben: ook in die tijd is medelijden vaak een reden om te helpen.

Bovendien levert hij aan winkeliers in diverse Bossche wijken. Dezen doen hun bestellingen, die in een doosje gepakt worden. En dan mogen de kinderen die doosjes distribueren naar buurtwinkels in de Hofstad, de Aawijk en andere buurten in ’s-Hertogenbosch.

Vuurwerk De Arend is al vroeg een van de plaatsen in ’s-Hertogenbosch, waar tegen Oud en Nieuw vuurwerk verkocht wordt. Lambert doet zoals gebruikelijk ook hier zelf de inkoop. En als hij zijn spullen uitgezocht heeft, komt Van Gend & Loos op een dag voorrijden met paard en wagen. De voerman kiepert de kisten met vuurwerk van zijn wagen en schuift ze over de drempel.

Vanaf daar ligt de verantwoordelijkheid bij de klant. Maar voor een kleinigheid helpt zo’n man mee de handel naar achteren te brengen. En dan moet het verkocht worden. Voor de veiligheid is het een tijd lang verboden te roken in de winkel…

Natuurlijk heeft Lambert ook voor deze handel een goede neus. Want waar zou Kringnieuws special november 2002

je anders je vuurwerk kopen? En omdat het drukke tijden zijn, worden ook hier de kinderen ingeschakeld. Hoe zouden die zich overigens gevoeld hebben, als ze ’s nachts boven een winkel vol vuurwerk moeten slapen? Gelukkig is er nooit een ongeluk gebeurd.

Later worden de veiligheidsvoorschriften zo streng, dat deze handel niet meer interessant is. Lambert stopt er dan ook mee en kan weer vrijuit zijn sigaren blijven roken.

Hoe is het leven in de winkel?

Als je de kinderen nu vraagt hoe het geweest is om in en boven de winkel te wonen, komt er een stroom van anekdotes.

Zo vertelt een van hen, dat hun achterplaatsje grenst aan dat van een café aan de Zuidwillemsvaart. Elke zaterdagavond is het raak. Dan gaat rond half elf de achterdeur van het café open en liggen de kinderen letterlijk te denderen in hun bed.

Van geluidsoverlast heeft dan nog niemand gehoord. Teksten van bijvoorbeeld de Zangeres zonder Naam kennen ze nu nog helemaal van buiten. Wel gezellig natuurlijk!

Minder leuk is het verhaal van de vele verkeersongelukken voor de deur. Vaak wordt er hard gereden vanaf de brug over de Zuidwillemsvaart, richting stad. Dan moet er een forse bocht genomen worden en dat valt niet altijd mee, zeker niet als het glad is. Om de haverklap vliegt er dan ook een automobilist uit de bocht, bijna recht voor de zaak van Lambert en zijn gezin. “Je kon er vooral in het weekend op wachten,” vertelt een van de kinderen.

Als je eindelijk na de middelbare school op jezelf woont en je komt zaterdags laat naar huis, mag je nog meehelpen: emmer en dweil staan klaar en zeuren is er niet

bij. Schoonmaken doe je gewoon, daar hoef je niet bij na te denken.

En verder zijn er natuurlijk de drukke tijden. Momenten dat de hele familie aan het werk wordt gezet. Zelfs de kleinkinderen worden soms ingeschakeld, bijvoorbeeld in de tijd dat er vuurwerk verkocht wordt.

Van dit pand zeggen we niets. We verbinden er een kleine prijsvraag aan: weet u welk pand dit is en waar het gestaan heeft? Voor de aardigste inzending stellen we een passend prijsje ter beschikking. Oplossingen kunt u sturen naar de redactie van het Kringnieuws. Adressen zie colofon.

5

De kinderen van Lambert Wie verwacht dat een van de kinderen vader gaat opvolgen, komt bedrogen uit.

Zijn stelling is: leer eerst maar eens een goed vak, en dan kun je nadenken of je de winkel wilt overnemen. Vader weet natuurlijk waarover hij praat. Immers, zelf heeft hij de HBS niet af kunnen maken. En hij weet als geen ander hoe hard het vaak werken is.

Volgens de kinderen echter is het misschien een goede smoes geweest om lekker zelf tot zijn 85ste in de winkel actief te kunnen blijven, samen met zijn vrouw.

En wat denken de kinderen nu? Soms kriebelt het, zeker als ze in ’s-Hertogenbosch zijn. En wie weet, begint een van hen straks wel ergens in onze mooie stad een eigen zaakje. Klein beginnen, goed opbouwen en dan...

Al voor 1956 maken vader en moeder steevast elke zondag een ritje met de auto. Eerst is dat met een huurauto, later met een eigen exemplaar. Dan gaan ze naar Antwerpen, naar de vogeltjesmarkt, of naar de Achelse Kluis of Kevelaer. Het is alleen jammer, dat het zondags altijd slecht weer is!

Maquettes en gevels Op een dag rijden vader en moeder Van de Leemput door het Brabantse land. Ze zetten de auto aan de kant en lopen wat.

Tot ze in een kamer van een boerderij een mooie schouw zien. “Zo iets zou ik ook wel willen,” zegt moeder. Later gaat vader aan het werk. Hij blijkt het te kunnen, hout bewerken. En zo is een nieuwe hobby begonnen.

Op een rommelmarkt koopt Lambert een oude tekening van ’s-Hertogenbosch: de Markt zoals die is rond 1600. Bij hem rijpt een plan: die gevels ga ik in het klein nabouwen. Hij doet onderzoek, verzamelt

Opa’s molen als Sinterklaassurprise voor kleindochter Jacqueline. Die is er zichtbaar mee verguld.

gegevens en begint met het hout dat hij voorhanden heeft: sigarenkistjes. Een zoon van Lambert herinnert zich nog: “We moesten vaak kistjes sigaren voor hem kopen. Dat deden we bij Schraven op het Hinthamereind. Ze kostten ƒ 1,80 per 5. Daar hield hij de kistjes aan over en daarvan bouwde vader zijn gevels.”

Na de Markt kwam de gevelrij van de Breede Haven aan de beurt, even nauwkeurig en nauwgezet gemaakt. Later maakte Lambert zo’n beetje alle belangrijke gebouwen van ’s-Hertogenbosch.

Alleen niet het nieuwe Provinciehuis: niet mooi genoeg in zijn ogen.

Door het stamboomonderzoek dat hij doet komt hij ook zegels en wapens van zijn voorouders en Bossche schepenen tegen. Ook deze zegels en wapens maakt hij na in hout.

In 1978 biedt Lambert van de Leemput een maquette van het stadhuis aan aan scheidend burgemeester Van de Ven. Die is daarmee zeer verguld, getuige een persoonlijke dankbrief.

Werken aan de maquettes en gevels, aan de zegels en wapens en aan cadeautjes voor zijn kleinkinderen doet Lambert in al zijn schaarse vrije uren. Meestal is dat ’s morgens tot een uur of elf, omdat er dan nog niet zoveel klanten komen. En zo heeft hij onder andere een prachtige verzameling oud ’s-Hertogenbosch aangelegd. Zoals gezegd: eerst voornamelijk te bewonderen in zijn winkel –op veilige hoogte, zodat kinderen niet per ongeluk iets kunnen omstoten- en binnenkort in Het Bosche Prentenmuseum.

Tot slot Lambert van de Leemput is in alle opzichten een handig man geweest. Dat geldt voor zijn handel en winkel, dat geldt te meer voor zijn houtsnijwerken. In de familie wordt soms gedacht dat hij alles kan. Op een dag ziet een van zijn kleindochters een dode merel. Haar vraag? “Opa maken...”

Dankzij de steun van zijn vrouw Riek van de Leemput-Lommers is Lambert tot zijn 85ste in staat geweest om zijn winkel te blijven drijven en daar zijn vele hobby’s in zijn vrije tijd uit te oefenen. Naast houtsnijwerk heeft hij vele jaren allerlei onderscheidingen voor de Oeteldonksche Club gemaakt. Moeders gezondheid was dusdanig dat ze eigenlijk al jaren eerder hadden moeten verhuizen naar een bejaardenhuis, maar voor haar Lambert is ze tot aan zijn dood in de Hinthamerstraat gebleven.Lambert is een bijzondere man en dat is hij!

Secretariaat van KRING “VRIENDEN VAN ’s-HERTOGENBOSCH” Postbus 1162 5200 BE ’s-Hertogenbosch KRINGHUIS: verwersstraat 19

A

’s-Hertogenbosch Telefoon.....................073 - 613 50 98 Telefax........................073 - 614 60 21

COLOFON Openingstijden: Dinsdag tot en met zaterdag van 10.00 - 17.00 uur Zon- en feestdagen van 12.00 - 16.00 uur

Dit is een special bij KringNieuws, het zes maal per jaar verschijnend tijdschrift van De Kring “Vrienden van ’s-Hertogenbosch”.

Aan deze uitgave hebben onder andere meegewerkt: Marjan Vonk, Nik de Vries, Gerdie de Zeeuw-Nieuwenhuis en Nort Lammers.

Redactie-adres: Secretariaat KringNieuws Postbus 1162 5200 BE ’s-Hertogenbosch E-mail: redactie@kringvriendenvanshertogenbosch.nl

Vormgeving: Egbert van den berg en Jack van Elten

Druk: De Regenboog b.v. ’s-Hertogenbosch oplage 2600 stuks

Niets uit deze uitgave mag Worden overgenomen zonder Schriftelijke toestemming van de redactie.

Nik de Vries 6

Kringnieuws special november 2002