路- 路路""'
krin9...nleuw1 N U M M E R
F E B R U A R I
2 2
Uitgave van de KRING "VRIENDEN VAN 'S-HERTOGENBOSCH"
1 9 7 9
Sekretariaat: Postbus 1162, 5200 BE 's-Hertogenbosch tel. 073 - 135073, b.g.g. 073 - 138472
Het Bestuur van de Kring nodigt U hierbij uit tot het bijwonen van de volgende aktiviteiten in de maanden maart en april 1979:
~dinsdag 6 maart 1979, 20 uur in de Eurozaal van het Eurohotel, Hinthamerstraat 63.
ALGEMENE LEDENVERGADERING. Onder andere staat op de agenda een bestuursverkiezing en zal het programma van aktiviteiten voor 1979 bekendgemaakt worden. Voorts staat er een lezing op het program over herbergen en postbanen in de omgeving van 's-Hertogenbosch.
KR.INGVISIE OP ONZE BINNENSTAD. Wat vinden de leden van de Kring van onze binnenstad? In het kader van het 'Struktuurplan' zal er gediskussieerd worden over het historische hart van onze stad. ~woensdag
4 april 1979, 20 uur in de Eurozaal van het
Eurohotel, Hinthamerstraat 63.
De Heer C. van den Braber zal een lezing met dia's houden onder de titel: "Monumentenzorg in de stad Amersfoort 11 Dit in het kader van een door onze Kring te organiseren excursie naar deze stad. Het Bestuur hoopt dat veel leden deze bijeenkomsten bij zullen wonen. Ook andere belangstellenden zijn van harte welkom. Uw kopje koffie staat al klaar !
U I T N 0 D I G I N G Het Bestuur nodigt hierbij alle leden uit voor de .jaarlijkse algemene ledenvergadering op dinsdag 6 maart a.s. in het Eurohotel, Hinthamerstraat 63. Aanvang 20 uur. AGENDA - Opening. - Ingekomen stukken en mededelingen. - Verslag van de ledenvergadering d.d. 13 febr. 1978. - Verslag van de ledenvergadering d.d. 8 nov. 1978. - Financieel verslag 1978 (Zal ter vergadering worden uitgereikt). - Verslag kaskommissie en verkiezing kaskommissie. - Bestuursverkiezing. Volgens het rooster zijn aftredend: mevr.R.Dorenbosch-Meijer en de heren J.E.J.M. Kleyne en J.D. van Toorn. Zij stellen zich herkiesbaar. De heer J.M. Jansen is tussentijds afgetreden. De voordracht van het bestuur ( overeenkomstig art. 8 van het Huishoudelijk Reglement luidt als volgt: in de eerste vakature: mevr. R. Dorenbosch Meijer in de tweede vakature: dhr. J.E.J.M. Kleyne in de derde vakature: dhr. J.D. van Toorn in de vierde vakature: dhr. H.G.M. van den Heuvel, Buitenpepersdreef 297. Volgens art. 8 van het Huishoudelijk Reglement kunnen kandidaten voor het bestuur worden voorgedragen door tenminste tien leden. Een dergelijke voordracht moet vóór 25 februari schriftelijk worden ingediend bij het sekretariaat. - Verkiezing Raad van Kommissarissen. De voordracht van het bestuur (overeenkomstig art. 17 van het Huishoudelijk Reglement) luidt als volgt: historisch deskundige: drs. P.Th.J. Kuyer, Anna Blamanstraat 52, Rosmalen (stadsarchivaris van 's-Hertogenbosch) r juridisch deskundige: mr. H. Bergé, Choorstraat 14, 's-Hertogenbosch (rechter te 's-Hertogenbosch) financieel deskundige: dhr. J.A.J.C. Jansen, Dammenlaan 20, 's-Hertogenbosch (direkteur van de RABO-bank te 's~Hertogenbosch) Volgens art. 17 van het Huishoudelijk Reglement kunnen kandidaten voor de Raad van Kommissarissen worden voorgedragen door tenminste tien leden. Een dergelijke voordracht moet vóór 25 februari schriftelijk worden ingediend bij het sekretariaat. - "VAN HERBERGEN ENPOSTBANEN RONDOM 'S-HERTOGENBOSCH" Een lezing met dia's door drs. W.H.Th. Knippenberg uit 's-Hertogenbosch, de bij velen van U al jaren bekende bij uitstek Brabantse .heemkundige. Deze lezing zal circa li uur duren en worden onderbroken door een pauze. - Overzicht van het aktiviteitenpakket voor 1979 en een gedachtenwisseling over mogelijke aktiviteiten voor een verdere toekomst. - Sluiting.
blz.
)
13 februari
ledenvergadering in de aula van het Jeroen Bosch-huis met vertoning van een bloemlezing uit de dia-kollektie van de Kring.
22 maart
lustrum-bijeenkomst t.g.v. het vijf-jarig bestaan in hotel Central met presentatie van de eerste syllabus 'Bossche Bouwstenen' en een lezing door pater Gerlach over Jeroen Bosch.
17 april
voordracht "Oirschot, het schoonste dorp van Brabant" door mevr. M.P. Schreurs-Janssen.
5 t/m 28 mei Foto-tentoonstelling "Burgemeester, Houdoe war" t.g.v. het afscheid van Mr. G.v.d.Ven als burgemeester van 's-Hertogenbosch. Plaats van handeling: "De Klosbeugel" in de Lange Putstraat dat gedurende de mei-maand als informatiecentrum van de Kring- in gebruik was. 7 mei
stadswandeling "De Burgemeesterswandeling" vanuit "De Klosbeugel".
21 en 28 mei Het comitĂŠ "Den Bosch in de manifestatie "Kijk in bestond enige monumenten Boxtel) te bezoeken. Het 4 juni
mei" organiseert in samenwerking met de Kring de binnenstad", waarbij de mogelijkheid (o.a. Gouvernement, Klosbeugel, Huis van geheel omlijst door diverse evenementen.
Excursie naar Oirschot met ruim 250 leden.
10 september fietstocht door De Bossche Broek naar de Vughtse Oudheidkamer.
-~
.~
~ ~
24 september Op de klets bij de Kring. 7 en 8 okt.
Amateur Culturele Dagen in het Casino en Jeroen Bosch-huis, met informatie stand van de Kring.
15 oktober
stadswandeling "Tussen Sint Janspoort en Orthenpoort" vanuit "Het Kroontje". Met vertoning van een dia-serie over de wandeling en een kleine tentoonstelling over de restauratie van het Havenkwartier.
20 t/m 29 oktober: In samenwerking met de StiĂŞhting Roois Kultureel Kontakt de tentoonstelling "De Liefde als wapen" in het Noordbrabants Museum. Deze expositie was gewijd aan de persoon van mgr. Bekkers. 8 november
Ledenvergadering in "Het Kroontje" over het Huishoudelijk Reglement.
14 november
Ledenkontaktavond in de aula van het Jeroen Bosch-huis met de uitslag van de skriptie-wedstrijd en een verslag met behulp van dia's en expositiemateriaal van de opgravingen op de Bossche Markt door drs. H.L. Janssen, de stadsarcheoloog.
en verder was er de voortzetting van de eerste kursus Bossche Bouwstenen, inleiding tot de Bossche geschiedenis op 2, 9, 16, 23 en 30 januari. en verder was er de tweede kursus Bossche Bouwstenen, Het Beleg van 1629, op 25 september, 2, 9, 16, 23 30 oktober, 6, 13, 20 en 27 november, 4, 11 en 18 december.
blz
en verder waren er in 1978 de volgende uitgaven voor alle leden: Kring-Nieuws nr. 15 (januari) Kring-Nieuws nr. 16 (maart) Informatie-Bulletin nr. 5: Bossche Bibliografie 1977 (maart) Bossche Bouwstenen Enquete (maart) Kring-Nieuws nr. 17 (april) wandelboekje "De Burgemeesterswandeling" (april) Kring-Nieuws nr. 18 (mei) Kring-Nieuws nr. 19 nieuwe uitvoering (augustus) Kring-Nieuws nr. 20 (oktober) wandelboekje "Tussen Sint Janspoort en Orthenpoort" (oktober) nieuwjaarswens + vel herdenkingszegels 1629-1979 (december) Kring-Nieuws nr. 21 (december). en verder ontving U via de Kring: het boekje Meimaand-Monumentenmaand van het ComitĂŠ Den Bosch In Mei (mei, het nieuwe stadswapen van 's-Hertogenbosch (augustus) een brochure van de Societeit Casino over de restauratie van de St.Jan (dec . en verder verzorgde de Kring nog de volgende uitgaven: syllabus Bossche Bouwstenen (maart) folder Museum De Brabantse Poffer (mei) Informatie-Bulletin nr. 6 over Oirschot (mei) en verder waren er in 1978 de volgende werkgroepen aktief: "Overlegorgaan Binnenstad 's-Hertogenbosch": mevr.R.Dorenbosch-Meijer en de heren A.H.C.v.Gemert, J.M.Jansen, J.H.Leenders, R.W.A.Mallant, J.M. Roosen, F.Spierings en H.E.Teering. "Skriptie-wedstrijd": mevr. H.v.d.Heijden-Molhuysen en de heren J.H.v.d. Elshout, P.J.v.d.Heijden en N.Lammers. "Evaluatie Stadswandelingen" t.b.v. de gidsen "Vraagbaak",. in het vroege voorjaar een 'zachte' dood gestorven. en verder was de Kring o.a. betrokken bij het Overlegorgaan Binnenstad van de gemeente de Begeleidingsgroep van de stadsarcheoloog, de opzet "Den Bosch In Mei", het overleg met diverse instanties over de herdenking 1629-1979 enz. r en verder hielden we zeer nauw kontakt met de Gemeentelijke Archiefdienst over de kursussen Bossche Bouwstenen. en verder waren er in 1978 14 bestuursvergaderingen en 28 andere vergaderingen en bijeenkomsten, kwamen er ruim 400 brieven en kaarten binnen bij het sekretariaat, werden er door de Kring meer dan 6.400 stuks post verzonden, waren er ruim 600 inkomende telefoontjes bij de sekretaris en belde hijzelf meer dan 500 maal. Het bovenstaande is slechts een greep uit de aktiviteiten van de Kring in 1978. Dit alles was in dit lustrum-jaar slechts mogelijk door de inzet van verschillende leden. Eenieder die dit mogelijk heeft gemaakt: onze oprechte dank voor Uw medewerking en het Bestuur hoopt ook in 1979 Uw medewerking te mogen ondervinden. *Ontwikkeling ledenbestand:
1-6-1973: 1-1-1974: 1-6-1974: 1-1-1975: 1-6-1975: 1-1-1976: 1-6-1976: 1-1-1977: 1-6-1977: 1-1-1978: 1-6-1978: 1-1-1979:
17 30 93 144 311 434 520 571 599 611 658 734*
blz.4
\.:
KRINGVISIE OP ONZE BINNENSTAD
Aan de Bosschenaren is gepresenteerd het "Struktuurplan Binnenstad 's-Hertogenbosch 1978", waarin door Burgemeester en Wethouders een visie wordt gegeven op allerlei aspekten van onze historische binnenstad. B&W zeggen in dit pl,an hoe zij de relatie wonen - werken - verkeer - rekreatie zien in deze binnenstad.
Een populaire uitgave van dit Struktuurplan vindt U als bijlage bij dit Kring-Nieuws. Het heeft als titel "Plannen voor de binnenstad''路 Door een werkgroep van onze Kring is al gepraat over dit Struktuurplan. Toch willen wij ook met alle andere leden van de Kring hierover diskussi毛ren.
Deze diskussieavond vindt plaats op donderdag 22 maart, om 20 uur in het Eurohotel in de Hinthamerstraat. Dat gebeurt onder de titel: KRINGVISIE OP ONZE BINNENSTAD. U bent van harte welkom op deze avond. Er zullen enige korte inleidingen over enkele thema's worden gehouden; daarna wordt er in groepjes gediskussieerd over deze thema's.
Amersfoort is een stad met een welhaast onaangetast middeleeuws hart. Zij is de enige stad in Europa, waarvan de stadskern is o,msloten door een dubbele grachtengordel , met daarbinnen zo ' n 350 monumenten . Grote delen van de stadsmuren zijn bewaard gebleven of herontdekt en ge restaureerd. Met name de Muurhuizen en de bewaard gebleven poorten vormen in samenhang daarmee een bezienswaardig geheel. In 1259 kreeg Amersfoort stadsrechten.
Ieder jaar organiseert onze Kring een excursie. Zo hebben wij de afgelopen jaren Heusden, Woudrichem, Zaltbommel en Oirschot bezocht. Dit jaar gaan we naar Amersfoort Nadere bijzonderheden over deze tocht (welke op 27 mei plaatsvindt) treft U aan in het Kring-Nieuws van april. ( Ter voorbereiding van deze rit zal er op woensdag 4 april om 20 uur in h e t Eurohotel een lezing met dia's worden gehouden onder de titel: MONUMENTENZORG IN DE STAD AMERSFOORT . Deze inleiding zal worden gehouden door de heer C. van den Brab e r , Chef v an het Bureau Restauraties van de Dienst Gemeentewerken te Amersfoort. Bovendien is de heer Van den Braber bestuurslid van de Amersfoortse Oudheidkundige Vereniging " Flehite" .
Waa.rom is nu gekozen voor Amersfoor t ? 1. Amersfoort i s ongeveer even gr oot als 's-Her togenbosch en heeft eveneens een histo ri sche s tadskern met vele monument en . Ge zien de diskussies in onze s tad over het Struktuurplan kunnen we ook best eens kenni smaken met een visie van elders. 2. We her denken dit jaar 16 29 . Toen Freder ik Hendr ik 's 路-Hertogenbosch be legerde _, trok een ontzettingsleger van Hendrik van den Bergh (toen het onze stad niet kon bevrij den ) naar de Veluwe om de aanvoer slijnen van Frederik Hendrik te doorbreken . Daarb wer d Amersfoort verover d . Ni e t alleen degenen die de excursie naar Amersfoo rt op 27 me i me e wi l l e n maken , maar a lle belangstellenden zijn welkom bij de lezing van d e He er v a n den Braber.
~mersfoort
bl z. 6
•
Di t j aar wordt het Be leg en de Capitulatie van 's-Hertogenbosch in 1629 herdacht . In het eerstvolgende Kring-N i euws (april) zult U hiervan op de hoogte worden ge steld. Bovendien wo rdt er reeds g edacht aan een meer feestelijke herdenking: die van het soo ~ ja r ig b es taan van onze stad in 1985. Stadsarchivaris drs.P . Th.J.Kuyer deed ons onderstaand gedicht toekomen betreffende het 'vieren van geb e urtenissen ' . In 's ~Hertogenbosch gaat het echter anders dan in Grobbelendam ....
Op ' t duizendjaerigh Feest van Grobbelendam . Archivaris : Ick kom op Uw Ontbod, gestrenghe Burghervaeder, Wat is er van Uw Dienst? Burgemeester : Treedt, Archivar is , nader. En hoor naer m&Jn Betoogh : Zoolangh heeft deze Stadt Geen Feest, geen Festival, geen Bradery gehad, Dat d 'arme Middenstandt zyn Zaecken niet ver loopen . Hi er dient dus Raedt geschaft ! Wy , Stadtsbe s tuur der s , hopen, Sat ghy, in ' t Vack vergr ysd, in Uw Histor ieb laên Iets vinden zult dat ' t Volck als Mylpael zal verstaen : Kom, laet ons zegghen, ' t is juyst duyzend Jaer geleden Dat Graef Jan Diederick het Recht kreeg op een Tol . Archivaris: Mynheer, myn oud Archief is meer dan over vol Van alderhand Pampier , maer hoe ick oock zou zoecken, Het Feyt , dat ghy verlanght, staet niet &n d ' oude Boecken . Burgemeester : Doch waerom zo precies? Wat komt het er op aen? Bedenck dan iets, dat wèl op Perkament kan staen ! Gun ons de Bradery, loet ons een Optocht geven Om ' t graefelyck Besluyt opnieuw te laeten leven, Al vindt ghe , voor myn Part , geen enkel oud Decreet, Er is zoveel gebeurt, waervan oock ghy niets weet .... 't Is bitter wynigh, ' t geen wy thans van U ver langhen : Een s impel Stuck Pampier, om ' t Feest aen op te hangen . Archivaris: Uw Wensch is , zo ghy weet, voor my altijdt een wet . Burgemee s ter : Al wat U hindert dat meteen opzy gezet ! Nu nogh een Comité, en als ick even Kans zie , Strick ick de Raedt wel voor, pack weg , een Ton garantie . Dan nu de Feestneus op en aen de Slagh gegaen : De Stadt viert Feest, al heeft de Tol oock nooy t bestaen ! (Uit : De Groene Ams t erdammer, 13 aug . 1955) •Aan het bovenstaand gedicht moesten wij denken toen enkele maanden geleden een deputatie van de 'Stroppendragers' uit Gent bij het Kringbestuur aanklopten. •In 1525 waren enige steden in opstand gekomen tegen Karel V. Deze steden keerden echter terug op hun daden. Zij smeekten Margaretha van Parma, de landvoogdes, om vergiffenis. •In Gent gebeurde da t , door 200 inwoners (blootshoofd en blootsvoet en met een strop om de nek) die om vergiffenis moesten vragen. In 's-Hertogenbosch waren het 150 inwoners die i n zwarte kleren, met ontbloot hoofd en met een brandende kaar in de hand , om vergiffenis smeekten. •Sinds enige jaren wordt er in Gent jaarlijks een dergelijke 'tocht' gehouden. Men dacht dat het voo r ' s-Hertogenbosch interessant zou zijn iets dergelijks te organisere •Het Kringbestuur oordeelde dat het i n ieder geval niet op het terrein van de Kring lag , dat het hier gee n traditie was, e n d a t van deze plechtige gebeurtenis geen folklore ·gemaakt mo es t wo r den. b l z . 7.
:~
-
RESTAURATIE SINT JAN Op dinsdag 9 januari hield
de restauratiearchitect van de Sint Jan de Heer Teering een lezing met dia's onder de titel "Zes jaar inwendige restauratie van de Sint Jan 1979-1985". Vooral werd door de Heer Teering aandacht geschonken aan de procedure die gevolgd wordt bij het schoonmaken van de schilderingen van de plafonds. De afbeeldingen zelf worden slechts schoongemaakt, doch de ondergrond wordt opnieuw beschilderd zodat de fraaie bloemmotieven sterker gaan afsteken. Ruim 140 leden van de Kring hadden de gladheid getrotseerd en hun moeite werd ruimschoots beloond met het interessante verhaal.
BART GEVERS Op vrijdag 19 januari herdacht Bart Gevers het feit dat hij 40 jaar werkzaam was bij de P.T.T. Rasbosschenaar Gevers heeft ook aan de wieg van onze Kring gestaan. Hij was een van de eerste leden en is ook bestuurslid geweest. Hij heeft er ook voor gezorgd dat onze wandelboekjes gepresenteerd kunnen worden op de manier zoals dat nu al 5 jaar gebeurt; waarbij de Postgiro en de Rijkspostspraarbank als sponsor optreden. Een deputatie van het Kringbestuur heeft Bart Gevers op passende wijze "mee unne krommen 猫rrum" gefeliciteerd.
KONTAKT BESTUUR-LEDEN Op maandag 22 januari vond er een gezellig samenzijn plaats tussen het Bestuur van de Kring en een aantal leden. Het Bestuur stelde het op prijs om informeel eens te praten met diverse leden van de Kring die het mogelijk gemaakt hebben om alles te organiseren op een wijze zoals dit het afgelopen jaar is gebeurd (zie ' blz. 3 en 4).
1629
,- )
De kursus "Bossche Bouwstenen", het afgelopen najaar gewijd aan "1629" 1 is be毛indigd. Zeventig deelnemers (het maximum) hadden zich ingeschreven. Op 30 april hoopt het Bestuur de syllabus met de diverse inleidingen te presenteren aan onze leden.
DE BOSSCHE AMBACHTSGILDEN Op de laatste avond van deze kursus "Bossche Bouwstenen 1629" is er voorts gepraat over het najaar 1979. Het voorstel van de Gemeentelijke Archiefdienst, om als centrale thema de Bossche Ambachtsgilden te kiezen,werd enthousiast ontvangen. In het Kring-Nieuws van augustus zult U volledig op de hoogte gesteld worden van sprekers, data, kosten e.d. voor deze kursus, waarvan we de inleidingen eveneens weer hopen te publiceren.
'Het volgende Kring-Nieuws verschijnt l.n de tweede helft van april. Kopy voor dit nummer moet v贸贸r l april bij het Sekretariaat aanwezig zijn.