UITGAVE
VAN
KRING
"VRIENDEN
VAN
's-HERTOGENBOSCH"
JAARGANG
22
-
NUMMER
3
-
APRIL
1996
krln9..-nleuw1 HARTELIJK WELKOM Nieuwe Kringleden
Hartelijk welkom 1
• Van de reda.ctie 1
• Van de bestuur$fofel
2
• Ledenvergadering
In elk Kring-Nieuws zullen we voortaan een opgave doen van onze nieuwe leden. Vanafi januari 1996zijn lid geworden: mevrouw B. van Eijndhoven, Vught Th. Meijer, ' s-Hertogenbosch J. van Woerkom, Rosmalen heer H. van Loenhout, Best mevrouw B. van den Heuvel,' s-Hertogenbosch E. van de Mortel, 's-Hertogenbosch heer en mevrouw Strijbos, Tilburg M. Basten, 's-Hertogenbosch F. Derikx, 's-Hertogenbosch heer J. Michels, St. Michielsgestel M. Tange, Rosmalen mevrouw W. Stevenaar, Rosmalen heerTh. Meijlink, 's-Hertogenbosch mevrouw Ph. de Leuw-Majoor, Rosmalen mevrouwC. Buster, Vught mevrouwJ. Sprengers, 's-Hertogenbosch heer M. Hendriks, Vught mevrouw A. Thomassen, Maren-Kessel mevrouw W. Kouwenhoven, 's-Hertogenbosch heer A. Bogers, 's-Hertogenbosch H. Veldhoven, Rosmalen R. Schreurs, 's-Hertogenbosch Het bestuur heet deze nieuwe leden hartelijk welkom en hoopt dat zij zich snel bij onze Kring zullen thuis voelen.
VAN DE REDACTIE • Excursie 14
• stichting Gastheerschap l.o. 16
Stap in de goede richting (28) Voor U ligt een Kring-Nieuws dat bijna volledig in het teken van de Algemene Ledenvergadering van 6 mei 1996 staat. Zo vind U er verslagen van onder andere de vorige vergadering, het jaar 1995, de diverse werkgroepen en de penningmeester. 21 april 1996 organiseert de Kring een excursie naar Genk en Bokrijk. Nadere gegevens over deze excursie leest u ook in dit nummer. 27 april 1996beginnen de toeristische activiteiten weer volop hun beslag te krijgen. Natuurlijk gaat dat niet onopgemerkr voorbij; wat denkt u ervan om varend Dieske goedendag te zeggen? Meer hierover in dit nummer. Met ingang van dit Kring-Nieuws zullen er advertenties gep laatstworden. Misschien even wennen maar het zal de leesbaarheid niet veel beïnvloeden. Tot de Algemene Ledenvergadering ofde opening van het seizoen! AtiLinder.s
KN - APRIL 1996
VAN DE BESTUURSTAFEL
VAN DE BESTUURSTAFEL Mededelingen 12 Mei:
fietsexcursie naar Grave
De excursies van dit jaar staan niet alleen in het teken van het industrieel erfgoed, maar ook in het verkennen van de omgeving van onze stad. Voor de eerste fietstocht van ditjaar heb ben we als reisdoel gekozen het historische stadje Grave. De tocht zelfgaat door het mooie Brabantse land: heenweg over Hintham, Coudewater, de Loofaert, Kaathoven, Loosbroek, Nistelrode, door de boswachterij naar Schaijk, Reek, Escharen naar Grave; terugnemen we een andere route: Grave, Velp, Overangel, Herpen, Klein Kootwijk, Berghem, Oss, Geffen, Heeseind, Kruisstraat, Rosmalen, Heinis, Orthen, 's-Hertogenbosch. Iedere deelnemer ontvangt een routekaartje. De precieze afstanden moet ik nog "voorfietsen" (nu te koud!), maar in orde van grootte liggen deze op 2X40 km. In Grave zelf worden wij ontvangen door de burgemeester, de heer P. Zelissen en krijgen we een interessante rondleiding door dit stadje. Grave, reeds daterend uit de Romeinse tijd, herbergt verschillende kloosters, een blindeninstituut en een Rijksinrichting voor geesteszieken, alsook een gevangenis. Het stadje, vanouds garnizoensplaats, heeft een vrijwel ronde plattegrond en een regelmatig stratenplan. In 1876 werden de vestingwerken, nog aangelegd oor Menno van Coehoorn, gesloopt; het verloop is nog herkenbaar in de ligging van de singels; een laatste overblijfsel is de Hampoortvan 1161. Van
de St. Elisabethkerk, oorspronkelijk een laatgotische Kruisbasilica, bleven na verwoesting in 1674 en 1794 slechts het koor en dwarspad over, benevens een in de 19e eeuw gewijzigd travee met zijbeuken van het schip; het koor dateert uit 1506-1516. Grave gaat zeer zorgvuldig om met haar historisch centrum: voor het structuurplan is een Zweeds architect aangetrokken. Programma-voorstel: 08. 30 uur vertrek vanuit Kringhuis 10.00 uur pauze (nabij boswachterij Schaijk) 12.00 uur aankomst in Grave: lunchpauze (zelf verzorgen) 13.3ouur ontvangst door Burgemeester en rondleiding 15.3ouur weerophuisaan 17-00 uur pauze in Geffen (effe naor Geffe) 19.oouur weer thuis. Deelname aan de fietstochten zijn in beginsel gratis. Dit betekent wel dat ieder voor eigen droogje en natje zorgt. Wel graag even van te voren inschrijven (en komen!!) bij Kringhuis. Graag tot 12 mei.
Vincent Verberk
Wij staan bekend om onze grote collectie boeken over onze stad. Ook de Meijerij van 's-Hertogenbosch, onze provincie en geschiedenis in het algemeen is bij ons goed vertegenwoordigd. Het is de moeite waard eens bij ons binnen te stappen.
Adi:Hefnen BOEKHANDEL
Kerkstraat 27, 's-Hertogenbosch, tel. (073) 613 00 12, fax (073) 612 09 90.
KN - APRIL 1996
2
VAN DE BESTUURSTAFEL
Excursies
Lezingen
Hierna volgt het voorlopige programma 1996 betreffende excursies, fiers- en wandeltochten en lezingen. Zoals u in het vorige Kring-Nieuws heeft kunnen lezen sraan dit jaar een rweetal thema's centraal, nl. het industrieel erfgoed en het verkennen van de omgeving van' s-Hertogenbosch.
- september lezing ter voorbereiding op de orgelfierstocht - oktober lezing inzake kalenderfeesten m Noord-Brabant - november lezing inzake Brabant 200
Excursies, fiets- en wandeltochten
Zoals u kunt lezen, vinden er wederom vele interessante lezingen en excursies plaars. In de diverse volgende Kring-Nieuws uitgaven kunt u hieromtrent de nodige relevante informatie vernemen.
- zondag 21 april BusexcursienaarGenk(B)enhetProvineiaal Domein van Bokrijk; in Genk met name een bezichtiging van het gebied van de oude steenkoolmijnen (o.a. Zwartberg, Waterschei, etc.): hier veel aandacht voor het industrieel in relatie tot de herbestemming van het gebied. Daarna bezoek aan het Provinciaal Domein van Bokrijk en een bezoek aan een openluchtmuseum o.l.v. gidsen en met een speciaal treintje over het gebied met zijn prachtige natuur, o.a. ook een bekend arborerum. Elders in dit blad treft u een uitgebreid programma over deze excursie aan. - zondag 12 mei Fierstocht naar het historisch stadje Grave; zie elders in dit KringNieuws. - JUill
)
Fierstocht De Zuiderlijke Waterlinie - juli Fiers-wandeltocht naar de Moerputtenbrug (monumentaal erfgoed) - augusrus Boerderijenfierstocht: dit keer echter richting Langstraat - september Orgelfierstocht door de Kempen - oktober Fierstocht naar de Bommelerwaard - begin november Busexcursie naar Antwerpen, met name naar museum Plantijn Moretus (drukkerij-museum, nog in oorspronkelijke staat, prachtige drukwerken en geografische kaarten - koppeling met het project woonculruur in onze stad). Ook wordt een bezoek gebracht aan het Dagbladmuseum (intiem, hoogst interessant). En verder .....
Uitnodiging Ledenvergadering Het besruur van de Kring nodigt u uit voor het bijwonen van de algemene ledenvergadering op
MAANDAGAVOND6MEI 1996 in zaal 1 van het Theater aan de Parade (voorheen het Casino), Parade 23 te 's-Hertogenbosch. Uirsluitend leden van de Kring met één introducé en een geldige lidmaatschapskaart van 1996 hebben toegang tot deze vergadering. De zaal is open vanafi9. 30 uur. De vergadering start om 20.00 uur en eindigt circa 22. 30 uur. De agenda is als volgt samengesteld: i. Opening 2. Ingekomen srukken en mededelingen 3. Verslag ledenvergadering van 11 december 1995; dit verslag treft u in dit Kring-Nieuws aan. 4. Jaarrekening 1995, waarin o.a. opgenomen de verlies en winstrekening; een beknopt verslag treft u eveneens aan in dit Kring-Nieuws. Een uitgebreid verslag ligt vanaf21 april a.s. ter inzageinhetKringhuis. De penningmeester en een lid van de kascontrole-commissie zullen op 22 april aanstaande van 20.00 tot 21.00 uur in het Kringhuis aanwezig zijn om evenruele vragen te beanrwoorden.
Schriftelijke reacties kunt u v66r 28 april a.s. bij hetsecretariaatindienen. Het verslag van de kascontrole-commissie zal tijdens de vergadering worden voorgelezen. 5. Verkiezing kascontrole-commissie; Aftredend is de heer W. Bechtold. De heerJ. vandeVorenblijftnog1 jaaren P. Hellings 2 jaren lid van deze commissie. Als derde lid stelt het besruur voor het reserve-lid, mevrouw J. van Gulik te benoemen. Verder vraagt het besruur kandidaten voor het reserve-lidmaarschap. Geïnteresseerden kunnen zich v66r 28 april a.s. aanmelden bij het secretariaat, waarna men voor een gesprek zal worden uitgenodigd. 6. Jaarverslagen; eveneens opgenomen in dit Kring-Nieuws. In het Kringhuis zullen tevens ter inzage liggen het jaarverslag en de jaarrekening 1995 van de Stichting Binnendieze. 7. Besruursverkiezing: Volgens rooster zijn aftredend: de heren H. Kurvers (voorzitter), J. Kleyne en F. Peters. De heren Kurvers en Kleyne stellen zich herkiesbaar, de heer Peters echter stelt zich niet herkiesbaar. De voordracht van het besruur (art. 9 en 10 van de staruten) luidt: de heer Kleyne te herbenoemen voor een periode van 3 jaar. Ingevolge de staruten dient de voorzitter gekozen te worden door de algemene ledenvergadering. Het besruur stelt derhalve de vergadering voor de heer Kurvers opnieuw voor een periode van 3 jaren te benoemen tot voorzitter. De heer J. van Uden, penningmeester, heeft te kennen gegeven russentijds te willen aftreden. Zowel de heer Peters, als de heer van Uden kunnen hun bestuurstaak niet meer verenigen met hun drukke werkzaamheden in het bedrijfsleven. Voor beide besruursleden zoekt het besruur kandidaten. Hoewel de functies binnen het besruur worden verdeeld, ligt het in de bedoeling de nieuwe besruursleden de taken van beide aftredende besruursleden toe te bedelen. Volgens de staruten kunnen kandidaten voor besruursfuncties door tenminste 10 leden worden voorgedragen. Een dergelijke voordracht
KN - APRIL 1996
3
VAN DE BESTUURSTAFEL
moet uiterlijk 28 april a.s. schriftelijk bij het secretariaat worden ingediend en wordt tijdens de vergadering bekend gem aakt. Voor nadere informatie omtrent de inhoud van genoemde functies, kunt u uiteraard contact opnemen met de heer Peters, resp. de heer van Uden.Vrouwelijke kandidaten genieten de voorkeur. 8. Verkiezing raad van adviseurs; Het team adviseurs bestaat thans uit de heren J. Stienstra en P. Nissen. De heer B. Looper is per 1december1995 in een andere functie in het noorden des lands benoemd; de heer H . Bergé heeft tussentijds te kennen gegeven vanwege zijn leeftijd (80 jaar) te willen stoppen met het adviseursschap. Het besruur stelt als nieuwe adviseur voor de heer W. van Leeuwen. Een curriculum vitae treft u elders in het KringN ieuws. 9 . Contributie-aanpassing; zie nevenstaande overwegingen. 10. Rondvraag 1r. Sluiting
Behorende bij punt 8 van de agenda. Curriculum vitae Wies van Leeuwen werd geboren te Luyksgestel op 16 juli 1950. Na het behalen van het diploma HBS-A en een opleiding tot onderwijzer, srudeerde hij van 1973 tot 1982 kunstgeschiedenis aan de Katholieke Universiteit Nijmegen (KUN) onder F.G.L. van der Meer, E.F. van der Grinten en P. Singelenbergmet als hoofdvak architecruurtheorie van de negentiende eeuw, in het bijzonder de opvattingen over bouwkunst, symboliek en monumenten van J.A. Alberdingk Thijm. Hij promoveerde in 1995 bij C.J.A.C. Peeters op het proefschrift "De maakbaarheid van het verleden. P.J.H. Cuypers als restauratie-architect", waarvan een handelsuitgave is verschenen bij Waanders Uitgevers. Al tijdens zijn srudie inventariseerde hij een deel van het kerkelijkkunstbezitinhetBossche bisdom. Tussen 1983 en 1986 verrichtte hij aan de KUN onderzoek naar architecruur en geschiedenis van de kloosters te Nijmegen vanaf1800, hetgeen in 1989 resulteerde in een reeks bijdragen tot "Een veelkleurig habijt. Kloosters in Nijmegen in de negentiende en twintigste eeuw''. Vanaf 1979 is hij werkzaam bij de Provincie Noord-Brabant belast met de opzet en uitvoering van de Culruurhistorische Inventarisatie Brabantse Monumenten. Vanaf 1988 is hij projectleider van het Monumenten Inventarisatie Project en vanaf 1991 van het Monumenten Selectie Project. Hij was onder meer redactielid van het "Bulletin KNOB" en het tijdschrift "Kunstwerk" van het Kunsthistorisch Instiruut te Nijmegen. Sinds 1974 is hij redactie-lid van de publikatieband van de "Stichting Oude Gelderse kerken". Vanaf 1982 werkt hij mee aan de wekelijks verschijnende "Kroniek van de Kempen". Hij publiceerde onder meer over Brabantse architectuur vanaf de middeleeuwen, landelijke bouwkunst, theorie en praktijk van de neogotische architectuur en sculpruur, res-
tauratie van monumenten in verleden en heden, de geïllustreerde monumentenbeschrijving en het behoud van jongere bouwkunst. Tevens werkte hij mee aan de tentoonstellingen 'naar gothieken kunstzin' (1979) en 'Hendrik van der Geld en de neogotiek' (1989). Als oprichter en voorzitter van het "Cuypers-Genootschap" ijvert hij sinds 1984 voor onderzoek en behoud van jongere bouwkunst. Hij organiseerde in 1993 mede het internationale symposium "Het schilderachtige" te Leiden. In voorbereiding een tweedaags symposium over het restaureren in de negentiende eeuw en hij is jurylid Stichting Brabantse Monumentenprijs.
Behorende bij agendapunt 9: Overwegingen bij al dan niet overgaan tot contributieverhoging. Algemeen: Op basis van een steekproefberekening op de ontvangen contributies voor het verenigingsjaar 1996 ligt de gemiddelde contributiebetaling op circaf 29,60 (wasf 27,so). De Kring beschikt momenteel over een algemene reserve vanf184.ooo,-.Ditgeldisbijeengebrachtdoordeledenende onder leden actieve vrijwilligers. Het nog verder toenemen van deze reserve past niet in de doelstellingen van de Kring. Deze doelstellingen zijn alle geconcentreerd op activiteiten voor en door leden. Hierin passen geen beleggingsactiviteiten, anders dan die rechtstreeks aan de doelstellingen ten goede komend (bijvoorbeeld: huisvesting). Voorts hoeft het, gezien de financiële relaties russen de Kring en haar' dochter' -stichtingen geen noodzaak te zijn tot het verkrijgen van een zelfstandig sluitende exploitatie van de Vereniging. Hierna volgen een aantal argumenten die pleiten voor dan wel tegen contributie-verhoging:
Voor: - Het (nog) verder uitbouwen van de financiële reserves V<.. ) de Kring. - Het in overeenstemming brengen van de prijs van het lidmaatschap met de tegenprestaties (d.m.v. het bonnensysteem). - Het verlagen van het begrote negatieve verenigingsresultaat. - Het als gevolg hiervan verwerven van meer middelen voor evenruele uitbreiding van het activiteitenpakket.
Tegen: - Het aanwezig zijn van een vrij besteedbare reserve van f 184.000,-. - De aanwezigheid van twee stichtingen die, dankzij de inzet van de vrijwilligers (=leden van de Kring) per saldo een batig saldo genereren dat in principe ter beschikking staat van de Kring (zie begroting 1996). - Het volstrekt onbekend zijn van het effect op het ledenbestand (daarbij met name acht te slaan op samenstelling ledenbestand).
KN - APRIL 1996
4
VAN DE BESTUURSTAFEL - LEDENVERGADERING
- Voor de berekening van de meeropbrengst voor de Kring niet uitgegaan mag worden vanf 25,-, aangezien de gemiddelde contributiebetaling reeds op circaf 29,60 ligt. Inschatting financieel effect: Gemiddelde contributiebetaling nuf 29,60 Stel: contributie naarf 35,-; gemiddelde contributie
Voorstel: Handhaving van de contributie op het huidige niveau, met name ingegeven door het marginale financiële effect, de begrote financiële bijdragen van de dochter-stichting(en) en het onbekend zijn van het effect op de omvang van hetledenbestand.
f 36,00
Theoretische meeropbrengst bij 1400 leden Ledenverlies: stel 5% Mogelijke meeropbrengst
LEDENVERGADERING Verslag Algemene Ledenvergadering d.d. 11 december 1995 Gehouden in Golden Tulip Hotel Central aan het Burg. Loeffj:>lein 98 te 's-Hertogenbosch.
Opening De voorzitter opent om 19.00 uur de vergadering en heet alle aanwezigen hartelijk welkom. Voor deze vergadering hebben zich afgemeld: de dames L. Vervoordeldonk en C. Striekwold; de heren. F. Broekxs, P. Hellings, G. Beks, J. van Haaren, J. Gielisse, J. Hendriks en H. Driessen. Het bestuurslid mevrouw Kok de Bekker kan in verband met ziekte helaas niet aanwezig zijn. Bij binnenkomst hebben de leden documentatie van tafel kunnen nemen bevattende een nadere uitleg over de begroting 1996 en de beleidsvoornemens. Het aantal leden bedraagt momenteel 1373·
op- c.q. aanmerkingen; derhalve wordt het verslag goedgekeurd en vastgesteld onder dankzegging aan de secretaris. De voorzitter herinnert de vergadering nog even aan het besluit betreffende de datum van de te houden nieuwjaarsreceptie. Deze wordt gehouden op zondag 7 januari 1996 van 15.00 - 17.00 uur in het Kringhuis. Ook het gemeentebestuur houdt die dag haar nieuwjaarsreceptie. Vorige vergadering was medegedeeld dat de hand van het beeld SintPieter weer was teruggevonden en zou worden bevestigd. Enige dagen na het bevestigen was echter de hand weer verdwenen. Tevens deelt de voorzitter mede dat de heer B. Looper, stadsarchivaris en adviseur van de Kring een andere functie heeft aanvaard in het noorden des lands en derhalve zijn functie bij de Kring neerlegt. Momenteel is het bestuur naarstig op zoek naar versterking van het adviseurscorps. Vanuit de vergadering komen er geen suggesties.
2. Verslag ledenvergadering d.d. 15mei 1995 Het verslag van deze vergadering is opgenomen in het Kring-Nieuws nummer 6 van november 1995· Er zijn bij het secretariaat geen schriftelijke op- c.q. aanmerkingen omtrent het verslag ontvangen; ook de aanwezigen op de vergadering hebben geen
3. Voorstel begroting De begroting met een uitgebreide toelichting heeft vanaf 19 november ter inzage gelegen in het Kringhuis. Een beknopte toelichting lag ter info op tafel bij het betreden van de zaal en is uitgedeeld. Naar aanleiding van de in 1994 gehouden leden-enquête is door het
Op deze vergadering waren 80 stemgerechtigde leden aanwezig. i.
)
besruur een beleidsnota opgesteld en door de ledenvergadering aanvaard. Daarin zijn voor de Kring 3 hoofddoelstellingen geformuleerd, te weten: cultuur-historie (heemkunde) II gastheerschap (toeristische activiteiten) III gesprekspartner diverse organisaties in gemeente. De uitvoering van de activiteiten van hoofddoelstelling II wordt thans in een afZonderlijke stichting (rechtspersoon) ondergebracht. Zodoende kunnen duidelijker de belangen van kringleden en gasten worden gescheiden. Op een vraag van de heer Th. v. Herwijnen of de op te richten stichting niet kan worden geïntegreerd in de Stichting Binnendieze is het antwoord dat in de toekomst dit een mogelijkheid kan zijn; er is in ieder geval een logisch verband. De huidige huisvesting is zeer gebrekkig; te weinig mogelijkheden om de Kring goed te presenteren en alle kring-activiteiten te doen plaatsvinden. Er wordt derhalve uitgekeken naar eventuele andere locaties. De contributie (de belangrijkste inkomstenbron voor de Kring) staat al jaren op hetzelfde peil. Om alle actitiveiten voor de leden ook in de toekomst te kunnen veilig stellen, wil het bestuur de contributie voor 1997 verhogen.
KN - APRIL 1996
5
LEDENVERGADERING
Op de voorjaarsvergadering 1996 zal een voorstel worden gedaan voor contributie-verhoging. In vergelijking met 199 5 is de begroting voor 1996 gesplitst; n.l. in een begroting voor de vereniging en een begroting voor de Stichting Gastheerschap i.o. De penningmeester presenteert aan de hand van sheets de begroting 1996 van de vereniging. Allereerst de 'Baten'-zijde .. Er wordt uitgegaan van 1459 leden met een gemiddelde contributie-bijdrage vanf 27,so (praktijkge卯t毛\ren). Het bestuur wil in 1996 donateurs (bedrijven/instellingen) gaan werven voor een bijdrage vanf 250,-. Dit plan wordt nog verder uitgewerkt; o.a. wat kan de Kring bieden als tegenprestatie. Het bedrag, genoemd onder 'Activiteiten leden' vormt de opbrengst van twee te organiseren excursies. 'Opbrengst verkopen' komt te vervallen in 1996, omdat dit voortaan wordt toegerekend aan de Stichting Gastheerschap i.o. Dit geldt overigens ook voor de post 'Kringhuis'. Er wordt naar gestreefd het KringN ieuws te verluchtigen met advertenties. Ook dit plan wordt nog nader uitgewerkt. Daar de post 'Diverse opbrengsten' in 1995 zeer minimaal was, wordt hiervoor in 1996 geen bedrag opgenomen. Ook de 'Lasten'-zijde is gesplitst. De post 'Activiteiten leden' geeft de kosten weer voor excursies, werkgroepen, lezingen, ledenvergaderingen en nieuwjaarsreceptie. Post9 'Inkoopwaarde verkopen' vervalt en wordt overgeheveld naar de begroting van de op te richten stichting. 'Huisvestingskosten': het Kringhuis zal voor 100% worden benut door de nieuwe stichting. De vereniging is op zoek naar een nieuwe locatie. 'Secretariaat': dit zijn de kosten voor porti, kantoorartikelen, lidmaatschapskaarten, software voor de PC, e.d. Doordat er in het Kring-Nieuws advertenties worden opgenomen en het aantal tekstpagina's gelijk blijft, heeft dit hogere drukkosten tot gevolg.
De post 'Afschrijvingskosten' is hoger begroot dan in 1995路 Dit wordt veroorzaakt doordat een verhuizing naar en inrichting van een andere locatie kosten met zich meebrengt. Deze kosten worden in drie jaar afgeschreven. Waarom in drie jaar? Het streven van het bestuur blijft om tot een gezamenlijke huisvesting te komen. In 1998 zal de Kring haar 25-jarigjubileum vieren; hiervoor wordt nu reeds geld gereserveerd. 'Diverse kosten/onvoorzien': dit zijn kosten die eventueel besteed worden aan het actief deelnemen van de Kring aan diverse te ondernemen acties bij Gemeente, Raad van State, e.d. Er wordt statutair vastgelegd dat eventuele batige saldi van de Stichting Gastheerschap i.o. ten goede komen aan de vereniging. Dit zal na enige jaren tot gevolg hebben dat het totaalresultaat van de vereniging, van negatief in de eerste paar jaren, zal worden omgebogen naar een positief resultaat. Het te verwachten verlies over 1996 en 1997 kan door de vereniging worden gedragen, gezien het eigen vermogen van circa f 170.000,-. Op de vraag van de heer C. Gillhaus hoe het batig saldo van de Stichting Binnendieze wordt verdeeld, antwoordt de penningmeester dat dit geregeld is in een overeenkomst met de gemeente. Daarin zijn voorwaarden over de besteding opgenomen. Aanwending binnen het geheel van de "toeristische activiteiten" is mogelijk gebleken. De heer Th. van Herwijnen vraagt wat er gebeurt met het batig saldo van de nieuwe stichting. Antwoord: statutair vastgelegd dat dit aan de vereniging ten goede komt. Tevens vindt hij dat de secretariaatskosten in de begroting kan worden afgerond: f 6.600,- in plaats van f 6.605,-. De penningmeester antwoordt hierop bevestigd. De heer J. Moors wil in het kort weten waarom er een aparte Stichting Gastheerschap dient te komen. Is hem nog niet geheel duidelijk. De voorzitter geeft in het kort een aantal argumenten, waarom is gekozen voor een aparte stichting. De Kring is een vereniging met een heel
breed pakket doelstellingen; deze dienen te worden vertaald naar activiteiten. De inzet van vrijwilligers is complex. De opvang van bezoekers dient zakelijker te worden bekeken, desondanks dient de bediening naar leden toe duidelijk te blijven. Met het afZonderen van de toeristische activiteiten kunnen beter de baten en lasten worden beheerst. De stichting kan slagvaardiger opereren en het is fiscaal en juridisch een aantrekkelijkere vorm. Op een tweede vraag van de heer J. Moors of dit alles ook niet is te realiseren binnen de huidige stichting, antwoordt de voorzitter dat de Kring een vereniging is en geen stichtingsvorm bezit. Overigens heeft de ervaring van de Stichting Binnendieze ons geleercl vertrouwen te hebben. De meerde1 heid van het stichtingsbestuur zal bestaan uit eigen bestuursleden van de Kring. Erzijndusvoldoendewaarborgen om dit alles in de hand te houden. De heer F. Teulings heeft moeite met het kunnen betalen van de huidige contributie. Vindt derhalve dat de opbrengsten voor de toeristische activiteiten beter kunnen worden verhoogd in plaats van de contributie. De voorzitter belooft dat zal worden bekeken of er uitzonderingen kunnen worden gemaakt; dit is overigens ook nu al het geval. Een algemene koppeling aan ieders inkomen is niet de bedoeling. Vanuit de vergadering komen diver路 ) se suggesties naar voren, o.a. het it. voeren van een gezinslidmaatschap en het weglaten van de bonnetjes op van de lidmaatschapskaart. De vergadering keurt met algemene stemmen de begroting 1996 goed en gaat akkoord met de voorgelegde plannen voor oprichting van de Stichting Gastheerschap; het bestuur wordt gemachtigd hiertoe over te gaan. 4. Rondvraag
De heer Verbiest uit Oudenbosch had diverse malen contact gehad met medewerkers uit het Kringhuis; echter nog steeds geen antwoord ontvangen op de door hem gestelde vragen over deelname aan cursussen, rondleidingen en excursie naar Ant-
KN - APRIL 1996
6
LE DE NVE RGAD E RING
werpen. De voorzitter antwoordt hierop dat hij enige dagen geleden gettacht heeft telefonisch contact te krijgen. Had echter adres en telefoonnummer uit Roosendaal. De heer Verbiest merkte op inderdaad verhuisd te zijn en ook veel uithuizig te zijn. De voorzitter belooft echter een en ander op te lossen voor de heer Verbiest. De heer Th. van Herwijnen wil meer concrete informatie hebben over de eventuele nieuwe huisvesting. De voorzitter antwoordt dat de Kring bezig is met het uitbreiden van de huisvesting en derhalve naarstig op
zoek is naar ruimte. In het centrum is echter moeilijk een acceptabele behuizing te vinden; erg duur. Er lopen wel links en rechts diverse contacten. Binnenkort nader bericht hierover. Op de vraag hoeveel de contributie omhoog zal gaan, antwoordt de voorzitter dat het voorstel op de voorjaarsvergadering zal zijn de contributie te verhogen vanf 25,- naar f 35,-. Bericht hierover volgt. Het voorstel om de bonnetjes op de lidmaatschapskaarten te laten vervallen, wordt in de overweging meegenomen. Deze bonnetjes vormen echter wel een lokkertje voor nieuwe leden.
Balans per 31 december 1995
8.870,00 28.556,25
Verlichting en inventaris
Voorraden Vorderingen 150,00 3.000,00 23.150,04
28.300,04 185.570,76
Liquide middelen
249.297,05
Passiva Eigen vermogen Voorzieningen Lustrum Bibliotheek
Tot zover het verslag.
Realisatie 1995
Materi毛le vaste activa
)
Na de pauze verzorgde mevrouw dr. Ineke Pey een lezing met als titel: "Herstel in nieuwe luister". Voor deze lezing bestond zeer grote belangstelling, o.a. van stadsgidsen, medewerkers VVV en het Bouwbureau Sint-Jan.
Exploitatierekening 1995
Activa
Debiteuren Waarborgsom Overige vorderingen en overlopende activa
De voorzitter dankt alle aanwezigen voor hun inbreng, wenst ieder na de pauze een interessante lezing en sluit om ca. 19.5ouurdevergadering.
183.810,10 5.000,00 1.000,00
6.000,00
Kortlopende schulden crediteuren 18.226,33 Overlopende ledenbijdrage i.265,00 Boschlogie 7.410,77 Belastingen en premies sociale verzekeringen 3.213,26 overige schulden en overlopende passiva 29.371,60
Begroting 1996
Baten Ledenbijdrage 40.969,25 Activiteiten leden 18.534,so Activiteiten derden 69.309,so Opbrengst verkopen 23165,33 Kringhuis 7.750,00 Donaties/giften/advertenties 5.910,00 Diverse opbrengsten 476,15 166.714,73
39.875,00 7.800,00 77.400,00 25.000,00 9.500,00
2.500,00 155,00 162.230,00
Lasten Activiteiten leden 27.893,s5 Activiteiten derden 40.423,90 Inkoopwaar verkopen 16.094,97 Kringhuis 31.226,29 Bestuurskosten 6.201,22 Secretariaat 17.924,47 Kring-Nieuws 11.335,16 Afschrijvingskosten 2.753,33 Kosten jubileum 5.000,00 Contributie en abonnementeni.143,35 Representatie en promotie 2.847,85 Diverse kosten i.233,93 164.078,02 Resultaat voor intrest 2.638,71 Rentebaten en -lasten 7.623,47 10.260,18 Resultaat
26.930,00 40.300,00 20.000,00 35.150,00 7.200,00 13.700,00 10.700,00 4.050,00 5.000,00 1.200,00 2.000,00 500,00 166.730,00
-4.500,00 6.000,00
i.500,00
59.486,95
249.297,05
KN 路 APRIL 1996
7
LEDE NVE RGAD ERIN G
Toelichting van de penningmeester Wederom laat de exploitatierekening een batig saldo zien. De exploitatie over 1995 is afgesloten met een batig saldo van f 10.260. Dit is f 8.760 hoger dan de begroting en f 5102 hoger dan het batig saldo over 1994. Als gevolg van de gemiddeld hogere bijdrage van de leden, is de post 'ledenbijdrage' hoger uitgevallen dan de begroting. De bijdrage van de verkopen van de Kring is f 2.670 hoger dan de begroting. Dit wordt veroorzaakt door een per saldo betere marge dan opgenomen in de begroting. De baten zijn positief beïnvloed als gevolg van een gift vanf 5.000 van de Vereniging Sociëteit Casino. Hierdoor was de Kring op haar beurt in staat een gift te doen van hetzelfde bedrag aan de Stichting Wooncultuur. Deze gift is onttrokken aan de voorziening voor het 25-jarigjubileum. De kosten voor activiteiten derden zijn nadelig beïnvloed met een bedrag van f 2.000 als gevolg van het reserveren voor het bonnensysteem van de gidsen. De kosten voor het secretariaat zijn hoger dan begroot onder invloed van aanschaf van enveloppen, briefPapier en kantoorartikelen. De rentebaten zijn f i.623 hoger dan opgenomen in de begroting. Dit was mogelijk door het zo laag mogelijk houden van het saldo op de lopende rekening. De ultimo 1994 getroffen voorziening voor toeristische activiteiten is geheel aangewend voor talencursussen, salariskosten, administratiekosten en kosten verband houdend met de in 1995 opgestarte stadsgidsenopleiding. Het positieve saldo over 1995 is toegevoegd aan de reserves van de kring. Deze zijn daardoor gestegen tot een bedrag vanf 183.810. Gecombineerd met de aanwezige liquide middelen van f 185.571 beschikt de Kring over een bijzonder gunstige solvabiliteits- en liquideteitspositie. J. van Uden Penningmeester.
Jaarverslag secretariaat 1995 1
denkbaar om de Kring draaiende te houden. De vereniging prijst zich zeer gelukkig met deze leden.
Vereniging
A Samenstelling bestuur Het bestuur kende de volgende samenstelling: - Hein Kurvers, voorzitter (termijn tot 1996)
- mevr. Kok de Bekker-Dupont, vice voorzitter (termijn tot 1998) *) - Frans Peters, secretaris (termijn tot 1996)
- Jan Kleyne, coördinator toeristische activiteiten (termijn tot 1996) - Jack van Uden, penningmeester (termijn tot 1997) - VincentVerberk(termijn tot 1998) *) - Piet v.d. Heuvel, 2e penningmeester (termijn tot 1997)
D Hulp voor bestuursleden Om de werkzaamheden van het bestuur te kunnen toespitsen op het zuivere bestuurswerk zijn ook in 1995 weer diverse vrijwilligers actief bezig geweest met het verrichten van diverse werkzaamheden om zodoende het bestuur enigszins te ontlasten. Zaterdag 22 april werd het nieuwe toeristenseizoen feestelijk geopend. Deze feestelijkheden stonden in het teken van het 10-jarig bestaan van de Stichting Binnendieze.
*) Daar de Kring in 1998 haar 25-jarig jubileum viert en de bestuursleden daarmee vele bemoeienissen hebben, zullen om de continuïteit te waarborgen de in 1998 aftredende bestuursleden aanblijven tot voorjaar 1999. De ledenvergadering van 15 mei 1995 heeft hiermee ingestemd.
Op 7 juni werden de kadastrale leggers, die in 1988 door een werkgroep van de Kring waren samengesteld, aan het Stadsarchief overgedragen. Deze leggers vormen een belangrijke aanvulling op de reeds bij het Stadsarchief berustende kadastrale bescheiden.
Een delegatie van het bestuur heeft twee regionale vergaderingen van Brabants Heem bijgewoond, evenals twee vergaderingen van de Raad van Aangeslotenen te Oirschot.
Dit jaar is aan de Kring de "Albert Swaneprijs" toegekend. Deze prijs wordt jaarlijks toegekend door de Vereniging Sociëteit Casino aan een persoon of instelling/vereniging welke zich voor de Bossche samenleving verdienstelijk maakt. Het geldbedrag, wat aan deze prijs is verbonden, vond meteen al een goede bestemming, namelijkhetproj1 "Wooncultuur".
B Ledenverloop In 1995 hebben 153 personen zich opgegeven als lid van onze Kring; 77 leden hebben bedankt als lid/zijn als lid uitgeschreven; 10 hiervan wegens overlijden. De ledenstand per 31 december is 1382.
Onder andere door de Kring is actie gevoerd tot behoud van de perronoverkappingen. Dit heeft er in geresulteerd dat de staatssecretaris zowel de kap van het eerste als van het tweede perron als beschermd rijksmonument heeft aangemerkt.
In het jaar 1995 kwam het bestuur twaalfinaal bijeen. Het dagelijks bestuur vergaderde eveneens twaalfmaal.
C Vrijwilligers Het bestuur is veel dank verschuldigd aan de vele vrijwilligers, die zich het gehele jaar door inzetten voor de Kring. Werkgroepen, projectgroepen, gidsen, schippers, kringhuismedewerkers, huismeester van het Kringhuis, etc. Zonder al deze mensen is het on-
2
Interne overlegsituaties Begin 1995 kwam het rapport gereed van een enquête, welke onder de leden van de Kring is gehouden, getiteld "In de ban van de Kring". Dit rapport geeft de aanleiding voor en de verantwoording over het onderzoek weer; de conclusies en aandachtspunten voor het beleid en hoe
KN - APRIL 1996
8
LEDE NVE RGAD ERING
het kringlid denkt over zijn stad en over de kring en haar activiteiten. In 1995 werd voortgeborduurd op het in 1994 gestarte intern overleg. Periodiek kwamen o.l.v. het bestuur bijeen: - vertegenwoordigers van alle werkgroepen; - coördinatoren van de projecten in de sector "gastheerschap"; ook de Binnendieze was daarbij vertegenwoordigd. Met de adviseurs van de Kring vindt ongeveer viermaal per jaar overleg p laars buiten de bestuursvergaderingen om. Beter dan het bijwonen van de bestuursvergaderingen toelaat, is er zo gelegenheid in meer algemene termen over de toekomst van de Kring van gedachten te wisselen. Op de algemene ledenvergadering van 15mei traddeheerC. v.d. Ven af als adviseur; de heer B. Looper werd herkozen. Als nieuwe adviseur trad de heer Prof. dr. P. Nissen aan. Per 1 december trad de heer B. Looper tussentijds af als adviseur omdat hij een andere functie in het noorden des lands ging bekleden; de heer H. Bergé trad eind 199 5 tussentijds af in verband met zijn leeftijd.
3 Heemkunde doelstelling Beknopt overzicht activiteiten
)
een inleiding door de heer Hiep. Tevens kwam hierbij de samenwerking aan bod met de Dienst Bouwhistorie; dit gedeelte van de avond werd door de heer Boekwijt verzorgd. Het is een goede gewoonte van de Kring voorafgaande aan een excursie een lezing te verzorgen over de te bezoeken stad. Dit gebeurde op maandag 24 april. Mevrouw W. Frederiks-van Ieperen verzorgde een uitstekende dia-lezing over Zwolle. Dit was ook het geval met de excursie naar Trier. Op maandag 9 oktober verzorgde de heer Christ Strijbos een inleiding over romaanse kerken met in het bijzonder de Dom van Trier. Op maandag 6 november bracht ons lid, de heerGerard Rooijakkers, op de zijn bekende enthousiaste wijze ons op de hoogte van Religieuze volksprenten in de zuidelijke Nederlanden van 1500-1900. Ten slotte gaf mevrouw Dr. Ineke Pey, Nijmeegse kunsthistorica, na de pauze van onze ledenvergadering van maandag 11 december, een inleiding over haar proefschrift "Herstel in nieuwe luister". Alle hier genoemde lezingen werden zeer goed bezocht en afgaande op de reacties zeer hoog gewaardeerd.
A Lezingen Op maandag 23 januari verzorgde de heer Cor Gillhaus op deskundige wijzeeenlezingoverdeZuid-Nederlandse Waterlinie. De heerGillhaus is bestuurslid van de Stichting Menno van Coehoorn en lid van onze Kring. Genoemde stichting houdt zich bezig met het in stand houden, restaureren, enz. van vestingen.
B Exposities Door de Gemeentelijke Archeologische en Bouwhistorische Dienst werd een expositie gehouden in de oudeSint-JacobskerkindeBethaniestraat over verdwenen kerken en kloosters in' s-Hertogenbosch. De Kring leverde hiervoor vrijwilligers.
De heer Dr. Ir. SjefHendrikx, eveneens lid van onze Kring en bestuurslid van Brabants Heem, verzorgde op maandag 20 februari een inleiding over Brabantse boerderijen. Dit naar aanleiding van zijn verschenen boek "Brabantse boerderijen. Beleven, bewonen en bewaren".
C Excursies De allereerste excursie was de bevrijdingsfietstocht van zondag 22 januan. Deze tocht vond echter geen doorgang vanwege het zeer slechte weer. Slechts de organiserende bestuursleden waren komen opdagen.
Hoe de Gemeentelijke Dienst Archeologie werkt, werd duidelijk gemaakt op maandag 20 maart middels
Op zondag 7 mei was er een kastelentocht georganiseerd. Deze excursie, waaraan zowel fietsers als automo bi-
listen konden deelnemen, leidde ons via Heusden naar Slot Loevestein en kasteel Ammersoyen. Op de terugweg naar' s-Hertogenbosch werd het Gemeente-museum van Hedel aangedaan. In vervolg op de lezing over Zwolle werd op zondag 21 mei een bezoek gebracht aan de stad van Thomas à Kempis zelf. Een zeer gezellige en interessante excursie, waaraan 50 personen deelnamen. Op de lezing over brabantse boerderijen had de inleider Sjef Hendrikx beloofd een fietstocht te organiseren langs diverse boerderij en. Op zondag 24 september werd door 25 deelnemers de 'Brabantse boerderijen krentenmikken fietstocht' verreden. Of het aan de krentenmik heeft gelegen of aan de zeer deskundige uitleg van de heer Hendrikx weten we niet, maar zondag 8 oktober werd deze tocht herhaald voor wederom 25 enthousiaste fietsers. Hetmoestereenkeervankomen,een tweedaagse excursie. Op zaterdag 11 november vertrokken 50 personen voor een weekendje Trier, de oudste stad van Duitsland. Zeer leerzaam, zeer vermoeiend, maat o zo de moeite waard. Voor herhaling vatbaar, zo'n tweedaagse excursie. De laatste excursie van 1995 voerde ons naar Antwerpen; op vrijdag 24 november werd o.a. een bezoek gebracht aan een tentoonstelling in de Kathedraal van Antwerpen. Hier werden tweehonderd van de meest waardevolle meesterwerken uit de 15e en 16e eeuw bijeengebracht van kunstenaars uit de Nederlanden, welke met Karel de Vijfde in 1517mee naar Spanje waren getrokken. 's Avonds vond er nog een stadswandeling o.l.v. een gids p laars. D Boschlogie In september 1994 was begonnen met het vervolg op de cursus Boschlogie I. In januari 1995 en september 1995 hebben circa 100 Boschlogen deelgenomen aan de cursus Boschlogie II. Zowel de belangstelling voor I als voor II blijft overweldigend. Het kon
KN - APRIL 1996
9
LEDE NVE RGAD ER 1N G
niet uitblijven of vanuit de deelnemers kwam de vraag naar voren: wanneer Boschlogie III? Een werkgroepje is bezig een opzetje te maken: verbreding of nu naar verdieping srreven; welke onderwerpen, enz. Nader bericht volgt medio 1996.
E OpenMonumentenDag Ook dit jaar hebben vele vrijwilligers van de Kring hand- en spandiensten verricht om deze dag (9 september) tot een succes te maken. Het thema ditjaar was "Levende Monumenten"; op diverse plaatsen in de stad werden door amateurtoneelgezelschappen eenakters opgevoerd. Ook werden er weer rondleidingen op de toren, het stadhuis en de Citadel verzorgd en werd toezicht gehouden bij de bank van Van Lanschot en het Vondelingenhuis. Zonder onze medewerking hadden al deze objecten niet opengesteld kunnen worden. F Kring-Nieuws
Het Kring-Nieuws kwam in 1995 zes maal uit. Naast de bestuursmededelingen werden alle kringactiviteiten belicht en beschreven, maar ook vele artikelen over de meest uiteenlopende zaken uit de Bossche geschiedenis werden gepubliceerd. Daarnaast zorgden ook diverse werkgroepen voor de nodige kopij. De oplage werd in november 199 5 verhoogd van 1500 naar 1600 stuks. G Onderzoek Wooncultuur
In vervolg op het onderzoeksproject berreffende de wooncultuur in de Pepersrraat, werd in 1995 gestart met een grootser opgezet onderzoek; wederom in samenwerking met het Stadsarchief Het onderzoek srrekt zich uit over een tijdvak van anderhalve eeuw, nl. van 1650 tot 1800. Twee srraten staan in dit onderzoek centraal, nl. de Pepersrraat, waarin de elite heeft gewoond en de Orthenstraat, waar veel ambachtslieden waren gevestigd: de Bossche "middenstand". Daar dit project grote kosten met zich meebrengt, is er een stichting in het leven geroepen, waarin personen zitting hebben uit verschillende invalshoeken: de wetenschap, het bankwezen, de media,
de middenstand, de uitgeverij, e.a. De verantwoordelijke projectleiding berust bij het Stadsarchief Veertien vrijwilligers van de Kring besteden per week twee dagdelen aan het eerste gedeelte van dit onderzoek. H Brabants Heem Op donderdagavond 23 maart was de Kring gastheer van veertien heemkundekringen, welke present waren in een door Brabants Heem uitgeschreven regiovergadering. Deze bijeenkomst werd gehouden in het Zwanenbroedershuis. Op zaterdag 28 oktober was de Kring samen met de Boschboom gastheer van het bestuur van Brabants Heem, welke in 's-Hertogenbosch haar bestuursvergadering hield. Er werd een bezoek gebracht aan de restauratie van de Sint-Cathrienkerk en er werd een fietstocht door 's-Hertogenbosch verreden met als leidraad het boekje wat de Kring heeft uitgebracht in het kader van de Dag van de Architectuur. Boekenbeurs Zondag 19 november werd in het Kringhuis een boekenbeurs georganiseerd. Hier konden o.a. verzamelaars en andere ge誰nteresseerden boeken ruilen of verkopen. Voor de ware liefhebbers waren er best leuke zaken te koop voor een aanrrekkelijke prijs. Wat opviel was dat de diverse standhouders onderling zaken deden. Het bezoekersaantal viel niet tegen; de sfeer was zeer geanimeerd. Heemkundekring Rosmalen De berrekkingen met de heemkundevereniging Rosmalen werden aangehaald, maar konden helaas nog niet leiden to teen gezamenlijke activiteit. De pretenrieuze uitgave van een huis aan huis uitgave kon door gebrek aan de benodigde professionele menskracht helaas niet doorgaan.
4 Sector "Gastheerschap'' voorde stad Op vrijdag 13 januari werd door de voorzitter van de Kring op het stadhuis aan wethouder Kagie het 'Rapport Stegen Binnenstad' aangeboden, waaraan door diverse vrijwilligers van de Kring hard was gewerkt en wat een reeks aan-
bevelingen bevatte. Het is een inventarisatie van de steegjes welke thans nog bestaan in de binnenstad. De gemeente was zeer in haar nopjes met dit rapport, wat als basis kan dienen voor verdere realisering van het bewoonbaar maken van de binnenstad. Op zondag 2 april werd onder grote belangstelling door wethouder Claassen de plaquette onthuld waarmee het pand 'De Roosekrans", Hinthamersrraat40, was onderscheiden. Deze plaquette wordt verleend aan die eigenaar, die zijn pand zodanig laat restaureren, dat het een positieve uitsrraling heeft op het cultuur-historisch klimaat van onze stad. In 1995 zijn ook weer diverse opleidingen gestart voor objectgidsen (Citadel, toren, stadhuis). Ook de curs11~ voor stadsgidsen heeft een aanvang<nomen. Eind mei verscheen een boekje: "Lang Leve de Sint-Jan; een ode uit de 16e eeuw aan hertog, stad en kerk". Het is een vertaling uit het Latijn. Per 1 juli heeft de Kring ter gelegenheid van de Dag van de Architectuur een boekje met een fietsroute uitgebracht. Deze uitgave is een initiatiefvan de Bond voor Nederlandse Architecten regio's-Hertogenbosch, de gemeente 's-Hertogenbosch en de Kring. De route voert u door de gehele stad inclusief de buitenwijken. U krijgt een beeld van de opbouw van de stad vanaf 1870. In het kader van het 1o-jarig bestaan van de Stichting Binnendieze zijn er diverse "griezelige middeleeuwse" va~~-) tochten georganiseerd voor de ouu. basisschooljeugd. Ook zijn er in de avonduren vaartochten gehouden, waarbij op diverse locaties muziekuitvoeringen werden gegeven. De Kring heeft veel lofgeoogst met deze initiatieven. Zeker voor herhaling vatbaar. Wat de bezoekersstromen berreftdie wij in 1995 mochten verwelkomen, rreft u hierbij het volgende overzicht: 8825 Sint-Jantoren Stadswandelingen 7679 Zwanenbroedershuis 1932 Citadel 1346 Stadhuis 1905 Sint Jan 924 Overige gebouwen 1450 628 Voordrachten Totaal 24689
KN - APRIL 1996
10
LEDENVERGADERING
Het Kringhuis ontving 7494 bezoekers en er werd 5185 maal telefonisch informatie ingewonnen.
5 Sector "optreden sprekspartner''
als
ge-
In 1995 werd akte de présence gegeven op tal van bijeenkomsten en vergaderingen, zoals met Hartje Den Bosch, het Historisch Café, openingen van tentoonstellingen in het Noordbrabants Museum. Ook werd door delegaties van het bestuur regelmatig overleg gepleegd met wethouders en diverse ambtelijke diensten (zie o.a. hieronder). Op meer dan incidentele basis maakt de Kring deel uit van de volgende vormen van overleg: -- periodiek overleg met de Kring voor Geschiedenis en Heemkunde de
Boschboom en Stichting 's-Hertogenbossche Monumentenzorg; - ongeveer 3-maandelijks ambtelijk overleg met gemeentelijke vertegenwoordiging op terrein van cultuur, monumenten en stadsontwikkeling, samen met de hiervoor genoemde organisaties; - maandelijks vooroverleg Centrum Management; -- gemeentelijke projectgroep herinrichting Hinthamersrraat; -- overleggroep Openbare Ruimte sinds 1996; - twee-maandelijks overleg met de Dienst Bouwhistorie en Archeologie; - lidmaatschap comité Open Monumentendag. Naar aanleiding van de impasse waarin de srreek VW 's-Hertogenbosch en Meierij kwam te verkeren, werd ook op de Kring een beroep ge-
daan een lidmaatschap van het dagelijks bestuur te aanvaarden. Besloten werd hierop in te gaan om zo een bijdrage te leveren aan de opzet van een voor de stad en Meierij goed toegeruste en levensvatbare VW-organisatie. De samenwerking tussen Kring en VW komt dit hopelijk ook merkbaar ten goede als het gaat om ieders rol in de opvang en begeleiding van bezoekers en de promotie van de stad. - 2-wekelijks: dagelijks bestuur streek VW; - 6-wekelijks: bestuur Stichting Wooncultuur' s-Hertogenbosch; - deelname begeleidingscommissie van een tweetal onderzoeken die in opdracht van het Ministerie van Landbouw, Natuurbehoud en Visserij worden uitgevoerd.
Jaarverslag 1995 Verzamelaars Hertog Jan Het jaar 1995 was een rustig maar toch boeiend jaar. Wij kwamen tien keer in dit jaar bijeen. Doordat wij niet over een tentoonstellingsruimte konden beschikken, hebben wij ons in 1995 niet naar buiten kunnen presenteren. Uit onze bijeenkomsten rapporteren WIJ: - Op verzoek van de Kring (via Vincent Verberk, onze contactpersoon) hebben wij een beleidsplan opgesteld, bevattende: . het lidmaatschap . het doel . het activiteitenplan. Begin 1995 hebben wij dit plan, tezamen met de begroting voor 1995 naar het bestuur gezonden. - Frits op ten Berg werd op 21-02-1995 benoemd tot secretatis/penningmeestervan Verzamelaars Hertog Jan (VHJ). Hij werd tevens benoemd tot contactpersoon, zodat alle externe contacten/afSpraken via hem lopen. - Als afgevaardigden naar het voorzittersoverleg naar de Kring zijn Frans Teulings en Jo Hendriks benoemd. Bij afwezigheid van een van beiden, neemt Marijke Janssens deel. - Ter verdieping/informatie zal VHJ enkele abonnementen op tijdschrif-
-
-
-
-
ten nemen en die laten circuleren volgens een vast schema. Na oriëntatie/advies door SjefBeekwilder hebben wij besloten welk mabij teriaal (wissellijsten) wij komende tentoonstellingen gaan gebruiken. Aandacht wordt gevraagd voor de rubriek "Moette nou toch' s kijke" in het Kring-Nieuws, zodat wij voor elk nummer een bijdrage hebben. Naar aanleiding van enkele ontvangen deelverzamelingen, willen wij laten weten, dat wij graag worden geïnformeerd als er "Bossche spullen" worden opgeruimd. Wijhebbenbeslotenomin1996weer een tentoonstelling te organiseren in Knillispoort, met als titel: "'s-Hertogenbosch 200 jaar provincie-hoofdstad". Aan het eind van 1995 hebben wij de begroting 1996 vastgesteld en ingezonden.
De volgende activiteiten hebben wij gezamenlijk ondernomen, te weten: een bezoek aan het museum Slager een "waterwandeling" in 's-Hertogenbosch een rondleiding in en om de Sint-Jan
een bezoek aan het museum van de Capucijnen. Vastgesteld op de bijeenkomst van 16-01-1996 Frits op ten Berg secretaris VHJ
Activiteiten tijdens Tour de France Op donderdag 27 juni tot en met maandag 1 juli as. zullen de Stichting Gastheerschap, de Stichting Binnendieze en de VW gezamenlijk rondleidingen organiseren. Stadswandelingen en vaartochten op de Binnendieze vinden tijdens deze Tour periode plaats tussen 10.00 uur en 2i.oo uur. De rondleidingen St.-Janstoren en St.-Janskathedraal van 10.oouurtotI8.oouur. Voorde activiteiten tijdens de Tour kan niet worden gereserveerd. De kaarten worden los verkocht, dit vergroot de mogelijkheid voor de (Tour)bezoekerom aan de rondleidingen deel te kunnen nemen. Voor meer informatie omtrent verkooppunten, kosten, startpunten en tijdstippen, zie de speciale Tourfolder, verkrijgbaar in hetKringhuis, Diezehuis en VW kantoor.
KN - APRIL 1996
11
LEDENVERGADERING
Werkgroep Binnenstad Jaarverslag 1995 1
Taak van de Werkgroep Binnenstad:
De taak van de Werkgroep Binnenstad is tweeledig: - Het adviseren van het bestuur in alle zaken, die van invloed zijn op het historische karakter van de binnenstad - Het vergroten van de belevingswaarde van de binnenstad voor bewoners en bezoekers van de stad. De binnenstad omvat het gebied binnen de grachtengordel en de aanpalende gebieden voor zover de uitstraling ervan van invloed is op het bovengestelde
z. Samenstelling van de Werkgroep Binnenstad: In 1995 bestond de Werkgroep Binnenstad uitelfleden: Voorzitter: Jan van Ee Secretaris: Cis van Heertum Leden: Martien van de Berg, Bert Dirkx, Herman Duym, Hennie van Eldijk, Hein Kurvers (namens het Bestuur), Jacques Maréchal, Niek van Meeuwen, Cees Semeijn, Joop Wuisman. In 1995 kende de Werkgroep Binnenstad een aantal vaste werkgroepen: - Tolbrugkwartier: (Hein Kurvers en Jacques Maréchal) - Historische panden en beeldbepalende objecten: Qoop Wuisman en Niek van Meeuwen) - Binnenstad Buiten (o.a. Parade): Herman Duym en Bert Dirkx - Verkeersbeleid:JanvanEe,HeinKurversenHennievanEldijk Daarnaast kende de Werkgroep Binnenstad een aantal ad hoc groepen; - steegjes: (Bert Dirkx, Hennie van Eldijk, Cees Semeijn) - puien: (Herman Duym, Jacques Maréchal, Jan Hos kam en twee externe leden)
3 Voornaamste aandachtspunten van de Werkgroep Binnenstad in het verslagjaar: - Het Tolbrugkwartier. In 1995 zijn de grondwerkzaamheden voor de 'Arená begonnen. Zuiderpark Verslagen van de Monumentencommissie. De Monumentencommissie was in 1995 grotendeels non-actief, een situatie die de Werkgroep Binnenstad de nodige zorgen baarde. Wanneer mogelijk was Joop Wuisman aanwezig bij de vergaderingen in dit jaar. Gement en Heetrnanplein Herinrichting Hinthamerstraat en Hinthamereinde. In 1995 zijn een aantal vergaderingen belegd waaraan verschillende belangengroeperingen in 's-Hertogenbosch, inclusief de Kring, hebben deelgenomen. Voor de Werkgroep Binnenstad geldt dat bij herinrichting moet worden uitgegaan van de verhoudingen herinrichting- bebouwde omgeving. Scherp zal moeten worden gelet op de herinrichting van de aangrenzende straten en stegen, waarbij het unieke aspect van de hoogteverschillen ten opzichte van de Hinthamerstraat zeker bewaakt zal moeten worden.
- Boombrug. De gemeente tracht tweerichtingsverkeer te realiseren op het traject boombrug-Oliemolensingeldraaibrug met als argument de binnenstad op die manier bereikbaar te houden voor verkeer. De Werkgroep Binnenstad en de Kring zijn van mening dat grote verkeerscirculatie in de binnenstad gemeden moet worden en dringr aan op alternatieven. - Voormalige refter Zusters van Orthenpoort. Dit pand is een relict van het middeleeuwse Zusters van Orthen kloostercomplex. Het wordt nu beheerd door de stichting Rogier van Heeze in Vught. Het pand wordt voornamelijk gebruikt als atelierruimte door kunstenaars, die op vrij ondeskundige wijze met de ruimte omspringen. Er bestaat ook contact met het Wooncomité Zusters van Orthenpoortover dit bijzondere gebied inde Bossche binnenstad. - Diezehof De plannen van architect Meeuwis worden tot nu toe positiefbeoordeeld. Wel worden de ontwikkelingen op de voet gevolgd. - Parade - 'Historische relicten in de openbare ruimte'. Dit rapport van de gemeente is aan de Kring ter beschikking gesteld en bestudeerd. De vergadering van de raadscommissie van 2 oktober 1995 noteerde dat de gemeente voortaan alle te nemen beslissingen met betrekking tot de openbare ruimte zal toetsen aan haar rapport. Deze beslissing zal door de Werkgroep Binnenstad ter harte worden genomen; het rapport zelfis een uitstekend naslagwerk voor de Bossche binnenstad. - Nieuwe werkwijze Werkgroep Binnenstad. In de laatste maanden van 1995 is een aanzet gegeven tot een nieuwe werkwijze die in de eerste maanden van 1996, onder andere met de introductie van nieuwe leden en het bespreken van de nieuwe opzet, haar beslag krijgt. De vaste werkgroepen en de ad hoc groepen zullen een grotere autonomie krijgen, en wanneer nodig tussentijds kunnen rapporteren aan het bestuur, en externe deskundigen kunnen aantrekken. Tijdens tweemaandelijkse pier-: e vergaderingen zal aandacht worden besteed aan vt. . - ~ gangsrapportage en deskundigheidsbevordering.
4 Activiteiten: - Bijwonen commissievergaderingen van de gemeenteraad; - Bijwonen en verslaglegging van vergadering van de Monumentencommissie en Bouwplannencommissie; - Aanbieding Stegenrapport aan gemeente op 13 januari 1995.
5 Samenvatting en prognose: Tijdens de maandelijkse vergaderingen van de Werkgroep Binnenstad zijn ook gedurende dit verslagjaar een aantal ontwikkelingen intensiefbesproken en waar nodig becommentarieerd in rapportages en notities aan het bestuur. Het bestuur heeft wat betreft de onrwikkelingen in de binnenstad haar contacten met de gemeente kunnen verankeren in een afspraak die inhoudt dat leden van het Kringbestuur (waaronder werkgroeplid Hein Kurvers) twee maal per jaar besprekingen voeren met afgevaardigden van het College
KN - APRIL 1996
12
LEDENVERGADERING
van B & W, en, ter voorbereiding, drie maal per jaar met verantwoordelijke ambtenaren. Daarnaast besraan er informele besprekingen met vertegenwoordigers van de Bouwhistorische Dienst. Het is duidelijk dat de Kring, als spreekbuis voor de cultuurhistorische waarden van de binnensrad, een steeds gewilliger oor vindt bij de gemeente. De aanbieding van het Stegenrapport bijvoorbeeld heeft er toe bijgedragen dat de Kring zich steeds meer profileert als een belangrijke belangenbehartiger van de binnensrad. Dit is een zeer positieve en ook noodzakelijke ontwikkeling gezien het onvermijdelijke spanningsveld tussen economische en cultuurhistorische belangen. In de toekomst zal de Werkgroep Binnensrad haar visie, dat het dienen van de bouw- en cultuurhistorische belangen van de binnensrad naast intrinsieke voordelen óók een gunstig economisch effect heeft - zo heeft de positieve beleving van de binnenstad door bezoekers een aantoonbaar goede uitwerking op de toeristische sector - verder moeten uitdragen en waar nodig kracht bij zetten. Profilering via de
publiciteit is daarbij een goed hulpmiddel. Te denken valt aan rapporten die de verschillende werkgroepen op verzoek van de Werkgroep Binnenstad en het bestuur produceren. Het bestuur kan deze desgewenst in de openbaarheid brengen. Naast het al eerder genoemde Stegenrapport, waarin alle nog besraande stegen in de binnensrad zijn opgenomen, zal de Werkgroep Binnensrad zich via haar werkgroepen in de toekomst onder andere gaan richten op rapporrage betreffende de Bossche kelders en gevelreclame. Op die manier kunnen diverse aspecten van de binnenstad in kaart en dus onder de aandacht van de officiële insranties en het publiek gebracht worden. Het doel blijftdaarbij het bewaken van de kwaliteit van de Bossche binnenstad, in het bijzonder zoals geformuleerd in de tweede raakopdracht van de Werkgroep Binnenstad. Jan vanEe, voorzitter Cis van Heertum, secreraris
Jaarverslag l 995 werkgroep De Winde r. Er werden in 1995 acht werkgroep-
)
vergaderingen gehouden. 2. De werkgroep telt momenteel zeven leden en een secrerariaat. 3. Projecten: A.Sigaren B. Energie (gas, licht en water) C. Binnendieze D. Brouwnering, uitgevoerd door de bierbrouwerij "Heineken B.V.". 4. Het onderzoek naar het "behoud" van de Moerputtenbrug is afgerond, waarbij medewerking verleend werd door: A. Tuin- en Landschapsarchitectuur B.V. B. Nederlandse Bruggen Stichting C. Brabants Landschap. In overleg met Stichting "Redt de Moerputten" wordt afgezien van een nieuwe beleidsnota, omdat deze reeds geschreven werd door de (Stichting) Federatie "Langstraat Spoorbruggen". De werkgroep wordt nu gezien als pleitbezorger met deelname voor bepaalde activi-
teiten, maar zal er ook nog een alternatieve bestemming aan geven. 5. Als belangrijke bijeenkomsten werden bezocht: A. Het congres "Techniek in Nederland in de 19e eeuw" te Delft, ter gelegenheid van de verschijning van het laatste deel van het overzichtswerk Geschiedenis van de Techniek. Berichtgeving in het tijdschrift GEWINA (Genootschap Wiskunde & Natuurkunde en Techniek) jaargang 18 nr. 4. B. Studiedag van de Stichting Bedrijfsgeschiedenis te Heerlen. C. Themadag van Industriële Monumenten door het Brabants Genootschap te Breda. D.Bijeenkomsten Stichting Wetenschap en Techniek te Utrecht en Zeist. E. Bijeenkomst "Regio Zuid-Nederland" ten behoeve van "1996, Jaar van Industrieel Erfgoed". 6. Opname van "De Winde" in het Blad "Schakels in een keten" ten behoeve
van het tienjarig besraan van de federatie. 7- Advisering ten behoeve van industriële monumenten aan de gemeenten 's-Hertogenbosch en Vught in het kader van "Brabant 200". 8. Voorbereiding van een tentoonstelling, gekoppeld aan een wandelroute langs Industrieel Erfgoed, ten behoeve van" 1996, jaar van Industrieel Erfgoed". Hierdoor werd een tentoonstelling van Verkade bezocht. Ook Michelin en Cooymans zegden medewerking toe. 9 . A. Speciale uitgave van het tijdschrift voor voettochten in het kader van de wetenschapsdag: Wandelen en varen door de Binnendieze. Meerdere advertenties in de Volkskrant tot het oproepen van deelnemers voor 8 oktober 1995· De inschrijving werd zwaar overtekend; opkomst echter bedroevend laag. B. Publikatie in de kwarraaluitgave van de Stichting Wetenschap en Á Techniek.
Jaarverslag 1995 werkgroep Klein Monument De doelstelling van de werkgroep "Klein Monument" is de zorg voor bestaande-, het opsporen en zo mogelijk terugplaatsen van verloren gegane kleine monumenten, zoals daar zijn: beelden, beeldhouwwerken, rableaus, gevelstenen, lanraarns, enz.
De werkgroep telt momenteel 8 leden. Voorzitter is SjefBeekwilder; secreraris is Iet Ko k. De groep vergadert 10 maal per jaar. Gedurende het afgelopen jaar hield de werkgroep zich o.a. bezig met:
* voorbereidingen voor het terug-
plaatsen van een aantal wapenborden in de Sint-Jan; * het laten vervaardigen van een nieuwe hand voor het beeld van Sint-Pieter;
KN - APRIL 1996
13
LEDENVERGADERING - EXCURSIE
* de uitreiking van een plaquette aan de "Roosekrans"; * het opnieuw plaatsen van een steen met een spreuk van Domien van Gent: Oe gotte, kèk daor; * aandacht voor de discussienota over werkgroepen en projectgroepen van deKring; * aandacht voor het rapport "Historische Relicten" van de gemeente 's-Hertogenbosch; * het opnieuw plaatsen van het beeldje van Pastoor de Kroon.
Voor 1996 staan o.a. op de agenda: * de gevelstenen bij de fietsenstalling
in de Dode N ieuwstraat; * het tegeltableau op de hoek Markt-
*
* * * * *
straat/Markt; de nog niet gerestaureerde kanonnen op de wallen; de fontein aan de Hekellaan; plaatsing van enkele wapenborden inde Sint-Jan; de Drakenfontein; uitreiking plaquette 1996; de borstelbankjes bij de bolwoningen.
De werkgroep heeft het afgelopen jaar wat tegenslagen moeten incasseren, maar begint vol enthousiasme aan een nieuw werkjaar.
SjefBeekwilder, voorzitter Iet Kok, secretaris
Jaarverslag redactie Kring-Nieuws Het is een bewogen jaar geworden voor de redactie. Begin 1995 kondigde JanBruijstens aan dat hij met ingang van 1januari 1996 de redactie wilde gaan verlaten om zich meer op andere bezigheden te kunnen toeleggen. In september werd er aanstalten gemaakt om een andere voorzitter te zoeken en te vinden.Na ruim overleg tussen een afvaardiging van zowel het bestuur als de redactie is men tot de conclusie gekomen dat de huidige secretaris met ingang van 1 janauri 1996 het voorzitterschap zal gaan vervullen. Voorlopig blijft ook het secretariaat in haar portefeuille.
Men zou kunnen zeggen dat we enkele huisschrijvers hebben. Maar wij streven er naar om op meerdere schrijv"r< te kunnen terugvallen. Het aandeel van de werkgroepen is het afgelopen jaar toegenomen, vooral van werkgroep "De Winde". Wij vinden het jammer dat er zo goed als geen kopij beschikbaar komt uit de werkgroepen Het Kleine Monument en Binnenstad. AtiLinders secretaris
Naast deze huishoudelijke zaken heb ben we het jaar door niet om werk verlegen gezeten. Het januari-nummer telde zestien pagina's, de overige vijfnummers twintig.
EXCURSIE 1996, het jaar van het industrieel erfgoed Excursie naar Genk (B) op zondag 21april1996 1996 Is het jaar van het industrieel erfgoed. Industrieel erfgoed bij uitstek treft men aan in de oude mijngebieden van Nederland, maar vooral ook van België. In het bijzonder denken we dan aan de sinds de tachtiger jaren gesloten steenkoolmijnen van de plaats Genk in België (let op: niet Gent in Vlaanderen, maar Genk bij Hasselt in Belgisch Limburg). Wie kan zich niet meer herinneren de woelige jaren rond de sluiting van de mijnen Winterslag, Waterschei en Zwartberg, waarbij doden en vele gewonden vielen. De eerste steenkolen werden hier gedolven in 1917;7ojaar later is alles alweer voorbij. Omdat hier van oorsprong sprake was van dunbe-
volkte gebieden (heidegrond) hebben de mijnen van meet-af-aan duizenden mijnwerkers uit andere streken en landenaangetrokken. Tussen 1923en1930 nam het percentage ondergrondse mijnwerkers van buitenlandse afkomst toe van 19%tot41%; tussen 1946en1956 arriveren er niet minder dan 28.000 Iralianen in de Limburgse mijnstreek. Lokmiddelen waren de grote en mooie mijnwerkersdorpen, opgetrokken volgens de "tuinarchitectuur" en volledig self-supporting met alle voorzieningen. De stedebouwkundige structuur van Genk wordt dan ook gekenmerkt door een centrum (vrij nieuw) met 20.000 inwoners, terwijl de rest van de huidige6i.500 inwoners (in 1910: 3.200 inwoners!) woonachtig zijn in de 3 eigenstandige, kilometers van elkaar liggende, woonwijken bij de mijnen.
Door deze verspreide bewoning d"At het stedelijk patroon van Genk weL. ó stedelijk aan ("urbanistisch de meest chaotische gemeente van Vlaanderen" zei mij laatst een deskundige). De grootscheepse werkeloosheid tengevolge van de mijnsluitingen trachtte men door uitgebreide industriële injecties op te vangen op ongeveer 2200 ha industrieterrein. Zo staat er in Genk een immense Ford-fabriek. Niettemin is de werkeloosheidsgraad in Genk nu nog (1995) 17,8% van de beroepsbevolking ten opzichte van in totaal België 13,0%. De omzetting van de werkgelegenheid in de mijnen naar andere rakken van werkgelegenheid (in België genoemdde "reconversie") is in grote mate gefinancierd door de EG via de regionale zgn. EFRO-fondsen.
KN - APRIL 1996
14
EXCURSIE
De huidige situatie bij de gesloten mijnen in Genk is thans: i. grote braakliggende mijnterreinen, die sterk vervuild zijn; 2. opsrallen op de mijnterreinen van bestuursgebouwen, administratiekantoren, etc.; 3. de woongebieden bij de mijnen. Voor de grote mijnterreinen, die thans worden opgeschoond (veel afgravingen) werden grootscheepse plannen ontworpen, betrekking hebbende op bewoning, op commercie (zeer grootschalige winkelgalerijen tot 120.000 m-) ofrecreatie. Op het oude mijnterrein van Waterschei is lopende een zeer grootschalig project "Fenix" Ga, juist, genoemd naar die vogel, die uit de as herrijst) onder bestuur van de Vlaamse regering. Een projectinvestering van bijna 1 miljard gulden, goed voor een kleine 6000 arbeidsplaatsen. Voor de oude opsrallen van de mijnen zijn in het kader van het industrieel erfgoed renovatieplannen ontwikkeld, waarbij met behoud van de oorspronkelijke architectuur deze gebouwen andere bestemmingen hebben gekregen. Met nadruk op het thema industrieel erfgoed gaan we het oude mijngebied van Genk bezoeken: zowel de typische woonwijken, alsook de resulraten van de renovatie van de oude mijngebouwen. Het wordt een unieke rondrit onder leiding van Dr. B. van Doorselaer,historicus en Hoofd van het Provinciaal Centrum Cultureel Erfgoed van de Provincie Limburg. Aan de N.V. Mijnen is toestemming gevraagd, om ook de oude mijnterreinen te mogen betreden. Op het einde van de voormiddag rijden we naar het Provinciaal Domein Bokrijk, eveneens gelegen in de zeer uitgestrekte gemeente Genk. In dit Do-
mein van 90 ha is gevestigd het Provinciaal Openluchtmuseum, een begrip voor Vlaanderen. De geschiedenis van het Domein gaat terug tot in de Middeleeuwen, toen hier een CisterciĂŤnzerinnenabdij (wat een woord!) gevestigd was. In 1938 kocht de Provincie Limburg het park aan. Het park omvat een natuurreservaat, een arboretum (12 ha), grote bospartijen met veel wandelwegen, maar vooral het sinds 1953 opgerichte Openluchtmuseum, met meer dan lOO typische boerderijen uit del 7e tot del 9e eeuw, zowel van het arme heidelandschap van de Kempen als van het vruchtbare heuvelland van het Limburgse Haspengouw en het Maasland. Ook deze historische gebouwen behoren voor mij tot het industrieel erfgoed. Met ervaren gidsen brengen we een uitgebreid bezoek aan het museum. Op de dag, dat we er zijn, zijn er meerdere demonstraties (ambachters aan het werk); zeker drieĂŤndertig ervan zijn geopend. Na dit bezoek aan het museum rusten we uit in een speciaal auto-treintje, datal rijdend een beeld geeft van hettorale domein. Op de terugweg naar huis maken we een stop bij de abdij van Postel, gelegen aan de grens onder Eersel. Deze excursie is zeer de moeite (en het geld) waard, en zeker wat de mijnen betreft eenmalig: wie bijzondere dingen wil zien, moet zeker meegaan.
Het programma ziet er als volgt uit: 08.00 uur vertrek bij "sration" 's-Hertogenbosch (de Draak) 09.45uur aankomstGenk Koffiepauze in Genk; tijdens de koffiepauze geeft Dr. B. van Doorselaer, Hoofd Dienst Cultureel Erfgoed Provincie Limburg
10.45 uur
12.45 uur 13.oouur
14.3ouur
16.3ouur 17.15 uur 19.00 uur
20.00 uur 2i.oouur
een inleiding op de rondrit. Ook zijn op deze bijeenkomst uitgenodigd bestuursleden van onze zustervereniging in Genk: de heemkundige Kring Het Heibloemke. rondritlangs de oude mijngebieden Waterschei en Winterslag o.l.v. Dr. B. van Doorselaer vertrek naar Provinciaal Domein Bokrijk uitgebreide koffiemaaltijd in 't Koetshuis van het kasteel op het Domein geleid bezoek aan het Openluchtmuseum van het Domein rondrit met treintje over het Domein pauze; even bekomen! pauze in Postel; nog een boterham (met hesp?) op eigen gelegenheid... en een laatste pint terug naar huis aankomst in 's-Hertogenbosch
De kosten voor deze excursie bedragenf 87,so per persoon. Waaronder begrepen: buskosten (f 22,-), aangeklede koffie (f 8,-), koffiemaaltijd (f 27,-), entree museum en gidsen (f 15,-), treintje (f 4,-), overige kosten(f 11,-). In tegenstelling tot de vorige keren (eerst opgeven en dan op verzoek beralen) is het nu: beralen is tegelijkertijd inschrijven! Dus maakf 87,so per persoon over op giro 3119716 t.n.v. de Penningmeester Kring Vrienden van 's-Hertogenbosch onder vermelding excursie Genk d.d. 21april1996. Wacht niet te lang; de bus is zo vol. Maximum 50 personen. Vincent Verberk
Kopij voor het eerstvolgende Kring-Nieuws dient uiterlijk vrijdag 5 april 1996 te worden ingeleverd bij Secretariaat Kring-Nieuws Postbus 1162, 5200 BE 's-Hertogenbosch of bezorgen in het Kringhuis KN - APRIL 1996
15
STICHTING GASTHEERSCHAP 1.0.
STICHTING GASTHEERSCHAP 1.0. Activiteiten Stichting Gastheerschap en Stichting Binnendieze Opening Toeristisch Seizoen 1996 De feestelijke openingvanhettoeristischseizoen 1996vindtplaats op zaterdag27 april a.s. om 1i.30 uur in de Molenstraat. Op deze dag zal de nieuwe en daarmee vierde boot van de Stichting Binnendieze officieel en op een wel heel bijzondere wijze in gebruik worden genomen. Tot de openingsfestiviteiten behoort ook de onthulling van een fraai vormgegeven glazen zuil met daarin gegraveerd de loop van de Binnendieze, welke ons aangeboden wordt door de Rabobank. Deze zuil wordt geplaatst bij het vertrekpunt van de vaartochten in de Molenstraat. Tevens zal Heinen op deze dag een nieuw boek over de Binnendieze presenteren. Een andere primeur tijdens de opening is de introductie van de nieuwe vaartocht op de Binnendieze: de "Kloosters en kerken vaartocht".
van
Secrètë:irlaót KRING ''VRIENDEN VAN 's-HERTOGENBOSCH" Postbus 1162 5200 BE 's-Hertogenbosch KRING HUIS Tweede Korenstraatje 18 's-Hertogenbosch Telefoon 073 - 613 50 98 Telefax 073-6146021 Openingstijden: Maandag t/m zaterdag van 10.00 - 17.00 uur Zon- en feestdagen van 12.00 - 1 7 .00 uur bovendien op donderdag van 18.00-21.00 uur
BETALINGEN - Postgiro 3.119.716 Als gevolg van het gedeeltelijk gereed komen van restauratiewerkzaamheden aan de Groote Stroom - Bank van Lanschot rek.nr. . kan dit traject op bepaalde tijdstippen bevaren worden. De "Kloosters en kerken vaartocht" loopt vanaf , 22.51.91.202 de Uilenburgvia omgeving Papenhulst to taan het Herman Moerkerkplein, beter bekend als hetDieske. · - Jaarlijkse bijdrage minimaal ; f25,In tegenstelling tot het overkluisde karakter van de "Uilenburgroute", zal de nieuwe vaartocht voorJeugdleden f 15,namelijk voeren door de openlucht. Een aanzienlijk deel van de tocht voert door het gebied rondom de Krlng-Nleuws Is het zes maal . Sint-Jan, een gebied wat van grote betekenis is voor zowel de religieuze als stedelijke geschiedenis van per JaarverschlJnend tijdschrift de stad. De verschillende kloosters, scholen en gasthuizen geven het een karakteristieke aanblik. van de Kring ''Vrienden van · Gezien de lengte van de vaarroute geeft een kaartje recht op een 'enkele reis' Dieske ofMo lenstraat. 's-Hertogenbosch". Ook is het mogelijk de "Kloosters en kerken vaartocht" te combineren met een speciale stadswandeling met als thema de Religie en sociale zorg in' s-Hertogenbosch. REDACTIE: Harry Blankert, Jack van Elfen, ; Vertrektijden: Theo van Herwijnen, Jan - maandag tot en met vrijdag om 17.00 uur Kleljne, Atl llnders (voorzitter/ - zaterdag en zondag om 11.00; 13 .oo; 15.oo en 17.00 uur. secretaris) en John Vermulst. Vertrek: opstapplaats Molenstraat(Diezehuis
Nieuwe vaartocht Binnendieze
Kosten: Vaartocht:f6,-p.p. (f 2,so kinderen tot 12 jaar) Vaartocht in combinatie met speciale stadswandeling:} 10,-p. p. (f s,- kinderen) Voor groepen is hetmogelijkom dagelijks om 18.00; 19.ooen 20.00 uur de "Kloosters en kerken vaartocht" te maken, tevens te combineren met de speciale stadswandeling. Ook is het mogelijk om dit vaaren/ ofwandelarrangement sfeervo 1afte sluiten met een Kloosterbuffet in de Orangerie. Kosten vaartocht:} 150,- per boot;f 200,- in combinatie met wandeling.
Vrijwilliger gezocht voor de financiële administratie van Stichting Gastheerschap De Stichting Gastheerschap is op zoek naar een vrijwilliger voor de financiële administratie voor 8 à 10 uur per week.
Takenpakket: a) Financieel administratieve verwerking van de reserveringen van de stadswandelingen en rondleidingen, o.a. inhoudende: zorgdragen voor de geautomatiseerde boekhouding (programma Exact compact); controle van de reserveringen op volledigheid en juistheid; aanmaken en verzenden acceptgiro's; contra le van betalingen; afhandelen van annuleringen en mutaties; telefonische/schriftelijke benadering van klant in geval van openstaande rekeningen b) Financiële administratie en voorraadbeheer verkoop artikelen Stichting Gastheerschap (Erfgoedwinkel) Gezocht wordt naar iemand met een boekhoudkundige achtergrond en computerervaring (Windows). Bij voorkeur ervaring met Exact compact, dqch niet noodzakelijk. Geïnteresseerden kunnen telefonisch contact opnemen met Lian Duif, tel: 6120255 ofkunnen schrijven naar postbus 1162 te' s-Hertogenbosch.
AAN DIT NUMMER WERKTEN MEDE: Sjef Beekwllder, Frits op ten Berg, Llan Dulf, Jan van Ee, Cis · van Heertum, let Kok, EJs van · Os, Frans Peters, VlncentVerberk, Jack van Uden. REDACTIE-ADRES: Secretariaat Kring-Nieuws Postbus 1162 5200 BE 's·Hertogenbosch VORMGEVING: Jack van Elfen en Atl Unders DRUK: Prlntex 's-Hertogenbosch Oplage 1600 stuks Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de redactie.
KN - APRIL 1996
16