Suikerkrant december 2011

Duchateau Marcel Vanthilt en KimMAR C VERMEULEN ANNEKE LUYTEN NATHALIE ROYMANS FIEN TROCH

DE CULTUURKRANT VAN DE KEMPEN

MARC VERMEULEN

ANNEKE LUYTEN

STRIP TURNHOUT

NATHALIE ROYMANS

FIEN TROCH

TURNHOUT - Tijdens schoolretraites staken we wel eens een briefje onder de slaapkamerdeur van het meisjespaviljoen. Maar dat deze sluikse vorm van communicatie vandaag nog gebruikt wordt, én nog wel door bedrijfsmanagers, was voor ons ook een openbaring.

Het is de Turnhoutse bedrijfscoach Marc Vermeulen die de zakenlui deze techniek heeft aangepraat. Hij nam 11 van hen mee naar een abdij, gaf ze de opdracht brieven te schrijven over hun diepste zielenroerselen en liet ze die dan stiekem onder mekaars kamerdeuren schuiven. Het leverde het boek ‘Onder de deur’ op en de trainingsessies ‘Op de rooster in het klooster’.

TONGERLO - Onder de kerktoren van Tongerlo woont operazangeres Anneke Luyten. Het uitzonderlijke zangtalent van deze jonge sopraan werd ontdekt tijdens een soundmixshow in Bersom waaraan ze meedeed als … Silvy Melody. De volgende maanden kan u haar gaan bewonderen in maar liefst twee producties van de Vlaamse Opera in Antwerpen. Luyten vergelijkt opera zingen met topsport. Fuiven en feesten was er tijdens haar jeugd niet bij. Maar ze blijft ervoor gaan. Al was het maar om haar kattin Renée met haar gezangen krols te maken.

TURNHOUT – Striptekenaars, stripboeken, stripbeurzen, stripscenaristen, stripuitgevers, stripliefhebbers, stripfiguren, stripbladen, stripverhalen, stripmuren, stripliteratuur, stripconcerten, striptentoonstellingen, stripworkshops, stripprijzen, striplezingen, stripfilms stripdiscussies en stripsigneersessies. Daarvoor moet u op het stripweekend van 9, 10 en 11 december op het stripfestival ‘Strip Turnhout’ zijn in stripcultuurhuis de Warande.

TURNHOUT – “Ik ben geen getormenteerde kunstenares meer. Ik vind dat trouwens flauwekul. Ik doe gewoon wat ik doe: theater maken, en dat doe ik graag. Maken is maken: of je nu theater maakt of een cake. Regisseuse Nathalie Roymans lijkt na ‘De jas’, dat in december voor het laatst wordt gespeeld in Turnhout, een ander mens te zijn geworden. Of is het omdat ze pas bevallen is van zoontje Olav? Moeilijk te zeggen, want de draden van haar privéleven en die van haar werk zijn onontwarbaar.

VEERLE - Josephine Peetermans, een gepensioneerde kruidenierster uit VeerleLaakdal, is een absolute fan van de nochtans erg obscure films van Fien Troch. Daar staat u van te kijken, niet?

Allicht trekt u minder de wenkbrauwen op als we erbij vertellen dat die Josephine de oma is van Fien Troch.

De jonge regisseuse kampeerde deze zomer twee maanden in de Kempen om er haar nieuwste film ‘Kid’ op te nemen. Dat werd meteen een echte familieaangelegenheid. Twee van haar nonkels en een tante spelen erin mee. En ook het dressoirkastje uit de woonkamerscènes werd aangeleverd door een nicht.

Ambassadeur van Suiker U hebt altijd al ambassadeur willen zijn en nu krijgt u de kans. Suiker zoekt immers ambassadeurs die kunnen helpen bij de verdeling van de cultuurkrant in de gemeente waar zij wonen.

Ambassadeurs kunnen ook redactionele tips geven over het culturele reilen en zeilen in hun gemeente. In ruil voor dat nobele werk krijgen ze van Suiker een vergoeding, vrijkaarten én viparrangementen voor Filmfestival Open Doek.

In de (deel)gemeenten Beerse, Vosselaar, Turnhout, Ravels, Poppel, Weelde, Oud-Turnhout, Arendonk en Retie hebben we al ambassadeurs gevonden. In de overige Kempense gemeenten kunnen we nog hulp gebruiken. Interesse? Mail dan naar leen@suikerkrant.be voor gedetailleerde informatie.

Roel Sels

Bedankt, Beamon Een groot tafeltennisser is aan mij nooit verloren gegaan, maar ik had wereldkampioen kunnen worden.

Veel heeft het niet gescheeld. 30 jaar. In het licht der eeuwigheid is dat niets. Toen ik onlangs op een Nederlandse zender een nieuwsitem zag over tafeltennislegende Cor Du Buy (1921-2011), die zopas op 90-jarige leeftijd is overleden, besefte ik wat voor een roemrijke sportcarrière nipt aan mij voorbij is gegaan.

Cor Du Buy (in Nederland uitgesproken als Du Bui) was ‘tafeltennisser van de twintigste eeuw’ bij onze noorderburen. Tussen 1937 en 1955 won hij alles wat er te winnen was. Zijn overmacht was gigantisch. Er bestaan nog beelden van: om zijn ongenaakbaarheid te demonstreren, tafeltenniste Du Buy soms zittend op een stoel, terwijl zijn opponenten vrij mochten bewegen. Zelfs dan won Du Buy zijn sets met 21-2 en 213. Het zegt veel over het talent van Du Buy maar nog meer over dat van zijn tegenstanders.

Laten we een sprong maken in de tijd.

Het is 1981. Ondergetekende is 15 jaar oud en maakt de overstap van de voetbal- naar de tafeltennissport (zeg nooit denigrerend ‘pingpong’ tegen de Olympische discipline die tafeltennis is). Mijn tafeltenniscarrière zou een kleine tien jaar duren, tijdens dewelke ik geen enkele titel op mijn naam kon schrijven. Zelfs niet lokaal of regionaal. En toch had ik wereldkampioen kunnen zijn.

Ik ben alleen in een verkeerde tijd geboren.

Daar lieten de zwart-witbeelden uit de glansperiode van Cor Du Buy geen twijfel over bestaan. Het waren de jaren 50 en het begrip ‘sportiviteit’ had toen blijkbaar een andere betekenis dan nu. Het doel bij tafeltennis was hetzelfde als bij elke andere balsport: punten proberen te scoren, maar wel met dien verstande dat je het je tegenstrever niet té moeilijk mocht maken. Bij tafeltennis was dat dus: niet te hard slaan, en als het even kon binnen het bereik van de man aan de andere kant van de tafel. Gelijke kansen voor iedereen. Een effectbal geven werd beschouwd als gemeen spel. Dat kon tot de uitsluiting leiden. Snelheid maken was uit den boze en de smash was nog niet uitgevonden.

Als Du Buy een balletje over het net duwde, duurde het een kleine 20 seconden voor het terugkwam. Naar verluidt zijn er beelden van Du Buy die tussen twee slagen in de sporthal van Purmerend uitwandelt om in een nabijgelegen dokterspraktijk zijn rechtervoet te laten verzorgen. Zijn onderbeen diende te worden gespalkt, maar hij was op tijd terug.

Du Buy tafeltenniste zoals Pete Townsend gitaar speelde: met een hoop compleet over-

2 — december 2011

bodige bewegingen, tussen de slagen door hevig molenwiekend met zijn rechterarm.

Sportjournalisten hebben zich decennialang afgevraagd waarom hij dat deed. Ze vermoedden dat het schijnbewegingen waren, bedoeld om de tegenstander in verwarring te brengen. Flauwekul. Hij deed het omdat hij er tijd voor had.

In het tennis ging het er trouwens niet sneller aan toe. Bijna vergeten is de wedstrijd tussen de Duitser Küpfernagel en de Zweed Holgarsson uit 1953. Vorig jaar berichtten alle kranten over de heroïsche strijd op Wimbledon tussen Isner en Mahut. Die match duurde meer dan 11 uur en wordt algemeen beschouwd als de langste wedstrijd ooit. Fout. Het is hoogstens de langste ‘beëindigde’ wedstrijd ooit. Want in 1953 waren Küpfernagel en Holgarsson al meer dan 14 uur bezig toen de wedstrijd werd gestaakt.

Het eerste punt was op dat moment nog niet gemaakt. Beide gentlemen bleven de bal maar hoffelijk en zo voorspelbaar mogelijk naar mekaar toespelen en geen van beiden maakte een fout. Wegens de invallende duisternis werd de match stopgezet.

Wegens niet om aan te zien werd ze nooit hervat.

Tot in 1968 bewoog de wereld zich in slow motion en zelfs de beste, snelste en sterkste atleten deden daar vrolijk aan mee. Sporten gebeurde in hetzelfde gezapige tempootje als leven in het algemeen. Zet een hedendaags wielertoerist met een kater in het afgetrainde profpeloton van vijftig jaar geleden en hij rijdt iedereen op tien minuten.

De beelden van Cor Du Buy hebben mij erop gewezen: tot in 1968 had ik in eender welke discipline, maar zéker in het tafeltennis, wereldkampioen kunnen worden.

Tot in 1968, want op 18 oktober van dat jaar veranderde alles. Terwijl de meesten van zijn concurrenten vijf meter en een beetje konden verspringen, nam Bob Beamon in Mexico City een aanloopje en tot verbazing van zichzelf en heel de wereld sprong hij 8,90 meter ver. Hij verlegde daarmee alle grenzen. Zonder te trainen van ’s morgens tot ’s nachts zou dat record nooit nog van de tabellen geveegd worden. Plots was het er in de sport om te doen het onderste uit de kan te halen. Vanaf dan moest je er ook wat voor overhebben om wereldkampioen te kunnen worden. Talent hebben werd ineens ook belangrijk. Vóór 1968 was daar geen sprake van.

Ik ben dus te laat geboren. In ’68 was het uit met de pret. Vanaf dan was het aan de jongens met talent. Jammer. Voordien was the sky the limit geweest voor mij. Bedankt, Beamon.

Op vraag van UNIZO Kempen en vzw Rurant serveren elk najaar een aantal Kempense brasserieën en restaurants typische streekproducten. Vorig jaar namen vijftien restaurantuitbaters deel aan het Pure Kempeninitiatief, dit jaar zijn er dat zelfs 23. We bekijken er eentje van naderbij: De Weerelt in Turnhout, waar deze weken o.a.

‘Chaamse Pel’ op het menu staat en Jonagored, een appel die geteeld wordt bij Roes in Oud-Turnhout.

Zaakvoerder Wim Van Beek: “De Weerelt is al enkele jaren bezig met het zoeken naar mogelijkheden om de ecologische voetafdruk te beperken. Een goede manier om dat te doen, is te werken met ingrediënten van eigen bodem. Dat is alvast één reden waarom wij dit initiatief meteen helemaal zagen zitten. We zijn dan ook meteen ingestapt.”

“We gingen specifiek op zoek naar streekproducten die puur kwaliteit zijn, die je elders niet kan kopen én die zo bijzonder zijn dat je er heel creatief mee kan werken. Ook dat past perfect binnen het Pure Kempen-kader. We zijn zelfs nog een stap verder gegaan. We werken als restaurant nu samen met een Chaamse producent -de Walnoothoeve- van de Chaamse Pel (Chaam ligt net over de grens met Nederland,

nvdr). Die man werkt volledig volgens de principes van de ‘slow food’. Het basisprincipe daarvan is dat je teelt met respect voor het dier dat je kweekt, in dit geval dus de Chaamse Pel. De dieren worden er met de nodige zorg en duurzaamheid gekweekt en de natuurlijke kweekperiodes worden nageleefd. De dieren leven op open velden en krijgen enkel lokale gewassen te eten”.

Het gerecht dat Wim Van Beek op het menu heeft gezet is ‘Chaamse hoen met diverse bereidingen van de Jonagored-appel uit Oud-Turnhout en een sausje met kippenbouillon en koolzaadhoning. Daarbij wordt ‘Zilverpel’ gedronken.

Wim Van Beek: “De Chaamse hoen is een kip die goed gedijt op onze typische zandgronden. De kippen leggen veel eieren, maar zijn daarnaast ook gekend omwille van hun overheerlijke vleessmaak. Jonagored is een sappige en knappende appel: de broer van de Jonagold. De appel is licht verteerbaar en heeft een perfecte zoetzuurverhouding. Hij wordt geteeld bij Roes in Oud-Turnhout. Het bier ‘Zilverpel’ dat we erbij schenken, is een lichtblond bier met een alcoholgehalte van 6,5%.

Het is net als de Chaamse hoen afkomstig van de Walnoothoeve.”

TURNHOUT - Turnhoutenaar Marc Vermeulen trok het afgelopen jaar 11 keer samen met een kennis uit de zakenwereld naar een Belgische abdij. Ze volgden er het ritme van het kloosterleven en schreven elkaar openhartige brieven over de dingen des levens. De epistels werden gewoon onder de deur van hun kloostercel geschoven. Het was een stilte-experiment en het resultaat ervan is te vinden in ‘Onder de deur’. Een echt mannenboek, want behalve de zusters in het klooster komen er geen vrouwen aan te pas.

“Met vrouwen erbij was het inderdaad een ander boek geworden, maar ik heb dat echt niet gedurfd. Mijn vrouw vroeg me op voorhand altijd waar ik naartoe ging en met wie. Als ik dan moest zeggen dat ik twee dagen met een vrouw naar het klooster zou gaan om te schrijven over ons persoonlijke leven…dat heb ik toch niet aangedurfd. Mijn vrouw is niet jaloers hoor, maar ik wilde er een rechte lijn in trekken: allemaal mannen dus. De vraag dringt zich nu op of we het ook niet eens met vrouwen moeten doen. De dialogen zouden helemaal anders zijn,” lacht Marc Vermeulen.

In het dagelijkse leven is hij -zo staat het althans op zijn website- een vergadertijger.

Hij coacht leidinggevenden en stroomlijnt hun communicatie. Wat gebeurt er met bedrijfsleiders wanneer ze worden meegetroond naar een andere wereld waar blackberry’s, Iphones en tablet-pc’s taboe zijn en waar ze geconfronteerd worden met stilte, hun eigen gedachtewereld en een strikte dagindeling van eten, slapen, schrijven en bezinnen? Die vraag wilde Vermeulen graag onderzoeken. In een periode waar de Belgische kerk een zware crisis doormaakte, schuimde hij met elf zakenvrienden de Belgische abdijen en kloosters af.

Elf plus één is twaalf: een verwijzing naar de apostelen is niet veraf. “Toch ben ik niet gelovig”, zegt Marc. “Ik heb wel een hele grote bewondering voor mensen die in iets kunnen geloven en ik was bovendien nieuwsgierig naar wat er zich achter de kloostermuren afspeelde. Ik ben een grote Egyptefanaat en als

ik de abdijen met iets kan vergelijken, is het met de piramides. Ze zijn ook heel mysterieus.” Het idee voor ‘Onder de deur’ ontstond nadat Marcs schoonbroer enkele dagen op retraite ging naar de abdij van Averbode. “Toen hij hiervan terugkwam, was dat wonderbaarlijk. Hij praatte erover op een heel lovende manier. De stilte die hij daar had leren kennen, had hem ‘geënchanteerd’. Ik wilde dus ook wel eens met een aantal mensen terug naar de basics om dingen te ervaren die we allemaal een beetje verleerd zijn of zelfs nooit gekend hebben.”

‘Het gezoef van de binnenkomende post was iets heel bijzonders: ik zat op mijn kamer en las iets. Plots hoorde ik de deur van de andere opengaan, of neen. Eerst verschoof zijn

WIN 3 EXEMPLAREN VAN ‘ONDER DE DEUR’ Suiker geeft 3 exemplaren weg van het boek. Om er eentje te winnen, mail je naar vrijkaarten@suikerkrant.be.

stoel in de kamer. Dat typische zware van een verschuivende stoel, dan enkele stappen, het openen van zijn deur, weer enkele stappen, het naderen van je kamer en dan gezoef van de envelop onder de deur.’ Zo beschrijft Vermeulen in zijn inleiding hoe hij en zijn medeabdijgangers met spanning elkaars brieven afwachtten. ‘Onder de deur’ is een brievenroman. Dat is in een tijdperk waarin twitter, facebook en andere sociale media floreren op zijn minst een vreemd gegeven.

“We zijn het niet meer gewoon om te schrijven. Het is een ambacht geworden, we tokkelen nu op een klavier,” zegt Marc. “Ik wilde dat mijn schrijfpartners hun gedachten op papier zouden zetten over dingen waar ze normaal niet over zouden spreken. Hoe voel je je op je werk? Hoe zit het met je partner en je kinderen? Heb je fouten gemaakt in je leven?

Ik heb ervaren dat, als je mensen er via vragen in je eigen brief toe leidt, ze dingen toevertrouwen aan het papier die ze zelf anders nooit zouden zeggen. Je overwint een zekere gêne. In het boek staan dan ook echt openhartige en ontroerende stukken over hun eigen leven maar ook over de ervaringen in het klooster.” Een constante in het kloosterdagboek van Marc en de andere abdijgangers was de reflectie over stilte, de oorverdovende stilte waarin de anders zo drukbezette mannen contact maakten met zichzelf. “Dat kennen wij niet, stilte. Bij het eten in het klooster werd er verzocht te zwijgen. Ook in de diensten werd er na het gezang en het gebed ruimte gelaten

voor een kwartier stilte. Daar moet je jezelf echt in trainen. Een van mijn abdijgangers zei dat hij moeilijk kon zwijgen. Dat doe je alleen als je ruzie hebt, zei hij. Ikzelf vond het heel verfrissend om eens niets te moeten. Het is ook gezond om je af en toe één of twee dagen terug te trekken in een wereld die je confronteert met hoe je zelf niet bent. Mijn vrouw zei ook iedere keer als ik terugkwam dat ik toleranter geworden was.”

Als auteur schreef Marc Vermeulen in het verleden vooral managementboeken.

Toch hoort ‘Onder de deur’ daar niet helemaal thuis. “In de boekhandel heb ik het in het kastje “psychologie” zien liggen, maar het is vooral een boek rond zingeving. Het heeft een zachte en een harde kant. Een zachte kant van bewondering voor de voorbeeldfunctie die de kloosterlingen daar opnemen, maar het is ook een kritiek aan de buitenwereld om eens meer stil te staan bij de dingen. Ik heb daarom nu ook een folder gemaakt voor het bedrijfsleven: ‘Op de rooster in het klooster’. Ik ga met andere bedrijfsleiders en directieteams hetzelfde traject doorlopen als in het boek. Het wordt voor hen een les in hoe je kan samenwerken met elkaar. Ik zal dus nog dikwijls naar het klooster trekken.”

‘Onder de deur’ verscheen bij Uitgeverij Charlotte - € 19,90 – www.onderdedeur.be

Tekst: Katrien Lodewyckx

Suiker — 3

Viva la diva

Anneke Lmauakyt hteten al

s operazangeres

TONGERLO - Ook de Kemp en heeft een Bianca Castafiore. Haar naam kli nkt alleen iets alledaags er: Anneke Luyten. Wanneer zij haar hoogste noot aanslaat, is geen enkel gla s nog veilig. De 28-jarige sopraan uit Tongerlo heef t een drukke maand voor de boeg. Voor de Vlaamse Opera zet ze haar tanden in ‘Il Viaggio a Reims’ va n Rossini en daarnaast zij n er de vele kerst- en nieuw jaarsconcerten. Terwijl wi j feesten, staat zij op het po dium, maar dat lijkt haar niet te deren. “Ik vier ou djaar waarschijnlijk in mi jn auto op de E17, als ik va n het concert naar huis rij d, maar dat hoort bij de job ” Wat opera betreft ben ik een echt groentje, bedenk ik als ik richting Tongerlo rijd voor een gesprek met Anneke Luyten. Puccini, Verdi en Tsjaikovski zijn namen die ergens heel ver in mijn hoofd zijn opgeslagen, met dank aan een niet al te bevlogen leraar muziekgeschiedenis.

Operazangeressen ken ik van zwart-witfilms of van de stripalbums van Kuifje: rijzige, mysterieuze vrouwen met een flink gevoel voor drama.

Groot was dan ook mijn verbazing toen Anneke de deur opendeed. Een frisse verschijning met een korte, asymmetrische coupe, dieprood geverfd. Mag dat dan? Moeten operazangeressen geen weelderig lang haar hebben? “Dat zijn meestal pruiken hoor”, lacht Luyten. “Toch hebben ze niet graag dat je midden in een productie van haarkleur zou veranderen. Er zijn dus wel regels, maar dat vinden ze oké.” In haar appartement maak ik kennis met een van haar huisgenoten: de kattin Renée, genoemd naar Annekes grote voorbeeld: de Amerikaanse sopraan Renée Fleming. “Ik heb altijd gezegd: “Als ik ooit een kattin in huis neem, noem ik ze Renée.” Ze heeft trouwens ook iets met muziek. Als ik boven een partituur aan het studeren ben, komt ze op mijn schoot liggen en wordt ze heel knuffelachtig. Als ik aan het zingen ben, wil ze de hele tijd kopjes geven. Het trekt haar blijkbaar aan, ofwel klinkt het voor haar als kattengejank.” (lacht)

– Is het zingen jou met de paplepel ingegeven?

Niet echt. Ik kom niet uit een professionele muzikale familie. Mijn mama heeft vroeger zelf wel allerlei instrumenten gespeeld en was zelfs lid van de fanfare. Mijn broer volgde ook piano en gitaar. Ze zijn er allemaal mee gestopt, behalve ik. Ik volgde vanaf mijn 2 jaar muziekles bij jeugdatelier Diridon in Aarschot en daarna ben ik verdergegaan naar de muziekschool in Westerlo en Geel en dan naar het Lemmensinstituut.

Ik heb daar viool gevolgd. Ooit heb ik wel eens gedacht aan stoppen. Ik was een tiener en zag er niet meer zoveel in, maar mijn moeder heeft toen gezegd dat ik mijn 4 jaar notenleer moest afmaken. Die zomer ben ik dan op muziekkamp geweest in Vaalbeek en daar heb ik de muziekmicrobe echt te pakken gekregen. Toen wist ik dat ik er verder mee wilde gaan en er zelfs mijn beroep van wilde maken.

4 — december 2011

– Je specialisatie op het Lemmensinstituut was viool. Pas in het hoger onderwijs heb je voor zang gekozen. Hoe kwam dat?

Ik had als kind al wel een heel mooie stem. In Bergom (Herselt) werd er elk jaar in de zomer een soundmixshow georganiseerd en ik deed daaraan mee als Silvy Melody. Iemand van de plaatselijke radio vroeg mij toen of ik voor hun station een paar jingles wilde inzingen.

Ik heb daar toen goede reacties op gekregen.

Ik wist dus dat ik wel kon zingen. In het Lemmensinstituut kreeg ik voor de eerste keer echt zangles, elke week een kwartier. In het 5de middelbaar heb ik toen een zangstuk meegekregen om in te studeren tijdens de paasvakantie: het Laudate Dominum van Mozart.

Toen ik dat aan het oefenen was, vond ik een manier om mijn stem meer opera-achtig te laten klinken. Na de vakantie liet ik het dan horen aan mijn docent en die vroeg of ik het zag zitten om zang als hoofdvak te doen. Ik had altijd graag gezongen en vond van mezelf dat ik als violiste net niet goed genoeg was om soliste te worden. Ik had wel kunnen gaan lesgeven, maar dat was mijn ambitie niet. Dus heb ik mijn middelbaar als violiste uitgedaan en ben dan direct begonnen in het hoger met zang als hoofdvak.

– Dat lijkt me niet vanzelfsprekend.

Dat is waar. Ik had amper zangles gehad en dus doe je maar zoals je denkt dat het goed is.

Ik heb veel fouten moeten afleren, want als je gewoon natuurlijk zingt doe je veel dingen die niet zo goed zijn voor de stembanden.

– Heb je nooit gedacht om popliedjes te zingen in plaats van opera?

Nee, dat is nooit in me opgekomen. Ik ben mezelf ook pas laat in opera beginnen te verdiepen, eigenlijk pas toen ik over het zingen zelf ben gaan nadenken. Toen heb ik dus veel zangeressen ontdekt, zoals Renée Fleming, maar ik heb er niet aan gedacht om pop te gaan doen. Dat is ten eerste een andere techniek en daarnaast is het ook een totaal verschillende wereld. Ik kwam echt uit die klassieke wereld. Ik heb wel al veel zin gehad om eens iets te doen met de mix van de twee genres.

Queen en Monserrat Caballé hebben toch samen de cd Barcelona opgenomen. Dat lijkt me wel leuk.

naar Westerlo omdat hier de meesten van mijn vrienden zitten. Ik denk wel niet dat ik hier ga blijven. Ik heb altijd de droom gehad om naar Italië of Zwitserland te verhuizen.

– In 2008 zong je ook al het kerstconcert voor de koning en de koningin in het paleis in Brussel. Wat doe je nu het liefst: solist zijn op een concert of deel uitmaken van het groter geheel van een opera?

Dat is een lastige vraag, want ik doe het allebei graag. De laatste tijd ben ik veel met opera bezig, maar nu krijg ik echt terug de kriebels om het intieme van een concert te beleven.

Het is iets totaal anders. De twee zijn ook heel moeilijk te combineren. Ze zeggen altijd dat je moet kiezen, maar zolang ik kan, blijf ik beide doen. Een concert is veel intiemer, je hebt rechtstreeks contact met je publiek. In de opera daarentegen zie je je publiek niet. Je voert er een dialoog met de andere zangers. In een concert ben je ook meer jezelf en in een opera probeert je je in te leven in je rol.

– December is de Anneke Luytenmaand in de Vlaamse Opera. Je hebt pas een stuk van Tsjaikovski achter de rug en nu begin je met 'Il Viaggio a Reims' van Puccini. Druk, druk, druk?

‘‘

– Dat heb jij ook gedaan. Je bent 28 maar eigenlijk nog maar pas afgestudeerd. Het traject om operazangeres te worden is best lang.

Ja, eerst het Lemmensinstituut, dan de operastudio in Gent, 2 jaar in de Koningin Elisabethkapel in Waterloo en dan een jaar in de operastudio van de opera in Straatsburg. En het stopt nooit. Ik volg nog altijd zangles hé.

Je moet eraan blijven sleutelen. De perfectie bereik je misschien nooit, maar je moet zo dicht mogelijk komen. Zeker als sopraan moet je keigoed zijn om er te komen. Het niveau ligt overal heel hoog nu. Dat is niet meer te vergelijken met 50 jaar geleden.

– Vorig jaar woonde je nog in Straatsburg, nu terug in België. Wilde je graag terugkomen naar de heimat?

Ik heb daar een lastig jaar gehad. Aan zo’n operastudio zit je in een heel beperkte kring en de Franse mentaliteit is niet erg open naar buitenlanders. Ik ben er echt eenzaam geweest. Daarom wilde ik echt terug rond de kerktoren komen wonen, met al de mensen die ik graag dicht bij mij heb. Ik wilde graag terug naar de Kempen en dan nog het liefst

– Als ik denk aan operazangeressen, dan denk ik aan Maria Callas en Bianca Castafiore: madammen met een zeker postuur en een op zijn minst dramatische houding met een lichte neiging tot labiliteit. Dat is niet meteen jouw profiel.

Als ik mijn collega’s bekijk, dan denk ik dat zoiets wel wat cliché is. De meesten van mijn generatiegenoten zijn zoals ik. Er zijn er altijd bij die wat zweven. Dat plaatje past meer bij de oude garde, de diva’s die een sterrenstatus hadden. Tegenwoordig zijn het allemaal moderne, dynamische mensen. Wat je vroeger

Ik zou graag eens een komisch stuk doen, maar ik heb ook wel het dramatische in mij.

Toen ik nog in het Lemmensinstituut zat, moest ik voor lyrische kunst ‘Suor Angelica’ zingen uit de nonnenopera van Puccini. Daar zit een prachtige aria in, ‘Senza mamma’, met een nonnenkoortje op de achtergrond. Ik heb toen heel die scène gespeeld op de opendeurdag; het was de laatste scène. Toen het licht aanging, waren er heel veel mensen aan het wenen, ook mijn beide ouders. Ik heb dus wel het talent om mensen te ontroeren, denk ik.

– In mei heb je meegedaan aan de Koningin Elisabethwedstrijd. Was dat een droom van je?

Ik heb het altijd wel gevolgd, met in het achterhoofd de gedachte dat ik daar misschien ooit zelf zou staan, maar het was geen must.

Het was eigenlijk eerder een droom van mijn vader. Die zei altijd: “Ons Anneke, die gaat ooit meedoen.” Dit jaar was het mijn laatste kans (de maximumleeftijd voor sopranen is 30 jaar en de wedstrijd wordt maar om de 3 jaar georganiseerd - nvdr) en dus dacht ik: waarom niet. Het was goed om het repertoire in te oefenen. Ik wou eens zien wat het gaf.

– Je eindigde in de halve finale. Was dat een teleurstelling?

Ik ben blij dat ik de halve finale gehaald heb, want dat was mijn oorspronkelijke doel. Toen ik er uiteindelijk in zat, wou ik natuurlijk gaan voor de finale. Toen ik achteraf zag wie er in de finale zat, dacht ik wel: “Hier had ik moeten bij zijn”. Naar mijn mening zaten er een paar bij die er niet thuis hoorden. Ze hebben ook heel hard aan hun mannelijke kandidaten getrokken. Omdat er zo weinig hadden ingeschreven, hebben ze er heel veel willen bijhouden waardoor het niveau wat naar beneden ging. Achteraf bekeken had ik zeker in de finale moeten staan, maar het is en blijft een wedstrijd. Niet elke wedstrijd verloopt even eerlijk.

– Sta je nu al waar je wil staan?

Nee, ik wil zeker nog vooruit hé. Ik wil gaan voor een hoofdrol. Daarvoor moet ik nog groeien, maar daar geef ik me nog wat de tijd voor.

De zangtechniek moet geperfectioneerd worden en daar werk ik hard aan. Het liefst zou ik een hoofdrol spelen in een Straussopera, zoals een gravin in de Rosenkavalier. Dat ligt mij wel.

– Het lijkt me niet vanzelfsprekend om hier in België de keuze te maken om operazangeres te worden. Wij hebben er toch geen grote traditie in, lijkt me?

Het heeft vooral te maken met onze muziekopleidingen, denk ik. Je kan hier wel naar de muziekschool gaan, maar het niveau is niet altijd even hoog. Zelfs aan onze conservatoria is het niveau niet zoals het zou moeten zijn, gewoon omdat we er te laat aan beginnen. In andere landen zitten ze soms vanaf 12 jaar aan het conservatorium, bij ons vanaf 18. In België wordt cultuur te weinig aangeboden als opleiding die effectief bedoeld is om er je beroep van te maken. In het Lemmensinstituut leiden ze uitstekende leerkrachten op, maar als je echt solist wil worden, is het ook niet de perfecte opleiding. Je moet als Belg in het buitenland gaan studeren om uitvoerend muzikant te worden van een zeker niveau.

veel studeren. Het is echt het leven van een topsporter: veel sporten, veel water drinken, gezond eten en vroeg gaan slapen. Mijn weerstand moet hoog blijven en dat geeft me soms wel stress. Vorige week was ik verkouden en dat is niet erg als zich dat beperkt tot de neus.

Dat zingt nog wel goed. Als ik keelpijn begin te krijgen, is het minder goed. Dan maak ik liters thee en neem ik keiveel echinacea (kruidenmiddel tegen verkoudheden) en vitamine C in. Op mijn terras heb ik allerlei kruiden staan, zoals salie en tijm. Daarmee maak ik kruidenthee met een goede kwak honing erin. Ik doe dan echt een tegenaanval. Ziek zijn is geen optie.

Het is onwaarschijnlijk druk, ja. Behalve de stukken voor de Vlaamse Opera heb ik nog een aantal andere concerten die al lang gepland stonden. Morgen heb ik een concert in Leuven en gisteren had ik ’s morgens repetitie in Herent en ’s avonds voorstelling in de opera van Gent. Je doet 1.000 kilometer per week, je leeft in je auto, komt ’s avonds laat thuis en vertrekt om 7 uur ’s ochtends al opnieuw. Het is zwaar, maar ik ben blij dat ik werk heb en ik geniet ervan.

– Als sopraan werk je altijd als andere mensen thuis zijn. ’s Avonds, in het weekend en op feestdagen.

Mijn Nieuwjaar zal dit jaar erg triestig zijn.

Op 31 december is er een voorstelling in Antwerpen en op 1 januari heb ik om 15 uur al concert in Gent. Ik ga Nieuwjaar waarschijnlijk alléén vieren, in de auto op de E17, en ik zal alleen thuiskomen en braaf in mijn bed kruipen. Dat is de keerzijde van de medaille.

Mijn vriend heeft alleen vrij in het weekend.

We hebben dus meestal maar één vrije dag samen. Ach, het hoort erbij.

– Opera’s zijn vaak erg lange stukken. Je doet eigenlijk een vorm van topsport. Een liederlijk leven is voor jou niet weggelegd.

Niet echt. De meesten van mijn vrienden praten over hun studententijd als de beste tijd van hun leven. Fuiven, feesten, elk avond was er wel iets te doen, maar dat was bij mij niet het geval. Ik moest mijn stem verzorgen en

’’

wel had, is dat goede zangeressen vaak zonder enige opleiding gebombardeerd werden tot ster. Ze moesten zich een typetje aanmeten en konden daar niet echt mee omgaan. Dat is nu niet meer mogelijk. Je rolt er heel geleidelijk in en je krijgt een goede opleiding.

– Is het een harde wereld? Er kan in elke opera maar één iemand de hoofdrol spelen.

Is het knokken?

Voor één rol staan ze vaak met 15 à 20 mensen, of soms nog meer, auditie te doen. Dan komt het erop aan om jezelf te verkopen en te zeggen: ‘Ik ben diegene die jij zoekt; ik ben de beste voor deze rol.’ Ik doe daar niet aan mee, maar er zijn er wel die onderling een concurrentiestrijd uitvechten. De sopranen die nu de hoofdrollen zingen in de grote opera’s zijn zo rond de 40 jaar. Ik heb dus nog tijd om er te geraken. Ik heb er zelf voor gekozen om te beginnen met een kleine rol want het is de eerste keer dat ik op korte tijd in 3 grote producties meedoe. Ik ben nu aan het repeteren voor een bepaald stuk terwijl ik het andere nog aan het spelen ben. Met twee of drie partituren tegelijk omgaan, is toch iets wat je moet leren. Ik heb er veel schrik van dat ik niet meer weet wat ik moet zingen als ik een partituur aan het studeren ben en ’s avonds het podium opga en een andere moet vertolken.

– Bij opera is niet alleen de zang belangrijk, je moet ook wel kunnen acteren. Waar ligt daar de uitdaging voor jou?

– Misschien een onbescheiden vraagje: is opera zingen big business? Word je er rijk van?

Als je goed bent en je hebt een goed agentschap, dan kan je daar goed je boterham mee verdienen. Sommige sopranen die hoofdrollen spelen kunnen toch zo’n € 10.000 per voorstelling vragen. Dat is niet niks hé. Maar dat is nog niet voor mij hé. Als deel van het jongesolistenensemble van de Vlaamse Opera heb ik een contract voor enkele maanden. Volgend jaar in november ga ik trouwens weer voor enkele maanden zingen in de opera van Straatsburg.

– Hoe lang duurt de gemiddelde carrière van een sopraan eigenlijk?

Dat hangt natuurlijk van je techniek af, maar de meesten zingen toch wel op een goed niveau tot hun 60 of 65 jaar. Wanneer ze dan geen uitvoerend muzikant meer zijn, gaan ze heel vaak overal ter wereld masterclasses geven. Dat vind ik super. Ik zou dat ook wel willen doen. Als je dan al je kunde en levenservaring kunt doorgeven aan jonge gemotiveerde zangers is dat geweldig. Ik vind het nu ook heel fijn om zo’n masterclass te volgen bij gepassioneerde mensen die willen delen. Je kunt als zanger dus wel lang meegaan hoor.

– Soigneer jezelf dan maar goed!

Anneke Luyten speelt van 18 tot 31 december in ‘Il Viaggio a Reims’ van Rossini in de opera in Antwerpen en van 9 tot 23 februari in ‘La Forza del Destino’ van Verdi, ook in Antwerpen.

WIN EEN AVONDJE OPERA Suiker mag 1 duoticket weggeven voor de voorstelling van ‘Il Viaggio a Reims’ op 29 december in Antwerpen. Wie Anneke Luyten live aan het werk wil zien, stuurt een mailtje naar vrijkaarten@suikerkrant.be.

Tekst: Katrien Lodewyckx Foto’s: Bart Van der Moeren

Suiker — 5

Nieuws uit de Kempense bibliotheken

! a r e o h b i b b i B BALEN - De bibliotheek van Balen maakt nog volop kans om de eretitel ‘Beste bibliotheek van Vlaanderen en Brussel’ te behalen. Dit is een wedstrijd georganiseerd door het Nederlandse ‘Bibliotheekblad’ en de VVBAD, de Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek, Archief & Documentatie. Weldra krijgt de bib ‘mystery guests’ op bezoek die de bibliotheek incognito gaan uittesten.

Eerst kon het grote publiek al zijn stem uitbrengen op zijn favoriete Vlaamse en Brusselse bib. Dat gebeurde massaal met maar liefst 13.855 uitgebrachte stemmen. Na deze stemmingsronde werd een longlist van 34 voorgedragen bibliotheken samengesteld.

Die lijst werd nogmaals gereduceerd tot een shortlist van 12 bibliotheken. Per Vlaamse provincie en Brussel komen nu nog de twee bibliotheken in aanmerking die de meeste stemmen kregen. Voor de provincie Antwerpen zijn dat Balen en Bonheiden. Deze twaalf bibliotheken zullen op de meest onverwachte tijdstippen en volledig onafhankelijk van elkaar bezocht worden door een team van ‘mystery guests’. Hun rapporten zullen dienen als vertrekpunt voor een jury van prominente deskundigen die de uiteindelijke winnaar zal bepalen. We vroegen aan de Balense bibliothecaris An Helsen of ze verbaasd was bij de laatste 12 te zijn.

– Uw leden hebben dat geapprecieerd door massaal op hun bib te stemmen?

We weten niet hoeveel er op ons gestemd hebben. We hebben wel een oproep gedaan via onze website maar we hadden nooit gedacht dat we het zouden halen omdat we het moesten opnemen tegen een aantal grote gemeenten en zelfs de stad Antwerpen. Dat we het toch gehaald hebben, stemt ons bijzonder trots.

– En wat vinden uw klanten zo goed aan hun bib?

Ons leescafé, waar ze bij een kop koffie of frisdrank een krant kunnen lezen, wordt gewaardeerd. Ook de hulpvaardigheid en de vriendelijkheid van het personeel kwam vaak terug. En blijkbaar spreekt ook onze nieuwe schikking aan. Sinds twee jaar staan hier de uitleenmaterialen niet meer apart: de boeken bij de boeken en de dvd’s bij de dvd’s. Ze staan nu per thema en los van het medium.

– Gaat u zich speciaal voorbereiden op de komst van die 'mystery guests'?

An Helsen: “Er waren een aantal aanwijzingen dat we niet slecht zouden scoren. We kennen de reputatie van onze eigen bibliotheek.

We vervullen al tientallen jaren een voortrekkersrol in het bibliotheekwezen. Er zijn veel andere bibliotheken, zelfs uit grotere steden, die hier inspiratie komen opdoen. Daar zijn we echt wel fier op. Onze bibliotheek bestaat al meer dan 25 jaar. We zijn al vrij vroeg af-

gestapt van het idee om enkel boeken aan te bieden. We waren bij de eersten om de nieuwe media in ons aanbod op te nemen. Ook de klantgerichtheid stond al snel centraal. De Balense bib is nooit een saaie bib geweest. Dat is me pas opgevallen als ik andere bibs bezocht waar het stof als het ware op de boeken lag. Er heerst hier aan aparte, wat huiselijke sfeer.

TURNHOUT - Vanaf het voorjaar 2012 krijgen elf Kempense bibliotheken een Makkelijk Lezen Plein (MLP): een speciale uitleenstand voor kinderen met leesmoeilijkheden. De bibliotheek van Turnhout -hoe kan het anders- heeft al twee jaar een dergelijk ‘Plein’ en wil de service straks gaan uitbreiden voor iedereen -ook volwassenen- die kampen met leesproblemen.

De installaties van de Makkelijk Lezen Pleinen wordt gesubsidieerd door het provinciaal bibliotheekcentrum Vrieselhof.

Het ‘Makkelijk Lezen Plein’ is een wat eufemistische omschrijving voor twee speciale boekenrekken. “We hebben het ‘meubel’ niet pal in het midden van de bibliotheek neergezet”, zegt de Turnhoutse bibliothecaris Paul Wouters. “We willen absoluut niet stigmatiserend werken in de zin van: Kijk eens, hier verzamelen alle kinderen met leesproblemen!

Elke bibliotheekbezoeker mag trouwens materiaal van het Plein uitlenen. We hebben zelfs de intentie om in de toekomst niet alleen kinderen maar ook volwassenen met leesproblemen te bereiken. Ik denk dan bijvoorbeeld aan allochtonen die net onze taal beginnen te leren of volwassenen met dyslexie.”

Turnhout haalde twee jaar geleden de mosterd in Nederland waar het initiatief al veel langer bestaat. “In Nederland bestaat er

6 — december 2011

zelfs een speciale website ‘Makkelijk Lezen’”, zegt Wouters. “Daar hebben we veel inspiratie uitgehaald. Een ‘Makkelijk Lezen Plein’ gaat namelijk veel verder dan het aanbieden van een aangepaste selectie aan boeken. Ook het presenteren van die selectie gebeurt op een doordachte manier. Zo staan de boeken niet ruggelings naast elkaar maar worden ze frontaal gepresenteerd. Ze staan ook niet al-

fabetisch maar per genre gerangschikt. Het is een aantrekkelijke presentatie waarmee we de kinderen willen stimuleren om gewoon te komen snuisteren in het aanbod. Vaak lopen zij verloren in de gewone bibliotheek.”

Het aanbod zelf bestaat uit een selectie aangepaste boeken, dvd’s en cd-roms die door de Turnhoutse bibliotheek zelf werd samengesteld. “Een deel ervan hadden we in ons be-

Nee, ik ben ervan overtuigd dat we het sowieso goed gaan doen: veel moeten we daar niet voor veranderen of aanpassen.

– Weet u welke prijs eraan vasthangt?

Geen idee. Ik vermoed dat het zuiver een eretitel is.

Pas op donderdag 29 maart 2012 wordt bekendgemaakt wie zich 'de Beste Bibliotheek van Vlaanderen en Brussel' mag noemen. Suiker houdt u op de hoogte.

zit; die waren destijds gemarkeerd met een sticker ‘makkelijk lezen’”, zegt Wouters. “Het gaat veelal om leestechnisch eenvoudige boeken, maar dat wil niet zeggen dat ze inhoudelijk onder het niveau zijn van hun leeftijd.

We bieden zeker geen kleuterboeken aan voor 12-jarigen. Ze bevatten meer tekeningen, hebben meer witruimte tussen de regels en er worden minder moeilijke woorden gebruikt.

Het gaat ook vaak om dunnere boeken omdat dikke turven kinderen sowieso afschrikken.”

Naar schatting zou 10% van de kinderen met leesproblemen kampen. Hoe bereikt de bibliotheek die doelgroep? “Het vergt meer dan enkel de inspanning een speciale kast te plaatsen” zegt Wouters. “Onze medewerkers hebben een speciale opleiding gevolgd om het aanbod zinvol te promoten. Zo heeft het geen zin om een folder te maken die het petje te boven gaat van deze kinderen. Er is op het Plein ook een aparte afdeling voorzien met boeken voor ouders en onderwijzers over leesproblemen en met speciale leeslijsten voor deze kinderen.”

Het provinciaal bibliotheekcentrum ondersteunt de bibliotheken financieel en inhoudelijk bij de uitbouw van een Makkelijk Lezen Plein. De bibliotheken krijgen een tussenkomst bij de aanschafprijs voor het MLP-meubilair en de bibmedewerkers woonden in september een studiedag bij die hun alles leerde over de inrichting van een MLP in hun bibliotheek. In de Kempen vind je volgend jaar de nieuwe MLP’s in Arendonk, Beerse, Dessel, Grobbendonk, Herentals, Kasterlee, Laakdal, Lille, Mol, Retie en Vorselaar.

n e p r e w t n A in cie v o r P › › › s t n e s e r P y l d Prou ANTWERPEN – In het FoMu (FotoMuseum Provincie Antwerpen), aan de Waalsekaai 47 in Antwerpen, loopt nog tot eind januari de driedubbele tentoonstelling ‘Peter Lindbergh, Frank Philippi, Visionaire’, die modefotografie als rode draad heeft.

De Duitser Peter Lindbergh is een fotograaf die internationale faam geniet. Zijn verdienste is enorm: hij heeft de modewereld een eigen gezicht gegeven. Lindbergh ontketende 25 jaar geleden een kleine revolutie in de modewereld toen hij radicaal brak met de traditionele modefotografie, die toen nog heel afstandelijk was. Lindbergh introduceerde beelden die bol stonden van de melancholie. Dankzij hem kregen de latere topmodellen als Linda Evangelista en Kate Moss een ‘menselijke’, zelfs kwetsbare look. Lindbergh verkleinde de immense kloof tussen het model en de toeschouwer, door aan te tonen

dat schoonheid fragiel is en dat de perfecte schoonheid niet bestaat. Twee jaar geleden maakte Peter Lindbergh de reeksen ‘Berlin’ voor het magazine Vogue. Die foto’s zijn in het FoMu te zien. Daarnaast toont het FoMu ook een selectie foto’s die Klaus Honnef in 2010 maakte en die een goed beeld geven van het recente werk van Lindbergh.

Het FoMu besteedt ook aandacht aan het werk van de vorig jaar overleden Belgische fotograaf Frank Philippi (1921-2010). Samen met enkele tijdgenoten zette hij de naoorlogse fotografie in België op de kaart. Philippi was een echte allrounder. Hij beoefende alle fotografische genres. Onderwerpen die vaak terugkomen in zijn werk zijn jukeboxen, auto’s, Expo ’58 en zeker ook mode. Zijn speelse en bekoorlijke beelden geven de vernieuwing en de geest van de jaren 1950 tot 1970 treffend weer. Het FoMu bewaart Philippi’s archief uit de periode 1948-1970 en presenteert nu een unieke overzichtstentoonstelling van ‘s mans veelzijdige oeuvre.

Nog in het FoMu is een selectie foto’s van het New Yorkse modetijdschrift ‘Visionaire’ te zien. Het magazine is toonaangevend, decadent, compromisloos luxueus en baanbrekend. ’s Werelds beste fotogra-

TURNHOUT – Wat Bruce Springsteen is voor de Amerikaanse rock, wat Bob Marley was voor de Jamaicaanse reggae of Johnny Cash voor de country, dat is Goran Bregovic voor de Balkan- en gipsymuziek. Hij vond het niet uit, maar hij gaf het genre wel zo’n nieuwe dynamiek dat het ook ver buiten de eigen landsgrenzen razend populair werd. Alleen daarom al is Goran Bregovic een levende legende. Op 22 december staat hij op het podium in de Warande.

slavië. Maar Bregovic is niet voor één gat te vangen. Van rock en folk verschoof zijn interesse geleidelijk naar de filmmuziek. In 1995 schreef hij de soundtrack voor Emir Kusturica’s film ‘Underground’, wat tot op heden wellicht zijn meest bekende soundtrack is.

De optredens van Bregovic zijn zonder meer evenementen om nooit te vergeten; wie erbij was tijdens zijn vorige passage in de Warande zal het beamen. Zigeunermuziek heeft nooit zo vurig en opzwepend geklonken als bij Goran Bregovic. De intussen 61-jarige krasse knar houdt het niet bij zingen en gitaarspelen alleen, hij jut ook voortdurend zijn orkest op met wilde gebaren en rauwe kreten.

Onmogelijk om er onbewogen bij te blijven.

Het concert van Goran Bregovic in de Warande kadert in het Balkanfestival dat door de provincie Antwerpen wordt georganiseerd. Goran Bregovic concerteert op donderdag 22 december, om 20.15u, in de schouwburg. Kaarten kosten 25 euro.

Goran Bregovic werd in 1950 geboren in Sarajevo. Hij is componist, gitarist, zanger en bandleider van zijn ‘Wedding & Funeral Orchestra’. Hij startte zijn muzikale carrière als bassist van een rockband, maar in 1974 richtte hij ‘Bijelo Dugme’ op: een van de succesvolste bands uit het voormalige Joego-

ANTWERPEN – In de Boerentoren (KBCtoren) kan je nog tot 14 januari terecht voor een boeiende kennismaking met Bulgaarse kunst. Kunstliefhebber en -verzamelaar Hugo Voeten toont er een deel van zijn collectie kunstwerken die hij in Bulgarije kocht.

fen, onder wie ook Peter Lindbergh, werkten eraan mee. Door zijn extravagante vormgeving en thema’s is elk nieuw nummer van Visionaire uniek en grensverleggend.

Hugo Voeten was niet meteen in de wieg gelegd om het te maken in de wereld van de kunsten. Hij groeide op in een familie van handelaars en richtte in 1968 supermarktketen Cash Fresh op. Toen hij 37 jaar later de zaak aan Delhaize verkocht, telde de keten 43 winkels. Hoewel Hugo Voeten al die jaren heel gedreven met zijn zaak bezig was geweest, nam ook kunst een belangrijke plaats in zijn leven in. Eerst was hij liefheb-

ber en niet lang daarna ook verzamelaar.

Voeten kocht werken van Permeke, De Saedeleer, Ensor, Tijtgat, Spilliaert en vele, vele anderen. Een andere passie, jagen, bracht Voeten in de jaren 90 in Bulgarije. Hij raakte er gefascineerd door het werk van Bulgaarse kunstenaars en investeerde fors. Het aantal Bulgaarse kunstwerken dat hij op dit ogenblik in zijn bezit heeft, wordt op 700 geschat, plusminus de helft van zijn totale

collectie. Enkele van die Bulgaarse werken zijn te zien in de Boerentoren, in de expo die als titel ‘M/V in de Bulgaarse kunst’ draagt.

Je kan de expo bezichtigen op maandag, dinsdag, woensdag en vrijdag van 9 tot 16.30u en op donderdag van 9 tot 19.30u.

Na Nieuwjaar veranderen de openingsuren op donderdag (van 9 tot 18u) en is de Boerentoren ook op zaterdagvoormiddag toegankelijk (van 9 tot 12u).

Suiker — 7

bonjour expo Laleman, Ledent, Lettany en Huang

Marc Biesmans BALEN - Balenaar Marc Biesmans presenteert deze maand nieuw werk in het vrijetijdscentrum ‘De Kruierie’ in Balen. Biesmans is een geëngageerd beeldend kunstenaar die geen vrijblijvend werk maakt. Zo behandelt hij in zijn recentste werk de actuele thematiek van de vluchteling. “Geleidelijk aan is mijn aandacht van individuele verhalen verschoven naar een interesse voor globale thematieken”, stelt Biesmans. “De asielzoeker is een van die thema’s. Een vluchteling is op weg naar een ‘andere plaats’ die een nieuwe toekomst impliceert. Die vluchteling zit in ieder van ons. Maar de maatschappij tracht ons dat constant te doen vergeten. Mijn uitgangspunt

Goesting naar nog HERENTALS - Tot 18 december loopt in Kasteel Le Paige in de Nederrij in Herentals de expo ‘Goesting naar nog’. Daarin brengen kunstkenners André Van Hove en Leo Van Wolputte hedendaagse kunstwerken van allerlei oorsprong en aard bij elkaar. De werken zijn tijdelijk weggehaald uit huiskamers of uit het atelier van kunstenaars. Het gaat om objecten, edities, grafiek, tekeningen en schilderijen van kunstenaars uit binnen- en buitenland. Klinkende namen naast minder bekende goden. Tien jaar na het project ‘Kunst

NIJLEN – Nog tot 18 december presenteert Galerie ES (Koningsbaan 68A in Nijlen) een erg bijzondere tentoonstelling met werk van vier hedendaagse kunstenaars. De vier kunstenaars hebben met mekaar gemeen dat ze iets toevoegen aan bestaande genres of technieken. Zo toont Lut Laleman haar dubbelgelaagde porseleinen werken (foto), die gemaakt zijn met mathematische nauwkeurigheid. Ingrid Ledent combineert traditio-

nele grafiek met nieuwe computertechnieken. Van Barbara Lettany hangen er enkele foto’s die ze op een fijne manier tot abstracte kunst heeft ‘vervormd’. En de Brussels-Taiwanese kunstenaar Yao Tang Huang laat zich voor zijn schilderwerken inspireren door zowel oosterse als westerse invloeden.

Je kan Galerie ES bezoeken op zaterdag en zondag van 13 tot 17u, of op afspraak (03 481 93 59).

Chantal Fagard & Henriette Severins HERENTALS - Chantal Fagard en Henriette Severins zijn twee kunstenaars uit Kapellen wier wegen wel eens kruisen. Twintig jaar geleden leerden ze mekaar kennen.

Beiden maakten toen vooral aquarellen.

Fagard maakt nu vooral impressionistische acrylschilderijen. Severins kiest voor een

grafische weergave van de natuur en van landschappen. Beide verwante zielen vinden mekaar in een gezamenlijke tentoonstelling in de Lakenhal. De expo loopt nog tot en met zondag 11 december. Je kan in de Lakenhal terecht van woensdag tot zondag, van 14 tot 17u. De toegang is gratis.

Pigminti stelt tentoon MOL – Teken- en schildergroep Pigminti stelt werken van leden tentoon, van zaterdag 10 tot en met vrijdag 16 december in cultuurcentrum ’t Getouw in Mol. Je kan er tijdens de kantooruren terecht om de werken te be-

8 — december 2011

zichtigen van Marina Dams, Sonia Ruts, Anja Nuyts, Liliane Soeffers, Joan Chow, Els Costers, Conny Leppens, Yvo Hooyberghs, M’ Wies Vandecraen, Magda Vermassen, Kristel Willekens, Anne Soeten en René Vreven.

is dat er geen grens is tussen de asielzoeker en ieder van ons.”

De thematiek van de vluchteling sluit ook perfect aan bij de opvatting die de kunstenaar heeft over het kunstenaarschap. “Mijn werk is een zoektocht naar mezelf, naar mijn ruimtelijke en emotionele hechting met de wereld.”

Die reis resulteert bij Biesmans in een amalgaam aan kunst, gaande van schilderwerk over keramiek en fotocollages tot en met architecturale ontwikkelingen.

De expo ‘One giant leap for man, one small step for mankind’ loopt van 3 t.e.m. 23 december tijdens de openingsuren van ‘de Kruierie’ en op zondag van 14 tot 18u. Deze tentoonstelling is tevens een initiatief van de gemeente Balen in het kader van ‘Kunstenaars in Balen’.

is niet eetbaar’ in de Warande maakt André Van Hove met zijn kompaan Leo Van Wolputte de tentoonstelling ‘Goesting naar nog’. De bedoeling is duidelijk: de zinnen prikkelen.

Enkele namen van deelnemende kunstenaars zijn: Jan Fabre, Michel Van Grieken, Hugo Draulans, Roger Raveel, Hans Op de Beeck, Fred Michiels, Luk Van Soom, Koen Liekens, Liliane Vertessen, Kamagurka, Luc Tuymans, Fred Bervoets, Jef Geys, Panamarenko, Antonio Tàpies, Christian Boltanski, Stephan Balkenhol, Vito Acconci, Nam June Paik, Julian Schnabel, Fischli & Weiss, John Baldessari, Nancy Spero, Candida Höfer, Henk Visch.

Verantwoordelijk uitgever: Procart GCV (Promotie van cultuur in het arrondissement Turnhout)

Redactieadres: Roel Sels Oranjemolenstraat 35, 2300 Turnhout roel@suikerkrant.be

Adres Procart: Otterstraat 8 bus 3, 2300 Turnhout

Oplage: 20.000 exemplaren

TURNHOUT - Vreemd: de grote namen in de kunst hebben zich niet aan glas gewaagd. Neem Picasso. Die heeft in zijn oeuvre -behalve de klassieke materialen- zowat alles gebruikt wat niet te heet of te zwaar was: papier, karton, keramiek, leer, tot speelgoedautootjes en fietssturen.

Maar glas ontbreekt. Min of meer hetzelfde geldt voor al zijn grote tijdgenoten. Kunstenaars als Marc Chagall (en nu Wim Delvoye) hebben natuurlijk wel glas-in-loodwerk gemaakt, maar dan beperkt hun bijdrage zich doorgaans tot het ontwerpen van het karton.

Naar de reden van die terughoudendheid is het gissen. Leunt glas te zeer aan bij toegepaste kunst, design, decoratie? Is de techniek te moeilijk, want onuitvoerbaar in het eigen atelier? Met die vragen in het achterhoofd lopen we aan in Kunstforum Würth in Turnhout, waar nog tot 26 februari 2012 de tentoonstelling ‘Breekbaar’ loopt. Een revelatie.

Verduldig Wat meteen opvalt, is de enorme variatie van het getoonde. Dat heeft alles te maken met de aard van het ding. Glas is verduldig, het heeft als materiaal geen inherente beperkingen zoals hout, steen of brons. Het is eindeloos te kneden, te (ver)vormen en bij te kleuren. De creatieve kunstenaarsgeest wordt hier door het medium zelf uitgenodigd om ongeremd toe te tasten, en dat laat een beetje kunstenaar zich uiteraard geen twee keer zeggen. Formaten, dimensies (twee of drie), tinten, vormen, texturen: het staat en hangt hier allemaal, en dat terwijl er in totaal toch maar 59 werken te zien zijn. Een poging om in de verwarrende diversiteit een paar lijnen te trekken.

Eerste vaststelling: hoe eigentijds de tentoonstelling als geheel ook is, ze verloochent de traditie van het glas niet. De referenties aan decoratie en toegepaste kunst zijn legio. Titels als ‘Koffiekan’, ‘Vaas’ en ‘Spiegelschaal’ bevestigen dat. De klemtoon ligt evenwel op het woord ‘referentie’: er valt met die koffiekan namelijk

niet te gieten, het is een vlak stuk glas. De vaas behoeft absoluut geen boeketje bloemen, en in de spiegel zoek je jezelf tevergeefs. Bekijk zeker ook de ‘Violette Schale’ van René Roubicek (nr.

47): een ridicuul versierde fruitschaal die niet anders kan gezien worden als een parodie op oma’s Val-Saint-Lambertpronkstuk.

Stijlen Ook wat stijl betreft, krijgt de bezoeker geen kans om in te dommelen. We wandelen van geometrisch abstract naar krullerig barok en krijgen onderweg alles te zien wat daartussen ligt. In sommige werken krijgt het concept veel gewicht (‘Stairway to Heaven’, nr. 44, bijvoorbeeld, of ‘Us Two – Repair’, nr. 54). Daar is dan altijd een zekere vorm van gezochtheid mee gemoeid, een (naar onze smaak) wat te uitdrukkelijke poging om verrassend uit de

Breekbaar Hedendaags Europees glas Nog tot 26 februari 2012 Kunstforum Würth Everdongenlaan 29 2300 Turnhout Alle dagen van 10 tot 17u, behalve op feestdagen Entree 2 euro, catalogus 18,50 euro

hoek te komen. Andere werken staan daar maar gewoon wat mooi te wezen, zoals de kinderlijk eenvoudige bootjes van Ursula Huth (zes stuks, nrs. 27 tot 32).

Dat glas een materiaal is dat de artiest tart om de grenzen op te zoeken, blijkt onder andere uit de vele werken die er niet als glas uitzien. Vaak doen deze glazeniers hun uiterste best om de kijker te misleiden. We zien dan objecten die qua textuur uit aardewerk gemaakt lijken, of textiel, of steen. Hier gaat de trukendoos echt volledig open. In haar ‘Wandobjekt’ (nr. 43) creëert Josepha GaschMuche iets wat in de buurt van een trompel’oeil komt: minuscule, messcherpe schijfjes glas die geometrisch in elkaar zijn gepast en van op afstand een bedrieglijk wollige indruk maken. Verbazen mag het misschien allemaal niet, voor wie achteraan in de begeleidende brochure even de verschillende technieken van glasbewerking overloopt.

Kunst Hoezeer je ook bewondering moet hebben voor de ongelooflijk gesofisticeerde techniek waarvan sommige werken getuigen, onze voorkeur gaat toch uit naar de ‘beelden in glas’, naar die dingen die we boven ‘puur sculptuur’ hebben genoemd. Driemaal ‘Bête’ (nrs. 57-59) van Czeslaw Zuber, bijvoorbeeld. Hier is een beeldhouwer-schilder aan het werk, die glas als zijn medium heeft gekozen. Of ‘Venus’, van Ann Wolff, dat de organisatoren om evidente redenen vooraan op de folder hebben gezet. Alles bij elkaar is deze tentoonstelling een ideale introductie in wat voor velen (inclusief voor de schrijver dezes) toch nog een vrij onbekend kunstdomein is. Kijken, genieten, bijleren: daar ga je een van de dagen eens voor tot bij Würth. Die twee euro entree zijn goed besteed.

Tekst: Ivo Verheyen

Verspreidingsgebied: Arrondissement Turnhout (Arendonk, Baarle-Hertog, Balen, Beerse, Dessel, Geel, Grobbendonk, Herentals, Herenthout, Herselt, Hoogstraten, Hulshout, Kasterlee, Laakdal, Lille, Meerhout, Merksplas, Mol, Olen, OudTurnhout, Ravels, Retie, Rijkevorsel, Turnhout, Vorselaar, Vosselaar, Westerlo).

Verdeelpunten: zie website

Redactie: Roel Sels Stijn Janssen

Redactiemedewerkers: Caroline Haverans Roel Horemans Toon Horsten Ivo Verheyen Katrien Lodewyckx

Foto's: Bart Van der Moeren

Vormgeving: Dimitri Paeleman

Advertenties: Leen Verwaest (0495 53 54 80) leen@suikerkrant.be

Drukkerij: DKZet (Hapert, NL)

Website: www.suikerkrant.be

Suiker — 9

bonjour expo hoeven geen a kind en full house: de termen TURNHOUT- Royal flush, four of rtspel poker. over het immens populaire kaa verdere uitleg. We hebben het de pokertafel. en mensen massaal plaats aan Van de VS tot China, overal nem eid. Het is big ertjes in het Wilde Westen ontgro Het spel is de louche achterkam g tot 28 oktober rden gewonnen en verloren. No business waarmee fortuinen wo een. Let’s play! m van de Speelkaart het fenom seu Mu al na tio Na het t ich bel 2 201

“Een tentoonstelling in mekaar steken is één ding, een expo maken over een spel is een heel ander paar mouwen,” zegt Filip Cremers van het Speelkaartenmuseum. “Poker is een beleving. Het heeft ons heel wat denkwerk bezorgd om dat aan een publiek over te brengen.

De meeste mensen die er niets van begrijpen, vinden poker saai. Het is zoals voetbal kijken zonder de regels te kennen. Daarom wilden we niet zomaar wat artefacten tonen zoals een reeks kaarten en een speeltafel. We wilden echt het verhaal opentrekken en de geschiedenis van het poker in beeld brengen.”

Die geschiedenis begint rond 1820 in het zuiden van Amerika, in New Orleans, waar poker werd gespeeld door fortuinjagers en avonturiers die uit waren op snelle winst. “Het spel heeft zijn eerste boom gekregen op de stoomboten van de Mississippi. Om hun passagiers te entertainen en wat extra geld binnen te halen, bouwden de eigenaars hun boten om tot drijvende goktenten,” vertelt Cremers.

Poker mag dan in Amerika zijn ontstaan, het heeft wel degelijk zijn roots in Europa.

De immigranten die hun geluk zochten in de Nieuwe Wereld namen hun speelkaarten mee. “Poker is een spel dat draait om combinaties: een paar, een full house, een flush, … zegt Cremers. Als je een belangrijke combinatie kan maken, win je de inzet. Die combinaties is iets typisch Europees. Wat poker nog heeft, is dat het gebruikmaakt van de fun-

10 — december 2011

damentele eigenschap van speelkaarten. Ze worden uitgedeeld, zodat iedereen dus altijd maar één deel heeft. Er speelt zich dus steeds iets af in het verborgene. Bij schaken bijvoorbeeld is dat anders. Daar staat alles van bij het begin op tafel. Poker is daarom interessanter, geheimzinniger.”

Slechte reputatie Het pokerspel heeft lange tijd een slechte naam gehad. Versterkt door de beeldvorming in westerns en stripverhalen was de pokertafel het speelterrein van oplichters die verslaafde gokkers het geld uit de zakken wilden kloppen.

“Bij ons werd er in 1890 voor het eerst over geschreven in een Nederlands dagblad zegt Cremers. Het artikel ging over een ambtenaar die het geld van de gemeenschap had vergokt. Het was dus iets waar je de handen van moest afhouden. Ook in het puriteinse Amerika is het lang verboden geweest. Slechts in één staat mocht er gepokerd worden: Nevada, de staat met de gokparadijzen Las Vegas en Reno.”

In 1970 komt daar verandering in. De Amerikaanse casino’s slaan de handen in mekaar en organiseren de eerste editie van de 'World Series of Poker', het officieuze wereldkampioenschap. “Dat is echt iets immens,” zegt Filip Cremers. “Het duurt enkele maanden en de pers zit er helemaal bovenop.” Er valt bovendien ook heel wat geld mee te winnen. De Duitser Pius Heinz mag zich sinds

half november de nieuwe wereldkampioen noemen. Behalve de eer streek de 22-jarige ook nog eens 8,7 miljoen dollar op. Niet slecht verdiend. “Er zijn inderdaad tegenwoordig heel veel profpokerspelers,” weet Cremers te vertellen. “Het imago is dan ook helemaal veranderd. Op tv zijn er nu speciale programma’s rond poker.” Ook op het internet kan je sinds een aantal jaren allerlei versies van poker spelen. Toch is niet alles wat je daar vindt even koosjer. “De FBI heeft het afgelopen jaar drie pokersites gesloten omdat er fraude mee gemoeid was. De ontwerpers van de sites hadden die zo ontworpen dat de webmaster in de kaarten van de kandidaten kon kijken en zo het spel beïnvloeden.”

Razend populair Poker is zonder twijfel het populairste kaartspel ter wereld. Het heeft kaarten ook weer hip gemaakt in de ogen van de jongeren. “Bij ons is dat voor een groot deel te danken aan het succes van de Bondfilm Casino Royale uit 2006,” vertelt Cremers. “Een van de belangrijke scènes speelt zich af rond een pokertafel. De speelkaarten die in de film gebruikt werden, kwamen uit Turnhout en wij hebben één spel daarvan in de tentoonstelling liggen.” Zelfs de lay-out van het kaartspel is onder invloed van het spel in de loop der jaren gewijzigd. “Dat er in de linkerhoek van de kaarten een letter of cijfer staat, hebben we aan het poker te dan-

ken. We noemen dat ‘squeezers’. Wie pokert, houdt zijn kaarten zo dicht mogelijk bij elkaar.

Dankzij die cijfers en letter kan je dan toch nog zien welke kaarten je vasthebt.”

Dankzij de revival van het spel is ook opnieuw de discussie opgestart rond het gokaspect van poker. “Volgens de meeste experten, en ook volgens ons, is het geen gokspel,” zegt Filip. “Als je inzicht hebt in het spel en beschikt over wat psychologische bagage, dan heb je een voorsprong om het te winnen.

Je hoeft niet blind te gokken.” Dat is ook de mening van Harvardprofessor Charles Nesson. Hij pleit ervoor dat iedereen – en in het bijzonder politici – zich zou bekeren tot het pokerspel. Het verhoogt je strategisch vermogen en je leert na te denken over de volgende stap.

Voorlopig valt poker in België nog onder de kansspelen en mag het dus enkel gespeeld worden in casino’s. “Toch gaan wij in mei samen met de Belgische Pokerliga een pokertornooi houden zegt Cremers. We hebben dit uiteraard officieel aangevraagd en het zal niet voor het grote geld zijn. De sterspelers zullen er dus niet op afkomen.” Wie in afwachting van het tornooi al wat meer wil weten over de geschiedenis van het pokerspel moet zeker komen kijken naar het Nationaal Museum van de Speelkaart. De pokerexpo duurt nog tot 28 oktober volgend jaar.

Tekst: Katrien Lodewyckx

jazz

All That Dubbelconcert Ben Sluijs & Erik Vermeulen en LABtrio

Ivan Paduart Quintet

MOL – De Waalse pianist en componist Ivan Paduart is een talent om te koesteren.

Dat verzinnen wij niet zelf; dat hebben wij gelezen in ‘Onstage Magazine’. We citeren: ““Ivan Paduart wist in korte tijd door te dringen tot de Europese top van jazzpianisten. Bijzonder aan Paduart is dat hij het beste van twee werelden verenigt: Amerika en Europa. In zijn romantische manier van spelen klinken de echo’s van zijn voorbeelden. Van Bill Evans en Fred Hersch tot klassieke impressionisten als Claude Debussy en Maurice Ravel”.

Als pianist en componist ontwikkelde Ivan Paduart snel een zeer herkenbare eigen stijl die bewondering wekt bij talloze

Jack Van Poll OUD-TURNHOUT – Voor Jack Van Poll is een piano een verlengstuk van zijn lichaam.

De piano is zijn eerste liefde, al kan hij ook aardig uit de voeten op sax. De grote klasse van Van Poll is dat hij de dingen simpel kan houden. En kenners weten dat dat het moeilijkste is wat er bestaat. Van Poll beseft heel goed dat jazz zich in een nichemarkt bevindt. Het publiek bestaat doorgaans voor de helft uit jazzliefhebbers en voor de ande-

re helft uit mensen die ‘meekomen’ met de eerste helft. Jack Van Poll richt zich ook tot die tweede groep. Verwacht dus vooral geen moeilijkdoenerij en geen noten omwille van de noten. Jack is een entertainer. Hij wil dat zijn publiek zich vermaakt. Daarvoor trekt hij alle registers open. Niet alleen muzikaal weet hij te boeien, maar ook naar zijn prachtige verhalen over zijn belevenissen tijdens de wereldtournees luister je met ingehouden adem.

Jack Van Poll concerteert op zondag 4 december om 20.15u in de Djoelen in OudTurnhout. Tickets kosten 13 euro.

KASTERLEE – Vijf saxen, vijf trombones en vijf trompetten, ondersteund door een

vierkoppige ritmesectie en zangeres Martine Dams: dat is de 2440 Big Band, die dit jaar zijn veertigste verjaardag viert. Op maandag 5 december is de Geelse bigband te gast in jazzclub Houtum Street in Kasterlee. De toegang bedraagt 10 euro.

Kugoni Trio GEEL – In de Halle in Geel kan je op maandag 12 december terecht voor twee jazzconcerten met vooraanstaande muzikanten van eigen bodem. De toegangsprijs bedraagt slechts 9 euro.

Ben Sluijs (saxofoon) en Erik Vermeulen (piano) vormen al meer dan vijftien jaar een duo. Op het podium zijn ze bijna onafscheidelijk en dat hoor je. Vermeulen en Sluijs vullen mekaar perfect aan. Waar andere muzikanten graag en veel experimenteren, en deel uitmaken van vaak wisselende groepen en bezettingen, kiezen Sluijs en Vermeulen juist voor een blijvende samenwerking. Als geen ander zijn ze op mekaar ingespeeld.

De interactie tussen de twee muzikanten is dan ook van een abnormaal hoog niveau. Het loepzuivere samenspel zuigt de luisteraar mee in een wereld vol melancholie en intimiteit. Doordat Sluijs en Vermeulen mekaar zo goed aanvoelen, kunnen ze het zich ook mak-

kelijk permitteren om vaak intuïtief te soleren of te improviseren.

Ook het LABtrio (foto), het tweede concert van de avond, is een Belgisch jazzcollectief.

De band bestaat uit Bram de Looze (piano), Anneleen Boehme (contrabas) en Lander Gyselinck (drums). De muziek die het drietal maakt, is niet onder één noemer te brengen.

De drie groepsleden hebben elk hun eigen stijl en muzikale achtergrond en het is juist de clash van al die verschillende invloeden die de muziek van LABtrio zo boeiend maakt.

Jazz is de rode draad in het repertoire, maar er wordt ook regelmatig geflirt met elektro en hiphop. Opmerkelijk is wel dat het LAB­ trio als een hechte groep klinkt en niet als drie individualisten die beurtelings hun ding doen. De laatste jaren heeft het LABtrio een rijk repertoire uitgebouwd dat zowel bestaat uit eigenzinnige interpretaties van jazzklassiekers als uit zelfgeschreven nummers.

topmusici. Daaruit vloeide intensieve samenwerking voort met o.a. Richard Galliano, Toots Thielemans, Philip Catherine en Bert Joris, om er maar enkelen te noemen. Die eigen stijl bestaat er volgens Paduart zélf in om aan zijn eigen composities de eeuwigheid van de grote standaards te verlenen. Dat doet hij door lyrische, bijna meezingbare thema’s in zijn composities te verwerken.

Ivan Paduart (piano) laat zich begeleiden door Jeroen Van Herzeele (tenorsaxofoon), Carlo Nardozza (trompet), Philippe Aerts (contrabas) en Joost Van Schaik (drums).

Paduart zal ook in zaal Ootello in Mol kiezen voor toegankelijke muziek. Het doel is immers de luisteraars te raken. Muziek spelen voor musici is niet aan Ivan Paduart besteed.

Het Ivan Paduart Quintet speelt op vrijdag 23 december in Zaal Ootello in Mol. Het optreden begint om 21u. Kaarten kosten 10 euro.

WIN 2 DUOTICKETS

RIJKEVORSEL – Neem de eerste letters van de voornamen van Kurt Bertels (sax), Goedele Taveirne (piano) en Nicolas Dupont (viool) en je weet hoe het Kigoni Trio aan zijn naam komt. De bandleden zijn drie jonge en dynamische klassieke muzikanten, die samen een passie delen voor hedendaags klassiek en kamermuziek uit de 20ste eeuw. Die spelen ze op een verrassend eigentijdse, toegankelijke en energieke manier. Op het programma staat zowel een tango van Piazolla, Hongaarse volksmuziek van Kodaly als klassiek werk van Stravinsky. Van een gevarieerde avond gesproken!

Op 9 december concerteert het Kugoni Trio in De Singer in de Bavelstraat 35 in Rijkevorsel. Kaarten kosten 10 euro, maar Suiker geeft twee duotickets weg. Mail naar vrijkaarten@suikerkrant.be, vermeld duide-

lijk je naam en welke vrijkaarten je wenst, en misschien behoor jij tot de gelukkigen.

Jazzliefhebbers kunnen in december trouwens maar beter hun tenten opslaan in de buurt van De Singer in Rijkevorsel. Op 3 december treden er Chris Speed, Jim Black, Trevor Dunn en Oscar Noriega uit de VS op, op 14 december het Jef Neve Trio en op 29 december The Chris Joris Experience.

Suiker — 11

‘We saw Monsters’, foto: Bjarni Grimsson



SHALALA / ERNA ÓMARSDÓTTIR (BELgIë / IJSLAND) We saw monsters - première

‘We saw Monsters’ is een poëtische voorstelling met dans, zang, muziek en beeldende kunst. Erna Ómarsdóttir brengt samen met beeldend kunstenaar Gabriela Fridriksdottir een carnavalesk universum tot leven. Een universum vol horror en angst, bevolkt door tal van vreemde, angstaanjagende wezens.

woensdag 14 december // 20.15 uur / schouwburg -

een greep uit de kalender vr 02/12 zo 04/12

I Muvrini

FroeFroe / Laika / HETPALEIS Kleine Sofie en Lange Wapper

9, 10 & 11/12

Stripfestival

do 22/12

Goran Bregovic

za 10/12 tot zo 08/01/2012

Kiekeboe en de kunst - expo

DE WARANDE TURNHOUT WWW.WARANDE.BE // 014416991

met steun van de provincie Antwerpen | Stad Turnhout | lid van Opendoek | Speelseizoen 2011-2012

Hofpoortteater ELCKERLIJC vzw

r

de

lde

Hi

e

n

Ca

-W

at

is

da th ie rv oo r

Eri TE cD U RE e VoR ld G Ba IE - er Gy rt se V gh an em

Gil poorte n AU s

Pie neghe Va te m qn r

er Va

ch

Mi

Ke

ijz

e Gori s

lijn

- So epb ord

ep

Ch eck r m Ka istinan te e

-S oe pb

oep

p - So S oe

Bie Be ke

ep

at hier voor een kot zeg - Soep - So epbo rd - S

eg

So

g

at is d ep - W

tz ko

ep -

n ee

ze

- So ord epb - So

www.elckerlijc.com

n

Soep - So

d

p oe -S

-W

at

ep so

hofp.elckerlijc@skynet.be

ee

or

Hofpoort 6, 2300 Turnhout

26, 29 november 2, 3, 6, 9, 10, 11, 16, 17 december om 20u15 4 december om 15u ONLINE TICKETVERKOOP www.elckerlijc.com | RESERVEREN 014/42 42 10 (weekdagen tss 18u en 19u)

Soep.indd 1

26/10/11 21:00

Schouwburgen Andy & the Androids / The Valerie Solanas HERENTALS - Andy Fierens, poëet en frontman van Andy & the Androids, schreef zich met zinnen als ‘Ik wou dat je een zeehond was, dan kon ik op je knuppelen’ een weg naar Vlaamse onsterfelijkheid. Het hoeft nauwelijks vermeld dat de brave man wel een aparte plaats inneemt in de vaderlandse literatuur. Fierens houdt ervan poëzie en muziek te mixen. Daarnaast is hij ook nog een verdienstelijk cartoonist en een bezield performer. Samen met zijn band, Andy & the Androids, maakt hij Nederlandstalige trashmuziek, met teksten om over na te den-

ken. Trashmuziek met het betere tekstwerk: ook dat is een unicum. Andy & the Androids bestaat naast Andy Fierens uit Filip Vandebril en Michaël Brijs.

Diezelfde Michaël Brijs is de frontman van The Valerie Solanas, die na de pauze een set zal spelen. De muziek van dit viertal laat zich niet in een hokje duwen en houdt het midden tussen pop, jazz, swing, country, blues en zelfs bigband.

Kaarten voor het dubbelconcert van Andy & the Androids en The Valerie Solanas, op 2 december in ’t Schaliken, kosten 10 euro.

Raymond Van het Groenewoud: ‘De laatste rit’

MOL – Als het waar is wat her en der wordt gefluisterd, namelijk dat Raymond Van het Groenewoud met ‘De laatste rit’ zijn laatste cd heeft gemaakt, dan trekken wij nu onze rouwgewaden aan. Of, beminde gelovigen, om het met de woorden van de meester zelf te zeggen: ‘Dan is er geen klasse meer en zijn we het leven moe’.

VhG is niet een van de meest begenadigde singer-songwriters van de lage landen bij de zee: hij heeft en is gewoon de grootste.

Een volbloed artiest die internationaal zou meetellen mocht hij in een wereldtaal hebben gezongen. Daarom moet iedereen zich op 9 december om 20.15u naar ’t Getouw

in Mol reppen. Niet alleen om zijn nu al onvergetelijk optreden bij te wonen maar ook om hem op andere gedachten te brengen. Desnoods brengen we zijn vriend Jan (Boskamp) mee om hem een knietje te zetten. Of dreigen we ermee Sigrid Spruyt te koppelen aan Guido Belcanto. En tussen haakjes: op ‘De laatste rit’ -bestempeld als een van zijn beste worpen ooit- toont de klasrijke kinnebak weer maar eens dat hij van erg veel muziekjes houdt. Tickets kosten 18 euro. Suiker mag maar liefst 3 duotickets weggeven. U zal daarvoor sneller dan uw schaduw moeten surfen naar vrijkaarten@suikerkrant.be.

WIN 3 DUOTICKETS

Jeroen Leenders: ‘Sorry, ik ben Jeroen Leenders’

‘Stanley’ of de ontdekkingtocht naar ons mens-zijn HERENTALS - Geen 1000 maar precies 999 dagen na zijn vertrek uit Zanzibar bereikte ontdekkingsreiziger Stanley op 9 augustus 1877 de monding van de Congostroom. Bijna 3 jaar lang hakte de man zich een pad door de bloedhete en ondoordringbare Afrikaanse jungle. Zonder te weten waar hij was of hoe lang het nog zou duren. Op vraag van componist Bo Spaenc ging theatermaker Peter De Graef aan de slag met deze zoektocht.

In zijn nieuwe tekst laat De Graef de historische figuur van Stanley los. Zijn ontdekkingsreis wordt er een doorheen de geschiedenis van ‘ons mens-zijn’. Hakken wij ons dagelijks

ook geen schamel pad doorheen de chaos van ons bestaan? Ondertussen weten we ook niet waar we zullen uitkomen. Stanley is muziektheater waarbij de ijzersterke monoloog van Peter De Graef versmelt met livemuziek en liedjes gebracht door uitmuntende musici van het HERMES-ensemble.

De pers over Stanley: ‘Geef Peter De Graef een podium en hij laat je twee uur lang niet meer los’ (De Standaard). ‘Stanley is magnifiek en puur theater. (De Morgen) Stanley op 15 december om 20u in ’t Schaliken. Tickets kosten 12 euro. Suiker geeft 2 duotickets weg via vrijkaarten@suikerkrant.be.

WIN 2 DUOTICKETS

In ’t getouw voor Music For Life MOL – Elk jaar grijpt cc ’t Getouw de StuBruactie Music For Life - ook gekend als het Glazen Huis - aan om zijn gul hart te tonen. Zo organiseert het Molse cultuurcentrum op vrijdag 23 december ‘Broodje Mol For Life’ met de lokale band De Zebrano’s. Voor één keer worden er geen gratis boterhammen uitgedeeld, maar kan je belegde sandwiches kopen aan 1 euro per stuk. De integrale opbrengst gaat naar Music for Life dat dit jaar in het teken staat van het diarreeprobleem in Nepal. De Zebrona’s is de groep van Coco Spi-

ritfrontman Alain Verset die samen met zijn drie collega-Zebrano’s akoestische gitaarrock brengen van de bovenste plank. Ook de band staat een deel van zijn gage af. Dit gratis middagconcert vindt plaats om 12.15 uur in zaal ’t Getouw. Verder schenkt ’t Getouw ook de opbrengsten van de vestiaire tijdens de maand december en die van de filmvoorstelling Home for Christmas (Film for Life) op 22 december aan Music For Live. We stellen voor dat ’t Getouw volgend jaar het Glazen Huis gewoon overneemt.

WIN 3 DUOTICKETS

MOL –Op 22 december brengt de Antwerpse standupper Jeroen Leenders in de Molse Rex zijn eerste avondvullende show ‘Sorry, ik ben Jeroen Leenders’.

Directeur Bart De Motte van ’t Getouw zag deze ‘cynisch positieve mafketel’ al aan het werk en keek er reikhalzend naar uit. “Tijdens de première in de Arenberg kreeg hij een staande ovatie”, vertelt De Motte aan Suiker.

“Een erg straffe prestatie van een jonge kerel met zijn eerste show.” Ook het parcours dat Leenders tot op heden heeft afgelegd, is straf te noemen.

Hij bracht het in geen tijd van eenvoudige taxichauffeur tot rijzende standupcomedyster. Tussendoor won hij in 2010 het prestigieuze Leids Cabaret festival. “Er schuilt een gevaar bij deze man: je zit nooit helemaal comfortabel onderuitgezakt in je stoel. Er blijft een spanning aanwezig’, zo luidde destijds het Leids juryrapport. En waarover gaat ‘Sorry …’? Gewoon over alles en over niets. Gewoon anderhalf uur lachen met de dwaas in zichzelf, en ook een beetje in onszelf.

De voorstelling in zaal Rex begint om 20.15u; kaarten kosten 14 euro. Je kan echter ook proberen een van de 3 duotickets te winnen via vrijkaarten@ suikerkrant.be.

Suiker — 13

Xander De Rycke: ‘Mijn zwarte parade’ GEEL - Xander De Rycke zegt van zijn nieuwste show ‘Mijn zwarte parade’ dat hij “nog grappiger, nog snediger en vooral nog donkerder” is dan ooit voordien. Maar wees gerust, het wordt niet allemaal depressief.

De knappe observaties getuigen vaak van een gezond relativeringsvermogen. In alles is De Rycke een typische stand-upper: in zijn geïrriteerde houding, in zijn onderwerpen en in zijn observatiehumor. Zijn hilarische

gedachtenkronkels en zijn bizarre charisma onderscheiden Xander van vele generatiegenoten. Sommigen zullen ongetwijfeld de hand van ‘meester’ Alex Agnew in Xanders optredens zien. Toch is hij verre van een kloon geworden.

Xander De Rycke staat op donderdag 22 december op de planken in de Werft. Kaarten kosten 10 euro. De voorstelling begint om 20.15u.

Roofthooft en Defoort: ‘The Brodsky Concerts’ HERENTALS – Zet een van Vlaanderens beste acteurs - Dirk Roofthooft - samen met een begenadigd pianist - Kris Defoort - op het podium en voeg daar nog een Nobelprijswinnaar aan toe - de Russische schrijver Brodsky - en met een dergelijke combinatie van talent krijg je geheid een voorstelling waarmee je in de premier league van het theater speelt. Brodsky’s prikkelende poëzie smeekt erom gedeclameerd te worden. De dichter las zelf zijn gedichten op een zangzeggerige manier voor, met de vervoering van een Russisch-orthodoxe priester. Ook wie er geen woord van verstond,

De IJslandse monsters van Ómarsdóttir & Fridriksdóttir.

TURNHOUT – De Warande is er terecht fier op dat ze de première in huis heeft kunnen halen van ‘We saw monsters’ van de IJslandse danseres en choreografe Erna Ómarsdóttir en haar landgenote, beeldend kunstenares Gabriela Fridriksdóttir. (Sinds de uitbarsting van de Eyjafjallajökull kan u deze namen Jan Becausgewijs vlekkeloos uitspreken). Erna Ómarsdóttir is voor de dansliefhebbers onder u zeker geen onbekende. Ze resideert in Brussel en danste bij onder anderen Jan Fabre en Sidi Larbi Cherkaoui. Sinds enkele jaren maakt ze ook zelf voorstellingen. In 2010 was Ómarsdóttir al te gast in de Warande en verbaasde ze met de sprookjesachtige horrorvoorstelling ‘Teach us to outgrow our

madness’. Dit jaar brengt ze met haar nieuwste voorstelling ‘We saw monsters’ een poëtische voorstelling met dans, zang, muziek en beeldende kunst. Beide IJslandsen brengen daarbij een carnavalesk universum vol horror en angst tot leven en nemen je mee op een tocht door het onbekende. En zoals dat tegenwoordig met IJslandse spektakels gaat, volgt hier ook een waarschuwing. Ditmaal niet voor crashende vliegtuigen of banken maar voor ‘expliciete beelden en luide muziek’.

‘We saw monsters’ op woensdag 14 december om 20.15u in de Warandeschouwburg. Kaarten kosten 16 euro. Je kan gratis binnen als je een van de drie duotickets wint via vrijkaarten@suikerkrant.be.

WIN 3 DUOTICKETS

begreep op die manier de betekenis van zijn gedichten. Woordkunstenaar Roofthooft buitelt door Brodsky’s verzen. En wat Roofthooft niet gezegd krijgt, wordt verklankt door improvisatiegrootheid en componist Kris Defoort. Samen brengen ze een hommage aan Brodsky's poëzie, aan haar melodie en haar rijm, en aan de grote thema's die zijn gedichten met zich meedragen: de zin van het leven en de dood.

The Brodsky Concerts’ op 17 december 20u in ’t Schaliken. Kaarten aan 15 euro.

Suiker heeft 2 duotickets; te winnen via vrijkaarten@suikerkrant.be.

WIN 2 DUOTICKETS

Leon Van Der Zanden: ‘Cola’ TURNHOUT – De cabaretier Leon Van Der Zanden is in Nederland met al vier succesvolle theaterprogramma’s een vaste waarde. In onze contreien is deze branievolle Brabander echter nog een nobele onbekende. Maar dat zal veranderen na zijn eerste optreden in de Warande op 17 december. ‘Cola’ staat garant voor een bruisende belevenis waarin de cabaretier je meeneemt naar zijn persoonlijke overpeinzingen over zijn jeugd, zijn familie en de liefde. Zijn vijfde theaterprogramma wordt dan ook bestempeld als zijn meest diepgravende en persoonlijkste ooit. “Het is een worsteling van een jongen die volwassen wordt door te ervaren dat hij

een vaste relatie moet aangaan en dat hij verantwoordelijkheid krijgt voor een zieke vader van wie hij afscheid moet gaan nemen” zegt Van Der Zanden er zelf over. “Dat zijn allemaal momenten, nu in mijn leven, die mij bewust maken van een strijd en die strijd heb ik ‘Cola’ genoemd. Het is namelijk echt een woord van deze tijd.” Van Der Zanden wordt alom geprezen voor zijn improvisatietalent en zijn spitse publieksinteracties. Leon deinst nergens voor terug, zo luidt het. U bent gewaarschuwd.

Tickets kosten 15 euro tenzij je een van de drie duotickets wint via vrijkaarten@suikerkrant.be.

WIN 3 DUOTICKETS

Groots opgezet spektakel: ‘Kleine Sofie en Lange Wapper’ TURNHOUT - De groots opgezette productie van de drie grote Antwerpse jeugdtheaters FroeFroe, Laika en HetPaleis, naar het vaak bekroonde en bejubelde kinderboek “Kleine Sofie en Lange Wapper” van Els Pelgrom, wordt door de vakpers bestempeld als een absolute aanrader. Sofie heeft kanker, gaat binnenkort sterven en leeft zonder haar ouders. Een intriest verhaal maar doorspekt met aanstekelijke humor, verrassende multimediale effecten en heel veel optimisme wordt de thematiek nooit zwaar op de hand. Ook

zorgen de wisselwerking tussen acteurs, poppen, muziek en livebeeldmateriaal voor een visueel spektakel met technische hoogstandjes. Een voorstelling die doet lachen, ontroert of met verstomming slaat.

Kortom: ‘Kleine Sofie’ is een speels en pakkend verhaal van oprechte vrolijkheid en onvermijdelijk verdriet. Een voorstelling waarover je nog lang met je kinderen kunt napraten.”

‘Kleine Sofie en Lange Wapper’ op 4 december om 15u in de schouwburg. Tickets aan 15 euro.

Kleinkunst en aanverwanten GEEL – Liefhebbers van kleinkunst mogen zich verheugen op een warm avondje in de Werft, op zaterdag 17 december. Frans Ieven uit Kortrijk is dan de centrale gast in een avondvullend programma. Ieven is een muzikant die altijd op de tweede rij op het podium stond: als gitarist, bassist of pianist. Of zelfs op de derde rij: als producer

14 — december 2011

of arrangeur. Maar op 17 december staat Frans Ieven centraal in en show die hij zelf samenstelt. Als gasten heeft hij Jan Dewilde, Della Bossiers, Wiet Vandeleest, Zjef Vanuytsel, Vrijdag en El Fish uitgenodigd.

De begeleidingsband is een gelegenheidsorkest: het Orkest van de XXste Eeuw.

Kaarten kosten 16 euro.

SCHOUWBURGKALENDER DECEMBER

do 1-12-11 – 20:15 – de Warande, schouwburg – Turnhout – Eric do 1-12-11 – 20:15 – Rex – Mol – t

vr 2-12-11 – 20:00 – t Schaliken – Herentals – Andy

vr 2-12-11 – 20:00 – De Wouwer – Ravels – Warre

Zuiderkempen en Kempische Oratoriumvereniging Kleine Nacht Muziek – €15

za 3-12-11 – 20:15 – Rex – Mol – Philippe zo 4-12-11 – 15:00 – de Warande, schouwburg – Turnhout – FroeFroe

Zuiderkempen en Kempische Oratoriumvereniging Kleine Nacht Muziek – €15

zo 4-12-11 – 11:00 – Lakenhal – Herentals – Hans zo 4-12-11 – 20:15 – De Djoelen – Oud-Turnhout – Jack

do 8-12-11 – 20:15 – de Werft – Geel – Warre do 8-12-11 – 20:15 – Kerk Mol Donk – Mol – Octopus do 8-12-11 – 20:15 – t Heilaar – Beerse – Jaak

vr 9-12-11 – 20:15 – Rex (foyer) – Mol – Jackobond vr 9-12-11 – 20:15 – t Getouw – Mol – Raymond za 10-12-11 – 20:15 – Rex – Mol – Jaak

Close II perfection – €10 Als ik van U was – €13

Gevolg De jas – €9

Van Assche, Tuur De Weert en Arnold Willems Helden – €14 Wauters, Marc Vanhie, Sarah, Billie Kawende Over songs gesproken – €18

zo 11-12-11 – 14:30 – De Djoelen – Oud-Turnhout – Kapitein ma 12-12-11 – 20:15 – de Halle – Geel – Ben

Winokio Kapitein Winokio's Wereld Toernee – €13 u

Sluijs & Erik Vermeulen / LABtrio Double bill – €9

wo 14-12-11 – 20:15 – de Warande, schouwburg – Turnhout – Shalala

/ Erna Omarsdóttir We saw monsters – €16

do 15-12-11 – 20:15 – de Warande, schouwburg – Turnhout – K's

Choice Little Echoes – €29

do 15-12-11 – 20:15 – Rex – Mol – Soulsister do 15-12-11 – 20:00 – t Schaliken – Herentals – Peter

Zonder frankjes: 25 jaar Soulsister – €20

De Graef, de kolonie mt en HERMESensemble Stanley – €12 vr 16-12-11 – 20:15 – Rex – Mol – Katinka

vr 16-12-11 – 20:15 – De Djoelen – Oud-Turnhout – Buurman

Polderman Polderman tuigt af – €12

vr 16-12-11 – 20:15 – t Heilaar – Beerse – An za 17-12-11 – 20:15 – de Warande, schouwburg – Turnhout – Leon

Van Der Zanden Cola – €15 Ieven Frans Ieven nodigt uit … – €16

za 17-12-11 – 20:15 – Rex – Mol – Amatorski za 17-12-11 – 20:00 – t Schaliken – Herentals – LOD,

Mount Everest – €18

Nelissen Zus (Heden geen porno) – €14

za 17-12-11 – 20:15 – de Werft – Geel – Frans

€14

Dirk Roofthooft & Kris Defoort The Brodsky Concerts – €15

zo 18-12-11 – 14:30 – Rex – Mol – Agora

zo 18-12-11 – 14:30 – t Getouw – Mol – Goochelclub

Theater Het paard van Blauw – €6,5 Mageia Kerstgoochelshow – €5

zo 18-12-11 – 14:00 – t Schaliken – Herentals – Zonzo

Compagnie Wagon – €8

zo 18-12-11 – 16:00 – t Schaliken – Herentals – Zonzo

Compagnie Wagon – €8

wo 21-12-11 – 20:15 – de Warande, schouwburg – Turnhout – Soweto

Gospel Choir African grace – €24

wo 21-12-11 – 20:15 – de Halle – Geel – Willemsson

do 22-12-11 – 20:15 – de Warande, schouwburg – Turnhout – Goran

€18

Van Het Groenewoud De laatste rit – €18

za 10-12-11 – 19:00 – Het gevolg – Turnhout – Het

Bregovic & His Wedding and Funeral Band

do 22-12-11 – 20:15 – de Werft – Geel – Xander

do 22-12-11 – 20:15 – Rex – Mol – Jeroen

do 22-12-11 – 20:00 – t Schaliken – Herentals – Axl

Adelt!

10 Tien kleine negertjes – €18

Kamerkoor O Magnum Mysterium – €14

vr 9-12-11 – 20:15 – de Warande, schouwburg – Turnhout – Arbeid

Borgmans Eindelijk Hamlet – €12,5

Van Assche, Tuur De Weert en Arnold Willems Helden – €17

za 10-12-11 – 20:15 – De Djoelen – Oud-Turnhout – Kris

Van Pol Jazztalk – €13

vr 9-12-11 – 20:15 – de Werft – Geel – Intrmzzo

Sluijs Liszt - aperitiefconcert – €10

do 8-12-11 – 20:15 – Rex – Mol – LOGE

/ Laika / HetPaleis Kleine Sofie en Lange Wapper – €15

Geubels Hoe moet het nu verder? – €20

zo 4-12-11 – 14:00 – de Werft – Geel – Symfonieorkest

Jagger Broodje Mol – €0

Borgmans Eindelijk! Hamlet – €14

Geubels Hoe moet het nu verder? – €20

za 3-12-11 – 20:15 – de Werft – Geel – Symfonieorkest

€25

& The Androids / The Valerie Solanas Double bill – €10 vr 2-12-11 – 12:15 – t Getouw – Mol – Miss

Muvrini

vr 2-12-11 – 20:15 – Rex – Mol – Philippe

/ Zhebilding Adem – €12

vr 2-12-11 – 20:15 – de Warande, schouwburg – Turnhout – I

Arsenaal (Jo De Meyere & Chris Lomme) Achter de wolken – €14

do 1-12-11 – 20:00 – t Schaliken – Herentals – Braakland

Koller Bull – €15

vr 23-12-11 – 20:15 – de Werft – Geel – Karl

Blind – €9 €25

De Rycke Mijn zwarte parade – €10 Leenders Sorry, ik ben Jeroen Leenders – €14 Peleman Falderaliere – €16

Vannieuwkerke & Les Supappes Helden in de sport – €16,5

vr 23-12-11 – 12:15 – t Getouw – Mol – De vr 23-12-11 – 21:00 – Zaal Ootello – Mol – Ivan

Zebrano's Broodje Mol – €0

Paduart Quintet Jazzconcert – €10

Adressen en contactgegevens: de Warande , Warandestraat 42, 2300 Turnhout, tel: 014 41 69 91, info@warande.be, www.warande.be PC De Blijde Boodschap , Lode Peetersplantsoen 2, 2300 Turnhout Het Gevolg , Otterstraat 31-33, 2300 Turnhout, 014 42 63 27, info@hetGevolg.be, www.hetGevolg.be De Werft , Werft 32, 2440 Geel, tel: 014 56 66 66, info@dewerft.geel, w ­ ww.dewerft.be De Halle , Markt 1, 2440 Geel, tel: 014 56 66 66; info@dewerft.geel, www.dewerft.be ‘t Getouw , Molenhoekstraat 2, 2400 Mol, tel: 014 33 09 00, cultuurbalie@gemeentemol.be, www.getouw.gemeentemol.be Rex , Smallestraat 2, 2400 Mol, tel: 014 33 08 88, cultuurbalie@gemeentemol.be, www.getouw.gemeentemol.be ‘t Schaliken , Grote markt 35, 2200 Herentals, tel: 014 28 51 30, cultuurcentrum@herentals.be, www.herentals. e ‘t Heilaar , Heilaarstraat 35, 2340 Beerse, tel: 014 60 07 70, cultuur@beerse.be, www.beerse.be De Djoelen , Steenweg op Mol 3 bus 2, Oud-Turnhout, tel: 014 46 22 32, jeugd.cultuurdienst@oud-turnhout.be, www.oud-turnhout.be De Wouwer , Kloosterstraat 4, 2380 Ravels, tel: 014 65 21 55, info@dewouwer.be, www.dewouwer.be Zaal Ootello , Ezaart 162, 2400 Mol, tel: 014 31 81 16, www.ootello.be Theobaldus Kunsthuis , Koningin Elisabethlei 2, 2300 Turnhout, www.theobalduskunsthuis.be De Onthaasting , Laar 14, 2400 Mol, tel: 014 32 20 15, www.deonthaasting.be De Kruierie , Bevrijdingsstraat 1, 2490 Balen, tel: 014 82 92 30, dekruierie@balen.be, www.balen.be

Suiker — 15

ember organiseert in aantocht. Op 9, 10 en 11 dec zijn rs bbe fhe plie stri che gis r Bel en is. Er zijn veel TURNHOUT – De hoogdagen voo oudste stripfestival in Vlaander en te ots gro het dat l, tiva fes amige je terecht op de vzw Strip Turnhout het gelijkn n. Voor gedetailleerde info kan me om ops nen kun r hie wij wachten. meer activiteiten gepland dan een overzicht van wat u mag ver ast alv u jgt kri n jde dzi bla e centrum van het www.stripturnhout.be. Op dez het Turnhoutse cultuurhuis het dat isch log s du is t He de. ran de Wa overzicht.

De vzw Strip Turnhout woont in musea, straten en pleinen. Een en és caf ar na uit ook kt wij festival is. Maar Strip Turnhout

Stripveiling voor het goede doel Net als tijdens de vorige editie zal er tijdens Strip Turnhout ook nu weer een stripveiling georganiseerd worden waarvan de opbrengst integraal naar Sensoa gaat, het Vlaamse service- en expertisecentrum rond seksuele gezondheid en hiv.

De veiling vindt plaats op zaterdag 9 december om 16u in de Terraszaal van de Kuub. De aangeboden stukken zijn te bekijken op de vakbeurs in de Sporthal.

Gastland Groot-Brittannië Groot-Brittannië is gastland op het festival.

Strippublicist Paul Gravett, die in Londen het Dit jaar staat het werk van Merho en van Brongerenommeerde Comica-festival organiseert, is zen Adhemarwinnaar Steven Dupré centraal. Op zaterdag curator. Hij nodigt een rits vooraanstaande GoT LEEFT! 10 december ontvangt Steven Dupré in de schouwburg tijdens Britse stripmakers uit, onder wie Posy GoT LEEFT! plaatst het werk van het ‘Gala van de Vlaamse Strip’ -gepresenteerd door Frieda Van WijckSimmonds, Kevin O’ Neill, Woodrow schrijver en tekenaar GoT (pseudoniem van uit handen van cultuurminister Joke Schauvliege de Bronzen Adhemar, de Phoenix en Paul Grist.

Gommaar Timmermans), weer onder de aanVlaamse cultuurprijs voor de strip. In de tentoonstelling ‘Snippers’ wordt een overdacht, aan de hand van zijn legendarische sezicht gegeven van de immense productie van Steven Dupré tijdens de laatste 25 jaar. mifilosofische strip ‘Iamboree’ die in de jaren 70 De expo is tot 10 januari te zien in de Kuub. in Knack verscheen. De beste afleveringen van De Kiekeboes, de best verkopende en populairste strip van Vlaanderen, bestaan in Iamboree worden speciaal voor het festival 2012 35 jaar. Tekenaar Merho is daarom eregast op het stripfestival en krijgt een tentoongebundeld en te koop aangeboden. De tenstelling die ‘Museum K’ zal heten: een weergave van alle verwijzingen naar de wereld van de toonstelling loopt tot 29 januari in het kunst die in de strips van Merho zitten. Merho is immers een groot kunstliefhebber. In zijn stadhuis van Turnhout, aan albums zitten vaak verwijzingen naar cabaretiers, filmmakers, architecten, … ‘Museum K’ is De beurs, het kloppende Grote Markt 1. te zien in de Kuub, tot 8 januari.

Dupré en Merho

de hart van het festival

Het kloppende hart van het stripfestival is de stripbeurs met signeersessies. Iedereen die een beetje naam en faam heeft in de stripwereld is aanwezig om boeken voor te stellen, te verkopen en te signeren. Maar dan zestig auteurs, tekenaars en uitgevers hebben hun aanwezigheid al bevestigd.

Er is een vakbeurs met standjes van tekenaars en uitgevers in de sporthal en een verkoopbeurs met standjes van striphandelaars in de feestzaal.

Kinderen baas!

OverLezen ‘OverLezen’ is het boekenprogramma van de Warande. Vanzelfsprekend staat het programma deze keer in het teken van Strip Turnhout. Presentator Johny Gerinckx ontvangt op zondag 11 december om 10.30u in de Houten Zaal van de Kuub naast zijn vaste gasten Jos Geysels en Karl Van den Broeck de Britse Posy Simmonds, bekend van haar graphic novels ‘Tamara Drewe’.

Het is belachelijk te zeggen dat strips alleen voor kinderen zijn, maar dat kinderen bijzonder veel van strips houden, is natuurlijk wel een feit. Daarom bokste Strip Turnhout een speciaal programma voor de jonge lezers in mekaar. Zo is er de signeersessie ‘Verboden boven de 18 jaar’, een workshop ‘Manga tekenen’ en een workshop ‘Strips tekenen’; een zoektocht door Turnhout, de Jodocus Show, en nog veel, veel meer…

Jommeke en de Begijntjes Als je ooit Jommeke gelezen hebt, ken je de begijntjes Eufrasie, Prudentia en Begonia. Zij voelen zich helemaal thuis in het Begijnhofmuseum van Turnhout. Ze leggen uit wat begijnen zijn en hoe ze leefden. Tot 29 januari zijn ze er aanwezig. Tijdens het festivalweekend is de toegang gratis.

De Turnhoutse Olmen: Lectrriaanse mythe of werkelijkheid?

Lectrr is de stadstekenaar van Turnhout 2011. Traditiegetrouw krijgt de ChrisTurnhoutse stadstekenaar een overzichtstentoonstelling in het Nationaal Museum tian Salez: nieuwe van de Speelkaart. En omdat Lectrr dit jaar zijn tienjarige carrière als cartoonist en voorzitter van het Centrum striptekenaar viert, krijgt deze expo meteen ook een feestelijk randje. Naast een overvan de Vlaamse strip zicht van 10 jaar Lectrr besteedt de expo ook ruime aandacht aan de Turnhoutse OlGeen stripfestival zonder belangrijke dienstmededelinmen, die na de verbouwingen van de Warande plots overal opdoken en het nu al gen. Christian Salez is de nieuwe voorzitter van de raad geschopt hebben tot mascotte van het Strip Turnhoutfestival. Maar wie zijn van bestuur van het Centrum voor de Vlaamse Strip / die Olmen eigenlijk? Waar komen ze vandaan? En wat heeft Lectrr Bezoek de nieuwe Strip Turnhout vzw. Hij volgt in die functie Dorian ermee te maken? Tot 29 januari te zien in het Natiostripmuur Van der Brempt op, directeur van het Vlaams naal Museum van de Speelkaart.

Turnhout is de striphoofdstad van het land. GeNederlands Huis deBuren, die lid blijft tuigen daarvan zijn de stripmuren die her en der opvan de Raad van Bestuur.

Expo’s, duiken in de stad.

De nieuwste stripmuur werd getekend expo’s, expo’s door de Duitse artiest Ulf K in de Bloemekensgang. Het mooiHet aantal tentoonstellingen is nauwelijks te tellen. Surf naar de ste steegje van Turnhout is er nog wat mooier op geworden. website van Strip Turnhout voor het volledige overzicht. Hier alvast een beknopt overzicht. Edmond Baudoin, de maître van het Franse beeldverhaal, stelt tot 30 januari tentoon in de bib. Tijdens het festival kan je zijn werk bekijken in de kelderverdieping van de Warande. www.stripturnhout.be Nog in de kelderverdieping wordt het tweedimensionale papieren universum van Murphy, Voor alle laatste info, ook over signerende augetekend door Charlotte Dumortier, ruimtelijk uitgewerkt en zijn er tentoonstellingen met werk teurs op het festival, kan u altijd terecht op www. van Karrie Fransman & Co, Jeannine Eerdekens en -in het kader van het Balkanfestival van stripturnhout.be. Je vindt er niet alleen alle laatde provincie Antwerpen- een overzichtstentoonstelling met strips uit de Balkan. In Cachet ste festivalinfo en al wat je maar wil weten de Cire, de eetgelegenheid op de Grote Markt, kan je werk van Judith Vanistendael beover de werking van Strip Turnhout, maar kijken. Het Natuurpunt Museum aan de Graatakker toont in ‘Allemaal beestjes’ ook het laatste nieuws uit de wereld het dierenrijk volgens Marc Sleen. Café De Wemeling eert muzikant Frank van het beeldverhaal.

Zappa, die verstript werd door Franse tekenaars. Op zaterdag, om 16u, brengt trompettist Bart Maris (Flat Earth Society) hem hulde.

16 — december 2011

TURNHOUT - Sinds enkele jaren is het een vaste waarde tijdens het stripfestival: een geïllustreerd concert. Dit jaar zorgt Arbeid Adelt! voor de vrolijke noot. Twaalf tekenaars zullen live een tekening maken bij de 24 nummers die op de setlist staan. Suiker had een dubbelgesprek met Arbeid Adelt!-frontman Marcel Vanthilt en met Kim Duchateau, een van de tekenaars.

Het is 10u ’s ochtends. Stripfestivalorganisator Koen Van Rompaey heeft café Wirwar uitgekozen als locatie voor het interview. Ik ben keurig op tijd. Marcel Vanthilt slurpt in de staminee al rustig van zijn koffie, wanneer een tot wanhoop gedreven Kim Duchateau naar de kroeg belt. Hij heeft zich al suf gedraaid en gekeerd in Turnhout, maar telkens hij in de buurt van de Wirwar komt, rijdt hij zich vast in een wegomlegging. Het beweegt stripfestivalorganisator Koen Van Rompaey tot enig medelijden. “Kim heeft vannacht zijn bed nauwelijks gezien, denk ik. Om 4u kreeg ik nog een sms van hem. En dan de dag moeten beginnen met verloren rijden in Turnhout, ocharmen…”. Geen nood, dan alvast maar gestart met een babbel met Marcel Vanthilt, die zelf een niet onverdienstelijk tekenaar is.

Tien jaar geleden ontwierp hij de hoes voor de Clouseau-cd ‘En dans’.

“Klopt, maar dat heeft weinig met mijn kwaliteiten te maken, maar alles met stom toeval,” is Vanthilt bescheiden. “Als peter

van de vzw Hachiko (assistentiehonden voor mensen met een handicap) nam ik deel aan een benefiet. Ik was een van de BV’s die een schilderij maakte dat per opbod zou worden verkocht. Daar is trouwens nog een leuk verhaal aan verbonden. Ik had mijn eigen hond geschilderd en wilde dat schilderij graag houden. Maar tot mijn verbazing begonnen Kris en Koen Wauters op het werkje te bieden. Ik bood tegen omdat ik het écht zelf wilde hebben. Uiteindelijk heeft dat de prijs opgedreven tot 100.000 frank. Wat natuurlijk een belachelijk bedrag is voor zo’n matig werk.

Nadien hebben Kris en Koen mij gevraagd om de hoes van hun volgende cd te ontwerpen. Ik heb dat gedaan. Maar dat maakt van mij natuurlijk nog geen kunstenaar. Interesse voor tekenen heb ik wél altijd gehad.

Zoals bijna iedereen in Vlaanderen groeide ik op met de strips van Vandersteen, Nys en Sleen.”

Kim Duchateau, die de Wirwar intussen gevonden heeft, huivert bijna als hij

het woord ‘schilderen’ hoort. “Ik krijg daar krampen van. Ik ben zo druk bezig met het tekenen en inkleuren van strips en cartoons dat ik het schilderen verleerd ben. Dat is een totaal andere handeling, een andere motoriek.”

Net zoals muzikant Marcel Vanthilt enige voeling heeft met de tekenkunst, weet tekenaar Kim Duchateau een en ander over muziek. Hij is de helft van het muzikale duo ‘Phlitman and Kang’. “Ik ben Kang. Ik hou me vooral bezig met percussie. Gisteravond, niet eens twaalf uur geleden, traden we nog op in het Patronaat in Haarlem. Vandaar trouwens dat ik zo laat in mijn nest lag.” Of hij ook vertrouwd is met het werk van Arbeid Adelt!? “Natuurlijk ben ik dat. Zij waren mijn helden. Ik overdrijf niet. Ik was helemaal verkocht toen ik ‘Ik sta scherp’ hoorde.

Ik kijk enorm uit naar dat ‘stripconcert’ in de Warande.”

Hoe dat concert in de schouwburg van de Warande er precies gaat uitzien, is nog een raadsel. “De setlist is min of meer klaar. De tekenaars moeten nu nog kiezen welk nummer ze zullen illustreren,” zegt Vanthilt. “Dan moet ik er snel bij zijn,” reageert Duchateau.

“Dan heb ik de grootste keuze.”

Als het aan Marcel Vanthilt ligt, blijft de rol van Kim Duchateau niet beperkt tot te-

kenen. “Hij is ook drummer, dus kunnen we hem evengoed een paar nummers mee laten drummen. Maar dat moeten we allemaal nog afspreken.”

Arbeid Adelt! in concert TURNHOUT – Het concert van Arbeid Adelt! vindt plaats op vrijdag 9 december om 20.15u in de schouwburg van de Warande. Arbeid Adelt! treedt aan in de originele bezetting (Marcel Vanthilt, Luc Van Acker en Jan Vanroelen). Arbeid Adelt! speelt een ‘best of’-concert, waarbij nummers als ‘Stroom’, ‘De dag dat het zonlicht niet meer scheen’, ‘Lekker westers’, ‘Ik sta scherp’ en ‘Roodborstje’ zeker niet zullen ontbreken. “Wie ‘Roodborstje’ zal illustreren, zal uit zijn pijp mogen komen,” lacht Vanthilt. “Dat nummer duurt maar een halve minuut.”

Het bonte gezelschap dat live op het podium de nummers van Arbeid Adelt! zal illustreren, bestaat uit: Nix, Ilah, Bart Schoofs, Wide Vercnocke, Randall. C, Inne Haine, Brecht Evens, Maaike Hartjes, Hanco Kolk, Serge Baeken, Steven Dupré, Lectrr en uiteraard Kim (Duchateau). Alle nummers worden door de tekenaars live op het podium geïllustreerd.

Dankzij een grote projectie achteraan op het podium kan het publiek rechtstreeks volgen hoe de tekening tot stand komt.

Suiker — 17

U

HIER

T

U

BE N

BE N

T

OVER DE SCHREEF

Ik zie u graag: Belgisch popfestival in Nederland HIER

popconcerten vlak over de grens

Channel Zero

BREDA – Belgische muziekgroepen doen het ook in Nederland erg goed. In die mate zelfs dat Mezz Breda een Belgisch popfestival organiseert. Op 2, 3 en 4 december kan je er terecht om een stuk of tien bands ‘van bij ons’ te zien. De keuze is daarbij gevallen op groepen die (in Nederland) nog niet heel bekend zijn. Kaarten kosten 17 euro per dag (en 12 euro voor de zaterdagavond), en voor een passe-partout voor de drie dagen betaal je slechts 42,50 euro.

Op vrijdag 2 december concerteren Broken Glass Heroes (het afscheidsconcert!), Charlie Jones’ Big Band, The Hickey Un-

dEUS, en anderen …

EINDHOVEN – Na een stilte van enkele jaren gaat het nu weer hard voor dEUS. Na bijna 3,5 jaar liet de band een nieuwe cd los op het publiek: “Keep you close”. En daar werd meteen ook een Europese tour aan gekoppeld. In eigen land zal dEUS te zien zijn in Antwerpen (Lotto Arena) en Brussel (Vorst Nationaal), maar wie slim is, gaat de band bekijken in Het Klokgebouw in Eindhoven.

Dat is niet alleen vlakbij, de tickets zijn er bo-

TILBURG – Als België op het vlak van metal ooit op de wereldkaart heeft gestaan, is dat voor de volle 100% te danken aan Channel Zero.

De vooruitstrevende band uit Brussel werd in 1990 opgericht. Het debuutalbum werd op een Duits label uitgebracht, wat meteen verklaart waarom in het begin van de jaren 90 Channel Zero in Duitsland minstens even populair was als in België. Niet alleen op cd maakte Channel Zero brokken, ook live sloegen ze gensters. Dat bleef niet onopgemerkt. De Belgische metalband mocht tijdens de Europese tournees van supergroepen als Biohazard, Pro-Pain, Life of Agony, KISS, Megadeth en Napalm Death het voorprogramma verzorgen.

De carrière van Channel Zero was kort maar heftig. In 1997, na amper 7 jaar en 4 cd’s, verrasten de bandleden vriend en vijand

derworld, Superlijm, Roselien en Lennaert Maes (van Lenny en de Wespen). ‘Lange Pol’ van Triggerfinger is dj. Een dag later is het de beurt aan Mintzkov, Drums Are For Parades, Yuko, Blackie and The Oohoos, Gepetto & The Whales, Equinox the Peacekeeper en Flying Horseman. Vanaf 23.30u wordt er nog een nachtelijk staartje aan het festival gebreid met VNNR, Mumbai Science en Kill Frenzy. Luc De Vos (Gorki) is dj.

Het festival wordt op zondag 4 december afgesloten met concerten van Intergalactic Lovers, School Is Cool, Buurman, Teddiedrum, Papermouth en The Antler King.

vendien goedkoper én je krijgt er nog enkele interessante bands bovenop! Behalve dEUS spelen daar immers ook Vitalic, Crystal Fighters (van de zomerhit ‘Plage’), Pete Philly en de Belgische indierockers Balthazar.

Al dat fraais vindt plaats onder de koepel ‘[Pias] Nites’, op 9 december in Klokgebouw Strijp-S (Klokgebouw 141 in Eindhoven). Tickets kosten 37,50 euro. Het eerste concert begint om 19u.

met de droge mededeling dat ze er een punt achter zetten. Channel stopte op het toppunt van de roem en liet de verweesde fans achter met nog een live cd.

In 2012 werd een reünieconcert gepland in de AB in Brussel. In een mum van tijd raakte het concert uitverkocht. Om alle fans tevreden te stellen, moesten nog vijf concerten worden bijgeboekt. Daarmee was Channel Zero, zonder het zelf goed en wel te beseffen, aan zijn tweede carrière begonnen. De band was ondertussen al te zien op onder andere Graspop Metal Meeting (2010) en Rock Werchter (2011).

Op woensdag 14 december concerteert Channel Zero in 013 Poppodium in Tilburg.

Kaarten kosten 19,50 euro. Het concert begint om 20.30u.

Percossa: ‘Knock Out’

GOIRLE – Een kenmerk van goed bewaarde geheimen is dat ze de grens niet overgeraken.

Percossa is daar een mooi voorbeeld van. De percussiegroep timmert al 24 jaar aan de weg, en dat mag je vrij letterlijk nemen. Waar Percossa komt, vallen monden open van verbazing. De vier bandleden drummen, stampen,

18 — december 2011

vliegen, goochelen en springen zich een weg door de voorstellingen. De nieuwste show, ‘Knock Out’, vormt daarop geen uitzondering.

Percossa staat op zaterdag 10 december op het podium van cc Jan Van Besouw in Goirle.

Kaarten kosten 22,5 euro. De voorstelling begint om 20.30u.

Just Us: ‘An a capella Christmas’ ZUNDERT - ‘Just Us’ is een zestienkoppige a-capellaband uit Nederland. Alle zangers en zangeressen hebben elk een eigen, specifiek stemgeluid waarmee ze samen perfect

‘close harmony’ kunnen brengen. Instrumenten zijn totaal overbodig.

Op vrijdag 23 december zingt Just Us in het cultuurcentrum van Zundert kerstliedjes uit de hele wereld. Ingetogen ballades worden afgewisseld met vinnige uptempo nummers. Zelfs enkele werken van klassieke componisten (Mozart, Dvorak) zijn in het repertoire opgenomen.

Het concert begint om 20.30u. Kaarten kosten 18,50 euro.

OVER DE SCHREEF DECEMBER

Sue €19 Knol €15 vr – 02-12/11 – 20:00 – Mezz – Breda – Broken Glass Heroes, Charlie Jones, The Hickey Underworld, ... Ik Zie U Graag (Belgisch popfestival) €17

vr – 02-12/11 – 20:15 – 013 Poppodium – Tilburg – Postman €12,5

vr – 02-12/11 – 20:30 – 013 Poppodium – Tilburg – Waylon €24

vr – 02-12/11 – 21:00 – 013 Poppodium – Tilburg – LaFaro €0

vr – 02-12/11 – 23:00 – Effenaar – Eindhoven – Drum 'n Bass - Storm €8

za – 03-12/11 – 19:00 – Mezz – Breda – Mintzkov, Drums Are For Paraes, Yuko, DJ Luc de Vos Ik Zie U Graag (Belgisch popfestival) €17

za – 03-12/11 – 20:15 – Effenaar – Eindhoven – DeWolff €15

za – 03-12/11 – 20:30 – De Kei – Reusel – Marie Christien Voetsporen €16

za – 03-12/11 – 20:30 – cc Jan Van Besouw – Goirle – Leon van der Zanden Vruchtvlees €19,5

za – 03-12/11 – 23:30 – Mezz – Breda – Mumbai Science, VNNR, Kill Frenzy Ik Zie U Graag (Belgisch popfestival) €12

zo – 04-12/11 – 14:30 – Effenaar – Eindhoven – The clash of the coverbands €12,5

zo – 04-12/11 – 15:00 – cc Jan Van Besouw – Goirle – Diverse muzikanten De muziekfabriek €0

zo – 04-12/11 – 19:00 – Mezz – Breda – School Is Cool, Intergalactic Lovers, Buurman, … Ik Zie U Graag (Belgisch popfestival) €17

zo – 04-12/11 – 21:00 – Effenaar – Eindhoven – Fresku, Extince, … €10

di – 06-12/11 – 19:30 – 013 Poppodium – Tilburg – White Lies, The Duke Spirit, Kensington €35

wo – 07-12/11 – 20:00 – Effenaar – Eindhoven – Low Yo Yo Stuff €15

do – 08-12/11 – 20:30 – Mezz – Breda – De Staat €18

do – 08-12/11 – 21:30 – 013 Poppodium – Tilburg – BudZillus €11

vr – 09-12/11 – 19:00 – Klokgebouw – Eindhoven – dEUS, Balthazar, … €37,5

vr – 09-12/11 – 19:00 – 013 Poppodium – Tilburg – Arch Enemey, Warbringer €25

vr – 09-12/11 – 20:30 – 013 Poppodium – Tilburg – Das Racist €12,5

za – 10-12/11 – 20:00 – Effenaar – Eindhoven – MC Arbi El Ayachi, Dali Stankovic, … Comedy Night €10

za – 10-12/11 – 20:30 – De Kei – Reusel – Begijn le Bleu Een beschaafde jongen €16

za – 10-12/11 – 20:30 – cc Zundert – Zundert – Hé Cabaret & Theatergroep Hé In Concert (jubileumvoorstelling) €0

za – 10-12/11 – 20:30 – cc Jan Van Besouw – Goirle – Percossa Knock Out €22,5

za – 10-12/11 – 23:00 – 013 Poppodium – Tilburg – Tunnidge, Monodeer €6

zo – 11-12/11 – 12:00 – cc Jan Van Besouw – Goirle – Carel Kraayenhof & Juan Pablo Dobal Kapelconcert €12

zo – 11-12/11 – 16:30 – Mezz – Breda – Renske Taminiau €0

zo – 11-12/11 – 20:15 – 013 Poppodium – Tilburg – The Black Atlantic €11

zo – 11-12/11 – 20:30 – Effenaar – Eindhoven – Sigur Rós INNI (concertfilm) €8

zo – 11-12/11 – 21:00 – Mezz – Breda – Kayak €22

wo – 14-12/11 – 20:30 – 013 Poppodium – Tilburg – Channel Zero €19,5

wo – 14-12/11 – 21:00 – Effenaar – Eindhoven – Cocoa Tea, Frankie Paul, … €20

do – 15-12/11 – 20:15 – Effenaar – Eindhoven – Waylon €22,5

do – 15-12/11 – 20:15 – 013 Poppodium – Tilburg – Pagan's Mind €19

do – 15-12/11 – 21:00 – Effenaar – Eindhoven – Handsome Poets €12,5

do – 15-12/11 – 21:00 – Mezz – Breda – Splendid €5

vr – 16-12/11 – 17:30 – Effenaar – Eindhoven – Eindhoven Metal Meeting €45

vr – 16-12/11 – 20:30 – De Kei – Reusel – Anuar Gedreven €16

vr – 16-12/11 – 20:30 – cc Jan Van Besouw – Goirle – Vocal Sound Tijdloos €12,5

vr – 16-12/11 – 20:30 – Effenaar – Eindhoven – De Jeugd Van Tegenwoordig €25

vr – 16-12/11 – 21:15 – Effenaar – Eindhoven – Black Lips €10

vr – 16-12/11 – 22:00 – 013 Poppodium – Tilburg – Wipneus & Pim €10

vr – 16-12/11 – 22:00 – 013 Poppodium – Tilburg – Sef, Gers Pardoel €12,5

za – 17-12/11 – 15:30 – Effenaar – Eindhoven – Eindhoven Metal Meeting €50

za – 17-12/11 – 20:00 – Klokgebouw – Eindhoven – Blöf €29,5

za – 17-12/11 – 20:15 – 013 Poppodium – Tilburg – Renske Taminiau €9

za – 17-12/11 – 20:30 – cc Zundert – Zundert – Muzikaél X-perience €12,6

za – 17-12/11 – 20:30 – cc Jan Van Besouw – Goirle – Vocal Sound Tijdloos €12,5

zo – 18-12/11 – 13:30 – cc Zundert – Zundert – Guus Dam Merakels verhaal €10

zo – 18-12/11 – 14:00 – cc Jan Van Besouw – Goirle – Vocal Sound Tijdloos €12,5

zo – 18-12/11 – 15:00 – cc Jan Van Besouw – Goirle – Gemengd Koor Goirle Kerstconcert in kapel €12,5

zo – 18-12/11 – 16:00 – cc Zundert – Zundert – Guus Dam Merakels verhaal €10

zo – 18-12/11 – 16:30 – Mezz – Breda – Mark Lotterman €0

zo – 18-12/11 – 20:00 – 013 Poppodium – Tilburg – Jurk! €22,5

zo – 18-12/11 – 20:30 – Mezz – Breda – Customs €14

di – 20-12/11 – 20:15 – Effenaar – Eindhoven – Peter Hook (Joy Division) Closer €27,5

wo – 21-12/11 – 20:00 – 013 Poppodium – Tilburg – Havok €10

do – 22-12/11 – 20:00 – Effenaar – Eindhoven – TIKA, I am Oak, Awkward I €10

do – 22-12/11 – 20:00 – 013 Poppodium – Tilburg – Legens of Rock: Sanitarium, Powerslave, … €15

do – 22-12/11 – 20:15 – Effenaar – Eindhoven – Gare du Nord €22,5

vr – 23-12/11 – 20:30 – cc Zundert – Zundert – Just Us An a capella Christmas €18,5

vr – 23-12/11 – 21:00 – Effenaar – Eindhoven – Hunting the robot €7,5

vr – 23-12/11 – 23:00 – Effenaar – Eindhoven – DR'OP €3

di – 27-12/11 – 20:15 – Effenaar – Eindhoven – Kraak & Smaak €17,5

do – 29-12/11 – 20:30 – 013 Poppodium – Tilburg – Caro Emerald €32,5

vr – 30-12/11 – 19:00 – 013 Poppodium – Tilburg – Combichrist, Grendel, … €24

do – 01-12/11 – 20:00 – 013 Poppodium – Tilburg – Selah do – 01-12/11 – 21:00 – Effenaar – Eindhoven – Tim

Adressen en contactgegevens: – 013 Poppodium , Veemarktstraat 44 Tilburg, 0031 13 460 95 00, www.013.nl – Effenaar , Dommelstraat 2 Eindhoven, 0031 40 239 36 66, www.effenaar.nl – Mezz , Keizerstraat 101 Breda, 0031 76 515 66 77, www.mezz.nl – Chassé Theater , Claudius Prinsenlaan 8 Breda, 0031 76 530 31 00, www.chasse.nl cc Zundert , Molenstraat 5 Zundert, 0031 76 597 19 99, www.cczundert.nl – cc Jan Van Besouw , Thomas van Diessenstraat 1 Goirle, 0031 13 534 34 00, www.janvanbesouw.nl

Suiker — 19

HOOGSTRATEN - Op 22 december zal het precies 40 jaar geleden zijn dat Godfried Bomans (1913-1971) overleed. Hoogstratenaar Toon Horsten, medewerker van de Standaard der Letteren (de boekenbijlage van De Standaard), vindt dat een ideaal moment om de meesterstilist te herontdekken, zo blijkt uit volgend pleidooi.

Er zijn verschillende redenen om jaloers te zijn op Gaston Durnez. Om te beginnen omdat hij Gaston Durnez is, misschien wel de beste Vlaamse journalist van de twintigste eeuw.

Een journalist die zich letterlijk een weg uit de armoede schreef en zijn loopbaan enkel te danken heeft aan zijn talent en zijn schijnbaar ontembare schrijfdrift.

Maar er zijn nog andere redenen om jaloers op hem te zijn: bijvoorbeeld om wie hij in de loop van zijn lange leven allemaal heeft mogen ontmoeten, vaak voor een interview.

Gaston schrijft nog steeds geweldig en mocht op de koffie bij mensen die dat ook deden. Bij Simon Carmiggelt en Godfried Bomans, om er maar twee te noemen. Nog altijd twee van de beste stilisten die ooit in het Nederlands geschreven hebben.

Carmiggelt lijkt wat uit de publieke aandacht weggedeemsterd, maar over zijn stilistische brille lijkt iedereen die zijn werk nog wel eens ter hand neemt het eens te zijn. En geef toe: iemand die een stukje over een klein huiselijk drama besluit met de zin: “Een Griekse tragedie heeft wel eens een spruitjeslucht” … die man kan schrijven.

Bomans blijkt moeilijker te liggen. Dat was ook al zo toen hij nog leefde. Hij kwam vaak op de televisie (tijdens het Grand Gala du Disque kondigde hij ooit Marlène Dietrich aan met de gevleugelde woorden: “Had mijn vrouw maar één zo’n been”), en gold als een Bekende Nederlander vooraleer dit fenomeen (zie ook: de Bekende Vlaming) een naam had gekregen. De Nederlandse intelligentsia vond al die vrolijkheid op de treurbuis maar niks.

Bovendien was Bomans uitgesproken katholiek. En de overgrote meerderheid van Nederland was dat op dat moment niet.

In Vlaanderen lag dat anders. Wellicht was hij zelfs populairder in het overwegend katholieke Vlaanderen dan in Nederland. Al zei ook hij vaak verbaasd te staan over het Vlaamse minderwaardigheidsgevoel tegenover Nederlanders. In een interview met -inderdaad- Gaston Durnez vertelde hij daarover het volgende: “Jullie hebben te veel wantrouwen tegen Nederland. Vele Vlamingen vinden ons te hoogmoedig, te koud, te intellectueel.

Zij lopen met een minderwaardigheidscomplex tegen ons aan. Dat bevreemdt mij, want de Vlaamse cultuur is zoveel ouder en rijker.

Ik denk dat ik wel weet waarom dat zo is.

Niets is zo deprimerend als rondlopen met een geweldige melodie in je hoofd, een melodie bestemd voor een orgel, en je hebt maar een harmonium.” “Een zaak van taalbeheersing dus”,

Toon Horsten: “Tijd om Bomans te herontdekken” vermoedt Durnez. Waarop Bomans: “In een debat moet je eens letten op het formuleervermogen van Nederlanders en Vlamingen.

Iemand van bij ons, die kan praten. Die blaast menige Vlaamse tegenstander al te gemak-

kelijk omver. Hij krijgt daardoor gratis een meerderheidspositie. Zodra een Vlaming zijn streektaal kan gebruiken, zie je dat er in die kabouter een reus verborgen zit.”

Van Bomans wordt gezegd dat hij geen

meesterwerk heeft nagelaten. Geen magnum opus van 700 bladzijden waarin hij zijn visie op de wereld in één goedgeschreven volume verpakt heeft. Dat klopt ook. Maar wie zijn verzameld werk openslaat -zeven kloeke delen- en er lukraak een paar stukken op naleest die hij voor kranten en tijdschriften schreef, staat meteen weer in bewondering voor zoveel vorm- en stijlbeheersing, voor de spirit waarmee hij zelfs het schijnbaar dufste onderwerp tot leven wist te brengen, én voor zijn veelzijdigheid. Over zijn humor hebben we dan nog niks gezegd. Bomans is een van de weinige schrijvers bij wie je als lezer vaak hardop in de lach schiet. Wie hardop één van de portretten uit ‘Kopstukken’ kan voorlezen zonder in de lach te schieten, lijkt me geen vrolijk mens.

Veertig jaar na zijn dood loop ik door Haarlem.

Zijn stad. De stad van Bomans. De stad waar hij woonde, werkte, leefde, verenigingen oprichtte en ze ook weer ontbond, en waar hij het grootste deel van zijn kraakheldere proza schreef. Ik ben er voor een interview met een andere meester van de helderheid: Joost Swarte, tekenaar, illustrator en ontwerper. Een middag lang praten we in zijn atelier over tekenen, strips, architectuur en zelfs muziek. Over underground, Sjors & Sjimmie en Hergé: de grote meester van de Klare Lijn, van de getekende helderheid. Pas aan het eind van het gesprek hebben we het plots over Bomans, Swartes stadsgenoot. En ook een grootmeester van de helderheid.

“Weet je dat ik altijd een grote afkeer gehad heb van de figuur Bomans?”, bekent Swarte enigszins tot mijn verbazing. “Bomans was een typisch Haarlems figuur, gelieerd aan de katholieke zuil. Je had toen de socialisten, de liberalen, de christenen… Dat waren allemaal aparte groepen mensen met hun eigen winkels. Als je katholiek was, winkelde je bij een katholieke slager. Bomans hoorde bij dat katholieke deel en liet zich omringen door een wat stoffige, Dickens waarderende groep Haarlemmers. Niet meteen de avant-garde…

Zijn werk interesseerde me dan ook niet.”

Kwam daar ondertussen verandering in?, wil ik nog weten. “Nee, niet echt. Al stelde ik, toen ik als illustrator voor Humo begon te werken, wel vast dat veel Vlamingen wel veel bewondering hebben voor het proza van Bomans.

Ook bij Humo, toch een blad dat niet meteen in de katholieke hoek zat en zit. Toen moest ik wel toegeven dat ik als kind ontzettend veel plezier had beleefd aan de door Bomans geschreven strips over Pa Pinkelman. Dat was smullen.

Maar binnen de Haarlemse context vond ik het nog steeds moeilijk. En dat lag dus niet alleen aan Bomans. Ook aan zijn gevolg. Bomans was een soort gangmaker, en daar hingen allemaal ‘mannetjes’ omheen. Die paladijnen, als ik ze zo mag noemen, hebben mijn waardering voor zijn werk altijd in de weg gestaan, vermoed ik.”

Het Hollandse katholicisme is nog maar een schim van wat het ooit geweest is. En de paladijnen zitten Bomans ook niet meer in de weg. Hoog tijd om hem te herontdekken voor wat hij was: een groot schrijver.

Tekst: Toon Horsten

Bomans tackelt minister Frans Van Mechelen TURNHOUT – Er bestaan meerdere links tussen Godfried Bomans en de Kempen, maar deze willen we u niet onthouden. In 1971 maakte Godfried Bomans op vraag van de toenmalige BRT een documentaire over Vlaanderen. ‘Een Hollander ontdekt Vlaanderen’ verscheen -slechts weken voor zijn dood- ook in boekvorm. Het boek bevat tientallen interviews met bekende en onbekende Vlamingen, onder anderen met de in Turn-

20 — december 2011

hout geboren Frans Van Mechelen, die op dat ogenblik minister van Nederlandse Cultuur was én tegelijk ook hoogleraar aan de KUL. Bomans tackelt Van Mechelen, maar zonder dat het pijn doet. Of zoals Rik Torfs (ook een geboren Turnhoutenaar) het ooit omschreef: “Bomans kon in een hoofdzin vriendelijk blijven, maar in een bijzin iemand terloops afmaken. Zo verwierf niemand het recht om boos te worden.” Het onderstaande fragment uit het

gesprek tussen Bomans en Van Mechelen is daar de perfecte illustratie van.

Bomans: “Het treft me dat, wanneer je hier ministers ontmoet ze ook allemaal hoogleraar zijn, de meesten althans.”

Van Mechelen: “De meesten is misschien wat veel gezegd, maar een groot gedeelte van onze actuele ministers zijn inderdaad hoogleraar.”

Bomans: “Dat bestaat in Nederland niet.

Wij beschouwen het ministerschap als een fulltimejob en het hoogleraarschap lijkt ons ook iets waar je je handen aan vol hebt. Nu rijzen er twee mogelijkheden: of de Belgische ministers zijn gigantische geesten of ze doen beide dingen maar half. Ik haast mij hieraan toe te voegen dat ik natuurlijk tot de eerste opvatting neig.”

Tekst: Roel Sels

Stijn Janssen

Bessy

TURNHOUT - Begin november nodigde het Turnhoutse cultuurhuis de Warande de pers uit om neer te dalen in de bouwwerf waaruit volgend jaar le nouveau Warande moet verrijzen. De vooruitzichten zijn alvast prima. Tegen de zomer van volgend jaar moet deze erg grondige renovatie -zeg maar heropbouw- grotendeels een feit zijn zodat het cultuurcentrum het nieuwe seizoen proper gewassen kan aanvangen. Tegen het einde van 2012 moet ook de nieuwe Tuinzaal en het sterk vergrote café klaar zijn.

Deze verbouwing en uitbreiding heeft de Warande enkel en alleen te danken aan zijn eigen ongehoorde succes. Sinds zijn opening in oktober 1972 is het cultuurhuis steeds maar blijven groeien. Om maar één bewijs te geven: tien jaar na de opening vonden er in de Warande al meer dan 5.000 activiteiten plaats, d.w.z. 13,6 per dag! Ondertussen biedt het centrum ook al onderdak aan talloze andere initiatieven waaronder het filmfestival Open Doek, Strip Turnhout, Storm Op Komst, Kunst in Huis, Ar-Tur en Dinamo. Te veel volk in een te kleine ruimte, dus.

Asbest In oktober 2007 bracht de opening van het prachtige Warandep’ant -vlak naast het moedergebouw- enig soelaas, maar de oude Warande zelf bleek dringend nood te hebben aan een opknapbeurt. Zeker nadat op verschillende plaatsen, onder meer in de bibliotheek, wederom het vermaledijde asbest was aangetroffen, een vergif dat het cultuurcentrum eerder al parten had gespeeld en waardoor in 1984 de schouwburg zelfs voor twee jaren de deuren moest sluiten. Daarbij kwam nog dat tal van ruimtes niet meer beantwoordden aan

de moderne noden. Dat was zeker zo voor de versnipperde tentoonstellingsruimte, ooit het paradepaardje van het huis. De verbouwingen voorzien dan ook een gloednieuwe ondergrondse expositieruimte die volgend jaar zal geopend worden door de Balense kunstenaar Jef Geys.

Oase Daarnaast komt er op het gelijkvloers een nieuw café dat driemaal zo groot is als het oude, en op de eerste verdieping een Tuinzaal, geschikt voor lezingen en conferenties, met een capaciteit van 100 man. Het centrum krijgt ook een nieuwe inkomhal met imposante glasramen. Het meer dan gereputeerde architectenbureau Beel-Achtergael heeft de plannen uitgetekend. Ze beloven dat wie in de Warande een wandeling maakt, verrast zal worden door binnentuinen, nieuwe trappenhallen en veel glaspartijen die een mooi uitzicht geven op onder meer het historische kasteel aan de overkant. De Warande wordt dan echt een oase in de stad, een cultuureiland zoals je er in Vlaanderen maar weinig aantreft. Bovendien is het meteen een passend visitekaartje voor ‘Turnhout, Cultuurstad van Vlaanderen 2012’.

Ging u in de middeleeuwen als een razende tekeer, dan wisten de cherubijnen daar wel raad mee. Krankzinnigheid werd bezworen door duiveluitdrijving, aderlating, purgeren of uitzweten. Een bijzondere behandeling was keisnijden, waarbij de chirurgijn een snee in het hoofd maakte en er een kei uithaalde. We kunnen daar vandaag lacherig over doen, maar zes eeuwen later bleek de geneeskunde in ons dorp nog niet veel gevorderd.

In de dagen voor ons traumatische bezoek aan een plaatselijke geneesheerspecialist -we waren zes jaar- stonden we elke morgen op met een humeur waarbij zelfs dat van Herwig Van Hove geleek op dat van een op zaterdagochtend aanbellende getuige van Jehova. Het tafereel is voor ons ego zo weinig verheffend dat het nog vaak wordt opgerakeld door bloedverwanten, liefst in het gezelschap van onze eigen kinderen. Onze ochtenden verliepen steeds als volgt: nadat we het bed hadden verlaten en ons op automatische piloot hadden aangekleed, gingen we steevast in de sofa zitten en … bleven daar zitten. We verroerden geen vin, zeiden geen gebenedijd woord. Er was niemand die zich in onze zelfafgebakende schutkring waagde.

De enige die ons tijdens die ochtenden gezelschap mocht houden, was Bessy, onze hond. Het beest stond iedere ochtend trouw op onze komst te wachten, sprong naast ons in de zetel en vlijde dan zijn kop op onze schoot. Bessy was tijdens die ochtenden onze enige soulmate. Het dier was een dashond: een hondenras dat wat betreft het zich aanmeten van een droeve blik kan concurreren met het gezicht van Herwig Van Hove, gezeten voor een bord tofoe. Voor dat ochtendhumeur was geen enkele reden te vinden en daarom bezorgde het moeder en vader de nodige kopzorgen. In die mate zelfs dat we op een dag samen met moeder een bezoek brachten aan doctor N. , een neus-, keelen oorarts. Dat gebeurde op aanraden van onze huisarts D. die onze moeder een brief had meegegeven voor zijn confraterspecialist met daarin de reden van ons bezoek, namelijk ‘aanhoudende ernstige gemoedsstoornissen tijdens de ochtendlijke periode’. N. keek niet verbaasd op.

Het leek hem perfect normaal dat we met klachten over een slecht ochtendhumeur bij hem aanklopten. Hij begon dan ook zeer doelgericht met zijn onderzoek waarbij eerst ons hoofd middels kleverige

proppen en draden aan tal van machines werd gekoppeld, nadien onze neus zo ver werd opengespalkt dat onze neusvleugels dreigden te knappen, om tot slot zo diep in onze keel te kijken dat hij allicht dwars door onze darmen heen licht in de tunnel zag verschijnen. Op de diagnose moesten we niet lang wachten. “We gaan zijn poliepen laten trekken”, zei hij tegen moeder. En bij die mededeling bleef het.

Meer uitleg leek hem niet nodig. Met een brief voor de ingreep in het plaatselijke ziekenhuis -waar we minstens twee dagen moesten blijven- keerden we huiswaarts.

‘Het trekken van onze poliepen’ werd al snel het nieuws dat familie en buurt in de ban hield en ons tot een curiosum maakte.

Niemand in onze onmiddellijke omgeving had ooit maar van ver of dichtbij gehoord van poliepen. Niemand kon ook maar bij benadering zeggen waar die poliepen zich in ons lichaam bevonden. Laat staan dat iemand wist waarvoor die poliepen dan al mochten dienen. En wat het verband was tussen poliepen en een ochtendhumeur, dat behoorde -en behoort tot op de dag van vandaag- tot de exclusieve kennis van geneesheer-specialist N. Wij weten alleen dit met zekerheid: een mens kan zonder poliepen leven. Onze exemplaren werden verwijderd in het Heilig Hartziekenhuis in het voorjaar van 1966. Nu veertig jaar later leven we nog.

Maar -zo horen we u denken- hoe verlopen nu onze ochtenden sinds onze poliepen zijn weggesneden (of zijn ze werkelijk getrokken)? Zijn we sindsdien nog zo humeurig als Herwig Van Hove die een beschuit besmeert met becel pro.activ?

Alvast de eerste morgen na de operatie werden we goedgezind wakker. Dat had echter enkel te maken met een paar nieuwe voetbalschoenen die naast ons ziekbed lagen en die vader als wiedergutmachung had meegebracht voor het leed dat ons was aangedaan. Toch moeten we toegeven: onze luim is er op verbeterd.

We dekken de tafel, zeggen goedemorgen tegen de huisgenoten die zich aan de ontbijttafel vertonen, smeren boterhammen voor de jongsten en delen de krant met de oudsten. Er is, zo denken we, niet echt nog sprake van een ernstige gemoedsschommeling. Alleen … alleen hebben we nog vaak een groot verlangen naar die uren op de sofa, naar dat grote geluk om volstrekt ongelukkig te mogen zijn. Of is het dat we Bessy nog steeds zo hard missen?

Suiker — 21

Alle wegen leiden naar

December!

1/12: Wereldaidsdag benefiet met Jef Neve, Flip Kowlier, Roland, Helmut Lotti, Sioen, Roy Aernouts en Amanda Strydom 3/12: Jip & Janneke, de mjoezikul 9/12: Orquesta Tanguedia: Alfonsina 10/12: radio Modern met The Jive Romero 12/12: Trixie Whitley 5/12: Tine Embrechts, Manou Gallo en Virna Nova: Pèrles d’Amour 16/12: BAllROOm & The Ballroom Orchestra 17/12: Femi Kuti and The Positive Force 18/12: Andrea Croonenberghs, Marc Dex en Jan Mues: Canzonissima 20+21/12 Warre Borgmans: Eindelijk! Hamlet 23/12 CUBA • en vivo • fiesta!

28+29+30/12 Duveltjeskermis

we wensen u een fijn eindejaar!

TURNHOUTSEBAAN 286 2140 BORGERHOUT

INFO & TICKETS: WWW.DEROMA.BE 03 292 97 40

r e k Sui t k e zamobassadeurs Cultuurkrant Suiker bestaat twee jaar. Op die korte tijd zijn we een vaste waarde geworden in de Kempen. Maar we willen meer. Suiker wil zich met twee voeten verankeren in alle gemeenten waar het verspreid wordt (het volledige arrondissement Turnhout plus enkele randgemeenten). Daarvoor hebben we de hulp nodig van vrijwillige ambassadeurs. Als het even kan in elke gemeente één.

Wie ben jij?

Je bent geïnteresseerd in cultuur Je kent je gemeente goed Je wil Suiker verdelen en/of de verdeling van Suiker mee coördineren in jouw gemeente Je kan de redactie tips geven over wat in jouw gemeente op cultureel vlak gebeurt Je hebt 1 dag per maand tijd voor Suiker

En wat schuift dat zoal?

Ons grenzeloos en eeuwigdurend respect Vrijkaarten Filmtickets voor Open Doek Evt. een vergoeding van onkosten

Interesse?

Mail als de bliksem naar leen@suikerkrant.be.

We zitten op jou te wachten.

Nieuws van onze partners Deze maand in cc Leopoldsburg LEOPOLDSBURG – Op donderdag 1 december kan je in cc Leopoldsburg terecht voor het kerstconcert van de Koninklijke Muziekkapel Gidsen. Twee dagen later is comedian Jeroen Leenders er te gast. Hij brengt er zijn nieuwe show: Sorry, ik ben Jeroen Leenders’. Op zondag 4 december staat Axl Peleman er op het podium. Hij zingt zijn bijna vergeten Antwerpse volksliedjes, die hij trouwens ook op cd vastgelegd heeft. Leon van der Zanden maakt op 8 december kennis met het Belgisch-Limburgse publiek. Van der Zanden wordt in Nederland het grootste talent van de laatste jaren genoemd. In eigen land speelt hij voor uitverkochte zalen, bij ons is het nog niet zo ver. Ga nu kijken voor het niet meer kan!

Op vrijdag 9 december concerteert Corsica’s populairste groep I Muvrini in Leopoldsburg. De trompetvirtuoos Sam Vloemans komt op zaterdag 10 december de jazzfanaten verblijden en Flamenco Nuevo doet op 11 december hetzelfde met liefheb-

bers van show en/of Spaanse folklore. Flamenco Nuevo brengt een wervelende flamencoshow. Wie meer van de crooners uit lang vervlogen tijden houdt, moet op vrijdag 16 december aanwezig zijn bij de Dean Martin Tribute, waaraan Marijn Devalck meewerkt. De Kempense Barbara Dex concerteert op zondag 17 december.

Op woensdag 21 december staat de volledige avond in het teken van pure, zwarte soulmuziek met een heuse Motown-special, en ook op donderdag 22 december staat zwarte muziek centraal, maar dan gaat het om een Zuid-Afrikaanse kerstmisspecial. ‘Africapella’ is dan te gast. Dit prachtige koor werd ontdekt en naar ons land gebracht door singer-songwriter Sioen.

Het jaar wordt op een gezellige manier afgesloten door pianist, zanger en saxofonist Jack Van Poll. Deze levende jazzlegende speelt enkele bekende standards en vertelt over zijn avonturen in het immer spannende jazzland.

Kringwinkel Zuiderkempen goes digital ZUIDERKEMPEN – Laat je niet misleiden door de titel: Kringwinkel Zuiderkempen is natuurlijk al lang aanwezig in de digitale wereld. Hun uitgebreide website vind je op www. dekringwinkelzuiderkempen.be. Maar de hippe winkel is sinds kort ook te vinden op Facebook en het merk Mobius Trash Design kan je voortaan vanuit je luie zetel bestellen via de webshop. Mobius Trash Design is de merknaam van de producten uit het arbeidszorg(t) huis, dat werk creëert op maat van mensen, met goederen uit de Kringwinkel. De producten zijn dus gemaakt met materialen die op die manier van de afvalberg worden gered. De producten zijn behalve in de webshop ook te koop in De Kringwinkels van Geel, Heist-opden-Berg en Herentals.

(Foto’s: Kristof Van Accon)

Suiker houdt van lekker eten en drinken. Dat we, in samenwerking met onze partner Horeca Vlaanderen, elke maand een Kempense horecazaak in de schijnwerpers zetten, zal dus niemand verbazen. Deze maand stellen wij met gepaste trots aan u voor: Eetcafé De Mart in Merksplas.

De Mart

MERKSPLAS – Markt 17. Nóg centraler kan een horecazaak niet liggen. De Mart heeft zijn naam dan ook niet gestolen. In het hartje van Merksplas, aan het ruime dorpsplein, ligt Eetcafé De Mart, waar klanten zes dagen op zeven terechtkunnen voor een hapje, een drankje of een uitgebreide maaltijd.

Mathias Francken en Bert Boeckx runnen de zaak. “We zijn nu vier jaar en een half bezig,” zegt Mathias, “en de zaken zijn vanaf dag 1 goed gelopen. Blijkbaar slaat ons concept aan.” En dat concept is vooral gebaseerd op stijl, klasse en soberheid. Dat merk je aan het interieur, maar ook aan de manier waarop klanten bediend worden en natuurlijk aan de schotels die geserveerd worden.

Vriendelijk, zonder dat het overdreven is. Degelijk, zonder dat dat vervalt in oppervlakkigheid.

En met eigen accenten, zonder dat dat neigt naar geforceerde kunstzinnigheid. Eetcafé De Mart valt op door zijn bescheiden onopvallendheid. Wat ze doen, doen ze perfect. Zonder toeters en bellen.

Zo is de kaart ‘klassiek’ te noemen. Bij de hapjes vinden we een spaghetti, eiergerechten, croques en salades. Bij de maaltijden is er de keuze tussen o.a. scampi, tonijnfilet, steak, entrecôte. En daarnaast zijn er vanzelfsprekend nog de suggesties. “Daarvoor laten we ons leiden door de seizoenen,” zegt Mathias. “Deze maand is dat dus wild.”

Aan de toog van het café is het al even prettig toeven als in de verbruikzaal. Met keuze uit maar liefst vijf bieren van het vat en nog tientallen -bijna uitsluitend Belgische- bieren op fles is er keuze

te over. Zeker voor liefhebbers van trappist. De Mart heeft ze, op de bijna niet te verkrijgen WestVleteren na, allemaal in huis, inclusief zelfs de Nederlandse La Trappe.

Interessant voor verenigingen, groepen of zakenlui: Eetcafé De Mart beschikt ook over vijf vergaderlokalen.

De Mart Markt 17/1 in Merksplas Tel: 014 71 73 49 Website: www.de-mart.be Openingsuren Di-vr: vanaf 11u Za: vanaf 12u Zo: vanaf 11u

Suiker — 23

g l o v e G t e H s i u Productieh e d r o o v t l e e p s ’ s a j e D ‘ r e e k e laatst n: TURNHOUT - Je zal het altijd zie r als je een voorstelling maakt ove en iets, blijkt dat juist ook in je eig te leven heel erg van toepassing oelig zijn. Of ben je gewoon heel gev op voor de thematiek waarrond je : er dat moment werkt? Hoe dan ook voor is dit jaar veel samengevallen ns theatermaakster Nathalie Royma (40). Bij Het Gevolg in Turnhout Jas’. maakte ze de voorstelling ‘De en Over hoe ingrijpend verandering ken in een gezin kunnen zijn. 2 we ar na de première beviel ze van ha eerste kind: Olav. De Jas is in zien. december nog bij Het Gevolg te op Olav hopelijk nog veel langer en veel meer plaatsen.

Nathalie Roymans verhuisde jaren geleden al van Turnhout naar Antwerpen. Toch speelt een groot deel van haar professionele en familiale leven zich nog af in de Kempen.

In de Warande is ze onder meer een van de docenten die bij Kaaiman jongeren inwijdt in de boeiende wereld van het theater. Bij Het Gevolg maakte ze al ‘Radio Futura’, ‘Zo mooi, zo blond en zo behaard’, ‘De Goeie, de Slechte & de Lelijke’ en nu ‘De jas’: een jeugdvoorstelling over een meisje dat haar ouders verliest en via een advertentie in de krant opnieuw iemand hoopt te vinden die haar een familiegevoel kan bezorgen. Een jas die ze ontmoet, lijkt daarbij te kunnen helpen, maar dat draait anders uit.

Roymans maakte de voorstelling tijdens haar zwangerschap. In haar appartement treffen we haar nu aan tussen de dozen en opzijgeschoven meubels, want er wordt verbouwd.

– Je bent duidelijk gegaan voor veel projecten tegelijk. Is dat allemaal wat meegevallen?

Al met al wel. Ik heb die voorstelling om zo te zeggen met dichtgeklemde benen gemaakt, met de schrik dat ik ze niet zou kunnen afmaken. Ik wist ook niet wat het was om te regisseren als je zwanger bent, en ik merkte dat dat vooral mentaal veel moeilijker is dan fysiek. Ik dacht dat het fysiek lastig zou zijn, maar dat viel goed mee. Ik moest gewoon op een stoel zitten. Maar mentaal neemt dat een deel van je aandacht weg. Het slorpt een deel van je zorgen op, terwijl je voor een voorstelling eigenlijk 100 procent aanwezig moet zijn.

Die knop moest ik wel eens omdraaien, zo van: nu ben ik er voor de voorstelling, en dat zwanger zijn zie ik dan vanavond wel weer. Al met al was dat niet zo slecht. Ik was het tot nu gewoon om, als ik een voorstelling maak, daar helemaal in te duiken en daarin te verzuipen. En nu ging dat niet.

24 — december 2011

“‘De jas’ is verzonnen toen mijn privéleven plots extreem veranderde.”

– Brengt zo’n zwangerschap inhoudelijk ook veranderingen? Kijk je dan anders en ben je op een andere manier met maken bezig?

Ik heb me er wel op betrapt dat ik soms heel melig was (lacht) en enorm ontroerd kon zijn door dingen waarvan ik wist dat ze me vorig jaar niet op deze manier zouden ontroerd hebben. Gelukkig werk ik samen met een dramaturg (Bram Verschueren, nvdr) aan wie ik dan kon vragen: “Bram, ben ík dat nu, of zijn dat

de hormonen?” Maar al met al heb ik wel gemaakt wat ik op dat moment wilde maken en als ik het dan terugzie, denk ik niet dat het resultaat zwaar door de zwangerschap is beïnvloed.

Twee weken na de voorstelling is dan de baby geboren. En het gekke is dat ik nu wel merk: “Ah, daar gaat die voorstelling over.

Ik voel nu nog beter dat het wel klopt wat ik wilde vertellen. Dat het inderdaad moeilijk is

Nathalie Roymans: “ Deze voorstelling is het einde van een bewogen periode”

– Je beschreef daarnet al hoe deze productie samenvalt met een bepaalde periode in je leven en dat met de première, min of meer tegelijk met de geboorte van Olav, een cirkel is rondgemaakt. Mag ik dat ook ruimer zien? Dit is hoe dan ook een scharniermoment in je leven en je bent ondertussen 10-15 jaar bezig als theatermaakster. Breekt er op nog andere manieren een nieuwe tijd aan?

Er is inderdaad wel een periode afgesloten: een periode van extreme onrust en zoeken en niet vinden en toch blijven zoeken, tot je eigenlijk kapotmaakt wat je hebt. Dat uit elkaar rafelen en je ongelukkig piekeren… ik merk dat dat aan het afronden was. Dat had niet alleen met de zwangerschap te maken, denk ik, maar er kwam een punt van verzadiging, zo van: “En nu mag het ook wel plezant worden.”

Ik heb geen zin meer om getormenteerd te blijven en nooit tevreden te zijn met wat ik heb gemaakt, want dat schuift ook de lol van het maken helemaal naar de achtergrond. Dat plezier ben ik lang kwijt geweest. Ik wilde me te fel manifesteren en bewijzen. Dat werd ik beu, toen enkele jaren geleden alles in mijn leven ontplofte en er tegelijk een petekindje werd geboren.

Toen begon ik stilaan te denken: “Nu is het genoeg”. Niet dat ik geen stress meer heb.

Maar het uitgangspunt is veranderd. Ik doe nu nog dingen omdat ik het tof vind om ze te doen.

– Misschien is 40 worden daarin ook een factor. Dat is toch mijn ervaring. wanneer de pionnen worden verzet binnen je gezin. Eerst was het een cognitief weten en vermoeden en nu merk ik: het is echt zo. Iedereen moet echt verschuiven op het moment wanneer er een nieuwe binnenkomt. Niets blijft hetzelfde, alles staat op zijn kop. Dat ondervind ik nu aan den lijve.

– Hoe of waarom ben je destijds aan ‘De Jas’ begonnen? Hoe is dat verhaal ontstaan?

Dat is lang geleden ontstaan door twee dingen. Ten eerste een modefoto van een jas, die tegen de muur was geplakt. Ik zie zoiets en blijkbaar sla ik dat dan ergens op. Dat beeld bleef in mijn hoofd donddwalen. En ten tweede was er ‘De jurk’ van Alex van Warmerdam, een film waarin de hoofdrol is weggelegd voor een zomerjurk. Ik heb het altijd plezierig gevonden dat een object een zo belangrijke rol kan spelen in een film. Op een gegeven moment valt dat samen. Ik wou iets gaan doen met een jas en dan zijn we beginnen nadenken: wat is die jas dan precies? Waar komt die terecht? Het hele verhaal is daar maar later bijgekomen (met tekst van Esther de Koning, nvdr). Al snel kwamen we erachter dat het niet speelbaar is als je alleen maar zegt: je tegenspeler is een jas. Als speler kan je daar hoogstens eens raar naar kijken en er eens rondlopen, maar dan heb je het zowat gehad.

We zijn dus gaan zoeken: bij wie komt die terecht en waarom juist bij die mensen? En zo zijn we bij het luik ‘gezin’ terechtgekomen.

Dat is dan weer een ander thema dat bij mij al lang speelt. En zo komen dingen op een gegeven moment samen.

‘De Jas’ is eigenlijk verzonnen op een moment dat mijn privésituatie plots extreem veranderde. Van een relatie hebben naar weer alleen zijn; van een enorme kinderwens naar het besef dat het er waarschijnlijk niet meer in zou zitten. Vanuit die behoefte en de schrik dat ik nooit een gezin zou hebben, ben ik dan iets gaan maken over gezinnen. De grap is natuurlijk dat je alweer 3 jaar verder bent tegen het moment dat zoiets in première gaat. En in die tijd was de situatie zo gekeerd dat er toch een nieuwe man in mijn leven is gekomen en ik toch zwanger werd.

– De voorstelling gaat onder meer over zoeken naar geborgenheid, iets wat een jas kan bieden. Maar de jas in de voorstelling doet dat niet. Die is meer een indringer.

Hij wordt een indringer, ja. Eerst wil het meisje een jas als een tweede huid die bescherming biedt. Later blijkt dat haar vervangmoeder veel liefde en warmte geeft aan de jas. Op dat moment is de jas een rivaal geworden, een indringer.

– Natuurlijk ook weer iets wat we allemaal

kennen in ons eigen leven. We hebben bepaalde verwachtingen bij mensen die we leren kennen, maar soms draait het anders uit.

Ja, en je bent blij als die komen, maar… ik stel me nu die vraag ook bij mijn zoontje. In hoever zal ik hem kunnen laten zijn wie hij is? Ik heb immers verwachtingen. Over familiefeestjes en gezellige feestdagen. Maar verwachtingen koesteren is gevaarlijk.

– Heb je al reacties gekregen van kinderen die de voorstelling hebben gezien?

Kinderen vinden de jas, wanneer hij beweegt, griezeliger dan ik had gedacht. Daar schrik ik van, want ik kan alleen maar lachen met de knulligheid van de mechaniek: de jas hangt gewoon over een ladder en we laten heel duidelijk de stroomdraad en de motor zien. Maar ik zie kinderen toch in mekaars bil knijpen als de jas komt.

Voor sommige kinderen is de voorstelling moeilijk. Je moet tussen de lijnen lezen waarover het gaat. Je ziet immers alleen een jas die binnenkomt, maar in feite draait het stuk rond relaties en verlangens. Dat vraagt interpreteerwerk. En dan merk ik dat deze generatie kinderen die van ‘The Pirates of the Carribean’ is. Ze zijn het gewoon veel actie en hapklare brokken voorgeschoteld te krijgen.

Pas op, ik wil ook niet vervallen in: “Ziet ge, ze krijgen op tv alleen maar makkelijke dingen voorgeschoteld.” Maar ik merk toch wel dat het steeds moeilijker wordt als je hen iets voorschotelt waar ze zelf nog op moeten doorkauwen. Als je dan doorvraagt: “Denk je dat het gezellig is daarbinnen? Zou die vrouw nog lang bij dat meisje blijven? Zou dat meisje gelukkig zijn?”, dan hebben ze daar heel interessante dingen op te zeggen en dan merk je dat ze het wel weten en juist aanvoelen, maar ze komen er zélf niet meer op.

Ik heb ook getwijfeld: moet ik het makkelijker maken, moet ik het eenduidiger maken?

Maar dat zou niet gewerkt hebben bij deze voorsteling.

– Je stoot daar op een lastige kwestie, denk ik. We zijn allemaal gevormd door tv en hoe tv de dingen aanbiedt. Automatisch is dat de manier waarop we naar de dingen kijken, ook naar theater. Je kunt dat betreuren, maar het is een realiteit. Vind je dat je daar als theatermaakster rekening mee moet houden?

Ik vind dat een heel moeilijke discussie. Enerzijds wil ik mijn eigen ding doen en bewonder ik radicale mensen die zich van niks iets aantrekken. Anderzijds denk ik, zeker bij een kindervoorstelling: “Tja, die kinderen hebben er niet voor gekozen om hier te zijn. Ze zijn

hier met de school of met hun ouders. Ik nodig hen uit en dan vraag ik nog om te zitten en te zwijgen en te luisteren. Dan is het maar een vorm van elementaire beleefdheid dat je toegevingen doet en het zo interessant mogelijk maakt.” Ik probeer tijdens zo’n voorstelling zo dicht mogelijk bij mezelf te blijven, maar in mezelf die dingen boven te halen waar zij ook iets aan hebben. Zoeken naar een gemeenschappelijke fascinatie. Ik heb in het onderwijs gestaan. Ik weet dat je de focus soms eens moet verleggen om de aandacht scherp te houden. Ik ken mijn publiek ook. Als kinderen op hun stoel beginnen te schuifelen, weet ik wel hoe laat het is.

– Je hebt ondertussen ook ervaring opgebouwd. Je kan snel inschatten of iets aanslaat.

Ja, maar ook… er hang een soort cultus dat je alles moet begrepen hebben. En onder ‘begrijpen’ verstaat men dan: er achteraf helder over kunnen praten. Dat staat heel hoog in het vaandel Ook buiten het theater, trouwens. Wat je niet perfect kan analyseren en onder woorden brengen, heb je niet begrepen. Maar zo zit het leven niet in elkaar. Er is niks mis mee om al babbelend achter de ware toedracht te komen.

Soms moeten dingen ook gisten. Het kan perfect dat je na een week zegt: “Ah, maar dat doet mij daaraan denken”. Dat hoeft niet meteen na de voorstelling.

En volwassenen voeden dat. Ik merk dat na voorstellingen de volwassenen aan hun kinderen vragen: “Waar gaat het over? Heb je het begrepen? Wat gebeurde er toen?” Mensen hebben blijkbaar de behoefte om dat heel klaar en duidelijk te maken, terwijl ik denk dat het theater er juist is om vragen te stellen, de dingen open te gooien en het niet te weten.

Maar bevattelijkheid is een moeilijk evenwicht. Want uiteindelijk heb ik toch ook liefst dat kinderen dolenthousiast de zaal uitlopen en ik voel me ongemakkelijk als ik sommigen hoor zeggen: “Huh?” en “Ik snap het niet.”

“Ik ben geen getormenteerde kunstenares meer.

Maken is maken.

Of dat nu theater is of een cake.”

Ja, ook. In de plaats van die eeuwig getormenteerde kunstenares te zijn -wat ik ook flauwekul vind- bekijk ik theater maken nu gewoon als een job die ik heel graag doe en die nog altijd een deel is van mijn persoonlijkheid. Of je nu een voorstelling maakt of een cake: maken is maken, hé. En dat valt samen met andere dingen: je settelen, een fijne man hebben, een kind. Ik heb zelfs een open haard laten installeren. Och, het zijn verschillende dingen waardoor je gaat denken: wil ik op deze manier verder? En moet ik niet wat meer gaan leren rustig te genieten van de dingen?

– Wat misschien ook wel een beetje een trendbreuk is tegenover je eerdere werk, is je medewerking aan Binkenslag, de opvolger van de Slag van Turnhout. Dat lijkt mij iets heel anders dan wat je voor de rest maakt.

Dat is anders en toch ook niet. Het is anders omdat je werkt met niet-professionele spelers, wat toch een beetje een speeltuin is. Je hebt wat meer ruimte om wilde ideeën uit te proberen, zonder dat daar gigantische consequenties aan hangen: noodzakelijke tournees en voorstellingen die verkocht moeten worden. Je vertrekt dus automatisch al meer vanuit lol en goesting. Bovendien is het ook de bedoeling dat er historische informatie wordt doorgegeven tijdens de Binkenslag, maar tegelijk moet die ook boeiend worden verteld. Het is dus wel een beetje ‘ter leering ende vermaeck’. Daar moet ik wel nog een evenwicht in vinden, want hoe pak je zoiets speels en vlot aan, zonder dat je het gevoel krijgt dat je schooltelevisie aan het maken bent?

– Het is dus niet zo dat de moeilijke woorden ook nog eens onder in beeld zullen verschijnen? (lacht) Misschien moet ik dat wel doen. En er ook nog een begeleidende brochure bij uitgegeven. Het zal voor mij ook anders zijn, in die zin dat ik maar verantwoordelijk ben voor twee van de zeven taferelen. Ik moet dus ook zien hoe dat past in het grotere geheel. Maar het is minder omslachtig omdat je telkens maar een spanningsboog hebt van 10 tot 15 minuten. Dat is iets anders dan een voorstelling van een uur of meer. Maar zo gigantisch veel verschil is dat in mijn hoofd niet. Het is toch weer een andere voorstelling die je maakt. Een kleine dan.

– Alweer een kleintje geboren. Zo is er opnieuw een cirkel rond.

Tekst: Dominic Depreeuw Foto: Bart Van der Moeren

Suiker — 25

Fien Troch VEERLE - De nog jonge en heel bijzondere filmmaakster Fien Troch (33) verbleef de voorbije zomer -als we al van een zomer mogen spreken- bijna twee maanden in de Kempen voor de opnames van haar derde langspeelfilm ‘Kid’. Op zich is dat vandaag geen nieuws meer: tegenwoordig is de Kempen een favoriet decor voor veel Vlaamse films. Zo speelde het recente Frits & Freddy zich af in de Lommelse Sahara en kunt u volgende maand ‘Groenten uit Balen’ gaan zien, ook grotendeels opgenomen in … jawel: Balen. Maar wat het Kempense verhaal van Fien Troch interessanter maakt, is dat de regisseuse erg goed vertrouwd blijkt te zijn met het dorp waarin haar derde worp zich afspeelt: Veerle-Laakdal.

Over die band van Fien Troch met de Kempen hoorden we het eerst van Ludo Helsen, voormalig burgemeester van Laakdal, toen we hem in oktober interviewden naar aanleiding van zijn nakende afscheid als bestendig afgevaardigde. Helsen vertelde een verhaal over zijn vader, een verhaal dat hem na al die jaren nog steeds zichtbaar beroerde. Slechts een paar dagen voor het einde van WO II kregen de Duiters een lijst in handen van leden van het verzet. Daarop stond de naam van Ludo’s vader. De man moest halsoverkop op de vlucht en had zijn leven te danken aan een familie in Veerle die de moed had hem een onderduikadres te bezorgen. Pas op het einde van het interview -toen de filmopnamen in ‘zijn’ Laakdal toevallig ter sprake kwamen- liet Helsen zich ontvallen dat die moedige mensen familie waren van Fien Troch. “Ik ben hen daarvoor nog steeds zeer erkentelijk”, zei Helsen. “Fien kan bij mij niets verkeerd doen. Ik zal ze steunen waar ik kan”.

Met dit verhaal in ons hoofd gingen we Fien Troch in haar woonplaats Brussel opzoeken.

We spraken af in het grote houten café ‘De walvis’ aan de Dansaertstraat. En toegegeven: met enige twijfel zaten we daar op haar te wachten. We kennen namelijk de films van Fien: ‘Een ander zijn geluk’(2005) en ‘Unspoken’ (2008)’. Onze vrees was dat Fien zo weinig van zeg zou zijn als haar personages in deze films en bijgevolg ook ons gesprek vooral ‘unspoken’ zou verlopen. Maar wat viel dat mee! Fien toonde zich een praatvaar zonder kapsones die met veel liefde over haar Kempense connecties vertelde.

Fien Troch: “Ik kende dat verhaal van Ludo Helsen niet. Hij heeft het me als eerste verteld. Ik weet ook niet over welk familielid het juist gaat; vermoedelijk was het mijn overgrootvader. Voor alle duidelijkheid: het gaat niet over de familie Troch maar over de familie Mertens, de kant van mijn moeder. Mijn vader heeft geen banden met de Kempen.

Ludo Helsen is onze familie nog steeds zeer dankbaar. Zijn erkentelijkheid gaf me een echt warm gevoel. Het is ook leuk om te horen dat iemand van je familie een dergelijke daad heeft verricht onder de oorlog. Maar weet je: tijdens mijn gesprek met hem hebben we nog meer linken ontdekt. Mijn broer Tom is ook député geweest, maar dan bij de provin-

26 — december 2011

filmt voor ‘Kid’ op locaties uit haar jeugd

cie Brabant. Ze kenden mekaar. En dan was er nog een derde toeval. Een van de meisjes die we voor de film hadden gecast, bleek zijn dochter te zijn. Ze speelt een klein rolletje.

Gelukkig is die casting gebeurd vóór onze ontmoeting, want anders was het overgekomen alsof ik me verplicht gevoeld had iets voor hem te doen. De provincie Antwerpen heeft ons namelijk sterk logistiek gesteund tijdens de draaidagen.”

– Hoe zit dat nu precies met je Kempense roots?

Mijn grootmoeder leeft nog. Haar naam is Josephine -Fien- Peetermans. Mijn grootvader was Jan Mertens. Mijn grootmoeder had een kruidenierszaak in Veerle en mijn grootvader deed -zo denk ik- in verzekeringen. Ik heb veel zomervakanties bij hen doorgebracht. Een nichtje, een dochter van een van mijn tantes uit Veerle, was een van mijn beste vriendinnen. Ik logeerde altijd bij mijn grootouders.

Zelf ben ik opgegroeid in Londerzeel: dat is geen stad maar ook niet het platteland. De Kempen was voor mij precies een ander land: zo totaal anders. Ook de mensen waren in mijn ogen anders, zeker door het dialect dat ze spraken. Ik had toen het gevoel -maar vergeet niet dat ik toen nog maar een kind was- dat ik de enige van mijn gemeente was die familie had in de Kempen. Pas toen ik in Brussel aan Sint-Lucas film ging studeren, ontmoette ik andere mensen uit de Kempen, uit Geel of Turnhout. Daarna zijn er natuurlijk die tvseries gekomen, zoals ‘Johan en Patrick’, en is de Kempen bijna hip geworden. Maar destijds had ik het idee dat er buiten mij niemand die plek kende. Ik was er erg graag en heb er alleen positieve herinneringen aan. Al had ik er ook altijd een rare band mee. Omdat het zo ver weg leek, was het ook altijd wennen als ik er ging logeren. Ik dacht: ‘Nu ben ik niet thuis’. (lacht).

– Ik las ergens dat de Kempen de enige echte boerenbuiten is die je kent.

Toen ik de scènes voor ‘Kid’ over het leven van de kinderen op de buiten uitschreef, was het volstrekt logisch dat ik die situeerde in de Kempen. Het verhaal van ‘Kid’ is pure fictie, maar er komen wel gevoelens aan bod die ik als kind in de Kempen had. Het gaat vaak over details die altijd terugkwamen in mijn herinneringen. Ik heb me voor de locaties vaak laten leiden door mijn jeugdherinneringen. Zo gingen we altijd spelen in de dennenbossen en het mulle zand van Averbode. Ook de boerderij die in de film voorkomt, is die van mijn jeugd in Laakdal. Het is de boerderij van de zus van mijn oma. Ik heb daar als kind een kalfje zien geboren worden en we gingen er ook melk halen. De hoofdlocatie van de film is wel Veerle-Laakdal, maar verder hebben we nog op andere locaties gefilmd, zoals in Geel en Retie. Ik heb pas tijdens het draaien gemerkt dat de Kempen heel groot is (lacht).

Het was vaak grappig mensen te horen discussiëren over welk dorp nog de Kempen was en welk niet meer. Averbode bijvoorbeeld was blijkbaar niet meer de Kempen.

dat waren lieve mensen’ of ‘Die hebben me ooit flink geholpen’. In feite hebben zij voor mij het pad geëffend om in Laakdal een film te kunnen opnemen. Dat klikt wat zweverig, maar ik vond dat heel mooi. Er spelen ook twee nonkels mee in ‘Kid’. En een nicht van mijn grootmoeder leidt in de film een koor. Ik had een koorleidster nodig. Waarom zou ik daar een vreemde voor gebruiken, dacht ik.

De mensen vonden het ook best spannend dat er in hun dorp een filmploeg was neergestreken. Maar ik had ook schrik om naar Laakdal te komen. Een filmploeg is nu eenmaal vaak een trein die binnendendert en een paar dagen later weer zonder boe of bah vertrekt.

Zoiets kan de mensen ook flink ergeren. Ik ben ook veel voorzichtiger en behoedzamer geweest tijdens de opnames. Ik was als de dood om in het dorp iets stuk te maken of in de war te sturen. Ook dat gaf meer stress.

– Ben je eigenlijk een bekende Vlaming in Laakdal?

Ja, maar dat is vooral de verdienste van mijn oma die steeds aan iedereen over ‘haar’ Fien vertelt. Ik maak nu eenmaal geen blockbuster voor het grote publiek. Als ze mijn films al gezien hadden, dan was dat omdat mijn grootmoeder hun had gezegd: ‘Je moet gaan

“

– Het zijn allemaal amateuracteurs geworden.

Ik was niet op zoek naar iemand die een rol perfect kon neerzetten Ik vond het juist leuk en spannend dat het echte mensen waren.

Sommigen zeiden: “Ik ga voor mijn rol vermageren of mijn haar anders doen”. “Neen”, zei ik, “ik wil juist dat ‘echte’ hebben”. De castings verliepen supergoed. Aan een casting meedoen is niet zo vanzelfsprekend. Je moet dat durven. Zeker als je tussen veertig en zestig bent en niet meer de ambitie hebt om beroemd te worden. Ze deden het gewoon en deden dat heel goed. Echt super!

– Je was niet op zoek naar het klassieke, wat boertige en naïeve Kempense typetje?

Neen, ik wilde van de Kempenaar geen karikatuur maken. Ik wilde van deze mensen geen misbruik maken, zeker niet omdat ze in een dorp wonen waar ikzelf nog kom. Daar zou ik me zeer slecht bij gevoeld hebben. Er is niets achterlijks aan de Kempen. Ik heb geen typetjes neergezet en speel ook niet in op de

De Kempen was voor mij precies een ander land

– Kom je nog regelmatig in de streek?

Ik kom er nog regelmatig om mijn grootmoeder op te zoeken. Maar als ik dit later ga lezen, dan zal ik denken: je zou haar wat meer moeten opzoeken. Maar op familiefeesten zie ik mijn nonkels en tantes nog. Als ik naar de Kempen ga, kan ik nog bij veel mensen op bezoek gaan. Absoluut!

ving van Lier. Tegen hem heb ik vaak moeten zeggen: ‘Het is niet ‘jij’ maar ‘gij’. Zijn broertje in de film is afkomstig uit het Turnhoutse en sprak perfect ‘Algemeen Nederlands’. De film zal niet ondertiteld moeten worden.

”

zien want het is van ons Fien’. Als ik ergens in een boekje sta, laat ze dat aan iedereen zien.

Of wordt het artikel haar door iemand van het dorp bezorgd. Ze is zeker fier op mij.

hype van het dialect. Je dus moet niet naar de film komen voor de Kempen of om ‘Kempisch’ te horen. Ik ga hem zeker ook niet promoten als een film uit de Kempen.

– Je hebt ze niet gecast omdat Kempenaars zo gesloten zijn.

– Heeft je familie je geholpen tijdens de opnames van Kid?

– Opmerkelijk is dat je ook uitsluitend Kempenaars heb gecast voor de film. In je oproep voor kandidaten stond dat ze een licht Kempens accent moesten hebben.

Ja, heel mijn familie heeft me bijgestaan. Een tante heeft me helemaal ingewijd in het boerderijleven. Dat was geweldig. Maar ook voor de meest eenvoudige dingen was het praktisch om familie in de buurt te hebben. Als ik een tafel nodig had, kon ik die bij familie gaan ophalen. Er was een nichtje dat een nog mooiere locatie wist. Ik heb heel veel zelf kunnen regelen omdat ze me in het dorp kenden. Als ik zei: ‘Ik ben de kleindochter van Fien Peetermans’ dan klonk het overal onmiddellijk: ‘Kom dan maar binnen’. Dat was hartverwarmend.

Ik kreeg het gevoel dat mijn grootmoeder en grootvader echt wel goede mensen waren. Ik heb het zo vaak gehoord: ‘Jouw grootouders,

Ik dacht: als ik kies voor een plek die mij genegen is, dan moet ik daar geen ‘BV’ in plaatsen. Die maakt die broosheid stuk. De twee hoofdrollen zijn kinderen en dus sowieso geen professionele acteurs. Het Kempense accent was niet zo belangrijk. Er waren mensen bij die zelfs helemaal geen accent hadden en die zich moesten forceren om Kempens te praten.

Ik wilde vooral niemand met een totaal ander accent, iemand uit Oost- of West-Vlaanderen bijvoorbeeld. Ik wou mensen uit de buurt die voeling hadden met de streek en met het leven in een klein dorp. Alleen de mamafiguur is hoorbaar van een andere streek. Het jongetje dat de hoofdrol speelt, komt uit de omge-

Neen, maar anderzijds hebben de meesten van mijn filmpersonages wel gesloten karakters. Misschien is dat gesloten karakter het trekje van die Kempenaar dat mijn film aantrekkelijk maakt.

– Er komt later geen Fien Trochpad?

Nee, dat denk ik niet. (lacht) Wel heb ik nooit zoveel gestapt dan tijdens het voorbereiden van deze film. Kilometers! Altijd op zoek naar de juiste locaties in de enorme bossen.

– Hoelang ben je eigenlijk in de Kempen geweest?

We hebben er bijna twee maanden opgenomen: 38 draaidagen om precies te zijn. De ploeg logeerde in Sunparks in Mol: de goedkoopste optie. Ik en mijn vriend hadden via vrienden een huis gehuurd in Tessenderlo.

Ik ben toen zeker anderhalve maand niet in Brussel geweest. Het was zelfs vreemd om nadien hier terug te komen. Maar ik had Brussel niet gemist als het goed weer was geweest.

We hadden ons vooraf echt verheugd op het buitenleven en een barbecue tijdens de vrije weekends. Maar door het slechte weer kwam dat er niet van en had ik in het oude huis soms wel heimwee naar de stad, gewoon om bijvoorbeeld eens snel een koffie te kunnen gaan drinken in de buurt.

– Je zou niet in de Kempen willen gaan wonen, Mijn vriend zou er heel graag gaan wonen.

En als ik er mijn zoontje buiten zag ravotten in de gezonde lucht begon ik ook te twijfelen.

Maar ik zou de stad niet kunnen missen: bioscopen en theaters zijn hier vlakbij. Ik zou mijn werkstek zeker hier willen houden en misschien een buitenverblijf in de Kempen kopen. Het is een beslissing die ik niet snel zou nemen.

– Je beweerde dat ‘Kid’ een meer toegankelijke film wordt dan je vorige.

Ik denk inderdaad dat hij minder gesloten wordt dan bijvoorbeeld mijn film ‘Unspoken’, die wel heel erg donker was. Alleen al visueel wordt Kid een veel lichtere film omdat de meeste scènes zich buiten afspelen. Dat geeft meer ademruimte. Maar ik denk niet dat ik met ‘Kid’ een publieksfilm maak. Pas op: je mag me niet verkeerd begrijpen. Ik heb niets tegen publieksfilms. Ook ik wil uiteraard dat mijn films door veel mensen gezien worden.

Maar ik kan alleen maar films maken of scenario’s schrijven waar ikzelf 100 procent achter sta. Ik voel dat ik me forceer wanneer ik ernaar streef dat mijn film door iedereen mooi moet gevonden worden. Dat lukt me niet en ook het resultaat zou een slechte film zijn. Maar ook al zijn mijn films niet zo toegankelijk, toch merk ik achteraf dat ze iets losmaken bij veel mensen die geen ervaring hebben met dit soort films. Dat maakt me gelukkiger dan dat ik een film zou maken voor een half miljoen mensen die hem daarna weer onmiddellijk vergeten zijn. Een groot publiek is voor mij geen doel op zich. Daarom kan ik nooit ontgoocheld zijn omdat er maar weinig mensen komen kijken. Maar het is wel een fijn extraatje. Misschien heb ik nu in de Kempen wel een automatische reclamemachine op gang gezet. De mensen gaan er zeggen: “Je moet gaan zien want ik speel mee!” (lacht)

– Wordt er al meer in gesproken?

Ja, iets meer toch (lacht). Ik heb het verhaal voor mijn doen veel socialer uitgewerkt. Volgens mij kan het ook een herkenbaar verhaal zijn. Maar natuurlijk heb ik het verhaal naar mijn hand gezet. Soms vragen mensen me: “Gaat de film over u?” Ik antwoord dan: “Neen”, maar tegelijk gaat het wel over mij.

Voor mij zit het plezier van het filmmaken juist in het feit dat ik niet verplicht ben om exact de realiteit weer te geven. Ik maak dan ook zeer persoonlijke films. Film zie ik als een vorm van kunst, niet als een commercieel product. Ik ben tot nu toe trouw gebleven aan wat ik wil doen. Ik heb nog nooit een millimeter moeten toegegeven en dat is heel belangrijk voor mij.

– Van de gebroeders Dardenne is geweten dat ze hun amateuracteurs ook na de film nog blijven opvolgen. Heb jij plannen voor je acteurs?

Wie weet welke deuren ik voor de mensen geopend heb? Ik vermoed dat de kinderen wel aanbiedingen gaan krijgen. Maar je moet er wel voor oppassen om ze niet bij elke supermarkt te laten opdraven. Ik heb daar niet echt schrik voor; de ouders zijn supercool en zullen zeker slim genoeg zijn om die bekendheid van hun kinderen niet volledig te gaan uitbuiten.

Voor de volwassen acteurs zou ik het fantastisch vinden mochten die nu plots allerlei zaken beginnen te doen. Het is niet uitgesloten dat ik later nog met hen ga werken. Ze zijn in de running voor andere dingen, maar dat hangt af van wat ik zelf ga doen.

Tekst: Stijn Janssen Foto: Bart Van der Moeren

Suiker — 27

Wie schrijft, die blijft Voor we beroemd zijn jong Kempens schrijftalent KEMPEN - Voor we beroemd zijn is de nieuwe publicatie van het Herentalse literaire gezelschap Kollectief Maksimaal. Het is een gezamenlijke poging van 7 jonge vrouwen en 1 jongeman om de Nederlandse letteren te bestormen met proza en dichtwerk. De auteurs verdienden al hun sporen bij de Kunstbende, Frappant Txt en bij verschillende lokale poëzie-ensembles. Publiceren bij een uitgeverij deden ze vooralsnog niet, maar daar zit verandering in te komen, tenminste als we het voorwoord van de initiatiefnemer Tom Driesen mogen geloven. “Mijn hoofd mag er af als we hier niet een toekomstige Herman De Coninckprijs of een andere winnaar in ons midden hebben,” schrijft hij.

‘Voor we beroemd zijn’ is een pretentieuze titel, maar het jonge, dichterlijke geweld komt er -met dank aan hun prille leeftijd- wel mee weg. Of ze effectief potten gaan breken in de toekomst, valt nog af te wachten. De bundel is gedrukt op 300 exemplaren. Suiker selecteerde één gedicht en verspreidt dat nu op 20.000

exemplaren. Misschien is de beroemdheid dus wel voor heel binnenkort.

Sans Dieu (Marlies Bouchier) De dood put hem uit.

De aarde heeft geen geur.

Sans dieu De dood ontnam hem Wat hij had.

De zon beet de hemel met zijn blanke licht.

Maakt plaats Streelt zijn ziel Niemand zal ooit Ontnemen wat de dood Hem gaf.

Adieu Voor we beroemd zijn - € 7 verkrijgbaar via www. kortsluiting.be

Kleine korstendief Aag Vernelen HERENTALS ‘Van korstjes krijg je borstjes.’

Zo spoorde mijn moeder -en zij niet alleen- me vroeger aan ook het hardere deel van mijn boterhammen op te eten.

Ze heeft gelijk gekregen. Nooit heb ik me afgevraagd wat ze tegen jongens zeiden. Dat is waar het om draait in Kleine korstendief van Aag Vernelen uit Herentals. Haar hoofdpersonage Bram weigert op een dag zijn korsten

op te eten. Hij wil immers helemaal geen borsten en dat is precies wat zijn vriend Jip hem heeft verteld. Via allerlei trucjes probeert hij eronderuit te komen. Een grappig en herkenbaar verhaal voor kleuters. Het is het tweede kinderboek van Vernelen. In 2010 debuteerde ze met Een plek naast de sla, een ontroerend verhaal over omgaan met de dood.

Kleine korstendief verscheen bij De Eenhoorn € 14,50

Wolfsvrouw Luc DE Keersmaecker BERLAAR

-

Nathalie, bijna dertig, heeft haar hele leven opgeofferd aan haar moeder, die na een ongeval in een rolstoel zit. Daarnaast heeft ze een veeleisende baan in een opvangcentrum voor drugsverslaafden, zodat ze nauwelijks een sociaal leven heeft. Elke poging om een relatie te beginnen, wordt door moeder in de kiem gesmoord.

Wanneer Nathalie haar werk verliest, neemt ze een ingrijpende beslissing: ze vertrekt naar Colombia als ontwikkelingshelpster. In dat uitbundige, maar gevaarlijke land wordt ze danig op de proef gesteld en zal ze de ‘wolfsvrouw’ in zichzelf ontdekken. De Keersmaecker slaagt er niet alleen in een meeslepend

OOG VOOR ARCHITECTUUR Monnikenheide: een inspirerende zorgcampus in Zoersel ZOERSEL - Uitvoerig staan ze beschreven: de farao’s, pausen en keizers die eeuwenlang imposante monumenten lieten optrekken.

Tegenwoordig zijn het vooral architecten die faam verwerven met hun soms duizelingwekkende ontwerpen. Er werd zelfs een treffende term voor uitgevonden, ‘starchitects’ of ‘sterarchitecten’. Als waren het popidolen van de ontelbare cultuurbijlagen.

28 — december 2011

Huis aan de Voorne - Huiswerk architecten

Domein Monnikenheide, beglaas

Dat architecten en opdrachtgevers vaak tegengestelde belangen hebben, is bekend. Bouwheren willen het functioneel en goedkoop, architecten opvallend en met een blanco cheque. Maar het kan ook anders. Wanneer beide partijen elkaar inspireren en wederzijds op de vingers tikken bijvoorbeeld, om zo tot een resultaat te komen dat ieders verwachtingen overtreft. In Zoersel ligt zo’n project dat zeker het vermelden waard is. Huize Monnikenheide, een zorgcentrum voor personen met een mentale handicap, ontving de voorbije jaren meerdere nominaties en prijzen, zowel voor het werk van de ontwerpers als voor de geestdrift van de initiatiefnemers. Naast gelauwerde architecten staan immers soms ook opdrachtgevers met pit.

Veertig jaar geleden ontstond vzw Huize Monnikenheide onder impuls van Wivina Demeester. Van haar komt ook deze duidelijke uitspraak over de taak van de bouwheer: ‘De opdrachtgever moet zich tonen als een ondernemer met visie, wils- en daadkracht. Als het een goede opdrachtgever is, neemt de architect een vliegende start en rijdt hij de volledige rit uit de wind’. Treffende woorden die wellicht leidden tot de ‘VTDV Bouw-award’ die Monnikenheide vlak na de renovatiewerkzaamheden in 2005 ontving: een architectuurprijs voor voorbeeldprojecten in de zorgsector, door professionelen uit de sector toegekend.

de woonverblijven

Bloedverwanten Anne-Marie Hooyberghs WESTERLO – Vroeger was het een gevierd genre; vandaag wordt de streekroman een beetje stiefmoederlijk behandeld in de boekenwereld.

Wie niet schrijft over verre bestemmingen of grote levensvragen zet zichzelf in de marge. Anne-Marie Hooyberghs blijft het genre trouw. Gepassioneerd door de geschiedenis van het Kempense platteland schrijft ze verhalen over het vroegere dorpsleven. In Bloedverwanten trekt het jonge meisje Maddy naar het kasteel van de Beauforts om de oude dementerende graaf te verzorgen. Ze wordt er verliefd op de staljongen, die de kleinzoon van de graaf blijkt te zijn. Wat ze niet weet, is dat ook zijzelf blauw bloed heeft. Bloedverwanten is de opvolger van Als dromen vervagen en Korenbloemblauw en is Hooyberghs twaalfde roman.

Bloedverwanten verscheen bij VCL/WestFriesland - € 13,95

Architectuurcentrum Ar-Tur stuurt een jaar lang een reporter op pad. Als luis in de pels speurt hij de Kempen af naar opmerkelijke architectuur. De komende maanden krijgt u hier zijn verslag.

De Vitra-brandweerkazerne van Zaha Hadid

Nu zijn zorggebouwen niet de meest aanlokkelijke opdrachten voor architecten, vooral omdat alles in de eerste plaats functioneel moet zijn. Volgens de wetten van rolstoel, signalisatie en makkelijk afwasbare vloerbekleding dus: zaken waarover de fantasie van architecten al eens struikelt. Alleen is men er voor de inrichting van Monnikenheide in geslaagd ontwerpers te selecteren die sprongetjes wilden maken in plaats van te zwalpen. Hun ingrepen -zowel verbouwingen als nieuwbouw- overstijgen dan ook een louter onderdanige rol. Zo kregen oudere constructies uitbreidingen met fijne houten latjes, werd de centraal gelegen wooneenheid een ruim bemeten sokkel die uitkijkt op het omliggende groen en werden zwembad en wasserette lichtvoetige paviljoenen rondom een vijver. Samen vormen deze verspreide bouwsels een beredeneerd ensemble dat vrolijk tussen bomen ligt.

Monnikenheide stak ook een hand uit naar Zoersel. In de dorpskern kwamen twee pioniers-

Architectuurtip van de maand: 24/11/2011, om 20.15u. in de Kuub (De Warande): 10 x 20 x 20 over ‘Wonen in Meervoud’ Meer info op www.ar-tur.be.

verhaal te vertellen, maar brengt Colombia in geuren en kleuren tot leven.

Wolfsvrouw is een uitgave van uitgeverij Vrijdag - € 17,90

woningen waar bewoners onafhankelijk zouden kunnen verblijven. Deze knappe huizen nestelden zich met speelse vormen en raamopeningen trots in het bestaande straatbeeld. Dat één van beide projecten in het Jaarboek Architectuur 2002-2003 werd opgenomen, bewijst onomstotelijk dat “zorg” ook verrassend hedendaags kan zijn. Al zal het binnenkort zelfs futuristisch moeten, nu België vertraagt tot ouderlingenland ...

Befaamd is de campus van designgigant Vitra in Weil am Rhein (Duitsland) waar de opvallendste architecten van de laatste dertig jaar de gekste paviljoenen verzonnen.

Eén ervan, een door ‘starchitecte’ Zaha Hadid ontworpen brandweerkazerne, bleek al snel volkomen ongeschikt voor zijn functie: een gebouw als dure make-up op een terrein vol vreemde eenlingen. Dan vertellen de doordachte ingrepen op en rond het domein van Monnikenheide een waardevoller verhaal: dat voldragen architectuur, door meerdere architecten ontworpen, wel degelijk mogelijk is, zelfs voor gebouwen die in de eerste plaats moeten dienen, of mag men zeggen ‘omarmen’? Bovenal echter toont Monnikenheide dat bouwheer en architect, zowel visionair als ingetogen, kunnen samenwerken.

Tekst: Bjorn Houttekier

LEZINGEN ✱ WORKSHOPS ✱ CURSUSSEN ✱ UITSTAPPEN

DECEMBER elke maandag van 19 tot 21u (niet tijdens de schoolvakantie) – Turnhout

Praatpunt

Ben jij een van de mensen die hun Nederlands willen verbeteren? Spring dan eens binnen op maandagavond. Het is gratis en je hoeft je ook niet in te schrijven.

De Warande, lokaal A, Warandestraat, 42.

Info 014 47 21 10, 014 47 21 64 of nic.vangrootel@warande.be Een Dinamo-activiteit in samenwerking met Vormingplus Kempen elke dinsdag van 12.30 tot 15u – Herentals

deN Babbelhoek

In deN Babbelhoek kunt u als anderstalige Nederlands oefenen, uw spreekangst overwinnen en correcter leren spreken.

Huis van het Nederlands, Fraikinstraat, 38.

Info +32 14 22 17 81 of bieh28@hotmail.com of www.denbabbelhoek.be in samenwerking met Vormingplus Kempen

do 1 december van 13.30 tot 15.30u – Herentals

za 10 december om 14u – Kasterlee

Omgaan met spanning via eutonie

Op reis door Brazilië - Europalia Brazilië

Eutonie betekent letterlijk ‘de goede spanning’, waarbij je lichaam in staat is in elke situatie de geschikte, harmonieuze (spier)spanning aan te nemen.

LM-kantoor, Collegestraat, 6.

Info 03 203 76 93 of dienstencentrum@lmpa.be

Praatpunt

Spreek je al een beetje Nederlands en wil je verder oefenen? Kom dan naar het Praatpunt. Daar komen mensen uit verschillende culturen samen om te praten over alledaagse dingen.

Gemeentelijke basisschool Hoogstraten, Koningin Elisabethlaan, 21.

Info 03 314 37 86 of kreatief@skynet.be in samenwerking met Vormingplus Kempen elke donderdag van 13.30 tot 15.30u (niet tijdens de schoolvakantie) – Geel

Praatpunt

Spreek je al een beetje Nederlands en wil je verder oefenen? Kom dan naar het Praatpunt. Daar komen mensen uit verschillende culturen samen om te praten over alledaagse dingen.

Huis van de Dialoog, Logen, 104.

Info 014 56 05 95 of kreatief.geel@skynet.be in samenwerking met Vormingplus Kempen elke donderdag van 19 tot 21u (niet tijdens de schoolvakantie) – Mol

Praatpunt

Spreek je al een beetje Nederlands en wil je verder oefenen? Kom dan naar het Praatpunt. Daar komen mensen uit verschillende culturen samen om te praten over alledaagse dingen.

CVO Kempen-Mol, ingang Chrysantenlaan.

Info 014 31 69 18 of kreatief.mol@skynet.be in samenwerking met Vormingplus Kempen

Energiezuinig verwarmen

Door goede isolatie en gecontroleerde ventilatie beperk je de warmtebehoefte in een woning. De volgende stap is een energiezuinig verwarmingssysteem.

Kamp C, Britselaan, 20.

Info 014 27 96 69 of info@kampc.provant.be

BALKANFESTIVAL De Balkan is een mengeling van culturen, een mozaïek van autonome volkeren en kleine gemeenschappen. Bovendien is de Balkan meer dan dictatuur, (burger)oorlog en etnische zuivering. De regio staat ook bekend om zijn gastvrijheid, hartelijkheid, hulpvaardig-

Samenkomen in een cirkel met vrouwen om ons verdiepen in het ritme van onze maancyclus.

Het Lotushuis, Zoerleberg, 30.

Info 0498 24 66 33 of dominique.respens@gmail.com

Klare wijn: Beschermingsmaatregelen

Wij verkennen het statuut van de verlengde minderjarigheid en de voorlopige bewindvoering. Wie komt hiervoor in aanmerking? Wat zijn de gevolgen voor de persoon met een handicap en zijn ouders, voogd, bewindvoerder?

Herentals, Nonnenstraat, 12.

Info kenniscentrum@kvg.be ma 5 december van 19.30 tot 22.30u – Vorselaar

Bloemschikken

KAV organiseert een reeks van 5 workshops bloemschikken, telkens rond een thema. Vooraf inschrijven is noodzakelijk. Je ontvangt dan de lijst met benodigdheden.

Buurthuis, Oostakker, 16. ma 5 december om 20u – Turnhout

Balkan voor beginners, de clichés doorprikt - BalkanFestival

VRT-journalist en Oost-Europaspecialist Stefan Blommaert deelt met ons zijn ervaringen over Balkanlanden. de Warande, Warandestraat, 42.

Info 014 41 94 94 of dinamo@warande.be Een Dinamo-activiteit in samenwerking met Vormingplus Kempen woe 7 december om 19.30u

Worstelen met tijd in een rusteloze samenleving

Een prikkelende lezing en discussie met Dirk Geldof, socioloog en publicist. Onze welvaart was nog nooit zo groot en toch lijken veel mensen te weinig tijd te hebben om ervan te genieten.

Parochiecentrum, Geelsebaan 12 Info 014 85 17 78 of boonen-vanballaer@telenet.be in samenwerking met Vormingplus Kempen

Balkan voor beginners

VRT-journalist Stefan Blommaert is ‘specialist Oost-Europa’. Hij volgde in de jaren 90 diverse oorlogen in

Reclame maken voor activiteiten van jouw vereniging is niet eenvoudig. Persberichten maken en versturen is zelden leuk en het resultaat is moeilijk in te schatten. De website van UiTinVlaanderen kan je helpen.

Sociaal Huis, Schransstraat 51 Info 014 50 78 76 of geert.sannen@grobbendonk.be in samenwerking met Vormingplus Kempen vanaf vrij 16 december om 9.30u – Geel

Ecologisch tuinieren

Je leert hoe je samen kan werken met de natuur en hoe je problemen voorkomt; wat met bodemzorg, preventieve gewasbescherming en teeltplannen.

Stationsplein 4, 2440 Geel Info 014 56 05 95 of kreatief.geel@skynet.be in samenwerking met Vormingplus Kempen ma 19 december om 20u – Turnhout

Kennismaken met de Balkan: persoonlijke verhalen - Servië

Marjan Belic laat je samen met zijn goede vriend Sven Peeters kennismaken met Servië. de Warande, Warandestraat, 42.

Info 014 41 94 94 of dinamo@warande.be Een Dinamo-activiteit in samenwerking met Vormingplus Kempen di 20 december van 13 tot 16u – Turnhout

Koken zonder grenzen - Balkanfestival

De Romakeuken is even onbekend als de Romagemeenschap. Deze workshops zijn een unieke kans om te kijken in de kookpotten van de Roma. de Warande, Warandestraat, 42.

Info 014 41 94 94 of dinamo@warande.be Een Dinamo-activiteit in samenwerking met Vormingplus Kempen

de Balkan. Hij vertelt ook over de meest recente uitbreidingen van de EU en de discussie over de toekomstige Balkantoetredingen. de Warande gratis, maar vooraf inschrijven is noodzakelijk maandag 19 december van 20 tot 22 uur

Persoonlijke verhalen uit Servië

Marjan Bilic is geboren in België uit Kroatische ouders. Hij heeft politieke wetenschappen gestudeerd en behandelde de ‘Burgeroorlog in Ex-Joegoslavië’ in zijn thesis. Mar-

Je activiteit in deze kalender?

Cursussen, lezingen en workshops voer je makkelijk en snel in op www.cultuurdatabank.be. Doe dat wel zo snel mogelijk. Als je ze aanvinkt als ‘educatieve activiteit’ komen ze niet

di 13 december om 19.30u

Activiteiten invoeren in de UiTdatabank

De Maancyclus

maandag 5 december van 20 tot 22 uur

Na een korte inleiding kan je kennismaken met diverse initiatieven rond ontwikkelingssamenwerking op lokaal niveau. de Warande, Warandestraat, 42.

Info 014 47 21 10 of dinamo@warande.be Een Dinamo-activiteit

Grobbendonk

Van 1 tot 4 december – Westerlo

heid en gastronomie. In het kader van het Balkanfestival concerteert Goran Bregovic in de Warande op 22 december. Dinamo biedt in samenwerking met Vormingplus Kempen en de Provincie Antwerpen gratis workshops aan die mensen laten kennismaken met de Balkan.

ma 12 december van 19 tot 22u – Turnhout

Vierde pijlers aan het woord

do 1 december om 18.30u – Oosterwijk

do 1 december van 13.30 tot 17u – Herentals elke woensdag van 19 tot 21u (niet tijdens de schoolvakantie) – Hoogstraten

Laat je door Kristien van Sweevelt op sleeptouw nemen door een ander stukje Zuid-Amerika.

Bibliotheek Kasterlee, Pastorijstraat, 8.

Info 014 85 00 11 of bibliotheek@kasterlee.be

alleen trecht op www.

UitinVlaanderen.be, maar ook op allerlei agenda’s, websites en redacties. En natuurlijk ook in Suiker! Meer details vind je op www.cultuurnet.be/uitdatabank.

jan begeleidt nieuwkomers die hun inburgeringstraject moeten doorlopen. Sven Peeters heeft Germaanse talen gestudeerd en gaf gedurende anderhalf jaar Nederlands aan de universiteit in Belgrado. Hij schreef een boek over de cafés van Belgrado. de Warande gratis, maar vooraf inschrijven is noodzakelijk dinsdag 20 december van 13 tot 16 uur

Balkankeuken

Kookworkshop - reeds volgeboekt

Zin om iets te organiseren?

Vormingplus Kempen betaalt voor een aantal activiteiten tot 75% terug van je kosten voor de begeleiding (met een maximum van 200 euro).

Ons aanbod en honderden cursussen, lezingen, workshops vind je op www.vormingpluskempen.be.

Suiker — 29

oek Open DDECEMBER

Vzw Open Doek dankt zijn naambekendheid vooral aan het filmfestival dat het elk jaar -eind april- organiseert. Maar Open Doek is het hele jaar door actief. Wekelijks wordt op dinsdagavond in Utopolis in Turnhout een film geprogrammeerd. Suiker houdt je op de hoogte van het programma.

Dinsdag 6 december, 20u TATSUMI Land: Japan Regisseur: Eric Khoo Duur: 98 minuten Jaar: 2011 (film in het kader van het stripfestival) Yoshihiro Tatsumi is de grondlegger van de ‘gekiga’ (letterlijk: dramatische tekeningen), een alternatieve stroming in de Japanse strip die zich afzette tegen de luchtige manga en een realistischer wereld wilde uitbeelden. In deze animatiefilm van regisseur Eric Khoo worden vijf van de korte verhalen van Tatsumi verweven met het leven zelf van de inmiddels meer dan 70 jaar oude kunstenaar, gedestilleerd uit zijn 800 pagina’s dikke biografie ‘A Drifting Life’. Elke fase in het leven van Tatsumi staat in relatie met een bijzonder verhaal.

De verhalen, die zich afspelen in verschillende perioden, weerspiegelen op hun beurt de tijdgeest waarin Tatsumi werkte en worden versterkt door nieuwsberichten over belangrijke gebeurtenissen. Een animatiefilm zoals je ze maar zelden te zien krijgt.

30 — december 2011

Dinsdag 13 december, 20u QUARTIER LOINTAIN Land: België Regisseur: Sam Garbarski Duur: 98 minuten Jaar: 2010 (film in het kader van het stripfestival) Thomas is getrouwd, heeft twee kinderen en is een uitgebluste striptekenaar. Op weg naar huis stapt hij in een verkeerde trein en belandt hij in zijn geboortedorp. Hij bezoekt het graf van zijn moeder, valt opeens flauw en wordt wakker in 1967 in het gezin waarin hij opgroeide.

Hij is weer veertien, maar heeft het bewustzijn van de vijftiger die hij even voordien nog was.

Zijn kennis van de toekomst levert lastige dilemma’s op: pleegt hij verraad aan zijn latere vrouw als hij nu een ander meisje kust? Van groter belang is de vraag of hij kan voorkomen dat zijn vader spoorloos verdwijnt.

De soundtrack en de zomerse plaatjes van het rustige dorpje zorgen voor een licht vervreemdende atmosfeer en maken van deze verfilming van Jirô Taniguchi’s gelijknamige mangastrip een melancholische, nostalgische en dromerige film.

Dinsdag 20 december, 20u WE NEED TO TALK ABOUT KEVIN Land: Verenigd Koninkrijk Regisseur: Lynne Ramsay Duur: 112 minuten Jaar: 2011 Een moeder heeft nooit vat kunnen krijgen op haar kwaadaardige zoon met alle huiselijke terreur en psychologische spanningen van dien. De scheefgetrokken moeder-zoonrelatie mondt uiteindelijk uit in een gewelddadige climax. Het verhaal van deze film is gebaseerd op Lionel Shrivers controversiële gelijknamige roman. De regisseuse laat zich niet afschrikken door het delicate onderwerp en serveert een doordringend portret van een getroebleerde moeder-zoonrelatie. Met dank aan de ijzingwekkende vertolking van Tilda Swinton (de moeder) en John C. Reilly (de goedhartige echtgenoot), maar ook aan het virtuoze camerawerk. Wat begint als een clever geconstrueerd en nooit te expliciet drama verandert gaandeweg tot een benauwende psychothriller die nog dagen zal nazinderen!

Dinsdag 27 december, 20u THE TREE OF LIFE Land: Verenigde Staten Regisseur: Terrence Malick Duur: 137 minuten Jaar: 2011 Het Amerikaanse midwesten in de jaren 50.

Jack is de oudste zoon in een gezin met drie broers. De film vertelt zijn levensverhaal.

De ambitie van regisseur Terrence Malick was niet gering. De film koppelt het vraagstuk uit het Bijbelboek Job (waarom moeten onschuldige mensen lijden?) aan een beknopte geschiedenis van het heelal en de gloedvol verbeelde jeugdherinneringen van een hedendaagse man, die met zijn opvoeding en het geloof worstelt. Een tijdloos meesterwerk, Malicks grootste en meest experimentele werk tot nu toe. Meer dan ooit steunt de filmmaker op de kracht van beelden, muziek en voice-over om zijn verhaal te communiceren. Het overgrote deel van de film bestaat dan ook niet uit scènes maar uit symfonieën. Een zeldzaam voorbeeld van een film die erin slaagt het medium te ontstijgen. Met Brad Pitt en Sean Penn.

ONZE PARTNERS

V.I.P.-PARTNER PROVINCIE ANTWERPEN

Cc de Werft

Kunst In Huis

013 Poppodium

Productiehuis

Adressen: Werft 32, Markt 1, 2440 Geel Kunstuitleen vzw Adres: Veemarktstraat 44 Het Gevolg Adres: Kon. Elisabethlei 22, Adres: Otterstraat 31-33, 2300 (exporuimte de Halle)

Adres: Gallaitstraat 78, 1030 Brussel 5038 CV TILBURG 2018 Antwerpen Turnhout Centrumparking Nieuw Tel: 02 247 97 10 Tel: 013 460 95 00 Tel: 03 240 50 11 Tel: 014/42.63.27 straat, 2440 Geel (exporuimte Fax: 02 242 83 11 Fax: 013 460 95 01 Fax: 03 240 54 75

Fax: 014/42.82.36 de Schrijnwerkerij)

Mail: info@kunstinhuis.be Mail: informatie@013.nl Mail: info@provant.be Mail: info@hetgevolg.be Balie: ma 13.30-16.30u,

Website: www.kunstinhuis.be

Website: www.provant.be di-vr 9-12u / 13.30-16.30u, HoReCa Stadsbestuur Geel za 10-12u Adres: Werft 20, 2440 Geel Tel: 014 56 66 60 (administratie) provincie Antwerpen Tel: 014 56 60 00 014 56 66 66 (reserveringen) Afdelingen Noorderkempen

Delta Motorcycle n.v. Mail: info@geel.be en Middenkempen Fax: 014 56 66 80

Adres: Ieperstraat 4, 2300 Turnhout Adres: Otterstraat 120, Mail: admin.dewerft@geel.be, RenoHuis Gemeentebestuur 2300 Turnhout

Tel: 0495 53 54 80 res.dewerft@geel.be Renovatie - Sleutel op de Deur Website: www.dewerft.be Meerhout Tel: 014 42 08 08 Turnhout 2012 Adres: Markt 1, 2450 Meerhout

Tel: 0478 / 42 77 71

Fax: 014 42 74 78 TRAM 41 (Turnhoute

Adres: Stadhuis, Grote Markt 1, Tel: 014 24 99 20

Fax: 014 / 42 77 71 Mail: deltamotor@skynet.be

Route Archief en Musea) 2300 Turnhout

Fax: 014 24 99 57 Website: www.deltamotor.be Filmfestival Adressen: Stadsarchief (Stadhuis/Erf- Openingsuren: ma-vr: 9-12.30u en Mail: info@meerhout.be

Café Wirwar Open Doek goedhuis, Grote Markt 1, 2300 13.30-16.30u

Adres: Warandestraat 42,

Een eigentijds café met een Gemeentebestuur Olen Turnhout, 014 44 33 98)

Tel: 014 40 96 74 2300 Turnhout vleugje heimwee naar vroeger Adres: Dorp 1 - 2250 Olen Nationaal Museum van de Mail: info@turnhout2012.be Tel: 014 41 94 94 Adres: Otterstraat 8, 2300 Turnhout Tel: 014 26 31 11 Speelkaart (Druivenstraat 18, Website: www.turnhout2012.be

Fax: 014 26 31 20 Fax: 014 42 08 21 2300 Turnhout, KATHOLIEKE De Singer Mail: info@olen.be Mail: info@opendoek.be 014 41 56 21) HOGESCHOOL KEMPEN Adres: Bavelstraat 35, Website: www.opendoek.be Taxandriamuseum met campussen in Geel, Lier, 2310 Rijkevorsel PFL (Begijnenstraat 28, Adres: Sound, Light, Projection, Turnhout en Vorselaar

Website: www.desinger.be of 2300 Turnhout, 014 43 63 35) Video & Meeting Support www.ajazzexperience.be Begijnhofmuseum (Begijnhof Tel: 014 56 23 10 Achterstenhoek 9 Fax: 014 58 48 59 56, 2300 Turnhout, JAKOB SMITSMUSEUM 2275 Lille Mail: info@khk.be 014 42 12 48) de Warande Adres: Sluis 155a, 2400 Mol Openingsuren: Ma-vr 10-18 u Website: www.khk.be Openingsuren: musea: di-za 14-17u, Adres: Warandestraat 42, Openingsuren: wo-zo: 14-18u Za 10-14 u zo 11-17u De Roma 2300 Turnhout

Tel en fax: 014 31 74 35 Tel: 014 / 44 08 70 Stadsarchief: Turnhoutsebaan 286 Mail: Ticketbalie: ma-vr 9-17u, za 9-14u info@jakobsmits.be Mail: Info@pfl.be ma: alleen telefonisch of per Adres: 2140 Borgerhout Tel: 014 41 9494 (algemeen) Website: www.jakobsmits.be

Website: www.pfl.be mail, Ticketbalie: Turnhoutsebaan 014 41 69 91 (ticketbalie) di-vr 9-12.30u / 13-16.30u THEATER STAP Antilliaanse feesten 327 Website: www.warande.be Mail: tram41@turnhout.be Adres: Brugstraat 55, 2300 Turnhout live muziek vanaf 20u tot 05u.

2140 Borgerhout Website: www.tram41.be de kringwinkel

Openingsuren: ma-vr: 9u30-12u30 / 13u30- Tel: 014 42 85 90 11 groepen per avond

Adressen: goedkoop en origineel Cc ‘t Getouw (schouw17u Fax: 014 42 84 19

Adres: Blauwbossen Hoogstraten

burg Rex – zaal ‘t Getouw) Mol (Sint-Appolonialaan, Tel: 03 292 97 40 (reserveringen) Mail: info@theaterstap.be

Deuren: 19.00 uur

Adres balie : Smallestraat 2, 2400 Mol Festival-camping opent op 014 32 61 63), Turnhout 03 292 97 50 (algemeen) Website: www.theaterstap.be donderdag 11 augustus om (Steenweg op Tielen 70), Retie Openingsuren: di-vr : 9-12u / 13.30-16u, Website: www.deroma.be Storm op komst za 13.30-16u / 1 uur voor 16uur.

(Sint-Martinusstraat 50), cc Zundert Kinderkunstenfestival elke podiumvoorstelling Hoogstraten (Meerseweg 135, Adres: Molenstraat 5 Vrijdag 19 - dinsdag 23 maart Fiesta Mundial 014 44 20 40), Geel (Heide- Tel: 014 33 09 00 Adres: Keiheuvel Balen Zundert

Adres: Warandestraat 42, bloemstraat 93), Herentals Fax: 014 33 08 90

Mail: fiesta@fiestamundial.be Tel: 0031 76 597 19 99 2300 Turnhout (Lierseweg 136), Kasterlee Mail: cultuurbalie@gemeentemol.be

Tickets: ticket@fiestamundial.be

Website: www.cczundert.nl

Mail: info@stormopkomst.be

Website : www.getouw.be (Krokuslaan 10), Balen

Website: www.stormopkomst.be (Steenweg op Leopoldsburg Bibliotheek Turnhout cc Jan Van Besouw Galerie ES 71/2), Herselt (BlaubergWarandestraat 42, 2300 Adres: Thomas van Diessenstraat 1 Vrijetijdscentrum Adres: Koningsbaan 68A steenweg 113), Heist-op-den- Adres: De Kruierie Turnhout Goirle 2560 Nijlen Berg (Noordstraat 25/1, 015 Adres: Bevrijdingsstraat 1 Openingsuren: ma 14-20u, di t.e.m. do 11- Tel: 0031 13 534 34 00

Website: www.galerie-es.be 23.73.93).

2490 Balen 20u, vr 11-18u, za 10-17u

Website: www.janvanbesouw.nl Mail: info@galerie-es.be Pure Kempen Tel: 014 82 92 30 Tel: 014 47 22 41

Tel: 03 481 93 59 RURANT vzw Vlaamse Opera

Fax: 014 81 79 59 Fax: 014 41 61 41 Antwerpen Adres: Hooibeeksedijk 1 Recreatie-en Natuur Mail: dekruierie@balen.be Mail: bibliotheek@turnhout.be Adres: Van Ertbornstraat 8, 2440 Geel park Keiheuvel vzw Website: www.turnhout.be/bib gemeente Westerlo Adres: 17de Esc. Lichtvliegwezen 2018 Antwerpen Tel: 014 / 85 27 07 Effenaar Adres: Boerenkrijglaan 61 laan 14, 2490 Balen

Website: www.vlaamseopera.be Website: www.purekempen.be

Adres: Dommelstraat 2, Eindhoven Mail: 2260 Westerlo

Tel: 014 81 03 01 info@vlaamseopera.be www.rurant.be

Tel: 0031 (0)40 239 36 66 Mail: sofie.claes@westerlo.be

Website: www.keiheuvel.be Tel: 03 202 10 08 (Merk Kempen)

Mail: info@effenaar.nl Tel: 014 53 91 77

Mail: info@keiheuvel.be Mail: johny.geerinckx AMUZ [Festival

Website: www.effenaar.nl @rurant.provant.be

PARTNERS S

PARTNER XXL

PARTNERS XL

Vormingplus Kempen

Adres: Graatakker 4

2300 Turnhout Tel: 014 41 15 65

Mail: info@vormingpluskempen.be Website: www.vormingpluskempen.be

DINAMO

Adres: Warandestraat 42, 2300 Turnhout Openingsuren: educabalie ma-vr 9-12u en 13-16u, ma 18-20u Tel: 014 47 21 64 (educabalie)

Mail: dinamo@warande.be Website: www.warande.be (cursussen)

van VlaanderenAntwerpen]

Adres: Kammenstraat 81, 2000 Antwerpen Tel: +32 (0)3 202 46 62

Fax: +32 (0)3 202 46 64

Website: www.amuz.be

Rockin’ Around Turnhout ‘s Werelds grootste rock-’n-rollkroegentocht

Erfgoedcel Noorderkempen

Stadhuis/Erfgoedhuis

Adres: Grote Markt 1, 2300 Turnhout DE poppenzaal

Tel: 014 44 33 62

Adres: Steenweg op Oosthoven 114, Mail: info@erfgoedcelnoorderkem2300 Turnhout pen.be Sabam Cultuur M HKA

Tel: 014 42 33 22 Adres: Aarlenstraat 75-77 Museum van Hedendaagse CC Leopoldsburg Fax: 014 42 43 55 Mezz

Adres: Kastanjedreef 1, 1040 Bruxelles Kunst Antwerpen

Mail: info@propop.be

Adres: Keizerstraat 101, 3970 Leopoldsburg Tel: + 32.2.286.82.11

Adres: Leuvenstraat 32 2000 Ant- Website: www.propop.be 4811 HL Breda

Tel: 011346548

Fax: + 32.2.230.05.89 werpen Diogenes GOL

Tel: 0031 76 515 66 77 Fax: 011347266 Mail: frontoffice@sabam.be Tel: +32 (0)3 260 99 99 een gemengde vrijmetselaars Fax: 0031 76 520 02 37

Website: http://www.sabam.be

Fax: +32 (0)3 216 24 86 THEATER OP DE MARKT loge in de Kempen

Mail: info@mezz.nl Mail: info@muhka.be Provinciaal Domein Tel: 0475 64 96 48

Website: www.mezz.nl

Website: www.muhka.be Dommelhof Mail: info@diogenesgol.be IOK CULTUUR NOORD

Adres: Toekomstlaan 5, Website: www.diogenesgol.be

Cc ‘t Schaliken Intercommunale CC Palethe 3910 Neerpelt Adres: Grote Markt 35, Ontwikkelingsmaatschappij Adres: Jeugdlaan 2, 3900 Overpelt Hofke van Chantraine Tel: 011 80 50 13 Adres: Kerkstraat 46 2200 Herentals voor de Kempen

Tel, Info,

Website: www.theateropdemarkt.be 2360 Oud-Turnhout Openingsuren: ma 9-12u / 17-19.30u,

Adres: Antwerpseweg 1, 2440 Geel reservaties, tickets: 011/64.59.52 Tel: 014 47 94 94 di, do, vr 9-12u / 13.30-16u, Tel: 014 58 09 91

Fax: 011/64.45.04 Fax: 014 65 25 18 wo 9-12u.

Fax: 014 58 97 22 Würth Belux N.V. Mail: info@hofkevanchantraine.be Ticketbalie ook op

Mail: info@iok.be Adres: Everdongenlaan 29 wo 13.30-16u en za 10-14u.

Website: www.iok.be 2300 Turnhout Tel: 014 28 51 30 Tel: +32 (0)14 44 55 66 Fax: 014 22 28 56 Fax: +32 (0)14 44 55 67 Mail: cultuurcentrum@herentals.be Mail: info@wurth.be

Website : www.schaliken.be

PARTNERS L

Suiker — 31