Sud de France Eté 2012 NL by Sud de France Développement

01-03 SOMMAIRE SUD FRANCE - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:03 Page1

EDITORIAL

Foto van une: Paul Palau Maquette : Studio IDM Saint-Jean-de-Védas, Frankrijk. Gedrukt in Europa. Wettelijk depot : op de verschijningsdatum ISSN-nummer: 2112-7468 Paritaire commissie: 0413K 90782 Midi Libre - juin 2012 ©

Eenvijf-sterrengebied De Languedoc-Roussillon is een van de best gewaardeerde regio's op het gebied van toerisme. En met recht, want de regio heeft vele rijkdommen! Van de Pyrénées-Orientales tot aan de Lozère en via de Herault tot de Aude en de Gard zijn de sterke banden tussen het landschap en de architectuur en de dorpen en de mensen overduidelijk te zien. De goed bewaarde en voor iedereen toegankelijke natuur verbindt plezier met ontspanning. Want de Languedoc-Roussillon is een omvangrijk grondgebied van de Middellandse Zee tot de Pyreneeën en van de Cevennen tot Les Corbières. De wilde schoonheid van deze sites wordt uitsluitend geëvenaard door de kalme charme van de 220 kilometer strand van de Middellandse kust. En dan hebben we het nog niet eens over de kilometers die gewijd zijn aan het riviertoerisme op het Canal du Rhône à Sète en het Canal du Midi. De Languedoc-Roussillon is met zes geklasseerde sites (de Causses en de Cevennen hebben zich een paar maande geleden bij de vestingstad Carcassonne, het Canal du Midi, de Pont du Gard, de wegen naar Santiago de Compostela en de forten van Vauban gevoegd) de regio met de meeste door Unesco erkende monumenten plaatsen, die deel uitmaken van de Werelderfgoedlijst. Maar de diverse rijkdom van deze regio gaat veel verder. Tussen de bruisende steden en dorpen waarin de ziel bewaard is gebleven en tussen de auberges die hun gastronomie met trots presenteren en de wijngaarden die zich op het wijntoerisme richten, bevindt zich een caleidoscoop van troeven, geuren, kleuren, smaken en aroma's. Waarmee onbetwist is dat het een echte luxe is om daar te zijn!

Editorial

Exclusief uitgegeven door Société du journal Midi Libre Naamloze vennootschap met een kapitaal van € 6.350.350 Belangrijkste aandeelhouders : GSO-SA - FCPE GMLA Hoofdkantoor : rue du Mas-de-Grille 34430 Saint-Jean-de-Védas cedex Postadres : 34438 Saint-Jean-de-Védas cedex Tel : +33 (0)4 67 07 67 07 Hoofdredacteur : Alain Plombat Vormgeving, coördinatie: Didier Thomas-Radux (Pôle Editions) E-mail: dtradux@midilibre.com Teksten: Anne Schoendoerffer, Didier Thomas-Radux, Marie Vanhamme, Anne-Pauline Principaud. En ook: Christelle Zamora, Prisca Borrel, Géraldine Pigault, Claire Mondrian. Credits foto's: William Truffy, Paul Palau, Jean-François Salles, Serge Privat, Anne Schoendoerffer, Dominique Quet, Alexis Béthune, Julien Fitte, Nathalie Amen-Vals, David Crespin, Vincent Andorra, Franck Valentin, Christine Palasz, Olivier Got, BIM, Richard Hullessen, Alain Pernia, Harry Jordan, Marc Dantan, Bernard Liégeois, Christophe Fortin, Olivier Demols, Philippe Rouah, Chartreuse de Villeneuve-les-Avignon, VVV-kantoor van Port-Vendres, Marie Vanhamme, Nicolas Guyonnet, Sensotek, Montozarbres, Cévennes Evasion, Bolquère 2000, Françoise Lacoste, Michel Pieyre, Garrigae, Stadhuis van Gruissan, Serge Privat, François Privat, P. Eoche, Christophe Grilhe, Aline Périer VVV-kantoor van Uzès en de Uzège, Y. Monahan, S. Breithaup.

Christian Bourquin President van de regio Languedoc-Roussillon Senator

Alcoholmisbruik is schadelijk voor de gezondheid. Geniet, maar drink met mate. Languedoc Roussillon

SUDDEFRANCE - 1 -

01-03 SOMMAIRE SUD FRANCE - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:04 Page2

INHOUDSOPGAVE SUD DE FRANCE Legenda

Inhoudsopgave

Landelijk erfgoed

4-5 - WERKWIJZE

SUD DE FRANCE, DE SMAKEN EN AROMA'S VAN HIER (4-5) VOOR HET VOORBEREIDEN VAN UW REIS (5)

7-19 - PRACHT

DE ZES SITES VAN DE LANGUEDOC-ROUSSILLON DIE OP DE WERELDERFGOEDLIJST VAN UNESCO STAAN: CAUSSES EN CEVENNEN (8-9), HET CANAL DU MIDI (10-11), DE PONT DU GARD (14-15), DE WEGEN NAAR SANTIAGO DE COMPOSTELA (16), DE FORTEN VAN VAUBAN (17), DE VESTINGSTAD CARCASSONNE (18-19). • VAN HET ENE KANAAL NAAR HET ANDERE: RIVIERTOERISME OP HET CANAL DU MIDI EN HET CANAL DU RHÔNE À SÈTE (12) • 24 UUR IN DE ROMEINSE TIJD (13)

21-59 - GEUREN EN KLEUREN

Kunststad Overblijfselen uit de oudheid Kuuroord Recreatieplas Golfbaan

DE MIDDELLANDSE ZEE DE MAGIE VAN DE GOLFE DU LION: VAN AIGUES-MORTES TOT PORT-VENDRES (22-33) • OP DE FIETS TUSSEN LAND EN WATER IN DE KLEINE CAMARGUE - WIJNCIRCUIT (25) • DOOR DE KUSTHAVENS (28) • 24 LANGS DE CÔTE VERMEILLE (33) STREEK VAN AUBRAC EN MARGERIDE TOT HET LAND VAN DE KATHAREN, EEN GASTVRIJ GRONDGEBIED (34-45) • 48 UUR IN DE CEVENNEN (36) • DE RUST VAN HET HERTOGDOM UZÈS - WIJNCIRCUIT (38) • TUSSEN REPUTATIE EN MODERNITEIT IN LES CORBIÈRES - WIJNCIRCUIT (44) STEDEN GESCHIEDENIS TE VOET: VAN CARCASSONNE TOT MONTPELLIER (46-59) • WANDELING TUSSEN DE SCHISTEN IN FAUGÈRES - WIJNCIRCUIT (49) • TUSSEN DUIZEND JAAR OUDE EN PREHISTORISCHE WIJNGAARDEN IN ROUSSILLON - WIJNCIRCUIT (59)

Dierenpark

VAN DE ZACHTE UI UIT DE CEVENNEN TOT DE ANSJOVIS UIT COLLIOURE, EEN CALEIDOSCOOP VAN SMAKEN EN AROMA'S • HET GROOTSTE WIJNBOUWGEBIED TER WERELD (62-63) • PRODUCTEN EN RECEPTEN (64-71)

TGV-treinstation

61-71 - SMAKEN EN AROMA'S

73-96 - TROEVEN

CULTUUR MUSEA MET RIJKE COLLECTIES EN FESTIVALS WAAR JE NIET OMHEEN KUNT (74-77) TRADITIES VAN DE SARDANE IN HET CATALAANSE LAND TOT DE STIERENCULTUS IN DE CAMARGUE (78-81) AMBACHTEN ZONNIGE DOEKEN IN HET CATALAANSE LAND BIJ HET CONSERVATOIRE DE LA FOURCHE VAN DE GARD (82-85) ACTIVITEITEN WANDELINGEN NAAR IEDERS SMAAK IN DE GOLF (86-92) ONDERDAK VERBLIJF OP MAAT EN WELZIJN OP HET PROGRAMMA (93-96)

Meer informatie

Als u meer wilt lezen en ontdekken over de Languedoc-Roussillon, beschikt “Sud de France Développement – Tourisme en Languedoc-Roussillon” over verschillende aanvullende tools: Een Iphone-applicatie voor luxe verblijven, de “Cercle Prestige” (“Sud Prestige”, die u via Itunes kunt downloaden). Een Ipad-applicatie voor het downloaden van de brochures (“Sud LR” die u via Itunes kunt downloaden). Een aangepaste versie van de site sunfrance.com voor mobiele ontvangers (sunfrance.mobi) Het bijgevoegde zwarte vierkant is een QR-code, waarmee u direct verbinding kunt maken met de website www.sunfrance.com. Door de code met uw smartphone te scannen, komt u direct op de homepage van de website Sud de France Développement – Toerisme in Languedoc-Roussillon.

SUDDEFRANCE - 2 -

Aquarium Bergstation Jachthaven Rivierhalte Vliegveld

Opmerkelijke tuin Regionaal natuurpark Bedrijf dat bezocht kan worden Groen vakantieoord Mooiste Franse dorp (Plus beau Village de France) Unesco Blauwe vlag (Pavillon Bleu) Pelgrimswegen naar Santiago de Compostella Rivieren en kanalen van de Midi Romeinse heerweg (Via Domitia)

01-03 SOMMAIRE SUD FRANCE - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:04 Page3

Causses en Cevennen Werelderfgoed van Unesco

SUDDEFRANCE - 3 -

04-19 SPLENDEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:27 Page4

WERKWIJZE VAN SUD DE FRANCE

SuddeFrance,

desmakenenaroma´svanhier

n 2006 heeft de regio LanguedocRoussillon een overkoepelend merk bedacht, om de producten uit de regio herkenbaar te maken. Het kwaliteitslabel Sud de France identificeert producten die rijk zijn aan smaken en aroma s en maakt deze herkenbaar, door voedingsmiddelen te verbinden aan wijnbouwproducten. Languedoc-Roussillon is qua oppervlakte de grootste wijngaard ter wereld. Languedoc-Roussillon staat bekend om zijn streekproducten en identificeert op deze wijze een ware levenskunst, waarin onder andere abrikozen, olijven, aardbeien, asperges, uien, aubergines, stieren, kalveren, pélardon, noga, kastanjejam, honing en ansjovis samengebracht worden Op dit moment zijn er zo'n 2.000 bedrijven aangesloten bij het kwaliteitslabel. Dat zijn circa 8.000 producten die op deze manier hun toewijding aan de herkomst en hun houding ten opzichte van een regionaal erkende

productie en knowhow kenbaar maken. Sud de France is een mediterrane manier van consumeren. Op deze manier laat het de intentie van de regio zien om de Languedoc-Roussillon te mee te laten tellen op basis van de uitmuntendheid van zijn producten, de rijkdom van zijn geschiedenis, de

kracht van zijn natuur en de gastvrijheid van de mensen die de regio exploiteren. Al deze producten worden door nationale merken verkocht en maken gebruik van de gebruikelijke promotiecampagnes in Frankrijk en in het buitenland. www.sud-de-france.com

“Het potentieel van de regionale merken wordt nog altijd bij lange na niet volledig benut” Hoe staat het merk Sud de France, dat door de Regionale Raad gelanceerd is, er zes jaar later voor? Het antwoord komt van een expert op dit gebied: Philippe Aurier, leraar aan het Institut d’administration des entreprises in Montpellier 2, directeur van onderzoekslaboratorium Montpellier Recherche Management en medeauteur van Le marketing des produits agroalimentaires (De marketing van voedingsmiddelen).

Is de oprichting van Sud de France in uw ogen een goed idee? Ik heb sinds halverwege de jaren '90 (in de vorm van onderzoeksprojecten) meerdere malen aangedrongen op het oprichten van een “collectief regionaal merk”, dat het mogelijk maakt om de inspanningen van verschillende producenten onder één naam te kapitaliseren. Dit geldt voornamelijk in de voedingsmiddelenindustrie, waarin de regionale bedrijven klein zijn, waardoor het moeilijk is om eigen merken

SUDDEFRANCE - 4 -

te ontwikkelen. Omdat de producten van deze bedrijven direct met hun herkomst (streek) verbonden zijn, is het belang van een collectief regionaal merk direct duidelijk. Bovendien heb ik gemerkt dat het merk Sud de France goed zichtbaar is in een groot aantal productcategorieën en verkooppunten. Je zou kunnen zeggen dat een merk meetelt als de consument het kent en de handelaren het in hun schappen leggen. Op dit moment wijst alles erop dat Sud de France aan deze voorwaarden voldoet.

04-19 SPLENDEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:27 Page5

Wat zijn de essentiële zaken om zo'n merk te laten slagen? Het merk dient aan meerdere essentiële, economische voorwaarden te voldoen. Allereerst herkenning: consumenten en handelaren dienen het merk te kennen en eraan te denken op het moment dat ze een merk kiezen. Specialisten noemen dit "toebehoren aan de overwegingen" van de koper. Een bekend merk maakt het gemakkelijker om producten binnen te krijgen bij verkooppunten. Vervolgens heeft de consument de mogelijkheid om het merk tegen te komen, dit te herkennen en te kopen. Naast het verkrijgen van bekendheid, dient een merk het product ook een imago en betekenis te geven. Het merk moet het product verbinden aan sterke en positieve overtuigingen, die gewaardeerd worden door de markt, zoals kwaliteit, gebruiksgemak, betrouwbaarheid, smaak, plezier, dromen, gezelligheid, etc. Op dit gebied is het de kracht van een collectief regionaal merk om het product te verbinden aan een geografische zone die zelf bepaalde waarden heeft, zoals bijvoorbeeldde authenticiteit in Languedoc-Roussillon. Deze waarden zullen vervolgens geassocieerd worden met het product dat het merk draagt en de waarde ervan in de ogen van de markt vergroten. Een merk dient mensen te stimuleren om trouw te zijn aan het product en dit opnieuw te kopen. Hoe weet je of iets een goed merk is ? Uiteindelijk kan een handelaar een ”goed“ merk tegen een hogere prijs te verkopen, dan hetzelfde product zonder dat merk. Dat is de beloning voor de inspanningen en het risico van de producent bij het ontwikkelen van zijn merk. Dankzij dit overschot, dat de “premiumprijs” genoemd wordt, kan het merk investeren in zijn bekendheid en imago en komt het op deze wijze in een positieve spiraal terecht.

Om dit te laten werken, dient te premiumprijs per product dus hoger te zijn dan het aandeel van de in het merk geïnvesteerde bedragen. Dat is het belang van een collectief regionaal merk, dat dit aandeel verkleint doordat het verdeeld wordt over een groot aantal producten. In tegenstelling tot de gangbare overtuiging is de markt (consumenten en handelaren) wel degelijk bereid om deze extra kosten te betalen, omdat het merk in ruil daarvoor een werkelijke waarde biedt. Is er een limiet aan het aantal gebieden dat het merk dient te omvatten? De specialisten noemen dit de uitbreidingscapaciteit van een merk en het risico op verslapping als het merk buiten zijn terrein komt. Enerzijds hebben de merken er belang bij om een breed genoeg scala aan producten te omvatten, om een soort hefboomeffect te creëren: de inspanningen die geleverd zijn voor het ontwikkelen van het merk worden over een grotere omzet verdeeld en drukken niet op de rentabiliteit. Anderzijds dienen de merken niet te gevarieerd te worden, vanwege het risico om hun specifieke kenmerken, legitimiteit en betekenis te verliezen. Het is dus noodzakelijk dat de producten die aan het merk verbonden zijn een samenhangend geheel vormen dat overeenstemt met de waarden waar het merk voor staat. Voor het merk Sud de France heeft men zich bijvoorbeeld afgevraagd of dit zich moet beperken tot voedingsmiddelen, of dat het een breder gebied kan beslaan. Dit is echt een strategische vraag.

Steeds meer regio s creëren hun eigen merk. Is dit een blijvende verschuiving? Dit is duidelijk geen modetrend, maar een collectieve managementtool, zoals het commerciële merk binnen bedrijven. Naast de genoemde voordelen, is een grote troef van het collectieve merk, dat deze twee kanten op werkt. Op de korte termijn voegt het namelijk waarde toe aan de betreffende producten en op de middellange termijn profiteert het van de ervaring van de markt met de producten die eronder vallen. Deze producten voeden het regionale merk en dus ook hun regio, door de bekendheid en het imago ervan te ontwikkelen. Als het merk en alle producten op een samenhangende manier beheerd worden, resul-

teert dit in een positieve spiraal. De producten maken dan reclame voor de regio waaruit ze afkomstig zijn. Er zijn vele voorbeelden die dit illustreren, voornamelijk in de wijnindustrie, een vooraanstaande sector op dit gebied. Het potentieel van de collectieve regionale merken wordt nog altijd bij lange na niet volledig benut.

Voor het voorbereiden van uw reis Sud de France Développement Toerisme in Languedoc-Roussillon. 34000 Montpellier - Frankrijk Tel.+ 33 (0)4 67 200 220 contact.tourisme@suddefrance-dvpt.com www.sunfrance.com Comité départemental du tourisme de l’Aude Tel.+ 33 (0)4 68 11 66 00 www.audetourisme.com Comité départemental du tourisme du Gard Tel.+ 33 (0)4 66 36 96 30 www.tourismegard.com Comité départemental du tourisme de l’Hérault Tel.+ 33 (0)4 67 67 71 71 www.herault-tourisme.com Comité départemental du tourisme de la Lozère Tel.+ 33 (0)4 66 65 60 00 www.lozere-tourisme.com Comité départemental du tourisme des PyrénéesOrientales Tel.+ 33 (0)4 68 51 52 53 www.tourisme-pyreneesorientales.com Maisons du Languedoc-Roussillon in het buitenland www.suddefrance-developpement.com

SUDDEFRANCE - 5 -

04-19 SPLENDEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:27 Page6

04-19 SPLENDEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:27 Page7

Languedoc-Roussillon heeft inmiddels zes sites die voor altijd in het geheugen van de mensheid zijn gegrift. Naast de Pont du Gard (al meer dan dertig jaar), het Canal du Midi, de wegen naar Santiago de Compostela, de vestingstad Carcassonne, de forten van Vauban van Villefranche-de-

PRACHT

Conflent en Montlouis bij de Spaanse grens, hebben de landschappen van de Causses en de Cevennen zich in 2011 bij deze lijst van bijzondere sites gevoegd. Een uniek architectuurerfgoed in een zeldzaam goede staat, ondanks de aantasting door de geschiedenis. Van het oude Rome, via de godsdienstoorlogen, tot de Middeleeuwen zijn in de Languedoc en de Roussillon de verankerde sporen van een verleden bewaard gebleven, die de geschiedenis gemaakt hebben. Zoveel steenkoninkrijken staan voor de eeuwigheid op de Werelderfgoedlijst van Unesco. Voor meer informatie scant u de QR-code met uw smartphone of gaat u direct naar: www.sunfrance.com/unesco

SUDDEFRANCE - 7 -

04-19 SPLENDEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:28 Page8

DE PRACHT VAN DE CAUSSES EN CEVENNEN

De Causses en de Cevennen:een bijzondere universelewaarde

Dankzij een nauwe band tussen mens en natuur, verenigen de Causses en de Cevennen overweldigende landschappen met een culturele traditie, die inmiddels erkend worden door Unesco.

et uitgestrekte grondgebied omvat 3.000 km2 over vier departementen, waarvan er drie in Languedoc-Roussillon liggen: de Lozère, de Hérault en de Gard, die afgebakend worden door de steden Alès, Ganges, Lodève en Mende. De gevarieerde landschappen zijn allemaal even mooi. In de valleien van de Cevennen liggen aaneengeschakelde terrassen met kastanjebomen, wijngaarden en moerbeibomen. De Mont Aigoual en de Mont Lozère met hun onregelmatige granieten bergkammen zijn gebieden met boslandschap, maar ook met weilanden en kuddes die van het ene gebied naar het andere

trekken. De immense kalksteenplateaus zijn bezaaid met een rotsachtige chaos en grasvelden en zijn uitgehold door onstuimige rivierengten. De Causses en de Cevennen zijn geboren uit een verbond tussen mens en natuur en zorgen voor het voortbestaan van een beschermd landschap, dat representatief is voor de mediterrane bergen die bezig zijn te verdwijnen in Europa, en voor de op landbouw en veeteelt gebaseerde traditie, die staat voor de ongemechaniseerde landbouw en veeteelt in de weilanden. Dankzij deze culturele landschappen, die gemaakt zijn door de voorgaande en huidige generaties, die een op landbouw en veeteelt gebaseerde activiteit ontwikkeld hebben, staan ze sinds SUDDEFRANCE - 8 -

juni 2011 op de Werelderfgoedlijst. In totaal vallen er 231 gemeenten onder deze klassering, waarvan 86 in de Gard, 82 in de Lozère en 28 in de Hérault. De kalksteenplateaus, grote gebieden met droog gras op een afgerond reliëf, zijn het resultaat van activiteiten van de voorouders die nog altijd in ere gehouden worden, waarbij schapen op de eerste plaats komen. Ook al beïnvloeden de ontwikkeling van de exploitatie, de afname ervan (momenteel zijn er minder dan 100 landbouwers) en de vergroting van hun omvang de traditionele transhumance, de huidige op landbouw en veeteelt gebaseerde situatie blijft dichtbij de traditionele systemen.

04-19 SPLENDEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:28 Page9

Een erfgoed dat zowel landelijk, natuurlijk, als cultureel is Op de hoge granieten oppervlakten komen daar de rundveehouderijen bij en de schistvalleien van de Cevennen staan vol met geiten. De universele waarde van dit grondgebied komt voort uit de aanwezigheid van verschillende soorten herdersorganisaties in het Middellandse Zeegebied: gebaseerd op landbouw en veeteelt, gebaseerd op tuinbouw en veeteelt, transhumance en sedentaire landbouw. Het grondgebied dat erkend is door Unesco omvat het Nationaal Park de Cevennen en het Regionaal natuurpark van de Grands Causses, uitzonderlijke en betoverende natuurgebieden: de rivierengten van de Tarn, een duizelingwekkende opeenvolging van rotsachtige kronkelingen, het Cirque de Navacelles (foto), een immense meander die is uitgehold als een kloof die is verlaten door de rivier, de Vis… Deze internationale erkenning is bovendien een stimulans om naast de druk bezochte plaatsen ook andere gebieden te ontdekken in dit natuurlijke en gebouwde erfgoed dat van generatie op

generatie overgedragen en beschermd wordt. Zo zijn er afgelegen boerderijen, huizen die samen kleine gehuchten vormen, gewelfde schaapskooien, kelders, open stallen - de zomerse schaapskooien - drailles (routes voor seizoensgebonden vertrek), paden voor de transhumance en lavognes natuurlijke waterplaatsen waar de kuddes kunnen drinken - bruggen om stroompjes over te steken, etc. Er zijn zoveel zaken die getuigen van een systeem dat nog altijd gebaseerd is op landbouw en veeteelt. Op de hellingen van de valleien in de Cevennen laat de bouw van terrassen, die versterkt worden met stenen muurtjes, zien dat het noodzakelijk is om meer landbouwgrond te creëren. Op de Mont Lozère herinneren de granieten palen met Maltezer kruizen aan de aanwezigheid van de Hospitaliers (een militaire orde) en de grote veeteeltgebieden die zij bezaten. De schapen uit de Causses, de Aubrac-runderen en de alpengeiten die je in de valleien van de Cevennen, op de kalksteenplateaus of op de schollen van Aigoual tegenkomt, getuigen ook van het voortbestaan van een activiteit die het landschap al sinds drieduizend jaar vormt.

De kaart van een uitgestrekt grondgebied Doorkruis te paard de vier departementen die het gebied de Causses en Cevennen vormen, dat in aanmerking is genomen door Unesco en een rijk en divers erfgoed herbergt, evenals een verrassende diversiteit aan landschappen. Op die manier kom je langs de kalksteenplateaus van de Causses, die uiteenvallen in rivierengten en valleien met spitse bergkammen en de diepe schistvalleien van de Cevennen, zonder de granieten toppen van de Mont Lozère en de Mont Aigoual te vergeten. De net uitgebrachte kaart “Causses en Cevennen” bevat 332 gelokaliseerde sites en laat het geklasseerde gebied zien. De kaart is gratis verkrijgbaar in VVV-kantoren en de toeristische sites van het grondgebied. www.caussesetcevennes.com

De paden voor de transhumance De Mont Lozère en de Mont Aigoual behoren tot de laatste plaatsen waar zomers op traditionele wijze de transhumance plaatsvindt, waarbij gebruik gemaakt wordt van de drailles. De drailles zijn de paden die de herders en kuddes gebruiken om naar de bergweiden te gaan. Deze zijn afgebakend met stenen muurtjes, waarbij sommige paden gebruik maken van oude Romeinse wegen (bijvoorbeeld op de Mont Lozère) en andere paden omgebouwd zijn tot wandelpaden (de GR 60 op de Grande Draille du Languedoc op de Mont Lozère, of de GR 6 op een draille die van Pontd'Hérault naar Espérou en Meyrueis loopt). Het zijn de verbindingswegen tussen de valleien en de vlaktes die de schapen en runderen in het voorjaar verlieten (meestal eind mei) en de hoogvlaktes waar zij naartoe geleid werden, waarbij ze tot half oktober in de weilanden graasden. Ondanks dat de evolutie van de veeteeltmethodes aan de transhumance voorbijgaat en sommige veehouders hun kuddes met een vrachtwagen vervoeren, blijft de traditie nog altijd voortbestaan. Nog een paar zeldzame kuddes leggen ieder jaar de lange reis af (die soms meer dan een week duurt) en deze dagen van de transhumance blijven net als vroeger een gelegenheid om zomerfeesten te vieren. Dan komen er stoeten met versierde kuddes voorbij, zijn er demonstraties van de kennis en het scheren en houden de honden de kuddes bij elkaar. De transhumance speelt een belangrijke rol in het onderhouden van de landschappen en de bescherming van het kleine gemaakte erfgoed, met schuilplaatsen om zich tegen de kou te beschermen, lavognes, bruggen, etc. Dankzij de klassering van Unesco wordt er steeds meer aandacht besteed aan het ondersteunen en het voortbestaan van deze traditionele activiteiten. Feest van de transhumance in Espérou (Gard) 18 tot 21 juni. Informatie. Tel. 04.66.54.29.65 SUDDEFRANCE - 9 -

04-19 SPLENDEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:28 Page10

DE PRACHT VAN HET CANAL DU MIDI

Het CanalduMidi: het paradijsvoor watersporters 's Zomers trekt het meesterwerk van Pierre-Paul Riquet, dat geklasseerd is tot Werelderfgoed, grote mensenmassa's aan.

Nieuwe platanen voor de komende eeuwen Hij is meegekomen met het platanenhout van de munitiekisten van de Amerikaanse soldaten die in 1944 in de Provence aankwamen. De ceratocystis platani is een schimmel dat de platanen van het Canal du Midi bedreigt met de Platanensterfte, een ziekte die het noodzakelijk maakt om de geïnfecteerde bomen te kappen. Om deze reden vreest men voor de 42.000 platanen langs het Kanaal. Sinds 2006 worden er besmettingen geconstateerd. Eind 2011 zijn er in Trèbes, in de Aude, 160 platanen geplant die resistent zijn tegen de parasiet. Om dit programma van naar schatting 200 miljoen euro te financieren, zullen de staat en de lokale overheden ieder een derde moeten betalen. Voor een derde van het bedrag moeten sponsoren gezocht worden.

oet je zeebenen hebben om het avontuur van het Canal du Midi aan te gaan? Deze waterspiegel onder de platanen, die tussen de Middellandse Zee (Sète) en de Atlantische Oceaan over 241 km meandert, is een paradijs… voor ons allen. Aakvaarders die het hele jaar op het water wonen, vaarders aan de wal, allemaal willen ze een plaats op het kanaal dat in 1996 door de Unesco tot Werelderfgoed van de Mensheid werd uitgeroepen. Deze vredige en stille vakantievaarroute is tussen april en oktober geopend. In de zomer komen Engelsen, Nederlanders en Russen een stukje geluk zoeken en op meesterlijke wijze de geschiedenis leren kennen! « edereen kent Carcassonne en Montpellier. Gewoon omdat het kanaal tussen deze twee steden ligt » grapt Françoise Bousquet, wijnbouwer in Capestang in de Minervois. Vanaf de oever kijkt deze “landbewoonster” naar de aken die continu voorbij varen: SUDDEFRANCE - 10 -

« tot wel één per drie minuten in het zomerhoogseizoen. »

328 bouwwerken over 241 km Het meesterwerk van Pierre-Paul Riquet dat gebouwd werd tussen 1666 en 1681 als verbinding tussen de Garonne en de Middellandse Zee (vandaar de eerste benaming “Kanaal van de twee Zeeën”) herbergt 328 bouwwerken in zijn meanders: tunnels, sluizen, overstortdrempels*, bruggen, etc. De uitdaging van toentertijd was om het water vanaf de Montagne Noire tot aan de Seuil de Naurouze te brengen, het hoogste punt van het parcours. Pierre-Paul Riquet, een genie op het gebied van openbare werken, heeft na 14 jaar noeste arbeid (een ware roeping voor deze bouwer die zijn leven eraan wijdde en zijn fortuin eraan besteedde), deze route voortgebracht met talrijke technische bouwwerken, die een uitdaging vormen voor de natuurwetten en een hulde zijn aan de schoonheid.

04-19 SPLENDEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:28 Page11

Het water stroomt door de her en der verspreide meesterwerken en zelfs door enkele “zonderlinge bouwsels” zoals de ronde sluis van Agde, de overstortdrempel van Gailhousty op het Canal de la Robine, of de Malpastunnel die de verbinding vormt met Béziers. Het stuk door de Languedoc begint bij Castelnaudary en stroomt via Marseillette, Homps, de kleine havenplaats Colombiers en Portiragnes tot aan het meer van Thau. Men kan eveneens, na Le Somail, het verbindingstuk van Narbonne via het Canal de la Robine volgen: met een nog wilder landschap omringd door pijnbomen. Het kanaal slentert traag over het grootste gedeelte en de trekpaden bieden een schilderachtig alternatief: deze werden vroeger door paarden gebruikt en dwingen je soms de rechteroever van het kanaal over te steken, en soms naar de linkeroever te gaan. Dit is een andere wijze om het leven op het kanaal te benaderen, dat altijd zeer druk is ondanks de ogenschijnlijke rust. Overal zijn er dorpen, kelders die open zijn voor degus-

tatie, uitspanningen aan het water waar men van de zomeravond komt genieten voor het slapen gaan.

www.sunfrance.com/canaldumidi * Overstortdrempel: bouwwerk waardoor het teveel aan water van een kanaal wegstroomt.

Een watertrap in Béziers Deze sluizen van Fonsérannes zijn prachtige scheepsliften die je de indruk geven dat je naar Béziers (Hérault) afdaalt… terwijl je stijgt! Vanaf de heuvel tot de rivier de Orb is het niveauverschil 25 meter. Dit is een berg water, maar de geniale bouwkundige uit de 17e eeuw heeft dit euvel overwonnen: de sluizen bestaan uit 9 sluisdeuren die achter elkaar opengaan, 8 schutsluizen (eiervormige bassins) over een lengte van ongeveer 315 meter met aan de buitenkant veertien trappartijen.Dit is de triomfantelijke aankomstplaats die PierrePaul Riquet aan zijn geboortestad Béziers geschonken heeft. De sluizen van Fonsérannes trekken jaarlijks 320.000 bezoekers op deze watertrap. Het schouwspel van het varen door de sluis, met het ledigen en vullen van de schutsluizen, is altijd indrukwekkend. Dit is trouwens, na de Pont du Gard en de vestingstad Carcassonne, de op twee na meest bezochte site in de Languedoc-Roussillon. Parkeergelegenheid, ontvangst voor toeristen en bar ter plaatse. SUDDEFRANCE - 11 -

04-19 SPLENDEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:28 Page12

DE PRACHT VAN HET CANAL DU MIDI

Vanhet enekanaal naarhet andere

«O

tijd, stel uw vlucht even uit», schreef de dichter Lamartine. Met de binnenscheepvaart komt deze droom uit. Met 8 kilometer per uur ziet het leven er anders uit. Varen op het Canal du Midi is daarom een bijzonder avontuur voor de zintuigen. Op het gedeelte in de Languedoc, vanaf Castelnaudary, overheerst de verwondering met het grote stroomgebied van 7 hectare: het belangrijkste werk uit het oeuvre van Pierre-Paul Riquet. Het parcours voert de schippers mee, vooral op het stuk zonder sluis tussen Argens en Béziers. In Agde bereikt het Canal du Midi Sète door het Meer van Thau, een kleine binnenzee van 7.500 hectare waar schelpdierenkwekers in de weer zijn. Na Sète verlaten we het Kanaal dat geklasseerd is door Unesco. Maar het avontuur is nog niet voorbij, dankzij het Canal du Rhône à Sète, een logische verlenging van het werk van Riquet. Aan het eind van de 17e eeuw is men vanuit de nieuwste haven in diepe wateren in Sète met dit nieuwe werk begonnen. De waterweg, met de naam Canal des Étangs, hield eerst niet ver van Montpellier in Mauguio op. In 1789 kon uiteindelijk de haven van SaintGilles bereikt worden. En pas in 1811 werd het Kanaal in Beaucaire verbonden met de Rhône. Het kanaal werd omgedoopt tot het “Canal du Rhône à Sète” en doorkruist verschillende meren, stroomt langs de overblijfselen van de kerk van Villeneuve-

lès-Maguelone, komt vervolgens bij Grau-du-Roi Port-Camargue en volgt daarna de muren van de vestingstad Aigues-Mortes. Vanaf daar stroomt het Kanaal rustig tot Saint-Gilles – er is maar één sluis –, omgeven door een flora en fauna die bestaat uit riet, rijst, flamingo's en stieren. Vervolgens leidt de vertakking naar de Rhône, 29 kilometer verderop, en naar de haven van Beaucaire (foto) en de uitmonding in de rivier, die de waterweg openstelt voor het Europese netwerk van kanalen en zo verder laat stromen naar Noord-Europa. Vanaf Sète is 101 kilometer afgelegd.

SUDDEFRANCE - 12 -

04-19 SPLENDEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:28 Page13

DE PRACHT VAN 24 UUR IN DE ROMEINSE TIJD Leer amforen maken

6 • 5• 3 •

2 •

4•

Herontdek de haven van Montpellier

Op de locatie waar zich een Gallo-Romeins aardewerkatelier bevond, is in 1992 het Amphoralismuseum geopend. Op deze locatie zijn zomers veel activiteiten en er is te zien hoe 2000 jaar geleden aardewerk werd vervaardigd, gebakken en verkocht. In Sallèles-d’Aude stonden veertien ovens voor het vervaardigen van pannen, bakstenen en voornamelijk amforen. Deze werden met name gebruikt voor het vervoeren van Gallische wijnen. Amphoralis, Sallèles-d’Aude: 04 68 46 89 48. www.sallelesdaude.fr

In Lattes, aan de periferie van de hoofdstad van Languedoc, worden sinds 40 jaar geduldig de overblijfselen van een antieke lagunestad opgegraven. Aan het eind van de zesde eeuw voor Christus vestigde men zich tussen de lagunes en de vallei van Lez om de havenstad Lattara te vestigen, die tot aan de Romeinse tijd bewoond zou blijven. Een archeologisch museum maakt de locatie compleet en nodigt uit om de antieke haven en de verschillende beschavingen die er gewoond hebben te ontdekken. Museum Lattara Henri Prades, 390, avenue de Pérols in Lattes: 04 67 99 77 20. www.museearcheo.montpellier-agglo.com

Ga de Vidourle over en loop over de Via Domitia

• 1

De ziel van Rome in Narbonne “Narbo Martius” is in 118 voor Christus gesticht en het is de eerste kolonie van de Romeinen buiten Italië. De stad lag op een zeer gunstig kruispunt, kende een bliksemgroei en werd aan het eind van de oudheid de hoofdstad van de Visigotische provincie Septimanië. Van deze rijke geschiedenis zijn nog slechts een paar overblijfselen over, waaronder een geweldig betegeld deel van de Via Domitia, de belangrijkste as van het wegennetwerk van de Romeinen, die door de hele Languedoc-Roussillon loopt. Het Archeologisch Museum vertoont voornamelijk een grote collectie muurschilderingen en fresco s. Deze zijn te bezichtigen in afwachting van de opening van het toekomstige Musée de la romanité in 2016. Musée archéologique van Narbonne, place de l’Hôtel-de-Ville: 04 68 90 30 54. www.mairie-narbonne.fr

2 5

Kruip in de huid van een patriciër in Loupian

Ga na een tussenstop in Nissan-lez-Ensérune bij de burcht waar de overblijfselen van een voorRomaanse plaats gevonden zijn, richting Loupian voor een bezoek aan de museumvilla. In eerste instantie was het een bescheiden boerderij, die vlakbij de Via Domitia lag op de hellingen van een open vallei bij het Meer van Thau, en al snel floreerde. Tijdens het Romeinse Rijk bevatte de locatie zelfs een residentie voor de patriciërs met thermen en was de wijnbouw een van de belangrijkste bezigheden in de villa. Deze landbouwexploitatie is nu opnieuw te ontdekken, evenals de dertien kleurige mozaïekwerken die bewaard worden in het museum. Burcht van Ensérune: 04 67 37 01 23. www.oppidumdenserune.com Gallo-Romeinse villa van Loupian: 04 67 18 68 18. www.ccnbt.fr SUDDEFRANCE - 13 -

In de tijd van de Romeinse pracht was Ambrussum een etappeplaats langs de Via Domitia. De plek werd al bewoond sinds het neolithicum en in de Gallo-Romeinse tijd werd het een versterkte stad die werd omgeven door een stadswal en torens. Van de elf bogen van de brug Ambroix is er nog maar één statige boog over. Maar de emotie als je over het tweeduizend jaar oude plaveisel van de Via Domitia loopt is nog hetzelfde als in de tijd dat de Romeinse kooplieden en legioenen eroverheen gingen. De locatie beschikt over een prettige “Romeinse wandeling” van anderhalf uur en een museum. Archeologische site en het museum van Ambrussum in Villetelle: 04 67 02 22 33. www.ambrussum.fr

Verdwaal in het kleine Rome Nîmes is als hoofdplaats van de civitas, een grote kolonie naar het Romeinse recht, een pronkstuk van de Gallo-Romeinse beschaving. De Tour Magne, de Porte d’Auguste en de Temple de Diane zijn schitterende overblijfselen. Maar het Maison Carrée en de best bewaarde arena's ter wereld hebben een verbluffende schoonheid en brengen de toeschouwers in een keer terug naar de tijd van de gladiatoren. Het archeologisch museum loopt over van voorwerpen uit het dagelijks leven en Latijnse inscripties. Archeologisch museum van Nîmes: 04 66 76 74 80. www.nimes.fr

04-19 SPLENDEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:28 Page14

De Pont du Gard werd in het jaar 50 na Christus gebouwd en vormt het hoofdgedeelte van een 50 km lang aquaduct die NĂŽmes van water voorzag. En dit is ook het majestueuze symbool van het menselijke genie. SUDDEFRANCE - 14 -

04-19 SPLENDEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:28 Page15

DE PRACHT VAN PONT DU GARD

DePont duGard, eenstenenschipmidden inhet kreupelhout

eze stenen wachter torent al tweeduizend jaar boven de Gardon uit, bijna aan de grens van het departement Gard, vlakbij Nîmes en Avignon. De Pont du Gard, het symbool van het Romeinse architecturale genie, is slechts een kleine schakel van een 50 kilometer lang bouwwerk, dat de bronnen van Eure vlakbij Uzès met Nîmes verbindt, een stad die in de eerste eeuw na Christus een van de belangrijkste GalloRomeinse steden was. De realisering van het aquaduct gaf de stad nieuwe mogelijkheden om fonteinen en termen te creëren en haar prestige binnen het Romeinse rijk te vergroten. Het juweeltje van dit complex is deze brug met 64 bogen over drie niveaus op 48,77 meter hoogte boven de rivier over een lengte van 490 meter. De Pont du Gard was het hoogste aquaduct van de Romeinse wereld. Deze hoogte was nodig vanwege de helling om de druk op het water in het bouwwerk te handhaven, ook al is de hellingsgraad niet overal regelmatig. Uiteindelijk zijn de Romeinen erin geslaagd om een fantastisch bouwwerk van een paar miljoen ton (de brug alleen al wordt geschat op 50.000 ton) aan te leggen, waarvan de helling minder dan 25 centimeter per kilometer is… Maar dit sublieme bouwwerk is feitelijk

slechts 140 jaar in gebruik geweest. De aantasting begon al in de 3e eeuw en het aquaduct werd voorgoed opgegeven en gedeeltelijk van stenen ontdaan in de 6e eeuw. De brug werd, in tegenstelling tot de rest van het bouwwerk, niet vernietigd, omdat dit viaduct voor waterverkeer snel werd omgebouwd tot een oversteekbrug, hoewel deze vaak door de tand des tijds en de menselijke activiteit in gevaar werd gebracht. De eerste herstelwerkzaamheden om vernietiging te voorkomen, dateren uit de 18e eeuw. De eerste renovaties begonnen in 1745 en al in 1840 stond de brug op de lijst van de belangrijkste monumenten. De Pont du Gard werd in 1985 door de Unesco tot Werelderfgoed van de Mensheid uitgeroepen en wordt al tien jaar volledig opgeknapt zodat deze het juweeltje is in een landschap van 165 hectare met aangelegde open ruimtes, het museum van de brug en het aquaduct, de ludotheek en het arboretum in het kreupelhoutlandschap, met talrijke manifestaties (concerten, vuurwerk...). Elk jaar lopen er meer dan een miljoen personen over de brug, die het meest bezochte monument uit de Oudheid in Frankrijk is. Site Pont du Gard, in Vers-Pont-du-Gard. Tel. 0 820 903 330. www.pontdugard.fr

En er was licht Gedurende de enorme verbouwing van het viaduct eind jaren '90 is de verlichting van het aquaduct gerealiseerd. Helaas hebben de overstromingen van 2002 het gewonnen van de installaties van James Turrell. Maar sinds 2009 doen de betoverende lichten van Pont du Gard het weer, dankzij de plaatsing van 211 LED-schijnwerpers op de drie verdiepingen van het kunstwerk. In de zomer kunt u zich hier iedere avond laten betoveren door het licht. Nog fascinerender is het in juni, als de beroemde vuurwerkmakers van groep F - die het vuurwerk voor het jaar 2000 op de Eiffeltoren verzorgde - een adembenemende geluid-, lichten vuurwerkshow neerzetten. SUDDEFRANCE - 15 -

Een kunstwerk inbeweging De afgelopen twintig eeuwen is de Pont du Gard niet bespaard gebleven van de slechte invloed van de elementen en de mens. Hoewel het aquaduct in het begin van de zesde eeuw ontmanteld is, werd de Pont du Gard pas gered toen deze werd veranderd in… een brug. Om de oversteek van de Gardon tussen Uzès en Beaucaire, waar een beroemde markt was, gemakkelijker te maken, bouwde men toegangsstroken aan het kunstwerk en creëerde men op het dak van het aquaduct een weg van bijna 1,80 meter breed om de karren door te kunnen laten, door de pijlers van de tweede verdieping in te kepen! Deze inkepingen zijn pas in 1698 weer gedicht. Maar hoewel het aquaduct dankzij de begaafdheid van de Romeinen het onstuimige water kon weerstaan, is er een ander gevaar dat de brug bedreigt: de warmte. Door de zon zet het bouwwerk van 50.000 ton steen aan de zuidoostelijke kant regelmatig uit. De andere kant staat in de schaduw en heeft geen last van dit fenomeen, waardoor er iedere dag een verschil van 5 mm ontstaat tussen de twee zijden. Gevolg: de brug is licht kromgetrokken en is in 2000 jaar tijd bijna 80 bewogen.

04-19 SPLENDEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:28 Page16

DE PRACHT VAN WEGEN NAAR SANTIAGO DE COMPOSTELA

Opwegnaar devotie Al meer dan 1000 jaar trekt het bedevaartsoord in Santiago de Compostela pelgrims aan. Ze komen hier uit spirituele overtuiging, maar ook vanwege de schoonheid van het traject. Twee van de vier historische wegen die naar de relikwieën van Santiago in Spanje leiden, komen door de LanguedocRoussillon: de weg van Arles en de weg van Puy-en-Velay.

anwege de kracht en de schoonheid van deze wegen, die afgebakend zijn door monumenten en unieke locaties, heeft Unesco in 1998 besloten om de wegen naar Santiago de Compostela toe te voegen aan de Werelderfgoedlijst. Sinds de graftombe van de vermoedelijke Sint Jacobus in 813 werd teruggevonden in Santiago de Compostela, hebben velen de wegen die naar deze plaats leiden afgelopen. En sinds de twaalfde eeuw heeft de “Codex Calixtinus” van Aimery Picaud de spirituele wegen die uit heel Europa naar de relikwieën leiden nog hoger in de

hiërarchie geplaatst. De Via Podiensis, die van Puy-en-Velay naar Roncevaux loopt, en de Via Tolosana doorkruisen de LanguedocRoussillon van oost naar west en maken deel uit van de vier belangrijkste routes. De Via Podiensis is de oudste route die naar Compostela leidt. Deze weg werd in 951 geopend door bisschop Godescalc en is 1.530 kilometer lang. De weg begint in Puyen-Velay en doorkruist het hooggelegen Gévaudan in de Lozère onder de naam GR 65. Bij Aumont-Aubrac gaat men de Lozère in. En het is waarschijnlijk aan dit gedeelte, waar de immensheid van het landschap strijdt met het gevoel van eenzaamheid, dat SUDDEFRANCE - 16 -

DeViaTolosana,een Romaanseparel De Via Tolosana, of de weg van Arles, werd gebruikt door de pelgrims uit Centraal-Europa, de Provence en Italië. Deze zuidelijke route komt deels overeen met de oude Romeinse Via Domitia en doorkruist de Gard en de hoge kantons van de Hérault, om vervolgens bij Toulouse uit te komen. De eerste etappeplaats in Languedoc-Roussillon van de weg die wordt aangegeven met GR 653 is de naar abdij van Saint-Gilles, een parel van Romaanse kunst die bekend staat om gebeeldhouwde poort uit de twaalfde eeuw met taferelen uit het Oude en het Nieuwe Testament. De weg naar Santiago de Compostela doorkruist vervolgens de landbouwgronden van de kleine Camargue en Montpellier. In Montpellier zelf volgt een voetpad dat is afgezet met bronzen spijkers een deel van de oude pelgrimsroute. De weg gaat vervolgens verder over de oude Pont du Diable of Duivelsbrug (foto), de oudste Romaanse brug van Frankrijk die gebouwd is door de monniken van de religieuze buurgemeenten, waaronder de abdij van Saint-Guilhem-le-Désert, een andere belangrijke etappeplaats. De route gaat vervolgens verder naar Lodève en Arboras, dat is gebouwd op de eerste uitlopers van de Larzac, en uiteindelijk naar de priorij van Saint-Michel de Grandmont. Van daaruit verlaat de weg de Languedoc-Roussillon en gaat deze verder naar de Lauragais en de vlakte van Toulouse.

de weg zijn imago en zijn diepe betekenis ontleent. De uitgestrekte weilanden waarin de Aubrac-koeien in het mooie seizoen grazen, doen op geen enkele manier de ijzingwekkende schoonheid van hetzelfde landschap vermoeden tijdens de winter, als de natuur in rouw is. Tussen Nasbinals en Saint-Chély-d’Aubrac bereikt de weg de hoogte van 1.368 meter, een van de hoogste punten van de hele route. En ook een van de mooiste punten. Deze etappeplaats wordt bovendien beschouwd als het historische en symbolische baken van het werelderfgoed dat de wegen naar Santiago de Compostela vertegenwoordigen.

04-19 SPLENDEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:28 Page17

DE PRACHT VAN DE FORTEN VAN VAUBAN

De“ijzerengordel” vandePyreneeën Villefranche-de-Conflent, dat ook door de Unesco tot Werelderfgoed van de Mensheid is uitgeroepen, maakt eveneens deel uit van de 14 geklasseerde sites “De Forten van Vauban”.

illefranche (Pyrénées-Orientales) is herkenbaar aan het roze marmer waarmee het is bedekt. Maar ook en vooral aan de vestingwerken die de stad omringen en waaraan zij de bijnaam Villefranche “de goed bewaakte” te danken heeft. Deze Middeleeuwse vestingstad werd in 1092 gesticht door de Graaf van Cerdagne om de omringende valleien tegen invallen te beschermen. In 1654 veroverden de Fransen deze plaats. De Spaanse machthebbers moesten zich terugtrekken. De vestingwerken werden vervolgens door de onderdanen van de Franse koning ontmanteld. Later, in 1669, werden andere walmuren opgetrokken volgens de plannen van een zekere markies van Vauban. Deze werd door Lodewijck XIV tot maarschalk van Frankrijk benoemd omdat hij Frankrijk van een “IJzeren Gordel” had voorzien, een beeldspraak om de talrijke vestingwerken aan te duiden die deze militaire architect ontworpen had, inclusief Villefranche. De bezoeker kan nog steeds

bij het slenteren in de geplaveide straten de overblijfselen van de stad zoals deze in de Middeleeuwen was, waarnemen. De Tour du Diable vlakbij de kerk stamt uit de Middeleeuwen. Zoals de Porte du Roussillon en de Porte de France. Van de Vauban periode zijn nog de vestingwerken over, alsook het beroemde Fort Libéria. Dit fort werd in 1681 door de architect ontworpen en bevindt zich buiten de vestingstad tegen de berg op. Het fort toren boven de stad uit en is ermee verbonden via een ondergrondse gang die in de volksmond de trap “met duizend treden” wordt genoemd. In werkelijkheid zijn het er maar 734… Maar de charme van de legendes zegeviert. www.villefranchedeconflent.com www.mont-louis.net

De zaak van de gifmengsters Fort Libéria is ook kenmerkend voor de geschiedenis van Frankrijk omdat beroemde vrouwelijke gevangenen er vast hebben gezeten. Halverwege de 17e eeuw was het hof van Lodewijck XIV geschokt door een reeks gifmoorden. Een zekere Marie-Madeleine Dreux d'Aubray was bij de zaak betrokken. In die tijd was ze getrouwd met Antoine Gobelin, de markies van Brinvilliers, en werd zij verliefd op een cavalerieofficier. De vader van de jonge vrouw, die zeer verontwaardigd was, liet enkele hooggeplaatste kennissen optreden om de minnaar gevangen te laten zetten en het schandaal in de doofpot te stoppen. Maar hierbij had hij geen rekening gehouden met de vastberadenheid van de markiezin. Nadat zij de kunst van het vergiftigen van een celgenoot van haar minnaar had geleerd, doodde de markiezin haar vader en haar twee broers met een flinke dosis arsenicum… Andere moorden werden ook aan haar toegeschreven. In 1676 werd zij terechtgesteld. Na haar arrestatie werden meerdere vrouwen van medeplichtigheid beschuldigd. Onder deze vermeende misdadigsters bevond zich Anne Guesdon, de eerste kamerdame van de markiezin van Brinvilliers, die in 1717 na 36 jaar gevangenschap stierf. Maar ook de dienstmeid en koppelaarster La Chapelain, die 43 jaar binnen deze muren gevangen bleef.

SUDDEFRANCE - 17 -

Mont-Louis, het fort van de Roussillon Terwijl Frankrijk in 1659 de Roussillon van de Spaanse machthebbers heroverde en het verdrag van de Pyreneeën ondertekende om een einde te maken aan de oorlog, werd de militaire architect Vauban belast met het zoeken naar de nieuwe vestigingstad van de Conflent. Na veel zoeken viel zijn keuze op Mont-Louis (Pyrénées-Orientales), op het kruispunt tussen de Conflent, de Capcir en de Cerdagne. De werkzaamheden begonnen in 1679. De militairen konden vanaf de citadel de rivaliserende vestingstad Puigcerdá op Spaans grondgebied in de gaten houden. Het burgergedeelte zou pas enkele tientallen jaren later worden bewoond. Mont-Louis telt vandaag bijna 300 inwoners. Deze vesting op 1 600 meter hoogte wordt eschouwd als de hoogst gelegen vestingstad van Frankrijk. De vestingwerken zijn ook door de Unesco uitgeroepen tot Werelderfgoed. Vandaag nog bevindt zich hier een van de laatste militaire formaties die in een door Vauban ontworpen site zitten: het Centre National d'Entraînement Commando, dat jaarlijks 4 000 stagiaires telt die daar een opleiding volgen.

04-19 SPLENDEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:28 Page18

DE PRACHT VAN CARCASSONNE

DevestingstadCarcassonne, eenmiddeleeuws juweeltjeaandevoetvan deMontagneNoire Carcassonne was een burcht in de oudheid en is vanaf de elfde eeuw een fort geworden.

ij aankomst bij de hoofdpoort kunnen de bezoekers geen weerstand bieden aan een wirwar van geplaveide steegjes. De vestingstad is bekend om het beroemde en indrukwekkende vuurwerk op de avond van 14 juli. De stad staat ook bekend om haar muziekfestival. Maar men vergeet soms de geschiedenis van dit monument dat door de Unesco in 1997 tot Werelderfgoed van de Mensheid werd uitgeroepen, waar jaarlijks 3 miljoen mensen rondlopen. De kinderen met ongevaarlijke zwaarden en schilden verfraaid met onbekende wapens zijn het bewijs dat de geest van deze plaats de mensen nog steeds fascineert. Op elke hoek van de straat zie je, als je goed naar sommige gebouwen kijkt, sporen van cellen, kerkers en schietgaten als herinnering aan het oorlogszuchtige verleden. Toch is de vestingstad Carcassonne niet alleen een openluchtmuseum. Er wonen nog steeds een honderdtal mensen in de huizen, die beschermd zijn tegen elke aanval door de 3 kilometer lange walmuur en de 52 torens.

Een gewijde basiliek en een gravenkasteel Maar uw bezoek mag zich zeker niet beperken tot het slenteren in de steegjes of het proeven van de beroemde huisgemaakte cassoulet die bijgedragen heeft aan de faam van de stad. Want de basiliek Saint-Nazaire, waarvan de stenen door Paus Urbanus II in 1096 werden gewijd, heeft alles om de bezoekers in verwondering te brengen. En allereerst de glas-in-loodramen. De prachtige “Boom van Jesse”, die de Onze Lieve Vrouwe Kapel versiert in het noordelijke gedeelte van de basiliek, dateert waarschijnlijk uit de 13e eeuw en is een beeldrijke allegorie van de christenen en de ascendentie van Jesus Christus. Ook kunt u er een orgel uit de 17e eeuw, de Romaanse gewelven boven het schip of het veronderstelde graf van Simon de Montfort, een centraal figuur in de kruistocht tegen de inwoners van Albi, bewonderen. Wat u ook niet mag missen: het in 1150 door de Trencavel dynastie gestichte Gravenkasteel. Het gebouw diende als woning voor de kasteelheer. Vervolgens werd het, toen de SUDDEFRANCE - 18 -

De vestingstad Carcassonne is het hele jaar door vrij en gratis toegankelijk. Het Gravenkasteel is elke dag van 10.00 tot 18.30 open. Tarief: 8,50 € voor volwassenen, gratis tot 26 jaar. Tel. 04 68 11 70 70 www.carcassonne.culture.fr De Saint-Nazaire basiliek is ook het hele jaar door open. Deze bevindt zich op het Place de l'Église in de vestingstad. Van 9.00 tot 11.45 uur en van 13.45 tot 18.00 door de week. Van 9.00 tot 10.45 uur en van 14.00 tot 17.00 uur op zondag. Vrije toegang. Het Musée de l’Ecole is ook voor publiek geopend van 10.00 tot 19.00 uur op 3, rue du Plô. 3,50 €. Gratis tot 12 jaar. Alsook het Musée Mémoires du Moyen Age, vlakbij de Porte Narbonnaise buiten de vestingstad. Elke dag geopend van 10.00 tot 19.00 uur. Tarieven: 5 € voor volwassenen, 3 € voor kinderen. En het Centre culturel de la Mémoire Combattante, gelegen op 102, rue Trivalle. Open van maandag tot vrijdag van 9.00 tot 12.00 uur en van 14.00 tot 18.00 uur. Vrije toegang.

04-19 SPLENDEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:29 Page19

Restauratie of verraad?

stad door de kruisvaarders werd veroverd, door de Seneschalken van de Franse koning omgebouwd tot een ware vesting in de vestingstad. Vandaag is het gravenkasteel een stenen museum met een aanzienlijke collectie beelden, sarcofagen en andere kenmerkende voorwerpen voor de GalloRomeinse tijd en de Middeleeuwen.

1000 jaar geschiedenis en veroveringen Deze belangrijke toeristische plek die boven het dal van de Aude uittorent, stamt uit de Gallo-Romeinse tijd. Aan het einde van de eerste eeuw voor Christus kreeg Carcassonne de aanblik van een kleine stad. In die tijd was er sprake van een oppidum, een soort vluchtoord op een veilige plaats, op een heuvel. De stad ontwikkelde zich dankzij de ideale ligging. Carcassonne bevindt zich inderdaad in het centrum van een strategische as die de Lauragais, de Corbières en de Atlantische Oceaan met de oevers van de Middellandse Zee verbindt. Vanwege de talrijke troeven wekte de stad in de loop der

eeuwen de belangstelling van allerlei veroveraars uit diverse streken. Met om te beginnen de Visigoten die in de 5e eeuw de omwallingen veroverden. Daarna werden de Saracenen heer en meester over de stad. In 1082 werd Carcassonne eigendom van de Trencavel familie. Maar deze dynastie hield ook niet lang stand. Twee eeuwen later namen de beroemde kruisvaarders de stad in en bouwden zij de tweede omwalling die de stad zijn huidige aanblik gaf. In de 18e eeuw werd de stad verlaten zoals talrijke monumenten uit de Middeleeuwen. De huizen en omwallingen raakten in verval. Pas halverwege de 19e eeuw werden deze aan hun lot overgelaten oude stenen gered door de herstelwerkzaamheden van een zekere Eugène Viollet-le-Duc. Vandaag trekt de vestigingstad Carcassonne menigtes... met betere bedoelingen. Geen veroveraars in zicht. Alleen nog maar bezoekers op zoek naar plaveien, torens en ruines, die in de loop van de duizenden jaren geschiedenis van de vestingstad ontstaan zijn en de stad hebben gemaakt tot wat zij nu is.

Een filmdecor op ware grootte De omwalling van de vestingstad is sinds het ontstaan van de 7e kunst een ideale opnameplek voor filmmakers. Bewijs hiervan is het aantal filmaffiches waarop de vestingstad is afgebeeld. In 1928 koos Jean Renoir dit decor voor een gedeelte van zijn film “Un tournoi dans la Cité”. “La merveilleuse vie de Jeanne d'Arc” bevat ook enkele vechtscènes die in 1929 door Marco de Gastyne in Carcassone werden opgenomen. In dit geval werd de vestingstad gebruikt om het beleg van Orléans na te spelen… De vestingstad is ook te zien in de in 1961 uitgebrachte “Le Miracle des Loups” met Jean-Louis Barrault, Jean Marais en Roger Hanin. En ook in “Le corniaud” met Bourvil en Louis de Funès. Meer recentelijk werden er in 1991 scènes van “Robin Hood” met Kevin Costner opgenomen. Jean Reno, Christian Clavier en Valérie Lemercier hebben er vertoefd om in “Les visiteurs” te spelen, een succesvolle film van Jean-Marie Poiré. Heel vaak wordt de vestingstad niet omwille van haarzelf gebruikt. Maar deze ervaren actrice speelt graag met de camera wanneer ze niet de kern van het plot en de boeken vormt, zoals in de middeleeuwse thriller “Het verloren labyrinth” van Kate Mosse. SUDDEFRANCE - 19 -

« Ik beschouw de mannen die de Vestingstad onder het mom van restauratie volledig misvormd en verminkt hebben, schuldig aan misbruik van vertrouwen. » Deze weinig beminnelijke woorden zijn afkomstig van baron François de Guilhermy, die in 1912 in een werk over Carcassonne de restauratie van de in verval geraakte Vestingstad aan de kaak stelt, waaraan Viollet-le-Duc in 1857 begonnen is en die meer dan een halve eeuw zou duren. In die tijd woedde er een hevige strijd over de werkzaamheden die de architect uitvoerde. Naast het verwoesten van de romantiek van de ruïnes, verweet men hem misbruik gemaakt te hebben van de kantelen op alle stadswallen en vooral de torens systematisch voorzien te hebben van leisteen, in een regio waar men voornamelijk dakpannen gebruikte. De meest recente restauraties hebben weer wat meer variatie gebracht. Toch blijf het zo dat Viollet-le-Duc de vestingstad gered heeft, ook al heeft hij zijn visie op het fort enigszins geïdealiseerd. Het was overigens de inspiratie voor Doornroosje van Walt Disney.

Als de vestingstad in vuur en vlam staat Al meer dan honderd jaar - de eerste verlichting was in 1898 tijdens de feesten van Gascogne en Languedoc - ontsteekt men ieder jaar al het vuurwerk op de grond om de middeleeuwse vestingstad Carcassonne te eren. Ieder jaar blijven tijdens de nationale feestdag 14 juli vanaf 22.30 uur meer dan 400.000 mensen met open mond kijken naar de groene, gele of rode uiteenspattende boeketten van zo'n 20.000 vuurwerkbommen die de vestingstad meer dan twintig minuten lang verlichten. Een spektakel waar je geen genoeg van krijgt, in een werkelijk unieke setting!

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:43 Page20

GEUREN EN KLEUREN

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:43 Page21

Van de Cevennen tot Corbières, van de Aubrac tot de Montagne Noire en van de Camargue tot de Côte Vermeille vormen de Languedoc en de Roussillon een verbond tussen hemel en aarde en tussen de zee en de bergen. Het onverwachte is overal, zelfs in de gebieden die op het eerste gezicht precies op elkaar lijken: zo kunnen Collioure, de stad van het fauvisme en Aigues-Mortes, de stad van de Camargue, niet meer van elkaar verschillen, terwijl ze toch beiden aan de Middellandse Zee liggen. En wat een contrast tussen het trotse, elegante Uzès en het Kathaarse Minerve! Van het onstuimige Montpellier tot het Romeinse Narbonne, van het Catalaanse Perpignan tot het ontembare Béziers, van het rebelse Nîmes tot het discrete Mende is diversiteit het sleutelwoord. Zoveel landschappen en sferen, doordrenkt van duizenden subtiele geuren en kleuren.

SUDDEFRANCE - 21 -

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:43 Page22

GEUREN EN KLEUREN MEDITERRAANSE

Het zandkoninkrijk

ok al is de zeezijde van het departement van de Gard vergeleken met de Hérault, de Aude of de Oostelijke Pyreneeën niet groot - slechts 17 kilometer - toch is de kust hier niet minder majestueus, dankzij "l'Espiguette", een ongerept zandstrand omringd door duinen en "parasol-pijnbomen". Een duingebied van bijna elf kilometer lang en een van de mooiste natuurgebieden van de regio; een uitgestrekte strook ongerepte natuur. 's Zomers is dit gebied bijzonder populair, maar omdat het zo enorm uitgestrekt is waan je je er al snel alleen op de wereld. Van Grau-du-Roi (Gard) naar de westelijke oever van de zijtak van de Rhône strekt zich de wereld van de Kleine Camargue uit; een moerassig gebied, bezaaid met vennen. Dit beschermde en ongerepte gebied ziet er streng en ontoegankelijk uit en dat is maar goed ook. Al eeuwenlang strijdt de mens hier om het bij tijd en wijle woeste water van de Rhône en de onophoudelijke wind die dit land teistert, te kanaliseren. Deze 20.000 hectare land zijn begroeid met eindeloze riet- en rijstvelden en worden doorkliefd met slootjes die kronkelend hun weg vervolgen door de vlaktes waar de paarden en de stieren van de Camargue grazen. Dit is het rijk van de roze flamingo's, van de eenden en de blauwe reigers. De Kleine Camargue kan bogen op een uitzonderlijk ecosysteem dat zorgvuldig wordt beschermd door zijn bewoners, of dat nu de beheerders van de stierenkuddes, de 'sagneurs'*, de vissers of de rijstverbouwers zijn. Hierzetten de mensen de bezigheden en tradities van hun voorouders voort en lijkt de tijd stil te staan. Deze kleine uithoek van de wereld blijft zich trots en vol passie buiten de tijd plaatsen. * De “sagneurs” snijden en verzamelen de rietstengels die onder andere worden gebruikt als dakbedekking.

Voor meer informatie scant u de QR-code met uw smartphone of gaat u direct naar: www.sunfrance.com/mediterranee

SUDDEFRANCE - 22 -

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:44 Page23

GEUREN EN KLEUREN AIGUES-MORTES - LE GRAU-DU-ROI

Het vestingstadje Aigues-Mortes (Gard) heeft al zijn immense charme weten te bewaren. Deze middeleeuwse stad van de dode wateren (AiguesMortes) werd door Lodewijk de Heilige gebouwd en neemt nog altijd een belangrijke plaats in.

Aigues-Mortes, het koninklijkefort

ier heeft de mens als nergens anders de grillen van de natuur moeten bedwingen. En het zijn dan ook de vissers en de rietsnijders geweest die de geschiedenis van deze stad hebben bepaald. De torens en vestingmuren verlenen de stad zijn kracht. Aigues-Mortes, omringd door de ontembare Camargue, blijft dan ook staan als een geheimzinnige uitverkorene, een gril van een andere tijd.

Een tijd van ruilhandel, oorlogen en kruistochten. Een historische tijd. Oorspronkelijk wordt de stad in de 13e eeuw door Lodewijk IX - later Lodewijk de Heilige - aangewezen als mediterraanse inschepingshaven. Toen de Provence tot het Duitse keizerrijk behoorde en de Roussillon in handen was van de koningen van Aragon, werd de stad geruild tegen de landen van Sommières. De stad van de dode wateren lag indertijd aan de oevers van een immense lagune en had

DeoudstezoutpanvandeMiddellandseZee Tussen zout en zee: hier ligt de oudste zoutpan van de Middellandse Zee, die zich uitstrekt aan de voet van Aigues-Mortes en een deel van het economische landschap van de stad bepaalt. Want in Aigues-Mortes wordt al sinds de oudheid zout geproduceerd. Vierhonderd jaar geleden gingen een vijftiental kleine zoutproducenten een samenwerkingsverband aan onder de hoede van een handelaar uit Montpellier, waaruit in 1856 de firma “Les Salins du Midi” zou worden geboren. De aanwezigheid van deze zoutwinningsfirma laat zien dat de Camargue voor Frankrijk nog altijd het belangrijkste centrum voor zoutwinning is. “De Salins du Midi” produceerden al lang voor de ecologische trend op milieubewuste wijze, omdat de activiteiten van de firma in het hartje van de Camargue en de Gard midden in een natuurlijke omgeving plaatsvinden en het bedrijf zijn energie haalt uit de omringende elementen. In de zomer verleent het fijne vliesje over het zout (fleur de sel) een rozige kleur aan de zoutpannen. De zoutproductie is nuttig voor de instandhouding van de vochtige zones en de biodiversiteit. De productielokatie kan worden bezocht met een klein treintje, maar ook in een 4 x 4 Jeep. Salins du Midi, Aigues-Mortes. Tel. + 33 (0)4 66 73 40 24

toegang tot de zee via vaargeulen en tot de meest oostelijke riviertak van de Rhône via eindeloze moerassen. Lodewijk IX liet een bedijkte weg aanleggen - de enige verbinding over land tussen Aigues-Mortes en het vasteland - die later verdedigd zou worden door een toren, de Tour Carbonnière. In 1248 scheept Lodewijk IX zich hier in voor zijn zevende kruistocht en vervolgens gaat hij in 1270 - kort voor zijn dood - voor de allerlaatste keer in Aigues-Mortes aan boord voor de achtste kruistocht. Maar tegelijkertijd met de oosterse landen zal Aigues-Mortes uitgroeien tot een belangrijk handelscentrum. De heilige koning liet hier de Toren van Constance bouwen - lange tijd het enige verdedigingswerk van de stad om de haven en de stad te beschermen. In deze koningstoren werden tijdens de godsdienstoorlogen de protestanten van Nîmes opgesloten, waaronder de chef van de protestante opstandelingen Abraham Mazel. In 1705 lukte het hem om uit de toren te ontsnappen, maar vele vrouwen die weigerden hun geloof af te zweren werden hier vastgehouden, waaronder Marie Durand die hier 38 jaar gevangen zou blijven. Een ander historisch monument van de stad is de kerk Notre-Dame-des-Sablons, genaamd naar de zanderige moerasgronden rondom de stad. VERVOLG

SUDDEFRANCE - 23 -

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:44 Page24

GEUREN EN KLEUREN AIGUES-MORTES - LE GRAU-DU-ROI

In het hart van de kleine Camargue

De kerk is in gotische stijl opgetrokken, maar een kennersoog zal de hand van de moderne kunstenaars Claude Viallat en Bernard Dhonneur herkennen in de antieke glasramen. Het glas is met de hand geblazen en dankzij een speciale plastische techniek zijn de glasramen loodvrij. De kapellen van de "Pénitents Blancs" en van de "Pénitents Gris" zijn eveneens een bezoek waard. De laatstgenoemde herbergt fresco's van Xavier Sigalon die op de Franse monumentenlijst staan en werken van Auguste Glaize die het leven van de Maagd Maria uitbeel-

den. En wat de vestingwallen rondom de stad betreft: deze beslaan een lengte van 1634 meter. Maar laten we vooral de geschiedenisrijke haven van Aigues-Mortes niet vergeten. Hoe dan ook, het is niet alleen een genot voor de zintuigen om van de ene naar de andere kunstgalerij door de stad te flaneren, maar ook voor de smaakpapillen, want Aigues-Mortes heeft een overvloed aan goede koks en artiesten. www.sunfrance.com/aiguesmortes www.ot-aiguesmortes.fr

De moerassige gebieden Camargue en kleine Camargue vormen een tijdloze zone waar de natuur haar recht doet gelden en waar de tradities culturele uitzonderingen zijn. De kleine Camargue ligt tussen de Petit Rhône en het Meer van Mauguio en beslaat voornamelijk de Gard, met Saint-Gilles en Aigues-Mortes als referentiepunten. De stier van de Camargue is hier de koning van de dieren. Het dier met zijn sterke hoorns weegt zo'n 400 kilo en staat altijd in de buitenlucht. De stier wordt in kuddes gefokt, waarvan er in dit gebied veel zijn. Er worden "ferrades" (brandmerkceremonies) georganiseerd, een feestelijk ritueel waarbij de beesten gesorteerd worden en waarbij "gardiane de taureau" (stoofpot van stier) gegeten wordt, een symbolisch gerecht. In deze omgeving dient ieder eerbiedwaardig dorp tijdens het seizoen, dat van maart tot november loopt, een "course camarguaise" (soort stierengevecht) te organiseren waarbij folkloristische feesten gehouden worden.

In Grau-du-roi is de zee alom tegenwoordig Omringd door het water baadt Grau-du-Roi (Gard) in een volkse sfeer. In deze koninklijke haven, gesticht door Lodewijk de Heilige, hebben de inwoners een vreemde naam (Graulens en Graulennes). En een zingend accent. Rondom de oude vaargeul die een doorgang (een grau) vormde van de zee naar de drooggelegde haven van Aigues-Mortes, heeft de stad zich een dubbele identiteit gesmeed: als badplaats (het is de grootste jachthaven van Europa, geopend in 1968 in het kader van het ontwikkelingsplan Racine) en als populaire vakantiebestemming. De plaats werd in de 19e eeuw gesticht door Italiaanse immigranten en werd in de loop der tijd verrijkt door de komst van vissers en landbouwers die uit de hele regio kwamen toegestroomd. De ontwikkeling van de balneotherapie in de 19e eeuw zou de toekomst van het dorp een nieuwe wending geven: de artsen prezen de weldadige effecten van de zeelucht en zoutwaterbaden aan, de zieken en herstellenden stroomden toe en het dorp veranderde mee. In Grau-du-Roi leeft men dankzij de haven het hele jaar door in een culturele smeltkroes. Als de vissers terugkomen van zee heerst er een levendige sfeer: het leven organiseert zich hier langs het kanaal, in een onophoudelijke dans van trawlers. De tradities rondom de zee zijn trouwens aanleiding voor kleurrijke feesten, die ritme geven aan het bestaan van de inwoners van Grau-du-roi: Het watersportfeest (fête du nautisme) in mei, Vogua mostra (het feest van de roeispaan en de mediterrane cultuur) en het Sint Pietersfeest in juni. Ieder jaar tijdens de religieuze en volkse feestdagen verzamelen de vissers zich rondom hun beschermheilige en eren zij de nagedachtenis van de zeelieden die op zee zijn omgekomen. Verderop buiten de stad herinneren de herenhuizen aan de tijd waarin het dorp zich ontpopte als balneair vakantieoord: het zogenaamde 'dolfijnhuis' tegenover de kerk, typerend voor de architectuur rond 1900, of de villa Parry op de rechteroever, trekken nog steeds veel bezoekers. Maar het leven in Grau strekt zich van de linkeroever door het centrum heen nog verder uit, in de richting van de wijk van het Zeepaleis en Port-Camargue. Dit is de badplaats waar de “baders” uit Nîmes, de Cevennen en uit de omgeving van de Vaucluse echt niet omheen kunnen. Een plaats van oneindig vermaak onder de zon, te midden van winkeltjes en restaurants en het fijne zand van de nabijgelegen stranden. In Grau-du-Roi is het paradijs overal waar u kijkt onder handbereik. www.sunfrance.com/legrauduroi - www.vacances-en-camargue.com SUDDEFRANCE - 24 -

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:44 Page25

WIJN CIRCUIT TUSSEN LAND EN WATER OP DE FIETS IN DE KLEINE CAMARGUE De kleine Camargue omvat 40.000 hectare water en land met een verbazingwekkende flora en fauna. De wijngaard de Costières de Nîmes strekt zich uit van de zachte glooiingen ten zuidoosten van Nîmes tot aan de Rhône. De beste manier om deze wijngaarden tussen de meren en Mas te doorkruisen is op de fiets. Wat een goed idee!

30 - GARD

•

2 3

•

van de kleine Camargue. Proef hun (vaak bekroonde) wijnen in hun kelder, waaronder hun rosé “Expression 2011”. Meestal zijn ze zeven dagen per week geopend!

Château Beaubois, route de Franquevaux in Franquevaux. Tel. 04 66 73 30 59. www.chateau-beaubois.com

Een smaakvol onthaal in l’Ancien Monastère In het goed bewaard gebleven dorp Franquevaux bevinden zich de overblijfselen van een van de eerste “middeleeuwse zoutabdijen” van de Camargue, evenals het restaurant l’Ancien Monastère, dat gevestigd is in het huis van het oude café/kruidenierszaak. Het restaurant heeft een warm interieur en een schaduwrijk terras waar de krekels te horen zijn. De jonge chef bereidt heerlijke gerechten uit de traditionele keuken.

Proeverij bij Mas in Gallician

Aperitief in Franquevaux Het is tijd voor een aperitief, dat u kunt nuttigen in Château Beaubois. Dit landgoed wordt beheerd door de jonge Fanny Boyer en haar broer François en brengt wat moderniteit aan de herkomstbenaming. Hun wijngaarden zijn in het derde jaar van de conversie naar biologische landbouw (AB) en steken uit boven de meren

Voor liefhebbers van de natuur

Gratis toegang en begeleidende boekjes (van € 1,50 tot € 3,50) Centre du Scamandre, route des Iscles in Gallician. Tel. 04 66 73 52 05. www.camarguegardoise.com

L'Ancien Monastère, place du Monastère in Franquevaux. Tel. 04 66 80 95 58.

Mas du Notaire in Gallician. Tel. 04 66 35 03 00. www.masdunotaire.com Château Mas Neuf, Mas Neuf in Gallician. Tel. 04 66 73 33 23. www.chateau-mas-neuf.com

Neem in Gallician de geweldige D779, die dwars door het riet loopt van het Meer van Charnier tot het regionale natuurpark Scamandre, dat langs het Meer van Scamandre ligt. Hier vindt u geen opzichtige winkels, maar een wens: het behouden van deze uitzonderlijke flora en fauna en dit uitleggen tijdens samenkomsten. Er worden u drie paden met een thema aangeboden. Geopend van dinsdag tot zaterdag van 9.00 tot 18.00 uur.

Het fietsparcours Dit is het ideale parcours om de kleine Camargue te ontdekken (echt in deze richting doen om van het landschap en de afdaling te profiteren). De route is gemakkelijk te vinden, omdat deze door het VVV-kantoor van Costières is afgezet met (zeer oude) paaltjes. U vertrekt vanuit het dorpje Beauvoisin in de richting van Générac. Net voordat u het centrum van het dorp binnengaat, slaat u rechtsaf de route de Franquevaux in. Vervolgens fietst u in de wijngaard van Costières de Nîmes, die volstaat met mediterrane bossen en bosjes en waar u een uitzicht heeft op de meren in de diepte. Stop onderweg op het landgoed Mas de Calet (aan uw rechterkant) en daarna in het Domaine de Bel Air La Cote (AB). Volg de weg verder tot Franquevaux (er vlak naast).

Camargue. Alle dagen geopend, in het weekend op afspraak.

Stop in Gallician, een oud vissersdorp dat veranderd is in een wijnbouwgebied, bij het mooie Mas du Notaire en proef de met grote zorg geproduceerde wijnen. Als u wilt, kunt u vervolgens uitrusten in een van hun vijf prachtige appartementen. Een smaakvolle plaats vol charme. Aan de overkant, op landgoed Château Mas Neuf, vindt u wijnbouwer Luc Baudet, die een grote passie heeft voor gastronomie en wijn. Jérôme Nutile (2 sterren met Le Castellas) heeft aan het begin van het jaar een geweldig gastronomisch gerecht ontwikkeld in Thailand, waarbij wijnen van Mas Neuf gedronken worden. U kunt deze ontdekken in hun kelder in de SUDDEFRANCE - 25 -

Een hapje eten en uitrusten tussen de wijngaarden en meren Om bij te komen van uw tocht, kunt u eten en slapen bij Couleurs de Camargue, 19, rue SaintMarc in Beauvoisin (Tel. 04 66 01 97 33. www.couleurs-camargue.fr) of teruggaan naar l’Ancien Monastère (zie hierboven). Ook zijn er chambres d’hôtes bij de wijnbouwer van Mas Neuf (zie hierboven) en bij Château Haute Cassagne in Saint Gilles. Tel. 04 66 87 10 87. www.chateaudelahautecassagne.fr Kies bij een lang verblijf voor de mooie appartementen van Mas du Notaire (zie hierboven) of de Ancienne Abbaye de Franquevaux, place du Monastère in Franquevaux. Tel. 04 66 51 05 75. www.ancienne-abbaye.com

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:44 Page26

GEUREN EN KLEUREN LA GRANDE-MOTTE - PALAVAS-LES-FLOTS

LaGrande-Motte,een architectonischedroom

et is moeilijk voor te stellen dat nog geen 45 jaar geleden La Grande-Motte alleen maar een groot moeras vol muggen was, dat alleen werd gebruikt door roze flamingo's, paarden en reigers. Om de lange uittocht van Fransen naar de Spaanse kust te stoppen, besloot de Franse staat aan het einde van de jaren '50 om de 200 kilometer lange kust van de Languedoc-Roussillon opnieuw in te richten. Dit grote plan omvatte de bouw van vijf badplaatsen waaronder de Grande-Motte, die werd opgezet als een "vakantiestad". Het project werd in het begin van de jaren '60 toevertrouwd aan de architect Jean Balladur, die besloot om zich geheel te distantiëren van de functionele schoonheidsnormen van die tijd. Door on-

gebruikelijke volumes zoals piramides te combineren met ronde lijnen, gaf hij deze nieuwe stad een plastische identiteit die een groene omgeving heeft weten te behouden, omdat groenstroken een derde van de openbare ruimte in beslag nemen. De stad beschikt over een groot aantal hotels, vakantiewoningen en recreatievoorzieningen, zoals een haven, een golfbaan, een centrum voor thalassotherapie en gastronomische restaurants, terwijl zeven kilometer strand met vele strooien restaurants de stad omringen. La Grande-Motte is dankzij de nabijheid van Montpellier en de mensen die er het hele jaar wonen, het hele jaar lang vol leven. www.sunfrance.com/lagrandemotte www.lagrandemotte-tourisme.com

La Grande Motte, een architectonisch hoogstandje Het is moeilijk voor te stellen dat nog geen 45 jaar geleden La Grande-Motte (Hérault) alleen maar een groot moeras was vol muggen, geheel overgelaten aan de roze flamingo's, de paarden en de reigers. Om de lange uittocht van de Fransen naar de Spaanse kust te stoppen, besloot de Franse staat aan het einde van de jaren 50 om de 200 km lange kust van de Languedoc-Roussillon opnieuw in te richten. Dit grote plan om-

Erfgoedstad 42 jaar na de komst van de eerste toeristen heeft La Grande-Motte in 2012 het label “Erfgoed van de twintigste eeuw” gekregen, waarmee het de eerste badplaats is die dit label ontvangt, dat door de Franse minister van Cultuur gecreëerd is om vooraanstaande steden op het gebied van architectuur te aan te duiden.

vatte de bouw van vijf badplaatsen waaronder de Grande-Motte dat opgezet werd als een "vakantiestad". Het project werd toevertrouwd aan de architect Jean Balladur, die besloot om zich geheel te distantiëren van de functionele schoonheidsnormen van die tijd. Door ongebruikelijke volumes zoals piramides te combineren met ronde lijnen, gaf hij deze nieuwe stad een plastische identiteit. In 2010 ontving de stad zelfs het label "Landelijk erfgoed van de 20e eeuw" voor de kwaliteit van de architectuur. De stad beschikt over een groot aantal hotels, vakantiewoningen en recreatievoorzieningen zoals een haven, een golfbaan, gastronomische restaurants, enz. www.sunfrance.com/lagrandemotte www.lagrandemotte-tourisme.com

SUDDEFRANCE - 26 -

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:44 Page27

GEUREN EN KLEUREN SÈTE

Sète,eenunieke havenstad Sète (Hérault) is gelegen tussen het meer van Thau en de diepblauwe Middellandse Zee en heeft een culturele identiteit die even sterk als kleurrijk is.

enballet van trawlers, de visafslag en markthallen vol visboeren: Sète kan bogen op de aantrekkingskracht van een haven midden in de stad. Oorspronkelijk heette de stad Cette, misschien vanwege de vorm van de berg Saint-Clair die over de stad uittorent, een "walvis" in de ogen van de zeelieden: "ceta" komt van het Latijnse woord voor walvis "cetus". Deze laatsten wonen in la Pointe-Courte, de pittoreske wijk van de vissers van het meer, de kleine beroepen, zoals hier wordt gezegd. In het dialect van Sète worden ze de "pointus" (puntigen) genoemd. Langs de kades waar de steekspelen worden georganiseerd liggen de kleine bootjes gebroedelijk naast de trawlers. Als de zeelui de kade overspoelen, dan wordt er luid gesproken en geurt het naar de zee. En dan zijn er nog de mensen van de heuvel, waar de villawijken zijn. Deze heuvel is altijd al een baken geweest voor de zeevaarders. Maar het was dichter Paul Valéry die Sète als eerste beschreef als "het opmerkelijke eiland". Sète dankt zijn geboorte aan drie belangrijke personen, die de stad in 1666 stichtten: Paul Riquet, Lodewijk de veertiende en de

chevalier de Clerville. De eerste was op zoek naar een opening naar de Middellandse zee voor het canal du Midi, de tweede zocht een exporthaven voor de producten van de Languedoc en de derde had gezien dat de kaap van Sète zich hiervoor het beste leende. En zo werd de haven geboren. Het havenhoofd van Saint Louis dat de oude haven beschermt, biedt als sinds die tijd beschutting aan de boten die hier liggen. En het was eveneens in 1666, op de dag van Saint Louis, dat de eerste steekspeltoernooien werden gehouden; een traditie die nog altijd diep in de cultuur van Sète ligt geworteld. Tijdens de bloeiperiode van de wijnhandel was Sète de eerste kuipershaven ter wereld en een welvarende stad. Het huidige théâtre de la Mer, met zijn opmerkelijke akoestiek, werd gebouwd na een aanval van de Engelse vloot, die de stad in 1710 bijna in bezit had genomen. Veertig jaar later dwong de hongersnood de Italiaanse vissers van de haven van Gaète ertoe Italië te verlaten en velen van hen vestigden zich in Sète. Zij zouden de haven waar ze zich vestigden zijn kleurrijke karakter geven. Dezelfde Italiaanse bevolkingsgroep gaf ook kleur aan de lokale keuken. Te midden van de culinaire specialiteiten: la bourride (visgerecht), de bouillabaisse (vissoep), de macaronade (macaronischotel) en la rouille de seiches (inktvissaus) waar iedere familie zijn eigen recept voor heeft! Sète heeft een rijk verleden. www.sunfrance.com/sete www.tourisme-sete.fr SUDDEFRANCE - 27 -

Een prachtige strandwal! Vijf jaar nadat de werkzaamheden aan het uiterlijk van de strandwal begonnen zijn, is deze zandtong tussen het Meer van Thau en de Middellandse Zee van Sète in Marseillan erg veranderd. De autoriteiten hebben grof geschut in moeten zetten tegen de erosie van de kust, om te werken aan het twaalf kilometer lange strand dat dreigt te verdwijnen. De kustweg, die uitsteekt over deze plaats, is verplaatst naar de spoorweg. Aan de zeekant is duinenrij hersteld en het strand tot 70 meter verbreed. Er zijn vier gratis parkeerterreinen aangelegd en er zijn ingangen naar het strand gebouwd. Inmiddels zijn er 35 toegangen met loopbruggen tot de zee, die openstaan voor het publiek (toegankelijk voor gehandicapten), en bij de uitgang van Sète is een boulevard aangelegd. De wilde charme van weleer is echter verdwenen en de inrichting heeft de strandwal gemakkelijk toegankelijk gemaakt, terwijl je hier vroeger iets voor moest doen. Maar het doel was allereerst om dit unieke gebied te behouden en een duurzame inrichting te bevorderen.

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:45 Page28

ION ??? >>>

CIRCUIT A TRAVERS LES PORTS DU LITTORAL •6 4 •

•

3• 2•

1• Voor liefhebbers van nietsdoen bestaat de Languedoc-Roussillon uit 220 kilometer zandstrand, dat loopt vanaf de Spaanse kust tot aan de deuren van de Provence. Op de meerderheid van de stranden wappert een blauwe vlag, en er zijn twaalf beschermde sites. Het is opmerkelijk dat 60% van de mediterrane kust in zijn natuurlijke staat is gebleven. En om dicht bij de blauwe zee te komen, bevat de kustlijn 27 havens, van Collioure tot Grau-du-Roi. Dankzij deze voorzieningen - waarvan acht plaatsen in de jaren '60 zijn opgericht - afficheert de LanguedocRoussillon zich als een vooraanstaande regio voor watersporters en telt momenteel meer dan 30.000 aanlegplaatsen, terwijl er nog aan veel havenuitbreidingen gewerkt wordt.

Aan de voet van de Albères in Argelès-sur-Mer

1 In deze haven met 790 aanlegplaatsen worden alle denkbare diensten aangeboden (bevoorrading, overlading, aanbrengen van het want, etc.) en het is een vredige ankerplaats in een betoverende omgeving. Deze Catalaanse haven, die op enkele zeemijlen van Cap Béar ligt en vrij uitzicht heeft op de Albères, is een van de gezelligste havens. Naast de haven bevindt zich zeven kilometer strand, dat zich uitstrekt naast een dennenbos van twaalf hectare. In het zuiden vinden liefhebbers van landschappen het kleine paradijs de “Racou”, dat gewaardeerd wordt door de Catalanen. Kantoor van de havenmeester: 04 68 81 63 27

Dicht bij de op een zandbank gezette boot in Barcarès

2 Op een rechte strook land is in de zeventiende eeuw tussen het meer en de zee een vissershaven ontwikkeld, waar vroeger de beroemde Catalaanse boten gebouwd werden. Port-Barcarès heeft als zeehaven van Catalonië een nieuw leven gekregen met de inrichting van de kust. In de jaren 60 is er enkele kilometers verderop een nieuwe haven ingericht met als boegbeeld deze indrukwekkende passagiersboot uit de jaren 30, het enige op die wijze op een zandbank gezette schip ter wereld. Het schip is omgebouwd tot nachtclub en heeft lange tijd een restaurant en een casino gehuisvest. De boot is een toeristische trekpleister van de badplaats en is weer teruggenomen door de gemeente die er rondleidingen organiseert. Kantoor van de havenmeester: 04 68 86 07 35

Geweldige stranden en een panoramisch restaurant in Leucate Leucate is een charmant dorpje tussen de zee en het meer, waarboven het kasteel uitsteekt, en dat rijk is aan mooie stranden en een enorme witte klif met als blikvanger een semafoor. Met 1.500 aanlegplaatsen is het qua oppervlakte een van de grootste plezierhavens van Europa. Op open zee heerst de bergwind, die van deze plaats een ideale plek maakt om te zeilen en andere watersporten te beoefenen. Ieder jaar vinden eind april niet ver hiervandaan, in La Franqui, de Wereldkampioenschappen windsurfen plaats. Leucate is een vredige badplaats met eenvoudige, maar gastvrije hotels. Onlangs is bovenaan de klif een nieuw panoramisch restaurant, “Klim & Co”, geopend door chef Alexandre Klimenko. Op het menu staan vis en een adembenemend uitzicht! Kantoor van de havenmeester: 04 68 40 91 24

Het rustgevende licht van het Canal de Marseillan Marseillan is een klein, rustig stadje aan de rand van het Meer van Thau en heeft de charme van een bescheiden paradijsje behouden. De oude steegjes van dit mediterrane stadje zijn betoverend. Je voelt je er onverstoord met het geluid van het zachte gekabbel van het kanaal, dat niet ver verwijderd ligt van de wijnkelders waar vroeger het aperitief Noilly-Prat geproduceerd werd (het is mogelijk de installaties te bezoeken). De haven bevindt zich in SUDDEFRANCE - 28 -

Marseillan-Plage. De kleine haven is ideaal voor gezinnen en ligt aan de monding van het Canal de Pisse-Saumes, dat de zee verbindt met het Meer van Thau. Kantoor van de havenmeester: 04 67 77 34 93

Sète, het vissersstadje

Vanwege het unieke licht en de kleuren is de bijnaam van Sète het "Venetië van de Languedoc”. Het is gebouwd tegen de flank van de Mont Saint Clair, als een uitkijkpost over het Meer van Thau ten opzichte van de zee. Als grootste vissershaven van de Middellandse Zee heeft het stadje zijn authenticiteit behouden. Na een besluit van Lodewijk XIV is de haven tegelijkertijd met het Canal du Midi aangelegd. Er is genoeg te doen in Sète: een bezoek aan de levendige vishallen, een tocht over de Mont Saint-Clair met een tussenstop op de begraafplaats voor zeelieden om het graf van de beroemde theaterman Jean-Vilar te bezoeken die honderd jaar geleden overleden is, een wandeling over strandwal of de kades en in de zomer het spektakel van de steekspelen die op het koninklijke kanaal georganiseerd worden! Let op, de haven heeft een kleine capaciteit. Kantoor van de havenmeester: 04 67 74 98 97

•6

Port Camargue, de “tuinhaven” Port-Camargue grenst aan het oude vissersdorp Grau-du-Roi en is eind jaren 60 gebouwd door de architect Jean Balladur, die eerder al verantwoordelijk was voor de futuristische vormen van de gebouwen van La Grande-Motte. Als convergentiepunt tussen Noord- en Zuid-Europa is de haven, die over 4.800 plaatsen beschikt, goed beschut tegen de wind en heeft deze een goede balans gevonden tussen water en groenstroken, waar de naam “tuinhaven” vandaan komt. PortCamargue is ook opvallend vanwege de watersportplaatsen die op zee gebouwd zijn en die allemaal over een eigen aanlegkade beschikken. Het is een waar paradijs voor zeelieden, dat aan het begin van de kleine Camargue en dicht bij het wilde strand van Espiguette ligt. Er bevinden zich enkele uitstekende restaurants, waaronder het beroemde restaurant “Le Spinaker” van Jean-Pierre Cazals. Kantoor van de havenmeester: 04 66 51 10 45

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:45 Page29

GEUREN EN KLEUREN AGDE

Agde,eenbijzondere badplaats

et zoals zijn stad staat hij hier in adamskostuum sinds...de 4e eeuw voorJ.C.! De jongeling van Agde (Hérault) is een bronzen standbeeld uit de oudheid, dat in 1964 werd gevonden in de Grau d'Agde en dat sinds zijn terugkomst uit het Louvre-museum in 1986 (waar het meer dan twintig jaar werd tentoongesteld) hier trots zijn "prinselijk achterwerk" toont. Het originele standbeeld wordt bewaard in het museum dat speciaal hiervoor werd gebouwd (musée de l'éphèbe), maar zijn kopie brengt nog steeds het hoofd van de automobilisten op hol die iedere dag over de rotonde dicht bij de zuidelijke rondweg rijden. De paradox van Agde. Agde werd vroeger "de zwarte parel van de Middellandse Zee" genoemd vanwege zijn monumenten van zwarte basalt. De stad werd gebouwd op de overblijfselen van een oude vulkaan waar de berg SaintLoup weer boven uittorent en heeft beslist een vulkanische temperament! Deze havenstad dateert al uit de oudheid (ze werd in de 6e eeuw voor Christus. gesticht), maar vanaf de jaren 1970-80 heeft Agde zich met de constructie van de Cap-d'Agde vooral gericht op de geneugten die een badplaats kan bieden. Tegenwoordig bevindt zich hier dankzij het centrum voor hélio-toerisme een complete naturistenwijk - het grootste naturistenkamp ter wereld wat het aantal plaatsen betreft. Hier in het naturistendorp en op de "gereserveerde" stranden kan ie-

dereen naakt rondlopen. Maar dit is niet het enige gezicht van Agde, dat een rijk erfgoed heeft: de oude binnenstad met zijn vestingmuren behoren tot de oudste van Frankrijk en de kathedraal Sainte Etienne, het museum van de jongeling of de ronde sluis van Agde over het Canal du Midi zijn veelbezochte monumenten. En dan zijn er nog de fijne zandstranden, die 's zomers een waar "textielparadijs" vormen (niet iedereen is fan van het naturisme). De zacht aflopende stranden lenen zich perfect om te zwemmen en strekken zich van Oost naar West over een lengte van 14 km uit: het Riche-

lieu-strand, het strand bij het havenhoofd, het strand van Rochelongue, het met schelpen bezaaide schelpenstrand, het Conquestrand met zijn zwarte zand… Aan het einde van de kaap bevindt zich het eilandje van Brescou, een basaltrots met een fort van dezelfde naam en een populaire plek bij de diepzeeduikers. Terwijl op de golven de liefhebbers van watersporten zigzaggen tussen surfplanken, kitesurfers en de zeilbootjes. www.sunfrance.com/capdagde www.sunfrance.com/capdagde www.capdagde.com

Een unieke diepzeebodem Cap d’Agde is erg beroemd bij diepzeeduikers. Het is de laatste schakel van de vulkaanketen van de Auvergne, die 750.000 jaar geleden voor het laatst uitgebarsten is, waardoor de Mont SaintLoup en de diepzeebodem zijn ontstaan. Op 300 meter in open zee, ten zuiden van de Grande Conque, bevindt zich de duikspot van Les Tables, die gevormd is door de vulkanische stromen van weleer. Op deze onderwaterkliffen, die de grootste zijn van de Languedoc-Roussillon, hebben veel soorten vissen en ongewervelden hun toevluchtsoord gevonden, waardoor dit gebied rijk is aan wit hoornkoraal, zeeanemonen en zeesponzen. Voor de mindere waaghalzen zijn er ook rondvaartboten met doorzichtige bodems, waardoor je de zeebodems op het droge kunt bewonderen. Het is zelfs mogelijk om daarmee naar het Fort de Brescou te gaan (foto), een oude staatsgevangenis die in zee ligt bij Port d’Agde.

SUDDEFRANCE - 29 -

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:45 Page30

GEUREN EN KLEUREN LA CLAPE

LaClape,tussenwijngaardenenkreupelhout Het massief van la Clape tussen Narbonne (Aude) en de zee trekt vooral de liefhebbers van ongerepte natuur... En de wijnliefhebbers, want wijngaarden zijn hier overal.

it kleine massief (17 km lang en 7 km breed) is een uitloper van de Corbières-keten en de witte kliffen van dit massief - dat vroeger een eiland was - storten zich hier in de zee en in de meren (Pisse-Vache, Ayrolle, Bages-Sigean). In de 14e eeuw zou een overstroming van de Aude de loop der dingen veranderen: Het Romeinse Insula Laci werd La Clape ofwel clapas in het Occitaans: een "berg keien" waar de inwoners van Narbonne, van Gruissan en alle anderen uit de omgeving aan gehecht zijn als ware het een diamant. En vooral de wijnbouwers die al lang geleden (er werd hier al meer dan tweeduizend jaar geleden wijn verbouwd) een deel van dit 13.500 ha tellende, kalkhoudende gebied koloniseerden, zijn aan dit gebied gehecht. De bodem heeft hier uitzonderlijke kwaliteiten en de wijnbouwers verbouwen er met veel aandacht wijnen die regelmatig een onderscheiding winnen. Het Franse nationale instituut voor agronomisch onderzoek (INRA) heeft hier zelfs een experimenteel wijnbouwstation geïnstalleerd. Het gebied is begroeid met kreupelhout, omzoomd door pijnboombosjes van Aleppo-pijnbomen en maakt sinds 1973 deel uit van het regionale natuurpark van Narbonne. Het is een waar paradijs voor mensen die er willen picknicken, mountainbiken of klimmen: in het massief stromen overal ondergrondse beekjes en het is bezaaid met grotten en diepe afgronden. Een wandeling door het massief, omgeven door de geuren van tijm, wilde venkel en bremstruiken, is onvergetelijk! Vanaf de 214 meter hoge Pech-Redon duikt het uitzicht naar beneden richting Gruissan en de meren en versmelt met het blauw van de Middellandse Zee. Van de grote aantallen lokale bezienswaardigheden is het zeekerkhof van Notre-Dame-des-Auzils waar iedere tweede Pinksterdag een

70.000 ha intact natuurgebied

processie wordt gehouden, zeker een bezoek waard. Op die dag maken de vissers van Gruissan, het cirkelvormige dorp dat beneden midden tussen de uitgestrekte lagunes troont, de klim naar boven. De processie volgt de "laan van de verdronken zeelieden", een steile weg omzoomd door de gedenkstenen van de mannen die zijn omgekomen op zee, om helemaal boven in de kapel uit 1634 te gaan bidden. SUDDEFRANCE - 30 -

Uitgestrekt tussen de Corbières en een groot lagunegebied aan de rand van de Middellandse Zee, ligt het regionale natuurpark van Narbonne (70.000 ha) dat een van de laatste ongerepte natuurgebieden is van deze omvang en diversiteit. Hier vertroetelt men de sabelsprinkhanen, de bronslibellenen de Diane-vlinders, maar ook de vossen, hazen, dassen en everzwijnen die het kreupelhout in toom houden. In het gebied groeit ook een unieke, koopkruidachtige plant, de Centaurea corymbosa, een inheemse soort die kenmerkend is voor het massief van la Clape en hier van half mei tot juli in bloei staat. Maar ook aan het wijnlandschap, de steden en de dorpjes en de lokale activiteit rond de meren (palingvissen, enz.) wordt aandacht besteed. De natuur strekt zich hier uit tussen vochtige gebieden en terreinen met droog kreupelhout (garrigue), maar het is een kwetsbaar gebied dat bescherming nodig heeft en daarom sinds 2003 voor een periode van twaalf jaar is opgenomen op de lijst van beschermde gebieden. www.parc-naturel-narbonnaise.fr

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:45 Page31

GEUREN EN KLEUREN LA CLAPE

Argelès, van blauw naar groen

Gruissan,een rond dorp Tussen de meren en de zee ligt Gruissan (Aude), een klein dorpje dat is gebouwd rond een kleine verhoogde heuvel met een fort dat 35 meter boven de zeespiegel ligt. Van dit fort is alleen nog de Barberousse-toren overgebleven die in de 13e eeuw gebouwd werd om de omgeving van Narbonne te beschermen. Vanwaar deze naam? Mysterie Beetje bij beetje werd het dorp om het fort heen gebouwd. Dit stedelijke en weinig bekende fenomeen is in de Aude en in de Hérault vrij wijdverbreid, want er zijn minstens een vijftiental middeleeuws dorpjes gebouwd volgens dit patroon. Maar de tweede bijzondere eigenschap van Gruissan zijn de chalets op palen op het grote strand. Deze gebouwtjes - tegenwoordig zijn het er nog 1300 - gaan terug op een eeuwenoud gebruik en hebben zich in de 19e eeuw verbreid, toen ze dienst deden als onderkomen voor de vissers en vervolgens als tijdelijke residentie van de inwoners van Carcassonne et Narbonne die hier kwamen om te baden. Hier filmde Jean-Jacques Beinex in 1986 de film '37,2° le matin', met Béatrice Dalle en Jean-Hugues Anglade in de hoofdrollen.

www.sunfrance.com/gruissan - www.gruissan-mediterranee.com

Leucate,scharnierpunt tussen Spanje en Frankrijk Leucate ligt op het meest oostelijke punt van de Corbières Maritimes en dankt zijn naam aan het Griekse woord "leukos" dat "wit" betekend, ofwel "Laucata" in de taal van de Languedoc. Hier veegt de noorderwind de horizon schoon. Leucate is een strategisch gelegen vestingstad die gedurende vijf eeuwen dienst deed als favoriet observatiepunt van de Fransen om het koninkrijk van Aragon in te kunnen dammen. En tot twee maal toe in zijn geschiedenis, in de 16e en 17e eeuw, wist de stad victorieus uit de strijd te komen tijdens de aanvallen van de Spanjaarden. Wat Leucate zo leuk maakt, is zijn diversiteit (onder Leucate vallen inderdaad ook Leucate-Plage, La Franqui en Port-Leucate) en zijn ligging aan de zee en het meer. Als voormalig eiland is Leucate altijd in de maritieme omgeving gebleven waar ze ook uit voort is gekomen. Ten eerste dankzij de oesterkwekerij (het meer is rijk aan oesters en andere schaal- en schelpdieren) en ten tweede dankzij de "tramontane", de bergwind die de "zonen van de wind" per duizenden tegelijk naar Franqui lokt om zich daar met de elementen te meten met een zeilwagen, windsurfplank, kitesurf en andere windsurf-uitrustingen... Al 15 jaar lang komen hier ieder jaar honderden fanatieke sporters samen om zich in tegenwoordigheid van meer dan 100 000 toeschouwers met elkaar te meten tijdens de "Mondial du Vent"; een indrukwekkende ballet van zeilen over het meer. De charme en de paradox van deze plaats komen voort uit de combinatie van een badplaats uit de jaren 60 in het zuiden en het strand van Coussoles, zonder een spatje beton, in het noorden. www.sunfrance.com/leucate - www.leucate.fr SUDDEFRANCE - 31 -

Het dorp Argelès-sur-mer (Oostelijke Pyreneeën) is genesteld aan de voet van het massief van Albères, daar waar de Pyreneeën in de Middellandse Zee verdwijnen en is een van de bekendste badplaatsen van de LanguedocRoussillon. Het moet gezegd worden dat de plaats veel sterke argumenten heeft: een 7 kilometer lange kuststrook met zandstranden die zich uitstrekken vanaf het natuurreservaat mas Larrieu tot aan Racou, 2 kilometer rotskust pluseen pijnboombos van 12 hectare. Ruim voldoende om in alle behoeftes van ontspanning en watersport te voorzien. Tussen de blauwe hemel en de groene zee ligt het dorp dat zijn authenticiteit heeft weten te bewaren. Met zijn schaduwrijke kleine straatjes blijft Argelès-sur-mer met zijn Catalaanse accent een kleurrijke plaats om te leven, net binnen het gezichtsveld van Collioure. www.sunfrance.com/argeles www.argeles-sur-mer.com

Peyriac-de-Mer, het bewaarde gebied Peyriac ligt aan het eind van het Meer van Bages en het Meer van Sigean, en is ingeklemd tussen de oude zoutmijnen en de meren. Dankzij zijn bescheidenheid heeft het zijn unieke charme kunnen bewaren. De kleine haven ligt tussen de mooiste havens van de regio waar watersporters in aanraking komen met de laatste palingvissers, een karakteristiek plein met een mooie fontein, een versterkte kerk uit de veertiende eeuw en prachtige huizen aan de rand van de zoutpannen. Het dorpje is een tijdloze plaats, midden in het regionale natuurpark van Narbonne. In een wandeling van bijna twee kilometer kunt u de oude zoutmijn ontdekken, waar vele vogels hun toevluchtsoord gevonden hebben. www.peyriacdemer.org

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:45 Page32

GEUREN EN KLEUREN COLLIOURE

PYRÉ

Depoëzievandekleine Catalaansehaven Collioure, de parel van de Roussillon, lijkt te slapen in zijn diepblauwe zetting.

an de zeekant verlenen de in de rots uitgesleten, natuurlijke kreken het dorp een koninklijke uitstraling. Rondom het stadje, aan de landzijde, zijn het de wijngaarden die met hun terrassen het landschap kleur en ritme verlenen. Collioure (Oostelijke Pyreneeën) wordt vaak beschreven als een karakteristiek ansichtkaartdorp, maar het doet ook denken aan een Kretenzisch dorp en aan Italië, maar dan met een trotse Catalaanse uitstraling. Maar Collioure blijft bovenal oneindig poëtisch. Allereerst vanwege zijn geschiedenis, omdat deze havenstad overal in de kleine straatjes zijn banden met de kunst onthult. Kleurrijke huizen nodigen uit tot flaneren en wegdromen. Coullioure is de stad van het fauvisme en heeft de schilders van deze beweging weten te inspireren door het licht in deze streek. Het stadje kent vele gezichten en kleuren. Collioure is lumineus en gelukkig, men bezingt er de cicaden en baadt in het paradijs. Hier zijn de huizen van deze oude Mediterraanse handelshaven getooid met oker,

oranje of roze tinten. Men heeft elkaar dit plaatsje betwist vanwege zijn schoonheid. Afwisselend is deze stad in de 12e eeuw de zomerresidentie geweest van de koningen van Mallorca, voordat het overging in de handen van de koningen van Frankrijk: Lodewijk XI en Karel VIII. Collioure zal achtereenvolgens vallen onder de heerschappij van de koninkrijken van Aragon, Mallorca en vervolgens van Frankrijk. Maar het is de Franse generaal Vauban geweest die Collioure zijn actuele aanzien heeft gegeven, even voordat de Roussillon in het verdrag van de Pyreneeën in 1659 definitief aan Frankrijk werd toegewezen. Zelfs al is het kasteel in de loop der veroveringen uitgebreid en is de plaats zelf veranderd, toch zijn er in Collioure nog altijd de sporen te zien van het middeleeuwse verleden. Het koninklijke kasteel dat in 1922 als historisch monument werd aangemerkt, was het belangrijkste verdedigingswerk in de regio en werd in de loop van de 13e tot de 18e eeuw steeds opnieuw aangepast. Het fort van Saint-Elme, de kerk Notre-Dame-des-Anges waarvan de funderingen in het water van de Middellandse Zee staan en de toren van Madeloc dragen allen bij aan de reputatie van Collioure. Omringd door kreken en kiezelstranden, met zijn kleine haven, Catalaanse bootjes en straatjes vol bloemen SUDDEFRANCE - 32 -

heeft de stad een ongelooflijke charme. Maar vergis u niet! In Collioure wordt Catalaans gesproken, men vist er op sardienen, de ansjovis wordt er gezouten en met houdt er zelfs siësta. Overal in de stad verwelkomen de feestelijke restaurantjes en galeries de nieuwsgierige bezoekers. Een schat van de Côte Vermeille waar het goed toeven is in een van de vele kleine pensionnetjes. www.sunfrance.com/collioure www.collioure.com

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:45 Page33

GEUREN EN KLEUREN 24 UUR LANGS DE CÔTE VERMEILLE

LES IENTA R O S ÉE PYRÉN

• 6

•

4• 3

•

2•

Port-Vendres, typisch mediterraan Port-Vendres is de grootste vissershaven van de Roussillon en een handelshaven van voornamelijk fruit uit Spanje en de Maghreb en ligt op enkele kilometers van Collioure, maar is veel rustiger dan zijn toeristische buur. De stad is in de zeventiende eeuw gerenoveerd, maar er zijn vele herinneringen aan het verleden bewaard gebleven. De monumenten die door Vauban ontworpen zijn, getuigen van deze pracht. De obelisk in roze marmer van de Roussillon en ter ere van Lodewijk XIV prijkt dicht bij de haven. Iedere dag tussen 8.00 en 10.00 uur komen de vissers op de hoek van de quai Pierre-Forgas hun sardines verkopen. 's Middags komen de trawlers de kade op en iedere week is de stoet van gekoelde cargo's te zien die fruit en groenten uit Marokko of WestAfrika komen uitladen. Tegenover de oude haven vind je het monument ter herdenking aan de overledenen dat in 1922 door de beeldhouwer Aristide Maillol gemaakt is, een Venus die haar palm laat zien voor degenen die voor het vaderland zijn overleden. VVV-kantoor van Port-Vendres. Tel. 04 68 82 07 54

Op de kustweg naar Port-Vendres Het is onmogelijk om naar deze kust te gaan, zonder hier rond te wandelen. Het VVV-kantoor heeft verschillende boekjes waarin meerde routes aangegeven staan (zie hieronder). De mooiste route: “tussen zee en bergen”, waarbij u naar de vuurtoren van Cap Béar klimt (duur 4 uur). Het

3 indrukwekkende en overhangende Fort Béar is een militair gebouw uit de tijd van Vauban, dat nog altijd gebruikt wordt door het leger. Vanaf daar loopt het pad langs de zee naar beneden richting het strand van Bernardi in de Baai van Paulilles. De baai bevat drie stranden. Op het middelste strand bevond zich vroeger een… dynamietfabriek! De inmiddels geklasseerde locatie is volledig gerenoveerd door de departementsraad en kan vrij bezocht worden. De terugweg loopt door Cosprons, de wijngaarden en de Col del Mig. Maison du site de Paulilles: 04 68 95 23 40 Routekaarten voor de wandelingen rondom Port-Vendres worden verkocht bij het VVV-kantoor.

Een gastronomische tussenstop bij La Côte Vermeille Het restaurant “La Côte Vermeille”, dat gelegen is op de locatie van de oude vishallen, is bekend over de gehele kust. Uiteraard staat er veel vis op het menu, waaronder poonfilet, zeeduivel en zeewolf, die voornamelijk à la plancha bereid worden. Het panoramische terras heeft een vrij uitzicht op de haven. La Côte Vermeille, quai du Fanal in Port-Vendres. Tel. 04 68 82 05 71

artiesten die de stad een eeuw geleden ontdekten en hier met Matisse en Derain het fauvisme bewerkstelligd hebben, waarbij alles om kleur draait, is nog steeds voelbaar. Op een parcours kunt u 20 reproducties bewonderen, die neergezet zijn op de plek waar de artiesten hun mooiste doeken geschilderd hebben. Bezoek met gids in de zomer. Espace fauve, avenue Camille Pelletan in Collioure. Tel. 04 68 98 07 16

Bewonder de techniek van de meesterglasblazers Het dorpje Palau del Vidre ligt op de vlakte van Roussillon. Al bijna 20 jaar floreren hier de glaskunstenaars, die hun ateliers gevestigd hebben in het Palais du verre. Tussen het creëren van kunstwerken voor op tafel en de restauratie van glas-in-loodramen door, zorgen de glasblazers ervoor dat hun vakkennis behouden blijft. Ieder jaar verandert het glasfestival het dorp in augustus in de grootste glaskunstgalerie van Europa.

Slaap in een joert in Sorède Drie jaar geleden heeft Joëlle Lacoste drie joerten opgezet bij haar gîte. De uit Mongolië afkomstige tenten vormen - net als het meubilair - een verbazingwekkend en vrolijk contrast met de kurkeiken, aan de voet van de Albères, met een uitzicht op de Canigou. Er worden veel activiteiten aangeboden, waaronder boogschieten, relaxmassages, etc. Au soleil mongol, route d’Argelès-sur-Mer in Sorède. Tel. 06 26 25 03 91

In de voetsporen van de schilders van Collioure De oude haven is betoverend dankzij zijn keienstrand en de kerk die met de voeten in het water staat. De liefde op het eerste gezicht van de SUDDEFRANCE - 33 -

GEUREN EN KLEUREN LOKALE

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:46 Page34

GEUREN EN KLEUREN LOKALE

Aubrac en Margeride tussen streek en traditie

et zijn uitgestrekte vlaktes die doen denken aan de Mongoolse steppe, zijn klimaat en vulkanische temperament is de Aubrac (Lozère) een uitzonderlijke streek! Dit basaltlandschap dat al aan het einde van het Tertiair door vulkaanuitbarstingen werd gevormd, is het favoriete domein van de wandelaars, skiërs en vissers. Hier aan het einde van de wereld ligt alle magie besloten in de schoonheid van dit landschap "zonder grenzen". De velden met hun duizenden schakeringen groen worden slechts doorkruist door kleine weggetjes en het zijn alleen de paden voor het vee die in dit landschap de grenzen bepalen. Af en toe zijn er naast de koeien ook vreemde, door de eeuwen heen verweerde rotsformaties te zien die vanuit de verte lijken op menhirs of dolmens. Verderop, van Nasbinals tot Saint-Germain-du-Teil, is het landschap bezaaid met kleine dorpjes met stevig gebouwde huizen. Overal wordt u met open armen ontvangen, alom zijn de gîtes comfortabel en is de keuken... overheerlijk! De Aubrac staat bekend om zijn gastronomie, maar is ook een land van tradities, met de transhumance in mei die altijd de aanleiding is voor kleurrijke feesten. Bij deze gelegenheid worden de kuddes door de herders meegenomen naar de zomerweides en de burons waar ze de zomer zullen doorbrengen: hier werd vroeger de tome-kaas gemaakt en opgeslagen, die op zijn beurt weer gebruikt werd voor de bereiding van de lokale specialiteit: de aligot. Het nabijgelegen Margeride-gebergte heeft een scherp reliëf dat al tijdens het Paleozoïcum werd gevormd. Het vroegere graafschap van Gévaudan, waar volgens de overlevering "het Beest van Gévaudan" aan het einde van de 18e eeuw terreur zaaide, is daarentegen het domein van het woud (grove dennen, beukenbomen en aangeplante sparren), dicht bebost en mysterieus. Op dit plateau bevinden zich verschillende dierenparken (het wolvenpark van Sainte-Lucie, de Bizonreserve in Sainte-Eulalie, de uitkijktoren met de gieren in de gorges de la Jonte), te midden van een natuur doorkliefd door snelstromende bergbeken en rivieren. Hier is de grootste bevolkingsgroep na de vissers de...wandelaarsgroep! Dwars door dit landschap loopt immers de oude pelgrimsweg naar Santiago de Compostella, die inmiddels een belangrijke wandelweg is geworden: in deze hoog gelegen gebieden liggen langs de Camino frances en de via Podiensis plaatsen die u bezocht moet hebben: Aumont-Aubrac, Malbouzon, Rieutort-d’Aubrac, Marchastel, Nasbinals, voordat u in de Aubrac en de Aveyron komt… Een ander wonderland. Voor meer informatie scant u de QR-code met uw smartphone of gaat u direct naar: www.sunfrance.com/grands_espaces

SUDDEFRANCE - 34 -

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:46 Page35

GEUREN EN KLEUREN VAN DE GORGES DU TARN - CAUSSE MÉJEAN

Degrandeurvan deGorgesduTarn

In het zuidwesten van de Lozère, heeft de Tarn tussen de plateaus van Méjean en van Sauveterre zijn route in prachtige meanders uitgehold. Dit schitterende parcours is geklasseerd als Grand site naturel (belangrijk natuurlandschap).

e breuk is enorm. In de loop van duizenden jaren heeft de rivier, die ten oosten van de Mont Lozère ontspringt, een diepe inkeping uitgehold en een echte kloof gevormd in het zachte kalk van de Grands Causses. De steile wanden van de klif komen inmiddels tot een hoogte van 500 meter! Van Ispagnac tot Rozier wisselen heldere en kalme wateren zich in de Gorges du Tarn af met snelstromend en onstuimig water, waarop rafters zich kunnen uitleven. Vanaf Sainte-Enimie, dat als een van de mooiste Franse dorpen geklasseerd is, is het ook voor minder fanatieke sporters mogelijk om met een kano of kajak de Gorges af te varen. Het geweldige landschap rondom de 53 kilometer lange meanders van de Gorges vormt een toevluchtsoord voor een zeer rijke flora en fauna. Wandelaars kunnen er bijvoorbeeld een venusschoentje tegenkomen, de grootste wilde orchidee in Frankrijk, of hebben het geluk om een vale gier te zien vliegen, die te herkennen is aan het witte dons op zijn kop, en anders een monniksgier, die donkerder van uiterlijk is. Deze indrukwekkende vogels zijn bijna drie meter breed als ze hun vleugels spreiden! Dicht bij Rozier is het in de "uitkijktoren van de gieren" in de Gorges de la Jonte mogelijk om deze roofvogels te bestuderen. Om de indrukwekkende omgeving van deze Gorges te bewonderen, waarin ook vele kastelen gelegen zijn, is het mogelijk om de Gorges in de auto te volgen vanaf de Route des Gorges (D 907bis), die de rechteroever van de

Het maanlandschap van de Causse Méjean Te midden van een schitterend, verlaten decor ligt de Causse Méjean op 33.000 ontembare hectare. Op deze steppe van droge graslanden op meer dan duizend meter hoogte, liggen verschillende gehuchten met daken van grote, platte stenen en kleine herdershutjes, cazelles genaamd. De ondergrond van dit droge landschap bevat echter veel grotten en karstpijpen. Sommige geologische bijzonderheden zijn werkelijk verbazingwekkend. Dit is het geval voor de grillige rotsformatie van Nîmes-le-Vieux, tussen Florac en Meyrueis. Deze vormt een vreemde opeenstapeling van kalksteen, die doen denken aan de ruïnes van een stad. Maar dit landschap is gevormd door het scalpel van de erosie, onder invloed van water, vorst, zon en wind, die samen deze vreemde en fantastische vormen hebben gecreëerd in de kalksteen. Een educatieve route loopt door de rotsformatie tussen de dorpjes Hom en Gally, met Veygalier als vertrekpunt. rivier volgt. Met de juiste uitrusting is het mogelijk om het smalle wandelpad te volgen dat de meanders tot de voet van de vallei volgt, of om in een bootje af te dalen. Het gedeelte tussen La Malène en Les Vignes is smaller en staat bekend als het mooiste deel. Er zijn vele wandelparcours die voor iedereen geschikt zijn. Degenen die slechts kort in dit tijdloze gebied verblijven, moeten in ieder geval naar het uitzichtpunt van Baumes aan de rechteroever gaan. Gelegen op 400 meter boven de rivier, op het kalksteenplateau van Sauveterre, biedt dit belvedère een schitterend uitzicht op de okerkleurige rotsen die in de smaragdgroene wateren van de Tarn duiken. De rivier maakt op dit punt een bocht met een rechte hoek, zodat u uitzicht heeft op de beide zijden van de Gorges. www.gorgesdutarn.net SUDDEFRANCE - 35 -

De stalagmieten van Aven Armand Na het kleine dorpje Meyrueis laat u de Route des Gorges de la Jonte links liggen en neemt u de D986. Vervolgens komt u al snel bij de Aven Armand, een trechter met een diameter van 10 tot 15 meter. De grot is toegankelijk via een kabelbaan die in de rots verdwijnt tot aan een ovale schacht. In deze immense, ondergrondse zaal, waar de kathedraal van Notre-Dame de Paris moeiteloos in zou passen, kan men de 400 stalagmieten bewonderen die zich hier miljoenen jaren lang hebben gevormd. Aven Armand in Meyrueis. Tel. 04 66 45 61 31. www.aven-armand.com

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:46 Page36

CIRCUIT 48 UUR IN DE CEVENNEN In de stoomtrein naar Saint-Jean-du-Gard 5

•

• •4

Deze authentieke stoomtrein spuwt stoom en sintel en gebruikt de oude spoorweg tussen Alès en Anduze, die in 1971 gesloten is. De trein legt een traject van 13 kilometer langs talloze kunstwerken af, waaronder een metalen brug van 104 meter over de Gardon. Het is mogelijk om uit te stappen bij de bamboeplantage van Prafrance, waar midden in de Cevennen 200 bamboesoorten bloeien! In Mialet, niet ver daarvandaan, is in het geboortehuis van Roland, de chef van de camisards, het “Musée du désert” (museum van de protestantse vervolgingen) opgericht, dat gewijd is aan de geschiedenis van het Franse protestantisme.

• 1•

•

GARD

Bamboeplantage Prafrance: 04 66 61 70 47 Musée du Désert: 04 66 85 02 73 Treintje van de Cevennen (van april tot oktober): 04 66 60 59 00. www.trainavapeur.com

Beleef het gevoel van vrijheid in Anduze

Op de Corniche des Cévennes

In de aanval op de Mont-Aigoual Vertrek na een heerlijk ontbijt in de richting van de Mont Aigoual over de steile wegen D193 en D10 om vervolgens de D 986 richting Espérou te nemen (waar in juni de transhumance beging) en ga ten slotte naar de top van de Aigoual, op 1565 meter. Een schitterend panorama. Met het aangegeven “circuit des botanistes” (plantkundigenpad) kunt u in één uur tijd het grootste deel van de hellingen van de berg ontdekken. Breng als u hier bent zeker een bezoek aan het meteorologisch observatorium, het laatste actieve meteorologische station in de Franse bergen. Meteorologisch observatorium van Aigoual. Tel. 04 67 82 60 01 (gratis).

Zijdezacht verleden in Saint-Hippolyte-du-Fort

1 Op circa tien kilometer van het vertrekpunt Alès in de richting van Anduze. Het middeleeuwse dorpje Anduze kronkelt zich om de Gardon en is de toegangspoort naar de Cevennen en een belangrijke plaats voor de protestantse epen uit de zestiende eeuw. De kerk van Anduze met de sobere gevel is een van de grootste kerken in Frankrijk. Dankzij de charme en zachtheid van het dorp is het er heerlijk toeven in de zomer. Op deze plek kunt u heerlijk slenteren en valt u voor het beroemde aardewerk. Wellicht komt u de laatste winnaar van een Oscar en een Franse César tegen, acteur Jean Dujardin en zijn vrouw Alexandra Lamy, die in de gemeente getrouwd zijn en er een huis hebben. VVV-kantoor van Anduze: 04 66 61 98 17

Ga het landschap van de Haute Gardonnenque in via de D 260 in de richting van Pompidou. U bevindt zich nu op de Corniche des Cévennes, de strategische weg die in de achttiende eeuw aangelegd is om de dragonders van Lodewijk XIV erdoor te laten, die jacht maakten op de camisards. Het is een prachtig landschap. Op de rand van het afgezonderde gebied bevindt zich een mooi uitzichtpunt, voordat u links afslaat op de kleine D 39 om bij de Vallée Borgne te komen en in de richting van het dorpje Les Plantiers te gaan, in de Cevennen met het water des levens en de bergkammen waar vroeger zijderupsen gefokt werden. In de oude molen bevindt zich een charmant waterhuis. Vanaf daar zijn er vele wandelingen. VVV-kantoor van de Vallée Borgne, Saint-André-de-Valborgne. Tel. 04 66 60 32 11. www.vallee-borgne.org/fr

Slapen boven de rivier In Les Plantiers en de naburige dorpen zijn meerdere chambres d’hôtes beschikbaar. Maar wij vallen voor de charme van de Auberge du Valgrand, een stevig bouwwerk met drie verdiepingen waarin zich vijf kamers bevinden. In de zomer heeft de herberg ook een restaurant en is het heerlijk om te dineren of te ontbijten op het terras boven de rivier. Auberge du Valgrand, Les Plantiers. Tel. 04 66 83 90 11 www.auberge-valgrand.com SUDDEFRANCE - 36 -

6 Via Valleraugue daalt u de Mont Aigoual weer af. In het dorpje Villare bieden de tuinen van Sambucs een oase van rust met een tuin waarin zeldzame planten samenkomen met kleurige veldbloemen. Het is ook mogelijk een lunchpauze te nemen voor een lichte maaltijd. Als u meer trek heeft is l’Abeuradou, een paar kilometer verderop, een bijzonder restaurant in de omgeving van het Château du Rey in Pont d’Hérault. Ook kunt u met een omweg naar Vigan gaan, een stadje dat zowel Cevens als mediterraans is. Als u via SaintHippolyte-du-Fort weer terug bent in Alès, kunt u in de rijke geschiedenis van de regio duiken in een oude zijderupsenkwekerij die omgevormd is tot het Musée de la soie (zijdemuseum). Jardins des Sambucs in Villaret. Tel. 06 82 49 59 19. L’Abeuradou in Pont-d’Hérault. Tel. 04 67 82 49 32. Musée de la soie in St-Hippolyte-du-Fort. Tel. 04 66 77 66 47.

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:46 Page37

GEUREN EN KLEUREN UZÈS

Uzès,eenstenenschoonheid Deze stad van hertogen troont als een juweel in zijn omlijsting van wijngaarden en olijfbomen in het achterland van de Gard. En in het hart van de toeristen.

e stad is de Saint-Tropez van de Languedoc. Net zoals het platteland rondom Saint-Tropez zijn vrijstaande klokkentorens heeft om het uur te slaan, heeft Uzès (Gard) zijn Fenestrelle-toren en de klokkentoren van de kathedraal Saint-Théodorit die het landschap met zijn dak van gelakte gele en groene dakpannen in tweeën deelt. Een belangrijk symbool voor deze kleine Occitaanse stad van slechts 8.000 inwoners, de "the city of Languedoc" die je gezien moet hebben. Absoluut! Uzès staat al sinds 1965 op de monumentenlijst. Het stadje heeft zijn door arcaden omzoomde pleinen met fonteinen, cafés en restaurants en schilderachtige smalle, middeleeuwse straatjes waar het goed leven is, zijn beroemdheden (de acteurs Samuel Benchetrit en Jean-Louis Trintignant, de televisiepresentator van M6 Guy Lagache, enz.) en verdient voluit deze bekentenis die Jean Racine na een verblijf aan uzès schreef aan een Parijse correspondent: « En onze nachten zijn mooier dan uw

dagen...» (Brieven uit Uzès). Uzès, het belangrijkste hertogdom van Frankrijk, heeft zelfs iets extra: een echte hertogin en een echte hertog, Jacques de Crussol d'Uzès, 17e hertog van Uzès. Deze toonaangevende persoon is een internationaal zakenman, heeft een MBA van de Amerikaanse universiteit van Columbia en wijdt zich al twintig jaar aan de restauratie van het hertogelijk kasteel, tot groot genoegen van de toeristen. Deze laatsten stromen iedere zomer op zaterdagochtend naar zijn markt, waar de producenten hun lokale producten komen verkopen. De ambachtskunst is in deze regio al heel oud en bloeit nu weer helemaal op dankzij de keramieken pottenbakkerij van Saint-Quentin-la-Poterie. Maar het is vooral bij de brug le pont du Gard dat men 's zomers verfrissing komt zoeken en zijn ziel komt laven in deze regio die met zijn cipressen en heuvelachtige landschap doet denken aan Toscane. www.sunfrance.com/uzes www.uzes-tourisme.com

Een bijzonder ronde toren Dicht bij het hôtel de Castille ligt de kathedraal Saint-Theodorit, die verrast door zijn afmetingen. De kerk werd aan het einde van de 11e eeuw gebouwd op de overblijfselen van een Romeinse tempel en werd in de loop der eeuwen vele malen vernietigd. De huidige toren dateert uit het midden van de 17e eeuw. De kathedraal valt vooral op door de Fenestrelle-toren aan de rechterzijde, een bijzondere toren vanwege zijn hoogte en zijn cirkelvormige bouwplan dat in Frankrijk uitzonderlijk zeldzaam is en misschien is geïnspireerd op de Italiaanse klokkentorens. Het is een overblijfsel van de oude kathedraal en de bouw dateert uit de 12e eeuw, in ieder geval wat betreft het onderste gedeelte en de “Saint-Gilles wenteltrap” waarvan de treden worden gedragen door een schroefvormig tongewelf. SUDDEFRANCE - 37 -

La Chartreuse, een spiritueel juwelenkistje Als het spiegelbeeld vanAvignon aan de andere kant van de rivier, steekt Villeneuve-lès-Avignon uit over de Rhône met het fort Saint-André, dat de grens van het Franse koninkrijk aangaf. Maar naast de militaire architectuur bevat Villeneuve een vredelievender parel: het kartuizerklooster Chartreuse Notre-Dame-du-Val-de-Bénédiction, dat gebouwd is op het grondgebied van Etienne Aubert, die in 1352 inAvignon paus werd onder de naam Innocentius VI. Het gebouw werd van de veertiende tot de zeventiende eeuw steeds uitgebreid, totdat het een van de grootste kartuizerkloosters van Frankrijk werd, dat onderdak bood aan bijna honderd personen. In de Revolutie werd het als nationaal goed verkocht en aan het begin van de twintigste eeuw werd het herontdekt. Het klooster heeft een complexe indeling en bevat enkele architectonische schatten, waaronder de grote kloostergang en het graf van Innocentius VI. In de jaren '70 is het klooster, dat open is voor bezoek, een cultureel centrum geworden en het huisvest sinds 1991 het Centre National des Ecritures du Spectacle. www.chartreuse.org

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:47 Page38

WIJN CIRCUIT IN DE RUST VAN HET HERTOGDOM UZÈS

5 2 3

• •

Uzès, zijn hertogdom en... zijn wijnbouwers stellen alles in het werk om de beschermde oorsprongsbenaming (AOP) “Duché d’Uzès” te verkrijgen. De beslissing wordt dit jaar genomen. In afwachting hiervan kunt u in de Uzège wandelen, waar wijngaarden afgewisseld worden met olijfbomen, truffeleiken en boomgaarden, wat zorgt voor een prachtig gebied.

•

Picknick en open koetsen in Arpaillargues

•

Wandeling en proeverij in de stad Begin uw dag op de markt (op woensdag met de producenten, zaterdag is de beste dag) en/of het ontdekken van Uzès, een prachtige stad met de pleinen met bogen, steegjes, bijzondere hotels, het hertogdom, de kathedraal en de rijke geschiedenis. Ga vervolgens naar het Domaine Saint-Firmin, dat in het centrum ligt. Er groeien twee hectare wijn in het dorp! De kelder is iedere dag geopend (behalve op zondag) van 9.00 tot 19.00 uur. Domaine Saint-Firmin, rue Saint-Firmin in Uzès. Tel. 04 66 22 11 43. www.saint-firmin.com

Emmanuel Pédeneau neemt u mee de wijngaarden in aan boord van zijn “wagens”, nadat hij u heeft laten zien hoe de paarden "versierd" moeten worden en nodigt u uit voor een picknick in het kreupelhout (rit van circa 2 uur - € 250 voor een wagen van 6 tot 10 personen). Ter plaatse vertelt een wijnbouwer u over de streek en wijnen. U kunt een sandwich meenemen of biologische, lekker en gezonde gerechten van Laurent Maire proeven (€ 17 tot 45 per persoon). Vele andere formules mogelijk. Écurie Font Clarette (naast Deleuze-Rochetin) Emmanuel Pédeneau, in Arpaillargues. Tel. 06 24 07 42 62. www.ecuriefontclarette.com

Ontdek detruffelvelden Michel Tournayre heeft boeiende educatieve routes ontworpen om de truffel te leren kennen: ontdek de bodems en de wortels dankzij een ondergrondse weg. Werkelijk verbluffend! Er is bovendien een bomentuin met 11 verschillende truffelbomen: lindebomen, haagbeuken, hazelaars, aleppoden, bonsaibomen, etc. En eindig in zijn mooie “boetiek, museum, proeverij” met truffels, boeken, streekproducten, wijnen en een foto van zijn grootvader. Les Truffières d’Uzès, 830, route d'Alès in Uzès. Tel. 04 66 22 08 41. www.lestruffieresduzes.fr

Chique kamers en choquerende restaurants Hier vindt u een aantal gelegenheden waar alles draait om welzijn, design, comfort en wellust! Proef hier andere wijnen, zoals de wijnen van het domaine Chabrier. • Chambres d'hôtes en gastronomisch restaurant - L'Artémise in Uzès. Tel. 04 66 63 94 14. www.lartemise.com • Chambres d'hôtes en kookcursussen - Le clos du Léthé in Saint-Médiers. Tel. 04 66 74 58 37. www.closdulethe.com • Chambres d'hôtes en table d'hôtes - La Maison d'Ulysse in Baron. Tel. 04 66 81 38 41. www.lamaisondulysse.com

Bijzondere kelder in Blauzac

Kunst in de kelder Jean-Michel en Catherine Cathonnet of Bertrand Salzes ontvangen u in hun mooie en moderne kelder (die is voorzien van een ruimte voor de kinderen), waar u hun zeer goede wijnen kunt proeven, waaronder “La Sarrazine”, Zilveren medaille Syrah du Monde. Op de eerste verdieping bevindt zich een kunstgalerie met een originele programmering en een mooi terras. Bezoek ook hun kelder en wandel over hun parcours voor de ontdekking van de flora en fauna, de gemetselde en stenen gebouwen op het grondgebied. Domaine Deleuze-Rochetin, route d'Uzès in Arpaillargues. Tel. 04 66 59 65 27. www.deleuzerochetin.com

Soleil, terrasse, vue plongeante sur les vignes et les Cévennes... vous voici au Domaine du Lys, où tout est pensé dans un esprit résolument moderne. Dégustez dans leur caveau atypique leurs vins dynamiques, nerveux et fruités aux arômes délicats. Ils organisent régulièrement des événements avec d’autres producteurs. A suivre sur facebook. Domaine Les Vignes du Lys, route d’Uzès in Blauzac. Tel. 04 66 03 16 37. www.les-lys.fr

4 SUDDEFRANCE - 38 -

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:47 Page39

GEUREN EN KLEUREN ALÈS

De hoofdstad van de Cevennen in de Gard is gelegen aan de oevers van de wispelturige Gardon en in volle ontwikkeling.

Alès“dezwarte”stapt overopgroen!

e zijn hier in het land van de "zwarte smoelen", de "withemden" (de Parpaillots*) en de groene bossen. De lage Cevennen zijn een vakantieoord voor beroemdheden die de mensenmassa's moe zijn (Ysabelle Lacamp, Patrick Timsit, Charlie Watts de drummer van de Rolling Stones, de actrice Bernadette Laffont, enz.), een welkom oord voor de avontuurlijke rebellen van mei '68 en een land van wonderen in het algemeen. Na het einde van de mijnenperiode was het hier dat in de jaren 60 de neo-rurale golf "overstapte op groen". Hierdoor kreeg de door de rurale uittocht verzwakte regio weer een nieuwe dynamiek. De hoofdstad van de Cevennen, Alès, was indertijd een gewonde stad. De stad had zijn arcadeplein en zijn herberg Le Coq Hardi verloren, waar volgens de legende in 1629 de "Vrede van Alais" (verdrag voor de godsdienstvrijheid) door Richelieu werd getekend. Een beslissende periode voor deze protestante stad. Met de sluiting van de laatste traditionele mijnen in 1982 en 1986 (de openluchtmijnen zouden in de jaren 2000 volgen) nam deze arbeidersstad, waar op het hoogtepunt van de activiteiten (1947) 24.000 mijnwerkers werkten en 21 schachten werden geëxploiteerd onder de naam Steenkolenmijnen

van het bekken van de Cevennen (in 1950 werd hier 3 miljoen ton steenkool gewonnen), beetje bij beetje afscheid van zijn mijnwerkersverleden. De oude "slaapstad" aan de oever van de wispelturige rivier de Gardon ontwaakt. Tegenwoordig is Alès een stad met een bloeiend cultureel leven. Vanuit de omliggende stedelijke centra (Nîmes, Montpellier, Arles) stroomt het publiek toe om de theaterprogrammering van het theater Le Cratère te volgen, een nationaal programma; de filmliefhebbers komen van heinde en ver voor het bijna verplichte filmfestival Itinérances (ieder jaar in maart). En bovenal; de stad heeft gekozen voor groen Sinds 2007 verzamelt Alès ecologische prijzen: Nationale lintjes voor duurzame ontwikkeling, Franse hoofdstad van de biodiversiteit, Gouden Marianne, enz. Alès betekent ook de féria ieder jaar in juni op Hemelvaartsdag: hier houdt men de traditie van de stierengevechten en evenementen met stieren in ere, terwijl de stad danst op het ritme van de bodegas. *Papillon(vlinder) in het Occitaans. Het woord had een negatieve bijklank en was de benaming voor de Camisards, de boeren met de witte hemden die net zoals sommige vlinders 's nachts leefden.

www.sunfrance.com/ales www.villes-ales.fr

Midden in de Cevennen, in Anduze (Gard), in dit groene paradijs met zijn door bamboe omzoomde lanen die geuren naar sequoias, versmelt het exotisme overal in de schors en de bladeren van het bamboebos. Het decor van de landschapstuinen is hier van een adembenemende schoonheid en staat trouwens ingeschreven op de aanvullende lijst van historische monumenten. Een prachtige ginko biloba torent uit over de vallei van de draak en een labyrint van planten SUDDEFRANCE - 39 -

Museum van de protestantse vervolgingen: religie in de mas Souberyran

In de keuken van de mas Soubeyran in Mialet in de Gard (het oude huis van Rolland, de chef van de camisards), is het hoogtepunt van het bezoek....een schuilplaats voor mensen! Dit laat duidelijk zien hoe de mensen permanent ondergedoken leefden tijdens de periode van de protestantenvervolgingen (de "woestijnperiode") in de Cevennen. Een eeuw lang, vanaf de herroeping van het Edict van Nantes (1685) tot het Edict van Tolerantie (1787) werd het Franse protestantisme op deze manier gesmeed. Gevormd in de strijd en door vrijheidsberoving (vrijheid van religie, van vrije wil, organisaties voor de gevangenen of voor hen die naar de galeien werden gezonden). Omdat de Cevennen een bergland is met veel geheime schuilplaatsen, kon het verzet dat geleid werd door de Camisards (de opstandelingen), zich hier organiseren. Om deze periode te herdenken organiseert de 'assemblee du Désert' sinds 1911 iedere eerste zondag van september erediensten, huwelijken en dopen onder de eiken van de mas Soubeyran. Het naastgelegen museum dat gewijd is aan de geschiedenis van het Franse protestantisme kan ook bezocht worden. Le mas Soubeyran in Mialet Tel. + 33 (0)4 66 85 02 72 www.museedudesert.com

wacht hier op de wandelaars. Een winkel en een tuincentrum maken de landschapstuinen compleet. Door het bezoek aan het park van een dertigtal hectare krijgt u een idee van de omvang van het project van de kruidenhandelaar Eugène Mazel, die het domein van Prafrance in 1855 kocht. Het hele jaar door worden hier permanente en tijdelijke tentoonstellingen gehouden.

www.sunfrance.com/parcs_jardins

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:47 Page40

GEUREN EN KLEUREN SAINT-GUILHEM - MINERVE

Saint-Guilhem-le-Désert (Hérault) ontvangt ieder jaar 700.000 bezoekers, die vol bewondering zijn voor zijn Romaanse abdij.

Saint-Guilhem-le-Désert, elegantieenschoonheid

anaf de snelweg A75 vlakbij Gignac, bekent het landschap al direct zijn kleur met de ongelooflijke kruisweg in de open lucht en zijn kerk Notre-Dame-de-Grâce uit de 17e eeuw. Hier zou volgens de legende de Maagd Maria een blinde doofstomme zijn zicht, spraak en gehoor hebben teruggegeven! En dat is inderdaad ook een beetje het effect dat dit gebied heeft op de toeristen, zodra zij deze met gratie en schoonheid gezegende vallei betreden. Hier moet je constant de blik naar boven gericht houden: overal raken de dorpjes de hemel, zoals ze tronen op hun heuveltop, omgeven door een decor van groen en kronkelend rond een kerk of een willekeurig kasteel. Het meest mystieke dorpje van allen blijft SaintGuilhem-le-Désert, dat door de eeuwen heen is blijven stralen, al sinds de tijd van de grote middeleeuwse pelgrimstochten naar Santiago de Compostella. Hier hielden in het jaar duizend de pelgrims die vanuit het het Oosten en Italië kwamen en richting Spanje gingen, halt bij de Abdij van Gellone (804) na de etappes van Saint-Gilles en Montpellier. Dit juweeltje van Romaanse kunst, waarvan een deel tegenwoordig te zien is in het kloostermuseum van New York (USA), bewaart de relieken van Saint-Guilhem en fragmenten van het echte kruis van Christus (een gift van Karel de Grote)! Tegenwoordig hebben de gelovigen hun pelgrimsstaf verruild voor stevige wandelschoenen. De wandelroute GR 653 trekt duizenden toeristen die over deze Via Tolosana (route van Arles) wandelen tussen garrigue (kreupelhout) en olijvenbomen. Sinds 1999 staat Saint-Guil-

hem-le-Désert trouwens ingeschreven op de Landelijk erfgoedlijst van de Unesco, net als de pelgrimswegen naar Santiago de Compostella. En sinds juni 2010 behoort het dorp tot de 'Grands Sites de France" (de mooiste landschappen van Frankrijk), samen met het keteldal van Infernet, de gorges van de Hérault en de grot van Clamouse. Dankzij zijn ongelooflijke diversiteit aan calciet- en aragonietkristallen staat deze grot bekend als een van de mooiste grotten van Frankrijk en betovert alle toeristen die langs de 900 meter lange galerijen lopen. Terwijl de geest

van Saint-Guilhem, de dappere ridder en stichter van de abdij die in 812 overleed, nog altijd over deze vallei vol legendes waakt, is de naaste omgeving van Saint-Guilhem een paradijs voor natuurliefhebbers. Ze kunnen volop kiezen tussen wandeltochten, mountainbiken, zwemmen, kanoën en kajakken, maar ook vissen in het snelstromende water van de gorges van de Hérault die om het dorp slingeren. www.sunfrance.com/stguilhem www.saintguilhem-valleeherault.fr

Minerve,een fatale schoonheid met een tragisch lot Sommigen beschouwen de stad als verschanst in het hart van de kalkplateaus, anderen zien de stad omringd door de rivierengtes die zijn overwonnen door de samenvloeiing van de rivier de Brian en de Cesse. Deze middeleeuwse stad op een steenworp afstand van de Corbières en het Regionale natuurpark van de Haut-Languedoc moet u gezien hebben. De stad, gebouwd tegen de rotsen van de uitlopers van de Cevennen en de Montagne Noire, waande zich onoverwinnelijk. «Geen enkel kasteel, buiten Termes en Cabaret, was sterker dan Minerve», schreef de kroniekschrijver op het moment van het drama. De Parfaits (perfecten) - de naam die de Katharen werd toebedeeld omdat zij zich gedragsregels oplegden die waren gebaseerd op begrippen van Goed en Kwaad die strenger waren dan de regels van de Kerk, zodat de Kerk deze beweging ging zien als ketterij die uitgeroeid moest worden - zouden hier niettemin in de val lopen die Simon de Montfort in 1210 hier had opgezet. En na zeven weken belegering zou Guillaume, heer van Minerve, gedwongen door dorst en ziekte uiteindelijk capituleren. In dit wilde decor zullen de Parfaits weigeren om hun geloof af te zweren, hetgeen hun de brandstapel opleverde; de eerste collectieve brandstapel in de strijd tegen de Albigenezen. De geschiedenis en de ligging van deze stad maken de plaats even mooi als fataal, een belangrijk moment in de geschiedenis van de kruistochten. In de stad zijn nog altijd koepelgewelven te zien en natuurlijke bruggen uitgehouwen in de kalksteen: een decor dat even grandioos is als de geschiedenis tragisch is. De genereuze stad heeft zijn naam aan de Minervois gegeven, het land van de wijnbouwers. Het is trouwens te danken aan een wijnbouwersechtpaar dat het museum Hurepel van het dorp Minerve bestaat. Hier wordt het tragische verhaal vertelt van de tijd van de Occitaanse Katharen, in de vorm van poppetjes van klei. SUDDEFRANCE - 40 -

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:47 Page41

GEUREN EN KLEUREN VAN DE SALAGOU - HAUT LANGUEDOC

Salagou,allesoprood

De stuwdam van Salagou werd in 1969 gebouwd in de rivierbedding van de Salagou en heerst nu over dit okerkleurige land vol rode rotsen - ruffes - die het alom aanwezige water met rood omlijsten.

alagou, zijn stuwmeer en zijngelijknamige vallei. De stuwdam van basaltrotsen die in het riviertje Salagou werd gebouwd, heeft een aantal dorpjes verzwolgen. In het gebied doet het verhaal de ronde dat men bij sterke wind de klokken van de verdronken kerk kan horen...Maar 40 jaar nadat dit gebied onder water werd gezet, heerst hier een paradijselijke sfeer. De "Grote Rode", zoals men de dam hier noemt, werd in 1969 door de overheid gecreëerd om de vallei te kunnen irrigeren en de wijngaarden te kunnen veranderen in boomgaarden en heeft intussen zijn publiek gevonden! Steeds meer liefhebbers komen genieten van dit schitterende meer, gelegen in zijn okerkleurige vallei (vanwege de ijzeroxidehoudende rode rotsen en klei) die doet denken aan de verlaten vlaktes van Arizona of Afrika. Het is een ware binnenzee van maar liefst 125 miljoen kubieke meter water. De Salagou strekt zich uit over 7,5 km lengte in een landschap dat word omgeven door vreemdgevormde heuvels die eigenlijk oude vulkanen zijn. Onder de nieuwsgierige blikken van de aalduikers torenen de populieren, essen en wilgen lui uit boven de rietranden. In veertig jaar tijd is dit droge maanlandschap uitgegroeid tot de favoriete bestemming van natuur- en waterliefhebbers. Op het heetst van de dag komen ze hier verfrissing zoeken ('s zomers kan de watertemperatuur oplopen tot 28°). Dankzij twee heersende winden, de Tramontane en de Marin, waait het iedere dag op het water van dit stuwmeer, zodat er hier

veel wordt gezeild en allerlei soorten glijsporten worden beoefend (motorboten zijn hier verboden). Deze plaats is erg populair bij de funboarders, maar is ook het domein van de catamaran, de kleine bootjes, de waterfiets, de kano en de kajak! De watersportbeoefenaars die over deze recreatieplas glijden kruisen hier de vissers...afkomstig uit alle hoeken van Europa! Want Salagou is een welbekende vislokatie, waar de vissoorten die door de mens hier zijn uitgezet op het moment dat het gebied onder water werd gezet, zich fantastisch hebben aangepast: carnivoren, karpers, snoekbaarzen, snoeken, rivierbaarzen en en tal van andere "mooie soorten" zwemmen tegenwoordig hier in dit water. En direct naast het meer worden er tochten gemaakt...te voet of met

de mountainbike, want de geologische eigenschappen van de vallei maken dit terrein bij uitstek geschikt voor al deze sporten: Via 8 uitgezette tochten met 4 moeilijkheidsniveaus kunt u de naaste omgeving van het meer ontdekken. Een andere manier om de rode aarde en de rijke en bijzondere flora en fauna van dit gebied te benaderen, is te paard op of de fiets. En dan zijn er ook nog de dorpjes, de kapellen, de “capitelles” (kleine stenen hutjes) en altijd en overal het schitterende landschap. Terwijl zich in de verte de bergtoppen van grijze kalksteen van het keteldal van Mourèze aftekenen, nodigen de omliggende dorpjes zoals Clermont-l'Hérault Liausson, Octon, Salasc, Celles en le Puech uit tot een ontdekkingstocht van het hoger gelegen Pays d'Oc.

Een uniek en divers landschap Wat is het punt van overeenkomst tussen het massief van de Caroux, de Montagne Noire (foto), de bergen van Lacaune, de bergen van Orb, het Merenplateau, de Sidobre en de mediterraanse garrigue? Ze maken allen deel uit van het Regionale natuurpark van de Haut Languedoc, dat in 1973 in het middelhoge berglandschap werd gecreëerd. In dit opmerkelijke landschap dat zowel een deel van de Midi-Pyrenées beslaat als van de Languedoc-Roussillon en dat beheerst wordt door twee klimaten (een mediterraans en een Atlantisch klimaat), wordt het landschap beheerst door diversiteit: kastanjebossen, venen, heidevelden, rivierengtes (met namedie van de Héric), meren en rivieren zijn een permanente uitnodiging om op ontdekkingstocht te gaan. Het berggebied van de Haut Languedoc is een uitzonderlijk onderdeel van het Franse toeristische landschap en een waar paradijs voor het ecotoerisme, voor de wandelaars en de gastronomische toeristen (gepekelde gerechten, vleeswaren, bijenteelt, wijnbouw). www.parc-haut-languedoc.fr SUDDEFRANCE - 41 -

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:47 Page42

GEUREN EN KLEUREN PÉZENAS - LODÈVE

Het tapijt van de Republiek

Pézenas, derust van deLanguedoc Pézenas kent een groot aantal rijke herenhuizen en zijn straten zijn geplaveid met geschiedenis.

e kunst en de ambachten nemen een grote plaats in in de geschiedenis van de stad. De stad werd zelfs door de gouverneurs van de Languedoc, Montmorency en de Prins van Conti, tot hoofdstad uitgeroepen. Pézenas (Hérault) verenigt de kunsten: van de danskunst via het theater tot de muziekkunst. Een dertigtal scheppende artiesten, costumiers, marionettenspelers, mozaïekkunstenaars, siersmeden, steenhouwers en schrijnwerkers hebben de reputatie van de stad gevestigd. Naast de herenhuizen zoals het Hôtel de Peyrat ontvangt de stad de ambachtelijke én de artistieke beroepen die deel uitmaken van het landelijk erfgoed. Maar Pézenas weet de herinnering van Molière uitstekend te combineren met die van Boby Lapointe. De stad trekt de handelaars in curiosa aan en kan bogen op een groot aantal uitdragerijen. Jaarlijks worden hier dan ook in mei en in oktober rommelmarkten georganiseerd. De geschiedenis van Pézenas is doorspekt met belangrijke

personages. Jean-Baptiste Poquelin alias Molière kwam in 1650 naar Pézenas. Hij verbleef er drie maanden, om de Generale Staten van de Languedoc te amuseren. Hierna zal hij tot twee maal toe terugkomen voor een verblijf, in 1653 en in 1656. Deze etappe-stad is van groot belang geweest voor deze man van het theater. Don Juan is in werkelijkheid het portret van de Prince de Conti, die in Pézenas de weldoener was van Molière. Enkele personages uit Pézenas zullen een inspiratiebron vormen voor een aantal personages uit de toneelstukken van Molière, zoals Tartuffe, geïnspireerd op de biechtvader van de prins, de abt Rouquette. In de loop van de daaropvolgende eeuwen kwam er een ware beweging tot stand met Molière als middelpunt, evenals een aantal monumenten, zodat de stad een hele culturele politiek ontwikkelde rondom de man en het theater.

www.sunfrance.com/pezenas www.pezenas-tourisme.fr SUDDEFRANCE - 42 -

Ze sieren de parketvloeren van ministeries, ambassades in het buitenland en van het Elyseepaleis....Maar ze worden allen in Lodève (Hérault) vervaardigd! Sinds 1966, datum waarop de ateliers van de "Savonnerie de Lodève" een staatsbedrijf werden, worden er hier ieder jaar uitzonderlijke tapijten geproduceerd die vervolgens opgenomen worden in de collecties van het Mobilier National (meubilair in staatsgebouwen). In Lodève vervaardigen een dertigtal tapijtwevers deze tapijten met knoopsteek naar ontwerpen van moderne artiesten (Paulin, Hajdu, Lalan, Morellet, enz.) of ze maken heruitgaven van ontwerpen uit de 17e, 18e en 19e eeuw. Deze traditie, waar weefgetouwen met een verticale ketting worden gebruikt, kon in 1962 herleven dankzij de komst van de harkis-vrouwen uit Algerije, allen befaamde weefsters. Al in 1964 creëerde het Franse ministerie van Binnenlandse Zaken een weefatelier om werk te bieden aan een dertigtal van deze vrouwen, waarna beetje bij beetje de traditionele Algerijnse weeftechnieken werden vervangen door weefgetouwen met een verticale ketting. Het atelier van Lodève kan worden bezocht. Manufacture Nationale de la Savonnerie Impasse des Liciers - 34700 Lodève. Tel. + 33 (0)4 67 96 41 34

De Scénovision Molière in 3D De stad Pézenas heeft een speels en leerzaam parcours over Molière gecreëerd, met gebruik van de nieuwste 3D-technologie en het schitterende herenhuis Hôtel de Peyrat als achtergrond. Het bruisende leven van deze theaterman wordt hier in vijf bedrijven weergegeven. Het decor van ieder zaal stelt een hoogtepunt voor in het leven van Molière, van zijn theatergezelschap en van zijn eeuw. Het is eigenlijk een soort film die in 3 dimensies en vijfenveertig minuten vertelt over het theater. Deze sensoriele voorstelling bekijk je met het hele gezin. Iedere dag geopend en na reservering toegankelijk voor mensen met een beperkte mobiliteit. Vertrek iedere vijftien minuten. Tél. 04 67 98 35 39 www.scenovisionmoliere.com

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:47 Page43

GEUREN EN KLEUREN VAN HET LAND VAN DE KATHAREN De kastelen van Minervois en van Les Corbières lijken de Katharen, die hun sporen nagelaten hebben in de geschiedenis en de landschappen van de Aude, nog altijd te beschermen.

et Katharisme, dat een afgescheiden christelijke religie is die gepropageerd werd door predikanten, had al snel vele aanhangers in de Languedoc en werd gewaardeerd door de landheren, waardoor er diocesen in Toulouse, Carcassonne, Albi en Agen kwamen. Om zich te verweren tegen de groei van deze religie, die de dogma's en de autoriteit van de katholieke kerk weerlegde, ondernam paus Innocentius III in 1208 de “Albigenzische kruistocht”. Onder leiding van Simon de Montfort slachtten de kruisvaarders de bevolking van Béziers af. Carcassonne, Minerve en Lastours vielen na elkaar en het graafschap van Toulouse werd overwonnen. Het Verdrag van Meaux (1229) maakte een einde aan deze heilige oorlog, terwijl de inquisitie doorging met de jacht op de ketters, die zich in de versterkte dorpen Minervois en Les Corbières verscholen. Inmiddels was het een conflict geworden om de onafhankelijkheid van het zuiden tegen het Franse koninkrijk. Het Kathaarse avontuur eindigde met de val van deze versterkte plaatsen en de terugkeer van de Languedoc bij de Franse kroon. In deze tijd spelen de verhalen van deze Ka-

Eengastvrij grondgebied thaarse kastelen. Peyrepertuse, Puivert, Aguilar, Termes, Puilaurens en Quéribus waren de indrukwekkendste. De overblijfselen van deze forten, die zowel luchtig als massief zijn, lijken in evenwicht opgehangen te zijn aan de rotshakenof op te springen uit rotsen waaraan ze vastzitten, terwijl hun omheiningen met kantelen een krachtige indruk maken. Vandaag de dag biedt

de kastelenroute van het land van de Katharen van Durban tot Lagrasse een bezoek aan het hart van de geschiedenis van de “goede mannen” en aan de monumenten van het land van de Katharen. Intergemeentelijk VVV-kantoor van Les Corbières Sauvages. Tel. 33 (0)4 68 45 69 40

PechdeBugarach,deberguitalle legendes… Lange tijd kenden alleen wandelaars de Pech de Bugarach. De rotsachtige berg is met zijn 1.230 meter het hoogste punt van Les Corbières en biedt een schitterend uitzicht over de Pyreneeën, de Haute-Vallée en de vlakte van Aude. Deze bergtop die opkomt uit het diepste der aarde en niet vaststaat aan een berggroep, heette vroeger “Pech de Tauzé” en is rijk aan mineralen, wat benadrukt wordt dankzij het feit dat de berg wordt omgeven door bossen en kreupelhout. Toch doen er, niet ver van Rennes-le-Château, al heel lang de gekste droombeelden de ronde over deze kalktop, waarbij sommigen zweren ufo's te hebben zien ontsnappen aan deze berg of er juist binnen hebben zien gaan. Bugarach is al lange tijd een bodem voor legendes. Maar sinds twee jaar zijn sommige mensen ervan overtuigd dat je hier het eind van de wereld ziet. Volgens een gerucht dat op het internet gezet is en dat gebaseerd zou zijn op de mayakalender, zal het einde van de wereld op 21/12/12 zijn, ofwel 21 december aanstaande, en zal er maar één plaats gespaard blijven: de Pech de Bugarach. Sindsdien wordt het rotsdorpje van 200 personen tot grote wanhoop van de burgemeester enigszins verstoord door exoterische en andere vreemde mensen die de laatste dag afwachten. Een reden om het nog hogerop te zoeken...

SUDDEFRANCE - 43 -

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:48 Page44

WIJN CIRCUIT IN LES CORBIÈRES TUSSEN REPUTATIE EN MODERNITEIT

•

Het land van de Katharen doet u verbaasd staan door de schoonheid en de hardheid van zijn landschappen, zijn geschiedenis en zijn duizenden jaren oude wijngaarden. De herkomstbenaming Corbières is een enorme geologische puzzel. Deze benaming produceert wijnen met hetzelfde karakter als de wijngaarden. Ontdek deze befaamde of moderne plaatsen, waar de geest van Les Corbières opnieuw bloeit.

proeverij in de kelder: iedere dag van 10.00 tot 12.00 uur en van 15.00 tot 18.00 uur. Cave de Castelmaure, route des Canelles in Embres-et-Castelmaure. Tel. 04 68 45 91 83. www.castelmaure.com

• 6

•

ÉES- S PYRÉN TALE ORIEN 2

•

Les jardins Saint-Benoît, route de Talairan in Saint-Laurent-de-la-Cabrerisse. Tel. 04 68 44 18 70. www.garrigaeresorts.com

Biologische proeverij op het kasteel

Het beste van de zuidelijke keuken bij Goujon

•

Proeverij en machinale sport bij het kasteel Bezoek het verrassende futuristische wijnpakhuis, een half begraven aardekleurige parallellepipedum van beton met een enorme glazen gevel, die een prachtig uitzicht over Les Corbières biedt. Sensatiezoekers kunnen ook door het kreupelhout slingeren in een 4x4, een quad of een buggy. Er is bovendien een restaurant (2 bestekjes) en chambres d’hôtes. Château de Lastours in Portel-des-Corbières. Tel. 04 68 48 64 74. www.chateaudelastours.com

Welkom in de herberg van Gilles Goujon, het beroemde driesterrenrestaurant van de regio, dat verborgen ligt in Les Corbières en waar je onder andere kunt genieten "eieren van Carrus-kippen "verrot" met melanosporumtruffels op een puree van champignons en zomertruffel, lauwwarme brioche en cappuccino". Ongelofelijk! Een mooie kaart met wijnen uit de regio en een prettige ontvangst. U vertrekt voldaan en gelukkig.

3 L’Auberge du Vieux Puits, 5, avenue Saint-Victor in Fontjoncouse. Tel. 04 68 44 07 37. www. aubergeduvieuxpuits.fr

Ontspan in de tuinen van Saint-Benoît

Relax onder de stenen gewelven van de Spa Garrigae. Een verwarmd binnenbad, sauna, hammam, bubbelbad, theekeuken… En geniet van hun ontspannende massages op basis van regionale en biologische producten. Hmmm!

Deze wijngaard van 135 hectare aan één stuk wordt omgeven en beschermd door 500 hectare kreupelhout, waardoor een rijk ecosysteem en een unieke omgeving gevormd worden. Dit is de grootste biologische producent van Les Corbières. Hun wijnen zijn elegant, fluweelachtig en heerlijk, zoals hun “Solus 2010”. Deze wijnen zijn iedere dag van de week en in het weekend op afspraak te proeven in hun kasteel (het oude bijgebouw van de Abdij van Fontfroide). Château de Caraguilhes in Saint-Laurentde-la-Cabrerisse. Tel. 04 68 27 88 99. www.caraguilhes.fr

Door de ziel van Les Corbières

Bewonder de schitterende landschappen van Les Corbières. Bijvoorbeeld in Villerouge-Termenes, een middeleeuws dorp met een indrukwekkend fort in een wilde omgeving met roodachtige hellingen en wijngaarden. Of in Lagrasse (de oude hoofdstad van Les Corbières) en de Abdij Sainte-Marie. Of nog iets verder in Mayronnes, een uitgehouwen route voor een artistiek voetpad midden in de natuur.

Een hapje eten en slapen

“Geklasseerde” plaatsen voor ontspannen avonden en rustgevende nachten. • Chambres d'hôtes en restaurant: Château de Lastours in Portel-des-Corbières • Chambres d'hôtes: La demeure de Roquelongue in Saint-André de Roquelongue. www.demeure-de-roquelongue.com • Chambres d'hôtes en gastronomisch restaurant: L’Auberge du Vieux Puits in Fontjoncouse • Kamers of huizen en restaurant: Les jardins Saint-Benoît in Saint-Laurent-de-la-Cabrerisse

Humor en proeverij bij de coöperatie "Onze wijngaarden staan aan het eind van de wereld".... inderdaad. Maar in het centrum van het dorp is de (moderne en sobere) kelder van deze coöperatie een “must” geworden. In hun vallei van het paradijs is de wijn niet droevig. Hun flessen met bonte kleuren zijn het bewijs. Proef de beroemde wijnoogst “3” of hun twee nieuwe wijnen die niets over zichzelf vertellen “Vavavoum!” en “Niet rijden”. Bezoek en

4 SUDDEFRANCE SUDdeFrance - -44 44- -

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:48 Page45

GEUREN EN KLEUREN CANIGOU - DE GELE TREIN

DeCanigou,degrandsite vandeCatalanen

ostelijke Pyreneeën) is een bron van legendes en trekt ieder jaar een groot aantal bezoekers. De bochtige bergpaden bieden hier dan ook een grote keus aan wandelroutes, die zowel voor de zondagswandelaar als voor de ervaren wandelaar goed toegankelijk zijn. Hier, op slechts 5 km van de zee, zijn een groot aantal bezienswaardigheden gebouwd die nu deel uitmaken van het landelijk erfgoed van de Roussillon. Zoals bijvoorbeeld de abdij van Saint-Martindu-Canigou, die in de 10e eeuw werd gesticht door een graaf van Cerdagne en met zijn 1096 meter hoogte overal bovenuit troont. Of de priorij van Serrabone, bestaande

uit een tribune waar de beeldhouwwerken en de details van roze marmer een waar meesterwerk van de Romaanse kunst van de Roussillon vertegenwoordigen. Maar allereerst is er de fascinerende uitkijktoren. Het verhaal gaat dat het mogelijk is om vanaf Barcelona de top te zien en bij mooi weer zelfs vanaf Marseille. Een van de mooiste tradities die de plaats verlevendigen vindt plaats in het weekeinde voor Sint Jan, dat wil zeggen enkele dagen voor 24 juni. Dit is de Trobade, waar alle liefhebbers van de Canigou op af komen. De laatstgenoemden klimmen beladen met samengebonden takkenbossen voorzien van boodschappen van hoop en vrede naar de top van de berg. Op 23 juni, de dag voor Sint Jan, neemt een van de klimmers de originele vlam mee die traditiegetrouw in de Castillet

De kanarie van Cerdagne De Gele Trein (le train jaune) is een andere autoriteit in het Catalaanse land. Hij rijdt over de hoogste spoorbaan van Frankrijk, zonder tandradbaan. De trein werd in 1910 in het leven geroepen om de berggebieden van de Oostelijke Pyreneeën te ontsluiten, die zich rond de hoge plateaus van Cerdagne en Capcir bevonden. Hij gaat zelfs tot aan Bolquère, het hoogste station van de SNCF (de Franse spoorwegen), dat op 1592 m hoogte ligt. Het vertrekpunt van deze pittoreske spoorbaan is Villefranche-de-Conflent, waar de trein aansluit op het klassieke spoorwegennet van de SNCF. De trein onderhoudt vervolgens de verbinding tussen een groot aantal Catalaanse dorpen over een afstand van 62 km, zoals Mont-Louis, Odeillo-Via-Font-Romeu, Saillagouse of Osseja, met als eindstation Latour-deCarol. 's Zomers stromen de bezoekers toe om met deze bijzondere trein te reizen en het omringende majestueuze landschap te bewonderen. En dat alles met een gemiddelde snelheid van 30 km/uur...

SUDDEFRANCE - 45 -

in Perpignan wordt bewaard. 's Avonds, om middernacht, wordt de fameuze Vlam van de Canigou weer tot leven gewekt. De pelgrims brengen hier dan in een gezellige sfeer de nacht in de buitenlucht door. U kunt de opvlammende bergtop trouwens ook bewonderen vanuit verschillende andere dorpen van de Conflent. Op de dag zelf nemen de wandelaars de vlam weer mee terug en dalen ze de bergpaden weer af in een bijzondere, lichtende processie. Vervolgens brengen ze de vlam naar de dorpen om de Sint Jansvuren aan te steken. www.sunfrance.com/canigou

Na de gele trein is er nu de rode trein! De oude lijn Axat-Rivesaltes, die door een deel van het land van de Katharen en de hele Fenouillèdes liep, is nieuw leven ingeblazen. Deze lijn van 60 kilometer tussen de wijngaarden, bergen en bossen, doorkruist met een plechtstatige tred (circa 3 uur) de charmante dorpen Lapradelle, Caudiès-de-Fenouillèdes, Maury, Estagel en Espira-de-l’Agly en komt vervolgens aan in Rivesaltes, bij Perpignan. Er worden bovendien parcours met een thema georganiseerd. Train du Pays Cathare et du Fenouillèdes. Tel. 04 68 20 04 00 - www.tpcf.fr

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:48 Page46

GEUREN EN KLEUREN STEDEN

GEUREN EN KLEUREN MENDE

Mende, het epicentrum van de Lozère

n de hoge vallei van de Lot, in de regio's van de grote kalkplateaus, ligt Mende (Lozère), een stad waar de geschiedenis zijn stempel op heeft gedrukt. De aankomst aan de voet van de basiliek-kathedraal Notre-Dame-et-Saint-Privat (deze werd opgericht in de 14e eeuw volgens de wens van Guillaume de Grimoard, die in 1362 de zesde paus van Avignon werd en de naam Urbain V droeg) is altijd fascinerend vanwege het contrast tussen dit imposante bouwwerk dat in het centrum van de oude stad troont en de dicht op elkaar gebouwde lokale woningen, met hun daken van leisteen. Buitensporige afmetingen en vergane glorie van een stad die tot aan de Franse revolutie de bisschoppelijke zetel was. In de 16e eeuw behoorde Mende tot de rijkste bisdommen van de Languedoc. Maar het kerkelijke prinsendom heeft ook sombere tijden gekend: ondanks de protestante hervorming die een deel van de Gévaudan bekeerde, bleef Mende trouw aan het Katholieke geloof. Het devies van de stad komt daar trouwens uit voort: "de duisternis heeft mij niet overweldigd". In 1579 werd de stad door de troepen van de hugenootse kapitein Merle belegerd en veroverd en vervolgens afgebrand en grotendeels met de grond gelijk gemaakt. Tegenwoordig verrast deze kleine stad allen die haar ontdekken. De bevolking groeit en universiteiten en opleidingscentra hebben besloten om zich hier te vestigen, naast een aantal niet-vervuilende industrieën. Gesterkt door deze voorwaartse beweging, verfraait Mende zijn boulevards, de door oude monumentale gebouwen omzoomde straatjes en zijn imago van "stad op het platteland". We profiteren van dit oude stadscentrum aan de voet van de bergen, waar een groot aantal bronnen opborrelen die zich al slingerend een weg banen door de tuinen en de velden van de her en der verspreide vestingdorpen. Deze bronnen werden gekanaliseerd en voeden nu een ondergronds waternet, maar komen boven de grond rondom de oude wasplaats en in de vele fonteinen langs de kleine straatjes. Mende is een uitstekend vertrekpunt om de regio van de Grands Causses (grote kalkplateaus) te bezoeken, of de mont Mimat die boven de plateaus uittorent en bijzonder indrukwekkend is met zijn dichte bebossing van zwarte dennen. In deze bijzonder sportieve stad worden trouwens een tal van evenementen georganiseerd: De Trèfle lozérien (een internationale rally voor crossmotoren), autorally's, Het Grote Sportfeest (eind juni, een maal in de twee jaar), de halve-marathon. www.sunfrance.com/mende - www.ot-mende.fr

Voor meer informatie scant u de QR-code met uw smartphone of gaat u direct naar: www.sunfrance.com/villes

SUDDEFRANCE - 46 -

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:48 Page47

GEUREN EN KLEUREN NÎMES

Nîmes,dezuidelijke staddiezijnverschillen instandhoudt

Nîmes is een stad met een roemrijk antiek verleden, maar de stad neemt eveneens een belangrijke plaats in in de geschiedenis van het protestantisme. Nîmes is dan ook trots op zijn landelijk erfgoed en houd zijn verschillen in ere, zonder de kunst om van het leven te genieten uit het oog te verliezen.

îmes (Gard) heeft verkozen niet te kiezen tussen de strengheid van het protestantisme en de uitbundigheid van de Camargue. De stad is zowel uitbundig als gesloten, een bonte plaats met meer dan 2500 jaar geschiedenis. Onder het Romeinse keizerrijk wordt Nîmes een kolonie en overdadig voorzien van indrukwekkende monumenten die getuigen van het belang van de stad. De Magnetoren, onderdeel van de Romeinse vestingwal, het Maison Carrée, de tempel die het forum van de antieke stad domineerde, de tempel van Diane en de oude Romeinse thermen, de poort van Augustus en natuurlijk de arena's zijn alle stille getuigen van deze gouden tijd. Zonder het castellum te vergeten, het aankomstpunt van het water van het aquaduct dat werd gebouwd om de

vrijgevigheid van de stad te onderstrepen en waarvan vandaag de dag een monument is overgebleven dat uniek is in zijn soort: de pont du Gard. Geen enkele andere Franse stad beschikt over een dergelijk erfgoed. Deze elegante gebouwen en grandioze overblijfselen vormen de trots van een stad die door heeft weten te leven met zijn geschiedenis. Dat is in ieder geval zo wat betreft de arena die in de eerste eeuw na Christus werden gebouwd. De arena is 133 meter lang en 21 meter hoog. Hier werden de antieke spelen gehouden, maar 2000 jaar is het nog altijd het kloppende hart van de stad wanneer er opera's of concerten worden gegeven, maar ook tijdens de beroemde feria's op Hemelvaartsdag en in september. Op het moment dat er zich hier meer dan 10.000 liefhebbers op de tribunes opeenpakken om de stierengevechten te volgen, bevinden zich in de straten VERVOLG

SUDDEFRANCE - 47 -

Krokodillen in de omgeving van Nîmes Hoe is er een sauriër op het wapen van de stad gekomen? Dat is vanwege een munt die in de Gallo-Romeinse tijd in Nîmes is geslagen: om zijn overwinning op Antonius en Cleopatra te vieren liet keizer Augustus in zijn provincie een munt maken met aan de ene kant zijn profiel en dat van zijn schoonzoon Agrippa en aan de andere kant een krokodil die vastzat aan een palmboom als symbool van onderwerping van Egypte. Op die manier is de krokodil in 1536 het symbool van de stad geworden en werd het de mascotte van Nîmes. Bovendien hangen er bij de eretrap van het stadhuis al lange tijd vier opgezette krokodillen aan het plafond. De voetballers van het lokale team worden zelfs “de krokodillen” genoemd.

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:48 Page48

GEUREN EN KLEUREN NÎMES

van de stad tienduizenden mensen die gekomen zijn om dit evenement mee te beleven in een sfeer die half Spaans, half Camarguees is en beslist atypisch. Nîmes de Romeinse is geestig, maar weet zich ook een mediterraans uiterlijk te geven, met zijn cafés waar men elkaar van het ene naar het andere terras luid toeroept, met zijn befaamde markthallen waar meer dan een honderdtal handelaren en getalenteerde ambachtslieden werken, met zijn door lotusbomen en platanen omzoomde boulevards waar het heerlijk wandelen is en zijn verborgen pleintjes zoals het Ilôt Littré. De stad is soms ook Nîmes de discrete, met zijn elegante herenhuizen uit de 18e eeuw waar de Protestanten uit de hoge kringen woonden - in de wijk van La Fontaine, dicht bij de

Tuinen van dezelfde naam, waar men nauwelijks de elegantie van de binnenplaatsen zou vermoeden. Nîmes bewaakt haar verleden met hand en tand, maar weet dit goed te combineren met de moderne tijd. En ondanks zijn rijke erfgoed is de stad een kweekvijver voor de grote namen uit de architectuur, die hier gebouwen hebben opgetrokken die hun reputatie hebben gevestigd, zoals de Nemausus van Jean Nouvel en vooral de Carré d'Art, een gedurfd flatgebouw van Norman Foster en echo van het antieke Maison Carré. Een symbiose van de stad en van de eeuwige dialoog tussen verleden en toekomst. www.sunfrance.com/nimes www.ot-nimes.fr

Is de spijkerbroek afkomstig uit Nîmes? Aan het eind van de Renaissance was Nîmes, net als de hele regio in die tijd, een industriële stad die de wol die in het achterland geproduceerd werd gebruikte om de beroemde lakens van te maken. Vanaf de zevende eeuw begonnen de lakenfabrikanten uit Nîmes katoen uit Egypte te importeren om een sterke serge stof te maken die blauw van kleur was. Deze “stof van Nîmes” stond erom bekend erg sterk te zijn. Bijna net zo sterk als de stof die sinds de zestiende eeuw in de stad Genua geproduceerd werd en die gebruikt werd om zeilen van te maken. Toen in 1853 in West-Amerika de goldrush begon, verkocht een jonge Duitse immigrant genaamd Levi Strauss tenten en zeilen die met deze Italiaanse stof gemaakt waren aan goudzoekers. Totdat hij het idee kreeg om er overalls en werkbroeken van te maken. De broeken kregen al snel de naam van de stof waarvan ze gemaakt waren, jeans, als verbastering van Genua. Tegen 1860 besloot Levi Strauss echter om de zware stof te vervangen door een soepelere stof met een binding van serge in katoen: de beroemde stof van Nîmes. Mede dankzij de verschillen in uitspraak werd deze stof van Nîmes al snel “denim”, de naam die de stof waarmee “blue jeans” gemaakt worden nog altijd draagt.

SUDDEFRANCE - 48 -

Een “vierkant” in het stadscentrum Ja, het mag dan wel het "Vierkante Huis" (la Maison Carrée) heten, vierkant is het niet! Het monument is namelijk 26 meter lang, maar slechts 15 meter breed. Vanwaar dus die naam? Omdat deze Latijnse term vroeger een rechte hoek aanduidde... Het Maison Carrée werd in de eerste jaren van de Christelijke jaartelling gebouwd en was gewijd aan de "prinsen van de jeugd" en in het bijzonder aan de geadopteerde zonen van de keizer Augustus. Hij was de eerste Romeinse keizer en maakte van Nîmes een soort vitrine voor de Romeinse koloniën door er weelderige publieke gebouwen te plaatsen, waaronder dit verbazingwekkende heiligdom. Het Maison Carrée was geïnspireerd op de tempel van Appollo in Rome en behoort tegenwoordig tot de best bewaarde tempels van het Romeinse rijk. Maar het is aan het gebruik dat de eigenaars ervan hebben gemaakt te danken dat het gebouw door de eeuwen heen is blijven bestaan. Het monument werd sinds de 11e eeuw ononderbroken gebruikt, achtereenvolgens als consulaat, stal, appartement, kerk en opslagplaats voor de departementale archieven. Het schijnt zelfs dat de hertogin van Uzès er in de 16e eeuw een mausoleum van wilde maken voor haar echtgenoot en voor zichzelf! In 1823 werd de tempel - die de ontwerpers van de Madeleine-kerk in Parijs zou hebben geïnspireerd - een museum. Onlangs heeft er een geduldig restauratiewerk plaatsgevonden dat begin 2011 werd afgerond. De hervonden zuiverheid van het gebouw is niet alleen een schok, maar maakt het ook mogelijk om de tempel weer in een heel ander licht te zien. Tegenwoordig wordt er in het Maison Carrée een 3D-film vertoont, "de prinsen van de jeugd", die de kijker van de gladiatoren tot de torero's meesleept door 2000 jaar van rijke geschiedenis.

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:48 Page49

WIJN CIRCUIT

WANDELING TUSSEN DE SCHISTEN IN FAUGÈRES De herkomstbenaming Faugères viert dit jaar zijn dertigste verjaardag. Dit is de gelegenheid om de zeven dorpen van dit grondgebied dat bestaat uit één schist te ontdekken. Vandaag de dag zijn 30% van de landgoederen biologisch, biodynamisch en maken ze natuurwijn en worden ze beheerd door een groeiende generatie “jonge” wijnbouwers.

2•

3•

•

•6

ULT HÉRA

•1

•

In Autignac bij de voorzitter Het eerste wijnbouwdorp met de herkomstbenaming afkomstig uit Béziers. Te weten: de overblijfselen van het oude kasteel (vesting), de weergang en de kerk van Saint-Martin. Ga naar François en Nathalie Caumette, de voorzitter van de herkomstbenaming die u met passie zal vertellen over de wijnen van Faugères, het behoud van de landschappen, de geïntegreerde teelt en biologische teelt (op afspraak). Domaine l’Ancienne Mercerie, 6, rue de l'Egalité in Autignac. Tel. 04 67 90 27 02. www. anciennemercerie.fr

Houten pers in Caussiniojouls De steegjes en tuinen vol bloemen van dit mooie dorp leiden u naar het middeleeuwse kasteel. Bij de ingang ziet u de kerk van Saint-Etienne, die dateert uit de zestiende eeuw. In het Domaine de Cébène, in het hart van het dorp, zal Brigitte Chevalier u ontvangen in haar kleine wijnpakhuis uit de negentiende eeuw. Bezoeken zijn op afspraak en zij zal de tijd nemen om u te vertellen over haar karakteristieke percelen op 300 meter hoogte die richting het noorden gericht zijn, het werk van de zwaartekracht en haar houten pers... Domaine de Cébène, in Caussiniojouls. Tel. 06 74 96 42 67. www.cebene.fr

Wandeling en proeverij in Faugères Dit dorp in het Regionale natuurpark Haut Languedoc heeft een doolhof van steegjes met spitsbogen, molens uit de zestiende eeuw en stenen gebouwen waarin de herders schuilen en die in Faugères carabelles genoemd worden. Er is een schitterend panorama, een panoramawijzer en een picknickplaats. Er is een wandeling van anderhalf uur om de Molens van Faugères: “Le petit chemin des Carabelles”. Ontdek in een woning uit de negentiende eeuw de 40 wijngaarden met de herkomstbenaming! Er wordt een zeer goede kelder beheerd door Régine en Christian Gaudefroid, wijnbouwers in Faugères (domaine Les amants de la vigneronne). Reserveer van te voren om borden met vleeswaren en kaas te reserveren (€ 12). Er zijn eveneens chambres d'hôtes met een privézwembad (€ 79 met ontbijt). Inlichtingen voor de wandeling bij het VVVkantoor van de benaming Faugères. Tel. 04 67 98 54 73 Celliers de la vigneronne, 18, route de Pézenas in Faugères. Tel. 04 67 95 78 49. www.lecellierdelavigneronne.com

Panorama in Cabrerolles Leuk dorpje tussen de vlakte en de bergen. Te weten: het feodale geheel van Cabrerolles en de parochiekerk van Saint-Amand. Er is eveneens een parcours door het dorp aangelegd, dat opklimt tot de versterkte omheining en de kapel van NotreDame-de-la-Roque (panoramisch uitzicht). Vervolgens richting La Liquière voor een warm onthaal door de familie Vidal in hun kelder. Domaine Château la Liquière, in La Liquière. Tel. 04 67 76 90 66. www.chateaulaliquiere.com

5 kasteel uit de tiende eeuw staan. Er is een wandelpad richting de kapel van Notre-Dame (uitzonderlijk uitzicht). Château des Peyregrandes, Chemin de L'Aire in Roquessels. Tel. 04 67 90 15 00. www.chateaudespeyregrandes.com

Fos “la fleurie” Een wandeling door de bloemrijke steegjes van het oude stadje. Tijdens een vrij bezoek aan een gerestaureerde kolenbranderij bent u getuige van de voorindustriële activiteiten en van het “Clos de l’Aire”, een bewaarplaats van wijnstokvariëteiten waarmee u op speelse wijze binnen kunt gaan in het universum van de wijngaard. Bedacht en gecreëerd door Luc en Françoise van het Domaine Ollier Taillefert, de vijfde generatie in een lijn van wijnbouwers die geboren zijn op de wijngaard. Erg leuk! Domaine Ollier Taillefert, route de Gabian in Fos. Tel. 04 67 90 24 59. www.olliertaillefer.com

Tapas en kamers in Laurens Eet een hapje en rust goed uit in de “stad van de laurier”. De abdij van Sylva Plana. Wijnproeverijen in de kelder: Restaurant met tapasborden ter waarde van € 15 of een formule vanaf € 20 (buiten het seizoen 's middags door de week en in de zomer op donderdag-, vrijdag- en zaterdagavond). Eveneens chambres d’hôtes (€ 80). L’abbaye Sylva Plana, 13, ancienne route de Bédarieux in Laurens. Tel. 04 67 93 43 55. www. vignoblesbouchard.com Château de Grézan, neogotisch bijgenaamd “la petite Carcassonne”. Voor proeverijen: 04 67 90 27 46. www.chateau-grezan.fr U kunt ook slapen op het kasteel (€ 98 inclusief ontbijt). Tél. 04 67 90 28 03. www.grezan.com

Panorama en proeverij in Roquessels Dit dorp ligt als een amfitheater aan de voet van een steile rots, waarop de ruïnes van een feodaal SUDDEFRANCE SUDdeFrance -- 49 49 --

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:48 Page50

Vergeleken met zijn meer dan tweeduizend jaar oude buursteden heeft Montpellier (HĂŠrault) een veel recentere geschiedenis en de stad kende en kent nog steeds een atypische groei en dynamisme.

roeger was dit een kleine verzameling van dorpjes, gelegen op enkele kilometers afstand van de GalloRomeinse steden NĂŽmes et Narbonne. De stad Montpellier zou pas in 985 na Christus gesticht worden. De stad lag dicht bij de voie domitienne - de Romeinse herenweg - en de pelgrimsweg naar Santiago de Compostella en had een haven in Lattes. Montpellier ontwikkelt zich rondom de handel en trok pelgrims en reizigers aan die de stad zijn kosmopolitische tradities zouden geven. Dankzij deze activiteiten konden de intellectuele kringen zich ontwikkelen en werd de eerste befaamde medische faculteit van het koninkrijk gesticht, waar onder andere Nostradamus en Rabelais studeerden. De Plantentuin naast het universiteitsgebouw werd in 1593 aangelegd op bevel van Hendrik de Vierde om te kunnen beschikken over medicinale planten en is ook de oudste plantentuin van Frankrijk. De welvaart van Montpellier zal meer dan twee eeuwen lang toenemen. Allereerst onder de familie van Guilhem, de stichters van de stad en vervolgens als bezit van het koninkrijk van

SUDDEFRANCE - 50 -

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:48 Page51

GEUREN EN KLEUREN MONTPELLIER

Montpellier, stralendLanguedoc

Aragon, dankzij het huwelijk van Marie de Montpellier met Pierre II van Aragon, die het handvest van 1204 zouden opstellen waarin het bestuur van de stad overgelaten werd aan twaalf gekozen burgers. Maar tijdens de Honderdjarige oorlog zal de stad ernstige crises doormaken en min of meer in verval raken. Vervolgens zal de stad een nieuwe impuls beleven onder invloed van Jacques Coeur, die in

1441 tot commissaris van de koning werd benoemd bij de Staten van de Languedoc om de regionale economie te stimuleren. Het tijdperk van de godsdienstoorlogen is een andere pijnlijke episode, waarin het grootste deel van de kerken en de tempels van de stad beurtelings in brand werden gestoken. De eeuw der verlichting is beter voor Montpellier, met name dankzij Jean-Jacques-Régis de Cambacérès,

De hoofdstad van de Franse sport Van BMX-fietsen, tot rolschaatsen, tot MTB slopestyle… ieder jaar komen er meer disciplines bij. Montpellier organiseert nu al zestien jaar het Extreme Sports International Festival, ofwel het FISE. Vier dagen lang gaan de beste kampioenen van verschillende disciplines de strijd met elkaar aan en geven ze demonstraties aan de oever van de Lez. Want Montpellier en sport gaan goed samen. De stad heeft op die manier de titel “Sportiefste stad” van het jaar 2011 toegekend gekregen. De teams in de kleuren van Montpellier hebben zowel in het rugby als in het handbal de eerste plaatsen in de wacht gesleept. In het vrouwenbasketbal en in het waterpolo behoort Montpellier eveneens tot de elite. Dit is zeldzaam, zelfs voor een stad die met de Arena en het stadion Yves-du-Manoir geïnvesteerd heeft in supermoderne sportvoorzieningen. Afgelopen mei schitterden de kleuren van het Sud de France-shirt van het voetbalteam van Montpellier voor miljoenen televisiekijkers toen MHSC na een uitzonderlijk seizoen het Franse kampioenschap in de Ligue 1 heeft binnengehaald! SUDDEFRANCE - 51 -

die in deze stad werd geboren en na zijn rechtenstudie lid werd van de Revolutionaire Conventie. Hij zal het brein achter het Burgerlijk Rechtboek zijn dat Napoleon in het leven riep. De industriële revolutie glijdt een beetje langs Montpellier heen en de regio blijft agrarisch, zelfs al bracht de wijnbouw in de 19e eeuw grote rijkdom in de regio. Na de Tweede Wereldoorlog is Montpellier nog steeds een klein provinciestadje, maar de stad maakte een ongelooflijke ontwikkeling door, dankzij twee elementen: allereerst de repatriëring van de "pieds-noirs", de Fransen uit Algerije. De stad wist goed in te spelen op deze demografische groei, zozeer zelfs, dat de bevolking in vier jaar verdubbelde. En vervolgens dankzij de installatie van het Europese hoofdkantoor van de informatica-gigant IBM, die de economie in een versnelling bracht. Montpellier is een universiteitsstad die kan bogen op veel zon en de zee, maar de stad weet zijn aantrekkingskracht uit te buiten zonder het humane aspect uit het oog te verliezen. Montpellier staat dan ook regelmatig bovenaan de ranglijsten wat betreft de kwaliteit van de leefomgeving. De historische wijk, de Ecusson, blijft de "groene long van de stad, dankzij een groot aantal VERVOLG

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:49 Page52

GEUREN EN KLEUREN MONTPELLIER

Een belangrijke plaats voor de moderne architectuur Ricardo Bofill, Paul Chemetov, Christian de Portzamparc, Zaha Hadid, Jean Nouvel… vele grote namen uit de architectuurwereld hebben hun stempel gedrukt op de architectonische werken van formaat in Montpellier. De initiatiefnemer was uiteraard de Catalaanse Ricardo Bofill, die begin jaren 80 Antigone bouwde, een wijk waarin gespeeld wordt met symmetrie en assen en die eveneens een openlijk eerbetoon aan de klassieke oudheid vormt. De architect heeft de grootte van de pleinen bepaald volgens de geometrische wetten van proportie en harmonie, de beroemde “gulden snede”, en was afhankelijk van het aantal voorziene woningen. Dankzij het project, dat gebouwd is op een voetpad van een kilometer, kon de stad zich opnieuw naar de Lez draaien, de rivier die bij Palavas uitmondt in zee. De afgelopen dertig jaar werd er in Montpellier aan vele Pritzkerprijzen gewerkt – het architectonische equivalent van de Nobelprijs – , waardoor de stad totaal vernieuwd is. Een van de laatste grote projecten was het beroemde Odysseum, het enige complex in het Middellandse Zeegebied dat een symbiose is tussen een commerciële zone met een winkelcentrum in de openlucht en spelactiviteiten, zoals een ijsbaan, een beroemd aquarium, een multiplexbioscoop, etc. Na een jarenlange discussie is de locatie een symbool geworden van de nieuwe inzet van de commerciële stedenbouwkunde en komen er jaarlijks meer dan een miljoen bezoekers op af. Op dit moment ontwikkelt de stad zich langs de Lez, richting de zee. Het sterke symbool is het nieuwe en indrukwekkende stadhuis, dat is ontworpen door Jean Nouvel en François Fontès (foto). Het gebouw is ecologisch en technologisch en donkerblauw van kleur – de kleuren van de stad – die afhankelijk van de zon verandert.Tegenover dit gebouw, dat het symbool is voor een groeiende stad, liggen de nieuwe wijk Port-Marianne, die zich om het bassin Jacques-Coeur ontvouwt, en nieuwe tramlijnen, die inmiddels tot de Middellandse Zee gaan!

voetgangerszones die de bezoeker uitnodigen tot flaneren. Het Fabre-museum is een van de mooiste kunstmusea van Frankrijk en een schitterende omlijsting voor eersteklas kunstwerken zoals die van Courbet of Delacroix, zonder de schitterende zaal te vergeten die geheel is gewijd aan Soulages en die sinds zijn opening al duizenden bezoekers heeft getrokken. De smalle straatjes worden omzoomd door discrete herenhuizen uit de 17e en 18e eeuw die uitkomen in het stadscentrum, bij prachtige gebouwen zoals de kathedraal Saint-Pierre, de tuin van Peyrou en zijn uitzicht op het achterliggende platteland, het charmante Saint-Anne plein of de levendige Place de la Comédie en zijn "suikertaartgebouwen" uit de rijke 19e eeuw. Maar een klein stukje verderop vormen de jeu-de-boules-spelers onder de arcaden een charmant tafreel in de schaduw van het aquaduct, terwijl de wijken Boutonnet en Beaux Arts hun "dorpse" maar tegelijkertijd ook "trendy" imago cultiveren. Van hieruit kan men een rustgevende wandeling maken naar het kerkhof van Saint-Lazare, waar onder andere de Koningin van Italië begraven ligt. Zij kwam na het uitroepen van de Republiek en na haar verbanning in 1946 hierheen en koos ervoor om tot het einde van haar leven in Montpellier te blijven. Dat is de indolente charme van deze stad, modern, maar toch altijd een beetje landelijk. De gemeente telt trouwens een aantal vermaarde wijndomeinen, met de herkomstbenaming AOC Grès de Montpellier! Maar in Montpellier gaan classicisme en modern urbanisme hand in hand in de beroemde wijk Antigone, SUDDEFRANCE - 52 -

ontworpen door Ricardo Boffil aan het begin van de jaren 80. Hij ontwierp zijn project als een eerbetoon aan de oudheid door compact beton te gebruiken voor klassiek vormen die in perspectief werden geplaatst. Vanaf die tijd werd de stad een uniek werkterrein voor beroemde architecten: Christian de Portzamparc en Claude Vasconi hebben beiden in Montpellier gewerkt, net als Jean Nouvel, die het nieuwe gemeentehuis in de wijk van Port Marianne ontwierp. In twintig jaar tijd zijn er veel wijken bijgekomen die de stad in de richting van de zee hebben getrokken, terwijl de trams met hun opvallende kleuren, ontworpen door beroemde designers (Garouste en Bonetti, Christian Lacroix), deze gebiedsuitbreiding op de voet hebben gevolgd. Montpellier is een stad in beweging, zelfs fysiek! www.sunfrance.com/montpellier www.ot-montpellier.fr

Eenstadbinnenhet bereikvandezee Tot eind jaren '60 hadden de bewoners van Montpellier de gewoonte om met de stoomtrein van Palavas, die door de tekenaar Dubout vereeuwigd is, naar de kust te gaan, die zo'n tien kilometer verderop ligt. En vervolgens verloor Montpellier deze natuurlijke uitweg naar zee. Maar sinds kort is het weer mogelijk om met het openbaar vervoer naar de kust te gaan. De nieuwe tramlijn 3 gaat van het Etang de l’Or naar Pérols, dat op slechts 2,5 kilometer van Carnon en Palavas ligt. In de zomer kun je het traject met de bus afleggen. Het is bovendien mogelijk om met de nieuwe selfservice-fietsen van het netwerk Tam vanaf Montpellier in minder dan een uur bij de zee te komen door de oevers van de Lez te volgen. Ideaal om te gaan zwemmen of uit eten te gaan en te feesten op een van de vele privéstranden op de Petit en de Grand Travers.

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:49 Page53

GEUREN EN KLEUREN BÉZIERS

Béziers,deontembare De stad torent uit boven de rivier de Orb en het Canal du Midi. De stad dankt zijn welvaart aan de ontwikkeling van de wijnbouw in de 19e eeuw en bevat een groot aantal verborgen schatten.

“Waanzin” in de wijngaarden Deze kasteeltjes, de "dwaasheden uit Béziers" getuigen van de economische bloei die Béziers doormaakte dankzij de wijnbouw. Terwijl de druivensoort "saint Aramon" aan het einde van de 19e eeuw de dorst leste van de grote massa arbeiders uit de mijnen- en staalindustrie, bloeide buiten de stad in een oceaan van wijngaarden de "Paleizen van de Aramonie". Het platteland van Béziers werd zodoende overspoeld met deze "wijnkastelen", die met elkaar wedijverden in architecturale stoutmoedigheid (af en toe op de rand van de slechte smaak). In die tijd deed het verhaal de ronde dat de winst van een enkele oogst voldoende was om de bouw van een dergelijk kasteel te bekostigen, met medewerking van de grootste architecten van die tijd, zoals Garros, de architect uit Bordeaux. Baïssan, La Gayonne (foto), La Devèze en Lirou behoren tot deze “dwaasheden”. Het kasteel van Raissac is de enige van de streek die zijn wijnen commercialiseert. Raissac werd meer dan 20 jaar geleden gerestaureerd in de anticonformistische stijl van zijn eigenaars, Christine en Jean Viennet, en huisvest tegenwoordig een aardewerkmuseum. www.sunfrance.com/raissac

éziers (Hérault) is ontoegankelijk als men de stad benadert vanaf de brug-kanaal over de Orb en troont vanaf de hoogte van zijn majestueuze kathedraal (SaintNazaire) over een geschiedenis van meer dan zevenentwintig eeuwen. Om naar boven te komen biedt de stad de wandelaar een wirwar van hellingen en trappen die de zeventig meter overbruggen die de rivier van de twee heuvels scheidt, de wijken Saint-Jacques en Saint- Nazaire, waar de kathedraal staat. De stad is rijk geworden in de tweede helft van de 19e eeuw dankzij de opkomst van de wijnbouw en waakt nog altijd jaloers over zijn architectonische schatten: hier een gotisch pinakel, daar een Renaissance-raam en zo'n beetje overal verbergen zware deuren schitterende herenhuizen in particulier bezit, bewijzen van de "dwaasVERVOLG

SUDDEFRANCE - 53 -

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:49 Page54

GEUREN EN KLEUREN BÉZIERS

heid" die de mensen van Béziers aan het begin van de 19e eeuw in zijn greep had. In die tijd kwam de hele Parijse beau-monde naar deze provincie. Dankzij het Canal du Midi en de aanleg van een spoorwegverbinding én omdat het gebied rondom de stad deels gevrijwaard bleef van oïdium, meeldauw en vooral van de druifluisziekte, werd Béziers de rijkste stad van de Languedoc. Het lot dat de zelf uitgeroepen "Wereldhoofdstad van de wijn" over zich afriep is al net zo buitensporig als de stad zelf. Van dit verleden getuigen nog altijd de brede boulevards die zijn aangelegd volgens de traditie van de stadsarchitect baron Haussmann. Een voorbeeld hiervan is de Allées Paul-Riquet, de wervelkolom van de stad. In 1838 werd de laan verfraait met het standbeeld van Paul Riquet (een werk van David d'Angers) en in 1848 werden er langs de hele allée platanen geplant. Aan ieder uiteinde staat een successymbool: in het noorden het prachtige theater Bonbonnière, een Italiaanse zaal, dat in 1844 werd gebouwd. In het zuiden is het

plateau van de Dichters een aangename Engelse tuin, ontworpen door Bühler. Hier eren de beschaduwde lanen, de waterpartijen en de borrelende fonteinen een van de beroemdste kinderen van de regio, de beeldhouwer Injalbert, die hier een kolonie tritons en waternimfen heeft achtergelaten naast zijn monumentale Titan. Ieder jaar lopen hier 700.000 bezoekers naar beneden in de richting van de Gallo-Romeinse arena's die omringd worden door de flatgebouwen van de wijk Saint-Jacques. Of naar de modernere arena's die in 1905 door Fernand Castelbon de Beauxhostes - een mecenas die verzot was op theater en de lyrische kunst - werden gebouwd naar voorbeeld van de Spaanse arena's. In de grootste arena's van Frankrijk (13.100 plaatsen) worden tijdens de beroemde feria van 15 augustus de stierengevechten gehouden. De oude wijnstad is nu een stad van kunst, theater en cultuur en is de perfecte omlijsting voor dit culturele erfgoed. Béziers ligt dicht bij de zee, langs een strategische verkeersader op de kruising tussen de A9 en de A75 (hetgeen de toegang tot het hoger gelegen land vereenvoudigt) en heeft een TGV-verbinding. De stad is verder van plan zijn economische en universitaire faciliteiten nog verder uitbreiden. Naast grote namen zoals de bouwer PierrePaul Riquet, de verzetsheld Jean-Moulin of de schilder Gustave Fayet, hebben nog meer belangrijke personen de ontwikkeling van de stad aangemoedigd. Maar het is de geschiedenis geweest die aan Bézier de naam van "ontembare" heeft gegeven, toen tijdens de eerste kruistochten tegen de Albigenezen (1209) Arnaud Amaury verklaarde « Slacht ze af, want de heer herkent de zijnen », een citaat dat licht werd vervormd maar sindsdien befaamd is geworden: « Dood ze allen, God zal de zijnen herkennen » www.sunfrance.com/beziers www.beziers-tourisme.fr

Sporen van een ufo? Nee, een drooggelegd meer!

Het is een van de opvallendste landschappen van de Languedoc, die te bewonderen is vanaf de archeologische plaats Ensérune, vlakbij Nissan. Vanaf daar is deze vreemde cirkel te zien die op de grond getekend is en die over meer dan 400 hectare verschillende enorme driehoekige percelen van gelijke vorm onderscheidt op de wijngaarden en de velden, als de spaken van een fietswiel. Dit visuele effect wordt veroorzaakt door sloten die het water naar een centraal punt van deze natuurlijke wasbak vervoeren, dat vervolgens leegloopt door een ondergronds aquaduct van 1.364 meter en vervolgens in de openlucht doorstroomt tot aan de oude Meren van Poilhes en van Capestang en in de Aude. Het gaat om het Meer van Montady, dat in de zevende eeuw drooggelegd is, vanwege de ongezondheid van het stilstaande en brakke water. De locatie staat symbool voor de hydraulische vaardigheden in de Middeleeuwen en ziet er prachtig uit dankzij de veranderende kleuren die de velden aannemen.

En in het midden stroomt...de Orb Deze kleine rivier ontspringt in het Parc Naturel du Haut Languedoc tussen de bergen Carroux en Espinouse, om vervolgens uit te monden in de blauwe wateren in Valras en heeft zijn naam gegeven aan een wonderschone vallei. De Orb slingert over 135 km door het achterland van Béziers, langs schitterende landschappen. Een reeks dorpjes accentueert hier en daar de route, voordat het water de rivierengtes bereikt: Lamalou-les-Bains, Hérépian, Bédarieux, Poujol-sur-Orb, Puisserguier… Al die dorpen zijn een bezoek meer dan waard. Vanaf Vieussan tot Roquebrun begint het meest ingesloten deel van de rivier, waar het groene en frisse water van de gorges ‘s zomers de kanoërs en de zwemmers vertier biedt. Het lager gelegen Roquebrun wordt vanwege zijn uitzonderlijke klimaat ook wel het “kleine Nice” van de hoge bergkantons genoemd. In dit dorp bloeit een overvloed aan mimosastruiken en sinaasappelbomen. U kunt deze kenmerkende mediterraanse vegetatie ontdekken in de “mediterraanse tuin”, een waar conservatorium van medicinale en aromatische planten. U vindt er onder andere een indrukwekkende collectie vetplanten, cactusachtigen en exotische planten (4.000 planten die samen 400 soorten vertegenwoordigen) die hier weelderig bloeien dankzij de passie van een aantal tuinmannen. SUDDEFRANCE - 54 -

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:49 Page55

GEUREN EN KLEUREN NARBONNE

Narbonne, tussenlandenzee

at Narbonne (Aude) het label "stad van kunst en geschiedenis" heeft ontvangen, is grotendeels te danken aan de sterke Romeinse identiteit die deze stad kenmerkt. Narbonne was dan ook de eerste Romeinse stad van Gallië, zelfs al voor de veroveringen van Julius Cesar. De stad werd in 118 voor Christus gesticht en fungeerde als een waar kruispunt vanwege zijn geografische ligging aan de rand van de Middellandse Zee en langs de grote wegen. Narbo Martius profiteerde volop van de haven die de Romeinen hier aanlegden, net als van de Via Domitia (Romeinse heerweg) die bij de stichting van de stad werd aangelegd om Italië te verbinden met Spanje. Deze weg werd allereerst ontworpen om het verplaatsen van de Romeinse garnizoens te vergemakkelijken, maar de handelaren maakten zich al snel meester van de verbindingsweg. Narbonne werd dan ook een verplichte

passage. Zodra de Galliërs de stad hadden veroverd, nam de economie een grote vlucht. De wijnhandel werd er ontwikkeld, de graanhandel, de handel in keramiek... Voor het stadhuis kan men nog altijd een geplaveid stukje van de Via Domitia bewonderen, zoals ze 100 jaar v.Chr. te zien was. Deze weg kwam via de huidige rue de Lattre uit in het stadscentrum. Ze liep over het Bistan-plein en het oude Romeinse Forum om uit te komen bij wat nu de Pont des Marchands is, boven het kanaal van de Robine. In Narbonne wordt gezegd dat de bodem nog vele antieke schatten verbergt. Hoewel het grootste deel van de Romeinse monumenten is verwoest, houden een aantal musea en opgravingscentra de herinnering aan Narbo Martius levend. In Clos de de Lombarde worden er al sinds 1974 opgravingen gedaan. De archeologen hebben hier een complete Romeinse wijk blootgelegd, bestaande uit thermen, straatjes en huizen. Een stukje verderop, op het plein SUDDEFRANCE - 55 -

voor het stadhuis, biedt het vroegere Aartsbisschoppelijke paleis onderdak aan een archeologisch museum. Hier wordt een groot aantal voorwerpen uit de Romeinse geschiedenis getoond: fresco's, mozaïeken, klein huisraad, sarcofagen... Het resultaat van langdurig onderzoek en opgravingen. Een andere plaats die u gezien moet hebben: het beelhouwkunstmuseum, gehuisvest in de oude kerk Notre-Dame-de-Lamourguier. Hier worden bijna 1300 Gallo-Romeinse elementen getoond die afkomstig zijn van antieke monumenten van de stad. En helemaal onderin het Horreum-museum kan de bezoeker het enige Franse voorbeeld van een Gallo-Romeinse, onderaardse goederenopslagplaats bewonderen. De plaats is opvallend goed bewaard gebleven. Een echte reis in de tijd! Musée archéologique 04 68 90 30 65. www.sunfrance.com/narbonne www.mairie-narbonne.fr

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:49 Page56

GEUREN EN KLEUREN NARBONNE

De ziel van de markthallen De markthallen van Narbonne zijn meer dan een gewone markt, ze zijn het zenuwstelsel van de binnenstad. Deze overdekte markt werd pas 110 jaar geleden gecreëerd, toen er nog een winkelcentra bestonden, en is vandaag de dag nog even springlevend. De immense metalen structuur biedt ruimte aan meer dan 70 kramen met etenswaren: vleeswaren, vlees, gebak, groenten, restaurants... De plaats is uniek en deze ontmoetingsplaats maakt beslist deel uit van het lokale erfgoed. In de loop der jaren zijn de markthallen een waar begrip geworden. In de wandelgangen, midden tussen de verschillende kraampjes, wordt er gezegd dat de hallen een ziel hebben. Een warme sfeer. En 2800 m2 verrukkelijke geuren, kruiden, olijven, verse groenten, worsten en zelfs, op zijn tijd... glazen pastis. Want de inwoners van Narbonne gaan natuurlijk naar de markthallen om hun inkopen te doen, maar ook om te flaneren en om er vrienden te ontmoeten. Een charmante plek, 365 dagen per jaar geopend, waar men graag de tijd neemt...

De abdij van Fontfroide,van het monnikenleven naar het het artiestenleven De abdij van Fontfroide ligt midden in de Corbières en maakt deel uit van de grote monumenten van het erfgoed van Narbonne. De abdij van Fontfroide werd aan het einde van de 11e eeuw gesticht door de benedictijnse monniken, maar werd in 1145 een cisterciënzer abdij. Al heel snel oversteeg zijn faam de grenzen van de Aude. De abdij wordt beschouwd als een van de belangrijkste cisterciënzer abdijen van de christelijke wereld. De abdij lag als een orthodox katholiek bastion in een land dat gevoelig was voor de ideeën van de Katharen. Maar de monniken bleven waakzaam Men maakte er wijn en hield er vee. Halverwege de 14e eeuw, toen de abdij op zijn hoogtepunt was, telde de plaats een kudde van 20.000 beesten. Maar na de Franse revolutie verloor de abdij beetje bij beetje zijn glorie. Er kwamen steeds minder monniken. De abdij werd voor de eerste maal verlaten in 1791, maar werd aan het einde van de 19e eeuw opnieuw bewoond door een kleine monnikengemeenschap. Maar dat zou niet lang duren. In 1901 verlieten de laatste monniken definitief de abdij. En het is grotendeels te danken aan de familie Fayet, die het verlaten bouwwerk in 1908 kocht, dat de abdij zo goed bewaard is gebleven. Madeleine Fayet viel voor de charme van het gebouw met zijn oude stenen. Maar de muren waren zeer bouwvallig. Gustave Fayet en zijn echtgenote beginnen daarom aan werkzaamheden die bijna 10 jaar zouden duren. In tegenstelling tot het kloosterleven van de voorgaande jaren doopten de Fayets de abdij om tot een belangrijke culturele plaats, waar een groot aantal artiesten elkaar opvolgden, zoals de schilder Odilon Redon, de beeldhouwer Aristide Maillol of de componist Maurice Ravel... Allen goede vrienden van Gustave Fayet. Deze laatste was zelf ook schilder en een groot weldoener. De familie van Odilon Redon en die van Gustave Fayet hebben trouwens altijd al een onvoorwaardelijke vriendschap onderhouden. In 1910 vroeg Gustave Fayet zijn vriend de bibliotheek van de abdij te decoreren. Hier hangen inmiddels de twee grootste schilderijen van deze beroemde schilder, de ene genaamd "de dag" en de andere "de nacht". Tegenwoordig wordt de abdij beheerd door de kleinzoon van Gustave Fayet, Nicolas d'Andoque. Abdij van Fontfroide, iedere dag geopend van 10.00 tot 12.15 uur en van 13.45 tot 16.45 uur. Tarief: van € 3,50 tot € 9,50. Tel. + 33 (0)4 68 45 50 71. www.sunfrance.com/fontfroide

Olivia Ruiz,een Audoise om voor te vallen La femme chocolat (de titel van een van haar albums) heeft een groot publiek voor zich gewonnen met haar swingende rockmuziek, haar spottende en beelden teksten en haar warme stem met een zuidelijk accent. Ze is geboren in Marseillette, in de buurt van Carcassonne. Maar vanaf haar vijftiende jaar heeft ze zich in Narbonne op theater en muziek gestort en haar eerste rockgroep Five opgericht. Na haar plaats in de halve finale van de Franse Star Academy, distantieerde ze zich al snel van deze zoete wereld om een echte persoonlijkheid tot uiting te laten komen, met een hard karakter, een overgevoelige aard en met een enorme energie en levensvreugde in haar lichaam. Na haar eerste album “J’aime pas l’amour”, waarmee ze een nominatie in de categorie “theaterontdekking” verdiende voor de Franse muziekprijs Victoire de la Musique 2005 (waarvan ze er twee zou binnenhalen in 2007 en een in 2010), steeg ze letterlijk met “ La femme chocolat”, dat een diamanten plaat werd (een miljoen keer verkocht). De mooie Audoise behaalt succes na succes en geeft toe erg gehecht te zijn aan haar Spaanse roots en aan Narbonne, de stad waar ze graag komt om nieuwe inspiratie op te doen en waaraan ze een eerbetoon heeft gewijd met het nummer “La Petite Valse de Narbonne Plage”. Na haar derde album “Miss Météores” heeft ze in 2011 haar eerste bioscoopervaring opgedaan in de film “Un jour mon père viendra” van Martin Valente, en dit jaar zal ze ons verblijden met een nieuw album. SUDDEFRANCE - 56 -

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:49 Page57

GEUREN EN KLEUREN PERPIGNAN

Perpignan,hoofdstad vanFransCatalonië

De ware essentie van Perpignan (Oostelijke Pyreneeën) is de Catalaanse identiteit. Tegenwoordig is de stad een favoriete doorgang tussen Barcelona en Frankrijk.

e sterke punten: een mix van culturen en bevolkingsgroepen die de stad zijn rijkdom hebben gebracht, een mediterraans uiterlijk en de schoonheid van de omringende Pyreneeën. De stad was lange tijd in handen van de Spanjaarden en beleefde onder het koninkrijk van Mallorca zijn gouden eeuw. Perpignan was trouwens de continentale hoofdstad van het koninkrijk. Zijn belangrijkste monumenten getuigen nog altijd van deze tijd. De heerschappij van de koningen van Mallorca strekte zich uit van 1276 tot 1344 en liet een architectuur in gotische stijl na, plus een paleis en een kathedraal... Het Paleis van de Koningen van Mallorca is een van de symbool-monumenten van de stad. Het was koning Jacques II van Mallorca die de bouw van het paleis beval dat in 1309, na zijn dood, voltooid werd. Het gebouw was zowel een paleis als een fort en deed even goed dienst als zetel van de macht dan als koninklijke residentie en kapel. Het paleis is opgetrokken in gotische stijl en kan binnen de muren bogen op een groene tuin. Hiervandaan kan de bezoeker uitkijken over de hele Roussillon. Het koninkrijk van Mallorca is eveneens verantwoordelijk voor een ander belangrijk monument van het lokale erfgoed: De kathedraal Sanit Jean-Baptiste, in de rue de l'Horloge. De werkzaamheden aan deze

Salses-le-Château, de noordelijke grens van het Catalaanse land Op een vijftiental kilometers ten noorden van Perpignan ligt het dorp Salses-le-Château, dat de bezoeker verleidt met de pittoreske schoonheid van zijn meren en zijn beroemde vissershutjes, maar ook door de grootsheid van zijn fort. Deze laatste dateert uit de 15e eeuw. Het fort werd op initiatief van koning Ferdinand II van Aragon en zijn echtgenote Isabelle de Castille gebouwd om weerstand te bieden aan de aanvallen van de Fransen, die de Roussillon wilden heroveren. De werkzaamheden strekten zich uit tussen 1497 en 1502. En de duurzaamheid van het gebouw is inmiddels wel bewezen... Voor die tijd was de architectuur van het fort inderdaad revolutionair. Het fort werd gebouwd als een middeleeuws fort, maar had alle technische voordelen van de moderne bastions die weerstand konden bieden aan metalen kogels en andere uitvindingen van de artillerie in opkomst. Een mooi voorbeeld van de zogenaamde "overgangsarchitectuur". Het fort kan meer dan 2000 manschappen bevatten, is 115 meter lang en 90 meter breed. In 1886 werd het fort aangemerkt als historisch monument. Tegenwoordig komen hier ieder jaar bijna 100.000 bezoekers. www.sunfrance.com/salses

kerk begonnen dus onder de heerschappij van zijn koningen, in 1324. De basis is typisch gotisch en volgens de eerste tekeningen zou de kerk drie zijbeuken krijgen. Maar de broederoorlog tegen de koningen van Aragon en

de pestepidemie die het land in 1344 teisterde, bemoeilijken de voortgang van de werkzaamheden aanzienlijk. In de loop der jaren werden de bouwplannen gewijzigd. Uiteindelijk zou de kathedraal slechts een enkele VERVOLG

SUDDEFRANCE - 57 -

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:50 Page58

GEUREN EN KLEUREN PERPIGNAN

hoofdbeuk krijgen, met enkele aangrenzende kapellen en een grafklooster, het Campo Santo. De eerste mis wordt er in 1509 opgedragen. Het andere symbool van de stad is het fort Castillet. Dit fort werd in 1368 opgetrokken op bevel van de koningen van Aragon. Het idee hierachter? Perpignan te voorzien van een fort zodat de stad zich kon verdedigen tegen iedere invasie uit het noorden. Na het tekenen van het Verdrag van de Pyreneeën in 1659, gaat Perpignan over in Franse handen. Het beroemde fort van rode baksteen doet dan

dienst als gevangenis, waar de tegenstanders van het gevestigde bewind worden opgesloten. In 1697 word le Castillet officieel benoemd tot Staatsgevangenis. Aan het begin van de 20e eeuw werden de vestingwallen die de stad omheinden afgebroken om het centrum toegankelijker te maken, maar op het laatste nippertje werd le Castillet gespaard. Tegenwoordig is hier het Catalaanse museum van Volkse kunst en tradities gevestigd. www.sunfrance.com/perpignan www.perpignantourisme.com

Het station van Perpignan, centrum van de wereld? De surrealistische schilder Salvador Dalì, afkomstig uit Figueras, riep op een dag dat het station van Perpignan het "centrum van de wereld" was. Dat was in 1965. Twee jaar eerder zou hij hier een uitzonderlijke kosmische ervaring hebben gehad. Tijdens deze ervaring werd hem het idee geopenbaard om stereoscopische, driedimensionale schilderijen te gaan schilderen. Voor de artiest was een nieuwe schilderstechniek geboren. En vanaf dat moment droeg Dalì aan het station de inspiratie van zijn allergrootste artistieke ideeën op. «Het is altijd in het station van Perpignan, op het moment waarop Gala de schilderijen incheckt die met ons meereizen op de trein, dat mij de meest geniale ideeën van mijn leven mij invallen. Al enkele kilometers ervoor, in Boulou, beginnen mijn hersens in beweging te komen, maar de aankomst in het station van Perpignan is de aanleiding tot een ware mentale ejaculatie, die dan zijn grootste en meest subliemen speculatieve hoogtepunt bereikt», verzekert hij. Het schilderij van Salvador Dalì genaamd "Mystique de la gare de Perpignan" (1965) is hiervan het resultaat. Het zal een van de terugkomende thema's worden van deze artiest. Zelfs al doen zijn beweringen glimlachen, toch hebben ze de inwoners van Perpignan onophoudelijk geïnspireerd. Dalì zal trouwens het plafond van het station beschilderen. En op het perron kan men een inscriptie in witte letters lezen, die de wachtende reizigers informeert dan zich hier het "Centrum van de Wereld" bevindt! SUDDEFRANCE - 58 -

De USAP,de trots van een stad De Union sportive arlequins Perpignanais is al 110 jaar oud. De grootste club uit de rugbywereld is in een eeuw tijd nooit uit de elite van het Franse kampioenschap gedegradeerd. Na een vlakke periode in de jaren 70 en 80 kende de club sinds de professionalisering in de jaren 90 nieuwe pieken. Sindsdien heeft de USAP vier keer in de finale van het Franse kampioenschap gestaan en in 2009 een historische overwinning op Clermont-Ferrand behaald (22 tegen 13). De USAP, die sinds 1997 weer in het shirt met de kleuren van de Catalaanse vlag speelt, heeft verschillende spelers die regelmatig voor het Franse team opgeroepen worden en doet het hart van de bewoners van Perpignan sneller kloppen. Er is zelfs een brasserie in de kleuren van de club in het centrum van de stad. De term “arlequin” (harlekijn) is afkomstig van de eerste spelers van de club, die omdat ze erg arm waren geen geld hadden om hun gescheurde shirts te vervangen en er stukken in lieten zetten. Soms gebeurde dit met stukken stof van verschillende kleuren. Zo leek hun outfit op die van een harlekijn!

20-59 SENTEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:50 Page59

WIJN CIRCUIT TUSSEN DE DUIZENDJARIGE EN PREHISTORISCHE WIJNGAARDEN IN DE ROUSSILLON De Roussillon is een klein grondgebied met een gevarieerd reliëf en talloze grondsoorten. Hier zegt men graag dat de wijngaard duizend jaar oud is en dat de bodem door de goden gezegend is. In de vallei van de eerste inwoners van Europa kunt u een wild landschap, kalkkliffen en een lappendeken aan grondsoorten ontdekken.

ÉES- S PYRÉN TALE N ORIE

•

3•

Er is ook een centrum voor moderne kunst, met dit jaar Olivier Masmonteil.

Homo erectus, vitis vinifera en galop

•

•1

Ontbijten in de wijngaarden in Baixas Sinds drie jaar stelt de wijnkelder Dom Brial alles in het werk om groot en klein te ontvangen op zijn wijngaard. Begin uw dag met een ontbijt op de wijngaard waar u de “Crest Petit” kunt bekijken, een wijnbouwmozaïek dat met zijn wijngaarden met staken kenmerkend is voor het achterland van de Middellandse Zee. Voor een hut van droge stenen deelt u het Esmorza, ontbijt in het Catalaans, met een wijnbouwer die u zijn wijn laat proeven (in juli en augustus op vrijdag om 9.00 uur: € 15, gratis voor kinderen onder 12 jaar, op afspraak. Duur: 2 uur). Maar u kunt ook alleen op weg gaan op het aangegeven pad voor de ontdekking van het Patrimoine Vigneron. Borden en een audiogids (verkrijgbaar op internet of in hun kelder) vertellen u over de geheimen van de wijngaard en het werk van de wijnbouwer. Op het hoogste punt heeft u een panoramisch uitzicht over de vlakte van de Roussillon, de zee, de Mont Canigou en de Pyreneeën. Gratis! En ook avonturen in de wijngaard en een proeverij.

Weet u nog, dat de mens nog "maar" 450.000 jaar geleden in grotten leefde en er nog geen wijn bestond! Maar als vandaag de dag «de wijngaard maar op één plek zou kunnen groeien, dan zou dit zeker in de vallei van Tautavel zijn». Zelfs de analyse van fossiele pollen heeft uitgewezen dat de wijngaard deel uitmaakt van het natuurlijke landschap van de vallei. Ga om alles te weten te komen over onze oorsprong naar het museum en de 2.000 m2 aan galerieën met exposities over de moderne scenografie. De man van Tautavel zal geen geheimen meer voor u hebben. Volg vervolgens de originele bewegwijzering die is gemaakt van fresco's en mozaïeken voor een parcours over “prehistorie en wijngaarden”. Ga daarna naar wijnkelder “les Maîtres Vignerons” aan de voet van het museum (proeverij en mogelijkheid tot familiewandeling in de wijngaarden). En ga als u zin heeft om te galopperen naar de Ranch de Las Caneilles om paard te rijden in de wijngaard en om de kastelen van de Katharen.

Musée de préhistoire, avenue Léon-Jean-Grégory in Tautavel. Tel. 04 68 29 07 76. www.450000ans.com Caveau les Maîtres Vignerons de Tautavel, 24, avenue Jean-Badia in Tautavel. Tel. 04 68 29 12 03. www.vignerons-tautavel.fr Ranch de Las Caneilles in Tautavel. Tel. 04 68 29 03 41. www.ranchdelascaneilles.com.

Château de Jau à Cases-de-Pène. Tél. 04 68 38 91 38. www.chateau-de-jau.com

Kijk je ogen uit bij het Cirque de Vingrau Ga om je ogen uit te kijken vervolgens naar Espira-de-l’Agly (geweldige kerk uit de zevende eeuw) en bewonder het Cirque de Vingrau, een uniek keteldal van kalksteen en een bijzondere lappendeken van grondsoorten. Als u geluk hebt en op de juiste dag komt, neem dan de “train des vignes” (trein van de wijngaard) (retourtraject van 2,5 uur met een wijnproeverij en verkoop van wijnen). Voor alle informatie: www.tpcf.fr

Een hapje eten en slapen in Rivesaltes of aan zee

Lunchen met het gezang van de cicades

Vignoble Dom Brial, 14, avenue Joffre à Baixas. Tél. 04.68.64.22.37. www.dom-brial.com

5 Auberge du Domaine de Rombeau,

2, avenue de la Salanque in Rivesaltes. Tel. 04 68 64 35 35. www.domaine-de-rombeau.com.

Restaurant la table d’Aimé (Maison Cazes),

Via een lange laan met platanen en daarachter wijngaarden, cipressen en olijfbomen, komt u aan in Jau... hoort u de cicades? Al 35 jaar kunt u in deze idyllische omgeving in de Toscaanse kleuren dezelfde eenvoudige en unieke maaltijd eten, die kenmerkend is voor de Roussillon. Bij ieder gerecht wordt u rijkelijk voorzien van wijnen van het landgoed. Dit alles voor € 31, inclusief koffie. 's Avonds (in juli en augustus): € 39. SUDDEFRANCE - 59 -

4, rue Francisco-Ferrer in Rivesaltes. Tel. 04 68 34 35 77. www.cazes-rivesaltes.com

Chambre d’hôtes L’orangerie, 3T rue Ludovic-Ville in Rivesaltes.

Tel. 04 68 73 74 41. www.maison-hotes-lorangerie.com En als u meerdere nachten blijft, kunt u naar zee gaan in het Château de Rey, route de SaintNazaire in Canet-en-Roussillon. Tel. 04 68 73 86 27. www.chateauderey.com

SUDdeFrance - 59 -

60-71 SAVEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:59 Page60

SMAKEN EN AROMA’S

60-71 SAVEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:59 Page61

De Languedoc-Roussillon is een regio vol contrasten, die is opgebouwd uit een mozaïek van gebieden.Van de bergen tot de zee, van de hoge bergkantons tot de Middellandse Zee en van de kleine Camargue tot de Côte Vermeille vindt u tal van specialiteiten die samen een zonovergoten en geraffineerde keuken vormen.We kennen natuurlijk de picholine-olijven, de cassoulet (bonenschotel) van Castelnaudary en Carcassonne, de ansjovis van Collioure, de oesters uit het Meer van Leucate en van Thau, de brandade (kabeljauwpuree) van Nîmes, de sepia, de zachte ui uit de Cevennen en de kleine pasteitjes van Pézenas, maar het smakenpalet is hiermee bij lange na nog niet compleet. Er is een breed scala aan producten die de eer verdedigen van het gebied dat bekend staat om zijn heerlijke gerechten, waarbij de wijntraditie van de Languedoc-Roussillon het grootste wijngebied op aarde, waar enkele van ´s werelds beste wijnen geproduceerd worden - hier een waar wijnparadijs gecreëerd hebben!

Voor meer informatie scant u de QR-code met uw smartphone of gaat u direct naar: www.sunfrance.com/saveurs

SUDDEFRANCE - 61 -

60-71 SAVEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:59 Page62

27eeuwengeschiedenis voordegrootste wijngaard terwereld Wijntoerisme,een nieuwe vorm van gezelligheid

De Languedoc-Roussillon is de grootste wijngaard ter wereld. Het milde klimaat en de vele, rijke gebieden zorgen voor een vruchtbare grond. De waarde van deze grond komt iedere dag tot zijn recht dankzij de regionale savoir-faire die generaties teruggaat, gecombineerd met de meest vooraanstaande productietechnieken. Dit komt voor de consument tot uitdrukking in het merk Sud de France. Als overkoepelend merk, waarin alle wijnen uit de Languedoc-Roussillon samenkomen, kent het waarde toe aan een uitzonderlijke afkomst, een uitzonderlijke savoir-faire en een uitzonderlijk mediterraan gebied.

ertig jaar geleden was het een gewaagde gok om de twee parallelle wegen te ontwikkelen die elkaar tegenwoordig perfect aanvullen. Iedere wijnbouwer kan tegenwoordig aanspraak maken op de benaming Sud de France en in de regio is de generieke oorsprongsbenaming Languedoc ontstaan voor alle wijnen die in de wijngaarden van de Languedoc-Roussillon - het gebied van Nîmes tot de Spaanse grens -worden geproduceerd. In de massa-wijngaarden, samengesteld uit gebieden met een hoog rendement, heeft

men de oude gewoontes moeten veranderen - er moest worden gestopt met het “uitmelken” van de wijngaard door de hoeveelheid geproduceerde wijn per hectare te verlagen - om het tegenwoordige kwaliteitsniveau te kunnen bereiken. Een kwaliteit met het stempel van diversiteit wat betreft de gebieden waar de van nature zoete wijnen worden geproduceerd (muskaatwijnen van Frontignan, Lunel, Mireval, Saint-Jean-de-Minervois, Rivesaltes, Banyuls en Maury), de sprankelende wijnen (waaronder de Blanquette en de Crémant van Limoux) en een groot aanbod van rode, witte en rosé-wijnen. SUDDEFRANCE - 62 -

Vanaf het begin der tijden heeft wijn een unieke dimensie verworven, met vele betekenissen. «De mediterrane volken begonnen zich te ontwikkelen toen ze leerden hoe ze olijven en wijn moesten verbouwen» constateerde de geschiedschrijver Thucydides 2.500 jaar geleden. Als erfgenamen van een grondgebied waar geen maat op staat, hebben de wijnbouwers van de Languedoc-Roussillon goed begrepen hoe belangrijk het is om anderen hun vak en hun producten goed te leren kennen. Vanaf april is de regio het paradijs voor liefhebbers van wijntoerisme en zijn er talloze evenementen in de vorm van ofwel een proeverij op een unieke locatie, ofwel een wandeling door de wijngaarden met lekker eten, waarbij er tussenstops verdeeld zijn over een vooraf bepaalde route. In april organiseert Montpeyroux “Toutes caves ouvertes” (alle kelders open) en bieden Peyriac-de-Mer en Bages de “Balade des Cinq Sens” (wandeling van de vijf zintuigen) aan. In mei biedt de AOC Lirac de traditionele wandeling met eten van de Jaugeurs, terwijl de AOC Costières de Nîmes “Vignes Toquées” (knotsgekke wijngaarden) organiseert en Vins de la Clape bij Narbonne “Sentiers Gourmands”. In de Pyrénées-Orientales vindt halverwege de maand in Calce “les Caves se rebiffent” (de kelders spartelen tegen) plaats, dankzij een initiatief van de wijnbouwers van het dorp. De evenementen gaan de hele zomer door met een aantal tochten in de wijngaardterrassen van de Larzac, de wijnstruiken in Pic Saint-Loup, een grote wijnbeurs in Uzès, etc. Als kers op de taart viert de herkomstbenaming Faugères de hele zomer haar dertigjarig bestaan, waarbij de apotheose op 8 juli plaats zal vinden in het dorp Faugères tijdens het feest van Grand Saint-Jean. Zoveel unieke gezellige momenten.

60-71 SAVEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:59 Page63

SMAKEN EN AROMA'S DE SUD DE FRANCE-WIJNEN

Dit wijngebied dankt zijn tegenwoordige naamsbekendheid aan al die innoverende mensen die dit gebied hebben gemaakt tot wat het nu is. Het is hier in deze regio dat de massa-wijnen zich zijn gaan richten op kwaliteit en waar de verschillende concepten zijn geboren. Het was het huis Skalli in Sète dat het initiatief nam de druiven variëteit per variëteit om te turnen tot wijn en de consument uit te nodigen voor een eenvoudige proeverij om kennis te maken met een syrah, cabernet of sauvignon. Er staan deze regio nog veel veranderingen te wachten, maar de Languedoc-Roussillon blijft nog altijd de eerste wijnregio ter wereld, met bijna 240 000 hectare wijngaarden, 25 000 wijnbouwers en 2 500 particuliere wijnkelders. Sinds vijf jaar verenigt het merk “Sud de France” onder zijn banier het complete regionale aanbod, om de wijnen van de regio binnen en buiten Frankrijk beter te promoten. Wijnen die net zo divers zijn als de leisteenlanden waar de wijnen van Saint-Chinian, de Côtes du Roussillon en de Coteaux du Languedoc hun kracht aan ontlenen. Net zo rijk als al die met stenen bedekte bodems - grès in het Occitaans - die de wijnen van het domaine Puech Haut zo onvergetelijk maken en waar de soortbenaming grès de Montpellier zijn naam aan dankt, iets dat met veel verve wordt geïllustreerd door het domaine Clavel. Deze karakteristieke grès uit de Corbières en

de pittige rode wijnen met de grootste herkomstbenamingen van Frankrijk (waaronder wijnen uit de gebieden van Lézignan, Boutenac of Lagrasse), prikkelen alle zintuigen. En toch, na te hebben geleden onder een beleidsperiode waar werd gepleit voor het rooien van de wijngaarden, nadat de economische structuur van de coöperaties steeds verder werd gebundeld en de ambities van een groeiende handel te hebben gediend, heeft de regio zich tot doel gesteld zijn wijngaarden om te vormen. De kwaliteitsmarkt van de Languedoc-Roussillon gaat vergezeld met een omschakeling van de wijnbouwers naar de biologische landbouw, die al meer dan 30% van het gebied beslaat. In dit opzicht een voorbeeldige regio, met een concentratie van meer dan 12 000 hectare omgeturnde domeinen en nog bijna 8 000 bezig met de omschakeling naar de biologische landbouw. Het succes van het domaine d'Aupilhac in Montpeyroux is een van de beste voorbeelden, dankzij bijzonder actieve biologische wijnproducenten zoals château l’Hospitalet, château de Cazeneuve of Villa Tempora. Voor meer informatie scant u de QR-code met uw smartphone of gaat u direct naar: www.sunfrance.com/vins

SUDDEFRANCE - 63 -

Gerenommeerde wijnen De regionale herkomstbenaming AOP (appellations d’origine protégée) van de Languedoc is een referentie voor alle wijnen met een beschermde herkomstbenaming, met als belangrijkste wijnstokvariëteit wat betreft de rode en roséwijnen de grenache, de syrah, de cinsault en de carignan. Voor de witte wijnen zijn dat de grenache blanc, de bourboulenc, de viognier, de picpoul, de marsanne, de roussanne, de vermentino en de ugni. In dit dynamische Zuid-Frankrijk is deze herkomstbenaming een brug tussen de beschermde variëteiten van de wijnen van de Pays d'Oc (IGP) en de karakteristieke streekwijnen. In de departementen Aude, Gard, Hérault en de Oostelijke Pyreneeën zijn er 18 beschermde herkomstbenamingen (AOP): Cabardès, Clairette du Languedoc, Cornières, Corbières-Boutenac, Faugères, Languedoc, Limoux, Malepère, Minervois, Minervois la Lavinière, Muscats, Saint-Chinian, Muscat de Rivesaltes, Rivesaltes, Banuyls en Banyuls grand cru, Maury, Côtes du Roussillon.

60-71 SAVEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 17:59 Page64

SMAKEN EN AROMA'S ZOETE WIJNEN

Aperitiefmerkendieover dehelewereldbekendzijn Deze aperitiefjes hebben hun stempel gedrukt op de geschiedenis van de regio en ver daarbuiten. De aperitiefjes Byrrh en Noilly Prat waren de vorige eeuw erg bekend en zijn nog steeds zeer gewaardeerde producten, net als sommige van nature zoete wijnen.

uscatwijnen van Mireval, van Frontignan, van Lunel, van Saint-Jean-deMinervois voor de Languedoc, Banyuls, Maury, Rivesaltes in de Roussillon… De Middellandse Zee is een bevoorrecht gebied voor de productie van verschillende van nature zoete wijnen. Het is overigens iemand uit de Roussillon, Arnaud de Villeneuve, arts en leraar aan de universiteit van Montpellier, die in 1285 het wijngistingsproces ontdekte, het stopzetten van de gisting die bestaat uit het toevoegen van alcohol aan het druivensap, waarbij de alcoholische gisting al begonnen is. Hierdoor kan het alcoholgehalte vergroot worden, terwijl de natuurlijke suikers van de druif behouden blijven. Na de Tweede Wereldoorlog waren deze zoete wijnen erg geliefd en werden ze geschonken als aperi-

tief, met in de eerste plaats de Banyuls, die nog altijd geproduceerd wordt op enkele kilometers van de Frans/Spaanse grens. Als erfgenamen van de Romeinse wijnen, werden de aperitiefjes op wijnbasis ook een alleenrecht van de regio. Door de mix van wijn, suiker, alcohol van suikerbieten en kruiden werden ze het alleenrecht van de haven van Sète, waar de grootste huizen zich vestigden. Kruidenverkoper en vinoloog Joseph Noilly ontdekte dat fusten die aan warmte en stofregen blootgesteld werden, een krachtige witte wijn gaven. Vanaf 1813 besloot hij deze veroudering na te bootsen en creëerde hij in Marseillan Noilly Prat, een vermout die een wereldwijd succes werd dankzij liefhebbers als Ernest Hemingway en Humphrey Bogart. Het huis Noilly is nog altijd gevestigd aan de rand van het Meer van Thau en kan ook bezocht worden.

Beroemde wateren! In de Pyrénées-Orientales vindt u de Sémillante, een bronwater van onder de grond, dat microbiologisch puur is en van nature opwelt uit het hart van het Catalaanse land, dat sinds een paar jaar in Toulouges geput en gebotteld wordt. Dit water is de basis van het mineraalwater van brasserie Milles, waaronder de beroemde Limonette. In de Hérault bevindt zich de Salvetat, mineraalwater dat in 1868 geklasseerd is en dat in het hart van het Natuurpark Haut Languedoc opwelt. Het water is enigszins gezouten en kalkrijk en behoort tot de Danone-groep. Het water wordt in La Salvetat-sur-Agoût gebotteld. Niet ver van Lamalou-les-Bains welt de bron Vernière, die van nature koolzuurhoudend is, na een lange reis door de oude rotsen. Het mineraalwater Vernière wordt als “van algemeen belang” gezien en is bijzonder rijk aan bicarbonaten, calcium en magnesium. In de Lozère, waar de Cevennen en de Grands Causses elkaar kruizen, is het van nature koolzuurhoudende mineraalwater Quézac rijk aan bicarbonaten, natrium, calcium en magnesium Na een lang en diep ondergronds parcours, welt het water in een vallei aan de voet van het middeleeuwse dorpje Quézac op. Het wereldberoemde water van Perrier komt midden uit het kreupelhout bij Nîmes. De bron werd in 1863 voor het eerst geëxploiteerd en is een kuuroord geworden. In 1894 werd dit eigendom van dokter Perrier, die zijn naam eraan heeft gegeven. Het is mogelijk deze bron te bezoeken om alles te weten te komen over het groene flesje en de bubbels.

La Salvetat: VVV-kantoor van Salvetat-sur-Agoût (Hérault) Tel. 04 67 97 64 44 Vernière : Les Aires (Hérault). Tel. 04.67.95.28.15 Sémillante : Brasserie Milles, Toulouges (Pyrénées-Orientales). Tel. 04 68 54 44 66 Quézac : Syndicat de l’eau de Quézac (Lozère). Tel. 04 66 45 47 15 Perrier: Bron van Perrier buurtschap “Les Bouillens”, Vergèze (Gard). Tel. 04 66 87 61 01 SUDDEFRANCE - 64 -

De van nature ZoeteWijnen: een ware schat! De Vins Doux Naturels (VDN) zijn gewaarmerkt als een mediterrane specialiteit - de Muscatwijnen van Frontignan, van Lunel... - en worden allemaal geproduceerd in de Languedoc-Roussillon, in het bijzonder in de Oostenlijke Pyreneeën wat betreft de Muscat-wijnen van Rivesaltes, Maury, Banyuls en Rivesaltes (amberkleurig of steenrood...). Deze van nature Zoete Wijnen zijn bewerkte wijnen waarvan het gistingsproces is gestopt door toevoeging van alcohol, wat het alcoholgehalte omhoog brengt terwijl de natuurlijke suikers van de druif worden bewaard. De nieuwsgierigsten onder ons kunnen de hele regio bezoeken door het spoor te volgen van de productielokaties, te weten Lunel, Mireval, Frontignan, Saint-Jeande-Minervois, Rivesaltes, Maury of Banyuls. Sinds kort is bij de van nature zoete wijnen van de Roussillon de rosé opnieuw geïntroduceerd onder de benaming Rivesaltes. Drie wijnkelders hebben toestemming ontvangen om een Rivesaltes Rosé te produceren gedurende de wijnoogst 2010, waaronder de “Vignerons Catalans”, een grote producent in de Oostelijke Pyreneeën. Het andere grote merk, Byrrh, is zuidelijker ontwikkeld, in de Roussillon. In de negentiende eeuw bedachten twee broers deze drank op basis van Malaga, een sterke wijn die in Spanje geproduceerd wordt, aangevuld met kinawijn. Het is nog altijd mogelijk om de enorme kelder in Thuir te bezoeken, met zijn gistkuip met een capaciteit van 420.000 liter, een record, en de verpakkingskades, die door de werklieden van Eiffel gebouwd zijn. Noilly Prat, 1, rue Noilly, in Marseillan (Hérault). Tel. 04 67 77 75 19. www.noillyprat.fr Caves Byrrh, 6, boulevard Violet, in Thuir (Pyrénées-Orientales). Tel. 04 68 53 05 42. www.byrrh.com www.sunfrance.com/vins

60-71 SAVEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:00 Page65

SMAKEN EN AROMA'S SCHAAL- EN SCHELPDIEREN

InMarseillanheeft demens degetijdengereconstrueerd!

e “Seven” is als resultaat van de technologie en de natuur, de jongste oester die gekweekt is door de familie Tarbouriech, oesterkwekers van vader op zoon sinds 1963, aan de rand van de Lagune van Thau, bij Marseillan. Er zijn zeven redenen waarom de “Seven”, de laatste oester van de familie Tarbouriech, onze aandacht verdient: “Sea” voor de zee, “Sexy” voor zijn welvingen, “Sun” voor zijn warme kleuren, “Small” voor zijn kleine omvang, “Smakelijk” voor zijn lekkere smaak, “Sète” als verwijzing naar zijn kweekvijver en ten slotte “Speciaal” omdat deze oester totaal anders is dan alle andere oesters. Florent Tarbouriech, de directeur van Médithau Marée, is apetrots op zijn laatste creatie. « Zijn smaak en voorkomen kunnen zelfs de mensen overtuigen die tot nu toe nog een zuur gezicht trekken bij het zien van een oester, » verklaart hij, « omdat we nu echt in de oester zitten. De “Seven” verrast je mond dankzij zijn geurigheid, zachtheid, en zijn bite. » Dankzij de korte productiecyclus van twee jaar kunnen de kosten van de producent verlaagd worden. De “Seven” is in 2012 voor het eerst geoogst en vertegenwoordigt nu al 50% van de schelpdierenproductie van Médithau Marée. De twee andere oesterselecties brengen meer tijd in het water door. De beroemde “Tarbouriech”, die na drie jaar volkomen ontwikkeld is en 35% van de kwekerij vertegenwoordigt, of de enorme “Premium”, die vier jaar lang vertroeteld moet worden. Ze zijn allemaal afkomstig van de soort “oesters met diepe schelp van Bouzigues”. Maar hoe maak je een

specificiteit? « Het verschil hangt af van de duur van de droogvallingscycli, dat wil zeggen de tijd die de oester in de zon doorbrengt! Vroeger vielen de oesters twee of drie keer per jaar droog. Het is eentonig werk », aldus Florent Tarbouriech. « Onze gediplomeerde technicus reconstrueert de cyclus van de getijden naar goeddunken en op afstand. De zonnecellen die boven de tafels hangen produceren energie en een motor zet de machines in werking voor het droogvallen. Onze oesters uit de Middellandse Zee beleven de getijden, maar dan beter, omdat wij ons aanpassen aan hun groei. » Zal Florent Tarbouriech de “Willie Wortel” onder de schelpdierenkwekers van de Lagune van Thau worden? Wie weet. De kleine Bouzigues is tot ons grote plezier een grote naam geworden in de technologie van Tarbouriech en kan bij oesterverkopers gegeten worden of ter plaatse, waar de kinderen van Florent van mei tot september restaurant “Saint Barth” runnen dat bij het Meer ligt. Médithau Marée in Marseillan. www.medithau.com. Bezoek met gids aan het park gevolgd door een proeverij in “Saint Barth” van mei tot september. Tel. 06 10 79 49 85.

Schaal- en schelpdieren:Van Bouzigues tot Leucate In de Hérault ligt dit mooie kleine haventje van Bouzigues, een gastronomische schat, omgeven door het schitterende decor van de oevers van het meer van Thau. Het dorp is geheel gewijd aan de oester- en mosselkwekerij en er zijn een groot aantal producenten die u proeverijen aanbieden aan de rand van het water. Een goed idee als u eens van de gebaande paden wilt afwijken en wilt genieten van een heerlijke schaal zeevruchten, van een brasucade (gekookte mosselen) of van een andere specialiteit terwijl u geniet van het uitzicht op de Mont Saint-Clair. De Récantou, La Tchèpe, de Demoiselles Dupuy, La Côte Bleue, de Rives de Thau en nog een vijftiental restaurants bieden u de mogelijkheid om schaal- en schelpdieren te proeven. Een mooie haven, een klein museum en een klokkentoren om ver weg te kunnen kijken: hier worden de bezoekers met open armen ontvangen zodat ze het verhaal van de schelpdieren van dit meer weer verder kunnen vertellen. Een oester-route voert u mee op ontdekkingsreis langs de oesterkwekerijen. Ieder jaar wordt half augustus het feest van de oester gevierd. In de Aude, tussen Port-Leucate en Leucate, is het decor een tikje verschillend, maar u wordt er even hartelijk ontvangen. Langs het meer staan een groot aantal kleine strandhuisjes waar de producenten doorlopend oesters en schelpdieren serveren. Een origineel idee, om gewoon zonder plichtplegingen aan te schuiven aan een tafeltje. De oesters van Bouzigues, Leucate en Gruissan zijn van hetzelfde soort, maar smaken weer net iets anders. Alles is hier het hele jaar door geopend en je bent er echt even helemaal uit. SUDDEFRANCE - 65 -

60-71 SAVEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:00 Page66

SMAKEN EN AROMA'S VAN DE SEPIA

OlivierAzaïs, sepiavisserin Frontignan In Frontignan vissen een handvol ambachtelijke vissers een deel van het jaar op inktvis, zee-egels of schorpioenvissen. Olivier en Patricia Azaïs hebben van het sepiavissen hun specialiteit gemaakt

et is een grappig dier met tien armen en de naam sepia is eigenlijk de soort naam voor een groot aantal weekdieren. Sepia's zijn kleiner dan pijlinktvissen en kunnen inkt spugen. De sepia is een lokale specialiteit van Sète en omgeving en wordt al tijden gevangen in dit gedeelte van de Middellandse Zee. Er worden overheerlijke recepten mee bereid, waaronder de beroemde rouille met sepia (zie hiernaast). Olivier Azaïs vist al meer dan twintig jaar op sepia. Samen met zijn echtgenote Patricia vertrekt hij iedere winter - sepia wordt in januari en februari gevangen – 's ochtends vroeg met hun boot de Patolisa A Pas Peur, voor een halve dag vissen waar veel geduld voor nodig is. Ze staren in de verte, waarbij

het stel op zoek is naar signalen van de netten die er twee of drie dagen tevoren zijn uitgezet. « We zetten de netten uit of halen ze in afhankelijk van het weer. Dat is het ritme van de zee. Voor de sepia moet het weer mild zijn. » legt Patricia uit. In de zone van drieduizend zeelieden die zich wijden aan de ambachtelijke visserij zwemmen de sepia's enkele meters diep in de zee. « Als je een sepia vangt, moet je opletten,

want hij spuugt inkt en kan je bijten met zijn bek » aldus Olivier, die gekleed is in een geel regenjack dat bezaaid is met inktvlekken. « Alle schaaldieren worden bij een blauwe maan (bij gebrek aan een volle maan) gevangen. Na het vallen van de zee is de vis verstoord en is de vangst meestal goed. » Een goede vangst bedraagt zo'n 30 kilo per dag. Daar kun je mooie plancha's of rouilles mee maken!

Rouille met sepia 1 kg sepia met hoofd (maar zonder de bek en de ogen) 2 uien- 2 tenen knoflook 2 of 3 pakken (250 g) tomatenpuree 2 eierdooiers Tijm - Zout, peper Maak de sepia schoon en snijd deze in plakjes. Schroei de sepia met het knoflook en de ui en voeg vervolgens de tomatenpuree toe. Klop de twee eierdooiers aan het eind in een kom. Meng het geheel en laat dit 10 minuten sudderen. Voeg wat cayennepeper toe als u van gekruide saus houdt. Bereid de rijst. Laat twee keer zoveel water met zout koken als u rijst heeft en voeg de rijst op het kookpunt toe. Giet de rijst vervolgens af en serveer deze warm.

SUDDEFRANCE - 66 -

60-71 SAVEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:00 Page67

SMAKEN EN AROMA'S PICHOLINE-OLIJVEN – LAM

DePicholine,deandere passievanNîmes Het Romeinse Nîmes is ook de bakermat van de picholine, een olijvensoort die sinds meerdere eeuwen in de Gard verbouwd wordt.

et bijna 4.000 hectare olijfbomen is de Gard het departement in de Languedoc-Roussillon dat de meeste olijven produceert. Dit is het resultaat van een lange geschiedenis, omdat olijfbomen al meer dan 60.000 jaar geleden in de het Middellandse Zeegebied voorkwamen. Dankzij de Romeinse kolonisatie heeft de olijfboom ook het zuiden van Gallië bereikt. Al in de zestiende eeuw waren de olijfgaarden uit het departement en de omgeving van de Golfe du Lion beroemd. In de volgende eeuw vestigden twee van oorsprong Italiaanse broers, de broers Picholini, zich in Saint-Chamas en Provence waar zijn een recept voor het eetbaar maken van olijven met behoud van de groene kleur populair maakten. Het geheim is om de olijven met as te vermengen, ze onder water te dompelen en ze vervolgens in een gearomatiseerde zoutoplossing te leggen. Deze techniek werd allereerst uitgeoefend op provençaalse soorten en werd later uitge-

breid naar de olijven van de Gard, die de naam van de bedenkers aannam en de picholine werd. De picholine is erg fruitig en groen, heeft een goede bite en vezels, is enigszins bitter en licht pikant. De olijf is te vinden tussen Garons, Sommières, Uzès en Beaucaire en wordt gekenmerkt door aroma's die hem een hazelnootachtige smaak geven. Het verbouwen van olijven heeft altijd al twee doelen gehad. Vanaf eind september wordt begonnen met het verzamelen van de olijven om te eten, waarbij de grootste vruchten uitgekozen worden. Aan het eind van het jaar gaat men opnieuw de boomgaard in om alle olijven te plukken die voor de productie van olie gebruikt worden. De productie van de picholine vertegenwoordigt tweederde van de olijfproductie in de Gard. Ongeveer tien ton daarvan wordt geproduceerd onder de herkomstbenaming “Olive de Nîmes” en worden verkocht in de hallen van Nîmes of Avignon of op de markt van Anduze. www.sunfrance.com/saveurs

De zachtheid van het lam uit de Lozère en het land van de Katharen De lammeren in de Lozère zijn gefokt met doordachte en beheerste fokmethoden en worden door gepassioneerde herders grootgebracht die de traditionele methoden uit de berggebieden respecteren. Het Agneau de Lozère is een jong lam van een puur ras dat uitsluitend afstamt van ooien en rammen van het boerenras “Blanche du massif Central”. Het lam wordt niet van zijn moeder gescheiden en blijft maximaal 130 dagen voortdurend aan haar zijde. De lammeren krijgen naast moedermelk veevoer uit het gebied en aan het einde van de mestperiode een aanvullende voeding op basis van granen. Het lam uit de Lozère valt sinds 2007 onder een Beschermde Geografische Aanduiding (IGP). In de Aude worden de lammeren (foto) gedurende 70 dagen bij de moeder gehouden, voordat ze met veevoer verder groeien om 109 tot maximaal 120 dagen oud te worden. Het departement heeft het collectieve merk Pays cathare gecreëerd, waar lammeren die aan strikte voorwaarden voldoen aanspraak op kunnen maken. SUDDEFRANCE - 67 -

Olies met gevarieerde smaken Olijfolie is een natuurlijk en gezond product dat sinds mensheugenis gebruikt wordt om talloze kwaaltjes te genezen en gezondheid te blijven.Veel olijfbomen in de regio zijn verdwenen tijdens de grote vorst van februari 1956. Sinds de jaren '80 zijn de verbouwing van olijven en de productie van olijfolie weer opgebloeid, dankzij de ontdekking van de voordelen van het mediterrane dieet. Er zijn in de hele Languedoc-Roussillon veel olieproducenten van goede kwaliteit zijn te vinden, waaronder: - Domaine de l’Oulivie in Combaillaux. Tel. 04 67 67 07 80. - Olidoc in Clermont-l’Hérault. Tel. 04 67 96 10 36 - L’oulibo in Bize-Minervois. Tel 04 68 41 88 88. - Moulin de Villevieille. Tel: 04 66 80 03 69. - Moulin de Corconne. Tel. 04 66 77 32 75. - Coopérative Oléicole La Catalane. Tel. 04 68 57 28 67.

60-71 SAVEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:00 Page68

SMAKEN EN AROMA'S BRANDADE UIT NÎMES

DebrandadevanNîmes, eenkwestievanruilhandel woonster van Nîmes die op het idee kwam om de vis in een vijzel fijn te malen en aan te lengen met wat melk, fijne olie en kruiden en specerijen uit de omliggende “garrigues” terreinen vol kreupelhout. De brandade ofwel de brandado was geboren. Daarna was het een zekere Durand, geboren in Alès en kok van de bisschop, die het gerecht populair maakte. Het beroep van brandadier was geboren en met dit beroep verschenen ook de productiehuizen, waaronder het eeuwenoude huis Raymond, opgericht in 1879 en dat in 1950 verder zou gaan onder de naam RaymondGeoffroy. De brandade is een echte specialiteit van Nîmes geworden. De uit Nîmes afkomstige schrijver Alphonse Daudet was in Parijs de ambassadeur van de brandade. Vervolgens ontstonden er veel verschillende manieren om de brandade op smaak te brengen, maar traditioneel wordt de brandade van Nîmes bereid

De brandade de morue (kabeljauwpuree) is het emblematische gerecht van Nîmes, hoewel het oorspronkelijk niets te maken had met de Gard.

oewel de kabeljauw in de vastentijd veel word gegeten, is er niets sobers aan. Nîmes (Gard) staat erom bekend dat de kabeljauw zonder knoflook wordt bereid, maar veel koks geven hem extra smaak door er ansjovis of aardappelpuree aan toe te voegen, om hem in bladerdeeg te serveren. In het zuiden eet men hem graag zonder enige bereiding, slechts gegrild. Wat het verhaal van de brandade van Nîmes betreft ; deze gaat terug tot de tijd van de beroemde zoutroute. In die tijd kwamen de Newfoundlandvaarders hun inkopen doen in de zouthaven van Aigues-Mortes, om hun kabeljauw beter te kunnen zouten en te bewaren. Om de handelaren te betalen, ruilden ze een beetje van hun voorraad kabeljauw voor zakken zout. En uiteindelijk werd rond 1830 de brandade van Nîmes geboren uit de fantasie van een in-

zonder knoflook en zonder aardappels, warm of koud gegeten en zelfs met truffels, zoals bij Michel Kayser, de tweesterren-chef-kok van het restaurant Alexandre in Nîmes-Garons!

Waar kunt u brandade vinden? U kunt hem kant-en-klaar kopen bij Raymond Geoffroy, de koning van de brandade! Zijn bedrijf, opgericht in 1879, is altijd al gespecialiseerd geweest in de brandade de morue, het historische sterproduct van het huis. Hier maakt men de authentieke brandade van Nîmes. Het huis verkoopt ook rechtstreeks via de coöperatie La Maison des producteurs. Tel. + 33 (0)4 66 27 11 98. De tweede belangrijke producent is het huis Coudène, opgericht in 1936 en gevestigd in Saint-Christol-les-Alès. Tel. + 33 (0)4 66 60 77 50.

De ansjovis is het symbool van Collioure Collioure is beroemd vanwege zijn haven, zijn klokkentoren, het fauvisme en zijn ansjovis. Dit blauwe visje van een tiental centimeters lang blijft een embleem voor Collioure, de stad die in 1994 werd uitgeroepen tot “opmerkelijke smaakstad” (site remarquable du goût). Tien jaar later verwierf de ansjovis van Collioure het Europese label en kreeg het de Beschermde Geografische Aanduiding. Het moet gezegd worden dat er in dit kleine haventje aan de Côte Vermeille al sporen van ansjovisbereiding zijn gevonden die dateren uit de Middeleeuwen. Deze specialiteit werd in zijn tijd al door Lodewijk de veertiende erkend, hij had de zouters van Coullioure zelfs vrijgesteld van de “gabelle”, de zoutbelasting. Tegenwoordig is de wereld van de zoutateliers vanwege de Europese normen aan regels gebonden. Van het tiental ateliers zijn er nog maar twee over, die van de families Desclaux et Roque, die samen ongeveer driehonderd ton bereide ansjovis per jaar produceren. De twee families beschikken allebei over kleine demonstratieateliers in de stad en het atelier Desclaux heeft zelfs een expositieruimte waar u samen met het hele gezin de geschiedenis van deze beroepen kunt ontdekken. Maar hun echte productieateliers bevinden zich tegenwoordig buiten de stad. Het ansjovis-seisoen duurt van mei tot oktober en tijdens deze periode wordt de vis met netten gevangen. Om de Beschermde Geografische Aanduiding (BGA) Ansjovis van Collioure te verdienen, moeten er aan een aantal voorwaarden worden voldaan, zoals een eerste maal zouten van de ansjovis binnen twaalf uur na de vangst. De vissen wordt vers naar het atelier vervoerd, waar ze vervolgens sterk worden gekoeld, gezouten en de kop en ingewanden met de hand worden verwijderd voordat ze voor een rijpingsfase in vaten worden geplaatst met afwisselende lagen vis en zout. Deze rijpingsfase kan drie maanden tot een jaar duren. Dankzij het zout krijgt de ansjovis zijn kleur, smaak en aroma. Vanwege de smaak geven de liefhebbers de voorkeur aan de Mediterraanse ansjovis van de kust, vergeleken met de ansjovis uit de volle zee. SUDDEFRANCE - 68 -

60-71 SAVEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:00 Page69

SMAKEN EN AROMA'S KLEINE PASTEITJES

De te gekke kleine pasteitjes van Pézenas Het pasteitje, dat in de achttiende eeuw door een Engelse Lord bedacht is, is een van de oudste culinaire tradities van de Languedoc. De originele lekkernij wordt steeds meer verkocht. Maar er is maar één bakker die ze op traditionele wijze maakt…

«H

et recept zit in het hoofd van mijn man!" ». Cathy Quatrefages zit achter haar toonbank en brengt maar wat trots in herinnering dat het recept voor de kleine pasteitjes een geheim is dat binnen de familie mondeling wordt doorgegeven van vader op zoon. Het winkeltje “Au palais des délices” aan het begin van de rue Conti, in het centrum van Pézenas, wordt al meer dan vijftig jaar gerund door de familie Quatrefages. Allereerst door Suzette en Maurice. Vervolgens meer dan twintig jaar lang door Cathy en Bernard. Deze specialiteit wordt er altijd al verkocht en is geërfd van het huis Gravier dat het geheim daarvoor al hield. Het pasteitje is een

puur lokaal product en werd ook zeer lokaal gegeten, ondanks dat er een tijd is geweest dat er in Béziers een vergelijkbaar pasteitje bestond. In Pézenas waren er enkele bakkers die het pasteitje verkochten, totdat alleen de Quatrefages en Achille nog over waren. Deze laatstgenoemde is gestorven zonder zijn recept door te geven en daarmee is de bakker in de rue Conti de laatste die het pasteitje nog op de traditionele wijze bereidt. « Allereerst wordt het meel opgelost in kokend water om een kokend deeg te maken. Vervolgens snijden we het in stukken en met een ponsje snijden we de kapjes eraf. We rollen het deeg om een klein stuk hout, de bistourtier, vullen dit met schapenvlees dat gemixt is met bruine suiker en citroen. We laten dit enkele uren rus-

De kleine pasteitjes van Nîmes Te midden van de specialiteiten van Nîmes neemt het kleine pasteitje een grote plaats in. En ook als borrelhapje valt deze pastei bijzonder in de smaak. Het gerecht werd in de 19e eeuw uitgevonden door een bakker uit Nîmes, maar het recept raakte in de vergetelheid totdat het zo'n vijftig jaar geleden in de markthallen van Nîmes (Gard) weer in ere werd hersteld. Deze met kalfs- en varkensvlees gevulde pastei wordt bedekt met een mooie, goudkleurige laag korstdeeg. Hij wordt alleen warm gegeten. U vindt deze pastei in de markthallen (les halles) van Nîmes of bij Christophe Brunetti, de koning van de kleine pasteitjes van Nîmes. Deze jonge man heeft een aantal variaties bedacht, waaronder een pastei met brandade de Nîmes (kabeljauwpuree) en een tweede met eendenlever en truffels uit Uzès, die enorm veel succes hebben, ook bij de luxe delicatessenwinkel van Fauchon in Parijs.

SUDDEFRANCE - 69 -

ten en bakken het vervolgens langzaam in een erg hete oven. » legt ze uit. De verhoudingen? Dat is beroepsgeheim! Dit zorgt ervoor dat het pasteitje bijna smelt als jam. Iets heel anders dan de semi-geïndustrialiseerde producten die bepaalde merken aanbieden, die geld geroken hebben. Cathy Quatrefages verkoopt dagelijks bijna tweehonderd pasteitjes à € 1 per stuk. « Er zijn zelfs mensen die ons vertellen dat ze van de snelweg af zijn gegaan om bij ons te komen kopen » zegt ze. * Cathy raadt aan om het pasteitje te verwarmen door de oven op 180-200° voor te verwarmen, de oven vervolgens uit te zetten en de pasteitjes er twee minuten in te leggen. Zo zijn ze het lekkerst.

60-71 SAVEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:00 Page70

SMAKEN EN AROMA'S CASSOULET

Hetzachtearomavandebonenschotelgenaamdcassoulet Dit gerecht is het symbool van de Occitaanse keuken, maar de uitvinding van het recept van de cassoulet wordt door meerdere streken opgeëist. Het voordeel hiervan is dat een gerecht dat subtieler is dan men zou denken, weer opnieuw wordt ontdekt.

at het een regionale specialiteit is uit de Languedoc op basis van droge bonen, daar is iedereen het over eens. Maar daarna wordt het lastiger: is de echte cassoulet die van het naburige Toulouse, van Castelnaudary of van Carcasonne? Want in het land van de Katharen dreigt de strijd over wie het heilige recept heeft uitgevonden bijna een godsdienstoorlog te worden... De ruzie gaat niet alleen over de oorsprong, maar ook over de ingrediënten en de smaak van de cassoulets die in ieder van deze steden wordt klaargemaakt en waarvan iedereen het geestelijk vaderschap opeist. In het verre Toulouse voegt men ingemaakte eend toe. De cassoulet van Castelnaudary daarentegen is gemaakt van langwerpige witte bonen uit Lauragais (haricots lingot) en bevat ingemaakt ganzenvlees, schenkel of varkensschouder, worst en zwoerd en is verrijkt met een wortel, een ui waarin twee kruidnagels zijn geprikt en een bosje met tijm, laurier en peterselie. De cassoulet van Carcassonne kan rode patrijs bevatten en een stuk schapenvlees. Volgens de legende is het gerecht voor het eerst gemaakt tijdens het beleg van Castelnaudary, gedurende de honderdjarige oorlog, toen de uitgehongerde dorpelingen alle nog beschikbare levensmiddelen zouden hebben verzameld om een enorme ragout van te maken voor de belegerden. Dit gaf de belegerden zoveel nieuwe kracht, dat ze de Engelsen in de pan hakten. Maar dit naïeve, vaderlandslievende verhaal, verspreid door de kok Prosper Montagné, houdt bij nader onderzoek niet lang stand, alleen al omdat de bonen afkomstig zijn uit Zuid-Amerika en pas in de 16e eeuw hun intrede in

Europa hebben gedaan! Maar dat neemt niet weg dat het zeker is dat deze ragout, die bereid wordt in een een aardenwerken pot “een cassole” - vandaar de naam - een Occitaans gerecht is dat is « uitgevonden door de boeren, die alle lang gestoofde resten door elkaar mengden om er zo een versterkend gerecht van te maken », aldus Jean-Claude Rodriguez, kok in Carcasonne en oprichter van de Académie universelle du cassoulet (universele cassouletacademie). Sinds een paar jaar zien we dat dit gerecht, dat met aandacht wordt bereid en subtieler is dan men op het eerste

gezicht zou denken, weer aan populariteit wint. In Carcasonne rivaliseert men met deze Académie en in Castelnaudary heeft men een “cassouletroute” in het leven geroepen die de producenten van de bonen, restauranthouders, wijnbouwers en conservenfabrikanten verenigt. Dus we gaan voor de boon! Académie universelle du cassoulet. Tel. + 33 (0)4 68 71 09 53. www.academie-du-cassoulet.com Cassouletroute van Castelnaudary. Tel. + 33 (O)4 68 23 05 73. www.castelnaudary-tourisme.com

Aligot,hét streekgerecht van de Aubrac In dit land van weidegronden, omgeven door kleine stenen muurtjes, werd dit rustieke gerecht op basis van aardappelen en tome fraîche-kaas geboren. Laat u niet misleiden door het idyllische herderslandschap van dit deel van de Lozère. Want hier rijmt schoonheid met hardheid. Dit plateau is gelegen op meer dan 1000 meter hoogte en maakt van de Aubrac een veeleisend gebied, dat veel kracht vergt. En de aligot is hiervoor het juiste gerecht, omdat het de herstellende eigenschappen heeft die op dit land nodig zijn. Oorspronkelijk werd de aligot bereid met stukken brood en tome fraîche kaas. Het gerecht dateert al uit de 12e eeuw en werd in die tijd door de monniken geserveerd aan de pelgrims die deze bergen overstaken om over de via Podiensis naar Santiago de Compostella te reizen. De aligot is een stevig familiegerecht en wordt vandaag de dag bereid met aardappelpuree waar men room, boter, tome fraîche kaas en een beetje knoflook doorheen mengt. De moeilijkheid ligt in de handigheid - en het geduld - om de aligot te mengen en uit te trekken zodat het een dunne voile wordt. Een spectaculaire handeling, die de echte specialisten in grote ketels uitvoeren met wel 30 kg aardappels in één keer! Het woord aligot is afgeleid van het Latijnse woord aliquod, dat 'iets' betekent. En na een flinke portie aligot is het wel duidelijk dat we “iets” in de maag hebben! SUDDEFRANCE - 70 -

60-71 SAVEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:00 Page71

SMAKEN EN AROMA'S ZACHTE UI VAN DE CEVENNEN

De zachte ui van de Cevennen,erkend als “opmerkelijk” Sinds enkele maanden draagt de zachte ui van de Cevennen officieel het label “site remarquable du goût” (erkende smaakstad), dat de knowhow van de mensen, de kwaliteit van een product en de rijkdom van een grondgebied erkent.

e ui heeft een parelmoeren, satijnachtig aspect, dat hem onderscheidt van de gewone ui. Gebakken is de ui zacht en sappig en hij smelt samen met de aroma's van de kastanjes die in de regio te vinden zijn. De zachte ui van de Cevennen is een product van de zuidelijke helling van de Cevennen, tussen de Mont Aigoual en het kreupelhout van de Languedoc en is vandaag de dag een ster geworden. In de jaren 70 hebben enkele producenten hem uit de vergetelheid gehaald, toen ze zich verenigd hebben om de basis te leggen voor een kwaliteitsproductie. De ui heeft in 2003 eerst

de AOC verkregen en vervolgens de AOP in 2008. Deze onderscheiding laat de wil van de mens zien om de kwaliteit van deze traditionele productie te behouden met respect voor het grondgebied en de harmonie met het land, waarbij het dorpje Saint-André-de-Majencoules het epicentrum is, dat al meer dan een eeuw het domein van de zachte ui is.

Beignets met zachte uien uit de Cevennen 500 g zachte uien uit de Cevennen AOP 125 g erwtenmeel 1 soeplepel sesamzaad ½ theelepel kruiden naar keuze 1 snufje zout - 1 soeplepel fijn gehakt koriander - 100 ml water Snijd de uien eerst in tweeën en vervolgens in reepjes. Meng ze met het zout en laat dit gedurende 5 minuten rusten. Voeg het meel, het sesamzaad, de kruiden en het koriander toe en meng alles door elkaar. Voeg het water toe en blijf roeren tot er een dik beslag ontstaat. Verwarm de frituurpan en frituur soeplepels van het deeg, door deze 5 à 6 minuten lang af en toe om te draaien. Laat de beignets als ze goudkleurig zijn uitlekken op absorberend keukenpapier en serveer ze warm. SUDDEFRANCE - 71 -

Door aan dit product dat symbool staat voor de Cevennen het label “Les terrasses de l’Aigoual, oignon doux des Cévennes AOP” toe te kennen, is er ook erkenning gekomen voor het belang van de verbouwing in de bewerking van het landschap. Want deze uien worden verbouwd op terrassen op verschillende hoogtes, die de monniken in de Middeleeuwen pal op het zuiden gebouwd hebben, om zoveel mogelijk zon en een optimale ventilatie te garanderen. Deze terrassen van zo n honderd vierkante meter zijn afgezet met gedroogde stenen en hebben het land gevormd en zijn een garantie voor de smaak van de beroemde bol. "Om de smaak en de herkomstbenaming te behouden, dient de ui op granieten bodems met schisten verbouwd te worden. Op een kalkgrond verliest dezelfde ui een deel van zijn kwaliteit." aldus een producent. De ui is zowel zacht en verfijnd, als sterk en eerzuchtig, net als een goede Cevenner. De ui wordt van juli tot september geoogst en is gekonfijt, in een pissaladière, een taart of als culinaire basis te eten. Hij is ook verrukkelijk in een beignet!

72-96 COULEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:06 Page72

72-96 COULEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:07 Page73

Het vijftig jaar geleden nog miskende en vrij ongerepte gebied met kalksteenplateaus en duingebied, de Languedoc-Roussillon,

TROEVEN

heeft zijn karakter weten te behouden en is vandaag de dag een unieke bestemming. Naast het klassieke overnachtingsaanbod met talrijke hotels en de chambres d’hôtes, telt de regio ook luxe etablissementen die verenigd zijn in de “Cercle Prestige”, waar de kwaliteit van de service niet onderdoet voor de schoonheid van de omgeving. Op het gebied van welzijn verbindt het zuiden zich eveneens aan plaatsen waar geen maat op staat, of het nu gaat om thalassotherapie of lichaamsverzorging in prachtige spa's. De authenticiteit vertaalt zich hier ook in een diepgewortelde culturele identiteit via duidelijke tradities. Zowel op het gebied van kunstambachten als op het gebied van festiviteiten op unieke locaties zoals de vestingstad Carcassonne of het amfitheater van Nîmes, staat de Languedoc-Roussillon synoniem voor creatie en een jubelende stemming. Tot slot biedt deze streek voor de meest actieven onder ons een zeer divers palet aan openluchtactiviteiten, zoals kitesurfen, kanoën en zeilen! SUDDEFRANCE - 73 -

72-96 COULEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:07 Page74

TROEF HEDENDAAGSE KUNST

TROEF CULTUUR

Van abstracte naar bescheiden kunst

eze kunstenaars hebben hun stempel op de jaren ’60 gedrukt. Mensen zoals Viallat, Dezeuze, Devade, Dolla en Bioulès hebben allemaal het kunstvoorwerp willen demystificeren door te spelen met de verschillende technieken die nodig zijn voor de creatie. Twintig jaar later creëerden mensen zoals Di Rosa, Combas, Blanchard en Boisrond in Nice bij Ben De Vrije Figuratieve Kunst. De zeer beroemde expositie Finir en Beauté die ver afstaat van de conceptuele schilderkunst van de andere kunstenaars van het zuiden van de jaren ’60 en waar Robert Combas en Hervé Di Rosa hun werken samen tentoonstelden, werd in 1981 gepresenteerd in een Parijse loft en vormde een mijlpaal voor deze beweging. Doeken met rock- en Arabische stijlinvloeden, papiers découpés in de stijl van Matisse in zijn Afrikaanse periode, graffiti en “grove” schilderskunst ofwel “bad painting” maakten furore. Hiermee doorbraken ze na Dubuffet de grenzen van de Art Brut (Outsiderkunst) en in navolging hiervan bedacht Hervé Di Rosa de Art Modeste (bescheiden kunst) en stichtte hij het Miam – Musée International des Arts Modestes – in Sète. De inauguratie in 2002 van de zeventien glas-in-loodramen van de kathedraal Villeneuve-lès-Maguelone, ontworpen door de Amerikaan Robert Morris, herinnerde aan het ontstaan van het concept van de Antivorm uit de jaren ’60/’70. Dit werk staat dichtbij het werk van Pierre Soulages die tussen 1987 en 1994 honderdvier glas-inloodramen realiseerde voor de abdijkerk van Conques. Wellicht was dit ook een inspiratiebron voor Claude Villat die tussen 1990 en 1996 de restauratie van de glas-in-loodramen van de kerk NotreDame-des-Sablons in Aigues-Mortes realiseerde. In Sérignan bracht de internationale kunstenaar Daniel Buren in de jaren 2000 zijn visie over de ruimte rondom het theater La Cigalière. De monochrome schilderwerken van de schilder Pierre Soulages uit Sète, die allemaal gebaseerd zijn op de weerkaatsing van het licht en de staat van het zwarte oppervlak, werden tentoongesteld in het Centre GeorgesPompidou te Parijs en het museum De Hermitage in Sint-Petersburg. Vervolgens werd in 2007 bij het museum Fabre te Montpellier een zaal aan deze kunstenaar gewijd, nadat hij twintig werken aan de stad geschonken had. Behalve de kunstenaars zijn ook de musea in volle ontwikkeling. Voor meer informatie scant u de QR-code met uw smartphone of gaat u direct naar: www.sunfrance.com/musees

SUDDEFRANCE - 74 -

72-96 COULEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:07 Page75

TROEF MUSEA

Van Courbet tot Soulages in Montpellier De architectuur van het museum Fabre combineert - sinds de restauratie in 2007 - oude en hedendaagse architectuur zoals het bij de keuze van zijn exposities oude en hedendaagse kunst combineert. Het museum Fabre verhaalt over de kunst van de Renaissance tot heden door middel van achthonderd werken, negenhonderd etsen en meer dan drieduizend tekeningen die te zien zijn op meer dan negenduizend vierkante meter expositieruimte. De grote meesters van de Europese schilderkunst zoals Allori,Véronèse en Ribera, de werken van François-Xavier Fabre, Ingres en David en de moderne hedendaagse collecties van Delacroix tot Courbet worden er tentoongesteld. Ook zijn er impressionisten zoals Bazille, Staël en Van Dongen te zien. Een paviljoen dat uitgebreid is met een nieuw gebouw en een glazen gevel die ’s nachts verlicht wordt, is gewijd aan de 20e-eeuwse werken van onder meer de belangrijkste kunstenaars van de groep Supports/Surfaces en met name Pierre Soulages (zie foto) die zelf leiding gaf aan het ontwerpen van de zalen alsook Simon Hantaï.

Musée Fabre, 13, rue Montpelliéret, te Montpellier. Tel. 04 67 14 83 00

Van het CRAC tot het MIAM in Sète.

De jonge creatie bij het FRAC

Het CRAC dat ontworpen is als onderzoeks- en creatiecentrum, wil de hedendaagse kunst produceren en verspreiden. De activiteiten bevatten een jaarlijks expositieprogramma, publicaties en het vervullen van een bemiddelingsrol bij het grote publiek. Dit museum telt talrijke eerste exposities van kunstenaars en is daarom een essentiële schakel in het lokale landschap van de hedendaagse kunst. Deze voorzieningen worden aangevuld met conferenties, exposities en ontmoetingen. In de stad Sète bevindt zich ook het Musée International des Arts Modestes (het Miam) dat een onbetamelijke en verfrissende lezing van de door Bernard Belluc en de schilder uit Sète Hervé Di Rosa uitgedachte marginale volkskunst brengt.

Na “Chauffe Marcel!” in 2006; “La dégelée Rabelais”, in 2008 en “Casanova forever” in 2010, plant het FRAC zijn volgende grote reizende tentoonstelling voor 2012. Om de twee jaar neemt het FRAC het initiatief voor een regionale thematische zomertentoonstelling. Naast dit evenement zijn er ook over de hele regio daaraan gerelateerde expositieplaatsen. En het FRAC bezit een openbare collectie hedendaagse kunst die de ambitie heeft om de creatie te ondersteunen en te verspreiden. Er wordt eveneens een programma van jaarlijkse extra- en intra-muros exposities ontwikkeld over de kunst van vandaag en de jonge creatie. Een duizendtal werken die representatief zijn voor de wereldactualiteit van de actuele kunst van alle nationaliteiten wordt hier samengebracht.

CRAC-LR, Centre Régional d’Art Contemporain Languedoc-Roussillon, 26, quai Aspirant-Herber te Sète. Tel. 04 67 74 59 57 MIAM, Musée International des Arts Modestes, 23 quai Maréchal-de-Lattrede-Tassigny te Sète. Tel. 04 99 04 76 44 www.crac.lr.free.fr - Tel. 04 67 74 94 37 www.miam.org. Tel. 04 99 04 76 44

FRAC-LR, 4-6, rue Rambaud et FRAC-LR, 12, rue Castillon te Montpellier. www.fraclr.org

Van Picasso tot Tapiès in Céret Dit museum, een initiatief van de twee schilders Franck Burty en Pierre Brune in 1948 is ontstaan uit de Moderne Kunst. Hier werden voornamelijk werken van Picasso en Matisse tentoongesteld. Maar het museum van Céret richtte zich pas in 1966 echt op de hedendaagse kunst toen Claude Massé voor drie jaar conservator werd en een expositie organiseerde om zeer jonge kunstenaars bekendheid te geven. Na de renovatie van het museum in 1987 ontstonden er twee richtingen in de artistieke keuzen van de nieuwe structuur. Met het oog op modernisering neemt deze deel aan een wetenschappelijke en culturele reflectie over de komst van de kunstenaars naar Céret en hun belang bij het geschiedenis schrijven in de stad op schilderkunstgebied. De gerestaureerde historische collectie is voor de periode van 1910 tot 1950 uitgebreid met werken die in Céret werden gerealiseerd. Ook de schilderkunstbewegingen van Zuid-Frankrijk zijn er vandaag vertegenwoordigd: Vincent Bioulès, Daniel Dezeuze en Claude Viallat. Grote namen uit de Catalaanse schilderkunst zoals Tapiès, Brossa en Perejaumees, worden er eveneens tentoongesteld.

Musée d’Art Moderne de Céret, 8, bd Maréchal-Joffre, te Céret. Tel. 04 68 87 27 76. www.musee-ceret.com SUDDEFRANCE - 75 -

Het Carré d’art te Nîmes De collectie van het Musée d’Art Contemporain, op de bovenste etage van het zeer elegante door Lord Norman Foster ontworpen gebouw tegenover Het Maison Carrée, is georganiseerd rond een expositieruimte die de periode van 1960 tot heden beslaat. De drie belangrijkste assen die aan bod komen - overzicht van de Franse kunst en kunstbewegingen, de mediterrane identiteit en de Angelsaksische en Germaanse invloeden - bestaan uit vierhonderd werken. Het hele jaar door vinden er tijdelijke exposities plaats. Musée d’Art Contemporain, 16, place de la Maison-Carrée, te Nîmes. Tel. 04 66 76 35 70

Moderne kunst in Sérignan

In Sérignan is de hedendaagse kunst alomtegenwoordig. Met om te beginnen het theater La Cigalière waarvan de omliggende ruimte door de hedendaagse kunstenaar Daniel Buren werd ingericht in samenwerking met de architect Nicolas Guillot. Het Musée d’Art Contemporain van Sérignan werd in 2010 een regionaal museum. Dit museum biedt het publiek een overzicht van de creatie van de jaren ’60 en van de hedendaagse periode waarbij de nadruk wordt gelegd op periodes zoals abstract paysagisme, de vrije figuratieve kunst, Supports/Surfaces, de conceptuele kunst en de hedendaagse artistieke scene. MRAC, Musée Régional d’Art Contemporain Languedoc-Roussillon, 146, avenue de la Plage in Sérignan. Tel. 04 67 32 33 05

72-96 COULEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:07 Page76

TROEF MUSEA

Musée des Beaux-Arts te Nîmes Dit museum, vlakbij het amfitheater van Nîmes, is gewijd aan de Italiaanse kunst van de 14e tot de 18e eeuw met werken van Bassano en Lelio Orsi. Er bevinden zich ook Vlaamse en Hollandse schilderijen uit de 16e en 17e eeuw van Rubens, Fabritius en Coeke en Franse schilderijen uit de 17e tot de 19e eeuw van Subleyras, Sigalonet en Delaroche. Het Atrium herbergt doeken van de geschiedeniscyclus van Markus Antonius en Cleopatra van de schilder Charles Natoire (18e eeuw). Het museum bevat ook de prachtige Romeinse mozaïek die in 1883 in Nîmes werd ontdekt en de “Noces d’Admète” uitbeeldt. Wat u ook niet mag missen: Le tondo Foulc uit de 15e eeuw, een faïence Mariabeeld van Andra della Robbia.

Musée des Beaux-Arts - Rue de la Cité-Foulc te Nîmes. Tél. 04 66 67 38 21

Musée Fleury te Lodève In Lodève, de voormalige lakenfabrikantenstad, is het museum gevestigd in een voormalig herenhuis, het huis van de Cardinal Fleury, die de huisonderwijzer was van Lodewijck XV. De laatste jaren staat deze plaats bekend om haar zomertentoonstellingen waar talrijke tijdelijke exposities worden getoond met werken van onder meer Sonia Delaunay en Kees Van Dongen, die het evenement beroemd hebben gemaakt. De permanente expositie van het museum bestaat uit twee delen met enerzijds de collectie over het Lodève van 540 miljoen jaar geleden tot de Gallo-Romeinse tijd en anderzijds de werken van hedendaagse kunstenaars.

Musée Fleury Square Georges-Auric te Lodève Tel. 04 67 88 86 10

Fayet museum en Musée du Biterrois te Béziers

Het Musée du Biterrois is gevestigd in de voormalige Saint-Jacques kazerne uit de 18e eeuw en verhaalt over de geschiedenis van Béziers van de Oudheid tot heden. In twee andere musea, het Fayet museum en het Fabrégat museum, die gevestigd zijn in herenhuizen, worden oude schilderijen tentoongesteld en in het eerstgenoemde museum een collectie moderne kunst die eigendom was van Jean Moulin en die onder andere uit werken van Chirico, Soutine en Dufy bestaat. Het laatstgenoemde museum herbergt beelden van Jean Antoine Injalbert (1845-1933), die geboren werd in Béziers.

Musée du Biterrois - Caserne Saint-Jacques rampe du 96e te Béziers Tel 04 67 38 81 61 • Hôtel Fabrégat Place de la Révolution te Béziers Tel. 04 67 28 38 78 • Hôtel Fayet Rue du Capus te Béziers Tel. 04 67 49 04 66

Het Museum Aristide-Maillol Aristide Maillol werd in 1861 in Banyuls geboren en staat bekend om zijn beelden van vrouwen met bekoorlijke en genereuze vormen. Onder zijn werken bevinden zich het beeld La Méditerranée (zie foto hiernaast) en ook keramieken, bronzen beelden en talrijke doeken. Bij een bezoek aan de paardhoeve van de kunstenaar - gelegen in een afgelegen boerderij in het Roumedal in Banyuls-sur-Mer - kun je zijn atelier en zijn dagelijks leven ontdekken. Een veertigtal bronzen en terracotta beelden worden er tentoongesteld alsook tekeningen en schilderijen. In Banyuls is eveneens op de gelijknamige laan La Jeune Fille Allongée te bewonderen alsook het Monument aux Morts Pacifiste achter het gemeentehuis.

Musée Maillol - Vallée Roume te Banyuls-sur-Mer - Tel. 04 68 88 57 11

SUDDEFRANCE - 76 -

En ook... Er zijn vele musea gewijd aan de geschiedenis van de regio. In Mialet, in de Cevennen, laat het Musée du Désert (museum van de protestantse vervolgingen) in het geboortehuis van een chef van de camisards, de oorlog tussen de hugenoten en het koninklijke leger herleven. Dertig kilometer verderop, in Saint Jean de Valériscle, zijn in het Musée des Blasons honderden historische blazoenen, wapens, en wapenuitrustingen verzameld. Het Musée du Quercorb, in de Pyreneeën in de Aude, is gewijd aan de historie en de economie van dit grondgebied en roept de troubadours en de middeleeuwse profane muziek voor de geest en vertoont maquettes van het beroemde Kathaarse kasteel van Puivert. Het Musée de la Préhistoire in La Cauna de Belvis vertoont de overblijfselen uit het paleolithicum die in de grotten van Sault gevonden zijn. Het Musée de la Cerdagne gaat in zijn tijdelijke exposities in op vele facetten van de geschiedenis en de identiteit van het grondgebied. In Dorres is het Musée du granit gewijd aan het leven de steenhouwers. En de lijst is nog niet af!

• Museum van de protestantse vervolgingen. Le mas Soubeyran in Mialet). Tel. +33(0)4 66 85 02 72 • Musée du blason. Rue de la Tournelle in Saint-Jean-de-Valériscle (Gard). Tel. +33(0)4 66 25 65 42 • Musée du Quercorb in Puivert (Aude). Tel. +33(0)4 68 20 80 98 • Musée de la Préhistoire in La Cauna Belvis (Aude). Tel. +33(0)4 68 20 37 62. • Musée Cerdagne. Cal Mateu in Sainte-Léocadie (Pyrénées-Orientales). Tel. +33(0)4 66 04 08 05 • Musée du Granit in Dorres (Pyrénées-Orientales). Tel. +33(0)4 68 04 60 69. • Het Musée des Beaux-Arts van Perpignan. Tel. +33(0)4 68 35 43 40. • Het Musée d’art Moderne in Collioure,Villa Pams (Pyrénées-Orientales). Tel. +33(0)4 68 82 10 19. • Het Musée Pierre-AndréBenoit in Alès (Gard). Tel. +33(0)4 66 86 98 68.

72-96 COULEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:07 Page77

TROEF FESTIVALS

In het zuiden ga je dansend door het leven! De zonnige regio Languedoc-Roussillon, die een smeltkroes is van culturen, biedt het hele jaar door talloze culturele activiteiten. Maar in de zomer stelt het gebied zich open voor allerlei festivals, die gebruik maken van unieke locaties om de cultuur te laten schitteren. De grandeur van het amfitheater van Nîmes, de plechtigheid van de vestingstad Carcassonne, de magie van het Théâtre de la Mer in Sète, de elegantie van het hof van het hertogdom Uzès, etc. Zo veel unieke locaties voor unieke momenten. Dit seizoen wordt de omgeving van de Golfe du Lion daarom de grootste toneelzaal in Frankrijk! En er is voor ieder wat wils, met Franse chansons, opera, dans, electro, theater, operette, jazz, rock, humor en reggae. Meer dan honderd festivals bepalen het ritme van de zomer en bevestigen dat het zuiden gastvrij is.

Radio FranceMontpellier, je kunt er niet omheen Dit grote festival voor klassieke muziek is een must voor alle melomanen met: jazz, klassieke muziek, electromuziek en wereldmuziek.Tijdens de hele maand juli verandert het festival de stad in een immense setting voor muzikale werken die vaak voor de eerste keer worden uitgevoerd. Een maand lang worden er evenementen georganiseerd in de agglomeratie Montpellier, in de gelijknamige stad en in het domein O. Een drukke programmering met ontmoetingen, conferenties en projecties van muzikale films in heel Montpellier en soms daarbuiten.

www.radiofrancemontpellier.com

Montpellier Danse : ritme

Dit dertig jaar oude festival heeft een lange weg afgelegd in de dansgeschiedenis dankzij een samenwerking met markante choreografen. Het is een van de oudste festivals van de stad dat door zijn selectieve en eclectische programmering uitblinkt. Montpellier Danse is enigszins het verhaal van Georges Frèche, de man die van dansen hield en die in 1977 Dominique Bagouet uitgenodigd had voor het festival dat Jean-Paul Montanari zes jaar later zou leiden. Een periode waar Montpellier het eerste Centre Chorégraphique National Français oprichtte, dat heden nog onder leiding staat van Mathilde Monnier. Montpellier Danse heeft uiting gegeven aan aids, de jaren ’80, de gebarencommunicatie van Merce Cunningham en Pina Bausch, de conceptuele dans, de nondans en de Bagouetperiode. Dit dertig jaar oude festival is dit jaar in dialoog met het circus.

www.montpellierdanse.com

Nîmes: hedendaagse muziek Al veertien jaar maakt het festival van Nîmes naam in de wereld van de grote evenementen.Ten eerste omdat het in een uitzonderlijke omgeving plaatsvindt, het amfitheater van de stad. En ten tweede omdat het een trefpunt is voor hedendaagse muziek en omdat alle stijlen welkom zijn. Bjork, Placebo en David Bowie hebben er opgetreden en het evenement onder de zomerse sterrenhemel van de Gard is nu een must geworden.

www.festivaldenimes.com

Muziek uit de hele wereld in Sète

Het aanzien van de wereld in Perpignan In een tijdsbestek van 23 jaar is Visa pour l'image in Perpignan het mekka van de fotojournalistiek geworden. Naast fototentoonstellingen, projecties in het beroemde klooster Campo Santo zijn er ook ontmoetingen en award uitreikingen voor de beste foto’s van het jaar. In de hele stad nodigen de exposities uit tot het ontdekken van de soms angstaanjagende - actualiteit van onze wereld. Het festival vindt voor het grootste deel in het Couvent des Minimes plaats, alsook in het Palais des Corts, het Castillet en de Dominicanenkerk. Men heeft dan de gelegenheid om de grootste hedendaagse fotoreporters te ontdekken. De soms ernstige foto’s van Santley Greene, die gespecialiseerd is in conflictgebieden, van Alexandra Boulat en haar opzienbarende oorlogsfoto’s en de poëtische beelden van Willy Ronis nodigen uit tot een reflectie over de geschiedenis van onze eeuw.

www.visapourlimage.com Er waait gegarandeerd een frisse wind door het Théâtre de la Mer, een oud militair fort dat is omgebouwd tot een amfitheater, dat aan de Middellandse Zee ligt, aan de voet van de Mont Saint-Clair! Van juni tot augustus lossen de festivals elkaar af, steeds met dezelfde hartstocht en vrolijkheid. In een unieke omgeving en een ontspannen sfeer geven de artiesten van het fantasierijke festival "Quand je pense à Fernande" in juni traditiegetrouw de aftrap voor het seizoen met hun festival met moderne Franse muziek. In juli volgt daarna Jazz in Sète, dat altijd een geweldige programmering heeft. Het Fiest’A Sète is de afsluiting met meeslepende en uitgelaten wereldmuziek (foto). www.quandjepenseafernande.fr www.fiestasete.com - jazzasete.com

SUDDEFRANCE - 77 -

Carcassonne, verbazingwekkend Het festival van Carcassonne is een belangrijk evenement in de LanguedocRoussillon en vindt elk jaar van juni tot augustus plaats. Het is waarschijnlijk het langstdurende festival in de regio. De programmering bevat altijd eclectische thematieken, waaronder klassieke opera, hedendaagse dans, toneel en circus. In dit hoogtepunt komen iedere avond hoofdrolspelers en variétés van alle nationaliteiten bij elkaar. www.festivaldecarcassonne.fr

72-96 COULEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:07 Page78

TROEF TRADITIES

TROEF SARDANE

De sardane, de koningin van het bal

eze traditionele dans, die voor de Catalanen een symbool van eenheid en cohesie is, is in de loop der eeuwen blijven bestaan. Bij elk bal in de Roussillon dat deze naam waardig is, wordt een sardane uitgevoerd volgens de regels van de kunst. Iedereen heeft weleens aan het einde van de middag, tijdens een lokaal feest, een kring dansers gezien die op het dorpsplein hand in hand met opgeheven armen langzaam draaien met kleine pasjes... Conform de traditie worden de dansers begeleid door een muziekformatie genaamd "la cobla", bestaande uit een flaviol (soort fluit), een tamboerijn en verschillende koperinstrumenten. De beroemde sardane is de dans van de Catalanen. Sommigen beweren dat de oorsprong ervan in de Griekse Oudheid ligt. Toch hebben deskundigen getuigenissen uit de 14e eeuw verzameld waarin deze beroemde rondedans wordt beschreven, die vandaag kenmerkend is voor de cultuur van de Roussillon. In de 17e en 18e eeuw was deze dans zeer in trek bij de lokale aristocratie en de aristocratie in Noord-Spanje. Tijdens de eerste helft van de 20e eeuw raakte deze aan de Franse kant enigszins in de vergetelheid. Paradoxaal genoeg werd de dans van 1940 tot 1975 nieuw leven ingeblazen door het verbod van Franco. Dit krachtige symbool van de Catalaanse cultuur werd beschouwd als een belediging voor de nationale identiteit van Spanje. In dezelfde periode raakte deze dans, als gevolg van de Retirada, weer in de mode in Frans CataloniĂŤ. De betekenis ervan als cohesie en eendracht werd versterkt. Vandaag leeft de sardane, ofschoon het een folkloristische dans is, meer dan ooit.

Voor meer informatie scant u de QR-code met uw smartphone of gaat u direct naar: www.sunfrance.com/traditions

SUDDEFRANCE - 78 -

72-96 COULEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:07 Page79

TROEF STEEKSPELEN - TAMBOERIJN - DRAC

De steekspelen in de Languedoc: een titanenstrijd

Sète (Hérault) is vanaf de opening van haar haven in juli 1966 elke zomer het toneel van watersteekspelen. Rond het Cadre Royal (het belangrijkste kanaal van de stad) worden bij elk toernooi de onvoorwaardelijke lokale fans en de nieuwelingen samengebracht, die allen gefascineerd zijn door de twee rivaliserende boten die tegen elkaar opvaren op het ritme van het spel van de hobospelers en trommelaars aan het voorsteven van elke boot. De twee in het wit geklede spelers met scherpe lansen en goed vastgemaakte schilden strijden onder luid geroep van de menigte vanaf de tintaine tegen elkaar totdat er eentje in het water valt. De winnaar is natuurlijk degene die zich na de strijd staande heeft weten te houden. Volgens de traditie dient er ook een optocht van alle steekspelers vóór elk toernooi te worden georganiseerd. Zo kunt u, wanneer de optocht van de deelnemers met een strohoed op en een lans in de hand langs trekt, de sfeer van weleer proeven in de straten van Sète. Maar deze zuiver meridionale folklore bereikt zijn hoogtepunt tijdens de grote wedstrijd van het Saint Louis feest: deze wedstrijd die uit 1743 stamt, vindt eind augustus plaats en eindigt met het toernooi van de “zwaargewichten”, waarbij de naam van de winnaar op een schild in de steekspelen zaal van het Paul Valéry Museum wordt gegraveerd. Op deze feestdag komen er meer dan 10.000 personen naar de lagunestad om aan beide oevers van het kanaal feest te vieren en deze spectaculaire titanenstrijd bij te wonen. Naar het voorbeeld van Mèze en Marseillan heeft Le Grau-du-Roi ook een steekspelenschool voor kinderen. Tussen de Middellandse zee en het merenland wordt ook in de Camargue deze traditie gevierd, met name tijdens de zeefeesten in juni. De steekspelen zijn meer dan louter sport en geven blijk van de identiteit van de Languedoc die diep verankerd is in het Middellandse zeegebied.

Een draak in de straten van Beaucaire In juni weerklinkt in Beaucaire (Gard) het gegil van kinderen die door het monster geschrokken en gefascineerd zijn. Want er moet gezegd worden dat de Drac, zoals hij genoemd wordt, een indrukwekkend beestje is. Volgens de 12e eeuwse legende woonde aan de oever van de vlakbij stromende Rhône een draak die zich voor mensen onzichtbaar maakte en de meisjes en jongens kwam opeten die per ongeluk te dichtbij de oevers waren gekomen. Maar op een dag benaderde hij een ongehuwde moeder die haar was deed. Hij nam haar gevangen om haar als voedster voor zijn wijfje, dat net een babydraak gekregen had, te laten dienen. Zeven jaar lang zorgde de jonge vrouw voor de draak, maar op een dag, nadat zij per ongeluk haar ogen ingewreven had met een smeersel dat bestemd was voor het

De tamboerijn, tussen tennis en kaatsbaan Het tamboerijnspel was halverwege de 19e eeuw zeer in trek in de Hérault en is een sportdiscipline die uit de 12e eeuw stamt. Net als zijn voorloper de kaatsbaan is het tamboerijnspel een balsport die op tennis lijkt, maar toch complexer is. Elk team bestaat uit vijf spelers. De teams spelen tegen elkaar op een terrein zonder net en het doel van het spel is om ervoor te zorgen dat de tegenstander de bal niet kan terugkaatsen. De bal is wit of rood en van gummi en weegt 78 gram, waardoor deze dus een snelheid van 250 kilometer per uur kan bereiken… De spelers hebben een tamboerijn waarvan de ring vroeger van hout was en die gemaakt werd door de tonnenmakers van Mèze. Het voorwerp heeft een diameter van 28 centimeter en een leren handvat en wordt gebruikt als een racket. Voor dit spel zijn behendigheid en snelheid nodig. Deze echte sport wordt op grote schaal beoefend in Pignan, Pézenas en Gignac. Er bestaan een federatie en een kampioenschap waar de inwoners van de Hérault in de meerderheid zijn, aangezien het departement 85% van de 5.000 in Frankrijk geregistreerde beoefenaars vertegenwoordigt! Sinds kort bestaat er zelfs een tambourithèque om de regels en de geschiedenis van het spel uit te leggen.

Tambourithèque van Gignac, 100, chemin Galtier. Tel. 04.67.42.50.09 SUDDEFRANCE - 79 -

dier, kon zij het monster zien. Eenmaal bevrijd keerde zij terug naar Beaucaire. Op een dag zag ze de draak op het plein in Beaucaire en ging zij hem groeten. Hij raakte geïrriteerd omdat hij voor haar niet langer onzichtbaar was en haalde naar haar uit met zijn klauwen alvorens naar de rivier terug te keren. Niemand heeft ooit het beest gezien dat niemand meer verslonden heeft. Elk jaar volgen de kinderen de omzwervingen van het monster van papier-maché met lampioenen in de straten van de voormalige handelsstad die in de 17e eeuw met de jaarmarkt van La Madeleine een internationale uitstraling had.

72-96 COULEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:07 Page80

TROEF SANCH - GEVAUDAN - GARGANTUA

Fictie en traditie te kust en te keur in Langogne

De Sanch, een eerbetoon aan het lijdensverhaal De Sanch processie die elk jaar op goede vrijdag gehouden wordt in het Catalaanse land, is een indrukwekkend schouwspel. Deze vindt plaats in Perpignan, Collioure en Arlessur-Tech. De traditie wordt sinds 1416 met dezelfde toewijding voortgezet en is een eerbetoon aan het lijdensverhaal van Christus. Deze processie heeft haar oorsprong te danken aan de Spaanse dominicaan Sint Vincent Ferrier. In dat jaar werd de broederschap "Le Précieux Sang Notre Seigneur Jésus-Christ", genaamd de Sanch, in de kerk Saint-Jacques in Perpignan opgericht. Het broederschap stoelt op drie doelstellingen: het verbeteren van de vrome praktijken van de leden, het herdenken van het lijdensverhaal van Christus en hulp bieden aan de ter dood veroordeelden. Historisch gezien hadden de leden van het broederschap de missie om de eenzame veroordeelden te ondersteunen voor de terechtstelling. Ze begeleidden hem tot aan het schavot en droegen hetzelfde kleed, het “Caperutxa”, een lang zwart kleed met een puntmuts. Het doel: het lynchen van de veroordeelde in het openbaar voorkomen. Vandaag dragen de leden van het broederschap tijdens de processies de zwarte en rode Caperutxas om de boetelingen en de veroordeelden te vertegenwoordigen. Tijdens de hele processieroute dragen ze op hun schouders de Misteris, namelijk afbeeldingen op ware grootte van verschillende taferelen van het lijdensverhaal. Hun gang wordt begeleid door de Goigs, ofwel gezang dat gewijd is aan het lijden van de Maagd Maria en Christus. Een verrassende traditie!

Het beest van de Gévaudan: een legendarisch, wreed verhaal

1764 werd in Hubacs, vlakbij Langogne (Lozère) een meisje van veertien jaar gedood door een wild dier. Hierop volgde een honderdtal verdachte sterfgevallen in het oosten van de Gévaudan, waardoor de hele streek in opschudding raakte en in doodsangst verkeerde. Uit het onderzoek naar de onthoofde en bloedende lichamen bleken ongewone wonden door een roofdier te zijn toegebracht en de afgezanten van de koning omschreven een dier met de omvang van een stier “dat verderf zaaide in de Gédauvan” en voornamelijk vrouwen en kinderen aanviel. De wildste geruchten over de aard van dit wezen deden toen de ronde: van mishandelingen door een weerwolf tot een complottheorie met een door notabelen van de streek afgerichte hyena, niets leek onmogelijk. Drie jaar lang bleven, ondanks de door de dragonders gehouden klopjachten, de moorden doorgaan en werden ze door de geestelijke stand als een ware plaag beschouwd. Het beest werd officieel op 20 juni 1767 door de jager Jean Chastel gedood. Naast de talrijke etsen van toen werd dit nieuws door de kracht van het verhaal een legende (vandaar dat er twee wolven afgebeeld zijn op het wapen van Paulhac en Margeride). De mondelinge overlevering heeft het haast fantastische verhaal van het beest van de Gévaudan door de eeuwen heen levend gehouden en ervoor gezorgd dat talrijke markante afbeeldingen in de hele Lozère streek te vinden zijn. Naast de gedenksteen die ter ere van Jean Chastel in zijn geboortedorp La BesseyreSaint-Mary werd geplaatst, is er ook een museum van het beest van de Gévaudan in Saugues dat dit verschrikkelijke epos vertelt alsook talrijke beelden die het dier uitbeelden in de steden van het departement zoals Marvejols, waar het dier toch nooit is geweest. Dit zeer fascinerende beest is onderwerp van meerdere literaire en audiovisuele creaties. In juli vormt dit ook het thema van de toneelwandeltochten in de plaats Langogne. SUDDEFRANCE - 80 -

Sinds 1884 eert de plaats Langogne (Lozère) tijdens het laatste weekend van juni de beroemde Gargantua, de onverzadigbare reus van de gelijknamige roman van Rabelais. Er dient immers gezegd te worden dat deze onhandige demiurg de landen waar hij liep zodanig overhoop had gehaald dat er vandaag nog talrijke onuitwisbare plaatsnamen zijn in heel Frankrijk. Maar in de Lozère, en in het bijzonder rond Langogne (in het noord-oosten van het departement) zijn de sporen van zijn fantastische komst legio: in Grizac zou hij eilandjes hebben gevormd met de kalkmodder die in de Causses aan zijn klompen was blijven kleven; in Villeneuve zouden de stenen van de reus door de reus zelf zijn gedragen en in de Gorges du Tarn zou de grot van Rocheblave zijn ontstaan nadat hij de grond had gevoeld met een zuiltje dat hij net van de rots had losgemaakt. Het is dus vanzelfsprekend dat de inwoners van de Lozère een eerbetoon houden voor deze onhandige en wonderlijke reus die onvrijwillig een beetje topograaf speelde. Met de middeleeuwse markt in juli, de folkloristische zang, de optochten in klederdracht en de demonstraties van vroegere ambachten, houdt Langogne de imaginaire wereld van Gargantua op vrolijke wijze levend. Fictie en werkelijkheid raken dus tijdens deze feesten vermengd, met name tijdens nachtelijke feestmalen, die een ware knipoog zijn ter herinnering aan deze uitzonderlijke held die via het oor van zijn moeder ter wereld kwam… tijdens een banket!

Office du Tourisme van Langogne. Tel. 04 66 69 01 38

72-96 COULEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:07 Page81

TROEF DE BOUVINE - CORRIDA

Een nauwkeurig ritueel en schitterende feesten In de 9e eeuw ontstonden de eerste corrida’s, die gehouden werden tijdens de feesten van de koningen van het Iberische schiereiland, en dit schouwspel is zich door de eeuwen heen blijven ontwikkelen. In de Languedoc ontstond de corrida in de 19e eeuw en deze bleef voor een steeds groter wordend enthousiasme bij het publiek zorgen, des te meer omdat de feria een feest is dat zich op straat afspeelt. De feria’s zijn sinds april 2011 integraal onderdeel van het cultuurerfgoed van de Languedoc en vinden grotendeels in de lente en de zomer plaats in de Gard en de Hérault alsook in de PyrénéesOrientales. De feria’s, het hoogtepunt van het lokale leven, zijn tijdens een hele week vol festiviteiten een hulde aan de paarden en stieren: in Nîmes trekken Pinkster- en Druivenoogstferia’s in de openlucht veel mensen, net zoals in Béziers, Céret, Palavas en Alès. Deze dagen, die synoniem zijn voor een schitterend feest, worden georganiseerd volgens een nauwkeurig ritueel: de corrida vindt voor

De stier staat in het middelpunt van de traditie De bouvine, dat ook de stieren- en paardentraditie omvat, is de generieke term voor alles wat te maken heeft met de cultuur en de spelen van de Camargue. In dit moerasgebied kreeg het paard

de liefhebbers aan het einde van de middag plaats in de arena die, net zoals in Nîmes, een geschiedenisrijke plek is. Daarna volgt het aperitief, het heilige moment waar de aficionados en de bezoekers met elkaar verbroederen en naar

eigen believen een gelegenheid bezoeken. Voor deze dagen zetten de bareigenaars hun buffet buiten en worden er talrijke bodega’s ingericht terwijl de concerten en voorstellingen duizenden toeschouwers op straat trekken.

vaak een plaats in de stoet en de lokale feesten van de Gard en de Hérault. Zo zijn de abrivados en de stierengevechten van de Camargue integraal onderdeel van een sterke lokale identiteit en verlevendigen ze de Languedoc vanaf de lente. Vroeger werd het woord abrivado gebruikt voor het leiden van de stieren van de weilanden naar de arena van de stad, maar tegenwoordig gaat het om een zuiver feestelijke nabootsing waarbij paard

en stier de hoofdrol spelen. Het vee wordt begeleid door een tiental ruiters (de gardians) en in looppas door de straten van de feestvierende stad geleid. Show en sfeer gegarandeerd! Vandaag is het zelfs zo dat er abrivados races worden georganiseerd waarbij de “vangers” zoveel mogelijk stieren achter zich aan krijgen. Nadat de dieren de arena binnen zijn gegaan, hetgeen aangekondigd wordt door “l’èr di biou”, begint het Camarguese stierengevecht. Dit behendigheidsspel waarbij de stier niet wordt gedood en geen paarden worden gebruikt, blijft desondanks spannend, aangezien het principe is dat een kleine en levendige Camarguese stier met een kokarde, een witte wollen kwastje en een draadje, achternagezeten wordt door een raseteur die ze wilt afnemen. Tijdens de “raset” moeten de in het wit geklede deelnemers hun lenigheid bewijzen en de kostbare attributen zien te veroveren. En de verwarring is compleet wanneer duidelijk moet worden of de mens het dier achternazit of andersom, aangezien de meest woeste stieren de raseteur moeiteloos tegen de schutting opdrijven! In Nîmes wachten elk jaar de afeciounas (de fervente liefhebbers) op de gouden Biou en moedigen ze hun toekomstige winnaars hartstochtelijk aan. Bovendien bepaalt een Franse federatie van het Camarguese stierengevecht met de hoofdzetel in de Gard de regels van deze volwaardige sport.

SUDDEFRANCE - 81 -

72-96 COULEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:07 Page82

TROEF AMBACHT

TROEF ARTISANAT

Aardewerk en keramiek, tussen moderniteit en traditie

aint-Quentin-la-Poterie was al in de Middeleeuwen een plaats waar bijzonder keramiek gemaakt werd, dat grijs en licht was en een goede akoestiek had. De bevolking van het dorp, dat op enkele kilometers van Uzès ligt, telde in de achtste eeuw zo n 42 pottenbakkers of pijpendraaiers, en in de eeuw daarna werden er de straatstenen voor het Palais des Papes in Avignon gemaakt. Hoewel het aardewerk uit Saint-Quentin toentertijd puur voor huishoudelijk gebruik bedoeld was, laten de huidige pottenbakkers hun zeer moderne creativiteit zien. De galerie Terra Viva is onlangs toegevoegd aan de 25 keramiekateliers en wijdt haar ruimte aan de huidige keramiekkunst. Het jaarlijkse keramiekfestival Terralha (van 19 tot 22 juli 2012) nodigt u uit voor een parcours in het hart van het dorp, waar locaties speciaal voor deze gelegenheid zijn ingericht als tijdelijke expositieruimte, zodat u het werk van hedendaagse Europese keramisten kunt ontdekken, waaronder de artiesten die hier wonen. Het Musée de la Poterie Méditerranéenne, dat het keramiekverleden van Saint-Quentin-la-Poterie doet herleven, en een gespecialiseerde boekhandel maken de aardewerkactiviteiten van het dorp af! Deze robuuste, ronde pot met een dikke rand en een slinger aan de zijkanten, is gemakkelijk herkenbaar en heeft naam gemaakt voor Anduze. De pot is bedoeld voor fruitbomen als sinaasappel- en citroenbomen en was een gewilde decoratie in Europese parken en tuinen en van de rijke huizen rond de Middellandse Zee. Hij bestaat al eeuwen en meerdere ateliers maken hem nog steeds. De traditionele gevlamde kleuren, als geel, honing, groen, olijf en bruin, zijn inmiddels aangevuld met een nieuw scala: loodwit, vergrijsd, patina, effen geglazuurd, blauw, groen, bordeaux, etc. Maar let op: de handtekening van de pottenbakker op de decoratie, die bestaat uit een slinger van drie bloemwerken en rozetten, is het garantiebewijs. De potten van Anduze. VVV-kantoor. Tel. 04 66 61 98 17. www.vases-anduze.com Saint-Quentin-la-Poterie. VVV-kantoor. Tel. 04 66 22 74 38. www.officeculturel.com Voor meer informatie scant u de QR-code met uw smartphone of gaat u direct naar: www.sunfrance.com/artisanat

SUDDEFRANCE - 82 -

72-96 COULEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:07 Page83

TROEF AMBACHT EN STOFFEN - JUWELEN

Zonnige stofdoeken Op een uur rijafstand van Perpignan in een schilderachtige omgeving staat sinds 1873 de weeffabriek van het grensdorp Saint-Laurent-deCerdans (Pyrénées-orientales). En het weven vereist vakkennis en een weefgetouw. Achttien jaar geleden hebben Françoise en Henri Quinta “Les Toiles du Soleil” overgenomen, de allerlaatste textielfabriek van de Roussillon. Ze creëren stofdoeken met duizelingwekkende streepmotieven voor tafellinnen, stof voor ligstoelen en meubelstof. De fabriek zet een traditie van enkele eeuwen voort. De Catalaanse ambacht van het weven ontwikkelde zich aan het einde van de 19e eeuw toen Saint-Laurent-decerdans het dorp van de espadrille werd. De textielfabriek werd opgericht door de families Sans & Garcerie, die toen vennoten waren. Toentertijd was het weven van smalle stoffen banden voldoende om de geweven stof en de zolen van de espadrilles aan de naburige ateliers te leveren. In de jaren ’40 startte het bedrijf de vervaardiging van huislinnen, maar vijftig jaar later ging het bergafwaarts met de fabriek. Het bedrijf, dat met sluiting werd bedreigd, werd uiteindelijk met negen werknemers door Françoise en Henri Quinta overgenomen. Een heilzame overname voor het leven van het dorp die de textielfabriek heeft gered van de ondergang. Vandaag telt “Les Toiles du Soleil” tweehonderd referenties. De Catalaanse kleuren van de stoffen zijn in de hele wereld bekend. Geen enkele stofdoek wordt in een kleurbad ondergedompeld, zelfs niet de stofdoeken met een effen kleur: alleen de draden worden geverfd en voor sommige bandbreedtes zijn er meer dan duizend nodig. Het merk heeft vijf exclusieve winkels in Japan en heeft onlangs een zaak geopend in New York. Naast de Parijse winkel in de Rue du Bac in het zeer chique 7e arrondissement, is het merk te vinden in talrijke hotel-restaurants in de streek, bij het Maison Quinta in Perpignan en bij een zekere Maison Pic in Valence, een zaak met drie Michelinsterren.

Les Toiles du Soleil, avenue Jean Jaurès, te Saint-Laurent-de-Cerdans Tel. 04 68 39 50 02

De vigatanes, Catalaans erfgoed Saint-Laurent-de-Cerdans (Pyrénées-Orientales) was de hoofdstad van de “Vigatanes”, een soort Catalaanse espadrilles. Dit soepele schoeisel dat soms vast wordt geknoopt, wordt gedragen om de sardane te dansen en was meer dan een eeuw lang het speerpunt van de industrie van het departement. Deze schoen, die oorspronkelijk uit Zuid-Catalonië vlakbij Barcelona komt, werd halverwege de 19e eeuw het dorp binnengesmokkeld. Ofschoon de productie van de espadrilles minder belangrijk voor de streek is geworden, maakt het nog deel uit van het lokale erfgoed. Sinds 2008 werd de ambachtelijke fabriek voor publiek opengesteld. Of het nu van touwen, linnendraden of katoenen weefsel gemaakt is, de Vigatane behoort tot de Catalaanse traditie. Wat u ook niet mag missen: het Maison du Patrimoine et de la Mémoire André Abet van Saint-Laurent-de-Cerdans, dat gevestigd is in het gebouw van de voormalige espadrillefabriek L’Union Sandalière en de geschiedenis van dit erfgoed doet herleven.

Création Catalane Chemin du Baynat-d'en- Pouly te Saint-Laurent-de-Cerdans. Tel. 04 68 54 08 68 www.espadrille-catalane.com et Maison du patrimoine et de la mémoire André Abet te Saint-Laurent-de-Cerdans Tél. 04 68 39 55 75

De granaat, specialiteit van Perpignan

Al twee eeuwen lang is de Granaatsteen het juweel van de Catalaanse sieradenindustrie en staat deze symbool voor een prestigieus product van de kunstambacht in de Roussillon. In Perpignan - de enige plaats in Frankrijk waar de stempel en geslotenzettingmethode behouden is gebleven - vormen enkele ambachtslieden het gilde van de granaat en houden ze deze vakkennis levend. Deze savoir-faire een erfenis van de technieken uit de 17e en 18e eeuw - maakt van dit juweel een perfect passend geheel van steen en goud en staat garant voor kwaliteit. Dit procedé heeft overal elders plaatsgemaakt voor smeltprocedés. Onder de juwelen van de Catalaanse stad bevinden zich de croix badine en de bague marquise die trouwens vaak op de wijze van “Perpignan” wordt geslepen, dat wil zeggen met een vlakke onderkant en een gefacetteerde bovenkant. De Granaat van Perpignan wordt ook gebruikt voor armbanden, kettingen, oorbellen, hangers en broches. Vandaag wordt in december een feest van de Catalaanse granaat gevierd ter ere van Sint Eligius. Tip: onlangs is er een nieuwe smartphone applicatie met het juweel als thema gecreëerd door het Office du Tourisme van Perpignan en het bedrijf Furet Compny. De granaat, helemaal te gek!

Institut du Grenat et de la bijouterie traditionnelle 22, boulevard Wilson te Perpignan www.institutdugrenat.com SUDDEFRANCE - 83 -

72-96 COULEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:07 Page84

TROEF VAZEN - LANDBOUWVORKEN

Een museum voor landbouwvorken in Sauve In het zeer charmante dorp Sauve (Gard) werd al tien eeuwen lang zorgvuldig het geheim van devervaardiging van de landbouwvork met drie tanden van netelboomhout bewaard. Maar nu wordt al acht jaar lang deze eeuwenoude traditie door het museum onthuld. Als bezoeker kun je door de galerijen en zalen lopen en informatie over het onderwerp krijgen via zuilen en beeldpanelen. Je kunt je ook verdiepen in de geheimen van de teelt van de netelboom en de vervaardiging van de landbouwvorken. Dit museum zet dus de traditie voort met een atelier waar landbouwvorken van netelboomhout worden gemaakt, die trouwens nog steeds aan professionals in de landbouw en veeteelt worden verkocht. De particulieren kopen een dergelijke vork als decoratie-element voor een rustieke inrichting en sommige professionals voor het reconstrueren van een tijdperk. Weetje: deze landbouwvorken ondergaan een bakproces. Elk jaar wordt er eind mei een feest van de kers en de vork in het dorp georganiseerd.

Vallabrègues en de kunst van het manden vlechten

De naam van dit dorp aan de oever van de Rhône betekent “Vallei van de Boeven”. Dit dorp vertegenwoordigt de kunst van het mandenvlechten in de Gard, waar nu nog maar één van de vierhonderd mandenmakers van weleer de traditie voortzet. Deze als enige overgebleven mandenmaker, Daniel Benibghi, krijgt vandaag een

Conservatoire de la fourche, rue des Boisseliers, te Sauve. Tel. 04 66 80 54 46. www.lafourchesauve.com

De Parelhoenders van Lussan Het mooie en stille parelhoen van Lussan, dat over de hele wereld verkocht wordt, blijft een onbetwiste ster… Het is de koningin van het atelier! Het parelhoen… Het smalle hoofdje is niet in verhouding met het grote lijf met gestileerde vormen, dat met de hand versierd is met grafische motieven die geïnspireerd zijn op veren. Heidi Caillard is de ontwerpster. De grafisch vormgeefster, met een diploma van de prestigieuze keramiekschool in Zwitserland, kreeg het idee toen ze de parelhoenders die in haar tuin renden aan het bekijken was. Ze is nog altijd gefascineerd door hun vorm en het abstracte motief van hun veren. De mooie exotische vogel was niet direct een succes, maar zo'n vijftien jaar later was het raak, nadat er enkele artikelen in nationale tijdschriften verschenen waren. "Het was als een lawine" herinnert Heidi Caillard zich, terwijl ze het succes van haar keramieken vogel uitlegt. "Dankzij zijn elegantie past het parelhoen overal, van rustieke keukens tot designersloften. Zijn vriendelijke uitstraling en zijn ronde rug vragen erom geaaid te worden." Om aan de enorm gegroeide vraag te voldoen, heeft haar zoon Adrien in 1994 het atelier dat zijn moeder twintig jaar eerder in Lussan heeft opgezet, overgenomen en ontwikkeld. Les Céramiques de Lussan blijft op ambachtelijke wijze keramiek vervaardigen uit rode klei, dat met de hand beschilderd wordt. Er worden verschillende technieken gebruikt, voor bijvoorbeeld het gieten van de dieren. Naast het beroemde parelhoen zijn er nu ook kippen, kuikens en kwartels.Alle modellen zijn ontworpen door Heidi Caillard, die met haar 80 jaar nog altijd volop aan de gang is en de decoratrices leert hoe ze de dieren een sympathieke uitdrukking kunnen geven. "Dat is het moeilijkst" verklaart ze. Les Céramiques de Lussan - Mas de Fan in Lussan Tel. 04 66 72 90 92 - www.ceramique-de-lussan.com SUDDEFRANCE - 84 -

enigszins trendy yuppie-achtige uitstraling in dit dorp dat tegen de Provence aanligt, maar waarvan de geschiedenis verbonden is met de Camargue. Want de mandenmakers kwamen er regelmatig om het riet te oogsten. Dit riet - het gewas van het wisseljaar - werd gebruikt om manden te vervaardigen voor het vervoer van etenswaren en vooral plaatselijk geteeld fruit. De kunst van het mandenmaken heeft het gezicht en de geschiedenis van het dorp eeuwenlang bepaald. Om de geschiedenis van deze ambachtslieden te vertellen, heeft Vallabrègues een museum in een voormalig café gevestigd. Daar bevindt zich een verrassende collectie oude werktuigen die gebruikt werden voor de oogst en rietbewerking. Via een didactisch parcours wordt uitgelegd hoe men met riet, bies of plantaardig materiaal voorwerpen kan maken.

Musée de la vannerie Grand Café du XIXe siècle te Vallabrègues. Tel. 04 66 59 48 14.

72-96 COULEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:07 Page85

TROEF SCHRIJNWERK - INSTRUMENTENBOUWRIE

Montpellier, hoofdstad van de instrumentenbouw De stradivarius is de “Mona Lisa onder de violen”. Ofschoon ze ver weg zijn van Cremona (Italië), hebben de instrumentalisten hun vestingstad voor de instrumentenbouw in Frankrijk gevonden: Montpellier, dat beschouwd wordt als de eerste stad van Frankrijk voor de vioolbouw. Met een tiental ateliers voor de bouw van strijk- en tokkelinstrumenten en strijkstokken, die in het centrum gevestigd zijn, valt de stad op door de concentratie van instrumentenmakers. In nog geen dertig jaar werd er onder aansporing van enkelen nieuw leven ingeblazen in een ambacht van uitzonderlijk hoge kwaliteit waarbij handelingen van 400 jaar oud nog steeds worden verricht! Te midden van de geur van lijm en vernis en zeldzame houtsoorten (suikeresdoorn voor de bodem van de instrumenten, hout uit de Balkan voor de zijwanden en de hals, spar uit de Alpen voor de klankkast) wordt er constant gewerkt in de ateliers. Er worden niet alleen violen gemaakt, maar ook cello’s en altviolen. Deze zeldzame concentratie van vakmensen die voor de uitstraling van de stad in het buitenland zorgt, gaat het publiek tegemoet. Dit jaar hebben de instrumentenbouwers van de wijk Sainte-Anne in de Écusson, onder wie Frédéric Chaudière, het eerste feest van de instrumentenbouwers gelanceerd om de instrumentenbouw bekendheid te geven. Bij dit feest organiseert ALADFI (de vereniging van bouwers van strijk- en tokkelinstrumenten en strijkstokken voor de ontwikkeling van de instrumentenbouw) een expositie voor hedendaagse instrumentenbouw. Het Office du Tourisme van Montpellier biedt regelmatig rondleidingen met gids in de ateliers.

www.ot-montpellier.fr

Serge Ivorra, de houtbewerker/schrijnwerker die het hout ondervraagt Deze houtbewerker/schrijnwerker werd geboren in Adissan, de bakermat van de Clairette, en verliet Pézenas op zeventienjarige leeftijd om de Tour de France des Compagnons af te leggen. Zeven jaar later keerde hij terug. Hij woont en werkt nu al vijfendertig jaar in Pézenas en is actief op de Ecole d’Architecture van Montpellier.Al circa twintig jaar is Serge Ivorra de enige houtbewerker in de Hérault die gespecialiseerd is in erfgoedrenovatie. Hij heeft dus de veeleisende taak om te werken aan geklasseerde monumenten. Het is voor niemand een verrassing dat zijn klein bedrijf het keurmerk Entreprise du patrimoine vivant gekregen heeft: “Dit betekent dat er gewerkt wordt volgens de regels van de kunst, zoals anderhalve eeuw geleden.” Dit keurmerk is slechts aan een handvol bedrijven in de regio toegekend, die allemaal over een specifieke en uitzonderlijke kennis beschikken en soms een honderd jaar oude geschiedenis hebben. Met zijn overall en zijn ruige haardos inspecteert hij op verbazingwekkend natuurlijke wijze de leeftijd en de vorm van ieder stuk, op zoek naar de herkomst, denkt hij na over de levensloop van enkele stukken en ontrafelt hij hun geschiedenis. Ofschoon hij liever met lokale dan met uitheemse houtsoorten werkt, is hij een voorstander van de plataan. Zijn nieuwsgierigheid lijkt nooit bevredigd te zijn en hij hecht bijzonder veel belang aan kunstgeschiedenis, tekenen en muziek. Onze man verbaast zich erover dat deze vakken niet worden onderwezen aan de leerlinghoutbewerkers, kennis die hij als een synthese van het vak beschouwt. En onze houtbewerker/schrijnwerker weet wat leren betekent! Hij heeft permanent vier jongens in de leer, rondtrekkende ambachtslieden van de Compagnons du Tour de France en stagiaires in zijn atelier. Soms leidt hij ook creatieprojecten bij lagere scholen, met de Sema (een instelling ter bevordering van de kunstambachten) en verbaast hij zich over de immense creativiteit van de kinderen. SUDDEFRANCE - 85 -

Glasbellen in Claret

Het gloeiende materiaal blazen als het nog vormeloos is om er een subtiel en elegant voorwerp van te maken. Dat is de magie van de glasblazer, een beroep dat al meer dan 3000 jaar oud is. In Claret, niet ver van Montpellier, hebben meerdere ambachtslieden besloten deze kunst uit te voeren rondom de Halle du verre van de gemeente, een unieke locatie op het kruispunt tussen het museum, de galerie en het atelier waar alles draait om glas, de technieken en de geschiedenis. Het is een rijke geschiedenis, die altijd in beweging is, omdat het werk van glasblazers veranderd is. Gérard Attard is bijvoorbeeld glasblazer met een brander. Voor deze kunst is een uitzonderlijke behendigheid en precisie vereist. Maar sinds een aantal jaar is hij geboeid geraakt door de glazen kralen die vroeger voornamelijk gemaakt werden om valse parels mee te maken. Hij heeft zeer bijzondere werktafels gevonden, die de boerenvrouwen vroeger gebruikten om dit subtiele glaswerk mee te maken om voor extra inkomsten te zorgen. Met zijn girasol, waarmee hij het materiaal kan blazen, probeert hij deze kralen te vervaardigen, die hij vervolgens laat weken in een mix van micapoeder, titanium en hars om ze eruit te laten zien als natuurlijke parels. Verrerie d’art de Claret 37, avenue du Nouveau-Monde in Claret - verrerie.art.free.fr Halle du verre 50, avenue du Nouveau-Monde in Claret www.cc-grandpicsaintloup.fr

72-96 COULEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:08 Page86

TROEF ACTIVITEITEN

TROEF RANDO

Grotten en wandelingen in alle soorten en maten

Op zes voet onder de grond kent deze regio, die rijk is aan grotten en avens, het omvangrijkste ondergrondse stelsel op nationaal niveau. Een vijftiental sites met eigenaardige vormen, nauwe galerijen en ruime ondergrondse zalen zijn voor publiek toegankelijk. In deze grotten zijn schilderingen te zien zoals de honderdduizend soldaten van de grot van Trabuc en de Maria met kind van de grot Les Demoiselles. In de spelonk van Labeil ontspringt een beekje en op de sites Armand en Dargilan, in het hart van de Lozère, liggen honderd jaar oude schatten verborgen. De vlakbij gelegen grot van Trabuc - vlak voor Anduze - is een must en de Cocalière - aan de rand van de Gard - is een van de drie mooiste grotten van Frankrijk. In Saint-Guilhem-le-Désert biedt de grot Clamouse - die als “pittoreske wetenschappelijke site” is geklasseerd - een seizoen lang ruimte voor een voorstelling met licht en geluid en in Les Canalettes en Fontabiouse zijn er tijdloze galerijen. Als u in de openlucht wandelt kunt u mythische paden volgen, van Santiago de Compostela tot de route van de schrijver Robert Louis Stevenson, van de Aubrac en de Cévennes tot de Canigoi en de Middellandse zee. Vlakbij Montpellier mag u de dolmens en menhirs van het Hortus niet missen. Er zijn talrijke paardencentra en -boerderijen in de regio, waaronder de Goutarende, een paardendorp in de Aude vlakbij Carcassonne. Comité Régional de la Randonnée Pédestre L.R., Parc Club du Millénaire – Bât 31, 1025, avenue Henri- Becquerel, Montpellier. Tel. 09 72 19 52 86 Voor meer informatie scant u de QR-code met uw smartphone of gaat u direct naar: www.sunfrance.com/activites

SUDDEFRANCE - 86 -

72-96 COULEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:08 Page87

Golfbanen op iedere ondergrond Met twintig golfbanen onder de vlag van de regionale bond, heeft de Languedoc-Roussillon alles in huis om amateurs en professionals te verleiden. De van oorsprong Schotse sport, die in volle bloei is, staat op het Olympisch programma voor 2016 in Rio. Het wordt de volgens de regels en technieken in de buitenlucht gedaan en vereist discipline, concentratie en ontspanning. Hoewel golf op een goed afgebakend terrein gespeeld wordt, is de omgeving erg belangrijk. 6 tot 8 kilometer lopen, onder het opmeten van de fairways in een betoverende omgeving en onder een zachte hemel maakt zeker het verschil. Als we daar nog de gemene (en gunstige) deler aan toevoegen dat geen enkele golfbaan gelijk is… Die van Carcassonne ligt bijvoorbeeld aan de voet van de middeleeuwse vestingstad en biedt een geweldig panoramisch uitzicht over de Pyreneeën en de Montagne Noire. Een van de holes (nr. 9) wordt als een van de origineelste van Europa beschouwd. Het parcours van de golfbaan Nîmes Campagne is ontworpen door de architecten Morandi & Harradine en staat bekend om de moeilijkheidsgraad van de greens en de smalle fairways, die worden omgeven door verschillende bomen. De golfbaan van Cap d’Agde heeft een veeleisend parcours dat zich tussen de olijfbomen, palmbomen en pijnbomen uitstrekt aan zee. In de Cevennen van Lozère, vlakbij de Gorges du Tarn en Aubrac, is op de golfbaan van La Canourgue, in een heuvelachtige en beboste omgeving, het genot van een technisch parcours verzekerd door de smalle fairways en de vele hellingen. Het is onmogelijk om met platte voeten te swingen op de golfbaan van Font-Romeu. Deze baan biedt nooit vertoonde speelsituatie in een landschap dat zo van een ansichtkaart komt: de toppen van de Pyreneeën onder de blauwe mediterrane hemel! De golfbaan van het Domaine de Falgos ligt eveneens in de Pyrénées Orientales en is een van de mooiste banen, met een verbazingwekkend landschap en een moeilijk parcours, waar het heerlijk toeven is. De diversiteit van de parcours, van de kust tot het landschap van de Lozère of hoog in de Pyreneeën, trekt steeds meer liefhebbers uit Frankrijk en het buitenland.

Mas d'Huston, in het teken van golf Bepaalde golfbanen combineren hun sportieve prestaties met comfortabele en verfijnde verblijven. Dit is het geval in het Domaine du golf Saint Cyprien, dat zich in het hart van een vogelreservaat uitstrekt over 200 hectare, in de badplaats Saint-Cyprien aan de Côte Catalane du Roussillon. De golfbaan is ontworpen door de Schotse architecten Tomlinson & Wright en bevat een kwalificatieparcours voor de Europese tournee, van het type links (2 keer 9 holes over 6.475 m). In een betoverende omgeving tussen de dennenbomen, eucalyptusbomen en olijfwilgen, waar eekhoorns ronddartelen en vogels zingen, worden lessen voor kennismaking of verbetering en competities georganiseerd door professionals. Na de inspanning nodigen het zwembad met panoramisch uitzicht op de golfbaan en de spa uit om te ontspannen en vervolgens kunt u een hapje eten in restaurant Le Mas, waar chef Julien Boy de dienst uitmaakt in een mediterrane keuken. Fervente golfers zijn zeker bij de Semaine du Golf die van 16 tot 20 juli voor de 22e keer plaatsvindt. Hôtel Mas D'Huston Golf & Spa. 66750 St-Cyprien - Tel. 04 68 37 63 63. www.hotel-mas-huston.com SUDDEFRANCE - 87 -

20 GOLFBANEN IN DE LANGUEDOC-ROUSSILLON

TROEF GOLF • Carcassonne. 18 holes- par 71 5.758 m.Tel. 06.13.20.85.43 www.golf-de-carcassonne.com • Narbonne Sainte Rse. Trainingscentrum en golfbaan “Pitch & Putt” met 18 holes - 1.200 m. Tel. 04.68.27.37.99 www.golfsterosenarbonne.com • Alès Ribaute. 6 holes - par 19 1.000 m.Tel. 06.08.24.24.10 www.golg-ales-ribaute.fr • Nîmes Campagne. 6.135 m 18 holes par 72.Tel. 04.66.70.17.37 www.golfnimescampagne.com • Golf de Nîmes Vacquerolle 18 holes - par 72 - 6.185 m Tel. 04 66 23 33 33 www.golf-nimes.com/ • Uzès. 9 holes - par 36 - 2.955 m Tel. 04.66.22.40.03 www.golfuzes.fr • Cap d'Agde. 18 holes par 72 6.279 m.Tel. 04.67.26.54.40 www.golf.ville-agde.fr/ • Coulondres (Saint-Gély-du-Fesc). 18 holes - par 73 - 6.149 m Tel. 04.67.84.13.75 www.coulondres.com • Fontcaude. 18 holes - par 6 250 m. Tel. 72 - 04 67 45 90 10. www.golfhotelmontpellier.com • La Grande-Motte. 18 holes - par 72 6.200 m en 18 holes par 58 - 3.200 m. Tel. 04 67 56 05 00 www.lagrandemotte.fr/ • Lamalou-les-Bains. Golfbaan met 9 holes par 35 - 2.600 m. Tel. 04.67.95.08.47 www.golf-lamalou-les-bains.com • Montpellier – Massane. 18 holes par 72 - 6.081 m.Tel. 04 67 87 87 87 www.massane.com • Saint-Thomas (Béziers). 18 holes par 72 - 6.131 m.Tel. 04 67 39 03 09 www.golfsaintthomas.com • Domaine de Barres (Langogne). Golfbaan 9 holes - par 36 - 2.700 m Tel. 04 66 46 08 37 www.domainedebarres.com/ • La Garde-Guérin (Villefort) 9 holes - par 32 - 1.864 m Tel. 04 66 46 91 90 • Le Sabot-La Canourgue. 18 holes par 71 - 5.452 m.Tel. 04 66 32 84 17 www.golf-desgorgesdutarn.com/ • Falgos Golf Resort (St-Laurentde-Cerdans) 18 holes par 70 van 5.177 m Tel. 04.68.39.51.42. www.falgos.fr • Font-Romeu. 9 holes - par 36 2.517 m.Tel. 04 68 30 10 78. www.golf-font-romeu.fr • Saint-Cyprien. 18 holes - par 73 6.475 m.Tel. 04 68 37 63 63. www.saintcyprien-golfresort.com • Montescot (Perpignan) 9 holes par36 - 3.027 m.Tel. 04.68.82.79.29 www.golfclubdemontescot.com/ Ligue de Golf du LanguedocRoussillon. Tel: 04.66.68.22.62 www.liguegolflanguedocroussillon.org

72-96 COULEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:08 Page88

TROEF PRETPARKEN

Tokkelbaan over het water in Saint-Jean Stel je een tokkelbaan van 170 meter lang voor die vlak over het water gaat. In Les Aventuriers de Saint-Jean, een recreatiepark voor de hele familie in Saint-Jean-Plade-Corts op 20 minuten van Perpignan, is er een! Er zijn bovendien meerdere parcours in de bomen, van drie meter hoogte tot wel twintig meter boven de grond! Voor degenen die graag vaste grond onder hun voeten hebben, zijn er ook boogschietlessen in deze omgeving die ideaal is voor de zomer.

Labyrint in Villeneuve Het Labyrinthe opende drie jaar geleden zijn deuren tegenover avonturenpark “Les Rochers de Maguelonne” en biedt circa vijftig familiespelen. Grote open plekken zijn gewijd aan het ontdekken van de wereld van ridders en burchten. Borden vertellen over het leven van een heer in de Middeleeuwen, over de etiquette van de hoofse liefde en over de gebruiken van de ridders. Op verschillende plaatsen van het parcours kunnen de ridders in de dop op zoek gaan naar de graal en een trofee in de wacht slepen als ze alle vragen beantwoorden!

Les Aventuriers de Saint-Jean in Saint-Jean-Pla-de-Corts. Tel. 06 71 60 37 44

Abracadabranche

Racekampioen zijn

In het kleine gehucht Le Moina in het hart van de Cévennes kunt u deelnemen aan de luchtspelen van Abracadabranche, met een parcours in de bomen en een omgeving te midden van een boerderij. Een dag die net uit een film van Emir Kusturica lijkt te komen met badkuipen in de takken van de bomen, muzikale melkbussen en andere wonderlijke dingen. Al zes seizoenen lang worden er tussen Anduze en Lasalle meerdere evolutieve parcours ter beschikking aan het publiek gesteld. Er is een kinderparcours voor kinderen vanaf 2 jaar met zeker dertig ateliers. Een tokkelbaan, loopnet, klimnet en een brug van blokhout zijn het speelterrein voor de kids. De boerderij bevindt zich op de oever van een rivier. Voor de volwassenen is er ook een parcours met zeventig ateliers. Het is ook mogelijk om de dag op de site door te brengen en langs de rivier de Salendrinque te picknicken.

Het “Pays des Carrioles”, dat twee jaar geleden openging, is uniek in Frankrijk. De stichter ervan is leraar automechanica en iemand die je als een racekampioen kunt beschouwen! Hier kun je een zeepkist huren, een ecologisch spel om inzicht in snelheid en trajectbanen te ontwikkelen. Om later geen wegpiraat te worden, is dit een goed begin. Er zijn verschillende vervoersmiddelen mogelijk die aan de leeftijd van de toekomstige bestuurders zijn aangepast. Meisjes en jongens moeten minimaal 5 jaar zijn om in een zeepkist te mogen stappen. Vóór die leeftijd maken ze kennis met de “Pouss Autos” en de kar die door een echte geit wordt getrokken. Het zou zonde zijn om dit te missen!

Parc Abracadabranche - Le Moina, Thoiras te Anduze. Tel. 04 66 85 04 71

Pays des Carrioles, Mas Amadou te La Boissière. Tel. 04 67 59 64 14

Aux Petits Sabots, een familieuitstapje De melkezelfokkerij “Aux Petits Sabots” ligt in Berlou, een klein wijnbouwdorp in de uitlopers van de Cevennen, en ontwikkelt een fokkerij voor Provençaalse ezels. Er zijn talrijke activiteiten mogelijk voor het hele gezin zoals ezeltochten, maar u kunt er ook alles ontdekken over de ezelfokkerij en de productie van cosmeticaproducten met ezelinnenmelk. Op deze productiesite worden er parcours voor thematische ezeltochten van 2 tot 6 dagen uitgestippeld. De ezels kunnen de jongste kinderen en uw bagage dragen. De jonge gasten kunnen ook in de boerderij verblijven in het kader van georganiseerde verblijven voor schoolklassen, verjaardagen en cursussen om alles over ezels te weten. Kortom, een boerderij met talrijke facetten en daarbij een ludiek educatief voorbeeld. Het hele jaar op afspraak geopend. Aux Petits Sabots - 34360 Berlou - Tel. 06 32 41 80 50 SUDDEFRANCE - 88 -

Le Labyrinthe, Mas d’Andos in Villeneuve-lès-Maguelone. Tel. 04 27 04 44 44

Kangoeroes in Carcassonne Het Australische park, dat inmiddels bijna tien jaar open is, is een recreatie- en dierenpark dat gewijd is aan... Australië! Dit is het resultaat van de passie van de bedenkers. Je kunt er Oceanië ontdekken door middel van zijn dieren, met de kangoeroe en de wallaby, en door middel van de tradities van de Aboriginals, de eerste bewoners van Australië. Speciaal voor goudzoekers is er bovendien een zone voor lessen in goudwassen! Een verbazingwekkend en gemoedelijk park. Le Parc australien, chemin des Bartavelles in Carcassonne Tel. 04 68 25 86 83

Een mayaavontuur in Roquemaure Rivieren met krokodillen, labyrinten, een safari en een dwarsdoorsteek door de jungle: in de zoektocht naar de verloren schat brengt attractiepark Amazonia u met vele waterattracties op avontuur bij de Maya's. Ideaal voor kinderen van 3 tot 12 jaar. Parc Amazonia in Roquemaure Tel. 04 66 82 53 92

72-96 COULEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:08 Page89

TROEF DIERENPARKEN

Het Afrikaanse Reservaat van Sigean Tussen Narbonne en Perpignan ligt het Afrikaanse Reservaat van Sigean met circa vierduizend diersoorten op driehonderd hectare grond. Dit dierenpark heeft al bijna twintig jaar banden met de wetenschappelijke wereld en de organisaties voor de bescherming van de soorten. De wildernis is er zo goed gereconstrueerd dat de verschillende soorten een evolutie kennen die dichtbij hun oorspronkelijke omgeving ligt. Talrijke wetenschappers verrichten hier hun eerste observatiewerk van de grote primaten. De rondleiding kan op twee manieren worden georganiseerd: via een circuit met de auto of een ontdekkingstocht te voet! Men wordt gevraagd om zich rustig te gedragen en de veiligheidsvoorschriften na te leven. Rondleiding met gids mogelijk op aanvraag.

Réserve de Sigean - RD 6009, te Sigean. Tel. 04 68 48 20 20 www.reserveafricainesigean.fr

Het zeerijk van de haaien

Gévaudan: het spoor van de wolven volgen Dit wolvenpark in de Lozère - het departement met de meeste ongerepte natuur in Frankrijk - heeft onlangs zijn 25-jarig bestaan gevierd! De aanwezigheid van de wolven in dit legendarische en ongerepte gebied stelt de wetenschappers in staat deze roofdieren in hun natuurlijke omgeving te observeren en het publiek om vertrouwd te raken met de grote boze wolf. Gérard Ménatory, journalist bij de Midi Libre, haalde de twee eerste wolven uit een park in Polen. Het Wolvenpark van de Gévaudan telt vandaag een honderdtal bewoners, programmeert exposities en ontwikkelt thematieken voor alle soorten publiek. Voor de kinderen worden er het hele jaar door educatieve dagen en bekkentrekken-, beeldhouw- en sprookjesateliers georganiseerd.

Parc des loups de Gévaudan Sainte-Lucie, Saint-Léger-de-Peyre. Tel. 04 66 32 09 22 www.loupsdugevaudan.com

Het Seaquarium van Le Grau-du-Roi in het Palais de la Mer zoomt in op de bedreigde soorten, de zeeschildpadden en de zeepaardjes. En dit aquarium beschikt vanaf het begin over de eerste haaientunnel in Europa. Het is nu uitgebreid met een parcours voor kinderen en nog recenter met een thematische ruimte, het Muséo Tortues, en een wonderlijk Requinarium. U kunt er ook een replica van een witte haai zien! De geelbruine verpleegsterhaai, robben en zeeleeuwen spelen achter de glazen ramen van het observatorium. Bij het Seaquarium is het mogelijk om vijfentwintig soorten levende haaien te observeren en de evolutie van de soort met afgietsels, films en illustraties te begrijpen. Dankzij de interactieve zuilen en spellen krijgt het onderwerp een ludiek aspect.

Seaquarium - Port-Camargue te Le Grau-du-Roi. Tel. 04 66 51 57 57

Het dierenpark van Casteil Dit park in het Regionale natuurpark van de Catalaanse Pyreneeën is een 100% natuurlijk park dat meer dan 20 jaar geleden een beetje toevallig gecreëerd is door Dominique Cases en zijn familie. Op een parcours van 3,5 kilometer en twintig hectare grond ziet u leeuwen, damherten, lama's, Europese wolven, jaks, apen en zelfs een kameel! Een leuke ark van Noach. Dierenpark in Casteil. Tel. 04 68 05 67 54

Mare Nostrum In het aquarium Mare Nostrum, dat vijf jaar geleden geopend werd in de nieuwe wijk van Montpellier, Odysseum, en onlangs is uitgebreid, worden de bezoekers langs een parcours van mediterrane onderzeese grotten geleid. Driehonderd soorten en dertigduizend zeedieren leven er in het water naast elkaar. Deze recente realisatie is een intelligente en vernieuwde weergave van het leven onder water. Langs het hele parcours zijn er verschillende ruimtes voor de kinderen. De scenografie herinnert aan “Twintigduizend mijlen onder zee”.

De schildpaddenvallei van Sorède

Wist u dat het Massif des Albères samen met het Massif des Maures een van de laatste Europese territoria van de Hermannschildpad is? En dat de regio Banyuls het laatste Franse toevluchtsoord voor de Moorse beekschildpad is? Als u de schildpaddenvallei bezocht heeft, weet u er alles van. Midden in een boomrijk park, tussen de kurkeiken en de cicades lopen zo n dertig soorten schildpadden uit de hele wereld rond. La Vallée des tortues in Sorède Tel. 04 68 95 50 50

De dierentuin en de serre van Montpellier In de dierentuin komen we beren, tapirs, zeeleeuwen, brulapen, herten, zebra s en een leeuwenkuil tegen. Er staan verklarende borden in het park en ook afdrukken die de sporen van de dieren weergeven. De dierentuin is gratis. Naast de dierentuin bevindt zich de Amazoneserre, een unieke plaats in Frankrijk waarin de eigenschappen van het Amazonewoud zijn nagemaakt en waarin meer dan 500 dieren en 3.500 tropische planten wonen. Parc zoologique et serre 50, avenue Agropolis in Montpellier. Tel. 04 67 54 45 23

De ranch Randals Bison Begin jaren ’90 importeerde de Randals boerderij de eerste bizons uit Amerika om ermee te fokken in de Cevennen in de Gard. De boerderij richtte zich snel op toeristische activiteiten met het organiseren van western weekends en rondleidingen met gids op de fokkerij. Let op: de ranch is alleen in het weekend open.

Mare Nostrum - Odysseum te Montpellier. Tel. 04 67 13 05 50

Randals Bison in Lanuéjols. Tel. 04 67 82 73 74 SUDDEFRANCE - 89 -

72-96 COULEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:08 Page90

TROEF KANOËN - RAFTING

Raften, canyoning of kanoën, spring het water in!

De liefhebbers van watersport hebben in deze streek, die een wirwar aan meren, rivieren en bergstromen telt, keuze te over: kanokajakken, rafting en canyoning… Pak je peddel! Het symbool van de Languedoc-Roussillon is de Gorges du Tarn! Dit gebied met het lange turquoise lint die zijn weg in de kalkrots uitgegraven heeft, lijkt soms wel een echte canyon en is een koele bestemming in de zomer. Het kanoën is al heel lang de meest beoefende activiteit. Er zijn ook andere sites voor het beoefenen van wildwatersporten: het achterland is rijk aan rivieren en bergstromen aangezien het water ongeveer overal een weg uitgegraven heeft in de kalksteen van de Causses en in de vlaktes. Met het hele gezin kunt u genieten van rust en verkoeling aan de hooggelegen meren: de meren van Villeneuve-de-la-Raho en Les Bouillouses in de Pyrénées-Orientales, van Naussac in de Lozère en het aangelegde meer van Salagou in de Hérault zijn zeer bekend. Maar als u dit liever wilt, kunt u verkoeling zoeken bij de rivieren: de Gardon vlakbij Uzès die vredig onder de bogen van de Pont du Gard stroomt. Ook is er de Gorges de l’Hérault van Ganges (Gard) tot Saint-Guilhem-le- Désert (Hérault): de rivier de Hérault is een paradijs voor de kanovaarders die met golvende bewegingen varen in het groene water langs de rotsen, ofwel zeer compacte kalkbanken uit de juratijd, waar je na het zwemmen lekker in de zon kunt luieren. Maar in plaats van deze “rustige” reis zullen de liefhebbers van echte sportsensaties de voorkeur geven aan de afdaling van snelstromend water. Let op: sommige rivieren die het waterdebiet van een bergstroom hebben, zijn alleen toegankelijk voor ervaren

kanovaarders of met begeleiders! Maar in plaats van deze “rustige” reis zullen de liefhebbers van echte sportsensaties de voorkeur geven aan de afdaling van snelstromend water. Let op: sommige rivieren die het waterdebiet van een bergstroom hebben, zijn alleen toegankelijk voor ervaren kanovaarders of met begeleiders! De gemengde techniek canyoning die speleologie, duiken en bergklimmen combineert voor het afdalen van de bedding van de bergstromen is een onderdeel dat zeer in trek is bij sportbeoefenaars. Maar in deze bergstromen kan er ook aan rafting, hydrospeed of zwemmen worden gedaan. Ofschoon het departement La Lozère vaak de “watertoren” van Frankrijk wordt genoemd en talrijke beroemde rivieren (de Tarn, de Lot, de Allier) telt, is elk departement een bestemming op zich. In de Gard bevinden zich de bevaarbare parcours op de rivieren de Cèze, de Vidourle en de Gardon. In de Hérault zijn de rivieren de Hérault en de Orb zeer geliefde bestemmingen . Op de veelzijdige rivier de Aude zijn

SUDDEFRANCE - 90 -

er voor de watersportliefhebber verschillende plekken met ieder een ander waterdebiet en een andere moeilijkheidsgraad, terwijl de kanovaarders in de Pyrénées-Orientales vooral op twee kustrivieren te vinden zijn: de Tech en de Tet. Daarnaast is in dit departement de Gorges du Llech ideaal voor het beoefenen van rafting. Voor het merendeel van deze waterstromen is het mogelijk om een vaartuig te huren en alleen te varen, maar canyoning en rafting zijn disciplines die altijd in groep worden beoefend of onder begeleiding van een gediplomeerde bergrivierengids. Door de departementale comités voor kanokajakken zijn er verschillende topografische gidsen uitgegeven: hierin worden telkens de totale moeilijkheidsgraad van de rivieren en de moeilijkste overgangsgebieden aangegeven.

Renseignements auprès du Comité Régional de Canoë-Kayak du Languedoc-Roussillon Tél. 04 67 82 16 63 www.sunfrance.com/eauxvives

72-96 COULEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:08 Page91

TROEF KITESURFEN - VOILE - ZEILEN

De Voies Vertes, 100% natuur Ze doorkruisen de regio en worden steeds langer, tot groot plezier van mountainbikers, skaters en andere mensen die er zonder gemotoriseerde voertuigen gebruik van maken. Via deze wegen kun je veilig op het strand komen door om het meer heen te gaan (Voie Verte du Lez, Montpellier-la-mer, 6 km) of door in de schaduw van de platanen een kanaal te volgen (van Béziers naar Portiragnes, 15 km). Andere wegen gaan langs de kust, zoals die van Narbonne naar Saint-Pierre-la-Mer (29 km), langs de kanalen - zoals het jaagpad van het Canal du Midi - en het Meer van Gruissan, terwijl die van Carnon naar La Grande-Motte, (6 km)de stranden met elkaar verbindt. In het binnenland doorkruist de weg boomgaarden en wijngaarden en begint u aan een ontdekking van de kleine Camargue (van Vauvert naar Gallician, 7 km) of laat u kennismaken met charmante dorpjes (de Voie Verte van Agly, 14 km) zonder de Canigou uit het oog te verliezen. De langste Voie Verte van de Haut-Languedoc, “Passa Païs” is 59 kilometer lang en ligt op een oude spoorweg. In de Hérault sluipt de weg de Vallée du Jaur binnen, die uitvloeit aan de voet van de Mont du Somail en de Mont de l Espinouse. Midden in het kreupelhout, tussen de steeneiken, haageiken, cistusrozen en boomheiden of midden in de vochtige bossen, kastanjebossen en wijngaarden, krioelt de weg tot aan Mons-la-Trivalle en steekt de Pont Eiffel over na een verplichte tussenstop in Olargues, het middeleeuwse dorp dat geklasseerd is als een van de mooiste Franse dorpen. Via dit parcours door het Regionale natuurpark Haut-Languedoc zijn vele locaties bereikbaar: de grot van Devèze, het regionaal prehistorisch museum in Saint-Pons-de-Thomières, het huis en de kerk van de Hospitaliers van Saint-Jean de Jérusalem in Saint-Vincent d’Olargues…

Zodra de wind waait… Flysurfen, kitesurfen, kiteboarden en powerkiten… De naam of de uitvinder is niet van belang. Het kitesurfen, zoals dit nu in de hele wereld wordt beoefend, is op de stranden van de Languedoc ontstaan. Onze stranden zijn te herkennen aan het schouwspel van de kleurrijke vleugels van de kitesurfers in de plaatselijke blauwe hemel. Ofschoon de oorsprong van het kitesurfen moeilijk vast te stellen is, stegen hier in 1996 de eerste vrij stabiele prototypen op vanaf het water. Het concept van het zich op het water laten voorttrekken door een vlieger, dat in de jaren ’80 door de gebroeders Legaignoux werd bedacht, wordt tot grote hoogten gebracht: de eerste “testpiloten” van de discipline in de

Varen op “Mare Nostrum” De Middellandse zee, die zowel aanbeden als gevreesd wordt door de zeelieden, en met name het Golfe du Lion langs de Languedoc-Roussillon, vormt een uitgebreid “speelterrein” voor alle zeilliefhebbers. Met draaiende wind, het hele jaar zon en warm water in de zomer, is de Languedoc-Roussillon een zeilstreek bij uitstek met 21 jachthavens, waaronder Port Camargue, de grootste van Europa. Het verhuren van zeil- of motorboten, met of zonder schipper, de havenvoorzieningen voor pleziervaarders, toeristische activiteiten voor vaarders die aan land gaan, regatta’s die zowel in de zomer als in de winter worden georganiseerd, bootbeurzen, sportmanifestaties van nationaal en internationaal niveau, de aanwezigheid van beroemde zeilers... Dit zijn allemaal troeven om de Languedoc- Roussillon als een "zee-land" te kunnen beschouwen!

SUDDEFRANCE - 91 -

streek namen geen genoegen met glijden over het water en wilden ook in de lucht vliegen! Vandaag zijn er in Frankrijk 50.000 kitesurfliefhebbers en wellicht 5000 mensen die deze sport op onze stranden beoefenen. Deze nieuwe zonen van Aeolus komen in groten getale naar het gebied dat zich uitstrekt van de Pointe de l’Espiguette in de Camargue tot Saint-Cyprien in de Pyrénées-Orientales. In de Hérault bevinden de drukst bezochte spots zich tussen het prachtige strand van L’Espiguette, Port-Camargue, Carnon, Palavas, de Aresquiers, de Cap d’Agde en Sète. De enige beperking voor het beoefenen van deze discipline is de komst van zwemmers in de zomer. Maar de kitesurfers hebben nu al enkele jaren hun eigen zones: Villeneuvelès-Maguelone, l’Espiguette en sinds deze zomer enkele vierkante meters op de stranden Le Petit Travers (Carnon) en Le Grand Travers (La Grande-Motte).

72-96 COULEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:08 Page92

TROEVEN GROENE VAKANTIEOORDEN

De skistations

In de Pyreneeën

De bergen in de zomer: echt genieten De skigebieden sluiten hun deuren niet in de lente. Ze verruilen de witte omgeving voor groen en de ski's en sneeuwschoenen voor wandelschoenen, mountainbikes of ezels… De bergplaatsen bieden veel activiteiten in de openlucht, in een omgeving waarin de bloeiende vegetatie zorgt voor een wilde en verfrissende schoonheid! In BolquèrePyrénées 2000, middenin het Regionale natuurpark van de Catalaanse Pyreneeën zijn er wandelingen langs de meren, zoals het Meer van Bouillouses (foto rechtsboven) en het Meer van Matemale, die worden omgeven door hoge bergen en naast een uniek panorama ook de gelegenheid bieden om de fauna van de bergen te ontdekken. Zo kom je hier gemzen, grote tetras, moeflons, bergratten en lammergieren tegen. Verder is het mogelijk om te parapenten, canyoningen of te raften in de heldere wateren van het Massif du Canigou, waarbij u op de mooiste Catalaanse kloven ontdekt. Vlakbij de stranden aan de Middellandse Zee nodigt Espace Cambre d’Aze u ook uit voor rustigere sporten, vissen en speleologie. Vergeet daarbij vooral de heetwaterbronnen van Llo of Saint Thomas niet. Het Meer van Belcaire, bij Camurac in de Aude, is geschikt om te zwemmen en door het Pays de Sault lopen talloze paden om te wandelen of te mountainbiken en waar u de prachtige bossen, wilde en spectaculaire Gorges du Rébenty kunt ontdekken. U kunt ook de vele West-Gotische kastelen verkennen en vervolgens de Sentier Cathare nemen, die van Belvis naar Comus door het Pays de Sault loopt en daarbij door het bos van

Picaussel komt. Bleymard - Mont-Lozère in de Cevennen is een ideale locatie om de weg op te gaan die Robert Louis Stevenson gebruikt heeft. Hij heeft in 1878 bijna 252 kilometer afgelopen met zijn ezelin Modestine. Het is mogelijk om ezels te huren en wandelingen onder begeleiding te maken en bovendien kunt u dit grote wandelpad (GR70), dat over de toppen van de Mont Lozère, door het Pays du Gévaudan en door de valleien van de Cevennen gaat, of een gedeelte ervan ook per pony of te voet afleggen. De kuuroorden voor de ontspanning, de heilzame werking van het bergwater en de gastronomie die overloopt van de specialiteiten zijn ook een garantie voor een geslaagd verblijf.

www.sunfrance.com/montagnes

SUDDEFRANCE - 92 -

• Les Angles. 1600-2000 m. Tel. 04 68 04 32 76 • Bolquère –Pyrénées 2000. 1800-2250 m. Tel. 04 68 30 12 42 • Camurac. 1400-1800 m. Tel. 04 68 20 31 77 • Cerdagne Puigmal. 1800-2700 m. Tel. 04 68 04 72 94 • Espace Cambre-d’Aze (Eyne - Saint-Pierre-delsForcats). 1600-2400 m. Tel. 04 68 04 08 01 • Espace Nordique du Capcir. 1500-2400 m. Tel. 04 68 04 49 86 • Font-Romeu. 1600-2250 m. Tel. 04 68 30 68 30 • Formiguères. 1500-2400 m. Tel. 04 68 04 47 35 • Porté-Puymorens. 1600-2500 m. Tel. 04 68 04 82 41 • Puyvalador. 1700-2400 m. Tel. 04 68 04 44 83 • La Quillane. 1600 m. Tel. 04 68 04 22 25

In de Cévennes • Aubrac Sud - Bonnecombe 1350-1470 m. Tel. 04 66 32 39 53 • Le Bleymard-Mont-Lozère. 1400-1700m. Tel. 04 66 48 66 48 • Les Bouviers - Grandrieu. 1400-1500 m. Tel. 04 66 47 41 54 • Laubert-Plateau du Roy. 1200-1450 m. Tel. 04 66 47 71 37 • Mas de la Barque. 1340-1680 m. Tél. 04 66 46 92 72 • Mont Aigoual, Prat-Peyrot. 1200-1500 m. Tel. 04 67 73 19 80 • Nasbinals. 1400-1500 m. Tel. 04 66 32 55 73

72-96 COULEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:08 Page93

TROEVEN ONDERKOMENS

TROEVEN PRESTIGE

Een verblijf op maat

owel de klassieke als luxe onderkomens in de Languedoc gaan voor extreme verfijning. Het uitgestrekte en veelzijdige grondgebied van de Languedoc-Roussillon, dat enerzijds een kuststreek bevat die uitkomt op de Golfe du Lion en anderzijds een groen en heuvelachtig achterland, loopt over van de schitterende gebieden die het lokale art-de-vivre goed vertegenwoordigen. Hier wil niemand meer ergens anders zijn. Vooral de overnachtingsmogelijkheden zijn zeer divers. Een verblijf in een gîte is ideaal voor bezoekers die op zoek zijn naar een familiesfeer in een oud, traditioneel gebouw dat door de gastheer/vrouw, de ware ambassadeur van de streek, verfraaid is. Aan zee vormen de vakantieparken of de hotels met alle comfort de ideale oplossing om zowel van het strand als van moderne voorzieningen te genieten, zoals zwembaden, spa's of sportzalen. Bij deze etablissementen met het keurmerk Qualité Sud de France kunt u met een gerust hart in de streek neerstrijken. Daarnaast vormen meer dan vijftig etablissementen die geselecteerd zijn vanwege hun uitzonderlijke criteria de Cercle Prestige, een initiatief van het Sud de France Développement voor een bijzonder toerisme. Er zijn talrijke bestemmingen: een groen uitstapje in een authentieke vesting, een mystieke nacht binnen de muren van een benedictijns klooster, een avond onder de sterren in het restaurant van een Catalaanse golfbaan, een overvloedige proeverij in een wijngaard, etc. Een extreem raffinement om aan het verlangen naar ontdekkingen te voldoen en voor grenzeloze emoties. Voor meer informatie scant u de QR-code met uw smartphone of gaat u direct naar: www.sunfrance.com/prestige

SUDDEFRANCE - 93 -

www.sunfrance.com/qualite

72-96 COULEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:08 Page94

TROEF CHAMBRES D’HÔTES

Blijde momenten "Ik wil niet meer ergens anders zijn" heeft André Breton ooit gezegd, toen hij de plek van zijn dromen eindelijk gevonden had. In de talloze chambres d’hôtes in de regio hebben bezoekers een enorm aanbod om de plaats met het juiste gevoel vinden. Het concept van de chambre d’hôtes - dat in de jaren ' 50 door de Fransman Emile Aubert bedacht is, zodat mensen die het minder breed hadden op vakantie konden gaan bij boeren die zelf ook niet al te veel geld hadden – is in vijftig jaar totaal veranderd. Toch is de basis van rust, buitenlucht, stilte en gezond en overvloedig eten nog steeds hetzelfde. De onderkomens met de labels “Gites de France”, “Clévacances” of de chambres die bij meer gespecialiseerde netwerken zijn aangesloten, zijn bij elkaar goed voor bijna 3.000 adressen voor chambres d’hôtes in de vijf departementen van de LanguedocRoussillon. Deze variëren van gezonde en gezellige chambres met weinig toeters en bellen tot de prachtigste locaties, die een paradijs op aarde zijn. Op de meest onverwachte locaties ontdekt u magische plekken voor een unieke avond of een onvergetelijke week, die vaak even bescheiden als geweldig zijn. In Carcassonne in de Aude heeft een aantal interieurverzorgers “La Maison Coste” geopend, een geweldig maison d’hôtes in een lage villa, die is uitgerust met vijf kamers waaronder twee suites. In Anduze in de Gard biedt “Le ferme de Cornadel” natuurlijke en gezellige kamers met namen van druivensoorten in een oude hoeve die knap gerestaureerd is. In Fontans, tussen Aubrac en Margeride in de Lozère, heeft een stel twee jaar geleden “La Grange d’Emilie” geopend. Deze oase van rust biedt u onderdak van goede kwaliteit en heeft kamers met een

moderne charme, die de sporen van hun verleden echter hebben behouden. In Montpellier komen elegantie en verfijning bij elkaar in het hotel Baudon de Mauny, dat gevestigd is in een bijzonder oud hotel in het centrum, dat vier jaar geleden door de familie Bordas omgetoverd is in een luxe chambre d’hôtes (foto). De ongewoon hoge plafonds, de natuurlijke soberheid en de harmonie van kleuren komen samen in een prachtige ruimte die ruikt naar steen.

U bent er gegarandeerd even helemaal uit!

Wilt u liever een joert, een boomhut of een ecologisch en biologisch adres? Sinds enkele jaren bestaan er ook conceptuele chambres d’hôtes en gîtes. In Planès, in een

klein dorpje van de Pyrénées-Orientales op 1.550 meter hoogte, bevindt zich “l’Orri de Planès” een unieke gîte-auberge die vormgeving combineert met comfort en ecologische voorwaarden. “La Ferme d’Art” ligt in de Vallée de l’Orb in de Hérault en is een levendige boerderij van 3,5 hectare die werkt op duurzame energie. Vandaag de dag bevindt het veranderen van een omgeving zich op een kruispunt. In Creissan in de Hérault biedt “La Combe Mouis” overnachtingen in caravans met uitzicht op de wijngaarden van Saint-Chinian. In Sorède in de Pyrénées-Orientales geeft “Au soleil Mongol” u de mogelijkheid om tussen de kurkeiken in een echte Mongoolse joert te slapen met uitzicht op de Pyreneeën. U voelt zich nog verder van huis in een hut in de bomen: de nieuwste trend. In de Lozère biedt “L’Oustaou de Joséphine” een hut die genesteld is tussen de takken van een kastanjeboom met een vrij uitzicht over de Cevennen. In Castries bij Montpellier beschikt het Domaine Saint-Jean de l’Arbousier over twee hutten van waaruit u zowel de zee als het begin van de Cevennen kunt zien. In Prats-de-Mollo in de Pyrénées-Orientales in MontOZ’Arbres kunt u zich overdag aan de tokkelbaan wagen en kunt u onder de sterren slapen in een hut in de dennenbomen (foto). Onvergetelijk.

Qualité Sud de France Dit keurmerk staat garant voor een hartelijke en professionele ontvangst, kwaliteit en comfort bij meer dan 700 etablissementen en toeristische sites. Of het nu gaat om overnachtingen, restaurants, degustatiekelders, verkooppunten voor streekproducten of toeristische en culturele

sites, overal is er sprake van een zeer nauwkeurige aanpak. Al deze etablissementen beschikken over de nodige voorzieningen om hun clientèle in het Engels te ontvangen en de ontvangst van personen met verminderde mobiliteit te bevorderen. Verder streven ze ernaar

SUDDEFRANCE - 94 -

om duidelijke en efficiënte informatie over de cultuur- en ontspanningsactiviteiten in de LanguedocRoussillon te geven.

Meer info op: www.sunfrance.com/qualite

72-96 COULEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:08 Page95

TROEF THERMALISME - BALNÉO

DE 13 KUUROORDEN

• Alet-les-Bains - Dit kleine kuuroord in de Aude profiteert van een aangenaam microklimaat. De heetwaterbronnen bevoorraden het centrum waar spijsverteringsen stofwisselingskwalen behandeld worden. • Amélie-les-Bains - Een van de eerste kuuroorden van Frankrijk in de Pyrénées-Orientales. Er worden reumatische pijnen en ademhalingsproblemen behandeld. • Avène-les-Bains - De bron SainteOdile d’Avène in de Hérault loopt voorop in het onderzoek naar de behandeling van huidziekten, voornamelijk ernstige brandwonden. • Bagnols-les-Bains - Dit kuuroord ligt op 900 m hoogte, op 21 km van Mende in de Lozère, en biedt opwellend water van 41.5°C. Het water is rijk aan fluor, mineralen en zeldzame gassen en wordt gebruikt voor keel-, neus- en oorproblemen en reumatologie. • Allègre Les Fumades-les-Bains Het koude water, dat rijk is aan zwavel, bicarbonaten en calcium, zorgt ervoor dat dit kuuroord in de Gard gespecialiseerd is in huidziekten en ademhalingsproblemen. • La Chaldette - Het water van 35.6°C van dit kuuroord in de Lozère is rijk aan bicarbonaten en sodium en heeft een kalmerende en congestiebestrijdende werking, die ideaal is tegen keel-, neus- en oorproblemen en darmkwalen. • Lamalou-les-Bains - Het water van dit kuuroord in de Hérault is rijk aan oligometalen en ijzer en is befaamd om de behandeling van zenuwpijnen en -ziekten. • Molitg-les-Bains - Molitg is een behandeloord in de PyrénéesOrientales voor dermatologische, ademhalings- en reumatologische problemen. • La Preste - De zwavelrijke en radioactieve waterbronnen in de Pyrénées-Orientales, vlakbij Spanje, heeft vanaf de negentiende eeuw de ontwikkeling van een belangrijk kuuroord mogelijk gemaakt. • Rennes-les-Bains - Het warme en zwavelrijke water van dit kuuroord in de Aude wordt gebruikt voor de behandeling van reuma. • Vernet-les-Bains - In deze stad in de Pyrénées-Orientales worden keel-, neus- en oorproblemen en reuma behandeld. • Balaruc - Balaruc ligt aan de kust in de Hérault en is het op één na grootste kuuroord van Frankrijk. De heetwaterbronnen bevatten oligoelementen en hebben een genezende werking voor de gewrichten en zware benen. • Le Boulou - Ten zuiden van Perpignan, in de Pyrénées-Orientales, ligt Le Boulou, een charmant dorpje waar cardio-arteriële en spijsverteringsproblemen behandeld worden.

Het veelzijdige kuurwezen De Languedoc-Roussillon heeft maarliefst twaalf kuuroorden. Een grote keuze om te profiteren van een maximaal welzijnsgevoel. Sinds tien jaar is er naast de klassieke medische behandelingen van het kuurwezen ook veel aandacht voor welzijn en ontspanning. Er zijn ruimtes voor massages, cosmetische verzorging, kleibaden, jacuzzi’s en sauna’s om aan de verwachtingen van een nieuwe clientèle te voldoen, die op zoek is naar comfort en aangename gevoelens en dit alles in betoverende landschappen! Op deze wijze komen jaarlijks bijna 90.000 kuurgasten naar de kuuroorden van de regio. In de Pyrénées-Orientales, tussen Céret en Arles-sur-Tech, op 30 kilometer van de Middellandse kust, bevinden zich de heetwaterbronnen van Amélie-les-Bains die bekend staan om hun rijkheid aan zwavel. De Romeinen hebben hier hun eerste thermen gebouwd. En de termen die op de antieke baden gebouwd zijn, openen nu hun deuren naar een wereld waar u optimaal kunt ontspannen, voordat u de toppen van het Massif des Albères of het Massif du Ganigou beklimt. Le Boulou, dat dicht bij Spanje ligt, combineert het kuurwezen met toerisme. Het kuuroord ligt in een wijds gebied te midden van het aromatische kreupelhout, dat ideaal is voor lange wandelingen om na de ontspanning weer energie te krijgen. In Molitg-les-Bains, vlakbij Prades, kronkelen de thermen in de holtes van de Gorges de la Castellane, aan de voet van het middeleeuwse fort van Paracolls, dichtbij het oude dorp. Gewichtloosheid in de modderbaden, een massagedouche, deze spa belooft u het ware genot! Het kuuroord Prats-de-Mollo-la-Preste combineert het kuurwezen met de buitenlucht en de ontdekking van de kunst van het Catalaanse land. Geniet in het oude dorp, waarvan de muren overlopen van de geschiedenis, van de heilzame werking van het hete en zwavelrijke water (44°C), waarin u uw vermoeidheid en weerbarstige pijnen zeker vergeet. In de Haute Vallée de l’Aude, op 310 m hoogte, wijdt het kuuroord van Rennes-lesBains zich als sinds de oudheid aan het kuurwezen. De traditie is verrijkt met een conditieruimte en een aangename schoonheidsruimte, waarbij u ook nog de gelegenheid heeft om het achterland van de Aude te ontdekken. In de Hérault kunt u in Balaruc, Lamalou-les-Bains of Avène-les-Bains met dit nieuwe kuurwezen experimenteren, net als in Allègre-les-Fumades in de Cevennen of in La Chaldette in de Lozère. Bovendien zijn er naast deze kuuroorden ook nog talloze centra voor thalassotherapie in La Grande-Motte, Banyuls, Port-Barcarès, Canet-en-Roussillon, etc.

www.thalasso-thermale.com

www.sunfrance.com

Voor meer informatie scant u de QR-code met uw smartphone of gaat u direct naar: www.sunfrance.com/bien_etre

SUDDEFRANCE - 95 -

72-96 COULEURS - HOLL 2012_Mise en page 1 19/06/12 18:08 Page96

TROEF SCHOONHEID – SPA

Tussen therapie en welzijn in de Lozère Het kuuroord La Chaldette is het voorbeeld van een geslaagde integratie van het kuurwezen en groen toerisme en van de geslaagde mix tussen therapie en welzijn. Het gewaagde gebouw is van de hand van Jean-Michel Wilmotte, de wereldberoemde architect, stedenbouwkundige en designer, aan wie de Languedoc-Roussillon ook de Médiathèque André-Malraux in Béziers, de inrichting en modernisering van het vliegveld en het stadhuis en het theater van Nîmes te danken heeft. Het kuuroord ligt op 1.000 meter

Spa en massages voor een ontspannen verblijf In een complexe wereld is het noodzakelijk geworden om voor jezelf te zorgen. Tussen Perpignan en Nîmes nodigen veel kwaliteitsetablissementen u uit voor een reis naar schoonheid. «Onze ﬁlosoﬁe is om een reisgids aan te bieden voor de huid en het lichaam. Hierbij maken we gebruik van de schoonheidsrituelen van onze voorouders en van een artde-vivre dat is overgenomen van de Aziatische dynastieën.» aldus Anna Koleva, de oprichtster van de zeer chique spa Sensotek in Montpellier (foto). In haar instituut worden de behandelingen voornamelijk gedaan op basis van stimulerende planten en wortels uit Azië en planten uit het Amazonegebied en van Kombucha, dat gebruikt wordt om thee te fermenteren en een oxiderende werking heeft. De gebruikte natuurlijke producten waren zelfs de aanleiding om een nieuwe lijn van cosmetische producten op te zetten.

Een plek om helemaal bij te komen. Andere spa's bieden behandelingen op basis van klei, algen, modder, galamboter, honing, arganolie of zelfs plantaardige poeders. De verzorgingslijnen zijn gigantisch. De therapeutische eigenschappen van deze producten en essentiële oliën in combinatie met de knowhow van de spa's bieden de bezoekers een nieuwe dimensie van welzijn. Of ze nu uitgerust zijn met een zwembad, jacuzzi of sauna, deze centra staan in het teken van welzijn, waarbij zowel de klassieke vormen gebruikt worden als shiatsu, voetreflexologie en ayurvedische massages die gebaseerd zijn op de beginselen van de traditionele Indiase filosofie. Net zo exotisch zijn de hammams, zoals de beroemde Bain d’épices in Montpellier, waar vrouwen een oud schoonheidsen ontspanningsritueel kunnen meemaken, in een chique omgeving, waarbij ze munt- of kruidenthee drinken. Of u nu op zoek bent naar rust of naar energie, of u nu wilt ontspannen, afvallen of herstellen, alles is mogelijk!

Schoonheid: een product uit het zuiden! De Languedoc-Roussillon is al sinds lange tijd een toonaangevende regio voor het ontwikkelen en produceren van schoonheidsen welzijnsproducten. Met de thermen die sinds de Romeinse tijd gebruikt worden en de oudste medicijnenuniversiteit van Frankrijk in Montpellier, kun je stellen dat de streek een lange traditie heeft in het onderhouden van het lichaam. Vandaag de dag zijn er tientallen laboratoria die schoonheidsproducten vernieuwen en ontwikkelen, waarbij gebruik gemaakt wordt van de natuurlijke rijkdommen van de regio. Het merk Eau thermale Avène, de naam van het kuuroord van de Hérault, gaat hierbij aan kop en wordt beheerd door de laboratoria van Fabre. Dit merk heeft een lijn

hydraterende en lichaamsverzorgende crèmes ontwikkeld die steeds bekender worden. Andere laboratoria, zoals Delrieu en Vivaligne, ontwikkelen ook kwaliteitsproducten. Sinds een paar jaar is cosmetiek op basis van biologische en natuurlijke producten in opkomst. Bioreline in de Gard ontwikkelt zo de Végébiotique, die zich richt op de heilzame werking van planten en werkt op basis van planten die afkomstig zijn uit de biologische landbouw. Het jonge laboratorium Little Big Bio, dat in 2008 is opgericht in de Hérault, werkt aan een lijn natuurlijke en ethische producten die afkomstig zijn uit Afrika, in een poging tot handel die zowel respect heeft voor de mens als voor zijn omgeving. SUDDEFRANCE - 96 -

hoogte op de plateaus van de Aubrac, en is geschikt voor wandelingen over de weiden en de heiden, door de bossen en langs de meren, die zich vlakbij skigebieden bevinden. Het water van de Chaldette dat van nature opwelt op een temperatuur van 35°C, blijft ter beschikking van de kuurgasten, maar de heilzame werking ervan kan via moderne hydrotherapietechnieken ook gebruikt worden voor herstel- en welzijnsbehandelingen. Als het water van de Chaldette zoutrijk is, is dat van Bagnols-les-Bains zwavelrijk. Deze bronnen waren al in de Romeinse tijd bekend als een van de beroemdste “aquae calidae”. Het kuuroord dat aan de voet van de Mont-Lozèreligt, vlakbij Mende, maakt gebruik van een heetwaterbron die op een constante temperatuur van 41°C opwelt uit de bergen en van een koudwaterbron. Het etablissement is aan het begin van de negentiende eeuw geopend en meerdere malen gemoderniseerd en uitgebreid, en is in 1998 voorzien van een herstelruimte die totaal is gescheiden van het kuuroord.

ZOMER 2012

zomer winter… ISTISC

! r e UWvoo in d NIEuits me en

c is d Cirtoer aar n ng wij wij

4 circuits incontournables !

e : un patrimoine à cœur Châteaux du Pays Cathar

NKRIJ

K LAN G

UEDO

C-ROU

SSILL

ON ZOME

Langu edoc-R oussillo n

R 201 2

Zuiden

Causses en

Cevenn en: een zesde sit e die

De kleine Camargue, een tijdloos grondgebied Montpellier, steeds dichter bij zee

Overnac Goede ideeën htin waar gegsideeën en maa op staa t door UN ESCO als t W We

ere rellde derfgoe d gekla sseerd is

Blijf op de hoogte van het toerismenieuws van de Languedoc-Roussillon door u te abonneren op de e-newslettersVacances en Languedoc-Roussillon en Prestige Languedoc-Roussillon op www.sunfrance.com

www.sunfrance.com

Port-Vendres, de andere parel van de Côte Vermeille

Port-Ve ndres, de ande De kle re parel ine Ca van de margu Montp Côte Ve e, een ellier, ste tijdloo rmeille s grond eds dic Kastelen gebied hter bij in het ouvert zee land va Uzès, he n de Ka t medit tharen err an , Het Me in de aa e art-de er van nval op -vivre Thau, pa de burch ssie vo ten or oeste rs

Kastelen in het land van de Katharen, in de aanval op de burchten SUD DE FRANCE - LANGUEDOC-ROUSSILLON, HET ECHTE ZUIDEN

racté Pyrénées, ski varié et décont ide Cévennes,Aubrac, Marger s l’ivresse des grands espace re au programme ! Après-ski, détente et bien-êt

LAN GUE DOC -ROU SSIL ZINE LON IN ZU ID-FR A

HE M AGA

Het ech te

En 24 heures,

Languedoc-Roussillon

SUD DE FRANC E

HET T OER

U kunt de brochures van Sud de France downloaden www.sunfrance.com of door de Ipad-app Sud Languedoc-Roussillon te downloaden.

Languedoc Roussillon

w C N ijn ir IE w toe cuit UW ijn ri s v ! ga sm oo ar e i r de n n de

co m an ce. su nfr

c’est d’être là !

Het iseenechte luxeomdaar te zijn

UD DE FRANCE OUSSILLON - S

le vrai luxe,

Hiver 2011-2012

Languedoc-Roussillon

LANGUEDOC-ROUSSILLON

Het echte Zuiden

ROUSSILLON LANGUEDOC-

C-R DU LANGUEDO DU TOURISME LE MAGAZINE

SUD DE FRANCE

HET TOERISTISCHE MAGAZINE IN ZUID-FRANKRIJK LANGUEDOC-ROUSSILLON - ZOMER 2012

SUD DE FRANCE ww w.

www.su nfrance .com

Zowelinde alsinde

w w w.sunf r anc e.c om

COUV SUD DE FRANCE - HOLLANDAIS 2012_Mise en page 1 19/06/12 13:11 Page1

Uzès, het mediterrane art-de-vivre Het Meer van Thau, passie voor oesters

Goede ideeën

Overnachtingsideeën waar geen maat op staat Causses en Cevennen: een zesde site die door UNESCO als Werelderfgoed geklasseerd is

COUV SUD DE FRANCE - HOLLANDAIS 2012_Mise en page 1 19/06/12 13:12 Page2