4 minute read
LOGISTICS IN PRACTICE_ Από τον Βασίλη Ζορμπά
• ΓΡΆΦΕΙ Ο ΒΆΣΙΛΉΣ ΖΟΡΜΠΆΣ
Advertisement
Scheduling είναι η τέχνη του να βάζεις τα διάφορα προϊόντα στην σειρά με βέλτιστο τρόπο, αν μιλάμε για γραμμές παραγωγής ή να συνδυάζεις πολλές διεργασίες με βέλτιστο timing και βέλτιστη παραγωγή ημιετοίμου, αν μιλάμε για συναρμολόγηση (π.χ. ένα αυτοκίνητο ή ένα μηχάνημα). Είδαμε στο προηγούμενο άρθρο για τον μακροχρόνιο προγραμματισμό παραγωγής, θα δούμε τώρα λεπτομέρειες για τον βραχυπρόθεσμο προγραμματισμό σε γραμμικές γραμμές παραγωγής (όχι assembly). Στο Scheduling των γραμμών παραγωγής το κυρίαρχο είναι η ελαχιστοποίηση των αλλαγών. Η ελαχιστοποίηση των αλλαγών δεν είναι μια διεργασία που γίνεται τυχαία, αν και πολλές βιομηχανίες κάνουν ακριβώς αυτό. Προσπαθούν να κάνουν κάποιου είδους βελτιστοποίηση, αλλά με άναρχο και αδόμητο τρόπο. Η βελτιστοποίηση των αλλαγών περιλαμβάνει τα εξής κύρια βήματα: • προσδιορισμό του κύκλου παραγωγής • προσδιορισμό του πίνακα αλλαγών και κατά συνέπεια • προσδιορισμό της βέλτιστης αλληλουχίας (κανόνες απόφασης)
Κύκλος παραγωγής
Αρχικά, πρέπει να αποφασιστεί ο κύκλος παραγωγής του κάθε προϊόντος (καθημερινός, εβδομαδιαίος, δισεβδομαδιαίος, μηνιαίος, κ.λπ.) με βάση τη δυσκολία παραγωγής, την ημερομηνία λήξης, τον όγκο και το safety stock. Ένα προϊόν που έχει μεγάλη μεταβλητότητα ανά εβδομάδα, π.χ. δεν μπορούμε να το φτιάχνουμε κάθε δύο μήνες. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα είτε να ξεμείνουμε είτε για να μην ξεμείνουμε θα πρέπει να τηρούμε δυσανάλογα μεγάλο safety stock. Ακόμα πιο σημαντικός παράγοντας είναι η ημερομηνία λήξης του. Δεν μπορούμε να παράγουμε μία φορά τον μήνα ένα προϊόν που έχει ημερομηνία λήξης δίμηνο/τρίμηνο. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα καταστροφής αν υπάρξει απρόσμενη πτώση των πωλήσεων.
Πίνακας αλλαγών
Αυτός ο πίνακας -που συνήθως υπάρχει άγραφα στο μυαλό των planners- είναι ένας πίνακας όπου καταγράφεται και προϋπολογίζεται ο χρόνος κάθε αλλαγής, από προϊόν προς προϊόν ή από κάθε κατηγορία προς κάθε κατηγορία. Είναι ένας πίνακας που θα μας κατευθύνει να αποφύγουμε «κακές» αλλαγές, ή θα μας βοηθήσει να βάλουμε τις χειρότερες αλλαγές σε νεκρό χρόνο, π.χ. στο τέλος ή στην αρχή της εβδομάδας ή κατά τη διάρκεια άλλων πιο μεγάλων αλλαγών, π.χ. συσκευασίας.
«Μυστικό 1»: αν το matrix είναι καταγεγραμμένο σε χαρτί αντί στο μυαλό μας, η επίτευξη της βέλτιστης αλληλουχίας είναι πιο εύκολο να καταγραφεί και να υπολογιστεί ο συνολικός χρόνος αλλαγών, παρά αν προσπαθούμε να βελτιστοποιούμε τις αλλαγές από μνήμης.
«Μυστικό 2»: αν το matrix είναι καταγεγραμμένο, μπορούν να εντοπιστούν οι αλλαγές που είναι μη-βέλτιστες ή και αχρείαστες. Έτσι, μπορεί να προσδιοριστεί ένας στόχος, να υπάρχει ένα κριτήριο επίτευξης του βέλτιστου.
Βελτιστοποίηση αλληλουχίας
Στο παρακάτω παράδειγμα, μπορούμε να δούμε πώς το matrix μάς βοηθάει να αποφύγουμε «λάθος» αλλαγές. Όσο κι αν φαίνεται προφανές, η επίτευξη του απολύτως βέλτιστου προγράμματος είναι μια άσκηση με πολλούς παράγοντες που δεν είναι πάντα εύκολο να ικανοποιηθούν. Γίνεται δε ακόμα δυσκολότερη όταν την εξετάζουμε όχι σε επίπεδο εβδομάδας αλλά σε επίπεδο μήνα. Επίσης, γίνεται ακόμα πιο δύσκολη αν τα αποθέματά μας είναι πραγματικά χαμηλά (σωστά), οπότε τα χρονικά περιθώρια για απορρόφηση οποιασδήποτε απόκλισης είναι περιορισμένα.
Στο παράδειγμα, έχουμε μια αλληλουχία 6 προϊόντων που πρέπει να βγουν εντός μιας εβδομάδας. Υποθέτουμε ότι η γραμμή δουλεύει 3βαρδο. Τα μήκη των παραγωγών δεν είναι αναλογικά του χρόνου, μόνο οι αλλαγές αποτυπώνονται κατ’ αναλογία.
Το κύριο προϊόν μας είναι το Κόκκινο. Οι ποσότητες όλων πλην του Κόκκινου πρέπει να βγουν ακριβώς, και το κόκκινο είναι το «αμορτισέρ». Είναι το πιο ταχέως κινούμενο προϊόν, το βγάζουμε κάθε βδομάδα, συνεπώς λειτουργεί και σαν εξισορροπητής. Αν έχουμε περίσσεια χρόνου βγάζουμε λίγο παραπάνω, αν έχουμε έλλειμα βγάζουμε λίγο λιγότερο. Είναι αυτό που απορροφά τις απρόβλεπτες διακυμάνσεις της ζήτησης. Το ροζ-μωβ και το πορτοκαλί-κίτρινο είναι «αδέλφια». Είναι προϊόντα με συγγενικά χαρακτηριστικά και αν βγουν το ένα δίπλα στο άλλο έχουν πολύ γρήγορη αλλαγή (10 λεπτά). Αν, όμως, πρέπει να πάμε σε οποιοδήποτε άλλο προϊόν και να γυρίσουμε σε ένα από τα δύο, οι αλλαγές από/προς είναι μεγάλες
(60 λεπτά). Στην αρχή και στο τέλος της εβδομάδας υπάρχει από ένας μεγάλος καθαρισμός τον οποίο δεν μπορούμε να τον αποφύγουμε. Υπάρχει, όμως, μία λεπτομέρεια. Αν πάμε σε καθαρισμό λήξης εβδομάδας μετά από Κόκκινο είναι σημαντικά πιο γρήγορο από οποιοδήποτε άλλο προϊόν. Αντιθέτως, ο χρόνος του καθαρισμού έναρξης είναι αδιάφορος προϊόντος.
Τα δύο σενάρια που έχω αποτυπώσει παραπάνω έχουν σχετικά μικρές διαφορές. Κύρια διαφορά είναι ότι το Κόκκινο στην βέλτιστη περίπτωση βγαίνει μία φορά αντί δύο. Επίσης, στην βέλτιστη αλληλουχία έχω φροντίσει τα «αδέλφια» να είναι πάντα μαζί. Τέλος, στην βέλτιστη σειρά φροντίζω να τελειώσω με Κόκκινο, με αποτέλεσμα να κερδίσω και αυτή τη διαφορά που προανέφερα. Αυτές οι σχετικά μικρές αλλαγές έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση του συνολικού χρόνου αλλαγών από 540 λεπτά σε 420, δηλαδή κατά δύο ώρες. Αυτό είναι μια μείωση των αλλαγών κατά 22%. Αντίστοιχα σε επίπεδο εβδομάδας είναι μια αύξηση του OEE κατά 2%, εντελώς ανέξοδα.
Το πολύ σημαντικό είναι στο τέλος της εβδομάδας να αποτυπώνεται η πραγματική αλληλουχία και να εξετάζουμε αν ήταν η βέλτιστη δυνατή ή όχι και να υπάρχει και ο αντίστοιχος δείκτης. Το παράδειγμα που βλέπετε δεν είναι προϊόν άσκησης. Είναι απολύτως πραγματικό. Και είναι ενδεικτικό του πόσο μπορεί να συμβάλει το βέλτιστο scheduling στην αύξηση της απόδοσης.
O Βασίλης Ζορμπάς είναι χημικός μηχανικός, κάτοχος ΜΒA, ειδικός στην διοίκηση παραγωγής, τον προγραμματισμό και τη μείωση κόστους. Από το 2000 έως το 2014 κατείχε θέσεις ευθύνης, όπως Προϊστάμενος Παραγωγής, Διευθυντής Προγραμματισμού και Διευθυντής Project Εφοδιαστικής Αλυσίδας στην Coca-Cola Hellenic. Σήμερα, παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες σε θέματα δομών διοίκησης, προγραμματισμού παραγωγής, συστημάτων απόδοσης, συστημάτων πρόβλεψης και business intelligence. vzorbas@inpractice.gr
