ΘΕΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΙΜΕΤ/ΕΚΕΤΑ_ Μελέτη αναμόρφωσης

ΜΕΛΕΤΗ ΑΝΑΜΌΡΦΩΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΌΣ ΑΚΤΌΠΛΌΪΚΩΝ ΣΥΓΚΌΙΝΩΝΙΩΝ

• ΓΡΑΦΟΥΝ ΟΙ ΜΑΡΙΑ ΜΠΌΪΛΕ, ΣΩΤΗΡΙΌΣ ΘΕΌΦΑΝΗΣ, ΒΑΣΙΛΙΚΗ-ΜΑΡΙΑ ΠΕΡΡΑ, ΞΕΝΌΦΩΝΤΑΣ ΚΙΤΣΙΌΣ

Στο πλαίσιο της Πράξης που έχει ενταχθεί στο ΕΠΑΝΕΚ 2014 - 2020 «Αναβάθμιση και Εκσυγχρονισμός Λειτουργιών Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής», το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής προχώρησε στην σύναψη Προγραμματικής Σύμβασης με το Ινστιτούτο Βιώσιμης Κινητικότητας και Δικτύων Μεταφορών (ΙΜΕΤ) του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής

Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), η οποία προβλέπει την υλοποίηση μελέτης με τίτλο «Μελέτη Αναμόρφωσης Συστήματος Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών» με στόχο την αναζήτηση καινοτόμων λύσεων για το εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα της ικανοποιητικής ακτοπλοϊκής εξυπηρέτησης του συνόλου των νησιωτικών περιοχών, προκειμένου να διατηρηθεί με βιώσιμο τρόπο η συνδεσιμότητα του νησιωτικού χώρου που εξασφαλίζει την εδαφική συνέχεια της χώρας και να εξασφαλιστούν οι προϋποθέσεις για ισότιμη οικονομική ανάπτυξη των νησιών, με τη βοήθεια ενός σύγχρονου και συνδυαστικού δικτύου μεταφορών. Βασικός, επίσης, στόχος του ανασχεδιασμού του ακτοπλοϊκού δικτύου είναι να δοθεί περαιτέρω σημαντική αναπτυξιακή ώθηση σε νησιωτικές περιοχές που παρουσιάζουν αντίστοιχη δυναμική, καθώς η βελτίωση του μεταφορικού δικτύου και της διασυνδεσιμότητας αναντίρρητα αποτελεί προϋπόθεση για τις περισσότερες οικονομικές δραστηριότητες. Η μελέτη τεκμηριώνει προτάσεις για παροχή κινήτρων σε υφιστάμενες και νέες ακτοπλοϊκές συνδέσεις για εξασφάλιση αξιόπιστης και τακτικής διασυνδεσιμότητας των μικρών, κυρίως, νησιών σε όλη τη διάρκεια του χρόνου, διευκόλυνση συνδυασμένων μετακινήσεων και παροχή κινήτρων για την ανανέωση του στόλου.

Ο νησιωτικός χαρακτήρας της Ελλάδας κάνει επιτακτική την ανάγκη για επαρκή και τακτική συγκοινωνιακή σύνδεση από και προς τα νησιά και μεταξύ νησιών. Οι ακτοπλοϊκές υπηρεσίες εξασφαλίζουν τη συνοχή του Ελληνικού Κράτους αλλά και σε ευρύτερη θεώρηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η δε σημασία τους για τη σύμμετρη και απρόσκοπτη λειτουργία της ελληνικής Οικονομίας δεν επιδέχεται αμφισβήτησης, καθώς το 18,7% του ελληνικού εδάφους αποτελείται από νησιά, περίπου 200 εκ των οποίων είναι κατοικημένα, με περισσότερους από 1,7 εκατομμύρια κατοίκους, ή το 15,1% του συνολικού πληθυσμού της χώρας, οι δε οικονομικές δραστηριότητες τους είναι ζωτικές για την εθνική Οικονομία. Σε εθνικό επίπεδο, πέρα από την προφανή τους συνεισφορά στην προσβασιμότητα του νησιωτικού χώρου μέσα από την εξυπηρέτηση των επιβατικών και εμπορευματικών μετακινήσεων, οι ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες συνδράμουν, επίσης, στην εξωστρέφεια της χώρας και συγκεκριμένα στο εξαγωγικό της εμπόριο. Επιπρόσθετα, αποτελούν σημαντικό αρωγό κομβικών πυλώνων της εθνικής και νησιωτικής Οικονομίας, όπως ο τουρισμός, ο πρωτογενής τομέας και η μεταποίηση. Υπό το πρίσμα αυτό και δεδομένων των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας του κορωνοϊού στην ελληνική ακτοπλοΐα, αλλά και των πρόσφατων επιπτώσεων του πολέμου στην Ουκρανία και της ενεργειακής κρίσης ως αποτέλεσμα αυτού, η αναμόρφωση του δικτύου των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών κρίνεται επιτακτική, λαμβάνοντας πλέον διαστάσεις κρίσιμης Δημόσιας Πολιτικής για την υποστήριξη του νησιωτικού μας χώρου.

Η Δημόσια Θαλάσσια Συγκοινωνία, δηλαδή η θαλάσσια ακτοπλοϊκή συγκοινωνία που απολαμβάνει την οικονομική στήριξη του κράτους, έχει πολλά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που την ξεχωρίζουν από τα

υπόλοιπα μεταφορικά δίκτυα και συστήματα. Οι ιδιαιτερότητες αυτές επηρεάζουν τις αποφάσεις σχεδιασμού αλλά και τη λειτουργία του δικτύου. Τέτοιες ιδιαιτερότητες περιλαμβάνουν τη γεωγραφική διασπορά και την ανάγκη διασύνδεσης ανεξαρτήτως από τον όγκο της ζήτησης μεταφορικών υπηρεσιών, τη μεγάλη απόσταση πολλών νησιών από την ηπειρωτική Ελλάδα, τον υφιστάμενο στόλο πλοίων και τα χαρακτηριστικά αυτού, τη μεγάλη εποχική διακύμανση και επικρατούσες καιρικές συνθήκες που επηρεάζουν τα δρομολόγια με σημαντικά μεγαλύτερη συχνότητα από ό,τι σε άλλα δίκτυα. Σημαντικός παράγοντας που, εκ των πραγμάτων, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη είναι και η στρατηγική ανάπτυξης της κάθε περιοχής, έτσι ώστε το μεταφορικό σύστημα να την εξυπηρετήσει με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο. Για τον λόγο αυτόν είναι σημαντική η λεπτομερής καταγραφή των τοπικών αναγκών και η δημιουργία ποιοτικών κριτηρίων ανάλυσης σε σχέση με αυτές.

Στο πλαίσιο της Μελέτης, έγινε καταγραφή διαθέσιμων ποιοτικών και ποσοτικών στοιχείων από διάφορες πηγές. Τα στοιχεία αυτά αφορούν τα ακτοπλοϊκά δρομολόγια που εκτελούνται σε ολόκληρη τη χώρα, με τους επιβάτες και τα οχήματα που μετακινήθηκαν, καθώς και επιβιβασθέντες / αποβιβασθέντες επιβάτες, εισερχόμενα / εξερχόμενα οχήματα για το σύνολο των εξυπηρετούμενων νησιών και λιμένων, τα χαρακτηριστικά των πλοίων που εκτελούν τις γραμμές αυτές, στοιχεία Συμβάσεων Ανάθεσης Δημόσιας Υπηρεσίας (πολυετείς, μονοετείς συμβάσεις, αριθμός δρομολογίων και συνολική δαπάνη), στοιχεία που αφορούν τα νησιά (πληθυσμιακά χαρακτηριστικά, τουριστική κίνηση, εμπορευματική κίνηση, απασχόληση, κ.λπ.), στοιχεία λιμένων και υποδομές. Αναπτύχθηκε για πρώτη φορά Ενιαία Βάση Δεδομένων Ακτοπλοϊκού Δικτύου (ΕΒΔΑΔ), η οποία μαζί με το Σύστημα Γεωγραφικών Πληροφοριών (ΣΓΠ) αποτελούν «εργαλείο» για τη θεώρηση και αξιολόγηση σεναρίων διαμόρφωσης του ακτοπλοϊκού δικτύου και τη λήψη σχετικών αποφάσεων. Πιο συγκεκριμένα, το σύστημα της ΕΒΔΑΔ και του ΣΓΠ μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στην τεκμηριωμένη και ποσοτικοποιημένη απάντηση ερωτημάτων που φορούν στην αξιολόγηση του δικτύου ή και μεμονωμένων γραμμών, στην επιλογή αλλά και την αποτίμηση σεναρίων χωρικής – περιφερειακής ανάπτυξης σε τομείς που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με την ακτοπλοϊκή εξυπηρέτηση, στην θεώρηση των συνδυασμένων αεροπορικών μεταφορών και ακτοπλοϊκών γραμμών, και στην σύνταξη Σχεδίου Δράσης για τον συντονισμό δραστηριοτήτων ανάμεσα στην κεντρική κυβέρνηση, τις Τοπικές Αρχές και τις επιχειρήσεις.

Μέσα από τη μεθοδολογική προσέγγιση που διαμορφώθηκε για την ανάλυση και τον ανασχεδιασμό του δικτύου, προσδιορίστηκαν μια σειρά από κριτήρια και δείκτες που χρησιμοποιήθηκαν για την ανάδειξη και τεκμηρίωση προτεινόμενων γραμμών με γνώμονα την καλύτερη σύνδεση περισσότερων απομακρυσμένων νησιών και την αναβάθμιση των μεταφορικών υπηρεσιών.

Η διασφάλιση πόρων για τη συνεχή και αυξημένη χρηματοδότηση των γραμμών αυτών για τα επόμενα χρόνια σε συνδυασμό με τη θέσπιση ποιοτικότερων κριτηρίων αναμένεται να συμβάλλει στην εξασφάλιση πιο σταθερών, διαρκών και αξιόπιστων συνδέσεων για τις άγονες γραμμές και να συντελέσει στην ενίσχυση της βιωσιμότητάς τους και τον εξορθολογισμό του δικτύου. Η σύναψη συμβάσεων πολυετούς διάρκειας μπορεί να αποτελέσει κίνητρο για ανανέωση του στόλου και δρομολόγηση πλοίων με υιοθέτηση νέας τεχνολογίας, προσαρμοσμένων στις ανάγκες της ζήτησης, διασφαλίζοντας την ποιοτική βελτίωση του μεταφορικού έργου και υποστηρίζοντας την επίτευξη νέων «πράσινων» στόχων και την ευθυγράμμιση με το νέο Ευρωπαϊκό Κανονιστικό Πλαίσιο για την προστασία του περιβάλλοντος.

Η Δρ. Μποϊλέ Μαρία είναι Καθηγήτρια στο Τμήμα Ναυτιλιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς και Διευθύντρια του Μεταπτυχιακού Προγράμματος στην Ναυτιλία, υπεύθυνη του έργου στο Ινστιτούτο Βιώσιμης Κινητικότητας & Δικτύων Μεταφορών (ΕΚΕΤΑ-ΙΜΕΤ).

Ο Δρ. Θεοφάνης Σωτήριος είναι Καθηγητής στο CΙΤΥ College University of York Europe Campus και Διευθυντής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος "Shipping, Port Management and Logistics", και Καθηγητής - Ερευνητικός Εταίρος στο Κέντρο Ερευνών Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SEERC).

Η Πέρρα Βασιλική-Μαρία είναι ΧωροτάκτηςΠολεοδόμος Μηχανικός, MSc και Επιστημονικός Συνεργάτης στο Ινστιτούτο Βιώσιμης Κινητικότητας & Δικτύων Μεταφορών (ΕΚΕΤΑΙΜΕΤ).

Ο Κίτσιος Ξενοφών είναι Πληροφορικός, MSc και Επιστημονικός Συνεργάτης στο Ινστιτούτο Βιώσιμης Κινητικότητας & Δικτύων Μεταφορών (ΕΚΕΤΑ-ΙΜΕΤ).

INTELLICONT ΤΟ ΝΕΟ «ΕΞΎΠΝΟ» ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΟ CONTAINER ΚΑΝΕΙ ΠΡΑΞΗ ΤΗΝ «ΠΡΑΣΙΝΗ» ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΤΩΝ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΩΝ ΕΜΠΟΡΕΎΜΑΤΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΗ Η ΣΎΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΣΎΝΗΣ

IRU ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΎΚΑΙΡΙΕΣ ΤΩΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΝ ΟΔΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΤΕΘΗΚΑΝ ΕΠΙ ΤΑΠΗΤΟΣ ΣΤΙΣ ΕΑΡΙΝΕΣ ΣΎΝΕΔΡΙΑΣΕΙΣ ΤΗΣ IRU MAERSK Η MAERSK ΕΠΕΝΔΎΕΙ ΣΤΟΎΣ ΑΙΘΕΡΕΣ ΜΕ ΤΗ ΔΗΜΙΟΎΡΓΙΑ ΤΗΣ MAERSK AIR CARGO