Cylchlythyr Clwb Ceidwad Parc Iau

Cylchlythyr Ceidwaid Parc Iau

Haf 2010

Newyddion Byd Natur Gofalu am ein Gwenyn

Helo CPI Croeso i'n cylchlythyr haf. Yr haf yw'r adeg brysuraf yn ein parciau; yn ychwanegol at yr hwyl sydd ar gael yn eich parc lleol, rydym wedi cynllunio llwyth o weithgareddau CPI gwych i chi eu mwynhau.

Yn y rhifyn hwn, edrychwn ar wenyn mêl a'r hyn y gallwn ei wneud i'w helpu a chael gwybod sut i fwynhau chwarae pêl-droed dros yr haf.

Er mwyn arbed ein coed, rydym yn mynd i ddechrau lleihau nifer y cylchlythyrau rydym yn eu postio ac yn fuan, byddwn yn gofyn i chi ddarllen ein fersiwn cw ˆ l o'r cylchlythyr ar-lein.

Os oes gennych unrhyw sylw am ein cylchlythyr neu os hoffech i ni roi sylw i unrhyw fater penodol, cofiwch roi gwybod i ni.

ys .................. ...1 w n n y C ...... ...... .....1

I r.... so CP Natu ....2 d y Croe B n ........ o . i . . d f i d t Ac ...3 Newy Arnie ........ . . u . . . a . . d ..... ...3 Synia dau ........ a . i . . d . . . d . y ...4 ......

Digw ........ ff ..... . . e . .

J . l . . e .....

Corn mau e G a Hwyl

Yn ystod misoedd yr haf, gwelwch wenyn yn brysur yn peillio blodau yn eich gardd ac mewn parciau. Ond, mae llai o wenyn i’w gweld nawr nag a fu yn y blynyddoedd blaenorol. Nid yw gwyddonwyr yn siw ˆ r beth sy'n achosi'r gostyngiad yn nifer y gwenyn, ond gallai fod am nifer o resymau, megis clefyd, y tywydd newidiol, llai o lecynnau gwyrdd, ac efallai cemegion hyd yn oed. Mae ychydig o bethau y gallwn i gyd eu gwneud i'w helpu. Gallwn ddechrau drwy blannu planhigion sy'n addas i wenyn.

Planhigion sy'n addas i wenyn Mae gwenyn mêl yn dibynnu ar flodau gardd am eu deiet o neithdar a phaill, felly gallwch eu helpu trwy blannu pethau yn eich gardd fel mint, ffa a pherlysiau blodeuol.

Mae gwenyn hefyd yn hoffi blodau siâp llygad y dydd megis serenllys a blodau haul, yn ogystal â blodau tal fel bysedd y cˆ wn.

Pam mae gwenyn mor bwysig?

Mae gwenyn yn bwysig iawn i bawb am eu bod yn cynhyrchu mêl a chwyr gwenyn a ddefnyddir mewn colur, canhwyllau a chwyr dodrefn. Rydym hefyd yn dibynnu arnynt am rywbeth hanfodol...mae gwenyn yn peillio tua thraean o'r holl blanhigion a’r bwydydd rydym yn eu bwyta, gan gynnwys ffrwythau, llysiau, cnau, hadau. Heb wenyn, ni fyddai llawer o gnydau planhigion yn tyfu, felly ni fyddai afalau na mefus i'w bwyta, dim crysau cotwm a llawer llai i anifeiliaid fferm.

Canlyniadau'r Cystadlaethau Ble mae Birt? Yn y rhifyn diwethaf, roeddem wedi gofyn i chi weld ble roedd Birt. Yr ateb oedd Parc Cwmdoncyn. Cawsom lawer o atebion cywir ac rydym wedi dewis un ar hap. Enillydd y mis hwn yw Adam o Benlan sy'n ennill taleb gwerth £40 i Nandos. Llongyfarchiadau i ti!

Fel hwyl, fe wnaethom hefyd ofyn i chi gyfrif sawl Cenhinen Bedr a oedd yn y rhifyn diwethaf. Yr ateb oedd 15.

Chwarae pˆel-droed yn eich parc Mae gan yr Almaen, Brasil a Lloegr i gyd rywbeth yn gyffredin yn yr haf ac nid y tywydd ydyw! Na, bydd yr holl genhedloedd hyn, yn ogystal â 29 arall, yn cystadlu am Gwpan y Byd FIFA 2010 yn Ne Affrica. Gwaetha’r modd, ni fydd Cymru’n mynd, felly bydd rhaid i ni gefnogi Lloegr fel yr unig dîm o Brydain sy’n cymryd rhan.

Fydd Cymru byth yn chwarae mewn digwyddiad mawr? Yr ateb yw BYDD! Mae pêl-droed yng Nghymru’n dod yn fwy ac yn well ac mae nifer y chwaraewyr talentog yn dod i fyny o’r timau dan 21 oed Cymru a than 19 oed Menywod Cymru, sydd wedi cymhwyso’n ddiweddar ar gyfer cam grˆwp European Elite eleni am y tro cyntaf erioed.

Mae gan Abertawe dros 30 o glybiau a 70 o dimau mewn grwpiau oedran gwahanol, gyda bechgyn a merched yn cystadlu bob wythnos. Gallwch fod yn rhan o hyn hefyd...mae canolfannau hamdden Abertawe Actif yn cynnal gweithgareddau pêl-droed ac ysgolion pêl-droed Reeco. Hefyd, mae Pêl-droed yn y Gymuned Dinas Abertawe’n cynnal rhaglenni pêl-droed amrywiol yn ystod gwyliau’r haf ac yn ystod y tymor.

I gael mwy o wybodaeth am gymryd rhan mewn pêldroed, ewch i www.abertaweactif.com neu e-bostiwch rob.thomas2@swansea.gov.uk.

Yn y cyfamser, beth am roi cynnig ar bêl-droed yn eich parc lleol? Mae’n lle gwych i chi ddysgu sgiliau newydd a gwella.

Rhowch gynnig ar yr heriau hyn ar gyfer cadw’r bêl yn yr awyr gan ddefnyddio’ch traed, eich pengliniau neu’ch pen.

Her Un 1. Dechreuwch gyda'r bêl yn eich dwylo bob tro.

2. Gollyngwch y bêl a cheisiwch ei chicio yn ôl i'ch dwylo heb iddi gyffwrdd â'r llawr.

3. Gollyngwch y bêl a cheisiwch ei chicio gyda'ch troed chwith ac yna'ch troed dde cyn ei dal eto yn eich dwylo.

4. Nawr, ceisiwch ei chicio deirgwaith cyn dal y bêl.

5. Parhewch â'r her hon, gan ychwanegu cic bob tro i chi ei chyflawni, i weld sawl gwaith y gallwch ei chicio cyn ei dal yn eich dwylo eto.

Her Dau 1. Sawl gwaith gallwch chi gadw'r bêl yn yr awyr trwy ddefnyddio'ch traed, eich pengliniau neu'ch dwylo? Yr unig reol yw bod rhaid i'r bêl fownsio unwaith ar y llawr rhwng pob cic.

Dywed Cochyn, ewch i’r arfer â gwisgo helmed! Diogelwch eich pen, gwisgwch helmed 2

Cylchlythyr Ceidwaid Parc Iau Haf 2010

www.abertawe.gov.uk/jpr

Cornel Jeff Tyfwch eich rhai'ch hunan

Beth allwch chi ei dyfu?

Yn ddiweddar, mewn un o ddigwyddiadau CPI, fe wnaethom blannu llawer o lysiau yn y gerddi botaneg.

Dyma adeg y flwyddyn pan fo pethau’n tyfu’n dda iawn oherwydd y tywydd twym a'r heulwen ddisglair, felly beth am roi cynnig arno gartref? Mae’n hawdd iawn! Y cyfan mae ei angen arnoch yw pridd, hadau a thrywel, peidiwch ag anghofio am y dˆ wr!

Peidiwch â phoeni os nad oes llawer o le gennych mae bocs ffenestr hyd yn oed yn gallu cyflenwi salad i chi drwy’r haf. Gellir tyfu llawer o lysiau, megis tatws, mewn potiau ar batio neu wedi’u cyfuno â blodau ar eich ffiniau.

Beth am geisio tyfu letys, tomatos, ciwcymbrs, betys cochion neu flodau hyd yn oed? Os yw’n rhy hwyr i’w tyfu o hadau, gallwch brynu planhigion mewn potiau o’ch canolfan arddio i’ch helpu i ddechrau.

Digwyddiadau haf...

Gweler isod y rhestr o'n digwyddiadau sydd i ddod. I gadw lle ar gyfer digwyddiad CPI, rydym wedi cyflwyno system gadw lle ar-lein newydd yn ddiweddar.

1 Mehefin Llwybr bywyd gwyllt

Canolfan Ddarganfod, Parc Brynmill

10.30am – 12.00 ganol dydd

3 Mehefin Hwyl a gemau

Canolfan Ddarganfod, Parc Brynmill

10.30am – 12.00 ganol dydd

9 Mehefin Chwaraeon a gemau

Canolfan Ddarganfod, Parc Brynmill

4.30pm – 6.00pm

14 Gorff

Cyfeiriadu

Parc Singleton (cwrdd yn Bwthyn Swisaidd) 4.30pm – 6.00pm

27 Gorff

Chwaraeon antur

Canolfan Ddarganfod, Parc Brynmill

10.30am – 12.00 ganol dydd

29 Gorff

Chwaraeon a gemau

Canolfan Ddarganfod, Parc Brynmill

10.30am – 12.00 ganol dydd

3 Awst

Crefft natur a helfa chwilod

Canolfan Ddarganfod, Parc Brynmill

10.30am – 12.00 ganol dydd

5 Awst

Cynhaeaf gardd

Tŷ’r Blodau, Gerddi Botaneg Singleton

10.30am – 12.00 ganol dydd

10 Awst

Sgiliau beicio Go ride

Parc Singleton (cwrdd yn Bwthyn Swisaidd) 10.30am – 12.00 ganol dydd

11 Awst

Boccia a chwaraeon eraill

Parc Victoria (cwrdd wrth y siglenni)

12 Awst

Sgiliau beicio Go ride

Parc Singleton (cwrdd yn Bwthyn Swisaidd) 10.30am – 12.00 ganol dydd

17 Awst

Hwyaid ac adar eraill

Canolfan Ddarganfod, Parc Brynmill

10.30am – 12.00 ganol dydd

19 Awst

Chwaraeon antur

Canolfan Ddarganfod, Parc Brynmill

10.30am – 12.00 ganol dydd

24 Awst

Celf a chrefft natur

Tŷ’r Blodau, Gerddi Botaneg Singleton

10.30am – 12.00 ganol dydd

26 Awst

Chwilota mewn pyllau dŵr

Canolfan Ddarganfod, Parc Brynmill

10.30am – 12.00 ganol dydd

8 Medi

Noson ystlumod a gwyfynod Gerddi Clun (cwrdd wrth fynedfa Tafarn y Woodman)

4.30pm – 6.00pm

7.00pm – 9.00pm

Mae’r holl ddigwyddiadau am ddim, ond mae’n rhaid cadw lle ymlaen llaw.

Cadwch le ar-lein ar  www.abertawe.gov.uk/jpr neu ffoniwch % 01792 635485

Cylchlythyr Ceidwaid Parc Iau Haf 2010

www.abertawe.gov.uk/jpr

3

Hwyl a Gemau

Jˆocs

Ble mae Birt?

Y mis hwn mae gennym jôcs wedi’u cyflwyno gan Mathew Evans – 5 oed C. Sut mae gwenyn yn teithio?

A. Mewn cwch gwenyn.

C. Be gei di wrth groesi tîm pêl-droed a brecwast?

A. Man. Uwd. C. Ble mae planhigion yn cysgu?

A. Mewn gwely blodau.

Ceisiwch gyfrif y gwenyn C. Beth sy’n mynd syb, syb, syb? yn rhifyn yma o Ceidwaid A. Gwenynen yn hedfan am Parc Iau yn ôl! ha ha ha G W E N Y N G O R M E S Diolch Matthew!

Q S H X N T Y K C A W G

Fel hwyl

Croesair Achub ein Gwenyn AFAL GWENYNEN CLYCHAU'R GOG CACYNEN GWENYN GORMES ˆ BYSEDD Y C WN MÊL BRENHINES ˆ YR CW

X

I

A M R

C

I

V

W B

F

B

X

I

A

Z

A O Y

R

D N

Y

C G M E

L

Y

S

A

Y

R

P

J

E Q E G

L

N

A

L

D M R

X

P

U

C

L

Y

A

U

R G O G N

M L

O K Q P

Y

A M X

U

B

Y

S

B

R

E

N H

C H E

Mae’r bachgen eisiau hedfan ei farcut yn y parc. Allwch chi ei helpu ar ei ffordd?

N A M E A

E E

D D

Y

C W N

I

E

S

N

Drysfa’r Haf

E

X W A

B W U

Bydd yr enillydd yn derbyn tocyn teulu Nandos gwerth £45.

Anfonwch eich atebion i’r cyfeiriad isod.

A O W

Q A G A C Q A H N

Nid yw Birt mewn parc y tro hwn! Ydych chi’n gallu dyfalu ble mae e?

A

U C

Clwb y Ceidwaid Parc Iau Dinas a Sir Abertawe, Datblygu Parciau Ystafell 211, Swyddfa Penllergaer, Penllergaer, Abertawe, SA4 9GJ.

01792 635485 juniorparkrangers@swansea.gov.uk www.abertawe.gov.uk/JPR Os hoffech y llyfryn hwn mewn fformat arall, ffoniwch y Gwasanaethau Marchnata ar 01792 635478.

Mae’r holl fanylion yn gywir wrth fynd i’r wasg.

4

Cylchlythyr Ceidwaid Parc Iau Haf 2010

www.abertawe.gov.uk/jpr