Cerkiew prawosławna w Dołhobyczowie

Cerkiew p. w. św. Symeona Słupnika w Dołhobyczowie Projekt PL0242 Renowacja zabytkowych cerkwi Prawosławnej Diecezji Lubelsko-Chełmskiej Szczebrzeszyn, Dołhobyczów Etap II

The Orthodox Church dedicated to Simeon the Stylite in Dołhobyczów Project PL0242 Renovation of Historic Churches of the Orthodox Diocese of Lublin and Chełm Szczebrzeszyn, Dołhobyczów Stage II

C

Historia cerkwi p. w. św. Symeona Słupnika

The history of the orthodox church

Cerkiew p.w. św. Symeona Słupnika w Dołhobyczowie wyróżnia się z miejscowego krajobrazu bizantyjską urodą, Często określa się ją perełką architektury bizantyjskiej na Lubelszczyźnie. Cerkiew została zbudowana na planie greckiego krzyża na początku XX wieku. Uroczyste położenie kamienia węgielnego z błogosławieństwa Biskupa Lubelskiego Germana miało miejsce 1 września 1901 r. Poświęcenia placu pod budowę nowej murowanej świątyni dokonał ks. Jan Makar.

Istniejąca do tej pory drewniana cerkiew w Dołhobyczowie miała już 146 lat i okazała się była zbyt ciasna, aby pomieścić wszystkich wiernych. Pierwsze wzmianki o cerkwi prawosławnej na pobliskim wzgórzu w Dołhobyczowie pochodzą z drugiej połowy XV wieku. Nową świątynię p. w . św. Symeona Słupnika konsekrowano 17 lipca 1904 r.

W 1945 r. znaczna część parafian prawosławnych z Dołhobyczowa została wysiedlona na Radziecką Ukrainę.

Już w 1947 r. (zaledwie po dwóch latach) pozostała część autochtonów tej miejscowości została przymusowo wysiedlona na zachodnie regiony Polski (szczególnie w okolice Szczecina) w ramach tak tragicznej w skutkach akcji Wisła. Ostatni proboszcz prawosławny dołhobyczowskiej cerkwi ks. Damian Towściuk został osadzony w przymusowym obozie pracy w Jaworznie. W ten sposób zamarło życie liturgiczne w świątyni. Władze PRL-u wykorzystywały ją na magazyn, doprowadzając piękną cerkiew do ruiny. Prawosławna Diecezja Lubelsko - Chełmska w miarę swoich skromnych możliwości starała się zapobiec całkowitemu zniszczeniu tego przybytku Bożego.

The orthodox church dedicated to Simeon the Stylite in Dołhobyczów is distinguished from the local landscape by its Byzatine style, that is why it is often described as a real gem of Byzantine architecture in Lublin region. The temple was built of Greek cross plan at the beginning of the 20th century. The cornerstone was put on September, 1, 1901 with the blessing of Lublin bishop German. The building site for the new brickstone temple was consecrated by father Jan Makar. The existing wooden church in Dołhobyczów had been 146 years old and was too small for all believers. The first passing reference to the orthodox church on the hill in Dołhobyczów can be dated to the second half of the 15th century. The new church dedicated to Simeon the Stylite was consecrated on July, 17, 1904.

The numerous number of orthodox parishioners of Dołhobyczów were expelled to Soviet Ukraine in 1945. The remaining parishioners were by force expelled just two years later, in 1947, to the western part of Poland (particularly the Szczecin region) under the tragic operation Wisła. The last parish priest of the orthodox church in Dołhobyczów was sent to labour camp in Jaworzno. The result of all those factors was that the liturgical life in the church died out.

The authorities of People’s Republic of Poland organized a storehouse there which contributed to the temple’s devastation. The orthodox Lublin-Chełm Diocese tried, within bounds of financial possibilities, to prevent the church from total destruction.

Z

Zakres prac restauratorskich

The Scope of Restoration Work

Ze względu na bardzo zły stan obu świątyń prace renowacyjne zostały podzielone na dwa etapy. Pierwszy etap przeprowadzono w 2007 r.

Natomiast w czerwcu 2008 r. ruszył drugi etap prac w ramach projektu Renowacja zabytkowych cerkwi w Prawosławnej Diecezji LubelskoChełmskiej. Szczebrzeszyn. Dołhobyczów. Etap II. W cerkwi w Dołhobyczowie udało się przeprowadzić kompleksowy remont całego budynku, Możliwe było również poddanie konserwacji polichromii wewnątrz świątyni. Na podstawie posiadanej dokumentacji zrekonstruowano ikonostas oraz od podstaw odtworzono ogrodzenie wokół cerkwi.

Prace remontowo - konserwatorskie Wykonano: izolację i naprawę ścian fundamentowych, remont posadzek, naprawę i wzmocnienie ścian nadziemia, naprawę schodów zewnętrznych, tynki wewnętrzne i kopuły głównej, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej, tynki oraz wyprawy zewnętrzne, a także elementy sztukatorskie, roboty wykończeniowe wewnętrzne i zewnętrzne, instalację elektryczną wraz z instalacją alarmową.

Prace konserwatorskie polichromii Zakres prac obejmował: przygotowanie i założenie opasek zabezpieczających, wykonanie badań tynków, oczyszczenie ścian z obsypujących się warstw tynków, utrwalenie polichromii, założenie łat i tynków konserwatorskich, wykonanie kitów, oczyszczenie i podklejenie w obszarze polichromii, utrwalenie i punktowanie polichromii.

Rekonstrukcja ikonostasu W świątyni wykonano drewniane ramy ikonostasu i prace snycerskie, prace pozłotnicze przy detalach snycerskich, zamontowano ramy ikonostasu oraz opracowano je estetycznie wraz ze złoceniem elementów stałych, napisano i zamontowano ikony.

Gruntowny remont cerkwi został przeprowadzony dzięki pozyskanym środkom krajowym: Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Lublinie oraz europejskim: Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

W budżecie przeprowadzonej rewitalizacji świątyni nie zabrakło również środków własnych Diecezji.

The renovation works, with regards to bad condition of both churches, were divided into two stages. The first stage was conducted in 2007. In June 2008 the second stage of works has started under the project Renovation of historic Orthodox churches of LublinChełm Diocese. Szczebrzeszyn. Dołhobyczów. Stage II. The orthodox church in Dołhobyczów was completely renovated and the polychromies were preserved. Based on the documentation the iconostasis was reconstructed and the fence surrounding the church was rebuilt.

Recovery and preservation works The following works were conducted: insulation and repair of foundation walls, floors were repaired, walls were reinforced, external stairs repaired, interior plastering and internal plaster coating on the central dome, window and door joinery was changed, external plastering, stucco elements, finishing internal and external jobs, electrical wiring as well as alarm system wiring.

Conservation works of the polychromy The scope of works included: preparation and putting protective bands, plastering researches, cleaning the walls from crumbling plastering layers, backing up of the polychromies, placing conservation patches and plaster coating, puttying holes, cleaning and backing and pointing of polychrome.

The iconostasis recovery The wooden frame of the iconostasis was made, woodcarving and gilding of the details was conducted, the iconostasis’ frame was placed in the church and aesthetic works of the frame were conducted together with gilding of fixed elements as well as icons were written and placed within the iconostasis.

The recovery and conservation works were conducted thanks to financial support granted by the central government authorities: Ministry of Culture and National Heritage, Ministry of the Interior and Administration as well as by Provincial Office of Monument Preservation in Lublin and also thanks to support from the EU: the European Economic Area (EEA) Financial Mechanism and the Norwegian Financial Mechanism.

The project was also realized by the use of own financial resources of the Orthodox Lublin-Chełm Diocese.

Projekt PL0242 Renowacja zabytkowych cerkwi w Prawosławnej Diecezji Lubelsko-Chełmskiej. Szczebrzeszyn. Dołhobyczów.

Etap II

Project PL0242 Renovation of the historic Orthodox churches of LublinChełm Diocese. Szczebrzeszyn. Dołhobyczów.

Stage II

Projekt został finansowany w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (MF EOG) i Norweskiego Mechanizmu Finansowego – Priorytet 3 Ochrona kulturowego dziedzictwa europejskiego.

The Project is financed from the European Economic Area (EEA) Financial Mechanism and the Norwegian Financial Mechanism – Priority 3 Protection of European cultural heritage.

Cel projektu to przywrócenie dawnej świetności dwóm zabytkowym cerkwiom Diecezji Lubelsko-Chełmskiej: cerkwi Zaśnięcia Bogurodzicy w Szczebrzeszynie (1560 r.) oraz cerkwi św. Symeona Słupnika w Dołhobyczowie (1904 r.). Pierwsza z nich to przykład szesnastowiecznej murowanej budowli cerkiewnej z zachowanym autentycznym detalem architektonicznym, stanowiącej - dzięki usytuowaniu na wzniesieniu - charakterystyczny akcent w panoramie najstarszego miasta Zamojszczyzny. Druga to cerkiew wyróżniająca się bizantyjsko-ruską urodą.

The aim of the Project is to renovate two historic Orthodox churches of LublinChełm Diocese: Church dedicated to Our Lady Falling Asleep in Szczebrzeszyn (1560) and Church dedicated to St. Simeon the Stylite in Dołhobyczów (1904).

The former is the 16th century masonry church with preserved authentic architectonic details and due to its location on the hill constitutes a characteristic point in city’s panorama; and the latter was built in Byzantinian- Ruthenian style.

W ramach projektu sfinansowano w cerkwi w Szczebrzeszynie: • prace remontowe nawy głównej i prezbiterium • rekonstrukcję ikonostasu • odsłonięcie i konserwację XVII i XIX wiecznych malowideł ściennych • odtworzenie ogrodzenia cerkwi.

W ramach projektu sfinansowano w cerkwi w Dołhobyczowie: • dokończenie kompleksowego remontu cerkwi wraz z montażem systemu sygnalizacji antywłamaniowej • rekonstrukcję ikonostasu • konserwację polichromii wewnątrz cerkwi • rekonstrukcję ogrodzenia.

The • • •

Project finances in the church in Szczebrzeszyn: renovation of the central nave and the chancel reconstruction of the iconostasis uncovering and conservation of the 17th and the 19th centuries wall paintings • reconstruction of the fence surrounding the church.

The Project finances in the church in Dołhobyczów: • finishing the church’s renovation with the installation of the burglarproof system • reconstruction of the iconostasis • conservation of the polychromy inside the church • reconstruction of the fence.

Realizacja działań pozwoliła zrealizować postawione cele projektu: • odtworzenie utraconej tradycji prawosławnej w Europie • odbudowę zrujnowanego dziedzictwa kultury prawosławnej • renowację cerkwi Prawosławnej Diecezji Lubelsko – Chełmskiej • rekonstrukcję wyposażenia cerkwi • zabezpieczenie obiektów zabytkowych przed zagrożeniami.

The realization of those works ensured that aims stated in the project have been achieved: • restoring the lost Orthodox tradition in Europe • restoring destroyed Orthodox cultural heritage • renovation of the Orthodox churches in Lublin- Chełm Diocese • reconstruction of church’s equipment • protection of historic buildings from devastation.

Całkowity koszt kwalifikowany projektu wyniósł 1 849 299 euro z czego: • 85% MF EOG • 12% PO MKiDN • 3% Urząd Miasta i Gminy Szczebrzeszyn.

The total qualified cost of the project amounts to 1 849 299 euro, where: • 85 % the EEA Financial Mechanism • 12 % the Operational Program of the Ministry of Culture and National Heritage • 3 % Town and County Office of Szczebrzeszyn.

Termin realizacji projektu: kwiecień 2008 r. – lipiec 2010 r.

Term of realization: April 2008- July 2010

Beneficjent: Prawosławna Diecezja Lubelsko - Chełmska

Beneficiary: the Orthodox Lublin-Chełm Diocese

Partner: Norweski Instytut Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Partner: the Norwegian Institute for Cultural Heritage

Odwiedzający uroczą miejscowość Dołhobyczów na krańcach naszej Ojczyzny są zaskoczeni niecodzienną bryłą architektoniczną cerkwi prawosławnej pw. św. Symeona Słupnika. Przykład tej pięknej świątyni, przez wiele lat popadającej w ruinę, odzwierciedla tragiczną sytuację, w jakiej znalazł się Kościół Prawosławny na Lubelszczyźnie w drugiej połowie minionego stulecia. Dopiero przemiany polityczne po 1989 r. otworzyły nam nową perspektywę. Na mocy tych przełomowych wydarzeń udało się wspólnymi siłami, przy zaangażowaniu pracowników naszej diecezji, wyrozumieniu regionalnych organów administracyjnych i samorządowych, wskrzesić z ruiny tą okazałą świątynię - cerkiew prawosławną p. w. Symeona Słupnika. Licznym turystom, a także lokalnej społeczności cerkiew w Dołhobyczowie daje świadectwo bogactwa i potęgi wschodniej tradycji na tych terenach, zachęcając wszystkich odwiedzających do modlitewnego westchnienia za budowniczych, parafian i posługujących w tej świątyni, którzy pozostawili dla nas tak wspaniałą perełkę architektury cerkiewnej na terenie dzisiejszej Prawosławnej Diecezji Lubelsko – Chełmskiej.

Abel - Prawosławny Arcybiskup Lubelski i Chełmski

The viewers visiting a charming town of Dołhobyczów can be surprised by the architectural shape of the orthodox church dedicated to Simeon the Stylite. This beautiful temple that has been falling into ruin for so many years can be compared to the tragic situation of the Orthodox Church in Lublin region in the second half of the past century. The political transformations after 1989 have created the new opportunities. It was possible, with the help of diocesan employees, understanding on the part of provincial and local authorities to restore this outstanding temple. To numerous tourists and for local community this orthodox church in Dołhobyczów will constitute an evidence of abundance and power of eastern tradition in this region. Simultaneously, it will urge all visitors to pray for construction workers, parishioners and priests of this temple who left for the contemporary such a magnificent gem of the orthodox church architecture at the area of Lublin-Chełm Diocese.

Abel – archbishop of the Orthodox Lublin-Chełm Diocese

Supported by a grant from Iceland, Liechtenstein and Norway through the EEA Financial Mechanism