IMPRIMATUR METROPOLITY CZĘSTOCHOWSKIEGO
+2 CD
Polski modlitewnik
Autor koncepcji Filip Topczewski Redakcja merytoryczna Ireneusz Korpyś Józefina Kępa Konsultacja teologiczna Ks. dr Jacek Molka Projekt graficzny Natalia Talarek Skład i łamanie Natalia Ginalska Projekt okładki Anna Stępień Korekta Józefina Kępa Fragmenty z Biblii Tysiąclecia, Wydanie V, Wydawnictwo Pallotinum, Poznań 1999. Imprimatur L.dz. 47/K-I/2014, Częstochowa, dn. 22.01.2014 r. Arcybiskup Metropolita Częstochowski Wacław Depo Copyright © by Wydawnictwo Świętego Filipa Apostoła, Częstochowa 2017. Wszystkie prawa autorskie zastrzeżone. Wydanie pierwsze.
Członek Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek:
Partnerzy: www.wiaraiksiazki.pl
Wydawnictwo Świętego Filipa Apostoła ul. Mirowska 35 42-200 Częstochowa tel. 34 372 48 50 wew. 1 kom. 517 732 994 www.swietyfilip.pl wydawnictwo@swietyfilip.pl
SPRZEDAŻ DETALICZNA tel. 34 372 48 53, 34 372 48 59 kom. 517 600 593 KSIĘGARNIA INTERNETOWA tel. 34 372 48 54 kom. 517 585 650 SPRZEDAŻ HURTOWA tel. 34 372 48 55 kom. 517 583 636
ZAMÓWIENIA MOŻNA SKŁADAĆ RÓWNIEŻ TELEFONICZNIE: 34 372 48 53 ORAZ PRZEZ STRONĘ INTERNETOWĄ: www.swietyfilip.pl INFOLINIA: 801 555 550 wew. 1 ISBN 978-83-8077-029-4
Spis treści Wstęp..............................................................................................................................................................11 Rozdział I Katechizm..................................................................................................................................13 Główne prawdy wiary..............................................................................................................................16 Dziesięć Przykazań Bożych.....................................................................................................................16 Siedem sakramentów świętych...............................................................................................................16 Cnoty boskie (teologalne).......................................................................................................................17 Cnoty główne (kardynalne)....................................................................................................................17 Dary Ducha Świętego..............................................................................................................................17 Dwanaście owoców Ducha Świętego.....................................................................................................17 Przykazania miłości.................................................................................................................................17 Pięć Przykazań Kościelnych....................................................................................................................18 Pięć warunków Sakramentu Pokuty......................................................................................................18 Osiem błogosławieństw...........................................................................................................................18 Uczynki miłosierne względem duszy....................................................................................................19 Uczynki miłosierne względem ciała......................................................................................................19 Najprzedniejsze dobre uczynki..............................................................................................................19 Rodzaje grzechów.....................................................................................................................................19 Grzech śmiertelny....................................................................................................................................20 Sześć grzechów przeciw Duchowi Świętemu.......................................................................................20 Grzechy wołające o pomstę do nieba.....................................................................................................20 Siedem grzechów głównych....................................................................................................................20 I siedem cnót im przeciwnych................................................................................................................21 Grzechy cudze...........................................................................................................................................21 Aby osiągnąć szczęście wieczne powinieneś........................................................................................21 Ostateczne rzeczy człowieka...................................................................................................................23 O Kościele.................................................................................................................................................23 Rozdział II Modlitwy..................................................................................................................................25 1. Modlitwy codzienne.................................................................................................................................27 Znak krzyża świętego...............................................................................................................................28 Ojcze nasz..................................................................................................................................................28 Pozdrowienie Anielskie...........................................................................................................................28 Wyznanie wiary — Credo.......................................................................................................................28 Wyznanie wiary — Skład Apostolski.....................................................................................................29 Uwielbienie Trójcy Przenajświętszej......................................................................................................29 Anioł Pański..............................................................................................................................................29 Modlitwa do św. Michała Archanioła....................................................................................................31 Aniele Boży, stróżu mój...........................................................................................................................31 Akt wiary...................................................................................................................................................32 Akt nadziei................................................................................................................................................32 Akt miłości................................................................................................................................................32 Akt żalu......................................................................................................................................................32
Hymn poranny.........................................................................................................................................32 Modlitwy poranne....................................................................................................................................34 Modlitwy poranne dla dzieci..................................................................................................................34 Modlitwy wieczorne................................................................................................................................35 Modlitwy wieczorne dla dzieci...............................................................................................................35 Modlitwy przy posiłkach.........................................................................................................................36 Podczas nauki...........................................................................................................................................37 2. Modlitwy do Boga Ojca i Trójcy Świętej................................................................................................39 Boże Wszechmogący...............................................................................................................................40 Chleba naszego powszedniego...............................................................................................................41 Do Boga Ojca I.........................................................................................................................................41 Do Boga Ojca II........................................................................................................................................42 Modlitwa do Ojca wg św. Pawła.............................................................................................................44 Modlitwa do Trójcy Przenajświętszej....................................................................................................44 Modlitwa duszy rozmiłowanej...............................................................................................................45 Modlitwa Kościoła świętego...................................................................................................................47 Modlitwa św. Jana Vianneya...................................................................................................................47 Modlitwa św. Maksymiliana Marii Kolbego.........................................................................................48 Uwielbienie Boga Najwyższego..............................................................................................................48 Uwielbienie Miłosierdzia Bożego...........................................................................................................49 Zrób coś ze mną, Boże.............................................................................................................................51 3. Modlitwy do Pana Jezusa.........................................................................................................................53 Daj mi, Panie.............................................................................................................................................54 Duszo Chrystusowa.................................................................................................................................54 Kochać tylko Ciebie.................................................................................................................................54 Modlitwa do Jezusa..................................................................................................................................56 Modlitwa do Pana Jezusa........................................................................................................................56 Modlitwa do Pana Jezusa Nazareńskiego..............................................................................................57 Modlitwa objawiona pewnemu kapłanowi w Rzymie.........................................................................58 Modlitwa św. Ambrożego........................................................................................................................58 Modlitwa św. Bonawentury....................................................................................................................59 Modlitwa św. Teresy od Dzieciątka Jezus do Dzieciątka Jezus...........................................................61 Modlitwa św. Patryka...............................................................................................................................61 Panie, przychodzę do Ciebie...................................................................................................................61 Pomnij........................................................................................................................................................62 Prośba do Chrystusa................................................................................................................................63 4. Modlitwy do Ducha Świętego..................................................................................................................65 Akt nadziei................................................................................................................................................66 Akt obietnicy............................................................................................................................................66 Akt ofiarowania........................................................................................................................................66 Akt pokory i skruchy...............................................................................................................................67 Akt poświęcenia się Duchowi Świętemu...............................................................................................67 Akt pragnienia..........................................................................................................................................69 Akt wiary...................................................................................................................................................69
4
Codzienna modlitwa do Ducha Świętego.............................................................................................69 Hymn do Ducha Świętego I....................................................................................................................70 Hymn do Ducha Świętego II..................................................................................................................70 Modlitwa do Ducha Świętego I..............................................................................................................71 Modlitwa do Ducha Świętego II.............................................................................................................72 Modlitwa o dary Ducha Świętego..........................................................................................................72 Przed bierzmowaniem modlitwa pierwsza...........................................................................................72 Przed bierzmowaniem modlitwa druga................................................................................................74 Przed bierzmowaniem modlitwa trzecia..............................................................................................74 5. Modlitwy do Matki Bożej.........................................................................................................................77 Apel Jasnogórski.......................................................................................................................................78 Ave Maria..................................................................................................................................................78 Błogosławiona...........................................................................................................................................79 Hymn do Maryi........................................................................................................................................80 Magnificat..................................................................................................................................................81 Matka dobrej drogi...................................................................................................................................82 Miłosierna Matko kochającego Boga....................................................................................................82 Modlitwa do Matki Bożej Częstochowskiej I.......................................................................................82 Modlitwa do Matki Bożej Częstochowskiej II......................................................................................84 Modlitwa do Matki Bożej Ostrobramskiej............................................................................................85 Modlitwa do Matki Najświętszej............................................................................................................85 Modlitwa fatimska...................................................................................................................................86 Modlitwa Jubileuszowa na 300-lecie koronacji Cudownego Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej.......................................................................................................................................86 Modlitwa pochwalna św. Maksymiliana Marii Kolbego.....................................................................87 Modlitwa św. Alfonsa Liguori.................................................................................................................88 Modlitwa Wielkiej Nowenny Fatimskiej...............................................................................................90 Pod Twoją obronę....................................................................................................................................92 Pod Twoją opiekę.....................................................................................................................................92 Polecenie się Najświętszej Pannie Maryi...............................................................................................93 Pozdrowienie nabożne Najświętszej Maryi Panny..............................................................................93 Z dawna Polski Tyś Królową...................................................................................................................93 Zdrowaś Maryjo.......................................................................................................................................95 6. Modlitwy w różnych intencjach i potrzebach.......................................................................................97 * Modlitwy oddania, uwielbienia i o wspomożenie dla kapłanów............................................................99 Hymn Świętego Pawła.............................................................................................................................99 Hymn Tobiasza.........................................................................................................................................99 Modlitwa o powiększenie wiary...........................................................................................................100 Modlitwa o dobrych kapłanów.............................................................................................................101 Modlitwa uwielbienia wg Księgi Psalmów..........................................................................................102 Modlitwa za kapłana własnej parafii....................................................................................................102 Modlitwa za Kościół..............................................................................................................................103 Modlitwa za Ojca Świętego...................................................................................................................103 Modlitwa uwielbienia............................................................................................................................104 Pieśń Judyty.............................................................................................................................................106 Pieśń Zachariasza...................................................................................................................................106
5
* Modlitwy za Ojczyznę...............................................................................................................................107 Akt miłości..............................................................................................................................................107 Akt Poświęcenia Narodu Polskiego Niepokalanemu Sercu Maryi..................................................107 Krucjata Różańcowa za Ojczyznę........................................................................................................108 Litania Narodu Polskiego......................................................................................................................109 Modlitwa do Matki Bożej, patronki sprawy polskiej.........................................................................116 Modlitwa do Najświętszej Panny w potrzebach kraju.......................................................................118 Modlitwa do św. Andrzeja Boboli........................................................................................................119 Modlitwa w rocznicę Chrztu Polski (14 IV).......................................................................................119 Modlitwa za Ojczyznę I.........................................................................................................................120 Modlitwa za Ojczyznę II.......................................................................................................................121 Modlitwa za Ojczyznę ks. Piotra Skargi..............................................................................................121 Modlitwa za Ojczyznę do św. Jana Pawła II........................................................................................123 * Modlitwy rodzinne....................................................................................................................................123 Akt zawierzenia rodzin Miłosierdziu Bożemu...................................................................................123 Formuła, którą rodziny chrześcijańskie poświęcają się Przenajświętszej Rodzinie......................124 Modlitwa bogobojnych dzieci za rodziców........................................................................................125 Modlitwa do Matki Bożej o pomoc w sprawach materialnych........................................................125 Modlitwa do Matki Bożej za dom rodzinny.......................................................................................126 Modlitwa do Matki Pięknej Miłości — dla narzeczonych................................................................126 Modlitwa matki i ojca za dzieci............................................................................................................127 Modlitwa matki oczekującej potomstwa.............................................................................................128 Modlitwa matki z dzieckiem.................................................................................................................128 Modlitwa o błogosławieństwo dla domu............................................................................................130 Modlitwa o uzdrowienie relacji w rodzinie........................................................................................130 Modlitwa po ślubie dla męża i żony.....................................................................................................130 Modlitwa przed ślubem dla oblubieńca i oblubienicy.......................................................................131 Modlitwa przy obrzędzie ślubu dla wszystkich wiernych.................................................................132 Modlitwa rodziców za dzieci................................................................................................................133 Modlitwa w intencji trudnego małżonka............................................................................................135 Modlitwa w trudnościach ekonomicznych.........................................................................................136 Modlitwa za dzieci, które się uczą........................................................................................................136 Modlitwa za małżonków obchodzących jubileusz.............................................................................137 Modlitwa za narzeczoną........................................................................................................................137 Modlitwa za narzeczonego....................................................................................................................138 Modlitwa za nowożeńców.....................................................................................................................138 Modlitwa za rodzeństwo I.....................................................................................................................139 Modlitwa za rodzeństwo II...................................................................................................................139 Modlitwa za rodziców I.........................................................................................................................139 Modlitwa za rodziców II.......................................................................................................................140 * Modlitwy za chorych i umierających.......................................................................................................140 Modlitwa do Matki Bożej o szczęśliwą śmierć...................................................................................140 Modlitwa o cud.......................................................................................................................................140 Modlitwa o dobrą śmierć......................................................................................................................142 Modlitwa o pomoc w cierpieniu..........................................................................................................142 Modlitwa podczas choroby...................................................................................................................143 Modlitwa w czasie choroby miłej osoby..............................................................................................143 Modlitwa w podeszłym wieku..............................................................................................................144
6
Modlitwa w słabości..............................................................................................................................145 Modlitwa za chore dziecko...................................................................................................................147 Modlitwa za chorych.............................................................................................................................147 Modlitwa za chorych do Pana Jezusa..................................................................................................148 Modlitwa za wszystkich chorych.........................................................................................................148 O zdrowie mamy....................................................................................................................................148 O zdrowie taty........................................................................................................................................148 W czasie ciężkiej choroby ojca lub matki............................................................................................149 Za chorych w rodzinie...........................................................................................................................150 * Modlitwy za zmarłych i dusze w czyśćcu................................................................................................150 Modlitwa do Najświętszej Maryi, Panny Anielskiej za dusze czyśćcowe.......................................150 Modlitwa, gdy przechodzisz przez cmentarz.....................................................................................150 Modlitwa na cmentarzu........................................................................................................................151 Modlitwa powszechna za dusze zmarłych..........................................................................................151 Modlitwa za zmarłych krewnych, przyjaciół i dobrodziejów...........................................................152 Modlitwa za zmarłych przyjaciół.........................................................................................................154 Modlitwa za zmarłych rodziców..........................................................................................................154 Pacierze za dusze zmarłych...................................................................................................................155 * Modlitwy o łaskę i wstawiennictwo.........................................................................................................155 Aby przeciwnicy podali sobie ręce.......................................................................................................155 Modlitwa dla uproszenia św. Antoniego.............................................................................................155 Modlitwa dla urzędnika........................................................................................................................156 Modlitwa do Matki Bożej za wszystkich uzależnionych...................................................................157 Modlitwa do św. Jana Chrzciciela........................................................................................................157 Modlitwa do św. Józefa, orędownika we wszelkich potrzebach i uciskach....................................159 Modlitwa do św. Kamila........................................................................................................................159 Modlitwa do św. Mikołaja, biskupa.....................................................................................................160 Modlitwa do św. Ojca Pio.....................................................................................................................161 Modlitwa do św. Stanisława biskupa....................................................................................................161 Modlitwa do św. Stanisława Kostki......................................................................................................161 Modlitwa do św. Piotra i Pawła............................................................................................................162 Modlitwa do św. Tadeusza Judy o opiekę............................................................................................162 Modlitwa do Świętych Pańskich...........................................................................................................163 Modlitwa dziecka za katechetów i nauczycieli...................................................................................164 Modlitwa dziecka za kolegów i koleżanki...........................................................................................164 Modlitwa Franciszkańska......................................................................................................................164 Modlitwa grzesznika..............................................................................................................................164 Modlitwa kierowcy................................................................................................................................166 Modlitwa lekarza....................................................................................................................................166 Modlitwa lotników.................................................................................................................................167 Modlitwa marynarzy.............................................................................................................................167 Modlitwa na zakończenie roku............................................................................................................167 Modlitwa o błogosławieństwo dla domu............................................................................................169 Modlitwa o dar trzeźwości za przyczyną błogosławionego Fidelisa...............................................169 Modlitwa o deszcz..................................................................................................................................171 Modlitwa o dobrą pogodę.....................................................................................................................171 Modlitwa o dobre przyjęcie..................................................................................................................171 Modlitwa o łaskę miłości Bożej............................................................................................................172
7
Modlitwa o łaskę pogody ducha...........................................................................................................172 Modlitwa o łaski do Bożego Dziecięcia...............................................................................................173 Modlitwa o miłość.................................................................................................................................173 Modlitwa o miłość Bożą........................................................................................................................174 Modlitwa o odszukanie rzeczy zgubionych do św. Antoniego.........................................................174 Modlitwa o odwrócenie smutku..........................................................................................................174 Modlitwa o piękną miłość.....................................................................................................................175 Modlitwa o pokorę.................................................................................................................................176 Modlitwa o pokój...................................................................................................................................178 Modlitwa o pokój do św. Jana Pawła II...............................................................................................178 Modlitwa o prawdziwą mądrość..........................................................................................................178 Modlitwa o przemianę...........................................................................................................................178 Modlitwa o rozpoznanie i rozwój posiadanych talentów.................................................................179 Modlitwa o uproszenie łaski cierpliwego znoszenia przykrości życia............................................180 Modlitwa o urodzaje..............................................................................................................................181 Modlitwa o uzdrowienie osób dręczonych złymi myślami..............................................................181 Modlitwa ofiarowania snu.....................................................................................................................181 Modlitwa pacjentów i personelu medycznego...................................................................................183 Modlitwa pielęgniarki............................................................................................................................183 Modlitwa podczas burzy i piorunów...................................................................................................184 Modlitwa polecająca nieobecnych opiece św. Antoniego.................................................................184 Modlitwa poranna w Niedzielę lub Święto.........................................................................................185 Modlitwa przeciw złym myślom..........................................................................................................186 Modlitwa przed egzaminem.................................................................................................................186 Modlitwa przed przypadającą sprawą.................................................................................................187 Modlitwa przed ważnym zajęciem.......................................................................................................187 Modlitwa ucznia za szkołę i nauczycieli..............................................................................................187 Modlitwa w cierpieniu...........................................................................................................................188 Modlitwa w czasie nieszczęścia............................................................................................................188 Modlitwa w dzień imienin lub urodzin...............................................................................................190 Modlitwa w każdej potrzebie................................................................................................................190 Modlitwa w nieszczęściu do św. Augustyna.......................................................................................191 Modlitwa za braci i siostry....................................................................................................................191 Modlitwa za dobroczyńców..................................................................................................................192 Modlitwa za drogą osobę......................................................................................................................192 Modlitwa za grzeszników......................................................................................................................192 Modlitwa za lekarza...............................................................................................................................193 Modlitwa za młodych do św. Jana Pawła II........................................................................................193 Modlitwa za młodzież...........................................................................................................................193 Modlitwa za nauczycieli........................................................................................................................195 Modlitwa za nieprzyjaciół.....................................................................................................................195 Modlitwa za podróżujących..................................................................................................................196 Modlitwa za przyjaciół..........................................................................................................................196 Modlitwa za sąsiadów............................................................................................................................197 Modlitwa za Służbę Zdrowia................................................................................................................197 Modlitwa za ubogich, strapionych, w przypadku jakiem zostających............................................198 Modlitwa za uzależnionych..................................................................................................................198 Modlitwa za więźniów...........................................................................................................................199 Modlitwa za wolontariuszy...................................................................................................................199
8
Upraszanie łask skutecznych................................................................................................................199 Westchnienie do św. Antoniego...........................................................................................................200 Żegnanie burzy.......................................................................................................................................200 * Modlitwy dziękczynne...............................................................................................................................202 Dziękczynienie po przejściu strapienia...............................................................................................202 Dziękczynienie za dobrodziejstwa Boskie..........................................................................................203 Modlitwa dziękczynna za doświadczoną radość...............................................................................204 Modlitwa na podziękowanie Panu Bogu za dane urodzaje..............................................................204 Modlitwa po wyzdrowieniu..................................................................................................................205 Rozdział III Poradnik dobrej modlitwy................................................................................................207 Rozdział IV Moje modlitwy.....................................................................................................................223 Rozdział V Mały słownik modlitwy.......................................................................................................229 Podziękowania............................................................................................................................................251 Źródła ilustracji..........................................................................................................................................251
Wstęp
„Modlitwa jest dla mnie wzniesieniem serca, prostym spojrzeniem ku Niebu, okrzykiem wdzięczności i miłości zarówno w cierpieniu, jak i radości” — oto słowa Świętej Teresy z Lisieux. Dla osób wierzących w istnienie Boga modlitwa jest rozmową z Nim, zwróceniem się do Niego z prośbą, dziękczynieniem bądź uwielbieniem. Modlitwy nauczył nas Syn Boży, Jezus, który sam często się modlił i podkreślał wielokrotnie, że modlitwa jest bardzo potrzebna każdemu człowiekowi. To Jego słowa wypowiadamy, zwracając się do Boga — „Ojcze nasz, któryś jest w niebie...” Modlitwy mają rozmaite formy. Mogą być prywatne, czasem wręcz bardzo osobiste — i publiczne, społeczne. Można je podzielić na modlitwy uwielbienia, przeproszenia, dziękczynienia i prośby. Każda jednak angażuje całego człowieka, jego uczucia i wolę, nie jest wyłącznie aktem intelektualnym. Modlić można się niemal wszędzie, w domu, w drodze do pracy czy szkoły. Dzięki modlitwie Bóg będzie dla chrześcijanina zarówno celem, do którego dąży wszystkimi pracami domowymi i zawodowymi, jak i treścią jego poczynań i dążeń, a także motywacji i intencji. Na kartach niniejszego Modlitewnika znajdą Państwo wiele modlitw tradycyjnych, zakorzenionych w historii nie tylko chrześcijaństwa, ale też narodu polskiego, oraz modlitw współczesnych, tworzonych, pisanych i wypowiadanych w dzisiejszych czasach. W specjalnie przeznaczonym miejscu mogą Państwo wpisać swoje własne rozważania i prośby do Boga. Aby modlitwa była miła Bogu, a dla nas skuteczna, musi być dobra, należy się więc do niej dobrze przygotować. Trzeba się nauczyć rozmawiać z Bogiem. Temu właśnie służy poradnik dobrej modlitwy oraz słownik pojęć kończące naszą antologię. Całość dopełnia wyjątkowa galeria sztuki zawierająca reprodukcje obrazów pędzla sławnych malarzy takich jak Peter Paul Rubens, El Greco czy Tycjan i wielu innych, przedstawiających sceny biblijne oraz postaci świętych. Mamy nadzieję, że nasze książki wzbogacą Państwa przeżycia duchowe, a modlitwy dadzą siłę i przyniosą ukojenie. Redakcja Wydawnictwa Świętego Filipa Apostoła 11
Rozdział I Katechizm 13
14
Wtedy mówił Bóg wszystkie te słowa: «Ja jestem Pan,
twój Bóg, który cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli. Nie będziesz miał cudzych bogów obok Mnie! Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko, ani tego, co jest na ziemi nisko, ani tego, co jest w wodach pod ziemią! Nie będziesz oddawał im pokłonu i nie będziesz im służył, ponieważ Ja Pan, twój Bóg, jestem Bogiem zazdrosnym, który karze występek ojców na synach do trzeciego i czwartego pokolenia względem tych, którzy Mnie nienawidzą. Okazuję zaś łaskę aż do tysiącznego pokolenia tym, którzy Mnie miłują i przestrzegają moich przykazań». Księga Wyjścia 20,1-6.
Raffaello Sanzio, Święta Rodzina z barankiem (1507). Muzeum Prado w Madrycie, Hiszpania.
15
Główne prawdy wiary 1. Jest jeden Bóg. 2. Bóg jest Sędzią sprawiedliwym, który za dobre wynagradza, a za złe karze. 3. Są trzy Osoby Boskie: Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Święty. 4. Syn Boży stał się człowiekiem i umarł na krzyżu dla naszego zbawienia. 5. Dusza ludzka jest nieśmiertelna. 6. Łaska Boża jest do zbawienia koniecznie potrzebna.
Dziesięć Przykazań Bożych Jam jest Pan, Bóg twój, który cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli. 1. Nie będziesz miał bogów cudzych przede Mną. 2. Nie będziesz brał imienia Pana Boga swego nadaremno. 3. Pamiętaj, abyś dzień święty święcił. 4. Czcij ojca swego i matkę swoją. 5. Nie zabijaj. 6. Nie cudzołóż. 7. Nie kradnij. 8. Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu. 9. Nie pożądaj żony bliźniego swego. 10. Ani żadnej rzeczy, która jego jest.
Siedem sakramentów świętych 1. Chrzest. 2. Bierzmowanie. 3. Najświętszy Sakrament. 4. Pokuta. 5. Namaszczenie chorych. 6. Kapłaństwo. 7. Małżeństwo.
16
Cnoty boskie (teologalne) Wiara, nadzieja, miłość.
Cnoty główne (kardynalne) Roztropność, sprawiedliwość, wstrzemięźliwość, męstwo.
Dary Ducha Świętego Dar mądrości, rozumu, umiejętności, rady, męstwa, pobożności i bojaźni Bożej.
Dwanaście owoców Ducha Świętego 1. Miłość. 2. Wesele. 3. Pokój. 4. Cierpliwość. 5. Uprzejmość. 6. Dobroć. 7. Wspaniałomyślność. 8. Łaskawość. 9. Wierność. 10. Skromność. 11. Wstrzemięźliwość. 12. Czystość.
Przykazania miłości 1. Będziesz miłował Pana Boga twego z całego serca swego, z całej duszy swojej, z całej myśli swojej i ze wszystkich sił swoich. 2. Będziesz miłował bliźniego swego jak siebie samego.
17
Rozdział II Modlitwy 25
26
1. Modlitwy codzienne
Gdy
Jezus przebywał w jakimś miejscu na modlitwie i skończył ją, rzekł jeden z uczniów do Niego: «Panie, naucz nas się modlić, jak i Jan nauczył swoich uczniów». A On rzekł do nich: «Kiedy się modlicie, mówcie: Ojcze, niech się święci Twoje imię; niech przyjdzie Twoje królestwo! Naszego chleba powszedniego dawaj nam na każdy dzień i przebacz nam nasze grzechy, bo i my przebaczamy każdemu, kto nam zawini; i nie dopuść, byśmy ulegli pokusie». Ewangelia wg św. Łukasza 11,1-4.
Marco Basaiti, Chrystus modlący się w Ogrójcu (1510 lub 1516). Accademia w Wenecji, Włochy.
27
Znak krzyża świętego W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Amen.
Ojcze nasz Ojcze nasz, któryś jest w niebie: święć się imię Twoje, przyjdź Królestwo Twoje, bądź wola Twoja jako w niebie, tak i na ziemi. Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj. I odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom. I nie wódź nas na pokuszenie, ale nas zbaw ode złego. Amen.
Pozdrowienie Anielskie Zdrowaś Maryjo, łaski pełna, Pan z Tobą, błogosławionaś Ty między niewiastami i błogosławiony owoc żywota Twojego, Jezus. Święta Maryjo, Matko Boża, módl się za nami grzesznymi teraz i w godzinę śmierci naszej. Amen.
Wyznanie wiary — Credo Wierzę w jednego Boga, Ojca Wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi, wszystkich rzeczy widzialnych i niewidzialnych. I w jednego Pana Jezusa Chrystusa, Syna Bożego Jednorodzonego, który z Ojca jest zrodzony przed wszystkimi wiekami. Bóg z Boga, Światłość ze Światłości, Bóg prawdziwy z Boga prawdziwego. Zrodzony a nie stworzony, współistotny Ojcu, a przez Niego wszystko się stało. On to dla nas ludzi i dla naszego zbawienia zstąpił z nieba. I za sprawą Ducha Świętego przyjął ciało z Maryi Dziewicy i stał się człowiekiem. Ukrzyżowany również za nas, pod Poncjuszem Piłatem został umęczony i pogrzebany.
28
I zmartwychwstał dnia trzeciego, jak oznajmia Pismo. I wstąpił do nieba; siedzi po prawicy Ojca. I powtórnie przyjdzie w chwale sądzić żywych i umarłych, a Królestwu Jego nie będzie końca. Wierzę w Ducha Świętego, Pana i Ożywiciela, który od Ojca i Syna pochodzi. Który z Ojcem i Synem wspólnie odbiera uwielbienie i chwałę, który mówił przez Proroków. Wierzę w jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół. Wyznaję jeden chrzest na odpuszczenie grzechów. I oczekuję wskrzeszenia umarłych. I życia wiecznego w przyszłym świecie. Amen.
Wyznanie wiary — Skład Apostolski Wierzę w Boga Ojca Wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi, i w Jezusa Chrystusa, Syna Jego Jedynego, Pana naszego, który się począł z Ducha Świętego, narodził się z Maryi Panny, umęczon pod Ponckim Piłatem, ukrzyżowan, umarł i pogrzebion, zstąpił do piekieł, trzeciego dnia zmartwychwstał, wstąpił na niebiosa, siedzi po prawicy Boga Ojca Wszechmogącego, stamtąd przyjdzie sądzić żywych i umarłych. Wierzę w Ducha Świętego, święty Kościół powszechny, świętych obcowanie, grzechów odpuszczenie, ciała zmartwychwstanie, żywot wieczny. Amen.
Uwielbienie Trójcy Przenajświętszej Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu, jak była na początku, teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen.
Anioł Pański Anioł Pański zwiastował Pannie Maryi i poczęła z Ducha Świętego. Zdrowaś Maryjo... Oto ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według słowa Twego. Zdrowaś Maryjo...
29
30
A Słowo stało się Ciałem i zamieszkało między nami. Zdrowaś Maryjo... Módl się za nami, Święta Boża Rodzicielko. Abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych. Módlmy się: Łaskę Twoją prosimy Cię, Panie, racz wlać w serca nasze, abyśmy którzy za zwiastowaniem anielskim Wcielenie Chrystusa, Syna Twego poznali, przez Mękę Jego i Krzyż do chwały zmartwychwstania byli doprowadzeni. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.
Modlitwa do św. Michała Archanioła Święty Michale Archaniele, broń nas w walce. Przeciw niegodziwości i zasadzkom złego ducha bądź nam obroną. Niech go Bóg poskromi, pokornie błagamy, a Ty, Książę Zastępów Niebieskich, mocą Bożą strąć do piekła szatana i inne duchy złe, które na zgubę dusz krążą po świecie. Amen. *** Święty Michale Archaniele, który wraz z Aniołami zwyciężyłeś szatana w niebie, dopomóż nam zwyciężyć go na ziemi.
Aniele Boży, stróżu mój Aniele Boży, stróżu mój, Ty zawsze przy mnie stój. Rano, wieczór, we dnie, w nocy Bądź mi zawsze ku pomocy, Strzeż duszy, ciała mego, I zaprowadź mnie do żywota wiecznego. Amen. Autor nieznany, Bóg Ojciec na tronie, obok Dziewica Maryja i Jezus (XV). Kolekcja prywatna.
31
64
4. Modlitwy do Ducha Świętego
A podczas wspólnego posiłku kazał im nie odchodzić
z Jerozolimy, ale oczekiwać obietnicy Ojca: «Słyszeliście o niej ode Mnie – [mówił] – Jan chrzcił wodą, ale wy wkrótce zostaniecie ochrzczeni Duchem Świętym». Zapytywali Go zebrani: «Panie, czy w tym czasie przywrócisz królestwo Izraela?» Odpowiedział im: «Nie wasza to rzecz znać czasy i chwile, które Ojciec ustalił swoją władzą, ale gdy Duch Święty zstąpi na was, otrzymacie Jego moc i będziecie moimi świadkami w Jerozolimie i w całej Judei, i w Samarii, i aż po krańce ziemi». Dzieje Apostolskie 1,4-8.
José de Ribera, Święta Trójca (ok. 1635-1636). Muzeum Prado w Madrycie, Hiszpania.
65
Akt nadziei Chowam nadzieję, o Panie mój, w dobroci Twej nieskończonej, iż mimo całej mej niegodności, przyjmuję Twojego Ducha Świętego, przyjmę Go ze wszelką i zupełną łask Jego obfitością, że On mię uczyni doskonałym chrześcijaninem i da mi siłę wyznawania mej wiary, choćby nawet z narażeniem mego życia. * Za: „Ołtarzyk rzymsko-katolicki czyli Zbiór katolickiego nabożeństwa”, Lipsk 1846.
Akt obietnicy Duchu Święty, Boże! Chwalebne imię doskonałego chrześcijanina, jakie przez Sakrament Bierzmowania najłaskawiej dać mi raczyłeś, prowadzi mię i obowiązuje do jeszcze większej wierności Twym przykazaniom i wszystkim powinnościom syna świętego Kościoła. Czuję jak najmocniej, iż będąc Stworzeniem Boga, uczestnikiem Jezusa Chrystusa, przybytkiem Ducha Świętego, nie powinienem uznawać i wykonywać inszych praw, nad prawa Ewangelii, lubo więc świat będzie chciał zaślepić mię swemi próżnościami i zepsuć przez swoje zdania i nauki; lubo ciało podawać mi będzie pokusy; lubo szatan wywrze przeciw mnie gwałt swój, o Boże Najsłodszy i niewysłowionego miłosierdzia, pokonam szczęśliwie wszystkie napaści i uniknę wszelkich zdrad, od tych ustawicznych zbawienia mojego nieprzyjaciół. Pragnę odtąd jak najgorliwiej oświecać się w obowiązkach i wiadomościach chrześcijańskich, szukać zbawiennych ksiąg i rozmów: ku czemu błagam Cię, Panie, Mądrości i Litości Przedwieczna, o Twe łaskawe zamiarom moim pobłogosławienie. * Za: „Ołtarzyk rzymsko-katolicki czyli Zbiór katolickiego nabożeństwa”, Lipsk 1846.
Akt ofiarowania Duchu Święty, który przez czysty skutek Twej dobroci i Twego miłosierdzia nieskończonego cały we mnie wstąpiłeś, a to pomimo jak największej mej niegodności: mógłżebym zostać tak 66
niewdzięczny, iżbym się wzajemnie wszystek Tobie nie ofiarował i nie oddał! O przyjm łaskawie, Boże mój, niegodną Ciebie ofiarę, na którą oddaję Ci cały siebie. Tobie, o Boże Miłościwy i łaski pełen, ofiaruję i poddaję mój rozum ze wszystkiemi jego myślami, moję duszę ze wszystkiemi jej wzruszeniami, moje serce z każdem jego uczuciem: niech wszystek do Ciebie należę i Tobie jedynie służę; niech cały nieprzestannie goreję świętym ogniem Twej Boskiej i najsłodszej miłości. * Za: „Ołtarzyk rzymsko-katolicki czyli Zbiór katolickiego nabożeństwa”, Lipsk 1846.
Akt pokory i skruchy Duchu Święty, Boże, masz przybliżyć się do mnie najniegodniejszego, ze wszelką i zupełną darów Twych obfitością! Czemuż zasłużyłem na tyle miłosierdzia, ach! Czegoż raczej nie czyniłem, iżbym je od siebie odepchnął? Unikanie tych świętych natchnień, niewierności w pełnieniu Twych przykazań, niewdzięczności i nieczułości za wszystkie łaski Twoje: takie są me zasługi przed Tobą! Jakże się brzydzę grzechem wszelkim, jakże go teraz nienawidzę! Przebacz, Panie, przebacz, Boże mój. Nie gardź mym żalem, że jest niedoskonały, ale go litościwie wzmóż we mnie, podnieś i uzupełnij. * Za: „Ołtarzyk rzymsko-katolicki czyli Zbiór katolickiego nabożeństwa”, Lipsk 1846.
Akt poświęcenia się Duchowi Świętemu Duchu Święty, Boski Duchu światła i miłości, Tobie poświęcam mój rozum, serce, wolę i całą moją istotę, teraz i na zawsze. Spraw, aby mój rozum był zawsze posłuszny Twoim natchnieniom i by odkrywał Twoją obecność w Kościele, który Ty nieomylnie prowadzisz. Niech moje serce zawsze płonie miłością Boga i bliźniego, a moja wola niech będzie zgodna z wolą Bożą, aby całe moje życie mogło stać się wiernym naśladowaniem życia i cnót naszego Pana i Zbawcy, Jezusa Chrystusa, któremu niech będzie cześć i chwała wraz z Ojcem i Tobą na wieki. Amen. Ojcze nasz... Chwała Ojcu... (7x) 67
Rozdział III
Poradnik dobrej modlitwy
207
Modlić się znaczy dać trochę swojego czasu Chrystusowi, zawierzyć Mu, pozostawać w milczącym słuchaniu Jego Słowa, pozwalać Mu odbić się echem w sercu. (św. Jan Paweł II) Czy potrafimy wyobrazić sobie religię pozbawioną modlitwy? Stałaby się ona niczym rzeka pozbawiona ryb i wszelkiego życia — jałowa, bezrozumnie tocząca się w kierunku, którego cel nie jest określony. Modlitwa nadaje sens i szeroką perspektywę życiu wierzących. Katechizm Kościoła Katolickiego stwierdza, że modlitwa to wzniesienie duszy do Boga, to także prośba o rozmaite dobra, jaką do Niego kierujemy (KKK 2559). Można ją określić jako żywy związek wiernych z Bogiem (KKK 2565). Odmawiając modlitwę, tworzymy oraz podtrzymujemy ścisłą więź z Bogiem w Trójcy Jedynym. Tak ważny element życia duchowego nie może pozostawać zaniedbywany. Poznanie książkowej definicji modlitwy nie sprawi, że będziemy dobrze się modlić. Nieistotne jest wykształcenie, status społeczny, nie liczy się majątek ani wiedza. Każdy został powołany do dobrej modlitwy. Tak jak w wielu dziedzinach życia uczymy się i doskonalimy poprzez praktykę, tak samo w modlitwie potrzeba ćwiczeń. Lektura Nowego Testamentu ukazuje nam Jezusa, który często się modli. Czyni to przed najważniejszymi momentami swojego posłannictwa. Modli się podczas Chrztu, Przemienienia, przed wybraniem Dwunastu. Modli się przed wydarzeniami swojej męki. Zachęca do niej i ukazuje jej istotę. Przykład Jezusa Chrystusa, rozpala w Jego naśladowcach żar modlitwy i pokazuje, jak zanosić modły do Boga.
Przygotowanie do modlitwy Pobożna modlitwa jest jakby złotą drabiną sięgającą do nieba, po której wchodzi się do Boga. (Mistrz Eckhart) Przed przystąpieniem do modlitwy należy się starannie przygotować, podobnie jak przygotowujemy się do wielu innych czynności. 210
Pozwoli to w pełni przeżyć modlitwę i docenić jej duchową wartość. Tak ważne wydarzenie w życiu chrześcijanina, jakim jest modlitwa, nie powinno być byle jakie. Warto przestrzegać kilku praktycznych wskazówek pomagających w pełnym przeżyciu modlitwy osobistej. Modlitwa ustna powinna stać się wstępem do rozważania modlitwy kontemplacyjnej. Kontemplacja natomiast jest „spojrzeniem wiary utkwionym w Jezusa, słuchaniem słowa Bożego, milczącą miłością. Urzeczywistnia ona zjednoczenie z modlitwą Chrystusa w takim stopniu, w jakim pozwala nam uczestniczyć w Jego misterium” (KKK 2724). * Aby dobrze przeżyć modlitwę starannie zaplanujmy jej „rytuał”.
Jak powinniśmy przygotować serca do modlitwy?
Jeśli bowiem przebaczycie ludziom ich przewinienia, i wam przebaczy Ojciec wasz Niebieski. Lecz jeśli nie przebaczycie ludziom i Ojciec wasz nie przebaczy wam waszych przewinień. (Ewangelia wg św. Mateusza 6,14-15) Przystępując do modlitwy należy pamiętać o tym, co stanowi jej istotę. Przede wszystkim modlitwa powinna płynąć z serca. Choć modlimy się przez słowa i czyny, to modlitwa angażuje całego człowieka (KKK 2567). Jeśli serce dalekie jest od Boga, modlitwa pozostaje pusta. Niezwykle ważne jest świadome zaangażowanie w modlitewny dialog z Bogiem. Nie dopuśćmy, aby rozpoczynając ją, zajmowały nas tysiące zbędnych myśli: o praniu, naprawie samochodu, zakupach, ulubionym serialu telewizyjnym itp. Mogą one odrywać naszą uwagę od samej modlitwy i od Tego, do kogo ją zanosimy. Oprócz skupienia Chrystus naucza pokory. Nie powinniśmy chełpić się odmawianymi pacierzami ani mówić je na pokaz (Ewangelia wg św. Mateusza 6,5). Chrystus naucza,
211
Rozdział V Mały słownik modlitwy 229
blucje to rytualne obmycie ciała (całego lub jego części, najczęściej stóp, dłoni i głowy) bądź przedmiotów kultu. Rytuał spotyka się w różnych religiach m.in. w hinduizmie, islamie, judaizmie, kultach helleńskich, zaratusztrianizmie. Ablucja najczęściej dokonywana jest za pomocą wody, choć do rytualnego obmycia używano także wina i piasku. Chrześcijaństwo nadało ablucji charakter liturgiczny. Jej przykładem jest obmycie palców celebransa oraz kielicha w trakcie sprawowania eucharystii. donaj to hebrajskie słowo znaczące, tyle co „mój pan”. Po-
nieważ w judaizmie nie wolno było wypowiadać imienia własnego Boga (Jahwe), zastępowano je wyrazem Adonaj.
doracja Najświętszego Sakramentu
— słowo adoracja pochodzi z języka łacińskiego (adoratio), oznacza „wielbić”, „oddawać cześć”. Adoracja Najświętszego Sakramentu polega na oddawaniu czci Bogu obecnemu w Najświętszym Sakramencie. Może przyjąć formę zwykłą lub uroczystą. Zwykła forma adoracji polega na przyklęknięciu na kolano przed komunią świętą czy przybliżeniu się do ołtarza z Chlebem eucharystycznym. Uroczyste ceremonie połączone z wystawieniem Najświętszego Sakramentu składają się na uroczystą formę adoracji. Szczególnymi formami adoracji są adoracja wieczysta oraz 40-godzinne nabożeństwo.
kty strzeliste to krótkie, mocno zaangażowane modlitwy, które mogą być odmawiane wiele razy w ciągu dnia. O praktyce odmawiania aktów strzelistych wspomina już Święty Augustyn. Akty strzeliste przysłużą się osobom zabieganym, które nie mają czasu na dłuższą modlitwę. Wypowiedzieć mogą wówczas kilka słów, które wyrażają bliskość z Bogiem. Często takie spontaniczne wyznanie zaczerpnięte jest z Pisma Świętego. klamacja — słowo pochodzi z języka łacińskiego, acc-
lamatio tłumaczymy jako powszechną zgodę, jednomyślne ustosunkowanie się do danego zagadnienia. W liturgii aklamacja jest zawołaniem, które wyraża aprobatę wiernych. Poprzez aklamację wierni włączają się w liturgię. 232
lleluja z języka hebrajskiego tłumaczymy jako „wychwalajcie Jahwe”. W liturgii oznacza wezwanie wiernych do złożenia czci Bogu. Jest wyrazem radości i triumfu. Zaczyna lub kończy wiele psalmów. Alleluja z uwagi na częste wypowiadanie w okresie Wielkanocy kojarzy się z tym świętem. men nierozerwalnie splotło się z modlitwą. Jako formuła uroczystego potwierdzenia kończy modlitwę. Słowo wywodzi się z języka hebrajskiego, posiada podwójne znaczenie: „tak jest” i „niech tak będzie”. W Starym Testamencie termin ten oznaczał odpowiedź na Słowo Boże. W Nowym Testamencie Jezus częstokroć używał tego słowa. Wiele Jego nauk było poprzedzonych podwójnym amen, co znaczyło „zaprawdę, zaprawdę”. Wypowiadając amen równocześnie wyrażamy swoją zgodę na wolę Bożą. namneza — słowo wywodzi się z języka greckiego i oznacza „przypomnienie”. Mianem anamnezy określa się część modlitwy eucharystycznej upamiętniającej wydarzenia ostatniej wieczerzy. Modlitwa ta przypomina mękę, śmierć, zmartwychwstanie i wniebowstąpienie Chrystusa. Odmawiana jest po przeistoczeniu i po aklamacji wiernych. nioł Stróż jest istotą anielską opiekującą się konkretną osobą. Strzeże on człowieka aż do jego śmierci. Bazyli Wielki twierdził, że każdy człowiek ma swojego Anioła Stróża. Papież Paweł V włączył Aniołów Stróży do kalendarza Kościoła katolickiego. Ich święto obchodzone jest 2 października. W malarstwie i rzeźbie Anioł najczęściej przedstawiany jest w towarzystwie dziecka, które chroni. Rozkwit modlitw do Anioła Stróża przypada na XVII wiek. ntyfona posiada dwa znaczenia. Antyfoną nazywany jest wiersz, który powtarza się przed i po modlitwie, najczęściej psalmie. Zwykle antyfony są zaczerpnięte z psalmów, ale zdarzają się też ułożone przez współczesnych autorów. W chorale gregoriańskim antyfona to sposób śpiewania. Polega na śpiewaniu lub recytowaniu tekstów liturgicznych na przemian przez dwa chóry. Znanymi antyfonami są „Wesel się, Królowo miła”, „Boże, 233
Rozdział IV Moje modlitwy 223
Pełnię modlitwy osiąga człowiek nie wtedy, kiedy najbardziej wyraża siebie, ale wtedy, gdy w niej najpełniej staje się obecny sam Bóg. Święty Jan Paweł II
IMPRIMATUR METROPOLITY CZĘSTOCHOWSKIEGO
CD 1:
• Tajemnice Radosne • Tajemnice Światła
CD 2:
• Tajemnice Bolesne • Tajemnice Chwalebne † unikatowy wybór modlitw przydatnych w różnych intencjach i potrzebach (przed egzaminem, w czasie choroby, po wyzdrowieniu, modlitwy kierowcy, za Ojczyznę, za kapłanów, rodzinne i wiele innych); † modlitwy tradycyjne i współczesne, błagalne i dziękczynne; † poradnik dobrej modlitwy oraz mały słownik modlitwy; † specjalne miejsce na własne modlitwy i prośby do Boga; † galeria sztuki – sceny biblijne na obrazach pędzla mistrzów malarstwa; † 2 płyty CD – Modlitwa różańcowa ze Świętym Janem Pawłem II (rozważania różańcowe Świętego Jana Pawła II oraz artystów polskich: Janusza Zakrzeńskiego, Ewy Błaszczyk, Jana i Marcina Pospieszalskich, Ewy Bem, Mai Komorowskiej, Krzysztofa Krawczyka i innych). Patronat medialny:
www.swietyfilip.pl
WYDAWNICTWO ŚWIĘTEGO FILIPA APOSTOŁA tel. (34) 372 48 50 wew. 1
INDEKS: 514594 2 płyty CD są dodatkiem do książki.
www.swietyfilip.pl ISBN 978-83-8077-029-4
wydawnictwo@swietyfilip.pl Poleca: WIARY, RODZINY I OJCZYZNY
www.swietyfilip.pl
INFOLINIA: 801 555 550 wew. 1
9 788380 770294
www.swietyfilip.pl
BLIZEJ