zdrowieipielęgnacja
dr n. wet.
Sybilla Berwid-Wójtowicz
specjalista żywienia zwierząt Jak prawidłowo zaspokajać potrzeby żywieniowie psów dużych ras? Czworonogi o olbrzymich rozmiarach towarzyszyły ludziom od początku wielowiekowej przyjaźni człowieka i psa, a dzięki coraz lepszemu żywieniu i coraz doskonalszej opiece weterynaryjnej mogą być z nami dużo dłużej niż jeszcze parę lat temu.
Skąd się wzięły psy giganty Informacje o psach olbrzymach, znacznie przekraczających rozmiarami swoich przodków, czyli wilki, pojawiają się 3000 lat p.n.e. Już wtedy można rozróżGrupa genetycznie podobna
nić dwie grupy: psy o masywnej budowie w typie mastifa występujące w Azji Środkowej oraz zwierzaki o muskularnej sylwetce w typie gończego czy charta żyjące w Afryce Północnej. Przełomowe badania genetyczne dotyczące 400 ras psów opublikowane w prestiżowym magazynie „Science” (2004) utrwaliły podział na cztery podstawowe grupy: pierwotne rasy azjatyckie i afrykańskie, owczarki i psy zaganiające, psy myśliwskie i gończe oraz mastify. Jak się okazało, wszystkie
Przykładowe rasy psów
Grupa morfologiczna
pierwotne
shiba
owczarki
owczarek belgijski owczarek collie
atletyczne
akita siberian husky
seter golden retriever beagle pies św. Huberta rottweiler
masywne
mastify
gończe
dog niemiecki
mastif berneński pies pasterski
Podział wybranych ras psów na klastery genetyczne i przynależność do grup morfologicznych
64 MÓJPIES nr 8 2011
współczesne rasy pochodzą od 10 wyjściowych, z których aż siedem stanowią czworonogi duże i olbrzymie.
Co je różni od przeciętnego Azora Psy ważące więcej niż 25 kg różnią się od przeciętnych nie tylko wyglądem i budową, ale także potrzebami pokarmowymi i pielęgnacyjnymi. Na owe potrzeby wpłynęło rzecz jasna pierwotne przeznaczenie rasy, bo praktycznie wszystkie wywodzą się od psów pracujących. Czworonogi duże i olbrzymie dłużej rosną i później osiągają dojrzałość płciową. Człowiek, aby skończyć proces dorastania, potrzebuje 16-18 lat, podczas gdy dog niemiecki – jeden z największych psów świata – dojrzewa i rośnie prawie dziewięć razy szybciej (zajmuje mu to 1,5 roku do 2 lat). Wiąże się to z dużym wysiłkiem dla organizmu i wymaga prawidłowego żywienia szczenięcia. Wszelkie niedobory z tego okresu osłabią dorosłego psa i przyspieszą nadejście starości.
czyli przeznaczoną dla ras dużych i olbrzymich. Jedzenie domowe, nawet najbardziej wyszukane i dobrane, z trudnością zaspokoi potrzeby np. rosnącego doga niemieckiego. Dzieje się tak, ponieważ posiłek gotowany zawiera około 80 proc. wilgoci (wody) i ma o 20 proc. niższą strawność. Okazuje się, że 0,5 kg porcji suchego pokarmu zawierającego wszystkie niezbędne składniki odpowiada ok. 2 l pokarmu gotowanego i garści suplementów. Duże, a w szczególności olbrzymie psy mają bardzo wrażliwy przewód pokarmowy, którego nie wolno przeciążać. Niebezpieczne jest podawanie zwierzakom z głęboką klatką piersiową (np. dogom niemieckim) posiłków na krótko przed spacerem czy jakąkolwiek aktywnością fizyczną oraz tuż po nich. Grozi im bowiem bardziej niż innym rasom skręt żołądka, dlatego nawet wypijanie dużej ilości zimnej wody po spacerze nie jest wskazane. Jeżeli zwierzak przebywa cały czas na zewnątrz, to po jedzeniu dajmy mu zabawkę lub twardy gryzak, by miał się czym zająć i spokojnie leżał.
Wrażliwy przewód Karma na wymiar pokarmowy Wielkim psom trzeba zapewnić dietę o odpowiedniej gęstości,
Duże psy atletyczne (np. owczarki niemieckie) i muskularne olbrzymy
fot. Paweł Stefaniak
ków w obu programach pozwala na dostosowanie ich do indywidualnych potrzeb psa także pod kątem strawności i podniesienia naturalnej odporności.
Szybko rośnie, szybko się starzeje W ciągu ostatnich 30 lat specjalne gotowe pokarmy dostosowane do potrzeb psów wpłynęły na
niemal dwukrotne zwiększenie przeciętnej długości ich życia. Obecnie dogi niemieckie przekraczające magiczną granicę 10 lat, nikogo nie dziwią. Także rozwój branży weterynaryjnej oraz działania profilaktyczne wpłynęły na dłuższe życie zwierząt towarzyszących człowiekowi. Dlatego obecnie ocenia się, że w niektórych regionach nawet połowa psów towarzyszących
to zwierzaki dojrzałe i starsze. W wypadku psów dużych i olbrzymich zmiany związane ze starością zaczynają się znacznie wcześniej, bo nawet już w wieku sześciu lat. Aby dłużej cieszyć się zdrowiem starszych pupili, należy od około siódmego roku życia podawać im karmy „senior” – co zagwarantuje odpowiednie odżywienie psa i pomoże przedłużyć jego życie. REKLAMA
zapytaj eksperta!
(np. dogi niemieckie) mają inne potrzeby niż masywne molosy (np. owczarki kaukaskie, mastify) czy duże psy masywne (np. labradory). Te pierwsze wykorzystują więcej energii z białka i mają mniejszą skłonność do odkładania zapasów tłuszczu. Także ich aktywność jest inna – bardziej dynamiczna i krótkotrwała, podczas gdy u psów masywnych bywa długotrwała, ale o mniejszym nasileniu. Te różnice zdecydowały o przygotowaniu przez dietetyków weterynaryjnych dwóch programów żywienia. Pierwszy – przeznaczony dla czworonogów atletycznych – opiera się na karmie o wyższej kaloryczności (biorącej się z białka i tłuszczu), wzbogaconej o witaminę B oraz bogatej w białko ze świeżej jagnięciny. Zaspokaja ona potrzeby psów dynamicznych, takich jak dogi niemieckie, boksery, charty, wyżły czy owczarki niemieckie. Z kolei program żywienia psów o masywnej budowie ciała opiera się na karmach stworzonych na bazie dobrze przyswajalnego białka pochodzącego ze świeżych kurcząt (o nieco niższej kaloryczności), wzbogaconych w L-karnitynę wspomagającą spalanie tłuszczu podczas aktywności fizycznej. Pozwala to utrzymać prawidłową wagę u psów, które spożytkowują energię w sposób bardziej statyczny, czyli rottweilerów, nowofundlandów, labradorów i innych retrieverów, owczarków kaukaskich czy bernardynów. Dodatkowo karmy dla psów ras dużych i olbrzymich są wzbogacone w przeciwutleniacze chroniące przed skutkami stresu i procesów starzenia się, a także kwasy omega-3 i -6, które wraz z innymi składnikami decydują o tym, że sierść dobrze wygląda. Użycie różnych źródeł prebioty-