KARTA PRACY
JUSTYNA GRUSZCZYK ODDECH INSTALACJA ZAPACHOWA, 2013 KOLEKCJA BUNKRA SZTUKI Niniejszą instrukcję opracowano z myślą o dostarczeniu nauczycielom materiału dydaktycznego pomocnego w konstruowaniu scenariuszy lekcji na temat sztuki współczesnej. W skład instrukcji wchodzą: krótki opis pracy, przybliżający jej konteksty; zbiór pojęć (indeks), który ułatwia powiązanie dzieła z wybranym przez nauczyciela tematem lekcji i koresponduje z podstawą programową obowiązującą dla szkół ponadgimnazjalnych; słowniczek terminów, zawierający przydatne uczniom definicje; krótki biogram artystki.
1
INSTALACJA ZAPACHOWA Wszechobecność obrazów we współczesnym świecie definiuje istotę ponowoczesnej kultury, w której wizualność determinuje naszą percepcję, a także tłumi rolę innych bodźców w postrzeganiu rzeczywistości. Obok wzroku najczęściej angażowanymi przez sztukę zmysłami są słuch i dotyk, zaś zmysłowość zapachu znajduje się na marginesie artystycznych zainteresowań. Justyna Gruszczyk rozwija prekursorską w polskiej sztuce perspektywę wykorzystania węchu i wrażliwości na zapach. Koncepcja wykorzystania węchu jako narzędzia percepcji, wywodząca się z tradycji sztuki konceptualnej, stała się źródłem nowego zjawiska, tzw. olfactory art*, którego specyfikę doskonale oddaje na międzynarodowej arenie artystycznej twórczość Petera de Cupere.
POKREWNE POJĘCIA
instalacja zapachowa
węch
Peter de Cupere
olfactory art*
sztuka konceptualna site specific*
2
KONTEKSTY
Artystka tworzy nową, subiektywnie doświadczalną narrację, którą dedykuje przestrzeni galerii za pośrednictwem zapachów uwalnianych w wybranych miejscach budynku. Miejsca, które wybrała artystka, zostały zakomponowane z przeznaczeniem dla konkretnych sytuacji przestrzennych. Instalacja o charakterze site specific* wprowadza w obręb modernistycznej architektury zapachy pozornie nieprzystające do sterylnego charakteru wnętrz wystawienniczych, które wchodząc w interakcję z wizualnymi i przestrzennymi okolicznościami, budują doświadczanie miejsca. Wzbogacają jego naturalną woń, zależną od murów, ludzi i dzieł sztuki. W ślad za zapachami podejmujemy osobistą wędrówkę po ukrytych zakamarkach publicznej instytucji, której przemierzanie współtworzy zainicjowaną zapachem intymną sytuację odbioru. Dyskretna, zapachowa interpretacja miejsca przywołuje subiektywną historię owej architektury z perspektywy sensualnego doświadczania przestrzeni. Pozwala również na tworzenie osobistych wyobrażeń w bezpośredniej interakcji i w indywidualnym procesie odbioru.
OLFACTORY ART Dziedzina sztuki współczesnej wykorzystująca zapach oraz zmysł węchu jako główne narzędzie artystycznej wypowiedzi i bodziec doświadczania sztuki w bezpośredniej interakcji z odbiorcą.
SITE SPECIFIC Określenie dla dzieł sztuki stworzonych z przeznaczeniem funkcjonowania w konkretnym, zazwyczaj z góry ustalonym miejscu lub kontekście przestrzennym.
JUSTYNA GRUSZCZYK Absolwentka malarstwa na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu (2007). Od kilku lat pracuje nad możliwościami wykorzystania zapachu w sztuce i przestrzeni publicznej. Niemal całkowicie zrezygnowała z realizacji wizualnych, dążąc do maksymalnej dyskrecji działań artystycznych.
ZOBACZ Oficjalny blog artystki: http://justynagruszczyk.blogspot.com/ (dostęp 18.12.2013) Film edukacyjny o instalacji zapachowej „Oddech”: https://vimeo.com/68546861 (dostęp 01.11.2014)
3
BĄDŹ KREATYWNY – KORZYSTAJ Z PORTALU SZTUKA24H!
Opracowanie: Paulina Hyła
Materiał jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne 3.0 Polska CC-BY-NC 3.0. Treść licencji jest dostępna na stronie: http://creativecommons.org/licenses/bync/3.0/pl/legalcode
Kuratorka projektu i redaktorka portalu www.sztuka24h.edu.pl: Karolina Vyšata, vysata@bunkier.art.pl Współtwórczyni i pomysłodawczyni portalu www.sztuka24h.edu.pl: Anna Bargiel Konsultacje merytoryczne: dr Monika Nęcka Korekta: Monika Ples Projekt graficzny portalu www.sztuka24h.edu.pl: Agata Biskup Skład tekstu: Agnieszka Janik
Organizator
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Projekt zrealizowany w ramach Akademia Orange
Partner
Patron