EMOCJE Od początku swego istnienia kino bardzo silnie działało na emocje widzów. Czy wiecie, że w roku 1895 ludzie oglądający jeden z pierwszych filmów braci Lumière (uznawanych za ojców tej dziedziny), zatytułowany Wjazd pociągu na stację w La Ciotat, często uciekali w panice z sal kinowych, obawiając się, że wjedzie w nich pociąg? Każdy gatunek filmu wzbudza inne emocje wśród widzów. Czy wiecie jakie? Spróbujcie dopisać emocje do poniższych gatunków:
ZADANIE I: EMOCJE Jakie emocje budzi w Was lustrzany korytarz? Czy wzbudza w Was strach, czy może macie ochotę się śmiać? Narysujcie postać – bohatera filmu – który miną i gestami próbuje wyrazić emocje, które odczuwa, znajdując się w środku tej artystycznej pracy.
POKAŻ SWÓJ WŁASNY FILM W ZOETROPIE (sprawdź znaczenie w słowniczku) 1 • wytnijcie z kartonu kółko o średnicy około 20 cm. 2 • za pomocą pinezki przymocujcie je do końcówki ołówka. zróbcie to niezbyt mocno, tak aby kartonowe kółko mogło się obracać. 3 • wytnijcie z kartonu pasek o długości 63 cm i szerokości 8 cm. pośrodku paska wytnijcie kilka pionowych otworów o szerokości ok. 0,5 cm. przymocujcie pasek pionowo wzdłuż obwodu kółka np. za pomocą taśmy klejącej. 4 • do środka włóżcie odcięty z przewodnika kawałek taśmy filmowej ze scenami Waszego filmu. kręcąc kółkiem, patrzcie przez wycięte otwory – namalowane przez was rysunki zobaczycie jako animowany film.
horror
komedia
MÓJ WŁASNY FILM (I) dramat
EKSPERYMENT Z OBRAZEM Bardzo szybko od momentu narodzin kina film znalazł się w kręgu zainteresowań twórców związanych z innymi rodzajami sztuk: malarzy, rzeźbiarzy czy grafików. Jako nowy wynalazek stwarzał dla nich nieznane wcześniej możliwości i pozwalał na „ożywienie” danej dziedziny. Film dawał artystom duże pole do eksperymentowania. Punktem odniesienia będzie dla nas tym razem praca Cinemorphic. Wojciech Puś odwołuje się w niej do dwóch eksperymentalnych działań z obrazem filmowym. Chodzi tu o fotogramy w ruchu Franciszki i Stefana Themersonów (zobacz więcej na ich temat w słowniczku) oraz Kineformy autorstwa Andrzeja Pawłowskiego (zobacz więcej w słowniczku) – niezwykłe spektakle oparte na świetle i ruchu form. W pracy Cinemorphic Wojciech Puś zaprasza także i nas do eksperymentowania z obrazem oraz tworzenia własnych jego wersji. Nasze cienie i powstałe z nich kształty budują dodatkową opowieść, którą sami dopisujemy do przygotowanej przez artystę projekcji.
Zastanówcie się, jakie emocje budzą w Was poszczególne prace. Na tej podstawie określcie, jaki będzie Wasz film. Czy będzie to komedia, horror, romans, czy może dramat?
romans
Znajdujące się na wystawie prace Wojciecha Pusia mogą wywołać w Was różne emocje. Przykładem niech będzie praca Lepiej powtórzyć niż pomyśleć. Artysta zaaranżował ją jako ramę – lustrzany korytarz, którą wypełniacie Waszymi odczuciami jako bohaterzy „filmu”. Bez Waszej obecności jest ona niepełna – dopiero gdy wejdziecie w korytarz, zobaczycie w nim odbicie Waszej sylwetki i poczujecie różne emocje, które wyznaczają „gatunek” tego filmu.
ZADANIE III: EKSPERYMENT Z OBRAZEM Wejdźcie w światło projekcji. Poproście opiekunów o sfotografowanie różnych układów Waszych cieni. Stworzycie w ten sposób własny zbiór „kadrów” z filmu.
horror
dramat
komedia
romans
MÓJ WŁASNY FILM (III) Oglądając prace prezentowane na wystawie, zastanówcie się, jak powinien wyglądać Wasz film. Przypomnijcie sobie, jakie emocje czuliście i jaką fabułę wymyśliliście. Następnie wytnijcie znajdujący się na dole strony pasek taśmy filmowej. W jego białych polach namalujcie kolejne sceny Waszego filmu.
WRAŻENIA Kino stanowi ogromne pole do działania dla naszej wyobraźni. Twórcy filmowi pobudzają ją różnymi środkami, np. przez pozostawienie w filmie otwartego zakończenia (sprawdź znaczenie w słowniczku) lub przez pokazywanie pewnych przedmiotów i sytuacji w nieoczywisty, trudny do rozpoznania sposób. Również sama wystawa jest silnie nastawiona na wywołanie w nas różnych wrażeń i pobudzanie wyobraźni. Wejdźcie na przykład do środka korytarza z jasnych zasłon, znajdującego się w sali na parterze. Wyświetlana jest na nich projekcja filmowa zatytułowana Ogród. Gdy znajdujecie się we wnętrzu korytarza, pojawia się wrażenie przebywania w innym świecie. Kiedy wychodzicie poza jego obręb, Wasze cienie mieszają się z cieniami filmu, tworząc własną opowieść.
MÓJ WŁASNY FILM Tytuł Gatunek
ZADANIE II: WRAŻENIA Spróbujcie określić wrażenia i skojarzenia, jakie budzi w Was praca Ogród. Opierając się na nich, opiszcie lub narysujcie związaną z nimi fabułę (zobacz więcej w słowniczku). Co się dzieje w „dokręconej” przez Was scenie?
MÓJ WŁASNY FILM (II) Zastanówcie się, jakie skojarzenia wywołują w Was poszczególne prace poznane na wystawie. Spróbujcie na ich podstawie zarysować fabułę Waszego filmu. Co będzie się w nim działo?
Miejsce akcji Bohater Opis fabuły
SŁOWNICZEK ——— fabuła ——— układ zdarzeń, opis następujących po sobie wydarzeń.
—— andrzej pawłowski (1925–1986) —— polski malarz, rzeźbiarz, fotografik. Zasłynął jako autor prac opartych na technikach fotograficznych, ale wykonanych bez użycia aparatu, oraz jako twórca kineform, czyli spektakli form geometrycznych, wykonanych przy użyciu specjalnego projektora własnej konstrukcji.
Andrzej Pawłowski, Kineformy, 1957, kadry z filmu
——— FOTOGRAMY W RUCHU ——— technika filmowa wymyślona przez Franciszkę i Stefana Themersonów. Artyści układali przedmioty na szklanej szybie przykrytej półprzeźroczystym papierem i fotografowali je od dołu, podczas gdy ulegały one przekształceniom na skutek przesuwania się źródła światła.
——— OTWARTE ZAKOŃCZENIE ———
—— zoetrop —— urządzenie wynalezione w 1834 roku przez Williama George’a Hornera, pozwalające stworzyć z rysunków czy zdjęć efekt ruchomej, animowanej scenki.
to zakończenie historii, opowieści lub filmu, które pozostawia nas w niepewności co do losów bohaterów.
—— franciszka (1907–1988) i stefan (1910–1988) —— ——— themersonowie ——— para polskich artystów awangardowych (czyli wyprzedzających swoją epokę), dążących do zniesienia granic pomiędzy różnymi dziedzinami sztuki. Andrzej Pawłowski, Kineformy, 1957, kadry z filmu
Wojciech Puś Wcale nie film 28.03–27.04.2014 otwarcie: 27.03.2014, godz. 18 tekst: Anna Lebensztejn konsultacja: dr Monika Nęcka projekt graficzny i skład: Agata Biskup korekta: Monika Ples
—— fotogram —— to fotografia wykonana bez użycia aparatu fotograficznego, np. bezpośrednio przez odcisk przedmiotu na papierze światłoczułym.
Przewodnik zrealizowano w ramach projektu Doświadczanie sztuki. Edukacja kulturalna w Bunkrze, dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Galeria Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki pl. Szczepański 3a 31-011 Kraków www.bunkier.art.pl fb/bunkiersztuki dyrektor: Piotr Cypryański Stefan Themerson, Fotogram, 1928-29 -1983 (Reprodukcja Fotogramu dzięki uprzejmości Themerson Estate, wszelkie prawa zastrzeżone.)
przewodnik po wystawie (nie tylko dla najmłodszych)
Skoro Wcale nie film, to właściwie co? A może jednak film, tylko bardzo niezwykły? Te pytania będą nam towarzyszyć w czasie wspólnej wędrówki przez wystawę Wojciecha Pusia w Bunkrze Sztuki.
Andrzej Pawłowski, Kineformy, 1957, kadry z filmu
Andrzej Pawłowski, Kineformy, 1957, kadry z filmu
E L A C W IE , N M L I F ? o c i l y z c Naszą wędrówkę uporządkujemy według pewnych zagadnień ważnych dla kina i filmu. Wystawa opiera się bowiem na nietypowym założeniu – dziejącego się na żywo obrazu filmowego. Wchodząc w jego przestrzeń, stajemy się też jego bohaterami. Również jego treść dopełnimy sami dzięki naszej wyobraźni. Pomocne będą nam w tym podpowiedzi w postaci kolejnych zadań oraz słowniczek pojęć i postaci. Na koniec, po obejrzeniu całej wystawy, sami wcielimy się w rolę reżysera i stworzymy nasz własny film (zadania mój własny film I-III). A teraz… akcja!